\id JHN - MYKuniT
\ide UTF-8
\h YOHANA
\toc1 Kilɛ Jozaama pe pu wa wu Ja Yesu Kirisa kaa yu ge, Yohana wo nigama
\toc2 Yohana
\toc3 Yoh.
\mt1 Yohana
\mt2 Kilɛ Jozaama pe pu wa wu Ja Yesu Kirisa kaa yu ge, Yohana wo nigama
\is1 Jɔgɔ wu ɲɛ Yohana wɛ?
\ip Yohana bɛ wu bye Yesu wo tudunmɔɔ kɛ ni shuun wu ni. Zebede ni Salomɛ yɛ wo ja wu bye wii. Wu ceborona wu bye Yakuba. Yawutu wu bye wii, fyashaa di ɲɛ wu labye. Kalaapiire taanri wemu fanha kʼa bi ɲɛhɛ Yesu yíri xuuni ge, Yohana bɛ wu bye pee ni. Tuun wemu ni pʼa Yesu kori tige ki na ge, wee Yohana we ninumɔ keŋɛ ni wʼa wu nu wu kaa le (Yohana 19:27).
\ip Yohana ya ta sɔɔ na wuyɛ mɛgɛ yiri bada we Kitabu we ni wɛ. Ga na wuyɛ pyi na le li kalaapire lemu kaa li bi dan Yesu ni ge (Yohana 13:23; 19:26; 20:2; 21:20).
\is1 We Jozaama Kitabu we kakana ɲuŋɔ
\ip Yohana Egilizi wʼa wee na wee wʼa we Kitabu we ka na wu yaha Efese kulo li ni. Wʼa Yesu kaa yu wèe mu na wu bi se tɔɔɲii niɲɛhɛŋɛɛ ni Zheruzalɛmu ni kaleŋɛɛ ni.
\ip Yohana ya li shɛ na Yesu wu ɲɛ To Kilɛ wo Ja nigin pe we, wemu Kilɛ ya tun na pa koŋɔ puga funŋɔ ni ge. Yesu ya yi yu tɔɔɲii niɲɛhɛŋɛɛ ni we Kitabu we ni na Kilɛ wu ɲɛ wee To. Wʼa Yesu shɛɛ wèe na na wee wu ɲɛ koo le, lee lemu lʼa se ɲìi sicuumɔ pu ni ge.
\is1 Jozaama Kitabu wu kafila ɲugbɔyɔ
\ip Yohana ya li shɛ na Yesu ya yu wu wo nɔɔrɔ wu wo tuun wu keree na: Tuun wu sanha nɔ wɛ (Yohana 1-12); tuun wʼa nɔ (Yohana 13-21).
\imi \bd Yohana 1\bd* Yohana Batizelipye wo sɛɛri keree ni Yesu kalaapiire nizhiilee pee.
\imi \bd Yohana 2—12\bd* Yesu ya wu sefɛɛrɛ ti shɛ wu labye wu ni sipyiire ti niŋɛ ni ni ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhaŋaa gbarashuun ni.
\imi \bd Yohana 13—17\bd* Yesu ya wu taanɲɛɛgɛ ki shɛ wu kalaapiire ti shizhaa na.
\imi \bd Yohana 18—21\bd* Yesu na xu, na ɲɛ.
\c 1
\s1 Jomɔ pe pu ɲɛ kpɛɛngɛ n i ɲìi sicuumɔ ge
\p
\v 1 Fo taashiinɛ li ni, na ta koŋɔ sanha yàa wɛ, wemu wʼa yiri Jomɔ ge, wee ya bye na xɔ. Pee Jomɔ pu ni Kilɛ wu bye shiizhan, pee Jomɔ pu ɲɛ Kilɛ. 
\v 2 Fo taashiinɛ ni pee Jomɔ pe ni Kilɛ wu bye shiizhan. 
\v 3 Pee gbɔɔrɔ ni Kilɛ ya yaŋmuyɔ yi bɛɛri yàa. Yaaga yaaga kʼa yàa ge, kee ka shishiin ya yàa pee kadugo na wɛ. 
\v 4 Pee ni ɲìi sicuumɔ ya daa. Pee ɲìi sicuumɔ pu bi kpɛɛngɛ yeege sipyii pu mu. 
\v 5 Kee kpɛɛngɛ kʼa ɲí nibiige ki ni sipyii pu mu, ga nibiige ki sipyii pʼi ya ta sɔɔ ki na wɛ.
\p
\v 6 A Kilɛ di ná wa tun, wee mɛgɛ ki bye na Yohana. 
\v 7 Wee ya pa bye sɛɛri na kpɛɛngɛ ki kaa yu sipyii pu mu, kɔnhɔ pu bɛɛri di dà kee kpɛɛngɛ ki na, wee baraga ni. 
\v 8 Weeyɛ pyaa bi ta pye kpɛɛngɛ ki wɛ, ga wu kapana ɲuŋɔ kʼa pye na kpɛɛngɛ ki kaa yu sipyii pu mu, 
\v 9 Pee jomɔ pʼa bye kpɛɛngɛ can can wogo. Pee ya pa koŋɔ na, na ba ganha na kpɛɛngɛ yeege sipyii pu bɛɛri mu. 
\v 10 Pee bye koŋɔ na, pee shiin gbɔɔrɔ ni koŋɔ ya yàa. Ga koŋɔ sipyii di ya ta sɔɔ pee na wɛ. 
\v 11 Pʼa tigi puyɛ pyaa fiige shɛɛn mu, ga pee di ya ta sɔɔ pu na wɛ. 
\v 12 Ga lee bɛ na, shɛɛn nigin nigin ya sɔɔ pu na, na dà pu na; a Jomɔ pʼi fanha kan pee mu na pu pye Kilɛ nagoo. 
\v 13 Pee ya ta se sipyii segana na wɛ, pʼi ya se sipyii wo daan na mu funŋɔ ni wɛ, pʼi ya se ná bɛ wo ɲidaan funŋɔ ni wɛ. Ga Kilɛ yɛ pyaa wo ɲidaan funŋɔ ni pʼa pye wu nagoo.
\s1 Jomɔ pʼa ɲɛri sipya
\p
\v 14 Ayiwa, pee jomɔ pe, pʼa ɲɛri sipya, na ba diin wèe niŋɛ ni, a wèe di pu nɔɔrɔ wu wii, Ja nigin pe wu wʼa foro Kilɛ ni ge, na wu ta wee wo. Wee wʼa sii fɛrɛmɛ ni can wu Kafɔɔ.
\p
\v 15 Wee kaa Yohana bi yu, na mujuu waa na sipyiire ti pyi: «Ná wemu kaa nɛ jo, jo wʼa ma nɛ kadugo ge, wee bye nɛ ɲaha na; bani yani nɛ wu se ge, wee bye na xɔ. Wee wu ɲɛ we.» 
\v 16 Wèe bɛɛri ya wù tahaa ta wu fɛrɛmɛ nigbɔ pu ni, na duba bɛ ta na fara duba na. 
\v 17 Kilɛ tudunmɔɔ Musa baraga ni Kilɛ ya wu saliya ɲɔmɛhɛɛ ki kan wèe mu. Ga Yesu Kirisa baraga ni wèe ya fɛrɛmɛ ni can cɛ. 
\v 18 Sipya wa shishiin sanha Kilɛ ɲa bada wɛ. Ja nigin pe wu wu ɲɛ Kilɛ, na ɲɛ ni wu To Kilɛ ni shiizhan ge, wee wʼa wèe pye wèe ya To Kilɛ wu cɛ.
\s1 Yohana Batizelipye wo Kilɛ jomɔ yɛrɛ
\r (Macoo 3:1-12; Marika 1:1-8; Luka 3:1-18)
\p
\v 19 Pe pʼa pye Yohana Batizelipye wo Kilɛ jomɔ pe, tuun wemu ni Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa pa \w saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ\w* ni Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kapyebyii pu tun wu mu ge. Tudunmɔɔ pʼa yìri Zheruzalɛmu ni na pa wu yíri na ba wu yege na: «Jɔgɔ mu di ɲɛ wɛ?» 
\v 20 Yohana ya ta li pye ŋmɔhɔrɔ kaa wɛ, na yi tii jo pu mu na: «Nɛ ɲɛ Shɔvɔɔ wu wɛ.» 
\v 21 A pʼi wu yege na: «Wee tuun wu ni mu di ɲɛ jɔgɔ wɛ? Kilɛ tudunmɔɔ \w Eli\w* gɛ?» A wu jo: «Nɛ ɲɛ Eli wɛ.» A pʼi wu pye sanha na: «Pʼa Kilɛ tudunmɔ wemu kaa jo ge, mu wu wa gɛ?» A wu jo: «Ahayi.» 
\v 22 Wee tuun wu ni a pʼi jo: «Mu dʼa sii jɔgɔ wɛ? Ya jo wù mu gɛ, kɔnhɔ wù bɛ di shɛ yee jo wù tunvɛɛ pu mu. Jɔgɔ yɛ pyaa mu dʼa sii wɛ?» 
\v 23 A Yohana di pu ɲɔ shɔ ni Kilɛ tudunmɔɔ \w Ezayi\w* wo jomɔ pa ni na:
\b
\q1 «Sipya wa wʼa mujuu waa sipoŋɔ ki ni na:
\q2 ‹Yi Kafɔɔ wu koo li tii!›\f * \fr 1:23 \fr*\ft Ezayi 40:30\ft*\f*
\m Nɛ wu ɲɛ wee sipya we.»
\p
\v 24 Piimu pʼa bi tun Yohana mu ge, \w Farizhɛɛn\w* pii bye pee ni. 
\v 25 A pee di wu yege sanha na: «Mu bye mu di ɲɛ Shɔvɔɔ wu wɛ, mu di ɲɛ Eli wɛ, Kilɛ tudunmɔ wemu kaa pʼa jo ge, mu di ɲɛ wee bɛ wɛ, wee tuun wu ni ɲaha na mu di batizeli pyi wɛ?» 
\v 26 A Yohana di pu ɲɔ shɔ na: «Nɛ wi ge, nɛ sipyii batizeni lɔhɔ yɛ ni, ga sipya watii wa wà yee niŋɛ ni na xɔ, yee di ya wee cɛ wɛ. 
\v 27 Wee wʼa ma nɛ kadugo, nɛ yaa ni wu tanhaya mɛɛrɛ bɛ zanha ni wɛ.» 
\v 28 Kii keree kii ya pye kulo lemu ni ge, lee mɛgɛ ɲɛ Bɛtani. Lee wa Zhurudɛn Gba wu Kilɛ-nɔhɔ ki na. Wee xuu wu ni Yohana bi sipyii pu batizeni.
\s1 Kilɛ wo Dubyapige ki ɲɛ Yesu
\p
\v 29 Kee caŋa ki ɲimuguro ti na, a Yohana di Yesu ɲa wu na ma wu mu, na jo: «Kilɛ wo \w Dubyapige\w* ke ki da ba koŋɔ ki jurumu wu lɔ laha wà ge, kee ki wa mɛ. 
\v 30 Ná wemu kaa nɛ jo yee mu ge, jo: ‹We wʼa ma nɛ kadugo ge, wee bye wà fo taashiinɛ li ni. Wʼa pye wà na ta nɛ sanha se wɛ.› Wee wu ɲɛ we. 
\v 31 Nɛ kunni bi sanha wu cɛ wɛ, ga nɛ pa sipyii pu batizeni lɔhɔ ni, kɔnhɔ di wu shɛ \w Izirayɛli\w* sipyii pu na.»
\p
\v 32 Yohana ya Yesu kaa jo sipyii pu mu na: «Nɛ \w Kilɛ Munaa\w* ɲa lʼa tigi na yìri fugba we ni, na ba diin wu na ba \w gbegbe shazhira\w* ɲɛ wɛ. 
\v 33 Nɛyɛ pyaa bi ta wu cɛ wɛ, ga Kilɛ wemu wʼa nɛ tun na nɛ wʼa sipyii pu batizeni lɔhɔ ki ni ge, wee ya jo na: ‹Ma ba Kilɛ Munaa ɲa lʼa tigi na pa diin ná wemu na, wee wʼa da ba \w batizeli\w* wu pyi Fɛfɛɛrɛ Munaa ni.› 
\v 34 A nɛ shiin di li ɲa mu, na bye li sɛɛri, na pee jomɔ pe yu na Kilɛ Ja wu ɲɛ wee ná we.»
\s1 Yesu kalaapiire nizhiilee
\p
\v 35 Kee caŋa ki ɲimuguro ti na, Yohana ni wu kalaapiire shuun wa bi yere wà sanha. 
\v 36 A wu Yesu ɲa wu na doroo, na ganha na wu wii, na ba jo: «Kilɛ wo \w Dubyapige\w* ki ke!» 
\v 37 Ba Yohana wo kalaapiire shuun wʼa wee kafila wu logo wɛ, na daha Yesu fɛni. 
\v 38 A Yesu di ŋmahana ɲɛri, na pee ta pʼa taha wu fɛni, na pee yege na: «Ɲaha yee di zhaa wɛ?» A pee di wu pye: «Rabi, (Lee kɔri ɲɛ ‹Karamɔgɔgbɔ›.) mii mu dʼa tigi wɛ?» 
\v 39 A wu pu ɲɔ shɔ na: «Yi pa ki wii.» A pʼi binnɛ kari ni wu ni, na shɛ wu tatigiŋɛ ki ɲa. Lee bi caŋa ki ta kʼa tigi na nɔ lɛɛrɛɛ kɛ ni gbaara wu na (16h00), a pʼi caŋa ki saŋa xɔ wà.
\p
\v 40 Kalaapiire shuun wemu wʼa Yohana kafila wu logo na daha Yesu fɛni ge, wa mɛgɛ bye Andire, wee ɲɛ Simɔ Pyɛɛri cuun. 
\v 41 A Andire di fɛnhɛ shɛ wu ɲahafɔɔ Simɔ yíri na shɛ wu pye: «Wèe ya Kirisa wu ɲa,» (lee kɔri ɲɛ «Kilɛ ya wemu shɔɔnri lɔ ge.») 
\v 42 Lee kadugo na a Andire di gari ni Simɔ ni Yesu yíri. A Yesu di Simɔ wii na wu pye: «Yohana ja Simɔ wu ɲɛ mu. Mɛgɛ katii ki da le nimɛ mu na, kee ɲɛ Sefasi.» (Kee kɔri ɲɛ «Faakagereŋɛ.»)
\s1 Yesu ya Filipe ni Nataɲɛli yiri; a pʼi daha wu fɛni
\p
\v 43 Kee caŋa ki ɲimuguro ti na, a Yesu di jo na wee da zhɛ Galile fiige ki ni. A wu nigariwo di jíri Filipe na na wu pye: «Taha na fɛni.» 
\v 44 Filipe bi bye Bɛtisayida kulo li shɛn wa, lee kulo le ninunɔ shɛɛn pu bye Andire ni Pyɛɛri bɛ. 
\v 45 Lee kadugo na a Filipe di ba Nataɲɛli ɲa na wu pye: «Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya sipya wemu kaa jo Kilɛ wo saliya Kitabu wu ni, a Kilɛ tudunmɔɔ pusamaa bɛ di wu kaa jo pu wo Kitabuu pu ni ge, wèe ya wee ɲa. Wee ɲɛ Yusufu ja Yesu na yìri Nazarɛti kulo li ni.» 
\v 46 A Nataɲɛli di wu pye: «Dii yasaaŋa di da já voro Nazarɛti ni wɛ?» A Filipe di wu ɲɔ shɔ na: «Pa wu wii.» 
\v 47 Ba Yesu ya Nataɲɛli nibawo ɲa tuun wemu ni wɛ, na jo: «Izirayɛli see sipya wa we, naŋmahara ɲɛ wemu zɔ ni wɛ.» 
\v 48 A Nataɲɛli di wu yege na: «Mii mu dʼa nɛ ta cɛ wɛ?» A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Nɛ ɲii bye mu ni na mu yaha nitoodige ki tàan, na ta Filipe sanha mu yiri wɛ.» 
\v 49 A Nataɲɛli di gaala, na jo: «Wù Karamɔgɔ, Kilɛ Ja mu ya sii, Izirayɛli wo saan we!» 
\v 50 A Yesu di wu pye: «Nɛ mu pye jo nɛ ɲii bye mu ni na mu yaha nitoodige ki tàan ge, lee yɛ lʼa mu pye mu ya dà nɛ na ya? Ma na ba kagbɔhɔɔ kii bɛ ɲa kiimu kʼa ye le na ge!» 
\v 51 A wu jo sanha na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu jo yi na ba fugba wu ɲɔ ɲa kʼa mugi, na Kilɛ wo mɛlɛkɛɛ pii ɲaa pu na duri na diri \w Sipya Ja\w* wu na.»
\c 2
\s1 Cekaanra te tʼa pye Kana kulo li ni ge
\p
\v 1 Lee kadugo na, caŋa taanri wogo ki na, cekaanra bi bye kulo la ni, lee mɛgɛ ɲɛ na Kana. Lee bye Galile fiige ki kulo la. Yesu nu wu bye tee cekaanra ti ni. 
\v 2 Pʼa bi Yesu ni wu kalaapiire ti bɛ yiri tee cekaanra ti ni. 
\v 3 Ba duvɛn wʼa pa guuŋɔ wɛ, a Yesu nu wu fulo wu na na wu pye: «Pu duvɛn wʼa kuuŋɔ.» 
\v 4 Ga, a Yesu di wu nu wu pye: «Nufɔɔ we, ma ganha bu da le yaha li ma cɔnri wɛ, nɛ wo tuun wʼa sanha nɔ wɛ.» 
\v 5 A Yesu nu wu kapyebyii pu pye: «Wu ba yemu bɛɛri jo yi mu, yi lee pye.»
\p
\v 6 Yawutuu pu bi pɛyɛ gbaara wa tɛ na wolo faaya yi ni. Yee wo lɔhɔ pu bi gori na daga na puyɛ jii na bɛ ni pu fɛfɛɛrɛ kalɛgɛɛ ki ni. Lɔhɔ litirilee xhuu nigin (100) shishiin bi jin pɛgɛ ka bɛɛri ni. 
\v 7 A Yesu di kapyebyii pu pye: «Yi ye pɛyɛ ye ɲi ni lɔhɔ ni.» A pʼi yi ɲi fo yi ɲɔyɔ ye na. 
\v 8 A wu guri pu pye: «Yi ka ko shɛ gan yalige ki ɲaha shɔɔnrivɔɔ wu mu.» A pee di ka ko kari. 
\v 9 Lɔhɔ ke kʼa ɲɛri na pye duvɛn wu ge, a yalige ki ɲaha shɔɔnrivɔɔ wu kee ɲɛhɛ. Ga wee bi wee duvɛn wu taforogo cɛ wɛ. Ga kapyebyii piimu pʼa bi lɔhɔ ki ko ge, pee kunni bi wu taforogo cɛ. A yalige ki ɲaha shɔɔnrivɔɔ wu cenabun poo wu yiri, 
\v 10 na wu pye: «Sipyii bɛɛri ma fɛnhɛ duvɛn nidan wu loolo. Pu bu wee niɲɛhɛmɛ gba, wemu ya taan xuuni wɛ, pʼa na wee loolo. Ga, a mu kunni di dɛrɛ ma wo duvɛn nidan wu yaha fo nimɛ.»
\p
\v 11 Le lʼa pye Yesu ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhaŋaa ki bɛɛri nizhiinɛ. Lee ya pye Kana ni, Galile fiige ki ni. Yesu ya wu sefɛɛrɛ shɛ. Ba kalaapiire tʼa lee ɲa wɛ, na dà wu na.
\p
\v 12 Lee nibyexhoo na, a Yesu ni wu nu, ni wu ceboronamaa, ni wu kalaapiire tʼi gari Kapɛrinɔmɔ kulo li ni. A pʼi cabyaa kii pye wà.
\s1 Yesu ya Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki pye fɛɛfɛɛ
\r (Macoo 21:12-13; Marika 11:15-17; Luka 19:45-46)
\p
\v 13 Ba Yawutuu \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* lʼa tɛɛŋɛ wɛ, a Yesu di gari Zheruzalɛmu ni, 
\v 14 na shɛ sipyii pii ta Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni, pu na niiyɛ, ni dubyaa, ni \w gbegbe shazhira\w* pɛrɛɛ saraya wolovɛɛ pu mu. Wari faavɛɛ pu bɛ dʼa tiin wà pu tabalaa tàan, na saraya wolovɛɛ pu wari wu fari pu mu. 
\v 15 Ba wʼa shɛ pu ta mu wɛ, na shɛ mɛɛrɛ pye susɔ, na pee bɛɛri kɔri yeege Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ni, ni pu niiyɛ ni pu dubyaa ni, na wari faavɛɛ pu wo tabalaa pu ɲɛri buri, na pu wari wu wo ɲiŋɛ na. 
\v 16 A wu gbegbe shazhɛɛrɛ pɛrɛvɛɛ pu pye: «Yi te lɔ laha naha! Yi ganha da na To wu puga ki pye jagi tapyege wɛ!» 
\v 17 Ba Yesu ya lee pye wɛ, a wu kalaapiire ti funŋɔ di do Kitabu jomɔ pa na na:
\b
\q1 «Mu puga ki kaa ya dan nɛ ni tɛhɛnɛ baa,
\q2 nʼa na funŋɔ shaa ni ki ni xuuni.»\f * \fr 2:17 \fr*\ft Zaburuu 69:9\ft*\f*
\p
\v 18 Lee kadugo na a Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼi wu pye: «Ɲaha shɛshɛɛrɛ tekɛ mu di da já bye tee di li shɛ na kaɲii wa mu mu li bye na wɛ?» 
\v 19 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yi ke Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ke ja, di ki yereŋɛ cabyaa taanri funŋɔ ni.» 
\v 20 A pʼi wu pye: «Go yee kɛlɛɛ shishɛɛrɛ ni gbaara (46) pʼa pye na ke Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ke yereŋɛ dɛ! Wee tuun wu ni mu di mayɛ wii jɔgɔ mu wu já kee yereŋɛvonɔ yereŋɛ cabyaa taanri funŋɔ ni wɛ?» 
\v 21 Ga Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ kemu kaa Yesu bi yu ge, kee bye wuyɛ pyaa ceepuuro. 
\v 22 Ba Yesu ya pa ɲɛ na foro xu ni wɛ, a wu kalaapiire ti funyɔ di do na wʼa yi jo. A pʼi dà Kilɛ Kafila wu na, Yesu bi yemu bɛɛri jo ge, na dà yee bɛ na.
\s1 Yesu ya sipyii fungɔnyɔ keree cɛ
\p
\v 23 Na Yesu yaha Zheruzalɛmu ni Yawutuu \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li tuun wu ni, a sipyiɲɛhɛmɛɛ di wu ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhaŋaa ki ɲa na dà wu na. 
\v 24 Ga Yesu ya ta wuyɛ yaha pu keŋɛ na wɛ, bani wʼa bi pu fungɔnyɔ keree bɛɛri cɛ. 
\v 25 Wu mago bye li na nago sipya wa wu na sipya wa keree jo wu mu wɛ, bani wu bi sipyii bɛɛri fungɔnyɔ keree cɛ.
\c 3
\s1 Yesu ni Nikodɛmu keree
\p
\v 1 \w Farizhɛn|lemma="Farizhɛɛn"\w* wa bye wà, wu mɛgɛ bye Nikodɛmu. Yawutuu pu ɲuŋɔfɔɔ wa wu bye wii. 
\v 2 A wee di ba shɛ Yesu yíri caŋa ka piige ni, na wu pye: «Wù Karamɔgɔ, ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhaŋaa kii mu ya sii na byi ge, sipya wa shishiin da já da ki pyi ni Kilɛ ɲɛ ni ma ni wɛ. Lee wuu na wèe ya li cɛ, jo Kilɛ wʼa mu tun mu wu pa wèe kalaa.» 
\v 3 A Yesu di wu pye: «Can can na, nʼa da yi jo ma mu, sipya wemu ya sevonɔ se wɛ, weefɔɔ da já jé \w Kilɛ wo saanra|lemma="Kilɛ saanra"\w* ti ni wɛ.» 
\v 4 A Nikodɛmu di Yesu pye: «Sipya wemu ya lɛ xɔ ge, dii weefɔɔ di da já sevonɔ se wɛ? Wu kunni wa da já guri jé wu nu funŋɔ ni pu kuri se wɛ?» 
\v 5 A Yesu di wu pye: «Sipya wemu ya se lɔhɔ ni \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* gbɔɔrɔ ni wɛ, weefɔɔ da já jé Kilɛ wo saanra ti ni wɛ. 
\v 6 Bani sipyii ya piimu se ge, pee ɲɛ ceepuuro wuu. Piimu pʼa se Kilɛ wo Fɛfɛɛrɛ Munaa li gbɔɔrɔ ni ge, pee ya ɲaari lee wo ɲaarigana na. 
\v 7 Nɛ na ma pye, li waha lʼi waha yʼa yaa na sevonɔ se, lee ganha bu da ma fo wɛ. 
\v 8 Ki ɲidaan tashɛgɛ ni kafɛɛgɛ ya se mʼa ki tunmɔ logo, ga ma di wa da ki taforogo ni ki tashɛgɛ bɛ cɛ wɛ. Sipya wemu bɛɛri wʼa se Kilɛ Munaa li gbɔɔrɔ ni ge, mu li ɲɛ weefɔɔ shizhaa na.»
\p
\v 9 Ayiwa, a Nikodɛmu di Yesu pye: «Kii keree kii bɛɛri di da já bye pyegana lekɛ na wɛ?» 
\v 10 A Yesu di wu pye: «Mu na ɲɛ \w Izirayɛli\w* karamɔgɔgbɔ, lee bɛ na mu di ya kii keree kii ɲaha cɛ-ɛ ya? 
\v 11 Can can na, nʼa da yi jo ma mu, le wèe ya cɛ ge, lee wèe ya yu; le wèe ya ɲa ge, lee wo sɛɛrɛɛ bɛ wèe ɲɛ. Ga yee wa giin yʼi sɔɔ wèe wo sɛɛri keree ki na wɛ. 
\v 12 Nɛ na ɲiŋɛ ke wo keree ɲaha yu yee mu, yee di ya daa kee na wɛ, nɛ bu fugba we wo keree jo yee mu, yee na bye dii na dà kee na wɛ? 
\v 13 Wa shishiin wa sanha dugi ɲa fugba we ni wɛ, fo \w Sipya Ja\w* wu yɛ, wee wemu wʼa yìri fugba wu ni na tigi ge. 
\v 14 Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo tuun wu ni, na wu yaha sipoŋɔ ki ni, wʼa tɔɔrɔ daɲaa yàa na pye wɔ, na wu yirige suri tinnɛ la ni sipyii pu niŋɛ ni. Yirigegana lemu na wʼa wɔ wu yirige ge, li waha lʼi waha, mu Sipya Ja wu bɛ ya yàa na pa yirige lee yirigegana li na, 
\v 15 kɔnhɔ sipyaa sipya wʼa dà wu na ge, wee di ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta.»
\p
\v 16 Bani koŋɔ ya taan Kilɛ mu tɛhɛnɛ baa, fo wʼa sɔɔ na wu Ja nigin pe wu kan na pye saraga, kɔnhɔ sipyaa sipya wʼa dà wu na ge, wee ganha bu gyɛɛgi wɛ, ga wu ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta. 
\v 17 Kilɛ ya ta wu Ja wu tun na pa koŋɔ na, kɔnhɔ wu ba kiiri kɔn sipyii na wɛ, ga wʼa wu tun na pa, kɔnhɔ koŋɔ sipyii di shɔ wu baraga ni.
\p
\v 18 Sipya wemu bu dà wu na, Kilɛ da ga ba kiiri kɔn weefɔɔ na wɛ. Ga wemu bu bye wu ya dà wu na wɛ, kiiri ya kɔn xɔ weefɔɔ na. Bani Ja nigin wemu wʼa foro Kilɛ ni ge, wu ya dà wee na wɛ. 
\v 19 Wee kiiri wu kakɔɔn le: Kilɛ wo kpɛɛngɛ kʼa pa koŋɔ na, ga, a sipyii jurumu wʼi pu pye pʼa piige pɔrɔŋɔ kee kpɛɛngɛ ki na. 
\v 20 Bani sipya wemu wʼa kuumɔ pyi ge, Kilɛ wo kpɛɛngɛ ki ya dan wee ni wɛ. Wu ya sɔɔ bɛ wu foro kee kpɛɛngɛ ki na wɛ. Bani weefɔɔ ma fyagi, kɔnhɔ sipyii ganha bu wu kakuuyo cɛ wɛ. 
\v 21 Ga sipya wemu wʼa can wu koo ɲaari ge, kpɛɛngɛ na weefɔɔ ma wu keree pyi, kɔnhɔ sipyii bɛɛri di ki ɲa, pʼi li cɛ na wee ya Kilɛ koo li ɲaari.
\s1 Yohana ya yemu jo Yesu shizhaa na ge
\p
\v 22 Lee kadugo na a Yesu ni wu kalaapiire tʼi foro Zheruzalɛmu ni na kari Zhude fiige ki xuu wa bɛtii ni. A wu tuun wa pye wà ni pu ni na sipyiire ti batizeni. 
\v 23 Lee bi Yohana bɛ ta wu na sipyii pii batizeni xuu wa ni wee mɛgɛ ɲɛ Enɔ, wee xuu wu ɲɛ Salimu kulo li kabanugo. Bani gba lɔhɔ niɲɛhɛŋɛ ki bye wee xuu wu ni. Sipyiire ti bi se wu yíri na wu pu batize. 
\v 24 Lee ya pye na ta Yohana sanha le kaso wu ni wɛ.
\p
\v 25 Caŋa ka, nakaara ya jé Yohana wo kalaapiire ta, ni Yawutu wa tɛ ni, fɛfɛɛrɛ kalɛgɛɛ ki shizhaa na Yawutuu pu kabaŋa na. 
\v 26 Tee nakaara ti wuu na a Yohana wo kalaapiire tʼi shɛ wu pye: «Wù Karamɔgɔ, ma ni ná wemu wu bye Zhurudɛn Gba wu kadugo ge, ni mu ya wu kaa jo ge, li wii wee ya sipyii batizeni nimɛ. Sipyii pu bɛɛri di se wee yíri.» 
\v 27 A Yohana di pu ɲɔ shɔ na: «Kilɛ ya lemu kan sipya wemu mu wɛ, ta wu na já lee ta? 
\v 28 Yeeyɛ pyaa wa li fiin na nɛ yee pye jo Kilɛ ya Shɔvɔɔ wemu tun ge, wee wa nɛ wɛ, ga Kilɛ ya nɛ tun na pa wu ɲaha na yɛ.» 
\v 29 Lee kadugo na a Yohana di talenɛ la jo na: «Cenabun poo wo wu ɲɛ wu cenabun. Cenabun poo wu naɲii wu kunni niyerege yɛ ki ma bye wu tàan. Wu bu cenabun poo wu mujuu logo, wʼa fundanga ta xuuni cenabun poo wu mujuu li wuu na. Kee fundanga ki tuugo ki ɲɛ nɛ wogo ke. Kee fundanga kʼa pɛlɛ fo na nɔ ki tɛhɛnɛ na. 
