\id JAS JAMES 1 Murrinhpatha 13/10/2013, 20/04/2017 3/10/2018 
\h James 
\toc3 James 
\toc2 James 
\toc1 The Letter from James 
\mt1 James  
\c 1  
\p
\v 1 Murrinh kanhi ngay ngarntilil-ka murrinh nanki-nu kardu. Murrinh-ka ngay-ka James-wa. Yile neki-ka Pule ngala ngay i Pule Jesus Christ deyida wanku. Murrinh kanhi ngurdannarrathuk-ka kardu ngarra Yile neki nukunu narnam-ya da pana ngangka-re-ya. Kardu-ka ngarra namam narnam nanki-yu? Berengunh narnam?   
\s1 Murrinh Thathpi Yile Neki Nukunu Numanabathnu Nuru  
\p
\v 2-3 Bere kardu darrikardu ngay, murrinh kangu nubingayepupnu. Murrinh ngurdinarrayithnu-ka murrinh kardu-re puddunanthadhapnu puru kardu ngarra mana-wa murrinh numabathnu thathpirr nuru ngarra murrinh Yile neki wangu-yu. Kardu-ka da mange wiye purunarranu i pumanarrarithuknu thathpirr parni ngurradhath i da-ka tetemanthay warda pubunarrapaknu nhini-yu. Mu nanki-ka the-wa numabath nhini-yu murrinh ngarra Yile neki da matha numabath thathpirr nuru-yu i nukunu da matha nuddunayemitnu thathpirr nuru-yu. Mu kardu-ka mere nukun nunnuwinhat da ngarra tetemanthay nhini thangunu-yu i ngana deyida Yile neki-ka mere nukun deyida nunnuwinhatnintha. Mu murrinh ngarra nukunu da matha numabathnu thathpirr nuru i nhini nukunu-ka mananlurruthnu warda purru nhini-yu i le da matha warda narninu.   
\p
\v 4 Kardu-ka da tetemanthay da matha pubunarrapaknu nhini-yu. Mu murrinh ngarra Yile neki da matha numanabath thathpirr nuru i nuddunayemitnu thathpirr nuru-yu. Mu murrinh ngarra nukunu-ka mere narnimapart murrinh-yu i mere nukun narnipart ngarra Yile neki-yu. Mu puy da matha wangu numayitnu thathpirr nuru murrinh ngarra nukunu-yu. I nhini nanki-ka kardu thathpirr warda narninu nhini-yu. I ngana deyida the numamabathnu ngarra mange Yile neki thangunu i nhini-ka murrinh warda numanabathnu nuru nhini-yu.   
\p
\v 5 Mu mere ngatha the numabathnu da mange ngarra Yile neki wangu, nhini-ka nadharrpu warda nukunu nhini-yu i nukunu-ka pananpinhingkayithnu warda da mange ngarra nukunu wangu-yu. I nhini nanki-ka pelpith patha warda nurunu. Yile neki-ka marda mangannanart dim mange ngarra nukunu panarramutnu-yu, i marda deyida manganpunart dim mange ngarra nukunu parramutnu-yu kardu ngarra wurnangat warda ngatha-yu. Nukunu-ka mere kanankamit, wurda.  
\v 6 I ngarra nanki-re Yile neki nadharrpunu mange ngarra nukunu wangu-ka, nhini-ka murrinh da matha numabathnu mange nhini ngarra pananpinhingkayithnu-yu. Mu mere numenu nukun mange nanki-yu, “Aa, Yile neki-ka panganpinhingkayithnu kama i wurda kama.” Nhini-ka manangka mange-wa nhini-yu, wurda. Mu murrinh nginipunh nhini ngatha niyemanu nuru-ka nhini mukmuk nanki-ka nginipunh kura ngurntinh mani-wa. Kura ngurntinh-ka kanhi-re wurran i nhini-ka panterda wurran wirrirr-te da numi deyida wangu nawa. Yu, kardu nhini ngarra mere murrinh thathpirr mabath kurru ngarra Yile neki panamutnu pawinhingkayithnu, kardu nhini-ka nginipunh kura ngurntinh mani-wa mammath wurran-yu. I nukunu bemkarnirn wurran-ka pangu wangu i kanhi-re nhini-wa bemkarnirn wurran nukunu-yu.   
\p
\v 7-8 Da ngamere ngathayida-ka nukunu nhini-ka marda manganart wurran mange ngarra Yile neki-yu i da ngamere deyida-ka da ngarra mange nukunu da matha marda mart-yu. Nukunu-ka kardu bere matha wangu murrinh mengkarnudha wurrini i kardu mukmuk perrkenku mebaththa wurrini. I nhini-ka Yile neki mere warda dedhart ngarra nukunu warda danidharrpu-yu.   
\s1 Kardu Ngamere Nanhthi Terert Panthin Parnam i Kardu Ngamere Nanhthi Ngamere Panthin Parnam  
\p
\v 9 Bere kardu ngamere-ka nanhthi mirrkat terert panthin parnam i kardu ngamere deyida-ka nanhthi mirrkat kunungingki panthin parnam. Bere kardu pana ngarra nanhthi mirrkat kunungingki panthin-ka nhini kardu-ka le da matha karni, nhini kardu-ka wakal ngarra Yile neki nukunu-wa nhini-yu.   
\p
\v 10-11 I kardu pana ngarra nanhthi mirrkat terert panthin-ka Yile neki-ka dampunpinhingkayith wardarra kardu nhini-yu nanhthi mirrkat-ka mere thathpirr pule ngala ngarra kardu nhini-yu. Mu Yile neki da matha ku Pule ngala thathpirr pigunu-yu i nhini kardu-ka le da matha karni nhini-yu. I wakal Yile neki nukunu deyida wanku-yu.  
\p Bere kardu pana ngarra Yile neki mere kurdunayemit-ka mu nanhthi mirrkat terert nukunu da matha wurdamnayemit wurran-ka, nhini nanhthi mirrkat-ka ku pule ngala nukunu da matha nhini-yu. I nukunu-ka kardu bere matha wangu benthengkarnirn wurran ngarra nanhthi mirrkat nukunu-yu. I nhini nukunu-ka kardu bere matha wangu bangammardarart wurran nanhthi mirrkat-yu. Mu nukunu-ka nginipunh mi purripuluwa da matha mani pangarntuy wurran ngarra da puth wangu-ya. I mi nhini pangarntuy thangunu-ka damkawarnta warda pirrim i lelunh warda pirrim. Mu nhini thangunu-ka mi-ka demkawath warda nanhthi ngunga-re thangunu-yu i mi-ka demlarrin warda nhini-yu. I mange-ka nginipunh nhini deyida mani kardu nhini-yu pupupnu ngarra nukunu-re benthengkarnirn wurran-yu i bangammardarart wurran nanhthi mirrkat-yu.   
\s1 Yile Neki Mere Ngarra Manantullul Da Mange Wiye-nu  
\p
\v 12 Kardu-ka da mange wiye purunarranu i pumanarrarithuknu thathpirr parni ngurradhath i da-ka tetemanthay warda pubunarrapaknu nhini-yu. Mu murrinh ngarra Yile neki da matha numanabath thathpirr nuru i nukunu da matha nuddunayemitnu thathpirr nuru-yu. I murrinh ngarra nukunu-ka mere narnimapart murrinh-yu i mere narnipart nukun ngarra Yile neki-yu. Mu da puy da matha wangu numayitnu thathpirr nuru murrinh ngarra nukunu-yu i nhini-ka bere matha wangu narnibirnunu ngarra nukunu da kangkarl wangu-yu, nhini-ka kardu le-wa narni nanki nhini-yu. I nanki-ka kardu wakal Yile neki nukun-wa nhini-yu. I da puy da matha wangu numayitnu nuru murrinh ngarra nukunu-yu i nhini panarramutnu narnibirnunu ngarra nukunu da matha-wa da kangkarl wangu-yu da bere matha wangu-yu. Nhini-wa murrinh thathpi Yile neki mam-yu ngarra kardu nukunu marda pumanganart pumpan-yu. I murrinh nukunu-ka murrinh thathpirr-wa nhini-yu.   
