\id EPH - Muyuw NT [myw] -Papua New Guinea 1993 (web version -2014) \h Epesos \toc1 EPESOS \toc2 Epesos \toc3 Epe \mt1 EPESOS \ip Let towen Pawl nilel va̱gan tayakelesiys bikakins Yowbad nasiwa̱youb avakaein, nivag dakasis ibwein, Yeisuw waseg. Kadilokena bitatoukums silma̱nin Yowbad nakaleiwag. \c 1 \s1 Nakabsilamaw \p \v 1 Yey Pawl, takawein liva̱nen Yeisuw Kelis yey; peinan Yowbad nanon ma̱wan. Kalin nuwag tayakelesiys yakamiy, ven Epesos waseg nukusesus, o kusimounids Yeisuw Kelis waseg. \p \v 2 Tamads Yowbad son daGuyaws Yeisuw Kelis bisiwyoubumiy mo beitaw nuwamiy. \s1 Kelis nasiwa̱youb bwanabwein \p \v 3 Singaya ikalin nuwads Yowbad, daGuyaws Yeisuw Kelis taman; Yeisuw Kelis waseg, bo isiwyoubuds, isekeids liba̱lab wuliyougwan kweitan kweitan, va̱gan kululuwads bikatimweis bitawtoun. \p \v 4 Igaw-wan, nag ibun ven watinow, mo ikatigikeids Kelis waseg va̱gan kid beivag adsinaps bwein, didumwal, siwa̱youb, wamatan mtowen Yowbad. \p \v 5-6 Nanon towen bwanabwein waseg ilivnek va̱gan bitamlavag nitun tatonen ya̱kids, Yeisuw Kelis waseg, va̱gan kid bitayakawanes nasiwa̱youb towen singay avakaein, peinan Natun bwanabwein waseg ikalin nuwan ya̱kids. \p \v 7 Natun buya̱vin bo iwout peinads, niwidids adsinaps kalbaleb waseg; bo ikow adsinaps kalbaleb, inow, ilavew. Peinan singaya avakaein nasiwa̱youb wasigeis ya̱kids. \p \v 8-10 Nasiwa̱youb towen singaya avakaein, peinan ikatimweis adsinaps o nanouds mo itawtoun, mo takakins nanon tonen. Kweiboug nag takakins; nagein gog bo ikatiboug nuwads mo takakins nanon, peinan nilivnek Kelis waseg. Igaw nakabiyokous tut waseg mo youda babaw bilivkases Kelis waseg, takinew liba̱lab youdanen o takinew ven watinow youdanen. \p \v 11 Kelis waseg, Yowbad inakiyay isekem yakamey, peinan ikatigikem nanon tonen waseg; peinan nawotet tut babaw ma̱wana nanon tonen. \p \v 12 Wanmugwana yakamey nakasimounid Kelis waseg; Yowbad inakiyay bo isekem, va̱gan kid bakamlavag angamag, yakawanan tonen silma̱nin, o butun tonen silma̱nin. \p \v 13-14 Yakamiy-vak nukuliganes livan towen bwanabwein waseg ikatinabweids, nukusimounids livan towen mounid, liva̱nen Kelis; mo Yowbad Kululuwan iwekeimiy mamagina amilivatawn, ma̱wan yakamey, peinan bo ilivnek. Yowbad Kululuwan waseg bo ilivtuwanids, mapuna takakins dakiyays nises. Igaw mo bitakawes; o singaya bitakavasis inaguyaw waseg. \s1 Pawl inanitoug \p \v 15-17 O yey, bo aligen nukusimounids daGuyaws Yeisuw waseg, o ikalin nuwamiy tasiyas tayakelesiys wasigeis. Aligen, mo ikalin nuwag yakamiy tut babaw waseg, o akavteg yigamiy yakamiy gunanitoug waseg Yowbad, mtowen Yeisuw Kelis naYowbad, towen; o towen Tamads wanakaew. Aninitoug gog va̱gan bisekeimiy non bwanabwein o bikatiboug nuwamiy mo bukukwakins mtowen Yowbad. \p \v 18-20 