\id COL - Nalik NT 
\h Kolosi 
\toc1 A Waambaar Zin Pol Xa Waan Sin Amun Kolosi 
\toc2 Kolosi 
\toc3 Kol 
\mt1 A Waambaar  
\mt2 Zin Pol Xa Waan  
\mt1 Sin Amun Kolosi  
\imt1 A Dor Vaamaravazang Pana A Waambaar Angkari  
\ip Amun faraviraaiang faagit ka balas Kolosi, ma Pol xa varaar a waambaar angkari araan ka iziar Rom. Amun faraviraaiang faagit kari: 1. Amun lus iwana tuaa rotingang, tuaa iaanang, tuaa xaavang. 2. Amun faraviraaiang pana amun aangelo di laaup pana Iesu. 3. A dorang pana “Nakmai xa ra viaat a rexaazang funfun simaam.” 4. Ma a mazamang sin aubina ila pira angkari. Malasing ma Pol xa viraai naandi wana dorang faaratunaan. A maariaas iwana fararang ka malasing AD 60.  
\iot A baar Kolosi xa malasing kari:  
\io1 (1) 1:1-2 A dor vaamaravazang  
\io1 (2) 1:3-14 Pol xa maainung ku naandi  
\io1 (3) 1:15-23 Kaarisito xa laaup mase  
\io1 (4) 1:24-2:5 Pol xat faamuzas dikdik  
\io1 (5) 2:6-23 Kaarisito xa vamamaraxaas dia ziaana amun tataawuk ila pira angkari  
\io1 (6) 3:1-4:6 Varaviraaiang pana aiziarang ka ninis  
\io1 (7) 4:7-18 A vaanongang iwana dorang  
\c 1  
\s1 A Dor Vaamaravazang  
\p
\v 1 Nia xari Pol, a aaposal zin Iesu Kaarisito lamaskana sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai.  
\p Nimaa Timoti daaza dia lamaskana Kaarisito,  
\v 2 maadi farar waan iaa zinim aubina naagu inaxam paazaai naagu iziar Kolosi. Nim amun taatum lamaskana Kaarisito, ma nim naagu ninis ma naagu vaaratunaan pana ainaxam paazaaiang lamaskana Kaarisito.  
\p A daxaiang ma luaai zin Nakmai Damana dia xa waan sinim.   
\s1 Pol Nandiaa Timoti Di Maainung Iaa Xun Aubina In Kolosi  
\p
\v 3 Araan maadit maainung iaa xu nim, maadi wisfaadaxa iaa bulaai xa waan sin Nakmai, Damana a Piran sin dia Iesu Kaarisito,  
\v 4 wanaze maadi ra langar iaa adu naagu inaxam paazaai vaanong pana Iesu Kaarisito, ma naagu sasaxot aubina ninis faakdul zina.  
\v 5 Ainaxam paazaaiang kanaan sinim faraxai wana a matmalabuk iwana sasaxotang azanon ka balas panaze naagut simbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana azaan ina Nakmai xat katkatong aaxanim ikula la lia. Ma azaan angkanaan ka iziar la lia naagu langarin fanong lamaskana a dorang faaratunaan, naan a Dorang Daxa  
\v 6 xa wat sinim. A Dorang Daxa angkanaan ka balas ma xat fabalos a vuaaina ma xat falaup a vaakatang sin aubina di inaxam paazaai lamun non faakdul la pira angkari. Ka malasing ka ra vabalos amun saan angkanaan lawalaua nim, ka varumara la raan naagu langarin ma naagu rexaazin faaratunaan a daxaiang sin Nakmai lamaskana roroiang sinim.  
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Kol 4:12, Flm 23\x*Epaafraas ka ra viraai nim pana. Naan a rapti daxa a waliaana nimaa, maadit faamuzas faraxai, ma maadi sasaxot famarazaat naan, ma naan a rapti vaamuzazang faaratunaan sin Kaarisito ina xa irur vakilaan nimaa.  
