\id HEB - MYKuniT
\ide UTF-8
\h HEBURUU
\toc1 Sɛmɛ wemu wʼa tun Heburuu shi wu mu ge
\toc2 Heburuu
\toc3 Heb.
\mt1 Heburuu
\mt2 Sɛmɛ wemu wʼa tun Heburuu shi wu mu ge
\is1 Mii we sɛmɛ we dʼa yìri wɛ
\ip Wèe ya ta we sɛmɛ we kavɔɔ tii cɛ wɛ. Ga lʼa fiinŋɛ na wu kavɔɔ wu bi Girɛkii jomɔ pu cɛ xuuni, na Yawutuu kalɛgɛɛ ki bɛ cɛ, na Kariɲɛɛgɛ Ɲɔmɛɛ Nilɛɛ li bɛ cɛ xuuni.
\ip Mʼa jo Heburuu la, ma shiin ya jo Yawutuu la, yi bɛɛri ɲɛ nigin. Yawutu wu bye wii wemu ya dà Yesu Kirisa na ge, bani wʼa yu na «wèe sefɛlɛɛ» (Heburuu 1:1). Nʼa daa fɛɛ nizhiilee pu baraga ni wʼa Kilɛ Jozaama pu ta (Heburuu 2:3).
\is1 We sɛmɛ we kakana ɲuŋɔ
\ip Yawutuu piimu pʼa bi giin pʼi guri Yesu nɔhɔ ni, pʼi ba daha Yawutuu wo kalɛgɛɛ ki fɛni sanha ge, pee mu wʼa we sɛmɛ we tun, kɔnhɔ pʼi gori yaha Yesu wo nʼa daa wu ni. Ga wèe ya cɛ xuu wekɛ wuu mu wʼa wu tun wɛ. A wu li shɛ pu na na Yesu ya ye yaŋmuyɔ yi bɛɛri na.
\ip Kilɛ Jomɔ yɛrɛ lʼa pye we sɛmɛ we wo funŋɔ jomɔ pe. Ga, a pʼi sɛmɛ nifɛnhɛnɛ la ka na fara pu na.
\is1 Sɛmɛ wu kafila ɲugbɔyɔ
\ipi \bd Heburuu 1—2\bd* Kilɛ tudunmɔ wu ɲɛ Kilɛ Ja we. Wʼa ye mɛlɛkɛɛ na.
\imi \bd Heburuu 3:1—4:13\bd* Kilɛ Ja wʼa ye Kilɛ tudunmɔɔ Musa na.
\imi \bd Heburuu 4:14—7:28\bd* Kilɛ Ja wu ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ nijemɛ.
\imi \bd Heburuu 8:1—9:28\bd* Kilɛ ya kariɲɛɛgɛ nivoŋɔ kemu teŋɛ ge, kee ya ye nizhiige ki na.
\imi \bd Heburuu 10:1-18\bd* Kilɛ Ja wu saraga kʼa ye Musa wo saliya wu woyo yi na.
\imi \bd Heburuu 10:19-39\bd* Na samɔhɔrɔ ni lowaa ta nʼa daa wu ni.
\imi \bd Heburuu 11:1—12:13\bd* Wù sefɛlɛɛ piimu pʼa pye nʼa daa wu wo namaa pu ge.
\imi \bd Heburuu 12:14—13:21\bd* Yemu yʼa jo waha ge, ni fundogo jomɔ, ni duba.
\imi \bd Heburuu 13:22-25\bd* Sɛmɛ nifɛnhɛfɛnhɛnɛ ni fò mujuu.
\c 1
\s1 Kilɛ ya yu ni wèe ni wu Ja Yesu Kirisa gbɔɔrɔ ni
\p
\v 1 Kilɛ ya jo ni wèe sefɛlɛɛ pu ni taatoronɔ li ni tɛɛgɛɛ niɲɛhɛŋɛɛ ni; ni jogaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ ni, Kilɛ tudunmɔɔ pii ɲɔ na. 
\v 2 Ga nimɛ, ye cazaya ye na wʼa wu jomɔ pu kan wu Ja wu mu wu jo wèe mu. Wee Kilɛ ya teŋɛ na pye yaŋmuyɔ yi bɛɛri wo cɛn lɔvɔɔ. Wee gbɔɔrɔ bɛ ni wʼa koŋɔ yàa. 
\v 3 Wee ɲɛ Kilɛ wo nɔɔrɔ wu wʼa ɲí ge, wu ni Kilɛ keree ki ɲɛ nigin. Yaŋmuyɔ yi bɛɛri yi ɲɛ wu sefɛɛrɛ jomɔ pu gbɔɔrɔ ni. Wʼa sipyii je na yeege pu jurumu wu ni, na diin Se Bɛɛri Fɔɔ To Kilɛ kanige cɛ fugba wu ni.
\s1 Yesu Kirisa ya ye mɛlɛkɛɛ pu na
\p
\v 4 Kilɛ Ja wʼa ye mɛlɛkɛɛ pu na fo xuuni, bani Kilɛ yɛ pyaa ya mɛgɛ kan wu mu kemu kʼa ye fo xuuni pu woyo yi na ge. 
\v 5 Kilɛ ya ta mɛlɛkɛ wa shishiin pye na: «Mu ɲɛ nɛ Ja, nɛ mu pye na Pya niɲaa wɛ.»? Wʼi ya ta mɛlɛkɛ wa pye na: «Nɛ na ba bye ma To, mʼa bye nɛ Ja wɛ.»?\f * \fr 1:5 \fr*\ft Zaburuu 2:7; 2 Samuwɛli 7:14\ft*\f* 
\v 6 Na fara lee na, Kilɛ ya wu Ja nigin wu tun koŋɔ na tuun wemu ni ge, na jo: «Mɛlɛkɛɛ pu bɛɛri pʼa wu pɛlɛ.»\f * \fr 1:6 \fr*\ft Dutɛrɛnɔmɛ 32:43; Zaburuu 97:7\ft*\f*
\p
\v 7 Ye wʼa jo wu mɛlɛkɛɛ pu shizhaa na ge, yee ye:
\b
\q1 «Tudunmɔɔ pu ɲɛ pii, na ɲɛ kapyebyii,
\q2 Wʼa pu ɲɛri kafɛɛgɛ; na pu ɲɛri naɲiŋɛ.»\f * \fr 1:7 \fr*\ft Zaburuu 104:4\ft*\f*
\m
\v 8 Ga ye Kilɛ ya jo wu Ja wu shizhaa na ge, yee yi wa mɛ:
\b
\q1 «Mu ɲɛ Kilɛ, ma saanra ti da ga xhɔ bada wɛ.
\q2 Mu wo fanha ki pubiin le, tiimɛ pubiin li ɲɛ lii.
\q1
\v 9 Keree kiimu kʼa tii ge, kee kʼa dan mu ni,
\q2 katiibaana ya dan mu ni bada wɛ.
\q1 Lee wuu na ma Kilɛ wʼa ma ɲaha bulo,
\q2 na wu fundanga sìnmɛ pu le ma ɲuŋɔ ni,
\q1 pee pemu pʼa li shɛɛ na mʼa ɲɛri saan ge.
\q2 A wu ma pye mʼa ye ma kaafɛɛ na.»\f * \fr 1:9 \fr*\ft Zaburuu 45:7-8; Ezayi 61:3\ft*\f*
\m
\v 10 Kilɛ ya jo Kirisa shizhaa na sanha na:
\b
\q1 «Kafɔɔ, mu wʼa ɲiŋɛ nɔhɔ shan fo taashiinɛ li ni.
\q2 Muyɛ pyaa keye yʼa fugba wu bɛ yàa.
\q1
\v 11 Ye yaŋmuyɔ ye bɛɛri yi da ba doro,
\q2 ga mu kunni na ba bye ma tatɛɛngɛ ni fo gbee.
\q1 Yi bɛɛri na ba lɛ
\q2 ba fàŋa ya lɛgi lɛgana lemu na wɛ.
\q1
\v 12 Ma na ba yi kuri ba pʼa fuugo kurulo wɛ.
\q2 Yi na ba ɲɛri ba sipya ya faleŋɛ ɲɛri wɛ.
\q1 Ga mu kunni, mu wa ma siimɛ na,
\q2 tɛhɛnɛ bɛ di wa ma caŋa ɲɛhɛɛ na wɛ.»\f * \fr 1:12 \fr*\ft Zaburuu 102:26-28\ft*\f*
\m
\v 13 Ayiwa, Kilɛ sanha yi jo ɲa mɛlɛkɛ wa mu bada wɛ na:
\b
\q1 «Tiin saanra tatɛɛngɛ ki ni na kanige cɛ,
\q1 fo di ba ma pɛɛn pye
\q2 ma ɲidahaa tatahaŋa.»\f * \fr 1:13 \fr*\ft Zaburuu 110:1\ft*\f*
\m
\v 14 Mɛlɛkɛɛ ɲɛ jɔgɔ yɛ wɛ? Pu bɛɛri pu ɲɛ munahaa, tudunmɔɔ pu ɲɛ pii. Sipyii piimu pu da ba shɔ ge, Kilɛ ya mɛlɛkɛɛ pu tunni pu na pee tɛri.
\c 2
\p
\v 1 Ayiwa lee wuu na, keree kiimu wèe ya logo ge, wèe ya yaa na wù funyɔ yaha ki na xuuni, kɔnhɔ wù funŋɔ ganha da wɔ wù ki yaha wɛ, 
\v 2 Bani mɛlɛkɛɛ pʼa jomɔ pemu jo ge, pee ya pye can; piimu ya ta pee jomɔ pu wii yaaga wɛ, kelee piimu pʼa she pu ni ge, Kilɛ ya pee bɛɛri saraa na bɛ ni pu kapyegee ni. 
\v 3 Ayiwa, Kirisa ya wèe shɔ shɔgana lemu na ge, Kafɔɔ yɛ pyaa kʼa pye shɛnshiimɛ na tee ɲuwuuro ti kaa jo. Lee kadugo na, wu kalaapiire ti tʼa pu logo ge, a pee di pu jo fiinŋɛ wèe mu. Ayiwa, wù bu le yaha jaha kaa, shɔgana lekɛ na wèe di da ba sii zhɔ pee kanhama pu na wɛ? 
\v 4 Kilɛ yɛ pyaa ya li shɛ na pee jomɔ pe ɲɛ can. A wʼi sefɛɛrɛ kan wu kalaapiire ti mu pʼa ɲaha shɛshɛɛrɛ ni kagbɔhɔɔ ni kakanhaŋaa tuuyo niɲɛhɛyɛ pyi. Wʼa \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* li wo loolodahaa ki bɛ kan pu mu bɛ, na bɛ ni wuyɛ pyaa ɲidaan ni.
\s1 Yesu Kirisa gbɔɔrɔ ni sipya ya ɲuwuuro taa
\p
\v 5 Ayiwa, kobaŋa kemu kaa wèe ya yu ge, Kilɛ ya ta kee wo ɲuŋɔ fɛɛrɛ ti kan mɛlɛkɛɛ pu mu wɛ. 
\v 6 Ga lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na:
\b
\q1 «Sipya ɲɛ ɲaha
\q2 fo mu wʼa ma funŋɔ shaa ni wu ni wɛ?
\q1 Sipyiyawyii ɲɛ ɲaha
\q2 fo mu wʼa li kasɛɛgɛ pyi wɛ?
\q1
\v 7 Mʼa wu cɛrɛŋɛ na foro
\q2 mɛlɛkɛɛ pu tàan jɛri funŋɔ ni.
\q1 Mʼa nɔɔrɔ ni pɛɛŋɛ tɔ wu ɲuŋɔ ni
\q2 na pye wu saanra ɲudɔnɔ.
\q1
\v 8 Mʼa yaŋmuyɔ yi bɛɛri kuu wu kan.»\f * \fr 2:8 \fr*\ft Zaburuu 8:5-7\ft*\f*
\b
\p Ayiwa ma bu logo na Kilɛ ya «yaŋmuyɔ yi bɛɛri» kuu wu kan, lee kɔri wu ɲɛ na yaŋmuŋɔ ka shishiin ɲɛ kuubaa wu mu wɛ. Ga lee bɛ na, wèe sanha yaŋmuyɔ yi bɛɛri ɲa yʼa kuu wu mu wɛ. 
\v 9 Ga Yesu wemu wʼa cɛrɛŋɛ na foro mɛlɛkɛɛ pu tàan jɛri funŋɔ ni, kɔnhɔ wu xhu sipyiire ti bɛɛri wuu na Kilɛ wo niimɛ wu gbɔɔrɔ ni ge, nimɛ wee ya nɔɔrɔ ni pɛɛŋɛ ta, bani wʼa xu wo kanhama pu soro.
\p
\v 10 Ayiwa can na, we wʼa yaŋmuyɔ yi bɛɛri yàa, ni yaŋmuyɔ yi bɛɛri ya yàa wu wuu na ge; lʼa bɛ To Kilɛ mu wu Yesu pye ɲuŋɔfɔgbɔ nijemɛ jaagi baa wo wu kanhama pu gbɔɔrɔ ni. Kɔnhɔ shɛnɲɛhɛmɛɛ di bye Kilɛ nagoo, pʼi jé wu nɔɔrɔ wu ni. Bani Yesu wu ɲɛ pu ɲuwuuro ti ɲuŋɔfɔɔ. 