Waninoumiy mo bukukwakins youd towen bwanabwein nikatigik igaw mo bisekeimiy, o bukunmises silma̱nin youd towen; e bukukwakins nakiyay singay bwanabwein towen nisekeids tayakelesiys ya̱kids. E, bukukwakins natawtoun singaya avakaein wanuwads ya̱kids tasimounids. Natawtoun towen waseg nivag Kelis, kanig waseg iyakit, in isin walba̱lab wanaka̱tay waseg. \p \v 21 E, nakaleiwag walba̱lab bo ikow, ikaleiwag takaleiwag babaw wasigeis, o anelos bwanabwein o anelos kalbaleb wasigeis, o guyawaw babaw wasigeis; takinew tut towen waseg, o takinew tut wanakougwaw. \p \v 22 E, Yowbad bo isek Kelis nakaleiwag youd babaw wasigeis, mo imlavag datoveks, ya̱kids tayakelesiys, va̱gan kid bikaleiwag youd babaw wasigeis ya̱kids. \p \v 23 Peinan ya̱kids nitamlavags mamagina won Kelis, mo ikadilok youd babaw wasigeis. \c 2 \s1 Kanig talisawes, mwamov taba̱nes \p \v 1-2 Yakamiy kweiboug mamagina takanigs yakamiy peinan amisinap kalbaleb o nukusiplaves Yowbad nakaleiwag, o peinan amisinap mamagina ven watinow sinapun, o peinan nukwanawes aygan takaleiwag towen kalbaleb, bwagaw kweitan kweitan sitovek, o gamags-vak takapidabs sitovek. \p \v 3 O ya̱kids kweiboug ma̱wana tasiyas, advikeiys nikaliwageids, aveiyag wouds sivinan o nanouds. Kadiloka Yowbad bikamta̱nids ma̱wana tasiyas. \p \v 4 Tage Yowbad, singaya inok nuwan ya̱kids, o isiwyoubuds avakaein. \p \v 5 Ya̱kids mamagina takanigs ya̱kids peinan adsinaps kalbaleb, mo iyakituds sods Kelis. Bo ikatinabweids nasiwa̱youb towen waseg. \p \v 6 E, Yeisuw Kelis waseg iyamoveids mo isekeids idakaleiwags, va̱gan bitakaleiwags sods Kelis walba̱lab waseg. \p \v 7 Mapuna tut wanakougwaw babaw gamag tut babaw mo bikakins nasiwa̱youb singay avakaein, peinan ikalin nuwan ya̱kids, Yeisuw Kelis waseg. \p \v 8 Tasimounids waseg Yeisuw, mo Yowbad ikatinabweids, adsinaps kalbaleb waseg, peinan inok nuwan ya̱kids. Ta-ma̱wan bitakatinabweids tatoneids ya̱kids, nag. Tage Yowbad nasiwa̱youb waseg. \p \v 9 Nag aveiyag tawtoun bitawteles mo Yowbad bikalin nuwan, bikatinabweids, nag. Bo isiwyoubuds mav. Kukin bikatinabweids peinan dawotets tawtoun, mo bitakaypamwes kid sinap. Awoum. \p \v 10 Yowbad bo iwotet wanuwads, Kelis waseg, silma̱nin adsinaps bwanabwein; Yowbad inawotet towen. Kweiboug nikatigik dawotets bwanabwein va̱gan bitawteles, nagein gog mo iwotet wanuwads. \s1 Sods Kelis katanoka gamag ya̱kids \p \v 11 Kuninuways, tobwag ven gimgilis yakamiy. Min-Yudiy nimes waseg ibwabwes momwes, o idokeimiy tobwag gamag yakamiy, peinan ta-ivag anaboub momwamiy. \p \v 12 Mitiya̱mun towen nag kukwakins Kelis, nag kukwakins Yowbad nakaleiwag min-Yisleil wasigeis, peinan tobwag gamag yakamiy. Bo ilivnek nasiwa̱youb wasigeis tasiyas; yakamiy nag. Kweiboug nag kunmises va̱gan Yowbad bilabeimiy; nag. Nag