\id ACT - Muyang NT [muy] -Cameroon 2013 (web version -2014 bd) \h Tʉwi \toc1 Tʉwi ga ndam asak ga Yezu \toc2 Tʉwi \toc3 Tʉw \mt1 Tʉwi ga ndam asak ga Yezu \imt1 Ere ye ti məɗəmki ke Tʉwi ga ndam asak ga Yezu ni \ip Maslaŋa ya ti àbəki Tʉwi ga ndam asak ga Yezu ni ti àɗafay slimi gayaŋ a wakita ni bu ndo. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, kwa ka mənjəki gani ndam ga Yezu ɗek tə̀səra àbəki ti Lʉk bay ya tàgrakabu tʉwi akaba Pol ni (2 Timote 4.11). Mə̀səra, bay ya ti àbəki Tʉwi ga ndam asak ga Yezu ni ti àbəki Ma Mʉweni Sulumani ge Lʉk ni day naŋ (Lʉk 1.1-4 ; Tʉwi 1.1). \ip A wakita ge tʉwi ga ndam asak ni bu ni ti Lʉk àŋgəhaɗ zlam ya àgravu ka sarta ya Melefit àzoya Yezu e melefit va àndava ni. Aŋgəhaɗ manjəhaɗ ga ndam ga Yezu ye enjenjeni ni : manjəhaɗ gani nani ti aɗəfiki manjəhaɗ sulumani ana leli (mazavu gani 2.42-47 ; 4.32-36). Àŋgəhaɗ ere ye ti Pol zal asak ga Yezu àgray ni ; nahkay ka ya ti mejeŋgey wakita ga Pol ni ti mə̀səra məlaŋ ya tə̀ɗəmki ma na. Wakita ge tʉwi ga ndam asak ga Yezu ni awəlkabu Ma Mʉweni Sulumani ni akaba wakita ga ndam asak ga Yezu ya tə̀bikioru ana mis ni, ti Wakita Mʉweni ge Melefit ɗek mîgi wakita bəlaŋ. \ip Ka 1.8 ti Yezu àhi ana ndam gayaŋ ni : « Akəgrumkua sedi a Zerʉzalem, ka haɗ Zʉde, ka haɗ Samari, ku kè sliri ga məlaŋ a ɗek. » Ma hini aɗəfiki ana leli ahəmamam Lʉk àslamalakabu wakita ni : ka mənjəki gani àŋgəhaɗ zlam ya àgravu a Zerʉzalem ni (1–7), mək àŋgəhaɗ zlam ya àgravu ka haɗ Zʉde akaba ka haɗ Samari ni (8–12) ; kələŋ gani àŋgəhaɗ zlam ya àgravu ka haɗ driŋ-driŋeni ni (13–28). \ip Lʉk àŋgəhaɗ pakama ndahaŋ ya ndam asak ga Yezu tə̀hi ana mis ni (mazavu gani 2.14-36 ; 10.34-43) ; nahkay aɗafay ahəmamam mə̂hi Ma Mʉweni Sulumani ana mis ni. Lʉk àŋgəhaɗ ma ga vu ga ndam asak ga Yezu ya tə̀ɗəm kè meleher ga ndam ge seriya ni (mazavu gani 4.8-12 ; 7.2-53). Azuhva pakama gani nani ti mə̀səra zlam ya ti ndam ga Yezu təgəskabu na lala. \ip A wakita ni bu ɗek Lʉk awayay aŋgəhaɗ zlam kal-kal akaba ere ye ti àgravu ni. Àɗafay slimi ga məlaŋ ndahaŋ ya ndam asak ga Yezu tòru ni, akaba slimi ga ndam ga ŋgumna ya tə̀di ahàr ana tay eslini ni. Ku ka ya ti ndam ga Yezu tìcivu ndo nəŋgu ni àŋgəhaɗ ma gani kal-kal akaba ere ye ti àgravu ni (15.1-2). \ip Lʉk àɗəm màgosay Məsuf Njəlatani koksah (5.1-11 ; 8.9-25). Aɗafay daliya ya ndam ga Yezu tə̀cakay ni (mazavu gani 5.40 ; 7.54-60). Ay aɗafay njəɗa ga Yezu ya àniviyu ana ndam ga Yezu ni daya. Àŋgəhaɗ tʉwi ga ndam asak ga Yezu ya tàgray àna njəɗa ga Məsuf Njəlatani ni (mazavu gani 2.1-12 ; 3.1-10). Nahkay mə̀səra, Yezu ti naŋ àbu àna njəɗa dal-dal, avi njəɗa ana leli daya. \c 1 \s1 Yezu aɗəm Melefit aməvi Məsuf Njəlatani ana ndam asak gayaŋ \p \v 1 Teyʉfil goro ni, nəbukki wakita nahaŋ keti. A wakita goro ya ti nə̀bukki enjenjeni ni bu ni ti, nàŋgəhaɗuka tʉwi ga Yezu ya àgray na akaba zlam ya àcahi ana mis na ɗek. Nàŋgəhaɗukaba ɗek kwa ka mənjəki ge tʉwi gayaŋ \v 2 duk àbivu ana vaɗ ya ti Melefit àzoru naŋ agavəla na. Wuɗaka Yezu àcəloru agavəla nahəma, àhia ma ana ndam ya àdaba tay a, tìgia ndam *asak gayaŋ a ni. Àhi ana tay ere ye ti naŋ àwayay tâgray ni, àhi ana tay àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani. \v 3 Àra àcaka daliya, àməta ti àŋgazlivu ana tay, àgra zlam a gərgəri ti tə̂sər naŋ àna sifa eɗeɗiŋ. A huɗ ga vaɗ kru kru faɗani bu àrəkia ka tay a sak kay, àhi ma ana tay àki ka *Məgur ge Melefit. \v 4 A vaɗ nahaŋ Yezu naŋ àbu àzum zlam akaba tay nahəma, àhi ana tay ahkado : « Nə̀hia ana kʉli a, Baba goro aməvi zlam ana kʉli. Nahkay zla nahəma, kə̀sləkumaba a Zerʉzalem a ba, jəgum zlam gani ya ti aməvi ana kʉli ni. \v 5 Zeŋ ti àbara mis àna yam a. Lekʉlʉm ti ni vaɗ ɓal kama Melefit *aməbaray kʉli àna Məsuf Njəlatani. » \s1 Melefit azoru Yezu e melefit vu \p \v 6 A vaɗ nahaŋ nday tə̀bu akaba Yezu ti tìhindifiŋa ma, tə̀hi ahkado : « Bay geli, kara kagray ti ndam *Izireyel tə̂gur məlaŋ zlam gatay keti ti nihi hʉya aw ? » \v 7 Àhəŋgarfəŋ, àhi ana tay ahkado : « Bay ya ti àfəkaɗ vaɗ gani akaba sarta gani ti Baba goro. Lekʉlʉm zla ti Melefit àvi divi ana kʉli ga məsərani ndo. \v 8 Ay zla ti Melefit aməbəkiaya Məsuf gayaŋ ke kʉli a, nahkay akəgrumkua sedi àna njəɗa gayaŋ a. Akəgrumkua a Zerʉzalem, ka haɗ *Zʉde, ka haɗ *Samari, ku kè sliri ga məlaŋ a ɗek. » \v 9 Yezu àra àhia ma nana ana tay a nahkay ti, nday tə̀bu tamənjaləŋ ti, Melefit àzoru naŋ agavəla a huɗ melefit vu, mək məguduŋguduŋ àŋgah naŋ, tìpi naŋ va do. \p \v 10 Yezu àra àsləka ti nday tə̀bu tamənjoru agavəla kekileŋa. Eslini mis cʉ məbakabu azana bəɗ-bəɗani tə̀rhərkia ka tay a, \v 11 tə̀hi ana tay ahkado : « Ndam Gelili, kəmənjumoru agavəla ti kamam ? Yezu gani kìpʉma naŋ a àdoru e melefit vu ti, amaŋga day akaɗa gayaŋ ya ti kìpʉm naŋ òru e melefit vu ni. » \s1 Ndam asak ga Yezu tədaba mis ga məŋguyu a məlaŋ ga Zʉdas va \p \v 12 Ka sarta gani nani ti nday ka həma ya təzalay *Oliviye ni. Həma gani nani driŋ driŋ kay akaba Zerʉzalem do, àgray ezeweɗ kru. Nahkay nday nakəŋ tàsləka eslina, tàŋga a Zerʉzalem a. \v 13 Tòru tìnjʉa ti tə̀cəloru a ahay gatay ya tanjəhaɗviyu ni vu. Ahay gani nani ti ka ahàr ga ahay nahaŋ. Nday gani ti ata : Piyer, Zeŋ, Zek, Andre, Filip, Tumas, Bartelemi, Meciyʉ, Zek wur ga Alfe, Simu naŋ bəlaŋ ga ndam ya takaɗvakivu ka haɗ gatay ni, nahaŋ ni ti ni Zʉd wur ge Zek. \v 14 Nday ɗek tə̀bu təcakalavu kəlavaɗ akaba wál ndahaŋ, akaba Mari məŋ ga Yezu akaba bəza ga məŋ ga Yezu. Təcakalavu ti ga mahəŋgalay Melefit. \p \v 15 Àra àgra vaɗ a ɓal ti bəza ga məŋ geli tə̀cakalava, tàgray nday diŋ àna kru kru cʉ. Eslini Piyer ècikaba e kiɗiŋ gatay ba, àhi ana tay ahkado : \v 16-17 « Bəza ga mmawa, ahaslani Zʉdas naŋ bəlaŋ geli Melefit àdaba naŋ a ga magrakabu tʉwi akaba leli a, ay ti naŋ gani àɗəfikia divi a ana ndam ya tə̀gəs Yezu na. Àgray nahkay nahəma, kwa ahaslani Devit àɗəmkia ma ka naŋ a. Ma gani nani ti àɗəm àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani, àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu. Nahkay ahàr àɗəm ma gani nani si mâgravu kwa. » \p \v 18 Ga Zʉdas ya àɗəfiki divi ana mis ni ti àgudara zlam a. Tə̀vi siŋgu azuhva nani, mək òru àsəkum vədaŋ àna naŋ. Eslini naŋ nakəŋ àdəɗ a ma ma, huɗ gayaŋ ni àtəzkaba tuh, dindey gayaŋ ɗek àhəraya a dala va. \v 19 Ndam Zerʉzalem ɗek tàra tìcia zlam gana ya àgravu na ti, tə̀zalay vədaŋ nani Hakeldama, awayay aɗəmvaba àna ma gatay a ti dala ge mimiz. \p \v 20 Nahkay Piyer àhi ana tay : « Àbu məbəkiani a wakita ge Limis bu : \q1 “Ti tə̂mbrəŋ ahay gayaŋ, ti maslaŋa ànjəhaɗvù va ba.” \f + \fr 1:20 \ft Limis 69.26.\f* \p « Àbu məbəkiani keti : \q1 “Ti maslaŋa nahaŋ mâzay məlaŋ gayaŋ ni, mâgray tʉwi gayaŋ ni.” \f + \fr 1:20 \ft Limis 109.8.\f* \p \v 21 « Nihi nahəma, ahàr àɗəm mədumaba maslaŋa nahaŋ a. Maslaŋa nani ti ahàr àɗəm si naŋ e kiɗiŋ ga ndam geli ya tàɗəbay Bay geli Yezu ka ya ti leli mə̀bu masawaɗay akaba naŋ ni, \v 22 ànjəki ka fat ya ti Zeŋ *àbaray Yezu ni duk ànivoru ana vaɗ ya ti Melefit àzaba Yezu e kiɗiŋ geli ba, àzoru naŋ agavəla ni. Leli ti magrakia sedi ka maŋgaba ga Yezu a, nahkay ahàr àɗəm bəlaŋ gatayani mə̂hərkivaya ke leli a. » \p \v 23 Piyer àra àɗəma ma nana ti tə̀həl mis cʉ, bəlaŋ gani slimi gayaŋ Zʉzef, mis tə̀zalay naŋ Barsabas, slimi gayaŋ nahaŋ Zʉstʉs ; maslaŋa nahaŋ ni ti ni slimi gayaŋ Matiyas. \v 24 Eslini nday ɗek tàhəŋgalay Melefit, tə̀ɗəm : « Bay geli, nak kə̀səra ere ye ti àniviyu ana mis a məɓəruv bu na ɗek. Nahkay ɗəfiki maslaŋa ya kàdaba naŋ e kiɗiŋ gatay cʉeni hini ba ni ana leli. \v 25 Maslaŋa ya nak akadaba naŋ a ni ti, emigi zal asak a məlaŋ ga Zʉdas ni vu ga magray tʉwi gayaŋ. Zʉdas ti àsləkaba, àdoru ka məlaŋ gayaŋ nahaŋ zlam gayaŋ. » \v 26 Tàra tàhəŋgala Melefit a nahkay ti tàgraki ca-ca ka tay ti təsərkaba maslaŋa ya ti Melefit àdəkiba ni, mək àdəɗki ka Matiyas. Nahkay Matiyas nakəŋ ahurkiviyu ka ndam *asak kru mahar bəlaŋani ni. \c 2 \s1 Melefit asləribiyu Məsuf Njəlatani ana ndam gayaŋ \p \v 1 Ka fat ga wuməri ge *Peŋtikwet ti ndam ya təfəki ahàr ka Yezu ni tàŋgasvu ɗek ka məlaŋ bəlaŋani. \v 2 Eslini hʉya tìci daɗay ga zlam àhəndabiyu gwar e melefit bu akaɗa ga aməɗ ya ti akəzlay kay kay ni. Mək daɗay ni àhəndiyu a ahay ya ti nday tə̀vu manjəhaɗani ni vu ɗek. \v 3 Nday nakəŋ tìpi zlam ndahaŋ, zlam gani nday nani tamənjavu akaɗa arəɗ ga aku ni, tèdevu, tànjəhaɗki bəlaŋ bəlaŋ ka tay ɗek. \v 4 *Məsuf Njəlatani èsliva a vu vu ana tay a ɗek. Eslini tə̀njəki ka mazlapani àna ma həma ndahaŋ gərgərani, ku way way do azlapay àna pakama ya ti Məsuf Njəlatani àɗəfiki ni. \p \v 5 Ka sarta gani nani ndam *Zʉde ndahaŋ tə̀bu a Zerʉzalem, tawayay magray ere ye ti àɓəlafəŋ kè Melefit ni. Nday nani tàsləkabiya a kəsa gərgərani ba ka haɗ ga məlaŋ na ɗek. \v 6 Tàra tìcia daɗay na ti tàŋgasvu ka ahar bəlaŋ. Eslini ku way way do e kiɗiŋ gatay bu èci zlapay àna ma həma gayaŋ, maslaŋa nahaŋ e kiɗiŋ ga ndam ga Yezu ni bu azlapay àna naŋ ni. Ere ye ti àgravu ni ti àgria ejep ana tay a dal-dal. \v 7 Tə̀ɗəm ahkado : « Ere ye ti mici ni agravu ahəmamam ? Nday hini ya ti təzlapay ni nday ɗek ndam Gelili do aw ! \v 8 Ay ti ku way way do e kiɗiŋ geli bu naŋ àbu eci nday tə̀bu təzlapay àna ma həma gayaŋ ni ti àgravu ahəmamam ? \v 9 E kiɗiŋ geli bu ahalay ti mis tàsləkabiya a kəsa gərgərani ba kay : mis ndahaŋ tàsləkabiya a Part a, ndahaŋ e Medi, ndahaŋ e Elam, ndahaŋ keti a Mezopotami, ka haɗ *Zʉde, a Kapados, a Poŋ, a Azi, \v 10 e Firizi, e Pemfili, e Ezip a, mis ndahaŋ ti ni tàsləkabiya ka haɗ Libi gwar e Sireŋ, akaba a Rom a. \v 11 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ geli bu ndam Zʉde, ndahaŋ ti ni tìgi ndam Zʉde migeni. Ndam Kret akaba ndam Arabi tə̀bu e kiɗiŋ geli bu daya. Ay ti ku way way do e kiɗiŋ geli bu eci ere ye ti ndam nday nani təzlapay ni àna ma həma gayaŋ. Nday tə̀bu təɗəmki ma ka zlam sulumani ya Melefit àgray ni. » \v 12 Nahkay zlam gani àhəliaba ahàr ana tay a, tə̀sər ere ye ti tagray ni do. Nahkay tə̀ɗəm e kiɗiŋ gatay bu ahkado : « Ere hini ya agravu ni ti awayay aɗəmvaba mam ? » \v 13 Mis ndahaŋ ti ni tèyefiŋ kà ma gani, tə̀ɗəm : « Nday ya ti təzlapay nahkay ni ti zum àkaɗkaba tay a. » \s1 Pakama ge Piyer ya ahi ana mis ni \p \v 14 Eslini Piyer ècikaba akaba ndam *asak ndahaŋ kru mahar bəlaŋani na, àhi ma ana mis ya ti tə̀bu eslini ni. Àzlapay kay kay, àɗəm : « Lekʉlʉm ndam *Zʉde akaba lekʉlʉm ya ti kanjəhaɗum a Zerʉzalem ni ɗek, bumi slimi ana ma goro ya nəhi ana kʉli ni : ahàr àɗəm kicʉm ere ye ti agravu ni lala. \v 15 Lekʉlʉm kə̀ɗəmum bi zum àbu akaɗ nday ndani zla tək, aha ! Nahkay do ; njemdi ambəlmbu ya ge miledʉ mba timey ! \v 16 Nihi ti pakama ga bay mahəŋgaray pakama ge Melefit Zʉwel ya àɗəm ahaslani ni àbu agravu sawaŋ. Àɗəm ahkado : \q1 \v 17 “Melefit àɗəm : Ka sarta ga mandav ga məlaŋ wuɗak nahəma, \q1 anəbəkiaya Məsuf goro àki ke mis a ɗek. \q1 Nahkay bəza gekʉli zawalani akaba walani atəhəŋgri ma goro ana mis ; \q1 dagwá gekʉli etipi zlam ya ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni ; \q1 medewél gekʉli day kisim emiziɗekivu ka tay kay. \q1 \v 18 Iy nahkay, ka sarta gani nani anəbəkiaya Məsuf goro \q1 ka ndam məgru tʉwi zawalani akaba walana ɗek, \q1 mək atəhəŋgri pakama goro ana mis. \q1 \v 19 Eslini anagray zlam ya ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni kay agavəla akaba ka haɗ : \q1 mis etipi mimiz, aku akaba azək dʉl-dʉl. \q1 \v 20 Fat amaslaɗay va do, emigi ləvəŋ ; \q1 kiyi day emigi ndizeni akaɗa mimiz. \q1 Zlam gani nani amagrava nahəma, \q1 vaɗ ga Bay geli ara wuɗak. \q1 \v 21 Eslini ti ku way way do àzala slimi ga Bay geli a ti \q1 Melefit amahəŋgay naŋ.” \f + \fr 2:21 \ft Zʉwel 3.1-5.\f* » \p \v 22 Piyer àhi ana tay keti, àɗəm : « Ndam *Izireyel, bumi slimi ana ma goro ya ti nəhi ana kʉli ni. Lekʉlʉm ɗek kə̀səruma, Yezu zal Nazaret ni ti Melefit àɗəfiki ana kʉli ti àzaba naŋ ga məgri tʉwi gayaŋ a. Àɗafaki ti àna magray tʉwi gərgərani kay ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo, àvi ana Yezu ni. \v 23 Maslaŋa gani nani ti zlam àgrakiva akaɗa ge Melefit ya ti àɗəm ahaslani na, aɗaba Melefit ti àsəra zlam ya amagravu na ɗek. Lekʉlʉm kìjiŋʉma naŋ a àna məgəsi naŋ ana ndam ya tə̀gəskabu ma ge Melefit do na, ti tâkaɗfəŋ naŋ kà təndal. \v 24 Ay Yezu àra àməta nahkay ti Melefit àhəŋgaraba naŋ a, àzaba naŋ a daliya ge kisim ni ba. Melefit àgray nahkay ti mə̀səra njəɗa ge kisim ni àhəca ga məgəs Yezu a. \v 25 Nahkay Devit àɗəmkia ma a wakita ba, àɗəm ahkado : \q1 “Nìpia Bay Melefit goro kəlavaɗ ka ma goro a, \q1 naŋ àbu ka ahar ga ɗaf kà gəvay goro ti nə̀gəgər ba. \q1 \v 26 Nahkay məɓəruv goro amər dal-dal, \q1 nidi limis àna məmərani daya. \q1 A vu goro bu ɗek nə̀səra Melefit amara məgru sulum gayaŋ. \q1 \v 27 Bay goro Melefit, nə̀səra akəmbrəŋ nu e kisim bu do ; \q1 ti mis gayak *njəlatani ezi ti, akavay divi gani do. \q1 \v 28 Kə̀ɗəfukia divi ya ti nəŋgət sifa àna naŋ na ; \q1 anəmərvu dal-dal aɗaba nak kə̀bu akaba nu.” \f + \fr 2:28 \ft Mənjay Limis 16.8-11.\f* » \p \v 29 Piyer naŋ àbu aɗəmoru ma gayaŋ ni nahkay ti àhi ana tay ahkado : « Bəza ga mmawa, ahàr àɗəm nəhi ma gani ana kʉli vay-vay : bəŋ ga bəŋ geli Devit ti àməta, tìleba naŋ a àndava. Ku kani nəŋgu ni mindiviŋ gayaŋ àbu a kəsa geli bu. \v 30 Ay Devit ti naŋ bay məhəŋgri *pakama ge Melefit ana mis. Àsəra Melefit àmbaɗia, àhi ahkado : “Biliŋ e kiɗiŋ ga bəza huɗ gayak bu aməzum bay gayak.” \f + \fr 2:30 \ft Mənjay Limis 132.11 ; 2 Semiyel 7.12-13.\f* \v 31 Nahkay wuɗaka ere gani agravu ti àsəra : àsəra *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni aməmət mək amaŋgaba e kisim ba. Àra àsəra ti àɗəmki ma ke Krist, àɗəm : \q1 “Melefit àmbrəŋ naŋ e kisim bu ndo, vu gayaŋ èzi ndo daya.” \f + \fr 2:31 \ft Limis 16.10.\f* \p \v 32 « Yaw Yezu gani ya ti nəzlapiki ana kʉli ni ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba. Leli ndahaŋ ni ɗek magray sedi gani tata. \v 33 Bəŋani Melefit àzoru naŋ agavəla, àfəkaɗ naŋ kà ahar ga ɗaf gayaŋ, mək àvi Məsuf gayaŋ Njəlatani akaɗa gayaŋ ya ti àhi ahaslani ni. *Məsuf Njəlatani gani nani ti Yezu àbəkia ke leli a. Nahkay ere ye ti kipʉm akaba kicʉm ni ti tʉwi gayaŋ. \v 34 Devit ti Melefit àzoru naŋ e melefit vu ndo. Naŋ naŋani àna ahàr gayaŋ àɗəm : \q1 “Bay geli Melefit àhi ana bay goro : Njəhaɗa gwar kà ahar ga ɗaf goro a, a məlaŋ ga gəɗakani va. \q1 \v 35 Ndam ezir gayak ti anabəhaɗ tay kè meleher gayak \q1 akaɗa ga zlam ga bay ya abəki asak ni, ti kə̂cəlki ka tay.” \f + \fr 2:35 \ft Limis 110.1.\f* \p \v 36 « Nahkay ahàr àɗəm lekʉlʉm ndam Izireyel ɗek kə̂sərum lala zlam gani ge jiri : Yezu gani ya kə̀kaɗum naŋ àna *madarfəŋ naŋ kà təndal nahəma, naŋ Bay gəɗakani ya Melefit àslərbiyu ni, Melefit àdaba naŋ a, ègia Krist a. » \p \v 37 Nday nakəŋ tàra tìcia ma ge Piyer na ti ɓəruv àtikaba ana tay a. Eslini tìhindifiŋa kè Piyer a akaba ndam asak ndahaŋ na, tə̀ɗəm : « Bəza ga mmawa, nihi ti magray ahəmamam ? » \v 38 Piyer àhəŋgarfəŋ, àhi ana tay ahkado : « Mbatumkaba majalay ahàr gekʉli a, ku way way do *tâbaray naŋ àna *slimi ga Yezu Krist. Nahkay ti Melefit ambərfəŋa zlam magudarani gekʉli ni kè kʉli a. Aməvi Məsuf Njəlatani gayaŋ ana kʉli daya. \v 39 Ere gani nani ti Melefit àɗəm aməvi ana kʉli akaba ana bəza gekʉli. Aməvi ana ndam ya tə̀biyu driŋ ni daya. Bay Melefit geli aməvi ana mis ya ti amazalakabu tay ni ɗek. » \p \v 40 Eslini Piyer àhi ma ndahaŋ gəgərani ana tay kay, awayay ti təgəsiki. Àhi ana tay : « Gəsumkabá ti Melefit mâhəŋgay kʉli, sləkumkiba ka ndam magudar zlam ye e hini vu na ! » \v 41 Eslini mis ndahaŋ kay e kiɗiŋ gatay bu tə̀gəskabá ma ge Piyer na. Tàra tə̀gəskabá ma gayaŋ na ti ndam asak ni tàbaray tay. Ka fat gani nani mis agray dəbu mahkər tə̀hurkiviya àkiva ka ndam məfəki ahàr ka Yezu na. \s1 Manjəhaɗ ga ndam məfəki ahàr ka Yezu \p \v 42 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek tə̀bu tici ere ye ti ndam *asak təcahi ana tay ni kəlavaɗ ; tə̀bu təcakalavu ka ahar bəlaŋ, tə̀bu təzumkabu zlam ka ahar bəlaŋ, tə̀bu tahəŋgalay Melefit ka ahar bəlaŋ daya. \v 43 Ndam asak ni tə̀bu tagray zlam gərgəri kay ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni àna njəɗa ge Melefit. Nahkay mis ni ɗek aŋgwaz awər tay. \v 44 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek tanjəhaɗ ka ahar bəlaŋ, zlam gatay day ɗek mebeɗekabani ka ahar bəlaŋ. \v 45 Təsəkumoru vədaŋ gatay akaba zlam gatay ndahaŋ gərgərani ; tedevu siŋgu gani, ku way way do tədi ka wudəra gayaŋ. \v 46 Kəlavaɗ nday tə̀bu təcakalavu a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni bu ka ahar bəlaŋ. A magam day tə̀bu təzumkabu zlam ka ahar bəlaŋ. Nday tə̀bu təzumkabu zlam nahkay ti àna huɗ bəlaŋ àna məmərani. \v 47 Tə̀bu tazləbay Melefit kəlavaɗ daya. Nahkay ere ye ti tagray ni ɗek àɓəlafəŋ kè mis ɗek. Eslini Bay geli ahəŋgakivu mis ndahaŋ kəlavaɗ, abəkiviyu tay ka ndam məfəki ahàr ndahaŋ ni. \c 3 \s1 Piyer ahəŋgaraba zal dəra \p \v 1 Ga məlafat a vaɗ nahaŋ àna njemdi mahkər nahəma, ata Piyer nday ata Zeŋ tə̀bu takoru a *ahay gəɗakani ge Melefit ni vu ga mahəŋgalay Melefit, aɗaba sarta gani ènjia. \v 2 Zal nahaŋ àbu manjəhaɗani kà gəvay ga ahay gəɗakani ge Melefit ni, kà mahay ya ti təzalay Mahay Maɓəlani ni. Zal nani ti tìwieya naŋ dərana, àsawaɗay koksah. Kəlavaɗ mis təzoru naŋ, tafəkaɗ naŋ eslini ga mahəŋgalafəŋa zlam kè mis ya təhuriyu a ahay gəɗakani ge Melefit ni vu na. \v 3 Naŋ nakəŋ àra èpia ata Piyer nday ata Zeŋ a tawayay təhuriyu a ahay gəɗakani ni vu ti, àhəŋgalafəŋa zlam kà tay a. \v 4 Ata Piyer nday ata Zeŋ tàra tìcia ma gayaŋ na ti tə̀bəki eri ndekwa ndekwa, mək Piyer àhi ahkado : « Mənjaləŋ kè leli ! » \v 5 Nahkay zal nakəŋ àmənjaləŋ kà tay lala, aɗaba àhi ana ahàr ara aŋgətfəŋa zlam kà tay a. \v 6 Ay ti Piyer àhi ahkado : « Siŋgu àfu bi, gru day àfu bi, ay ere ye ti àfu ni ti nəvuk : àna *slimi ga Yezu *Krist zal Nazaret ni ti cikaba, kâsawaɗay ! » \v 7 Àra àhia ma na nahkay ti àgəs ahar ga ɗaf ga zal dəra ni ga mezefteba naŋ a. Piyer àra àgəs ahar gayaŋ na ti asak ga zal dəra ni tìgia njaŋ-njaŋana hʉya. \v 8 Nahkay zal dəra ni ècikaba cəkwaɗ mək àsawaɗay. Eslini naŋ nakəŋ àhuriyu a dalaka ga ahay gəɗakani ge Melefit ni vu nday akaba ata Piyer nday ata Zeŋ. Ka ya ti ahuriyu a dalaka ni vu ni ti ahəroru agavəla, azləboru Melefit hihi. \v 9 Ka ya ti naŋ àbu asawaɗay, azləbay Melefit nahkay ni ti mis ye eslini ni ɗek tìpia naŋ a. \v 10 Tàra tìpia naŋ a ti tə̀səra naŋ a lala : naŋ zal ya ti ànjəhaɗ kà gəvay ga ahay gəɗakani ge Melefit ni kà mahay ya təzalay Mahay Maɓəlani ni, naŋ ya àhəŋgalafəŋa zlam kè mis a ni. Tàra tə̀səra naŋ a, tìpia ere ye ti àgrakivu na ti, àgria ejep ana tay a, àsia aŋgwaz ana tay a dal-dal daya. \s1 Piyer ahi ma ana mis a dalaka ga ahay gəɗakani ge Melefit ni bu \p \v 11 Eslini zal nakəŋ àsləkafəŋa kà ata Piyer nday ata Zeŋ a do. Nahkay mis ni ɗek tàcuhwakioru ka tay, tèveliŋ tay aɗaba ere ya tìpi ni àgria ejep ana tay a dal-dal. Nday a dalahay ya təzalay Dalahay ga Salomoŋ ni bu. \v 12 Piyer àra èpia mis na nahkay ti àhi ma ana tay, àɗəm ahkado : « Ndam *Izireyel, ere ye ti àgravu ni ti kəgrum ejep gani ti kamam ? Kəmənjumləŋ ana leli nahkay ti kamam ? Kə̀humi ana ahàr leli màhəŋgaraba zal hina ti àna njəɗa geli geleni aw ? Tək day ti kə̀humi ana ahàr Melefit àhəŋgaraba naŋ a ti aɗaba leli màɓəlafəŋ kà naŋ palam aw ? \v 13 Melefit ti naŋ Melefit ga Abraham, Melefit ga Izak, Melefit ge Zekʉp, Melefit ga ata bəŋ geli ɗek. \f + \fr 3:13 \ft Mənjay Mahərana 3.6, 15.