\v 8 Naan ka ra vazei nimaa wana a matmalabuk sinim iwana sasaxotang azanon, ina a Laklagaai a Raabu xa ra lis sinim.   
\p
\v 9 Malasing ma xawit maadit siaavus iaa wanat maainungang pana nim, ka varumarain la raan maadi langarin a dorang pana nim. Maadi maainung iaa zin Nakmai xuna xana vatangin a sasaxotang ma ainaxamang sina zinim, ma xana sfaar vambos nim pana mazamang ma amun inaxamang daxa a Laklagaai a Raabu xai lis sinim.  
\v 10 Maadi maainung iaa malasing kanaan kuna a roroiang sinim kanat faraxas pana a sasaxotang ma ainaxamang sin a Piran, ma naaguna gigiu bulin amun matmalabuk naan kat nanam pana. Ma maadi maainung iaa adu amun faamuzazang daxa vaakdul naaguna giu xana vabalos a fnuaai, ma a rexaazang sinim pana Nakmai xanat laba uzaa.  
\v 11 Maadi maainung iaa adu Nakmai xana vadikdik nim pana adi dikdikang daxa zina nanga, xuna naaguna zimbang daxa ma naaguna irur dikdik lamaskana amun maravanang kana tangin nim, ma naaguna dokdok  
\v 12 pana wisfaadaxaiang sin Damana dia. Naan ka rudaxain nim kuna zurukang amun daxaiang faraxai wana aubina ninis sin Iesu lamaskana bikabar iwana maravas.  
\v 13 Avuna xa zaxot faulin dia ziaana dikdikang iwana bungsuzuk, ma xa zaxot falbis dia lamaskana bikabar zin Naatna ina naa sasaxot.  
\v 14 \x - \xo 1:14 \xt Efe 1:7\x*Naatna nanga xa ra wul vaxarom dia. Aknaaza dorang kanaan adu naan ka ra naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin dia.   
\s1 Pol Xa Dador Wana Amun Matmalabuk Sin Kaarisito Ma A Vaamuzazang Sina  
\p
\v 15 Kawit nat faraxas aubina dina raamin Nakmai singsaxai araan di raamin Naatna di raamin Nakmai. Naan a ruaan sina ma xa laaup pana amun faaziarang faakdul.  
\v 16 Avuna la mita Naatna, Nakmai xa vaziaar amun saan faakdul, amun saan ikula la lia ma iriat la pira angkari, ma amun saan ina aubina di rataamin ma amun saan ina xawit di rataamin ma amun saan malasing kari, amun laklagai di malasing amun kalxaal ma amun laklagai di rauxin amun dikdikang ma amun paamua zin amun laklagai ma amun laklagai di rauxin amun burburaaiang. La mita Naatna, Nakmai xa vaziaar amun saan faakdul ma xa vaziaar naandi aaxana.  
\v 17 Araan Nakmai xawit nanga na vaziaar amun saan faakdul, Naatna xa iziar vaanong, ma naan ka ratoting amun saan faakdul xuna vaamuzazang daxa varaxai.  
\v 18 \x - \xo 1:18 \xt Efe 1:22-23\x*Naan nanga a waamua zin aubina di inaxam paazaai ma naandi a winpina. Naan nanga a vuvuna aubina di inaxam paazaai, ma naan nanga a ruaan pana ramaraat puliang pana maatang, kuna naan nanga xana laaup pana amun saan faakdul.  
\v 19 Avuna Nakmai nanga xa nanam pana a roroiang sina vaakdul xana iziar lamaskana Naatna.  
\v 20 \x - \xo 1:20 \xt Efe 2:16\x*Ma Nakmai xa saxot adu amun faaziarang faakdul xana uli zina, amun saan angkanaan la pira angkari ma amun saan ikula la lia. Naan ka vaamada wana daraaia Naatna araan ka maat pana robuxul.   
\p
\v 21 Paamua naagu iziar lawalaau wana Nakmai ma wana ainaxamang sinim naagu purua wana Nakmai avuna wana amun matmalabuk taksaat naagu gigiu.  
