\id LUK - Indian Revised Version (IRV) Nagamese \ide UTF-8 \ide UF-8 \h Luke \toc1 Luke He Likha Bhal Khobor \toc2 Luke \toc3 Luk \mt Luke He Likha Bhal Khobor \c 1 \s Theophilus Nimite Likha \p \v 1 Bisi manu khan pora kotha aru kaam khan laga khisa joma kori kene likhibo nimite kosis korise, juntu amikhan majot te pura hoise \v 2 jineka pora amikhan laga hathte dise jun khan shuru te nijor suku pora dikhise aru kotha laga noukar khan asele. \v 3 Etu nimite ami etu bisi bhal nisena dikhi ase, bhal pora bisari kene sob kotha aru kaam khan to shuru pora apuni ke hisab-kitab pora likhi ase mohan Theophilus, \v 4 eneka hoile tumi janibo etu bostu laga asol kotha juntu apuni ke sikhai dise. \s Baptizma Diya John Jonom Laga Kotha Age Te Kowa \p \v 5 Aru Herod pora Judea laga raja thaka somoite Abijah laga dol pora Zachariah naam laga ekjon purohit thakise. Tai laga maiki to Aaron laga khandan pora asele aru tai laga naam Elizabeth asele. \v 6 Aru tai duijon Isor usorte bisi bhal thakise, aru Probhu pora ki koi sob kotha to sapha pora mani thake. \v 7 Aru taikhan bacha thaka nai, kelemane Elizabeth to bacha pabole napara maiki thakise, aru tai duijon laga umor bhi bisi hoi jaise. \p \v 8 Etiya eneka hoise, jitia Zechariah tai Isor usorte tai laga purohit kaam khan kori asele, juntu kaan khan tai laga dol khan pora kore. \v 9 Titia, purohit laga niyom hisab te, taike Isor laga pobitro ghor bhitor te jai kene dhup aru dhona julabole chithi pora basi se\f + \fr 1.9 \fr*\ft Exo. 30:7.\ft*\f*. \v 10 Jitia dhona juli jaise etu homoi te sob manu khan bahar te prathana kori thakise. \v 11 Titia Probhu laga sorgodoth tai usorte ahise, aru jun jagate dhona julai se etu laga dyna phale khara korise. \v 12 Jitia Zechariah etu dikhise tai bisi chinta hoise aru tai uporte bisi bhoi ahi jaise. \v 13 Hoilebi, sorgodoth koise, “Bhoi na koribi Zechariah, tumi laga prathana huni loise. Tumi laga maiki Elizabeth pora ekjon chokra pabo. Aru tumi tai laga naam John rakhibo. \v 14 Aru tumikhan anond aru bhal lagibo, aru bisi manu khan tai laga jonom te khushi koribo. \v 15 Aru tai Probhu usorte bisi dangor hobo. Tai kitia bhi draikha-ros nakhabole lage\f + \fr 1.15 \fr*\ft Nazareth manu toh Isor logote kosom rakhe eku nisa pani eku nakhai.\ft*\f*, tai ama laga peth te thaka homoi pora he Pobitro Atma pora bhorta hoi jabo\f + \fr 1.15 \fr*\ft Eph. 5:18; Jud. 13:4-5,\ft*\f*. \v 16 Aru tai Israel laga bacha khan ke Probhu Isor logote wapas anibo. \v 17 Elijah laga atma aru takot pora Probhu laga kaam te tai he age kori kene loijabo. Aru jun dharmikta laga kotha namani kene ase taikhan laga mon ghurai dibo nimite aru baba khan laga mon taikhan laga bacha khan phale ghurai dibole, aru jun Probhu ahibole ase Tai nimite rasta taiyar kori bole\f + \fr 1.17 \fr*\ft Mal. 4: 5-6.\ft*\f*.” \p \v 18 Zechariah pora sorgodoth ke koise, “Moi etu hobo koi kene kineka janibo? Kelemane moi bura hoise aru moi laga maiki bhi umor bisi hoise.” \v 19 Aru sorgodoth taike jawab dikene koise, “Moi Gabriel ase, jun Isor usorte khara kore. Amike tumi logote kotha kobole pathaise, aru etu bhal khobor to tumike kobole nimite\f + \fr 1.19 \fr*\ft Dan. 8:16; 9:21.\ft*\f*. \v 20 Aru etu nimite, sob kaam to nohua tak tumi chup thakibo aru kotha ulabo na paribo, kelemane tumi moi laga kotha biswas kora nai, etu sob to tai laga thik homoi te pura hobo.” \v 21 Aru manu khan Zechariah nimite rukhi thakisele, aru taikhan chinta-bhabona korise jitia tai mondoli ghor bhithor te deri korise. \v 22 Kintu jitia tai bahar te ulai ahise tai kotha kobole para nai, titia taikhan bhabise taike Isor pora kiba ekta dikhaise; aru tai manu khan ke ishara pora dikhai di thakise, aru kotha koribo naparikena he thaki jaise. \v 23 Aru etu sob to tai laga sewa kora homoi pura aru khotom hoise, titia tai ghor te jai jaise. \p \v 24 Aru etu din piche, tai laga maiki Elizabeth bacha bukhi se, aru pans mohina tak tai nije ke lukai kene rakhise, aru koi thakise, \v 25 “Isor ami uporte eneka korise, aru ami uporte Probhu he daya korise, manu usorte sorom nathakibo nimite\f + \fr 1.25 \fr*\ft Gen. 30:23.\ft*\f*.” \s Jisu Jonom Laga Kotha Age Te Kowa \p \v 26 Aru Elizabeth peth te bacha bukha choi mohina huwa homoi te, Isor pora sorgodoth Gabriel ke Galilee, juntu ke Nazareth mate, etu jagate pathaise, \v 27 ekjon kumari mahila logote, jun Joseph koi kene ekjon manu logot shadi kori bole laga kotha milikena asele, aru jun David ghor manu asele; aru etu kumari laga naam Mary asele. \v 28 Aru tai logote ahikena, sorgodoth koise, “Salam tumike, jun uporte Isor laga morom ahise! Probhu tumi logote ase.” \v 29 Aru tai etu kotha khan huni kene chinta hoise aru tai bhabi thakise etu kineka laga salam ase. \v 30 Aru sorgodoth taike koise, “Bhoi na koribi, Mary, tumi to Isor usorte morom paise. \v 31 Aru tumi ekjon chokra bukhi bo, aru Tai laga naam ‘Jisu’ rakhibo\f + \fr 1.31 \fr*\ft Isa. 7:14\ft*\f*. \v 32 Tai bisi mohan hobo aru Taike Sobse Mohan laga Putro eneka matibo. Aru Probhu Isor taike, tai laga purbo David laga singhason dibo\f + \fr 1.32 \fr*\ft 2 Sam. 7:12, 16; Eph. 1:8; Dan. 2:44.\ft*\f*. \v 33 Aru Tai hodai nimite Jacob laga ghor cholai thakibo, aru Tai laga rajyo kitia bhi khotom nahobo.” \v 34 Aru Mary pora sorgodoth logote koise, “Etu kineka hobo, kelemane moi kun manu ke bhi najane?” \v 35 Aru sorgodoth he taike koise, “Pobitro Atma tumi logote ahibo, aru Sobse Mohan takot pora tumike bondh kori dibo. Etu nimite juntu pobitro bacha jonom hobole ase, Taike Isor laga Putro matibo. \v 36 Aru sabi tumi laga ghor manu Elizabeth bhi tai laga buri umorte chokra pabole ase. Aru tai bacha bukha choi mohina chuli asele, tai junke dusra khan pora bacha bukhibo napara mahila koi thakisele. \v 37 Kelemane Isor nimite eku napara nai\f + \fr 1.37 \fr*\ft Mat. 19:26; Jer. 32:27.\ft*\f*.” \v 38 Aru Mary koise, “Sabi moi Probhu laga ekjon mahila noukar ase. Apuni ki koi ase etu nisena hobole dibi.” Titia sorgodoth jai jaise. \s Mary Pora Elizabeth Ke Lok Kori bole Juwa \p \v 39 Etu huwa pichete, Mary tara-tari kori kene pahar desh te jaise, Judah laga sheher ekta te. \v 40 Aru Zechariah aru Elizabeth laga ghor te ghusi kene salam dise. \v 41 Aru eneka hoise jitia Mary pora Elizabeth ke salam dise, tai laga pet bhitor te bacha thaka to khushi pora hili se, aru Elizabeth to Pobitro Atma pora bhorta hoise. \v 42 Aru tai khushi pora hala kori kene koise; “Sob maiki bhitor te tumi ekjon asirbad thaka ase, aru jun he apuni laga bhitor te ase etu bhi asirbad ase. \v 43 Aru etu moi logote kineka hoise, moi laga Probhu laga ama moi logote ahise. \v 44 Aru sabi, apuni laga salam jitia moi kan pora hunise, moi laga bhitor te bacha thaka to khushi pora hili se. \v 45 Aru etu manu asirbad ase jun to kotha khan purah hobo koi kene biswas korise, juntu kotha to Probhu pora taike koise.” \s Stuti Laga Gana Kora \p \v 46 Titia Mary koise, \q “Moi laga jibon Probhu ke mohima kore, \q \v 47 Aru moi laga Atma khushi kori ase jun Isor he moi laga Tran-korta ase\f + \fr 1.47 \fr*\ft 1 Sam. 2:1\ft*\f*. \q \v 48 Aru Tai upor pora, sobse mamuli maiki ekjon, tai laga noukar ke saise. \q Aru sabi, etiya pora sob manu khan moike asirbad ase kobo\f + \fr 1.48 \fr*\ft 1 Sam. 1:11; Luke 1:42; Mal. 3:12. \ft*\f*. \q \v 49 Kelemane Mohan Isor pora moi nimite dangor kaam kori dise aru tai laga naam to pobitro ase. \q \v 50 Aru tai laga morom to etiya pora loi kene aha din tak jun manu taike bhoi kore tai logote ase\f + \fr 1.50 \fr*\ft Psa. 103:17.\ft*\f*. \q \v 51 Tai laga hath pora bisi dangor kaam korise\f + \fr 1.51 \fr*\ft 2 Sam. 22:28; Psa. 89:10.\ft*\f*. \q Aru jun manu tai laga monte phutani bhabona kore taikhan ke alag kori diye. \q \v 52 Aru taikhan bohi kene raj kora jaga pora nichete girai dise\f + \fr 1.52 \fr*\ft 1 Sam. 2:7; Job 5:11; Psa.113:7-8.\ft*\f*. \q Aru jun chutu hoise eitu khan ke uthaise. \q \v 53 Aru bhuka thaka khan ke bhal saman pora bhorta kori dise\f + \fr 1.53 \fr*\ft 1 Sam. 2:5; Psa. 107:9.\ft*\f*, \q Aru dhun manu khan ke khali kori dise. \q \v 54 Aru tai laga noukar, Israel ke modot korise, tai laga morom to yaad korise\f + \fr 1.54 \fr*\ft Psa. 98:3; Isa. 41:8-9.\ft*\f*, \q \v 55 Aru tai kotha korise moi khan baba laga baba khan ke- Abraham aru tai laga bacha khan logote hodai nimite\f + \fr 1.55 \fr*\ft Gen. 22: 17; Mic. 7:20.\ft*\f*.” \p \v 56 Aru Mary Elizabeth logote tin mohina tak thakise aru etu pichete tai laga ghor te jai jaise. \s Baptizma Diya John Jonom Kora \p \v 57 Aru Elizabeth nimite bacha pabole laga homoi ahi jaise aru tai ekjon chokra ke jonom dise. \v 58 Tai laga ghor manu aru usorte thaka khan Probhu pora kiman dangor aru morom kaam korise etu dikhi kene tai logote khushi korise. \p \v 59 Aru bacha ath din hoi thaka homoi te taikhan bacha ke sunnot kori bole anise, aru tai laga baba Zechariah laga naam te rakhibole thakise\f + \fr 1.59 \fr*\ft Gen. 17:12; Lev. 12:3.\ft*\f*. \v 60 Hoilebi tai laga ama pora koise, “Nohoi. Taike John laga naam pora he matibo.” \v 61 Aru taikhan koise, “Apuni laga ghor manu bhitor te kun bhi etu naam thaka manu nai.” \v 62 Aru taikhan tai laga baba ke hath dikhai kene ki mati bole mon ase etu hudise. \v 63 Tai laga baba pora likhi bole saman mangise aru likhise, koise, “Tai laga naam to John ase.” Titia taikhan sob asurit hoi jaise. \v 64 Aru achanak pora tai laga mukh khuli se aru tai laga jiba to hili se, aru tai Isor ke asirbad dise. \p \v 65 Sob Judea laga jagate etu laga kotha he koi thakise, aru jiman manu taikhan usorte thakise, taikhan sob bhoi hoise. \p \v 66 Jun manu etu kotha khan hunise etu sob taikhan nijor laga monte rakhise, aru koi thakise, “Etu bacha kineka hobo?” Kelemane Isor laga hath tai logote asele. \s Zechariah Laga Bhabobani \p \v 67 Titia tai laga baba Zechariah ke Pobitro Atma pora bhorta hoise aru tai koise, \q \v 68 “Asirbad hobo Probhu, Israel laga Isor, \q Kelemane Tai modot kori bole ahise, aru Tai laga manu khan nimite ki bhabise etu purah hoise\f + \fr 1.68 \fr*\ft Psa. 111:9; 41:13.\ft*\f*. \q \v 69 Aru amikhan nimite Tai laga noukar David laga porial te ekjon mukti laga seing ulai dise\f + \fr 1.69 \fr*\ft Psa. 132:17; Jer. 30:9.\ft*\f*, \q \v 70 Jineka tai purana homoi te pobitro bhabobadi laga mukh pora koisele. \q \v 71 Biya pora mukti pabo aru taikhan laga hath pora amikhan ke bachai lobo\f + \fr 1.71 \fr*\ft Psa. 106:10.\ft*\f*. \q \v 72 Tai eneka kori kene amikhan baba laga baba khan uporte morom to dikhai dibo. \q Aru tai laga ki pobitro vachan dise etu yaad koribo. \q \v 73 Aru juntu kosom Abraham amikhan baba laga baba khan logote khaise, etu dibo nimite \f + \fr 1.73 \fr*\ft Gen. 17:7; Psa. 105:8-9.\ft*\f* \q \v 74 Aru amikhan ke dushman laga hath pora bachai kene ulai luwa nisena amikhan taike bhoi nakori kene tai laga sewa koribo, \q \v 75 Pobitrota te aru sapha pora taike hodai mohima koribo. \q \v 76 Aru apuni ke, oh bacha, sob pora dangor bhabobadi matibo kelemane apuni Probhu laga age te jabo aru rasta taiyar koribo\f + \fr 1.76 \fr*\ft Mal. 3:1; Isa. 40:3.\ft*\f*. \q \v 77 Tai laga manu khan ke poritran laga gyaan dibole, taikhan laga paap pora maph pai ja-a dwara. \p \v 78 Aru etu sob to purah hobo kelemane amikhan laga Isor to morom aru nomro ase. \p Etu nimite uporte thaka ujala bhi amikhan ke modot kori bole ahibo, \q \v 79 Aru jun andhera te bohi ase aru mora-laga chaya te bohi kene ase taikhan uporte ujala thakibo; amikhan laga theng to shanti laga rasta te bera bole dibo\f + \fr 1.79 \fr*\ft Isa. 58:8; 60:1-2; 9:2.\ft*\f*.” \p \v 80 Aru bacha to dangor hoise aru atma te takot hoise, aru tai jongol te thakise jitia tak tai nijorke Israel manu usorte ahi dikhai diya nai. \c 2 \s Jisu Khrista Jonom Huwa \p \v 1 Aru etu din khan te eneka hoise, Caesar Augustus pora ekta hukum ulaise dise, etu duniya laga manu khan sob sorkari kagos te naam likhi kene nijor laga ginti kori lobole. \p \v 2 Aru poila dinte hoile, jitia Quirinius pora Syria jaga laga governor thakise, etu homoi pora naam likha shuru hoise. \p \v 3 Aru sob manu nijor laga naam likhi bole nijor desh te jaise. \p \v 4 Aru Joseph bhi Galilee pora jaise, Nazareth aru Judea laga sheher pora, David laga sheher pora juntu ke Bethlehem mate, kelemane tai bhi David laga ghor manu ase aru tai laga khandan pora ahise. \p \v 5 Tai Mary ke loi kene naam likhi bole jaise, jun tai logote shadi kori bole laga kotha milai kene thakise, aru tai bacha bukhi thakise. \p \v 6 Aru jitia taikhan Bethlehem te thakise, bacha ke jonom hobole homoi ahi jaise. \p \v 7 Aru tai chokra ke jonom dise, tai laga poila bacha, aru kapra tukra khan pora bandi kene, taike khair te ghumai dise, kelemane aram kora ghor te taikhan thaki bole jaga thaka nai. \s Sorgo Duth Aru Mer Rokhiya Khan \p \v 8 Aru etu jagate, kunba mer rokhiya khan thakise. Aru rati te taikhan kheti te mer khan ke rukhi thakise. \p \v 9 Aru Probhu laga sorgodoth taikhan usorte ahise, aru Probhu laga mohima taikhan uporte dise, aru taikhan bisi bhoi lagise. \p \v 10 Aru sorgodoth pora taikhan ke koise, “Bhoi na koribi, huni bhi, kelemane, moi dangor khushi kotha anise, aru etu sob manu nimite hobo. \p \v 11 Kilekoile aji laga dinte, David laga sheher Bethlehem te, tumikhan nimite, ekjon jonom hoise, jun Tran-korta Probhu Khrista ase! \p \v 12 Aru tumikhan ke etu chihna di ase: tumikhan ekjon bacha kapra laga tukra khan pora bandi kene khair uporte ghumai kene pabo.” \p \v 13 Aru achanak pora etu sorgodoth logote bisi duth khan ulaikena ahise, aru Isor ke dhanyavad dikena koi thakise, \q1 \v 14 “Sob pora untcha te thaka Isor ke mohima hobi, \q1 Aru prithibi te kun logot Tai khushi pai, Taikhan uporte shanti hobole dibi.” \p \v 15 Aru jitia sorgodoth khan sorgote jai jaise, rokhiya khan ekjon-ekjon ke koise, “Ahibi amikhan Bethlehem te jabo, aru ki hoise etu sabo, juntu kotha Probhu koi amikhan ke janibo dise.” \p \v 16 Aru taikhan joldi jai kene Mary aru Joseph ke lok paise aru khair te ghumai thaka bacha ke lok paise. \p \v 17 Aru jitia taikhan bacha ke sai loise, taikhan jai kene etu bacha laga sob kotha manu khan ke koise. \p \v 18 Jitia taikhan pora utu bacha laga kotha koise sob manu ke koise, etu huni kene taikhan sob asurit hoise. \p \v 19 Hoilebi Mary to etu kotha sob tai laga monte he rakhise. \p \v 20 Aru saguli roikhya khan, ki kotha taikhan ke sorgodoth khan pora koise aru taikhan ki hunise etu loi kene Isor ke dhanyavad dikene wapas jaise. \p \v 21 Aru jitia ath din pura hoise, tai laga sunnot niyom kora dinte, aru titia tai laga naam Jisu koi kene matidise, juntu naam sorgodoth pora matidise jitia Tai ama laga peth te hoi thakise\f + \fr 2.21 \fr*\ft Gen. 17:12; Lev. 12:3\ft*\f*. \s Jisu Ke Mondir Ghor te Loi Juwa \p \v 22 Aru jitia sapha kora laga din paar hoise, Moses laga niyom hisab te, taike Jerusalem te Isor usorte dibole nimite anise\f + \fr 2.22 \fr*\ft Lev. 12:6\ft*\f*. \p \v 23 -Aru etu Isor laga niyom te likhi kene ase, “Jiman mota ama laga pet pora ulai ahise, tai Probhu usorte pobitro matibo”-\f + \fr 2.23 \fr*\ft Exo. 13:2, 12\ft*\f*, \p \v 24 Aru boli dibole nimite juntu Probhu laga niyom te koise, “Ek jora kopu chiriya aru duita chutu kobutar\f + \fr 2.24 \fr*\ft Lev. 12:8\ft*\f*.” \p \v 25 Aru sabi, Jerusalem te ekjon manu thakisele, tai laga naam Simon ase, tai dharmik jon asele aru Isor ke aradhana di thaka manu asele. Tai Israel nimite mon aram pabole bisara manu thakise; aru Pobitro Atma tai logote thakise. \p \v 26 Aru Pobitro Atma pora taike dikhai dise, tai mora nadikhibo, jitia tak tai Probhu laga Khrista ke nadikhibo. \p \v 27 Aru tai Atma te hoi kene mondoli te ahise; aru jitia Jisu laga ama baba pora taike anise; ki niyom ase etu hisab te tai uporte kori bole nimite. \v 28 Aru tai laga hathte bacha ke uthaikene Isor ke dhanyavad dise, aru koise, \q1 \v 29 “Etiya apuni laga noukar ke shanti pora etu prithibi chari kene jabole dibi Probhu, apuni laga kotha hisab te. \q1 \v 30 Moi laga suku pora apuni laga poritran dikhise, \q1 \v 31 Apuni sob to taiyar kori dise apuni laga manu khan usorte: \q1 \v 32 Porjati khan ke dikhai dibole nimite ekta ujala ahise, aru Israel manu khan nimite mohima hobole nimite.” \p \v 33 Aru tai ki koise etu huni kene tai laga ama aru baba asurit hoise. \p \v 34 Aru Simeon taikhan ke asirbad dise, aru bacha laga ama Mary ke koise, “Sabi, etu bacha ke Israel laga manu khan ke uthai dibo nimite rakhise; aru ek din asurit kaam to kotha namana khan ke dikhai dibo. \p \v 35 Aru ekta talwar apuni laga atma te maribo- kelemane bisi manu laga monte bhabona kosi thaka to ulai ahibo.” \p \v 36 Anna bhi ekta bhabobadini thakise, Phanuel laga chukri aru Asher laga jati pora asele. Tai umor bhi bisi hoi jaise, aru tai sat saal tak tai laga mota logote thakise, \p \v 37 Aru chaurasi saal tak tai ekjon bidhowa thakise. Tai kitia bhi mondoli chara nai, rati aru din tai prathana aru upas te he sewa kori thakise. \p \v 38 Aru jitia taikhan usorte ahise, tai Isor ke dhanyavad dibole suru hoise, aru sob manu khan ke etu bacha laga kotha koi dise, kelemane taikhan sob udhar pabo nimite Jerusalem te rukhi thakise. \s Nazareth Te Wapas Aha \p \v 39 Aru jitia Probhu laga niyom te sob kaam khotom hoise, taikhan Galilee te wapas jaise, juntu jaga Nazareth te asele, taikhan nijor laga bosti. \p \v 40 Aru bacha Jisu to dangor aru takot hoise, gyaan pora bhorta koi kene, aru Isor laga morom Tai laga uporte thakise. \s Jisu Jerusalem Te \p \v 41 Aru hodai saal, Tai laga ama baba Jerusalem te Nistar Laga Utsov nimite jai thake. \p \v 42 Jitia Tai baroh saal hoi jaise, taikhan hodai nisena, dhanyavad dibole nimite jaise. \p \v 43 Kintu jitia dhanyavad diya aru kha-luwa laga homoi to khotom koi kene paar hoise, jitia taikhan ghor te jai thakise, Jisu to Jerusalem te thaki jaise. Aru tai laga ama aru baba etu jana nai. \p \v 44 Kintu taikhan bhabise Jisu taikhan logote he eke logote jai ase, aru eneka pora ek din laga safar\f + \fr 2.44 \fr*\ft Ek din laga safar te 20-30 kms nisena jai thakise. \ft*\f* kori loise. Aru etu pichete taike ghor manu aru sathi khan majote bisari bole shuru hoise. \p \v 45 Aru jitia Taike pa-a nai taikhan aru Jerusalem te ghuri kene jaise aru taike bisari bole shuru hoise. \p \v 46 Aru tin din pichete Taike mondoli te paise, sikhai diya manu khan majote bohi kene taikhan ki koi ase etu huni thakise aru kiba kibi hudi thakise. \p \v 47 Aru jiman manu Tai laga gyaan aru kotha hunise, sob manu khan bisi asurit hoi jaise. \p \v 48 Aru jitia Taike dikhise, taikhan sob asurit hoi jaise, Tai laga ama pora koise, “Putro, amikhan ke kele eneka korise? Sabi, Apuni laga baba aru moi bisi chinta pora Apnike bisari thakise.” \p \v 49 Hoilebi Tai pora koise, “Kile Moike bisari ase? Apnikhan najane naki Moi laga Baba ghor te Moi thaki bole lage koi kene?” \p \v 50 Hoilebi Tai ki koise etu kotha taikhan bujhi bole para nai. \p \v 51 Etu pichete taikhan logote Nazareth te ahi jaise, aru taikhan laga kotha mani kene thakise. Tai laga ama to sob kotha tai laga mon bhitor te he rakhise. \p \v 52 Aru Jisu tai laga gyaan aru buddhi te bisi bari kene jaise, aru Isor aru manu logot te morom paise. \c 3 \s Baptizma Diya John Pora Rasta Jugar Kora \p \v 1 Jitia Tiberius Caesar pondro saal raj kori thaka homoi te, aru Pontius Pilate pora Judea laga governor thaka homoi te, aru Herod bhi Galilee laga ekjon sthaniya cholawta thakise, aru tai laga kokai Philip bhi eturaea aru Trachonitis laga cholawta thakise, aru Lysanias bhi Abilene laga ekjon cholawta thakise, \p \v 2 Jitia Annas aru Caiaphas, moha purohit thakise, titia Isor Zechariah laga chokra jongol te thaka homoi te, Isor laga kotha tai logote ahise. \p \v 3 Aru tai Jordan laga sob jagate jai kene prochar korise, baptizma pora mon ghura bole aru paap pora maph pabole nimite. \p \v 4 Aru Isaiah bhabobadi pora likha kotha kowa nisena, \q1 “Jongol pora ekta awaj mati ase, \q1 ‘Probhu nimite rasta taiyar koribi, aru \q1 Tai laga rasta to sidha koribi. \q1 \v 5 Sob bhoyam khan bhorta hoi jabo, \q1 Aru sob pahar khan ke niche anibo, \q1 Aru biya rasta khan sob sidha hoi jabo, \q1 Aru tan rasta khan norom hoi jabo, \q1 \v 6 Aru sob manu jati Isor laga poritran dikhibo\f + \fr 3.6 \fr*\ft Isa. 40:3-5\ft*\f*.’” \p \v 7 Aru titia John pora baptizma lobole aha manu khan ke koise, “Saph laga khandan khan! Isor laga ahibole thaka khong pora polabole kun tumikhan ke polabole koise? \p \v 8 Etu karone, mon ghurai kene bhal phol ulabi, aru nijor logote koi nathakibi, ‘Moi khan logote baba Abraham ase,’ kelemane moi tumikhan ke koi ase, Isor to Abraham nimite etu pathorkhan pora bhi bacha khan uthabole pare. \p \v 9 Hoilebi etu kuthar to taiyar ase, ghas laga jor te laga bole nimite. Etu nimite, juntu ghas to phol nadhure etu kati kene jui te julai dibo.” \p \v 10 Titia manu khan taike hudibole shuru hoise, “Titia hoile amikhan ki kori bole laga?” \p \v 11 Aru taikhan ke koise, “Jun logote duita kapra ase ekta kapra to dusra ke dibi jun logote nai, aru jun logote kha luwa ase etu bhi eneka he koribi.” \v 12 Aru poisa utha manu khan bhi baptizma lobole ahise, aru taikhan pora koise, “Shika manu, amikhan ki kori bole lage?” \p \v 13 Titia taikhan ke koise, “Tumikhan ke kiman poisa uthabole nimite koise etu pora aru bisi nauthabi.” \p \v 14 Aru ta te kunba sipahi thaka khan pora hudise, “Aru amikhan ki kori bole lage?” Tai taikhan ke