\p
\v 13 Bere ngarra nanki-re pumanarrarithuknu puru i da mange wiye pumanantullulnu puru-ka nhini nanki-ka mere niyema nukun murrinh kanhi-yu, “Yile neki-ka mamngirullul wurran.” Nga, pirda-wa nhini-yu. Mere niyema nukun nuru thathpi nhini-yu. Yile neki-ka mere ngarra nukun manantullul nanki-yu da ngarra mange wiye wangu-yu, i ngarra kardu wurnangat warda ngatha mere ngarra nukun mantull\fig |src="tngen06v11.tif" size="col" ref="1.13" \fig*ul-yu, wurda. Mu nukunu-ka patha da matha i mange ngarra nukunu wangu-ka patha da matha nhini-yu. I mere nangkal marullul ngarra kardu-yu.   
\p
\v 14 Mu murrinh thathpirr-ka nanki nimin-wa numemnurullul numpan mange nanki da matha ngarra da mange wiye marda numanganart thangunu kathu numemnurullul numpan nhini-yu.  
\v 15 I nhini thangunu-ka mange wiye warda numammath numpan nhini-yu. I ngarra kardu-re da mange patha kanipart-ka i da mange wiye mabathnu purru-ka i puy da matha wangu mange wiye pamanu purru-ka nhini ngarra pupupnu-re kardu nhini-ka meninthardarrarrnu warda Yile neki-yu kardu nhini-yu.   
\p
\v 16 Mu nga, kardu darrikardu ngay. Murrinh kanhi-ka murrinh thathpirr-wa. Yile neki-ka mere ngarra nukun manantullul nanki-yu da ngarra wiye wangu-yu. Nanki-ka the-wa numabathnu nhini-yu.  
\v 17 Mu Yile neki-ka nanhthi patha da matha nanhthi wurnangat warda ngatha dannhemutmutngime wurran. Nanhthi wiye-ka mere ngarra nukun kanhemut, mu nanhthi patha patha da matha dannhemutmutngime wurran ngarra nukunu thangunu kathu-yu, nukunu pana-ya ngarra nanhthi ngunga, merrk i pilinh mampatha.  
\p Nga, nanhthi wul nganaka bere matha wangu wurdammathkath wurran nanhthi ngunga thangunu-yu nawa. Mu Yile neki-ka mere kurdumathkath kurru nginipunh nanhthi wul neki mani-yu. Mu nukunu-ka kardu bere matha dim-yu i nanhthi patha patha da matha dannhemutmutngime wurran.   
\p
\v 18 I nukunu dannhemutngime-ka murrinh thathpi ngarra nukunu da matha. I nekingime-ka wakal nukunu-wa nhini-ka murrinh ngarra nukunu weyida thumamnabathngime thurran nhini-yu. I murrinh ngarra nukunu-ka murrinh da thathpirr nhini-yu. Kardu nekingime kanhi da matha wakal nukunu-yu. Nukunu mannhiwathangime-ka kardu thimpunkuwewalngime ku kanhi kurran-yu. Nginipunh nhini mani thimpunkuwewalngime mannhiwathangime nekingime-yu. Nekingime-ka wakal nukunu da matha i nhini da matha marda merttha wurrini-yu nukunu-yu da marra-re kathu-yu. I murrinh-wa thathpirr kanhi-yu.   
\s1 Murrinh Thathpi Yile Neki Nukunu Nubinayepup Nuru i Murrinh Ngarra Mamnarra Niyemanu Nuru  
\p
\v 19 Bere kardu darrikardu ngay the numabathnu kanhi-yu. Bere murrinh ngarra kardu thangunu nubirrayepup ngala da matha. Mu nuddurrayithnu kunungingki da matha. I mere kenanmardarurr nukun, mu thawath da matha narni.   
\p
\v 20 Mu nanki ngatha penanmardarurrnu-ka nhini-ka mange mere Yile neki nukunu nhini-yu. Nukunu mere marda mart kurru mange pana ngarra demnanmardarurr-yu, mu mange ngarra nukunu-ka patha da matha nhini-yu.  
\v 21 I narnipart da-nu-matha da wiye terert ngarra nanthin narnam i murrinh numanabathnu thathpirr nuru murrinh ngarra Yile neki-yu murrinh ngarra dannhemutngime-ya. I kunungingki da matha nubuynupak i da mange ngarra nukunu da matha nariwaknu nuru i nhini-ka da bere matha wangu narninu da nakurlnu ngarra da nukunu wangu-yu.   
\p
\v 22-23 Nga. Nubinayepup nuru murrinh ngarra Yile neki nukunu i nhini-ka patha-wa nhini-yu. I ngana deyida wangu murrinh ngarra mamnarra-ka mange thathpirr warda niyemanu nuru nhini-yu. Mu murrinh ngatha nubimnayewup numpan i murrinh ngarra mamnarra-ka mange nhini mere niyema-ka nhini nanki-ka nerremnukthuk-wa numpan nhini-yu. I nanki-ka nginipunh kardu pana mani ngarra nanhthi klath ngadha bemnungkardu-ya.\fig |src="MB JAM 1v23-24.tif" size="col" ref="1.22-23" \fig*  
\v 24 I bere nungardurr warda i pamnuyekum warda ngarra kamarl nukunu-yu. I mange nginipunh nhini mani-ya panthekum nukunu-ya i nanki-ka nuyenthekum warda murrinh thathpi ngarra Yile neki-yu.   
\p
\v 25 Nga. Yile neki mam-ka mange ngarra wiye da matha narnipartnu warda-yu i nuddunayemitnu nuru ngarra nukunu-yu, i nhini-ka mange wiye ngarra numammath numpan-ka pirrananmaputhnu warda nhini-yu. Nhini-wa murrinh thathpi nukunu-yu i murrinh nukunu-ka murrinh-wa thathpirr nhini-yu. Bere kardu nangkal ngatha murrinh ngarra nukunu binayewupnu thathpirr purru i mere kuyekum murrinh ngarra nukunu i murrinh ngarra mamna-ka mange thathpirr mam wurran-ka, kardu nhini-ka kardu le patha da matha paninu nhini-yu. I nhini Yile neki-ka mamanpinu purru da ngarra mange nukunu pariwaknu purru-yu i mange patha mananu purru ngarra kardu nhini-yu.   
\p
\v 26 Nga. Kardu nangkal ngatha murrinh kama kanhi mani-ya, “Ngay-ka ngarntiwak-wa ngurran mange ngarra Yile neki nukunu-yu.” Mu kardu nhini murrinh wiye kanamkut kanam i murrinh mampunnarrithak wurran ngarra kardu, nukunu nhini-ka kardu demnukthuk-wa kanam i mere thathpirr kariwak kurru mange ngarra Yile neki wangu-yu.   
