\id PHP - Mundurukú NT -Brazil 2010 (DBL -2013) \h Filipenses \toc1 Filipos ka watwat peaptup \toc2 Aos Filipenses \toc3 Flp \mt1 FILIPOS KA WATWAT PEAPTUP PAULO EMUDUPMUBARARAKTUP \c 1 \p \v 1 Filipos ka watwat, cartadup mubarararag̃ õn eywebeaptum―Jesus kayayũ beaptum. Õn Paulo. Tupmubarararag̃ õn Timóteo eju. Jesus peam kapikpik'ukayũ oceju. Eyju Deus ebekitkiyũ, Jesus Cristo eju mũg̃'i eyju jekukum puye. Cartadup mubarararag̃ õn eywebeaptum, eykukuk'ukayũ beaptum tak, eybuywatwat'ukayũ beaptum tak, eybuywatwat'ukayũ beaptum tak. \p \v 2 — Bay, xipan cuy Filipos ka watwat ejukuk — i õn e'em Deus pe―wuyebay be, Jesus Cristo be dak―wuykukukat pe. — Ixeyũ ag̃uymubabibin cuy eg̃uy — i õn e'em cebe ip. \p \v 3 Õn g̃ebum eykay bima soat em: \p — Bay, ẽn xipat cĩcã, soat em ẽn xipan Filipos ka watwat kug̃ puye — i õn e'em Deus pe. \m \v 4-5 Õn kawẽnwẽn Deus eju eywebeam―soat peam. Õn eyka be bima juk adi obuywatwan cĩcã epesop owebe kawẽn idipat muwẽn ãm. Imẽnpuye ocokcok cĩcã kawẽn ãm Deus eju eywebeam. Koap pima juk adi obuywatwan epesop―õn kawẽn idipan eymukũyjojom pima. Soat em cuk adi obuywatwan epesop owebe kawẽn idipat muwẽn ãm. \v 6 Jesus kay eyetabut pima Deus adi eydaxijojom o'e. G̃asũ dak soat kabia ma eydaxijojom. Waram Jesus Cristo ajẽmap kabia be bit eydaxijojoap jepere. Wetaybit cĩcã iboam. \v 7 Apẽn ixe xipan okug̃ iap co'i ma eyju dak Deus xipan eykug̃. Eyju juk adi obuywatwan epesop “Kawẽn idipat icẽmãn” i õn e'em pima itabut pin'ũmayũ be, “Kawẽn idipat kay eyetabun cuy epesop” i õn e'em pima dak itaybit'ũmayũ be. G̃asũ dak eyju obuywatwat daomũnmũnap'a be ma'g̃u õn. Imẽneju soat em õn g̃ebum eykay. Eykukpin cĩcã dak oxe. \v 8 Apẽn Jesus Cristo xe eykukpin iap co'i oxe dak eykukpin cĩcã. Eykukpin cĩcã oxe Jesus Cristo juk omutaybitbitbin owebe eykukpin am puye. Deus itaybit icẽmãn õn e'em iam. \p \v 9 Õn kawẽnwẽn Deus eju eywebeam big̃ ma xipan eyewekuk am, big̃ ma eyetaybit am tak apẽn Deus e'em wuywebe iam, big̃ ma eyetaybit am tak apẽn xipat Deus xe iam, apẽn xipat g̃u cexe iam tak. \v 10 Deus pe imẽn eymukũyjo buje, soat podi ma xipacap ibapuk je'e eyxe. Iboap acã epejukuk. Imẽnpuye waram Cristo ajẽm puje ikẽrẽat kug̃ g̃u epesop. Soat tag̃ eyisu epesop. Eysũsũn g̃u epe'e Deus kay eyebapuk am. \v 11 Idipat acã epejukuk eyweju, Jesus Cristo ja'õbacaap ũmũm eywebe buye. Ixe a'õbi acã eyju xipacat mujurũg̃rũg̃. Imẽn eyeku buje: \p — Ẽn xipat cĩcã ocexe, ebekitkit cũg̃ ma jekukum puye — i je'e ip Deus pe eyjojo'ukayũ. \p — Ka'ũma ma ejo'iat xipacat — i je'e ip cebe. \p \v 12 Okitpitpiyũ, warẽmtag̃ ma juk adi ip okuk itabut'ũmayũ. Inaka oparara