\v 11 Yesu wemu wʼa sipyii jii na wo pu jurumu ni ge, wee ni wu sipyijii pu bɛɛri To wu ɲɛ Kilɛ. Lee wuu na, li ya ta pye shiige wu mu wʼa pee pyi wu cebooloo wɛ. 
\v 12 Lee wuu na wʼa jo:
\b
\q1 «Kilɛ, nʼa da ma mɛgɛ ki yiri na cebooloo pu mu,
\q2 di ma masɔŋɔ yogo cee na sipyii pu bɛɛri ɲii na.»\f * \fr 2:12 \fr*\ft Zaburuu 22:23\ft*\f*
\m
\v 13 A wu Kilɛ pye sanha na:
\b
\q1 «Nʼa da mu pye na \w tadaŋa\w*.»
\m Na nɔhɔ jo sanha na:
\b
\q1 «Kilɛ ya nagoo piimu kan nɛ mu ge,
\q2 nɛ ni pee piiri shiizhan.»\f * \fr 2:13 \fr*\ft Ezayi 8:17-18\ft*\f*
\p
\v 14 Ayiwa, sipyii pʼa pye Kilɛ nagoo pee, lee wuu na Yesu bɛ ya pye sipyiyawyii. Wʼa pye mu kɔnhɔ wu xu wu gbɔɔrɔ ni, xu sefɛɛrɛ te ti ɲɛ Shitaanni keŋɛ ni ge, tee di gyɛɛgi. 
\v 15 Xu ɲìi fyaara ya piimu pye Shitaanni wo buloo pu shi wu caŋa ɲɛhɛɛ ki bɛɛri funŋɔ ni ge, kɔnhɔ wu pee bɛ ɲuŋɔ wolo. 
\v 16 Can na Yesu ya ta pa di ba mɛlɛkɛɛ pu shɔ-ɛ dɛ! Ga \w Ibirayima\w* nagoo wʼa pa shɔ. 
\v 17 Lee wuu na li waha lʼi waha, wʼa yaa na pye sipyiyawyii pyegana bɛɛri na, kɔnhɔ wu bye pu saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ, wemu wʼa ɲuŋɔ ɲaari, na ɲɛ ɲɔmɛɛ fɔɔ Kilɛ wo labye wu ni ge. Kɔnhɔ wu sipyii pu wo jurumu wu foo tɔ.
\p
\v 18 Ayiwa, piimu pʼa gana nɔwuuro keŋɛ ni ge, wu na já pee tɛgɛ nimɛ. Bani wuyɛ pyaa ki bɛ ya jé nɔwuuro ni kanhama ni.
\c 3
\s1 Kirisa ya ye Kilɛ tudunmɔɔ Musa na
\p
\v 1 Lee wuu na, na cebooloo Kilɛ ya yee piimu yiri, na yee pye wu fɛfɛɛrɛ sipyii fugba wu wo ɲaɲiŋɛ ki kaa na ge, nɛ funŋɔ ki ɲɛ wù wù funyɔ yaha nidoyo Yesu na; Kilɛ ya Yesu wemu pye wu tudunmɔ, ni saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wèe wo nʼa daa wu shizhaa na ge, 
\v 2 Kilɛ wʼa wu teŋɛ wee labye wu na, a wʼi bye ɲɔmɛɛ fɔɔ ba Musa ya pye ɲɔmɛɛ fɔɔ wu labye wu ni Kilɛ puga ki ni wɛ. 
\v 3 Ga Yesu ya yaa ni pɛɛŋɛ ni na ye Musa na, bani puga yaavɔɔ ya pɛɛŋɛ taa na ye puga kiyɛ pyaa na. 
\v 4 Puga bɛɛri, sipya wu ɲɛ ki yereŋɛvɔɔ, ga yaŋmuyɔ yi bɛɛri yereŋɛvɔɔ di ɲɛ Kilɛ. 
\v 5 Kilɛ tudunmɔɔ Musa kunni ya pye Kilɛ wo kapyebye, wemu wʼa kapyeŋɛɛ ki pye ni ɲɔmɛɛ fɛɛrɛ ni Kilɛ wo puga ki ni ge. Kilɛ bu jomɔ pemu jo wʼa pee jo sipyiire ti mu. 
\v 6 Ga Kirisa ya pye Kilɛ Ja wemu wʼa pye ɲɔmɛɛ fɔɔ ge. Wʼa tiin Kilɛ puga ki ni, na bye yaŋmuyɔ yi bɛɛri ɲuŋɔ ni. Wèe pu ɲɛ kee puga ke; wèe funyɔ yʼa taan jo nʼa daa we ni \w tadaŋa\w* kemu wa wèe mu ge, wèe ya yaa na la le, na gori yaha kee na fo taaxɔɔ le.
\s1 Ŋmɔnɔ lemu lʼa gbegele yaha Kilɛ wo sipyii pu mu ge
\p
\v 7 Lee na \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* ya jo:
\q1 «Yi bu Kilɛ jomɔ pu logo niɲaa,
\q2
\v 8 yi ganha bu da niwegee waha,
\q1 ba yi sefɛlɛɛ pʼa li pye
\q2 pu wo nʼa she wu tuun wu ni siwaga ki ni wɛ.
\q1
\v 9 Wee xuu wu ni yee sefɛlɛɛ pʼa jo
\q2 pʼi nɛ Kilɛ taanna wii,
\q1 na ta pu dʼa nɛ kapyegee ki ɲa,
\q2 fo na shɛ nɔ yee kɛlɛɛ shishɛɛrɛ (40) na.
\q1
\v 10 Lee wuu na, nɛ luu ya yìri pu tàan;
\q2 a nɛ jo: ‹Pu funŋɔ keree kʼa pu piinŋɛ tuun bɛɛri ni;
\q1 nɛ giin pʼi na koo lemu cɛ ge,
\q2 pu ya lee cɛ wɛ.›
\q1
\v 11 Lee wuu na, nɛ luu ya yìri xuuni, a nɛ gaa jo:
\q2 ‹Pu da ga ba jé nɛ wo ŋmɔnɔ li ni bada wɛ.›»\f * \fr 3:11 \fr*\ft Zaburuu 95:7-11\ft*\f*
\p
\v 12 Na cebooloo, yʼa yiyɛ kasɛri, nʼa daa baara zɔguuŋɔ ganha bu da wa shishiin ni, wu zhe Kilɛ ɲìi wo wu ni wɛ. 
\v 13 Ga yʼa yiyɛ yɛri caya bɛɛri, niɲaa na já jo caya yemu bɛɛri na ge, kɔnhɔ jurumu ganha bu da yee wa shishiin piinŋɛ wu yi niwegee pye ki waha wɛ. 
\v 14 \w Tadaŋa\w* kemu wèe ya ta fo taashiinɛ li ni ge, wèe bu la le wùyɛ ni na gori yaha kee tadaŋa ki na fo na shɛ nɔ li tɛhɛnɛ na, wee tuun wu ni wù na bye Yesu wo kariɲii. 
\v 15 Lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na:
\q2 «Yi bu Kilɛ jomɔ pu logo niɲaa,
\q3 yi ganha bu da niwegee waha,
\q4 ba yi sefɛlɛɛ pʼa li pye
\q3 pu wo nʼa she wu tuun wu ni siwaga ki ni wɛ.»\f * \fr 3:15 \fr*\ft Zaburuu 95:7-8\ft*\f*
\p
\v 16 Ayiwa, piikɛ pu dʼa Kilɛ jomɔ pu logo, na nɔhɔ nʼa she le puyɛ ni wɛ? Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya piimu bɛɛri ɲaha co na foro Misira fiige ki ni ge, ta pee bɛ wɛ? 
\v 17 Piikɛ tàan Kilɛ luu dʼa yìri fo yee kɛlɛɛ shishɛɛrɛ (40) wɛ? Piimu pʼa jurumu wu pye na xhu siwaga ki ni ge, ta pee bɛ wɛ? 
\v 18 Kilɛ ya kàa li na na jɔgɔ ni jɔgɔ wu ɲɛ pee da ga ba jé wee wo ŋmɔnɔ fiige ki ni-i wɛ? Piimu pʼa wu jomɔ pu logo na nɔhɔ nʼa she le puyɛ ni ge, ta pee bɛ wɛ? 
\v 19 Lee lʼa li pye wèe ya li ɲa, pu nʼa daa baara ti wuu na pee ya ta já jé Kilɛ wo ŋmɔnɔ fiige ki ni wɛ.
\c 4
\p
\v 1 Ayiwa, Kilɛ ya ɲɔmɛɛ lɔ wèe mu na wèe na ba jé wu ŋmɔnɔ li ni. Lee wuu na, wʼà wùyɛ kasɛri xuuni, kɔnhɔ wa shishiin ganha da bye jebaa li ni wɛ. 
\v 2 Bani \w Kilɛ Jozaama\w* pʼa jo wèe mu ba pʼa jo pee mu jogana lemu na wɛ. Ga jomɔ pe pee ya logo ge, pee ya ta yafiin bɛ ɲɔ pu na wɛ. Bani pu logovɛɛ ya ta pu co ni nʼa daa ni wɛ. 
\v 3 Ba Kilɛ ya yi jo jogana lemu na wɛ na:
\b
\q1 «Nɛ loyire wo ya kàa jo pu da ga ba jé
\q2 nɛ wo ŋmɔnɔ li ni bada wɛ.»\f * \fr 4:3 \fr*\ft Zaburuu 95:11\ft*\f*
\m Ga wèe piimu pʼa dà Yesu na ge, wèe kunni na ba jé lee ŋmɔnɔ li ni. Kilɛ ya wu ŋmɔnɔ li kaa jo fo tuun wemu ni wu labye wʼa fa koŋɔ ki yaaduun wu ni ge. 
\v 4 Bani yʼa jo Kilɛ Kafila wu ni caŋa gbarashuun wogo ki shizhaa na na:
\b
\q1 «Kilɛ ya wu labye wu xɔ wá
\q2 caŋa gbarashuun wogo ki na,
\q1 na ŋmɔ caŋa gbarashuun wogo ki na.»\f * \fr 4:4 \fr*\ft Zhenɛzi 2:2-3\ft*\f*
\m
\v 5 Kilɛ ya jo sanha na: «Pu da ga ba jé nɛ wo ŋmɔnɔ li ni bada wɛ.»
\p
\v 6 Ayiwa, piimu pʼa fɛnhɛ Kilɛ Jomɔ pu logo ge, pee ya ta jé lee ŋmɔnɔ li ni wɛ, bani pu ya ta dà Kilɛ na wɛ. Wee tuun wu ni piitiilee pʼa yaa na jé lee ŋmɔnɔ li ni. 
\v 7 Lee wuu na Kilɛ ya caŋa katii teŋɛ sanha, kee ɲɛ «Niɲaa». Wʼa fɛnhɛ ye jo saannaa \w Dawuda\w* ɲɔ na fo lʼa mɔ, yee yemu yʼa jo xɔ naha bɛ ge na:
\b
\q1 «Yi bu Kilɛ jomɔ pu logo niɲaa,
\q2 yi ganha bu da niwegee waha wɛ.»\f * \fr 4:7 \fr*\ft Zaburuu 95:7-8\ft*\f*
\m
\v 8 Ayiwa, Zhozuwe da bi sii já ŋmɔnɔ li kan \w Izirayɛli\w* nagoo pu mu, Kilɛ bi da jo nige caŋa katii shizhaa na wɛ. 
\v 9 Lee na ba Kilɛ ya ŋmɔ caŋa gbarashuun wogo ki na ŋmɔgana lemu na wɛ, lee ŋmɔnɔ li tuugo kʼa gbegele yaha sanha Kilɛ sipyii pu mu. 
\v 10 Bani wemu wʼa jé lee ŋmɔnɔ li ni ge, wee bɛ ya ŋmɔ wu labye wu na, ba Kilɛ ya ŋmɔ wɛ. 
\v 11 Lee na, wù la le wù jé lee ŋmɔnɔ li ni, kɔnhɔ wa shishiin ganha bu da nʼa she pyevɛɛ pu ni wɛ.
\p
\v 12 Bani Kilɛ Kafila wu ɲɛ ɲìi wo ni baraga wo. Wu ɲɔ ya taan na ye ɲɔyɔ shuun ŋmɔɔ na. Wu na já sipya su wu zɔ na, fo na shɛ nɔ wu munaa tɛhɛnɛ na, na nɔ wu yatɛnzogoyo ni semɛɛ pu na. Wʼa sipyii funzhakeree ni pu funŋɔ keree suguri, fo na ki cɛni. 
\v 13 Kilɛ wo yayaaga ka shishiin ya ŋmɔhɔ wu na wɛ. Kilɛ wemu ɲaha tàan wʼà da ba fiin jo ge, yaŋmuyɔ yi bɛɛri yi ɲɛ kpɛɛngɛ na wee ɲaha tàan taŋmɔhɔŋɔ baa.
\s1 Yesu wu ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we
\p
\v 14 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu ɲɛ wèe mu, wemu wʼa dugi fo fugba wu ni ge; wee ɲɛ Yesu Kilɛ Ja we, Lee wuu na wù kori yaha wu nʼa daa koo li ni. 