ivag miYowbad bwanabwein, nag. \p \v 13 Kweiboug kadiveiyov nukusesus, tage nagein mo nukusineikimas; peinan buya̱vin Kelis neiwout pinamiy yakamiy, o pinem yakamey; mapuna yakamiy bo imayeimiy yakamey wadidem. \p \v 14-15 Mtowen Yeisuw mamagina niwal peinads ya̱kids; yakamey min-Yudiy simayas vena babaw gimgilis yakamiy, bo tamlavags bod katanok-wan. Won Yeisuw waseg bo igulek ablivis towen wanuweinids ya̱kids; ablivis towen yagan kameiliw; mo iyakous min-Yudiy yakamey makaleiwag babaw, va̱gan biyakous bod kweitan, kweitan. Sivinan kid beivag katanoka bod, kweivaw bod ya̱kids sods mtowen, mo bitamsamwas babaw ya̱kids. \p \v 16 E, bo ikanig wa̱klos va̱gan bukumwas simiy Yowbad yakamiy, o bakamwas simey Yowbad yakamey, mo bitamlavags bod katanok ya̱kids; peinan anklos waseg bo ikatigulek sinap towen yagan kameiliw bo iyakous. \p \v 17-18 Mapuna mtowen bo isunap, igeiguy va̱gan kid kameiliw beikous; bo iguyeimiy yakamiy, kadiveiyov nukusesus, o iguyem yakamey, kadiyakusan nakases. E, Yeisuw bilabeids mo bitanekes Yowbad, peinan Kululuwan katanok-wan, mtowen imgwayeids babawa ya̱kids mo tanekes Tamads Yowbad. \p \v 19 Kweiboug yakamiy ma̱wana bwabwal o taggobwaws yakamiy; nagein gog nukumlavags Yowbad angamag simiyas tayakelesiys babaw. \p \v 20 Ya̱kids mamagina Yowbad nabunatum. Yeisuw Kelis kakolan tatonen; tasiyas takaweins liva̱nen Yeisuw sisiyas tasiyas palopit mamagina siy; yakamiy gog wululay. \p \v 21 Kelis waseg takativaseids sidayas mo tamlavags bunatum katanok-wan, o Yowbad ikayus nabunatum towen bwanabwein. \p \v 22 Yowbad Kululuwan ikativaseids mo tamlavags Yowbad nabunatum. Yakamiy-vak Kelis waseg, nukumeis silma̱nin bunatum towen, kwativases waseg. \c 3 \s1 Pawl nawotet ven babaw gimgilis wasigeis \p \v 1 Mapuna akulul anitoug Yowbad waseg. Gunawotet bo isekeig silma̱nin tobwag ven gimgilis yakamiy, o nagein gog yey nases wa̱deil Yeisuw Kelis peinan. \p \v 2 Adok bo kuliganes butun gunawotet, Yowbad nisiwyoubug nisekeig gunawotet towen, yakamiy pinamiy. \p \v 3-4 Yowbad ansinap to kweiboug nikikawum, nagein gog bo ikamtel waseg yey; ma̱wana gunalet kakit nalel neiw; kuvinis mo kukwakins yey akakin sinapun Kelis, ma̱wan yey akakin. \p \v 5 Tammwayas kweiboug nag ikakins sinap towen; tage tut towen, Yowbad Kululuwan bo ikatimlakes tasiyas takaweins liva̱nen Kelis, sisiyas palopits mwasanin, mo ikakins. \p \v 6 Sinap towen mamagina, tobwag ven gimgilis yakamiy bweina bukukwawes Yowbad nakiyay; bweina bukuliganes liva̱nen Kelis, bukukwawes aveiyag nikatigik peinads gamag ya̱kids, o bukusiws Kelis aygan takaweins wasigeis. \p \v 7 Yowbad natawtoun waseg, bo isiwyoubug isekeig gunawotet va̱gan ballivan bwanabwein livan towen, liva̱nen Kelis. \p \v 8-9 O yey mamagina toul yey, a̱bus wasigeis