\id 1PE - Nalik NT 
\h 1 Pita 
\toc1 A Varumaraiang A Waambaar Zin Pita Xa Waan Sin Aubina Di Inaxam Paazaai 
\toc2 1 Pita 
\toc3 1Pit 
\mt1 A Varumaraiang A Waambaar Zin Pita  
\mt2 Xa Waan Sin Aubina Di Inaxam Paazaai  
\imt1 A Dor Vaamaravazang Pana A Waambaar Angkari  
\ip Pita xa varaar a waambaar angkari la bina laba Rom. A maariaas ka varaar a waambaar angkari, Siza Nero xa ra zop famaat amun Kristian ka varas. Di kawin famarazaat amala aubina di inaxam paazaai. Pita xa farar xa saxot kana vadikdik ainaxam paazaaiang sin naandi ma dina irur dikdik pana ainaxam paazaaiang. Naan ka farar, xawit sin amun Judaa ina di inaxam paazaai, xa farar waan sin aubina vaakdul di inaxam paazaai. A maariaas iwana fararang ka malasing AD 64.  
\iot A baar 1 Pita xa malasing kari:  
\io1 (1) 1:1-2 A dor vaamaravazang  
\io1 (2) 1:3-12 Dia dina zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana a roro tapal  
\io1 (3) 1:13-2:12 A roroiang ka ninis  
\io1 (4) 2:13-5:11 Amun matmalabuk daxa dia dina valos  
\io1 (5) 5:12-14 A vaanongang iwana dorang  
\c 1  
\s1 A Dor Vaamaravazang  
\p
\v 1 Nia xari Pita, a aaposal zin Iesu Kaarisito.  
\p Ga farar waan sinim ina Nakmai xa ra kalin nim ma naagu iziar varawuk malasing amun topuran lamun pira in Pontas ma Galesia ma Kaapadosia ma Esia ma Bitiniaa.  
\v 2 Nakmai Damana dia xa ra kalin nim malasing a funalik sina mumua pis, ma a Laklagaai a Raabu xa vaninis nim kuna valozang Iesu Kaarisito ma xana zavur nim pana a daraaina.  
\p A daxaiang ma a luaai xa bas pakluaai xana iziar zinim.   
\s1 Dia Dina Zimbang Faraxai Wana Ainaxam Paazaaiang Pana A Roro Tapal  
\p
\v 3 A wisfaaruiang kana waan sin Nakmai Damana a Piran sin dia Iesu Kaarisito. Pana adi varamaaluvang sina, naan ka luk favaxur dia. Malasing ma naari di zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana a roro tapal, wanaze Iesu Kaarisito xa ramaraat puli ziaana maatang.  
\v 4 Ma dia dina raumana amun saan daxa Nakmai xa ra nimnimanin tasin ikula la lia, amun saan angkanaan dina wen murut ma dina wen taksaat ma dina wen milung. Nakmai xa ra rasin aaxa nim.  
\v 5 Ma naan ka ruxaaul wana nim pana a dikdikang sina wanaze naagu inaxam paazaai wana naan. Kana ruxaaul wana nim ka ruaas a roro tapal xana balas, ina naa ra nimnimanin tasin aaxa nim ma la vaanongang iwana raan, naana vatangin la maravas.   
\p
\v 6 A zaan angkanaan kat fadokdok famarazaat nim, naapalaau wana azanon taan a tavura maravanang kana vamaskalus nim singsaxai xana wen faabung baraaf.  
\v 7 Amun maravanang kanaan di ra wat kuna lalaamangaainang ainaxam paazaaiang sinim kuna raaminang tamon ainaxam paazaaiang sinim ka vaaratunaan o xawit. Dina lalaamangaain ainaxam paazaaiang sinim malasing be di run faninis a goul lamaskana a xaiaf. Singsaxai a maraana ainaxam paazaaiang sinim ka laaup marazaat pana a goul ina xana vaanong be. Ma tamon ainaxam paazaaiang sinim kana irur dikdik lamuraana a lalaamangaaiang, Nakmai xana wisfaru nim ma xana valaup nim ma xana lis a varanopang sinim la raan Iesu Kaarisito xana balas la maravas.  
\v 8 Naagu sasaxot naan naapalaau xawit naagu ra raamin naan. Ma naagu inaxam paazaai wana naan naapalaau xawit naagu raamin naan taning. Ma naagui dokdok pana naan pana adi nanamang laba ina xa marmari daxa ma xawit nat faraxas naaguna vamaravaas pana ta dorang.  