koise. “Tumikhan joborjosti pora kun logote bhi poisa nolobi, aru misa pora manu ke naphasa bhi, aru ki pai etu logote he khushi thakibi.” \p \v 15 Etiya manu khan bisi rukhi thakise aru monte John to Khrista hoi na nohoi etu asurit hoi kene bhabona kori thakise. \p \v 16 John he sobke koise, “Moi tumikhan ke pani pora baptizma dise, kintu moi pora bhi dangor ekjon ahi ase, moi Tai laga juta laga rusi khuli bole bhi layak nohoi. Tai he Pobitro Atma aru jui pora sobke baptizma dibo. \p \v 17 Dhaan laga katha Tai laga hathte ase. Etu pora ekdom sapha kori kene dhaan to dhaan ghor te joma koribo. Kintu chamra to jui thaka jui te phelabo.” \p \v 18 Aru taikhan ke kisim kotha sob te mon dangor kori dise aru John eneka Isor kotha prochar kori dise. \p \v 19 Aru jitia John pora Herod raja ke tai laga kokai Philip laga maiki Herodias logote golti kaam kora nimite kotha koise, aru tai ki biya kaam khan korise eitu khan sob koi dise, \p \v 20 Tai etu biya kaam khan logote aru etu bhi milai dise: John ke bondhi ghor te rakhidise. \p \v 21 Etu homoi ahi jaise, jitia sob manu baptizma loise, Jisu bhi baptizma korise, aru prathana kora homoi te sorgo khan khuli jaise. \p \v 22 Aru Tai uporte kopu chiriya nisena Pobitro Atma ahise, aru sorgo ekta awaj kotha koise, “Tumi Moi laga Putro ase, junke moi morom kore, Moi Tumi laga uporte bisi khushi ase.” \s Jisu Khrista Laga Khandan \p \v 23 Etu homoi te Jisu tis-saal umor thakise jitia Isor kaam shuru korise. Tai Joseph laga chokra thakise, \p \v 24 Matthat laga chokra, aru Levi laga chokra, Melchi laga chokra, aru Jannai laga chokra, aru Joseph laga chokra, \p \v 25 Mattathias laga chokra, Amos laga chokra, Nahum laga chokra, Esli laga chokra, aru Naggai laga chokra. \p \v 26 Maath laga chokra, Mattathias laga chokra, Semein laga chokra, Josech laga chokra aru Joda laga chokra, \p \v 27 Joanan laga chokra, Rhesa laga chokra, Zerubbabel laga chokra, Salathiel laga chokra aru Neri laga chokra\f + \fr 3.27 \fr*\ft Ezr. 3:2; Neh. 12:1\ft*\f*, \v 28 Melchi laga chokra, Addi laga chokra, Cosam laga chokra, Elmadam laga chokra aru Er laga chokra, \p \v 29 Joshua laga chokra, Eliezer laga chokra, Jorim laga chokra, Matthat laga chokra aru Levi laga chokra, \p \v 30 Simeon laga chokra, Judah laga chokra, Joseph laga chokra, Jonam laga chokra aru Eliakim laga chokra, \p \v 31 Melea laga chokra, Memna laga chokra, Mattatha laga chokra, Nathan laga chokra aru David laga chokra\f + \fr 3.31 \fr*\ft 2 Sam. 5:14\ft*\f*, \p \v 32 Jesse laga chokra, Obed laga chokra, Boaz laga chokra, Salmon laga chokra aru Nahshon laga chokra\f + \fr 3.32 \fr*\ft Rut. 4:20-22\ft*\f*, \p \v 33 Amminadab laga chokra, Admin laga chokra, Arni laga chokra, Hezron laga chokra, Perez laga chokra aru Judah laga chokra \p \v 34 Jacob laga chokra, Isaac laga chokra. Abraham laga chokra, Terah laga chokra aru Nahor laga chokra, \p \v 35 Serug laga chokra Reu laga chokra, Peleg laga chokra, Eber laga chokra aru Shelah laga chokra, \v 36 Cainan laga chokra, Arphaxad laga chokra, Shem laga chokra, Noah laga chokra aru Lamech laga chokra, \p \v 37 Methuselah laga chokra, Enoch laga chokra, Jared laga chokra, Mahalaleel laga chokra, aru Cainan laga chokra, \v 38 Enos laga chokra, Seth laga chokra, Adam laga chokra, Isor laga chokra. \c 4 \s Jisu Laga Porikha \p \v 1 Aru Jisu, Pobitro Atma pora bhorta koi kene, Tai Jordan Nodi pora ghuri jaise, aru Pobitro Atma pora taike jongol te loi jaise. \p \v 2 Ta te Taike chalis din saitan pora porikha korise. Etu din khan te tai eku bhi khanai, aru porikha homoi khotom huwa pichete Tai bhuk lagise. \p \v 3 Saitan pora taike koise, “Tumi jodi Isor laga Putro hoi, titia etu pathor ke roti hobole hukum dibi.” \p \v 4 Jisu taike koise, “Etu Isor kotha te likha ase, manu to khali bhaat pora jinda nathakibo\f + \fr 4.4 \fr*\ft Deu. 8:3.\ft*\f*.” \p \v 5 Titia saitan pora Jisu ke uporte loi jaise aru ekbar te he Jisu ke duniya laga rajyo dikhai dise. \p \v 6 Aru saitan pora taike koise, “Moi tumike etu sob adhikar aru mohima dibo, kelemane etu sob moi loi loise aru moi junke itcha kore, moi taike dibo pare. \p \v 7 Jodi Tumi moike aradhana kore, etu sob Tumi laga hoi jabo.” \p \v 8 Kintu Jisu taike koise, “Isor kotha te likha ase, tumi khali Isor ke aradhana koribi, aru Tai laga kaam he koribi\f + \fr 4.8 \fr*\ft Deu. 6:13-14.\ft*\f*.” \p \v 9 Pichete saitan pora aru Jisu ke Jerusalem te loi jaise, aru mondoli uporte taike loi jaise aru koise, “Jodi Tumi Isor laga Putro hoi, yate pora niche giri jabi. \p \v 10 Kile etu likha ase, tai sorgodoth ke hukum dibo, Tumike bachabo karone.’ \p \v 11 Aru, taikhan Tumi laga hath pora uthai lobo, etu pora Tumi laga theng to pathor te nagiribo\f + \fr 4.11 \fr*\ft Psa. 91:11-12.\ft*\f*.’” \p \v 12 Jisu taike koise, “Etu Isor kotha te likha ase, ‘Tumi Isor ke porikha na koribi\f + \fr 4.12 \fr*\ft Deu. 6:16.\ft*\f*.’” \p \v 13 Jitia saitan laga sob porikha khan khotom hoise, etu pichete saitan jai jaise, aru Taike gira bole bhal homoi rukhi thakise. \s Jisu Porisorja Kaam Shuru Kora \p \v 14 Pichete, Jisu Galilee te wapas Pobitro Atma laga hokti loi kene ahise, aru sob jagate Tai laga khobor huni loise. \p \v 15 Tai mondoli khan te Isor laga kotha sikhabole shuru korise, aru manu khan pora tai sikhai diya kotha khan huni kene bisi bhal paise. \s Nazareth Te Jisu Ke Tyag Kora \p \v 16 Aru tai Nazareth te ahise, jun jagate Tai dangor hoise, aru Yehudi niyom te, tai Bisram dinte mondoli te ghumai se, aru awaj uthaikene jor pora poribole khara kori loise. \p \v 17 Aru Jisu ke Isaiah bhabobadi laga kagos poribole dise. Tai kagos Khuli Kena ki likha ase etu paise, \q1 \v 18 “Probhu laga Atma moi uporte ase, \q1 Tai moike tel hali dikene basi loise gorib khan ke susamachar prochar kori bole\f + \fr 4.18 \fr*\ft Isa. 58:6; 61:1-2.\ft*\f*, \q1 Tai moike pathaise bandhi rakha khan ke khulai diya laga prochar kori bole, \q1 Aru andha manu khan dikhi bole, \q1 Dukh te dabai rakha manu khan ke bacha bole, \p \v 19 Aru Probhu laga dinte sob manu khushi pabole.” \p \v 20 Aru Tai kagos bondh kori kene cholawta ke wapas di dise aru bohise. Aru mondoli te thaka manu khan Taike he sai thakise. \v 21 Titia Tai pora taikhan ke koise, “Aji Isor kotha to purah hoise aru tumikhan huni loise.” \p \v 22 Sob manu Tai laga bhal koise aru asurit hoise aru Tai laga mukh pora ula kotha khan huni kene taikhan koise, “Etu Joseph laga chokra nohoi naki?\f + \fr 4.22 \fr*\ft Luke 2:42; Psa. 45:2\ft*\f*” \p \v 23 Titia Tai koise, “Hosa pora tumikhan Moi etu kotha kobo, ‘Bemar bhal kora manu, nijorke bhal koribi. Tumi Capernaum te ki korise amikhan etu sob huni loise, aru eneka kaam khan nijor desh te bhi koribi.’” \p \v 24 Kintu, “Moi hosa kotha kobo, bhabobadi ke nijor desh te kun bhi sonman nakore. \p \v 25 Moi hosa pora tumikhan ke koi ase bidhowa bisi jon Israel te Elijah laga dinte thakise, jitia akas to tin saal choi mohina bondh thakise, jitia dangor dukh din etu desh te ahise\f + \fr 4.25 \fr*\ft 1 Kin. 17:1; 18:1.\ft*\f*. \p \v 26 Kintu Elijah ke taikhan kun logote te bhi pathai diya nai, hoilebi Zarephath, Sidon te ekjon mota nathaka maiki logote he pathaise\f + \fr 4.26 \fr*\ft 1 Kin. 17:7-19.\ft*\f*. \p \v 27 Etu homoi te kusto-rugi laga bemar thaka manu Israel te bisi thakise. Elisha bhabobadi laga dinte, kintu kunbi bhal huwa nai, khali Syria desh laga Naaman ke chari kene. \p \v 28 Aru mondoli te thaka khan jitia etu kotha hunise, taikhan sob khong hoi jaise. \p \v 29 Taikhan khara hoise, aru Jisu ke tanikena nogor laga untcha pahar pora phelai dibole korise. \p \v 30 Kintu Taike manu khan majot pora loi juwa homoi te, Jisu alag rasta pora ulai jaise. \s Biya Atma Thaka Ekjon Jisu He Bhal Kora \p \v 31 Etu pichete Jisu Capernaum te namise, juntu Galilee laga ekta sheher asele aru ta te sob manu khan ke Sabbath dinte Isor kotha hikai se. \p \v 32 Tai laga kotha huni kene taikhan bisi asurit hoise, kele koile Tai adhikar thakikena Isor kotha koi thakise. \p \v 33 Etiya mondoli te ekjon manu bhoot atma pora dhora thakise, aru tai jor pora hala korise aru dangor awaj te koise, \p \v 34 “Ha! Apuni logote amikhan ki kaam ase, Nazareth laga Jisu? Moi khan ke borbad kori bole ahise? Moi jane Apuni kun ase- Isor laga Pobitro Ekjon Ase!” \p \v 35 Jisu pora bhoot ke hukum dikena koise, “Chup thakibi, aru tai pora bahar ulai jabi!” Aru bhoot pora manu ke taikhan majote girai dise, aru manu ke eku nuksan nakorikena ulai jaise. \p \v 36 Manu khan saikene asurit lagise, aru ekjon-ekjon logote kotha patikena koise, “Etu ki kotha ase, juntu laga adhikar aru hokti pora Tai dusto atma khan ke hukum kore aru taikhan ulai jai?” \p \v 37 Aru etu khobor sob jagate punchikena bisi manu huni loise. \s Jisu Pora Bisi Bemar Manu khan Ke Changai Kora \p \v 38 Pichete, Jisu mondoli chari kene Simon laga ghor te jaise. Etu homoi te Simon laga maiki laga ama bisi bemar thakise, etu nimite Taike ahikena anurodh korise. \p \v 39 Aru Jisu ta te jaise aru tai usorte khara hoi kene, bemar ke gali dise, aru bemar taike charise, aru tai uthikena taikhan ke sewa kori bole shuru hoise. \p \v 40 Jitia suryo nami jaise, jiman manu alag-alag bemar thakise, Jisu usorte loi kene ahise, aru Jisu ke taikhan uporte hath rakhi kene bhal kori dise. \p \v 41 Bisi jon pora bhoot khan hala kori kene ulaise, aru koise, “Tumi Isor laga Putro ase!” Hoilebi Jisu hukum dikene bhoot khan ke kotha kobo diya nai, kele taikhan jani thakise Tai Khrista ase koi kene. \s Jisu Pora Mondoli Khan Te Prochar Kora \p \v 42 Aru jitia din hoise, Jisu ulaikene manu nathaka jagate jaise, kintu manu khan dangor bhir hoi kene Taike bisari ahise. Taikhan ke Jisu pora chari kene najabo nimite manu khan kosis korise. \v 43 Kintu Jisu taikhan ke koise, “Moi aru bhi dusra sheher khan te bhi Isor laga rajyo laga susamachar prochar koribo lage, etu karone Moike duniya te pathaise.” \v 44 Aru Tai Judea desh laga jaga sob te mondoli te jai kene prochar korise. \c 5 \s Jisu Pora Prothom Chela Khan Ke Mata \p \v 1 Etiya eneka hoise, bisi manu Jisu pora Isor kotha kowa huni bole Tai usorte ahi thakise, etu homoi te tai Gennesaret\f + \fr 5.1 \fr*\ft Galilee pukhri laga dusra naam\ft*\f* laga pukhuri te rukhi thakise. \v 2 Aru Tai duita naw pukhuri kinar te ani thaka dikhise, kintu maas mara manu khan naw pora namikene taikhan laga jal dhulai thakise. \v 3 Aru Jisu ekta naw te uthise, etu Simon laga naw thakise, aru tai laga naw ke olop panite loi jabole koise. Aru Tai naw te bohi kene manu khan ke hikai se. \v 4 Jitia Jisu kotha koi kene khotom korise, Tai Simon ke koise, “Etu naw to pani bisi thaka phale loijabi aru tumi laga jal to ekbar panite phelabi.” \v 5 Simon koise, “Probhu, amikhan raat bhor jal marise aru eku bhi puwa nai, hoilebi apuni laga kotha te, moi jal phelabo.” \v 6 Aru jitia taikhan jal phelaise, taikhan bisi maas dhurise, aru taikhan laga jal phati jaise. \v 7 Dusra naw te thaka sathi khan ke modot mangise. Aru taikhan sob mili kene duita naw te maas khan bhorta korise, etu pora naw to panite dubi bole hoise. \v 8 Jitia Simon Peter etu dikhise, tai Jisu laga theng nichete girikena koise, “Ami usor pora jai jabi, kele moi ekjon paapi manu ase, Probhu.” \v 9 Etu kaam dikhikena Peter aru tai laga sathi khan, \v 10 aru etu nisena James aru John, Zebedee laga chokra khan, jun khan Simon laga sathi thakise taikhan sob kineka iman maas dhuri bo parise koi kene asurit hoise. Jisu pora Simon ke koise, “Bhoi nokoribi; tumikhan etiya pora manu khan dhora jal hobo.” \v 11 Jitia taikhan laga naw mati kinar te anise, taikhan sob chari kene Jisu laga piche korise. \s Jisu Pora Kusto-rugi Bemar Thaka Ekjon Ke Changai Kora \p \v 12 Tai jitia ekta sheher te jaise, ekjon manu kusto-rugi bemar pora bhorta koi kene thaka dikhise. Aru jitia Jisu ke dikhise, tai Jisu laga theng te giri kene mangise aru koise, “Probhu, jodi Apuni itcha kore, Apuni moike sapha koribo pare.” \v 13 Jisu taike chuikena koise, “Moi itcha ase, sapha hobi.” Etu homoi te kusto-rugi bemar taike charise. \v 14 Aru Jisu pora taike koise kunke bhi nokobi, kintu “Purohit logote jai kene dikha bhi. Aru ekta sapha huwa laga boli koribi, Moses pora niyom diya nisena\f + \fr 5.14 \fr*\ft Lev. 14:2-32\ft*\f*, etu pora he manu khan nimite ekta gawahi hobo.” \v 15 Kintu etu asurit kaam laga khobor to sob jagate punchise, aru bisi manu tai laga kotha huni bole aru bemar pora changai pabole ahise. \v 16 Kintu Tai manu nathaka jagate jai kene prathana kori thakise. \s Jisu Pora Jothor-rugi Ekjon Ke Changai Kora \p \v 17 Eneka he, ek dinte, jitia Tai hikai thakise, Pharisee khan aru niyom hikai diya khan Galilee jaga, Judea desh aru Jerusalem sheher laga usorte thaka alag-alag bosti pora ahise aru taikhan bohi thakise. Changai kori bole Isor laga hokti Jisu logote thakise. \v 18 Titia manu khan he ekjon jothor bemar manu ke chetai te bukhi kene anise, Jisu jun jagate bohi thakise etu jagate anibole kosis korise. \v 19 Jitia taikhan manu bisi thaka karone taike anibo para nai, taikhan ghor uporte uthise, aru ghor laga chaat khuli kene Jisu usorte namai dise. \v 20 Taikhan laga biswas dikhi kene, Jisu koise, “Manu, tumi laga paapkhan maph hoise.” \v 21 Titia niyom likha khan aru Pharisee khan hudibole shuru hoise, “Tai kun ase eneka misa kobole? Kun he paap maph kori bole pare, khali Isor he nohoile?” \v 22 Kintu Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan mon eneka kele bhabi ase? \v 23 Kuntu kobole asan ase, ‘Tumi paap to maph hoise’ na ‘Uthikena berabi?’ \v 24 Kintu tumikhan janibole koi ase, Manu laga Putro logote prithibi laga paap ke maph dibole hokti ase” - aru Tai jothor thaka manu ke koise- “Moi koi ase, uthibi, tumi laga chatai uthabi, aru ghor te jabi.” \v 25 Aru etu loge-loge, etu manu khara hoi jaise, aru tai ghumai thaka chatai uthaise, aru Isor ke mohima dikena nijor ghor te jai jaise. \v 26 Sob manu khan asurit hoise, aru Isor ke mohima dise, aru manu khan bhoi hoise, aru koise, “Amikhan kitia bhi nadikha asurit kaam khan aji dikhise.” \s Jisu Pora Levi Ke Mata \p \v 27 Etu pichete, Jisu bahar te jaise. Aru Tai ekjon poisa utha manu, Levi koi kene naam thaka ke masul dikri laga tombu ghor te bohi thaka dikhise. Tai jai kene koise, “Moi laga pichete ahibi.” \v 28 Aru tai uthise aru sob chari kene, Jisu laga pichete jaise. \p \v 29 Aru Levi pora tai laga ghor te jai kene, ekta dangor ekta khana rakhise, Jisu nimite, aru ta te poisa utha manu khan aru dusra khan bhi eke logote mez usorte bohi thakise. \v 30 Kintu Pharisee khan aru niyom likha khan chela khan logote hala kori kene koise, “Tumikhan kele poisa utha manu aru dusra paapi khan logote khai ase?” \v 31 Jisu pora taikhan ke jowab dise, “Jun manu bhal ase taike bemar bhal kora manu nalage, kintu bemar manu ke he lage.” \v 32 Moi dharmik manu ke mati bole aha nai, kintu paapi khan mon ghura bole nimite ahise.” \s Upwas Nimite Huda \p \v 33 Titia taikhan pora Taike koise, “John laga chela khan upwas aru prathana kore aru Pharisee khan laga chela bhi eneka he kore. Kintu Apuni chela khan, kha-luwa kore.” \v 34 Kintu Jisu taikhan ke koise, “Shadi te aha manu ke bhukha rakhibo pare naki, jitia tak taikhan logote shadi kori bole mota thaki ase?” \v 35 Kintu eneka din ahi ase, jitia shadi kora manu taikhan pora jai jabo, etu din pora taikhan upwas koribo.” \v 36 Aru Jisu taikhan ke ekta dristanto koise. “Kun bhi phata kapra logote notun kapra nasilai, jodi etu kore, notun kapra bhi phati jabo, aru notun kapra to purana kapra logote namilibo. \v 37 Kun bhi angur ros purana chamra jola te nadhale. Eneka korile, notun ros pora jola to biya kori dibo, aru etu borbad hoi jabo. \v 38 Kintu notun ros to notun chamra jola te halibo lage. \v 39 Jun manu bhi purana ros kha pichete notun ros khabole namange, kele tai koi, ‘Purana to he bhal ase.’” \c 6 \s Jisu He Bisram Din Laga Probhu Ase \p \v 1 Aru dusra Bisram dinte eneka hoise Jisu kheti majote jai thakise, aru chela khan dhaan guti ulaikene hath pora sapha kori kene khai thakise\f + \fr 6.1 \fr*\ft Deu. 23:25\ft*\f*. \v 2 Kintu Pharisee khan hudise, “Tumikhan eneka kele kori ase, Bisram dinte eneka kori bole niyom nai nohoi?” \v 3 Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan Isor laga kotha te pura nai naki David aru tai logote thaka manu khan bhuk laga homoi te taikhan ki korise? \v 4 Tai kineka Isor ghor bhitore jaise aru pobitro jagate bhaat rakha to loi kene khaise, aru tai logote thaka khan ke bhi dise, juntu niyom pora chubo aru khabo napare, khali purohitkhan he khabo pare.\f + \fr 6.4 \fr*\ft Lev. 24:5-9; 1 Sam. 21:6\ft*\f*” \v 5 Tai taikhan ke koise, “Manu laga Putro to Bisram Din laga bhi Probhu ase.” \s Hath Murjha Manu \p \v 6 Aru ekta Bisram dinte eneka hoise, Tai mondoli bhitor te jai kene sikhai thakise. Ta te ekjon manu tai laga dyna hath to murjha asele. \v 7 Aru Bisram dinte, Jisu pora kunba ke bhal kore na nai, etu pora golti dhori bole nimite, niyom likha manu kunba aru Pharisee khan Jisu ke sai thakise. \v 8 Kintu Jisu taikhan laga bhabona jani jaise, aru jun laga hath murjha asele etu ke koise, “Uthibi, amikhan majote khara hoi jabi.” Etu manu uthi kene taikhan majote khara hoi jaise. \v 9 Pichete Jisu taikhan ke koise, “Moi tumikhan ke hudibo, Bisram dinte bhal kaam koribo lage na manu ke nuksan koribo lage, atma ke bachabo lage na, biya koribo lage? \v 10 Aru Jisu sob phale saikene etu manu ke koise, “Tumi laga hath to sidha koribi.” Tai korise, aru tai laga hath to bhal hoise. \v 11 Kintu cholawta khan khong pora bhorta hoise aru Jisu ke kineka phasabo etu kotha korise. \s Baroh jon Apostle Khan \p \v 12 Aru eneka hoise dusra dinte Tai ulaikene tilla uporte prathana kori bole jaise, aru Tai pura rati Isor logote prathana kori thakise. \v 13 Aru jitia din hoise Jisu pora chela khan ke matise, aru baroh jonke basi loise, aru taikhan ke apostle naam dise. \v 14 Simon (junke Peter naam dise) aru tai laga bhai Andrew; James aru John; Philip aru Bartholomew; \v 15 Matthew aru Thomas; aru James Alphaeus laga chokra; aru Simon junke Zealot bhi mate; \v 16 Aru James laga chokra Judas; aru Judas Iscariot, jun he Jisu ke pichete dhoka dise. \s Bisi Manu Majote Jisu Sikhai Diya \p \v 17 Jitia Tai tilla pora namikene taikhan logote ahise, aru bisi dangor bhir manu joma hoi thakise. Aru Judea desh, Jerusalem sheher, aru samundar kinar Tyre aru Sidon sheher khan pora ahise bhi bisi manu ahise. \v 18 Taikhan Isor kotha huni bole aru bemar pora bhal hobole nimite ahise. Kunkhan dusto atma pora dhori thakise taikhan bhi bhal hoise. \v 19 Aru manu khan Jisu ke chubole kosis korise kelemane Tai pora changai laga hokti ulai thakise. \s Sorgo Laga Anondo Kotha \p \v 20 Titia Tai chela khan ke saise, aru koise, “Dhonyo ase dukhia manu khan, kelemane Isor laga rajyo to tumikhan nimite ase. \v 21 Dhonyo ase jun bhuk lagi ase, kele koile tumikhan bhorta hobo. Dhonyo ase kun etiya kandi ase, kele koile tumikhan hasibo\f + \fr 6.21 \fr*\ft Mat. 5:4-5; Psa. 126:5-6\ft*\f*. \v 22 Dhonyo ase jitia manu pora tumikhan ke ghin koribo, tumikhan ke chari dibo aru bodnam kori kene naam biya kori dibo, Manu laga Putro karone. \v 23 Etu din aha somoite khushi anondo pora nachibi, sabi, tumi laga inam to sorgote dangor ase. Kelemane taikhan baba laga baba khan bhi bhabobadi khan ke eneka he dukh dise. \s Jisu Pora Hai Khan Janai Dia \p \v 24 Kintu dhun thaka manu khan, hai ase, kele koile tumikhan aram pai loise. \v 25 Hai ase kun manu etiya pet bhorta ase, kele koile tumi bhuk lagibo. Hai ase tumi kun etiya hasi ase, kele koile tumi dukh koribo aru kandibo. \v 26 Hai ase jitia manu pora tumikhan ke bhal ase koi, kele koile taikhan baba laga baba khan bhi misa bhabobadi khan ke bhi eneka koi thakise. \s Dushman Ke Morom Koribi \p \v 27 Kintu kun huni ase, tumikhan ke Moi koi ase, tumi laga dushman khan ke morom koribi aru jun khan pora tumikhan ke ghin kore, taikhan ke bhal kaam dikhai dibi. \v 28 Jun manu tumikhan ke shrap diye aru tumike digdar kore, tai nimite prathana koribi. \v 29 Jun manu tumike ekta thapor mare, taike aru alag gaal phale bhi mari bole dibi, jun manu tumi laga kapra ekta loijai, dusra ula bhi taike lobole dibi. \v 30 Tumike ki mange, etu di thaki bhi, aru jun manu tumi laga saman loijai, itu aru wapas namangibi. \v 31 Manu ki korile tumi khushi pai, tumi bhi eneka taikhan logot koribi. \v 32 Jodi apuni pora jun manu tumike morom kore, tumi bhi etu manu ke he morom korile, apuni nimite ki labh ase? Paapi manu bhi eitu khan ke he morom kore jun manu taikhan ke morom diye. \v 33 Jun manu tumi karone bhal kaam kore, aru tumi bhi etu manu nimite he bhal kaam kore, eneka hoile tumi nimite ki labh ase? Kile mane dusra paapi manu bhi eneka he kore. \v 34 Jun manu pora wapas pabole asha ase, taike he dile, tumi nimite ki labh ase? Dusra paapi manu pora bhi paapi manu ke dhar diye, taikhan bi etu sob pabole nimite. \v 35 Kintu dushman ke morom koribi aru bhal kaam to dikhai dibi, aru bodli te kiba pabo nimite bhabona nokoribi, eneka korile, tumi laga inam to dangor thakibo, aru tumi Sobse Mohan laga bacha khan hobo, kele koile paapi khan kun Isor ke dhanyavad nadiya, Tai pora eitu khan sobke morom kore\f + \fr 6.35 \fr*\ft Lev. 25:35-36; Mat. 5:44-45\ft*\f*. \v 36 Dayalu thakibi, jineka tumi laga Baba bhi dayalu ase. \s Dusra Ke Bisar Kora \p \v 37 Bisar nokoribi, tumike bhi bisar nokorile. Bodnam na koribi, aru tumike bhi bodnam nakoribo, maph dibi, tumi bhi maph pabo. \v 38 Di thaki bhi, tumi bhi pai thakibo: bhal pora dabai kene aru bhorta hoi kene dibi, aru bisi hoi kene tumi laga theng uporte giri bo. Ki hisab pora tumikhan dibo etu hisab te tumikhan bhi pabo.” \v 39 Aru Tai taikhan ke ekta dristanto koise. “Ekjon andha manu pora aru ekjon andha manu ke rasta dikha bo pare naki? Taikhan jai kene nalah te nagiribo naki? \v 40 Ekjon chela to guru pora dangor nohoi, kintu jun manu bhal kori kene sikhi loi tai guru nisena hoijai. \v 41 Tumi bhai laga suku letera ke kele sai thake, kintu tumi nijor suku laga dangor letera to nadikhe? \v 42 Tumi laga bhai ke etu kineka kobo, ‘Bhai, tumi laga suku te ki letera ase etu ami sapha kori dibo’; aru tumi laga suku te dangor letera thaka to tumi dikha nai? Kopoti khan! Poila tumi suku te letera thaka to ulabi, titia he tumi sapha pora tumi bhai laga suku te letera thaka to ulabole paribo. \v 43 Kelemane bhal ghas te biya phol naulai aru etu nisena biya ghas te bhi bhal phol naulai. \v 44 Sob ghas to tai laga phol pora he jani jai. Manu khan kata ghas pora dimoru nakate, aru jongol ghas pora angur phol nakate. \v 45 Bhal manu laga mon pora bhal bostu ulai diye, aru paapi manu bhitor pora biya he ulai diye. Kelemane mon bhitor te ki ase, tai mukh pora koi. \s Pathor Uporte Ghor Bonabi \p \v 46 Tumikhan kele Moike ‘Probhu, Probhu,’ mate aru Moi ki koi etu nakore?