\v 22 Singsaxai naari Nakmai xa ra zaxot fawat nim sina xuna naaguna paasaxo xaarik sina. Naan ka giu a vaamuzazang kanaan pana Kaarisito araan ka maat, kuna zaxot fawatang nim lamarana Nakmai malasing aubina ninis sina, xawit ta mitikaai ma xawit ta vaakarang pana nim.  
\v 23 Nakmai xana giu azaan angkanaan tamon naaguna inaxam paazaai bulaai ma naagu irur dikdik pana, ma tuaa naagu waan siaana aizit simbangang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana amun saan Nakmai xana giu ina naagu ra langarin lamaskana Dorang Daxa. A Dorang Daxa angkanaan di ra fazei wana zin aubina vaakdul la pira angkari. Ma nia Pol, a iaana kilaaiang iwana Dorang Daxa angkanaan.   
\s1 Pol Xa Vaamuzas Dikdik Aaxan Aubina Di Inaxam Paazaai  
\p
\v 24 Naari ga nanam pana amun maazikang ina ga ra vazaak saxotang nim. Ma ga nanam be adu gana vazaak amun maazikang kuna vawaalang aubina di inaxam paazaai, naandi angkanaan a winpina Kaarisito. Kaarisito xa ra vazaak amun maazikang kuna vawaalang naandi ma amun maazikang kanaan kawit nanga na vaanong. Ma lamaskana amun maazikang ina ga vazaak la winpinugu, ga giu vatfaraxazin amun maazikang sin Kaarisito.  
\v 25 Nakmai xa ra kalin nia gana vaamuzas aaxan aubina di inaxam paazaai. Naan ka lis a vaamuzazang kanaan surugu xuna fazeiang pana a dorang faakdul zina xa waan sinim.  
\v 26 A dorang kanaan a dorang funfun ina xa izi vunfun mumua nanga, singsaxai naari Nakmai xa pitfiaat la maravas ka waan sin aubina ninis sin Iesu.  
\v 27 Nakmai xa ra saxot kana vamaravaas sin naandi a dorang kanaan ka ra izi vunfun. A dorang kanaan ka bas pana a marmari daxaiang. Nakmai xai viaat sin aubina xawit amun Judaa. A dorang kanaan ka ra izi vunfun ka malasing kari, Kaarisito xa iziar lamaskana roroiang sinim. Malasing ma naagu izit simbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana marmari daxaiang sin Nakmai ina naana lis.   
\p
\v 28 Maadi fazei wana Kaarisito zin aubina vaakdul. Maadi fanaau zin naandi ma maadi viraai naandi wana mazamang faakdul xuna naandi vaakdul dina makal wana ainaxam paazaaiang sin naandi lamaskana Kaarisito ma maadina lis naandi zin Nakmai.  
\v 29 Malasing ma nia ga gut kuna giuang amun faamuzazang kanaan pana dikdikang faakdul Kaarisito xa lis surugu, ina xat faamuzas dikdik lamaskana a roroiang surugu.   
\c 2  
\p
\v 1 Ga saxot naaguna rexaas adu nia gai gut ku nim ma xun aubina in Laaodisia ma xun naandi vaakdul zaait ina xawit nanga di rataamin a maraagu.  
\v 2 Ga giu malasing kanaan kuna vadikdikang a roroiang sin naandi, ma naandi di iru vatu varaxai lamaskana a matmalabuk iwana sasaxotang azanon. Ga saxot dina bas pana rexaazang ma dina rexaazin a dorang ka ra izi vunfun sin Nakmai singsaxai naari xa izi la maravas, naan bani Kaarisito.  
\v 3 Amun mazamang faakdul ma amun texaazang faakdul di malasing amun lulugaan daxa, ma di izi vunfun lamaskana Kaarisito ma naan singbe xa viaat la maravas.  
\v 4 Ga piaat malasing kanaan sinim, kuna tuaa taxazak kana vagit nim pana tazanon dorang ka maamis.  