g̃u ma juk adi oce kawẽn idipat muwẽn ãm. Big̃ ma õn imuwẽnuwẽn soat pe. Imẽnpuye warara'acayũ itabucayũ dak big̃ ma imuwẽnuwẽn o'e. Imẽnpuye adeayũ dak oitaybitbitbin kawẽn idipan. G̃asũ õn iboam jeymukũyjo. \v 13 Te'e ma juk ip omuõm daomũnmũnap'a be Cristo eju kapikpik'ukat õn puye. Soat ma juk a'g̃u ip itaybit osodop iboam iecug̃ap tuk'a wiwi'ukayũ. Warara'acayũ dak cuk a'g̃u itaybit osodop iboam ijopka beayũ. \v 14 Obisũsũn g̃u kawẽn idipat muwẽnuwẽn daomũnmũnap'a be ma'g̃u õn. Imẽnpuye ade wuykitpitpiyũ big̃ ma itabut o'e wuykukukat kay. Iparara g̃u o'e ip kawẽn idipat muwẽn ãm. Ibisũsũn g̃u o'e ip Jesus ekawẽn muwẽn ãm. Big̃ ma ip imuwẽnuwẽn o'e. \v 15-18 Pũg̃pũg̃ ixeyũ'in Cristo muwẽnuwẽn itabutkarey ip okay buye; wa'õxik ojuy ip puye dak. Cristo muwẽnuwẽn ip xipacap kayap tomuju g̃u. Warara'acat kay g̃u ip g̃ebum. Jewekay acã ip g̃ebum. Imuwẽnuwẽn ip wa'õbacaap podi ma e ojuy. \p — Cristo muwẽnuwẽn pima, kuka Paulo bodi ma oca'õbacaap kug̃ oce'e — i te'e ma e'em ip. \m Tũybe Paulo ig̃uycũg̃ je'e daomũnmũnap'a be ocawẽg̃ cocom pima iãn o'e ip. Imẽnpit omug̃uycũg̃ pa'ore cebe ip imẽn e'em pima. \p Warara'acayũ bit Cristo muwẽnuwẽn xipacap tomuju. Ixeyũ xe okukpin. Itaybit ip Deus a'õbi õn kawẽn idipat muwẽnuwẽn iam. Õn pit ocokcok soat ip Cristo muwẽnuwẽn puye―xipat'ũmap kayap tomuju ma, xipacap kayap tomuju dak. Big̃ ma je'e ocokcokap tak. \v 19 Jesus Cristo biõg̃buk nuynuy owebe obuywatwan. Eyju dak kawẽnwẽn Deus eju owebeam. Imẽneju wetaybit daomũnmũnap'a bewi omujẽm ip iam. Imẽnpuye ocokcokap i'ũm g̃u. Bodinmaku ocokcokap jeku yobog̃ ma. \v 20 Obikuy jĩjã Cristo bikuyap tag̃ weku am. Weku pin ixe bikuyap tag̃ acã soat em. G̃asũ bit a'g̃u oce wa'õca pin ixe ekawẽn tag̃ weku am soat em. Soat tag̃ i'e pin õn ibuyxim Cristo kuk am wetabẽg̃ pima, we'ũ buje dak. \v 21 Ajo xipat ijodi bima oxe? Cristo acã xipat oxe. We'ũ buje dak soat podi ma xipacap ojukuk ixe xe acã soat em ma og̃uy buye. \v 22 Wetabẽg̃ pima bit kuka wekapik put oce Cristo beam. Wetait pima kuka o'e itabut warara'acayũ Cristo kay wekawẽn co buje. Apẽg̃ap xe'e xipat oxe? Wetabẽg̃ap? Pãm g̃uto we'ũap i xe'e? Wetaybit g̃u oweweju bit. \v 23 Wetaybit g̃u buk apẽg̃ap g̃u paxi xipat iam. We'ũ buje dak xipat ma owebe soat em Cristo xe og̃uy buye. Ixe xe bima soat podi ma idipat kug̃ og̃uy. \v 24 Wetait pima bit xipat kuka o'e eywebeam. Wetait pima eybuywan mabuk kuka õn. \v 25 Wetaybit eyxe og̃uy eybuywat am big̃ ma eyetabut am Jesus kay iam. Õn eyxe bima, big̃ ma eycokcok epe'e kũyjobit am ixe a'õ kay. \v 26 Waram eykay oajẽm puje, eycokcok epe'e okay xipat cĩcã õn eywebeam puye. Eycokcok