\p
\v 27 Mu mange thathpirr ngarra Yile neki-ka kanhi-wa. Nanki-ka numannarna-wa nuru kardu pana ngarra pumampirrarithuk pumpan-ya i da tetemanthay pubangarnurt pumpan-ya nginipunh kardu mekmunurr mani-ya i kardu mamay pana manangka yileyile i kalekale. Kardu-ka nginipunh nhini mani-wa numannarnanu nuru-yu. I ngana deyida mere nanlerr nukun kardu pana ngarra da mange wiye pumammath parnam-yu. Mu narninpart-wa kardu nhini-yu i mange wiye-ka mere numabath nuru. Nhini-wa mange Yile neki nukunu-yu. I mange ngarra marda mangannanart dim nanki-nu mange niyemanu nuru-yu.   
\c 2  
\s1 Kardu Wurnangat Warda Ngatha Marda Numanartnu Nuru  
\p
\v 1 Bere, kardu darrikardu ngay. Nanki-ka murrinh numamnabath numpan murrinh thathpi nukunu ngarra Jesus Christ-yu. Nukunu Jesus-ka Pule ngala thathpirr-wa i nukunu-ka patha thathpirr. I nanki-ka wakal Yile neki nukunu-wa. Nhini-ka mere ngatha nankukatnintha nuru kardu numi numi nhini ngatha. Kardu numi ngatha marda numanganart numpan kunungingki-ya i kardu numi ngatha marda deyida numanganart numpan ngala-ya, nhini-ka mange mere Yile neki nukunu nhini-yu.   
\p
\v 2 Nga. Da nginipunh kanhi mani-ya. Kardu narnardi murrinh church-ya. I kardu nugarn wurrinidha wunku nanhthi kaligu patha banardidha wurrini i nanhthi ring patha wanku banamardidha wurrini i wunku ku mani ngala mebaththa wurrini. I kardu nugarn numi deyida wurrinidha kathu wunku nanhthi kaligu murntak banardidha wurrini i nukunu-ka ku mani-ka mananhthi-wa wurrinidha.  
\v 3-4 I murrinh kanhi niyemana-ya ngarra kardu pana nanhthi kaligu patha i mani ngala, “Ya kagu. Thaniwup kanhi da ngarra patha.” I ngana deyida kanhi niyemana-ya ngarra kardu pana nanhthi kaligu murntak-ya i ku mani mananhthi-ya, “Ya. Kuguk mup. Nga. Thirranu pangu wangu kama, mu thaniwup kanhi kama.”  
\p Murrinh nhini mani numarrunintha-ka nhini-ka narrampunkukatnintha da numi numi deyida kardu perrkenku nhini-yu nawa. I nanki-ka niranganpunkungkanintha i kardu numi ngala nubanpak i kardu numi pepe nubanpak. Nhini-wa da mange wiye-wa nubenayengkarnirntha nunni-yu i mere mange Yile neki nukunu nhini-yu. \fig |src="GT_JAM 2v3 rich and poor.tif" size="col" ref="2.3-4" \fig*   
\p
\v 5-6 Bere nga. Kardu darrikardu ngay nubingayepup deyida kathu. Kardu pana ngarra kaligu murntak i ku mani maku-ka nanki-ka pepe nubanpunpak. Mu Yile neki-ka marda-wa manganpunart wurran kardu nhini-yu. Nukunu-ka mampunkarart wakal nukunu-nu-wa nhini-yu. I nukunu-ka kardu ngala warda banpunpak nhini-yu. I kardu-ka murrinh pumamnabath pumpan-yu i parrarntiwak pumpan da mange ngarra nukunu wangu-yu i nhini-ka bere matha wangu parnibirnunu ngarra nukunu da nakurlnu-yu. Nhini-wa murrinh thathpi Yile neki mam-yu kardu ngarra marda pumanganart pumpan nukunu-yu. Mu kardu pana ngarra ku mani ngala panthin pumpan-ka kardu nhini-wa pumamnarrarithuk parnam-yu i nhini-wa da tetemanthay warda pubannarrapak pumpan-yu. I kardu nhini da ngatha pumpannanmetkut-yu i pubannannurdurdi ngarra murrinh court i ku pule ngala ngala pangu da pirangannanthenhthenh warda pumpan-yu. I kardu nhini wunku ku mani ngala panthin pumpan-ka da tetemanthay pubannarrapak pumpan-yu.  
\v 7 I ngana deyida kardu nhini-ka murrinh thathpi pumarnarrithak panam Pule ngala nekineme Jesus-yu.   
\p
\v 8 Bere da murntak warra-ka kardu ngalantharr pana Moses danirilildha wurrini murrinh law ngarra Yile neki nukunu. I kanhi-wa murrinh law ngala thathpirr-yu i kumparra-yu. Nga. Nginipunh nhinhi mani ngatha marda nemnurt thurran-ya i nemnurnarna thurran-ya, nhini nhinhi-ka marda nanartnu thurru i nannarna-deyida-nu thurru kardu wurnangat-yu. Nhini-wa mange Yile neki nukunu-yu i nhini-wa murrinh yuthpan numayitnu nuru-yu.   
\p
\v 9 Mu kardu ngamere ngatha ngala nubunpaknu nuru-ka i kardu ngamere deyida nubunpaknu nuru kunungingki-ya kardu nginipunh pana mani kaligu patha i ku mani ngala wanku ngala nubunpak, i kardu pana mani kaligu murntak i mani mananhthi-ka kunungingki nubunpak, mange nginipunh nhini mani-ka mange wiye-wa nhini-yu. Mu mere ngatha pana kaligu patha damangkardu i ku mani ngala wanku mange nginipunh nhini mani, wurda-wa nhini-yu. I nhini-ka nanki-ka mere numayit thathpirr nuru murrinh law ngala nhini Yile neki nukunu-yu mu numungamparl warda nhini-yu.   
\p
\v 10 Nga. Kardu ngatha murrinh law numi Yile neki nukunu numuparlnu-ka nhini-ka nginipunh law terert warda ngatha deyida mani numungantharrath nhini-yu.  
\v 11 Mange nginipunh kanhi mani-ya law perrkenku nga. Law numi-ka nugarn palngun-ka mere pumenurithuk purru da mange wiye-yu. I numi-ka mere puynuthuk purru i thu purdinurinuminumi purru.  
\p Bere nanki-ka murrinh law kumparra ngatha numamyit numpan-ya i mere mange wiye numarra ngarra palngun-yu. Mu murrinh law numi ngatha numuparlnu-ka i kardu nunmat nudduntinumi nhini-ka mange wiye da ngatha namam nhini-yu.  
\v 12 Mu bere matha wangu murrinh patha yuthpan da matha nururrakutkutnu ngarra kardu i mange patha da matha numarranu nuru, nhini-wa mange Yile neki nukunu-yu. I nhini nanki-ka mere warda numabath nuru da mange wiye ngarra nanki-yu. Yile neki da matha Pule ngala thathpirr dinnhengime-yu i nhini da matha nukunu marda mangannhertngime dim da mange kardu tarangka purrunungime-yu. I da nakurl-wa-nu nukunu-ka pankararanu kardu mange ngarra nukunu parrarntiwak pumpan-ya i kardu pana mange ngarra nukunu wangu mere kariwak kuru-ya.   
\p
\v 13 Mu nhini nanki-ka mange patha da matha numarranu nuru i numanmanpinu nuru kardu-yu nhini-wa mange ngarra Yile neki nukunu-yu i nhini nukunu-ka le warda pinarranu nhini-yu. Mu mere ngatha mange patha numarranu nuru i mere numanmanpinu nuru-ka nhini nukunu-ka mange nginipunh nhini deyida mani manarranu Yile neki-yu. Mange ngarra nukunu-ka yuthpan da matha nhini-yu the numabathnu nhini-yu.   