\v 5 Faaratunaan nia ga iziar lawalaau wana nim pana winpin, singsaxai wana laklagai zurugu ga iziar nanga varaxai wana nim ma ga nanam, panaze ga raamin adu naagu nol vatalamin a roroiang sinim ma naagu irur dikdik pana ainaxam paazaaiang sinim lamaskana Kaarisito.   
\s1 A Roroiang Sin Dia Lamaskana Kaarisito  
\p
\v 6 Naagu zuruk fanong Iesu Kaarisito ma naan a Piran lamaskana roroiang sinim, malasing ma naaguna zazangas faraxai wana naan.  
\v 7 A roroiang sinim kana irur dikdik lamaskana naan kuna xana balas laba malasing a iaai xai rur dikdik lamaskana pira, ma ainaxam paazaaiang sinim kana laba bulaai. Naaguna irur dikdik pana ainaxam paazaaiang malasing di ra viraai nim pana, ma bulaai naaguna wisfaadaxa zin Nakmai.   
\p
\v 8 Naagunat naknakaai xuna tuaa taxazak kana bulupis nim pana rexaazang sin aubina ma amun faraviraaiang palaau ma amun faagitang. Amun texaazang kanaan ka wat pana rataawuka aubina ma xa wat sin amun laklagai ila pira angkari, ma xawit sin Kaarisito.   
\p
\v 9 Avuna amun saan faakdul xa iziar lamaskana Nakmai xa iziar lamaskana Kaarisito araan naan ka balas a xastunaan.  
\v 10 Ma amun saan faakdul zin Kaarisito xa bas lamaskana roroiang sinim. Naan nanga xa waamua laaxur wana amun paamua vaakdul zin amun laklagai ma amun laklagai vaakdul ina di rauxin a burburaaiang.  
\v 11 Pana roroiang sinim lamaskana Kaarisito naan ka ftuk pizin a vang pakpaaka nim, singsaxai xawit awat furukang aubina di gigiu wana mita naandi, xawit. Awat furukang Kaarisito xa giu xa malasing kari, naan ka ftuk pizin amun sasaxotang taksaat ila winpina nim.  
\v 12 \x - \xo 2:12 \xt Rom 6:4\x*Araan di baaptaais nim, ka malasing adu di xavin nim faraxai wana Kaarisito, ma naagu ramaraat puli varaxai wana naan panaze naagu inaxam paazaai wana dikdikang sin Nakmai naan ina xa varamaraat faulin Kaarisito ziaana maatang sina.   
\p
\v 13 \x - \xo 2:13 \xt Efe 2:1-5\x*Paamua naagu ra gigiu amun matmalabuk taksaat ma naagu malasing a rapti xa maat panaze amun sasaxotang taksaat ila winpina nim ka iziar lamaskana nim. Singsaxai la raan naagu inaxam paazaai, Nakmai xa lis a roroiang faaxur zinim faraxai wana Kaarisito. Naan ka ra naxaam pizin amun matmalabuk taksaat faakdul zin dia.  
\v 14 \x - \xo 2:14 \xt Efe 2:15\x*Avuna amun Lus sin Moses ka ra klis dia ma xa viaat amun matmalabuk taksaat sin dia, ma dia di iziar lawaana dorang ma a dikdikang iwana. Singsaxai Nakmai xa ra zuruk pizin amun lus angkanaan, ma xa ra tuk fating laaxur wana robuxul.  
\v 15 Nakmai xa ra zuruk pizin a dikdikang sin amun paamua zin amun laklagai ma zin amun laklagai di rauxin a burburaaiang. Ma laaxur wana robuxul xa vamangil naandi araan naan ka vatangin sin aubina vaakdul adu naan ka waramin fanong amun laklagai angkanaan.   
\p
\v 16 \x - \xo 2:16 \xt Rom 14:1-6\x*Malasing ma tuaa taxazak kana klis nim adu xawit naagu valos amun lus iwana amun fanganang naagu iaan o naagu imin o iwana amun taan laba iwana lotu o iwana amun taan laba iwana a flan faaxur o iwana a raan a Saabat.  