\v 30 Li waha lʼi waha, la ya yaa na faraa wee wo pɛɛŋɛ ki na nimɛ, la di da foro nɛ wo pɛɛŋɛ ki ni.»
\s1 Sipya we wʼa yìri fugba wu ni na pa ge
\p
\v 31 A Yohana di jo sanha na: «Wemu wʼa foro Kilɛ ni ge, wee wu ɲɛ sipyii pu bɛɛri ɲuŋɔ ni. Ga wemu wʼa foro ɲiŋɛ ni ge, wee ɲɛ nɔhɔdaan wo, ɲiŋɛ keree wee ya yu. Wemu wʼa pa na yìri fugba wu ni ge, wee wu ɲɛ pu bɛɛri ɲuŋɔfɔɔ. 
\v 32 Wʼa yemu ɲa na yemu logo ge, yee wʼa yu. Ga wa shishiin ya ta sɔɔ wu nijoyo yi na wɛ, fo shɛɛn nigin nigin yɛ. 
\v 33 Sipya wemu bɛɛri wʼa sɔɔ wu nijoyo yi na ge, wee ma li shɛɛ na fiinŋɛ na can ɲɛ Kilɛ ni. 
\v 34 Bani Kilɛ ya wemu tun ge, Kilɛ jomɔ wee ya yu. Kilɛ ya \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* taga wee ɲi. 
\v 35 To Kilɛ Ja wu kaa ya dan wu ni, wʼa sefɛɛrɛ ti le wu keŋɛ ni yaŋmuyɔ bɛɛri na. 
\v 36 Wemu wʼa dà Kilɛ Ja wu na ge, ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama wa weefɔɔ mu. Ga wemu ya dà Kilɛ Ja wu na wɛ, wee da ɲìi sicuumɔ pu ta wɛ. Ga Kilɛ wo loyire li na gori yaha weefɔɔ na.»
\c 4
\s1 Yawutuu ya shi wemu kɔ ge, Yesu ya tigi wee mu
\p
\v 1 Ayiwa, \w Farizhɛɛn\w* pʼa pa yi logo na Yesu ya kalaapiire niɲɛhɛrɛ taa na toro Yohana tàan, na pu \w batizeni|lemma="batizeli"\w*. 
\v 2 Ga na ta Yesu yɛ pyaa bi ta na batizeli wu pyi wɛ, fo wu kalaapiire. 
\v 3 Tuun wemu ni Yesu ya pa pee jomɔ pu logo ge, a wu foro Zhude fiige ki ni na kari Galile fiige ki ni. 
\v 4 Wu nigariwo bi yaa na Samari fiige ki ja toro. 
\v 5 A wu shɛ nɔ Samari kulo la ni, lee mɛgɛ ɲɛ na Sikari. \w Yakuba\w* bi tɛgɛ kemu kan wu ja Yusufu mu fo lʼa mɔ ge, kee kabanugo Sikari bye. 
\v 6 Keeŋɛ ka ki bi bye Yakuba mu wà wee xuu wu ni. Ba Yesu ya kanha ɲara li tàan wɛ, na diin kee keeŋɛ ki ɲɔ na. Lee bi caŋa ki ta ɲiŋɛ niŋɛ ni.
\p
\v 7 A Samari shɛn cee wa di ba wà lɔhɔ takogo ni. A Yesu di wu pye: «Na kan lɔhɔ di gba!» 
\v 8 Lee bi Yesu kalaapiire ti ta tʼa kari kanha ki ni yalige tashɔgɔ ni. 
\v 9 A wee Samari shɛn cee wu Yesu pye: «Ee, mu wemu wu ɲɛ Yawutu ge, ɲaha na mu dʼa sɔɔ na logbaga ɲɛɛri nɛ mu na ta nɛ ɲɛ Samari shɛn wɛ?» Cee wʼa yee jo bani Yawutuu bi ta sɔɔ kaa la shishiin li pu ni \w Samari shɛɛn\w* pinnɛ wɛ. 
\v 10 A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Cee we, Kilɛ ya yaaga kemu kaan ma ni ge, mu da bi kee cɛ, sipya wemu wʼa logbaga ki ɲɛɛri mu mu ge, na wee bɛ cɛ, muyɛ pyaa ki bi da logbaga ɲɛɛri wu mu. Wu bi da lɔhɔ kan mu mu, kemu kʼa ɲìi sicuumɔ kaan sipyii bɛɛri mu ge.» 
\v 11 A cee wu wu pye: «Karamɔgɔna we, goŋɔ ɲɛ mu mu wɛ, keeŋɛ ki dʼa cogi, mii mu di da kee ɲìi sicuumɔ lɔhɔ ki ta di gan nɛ mu wɛ? 
\v 12 Wèe tolɛ Yakuba wʼa ke keeŋɛ ke kan wèe mu. Wuyɛ pyaa, ni wu nagoo, ni wu yapɔrɔyɔ yi bi kee lɔhɔ gbuu. Ayiwa, mu wa giin na mu ya ye wèe tolɛ Yakuba na gɛ?» 
\v 13 A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Wa bɛɛri wʼa ke keeŋɛ ke lɔhɔ gba ge, waga na ba weefɔɔ ta sanha. 
\v 14 Ga lɔhɔ ke nɛ gaan ge, wa bɛɛri wʼa kee gba ge, waga da ba weefɔɔ ta nige bada wɛ. Bani lɔhɔ ke nʼa da gan weefɔɔ mu ge, kee na ba bye lobulowii na buloo na foro wu funŋɔ ni, na ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kan wu mu.» 
\v 15 A cee wu Yesu pye: «Karamɔgɔna we, kee lɔhɔ ki kan na mu di gba, kɔnhɔ waga ganha bu na ta nige, di ba lɔhɔ shaa naha sanha wɛ.»
\p
\v 16 A Yesu di wu pye: «Shɛ ma poo wu yiri pa naha.» 
\v 17 A wu Yesu pye: «Ná wa na mu wɛ.» A Yesu di wu pye: «Can mʼa jo na ná ɲɛ ma mu wɛ. 
\v 18 Bani mʼa jé xɔ namaa kaguro mu. Ná wemu bɛ wʼa jé ma mu nimɛ ge, wee bɛ wa ma poo wɛ. Can mʼa jo.» 
\v 19 A cee wu wu pye: «Karamɔgɔna we, nɛ mu sɛɛri na mu ta Kilɛ tudunmɔ. 
\v 20 Wèe Samari shɛɛn, ke faaboboŋɔ ke na wèe sefɛlɛɛ ya Kilɛ pɛlɛ. Ga yee Yawutuu di yu na tapɛɛŋɛ katii wa Kilɛ na ni Zheruzalɛmu bɛ wɛ.» 
\v 21 A Yesu di wu ɲɔ shɔ na: «Dà na na! Caŋa ka wa ma, yʼa da ba To Kilɛ pɛlɛ ke faaboboŋɔ ke na wɛ, kelee Zheruzalɛmu bɛ ni wɛ. 
\v 22 Wemu yee Samari shɛɛn ya bɛlɛ ge, yee ya wu cɛ wɛ, ga wemu wèe Yawutuu ya bɛlɛ ge, wèe ya wu cɛ, bani wèe Yawutuu ni Shɔvɔɔ wʼà foro. 
\v 23 Ga caŋa ka wa ma, kee ya nɔ xɔ. Piimu pʼa To Kilɛ pɛlɛ see na ge, pee na ba wu pɛlɛ munaa baraga ni, lee lemu lʼa can wu shɛɛ ge. Bani piimu pʼa kee pɛɛŋɛ ki tuugo pyi ge, pee To Kilɛ ya zhaa. 
\v 24 \w Kilɛ ɲɛ Munaa|lemma="Kilɛ Munaa"\w*. Piimu pʼa wu pɛlɛ ge, li waha lʼi waha, pee ya yaa na wu pɛlɛ munaa baraga ni, lee lemu lʼa can wu shɛɛ ge.» 
\v 25 A cee wu wu pye: «Nɛ li cɛ jo Shɔvɔɔ wu na ba ba, (lee kɔ́ri ɲɛ ‹Kilɛ ya wemu shɔɔnri lɔ ge.›) Wee ba ba tuun wemu ni, wu na ba keree ki bɛɛri ɲaha jo wèe mu.» 
\v 26 A Yesu di cee wu pye: «Nɛ wemu wʼa yu ni mu ni ge, nɛ wu ɲɛ wii.»
\p
\v 27 Na Yesu ni cee wu yaha pee jomɔ pu na, a kalaapiire tʼi ba na yìri yalige ki tashɔgɔ ni. Ba pee ya pa Yesu ta wu na yu ni cee wu ni wɛ, a lʼi pu ɲaha wɔ. Ga wa shishiin ya sɔɔ na wu pye: «Ɲaha kaa mʼa yegee cee wu mu wɛ?» kelee «Ɲaha na mʼa yu ni wu ni wɛ?» 
\v 28 A cee wu kunni di wu lokoyaaga ki yaha keeŋɛ ki na, na guri kari kanha ki funŋɔ ni, na shɛ sipyii pu pye: 
\v 29 «Yi pa ná wa wii, wʼa nɛ kapyelɛgɛɛ bɛɛri jo nɛ mu. Kɔnhɔ wee di ɲɛ Shɔvɔɔ we-e dɛ?» 
\v 30 A sipyii pʼi yìri kanha ki funŋɔ ni na pa Yesu yíri.
\p
\v 31 Lee bi kalaapiire ti ta tʼa Yesu ɲɛɛri na: «Wù Karamɔgɔ, ɲɔ mayɛ na, mʼa ganha li ba.» 
\v 32 Ga, a wu pu ɲɔ shɔ na: «Yalige ka wa nɛ mu na li, yee di wa kee cɛ wɛ.» 
\v 33 A kalaapiire tʼi ganha na tiyɛ yegee na: «Ba kɔnhɔ wa wʼa pa yalige ka kan wu mu wɛ?» 
\v 34 A Yesu di pu pye: «We wʼa nɛ tun ge, nɛ na wee ɲidaan pyi; kapyeŋɛɛ kii wʼa kan nɛ mu ge, na kee bɛ ɲɔ fa, lee ɲɛ ɲɔ yalige yaaga nɛ mu.» 
\v 35 Lee kadugo na a Yesu di pu pye: «Ta yee kunni ma yu we tuun we ni, na yeye shishɛɛrɛ wu ɲɛ wèe ni yalɔɔrɔ ti tɛ ni wɛ? Ga nʼa da yi jo yi mu, ‹Yi kɛrɛyɛ yi wii xuuni!› Shinma wʼa lɛ, wu kɔnduun wʼa nɔ xɔ. 
\v 36 Wemu wʼa shinma wu kɔɔn ge, wee ya wu saraa taa na xɔ; wʼa shinma pya wu pinnɛ yaha ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama pu wuu na. Lee pyegana li na, shinma nuguvɔɔ we ni wu kɔnvɔɔ we, pu shuun wu bɛɛri na fundanga ta shiizhan. 
\v 37 Bani talenɛ lemu lʼa yu na: ‹Wa na ba yemɛ nugi, watii na ba wee shinma wu kɔn ge,› lee ɲɛ can. 
\v 38 Yee ya tɛgɛ kemu nugi wɛ, nɛ yee tun yee pu shɛ kee shinma kɔn. Piitiilee pʼa kee pye, a yee di kuduun ta pee wo kapyeŋɛɛ ki ni.»
\p
\v 39 A Samari shɛɛn niɲɛhɛmɛɛ di dà Yesu na le kulo le ni cee wu wo kafila wu wuu na. Bani cee wʼa pu pye: «Wʼa nɛ kapyelɛgɛɛ bɛɛri jo nɛ mu.» 
\v 40 Lee wuu na a Samari shɛɛn pʼi yìri kanha ki funŋɔ ni na shɛ Yesu yíri. Ba pʼa nɔ wà wɛ, na Yesu ɲɛɛri na wu tiin pu yíri. A wu sɔɔ na cabyaa shuun pye pu yíri. 
\v 41 Yesu ya cabyaa shuun wemu pye lee kulo li ni ge, a sipyiɲɛhɛmɛɛ piitiilee di dà wu na sanha wu kafila wu wuu na. 
\v 42 A pee di cee wu pye: «Wèe ya ta dà wu na mu wo jomɔ pu yɛ wuu na-ɛ dɛ. Ga wèeyɛ pyaa ya wu jomɔ pu logo, a wèe di li cɛ can na na wee wu ɲɛ koŋɔ ki Shɔvɔɔ wuyɛ pyaa.»
\s1 Yesu ya Galile fiige ki sipyigbɔ wa wo ja cuuŋɔ
\p
\v 43 Ba kee cabyaa shuun wʼa toro wɛ, a Yesu ni wu kalaapiire tʼi foro Sikari kolo li ni na kari Galile fiige ki ni. 
\v 44 Yesu yɛ pyaa bi jo na: «Kilɛ tudunmɔ wa shishiin ya pɛɛŋɛ taa wu to kulo ni wɛ.» 
\v 45 Ga, ba pʼa nɔ Galile fiige ki ni wɛ, a Galile shɛɛn di pu ɲuŋɔ círi ni fundanga ni. Bani Yesu bi keree kiimu bɛɛri pye Zheruzalɛmu ni Yawutuu \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li ni ge, Galile shɛɛn pu bi kee bɛɛri ɲa, bani puyɛ pyaa bɛ bi shɛ lee kalenɛ li ni.
\p
\v 46 Wee tuun wu ni a Yesu di guri pa sanha Kana kulo li ni, Galile fiige ki ni. Wee xuu wu ni wʼa bi lɔhɔ ki ɲɛri na pye duvɛn. Lee bi fiige ki sipyigbɔ wa ta Kapɛrinɔmɔ kulo li ni; wee ja bi cuuŋɔ wɛ. 
\v 47 Ba wee ná wʼa logo na Yesu ya yìri Zhude ni na pa Galile ni wɛ, a wu gari wu yíri, na shɛ wu ɲɛɛri na wu pa Kapɛrinɔmɔ ni, na wee ja wʼa taxuyo shaa, wu shɛ wu cuuŋɔ. 
\v 48 A Yesu di wee ná wu pye: «Ta le yahagana le na yee wa da yiyɛ yaha gɛ? Yee ya ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhaŋaa ni kagbɔhɔɔ ɲa wɛ, yee da ga dà bada wɛ.» 
\v 49 Ga, a wee ná wu Yesu pye: «Karamɔgɔna we, ɲɔ mayɛ na mʼa ba nimɛ, kɔnhɔ wù ja wu ganha bu xhu wɛ.» 
\v 50 Wee tuun wu ni a Yesu di wu pye: «Kuri mʼa gaaŋi ma ja wʼa cuuŋɔ.» A wee ná wu dà Yesu kafila wu na, na guri kari. 
\v 51 Ba wʼa kuri na gaaŋi wɛ, a wu kapyebyii pʼi shɛ wu ɲuŋɔ círi koo li na, na wu pye: «Ma ja wʼa cuuŋɔ.» 
\v 52 A wu pu yege na tuun wekɛ ni wu dʼa cuuŋɔ wɛ? A pʼi jo na taɲaa ceefuuro tʼa wu yaha na caŋa ki yaha kʼa fiin (13h00). 
\v 53 Taapile ni a pya wu to wu li cɛ na wee tuun wu ninumɔ ni Yesu ya wee pye: «Ma ja wʼa cuuŋɔ.» A wee ná wu ni wu puga shɛɛn bɛɛri di dà Yesu na.
\p
\v 54 Ayiwa, ba Yesu ya foro Zhude fiige ki ni na kuri Galile fiige ki ni wɛ, le lʼa pye wu ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhana shuun wuu.
\c 5
\s1 Yesu ya faan wa cuuŋɔ
\p
\v 1 Ayiwa, lee kadugo na kalegbɔɔ la bye Yawutuu pu mu Zheruzalɛmu ni. A Yesu bɛ di shɛ lee ni. 
\v 2 Zheruzalɛmu kulo li ni, kuɲɔɔ lemu ni dubyaa pu ma jin ge, lɔhɔ ka bye wà wege ka ni lee kabanugo. Pʼa bi kee wege ki mɛgɛ yiri Yawutuu jomɔ pu ni na Bɛtisayida. Gbalaa kaguro wu bi yereŋɛ kee wege ki kabanugo. 
\v 3 Yama fɛɛ niɲɛhɛmɛɛ pu bi sinnɛ pee gbalaa pu nɔhɔ ni. Fyɛnmɛɛ, ni tɔɔgɛgɛyɛ fɛɛ, ni faannaa, [pee bɛɛri bi ma lɔhɔ ki sigee, ki ba ɲɛhɛ. 
\v 4 Bani Kafɔɔ wo mɛlɛkɛ wa wu ma digi lɔhɔ ki ni tuun wa ni, na ki ɲɛhɛ. Ba wee ya lɔhɔ ki ɲɛhɛ xɔ wɛ, yama fɔɔ wemu bu fɛnhɛ tigi kee ni, yama tuugo kemu bɛɛri ki ɲɛ weefɔɔ na ge, pee na xhɔ.] 
\v 5 Ná wa bye wà wee bi yee kɛlɛɛ taanri ni gbarataanri (38) ta na yá. 
\v 6 Ba Yesu ya wee ná wu ɲa wʼa sinnɛ wɛ, na li cɛ na wʼa mɔ wu yama pu na. A wu wu yege na: «Mu funŋɔ ki wa mʼa juuŋɔ gɛ?» 
\v 7 A wu Yesu ɲɔ shɔ na: «Karamɔgɔna we, lɔhɔ ki ba ɲɛhɛ, sipya wa nɛ mu wemu na nɛ lɔ di dirige ki ni wɛ. Nɛ bu jo di yìri nayɛ mu, yani nɛ wu nɔ ge, watii na fyaala tigi nɛ ɲaha na.» 
\v 8 A Yesu di wee ná wu pye: «Yìri mʼa ma yasinnɛgɛ ki lɔ, ma da ɲaari.» 
\v 9 Taapile ni a wu juuŋɔ, a wu yìri na wu yasinnɛgɛ ki lɔ, na ganha na ɲaari.
\p Lee ya pye Yawutuu \w cadɛɛngɛ\w* ka na. 
\v 10 Ba Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa wee ná wu ɲa wʼa cuuŋɔ wɛ, a pʼi wu pye: «Niɲaa ɲɛ cadɛɛngɛ dɛ! Na saha ni saliya wu ni, mu ya yaa mu wu ma yasinnɛgɛ ki lɔ mʼa ɲaari niɲaa wɛ.» 
\v 11 A ná wu Yawutuu pu pye: «Wemu wʼa nɛ cuuŋɔ ge, wee wʼa jo na: ‹Ma yasinnɛgɛ ki lɔ, ma da ɲaari.›» 
\v 12 A pʼi wu yege na: «Jɔgɔ yɛ pyaa ki dʼa mu pye mu wu ma yasinnɛgɛ ki lɔ, ma da ɲaari wɛ?» 
\v 13 Ga sipya nigin wemu wʼa bi ná wu cuuŋɔ ge, wu bi wee cɛ nige wɛ; bani sipyiire ti bi ɲɛhɛ. Lee bi Yesu ta wʼa foro xɔ sipyiire ti niŋɛ ni. 
\v 14 Lee kadugo na a Yesu di ba saha ni ná wu ni Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki funŋɔ ni na wu pye: «Wii, mʼa cuuŋɔ nimɛ, ma ganha bu da da jurumu pyi nige wɛ, kɔnhɔ kaa la bɛtii ganha ba ma ta lemu ya kolo le bɛ na ge wɛ.» 
\v 15 A wee ná wu shɛ yi jo Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu mu, na Yesu wʼa wee cuuŋɔ. 
\v 16 A Yawutuu pʼi daha Yesu nɔhɔ ni na gana, na ɲaha na wʼa ná wu cuuŋɔ cadɛɛngɛ ki na wɛ. 
\v 17 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Nɛ To wu wʼa kapyeŋɛɛ pyi tuun bɛɛri ni, lee wuu na nɛ bɛ ya yaa na kapyeŋɛɛ pyi.» 
\v 18 Ba Yesu ya pee jomɔ pu jo wɛ, a la di fara Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu loyire li na. A pʼi ganha na wu shaa di gbo na bani wu jate ya ta nɔ cadɛɛngɛ ki na wɛ; na nɔhɔ na Kilɛ pyi na wee To, na wuyɛ taanna ni Kilɛ ni lee jogana le funŋɔ ni.
\s1 Kilɛ ya kiirikɔɔn li sefɛɛrɛ kan Yesu mu
\p
\v 19 A Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, Ja wʼa da ga já yafiin pye wu yɛ ni, na ta wu ya li ɲa To wu mu wɛ. Le To wʼa byi ge, lee tuugo Ja wu bɛ ya byi. 
\v 20 Ja wu kaa ya taan To wu ni, lee wuu na wʼa keree kiimu bɛɛri pyi ge, wʼa kee bɛɛri shɛ Ja wu na. Wu na ba keree kii bɛ shɛ wu na sanha kiimu kʼa ye kii bɛ na ge, kɔnhɔ kee di bye yee mu kakanhaŋaa. 
\v 21 To wʼa xuu ɲɛni na ɲiifɛɛrɛ kaan pu mu kangana lemu na ge, lee na Ja wu la ɲɛ wu ɲìi sicuumɔ kan piimu mu ge, pee mu wʼa da pu kan. 
\v 22 To wu da kiiri kɔn sipya wa shishiin na wɛ, ga wʼa kiirikɔɔn li sefɛɛrɛ ti bɛɛri kan wu Ja wu mu, 
\v 23 kɔnhɔ sipyii bɛɛri di da Ja wu pɛlɛ, ba pʼa To wu pɛlɛ pɛlɛgana lemu na wɛ. Sipya wemu ya sɔɔ na Ja wu pɛlɛ wɛ, To we wʼa wu tun ge, wee wʼa she pɛɛŋɛ na.»
\p
\v 24 A Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, sipya wemu bu nɛ jomɔ pu logo, na dà nɛ tunvɔɔ wu bɛ na, wee na ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta. Kiiri da ba gɔn nige weefɔɔ na wɛ, weefɔɔ ya foro xu ni na jé ɲìi sicuumɔ ni.» 
\v 25 A Yesu di jo sanha na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, caŋa ka na ba nɔ, kee ya nɔ xɔ bɛ yɛrɛ nimɛ; xuu na ba Kilɛ Ja wu mujuu logo, piimu bɛɛri ba li logo na sɔɔ wu na, pee bɛɛri na ba ɲìi sicuumɔ ta. 
\v 26 Bani ba To Kilɛ ɲɛ ɲìi sicuumɔ fɔɔ wɛ, mu wʼa sefɛɛrɛ kan Ja wu bɛ mu wu pye ɲìi sicuumɔ fɔɔ. 
\v 27 Wʼa fanha kan wu Ja wu mu wʼa kiiri wu kɔɔn, bani wee wu ɲɛ \w Sipya Ja\w* we. 
\v 28 Lee ganha bu da yi fo wɛ, bani tuun wa wʼa ma xuu bɛɛri na ba wu mujuu logo na ɲɛ 
\v 29 na foro faya ni. Piimu pʼa kasaaŋaa pye ge, pee na ba ɲɛ kɔnhɔ pʼi jé ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama pu ni. Ga jurumupyii pu kunni na ba ɲɛ kɔnhɔ pʼi jé kiiri ni.
\s1 Yesu ya jo na wee jomɔ pu ɲɛ can
\p
\v 30 «Nʼa da já kaa la shishiin pye nayɛ ni wɛ. Ye Kilɛ ya jo nɛ mu ge, yee ni nɛ kiiri wu kɔɔn na sahaŋi. Nɛ wo kiiri wʼa tii, bani nɛ wu kɔɔn na bɛ ni nayɛ pyaa ɲidaan ni wɛ. Ga, nɛ wu kɔɔn na bɛ ni na tunvɔɔ wu ɲidaan ni.
\p
\v 31 «Li da bi da kanna nɛyɛ pyaa kʼa nayɛ pyaa wo sɛɛri keree yu, nɛ jomɔ pu da bi bye can wɛ. 
\v 32 Ga watii wu ɲɛ nɛ sɛɛri. Nɛ li cɛ jo yemu wʼa yu nɛ shizhaa na ge, jo yee bɛ ɲɛ can. 
\v 33 Ayiwa, yee ya pii tun Yohana Batizelipye mu. Wʼa sɛɛri keree kiimu jo yee mu nɛ shizhaa na ge, kee ɲɛ can. 
\v 34 Nɛ yee yu, kɔnhɔ sipyii di da sɛɛri keree yu na shizhaa na yɛ nigin wɛ dɛ! Ga nɛ yi yu, kɔnhɔ yee di ɲuwuuro ta. 
\v 35 Yohana bye ba sokinna kpɛɛngɛ ɲɛ wɛ, na kpɛɛngɛ yeege yee niŋɛ ni, a yee di sɔɔ na fundanga ta jɛri wu kpɛɛngɛ ki na. 
\v 36 Ga nɛ wi ge, yaaga katii bɛ ki ɲɛ nɛ sɛɛri kemu ya ye Yohana wo sɛɛri keree ki na ge. Bani kapyeŋɛɛ kiimu To Kilɛ ya kan nɛ mu ge, nɛ kee bɛ pyi. Kee kapyeŋɛɛ ki bɛ ɲɛ nɛ sɛɛri. Lee ya li shɛɛ na To Kilɛ wʼa nɛ tun. 
\v 37 Nɛ To Kilɛ wemu wʼa nɛ tun ge, weeyɛ pyaa ki wa yu nɛ shizhaa na, ga yee ya ta sɔɔ bada na wee ɲɔmɛɛ co wɛ. Le bɛ wʼa shɛ yee na ge, yee ya ta lee ɲaha cɛ wɛ. 
\v 38 Yee ya ta sɔɔ wu jomɔ pu na yi zɔlɔɔ pu na wɛ. Bani wʼa wemu tun ge, yee ya ta dà wee na wɛ. 
\v 39 Samɔhɔrɔ wa yee ni na Kilɛ Kafila kalaa xuuni, bani yee wʼa giin na lee lʼa da ba ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kan yee mu, na ta wee Kafila we bɛ di nɛ ninumɔ kaa yu. 
\v 40 Lee bɛ na, yee funyɔ di ɲɛ yee pu pa nɛ mu, kɔnhɔ yʼi ɲìi sicuumɔ ta wɛ.
\p
\v 41 «Nɛ sipyii wo pɛɛŋɛ ke shaa wɛ, bani yee ɲɛ sipyii piimu ge, nɛ yee cɛ. 
\v 42 Nɛ li cɛ bɛ jo Kilɛ taanɲɛɛgɛ wa yee funyɔ ni wɛ. 
\v 43 Nɛ pa na To Kilɛ mɛgɛ na, yee di ya ta sɔɔ nɛ na wɛ. Ga watii da bi ba wuyɛ pyaa mɛgɛ na, yee bi da zɔɔ wee na. 
\v 44 Pɛɛŋɛ ke kʼa foro sipyii ni ge, kee kʼa dan yee ni tashaga ni; pɛɛŋɛ ke kʼa daa Kilɛ yɛ nigin ni ge, yee ya kee shaa wɛ. Yee ma já dà dii nɛ na na yee yaha pee yahama pu ni wɛ? 
\v 45 Ga yi ganha ba giin na nɛ wʼa da ba yi jaagi To Kilɛ ɲaha tàan wɛ dɛ! Ahayi! Ga Kilɛ tudunmɔɔ Musa wemu wu wa yee \w tadaŋa\w* ge dɛ, wee wu ɲɛ yee jaagivɔɔ. 
\v 46 Yee da bi dà wee na, yee bi da dà nɛ bɛ na, bani nɛ kaa Musa ya jo wu Kitabu wu ni. 
\v 47 Jomɔ pemu Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya ka nɛ shizhaa na ge, yee bye yee di ya dà pee na wɛ, yee na ba dà dagana lekɛ na nɛ jomɔ pu na wɛ?»
\c 6
\s1 Yesu ya yalige kan sipyii kabɔfoŋɔɔ kaguro mu
\r (Macoo 14:13-21; Marika 6:30-44; Luka 9:10-17)
\p
\v 1 Ayiwa, lee kadugo na Yesu ya kari \w Galile Gba\w* wu kadugo. Wee gba we ninumɔ mɛgɛ ki ɲɛ na Tibɛrɛyade Gba. 
\v 2 Sipyiire ti bi ma daha Yesu fɛni, bani pʼa bi wu ɲaa wu na yama fɛɛ cuuŋɔ na kakanhaŋaa pyi. 
\v 3 Ba Yesu ni wu kalaapiire tʼa nɔ wà wɛ, na dugi tiin faaboboŋɔ ka na. 
\v 4 Lee bi Yawutuu pu \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li ta lʼa tɛɛŋɛ.
\p
\v 5 A Yesu di ba wu ɲuŋɔ yirige, na sii sipyii niɲɛhɛmɛɛ ɲa pu na ma wu yíri. A wu Filipe pye: «Mii wèe di wa da já yalige ta di zhɔ pii sipyii pii bɛɛri mu wɛ?» 
\v 6 Yesu ya yee jo kɔnhɔ wu logo yɛ Filipe ɲɔ na, lee bɛ wɛ, wʼa bi yaa na lemu pye ge, wu bi lee cɛ. 
\v 7 A Filipe di wu ɲɔ shɔ na: «Wù funŋɔ bi ɲɛ nago kanna pu bɛɛri di pu ɲɔyɔ piri-para yɛ, ali wèe ɲɛhɛ wari dɛɲɛɛ\f * \fr 6:7 \fr*\ft \+bd Dɛɲɛɛ xhuu shuun:\+bd* Wee ɲɛ baaripye yeye gbarataanri saraa.\ft*\f* xhuu shuun (200) bɛ taga yalige shɔ, kee da ga yafiin bɛ ɲɔ pii na wɛ.» 
\v 8 Na pu yaha pee jomɔ pu na, Yesu kalaapire lemu mɛgɛ ki ɲɛ na Andire ge, wʼi ɲɛ Pyɛɛri cuun ge, a wee di jo: 
\v 9 «Funana la wa naha, buuri ɲuyɔ kaguro ni fyaa shuun wu wa li mu, ga ɲaha yee di wa da ɲɔ pii sipyiɲɛhɛmɛɛ pii na wɛ?»
\p
\v 10 A Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yi sipyiire ti teŋɛ ɲiŋɛ ki na.» Ɲagara niɲɛhɛrɛ ti bye wee xuu wu ni. A sipyiire tʼi diin diin. Pʼa bi namaa kabɔfoŋɔɔ kaguro (5.000) shi tɔrɔ pee sipyii pu ni. 
\v 11 A Yesu di wee buuri we lɔ na baraga taha Kilɛ na, na wu kan pʼa loolo pee sipyii pu na. A wu fyaa pu bɛ pye mu. A pu bɛɛri di li na din. 
\v 12 Ba sipyiire tʼa li xɔ wɛ, a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yi buuri ɲukoroyo yi saya lɔ, kɔnhɔ yi ganha bu gyɛɛgi wɛ.» 