tayakelesiys babaw; tage bo isiwyoubug isekeig gunawotet, ikayabeig aninoun tobwag ven gimgilis wasigeis allivan, alana, “Singaya Yowbad isiwyoubumiy, Yeisuw Kelis waseg”; va̱gan kid bukukwakins nanon towen tabunin youd babaw, Yowbad; peinan tut kweiboug tammwayas nag ikakins, nagein gog mo ikamtel wasigeis tayakelesiys ya̱kids. \p \v 10 Nanon Yowbad ma̱wan, va̱gan tasiyas takalleiwags kalbaleb wanakaew mo bikineids tayakelesiys ya̱kids, tut nagein, mo bikakins Yowbad ansinap kweitan kweitan. \p \v 11 Peinan nagwa̱diven nanon bo bikatinabweids ya̱kids, min-Yisleil yakamey o tobwag ven gimgilis yakamiy, daGuyaws Yeisuw Kelis waseg. \p \v 12 O Yeisuw waseg mo takapwapouts, bweina bitanekes Yowbad, peinan tasimounids Kelis waseg. \p \v 13 Kukwakins-wan peinan a̱bag igeg pinamiy yakamiy; tage awoum bigeg ninoumiy, mo bukugweys. Agumouvit towen silma̱nin balabeimiy yakamiy. \s1 Kelis nasiwa̱youb singaya avakaein \p \v 14 Mapuna akulul wamatan Tamads. \p \v 15 Mtowen wawun kumwakum katanok katanok, takinew walba̱lab, o ven watinow; peinan Yowbad Tamads towen. \p \v 16 Anitoug Yowbad waseg Kululuwan bikimtuweimiy yakamiy, inatawtoun waseg, bikatimweis kululuwamiy bukutawtouns; peinan daGuyaws Yowbad natawtoun singaya avakaein. \p \v 17-19 Anitoug va̱gan bukusimounids waseg Kelis mo beisiw wakateimiy. Anitoug silma̱nin misiwa̱youb, va̱gan bukusiwa̱youbs amisinap babaw waseg, simiyas Yeisuw angamag babaw, mo bukukwakins Kelis nasiwa̱youb, vakaeinan, vayovan, kopkopan. Nag bitalivans, peinan singaya avakaein, nasiwa̱youb towen. Anitoug ma̱wan peinan sivinag Yowbad ansinap singaya avakaein bikatpilekeimiy mo bikadilokeimiy. \p \v 20-21 Yowbad natawtoun singaya avakaein. Kukin aveiyag bitanitoug waseg, bo ikadilok gagaba waseg bisekeid; kukin aveiyag bitanuways, bo ikadiloka youd tasiyas, peinan wanuwads iwtuwotet; yakawanan towen bivakaein tayakelesiys wasigeis, Yeisuw Kelis peinan, gudwouvaws bimimeis tut nag beikous; yakawanan towen bo bisigeg. Eimen. \c 4 \s1 Woun katanok-wan \p \v 1 Yey nases wa̱deil daGuyaws peinan, o yey aguyeimiy silma̱nin amisinap beibwein, peinan bo idaweids va̱gan bitanekes ansinap bwanabwein waseg. \p \v 2 Awoum kwaya̱pams, kadiloka kuma̱nums-wan, kwaptuleimiy, kusiwa̱youbs o kuvna̱ses simiyas. \p \v 3-4 Kutawtouns va̱gan bukusesus ninoumiy katanok-wan, Kululuwan Yowbad waseg, mamagina bod katanok, niwal waseg woun katanok-wan, son Kululuwan-vak katanok-wan. Bo idaweids va̱gan danamis bitaseinis katanok-wan. \p \v 5-6 DaGuyaws gog anmwa̱net, dasimounids katanok, o dakabaptays katanok-wan; Yowbad anmwa̱net, babaw ya̱kids Tamads, Takaleiwag youda babaw wasigeis, Tabunin youda babaw; e, youda babaw wasigeis nises. \p \v 7 Bo isiwyoubuds katanok katanok ya̱kids, mamagina Kelis