\v 17 Amun lus angkanaan ka malasing be a laklagaaia amun saan kana wat lamur ma taning ka balas faanong. A zaan faaratunaan kari Kaarisito.  
\v 18 Tamon axazak ka babof mara adu xat famumut naan ma xat lotu wana amun aangelo ma xai dador wana amun mirifdaaiang naa rataamin, tuaa naagu luaa naan kana klis nim. Avuna ainaxamang sin awat tapti angkanaan ka bas pana amun sasaxotang taksaat ila winpin ma xa saxot be aiza laba wana amun inaxamang palaau zina.  
\v 19 \x - \xo 2:19 \xt Efe 4:16\x*Naan ka ra kip pizin naan nanga ziaana a Waat naan Kaarisito, ina xa waamua zin aubina di inaxam paazaai. Kaarisito naan a waat sin dia ma dia a winpina. Naan kat fadikdik amun non ila winpin ma naandi di vawaal naandi zaksaxai ma di daxat faraxai malasing amun faadumdumaiang faraxai wana amun las kuna a winpin faakdul xana balas laba malasing pana sasaxotang sin Nakmai.   
\p
\v 20 Naagu maat faanong faraxai wana Kaarisito, ma naagu izi mamaraxas siaana amun faraviraaiang palaau zin amun laklagai ila pira angkari. Malasing ma xunaze naagu iziar xaarik malasing be nim initiat la pira angkari? Aze ra vuvuna naagu valos amun lus malasing kari:  
\v 21 “Tuaa naagu roting! Tuaa naagu iaan! Tuaa naagu xaaf!”?  
\v 22 Amun lus angkanaan ka dador wana amun saan ina dia dit faamuzas pana, ma lamur xana milung panaze amun lus ma amun faraviraaiang kanaan aubina be di vabalos.  
\v 23 Faaratunaan, amun lus angkanaan ka raamaai malasing adu xana varamaraat a inaxamang daxa wanaze dit lotu wana ainaxamang sin naandi nanga ma dit famumut naandi nanga ma dit famazik a winpina naandi xuna vadikdikang ainaxam paazaaiang sin naandi, singsaxai xawit na vawaal naandi. Amun lus angkanaan kawit nat faraxas kana ruxol a sasaxotang taksaat ila winpina dia.   
\c 3  
\s1 A Roroiang Faaxur Lamaskana Kaarisito  
\p
\v 1 \x - \xo 3:1 \xt Saam 110:1\x*Nakmai xa ra varamaraat faulin nim faraxai wana Kaarisito, malasing ma naaguna rasin a marana nim pana amun saan i laaxur la non Kaarisito xa iziar wana la mit sazaxa zin Nakmai.  
\v 2 Ka daxa ainaxamang sinim kana iziar wana amun saan i laaxur ma xawit pana amun saan initiat la pira angkari.  
\v 3 Avuna naagu ra maat faanong siaana awat toroiang ila pira angkari, ma taning a roroiang sinim ka izi vunfun faraxai wana Kaarisito lamaskana Nakmai.  
\v 4 Kaarisito naan a vuvuna roroiang sinim. Ma araan naan kana balas puli wat, nim saait naaguna iziar varaxai wana naan lamaskana marmari daxaiang sina.   
\p
\v 5 Malasing ma naagu zop famaat pizin amun matmalabuk taksaat ila pira angkari ina xa iziar lamaskana roroiang sinim. Amun saan malasing kari, a matmalabuk taksaat lamanar wana izit maxuzang ma a matmalabuk ka mitikaai ma a mara varas ma amun sasaxotang taksaat ma a matmalabuk iwana lamaiang, ka malasing bani adu di lotu waan sin a nakmai vaagit.  
\v 6 A boromaazikang sin Nakmai xana balas sin aubina ina di gigiu amun matmalabuk taksaat angkanaan.  
