\id HEB - Muyang NT [muy] -Cameroon 2013 (web version -2014 bd) \h Hebri \toc1 Wakita ya tə̀bikioru ana ndam Hebri ni \toc2 Hebri \toc3 Heb \mt1 Wakita ya tə̀bikioru ana ndam Hebri ni \imt1 Ere ye ti məɗəmki ka wakita ya tə̀bikioru ana ndam Hebri ni \ip Maslaŋa ya ti àbəki wakita hini ni àɗafay slimi gayaŋ ndo. Mis ndahaŋ tə̀ɗəm bi Pol, ay àbəki ma akaɗa ga Pol ya àbəki ni ndo. Ku tamal nahkay nəŋgu ni nday ya ti àslərikaboru wakita ana tay ni tə̀səra naŋ a (13.18), naŋ day àsəra Timote bay ya ti tàgrakabu tʉwi akaba Pol na (13.23). \ip Wakita hini ànjəki akaɗa wakita ya təslərikaboru ana mis ni do : anjəki ti akaɗa ga zlam ya təcahi ana mis ni. Si gwar ka mandav gani day kwa ti mədi ahàr ana pakama ya tə̀bəki akaɗa ga wakita ya təslərikaboru ana mis ni (13). Bi tə̀cahi zlam ana mis, mək tə̀bəki ka wakita ga məslərikaborani ana mis ndahaŋ. \ip Tə̀slərikaboru ti ana ndam Hebri ndahaŋ, ndam Zʉde ya tə̀gəskabá Yezu a ni. Tawayay təɗəfiki ana tay Yezu ti gəɗakani àtam məslər ge Melefit (1), àtam Mʉwiz (3 ; 4.1-13), àtam ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ɗek (4.14-16 ; 5 ; 6 ; 7). Yezu day àŋgalabakabá leli akaba Melefit a, ay tʉwi gayaŋ ya àgray ni àtam tʉwi ga nday ndahaŋ ni simiteni : nday ti ahàr àɗəm tə̂həŋgri eri kəlavaɗ, ay Yezu ti àgray sak bəlaŋ, èslia hʉya (8 ; 9 ; 10). Ka sarta ya ti tə̀bəki wakita hini ni ti ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tə̀bu tisliŋi zlam ana Melefit a Zerʉzalem, tə̀mbrəŋ ndo (10.11) ; tə̀mbrəŋ ti ka ya ti ndam Rom tèmbeɗkaba ahay gəɗakani ge Melefit a, ke vi 70 ga sarta geli ni. \ip Gwar ka mandav ga wakita gayaŋ ni maslaŋa ya àbəki ni àvi njəɗa ana mis, àhi ana tay ku tamal təcakay daliya nəŋgu ni tə̀mbrəŋ məfəki ahar gatay ka Yezu ba. Àzay mazavu ga ndam ge Melefit ya tə̀ɗəmki ma a Wakita ge Melefit ya ahaslani ni bu ni, àɗəm tə̀mbrəŋ məfəki ahàr gatay ke Melefit ndo (11) ; àɗəm ge Melefit ya atraɓ ndam gayaŋ ni àɗafaki awayay tay (12.1-12). Ay sak kay a huɗ ga wakita gayaŋ ni bu maslaŋa gani àziaba azay slimi ana mis a, àhi ana tay si tîci lala, tə̂gəskabu ma ge Melefit kwa ; do ni ti bi atəŋgət sulum ge Melefit ya awayay agri ana tay ni do (2.1-4 ; 3.7-19 ; 5.11–6.12 ; 10.19-39). \ip Ahàr àɗəm mə̂fəki ahàr ka Yezu, mə̂mbrəŋ zlam ndahaŋ ɗek. Aɗaba Yezu ti àtam zlam ndahaŋ ɗek : maslaŋa ya èpia Yezu a ni ti, èpia Melefit a àndava (1.1-4). \c 1 \s1 Wur ge Melefit ti naŋ gəɗakani \p \v 1 Ahaslani ti Melefit àhia ma ana ata bəŋ geli a sak kay, tə̀həŋgri ma gani ana mis ti ndam mahəŋgaray *pakama gayaŋ ni. Tə̀həŋgri ma ana tay ti àna divi gərgəri kay. \v 2 Ay nihi ka sarta ga mandav ga məlaŋ ti Melefit àhia ma ana leli a, àhəŋgri ana leli ti Wur gayaŋ. Ka ya ti Melefit àgraya zlam a ɗek ni ti, àgraya ti àna njəɗa ga Wur gayaŋ ni. Melefit àfiyu naŋ a bay vu, nahkay aməgur zlam ɗek daya. \v 3 Melefit ti naŋ gəɗakani dal-dal, aslaɗay məlaŋ akaɗa ga fat ni : tamal kìpia Wur gayaŋ na ti kìpia maslaɗani ge Melefit na ; ere ye ti Melefit naŋ àbu àna naŋ ni ɗek ti Wur ni day naŋ àbu àna naŋ. Pakama ga Wur ya àɗəm ni ɗek ti àna njəɗa dal-dal, akay məlaŋ ɗek àna njəɗa gani nani akaɗa ge medikedik ya akay ahay ni. Àslamali divi ana Melefit ga məmbərfəŋa zlam magudarani ge mis a ɗek. Àra àslamala ti òru ànjəhaɗ a huɗ melefit bu kà ahar ga ɗaf ge Melefit Bay ya agur zlam ɗek ni, a məlaŋ ga gəɗakani bu. \s1 Wur ge Melefit ti naŋ gəɗakani àtam məslər ge Melefit \p \v 4 Melefit àzalay naŋ Wur gayaŋ ni ti, àwayay àɗəfiki ana leli Wur gayaŋ ni gəɗakani dal-dal, àtam *məslər ge Melefit ni. Wur ga bay ti naŋ gəɗakani àtam məslər gayaŋ do waw ? \p \v 5 Melefit àhi ana Wur gayaŋ nahkay hi : \q1 « Nak ti wur goro, kani ti nawayay ti mis tə̂sər nu buk.\f + \fr 1:5 \ft Limis 2.7.\f* » \p Ma gani nani ti Melefit àhi ana way e kiɗiŋ ga *məslər gayaŋ ni bu nahkay way ? Àbi ! Àɗəm keti : \q1 « Kama kama ti mis atəsər nu bəŋani, naŋ day wur goro.\f + \fr 1:5 \ft 2 Semiyel 7.14.\f* » \p Ma gani nani ti àɗəmki ka məslər gayaŋ weley ? Àbi ! \v 6 Nahkay day, ka ya ti Melefit àslərbiyu Wur gayaŋ bəlaŋ bəlaŋani ni a duniya vu nahəma, àɗəm : \q1 « Məslər goro ɗek tâbəhaɗi mirdim, meleher ndiɓa ndiɓa ana haɗ.\f + \fr 1:6 \ft Limis 97.7 ; Mimbiki 32.43.\f* » \p \v 7 Àki ka məslər ge Melefit ni ti àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : \q1 « Məslər ge Melefit ti ndam məgri tʉwi ; \q1 aslər tay, takoru akaɗa ga aməɗ ya akəzlay ni, ahkay do ni akaɗa ga arəɗ ga aku ni.\f + \fr 1:7 \ft Limis 104.4.\f* » \p \v 8 Ay àki ka Wur gayaŋ ni ti àbu məbəkiani nahkay hi : \q1 « Nak ti Melefit ; kìgia Bay ga kaŋgay-kaŋgayana. \q1 Nak kə̀bu manjəhaɗani e kʉrsi gayak bu ; kəgur məlaŋ ge jiri gani. \q1 \v 9 Kawayay magray jiri dal-dal ; magudar zlam ti kàwayay do simiteni. \q1 Nahkay ti Melefit, Bay Melefit gayak, àhəndakuka amal a \q1 ga maɗafakiani àdaba kur e kiɗiŋ ge mis ndahaŋ ba, \q1 awayay ti kə̂mərvu dal-dal.\f + \fr 1:9 \ft Limis 45.7-8.\f* » \p \v 10 Àbu məbəkiani keti : \q1 « Nak ti Bay gəɗakani, ka mənjəki ga zlam ɗek ti kàgraya haɗ a ; \q1 kàgraya huɗ melefit àna ahar gayak a daya. \q1 \v 11 Zlam gani nday nani etiji, ay nak ti akələbu ga kaŋgay-kaŋgayani. \q1 Zlam nday nani ti atagədavu akaɗa ga azana midigweni ni. \q1 \v 12 Ekelepekabu tay akaɗa ya telepekabu azana ya àgray tʉwi va do ni, \q1 aɗaba etigi midigweni akaɗa ga azana ni. \q1 Ay nak ti akambatvu do ; akələbu ga kaŋgay-kaŋgayani.\f + \fr 1:12 \ft Limis 102.26-28.\f* » \p \v 13 Melefit àhi keti : \q1 « Njəhaɗa gwar kà ahar ga ɗaf goro a, a məlaŋ ga gəɗakani ba. \q1 Ndam ezir gayak ti anabəhaɗ tay kè meleher gayak \q1 akaɗa ga zlam ga bay ya abəki asak ni, ti kə̂cəlki ka tay.\f + \fr 1:13 \ft Limis 110.1.\f* » \p Ma gani nani ti Melefit àhi ana way e kiɗiŋ ga məslər gayaŋ ni bu nahkay way ? Àbi ! \v 14 Məslər ge Melefit ti nday ɗek məsuf ya təgri tʉwi ana Melefit ni do waw ? Aslər tay ga məjənaki ndam ya ti àɗəm awayay mahəŋgay tay ni do waw ? \c 2 \s1 Ere ye ti Yezu àhi ana leli ni ti ahàr àɗəm mə̀mbrəŋ ba \p \v 1 Nahkay zla nahəma, ahàr àɗəm mâjalaki ahàr lala àki ka pakama ya tə̀hi ana leli ni, mâjalaki ahàr mâtama ya ahaslani na. Tamal màjalaki ahàr nahkay do ni ti emijikia ke divi a. \v 2 Mə̀səra pakama ge Melefit ya məslər gayaŋ tə̀həŋgri ana Mʉwiz ni ti ma gani àɗəs, ma masakani do. \f + \fr 2:2 \ft Ndam Zʉde tə̀ɗəm pakama ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni ti məslər ge Melefit tə̀həŋgri. Ay mə̀di ahàr ana pakama gani a Wakita ge Melefit bu do.\f* Ku way way do àgəskabu ma gani ndo, èciiki ma ana Melefit ndo ni ti Melefit àtraɓ naŋ ge jiri do waw ? \v 3 Ay leli ti tə̀hia pakama məɗəsana ana leli a àtama nahaŋ na. A pakama gani nani bu ni ti mə̀sər ahəmamam Melefit ahəŋgay leli ni. Nahkay tamal mə̀gəskabu pakama nani do ni ti Melefit amatraɓ leli dal-dal do waw ? Aɗaba pakama gani nani ti àhi ana mis enjenjeni ti Bay geli ; ndam *asak gayaŋ tìcia ma gana, mək tə̀həŋgri ana leli ti mîci lala. \v 4 Melefit day àɗafaki ma gani nani ma ge jiri ti àna zlam magray ejep gərgəri kay ya àgray ni. *Məsuf Njəlatani day àvi njəɗa ga magray tʉwi gərgərani ana mis ndahaŋ, àvay ti ka mawayay gayaŋ : nani day àɗafaki pakama ge Melefit ti ma ge jiri. \s1 Wur ge Melefit ti wur ga məŋ geli \p \v 5 Leli mazlapaki ka məlaŋ mʉweni ya Melefit amagraya ni, ay Melefit àfəkaɗ ti way ga məgur məlaŋ gani nani way ? Àfəkaɗ ti məslər gayaŋ aw ? Aha ! Àfəkaɗ ti mis hihirikeni. \v 6 Mə̀sər ti aɗaba a Wakita ge Melefit bu ka məlaŋ nahaŋ tə̀ɗəm nahkay hi : \q1 « Bay Melefit goro, mis hihirikeni ti naŋ way ti kajalaki ahàr di way ? \q1 Naŋ way ti kəfi ahàr kwa ɗeni way ? \q1 \v 7 Kə̀fiyu naŋ a məlaŋ ya ti èsli ga məslər gayak do ni ga ɓalani ; \q1 kàgra ti mîgi bay, tâzləbay naŋ, tə̂həŋgrioru ahàr a haɗ ; \q1 \v 8 kə̀fiyu naŋ a bay vu ga məgur zlam ɗek.\f + \fr 2:8 \ft Limis 8.5-7.\f* » \p Melefit àra àfiya naŋ a bay va ga məgur zlam a ɗek ni ti, ere ye ti naŋ àgur do ni ti àbi. Ay nihi ti naŋ àbu agur zlam ɗek ti leli mə̀səraba faŋ do. \v 9 Ay mə̀sər ti Yezu, naŋ ya ti Melefit àfiyu naŋ a məlaŋ ya ti èsli ga məslər gayaŋ do ni ga ɓalani ni. Melefit àgra ti mîgi bay, tâzləbay naŋ, tə̂həŋgrioru ahàr a haɗ ti azuhva gayaŋ ya ti àcakay daliya, àmət ni. Àmət ti a kəla ge mis vu ɗek ; Melefit àna sulum gayaŋ àwayay nahkay. \v 10 Melefit ti àgraya zlam a ɗek àna ahar gayaŋ a ; àgriaya zlam na ɗek ti ana ahàr gayaŋ a. Awayay ahəliyu mis kay a məlaŋ maslaɗani gayaŋ vu ti tîgi bəza gayaŋ. Bay ya ti àvi divi ana tay ti Melefit mâhəŋgay tay ni ti Yezu, nahkay àgəski ti Melefit àgray ti Yezu mêndeveriŋ tʉwi gayaŋ lala àna daliya gayaŋ ya àcakay ni. \p \v 11 Nahkay ti Yezu agray ti mis ni tîgi ndam *njəlatani ge Melefit. Bay ya agray tʉwi gani ni akaba nday ya agri ana tay ni ti nday ɗek bəlaŋani, Bəŋ gatay bəlaŋ. Ègia nahkay ti azalay tay bəza ga məŋani, àsi mimili do simiteni. \v 12 Àhi ana Melefit : \q1 « Anəɗəfiki kur ana bəza ga mmawa ; \q1 anazləbay kur e kiɗiŋ ge mis macakalavani bu.\f + \fr 2:12 \ft Limis 22.23.\f* » \p \v 13 Àɗəm : \q1 « Nu ti anəfəki ahàr ke Melefit.\f + \fr 2:13 \ft Izayi 8.17.\f* » \p Àɗəm keti : \q1 « Nu hi, leli akaba bəza ge Melefit ya àbu tay ni.\f + \fr 2:13 \ft Izayi 8.18.