\f* Naŋ gani àgray ti zal hini mâŋgaba aɗaba awayay ti mis tâzləbay Yezu bay məgri tʉwi ni. Ay lekʉlʉm ti kə̀gəsumi naŋ ana ndam ga ŋgumna, mək ka ya ti Pilet awayay afəkaɗ naŋ ni ti kə̀humi àfəkaɗ naŋ ba. \v 14 Lekʉlʉm kàwayum ti tâfəkaɗi Bay *njəlatani jireni ni ana kʉli ndo ; kàwayuma ti tâfəkaɗi maslaŋa ya ti àbazl mis ni ana kʉli sawaŋ. \v 15 Yezu ti naŋ Bay məvi sifa ana mis ni, ay tàkaɗ naŋ ti ka mawayay gekʉli. Tàra tàkaɗa naŋ a ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba. Àhəŋgaraba naŋ a ti leli mìpia, magray sedi gani. \v 16 Leli ti məfəki ahàr ka Yezu, magray tʉwi àna slimi gayaŋ, aɗaba naŋ ti njəɗa àfəŋ. Yezu awayay ti mis tâzləbay naŋ, nahkay àhəŋgaraba zal hina. Lekʉlʉm ɗek kə̀səruma zal hina, kìpʉma ere ye ti àgrakivu na. Iy, zal hini ègi njalaŋ-njalaŋani kè meleher gekʉli ti aɗaba leli mə̀fəkia ahàr ka Yezu a. \p \v 17 « Bəza ga mmawa, nə̀səra ere ye ti kə̀grumi ana Yezu lekʉlʉm akaba gəɗákani gekʉli na kə̀grum ti aɗaba kə̀sərum Yezu naŋ way ndo palam. \v 18 Ay kwa ahaslani Melefit àhibiya ana ndam mahəŋgaray *pakama gayaŋ na ɗek, ahàr àɗəm *Krist acakay daliya kwa, mək nday day tə̀hi pakama gani ana mis. Pakama ge Melefit nani ya àɗəmki ke Krist ni àgrava eɗeɗiŋ a. \v 19 Ègia nahkay ti mbatumkaba majalay ahàr gekʉli a, dəguma afa ge Melefit a. Nahkay ti ambərfəŋa zlam magudarani gekʉli ni kè kʉli a. \v 20 Bay geli aməvi sarta ga məpəsabana ana kʉli, aməsləribiyu Yezu *Bay gəɗakani ya amara ni ana kʉli. Yezu ti Melefit àdiaba naŋ ana kʉli a kwa ahaslana. \v 21 Ahàr àɗəm mânjəhaɗ a huɗ melefit bu hayaŋ duk abivoru ana sarta ya ti Melefit amagraya zlam a ɗek mʉwena ni kwa. Kwa ahaslani Melefit àhibiya pakama gana ana ndam njəlatani ya tàhəŋgaray pakama gayaŋ na, nday day tə̀hi pakama gani ana mis. \v 22 Nahkay kwa ahaslani Mʉwiz àhi ana ndam Izireyel ahkado : “Bay Melefit aməsləribiyu bay mahəŋgaray *pakama gayaŋ nahaŋ ana kʉli akaɗa nu. Bay nani ti amələbu bəlaŋ e kiɗiŋ ga bəza ga məŋ gekʉli bu. Pakama gayaŋ ya aməhi ana kʉli ni ɗek ti akəbumi slimi lala. \v 23 Maslaŋa ya ti aməbi slimi do ni ti ahàr àɗəm tâgaraba naŋ e kiɗiŋ ga ndam ge Melefit ba, tâkaɗ naŋ.” \f + \fr 3:23 \ft Mənjay Mimbiki 18.15, 18, 19.\f* \v 24 Ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit ni ɗek tə̀ɗəmkibiyu ma ka zlam ya àgravu ka sarta geli na. Ànjəki kwa ke Semiyel, àbivoru ana nday ndahaŋ ya tàhəŋgaray pakama ge Melefit ni ɗek. \v 25 Pakama ge Melefit ya ndam mahəŋgaray pakama gayaŋ tə̀ɗəmbiya, Melefit àɗəm anagray zlam ni ti, àgria zlam gana ana kʉli eɗeɗiŋ a. Lekʉlʉm day ja gekʉli àkibu ka pakama ya ti Melefit *àwəlkabu akaba ga ata bəŋ ga bəŋ gekʉli ni. Melefit àhi ana Abraham ahkado : “Anəgri sulum goro ana jiba gərgərani ga haɗ ni ɗek. Anəgri ana tay ti àna bəza huɗ gayak.” \f + \fr 3:25 \ft Mənjəkiani 22.18 ; 26.4.\f* \v 26 Bay məgri tʉwi ana Melefit ya Mʉwiz àɗəmkibiyu ma ni ti, Melefit àŋgazliaya naŋ ana kʉli a enjia. Àsləribiyu naŋ ana kʉli ti mə̂gri sulum gayaŋ ana kʉli akaba ti mə̂mbatikaba majalay ahàr magədavani na ana kʉli a ɗek. » \c 4 \s1 Gəɗákani ga ndam Zʉde tagrafəŋa seriya kà ata Piyer nday ata Zeŋ a \p \v 1 Ka ya ti ata Piyer ata Zeŋ tə̀bu təzlapi ana mis nahkay ni ti ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba bay ga ndam majəgay *ahay gəɗakani ge Melefit ni akaba ndam *Sedʉseyeŋ ni tə̀rəkia ka tay a. \v 2 Nday nakəŋ tə̀zumkia ɓəruv ka ndam *asak ga Yezu cʉeni na aɗaba nday tə̀bu təcahi zlam ana mis, tə̀hi ana tay Yezu àŋgaba e kisim ba, mis taŋgaba e kisim ba tata daya. \v 3 Eslini tə̀ɗəm tə̂gəs ndam asak cʉeni ni, tə̂biyu tay a daŋgay vu, aɗaba məlakarawa ègia, sarta àbi ga magrafəŋa seriya kà tay a bi. Nahkay tə̀gəs tay, tə̀biyu tay a daŋgay ni vu, tàndəhaɗviyu hundum. \v 4 Ay ti mis dal-dal e kiɗiŋ ge mis ya tìci pakama ga ndam asak ni bu tə̀fəkia ahàr ka Yezu a. Nahkay ndam məfəki ahàr ka Yezu ni tə̀sagakivu, nday ɗekeni tàgray mis dəbu zlam. \p \v 5 Hajəŋ gani zla nahəma, bəbay ga ndam *Zʉde akaba gəɗákani gatay akaba ndam *məsər Wakita ge Melefit ni tə̀cakalavu a Zerʉzalem. \v 6 E kiɗiŋ gatay nani bu nahəma, Anna naŋ gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni, Kayif, Zeŋ, Eleksender, akaba ndam ga huɗ ahay ga ndam gəɗákani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ɗek. \v 7 Nday nakəŋ tàra tə̀cakalava nahkay nahəma, tə̀həlbiyu ata Piyer ata Zeŋ kè meleher gatay. Tàra tìnjia àna tay a ti nday nakəŋ tìhindifiŋa ma kà tay a, tə̀hi ana tay ahkado : « Kàhəŋgarumaba mis a ti àna njəɗa ga way ? Way àvi divi gani ana kʉli way ? » \v 8 Eslini njəɗa ga *Məsuf Njəlatani èsliva a vu vu ana Piyer a, mək àhəŋgrifəŋ ana tay, àɗəm : « Lekʉlʉm bəbay akaba lekʉlʉm gəɗákani ni, \v 9 kìhindʉmfiŋa ma kè leli a àki ka zlam sulumani ya mə̀gri ana zal dəra ni, kə̀ɗəmum ahəmamam màhəŋgaraba naŋ a ni mam ? \v 10 Tamal kìhindʉmfiŋa kè leli a nahkay nahəma, lekʉlʉm ɗek akaba ndam *Izireyel ɗek sərumki : maslaŋa ya àŋgaba, naŋ hi kè meleher gekʉli ni ti, màhəŋgaraba naŋ a ti àna *slimi ga Yezu *Krist zal Nazaret, aɗaba naŋ ti njəɗa àfəŋ. Naŋ gani ti lekʉlʉm kàdarumfəŋa kà təndal a àməta, ay ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba. \v 11 Yezu ti Melefit àɗəmkia ma a Wakita gayaŋ ni ba. Ma ge Melefit ya àɗəmki ni ti nihi : \q1 “Akur nahaŋ àbu ti lekʉlʉm ndam mələm ahay \q1 kàwayum magray tʉwi àna naŋ ndo. \q1 Ay ti akur gani nani ègia akur ya akay ahay na ɗek sawaŋ.” \f + \fr 4:11 \ft Limis 118.22.\f* \p \v 12 « Melefit ahəŋgay mis ti si àna naŋ kwa ; do ni ti àdaba maslaŋa nahaŋ a duniya ba ga mahəŋgay mis àna naŋ a ndo. » \p \v 13 Ndam magray seriya ni tàra tìcia pakama ga ata Piyer ata Zeŋ na ti, àgria ejep ana tay a, aɗaba tìpi ti nday mis nahkay, tə̀cahay zlam ndo daya. Tə̀səra tay a nday ndam ya tàɗəbay Yezu ni. \v 14 Ay ti tìpi maslaŋa ya àŋgaba ni naŋ jika kà gəvay gatay nahəma, tə̀ŋgət ma ga məhəŋgrifəŋani ana tay ndo. \v 15 Tə̀sər ere ye ti təhəŋgrifəŋ ana tay ni va do ni ti, tə̀ɗəm tə̂həliyu tay e mite vu. Tàra tə̀həlaya tay a ti ndam magray seriya ni tə̀zlapay e kiɗiŋ gatay bu, \v 16 tə̀ɗəm ahkado : « Məgri mam ana tay mam ? Ndam Zerʉzalem ɗek tə̀səra nday tàgra ere ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni kè eri ge mis a ɗek. Nahkay ŋgay tàgray ndo ni ti mə̀ɗəm koksah. \v 17 Mawayay ti pakama gani òru kama va ba nahəma, məcumfəŋa tay kà macali slimi ana maslaŋa nana. Ku way way do tə̀hi ma gani ba ; tamal tə̀hia ana maslaŋa ti amatraɓ tay. » \p \v 18 Tàra tìndeveriŋa zlapay gatay na ti tə̀zalay ata Piyer nday ata Zeŋ, tə̀ləgi ana tay, tə̀hi ana tay ahkado : « Kàcalumi slimi ana Yezu ba, kàcahumi zlam ana mis àna *slimi ga Yezu ba daya. » \v 19 Eslini ata Piyer ata Zeŋ tə̀həŋgrifəŋ ana tay, tə̀ɗəm : « Zlam jireni kè meleher ge Melefit ti, məgəsiki ma ana Melefit tək məgəsiki ma ana kʉli sawaŋ aw ? Lekʉlʉm lekʉlʉmeni dʉmkaba ma gana. \v 20 Leli ti mìsliki məmbrəŋ məhi ere ye ti mìpi akaba mìci ni ana mis koksah. » \v 21 Ndam magray seriya nakəŋ tə̀ləgi ana tay keti, mək tə̀mbrəŋ tay. Nday gani tə̀ŋgət divi ga matraɓ tay ndo, aɗaba ndam ga kəsa ni ɗek tə̀bu tazləbay Melefit azuhva ere ye ti àgravu ni. \v 22 Maslaŋa ya ti tàhəŋgaraba naŋ a, àgri ejep ana mis ni ti vi gayaŋ àtama vi kru kru faɗana. \s1 Ndam məfəki ahàr ka Yezu tahəŋgalay Melefit \p \v 23 Gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba gəɗákani ndahaŋ ni tàra tə̀mbrəŋa ata Piyer ata Zeŋ a ti, ata Piyer ata Zeŋ nakəŋ tə̀rəkioru ka ndam gatay, mək tàŋgəhaɗi ma ga ndam ge seriya ya tə̀hi ana tay ni ɗek ana tay. \v 24 Tàra tìcia ma gatay na ti ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek ma gatay bəlaŋ, tàhəŋgalay Melefit, tə̀ɗəm ahkado : « Bay geli, bay ya ti àgraya huɗ melefit a, haɗ a, dəluv gəɗakana akaba zlam gatayana ɗek ni ti nak. \v 25 Nak kàgray ti bəŋ geli Devit bay məgruk tʉwi ni mâzlapay àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani ni. Devit àɗəm : \q1 “Ndam ga haɗ gərgərani tagray zlabay ti kamam ? \q1 Jiba gərgərani təɗəgəzlki ahàr ka zlam masakani ti kamam ? \q1 \v 26 Bəbay gəɗákani ga haɗ ni tə̀wəlva ga makaɗvana, \q1 bəbay ndahaŋ ni day tə̀cakalava ka ahar bəlaŋ, \q1 nday ɗekeni tawayay takaɗfəŋva kà Bay geli akaba *Krist Bay gayaŋ ya àdaba ni.” \f + \fr 4:26 \ft Limis 2.1-2.\f* \p \v 27 « Nahkay bay *Erot akaba Pons Pilet tə̀cakalava eɗeɗiŋ a kəsa hini ba akaba ndam ga haɗ ndahaŋ akaba ndam jiba Izireyel a. Tə̀cakalavu ti àkivu ka Yezu Bay njəlatani ya agruk tʉwi ni, naŋ Krist Bay ya kàdaba ni. \v 28 Tàgray nahkay ti tàgra ere ye ti nak kawayay na ɗek. Kwa ahaslani kə̀ɗəmbiyu àna njəɗa gayak amagravu. \v 29 Nihi ti tə̀ɗəm atatraɓ leli nahəma, nak Bay geli bi slimi ana pakama gatay ni lala. Vi njəɗa ana leli ndam məgruk tʉwi ni ga məhi pakama gayak ana mis, aŋgwaz àwər leli ba. \v 30 Ŋgazli njəɗa gayak ana mis, həŋgaraba mis a, gray zlam gərgərani ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni àna slimi ga Yezu Bay njəlatani ya agruk tʉwi ni ti. » \v 31 Tàra tìndeveriŋa mahəŋgalay Melefit a ti məlaŋ gatay ya tə̀cakalavu eslini ni àdaɗay, Məsuf Njəlatani àvikivu njəɗa ana tay dal-dal, mək nday nakəŋ tə̀ɗəmoru ma ge Melefit vay-vay, aŋgwaz àwər tay ndo. \s1 Ndam məfəki ahàr ka Yezu tebeɗekabu zlam gatay ka ahar bəlaŋ \p \v 32 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni nday ɗek akaɗa mis bəlaŋ, majalay ahàr gatay bəlaŋ, məɓəruv gatay day bəlaŋ. Nahkay maslaŋa ya ti aɗəm zlam gayaŋ ni gayaŋ gayaŋani ti àbi. Zlam gatay ni ɗek tèbeɗekabu ka ahar bəlaŋ sawaŋ. \v 33 Melefit àvi njəɗa dal-dal ana ndam *asak ga Yezu ga məɗəmoru pakama àki ka Bay geli Yezu, gayaŋ ya àmət mək àŋgaba e kisim ba ni. Melefit àgri sulum gayaŋ dal-dal ana tay daya. \v 34 E kiɗiŋ ga ndam məfəki ahàr ka Yezu ni bu ni, maslaŋa ya ti araŋa àhəci naŋ ti àbi. Aɗaba ndam ya ti vədaŋ gatay tə̀bu ahkay do ni ahay gatay tə̀bu ni tə̀səkumoru tay, mək tə̀həlbiyu siŋgu gani, \v 35 tàbəhaɗ afa ga ndam asak ga Yezu ni. Tàbəhaɗa ti ku way way do ere ye ti àhəci naŋ ni ti tədi ga wudəra gayaŋ. \v 36 Zal nahaŋ àbu, slimi gani Zʉzef, zal *Levi, tìwi naŋ e Sipir. Ndam asak ga Yezu təzalay naŋ Barnabas, awayay aɗəmvaba « Maslaŋa ya avi njəɗa ana mis ni. » \v 37 Zal nani àsəkumoru vədaŋ gayaŋ, mək àhəlbiyu siŋgu gani, àbəhaɗ afa ga ndam asak ga Yezu ni. \c 5 \s1 Ata Ananiyas nday ata Safira \p \v 1 Zal nahaŋ àbu slimi gani Ananiyas, slimi ga wal gani ti ni Safira. Àsəkumoru vədaŋ gayaŋ, wal gani ni day àwayikia. \v 2 Àra àsəkumoya ti àdafəŋa siŋgu gana wal gayaŋ ni day àgəsikia, mək àhəlbiyu məgəjəni gani, àbəhaɗ afa ga ndam *asak ga Yezu ni. \v 3 Àra àbəhaɗa siŋgu na ti Piyer àhi : « Ananiyas, *Seteni àhurukviyu a məɓəruv vu ti kamam ? Kàsəkaɗia malfaɗa ana Məsuf Njəlatana, kadafəŋa siŋgu ga vədaŋ ya kə̀səkumoru na. \v 4 Vədaŋ ya kə̀səkumoru ni ti gayak, siŋgu ya kə̀ŋgət àna naŋ ni gayak daya do aw ? Kàjalaki ahàr ka magray zlam nahkay hi ti kamam ? Malfaɗa ya kàsəkaɗ ni ti kàsəkaɗi ana mis hihirikeni do, kàsəkaɗi ti ana Melefit. » \v 5 Ananiyas nakəŋ àra ècia ma ge Piyer na ti àzum mədəɗani məmətani kwiyah-kwiyah. Mis ɗek ya tìcia ere ye ti àgrakivu na ti aŋgwaz àwəra tay a dal-dal. \v 6 Eslini bəza dagwa tàzay kisim gani, tàkambah, mək tòru tìli. \p \v 7 Agray njemdi mahkər kələŋ gani nahəma, wal gani àra. Wal ni àsər ere ye ti àgrakivu ka zal gayaŋ ni do. \v 8 Piyer àhi ahkado : « Siŋgu ya kə̀ŋgətum àna vədaŋ ni ti nahkay hi eɗeɗiŋ aw ? » Wal ni àhəŋgrifəŋ, àhi : « Iy nahkay gani eɗeɗiŋ. » \v 9 Piyer àhi : « Kə̀ɗəmum kəgosum Məsuf ga Bay geli ti ahəmamam ? Bay slimi, ndam ya ti tìli kisim ga zal gayak ni nday tə̀bu a mahay bu tahəraya. Tara tazay kisim gayak, takoru tili daya. » \v 10 Piyer àra àhia ma nahkay ti wal ni àzum mədəɗani məmətani kwiyah-kwiyah kè meleher ge Piyer hʉya. Eslini bəza dagwa ni tàhəraya, tə̀di ahàr ana kisim gani mək tàzay, tòru tìlifiŋiyu kà gəvay ga zal gani ni. \v 11 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni akaba mis ndahaŋ ya tìcia ere ya àgravu na ti nday ɗek tàgra aŋgwaz a dal-dal. \s1 Ndam asak ga Yezu tagray zlam ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni \p \v 12 Ka sarta nani ti ndam *asak ga Yezu ni tàgray zlam ya ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni kay kè meleher ge mis. Zlam nday nani àɗəfiki njəɗa ge Melefit ana mis. Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek tə̀bu təcakalavu ka ahar bəlaŋ a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni bu kəlavaɗ. Təcakalavu ti a dalahay ya təzalay Dalahay ga Salomoŋ ni bu ni. \v 13 Mis ndahaŋ ya tə̀fəki ahàr ka Yezu ndo ni tagray aŋgwaz ga məhurkiviyani ka tay. Akaba nani ɗek mis tə̀bu tacalfəŋ kà ndam məfəki ahàr ka Yezu ni, tə̀ɗəm nday ndam sulumani. \v 14 Kəlavaɗ mis ndahaŋ təsagakivu dal-dal, zawal akaba wál, tə̀fəki ahàr ka Bay geli Yezu, tə̀hurkiviyu ka ndam məfəki ahàr ndahaŋ ni. \v 15 Nahkay mis tə̀həlbiyu ndam gatay ya tèɓesey do ni e mite vu, tàbəhaɗ ndahaŋ ka slalah, ndahaŋ ka hətav. Tə̀ɗəm bi ka ya ti Piyer akoru gwar eslini ni ti diksi gayaŋ ni asləkakia ka ndam gatay ndahaŋ ya tèɓesey do na ga mahəŋgaraba tay a. \v 16 Mis dal-dal ga kəsa ndahaŋ ya kà gəvay ga Zerʉzalem ni day tə̀həlbiyu ndam gatay ya tèɓesey do ni akaba ya ti seteni tə̀niviyu ana tay a ahàr vu, tə̀gri daliya ana tay ni. Ndam ya tə̀həlbiyu tay ni ɗek tàŋgaba. \s1 Ndam asak ga Yezu kè meleher ga gəɗákani ga ndam Zʉde \p \v 17 Nahkay gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba ndam gayaŋ ndahaŋ ndam *Sedʉseyeŋ ni tìzirey ndam *asak ga Yezu ni, tə̀zumkia ɓəruv ka tay a dal-dal, tə̀ɗəm si tə̂gri zlam ana tay kwa. \v 18 Eslini tə̀gəs ndam asak ga Yezu ni mək tə̀biyu tay a daŋgay vu kè eri ge mis ɗek. \v 19 Məlavaɗ àra ègikia ka tay a ahay ga daŋgay ni ba ti, *məslər ge Melefit àzləkaba mahay ga daŋgay na ɗek, àbaya ndam asak ga Yezu na, mək àhi ana tay : \v 20 « Dəgum a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni vu, kəhumi pakama ga sifa mʉweni ni ɗek ana mis. » \v 21 Nday nakəŋ tə̀gəsikia ma gayaŋ ya àhi ana tay na. Dʉ ge miledʉ tòru a dalaka ga ahay gəɗakani ni vu, tə̀njəki ka macahi zlam ana mis. \p Nday tə̀bu təcahi zlam ana mis ti gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tìnjia ka məlaŋ magray seriya na akaba ndam gayaŋ a. Tàra tìnjia ti tə̀zalakabu gəɗákani ga ndam *Izireyel ga magray seriya. Nahkay tə̀sləroru mis ga moru məhəlbiyu ndam asak ga Yezu ya tə̀biyu tay a daŋgay vu ni. \v 22 Nday nakəŋ tòru tìnjʉa a ahay ga daŋgay ni va ti tə̀diviyu ahàr ana tay ndo. Nahkay tàsləkabiya, tàŋgəhaɗi ma gani ana ndam ge seriya ni. \v 23 Tə̀hi ana tay ahkado : « Mòru mìnjʉa ti mə̀di ahàr ana mahay ga daŋgay ni ɗek məzləkvani lala, ndam majəgay mahay ni ɗek nday jika jika kà mahay ni. Ay ka ya ti màra mə̀zləkaba mahay na ti mə̀diviyu ahàr ana maslaŋa ndo. » \v 24 Bay ga ndam majəgay ahay gəɗakani ge Melefit ni akaba gəɗákani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tàra tìcia ma na nahkay ti tə̀sər ere ye ti tagray ni do. Tə̀ɗəm ahkado : « Nihi ti məŋ ga mam àgravu ni mam ? » \v 25 Nday tə̀bu təzlapay nahkay ti maslaŋa nahaŋ ènjiki tay, àhi ana tay ahkado : « Cʉm day ! Ndam ya ti kə̀bumiyu tay a daŋgay vu ni tə̀biyu təcahi zlam ana mis a dalaka ga ahay gəɗakani ge Melefit ni bu. » \p \v 26 Bay ga ndam majəgay ahay ge Melefit ni àra ècia ma na nahkay ti tàsləka akaba ndam gayaŋ a ga məgəsbiyu ndam asak ni. Tòru tə̀gəs tay ti àna njəɗa do, aɗaba aŋgwaz àwərfəŋa tay kè mis na ; tə̀ɗəm : « Bi mis ni etizligi leli àna akur. » \v 27 Tàra tə̀gəsbiya tay a ti tàbəhaɗ tay kè meleher ga ndam magray seriya ni, mək gəɗakani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni àləgi ana tay, \v 28 àhi ana tay ahkado : « Mə̀hia ana kʉli a kàcahumi zlam ana mis àna slimi ga zal nani ba simiteni ti, ay nihi ti lekʉlʉm kàcahumia ma na ana ndam Zerʉzalem a ɗek. Nahkay ti kawayum mis tə̂ɗəm màkaɗ naŋ ti leli zla do aw ! » \v 29 Eslini Piyer akaba ndam asak ndahaŋ ni tàhəŋgarfəŋ, tə̀ɗəm : « Ahàr àɗəm tîciiki ma ana Melefit mâtama ya ticiiki ma ana mis na. \v 30 Melefit ga ata bəŋ ga bəŋ geli ni àhəŋgaraba Yezu e kisim ba, naŋ ya ti lekʉlʉm kə̀kaɗum naŋ àna *madarfəŋ naŋ kà təndal ni. \v 31 Àra àhəŋgaraba naŋ a ti àzoru naŋ agavəla, àfəkaɗ naŋ kà ahar ga ɗaf gayaŋ ka məlaŋ ga gəɗakani ni. Melefit àgray ti Yezu nakəŋ mîgi Bay ge mis ɗek akaba Bay mahəŋgay mis ɗek. Awayay ti ndam Izireyel tâmbatkaba majalay ahàr gatay a ti mə̂mbərfəŋa zlam magudarani gatay na kà tay azuhva Yezu a. \v 32 Leli mə̀səra zlam gani nday nani àgrava eɗeɗiŋ a, magray sedi gani tata. *Məsuf Njəlatani agray sedi gani daya, Melefit àvia Məsuf gani nana ana ndam ya təgəsiki ma na. » \p \v 33 Ndam magray seriya ni tàra tìcia ma ga ndam asak ga Yezu na ti, tə̀zumkia ɓəruv ka tay a dal-dal, tawayay mabazl tay. \v 34 Ay ti zal Feriziyeŋ nahaŋ àvu e kiɗiŋ gatay bu slimi gani Gemeliyel, naŋ bay məsər Wakita ge Melefit. Mis ɗek təgəs ma gayaŋ. Eslini naŋ nakəŋ ècikaba jik e kiɗiŋ ga ndam magray seriya ni ba, àɗəm tə̂həliyu ndam asak ni e mite vu day. \v 35 Tàra tə̀həliya tay a ti naŋ nakəŋ àhi ana ndam magray seriya ni ahkado : « Ndam Izireyel, ɗəgəzlumki ahàr lala ka zlam ya ti mara məgrumi ana ndam nday nani ni. \v 36 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba àpəsa vi a ɓal Tewdas àhəraya àɗəm naŋ gəɗakani. Nahkay mis àgray diŋ diŋ faɗ tàɗəba naŋ a. Ay tàra tàkaɗa naŋ a ti ndam gayaŋ ya tàɗəbay naŋ ni ɗek tèdeva, pakama gani àndav nahkay. \v 37 Kələŋ gayaŋ ka sarta ga macal mis nahəma, Zʉdas zal Gelili ni àhəraya, àhəla mis a dal-dal tàɗəba naŋ a. Naŋ day tàra tàkaɗ naŋ a ti ndam ya tàɗəbay naŋ ni ɗek tèdeva. \v 38 Nihi ti nəhi ana kʉli nahəma, kìdʉmi slimi ana ndam nday nani va ba, mbrəŋum tay tâsləka. Tigi ti ere ye ti tawayay ni akaba tagray ni tʉwi ge mis hihirikeni nahəma, emebesvu ka ahàr gayaŋ. \v 39 Ay tigi ti tʉwi ni tʉwi ge Melefit nahəma, ekislʉmki mebeskabana koksah. Kàtəkarum mebeskabana ba, do ni ti bi akəkaɗumfəŋva ti kè Melefit. » \p Àra àhia ana tay a nahkay ti nday nakəŋ tə̀gəskabá pakama gayaŋ na. \v 40 Nahkay tə̀zaliyu ndam asak ni a ahay vu keti, tə̀zləɓ tay mək tə̀ləgi ana tay, tə̀hi ana tay ahkado : « Kàcalumi slimi ana Yezu va ba. » Kələŋ gani tə̀mbrəŋ tay, ti tâsləka. \v 41 Nahkay ndam asak nakəŋ tàsləka àna məmərana. Tə̀ɗəm Melefit àvi divi gani ana tay ti tə̂cakay daliya azuhva slimi ga Yezu ti aɗafaki ti nday tàɓəlafəŋa kè Melefit a. \v 42 Nahkay kəlavaɗ nday nakəŋ tə̀bu təcahi zlam ana mis a dalaka ga ahay gəɗakani ge Melefit ni bu akaba a ahay ge mis bu. Tə̀hi *Ma Mʉweni Sulumani ana mis, tə̀ɗəm Krist *Bay gəɗakani ya amara ni ti Yezu. \c 6 \s1 Tədaba mis adəskəla ga məjənaki ndam asak ga Yezu a \p \v 1 Nahkay ndam maɗəbay divi ga Yezu təsagakivu. Ka sarta gani nani ti nday ya ti təɗəm ma Gres ni tìcivu akaba nday ya ti təɗəm ma *Hebri ni do. Ndam ya təɗəm ma Gres ni tə̀ɗəm ka ya ti kəlavaɗ tidi zlam ana wál madakway ni ti tàmənjaləŋ ka wál madakway gatay do. \v 2 Ndam *asak ga Yezu kru mahar cʉeni ni tàra tìcia ma gatay na ti tə̀zalakabu ndam maɗəbay divi ga Yezu ni ɗek, mək tə̀hi ana tay ahkado : « Tamal leli ndam asak ni mə̀mbrəŋa məɗəm ma ge Melefit a, midi zlam ana mis ti, àɓəlay do. \v 3 Nihi nahəma, bəza ga məŋ geli ni, dumaba zawal adəskəla e kiɗiŋ gekʉli ba. Ahàr àɗəm nday nani ti mis tə̀səra tay a nday mis sulumani, *Məsuf ge Melefit àniviyu ana tay dal-dal, tə̀səra majalay ahàr sulumana. Akədumaba tay a nahəma, aməvi tʉwi ge midi zlam ana mis ana tay. \v 4 Nahkay leli ti ni amazay sarta geli ɗek ga mahəŋgalay Melefit akaba ga məhi ma gayaŋ ana mis. » \p \v 5 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni tàra tìcia ma gatay na ti tə̀gəskabá. Nahkay tə̀daba Etiyeŋ a ; naŋ àfəkia ahàr ka Yezu a dal-dal akaba *Məsuf Njəlatani àniviyu dal-dal daya. Tə̀daba Filip, Prokwar, Nikanor, Timoŋ, Parmenas akaba Nikolas a. Nikolas ti tìwi naŋ a Antiyos ; ègi zal Zʉde migeni. \v 6 Tə̀daba tay a nahəma, tə̀həlbiyu tay afa ga ndam asak ni. Ndam asak ni tàhəŋgali Melefit ana tay, mək tə̀bəki *ahar ka tay ti Melefit mə̂gri sulum gayaŋ ana tay. \v 7 Ka sarta nani mis kay tə̀gəskabá pakama ge Melefit ya àɗəmki ka Yezu na, nahkay ndam Zerʉzalem ya taɗəbay divi ga Yezu ni tə̀sagakiva dal-dal. Ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni dal-dal tə̀gəskabá ga məfəki ahàr ka Yezu a daya. \s1 Gəɗákani ga ndam Zʉde təgəs Etiyeŋ \p \v 8 Etiyeŋ ti Melefit àgria sulum gayaŋ a, àvia njəɗa dal-dal. Nahkay agray ere ye ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni àna njəɗa dal-dal, agri ejep ana mis. \v 9 Etiyeŋ naŋ àbu agray nahkay ti mis ndahaŋ tə̀cələŋ ma. Nday gani nani ti ndam ga ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ya təzalay « Ahay ga ndam ya tə̀həlaya tay e eviɗi ba ni. » Nday gani ndam ga kəsa Sireŋ akaba ga kəsa Eleksendri akaba ndam ga haɗ Silisi akaba ga haɗ Azi : tə̀bu tagray gejewi akaba Etiyeŋ. \v 10 Tə̀bu tagray gejewi ti Etiyeŋ àwəlkia tay ka ma aɗaba àtama tay àna majalay ahàr sulumani ya *Məsuf Njəlatani àvi na. \v 11 Àra àwəlkia tay ka ma ti nday nakəŋ tə̀səkum mis ndahaŋ ti tə̂ɗəm : « Leli mìcifiŋa naŋ àbu endivi Mʉwiz akaba endivi Melefit. » \v 12 Nahkay ndam ezir ge Etiyeŋ nakəŋ tə̀bikivu estena ana ndam Zerʉzalem akaba gəɗákani gatay akaba ndam *məsər Wakita ge Melefit ni mək tàdəgaki ke Etiyeŋ nakəŋ cip, tə̀zoru naŋ kè meleher ga gəɗákani ya tagray seriya ni. \v 13 Tə̀həl ndam ndahaŋ ga masəkaɗki malfaɗa daya. Ndam malfaɗa ni tə̀ɗəm ahkado : « Maslaŋa hini ti naŋ àbu aɗəmki ma magədavani ka *ahay njəlatani ge Melefit ni akaba ke *Divi gayaŋ ya Mʉwiz àbəki ni, àmbrəŋ do. \v 14 Leli mìcifiŋa àɗəm ahkado Yezu zal Nazaret ni ara embeɗkaba ahay gəɗakani ge Melefit na, ara ambatkaba Divi ya Mʉwiz àɗəfiki ana leli na daya. » \v 15 Eslini ndam ya tə̀vu manjəhaɗani a ahay ge seriya ni bu ni ɗek tamənjaləŋ ke Etiyeŋ nakəŋ ndekwa ndekwa. Tìpi ti meleher gayaŋ ni ègia akaɗa meleher ga *məslər ge Melefit a. \c 7 \s1 Pakama ge Etiyeŋ ya àɗəm kè meleher ga ndam magrafəŋa seriya ni \p \v 1 Eslini gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni èhindifiŋa ma kè Etiyeŋ a, àhi ahkado : « Ma ya ti mis tə̀ɗəmkuk ni ti jiri eɗeɗiŋ aw ? » \v 2 Etiyeŋ nakəŋ àhəŋgarfəŋ, àɗəm : « Ata baba akaba bəza ga mmawa goro ni, bumu slimi day. Melefit naŋ ya ti leli ɗek mə̀bu mazləbay ni àŋgazlivu ana bəŋ ga bəŋ geli Abraham. Àŋgazlivu ti ka ya ti naŋ ka haɗ Mezopotami, òru ànjəhaɗ ka haɗ Haraŋ faŋ ndo ni. \v 3 Àhi : “Mbərbu haɗ gayak akaba ndam gayak, ru ka haɗ ya ti anəɗəfukki ni.” \f + \fr 7:3 \ft Mənjəkiani 12.1.\f* \v 4 Nahkay Abraham nakəŋ àsləka ka haɗ ga ndam Selde a, òru ànjəhaɗ ka haɗ Haraŋ. Bəŋ ga Abraham àmət eslini. Bəŋani àra àməta ti Melefit àhi ana Abraham mâsləka a Haraŋ a, mâra mânjəhaɗ ka haɗ hini ya lekʉlʉm kə̀kumki ni. \v 5 Abraham àra ènjia ka haɗ hina ti Melefit àsi haɗ ndo. Ku məlaŋ gʉzit ga micikiani tekeɗi àsi ndo. Ku nahkay nəŋgu ni, àhi : “Anəvuk haɗ ni ɗek, kə̀məta day haɗ ni emigi ga bəza huɗ gayak.” \f + \fr 7:5 \ft Mənjəkiani 17.8 ; 48.4.\f* Ay ka ya ti Melefit àhi ma nani ana Abraham ni ti, Abraham èwi wur faŋ ndo. \v 6 Pakama ge Melefit ya àhi ni naŋ hi, àhi : “Bəza huɗ gayak atoru tanjəhaɗ ka haɗ ge mis ndahaŋ ; etinjʉa eslina ti etigi eviɗi, atəgri daliya ana tay vi diŋ diŋ faɗ. \v 7 Ay ti anatraɓ ndam ya ti bəza huɗ gayak atəgri eviɗi ana tay ni. Kələŋ gani bəza huɗ gayak ni atasləka ka haɗ nana, mək atazləbay nu ka məlaŋ hini.” \f + \fr 7:7 \ft Mənjay Mənjəkiani 15.13-14 ; Mahərana 3.12.\f* \v 8 Melefit àra àhia pakama na ana Abraham a nahkay nahəma, àwəlkabu pakama gayaŋ akaba ga Abraham àna *mekeley kʉɗi. Abraham àra èwia Izak a, wur ni àgra vaɗ a azlalahkər nahəma èkeli kʉɗi. Nahkay day Izak àra èweya Zekʉp a ti èkeli kʉɗi. Zekʉp day àra èweya ata bəŋ ga jiba geli kru mahar cʉeni na ti èkeli kʉɗi ana tay. \p \v 9 « Kələŋ gani ata bəŋ ga jiba geli ni tàgrafəŋa solu kà wur ga məŋ gatay Zʉzef a. Nahkay tə̀səkumioru naŋ ana ndam ndahaŋ, mək ndam nday nani tòru àna naŋ ka haɗ Ezip. Ay ti Melefit naŋ àbu akaba naŋ ; \v 10 àzaba naŋ a huɗ ga daliya gayaŋ ya àgray ni ba ɗek. Melefit àvia majalay ahàr sulumana daya, nahkay ti ègia awəlawa ga *Faroŋ bay ge Ezip na. Nahkay bay Faroŋ nakəŋ àfiyu naŋ bay məgur haɗ gayaŋ ni ɗek akaba huɗ ahay gayaŋ ni ɗek. \v 11 Eslini lʉwir àdaya ka haɗ Ezip a ɗek akaba ka haɗ Kanaŋ a. Lʉwir àra àdaya nahkay ti, mis tàgra daliya dal-dal ; ata bəŋ ga jiba geli ya ka haɗ Kanaŋ ni tə̀ŋgət zlam məzumani va do. \v 12 Zekʉp àra ècia *alkama àbu ka haɗ Ezip nahəma, àsləroru bəza gayaŋ ata bəŋ ga bəŋ geli ga məsəkumbiyu alkama. \v 13 Ka ya ti àsləroru tay ye cʉ nahəma, Zʉzef àɗəfi vu gayaŋ ana bəza ga məŋani ni. Nahkay Faroŋ àra àsəra jiba ge Zʉzef a. \v 14 Eslini Zʉzef àsləroru mis ti tə̂zibiya bəŋani Zekʉp akaba ndam gayaŋ a. Nday ɗekeni kru kru adəskəla mahar zlam. \v 15 Nahkay Zekʉp nakəŋ òru ka haɗ Ezip mək àmət eslini. Ata bəŋ ga jiba geli day tə̀mət eslini. \v 16 Tàra tə̀məta ti tə̀həlbiyu kisim gatay e Sihem mək tə̀biyu e mindiviŋ ga Abraham ni vu. Mindiviŋ nani ti Abraham asəkumfəŋa kà bəza ga Hamor e Sihem àna gru a. \p \v 17 « Yaw sarta ya Melefit agray ere ye ti àhi ana Abraham amagray ni enjia wuɗak nahəma, ndam *Izireyel ni tə̀sagakiva, tìgia nday kay ka haɗ Ezip a. \v 18 Ka sarta gani nani ti tə̀fiya bay nahaŋ ka haɗ Ezip a. Bay nani ti àsər Zʉzef ndo. \f + \fr 7:18 \ft Mənjay Mahərana 1.8.\f* \v 19 Nahkay naŋ nakəŋ àgosay ata bəŋ ga bəŋ geli, àgria daliya ana tay a, àhi ana tay si tâboru bəza gatay ya ka ahar ni tə̂mət. \v 20 Ka sarta gani nani tìweya Mʉwiz a, naŋ ti Melefit àwaya naŋ a dal-dal. Ànjəhaɗ kiyi mahkər a magam afa ga ata bəŋani. \v 21 Kələŋ gani tìzligoru naŋ. Tàra tìzligoya naŋ a ti wur dahalay wur ga Faroŋ bay ga haɗ Ezip àdi ahàr mək àzay naŋ, àgal naŋ akaɗa wur ga huɗ gayaŋ. \v 22 Nahkay ti tə̀cahi məsər zlam ga ndam Ezip ni ɗek. Pakama gayaŋ ya aɗəm ni ɗek mis təgəskabu, tʉwi gayaŋ ya agray ni day àɓəlafəŋ kè mis. \p \v 23 « Àra àgra vi a kru kru faɗ nahəma, àɗəm : “Nakoru nəmənjiyu bəza ga mmawa goro ndam Izireyel kwa.” \v 24 Àra ènjia ti èpi zal Ezip nahaŋ agri daliya àna zal Izireyel. Eslini naŋ nakəŋ èmbikivu ka maslaŋa ya ti təgri daliya ni mək àkaɗ zal Ezip ni ka duwa gani. \v 25 Àgray nahkay ti awayay ti aɗəfiki ana bəza ga məŋani ni ti tə̂sər Melefit amahəŋgay tay ti àna naŋ, ay ti nday gani tə̀səriki ndo. \v 26 Hajəŋ gani nahəma, Mʉwiz nakəŋ àdi ahàr ana ndam Izireyel ndahaŋ cʉ, tə̀bu takaɗvu ; naŋ nakəŋ awayay aŋgalabakabu tay. Àhi ana tay : “Ndam goro ni, lekʉlʉm kà məŋ gekʉli ti, kihirʉmvu ti kamam ?” \v 27 Ay naŋ ya ti agri daliya ana naŋ nahaŋ ni àhi ana Mʉwiz ahkado : “Way àfiyu kur bay magrafəŋa seriya kè leli a way ? \v 28 Kawayay kəkaɗ nu akaɗa ya kə̀kaɗ zal Ezip nahaŋ eweni ni aw ?” \f + \fr 7:28 \ft Mahərana 2.14.\f* \v 29 Mʉwiz àra ècia ma nana nahəma, àcuhway ka haɗ Ezip, òru ka haɗ Madiyaŋ, ànjəhaɗ eslini. Naŋ àbu eslini, àra àda wal a ti, èwifiŋa bəza zawalana cʉ. \p \v 30 « Àra àgra vi kru kru faɗ ka ahàr gana nahəma, òru a huɗ gili vu kà həma *Sinayi. Eslini ti *məslər ge Melefit àŋgazlivu a huɗ ga aku ya agəs məŋgəhaf ni bu. \f + \fr 7:30 \ft Mənjay Mahərana 3.2.\f* \v 31 Mʉwiz nakəŋ àra èpia ti àgria ejep a, nahkay awayay ahəɗakfəŋoru ti mîpi lala. Naŋ àbu ahəɗakfəŋoru ti èci dəŋgu ga Bay geli, ahi ahkado \v 32 “Nu ti Melefit ga ata buk Abraham, Izak akaba Zekʉp.” \f + \fr 7:32 \ft Mahərana 3.6.\f* Mʉwiz àra ècia ma na ti aŋgwaz àwəra naŋ a dal-dal, àgəgəra, mamənjaləŋani nakəŋ tekeɗi èsliki ndo hʉya. \v 33 Eslini Bay geli àhi ma keti, àhi ahkado : “Həlaba kimaka gayak a asak ba, aɗaba məlaŋ ya kìcikvù ni ti məlaŋ *njəlatani. \v 34 Nìpia lala ahəmamam təgri daliya ana ndam goro ka haɗ Ezip na, nìcia tuway gatay a : nahkay nàra ti ga mahəŋgaya tay a. Nihi nak ti ru, nəsləroru kur ka haɗ Ezip.” \f + \fr 7:34 \ft Mahərana 3.5, 7, 8, 10.\f* \p \v 35 « Mʉwiz ti naŋ ya ti ndam Izireyel tàwayay naŋ ndo, tə̀hi ahkado : “Way àfiyu kur bay magrafəŋa seriya kè leli a way ?” \f + \fr 7:35 \ft Mahərana 2.14.\f* ni. Ay naŋ ti Melefit àslərikaboru naŋ ana tay ti mîgi bay gatay, mîgi bay məhəlaba tay e eviɗi ba daya. Melefit àslərikaboru Mʉwiz ana tay nahkay ti, àhi ma gani ti məslər ge Melefit ya àŋgazlivu a huɗ ga məŋgəhaf ni bu ni. \v 36 Bay ya ti àhəlaba ndam Izireyel ka haɗ Ezip a ni ti nani Mʉwiz. Àhəlaba tay a ti àna magray zlam magray ejep ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni kay : àgray ka haɗ Ezip, kà Dəluv Ndizeni, akaba ka ya ti nday a huɗ gili bu vi kru kru faɗani ni. \v 37 Bay ya ti àhi ana ndam Izireyel : “Melefit aməsləribiyu wur ga məŋ gekʉli nahaŋ ana kʉli ga mahəŋgaray pakama ge Melefit akaɗa goro ni” \f + \fr 7:37 \ft Mimbiki 18.15.\f* ti Mʉwiz gani. \v 38 Ka ya ti ndam Izireyel tə̀cakalavu a huɗ gili bu ni ti, bay ya ti èci ma ga məslər ge Melefit kà həma Sinayi mək àhəŋgri ana ata bəŋ geli ni ti Mʉwiz gani. Bay ya ti Melefit àhi pakama ya avi sifa ana mis ga məhəŋgriani ana leli ni ti naŋ gani. \v 39 Ay ti ata bəŋ geli ni tìciiki ma ndo, tàwayay maɗəbay naŋ ndo. A majalay ahàr gatay bu ni ti tàwaya maŋgona e Ezip a. \v 40 Tə̀hi ana *Aroŋ ahkado : “Griaya melefit ndahaŋ ana leli ga mədi kama ana leli a, aɗaba Mʉwiz naŋ ya àhəlababiya leli ka haɗ Ezip a ni ti, mə̀sər ere ye ti àgrakivu ni do.” \f + \fr 7:40 \ft Mahərana 32.1, 23.\f* \v 41 Nahkay nday nakəŋ tə̀vəɗaya wur sla mək tìsliŋi zlam ana wur sla ni, ègia pəra gatay a. Tə̀gri wuməri àna məmərani ana zlam ya nday ndayani tə̀vəɗaya àna ahar gatay a ni. \v 42 Tàgra nahkay ti Melefit day àmbrəŋ tay ti tə̂gri pəra ana zlam ya ti a huɗ melefit bu ni. Ma gani hini àbu məbəkiani a wakita ga ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit bu nahkay hi : \q1 “Ndam Izireyel, ka ya ti lekʉlʉm kə̀bum a huɗ gili bu vi kru kru faɗ ni ti, \q1 kìsliŋʉmi zlam akaba kə̀grumi sədaga ti, ana nu aw ? \q1 \v 43 Aha, ana nu do ! Ahay miviceni ya kàsawaɗum àna naŋ ni ti \q1 ahay ga Molok, \f + \fr 7:43 \ft Molok ti melefit ga ndam Kanaŋ ya ndam Izireyel tə̀həŋgrioru ahàr a haɗ ahaslani ni.\f* do ni ti goro do. \q1 Kàsawaɗuma àna pəra gekʉli Refeŋ \f + \fr 7:43 \ft Refeŋ ti melefit ga ndam Siri ya ndam Izireyel təhəŋgrioru ahàr a haɗ ahaslani ni.\f* ya tə̀zavu ata boŋgur na daya. \q1 Pəra nday nani ti kə̀grumaya ga məhəŋgrioru ahàr ana haɗ ana tay a. \q1 Gekʉli ya kə̀grum nahkay ni ti anagaroru kʉli driŋ kama ga Babiloŋ.” \f + \fr 7:43 \ft Amos 5.25-27.\f* \p \v 44 « Ka ya ti ata bəŋ ga bəŋ geli tə̀bu a huɗ gili bu ni ti tə̀sawaɗa àna zlam ge mivicey ahay ge Melefit àna naŋ a. Mazavu ga ahay gani nani ti Melefit àɗəfikia ana Mʉwiz a mək àhi mâgraya akaɗa gayaŋ ya èpi na. \v 45 Ahay gani nani ti ata bəŋ ga bəŋ geli tə̀mbribu ana bəza gatay ; bəza gatay ni day tàra àna naŋ ka haɗ hina, Zezʉwi àdi kama ana tay. Tàra tìnjia ti Melefit àgariaba ndam ga haɗ hina ana tay a, mək nday nakəŋ tànjəhaɗ. Nahkay nday tə̀bu àna ahay ge Melefit *miviceni ni duk àbivoru ana sarta ge Devit. \v 46 Devit ti Melefit àwaya naŋ a dal-dal, nahkay èhindifiŋa divi kè Melefit ga maslamali məlaŋ *njəlatani ana bəza huɗ ge Zekʉp a. \v 47 Ay maslaŋa ya ti àra àləm ahay ge Melefit ni ti Salomoŋ. \v 48 Ku tamal àləma nahkay nəŋgu ni, Bay Melefit agavəla driŋ, ànjəhaɗvù a ahay ya mis tə̀ləmi ni bu do. Nahkay zla nahəma maslaŋa nahaŋ àbu, àhəŋgaray pakama ge Melefit, àɗəm : \q1 \v 49 “Bay Melefit àɗəm : Məlaŋ manjəhaɗ goro ti huɗ melefit, \q1 məlaŋ məbəki asak goro ti ni haɗ. \q1 Ahay weley lekʉlʉm kislʉmki mələmuana ana nu a ni weley ? \q1 Məlaŋ goro ya ananjəhaɗ, nə̀pəsaba ni ti weley ? \q1 \v 50 Bay ya àgraya zlam nana ɗek ni ti nu nuani àna ahar goro do aw ?” \f + \fr 7:50 \ft Izayi 66.1-2.\f* » \p \v 51 Etiyeŋ àhi ana tay keti : « Lekʉlʉm ti kìcʉm slimi do eɗeɗiŋ ! Lekʉlʉm ti məɓəruv gekʉli magədavani, slimi gekʉli məzləkvani ; lekʉlʉm akaɗa ndam ya tèkeli kʉɗi ana tay ndo ni ! Lekʉlʉm akaɗa ga ata bəŋ ga bəŋ gekʉli ni, kekileŋa kə̀gəsumkabu pakama ga *Məsuf Njəlatani ni do ! \v 52 Bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit ya ti ata bəŋ ga bəŋ gekʉli tə̀gri daliya ndo ni ti weley ? Nday gani tàbazla ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit ya tə̀ɗəm Bay ge Jiri amara ni. Bay ge Jiri nakəŋ àra ènjia ti kə̀səkumoya naŋ a mək kə̀kaɗuma naŋ a. \v 53 Lekʉlʉm ti məslər ge Melefit tə̀ɗəfikia *Divi ge Melefit na ana kʉli a, ay ti kə̀bumi slimi ana Divi gani do. » \s1 Takaɗ Etiyeŋ àna mizligi naŋ àna akur \p \v 54 Ndam magray seriya ni tàra tìcia ma ge Etiyeŋ na ti tə̀zumki ɓəruv dal-dal, tàhəpəɗ ahar tasl tasl. \v 55 Ay Etiyeŋ ti *Məsuf Njəlatani èsliva a vu va dal-dal, àmənjoru e melefit vu, èpi məlaŋ maslaɗani ge Melefit akaba Yezu naŋ jika kà ahar ga ɗaf ge Melefit. \v 56 Àra èpia ti àɗəm ahkado : « Cʉm day, nə̀bu nipi huɗ melefit məzləkvabana, nipi *Wur ge Mis naŋ jika kà ahar ga ɗaf ge Melefit daya. » \v 57 Ge Etiyeŋ ya naŋ àbu azlapay nahkay ni ti nday nakəŋ tə̀zlah kay kay, tə̀bəviyu ahar e slimi vu der der, mək nday ɗek tàdəgaki ka ahar bəlaŋ, \v 58 tə̀gəs naŋ, tə̀zaba naŋ a kəsa ba cak. Tàra tàsləkafəŋa àna naŋ kà kəsa na nahkay ti tawayay tizligi naŋ àna akur ga makaɗ naŋ. Ndam sedi ya tìci pakama gayaŋ ni tə̀həlkaba məgudi gatay na, tàbəhaɗfəŋ kà wur dagwa nahaŋ slimi gani Sol ti mâjəgaki. Mək tìzligi Etiyeŋ nakəŋ. \v 59 Ka ya ti tizligi Etiyeŋ ni ti Etiyeŋ àhəŋgalay Yezu, àɗəm : « Bay goro Yezu, za sifa goro a. » \v 60 Kələŋ gani àbəhaɗ mirdim grik, àzlah kay kay, àɗəm : « Bay goro, kə̀wəl tay àna seriya àki ka zlam magudarani hini ya təgru ni ba. » Àra àɗəma ma na nahkay ti àmət hʉya. \c 8 \p \v 1 Tàkaɗ Etiyeŋ ti, Sol àwaya daya. \s1 Təgri daliya ana ndam məfəki ahàr ka Yezu \p Ka fat gani nani ti tə̀njəki ka məgri daliya dal-dal ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ya a Zerʉzalem ni hʉya. Ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek tèdevu tòru a kəsa ciɓ-ciɓeni vu ka haɗ *Zʉde akaba ka haɗ Samari. Nday ya tàsləka ndo ni ti si ndam *asak ga Yezu ciliŋ. \v 2 Ndam ndahaŋ ya ti təhəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit ni tìli Etiyeŋ, tìtʉwi naŋ dal-dal. \v 3 Sol ti àgria daliya dal-dal ana ndam məfəki ahàr ka Yezu a ; àsawaɗay kà mahay kà mahay, àgəs zawal akaba wál, àbiyu tay a daŋgay vu. \v 4 Nday ya ti tèdevu ni tə̀ɗəmoru *Ma Mʉweni Sulumani kà kəsa kà kəsa. \s1 Tʉwi ge Filip ya àgray a Samari ni \p \v 5 Ka sarta gani nani Filip òru a kəsa gəɗakani vu ka haɗ Samari, àhioru ma ge *Krist ana mis ye eslini ni. \v 6 Nday nani ɗek ma gatay bəlaŋ, tə̀bi slimi lala ana ma ge Filip ya àhi ana tay ni, aɗaba tìcia pakama gayaŋ a, tìpia zlam ya ti àgray, mis tìpi ɗay-ɗay ndo na daya. \v 7 Àna zlam nday nani ya àgray ni ti seteni tə̀sləkiaba ana mis a dal-dal, tə̀zlah kay kay. Ndam dəra akaba ndam jʉgwer tìgia sənduɓ-sənduɓana daya. \v 8 Eslini ndam ga kəsa nani tə̀mərva dal-dal. \p \v 9 Maslaŋa nahaŋ àbu a kəsa nani bu, slimi gayaŋ Simu, naŋ zal maharam, agri ejep ana ndam ga haɗ *Samari ɗek. Àzay ahàr gayaŋ awayay mis ɗek tə̂ɗəm naŋ gəɗakani. \v 10 Mis ni ɗek, ku bəza, ku mis gəɗákani tìciiki ma. Tə̀ɗəm : « Maslaŋa hini ti njəɗa ge Melefit àfəŋ. Njəɗa gani nani ti təɗəm “Gəɗakani.” » \v 11 Mis ni ticiiki ma dal-dal, aɗaba àpəsa naŋ àbu agri ejep ana tay àna maharam gayaŋ ni. \v 12 Ay ka ya ti Filip àhia *Ma Mʉweni Sulumani àki ka *Məgur ge Melefit akaba ka Yezu Krist ana tay a nahəma, zawal akaba wál ni tə̀gəskabá ma ge Filip na, mək *tàbaray tay. \v 13 Simu nakəŋ tekeɗi àgəskabá ma gana, tàbara naŋ a. Kələŋ gani ànjəhaɗ akaba Filip. Eslini Filip naŋ àbu agray zlam gəɗákani gəɗákani ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni. Simu nakəŋ àra èpia ti àgria ejep a dal-dal. \p \v 14 Ndam asak ga Yezu ya a Zerʉzalem ni tàra tìcia ndam *Samari tə̀gəskabá ma ge Melefit a ti, tə̀sləribiyu ata Piyer nday ata Zeŋ ana ndam Samari ni. \v 15 Ata Piyer nday ata Zeŋ tàra tìnjia ti tàhəŋgalay Melefit ti mə̂vi *Məsuf Njəlatani ana ndam Samari ya tə̀gəskabá pakama ge Melefit a ni. \v 16 Tàgray nahkay ti aɗaba ku mis bəlaŋ e kiɗiŋ gatay bu Məsuf Njəlatani àhərkiaya àhuriviyu faŋ ndo. *Tàbaray tay ti àna slimi ga Bay geli Yezu ciliŋ. \v 17 Nahkay ata Piyer nday ata Zeŋ tə̀bəki *ahar ka tay, mək Məsuf Njəlatani àhuriviyu ana tay. \p \v 18 Simu nakəŋ àra èpia Məsuf Njəlatani ahuriviyu ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ka ya ti ndam asak ga Yezu tə̀bəki ahar ka tay ni ti, awayay avi siŋgu ana ata Piyer nday ata Zeŋ. \v 19 Àhi ana tay ahkado : « Vumu njəɗa ti ka ya ti nəbəki *ahar ke mis ni ti Məsuf Njəlatani mə̂huriviyu ana tay. » \v 20 Ay ti Piyer àhi ahkado : « Ahàr àɗəm siŋgu gayak ni mîjijia, nak nakani day kîjijia, aɗaba kə̀hi ana ahàr ere ye ti Melefit avi ana mis ni ti mis asəkum tata. \v 21 Nak kə̀kibu ke tʉwi geli ya magray ni bi, ma gayak àkibu bi, aɗaba majalay ahàr gayak magədavani kè eri ge Melefit. \v 22 Mbatkaba majalay ahàr gayak magədavani na, həŋgalay Bay geli. Nahkay ti bi Melefit aməmbərfuka zlam ya kàgudar a majalay ahàr gayak bu na. \v 23 Nə̀səra nihi ti məɓəruv gayak magədavani kè eri ge Melefit, nahkay kìgia eviɗi ga zlam magudarana. » \v 24 Eslini Simu nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi ana tay ahkado : « Lekʉlʉm lekʉlʉmeni həŋgalumu Bay geli ti ere ye ti kə̀humu ni àgrakuvu ba simiteni ti ! » \p \v 25 Ata Piyer ata Zeŋ tàra tàgrakia sedi ka Yezu a akaba tə̀hia pakama ga Bay geli ana mis a nahəma, tàŋgoru a Zerʉzalem. Ka ya ti nday tə̀bu takoru e divi bu ni ti tə̀hia Ma Mʉweni Sulumana ana mis a kəsa ndahaŋ ba kay ka haɗ *Samari a. \s1 Ata Filip nday ata zal Etiyʉpi nahaŋ \p \v 26 Məslər ga Bay geli àŋgazlivu ana Filip, àhi ahkado : « Ru gwar ka Mboku, ke divi ya ti asləkabiya a Zerʉzalem a, andoru ahàr a Gaza, mis tə̀ki tə̀sawaɗaki bi ni. » \v 27-28 Filip nakəŋ ècik, àsləka hʉya. Naŋ ka ahàr divi nahəma, èpi zal nahaŋ manjəhaɗani digʉsa e seret bu, ejeŋgey wakita ge Izayi bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit ni. Naŋ gani òru a Zerʉzalem ga mazləbay Melefit, nihi naŋ àbu asləkabiya ara a magam a. Zal nani ti zal Etiyʉpi, naŋ madaslani, naŋ mis gəɗakani agri tʉwi ana Kandas bay walani ge Etiyʉpi : naŋ gəɗakani ga ndam maŋgah elimeni ga bay ni. \v 29 *Məsuf Njəlatani àhi ana Filip ahkado : « Ru kahəɗakfəŋiyu ke seret ni lala. » \v 30 Eslini Filip nakəŋ àcuhworu. Òru ènjʉa nahəma, èci zal Etiyʉpi ni naŋ àbu ejeŋgey wakita ge Izayi bay mahəŋgaray pakama ge Melefit ni. Àhi ahkado : « Ere ye ti kejeŋgey ni ti nak kə̀bu kiciaba ma gana waw ? » \v 31 Naŋ nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Tamal maslaŋa àɗəfuaba ndo ni ti nîciaba ahəmamam ? » Mək àhi : « Cəlkuvaya ga manjəhaɗfu kà gəvay a. » \v 32 Ka məlaŋ ya ejeŋgey ni Izayi àɗəm nahkay hi : \q1 « Naŋ ti àhəlkaba ma ndo, \q1 akaɗa ga təmbak ya təzoru ka məlaŋ misliŋ zlam ni, \q1 akaɗa ga wur təmbak ya tekelkia eŋgʉc a ti ètʉwi do ni. \q1 \v 33 Naŋ gani tàhəŋgoraya naŋ a haɗ a, tə̀gri seriya ge jiri ndo simiteni. \q1 Way amacali slimi mba way ? \q1 Aɗaba tàkaɗa naŋ a, naŋ àbi ka haɗ va bi ni.\f + \fr 8:33 \ft Izayi 53.7-8.\f* » \p \v 34 Gəɗakani nakəŋ àhi ana Filip ahkado : « Nahəŋgalay kur kam-kam, hu : bay mahəŋgaray pakama ge Melefit azlapaki ahalay ti ka way nani way ? Azlapaki ti àki ka naŋ naŋani tək, ka maslaŋa nahaŋ aw ? » \v 35 Eslini Filip àhi ma, àɗəfiaba *Ma Mʉweni Sulumani àki ka Yezu a, ànjiki ka pakama ya naŋ àbu ejeŋgey ni.