ivgen isekeids. \p \v 8 Livan nises mamagina: \q1 “Mitiya̱mun neimwen nein wanakaew, bo iyous antameiliws babaw, itokes inawes nakabkaleiwag waseg, mo ivgen nasiwa̱youb inagamag wasigeis.” \p \v 9 (Silawun livan towen: ‘Beimwen bein wanakaew,’ peinan wanmugwana neibus neim watinowa singay. \p \v 10 Mtowen neibus neim, wankuyeim mo imwen ilisow liba̱lab in-o wanakaewa singay; mo ikadilok ven babaw wasigeis, va̱gan bisesuna bikalileiwag.) \p \v 11 Nasiwa̱youb itam gamag wasigeis, sinap ikatipel isekes ma̱wana, mwasanin imlavags takanaweins aygan, mwasanin palopits, mwasanin takaweins livan bwanabwein, mwasanin tamtakavateins alen, mwasanin takatimlakays. \p \v 12 Va̱gan kid bikimtuwes tayakelesiys bitawtouns silma̱nin nawotet o bikatimweis Kelis won bitawtoun. \p \v 13 Mo bivag dasimounids bimlavag katanok-wan, babaw ya̱kids; nanouds katanok, bitakakina-wan Yowbad Natun; adsinaps bo bikadilok, mamagina Kelis ansinap tonen, peinan ansinap ikadiloka youda babaw wasigeis. \p \v 14 Kweiboug adsinaps ma̱wana gamagals, nitaliganes takatidividavs sikaleiwag kweitan kweitan mo isunasun nanouds. Nagein gog bo imatuw adsinaps. \p \v 15-16 Tut nagein adilivans mounid, siwa̱youb waseg, ikatimweis adsinaps mo imatuw, mo tanekes datoveks Kelis, mamagina kunun waseg tayakelesiys ya̱kids, o ya̱kids mamagina won tonen, antuvas babaw wasigeis, o won wuliyougwan katanok katanok ya̱kids, tamlavags woun katanok mo iwotet bwein, ikatimweis siwa̱youb waseg, mo ivakaein. \s1 Adsinaps kweiboug o kweivaw \p \v 17-18 DaGuyaws waseg gunakaleiwag mamagina, “Awoum beivag amisinap ma̱wana tasiyas tadadubs.” Ninous makava dadub; nag ikakins mwamovan Yowbad, peinan kates keikay mo ibol ninous. \p \v 19 Nag ivag asimwasin wamatan Yowbad; sivines kid sinap singay kalbaleb o bikibik, bipwa̱kits waseg. \p \v 20 Tage Kelis nag ikatimlakeids sinap ma̱wan. \p \v 21 Adok towen waseg nukuliganes sinapun Yeisuw; kusimounids ansinap mounid waseg. \p \v 22 Mapuna towen, kadiloka kupiyaves sinap kweiboug kalbaleb; peinan vikeiyan iyagageimiy; o ikatidev ninoumiy. \p \v 23-24 E kweiboug sinap kupiyaves, kuninuways gog sinap kweivaw mo bukumlavags mamagina kweivaw gamag yakamiy; amisinap ma̱wana Yowbad ansinap mounid o didumwal. \s1 Sinap kweivaw inakaleiwag \p \v 25 Kadiloka kupiyaves livan yaweid; tage bukulivans mounid wasigeis simiyas, peinan babaw ya̱kids wuliyougwan Kelis ya̱kids. \p \v 26-27 Kukin bikapasal nuwam, awoum beivag amsinap kalbaleb. Awoum biveiyov mukwavikun. Awoum kwavvikuna ee... beiboug; awoum. Awoum kutam Seitan nakaleiwag waseg. \p \v 28 Tavveinaw, kadiloka bipiyev sinap kalbaleb; tage naman waseg bweina biwotet beibwein mo biban inawotet anagin, va̱gan mo bivagein bisekes tasiyas tasimavs. \p \v 29 Awoum livan kalbaleb