\v 15 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wemu wu ɲɛ wèe mu ge, wee ya ɲuŋɔ ɲaari wèe na, na wèe tɛri wù fanhaxhɔɔrɔ keree na. Bani Shitaanni ya wu taanna wii ba wʼa li pyi wèe na wɛ, ga wu ya ta já wu tɔɔgɔ le jurumu wa shishiin ni wɛ. 
\v 16 Lee na, wù lowagaa wuu pu fulo Kilɛ wo niimɛ saanra koro li na, kɔnhɔ wu ɲuŋɔ ɲaari wù na. Wu niimɛ tirige wù na, kɔnhɔ wu bye wù tɛgɛvɔɔ wù tɛgɛduun ni.
\c 5
\p
\v 1 Ayiwa, saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wemu pu ma shɔɔnri lɔ sipyii pu tɛ ni ge, sipyii pu wuu na wu ma deŋɛ, kɔnhɔ wu da sipyii pu ni Kilɛ tɛ keree ki shɔɔnri. Saraya yemu pʼa wo pu wo jurumu wʼi \w yafa\w* pu mu ge, ni yaŋmuyɔ yemu pʼa gaan Kilɛ mu ge, kɔnhɔ wu da yee bɛ kaan Kilɛ mu. 
\v 2 Wu na já da kaa cɛbaalaa ni piinŋɛ fɛɛ pu ɲaha coni ni lotaan ni, bani wuyɛ pyaa bɛ ɲɛ fanhaxhɔɔrɔ fɔɔ wa ba pu ɲɛ wɛ. 
\v 3 Tee fanhaxhɔɔrɔ te ma wu pye wu na saraya wo wuyɛ pyaa wo jurumu wu wuu na ba wʼa li pyi sipyii pusamaa wo jurumu wu wuu na wɛ.
\p
\v 4 Ayiwa, wa shishiin da ga já wuyɛ pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wɛ, fo Kilɛ yɛ pyaa bu ma yiri, na ma pye wii ba wʼa \w Arɔn\w* pye mu wɛ. 
\v 5 Lee lʼa li pye, Kirisa bɛ ya ta wuyɛ pɛlɛ na weeyɛ pyaa kʼa wuyɛ pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wɛ. Ga na Kilɛ wʼa wee pye wii; wʼa Kirisa pye:
\b
\q1 «Mu ɲɛ nɛ Ja,
\q2 nɛ mu pye na pya niɲaa.»\f * \fr 5:5 \fr*\ft Zaburuu 2:7\ft*\f*
\m
\v 6 Yʼa ka Kilɛ Kafila wu ni xuu wa bɛ ni na:
\q1 «Mu na ba gori yaha gbee
\q2 \w saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ|lemma="saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ ɲuŋɔfɔɔ"\w*,
\q2 ba Mɛlikisedɛki ɲɛ wɛ.»\f * \fr 5:6 \fr*\ft Zaburuu 110:4\ft*\f*
\p
\v 7 Tuun wemu ni Yesu di bye koŋɔ na ge, wʼa bi li cɛ na To Kilɛ na já wee shɔ xu na, a wu Kilɛ ɲɛɛri, na ɲɛɛgbɔhɔ pye fo na mɛɛ suu. A Kilɛ di wu ɲɛrɛgɛ ki shɔ wu Kilɛ ɲìi fyaara ti wuu na. 
\v 8 Ga ali na ta wu ɲɛ Kilɛ Ja we, wʼa sɔɔ na Kilɛ ɲɔmɛɛ co wu kanhama pu funŋɔ ni. 
\v 9 Ba wʼa Kilɛ wo kapyeŋɛɛ ki bɛɛri ɲɔ fa wɛ, piimu bɛɛri pʼa wu ɲɔmɛɛ co ge, a wu pee bɛɛri shɔ; tee ɲuwuuro te wa da ga xhɔ bada wɛ. 
\v 10 A Kilɛ di wu pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we ba Mɛlikisedɛki ɲɛ wɛ.
\s1 Nʼa daa fɛɛ pʼa yaa na se ɲaha na nʼa daa wu ni
\p
\v 11 Keree niɲɛhɛŋɛɛ wa wèe mu na yu yee mu le shizhaa na, ga ki kɔri shɛmɛ pʼa waha yee na. Bani yee keree ɲaha cɛmɛ pʼa pɛn. 
\v 12 Nimɛ bi yaa na yee ta yee ya ɲɛri na xɔ kalaatii. Ga yee nimɛ wuu mago sanha di ɲɛ kalaatii na pʼa yi kalaa Kilɛ jomɔ pu keree nizhiigee ki ni. Jirimɛ na yee mago wa, yee da ga já yaligbangbanŋa li wɛ. 
\v 13 Wemu wo ɲɔlige ki ɲɛ jirimɛ yɛ ge, wee ɲɛ pubinnɛ. Wee ya katiinɛ cɛ shɔɔnri katiibaana ni wɛ. 
\v 14 Ga yaligbangbanŋa ɲɛ sipyilɛyɛ wogo, pee piimu fungɔnyɔ yʼa kasaaŋaa ni kakuuŋɔɔ cɛ shɔɔnri ge, bani pʼa tee lee na.
\c 6
\p
\v 1 Lee wuu na, wèe ya kalaa Kirisa wo keree kiimu ni ɲɔkɔɔnrɔ ti na ge, wù ganha bu da gori yaha kee yɛ na sanha wɛ. Wù la le wù shɛ ɲaha na ba nʼa daa wu cɛvɛɛ see wuu ɲɛ wɛ. Wèe ya yaa na kuri sanha ɲɔkɔɔnrɔ ti wo kalaa wu fɛni wɛ, wee wemu wu ɲɛ na sipya ya yaa na \w daburajɛ jo\w* na wu tɔɔgɔ wolo kaɲɔɔ baa keree ni, na dà Kilɛ na ge, 
\v 2 ni \w batizeli\w* keree, ni na keye tɛri sipyii na na Kilɛ ɲɛɛri pu mu, ni xuɲɛnɛ li keree, ni kiiri we wu da ba gɔn koŋɔ sipyii na caxhɔgɔ ki caŋa ge. 
\v 3 Ayiwa, wù na kii keree kii yaha mu wù shɛ ɲaha na, ni Kilɛ ya li koro kan.
\p
\v 4 Piimu pʼa kpɛɛngɛ ki ta tɔɔɲii nigin na xɔ, na fugba wu wo loolodaa li ɲɛhɛ, na Kilɛ wo \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* li ta ge, 
\v 5 na Kilɛ jomɔ pu cɛ yaceŋɛ, na cabaya sefɛɛrɛ ti ɲɛhɛ ge. 
\v 6 Lee bɛ na a pee sipyii pʼi zhe sanha Kilɛ jomɔ pu ni, na guri taha pu kalɛgɛɛ fɛni. Pee sipyii pii na já pye dii na \w daburajɛ jo\w* sanha Kilɛ ɲaha tàan wɛ? Bani li ɲɛ kanna Kilɛ Ja wu puyɛ pyaa ya goroo korikoritige na, na wu shiige sipyiire ti bɛɛri ɲaha tàan.
\p
\v 7 Ayiwa, zanhaya niɲɛhɛyɛ ya dun ɲiŋɛ kemu na, kʼi faa yapyiire yeege ki faa pyevɛɛ mu ge, kee ya Kilɛ duba taa. 
\v 8 Ga ki ba xhuyo ni ɲakuuŋɔ yeege, ki da yafiin bɛ ɲɔ wɛ, ga laŋi ya kee tɛɛŋɛ. Ki taxɔgɔ ɲɛ na.
\p
\v 9 Lee bɛ na, na cebooloo, na taanɲiinɛɛ, ali wèe ɲɛhɛ ba pe jomɔ niwa pe yu, nakaara wa wèe funyɔ ni yee shizhaa na wɛ. Wèe ya li cɛ na yee wa koo nizaana ni, lee lemu li ɲɛ ɲuwuuro ti wo koo li ge. 
\v 10 Kilɛ ɲɛ tiibaa fo wu funŋɔ ki wɔ yee wo nibyegee kee, ni yee wo taanɲɛɛgɛ ki na wɛ, taanɲɛɛgɛ kemu yee ya zhɛɛ cebooloo pu na Kilɛ mɛgɛ ki wuu na ge; bani yee wa yi cebooloo nʼa daa fɛɛ pu mago ɲɔgi, ali nimɛ we bɛ ni yee wa pu mago ɲɔgi. 
\v 11 Ga wèe funŋɔ ki wa yee bɛɛri nigin nigin wu la le yi da se ɲaha na mu fo tɛhɛnɛ le. Kɔnhɔ le na yʼa daa ge, yʼi ba lee ta. 
\v 12 Wèe funŋɔ wa yee pu pye saafɛɛ wɛ. Ga Kilɛ ya cɛn wemu ɲɔmɛɛ lɔ ge, sipyii piimu pʼa la le na wee taa pu nʼa daa ni pu loxulo gbɔɔrɔ ni ge, yi pye pee taannivɛɛ.
\s1 Kilɛ ya ɲɔmɛɛ lemu lɔ ge
\p
\v 13 Tuun wemu ni Kilɛ ya ɲɔmɛɛ lɔ \w Ibirayima\w* mu ge, ma na jo ba yaaga wa kemu kʼa ye Kilɛ yɛ pyaa na wɛ, a Kilɛ di gaa wuyɛ pyaa mɛgɛ na na: 
\v 14 «Nakaara baa, nʼa da duba ma mu, ma nagoo na ba ɲɛhɛ xuuni.» 
\v 15 Ayiwa, a Ibirayima di ganha na Kilɛ ɲaha wii ni loxulo ni, na sii mɔ lee ni. Kadugo tàan a Kilɛ di ba ɲɔmɛɛ li fa wu mu, wʼa bi lemu lɔ wu mu ge.
\p
\v 16 Sipya ba da gaa, yaaga kemu kʼa ye wu na ge, kee na wʼa gari. Kee kaaga ke ki ma li shɛɛ na pee jomɔ pu ɲɛ can, na nakaara ta shishiin bɛ wa pu ni wɛ. 
\v 17 Lee pyegana li na Kilɛ ya li shɛ na fiinŋɛ wu cɛn lɔvɛɛ pu na, na ɲɛri wa shishiin wa wee wo kateŋɛnɛ li ni wɛ, lee na wʼa kàa taha wu ɲɔmɛɛ li na. 
\v 18 Kii keree shuun we da já ɲɛri bada wɛ. Kilɛ wu ɲɔmɛɛ lɔ wu nɔhɔ kàa taha li na, wu da já kafinɛyɛ jo bada wɛ. Lee na wèe ya lowaa ta, na wù keye kuri kee \w tadaŋa\w* ki na. 
\v 19 Kee tadaŋa ki ɲɛ wèe mu ba tɔɔrɔ ɲɛ wɛ, temu tʼa dugo, tʼi kɔrɔgɔ coni na yereŋɛ lɔhɔ ni ge. Ki ɲɛ ba baraga yaŋmuŋɔ ɲɛ wɛ; kʼa wèe tɛri wù gori yaha nʼa daa ni. Lee wuu na wù na já jé fɛfɛɛrɛ ti bɛɛri wo fɛfɛɛrɛ xuu wu ni Kilɛ ɲaha tàan wù nʼa daa wu baraga ni. Fàŋa ka ki bi lee kuɲɔɔ le ɲaha pari. 
\v 20 Yesu ya fɛnhɛ jé wèe ɲaha na wee xuu wu ni, kɔnhɔ wu wèe wo jurumu wu laha wà. Wee ya pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ ba Mɛlikisedɛki bi bye wɛ. Wu na ba gori yaha gbee tee ɲuŋɔ fɛɛrɛ ti ni.
\c 7
\s1 Mɛlikisedɛki ya ye Levi wo nagoo pu na
\p
\v 1 Ayiwa, we Mɛlikisedɛki we ya bye Salɛmu kulo li wo saan, na ɲɛ bɛ \w Kilɛ-gbɔtabaaga\w* wo \w saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ\w*. Wee tuun wu ni \w Ibirayima\w* bi shɛ kashɛn ŋmɔ ni saannaa piitiilee ni, na se ta pu na. Ba wʼa pa guri na ma wɛ, a Mɛlikisedɛki di shɛ wu ɲuŋɔ círi, na duba pye wu mu. 
\v 2 Yaaga yaaga Ibirayima ya ta kashɛn ki ni ge, a wu yee bɛɛri jagi wolo kan Mɛlikisedɛki mu. Mɛlikisedɛki kɔri wu ɲɛ na: «Tiimɛ saan», na fara lee bɛ na, Salɛmu kulo li saan wu ɲɛ wii. Lee kɔri ɲɛ: «Ɲaɲiŋɛ saan». 
\v 3 To ni nu ɲɛ wu mu wɛ. Wa shishiin ya ta jo wu nɔhɔ tayirige shizhaa na, kelee wu segana, kelee wu xugana shizhaa na wɛ. Wu ɲɛ ba Kilɛ Ja wu ɲɛ wɛ, bani wu na gori yaha wu saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti ni gbee.
\p
\v 4 Ta yee ya li cɛ na sipyigbɔ wu ɲɛ Mɛlikisedɛki wɛ? Fo wèe tolɛ Ibirayima ya yaaga yaaga ta kashɛn ki ni ge, a wu yi bɛɛri jagi wolo kan wu mu wɛ! 