\fig Filip aɗəfiaba Ma Mʉweni Sulumani ana zal Etiyʉpi a |src="Philip_&_the_Ethiopian.tif" size="col" copy="Barbara Alber" ref="8.35" \fig* \v 36 Nday tə̀bu takoru nahkay ti tə̀di ahàr ana yam gweŋgʉr a. Eslini naŋ gəɗakani nakəŋ àhi ana Filip ahkado : « Yam nihi. Mam acafəŋa nu ga *məbaray nu a mam ? » [ \v 37 Filip àhi ahkado : « Tamal kə̀fəkia ahàr gayak ɗek ka Yezu a ti tabaray kur tata. » Naŋ nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi : « Nə̀fəkia ahàr ka Yezu *Krist a, naŋ Wur ge Melefit. »] \v 38 Àhi ana bay ya agaray seret ni mîcika. Àra ècika àna seret na ti ata Filip nday ata naŋ gəɗakani nakəŋ tàhəraya tə̀huriyu a yam ni vu, mək Filip àbaray naŋ. \v 39 Tàra tàhəraya a yam ni ba nahəma, Məsuf ga Bay geli àzafəŋa Filip a. Nahkay naŋ gəɗakani ni èpi naŋ va do, àsləka zlam gayaŋ àna məmərana. \v 40 Filip àsərki ti naŋ a Azot. Àru a Sezare ; naŋ àbu akoru ti àhioru Ma Mʉweni Sulumani ni ana mis kà kəsa kà kəsa ɗek duk a Sezare. \c 9 \s1 Sol ambatkaba majalay ahàr a, afəki ahàr ka Yezu \r (Tʉwi 22.6-16 ; 26.12-18) \p \v 1 Ka sarta gani nani nahəma, Sol naŋ àbu awayay agri daliya ana ndam maɗəbay divi ga Bay geli, awayay abazl tay. Nahkay òru afa ga gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni, \v 2 èhindifiŋa wakita ga medekiani ka gəɗákani ga ahay gərgərani a Damas ya tahəŋgalavù Melefit ni. Wakita nday nani ti tə̀via divi ga məgəs ndam maɗəbay divi ga Bay geli a. Ku adi ahàr ana zawal ahkay do ni ana wál, ba agəs tay, awəl tay, ahəlbiyu tay a Zerʉzalem. \v 3 Naŋ nakəŋ àra àŋgəta wakita nday nana ti àdəvu e divi vu. \p Naŋ àbu enjiyu a Damas wuɗak nahəma, eslini maslaɗani àsləkabiya e melefit ba, àhərkiaya hʉya, àslaɗay məlaŋ gayaŋ nani. \v 4 Eslini naŋ nakəŋ àdəɗ a ga haɗ pəɗa mək èci dəŋgu ga maslaŋa nahaŋ àzalay naŋ, àhi : « Sol, Sol kəgru daliya ti kamam ? » \v 5 Naŋ nakəŋ àhi : « Nak way, Bay goro ? » Mək àhəŋgrifəŋ, àhi : « Nu Yezu, nu ya kəgru daliya ni. \v 6 Ay ti cicikaba, huriyu a kəsa vu. Ekinjʉa eslina ti atəhuk ere ye ti ahàr àɗəm kâgray kwa ni. » \v 7 Ndam ya tarakaboru akaba naŋ ni tìcik, ma tekeɗi tìsliki məɗəmani koksah. Tici dəŋgu ciliŋ, ay ti tìpi maslaŋa gani do. \v 8 Sol nakəŋ ècikaba, àhəlkaba eri a, ay ti èpi divi do. Ndam ya tarakaboru akaba naŋ ni tə̀dafəŋa ahar a, tə̀zoru naŋ a Damas. \v 9 Eslini àgray vaɗ mahkər, divi day èpi ndo, zlam day àzum ndo, yam day èsi ndo. \p \v 10 A Damas eslini ti zal nahaŋ àbu slimi gani Ananiyas, naŋ bay maɗəbay divi ga Yezu. Eslini Bay geli àzalay naŋ e kisim miziɗeni bu : « Ananiyas ! » Ananiyas nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi : « Awi ! Nu hi, Bay goro ni. » \v 11 Bay geli àhi ahkado : « Ru weceweci ke divi ya təzalay divi Ndəlaɓani ni, ru afa ga Zʉdas. Kìnjʉa ti kîhindi zal Tars ya təzalay naŋ Sol ni. Nihi ti naŋ àbiyu ahəŋgalay Melefit. \v 12 Maslaŋa gani nani ti nə̀ɗəfikia maslaŋa nahaŋ a, slimi gani Ananiyas, ara afa gana mək abəki *ahar ti mîpi divi akaɗa ya ahaslani ni. » \v 13 Ananiyas àhəŋgrifəŋ, àhi : « Bay goro ni, nìcia mis kay tə̀bu təzlapaki àki ka maslaŋa nani akaba ka zlam gayaŋ magədavani ya àgri ana ndam gayak *njəlatani ya tə̀bu a Zerʉzalem na. \v 14 Àra ahalay a ti gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tə̀vibiya divi ga məgəs ndam ya ti tazləbay kur na ɗek. » \v 15 Ay ti Bay geli Yezu àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Nak ru, aɗaba nə̀zaba maslaŋa gana nana, ti mə̂gru tʉwi : mə̂hioru slimi goro ana mis ga haɗ ndahaŋ akaba bəbay gatayani ni, mə̂hioru ana ndam *Izireyel daya. \v 16 Amacakay daliya kay azuhva slimi goro ; nu nuani anəɗəfiki daliya ya ara agray ni ɗek. » \p \v 17 Nahkay Ananiyas nakəŋ òru. Òru ènjʉa ti àhuriyu a ahay ni vu, àbəki ahar ka Sol nakəŋ mək àhi ahkado : « Sol wur ga mmawa, Bay geli Yezu, naŋ ya àŋgazlukvu ka ahàr divi ka sarta ya kara ni, àslərbiyu nu. Awayay ti kîpi divi akaɗa ya ahaslani ni, awayay ti *Məsuf Njəlatani mîslʉkvu a vu vu daya. » \v 18 Naŋ àbu azlapi nahkay ti zlam ndahaŋ akaɗa aləŋ ge kilif tə̀sləkikia ke eri ana Sol nakəŋ a. Eslini èpi divi akaɗa ya ahaslani ni keti. Nahkay ècikaba, mək *tàbaray naŋ àna *slimi ga Yezu. \v 19 Kələŋ gani àzum zlam, mək njəɗa gayaŋ àŋgiva. \s1 Sol àhi ma ga Yezu ana mis \p Sol ànjəhaɗiyu vaɗ ɓal a Damas afa ga ndam ya taɗəbay divi ga Yezu ni. \v 20 Ka ya ti naŋ àbu eslini ni ti ànjəki ke tʉwi hʉya, àhuriya a ahay gərgərani ga ndam *Zʉde ya *tahəŋgalavù Melefit ni va, àhi ana mis Yezu ti naŋ Wur ge Melefit. \v 21 Ma gayaŋ ya àɗəm ni àgria ejep ana mis ya tə̀bi slimi na ɗek. Tə̀ɗəm ahkado : « Naŋ hini ti naŋ ya ti àgri daliya dal-dal ana ndam ya tazləbay Yezu a Zerʉzalem ni do aw ? Mara gayaŋ ahalay a Damas a ti ga məgəs ndam ya tazləbay Yezu ni akaba ga məhəloru tay afa ga gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni do aw ? » \v 22 Ay ti njəɗa ga Sol àsagakivoru, àhi ana ndam Zʉde ya a Damas ni Yezu ti naŋ *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni. Eslini nday nakəŋ tə̀sər ere ye ti tə̂həŋgrifəŋ ni do. \p \v 23 Àra àgra vaɗ a ɓal ti ndam Zʉde nakəŋ tàgray sawari gatay, tə̀ɗəm si tijiŋ naŋ kwa. \v 24 Nahkay nday nakəŋ tàjəgay naŋ məlafat akaba məlavaɗ kà magudu ga kəsa ni ɗek, tawayay makaɗ naŋ. Ay ti Sol ècia sawari gatay ya tàgraki na. \v 25 Ga məlavaɗ nahəma, ndam maɗəbay naŋ ni tə̀zoru naŋ ka ahàr ga gudu ya eveliŋ kəsa ni. Tòru tìnjʉa ti tə̀fiyu naŋ a aloŋgu vu mək tàfaya naŋ àna ezeweɗ gwar ka dala. Nahkay àsləka, òru a Zerʉzalem. \s1 Ere ye ti agrakivu ka Sol a Zerʉzalem ni \p \v 26 Òru ènjʉa a Zerʉzalem a ti awayay ahurkiviyu ka ndam maɗəbay divi ga Yezu ni, ay ti nday ɗek tàgrafəŋa aŋgwaz a, tə̀hi ana ahàr naŋ bay maɗəbay divi ga Yezu eɗeɗiŋ do. \v 27 Eslini Barnabas àzoru naŋ afa ga ndam *asak ga Yezu ni. Tòru tìnjʉa ti Barnabas nakəŋ àŋgəhaɗi ana tay ahəmamam Sol èpi Bay geli ka ahàr divi ka ya ti òru a Damas ni, ahəmamam Bay geli àhi ma ni daya. Àŋgəhaɗi ana tay keti ahəmamam Sol àhi ma ana mis vay-vay àna *slimi ga Yezu a Damas ni. \v 28 Kwa ka sarta gani nani Sol nakəŋ naŋ àbu akaba tay, asawaɗay akaba tay a Zerʉzalem, àhi ma ge Melefit ana mis vay-vay àna slimi ga Bay geli. \v 29 Àhi ma gani ana ndam *Zʉde ya təɗəm ma Gres ni daya, tə̀bu tagravu gejewi akaba tay. Nahkay ti nday nani tàɗəbay divi ge mijiŋ naŋ. \v 30 Ndam ya tə̀fəki ahàr ka Yezu ni tàra tìcia ma na ti tə̀zoru naŋ a Sezare ga moroni a Tars, mək tə̀sləroru naŋ eslini. \s1 Piyer ahəŋgaraba Ene a \p \v 31 Ka sarta gani nani ndam məfəki ahàr ka Yezu ya ka haɗ *Zʉde, ka haɗ *Gelili akaba ka haɗ *Samari ni ɗek ti mis tə̀bi tə̀gri daliya ana tay va bi. Njəɗa gatay asagakivu, tə̀bu taɗəboru divi ga Bay geli lala. Nahkay mis ndahaŋ tə̀bu təhurkiviyu ka tay àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani. \v 32 Piyer àsawaɗoru ka haɗ nday nani ɗek. Ka ya ti naŋ àbu asawaɗoru nahəma, òru e Lide afa ga ndam njəlatani ga Yezu ni. \v 33 Òru ènjʉa eslina ti àdi ahàr ana zal dəra nahaŋ slimi gani Ene, naŋ mandəhaɗani ka slalah, vi azlalahkər ècik koksah. \v 34 Piyer nakəŋ àzalay naŋ, àhi : « Ene, Yezu *Krist ahəŋgaraba kur a ; cikaba, slamalakabu slalah gayak ni. » Eslini naŋ nakəŋ ècikaba cəkwaɗ hʉya. \v 35 Ndam ya e Lide ni ɗek akaba nday ya ka sagdala Saroŋ ni ɗek tìpi naŋ a ti, tàmbatkaba majalay ahàr gatay a tə̀fəki ahàr ka Bay geli Yezu. \s1 Tabita àməta, mək Piyer àhəŋgaraba naŋ e kisim ba \p \v 36 Wal nahaŋ àbu e Zʉpe, aɗəbay divi ga Yezu, slimi gani Tabita, àna ma Gres ti « Dorkas, » awayay aɗəmvaba « miyek. » Wal nani ti agray tʉwi sulumani dal-dal, ajənaki ndam talaga dal-dal daya. \v 37 Ka ya ti Piyer e Lide nahəma, wal ni arməwər àra àgəsa, mək àməta àna naŋ a. Àra àməta ti tàbaray naŋ mək tə̀fiyu naŋ a ahay vu ka ahàr ga ahay nahaŋ. \v 38 Zʉpe ti driŋ driŋ akaba Lide do, nahkay ndam maɗəbay divi ga Yezu ya e Zʉpe ni tàra tìcia Piyer naŋ àbu e Lide nahəma, tə̀slərkioru mis cʉ, tə̀hi ana tay : « Dəgum kəhumi ahkado kam-kam mâra afa geli a, àpəsbiyu ba. » \v 39 Tàra tə̀həŋgria ma na ana Piyer a nahkay ti Piyer nakəŋ àɗəbabiyu tay hʉya. Tàra tìnjia ti tə̀ziyu Piyer a ahay ya ka ahàr ga ahay nahaŋ ni vu. Eslini wál madakway ɗek tàrafəŋa kà gəvay ge Piyer a titʉwi, təɗəfiki endʉwi akaba azana ga Dorkas ya àləmi ana tay ka sarta ya àmət faŋ ndo ni. \v 40 Eslini Piyer nakəŋ àgaraya mis na ɗek e mite va, mək àbəhaɗ mirdim, àhəŋgalay Melefit. Àra àhəŋgala Melefit a nahəma, àmbatkiyu ma ke kisim ni, àzalay naŋ àhi : « Tabita, cicikaba. » Nahkay Tabita nakəŋ àhəlkaba eri a. Àra èpia Piyer a ti ànjəhaɗ digʉs. \v 41 Eslini Piyer àdafəŋa ahar a, wal ni ècikaba. Wal ni àra ècikaba nahəma, Piyer nakəŋ àzalay wál madakway ni akaba ndam ga Yezu ndahaŋ ni. Tàra tìnjia ti àɗəfiki wal ni ana tay naŋ àna sifa. \v 42 Ere ye ti àgravu ni ti, ndam ga kəsa Zʉpe ɗek tìcia, nahkay mis kay e kiɗiŋ gatay bu tə̀fəkia ahàr ka Bay geli a. \v 43 Piyer nakəŋ ànjəhaɗiyu, àpəsiyu e Zʉpe afa ga bay məwəs ambəl nahaŋ, slimi gani Simu. \c 10 \s1 Piyer akoru afa ga Korney \p \v 1 Zal nahaŋ àbu a Sezare, slimi gani Korney, naŋ zal Rom agur ndam slewja kay, slimi gatay « Slewja Itali. » \v 2 Korney gani naŋ àbu ahəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit, nday akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ ɗek tazləbay Melefit. Naŋ àbu avi zlam kay ana ndam *Zʉde ya talagani ni, ahəŋgalay Melefit kəlavaɗ. \v 3 A vaɗ nahaŋ agray njemdi mahkər ya ga məlakarawa nahəma, *məslər ge Melefit àhurkiviyu, àŋgazlivu. Àzalay naŋ, àhi : « Korney ! » \v 4 Korney àra èpia naŋ a ti àgra aŋgwaz a, àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Kə̀hu mam, bay goro ni ? » Məslər ni àhi ahkado : « Melefit ècia ere ye ti kàhəŋgalaləŋ na, èpia ere ye ti kə̀vi ana ndam talaga na ; nahkay ti kàgəjazlki ahàr ndo. \v 5 Nihi nahəma, sləroru mis e Zʉpe ga mazalabiyu Simu, naŋ ya təzalay naŋ Piyer ni. \v 6 Naŋ àbu anjəhaɗ afa ga Simu bay məwəs ambəl, ahay gani kà gəvay ga *dəluv gəɗakani ni. » \v 7 Məslər ge Melefit ya àhi ma ni àra àsləka ti Korney nakəŋ àzalay ndam məgri tʉwi cʉ akaba zal slewja gayaŋ nahaŋ : zal slewja nani ahəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit. \v 8 Nday nakəŋ tàra tìnjia ti àhi ma ga məslər ya àhi ni ɗek ana tay mək àsləroru tay e Zʉpe. \p \v 9 Hajəŋ gani tə̀bu takoru, tinjiyu e Zʉpe wuɗak nahəma, Piyer ti ni àcəliyu ka *dalahar ga ahay ni ga mahəŋgalay Melefit. Ka sarta gani nani ti faɗ tirkeɗ-keɗ, \fig Piyer àcəliya ka dalahar ga ahay a|src="cn01944C.tif" size="col" ref="10.9" \fig* \v 10 lʉwir àwərkaba naŋ a, èhindi zlam məzumani. Ka ya ti tə̀bu tidii zlam nahəma, Melefit àŋgazli zlam nahaŋ. \v 11 Èpi ti huɗ melefit məzləkvabana, araŋa nahaŋ asləkabiya, ara ka haɗ a. Ere gani nani ti akaɗa azana gəɗakani, akaɗa mis tə̀gəsa ma gani faɗana. \v 12 A huɗ ga azana gani nani gəɗakani ni bu nahəma, zlam gərgərani kay tə̀vu : zlam asak faɗani ɗek, zlam a haɗ ɗek, akaba eɗiɗiŋ ɗek tə̀vu. \v 13 Eslini dəŋgu ga maslaŋa àhəndabiyu, àhi : « Piyer, cikaba, bazl tay ti kâhəpəɗ tay. » \v 14 Piyer àhəŋgarfəŋ, àɗəm : « Aha ! Nàgray nahkay do, Bay goro ni. Zlam ya ti Melefit àcafəŋa leli kà mahəpəɗana ni akaba zlam ya ti *njəlatani do ni ti ɗay-ɗay nàhəpəɗ ndo. » \v 15 Dəŋgu ga maslaŋa nani àhəndabiyu keti, àhi : « Ere ye ti Melefit àɗəm ere gani njəlatani nahəma, nak ti ŋgay ere gani nani njəlatani do ni ti kə̀ɗəm ba. » \v 16 Ere gani nani àgravu sak mahkər, mək kələŋ gani azana ni àsləka, òru e melefit vu. \p \v 17 Eslini Piyer naŋ àbu ajalay ahàr, àsər ere ye ti Melefit awayay ahi àna zlam ya àŋgazlivu ni do. Naŋ àbu ajalay ahàr nahkay ti ndam ya ti Korney àslərbiyu tay ti tîhindi ahay ga Simu ni, nihi ti tìnjia kà mahay a. \v 18 Tə̀zalay kay kay, tìhindi, tə̀ɗəm : « Simu ya təzalay naŋ Piyer ni ti anjəhaɗ ahalay aw ? » \v 19 Piyer ti ni naŋ àbu ajalay ahàr zlam gayaŋ, mək *Məsuf Njəlatani àhi ahkado : « Ci day, mis tə̀vu mahkər e mite bu, tihindi kur. \v 20 Cikaba, huriyu a ga haɗ ti kəsləkuma akaba tay a. Araŋa àhəluk ahàr ba, aɗaba àslərbiyu tay ti nu nuani. » \v 21 Nahkay Piyer nakəŋ àhərkiaya ka tay a, àhi ana tay ahkado : « Maslaŋa ya ti kihindʉm ni ti nu. Kə̀dəguma ti kamam ? » \v 22 Nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi ahkado : « Korney gəɗakani ga ndam slewja ni àslərkukbiyu leli. Naŋ ti mis jireni, ahəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit ; ndam Zʉde ɗek tə̀ɗəm naŋ mis sulumani. Məslər ge Melefit àhi ahkado mâzalabiyu kur afa gani ti mîci pakama gayak ya akəhi ni. » \v 23 Eslini Piyer àhəliyu tay a ahay vu mək tàndəhaɗ hundum. \p Hajəŋ gani ti Piyer nakəŋ tàsləka e Zʉpe akaba tay a. Ndam məfəki ahàr ka Yezu ndahaŋ tàsləka akaba tay a daya. \v 24 Hajəŋ nahaŋ gani ti tìnjʉa a Sezare a. Korney ti ni naŋ àbu ajəgay tay, àzalakababiya ndam gayaŋ akaba zləbəba gayaŋ zʉɗʉk-zʉɗʉkana. \v 25 Piyer naŋ àbu ahuriyu a ahay vu afa ga Korney wuɗak nahəma, Korney nakəŋ àhəraya e mite va, àŋgwivoru a ma vu. Àra ènjikiya ti àbəhaɗi mirdim grik meleher ndiɓ ana haɗ. \v 26 Eslini ti Piyer àhi : « Cikaba, nu day mis hihirikeni akaɗa nak. » Nahkay èzefteba naŋ a. \v 27 Nday tə̀bu takoru a ahay vu tə̀zlaporu hi hi. Tòru tìnjʉa a ahay ni va nahəma, tìnjiki mis dal-dal macakalavani. \v 28 Mək Piyer àhi ana mis ni ahkado : « Kə̀səruma, leli ndam Zʉde ti tə̀cafəŋa leli kà mahəɗakfəŋiani kà ndam ya nday ndam Zʉde do na, ku a ahay gatay vu day mə̀huriyu do. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, nihi ti Melefit àɗəfuki ku mis weley weley do ni ti naŋ njəlata, naŋ àɓəlay. Mis ti ŋgay naŋ njəlata do ahkay do ni naŋ àɓəlay do ni ti, nìsliki məɗəmani do simiteni. \v 29 Melefit àra àhua ma na nahkay ti, ka ya ti kàzalay nu ni ti nə̀jalay ahàr nahaŋ ndo, nìcikbiyu nàra hʉya. Ay nihi ti nawayay kə̂hu ere ye ti kàzalakibiyu nu ni. » \p \v 30 Eslini Korney nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Agray vaɗ mahkər nihi, nə̀bu nahəŋgalay Melefit a ahay goro bu. Sarta gani day akaɗa hini, njemdi mahkər ya ga məlakarawa. Ka sarta gani nani ti maslaŋa nahaŋ àŋgazluvu. Maslaŋa gani ti azana gani pərzləŋ-pərzləŋ, ahəlaba eri a vərut. \v 31 Àzalay nu : “Korney, Melefit ècia mahəŋgalay gayak ya kàhəŋgalay naŋ na : zlam ya kə̀vi ana ndam talaga ni day àgəjazlki ahàr ndo. \v 32 Nahkay ti sləroru mis e Zʉpe ga mazalabiyu Simu ya təzalay naŋ Piyer ni ; naŋ àbu anjəhaɗ afa ga Simu bay məwəs ambəl, ahay gani kà gəvay ga dəluv gəɗakani ni.” \v 33 Àra àhua nahkay ti nə̀slərkukoru mis ke weceweceni ti kâra. Sʉsi gayak, nak day kə̀pəsbiyu ndo, kàra hʉya. Ay nihi ti leli ɗek màcakalava kè meleher ge Melefit a, mawayay mici ere ye ti Bay Melefit àhuk ti kə̂hi ana leli ni. » \s1 Pakama ge Piyer ya aɗəm afa ga Korney ni \p \v 34 Nahkay Piyer ànjəki ka mazlapani, àɗəm : « Nihi ti nə̀səra Melefit èdekaba mis a gərgəri do eɗeɗiŋ. \v 35 Nahkay zla nahəma, ku mis ga haɗ weley weley do ɗek, tamal ti ahəŋgrioru ahàr a haɗ ana Melefit akaba agray zlam ge jiri ti, Melefit agəskabu naŋ. \v 36 Melefit àhibiya pakama gayaŋ ana ndam *Izireyel a. Pakama gayaŋ nani ti *Ma Mʉweni Sulumani, aɗafaki ti mis tisliki manjəhaɗkabu akaba Melefit àna sulumani azuhva Yezu *Krist. Yezu Krist ti naŋ Bay ge mis ɗek. \v 37 Kə̀səruma ere ye ti àgravu kələŋ ge Zeŋ ya àhi ma ana mis, àhi ana tay si tâbaray kwa na. Ere gani nani ti ànjəki e Gelili, mək àgravu ka haɗ *Zʉde ni ɗek daya. \v 38 Kə̀səruma ge Melefit ya àvi njəɗa ga *Məsuf Njəlatani kay ana Yezu zal Nazaret na. Kə̀səruma ga Yezu ya àsawaɗay a məlaŋ bu ɗek na : ka ya ti naŋ àbu asawaɗay ni ti àgria zlam sulumani ana mis a akaba àhəŋgaraba mis ya ti seteni àgri daliya ana tay na. Àgray tʉwi nday nani ɗek ti aɗaba Melefit naŋ àbu akaba naŋ palam. \v 39 Leli ndahaŋ ni ti magray sedi ga zlam gayaŋ ya àgray ka haɗ gərgərani ya ti ndam *Zʉde tanjəhaɗ ni akaba a Zerʉzalem ni ɗek. Kələŋ ga zlam gayaŋ ya àgray ni ti ndam Zʉde *tàdarfəŋ naŋ kà təndal, mək àmət. \v 40 Àra àməta ti a vaɗ ya mahkər Melefit àhəŋgriviyu sifa, àhəŋgaraba naŋ e kisim ba. Àra àhəŋgaraba naŋ a ti àvi njəɗa ti mâŋgazlivu ana mis. \v 41 Àŋgazlivu ti ana mis ɗek do ; àŋgazlivu ti ana leli ya Melefit àdaba leli a kwa ahaslana ti mîgi ndam sedi gayaŋ ni ciliŋ. Melefit àra àhəŋgriviya sifa ana Yezu a, àhəŋgaraba naŋ e kisim ba ni ti, leli mə̀zuma zlam akaba mìsia zlam akaba Yezu a. \v 42 Eslini Yezu gani àhi ana leli ahkado : “Humi ma goro ana ndam Zʉde, humi ana tay Melefit àfəkaɗ nu ga magrafəŋa seriya kè mis a ɗek, ku nday ya tə̀bu àna sifa ni, ku nday ya tə̀məta ni.” \v 43 Ndam məhəŋgri *pakama ge Melefit ana mis ni ɗek tàgrakia sedi a, tə̀ɗəm ahkado ku way way do tamal àfəkia ahàr ka Yezu a ti Melefit aməmbərfəŋa zlam magudarani ga maslaŋa nana azuhva slimi ga Yezu a. » \s1 Melefit avi Məsuf Njəlatani ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni \p \v 44 Ka ya ti Piyer naŋ àbu azlapi ana tay nahkay ni ti *Məsuf Njəlatani àhərkiaya ka ndam ya tə̀bu təbi slimi na ɗek. \v 45 Ndam *Zʉde ya təfəki ahàr ka Yezu, tàra akaba Piyer a ni, tàra tə̀səra Melefit avi Məsuf Njəlatani ana ku nday ya ti nday ndam Zʉde do ni ti, àgria ejep ana tay a dal-dal. \v 46 Àgri ejep ana tay ti zlapay ga ndam ya nday ndam Zʉde do təzlapay àna ma həma ya nday ndayani tə̀sər do ni, akaba mazləbay Melefit gatay ya tazləbay, təɗəm naŋ gəɗakani ni. Piyer àɗəm : \v 47 « Nihi ndam nday hini Melefit àvia Məsuf Njəlatani ana tay akaɗa ya àvi ana leli na ti, way esliki macafəŋa tay kà *məbaray tay àna yam a way ? Àbi ! » \v 48 Piyer àra àɗəma ma nana ti, àɗəm : « Məbaray tay àna *slimi ga Yezu *Krist. » Tàra tàbara tay a ti nday nakəŋ tə̀hi ana Piyer mânjəhaɗa akaba tay a vaɗ ɓal. \c 11 \s1 Piyer aŋgəhaɗ ere ye ti àgravu e Zʉpe ni \p \v 1 Nahkay mis tə̀bu təɗəm ku ndam ya nday ndam *Zʉde do ni tə̀gəskabá ma ge Melefit ya tə̀hi ana tay na. Ndam *asak akaba ndam ndahaŋ ya təfəki ahàr ka Yezu ya ka haɗ *Zʉde ni tìcia ma gana. \v 2 Ka ya ti Piyer àŋga a Zerʉzalem a ni ti ndam Zʉde ya təfəki ahàr ka Yezu ni tə̀ləgi, \v 3 tə̀hi ahkado : « Nak kòru kə̀huriyu a ahay vu afa ga ndam ya nday ndam Zʉde do ni, kòru kə̀zumumkabu zlam akaba tay ti kamam ? » \p \v 4 Eslini Piyer àŋgəhaɗiaba ere ye ti àgravu na ɗek ana tay a. \v 5 Àhi ana tay ahkado : « Ka ya ti nu e Zʉpe, nə̀bu nahəŋgalay Melefit nahəma, nìpi zlam ya Melefit àɗəfuki ni àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani. Nìpi ti araŋa nahaŋ àsləkabiya a huɗ melefit ba, àrəkua : ere gani nani ti akaɗa azana gəɗakani, akaɗa mis tə̀gəsa ma gani faɗana. \v 6 Nə̀mənjiyu a huɗ gani vu lala, nìpi zlam gərgərani ya asak faɗ ni, zlam ge gili gərgərani, zlam a haɗ gərgərani akaba eɗiɗiŋ gərgərani. \v 7 Nu nə̀bu nəmənjiyu zlam nday nani nahkay ti nìci dəŋgu ga maslaŋa àhubiyu ma a huɗ melefit bu, àhu ahkado : “Piyer cikaba, bazl tay ti kâhəpəɗ tay.” \v 8 Ay ti nu nakəŋ nə̀həŋgrifəŋ, nə̀hi : “Aha ! Nàgray nahkay do, Bay goro ni. Zlam ya ti Melefit àcafəŋa leli kà mahəpəɗana ni akaba zlam ya ti njəlatani do ni ti nə̀təliyu a ma goro vu ɗay-ɗay ndo.” \v 9 Eslini nìci dəŋgu gayaŋ keti, àhu : “Ere ye ti Melefit àɗəm ere gani njəlatani nahəma, nak ti ŋgay ere gani nani njəlatani do ni ti kə̀ɗəm ba.” \v 10 Ere gani nani àgrakuvu sak mahkər, kələŋ gani ere gani nani ɗek àsləka, òru e melefit vu. \p \v 11 « Ere gani nani àra àsləka ti mis ndahaŋ mahkər tàra hʉya, nday tə̀bu kà mahay ga ahay ya leli mə̀vu ka sarta nani ni. Ndam nday nani tə̀slərkubiyu tay kwa a Sezare. \v 12 Nday tə̀bu kà mahay nahkay ti Məsuf Njəlatani àhu ahkado : “Ɗəboru tay, araŋa nahaŋ àhəluk ahàr ba.” Nahkay màsləka akaba bəza ga məŋ geli nday hini mukuani na, mòru a magam afa ga maslaŋa ya ti àzalay nu ni. \v 13 Mòru mìnjʉa ti maslaŋa gani nani àŋgəhaɗi ma ana leli, àɗəm ahkado : “*Məslər ge Melefit àŋgazluvu a ahay bu, àhu ahkado : Sləroru mis e Zʉpe ga mazalabiyu Simu ya təzalay Piyer ni. \v 14 Eminjia ti aməhuk pakama. Pakama gani nani ti Melefit amahəŋgay kur akaba ndam ga huɗ ahay gayak ɗek àna naŋ.” \v 15 Maslaŋa nani àra àŋgəhaɗua ma na nahkay ti nə̀njəki ka məhi ma ge Melefit ana tay. Ka ya ti nə̀bu nəhi ma ana tay nahkay ni ti Məsuf Njəlatani àhərkiaya ka tay akaɗa ya àhərkiaya ke leli ahaslani na. \v 16 Eslini ti pakama ga Bay geli ya àɗəm ahaslani “Zeŋ *àbaray mis ti àna yam, lekʉlʉm ti ni atabaray kʉli àna Məsuf Njəlatani” ni àŋguaya a ahàr ba. \v 17 Tamal Melefit àvia zlam ana tay a kala-kala akaɗa ya àvi ana leli ka ya ti mə̀fəki ahàr ka Bay geli Yezu *Krist na ti, nu nisliki məhiani ana Melefit “Kàgray nahkay ba” tata waw ? » \v 18 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ya a Zerʉzalem ni tàra tìcia ma ge Piyer ya àhi ana tay na ti tə̀mbrəŋ məzum ɓəruv gatay ni, tàzləbay Melefit, tə̀ɗəm : « Nahkay eɗeɗiŋ, Melefit àvia divi ana ndam ya nday ndam Zʉde do na daya ga mambatkaba majalay ahàr gatay a ti tə̂ŋgət *sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni. » \s1 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ya a Antiyos ni \p \v 19 Ka ya ti tàkaɗ Etiyeŋ, tə̀gri daliya ana ndam ya təfəki ahàr ka Yezu ni ti, ndam ya təfəki ahar kà Yezu ni tèdevoru a kəsa ndahaŋ vu. Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tòru bəɗak e Fenisi, mis ndahaŋ tòru e Sipir, mis ndahaŋ ti ni tòru a Antiyos. Ay nday gani nani tə̀hi ma ge Melefit ana ndam *Zʉde ciliŋ. \v 20 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, ndam Zʉde ndahaŋ ya ga haɗ Sipir akaba ga haɗ Sireŋ ni tòru a Antiyos. Tòru tìnjʉa eslina ti tə̀hi *Ma Mʉweni Sulumani àki ka Bay geli Yezu ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni daya. \v 21 Eslini Bay geli àvia njəɗa gayaŋ ana tay a, nahkay mis kay tə̀gəskabá ma gatay na, mək tə̀fəki ahàr ka Bay geli. \p \v 22 Ndam ga Yezu ya a Zerʉzalem ni tàra tìcia ma gana ti tə̀sləroru Barnabas a Antiyos. \v 23 Òru ènjʉa, èpia *sulum ge Melefit ya àgray eslini na ti, àməria məɓəruv a. Àvi njəɗa ana tay, àhi ana tay tâɗəboru divi ga Bay geli àna huɗ bəlaŋ, tə̀mbrəŋ ba. \v 24 Barnabas ti bay magray sulum, *Məsuf Njəlatani àniviyu dal-dal, àfəkia ahàr ka Yezu a dal-dal daya. Nahkay ti mis ndahaŋ kay tə̀fəki ahàr ka Bay geli Yezu, tə̀hurkiviyu ka ndam gayaŋ ni àkivu. \p \v 25 Kələŋ gani Barnabas nakəŋ àsləka, òru a Tars ga mazalabiyu Sol. \v 26 Àra àdia ahàr a ti àzəbiyu naŋ a Antiyos. Tàra tìnjia ti tìvi dəz afa ga ndam ga Yezu ye eslini ni. Mis dal-dal tə̀bu eslini, nahkay nday nakəŋ tə̀cahi zlam ana tay. Mis tə̀zalay ndam maɗəbay divi ga Yezu ni « ndam ge *Krist » enjenjeni ti a Antiyos. \p \v 27 Ka sarta gani nani ti mis ndahaŋ tàsləka a Zerʉzalem a, tòru a Antiyos. Nday gani nani ti ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit. \v 28 Zal nahaŋ àbu e kiɗiŋ gatay bu, slimi gani Agabus. Eslini Məsuf Njəlatani àvi njəɗa, Agabus nakəŋ àhi ana mis ahkado lʉwir gəɗakani amadaya ka haɗ a ɗek. Lʉwir gani nani àdaya ti ka sarta ga Kəlot *bay gəɗakani ga ndam Rom eɗeɗiŋ. \v 29 Ndam maɗəbay divi ga Yezu ya a Antiyos ni tàra tìcia ma ga Agabus na ti tə̀ɗəm ku way way do mâfəkaɗ siŋgu ya ahar gayaŋ àŋgət ni. Tàbəhaɗa nahkay ti atəslərikaboru ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ya ka haɗ *Zʉde ni ga məjənaki tay. \v 30 Nday nakəŋ tàra tàbəhaɗa siŋgu na ti tə̀bi a ahar vu ana ata Barnabas nday ata Sol, ti tə̂həlikaboru ana gəɗákani ga ndam məfəki ahàr ka Yezu ya ka haɗ Zʉde ni. \c 12 \s1 Məslər ge Melefit azaya Piyer a ahay ga daŋgay ba \p \v 1 Ka sarta gani nani ti bay *Erot ànjəkia ka məgri daliya ana mis ndahaŋ e kiɗiŋ ga ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ba. \v 2 Eslini àɗəm tâkaɗ Zek wur ga məŋ ge Zeŋ àna maslalam, mək tàkaɗ. \v 3 Erot nakəŋ àra àsəra ere ye ti àgray ni àɓəlafəŋa kà ndam *Zʉde a nahəma, àɗəm tə̂gəsia Piyer a. Àɗəm nahkay ti ka sarta ga wuməri ge *dipeŋ ya zlam *miwisiŋeni àkibu bi ni. \v 4 Tàra tə̀gəsia naŋ a ti tə̀fiyu a ahay ga daŋgay vu. Eslini Erot nakəŋ àhi ana ndam slewja gayaŋ têdevu faɗ faɗ məlaŋ faɗ tâjəgay Piyer. Àgray nahkay ti, awayay ti agrafəŋa seriya kələŋ ga wuməri ga *Pak na kè meleher ga ndam Zʉde a. \v 5 Ka ya ti Piyer naŋ àvu a ahay ga daŋgay ni bu ni ti ndam məfəki ahàr ka Yezu ni tə̀mbrəŋ mahəŋgali Melefit ndo. \p \v 6 Ga məlavaɗ məlaŋ gani ara aslay, Erot ara agrafəŋa seriya ti, Piyer nakəŋ naŋ àvu e ɗʉwir bu. Naŋ àvu e ɗʉwir bu nahkay ti ndam slewja bebem cʉ tə̀fəvù naŋ e kiɗiŋ vu, tajəgay naŋ. Naŋ məwəlani àna jejirɓi cʉ. Ndam slewja ndahaŋ tajəgay mahay ga ahay ga daŋgay ni. \v 7 Eslini məslər ga Bay geli àŋgazlavu hʉya, nahkay məlaŋ ya tə̀fiyu Piyer ni àslaɗay dal-dal. Məslər nakəŋ ènjifiŋ kà jamaŋgay ge Piyer, èpiɗekaba naŋ a. Àra èpiɗekaba naŋ a ti àhi ahkado : « Cikaba weceweci. » Àra àhi nahkay ti jejirɓi ni tə̀sləkiaba a ahar ba ana Piyer a. \v 8 Mək məslər ni àhi ana Piyer keti : « Wəlvu àna maslpara gayak, bəvu kimaka gayak. » Eslini Piyer nakəŋ àgray akaɗa ga məslər ya àhi ni. Àhi keti : « Fakabu məgudi gayak, ɗəbabiyu nu. » \v 9 Nahkay Piyer àɗəbabiyu məslər ni, tàhəraya a məlaŋ ya tə̀fiyu Piyer ni ba. Ŋgay ere ye ti məslər àgray ni jiri ti Piyer àsərkaba do. Àhi ana ahàr bi Melefit aŋgazli zlam akaɗa e kisim miziɗeni bu ciliŋ. \v 10 Nday nakəŋ tàsləkafəŋa kà ndam slewja ye enjenjeni ya ti tajəgay ahay na, mək tàsləkafəŋa kà nday ye cʉ ya tajəgay ahay na, kələŋ gani tòru tìnjʉa kà mahay ge mite gəɗakani ga ara na ti, mahay ni àzləkvaba ka ahàr gayaŋ a. Nday nakəŋ tàhəraya e mite va, tə̀bu takoru e divi bu ni ti məslər ni àsləkafəŋa hʉya. \v 11 Eslini Piyer àsərki ke ere ye ti àgravu ni ɗəma mba. Nahkay àɗəm : « Nihi ti nə̀səra Bay geli àslərkubiya məslər gayaŋ eɗeɗiŋa. Melefit àhəŋgafəŋa nu kà Erot akaba kè ere ye ti ndam Zʉde amal tara təgru na. » \p \v 12 Àra àjalakia ahàr ke ere ye ti àgrakivu na ti, òru a magam afa ga Mari məŋ ge Zeŋ ya təzalay Mark ni. Eslini afa ga Mari ti mis tə̀vu dal-dal macakalavani, tahəŋgalay Melefit. \v 13 Piyer nakəŋ òru ènjʉa ti àsi ahar ana mahay. Wur dahalay nahaŋ slimi gani Ruda, agri tʉwi ana Mari, àra ècia ge Piyer ya àsi ahar ana mahay na ti àra ga mabay slimi a ti mə̀sər bay ya ti asi ahar ana mahay ni. \v 14 Àra àsəra dəŋgu ge Piyer a ti àdiki ana məmərani, àzləkiaba mahay a ndo, àcuhwakivoru ke mis ndahaŋ ni. Àra ènjikiva ka tay a ti àhi ana tay Piyer naŋ àbu kà mahay e mite bu. \v 15 Nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ tə̀hi : « Nak ti araŋa agray kur aw ? » Ruda nakəŋ àɗəm : « Piyer Piyereni eɗeɗiŋ. » Nday nakəŋ tə̀hi : « Tamal nahkay ti bi *məslər ge Melefit ya àvi ga majəgay naŋ ni. » \p \v 16 Nday tə̀bu tagray gejewi nahkay ti Piyer naŋ àbu asi ahar ana mahay kekileŋa. Kələŋ gani tə̀zləkiaba mahay na ; tàra tìpia naŋ a ti àgria ejep ana tay a dal-dal. \v 17 Nday tə̀bu təzlapaki ti Piyer nakəŋ àgri ahar ana tay ti tə̂lakakabá, mək àŋgəhaɗi ere ye ti àgrakivu ni ana tay, ahəmamam Bay geli àzaya naŋ a ahay ga daŋgay ni ba ni. Kələŋ gani àhi ana tay : « Ŋgəhaɗumi ma gani ana ata Zek akaba bəza ga məŋ geli ndahaŋ ni. » Àra àhia ma na ana tay a nahkay ti àhəraya, àsləka òru ka məlaŋ nahaŋ. \p \v 18 Məlaŋ àra àsla ti ndam slewja ya tajəgay ahay ga daŋgay ni tə̀di ahàr ana Piyer ndo ni ti, ɓəruv àtikaba ana tay a kwir kwir. Tə̀ɗəm ahkado : « Àmbava àdoru eley ? » \v 19 Bay Erot àra ècia ma gana ti àɗəm tâɗəbay naŋ. Tàra tàɗəba naŋ a, tə̀di ahàr ndo ni ti, Bay Erot nakəŋ èhindifiŋa ma gana kà ndam slewja ya tajəgay ahay ga daŋgay na. Nday tə̀sər ere ye ti àgrakivu ka tay ni do ni ti, Erot nakəŋ àɗəm tâbazla tay a. Kələŋ gani Erot àsləka ka haɗ *Zʉde a, òru ànjəhaɗ a Sezare. \s1 Məmət ga bay Erot \p \v 20 Ka sarta gani nani bay *Erot àzumkia ɓəruv ka ndam Tir akaba ndam Sidoŋ a. Nahkay ti ndam ga kəsa nday nani tə̀zlapakabá ga məslərbiyu mis afa ga bay ni ti tə̂gri kam-kam, aɗaba tə̀bu təŋgət zlam məzumani gatay ka haɗ gayaŋ. Tàra tìnjia a Sezare a ti tə̀vi zlam ana Blastus gəɗakani ga ndam məgri tʉwi ana bay ni ti mə̂jənaki tay ga maŋgalabakabu tay akaba bay ni. Nahkay àfəkaɗ vaɗ gani. \p \v 21 Vaɗ gani àra ènjia nday tə̀bu eslini ti, Erot nakəŋ àbakabu azana ga bay gayaŋ mək ànjəhaɗ e kʉrsi ga bay gayaŋ bu. Naŋ àbu manjəhaɗani gappa nahkay ti àhi ma ana tay kè eri ge mis ɗek. \v 22 Mis ni tàra tìcia ma gayaŋ na ti tə̀zlah, tə̀ɗəm ahkado : « Bay hini ya azlapay ni ti melefit, do ni ti mis hihirikeni do ! » \v 23 Mis tə̀bu təzlah nahkay ti *məslər ge Melefit àra àfəki arməwər ka Erot nakəŋ, aɗaba àgəskabá ma ge mis ya tə̀hi na, àza ahàr gayaŋ akaɗa ge Melefit na. Nahkay ti mekcehʉɗ tə̀zumaba naŋ a, mək àmət. \p \v 24 Kəlavaɗ mis ndahaŋ ya tə̀fəki ahàr ka Yezu faŋ ndo ni tə̀bu tici ma ge Melefit, mək təfəki ahàr ka Yezu. \v 25 Ata Barnabas nday ata Sol tàra tìndeveriŋa tʉwi gatay a Zerʉzalem a ti tàsləka, tàŋgoru ka məlaŋ gatay ya tàsləkabiya ni. Ka ya ti tàsləka ni ti tə̀zəkiva Zeŋ ya təzalay Mark na ju. \c 13 \s1 Təsləroru ata Barnabas nday ata Sol enjenjeni ka haɗ ndahaŋ \p \v 1 A Antiyos ti mis ndahaŋ tə̀bu təhəŋgri pakama ge Melefit ana ndam məfəki ahàr ka Yezu, mis ndahaŋ tə̀bu təcahi pakama ge Melefit ana tay. Nday gani nani ti ata : Barnabas, Simeyoŋ slimi gayaŋ nahaŋ Nizer, Lisiyʉs zal Sireŋ, Manayaŋ ya tə̀ɗəkkabu akaba bay *Erot ni, akaba Sol. \v 2 A vaɗ nahaŋ nday tə̀bu təgəs ndəra, tazləbay Bay geli ti, *Məsuf Njəlatani àhi ma ana tay. Àɗəm : « Dəmuaba ata Barnabas nday ata Sol a, aɗaba nə̀həlaba tay ga məgru tʉwi nahaŋ a. » \v 3 Tàra tìcia ma na ti tə̀gəs ndəra keti, tàhəŋgalay Melefit mək tə̀bəki *ahar ka tay ga məgri *sulum ge Melefit ana tay. Tàra tə̀gria ana tay a nahkay ti tə̀vi divi ana tay ga moroni ka haɗ ndahaŋ. \v 4 Məsuf Njəlatani àra àsləra ata Barnabas nday ata Sol nakəŋ a ti tòru e Selewsi. Tòru tìnjʉa ti tə̀cəliyu a *slalah ga yam vu, tòru ka haɗ Sipir. \s1 Ata Barnabas nday ata Sol tagray tʉwi e Sipir \p \v 5 Tòru tìnjʉa a Salamiŋ a ti tə̀di ahàr ana ahay gərgərani ga *mahəŋgalavù Melefit ga ndam *Zʉde, mək tə̀huriyu, tə̀hi ma ge Melefit ana tay. Eslini ti Zeŋ Mark naŋ àbu akaba tay, ajənaki tay. \v 6 Tàra tə̀sawaɗaba kəsa Sipir na bəɗak a Pafos a ti, tə̀di ahàr ana zal Zʉde nahaŋ, slimi gani Bar-Yezu, naŋ zal maharam. Àɗəm naŋ bay mahəŋgaray pakama ge Melefit, ay ti àsəkaɗ malfaɗa. \v 7 Naŋ gani anjəhaɗ afa ga zal Rom ya ti agur haɗ Sipir ni. Slimi ga bay ni Serjʉs Polus, àsəra zlam a. Awayay mici ma ge Melefit dal-dal, nahkay àzaloru ata Barnabas nday ata Sol afa gani. \v 8 Ay zal maharam ni ezirey tay, awayay ti zal Rom ni àfəki ahàr ka Yezu ba. Zal maharam nani təzalay naŋ àna ma Gres ti Elimes. \v 9 Eslini *Məsuf Njəlatani àhuriviyu ana Sol dal-dal. (Sol ti təzalay naŋ Pol daya). Məsuf Njəlatani ni àra àhuriviya ti Pol nakəŋ àmənjaləŋ ka zal maharam ni, \v 10 mək àhi ahkado : « Nak ti wur ge *Seteni, nak zal cuɗay, nak bay magosay mis, zlam sulumani ɗek kàwayay do. Nak ti akəmbrəŋ magudar divi ga Bay geli ti ananaw ? \v 11 Nihi nahəma, ci ma goro ya nəhuk ni lala : Melefit ara atraɓ kur àna ahar gayaŋ, kara kəwuluf. Ekipi fat va do duk abivoru ana vaɗ ya ti Melefit aməmbrəŋ matraɓ kur ni. » Pol àra àhia ma na nahkay ti zal maharam ni àwuluf hʉya tatuf, ègia akaɗa maslaŋa ya ti naŋ a ləvəŋ bu na. Nahkay ambatvu, aɗəbay mis ga madafəŋa ahar a. \v 12 Bay məgur haɗ ni àra èpia ere ye ti àgravu na ti àfəki ahàr ka Yezu, aɗaba ma ga Pol ya àɗəmki ka Bay geli Yezu ni àɓəlafəŋa dal-dal. \s1 Ata Pol nday ata Barnabas tagray tʉwi a Antiyos ka haɗ Pisidi \p \v 13 Pol akaba ndam ya ti tagrakabu tʉwi ni tə̀cəliyu a *slalah ga yam vu, tàsləka a Pafos a, tòru e Perzi ka haɗ Pemfili. Eslini ti Zeŋ Mark àsləkafəŋa kà tay a, àŋgoru a Zerʉzalem. \v 14 Nday nakəŋ tàsləka e Perzi a, tòru a Antiyos ka haɗ Pisidi. Vaɗ *məpəsabana àra ènjia ti tə̀huriyu a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu, tànjəhaɗ digʉs-gʉs. \v 15 Eslini gəɗákani ga ahay ga mahəŋgalavù Melefit ni tìjeŋgey ma ya e *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu ni akaba ma ga ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray *pakama ge Melefit ni. Tàra tìjeŋga ti tə̀slərkiyu mis ka ata Pol ge məhiani ana tay ahkado : « Bəza ga məŋ geli ni, tamal pakama gekʉli àbu ga məhiani ana mis maŋgasvani ni ga məvi njəɗa ana tay ti, ɗəmum. » \v 16 Nahkay Pol ècikaba, àdaɗay ahar mək àɗəm : « Lekʉlʉm ndam *Izireyel ni akaba lekʉlʉm ndahaŋ ya ti kəzləbum Melefit ni, bumu slimi. \v 17 Melefit ga ndam jiba geli Izireyel ni àdaba ata bəŋ ga bəŋ geli a. Ka ya ti ndam jiba geli nday ka haɗ Ezip ni ti Melefit àgray ti tâwuɗay, nahkay tàwuɗa. Kələŋ gani àɗafaki njəɗa gayaŋ, àhəlaba tay ka haɗ nana àna ahar gayaŋ a. \v 18 Kələŋ gani ka ya ti nday tə̀bu a huɗ gili bu agray vi kru kru faɗ ni ti èɓesia ana tay a. \v 19 Tòru tìnjʉa ka haɗ Kanaŋ a nahəma, Melefit àbazliaba jiba adəskəla ya ka haɗ nani na ana tay a, mək àvi haɗ gani ana tay. \v 20 Zlam nday nani ɗek tàgravu ti agray vi diŋ diŋ faɗ àna kru kru zlam. Kələŋ gani àdiaba ndam magray seriya ana tay a duk àbivoru ana sarta ge Semiyel bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit ni. \v 21 Kələŋ gani tìhindifiŋa bay kè Melefit a, mək Melefit àdiaba Seyʉl ana tay a. Seyʉl ti naŋ wur ge Kis, ge dini ge Benjemeŋ. Naŋ gani àgur tay vi kru kru faɗ. \v 22 Ay ka ya ti Melefit àwayay naŋ va do ni ti Melefit àdiaba Devit ana tay a ti mîgi bay gatay. Devit nakəŋ Melefit àgrakia sedi a, àɗəm : “Nə̀ŋgəta Devit wur ge Zese a. Bay ya ti nàɗəbay ni ti naŋ ; amagray ere ye ti nu nawayay ni ɗek.” \f + \fr 13:22 \ft 1 Semiyel 13.14 ; mənjay Limis 89.21.\f* \v 23 Nihi ti Melefit àdaba mis nahaŋ e kiɗiŋ ga bəza huɗ ge Devit ba, àfəkaɗ naŋ Bay mahəŋgay ndam Izireyel, àgray akaɗa ga pakama gayaŋ ya àɗəm ahaslani ni. Maslaŋa gani nani ti Yezu. \v 24 Wuɗaka Yezu àra ànjəki ke tʉwi gayaŋ nahəma, Zeŋ àhi ana ndam Izireyel ɗek ahàr àɗəm tâmbatkaba majalay ahàr gatay a ti *tâbaray kwa. \v 25 Zeŋ àra èndeveriŋaba tʉwi gayaŋ a wuɗak ti àhi ana mis : “Lekʉlʉm kəhumi ana ahàr ti nu way ? Bay ya ti lekʉlʉm kə̀bum kəjəgum ni ti nu do. Nəɗəm nahəma, ka ya ti enindeveriŋaba tʉwi goro na ti bay gani amara. Naŋ ti nìsli ga mepicehiaba ezeweɗ ga kimaka gayaŋ a do.” \p \v 26 « Bəza ga mmawa, lekʉlʉm bəza huɗ ga Abraham akaba lekʉlʉm ndahaŋ ya kəzləbum Melefit ni, pakama hini ya kìcʉm ni ti Melefit ahəŋgay mis àna naŋ. Melefit àhi pakama hini ti ana leli. \v 27 Ndam Zerʉzalem akaba gəɗákani gatay tə̀sər Yezu ti naŋ *Bay gəɗakani ya amara ni ndo, tìci ma ga ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit ya tijeŋgey kəla vaɗ məpəsabana ni ndo daya. Nahkay tə̀ɗəm tâkaɗ Yezu kwa. Tàgray nahkay ti, tàgra ere ye ti ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit tə̀ɗəm amagravu na. \v 28 Ku tamal ndam Zerʉzalem ni tə̀ŋgətfəŋa zlam magudarani ga makaɗki naŋ di ndo nəŋgu ni, tə̀hi ana Pilet tâkaɗ naŋ. \v 29 Tə̀gria zlam na ɗek akaɗa ga pakama ya àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu na. Yezu àra àməta ti tə̀zaya kisim gana kà təndal na, tə̀fiyu e mindiviŋ vu. \v 30 Ay ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba, àhəŋgriviya sifa. \v 31 Kələŋ gani Yezu nakəŋ àŋgazlivu ana ndam ya tàsləka akaba naŋ e Gelili a, tòru akaba naŋ a Zerʉzalem ni vaɗ ehimeya. Nihi ti nday gani nani tagrakia sedi kè meleher ga ndam *Zʉde a. \v 32 Leli gani hini day məhi *Ma Mʉweni Sulumani gani ana kʉli. Ere gani nani ti Melefit àhibiya pakama gana ana ata bəŋ geli a kwa ahaslana, \v 33 ay nihi ti àgria ere ye ti àhibiyu ana ata bəŋ geli na ana leli bəza gatay na. Àgray ti àna mahəŋgaraba Yezu e kisim ba, akaɗa ya àbu məbəkiani a wakita ge Limis bu ni. A limis ye cʉ ni bu Melefit àɗəm : \q1 “Nak ti wur goro ; kani ti nawayay ti mis tə̂sər nu buk.” \f + \fr 13:33 \ft Limis 2.7.\f* \p \v 34 « Melefit àɗəmbiya amahəŋgaraba naŋ e kisim ba ti èzi ba. Àɗəmki ma nahkay hi : \q1 “Anəgri sulum goro ana kʉli akaɗa ya nə̀ɗəm anəgri ana Devit ni. \q1 Zlam gani nani ti *njəlatani, amandav ɗay-ɗay do.” \f + \fr 13:34 \ft Izayi 55.3.\f* \p \v 35 « Nahkay a məlaŋ nahaŋ bu a Wakita ge Melefit bu keti Devit àɗəm : \q1 “Akavay divi ti bay njəlatani gayak ni èzi e mindiviŋ vu ba.” \f + \fr 13:35 \ft Limis 16.10.\f* \p \v 36 « Devit ka sarta gayaŋ ti àgria tʉwi ana Melefit akaɗa ge Melefit ya àwayay na. Kələŋ gani Devit nakəŋ àməta, ènjikibiya ata bəŋana, kisim gayaŋ day èzia. \v 37 Ay Bay ya ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba ni ti, kisim gayaŋ ni èzi ndo. \v 38 Bəza ga mmawa, sərum lala : leli məhi ana kʉli Melefit aməmbərfəŋa zlam magudarani gekʉli ni kè kʉli a ti azuhva Yezu. Melefit àmbərfəŋa zlam magudarani gekʉli kè kʉli àna *Divi gayaŋ ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu na koksah. \v 39 Ay azuhva tʉwi ge *Krist ya àgray ni ti Melefit ambərfəŋa zlam magudarani kà ndam ya təfəki ahàr ke Krist na ɗek. \v 40 Nahkay ti bumvu slimi, do ni ti zlam ya ti ndam mahəŋgaray pakama ge Melefit tə̀ɗəmkibiyu ma ni ara agrakivu ke kʉli. Ma gatay ya tə̀ɗəmbiyu ni ti nihi : \q1 \v 41 “Lekʉlʉm ndam ya kə̀ɗəmum pakama ge Melefit zlam masakani ni ti \q1 mənjumki ere ye ti nara nagray ni. \q1 Ere gani nani mə̂gri ejep ana kʉli ti kîjijʉma ! \q1 Anagray ti ka ya ti lekʉlʉm kə̀bum àna sifa mba ni. \q1 Ere gani nani ti ku tamal maslaŋa àŋgəhaɗia ma gana ana kʉli a nəŋgu ni, kə̀gəsumkabu do.” \f + \fr 13:41 \ft Habakuk 1.5.\f* » \p \v 42 Pol àra àhia ma gana ana tay a, ka ya ti nday ata Barnabas tàhəraya a ahay ni ba ni ti, mis ya tə̀bu eslini ni tə̀hi ana tay : « A vaɗ məpəsabana nahaŋ ya amara ni ti ŋguma ga məhikivu pakama àki ka ma hini ana leli keti. » \v 43 Mis tə̀bu tedevu ti mis ndahaŋ kay tàɗəboru ata Pol nday ata Barnabas. Nday nani ti ndam Zʉde akaba mis ndahaŋ ya taɗəbay divi ga ndam Zʉde ga mazləbay Melefit ni. Nahkay ata Pol nday ata Barnabas nakəŋ tə̀zlapi ana tay, tə̀vi njəɗa ana tay ti tə̂gəskabu *sulum ge Melefit ya àgri ana tay ni, tə̀mbrəŋ ba. \p \v 44 Vaɗ məpəsabana àra ènjia nahəma, mis ga kəsa ni ahar gəɗakani tàra ɗek ga məbi slimi ana ma ya təɗəmki ka Bay geli ni. \v 45 Ndam Zʉde ni tàra tìpia ndam ga kəsa na ɗek macakalavani ti tə̀zumki ɓəruv ka tay, tə̀njəki ke mindivi Pol akaba ka məhiani ana mis pakama gayaŋ ni ti ma ga malfaɗa. \v 46 Ata Pol nday ata Barnabas tàra tìcia pakama ga ndam Zʉde na ti aŋgwaz àwər tay ndo, tə̀hi ana tay vay-vay ahkado : « Ahàr àɗəm mə̀hia ma ge Melefit na ana kʉli ndam Zʉde na enjia day. Ay nihi ti lekʉlʉm kə̀gəsumkabu pakama gani do ni ti, lekʉlʉm lekʉlʉmeni kə̀ɗəfumkia kìslʉm ga məŋgət *sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni do. Ègia nahkay ti leli məhi ma gani ana ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni. \v 47 Məhi ana tay nahkay ti aɗaba Bay geli àhi ana leli nahkay hi : \q1 “Nàfəkaɗ kur ti akaɗa ge ceŋgel ni ga maslaɗi məlaŋ ana ndam ga jiba gərgərani ɗek. \q1 Nawayay ti kə̂hioru pakama àku ka nu ya nahəŋgay mis ni ana mis ɗek, \q1 duk kè sliri ga məlaŋ.” \f + \fr 13:47 \ft Izayi 49.6.\f* » \p \v 48 Mis ya ti nday ndam Zʉde do ni tàra tìcia ma ga ata Pol nday ata Barnabas na ti tə̀mərvu, tàzləbay Melefit azuhva pakama gayaŋ ni. Eslini nday ya ti Melefit àdaba tay ga məŋgət sifa ya àndav ɗay-ɗay do ni na, nday ɗek tə̀fəki ahàr ka Yezu. \p \v 49 Kələŋ gani mis tə̀ɗəmkioru pakama àki ka Bay geli, nahkay mis ga haɗ ni ɗek tìcia ma gana. \v 50 Ay ndam Zʉde ni tə̀ɗəmki ma magədavani ka ata Pol nday ata Barnabas, ti wál ya elimeni gatay àbu, tazləbay Melefit ni akaba gəɗákani ga kəsa ni tîzirey ata Pol nday ata Barnabas. Nahkay ndam ga kəsa ni tə̀njəki ka məgri daliya ana ata Pol nakəŋ, mək tàgaraba tay ka haɗ gatay na. \v 51 Ka ya ti ata Pol nday ata Barnabas tawayay tasləka ni ti tə̀tukaba haɗ ga kəsa na ka asak gatay a ga məɗəfiki ana tay araŋa gani gatay va do. Mək tàsləka, tòru a Ikoniyum. \v 52 Ndam Antiyos ya taɗəbay divi ga Yezu ni tə̀bu təmərvu, *Məsuf Njəlatani èsliva a vu vu ana tay a. \c 14 \s1 Ata Pol nday ata Barnabas tagray tʉwi a Ikoniyum \p \v 1 Ata Pol nday ata Barnabas tòru tìnjʉa a Ikoniyum a ti, tə̀huriyu a ahay ya ndam *Zʉde *tahəŋgalavù Melefit ni vu keti. Eslini tə̀hi ma ge Melefit ana tay : azuhva ma gatay ni mis kay tə̀fəkia ahàr ka Yezu a, ku ndam Zʉde ku ndam ya nday ndam Zʉde do ni daya. \v 2 Ay ndam Zʉde ya tàwayay məfəki ahàr ka Yezu do ni tə̀hi ma magədavani ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni ti tîzirey bəza ga məŋ geli ye eslini ni. \v 3 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, ata Pol nday ata Barnabas tə̀pəsa kay a Ikoniyum a. Ka ya ti nday tə̀bu eslini ni ti nday tə̀bu təfəki ahàr ka Bay geli lala, nahkay təhi ma ge Melefit ana mis vay-vay, aŋgwaz àwərki tay do. Nahkay Bay geli àvi njəɗa ana tay ga magray zlam gərgəri kay ya ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni. Bay geli àgray nahkay ti, àɗafaki ti pakama gatay ya tə̀hi ana mis àki ka sulum gayaŋ ni ti jiri eɗeɗiŋ. \v 4 Nahkay ndam ga kəsa nani tèdevu məlaŋ cʉ : mis ndahaŋ ga ndam Zʉde ni, mis ndahaŋ ti ni ga ndam *asak ga Yezu ni. \p \v 5 Eslini ti ndam Zʉde akaba nday ya ndam Zʉde do ni akaba gəɗákani gatay tawayay təgri daliya ana ata Pol nday ata Barnabas, tawayay tabazl tay àna akur. \v 6 Ndam asak nakəŋ tàra tìcia ma gana ti tàcuhway, tòru gwar a kəsa vu ka haɗ Likawuni. Kəsa nday nani ti Listir, Derbi akaba kəsa ndahaŋ ciɓ-ciɓeni ni. \v 7 Nday nakəŋ tòru tìnjʉa eslina ti tə̀hi *Ma Mʉweni Sulumani ana mis. \s1 Ata Pol nday ata Barnabas tagray tʉwi e Listir \p \v 8 Zal dəra nahaŋ àbu e Listir, naŋ manjəhaɗani aɗaba ècikaba koksah, àsawaɗay ɗay-ɗay ndo kwa ke miwivu gayaŋ. \v 9 A vaɗ nahaŋ naŋ àbu abi slimi ana ma ga Pol ya aɗəm ni ti, Pol nakəŋ àmənjaləŋ, èpi ti zal dəra ni àfəkia ahàr ka Yezu a, Yezu ahəŋgaraba naŋ a tata. \v 10 Nahkay Pol àɗəm kay kay, àhi ahkado : « Cikaba, kîcik jik àna asak gayak ! » Zal dəra ni àra ècia ma ga Pol na ti ècikaba carakum, asawaɗay. \v 11 Mis dal-dalani ga kəsa ni tàra tìpia ere ya Pol àgray na ti tə̀zlah àna ma həma ga haɗ Likawuni, tə̀ɗəm ahkado : « Melefifit geli tàsləkabiya e melefit ba, tàmbavu mis, tə̀hərkiaya ke leli a ! » \v 12 Nahkay tə̀zalay Barnabas Zʉs, Pol ti ni tə̀zalay naŋ Hermes, aɗaba naŋ bay məhi ma ana mis.