\f + \fr 6.46 \fr*\ft Mal. 1:6\ft*\f* \v 47 Aru jun manu Moi logote ahe aru Moi laga kotha to huni kene kore, Moi tumikhan ke dikhai dibo tai kineka ase. \v 48 Tai ghor bonai thaka ekjon manu nisena ase aru bhal kori kene pathor uporte ghor bonaise aru jitia ban-pani ahise, ghor to pani pora bhorta hoi jaise, kintu ghor ke hila bo para nai, kele koile etu ghor to bhal kori kene bonaise. \v 49 Kintu kun manu huni kene kaam nakore, etu manu eneka ase, jun ghor bonaise hoilebi bhetimul to bhal diya nai. Aru jitia etu ghor te dangor hawa pani lagise, achanak pora etu ghor to purah bhangikena pura barbad hoi jaise.” \c 7 \s Jisu Pora Senapoti Laga Sewak Ke Changai Kora \p \v 1 Jitia Jisu sob kotha to koi dise aru manu khan ke hunai dise, Tai Capernaum town te jaise. \p \v 2 Aru Rome laga ekjon henapoti\f + \fr 7.2 \fr*\ft Henapoti,\ft*\f* laga noukar, junke tai bisi morom kore, tai bemar pora mori bole hoi thakise. \v 3 Aru jitia henapoti pora Jisu laga kotha hunise, tai Yehudi laga bura manu khan ke Jisu logote pathaise, Jisu pora jai kene tai laga noukar ke changai kori bole. \v 4 Aru jitia taikhan Jisu usorte ahise, taikhan Jisu ke eneka anurodh korise, “Tai ekjon bhal manu ase aru apuni eneka koridile bhal ase, \v 5 kelemane tai moi khan laga desh ke morom kore, aru tai moi khan nimite synagogue bhi bonai dise.” \v 6 Etu pora Jisu taikhan logote jaise. Kintu Tai jitia ghor te punchibole usor hoise, etu henapoti pora manu ke pathaise, aru Taike koise, “Probhu, Apuni dukh nauthabi, kelemane Moi laga ghor bhitor te Apuni ahibole moi layak nohoi. \v 7 Etu nimite moi nijor bhi Apuni laga usorte ahibole layak nohoi, kintu Apuni ekta kotha koi dibi aru moi laga noukar changai pai jabo. \v 8 Moi nijor bhi ekta hukum chola manu ase, moi nichete sipahi khan ase. Moi ekjon ke kobo ‘Jabi’ aru tai jai; aru dusra ke kobo, ‘Ahibi’ aru tai ahe; aru moi laga noukar ke, ‘etu koribi,’ aru tai kore.” \v 9 Aru jitia Jisu etu kotha hunise, Tai bisi asurit hoise aru jun manu khan tai laga piche kori thakise, taikhan ke saikene koise, “Moi tumikhan ke koi ase, Israel te Moi eneka biswas thaka manu dikha nai.” \v 10 Aru jitia etu manu khan ke ghor te pathai dise, taikhan noukar to bhal hoi kene thaka dikhise. \p \v 11 Aru dusra dinte eneka hoise jitia Jisu Nain sheher te jaise, aru Tai laga chela aru dangor manu laga bhir bhi tai logote jai thakise. \v 12 Aru jitia tai sheher laga dorjate ponchise, ekjon mora manu ke uthai loijai thaka Tai dikhise. Mora manu to tai laga bidhowa ama laga ekjon he thaka bacha asele-, aru sheher laga manu khan tai logote thakise. \v 13 Jitia Probhu taike dikhise, Tai etu ama ke bisi morom lagise aru taike koise, “Nakandibi.” \v 14 Titia Jisu uthikena mora manu bukhi thaka chatai\f + \fr 7.14 \fr*\ft Mat made of straw, bamboo or grass. \ft*\f* te chuise, aru mora manu ke bukhi thaka khan bhi ta te sidha khara hoi jaise. Titia Jisu koise, “Jawan manu, Moi tumike koi ase, uthi bhi.” \v 15 Aru titia mora manu to bohi kene kotha kobole shuru hoise, aru Jisu pora etu chokra ke tai laga ama logot di dise. \v 16 Aru etu dikhikene sob manu bhoi lagi jaise, aru Isor ke dhanyavad dibole shuru hoise, aru koise, “Ekjon dangor bhabobadi moi khan majote ahise” aru “Isor he manu uporte morom korise.” \v 17 Aru Jisu laga etu khobor to Judea desh aru usorte thaka bosti, nogor sob te bhi khobor to punchise. \s Baptizma Diya John Laga Khobor Bukha Manu \p \v 18 Aru John laga chela khan etu sob khobor to jai kene John ke koise. Titia John pora tai laga diuta chela khan ke matise, \v 19 aru taikhan ke Probhu ke hudibole pathaise, “Ahibole thaka Masiha to apuni ase naki, na amikhan to aru dusra ekjon ke rukhibo?” \v 20 Aru jitia taikhan Jisu usorte ahise, manu khan koise, “Baptizma Diya John pora amikhan ke etu hudibole nimite pathaise, ‘Ahibole thaka Masiha to apuni ase naki, na amikhan to aru dusra ekjon ke rukhibo?’” \v 21 Etu homoi te Tai bisi manu ke bemar pora changai korise, biya atma pora dhora manu aru suku andha manu khan ke bhi changai korise. \v 22 Titia Jisu pora taikhan ke koise, “Tumikhan yate pora ja pichete, John ke jai kene tumikhan ki dikhise aru hunise etu kobi. Andha manu khan dikhi pai ase, lengra khan bera bole pari ase, korhi bemar thaka khan sapha hoi ase aru kaan benga khan huni ase, mora manu jinda hoi ase, aru gorib manu khan susamachar laga kotha huni bole pai ase. \v 23 Dhonyo ase jun manu moi uporte biya napai.\f + \fr 7.23 \fr*\ft Isa. 35:5-6; 61:1\ft*\f*” \p \v 24 Aru jitia John laga khobor bukha manu khan jai jaise, Jisu pora manu khan ke John laga kotha kobole shuru hoise, “Tumikhan balu jagate ki sabole jaise? Ekta hawa pora hilai diya jongol ghas to? \v 25 Kintu tumikhan bahar te ki sabole jaise? Ekjon manu norom aru daam kapra lagai kene thaka to? Sabi, jun manu daam kapra lagai ase, aru aram pora thaki ase taikhan sob raja laga ghorkhan te pabo. \v 26 Kintu tumikhan bahar te ki sabole nimite jaise? Ekjon bhabobadi? Hoi, moi tumikhan ke koise, tai to bhabobadi pora bhi dangor ase. \v 27 Etu tai ase jun nimite etu Shastro te likha ase, \q ‘Sabi, Moi ekjon manu ke pathai ase, tumi laga chehera usorte te, \q2 Jun he rasta to taiyar koribo.\f + \fr 7.27 \fr*\ft Mal. 3:1; Isa. 40:3\ft*\f*’ \m \v 28 Moi tumikhan ke koi ase, jun manu ama pora jonom loise, kun bhi John nisena dangor nai, kintu jun Isor laga rajyote sobse chutu ase, tai pora bhi dangor ase.” \v 29 Aru jiman manu etu kotha hunise, poisa utha manu khan, aru John logote baptizma luwa khan sob Isor pora dharmik ase koi dise. \v 30 Kintu Pharisee khan aru niyom jana Yehudi khan Isor laga itcha namani kene baptizma luwa nai. \v 31 “Tinehoile, Moi, etiya laga jamana khan ke ki logote tulona koribo, taikhan ki nisena ase? \v 32 Taikhan bajar te thaka bacha khan nisena ase, bohi kene ekjon-ekjon ke mati kene koi, ‘Ami tumikhan usorte shadi laga basuri bojaise, tumikhan nach kora nai; moi khan mon dukh laga gana korise, hoilebi tumikhan kandia nai.’ \v 33 Baptizma Diya John to ahikena bhaat aru angur ros bhi khanai, aru tumikhan koi ase, ‘Tai logote bhoot ase.’ \v 34 Kintu Manu laga Putro ahikena kha luwa korise, aru tumikhan koi, ‘Sabi, taike, ekjon khakuwa aru nisa-pani kora, poisa utha khan aru dusra paapi manu laga sathi!’ \v 35 Gyaan pora sob bhal aru biya to jani loi.” \s Paapi Mahila Ekjon Ke Khyama Kori Diya \p \v 36 Ekjon Pharisee pora Jisu ke tai logote khabole matise. Tai Pharisee laga ghor te punchise, aru Tai khabole bohise. \v 37 Etiya sabi, etu sheher te ekjon paapi mahila thakise. Jitia tai Jisu to Pharisee laga ghor te khabole bohi thaka dikhise, tai bhal gundh thaka bisi daam laga tel anise, \v 38 aru khara hoi kene Jisu laga theng usorte kandi kene tai laga suku pani pora Jisu laga theng bhi jai dise aru chuli pora mussi kene tai laga theng ke chumai dise, aru bhal gundh tel lagai dise. \v 39 Etu dikhikene, Jisu ke mata Pharisee tai nije ke koise, “Jodi etu manu hosa bhi bhabobadi ase koile, Tai janibo thakise etu jun taike choi ase, etu kineka mahila ase.” \v 40 Aru Jisu taike koise, “Simon, Moi tumike kiba kobole itcha ase.” Aru tai koise, “Koi dibi, Probhu!” \v 41 “Duita manu poisa dhar loise. Ekjon pansho denari\f + \fr 7.41 \fr*\ft Ek denarius poisa to ek din laga hajara poisa thakisele. \ft*\f* aru dusra to pachas denari loi kene thakise. \v 42 Aru jitia taikhan logote wapas dibole poisa thaka nai, malik pora duijon ke maph kori dise. Etu nimite kun manu pora taike bisi morom koribo? \v 43 Simon koise, “Moi hisab te junke tai bisi dhar to maph korise.” Titia Tai taike koise, “Tumi thik bhabona korise.” \v 44 Aru titia Jisu etu mahila phale saikene Simon ke koise, “Tumi etu mahila ke dikhi ase. Moi tumi laga ghor te ahise. Tumi Moike theng dhula bole pani bhi diya nai, kintu tai laga suku pani pora moi laga theng bhi jai dise, aru tai laga chuli pora mussi dise. \v 45 Tumi Moike ekta chuma bhi diya nai, kintu Moi jitia pora yate ahise tai moi laga theng to chuma dibole chara nai. \v 46 Tumi Moi laga matha te tel dhala nai, kintu tai Moi laga theng te bhal gundh thaka tel pora mussi se. \v 47 Etu nimite Moi tumike koi ase, tai laga paap bisi thakise, etu sob maph kori dise- kelemane tai bisi morom korise, kintu jun manu olop he maph kore, tai olop he morom kore.” \v 48 Titia Jisu pora mahila ke koise, “Tumi laga paap sob khyama koridi ase.” \v 49 Jun manu khan ta te bohi thakise taikhan majote kobole shuru hoise, “Etu kun ase, jun paap bhi maph kori bole pare?” \v 50 Titia Jisu mahila ke koise, “Tumi laga biswas he tumike bachai loise. Shanti pora jabi.” \c 8 \s Jisu Logot Safar Kora Khan \p \v 1 Aru eneka hoise, Jisu alag-alag sheher aru bosti te Isor laga rajyo laga kotha prochar kori kene jai thakise, aru Tai logote baroh jon chela khan bhi thakise, \v 2 aru kunba mahila khan bhi thakise jun khan dusto atma pora changai paise aru bemar pora bhal hoise. Mary, kunke Magdalene mate, jun laga gaw pora sat-ta bhoot khedaise; \v 3 aru Joanna, Chuza laga maiki, Herod raja laga imandar,aru Susanna; aru dusra manu khan kun Isor laga kaam nimite taikhan logote ki ase etu di thakise. \s Bijon Hissi Diya Laga Dristanto \p \v 4 Aru jitia bisi dangor manu laga bhir joma hoi thakise aru manu khan alag-alag nogor pora ahise, Jisu dristanto pora taikhan ke koise: \v 5 “Ekjon kheti kora manu bijon hissi bole jaise. Aru jitia tai bijon halise, kunba rasta te girise, aru theng pora chipai dise, aru akas te chiriya thaka khan pora khai dise. \v 6 Aru kunba bijon pathor uporte girise, aru jitia dangor hoise, etu sukhi jaise, kelemane pathor uporte bisi patla mati thakise. \v 7 Aru kunba bijon to kata majote girise, aru dangor bhi hoise, hoilebi kata pora dabai dise. \v 8 Kintu kunba bijon to bhal matite girise, aru jitia etu dangor hoise, bisi dhan dhurise. “Etu kowa pichete, Tai awaj uthaikene koise, “Kun manu logot huni bole khan ase, tai huni lobi.” \s Dristanto Laga Motlob \p \v 9 Titia chela khan Taike hudise, “Etu dristanto laga ki motlob ase?” \v 10 Tai koise, “Tumikhan ke Isor he sorgo laga rajyo janibole dise, kintu dusra manu ke Moi dristanto pora koi, utu karone taikhan sai thakile bhi nadikha aru hunile bhi bujhi bole napare\f + \fr 8.10 \fr*\ft Mat. 4:11; Isa. 6:9-10.\ft*\f*.’ \v 11 Etiya dristanto laga motlob eneka ase: bijon to Isor laga kotha ase. \v 12 Rasta te gira bijon laga motlob kunba khan kotha hunise, kintu bhoot ahi kene mon pora bijon ke chingi loijai, etu pora taikhan biswas nokorile aru roikhya napabo. \v 13 Aru pathor uporte bijon gira to kunba Isor laga kotha khushi pora hunise. Kintu tai laga jor to bhitor te jabo napare, aru olop homoi nimite biswas kore, aru porikha aha homoi te giri jai. \v 14 Aru kata bhitor te gira bijon ase jun khan kotha hune, kintu duniya pora tani loi, dhun sampoti, rong tamash aru lalaj pora bandhi jai aru uthibole napare. \v 15 Kintu bhal matite gira bijon khan taikhan ase kunkhan mon dikena Isor kotha ke hunise aru monte rakhise, aru thik pora dhuri rakhise aru pichete bhal guti dhore. \s Tukri Bhitor te Saaki \p \v 16 Kun manu bhi saaki jolai kene bisna nichete narakhe. Kintu etu ke uporte rakhe, aru sob manu etu laga puhor dikhi bole pai. \v 17 Eku bostu lukai kene rakhibo na paribo, kele koile puhor pora sob bostu dikhai dibo. \v 18 Etu karone ki hune ase, jun manu logot bisi ase, tai arubi bisi pabo, aru kun manu logot komti ase, tai logote ki ase etu bhi loijabo.” \s Jisu Laga Ama Aru Bhai Khan \p \v 19 Pichete Jisu laga ama aru bhai khan Jisu usorte ahise, kintu taikhan Jisu thaka usorte jabo para nai kelemane manu laga bhir dangor thakise. \v 20 Jisu ke manu khan khobor dise, “Apuni laga ama aru bhai khan bahar te rukhi ase, Apnike lok kori bole rukhi ase.” \v 21 Kintu Jisu Khrista taikhan ke jowab dise, “Ami laga ama aru bhai eitu khan ase jun manu Isor kotha hune aru kore.” \s Jisu Pora Andhi Rukhai Diya \p \v 22 Etu ek din eneka hoise, Tai chela khan logote ekta naw te uthise, aru taikhan ke koise, “Ahibi amikhan nodi laga dusra phale jabo.” Aru taikhan bohi kene jaise. \v 23 Naw te jai thaka homoi te Tai ghumai jaise. Etu homoi te dangor andhi ahise. Taikhan laga naw panite gushi bole shuru hoise aru taikhan moribo bhabi thakise. \v 24 Taikhan Jisu ke uthaise aru koise, “Probhu! Probhu! Moi khan sob mori bole ase!” Kintu Tai uthikena hawa pani ke hukum korise, aru bisi shanti hoi jaise. \v 25 Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan laga biswas to kot te ase?” Aru taikhan bhoi pora asurit hoi kene majote ke koise, “Etu kun ase, Tai hawa aru pani ke hukum dise, aru taikhan manise?” \v 26 Pichete taikhan nodi paar kori kene Gerasenes, Galilee nodi usorte jaise. \v 27 Aru jitia Jisu matite namise, ekjon manu bisi bhoot pora dhora sheher pora ahi kene Jisu ke lok paise. Bisi din pora tai gaw te kapra nalagai kene, ghor te bhi thakibo napari kene, koboristan te he thaki asele. \v 28 Aru jitia tai Jisu ke dikhise, tai jor pora kandise, aru Tai age te girise aru jor pora hala kori kene koise, “Apuni moi logot ki kaam ase, Jisu, jinda Isor laga Putro? Moi anurodh kori ase, moike dukh nadibi.” \v 29 Jisu he dusto atma ke etu manu pora ulai jabole hukum dise. Bisi bar itu manu ke morai dibo nisena korise, loha laga rusi pora bandhi kene thakile bhi, manu khan pora bandhi rakhile bhi, sob rusi khan bhangai kene taike bhoot pora jongol te loijai thake. \v 30 Titia Jisu pora taike hudise, “Tumi laga naam ki ase?” Tai jowab dise, “Legion,” kelemane bisi bhoot khan tai bhitor te thakise. \v 31 Aru taikhan ke mora manu thaka jagate jabole hukum nadibi koi kene Taike anurodh korise. \v 32 Aru etu usorte gahori khan tilla kinar te dana khai thakise, etu pora biya atma khan gahori bhitor te jabole nimite anurodh korise. Jisu pora eneka hobole dise. \v 33 Aru bhoot khan manu pora ulaikene gahori bhitor te ghumai jaise, aru gahori sob pahar nichete giri kene mori jaise. \v 34 Gahori pala manu khan etu dikhi kene sheher te polaikene khobor dise. \v 35 Aru manu khan ki hoise etu sabole ahise, aru jun laga gaw pora biya atma ulai jaise, taike Jisu laga theng usorte bohi thaka dikhise, sapha kapra lagase aru bhal hoise aru etu saikene manu khan bhoi lagise. \v 36 Aru jitia taikhan dikhise kineka bisi bhoot pora dhora manu to bhal hoise, taikhan pora jai kene itu laga khobor sobke dise. \v 37 Aru Gerasenes laga sob manu khan bhoi lagi kene Jisu ke etu jaga pora jai jabole koise. Etu pichete, Tai naw te bohi kene wapas jai jaise. \v 38 Jun manu pora biya atma khan ulaikene jaise, tai Jisu logote jabole anurodh korise, kintu Jisu pora taike wapas pathai kene koise, \v 39 “Tumi nijor ghor te jabi aru Isor ki kori dise etu jai kene koi dibi.” Tai pichete tai ghor te jaise, sob sheher te Jisu pora tai nimite ki kori dise etu prochar kori dise. \s Jisu Pora Mahila Ekjon Aru Jairus Laga Chukri ke Bhal Kori Diya \p \v 40 Jitia Jisu ahise, sob manu khan taike salam korise, kelemane taikhan Taike rukhi thakise. \v 41 Aru ta te ekjon manu thakise tai laga naam Jairus asele, tai mondoli laga cholawta thakise. Tai Jisu laga theng te giri jaise, aru Jisu ke tai laga ghor te ahibole anurodh korise. \v 42 Tai laga ekjon baroh saal chukri mori bole asele aru jitia tai rasta te jai thakise, bisi manu khan tai logote joma hoi jaise. \v 43 Ekjon mahila baroh saal pora khun jai thakise, tai dawai diya manu logote sob taka poisa kharcha korise, kintu kun bhi taike bhal kori bole pora nai. \v 44 Tai piche pora jai kene manu majot pora Jisu laga kapra chuise, aru etu loge-loge te tai laga khun jai thaka rukhi jaise. \v 45 Titia Jisu koise, “Kun pora Moike chuise?” Jitia sob manu chup thakise, Peter koise, “Probhu, bisi manu khan ahi kene Apuni ke chui ase.” \v 46 Kintu Jisu he koise, “Kunba Moike chuise, Moi jani ase, Moi pora hokti ulai jaise.” \v 47 Jitia mahila to luka bole napara hoise, tai bhoi pora kapi kene Jisu usorte girise. Sob manu usorte tai koi dise ki nimite tai Jisu ke choise, aru kineka tai ekbar pora bhal hoise. \v 48 Jisu pora taike koise, “Swali, tumi laga biswas pora tumi bhal hoise. Shanti pora jabi.” \p \v 49 Aru Tai kotha koi thaka homoi te, synagogue laga kunba cholawta ghor pora ahise, aru koise, “Tumi laga swali to mori jaise. Sikhai diya manu ke aru dukh nadibi.” \v 50 Kintu jitia Jisu etu hunise, Tai eneka taike koise, “Bhoi na koribi; khali biswas koribi, aru tai changai hoi jabo.” \v 51 Aru jitia tai ghor te ahise, Tai kunke bhi bhitor te ahibole diya nai, khali Peter, John aru James, aru bacha laga ama aru baba ke he ahibole dise. \v 52 Aru sob manu monte dukh kori kene tai nimite kandi thakise, “Nakandibi, tai mora nai, kintu ghumai ase.” \v 53 Kintu taikhan Taike hasi dise, swali to morise bhabikena. \v 54 Kintu Jisu, tai laga hath to dhorise aru matikena koise, “Bacha, uthibi!” \v 55 Titia tai laga atma wapas ahise aru tai uthikena kiba khabole mangise. \v 56 Tai laga ama aru baba asurit lagise, kintu Jisu pora taikhan ke ki hoise etu kunke bhi nakobi eneka koise. \c 9 \s Jisu Pora Apostle Khan ke Pathai Diya \p \v 1 Aru jitia Jisu baroh jon chela khan ke matise, Tai pora chela khan ke bhoot khan ke kheda bole aru bemar ke bhal kori bole laga hokti aru adhikar dise, \v 2 aru Tai taikhan ke pathaise, bemar manu ke changai kori bole aru Isor rajyo laga kotha kobole nimite. \v 3 Aru Jisu taikhan ke koise, “Eku loi najabi- tumi laga jola, lathi, poisa aru bhaat, duita kapra bhi loi najabi. \v 4 Juntu ghor te ghusi bo, ta te he thakibi, jitia tak etu jaga to nachare. \v 5 Jun jagate tumikhan ke namate, etu sheher pora ula homoi te, tumi laga theng pora dhuli to hatai dibi, etu he taikhan bhirodh te ekta sakhi hobo.” \v 6 Aru taikhan alag hoi kene bosti khan phale jai jaise, Isor laga kotha prochar kori kene, sob jagate changai kori kene jaise. \s Herod Pora Jisu Ke Buja Nai \p \v 7 Jitia Herod raja pora etukhan sob hunise, tai bhoi hoi kene bhabona korise, kelemane kunba pora koise John to mora pora jinda hoise, \v 8 aru kunba koise Elijah he ahise, aru kunba pora koise, poila laga bhabobadi ekjon jinda hoise. \v 9 Kintu Herod koise, “Moi John laga matha alag kori dise, kintu etu kun ase jun laga moi iman kotha huni ase?” Aru tai Jisu ke sabole kosis kori thakise. \s Jisu Pora Pans Hajar Ke Kha Luwa Diya \p \v 10 Aru jitia apostle khan wapas ahise, taikhan ki korise etu sob Jisu ke koi dise. Titia Jisu pora taikhan ke loi jaise, aru ekdom chup-chap pora Bethsaida sheher te taikhan sob jai jaise. \v 11 Kintu jitia manu laga bhir khan etu hunise, taikhan bhi Jisu piche korise. Titia Tai sobke matise aru Isor laga rajyo kotha taikhan logote koise, aru jun manu changai lage, taikhan ke changai korise. \v 12 Etiya saam hobole homoi hoise, baroh jon chela khan Tai usorte ahikena koise, “Manu laga bhir khan ke pathai dibi, taikhan usor bosti te jai kene ghuma bole aru khabole bisaribo, kelemane moi khan eku napai-a jagate ase.” \v 13 Kintu Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan manu khan ke kiba khabole dibi.” Kintu taikhan koise, “Moi khan logote pasta roti aru duita maas he ase- jodi moi khan jai kene sob manu nimite khana kina nai koile.” \v 14 -Ta te panch hajar manu thakise.