\f* » \p \v 14 Bəza ge Melefit ya àbi ana Yezu ni ti nday ɗek mis hihirikeni ; nahkay ti Yezu day ègia mis hihirikena. Ègi mis hihirikeni ti, ti mə̂mət ; àmət ti ga mazafəŋa njəɗa kè *Seteni a, aɗaba mis təmət ti azuhva tʉwi ge Seteni. \v 15 Mis tə̀bu tagrafəŋa aŋgwaz kà məmətana, tagray aŋgwaz kəlavaɗ akaɗa ge eviɗi ya ti agrafəŋa aŋgwaz kà bay gayaŋ a kəlavaɗ ni. Ay Yezu ti àhəlaba tay e eviɗi gani ba, ti tàgrafəŋa aŋgwaz kà məmətana ɗay-ɗay va ba. \v 16 Yezu àra ti ga məjənaki *məslər ge Melefit aw ? Aha, àra ti ga məjənaki tay do. Àra ti ga məjənaki bəza huɗ ga Abraham. \v 17 Nahkay ti ahàr àɗəm Yezu mîgi bəlaŋani akaba bəza ga məŋani, mîgi akaɗa gatay ni a zlam bu ɗek, aɗaba awayay ti mîgi bay gəɗakani ya aŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ; mis tə̀bu təsi cicihi, agray ere ye ti Melefit awayay ni ɗek daya. Nahkay ti àcaka daliya a kəla ge mis va, ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani gatay ni kà tay a ; ègi akaɗa tàgudar zlam ɗay-ɗay ndo. \v 18 Naŋ ti ka ya ti tə̀gri daliya ni ti èjikia ke divi a ndo. Nahkay ti esliki məjənaki ndam ya ti tə̀bu təcakay daliya ni, ti tìjikia ke divi a ba. \c 3 \s1 Yezu ti gəɗakani àtam Mʉwiz \p \v 1 Bəza ga mmawa, Melefit àzala kʉli a ɗek ge migi ndam gayaŋ njəlatana. Nahkay jalumki ahàr ka Yezu. Naŋ ti Bay ya ti Melefit àsləribiyu ana leli, naŋ zal asak gayaŋ, naŋ bay gəɗakani ya aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni. Leli məfəki ahàr, məhi ana mis vay-vay naŋ Bay geli. \v 2 Melefit àra àslərbiya Yezu ga magray tʉwi gani nana ti, Yezu nakəŋ àgray ere ye ti Melefit awayay ni ɗek. Àgray ti akaɗa ge Mʉwiz ya àgray tʉwi lala e kiɗiŋ ga ndam ge Melefit bu ɗek ni. \v 3 Ndam ge Melefit ya Mʉwiz àgray tʉwi e kiɗiŋ gatay bu ni ti nday akaɗa ahay ge Melefit ; Mʉwiz day naŋ àkibu. Àləm ahay nani ti Yezu. Nahkay Yezu ti naŋ gəɗakani àtam Mʉwiz, aɗaba ahay ti mis tàzləbay koksah ; tazləbay ti bay ya àləm ahay ni sawaŋ. \v 4 Ahay weley weley do ɗek ti mis àləm ; ahay ya mis àləm do ni ti àbu aw ? Ay Bay ya ti àləm zlam ɗek ni ti Melefit. \v 5 Mʉwiz ti bay məgri tʉwi ana Melefit e kiɗiŋ ga ndam ge Melefit bu, àgray ere ye ti Melefit awayay ni ɗek. Tʉwi gayaŋ ni ti ga magrakia sedi a ka zlam ya ti Melefit amara məɗəm na. \v 6 Yezu *Krist day àgray ere ye ti Melefit awayay ni ɗek. Ay Krist gani ti naŋ Wur ga Bay ahay ni, agur ndam ga huɗ ahay ni ɗek. Ndam ga huɗ ahay gayaŋ ni ti leli. Ay ahàr àɗəm məfəki ahàr lala, mə̀mbrəŋ ba ; ahàr àɗəm mə̂sər ere ye ti àɗəm aməgri ana leli ni ti amagray eɗeɗiŋ. Tamal màgray nahkay do ni ti leli ndam ga huɗ ahay gayaŋ do. \s1 Ahàr àɗəm məfəki ahàr ka Yezu lala \p \v 7 Nahkay zla nahəma, ahàr àɗəm mə̂bumi slimi ana pakama ga *Məsuf Njəlatani ya àɗəm ni. Àɗəm ti nahkay hi : \q1 « Kani tamal kìcʉma dəŋgu ge Melefit a ti, \q1 \v 8 bumi slimi lala. \q1 Ahàr gekʉli ègi ɓaŋ-ɓaŋ akaɗa ga ata bəŋ gekʉli ni ba : \q1 ahaslani nday ti tə̀gəsiki ma ana Melefit ndo ; \q1 ka sarta gani nani ti tə̀həlfəŋa eyʉ kè Melefit a huɗ gili ba. \q1 \v 9 Nahkay Melefit àɗəm : “Ata bəŋ gekʉli tə̀həlfua eyʉ a, tàhəŋgalafua ma ; \q1 ku tamal tìpia ere ye ti nə̀gri ana tay na \q1 \v 10 vi kru kru faɗ nəŋgu ni tàgray nahkay. \q1 Eslini nə̀zumkia ɓəruv ka ndam nday nana ; \q1 nə̀ɗəm : Mis nday nani ti kəlavaɗ majalay ahàr gatay ni magədavani ; \q1 tə̀sər divi goro do simiteni. \q1 \v 11 Nə̀zumkia ɓəruv ka tay a, nahkay ti nàmbaɗa, \q1 nə̀ɗəm : Enipi tay, atəhuriyu a məlaŋ məpəsabana goro ni vu day zla aw !” \f + \fr 3:11 \ft Limis 95.7-11.\f* » \p \v 12 Nahkay ti bumvu slimi, bəza ga mmawa ; ku way way do e kiɗiŋ gekʉli bu àjalay ahàr magədavani ba. Nday ya ti majalay ahàr gatay magədavani ni ti tìciiki ma ana Melefit do, təmbrəŋ divi gayaŋ ; lekʉlʉm ti àgravu e kiɗiŋ gekʉli bu nahkay ba ! Kə̀səruma, Melefit ti naŋ Bay ga sifa ! \v 13 « Kani » gani nani ti təɗəm kəlavaɗ do waw ? Nahkay grum ere ye ti tə̀hi ana leli « Grum kani » ni kəlavaɗ : kəlavaɗ ku way way do e kiɗiŋ gekʉli bu mə̂vi njəɗa ana maslaŋa nahaŋ, do ni ti zlam ya ti egi eri ana kʉli ni amagosay kʉli, aməbiyu kʉli a zlam magudarani vu mək ahàr gekʉli emigi ɓaŋ-ɓaŋ. \v 14 Leli ɗek ti ndam ge *Krist. Ay ahàr àɗəm mânjəhaɗ akaɗa ya ka mənjəki ka məfəki ahàr geli ka naŋ ni, mə̀mbrəŋum majalay ahàr geli sulumani ni ba, do ni ti leli ndam gayaŋ do. \p \v 15 Mə̀səra àbu məbəkiani ti nahkay hi : \q1 « Kani tamal kìcʉma dəŋgu ge Melefit a ti, \q1 bumi slimi lala. \q1 Ahàr gekʉli ègi ɓaŋ-ɓaŋ akaɗa ga ata bəŋ gekʉli ni ba : \q1 ahaslani nday ti tə̀gəsiki ma ana Melefit ndo.\f + \fr 3:15 \ft Limis 95.7-8.\f* » \p \v 16 Nday ya ti tìcia ma ge Melefit a, ay tə̀gəsiki do ni ti ndamam ? Tə̀gəsiki ma do ni ti nday ya ti tàɗəbay Mʉwiz, tàhəraya ka haɗ Ezip akaba Mʉwiz a ni ɗek do waw ? \v 17 Nday ya ti Melefit àzumki ɓəruv ka tay vi kru kru faɗ ni ti ndamam ? Àzumki ɓəruv ti ka nday ya ti tàgudar zlam, tə̀mət kwaŋa a huɗ gili bu ni do waw ? \v 18 Melefit àmbaɗay, àɗəm atəhuriyu a məlaŋ məpəsabana gayaŋ ni vu ɗay-ɗay do ni àɗəmki ti ka ndamam ? Àɗəmki ti ka nday ya ti tə̀gəsiki ma ndo ni do waw ? \v 19 Nahkay mə̀səra tìsliki məhuriyani a məlaŋ məpəsabana ni vu ndo ni ti aɗaba tə̀fəki ahàr ke Melefit ndo, tə̀mbrəŋa divi gayaŋ na palam. \c 4 \p \v 1 Nahkay ti məbumvu slimi lala. Melefit àɗəm misliki məhuriyani a məlaŋ məpəsabana gayaŋ ni ba kekileŋa, ay məbumvu slimi : ahàr àɗəm ku way way do e kiɗiŋ gekʉli bu mə̂huriyu, ti maslaŋa àgəjəni ba. \v 2 Leli ti tə̀hia *Ma Mʉweni Sulumana ana leli a ; ana ata bəŋ geli ahaslani day tə̀hia ana tay a, ay ma ya tə̀hi ana tay ni ti àjənaki tay ndo, aɗaba tə̀gəskabu ndo, tə̀fəki ahàr ke Melefit ndo. \v 3 Ay ndam ya ti tə̀bu təhuriyu a məlaŋ məpəsabana ni vu ni ti, leli ndam məfəki ahàr ka Yezu ni. Àki ka ata bəŋ geli ni ti ni Melefit àɗəm ahkado : \q1 « Nə̀zumkia ɓəruv ka tay a, nahkay ti nàmbaɗa, \q1 nə̀ɗəm : “Enipi tay, atəhuriyu a məlaŋ məpəsabana goro ni vu day zla aw !” \f + \fr 4:3 \ft Limis 95.11.\f* » \p Ay mə̀səra məlaŋ məpəsabana ti àbu, aɗaba kwa ka sarta ya Melefit àgraya duniya ni ti èndeveriŋa tʉwi gayaŋ a ɗek. \v 4 A məlaŋ nahaŋ a Wakita ge Melefit ni bu tə̀ɗəmkia ma ka vaɗ ya adəskəla na, tə̀ɗəm nahkay hi : « Melefit àra èndeveriŋa tʉwi gayaŋ a ɗek ni ti a vaɗ adəskəla gani àpəsaba.\f + \fr 4:4 \ft Mənjəkiani 2.2.\f* » \v 5 Mə̀səra àbu məbəkiani ka məlaŋ nahaŋ keti, Melefit àɗəm nahkay hi : « Enipia tay a, atəhuriyu a məlaŋ məpəsabana goro ni vu day zla aw !\f + \fr 4:5 \ft Limis 95.11.\f* » \v 6 Nahkay nday ya ti Melefit àhi Ma Mʉweni Sulumani gani ana tay enji ni ti tə̀huriyu a məlaŋ məpəsabana gayaŋ ni vu ndo, aɗaba tə̀gəskabu ma gani ndo. Ègia nahkay ti mə̀səra mis ndahaŋ tisliki məhuriyani tata. \v 7 Nahkay ti Melefit àdaba vaɗ nahaŋ a, vaɗ gani ti kani. Mə̀səra nahkay ti aɗaba sarta nahaŋ àbu ti Devit àɗəm nahkay hi : \q1 « Kani tamal kìcʉma dəŋgu ge Melefit a ti, \q1 bumi slimi lala ; \q1 ahàr gekʉli ègi ɓaŋ-ɓaŋ ba.\f + \fr 4:7 \ft Limis 95.7-8.\f* » \p \v 8 Tamal məlaŋ ya ti ata bəŋ geli tə̀huriyu akaba Zezʉwi ni məlaŋ məpəsabana eɗeɗiŋena ti, akal Melefit àɗəmki ma ka vaɗ nahaŋ keti do. \v 9 Nahkay ti məlaŋ məpəsabana nahaŋ àbu ; məlaŋ gani nani ti akaɗa ga vaɗ *məpəsabana ni ; məlaŋ məpəsabana gani nani ti ga ndam ge Melefit. \v 10 Maslaŋa ya ahuriyu a məlaŋ məpəsabana ge Melefit ni vu ni ti èndeveriŋa tʉwi gayaŋ a ɗek, apəsaba akaɗa ge Melefit ya èndeveriŋ tʉwi gayaŋ ɗek àpəsaba ni. \v 11 Nahkay ti ahàr àɗəm mə̂zum njəɗa geli ɗek ga məhuriyani a məlaŋ məpəsabana ni vu ; ku way way do e kiɗiŋ geli bu èjikia ke divi a akaɗa gatay ya tə̀gəsiki ma ana Melefit ndo ni ba. \p \v 12 Pakama ge Melefit ti agray tʉwi àna njəɗa kay. Aɗafaki majalay ahàr maŋgahani ge mis akaba zlam ya tàcalfəŋ do ni. Àzum àtam maslalam ya ma gani cʉeni məzumani ni ; edekaba zlam ya a huɗ ge mis bu na akaɗa ga maslalam ya tatəhaɗ mis àna naŋ, ekelkaba avana akaba məlaŋ majakwakabani ga vu a ni. \v 13 Ere ye ti maŋgahani, Melefit èpi do ni ti àbi ; zlam ya ti Melefit àgraya ni ɗek ti Melefit èpi, àsəra daya. Ere ye ti màgray ni ɗek ti màgray kamam ti aməhi ana Melefit. \s1 Krist ti Bay ya ti aŋgalabakabu leli akaba Melefit eɗeɗiŋ eɗeɗiŋeni ni \p \v 14 Leli mə̀bu àna bay gəɗakani ya aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni, naŋ ti àcəloya afa ge Melefit a huɗ melefit va : bay gani nani ti Yezu Wur ge Melefit. Ègia nahkay ti ahàr àɗəm mə̂fəki ahàr lala, mə̂hi ana mis vay-vay naŋ Bay geli, mə̀mbrəŋ ba. \v 15 Bay geli gəɗakani ya aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni ti àsəra lala ahəmamam njəɗa geli àhəca ni, aɗaba naŋ day àcaka daliya a zlam ba ɗek akaɗa geli na, ay ku tamal àcaka daliya nəŋgu ni àgudar zlam ndo simiteni. \v 16 Nahkay zla nahəma mahəɗakfəŋiyu kè Melefit, màgrafəŋa aŋgwaz a ba aɗaba naŋ ti agri sulum gayaŋ ana leli kəlavaɗ. Mə̀səra aməsi cicihi, aməgri sulum ana leli, aməjənaki leli ka ya ti macakay daliya ni. \c 5 \s1 Krist àsəra leli ndam gedebi \p \v 1 Gəɗákani ya *taŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ɗek ti Melefit adaba tay e kiɗiŋ ge mis ba, abiyu tay ga maŋgalabakabu mis akaba naŋ àna məvi sədaga akaba misliŋi zlam azuhva zlam magudarani ge mis ni. \v 2 Nahkay bay gəɗakani ya aŋgalabakabu mis akaba Melefit ni lu ti àsəra majalay ahàr ga nday ya ti tə̀sər zlam do ahkay do ni tijikia ke divi a ni, aɗaba naŋ day njəɗa gayaŋ àhəca a zlam ba ɗek. \v 3 Njəɗa gayaŋ àhəca ti, ahàr àɗəm esliŋi zlam ana Melefit azuhva zlam magudarani gayaŋ gayaŋani day, èsliŋi zlam azuhva zlam magudarani ge mis ndahaŋ ciliŋ do. \v 4 Maslaŋa ya ti azay ahàr gayaŋ ti mîgi gəɗakani ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ti àbi ; afiyu mis a məlaŋ gani nani gəɗakani ni vu ti si Melefit kwa. Agray ti akaɗa gayaŋ ya àfiyu *Aroŋ ahaslani ni. \p \v 5 Nahkay day *Krist àzay ahàr gayaŋ ge migi gəɗakani ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ndo. Àfiyu naŋ a məlaŋ gani nani gəɗakani ni vu ni ti Melefit. Àhi : \q1 « Nak ti wur goro, kani ti nawayay ti mis tə̂sər nu buk.