\v 5 \w Levi\w* nagoo piimu pʼa jin saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti kapyeŋɛɛ ki ni ge, saliya wa pee mu pʼa jagi shuu \w Izirayɛli\w* nagoo pu mu, lee kɔri pʼa wu shuu puyɛ pyaa shi shɛɛn pu mu, ali na ta pu bɛ ɲɛ Ibirayima nagoo pʼa. 
\v 6 Mɛlikisedɛki bye Levi shi shɛn wɛ, ga na jagi shɔ Ibirayima mu. Kilɛ bi ɲɔmɛɛ lɔ wee Ibirayima wemu mu ge, a wu duba pye wee mu. 
\v 7 Ayiwa nakaara baa, duba pyevɔɔ ya ye duba tavɔɔ na. 
\v 8 \w Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ|lemma="Saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ"\w* pu shizhaa na, piimu pʼa bi jagi wu shuu ge, pee bye sipyii piimu da gori xu baa wɛ. Ga Mɛlikisedɛki we wʼa jagi wu shɔ Ibirayima mu ge, lʼa shɛ na wee na gori yaha ɲìi na gbee. 
\v 9 Wèe na já jo na Ibirayima ya jagi wu wolo tuun wemu ni ge, Levi nagoo piimu pʼa jagi wu shuu ge, pee bɛ ya jagi wolo wee tuun wu ni. 
\v 10 Bani tuun wemu ni Mɛlikisedɛki ya shɛ Ibirayima ɲuŋɔ círi ge, pee bi sanha se wɛ; ga pʼa bi bye Ibirayima ni.
\p
\v 11 Ayiwa, Kilɛ ya saliya wemu kan Izirayɛli nagoo pu mu ge, Levi wo saraya ye yi bye wee saliya we wo tayeregbɔhɔ. Tee saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti da bi já sipyii pu shɔ pu jurumu wu na, ɲuŋɔ bi da bye nige li na nago saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ watii wu na teŋɛ, wee di bye ba Mɛlikisedɛki ɲɛ wɛ. Wu ganha bu bye \w Arɔn\w* wo kpɔɔn li shɛn wɛ. 
\v 12 Ga saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti bu ɲɛri, li waha lʼi waha saliya wu bɛ ya yaa na ɲɛri. 
\v 13 Wù Kafɔɔ Yesu wemu kaa wèe ya yu ge, gbawege katii ni wee ya foro. Kee gbawege ke wo sipya wa shishiin ya ta saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ kapyeŋɛɛ pye saraya tasogoŋɔ xuu wu tàan wɛ. 
\v 14 Lʼa fiinŋɛ na Zhuda wo gbawege ki shɛn wu ɲɛ wèe Kafɔɔ we. Ga tuun wemu ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya jo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ pu shizhaa na ge, wu ya ta yafiin jo Zhuda wo gbawege ki shizhaa na wɛ. 
\v 15 Ayiwa, lemu li wa kii keree kii wo ɲɛri wu fiinŋɛ sanha wèe mu ge, lee li wa mɛ. Saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ watii wʼa teŋɛ, wee ɲɛ ba Mɛlikisedɛki ɲɛ wɛ. 
\v 16 Lee ya li shɛɛ na wee saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ wu ya ta teŋɛ na saha ni sipyii wo saliya ɲɔmɛhɛɛ ki ni wɛ. Ga wuyɛ pyaa wo tɛhɛnɛ baa ɲìi sicuumɔ pu sefɛɛrɛ ti gbɔɔrɔ ni wʼa teŋɛ. 
\v 17 Bani Kilɛ ya pa li shɛ na:
\b
\q1 «Mu ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ fo gbee,
\q2 ba Mɛlikisedɛki ɲɛ wɛ.»\f * \fr 7:17 \fr*\ft Zaburuu 110:4\ft*\f*
\p
\v 18 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti wo saliya nizhiimɛ wʼa to wu fanhaxhɔɔrɔ ni wu laɲɔbaara ti wuu na. 
\v 19 Bani saliya wu ya já yafiin bɛ ɲɔ fa wɛ, ga wèe ya \w tadaŋa\w* ta nimɛ, kemu kʼa ɲɔ nizhiige ki na ge. Kee gbɔɔrɔ ni wèe da já vulo Kilɛ na. 
\v 20 Na fara lee bɛɛri na, Kilɛ yɛ pyaa kʼa kàa na Yesu wu da bye saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ we. Kilɛ ya ta lee tuugo pye saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ watii shizhaa na wɛ. 
\v 21 Ga ba Yesu ya pye saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ wɛ, a Kilɛ di gaa na jo:
\b
\q1 «Nɛ Kafɔɔ Kilɛ ya kàa,
\q2 nɛ da ga na ɲɔmɛɛ ɲɛri wɛ. Jo:
\q1 ‹Mu ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ fo gbee.›»\f * \fr 7:21 \fr*\ft Zaburuu 110:4\ft*\f*
\m
\v 22 Lee wuu na Yesu ya pye le kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛfonɔ le wo sɛɛri wèe ni Kilɛ tɛ ni. Lee kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ lʼa ye na kanha nizhiinɛ li na.
\p
\v 23 Na fara lee na, pii pu saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ pu bi ɲɛhɛ, bani xu ya ta wa shishiin yaha wʼa pye pu ni gbee wee labye we ni wɛ. 
\v 24 Ga Yesu ya kori yaha gbee ɲìi na. Lee wuu na wee wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ ti na gori yaha fo gbee. 
\v 25 Lee wuu na, wemu bu sɔɔ Kilɛ na Yesu wo kariɲɛɛgɛ ki gbɔɔrɔ ni, wee na ɲuwuuro ta koŋɔ ki caxhɔgɔ. Bani Yesu ɲìi wo wu ɲɛ gbee, na Kilɛ ɲɛɛri peefɛɛ mu. 
\v 26 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wemu wʼa bi sii yaa fo wèe pu wee ta ge, wee wu ɲɛ wii. Wu fɛfɛɛrɛ wo wu ɲɛ. Jaagi xuu wa shishiin ɲɛ wu na wɛ, jurumu bɛ wɛ. Kilɛ ya wu waa laha jurumupyii pu na, na wu yirige kari fo fugba wu ni. 
\v 27 Wu mago wa li na nago ɲiga bɛɛri wu fɛnhɛ saraga wolo wuyɛ pyaa wo jurumu wu wuu na, wu bu xhɔ wu na wʼa sipyii pusamaa wo saraya yi wo pu wo jurumu wu wuu na, ba saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ pʼa bi li pyi wɛ. Ga wʼa wuyɛ kan na pye saraga tɔɔɲii nigin yɛ pe, sipyii pu wo jurumu wu wuu na. Saraga katii ya yaa na wolo nige kee kadugo na wɛ. 
\v 28 Saliya wʼa sipyii piimu pye pʼa teŋɛ na pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ ge, fanhaxhɔɔrɔ ti bi bye pee na. Kilɛ ya kàa na jomɔ pemu jo saliya wu kadugo na ge, pee pʼa wu Ja wu teŋɛ na pye saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ, wee wemu wʼa fa, wʼi da gori yaha bɛ mu gbee ge.
\c 8
\s1 Yesu wu ɲɛ wèe wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ we
\p
\v 1 Ayiwa, jomɔ pemu bɛɛri wèe ya yu ge, pu ɲuŋɔ yɛ pyaa ɲɛ na saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wemu wu ɲɛ wèe mu ge, wee nidɛɛngɛ ki ɲɛ Se Bɛɛri Fɔɔ To Kilɛ kanige cɛ fugba wu ni. 
\v 2 Kilɛ-pɛɛŋɛ pugbɔhɔ kemu ni wʼa wu wo labye wu pyi ge, kee ɲɛ fàya puga see wogo kemu Kafɔɔ Kilɛ yɛ pyaa ya yereŋɛ ge; sipyiyawyii wo niyereŋɛ bɛ wɛ.
\p
\v 3 Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ bɛɛri, wu kateŋɛnɛ ɲuŋɔ ki ɲɛ na yakanya ni saraya yi kaan Kilɛ mu. Lee na, li waha lʼi waha, wèe bɛ wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu bɛ ya yaa na saraga ka wolo. 
\v 4 Wu da bi bye ɲiŋɛ ke na wu bi da bye \w saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ\w* wɛ. Bani saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ pii wa na xɔ piimu pʼa yakanya ye, ni saraya yi keree ɲaha shɔɔnri, na bɛ ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu ni ge. 
\v 5 Pee wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛrɛ tʼa byi Kilɛ-pɛɛŋɛ puga kemu ni ge, kee ɲɛ fugba wogo ki wo jaa. Lee na, tuun wemu ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa bi da fàŋa puga ki yereŋɛ ge, a Kilɛ di wu pye: «Jaa wemu wʼa shɛ ma na na ma yaha faaboboŋɔ ki ɲuŋɔ ni ge, la le mʼa ki bɛɛri yàa mu.»\f * \fr 8:5 \fr*\ft Ɛkizode 25:40\ft*\f* 
\v 6 Ga nimɛ Yesu wo labye wʼa ye na kanha saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ pusamaa wo wu na. Bani wee wu ɲɛ susurodɛgɛmɛ Kilɛ ni sipyii pu tɛ ni. Kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nivonɔ lʼa ye na kanha nilɛɛ li na, bani lee nɔhɔ ya teŋɛ ɲɔmɛhɛɛ kiimu na ge, kee ya ye nizhiigee ki na.
\p
\v 7 Can na, kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nizhiinɛ li ɲɔ da bi fa, ɲuŋɔ bi da bye li na pu na shuun wuu nɔhɔ shan wɛ. 
\v 8 Ga Kilɛ ya wu sipyii pu jaagi, na pu pye:
\b
\q1 «Li wii caya ya wa ma,
\q2 nɛ Kafɔɔ Kilɛ wʼa jo mu.
\q1 Nɛ na ba kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nivonɔ lɔ
\q2 \w Izirayɛli\w* puga ke ni Zhuda puga ki mu.
\q1
\v 9 Nɛ pu sefɛlɛɛ pu keŋɛ co,
\q2 na pu yeege caŋa kemu Misira fiige ki ni ge,
\q1 kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ le nɛ lɔ pu mu wee tuun wu ni ge,
\q2 nivonɔ li da ba bye lee tuugo wɛ.
\q1 Bani pʼa nɛ kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li kyɛɛgi.
\q2 Lee wuu na nɛ bɛ ya pu yaha.
\q1
\v 10 Kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ le nɛ da ba lɔ Izirayɛli nagoo pu mu
\q2 yee caya yi dʼa toro xɔ ge, lee le:
\q1 Nɛ na ba na saliya wu le pu fungɔnyɔ ni,
\q2 di wu ka pu zɔlɔɔ na.
\q1 Nɛ na ba bye pu Kilɛ,
\q2 pʼi bye nɛ sipyii.
\q1
\v 11 Wa shishiin da ga ba wu shi shɛn,
\q2 kelee wu ceboro kalaa nige wɛ na:
\q2 ‹Yi Kafɔɔ cɛ wɛ.›
\q1 Bani pu bɛɛri na ba nɛ cɛ,
\q2 na lɔ sipyitiilee na fo na shɛ nɔ sipyigbɔɔ na.
\q1
\v 12 Nɛ na ba pu kanahaya yi \w yafa\w* pu mu.
\q2 Nɛ da ba na funŋɔ tirige
\q2 ni pu jurumu wu kaa ni nige wɛ.»\f * \fr 8:12 \fr*\ft Zheremi 31:31-34\ft*\f*
\b
\p
\v 13 Tuun wemu ni Kilɛ ya kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nivonɔ li kaa jo ge, a lee di nizhiinɛ li ɲɛri nilɛɛ. Ayiwa, kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nizhiinɛ lemu lʼa lɛ, li caŋa ɲii bɛ dʼa toro ge, lee ya giin di biin.
\c 9
\s1 Yesu Kirisa yɛ wu ɲɛ saraga nivaŋa
\p
\v 1 Kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nizhiinɛ li funŋɔ ni, kodorogoo kii bye wà Kilɛ pɛlɛgana na, ni Kilɛ-pɛɛŋɛ puga fàya wogo, kee kemu bye ɲiŋɛ ke na ge. 
\v 2 Fàŋa puga ki bi yereŋɛ, na ki pye pupyaa shuun. Pubile nizhiinɛ li bye fɛfɛɛrɛ puga. Sokinnagbɔ we, ni tabali we, ni buuri we pʼa wo na gaan Kilɛ mu ge, kee ni yee bi bye. 
\v 3 Pubile shuun wuu li bi bye \w ɲahaparaga fàŋa\w* shuun wogo ki kadugo yíri. Lee bi bye fɛfɛɛrɛ ti bɛɛri wo fɛfɛɛrɛ puga. 
\v 4 \w Saraya yi tawologo\w* ka bye wà kemu kʼa yàa ni sanni ni ge, kee ni pu bi nudanga yawurire ti leni. \w Keshi|lemma="Keshi"\w* wa bɛ bye wà, sanni wu bi taga wee bɛɛri tɔ. \w Maanɛ|lemma="Maanɛ"\w* wʼa bye sanni shɔɔ lemu ni ge, lee bye keshi wu ni, ni \w Arɔn\w* pubiin li lʼa fyɛn ge, Kilɛ bi saliya wu ɲɔmɛhɛɛ ki ka faakageeye yemu na ge, ni yee bɛ. 