\v 9 Avuna Nakmai xat saxot faulin nim, a fnuaai iwana ainaxam paazaaiang sinim.   
\p
\v 10 Lalozang a vaamuzazang kanaan sin Nakmai iwana zaxot faulinang aubina, amun profet i mumua di ra dador profet pana a talazang kanaan ina Nakmai xa lis sinim. Dit dikdik pana zalengang ma di saxot dina rexaazin a vuvuna.  
\v 11 A Laklagai zin a Mesaaia xa iziar wana naandi ma xa tabung fazei rasin naandi waamua wana amun maazikang ina a Mesaaia xana vazaak ma wana a laaupang sina lamuraana. Di inaxam marazaat pana adu lasang, ma amun saan angkanaan kana balas malasing faa.  
\v 12 Nakmai xa pitfiaat sin amun profet adu amun saan angkanaan kana wen balas lamun maariaas naandi di izi roro, xawit. Di dador profet be wana amun saan Nakmai xana giu wana nim. Ma naari naagu langarin fanong sin aubina di fazei wana a Dorang Daxa zinim lamaskana a dikdikang sin a Laklagaai a Raabu ina Nakmai xa kling fawat naan ikula la lia. Ma amun saan angkanaan amun aangelo di sasaxot famarazaat dina rexaazin.   
\s1 A Roroiang Ka Ninis  
\p
\v 13 Malasing ma naaguna nimniman, naaguna rauxin a matmalabuk iwana vadikdikang nim nanga ziaana amun sasaxotang taksaat ila winpin. Naaguna zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana a daxaiang ina Nakmai xana lis sinim araan Iesu Kaarisito xana balas la maravas.  
\v 14 Nim a funalik sin Nakmai, ma naagut langar zina, malasing ma tuaa naagu uli wana amun sasaxotang taksaat ina naagu ra gigiu araan kawit nanga naagu rexaazin a Dorang Daxa.  
\v 15 Naaguna ninis pana amun matmalabuk faakdul zinim, malasing naan ina xa ra viring nim ka ninis.  
\v 16 Avuna di ra varaar lamaskana a Baar Xoxok malasing kari, “Naaguna ninis panaze nia ga ninis.” \rq (Liv 11:44)\rq*   
\p
\v 17 Naagut firaai zin Nakmai Damana nim, naan ina xai klis aubina vaakdul wana aikilizang ka tak pana amun saan faakdul naadi ra gigiu. Malasing ma naaguna iziar wana maraautang ma varanopang lamarana, wana aiziarang sinim malasing amun topuran iriat la pira angkari.  
\v 18 Naagu rexaas adu Nakmai xa ra wul vaxarom nim siaana a roroiang palaau ina naagu zuruk sin amun kulmua zinim. Naan kawit na vabaraai nim pana azaan ina xana milung palaau, malasing a siliwa o a goul.  
\v 19 Kawit. Naan ka vabaraai nim pana a dari zin Kaarisito, a maraana xa laaup marazaat. Naan ka malasing a sipsip faaxur ina xawit ta mitikaai wana o xawit ta giazang pana.\f * \fr 1:19 \ft Amun Israael di italas sin Nakmai wana a sipsip faaxur ina xa walak daxa ma xawit ta giazang pana xuna Nakmai xana naxaam pizin amun matmalabuk taksaat sin naandi.\f*  
\v 20 Nakmai xa ra kalin naan paamua nanga a raan naan kawit nanga na vaziaar a pira angkari, ma naari lamaskana amun taan angkari xuna vaanongang, naan ka balas saxotang nim.  
\v 21 Ma ainaxam paazaaiang sinim pana Nakmai, a vuvuna xa iziar zin Kaarisito ina Nakmai xa ra varamaraat faulin siaana maatang ma xa valaup aizina. Naan a vuvuna xanaan naagu inaxam paazaai wana Nakmai ma naagu zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana azaan angkanaan naana giu lamur.   
\p
\v 22 Ma naari araan naagu valos fanong a vaaratunaanang, naagu balas ninis faanong lamaskana roroiang sinim, malasing ma naagui sasaxot faratunaan nim saksaxai. Naaguna sasaxot faratunaan nim saksaxai wana maskana nim.  
\v 23 Avuna naagu balas faaxur wana a dorang ina xa roro ma xa iziar bulaai xa wat sin Nakmai. A vuvuna roroiang faaxur zinim kawit sin taxazak initiat la pira angkari, ma a roroiang initiat la pira angkari xat faanong palaau be. A roroiang faaxur zinim kana iziar bulaai.  