cĩcã epe'e okay, Jesus Cristo eju mũg̃'i eyju jekukum puye. \v 27 Cristo ekawẽn tag̃ cuy epeku―kawẽn idipat tag̃. Ixe ekawẽn tag̃ eyeku buje, wetaybit oce eyetabut cĩcã pũg̃at kay―Jesus kay iam. Wetaybit oce iboam waram eyjom oajẽm puje, oajẽm'ũm pima dak. Wetaybit oce soat eyju pũg̃ tag̃ ma soat kay jewag̃uyap muwebotbon iam, soat eyju jewebuywatwan kawẽn idipat muwẽn pin cĩcã buye itaybit'ũmayũ be iam tak. Kawẽn idipat co buje acã kuka wuyetabut ajop Jesus kay. \v 28 Eypararam g̃u juy epesop eykay itakomaayũ buxim. Deus ixeyũ bodi ma ya'õbaca. Imẽnpuye eya'õcam cuy epesop soat em. Eyparara'ũm pima bit itaybit je'e ip itabut'ũmayũ Deus ocemuju ipiat'ajojoap kay iam. Ya'õkayayũ bit taxijo iam tak itaybit je'e ip. Deus acã eydaxijojom soat em tũy ãm cexe. \v 29 Deus cuk eynaẽ Cristo be kapikpik'ukayũm. Ixe beam kapikpig̃ eyju ixe kay eyetabut puye. Inaka ixe beam kapikpig̃ pima dak ipiat cuy epesupi'ajo ma Deus a'õbi. \v 30 Kuy bima itabut'ũmayũ juk adi ipiat o'supi'ajojoat owebe, õn Cristo muwẽnuwẽn puye. Kuy eyetaybit iboam. G̃asũ dak ipiatpi'ajojoan ip owebe. Apẽn owebe juk adi ipiat o'supi'ajoat ip iap puxim eywebe dak ipiat supi'ajoat ip eyju Cristo muwẽnuwẽn pima. \c 2 \p \v 1 Eyju eya'õca Cristo eju mũg̃'i eyju jekukum puye. Eycokcok eyju e'em ixe xe eykukpin puye. Deus biõg̃buk nuynuy soat pe eywebe eymukũyjojom. Xipan ma eyju e'em eyewewekug̃. Eyetabotaidabotbot eyewewekay. \v 2 Imẽneju jewag̃uycocom cuy epesop eyeweweju. Ikukpin tak cuy epeyewekuk. Pũg̃ kay dak cuy epesop g̃ebum. Imẽn ma juy õn eyawẽwẽm. Imẽn eyeku buje ocokcok cĩcã oce eykay. \v 3 Jewewekay at g̃u juy epesop g̃ebum―warara'acat kay dak. Warara'acayũ be “Xipat cĩcã eyju” i'e'eap epejokudada g̃u dak cuy. Yobog̃an pin g̃u dak cuy epesop. \p — Warara'acat obodi ma xipat — i dak cuy epe'e'e eywebe ma. \m \v 4 Ajo kuka o'e xipat ocewebeam iap kay at g̃u juy epesop g̃ebum. Ajo kuka o'e xipat warara'acat peam iap kay dak cuy epesop g̃ebum. \p \v 5 Jesus Cristo ekukuap puxim cuy epekuku. \q1 \v 6 Ixe Jesus Cristo soat em Deus co'ian osunuynuynuy. Inaka “Soat em cuy ejo'ian og̃uy. Ipi juan g̃u juy oce,” i'ũmg̃u o'e jebay be. \q1 \v 7 Jekpiwatpin ma bit ixe soat o'suiwat ikug̃ osunuyiat ipi juan am. Warara'acat puywatwat'ukan o'jewexat. Ag̃okatkat puximan o'jewexat. Ipi juan o'jewexat. \q1 \v 8 Ya'õca pin g̃u oekukuku. Soat em Deus a'õ kay kũyjobit osunuynuynuy. Kũyjobit osunuy je'ũ ãm tak. Korosa be ma oe'ũ ikẽrẽat mug̃ẽg̃ẽ'ukat puxim. \q1 \v 9 Imẽneju Deus ixe o'g̃uyu jewekay. O'g̃uyu jag̃uywag̃õm soat kukuk'ukan. Ixe o'jomuy warara'acat podi ma ya'õbacaan. \q1 \v 10 Imẽnpuye soat ma