\s1 Murrinh Thathpi Yile Neki Numanabathnu Nuru i Mange Patha Numarranu Ngarra Kardu  
\p
\v 14 Nga. Darrikardu ngay, nubingayepup deyida kathu. Kardu ngatha kama murrinh kanhi, “Ngay-ka murrinh thathpi Yile neki nukunu mamnabath ngurran.” Mu nukunu kardu nhini-ka mange mere patha kurrurra ngarra kardu-yu i mere manmanpi kurru, nhini nukunu-ka mere thathpirr manabath kurru murrinh thathpi ngarra Yile neki-yu i nhini-ka mere kimardawith nukun da ngarra Yile neki wangu-yu.  
\v 15 Nga. Murrinh nginipunh kanhi mani-ya kardu pana ngarra Yile neki nukunu-ya nanhthi kaligu mananhthi kama panthin parnam i mi dhepdhep kama mami parnam.\fig |src="JK_JAM2v15 -faith in action.tif" size="col" ref="2.15" \fig*  
\v 16 I nhini nanki-ka murrinh numarranu, “Yu, mampa-ya, nuru warda da ngarra nanki i le warda narni i nanhthi kaligu i mi dhepdhep narnikutnu.” Wurda, nhini-ka mange mere Yile neki nukunu nhini-yu. Nanki-ka mere nerrarramuttha nanhthi-yu i mi, mu murrinh da matha numerradha-ya.   
\p
\v 17 Nanki ngatha murrinh kanhi namam numpan, “Ngay-ka murrinh thathpi Yile neki nukunu mamnabath ngurran.” Mu nhini nanki-ka kardu mere numanmanpi nuru kardu ngamere, nhini-ka mere murrinh numanabath murrinh thathpi Yile neki nukunu-yu.   
\p
\v 18 Nga. Kardu mani ngatha murrinh kanhi kama, “Ngay-ka murrinh thathpi Yile neki mamnabath ngurran.” Mu kardu numi deyida kama, “Ngay-ka da mange patha da matha kardu mampunmanpi ngurran.” Mu nga. Kanhi-ka murrinh thathpirr manarranu. Nanki ngatha mere mange patha nururra ngarra kardu nhini ngay-ka ngarra-re the mabathnu murrinh ngarra thathpi Yile neki nukunu numamnabath numpan-yu? Mu nga. Ngay nubangimangkardu da mange patha ngamam ngurran i nhini nanki-ka the-wa numammath ngay-ka murrinh thathpi Yile neki thathpirr mamnabath ngurran nhini-yu, nawa.   
\p
\v 19 I nanki-ka the mana nanthin-ya Yile neki-ka numi da matha kanam i bere thathpirr nhini-yu. Mu ku karrath terert warda ngatha-ka the deyida panthin nhini-yu i perremmanham parnam i parnawerrerrerr. Mu ku-ka mere murrinh kumanabath kuru murrinh thathpi ngarra Yile neki nukunu-yu, wurda da matha.   
\p
\v 20 Nga. Kardu nangkal ngatha murrinh kanhi mani mam wurran-ka, “Ngay-ka murrinh ngarra Yile neki mamnabath ngurran.” Mu nukunu kardu nhini-ka mere mange patha kurrurra i mere manmanpi kurru ngarra kardu-yu nukunu nhini-ka kardu demnukthuk-wa i kanamkawarrang kanam nhini-yu.  
\p Nga. Nubingayepup murrinh perrkenku kanhi-yu i the warda numabathnu nhini-yu.  
\v 21-22 Kardu ngalantharr murntak nekingime Abraham nganaka, nukunu-ka murrinh thathpirr menabaththa wurrini murrinh ngarra Yile neki-yu i wurdininayemittha thathpirr wurrini. I bere Yile neki kathu-ka kardu wurdanthap i mamna, “Thipupnu pana wakal nhinhi-yu Isaac ngarra palyirr i thawarl thu nayp-te i thurdurinuminu. Nhini-re-wa mange-yu wakal nhinhi thurdungangkarlnu-yu.” Bere ngarra Yile neki-re bamkardu Abraham murrinh menabaththa mana i dewarldha mana-wa, nhini-ka banmadhap warda nukunu-yu. Bere nukunu Abraham-ka murrinh bere matha wangu menabaththa wurrini Yile neki i nhini-ka mange yuthpan da matha nhini-yu. I nhini Yile neki-ka le warda kardinadha ngarra Abraham-yu i mam, “Nukunu-ka kardu patha nimin-ya Abraham-yu i murrinh ngarra ngay mamngabath thathpirr wurran.” Mam Yile neki kathu-yu. Mu nga. Nanki ngatha murrinh kanhi mani namam numpan, “Ngay-ka murrinh thathpi Yile neki mamnabath ngurran.” Nhini nanki-ka mange niyemanu nuru Yile neki murrinh ngarra mamnarra-yu. Da mange nginipunh Abraham mani mange thathpirr mam murrinh ngarra Yile neki mamna-ya. Nhini-wa nanki-ka the numabathnu-yu.   
\p
\v 23 Bere murrinh nhini nukunu kardu ngalantharr nan Moses darntilil da murntak warra-ya murrinh ngarra Yile neki i murrinh-ka murrinh da thathpirr nhini-yu. Murrinh-ka kanhi-wa nukunu darntilil-yu, “Nukunu Abraham-ka murrinh thathpirr menabaththa wurrini murrinh ngarra Yile neki-yu i wurdininayemittha wurrini i ngarra murrinh menadha wurrini-ka mange-ka medha da thathpirr wurrini nhini-yu. I nukunu-ka kardu patha da thathpirr nhini-yu.” I nhini thangunu weyida nukunu Abraham-ka pulangay nukunu Yile neki-wa pumenadha punni-yu.  
\v 24 Nhini-wa nanki the numabathnu-yu. Kardu pana murrinh ngarra mamnabath wurran Yile neki i mange patha mampirra i mampunpmanpi wurran ngarra kardu-yu, nhini Yile neki-ka mananu warda, “Nukunu-ka kardu patha-wa thathpirr pangu-yu i marda pekpek wurrannga ngarra ngay-yu.” Mu kardu ngatha murrinh mam wurran, “Ngay-ka murrinh thathpi ngarra Yile neki mamnabath ngurran.” Mu nukunu kardu nhini-ka mere mange patha kurrurra ngarra kardu i mere manmanpi kurru, nhini-ka Yile neki-ka mananu warda, “Nukunu-ka kardu mere patha thathpirr pangu-yu i mere marda pekpek kurrunga ngarra ngay-yu.”   
\p
\v 25 I kanhi deyida murrinh numi-yu. Murrinh kardu palngun murntak Rahab nganaka. Nigunu-ka kardu wiye kardidha. Mu nigunu-ka kardu nugarn perrkenku mampunkuyibirnunintha kardu ngarra Yile neki nukunu. Nigunu-ka wurdanpunkungathnintha kardu murlakpun nukun. I nhini thangunu-ka wurdanpunkuthuknintha mayern numi deyida-re i nhini-ka pumampunkumakat-warda-nintha nhini-yu kardu ngarra murlakpun nhini-yu. I nigunu-ka mange patha warda mampirrunintha i mampunkumanpinintha kardu nugarn perrkenku nhini-yu. I nhini-ka Yile neki-ka le warda kardingedha ngarra nigunu Rahab-yu. I mam, “Nigunu-ka kardu patha nimin-ya Rahab-yu i marda pekpek wurrannga ngarra ngay-yu.”   