\v 24 Avuna a Baar Xoxok ka piaat malasing kari,  
\b  
\q1 “Aubina vaakdul di malasing awat lauran kai maat fazaaus,  
\q2 ma a marmari daxaiang sin naandi xa malasing a purpur ina xa balas.  
\q1 A lauran kai maraang ma a purpur xai zu,   
\q2
\v 25 singsaxai a dorang sin a Piran ka iziar bulaai.” \rq (Aais 40:6-8)\rq*  
\b  
\m Ma a dorang kanaan naan a Dorang Daxa ina di ra fazei wana zinim.   
\c 2  
\s1 Iesu Naan A Vaat Ka Roro  
\p
\v 1 Malasing ma naaguna luaa psin amun matmalabuk iwana kawinang azanon, ma a dorang faagit, ma a matmalabuk iwana piaatang azaan ma xawit dit falos, ma a matmalabuk iwana marazuzuaiang, ma wispiaalang azanon.  
\v 2 Malasing a nan popo xa sasaxot famarazaat a zus sin dina, naaguna lagaai zaxot a vanganang ka ninis kuna ralaazang a laklagai, xuna naaguna makal lamaskana amun lan sin Nakmai iwana zaxot faulinang aubina.  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Saam 34:8\x*Avuna naagu lalaamangaain fanong a roroiang sin a Piran ma naagu rexaas adu a Piran ka daxa.   
\p
\v 4 Naagu wat sin a Piran, naan a Vaat Ka Roro. Aubina di bain naan, singsaxai Nakmai xa kalin naan ma xa laaup mase lamarana.  
\v 5 Ma nim saait naagu malasing amun faat ka roro ina Nakmai xa zuruk ma xa varur a vaal xoxok, malasing ma naagu balas amun pris ninis. Naagu gigiu aze razaan a Laklagaai a Raabu xat fazei nim kuna giuang, malasing amun pris di ilis amun talazang la aalta. Amun matmalabuk angkanaan ka tak lamarana Nakmai avuna wana vaamuzazang sin Iesu Kaarisito.  
\v 6 Avuna a dorang lamaskana a Baar Xoxok ka piaat malasing kari,  
\b  
\q1 “Naagu raamin, nia ga rasin a vaat ikula Zaaion  
\q2 ina di varumara giuang a vaal wana.  
\q1 A vaat ka laaup mase la maraagu  
\q2 ma nia ga ra kalin a varumaraiang a vaat iwana vaal.  
\q1 Ma axazak ina xa inaxam paazaai wana,  
\q2 naan kana wen maangil lalozang ainaxam paazaaiang kanaan sina.” \rq (Aais 28:16)\rq*   
\b  
\m
\v 7 A vaat angkanaan ka balas adi zaan laba mase zinim naagu inaxam paazaai. Singsaxai a Baar Xoxok ka piaat pana naandi xawit di inaxam paazaai malasing kari,  
\b  
\q1 “A vaat ubina di gigiu a vaal di bain pizin adu a vaat palaau,  
\q2 xa balas a varumaraiang a vaat iwana vaal,” \rq (Saam 118:22)\rq*   
\b  
\m
\v 8 ma,  
\b  
\q1 “A vaat ina xai tate xol a lan ma aubina di tuxin naandi,  
\q2 ma dina zu.” \rq (Aais 8:14)\rq*  
\b  
\m Di tuxin naandi wana wanaze xawit di valos a dorang sin Nakmai. Nakmai xa ra kalin naandi dina giu malasing kanaan.   
\p
\v 9 \x - \xo 2:9 \xt Zax 19:5-6, Aais 43:20, Zax 19:5, Lus 4:20, 7:6, 14:2, Tts 2:14, Aais 43:21, Aais 9:2\x*Singsaxai nim aubina Nakmai xa kalin ma amun pris sin a Xalxaal zinim ma a lemlem aubina ninis ma aubina vaatak sin Nakmai xuna fazeiang pana amun matmalabuk daxa zina. Naan ka ra viring luk nim siaana a bungsuzuk ku la maravas sina ina xa marmari daxa mase.  
\v 10 \x - \xo 2:10 \xt Osi 2:23\x*Paamua nim kawit a lemlem aubina, singsaxai naari nim aubina zin Nakmai. Paamua xawit naagu iziar lamaskana a varamaaluvang sina, singsaxai naari naagu iziar vaanong lamaskana.   
\p
\v 11 Amun paasaxo daxa zurugu, naagu iziar malasing amun topuran iriat la pira angkari, xawit a bina zinim kari. Malasing ma ga maainung fadikdik nim adu tuaa naagu los amun sasaxotang taksaat ila winpin ina xat farop faraxai wana a maskana nim.  