jẽg̃'aecõg̃cõg̃ ip Jesus wap―kabi beacayũ, ipi juacayũ dak, ce'ũ'ũ'ibiyũ dak. Jẽg̃'aecõg̃cõg̃ ip kũyjobit am ya'õ kay. \q1 \v 11 “Jesus Cristo acã ocekukukat” i je'e ip soat pe. Imẽnpuye Deus soat podi ma ya'õbaca iap ibapuk cĩcã je'e soat xe―wuyebayat soat podi ma ya'õbaca iap. \p \v 12-13 Oburereyũ, eykukpin cĩcã oxe. Õn eyxe bima soat em cuk adi kũyjobit epesop wa'õ kay. Wũy õn pima dak cuy wa'õ kay epesop kũyjobin. Deus soat em ja'õbacaap ũmũm wuywebe wuymubikuy am ixe bikuyap tag̃ wuyeku am. Ja'õbacaap ũmũm wuywebe ixe ag̃uy dag̃ wuyag̃uy am. Imẽnpuye ya'õbacaap cuy epejoojuy cexewi ixe be eydaxijojoap epere am. Kũyjobin cuy epesop ya'õ kay. Eypararam cuy epesop “Ap” i'e am cebe. \p \v 14 Mãmãmãm g̃u juy epesop Deus kay. Jewa'õxikxig̃ g̃u dak cuy epesop. \v 15 Ikẽrẽat mug̃ẽg̃ẽ'ukayũ parakpe eyju nuynuy―warẽmtag̃ ma jekuku'ukayũ parakpe―Deus a'õmpubutbun'ukayũ parakpe. Eyju bit Deus ebekitkit. Ikẽrẽat kug̃ g̃u eyju. Imẽnpuye Deus ebekitkit ekukuap puxim cuy epekuku. Soat etabutpe cedag̃ cuy epekuku ixeyũ be eymuymuyap puxim. Kasopta tabapuk cĩcã kabiok pima. Imẽnpuxim eyju dak Jesus Cristo bikuyap tag̃ jekukum pima, cũg̃ ma eyju jekukumap ibapuk cĩcã je'e itabut'ũmayũ xe. \v 16 Wuymutaicinap ekawẽn cuy epeg̃uwẽnuwẽn ixeyũ be. Cedag̃ eyju jekukum pima, ocokcok cĩcã oce eykay waram Cristo ajẽmap kabia be. Wetaybit tak oce te'e g̃u juk adi õn og̃uy eymutaybitbitbin iam. \p \v 17 G̃axĩn ma aco'i itabut'ũmayũ oaoka. Odoymukereren ip. Deus pit icokcok je'e we'ũap kay apẽn kuyjeayũ wũnca o'g̃ũmg̃ũm cebe iap kay icokcok osunuy iap puxim. We'ũ buje õn tak ocokcok oce. \p — Õn tak ocokcok oce — i õn waram e'em eywebe. \m \v 18 We'ũ buje eyju dak eycokcog̃ cuy epesop we'ũ ma'g̃u. Eyag̃uy'ũm g̃u juy epesop we'ũap kay. Eycokcog̃ tak cuy epe'e we'ũ buje. \p \v 19 Wuykukukat Jesus ibikuy bima, Timóteo og̃uju eykay. Ixe muju ojuy õn ixe be eyawẽg̃ tojot am okay. Eyawẽg̃ tobuxik puje, ocokcok oce. \v 20 Ixe Timóteo acã obuxim soat em ma g̃ebum eykay. Eykukpin cĩcã ocexe. \v 21 Soat warara'acayũ bit g̃ebum Jesus Cristo kay g̃u―jewekay acã. Ibu'u ip jekapik am Jesus Cristo beam. Jewebeam acã ip kapikpig̃. \v 22 Ixe Timóteo bit soat em ja'õ dag̃ e'em. Xipat cĩcã ixe. Jebay eju kapikpik'ukat puxim oweju ixe juk adi o'jekapikpikpik kawẽn idipat muwẽnuwẽn. Eyju dak kuy eyetaybit iboam. \v 23 G̃axĩn ma õn ixe muju ojuy eykayy. Wetaybit apẽn je'e ip owebe iam pima, ixe og̃uju eyka. \v 24 Wetabut wuykukukat kay. G̃axĩn ma aco'i ixe omuju eykay. \p \v 25 Wuykitpit Epafrodito muypit ojuy dak õn eykay. Ixe juk epeg̃udot kuy okay obuywatwat'ukan. Oweju juk adi o'jekapikpikpik kawẽn