\p
\v 26 Bere kardu nangkal ngatha murrinh kanhi mani mam wurran-ya, “Ngay-ka murrinh ngarra Yile neki mamnabath ngurran.” Mu nukunu kardu nhini-ka mere mange patha kurrurra i mere manmanpi kurru ngarra kardu-yu, nhini nukunu-ka kardu nginipunh yibimpup deyida mani, kardu kanamkawarrang-wa nhini-yu. Mu da thathpirr-ka mange patha da matha nururra ngarra kardu-yu i numanmanpinu nuru.   
\c 3  
\s1 Murrinh Nanhthi Thathpi  
\p
\v 1 Nga. Kardu darrikardu ngay nubingayepup deyida kathu. Nanki-ka kardu ngamere da matha marda numanartnu nuru kardu nuddunthethithnu nuru. Nga. Yile neki-ka dirranganpunka wurran kardu wurnangat warda ngatha, mu nekineme ngarra kardu thurdanpunkuyethithneme thurran murrinh ngarra Yile neki-ka nhini nukunu-ka manta da matha dirranganhingkaneme wurran.   
\p
\v 2 Bere nekineme-ka mere thathpirr pariwakneme purru mange ngarra Yile neki-yu da bere matha wangu-yu. Mu da numi ngathayida-re da mange thampinherrarr thurran nhini-ka mere thathpirr pubeyengkarnirn nhini-yu ngarra murrinh-te thurdampirrayithneme thurran-yu. Mu kardu nangkal ngatha murrinh thathpirr kurduyith kurru da bere matha wangu nhini nukunu-ka kardu thathpirr-wa nhini-yu. I thathpi ngarra nukunu mamyit wurran-ka nhini nukunu-ka memnuyit deyida wurran nginipunh ngarra nukunu-yu. I kardu nangkal ngatha thathpi nukunu mamyit wurran-ka nhini nukunu-ka kardu-wa thathpirr nhini-yu.   
\p
\v 3 Nga. The mana nanthin nawa ku nintu-yu. Nanhthi bridle bit nganaka thubanthawirdi ngarra ku thathpi nintu. I thunganthawirurr nganaka i thurdanthawirduy ku nintu-yu kanhi wangu, pangu wangu ngarra neki marda thumanganart-yu. I ku nintu-ka thumamyit thurran nanhthi bridle bit da matha-re ngarra thathpi nukunu-yu.  
\v 4 I ngana deyida tharntu ngala the mana nanthin nawa wunku nanhthi minthil. Wirrirr ngala panterda wurran, mu ku pule ngala ngarra nanhthi tharntu ngala-ka marlurluy wurran pangu kathu pirrim tiduk nanhthi nan-ya rudder. Nukunu-ka tharntu marlurluy wurran kanhi-re i kanhi-re ngarra marda manganart-yu nanhthi nan-te rudder. \fig |src="GT00133.tif" size="col" ref="3.5" \fig*  
\v 5 Nanhthi bridle bit i nanhthi rudder-ka nanhthi kunungingki-wa nhini-yu. I nanhthi thathpi nekingime-ka kunungingki deyida nawa, mu murrinh-ka ngala weyida thanamngerren-yu.  
\p Nga. Thungku matthith nganaka narilil thungku-ka kunungingki nawa? Mu naritut ngatha parnu larrin-ka thungku-ka bamlang-ka ngala warda ngatha nhini-yu i dempurl wurran da ngala da matha.  
\v 6 Murrinh thathpi neki-ka nginipunh thungku deyida mani mam wurran. Bamlang wurran pana-re-ya murrinh ngerren ngarra da wiye da mana manhima. I nhini-ka da-ka wiye da matha nhini-yu kardu ngarra marra-re nubammat kathu-ya i kardu ngarra nuyuwuwup-da-nu mana. I ku karrath-ka ku pule ngala wurrannhengime ngarra thathpi-yu ngarra nekingime-re murrinh da wiye thurrankutkutngime-yu. \fig |src="MB_JAM 3v6 embers.tif" size="col" ref="3.6" \fig*   
\p
\v 7 Nga. Bere kardu mani-ya ku mampunkathan wurran ku wurnangat warda ngatha ku murrirrbe-ya, ku wililime, ku parlakmemnu, ku kanamkertkert-ya, ku ngurlmirl-ya, ku wurnangat warda ngatha mampunkathan-yu, nawa.  
\v 8 Mu mere nangkal ngadha mayit i mangkathan nanhthi thathpi-yu, wurda. Nanhthi thathpi-ka bere matha wangu wiye kanam i nanhthi-ka walmamka-wa nginipunh ku pangkuy murlak wunku nanhthi yarrwarl mamparlparl wurran.  
\v 9 I nanhthi thathpi-re tharntiparl thanam ngarra Yile neki i thampunthelk thanam murrinh wiye ngarra kardu wunku nanhthi thathpi nhini da ngatha-re. Kardu pana ngarra Yile neki mampunpatha nginipunh nukunu deyida mani-ka nhini-ka thampunthelk thanam nhini-yu i murrinh thumampunnarrithak thanam nhini-yu.  
\v 10 Yile neki tharntiparl thanam i kardu thampunthelk thanam i thumampunnarrithak thanam wunku nanhthi thathpi nhini da ngatha-re mu nhini-ka mange wiye-wa nhini-yu. Kardu darrikardu ngay, nhini-ka manangka mange-wa nhini-yu.   
\p
\v 11 Nga. Kura kamarl-ka mange mere nginipunh nhini mani kama kirra. Kura patha i kura lalingkin-ka mere kunguninthawuy ngarra weyi numi thangunu kathu-yu, wurda.  
\v 12 I nga numi-yu. Thay kumpampa nganaka. Thay kumpampa-ka mere karuy ngarra mi palathi ngananu-yu. I thay mangkamurr-ka mere karuy ngarra mi kumpampa wangu-yu, wurda. I da lalingkin ngala-ka nhini-ka kura lalingkin da matha nhini-yu i pangu-ka kura patha-ka makura-wa. I nga darrikardu. Da nginipunh nhini mani kurrankadhuk nhini-ya murrinh tiparlti i murrinh wiye-ka mere kunguninthawuy ngarra thathpi numi nhini thangunu-yu, wurda-wa nhini-yu.   
\s1 Murrinh Da Mange Ngarra Yile Neki Nukunu  
\p
\v 13 Bere kardu nangkal ngatha Yile neki thangunu mange ngarra nukunu damnamut i dampinhingkayith i kardu pelpith patha wurran-ka nhini nanki-ka nubangkardunu nuru kardu nhini-yu kardu wurdamnayemit wurran ngarra Yile neki. I nukunu nhini-ka mange patha da matha mampirra wurran ngarra kardu-yu i murrinh da matha thathpirr wurdampirrayith wurran. I nukunu-ka mere mengala kurru mu bere matha wangu darntiwak wurran mange ngarra Yile neki wangu-yu. Nukunu nhini kanthin wurran-ka pelpith patha da matha ngarra Yile neki thangunu-yu.   
\p
\v 14 Mu nanki ngatha thathpirr niranganpunke numpan ngarra kardu i wertnumarnti numpan i numemnungala numpan-ya nhini-ka mange mere Yile neki nukunu thathpirr nhini-yu. I kardu ngatha murrinh numarra, “Kanhi-ka mange Yile neki nukunu thathpirr-wa.” Nhini nanki-ka kardu narrampirrayirrarart numpan-wa nhini-yu.  