\f + \fr 5:5 \ft Limis 2.7.\f* » \p \v 6 A Wakita ge Melefit bu ka məlaŋ nahaŋ mədi ahàr ana pakama ge Melefit ya àhi ni keti . Pakama gani nihi : \q1 « Nak ti bay maŋgalabakabu leli akaba mis ga kaŋgay-kaŋgayani \q1 akaɗa ge Melkisedek ya àgray ahaslani ni.\f + \fr 5:6 \ft Limis 110.4.\f* » \p \v 7 Ka ya ti Krist naŋ àbu a duniya bu ni ti àhəŋgala Melefit a dal-dal, àzlaha kay, ètʉwia, aɗaba àsəra Melefit ti esliki mahəŋgaraba naŋ e kisim ba. Àra àhəŋgala Melefit a nahkay ti Melefit àgri ere ye ti àhəŋgalafəŋa ni, aɗaba àgəskabá ere ye ti Melefit awayay na ɗek. \v 8 Krist ti Wur ge Melefit, ay ku tamal nahkay nəŋgu ni àcaha məgəsiki ma ana Melefit àna daliya gayaŋ ya àcakay na. \v 9 Melefit àgray ti Krist èndeveriŋaba tʉwi gayaŋ a lala. Krist àra èndeveriŋaba ni ti naŋ àbu àna njəɗa ga mahəŋgay nday ya ti təgəsiki ma ni ɗek ; avi *sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni ana tay. \v 10 Nahkay ti Melefit àɗəm Krist ti bay gəɗakani ya aŋgalabakabu naŋ akaba mis ni akaɗa ge Melkisedek ya àgray ahaslani ni. \s1 Məsərumkivu zlam àki ka məfəki ahàr geli ke Krist ni \p \v 11 Àki ka pakama hini ti mawayay mazlapaki dal-dal, ay ma gani zləzlaɗa ga maɗafabana, aɗaba lekʉlʉm ti kìcʉm zlam weceweci do. \v 12 Kə̀pəsumva a macahay zlam ba, giri-giri ti akal kacahumi zlam ana mis ndahaŋ, ay kekileŋa kìslʉmki do. Ahàr àɗəm tə̂cahi pakama ge Melefit ya təcahi ana mis enji ni ana kʉli keti sawaŋ ti ahəmamam ! Kə̀sərum zlam weceweci do ni ti, lekʉlʉm akaɗa bəza ciɓ-ciɓeni, kawayum si tə̂vi ɗuwa ana kʉli kwa, kìslʉmki məzum ɗaf koksah ti ahəmamam ! \v 13 Maslaŋa ya ti esi ɗuwa ni ti wur ndondu : maslaŋa gani nani ti àsərkaba pakama àki ke jiri ge Melefit a koksah. \v 14 Ay mis gəɗakani ti ni èsi ɗuwa va do, azum ɗaf tata. Maslaŋa gani nani ti asərkaba zlam sulumana akaba zlam magədavana lala, aɗaba àsərva àna naŋ a. \c 6 \p \v 1 Ègia nahkay ti ahàr àɗəm macahakivu zlam, makoru kama kama akaɗa ge mis gəɗákani ni. Ahàr àɗəm məmbrəŋum məhəŋgri zuh ana zlam ya təcahi ana mis àki ke *Krist enji ni. Zlam nday hini ti akaɗa asak ga ahay ya tafəkaɗ ni ; màfəkaɗ nahaŋ va ba. Zlam ya təcahi ana mis enji ni ti nday hi : pakama àki ka məmbrəŋ tʉwi magədavani, aɗaba azoru mis e kisim vu ; pakama àki ka məfəki ahàr ke Melefit ; \v 2 pakama àki ke divi gərgəri ga *məbaray mis ; pakama àki ka məbəki *ahar ke mis ; pakama àki ka maŋgabana e kisim ba ; pakama àki ka seriya ge Melefit ya amagrafəŋa kè mis a, amagrafəŋa nahaŋ kà tay a va do ni. \v 3 Tamal Melefit avi divi gani ana leli ti aməmbrəŋ məhəŋgri zuh ana pakama nday nani eɗeɗiŋ. \p \v 4 Aməmbrəŋ ti aɗaba tamal mis àsəra zlam nday nana mək èjikia ke divi a ti àŋgukiyu ke divi koksah. Maslaŋa gani nani àsəra jiri ge Melefit a lala, Melefit àgria sulum gayaŋ a, *Məsuf Njəlatani àniviyu a məɓəruv bu, \v 5 àsəra pakama ge Melefit ti sulumani dal-dal, àsəra njəɗa ya tagray tʉwi àna naŋ ka məlaŋ mʉweni ya Melefit amagraya na. \v 6 Maslaŋa gani àsəra zlam nday nana ɗek, kələŋ gani èjikia ke divi a ti èsliki məmbatkaba majalay ahàr gayaŋ a va do simiteni. Aɗaba maslaŋa ya ti àsəra zlam nday nana ɗek mək àgəskabu va do nahəma, *àdarfəŋa Wur ge Melefit kà təndal a keti, àvia divi ana mis ndahaŋ ge mindivi naŋ a. \p \v 7 Mazay mazavu gani : vədaŋ nahaŋ àbu, avər àtəɗkiaya dal-dal mək zlam àfətkiaya, àgra zlam a dal-dal àɓəlafəŋ kà ndam ya təwəs vədaŋ ni. Vədaŋ gani nani ti Melefit aməmərvu àna naŋ do waw ? \v 8 Ay tamal zlam ya ti àfətkiaya ni ti adak akaba civ-civ ciliŋ ti vədaŋ ni àɓəlay do ; Melefit ara etikwesl wuɗak, kələŋ gani atəji aku, haɗ gani emigi viti, àgray zlam va do. \p \v 9 Ndam geli ni, mawayay kʉli. Ku tamal mə̀ɗəma ma nahkay nəŋgu ni, mə̀səra lekʉlʉm ti kə̀bum kəɗəbum divi sulumani, Melefit ahəŋgay kʉli. \v 10 Melefit ti naŋ jireni ; àsəra tʉwi gekʉli ya kə̀grumi na. Kə̀jənumkia ndam gayaŋ a, kə̀bum kəjənumki tay nihi daya : gekʉli ya kəgrum nahkay ni ti aɗafaki kawayum Melefit. \v 11 Nihi ti mawayay ku way way do e kiɗiŋ gekʉli bu mâzay njəɗa gayaŋ ɗek, môru kama kama. Mə̀səra Melefit awayay məgri sulum gayaŋ ana leli ga kaŋgay-kaŋgayani, nahkay mawayay ti ku way way do mâɗəbay sulum gani nani, àmbrəŋ ɗay-ɗay ba. \v 12 Mawayay ti kìgʉm masəfani ba ; ere ye ti mawayay ni ti kânjəhaɗum akaɗa gatay ya ti tə̀fəki ahàr ka Yezu lala, tə̀mbrəŋ ndo ni. Nday gani ti Melefit naŋ àbu agri sulum ya àɗəmbiya, àɗəm aməgri ana ndam gayaŋ ni ana tay. \s1 Ere ye ti Melefit àɗəm aməgri ana ndam gayaŋ ni ti amagray eɗeɗiŋ \p \v 13 Kə̀səruma, ahaslani ti Melefit àhibiya ma ana Abraham a, àhi aməgri sulum. Ka ya ti àhi ma gani ni ti àmbaɗa ; àmbaɗay ti àna ahàr gayaŋ gayaŋani, aɗaba maslaŋa àbi gəɗakani àtam naŋ bi. \v 14 Àmbaɗa, àɗəm : « Nəgruk sulum goro dal-dal, anagray ti kâwuɗay dal-dal. Zlam gani nani ti amagravu eɗeɗiŋ.\f + \fr 6:14 \ft Mənjəkiani 22.16-17.\f* » \v 15 Abraham àra ècia ma gana nahkay ti àgəskabá, ajəgay ere ye ti Melefit àhi aməgri ni, àmbrəŋ ndo. Abraham àra àgəskabá nahkay ti Melefit àgri ere ye ti àhi aməgri ni. \v 16 Ka ya ti mis ambaɗay ni ti, ambaɗay ti àna ere ye ti àtam naŋ àna gəɗakani ni. Àra àmbaɗa nahkay ti ku way way do agəskabu mbaɗay gayaŋ ni, tàcalfəŋ kà ma gani va do. \v 17 Nahkay day Melefit awayay aɗəfiki ana ndam gayaŋ ere ye ti àɗəm aməgri ana tay ni ɗek ti aməgri ana tay eɗeɗiŋ ; awayay ti tə̂sər lala aməmbatkaba majalay ahàr gayaŋ a ɗay-ɗay do : nahkay ti àmbaɗay. \v 18 Melefit àɗəm amagray zlam, mək àmbaɗay. Pakama nday nani cʉeni ti avi njəɗa ana leli dal-dal, aɗaba Melefit ti àsəkaɗ malfaɗa do simiteni. Pakama gani àra àvia njəɗa ana leli a ti, mə̀bu makoru kama kama, aɗaba mə̀mbrəŋa zlam ndahaŋ a ɗek, mə̀səra Melefit aməgri ere ye ti àɗəm aməgri ana leli ni ana leli. \v 19 Zlam gani nani ya mə̀səra Melefit aməgri ana leli ni ti ndiŋ-ndiŋ, avi njəɗa ana leli dal-dal. Makavu àna naŋ lala, acafəŋa leli ge mijikiana ke divi a. Zlam gani nani aziaba azana ga mahay ga məlaŋ *njəlatani ge Melefit na ana leli a, mə̀səra leli aməhuriyu eslini. \f + \fr 6:19 \ft Ahalay ti bay ya ti àbəki wakita hini ni àzay mazavu ga zlam, àɗəm zlam ya ti mə̀səra Melefit aməgri ana leli ni ti ndiŋ-ndiŋ akaɗa ga ara gəɗakani, tə̀wəlfəŋ ezeweɗ, ma ge ezeweɗ nahaŋ ni tə̀wəlfəŋ kà slalah ga yam, təfiyu a yam vu ga macafəŋa slalah ga yam na ga masləkana ni. Mənjay Tʉwi 27.29.\f* \v 20 Àhuriyu a məlaŋ gani nani vu ti Yezu ; àhuriyu enji geli, àhuriyu ti azuhva leli. Naŋ ti bay gəɗakani ya aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni ga kaŋgay-kaŋgayani, akaɗa ge Melkisedek ya àgray ahaslani ni. \c 7 \s1 Melkisedek \p \v 1 Melkisedek gani nani ti naŋ bay Salem, naŋ bay *maŋgalabakabu mis akaba Melefit naŋ ya agavəla driŋ ni. Ka fat ya ti Abraham àsləkabiya ke silik ya tàgray akaba bəbay ndahaŋ, àtambiya tay a àna njəɗa nahəma, Melkisedek nakəŋ àrəkioru, mək àgri *sulum ge Melefit. \f + \fr 7:1 \ft Salem ti slimi ge Zerʉzalem ahaslani. Àna ma *Hebri ti slimi gani tə̀zavu ata « Shalom. » « Shalom » ti awayay aɗəmvaba manjəhaɗkabani sulumani.\f* \v 2 A huɗ ga zlam ya ti Abraham àhəlbiyu e silik ni bu ni ɗek ti Abraham àziaba zlam a bəlaŋ a kurani ba ana Melkisedek a. \f + \fr 7:2 \ft Mənjay Mənjəkiani 14.17-20.\f* Enjenjeni slimi Melkisedek awayay aɗəmvaba ti bay jireni ; kələŋ gani bay Salem ti ni awayay aɗəmvaba bay ya agray ti mis tânjəhaɗkabu àna sulumani ni. \v 3 Naŋ ti tə̀sər bəŋani do, tə̀sər məŋani do, ata bəŋ ga bəŋani day mis tə̀sər tay do. A Wakita ge Melefit bu ni ti tə̀ɗəmki ma ka vaɗ ge miwi naŋ ndo, ka vaɗ ga məmət gayaŋ day tə̀ɗəmki ma ndo. Naŋ ti akaɗa Wur ge Melefit, aɗaba aŋgalabakabu mis akaba Melefit ga kaŋgay-kaŋgayani akaɗa ga Wur ge Melefit ni. \p \v 4 Jalumki ahàr ke Melkisedek, naŋ ya ti Abraham àziaba zlam a bəlaŋ a kurani ba ni. Melkisedek ti naŋ gəɗakani ! Abraham ti naŋ bəŋ ga ata bəŋ geli ɗek, ay àhəliaba ana Melkisedek ti zlam sulumani ya tə̀tama zlam ndahaŋ a ni. \v 5 Ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit kani ti nday bəza huɗ ge *Levi ; e Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu ni ti Melefit àɗəm ndam *Izireyel ndahaŋ ni tə̂ziaba zlam a bəlaŋ a kurani ba ana tay a. Nday ya ti təhəl zlam akaba nday ya ti təziaba ni ti nday ɗek kà məŋ gatay, nday ndam Izireyel ; ku tamal nday ɗek bəza huɗ ga Abraham nəŋgu ni tə̀bu tagray nahkay. \v 6 Ay Melkisedek ti naŋ wur huɗ ge Levi do ; ku tamal naŋ wur huɗ ge Levi do nəŋgu ni Abraham àziaba zlam a bəlaŋ a kurani ba. Melefit àhibiya ana Abraham a, àhi : « Anəgruk zlam sulumani, » nahkay Abraham ti naŋ gəɗakani ; ay àgri sulum ge Melefit ana Abraham ti Melkisedek. \v 7 Mə̀səra, bay ya ti agri sulum ge Melefit ana maslaŋa nahaŋ nahəma, bay gani nani ti naŋ gəɗakani àtam maslaŋa nahaŋ ni. \v 8 Kani ti nday ya ti təhəl zlam bəlaŋ a kurani bu ni ti nday mis hihirikeni, təmət. Ay a Wakita ge Melefit bu tə̀ɗəm bay ya ti àhəl zlam bəlaŋ a kurani bu ya Abraham àbi ni ti àmət do. \v 9 Misliki məɗəmani nahkay hi : ka ya ti təvi zlam bəlaŋ a huɗ ga kurani bu ana bəza huɗ ge Levi ni ti kala təvi ti ana Levi Leveni. Ay Levi day kala àvia zlam bəlaŋ a huɗ ga kurani ba ana Melkisedek a, aɗaba Abraham ti naŋ bəŋ ge Levi ; \v 10 ka ya ti Abraham àbi zlam ana Melkisedek ni ti Levi wur huɗ gayaŋ ni naŋ àvu a vu ga bəŋani Abraham bu. \s1 Krist ti aŋgalabakabu mis akaba Melefit akaɗa ge Melkisedek ni \p \v 11 Tʉwi ga bəza huɗ ge Levi ya tagray ga *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ti Melefit àɗəm tə̂gri ana ndam *Izireyel, àbu məbəkiani e *Divi gayaŋ ya àɗəfiki ana Mʉwiz ni bu ni. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, tʉwi gatay ni èndeveriŋ ere ye ti Melefit awayay magrani ni lala do. Tamal endeveriŋ lala ti bay nahaŋ ya aŋgalabakabu mis akaba Melefit ni àra ti kamam ? Maslaŋa gani nani ti àŋgalabakabu mis akaba Melefit akaɗa ga *Aroŋ ni do ; naŋ ti aŋgalabakabu mis akaba Melefit akaɗa ge Melkisedek ni. \v 12 Tamal Melefit àmbatkaba divi ga maŋgalabakabu mis akaba naŋ na ti, mə̀səra àmbatkaba Divi gayaŋ ya àbu məbəkiani a Wakita gayaŋ ni bu ni daya. \v 13 Ay nihi ti Bay ya tə̀ɗəmki ma a Wakita ge Melefit bu ni ti Bay geli. Naŋ ti ge dini ge Levi do ; maslaŋa ge dini gayaŋ ɗay-ɗay àgray tʉwi ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ndo. \v 14 Mə̀səra Bay geli ti ge dini ga Zʉda. Ndam ge dini ga Zʉda ti ŋgay tâgray tʉwi ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ti Mʉwiz àɗəm ndo simiteni. \p \v 15 Ere ye ti aɗafaki zlam gani nani eɗeɗiŋeni ni ti nihi : bay nahaŋ àra ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit a, ay aŋgalabakabu mis akaba Melefit ti akaɗa ge Melkisedek ni. \v 16 Maslaŋa gani nani ti tə̀fiyu àna Divi ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz bu ni ndo : Divi gani nani ti tə̀biki ana mis hihirikeni. Tə̀fiyu maslaŋa gani nani ti aɗaba naŋ àbu àna njəɗa dal-dal, àmət ɗay-ɗay do. \v 17 Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : Melefit àɗəm : \q1 « Nak ti bay maŋgalabakabu leli akaba mis ga kaŋgay-kaŋgayani \q1 akaɗa ge Melkisedek ya àgray ahaslani ni.\f + \fr 7:17 \ft Limis 110.4.\f* » \p \v 18 Nahkay ti Melefit àmbrəŋa Divi gayaŋ nahaŋ ya àɗəfiki ana Mʉwiz ahaslani na, aɗaba Divi gani nani ti njəɗa gani àhəca ga magray ere ye ti Melefit àwayay magrani na. \v 19 Divi ge Melefit ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu ni ti èndeveriŋ ere ye ti Melefit awayay ni lala do. Ègia nahkay ti Melefit àvia divi nahaŋ ana leli ga mahəɗakfəŋiana àtam ya ahaslani na. Divi gani nani ti mə̀səra ajənaki leli eɗeɗiŋ. \p \v 20 Mə̀səra ajənaki leli eɗeɗiŋ ti aɗaba ka ya ti Melefit àfiyu Wur gayaŋ ga maŋgalabakabu mis akaba naŋ ni ti àmbaɗa. Ay nday ndahaŋ ni ti ni, àbiyu tay ti àmbaɗay ndo. \v 21 Ka ya ti Melefit àfiyu Wur gayaŋ ni ti àmbaɗay ; àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit ni bu nahkay hi : \q1 « Bay Melefit àmbaɗa, àɗəm : \q1 “Nak ti bay maŋgalabakabu leli akaba mis ga kaŋgay-kaŋgayani.” \q1 Aməmbatkaba majalay ahàr gayaŋ gani nana ɗay-ɗay do.\f + \fr 7:21 \ft Limis 110.4.\f* » \p \v 22 Melefit àra àmbaɗa nahkay ti àwəlkabá pakama gayaŋ akaba geli a keti. Gayaŋ ya àgray nahkay ni ti àtam ya àwəlkabu pakama gayaŋ akaba ge mis ahaslani ni. Mə̀səra àtam ya ahaslani ni ti aɗaba bay ya ti aɗəfiki ana leli Melefit amagray ere ye ti àɗəm amagray ni eɗeɗiŋ ni ti Yezu. \p \v 23 Nahkay day, nday ndahaŋ ya taŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ti nday kay, aɗaba nday ti tə̀pəs do, təmət. \v 24 Ay Yezu ti apəs, naŋ àbu àna sifa, àmət ɗay-ɗay do ; amaŋgalabakabu mis akaba Melefit ga kaŋgay-kaŋgayani. \v 25 Nahkay ti nday ya ti tahəɗakfəŋiyu kè Melefit azuhva ga Yezu ya aŋgalabakabu tay akaba naŋ ni ti, Yezu esliki mahəŋgay tay. Àmbrəŋ mahəŋgay tay ɗay-ɗay do, aɗaba naŋ àbu àna sifa ga kaŋgay-kaŋgayani, naŋ àbu ahəŋgali Melefit ana tay kəlavaɗ. \p \v 26 Bay gəɗakani ya àgəski ga maŋgalabakabu leli akaba Melefit ni ti Yezu. Naŋ ti njəlata, àgudar zlam do simiteni, naŋ mis sulumani, àgray zlam akaɗa ga ndam magudar zlam ni do, Melefit àzoru naŋ driŋ agavəla. \v 27 Nday gəɗákani ndahaŋ ya taŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ti, ahàr àɗəm kəlavaɗ tîsliŋi zlam ana Melefit azuhva zlam magudarani gatay ni day kwa ti tisliŋi zlam azuhva zlam magudarani ge mis ndahaŋ ni. Ay Yezu ti ni àŋgalabakabu leli akaba Melefit ti nahkay do. Naŋ ti àvi ahàr gayaŋ ana Melefit, àgəskabu ti tâkaɗfəŋ naŋ kà təndal. Àgray nahkay ti sak bəlaŋ, amagrakivu va do. \v 28 E Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu ni ti Melefit àɗəm mis hihirikeni tâŋgalabakabu mis akaba naŋ, ay nday gani nani ti njəɗa gatay àhəca ga magray ere ye ti Melefit àwayay na. Nahkay kələŋ gani Melefit àɗəm pakama nahaŋ, àmbaɗay. Àna mbaɗay gani nani ti àfiyu Wur gayaŋ ga maŋgalabakabu mis akaba naŋ ; Wur gayaŋ gani nani ti naŋ àbu ga kaŋgay-kaŋgayani, èndeveriŋaba ere ye ti Melefit awayay na àndava. \c 8 \s1 Melefit àwəlkabá pakama gayaŋ akaba geli àna Krist a \p \v 1 Ere ye ti ahàr àɗəm mə̂sər lala ni ti nihi : Bay gəɗakani ya *aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni ti àbu. Naŋ ti òru ànjəhaɗ a huɗ melefit bu, kà gəvay ge kʉrsi ge Melefit. Ànjəhaɗ ti kà ahar ga ɗaf ge Melefit, a məlaŋ ga gəɗakani bu. \v 2 Agray tʉwi ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ti a məlaŋ *njəlatani ge Melefit bu. Məlaŋ *njəlatani gani nani ti ahay *miviceni ya mis hihirikeni tìvicey ka sarta ge Mʉwiz ni do : àləm ti Bay Melefit Melefiteni ; məlaŋ gani nani ti məlaŋ njəlatani ge Melefit eɗeɗiŋ. \p \v 3 Gəɗakani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni lu ti tə̀fiyu naŋ ga məvi sədaga ana Melefit akaba misliŋi zlam azuhva zlam magudarani ge mis. Ègia nahkay ti bay gəɗakani ya aŋgalabakabu leli akaba Melefit ni ahàr àɗəm naŋ day mə̂vi sədaga ana Melefit. \v 4 Tamal naŋ àləbu a duniya bu ni ti akal naŋ ègi bay maŋgalabakabu mis akaba Melefit do, aɗaba ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit tə̀bu, tə̀biyu tay àna *Divi ge Melefit ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu ni. \v 5 Ay ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit nday nani ti, məlaŋ njəlatani ya tagraviyu tʉwi gatay ni ti e melefit bu do. Məlaŋ gatay ni ti tə̀ləm ka mazavu ga məlaŋ njəlatani ya a huɗ melefit bu ni ciliŋ. Nahkay ka ya ti Mʉwiz àwayay evicey ahay njəlatani ni ti Melefit àhi ahkado : « Ci day, ahàr àɗəm kâgray ɗek akaɗa ahay ya ti nə̀ɗəfukki ka ya ti nak ka ahàr ga həma ni.\f + \fr 8:5 \ft Mahərana 25.40.\f* » \v 6 Ay nihi ti tʉwi ga Yezu ti gərgəri akaba gatay ndahaŋ ni simiteni. Melefit awəlkabu pakama gayaŋ mʉweni akaba geli, awəlkabu ti àna tʉwi ga Yezu ; pakama ya *awəlkabu nihi ni ti àtam ya ahaslani ni, aɗaba ere gani ya ti Melefit àɗəm aməgri ana leli ni ti àtam ere ye ti àɗəm ahaslani amagray ni simiteni. \p \v 7 Nahkay ti pakama ge Melefit ya àwəlkabu akaba geli ahaslani ni ti àrakaboru ndo. Do ni ti, akal Melefit àwəlkabu pakama nahaŋ akaba geli do. \v 8 Ay àwəlkabá pakama nahaŋ na akaba geli eɗeɗiŋ a. Àləgi ana ndam gayaŋ, àɗəm nahkay hi : \q1 « Cʉm day, nu Bay Melefit nəhi ma ana kʉli. \q1 Sarta nahaŋ àbu ara ; \q1 ka sarta gani nani ti anəwəlkabu pakama mʉweni akaba ga ndam goro, \q1 ndam *Izireyel akaba ndam *Zʉde ni ɗek. \q1 \v 9 Pakama ya anəwəlkabu akaba gatay ni ti \q1 gərgəri akaba pakama ya nə̀wəlkabu akaba ga ata bəŋ gatay ahaslani \q1 ka ya ti nə̀dafəŋa ahar ka tay a, nə̀həlaya tay ka haɗ Ezip a ni. \q1 Anəwəlkabu pakama nahaŋ akaba gatay ti \q1 aɗaba nday ndayani àna ahàr gatay tə̀mbrəŋ pakama goro \q1 ya nə̀wəlkabu akaba gatay ahaslani ni, \q1 nahkay ti nu day nə̀mbrəŋ tay. \q1 Nəhi ma hini ana kʉli ti nu Bay Melefit. \q1 \v 10 Pakama mʉweni ya anəwəlkabu akaba ga ndam Izireyel \q1 ka sarta gani nani ya amara ni ti nahkay hi : \q1 Anagray ti tâjalaki ahàr ke Divi goro kəlavaɗ, \q1 kala àbu məbəkiani a məɓəruv gatay bu. \q1 Enigi Bay Melefit gatay, nday day etigi ndam goro. \q1 Nəhi ma hini ana kʉli ni ti nu Bay Melefit. \q1 \v 11 “Sər Bay Melefit” ti maslaŋa aməhi ana maslaŋa nahaŋ e kiɗiŋ gatay bu do simiteni. \q1 Ku ana ndam ga kəsa gatay, ku ana bəza ga məŋ gatay nəŋgu ni atəhi ana tay do. \q1 Aɗaba ku way way do e kiɗiŋ gatay bu aməsər nu, \q1 ku wur gʉziteni, ku mis gəɗakani aməsər nu. \q1 \v 12 Anəmbərfəŋa zlam magudarani gatay na kà tay a ; \q1 zlam gatay ya ti tàgray, àɓəlafu do ni ti anəjalaki ahàr va do simiteni.\f + \fr 8:12 \ft Zeremi 31.31-34.\f* » \p \v 13 Ma ge Melefit hini ya àɗəm ni ti àɗəmki ka məwəlkabu pakama mʉweni. Gayaŋ ya àɗəm nahkay ni ti aɗafaki məwəlkabu pakama ya ahaslani ni ti midigweni. Ay zlam ya ègia midigwena, àgray tʉwi va do ni ti atəmbrəŋ, amələbi va bi. \c 9 \s1 Tʉwi ga maŋgalabakabu mis akaba Melefit ya tàgray ahaslani ni \p \v 1 Ka ya ti Melefit *àwəlkabu pakama gayaŋ akaba ga ndam *Izireyel ahaslani ni ti àɗəfiki divi gayaŋ ana tay ga *maŋgalabakabu mis akaba naŋ a ahay gayaŋ bu. Ahay gani nani ti ka haɗ. \f + \fr 9:1 \ft Təɗəmki ma hini ti ka ahay ge Melefit ya tàgray a huɗ gili bu ka sarta ge Mʉwiz, tə̀sawaɗay àna naŋ ni. Mənjay Mahərana 26.1-30.\f*\fig Ahay miviceni ya tə̀ləmi ana Melefit ahaslani ni|src="lb00259c.tif" size="col" ref="9.1" \fig* \v 2 Ahay gani nani ti huɗ gani mekelkabana àna azana. Məlaŋ ye enjenjeni nahəma, tə̀zalay məlaŋ *njəlatani ; eslini ti tàbəhaɗ məlaŋ mabəhaɗki *ceŋgel akaba tabəl ga mabəhaɗiki *dipeŋ ana Melefit. \f + \fr 9:2 \ft Mənjay Mahərana 25.23-40.\f* \v 3 Məlaŋ ye cʉ kama ga azana ni ti tə̀zalay məlaŋ njəlatani àtam ndahaŋ ni ɗek. Kələŋ ga azana nahəma, \v 4 tàfəkaɗ zlam ga gru ya tazəbaki haf ya ezi àcər ni, \f + \fr 9:4 \ft Mənjay Mahərana 30.1-6.\f* tàfəkaɗ *sahar daya. \f + \fr 9:4 \ft Mənjay Mahərana 25.10-16.\f* Sahar gani nani ti məbəki gru ɗek ; a huɗ gani bu ni ti zlam tə̀vu mahkər : halaf ga gru akaba *man a huɗ gani bu ; aday ga *Aroŋ ya àbay vay-vay ni, \f + \fr 9:4 \ft Mənjay Macalani 17.23.