\v 5 Pʼa bi jaalaa shuun nɔɔrɔ wuu pʼa yàa wee keshi wu fugba ni, pee bye serubɛɛn.\f * \fr 9:5 \fr*\ft \+bd Serubɛɛn:\+bd* Pee ɲɛ Kilɛ wo kapyebyii fugba we ni ba mɛlɛkɛɛ ɲɛ wɛ.\ft*\f* Pee wo kapaya yi ɲimɛ pu bi keshi wu ɲɔtɔŋɔ ki tɔ. Pee ɲimɛ pe ni pu bi jurumu \w yafa\w* wo saraya yi wo shishan pu woni keshi wu fugba ni. Ga kii keree kii bɛɛri wo ɲaha joduun ɲɛ nimɛ wɛ.
\p
\v 6 Ayiwa, le singana le na fàya puga ke ni ki yaŋmuyɔ yi bɛɛri wa bi sin. Caŋa bɛɛri \w saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ\w* pu bi jin pubile nizhiinɛ li ni na Kilɛ-pɛɛŋɛ ki keree pyi. 
\v 7 Ga saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu yɛ nigin wʼa bi jin pubile shuun wuu li ni tɔɔɲii nigin pe yee funŋɔ ni. Wu bi jin wà ni yatɔɔgɔ shishan ɲɛ wu keŋɛ ni wɛ. Wʼa pee kan Kilɛ mu wuyɛ pyaa wo jurumu we ni sipyiire ti wo wu wuu na, pʼa wemu pye na ta pu ya li cɛ-ɛ ge. 
\v 8 Lee funŋɔ ni \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* ya li shɛ na na fàya puga nizhiige ki yaha, xuu wemu wʼa bye fɛfɛɛrɛ ti bɛɛri wo fɛfɛɛrɛ wo wu ge, wee koo bi sanha mugi wɛ. 
\v 9 Kee fàya puga ke bye nimɛ wo keree kii wo jaa. Lee wa li shɛɛ na saraya yatɔɔyɔ, ni saraya yemu bɛɛri yʼa gaan Kilɛ mu ge, piimu pʼa yee wo ge, na yee bi da já pee wo zɔlɔɔ pu pye fɛɛfɛɛ wɛ. 
\v 10 Yee saraya ye, ni yaliye, ni yagbaya, ni lɔhɔ wuugaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ, kee bi bye kalɛgɛɛ. Kee keree kii bɛɛri bi bye pyemɛ fo na shɛ Kilɛ pye wʼa keree ki ɲɛri.
\p
\v 11 Ga Kirisa ya pa, na bye cabaya yaŋmuzaaya yi wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ. Fàya puga kemu ni wʼa wu wo labye wu pye ge, kee ya sii pɛlɛ, ki ɲɔ bɛ dʼa fa. Sipya ya ta kee yereŋɛ wɛ; ki ɲɛ bɛ ke koŋɔ ke wogo wɛ. 
\v 12 Wee ya ta jé Fɛfɛɛrɛ ti Bɛɛri wo Fɛfɛɛrɛ Xuu wu ni sikapee, ni nupiye wo shishan gbɔɔrɔ ni wɛ. Ga wuyɛ pyaa wo shishan gbɔɔrɔ ni wʼa jé tɔɔɲii nigin yɛ pe. Wʼa da lee pye nige sanha wɛ, bani wʼa tɛhɛnɛ baa ɲuwuuro ta. 
\v 13 Ayiwa, na saha ni saliya wu ni, piimu bye fɛɛfɛɛ wɛ, pʼa bi sikapee ni nupɛhɛɛ shishan, ni nupinyɛ nizogoyo shɔɔnrɔ woni peefɛɛ na, na pu pyi mu fɛɛfɛɛ. 
\v 14 Ga Kirisa shishan ya fɛfɛɛrɛ pyi na ye yee na xuuni! Tɛhɛnɛ baa Kilɛ wo Munaa li gbɔɔrɔ ni wʼa wuyɛ kan Kilɛ mu saraga, manɛ ɲɛ kemu na wɛ. Wu shishan ya ɲuŋɔ baa keree je laha wèe zɔlɔɔ na, kɔnhɔ wèe di da kapyeŋɛɛ pyi Kilɛ ɲìi wo wu mu.
\p
\v 15 Lee wuu na Kirisa wu ɲɛ kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nivonɔ li wo susuro tɛgɛvɔɔ. Sipyii ya jurumu wemu pye kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nilɛɛ li wo tuun wu ni ge, pee wo ɲuwuuro wuu na wʼa xu. Kilɛ ya piimu yiri ge, tɛhɛnɛ baa cɛn wemu wo ɲɔmɛɛ lʼa lɔ pee mu ge, kɔnhɔ pʼi wee ta. 
\v 16 Sipya wa bu sɛmɛ yàa yani wu xu ge, taagana lemu na wu keŋɛ yaŋmuyɔ yʼa yaa na pa daa wu nixhuxhɔgɔ na ge, na lee taagana li ka wee ni. Wee sɛmɛ wu da já yaaga pye wɛ, fo weefɔɔ ba xhu, a lʼi jɛ na fiinŋɛ na wʼa xu. 
\v 17 Bani na wufɔɔ yaha ɲìi na, tayerege wa wee sɛmɛ wu na wɛ, fo wufɔɔ bu xhu. 
\v 18 Lee wuu na ali kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nizhiinɛ li bɛ ya ta teŋɛ shishan baa wɛ. 
\v 19 Tuun wemu ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya saliya wu ɲɔmɛhɛɛ ki bɛɛri jo sipyii pu mu ge, a wu nupiye shishan, ni sikapee shishan lɔ, ni lɔhɔ bɛ, ni Izopu\f * \fr 9:19 \fr*\ft \+bd Izopu:\+bd* Kee ɲɛ tige, kemu wo geye yi ɲɛ ni shiire niɲɛhɛrɛ ni ge, tee shiire te pu ma minɛɛ na wo na ɲɛrɛgi.\ft*\f* tige geŋɛ, na kee taga shishan pu ɲɛrɛgi saliya Kitabu we, ni sipyiire ti bɛɛri na. 
\v 20 Na jo: «Kilɛ ya kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ lemu lɔ yee mu ge, lee wo shishan pu ɲɛ pe.»\f * \fr 9:20 \fr*\ft Ɛkizode 24:8\ft*\f* 
\v 21 Lee ɲɛrɛgigana li ninunɔ na Musa ya shishan ɲɛrɛgi Kilɛ wo fàŋa puga ke, ni Kilɛ wo kapyeŋɛɛ yɛrɛyɛ yi bɛɛri na. 
\v 22 Na saha ni saliya wu ni, shishan ni pʼa yaŋmuyɔ yi bɛɛri pyi fɛɛfɛɛ, fo yaŋmuyɔ nigin nigin wa yɛ. Shishan ya wo wɛ, jurumu da ga yafa wɛ.
\p
\v 23 Fàŋa puga ke ni ki yaŋmuyɔ yi bye fugba wogo ki wo jaa. Ba yee yaŋmuyɔ yi bi yaa na pye fɛɛfɛɛ ni yapɔrɔyɔ shishan ni wɛ, lee na yaŋmuyɔ ye yi ɲɛ fugba wu ni ge, yee bi yaa na pye fɛɛfɛɛ ni saraga ka ni, kemu kʼa ye yapɔrɔyɔ na ge. 
\v 24 Bani fɛfɛɛrɛ xuu wemu sipyii ya yereŋɛ na pye ba see wo wu jaa ɲɛ-ɛ ge, Kirisa ya ta jé wee ni wɛ, ga fugba wo wuyɛ pyaa ni wʼa jé, kɔnhɔ wu yere To Kilɛ ɲaha tàan wèe wuu na. 
\v 25 Wu ya ta jé wà kɔnhɔ wu wuyɛ pye saraga tɔɔɲii niɲɛhɛŋɛɛ funŋɔ ni wɛ, ba saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wʼa bi jin fɛfɛɛrɛ xuu wu ni yee bɛɛri, ni yapɔrɔyɔ shishan ni wɛ. 
\v 26 Li da bi bye mu, Kirisa bi da ganha tɔɔɲii niɲɛhɛŋɛɛ ni fo koŋɔ ɲɔ kɔnduun ni. Ga nimɛ, koŋɔ xɔduun wu funŋɔ ni, tɔɔɲii nigin yɛ pe, wʼa wuyɛ shɛ, na wuyɛ kan saraga, kɔnhɔ wu jurumu wu lɔ laha wà. 
\v 27 Xu na ba nɔ sipyii bɛɛri nigin nigin na tɔɔɲii nigin. Lee kadugo na Kilɛ di kiiri kɔn pu na. 
\v 28 Mu Kirisa bɛ ya pye saraga tɔɔɲii nigin yɛ pe, kɔnhɔ wu shɛnɲɛhɛmɛɛ wo jurumu tuguro lɔ. Wu na ba wuyɛ shɛ wu sigevɛɛ pu na, wu ba ba wu pana shuun wuu li ni. Wu da ba jurumu keree ɲaha shɔɔnri lee ni wɛ, bani wʼa xɔ lee ni. Ga ɲuwuuro wu da ba gan wu sigevɛɛ pu mu.
\c 10
\p
\v 1 Ayiwa, Kilɛ ya yaŋmuyɔ yemu ɲɔmɛɛ lɔ wèe mu ge, yee wo jaa bye saliya wu ni. Ga dii yɛ pyaa yee yaŋmuyɔ yi ɲɛ ge, saliya wuyɛ pyaa ya já yee shɛ wɛ. Lee wuu na piimu pʼa bi Kilɛ pɛlɛ na bɛ ni saliya wu ni ge, pee bi saraya wo yee bɛɛri. Ga, saliya wʼi ya ta já pee je yeege pu wo jurumu wu ni, na pee pye sipyii, piimu pʼa fa wɛ. 
\v 2 Yee saraya yi da bi da já sipyii pu shɔ, pu bi da yee ɲɔ yaha; piimu pʼa yi wo ge, pee bi da bye fɛɛfɛɛ tɔɔɲii nigin lʼa xhɔ. Pee bi da puyɛ wii jurumupyii nige wɛ. 
\v 3 Ga li ya ta pye mu wɛ, yee bɛɛri yee saraya yi ma sipyii pu funyɔ tun pu jurumu wu na. 
\v 4 Bani nupɛhɛɛ, ni sikapee shishan da já jurumu laha bada wɛ. 
\v 5 Lee wuu na, Kirisa na pa koŋɔ ki na, a wu Kilɛ pye na:
\b
\q1 «Mu ya jo na mu wa saraya yatɔɔyɔ yi fɛni wɛ.
\q2 Mu di ya ta sɔɔ
\q2 sipyii pu wo yaŋmuganya yi saya na wɛ.
\q1 Ga mʼa nɛ kan ceepuuro,
\q2 kɔnhɔ nɛ ti kan ma mu saraga.
\q2
\v 6 Saraya nizogoyo ni jurumu \w yafa\w*
\q2 saraga ka shishiin ya ta ma ɲaha ɲi wɛ.
\q1
\v 7 Wee tuun wu ni, a nɛ jo:
\q2 ‹Kilɛ, nɛ pa di ba ma ɲidaan pye
\q2 ba lʼa ka Kitabu wu ni wɛ.›»\f * \fr 10:7 \fr*\ft Zaburuu 40:7-9\ft*\f*
\m
\v 8 Ayiwa, a Kirisa di fɛnhɛ Kilɛ pye: «Mu ɲɛ saraga yatɔɔyɔ ye ni sipyii pu wo yakanya yi saya fɛni wɛ, na yee ya mu ɲaha ɲi wɛ.» Ayiwa Yesu ya ye jo, ali na ta yee saraya ye di bi wo bɛ na saha ni Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu ni. 
\v 9 Lee kadugo na a Yesu di jo sanha: «Nɛ pa, di ba ma ɲidaan pye.» Lee na wʼa saraya yi wo saliya nilɛ wu shan, na nivomɔ teŋɛ. 
\v 10 Lemu li bye Kilɛ ɲidaan ge, Yesu Kirisa ya lee pye. Wʼa wuyɛ kan saraga Kilɛ mu tɔɔɲii nigin pe. Lee gbɔɔrɔ ni wèe ya je yeege wù jurumu wu ni.
\p
\v 11 Taashiinɛ li ni, \w saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ\w* pu bi Kilɛ wo labye wu pyi caŋa bɛɛri. Saraya ninuyɔ yi pʼa bi wo tɛɛgɛɛ niɲɛhɛŋɛɛ ni, na ta yee saraya yi da já jurumu laha sipya na bada wɛ. 
\v 12 Ga Kirisa ya saraga nigin pe wu wolo gbee wo jurumu wu wuu na. Lee kadugo na, a wu diin saanra tatɛɛngɛ ki ni To Kilɛ kanige cɛ. 
\v 13 Na Kilɛ ɲaha wii fo wu ba wu pɛɛn pu tirige na pa yaha wu tɔɔyɔ nɔhɔ ni. 