bisunap wawdoumiy, awoum. Misinaka livan bwanabwein bukuliva̱nes va̱gan tasiyas tanganegs bikatimweis asisinap bivakaein, mo bitawtouns, ma̱wan sivines. \p \v 30 Awoum bukuyagages nanon Yowbad Kululuwan Towen Bwanabwein. Mtowen waseg, Yowbad bo ilivtuwanids ya̱kids, va̱gan bitakakins igaw mo bikatinabweids. \p \v 31 Kupiyaves sinap kalbaleb; awoum dibamiy bimouvit; awoum bukwavikuns, awoum bikapasal nuwamiy, awoum kutawyages simiyas. \p \v 32 Tage kadiloka kusiwa̱youbs beibwein, bikalin nuwamiy simiyas wasigeis, igaw simiyas biyablebeimiy, kadiloka kunumlaves, peinan Yowbad, Kelis waseg, bo inumlev amisinap kalbaleb yakamiy. \c 5 \p \v 1 Peinan Yowbad isiwyoubumiy mamagina nitun yakamiy, kadiloka beivag amisinap ma̱wana Yowbad ansinap tatonen. \p \v 2 Tut babaw kusiwyoubus simsimiyas, peinan Kelis bo isiwyoubuds, bo itam won tonen, mamagina lun bulukwan; o nasiwa̱youb towen manisin bwanabwein, silma̱nin Yowbad bikalin nuwan. \p \v 3 Peinan Yeisuw angamag yakamiy, awoum teitan gamag bikin sinap kalbaleb wasigeis yakamiy; awoum bukusubwans; awoum kumtimwamons; bikibik sinap babaw kupiyaves, peinan Yeisuw angamag yakamiy. \p \v 4 Awoum kwammugwals; awoum kubba̱sims; awoum kullivans mav, simiyas geg ivag asimwasin, awoum. Tage amilivan bukulivans sona kakalin nuwamiy Yowbad waseg. \p \v 5 Kadiloka kukwakins tasiyas takalbaleb nag beisiws nakabkaleiwag Kelis son Taman, nag. Tassubwans nag, tabba̱sims nag, tamtimwamons nag. Tasiyas tamtimwamons iva̱ges mamagina siyowbad tobwag. \s1 Kumlavags kamnat gimgeilin yakamiy \p \v 6 Gamag mwasanin makava illivans; idokes kid bikatidavimiy; awoum bukuliganes asilivan; awoum. Tasiyas gog tapiyaveins Yowbad nakaleiwag, issubwans o ikayylas, o ibba̱sims o imtimwamons; igaw Yowbad mo bikamta̱nis gamag tasiyas. \p \v 7 Kadiloka kusina̱les gamag tasiyas. \p \v 8-9 Kweiboug tadadubs yakamiy; tut gog towen daGuyaws waseg mo nukumlavags kamnat gimgilis yakamiy. Kadiloka amisinap kamnat waseg bukuninounas; peinan kamnat anagin mamagina sinap bwanabwein, o didumwal, o mounid. \p \v 10 Kunineivs amisinap bwein, aveiyag daGuyaws nikalin nuwan waseg. \p \v 11 Kadiloka bukupiyaves sinap dadub; peinan anagin nag ibwein, nag; kadiloka bukusilbwades sinap towen. \p \v 12 Tasiyas asisinap singaya kalbaleb, bo ikawumes. Livan bitaliganes mo beivag admwasins. \p \v 13 Aveiyag bimteil sinap babaw va̱gan bitakines bwein o kalbaleb? Adok kamnat tatonen. \p \v 14 Kukin bimteil mo bitakinbunikes. Liva̱nen nises mamagina: \q1 “Kukit tammasis ya̱koum, \q1 Takanig ya̱koum kutamanaw, \q1 Kelis mo bimteilim yak.” \p \v 15 Mapuna kuvna̱seimiy va̱gan beibwein amisinap; awoum kusimavs ma̱wana tabla̱bols yakamiy; kadiloka kusinaps beibwein. \p \v 16-17 Tuta babaw kuwtuwotets beibwein; awoum kusimavs