\f* akaba akur cʉ. Akur nday nani ti ma ge Melefit àki məbəkiani. Nahkay sahar gani nani ti tə̀zalay *sahar ge Melefit ya aɗafaki àwəlkabu pakama gayaŋ akaba ge mis ni. \fig Məlaŋ məzəbiki haf ana Melefit|src="hk00260c.tif" size="col" ref="9.4" \fig* \v 5 Ke erma ga sahar ni təbəki mimiz ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam ge mis ya tàgudar ka məsər gatay do na ; ka ahàr ga sahar ni tàgraya mazavu ge Serʉbeŋ \f + \fr 9:5 \ft Serʉbeŋ ti zlam àna sifa ya tajəgay məlaŋ njəlatani ni, kərpasla tə̀fəŋ kà tay. Nday *məslər ge Melefit do. Mənjay Mahərana 25.18-20.\f* a cʉ ; tàpaɓki kərpasla gatay ke erma ni. Serʉbeŋ nday nani ti təɗafaki Melefit naŋ àbu a məlaŋ gani nani bu àna njəɗa gayaŋ ɗek. Ay ti nə̀hiaba ma gana ɗek ana kʉli a nihi faŋ do. \p \v 6 Tàra tə̀slamala zlam na ɗek nahkay ti ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni təhuriyu a məlaŋ ye enjenjeni ni vu kəlavaɗ ga magray tʉwi gatay. \v 7 Ay a məlaŋ ye cʉ ni vu ni ti bay gəɗakani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ahuriyu ciliŋ. Ahuriyu ti sak bəlaŋ a dəzani bu ; àhuriya ti ahàr àɗəm abiaya mimiz ana Melefit a azuhva zlam gayaŋ ya àgudar ka məsər gayaŋ do ni akaba azuhva zlam ge mis ndahaŋ ya tàgudar ka məsər gatay do ni. \v 8 Àna zlam nday nani ti *Məsuf Njəlatani aɗafaki ka ya ti məlaŋ ye enjenjeni àbu mba ni ti divi ga məhuriyani a məlaŋ *njəlatani ge Melefit ni vu àbi faŋ bi. \v 9 Zlam gani nday nani tə̀zavu akaba ga sarta hini : mis takoru afa ge Melefit, təgri sədaga, təvi zlam ana ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ti tîsliŋi azuhva zlam magudarani gatay ni, ay ku tamal nahkay nəŋgu ni majalay ahàr gatay ɗek njəlata do, nahkay zlam gatay ya tagray ni èsliki mendeveriŋ ere ye ti Melefit awayay ni do. \v 10 Zlam gani nani ɗek ya tagray ni ti ma àki ka zlam məzumani, ka zlam miseni akaba ka baray gərgərani. Nani ti tʉwi ge mis hihirikeni ya tagray ni ciliŋ ; Melefit agəskabu hayaŋ, duk abivoru ana vaɗ ya aməmbatkaba ni. \s1 Àna mimiz ge Krist ti Melefit àwəlkabu pakama mʉweni akaba ge mis \p \v 11 Ay nihi ti *Krist àra. Naŋ ti Bay gəɗakani ya aŋgalabakabu mis akaba Melefit ni, ku nihi naŋ àbu agri zlam sulumani ge Melefit ana leli. Àhuriya a ahay ge Melefit va ; ay ahay gani nani ti gəɗakani àtam ya ka haɗ ni, araŋa magədavani àki bi. Ahay nani ti mis hihirikeni àləm do ; nahkay ahay gani nani ti a duniya bu do. \v 12 Àra àhuriya a ahay gani nani va ti àhuriyu a məlaŋ *njəlatani ge Melefit ni vu. Àhuriyu ti àna mimiz ga vugul akaba ga bəza sla ya tìsliŋi ana Melefit ni do ; àhuriyu ti àna mimiz gayaŋ ya àŋgəzaya ka ya ti àmət kà təndal ni. Àmət nahkay ti, àhəŋga leli a ga kaŋgay-kaŋgayana àndava, àhuriyu a məlaŋ *njəlatani ge Melefit ni vu sak bəlaŋ ti èslia. \v 13 Ka ya ti mis àgudara zlam a, ègia naŋ njəlata kè eri ge Melefit do nahəma, ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tigʉceki mimiz ga vugul akaba ga kokur, təbəki viti ga sla walani daya. Nahkay vu gayaŋ egi njəlata kè eri ge Melefit. \v 14 Mimiz ge Krist ti àtam mimiz ga zlam ga gənaw sak kay do waw ? Krist ti àgudar zlam do simiteni, ay àvi ahàr gayaŋ ana Melefit ti tâkaɗ naŋ ; àgray nahkay ti àna njəɗa ga *Məsuf ge Melefit ; Məsuf gani nani ti naŋ àbu ga kaŋgay-kaŋgayani. Krist àvia ahàr gayaŋ ana Melefit a nahkay ti, àgray ti ku majalay ahàr geli day mîgi njəlatani ; nahkay ti màgray zlam ya azoru leli e kisim vu ni va ba ; məgri tʉwi ti ana Melefit. Melefit ti naŋ Bay ga sifa ! \p \v 15 Ègia nahkay ti Melefit *àwəlkabu pakama gayaŋ mʉweni akaba ge mis ; àwəlkabu ti àna tʉwi ge Krist. Àwəlkabu ti ndam ya ti azalay tay ni tə̂ŋgət zlam sulumani ya àɗəm aməgri ana tay ni ; zlam nday nani ti atələbu ga kaŋgay-kaŋgayani. Melefit aməgri ana tay nahkay ti azuhva kisim ge Krist, aɗaba àna kisim gayaŋ ni ti àpəla zlam ge mis ya tàgudar ka sarta ya Melefit àwəlkabu pakama mʉweni akaba gatay faŋ ndo ni. \p \v 16 Nahkay day, bi mis nahaŋ wuɗaka amət ti àɗəm ahəmamam ndam gayaŋ têdevu zlam gayaŋ ni. \f + \fr 9:16 \ft Àna ma Gres ya tə̀bəki ahalay ni ti tə̀ɗəm « diateke. » Ma gani nani ti awayay aɗəmvaba məwəlkabu pakama, awayay aɗəmvaba pakama ge mis ya àɗəm ahəmamam têdey zlam gayaŋ ka ya ti àmət ni daya ; ma gani bəlaŋ. Nahkay tə̀gurkabu zlam nday nani cʉeni, tə̀ɗəm tamal zlam ahkay do ni mis àmət faŋ ndo ni ti tə̀di slimi ana pakama gani do.\f* Ay tamal maslaŋa gani àmət faŋ ndo ni ti ndam gani tìsliki medevu zlam gayaŋ ni do. \v 17 Nahkay tamal àmət faŋ ndo ni ti ma gayaŋ ya àɗəm ni masakani hayaŋ. Ka ya ti maslaŋa gani naŋ àbu àna sifa mba ni ti mis tèdey zlam gayaŋ ni faŋ do. \v 18 Pakama ge Melefit ya awəlkabu akaba ge mis ni day nahkay. Ka ya ti àwəlkabu pakama gayaŋ enjenjeni akaba ge mis ni ti tàkaɗ zlam, tìgʉcey mimiz gani. \v 19 Ka ya ti Mʉwiz èjeŋgey *Divi ge Melefit ɗek kè meleher ge mis nahəma, àgray akaɗa ge Melefit ya àhi ni : àzay mimiz ga vugul akaba ga bəza sla, àcahkiviyu yam, àzay eŋgʉc ga zlam ga gənaw ndizeni, àwəlki ka aday, àtəliyu e mimiz ni vu juɓ mək ègʉceki ka Wakita ge Melefit ni ; ègʉceki ke mis ni ɗek daya. \v 20 Àɗəm : « Mimiz hini ti Melefit awəlkabu pakama gayaŋ akaba gekʉli àna naŋ ; àɗəm gəsumkabu pakama gayaŋ ni ɗek kwa.\f + \fr 9:20 \ft Mahərana 24.8.\f* » \v 21 Ègʉceki mimiz ni ka ahay ge Melefit akaba ka zlam ya tə̀vu a ahay ni bu, tagray tʉwi àna tay ni ɗek daya. \v 22 Nahkay ti Melefit àɗəm e Divi gayaŋ ni bu, ku mam day mam tîgʉceki mimiz day ti egi njəlata. Ere ye ti tìgʉceki mimiz do ni ti àbi kay bi. Tamal tàbaya mimiz a ndo ni ti Melefit àmbərfəŋa zlam magudarani ge mis ni kà tay a do simiteni. \s1 Krist ti àvi ahàr gayaŋ ana Melefit azuhva zlam magudarani ge mis \p \v 23 Nahkay zla nahəma, zlam nday nani ya ka haɗ ni ti mazavu ga zlam ya a huɗ melefit bu ni ciliŋ, ay ku tamal nahkay nəŋgu ni ahàr àɗəm tîgi njəlata àna mimiz ya tigʉceki ka tay ni. Nahkay day, tamal leli mawayay mahəɗakfəŋiyu kà zlam zlamani ya e melefit bu ni ti ahàr àɗəm tâbaya mimiz sulumana àtama ga zlam ga gənaw na. \v 24 Ahay ge Melefit ya *Krist àhuriyu ni ti mis tə̀ləm do. Ahay ge Melefit ya mis tə̀ləm ni ti mazavu ga məlaŋ *njəlatani ya a huɗ melefit bu ni ciliŋ. Krist àhuriyu ti a huɗ melefit vu ; ku nihi naŋ àbu eslini kè meleher ge Melefit ga məjənaki leli. \v 25 Gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ti ahuriyu a məlaŋ *njəlatani ge Melefit ya mis tə̀ləm ni vu sak bəlaŋ a dəzani bu ; ahuriyu ti àna mimiz gayaŋ gayaŋani do. Ay Krist ti àgray nahkay ndo ; àvi ahàr gayaŋ ana Melefit sak kay ndo. \v 26 Nahkay do ni ti kwa ka mənjəki ga duniya akal Krist acakay daliya sak kay, ay àgray nahkay ndo. Àcakay daliya ti sak bəlaŋ, kələŋ gani amacakay va do ; àcakay ti ga maɗafakiani duniya ara andav wuɗak. Àra ti ga məvi ahàr gayaŋ ana Melefit ti magudar zlam ge mis ni mə̂ləbi va bi. \v 27 Mis hihirikeni lu amət sak bəlaŋ ciliŋ, kələŋ gani Melefit amagrafəŋa seriya. \v 28 Nahkay day Krist àvi ahàr gayaŋ ana Melefit ti sak bəlaŋ ; àgray nahkay ti, ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani ge mis a kay. Ay a vaɗ nahaŋ ti Krist amaŋga. Amaŋga ti azuhva zlam magudarani va do ; amaŋga ti ga mahəŋgay ndam gayaŋ ya tajəgay naŋ ni. \c 10 \p \v 1 *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ka wakita gayaŋ ni ti mazavu ga zlam sulumani ya Melefit aməgri ana leli ni ; Divi gani àɗəfiki zlam sulumani ge Melefit ni ana leli lala do. Aɗaba mam, kilevi tə̀bu takoru kè meleher ge Melefit, tisliŋi zlam kilevi, tə̀mbrəŋ ɗay-ɗay do ; ay zlam nday nani ya tagray ni ti èndeveriŋ ere ye ti Melefit awayay ni ɗek do. \v 2 Tamal ti endeveriŋ ere ye ti Melefit awayay ni ti, akal təmbrəŋ misliŋi zlam ana Melefit, aɗaba giri-giri ti ndam ya ti Melefit àmbərfəŋa zlam magudarani gatay ni kà tay a ni ti akal təsər tìgia njəlatana kè eri ge Melefit a àndava, zlam magudarani gatay àbi va bi. Ay tàgray nahkay do ; tə̀bu tisliŋi zlam kekileŋa. \v 3 Tə̀bu tisliŋi zlam ana Melefit kilevi ti, agray ti tə̂jalaki ahàr kilevi ka magudar zlam gatay, tə̀səra nday ndam magudar zlam kekileŋa. \v 4 Nahkay ti mə̀səra mimiz ga kokur akaba ga vugul ti àgray ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani ge mis na kà tay a koksah. \p \v 5 Nahkay zla nahəma, ka ya ti *Krist àra a duniya va ni ti àhi ana Melefit ahkado : \q1 « Zlam ge mis ya tisliŋʉk ni akaba sədaga gatay ya təgruk ni ti kàwayay do, \q1 kàgra ti tìwi nu sawaŋ. \q1 \v 6 Zlam ge mis ya tisliŋʉk ahkay do ni ya teviyekʉk azuhva zlam magudarani gatay ni ti àɓəlafuk do. \q1 \v 7 Nahkay nə̀ɗəm : Bay Melefit goro, nu hi, nu ka ahàr divi, \q1 nakoru ti ga magray ere ye ti kawayay ni. \q1 Bay ya ti tə̀ɗəmki ma a huɗ ga wakita gayak ni bu ni ti nu.\f + \fr 10:7 \ft Limis 40.7-9.\f* » \p \v 8 Ka mənjəki ga pakama hini ti àɗəm : « Zlam ge mis ya tisliŋʉk ni, sədaga gatay ya təgruk ni, ahkay do ni zlam gatay ya teviyek azuhva zlam magudarani gatay ni ti kàwayay do ; zlam nday nani ti tàɓəlafuk do. » Ay mə̀səra zlam nday nani ɗek ti tagray akaɗa ge Melefit ya àhi ana tay grum e Divi gayaŋ bu ni. \v 9 Àɗəm keti : « Nu hi, nu ka ahàr divi, nakoru ti ga magray ere ye ti kawayay ni. » Àɗəm nahkay ti, aɗafaki zlam ya ti tə̀gri ana Melefit ahaslani ni ti ègia zlam masakana ; nihi ti ahàr àɗəm tə̂gri zlam mʉweni sawaŋ. \v 10 Nahkay ere ye ti Melefit àwayay ni ti Yezu Krist àgra : àvi ahàr gayaŋ ana Melefit sak bəlaŋ hʉya. Àra àvia ahàr gayaŋ a nahkay ni ti leli mìgia ndam njəlatana ge Melefit a. \p \v 11 Bay maŋgalabakabu mis akaba Melefit lu naŋ àbu ecik kəlavaɗ, esliŋi zlam sak kay ana Melefit, esliŋi kəlavaɗ nahkay. Ay zlam ya ti esliŋi ana Melefit ni èsliki magrani ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani ge mis ni kà tay a do simiteni. \v 12 Ay Krist ti àgray akaɗa gatay ni ndo : naŋ ti àvay ahàr gayaŋ sak bəlaŋ ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani ge mis ni kà tay a ; àra àva ti ànjəhaɗ digʉs kà ahar ga ɗaf ge Melefit a məlaŋ ga gəɗakani bu ga kaŋgay-kaŋgayani. \v 13 Melefit àhi : « Ndam ezir gayak ti anabəhaɗ tay kè meleher gayak akaɗa ga zlam ga bay ya abəki asak ni, ti kə̂cəlki ka tay.