\v 7 Paamua nim saait naagu rat falos amun matmalabuk angkanaan lamaskana roroiang sinim.  
\v 8 Singsaxai taning naagu iziar lawalaau wana amun matmalabuk malasing kari, a boromaazikang ma a maska raksaatang ma a matmalabuk iwana kawinang azanon ma wispiaalang axazak ma azanon dorang ka mitikaai ina xa wat la nguza nim.  
\v 9 \x - \xo 3:9 \xt Efe 4:22\x*Tuaa naagu vagit nim saksaxai, wanaze naagu waapizin fanong amun matmalabuk taksaat angkanaan ina naagu ra gigiu, malasing naagu gamul psin amun marapi xabaar zinim,  
\v 10 \x - \xo 3:10 \xt Efe 4:24, Var 1:26\x*ma naagu ra mamaaus pana roroiang faaxur. A roroiang faaxur angkanaan, Nakmai, a Baraaia Faaziarang, kat favaxur bulin kuna naaguna malasing a laklagaaina ma xuna naaguna rexaazin fatalamin naan.  
\v 11 Taning dia vaakdul di laangat faraxas, amun Judaa o amun Grik, o naandi ina di ftuk pizin a vang pakpaaka naandi o naandi ina xawit di ftuk pizin a vang pakpaaka naandi, o a lemlem ropuran o a lemlem kawit a rataawuka naandi, o amun iaana kilaaiang o naandi di mamaraxas. Kaarisito naan amun saan faakdul ma naan ka iziar lamaskana dia vaakdul.   
\p
\v 12 \x - \xo 3:12 \xt Efe 4:2\x*Nim aubina Nakmai xa ra kalin nim aaxana vaatak, naagu ninis ma naan ka sasaxot nim. Malasing ma naaguna mamaaus pana amun matmalabuk malasing kari, naaguna vawaal aubina ina di rauxin a maravanang ma naaguna giu a matmalabuk daxa wana aubina ma naaguna vamumut nim nanga ma naaguna iziar lamaskana a luaai ma naaguna vatangin a matmalabuk iwana mainovang ma a matmalabuk iwana zimbang daxaiang.  
\v 13 \x - \xo 3:13 \xt Efe 4:32\x*Tamon azaxai zinim ka raksaat pana nim, naaguna zimbang daxa wana naan ma naaguna naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sina. Naagu naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin azanon malasing a Piran ka ra naxaam pizin amun matmalabuk sinim.  
\v 14 Ma laaxur wana amun matmalabuk faakdul angkanaan, naaguna sasaxot aubina rawarak. A matmalabuk iwana sasaxotang azanon be xat purif faraxin amun matmalabuk faakdul angkanaan, ma xa bulupis naandi vaakdul lamaskana irur vatuiang faaratunaan.   
\p
\v 15 A luaai angkanaan Kaarisito xa lis sinim, kana waamuain nim pana maskana nim, panaze nim amun non ila winpina Kaarisito, ma Nakmai xa ra viring nim kuna iziarang lamaskana luaai. Naagunai wisfaadaxa bulaai zin Nakmai.  
\v 16 \x - \xo 3:16 \xt Efe 5:19-20\x*Naaguna luaa a dorang sin Kaarisito xana iziar zinim ma xana bas lamaskana nim. Ma la notaan angbani zaait naaguna varaviraai ma naaguna fanaau zinim saksaxai wana amun mazamang faakdul. Ma naaguna rangon saait amun tanganang sin Dewit ma amun tanganang iwana lotu ma amun tanganang a Laklagaai a Raabu xa lis sinim, ma naaguna rangon faraxai wana wisfaadaxaiang ka waan sin Nakmai lamaskana nim.  
\v 17 Lamaskana amun saan faakdul naagu giu o naagu piaat, naagu giu vakdul lamaskana aizina a Piran Iesu, ma naagu wisfaadaxa zin Nakmai Damana dia lamaskana naan.   