\v 12 Singsaxai naaguna giu amun matmalabuk daxa lawalaua naandi ina xawit di inaxam paazaai xuna araan di vakor nim adu nim aubina iwana gigiuang a raksaatang, dina raamin amun faamuzazang daxa zinim ma dina valaup Nakmai la raan naan kana wat tutaamin nim.   
\s1 Naaguna Valos A Gaapman  
\p
\v 13 Avuna wana a Piran, ka daxa adu naaguna vamumut nim nanga lawaana aubina vaakdul ina di rauxin a burburaaiang iriat la pira angkari. Naaguna vamumut nim nanga lawaana a xalxaal, naan a waamua laba zin a gaapman.  
\v 14 Ma naaguna vamumut nim nanga zaait lawaana amun paamua zin a gaapman ina a xalxaal xai kling naandi dina klis aubina di gigiu a raksaatang ma dina wisfaru aubina di gigiu a daxaiang.  
\v 15 Avuna Nakmai xa saxot naaguna giu amun faamuzazang daxa xuna ruxolang a dorang palaau zin aubina di rabanat.  
\v 16 Naagu vatangin pana a roroiang sinim adu naagu izi mamaraxas faanong, singsaxai tuaa naagu naxaam adu naagu mamaraxas kuna giuang kaarik a raksaatang. Naaguna iziar malasing amun iaana kilaaiang sin Nakmai.   
\p
\v 17 Naaguna varanop pana aubina vaakdul. Naaguna sasaxot amun taatum lamaskana ainaxam paazaaiang, ma naaguna maraaut pana Nakmai ma naaguna varanop pana naan ma naaguna varanop pana a xalxaal.   
\s1 Naaguna Valos Amun Matmalabuk Sin Iesu  
\p
\v 18 Nim amun iaana kilaaiang, naaguna vamumut nim nanga lawaana amun paamua zinim faraxai wana maraautang ma varanopang. Tuaa naaguna vamumut nim nanga lawaana naandi be ina di daxa ma dit mainof, singsaxai naaguna vamumut nim nanga zaait lawaana naandi ina amun matmalabuk sin naandi xawit na tak.  
\v 19 Ka daxa tamon naagu naxaam naan ma naagu irur dikdik araan aubina di vamazik palau nim.  
\v 20 Nakmai xana wen pisfaru nim tamon di zop nim ma naagu vazaak a maazikang pana a matmalabuk taksaat sinim faatak. Singsaxai tamon naagu giu a matmalabuk ka tak ma di vamazik nim pana ma naagu rur dikdik, azaan angkanaan ka daxa lamarana Nakmai.   
\p
\v 21 Nakmai xa ra viring nim kuna rur dikdikang araan naagu vazaak a maazikang panaze Kaarisito xa ra vazaak a maazikang ku nim ma naan ka ra vivingaai aaxan nim kuna naaguna valos amun matmalabuk sina.  
\v 22 A Baar Xoxok ka piaat malasing kari,  
\b  
\q1 “Naan kawit na giu ta matmalabuk taksaat,  
\q2 ma xawit ta vaagitang na uwat la ngusna.” \rq (Aais 53:9)\rq*   
\b  
\m
\v 23 \x - \xo 2:23 \xt Aais 53:7\x*Araan di dador lingpuak lawaana, xawit na xis naandi. Araan di vamazik naan, kawit na vamaraut naandi. Singsaxai xa luaa psin naan nanga la mita Nakmai, naan ina xai kilis pana aikilizang ka tak.  
\v 24 \x - \xo 2:24 \xt Aais 53:5-6\x*Kaarisito nanga xa ra zuruk amun matmalabuk taksaat sin dia xula wina araan naan ka maat pana a robuxul, xuna dia dina maat fataling amun matmalabuk taksaat ma dina roro ma dina valos amun matmalabuk ka tak. Avuna naan ka vira dia wana a kiaana amun nil ma bili ma amun koxot ina di zaxa a wina wana.  
\v 25 Paamua nim naagu milung malasing amun sipsip ma naari naagu uli wat faanong sin A Rapti Xa Rataamaai Xaaul wana nim.   