\f + \fr 10:13 \ft Mənjay Limis 110.1.\f* » Nihi ti naŋ àbu ajəgay sarta gani nani. \v 14 Àva ahàr gayaŋ a sak bəlaŋ ti, àgray ti nday ya ti àhəŋgay tay ni ti tîgi ndam *njəlatani ge Melefit ga kaŋgay-kaŋgayani. Nahkay ti èndeveriŋa tʉwi ge Melefit ya awayay na ɗek. \p \v 15 *Məsuf Njəlatani day aɗəfiki ana leli zlam nday nani jiri eɗeɗiŋ. Ere ye ti àɗəm enjenjeni ni ti nihi : \q1 \v 16 « Bay Melefit àɗəm : \q1 “Pakama mʉweni ya anəwəlkabu akaba gatay \q1 ka sarta gani nani ya amara ni ti nahkay hi : \q1 anagray ti tə̂jalaki ahàr ke Divi goro kəlavaɗ, \q1 amanjəhaɗiviyu ana tay a məɓəruv bu.” » \p \v 17 Àɗəm keti : \q1 « Zlam magudarani gatay ahkay do ni zlam gatay ya ti tàgray àɓəlafu do ni ti anəjalaki ahàr do simiteni.\f + \fr 10:17 \ft Zeremi 31.33-34.\f* » \p \v 18 Nahkay ti Melefit àmbərfəŋa zlam magudarani ge mis ni kà tay a. Ègia nahkay ti ahàr àɗəm tə̀gri sədaga ana Melefit ti mə̂mbərfəŋa zlam magudarani nday nani kà tay a va do. \s1 Məfəki ahàr ke Melefit, mahəɗakfəŋiyu \p \v 19 Bəza ga mmawa, nahkay ti mə̀səra Melefit àvia divi ana leli ga mahəɗakfəŋiyana kà gəvay a məlaŋ gayaŋ *njəlatani ni va. Divi gani nani ti àvia ana leli a azuhva mimiz ga Yezu ya àŋgəzaya ka ya ti *tàdarfəŋ naŋ kà təndal ni. \v 20 Divi gani nani ti divi mʉweni, nday ya ti e divi gani nani bu ni ti təŋgət sifa. Divi gani nani ti Yezu àzləkiaba ana leli a. Ka ya ti àmətfəŋ kà təndal ni ti azana ga mahay ga məlaŋ *njəlatani ge Melefit ni ègʉzlehva : azana gani nani ti kala vu ga Yezu. Yezu àmət ti mis tâhəɗakfəŋiyu kè Melefit : àmət nahkay ti ègʉzlehkaba azana ya àcafəŋa mis ga mahəɗakfəŋiyani kè Melefit a ni. \v 21 Naŋ ti Bay gəɗakani ya aŋgalabakabu ndam ge Melefit akaba Melefit ni. \v 22 Ègia nahkay ti mahəɗakumfəŋiyu. Mahəɗakumfəŋiyu ti àna huɗ bəlaŋ, məfumki ahàr geli ɗek. Aɗaba Yezu àgray ti mìgia njəlatana, màjalay ahàr magədavani va do ; àbara leli àna yam njəlatana daya. \v 23 Mə̀səra Melefit aməgri zlam sulumani ana leli ; məhumioru ma gani ana mis vay-vay, mə̀mbrəŋ ba, aɗaba Bay ya ti àɗəm aməgri zlam nday nani ana leli ni ti Melefit ; naŋ ti àmbat ahàr ɗay-ɗay do. \v 24 Ahàr àɗəm ku way way do e kiɗiŋ geli bu mə̂fi ahàr ana maslaŋa nahaŋ, mə̂vi njəɗa ana mis e kiɗiŋ geli bu ga mawayay mis ndahaŋ akaba ga məgri zlam sulumani ana mis. \v 25 Mə̀mbrəŋum macakalavani ba. Mis ndahaŋ ti tə̀mbrəŋa, ay leli ti mə̀grum akaɗa gatay ni ba. Kə̀səruma vaɗ ga Bay geli ya amara ni ènjia wuɗak, nahkay zla nahəma mə̀mbrəŋum macakalavani ba ; ahàr àɗəm ku way way do e kiɗiŋ geli bu mə̂vi njəɗa ana maslaŋa nahaŋ. \p \v 26 Leli ti mə̀səra jiri ge Melefit ya àgri ana leli na. Nahkay tamal magudar zlam zakw nahəma, mìsliki məgri sədaga ana Melefit ti mə̂mbərfəŋa zlam magudarani geli ni kè leli a va do. \v 27 Tamal mis àgudara zlam a nahkay ti maslaŋa gani mâgray aŋgwaz dal-dal, aɗaba Melefit amagrafəŋa seriya, aku gəɗakani aməzum tay akaba ndam ya tə̀gəskabu ma ge Melefit va do ni ɗek. \v 28 Kə̀səruma, tamal mis àgra zlam ya ti Melefit àcafəŋa mis ga magrana e *Divi gayaŋ ya Mʉwiz àbəki ni bu na, mək mis cʉ mahkər tàgrakia sedi a ti takaɗ naŋ hʉya, àsi cicihi ana mis do. \v 29 Nahkay ti tamal mis àcəlkia ka Wur ge Melefit a, àzay naŋ akaɗa zlam masakani ni ti Melefit amatraɓ naŋ do waw ? Amatraɓ naŋ ti dal-dal àtam ya atraɓ maslaŋa ya ti àgəskabu Divi gayaŋ do ni, aɗaba maslaŋa gani nani ti ègia mis njəlatani ge Melefit azuhva mimiz ga Yezu a, ay àmənjaləŋ ke mimiz gani nani akaɗa zlam masakani sawaŋ. Àna mimiz gani nani ti Melefit àwəlkabá pakama gayaŋ akaba geli a, àɗəm amahəŋgay leli àna naŋ. *Məsuf Njəlatani àgria *sulum ge Melefit ana maslaŋa gani nana, ay maslaŋa gani èndivia Məsuf Njəlatani na sawaŋ. \v 30 Mə̀səra, Melefit àɗəm : « Bay ya ti atraɓvù mis, ahəŋgrivù zlam magudarani ana tay ni ti nu. » Àbu məbəkiani keti : « Bay Melefit amagrafəŋa seriya kà ndam gayaŋ a.\f + \fr 10:30 \ft Mimbiki 32.35-36.\f* » \v 31 Melefit ti naŋ Bay ga sifa : njəɗa gayaŋ àtam ga zlam ni ɗek. Tamal àgəsa mis a awayay matraɓ naŋ ti maslaŋa gani amacakay daliya dal-dal, daliya nahaŋ àbi àtam daliya gani nani bi. \p \v 32 Sərumki ka sarta ya ti kìcʉm pakama ge Melefit enji, kə̀gəsumkabu ni. Ka sarta gani nani ti mis tə̀gria daliya gərgəri kay ana kʉli a, ay ti kèɓesʉma. \v 33 Sarta ndahaŋ tìndivia kʉli a, tə̀gria daliya ana kʉli kè eri ge mis a ɗek ; sarta ndahaŋ kə̀vumia njəɗa ana mis ndahaŋ ya ti təcakay daliya akaɗa nani na. \v 34 Ndam ya tə̀biyu tay a daŋgay vu ni ti tə̀sia cicihi ana kʉli a, kə̀jənumkia tay a. Ka ya ti mis tə̀həlfəŋa zlam gekʉli kè kʉli a ni ti kə̀gəsumkabá àna məmərana, aɗaba kə̀səruma, lekʉlʉm kə̀bum ana zlam sulumani àtam ya ti tə̀həlfəŋa kè kʉli a ni. Zlam sulumani nday nani ti tanjəhaɗ ga kaŋgay-kaŋgayani. \v 35 Nahkay zla nahəma, kə̀mbrəŋum məfumki ahàr ke Melefit ba, aɗaba tamal kə̀mbrəŋum məfəki ahàr do ni ti aməgri zlam sulumani kay ana kʉli azuhva nani. \v 36 Ere ye ti ahàr àɗəm kə̂grum ni ti nahkay hi : zum njəɗa gekʉli ɗek ga moroni kama kama. Tamal kəgrum nahkay ti akəgrum ere ye ti Melefit awayay ni, nahkay ti akəŋgətum ere ye ti Melefit àɗəm aməvi ana kʉli ni. \v 37 Melefit àɗəm : \q1 « Kama gʉzit ti Bay ya ti ara ni amara, ènjia wuɗak. \q1 Sarta gani àbi kay va bi. \q1 \v 38 Maslaŋa ya ti nə̀ɗəm naŋ jireni, afəku ahàr ni ti anəvi sifa. \q1 Ay tamal maslaŋa gani àmbrəŋa nu a ti anəgəskabu naŋ va do.\f + \fr 10:38 \ft Habakuk 2.3-4.\f* » \p \v 39 Ay leli ti leli ndam ya ti təmbrəŋ Melefit, tijiji ni do. Leli ti ndam ya ti təfəki ahàr ke Melefit ni, nahkay Melefit amahəŋgay leli, aməvi *sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni ana leli. \c 11 \s1 Məfəki ahàr ke Melefit \p \v 1 Məfəki ahàr ke Melefit ti awayay aɗəmvaba mam ? Tamal məfəki ahàr ke Melefit ti mə̀səra leli mə̀bu àna zlam ya ti Melefit àɗəm aməvi ana leli ni àndava. Ku tamal mìpi zlam nday nani faŋ do nəŋgu ni, mə̀səra tə̀bu eɗeɗiŋ eɗeɗiŋeni. \v 2 Ndam ge Melefit ya ahaslani ni tə̀fəkia ahàr a nahkay, mək Melefit àzləbay tay azuhva məfəki ahàr gatay ni. \p \v 3 Leli day məfəki ahàr ke Melefit. Mə̀səra Melefit àgraya məlaŋ na ɗek àna ma gayaŋ ya àɗəm na. Nahkay mə̀səra zlam ya ti mipi ni ti Melefit àgraya àna zlam ya mìpi do na. \p \v 4 Abel day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àgri sədaga ana Melefit àtam ga *Kayiŋ ya àgri ni àna sulumani. Abel àra àgra nahkay ti Melefit àzləbay naŋ azuhva sədaga gayaŋ ni, àɗəm naŋ ti mis jireni. Ku tamal Abel àməta nəŋgu ni, ku kani day naŋ àbu aɗəfiki məfəki ahàr ke Melefit ana leli. \p \v 5 *Enok day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti Melefit àzaba naŋ a duniya ba, àmət ndo. Naŋ àbi ka duniya va bi, aɗaba Melefit àzoya naŋ a gavəla. Ay ku ka ya ti Melefit àzoru naŋ faŋ ndo nəŋgu ni, Melefit àzləba naŋ a, àɗəm naŋ mis sulumani. \f + \fr 11:5 \ft Mənjay Mənjəkiani 5.24.\f* \v 6 Tamal mis àfəki ahàr ke Melefit do ni ti Melefit àzləbay naŋ do, àɗəm naŋ mis sulumani koksah. Aɗaba ku way way do awayay ahəɗakfəŋiyu kè Melefit nahəma, ahàr àɗəm maslaŋa gani mə̂fəki ahàr, mə̂gəskabu Melefit naŋ àbu, mə̂sər Melefit agri zlam sulumani ana nday ya ti taɗəbay naŋ ni. \p \v 7 Nʉwi day àfəkia ahàr ke Melefit a, nahkay ti àgəsikia ma. Ka ya ti Melefit àɗəfiki zlam ya ti àgravu faŋ ndo ni ti Nʉwi àgraya *slalah ga yam a, tə̀huriyu akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ, mək Melefit àhəŋgay tay. Nʉwi àra àfəkia ahàr ke Melefit a nahkay ti, Melefit àɗəm naŋ mis jireni ; nahkay ere ye ti Nʉwi àgray ni ti àɗafaki ndam ga *duniya ti nday ndam jireni do. \p \v 8 Abraham day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti ka ya ti Melefit àzalay naŋ ni ti Abraham àgəsikia ma. Àsləka ka haɗ gayaŋ a, òru ka haɗ ya ti Melefit àɗəm aməvi ni. Àsər məlaŋ ya ti akoru ni do, ay ku tamal nahkay nəŋgu ni òra. \v 9 Azuhva məfəki ahàr gayaŋ ni ti ànjəhaɗ ka haɗ ya ti Melefit àɗəm aməvi ni, ay ànjəhaɗ ti akaɗa naŋ zal mirkwi : ànjəhaɗ a ahay miviceni bu. Wur gayaŋ Izak, kələŋ gani wur huɗ gayaŋ Zekʉp day tànjəhaɗ a ahay miviceni bu akaɗa gayaŋ ni : nday day Melefit àhi ana tay aməvi haɗ ya ti àɗəm aməvi ana Abraham ni ana tay. \v 10 Abraham ànjəhaɗ a ahay miviceni bu ni ti aɗaba ahətay sarta ya ti atafəkaɗ kəsa nahaŋ ni ; kəsa gani nani ti asak ga ahay gani mafəkaɗani lala. Àsər ahəmamam tə̂ləm ahay ga kəsa gani nani ti Melefit, amələmaya ahay nday nana ti naŋ gani daya. \p \v 11 Sara day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti Melefit àgray ti mîwi wur. Naŋ ti dəgəlani, medeweleni daya, ay ku tamal nahkay nəŋgu ni Melefit àgray ti mîwi wur ; àgray ti aɗaba Sara àgəskabá ere ye ti àɗəm aməgri na amagray eɗeɗiŋ. \v 12 Nahkay ti ku tamal Abraham naŋ bəlaŋ, naŋ medeweleni herem-herem nəŋgu ni, bəza huɗ gayaŋ tìgi kay. Nday kay akaɗa boŋgur ya a huɗ melefit bu ni, ahkay do ni akaɗa wiyaŋ ga zalaka, tàcal koksah. \p \v 13 Mis nday nani ɗek ti tə̀fəki ahàr ke Melefit, duk àbivoru ana kisim gatay tə̀mbrəŋ məfəki ahàr gatay ni ndo. Ka ya ti tə̀mət ni ti tə̀ŋgət zlam ge Melefit ya ti àɗəm aməvi ana tay ni faŋ ndo ; tə̀səra zlam nday nani atələbu akaɗa zlam ya ti tìpioru driŋ ni ciliŋ, mək tə̀mərvu àna naŋ. Tə̀ɗəm nday ndam mirkwi, kəsa gatay àbi a duniya bu bi. \v 14 Gatay ya ti tə̀ɗəm nahkay ni ti aɗafaki nday tə̀bu tajəgay haɗ gatay gatayani. \v 15 Tamal tə̀jalakia ahàr ka haɗ gatay ya tə̀mbərbiya na ti akal tìslikia maŋgona eslina. \v 16 Ay nihi ti tawayay haɗ sulumani ya àtam ndahaŋ ni ; haɗ sulumani nani ti e melefit bu. Nahkay ti Melefit awayay ti təzalay naŋ Bay Melefit gatay, təzalay naŋ nahkay ti àɓəlafəŋ dal-dal. Àslamalia kəsa sulumani ana tay a eɗeɗiŋ a. \p \v 17 Abraham àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àgəskabu misliŋi wur gayaŋ Izak. Melefit àhi mâgray nahkay ti àhəlfəŋa eyʉ a, awayay ti Abraham mâɗafaki ahəmamam afəki ahàr ni. Izak ti wur ga Abraham naŋ bəlaŋ, nahaŋ àbi, Melefit àhi ana Abraham aməvi bəza huɗ kay ti àna naŋ, \v 18 àɗəm : « Akəŋgət bəza huɗ gayak ti àna Izak.