\v 15 Mu nanki ngatha niyemanu nuru nginipunh kanhi mani-ya ningkeningke-ya wertnumarnti i numemnungala numpan-ya nhini nanki-ka mere pelpith patha thathpirr numabath nuru nhini-yu. I Yile neki-ka mere denanpinhingkayiththa mange ngarra nukunu-yu. Mu nhini nanki-ka mange ngarra nanki da matha namam numpan nhini-yu i ngana deyida narrarntiwak numpan mange ngarra ku karrath nukunu wangu-yu.   
\p
\v 16 Bere kardu ngatha panganpunke pumpan ngarra kardu i wertnumarnti pumpan i pumemnungala pumpan nhini kardu-ka parrampunkabirr pumpan nhini-yu i thu kuy da matha i mange wiye da matha numi numi pankarlparl pumampirra pumpan nhini-yu.  
\v 17 Mu ngarra Yile neki-re kardu dampinhingkayith ngarra mange nukunu wangu ngarra kardu-ya, nhini-ka mange nginipunh kanhi mani-wa nhini-yu. Marra-re-ka kardu nhini-ka kardu patha da matha i mange wiye-ka mere mabath kurru, i nhini nukunu-ka kardu pulangay da matha wurranpirra ngarra kardu-yu. I nukunu kardu murlmurlngka wurran i bimpirrayewup wurran murrinh ngarra kardu ngamere i mange patha da matha mampirra wurran ngarra kardu i mampunmanpi wurran. I nukunu-ka mere bunpak kardu ngamere ngala i kardu ngamere kunungingki, mu wurdanpunpeparl warda ngatha. I mange ngarra mam wurran i murrinh ngarra thathpi mam wurran-ka da thathpirr nhini-yu. Nukunu-ka kardu pelpith patha wurran Yile neki thangunu-yu i dampinhingkayith mange ngarra nukunu-yu. I nukunu nhini-ka kardu thathpirr-wa.   
\p
\v 18 I nukunu-re kardu nhini ngarra thu kuy banpunthap-ka nhini kardu-ka patha marda ngala da matha pekpek pirrimkaneme nhini-yu.   
\c 4  
\s1 Numenukunungingki i Nuddunayemit Nuru Ngarra Yile Neki  
\p
\v 1-2 Nga. Thangku-nu bere matha wangu nerramkabirr narnam-yu i thu nuyenthuk numpan mange nanki ngatha-yu? Nga, da-ka kanhi thangunu-wa, nanki marda numanganart-ka nanhthi terert nawa? Mu nanki-ka nanhthi-ka mere numart-wa nhini thangunu weyida nanki nerremkabirr numpan-yu i thu nuyenthuk numpan-yu. I kardu nimnumawu numpan nanhthi purrkpurrk nhini-nu-yu. I nanhthi nhini mere ngatha nurunumatkut-ka nhini nanki-ka kardu warda nuyemnuthuk numpan nhini-yu i nuddamnurinuminumi warda nhini nanhthi narnamnumatkut warda nhini-yu. Mu nanhthi purrkpurrk nhini ngarra marda numanganart numpan-ka nanki-ka mere numabath nuru nhini mere weyida nadharrpu nuru ngarra Yile neki-yu.   
\p
\v 3 Nanki narrantharrpu numpan Yile neki-ka nanhthi ngarra marda numanganart numpan nanki da matha-nu. Kardu nanhthi-nanka da matha numpan nhini-yu, nhini Yile neki-ka mere ngarra kanarramut nanhthi nhini-yu. Nga. Da-ka mange mere patha nhini-yu nanhthi purrkpurrk ngarra nanki da matha marda numanganart numpan i narnamkut numpan-yu.  
\v 4 Mu nanki-ka kardu wiye da matha narnam. Nanki-ka kardu nginipunh palngun deyida mani kanampart ngarra nangkun nigunu-ya i ngarra kardu nugarn numi wardarra kanamngintha. Mange nginipunh nhini deyida mani nanki-ka narnampart Yile neki-yu i narrampunlerr kardu ngarra wiyenpun-yu kardu ngarra mere marda kumart kuru Yile neki-yu, i nhini nanki-ka mere ngarra warda numapulangay ngarra Yile neki-yu.   
\p
\v 5 Nanki-ka the-wa numammath murrinh thathpi ngarra Yile neki yibim-yu. Nga, nukunu mam-ka, “Ngepan ngay-ka bannannginirdi wardarra i nhini ngay-ka marda da matha mangannanart ngurran nanki-yu. I nanki ngatha narningipartnu-ka nhini ngay-ka mere warda le ngurrunarranu nhini-yu,” mam Yile neki kathu-yu. I murrinh nukunu-ka murrinh da thathpirr nhini-yu.  
\v 6 I nhini nukunu-ka puy da matha wangu manhimanpinungime purru marda thathpirr pumartnungime purru. I kanhi numi-yu murrinh thathpi Yile neki yibim-yu, “Yile neki-ka mere le kurruna i mere mamanpi kurru kardu pana ngarra memnungala wurran-yu i mere kurdunayemit kurru-yu. Mu kardu pana ngarra memnukunungingki wurran-ka i wurdamnayemit wurran-ka nhini-ka Yile neki-ka le wurranna kardu nhini-yu i mammanpi wurran.”  
\v 7 Nhini-ka Yile neki nubupak Pule ngala thathpirr pinarranu i nuddunayemitnu nuru. I bere matha wangu niranat thathpirr ngarra ku karrath-yu i murrinh ngarra thathpi nukunu-ka mere nubinayewup nuru i nhini nukunu-ka kununanmawinhat warda nhini-yu.   
\p
\v 8 Mu marda thathpirr numart nuru ngarra Yile neki-yu i nurunangerrennu i murrinh thathpirr numanabathnu nuru, nhini nukunu-ka purrunarrangerrennu warda nhini-yu i pulangay purrunarranu i bere matha wangu paninu ngarra nanki-yu. I nanki ngarra da mange wiye numammath numpan-ka narnipart warda mange kurran nhini-yu. \fig |src="GT James4.8-10_Mourning.tif" size="col" ref="4.8" \fig*I mere warda nenuyirrarart nuru mange nginipunh Yile neki nukunu nariwak nuru-yu, mu mange thathpirr nariwaknu nuru mange ngarra nukunu wangu-yu.   
\p
\v 9 Mu kardu thathpirr warda pananmardathinnu purru i narnikarrknu da ngarra mange wiye pana-nu numammath numpan-yu. I kampa-ka numadhap warda i le-ka numadhap deyida, mu nubeyengkarnirn nuru ngarra mange wiye pana da matha ngarra numammath numpan. I nhini nanki-ka pananmardathinnu warda thathpirr i watmam warda nurunu nhini-yu.  
\v 10 Jesus-ka Pule ngala thathpirr-wa dim nhini-yu. I nhini nanki-ka nubuynupak kunungingki da matha nuruna ngarra nukunu wangu-yu i nuddunayemitnu nuru. I nhini nukunu-ka bunanpaknu kardu nginipunh ngala deyida mani i mananmanpinu warda purru i pulangay nukunu warda purrunarranu nhini-yu.   