ma̱wana patabods yakamiy; peinan tut towen kalbaleb; kadiloka kuninuways daGuyaws nanon, mo bukuva̱ges ma̱wan. \p \v 18-19 Awoum kumwamwes wayn mo bukwabla̱weins; bukumwamwes adok biyagageimiy; tage Kululuwan Yowbad bikadilok wasigeis yakamiy, mo beitam amilatas, bukwanweles amiwous va̱gan simiyas beinegs; bukwanweles, bukuya̱kawns daGuyaws waseg; e, bukwanweles sam o wous tapwa̱loul, o kweivaw wous-vak bukuwutus, peinan Kululuwan bikatimlakeimiy. \p \v 20 Tut babaw bikalin nuwamiy Tamads Yowbad waseg, silma̱nin youda babaw; daGuyaws Yeisuw Kelis peinan. \p \v 21 Kadiloka bukuta̱meimiy simsimiyas wasigeis, peinan kugoulus Kelis. \s1 Liva̱nen veivay kuda̱taw son kuda̱vin \p \v 22 Vinay yakamiy, kutams mimwa̱nas sikaleiwag waseg, ma̱wana nukutams daGuyaws waseg. \p \v 23 Peinan Kelis takaleiwag tayakelesiys ya̱kids wasigeis; ma̱wana kuda̱taw bikaleiwag nakwav waseg. Kelis ikatinabweids tayakelesiys ya̱kids, mamagina won tatonen. \p \v 24 Kadiloka vinay beitams simwa̱nas sikaleiwag katanok katanok waseg, ma̱wana ya̱kids tayakeleisiys tatams Kelis nakaleiwag waseg. \p \v 25 Tawaw yakamiy, kadiloka kusiwyoubus mikwavas, ma̱wana Kelis nisiwyoubuds tayakeleisiys ya̱kids, mwamovan tatonen itam peinads. \p \v 26-27 E, ikayuseids, sinap bwanabwein silma̱nin; anilivan waseg bo iwidids yevagam waseg; sivinan kid ya̱kids bitakamnats, bitamlavags angamag tonen ya̱kids, nag aveiyag kalbaleb ankakin wasigeis ya̱kids, peinan sivinan adsinaps bwanabwein o kamnat tatonen. \p \v 28 Kadiloka tawaw bivna̱ses sikwavas, ma̱wana tasiyas wous tatineis. Kukin kal bivnas nakwav, ma̱wana bo ivnas tatonen. \p \v 29-30 Ta-kal bikamliw won tatonen, nag; tage ivnas won, ituy; ma̱wana Kelis nivna̱seids tayakeleisiys ya̱kids, peinan ya̱kids mamagina won tatonen. \q1 \v 31 “Mapun-vak taw bilisow inan o taman, mo bila̱tans son nakwav; tasiyas asteiy mo bimlavags woun katanok.” \p \v 32 Livan towen tawtoun, mamagina kabebay, liva̱nen Kelis siney tayakelesiys. \p \v 33 Tage kadiloka tatanok tatanok yakamiy bukusiwyoubus mikwavas, ma̱wana nukusiwyoubumiy tatineimiy; kadiloka mikwavas bigoulumiy yakamiy. \c 6 \s1 Gamagal sisiy timsiyas \p \v 1 Gamagal yakamiy, kadiloka kwanawes inmiyas o timmiyas ages, va̱gan amisinap beibwein. \p \v 2-3 Wanmugwana Yowbad isek nakaleiwag towen va̱gan bitaliganes mo bisiwyoubuds; nakaleiwag mamagina: \q1 “Kuvnas tamam inam, mo bukusesus bwein, \q1 mukwasis biveiyov ven watinow waseg.” \p \v 4 Tawaw yakamiy, awoum kuyamwa̱ges nitimiyas, tage kuyadumwa̱lus, kwatimlakes daGuyaws ansinap o nakaleiwag. \s1 Kunva̱ses mituwa̱veks \p \v 5-7 Tawwotets yakamiy, kwanawes mituwa̱veks ages ven watinow waseg, kugoulus beibwein. Awoum bisisiyuw ninoumiy; tage bukuvna̱ses tasiyas, ma̱wan nukuvna̱ses Kelis. Kukin gog