\v 13 A pʼi yee buuri ɲukoroyo yi lɔ, na taga sagaŋaa kɛ ni shuun ɲi. Sipyiire tʼa li xɔ buuri ɲuyɔ kaguro wu ni, a wemu di gori ge, wee kaa lʼa jo mɛ.
\p
\v 14 Ba sipyii pʼa Yesu wo kakanhana li ɲa wɛ, na jo: «Can na Kilɛ tudunmɔ wemu kaa lʼa jo na wu na ba ba koŋɔ na ge, wee wʼa sii we.» 
\v 15 Ba Yesu ya pa li cɛ na fanha bɛ na pʼa giin di wee co di bye saan wɛ, a wu laha pu tàan, na gari faaboboŋɔ katii na wu yɛ.
\s1 Yesu ya ɲaari gba lɔhɔ ɲuŋɔ ni
\r (Macoo 14:22-33; Marika 6:45-52)
\p
\v 16 Ba caŋa kʼa pa do wɛ, a kalaapiire tʼi digi kari gba wu ɲɔ ki na. 
\v 17 Lee di Yesu ta wu sanha shɛ pu yíri wɛ. A pʼi jé kɔrɔgɔ ka ni na se Kapɛrinɔmɔ ni. Lee bi piige ki ta kʼa wɔ xɔ. 
\v 18 Na pu yaha lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni, a kafɛɛgbɔhɔ ka di ba yìri, na ganha na lɔhɔ ki pyi ki na ɲɛri xuuni. 
\v 19 Ba pʼa kiloo kaguro kelee gbaara shishiin paa lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni tuun wemu ni wɛ, a pʼi Yesu ɲa wu na ɲaari lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni na se kɔrɔgɔ ki mu. A pu jaalaa di yìri xuuni. 
\v 20 A Yesu di pu pye: «Nɛ wu wa, yi ganha bu da vya wɛ!» 
\v 21 Kalaapiire ti funŋɔ ki bi bye wu jé ni pu ni kɔrɔgɔ ki ni, ga xuu wemu ni pu bi se ge, taapile ni a pʼi nɔ wee xuu wu kogoŋɔ ki na.
\s1 Sipyiire tʼa Yesu shaa
\p
\v 22 Ba ɲiga kʼa mugi wɛ, sipyiire ti tʼa bye gba wu kadugo yíri ge, a pee di li sɛɛri, na kɔrɔgɔ nigin yɛ ta wà. A pʼi li cɛ na Yesu ya ta jé ni wu kalaapiire ti ni ke ki kɔrɔgɔ ki ni wɛ, ga na kalaapiire ti tʼa jé ti yɛ na kee kɔrɔgɔ ki ni na kari. 
\v 23 Lee bi kɔrɔyɔ ya bɛ ta yʼa yìri Tibɛrɛyade kulo li ni na pa. Xuu wemu ni Kafɔɔ bi baraga taha Kilɛ na, na buuri wu kan pʼa loolo sipyiire ti na ge, a yee di ba yere wee xuu wu tàan. 
\v 24 Sipyiire tʼa pa Yesu ta wu ɲɛ wà wɛ, wu kalaapiire ti bɛ di ɲɛ wà-ɛ ge, a pʼi jé yee kɔrɔyɔ yi ni na kari wu tashaga ni Kapɛrinɔmɔ ni.
\s1 Yesu ɲɛ yalige, kemu kʼa ɲìi sicuumɔ kaan ge
\p
\v 25 Ba pʼa kari Yesu yìri gba wu kadugo wɛ, a pʼi wu pye: «Wù Karamɔgɔ, dii mu dʼa pye na ba naha wɛ?» 
\v 26 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yee ya kakanhaŋaa kiimu ɲa ge, yee wa nɛ shaa kee wuu na-ɛ dɛ! Ga yalige ke yee ya li na tin keki caŋa ge, kee ka wuu na yee wa nɛ shaa. 
\v 27 Ayiwa, yalige kemu ki da já gyɛɛgi ge, yi ganha ba kapyeŋɛɛ pyi kee wuu na wɛ. Ga yalige kemu ki ɲɛ ki ya gyɛɛgi wɛ, na ɲìi sicuumɔ bɛ kaan ge, yʼa kapyeŋɛɛ pyi kee wuu na. Kee yalige ke, \w Sipya Ja\w* wu da ba kee kan yee mu. Bani wee na To Kilɛ ya wu fanha ki fɛ pu kpɔn.»
\p
\v 28 Wee tuun wu ni a pʼi Yesu yege na: «Lekɛ wèe dʼa yaa na pye lee di bye Kilɛ ɲidaan wɛ?» 
\v 29 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Lemu Kilɛ ya zhaa yee mu ge, lee li wa mɛ na wee ya sipya wemu tun yee mu ge, na yi dà wee na.» 
\v 30 A pʼi Yesu pye sanha na: «Ga ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhana lekɛ mu di da bye di zhɛɛ wèe na, lee di wèe pye wèe pʼa daa mu na wɛ? Kaa lekɛ mu di da bye di zhɛɛ wèe na wɛ? 
\v 31 Li wii, Kilɛ ya maanɛ\f * \fr 6:31 \fr*\ft \+bd Maanɛ\+bd* ɲɛ yalige ka Kilɛ yɛ pyaa ya kemu kan Izirayɛli nagoo pu mu na pu yaha sipoŋɔ ki ni ge. Ɛkizode 16: 4,15\ft*\f* kan wèe sefɛlɛɛ pu mu pʼa li sipoŋɔ ki ni ma na jo ba lʼa ka Kilɛ wo Kitabu wu ni wɛ na:
\q2 ‹Wʼa buuri tirige fugba we ni, na kan pu mu pʼa li.›»
\p
\v 32 Ga, a Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yalige ke kʼa yìri fugba wu ni ge, kee ya pye Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo niganga-ɛ dɛ! Nɛ To Kilɛ wu ɲɛ fugba yalijeŋɛ ki kanvɔɔ. 
\v 33 Bani Kilɛ ya yalige kemu kaan ge, kee ɲɛ wemu wʼa tigi na yìri fugba we ni ge. Wee shiin wʼa ɲiifɛɛrɛ kaan koŋɔ mu.» 
\v 34 Ayiwa, a pʼi Yesu pye: «Karamɔgɔna we, ta kee yalige ki kaan tuun bɛɛri ni wù mu gɛ!» 
\v 35 A Yesu di pu pye: «Yalige kemu kʼa ɲìi sicuumɔ pu kaan ge, nɛyɛ pyaa ki ɲɛ kee yalige ke. Sipya wemu bu ba nɛ mu, xuugo da ga weefɔɔ ta sanha bada wɛ. Sipya wemu bu dà nɛ na, waga da ga weefɔɔ ta sanha bada wɛ. 
\v 36 Ga nɛ yi jo xɔ yee mu; yee dʼa nɛ ɲa bɛ. Ali lee bɛ na, yee di ya dà nɛ na wɛ. 
\v 37 Nɛ To Kilɛ ya piimu bɛɛri kan nɛ mu ge, pee bɛɛri na ba nɛ mu. Sipyaa sipya bu ba nɛ mu, nɛ da ga weefɔɔ kɔri bada wɛ. 
\v 38 Nɛ ta yìri fugba we ni na pa nayɛ pyaa ɲidaan tapyege ni wɛ. Ga na tunvɔɔ ɲidaan nɛ pa di ba bye. 
\v 39 Wemu wʼa nɛ tun ge, wee ɲidaan wu wa mɛ na, sipyaa sipya wʼa kan nɛ mu ge, na wee wa shishiin ganha da biin wɛ. Nɛ ba pee ɲɛ di yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ bɛ na. 
\v 40 Nɛ To wu ɲidaan wu wa mɛ na, sipyaa sipya wʼa wu Ja wu ɲa na dà wu na ge, wee di ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta, bani nɛ na ba pee ɲɛ di yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ.»
\p
\v 41 Ba Yesu ya jo na yalige ke kʼa yìri fugba we ni ge, na wee wu ɲɛ kere wɛ, pee jomɔ pe ya ta taan Yawutuu pu ni wɛ. A pʼi ganha na ŋmunu-ŋmunɔ puyɛ tàan. 
\v 42 A pʼi jo: «Ɛɛn! Ta Yusufu ja Yesu bɛ wu ɲɛ we wɛ? Wèe ya wu to wu cɛ, na wu nu wu bɛ cɛ. Ɲaha na wu yu na fugba we ni wee ya yìri wɛ?» 
\v 43 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yee di ŋmunu-ŋmunɔ do! Yi ŋmunu-ŋmunumɔ pu bɛɛri ɲɔ yaha! 
\v 44 Nɛ To we wʼa nɛ tun ge, wa shishiin da já ba nɛ mu ni wee ya wufɔɔ yaha pa nɛ mu wɛ. Wa bɛɛri bu ba nɛ mu, nɛ na ba weefɔɔ ɲɛ na yeege xu ni, koŋɔ caxhɔgɔ. 
\v 45 Ayiwa, ta Kilɛ wo tudunmɔ wa ya li ka na:
\q2 ‹Kilɛ yɛ pyaa na ba pu bɛɛri kalaa wɛ?›\f * \fr 6:45 \fr*\ft Ezayi 54:13\ft*\f*
\p Sipyaa sipya wʼa To Kilɛ Kafila nuri na sɔɔ wu kalaa wu na ge, pee bɛɛri na ba nɛ mu. 
\v 46 Ga li wa nago sipya wa wʼa ɲii taha Kilɛ na wɛ. Wemu yɛ wʼa pa na yìri wu yíri ge, wee yɛ wʼa wu ɲa. 
\v 47 Can na wa bɛɛri bu dà nɛ na, weefɔɔ na ba ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta. 
\v 48 Yalige ke kʼa ɲìi sicuumɔ kaan sipyii mu ge, nɛ wu ɲɛ kere. 
\v 49 Yalige ka ya fɛnhɛ yìri fugba we ni, na pa gan yee sefɛlɛɛ pu mu pʼa li sipoŋɔ ki ni, ga lee bɛ na, pu bɛɛri ya xu. 
\v 50 Ga nimɛ, yalige ke ki ɲɛ naha ki dʼa yìri fugba we ni ge, wa bu kee li, weefɔɔ na ba ɲìi sicuumɔ ta pemu da xhɔ wɛ. 
\v 51 Nɛ ɲɛ ɲìi sicuumɔ yalige kemu kʼa yìri fugba we ni ge, wa bu kee li, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da ga xhɔ wɛ. Yalige ke nɛ gaan ge, kee ɲɛ nɛyɛ pyaa ceepuuro te. Nɛ tee kan saraga kɔnhɔ di ba koŋɔ sipyii munahaa ɲuŋɔ wolo.»
\p
\v 52 Pee jomɔ pu wuu na, a nakaagbɔɔrɔ di jé Yawutuu pu tɛ ni. A pʼi jo: «Kangana lekɛ na we ná we di da já wu ceepuuro kan wèe mu wèe pu li wɛ?» 
\v 53 A Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yee bye yee di ya Sipya Ja wu ceepuuro ti li, na wu shishan pu bɛ gba wɛ, yee da ga ɲìi sicuumɔ ta wɛ. 
\v 54 Wemu bu nɛ ceepuuro ti li, na nɛ shishan pu bɛ gba, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da ga xhɔ wɛ. Nɛ na ba weefɔɔ ɲɛ na yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ. 
\v 55 Bani nɛ ceepuuro ti ɲɛ yalige nijeŋɛ, nɛ shishan pu bɛ di ɲɛ yagbaga nijeŋɛ 
\v 56 Sipya wemu bu nɛ ceepuuro ti li, na nɛ shishan pu bɛ gba, weefɔɔ na bye ni nɛ ni kariɲɛɛgɛ ni, nɛ bɛ di bye ni weefɔɔ ni kariɲɛɛgɛ ni. 
\v 57 To Kilɛ wemu wʼa nɛ tun ge, wee wa ɲìi na, wee gbɔɔrɔ ni nɛ bɛ wa ɲiifɛɛrɛ ni. Lee na wa bu nɛ ceepuuro ti li, weefɔɔ bɛ na bye ɲiifɛɛrɛ ni nɛ gbɔɔrɔ ni. 
\v 58 Yalige ke kʼa tigi na yìri fugba wu ni ge, kee ki wa ke. Yee sefɛlɛɛ piimu pʼa xu sipoŋɔ ki ni ge, pee ya yalige kemu li wà ge, kee ni ke wa nigin wɛ. Wemu bu ke yalige ke li, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da xhɔ wɛ.» 
\v 59 Yesu ya pe jomɔ pe jo na pye kalaa sipyiire ti bɛɛri mu Kapɛrinɔmɔ kulo li ni, na wu yaha \w Kilɛ-pɛɛŋɛ puga\w* ki ni.
\s1 Yesu jomɔ pʼa ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kaan
\p
\v 60 Ayiwa, ba Yesu ya pee jomɔ pu jo wɛ, a kalaapiire niɲɛhɛrɛ di jo: «Pe jomɔ pe ya waha dɛ! Ma jo sipya na gbara wu lee pye gɛ?» 
\v 61 A Yesu di li cɛ wuyɛ ni na pee jomɔ pe pʼa pu pye pu na ŋmunu-ŋmunɔ. A wu pu pye: «Pe jomɔ pe ya digi yee na gɛ? 
\v 62 Xuu wemu ni \w Sipya Ja\w* bye ge, yee ba wu ɲa wu na duri wà, yee di da ba yekɛ jo wɛ? 
\v 63 \w Kilɛ Munaa\w* lʼa ɲìi sicuumɔ kaan sipya mu. Lee bɛ wɛ, sipya yɛ pyaa fanha ɲɛ yafiin bɛ wɛ. Jomɔ pe nɛ yu yee mu ge, pee ɲɛ Kilɛ Munaa ni ɲìi sicuumɔ. 
\v 64 Ga pii wa yee ni, pee ya dà li na wɛ.» Yesu ya yee jo bani fo ɲɔkɔɔnrɔ ti na, piimu pu bye pu ya dà wu na-ɛ ge, wʼa bi pee cɛ. Wemu bɛ wʼa bi da ba wu le keŋɛ ni ge, wʼa bi wee bɛ cɛ. 
\v 65 A Yesu di la fara wu jomɔ pu na sanha na: «Lee wuu na nɛ yee pye jo wa shishiin da já ba nɛ mu, ni To Kilɛ ya lee wo sefɛɛrɛ kan weefɔɔ mu wɛ.»
\p
\v 66 Na lɔ wee tuun wu na, a wu kalaapiire niɲɛhɛrɛ di guri wu fɛni. Pee ya ta sɔɔ na taha nige wu fɛni wɛ. 
\v 67 A Yesu di wu kalaapiire kɛ ni shuun wu yege na: «Yee do, yee bɛ funŋɔ ki wa yʼi guri na fɛni gɛ?» 
\v 68 A Simɔ Pyɛɛri di wu ɲɔ shɔ na: «Karamɔgɔ, jɔgɔ yíri wèe di wa da zhɛ sanha wɛ? Ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama jomɔ pe, muyɛ nigin mu pu wa. 
\v 69 Wèe ya dà mu na. Wèe ya li cɛ bɛ nimɛ jo Fɛfɛɛrɛ Ja we wʼa foro Kilɛ ni ge, jo mu wu ɲɛ wii.» 
\v 70 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Ta nɛ bɛ wʼa yee sipyii kɛ ni shuun wu bɛɛri ɲaha bulo wɛ? Lee bɛ na shɛn nigin di ɲɛ yee ni wee na ɲɛ Shitaanni sipya.» 
\v 71 Zhudasi kaa Yesu bi byi, wee wemu wu ɲɛ Isikariyɔti shɛɛn Simɔ ja wu ge. Wee wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni, wee di ɲɛ bɛ Yesu kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin wa.
\c 7
\s1 Yesu cebooloo pu ya ta dà wu na wɛ
\p
\v 1 Lee kadugo na Yesu bi ɲaari na mari Galile fiige ki ni. Wu funŋɔ bye wu shɛ Zhude fiige ki ni wɛ, bani Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa bi wu shaa di gbo wà. 
\v 2 Kalenɛ la bye Yawutuu pu mu, pʼa buguloo yàa. Ba lee ya tɛɛŋɛ wɛ, 
\v 3 a Yesu cebooloo pʼi ba wu fɛni na ba wu pye: «Foro naha, mʼa shɛ Zhude fiige ki ni, kɔnhɔ kakanhaŋaa kii mʼa byi ge, ma kalaapiire te ti wa wà ge, pee bɛ di shɛ kee ɲa. 
\v 4 Bani sipya wemu funŋɔ ki wa sipyii di wu cɛ ge, wee ya keree ŋmɔhɔni na byi wɛ. Kakanhaŋaa kiimu mu ya byi ge, mʼa yaa na mayɛ shɛɛ, kɔnhɔ koŋɔ sipyii pu bɛɛri di ma cɛ.» 
\v 5 Ali Yesu cebooloo puyɛ pyaa bi ta dà wu na wɛ.
\p
\v 6 A Yesu di wu ciinnɛɛ pu ɲɔ shɔ na: «Lee pyeduun sanha nɔ nɛ mu wɛ. Lemu bu yee taan tuun wemu ni go lee yee ya byi. 
\v 7 Koŋɔ sipyii da já yee kɔ wɛ, ga, nɛ pʼa kɔ, bani kakuuyo yemu pu wa byi ge, nɛ yee bɛɛri yu kpɛɛngɛ na. 
\v 8 Yee pu sii yʼa se kalenɛ li ni, ga, nɛ kunni wa da zhɛ nimɛ wɛ, bani nɛ shɛduun sanha nɔ wɛ.» 
\v 9 Ba Yesu ya yee jo pu mu wɛ, na gori Galile ni.
\s1 Yesu ya shɛ buguloo kalenɛ li ni
\p
\v 10 Ba Yesu cebooloo pʼa kari xɔ kalenɛ li ni wɛ, a wuyɛ pyaa di na kari. Wʼa kari sipyiire ti kategee, wu ya ta wuyɛ yaha wa shishiin ya ɲa wɛ. 
\v 11 Lee bi Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ta pu na Yesu shaa kalenɛ li sipyii pu tɛ ni, na ganha na puyɛ yegee na: «Mii wu wa wɛ?» 
\v 12 Pii bi joɲɛhɛmɛ peele na yu sipyiire ti ni Yesu shizhaa na. A pii di jo: «Sipyisaama wu wa we ná we.» Pii bɛ di yu: «Kafinɛyɛ dɛ! Sipyii we ya biinŋɛ.» 
\v 13 Pʼa bi pee jomɔ pe bɛɛri peele na yu, bani pu bi fyagi Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu na.
\p
\v 14 Ba kalenɛ lʼa pa nɔ li niŋɛ ni tuun wemu ni wɛ, a Yesu di shɛ jé Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni, na ganha na sipyiire ti kalaa. 
\v 15 A wu kalaa wu Yawutuu pu ɲaha wɔ, a pʼi jo: «Mii we ná we dʼa pe cɛmɛ pe bɛɛri ta, na ta wʼi ya kalaa pye-e wɛ?» 
\v 16 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Kalaa wemu nɛ gaan ge, wee ya ta foro nɛyɛ pyaa ni wɛ, ga nɛ tunvɔɔ Kilɛ ni wʼa foro. 
\v 17 Wemu bi giin wu da Kilɛ ɲidaan pyi, weefɔɔ na ba li cɛ, nɛ kalaa wu bi foro Kilɛ ni, kelee wu bi foro nɛ ni. 
\v 18 Sipya wemu wʼa yu ni wuyɛ pyaa fanha ni ge, pɛɛŋɛ weefɔɔ ya zhaa wuyɛ ni. Ga wemu funŋɔ wa wu tunvɔɔ wu wʼa bɛlɛ ge, wee wu ɲɛ can fɔɔ we, naŋmahara ta shishiin ɲɛ weefɔɔ keree ni wɛ. 
\v 19 Ta Kilɛ tudunmɔɔ Musa bɛ wʼa Kilɛ wo saliya wu kan yee mu wɛ? Ga yee wa shishiin ya se wu koo ni wɛ. Ɲaha na yee di nɛ shaa di gbo na nɛ saliya kyɛɛgi wɛ?» 
\v 20 A pʼi Yesu pye sipyiire ti niŋɛ ni na: «Jina wu wa mu ni. Jɔgɔ wʼa mu shaa di gbo wɛ?»
\p
\v 21 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Kakanhana nigin wemu nɛ pye ge, lee lʼa sipyiire ti bɛɛri ɲaha wɔ mɛ gɛ? 
\v 22 Kilɛ tudunmɔɔ Musa mu yee ya saliya ta na funaŋaa kʼa gɔɔn, ga lee bɛ na yi li cɛ na wee ya ta pye li nɔhɔ shanvɔɔ-i dɛ. Ga wèe wo sefɛlɛɛ pu pʼa li nɔhɔ shan. Lee lʼa li pye yee na funaŋaa ki kɔɔn ali \w cadɛɛngɛ\w* ki bɛ ni. 
\v 23 Lemu lʼa yee pye yee na funaŋaa ki kɔɔn cadɛɛngɛ ni, kɔnhɔ yi ganha bu da Musa wo saliya wu kyɛɛgi-i ge, ɲaha dʼa li pye nɛ na sipyipomɔ cuuŋɔ cadɛɛngɛ ki na, a yee di logoo yirige nɛ tàan wɛ? 
\v 24 Yi ganha ba kiiri kɔɔn keree ɲɛɲaa fɛni wɛ, ga yʼa kiiri wu kɔɔn can ɲuŋɔ ni.»
\s1 Ta Yesu wu ɲɛ Shɔvɔɔ we?
\p
\v 25 Na Yesu yaha wu na yu, a Zheruzalɛmu sipyii pii bɛ di ganha na yu: «Ná we pʼa zhaa di gbo ge, ta wee bɛ wu ɲɛ we wɛ? 
\v 26 Wu wii wu na yu ni sipyiire ti bɛɛri ni tafaga ni, pu dʼa tiin na wu wii. Kilɛ ya Shɔvɔɔ wemu ɲɔmɛɛ lɔ wèe mu ge, kɔnhɔ wèe ɲuŋɔfɛɛ pʼa giin na wee wu ɲɛ we-e dɛ? 
\v 27 Wèe kunni ya we ná we tayirige cɛ, ga na ta Shɔvɔɔ wu ba ba, wa shishiin da ba wu tayirige cɛ wɛ.» 
\v 28 Na Yesu yaha wu na sipyii pu kalaa Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni, a wu ba jo ni fanha ni na: «Yee ya jo na yee ya nɛ cɛ, na nɛ tayirige ki bɛ cɛ gɛ? Ga yi li cɛ bɛ na nɛ ta pa nayɛ ni wɛ, na nɛ tunvɔɔ wu ɲɛ bɛ can fɔɔ. Ga yee di ya wu cɛ wɛ. 
\v 29 Nɛ kunni ya wu cɛ, bani wee ni nɛ foro. Wee wʼa nɛ tun bɛ.»
\p
\v 30 Ba Yesu ya yee jo wɛ, a pʼi ganha na cogana shaa wu na. Ga wa shishiin ya ta já wu co wɛ, bani wu wo tuun wu ɲɔ bi sanha fa wɛ. 
\v 31 Lee bɛ na shɛnɲɛhɛmɛɛ ya dà Yesu na. A pʼi ganha na yu: «Ali Shɔvɔɔ wu ɲɛhɛ ba ba, kakanhana lekɛ wʼi da bye lemu lʼa ye we ná we wuu le na wɛ?»
\s1 Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa pii tun na pu shɛ Yesu co
\p
\v 32 Sipyiire ti bi yemu yu Yesu shizhaa na ge, ba \w Farizhɛɛn\w* ni \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* pʼa yee logo wɛ, a pʼi Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki gɛdii pu tun na pu shɛ Yesu co. 
\v 33 Ba pee ya nɔ Yesu yíri wɛ, a wu pu pye: «Nʼa da piiye ya bɛ pye ni yi ni sanha, lee kadugo na di na da se na tunvɔɔ wu yíri. 
\v 34 Ga yee na ba nɛ sha ganha yee da nɛ ɲa wɛ; bani xuu wemu ni nʼa da ba bye ge, yee wa da já zhɛ wà wɛ.» 
\v 35 A Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼi ganha na puyɛ pyi na: «Wee tuun wu ni mii we ná we di giin di zhɛ na yu na wèe da ga ba já wee ɲa-ɛ wɛ? Yawutuu pii pʼa caaga na shɛ diin Girɛkii pu yíri ge, kɔnhɔ pee yíri wʼa se, wu shɛ pee kalaa-i dɛ? 
\v 36 Jomɔ pe wʼa jo na: ‹Yee na ba nɛ sha ganha yee da nɛ ɲa wɛ.› ni ‹Nɛ na ba bye xuu wemu ni ge, yee da já zhɛ wee xuu wu ni-i ge,›» pee jomɔ pu kɔri ɲɛ dii wɛ?
\s1 Yesu ya Fɛfɛɛrɛ Munaa ɲɔmɛɛ lɔ wu nʼa daa fɛɛ pu mu
\p
\v 37 Kalenɛ li cabisana li pʼa bi wii li cagbɔhɔ kiyɛ pyaa ge, ba lee ya nɔ wɛ, a Yesu di yere sipyii pu ɲahagbaa na na ganha na yu ni fanha ni na: «Waga bi ɲɛ wa na, wu pa na yíri wu ba gba. 
\v 38 Wemu bu dà nɛ na, lɔhɔ kemu kʼa ɲìi sicuumɔ kaan ge, kee na ba fúu weefɔɔ zɔ wu ni ba gba lɔhɔ ɲɛ wɛ» ma na jo ba lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni wɛ. 
\v 39 Fɛfɛɛrɛ Munaa kaa Yesu bi yu mu, wu nʼa daa fɛɛ pu mu na pee na ba lee ta. Wee tuun wu bi \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* li ta li sanha gan pu mu wɛ. Bani Yesu bi sanha guri shɛ jé wu nɔɔrɔ wu ni fugba wu ni wɛ.
\s1 Yesu keree ya bɛganhara leŋɛ sipyiire ti tɛ ni, a pʼi daa
\p
\v 40 Ba sipyii pʼa Yesu jomɔ pu logo wɛ, a pii di ganha na yu pu ni na: «Nakaara baa Kilɛ tudunmɔ wemu kaa lʼa jo ge, wee wu ɲɛ we.» 
\v 41 Pii bɛ di yu: «Kilɛ ya Shɔvɔɔ wemu ɲɔmɛɛ lɔ ge, wee wu ɲɛ wii.» Ga, a pii di jo: «Dii Shɔvɔɔ wu da já voro Galile fiige ki ni wɛ? 
\v 42 Kilɛ wo Kitabu wʼa yi jo na saannaa \w Dawuda\w* shi ni \w Shɔvɔɔ\w* wu da ba foro. Na wu na ba foro Bɛtilɛhɛmu ni, kulo lemu ni saannaa Dawuda ya wu wo caŋa ɲii li pye ge.» 
\v 43 A Yesu kaa di bɛganhara leŋɛ sipyiire ti tɛ ni, a tʼi daa taaya shuun. 
\v 44 Pii funŋɔ bye pu Yesu co, ga wa shishiin ya ta já wu co wɛ.
\s1 Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu wo nʼa daa baara te
\p
\v 45 Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki gɛdii piimu pʼa bi shɛ Yesu fɛni ge, a pee di guri kari \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* ni \w Farizhɛɛn\w* pu yíri. A pʼi pu yege na: «Ɲaha na yee di ya ta wu co na pa-ɛ wɛ?» 
\v 46 A pʼi pu ɲɔ shɔ na: «Wèe sanha we ná we wo jomɔ pe tuugo logo ɲa bada wɛ!» 
\v 47 A Farizhɛɛn pʼi pu pye: «Kɔnhɔ yee bɛ di ya yiyɛ yaha wʼa piinŋɛ-ɛ dɛ? 
\v 48 Mii yee dʼa li logo, kelee na li ɲa, na wèe ɲuŋɔfɔɔ wa, kelee Farizhɛn wa nigin bɛ ya dà we ná we na wɛ? 
\v 49 Pii sipyii pii pʼa dà wu na ge, we wa shishiin ya Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu cɛ wɛ, pii bɛɛri na ba gyɛɛgi!» 
\v 50 Farizhɛn wa bɛ bye wà wu mɛgɛ ɲɛ na Nikodɛmu. Wee bi kari Yesu yíri piige ka ni. A wee di jomɔ pu lɔ na Farizhɛɛn pu pye: 
\v 51 «Na bɛ ni wèe wo saliya wu ni, ta lʼa saha na kiiri kɔn sipya wa na, na ta wèe ya fɛnhɛ wu yege na wu nibyii cɛ-ɛ ya?» 
\v 52 Ga, a pʼi wee ɲɔ shɔ na: «Payi! Ta ma bɛ yɛrɛ wʼa ɲɛri Galile shɛn wa? Mayɛ pyaa ki bɛ ki Kilɛ Kafila wu kalaa, ma na li ɲa wà na Kilɛ tudunmɔ wa shishiin da ga ba foro Galile fiige ki ni wɛ.» [ 
\v 53 Ba pʼa pee jomɔ pu jo xɔ wɛ, a pu bɛɛri di yìri caaga na kari pu piyɛyɛ.
\c 8
\s1 Pʼa pa ni cee wa ni Yesu yíri na dɔdɔɔrɔ wʼa pye
\p
\v 1 A Yesu di gari Oliviye faaboboŋɔ ki na. 
\v 2 Ayiwa, kee caŋa ki ɲimuguro ɲisɔɔgɔ ki na, a Yesu di soo kari sanha Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni. Sipyiire ti bɛɛri bi pinnɛ wu tàan. A wu diin na ganha na pu kalaa. 
\v 3 Na Yesu yaha wu na sipyiire ti kalaa, a \w saliya karamɔgɔlɔɔ\w* ni \w Farizhɛɛn\w* pʼi ba ni cee wa ni wu yíri, na ba wu yereŋɛ sipyiire ti ɲahagbaa na. 
\v 4 A pʼi Yesu pye: «Karamɔgɔ, wèe ya we cee we co dɔdɔɔrɔ na ni ná watii ni. 
\v 5 Na ta Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu ni lʼa ka na we cee we tuugo ya yaa ni yafiin bɛ ni, ni na kagereye taga wu wá gbo yɛ bɛ wɛ. Mu di wʼa yekɛ yu lee shizhaa na wɛ?»
\p
\v 6 Kafila tufuuyo pu bi zhaan Yesu tàan kɔnhɔ wuyɛ pyaa ɲɔjomɔ di wu le keŋɛ ni. Ga, a Yesu di leele, na ganha na kama kani ɲiŋɛ ki na ni wu kabee ni. 
\v 7 Ba ma na jo saliya karamɔgɔlɔɔ ni Farizhɛɛn pʼa nɔrɔ yaha wu na na yegee wɛ, a Yesu di wu ɲuŋɔ yirige na pu pye: «Wemu wu wa yee ni wu sanha kakuunɔ pye ɲa bada-ɛ ge, wee wu kagereŋɛ nizhiige ki wá wu na.» 
\v 8 Ba wʼa yee jo wɛ, na wu ɲuŋɔ sogi, na ganha na wu kama kani sanha ɲiŋɛ ki na. 