\f + \fr 11:18 \ft Mənjəkiani 21.12.\f* » Ku tamal nahkay nəŋgu ni, Abraham àgəsikia ma ana Melefit a, \v 19 aɗaba àhi ana ahàr Melefit ti esliki mahəŋgaraba mis e kisim ba tata. Abraham àra àfəkia ahàr a nahkay ti Melefit àhəŋgri wur gayaŋ ni. Ge Melefit ya àhəŋgri wur ga Abraham ni ti aɗafaki ere ye ti amagravu kama kama ni. \p \v 20 Izak day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àgri *sulum ge Melefit ana ata Zekʉp nday ata Eseyʉ : àɗəmki ma ka zlam ya amagrakivu ka tay ni. \p \v 21 Zekʉp day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àgri sulum ge Melefit ana bəza ge Zʉzef cʉeni. Àgri ana tay ti ka ya ti awayay endevervu ni ; àra àgria sulum ge Melefit ana tay a ti àjakvu àna aday, àhəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit. \f + \fr 11:21 \ft Mənjay Mənjəkiani 47.31.\f* \p \v 22 Zʉzef day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àɗəm ndam *Izireyel atasləka ka haɗ Ezip a. Àɗəm ma gani nani ti ka sarta ya ti awayay endevervu ni ; àɗəm ka ya ti atasləka ni ti tə̂həla aslat gayaŋ a. \p \v 23 Ata bəŋ ge Mʉwiz day tə̀fəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti tàŋgah naŋ kiyi mahkər. Tàŋgah ti aɗaba wur ni àɓəlay ; *Faroŋ bay məgur haɗ ni àɗəm tâbazl bəza ga ndam Izireyel, ay ti tàgrafəŋa aŋgwaz kà ma gana ndo. \p \v 24 Mʉwiz day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ka ya ti ègia gəɗakana ni ti àwayay ti tə̀ɗəm naŋ wur ga wur ga Faroŋ ni va ba. \v 25 Àwayay ti hojo tə̂gri daliya akaɗa ya tə̀gri ana ndam Izireyel ndahaŋ ni ere gani ti amərvu àna zlam magudarani ni, aɗaba zlam magudarani ti avay məmərani gʉzit ciliŋ. \v 26 Àhi ana ahàr hojo tə̂gri daliya akaɗa ya ti tə̀gri ana *Krist ni ere gani ti aŋgət elimeni ga haɗ Ezip ni ɗek ni. Àjalaki ahàr ti ka zlam sulumani ge Melefit ya aməgri azuhva məfəki ahàr gayaŋ ni. \p \v 27 Mʉwiz àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti àsləka ka haɗ Ezip a. Ku tamal bay ga haɗ ni àzumkia ɓəruv a nəŋgu ni, àgrafəŋa aŋgwaz a ndo. Mʉwiz àmbrəŋ məfəki ahàr gayaŋ ni ndo, ègia akaɗa èpia Bay Melefit, naŋ ya ti èpivu do na. \v 28 Mʉwiz àra àfəkia ahàr ke Melefit nahkay ni ti àgray ti ndam Izireyel tâgray *Pak ye enjenjeni ni : tə̀bəki mimiz kà mahay gatay. Tàgray nahkay ti, ti *məslər ge Melefit ya àslərbiyu ga mabazl bəza meykweya ni ènjifiŋ kà bəza gatay ni ba. \p \v 29 Ndam Izireyel tə̀fəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti tàsləkaba a Dəluv Ndizeni ni ba ; tàsləkaba ti akaɗa ka haɗ mikʉleni, yam àbi ka məlaŋ gani bi. Ay ka ya ti ndam Ezip tawayay masləkabana ni ti yam ni àndaba tay a ɗek, tə̀məta. \p \v 30 Azuhva məfəki ahàr ga ndam Izireyel ni ti gudu ga kəsa Zeriko àmbəɗ. Àmbəɗ ti aɗaba ndam Izireyel ni tə̀fəkia ahàr ke Melefit a, tèveliŋa kəsa na vaɗ adəskəla. \v 31 Rahap wal hala ni day àfəkia ahàr ke Melefit a. Nahkay ti a vaɗ ya ti ndam Izireyel tàbazl ndam ya ti tə̀gəskabu ma ge Melefit do ni ti tàkaɗ naŋ ndo. Tàkaɗ naŋ ndo ni ti aɗaba àfia ahàr ana ndam Izireyel ya tə̀sləroru tay ga məmənjiyu haɗ na, àɗafaki tay ndo. \p \v 32 Nihi ti nəɗəmkivu mam ? Sarta àbi ga mazlapakiani bəlaŋ àna bəlaŋ ka ata Zedeyoŋ, Barak, Samsoŋ, Zefte, Devit, Semiyel akaba ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray pakama ge Melefit ni bi. \v 33 Nday nani ɗek ti tə̀fəkia ahàr ke Melefit a, nahkay ti mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tèyefiŋa kà ndam ga haɗ ndahaŋ a, mis ndahaŋ tàgrafəŋa seriya kè mis àna jiri a, mis ndahaŋ tìpia zlam sulumani ya Melefit àɗəm aməgri ana ndam gayaŋ na, mis ndahaŋ tàkaɗfəŋva kà mazlahku a, tə̀tama tay àna njəɗa, \v 34 mis ndahaŋ tə̀tamfəŋa kà aku ya agəs zlam gədək-gədək na, ènjifiŋ kà tay ndo, mis ndahaŋ tə̀tamfəŋa kè mis ya ti tawayay tabazl tay àna maslalam a na. Ka ya ti njəɗa àfəŋ kà tay bi ni ti Melefit àvia njəɗa ana tay a ; ka ya ti tàgray silik ni ti tàgrafəŋa aŋgwaz kè mis ndahaŋ a ndo simiteni ; tàgara ndam silik ga haɗ ndahaŋ a kay. \v 35 Wál ndahaŋ tìpia ndam gatay ya tə̀mət, tàŋgaba e kisim ba na. \p Ay mis ndahaŋ ti ni ndam ezir gatay tə̀gria daliya kay ana tay a, tə̀məta àna naŋ a ; tamal mis nday nani tə̀mbrəŋa məfəki ahàr gatay ke Melefit a ni ti akal ndam ezir ni tə̀mbrəŋa tay a, ay tə̀mbrəŋ məfəki ahàr gatay ni ndo, aɗaba tawayay sifa mʉweni ya Melefit aməvi ana tay ni, tə̀ɗəm sifa gani nani àtam sifa ya a duniya bu ni. \v 36 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀caka daliya gərgəri a kay : mis tèyefiŋa kà tay a ; tə̀zləɓa tay àna kurupu a ; tə̀wəla tay àna jejirɓi a ; tə̀biya tay a daŋgay va ; \v 37 tìzligia tay àna akur a, tə̀məta àna naŋ a ; tèkelkaba tay àna si a ; tàbazla tay àna maslalam a. Mis ndahaŋ ti ni tə̀sawaɗay satat, tàbakabu ambəl ga təmbak ahkay do ni ga awak. Zlam ahəci tay, mis tə̀gria daliya ana tay a kay, tàmənjaləŋ kà tay akaɗa nday kərá. \v 38 Nday ti tèdevu satat a huɗ gili bu akaba a həma bu ; tànjəhaɗ a ahuzl bu ahkay do ni e eviɗ bu. Nday ti mis sulumani, giri-giri akal tanjəhaɗ a məlaŋ sulumani ya àtam duniya hini àna sulumani ni bu. \p \v 39 Mis nday nani ɗek ti Melefit àzləba tay a, àɗəm nday ndam gayaŋ sulumani aɗaba tə̀fəkia ahàr a. Ay tə̀ŋgət zlam sulumani ge Melefit ya àɗəm aməvi ana ndam gayaŋ ni ndo. \v 40 Tə̀ŋgət ndo ni ti aɗaba Melefit awayay mendeveriŋ tʉwi gayaŋ ya agri ana mis ɗek ni ka ahar bəlaŋ. Àslamalia zlam sulumani ana leli a, àtam zlam sulumani ya ti tə̀ɗəm aməvi ana tay ni ; nahkay awayay ti nday day tə̂ŋgət zlam sulumani gani nani ka sarta ya ti leli aməŋgət ni. \c 12 \s1 Mə̀mbrəŋ məfəki ahàr ka Yezu ba \p \v 1 Ègia ndam nday nani ɗek tə̀fəkia ahàr ke Melefit a, kala tə̀bu akaba leli, təɗəfiki divi ana leli nahəma, məmbrəŋ zlam ya ti acafəŋa leli ga moroni kama kama na ɗek. Məmbrəŋ magudar zlam daya, aɗaba magudar zlam ti agəs leli akaɗa ga adak ya agəs azana ni. Ahàr àɗəm mâcuhwaki ke divi ya ti Melefit àɗəfiki ana leli ni, mə̀mbrəŋ ba. \v 2 Məmənjumləŋoru ka Yezu. Àvi divi ana leli ga məfəki ahàr ke Melefit ti naŋ ; Bay ya ti èndeveriŋ tʉwi ge Melefit ya agri ana leli ni ti naŋ gani daya. Àgəskabá ti *tâdarfəŋ naŋ kà təndal, àjalaki ahàr ke mimili gani ndo simiteni ; àjalaki ahàr ti ka məmərani ge Melefit ya aməvi ni. Melefit ti naŋ àbu manjəhaɗani e kʉrsi gayaŋ bu, agur zlam ɗek ; nihi ti Yezu naŋ digʉsa kà ahar ga ɗaf gayaŋ a məlaŋ ga gəɗakani bu. \p \v 3 Jalumki ahàr ka Yezu. Naŋ ti ndam magudar zlam tə̀gria daliya kay, ay ti èɓesa. Tamal kajalumki ahàr ti ahar amadəgafəŋa kè kʉli a do, akamətaɓum do. \v 4 Lekʉlʉm kə̀bum kəkaɗumfəŋva kà zlam magudarana, ay kekileŋa ku mis bəlaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tekeɗi àmət azuhva kaɗvu nani faŋ ndo timey. \v 5 Jalumki ahàr ka pakama ge Melefit ya àhi ana kʉli, avi njəɗa ana kʉli akaɗa ga bəŋ ga bəza ya ahi ma ana bəza gayaŋ ni ; ma gani nani ti nahkay hi : \q1 « Wur goro, tamal Bay Melefit atraɓ kur, \q1 awayay ti kə̂sər zlam ti, gəskabu ; \q1 ka ya ti aləguk ni ti ahar àdəgafuka ba. \q1 \v 6 Aɗaba maslaŋa ya ti Bay Melefit awayay naŋ ni ti \q1 atraɓ naŋ, awayay ti mə̂sər zlam. \q1 Maslaŋa ya ti Bay Melefit agəskabu naŋ, \q1 àɗəm naŋ wur gayaŋ ni ti azləɓ naŋ.\f + \fr 12:6 \ft Gozogul 3.11-12.\f* » \p \v 7 Nahkay tamal kacakum daliya ti, sərumki Melefit naŋ àbu atraɓ kʉli ti kə̂sərum zlam ; afi ahàr ana kʉli akaɗa ga bəŋ ga bəza ya afi ahàr ana bəza gayaŋ ni. Wur ya ti bəŋani àtraɓ naŋ do ni ti àbu waw ? \v 8 Bəza ge Melefit ɗek ti Melefit atraɓ tay ; ay tamal Melefit àtraɓ kʉli do ni ti aɗafaki lekʉlʉm bəza gayaŋ do, lekʉlʉm bəza məva. \v 9 Nəɗəm nahəma, ata bəŋ geli ya ka haɗ ni tàtraɓa leli a, leli ti ni mìciikia ma ana tay a. Ègia nahkay ti ahàr àɗəm mîciiki ma ana Bəŋ geli ya a huɗ melefit bu ni àtam ya ti mìciiki ma ana ata bəŋ geli ya ka haɗ ni. Aɗaba tamal magray nahkay ti aməŋgət *sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni. \v 10 Ata bəŋ geli ni tàtraɓ leli ti ga sarta ɓal. Tàgray nahkay ti tə̀hi ana ahàr tawayay məɗəfiki divi sulumani ana leli. Ay Bəŋ geli ya huɗ melefit bu ni ti ni atraɓ leli ti ga məjənaki leli eɗeɗiŋ eɗeɗiŋeni, awayay ti mîgi njəlata akaɗa gayaŋ ni. \v 11 Ku way way do ka sarta ya ti tatraɓ naŋ ni ti ahàr ahəli, àmərvu do. Ay kələŋ gani maslaŋa ya ti tàtraɓa naŋ a, àcaha zlam àna naŋ a ni ti ègi zal jiri, araŋa àhəli ahàr va do. \s1 Manjəhaɗ ga ndam ga Yezu \p \v 12 Nahkay zla nahəma, ahar àdəgafəŋa kè kʉli a ba, zum njəɗa gekʉli ɗek ga moroni kama kama. \v 13 Dəgum ndileɓa, kə̀zum divi maɗaŋgwani ba. Tamal kəgrum nahkay ti maslaŋa ya ti asak awər naŋ ejigʉɗesley ni emigi zal dəra do, amaŋgaba. \p \v 14 Ere ye ti ahàr àɗəm kə̂grum kəlavaɗ ni ti nihi : Njəhaɗum àna sulumani akaba mis ɗek. Zum njəɗa gekʉli ɗek ti kânjəhaɗum kəlavaɗ ndam *njəlatani ge Melefit. Maslaŋa ya ti ànjəhaɗ njəlata do ni ti emipi Bay geli ɗay-ɗay do. \v 15 Bumvu slimi ti maslaŋa àmbrəŋ məgəskabu *sulum ge Melefit ya agri ni ba. Maslaŋa ya ti agudar zlam e kiɗiŋ gekʉli bu nahkay ni ti naŋ akaɗa ga məwəl ya afətaya e dini bu na. Ku way way do ègi nahkay ba, aɗaba tamal ègia nahkay ti emizibi mis ndahaŋ kay, etigi akaɗa gayaŋ ni. \v 16 Maslaŋa àgray hala e kiɗiŋ gekʉli bu ba. Maslaŋa àmbrəŋ ere ye ti Melefit awayay ni akaɗa ge Eseyʉ ya àmbrəŋa ni ba. Naŋ ti meykweya, akal bəŋani agri sulum ge Melefit azuhva nani, ay sulum gani nani ti Eseyʉ àzay akaɗa zlam masakani, àzumfəŋ zlam afa ga wur ga məŋani sak bəlaŋ ka duwa gani ciliŋ. \f + \fr 12:16 \ft Mənjay Mənjəkiani 25.29-34.