- Titia Tai pora chela khan ke koise, “Taikhan ke ekta bhag te pachas manu kori kene bohibo dibi.” \v 15 Aru taikhan eneka korise aru sobke bohi bole dise. \v 16 Pasta roti aru duita maas to hathte loi kene, Tai sorgo phale saise, dhonyabad dise aru bhangaikena chela khan ke dibole dise. \v 17 Taikhan sob khai kene bhorta hoise, aru bachi juwa sob uthaise- aru baroh ta tukri te uthaise. \s Peter Pora Jisu he Khrista Ase Koikena Shikar Kora \p \v 18 Aru ek din eneka hoise jitia Jisu Tai ekla pora prathana kori thakise, aru chela khan bhi Tai logote thakise, aru Tai taikhan ke hudise, “Manu khan pora Moi kun ase koi?” \v 19 Taikhan koise, “Baptizma Diya John Aru kunba koi Elijah, aru dusra khan pora koi purana homoi pora jinda huwa bhabobadi ekjon.” \v 20 Titia Tai taikhan ke koise, “Kintu tumikhan Moi kun ase koi?” Titia Peter he koise, “Isor laga Khrista.” \s Jisu Pora Tai Mora Laga Age Te Kowa \p \v 21 Kintu Tai pora taikhan ke etu kotha kunke bhi nokobole koise. \v 22 Tai koise, “Manu laga Putro bisi dukh pabo aru cholawta khan Taike swekar nakoribo, mukhyo purohit khan aru niyom likha khan pora bhi golti dhoribo aru Taike morai dibo, kintu Tai tin dinte arubi jinda hobo.” \s Tumi laga Cross Uthaikene Moi Piche Ahibi \p \v 23 Aru Tai sobke koise, “Kunba manu Moi pichete ahibole itcha thakile, tai nijorke pahoribo lage aru hodai cross uthaikene moi pichete ahibo lage. \v 24 Jun manu tai laga jibon to bacha bole kaam koribo tai harai dibo; kintu jun manu moi nimite jibon dibo, tai jibon pabo. \v 25 Jibon te ki labh ase, sob duniya to paile bhi, nijor jibon to nuksan korile? \v 26 Kun manu moi laga kotha aru moi nimite sorom kore, jitia Manu laga Putro Tai nijor laga mohima aru Baba laga mohima aru pobitro sorgodoth khan laga mohima pora wapas ahibo, etu homoi te etu manu nimite moi bhi sorom hobo. \v 27 Kintu moi hosa kotha koi ase, kunba manu khan yate rukhi ase, taikhan Isor laga rajyo nadikha tak namoribo.” \s Chehera Aru Kapra Bodli Huwa \p \v 28 Etu kotha khan kowa ath din pichete, Tai tilla uporte prathana kori bole jaise, Peter, John aru James khan ke loi kene. \v 29 Jitia Tai prathana kori thakise, Tai laga chehera bodli hoise, aru Tai laga kapra to asurit laga boga hoise. \v 30 Aru sabi, duijon manu Tai logote kotha koi thakise, Moses aru Elijah thakise, \v 31 Mohima pora taikhan ahise, tai jabo laga kotha to patise, juntu Jerusalem te pura hoi jabo. \v 32 Jitia Peter aru sathi khan ghumai thakise, aru uthise, taikhan Tai laga mohima dikhise, aru duijon manu Tai logote khara hoi thaka dikhise. \v 33 Pichete eneka hoise, jitia duijon manu Jisu usor pora jai thakise, Peter Taike koise, “Probhu, amikhan yate tinta khamba bonabo, ekta apuni nimite, ekta Moses karone, aru ekta Elijah karone.” -Tai ki koi thakise tai najane.- \v 34 Kintu jitia tai etu koise, ekta badal ahikena taikhan ke lukai dise, aru taikhan bhoi lagise. \v 35 Aru akas pora ekta awaj ahise, “Etu Ami laga Putro ase, junke Moi basi loise; Tai laga kotha huni bhi\f + \fr 9.35 \fr*\ft Isa. 42:1; 2 Pet. 1:17-18\ft*\f*.” \v 36 Jitia etu kotha khotom hoise, taikhan Jisu ekla thaka dikhise. Taikhan chup thakise aru ki dikhise kunke bhi kowa nai. \s Dusto Atma Pora Dhori Thaka Putro Ekjon Ke Changai Kora \p \v 37 Aru ek dinte eneka hoise, jitia taikhan pahar upor pora nichete ahise, dangor bhir ke lok paise. \v 38 Aru sabi, ekjon manu majot pora hala kori, koise, “Sikhai diya manu, moi anurodh korise, ami laga bacha ke sabi, tai moi laga ekjon bacha he ase. \v 39 Sabi, ekjon atma achanak pora dhori kene tai laga mukh pora letera thuk ulaise. Aru taike jokhom kori kene ulai jaise. \v 40 Moi Apuni laga chela khan ke atma kheda bole anurodh korise, kintu taikhan kheda bole para nai.” \v 41 Titia Jisu taikhan ke jowab dise, “Biswas nathaka aru biya rasta te jai thaka manu khan, Moi tumikhan logote kiman din thakibo? Tumi laga chokra ke yate anibi.” \v 42 Jitia chokra ke ani thakise, atma pora taike matite girai kene bisi hilai dise. Kintu Jisu pora dusto atma ke gali dise, aru chokra ke bhal kori dise, aru tai baba logot di dise. \v 43 Taikhan Isor laga asurit kaam to dikhise. Kintu jitia manu khan ki hoise etu dikhise taikhan asurit lagise, Jisu tai laga chela khan ke koise, \s Jisu Pora Arubi Tai Mori bole Laga Janai Diya \p \v 44 “Etu kotha tumikhan mon bhitor te jabole dibi: kele koile Manu laga Putro ke manu laga hathte thogai pora di dibole ase.” \v 45 Kintu taikhan etu kotha bujhi bole para nai. Etu kotha taikhan pora lukai kene thakise, etu karone taikhan bujhi bole para nai, aru taikhan Jisu ke etu kotha hudibole bhoi lagise. \s Sob Pora Dangor Kun Hobo \p \v 46 Pichete chela khan majote kun he sob pora dangor hobo itu laga kotha ulaise. \v 47 Kintu Jisu taikhan laga monte ki bhabona kori ase etu jani loise, aru ekjon chutu bacha ke Tai usorte uthai loise, \v 48 aru taikhan ke koise, “Jun manu etu bacha ke Moi laga naam pora grohon kore, tai Moike grohon kore; aru jun manu Moike grohon kore, jun Moike pathaise Taike bhi grohon kore. Kun manu nijorke chutu koribo, tai he dangor hobo.” \s Kun Amikhan Laga Birodh Te Nohoi Amikhan Logot Ase \p \v 49 John koise, “Probhu, amikhan dikhise kunba manu Apuni laga naam pora bhoot khedai se aru amikhan taike rukhai dise, kele koile tai moi khan logot nohoi.” \v 50 Kintu Jisu pora taikhan ke koise, “Taikhan ke narukhabi, jun manu tumikhan bhirodh te nai, tai tumikhan logote ase.” \s Jisu ke Samaria Te Ninda Kora \p \v 51 Etiya, Taike sorgote uthai loi jabole laga din to usorte hoise, Tai Jerusalem te jabole bisi mon hoise. \v 52 Tai poila ekjon chela ke pathaise, aru taikhan Samaria bosti bhitor te punchi kene sob kaam taiyar korise. \v 53 Kintu ta te thaka manu khan Taike grohon kora nai, kelemane tai Jerusalem te jabole he mon thakise. \v 54 Aru jitia chela khan James aru John ke dikhise, taikhan koise, “Probhu, amikhan sorgo pora jui ahi kene taikhan ke khotom kori bole kobo naki?\f + \fr 9.54 \fr*\ft 2 Kin. 1:10\ft*\f*” \v 55 Kintu Tai ghuri kene taikhan ke gali dise, \v 56 aru taikhan ta te pora alag bosti te jaise. \s Jisu ke Piche Kora Laga Daam \p \v 57 Taikhan rasta te jai thaka homoi te, kunba ekjon Jisu ke koise, “Apuni kun jagate jabo moi bhi apuni logote jabo.” \v 58 Jisu taike koise, “Siyal khan laga bhi gath ase aru akas te chiriya khan laga bhi ghor ase, hoile bhi Manu laga Putro laga matha rakhibole eku bhi jaga nai.” \v 59 Titia Jisu aru ekjon ke koise, “Moi laga piche ahibi.” Kintu tai koise, “Probhu, poila moi jai kene moi laga baba ke kobor dikene ahibo.” \v 60 Kintu Tai koise, “Mora khan pora mora khan ke kobor dibo. Kintu tumi, jai kene Isor laga rajyo prochar koribi.” \v 61 Aru ekjon koise, “Moi bhi Apuni laga piche ahibo, Probhu, kintu moi poila jai kene sob ghor manu ke jai ase kobo\f + \fr 9.61 \fr*\ft 1 Kin. 19:20\ft*\f*.” \v 62 Kintu Jisu koise, “Jun manu kheti te hal dhori kene pichete nasai, tai he Isor laga rajyo nimite thik ase.” \c 10 \s Jisu Pora Bahatar Jonke Pathai Diya \p \v 1 Aru jitia etu sob kaam pura hoise, Probhu pora aru bhi bahatar manu ke mati kene Isor kaam nimite asirbad korise, aru duijon-duijon kori kene taikhan ke pathaise jun jagate Jisu nijor bhi jabo thakise. \v 2 Tai koise, “Kheti to bhorta hoise, kintu kaam kora manu olop he ase. Etu nimite kheti laga Probhu ke kobi, kaam kora manu pathai dibole nimite. \v 3 Nijor rasta te jai thakibi, sabi, Moi tumikhan ke ekta mer khan nisena rong kutta usorte pathai ase. \v 4 Poisa laga jola nolobi, rasta te jabole laga jola bhi nolobi, aru nijor chapal bhi nolobi, aru rasta te jai thaka homoi te kunke bhi salam nadibi\f + \fr 10.4 \fr*\ft Mat. 10:9; 2 Kin. 4:29\ft*\f*. \v 5 Jun to ghor te poila ghusi bo, poila kobi, ‘Shanti etu ghor te thakibi!’ \v 6 Jodi shanti laga chokra ta te ase koile, titia tumi laga shanti tai uporte thakibo; jodi nohoi, etu shanti tumi logote wapas ahijabo. \v 7 Etiya etu ghor te he thakibi, ki kha luwa di ase etu khai kene thakibi, kelemane ki kaam kori ase, etu laga labh to pabole lage. Aru ekta ghor pora alag ghor te jai nathaki bhi. \v 8 Tumikhan juntu sheher te jabo, jodi taikhan tumike grohon kore, titia tumikhan ke ki khabole diye, etu he khabi. \v 9 Aru jun manu bemar ase taike changai koribi, aru taikhan ke kobi, ‘Isor laga rajyo tumikhan usorte ahise.’ \v 10 Kintu jun sheher te tumikhan ke namate etu laga rasta te ulaikene kobi, \v 11 ‘Juntu dhuli moi khan laga theng te lage etu bhi sapha kori ase tumikhan bhirodh te! Kintu etu jani lobi, Isor laga rajyo to usorte ahise.’ \v 12 Moi tumikhan ke koi ase etu dinte tumikhan Sodom aru Gomorrah te dukh pa pora bhi bisi dukh pabo\f + \fr 10.12 \fr*\ft Gen. 19:24-25\ft*\f*. \s Mon Naghura Sheher Karone Hai \p \v 13 Hai ase tumi, Chorazin sheher! Hai ase tumi, Bethsaida sheher! Jintu dangor kaam tumikhan nimite kori dise, etu kaam Tyre aru Sidon sheher khan nimite korise koile, taikhan poila pora mon ghurai kene thakibo. \v 14 Kintu Tyre aru Sidon pora bhi bisi dukh tumikhan pabo, juntu dinte tumikhan logote Isor laga bisar hobo\f + \fr 10.14 \fr*\ft Joel 3:4-8; Zec. 9:2-4\ft*\f*. \v 15 Aru tumi Capernaum town, tumike sorgote uthai loi najabo na, na uthai loijabo? Tumikhan ke ekdom niche, Hades te phelai dibo\f + \fr 10.15 \fr*\ft Isa. 14:13,15\ft*\f*. \v 16 Jun manu tumikhan laga kotha hune, taikhan Moike hune aru jun tumikhan ke ghin kore taikhan Moike ghin kore, aru jun Moike grohon nakore, tai kun pora Moike pathaise, Taike bhi grohon nakore.” \s Bahatar Jon Wapas Aha \p \v 17 Aru titia bahatar jon khushi pora jai kene koise, “Probhu, bhoot khan bhi Apuni laga naam te amikhan laga kotha mane.” \v 18 Titia Tai koise, “Moi sai thakise Saitan sorgo pora bhijili nisena girise\f + \fr 10.18 \fr*\ft Rev. 12:7-9; Isa. 14:12\ft*\f*. \v 19 Sabi, Moi tumikhan ke saph aru bhichoo khan ke khotom kori bole nimite takot dise, aru jiman dushman laga takot ase etu sob khan ke khotom kori bole nimite dise, aru eku pora bhi tumikhan ke jokhom kori bole napari bole dise. \v 20 Hoilebi tumikhan etu dusto atma khan pora tumikhan laga kotha mani ase koi kene he khushi na koribi, kintu khushi koribi ki karone tumikhan laga naam sorgote likha ase.” \s Jisu Pora Pobitro Atma Te Anondo Kora \p \v 21 Aru etu homoi te Jisu ke Pobitro Atma pora bisi khushi korise aru koise, “Moi Apuni ke dhanyavad di ase Baba, sorgo aru prithibi laga Probhu, kelemane Apuni etu sob kotha to gyaani aru bujhi bole pora manu khan logote lukai kene rakhise, aru etu sob kotha to chutu bacha khan ke janibole dise. Hoi Baba, etu sob Apuni usorte sabole bhal dikhe.” \v 22 Etu sob kaam aru kotha to Moi laga Baba pora Moike dise, aru kun bhi najane Putro to kun ase, khali Baba he jane, aru kun Baba ase etu khali Putro pora he jane, aru kunke Putro pora mati lobo taike he sob to dikhai dibo.” \v 23 Titia Tai chela khan ke ghuri kene saise aru aste pora koise, “Dhonyo ase etu sukukhan, manu nadikha tumikhan ke sabo dise. \v 24 Moi tumikhan ke koi ase, bisi bhabobadi aru raja khan tumikhan ki dikhise etu sabole nimite bisi itcha korise, kintu taikhan etu dikha nai, aru tumikhan ki hunise taikhan etu huni bole mon korise kintu taikhan huni bole panai.” \s Samaria Manu Laga Dristanto \p \v 25 Aru sabi, ekjon Yehudi laga niyom jana manu Jisu ke porikha kori bole nimite khara hoise aru, koise, “Probhu moi anonto jibon pabole nimite ki kori bole lage?” \v 26 Titia Jisu he taike koise, “Niom hisab te ki likha ase? Tumi etu kineka porhe?” \v 27 Titia tai koise, “Tumi Probhu Isor ke pura mon pora morom koribi, aru tumi laga jibon pora, aru takot pora, aru tumi laga bhabona pora, aru tumi usorte thaka manu ke tumi nijorke kineka morom kore etu nisena morom koribi\f + \fr 10.27 \fr*\ft Mat. 22:37-40; Deu. 6:5; 10:12; John 22:5\ft*\f*. \v 28 Titia Jisu taike koise, “Tumi thik kotha koise. Eneka koribi, aru tumi jinda thakibo\f + \fr 10.28 \fr*\ft Lev. 18:5\ft*\f*.” \v 29 Kintu tai nijorke thik dikha bole nimite, Jisu ke koise, “Moi laga usorte thaka manu to kun ase?” \v 30 Titia Jisu taike jowab dikene koise, “Ekjon manu Jerusalem pora Jericho phale jai thakise. Taike chor aru dokait khan pora dhuri kene marise aru tai laga kapra phatai khan phatai dise aru taike adha mora chari kene polai jaise. \v 31 Titia achanak pora ekjon purohit etu rasta pora jai thakise, aru jitia tai etu manu ke dikhise, tai dusra phale jai jaise. \v 32 Etu nisena, ekjon Levi, jitia tai etu jagate ahikena manu ke dikhise, tai bhi dusra phale jai jaise. \v 33 Kintu ekjon Samaria laga manu, tai safar kori thaka homoi te, etu manu usorte ahise aru jitia taike dikhise, tai bisi mon dukh hoise aru morom lagi jaise. \v 34 Aru jitia etu manu usorte punchise, tai laga gaw te jokhom khan tel aru angur ros pora sapha kori kene bandi dise. Aru etu pichete, tai laga janwar uporte uthai dise, aru ekta ghor te loi jaise, aru taike bhal pora sai dise. \v 35 Aru dusra dinte tai duita denari\f + \fr 10.35 \fr*\ft Ek denarius to ek din laga hajira asele. \ft*\f* ulaikene ta te thaka manu khan ke dise aru koise, “Taike bhal pora sabi, aru ki khorcha korile bhi, jitia moi aru wapas ahibo, etu homoi te moi sob di dibo.’ \v 36 Tumi ki bhabe, taikhan tinjon bhitor te kun he tai laga asol usor thaka manu ase junke dokait aru chor khan pora mari kene chari dise?” \v 37 Titia tai koise, “Taike morom kora jon pora.” Titia Jisu taike koise, “Jabi aru tumi bhi eneka he koribi.” \s Martha Aru Mary \p \v 38 Aru taikhan jai thaka homoi te, Tai ekta bosti te ghusi se, aru ta te Martha koi kene ekjon mahila thakise, tai pora Jisu ke tai laga ghor te matise. \v 39 Tai laga ekjon bhoini Mary koi kene thakise, aru tai Jisu laga theng usorte bohi kene Tai ki kotha koi ase etu huni thakise. \v 40 Kintu Martha olop biya lagise kelemane tai sob kaam to ekla kori thakise, etu karone tai jai kene koise, “Probhu, Apuni eku chinta nakore naki moi laga bhoini moike kaam kori bole ekla chari dise? Etu nimite moike modot kori bole nimite taike kobi.” \v 41 Titia Probhu pora Martha ke jowab dise, “Martha, Martha, tumi bisi alag kaam nimite chinta kori ase, \v 42 kintu khali ekta kaam he bisi dorkar ase. Aru Mary pora etu bhal kaam bisari loise, aru etu tai logot pora kitia bhi loi najabo.” \c 11 \s Probhu Laga Prathana \p \v 1 Aru ek din eneka hoise, Jisu ekta jagate prathana kori thakise, jitia khotom hoise, ekjon chela Taike hudise, “Probhu, amikhan ke prathana sikhai dibi jineka John tai laga chela khan ke sikhaise.” \v 2 Tai chela khan ke koise, “Jitia tumikhan prathana koribo eneka kobi, \q ‘Sorgote thaka amikhan laga Baba, Apuni laga naam honmanio hobole dibi, \q2 Apuni laga rajyo ahibole dibi. \q \v 3 Hodai laga kha luwa amikhan ke dibi. \q \v 4 Amikhan laga paap pora amikhan ke maph kori dibi, \q2 Amikhan bhi dusra laga paap maph diya nisena \q2 Jun khan amikhan ke baki ase. \q Amikhan ke porikha te giribole nadibi.’” \p \v 5 Aru Tai taikhan ke koise, “Tumikhan logote kun sathi ase, aru tai logote rati te jai kene koi, “Sathi, moike tinta roti dhaar dibi, \v 6 kele koile moi laga ekjon sathi dusra jaga pora berai kene etiya ahise, moi taike dibole eku nai’? \v 7 Titia tai bhitor pora amike eneka kobo pare, ‘Moike etiya digdar nokoribi. Dorja to bondh hoise, aru moi aru bacha khan etiya ghumai ase. Moi etiya uthi kene tumike eku dibo na paribo.’ \v 8 Moi tumike koi ase, jodi bhi tai uthi kene tai laga sathi ke dibole mon nai, hoilebi tai mangi thaka karone, tai ji hoilebi uthi kene taike jiman lage etu di dibo. \v 9 Moi aru bhi tumike koi ase, mangibi, aru tumi pabo; bisaribi, aru tumi pai jabo, dorjate khat-khata bhi, etu khuli jabo. \v 10 Jun manu mange tai pai; jun manu bisare tai pai; aru jun manu khatai, taike khuli diye. \v 11 Tumikhan majote kun baba eneka ase naki, jodi tai laga bacha pora maas mangile, taike saph dibo? \v 12 Aru jodi anda mangile, taike bhichoo dibo naki? \v 13 Etu karone, tumikhan biya manu hoilebi nijor bacha ke bhal saman he dibole jane, tenehoile sorgote thaka Baba Isor ke kun manu pora mange, taike Pobitro Atma nadibo naki?” \s Jisu Aru Beelzebul \p \v 14 Ek din, Jisu ekta gunga kori diya bhoot ke khedai thakise. Aru jitia bhoot to ulai jaise, etu manu kotha kobo parise, aru ta te thaka manu khan asurit hoise. \v 15 Kintu kunba manu khan koise, “Tai bhoot ke Beelzebul laga naam pora khedai ase jun he bhoot khan laga raja ase.” \v 16 Aru dusra manu khan, Jisu ke porikha kori kene koise, sorgo pora ekta asurit kaam dikha bole koise. \v 17 Kintu, taikhan laga bhabona jani kene Jisu pora koise, “Juntu rajyo alag-alag bhabona hoi kene ase, etu bhangi jabo, aru ekta ghor alag-alag bhabona hoile, etu ghor bhangi jabo. \v 18 Aru jodi Saitan bhi alag-alag hoijai, eneka hoile tai laga rajyo kineka khara hobo? Tumikhan koi ase Moi Beelzebul laga takot pora bhoot khan ke khedai. \v 19 Jodi Moi bhoot khan ke Beelzebul takot pora khedai ase koile, titia hoile tumikhan laga chela khan kun laga atma pora bhoot khan ke khedai? Etu karone, eitu khan he tumikhan ke bisar koribo. \v 20 Jodi Moi bhoot khan ke Isor laga anguli pora khedai, titia hoile Isor laga rajyo to tumikhan usorte ahise. \v 21 Jitia ekta takot thaka manu pora hathiar loi kene ghor to rukhi thake, tai laga ki ase etu naharai. \v 22 Kintu tai pora bhi bisi takot thaka manu taike hamla korile, taike harai dibo, tai laga hathiar bhi loi lobo, jun uporte tai bharosa kore, aru ji dhun sompoti tai laga ase, sob bhag hoi jabo. \v 23 Kun manu Moi logote nathake, Moi laga bhirodh te ase, aru kun manu Moi logote nathake, tai alag hoijai. \s Dusto Atma \p \v 24 Jitia ekta dusto atma ekjon manu pora ulai jai, tai sukha jagate aram pabole karone berai thake, aru koi, ‘Moi poila kot pora ulaise ta te aru bhi wapas jai jabo.’ \v 25 Aru jitia tai ahe, tai sob sapha aru bhal kore kene rakhi thaka dikhe. \v 26 Tai jai kene tai pora bhi aru bisi biya sat-ta dusto atma loi kene etu manu bhitor te ghusi jai. Aru poila pora bhi etu manu laga jibon to bisi biya hoijai.” \s Hosa Laga Asis \p \v 27 Etiya eneka hoise, jitia Tai etu kotha koi thakise, ekjon mahila awaj uthaikene manu khan usorte Jisu ke koise, “Dhonyo ase etu ama jun Apuni ke jonom dise aru dudh khilai se.” \v 28 Kintu Tai koise, “Hoilebi, asishit hobo jun manu Isor kotha huni kene mani thake.” \p \v 29 Manu laga bhir jitia bisi hoise, Tai kobole shuru hoise, “Etu manu khan paap laga khandan ase. Taikhan kiba ekta sabole bisari thake, kintu, asurit kaam to taikhan ke nadikhabo, khali Jonah laga chihna he nohoile. \v 30 Jineka Jonah to Nineveh sheher laga manu khan nimite ekta chihna hoise, etu nisena Manu laga Putro bhi manu khan nimite eneka hobo. \v 31 Dakshin laga Rani bisar dinte uthi kene etiya laga manu khan ke bisar koribo, kele tai duniya laga kona pora Solomon raja laga gyaan kotha huni bole ahisele aru sabi Solomon pora bhi mohan ekjon yate ase\f + \fr 11.31 \fr*\ft I Kin. 10:1-10; 2 Chr. 9:1.\ft*\f*. \v 32 Nineveh sheher laga manu khan uthaikene etiya laga manu khan ke bisar koribo, kelemane taikhan mon ghuraise Jonah prochar kora homoi te aru sabi, Jonah\f + \fr 11.32 \fr*\ft Jon. 3:5-10.\ft*\f* pora bhi mohan ekjon yate ase. \s Tumi Laga Puhor \p \v 33 Kun bhi saaki to jolai kene lukai narakhe kintu saaki rakha jagate rakhe, aru kun manu ghor bhitor te ahe, puhor to dikhi pai. \v 34 Tumi suku to gaw laga diya ase. Jitia tumi laga suku bhal thake, tumi laga pura gaw to pohor pora bhorta hoi. Kintu jitia biya hoi jaise, tumi laga gaw bhi pura andhar hoijai. \v 35 Etu karone, bisi hoshiar hoi jabi etu pora tumi laga jibon to andhar nohobo nimite. \v 36 Jodi tumi laga gaw to ujala pora bhorta hoijai, aru kun jagate bhi andhar nai, titia etu puhor pora bhorta hoi jabo, jineka tumi uporte puhor to bhorta hoi thakibo.” \s Pharisee khan Aru Purohitkhan Karone Hai Kotha \p \v 37 Jitia Tai kotha kora khotom hoise ekjon Pharisee pora Taike khana khabole matise. Aru Jisu tai logote khabole bohise. \v 38 Aru Pharisee khan etu dikhi kene asurit hoise, kelemane Jisu to bhaat kha age te, Tai laga hath Yehudi niyom hisab de thaka nisina dhula nai. \v 39 Kintu Probhu taike koise, “Tumi Pharisee khan kup aru borton laga bahar to sapha kore, kintu tumikhan mon bhitor te biya aru lalchi pora bhorta thake. \v 40 Murkho manu khan! Jun he tumi laga bahar to bonaise, tai he tumi laga bhitor bhi bonaise nohoi? \v 41 Kintu tumi bhitor laga morom to dikhai dibi, aru sabi, tumi laga jibon te sob to sapha hoi jabo. \p \v 42 Kintu Pharisee khan, tumikhan ke hai ase. Tumikhan kheti laga sobji aru bagan te thaka pata khan loi kene dos bhag diye, kintu Isor laga morom to namane. Kintu etu kori bole dorkar ase, aru dusra bhal kaam bhi nacharibo lage\f + \fr 11.42 \fr*\ft Mat. 23:23; Mic. 6:8; Lev. 27:30\ft*\f*. \v 43 Pharisee khan, tumikhan ke hai ase. Tumikhan mondoli te sobse bhal jagate bohi bole mon kore aru bajar te manu bhoi pora salam diya to khushi pai. \v 44 Tumikhan ke hai ase, tumikhan nadikha laga kobor nisena ase, etu uporte manu khan najanikena berai thake.” \p \v 45 Titia ekjon niyom jana manu Jisu ke koise, “Probhu, etu koi kene, Apuni amikhan ke sorom khilai ase.” \v 46 Titia Jisu jowab dise, “Hai tumikhan, niyom laga hikhok khan! Tumikhan manu khan ke bhari bhar bukhi bole diye juntu taikhan bukhi bole napare, kintu tumikhan laga anguli pora nijor bhi etu bhar to bukhi bole mon nai. \v 47 Tumikhan ke hai ase, bhabobadi khan laga kobor to bonaise, hoilebi tumikhan baba laga baba khan pora he taikhan ke moraise. \v 48 Hosa koile, tumikhan baba laga baba khan pora ki korise etu laga tumikhan sakhi ase, taikhan pora morai dise aru tumikhan kobor khan bonaise. \v 49 Etu karone Isor laga gyaan pora sob koi dise, ‘Moi taikhan logot bhabobadi khan aru apostle khan ke pathabo, aru taikhan pora Moi patha khan ke dukh dibo aru kunba ke morai dibo.’ \v 50 Etu karone, duniya shuru pora jiman bhabobadi khan laga khun giraise, sob laga bisar etiya laga jamana khan logote koribo. \v 51 Abel laga khun pora shuru kori kene Zechariah laga khun tak, junke pobitro jagate moraise. Hoi, Moi tumikhan ke koi ase, etu sob hisab to etiya laga jamana pora dibo lagibo\f + \fr 11.51 \fr*\ft Gen. 4:8; 2 Chr. 24:20-22. \ft*\f*. \v 52 Kanun hikhok khan ke hai ase. Tumikhan Isor ke janibole gyaan laga chabi to loi kene rakhise; tumikhan nijor bhi etu bhitor te najai aru kun manu jabole mon kore, tumikhan pora taikhan ke bhi jabo nadiye.” \p \v 53 Jitia Jisu ta te pora ulai jaise, niyom likha khan aru Pharisee khan etu sob kotha to huni kene khong uthise aru Tai logote jhagara korise, \v 54 taikhan rukhi thakise, Jisu kiba ekta golti kotha koile, Taike phasabo koi kene. \c 12 \s Pharisee Khan Laga Khomir Nimite Hoshiar \p \v 1 Eneka homoi te, hajar-hajar manu eke logote joma hoise, eneka somoite hazar manu joma huwa karone manu khan ekjon-ekjon uporte girise, Tai chela khan ke poila koise, “Pharisee khan laga chalaki pora hoshiar hobi, kelemane taikhan chalak ase. \v 2 Eku kotha lukai rakhibole na paribo, kintu bhitor te thaka kotha to sob ulai jabo. \v 3 Etu karone ki kotha andhar te koise, ujala te sob hunibo aru tumi ghor bhitor te ki kotha khan ki koise etu kotha ghor uporte awaj uthaikene kobo. \s Bhoi Na koribi \p \v 4 Moi tumikhan ke koi ase moi laga sathi khan, bhoi nakori bhi jun manu tumi laga gaw to morai dibo, aru etu pichete taikhan eku koribo na paribo. \v 5 Kintu Moi tumikhan ke koi dibo Isor ke tumikhan bhoi kori bole lage. Morai diya pichete, norokte phela bole jun laga takot ase, taike bhoi koribi. Hosa Moi tumikhan ke koi ase, Isor ke he bhoi koribi. \v 6 Aru pansta ghor laga chiriya khan ke dui poisa pora bikiri nakore naki? Hoilebi eitu khan ke bhi Isor napahore. \v 7 Tumikhan matha laga chuli bhi ekta-ekta pora ginti kori kene ase. Bhoi nokoribi. Tumikhan to ghor te thaka chiriya pora bhi bisi daam laga ase. \s Manu Khan Age te Khrista Ke Shikar Kora \p \v 8 Moi aru bhi tumikhan ke kobo, jun manu Moike manu khan usorte paap shikar kore, Manu laga Putro bhi sorgodoth usorte taikhan ke shikar koribo, \v 9 kintu jun pora manu khan usorte Moike namatibo, Moi bhi sorgodoth usorte taike namatibo. \v 10 Jun manu Moi laga bodnam koribo tai maph pabo, kintu kun manu Pobitro Atma ke bodnam koribo tai kitia bhi maph napabo. \v 11 Etu karone jitia taikhan tumikhan ke mondoli khan te, aru cholawta khan aru adhikari khan usorte loijabo, titia tumikhan laga safai te ki kobo lage etu karone chinta nokoribi, \v 12 tumikhan ki kobo lage Pobitro Atma pora etu homoi te sob sikhai dibo.” \s Murkho Dhuni Ekjon Laga Dristanto \p \v 13 Titia kunba ekjon manu majot pora Jisu ke koise, “Probhu, moi laga bhai ke kobi tai laga dhun sompoti bhag kori kene moike dibole.” \v 14 Kintu Jisu taike koise, “Manu, tumikhan uporte bhag aru bisar kori bole Moi kun koise?\f + \fr 12.14 \fr*\ft Exo. 2:14.\ft*\f*” \v 15 Tai manu khan ke koise, “Lalchi aru biya itcha pora nijorke bachai kene rakhibi, sob thakile bhi manu laga jibon dhun sompoti bisi thaka para nohoi.” \v 16 Jisu taikhan ke ekta dristanto koise, “Ekjon dhuni manu laga mati ke bhal kheti ulaise, \v 17 etu manu monte bhabikena korise, moi ki koribo, kheti bisi bhal hoise aru rakhibole jaga nai?’ \v 18 Kintu tai koise, ‘Moi eneka koribo: dhaan ghor to bhangai kene dangor ghor bonabo aru ta te moi laga dhaan aru sob bhal saman rakhibo. \v 19 Aru moi laga mon ke kobo, “Oh mon, bisi saal nimite kha luwa joma kori kene rakhise. Kha luwa kori kene, khushi koribi.’” \v 20 Kintu Isor he taike koise, ‘Murkho manu, aji rati tumi laga atma uthai lobo, aru ki dhun sompoti tumi joma kori kene rakhise, etu kun laga hobo?’ \v 21 Eneka he hobo utu manu logote jun nijor nimite dhun sompoti joma kore, kintu Isor phale dhuni nohoi.” \s Eku Chinta Na koribi \p \v 22 Titia Jisu tai laga chela khan ke koise, “Etu nimite Moi tumikhan ke koi ase, nijor laga jibon nimite chinta nokoribi, ki khabo aru ki pindhibo, nijor gaw nimite chinta nokoribi. \v 23 Kelemane jibon to kha luwa pora bhi dangor ase, aru tumi laga kapra pora bhi dangor to tumi laga gaw ase. \v 24 Sabi akas te uri thaka chiriya khan ke, taikhan kheti bhi nakate. Aru taikhan laga dhaan rakhibole jaga bhi nai, kintu Isor he taikhan ke khabole diye. Tinehoile tumikhan chiriya pora bhi daam laga ase\f + \fr 12.24 \fr*\ft Psa. 147:9.\ft*\f*. \v 25 Kintu tumikhan majot te kun he chinta kori kene jibon to lamba kori bole paribo? \v 26 Aru jodi tumikhan etu chutu kaam bhi kori bole napare koile, tenehoile dusra kaam nimite kele chinta kori ase? \v 27 Sabi kheti te lili phul to kineka dangor hoi. Taikhan kheti bhi nakore aru joma bhi nakore. Hoilebi Moi tumike koi ase, Solomon ekta dangor raja hoilebi lili phul nisena sundur hobo para nai. \v 28 Kintu kheti laga ghas khan juntu aji ase aru kali to chulah te phelai dibo, hoilebi sabi, Isor pora eitu khan sundur pora bonaise, O biswas natakha manu khan, eitu khan pora bhi tumikhan ke sundur nabonabo naki! \v 29 Aru tumikhan ki kha luwa koribo etu nimite chinta nokoribi. \v 30 Etu prithibi manu kunkhan Isor najane, taikhan he eitu khan pichete berai thake, kintu etu tumi nimite dorkar ase koi kene Baba Isor he sob jane. \v 31 Poila Isor laga rajyo bisaribi, titia sob tumikhan ke hali dibo. \v 32 Komti manu khan, bhoi nokoribi, kelemane Baba pora tumikhan ke rajyo dibole khushi ase. \v 33 Tumikhan logote ki ase sob bikiri kori kene gorib khan ke de dibi. Jun jagate chor nahibo aru puka pora nakhabo, sorgote tumi laga dhun sompoti joma kora to kitia bhi naharabo. \v 34 Kilekoile jun jagate tumi laga dhun sompoti thake, etu jagate mon to hodai thake. \s Tumi Taiyar Thakibi \p \v 35 Tumi laga komor to bandhi lobi, aru saaki to jolai rakhibi\f + \fr 12.35 \fr*\ft Exo. 12:11; 2 Kin. 4:29; Eph. 6:14; Mat. 5:16.\ft*\f*, \v 36 aru eneka manu khan nisena hobi jun khan malik ke shadi pora wapas ahibole rukhi thake, aru jitia tai ahi kene dorwaja te mare, taikhan phot kori dorwaja to khuli bole pare. \v 37 Asirbad ase etu noukar khan jun malik aha homoi te rukhi kene thake. Hosa pora moi tumikhan ke koi ase, Tai laga pet te kapra bandi kene taikhan ke khabole jagate bohai dibo, aru Tai ahikena nijor pora taikhan ke kha luwa khabole dibo. \v 38 Aru malik adha rati te, nohoile bisi phojurte ahile bhi, tai noukar khan pora rukhi thaka dikhile, etu noukar to asirbad ase. \v 39 Kintu etu jani lobi, jodi malik to tai laga ghor te chor kitia ahibo etu jani loi, titia tai kitia bhi ghor te chor hobole nadibo. \v 40 Tumikhan bhi taiyar kori thakibi, kelemane Manu laga Putro ki homoi te ahibo tumi kobo napare.” \p \v 41 Titia Peter koise, “Probhu, Apuni etu dristanto moi khan ke koi ase na, sobke bhi koi ase?” \v 42 Probhu koise, “Tinehoile kun taikhan majote gyaani imandar noukar ase junke malik pora basi lobo tai laga dusra nokorkhan ke sabole, taikhan laga kha luwa thik homoi te dibole? \v 43 Asirbad ase etu noukar jitia tai laga malik ahikena taike kaam kora dikhe. \v 44 Moi hosa koi ase tai etu noukar ke tai laga sob dhun sompoti to sabole di dibo. \v 45 Kintu jodi noukar tai laga monte bhabe, ‘Moi laga malik to ahibole bisi homoi loi ase,’ aru noukar khan ke mari bole shuru hoi, aru kha luwa kori kene, aru nisa te giri thake, \v 46 aru titia tai laga malik achanak pora ahijai, jun to homoi te tai bhabona kori thaka nai, titia malik pora taike kati phelai dibo aru tai laga bodli dusra bhal ke kaam to di dibo. \v 47 Aru jun noukar tai malik laga itcha to jane, kintu malik laga itcha nisena eku kori kene nathake, titia hoile taike marikena bisi dukh dibo. \v 48 Kintu jun manu eku najane, hoilebi mar kha laga kaam to kori thakise taikhan olop he mari khabo. Kintu jun manu ke bisi dikena ase, taikhan logote pora bisi pabo lage, aru jun manu ke kaam bisi dikena ase, tai logote pora etu sob kaam laga hisab mangibo. \s Shanti Nohoi Kintu Bhag Hobo \p \v 49 Moi etu duniya te jui phela bole ahise, aru Moi etu he itcha ase etu shuru hoijai kene thakibo nimite. \v 50 Moi baptizma pora baptizma kori bole ase\f + \fr 12.50 \fr*\ft Jisu dukh kori bole aru bukhibole laga baptisma. \ft*\f*, aru Moi chinta te ase jitia tak etu pura nohoi! \v 51 Tumikhan bhabise naki Moi etu prithibi te shanti dibole ahise? Nohoi, Moi hosa koi ase, kintu sob bhag hoi jabo. \v 52 Etiya pora ghor te pans jon bhi bhag hoi jabo- tinjon bhitor te te duijon aru duijon bhitor te tinjon dushman hoi jabo. \v 53 Taikhan alag hoi jabo, baba pora bacha khan ke chari bo, aru bacha khan bhi baba ke chari bo; ama pora chukri ke chari bo aru chukri bhi ama laga dushman hobo, saas pora buari ke chari bo aru, buari bhi saas ke chari bo\f + \fr 12.53 \fr*\ft Mic. 7:6.\ft*\f*.” \s Homoi Anubad Kora \p \v 54 Etiya Jisu manu khan ke koise, “Tumikhan jitia paschim phale badal utha dikhe, ‘Borkhon ahise, aru etu ahijai. \v 55 Aru jitia dakshin laga hawa mare, tumikhan koi, ‘Bisi gorom ahibo, aru etu hoijai. \v 56 O Dhungi khan! Akas prithibi te ki dikhe etu kobole jane, kintu kele tumikhan aha dinte ki hobole ase etu kobo napare? \s Dushman Logot Faisla Kora \p \v 57 Aru tumikhan nijor bhi hosa to ki ase etu bisar nakore? \v 58 Tumi dushman logote bisar kori bole ja homoi te, rasta te he etu jhagara to faisla kori bole itcha koribi, nohoile tumike tanikena bisar ghor te loijabo, tumike daruga hathte di dibo, aru daruga pora tumike bondhi ghor te hali dibo. \v 59 Moi tumike koi ase, tumi poisa laga sob hisab kitab pura nakora tak tumi etu koidi ghor pora ulabole na paribo.” \c 13 \s Mon Ghura bhi Nahoile Harai Jabo \p \v 1 Titia kunba manu khan etu homoi te Jisu ke eneka khobor dise ki Pilate pora bolidan kora homoi te tai Galilee manu khan ke morai dikena taikhan laga khun bhi milai dise. \v 2 Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan bhabise naki etu Galilee manu khan dusra Galilee manu khan pora bhi bisi paapi khan ase kelemane taikhan eneka dukh paise? \v 3 Nohoi, Moi tumikhan ke hosa kobo. Jodi tumikhan mon naghurai, tumikhan bhi eneka he khotom hoi jabo. \v 4 Aru atharo jon manu kunkhan uporte Siloam laga minar giri kene mari dise, tumikhan bhabise naki Jerusalem te thaka manu khan pora bhi taikhan he bisi paapi thakise? \v 5 Nohoi, Moi tumikhan ke koi ase. Jodi tumikhan mon naghuraile, taikhan nisena khotom hoi jabo.” \s Phol Nadhora Dimoru Gash Laga Dristanto \p \v 6 Titia Jisu ekta dristanto koise, “Ekjon manu tai laga bagan te dimoru ghas rupaisile, aru tai etu ghas te phol bisarikena jaise, kintu eku pa-a nai\f + \fr 13.6 \fr*\ft Mat. 21:18-20; Mark 11:12-14\ft*\f*. \v 7 Titia tai bagan sa-a manu ke koise, ‘Sabi, tin saal moi etu ghas te phol bisari kene ahise, kintu eku pa-a nai. Etu ke kati dibi. Etu mati to kele nuksan koribo?’ \v 8 Titia noukar pora malik ke eneka jowab dise, ‘Probhu, etu saal nimite chari dibi, moi aru ekbar bhal pora etu ghas to mol dikene sabo. \v 9 Jodi etu ghas pora etu somoi nisena te phol diye, to bhal ase, kintu jodi etu pora bhal phol diya nai koile, apuni etu ghas to kati dibi!’” \s Mahila Ekjon ke Komjur Atma Thaka \p \v 10 Aru ek Bisram dinte Jisu mondoli khan te hikai thakise, \v 11 Aru ta te ekjon mahila atharo saal pora komjur laga atma thakise, tai laga komor to tera thakise aru ekdom sidha koribo napari kene thakise. \v 12 Aru jitia Jisu taike dikhise, Tai usorte mati kene koise, “Mahila, tumi laga komjur pora tumi mukti paise.” \v 13 Titia Jisu tai laga hath etu mahila uporte rakhise, aru etu homoi te tai sida hoi jaise aru tai Isor ke dhanyavad dise. \v 14 Kintu mondoli te thaka cholawta khan bhal pa-a nai aru Jisu pora Bisram dinte changai kaam kora nimite manu khan ke koise, “Choi din tak kaam kori bole dorkar ase. Etu homoi te he bhal hobole ahibi, kintu Bisram dinte nahibi\f + \fr 13.14 \fr*\ft Exo. 20:9-10; Deu. 5:13-14.\ft*\f*.” \v 15 Kintu Probhu taikhan ke koise, “Dhongi khan! Tumikhan Bisram dinte tumikhan laga guru, saguli khan ke tai laga ghor pora ulaikene pani khabole loi najai naki? \v 16 Etu mahila, Abraham laga khandan pora ahise, junke Saitan para atharo saal tak bandhi kene rakhise, tenehoile taike Bisram dinte khuli nadibo lage naki?” \v 17 Jitia Tai etu kotha kori kene khotom hoise, jun Jisu ke ghusa kori thakise taikhan sorom lagi jaise, kintu sob manu khan khushi kori kene dhanyavad di thakise juntu kaam Tai kori kene dikhai diya karone. \s Sorso Bijon Aru Khomir \p \v 18 Titia Jisu koise, “Isor laga rajyo to kineka ase, aru Moi etu ke ki logote tulona koribo? \v 19 Etu ekta sorso dana nisena ase jineka ekjon manu pora loi kene tai laga kheti te phelaise, aru etu dangor ghas hoi jaise, aru ta te chiriya khan bhi ahikena ghor bonaise\f + \fr 13.19 \fr*\ft Palestine te sorso to dangor ghas hoi. \ft*\f*.” \v 20 Aru Tai koise, “Isor laga rajyo to ki logote tulona koribo? \v 21 Ekjon mahila pora tin kilo atta te khomir hali dise, jitia tak etu phuli najai.” \s Huru Dhorjo \p \v 22 Aru Jisu nogor aru bosti khan te jai kene hikai thakise aru Jerusalem te jabo nimite taiyar kori thakise. \v 23 Etiya ekjon pora Taike hudise, “Probhu, jun poritran pai ase taikhan olop jon he ase naki?” Titia Tai taikhan ke koise, \v 24 “Etu chutu rasta te jabole nimite dukh koribi, kelemane Moi tumikhan ke koi ase, bisi manu etu te ghusi bole kosis koribo, kintu ghusi bole na paribo. \v 25 Jitia ghor laga malik pora dorwaja to bondh kori dibo, titia tumi dorja to marikena kobo, ‘Probhu, moi khan nimite khuli bhi.’ Kintu tai tumikhan ke kobo, ‘Moi tumikhan ke najane, aru tumikhan kot pora ase.’ \v 26 Titia tumi he kobo, ‘Amikhan Apuni logote bohi kene eke logote khai sele, aru Apuni amikhan laga jagate ahikena sikhai dise.’ \v 27 Titia Tai kobo, ‘Moi tumikhan ke koi ase, Moi tumikhan kot pora ahise najane. Moi usor pora dur hoi jabi sob biya kaam kora khan!\f + \fr 13.27 \fr*\ft Psa. 6:8\ft*\f*’ \v 28 Etu jagate, kanda he thakibo, aru dath chababo aru jitia Abraham, Isaac aru Jacob aru sob bhabobadi khan ke Isor laga rajyo to dikhibo, kintu etu pora tumikhan ke bahar te phelai dibo. \v 29 Taikhan purab, paschim, uttor aru dakshin pora ahikena Isor laga rajyote bohibo\f + \fr 13.29 \fr*\ft Isa. 66:18; Rev. 7:9; Psa. 107:3; Mal. 1:11\ft*\f*. \v 30 Aru sabi, kun manu pichete thakise taikhan age te ase, aru kunba jun age te ase, taikhan pichete hoi jabo.” \s Jerusalem Karone Mon Dukh Hoi Kanda \p \v 31 Etu homoi te, kunba Pharisee khan Tai usorte ahikena koise, “Amikhan ke chari bhi aru yate pora jai jabi, kelemane Herod tumike morai dibole bisari ase.” \v 32 Jisu taikhan ke koise, “Jai kene utu siyal Herod ke kobi, ‘Sabi, Moi bhoot khan ke khedai dise aru bemar khan ke aji aru kali bhal korise, aru tin din pichete Moi laga lakshya punchi jabo.’ \v 33 Jineka hoile bhi Moi kaam kori thakibo, aji, kali aru aha dinte bhi, kele koile Jerusalem te bhabobadi khan harai ja-a to bhal nai. \v 34 Oh Jerusalem, Jerusalem, kun he bhabobadi khan ke morai diye aru tumikhan usorte ahile pathor pora mari kene pathai diye. Moi kiman itcha korise tumikhan laga bacha khan ke eke logote rakhibole nimite jineka ekta murgi tai laga bacha khan ke pakhi nichete rakhe. Kintu tumikhan etu itcha nakore. \v 35 Sabi, tumikhan laga ghor to khali hoi jaise. Kile Moi kobo, tumikhan Moike aru nadikhibo etu homoi naha tak, jitia tumikhan kobo, ‘Asirbad pabo jun Probhu laga naam te ahise.\f + \fr 13.35 \fr*\ft Psa. 118:26; Jer. 12:7\ft*\f*’” \c 14 \s Bisram Dinte Ekjon Ke Changai Kora \p \v 1 Aru eneka hoise, Jisu ekjon Pharisee khan laga ghor te Bisram dinte bhaat khabole jaise, aru Jisu ki kori ase etu sob bhal pora taikhan sai thakise. \v 2 Aru ta te ekjon manu thakise jun gaw phula bemar pora dukh pai thakise. \v 3 Titia Jisu Pharisee khan aru Yehudi niyom jana manu khan ke hudi kene koise, “Bisram dinte changai kori bole pare na nai?” \v 4 Kintu taikhan eku kowa nai, titia Jisu taike dhorise aru changai kori dise, aru taike pathai dise. \v 5 Titia Tai pora taikhan ke hudise, “Tumikhan majote kunba tai laga bacha nahoile bhi tai laga janwar Bisram dinte panite giri le jai kene phot uthai nolobo naki?” \v 6 Taikhan etu kotha te eku jowab dibo para nai. \s Shadi Bhojan Laga Dristanto \p \v 7 Titia Tai arubi taikhan ke ekta dristanto koise, jun khan ke khabole mati sele, taikhan kineka kori kene bhal jagate bohi bole pabo, etu kosis kori thakise. \v 8 Jitia tumikhan ke shadi te khabole mate, tumikhan bhal jagate nabohibi, kele koile tumikhan pora bhi kunba bisi sonman thaka manu ke mati kene thakibo pare, \v 9 aru jitia tumi aru dusra manu junke khana te matise, tai tumikhan ke kobo, ‘Tumi laga jaga to taike dibi,’ aru titia sorom pora taike etu jaga to dikene tumi chutu jagate he bohi jai. \v 10 Jitia, tumike mate, jabi aru sobse chutu jagate he bohibi, jitia jun pora tumike matise tai ahibo, tai tumike kobo, ‘Sathi, uporte ahibi.’ Titia tumi laga sonman to dusra manu bohi thaka usorte bisi hoijai. \v 11 Jun manu nijorke dangor kori bole bisare tai chutu hoi jabo, aru jun manu tai nijorke chutu kore taike uthai dibo.” \p \v 12 Titia tai etu manu ke kobo jun he taike matise, “Jitia tumi kha luwa koribo, tumi laga bhal sathi khan, bhai khan aru dhuni manu ke namatibi, nohoile taikhan bhi tumike matibo, aru tumi taikhan nimite ki korise etu he apuni pabo. \v 13 Kintu jitia tumi kha luwa kore, gorib khan, bera bole napara, andha aru bemar manu khan ke mati bhi, \v 14 aru tumikhan asirbad pabo, kelemane taikhan tumike ghurai kene eku dibole na paribo. Kintu tumikhan ke Jisu Khrista wapas lobole aha homoi te biswasi khan logote sob kaam laga inam dibo.” \p \v 15 Jitia jun ekjon mez te bohi thakise aru eitu khan huni thakise, tai Jisu ke koise, “Dhonyo ase jun Isor laga rajyote roti khabo!” \v 16 Titia Jisu pora taikhan ke ekta dristanto koise, “Ekjon manu dangor kha luwa bonai kene manu khan ke matise. \v 17 Aru jitia khabole homoi ahise, tai laga noukar khan ke pathai kene jun manu khan ke matise taikhan ke koise, ‘Ahibi, sob to taiyar hoi jaise.’ \v 18 Kintu mata khan sob nijor bahana kori bole shuru hoise. Poila ekjon pora koise, ‘Moi ekta kheti kinise, aru moi ta te jai kene sabo lagibo. Morom pora biya napabi.’ \v 19 Aru ekjon pora koise, moi pansta guru kinise, moi taikhan ke kheti te loijai kene ekbar sabo. Morom pora biya napabi.’ \v 20 Aru dusra ekjon pora koise, ‘Moi ekjon maiki logote shadi korise, aru etu nimite moi ahibole na paribo.’ \v 21 Titia noukar khan sob kotha to tai laga malik ke ahikena koise. Ghor laga malik khong uthi kene, noukar khan ke koise, ‘Bahar te joldi jabi aru bosti rasta pora gorib manu, bera bole napara, suku andha aru bemar manu ke loi anibi.’ \v 22 Sewak pora etu kaam kori kene tai koise, ‘Probhu Apuni ki koise eneka kori dise, aru bhi alohi manu bisi karone jaga ase.’ \v 23 Titia malik tai laga noukar khan ke koise, ‘Bahar te jabi aru rasta kinar aru jun jaga pora hoile taikhan ke mati kene loi anibi, Moi laga ghor to bhorta hobo lage. \v 24 Moi tumikhan ke koi ase, jun manu khan ke Moi poila mati sele taikhan Moi ki kha luwa bonaise etu khabole napabo.’” \s Chela Hobole Daam Ase \p \v 25 Aru bisi manu khan Jisu laga pichete jai thakise, aru Tai ghuri kene taikhan ke koise, \v 26 “Jun manu Moi logote ahibole itcha ase kintu tai nijor laga baba, ama, maiki, bacha, bhai, bhoini aru nijor jibon to ghin nakore, tai Moi laga chela hobole na paribo\f + \fr 14.26 \fr*\ft Mat. 10:37; John12:25; Deu. 33:9\ft*\f*. \v 27 Jun manu tai nijor laga Cross uthaikene Moi pichete nahe tai Moi laga chela hobole na paribo. \v 28 Jun manu ekta ghor bona bole itcha kore, poila tai bohi kene, tai logote thaka poisa pora ghor bona khotom koribo paribona nai koi kene ginti nakore naki? \v 29 Jitia, tai ghor laga bhetimul to uthai dibo, aru ghor to khotom kori bole naparile, sob manu saikene taike hasi dibo, \v 30 aru kobo, etu manu ghor to bona bole shuru korise kintu khotom kori bole para nai.’ \v 31 Aru ekjon raja, dusra raja logote lorai kori bole ase, tai poila bohi kene nasabo naki, tai laga dos hajar manu pora dusra raja laga bis hajar logote lorai koribo paribona nai? \v 32 Kintu, tai dur te thaka homoi te, ekjon manu ke shanti pora kotha kori kene lorai to rukhai dibo. \v 33 Etu nisena, jun manu tai laga sob dhun sompoti chari kene nahile, tai Moi laga chela hobole na paribo. \s Swadh Nathaka Nimok \p \v 34 Etu nimite nimok to bhal ase, kintu nimok laga swadh harai dile kineka etu ke aru swadisht bonabo? \v 35 Etu ke mati nimite bhi aru kheti te mol bona bole bhi kaam nathake. Taikhan etu ke phelai dibo. Jun manu logote huni bole kan ase, taikhan huni bhi.” \c 15 \s Harai Juwa Mer Laga Dristanto \p \v 1 Aru ek din poisa utha manu khan aru dusra paapi manu khan Jisu laga kotha huni bole nimite ahise. \v 2 Kintu Pharisee khan aru niyom likha khan ekjon-ekjon logote koi thakise, “Etu manu paapi khan ke mate, aru taikhan logote bohi kene khai.” \v 3 Titia Jisu he etu dristanto taikhan ke koise, \v 4 “Yate kun ase, jun logote eksoh mer ase kintu tai ekta haraise koile, tai ninyanve ke jongol te chari kene jun to haraise etu ke bisari bole najabo?\f + \fr 15.4 \fr*\ft Eze, 34:11-12,16\ft*\f* \v 5 Aru jitia tai etu mer to pai jai, tai laga pithite uthaikene khushi pora loi ane. \v 6 Jitia tai ghor te ahijai, tai sobke mate, tai laga sathi aru usorte thaka manu khan ke koi, ‘Moi logot khushi koribi, moi laga harai ja-a mer paise.’ \v 7 Moi tumikhan ke koi ase, sorgote bhi eneka khushi koribo jitia ekjon paapi manu mon ghurai kene ahibo, etu ninyanve thaka pora bhi bisi khushi hobo, kele koile taikhan to mon ghura bole eku nai. \s Harai Juwa Poisa Laga Dristanto \p \v 8 Aru kun mahila, jun logote dosta chandi poisa thakise, jodi ekta harai diye, titia tai saaki jolai kene ghor jharu marikena sob sapha kori bisaribo nohoi jitia tak etu poisa napai? \v 9 Aru jitia tai pai loi, tai laga sathi aru ghor usorte thaka manu khan ke matikena, koi ‘Moi logote khushi koribi, kelemane moi laga harai juwa poisa to moi paise.’ \v 10 Etu nisena he, Moi tumikhan ke koi ase, aru Isor laga sorgodoth majote bhi khushi hoi jitia ekjon paapi manu mon ghurai kene ahe.” \p \v 11 Titia Jisu he koise, “Ekjon manu laga duita chokra thakise, \v 12 aru chutu chokra pora baba ke koise, ‘Baba, moi laga dhun sompoti te ki bhag ase etu moike dibi.’ Titia tai laga baba pora dui bhag kori kene duijon ke di dise. \v 13 Aru bisi din nohoi kene, chutu chokra tai laga ki ase etu sob joma kori kene dur jagate jai jaise, aru ta te tai laga sob dhun sompoti cholai kene khotom kori dise\f + \fr 15.13 \fr*\ft Pro, 29:3\ft*\f*. \v 14 Jitia tai logote ki thakise etu sob khotom hoi jaise, titia etu pura desh te dangor akaal ahi jaise, aru tai bisi dukh paise. \v 15 Titia tai kaam bisari kene ekta manu laga ghor te jaise, aru etu manu pora taike kheti te gahori ke dana khila bo nimite pathai dise. \v 16 Tai bisi bhuk laga pora gahori dana hoilebi khabo bhabi kene jaise, kintu tai khabole eku pa-a nai. \v 17 Jitia tai nijor laga halat dikhise, tai nijorke kotha korise, ‘Moi laga baba ghor te kiman jon hajira kora manu khan ase taikhan bhi pet bhorta kha-luwa khabo pai, kintu moi yate bhuk pora mori bole ase! \v 18 Moi tayar kene moi laga baba ghor te jabo, aru taike kobo, “Baba, moi sorgo aru apuni age te paap korise. \v 19 Moi apuni laga chokra kobole layak nai; moike bhi apuni laga ekjon hajira manu nisena he bonai kene rakhibi.’” \v 20 Titia tai uthi kene baba laga ghor te jaise. Jitia tai dur te he thakise, tai laga baba pora dikhise aru morom pora bhorta hoi jaise, aru polaikene taike dhurise aru chuma dise. \v 21 Titia chokra pora koise, ‘Baba, moi sorgote thaka Isor aru apuni usorte paap korise. Moi apuni laga chokra kobole layak nai.’ \v 22 Kintu baba pora tai laga noukar khan ke koise, ‘Sobse bhal kapra joldi anibi, aru taike lagai dibi, aru tai laga anguli te anguthi lagai dibi, aru notun chapal bhi lagai dibi. \v 23 Aru sobse bhal guru laga bacha to ani kene maribi, aru moi khan sob kha luwa kori kene khushi koribo! \v 24 Kelemane moi laga chokra to mori jaisele, kintu etiya jinda hoise; tai harai jaise, kintu etiya pai loise.’ Titia taikhan sob khushi korise. \v 25 Etu homoi te tai laga dangor chokra kheti te thakise. Jitia tai ghor usorte ponchise, tai manu khan gana kori kene nachi thaka awaj hunise. \v 26 Titia tai ekjon noukar ke matikena ki hoi ase etu hudise. \v 27 Titia noukar pora koise, ‘Tumi laga bhai wapas ahise aru tumi laga baba pora sobse bhal guru laga bacha katise. Kelemane baba pora tumi laga bhai ke bhal kori kene wapas pai loise.’ \v 28 Kintu dangor chokra to khong uthise aru bhitor te jabole mon kora nai, etu karone tai laga baba bahar te ulaikene taike ahibole nimite matise. \v 29 Kintu dangor chokra pora tai laga baba ke koise, ‘Sabi, iman saal moi apuni nimite kaam korise, aru kitia bhi niyom bhanga nai, hoilebi apuni moike ekta chutu saguli bhi diya nai ami laga sathi khan logote jai kene khushi kori bole, \v 30 kintu jitia apuni laga etu chokra ahise, jun he apuni laga dhun sompoti sob to biya kaam kori kene phelai dise, tai nimite apuni sobse bhal guru laga bacha to katise.’ \v 31 Titia baba taike koise, ‘Bacha, tumi hodai moi logote ase, aru etu sob to tumi laga he ase. \v 32 Kintu etu kha luwa kori kene khushi kori bole nimite dorkar thakise, kelemane tumi laga etu bhai jinda ase; tai harai jaisele, hoilebi etiya taike pai loise.’” \c 16 \s Adharmik Imandar Laga Dristanto \p \v 1 Titia Jisu chela khan ke koise, “Ekjon dhuni manu thakise aru tai laga ekjon imandar thakise, kintu tai malik laga poisa khorcha kori ase koi kene kunba pora malik ke koi dise. \v 2 Titia dhuni manu taike mati kene hudise, ‘Eneka kotha khan tumi laga moi kele huni ase? Tumi ki kaam korise etu sob hisab kitab moike dibi, kelemane tumi etiya pora moi nimite kaam kori bole na paribo.’ \v 3 Titia etu imandar tai nijorke koise, ‘Moi etiya ki koribo, moi laga malik pora kaam to moi pora loi lobole ase? Moi iman takot nai mati khundikena kaam kori bole aru moi bhik mangi bole sorom lage. \v 4 Moi ki kori bole lage moi jane, jitia moike kaam pora ulai dibo, manu khan taikhan laga ghor te moike matibo.’ \v 5 Titia noukar pora jiman manu malik pora dhar loi kene thakise sobke tai matise, aru poila ekjon ke hudise, ‘Tumi moi laga malik ke kiman dibole ase?’ \v 6 Tai koise, ‘Moi eksoh botol oliv tel dibole ase.’\f + \fr 16.6 \fr*\ft Oliv tel laga 3,700 litres.\ft*\f* Titia tai koise, ‘Tumi laga hisab lobi aru joldi bohi kene yate pachas eneka likhibi.’ \v 7 Aru baki luwa dusra ke hudise, ‘Aru tumi kiman dibole ase?’ Tai koise, ‘Eksoh jola chawal.’ Taike koise, ‘etu hisab lobi, aru joldi pora likhibi assi dhan bosta.’ \v 8 Titia malik pora etu biya imandar jun chalaki pora kaam korise, taike bhal paise. Kilekoile, etu yug laga chokra khan to taikhan nijor yug laga chokra khan, jun khan jyoti laga ase, taikhan pora bhi bisi chalak ase. \v 9 Moi tumikhan ke koi ase, paap laga dhun sompoti pora sathikhan bonai, aru jitia etu pora eku kaam nadiye, taikhan pora tumikhan ke kitia bhi khotom nohua jagate grohon kori lobo. \v 10 Jun manu olop te bhi biswas hoi kene thake tai bisi te bhi eneka he thake, aru jun manu olop te bhi thoga baji kore tai bisi te bhi eneka he kore. \v 11 Jodi tumikhan etu sapha nathaka dhun to bhal pora cholai kene rakhibo napare, tenehoile etu hosa dhun to tumikhan ke kun pora dibo? \v 12 Aru tumikhan dusra manu laga dhun to bhal kori kene nacholaile, titia tumi nijor laga dhun to kineka chola bo? \v 13 Ekjon nokor pora duita malik laga kaam koribo na paribo, eneka korile tai ekjon ke ghin koribo aru ekjon ke morom koribo, aru nohoile ekjon ke chari kene dusra ke jai jabo. Tumikhan Isor aru dhun sompoti eke logote sewa kori bole na paribo. \s Kanun Aru Isor Laga Rajyo \p \v 14 Aru jitia poisa morom kora Pharisee khan etu kotha khan hunise, taikhan Jisu uporte biya paise. \v 15 Titia Jisu pora taikhan ke koise, “Tumikhan manu usorte nijorke bhal dikhai, kintu Isor he tumikhan laga mon to jane. Jun manu usorte dangor hobole bisare tai Isor usorte komjur hoijai. \v 16 Bhabobadi khan aru niyom khan John laga homoi tak he thakise. Etu homoi para Isor laga rajyo laga susamachar prochar hoise, aru sob manu etu janibo nimite joborjosti jaise. \v 17 Sorgo aru prithibi harabo nimite asan ase, kintu niyom te ki likhi kene ase, etu laga ekta chutu bhag bhi naharabo. \s Shadi Kora Khan Chara Chari Kora Aru Duibar Shadi Kora \p \v 18 Kun manu tai laga shadi maiki ke chari diye aru dusra maiki ke shadi kore, tai bebichari kaam korise, aru jun manu mota pora chari diya maiki logote shadi kore, tai bhi bebichari kaam kori ase. \s Dhuni Manu Aru Lazarus \p \v 19 Aru ekjon dhuni manu thakise, tai daam begoni rong kapra aru bhal mihin kapra lagai kene thakise, aru hodai din khushi aru moja pora thake. \v 20 Kintu ekjon gorib manu Lazarus koi kene tai laga mukhyo diwar te thakise aru tai laga gaw pura te biya ghaw pora bhorta koi kene thake, \v 21 aru etu dhuni manu laga thali pora ki gire eitu khan khabole nimite rukhi thake. Kintu kutta khan bhi ahikena tai laga ghaw to chati thake. \v 22 Etiya etu gorib manu to mori jaise, aru tai laga atma ke sorgodoth pora Abraham laga usorte loi jaise. Aru etu dhuni manu bhi mori jaise aru taike kobor te di dise, \v 23 aru mora manu laga desh pora tai laga suku to uthaikene Abraham ke dikhise aru tai laga usorte Lazarus ke bohi thaka dikhise. \v 24 Titia etu dhuni manu kandi kene koise, ‘Baba Abraham, moi uporte morom koribi aru Lazarus ke yate pathai dibi, tai laga anguli pora hoilebi moike pani dikene jiba ke thanda kori dibole, kelemane moi etu jui te juli kene dukh pai ase.’ \v 25 Kintu Abraham pora koise, ‘Bacha, yaad koribi tumi laga jibon te sob bhal saman he paise, aru Lazarus to sob biya he paise. Kintu etiya tai yate aram pora ase, aru tumi dukh te ase. \v 26 Etu sob to charikena, tumi aru amikhan majote ekta dangor khai ase, etu thaka pora manu yate pora tumi logote jabo na paribo aru taikhan bhi ta te pora yate ahibo na paribo.’ \v 27 Titia dhuni manu koise, ‘Moi apnike anurodh kori ase, baba, apuni kunba ke moi laga baba ghor te pathai dibi- \v 28 kele koile moi laga pans jon bhai ase, taikhan ke hoshiar kori dibi, taikhan bhi etu dukh khotom nohua jagate nahibo nimite.’ \v 29 Kintu Abraham koise, ‘Taikhan logote Moses pora likha aru dusra bhabobadi khan pora likha bhi ase; taikhan ke taikhan laga kotha hunibo dibi.’ \v 30 Kintu dhuni manu pora koise, ‘Nohoi Baba Abraham, kintu kunba mora pora uthi kene jaile he, taikhan mon ghura bo.’ \v 31 Kintu Abraham taike koise, ‘Jodi taikhan Moses pora likha aru dusra bhabobadi khan pora likha kotha mana nai koile, mora manu uthi jaile bhi taikhan mon naghurabo.’” \c 17 \s Paap Kori bole Porikha \p \v 1 Aru ek din Jisu pora chela khan ke koise, “Paap koribi dibole porikha to ahibo, kintu jun manu eitu khan loi kene ahe, taike hai ase! \v 2 Eneka manu dusra ke dukh diya pora nijor gola te pathor bandhi kene pani nichete phelai dile he bhal hobo. \v 3 Nijorke bhal pora sai lobi. Jodi tumi laga bhai paap kori ase, tinehoile taike rukhai dibi; aru jodi tai mon ghurai loile, taike maph dibi. \v 4 Jodi bhi tai tumi logote sath bar paap kaam kore ek dinte, aru sath bar wapas ahi kene koi, ‘Moike maph dibi, titia tumi taike maph koribo lage!” \s Amikhan Laga Biswas Dangor Kori Diya \p \v 5 Apostle khan pora Probhu ke koise, “Moi khan laga biswas dangor kori dibi.” \v 6 Titia Probhu he koise, “Tumikhan laga biswas ekta sorso dana nisena thakile bhi, tumikhan etu mulberry ghas ke kobo, ‘Nijor laga niche shikor pora ulai jabi, aru jai kene samundar te ulabi,’ aru tumi laga kotha manibo. \v 7 Aru yate kun manu tai laga noukar kheti te kaam kori thaka homoi te, nohoile bhi saguli rukha homoi te taike kobo, ‘Joldi ahikena kha luwa koribi’? \v 8 Kintu, tai etu manu ke eneka nokobo naki, ‘Moi kiba khabole nimite taiyar koribi, aru tumi laga kapra ke peti bandi lobi jitia moike kha luwa di ase, aru etu pichete tumi kha luwa koribi’? \v 9 Tai laga noukar ke ki hukum dise etu tai kori diya nimite malik pora taike dhanyavad dise naki? \v 10 Etu nisena tumikhan bhi, jitia tumikhan ke ki hukum diya sob kori loise, tumikhan eneka kobo lage, ‘Moi khan layak nathaka noukar ase. Moi khan ke ki koise etu he korise.’” \s Dos Jon Kusto-rugi Bemar Thaka Manu Khan ke Jisu Pora Changai Kora \p \v 11 Aru etu homoi te jitia Jisu Jerusalem sheher te jaise, Tai Samaria aru Galilee jaga khan phale pora jai thakise. \v 12 Jitia tai ekta bosti te ponchise, dos jon kusto-rugi bemar thaka khan ke lok paise. Taikhan durte khara kori thakise\f + \fr 17.12 \fr*\ft Lev. 14:36\ft*\f*. \v 13 Aru taikhan awaj uthaikene, koise, “Jisu, Probhu, amikhan uporte morom koribi.” \v 14 Jitia Tai taikhan ke dikhise, Jisu taikhan ke koise, “Jabi aru nijorke purohit khan ke dikhabi\f + \fr 17.14 \fr*\ft Lev. 14:2-3\ft*\f*.” Aru jitia taikhan jai thakise, taikhan sob sapha hoi jaise. \v 15 Titia ekjon taikhan majot pora, bhal howa dikhi kene ghuri kene saise aru jor awaj pora Isor ke mohima korise. \v 16 Tai Jisu laga theng nichete giri jaise, aru Taike dhanyavad dise. Tai Samaria laga manu thakise. \v 17 Titia Jisu taike hudise, “Dos jun manu bhal huwa nai naki? Nou jun to kot te ase? \v 18 Taikhan majote aru Isor ke dhanyavad dibole kun bhi wapas aha nai naki, khali etu manu he nohoile jun alag desh pora ase?” \v 19 Jitia Jisu he taike koise, “Uthibi aru jabi. Tumi laga biswas pora tumike bhal korise.” \s Rajyo Laga Kotha \p \v 20 Pharisee khan pora Jisu ke Isor laga rajyo kitia ahibo eneka hudise, Tai jawab dise, “Isor laga rajyo to koi kene nahe. \v 21 Aru eneka nokobo, ‘Sabi, yate ase!’ Nohoile ‘Ta te ase!’ Kintu sabi, Isor laga rajyo to tumikhan majote ase.” \p \v 22 Titia Jisu laga chela khan ke koise, “Eneka din ahibo, jitia tumikhan Manu laga Putro ke sabole itcha koribi, kintu tumikhan dikhi napabo. \v 23 Titia taikhan pora tumike kobo, ‘Sabi ta te!’ Nohoile ‘Sabi yate!’ Tumi taikhan laga pichete napola bhi, \v 24 jitia akas te bhijili mara homoi te ekta jaga pora dusra jagate ujala dikhe etu nisena Manu laga Putro bhi Tai wapas aha homoi te eneka hobo. \v 25 Kintu poila Tai bisi dukh pabo lagibo etu jamana manu khan hath pora. \v 26 Jineka Noah laga homoi te hoisele, eneka din Manu laga Putro laga homoi te bhi eneka hobo\f + \fr 17.26 \fr*\ft Heb. 4:7; Mat. 24:37-39; Gen. 6:5-12\ft*\f*. \v 27 Taikhan kha luwa kori thakise, shadi kori thakise, aru jibon to duniya laga khushi pora moja kori thakise, utu din tak jitia Noah dangor naw bhitor te ghusi jaise, aru dangor hawa pani ahi kene manu ke khotom kori dise. \v 28 Aru eneka din Lot laga homoi te bhi hoise- taikhan kha luwa nisa-panite moja kori thakise, ekjon-ekjon logote luwa-diya kori thakise, kunba ghor bonai thakise aru kunba kheti kori thakise: \v 29 kintu jitia Lot Sodom pora ulai ahise, akas pora jui ahi kene sob manu ke khotom kori dise\f + \fr 17.29 \fr*\ft Gen. 19:24; John 1:7; 2 Pet. 2:6\ft*\f*. \v 30 Aru eneka he din ahibo jitia Manu laga Putro wapas ahibo aru sob manu Taike dikhi pabo. \v 31 Aru etu dinte, jun manu ghor uporte ase aru tai laga saman khan ghor te ase, taike etu saman lobole nimite nichete jabo nadibi; aru jun manu kheti te kaam kori ase, etu ke ghuri kene pichete sabole nadibi. \v 32 Lot laga maiki ke yaad koribi\f + \fr 17.32 \fr*\ft Gen. 19:17, 26\ft*\f*. \v 33 Jun manu tai laga jibon bacha bole bisare tai harai dibo, kintu jun manu nijor jibon to Isor nimite harai diye tai bachibo. \v 34 Moi tumikhan ke koi ase, etu rati te duijon ghumai thakibo. Ekjon ke uthai lobo, aru ekjon ke chari jabo. \v 35 Aru etu nisena duita mahila eke jagate dhaan khundi thakibo. Ekjon ke uthai loijabo aru ekjon ke chari jabo. \v 36 Duijon manu kheti te kaam kori thakibo, ekjon ke loijabo aru ekjon ke chari jabo.” \v 37 Titia taikhan pora Jisu ke koise, “Kot te Probhu?” Aru Tai pora taikhan ke koise, “Jun jagate manu laga gaw thake, ta te pucha mangso kha chiriya khan bhi joma kori kene thake\f + \fr 17.37 \fr*\ft Job 39:30\ft*\f*.” \c 18 \s Bidhowa Maiki Laga Dristanto \p \v 1 Ek din Jisu pora chela khan ke dristanto pora hikaise kineka taikhan prathana kori thakibo lage aru kitia bhi mon chutu nokorile lage. \v 2 Aru koise, “Ekta sheher te ekjon niyom chola manu thakise aru tai Isor ke bhoi nakore aru manu khan ke bhi hisab nakore. \v 3 Aru etu sheher te ekta bidhowa mahila thakise, aru tai, etu manu usorte hodai ahi thake, aru koi, ‘Moi laga dushman khan logot pora moike niyai dibi.’ \v 4 Bisi din pora tai etu mahila laga kaam kori dibo mon thaka nai, kintu etu mahila bisi kowa nimite tai nijorke koise, ‘Moi Isor ke bhoi nakore aru manu ke hisab nakore, \v 5 kintu etu mahila moike hodai digdar diya nimite, moi tai nimite niyai kori dibo, eneka kori dile tai aru hodai ahi kene moike digdar nokorile.’” \v 6 Titia Probhu pora aru koise, “Huni bhi etu thik nathaka ukil pora ki koise. \v 7 Etiya Isor junke bachai loise taike sajai nadibo naki? Jun tai usorte din aru rati kandi thake? Taikhan laga kotha hunibo nimite deri rukhi thakibo naki? \v 8 Moi tumikhan ke koi ase, tai joldi pora niyai to ani dibo. Jitia Manu laga Putro ahibo, Tai etu duniya te biswas pabo na napabo?” \s Pharisee Aru Khajana Tula Khan \p \v 9 Aru Tai etu dristanto bhi koise jun taikhan nijorke dharmik manu ase koi thake aru dusra ke ghin kori thake, \v 10 “Duijon manu prathana kori bole nimite jaise- ekjon Pharisee, aru ekjon poisa utha manu. \v 11 Aru Pharisee to tai alag phale khara kori kene tai nijor logote eneka prathana kori thakise, ‘Isor, moi Apnike dhanyavad di ase moi dusra manu khan nisena nohoi- chor, biya manu, paap kaam kori kene thaka manu aru poisa utha manu khan nisena bhi nohoi. \v 12 Moi hapta te duibar upwas loi. Moi ki pai etu laga dos bhag bhi diye.’ \v 13 Kintu poisa utha manu, durte khara kori kene, tai nijor matha bhi sorgo phale sa nai, kintu tai laga chati to marikena prathana korise, ‘Isor, moi uporte daya koribi, moi paapi manu.’ \v 14 Moi tumikhan ke koi ase, etu Pharisee, jun poisa utha manu thakise, tai Isor usorte mohima paikena nijor ghor te jaise. Kelemane jun manu tai nijorke untcha uthabole bisare tai chutu hoi jabo, kintu jun manu nijorke chutu kore taike uthai dibo.” \s Bacha Khan Moi Usorte Ahibole Dibi \p \v 15 Ek din kunba manu khan Jisu usorte bacha khan ke loi kene anise,Jisu laga hath taikhan uporte dikene asirbad dibole nimite. Kintu jitia chela khan pora etu dikhise, taikhan ke ahibo diya nai. \v 16 Kintu Jisu taikhan ke matise aru koise, “Chutu bacha khan ke Moi usorte ahibo dibi, aru taikhan ke narukhabi. Kelemane Isor laga rajyo to taikhan nisena nimite ase. \v 17 Moi hosa pora tumikhan ke koi ase, jun pora ekta bacha nisena hoi kene Isor rajyo ke swekar nakore, tai ji hoilebi ta te gusibo na paribo.” \s Dhuni Cholawta \p \v 18 Aru ekjon Yehudi cholawta manu Taike hudise, “Bhal hikhok, moi anonto jibon pabo nimite ki koribo lage?” \v 19 Titia Jisu taike jowab dise, “Moike kele bhal koi ase? Kun bhi bhal nai, khali Isor he bhal ase. \v 20 Isor laga niyom tumikhan jane bebichar nokorile, manu ke nomorabi, chor nokoribi, manu laga misa kotha nokobi, baba, ama ke morom koribi.” \v 21 Kintu cholawta manu he koise, “Moi jawan pora etu sob manikena ahise.” \v 22 Jitia Jisu tai kowa kotha hunise, Tai koise, “Ekta kotha etiya bhi tumi mana nai: Tumi laga ki ase etu sob bikiri kori dibi aru gorib khan ke bhag kori dibi, titia tumi laga dhun sompoti sorgote thakibo- aru Moi laga pichete ahibi.” \v 23 Jitia cholawta manu Jisu laga kotha hunise, tai bisi mon dukh paise kele koile tai bisi dhuni manu thakise. \v 24 Titia Jisu taike saikene koise, “Dhuni manu sorgote jabole kiman digdar ase! \v 25 Biji laga chenda pora ekta uth jabole asan ase, hoilebi dhuni manu Isor laga rajyote jabole nimite asani nohoi. \v 26 Jun etu kotha hunise taikhan koise, “Tinehoile kun he poritran pabo?” \v 27 Kintu Jisu koise, “Juntu kaam manu napare, Isor he pare.” \v 28 Titia Peter he koise, “Sabi amikhan sob chari kene Apuni laga piche ahise.” \v 29 Titia Jisu taikhan ke koise, “Hosa pora Moi tumikhan ke koi ase jun manu tai laga ghor, maiki, bhai, ama, baba, bacha ke Isor laga rajyo nimite charise, \v 30 etu duniya te aru bisi napabo- aru ahibole duniya te, anonto jibon pabo.” \s Jisu Pora Tai Moribo Laga Kotha Kowa \p \v 31 Titia Tai baroh jonke alag kori kene koise, “Sabi, amikhan Jerusalem te jabo, aru bhabobadi khan pora Manu laga Putro nimite Isor kotha ki likhise, etu sob purah hobole ase. \v 32 Karone Taike Porjati khan hathte di dibo, aru Taike bodnam koribo, aru bisi sorom khila bo, aru Tai uporte thuk phelabo. \v 33 Aru Taike chabuk pora maribo, aru morai dibo, aru tisra dinte, Tai aru bhi jee uthijabo.” \v 34 Kintu chela khan etu kotha bujhi panai, aru etu kotha taikhan pora lukai rakhise, aru ki kotha koise etu bujhi bo para nai. \s Jisu Pora Suku Andha Ekjon Ke Changai Kora \p \v 35 Etiya eneka hoise, jitia Jisu Jericho sheher te ahise, ekjon andha manu rasta kinar te bohi kene bhik mangi thakise. \v 36 Tai manu khan hala kori kene jai thaka to hunise, tai hudise etu ki hoi ase. \v 37 Taikhan andha manu ke koise, “Nazareth laga Jisu etu rasta pora jai ase.” \v 38 Titia tai kandikena jor pora koise, “Jisu, David laga Putro, moi uporte morom koribi.” \v 39 Jun manu Jisu age te jai thakise khong pora taike chup thaki bole koise. Kintu tai bisi hala kori thakise, “David laga Putro, moi uporte morom koribi.” \v 40 Titia Jisu khara kori kene etu manu ke usorte anibole koise. Aru jitia tai usorte ahise, Jisu taike hudise, \v 41 “Moi tumi nimite ki kori bole tumi itcha ase?” Tai koise, “Probhu, moi suku pora sabole itcha ase.” \v 42 Titia Jisu he taike koise, “Tumi laga suku khuli bhi. Tumi laga biswas pora tumi bhal hoise.” \v 43 Etu homoi te tai sabo parise aru Jisu pichete jaise, Isor ke mohima dikene, sob manu khan jitia etu dikhise, taikhan Isor ke stuti dise. \c 19 \s Jisu Aru Zacchaeus \p \v 1 Aru titia Jisu ahise aru Jericho sheher phale jaise. \v 2 Etiya ekjon manu Zacchaeus koi kene thakise, aru tai poisa utha manu khan majote sobse dangor aru dhuni manu thakise. \v 3 Tai Jisu kun ase koi kene sabole itcha korise, kintu bhir dangor huwa pora sabo para nai, aru tai khata manu thakise. \v 4 Titia tai Jisu ke sabole nimite polai jai kene ekta sycamore ghas te uthise, kelemane Jisu etu rasta pora he jabo thakise. \v 5 Jitia Jisu etu jagate ahise, Jisu taike saikene koise, “Zacchaeus, joldi namikene ahibi, aji Moi tumi laga ghor te jai kene thakibo.” \v 6 Titia tai joldi kori kene nichete nami ahise, aru khushi pora Jisu ke tai laga ghor te ahibole matise. \v 7 Jitia manu khan etu dikhise, taikhan sob biya paise aru apaste koi thakise, “Jisu ekjon paapi manu laga ghor te jaise.” \v 8 Aru titia Zacchaeus uthikena Probhu ke koise, “Sabi, Probhu moi laga adha saman khan gorib ke di dibo, aru jodi moi kunba ke thogaise, tai laga bhag pora bisi aru char bhag milaikena dibo\f + \fr 19.8 \fr*\ft Exo. 22:1\ft*\f*.” \v 9 Titia Jisu taike koise, ‘Aji poritran etu ghor te ahise, kelemane tai bhi Abraham laga khandan pora ase. \v 10 Kelemane Manu laga Putro to harai kene thaka manu khan ke bisari bole aru bacha bole ahise. \s Dos jon Sewak Laga Dristanto \p \v 11 Aru taikhan etu kotha huni thakise, Jisu ekta dristanto kobole shuru hoise, kelemane tai Jerusalem te jabole nimite usor hoise, aru taikhan bhabise Isor laga rajyo to ta te joldi ahibole ase. \v 12 Titia Tai koise, ekta bhal ghor te jonom huwa manu dur ekta desh te tai laga rajyo pabo nimite jaise, aru etu pichete tai wapas ahi jabole thakise. \v 13 Etu karone tai laga dosta noukar khan ke matise, aru taikhan ke dosta mina\f + \fr 19.13 \fr*\ft Suna laga sikha. \ft*\f* dikene koise, ‘etu mina loi kene tumikhan ki kaam koribo pare etu kori kene thakibi moi wapas naha tak.’ \v 14 Kintu manu khan taike bhal panai aru tai laga pichete ekjon ke pathai kene taike koise, ‘etu manu moi khan uporte raj kora to moi khan nalage.’ \v 15 Aru jitia tai rajyo paikena wapas ahi jaise, titia tai koise jun manu ke tai poisa dise taikhan ke mati kene tai usorte loi anibole, ta te tai sabo kun pora bisi kaam kori kene labh paise. \v 16 Poila ekjon tai usorte ahi kene koise, ‘Malik, apuni pora diya poisa loi kene moi aru etu laga dos bhag dise kori dise.’ \v 17 Titia etu bhal manu pora taike koise, ‘Bisi bhal korise, bhal noukar. Kelemane tumi olop diya te bhi bhal kaam kori kene thakise, tumi etu dosta sheher uporte adhikar chola bo.’ \v 18 Aru dusra jon bhi ahise, aru koise, ‘Malik, apuni pora panch poisa diya to moi pans bhag bisi kori dise.’ \v 19 Titia etu bhal manu taike koise, ‘Tumi bhi bhal kaam korise etu nimite pansta sheher uporte tumi adhikar chola bo.’ \v 20 Aru tisra noukar ahise, aru koise, ‘Malik, etu apuni diya laga poisa ase, moi etu loi kene kapra pora bandhi rakhise, \v 21 kele koile, moi apnike bhoi lagi thakise. Kelemane apuni hisab kitab thik rakha manu ase. Apuni ki joma nakore etu uthai aru ki narupai etu he kate.’ \v 22 Titia etu manu pora taike koise, ‘Tumi laga mukh pora he moi tumike bisar koribo, tumi biya noukar! Tumi jani thakise naki moi ekjon joborjosti kori thaka manu ase, aru moi ki joma nakore etu loi, aru ki nadhale etu kata manu ase? \v 23 Titia hoile tumi etu poisa to kele poisa-ghor te joma kora nai, aru jitia moi ahibo, etu homoi te bisi labh hobo thakise?’ \v 24 Titia tai jun manu usorte khara kori thakise taikhan ke koise, ‘Tai logot pora poisa to loi lobi, aru jun logote dos bhag ase taike di dibi.’ \v 25 Kintu taikhan koise, ‘Malik, tai logote dos bhag ase.’ \v 26 ‘Moi tumikhan ke koi ase, jun manu logote bisi ase taike aru bhi bisi dibo, kintu jun manu logote eku nai, ki tai logote ase etu bhi loi lobo. \v 27 Kintu etu moi laga dushman khan, jun manu moike taikhan uporte raj kori bole dibo mon thaka nai, yate loi kene anibi aru moi usorte morai dibi.’” \s Jerusalem Te Juwa \p \v 28 Etu sob pichete, Jisu aru chela khan sob Jerusalem phale jaise. \p \v 29 Aru jitia Tai Bethphage aru Bethany nogorkhan usorte ahise, Olivet kuwa ekta pahar te, Tai duijon chela ke pathaise, \v 30 aru koise, “Tumikhan etu age te thaka bosti te jabi. Jitia ta te punchibo, tumikhan ta te kun pora bhi naboha ekta ghora laga bacha ke bandi kene thaka dikhibo. Etu ke Khuli Kena yate loi anibi. \v 31 Jodi kunba tumikhan ke hude, ‘Kile etu ke khuli ase?’ Tumikhan etu kobi, ‘Probhu ke etu dorkar ase.’” \v 32 Aru jun khan ke etu karone pathaise, taikhan pora thik eneka he dikhi paise. \v 33 Jitia taikhan etu ghora bacha ke khuli thakise, malik ahikena taikhan ke koise, “Kile etu ghora bacha ke khuli ase?” \v 34 Titia taikhan pora koise, “Probhu ke etu dorkar ase.” \v 35 Titia taikhan Jisu usorte anise, aru taikhan laga kapra gadha uporte phelai dise aru Jisu ke gadha uporte bohi bole dise. \v 36 Aru jitia taikhan jai thakise, manu khan kapra ulaikene rasta te rakhidise. \v 37 Jitia Jisu Oliv pahar usorte ahi ponchise, aru chela aru manu khan dhanyavad dibole shuru hoise. Manu khan Jisu laga dangor kaam khan dikhi kene hala kori kene Isor ke mohima dikena \v 38 koise, “Dhonyo ase etu raja jun manu Probhu laga naam te ahise! Sorgote shanti hobo aru sob untcha jagate mohima dibo!\f + \fr 19.38 \fr*\ft Psa. 72:18-19; 118:26\ft*\f*” \v 39 Kintu kunba Pharisee manu khan majot pora koise, “Shika manu, Apuni laga chela khan ke chup thaki bole kobi.” \v 40 Titia Jisu koise, “Moi tumikhan ke koi ase jodi taikhan chup thake, pathor khan pora he hala kori jabo.” \p \v 41 Aru jitia Jisu Jerusalem sheher usorte ponchise, Tai kandise, \v 42 aru koise, “Aji tumikhan pora kineka shanti ahe etu jani thakile! Kintu tumikhan laga suku pora lukaikene ase\f + \fr 19.42 \fr*\ft Deu. 32:29; Isa. 6:9-10\ft*\f*. \v 43 Tumikhan uporte eneka din khan ahibo jitia dushman khan pora tumikhan ke sob phale pora dhori rakhibo aru dewar bonai kene tumikhan ke sob kinar pora dabai dibo. \v 44 Tumi aru tumi laga bacha khan ke matite girai dibo. Taikhan ekta pathor bhi tumikhan uporte nacharibo, kelemane etu laga homoi te ki dikhai dise, etu tumikhan janibole para nai.” \s Jisu Pora Mondir Ghor Sapha Kora \p \v 45 Jitia Jisu mondoli bhitor te ghusi se, Tai bhitor te bajar kori thaka manu khan ke khedai se, \v 46 Taikhan ke koise, “Etu Isor kotha te likha ase, ‘Moi laga ghor to prathana laga ghor hobo,’ kintu tumikhan chor laga ghor bonai dise\f + \fr 19.46 \fr*\ft Isa. 56:7; Jer. 7:11\ft*\f*.” \p \v 47 Aru Jisu mondoli te sikhai thakise. Etu homoi te mukhyo purohit khan aru niyom likha khan aru Pharisee khan Jisu ke mora bole rukhi thakise, \v 48 kintu kineka pora Taike dhoribo etu taikhan koribo para nai, kelemane sob manu Jisu laga kotha to huni kene bohi thakise. \c 20 \s Jisu Laga Adhikar Huda \p \v 1 Ek din jitia Jisu ekta jagate manu khan ke mondoli te sikhai thakise aru susamachar prochar kori thakise, mukhyo purohit khan aru niyom jana manu aru cholawta khan Tai logot ahise. \v 2 Taikhan pora Taike eneka hudise, “Amikhan ke kobi ki adhikar pora Apuni etu kori ase, aru kun ase jun pora etu kori bole Apuni ke adhikar dise.” \v 3 Jisu taikhan ke koise, “Moi bhi tumikhan ke ekta kotha hudibo, aru tumikhan Moike kobi. \v 4 John laga baptizma: Isor pora hoise na manu pora hoise?” \v 5 Taikhan ekjon-ekjon logote kotha patikena, koise, “Jodi moi khan koi, ‘Isor pora ase,’ Tai kobo, ‘Tenehoile tumikhan taike kele biswas kora nai?’ \v 6 Kintu amikhan jodi koi, ‘Manu pora ase’ koile, sob manu amikhan ke pathor maribo, kele koile taikhan John to ekjon bhabobadi ase koi kene biswas kore.” \v 7 Taikhan Jisu ke koise etu kot pora ahise taikhan najane koi kene. \v 8 Titia Jisu taikhan ke koise, “Moi bhi tumikhan ke nokobo ki adhikar pora Moi eitu khan kori ase.” \s Kheti Kora Manu Laga Dristanto \p \v 9 Titia Tai manu khan ke etu dristanto koise, “Ekjon manu kheti te angur ghas hali se, aru tai etu kheti kora manu khan ke di dise, aru tai dusra desh te bisi din nimite jai jaise. \v 10 Aru jitia homoi ahise tai ekjon noukar ke kheti kora khan logot pathaise, kheti te angur ulaikene thakile, tai nimite pothabole. Kintu kheti kora manu khan etu noukar ke marise aru khali hath pathai dise. \v 11 Aru dusra manu ke pathaise, kintu taike bhi marise aru bisi sorom khilai dise, aru taike khali hath pathai dise. \v 12 Titia aru ekjon ke pathaise, kintu taike bhi jokhom kori kene bahar te phelai dise. \v 13 Titia kheti laga malik pora nijorke koise, ‘Moi ki koribo? Moi bisi morom kori thaka bacha ke pathai dibo. Eneka korile taikhan taike adar koribo pare.’ \v 14 Kintu jitia kheti kora manu khan pora taike dikhise, taikhan ekjon-ekjon logote kotha patise, aru koise, ‘Etu uttoradhikari ase. Ahibi taike morai dibo, titia etu sob kheti to moi khan laga hoi jabo.’ \v 15 Aru taikhan pora chokra ke kheti pora bahar te phelai dise aru taike morai dise. Titia hoile kheti laga malik pora taikhan ke ki koribo? \v 16 Kheti malik to ahi kene etu kheti kora manu khan ke khotom kori dibo aru etu kheti to dusra manu khan ke di dibo.” Kintu jitia manu khan etu hunise, taikhan koise, “Eneka kitia bhi hobo nadibo!” \v 17 Titia Jisu taikhan ke saikene koise, “Tinehoile Isor kotha te etu likhi kene rakha to ki ase: \q ‘Juntu pathor ghor bona manu khan pora phelai dise, etu pathor he ghor ke khara kori kene rakha pathor hoi jaise’\f + \fr 20.17 \fr*\ft Psa. 118:22-23\ft*\f*? \m \v 18 Jun manu etu pathor te giribo, tai bhangi kene tukra hoi jabo. Kintu jun manu uporte etu gire, taike mihin kori dibo\f + \fr 20.18 \fr*\ft Dan. 2:34-35\ft*\f*.” \s Caesar Ke Khajana Diya \p \v 19 Titia niyom likha aru mukhyo purohit khan etu homoi te Tai uporte hath laga bole bisarise, kelemane taikhan jani jaise Jisu to etu dristanto taikhan nimite he koise. Kintu taikhan manu khan ke bhoi kori thakise. \v 20 Etu karone Taike taikhan bhal kori kene sai thakise, aru Tai pichete manu lagai dise, jun dharmik thaka nisena dikhai thakise kintu Jisu laga kotha khan te golti bisari thakise, aru taikhan laga cholawta khan laga aru governor laga hathte di dibole karone. \v 21 Titia, Yehudi cholauta khan pora manu potha khan to ahi kene Jisu ke hudise, “Probhu, moi khan jane Apuni hosa kotha he sikhai, aru kun logote bhi alag pora bebohar nakore, aru Apuni Isor laga kotha to hosa pora sikhai. \v 22 Moi khan ke koi dibi, Caesar ke poisa diya to niyom te thik ase na nai?” \v 23 Kintu Jisu taikhan laga chalaki jani jaise, aru taikhan ke koise, \v 24 “Moike etu denarius dikha bhi. Kun laga chehera aru kotha ta te likha ase?” Titia taikhan koise, “Caesar laga.” \v 25 Titia Tai koise, “Etu nimite ji to Caesar laga ase etu Caesar ke dibi aru ji to Isor ke dibo lage etu Isor ke dibi.” \v 26 Etu kotha pora taikhan Jisu ke manu majot pora dhori bole para nai, kintu Jisu laga jowab te sob asurit hoi thakise, aru taikhan chup-chap hoi jaise. \s Sadducee Khan Pora Punoruthan Laga Hudise \p \v 27 Titia kunba Sadducee khan, kunkhan jun jee utha te biswas nakore, Jisu usorte ahikena hudise, \v 28 “Probhu, Moses pora moi khan ke likhise, jodi kunba laga bhai ase aru tai maiki chari kene mori jaise, aru tai bacha nai, tenehoile etu morija laga bhai to maiki ke lobo pare aru tai laga morija bhai naam te bacha jonom kori kene khandan ulabo pare\f + \fr 20.28 \fr*\ft Gen. 38:8; Deu. 25:5\ft*\f*. \v 29 Ta te sat-ta bhai thakise, aru dangor wala pora maiki ke shadi korise, kintu bacha nathakikena mori jaise; \v 30 aru dusra pora etu maiki ke loise kintu tai bhi bacha nathaki kene mori jaise. \v 31 Aru tisra jon pora bhi maiki ke loise, kintu tai bhi eneka he mori jaise, aru etu nisena sath jon bhi maiki ke loise, kintu tai bhi bacha nathaki kene mori jaise. \v 32 Aru hekh te maiki bhi mori jaise. \v 33 Etu nimite jee utha dinte, tai kun laga maiki hobo? Kelemane tai sat jon laga bhi maiki thakise.” \v 34 Titia Jisu taikhan ke koise, “Etu yug laga manu khan shadi kore aru shadi koribo nimite di diye. \v 35 Hoilebi jun khan etu yug te thaki bole nimite layak hoise, aru mori kene jee uthibo, taikhan to shadi bhi nakore, aru shadi te bhi nadiye; \v 36 kelemane taikhan kitia bhi namoribo, taikhan sorgodoth hoi jabo; aru taikhan jinda thaka Isor laga bacha khan ase kobo, kelemane taikhan jee utha laga chokra khan ase. \v 37 Aru Moses pora bhi juli thaka ghas pora morija uthai diya dikhai dise, jitia tai Probhu ke Abraham laga Isor, Isaac laga Isor aru Jacob laga Isor matise\f + \fr 20.37 \fr*\ft Exo. 3:2, 6\ft*\f*. \v 38 Etiya Tai to mora laga Isor nohoi kintu jinda khan laga ase, kelemane moi khan sob tai logote jinda ase.” \v 39 Titia kunba niyom likha khan pora Jisu ke koise, “Probhu, Apuni bhal pora koise.” \v 40 Kelemane taikhan aru Taike hudibole himot kora nai. \s Khrista Kun Laga Putro Ase \p \v 41 Titia Jisu pora taikhan ke hudise, “Taikhan kineka kobo pare, Khrista to David laga chokra ase? \v 42 David nijor pora Bhajan Geet laga kitab te likhise, \q Probhu pora moi laga Probhu ke koise, \q ‘Moi laga dyna hathte bohibi, \q \v 43 Jitia tak moi dushman khan ke tumi laga theng nichete giribole nadiye\f + \fr 20.43 \fr*\ft Psa. 110:1\ft*\f*.’ \m \v 44 David tai nijor pora Khrista ke ‘Probhu’ mate, tinehoile Tai kineka tai laga chokra hobo?” \s Kanun Likha Khan Karone Hoshiar Koribi \p \v 45 Jitia sob manu khan huni thakise, Jisu pora chela khan ke koise, \v 46 “Etu niyom likha khan pora hoshiar thakibi, jun khan lamba kapra te bera bole bisare, aru bajar te sob pora bhal jaga bisare, aru mondoli te sob pora untcha jagate bohi bole bisare, aru kha luwa jagate bhi bhal he bisare. \v 47 Bidhowa khan laga ghor khan khotom kori diye aru dikha bole nimite lamba prathana kore. Eitu khan nisena pichete dangor sajai pabo.” \c 21 \s Bidhowa Laga Daan \p \v 1 Etiya Jisu uporte saise aru dhuni manu khan pora taikhan laga dhun laga daan khazana te di thaka dikhise. \v 2 Aru titia Tai ekjon gorib bidhowa aha dikhise aru tai logot duita poisa thaka ke daan te di dise. \v 3 Titia Jisu pora chela khan ke koise, “Hosa pora Moi tumikhan ke koi ase, etu gorib bidhowa he sob pora bisi daan dise. \v 4 Jiman manu daan dise taikhan logote bisi thaka hisab te dise. Kintu etu bidhowa, tai logote eku nai, hoilebi tai ki ase etu sob di dise.” \s Mondir Ghor Nosto Hobole Age Te Jisu Pora Koi Diya \p \v 5 Aru jitia kunba manu khan mondoli laga kotha koi thakise, kineka sundur pathorkhan aru manu khan laga daan pora mondoli ke bonaise, Tai koise, \v 6 “Etu tumikhan etiya dikhi thaka to, eneka din ahibo, jitia ekta pathor bhi nabachibo aru juntu ekta uporte ekta ase, etu sobke girai dibo.” \v 7 Titia taikhan Taike, koise, “Shika manu, etu sob to kitia hobo, aru eneka din ahibole ase koi kene moi khan kineka janibo?” \v 8 Titia Jisu koise, “Hoshiar thakibi aru kun pora bhi tumike thogai dibo nadibi. Bisi manu Moi laga naam loi kene ahibo, aru kobo, ‘Moi Jisu ase,’ aru ‘Homoi to usorte ahise.’ Taikhan laga piche najabi\f + \fr 21.8 \fr*\ft 1 John 4:1; Mark13:21-23\ft*\f*. \v 9 Jitia tumikhan lorai aru jhagara laga kotha khan hunibo, bhoi nokoribi, kelemane eitu khan sob poila hobo lagibo, kintu eneka sob hoilebi hekh homoi to eitu khan huwa loge-loge te nahibo.” \s Jati Majot Birodh Hobo \p \v 10 Aru Jisu taikhan ke koise, “Ekta desh pora dusra desh bhirodh te uthibo, aru ekta rajyo pora dusra rajyo logote lorai koribo\f + \fr 21.10 \fr*\ft 2 Chr. 15:5-6; Isa. 19: 2\ft*\f*. \v 11 Aru dangor mati hili bo, khabole napabo aru alag kisim bemar khan ulabo. Ekdom biya ghatna khan hobo aru etu logot te akash te asurit chihna khan dikhibo. \v 12 Kintu eitu khan huwa age te, manu khan pora tumikhan laga uporte hath uthabo aru bisi dukh dibo, tumikhan ke mondoli khan aru bondhi ghor khan te bhi hali dibo, raja khan aru Governor khan usorte anibo moi laga naam luwa nimite. \v 13 Eitu khan huwa pora tumikhan gawahi dibole nimite ekta bhal homoi hobo. \v 14 Etu nimite nijor mon to shanti rakhibi aru homoi naha age te ki safai dibo lagibo etu nimite chinta nokoribi, \v 15 kintu Moi tumikhan ke kotha kobole aru gyaan dibo, aru ta te tumikhan usorte kun ahibo taikhan tumi laga kotha mana kori bole na paribo. \v 16 Kintu tumikhan laga nijor ama baba pora tumike chari dibo, aru bhai khan, aru ghor manu khan, sathi khan bhi chari dibo, aru kunba ke to taikhan morai dibo. \v 17 Moi laga naam nimite tumikhan ke sob manu pora ghin koribo. \v 18 Kintu tumi laga matha te thaka ekta chuli bhi naharabo. \v 19 Kintu tumikhan nomro aru biswas te thakile tumikhan laga atma labh lobo. \s Jerusalem Nosto Hobo Laga Jisu Age Te Kowa \p \v 20 Kintu jitia Jerusalem ke sipahi khan pora gherikena thaka dikhibo, titia jani lobo, khotom hobole homoi to ahise. \v 21 Aru Judea te thaka khan pahar te polai jabi, etu jaga majote thakile chari kene jai jabi, aru jun manu etu desh bhitor te nai taikhan ke gushi bole nadibi. \v 22 Etu din to niyai kora laga homoi ase, aru Isor kotha te ki likha ase etu pora hobole nimite\f + \fr 21.22 \fr*\ft Deu. 32:35; Jer. 46:10\ft*\f*. \v 23 Kintu hai ase jun khan bacha bukhi ase, aru jun bacha khan ke sai ase! Etu jagate dangor dukh ahibole ase, aru manu khan uporte Isor laga khong ahibole ase. \v 24 Kunba to nijor talwar laga dhar pora giri jabo, aru dusra desh te taikhan ke dhori kene loijabo, aru Jerusalem to Porjati khan pora raj chola bo jitia tak Porjati khan laga homoi pura nohoi\f + \fr 21.24 \fr*\ft Ezr. 9:7; Psa. 79:1; Isa. 63:18; Jer. 21:7; Dan. 9:26 \ft*\f*. \s Manu Laga Putro Aha \p \v 25 Aru chihna khan to suryo, chand aru tara khan ke dikhibo, aru prithibi te thaka desh khan sob samundar laga pani bisi hili thaka nisena dangor chinta hobo\f + \fr 21.25 \fr*\ft Psa. 46:2-3; 65:7; Isa. 13:10; 24:19; Eze. 32:7; Joe. 2:30\ft*\f*. \v 26 Etu duniya te ki ahibole ase eitu khan bhabikena bhoi pora manu khan behosh hoi jabo, kelemane sorgo laga takot sobke hilai dibo\f + \fr 21.26 \fr*\ft Lev. 26:36; Hag. 2:6, 21\ft*\f*. \v 27 Titia sob manu khan Manu laga Putro badal te hokti thaka aru dangor mohima pora loi kene ahi thaka dikhibo\f + \fr 21.27 \fr*\ft Rev, 1:7; Dan. 7:13\ft*\f*. \v 28 Jitia etu sob hoi thakibo, khara koribi aru matha to uporte uthai lobi, kelemane tumike bachai lobole usor hoise.” \s Dimoru Gash Pora Sikha \p \v 29 Titia Tai taikhan ke ekta dristanto koise: “Sabi etu dimoru ghas ke, aru sob ghas khan ke. \v 30 Jitia ghas te phul ulai jai, tumikhan dikhi kene nijor pora jani jai gorom din ahi ase. \v 31 Etu nisena, jitia tumikhan etu sob hoi thaka dikhibo, titia tumikhan jani lobi Isor laga rajyo usorte ahise. \v 32 Hosa pora Moi tumikhan ke koi ase, etiya laga manu khan khotom hoi najabo jitia tak etu sob pura nohoi. \v 33 Sorgo aru prithibi harai jabo, kintu Moi laga kotha ki koise etu kitia bhi naharabo. \s Tumikhan Nijor Hoshiar Koribi \p \v 34 Nijorke bhal kori kene rakhibi, nisa pani khai kene tumikhan laga mon ke bhari kori bole nadibi, aru jibon laga kiman chinta bhabona ase etu pora mon dukh nokorile, kelemane etu din achanak pora ahibo aru tumike dhuri lobo. \v 35 Ekta jal phela nisena, jiman manu duniya te thaki ase taikhan uporte ahibo\f + \fr 21.35 \fr*\ft Rev, 3:3; Luke 12:40\ft*\f*. \v 36 Kintu sob homoi te hoshiar thakibi, prathana te takot koribi etu sob ki hobole ase eitu khan pora polabole paribo nimite, aru Manu laga Putro usorte khara kori bole paribo nimite.” \p \v 37 Aru etu din khan te Tai mondoli te sikhai thakise, aru rati te Tai Olivet pahar uporte jai kene thakise. \v 38 Aru bisi phojurte manu khan Jisu laga kotha huni bole mondoli te punchise. \c 22 \s Jisu Ke Morai Dibole Buddhi Kora \p \v 1 Etiya Khomir Nokhuwa Roti laga Purbb dinte, juntu ke Nistar din eneka mate, etu din usor hoise. \v 2 Mukhyo purohit khan aru niyom likha khan Jisu ke kineka morai dibole etu laga upai bisari thakise, kele koile taikhan manu khan ke bhoi lagi thakise. \s Judas Pora Jisu Ke Thogai Diya \p \v 3 Titia Saitan pora Judas bhitor te ghusi jaise, jun laga naam Iscariot bhi asele, tai bhi chela bhitor te ekjon thakise. \v 4 Etu pichete Judas jai kene mukhyo purohit khan aru henedhikari khan logote kineka kori kene Jisu ke dhoribo etu upai bisarise. \v 5 Taikhan khushi paise, aru taike poisa dibole nimite kotha milaise. \v 6 Aru etu kori bole Judas mani loise, aru Jisu ke kineka pora manu nathaka homoi te dhoribo etu upai bisari thakise. \s Chela Khan Logot Te Nistar Purbb \p \v 7 Aru khomir nadiya roti kha laga din ahise, etu dinte Nistar laga mer ke bolidan kori bole niyom ase\f + \fr 22.7 \fr*\ft Exo. 12:3, 6, 8, 18.\ft*\f*. \v 8 Jisu pora Peter aru John duijon ke pathai kene koise, “Jaikena amikhan nimite Nistar naam pora kha luwa rakhibi, amikhan mili kene khabo.” \v 9 Taikhan pora Taike koise, “Probhu kun jagate jai kene amikhan taiyar koribo?” \v 10 Tai pora koise, “Sabi, jitia tumikhan sheher te ponchibo, ekjon manu pani laga baltin loi kene thaka lok pabo. Tai laga piche jabi jun to ghor te tai ghuse. \v 11 Titia ghor laga malik ke jai kene kobi, ‘Shika manu pora apuni ke koi ase, “Bahar manu thaki bole laga kamra to kot ase, jun jagate Moi laga chela khan ke loi kene Nistar naam laga khana koribo?’” \v 12 Titia tai tumikhan ke uporte loijai kene dangor ekta bhal kamra dikha bo. Jaikena ta te he taiyari koribi.” \v 13 Aru taikhan jai kene Jisu kineka koise eneka he paise. Titia taikhan Nistar laga kha luwa jai kene taiyar korise. \s Probhu Bhoj Sthapit Kora \p \v 14 Aru jitia Nistar laga khana khabole homoi ahise, Jisu bohi jaise aru Tai laga apostle khan bhi bohi jaise. \v 15 Titia Tai koise, “Moi dukh napa age te tumikhan logote bohi kene etu Nistar laga khana khabole mon thakise. \v 16 Moi tumikhan ke koi ase, Moi etu nakhabo jitia tak etu sob Isor laga rajyote pura nohoi.” \v 17 Titia Jisu kup to loise, aru dhanyavad dikena koise, “Etu lobi, aru ekjon-ekjon logote bhag kori lobi. \v 18 Moi tumikhan ke koi ase, etiya pora Isor laga rajyo naha tak, Moi etu angur ros laga pani napibo.” \v 19 Jitia Tai roti to loise aru Isor ke dhanyavad dise, Tai bhag kori kene taikhan ke dise aru koise, “Etu Moi laga gaw ase juntu tumikhan karone dise. Moike yaad kori bole eneka koribi.” \v 20 Tai kup to loi kene koise, “Etu kup to Moi laga khun te notun niyom bonai ase, juntu tumikhan nimite bohi ulai ase\f + \fr 22.20 \fr*\ft Exo. 24:8; 1 Cor. 11:25; Mat. 26:28; Zec. 9:11. \ft*\f*. \v 21 Kintu sabi, kun manu Moike dhoka dibole ase, tai bhi amikhan logote bohi ase\f + \fr 22.21 \fr*\ft Psa. 41:9.