idipat muwẽnuwẽn. Oburem cuk adi osunuy. \v 26 Ixe eyjo pin cĩcã. Yag̃uybabi'ũm o'e iwãtaxipi opop iap awẽg̃ epejojojo buye. \v 27 Iwãtaxipi jĩjã osunuy. Oe'ũ pin. Deus pit itabotaidabotbot osunuy cekay. Okay dak itabotaidabotbot ma osunuy. Ce'ũ buje bit kuka adi og̃uycũg̃ cĩcã oce. \v 28 Imẽnpuye ixe muypit pin cĩcã õn eykay waram eywebe ijo am eycokcok ey'e am. Og̃uycũg̃ap tak kuka o'jepa'ũm ma. \v 29 Eycokcog̃ cuy ixe epeg̃uõm eyduk'a be wuykitpit muõmap puxim, pũg̃ ma wuykukukat puye. Ibuyxim cuy epejukuk. \v 30 Ixe Epafrodito iparara g̃u osunuy je'ũ ãm. Eywebe obuywat pa'ore bima ixe juk adi obuywatwan osunuy. Ce'ũ g̃ũg̃ũn cĩcã osodop Cristo beam kapikpig̃ oweju buye. \c 3 \p \v 1 Obureyũ, bũrũdupaku o'e tupmubararak am eywebeaptum. Wuykukukat cuy jeymucokcog̃. Obu'u g̃u waram apẽn kuy bima otupmubararakiatup peap ekawẽn muwẽn ãm eywebe eyag̃uyba'ũmap puxim. Owebe eyawẽap tag̃ eyeku buje, soat em ma xipat je'e eywebeam. \v 2 Eyday'em'um cuy epesop ikẽrẽat mujurũg̃rũg̃'ukayũ be eymug̃uykukuap puxim―akurice buximayũ be― “Epedaypu'ag̃obixeedakacat cuy” i'e'e'ukayũ be. \p \v 3 — Oceju acã Deus ebekitkit ocedaypu'ag̃obixeedakatkat puye — i napa ma e'em ixeyũ ma. \m Wuyju bit icẽmãn Deus ebekitkit. Soat em wuyju g̃ebum cekay ixe biõg̃buk pe wuymutaybitbinap tag̃. Wuyju ma wuycokcok cĩcã Jesus Cristo ag̃uy dag̃ wuyju jewag̃uyg̃uy buye. Kacũg̃kadiwi jewewuywuy bima bit wuymucũg̃ pa'ore Deus xe. Wuyetaybit cĩcã iboam. \v 4 Te'e ma wuyetabut put kacũg̃kadiwi jewewuywuy bima, cũg̃ ma acesop Deus xe iap kay. Adeayũ ma te'e ma e'em: \p — Wuymucũg̃ put Deus xe kacũg̃kadiwi jewewuywuy bima — i. \m Õn tak i'e but imẽn owebe, bekin pin ma kacũg̃kadiwi oisu buye. \v 5 Oito kabia bima wuybabim ma odaypu'ag̃obixeedakacat ip “Deus ebekit teku” iap mubapuk am soat pe. Judeu dak õn, Israel naxeg̃ebit puye. Benjamim diwat tak õn. Hebreu a'õm kawẽnwẽn'uk tak og̃uy bekin pima. Judeuyũ awẽwẽap ekawẽn tag̃ cĩcã dak cuk adi ojekukuku Fariseu adi õn g̃ebuje. \v 6 Judeuyũ awẽwẽap ekawẽn tag̃ cĩcã juk adi ojekukuku―soat ekawẽn tag̃ ma. Iboap ekawẽn og̃upubutbun g̃u―pũg̃ em tak ka'ũma. Tũybe cũg̃ ma õn Deus xe Judeuyũ awẽwẽap tag̃ jekukum puye iãn cuk adi oce. Jesus kay itabucayũ be juk adi ipiat osupi'ajojoat, Judeuyũ awẽwẽap ekawẽn tag̃ g̃u ip jekukum puye. Tũybe xipat g̃u ip iãn cuk adi oce. \v 7 G̃asũ bit Cristo ikukpin cĩcã oxe o'e. Imẽnpuye ajo kuy bima juk adi xipat oxe iap xipat g̃u oxe o'e g̃asũ bit. \v 8 G̃asũ bit wara'at ma otobuxik. Oceweũm Jesus Cristo be. Okukukan o'e. Ixe a'õ dag̃ weku pin cĩcã oce. Soat podi ma xipacap kug̃ õn ixe obure buye. Wara'at pit kaokokap