\c 3  
\s1 Aizi Maxuzang  
\p
\v 1 \x - \xo 3:1 \xt Efe 5:22, Kol 3:18\x*Pana a lan angbani zaait, nim a furavin maxus, naaguna vamumut nim lawaana amun labana nim, kuna tamon naandi xawit di inaxam paazaai wana dorang sin Nakmai, amun matmalabuk daxa zinim be xana dador zin naandi. Ma amun matmalabuk daxa zinim kana zaxot fawat naandi zin Nakmai,  
\v 2 araan di raamin fakilaan a aiziarang sinim ka ninis ma a lan iwana varanopang sinim pana Nakmai.  
\v 3 \x - \xo 3:3 \xt 1Tim 2:9\x*Tamon naagu saxot naaguna marmari daxa, tuaa naagu inaxam marazaat pana a mamaauzang ila wina nim, malasing naagu kos a vura nim, naagu valaak amun saan di giu wana goul o amun marapi xuna vamarmari daxaiang a winpina nim.  
\v 4 A marmari daxaiang faaratunaan sinim ina xana wen faanong, kana wat nanga ipaa lamaskana nim, malasing a matmalabuk a mainovang ma aizi vatkulang. Amun matmalabuk angkanaan ka laba mase lamarana Nakmai.  
\v 5 A furavin ninis i mumua di zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang pana Nakmai, di ra giu malasing kanaan kuna dina marmari daxa. Dit famumut naandi lawaana amun labana naandi,  
\v 6 \x - \xo 3:6 \xt Var 18:12\x*malasing Seraa xa valos a dorang sin Aabaraam ma xa vakilaan naan a piran sina. Ma nim a fufnaalik sin Seraa, tamon naagu giu amun matmalabuk ka tak ma xawit naagu maraaut.   
\p
\v 7 \x - \xo 3:7 \xt Efe 5:25, Kol 3:19\x*Pana a lan angbani zaait, nim ubina maxus, ka daxa naaguna zindaxa varaxai wana amun taak sinim. Naaguna lis a varanopang pana naandi wanaze a dikdikang sin naandi xa mumut pana a dikdikang sinim ma Nakmai xa ra lis saait a talazang iwana roro tapal zin naandi ina naa ra lis sinim. Naaguna giu malasing kanaan kuna xanawit tazaan kana ruxol amun maainungang sinim.   
\s1 Naaguna Vazaak A Maazikang Panaze Naagu Gigiu Amun Matmalabuk Ka Tak  
\p
\v 8 A vaanongang iwana dorang surugu xa malasing kari, xa daxa ainaxamang sinim kana zaxai be, ma tamon tazaxai zinim ka vazaak a maravanang, a xazanaaiang sinim kanat faraxas faraxai. Naagunai sasaxot nim saksaxai malasing adu nim amun taatum. Naagunat faramaaluf ma naagunat famumut nim nanga.  
\v 9 Tuaa naaguna xis a raksaatang pana a raksaatang o naaguna xis a dorang taksaat pana a dorang taksaat. Singsaxai naaguna lis a daxaiang ka waan sin naandi ina di ra giu a matmalabuk taksaat pana nim, panaze Nakmai xa ra viring luk nim pana a matmalabuk angkanaan kuna xana lis a daxaiang sinim.  
\v 10 Avuna a Baar Xoxok ka piaat malasing kari:  
\b  
\q1 “Tamon axazak ka sasaxot a roroiang sina xana daxa  
\q2 ma xana raamin amun taan daxa,  
\q1 naan kana xatkatong fatalamin a xaramana ziaana dorang taksaat  
\q2 ma tuaa a vaagitang kana tukbilak la ngusna.   
\b  
\q1
\v 11 Naan kana lis a torana ziaana a matmalabuk taksaat ma xana giu a matmalabuk daxa.  
\q2 Naan kana zaleng a lan iwana a luaai ma xana gut kuna valozang a matmalabuk angkanaan.   
\q1
\v 12 Avuna a Piran kat katkatong aubina di tak  
\q2 ma xat langarin amun maainungang sin naandi.  
\q1 Singsaxai naan kai purua wana naandi di gigiu a raksaatang.” \rq (Saam 34:12-16)\rq*   
\b  
\p
\v 13 Tamon a maskana nim ka ramaraat kuna giuang amun matmalabuk daxa, nis kana kawin nim?  
\v 14 \x - \xo 3:14 \xt Mt 5:10\x*Singsaxai naapalaau naagu giu a matmalabuk ka tak ma di vamazik nim, Nakmai xa lis a daxaiang sinim. “Tuaa naagu maraaut pana amun saan ina naandi di maraaut pana. Tuaa naagu maskalus.” \rq (Aais 8:12-13)\rq*   
\p
\v 15 Singsaxai naaguna rasin Kaarisito waamua malasing a Piran sinim. Bulaai naaguna izit nimniman kuna xizang axazak ka iaari zinim pana aze ra vuvuna naagu zimbang faraxai wana ainaxam paazaaiang. Singsaxai araan naagu xis naan, naaguna xis naan pana a matmalabuk iwana mainovang ma a varanopang.  