\v 9 Piimu pʼa shɛ ni cee wu ni ge, ba pee ya Yesu jomɔ pu logo wɛ, [a pu zɔlɔɔ di pu jaagi]; a pu bɛɛri di ganha na foro nigin nigin na gaaŋi, na lɔ nɔhɔlɛɛ pu na, fo na shɛ yaha Yesu ni cee wu yɛ Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni. 
\v 10 Ba Yesu ya pa wu ɲuŋɔ yirige wɛ, wu ya ta sipya wa shishiin ɲa nige ni cee wu yɛ bɛ wɛ. A wu jo: «Mii ma jaagivɛɛ pʼi ɲɛ wɛ? Shɛn nigin bɛ ya ta ma ɲuŋɔ le nige-e ya?» 
\v 11 A cee wu Yesu ɲɔ shɔ na: «Wù Karamɔgɔ, shɛn nigin bɛ wɛ.» A Yesu di jo: «Ayiwa, nɛ bɛ da ma ɲuŋɔ le wɛ. Ta gaaŋi, ga mʼa jurumu wu ɲɔ yaha.»]
\s1 Yesu ɲɛ Kilɛ wo kpɛɛngɛ, kemu kʼa pa koŋɔ na ge
\p
\v 12 Lee kadugo na a Yesu di ba jomɔ pu lɔ sanha na sipyiire ti pye: «Nɛ wu ɲɛ kpɛɛngɛ ke koŋɔ sipyii pu mu. Sipya wemu bu daha nɛ fɛni wee da ga ɲaari nibiige ni nige wɛ. Ga wee na ba kpɛɛngɛ ta kemu kʼa ɲìi sicuumɔ kaan ge.» 
\v 13 A \w Farizhɛɛn\w* pʼi wu pye: «Muyɛ pyaa na tɛrɛ na mayɛ kaa yu ya? Can ɲɛ mu kaa li ni wɛ.» 
\v 14 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Ali nɛyɛ pyaa ɲɛhɛ da nayɛ kaa yu bɛ, nɛ kafila wu ɲɛ can. Bani xuu wemu ni nɛ yìri ge, nɛ wee cɛ; na na tashɛgɛ bɛ cɛ sanha. Ga nɛ tayirige fara nɛ tashɛgɛ na, yee ya kee ka shishiin cɛ wɛ. 
\v 15 Yee kunni wa kiiri kɔɔn sipyii na na bɛ ni yee sipyii wo kiiri kɔngana ni. Nɛ kunni da ga kiiri kɔn sipya wa shishiin na wɛ. 
\v 16 Ali nɛ ɲɛhɛ da nɛ na da wa kiiri kɔn, nɛ na wu kɔn na bɛ ni Kilɛ wo can wu ni. Bani nʼa da da kiiri wu kɔɔn na yɛ wɛ. Nɛ To Kilɛ wu wʼa nɛ tun ge, wee wa ni nɛ ni. 
\v 17 Ayiwa, ta li ya ka yee wo saliya wu ni na sipyii shuun bu bye kaa lemu wo sɛɛri, na lee ɲɛ can wɛ? 
\v 18 Ayiwa, nɛ nayɛ kaa yu; nɛ To we wʼa nɛ tun ge, wee bɛ ya nɛ kaa yu.» 
\v 19 A pʼi Yesu pye: «Mii mu to wuyɛ pyaa di ɲɛ wɛ?» A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yee ya nɛyɛ pyaa cɛ di da nɔ nɛ To wu na wɛ. Yee da bi nɛ cɛ can na, yee bi da nɛ To wu bɛ cɛ.» 
\v 20 Yesu ya pe jomɔ pe jo na wu yaha wu na kalaa kaan Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni, keshii piimu ni pʼa Kilɛ yakanya yi leni ge, pee tàan. Sipya wa shishiin di ya ta wu co wɛ, bani wu wo tuun wu bi sanha nɔ wɛ.
\s1 Yesu ya wu gari jo wu To Kilɛ yíri
\p
\v 21 Ayiwa, a Yesu di pu pye sanha na: «Nɛ na ba gari, nɛ nigarixhɔgɔ na, yee na ba nɛ shaa. Ga yee kunni na ba xhu na yee yaha yi jurumu wu ni, bani xuu wemu ni nʼa da ba shɛ ge, yee wa da já zhɛ wà wɛ.» 
\v 22 Ba wʼa yee jo wɛ, a Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼi jo: «Aa! Wee tuun wu ni wʼa giin wu wuyɛ gbo gɛ? Wʼa jo na wee na ba shɛ xuu wemu ni ge, na wèe da já zhɛ wà wɛ!» 
\v 23 A Yesu di pu pye: «Yee ɲɛ ɲiŋɛ ke wo sipyii, ga nɛ ɲɛ fugba we wo. Yee ɲɛ koŋɔ wuu, ga nɛ ɲɛ koŋɔ wo-e dɛ. 
\v 24 Lee wuu na nɛ yee pye jo yee na ba xhu yi jurumu wu ni. Nakaara baa, yi dà li na na: ‹Nɛ ɲɛ wemu nɛ ɲɛ ge.›\f * \fr 8:24 \fr*\ft Ɛkizode 3:14; Ezayi 43:10\ft*\f* Yee bye yee di ya dà lee na wɛ, yee na xhuu yi jurumu wu ni.» 
\v 25 A pʼi Yesu pye: «Wee tuun wu ni jɔgɔ mu di ɲɛ wɛ?» A Yesu di jo: «Fo taashiinɛ li ni nɛ ɲɛ wemu ge, nɛ yee jo yee mu. 
\v 26 Keree niɲɛhɛŋɛɛ wa wà, nɛ na já ki jo yee mu, na kiiri kɔn yee na ki wuu na. Ga wemu wʼa nɛ tun ge, wee wu ɲɛ can we. Yemu nɛ logo wu mu ge, yee nɛ yu koŋɔ sipyii pu mu.»
\p
\v 27 Yawutuu pu bi ta li cɛ na To Kilɛ kaa Yesu bi yu pu mu wɛ. 
\v 28 Lee wuu na a Yesu di pu pye: «Yee ba \w Sipya Ja\w* yirige fugba we ni tuun wemu ni, yee na ba li cɛ wee tuun wu ni na ‹Nɛ ɲɛ wemu nɛ ɲɛ ge.› Nɛ kaa la shishiin pyi nayɛ ni wɛ, ga To Kilɛ ya nɛ kalaa lemu ni ge, lee nɛ yu. 
\v 29 We wʼa nɛ tun ge, wee wa ni nɛ ni. Wu ya ta nɛ yaha na yɛ nigin wɛ, bani le lʼa dan wu ni ge, lee nɛ byi tuun bɛɛri ni.» 
\v 30 Ba Yesu ya pee jomɔ pu jo wɛ, a shɛnɲɛhɛmɛɛ di dà wu na.
\s1 Piimu pu ɲɛ Ibirayima wo nagoo puyɛ pyaa pyaa ge
\p
\v 31 Yawutuu piimu pʼa dà Yesu na ge, a Yesu di pee pye: «Jomɔ pe nʼa da jo yi mu ge, yi bu pee logo, na pu koro ɲaari, yi na ba bye nɛ kalaapiire can na. 
\v 32 Lee na yee da ba can cɛ. Wee can wu jɛ na ba yee shɔ bulooro na.» 
\v 33 A pʼi Yesu pye: «\w Ibirayima\w* shi shɛɛn wèe ɲɛ, wèe ya ta bulooro pye ɲa sipya wa shishiin bɛ mu wɛ. Ɲaha na mu di yu na wèe na zhɔ bulooro na wɛ?» 
\v 34 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, sipyaa sipya wʼa jurumu pyi ge, wee ɲɛ jurumu wo bulo. 
\v 35 Na ta bulo ɲɛ kpɔɔn lemu na ge, wu da ga já bye lee kpɔɔn li shɛn yɛ pyaa bada wɛ. Ga kpɔɔn fɔɔ ja wʼa sii kpɔɔn li shɛn yɛ pyaa gbee. 
\v 36 Kilɛ Ja wu bu yee pye yiyɛ wuu, wee tuun wu ni yi na na bye yiyɛ wuu can can na. 
\v 37 Nɛ li cɛ yee ɲɛ Ibirayima shi shɛɛn, ga lee bɛ na yee di nɛ shaa di gbo, bani yee wa nɛ jomɔ pu fɛni wɛ. 
\v 38 Nɛ lemu ɲa na To wu mu ge, lee nɛ yu; le yee bɛ ya ta yi to wu mu ge, lee yee bɛ ya byi.» 
\v 39 A Yawutuu pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Ibirayima wu ɲɛ wèe to.» A Yesu di pu pye: «Ibirayima da bi bye yee to can can na, yee kapyegee ni Ibirayima wogo bi da bye nigin. 
\v 40 Ga nimɛ, can we nɛ ta Kilɛ mu ge, wee nɛ yu yee mu, a yee di ganha na nɛ shaa di gbo. Ibirayima ya ta lee tuugo pye-e dɛ! 
\v 41 Yee to wʼa keree kiimu pyi ge, kee tuugo yee bɛ ya byi.» A pʼi Yesu pye: «Wèe ya ta se dɔdɔɔrɔ ni-i dɛ! To nigin wu ɲɛ wèe mu wee ɲɛ Kilɛ.»
\s1 Piimu pu ɲɛ Shitaanni wo nagoo pu ge
\p
\v 42 A Yesu di pu pye: «Kilɛ da bi ɲɛ yee to can na, nɛ kaa bi da da dan yee ni, bani wee ni nɛ foro. Nɛ ta pa nayɛ ni-i dɛ, ga wee wʼa nɛ tun. 
\v 43 Jomɔ pe nɛ yu yee mu ge, yee ya pu tashɛgɛ cɛ wɛ. Ɲaha na wɛ? Bani yʼa da gbara yi pu logo wɛ. 
\v 44 Bani Shitaanni wu ɲɛ yee to. Le lʼa dan yee to Shitaanni ni ge, lee yee wa giin di bye. Fo taashiinɛ ni sipyii gbovɔɔ wu ɲɛ were. Wu sanha can jo ɲa wɛ, bani can nigin bɛ wa wu funŋɔ ni wɛ. Wu ba da kafinɛyɛ jo, wʼa yi jo na bɛ ni wuyɛ pyaa funŋɔ keree ni; bani kafinɛjo wu ɲɛ wii, na ɲɛ bɛ kafinɛyɛ wo to. 
\v 45 Ga nɛ kunni di can yu. Lee shiin lʼa yee pye yee ya daa nɛ na wɛ. 
\v 46 Jɔgɔ wu wa yee ni wemu na já li shɛ na nɛ jurumu wa pye wɛ? Nɛ bi can yu yee mu, ɲaha na yee di ya dà nɛ na-ɛ wɛ? 
\v 47 Sipya wemu bu bye Kilɛ sipya, wee ya Kilɛ jomɔ nuri na gbara bɛ pu na. Ga yee ɲɛ Kilɛ sipyii wɛ. Lee wuu na yee ya sɔɔ na Kilɛ jomɔ nuri wɛ.»
\s1 Yesu ya ye Ibirayima na
\p
\v 48 A Yawutuu pʼi Yesu pye: «Kaɲii wa wèe mu na jo Samari shɛn mu ɲɛ, na \w jinaa\w* pu ɲɛ mu ni bɛ.» 
\v 49 A Yesu di pu pye: «Jina wa nɛ ni-i dɛ, ga na To Kilɛ nʼa bɛlɛ. Yee kunni wa nɛ fanri. 
\v 50 Nɛ ta na nayɛ pyaa pɛɛŋɛ shaa-i dɛ, ga wa wu wa ki shaa nɛ mu, wee shiin wu ɲɛ bɛ kiiri kɔnvɔɔ we. 
\v 51 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, wa bu nɛ jomɔ pu logo, na sɔɔ pu na, weefɔɔ da ga xhu bada wɛ.» 
\v 52 A Yawutuu pʼi jo: «Nimɛ kunni wèe ya li cɛ nakaara baa jo jinaa pu wa mu ni. \w Ibirayima\w* ya xu, Kilɛ tudunmɔɔ pusamaa bɛ dʼa xu, mu di yu na wemu bu mu jomɔ pu co, na weefɔɔ da ba xhu bada wɛ. 
\v 53 Wee tuun wu ni mu wʼa ye wèe tolɛ Ibirayima na gɛ? Wee ya xu, a Kilɛ tudunmɔɔ pusamaa bɛ di xhu. Wee tuun wu ni mu di mayɛ wii jɔgɔ wɛ?» 
\v 54 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Nɛ da bi nayɛ pɛlɛ, kee pɛɛŋɛ ki bi da bye ɲuŋɔ baa wogo. Nɛ To Kilɛ wʼa nɛ pɛlɛ, wee wemu yee wa byi na yi Kilɛ ge; 
\v 55 na ta yeeyɛ pyaa ya ta wu cɛ wɛ. Nɛ wʼa wu cɛ. Nɛ da bi jo nɛ wu cɛ wɛ, nɛ bɛ bi da bye yee tuugo kafinɛjo. Ga nɛ wu cɛ, na sɔɔ wu jomɔ pu na, na pu pyi. 
\v 56 Yee to Ibirayima ya fundanga ta na wee na ba nɛ caŋa ɲii li ɲa. Ba wʼa li ɲa wɛ, a lʼi bye fundangbɔhɔ wu mu.» 
\v 57 A Yawutuu pʼi wu pye: «Ali mu sanha yee kɛlɛɛ kaguro (50) yɛ pyaa bɛ ta wɛ, mu di yu na mu ya Ibirayima ɲa ya?» 
\v 58 A Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yani Ibirayima wu se ge, nɛ ɲɛ wemu nɛ ɲɛ ge.» 
\v 59 Pee jomɔ pu wuu na, a Yawutuu pʼi kagereye lɔ wu na na pʼi wu wá, ga, a Yesu di beele foro Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ni, na gari.
\c 9
\s1 Yesu ya fyɛnna wa cuuŋɔ
\p
\v 1 Na Yesu yaha wu na gaaŋi koo li ni, a wu fyɛnna wa ɲa, wu fyɛn wo na se. 
\v 2 A Yesu kalaapiire tʼi wu yege na: «Wù Karamɔgɔ, ɲaha na we ná we dʼa se fyɛn wɛ? Wu wo jurumu wʼa wu pye mu laa, wu sefɛɛ wo jurumu?» 
\v 3 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Li wa wuyɛ pyaa wo jurumu wɛ, lʼi wa wu sefɛɛ bɛ wo jurumu wɛ; ga lʼa pye, kɔnhɔ Kilɛ wo sefɛɛrɛ tʼi tiyɛ shɛ we ná we wo keree ki funŋɔ ni. 
\v 4 Wemu wʼa nɛ tun ge, li waha lʼi waha wèe ya yaa na wee wo kapyeŋɛɛ ki pyi na caŋa kpɛɛngɛ ki yaha, ni lee bɛ wɛ, piige ki wa ma, ki ba nɔ, wa shishiin da já kapyeŋɛɛ pye nige wɛ. 
\v 5 Na nɛ yaha koŋɔ na naha, kpɛɛngɛ nɛ ɲɛ koŋɔ sipyii mu.» 
\v 6 Ba Yesu ya yee jo wɛ, na wu ɲɔlɔhɔ wo ɲiŋɛ ki na, na kee taga pogoo kii yɔrɔŋɔ, na kee fara fyɛn wu ɲìi ki na. 
\v 7 Na wu pye na wu shɛ wu ɲaha je Silowɛ lowege ki ni. (Silowɛ kɔri ɲɛ: «Tudunmɔ.») Ba ná wʼa shɛ wu ɲaha ki je wà wɛ, a wu ɲìi kʼi mugi, a wu guri kari. 
\v 8 Ayiwa, yaŋmuyɔ we ná we bi ma ɲɛɛri. Wu tiinɲii ni wu cɛvɛɛ piimu pʼa bi wu ɲaa wu na ɲɛrɛgɛ ki pyi taashiinɛ li ni ge, a pee di jo: «Fyɛn we wu bi ma ɲɛrɛgɛ ki pyi ge, ta wee bɛ wu ɲɛ we wɛ?» 
\v 9 A pii di jo: «Wee wu wa.» A pii bɛ di jo: «Wu ɲɛ were wɛ, wʼa foro yɛ wee fɛni.» Ga, a ná wuyɛ pyaa di jo: «Nɛyɛ pyaa ki ɲɛ kii.» 
\v 10 A pʼi wu pye: «Wee tuun wu ni a mu ɲìi kʼi bye dii na mugi wɛ?» 
\v 11 A wu pu ɲɔ shɔ na: «Ná wemu mɛgɛ ki ɲɛ Yesu ge, wee wʼa puuro fara nɛ ɲìi na, na nɛ pye na nɛ wu shɛ nayɛ je Silowɛ lowege ki ni. Ba nɛ shɛ na ɲaha ki je wà wɛ, a nɛ ɲìi kʼi mugi.» 
\v 12 A pʼi wu yege na: «Mii wu wa wɛ?» A wu jo: «Nɛ cɛ wɛ.»
\s1 Fyɛnna wu wʼa cuuŋɔ ge, Farizhɛɛn pʼa wu yiri na yegee
\p
\v 13 Fyɛnna wu wʼa cuuŋɔ ge, pʼa kari ni wee ni \w Farizhɛɛn\w* pu yíri. 
\v 14 Yesu ya puuro ti fara fyɛn wu ɲìi ki na na wu cuuŋɔ caŋa kemu ge, kee bye Yawutuu pu wo \w cadɛɛngɛ\w*. 
\v 15 Lee wuu na Farizhɛɛn pʼa fyɛn wu nijuuŋɔ ki yiri, na wu yege na dii wu ɲìi kʼa pye na mugi wɛ. A wu pu ɲɔ shɔ na: «Puuro wʼa fara nɛ ɲìi ki na, a nɛ shɛ na ɲaha je, a nɛ ɲìi kʼi mugi.» 
\v 16 Ba wʼa yee jo wɛ, a Farizhɛɛn pii di jo: «Ná wemu wʼa le pye ge, wee da já voro Kilɛ ni wɛ, bani wu ya wèe cadɛɛngɛ ki wii yafiin bɛ wɛ.» Ga, a pii bɛ di jo: «Jurumupye na já le kakanhana le la tuugo pye ya?» Yee nijoyo na, a nakaara di jé pu tɛ ni. 
\v 17 Fyɛn wu wʼa cuuŋɔ ge, a pʼi wu yege sanha na: «Ná we wʼa mu ɲìi ki mugi ge, yekɛ yi wá mu mu na yu wu shizhaa na wɛ?» A wu pu ɲɔ shɔ na: «Kilɛ wo tudunmɔ wa wu ɲɛ wii.»
\p
\v 18 Ga Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu bi ta dà yi na na we ná we fyɛn wo wʼa se, a wu ɲìi di na pa mugi wɛ. Lee wuu na a pʼi wu sefɛɛ pu yiri pa, 
\v 19 na ba pu yege na: «Yee ja wu ɲɛ we ya? Yee na já yi jo can na na fyɛngɛrɛ ni wʼa se ya? Wu dʼa pye dii na ɲaa nimɛ wɛ?» 
\v 20 A wu sefɛɛ pʼi Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ɲɔ shɔ na: «Wèe kunni ya li cɛ jo wèe ja wu wu ɲɛ we, wu dʼa se bɛ fyɛn. 
\v 21 Ga lemu lʼa wu pye wu na ɲaa nimɛ ge, wèe ya lee cɛ wɛ. Sipya wemu bɛ wʼa wu ɲìi ki bɛ mugi ge, wèe ya wee bɛ cɛ wɛ. Yi wuyɛ pyaa ki yege, wu wa nige nɔhɔcɛrɛɛ wɛ, wuyɛ pyaa ki na yi ɲaha jo yi mu.» 
\v 22 Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ɲìi fyaara wuu na ná wu sefɛɛ pʼa ye jo, bani pʼa bi bɛ yi na na sipyaa sipya wʼa yere li na na Shɔvɔɔ wu ɲɛ Yesu ge, pʼi weefɔɔ tɔɔgɔ wolo pu \w Kilɛ-pɛɛŋɛ puga\w* ki keree ki ni fɛɛfɛɛ. 
\v 23 Lee wuu na ná wu sefɛɛ pʼa jo na: «Wu wa nige nɔhɔcɛrɛɛ wɛ, yi wuyɛ pyaa ki yege.»
\p
\v 24 Ayiwa, ná wu fyɛngɛrɛ ti tʼa xɔ ge, a pʼi nɔhɔ wu yiri sanha tɔɔɲii shuun wuu li ni na wu pye: «Can jo Kilɛ ɲii na, ná wemu wʼa mu ɲìi ki mugi ge, wèe ya li cɛ na jo jurumupye wu ɲɛ wii.» 
\v 25 A wu pu ɲɔ shɔ na: «Jurumupye wu ɲɛ la, wu ɲɛ jurumupye-e la, nɛ cɛ wɛ; ga kaa nigin kunni nɛ cɛ, lee ɲɛ: Nɛ kunni bye fyɛn, ga nimɛ nɛ wʼa ɲaa, lee nɛ cɛ.» 
\v 26 A pʼi wu pye: «Ɲaha wu dʼa pye mu na wɛ? Dii wu dʼa mu ɲìi ki mugi wɛ?» 
\v 27 A ná wu pu ɲɔ shɔ na: «Nɛ yee jo xɔ yee mu, ga yee ya ta dà yee na wɛ. Ɲaha na yee di giin yʼi yee logo sanha wɛ? Yee bɛ funyɔ yi wa yʼi bye wu kalaapiire gɛ?» 
\v 28 Ayiwa, a pʼi ganha na wu shɛhɛlɛ na yu: «Mu wu ɲɛ we ná we wo kalaapire; wèe kunni di ɲɛ Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo kalaapiire. 
\v 29 Bani wèe ya li cɛ jo Kilɛ ya jo ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa ni. Ga we ná we kunni wèe ya we tayirige cɛ wɛ.» 
\v 30 Fyɛn wu wʼa cuuŋɔ ge, a wee di Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ɲɔ shɔ na: «Le ɲɛ kakanhana dɛ, yee na yu na yee ya we tayirige cɛ wɛ, na ta wu dʼa nɛ ɲìi mugi. 
\v 31 Wèe ya li cɛ jo Kilɛ ya jurumupye nijoyo nuri wɛ, ga fo wemu bu bye Kilɛ ɲìi fyaara sipya, na wu ɲidaan pyi, weefɔɔ nijoyo wʼa nuri. 
\v 32 Fo taashiinɛ li ni koŋɔ ɲɔkɔɔnrɔ na, wa shishiin sanha logo na wa ya se fyɛn, a wa di wu ɲìi mugi wɛ. 
\v 33 We ná we da bye wu ya foro Kilɛ ni wɛ, wu bi da já yafiin bɛ pye wɛ.» 
\v 34 A pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Jurumupye mu ya sii tii se, mu di giin da wèe kalaa nimɛ gɛ?» Ba pʼa yee jo wɛ, na ná wu kɔri yeege Kilɛ-pɛɛŋɛ puga ki ni.
\s1 Yesu ya jo na fyɛnmɛɛ pu ɲɛ Farizhɛɛn pee
\p
\v 35 Ayiwa, Yesu ya logo na \w Farizhɛɛn\w* pʼa ná wu kɔri ge; ba wʼa shɛ jíri wu na wɛ, na jo: «Ta mu ya dà \w Sipya Ja\w* wu na?» 
\v 36 A ná wu wu ɲɔ shɔ na: «Karamɔgɔna we, jɔgɔ wu ɲɛ wii wɛ? Wu shɛ na na, kɔnhɔ di dà wu na.» 
\v 37 A Yesu di jo: «Weeyɛ pyaa mu wa ɲaa mɛ wu na yu ni ma ni.» 
\v 38 A ná wu jo: «Kafɔɔ, nɛ dà ma na.» A wu nuguro sin Yesu fɛɛ ni na wu pɛlɛ. 
\v 39 A Yesu di jo sanha: «Kiiri kaa na nɛ pa koŋɔ na, kɔnhɔ piimu ya ɲaa wɛ, pee di da ɲaa; piimu pʼa ɲaa ge, pee di bye fyɛnmɛɛ.» 
\v 40 Farizhɛɛn piimu pu bye Yesu tàan ge, ba pee ya yee logo wɛ, na wu yege na: «Wèe bɛ pu ɲɛ fyɛnmɛɛ pʼa gɛ?» 
\v 41 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yee da bi bye fyɛnmɛɛ, yee bi da jaagi wɛ. Ga yee dʼa jo na yee wa ɲaa, lee lʼa yee wo jurumu wu pye wʼa kori yee ɲuŋɔ ni.»
\c 10
\s1 Yatɔɔnahama ni dubyaa pu wo talenɛ le
\p
\v 1 Ayiwa, a Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, sipya wemu wʼa li she wu da jé yatɔɔgbaha ki kuɲɔɔ li ni wɛ, fo na sirani na duri kasɔrɔgɔ na na jin ge, wee ɲɛ nagaa, na nɔhɔ na dun sipyii na. 
\v 2 Ga wemu wʼa jin kuɲɔɔ li ni ge, wee wu ɲɛ yatɔɔnahama wuyɛ pyaa. 
\v 3 Yatɔɔgbaha ki kasɛɛgɛ pyevɔɔ wu na yìri na gbura ki mugi wee mu. Dubyaa pu ma wee ɲɔmɛɛ coni. Wee ma wu dubyaa pu bɛɛri nigin nigin yiri pu mɛyɛ na, na foro ni pu ni kpɛɛngɛ na. 
\v 4 Wu bu foro ni pu ni kpɛɛngɛ na, wʼa doro pu ɲahagbaa na. Dubyaa pu bɛɛri nigin nigin bɛ na daha wu fɛni, bani pʼa wu mujuu li cɛ. 
\v 5 Ga dubyaa pu ya dɛri sipya watii fɛni wɛ, pʼa ganha na fe na gbee bɛ yɛrɛ weefɔɔ ɲaha na, bani pu ya sipya watii mujuu cɛ wɛ. 
\v 6 Yesu ya le talenɛ le jo sipyii pu mu, ga pu ya ta li kɔri cɛ wɛ.»
\s1 Yesu wu ɲɛ yatɔɔnaha-jemɛ we
\p
\v 7 A Yesu di pu pye sanha na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, nɛ wu ɲɛ yatɔɔgbaha ki kuɲɔɔ le. 
\v 8 Piimu bɛɛri pʼa pa nɛ ɲaha na ge, pee bɛɛri ɲɛ nagaalaa ni pii pʼa dun sipyii na ge. Dubyaa pu ya ta sɔɔ na pee jomɔ logo wɛ. 
\v 9 Nɛ wu ɲɛ kuɲɔɔ le. Sipyaa sipya wʼa jé lee kuɲɔɔ li ni ge, wee na ba shɔ. Wee na da jin, na fòro ɲaɲiŋɛ na. Nɛ na da yalige bɛ kaan wu mu. 
\v 10 Nagaa ya ma yafiin na, ni nagaara, ni gbuuro, ni kakara wuu na bɛ wɛ. Ga nɛ kunni ya pa, kɔnhɔ sipyii di ɲìi sicuumɔ nijemɛ ta, pʼi sii pu funŋɔ ɲiŋɛ wo ta.»
\p
\v 11 A Yesu di jo sanha na: «Nɛ wu ɲɛ yatɔɔnaha-jemɛ we. Yatɔɔnaha-jemɛ ya wu munaa kaan wu dubyaa pu wuu na. 
\v 12 Ga kapyebye we wʼa dubyaa pu kasɛɛgɛ pyi saraa na ge, wee ɲɛ pu nahavɔɔ wɛ. Dubyaa pu bɛ di ɲɛ wu wuu wɛ. Lee wuu na, ba wʼa yacoŋɔ ɲa ki na ma wɛ, wʼa baa na dubyaa pu yaha. Yacoŋɔ ki na dubyaa pii co, pusamaa na jaaga. 
\v 13 Kapyebye wu ma baa na dubyaa pu yaha bani wari shavɔɔ wee ɲɛ. Dubyaa pu funzhaga ɲɛ ma bye wu ni wɛ. 
\v 14 Nɛ kunni wu ɲɛ yatɔɔnaha-jemɛ we. 
\v 15 Ba To Kilɛ ya nɛ cɛ cɛgana lemu na, a nɛ bɛ di wu cɛ cɛgana lemu na wɛ, mu nɛ bɛ ya na wo dubyaa pu cɛ, a nɛ wo dubyaa pu bɛ di nɛ cɛ mu. Nɛ na na munaa li kan na wo dubyaa pu wuu na. 
\v 16 Dubyaa piitiilee bɛ pu wa nɛ mu piimu ɲɛ ke yatɔɔgbaha ke ni wɛ. Li waha lʼi waha, nɛ yaa na pee bɛ kɔri pa; pu na ba nɛ jomɔ nuri. Pu bɛɛri na ba binnɛ bye dubyagbaha nigin. Yatɔɔnahama nigin na ba bye pu ɲuŋɔ ni. 
\v 17 Lee wuu na nɛ kaa ya dan na To Kilɛ ni. Bani nɛ na na munaa kan na xhu, kɔnhɔ di guri ba li ta sanha. 
\v 18 Sipya wa shishiin da ga já nɛ munaa karamu wolo wɛ. Nayɛ ni nʼa da li kan. Se wa nɛ ni na li kan, se wa nɛ ni na li shɔ bɛ sanha. Yee nɛ To Kilɛ ya jo nɛ mu.»
\p
\v 19 A Yawutuu pʼi daa sanha Yesu jomɔ pu wuu na. 
\v 20 A pu niɲɛhɛmɛɛ di jo: «Jina wu wa wu ni, lee lʼa wu ɲuŋmuu yirige. Ɲaha na yee di wu jomɔ nuri wɛ?» 
\v 21 A pii bɛ di jo: «Eyi! Pe ɲɛ ɲuŋmoyiri-jomɔ wɛ dɛ! Dii ɲuŋmoyirinɛ fɔɔ di da já fyɛn ɲìi mugi wɛ?»
\s1 Yawutuu pʼa Yesu she
\p
\v 22 Ayiwa, Yawutuu pu wo Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki wo kalenɛ lemu lʼa byi, pʼi li pyi na Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki wo Dedikasi wu ge, a lee di ba nɔ Zheruzalɛmu ni. Lee bi byi yee bɛɛri wiire see see wuuro tiyɛ pyaa tuun ni. 
\v 23 Yesu bi ɲaari ɲaari Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni gba wa nɔhɔ ni. Pʼa bi wee gba wu pyi na saannaa \w Solomani\w* gba. 
\v 24 A Yawutuu pʼi ba binnɛ Yesu tàan na wu pye: «Tuun wekɛ ni mu di da ga ba nakaara wolo wèe zɔlɔɔ pu ni wɛ? Ma bi sii Shɔvɔɔ we, yi tii jo wù mu.» 
\v 25 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Nɛ yi jo xɔ yee mu, ga yee ya dà yi na wɛ. Kapyegee kiimu nɛ pye na To Kilɛ mɛgɛ na ge, kee wa li shɛɛ na ye nɛ yu yee mu ge, na yee ɲɛ can. 