nag, adok bukuwotets wamatan mitovek, tage kukin binoun mo bibgumat woumiy. Tage yakamiy kadiloka bukutoukums mituwa̱veks siwotet waseg, peinan Kelis natouwat yakamiy, kuta̱mes ateimiy silma̱nin Yowbad nakaleiwag. Mapuna kutams mituwa̱veks siwotet waseg; biseiw nuwamiy, mo bukuva̱ges beibwein; peinan mamagina daGuyaws nawotet tonen. \p \v 8 Kadiloka bukukwakins daGuyaws bisekeimiy maysamiy, miwotet bwanabwein silma̱nin, takinew touwat yak o takinew tamwey yak. \p \v 9 O magat situwa̱vek yakamiy, yakamiy-vak kuva̱ges amisinap beibwein; awoum kukwa̱nans, kuninuways mitovek anmwa̱net nises walba̱lab, nakaleiwag katanoka ivkek wasigeis tasiyas mitouwat o wasigeis yakamiy. Bo bikaliwageimiy ma̱wana tasiyas. \s1 Naviy wuliyougwan silma̱nin Yowbad nawotet \p \v 10 Livan babaw bo ayakous, kweitan nises mamagina, simiy daGuyaws bukumlavags tatawtoun yakamiy, peinan mtowen natawtoun singay-wan. \p \v 11 Naviy youdanen Yowbad bisekeimiy, kukwawes mo bukutakayways Seitan ansinap waseg. \p \v 12 Ya̱kids nag bitakanaviys wasigeis gamag, nag; tage takanaviys wasigeis bwagaw tasiyas mamagina baloum o yeiluw, takaleiwags tasiyas tadadubs, mamagina anelos kalbaleb tasiyas. \p \v 13 Kadiloka bukukwawes naviy youdanen meivek-wan Yowbad nisekeimiy, igaw tut kalbaleb waseg bukutawtouns ee... mo bukutakayways. \p \v 14-15 Kadiloka bukutamanaws, amiwat yagan sinap mounid; sinap didumwal kuvaligaves wavtikoumiy; misandol mamagina liva̱nen Kelis, niwal silma̱nin; beisiw wanuwamiy livan towen. \p \v 16 Bukukimgwayes mikawlawal bisilbwed woumiy, towen yagan simounid Yeisuw waseg, va̱gan mtowen takalbaleb nakayal bukuyoubwis meivek-wan. \p \v 17 Amitanugweib naviy silma̱nin, yagan katuneib; Yowbad Kululuwan napulut kukwawes yagan Yowbad anilivan. \p \v 18 Yowbad Kululuwan bilabeimiy mo bukunitougs tuta babaw. Nitoug silma̱nin kadiloka bukutoukums, kuvvaluts, kugilagels va̱gan Yowbad bilabes tayakelesiys babaw. \p \v 19-20 E, kunitougs peinag yey, va̱gan Yowbad bisekeig sinap, bakapwapout baggeiguy wasigeis gamag, va̱gan bikakins liva̱nen Kelis bwanabwein, to nikamtel wasigeis ya̱kids. Livan towen nakakokew, silawun to niyousigs nisenags wa̱deil, tage ikadiloka bakapwapout livan towen waseg. \s1 Kalin nuwag yakamiy \p \v 21-22 Bo akayeb bwadads Tikikos neiw, va̱gan bisekeimiy liva̱neig gunakasis waseg, o gunawotet liva̱nen, youda babaw mo bikamtel wasigeis yakamily. Taw towen bwadads bwanabwein, daGuyaws inawotet waseg itakum; livnem yakamey bisekeimiy va̱gan bikimtuweimiy mo bukutawtouns. \p \v 23 Tamads Yowbad son daGuyaws Yeisuw Kelis bisiwyoubumiy, budimayas yakamiy, va̱gan bukusimounids beibwein mo beitaw nuwamiy. \p \v 24 Kalisiy yakamiy nag bukutineilovs daGuyaws Yeisuw Kelis waseg, Yowbad bo bisiwyoubumiy beibwein.