\v 16 Ma naagunat falos ainaxamang ka maravas, kuna naandi ina di piaat faraksaat amun matmalabuk daxa zinim naagu gigiu lamaskana Kaarisito, dina maangil wana amun dorang naadi wispiaal nim pana.  
\v 17 Tamon Nakmai xa saxot adu dina vamazik nim pana amun faamuzazang daxa naagu gigiu, azaan angkanaan ka daxa nanga wana dina vamazik nim pana naagu gigiu a raksaatang.   
\p
\v 18 Kaarisito xa maat be vaazaxai saxotang amun matmalabuk taksaat faakdul zin dia. Naan Ka Tak ka maat saxot aubina vaakdul xawit di tak kuna zaxotang nim ka waan sin Nakmai. Di zop famaat naan, singsaxai xa ramaraat puli wana a dikdikang sin a Laklagaai a Raabu.  
\v 19 Lamaskana a Laklagaai a Raabu naan ka waan saait ma xa fazei zin amun laklagai ina di iziar la non iwana vaamaazikang.  
\v 20 \x - \xo 3:20 \xt Var 6:1-7:24\x*Amun laklagai angkanaan amun laklagaai aubina i mumua lamun maariaas sin Noaa. Nakmai xa zimbong fatalamin naandi dina inaxam taawuk araan Noaa xa giu adi sip laba. Singsaxai xawit di valos a dorang sina. Malasing ma Nakmai xa zaxot faulin be azanon aubina ziaana adi ulim, naandi di wizik tul be.  
\v 21 A ulim angkanaan ka irur vakilaan a baaptaaizang ina xa zaxot faulin nim taning. Kawit di baaptaais nim kuna zuk pizinang a maak la wina nim, kawit. Naadi giu malasing kanaan kuna naaguna lis nim nanga zin Nakmai wana ainaxamang ka maravas faraxai wana a xalxalang kuna lozang naan. Nakmai xa zaxot faulin nim avuna wana a ramaraat puliang sin Iesu Kaarisito.  
\v 22 Naan ka uzaa ikula la lia ma naari xa iziar la mit sazaxa zin Nakmai. Ma amun aangelo vaakdul ma amun laklagai dit paamua ma amun laklagai di rauxin a burburaaiang di iziar lawaana lus sina.   
\c 4  
\s1 Naaguna Inaxam Taawuk Siaana Amun Matmalabuk Taksaat  
\p
\v 1 Kaarisito xa ra xazanin a maazikang la winpina. Malasing ma nim saait naagu nimniman kuna xazaninang a maazikang malasing naan. Avuna axazak ka ra xazanin a maazikang la winpina, xai luaa psin a sasaxotang iwana gigiuang amun matmalabuk taksaat.  
\v 2 Malasing ma naan kawit na lis a roroiang sina wana valozang amun sasaxotang taksaat ila winpin, singsaxai naan ka lis a roroiang sina lalozang amun sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai.  
\v 3 Faabung baraaf faanong naagu ra gigiu amun matmalabuk taksaat, ina aubina xawit di inaxam paazaai di gigiu. Di gigiu a matmalabuk ka mitikaai lamanar wana aizit maxuzang, ma dit falos amun sasaxotang taksaat ila winpin, ma di imimin famarazaat a daanim dikdik, ma dit balas fatu xuna vaananamang pana aimimin famarazaatang a daanim dikdik faraxai wana milivinang a ravin o rapti rawarak, ma dit lotu wana amun nakmai vaagit ina Nakmai xa piaat a matmalabuk angkanaan ka mitikaai.  
\v 4 Ma naari aubina angkanaan di raknar adu xawit kaarik naagu saxot naaguna valos amun matmalabuk taksaat angkanaan ka varas ina naadi gigiu ma di piaat faraksaat nim.  
\v 5 Singsaxai mur dina irur lamarana Nakmai ma dina dador vaamaravas pana aze razaan naadi ra giu. Avuna Nakmai xa nimniman kuna klizang aubina vaakdul, naandi di roro ma naandi di maat faanong.  
\v 6 Naan a vuvuna xanaan ka ra fazei wana a Dorang Daxa zin aubina di maat faanong. Araan di maat, di zuruk fawat aikilizang la winpina naandi, malasing be aubina vaakdul ina di gigiu amun matmalabuk taksaat. Singsaxai xa ra fazei zin naandi xuna amun laklagaaia naandi xana roro malasing nanga Nakmai xa roro.   