\v 26 Lee bɛ na yee kunni ya giin di dà nɛ na wɛ, bani yee ɲɛ nɛ wo dubyaa pu ni wɛ. 
\v 27 Nɛ wo dubyaa pʼa nɛ jomɔ nuri. Nɛ pu cɛ, pʼi dɛri bɛ nɛ fɛni. 
\v 28 Nɛ pee shɔ na ɲìi sicuumɔ kan pu mu, ɲìi sicuumɔ pemu da xhɔ wɛ. Pee da ga gyɛɛgi bada wɛ, wa shishiin di wa da já pu shɔ nɛ na wɛ. 
\v 29 Nɛ To Kilɛ wemu wʼa pu kan nɛ mu ge, wee wo sefɛɛrɛ tʼa ye yaŋmuyɔ yi bɛɛri wuuro na. Wa shishiin da já pu shɔ nɛ To Kilɛ na wɛ. 
\v 30 Nɛ ni na To Kilɛ wu ɲɛ nigin.»
\p
\v 31 Ba Yesu ya lee ɲɔmɛɛ li jo wɛ, a Yawutuu pʼi nɔhɔ kagereye lɔ na pʼi wu wá gbo. 
\v 32 A Yesu di pu pye: «Nɛ kasaaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ pye yee ɲii na kiimu nɛ ta na To Kilɛ mu ge. Kee kapyegee ki ni, nigin wekɛ wuu na yee di wa giin di nɛ wá gbo ni kagereye ni wɛ?» 
\v 33 A pʼi Yesu pye: «Wèe ya giin di mu wá ni kagereye ni ma kasaaŋaa ki wuu na-ɛ dɛ. Ga Kilɛ mɛkyɛɛgɛrɛ jomɔ pemu mʼa jo ge, pee wuu na wèe ya giin di ma wá. Mu sipyitiire, mu di mayɛ taanna ni Kilɛ ni.» 
\v 34 A Yesu di pu pye: «Ta li ya ka Kilɛ Kafila wu ni xuu wà ni wɛ na Kilɛ ya jo: ‹Yee ɲɛ kilɛlɛɛ wɛ?› 
\v 35 Na ta wèe dʼa li cɛ na lemu lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni ge, lee wa da já ɲɛri wɛ. Ayiwa, Kilɛ ya wu jomɔ pu kan piimu mu ge, ni wʼa pee yiri kilɛlɛɛ, 
\v 36 wee tuun wu ni Kilɛ ya wemu ɲaha bulo na wu tun koŋɔ mu ge, wee na jo na Kilɛ Ja wee ɲɛ, ɲaha na yee di yu na Kilɛ mɛgɛ wʼa gyɛɛgi wɛ? 
\v 37 Nɛ bu da nɛ na To Kilɛ kapyegee pyi wɛ, wee tuun wu ni, yi ganha bu dà na na wɛ. 
\v 38 Ga nɛ kapyegee ki bye ki dʼa saha ni na To Kilɛ wu ɲidaan ni, ali yi ɲɛhɛ bye yi ya daa na na wɛ, yee ya yaa na dà li na na Kilɛ ni kii kapyegee kii ya foro; kɔnhɔ yʼi li cɛ fiinŋɛ na nɛ To Kilɛ wu ɲɛ nɛ ni, nɛ bɛ di ɲɛ na To Kilɛ wu ni.» 
\v 39 A sipyii pʼi ganha na wu shaa di joo sanha pee jomɔ pe wuu na, ga, a wu shɔ pu na.
\p
\v 40 Yohana Batizelipye bi sipyii pu batizeni xuu wemu ni taashiinɛ li ni Zhurudɛn Gba wu kadugo ge, A Yesu di shɛ diin wà. 
\v 41 A shɛnɲɛhɛmɛɛ di gari wu fɛni wà. Pee sipyii pʼa bi puyɛ pyi na: «Yohana Batizelipye ya ta kakanhana la shishiin pye wèe mu wɛ. Ga yemu bɛɛri wʼa jo we ná we shizhaa na ge, yee bɛɛri yʼa pye can.» 
\v 42 A shɛnɲɛhɛmɛɛ di dà Yesu na wee xuu wu ni.
\c 11
\s1 Lazari xu keree
\p
\v 1 Ayiwa, ná wa bye Bɛtani kulo li ni ni yama pa ni, wu mɛgɛ ɲɛ na Lazari. Wu ni wu ceboroshaa shuun wu bye: Marite ni Mariyama. 
\v 2 Wee Mariyama we wu bi lasikoli wu wo Kafɔɔ Yesu tɔɔyɔ na, na wu ɲuzhiire taga yi jɔgɔ. Wee wo ceborona Lazari wu wʼa bye ni yama pu ni. 
\v 3 A pee ceboroshaa shuun wu tuduro yaha pʼa shɛ jo Yesu mu na: «Wu Kafɔɔ, ma naɲii wu ya cuuŋɔ wɛ dɛ!» 
\v 4 Ba tee tuduro tʼa nɔ Yesu na wɛ, a wu jo: «Pe yama pe ya ta ɲɔ wolo pʼi Lazari tii gbo wɛ, ga pɛɛŋɛ pu da ba daha Kilɛ mɛgɛ na. Pu na ba bye kaɲuŋɔ na pɛɛŋɛ taha Kilɛ Ja wu mɛgɛ ki na.» 
\v 5 Marite ni Mariyama ni Lazari ni, lee bi pee taanri wu bɛɛri kaa ta li na dan Yesu ni fo xuuni. 
\v 6 Ba Yesu ya Lazari sicuubaara ti kaa logo mu wɛ, xuu wemu ni wu bye ge, a wu sanha di diin wà fo na ta cabyaa shuun. 
\v 7 Lee kadugo na a wu ba wu kalaapiire ti pye: «Yi pa wu guri shɛ Zhude fiige ki ni.» 
\v 8 A kalaapiire tʼi wu pye: «Wù Karamɔgɔ, Yawutuu pu na bi mu shaa wee xuu wu ni pʼi mu wá gbo ni kagereye ni li sanha mɔ wɛ, mu sanha di giin mʼa guri mʼa se wà ya?» 
\v 9 A Yesu di pu pye: «Ta lɛɛrɛɛ kɛ ni shuun bɛ wu ɲɛ caŋa ɲii funŋɔ ni wɛ? Sipya ba ɲaari caŋa kpɛɛngɛ na wu da da guruŋɔ wɛ, bani wu ma ɲaa xuuni. 
\v 10 Ga sipya ba ɲaari nibiige ni, wʼa ganha na guruŋɔ, bani kpɛɛngɛ ɲɛ ma bye wɛ.» 
\v 11 Lee kadugo na a wu pu pye: «Wèe naɲii Lazari wʼa ŋmunɔɔ, ga nʼa da zhɛ di shɛ wu ɲɛ.» 
\v 12 A kalaapiire tʼi wu pye: «Wù Kafɔɔ, wu bi ta wu na ŋmunɔɔ yɛ, go wu na ba juuŋɔ gɛ.» 
\v 13 Yesu jomɔ pu bi li shɛɛ na Lazari ya xu. Ga, a wu kalaapiire tʼi ganha na giin na ŋmunumɔ nidiimɛ kaa wʼa byi. 
\v 14 Wee tuun wu ni a Yesu di na yi fiinŋɛ jo pu mu na: «Lazari ya xu. 
\v 15 Ga nɛ pye nɛ shɛ wà wɛ a wu xhu ge, lee ya taan nɛ ni yee wuu na. Bani lee kaa le na ba bye kaɲuŋɔ, na yee pye yee ya dà nɛ na fo xuuni. Yi yìri wù shɛ wu yíri!» 
\v 16 Kalaapire la mɛgɛ ki bye na Tomasi, pʼi wu pyi na «Ŋmami.» A wee di wu kaafɛɛ pusamaa pye: «Wee tuun wu ni wù bɛ pu pinnɛ wʼà se ni wu ni, wù na zhɛ xhu ni wu ni wà shiizhan.»
\s1 Yesu wu ɲɛ ɲìi sicuumɔ kanvɔɔ
\p
\v 17 Ayiwa, tuun wemu ni Yesu ya nɔ Bɛtani kulo li ni ge, lee bi Lazari ta pʼa wu le fo wu nixhugo kʼa cabyaa shishɛɛrɛ ta xɔ faŋa ni. 
\v 18 Bɛtani kulo li bi lii Zheruzalɛmu kulo li na wɛ, laraga ki bi kiloo taanri xɔ wɛ. 
\v 19 A Yawutuu niɲɛhɛmɛɛ di ba na pa diin Marite ni Mariyama tàan, na ganha na sɛɛgɛ tan pu na pu ceborona wu xhu wu na. 
\v 20 Ba Marite ya pa Yesu kaa logo na wʼa ma wɛ, a wu yíri kari di zhɛ jíri wu na. Ga, a Mariyama di diin deeye ni. 
\v 21 Ba wʼa shɛ jíri wu na wɛ, na wu pye: «Wù Kafɔɔ, mu da bi bye naha, nɛ ceborona wu bi da xhuu wɛ. 
\v 22 Ga, ali nimɛ we bɛ ni, nɛ li cɛ sanha jo mu bu yaaga bɛɛri ɲɛɛri Kilɛ mu, wu na kee kan mu mu.» 
\v 23 A Yesu di wu pye: «Marite, ma ceborona wu na ba ɲɛ.» 
\v 24 A Marite di wu pye: «Nɛ li cɛ jo nɛ ceborona wu na ba ɲɛ xuu pu ɲɛduun wu ni koŋɔ ki caxhɔgɔ ki na.» 
\v 25 A Yesu di wu pye: «Nɛ wʼa xuu pu ɲɛni, na ɲìi sicuumɔ pu bɛ kaan. Sipyaa sipya wʼa daa nɛ na ge, ali wufɔɔ ɲɛhɛ xhu bɛ, nɛ na ɲìi sicuumɔ nivomɔ kan wu mu. 
\v 26 Wemu di bu ɲìi sicuumɔ nivomɔ pu ta, na daa nɛ na, weefɔɔ da xhuu bada wɛ. Mu wa daa yee na gɛ, Marite?» 
\v 27 A Marite di jo: «Uun, wù Kafɔɔ, nɛ dà li na jo mu wʼa sii pye Shɔvɔɔ we, Kilɛ Ja we, wemu wu bi yaa wu pa koŋɔ ki na ge, mu wu ɲɛ wii.»
\s1 Yesu ya mɛɛ su Lazari kaa na
\p
\v 28 Ayiwa, Marite ya yee jo mu ge, na guri pa deeye ni, na ba wu cuun Mariyama peele yiri, na wu pye: «Wèe Karamɔgɔ wʼa pa, wʼa ma yiri na ma shɛ.» 
\v 29 Ba Mariyama ya yee logo wɛ, a wu gɔn yìri, na gari tɔvuyo na Yesu yíri. 
\v 30 Lee bi Yesu ta wu sanha jé kanha ki ni wɛ. Marite ya shɛ wu ɲuŋɔ círi xuu wemu ni ge, wee xuu wu ni wu bye sanha. 
\v 31 Yawutuu piimu pu bi pa diin na sɛɛgɛ tan Mariyama na puga ki ni ge, ba pee ya wu ɲa wʼa yìri foro mu tɔvuyo na wɛ, a pu bɛ di yìri taha wu fɛni. Pu bi giin na wʼa gaaŋi di zhɛ mɛɛ suu faŋa ki na. 
\v 32 Xuu wemu ni Yesu ɲɛ ge, a Mariyama di shɛ nɔ wà. Ba wʼa Yesu ɲa wɛ, na shɛ nuguro sin wu fɛɛ ni na wu pye: «Wù Kafɔɔ, mu da bi bye naha, nɛ ceborona wu bi da xhuu wɛ.» 
\v 33 Ba Yesu ya Mariyama ɲa wu na mɛɛ suu wɛ, Yawutuu piimu pʼa taha wu fɛni ge, pu bɛ di mɛhɛɛ suu wɛ, a lee di waha wu na fo xuuni, a wu hakili di wuregi. 
\v 34 A Yesu di pu pye: «Mii yʼa wu le wɛ?» A pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Kafɔɔ, pa ma na zhɛ xuu wu ɲa.» 
\v 35 A mɛɛ di shɔ Yesu yɛ pyaa bɛ na. 
\v 36 Yawutuu piimu pʼa wu ɲa wu na mɛɛ li suu ge, a pee di jo: «Yi wii! we ná we kaa bi dan wu ni dɛ!» 
\v 37 Ga, a pii di jo pu ni na: «Wee wemu wʼa fyɛn wu ɲìi mugi ge, ta wu bi já Lazari bɛ ɲaha kɔn wu ganha bu xhu wɛ?»
\s1 Yesu ya Lazari ɲɛ yeege xu ni
\p
\v 38 A pee jomɔ pe bɛ di nɔhɔ waha Yesu na fo na doro. A pʼi gari faŋa ki na. Faaga wege ki bye faŋa ke, a pʼi kageegbɔhɔ ka taga ki ɲɔ tɔ. 
\v 39 Ba pʼa shɛ nɔ ki na wɛ, a Yesu di pu pye: «Yi kagereŋɛ ki laha faŋa ki ɲɔ na!» Gbo wu ceboroshɔ wemu bɛ wu bye ni pu ni na Marite ge, a wee di Yesu pye: «Wù Kafɔɔ, wu nugo ya karaa yaa ki ta ki na foro dɛ, bani niɲaa ɲɛ wu caŋa shishɛɛrɛ wogo faŋa ki ni.» 
\v 40 A Yesu di wu pye: «Marite, ta nɛ mu pye jo mu bu da mu na daa nɛ na jo nimɛ ma da Kilɛ wo sefɛɛrɛ ti ɲa wɛ?» 
\v 41 Wee tuun wu ni a pʼi kagereŋɛ ki laha faŋa ki ɲɔ na. A Yesu di wu ɲaha yirige fugba we ni na Kilɛ ɲɛɛri na: «Na To Kilɛ, mʼa na ɲɛrɛgɛ ki shɔ, nʼa baraga taha ma na lee wuu na. 
\v 42 Nɛ sii li cɛ jo tuun bɛɛri ni mu ya nɛ ɲɛrɛgɛ shuu. Ga sipyii pii pʼa nɛ maha mɛ ge, pee wuu na nɛ ye jo, kɔnhɔ pʼi dà li na na muyɛ pyaa kʼa nɛ tun.» 
\v 43 Ba Yesu ya yee jo wɛ, na mujuu wá na: «Lazari, foro naha kpɛɛngɛ ke na!» 
\v 44 A Lazari di ɲɛ na foro faŋa ki ni. Fasicoro li bi taga keye ye ni tɔɔyɔ ye pɔ wu mu, na faxuugo ka taga ɲaha ke migile. A Yesu di pu pye: «Yi fàya yi sanha laha wu na, yʼi wu yaha wu da se!»
\s1 Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼa woni pye Yesu kaa na
\r (Macoo 26:1-5; Marika 14:1-2; Luka 22:1-2)
\p
\v 45 Yawutuu piimu pʼa bi pa na pa diin Mariyama yɛ tàan kpɔn pu ni ge, le Yesu ya pye ge, ba pʼa lee ɲa wɛ, a pu niɲɛhɛmɛɛ di dà Yesu na. 
\v 46 Ga, a pii di gari pu ni, na shɛ kii keree kii paari \w Farizhɛɛn\w* pu mu. 
\v 47 Wee tuun wu ni a \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* ni Farizhɛɛn pʼi \w kiirikɔɔn kuruŋɔ\w* ki yiri na jo: «Lekɛ wèe di da bye nimɛ wɛ? Bani we ná we, kakanhaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ wʼa byi lʼa toro! 
\v 48 Wèe di bu sii we yaha wu na kii pyi le pyegana le na, sipyii pu bɛɛri pu da ba dà wu na. Lee di bu bye bɛ, Oromɛ sɔrɔsii pu na ba wù Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ja, na ki kyɛɛgi, na wù shi wu bɛ kyɛɛgi!» 
\v 49 Ná wa bye pu ni wee mɛgɛ ɲɛ na Kayifɛ, wee wu bye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we lee yee le. A wee di pu pye: «Yee kunni ya keree ɲaha cɛni wɛ! 
\v 50 Ta yee ya li cɛ na jo lʼa pɔrɔ yee mu na shɛn nigin wu xu sipyii pu bɛɛri wuu na, kɔnhɔ wèe shi wu bɛɛri di shɔ wɛ?» 
\v 51 Ayiwa, Kayifɛ bi ta pe jomɔ pe ta wuyɛ ni na jo wɛ. Ga ma na jo wʼa pye lee yee le saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu ge, lee funŋɔ ni Kilɛ ya pe jomɔ pe tirige wu funŋɔ ni wʼa jo mɛ na Yesu wʼa yaa wu xu \w Izirayɛli\w* shɛɛn pu bɛɛri wuu na. 
\v 52 Ga wu bi da ba xhu Izirayɛli shɛɛn yɛ nigin wuu na wɛ. Kilɛ wo sipyii piimu bɛɛri pʼa caaga koŋɔ ke bɛɛri na ge, wu na ba xhu kɔnhɔ wu pee bɛɛri pinnɛ wu pu pye nigin. 
\v 53 A Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼi li shɛ kee caŋa kiyɛ pyaa na pʼa yaa na Yesu gbo. 
\v 54 A Yesu di bye wu ya sɔɔ wʼa ɲaari nige Yawutuu pu tɛ ni ni sipyiire ti ni wɛ. A wu yìri wee xuu wu ni, na gari kulo la ni sipoŋɔ ki kabanugo ki na. Lee kulo li mɛgɛ ki bye na Efirayimu. A wu ni wu kalaapiire tʼi shɛ diin wà. 
\v 55 Lee bi Yawutuu pu wo \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li ta lʼa tɛɛŋɛ. A fiige ki sipyii niɲɛhɛmɛɛ di digi na pa Zheruzalɛmu ni na ta kalenɛ li sanha nɔ wɛ, kɔnhɔ pʼi ba puyɛ pye fɛɛfɛɛ na bɛ ni pu wo kalɛgɛɛ ki ni. 
\v 56 A sipyii pʼi ganha na Yesu shaa. A pʼi shɛ puyɛ pinnɛ Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki kaaŋa ki ni, na ganha na puyɛ yegee na: «Ɛɛ, yʼi wa dii wɛ? Wu wʼa ma kalenɛ li ni-i gɛ?» 
\v 57 Lee bi saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ ni Farizhɛɛn pu ta pʼa yi jo sipyii pu mu na wa bɛɛri ba Yesu sanha cɛ, na wu shɛ yi jo pee mu, kɔnhɔ pʼi shɛ wu co.
\c 12
\s1 Mariyama ya lasikoli wo Yesu tɔɔyɔ na
\r (Macoo 26:6-13; Marika 14:3-9)
\p
\v 1 Ayiwa, cabyaa gbaara wu bi kori Yawutuu wo \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* lʼi nɔ, a Yesu di gari Bɛtani ni. Lazari wemu nixhugo Yesu bi ɲɛ ge, wee wu bye lee kulo li ni. 
\v 2 A pʼi yalige ka yàa wà lee kulo li ni Yesu mu. Marite wu bi kee yalige ki keree shɔɔnri. Sipyii piimu pu bye na li ni Yesu ni ge, Lazari bɛ di ɲɛ pee ni. 
\v 3 Wee tuun wu ni a Mariyama di pu yaha pu na li, na shɛ lasikoli gbuu la lɔ, lemu mɛgɛ ki ɲɛ na \w naari\w* ge, li pɛrɛmɛ bɛ dʼa waha. A wu ba wee lasikoli wu wo Yesu tɔɔyɔ na; na xhɔ na wu ɲuzhiire taga tɔɔyɔ yi tuu tuu. Wee lasikoli wu bi litiri taaga xɔ. A wu nugo kʼi puga ki bɛɛri círi. 
\v 4 Yesu kalaapire la mɛgɛ ki bye na Zhuda Isikariyɔti, wee wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni, a wee di jo: 
\v 5 «Ɲaha na we lasikoli we di ya ta pɛrɛ kabɔfoŋɔɔ kɛlɛɛ shishɛɛrɛ ni kaguro (w 45.000) shishiin, na wee kan funmɔ fɛɛ mu-i wɛ?» 
\v 6 Zhudasi bi ta ye jo funmɔ fɛɛ wo ɲiɲaara wuu na-ɛ dɛ, ga nagaa wu bye wii. Wee mu wari keshi wu bye. Wari we pu bi leni wu ni ge, wu bi ma wee wo. 
\v 7 Ga, a Yesu di wu pye: «Yi laha wu na! Caŋa ke pʼa da ba na le faŋa ni ge, kee caŋa ke wuu na wu wa ni we lasikoli we ni. 
\v 8 Bani funmɔ fɛɛ na ba bye ni yee ni tuun bɛɛri ni, ga nɛ wa da ba bye ni yee ni tuun bɛɛri ni naha wɛ.»
\s1 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pʼa jo na pee da Lazari gbo
\p
\v 9 Ayiwa, ba Yawutuu pʼa pa logo na Yesu wa Bɛtani ni wɛ, a pu niɲɛhɛmɛɛ di gari wà. Pu bi gaaŋi wà Yesu yɛ nigin wuu na wɛ, ga wʼa Lazari wemu ɲɛ na yeege xu ni ge, wee bɛ taɲaga ni pʼa bi se. 
\v 10 Ba \w Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* pʼa yee logo wɛ, na jo na ni li wa mu, na pee da Lazari bɛ gbo. 
\v 11 Bani Yawutuu niɲɛhɛmɛɛ pu bi guroo pu fɛni na ma na daa Yesu na Lazari wuu na.
\s1 Yesu ya jé Zheruzalɛmu ni ba saan ɲɛ wɛ
\r (Macoo 21:1-11; Marika 11:1-11; Luka 19:28-40)
\p
\v 12 Ayiwa, kee caŋa ki ɲimuguro, sipyiɲɛhɛnɛ lemu li bi pa Zheruzalɛmu ni \w Ɲuwuuro Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li ni ge, a pee di yi logo na Yesu wa koo na na se Zheruzalɛmu ni. 
\v 13 A pʼi fɛnhɛgeye kɔn, na foro na gaaŋi di zhɛ Yesu círi ni yee ni. A pʼi ganha na xhuulo na yu na:
\b
\q1 «Hosana! Wʼà Kilɛ sɔni!
\q2 We wʼa ma mɛ Kafɔɔ mɛgɛ na ge,
\q1 \w Izirayɛli\w* wo saan wu ɲɛ wii,
\q2 duba wʼa byi wee mu!»\f * \fr 12:13 \fr*\ft Zaburuu 118:26\ft*\f*
\p
\v 14 Lee bi Yesu ta wʼa kafabige ka ta na dugi kee na ma na jo ba lʼa ka Kilɛ wo Kitabu wu ni wɛ na:
\b
\q1
\v 15 «\w Siyɔn\w* kulo, ma ganha bu fya wɛ!
\q2 Wii, ma saan wu wa ma;
\q2 kafabige na wʼa dugi tiin.»\f * \fr 12:15 \fr*\ft Zakari 9:9\ft*\f*
\p
\v 16 Kalaapiire ti bi ta kii keree kii ɲaha cɛ wee tuun wuyɛ pyaa ni wɛ. Ga ba Yesu ya pa ɲɛ na foro xu ni, na jé Kilɛ wo nɔɔrɔ wu ni wɛ, a pu funyɔ di na to na Yesu shizhaa jomɔ pu bye Kilɛ Kafila we, lee shiin pʼi bi pye bɛ wu na.
\p
\v 17 Sipyii piimu bɛɛri pu bye ni Yesu ni a wu Lazari yiri yeege faŋa ki ni, na wu ɲɛ na yeege xu ni ge, pee bi kii keree kii ɲaha yu sipyii pu mu. 
\v 18 Yesu ya le kakanhana le pye, a sipyii pʼi li kaa logo, lee wuu na bɛ pʼa bi foro na shɛ wu ɲuŋɔ círi. 
\v 19 Wee tuun wu ni a \w Farizhɛɛn\w* pʼi ganha na puyɛ pyi: «Go yiyɛ pyaa ɲii wa li ni gɛ, yee da já yafiin bɛ na wɛ; bani sipyii pu bɛɛri pʼa taha wu na.»
\s1 Girɛkii pii ya Yesu shaa pʼi jo ni wu ni
\p
\v 20 Sipyii piimu pu bi pa kalenɛ li ni Zheruzalɛmu ni di ba Kilɛ pɛlɛ ge, Girɛkii piimu pu bi jé Yawutuu pu wo koo li ni ge, pee pʼa bɛ bye pii sipyii pii ni. 
\v 21 A pee Girɛkii pʼi fulo Filipe na, na jo ni wee ni. Filipe bi bye Bɛtisayida shɛn, Galile fiige ki ni. A pʼi wu pye: «Naɲii, wù funŋɔ ki wa wù Yesu ɲa, wù jo ni wu ni.» 
\v 22 A Filipe di gari na shɛ yee ɲaha jo Andire mu, a pu shuun wu bɛɛri di na pinnɛ kari na shɛ yi jo Yesu mu. 
\v 23 A Yesu di pu pye: «Kilɛ na ba pɛɛŋɛ taha \w Sipya Ja\w* wu na tuun wemu ni ge, wee tuun wu wʼa nɔ nimɛ. 
\v 24 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, shinma pile bye lʼi ya le ɲiŋɛ ni lʼi fɔnhɔ wɛ, li yɛ li da gori, ga li bu le ɲiŋɛ ni na fɔnhɔ, wee tuun wu ni lʼa fin, na nagoo niɲɛhɛmɛɛ pye. 
\v 25 Sipya wemu munaa kaa lʼa dan wu ni ke koŋɔ ke na ge, wee na ba buun li ni ɲiga na. Ga sipya wemu munaa kaa lʼa pɛn wu mu ke koŋɔ ke na ge, weefɔɔ wʼa li gbegele yaha ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kaa na. 
\v 26 Sipyaa sipya wʼa giin wu da kapyeŋɛɛ pyi nɛ mu ge, wʼa yaa wu taha na fɛni. Bani xuu wemu ni nɛ ɲɛ ge, nɛ kapyebye wu bɛ na ba bye wà. Sipya wemu ba kapyeŋɛɛ pyi nɛ mu, nɛ To Kilɛ na ba weefɔɔ pɛlɛ.
\s1 Yesu ya wu xhu jo
\p
\v 27 «Nimɛ we ni, nɛ zɔ we bɛɛri wʼa wuregi. Dii nʼa da jo wɛ? Di jo Kilɛ wu na tanha we tuun we wo kanhama pu na laa? Nʼa da já yee jo wɛ, bani we tuun we wo kanhama pu wuu na nɛ pa koŋɔ na.» 
\v 28 A Yesu di jo sanha na: «Na To Kilɛ, ma mɛgɛ ki pɛlɛ!» Ba wʼa yee jo wɛ, a mujuu la di foro fugba we ni na: «Nɛ ki pɛlɛ na xɔ, di wa da ba la fara sanha ki pɛɛŋɛ ki na.» 
\v 29 Sipyiire te ti bye wà na le mujuu le logo ge, a pee di jo: «Kilɛ wʼa tin mɛ!» A pii bɛ di jo: «Mɛlɛkɛ wa wʼa pa jo ni wu ni!» 
\v 30 Ga, a Yesu di pu pye: «Le mujuu le ya ta foro nɛ wuu na wɛ, ga yee wuu na lʼa foro. 
\v 31 Nimɛ kiiri wʼa da ba gɔn ke koŋɔ ke wo sefɛɛrɛ ti na. Nimɛ ke koŋɔ ke wo ɲuŋɔfɔɔ wu wa da ba gɔri wá. 
\v 32 Sipyii pu ba nɛ yirige na laha ɲiŋɛ ke na tuun wemu ni, nɛ na ba sipyii bɛɛri yiri na pa nayɛ mu.» 
\v 33 Xugana lemu na Yesu bi da ba xhu ge, lee xugana le wʼa zhɛɛ pe jomɔ pe funŋɔ ni. 
\v 34 A sipyiire tʼi wu ɲɔ shɔ na: «Lʼa ka Kilɛ wo saliya wu ni na Shɔvɔɔ wu da ba xhu bada wɛ. Mu di yu dii na li waha lʼi waha, na sipyii na ba \w Sipya Ja\w* wu yirige na laha ɲiŋɛ ke na wɛ? Wee tuun wu ni, wekɛ di ɲɛ wee Sipya Ja wu wɛ?» 
\v 35 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Kpɛɛngɛ ki wa sanha yee tɛ ni, ga jɛri yɛ kʼa da bye. Na kpɛɛngɛ ki yaha yi tɛ ni, yʼa ɲaari ki na kɔnhɔ nibiige ki ganha bu ba yi fo di joo wɛ; bani sipya wemu ba ɲaari nibiige ni, wee ya wu tashɛgɛ cɛni wɛ. 
\v 36 Na kpɛɛngɛ ki yaha yi tɛ ni, yʼa daa ki na kɔnhɔ yiyɛ pyaa bɛ di ba bye kpɛɛngɛ nagoo.» Ba Yesu ya pee jo wɛ, na laha pu tàan, na shɛ lara xuu wa ni.
\s1 Yawutuu ya dà Yesu na wɛ
\p
\v 37 Ayiwa, na Yesu yaha wʼa sii kakanhaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ pye Yawutuu pu ɲii na. Ali pu ya dà wu na lee bɛ na wɛ. 
\v 38 Lee ya pye mu kɔnhɔ Kilɛ tudunmɔɔ \w Ezayi\w* bi jomɔ pemu jo ge, pee ɲɔ di fa na:
\q1 «Kafɔɔ, wèe ya kafila wemu wo yɛrɛ pye ge,
\q2 wekɛ wu dʼa dà wee na wɛ?
\q2 Wekɛ wu dʼa Kafɔɔ wo sefɛɛrɛ ti cɛ wɛ?»\f * \fr 12:38 \fr*\ft Ezayi 53:1\ft*\f*
\p
\v 39 Lemu bɛ lʼa bi pu pye pu bi da ga já dà Yesu na sanha wɛ ge, lee li wa mɛ na jo Kilɛ tudunmɔɔ Ezayi ya jo sanha na:
\b
\q1
\v 40 «Kilɛ ya pu pye fyɛnmɛɛ na pu fungɔnyɔ tɔ,
\q2 kɔnhɔ pu ɲìi ki ganha ba ɲaa wɛ,
\q2 pu fungɔnyɔ ganha bu yi cɛ wɛ.
\q1 Lee funŋɔ ni pu da ba nɛ mu,
\q2 kɔnhɔ nɛ pu cuuŋɔ wɛ.»\f * \fr 12:40 \fr*\ft Ezayi 6:10\ft*\f*
\m
\v 41 Kilɛ tudunmɔɔ Ezayi ya yee jo bani Yesu wo nɔɔrɔ wu bi shɛ wu na, a wu ye jo wu shizhaa na. 
\v 42 Ali lee bɛ na Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu niɲɛhɛmɛɛ pu bi dà Yesu na, ga \w Farizhɛɛn\w* pu wuu na, pu ya sɔɔ na puyɛ yeege kpɛɛngɛ na wɛ, kɔnhɔ pu ganha bu pu niŋɛ kɔn wolo \w Kilɛ-pɛɛŋɛ puga\w* ki wo sipyii pu ni wɛ. 