\f + \fr 14:12 \ft Zʉs ti naŋ bay ge melefit ga ndam Gres. Hermes ti melefit ya ti ahəŋgri pakama ga Zʉs ana mis ni.\f* \v 13 Ahay gəɗakani ge Zʉs ni ti ka ma ga kəsa. Bay misliŋi zlam ana Zʉs ni èŋgʉleɗbiyu kokur àna vay-vay ga zlam, àhəlbiyu àbəhaɗ tay kà mahay ga ahay ni ge misliŋieni ana ata Pol nday ata Barnabas nakəŋ. Mis macakalavani ni day tawayay ti mâgray nahkay. \p \v 14 Ndam *asak ni tàra tìcia ere ye ti ndam ga kəsa ni tawayay təgri ana tay na ti tègʉzlehkaba azana ka vu gatay a kwar kwar ga məɗəfiki ana mis macakalavani ti tàwayay ere ye ti atəgri ana tay ni do, mək tàcuhwakivoru ka tay àna zlahay. \v 15 Tə̀hi ana tay ahkado : « Ndam geli, kəgrum nahkay ti kamam ? Leli ti mis hihirikeni akaɗa kʉli ni timey ! Màra afa gekʉli a ti ga məhi *Ma Mʉweni Sulumani ana kʉli ti kə̂mbrəŋum tʉwi gekʉli masakani akaɗa ya kəgrum nihi ni. Mawayay ti kə̂həŋgrumioru ahàr a haɗ ana Melefit Bay ge sifa ni. Naŋ ti àgraya məlaŋ ya agavəla, haɗ, dəluv gəɗakana akaba zlam ya tə̀vu a huɗ gatay vu ni ɗek. \v 16 Ahaslani ti àmbrəŋ mis ga haɗ gərgərani ɗek ti tâgray ere ye ti tàwayay ni zlam gatay. \v 17 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, aŋgazlivu ana tay àna zlam sulumani ya agri ana tay ni : asləribiyu avər ana mis e melefit bu ni ti tə̂ŋgətki zlam ka vədaŋ àna sarta gani. Avi zlam məzumani ana tay ti tə̂mərvu. » \v 18 Ku tamal ndam asak ni tə̀hia ma ana tay a nahkay nəŋgu ni, wuɗaka tə̀cafəŋa mis dal-dalani na kè misliŋi zlam ana tay a ti, tàgraviya daliya dal-dal. \p \v 19 Kələŋ gani ndam *Zʉde ya a Antiyos ya ka haɗ Pisidi ni akaba nday ya a Ikoniyum ni tàra e Listir a. Tàra tìnjia ti tə̀ɗəmki ma magədavani àki ka ndam asak ni, mək mis dal-dalani ni tə̀gəskabá ma gatay na. Eslini mis nakəŋ tìzligi Pol àna akur ga makaɗ naŋ. Tàra tìzligia naŋ a nahkay ti tə̀ɗəm àməta, mək tàgəjahaba naŋ a kəsa ni ba, tə̀mbərbu naŋ ɓəlah. \v 20 Ay ka ya ti ndam maɗəbay divi ga Yezu ni tə̀cakalakiva nahəma, Pol nakəŋ ècikaba, mək àŋgoru a kəsa ni vu. Hajəŋ gani tàsləka nday ata Barnabas a, tòru e Derbi. \s1 Ata Pol nday ata Barnabas taŋgoru a Antiyos ka haɗ Siri \p \v 21 Tòru tìnjʉa e Derbi a ti tə̀hi Ma Mʉweni Sulumani ana mis, nahkay mis kay tàɗəbay divi ga Yezu. Kələŋ gani tàsləka, tàŋga e Listir a. Tàsləka eslina ti tàŋga a Ikoniyum a, mək tàsləka a Ikoniyum a ti tàŋga a Antiyos ya ka haɗ Pisidi na. \v 22 A kəsa nday nani bu ni ti tə̀via njəɗa ana ndam maɗəbay divi ga Yezu a. Tə̀hi ana tay ahkado : « Fumki ahàr ka Yezu lala, kə̀mbrəŋum ba. » Tə̀hi ana tay keti : « Tamal mawayay məhuriyani a *Məgur ge Melefit vu ti ahàr àɗəm màcaka daliya dal-dal day kwa. » \v 23 Tə̀daba gəɗákani e kiɗiŋ ga ndam ya tə̀fəki ahàr ka Yezu ni ba ka kəsa ka kəsa, mək ndam *asak nakəŋ tə̀gəs ndəra akaba tàhəŋgali Melefit ana tay. Eslini tə̀mbrivù tay a ahar vu ana Bay geli, aɗaba nday nani tə̀fəkia ahàr a palam. \p \v 24 Kələŋ gani tàsləkaba ka haɗ Pisidi a, tòru ka haɗ Pemfili. \v 25 Tòru tìnjʉa e Perzi a ti tə̀hi ma ge Melefit ana mis, mək tàsləka, tòru a Atali. \v 26 Eslini ti tə̀cəliyu a *slalah ga yam vu, tàŋga a Antiyos a. A kəsa nani bu ka ya ti tə̀njəki ke tʉwi gatay ni ti, tə̀bivù tay a ahar vu ana Melefit ga magray tʉwi àna sulum gayaŋ. Tʉwi nani ti tìndeveriŋababiya. \p \v 27 Tàra tìnjia nahkay ti tə̀zalakabu ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek, tàŋgəhaɗi ere ye ti tàgray àna njəɗa ge Melefit ni ɗek ana tay, tàŋgəhaɗi ana tay ahəmamam Melefit àvi divi ana ndam ya ti nday ndam *Zʉde do ni ga məfəki ahàr ka Yezu ni daya. \v 28 Eslini tànjəhaɗ akaba ndam məfəki ahàr ka Yezu ni agray kiyi ɓal. \c 15 \s1 Mekeli kʉɗi ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni \p \v 1 Mis ndahaŋ tàsləka ka haɗ *Zʉde a, tàra a Antiyos a. Tàra tìnjia ti tə̀cahi zlam ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ye eslini ni, tə̀hi ana tay ahkado : « Ahàr àɗəm *têkeli kʉɗi ana kʉli akaɗa ge Mʉwiz ya àɗəm a wakita gayaŋ ni bu ni kwa. Tamal kə̀grum akaɗa gayaŋ ya àɗəm ni do ni ti, Melefit àhəŋgay kʉli do simiteni. » \v 2-3 Tàra tə̀ɗəma pakama na nahkay ti ata Pol nday ata Barnabas tə̀gəskabu pakama gani nani ndo simiteni. Nahkay gejewi gəɗakani àhəraya e kiɗiŋ gatay akaba ndam ya tàsləkabiya ka haɗ Zʉde ni ba. Eslini ndam məfəki ahàr ka Yezu ya a Antiyos ni tə̀vi siŋgu ge divi ana ata Pol nday ata Barnabas akaba mis gatay ndahaŋ mək tə̀sləroru tay a Zerʉzalem ga mihindifiŋbiya ma gana kà ndam *asak akaba gəɗákana ye eslini na. Nahkay tàsləka. Ka ya ti tə̀bu takoru ni ti tàsləkaba ka haɗ Fenisi akaba haɗ *Samari a, tàŋgəhaɗi zlam ya àgravu ni ana ndam ga Yezu ya nday tə̀bu ka haɗ nday nani ni ; tə̀hi ana tay ahəmamam ndam ya nday ndam *Zʉde do ni tə̀fəki ahàr ka Yezu ni. Nday nakəŋ tàra tìcia ma ga ata Pol nday ata Barnabas na ti tə̀mərvu dal-dal. \p \v 4 Ata Pol nakəŋ tòru tìnjʉa a Zerʉzalem a ti, ndam asak ga Yezu akaba ndam ga Yezu ndahaŋ ni ɗek akaba gəɗákani gatay ni tə̀gəskabu tay. Eslini ata Pol nakəŋ tàŋgəhaɗi ere ye ti tàgray àna njəɗa ge Melefit ni ɗek ana tay. \v 5 Ay ndam *Feriziyeŋ ndahaŋ ya təfəki ahàr ka Yezu ni tə̀bu eslini. Tàra tìcia ma ga ata Pol na ti tìcikaba, tə̀ɗəm ahkado : « Ahàr àɗəm têkeli kʉɗi ana ndam ya nday ndam Zʉde do, təfəki ahàr ka Yezu ni kwa. Ahàr àɗəm nday gani tə̂gəskabu *Divi ya tə̀bu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu ni daya kwa. » \p \v 6 Nahkay ndam asak ni akaba gəɗákani ni tàŋgasvu ga mazlapakiani ka ma gani nani. \v 7 Eslini gejewi àhəraya e kiɗiŋ gatay ba dal-dal. Nahkay Piyer ècikaba, àhi ana mis ni ahkado : « Bəza ga mmawa, kə̀səruma kwa ahaslani Melefit àdaba nu e kiɗiŋ gekʉli ba ti nə̂hi *Ma Mʉweni Sulumani ana nday ya nday ndam Zʉde do ni, ti tə̂fəki ahàr ka Yezu. \v 8 Melefit ti àsəra ere ye ti àniviyu ana mis a məɓəruv vu na. Àvi *Məsuf Njəlatani àna tay akaɗa ya àvi ana leli ni ga maɗafakiani àgəskabá tay a. \v 9 Ècirkaba leli ndam Zʉde ni akaba tay a ndo simiteni. Àbarafəŋa zlam magudarani kà tay a, tìgia njəlatana aɗaba tə̀fəkia ahàr ka Yezu a. \v 10 *Divi ge Melefit ya tə̀bu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu ni ti zlam zləzlaɗani. Ku ata bəŋ geli, ku leli leleni tekeɗi mèɓesebiyu zlah-zlah. Nihi ti kəfumki ŋgasa ka tay ya ti nday ndam Zʉde do ni tâɗəbay divi gani kwa ti kamam ? Tamal kəgrum nahkay ti kahəŋgalum ma ge Melefit timey ! \v 11 Leli mə̀səra Melefit ahəŋgay leli ti aɗaba mèkela kʉɗi a palam do. Ahəŋgay leli ti azuhva tʉwi ga Bay geli Yezu ya àgri ana leli àna sulum gayaŋ ni. Ahəŋgay leli ti akaɗa ya ahəŋgay tay ni daya. » \p \v 12 Eslini mis macakalavani ni ɗek te-te, tə̀bi slimi ana ma ga ata Barnabas nday ata Pol ni. Ata Barnabas nakəŋ tàŋgəhaɗi tʉwi gatay ya tàgray e kiɗiŋ ga ndam ya nday ndam Zʉde do ni bu ni ana tay. A pakama gatay ni bu nahəma, tə̀ɗəm Melefit àvia njəɗa ana tay ga magray zlam gərgərani ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo na dal-dal. \v 13 Ka ya ti ata Barnabas nakəŋ tə̀mbrəŋa zlapay na ti Zek ècikaba, àɗəm ahkado : « Bəza ga mmawa, bumi slimi ana pakama goro ni. \v 14 Simu àŋgəhaɗia ana leli a ahəmamam kwa ahaslani Melefit àmənjaləŋ ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni ga madaba ndam gayaŋ e kiɗiŋ gatay ba daya. \v 15 Pakama ga Simu ya àɗəm ni bəlaŋani akaba ga ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit ni, aɗaba a wakita gatay ni bu Melefit àɗəm : \q1 \v 16 “Kələŋ gani ti anaŋga, anələmaba ahay ge Devit ya àmbəɗ na. \q1 Anəhəlaba akur ga ahay ya àmbəɗ na, \q1 eneɗezlvaya nahaŋ àna tay ka məlaŋ gana. \q1 \v 17 Nahkay mis ɗek ataɗəbay nu Bay Melefit ; \q1 nday ya nday ndam Zʉde do, nə̀zalay tay \q1 ge migi ndam goro ni ɗek ataɗəbay nu. \q1 Nu Bay Melefit nə̀ɗəm nahkay, \q1 nu ya ti nagray ere ye ti nə̀ɗəm anagray ni ɗek ni. \q1 \v 18 Zlam gani nani ti wuɗaka nàgraya məlaŋ a ti \q1 nə̀səra kwa ahaslana anagray.” \f + \fr 15:18 \ft Amos 9.11-12.\f* » \p \v 19 Zek àhi ana tay keti : « Ègia Melefit àɗəma nahkay zla nahəma, nu nəɗəm mə̀fumki ŋgasa ga magray zlam zləzlaɗani ka ndam ya nday ndam Zʉde do, tawayay maɗəbay divi ge Melefit ni ba. \v 20 Ere ye ti magray ni ti, hojo məbumiki wakita ana tay, məhumi ana tay ahkado : “Kàhəpəɗum aslu ga pəra ba, aɗaba àɓəlafəŋ kè Melefit do ; kə̀grum mesʉwehvu ba ; kàhəpəɗum aslu ga zlam ya tə̀mərɗay məmərɗani ni ba, kə̀zumum mimiz ba daya.” \v 21 Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni ti, kwa ahaslani tə̀bu təɗəfiki ana mis a kəsa gərgərani bu ɗek, tijeŋgey ma gani a ahay gərgərani ga *mahəŋgalavù Melefit bu kəla vaɗ *məpəsabana lu daya. » \s1 Təslərikaboru wakita ana ndam ga Yezu ya nday ndam Zʉde do ni \p \v 22 Zek àra àɗəma ma nahkay nahəma, ndam *asak ni, gəɗákani akaba ndam ga Yezu ndahaŋ ye eslini ni ɗek tə̀ɗəm atədaba mis e kiɗiŋ gatay ba, atəslərioru tay ana ndam Antiyos ni akaba ata Pol nday ata Barnabas. Nahkay tə̀daba Zʉd ya təzalay naŋ Barsabas na akaba Silas a, aɗaba nday cʉeni ndam ga Yezu ɗek ticiiki ma ana tay. \v 23 Tə̀vi wakita ana tay ga məzikabani ana ndam Antiyos ni, tə̀bəki ka wakita ni nahkay hi : \p « Leli bəza ga məŋ gekʉli, leli ndam asak ga Yezu akaba gəɗákani ni məgri sa ana kʉli, lekʉlʉm bəza ga məŋ geli, lekʉlʉm ya ti ndam *Zʉde do, kanjəhaɗum a Antiyos, ka haɗ Siri akaba ka haɗ Silisi ni. \v 24 Mìcia mis ndahaŋ tìcik afa geli, tòru afa gekʉli. Tòru tìnjʉa ti tìwisirikaba ahàr ana kʉli a, tə̀vi majalay ahàr ana kʉli àna pakama gatay ya tə̀hi ana kʉli ni. Tàgray nahkay ti, leli mə̀vi divi gani ana tay ndo simiteni. \v 25 Nahkay zla nahəma leli ɗek ka ahar bəlaŋ màdaba mis a ga məslərani afa gekʉli a. Nday gani atorukaboru akaba ata Barnabas nday ata Pol. Ata Barnabas nday ata Pol ti mawayay tay dal-dal, \v 26 təgri tʉwi ana Bay geli Yezu *Krist ; ku tamal tabazl tay azuhva tʉwi gatay ya tagray ni nəŋgu ni, aŋgwaz àwərki tay do. \v 27 Ndam ya ti màdaba tay a ni ti ata Zʉd nday ata Silas. Nday gani ataŋgəhaɗiaba ere ye ti məbiki ana kʉli ka wakita na daya. \v 28 Pakama gani nani ti nihi : *Məsuf Njəlatani akaba leli mə̀ɗəm mə̀fəki ŋgasa ga magray tʉwi zləzlaɗani ndahaŋ ke kʉli do, si kəgrum zlam ya ti ahàr àɗəm leli ɗek magray ni kwa. Zlam gani nday hi : \v 29 Kàhəpəɗum aslu ga pəra ba ; kə̀zumum mimiz ba ; kàhəpəɗum aslu ga zlam ya tə̀mərɗay məmərɗani ni ba ; kə̀grum mesʉwehvu ba daya. Tamal zlam nday nani ɗek kə̀grum do nahəma, akanjəhaɗum àna sulumani. Məmbərki pakama geli nahkay. » \p \v 30 Nahkay tə̀sləroru nday ya ti tə̀daba tay a ni. Nday nakəŋ tàsləka, tòru a Antiyos akaba ata Pol nday ata Barnabas. Tòru tìnjʉa ti tàzalakabu ndam ga Yezu ye eslini ni, tə̀vi wakita ni ana tay. \v 31 Tàra tìjeŋga wakita na ti àməria məɓəruv ana tay a dal-dal, aɗaba àvikiva njəɗa ana tay a. \v 32 Ata Zʉd nday ata Silas ti nday ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit. Nahkay tə̀hia pakama gərgərana kay ana ndam ga Yezu ye eslini na, tə̀vi njəɗa ana tay ti aŋgwaz àwər tay ba. \v 33 Nday nakəŋ tə̀pəsiyu eslini gosku ɓal. Kələŋ gani ndam ga Yezu ni tə̀vi divi ana tay ga məŋgukiani ka ndam ya tə̀slərbiyu tay ni, tə̀hi ana tay tâsləka àna sulumana. [ \v 34 Ay Silas àɗəm àsləka do, anjəhaɗ a Antiyos hʉya.] \v 35 Ata Pol nday ata Barnabas day tànjəhaɗ a Antiyos. Eslini nday akaba mis ndahaŋ kay tə̀hi *Ma Mʉweni Sulumani ana mis, tə̀cahi pakama ga Bay geli ana tay daya. \s1 Ata Pol nday ata Silas takoru ka haɗ ndahaŋ \p \v 36 Tàra tàgra gosku ɓal a Antiyos a ti Pol àhi ana Barnabas : « Maŋgoru a kəsa ya ti mə̀hibiyu pakama ga Bay geli ana mis ye eslini ni bu ni ɗek, ti mə̂mənjiyu bəza ga məŋ geli ye eslini ni akaba ti mə̂sər manjəhaɗ gatayani. » \v 37 Barnabas nakəŋ àgəskabá ma ga Pol na, ay ti àɗəm azəkivu Zeŋ ya təzalay Mark ni ju. \v 38 Pol àra ècia ma na ti àhəŋgrifəŋ, àhi : « Mə̀zəkivu naŋ ba, aɗaba ka ya ti leli ka haɗ Pemfili ni ti àsləkafəŋa kè leli a, àwayay magrakabu tʉwi akaba leli ndo. » \v 39 Ata Pol nday ata Barnabas tìcivu àki ka ma ga mazay Mark ni ndo, nahkay nday nakəŋ tèdevu. Barnabas àzay Mark, tə̀cəliyu a *slalah ga yam vu, tòru e Sipir. \v 40 Pol ti ni àzay Silas ; ndam ga Yezu ye eslini ni tàhəŋgalay Bay geli ti mə̂gri sulum gayaŋ ana tay, mək ata Pol nday ata Silas tàsləka \v 41 ka haɗ Siri a, tòru gwar ka haɗ Silisi. A kəsa ya tìnjʉa ni vu lu, Pol àvikivu njəɗa ana ndam ga Yezu ya *təcakalavu eslini ni. \c 16 \p \v 1 Nahkay ata Pol nakəŋ tàsləka ka haɗ Silisi a, tòru e Derbi akaba e Listir. E Listir ti wur dagwa nahaŋ àbu, slimi gayaŋ Timote. Məŋani wur Zʉde, aɗəbay divi ga Yezu ; bəŋani zal Gres. \v 2 Ndam ga Yezu ya e Listir akaba a Ikoniyum ni ɗek tə̀ɗəm Timote ti mis sulumani. \v 3 Eslini Pol awayay azay naŋ ti mâsawaɗoru akaba tay, nahkay àzay naŋ, *èkeli kʉɗi. Pol àgri ana Timote nahkay ti azuhva ndam *Zʉde ye eslini ni, aɗaba nday ɗek tə̀səra bəŋ ga Timote ti zal Gres. \v 4 Kələŋ gani ata Pol nakəŋ tàsləka, tòru kama. A kəsa ya tìnjʉa ni vu lu tàŋgəhaɗi ma ga ndam *asak akaba ga gəɗákani ya a Zerʉzalem ya tə̀ɗəm ni ana ndam ga Yezu ye eslini ni. Tàra tàŋgəhaɗia ana tay a nahkay ti tə̀hi ana tay tə̂gəskabá ma gana. \v 5 Nahkay ndam ya təfəki ahàr ka Yezu a kəsa nday nani bu ni ɗek tə̀ŋgətkivu njəɗa, kəlavaɗ mis ndahaŋ day tə̀fəki ahàr ka Yezu. \s1 Melefit àhi ana Pol môru e Mesedʉweŋ \p \v 6 Ata Pol nakəŋ tə̀bu takoru gwar ka haɗ Azi ti, *Məsuf Njəlatani àcafəŋa tay ga moru məhi ma ge Melefit ana mis ye eslini na. Nahkay tàsləka, tòru gwar ka haɗ Firizi akaba ka haɗ Galasi. \v 7 Tòru tìnjʉa ka haɗ Misi a wuɗak ti tawayay təhuriyu ka haɗ Bitini, ay Məsuf ga Yezu àcafəŋa tay a. \v 8 Nahkay tàsləkaba ka haɗ Misi a, tòru kà gəvay ga dəluv a Truwas. \v 9 Nday tə̀bu eslini ga məlavaɗ ti kisim èziɗekivu ka Pol, èpi zal Mesedʉweŋ micikeni jika, àhəŋgalay naŋ, àhi : « Ru afa geli e Mesedʉweŋ, kə̂jənaki leli ti ! » \v 10 Kələŋ ge kisim miziɗeni ga Pol ni ti màwaya morana e Mesedʉweŋ a, aɗaba mə̀səra Melefit àzala leli ga məhi *Ma Mʉweni Sulumani ana ndam ga haɗ nana. \v 11 Nahkay mə̀cəliyu a *slalah ga yam vu a Truwas, màsləka mòru suwwa a Samotras. \f + \fr 16:11 \ft Samotras ti haɗ e kiɗiŋ ga yam bu.\f* Hajəŋ gani mòru a Neyapolis ; mòru mìnjʉa ti màhəraya a slalah ga yam ni ba, \v 12 mòru e Filip. Kəsa gani nani ti kəsa gəɗakani ga haɗ Mesedʉweŋ. Ndam *Rom kay tànjəhaɗa eslina. Mòru mìnjʉa ti mànjəhaɗ vaɗ ɓal. \s1 Ere ye ti ata Pol nday ata Silas tàgray e Filip ni \p \v 13 A vaɗ *məpəsabana ba ti màhəraya a kəsa ni ba, mòru gwar a zalaka bu, mə̀ɗəm mədi ahàr ana məlaŋ ga mahəŋgalavù Melefit eslini. Mòru mìnjʉa ti mə̀di ahàr ana wál macakalavani mək mànjəhaɗ màzlapi ana tay. \v 14 Wal nahaŋ àbu e kiɗiŋ gatay bu slimi gani Lidi. Naŋ wur Tiyatir, tʉwi gayaŋ məsəkumoru azana ndize-ndizeni ga siŋgu kayani, naŋ àbu azləbay Melefit daya. Ka ya ti naŋ àbu abi slimi ana ma ga Pol ya àɗəm ni ti Bay geli àgray ti wal ni mîci ma gani ti mə̂gəskabu lala. \v 15 Kələŋ gani *tàbaray naŋ akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ ɗek. Tàra tàbara tay a ti wal ni àzaloru leli afa gani, àhi ana leli ahkado : « Tamal kə̀səruma nu nə̀bu nəfəki ahàr ka Bay geli eɗeɗiŋ ti dəguma, kânjəhaɗuma afa goro a. » Nahkay àfəki ŋgasa ke leli, mòru. \p \v 16 A vaɗ nahaŋ mə̀bu makoru ka məlaŋ ga mahəŋgalavù Melefit ni ti, mə̀bakabu ahàr akaba wal nahaŋ. Wal nani ti eviɗi ge mis ndahaŋ. Seteni àniviyu a ahàr bu, àɗəfiki ere ye ti amara magravu ni. Nahkay ndam ya ti wal ni eviɗi gatay ni təŋgət siŋgu kay àna pakama gayaŋ ya ti àhia ana mis a, ere gani àgravu eɗeɗiŋ ni. \v 17 Eslini wal nakəŋ ànjəki ka maɗəboru leli akaba Pol e meteliŋ vu. Azlah, àɗəm : « Ndam nday hini ti təgri tʉwi ana Melefit naŋ agavəla driŋ ! Təɗəfiki ana kʉli divi ya akəŋgətum sifa àna naŋ ni ! » \v 18 Àzlah, àɗəm ma ni nahkay vaɗ ehimeya. Kələŋ gani àwərikabá ɓəruv ana Pol a, nahkay Pol nakəŋ àmbatkibiyu ma ka wal ni mək àhi ana seteni ya àniviyu ni ahkado : « Nəhuk àna *slimi ga Yezu *Krist, həraya a wal hini ba ! » Eslini seteni ni àsləkiaba ana wal na hʉya. \v 19 Seteni ni àra àsləkiaba ana wal na ti, ndam ya ti wal ni eviɗi gatay ni tə̀səra wal ni aməŋgəti siŋgu ana tay va do. Nahkay tə̀gəs ata Pol nday ata Silas, tàgəjahoru tay ka məlaŋ ya mis təcakalavu ga magray seriya ni. \v 20 Tòru tìnjʉa àna tay eslina ti tə̀hi ana ndam magray seriya ni ahkado : « Ndam nday hini tə̀bu tagudar kəsa geli. Nday ti ndam *Zʉde, \v 21 təcahi zlam ana mis, ay ere ye ti təcahi ana tay ni ti leli ndam *Rom àgəski mə̀gəskabu do, màgray do simiteni. » \p \v 22 Mis dal-dalani ni tàra tìcia ma na ti nday day tə̀zumkia ɓəruv ka ata Pol nday ata Silas a. Eslini ndam magray seriya ni tə̀hi ana ndam slewja gatay ti tə̂cakwakia zlam ka ata Pol nday ata Silas a, mək tə̂zləɓ tay àna aday. \v 23 Tàra tə̀zləɓa tay a dal-dal ti tə̀biyu tay a ahay ga daŋgay vu, mək tə̀hi ana bay majəgay ahay ga daŋgay ni ti mə̂bi slimi ana tay lala. \v 24 Bay majəgay ahay ni àra ècia ma gatay na ti, àhəl ata Pol nday ata Silas nakəŋ, àbiyu tay a məlaŋ nahaŋ vu ca-ca a huɗ ga ahay ga daŋgay ni vu. Eslini naŋ nakəŋ àwəlfəŋ asak gatay dwa dwa kà damkoluk. \p \v 25 A huɗ ya vaɗ nahəma, ata Pol nday ata Silas nakəŋ tahəŋgalay Melefit, tidii limis ; ndam daŋgay ndahaŋ ni tə̀bu təbi slimi ana zlam gatay ya tagray ni. \v 26 Nday ɗek tə̀bu tagray nahkay ti haɗ àdaɗay dal-dal, asak ga ahay ga daŋgay ni àdaɗay daya. Eslini ti mahay ga ahay ni ɗek tə̀zləkvaba bəŋa bəŋa, zlam ya tə̀wəl ndam daŋgay àna naŋ ni ɗek tèpicehva wir wir. \v 27 Bay majəgay ahay ga daŋgay ni àra èpiɗekva, èpi ti mahay ga ahay ga daŋgay ni bəŋa bəŋa nahəma, àraɗaya maslalam gayaŋ a, awayay akaɗ ahàr gayaŋ àna naŋ. Àgray nahkay ti aɗaba àhi ana ahàr ndam daŋgay ni tàcuhwa. \v 28 Ay Pol àzlah, àhi ahkado : « Kə̀gri araŋa ana ahàr gayak ba, leli ɗek mə̀bu ahalay. » \v 29 Naŋ nakəŋ àra ècia ma ga Pol na ti àɗəm tə̂zibiya ceŋgel a. Tàra tə̀zibiya ceŋgel na ti àcuhwiyu ka məlaŋ ya àbiyu ata Pol nday ata Silas ni. Òru ènjʉa eslina ti agəgər slaɓ-slaɓ, àbəhaɗi mirdim ana tay meleher ndiɓ ana haɗ. \v 30 Kələŋ gani àhəlaya tay a dala va, mək àhi ana tay ahkado : « Bəbay goro ni, nâgray mam ti Melefit ahəŋgay nu ni mam ? » \v 31 Nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi : « Fəki ahàr gayak ka Bay geli Yezu. Nahkay Melefit amahəŋgay kur akaba ndam ga huɗ ahay gayak. » \v 32 Mək tə̀hi ma ga Bay geli ana tay akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ ni ɗek. \v 33 A huɗ ga məlavaɗ gani nani bu bay majəgay ahay ga daŋgay ni àhəl ata Pol nday ata Silas, àra àbarikia ambələk gatay ni ana tay a. Nday day tàbaray naŋ akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ ni ɗek àna slimi ga Yezu hʉya. \v 34 Kələŋ gani bay majəgay ahay ga daŋgay nakəŋ àhəliyu tay a ahay vu ga məzum zlam. Nday tə̀bu təzum zlam ti naŋ nakəŋ àmərva dal-dal akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ na ɗek, aɗaba tə̀fəkia ahàr ke Melefit a. \p \v 35 Məlaŋ àra àsla ti ndam magray seriya ni tə̀slərbiyu mis afa ga bay majəgay ahay ga daŋgay ni ga məhiani : « Baya mis cʉeni na. » \v 36 Bay majəgay ahay ga daŋgay ni àra ècia ma na ti, àhəŋgri ma gani ana Pol, àhi ahkado : « Ndam magray seriya ni tə̀slərbiya mis a, tə̀ɗəm nâbaya kʉli a. Nihi ti hərumiyu e mite vu, sləkuma àna sulumana. » \v 37 Eslini Pol àhi ana ndam ya tə̀slərbiyu tay ni ahkado : « Leli ndam Rom ti tə̀gəs leli, tàgrafəŋa seriya kè leli àna divi gana ndo, tə̀zləɓ leli kè meleher ge mis macakalavani, tàbaya leli a daŋgay ba, nihi ti tə̀ɗəm mâsləka akal-akal a nahkay ti, məgəskabu aw ? Aha, mə̀gəskabu do. Tamal tawayay nahkay ti nday ndayani àna ahàr gatay târa tâbaya leli a. » \v 38 Nahkay mis ya ti tə̀sləroru tay ni tòru tàŋgəhaɗi ma ni ana ndam magray seriya ni. Nday nakəŋ tàra tìcia ata Pol nday ata Silas nday ndam Rom ti tàgra aŋgwaz a dal-dal. \v 39 Nahkay nday nakəŋ tə̀rəkia ka ata Pol a, tə̀gri kam-kam ana tay, tàbaya tay a ahay ga daŋgay ni ba, mək tàhəŋgalay tay ti tâsləkaba a kəsa ni ba. \v 40 Ata Pol nday ata Silas tàra tàhəraya a ahay ga daŋgay ni ba ni ti tòru afa ge Lidi. Eslini tàbakabu ahàr akaba ndam məfəki ahàr ka Yezu, tə̀vi njəɗa ana tay, mək tàsləkaba a kəsa ni ba. \c 17 \s1 Ata Pol nday ata Silas tagray tʉwi a Tesalonik \p \v 1 Ata Pol nakəŋ tòru a Amfipolis, tàsləka eslina tòru a Apoloni, tàra tàsləka eslina keti tòru a Tesalonik. A Tesalonik ti ahay ga ndam *Zʉde ya tahəŋgalavù Melefit ni àbu. \v 2 Eslini Pol àhuriyu a ahay ni vu akaɗa gayaŋ ya agray kəla vaɗ *məpəsabana ni. Vaɗ məpəsabana mahkər ka mahar ka mahar àhuriya a ahay ni va, tə̀zlapakia ka pakama ya àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit ni ba akaba nday ye eslini na. \v 3 Nahkay àɗəfiki ma ge Melefit ana tay, àɗəm ahàr àɗəm *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni mâcakay daliya, mə̂mət, mək mâŋgaba e kisim ba kwa. Àhi ana tay ahkado : « Krist Bay gəɗakani ya amara ni ti nani Yezu ya nəhi ma gani ana kʉli ni. » \p \v 4 Eslini ndam Zʉde ɓal gani tə̀gəskabá ma ga Pol na, tìgia ndam ga ata Pol nday ata Silas a. Ndam *Gres ya tàzləbay Melefit ni kay akaba wál kay ɓal ya ti zlam gatay tə̀bu ni tìgia ndam ga ata Pol a daya. \v 5 Ay ndam Zʉde ndahaŋ ya tə̀gəskabu ma ga Pol ndo ni tàgrafəŋa solu kà ata Pol a. Nahkay tə̀zalakabu ndam ya tàgray tʉwi do, təsawaɗay kwaŋa kwaŋa a kəsa bu ni, mək nday gani tàhəŋgalafəŋa ma kè mis ga kəsa na. Nahkay nday ɗek akaba mis ni tə̀cakalavu, tə̀zumki ɓəruv ka ndam ga ata Pol ni, tàgudari ma ana tay, tə̀zlahki ka tay. Kələŋ gani tàɗəboru ata Pol nday ata Silas a magam afa ga Zasoŋ, aɗaba tawayay təgəs tay ga magrafəŋa seriya kà tay a kè meleher ge mis macakalavani na. \v 6 Ay ti tə̀di ahàr ana tay eslini ndo. Nahkay tə̀gəs Zasoŋ akaba ndam məfəki ahàr ka Yezu ndahaŋ, mək tə̀həloru tay kè meleher ga ndam magray seriya ni. Tòru tìnjʉa àna tay a ti tə̀zlah, tə̀ɗəm : « Ndam ndani ti tìwisirikaba ahàr ana mis ga duniya na ɗek. Nihi ti nday tə̀bu ahalay, \v 7 Zasoŋ day àgəskabá tay a magam afa gana. Nday gani ɗek tə̀gəskabu pakama ga *bay gəɗakani ga ndam Rom ya àɗəm ni do, tə̀ɗəm bay nahaŋ àbu, slimi gani Yezu. » \v 8 Ma gatay ya tə̀ɗəmki ka ndam *maɗəbay Yezu ni ti àhəliaba ahàr ana mis macakalavani na akaba ndam magray seriya na. \v 9 Nahkay tə̀hi ana ata Zasoŋ akaba nday ndahaŋ ni : « Bəhaɗum siŋgu hayaŋ ti kə̂sləkuma. Amamənjay ma gani kama keti kwa ; tamal ma nahaŋ àbi ti akəhəŋgarum siŋgu gekʉli zlam gekʉli. » \s1 Ata Pol nday ata Silas tagray tʉwi e Berey \p \v 10 Məlavaɗ àra ègia ti ndam məfəki ahàr ka Yezu ni tə̀hi ana ata Pol nday ata Silas : « Dəgum e Berey. » Mək ata Pol nakəŋ tàsləka, tòru eslini. Tòru tìnjʉa eslina ti tə̀huriyu a ahay ga ndam *Zʉde ya tahəŋgalavù Melefit ni vu. \v 11 Ndam Zʉde ya e Berey ni tə̀tama nday ya a Tesalonik na àna sulumana : tə̀gəskabá ma ge Melefit ya ata Pol tə̀hi ana tay na àna huɗ bəlaŋ. Kəlavaɗ tamənjaki ka Wakita ge Melefit, tawayay ti tə̂sər ma ga ata Pol ya tə̀hi ana tay ni ti ma ge jiri eɗeɗiŋ aw. \v 12 Nahkay mis kay e kiɗiŋ gatay bu tə̀fəkia ahàr ka Yezu a. E kiɗiŋ ga ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni bu ni ti mis kay ɓal tə̀fəkia ahàr ka Yezu a daya. Nday ya ti tə̀fəki ahàr ni ti wál ya ti zlam gatay tə̀bu ni akaba zawal ndahaŋ. \p \v 13 Ay ndam Zʉde ya a Tesalonik ni tàra tìcia Pol naŋ àbu ahi ma ge Melefit ana ndam Berey nahəma, tàra. Tàra tìnjia ti tə̀ɗəmki ma magədavani àki ka ata Pol nakəŋ, tìwisiŋkabu mis ga kəsa ni. \v 14 Eslini hʉya ndam ga Yezu ni tə̀hi ana Pol : « Sləka, ndam geli təzoru kur e divi vu gwar ka dəluv ni. » Mək tàsləka tə̀zoru naŋ, ay ti ata Silas nday ata Timote tànjəhaɗ, tàsləka ndo. \v 15 Nday ya ti tə̀zoru Pol ni tòru akaba naŋ a Ateŋ. Tòru tìnjʉa eslina ti Pol àhi ana tay : « Kəsləkuma nihi nahəma, kara kəhumi ana ata Silas nday ata Timote târa tînjiki nu ahalay ke weceweceni. » Mək nday nakəŋ tàŋga e Berey a. \s1 Ma ga Pol ya àhi ana ndam Ateŋ ni \p \v 16 Ka ya ti Pol naŋ àbu a Ateŋ, ajəgay ata Silas nday ata Timote ni ti, àsawaɗay a kəsa ni bu. Naŋ àbu asawaɗay ti èpi ti zlam ga pəra kay tə̀bu a kəsa ni bu. Ere ye ti èpi ni àzumia ɓəruv a dal-dal. \v 17 Nahkay àhuriyu a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu, àhi ma ana ndam *Zʉde akaba mis ndahaŋ ya tàzləbay Melefit ni. Kəlavaɗ ahi ma ana mis ya adi ahàr ana tay a dala bu ni daya. \v 18 Ndam ya tə̀səra zlam a kay ni tə̀zlapa akaba Pol a daya. Mis nday nani ti ndahaŋ ndam Epikiriyeŋ, \f + \fr 17:18 \ft Ndam Epikiriyeŋ ti ndam Gres ya tə̀gəskabu ma ga maslaŋa nahaŋ təzalay naŋ Epikir ni. Epikir ti tìwi naŋ vi 341 ka sarta ya ahaslani ni ; àɗəm zlam ɗek tagravu kwaŋa kwaŋa àna zlam ciɓ-ciɓeni, Melefit àfi ahàr ana mis do ; àɗəm tamal mis tàwayay zlam kay do, tàwayay mis kay do ni ti tanjəhaɗ lala tata.\f* ndahaŋ ti ni ndam Sitʉwisiyeŋ. \f + \fr 17:18 \ft Ndam Sitʉwisiyeŋ ti ndam Gres ya təgəskabu zlam ya tə̀cahi ana mis a Ateŋ gwar ke vi 300 ga sarta ya ahaslani ni. Tə̀cahay ma nani ti a ahay bu ; slimi ga ahay ni Sitʉwi Peykili. Tə̀ɗəm ahàr àɗəm mis tə̂gəskabu ere ye ti Melefit awayay ni ; ku tamal təcakay daliya dal-dal àna naŋ nəŋgu ni si tə̂gəskabu kwa.\f* Ka ya ti Pol àɗəmki ma àki ka ga Yezu ya àmət mək àŋgaba e kisim ba ni ti mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀ɗəm ahkado : « Maslaŋa hini azlapay asak ma ahàr gani day àbi ti, àɗəm ti mam ? » Mis ndahaŋ ti ni tə̀ɗəm : « Àzlapaki ke melefit ndahaŋ ya leli mə̀sər tay do ni. » \v 19 Nahkay tə̀zaloru naŋ kè meleher ga gəɗákani ge seriya gatay ; məlaŋ ge seriya nani ti təzalay Eriyʉpez. \f + \fr 17:19 \ft Eriyʉpez ti həma a Ateŋ ; awayay aɗəmvaba « Həma ge Eres » (Eres ti melefit ga ndam Gres). Ahaslani ti gəɗákani ge seriya ga Ateŋ tə̀cakalavu ka həma nani, ay ka sarta ga Pol tə̀cakalavu ti a ahay bu. Ku tamal nahkay nəŋgu ni təzalay məlaŋ ge seriya nani Eriyʉpez. Ahar gəɗakani tagray seriya àki ka pakama ge melefifit gatay.\f* \p Tòru tìnjʉa eslina ti tə̀hi : « Mawayay məsər ma mʉweni ya kacahi ana mis ni. \v 20 Pakama gayak ya kə̀ɗəm ni ti leli mìci ɗay-ɗay ndo, nahkay mawayay məsərkaba ere ye ti kə̀ɗəmki ma na lala. » \v 21 Tə̀ɗəm nahkay ti aɗaba ndam Ateŋ akaba ndam mirkwi ya tanjəhaɗ eslini ni ɗek tə̀bu təzlapaki ka pakama ya tìci ɗay-ɗay ndo ni akaba təbi slimi ana ma gani kəlavaɗ, tʉwi tekeɗi tə̀ŋgətfəŋ ahar ga magrani do. \p \v 22 Nahkay Pol naŋ jika e kiɗiŋ gatay bu ka məlaŋ ge Eriyʉpez ni, àhi ana tay ahkado : « Lekʉlʉm ndam Ateŋ, nə̀səra a zlam ya ti kəgrum ni bu ɗek kə̀bum kəzləbum melefit gərgərani kay. \v 23 Ka ya ti nə̀bu nəsawaɗay a kəsa gekʉli bu nahəma, nìpia zlam gərgərani ya kèɗezlʉmiaya ana melefit nday nani na. E kiɗiŋ ga zlam nday nani ya kèɗezlʉm ni bu ɗek ti nə̀di ahàr ana məlaŋ *meviyekiki zlam ana melefit nahaŋ. Àki məbəkiani nahkay hi : “Meɗezliaya ana melefit ya mə̀sər do na.” Ay Melefit ya ti kə̀sərum naŋ do, kəzləbum ni ti nəɗəfiki naŋ ana kʉli. \fig Məlaŋ meviyekiki zlam ana melefit nahaŋ|src="cn01996c.tif" size="col" ref="17.23" \fig* \v 24 Melefit gani nani ti àgraya məlaŋ akaba zlam ya a huɗ gani bu na ɗek ; naŋ Bay gəɗakani, agur huɗ melefit akaba haɗ ɗek ; naŋ ànjəhaɗviyu a ahay ya mis teɗezli ni vu do. \v 25 Zlam ya ti àhəci naŋ ti mis tə̂vi ni àbi, aɗaba Bay ya ti àvi sifa ana mis ti tə̂suf, àvi zlam ɗek ana tay ni ti naŋ. \v 26 Melefit àgraya enjenjena ti mis bəlaŋ. Mək àgray ti bəza huɗ ga maslaŋa nani têdevu jiba gərgərani ga məlaŋ ni ɗek akaba àgray ti tânjəhaɗ ka haɗ ya àɗəm tânjəhaɗki ni. Àfəkaɗvù ekwi e kiɗiŋ gatay vu, àvi milmili akaba milevi ana tay daya. \v 27 Melefit àgray nahkay ti, awayay ti mis tâɗəbay naŋ, bi atədia ahàr a waw akaɗa ge mis ya ti atam ahar, aɗəbay zlam a məlaŋ ziŋ-ziŋeni bu ni. Taɗəbay naŋ nahkay, ay ti Melefit naŋ driŋ driŋ akaba mis do, ku way way do Melefit naŋ àbu kà gəvay gayaŋ. \v 28 Nahkay zla nahəma, \q1 “Leli mə̀bu akaba naŋ akaɗa mis bəlaŋ : \q1 leli mə̀bu, leli àna sifa \q1 akaba mə̀bu magray tʉwi ti azuhva naŋ.” \p « Ku ndam midi limis gekʉli ndahaŋ day tə̀ɗəm nahkay, tə̀ɗəm ahkado : \q1 “Nahkay zla ti leli day bəza huɗ gayaŋ.” \p \v 29 « Leli bəza huɗ ge Melefit nahkay ti, mə̀hi ana ahàr Melefit ti tə̀zavu akaba zlam ga pəra ya tàgraya tay àna gru, àna evirzegena ahkay do ni àna akur ni ba, aɗaba zlam nday nani ti mis tàgraya tay àna egizli gatay a ti tə̂zavu akaba zlam ya tə̀jalaki ahàr ga magrani ni. \v 30 Sarta ge mis ya ti tə̀sərkaba Melefit a ndo ni ti Melefit àjalaki ahàr do. Ay nihi ti ahi ana mis ɗek ku eley eley do ɗek tâmbatkaba majalay ahàr gatay na. \v 31 Aɗaba àfəkaɗa vaɗ ga magrafəŋa seriya àna jiri kè mis ga duniya na ɗek. Amagray seriya nani ti Bay ya ti Melefit àdaba ni. Melefit àɗəfiki ana mis ɗek Bay nani amagray seriya eɗeɗiŋ ti, àna gayaŋ ya ti àhəŋgaraba naŋ e kisim ba ni. » \p \v 32 Mis ye eslini ni tàra tìcia ma ga Pol ya àɗəm mis təmət mək taŋgaba e kisim ba ni ti mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tèyefiŋ, mis ndahaŋ ti ni tə̀hi : « Èslia, aməbi slimi a vaɗ nahaŋ keti kwa. » \v 33 Eslini Pol àsləkafəŋa kà tay a. \v 34 Ku tamal mis ahar gəɗakani tàwayay məbi slimi ana ma ga Pol va do nəŋgu ni, mis ndahaŋ tə̀gəskabá ma gayaŋ ya àɗəm na, tə̀fəkia ahàr ka Yezu a. Denis bəlaŋ ga ndam ge seriya ge Eriyʉpez ni naŋ àkibu ka tay, wal nahaŋ slimi gani Demeris day naŋ àkibu ka tay. Ndam ndahaŋ day tə̀kibu ka tay. \c 18 \s1 Pol agray tʉwi a Koreŋ \p \v 1 Kələŋ gani Pol àsləka a Ateŋ a, òru a Koreŋ. \v 2 Òru ènjʉa eslina ti àdi ahàr ana zal Zʉde nahaŋ, tìwibiyu naŋ ka haɗ Poŋ, slimi gani Ekiles. Tàsləkabiya nihi guhwa ka haɗ Itali a nday ata wal gayaŋ Prisil a, aɗaba bay Kəlot àhi ana ndam *Zʉde ɗek tâsləkaba a Rom a. \v 3 Tʉwi gatay ti magray ahay ga ambəl. Nahkay Pol ànjəhaɗ afa gatay ga magrakabu tʉwi ka ahar bəlaŋ akaba tay, aɗaba naŋ day tʉwi gayaŋ akaɗa gatay ni. \v 4 Kəla vaɗ *məpəsabana Pol ahuriyu a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu, ahi ma ana mis ye eslini ni, awayay ti ndam Zʉde akaba nday ya ndam Zʉde do ni tə̂gəskabu ma gayaŋ ni. \p \v 5 Ka ya ti ata Silas nday ata Timote tàsləkabiya e Mesedʉweŋ a, tìnjikiva ka Pol a nahəma, Pol nakəŋ àmbrəŋ tʉwi nahaŋ ni, ànjəki ka məhi ma ge Melefit ana mis kəlavaɗ. Àhi ana ndam Zʉde ahkado Yezu ti naŋ *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni. \v 6 Nday nakəŋ tàra tìcia ma nana ti tə̀gəskabu ndo, tìndivi naŋ. Eslini ti Pol àgavfəŋa haɗ kà azana gayaŋ a ga məɗəfikiani ana tay àmbrəŋa tay a. Àhi ana tay ahkado : « Melefit aməgəs kʉli àna seriya ti məsər gekʉli ! Ahar goro amələkibu bi. Nihi ti nakoru nəhi ma ni ana nday ya ndam Zʉde do ni. » \v 7 Àra àhia ma ana tay a nahkay ti àsləka eslina, òru afa ga maslaŋa nahaŋ : maslaŋa gani nani azləbay Melefit, slimi gayaŋ Tisʉs Zʉstʉs, ahay gayaŋ kà gəvay ga ahay ga mahəŋgalavù Melefit ga ndam Zʉde ni. \v 8 Ay Krispus gəɗakani ga ahay ga mahəŋgalavù Melefit ni təfəki ahàr ka Bay geli Yezu akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ ɗek. Ndam Koreŋ ndahaŋ kay day tàra tìcia ma ga Pol na ti tə̀fəkia ahàr ka Yezu a, nahkay *tàbaray tay ɗek. \p \v 9 A vaɗ nahaŋ ga məlavaɗ Bay geli Yezu àŋgazlivu ana Pol, àhi ahkado : « Kàgray aŋgwaz ba, hioru ma goro ana mis, kə̀mbrəŋ ba, \v 10 aɗaba nu nə̀bu akaba kur. Maslaŋa àbi emisliki məgruk daliya bi, nahkay gray tʉwi, aɗaba ndam goro tə̀bu kay a kəsa hini bu, tə̀fəku ahàr faŋ ndo. » \v 11 Nahkay Pol ànjəhaɗ a Koreŋ dəz àna kiyi muku, àcahi ma ge Melefit ana mis ye eslini ni ɗek. \p \v 12 Ka sarta ya ti bay Galiyoŋ àgur haɗ Eseyi ni ti, ndam Zʉde ɗek tèbeɗekivu ka Pol nakəŋ, tə̀zoru naŋ kè meleher ga Galiyoŋ ka məlaŋ magray seriya. \v 13 Tòru tìnjʉa àna naŋ a ti tə̀hi ana Galiyoŋ ahkado : « Maslaŋa hini acahi ana mis ti tâzləbay Melefit gərgəri akaba ga ŋgumna ya àɗəm ni. » \v 14 Tàra tə̀ɗəma nahkay ti Pol awayay ahəŋgrifəŋ ana tay, ay ti Galiyoŋ àhi ana tay ahkado : « Tamal lekʉlʉm ndam Zʉde kə̀ɗəmum maslaŋa hini àgra zlam ya àɓəlay do simiteni na ahkay do ni àgudara zlam nahaŋ a dal-dal ti, akal nəbi slimi ana ma gani, akaɗa goro ya nagray kəlavaɗ ni. \v 15 Ay nihi ti pakama ya kələgumkivu ni ti ka zlam gekʉli ya kacahum ni, àkivu ke slimi ge mis akaba ke divi gekʉli ya kəɗəbum ni. Nahkay ti nàwayay magray seriya ga zlam nday nani do. » \v 16 Àhi ana tay tâsləka ka məlaŋ magray seriya na. \v 17 Ay ndam Zʉde ni ɗek tə̀gəs Sosteŋ gəɗakani ga ahay ga mahəŋgalavù Melefit ni, tə̀zləɓ naŋ kà məlaŋ magray seriya ni. Galiyoŋ nakəŋ àra èpia ere ye ti tagray na ti àhəŋgarfəŋ ndo. \s1 Pol aŋgoru a Antiyos \p \v 18 Pol àpəs vaɗ kay ɓal a Koreŋ. Kələŋ gani àhi ana ndam məfəki ahar ka Yezu ye eslini ni « Nasləka, nawayay nakoru ka haɗ Siri. » Eslini òru e Seŋkrey. Òru ènjʉa ti àwəskaba ahàr a, aɗaba àhia ana Melefit a : « Tamal kə̀grua zlam ya nihindilʉk na ti anagray nahkay.\f + \fr 18:18 \ft Mənjay Macalani 6.1-18.\f* » Kələŋ gani tə̀cəliyu a *slalah ga yam vu nday akaba Prisil nday ata Ekiles, tòru e Efez. \v 19 Tòru tìnjʉa e Efez a ti Pol àsləkafəŋa kà ata Prisil nday ata Ekiles a, àhuriyu a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu, tə̀zlapay akaba ndam *Zʉde ye eslini ni. \v 20 Tə̀hi mânjəhaɗa akaba tay vaɗ ɓal àkiva, ay Pol àwayay ndo. \v 21 Àhi ana tay : « Tamal Melefit àvua divi a ti anaŋga afa gekʉli a. » \p Eslini naŋ nakəŋ àsləkafəŋa kà tay a, àcəliyu a slalah ga yam vu, àsləka e Efez a, òru a Sezare. \v 22 Òru ènjʉa a Sezare a ti àcəloru a Zerʉzalem, àgri sa ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ye eslini ni, mək àsləka, òru a Antiyos. \v 23 Òru ènjʉa a Antiyos a ti ànjəhaɗ gosku ɓal. Kələŋ gani àsləka òru ka haɗ Galasi akaba ka haɗ Firizi, àvi njəɗa ana ndam maɗəbay divi ga Yezu ya ka haɗ nday nani ni ɗek. \s1 Apolos agray tʉwi e Efez akaba a Koreŋ \p \v 24 Ka sarta gani nani zal Zʉde nahaŋ òru e Efez. Slimi gayaŋ Apolos, tìwi naŋ e Eleksendri. Naŋ ti àsəra zlapay a àsaɓay, àsəra pakama ya àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu na dal-dal daya. \v 25 Tə̀cahia divi ga Bay geli Yezu a, awayay divi gani nani dal-dal. Nahkay naŋ àbu àhi ma àki ka Yezu ana mis, acahi ana tay lala. Ay àsəra ge Zeŋ ya *àbaray mis na ciliŋ, do ni ti àsər baray nahaŋ do. \v 26 Ànjəki ka macahi zlam ana mis a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ni bu, day aŋgwaz àwərki naŋ ka ma gani do simiteni. Ata Prisil nday ata Ekiles tàra tìcia ma gayaŋ na ti tàzay naŋ, tə̀ɗəfikiaba divi ge Melefit àkiva lala. \p \v 27 Kələŋ gani Apolos nakəŋ awayay moroni ka haɗ Eseyi. Ndam ga Yezu ya e Efez ni tə̀gəskabá ma gana, tə̀ɗəm àɓəlay, mək tə̀bikioru wakita ana ndam ga Yezu ya ka haɗ Eseyi ni, tə̀hi ana tay tə̂gəskabá naŋ a lala. Nahkay Apolos nakəŋ àsləka, òru eslini. Òru ènjʉa ti àjənaki ndam ye eslini təfəki ahàr ka Yezu ni, àgray tʉwi àna njəɗa ge Melefit ya àvi ni. \v 28 Àzlapay akaba ndam *Zʉde kè meleher ge mis ɗek, àwəlki tay ka pakama. Àɗəfiki ana tay vay-vay àna pakama ya a Wakita ge Melefit bu ni *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni ti Yezu. \c 19 \s1 Pol agray tʉwi e Efez \p \v 1 Ka ya ti Apolos naŋ a Koreŋ ni ti Pol àsləkaba gwar ka həma ya ka haɗ Azi na, òru e Efez. Òru ènjʉa ti àdi ahàr ana mis ndahaŋ ya taɗəbay divi ga Yezu ni, \v 2 àhi ana tay ahkado : « Ka ya ti kə̀fumki ahàr ka Yezu ni ti Melefit àvia Məsuf Njəlatana ana kʉli a waw ? » Nday nakəŋ tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi ahkado : « *Məsuf Njəlatani ti ɗay-ɗay mìci tàcalfəŋ ndo. » \v 3 Eslini Pol àhi ana tay : « Ay nahkay ti *baray ya tàbaray kʉli ni ti baray weley ? » Tə̀hi : « Tàbaray leli ti akaɗa ge Zeŋ ya abaray mis ahaslani ni. » \v 4 Pol àhi ana tay : « Zeŋ àbaray ti mis ya tə̀gəskabá məmbatkaba majalay ahàr gatay a ni. Àhi ana ndam *Izireyel : “Maslaŋa nahaŋ àbu amara, ahàr àɗəm kə̂fumki ahàr.” Maslaŋa nani ya Zeŋ àɗəmki ma ni ti naŋ Yezu. » \v 5 Nday nakəŋ tàra tìcia ma ga Pol na ti tə̀gəskabá, mək tàbaray tay àna *slimi ga Yezu. \v 6 Eslini Pol àbəki *ahar ka tay. Àra àbəkia ahar ka tay a ti Melefit àvi Məsuf Njəlatani ana tay : nahkay tə̀zlapay àna ma həma ya nday ndayani tə̀sər do ni, tə̀həŋgri ma ge Melefit ana mis daya. \v 7 Mis ya tàbaray tay ni ɗekeni tagray kru mahar cʉ. \p \v 8 Ka sarta nani agray kiyi mahkər Pol àhuriyu kəlavaɗ a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit vu. Eslini àhi ma ana mis, àgraki aŋgwaz do. Àɗəmki ma ka *Məgur ge Melefit àna njəɗa, awayay ti mis tə̂gəskabu. \v 9 Ay ti mis ndahaŋ kay e kiɗiŋ gatay bu tàwayay mici ma ni do simiteni, tə̀fəki ahàr ka Yezu ndo, tə̀ɗəmki ma magədavani àki ke divi gayaŋ kè meleher ge mis macakalavani daya. Nahkay Pol àsləkafəŋa kà tay a, àhəlkiba ndam maɗəbay divi ga Yezu na àkiba ka tay a. Ahay ge lekwel ga zal nahaŋ àbu, slimi gayaŋ Tirenʉs : eslini ndam ga Yezu nakəŋ tə̀huriyu kəlavaɗ a ahay ni vu, Pol àcahi zlam ana tay. \v 10 Àcahi zlam ana mis eslini vi cʉ, nahkay mis ga haɗ Azi ni ɗek, ndam *Zʉde akaba nday ya ndam Zʉde do ni, tìcia ma ga Bay geli Yezu a. \s1 Bəza ga Seva akaba ndam maharam ndahaŋ \p \v 11 Eslini Pol àgray zlam gərgəri kay àna njəɗa ge Melefit, ku ndam ga Yezu tekeɗi tìpi ɗay-ɗay ndo. \v 12 Nahkay mis tə̀həl endʉwi akaba azana ndahaŋ ya Pol ènjifiŋa ni, tòru tə̀fəki ka ndam ga arməwər. Ndam ya ti tìnjifiŋa àna zlam nday nani ka tay a ni tàŋgaba, ndahaŋ seteni tə̀sləkiaba ana tay a. \v 13 Ndam *Zʉde ndahaŋ tə̀bu təsawaɗay ka kəsa ka kəsa, tàgariaba seteni ana mis a. Nday day tawayay tagariaba seteni ana mis àna slimi ga Bay geli Yezu a, nahkay ku way way do àhi ana ata seteni ni ahkado : « Nəhi ana kʉli, sləkumiaba ana maslaŋa hini àna *slimi ga Yezu ya Pol aɗəmki ma na. » \p \v 14 Ndam Zʉde ndahaŋ tə̀bu nday adəskəla, slimi ga bəŋ gatay Seva, naŋ gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit. Nday day tə̀bu təhi ma ana seteni nahkay. \v 15 A vaɗ nahaŋ tawayay tagariaba seteni ana mis a. Tàra tə̀hia ma na ana seteni na ti seteni ni àhəŋgrifəŋ ana tay, àɗəm ahkado : « Yezu ti nə̀səra naŋ a ; Pol ti nìcia slimi gayaŋ a ; ay lekʉlʉm ti ndamam ? » \v 16 Seteni ni àra àɗəma ma na nahkay ti maslaŋa nani ya seteni àniviyu ni àkaɗvu akaba tay, àtama tay a ɗek àna njəɗa. Nday nakəŋ ɗek tàhəraya a ahay ba, tàcuhway, vu gatay ɗek ambələk, azana day àki ka tay ka vu bi. \v 17 Ndam Efez ɗek, ndam Zʉde akaba ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni, tìcia ere ye ti àgravu na. Tàgra aŋgwaz a dal-dal ; tàzləbay Bay geli Yezu, tə̀ɗəm naŋ gəɗakani. \v 18 Mis ya tə̀fəkia ahàr ka Yezu a ni ti tàra kay, tə̀ɗafaya zlam ya tàgudar na vay-vay. \v 19 Ndam ya tàgray maharam ahaslani ni tə̀həlbiyu wakita ga maharam gatay ni, tèviyekaba kè meleher ge mis a ɗek. Tàcal siŋgu ga wakita nday nani grusu dəbu kru kru zlam. \v 20 Nahkay Bay geli àɗafaki njəɗa gayaŋ ; pakama gayaŋ akoru kama kama, kəlavaɗ mis ndahaŋ təgəskabu. \p \v 21 Kələŋ ga zlam nday nani ti Pol àɗəm : « Nakoru ka haɗ Mesedʉweŋ akaba ka haɗ Eseyi, anasləka eslina ti nakoru a Zerʉzalem. Anasləka a Zerʉzalem a ti ahàr àhu nâru a Rom. » \v 22 Àra àɗəma nahkay ti àsləroru ndam gayaŋ cʉ, ata Timote nday ata Erest, ka haɗ Mesedʉweŋ. Naŋ naŋani ti ni ànjəhaɗkivu gosku ɓal ka haɗ Azi. \s1 Ndam Efez təzumki ɓəruv ka ndam ga Yezu \p \v 23 Ka sarta gani nani ti zlam magədavani zləzlaɗani àgrava e Efez azuhva divi ga Yezu a. \v 24 Zal nahaŋ àbu, slimi gani Demetriyʉs, tʉwi gayaŋ ga magray zlam sulumani àna gru. Ahar gəɗakani agraya mazavu ga ahay gəɗakani ge Ertemis \f + \fr 19:24 \ft Ertemis ti melefit walani ga ndam Gres ; tə̀ɗəm naŋ melefit ge kiyi akaba ga waray. Ahay gayaŋ gəɗakani ti e Efez ; ahay nani ti gəɗakani, sulumani dal-dal ; mis tə̀ɗəm ahay nani biliŋ ga zlam adəskəlani ya təgri ejep ana mis a duniya bu ɗek ni.