\ft*\f*. \v 22 Manu laga Putro ke ki hobole ase etu sob to Isor pora poila te he likhi kene ase. Kintu O jun manu pora Taike thogabole ase, tai hai paise!” \v 23 Chela khan majote hudi thakise amikhan majote kun pora eneka kaam koribo. \s Sob Pora Dangor Kun Ase \p \v 24 Pichete chela khan majot jhagara ulaise kun he taikhan majote sob pora dangor hobo laga kotha te. \v 25 Titia Tai koise, “Porjati laga rajakhan pora taikhan ke raj kore, aru taikhan uporte adhikari chola khan ke ‘bhal kori diya khan’ eneka mate. \v 26 Kintu tumikhan eneka nakoribo lage. Tumikhan majote kun manu dangor bhabi thake tai sob pora chutu hobo lage; aru jun manu age te ase, tai to ekjon sewa kori thaka manu nisena hobo lage. \v 27 Kintu bhabi sabi kun he dangor ase, khabole boha manu na sewa kora manu? Kun khabole bohi ase tai nohoi? Kintu Moi tumikhan majote ekjon noukar nisena ase. \v 28 Kintu tumikhan Moi laga porikha te Moi logote ase. \v 29 Moi tumikhan ke di ase jineka Ami laga, Baba pora Moike ekta rajyo dise, \v 30 etu nisena tumikhan bhi Moi laga rajyote kha luwa koribo, aru tumikhan singhason te bohi kene Israel laga baroh jati uporte bisar koribo. \s Peter Pora Ashikar Nakora Age Te Jisu Koi Diya \p \v 31 Aru Jisu pora koise, “Simon, Simon, sabi Saitan he tumike gehu dana nisena chani loise. \v 32 Kintu Moi tumi nimite prathana korise, etu pora tumi laga biswas to naharabo; aru tumi, jitia ghurai ahibo, tumi laga biswasi bhai khan ke mojbut koribi.” \v 33 Kintu Peter koise, “Probhu, moi Apuni logot jabole taiyar ase, bondhi ghor te bhi aru mori bole bhi.” \v 34 Kintu Tai koise, “Moi hosa koise, Peter, murgi hala nakora age te tumi Moike najane koi kene tin bar misa kobo.” \s Jisu Logot Pobitro Kitab Te Likha Pura Hobo \p \v 35 Jisu pora chela khan ke koise, “Jitia Moi tumikhan ke poisa laga jola, dorkar laga saman, aru juta noloikena jabole dise, titia kiba napuncha thakise naki?” Taikhan koise, “Eku komti huwa nai.” \v 36 Titia Tai pora taikhan ke koise, “Kintu etiya, kun manu poisa laga jola ase tai loi lobi, aru etu nisena, ki saman laga jola ase, tai loi lobi, aru kun manu logote talwar nai tai nijor kapra bikiri kori kene kini lobi. \v 37 Moi tumikhan ke koi ase, ji kotha Moi nimite Isor kotha te likha ase etu pura hobo lagibo, ‘aru Taike niyom nathaka khan logote ginti kori dise.’ Kelemane ji kotha moi nimite koise etu sob pura hoi ase.\f + \fr 22.37 \fr*\ft Gal. 3:13; 2 Cor. 5:21; Isa. 53:12.\ft*\f*” \v 38 Aru taikhan koise, “Probhu, sabi! Yate duita talwar ase.” Etu nimite Tai taikhan ke koise, “Etu kafi ase.” \s Oliv Pahar Te Prathana Kora \p \v 39 Aru bahar te ulaikene, adat pora kori thaka nisena, Tai Oliv Pahar te jaise, aru chela khan bhi tai laga pichete jaise. \v 40 Jitia taikhan ekta jagate ahise, Tai pora taikhan ke koise, “Prathana koribi tumikhan porikha te nagiribo karone.” \v 41 Titia taikhan pora olop dur te jai kene, Tai matite athukari kene prathana korise, \v 42 aru koise, “Baba, jodi Apuni itcha kore, etu dukh laga kup to Moi pora hatai dibi. Kintu Ami laga itcha nohoi, Apuni laga itcha hobole dibi.” \v 43 Titia sorgodoth khan ahikena Jisu ke modot korise. \v 44 Tai dukh pora prathana kora homoi te Tai laga posina khun hoi kene matite giri thakise. \v 45 Aru Jitia Tai prathana kori kene uthise, Tai laga chela khan usorte jaise, aru taikhan mon dukh pora ghumai thaka dikhise, \v 46 etu nimite Tai pora taikhan ke koise, “Tumikhan kele ghumai ase? Uthibi aru prathana koribi, etu pora tumikhan porikha te nagiribo.” \s Jisu Ke Thogai Kena Dhora \p \v 47 Aru jitia Tai kotha koi thakise, ta te bisi manu ahi jaise, aru jun laga naam Judas thakise, baroh jon chela majot ekjon, tai age kori kene manu khan ke loi anise. Tai Jisu usorte chuma dibole ahise. \v 48 Kintu Jisu taike koise, “Tumi Manu laga Putro ke chuma dikene thogai ase?” \v 49 Aru jiman chela khan Jisu usorte khara asele, taikhan ki hobole ase jani jai kene Jisu ke koise, “Probhu, amikhan talwar ulaikene taikhan logote lorai koribo naki?” \v 50 Titia maha purohit laga noukar ke chela ekjon pora dyna kan to kati phelai dise. \v 51 Kintu Jisu taikhan ke koise, “Eneka nokoribi!” Aru Jisu he kan wapas lagaikena changai kori dise. \v 52 Aru Taike dhori bole aha manu khan, mukhyo purohitkhan, aru mondoli laga henedhikari khan aru cholawta khan ke Tai koise, “Tumikhan talwar aru hathiar khan loi kene ekjon chor manu ke dhura nisena ahise naki? \v 53 Moi jitia mondoli te hodai din tumikhan logote thakise, tumikhan moi uporte hath utha nai. Kintu etiya homoi tumikhan laga ase, aru andhar laga hokti ase.” \s Peter Pora Jisu Ke Ashikar Kora \p \v 54 Aru taikhan Jisu Khrista ke dhurikena maha purohit laga ghor bhirorte loi jaise. Aru Peter bhi taikhan laga pichete jai thakise. \v 55 Etu pichete taikhan ghor bahar te jui jolai kene eke logote bohise, aru Peter bhi taikhan logot bohi thakise. \v 56 Aru ekjon mahila noukar, Peter ke jui usorte bohi thaka dikhi kene koise, “Etu manu bhi Jisu logote thakise.” \v 57 Kintu Peter koise nohoi, “Mahila, moi Taike najane.” \v 58 Aru olop pichete ekjon pora taike dikhise, aru koise, “Tumi bhi Jisu logote beraise.” Kintu Peter koise, “Bhai moi nohoi.” \v 59 Ek ghanta pichete aru ekjon ahikena koise, “Hosa pora, etu manu bhi Tai logote thakise, tai bhi ekjon Galilee laga manu ase.” \v 60 Kintu Peter koise, “Bhai, moi najane tumi ki kotha koi ase.” Etu kotha koi thaka homoi te, ekta murga hala korise. \v 61 Titia Jisu ghuri kene Peter ke saise, aru titia Peter Jisu kowa kotha to monte ahise, jitia Jisu koisele, “Tumi tin bar Moike ashikar kobo aru titia murga hala koribo.” \v 62 Titia Peter bahar te jai kene tai laga mon tita hoi kene bisi kandise. \s Jisu Ke Hinsa Kora \p \v 63 Aru titia sipahi khan Jisu ke biya kotha koi kene mari bole shuru hoise. \v 64 Taikhan Jisu laga suku te kapra bandi kene, koise, “Bhabobani koribi! Kun pora tumike marise koi sabi?” \v 65 Aru taikhan bisi bodnam aru biya kotha kori kene Jisu ke sorom khilai se. \s Sabha Te Jisu Ke Khara Kora \p \v 66 Aru jitia din hoise, bura manu khan ahi kene joma hoise, aru mukhyo purohit khan aru niyom likha khan, aru Jisu ke sabha te loi jaise, \v 67 aru koise, “Jodi tumi Khrista hoi, amikhan ke kobi.” Kintu Tai koise, “Jodi Moi tumikhan ke koi, tumikhan kitia bhi biswas nokorile; \v 68 aru Moi tumikhan ke hudile, tumikhan kitia bhi Moike jowab dibole na paribo. \v 69 Kintu etiya pora Manu laga Putro ke Isor laga dyna hathte bohi thaka dikhibo\f + \fr 22.69 \fr*\ft Mark 14:62; Psa. 110:1.\ft*\f*.” \v 70 Titia taikhan koise, “Etu karone, tumi Isor laga Putro hoi naki?” Aru Tai koise, “Tumikhan he koi ase, Moi nohoi.” \v 71 Taikhan apaste koi thakise, “Amikhan etu kotha age te aru ki janibole gawahi lagi ase? Amikhan tai laga nijor mukh pora etu kotha huni loise.” \c 23 \s Pilate Age Te Jisu \p \v 1 Titia sob manu uthi kene Jisu ke Pilate laga age te anise. \v 2 Aru taikhan shuru hoise, aru koise, “Etu manu desh ke biya kori ase, aru Caesar ke saman dibole mana kore, aru tai nijorke Khrista, ekjon raja ase koi.” \v 3 Titia Pilate pora Jisu ke hudise, “Tumi Yehudi manu laga Raja ase naki?” Kintu Tai jawab dise, “Tumi nijor etu koi ase.” \v 4 Titia Pilate pora mukhyo purohit khan aru manu khan ke koise, “Moi etu manu uporte eku golti nadikhe.” \v 5 Kintu taikhan etu mana nai aru, koise, “Tai manu khan ke loi kene pura Judea te sikhai kene berai thake, Galilee pora shuru kori kene yate Jerusalem te bhi sikhai.” \s Herod Age Te Jisu \p \v 6 Aru jitia Pilate etu hunise, titia tai hudise Jisu to Galilee laga ase naki koi kene. \v 7 Jitia tai janise Jisu uporte niyom chola bo nimite Herod laga hathte he adhikar ase, tai Herod usorte Taike pathai dise, Herod tai nijor bhi Jerusalem te thakise. \v 8 Aru jitia Herod pora Jisu ke dikhise, tai bisi khushi paise, kelemane tai Jisu ke bisi din pora sabole mon thakise, aru tai Jisu pora kiba ekta asurit chihna kora to sabole mon thakise. \v 9 Titia Herod pora Jisu ke bisi kotha hudise, kintu Tai eku jowab diya nai. \v 10 Titia mukhyo purohit khan aru niyom likha khan age te khara hoise, aru Taike biya bebohar kori kene sorom khilai se. \v 11 Titia Herod aru tai laga sipahi khan bhi milikena Jisu ke bisi ninda korise aru sorom khilai se. Taike raja laga bhal kapra lagai dise, aru Pilate usorte wapas pathai dise. \v 12 Thik etu dinte Pilate aru Herod bhal sathi hoi jaise, kintu olop din age te tai duijon bhitor te kotha namila thakisele. \p \v 13 Titia Pilate pora mukhyo purohit khan, cholawta khan aru niyom likha khan ke matise, \v 14 aru taikhan ke koise, “Tumikhan etu manu ke moi logote anise aru koise tai pora manu khan ke phuslai ase, aru tumikhan usorte Ami taike hudise, kintu tumikhan Tai uporte ki arop lagai ase, moi etu manu uporte eku biya dikha nai. \v 15 Aru Herod bhi Tai uporte eku golti dikha nai, etu karone tai bhi Jisu ke amikhan logote pathai dise, aru sabi, taike mora laga sajai dibole nimite eneka eku kaam kora nai. \v 16 Etu nimite moi taike sajai dibo, aru chari dibo.” \v 17 Kelemane Jerusalem te jitia dangor utsov hoi, niyom pora duijon bhitor te ekjon bondhi ghor te thaka manu ke chari bole lage. \s Jisu Cross Te Morai Dibole Pilate Pora Hukum Diya \p \v 18 Kintu taikhan sob hala kori kene koise, “Etu, manu ke sajai dibi aru bodli te Barabbas ke chari dibi!” \v 19 -Barabbas ke bondhi ghor te rakhise kelemane tai manu ke morai disele aru sheher te jhagara ulabole dise.- \v 20 Aru Pilate pora manu khan ke aru kotha koise, tai Jisu ke chari bole mon thakise. \v 21 Kintu taikhan aru bhi hala kori kene koise, “Cross te morai dibi, Cross te morai dibi.” \v 22 Pilate pora tin bar taikhan logote koise, “Kile, etu manu pora ki biya kaam korise? Moi Tai uporte eku golti dikha nai juntu pora Taike morai dibo lagise. Etu karone Taike sajai dikena chari dibo.” \v 23 Taikhan sob awaj uthaikene khong pora mangise, aru jor pora hala kori thakise Jisu ke Cross te morabo lage koi kene. \v 24 Etu pichete Pilate taikhan laga kotha mani loise. \v 25 Barabbas ke bondhi ghor pora ajad kori dise, jun manu ke morai diya aru biya kaam kora ekjon dokait thakise. Kintu Jisu ke taikhan hathte di dise. \s Cross Te Morai Diya \p \v 26 Aru Pilate laga ghor pora manu khan Jisu ke bahar te loi jaise, aru ekjon manu Simon, Cyrene sheher pora aha ke dhurikena, tai uporte Cross dikena Jisu pichete te jabo dise. \p \v 27 Etu homoi te, bhir te manu khan aru maiki khan bisi mon dukh pora Tai usorte kandi thakise, aru Tai laga piche kori thakise. \v 28 Jisu pora ghurikena taikhan ke koise, “Jerusalem laga mahila khan, Moi nimite nakandibi, kintu tumikhan nijor nimite aru bacha khan nimite kandibi. \v 29 Kelemane sabi, eneka din ase jitia taikhan kobo,’ ‘Dhonyo ase bacha nathaka mahila khan aru jun laga pet pora bacha jonom huwa nai, aru dudh khila nai. \v 30 Aru taikhan pahar ke kobo, ‘Amikhan uporte giri bhi,’ aru pahar khan girikena ‘amikhan ke bondh kori dibi.’ \v 31 Jodi ghas pata khan hara thaka homoi te eneka kore, tenehoile ghas sukhi ja-a somoite ki halat hobo?” \p \v 32 Aru duijon dokait ke Jisu logote loijai kene Cross te morai dise. \p \v 33 Jitia etu jagate ponchise, etu jaga laga naam to “Matha laga Hardi,” mate, taikhan ta te Jisu ke Cross te mari dise, aru duijon dokait ke bhi Jisu laga dyna aru baya phale Cross te mari dise. \v 34 Titia Jisu koise, “Baba, taikhan ke maph kori dibi, taikhan ki korise etu taikhan najane.” Pichete taikhan Jisu laga kapra to chithi kheli kene bhag korise\f + \fr 23.34 \fr*\ft 1 Pet. 3:9; Rev. 7:60; Isa. 53:12; Psa. 22:18\ft*\f*. \v 35 Sob manu rukhi kene sai thakise. Aru titia cholawta manu khan Jisu ke sorom khilai kene koise, “Tai dusra ke bachaise. Etiya nijorke bachai lobi, jodi Tai Isor laga Khrista, basi luwa jon to ase koile.” \v 36 Sipahi khan bhi Jisu ke sorom khilai se, aru tita pani dise\f + \fr 23.36 \fr*\ft Psa. 69:21\ft*\f*, \v 37 aru koise, “Apuni jodi Yehudi khan laga raja ase koile, nijorke bachai lobi.” \v 38 Tai uporte ekta kotha likhi dise, “Jisu Yehudi khan laga Raja.” \p \v 39 Titia ekjon dokait Jisu usorte Cross te thaka pora sorom khilai se Jisu ke koise, “Tumi Khrista nohoi naki? Tumi nijorke bachai lobi aru amikhan ke bhi bachai lobi.” \v 40 Kintu dusra ekjon pora tai laga sathi ke koise, “Tumi Isor ke bhoi nalage naki, amikhan biya kaam kora nimite nijor sajai pai ase? \v 41 Aru etu amikhan pabo lage, amikhan ki biya kaam korise etu hisab te he sajai pai ase. Kintu etu manu eku golti kora nai.” \v 42 Titia tai koise, “Jisu, moike yaad koribi jitia Apuni Paradise te jabo.” \v 43 Titia Jisu taike koise, “Moi hosa koise, tumi aji Ami logote Paradise\f + \fr 23.43 \fr*\ft Etu jaga to sorgo nohoi kintu ekta jaga ase kuntu te mori juwa biswasi khan laga atma thake, aru Jisu wapas ahibole rukhe.\ft*\f* te thakibo.” \s Jisu Mora \p \v 44 Kintu baroh baji homoi te, achanak etu sob jagate andhera ahi jaise. \v 45 Suryo andhar hoi jaise aru Jerusalem mondoli laga purdah phati jaise\f + \fr 23.45 \fr*\ft Amos 8:9; Heb. 10:19.\ft*\f*. \v 46 Etu pichete jor pora awaj ulaikena Jisu koise, “Baba Apuni laga hathte Moi laga Atma di ase.” Etu koi kene Tai laga saas to chari dise. \v 47 Aru jitia henedhikari pora etu dikhise, tai Isor ke mohima dise, aru koise, “Hosa pora Tai ekjon dharmik manu thakise.” \v 48 Jiman bhir etu sabole ahise, taikhan ki hoise etu dikhise, aru bisi mon dukh hoi kene nijor chati te marikena jai jaise. \v 49 Kintu jun manu Taike bhal pora jane, aru jiman mahila khan Galilee pora Tai logot ahise taikhan dur pora ki hoi ase etu sai thakise. \s Jisu Ke Kobor Diya \p \v 50 Etu homoi te ekjon manu Joseph koi kene jun sabha te ekjon hisa thaka manu asele aru tai bhal aru dharmik manu asele. \v 51 -Tai sabha laga dusra manu khan logote kotha mila nai.- Tai Arimathea sheher laga Yehudi manu thakise, aru tai bhi Isor laga rajyo ahibole nimite rukhi thakise. \v 52 Tai Pilate, usorte jai kene Jisu laga gaw mangise. \v 53 Aru tai Cross pora gaw namaise, aru sapha mihin kapra pora Jisu laga gaw to bandi dise, aru pathor katikena kobor bonai rakha jagate Jisu ke rakhise, jun jagate kitia bhi manu ke rakha nai. \v 54 Titia Jugut Din punchise, aru Bisram din shuru hobole asele\f + \fr 23.54 \fr*\ft Friday laga din asele\ft*\f*. \v 55 Aru Galilee pora jiman khan Jisu piche kori thakise, taikhan jai kene kobor ke saise jun jagate Jisu laga gaw rakhise. \v 56 Aru mahila khan wapas jai kene mitha sugandh tel aru dawai khan Jisu laga gaw te laga bole nimite jugut korise. Aru taikhan niyom hisab te Bisram din to pobitro rakhikena aram korise\f + \fr 23.56 \fr*\ft Exo. 20:10; Due. 5:14\ft*\f*. \c 24 \s Punoruthan \p \v 1 Etiya hapta laga poila din\f + \fr 24.1 \fr*\ft Sunday\ft*\f* te, etu mahila khan\f + \fr 24.1 \fr*\ft Jisu logot Galilee pora aha mahila khan. \ft*\f* kobor usorte ahise, mitha sugandh tel aru dawai jugut kori kene anise. \v 2 Kintu taikhan dikhise kobor bondh kori kene rakha pathor to hataikena ase, \v 3 kintu taikhan bhitor te jai kene Probhu Jisu laga gaw to dikha nai. \v 4 Aru eneka hoise, jitia kobor te Jisu laga gaw dikha nai, taikhan asurit hoise. Aru achanak pora, duijon manu boga kapra lagai kene taikhan usorte khara hoise. \v 5 Aru, mahila khan bhoi lagikena matha niche kori kene matite girise, etu manu khan pora mahila khan ke hudise, “Tumikhan jinda manu ke mora khan majote kele bisari ase?\f + \fr 24.5 \fr*\ft Rev. 1:18; Mark 16:5-6.\ft*\f* \v 6 Tai yate nai, kintu jinda hoise! Yaad koribi kineka Tai tumikhan ke koisele Galilee te thaka homoi te, \v 7 koisele Manu laga Putro kineka paapi manu hathte di dibo aru Taike Cross te morai dibo, aru tin dinte Tai aru bhi jinda hoi jabo.” \v 8 Titia mahila khan Jisu laga kotha monte yaad ahise, \v 9 aru jitia kobor pora wapas jaise, taikhan jai kene egaroh jon chela aru sob manu khan ke khobor di dise. \v 10 Aru Mary Magdalene, Joanna, aru Mary James laga ama aru mahila khan jai kene chela khan ke khobor di dise. \v 11 Kintu etu khobor to chela khan misa bhabise, aru mahila khan kowa kotha to biswas kora nai. \v 12 Hoile bhi Peter to uthi kene, Jisu laga kobor te polaikene jaise, aru usor pora saise aru khali Jisu ke bandi rakha mihin kapra he dikhise. Aru tai bahar te ulaikena ki hoise etu bhabise. \s Emmaus Te Juwa Rasta Te \p \v 13 Aru ek din, duijon manu ekta bosti te jai thakise. Jerusalem pora sath mil\f + \fr 24.13 \fr*\ft Jerusalem pora 11 km dur te ase.\ft*\f* dur thaka Emmaus bosti te. \v 14 Etu din khan te ki hoise eitu khan sob laga kotha khan koi kene jai thakise. \v 15 Aru eneka hoise, taikhan kotha patikena jai thaka homoi te, Jisu taikhan usorte achanak pora ahi kene taikhan eke logote jai thakise. \v 16 Kintu taikhan suku pora Jisu ke chini bole para nai. \v 17 Titia Jisu taikhan ke hudise, “Tumikhan ki kotha patikena mon dukh pora jai ase?” Taikhan khara hoi jaise, mon dukh pora. \v 18 Kintu ekjon Cleopas pora Jisu ke hudise, “Apuni Jerusalem te ekla ahise naki aru ki hoise etu najane?” \v 19 Titia Jisu taikhan ke hudise, “Yate ki hoise?” Taikhan koise, “Nazareth Jisu laga kotha, kun ekjon manu thakise, aru asurit kaam aru kotha para Isor usorte aru sob manu nimite Tai ekjon dangor bhabobadi thakise, \v 20 Aru mukhyo purohit khan aru cholawta khan pora Taike dhorise aru bodnam kori kene Cross te morai dise. \v 21 Kintu moi khan biswas kori thakise Tai he Israel manu ke mukti dibo. Kintu etu sob pura hoi kene, aji tin din hoi jaise. \v 22 Kintu kunba mahila khan kobor te joldi jai kene, amikhan ke ahi kene asurit kotha koise. \v 23 Aru taikhan Jisu laga gaw to kobor bhitor te dikha nai, taikhan sorgodoth khan ke darshan korise koise aru Jisu jinda ase koise. \v 24 Kintu amikhan logote thaka kunba kobor sabole jaise aru jineka mahila khan pora koise eneka he dikhise, kintu Jisu ke ta te dikha nai.” \v 25 Titia Jisu taikhan ke koise, “O murkho aru mon chutu kori thaka khan jun khan bhabobadi khan pora ki koise etu sobke biswas kore! \v 26 Etu dorkar thaka nai naki Khrista dukh paikena, aru bhi Isor laga mohima te huma bole?” \v 27 Moses pora suru kori kene aru kiman bhabobadi khan thakise, taikhan ke ki pobitro kotha te Tai nimite likha ase etu bujhi bole dise\f + \fr 24.27 \fr*\ft John 1:45; Luke 24:44; Deu. 18:15.\ft*\f*. \v 28 Taikhan jabole thaka bosti te ponchise, aru Jisu age te jabo nisena korise. \v 29 Kintu taikhan pora Taike anurodh kori kene koise, “Amikhan logote thakibi, aji laga din to khotom hobole hoise.” Aru Jisu taikhan logote thaki bole jaise. \v 30 Aru eneka hoise, jitia taikhan eke logote bohise, Tai roti loise, aru asirbad korise, aru bhangi kene taikhan ke dise. \v 31 Titia taikhan laga suku khuli se, aru taikhan Taike chini paise, aru Jisu taikhan usor pora Atma hoi kene jai jaise. \v 32 Taikhan ekjon-ekjon logote kotha patise, “Moi khan laga mon to joli thaka nai naki, jitia Tai amikhan logote ahi thakise, aru jitia Isor laga kotha to puri kene hunai sile?” \v 33 Etu homoi te taikhan uthise, aru Jerusalem te wapas jaise. Egaroh chela khan eke logote joma hoi thakise, aru dusra khan bhi eke logote thakise. \v 34 Aru koise, “Hosa pora Probhu jinda hoise, aru Simon usorte ahise.” \v 35 Titia rasta te ki hoise etu sob taikhan ke koi dise, kineka Jisu amikhan ke dikhai dise jitia Tai roti bhangise. \s Jisu Tai Laga Chela Khan Ke Dikhaise \p \v 36 Jitia taikhan etu kotha khan koi thakise, Jisu taikhan majote ahikena khara hoi kene koise, “Tumikhan uporte shanti thakibi.” \v 37 Kintu taikhan asurit hoise, aru bisi bhoi lagise, taikhan bhabise ekjon bhoot taikhan laga usorte ahise. \v 38 Titia Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan kele bhoi lagise, aru kele monte alag bhabona kori ase? \v 39 Ami laga hath aru theng to sabi, etu Moi he ase. Moike chui kene sabi kele atma to mangso aru hardi nathake, kintu Moi logot eitu khan thaka tumikhan dikhi ase.” \v 40 Jitia Tai etu kotha koise, Tai laga hath aru theng taikhan ke dikhai dise. \v 41 Aru etu homoi te taikhan bisi asurit aru khushi pora biswas nakora nisena hoi jaise, Tai aru taikhan ke koise, “Tumikhan logote kiba khabole ase naki?” \v 42 Titia taikhan Jisu ke jolai rakha maas khabole dise, \v 43 aru taikhan usorte Jisu etu loi kene khaise. \p \v 44 Titia tai koise, “Etu Ami laga kotha ase, Ami jinda thaka homoi te tumikhan ke ki koisele, Moses laga kitab te aru bhabobadi khan aru Bhajan Geet te Ami nimite ki likha ase, etu sob pura hobo lage.” \v 45 Titia Isor laga kotha bujhi bole taikhan laga dimag khuli dise, etu pichete Jisu taikhan ke koise, \v 46 “Etu nimite Isor kotha te eneka likha ase: Khrista dukh pabo, aru mora pora tin dinte jee uthibo\f + \fr 24.46 \fr*\ft Isa. 53:5; Luke 24:7\ft*\f*; \v 47 aru mon ghura bole aru paap pora khyama pabole sob desh te prochar koribo, Jerusalem pora shuru hobo. \v 48 Tumikhan etu sob laga gawahi hobo. \v 49 Moi tumikhan ke Baba pora ki kosom dise, etu te pathai ase. Kintu tumikhan Jerusalem chari kene najabi jitia tak sorgo laga takot tumikhan uporte nahe.” \s Sorgote Uthi Juwa \p \v 50 Aru Jisu taikhan ke olop dur Bethany te loi jaise, aru Tai laga hath uthaikene, taikhan ke asirbad korise. \v 51 Etiya eneka hoise, jitia Tai pora taikhan ke asirbad kori thakise, etu somoite badal ahikena Jisu ke uthaikene sorgote loi jaise\f + \fr 24.51 \fr*\ft Acts1:9; Psa. 47:5.\ft*\f*. \v 52 Taikhan Jisu ke mohima kori thakise, aru khushi anondo pora Jerusalem te wapas jaise, \v 53 aru taikhan mondoli te jai kene Isor ke dhanyavad aru aradhana kori thakise.