\s1 A Varaviraaiang Aaxan Amun Fatama  
\p
\v 18 \x - \xo 3:18 \xt Efe 5:22, 1Pit 3:1\x*Nim a furavin maxus, naaguna iziar lawaana amun labana nim, avuna a matmalabuk angkanaan ka tak pana nim ina a roroiang sinim ka iziar lamaskana Piran.   
\p
\v 19 \x - \xo 3:19 \xt Efe 5:25, 1Pit 3:7\x*Nim saait ubina maxus, naaguna sasaxot amun taak sinim, ma tuaa naaguna vamirik naandi.   
\p
\v 20 \x - \xo 3:20 \xt Efe 6:1\x*Nim a funalik, naagunat langar zin amun damana nim ma amun naanaa zinim pana amun saan faakdul, wanaze a Piran kana dokdok tamon naaguna giu malasing kanaan.   
\p
\v 21 \x - \xo 3:21 \xt Efe 6:4\x*Nim amun maamaa, tuaa naagu vabaromazik a funalik sinim, taulaan dina naxaam adu dina wen giu ta matmalabuk daxa.   
\p
\v 22 \x - \xo 3:22 \xt Efe 6:5-8\x*Nim amun iaana kilaaiang, naaguna langar zin amun mono zinim initiat la pira angkari wana amun saan faakdul. Tuaa naagu vaamuzas daxa be la raan di raamaai wana nim kuna vadokdokang naandi. Naaguna vaamuzas daxa xun naandi varaxai wana vaaratunaanang lamaskana nim panaze naagu varanop pana a Piran.  
\v 23 Lamaskana amun matmalabuk naagu gigiu, naaguna giu wana a maska vaakdul zinim, malasing naagu gigiu aaxan a Piran ma xawit aaxan aubina.  
\v 24 Avuna a mono vaaratunaan sinim naan a Piran Kaarisito, ma naan nanga xana lis a wulwulang sinim. A wulwulang kanaan aiziarang daxa ina naaguna raumana lamur.  
\v 25 \x - \xo 3:25 \xt Lus 10:17, Efe 6:9\x*Ma axazak ina xa giu a matmalabuk kawit na tak kana zuruk a wulwulang iwana a matmalabuk kawit na tak, panaze Nakmai xai klis a matmalabuk sin aubina vaakdul wana a lan azaxai be ma xawit na irur vawaal azanon.   
\c 4  
\p
\v 1 \x - \xo 4:1 \xt Efe 6:9\x*Nim amun mono, naagu giu a matmalabuk ka tak pana amun iaana kilaaiang sinim, ma amun matmalabuk sinim saait kanat faraxas pana naandi vaakdul, wanaze naagu rexaas adu nim naagu rauxin a mono zinim a Piran, ka iziar la lia.   
\s1 Azanon Dorang Dikdik  
\p
\v 2 Naagunat maainung bulaai. Ma la notaan angbani zaait ainaxamang sinim kana maravas ma naagunai wisfaadaxa zin Nakmai.  
\v 3 Araan naagu maainung, naaguna maainung saait pana maam kuna Nakmai xana kaas a lan kuna maadina fazei wana a dorang sin Kaarisito, ina waamua xa izi vunfun singsaxai taning ka iziar la maravas. Ma naari ga iziar la vaal a vaamaazikang panaze gai fazei wana.  
\v 4 Naaguna maainung adu gana fazei wana ma xana maravas, malasing Nakmai xa saxot nia gana giu.  
\v 5 \x - \xo 4:5 \xt Efe 5:16\x*Naaguna gigiu amun matmalabuk faraxai wana mazamang ka waan sin aubina ina xawit di inaxam paazaai, lamaskana a notaan faakdul ina xa rauxin a marapalau.  
\v 6 Araan naagu dador zin aubina, naaguna dador varaxai wana a dorang ka bas pana daxaiang ma a dorang naaguna vamamis, ma xana vananam naandi, xuna naaguna xis fatok naandi zaksaxai.   