co'i o'e oxe. Soat ma ocepere ixe a'õ dag̃ weku am. Ka'ũma kug̃ tak weku but ma. \v 9 Cristo eju õn mũg̃'i. Kuy bima tũybe õn cũg̃ ma Deus xe wuyawẽwẽap ekawẽn tag̃ jekukum puye iãn cuk adi oce. G̃asũ bit wetaybit oce cũg̃ ma õn cexe Cristo kay wetabut puye iam. \p — Ẽn cũg̃ ma oxe okpot kay etabut puye — i'e'em Deus owebe. \m \v 10 Obikuy jĩjã soat em weku am Cristo a'õ dag̃ acã. Ixe ya'õbaca jĩjã, waram g̃uto o'jetait je'ũap tomukadi buye. Obikuy jĩjã ig̃o a'õbacaap kuk am. Obu'u g̃u õn tak ipiat'ajo am apẽn ixe juk adi o'supi'ajojo iap puxim. Ixe oe'ũ jebay a'õ kay kũyjobit puye. Õn tak cebuxim ya'õ kay we'ũ ma'g̃u. \v 11 Õn tak Deus waram omu'ada we'ũap tomukadi. Soat em ma wetabẽg̃ og̃uy ixe xe. Iboap wiwim cĩcã õn. \p \v 12 — Soat em ma õn pit ixe a'õ kay kũyjobit — i'ũmg̃u õn pit e'em warara'acat pe. — Ikẽẽat kug̃ g̃u õn pit―pũg̃ em tak ka'ũma — i'ũmg̃u dak õn pit e'em. \m Imẽnpit Cristo kuy juk omuwedayo jewekay. Imẽnpuye kũyjobit pin cĩcã õn soat em ya'õ kay. \v 13 Obureyũ, “Soat em ma õn pit ixe a'õ dag̃ jekukum, ixe ebekit puye” i'ũmg̃u õn pit e'em eywebe. G̃ebum g̃u õn pit e'em kuyap kay ikẽrẽat kukukap kay. Wag̃uyba'ũm õn pit iboap kay. G̃ebuje bit idipat ojukuk. Idipat kukap kay acã õn g̃ebum. Imẽnpuye soan ma õn e'em soat em weku am ixe bikuyap tag̃. \v 14 Jedaudau'ukat cũg̃ ma jedaudaum tupteibog̃atup pu am―jadag̃aptup pu am. Ixe-buxim õn tak soan ma e'em Deus emumuũm pu am. Deus kuy juk onaẽ soat em jexe onuy am, Jesus Cristo kay wetabut puye. \p — Soat em cuy eg̃uy oxe kabi be — i mo adi a'g̃u o'e owebe. \p \v 15 Kuy wuyetaybit Cristo bikuyap tag̃ wuyeku am. Imẽnpuye juy soat em ixe bikuyap tag̃ ajeku! Pũg̃pũg̃ ey'in ibu'u bima bit, Deus cuy ixe g̃utaybin xipat cĩcã ewebe wa'õ dag̃ eku am iam. \v 16 Ixe a'õ dag̃ cuy ajeku! Apẽn kuy bima ya'õ dag̃ ajekukuku iap co'i ma juy ajeku g̃asũ dak. \v 17 Obureyũ, kuy bima cũg̃ ma juk adi ojekukuku eyetabutpe. G̃asũ bit eyju dak wekukuap puxim cuy epeku. Ag̃ cuy epesop obuxim jekuku'ukayũ kay ixeyũ ekukuap puxim eyeku am. \v 18 Cristo korosa be oe'ũ iap kay'ũm cĩcã adeayũ. Kuy soat em iboap o'guwẽnuwẽn eywebe. G̃asũ dak iboap muwẽn õn eywebe wetadidim. \v 19 Wuyju ma soat em g̃ebum Deus kay. Ixeyũ bit soat em g̃ebum apẽn ace'e iap kay acã. Soat em ip g̃ebum jecokcokap kay acã. Isũsũn kuka a'g̃u o'e ip warẽmtag̃ jekukuap kay. Inaka isũsũn g̃u ip. Xipat'ũmat mug̃ẽg̃ẽm ip warara'acayũ etabun ma. Jeweweju bit ip xipat. G̃ebum g̃u ip kabi kay. Soat em g̃ebum ip ijodiap kay acã. Imẽneju wũy ma jeedop ip Deus wi je'ũ buje. Soat em ipiat supi'ajojo ixeyũ ma. \v 20 Wuyju bit kabi watwan acesop. Wuydaxijojo'ukat