\f* \v 17 Kə̀səruma, kələŋ gani àwayay ti bəŋani mə̂gri sulum gani, ay bəŋani àgri ndo. Ku ètʉwi mitʉweni nəŋgu ni bəŋani àmbatkaba majalay ahàr a ndo, àgri ndo. \p \v 18 Lekʉlʉm kə̀bum kahəɗakumfəŋiyu kè Melefit ti gərgəri akaba ga ndam ya ahaslani kà həma *Sinayi ni. Eslini ti tàhəɗakfəŋiya kà zlam ya tìnjifiŋ na, kà aku a, kà məlaŋ ziŋ-ziŋena, kà maklaɓasl didiliŋena, kà bəlgadaŋ a. \v 19 Eslini ti tìcia mahənday ge mezlelim a, akaba dəŋgu ge Melefit ya àhənday na. Tàra tìcia dəŋgu ge Melefit na ti tàgra aŋgwaz a, tə̀ɗəm àhikivu ma ana tay ku bəlaŋ va ba. \v 20 Aɗaba tə̀hi ana tay : « Ku tamal zlam ga gənaw ènjifiŋa kà həma na nəŋgu ni, tîzligi àna akur, tâkaɗ. \f + \fr 12:20 \ft Mahərana 19.12-13.\f* » Ma gani nani ti àsia aŋgwaz ana tay a dal-dal. \v 21 Ku Mʉwiz day ere ye ti àgravu eslini ni ɗek àsia aŋgwaz a dal-dal, àɗəm : « Nəgəgər, ɓəruv atukaba.\f + \fr 12:21 \ft Mimbiki 9.19.\f* » \p \v 22 Ay lekʉlʉm kə̀bum kahəɗakumfəŋiyu kè Melefit ti akaɗa gatay ni do. Kahəɗakumfəŋiyu ti kà həma *Siyoŋ, kà kəsa ge Melefit Bay ga sifa ni, kəsa nani ti Zerʉzalem ya e melefit bu ni. Kahəɗakumfəŋiyu ti kà *məslər ge Melefit dal-dalani, tàcalvu do simiteni, təcakalavu ga magray wuməri ni. \v 23 Kahəɗakumfəŋiyu ti kà ndam ge Melefit macakalavani. Nday ɗek ti Melefit àɗəm nday meykweya gayaŋ, slimi gatay àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit ya a huɗ melefit bu ni. Kahəɗakumfəŋiyu ti kà Bay Melefit, naŋ ya ti agrafəŋa seriya kè mis a ɗek ni. Kahəɗakumfəŋiyu ti kà ndam gayaŋ ya àɗəm nday ndam jireni ni ; mis nday nani ti Melefit èndeveriŋa tʉwi gayaŋ ya agri ana tay na ɗek àndava. \v 24 Kahəɗakumfəŋiyu ti kà Yezu, naŋ ya ti àgray ti Melefit awəlkabu pakama mʉweni akaba ge mis ni. Kahəɗakumfəŋiyu ti azuhva mimiz gayaŋ ya ègʉceki ke kʉli ni. Mimiz ga Yezu ti aɗafaki zlam sulumani, mimiz gani nani ti akaɗa ga Abel ni do. \p \v 25 Bumvu slimi, ahàr àɗəm ku way way do àmbrəŋ məbi slimi ana pakama ga Bay ya ti ahi ma ni ba. Ahaslani ti tə̀həŋgria ma ge Melefit ana mis a ; nday ya ti tə̀həŋgri ma gani nani ana mis ni ti nday ka haɗ, ay ti mis ndahaŋ tə̀gəskabu ma gani nani ndo, nahkay ti Melefit àtraɓa tay a. Ay nihi ti Bay ya ti ahi ma ana leli ni ti naŋ a huɗ melefit bu. Nahkay tamal leli mə̀gəskabu ma gayaŋ ni do ni ti amatraɓ leli dal-dal do waw ? \v 26 Ka ya ti Melefit àzlapay ahaslani ni ti haɗ àdaɗay azuhva dəŋgu gayaŋ ya àhənday ni. Ay nihi ti àɗəm nahkay hi : « Sak bəlaŋ keti anagray ti haɗ mâdaɗay ; ay amadaɗay ti haɗ ciliŋ do, huɗ melefit amadaɗay daya.\f + \fr 12:26 \ft Aze 2.6.\f* » \v 27 Àɗəm « Sak bəlaŋ keti » nahkay ti, aɗafaki zlam ya ti Melefit àgraya tay a, tədaɗay ni ti atambatvu, atələbi va bi. Melefit amagray nahkay ti, awayay ti zlam ya ti atəgəjəni ni ti zlam ya ti tə̀daɗay va do ni ciliŋ. \p \v 28 Nahkay məlaŋ sulumani ya ti Melefit aməvi ana leli ni ti amadaɗay do. Ègia nahkay ti məgrumi sʉsi dal-dal ! Məgrumi sʉsi ti nahkay hi : məzləbum naŋ akaɗa gayaŋ ya awayay ni, məhəŋgrumioru ahàr a haɗ, məgəsumiki ma daya. \v 29 Aɗaba Melefit geli ti naŋ aku ya azum zlam ɗek ni. \c 13 \s1 Magray ere ye ti Melefit awayay ni \p \v 1 Ègia lekʉlʉm kà məŋ gekʉli ti kə̀mbrəŋum mawayavani e kiɗiŋ gekʉli bu ba. \v 2 Kə̀mbrəŋum məgəskabu ndam mirkwi ba daya ; mis ndahaŋ ka ya ti tə̀gəskabu mirkwi ni ti tə̀gəskabá *məslər ge Melefit a, ay tə̀gəskabu ti ka məsər gatay do. \v 3 Jalumki ahàr ka ndam daŋgay akaɗa lekʉlʉm day kə̀bum akaba tay a daŋgay bu. Jalumki ahàr ka ndam ya ti mis təgri daliya ana tay ni akaɗa təgri ti ana kʉli, aɗaba lekʉlʉm day mis. \p \v 4 Nawayay ti mis ɗek tə̂gəskabu ma ge Melefit ya àɗəmki ka məhəlvani ata wal ata zal ni ; ndam ya ti tə̀həlva àndava ni ti tàgray mesʉwehvu ba. Aɗaba Bay Melefit amagrafəŋa seriya kà ndam ya ti tagray mesʉwehvu ahkay do ni tagray hala na. \p \v 5 A manjəhaɗ gekʉli bu ni ti ku way way do àjalaki ahàr ka mawayay siŋgu ba ; zlam ya ti naŋ àbu àna naŋ ni ti mə̂mərvu àna naŋ, àɗəbay zlam ndahaŋ ba. Aɗaba Melefit Melefiteni àɗəm àna ma gayaŋ : \q1 « Ɗay-ɗay anəmbrəŋ kur do, anasləkafuka do.\f + \fr 13:5 \ft Mənjay Mimbiki 31.6, 8 ; Zezʉwi 1.5.\f* » \p \v 6 Nahkay ti ku way way do e kiɗiŋ geli bu mâzay njəɗa, mə̂ɗəm : \q1 « Bay ya ti ajənaki nu ni ti Bay Melefit ; \q1 nahkay ere ye ti aməsu aŋgwaz ni ti àbi ; \q1 mis hihirikeni esliki məgru mam ?\f + \fr 13:6 \ft Limis 118.6.\f* » \p \v 7 Jalumki ahàr ka gəɗákani gekʉli, nday ya ti tə̀hi ma ge Melefit ana kʉli enjenjeni ni. Jalumki ahàr ka manjəhaɗ gatay, ahəmamam tə̀fəki ahàr ke Melefit duk àbiviyu ana kisim gatay ni. Lekʉlʉm day fumki ahàr ke Melefit akaɗa gatay ni. \v 8 Yezu *Krist ti àmbatvu do. Kani ti naŋ àbu akaɗa ye eweni ni, amələbu nahkay ga kaŋgay-kaŋgayani. \v 9 Mis ndahaŋ tə̀bu təcahi zlam kay ana kʉli gərgəri akaba ya kàcahum ni, tawayay tijiŋkia kʉli ke divi a, ay ti kə̀gəsumiki pakama gatay ni ana tay ba. Təcahi zlam ndahaŋ àki ka zlam məzumani ana mis, ay ti ere ye ti avi njəɗa ana mis ni ti *sulum ge Melefit ya agri ana tay ni, do ni ti zlam məzumani do. Zlam gani nani ti àjənaki ndam ya tə̀gəskabá ma gana ni do. \p \v 10 Ndam ya təgri tʉwi ana Melefit a ahay gayaŋ bu ni ti tə̀bu tahəpəɗ zlam ndahaŋ ya tìsliŋi ana Melefit, tèviyeki ni. Leli day mə̀bu ana məlaŋ *meviyekiki zlam ana Melefit, ay nday ya ti tisliŋi zlam ana Melefit akaɗa ya ahaslani ni ti tìsliki məzum zlam ya tə̀vi ana Melefit ka məlaŋ geli ni koksah. \f + \fr 13:10 \ft Mis ndahaŋ tə̀ɗəm zlam ya tə̀vi ana Melefit ka məlaŋ meviyekiki zlam ana Melefit geli ni ti ɗaf ge Melefit. Mis ndahaŋ ti ni tə̀ɗəm nani ti kisim ga Yezu ya àmətfəŋ kà təndal ni. Ay a huɗ gani bu ni ti ma cʉeni nday nani ti ma bəlaŋ.\f* \v 11 Ti Melefit mə̂mbərfəŋa zlam magudarani ge mis ni kà tay a nahəma, ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tisliŋi zlam, mək gəɗakani gatay ahuriyu àna mimiz gani a məlaŋ *njəlatani ni vu. Tàra tìsliŋia zlam na ana Melefit a nahkay ni ti tasləkaba àna kisim gana a kəsa gatay ni ba, takoru àna naŋ a dala vu, teviyek. \v 12 Àgrakivu ka Yezu day nahkay. Tàsləkaba àna naŋ a kəsa ba, tòru tàkaɗ naŋ ti a dala bu. Àwayay nahkay ti, ti ndam gayaŋ tîgi njəlatani azuhva mimiz gayaŋ ya àŋgəzaya ni. \v 13 Tàkaɗ naŋ a dala bu ni ti tə̀bəkia mimili a ; ahàr àɗəm məgəskabu ti tə̂bəki mimili gani nani ke leli daya. Nahkay ti məsləkumaba a kəsa ni ba, mədəgum a dala vu ka məlaŋ gayaŋ ya naŋ àvu ni. \v 14 Aɗaba ahalay a duniya bu ni ti leli mə̀bi àna kəsa ya anjəhaɗ ga kaŋgay-kaŋgayani ni bi. Nahkay ti maɗəbay kəsa mʉweni ya ti Melefit aməvi ana leli ni. \v 15 Àna njəɗa ga Yezu ti ahàr àɗəm məgrumi sədaga ana Melefit kəlavaɗ ; sədaga gani nani ti mazləbani geli ya mazləbay naŋ ni. Ka ya ti mazləbay Melefit ni ti məɗəm naŋ gəɗakani kè meleher ge mis ɗek. \v 16 Ahàr àɗəm kəgrumi zlam sulumani ana mis ndahaŋ, kəvumi zlam gekʉli ana tay ga məjənaki tay : jalumki ahàr, kə̀mbrəŋum ba. Zlam nday nani ti akaɗa ga sədaga ya məgri ana Melefit ni ; sədaga gani nani ti àɓəlafəŋ dal-dal. \p \v 17 Gəsumiki ma ana gəɗákani ya təcahi ma ge Melefit ana kʉli ni, grum ere ye ti təhi ana kʉli grum ni, aɗaba tə̀bu təfi ahàr ana kʉli ti kânjəhaɗum àna sulumani kè eri ge Melefit ; Melefit emihindifiŋa manjəhaɗ gekʉli ni kà tay a. Tamal kə̀gəsumikia ma ana tay a ti atəmərvu, nahkay do ni ti manjəhaɗ gekʉli ni aməhəli ahàr ana tay. Ay tamal àhəlia ahàr ana tay a ti ajənaki kʉli aw ? \p \v 18 Həŋgalumi Melefit ana leli kəlavaɗ. Mə̀səra, màgudar zlam ndo, mawayay magray zlam sulumani kəlavaɗ. \v 19 Ere ye ti nawayay dal-dal ni ti nihi : həŋgalumu Melefit ti mə̂vu divi ga moroni afa gekʉli ke weceweceni. \s1 Bay ya ti àbəki pakama ni ahəŋgalay Melefit \p \v 20 Melefit ti agray ti mis tânjəhaɗkabu àna sulumani, àhəŋgaraba Bay geli Yezu e kisim ba. Yezu ti bay mahətay zlam gəɗakani, àmət azuhva leli, leli təmbəmbak gayaŋ ; àna mimiz gayaŋ ni ti Melefit *àwəlkabu pakama gayaŋ akaba geli ga kaŋgay-kaŋgayani. \v 21 Nahkay ti nahəŋgalay Melefit ti mə̂vi njəɗa gayaŋ ana kʉli ti tʉwi gekʉli ya kəgrum ni ɗek mânja sulumani, ti kə̂grum ere ye ti awayay ni. Nahəŋgalay naŋ ti leli ɗek mâgray ere ye ti àɓəlafəŋ ni àna njəɗa ga Yezu *Krist. Yezu Krist ti mis ɗek tâzləbay naŋ ga kaŋgay-kaŋgayani. Aya nahkay. \s1 Mendeveriŋ ga pakama \p \v 22 Bəza ga mmawa, nahəŋgalay kʉli gəsumkabá ma goro na, aɗaba nə̀biki ana kʉli ti ga məvi njəɗa ana kʉli. Ma goro ni ti kay do, gʉzit nahkay timey ! \v 23 Nəhi ana kʉli nahəma, tàfaya wur ga məŋ geli Timote a daŋgay ba. Tamal àra afa goro a weceweci ti amarakaboru afa gekʉli ga məmənjiyu kʉli. \p \v 24 Grumi sa geli ana gəɗákani gekʉli ɗek akaba ana ndam ge Melefit ndahaŋ ni ɗek. Bəza ga məŋ geli ndam Itali ni tə̀gria sa ana kʉli a. \p \v 25 Melefit mə̂gri sulum gayaŋ ana kʉli ɗek ti.