\s1 Yile Neki Da Matha Pule Ngala Dinnhengime  
\p
\v 11-12 Nga. Kardu darrikardu ngay. Nanki-ka the-wa numabathnu murrinh kanhi-yu. Nanki-ka da mange ngarra Yile neki narrarntiwak numpan, nhini-ka mere nukun murrinh numenurdarrithak nuru i murrinh numenuwiyewiyenu nuru. Mu Nga. Yile neki da matha Pule ngala thathpirr dinnhengime-yu. I nukunu da matha murrinh ngarra law nukunu dammut-yu. I nukunu da matha murrinh kanhi mam wurran-yu, “Kardu pana-ka mange ngarra ngay wangu damngiriwak wurran. I kardu pangu-ka mange ngarra ngay wangu mere kangiriwak kurru.” Nukunu da matha murrinh nginipunh nhini mani kama kurru-yu, mu neki-ka wurda-wa nhini-yu. Mu neki ngatha murrinh nginipunh nhini mani pama purru-ka nhini-ka wurlk ngarra nukunu mani warda thamam thurran nhini-yu. Neki-ka murrinh law pumeyebiye da matha pumabath purru-yu, mu mere pirranka purru kardu ngarra ngamere-yu murrinh law ngatha kariwak kurru kardu nhini-yu.  
\p I nga, murrinh numi-yu. Yile neki da matha murrinh kanhi mana deyida wanku kama-yu ngarra kardu, “Kardu pana-ka ngay-ka mayibirnu-wa nhini-ka murrinh ngarra ngay mamngabath wurran. I kardu pangu deyida ngay-ka ngurdungkarelnu ngarra thungku ngala wangu, nhini-ka murrinh ngarra ngay thangunu mere mangabath kurru.” Nukunu Yile neki da matha murrinh nginipunh nhini mani kama kurru-yu, mu neki-ka wurda-wa nhini-yu.   
\s1 Mange Niyemanu Nuru Mange Ngarra Yile Neki Purdinankanu  
\p
\v 13 Nga. Bere nubingayepup deyida kathu. Nanki kardu ngamere-ka murrinh kanhi mani namam numpan-ya, “Marra kanhi kama-ya i thipinhire kama-ya purrunungime da pangu-nu i pinungime da thangku numi. I wurlk ngala pamanungime pani i ku mani ngala panikutkutnungime.” Murrinh nginipunh nhini mani namam numpan-yu kardu ngamere-yu.  
\v 14 Mu nanki thathpirr-ka mere the-wa numabath da thipinhire-yu da ngarra kama kama-ya. Nanki-ka mere ngadha the numabath da minthire nuruwuwupnu-yu. Nga. Nanhthi thapak nganaka. Nanhthi-ka pangarntuy i mere pirdith dimyerrarr mananhthi warda nhini-yu. Mange nginipunh nhini mani-ka nanki-ka kardu birnu-wa narnam, mu da mere pirdith nanki-ka nuruwuwupnu-wa.   
\p
\v 15 Mu murrinh-ka nginipunh kanhi mani-wa niyema nuru-yu, “Nginipunh nhini mani Yile neki marda mangertnu purdingingkanu nhini-ka ngay-ka kardu birnu da ngatha ngurrunu i da nhini wangu ngununu-yu i nganinu pangu da matha.” Murrinh-ka nginipunh nhini mani-wa niyemanu nuru-yu.  
\v 16 Mu nanki-ka kardu thapthap ngala-wa numpan. I murrinh ngala narnamngerren murrinh ngarra da ngarra wangu nurunu i ngarra kardu nanki mange niyemanu nuru, i murrinh nginipunh nhini mani narnamngerren-yu. I nhini-ka wiye-wa nhini-yu. Mu nanki thathpirr-ka kardu nuyenthekum-wa Yile neki-yu.   
\p
\v 17 Bere kardu nangkal ngatha the mammath wurran da mange yuthpan da mange ngarra Yile neki nukunu wangu-ya, i kardu-ka mere kariwak kurru mange yuthpan nhini-yu, nhini-ka da mange wiye warda mam kardu nhini-yu.   
\c 5  
\s1 Murrinh Ngarra Kardu Nanhthi Terert-nu Panthin Pumpan  
\p
\v 1-4 Bere nga. Nanki kardu wanku nanhthi terert nanthin numpan-ka nubingayepup kathu. Nanki-ka mi dhepdhep terert i nanhthi kaligu terert i ku mani ngala nanthin numpan. Nanki-ka nubemmardarr numpan nanhthi purrkpurrk terert i ku mani ngala nhini-yu, i kardu nanki-ka kardu wertnumarnti-wa.  
\p Nga. Kardu peneme pana nganaka ngarra mi dhepdhep nanki pubenarrumerartaldhaneme punne ngarra mi kadin, nanki-ka, ku mani kunungingki da matha narrampirramut-yu ku numempirrumardum-wardarra-neme. I peneme nhini-ka parramkarithi-warda-neme ku mani kunungingki nhini-nu-yu. I Yile neki Pule ngala-ya the kanthinpunkuneme kardu parramkarithineme pangu-yu. I nukunu-ka the deyida kanthin nanki-ka ku mani ngala mere nerrarrumutmutthaneme nuyi i ku-ka numempirrumardum-wa-neme i ku mani nanki da matha nukun nhini-yu. Yile neki-ka the wardarra kanthin mange wiye pana thangunu-yu i nhini kardu nanki-ka pananmardathin-wa-nu i narnikarrknu da mange wiye pana thangunu numerradha nunni-yu nhini nukunu-ka purdunankarel-da-nu matha ngarra nukunu thangunu kathu-yu. Mu ku mani ngala pana i nanhthi terert pana ngarra nubemmardarr numpan-ka nhini-ka pawurdupnu warda nhini-yu i nanhthi kaligu terert pana ngarra nubemmardarr numpan-ka nhini-ka ku wungki warda pawurdupnu. I kardu terert the pumabathnu nanki-ka kardu wertnumarnti i kardu mardarr mardarr nhini nanki-ka nubemmardarr numpan i ku mani numempirramamnum narnam. I nga. Nanki-ka nanhthi terert pana nubemmardarr narnam-ka da nakurl-wa-nu, mu nanki-ka mere nukun narnibirnu da nakurlnu-yu. Nanki-ka nuruwuwupnu i pananpurdupnu nanhthi nginipunh purrkpurrk nanki deyida mani pawurdupnu-yu.   
\p
\v 5 Nanki-ka mange murruwurlngka pekpek da matha numebaththa nunni-yu wunku ku mani ngala-ya i mi dhepdhep terert i nanhthi purrkpurrk terert. I mange nanki da matha nubemnuyengkarnirn numpan i mi dhepdhep terert numpanmurrk. I nanhthi purrkpurrk nubemmardarr numpan. Mu nanki kardu-ka Yile neki-ka bunantikerdek-wa-nu purru nhini-yu i purdunankartelnu purru nhini-yu.  
\v 6 I ngana deyida nanki-ka numampunmert kardu pana ngarra mere pumerithuktha parni i murrinh mange nanki ngatha numemnu, “Nga. Peneme kanhi-ka punkuthuk-warda-neme.” I nhini nanki-ka numpanpunmat nuddanpuntinumi warda nhini-yu. I nanki-ka kardu lurruth ngala-wa i nhini peneme-ka mere ngarra kananpinhimardaparl, mu nanki nhini-ka nuddanpuntinumi da matha nhini-yu.   
\s1 Kardu Watmam Thanthanka Nurunu  
\p
\v 7-8 Bere nga. Kardu darrikardu ngay nubingayepup deyida kathu ngadha. Kardu-ka da mange wiye pumamnarra pumpan, mu nanki-ka bere ngatha nuyunamardamardanu watmam ngarra nukunu da mana Pule Jesus kathu purdiwurlnu. Nga. Kardu nginipunh ku gardener mani nganaka. Nukunu-ka mi kamarl bangammirrbirr wurran i dimmardamarda watmam kura yelyel-nu. I nhini thangunu-ka mi-ka pangarntuy i kuguk da ngatha nukunu-yu watmam dimmardamarda mi dhepdhep-nu paruynu. I nginipunh nhini deyida mani ku gardener dimmardamarda watmam mi dhepdhep patha pangu-nu paruynu, nhini nanki-ka bere ngatha nuyunamardamardanu watmam ngarra nukunu da mana Pule Jesus kathu purdiwurlnu. I nenuwirnte thathpirr mange nanki nhini-ka da-ka manta warda ngarra nukunu Pule Jesus purdiwurl-deyida-nu kathu-yu.   