kabi kadiwi jeekop―wuykukukat Jesus Cristo. Waram jajẽm ijodi. Ixe ajẽmap wiwim cĩcã wuyju. \v 21 Ixe Jesus Cristo warara'acat a'õbacaap g̃u'ũm ixe soat podi ma ya'õbaca buye. Soat ip jeedop kũyjobin ixe a'õ kay. Ixe ja'õbacaan wuyjebit g̃uwexat. Ijodi bima wuybaca g̃u wuyju e'em. Ixe bit wuyjebit g̃uwexat jejebit co'ian idipan. Imẽneju waram ace'ũ g̃u g̃ebuje bit. \c 4 \p \v 1 Okitpitpiyũ, eykukpin cĩcã oxe. Og̃uykit eykay. Omucokcog̃ cĩcã eyju. Xipat eyju oxe. Imẽneju eybu'um g̃u juy epesop wuykukukat bikuyap tag̃ eyeku am, okitpitpiyũ. \p \v 2 Evódia, jemukũyjo õn g̃asũ. Síntique, ẽn tak jemukũyjo õn. Tũ'ũ'ũyũ, eyju ikibiyũ, xepxem ma wuykukukat kay eyetabut puye. Imẽnpuye eyetakomãm g̃u juy epesop eyewewekay. Eyetakomaap cuy epeyepere. \v 3 Ẽn pit, obure, ixeyũ aoyũ juy eg̃udin―xepxepayũ. Xipan cĩcã kapikpik'uk eg̃uy oweju, obure. Ixeyũ aoyũ dak cuk adi obuywatwan oekuku ip õn soat kaka dag̃ kawẽn idipat muwẽnuwẽn pima. Clemente dak cuk adi o'jekapikpik oweju. Warara'acayũ dak cuk adi o'jekapikpik oweju. Iboyũ butet ibararak opop Deus pubutup pe―obuywatwat'ukayũ butet. Ibararak opop abuyũ soat em itait jeedop ip Deus xe iaptup pe. \p \v 4 Wuykukukat kuy wuymuwedayo jewekay. Imẽnpuye eycokcog̃ cuy epesop. \p — Soat em cuy eycokcog̃ epesop — i waram õn e'em eywebe. \p \v 5 G̃axĩn ma xeku omuyku wuykukukat! Imẽnpuye soat cuy xipan epejukuk ijodiayũ. \v 6 Ka'ũma kay ma juy epeyag̃uyg̃ebu. Soat pit cuy epeg̃uwẽnuwẽn Deus pe. Ajo ka'ũmg̃u eyxe iat cuy epejoojuyjuy cexewi. Iojuy buje, ajo Deus kuy juk o'g̃ũmg̃ũm eywebe iap kay juy g̃ebum epesop. \v 7 Wuyetaybit g̃u apẽn Deus wuyag̃uymubabibin iam. Inaka ixe itaybit cĩcã wuyag̃uymubabin am. Jesus Cristo eju mũg̃'i bima, ixe wuyag̃uymubabibin jeenuy. Imẽnpuye warara'acat a'õ kay g̃u ace'e―ixe a'õ kay acã. Warara'acat kay g̃u dak acesop g̃ebum―ixe kay acã. \p \v 8 Oburereyũ, g̃asũ mabuk õn jeyawẽ. Soat em ma juy epesop g̃ebum ajo xipat iap kay, ajo ibuyxi iap kay dak, ajo icẽmat iap kay dak, ajo warẽmtag̃ g̃u iap kay dak, ajo cedag̃ iap kay dak, ajo iisu iap kay dak, ajo Deus xe ikukpin iap kay dak, ajo inapa g̃u iap kay dak. Iboap kay juy epesop g̃ebum soat em. \v 9 Apẽn cuk adi õn eymutaybitbitbin iap tag̃ cuy epekuku, apẽn cuk adi õn eymukũyjojojo iap tag̃ tak. Wekukuap puxim cuy epekuku. Wekawẽn puxim tak cuy epeyekawẽnwẽn. Obuxim eyju jekukum pima, Deus soat em eybuywatwan jeenuy. Ixe ma wuyag̃uymubabibin'ukat. \p \v 10 Ocokcokap yobog̃ cĩcã wuykukukat eju mũg̃'i õn puye. Ade kaxi kap puje waram g̃uto iba'ore g̃u o'e eywebe obuywat am oceju g̃ebum cĩcã ekay iap mubapuk am owebe. \p — Kuy juk adi eybu'u