\s1 Dia Dina Vaamuzas Pana Amun Talazang Ina Nakmai Xa Lis Sin Dia  
\p
\v 7 A vaanongang iwana amun saan faakdul xa vaasilik faanong. Malasing ma naaguna inaxam daxa ma naaguna rauxin a matmalabuk iwana vadikdikang nim nanga ziaana amun sasaxotang taksaat ila winpin kuna xanat faraxas naaguna maainung.  
\v 8 \x - \xo 4:8 \xt Maz 10:12\x*Azaan laba mase xa malasing kari, naaguna sasaxot bulin nim saksaxai wanaze a matmalabuk angkanaan iwana sasaxotang azanon kat paramin amun matmalabuk taksaat ka varas.  
\v 9 Naaguna ruzuaai nim saksaxai lamun faal zinim ma tuaa naagu giu varaxai wana a murmuruiang.   
\p
\v 10 Nakmai xa lis fanong amun talazang sinim saksaxai xuna vawaalang azanon aubina rawarak pana amun lan ka varas. Malasing ma naaguna izit nimniman kuna vaamuzazang pana amun talazang kanaan ma tuaa naaguna malumbaai.  
\v 11 Tamon axazak ka zuruk a talazang pana ifazeiang, naan kana fazei vaatak pana a dorang sin Nakmai. Tamon axazak ka zuruk a talazang kuna faawalang, ka daxa naan kana faawal wana a dikdikang ina Nakmai xa ra lis sina. Malasing ma wana amun talazang faakdul angkanaan aubina dina wisfaru Nakmai lamaskana Iesu Kaarisito. Sina zingbe a marmari daxaiang ma a dikdikang bulaai bulaai. Ka vaaratunaan.   
\s1 Aubina Di Inaxam Paazaai Dina Vazaak A Maazikang  
\p
\v 12 Amun paasaxo daxa zurugu, tuaa naagu raknar araan di lalaamangaain nim pana amun maravanang ka dikdik, malasing axaiaf kat faif nim. Ma tuaa naagu naxaam adu azaan faaxur xa balas sinim.  
\v 13 Singsaxai naaguna nanam araan naagu vazaak amun maazikang malasing Kaarisito xa vazaak kuna naaguna bas pana nanamang araan Kaarisito xa balas faraxai wana marmari daxaiang sina.  
\v 14 Tamon di lingpuak pana nim panaze naagu inaxam paazaai wana Kaarisito, Nakmai xa lis a daxaiang sinim. Avuna a Laklagaai a Nakmai, naan a Laklagaai a marmari daxaiang, ka iziar wana nim.  
\v 15 Singsaxai araan axazak sinim ka xazanin a maazikang, kawit adu wanaze naan ka zop famaat palau axazak o xa vinaau o xa gigiu aze rawat matmalabuk taksaat o xat fasingin a waatna lamaskana azaan sin azanon tawarak.  
\v 16 Singsaxai tamon di vamazik nim panaze nim amun Kristian, tuaa naaguna maangil wana. Naaguna wisfaru Nakmai wana naagu rauxin aizina Kaarisito.  
\v 17 Avuna a raan ka balas kuna aubina zin Nakmai dina irur wana aikilizang. Ma tamon kana balas sin dia malasing kanaan, aze razaan kana balas pana naandi angkanaan ina xawit di valos a Dorang Daxa zin Nakmai?  
\v 18 A Baar Xoxok ka piaat malasing kari,  
\b  
\q1 “Kana lagaf pana aubina di tak Nakmai xana zaxot faulin naandi.  
\q2 Ma xana malasing faa  
\q1 wana aubina di gigiu amun matmalabuk taksaat ma naandi ina di ilis a tora naandi zin Nakmai?” \rq (Maz 11:31)\rq*   
\b  
\p
\v 19 Malasing ma tamon naagu xazanin a maazikang lalozang a sasaxotang ma ainaxamang sin Nakmai, naaguna lis fakdul nim nanga zin a Baraai a Faaziarang sinim ina xai giu vatfaraxazin amun kalxalang sina wana nim. Ma nim naaguna maandaau wana gigiuang amun matmalabuk daxa.   