\s1 Pol Xa Kling Taaikikas Kun Kolosi  
\p
\v 7 \x - \xo 4:7 \xt Giu 20:4, 2Tim 4:12\x*\x - \xo 4:7 \xt Efe 6:21-22\x*Taaikikas kana vazei nim pana amun saan faakdul wana nia. Naan daaza dia daxa lamaskana Kaarisito, ma a rapti vaamuzazang faaratunaan ma a iaana kilaaiang faraxai wana maam lamaskana vaamuzazang sin a Piran.  
\v 8 Ga kling fawat naan sinim kuna xana vadikdik nim ma naaguna langarin a dorang pana a roroiang simaam iriat.  
\v 9 \x - \xo 4:9 \xt Flm 10-12\x*Naan kana wat faraxai wana Onesimas, aza daaza dia daxa lamaskana Kaarisito ina xat falos a dorang sina, ma naan nanga azaxai zinim in Kolosi. Nandiaa dina vazei iaa nim pana amun saan faakdul xa balas iriat simaam.   
\p
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt Giu 19:29, 27:2, Flm 24, Giu 12:12,25, 13:13, 15:37-39\x*Aaristaakas, ka iziar varaxai wana nia la vaal a vaamaazikang, ka lis a dor vaananamang sina xa wat sinim, ma Maak a lismara zin Baanabaas saait ka lis a dor vaananamang sina xa wat sinim. Tamon Maak kana balas sinim, naaguna ruzuaai naan, malasing ga ra vazei nim lamaskana waambaar ina ga ra varaar waamua.   
\p
\v 11 Ma Iesu, aza izina Jaastas, naan saait ka lis a dor vaananamang sina xa wat sinim. Nandiaal angkanaan be nandiaal amun Judaa lawalau ubina vaamuzazang surugu. Maadi vaamuzas faraxai raal wana bikabar zin Nakmai. Ma nandiaal dit fadikdik taal nia.   
\p
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Kol 1:7, Flm 23\x*Epaafraas, azaxai zinim nanga, ma a iaana kilaaiang sin Iesu Kaarisito, xa lis a dor vaananamang sina xa wat sinim. Naan kat maainung dikdik pana nim adu naaguna irur dikdik lamaskana amun sasaxotang ma ainaxamang faakdul zin Nakmai, ma naaguna makal ma naaguna rexaazin fatalamin mase.  
\v 13 Nia nanga ga raamin ma ga vazei varatunaan nim pana naan adu naan kat faamuzas dikdik ku nim ma xu naandi ila bina laba Laaodisia ma naandi zaait ila bina laba Ierapolis.   
\p
\v 14 \x - \xo 4:14 \xt 2Tim 4:11, Flm 24, 2Tim 4:10, Flm 24\x*Luk a dokta ma a paasaxo zin dia ina di sasaxot famarazaat naan, nandiaa Demaas di lis iaa a dor vaananamang sin nandiaa xa wat sinim.   
\p
\v 15 Naaguna lis a dor vaananamang surugu xa waan sin amun taatum lamaskana Kaarisito di iziar Laaodisia, ma xa waan sin a ravin angkanaan Nimfaa ma xa waan saait sin aubina ina dit lotu varaxai la vaal zina.   
\p
\v 16 Araan naagu vakot fanong a waambaar angkari, mur naaguna lis sin aubina di inaxam paazaai in Laaodisia xuna naandi zaait dina vakot. Malasing saait ga ra varaar a waambaar xa waan sin naandi dina lis sinim kuna naaguna vakot.   
\p
\v 17 \x - \xo 4:17 \xt Flm 2\x*Naaguna vazei Aakipas adu naan kana vanong fakdul a vaamuzazang sin a Piran ina naa ra lis sina.   
\p
\v 18 Nia Pol ga varaar a dor vaananamang kari wana mirugu vaatak ka waan sinim. Tuaa naagu naxambain nia, naaguna naxaam nia, ga iziar la vaal a vaamaazikang. A daxaiang sin Nakmai xana iziar varaxai wana nim.