\v 43 Bani sipyii na pu pɛlɛ, lee li bi dan pu ni na toro Kilɛ wʼa pu pɛlɛ na.
\s1 Yesu jomɔ pu na ba kiiri kɔn sipyii na
\p
\v 44 Caŋa ka Yesu ya pa sii jo fanha na na: «Sipya wemu bu dà nɛ na, wu ya ta dà nɛ yɛ nigin na wɛ, ga wemu wʼa nɛ tun ge, wee bɛ na wʼa dà. 
\v 45 Sipya wemu bu nɛ ɲa, we wʼa nɛ tun ge, wee bɛ wʼa ɲa. 
\v 46 Nɛ ɲɛ ba kpɛɛngɛ ɲɛ wɛ, nɛ pa koŋɔ puga ni, kɔnhɔ sipyaa sipya wʼa dà nɛ na ge, weefɔɔ ganha ba ɲaari nibiige ni nige wɛ? 
\v 47 Wa bu nɛ jomɔ logo, wu ya pu koro ɲaari wɛ, nʼa da kiiri kɔn wufɔɔ na wɛ. Bani nɛ ta pa di ba kiiri kɔn koŋɔ sipyii na wɛ, ga nɛ pa di ba pu ɲuŋɔ wolo. 
\v 48 Sipya wemu bu zhe nɛ ni, wʼi ya sɔɔ na nɛ jomɔ logo wɛ, weefɔɔ ya kiiri kɔnvɔɔ ta xɔ wuyɛ na. Nɛ jomɔ pemu jo ge, pee pu da ba kiiri kɔn wufɔɔ na koŋɔ caxhɔgɔ. 
\v 49 Bani nɛ ta pe jomɔ pe ta nayɛ ni na jo wɛ. Ga nɛ To Kilɛ wu wʼa nɛ tun ge, wee wʼa nɛ wo nijoyo yi bɛɛri shɛ nɛ na. 
\v 50 Nɛ dʼa li cɛ bɛ na jo jomɔ pe wʼa yu ge, pee pu wa ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kaan sipya mu. Ba To Kilɛ ya pu shɛ na da nɛ na wɛ, mu nɛ wʼa pu yu na dani.»
\c 13
\s1 Yesu ya wu kalaapiire ti tɔɔyɔ je
\p
\v 1 Ayiwa, caŋa nigin wu bi kori Yawutuu wo \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* lʼi nɔ. Yesu bi li cɛ na wee foroduun wʼa nɔ xɔ koŋɔ puga na se wu To Kilɛ yíri. Sipyii pii pu bi dà wu na ge, pee kaa bi dan wu ni; a pu kaa di sii taan wu ni fo na doro. 
\v 2 Yesu ni wu kalaapiire ti bye na pu piige yalige li, lee bi Shitaanni ta wʼa shɛ fungɔngɔ ka tirige Zhuda Isikariyɔti zɔ na, Simɔ ja we, na wu Yesu le keŋɛ ni. 
\v 3 Yesu bi li cɛ bɛ na Kilɛ ya sefɛɛrɛ ti bɛɛri kan wee mu. Wu bi li cɛ na Kilɛ ni wee ya foro, wee di wa da ba guri gari bɛ Kilɛ mu. 
\v 4 Ayiwa, a Yesu di yìri yalige ki ɲuŋɔ ni na wu fadegbɔhɔ wolo yaha, na fàŋa ka lɔ na kee taga wuyɛ pɔ niŋɛ ke ni. 
\v 5 Lee kadugo na a wu lɔhɔ le yaaga ka ni, na ganha na wu kalaapiire ti tɔɔyɔ jii nigin nigin na; fàŋa ke wʼa taga wuyɛ pɔ ge, na kee taga na yi turi.
\p
\v 6 A wu ba shɛ nɔ Simɔ Pyɛɛri na, a Pyɛɛri di wu pye: «Wù Kafɔɔ, mu wʼa da na nɛ tɔɔyɔ je ya?» 
\v 7 A Yesu di wu pye: «Le nɛ byi mɛ ge, mu wa da li kɔri cɛ nimɛ wɛ, ga kadugo yíri ma na ba li kɔri cɛ.» 
\v 8 A Pyɛɛri di wu pye: «Nɛ kunni wa da gbara mu wu na tɔɔyɔ je bada wɛ.» A Yesu di wu pye: «Mu bye mu di ya yere nɛ ma tɔɔyɔ je wɛ, mu niŋɛ wa da bye ni nɛ ni kaa la shishiin ni wɛ.» 
\v 9 A Pyɛɛri di jo: «Wee tuun wu ni Kafɔɔ, ma ganha bu da na tɔɔyɔ ye yɛ na wɛ, ga na keye ye ni na ɲuŋɔ ke bɛ je.» 
\v 10 A Yesu di wu pye: «Sipya wemu wʼa wuu ge, wee kawuunɔ ɲuŋɔ ɲɛ nige wee tuun we ninumɔ ni wɛ, bani wu bɛɛri wu ma bye fɛɛfɛɛ; ga wu kunni na já wu tɔɔyɔ je. Yee bɛ pu wa fɛɛfɛɛ, ga yee bɛɛri bɛ wɛ dɛ!» 
\v 11 Kalaapire le li bi da ba Yesu le keŋɛ ni ge, wu bi lee cɛ, lee wuu na wʼa jo na pu bɛɛri ya ta pye fɛɛfɛɛ wɛ.
\p
\v 12 Ba Yesu ya pu tɔɔyɔ yi je xɔ wɛ, na wu fadegbɔhɔ ki lɔ le, na shɛ diin wu tatɛɛngɛ ni. A wu wu kalaapiire ti pye: «Kaa le nɛ pye mɛ yee na ge, yee ya li kɔri cɛ ya? 
\v 13 Yee wa nɛ pyi: ‹Wù Karamɔgɔ› kelee ‹Wù Kafɔɔ.› Lʼa saha, bani wee nɛ ɲɛ. 
\v 14 Ayiwa, nɛ wemu wu ɲɛ yee Karamɔgɔ ni yee Kafɔɔ ge, nɛ bi yee tɔɔyɔ je, wee tuun wu ni yee bɛ ya yaa na yiyɛ tɔɔyɔ jii lee jegana li na. 
\v 15 Nɛ le pye na shɛ yee na. Nɛ li pye pyegana lemu na ge, yi bɛ di da li pyi yiyɛ na lee pyegana li na. 
\v 16 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, kapyebye ya pɛlɛ wu ɲuŋɔfɔɔ na wɛ; tudunmɔ bɛ di ya pɛlɛ wu tunvɔɔ na wɛ. 
\v 17 Yi wa li ɲaha cɛ nimɛ, yi ba li pyi, yi na ba bye duba nagoo.
\p
\v 18 «Di wa ta na yi bɛɛri kaa pyi-i dɛ, nɛ piimu shɔɔnri ge, nɛ wʼa pee cɛ. Ga Kilɛ tudunmɔɔ pʼa yemu jo Kitabu wu ni ge, fo yee ɲɔ bu fa na: ‹Wemu wu wa li ni nɛ ni ge, wee wʼa nɛ pye wu pɛn.›\f + \fr 13:18 \fr*\ft Zaburuu 41:9\ft*\f* 
\v 19 Nʼa yi yu na yɛri yi mu nimɛ, yani li pyeduun wu pa nɔ ge, kɔnhɔ li ba ba bye, yʼi li cɛ na: ‹Nɛ ɲɛ wemu nɛ ge.› 
\v 20 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, sipyaa sipya wʼa nɛ tudunmɔ wa bɛɛri co na ɲɔ ge, nɛyɛ pyaa mʼa co na ɲɔ; wemu di bu nɛ co na ɲɔ, we wʼa nɛ tun ge, weefɔɔ mʼa co na ɲɔ.»
\s1 Yesu ya jo na Zhudasi na ba wee nɔhɔ yaha
\r (Macoo 26:20-25; Marika 14:17-21; Luka 22:21-23)
\p
\v 21 Ba Yesu ya yee jo xɔ wɛ, a wu hakili wu wuregi fo xuuni. A wu yi fiinŋɛ jo pu mu na: «Can na nʼa da yi jo yi mu, wa na ba nɛ le keŋɛ ni yee ni.» 
\v 22 Ba wʼa yee jo wɛ, a wu kalaapiire tʼi ganha na puyɛ wii, pu ya cɛ shɛn nigin wekɛ kaa wʼa byi pu ni wɛ. 
\v 23 Yesu kalaapire la bye wà, lee kaa bi dan wù ni fo xuuni, lee bi tiin na sogi wu na. 
\v 24 A Simɔ Pyɛɛri di keŋɛ ka lee kalaapire li mu na wu Yesu yege wee sipya we keree na. 
\v 25 A wee di wu ɲaha ɲɛri Yesu yíri, na fulo wu na, na wu pye: «Wù Kafɔɔ, wee ɲɛ wekɛ wɛ?» 
\v 26 A Yesu di wu pye: «Wemu mu nʼa da ba buuri we niŋɛ di gan ge, wee wu wa.» A wu buuri wa lɔ na wu niŋɛ na kan Simɔ Isikariyɔti ja Zhudasi mu. 
\v 27 Buuri wʼa kan yɛ Zhudasi mu, a Shitaanni di ba diin wu zɔ na. A Yesu di wu pye: «Le mʼa giin di bye ge, fyaala li pye.» 
\v 28 Ga sipyii piimu bɛɛri pu bi li ni Yesu ni ge, wa shishiin ya cɛ pu ni lekɛ na wʼa yee jo ni Zhudasi ni wɛ. 
\v 29 Zhudasi wu bi bye pu wari yahavɔɔ, a pii di ganha na giin na Yesu wʼa wu pyi na wu shɛ yaŋmuyɔ ya shɔ, wu ba \w Ɲuwuuro Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li yalige ki gbegele ni yee ni; kelee na wu shɛ funmɔ fɛɛ pii kan. 
\v 30 Ba Zhudasi ya buuri wu li yɛ wɛ, na yìri foro kpɛɛngɛ ki na. Lee bi piige ki ta kʼa wɔ.
\s1 Yesu ya ɲɔmɛɛ nivonɔ la jo wu kalaapiire ti mu
\p
\v 31 Ayiwa ba Zhuda Isikariyɔti ya foro wɛ, a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Nimɛ kunni, sipyii pu bɛɛri pʼa da ba \w Sipya Ja\w* wu wo sefɛɛrɛ ti cɛ. Wee wʼa da ba sipyii pu bɛɛri pye pʼa Kilɛ bɛ wo sefɛɛrɛ ti cɛ. [ 
\v 32 Ba ni wee na ba sipyii bɛɛri pye pʼa Kilɛ wo sefɛɛrɛ ti cɛ,] Kilɛ yɛ pyaa bɛ na ba sipyii pye pʼa Sipya Ja wu wo sefɛɛrɛ ti cɛ, lee wʼa da mɔ lʼi bye wɛ. 
\v 33 Na nagoo, nʼa da já gori yaha ni yee ni di mɔ nige wɛ. Yee na ba nɛ xuu shaa, ga nɛ yemu jo Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu mu ge, yee ninuyɔ nʼa da jo yi bɛ mu jo nɛ na ba shɛ xuu wemu ni ge, yee wa da já zhɛ wà wɛ. 
\v 34 Lee wuu na ɲɔmɛɛ nivonɔ nʼa da jo yi mu, yi taan yiyɛ mu. Yee ya taan nɛ mu taangana lemu na ge, yʼa yaa yi taan yiyɛ mu lee taangana li na. 
\v 35 Taanɲɛɛgɛ bu bye yee tɛ ni, sipyii bɛɛri na ba li cɛ lee na na yee ɲɛ nɛ wo kalaapiire.»
\s1 Yesu ya jo na Pyɛɛri na ba foro wee kaa tàan
\r (Macoo 26:31-35; Marika 14:27-31; Luka 22:31-34)
\p
\v 36 A Simɔ Pyɛɛri di Yesu yege na: «Wù Kafɔɔ, wee tuun wu ni mu di wa se mii wɛ.» A Yesu di wu pye: «Xuu wemu ni nɛ se ge, mu wa da já binnɛ zhɛ wà ni nɛ ni nimɛ wɛ; ga caŋa ka wa ma, ma na ba shɛ nɛ yíri.» 
\v 37 A Pyɛɛri di wu pye: «Wù Kafɔɔ, ɲaha na nɛ da já binnɛ ni mu ni-i wɛ? Ali nɛ na zɔɔ na na munaa li kan, na xhu bɛ mu wuu na.» 
\v 38 A Yesu di wu pye: «Can na mu na zɔɔ na ma munaa li kan, na xhu nɛ wuu na ya? Can can na, nʼa da yi jo ma mu, yani xhupoo wu pa mɛɛ su ge, mu na ba foro nɛ kaa tàan tɔɔɲii taanri.»
\c 14
\s1 Yesu ya jo na wee wu ɲɛ koo le na se Kilɛ yíri
\p
\v 1 Lee kadugo na a Yesu di pu pye: «Yi funyɔ ganha bu da bɛn wɛ. Yʼa daa Kilɛ na, yi da daa nɛ bɛ na. 
\v 2 Tatiinyɛ niɲɛhɛyɛ yi wa nɛ To Kilɛ mu, yee da bye yi ɲɛ can wɛ, nɛ bi da ga yee pye jo nʼa da zhɛ tatiinyɛ yàa yi mu wɛ. 
\v 3 Nɛ ba shɛ tatiinyɛ yi yàa xɔ tuun wemu ni, nʼa da guri ba na ba yee lɔ, nɛ wa xuu wemu ni ge, kɔnhɔ yi bɛ di shɛ bye wà. 
\v 4 Xuu wemu ni nɛ wʼa gaaŋi ge, yee wa lee koo li cɛ xɔ.» 
\v 5 A Tomasi di wu pye: «Wù Kafɔɔ, xuu wemu ni mu wa se ge, wèe ya wee xuu wuyɛ pyaa cɛ wɛ, wèe na bye dii na lee koo li cɛ wɛ?» 
\v 6 A Yesu di wu pye: «Nɛ wu ɲɛ koo le, ni can we, ni ɲìi sicuumɔ fɔɔ we. Sipyaa sipya wu ɲɛ wu ya toro nɛ yìri wɛ ge, weefɔɔ da nɔ To Kilɛ na wɛ. 
\v 7 Yee bi ta yee ya nɛ cɛ, yee na ba nɛ To Kilɛ wu bɛ cɛ; yee dʼa wu cɛ xɔ nimɛ do, na wu ɲa bɛ.» 
\v 8 A Filipe di wu pye: «Wù Kafɔɔ, To Kilɛ wu shɛ wù na, lee na wèe yaa.» 
\v 9 A Yesu di wu pye: «Filipe, niɲaa shi kaa ya nɛ yaha ni yee ni shiizhan wɛ, mu di sanha nɛ cɛ-ɛ ya Filipe? Sipya wemu wʼa nɛ ɲa ge, To Kilɛ wʼa ɲa. Mu di yu dii na nɛ wu To Kilɛ shɛ yi na wɛ? 
\v 10 Wee tuun wu ni mu ya dà li na na nɛ wu ɲɛ ni To Kilɛ ni nigin; To Kilɛ bɛ di ɲɛ ni nɛ ni nigin wɛ gɛ? Jomɔ pe nɛ yu mɛ yee mu ge, nɛ pu taa nayɛ ni wɛ; ga nɛ To Kilɛ we wu wa ni nɛ ni ge, wee wʼa wu ɲidaan keree pyi. 
\v 11 Yi dà na na! Nɛ ni na To wu bɛɛri wu ɲɛ nigin; nɛ To wu bɛ ni nɛ ni, wèe bɛɛri pu ɲɛ nigin. Lee bu bye lʼi wa yi yaa wɛ, kapyegee kiimu nʼa byi yi ɲii na ge, yi dà na na kee wuu na. 
\v 12 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, sipya wemu bu dà nɛ na, keree kiimu bɛɛri nɛ byi ge, wu na ba kee tuugo pyi. Wufɔɔ na ba keree kii pyi bɛ kiimu ya pɛlɛ nɛ wogoo ki na ge, bani nɛ wa gaaŋi na To Kilɛ wu yíri. 
\v 13 Yi ba yaaga tuugo bɛɛri ɲɛɛri Kilɛ mu wee tuun wu ni nɛ mɛgɛ na, nɛ na kee kan yi mu; kɔnhɔ Jafɔɔ wu To Kilɛ wu wo sefɛɛrɛ ti shɛ. 
\v 14 Yi bu yaaga tuugo bɛɛri ɲɛɛri nɛ mɛgɛ na, nɛ na kee kan yi mu.»
\s1 Yesu ya Fɛfɛɛrɛ Munaa ɲɔmɛɛ lɔ nʼa daa fɛɛ pu mu
\p
\v 15 «Nɛ bu da nɛ kaa ya dan yi ni can can na, nɛ ɲɔmɛhɛɛ kiimu jo yi mu ge, yi na da ki koro ɲaari. 
\v 16 Nɛ na ba na To Kilɛ wu ɲɛɛri wu Tɛgɛvɔɔ watii kan yi mu, kɔnhɔ wee di ba bye ni yi ni gbee. 
\v 17 Wee ɲɛ \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* lemu lʼa Kilɛ wo can wu shɛɛ sipyii pu na ge. Koŋɔ ke sipyii wa da já wee ta wɛ, bani pu wa wu ɲaa wɛ, pʼi wa wu cɛ bɛ wɛ. Ga yee kunni dʼa wu cɛ, bani wu wa ni yee ni, wu na ba bye yee zɔlɔɔ pu na. 
\v 18 Nʼa da ga yi yaha ba cirimɛɛ ɲɛ wɛ. Nɛ na ba shɛ guri ba yi mu sanha. 
\v 19 Jɛri bu bye ke koŋɔ ke sipyii na wii vɔɔ nɛ ni. Ga yee kunni na ba nɛ ɲa, bani nɛ ɲɛ ɲiifɛɛrɛ ni, lee wuu na yee bɛ na ba bye ɲiifɛɛrɛ ni. 
\v 20 Kee caŋa ki ba nɔ, yee na ba li cɛ na nɛ ni na To wu ni, na wèe bɛɛri pu ɲɛ nigin; yee ni nɛ bɛ di ɲɛ nigin, nɛ bɛ ni yee bɛɛri bɛ di ɲɛ nigin. 
\v 21 Sipya wemu ba nɛ jomɔ nuri na pu koro ɲaari, weefɔɔ ni nɛ kaa ya dan can can na. Nɛ kaa ba dan sipya wemu ni, weefɔɔ kaa na da dan To Kilɛ bɛ ni; wu kaa na da dan nɛ bɛ ni, nɛ na ganha na nayɛ shɛɛ wu na.» 
\v 22 Yesu kalaapire la bɛ mɛgɛ ki bye na Zhuda, (wee ni Zhuda Isikariyɔti wa nigin wɛ.) A wee di wu yege na: «Wù Kafɔɔ, ɲaha na mu di da ba mayɛ shɛ wèe na, mu di da mayɛ shɛ koŋɔ ki sipyii pusamaa na-ɛ wɛ?» 
\v 23 A Yesu di wu pye: «Nɛ ba dan sipya wemu ni, jomɔ pemu nɛ jo ge, wufɔɔ na da pee koro ɲaari. Lee funŋɔ ni, weefɔɔ na da dan nɛ To Kilɛ bɛ ni. Nɛ ni na To Kilɛ na ba ba weefɔɔ mu na ba bye ni wu ni. 
\v 24 Nɛ bu bye nɛ ya dan sipya wemu ni wɛ, wee da da nɛ jomɔ pu bɛ koro ɲaari wɛ. Jomɔ pe nɛ di wa yu yee mu ge, pee ya foro nɛyɛ pyaa ni wɛ, ga nɛ tunvɔɔ To Kilɛ ni pʼa yìri.
\p
\v 25 «Na nɛ yaha ni yee ni shiizhan nimɛ, nɛ ye bɛɛri jo yee mu. 
\v 26 To Kilɛ na ba Fɛfɛɛrɛ Munaa lemu kan yee mu nɛ mɛgɛ na lʼi bye yee Tɛgɛvɔɔ ge, lee na ba yee kalaa keree bɛɛri ni. Nɛ keree kiimu bɛɛri jo yee mu ge, li na ba yi funyɔ tirige kee bɛɛri na. 
\v 27 Nʼa da loɲinɛ kan yi mu. Loɲinɛ le li wa nɛ ni ge, lee tuugo nʼa da ba gan yi mu. Ga nʼa da li kan ke koŋɔ ke wuu li kangana na wɛ. Yi ganha bu fyaara yaha yi zɔlɔɔ pu na wɛ, yi ganha bu yi hakilee pu bɛ yirige wɛ. 
\v 28 Nɛ yi jo xɔ yi mu jo: ‹Nɛ gaaŋi, ga nʼa da zhɛ guri ba yi mu sanha.› Nɛ bu da nɛ na dan yee ni, nɛ na se To Kilɛ yíri, lee ya yaa li pye yee mu fundanga. Bani To Kilɛ ya pɛlɛ nɛ na. 
\v 29 Ayiwa, nɛ kii keree kii jo yi mu nimɛ, yani ki pyeduun wu pa nɔ ge, kɔnhɔ ki pyeduun ba nɔ, yʼi dà na jomɔ pu na. 
\v 30 Nʼa da já jo di mɔ nige ni yi ni wɛ, bani ke koŋɔ ke wo ɲuŋɔfɔɔ wu wʼa ma. Wu se wa nɛ na kaa la shishiin na wɛ. 
\v 31 Ga koŋɔ sipyii bɛɛri ya yaa pu li cɛ na nɛ To Kilɛ ya dan nɛ ni, keree kii wʼa yu nɛ mu ge, nɛ di kee bɛ pyi.» Ba Yesu ya yee jo xɔ wɛ, na jo: «Yi yìri wù da se, wù laha naha!»
\c 15
\s1 Yesu ɲɛ ɛrɛzɛn tige can can wogo
\p
\v 1 Ayiwa Yesu ya jo na: «Nɛ ɲɛ \w ɛrɛzɛn tige\w* can can wogo, nɛ To Kilɛ di ɲɛ ki faapyevɔɔ. 
\v 2 Geŋɛ bɛɛri kʼa foro nɛ na, kʼi ya nagoo pyi wɛ, wu na kee kɔn. Ga geŋɛ bɛɛri kʼa foro nɛ na na nagoo pyi ge, wu na ba kee yiile, kɔnhɔ ki da nagoo niɲɛhɛmɛɛ pyi na toro taashiinɛ li tàan. 
\v 3 Nɛ kalaa wemu kan na xɔ yee mu ge, wee kalaa wʼa yee pye fɛɛfɛɛ. 
\v 4 Yi kori yaha nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni, nɛ bɛ na gori yaha ni yi ni kariɲɛɛgɛ ni. Ba ɛrɛzɛn geŋɛ ɲɛ mɛ wɛ, ki da já nagoo pye kiyɛ mu ni ki ya kori yaha tige ki ceefuu li na wɛ, mu yee bɛ ɲɛ. Yee bye yee di ya kori yaha nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni wɛ, yee da já nagoo pye piimu kaa na daan Kilɛ ni wɛ.
\p
\v 5 «Nɛ wu ɲɛ ɛrɛzɛn tige ke, yee di ɲɛ geye ye. Sipya wemu wʼa kori yaha nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni, a nɛ bɛ di gori yaha kariɲɛɛgɛ ni ni wufɔɔ ni ge, weefɔɔ wu da já nagoo niɲɛhɛmɛɛ pye. Bani nɛ bye nɛ ɲɛ ni yee ni wɛ, yee da já yafiin bɛ pye Kilɛ mu wɛ. 
\v 6 Sipya wemu bu bye wu ya sɔɔ na gori yaha nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni wɛ, wee na ba wá kpɛɛngɛ na. Wu na ba bye ba ɛrɛzɛn geŋɛ ɲɛ wɛ, pʼa kemu kɔn na laha tige ki na ge, kʼa waha. Yee gewaya yi na ba binnɛ na yi le na ni, yʼa sogi. 
\v 7 Yi bu gori yaha nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni, a nɛ jomɔ bɛ di gori yaha yi funyɔ ni, yaaga bɛɛri kaa li ɲɛ yi na ge, yi ki ɲɛɛri, kee na gan yi mu. 
\v 8 Yee bu nagoo niɲɛhɛmɛɛ pye, lee lʼa li shɛɛ na yee ɲɛ nɛ wo kalaapiire, lee shiin lʼi wa Kilɛ mɛgɛ pɛlɛ. 
\v 9 Nɛ taan na To Kilɛ mu taangana lemu na ge, lee taangana le ninunɔ na yee bɛ ya taan nɛ mu. Lee na nimɛ, yi kori yaha nɛ wo taanɲɛɛgɛ ki ni. 
\v 10 Yi ba nɛ wo ɲɔmɛɛjogoo ki coni, yi na ba gori yaha nɛ wo taanɲɛɛgɛ ki ni. Ba nɛ ya na To Kilɛ wo ɲɔmɛɛjogoo ki koro ɲaari, na gori yaha wu wo taanɲɛɛgɛ ki bɛ ni wɛ.
\p
\v 11 «Nɛ kii keree kii bɛɛri jo yee mu, kɔnhɔ nɛ wo fundanga ki já pye yi ni, kɔnhɔ yi wo fundanga ki ɲɔ di fa. 
\v 12 Ɲɔmɛɛ le nʼa da jo yi mu ge, lee li wa mɛ. Yee ya taan nɛ mu taangana lemu na ge, yi taan yiyɛ mu lee taangana li na. 
\v 13 Na ma munaa kan na xhu ma naɲiinɛɛ wuu na, taanɲɛɛgɛ ka shishiin ya pɛlɛ kee na wɛ. 
\v 14 Keree kiimu nɛ yu yee mu ge, yi ba kee pyi, wee tuun wu ni yʼa ɲɛri na naɲiinɛɛ. 
\v 15 Nɛ da da yee pyi nige kapyebyii wɛ, bani kapyebye ya wu ɲuŋɔfɔɔ kapyegee bɛɛri cɛni wɛ. Ga nɛ yee pye na naɲiinɛɛ, bani kaa lemu bɛɛri nɛ ta na To Kilɛ mu ge, nɛ yee kalaa kee bɛɛri ni. 
\v 16 Yi ganha ba giin na yee pu wa nɛ ɲaha bulo wɛ dɛ! Ga nɛ wu wa yee ɲaha bulo, na yee pye na tudunmɔɔ. Yʼa kapyegee nizaaŋaa pyi, kiimu wo kuduun wu da gori yaha ge; kɔnhɔ yi ba yaaga bɛɛri ɲɛɛri To Kilɛ mu nɛ mɛgɛ na, wu kee kan yi mu. 
\v 17 Le nʼa zhaa yi mu ge, lee li wa mɛ jo yi taan ni yiyɛ ni.
\s1 Koŋɔ sipyii na ba nʼa daa fɛɛ pu kɔ
\p
\v 18 «Koŋɔ sipyii bu yi kɔ, yʼa yaa yi fɛnhɛ li cɛ na nɛ koŋɔ ya fɛnhɛ kɔ yee ɲaha na. 
\v 19 Yee da bi bye ni koŋɔ ke wo sipyii ni nigin, yee bi da da dan koŋɔ ke ni, bani yee bi da bye koŋɔ wuu. Ga yee ɲɛ ke koŋɔ ke wuu wɛ, bani nɛ yee ɲaha bulo, na yee niŋɛ wolo ke koŋɔ ke ni. Lee wuu na koŋɔ kʼa tɔnbɛɛnrɛ shan yee na. 
\v 20 Nɛ fɛnhɛ jomɔ pemu jo yi mu ge, yi pee yaha yiyɛ funyɔ ni na jo: ‹Kapyebye ya pɛlɛ wu ɲuŋɔfɔɔ na wɛ.› Pu bi ta pʼa nɛ kanha, pu na ba yee bɛ kanha mu. Pu bi ta pʼa nɛ jomɔ pu co, pu na ba yee bɛ wo jomɔ pu co. 
\v 21 Ga pu na ba kee keree ki bɛɛri pye yee na nɛ wuu na, bani wemu wʼa nɛ tun ge, pu ya wee cɛ wɛ. 
\v 22 Nɛ da bye nɛ pa na ba jo ni pu ni wɛ, pu bi da ba jaagi pu jurumu wu na wɛ. Ga nimɛ, kaɲii tagana wa pu mu pu jurumu wu na wɛ. 
\v 23 Sipya wemu bu nɛ kɔ, nɛ To Kilɛ wu bɛ ma wʼa kɔ. 
\v 24 Kakanhaŋaa kii ki ɲɛ sipya wa shishiin sanha ki pye ɲa-ɛ ge, nɛ da bye nɛ kee pye pu niŋɛ ni wɛ, pu bi da ba jaagi pu jurumu wu na wɛ. Ga nimɛ kunni pʼa kee bɛɛri ɲa pu ɲii na, na nɔhɔ nɛ ni na To Kilɛ wu kɔ. 
\v 25 Ga kee bɛɛri ya pye mu, kɔnhɔ yemu yʼa ka pu wo saliya wu ni ge, yee ɲɔ di fa na:
\q2 ‹Pʼa na kɔ tawaga ni.›\f * \fr 15:25 \fr*\ft Zaburuu 35:19; 69:5; 109:3\ft*\f*
\p
\v 26 «Ayiwa, Tɛgɛvɔɔ we nʼa da ba dun na pa yi mu na yìri To Kilɛ yíri ge, wee ɲɛ \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w*, lemu lʼa can wu shɛɛ sipyii pu na ge. Lee ba ba, lee na ba nɛ kaa yu. 
\v 27 Yi bɛ di ba na kaa yu sipyii pu mu, bani nɛ ni yee pu bye shiizhan fo nɛ keree ki ɲɔ kɔnduun wu ni.
\c 16
\s1 Fɛfɛɛrɛ Munaa li na ba lemu pyi ge
\p
\v 1 «Nɛ kii keree kii bɛɛri jo yi mu, kɔnhɔ kaa la shishiin ganha bu yi yeege nʼa daa wu ni wɛ. 
\v 2 Pu na ba yi niŋɛ kɔɔn na wo Kilɛ-pɛɛŋɛ piyɛyɛ sipyii ni. Caŋa ka yɛrɛ wa ma, wa ba yee wa gbo, wufɔɔ na wuyɛ ta na pɛɛŋɛ kaa wee ya pye Kilɛ mu. 
\v 3 Pu na ba kee keree ki bɛɛri pyi yi na, bani pu ya nɛ To Kilɛ cɛ wɛ, pʼi wa nɛyɛ pyaa ki bɛ cɛ wɛ. 
\v 4 Nɛ kii keree kii bɛɛri yu yi mu, kɔnhɔ ki pyeduun ba nɔ, yi funyɔ di do li na na nɛ ki bɛɛri jo toro yi mu.
\p «Nɛ ta ye ɲaha jo yee mu fo taashiinɛ li ni wɛ, bani nɛyɛ pyaa ki bi bye ni yee ni. 