\c 5  
\s1 Amun Sipsip Sin Nakmai  
\p
\v 1 Amun paamua iwana lotu, nia aza waamua malasing nim ma ga ra raamin Kaarisito araan di vamazik naan. Ma araan naan kana uli wat, nia gana iziar varaxai wana naan lamaskana marmari daxaiang sina ina xana balas. Nia ga maainung nim malasing kari:  
\v 2 \x - \xo 5:2 \xt Jn 21:15-17\x*Naaguna xatkatong fatalamin a lemlem sipsip sin Nakmai, ina nim amun paamua naagut katkatong naandi. Tuaa naagu vaamuzas be wanaze aubina di vangarin nim, singsaxai naaguna vaamuzas panaze nim nanga naagu saxot, malasing Nakmai xa saxot pana nim. Tuaa naagu marazaxat saxot a kaakaai. A maskana nim kana ramaraat kuna vawaalang azanon.  
\v 3 Tuaa naagu rasin a lus ka lagaf pana naandi di iziar lawaana vaaxatkatangang sinim, singsaxai a roroiang sinim kana vivingaai daxa lamarana a lemlem sipsip sin Nakmai.  
\v 4 Ma araan a Rapti Laba Xa Rataamaai Xaaul Wana Amun Sipsip kana balas, kana lis a lawilot sinim ina a marmari daxaiang iwana xana wen paan pizaai.   
\p
\v 5 Nim amun kulaau ma amun takfaaxur, nim faakdul naagunat famumut nim lawaana naandi di luk naandi waamua wana nim. Naagunat famumut nim nanga lawalaua nim saksaxai. Avuna a Baar Xoxok ka piaat malasing kari,  
\b  
\q1 “Nakmai xai purua wana naandi dit falaup naandi nanga,  
\q2 ma xai lis a daxaiang sin naandi dit famumut naandi nanga.” \rq (Maz 3:34)\rq*   
\b  
\p
\v 6 \x - \xo 5:6 \xt Mt 23:12, Lk 14:11, 18:14\x*Malasing ma naaguna vamumut nim nanga lawaana mita Nakmai xa rauxin a dikdikang kuna la notaan ka tak naan kana valaup nim.  
\v 7 Naaguna lis pizin amun inaxam farvarazang sinim sina, avuna naan kat katkatong nim.   
\p
\v 8 Naaguna rauxin a matmalabuk iwana vadikdikang nim siaana amun sasaxotang taksaat ila winpin ma naaguna naknakaai, wanaze a purua zinim Saatan ka zazangas farawuk malasing a laaion. Kat kupkup farawuk ma xa zazaleng taxazak kuna xanomang.  
\v 9 Naaguna rur dikdik pana ainaxam paazaaiang sinim ma naaguna ruxol naan, panaze naagu rexaas adu amun taatum sinim lamaskana ainaxam paazaaiang la pira angkari dit kazanin saait amun maazikang malasing nim naagu xazanin taning.   
\p
\v 10 Singsaxai Nakmai, naan Nakmai iwana daxaiang faakdul, ma lamaskana Kaarisito naan ka viring luk nim kuna iziarang faraxai wana naan lamaskana marmari daxaiang sina bulaai, bulaai. Ma araan naagu xazanin a maazikang pana anan taan mumut be, lamuraana naan nanga xana vavaxur nim ma xana vadikdik nim ma xana vawaal nim kuna irur dikdikang.  
\v 11 Sina zingbe a dikdikang bulaai bulaai. Ka vaaratunaan.   
\s1 A Vaanongang Iwana Dorang  
\p
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt Giu 15:22,40\x*Saailaas ka vawaal nia wana varaarang a waambaar xalxaalif angkari xa waan sinim. Ga rexaas adu naan daazugu lamaskana Iesu, ma ga rexaas adu naan kai los Iesu. Lamaskana a waambaar angkari, ga saxot gana vadikdik nim, ma gana vazei nim pana a daxaiang faaratunaan sin Nakmai. Naaguna rur dikdik pana a daxaiang kanaan.   
\p
\v 13 \x - \xo 5:13 \xt Giu 12:12,25, 13:13, 15:37-39, Kol 4:10, Flm 1:24\x*Aubina di inaxam paazaai, ilamaskana lotu xa iziar Baabilon, di lis a dor vaananamang sin naandi xa wat sinim. Nakmai xa kalin naandi varaxai wana nim. Maak, naarugu lamaskana Iesu, xa lis saait a dor vaananamang sina xa wat sinim.   
\p
\v 14 Araan naagu wat fatu, naaguna dor vaananam sinim saksaxai varaxai wana a varanguzang iwana matmalabuk iwana sasaxotang azanon.  
\p A luaai xa waan sinim faakdul naagu iziar lamaskana Kaarisito.