epesop xipan oiuk am i'ũmg̃u õn pit e'em eywebe. \m Imẽnpit iba'ore osunuy eywebe obuywat am, ẽn ekukpin cĩcã ocexe iap mabapuk am owebe. \v 11 Imẽn õn e'em eywebe. Inaka: \p — Eyju juk opere — i'ũmg̃u õn pit e'em eywebe. \m Kuy wetaybit oce ocokcok am ajo-kug̃ õn iap kay. \v 12 Kuy juk adi ojeku yopĩt ma ikug̃. Ade dak ikug̃ kuy juk adi ojeku. Ocokcok ma õn e'em obeg̃beg̃ pima, ore bima dak; odadaybot pima, soat-kug̃ pima dak. Warara'acayũ be iba'ore jewemucokcok am soat tag̃. Õn pit cuk wetaybit oce jewemucokcok am soat em. Soat kaka dag̃ ma ojekukuku ocokcok. \v 13 Soat em Cristo ja'õbacaap ũmũm owebe. Imẽnpuye ixe a'õbacaap kug̃ õn xipacat jebapukpug̃ owebe bima, xipat'ũmat ebapuk puje dak. \p \v 14 Filipos ka watwat, eyju ma juk adi obuywatwan epesop õn ipiatpi'ajojom pima. Iboap xipat cĩcã osodop. \v 15 Macedônia eipi bewi ojẽm puje, eyju acã juk adi obuywatwan epesop. Obuywatwan cuk adi epesop koapat kabia õn kawẽn idipat muwẽnuwẽn pima. Eyju ma juk adi eyemumuũm epeg̃udot okay. Eyju ma juk adi g̃ebum epesop okay õn ade ikug̃ pima, yopĩt ma ikug̃ pima dak. Warara'acayũ bit g̃ebum g̃u osodop ip okay Jesus kay itabucayũ. \v 16 Pũg̃ em g̃u juk adi eyemumuũm epeg̃udodot okay õn Tesalônica ka be bima, yopĩt ma ikug̃ pima. \v 17 Waram paxi ip je'g̃ũm owebe iap wiwim g̃u cuk og̃uy. Deus xipacat je'g̃ũm eywebe eydacup g̃u epesop okug̃ iapteim. \v 18 Kuy Epafrodito eyemumuũm o'tojot okay. Soat ma o'tojot. Cartadup mubarararag̃ õn eywebeaptum―kuy soat ojat eyemumudodot iaptum―eyju xipan cĩcã okug̃ iaptum. O'e jĩjã ma kuy. Kuy õn ade ikug̃. Kuyjeayũ be wũnca mupik puje, Deus icokcok osunuy cekay ip. Te'oku osunuy cekay. O'g̃upik ip iap xipat osodop cexe. Imẽnpuxim ma okay eyemumudodot tak te'okuat puxim okay. Deus tak icokcok eyemumudodot cocom pima, eydacup g̃u epeg̃ũm owebe buye. \v 19 Wetabut cĩcã ixe kay―Deus kay. Soat kug̃ ma Deus―idipat kug̃. Soat je'g̃ũm eywebe dak, eyju Jesus Cristo a'õ dag̃ jekukum puye. Tacup g̃u Deus. Imũmũm pin cĩcã cexe wuywebe. Ajo ka'ũmg̃u eyxe iat je'g̃ũm eywebe. Soat je'g̃ũm eywebe. \v 20 Ixe Deus wuyetayat. Soat kabia ma: \p — Soat podi ma ẽn a'õbuyxi — i juy acece cebe. \m Imẽn cuy acece cebe soat em ma. Imẽn cuy je'e'e. \p \v 21 Oceju kato mujujum cebe ip soat pe―Deus ebekitkit pe―Jesus Cristo kayayũ be. Wuykitpitpiyũ dak kato mujujum eywebe―ocexeayũ―ijoceayũ. \v 22 Soat Deus ebekitkit kato mujujum eywebe. Wuyeipi kukat peam kapikpik'ukayũ dak kato mujujum eywebe. \p \v 23 — Soat cuy ip xipan ejukuk Filipos ka watwat — i õn e'em wuykukukat Jesus Cristo be. \p Bũrũdupku otupmuju eywebe. Kuy cartadup mubararakapi ocepere.