\v 14 Piimu ya pye fɛɛfɛɛ na foro pu wo jurumu wu ni ge, wʼa pee pye pʼa fa gbee saraga nigin pe wu gbɔɔrɔ ni.
\p
\v 15 Lee ninunɔ \w Kilɛ Munaa\w* bɛ ya shɛ wèe na. Lʼa jo:
\b
\q1
\v 16 «Nɛ Kafɔɔ ya jo:
\q2 Kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ le nɛ da ba lɔ yee mu,
\q2 yee caya ye na toro xɔ na ge,
\q1 lee le: Nɛ na ba na saliya wu yaha pu zɔlɔɔ pu na,
\q2 di wu ka pu fungɔnyɔ ni.»\f * \fr 10:16 \fr*\ft Zheremi 31:33\ft*\f*
\m
\v 17 Ba wʼa xɔ yee ni wɛ, na jo:
\b
\q1 «Nɛ da ga na funŋɔ tirige nige
\q2 pu jurumu ni pu katiibaagaa na wɛ.»\f * \fr 10:17 \fr*\ft Zheremi 31:34\ft*\f*
\p
\v 18 Ayiwa, jurumu wemu ya yafa ge, jurumu yafa saraga kawuunɔ ɲuŋɔ wa nige wee wuu na wɛ.
\s1 Wù fulo Kilɛ na ni lowaa ni
\p
\v 19 Lee wuu na na cebooloo, lowaa wa wèe mu na jé fɛfɛɛrɛ ti bɛɛri wo fɛfɛɛrɛ xuu wu ni Yesu shishan pu gbɔɔrɔ ni. 
\v 20 Yesu ya kovonɔ mugi wèe mu, lemu lʼa se ni wèe ni Kilɛ yíri ge, lee ɲɛ ɲìi sicuumɔ koo le. Ɲahaparaga fàŋa\f * \fr 10:20 \fr*\ft \+bd Ɲahaparaga fàŋa:\+bd* Kee ɲɛ fàŋa kemu kʼa bi pari Fɛfɛɛrɛ ti Bɛɛri wo Fɛfɛɛrɛ ti Xuu wu wo kuɲɔɔ li ɲɔ na ge. Wee tuun wu ni sipyitiimɛ bi yaa wu jé wà wɛ.\ft*\f* ki kʼa bi lee tɔ, a Yesu di kee laha wà wu wo xu wu baraga ni. 
\v 21 Wèe wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu ɲɛ wii. Wee wu ɲɛ Kilɛ wo sipyii pu ɲuŋɔ ni. 
\v 22 Lee wuu na wù fulo Kilɛ na ni zɔsaama, ni nakaara baa nʼa daa ni. Wù Yesu yaha wu wù zɔlɔɔ pu tiibaara ti bɛɛri je laha pu na! Wu wù je fiinŋɛ! 
\v 23 \w Tadaŋa\w* kemu kaa wèe ya yu ge, wù nɔrɔ kee na xuuni! Bani ɲɔmɛɛ fɔɔ wu ɲɛ ɲɔmɛɛ li lɔvɔɔ we, wu na li ɲɔ fa. 
\v 24 Wʼà wùyɛ funyɔ tirige ni wù sipyiɲii kaa ni, kɔnhɔ wù da wùyɛ logoo wari taanɲɛɛgɛ ni kapyegee nizaaŋaa bye na. 
\v 25 Wù ganha bu da wùyɛ binnɛ ɲɔ yaha ma na jo ba pii ya li pye wɛ! Ga wù pye wùyɛ yɛrivɛɛ, bani wùyɛ pyaa wa li ɲaa na Kafɔɔ cabaŋa kʼa tɛɛŋɛ.
\p
\v 26 Ayiwa, wèe bu dɔ, na jurumu pyi, na wù ta wʼà can wu cɛ xɔ, saraga katii wa nige kemu na já wee jurumu we \w yafa\w* wɛ, 
\v 27 fo na kiiri ni nagbɔhɔ ki yɛ sigee ni fyaara nigbɔɔrɔ ni. Kee nagbɔhɔ ki na ba Kilɛ wo pɛɛn pu sorogo na pu xɔ. 
\v 28 Sipya wemu bu Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu kyɛɛgi, sipyii shuun kelee taanri bu da piimu ɲɛ li sɛɛri ge, weefɔɔ na gbo ɲiɲaara baa pee wo jomɔ pu wuu na. 
\v 29 Ga sipya bɛɛri wʼa Kilɛ Ja wu fanha ge, na Kilɛ wo kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li wo shishan pu wii na pʼa nɔhɔ ge, pee pemu pʼa bi weefɔɔ pye fɛɛfɛɛ ge. Kelee \w Fɛfɛɛrɛ Munaa\w* lemu lʼa bi niimɛ kan wufɔɔ mu ge, wu bye wʼi ya gbɔɔrɔ taha lee na wɛ, ta yee ya giin na weefɔɔ ya yaa ni kanhama nigbɔ ni na ye Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo saliya wu kyɛɛgivɔɔ na wɛ? 
\v 30 Bani Kilɛ wemu wʼa jo ge na: «Nɛ yɛ nigin mu li wa na jurumu footɔnɔ kan kakuubye mu.» Wee ninumɔ wʼa jo bɛ sanha na: «Kafɔɔ na ba kiiri kɔn wu sipyii pu na.»\f * \fr 10:30 \fr*\ft Dutɛrɛnɔmɛ 32:35-36\ft*\f* 
\v 31 Na jé Kilɛ ɲìi wo wu keŋɛ ni kiiri kaa na, tee ɲɛ fyaara nigbɔɔrɔ dɛ!
\p
\v 32 Ayiwa, tuun wemu bɛɛri ni yee ya Kilɛ wo kpɛɛngɛ ki ta ge, yi yi funyɔ yaha nidogo wee tuun wu na. Yee ya kori yaha ɲɔmɛɛ fɛɛrɛ ni na kee yogbɔhɔ ki tun, ali na yi ta bɛ kanhama nigbɔ ni. 
\v 33 Kabaŋa ka na, pʼa yee fanha sipyii niŋɛ ni, na yee kanha xuuni. Piimu pʼa kanha mu ge, kabaŋa ka na, yee ya bi gbegele di pee tɛgɛ. 
\v 34 Yee ya ɲuŋɔ ɲaari kasolemɛɛ na. Sipyii ya yee keŋɛ yaŋmuyɔ yi shɔ yee na tuun wemu ni ge, a yee loxulo wuu di lee soro, bani yee ya li cɛ naafuu see wo wu wa yee mu wemu na gori yaha ge.
\p
\v 35 Lee wuu na, nʼa daa we wu wa yee mu Kafɔɔ na ge, yi ganha bu da wee yaha wɛ. Bani lee kuduun ya pɛlɛ xuuni! 
\v 36 Yee mago wa sanha lowaa na, kɔnhɔ yi da se ɲaha na Kilɛ ɲidaan bye ni. Lee bu bye, wʼa lemu wo ɲɔmɛɛ lɔ ge, yi na ba lee ta. 
\v 37 Lʼa ka Kilɛ Kafila wu ni na:
\b
\q1 «Jɛɛrɛ lʼa kori wemu wu da ba ge,
\q2 wee di ba. Li da mɔ nige wɛ.
\q1
\v 38 Sipya wemu wʼa dà nɛ na ge, wee wʼa tii.
\q2 Lee funŋɔ ni wu da ba ɲìi sicuumɔ see wo ta.
\q1 Ga wu bu guri kadugo,
\q2 nɛ wo fundanga ki da da wu ni nige wɛ.»\f * \fr 10:38 \fr*\ft Habakuki 2:3-4\ft*\f*
\m
\v 39 Piimu pʼa guroo kadugo, na gyɛɛgi ge, wèe ɲɛ pee ni wɛ. Piimu pʼa daa, pee di da ba ɲuwuuro ti ta ge, pee ni wèe ɲɛ.
\c 11
\s1 Sipyii piimu pʼa pye ni nʼa daa ni ge
\p
\v 1 Ayiwa, nʼa daa wʼa wèe wo \w tadaŋa\w* ki wo yaŋmuyɔ yi keree fiinŋɛ, na wèe pye wèe ya tiin ni li ni na yi wa wèe mu na xɔ. Nʼa daa wʼa wèe pye wèe ya sɔɔ li na na can wa yaŋmuɲabaaya yi wo keree ki ni. 
\v 2 Pu nʼa daa wu wuu na Kilɛ ya taashiinɛ li wo sipyii pu sɔ. 
\v 3 Nʼa daa funŋɔ ni wèe ya li cɛ na Kilɛ wo jomɔ pu baraga ni koŋɔ ya yàa. Lee na, yaŋmuyɔ yemu ni wèe ɲii wa ge, yee ya yàa ni yaŋmuyɔ ni yemu yʼa ɲaa wɛ.
\p
\v 4 Wu nʼa daa wʼa \w Abɛli\w* wo saraga ki pye kʼa ye \w Kayɛn\w* wogo ki na. Kilɛ ya li shɛ wu nʼa daa wu shizhaa na na wʼa tii. Bani Kilɛ yɛ pyaa ya sɔɔ wu yakanga ki na. Abɛli ya xu, ga niɲaa we bɛ ni wèe ya kalaa taa wu nʼa daa wu funŋɔ ni.
\p
\v 5 Wu nʼa daa wu wuu na Kilɛ ya Henɔki lɔ durogo fugba ni na ta wu sanha xhu wɛ. Sipya wa shishiin ya ta wu ɲa nige wɛ, bani Kilɛ ya wu lɔ. Yani Kilɛ wu wu lɔ ge, wʼa bi wu sɔ, na jo na wu kaa ya taan wee mu. 
\v 6 Ni nʼa daa bɛ wɛ, wa shishiin kaa da já daan Kilɛ mu wɛ. Bani wa bɛɛri wʼa giin wu fulo Kilɛ na ge, li waha lʼi waha wufɔɔ ya yaa na dà li na na Kilɛ wa, na ɲɛ bɛ wu shavɛɛ saraavɔɔ.
\p
\v 7 Wu nʼa daa wu wuu na Kilɛ ya \w Nuxhun\w* kaala ni keree kii ni, wu sanha kiimu ɲa wɛ. Na Kilɛ ɲìi fyaara yaha wu zɔ wu na, a wʼi kɔɔgbɔhɔ ka yàa, kɔnhɔ wu ni wu puga shɛɛn di ba shɔ. Ba wʼa lee pye wɛ, a wʼi li shɛ lee funŋɔ ni na jaagi ya to koŋɔ sipyii pu ɲuŋɔ ni. A Kilɛ di wu jate sipyitiimɛ wu nʼa daa wu wuu na.
\p
\v 8 Wu nʼa daa wuu na \w Ibirayima\w* ya Kilɛ ɲɔmɛɛ co wu yiriduun wu ni Kilɛ mu. Kilɛ bi da fiige kemu kan wu mu, kee di bye wu cɛn ge; a wu foro wuyɛ pyaa wo fiige ki ni, na kee koo co na ta wu ya ki sanha cɛ wɛ. 
\v 9 Wu nʼa daa wuu na wʼa shɛ bye nadadiinmɛ kee fiige ki ni, kee kemu wo ɲɔmɛɛ lʼa lɔ wu mu ge. A wʼi wu wo tiinnɛ li pye fàya piyɛyɛ ni. Lee \w Ishaaga\w* ni Yakuba bɛ ya pye. Lee ɲɔmɛɛ le ninunɔ Kilɛ bi lɔ pee bɛ mu. 
\v 10 Ibirayima bi kugbɔɔ ɲaha wii lemu nɔhɔshanma pʼa ɲɔ ge. Kilɛ wu ɲɛ lee kulo le wo kaɲahashɔɔnrimɔ ni li yereŋɛvɔɔ.
\p
\v 11 Wu nʼa daa wu wuu na Kilɛ ya pya kan Sara mu, ali na wu ta wʼa lɛ bɛ xuuni. Bani wʼa dà li na na ɲɔmɛɛ fɔɔ wu ɲɛ ɲɔmɛɛ li lɔvɔɔ we. 
\v 12 Lee wuu na, ali na lɛgɛ fanhaxhɔɔrɔ yaha tʼa nɔ wu poo wu na, wʼa nagoo niɲɛhɛmɛɛ ta, piimu pʼa ɲɛhɛ ba fugba wɔrɔɔ ki ɲɛ wɛ, ni ba suumɔ lɔhɔ ɲɔ gbazhɛnhɛ ɲɛ wɛ.
\p
\v 13 Nʼa daa ni pii sipyii pii bɛɛri ya xu. Kilɛ ya yaŋmuyɔ yemu ɲɔmɛɛ lɔ ge, yee bi sanha jé pu keŋɛ ni wɛ. Ga, a pʼi bye kanna pʼa yi ɲaa, na fundanga ta yi wuu na. A puyɛ pyaa di li shɛ na nabuun pee ɲɛ, na pee nidorowuu pu wa ke ɲiŋɛ ke na. 
\v 14 Pe jomɔ pe ya li shɛɛ na to puga katii pu jovɛɛ ya zhaa. 
\v 15 Kemu ni pʼa yìri ge, kee da bi pu zɔlɔɔ ɲi, pu bi da já guri zhɛ wà. 
\v 16 Ga can na, to puga nijeŋɛ pu bi zhaa, lee kɔri kemu ki ɲɛ fugba wu ni ge. Lee wuu na, li ɲɛ shiige kaa Kilɛ mu pʼa wu pyi «pee wo Kilɛ» wɛ. Bani wʼa kulo la gbegele pu mu.
\p
\v 17 Wu nʼa daa wuu na Ibirayima ya sɔɔ na wu ja Ishaaga kan di bye saraga, tuun wemu ni Kilɛ ya jo wu lee pye ge. Ishaaga yɛ nigin pe wu bye wu ja. Na ta Kilɛ di bi ɲɔmɛɛ lɔ wu mu na: 
\v 18 «Mu nagoo na ba ɲɛhɛ na foro Ishaaga ni.» 
\v 19 Lʼa bi bye Ibirayima funŋɔ ni na Ishaaga ɲɛhɛ xhu bɛ, na se wa Kilɛ ni na wu ɲɛ yeege xu ni. Lee lʼa Kilɛ pye wʼa Ibirayima ja wu tɛrɛŋɛ wu na, a lʼi bye kanna xu ni wʼa ɲɛ na foro.
\p
\v 20 Wu nʼa daa wuu na Ishaaga ya duba pye Yakuba ni Ezawu mu cabaya wuu na. 
\v 21 Wu nʼa daa wuu na Yakuba ya duba pye Yusufu wo nagoo pu bɛɛri nigin nigin mu, na wu xuduun ta wʼa nɔ xɔ. Pubiin le li bye wu keŋɛ ni ge, a wu yere, na buri lee ɲuŋɔ ni, na Kilɛ pɛlɛ. 
\v 22 Wu nʼa daa wuu na Yusufu ya li shɛ na wu xuduun ta wʼa nɔ xɔ, na \w Izirayɛli\w* nagoo pu na ba foro Misira fiige ki ni caŋa ka. A wʼi li shɛ na pu ba fòro, na pu da fòro ni wee nixhugo ki kaciiye yi ni.
\p
\v 23 Pu nʼa daa wuu na Kilɛ tudunmɔɔ Musa sefɛɛ pʼa wu nizexhɔgɔ ki ŋmɔhɔ fo yeye taanri. Bani pu bi wu ta wʼa ɲɔ. A pʼi bye pu ya fya saan wu wo nijoyo yi na wɛ. 
\v 24 Wu nʼa daa wuu na Kilɛ tudunmɔɔ Musa nilɛxhɔgɔ ki ya ta sɔɔ pʼa wu pyi \w Farawɔn\w* poro ja wɛ. 
\v 25 Wʼa bi li ta na wee ni Kilɛ sipyii na kanha shiizhan, na lee ya pɔrɔ jurumu wo fundanga keree na, kee kiimu da mɔ wɛ. 
\v 26 Wu mɛgɛ na kyɛɛgi ba Kirisa ɲɛ wɛ, wʼa lee ta naafuugbɔ na ye Misira fiige ki keŋɛ yaŋmuyɔ bɛɛri na. Bani kuduun wemu wu bi da ba da Kilɛ mu ge, wee ni wu ɲaha di bye. 
\v 27 Wu nʼa daa wuu na Kilɛ tudunmɔɔ Musa ya foro Misira fiige ki ni, ali na saan wu luu ta lʼa yìri wu tàan xuuni wu ya ta fya wɛ, bani wʼa lowaa ta ma na giin na Kilɛ wemu wu ɲɛ wa ya wu ɲaa-i ge, na wee wʼa ɲaa. 
\v 28 Wu nʼa daa wu wuu na wʼa Yawutuu Bulooro \w Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ|lemma="Kalenɛ"\w* li teŋɛ. Na shishan ɲɛrɛgi ɲɛrɛgi piyɛyɛ yi kuɲɔgɔɔ ki ɲɔ na, kɔnhɔ xu wo mɛlɛkɛ wu ganha bu da nɔ Izirayɛli shɛɛn pu wo jashiimɛ wa shishiin na wɛ. 
\v 29 Pu nʼa daa wuu na Izirayɛli nagoo pʼa suumɔ lɔhɔ ki kɔn ɲɛri ba ɲiwaga ɲɛ wɛ, kee kemu pʼa byi na «Loɲiga» ki ge. A Misira shɛɛn pu bɛ di jo pʼi lee shi pye, ga, a lɔhɔ kʼi gɛgi, na pu li.
\p
\v 30 Pu nʼa daa wuu na Izirayɛli nagoo pʼa pa ɲaari na Zheriko kulo li maha cabyaa gbarashuun funŋɔ ni, a li kasɔrɔyɔ yʼi do. 
\v 31 Wu nʼa daa wuu na navarashaa \w Araxabi\w* ya ta pinnɛ xu ni Zheriko shɛɛn pusamaa ni shiizhan wɛ, pee piimu pu bye Kilɛ ɲɔmɛɛcobaalaa ge. Bani Izirayɛli nagoo piimu pʼa bi shɛ kulo li saala ge, wʼa bi pee co na ɲɔ.
\p
\v 32 Di yekɛ bɛ ta jo sanha wɛ? Bani tuun wʼa na xuuŋɔ wá Zhedeyɔn, ni Barake, ni Samusɔn, ni Zhɛfute, ni \w Dawuda\w*, ni Samuwɛli, ni Kilɛ tudunmɔɔ pusamaa keree na. 
\v 33 Pu nʼa daa wuu na pʼa se ta saannaa na, na tiimɛ keree pye. Kilɛ ya yaŋmuyɔ yemu ɲɔmɛhɛɛ lɔ pu mu ge, a pʼi yee ta. Pʼa pii kan cɛnrilɛɛ mu, ga yafiin ya pu ta wɛ. 
\v 34 Pʼa pii le na ni, ga yafiin ya pu ta wɛ. A pʼi ganha na giin pʼi ŋmɔparaa taga pii gbo, ga, a pee di shɔ. Fanhaxhɔɔrɔ bye pu na, ga, a pʼi fanha ta. Pii bye kashɛnŋmɔ-jemɛɛ fo fiiye ya wo kashɛn keye na fe pu ɲaha na. 
\v 35 Cèe pii wo nʼa daa wuu na Kilɛ ya pu sipyii ɲɛ piimu ya bi xu ge. Pii ya kanha pu ni, ga pʼi ya sɔɔ na puyɛ shɔ wɛ. Pʼa sɔɔ xu na, kɔnhɔ pu caɲɛŋɛ pʼi Kilɛ ta. 
\v 36 Pʼa pii la wolo, na pii kpɔn, na tɔɔrɔ shɔnhɔyɔ taga pii pɔ, na pii le kaso ni. 
\v 37 Na kagereye taga pii wá gbo, na mɛnizhee wo ɲahanaa taga pii ja, na pii gbo ni ŋmɔparaa ni. Pʼa bi ɲaari na mari, sikasɛɛyɛ ni dubyasɛɛyɛ di ɲɛ pu faleye. 
\v 38 A pʼi ganha na ɲaari na yeree sipoŋɔ ni, ni boboyo yi na, ni faaya wegeye ni, ni ɲiŋɛ wegeye ni. Na ta koŋɔ sipyii bi ta yaa ni pii sipyii pii tuugo ni wɛ.
\p
\v 39 Kilɛ ya pii sipyii pii bɛɛri sɔ pu nʼa daa wu wuu na. Ga lee bɛ na Kilɛ bi yaŋmuyɔ yemu wo ɲɔmɛɛ lɔ pu mu ge, yee bi sanha jé pu keŋɛ ni wɛ. 
\v 40 Bani fungɔngɔ nizaaŋa ki bye Kilɛ mu na ɲaha tii ni wèe ni. Wu funŋɔ bye pii sipyii pii ɲɔ ki fa wèe kadugo na wɛ.
\c 12
\s1 Wèe ya kanhama soro ba Kirisa ɲɛ wɛ
\p
\v 1 Ayiwa, pii sɛɛrɛɛ niɲɛhɛmɛɛ pii ya wèe maha, lee wuu na lemu bɛɛri li da bye tuguro wèe mu, wèe ganha bu da zhɛ ɲaha na nʼa daa ni-i ge, wù kee bɛɛri ɲɔ yaha, jurumu wemu bɛɛri wʼa wù birege ge, ni wee bɛ. Kilɛ wo labye we wʼa shɛ wù na ge, wù la le wù da fe wʼa wùyɛ shaanri wee fɛni. 
\v 2 Wù wù ɲahaya tii Yesu na, wee wu ɲɛ wèe nʼa daa wu nɔhɔshanma ni wu favɔɔ. Wee wʼa korikoritige ki kanhama soro, wu ya ta pee wii shiige wɛ. Bani fundanga ke ki bye wu ɲaha na ge, kee ni wʼa bi wu ɲaha le. Wu nidɛɛngɛ ki wa nimɛ saanra tatɛɛngɛ ki ni Kilɛ kanige cɛ. 
\v 3 Yesu wemu wʼa jurumupyii makɔŋɔ ki soro mu ge, yi yi funŋɔ yaha nidogo wee na, kɔnhɔ yi fanha ganha da xhɔ, yatɛngboyo di jé yi ni wɛ.
\p
\v 4 Bani zhaanra temu yee ya leni ni jurumu ni ge, yee sanha tee le xɔ fo na nɔ xu na wɛ. 
\v 5 Kilɛ wemu wʼa yɛrɛ kaan yee mu ba wu jalaa ɲɛ-ɛ ge, ta yee funŋɔ ya wɔ wu jomɔ pu na? Wʼa jo:
\b
\q1 «Na ja, ma ganha bu da Kafɔɔ wo guu
\q2 wu kpɔɔnrɔ ti wii kapire wɛ!
\q1 Wu bu ma jaagi,
\q2 lee bɛ ganha bu ma yatɛnyɛ gbo wɛ!
\q1
\v 6 Bani sipya we kaa lʼa dan Kafɔɔ ni ge,
\q2 weefɔɔ wʼa guuni.
\q1 Wʼa piimu bɛɛri wii wu nagoo ge,
\q2 wʼa pee bɛɛri kpɔɔn ni wu susɔ wu ni.»\f * \fr 12:6 \fr*\ft Taleŋɛɛ 3:11-12; Zaburuu 119:75; Zaburuu 94:12\ft*\f*
\p
\v 7 Yi Kilɛ wo guu wu kpɔɔnrɔ ti soro, bani wʼa yee wii wu nagoo. Ja wekɛ wu ɲɛ ni wu to ya wu kuuni-i wɛ? 
\v 8 Kilɛ ya wu nagoo bɛɛri kuuni. Wu bye wʼi ya yee kuuni wɛ, yee ɲɛ wuyɛ pyaa wuu wɛ, ga kpɛɛngɛ nagoo yee ɲɛ. 
\v 9 Wù wù funŋɔ yaha nidogo wù sefɛɛ pu na. Pee ya wèe kuuni, a wèe bɛ di ganha na pu pɛlɛ. Ta wèe ya yaa na kuu xuuni fugba To Kilɛ mu na ye pee na, kɔnhɔ wù ɲìi sicuumɔ ta wɛ? 
\v 10 Wèe tii ya wèe kuuni jɛri funŋɔ ni, na bɛ ni puyɛ pyaa ɲidaan ni. Ga wèeyɛ pyaa wo kuduun kaa na Kilɛ ya wèe kuuni, kɔnhɔ wù bɛ di já taa ta wu fɛfɛɛrɛ ti ni. 
\v 11 Can na, sipya wa shishiin ya fundanga taa wu kuuduun ni wɛ, fo ɲatanhaŋa. Ga kalaa we wufɔɔ da ba daa lee kadugo na ge, wee wo kuduun na ba bye weefɔɔ mu ɲaɲiŋɛ ni tiimɛ.
\p
\v 12 Lee wuu na, yi yi fanhaxhɔɔrɔ keye yi nigiri, ni yi nugunyɔ yi yʼa jɛlɛ ge. 
\v 13 Korogoo kiimu kʼa tii ge, yʼa ɲaari kee ni, kɔnhɔ fanha baa fɔɔ wemu wʼa taha yi fɛni ge, wee ganha da koo yaha wɛ, ga wʼi fanha ta.
\p
\v 14 Yʼa ɲaɲiŋɛ shaa kʼi bye yi ni sipyii pu bɛɛri tɛ ni. Yi yi torogana li yaha lʼi bye fɛɛfɛɛ, ni lee bɛ wɛ, wa shishiin ɲii da ga daha Kafɔɔ na wɛ. 
\v 15 Yʼa yiyɛ kasɛri, kɔnhɔ wa shishiin ganha da wuyɛ tɔɔgɔ wolo Kilɛ wo niimɛ wu ni wɛ. Wa shishiin ganha bu da zɔɔ wu pye ni funguuŋɔ ni, ki wu tɛhɛnɛ ta, kʼi shɛnɲɛhɛmɛɛ zɔlɔɔ kyɛɛgi wɛ. 
\v 16 Yʼa yiyɛ kasɛri wa shishiin ganha da bye yi ni dɔdɔ, kelee Kilɛ ɲìi fyaara baa fɔɔ ba Ezawu bye wɛ. Bani cɛn taa lemu li bi yaa na nɔ wu na wu lɛgɛ ki wuu na ge, wʼa lee faa yalige golɛrɛ nigin yɛ na. 