\p
\v 9 Mu nga. Kardu darrikardu ngay. Mere nukun murrinh nengkabirr mange nanki ngatha-yu i nhini-ka Yile neki-ka mere warda kama nukun, “Nanki-ka mere nangiriwak nuru da mange ngarra ngay wangu-yu.” Mu nanki-ka bere matha wangu nariwak nuru mange ngarra Yile neki wangu-yu, nhini-ka Pule Jesus-ka purrunu kathu manta warda i mananyerryerrnu pi kardu patha i kardu wiye-yu.   
\p
\v 10 I nga. Kardu darrikardu ngay. The mana nanthin-ya kardu ngalantharr pangu nganaka ngarra murrinh thathpi Yile neki puddanarrayiththa punni ku prophet-ya. Yu kardu nhini-ya kardu-ka da mange wiye pumerradha punni, mu kardu peneme nhini ku prophet-ka kardu thanthanka watmam da matha punnedhaneme-yu. I nginipunh nhini deyida mani nanki-ka kardu thanthanka watmam deyida nurunu ngarra kardu-re da mange wiye purunarranu-yu.  
\v 11 I ngana deyida nekineme-ka the warda thumammathneme kardu ngalantharr nhini ku prophet-ka le da matha punnidha. Kardu kathu-ka da mange wiye pumerradhaneme punne mu peneme nhini-ka murrinh ngarra Yile neki da matha pumeyitthaneme punne i puddininayemitthaneme punne i watmam da matha punnedhaneme i nhini peneme-ka le da matha pardedhaneme.  
\p I ngana deyida kardu ngalantharr murntak pana nganaka nan Job, ku karrath-ka merulluldha kardi i da wiye thathpirr menadha kardi. Mu nukunu Job-ka bere matha wangu wurdananayemittha wurrini ngarra Yile neki i watmam thanthanka da matha kardidha. I nhini Yile neki-ka mange patha da matha menadha wurrini ngarra nukunu nan Job-yu i nanhthi purrkpurrk terert nimin-ya daninamutmuttha wurrini. Mange nginipunh nhini mani-ya nhini nanki-ka nuddunayemit nuru ngarra Jesus i watmam thanthanka da matha nurunu i nhini nukunu Kangkarlmawu-ka kardu pekpek da matha purrunarranu i mange patha manarranu purru.   
\p
\v 12 Bere kardu darrikardu ngay nubingayepup deyida kathu murrinh ngala kanhi-yu. Mere nukun niyema murrinh kanhi-yu, “Kangkarlmawu thathpirr”, i murrinh nginipunh nhini mani-ya. Nhini-ka wiye-wa nhini-yu i nhini Yile neki-ka manarranu warda murrinh kanhi-yu, “Nanki-ka mere thathpirr nangiriwak nuru da mange ngarra ngay wangu-yu.” Mu murrinh thathpi kanhi da matha niyemanu, “Yu”. Nhini-ka murrinh-ka “Yu” da matha nhini-yu. I murrinh thathpi kanhi da matha niyemanu, “Wurda”. Nhini-ka murrinh-ka “Wurda” da matha nhini-yu. I nhini da matha murrinh-yu.   
\s1 Murrinh Prayer Nurunangerrennu Ngarra Yile Neki  
\p
\v 13 Bere nanki kardu ngamere-ka kardu damnanpethin kama kanam-ya i da tetemanthay kama nubangarnurt numpan i nhini-ka nadharrpu-wa Yile neki kardu mananmanpinu-yu. I kardu ngamere kama-ya le patha narnam-ya i nhini-ka narninarel nanhthi thamarl tiparlti-re ngarra Yile neki wangu-yu.  
\v 14-15 I kardu ngamere kama-ya kardu matharr narnam, nhini-ka nirrarrakaynu kardu nugarn pana ngarra Yile neki thathpirr parrarntiwak pumpan. I kardu nugarn nhini-ka purunarranu ngarra nanki da i nanhthi oil mirrithin pumananparlaknu i Yile neki panarradharrpunu kardu patha mananpathanu i ngarra murrinh Jesus wangu pumardarrinenu.\fig |src="CS two people praying.tif" size="col" ref="5.14-15" \fig* I kardu matharr-nanngini-ka Yile neki-ka patha warda mananpathanu i kardu patha warda nurunu nhini kardu peneme nhini-ka da pana weyida murrinh thathpirr pumamnabathneme ngarra Yile neki kardu patha mananpathanu-yu ngarra murrinh-te parramkadharrpuneme-yu. I da mange wiye ngatha numammath numpan-ka nhini Yile neki-ka mananmayerrarrnu warda nhini-yu.   
\p
\v 16 I bere nanki-ka nuddunumayithnu nuru mange da ngarra nanki thangunu da mange wiye nanthin numpan-yu. I Yile neki warda nadharrpunu da ngarra mange wiye ngarra da mange nanki-nu ngatha-yu i nhini nukunu-ka mananmayerrarrnu warda i kardu tarangka-nanngini warda nurunu nhini-yu. Kardu nangkal ngatha thathpirr mange ngarra Yile neki pariwaknu purru i purdunayemitnu purru kardu nhini-re ngarra Yile neki padharrpunu purru-ka nhini Yile neki-ka mange da lurruth ngala mananu purru nukunu kardu nhini-nu-yu.   
\p
\v 17 Da mange nginipunh lurruth ngala mamna kardu ngalantharr nan-nu Elijah ngarra nukunu-re dantharrpu Yile neki-yu. Nukunu Elijah-ka kardu da matha nginipunh nekingime deyida mani i wurdananayemittha wurrini ngarra Yile neki. Bere nukunu Elijah-ka Yile neki dantharrpu kura yelyel-wa-nu madhapnu. I Yile neki-ka manthap warda kura yelyel-yu i mere wurdithuktha nhini-yu ngarra nukunu-re Elijah dantharrpu-yu. I kura-ka mere kaniyelyeldha da pirdithme da thangku perrkenkuneme i kanganu-wa ngatha.  
\v 18 I bere da nakurl-te nukunu-ka Yile neki deyida dantharrpu kura yelyel deyida-nu purruyelyelnu. I Yile neki-ka damnamut i wurdannathuk warda kura yelyel-yu i wurriniyelyeldha warda nhini-yu. I nanhthi parnu i mi dhepdhep-ka pangarntuy deyida nhini-yu.   
\p
\v 19 Bere nga. Kardu darrikardu ngay. Kardu ngatha kanipart da mange patha ngarra Yile neki wangu i kurdinungkarelnintha, nhini nanki-ka nuddunayithnu nuru kardu nhini-yu i nhini nukunu-ka purdunawurlnu warda ngarra Yile neki-yu i mange ngarra nukunu pariwak-deyida-nu purru.   
\p
\v 20 Nga. The numabathnu kanhi-yu. Kardu nangkal ngatha purdunayithnu purru ngarra kardu nhini kardu purdunangkarlnu ngarra Yile neki deyida-ya i nhini nukunu-ka mange patha da matha mamna i mammanpi-wa kardu nhini-yu. I Yile neki-ka pirramaputhnu warda mange wiye terert pana kanthin wurran i mayibirnunu ngarra thungku ngala wangu.