\v 5 Ga we wʼa nɛ tun ge, wee yíri nʼa da guri da gaaŋi nimɛ; sipya bɛ di wa ta yee ni na nɛ pye: ‹Mii mʼa se wɛ?› 
\v 6 Nɛ pe jomɔ pe jo yee mu ge, lee lʼa yee ɲahaya pye yʼa tanha. 
\v 7 Ga lee bɛ na can nʼa yu mɛ yi mu, nɛ na kari, lee lʼa pɔrɔ yee mu, bani nɛ bu bye nɛ ya kari wɛ, Tɛgɛvɔɔ wu da ba yee mu wɛ. Ga nɛ bu gari nɛ na zhɛ wu tun ba yi mu. 
\v 8 Ga wee Tɛgɛvɔɔ wu ba ba, wu na ba li shɛ koŋɔ sipyii na, na puyɛ pu wa faanna jurumu shizhaa na, na puyɛ faanna Kilɛ wo tiimɛ pu keree shizhaa na, na puyɛ faanna Kilɛ wo kiiri wu keree shizhaa na. 
\v 9 Puyɛ pu wa faanna jurumu shizhaa na, bani pu ya dà nɛ na wɛ. 
\v 10 Puyɛ pu wa faanna Kilɛ wo tiimɛ keree ki shizhaa na, bani nɛ gaaŋi na To Kilɛ yíri; lee funŋɔ ni yi wa da ba na ɲa nige wɛ. 
\v 11 Puyɛ pu wa faanna Kilɛ wo kiiri wu keree shizhaa na, bani kiiri ya kɔn xɔ ke koŋɔ ke wo ɲuŋɔfɔɔ wu na.
\p
\v 12 «Keree niɲɛhɛŋɛɛ wa nɛ mu na jo yee mu sanha, ga lʼa waha yee mu yee pu já kee ɲaha cɛ nimɛ. 
\v 13 Can Munaa lemu lʼa can wu shɛɛ ge, lee ba ba tuun wemu ni, lee na ba yi ɲaha co, na can wu bɛɛri shɛɛ yi na. Bani jomɔ pe lʼa da ba yu yi mu ge, lʼa da ba pee yu liyɛ pyaa wo sefɛɛrɛ ni wɛ. Ga jomɔ pemu lʼa da ba nuri Kilɛ ɲɔ na ge, li na ba pee yu yi mu. Li na ba keree nibaŋaa bɛ yu yi mu. 
\v 14 Li na ba nɛ mɛgɛ ki pɛlɛ, bani jomɔ pe pu wa nɛ mu ge, li na ba pee luu na yu yi mu. 
\v 15 Yaaga tuugo bɛɛri ki ɲɛ To Kilɛ mu ge, yee bɛɛri ɲɛ nɛ woyo. Lee wuu na nɛ yu jo \w Kilɛ Munaa\w* lʼa da ba nɛ wo kafila wu luu na yu yee mu.»
\s1 Ɲatanhakaa li na ba ɲɛri fundanga kaa
\p
\v 16 Lee kadugo na a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Jɛri tapyege ni yʼa da wii vɔɔ na ni; ga jɛri wa bɛ bu bye sanha lee kadugo na, yi na nɔhɔ na ɲa.» 
\v 17 Ba Yesu ya yee jo wɛ, a wu kalaapiire ta di ganha na puyɛ yegee na: «Aa, ye wʼa jo mɛ ge, yee kɔri di wa dii wɛ? Wʼa jo na: ‹Jɛri tapyege ni yʼa da wii vɔɔ na ni, ga jɛri wa bɛ bu bye sanha lee kadugo na, yi na nɔhɔ na ɲa.› Na jo sanha na: ‹Nɛ gaaŋi To Kilɛ yíri.› 
\v 18 Wee ‹Jɛri› we kaa wʼa yu ge, wee kɔri ɲɛ dii wɛ? Ye wʼa yu ge, wèe kunni ya yee ɲa wɛ.»
\p
\v 19 A Yesu di li cɛ na kalaapiire ti funŋɔ ki bye tʼi wu yege, a wu pu pye: «Nɛ yee pye jo: ‹Jɛri tapyege ni yʼa da wii vɔɔ na ni, ga jɛri wa bɛ bu bye sanha lee kadugo na, yi na nɔhɔ na ɲa ge,› pee jomɔ pe na bɛ yee wa yiyɛ yegee wɛ? 
\v 20 Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yee kunni na ba sii mɛhɛɛ su xuuni, na tataara jomɔ yu; lee di ke koŋɔ ke sipyii ta pee na fundanga pyi. Yee ɲahaya na ba danha, ga yi ɲatanhaŋa ki na ba ɲɛri yi mu fundanga. 
\v 21 Cee yacɛrɛ bu yìri, wu ɲaha ki ma danha fo xuuni, bani wu tigiduun wu ma nɔ. Ga wu bu digi xɔ, pya wemu na wʼa tigi ge, wee pya wu wo ɲɛɲaa wo fundanga funŋɔ ni, wu funŋɔ na wɔ wu kanhama pu bɛɛri na. 
\v 22 Mu li wa yee bɛ mu, yee ɲahaya kunni wa tanha nimɛ. Ga nɛ na ba guri yee ɲa sanha, yee zɔlɔɔ pu na ɲi fundanga na. Kee fundanga ke, wa shishiin wa da já ba kee shɔ yi na wɛ. 
\v 23 Kee caŋa ki ba jo kʼa nɔ ge, yee wa da nɛ yege nige kaa la shishiin na wɛ. Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yaaga tuugo bɛɛri yʼa da ba ɲɛɛri To Kilɛ mu nɛ mɛgɛ na ge, wu na kee kan yi mu. 
\v 24 Ali nimɛ bɛ ni yee sanha yaaga ɲɛɛri To Kilɛ mu nɛ mɛgɛ na wɛ. Yʼa Kilɛ ɲɛɛri, wu na da yi kaan, kɔnhɔ yi fundanga ki ɲɔ di fa.»
\s1 Yesu ya se ta na xɔ ke koŋɔ ke na
\p
\v 25 A Yesu di jo sanha na: «Ayiwa, nɛ kunni wa kafila taleŋɛɛ taga yee kalaa kii keree kii bɛɛri ni. Ga caŋa ka na ba nɔ, nʼa da ba yee kalaa nige ni kafila taleŋɛɛ ni wɛ; nʼa da ba To Kilɛ wo keree ki fiinŋɛ da yu yi mu. 
\v 26 Kee caŋa ki ba nɔ, yi na ba yi ɲidaan ɲɛɛri To Kilɛ mu nɛ mɛgɛ na. Ɲuŋɔ wa da ba bye lee na kanna nɛ wu na pa To Kilɛ ɲɛɛri yee mu, wu na yee wo ɲɛrɛgɛ ki co wɛ. 
\v 27 Bani yee ya dan To Kilɛ yɛ pyaa ki ni. Yee ya dan wu ni, bani nɛ bɛ ya dan yee ni, yee dʼa nɔhɔ dà bɛ li na na Kilɛ ni nɛ foro. 
\v 28 Can wu ɲɛ wii To Kilɛ yíri nɛ yìri na pa koŋɔ puga; nimɛ nʼa da voro koŋɔ puga di guri da se To Kilɛ yíri.»
\p
\v 29 A wu kalaapiire tʼi wu pye: «Nimɛ kunni, mʼa yi fiinŋɛ na yu wù mu, nimɛ woyo yi wa kafila taleŋɛɛ wɛ. 
\v 30 Nimɛ kunni, wʼà li cɛ na mʼa keree bɛɛri cɛ, yegeye yemu bɛ yi da ba bye mu na ge, mu ya yee bɛ cɛ na ta pu sanha yi pye mu na wɛ. Lee na wèe ya dà li na na Kilɛ ni mu ya foro.» 
\v 31 A Yesu di pu pye: «Yʼa jo na yee wa daa nɛ na nimɛ gɛ? 
\v 32 Ayiwa, caŋa ka wa ma, kʼa nɔ xɔ bɛ, yee bɛɛri na ba baa jaaga na nɛ yɛ nigin yaha wà, wa bɛɛri wʼa ganha na gaaŋi wu kaban. Ga nɛ wa da ba bye na yɛ nigin wɛ dɛ, bani na To Kilɛ wu wa ni na ni. 
\v 33 Nɛ kii keree kii bɛɛri jo yi mu, kɔnhɔ yʼi loɲinɛ ta nɛ wo kariɲɛɛgɛ ki ni. Kanhama nigbɔ na ba nɔ yi na ke koŋɔ ke na, ga yi la le yiyɛ ni! Nɛ kunni ya se ta na xɔ koŋɔ na.»
\c 17
\s1 Yesu ya Kilɛ ɲɛɛri wuyɛ pyaa ki mu
\p
\v 1 Ba Yesu ya yee jo mu wɛ, na wu ɲuŋɔ yirige fugba we ni na Kilɛ ɲɛɛri na: «To Kilɛ, tuun wʼa nɔ nimɛ. Pɛɛŋɛ taha ma Ja wu na, kɔnhɔ ma Ja wu bɛ di pɛɛŋɛ taha ma na. 
\v 2 Bani mʼa sefɛɛrɛ kan wu mu, na wu teŋɛ koŋɔ ke sipyii pu bɛɛri ɲuŋɔ ni, sipyii piimu bɛɛri mʼa yiri pa wu mu ge, kɔnhɔ wu ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kan pee mu. 
\v 3 Ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama pe, pee ɲɛ na mu Kilɛ cɛ, mu wemu wu ɲɛ nigin pe na ɲɛ can can wo ge. Yesu Kirisa wemu bɛ mʼa tun na pa ge, pʼi wee bɛ cɛ. 
\v 4 Nɛ mu pɛlɛ ɲiŋɛ ki na; kapyeŋɛɛ kii ma bi kan na mu di bye ge, nɛ kee bɛɛri pye na ki ɲɔ fa. 
\v 5 Nɔɔrɔ taha na na nimɛ To Kilɛ, di binnɛ bye ni ma ni. Nɔɔrɔ we wu bi fɛnhɛ pye nɛ na na koŋɔ ta ki sanha ɲɔ kɔn wɛ ge, wee nɔɔrɔ we taha na na.»
\s1 Yesu ya Kilɛ ɲɛɛri wu kalaapiire ti mu
\p
\v 6 «Sipyii piimu mʼa lɔ koŋɔ sipyii pu ni na kan nɛ mu ge, nɛ mu kaa jo pu mu, kɔnhɔ pʼi ma cɛ. Mu wuu pu bye pii, a mu di pu kan nɛ mu. A pu bɛ di sɔɔ na ma jomɔ pu co. 
\v 7 Nimɛ kunni, pʼa li cɛ na lemu bɛɛri mu ya kan nɛ mu ge, na lee bɛɛri ya foro muyɛ pyaa ki ni. 
\v 8 Bani jomɔ pemu mu ya kan nɛ mu ge, pee jomɔ pe nɛ kan pu mu, a pʼi sɔɔ pu na. Pʼa li cɛ can can na na mu ni nɛ foro, na dà bɛ li na na mu wʼa nɛ tun. 
\v 9 Pee wuu na nɛ mu ɲɛɛri. Nɛ ta na ma ɲɛɛri koŋɔ ke wo sipyii pii wuu na-ɛ dɛ, ga piimu mʼa kan nɛ mu ge, pee wuu na, bani mu wuu pu ɲɛ pii. 
\v 10 Yaaga kemu bɛɛri ki ɲɛ nɛ wogo ge, mu wogo ki ɲɛ kii, yaaga kemu bɛɛri ki ɲɛ mu bɛ wogo ge, nɛ bɛ wogo ki ɲɛ kii. Pɛɛŋɛ ke ki wa nɛ na ge, Kalaapiire ti tʼa kee pɛɛŋɛ ki shɛɛ. 
\v 11 Nɛ na ba foro koŋɔ puga ni, ga pee kunni na gori naha ke koŋɔ ke na. Nɛ na ba shɛ ma yíri. To Kilɛ, mu wemu wu wa fɛɛfɛɛ ge, pu mara ma mɛgɛ ki sefɛɛrɛ ti gbɔɔrɔ ni, tee sefɛɛrɛ temu mʼa kan na mu ge; kɔnhɔ pʼi binnɛ, pʼi bye nigin ba nɛ ni mu wa nigin mɛ wɛ. 
\v 12 Nɛ bye ni pu ni koŋɔ na tuun wemu ni ge, nɛ bi pu mara ni mu wo sefɛɛrɛ ti ni, mʼa bi tee sefɛɛrɛ temu kan nɛ mu ge. Nɛ pu bɛɛri mara, nigin bɛ ya ta buun wu munaa ni wɛ, fo wemu wu bi yaa wu buun wu munaa ni, kɔnhɔ yemu yʼa ka Kilɛ wo Kitabu wu ni ge, yee ɲɔ di fa ge, fo wee yɛ.
\p
\v 13 «Ga mu yíri nʼa da zhɛ nimɛ. Nɛ ye bɛɛri yu na na yaha naha sanha koŋɔ ke na, kɔnhɔ fundanga ke ki ɲɛ nɛ ni, ki ɲɔ na fa ge, kee di bye pu bɛ ni. 
\v 14 Nɛ mu wo jomɔ pu kan pu mu, a koŋɔ sipyii di pu kɔ; bani pu ɲɛ ke koŋɔ ke wuu wɛ, ma na jo ba nɛ bɛ wa mɛ nɛ ɲɛ ke koŋɔ ke wo wɛ. 
\v 15 Di wʼa ma ɲɛɛri na go ma pu lɔ yeege ke koŋɔ puga ke ni wɛ, ga nʼa ma ɲɛɛri jo ma pu mara, mʼa pu tanha Shitaanni na. 
\v 16 Pu ɲɛ ke koŋɔ ke wuu wɛ, ma na jo ba nɛ bɛ wa mɛ nɛ ɲɛ ke koŋɔ ke wo wɛ. 
\v 17 Ma wo can wu taga pu pye fɛɛfɛɛ. Mu wo kafila wu wu ɲɛ can we. 
\v 18 Tungana lemu na mʼa na tun na pa koŋɔ puga ge, lee tungana le na nɛ bɛ ya pu tun shɛ koŋɔ ki na. 
\v 19 Nɛ nayɛ waa yaha fɛfɛɛrɛ ni mu mu pee wuu na, kɔnhɔ pu bɛ di puyɛ waa yaha pʼi bye fɛɛfɛɛ can wu ni.
\s1 Yesu ya Kilɛ ɲɛɛri wu nʼa daa fɛɛ pu bɛɛri mu
\p
\v 20 «Nɛ ta na ma ɲɛɛri pii yɛ wuu na-ɛ dɛ, ga piimu bɛ pu da ba dà nɛ na pu jomɔ pu funŋɔ ni ge, pee bɛ wuu na nʼa ma ɲɛɛri, 
\v 21 kɔnhɔ pu bɛɛri di binnɛ, pʼi bye nigin, ba mu To Kilɛ ɲɛ mɛ ni nɛ ni, nɛ bɛ di ɲɛ mu ni mu ni wɛ. Pʼi binnɛ, pʼi bye nigin ni wèe bɛ ni, kɔnhɔ koŋɔ sipyii di dà li na na mu wʼa nɛ tun. 
\v 22 Pɛɛŋɛ ke mu ya kan nɛ mu ge, kee pɛɛŋɛ ke nɛ kan pu bɛ mu, kɔnhɔ pʼi binnɛ pʼi bye nigin ba nɛ ni mu ɲɛ mɛ nigin wɛ. 
\v 23 Nɛ pinnɛ ni pee ni na pye nigin, mu bɛ dʼa pinnɛ ni nɛ ni na pye nigin; kɔnhɔ pu bɛ di já pinnɛ pʼi bye nigin can can na. Lee bu bye, koŋɔ sipyii na li cɛ na mu wʼa nɛ tun, na pee bɛ ya taan mu mu ba nɛ taan mu mu wɛ.
\p
\v 24 «Na To Kilɛ, piimu mʼa kan nɛ mu ge, nɛ na ba shɛ bye xuu wemu ni ge, na funŋɔ ki wa pu bɛ di ba shɛ bye wà ni na ni. Nɔɔrɔ we mʼa kan na mu ge, kɔnhɔ pʼi wee nɔɔrɔ we ɲa, bani nɛ taan mu mu na ta koŋɔ sanha nɔhɔ shan wɛ. 
\v 25 To Kilɛ, mu wemu wʼa tii ge, koŋɔ ya ta mu cɛ wɛ; ga nɛ kunni dʼa mu cɛ. Piimu mʼa kan nɛ mu ge, pee bɛ ya li cɛ na mu wʼa nɛ tun. 
\v 26 Nɛ pu pye pʼa mu cɛ, nɛ sanha di wa da da pu pyi pʼa ma cɛni. Nʼa taan ma mu taangana lemu na ge, kɔnhɔ kee taanɲɛɛgɛ ke tuugo di já pye pu tɛ ni, nɛ bɛ di binnɛ bye ni pu ni nigin.»
\c 18
\s1 Yawutuu pʼa Yesu co
\r (Macoo 26:47-56; Marika 14:43-50; Luka 22:47-53)
\p
\v 1 Ayiwa, ba Yesu ya yee jo xɔ wɛ, a wu ni wu kalaapiire tʼi yìri kari Sedɔrɔn dugo ki kadugo yíri. Tiire kɛrɛyɛ ya yi bye wee xuu wu ni, a pʼi shɛ jé yee ni.
\p
\v 2 Zhudasi we wu bi da ba Yesu nɔhɔ yaha ge, lee bi wee ta wee bɛ ya yee tiire kɛrɛyɛ yi sanha cɛ. Bani Yesu bi tee na se wà ni wu kalaapiire ti ni. 
\v 3 Na Yesu ni wu kalaapiire ti yaha wee xuu wu ni, a Zhudasi di nɔ. Wu ni sɔrɔsii ni Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki gɛdii pii pu bye. \w Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* ni \w Farizhɛɛn\w* pu bi pee pinnɛ ni Zhudasi ni. Namuuyɔ ni sokinnaa ni pu bye, yagboyo bɛ di ɲɛ pu mu.
\p
\v 4 Keree kiimu bɛɛri ki bi da ba bye Yesu na ge, wu bi kee bɛɛri cɛ xɔ. A wu fulo pii sipyii pii na na pu yege na: «Jɔgɔ yee di zhaa wɛ?» 
\v 5 A pʼi jo: «Nazarɛti shɛɛn Yesu.» A Yesu di pu pye: «Nɛ wu ɲɛ wii!» Zhudasi we wu bi Yesu nɔhɔ yaha ge, lee bi wee bɛ ta ni pu ni. 
\v 6 Ba Yesu ya pu pye: «Nɛ wu ɲɛ wii!» wɛ, a pʼi guri guri kaduma, na laha laha to ɲiŋɛ na. 
\v 7 A Yesu di guri pu yege sanha na: «Jɔgɔ yee di zhaa wɛ?» A pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Nazarɛti shɛɛn Yesu.» 
\v 8 A Yesu di pu pye: «Go nɛ yee pye jo nɛ wu ɲɛ wii. Yee bu da yee na nɛ shaa, yi pii samaa yaha pee di da gaaŋi.» 
\v 9 Lee funŋɔ ni jomɔ pemu Yesu bi jo ge, a pee di bye can, na: «Na To Kilɛ, piimu bɛɛri mʼa kan nɛ mu ge, nigin bɛ ya piin nɛ mu pu ni wɛ.» 
\v 10 Lee bi ŋmɔpara la ta Simɔ Pyɛɛri mu, a wee di lee kɔ li forogo ni, na saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo bulo kanige cɛ niwɛŋɛ paa laha. Wee kapyebye we mɛgɛ ki bye na Malikusi. 
\v 11 A Yesu di Pyɛɛri pye: «Ma ŋmɔpara le le wà li forogo ki ni! Wee tuun wu ni, nɛ To Kilɛ wʼa kanhama pemu gbegele yaha nɛ ɲaha na ge, mu funŋɔ wa nɛ wu jé pee ni-i gɛ?»
\p
\v 12 Ayiwa, ba Yesu ya yee jo wɛ, a sɔrɔsii ni pu wo ɲuŋɔfɔɔ we, ni Yawutuu gɛdii pʼi Yesu co na wu keye ye pɔ. 
\v 13 A pʼi fɛnhɛ shɛ ni wu ni Anɛ mu, wee bye Kayifɛ wo yafena; Kayifɛ di bi bye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we lee yee le. 
\v 14 Wee Kayifɛ wu wʼa bi pe jomɔ pe taga Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu yɛri na: «Ta yee ya li cɛ na jo lʼa pɔrɔ yee mu na shɛn nigin wu xu sipyii pu bɛɛri wuu na wɛ?»
\s1 Pyɛɛri ya foro Yesu kaa tàan
\r (Macoo 26:69-70; Marika 14:66-68; Luka 22:55-57)
\p
\v 15 Ayiwa, ba pʼa gaaŋi ni Yesu ni wɛ, a Simɔ Pyɛɛri ni kalaapire la bɛ di daha pu fɛni na gaaŋi. Macɛŋɛ ki bye lee kalaapire le ni saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu tɛ ni; lee lʼa pye kaɲuŋɔ a lee kalaapire lʼi jé ni pu ni saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu kaaŋa ki ni. 
\v 16 A Pyɛɛri di ba yere kpɛɛngɛ ki na, kuɲɔɔ li ɲɔ na. Lee kalaapire lemu lʼa pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu cɛvɔɔ ge, a lee di guri foro kpɛɛngɛ ki na. Cee wemu wu bi kuɲɔɔ li ɲɔ sigee ge, a wu ba jo ni wee ni, na Pyɛɛri leŋɛ kaaŋa ki ni. 
\v 17 Ayiwa, ba Pyɛɛri ya jin kaaŋa ki ni wɛ, cee we wʼa kuɲɔɔ li sigee ge, a wee di wu pye: «Ta mu bɛ bɛ wu wa we ná we wo kalaapiire ti ni wɛ?» A Pyɛɛri di wu ɲɔ shɔ na: «Ahayi, nɛ wa pu ni-i dɛ!» 
\v 18 Wiire tuun wu bye wii, a kapyebyii pu ni sɔrɔsii pʼi na gbɛri na wahani. A Pyɛɛri bɛ di ba yere pu tàan na ganha na wahani.
\s1 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wʼa Yesu yege
\r (Macoo 26:59-66; Marika 14:55-64; Luka 22:66-71)
\p
\v 19 Ayiwa, a saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu Yesu yege wu kalaapiire te ni wu kalaa wu keree na. 
\v 20 A Yesu di wu pye: «Nɛ kunni, kpɛɛngɛ na nɛ bi ma yu sipyii pu bɛɛri ɲii na. Nɛ bi sipyii pu kalaa Kilɛ-pɛɛŋɛ piyɛyɛ ye, ni Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki ni. Wee xuu wu ni bɛ Yawutuu pu bɛɛri bi ma puyɛ pinnɛ. Nɛ ta na jomɔ pa shishiin jo ŋmɔhɔrɔ ni wɛ. 
\v 21 Ɲaha na ma di na yegee wɛ? Piimu pʼa na jomɔ pu logo ge, pee yege na dii nɛ dʼa pu kalaa wɛ. Nɛ yemu jo ge, pʼa yi cɛ can can na.» 
\v 22 Ba Yesu ya yee jo wɛ, lee di Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki gɛdi wa ta wu tàan. A wee di kadaa ja wu ɲibɛgɛ ni, na wu pye: «Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu wo ɲɔ shɔgana li wa le mu mu ya?» 
\v 23 A Yesu di wu pye: «Nɛ bu da nɛ kafilakuumɔ jo, lemu lʼa wu kolo ge, lee jo. Ga ye nɛ jo ge, yee bu da yʼa tii tajogo ni, ɲaha na ma dʼa na kpɔn wɛ?»
\p
\v 24 A Anɛ di pɔɔrɔ ti yaha wà Yesu na, na wu yaha shɛ gan Kayifɛ mu, saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we.
\s1 Pyɛɛri ya foro Yesu kaa tàan sanha
\r (Macoo 26:71-75; Marika 14:69-72; Luka 22:58-62)
\p
\v 25 Lee bi Simɔ Pyɛɛri ta sanha na ki tàan na wahani. A sipyii pii di wu yege na: «Ta mu bɛ bɛ wu wa we ná we wo kalaapiire ti ni wɛ?» Ga, a Pyɛɛri di foro wu kaa tàan na jo: «Ahayi, nɛ wa pu ni-i dɛ!» 
\v 26 Ná wemu wo niwɛŋɛ Pyɛɛri ya paa laha ge, wee wo ceborona wa bɛ wu bye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu kapyebye wa. A wee di Pyɛɛri pye: «Wee tuun wu ni, ta nɛyɛ pyaa ya mu ɲa ni wu ni shiizhan tiire kɛrɛyɛ yi ni wɛ?» 
\v 27 Ga, a Pyɛɛri di guri jo sanha na yi ɲɛ can wɛ, a xhupoo di mɛɛ su taapile ni.
\s1 Pʼa shɛ ni Yesu ni Pilate mu
\r (Macoo 27:1-2, 11-14; Marika 15:1-5; Luka 23:1-5)
\p
\v 28 Lee kadugo na a pʼi foro ni Yesu ni Kayifɛ kaban, na gari ni wu ni Oromɛ gbafɛnɛɛri wu kaaŋa ki ni. Lee ya pye ɲimuguɲɔ wu na. Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ya ta sɔɔ na jé kaaŋa ki ni wɛ, kɔnhɔ pʼi gori yaha fɛɛfɛɛ na bɛ ni pu wo kalɛgɛɛ ki ni, kɔnhɔ pu bɛ di ba já \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li yalige ki li. 
\v 29 Lee lʼa Pilate pye wʼa foro pa pu yíri kpɛɛngɛ ki na, na ba pu yege na: «Lekɛ we ná we dʼa pye yʼi wu jaagi lee na wɛ?» 
\v 30 A pʼi Pilate pye: «We ná we da bye wu ɲɛ kakuubye wɛ, wèe bi da ga ba ni wu ni mu mu wɛ.» 
\v 31 A Pilate di pu pye: «Yʼa se ni wu ni yiyɛ pyaa di shɛ kiiri kɔn wu na na bɛ ni yi wo saliya wu ni.» A pʼi Pilate pye: «Li ya saha wèe pu sipya wa shishiin gbo wɛ.» 
\v 32 Lee ya pye mu, kɔnhɔ Yesu bi jomɔ pemu jo na wee na ba xhu xugana lemu na ge, pee ɲɔ di fa.
\p
\v 33 Wee tuun wu ni a Pilate di guri jé gbafɛnɛɛri wu kaaŋa ki ni, na Yesu yiri na wu yege na: «Yawutuu wo saan mu ɲɛ ya?» 
\v 34 A Yesu di Pilate pye: «Muyɛ pyaa kʼa ye kɔn mayɛ funŋɔ ni na jo laa, ta watii wʼa yi jo mu ɲii na?» 
\v 35 A Pilate di wu pye: «Wee tuun wu ni, ma na ɲa Yawutu gɛ? Muyɛ pyaa shishiin ni \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w*, pee pʼa pa ni ma ni nɛ mu, na nɛ wu kiiri kɔn ma na. Lekɛ ma dʼa pye pu na wɛ?» 
\v 36 A Yesu di wu pye: «Nɛ wo saanra ti wa naha ke koŋɔ ke na wɛ. Nɛ wo saanra ti da bi bye naha ke koŋɔ ke na, nɛ wo sipyii pu bi da kashɛn ŋmɔ nɛ kaa na, kɔnhɔ Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ganha bu já nɛ co wɛ. Ga nɛ wo saanra ti ɲɛ naha ke koŋɔ ke na wɛ.» 
\v 37 A Pilate di Yesu pye: «Wee tuun wu ni saan mu ɲɛ gɛ?» A Yesu di wu pye: «Mayɛ pyaa ki wa yi yu na saan nɛ ɲɛ; can wu ɲɛ wii. Ga lemu na nɛ se koŋɔ ke na ge, lee li wa mɛ, na can wu shɛɛ sipyii pu na. Sipya wemu funŋɔ ki ɲɛ wu da ɲaari can ni ge, weefɔɔ wu da da nɛ jomɔ nuri.» 
\v 38 A Pilate di wu pye: «Ɲaha ki ɲɛ can wɛ?»
\s1 Pʼa Yesu jaagi na pu wu gbo
\r (Macoo 27:15-18, 20-21; Marika 15:6-11; Luka 23:13-19)
\p Ba Pilate ya yee jo wɛ, na foro kari sanha Yawutuu pu yíri na shɛ pu pye: «Nɛ mu kunni, nɛ kaa la shishiin ɲa we ná we na lemu lʼa wu kagbuu xɔ wɛ. 
\v 39 Ayiwa, ma na jo lee wa wù mu kalɛɛ, na jo yee bɛɛri, ba \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* lʼa nɔ wɛ, di ma kasolemɛ wa yaha yi mu. Lee funŋɔ ni yi la ɲɛ di Yawutuu pu wo saan wu yaha ya?» 
\v 40 A pʼi ganha na sɛlɛ na yu: «Ahayi dɛ! ma ganha bu wee yaha wɛ, Barabasi yaha!» Na ta wee Barabasi we di bi dun sipyii na.
\c 19
\s1 Pilate ya sɔɔ li na na pu Yesu gbo
\r (Macoo 27:22-31; Marika 15:12-20; Luka 23:20-25)
\p
\v 1 Ayiwa, Pilate ya li ta mu ge, a wu jo na pu Yesu kpɔn ni susɔlɔɔ ni. 
\v 2 A sɔrɔsii pʼi xhuyo shin na pye saanra ɲudɔnɔ, na lee tɔ wu ɲuŋɔ ni. Na saannaa fadegbɔhɔ niɲiga ka le wu na. 
\v 3 A pʼi ganha na fuloo wu na na yu: «Ɲaabye Yawutuu saan!» Na ganha na kadawahaa leni wu ni.
\p
\v 4 A Pilate di guri foro sanha kpɛɛngɛ ki na na shɛ sipyiire ti pye: «Nʼa da pu pye pʼi foro naha ni wu ni kpɛɛngɛ ki na, kɔnhɔ yʼi li cɛ na jo nɛ ta kaa la shishiin ɲa we ná we na lemu lʼa wu kagbuu xɔ wɛ.» 
\v 5 A pʼi foro ni Yesu ni, xhuyo ɲudɔnɔ li na ɲɛ wu na, saannaa fadegbɔhɔ niɲiga ki bɛ di ɲɛ wu na. A Pilate di sipyiire ti pye: «Ayiwa, ná wu we!» 
\v 6 Ba \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* ni Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ ki gɛdii pʼa Yesu ɲa wɛ, na ganha na xhuulo, na yu: «Yi wu kori tige na! Yi wu kori tige na!» A Pilate di pu pye: «Yiyɛ pyaa ki pa wu co shɛ gori tige ki na, bani nɛ kunni wa kaa la shishiin ɲa we ná we na lemu ya wu kagbuu xɔ wɛ.» 
\v 7 A Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pʼi Pilate pye: «Saliya wa wu ɲɛ wee mu, na saha ni wee saliya wu ni, wʼa yaa na gbo; bani wʼa wuyɛ yaha na Kilɛ ja wee ɲɛ.»