\v 17 Yʼa li cɛ lee bɛɛri kadugo na, tuun wemu ni wu bi giin wu duba wu ta ge, wu ya já wɛ. Ali na ta wu ɲɛsinmɛ wo bi wu shaa bɛ, ga, a pʼi zhe wu ni, bani wu ya wɛri \w daburajɛ jo\w* wɛ.
\p
\v 18 Kilɛ na yee ya fulo. Sipya na já gbɔn yaaga kemu na ge, yee ya ta fulo kee na wɛ. Kee yaaga ke ɲɛ \w Sinayi\w* faaboboŋɔ ke. \w Izirayɛli\w* nagoo pu pʼa fulo kee na. Pee ya nagbɔhɔ ɲa, ni Kilɛwɔ, ni nibiigbɔhɔ, ni zanha kafɛɛkuuŋɔ, 
\v 19 na maga mɛɛ ni mujuugbɔɔ la logo. Ga Izirayɛli nagoo pu pʼa yee logo ge, a pee di jo na Kilɛ wu ɲɔ wuyɛ na, na fanha ɲɛ pee ni pee pu já ali wu ɲɔɲii nigin bɛ logo nige wɛ. 
\v 20 Bani ɲɔmɛɛ le lʼa kan pu mu ge, pu ya já li na wɛ. Lee ɲɛ na: «Sipyaa sipya wʼa kpɔn ke faaboboŋɔ ke na ge, ali yatɔɔgɔ bɛ, pu kagereye taga kee wá gbo.»\f * \fr 12:20 \fr*\ft Ɛkizode 19:12-13\ft*\f* 
\v 21 Le pʼa ɲa ge, lee bye fyaara kagbɔɔ xuuni fo Kilɛ tudunmɔɔ Musa yɛ pyaa ya jo: «Nɛ fya xuuni fo na jɛlɛ.»\f * \fr 12:21 \fr*\ft Dutɛrɛnɔmɛ 9:19\ft*\f* 
\v 22 Ga yee wuu li ya ta pye mu-i dɛ. \w Siyɔn\w* wo faaboboŋɔ ki na yee ya fulo, Kilɛ ɲìi wo wu wo kugbɔɔ le. Zheruzalɛmu kulo li ɲɛ fugba wu ni, ni li tɛhɛnɛ baa mɛlɛkɛɛ pee. 
\v 23 Kilɛ ya wemu ɲaha bulo ge, wee wo pinnɛgɛ ki na yee ya fulo. Kee pinnɛgɛ ke wo sipyii pu funyɔ yʼa taan na pee mɛyɛ yʼa ka fugba we ni. Kilɛ na yee ya fulo, wee wemu wu ɲɛ sipyii bɛɛri wo kiiri kɔnvɔɔ ge. Sipyitiimɛɛ pii pu bye koŋɔ ki na fo taashiinɛ li ni, pu dʼa kari Kilɛ yíri ge, pee ɲɔ ya fa nimɛ. Pee na yee ya fulo. 
\v 24 Yesu yɛ pyaa na yee ya fulo. Wee wemu wu ɲɛ kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ nivonɔ li wo susurodɛgɛmɛ wèe ni Kilɛ tɛ ni ge. Wu shishan pu pʼa wèe pye fɛɛfɛɛ ge, pee na wèe ya fulo; pee ya ye \w Abɛli\w* wo pu na.
\p
\v 25 Ayiwa, yi kasɛɛgɛ yaha yiyɛ na, Kilɛ ba yu ni yi ni, na yɛrɛ kaan yi mu, yi ganha bu da zhe yee logoŋɔ na wɛ. Bani fo taashiinɛ li ni, piimu pʼa she pu da Kilɛ tudunmɔɔ pu wo jomɔ pu logo ɲiŋɛ ke na-ɛ ge, pee ya ta shɔ jaagi kanhama pu na wɛ. Nimɛ wemu wʼa yu ni wèe ni na yìri fugba we ni, na wèe kaala ge, wèe bu bye wèe di ya ta sɔɔ wee wo nijoyo yi na wɛ, wèe na ba shɔ shɔgana lekɛ na wɛ? 
\v 26 Wu mujuu lʼa ɲiŋɛ ki pye kʼa cɛlɛ taashiinɛ li ni. Ga nimɛ wʼa ɲɔmɛɛ lɔ wèe mu na: «Nɛ na ba ɲiŋɛ ki pye kʼi jɛlɛ tɔɔɲii nigin wa bɛ sanha na fara fugba wu bɛ na.»\f * \fr 12:26 \fr*\ft Agizhe 2:6\ft*\f* 
\v 27 Ba wʼa jo na: «Tɔɔɲii nigin wa bɛ sanha wɛ.» Lee ya li shɛɛ na yaŋmuyɔ yemu yʼa cɛlɛ ge, na yee na ba biin. Yaŋmuyɔ yemu yi ɲɛ yi da ga xhɔ-ɛ ge, yee yɛ yi da ba gori.
\p
\v 28 Lee na, saanra temu ni wèe da ba bye ge, tee wo yaaga ka shishiin da ga ba jɛlɛ laha ki tayahaŋa ni wɛ. Lee wuu na wʼà Kilɛ shaari, wù da wu labye ni wu ɲidaan pyi, wu pɛɛŋɛ, ni wu ɲìi fyaara ni. 
\v 29 Bani wèe wo Kilɛ wu ɲɛ na bɛ, kemu kʼa ki yaara sorogo fɛɛfɛɛ ge.
\c 13
\s1 Yɛriyɛri jomɔ
\p
\v 1 Yi la le yi da se ɲaha na ni cebooloo pu taanɲɛɛgɛ ki ni. 
\v 2 Yi ganha bu da funŋɔ wɔ nabuun dirige na wɛ, bani pii ya mɛlɛkɛɛ tirige na ta pu ya pu cɛ wɛ. 
\v 3 Yi yi funyɔ yaha nidoyo kasolemɛɛ na, ma na jo yi bɛ pʼa pye toro pee tuugo kasolemɛɛ. Yi yi funyɔ yaha nidoyo kanhama fɛɛ na, lʼi bye kanna yiyɛ pyaa ceepuuro ti tʼa gana.
\p
\v 4 Sipyii bɛɛri ya yaa na furu pɛlɛ. Ná fara cee wu na, wa shishiin ganha ba nɔhɔmɔ keree, kelee dɔdɔɔrɔ pyi wɛ, bani Kilɛ na ba kiiri kɔn sipyinɔrɔyɔ ni dɔdɔɔ na. 
\v 5 Yi ganha bu da yiyɛ yaha wari la fɛɛ wɛ, ga lemu li wa yi keye ni ge, lee li yi yaa, bani Kilɛ yɛ pyaa ya jo:
\b
\q1 «Nɛ na na funŋɔ yaha
\q2 nidogo mu na tuun bɛɛri ni,
\q1 nʼa da ga ma yaha
\q2 ma yɛ nigin tuun wa shishiin ni wɛ.»\f * \fr 13:5 \fr*\ft Zhozuwe 1:5; Dutɛrɛnɔmɛ 31:6,8\ft*\f*
\m
\v 6 Lee wuu na wèe ya lowaa ta na yu:
\b
\q1 «Kafɔɔ ɲɛ nɛ Tɛgɛvɔɔ,
\q2 nɛ da vya yafiin bɛ na wɛ!
\q1 Ɲaha sipyiyawyii di da já bye nɛ na wɛ?»\f * \fr 13:6 \fr*\ft Zaburuu 118:6-7\ft*\f*
\p
\v 7 Yi wo ɲahagbaa fɛɛ piimu pʼa Kilɛ jomɔ pu jo yi mu ge, yi yi funyɔ yaha nidoyo pee na! Yi yi funyɔ yaha nidoyo pee ɲaarigana li na, pee wo nʼa daa wu wo ɲara lʼa pa xhɔ xɔgana lemu na ge, yʼi bye pee taannivɛɛ! 
\v 8 Yesu Kirisa ya ɲɛri wɛ. Ba wʼa bye taɲaa wɛ, mu wu ɲɛ niɲaa, mu wu wa da gori yaha bɛ fo gbee.
\p
\v 9 Yi ganha bu da yiyɛ yaha kalaa nivomɔ watii wu yi piinŋɛ wɛ. Bani Kilɛ wo niimɛ we, wee wʼa fanha kaan sipya zɔ mu, lee lʼa saha, na ɲɔ. Kodorogoo kiimu ki wa yaligee ki na ge, lee koo la shishiin wo ɲaari da ga já fanha kan sipya mu nʼa daa ni wɛ. Piimu pʼa kee kodorogoo kii ɲaari ge, li ya yafiin bɛ ɲɔ pee na wɛ. 
\v 10 \w Saraya tawologo|lemma="Saraya yi tawologo"\w* wa wèe mu. \w Saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ|lemma="Saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ"\w* piimu pʼa kapyeŋɛɛ pye fàŋa puga ki ni ɲiŋɛ ki na ge, pee da já pu wo ɲɔlige ta wèe wo saraya yi tawologo ki ni wɛ.
\p
\v 11 Yatɔɔyɔ shishan ni pee wo saraya ɲaha shɔɔnrivɛɛ wo ɲuŋɔfɔgbɔ wu ma jé Fɛfɛɛrɛ ti Bɛɛri wo Fɛfɛɛrɛ Xuu wu ni, na pee saraga jurumu wu wuu na. Ga yee yatɔɔyɔ nigboyo yi wo xaara ti ma sorogo kanha ki kadugo yíri. 
\v 12 Lee na Yesu yɛ pyaa bɛ ya kanha na xhu kanha ki kadugo yíri, kɔnhɔ wu sipyiire ti pye fɛɛfɛɛ ni wuyɛ pyaa shishan ni. 
\v 13 Lee na, wù bɛ pu shɛ ni wu ni kanha ki kadugo yíri, wù binnɛ ni wu ni wu fanhara ti na. 
\v 14 Bani kulo li lʼa da gori yaha gbee ge, lee wa wèe mu ɲiŋɛ ke na wɛ. Ga kulo le lʼa ma ge, lee wèe ya zhaa.
\p
\v 15 Lee wuu na wù masɔŋɔ saraya wolo kan Kilɛ mu Yesu Kirisa gbɔɔrɔ ni. Wù ganha bu da lee ɲɔ yaha wɛ, lee kɔri, wu mɛgɛ pɛɛŋɛ ki pye wù ɲɔ na tuun bɛɛri ni. 
\v 16 Yi yi funyɔ yaha nidoyo kasaaŋaa bye na; yi da yi sipyiɲii kaan yi keŋɛ yaŋmuyɔ ni. Bani yee saraya yi tuugo kʼa dan Kilɛ ni. 
\v 17 Yi yi ɲahagbaa fɛɛ ɲɔmɛhɛɛ co, yi guu pu mu, na li pye pʼa yi munahaa ki kasɛɛgɛ pyi, bani Kilɛ na ba pee yege yi munahaa wuu na. Yʼa li pyi mu, kɔnhɔ pʼi já yi ɲaha co ni fundanga ni, ɲatanhaŋa baa. Lee bɛ wɛ, yee wo kuduun da da li ni wɛ.
\p
\v 18 Yi kori yaha Kilɛ-ɲɛrɛgɛ na wù mu! Wèe ya dà li na na zɔsaama wa wèe mu. Bani li wa wèe funyɔ ni na ɲaarigazaana ɲaari tuun bɛɛri ni. 
\v 19 Nʼa da yi jo waha yi mu jo yi kori Kilɛ-ɲɛrɛgɛ na, kɔnhɔ nɛ guri shɛ yi mu tɔvuyo na.
\s1 Duba ni fò
\p
\v 20 Ɲaɲiŋɛ fɔɔ Kilɛ wu ɲɛ yatɔɔnahamaa pu wo ɲuŋɔfɔgbɔ we. Wee wʼa wù Kafɔɔ Yesu ɲɛ yeege xu ni, tɛhɛnɛ baa kariɲɛɛgɛ ɲɔmɛɛ li shishan pu gbɔɔrɔ ni. 
\v 21 Wu yi ɲi kapyegee nizaaŋaa bɛɛri na, kɔnhɔ yi da wu ɲidaan pyi. Lemu lʼa dan wu ni ge, wu lee le yi funyɔ ni Yesu Kirisa gbɔɔrɔ ni. Nɔɔrɔ wu taha wee mɛgɛ na fo gbee. \w Amiina\w*.
\p
\v 22 Nʼa yi ɲɛɛri na cebooloo jo yi pe yɛri yɛri jomɔ pe xu yiyɛ ni, bani sɛmɛ wu jomɔ pu ya ta ɲɛhɛ wɛ. 
\v 23 Nɛ funŋɔ ki wa yʼi li cɛ na jo wù ceborona Timote ya yaha na foro kaso wu ni. Wu bu nɔ naha, nɛ ni wu ni, jɛri bu bye wʼà da zhɛ foro yi na. 
\v 24 Yi wù fò kan yi ɲahagbaa fɛɛ pu bɛɛri mu, ni Kilɛ wo sipyii pu bɛɛri. Wù cebooloo piimu bɛ pu wa Itali fiige ki shɛɛn ge, pee bɛ ya yi fò kan.
\p
\v 25 Kilɛ wo niimɛ we wu pye yi bɛɛri na. Amiina.