\p
\v 8 Ba Pilate ya pee jomɔ pu logo wɛ, a wusama di fya. 
\v 9 A wu guri jé ni Yesu ni gbafɛnɛɛri wu kaaŋa ki ni sanha, na shɛ wu yege na: «Mii mu dʼa yìri wɛ?» Ga Yesu ya ta wu ɲɔ shɔ wɛ. 
\v 10 A Pilate di Yesu pye: «Go nɛ na mʼa fɛhɛ gɛ? Ta mu ya li cɛ na jo se wa nɛ ni nɛ wu mu yaha wɛ? Se dʼa nɔhɔ pye bɛ nɛ ni sanha nɛ wu mu kori tige na wɛ?» 
\v 11 A Yesu di wu pye: «Kilɛ wʼa wee se wu kan mu mu niɲaa, lee bɛ wɛ muyɛ pyaa wo se bi da ga já bye nɛ na kaa la shishiin na wɛ. Lee funŋɔ ni, wemu wʼa nɛ co na pa gan mu mu ge, lee lʼa wee wo jurumu wu pye wʼa ɲɛhɛ mu wo wu na.»
\p
\v 12 Ba Yesu ya yee jo wɛ, a Pilate di ganha na yahagana shaa wee tuun wuyɛ pyaa ni Yesu na. Ga, a Yawutuu pʼi ganha na sɛlɛ na yu: «Ma bu sii we ná we yaha, ma ɲɛ nige Oromɛ saannaa ɲuŋɔfɔɔ Sezari naɲii wɛ. Sipyaa sipya wʼa jo na saan wee ɲɛ ge, weefɔɔ ya ɲɛri Oromɛ saannaa ɲuŋɔfɔɔ wu pɛn.» 
\v 13 Ba Pilate ya yee logo wɛ, na Yesu yeege sanha kpɛɛngɛ ki na. Pu bi xuu wa yaa wà nɔhɔdaan wu ni ni kagereye ni kaaŋa ki ni. Wee xuu wu mɛgɛ ki bye Yawutuu jomɔ pu ni na: «Gabata.» A Pilate di ba diin wu kiirikɔɔn koro li ni wee tuun wu ni. 
\v 14 Kee caŋa ki ɲimuguro ti bi da bye Yawutuu wo \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* le. Na caŋa ki ta kʼa nɔ ɲiŋɛ niŋɛ ni, a Pilate di Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu pye: «Yi saan wu we.» 
\v 15 A pʼi ganha na xhuulo na yu: «Yi wu yeege naha! Yi wu yeege naha! Yi wu kori tige na!» A Pilate di pu pye: «Nɛ wu da yee wo saan wu kori tige na ya?» A saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ pʼi wu pye: «Saan watii ɲɛ nige wèe mu Oromɛ saannaa ɲuŋɔfɔɔ Sezari kadugo na wɛ.» 
\v 16 Wee tuun wu ni a Pilate di Yesu ɲɔ yaha pu mu, na pu shɛ wu kori tige na.
\s1 Pʼa shɛ Yesu kori tige na
\r (Macoo 27:32-44; Marika 15:21-32; Luka 23:26-43)
\p A sɔrɔsii pʼi Yesu co, na foro ni wu ni kanha ki ni, 
\v 17 na wuyɛ pyaa wo korikoritige ki taha wu ɲuŋɔ ni. A pʼi ganha na gaaŋi xuu wà ni, wee mɛgɛ ɲɛ na: «Ɲugɔrɔgɔ xuu» pʼi wu yiri Yawutuu jomɔ pu ni na «Goligota.» 
\v 18 A pʼi shɛ wu kori tige na wà. A pʼi sipyii shuun wa bɛ pinnɛ kori ni wu ni. Wa ɲɛ wu kanige cɛ; wa ɲɛ wu kamɛnɛ cɛ. A Yesu yɛ pyaa di bye pu niŋɛ ni. 
\v 19 A Pilate di pu pye pʼa kama pa ka kɔɔrɔ la na, na lee kori korikoritige ki na wu ɲuɲɔ na. Pee kama pu pe na:
\qc NAZARƐTI SHƐƐN YESU, YAWUTUU WO SAAN WE.
\p
\v 20 Yawutuu niɲɛhɛmɛɛ pu bi pee kama pu kalaa, bani pʼa bi Yesu kori xuu wemu ni ge, wee xuu wu bi lii kanha ki na wɛ. Pee kama pu bɛ di bi ka Yawutuu jomɔ pu ni, na pu ka Oromɛ shɛɛn jomɔ pu ni, na pu ka Girɛkii jomɔ pu bɛ ni. 
\v 21 Wee tuun wu ni a \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɛɛ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w* pʼi shɛ Pilate pye: «Mu bi yaa mu yi ka na ‹Yawutuu saan wɛ,› ga mu bi yaa mu yi ka na: ‹We ná we ya jo na Yawutuu saan wee ɲɛ.›» 
\v 22 A Pilate di pu pye: «Nɛ yemu ka na xɔ ge, yee yʼa da bye wà.»
\p
\v 23 Ayiwa, ba sɔrɔsii pʼa Yesu kori xɔ tige ki na wɛ, na wu fàya yi shan tahaa shishɛɛrɛ, wa bɛɛri wʼa taa la lɔ. A pʼi wu fadegbɔhɔ ki bɛ lɔ, kee fadegbɔhɔ ke di bye fàŋa nigin, joomɔ baa. Na lɔ fugba wu na, na digi nɔhɔdaan, tajɔɔgɔ bye ki na xuu wa shishiin ni wɛ. 
\v 24 A sɔrɔsii pʼi puyɛ pye: «Wù ganha bu da wu fadegbɔhɔ ki shɛɛngi wɛ, wù kagaanshaan pye ki na, ki na nɔ wemu na ge, kɔnhɔ wù wee cɛ.» Ba lee ya pye mu wɛ, yemu yʼa ka Kilɛ Kafila wu ni ge, a yee ɲɔ di fa na:
\q1 «Pʼa na fàya yi taa taa puyɛ na,
\q2 na kagaanshaan pye na fadegbɔhɔ ki wuu na.»\f * \fr 19:24 \fr*\ft Zaburuu 22:19\ft*\f*
\p Lee sɔrɔsii pʼa pye.
\p
\v 25 Lee bi Yesu nu Mariyama, ni wu nu wu ceboroshɔ, ni Kilopasi shɔ Mariyama, ni Magadala shɛɛn Mariyama yɛ ta pee ya yere Yesu korikoritige ki tàan. 
\v 26 Ba Yesu ya wu nu wu ɲa wɛ, kalaapire lemu kaa li bi dan wu ni ge, na lee bɛ ɲa nufɔɔ wu tàan wɛ, a wu wu nu wu pye: «Nufɔɔ we, ma ja wu we.» 
\v 27 Lee kadugo na a wu lee kalaapire li bɛ pye: «Ma nu wu we.» Na co kee caŋa ki na, a lee kalaapire lʼi gari ni Yesu nu wu ni wu kaban, na wu co xuuni.
\s1 Yesu xugana
\r (Macoo 27:45-56; Marika 15:33-41; Luka 23:44-49)
\p
\v 28 Lee kadugo na ba Yesu ya li cɛ na keree ki bɛɛri ɲɔ ya fani fo na pa nɔ we tuun we na wɛ, a wu jo: «Waga ki wa nɛ na.» Wʼa yee jo, yemu yʼa ka Kilɛ Kafila wu ni ge, kɔnhɔ yee bɛ ɲɔ di fa. 
\v 29 Lee bi shɔɔ la ta wà lee ya ɲi vinɛgiri na. A pʼi yoro ta lɔ fyɛnmi wee vinɛgiri wu ni, na tee migile kagaanga ka na na taha Yesu ɲɔ na. Tige kemu wo geŋɛ kʼa bye kagaanga ki ge, kee mɛgɛ ki ɲɛ na «\w Izopu|lemma="Izopu tige"\w*.» 
\v 30 Ba wʼa tee yoro ti sɔn sɔn wɛ, na jo: «Keree ki bɛɛri ɲɔ ya fa nimɛ.» Ba wʼa yee jo wɛ, na wu ɲuŋɔ sogi, na wu munaa li kan Kilɛ mu.
\s1 Sɔrɔsi wa ya Yesu firi wu kabanugo na
\p
\v 31 Ayiwa, kee caŋa ki bye Yawutuu wo \w cadɛɛngɛ\w* ki cadanga. Sipyii piimu pʼa kori tiye yi na ge, Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu funŋɔ bye pee pu cadɛɛngɛ ki ta wà wɛ. Bani kee cadɛɛngɛ ki bi kiyɛ waa cadɛɛnyɛ yi saya na. Lee wuu na pʼa shɛ Pilate ɲɛɛri, sipyii piimu pʼa kori kori ge, na wu pee yaha pʼi shɛ pee tɔɔyɔ kɛgi kɛgi pʼi xhu tɔvuyo na, kɔnhɔ pʼi pu tirige laha tiye yi na. 
\v 32 A sɔrɔsii pʼi gari, sipyii shuun wemu pʼa pinnɛ kori ni Yesu ni ge, a pʼi shɛ nɔ na nizhiimɛ wu tɔɔyɔ kɛgi kɛgi, na ɲɛri shuun wo wu yíri, na wee bɛ tɔɔyɔ kɛgi kɛgi. 
\v 33 Ba pʼa nɔ Yesu na wɛ, na wee ta wee ya xu xɔ, na bye pu ya wee wo tɔɔyɔ yi kɛgi kɛgi wɛ. 
\v 34 Ga, a sɔrɔsi nigin wa di wu canmi taga Yesu firi wu kabanugo na. Taapile ni, a shishan ni lɔhɔ di foro tafirige ki ni. 
\v 35 Sipya wemu wʼa pe jomɔ pe paari mɛ ge, weefɔɔ yɛ pyaa kʼa le ɲa ɲii na. Wu ɲii kaɲagaa ki bɛ di ɲɛ can. Wuyɛ pyaa ki bɛ wa dà li na na wee ɲii kaɲagaa ki ɲɛ can. Wʼa kii keree kii paari, kɔnhɔ yee bɛ di dà ki na. 
\v 36 Ayiwa, kii keree kii bɛɛri ya pye mu ge, yemu yʼa ka Kilɛ Kafila wu ni ge, a yee ɲɔ di fa na:
\q1 «Wu kaciige ka shishiin wa da ba gɛgi wɛ.»\f * \fr 19:36 \fr*\ft Zaburuu 34:21, Ɛkizode 12:46, Nɔburuu 9:12\ft*\f*
\p
\v 37 Lʼa ka sanha xuu wa bɛ ni Kilɛ Kafila wu ni na:
\q1 «Sipya wemu pʼa firi ge, wee pʼa da ba wii.»\f * \fr 19:37 \fr*\ft Zakari 12:10\ft*\f*
\s1 Yesu legana faŋa ni
\r (Macoo 27:57-61; Marika 15:42-47; Luka 23:50-56)
\p
\v 38 Lee kadugo na a Arimate shɛɛn Yusufu di shɛ Pilate ɲɛɛri na wu sɔɔ pee mu, pʼi shɛ Yesu nixhugo ki tirige laha tige ki na. A Pilate di sɔɔ pu mu. Yusufu bɛ bi bye Yesu wo kalaapire la, ga Yawutuu pu wo ɲìi fyaara ti bi wu pye wu na ŋmɔhɔni. A wu gari na shɛ Yesu nixhugo ki tirige. 
\v 39 Ayiwa, Nikodɛmu wemu wu bi shɛ Yesu yíri caŋa ka piige ge, a wee bɛ di ba ni nudanga yaŋmuyɔ tɛhɛɛ shuun wa ni, na yi suri yiyɛ ni. Nigin wa mɛgɛ ɲɛ na \w Izopu|lemma="mire"\w*, nigin wusama mɛgɛ di ɲɛ na \w alowɛsi\w*. Yi bɛɛri bi yaa yi kiloo kɛlɛɛ taanri (30) xɔ. 
\v 40 A pee shuun wu Yesu nixhugo ki lɔ, na nudanga yaŋmuyɔ yi le fatɔŋɔ ka ni, na kee migile wu na, na bɛ ni Yawutuu pu wo xuu legana li ni. 
\v 41 Tiire tɛgɛ ka bye wà kee bi lii Yesu takorogo ki na wɛ. Faŋa ka nidugiyahaŋa di bye kee tɛgɛ ki wo faaya yi ni, sipya bi sanha le ɲa kee ni wɛ. 
\v 42 Ba ma na jo kee caŋa ki bye Yawutuu pu wo cadɛɛngɛ ki cadanga ge, a pʼi fyaala shɛ Yesu le kee faŋa ki ni, bani faŋa ki bɛ bi lii wɛ.
\c 20
\s1 Yesu ya ɲɛ na foro xu ni
\r (Macoo 28:1-8; Marika 16:1-8; Luka 24:1-12)
\p
\v 1 Ayiwa, Dimazhi wu ɲisɔɔgbɔhɔ ki na, na kpɛɛngɛ ta ki sanha wo wɛ, a Magadala shɛɛn Mariyama di gari faŋa ki na. Kageegbɔhɔ ke pu bi gologolo taga faŋa ki ɲɔ tɔ ge, a wu shɛ kee ta kʼa laha faŋa ki ɲɔ na. 
\v 2 Kalaapire lemu kaa li bi dan Yesu ni ge, a wu baa kari Pyɛɛri ni lee yíri, na shɛ pee pye: «Pʼa Kafɔɔ nixhugo ki lɔ yeege faŋa ki ni, wèe di ya cɛ mii pʼa wu yaha wɛ!»
\p
\v 3 Ba Pyɛɛri ni lee kalaapire lʼa pee jomɔ pu logo wɛ, a pʼi foro, na gari faŋa ki na. 
\v 4 Pu shuun wu bɛɛri wu bi fe na gaaŋi faŋa ki na. Ga, a lee kalaapire li tɔrɔ di wɛri Pyɛɛri na, a lee di baa toro Pyɛɛri tàan, na shɛ nɔ wu ɲaha na faŋa ki na. 
\v 5 Ba wee ya nɔ faŋa ki na wɛ, na jaari wii ki funŋɔ ni; faviire te pu bi taga Yesu migile ge, a wu tee faviire ti ɲa wà ɲiŋɛ ki na. Ga wu kunni di ya jé faŋa ki ni wɛ. 
\v 6 A jɛri di bye, a Simɔ Pyɛɛri di nɔ. Ba wee ya nɔ wɛ, na jé faŋa ki ni, na faviire ti ɲa wà ɲiŋɛ ki na. 
\v 7 fàŋa kemu ki bi taga Yesu ɲuŋɔ ki migile ge, a wu kee ta pʼa kee kurulo, na ki yaha ki yɛ xuu ni. Kee bi ta pinnɛ ni te ti faviire ti ni wɛ. 
\v 8 Wee tuun wu ni, kalaapire lemu lʼa fɛnhɛ nɔ faŋa ki na ɲaha na ge, a lee bɛ di na jé faŋa ki ni. A wee bɛ di li ɲa mu, na dà li na na Yesu ya ɲɛ. 
\v 9 Jomɔ pemu pu bi ka Kilɛ Kafila wu ni ge, na li waha lʼi waha, Yesu ya yaa na ɲɛ na foro xu ni ge, kalaapiire ti bi sanha pee cɛ ta wɛ. 
\v 10 Wee tuun wu ni a kalaapiire tʼi guri na ma deeye ni.
\s1 Yesu ya wuyɛ shɛ Magadala shɛɛn Mariyama na
\r (Macoo 28:9-10; Marika 16:9-11)
\p
\v 11 Ayiwa, lee di Mariyama ta wʼa shɛ yere faŋa ki ɲɔ na, na ganha na mɛɛ suu. A wu mɛsuwo wu ba leele, na jaari wii faŋa ki funŋɔ ni. 
\v 12 Na mɛlɛkɛɛ shuun wa ɲa wà, faviire di ɲɛ pu na. Xuu wemu ni pu bi Yesu sinniŋɛ ge, wee xuu wu ni pu bi tiin. Nigin wa wu bye ɲuŋɔ ke xuu we ni, wusama di ɲɛ tɔɔyɔ ye xuu we ni. 
\v 13 A pee mɛlɛkɛɛ pʼi Mariyama pye: «Cee we, ɲaha na mu di wa mɛɛ suu wɛ?» A wu jo: «Nɛ Kafɔɔ wu nixhugo pʼa lɔ, nɛ di ya cɛ mii pʼa wu yaha wɛ.» 
\v 14 Ba wʼa pee jomɔ pu yu wɛ, na ba ŋmahana ɲɛri, na Yesu niyerege ɲa wà; ga wu bi ta li cɛ na jo Yesu wu ɲɛ wii wɛ. 
\v 15 A Yesu di wu yege na: «Cee we, ɲaha na mu di wa mɛɛ suu wɛ? Jɔgɔ mu di wa zhaa wɛ?» Ayiwa, a Mariyama di ganha na giin na tiire tɛgɛ ki kafɔɔ wu wi, na wu pye: «Yesu nʼa zhaa, ma bi ta mʼa wu lɔ, wu sanha shɛ na na di shɛ wu lɔ da gaaŋi.» 
\v 16 A Yesu di wu pye: «Mariyama!» A Mariyama di ŋmahana ɲɛri wu yíri na wu pye Yawutuu jomɔ pu ni na: «Rabuni!» (Lee kɔri ɲɛ «Karamɔgɔ.») 
\v 17 A Yesu di wu pye: «Ma ganha bu da gbɔn na na wɛ, bani nɛ sanha dugi fɔlɔ na kari na To wu yíri wɛ. Shɛ yi jo na cebooloo pu mu na nɛ wʼa duri na gaaŋi na To wu yíri, yee bɛ wo To we; wee wemu wu ɲɛ nɛ Kilɛ, na ɲɛ yee bɛ wo Kilɛ ge.» 
\v 18 A Magadala shɛɛn Mariyama di shɛ kalaapiire ti pye na wee ya Kafɔɔ ɲa. Yesu ya yemu jo wu mu ge, a wu yee jo pu mu.
\s1 Yesu ya wuyɛ shɛ wu kalaapiire ti na
\r (Macoo 28:16-20; Marika 16:14-18; Luka 24:36-49)
\p
\v 19 Wee Dimazhi wuyɛ pyaa yakoŋɔ, kalaapiire ti bye puga ka ni. Pu bi kee gburaya yi shɔ̀hɔ wá puyɛ na Yawutuu ɲuŋɔfɛɛ pu ɲìi fyaara wuu na. A kalaapiire tʼi ba binnɛ Yesu fo ɲa wʼa yere pu niŋɛ ni. A wu pu pye: «Kilɛ wu ɲaɲiŋɛ kan yi mu.» 
\v 20 Ba wʼa yee jo wɛ, na wu keye ni wu kabanugo ki shɛ pu na. Ba kalaapiire tʼa Kafɔɔ wu ɲa wɛ, a pu funyɔ di sii taan xuuni. 
\v 21 A Yesu di pu pye sanha na: «Kilɛ wu ɲaɲiŋɛ kan yi mu. Na To Kilɛ wʼa na tun tungana lemu na ge, lee tungana le ninunɔ na nɛ bɛ wʼa da yi tun.» 
\v 22 Ba wʼa yee jo wɛ, na ɲɔ kafɛɛgɛ fɔ̀ wá pu na, na pu pye: «Yi \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* li shɔ. 
\v 23 Yi bu sipya bɛɛri wo jurumu \w yafa\w* wu mu, weefɔɔ wo jurumu wu na yafa wu mu. Ga yee bye yee di ya sipya wemu wo jurumu wu yafa wu mu wɛ, weefɔɔ wo jurumu wu da yafa wu mu wɛ.»
\s1 Yesu ya wuyɛ shɛ Tomasi na
\p
\v 24 Yesu ya wuyɛ shɛ wu kalaapiire ti na caŋa kemu ge, kalaapire lemu mɛgɛ ki ɲɛ na Tomasi, pʼi wu pyi sanha na «Ŋmami» ge, wee bye ni pusamaa ni kee caŋa wɛ. 
\v 25 A Kalaapiire tisara di ba wee pye: «Wèe ya Kafɔɔ ɲa!» A Tomasi di pu pye: «Nɛ kunni bye nɛ tɔɔrɔ ti fɛ pu ɲa wu keye yi na, na na kabee taha tee tɔɔrɔ te wɔ fɛ pu na, na na keŋɛ bɛ taha ŋmaga ki wo fɛ pu bɛ na wu kabanugo ki na wɛ, nɛ da ga dà yi na bada wɛ.» 
\v 26 Ayiwa, a cewuu nigin di doro, a kalaapiire tʼi ba shɛ tiyɛ pinnɛ sanha puga ki ni. Tomasi bɛ di bi bye ni pu ni kee caŋa. A pʼi gburaya yi shɔ̀hɔ. A pʼi ba binnɛ Yesu fo ɲa puyɛ niŋɛ ni. A wu pu pye: «Kilɛ wu ɲaɲiŋɛ kan yi mu.» 
\v 27 Lee kadugo na a wu Tomasi pye: «Tomasi, fulo naha, mʼa ma keŋɛ ki taha na keye yi na ma wii; ma bu xhɔ mʼa ki taha na kabanugo ki bɛ na wii. Nʼa daa baara ti yaha, mʼa da daa na na.» 
\v 28 A Tomasi di wu pye: «Ebe! Mu wu ɲɛ nɛ Kafɔɔ ni nɛ Kilɛ!» 
\v 29 A Yesu di wu pye: «Mu ya nɛ ɲa ge, lee bɛ lʼa mu pye mu ya dà nɛ na wɛ! Piimu pu ɲɛ pu ya nɛ ɲa wɛ, na dà nɛ na ge, pee ɲɛ duba nagoo.»
\s1 Yohana Kitabu wu kakana ɲuŋɔ
\p
\v 30 Yesu ya kakanhaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ kii bɛ pye wu kalaapiire ti ɲii na, kee ya ta ka naha we Kitabu we ni wɛ. 
\v 31 Ga kiimu kʼa ka ge, kee wo kakana ɲuŋɔ ki wa kɔnhɔ yʼi li cɛ, yʼi dà bɛ li na na Yesu wu wa Shɔvɔɔ we, na wee wu ɲɛ Kilɛ Ja we. Yʼi nɔhɔ ɲìi sicuumɔ ta wee nʼa daa we funŋɔ ni wu mɛgɛ ki fanha ni.
\c 21
\s1 Yesu ya wuyɛ shɛ wu kalaapiire gbarashuun na
\p
\v 1 Ayiwa, kii keree kii kadugo na, Yesu ya wuyɛ shɛ sanha wu kalaapiire ti na \w Tibɛrɛyade Gba\w* wu ɲɔ na. Le shɛgana le na wʼa wuyɛ shɛ. 
\v 2 Simɔ Pyɛɛri, ni Tomasi wemu pʼa byi sanha na «Ŋmami» ge, ni Nataɲɛli wemu wʼa yìri Kana kulo li ni, Galile fiige ki ni ge, ni Zebede jalaa shuun, ni kalaapiire shuun wa bɛ, lee bi pee ta pee bɛɛri na ɲɛ shiizhan. 
\v 3 A Simɔ Pyɛɛri di pu pye: «Nʼa da zhɛ fyaa sha.» A kalaapiire tisara bɛ di jo: «Wèe bɛ pu wa da zhɛ ni ma ni.» A pʼi foro kari, na shɛ jé kɔrɔgɔ ka ni, na pu jɔlɔɔ pu ɲɔ kɔn na waa. Ga pu ya fyara bɛ ta kee caŋa ki wo piige ki ni wɛ. 
\v 4 Ɲimuguɲɔ wu na, a kalaapiire tʼi Yesu niyerege ɲa gba wu ɲɔ na; ga pu bi ta wu cɛ na jo Yesu wu ɲɛ wii wɛ. 
\v 5 A Yesu di pu pye: «Na naɲiinɛɛ, ta yee ya fyaa pii ta?» A pʼi wu ɲɔ shɔ na: «Wèe ya ta yaaga bɛ ta wɛ.» 
\v 6 A Yesu di pu pye: «Yi jɔ̀ wu wá kɔrɔgɔ ki kanige cɛ wu ni, yi na fyaa ta. Ba pʼa jɔ̀ wu wá wà wɛ, fyaa pu ɲɛhɛŋɛ keŋɛ ni, pu ya já jɔ̀ wu kile yeege lɔhɔ ki ni wɛ.» 
\v 7 Kalaapire lemu kaa li bi dan Yesu ni ge, a lee di Pyɛɛri pye: «Pyɛɛri, go Kafɔɔ wʼa wii!» Ba Pyɛɛri ya logo na Kafɔɔ wʼa wii wɛ, na wu fadeŋɛ lɔ le, bani wu fadeŋɛ baa wo wu bye. Na do lɔhɔ ki ni, na ganha na gaaŋi Yesu fɛni. 
\v 8 A kalaapiire tisara di ganha na ma ni kɔrɔgɔ ki ni, na jɔ̀ wu bɛ kilee na ma ni fyaa pu ni. Bani pu bi lii kogoŋɔ ki na wɛ. Pu ni kogoŋɔ ki bye mɛtɛrɛlɛɛ xhuu nigin (100) shi.
\p
\v 9 Ba pʼa nɔ kogoŋɔ ki na wɛ, na naganhaa ɲa wà, fyaa dʼa taha ki ɲuŋɔ ni, na buuri bɛ ɲa wà. 
\v 10 A Yesu di pu pye: «Fyaa piimu yʼa co ge, yi pa ni pii ni naha.» 
\v 11 A Simɔ Pyɛɛri di jé kɔrɔgɔ ki ni, na jɔ̀ wu kile yeege, na foro ni wu ni kpɛɛngɛ ki na, wu bɛɛri ya sii ɲi fya nagaya na fo yi xhuu nigin ni kɛlɛɛ kaguro ni taanri (153). Ga fyaa pu ni pu ɲɛhɛŋɛ ni, jɔ̀ wu ya kɔn wɛ. 
\v 12 A Yesu di pu pye: «Yi pa yʼi ba li!» Sipya ya ta kalaapiire ti ni wemu ya sɔɔ na wu yege na jo: «Mu di ɲɛ jɔgɔ wɛ?» Bani pu bɛɛri bi li cɛ na Kafɔɔ wu ɲɛ wii. 
\v 13 A Yesu di fulo na buuri wu lɔ kan pu mu, na fyaa pu bɛ lɔ kan pu mu. 
\v 14 Na co fo Yesu ɲɛduun wu na, wu tɔɔɲii taanri wuu lʼa pye lere na wuyɛ shɛɛ wu kalaapiire ti na.
\s1 Yesu ya Pyɛɛri yegee
\p
\v 15 Ba pʼa li xɔ wɛ, a Yesu di Simɔ Pyɛɛri pye: «Yohana ja Simɔ, ta nɛ kaa ya dan mu ni xuuni na toro pii samaa tàan?» A Pyɛɛri di jo: «Uun gɛ, Kafɔɔ! Muyɛ pyaa ki bɛ ya li cɛ na mu kaa ya dan nɛ ni.» A Yesu di wu pye: «Ta na dubyapiye yi ɲɔ shaa.» 
\v 16 A Yesu di wu pye sanha tɔɔɲii shuun wuu li ni na: «Yohana ja Simɔ, ta nɛ kaa ya dan mu ni xuuni?» A Pyɛɛri di jo: «Uun gɛ, Kafɔɔ! Muyɛ pyaa ki bɛ ya li cɛ na mu kaa ya dan nɛ ni.» A Yesu di wu pye: «Ta na dubyaa pu naha.» 
\v 17 A Yesu di wu yege taanri wuu li ni na: «Yohana ja Simɔ, ta nɛ kaa ya dan mu ni?» A Pyɛɛri ɲaha di danha, bani Yesu ya wu yege fo tɔɔɲii taanri na: «Ta nɛ kaa ya dan mu ni?» Lee na a wu Yesu pye: «Kafɔɔ, mu ya keree bɛɛri cɛ. Muyɛ pyaa kʼa li cɛ na mu kaa ya dan nɛ ni.» A Yesu di wu pye: «Ta na dubyaa pu ɲɔ shaa!» 
\v 18 A Yesu di Simɔ pye sanha na: «Can can na, nʼa da yi jo ma mu, ma lɛvɛɛrɛ ti tuun wu ni, mu bi ma ma kirige taga mayɛ pɔ. Xuu wemu wʼa ma taan ge, mʼa ganha na se wà. Ga mu ba ba lɛ, ma na ba ma keye yirige, sipya watii na kirige ki pɔ ma na. Pʼa ganha na se ni ma ni xuu wa ni ma funŋɔ ɲɛ ma shɛ wemu ni wɛ.» 
\v 19 Pyɛɛri bi da ba xhu xugana lekɛ na lee di baraga taha Kilɛ mɛgɛ na ge, lee xugana le Yesu ya shɛ ni le kafila talenɛ le ni. Lee kadugo na a wu Pyɛɛri pye: «Ta ma na fɛni!»
\s1 Kalaapire lemu kaa li bi dan Yesu ni ge
\p
\v 20 Ba Pyɛɛri ya kara wii wɛ, kalaapire lemu kaa li bi dan Yesu ni ge, a wu lee ɲa li na ma pu kadugo yíri. Lee kalaapire le li bi shɛ diin Yesu tàan na pu yaha pu na li caŋa ka piige, na wu yege na: «Wù Kafɔɔ, sipya wekɛ wu wa da ba mu nɔhɔ yaha wɛ?» 
\v 21 Ayiwa, ba Pyɛɛri ya lee kalaapire li ɲa wɛ, na jo: «Wù Kafɔɔ, we do, lekɛ di da ba we ta wɛ?» 
\v 22 A Yesu di wu pye: «Li ɲɛhɛ daan nɛ mu nago kanna wu gori yaha ɲiifɛɛrɛ na fo di zhɛ nɛ caguribaŋa pye kʼa nɔ, mu ɲaha wa yee ni wɛ? Mu kunni wʼa ma nɛ fɛni yɛ sa!» 
\v 23 A kalaapiire tʼi pee jomɔ pe caaga na xuu wu bɛɛri círi na lee kalaapire le da ga xhu wɛ. Na ta Yesu di ya ta Pyɛɛri pye na jo wu da xhuu wɛ, ga Yesu ya jo na: «Li ɲɛhɛ daan nɛ mu nago kanna wu gori yaha ɲiifɛɛrɛ na fo di zhɛ nɛ caguribaŋa pye kʼa nɔ, mu ɲaha wa yee ni wɛ?»
\s1 Jomɔ pu taxɔgɔ
\p
\v 24 Lee kalaapire le ninunɔ li wa pe jomɔ pe ɲaha yu. Wee shiin wu dʼa pe jomɔ pe ka bɛ. Wèe bɛ ya li cɛ na can wu ɲɛ wu jomɔ pe.
\p
\v 25 Ayiwa, Yesu ya keree niɲɛhɛŋɛɛ kiitiigee bɛ pye. Pu da bi jo pʼi kee bɛɛri nigin nigin ka, nɛ giin jo pee Kitabuu pu bɛɛri bi da já jé koŋɔ puga ni wɛ.