\f* na ciɓ-ciɓena. Ndam ya təgri tʉwi ni təŋgət siŋgu kay àna naŋ. \fig Ahay gəɗakani ge Ertemis e Efez|src="Temple_of_Artemis.tif" size="col" copy="Barbara Alber" ref="19.24" \fig* \v 25 Demetriyʉs nakəŋ àcakalakabu tay akaba ndam ya tagray tʉwi akaɗa gayaŋ ni, mək àhi ana tay ahkado : « Zləbəba goro ni, kə̀səruma mə̀ŋgətum zlam ti àna tʉwi geli hini ya magray ni. \v 26 Ay nihi ti kìpʉma akaba kìcʉma ere ye ti Pol àgray na. Àhi ana mis ahkado zlam geli ya magraya tay àna ahar geli gelena ni ti melefit do. Ma gayaŋ ya ti àɗəm ni ti mis kay tə̀gəskabá. Tə̀gəskabu ma gayaŋ ni ti mis ya ahalay e Efez ni ciliŋ do, mis ya ka haɗ Azi ni ndahaŋ day tə̀gəskabá. \v 27 Mis tə̀bu tici ma gayaŋ ni ti atəɗəm tʉwi geli ya magray ni àɓəlay do. Atəɗəm ahay gəɗakani ge melefit geli Ertemis gəɗakani ni day zlam masakani. Ertemis melefit geli gani ti ndam ga haɗ Azi akaba mis ga duniya ɗek təhəŋgrioru ahàr a haɗ, ay nihi ti atəɗəm naŋ day zlam masakani. » \p \v 28 Demetriyʉs nakəŋ àra àɗəma ma na nahkay ti mis ya təbi slimi ni tə̀zuma ɓəruv a dal-dal, tə̀zlah, tə̀ɗəm : « Ertemis melefit ga ndam Efez ni ti naŋ gəɗakani. » \v 29 Mis ga kəsa ni ɗek tàra tìcia ma na ti tàgray tuwər. Nahkay tòru tə̀gəs ata Gayus nday ata Aristark, nday ndam Mesedʉweŋ, aɗaba nday gani təsawaɗakabu akaba Pol. Tàra tə̀gəsa tay a ti tə̀həloru tay ke weceweceni ka məlaŋ gatay ya təcakalavu tamənjaləŋ kè givi ni. \fig Məlaŋ ya təcakalavu tamənjaləŋ kè givi ni|src="cn02004C.tif" size="col" ref="19.29" \fig*\f + \fr 19:29 \ft Məlaŋ ga mamənjaləŋ ke givi e Efez ti gəɗakani. Azum mis agray 26.000.\f* \v 30 Eslini Pol awayay ahurkiviyu ke mis macakalavani ni, ay ti ndam maɗəbay divi ga Yezu ni tə̀cafəŋa naŋ a. \v 31 Zləbəba gayaŋ ndahaŋ tə̀bu, nday ndam ga ŋgumna ga haɗ Azi. Nday day tə̀slərkioru mis ti tə̂hi ahkado kam-kam òru ka məlaŋ ge givi ni ba. \v 32 Mis ni tàra tə̀cakalava nahəma, ma gatay àrakaboru ndo ; ku way way do azlah, aɗəm ma gayaŋ tera. Nahkay mis kay e kiɗiŋ gatay bu ŋgay tə̀cakalakivu kamam ti tə̀sər do simiteni. \v 33 Eslini zal nahaŋ àvu, slimi gani Eleksender. Ndam *Zʉde ndahaŋ e kiɗiŋ ge mis macakalavani ni bu tə̀hiaba ma gana, tə̀hi môru mə̂ɗəmaya ma na kè meleher ge mis na ɗek. Eleksender nakəŋ àra ècika kè meleher ge mis na ti àdaɗi ahar ana tay, awayay azlapay. \v 34 Ay tàra tə̀səra naŋ zal Zʉde nahəma tə̀zlah, tə̀pəski ka zlahay ni agray njemdi cʉ, tə̀ɗəm ahkado : « Ertemis melefit ga ndam Efez ni ti naŋ gəɗakani ! Ertemis melefit ga ndam Efez ni ti naŋ gəɗakani ! » \p \v 35 Kələŋ gani bay məhəŋgri pakama ga ŋgumna ana ndam ga kəsa ni àhi ana mis macakalavani ni tə̂lakakaba, mək mis nakəŋ tə̀lakakabá eɗeɗiŋ a. Tàra tə̀lakakabá ti àhi ana tay ahkado : « Lekʉlʉm ndam Efez ni, mis ga duniya ni ɗek tə̀səra Efez ti məlaŋ *njəlatani ga ahay ge Ertemis melefit geli gəɗakani ni. Mazavu ge Ertemis nakəŋ ya àsləkabiya e melefit ba ni ti mis ɗek tə̀səra naŋ day a huɗ ga ahay gani bu. \v 36 Maslaŋa ya aɗəm ma gani nani ma ga malfaɗa ni ti way ? Nahkay ti jalum ahàr lala, lakumkaba, kàgudarum ma ba. \v 37 Mis nday ndani ya kə̀həlumbiyu tay ahalay ni ti tə̀həlababiya zlam akal a ahay ge melefit geli ni ba ndo. Tìndivi melefit geli gani ndo daya. \v 38 Ay tamal ti ata Demetriyʉs akaba ndam ya tagrakabu tʉwi ni tawayay mabəhaɗki mirdim ka maslaŋa nahəma, məlaŋ ge seriya àbu : tôru tâbəhaɗki ka tay eslini afa ga ndam magray seriya ni. \v 39 Ay tamal ti zlam nahaŋ àbu kawayum kihindʉm nahəma, ka fat ya ti gəɗákani atəcakalava ni ti akədəgum àna ma gani afa gatay kwa. \v 40 Geli ya ti màcakalavu kani ni ti ndam *Rom atəhi ana leli kàcakalumvu ti kawayum kakaɗumfəŋva kà ŋgumna tək, kàcakalumvu ti àki ka mam ? Ay ti aməŋgət ma ga məhəŋgrifəŋani ana tay ti tə̂gəsiki ana leli do. » \v 41 Bay məhəŋgri pakama ga ŋgumna ana mis nakəŋ àra àɗəma ma na nahkay ti, àhi ana mis macakalavani ni ku way way do mâsləka, môru a magam. \c 20 \s1 Pol akoru e Mesedʉweŋ akaba e Gres \p \v 1 Ndam ga kəsa ni tàra tə̀mbrəŋa magray tuwər a nahəma, Pol àzalakabu ndam maɗəbay divi ga Yezu ni, àhi ana tay tâza njəɗa. Àra àhia ma ana tay a nahkay ti àgri sa ana tay mək àsləka, òru e Mesedʉweŋ. \v 2 Òru ènjʉa eslina ti àsawaɗay àvi njəɗa ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ni àna ma gərgərani kay ya àhi ana tay ni. Kələŋ gani àsləka, òru e Gres, \v 3 ànjəhaɗ kiyi mahkər. Ka ya ti awayay acəliyu a *slalah ga yam vu akoru ka haɗ Siri ni ti, ècia ndam *Zʉde tə̀zlapakia ga məgri zlam magədavana. Nahkay naŋ nakəŋ àŋgoru gwar e Mesedʉweŋ zlam gayaŋ. \v 4 Ndam ya təsawaɗakaboru akaba naŋ ni ti ata : Sopatros wur ge Pirʉs ga kəsa Berey ; Aristark, Sikʉŋdʉs nday ga kəsa Tesalonik ; Gayus ga kəsa Derbi ; Timote ; ata Tisik nday ata Trofim ga kəsa ya ka haɗ Azi ni. \v 5 Nday nakəŋ tàsləka tòru kama, tòru tàjəgay leli a Truwas. \v 6 Leli ti ni kələŋ ga wuməri ya təzumvù dipeŋ *miwisiŋeni do ni màsləka e Filip a, mòru mə̀cəliyu a slalah ga yam vu ga moru minjiki tay a Truwas. Màgray vaɗ zlam ka ahàr divi, day ti mòru mìnjiki tay. Eslini magray gosku sekw. \s1 Pol ahi ma ge Melefit ana mis a Truwas \p \v 7 Màra màŋgasva ga məzum ɗaf ge Melefit a ka ahar bəlaŋ məlakarawa ka fat ga səvdi fat àdiya a ahay va nahəma, Pol àhi ma ge Melefit ana mis maŋgasvani ni. Aɗaba àsəra məlaŋ amasla ti ara asləka nahəma, àhi ma ni ana mis ni duk àbiviyu ana huɗ məlavaɗ. \v 8 Ceŋgel tə̀bu kay a ahay ya ti leli màŋgasvu ni vu. Ahay gani nani ti ka ahàr ga ahay ndahaŋ. \v 9 Eslini wur dagwa nahaŋ slimi gani Ewtis naŋ àbu manjəhaɗani digʉsa a moftotur bu ni ti ènjia ɗʉwir a ɗaŋ. Ka sarta gani nani ti Pol naŋ àbu azlapay kekileŋa. Wur dagwa nakəŋ naŋ àbu enji ɗʉwir nahkay ti àdəbiyu kwa ka ahàr ga ahay ya mahkər ya leli mə̀vu ni bu, àdaya ka haɗ a. Nahkay tàra tìzefteba naŋ a ti naŋ məmətani àndava. \v 10 Ay Pol àhəraya a ga haɗ a, àdəkiyu ka wur dagwa nakəŋ mək àzay naŋ a ahar vu. Àra àza naŋ a nahəma àhi ana mis ni ahkado : « Àhəli ahàr ana kʉli ba, àmət ndo. » \p \v 11 Kələŋ gani Pol nakəŋ àcəloru a ahay ni vu zlam gayaŋ. Òru ènjʉa ti àzay *dipeŋ, èsekaba mək àzum. Àra àzuma dipeŋ na nahəma, àcahi zlam ana mis ni keti hundum məlaŋ pay. Məlaŋ ni àra àcaɗa ti naŋ nakəŋ àsləka. \v 12 Wur dagwa ni ti ni tə̀zoru naŋ a magam, àmət ndo naŋ lala zlam gayaŋ. Nahkay mis ni ɗek tə̀məra dal-dal. \s1 Pol asləka a Truwas a, akoru e Milet \p \v 13 Məlaŋ àra àsla ti leli mə̀cəliyu a *slalah ga yam vu ga moru məzəvù Pol a Asos. Nahkay leli nakəŋ màsləka, mòru mìnjiyu enji gayaŋ. Naŋ ti ni àzay divi ga asak, àɗəm amoru mazay naŋ eslini kwa. \v 14 Pol nakəŋ òru ènjikia leli a Asos a nahəma, mə̀zəvù naŋ a slalah ga yam ni vu mək mòru e Mitileŋ. \v 15 Mòru mìnjʉa ti hajəŋ gani màsləka, mòru a Siyu. Hajəŋ nahaŋ gani màsləka mòru a Samos. Hajəŋ tegʉni gani day kwa ti mìnjiyu e Milet. \v 16 Mìcik e Efez ndo, aɗaba Pol àwayay mijiŋ sarta gayaŋ eslini ka haɗ Azi do. Naŋ àwacavu ga moroni a Zerʉzalem, awayay ti ahàr àɗəm wuɗaka tagray wuməri ge *Peŋtikwet ni ti ènjʉa. \s1 Ma ga Pol ya àhi ana gəɗákani ga ndam Efez ni \p \v 17 Nday tə̀bu e Milet nahkay ti Pol nakəŋ àsləroru mis e Efez ga mazalabiyu gəɗákani ga ndam məfəki ahàr ka Yezu ye eslini ni. \v 18 Gəɗákani nakəŋ tàra tìnjia ti Pol àhi ana tay ahkado : « Kwa ka fat goro ya ti nàra a Azi a àbivaya ana vaɗ ya kana ni ti, kə̀səruma ahəmamam mànjəhaɗkabu akaba kʉli na akaba ere ye ti nàgra na. \v 19 Kə̀səruma tʉwi ya ti nə̀gri ana Bay geli na ; a huɗ ge tʉwi gani nani bu ni ti nàzay ahàr goro akaɗa ge mis gəɗakani ndo ; ku tamal nahkay nəŋgu ni mis tə̀zumua ɓəruv a akaba tə̀grua daliya aɗaba ndam *Zʉde tàgraku mbaɗa-mbaɗa palam. \v 20 Kə̀səruma daya nìmbirifiŋ zlam ya ti àɓəlay ajənaki kʉli ni ana kʉli ndo. Zlam ni ɗek nə̀hia ana kʉli a, nə̀cahia ana kʉli kè meleher ge mis a vay-vay. A magam gekʉli day nə̀hia zlam na ɗek ana kʉli a, nə̀cahia ana kʉli a daya. \v 21 Ma goro ya nə̀ɗəm ni ti nə̀hi ana ndam Zʉde akaba ana nday ya ndam Zʉde do ni àna njəɗa goro ɗek tâmbatkaba majalay ahàr gatay a, tə̂gəskabu ma ge Melefit, tə̂fəki ahàr ka Bay geli Yezu. \p \v 22 « Ay nihi ti nakoru a Zerʉzalem akaɗa ga Məsuf *Njəlatani ya àhu “Ru” kwa ni. Ere ye ti amagrakuvu eslini ni ti nə̀sər do. \v 23 Ay ti ere ye ti nə̀sər nahəma nihi : a kəsa ya nakoru ni vu ɗek ti *Məsuf Njəlatani àhu ma, àɗəm atəfiyu nu a daŋgay vu, atəgru daliya. \v 24 Ay a majalay ahàr goro bu nahəma, ku tamal nə̀bu àna sifa, ku nəmət nəŋgu ni araŋa gani goro do. Ere ya nawayay ni ti, nawayay nindeveriŋaba tʉwi ga Bay geli Yezu ya àhu gray ni ciliŋ. Tʉwi gayaŋ gani ti ga məhi *Ma Mʉweni Sulumani àki ka *sulum ge Melefit ana mis. \p \v 25 « Nə̀pəsa e kiɗiŋ gekʉli ba ɗek, nə̀hia ma àki ka *Məgur ge Melefit ana kʉli a. Ay nihi nə̀səra ekipʉmkivu wur ge eri goro va do. \v 26 Aɗaba zlam gani nani nəhi ma ana kʉli kani : Tamal maslaŋa e kiɗiŋ gekʉli bu èjija ti ahar goro àkibu bi. \v 27 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba nə̀ɗəfikiaba ere ye ti Melefit awayay agray na ɗek ana kʉli a, day nìmbirifiŋ araŋa ana kʉli ndo. \v 28 Nahkay ti bumi slimi ana ahàr gekʉli, bumi slimi ahar gəɗakani ti ana mis ndahaŋ ya ti Məsuf Njəlatani àbəhaɗivu tay ana kʉli a ahar vu ni akaɗa ge mis ya təbi slimi ana zlam ga gənaw ni. Wur ge Melefit àmət ti azuhva mis nday nani. Nahkay ti bumi slimi ana tay lala. \v 29 Nə̀səra ka ya ti anasləka afa gekʉli a ni ti mis ndahaŋ atara təhurkiviyu ke kʉli akaɗa ga kərá gili ya təhurkiviyu ka zlam ga gənaw ni. Nahkay ti nday gani nani ti atəgrikaba ahàr ana mis na kway-kwayay. \v 30 Ku e kiɗiŋ gekʉli gekʉleni bu day mis ndahaŋ atasəkaɗ malfaɗa, tawayay ti ndam məfəki ahàr ka Yezu ni tâɗəbay tay. \v 31 Nahkay ti bumvu slimi, ɗəgəzlumki ahàr ka zlam ya nə̀cahi ana ku way way do gekʉli vi mahkər məlafat akaba məlavaɗ ni. Ka ya ti nə̀cahi zlam nday nani ana kʉli ni ti yam tuway goro àdəgaya daya. \p \v 32 « Ay nihi ti nəmbrivù kʉli a ahar vu ana Melefit. Naŋ gani aməgri sulum gayaŋ ana kʉli akaɗa ya àɗəm aməgri ana kʉli ni. Naŋ ti esliki məvi njəɗa ana kʉli ti kə̂fumki ahàr ka Yezu àtam ya ti kəfumki ahàr nihi ni. Esliki məvi zlam sulumani ana kʉli akaɗa ya aməvi ana ndam gayaŋ ɗek ni. \v 33 Nu ti ku siŋgu, ku gru, ku azana ga maslaŋa ègʉ eri ndo : \v 34 lekʉlʉm day kə̀səruma, nu ti nàgray tʉwi àna ahar goro goroani day kwa ti nəŋgəti zlam ana huɗ goro akaba ana ndam goro ya masawaɗay akaba tay ni. \v 35 Nu nahəma, a huɗ ga zlam ya nàgray ni bu ɗek ti nə̀ɗəfikia ana kʉli a, ahàr àɗəm si kə̂grum tʉwi kwa, nahkay ti kəŋgətum zlam ga məjənaki ndam talaga àna naŋ. Bay geli Yezu àɗəm àna ahàr gayaŋ ahkado : “Kəvi zlam ana mis ti amər kur àtama ya mis avuk na.” Ma hini ya àɗəm ni ti jalumki ahàr lala. » \p \v 36 Pol àra àɗəma ma hina nahkay nahəma, àbəhaɗ mirdim grik akaba tay, àhəŋgalay Melefit. \v 37 Eslini nday ɗek tìtʉwi, tàdəgakiyu ka Pol nakəŋ cip cip ga məgri sa. \v 38 Ɓəruv àwər tay ti ahar gəɗakani azuhva àhi ana tay ahkado : « Ekipʉmkivu wur ge eri goro va do » ni palam. Tàra tə̀gria sa ti tə̀zoru naŋ e divi vu bəɗak ka məlaŋ ga *slalah ga yam ya akoru acəlviyu ni. \c 21 \s1 Pol akoru a Zerʉzalem \p \v 1 Ka ya ti mə̀cəliya a *slalah ga yam va, mèdeva akaba tay a nahəma, mòru suwwa a Kos. Màra màsləka eslina ti hajəŋ gani mìnjia a Rot a. Kələŋ gani màsləka eslina, mòru a Patara. \fig Slalah ga yam ga ndam Gres|src="lb00217c.tif" size="col" ref="21.1" \fig* \v 2 Eslini mə̀di ahàr ana slalah ga yam ga moroni e Fenisi, mə̀cəlviyu mək màsləka. \v 3 Màra mìnjia e kiɗiŋ ga dəluv ni ba nahəma, màcoru Sipir gwar ka ahar ga gəjar geli, mòru suwwa ka haɗ Siri. Màra mìnjia eslina ti mìcik e Tir ka məlaŋ ga slalah ga yam ya ticik ti mis təhəlaba zlam a ni. \v 4 Eslini mə̀di ahàr ana ndam maɗəbay divi ga Yezu ni, mànjəhaɗ gosku sekw akaba tay. Nday nakəŋ *Məsuf Njəlatani àɗəfikia ere ye ti amagrakivu ka Pol a Zerʉzalem na ana tay a, nahkay tə̀hi ana Pol : « Kòru ba. » \v 5 Màra mə̀zuma gosku sekweni na akaba tay a ti mə̀hi ana tay leli masləka, nahkay nday ɗek akaba wál gatay akaba bəza gatay tə̀zoru leli e divi bu, màsləkaba a kəsa ni ba, màra mìnjia kà gəvay ga dəluv a ti màbəhaɗ mirdim, màhəŋgalay Melefit. \v 6 Mara medevu akaba tay wuɗak nahəma, màgravu sa akaba tay. Kələŋ gani leli mə̀cəlviyu a slalah ga yam vu, nday ti ni tàsləka, tàŋgoru a magam gatay. \p \v 7 Leli nakəŋ màsləka e Tir a ti mòru a Petlemayʉs. Eslini mòru mə̀di ahàr ana ndam məfəki ahàr ka Yezu, mə̀gri sa ana tay, mànjəhaɗ akaba tay ruk mək màndəhaɗbu. \v 8 Məlaŋ àra àsla ti mòru a Sezare afa ge Filip bay macahi ma ge Melefit ana mis ni, mək mànjəhaɗ eslini. Ka ya ti tə̀daba mis a adəskəlana a Zerʉzalem a ni ti naŋ àkibu ka tay. \v 9 Bəza dahalay gayaŋ tə̀bu faɗ, tə̀sər zawal do, tə̀bu təhəŋgri pakama ge Melefit ya awayay ahi ana mis ni ana mis. \v 10 Leli mə̀bu eslini vaɗ ehimeya nahəma, zal nahaŋ slimi gani Agabus àsləkabiya e Zʉde a, àdi ahàr ana leli. Naŋ gani ti bay mahəŋgaray *pakama ge Melefit. \v 11 Àra ènjia ti àzay maslpara ga Pol mək àwəlkabu asak akaba ahar gayaŋ àna naŋ. Nahkay àɗəm : « Ere ye ti Məsuf Njəlatani àɗəm ni nihi : “Bay ga maslpara hini ti ndam *Zʉde atoru təwəl naŋ a Zerʉzalem akaɗa goro hini ya nə̀wəlkabu asak akaba ahar ni. Atəgria nahkay ti atəvi naŋ ana ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni.” » \v 12 Leli nakəŋ màra mìcia ma gayaŋ na nahkay ti, leli akaba bəza ga məŋ geli ya eslini a Sezare ni màhəŋgalay Pol, mə̀hi : « Kam-kam kòru a Zerʉzalem ni ba ti. » \v 13 Ay ti Pol àhi ana leli ahkado : « Kitʉwʉm ti kamam ? Kawayum kəbumuvù aŋgwaz ti kamam ? Nu ti ku takoru takaɗ nu a Zerʉzalem azuhva Bay geli Yezu tekeɗi araŋa gani goro do. Tamal ti takoru təwəl nu ciliŋ ti ma gani goro mam ; nàgray aŋgwaz do, nəgəskabu nahkay. » \v 14 Mìsliki mekelikaba ma gayaŋ na ndo ni ti mə̀mbrəŋ naŋ, mə̀ɗəm ere ye ti Bay geli Yezu awayay ni mâgravu ciliŋ. \p \v 15 Màra mə̀pəsa eslina vaɗ a ɓal nahəma, màslamalavu mək mòru a Zerʉzalem. \v 16 Ka ya ti mòru ni ti, akaba ndam Sezare ya taɗəbay divi ga Yezu ni. Mòru mìnjʉa ti tə̀zoru leli afa ga zal Sipir nahaŋ slimi gani Mənasoŋ ka məlaŋ ya ti makoru manjəhaɗ ni. Naŋ gani ti àfəkia ahàr ka Yezu a àpəsa. \s1 Pol akoru afa ge Zek \p \v 17 Leli nakəŋ mòru mìnjʉa a Zerʉzalem a ti bəza ga məŋ geli ye eslini ni tə̀gəskabu leli àna məmərani. \v 18 Hajəŋ gani ti mòru akaba Pol afa ge Zek. Mòru mìnjʉa ti mə̀di ahàr ana gəɗákani ga ndam məfəki ahàr ka Yezu ni ɗek macakalavani eslini. \v 19 Pol àgri sa ana tay mək àŋgəhaɗ tʉwi gayaŋ, àŋgəhaɗi zlam ya ti Melefit àgray e kiɗiŋ ga ndam ya ti nday ndam *Zʉde do ni bu ni ɗek ana tay. \v 20 Tàra tìcia ma gayaŋ na ti tàzləbay Melefit, mək tə̀hi ahkado : « Kìci ndo waw wur ga məŋ geli ni ? E kiɗiŋ ga ndam Zʉde bu ni ti ndam ya tə̀fəki ahàr ka Yezu ni ti tagray dəbu ehimeya. Nday ɗek tə̀gəskabá *Divi ge Melefit ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni ba lala. \v 21 Tìcia nak kə̀bu kəhi ma ana ndam Zʉde ya tə̀bu tanjəhaɗ e kiɗiŋ ga ndam ya nday ndam Zʉde do ni bu ni, kəhi ana tay tə̂mbrəŋ Divi ge Melefit gani nani, *tèkeli kʉɗi ana bəza gatay va ba akaba tàɗəbay manjəhaɗ ya ahaslani ga ndam Zʉde ya taɗəbay ni va ba ferera. \v 22 Ay nihi ti magray ahəmamam ? Tara tici nak kə̀bu ahalay ni. \v 23 Nihi nahəma, gray ere ye ti məhuk ni : mis tə̀bu faɗ ahalay, tə̀hi ana Melefit : “Tamal kə̀gria zlam ya mihindilʉk na ana leli a ti məwəskaba ahàr a.” \f + \fr 21:23 \ft Mənjay Macalani 6.1-18 ; Tʉwi 18.18.\f* \v 24 Ka ya ti takoru tagray zlam ge migi *njəlatani ni ti dəgum akaba tay. Siŋgu gatay ya ahàr àɗəm təpəl ni ti pəlkia ka tay a : nahkay ti etisliki məwəskaba ahàr a. Kàgra nahkay ti ma ya mis tə̀ɗəmkuk ni ti, mis ɗek atəsər ma gatay ni ma ga malfaɗa. Atəsər nak nakani kə̀mbrəŋ Divi ge Melefit ya àbu məbəkiani a wakita ge Mʉwiz ni bu ni ndo, kə̀bu kaɗəbay àna divi gani lala. \v 25 Ay nday ndahaŋ ya nday ndam Zʉde do təfəki ahàr ka Yezu ni ti mə̀bikioya wakita ana tay a àndava. Ere ye ti mazlapaki ni, mə̀hi ana tay ahkado : “Kàhəpəɗum aslu ga pəra ba, kə̀zumum mimiz ba, kàhəpəɗum aslu ga zlam ya tə̀mərɗay məmərɗani ni ba, kə̀grum mesʉwehvu ba daya.” » \p \v 26 Nahkay hajəŋ gani Pol nakəŋ tàsləka akaba mis faɗani na, tàgray zlam gatay ge migi njəlatani. Kələŋ gani Pol nakəŋ àhuriyu a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni vu. Àhi ana ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ahkado : « Amagra vaɗ adəskəla ti migi njəlatani, nahkay ti ku way way do geli amaŋga ga məvi sədaga ana Melefit a. » \s1 Təgəs Pol \p \v 27-28 Vaɗ adəskəlani ara andav wuɗak nahəma, ndam *Zʉde ga haɗ Azi ni tìpi Pol a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni bu. Tàra tìpia naŋ a ti tə̀ɗəmki ma magədavani, tə̀zlahki, tə̀ɗəm : « Ndam *Izireyel, dəgumkiva ke leli a. Zal ya ti aɗəmki ma magədavani ka ndam Izireyel, aɗəmki ma magədavani ke *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni akaba aɗəmki ma magədavani ka ahay gəɗakani ge Melefit ni naŋ hi. Naŋ ti ku eley eley do ɗek ahi ma gayaŋ ni ana mis ɗek. Nday ya ti nday ndam Zʉde do ni tekeɗi àvia divi ana tay a, tə̀bu təhuriyu a ahay gəɗakani *njəlatani ge Melefit ni vu. Nahkay àgudarkabá ahay na ! » Ndam Zʉde ga haɗ Azi ni tàra tə̀ɗəma nahkay ti mis kay tə̀rəkiva ka tay a, mək tə̀gəs Pol nakəŋ. \v 29 Tə̀ɗəm Pol àgudarkabá ahay na ti, aɗaba tìpikaba tay ata Trofim zal Efez na tə̀bu təsawaɗakabu a kəsa bu. Nahkay tə̀hi ana ahàr ahkado Pol naŋ àbu afiyu naŋ a ahay gəɗakani ge Melefit ni vu. \p \v 30 Mis ga kəsa ɗek tàra tìcia ma na ti tə̀rəkia ka Pol nakəŋ ke wecewecena a ahay gəɗakani ge Melefit ni va. Tə̀gəsaya naŋ a yaw, tàgəjahaya e mite va mək tə̀zləkvù mahay ga ahay ni ɗek hʉya. \v 31 Tawayay takaɗ naŋ wuɗak nahəma, ma gani ènjʉa afa bay ga ndam slewja ga ndam *Rom a. Tə̀hi ahkado : « Tuwər àgrava ahalay a kəsa Zerʉzalem ba ɗek. » \v 32 Eslini bay ga ndam slewja ni àday ndam slewja akaba gəɗákani gatay ndahaŋ ke weceweceni, tàcuhwakioru ke mis dal-dalani ni. Mis ni tə̀bu təzləɓ Pol, ay tàra tìpia bay ga ndam slewja akaba ndam slewja gayaŋ na ti tə̀mbrəŋ məzləɓ naŋ hʉya. \v 33 Eslini bay ga ndam slewja ni àhəɗakfəŋiyu ka Pol, àgəs naŋ mək àhi ana ndam slewja gayaŋ ni tə̂wəla naŋ àna jejirɓi a cʉ. Èhindifiŋa ma kè mis na, àhi ana tay ahkado : « Naŋ way ? Àgudar mam ? » \v 34 Ay ti mis ya ti eslini ni ku way way do azlah, aɗəm ma gayaŋ nahaŋ. Nday tə̀bu təzlah nahkay ti bay ga ndam slewja ni ècikaba ere ye ti mis tə̀ɗəm na do. Eslini àhi ana ndam slewja gayaŋ ni tə̂zoru Pol ka məlaŋ ga ahay gatay ya tanjəhaɗvù ni. \v 35 Tòru tìnjʉa àna naŋ a, tə̀bu təcəl dava ga ahay ni ti tàzay naŋ mazani kwa, aɗaba mis ni tə̀mbrəŋ naŋ do, tawayay təzləɓ naŋ keti, \v 36 nday ɗek tə̀zlahləŋoru, tə̀ɗəm : « Kâɗuma ! » \s1 Pol aɗəm ma ga vu gayaŋ kè meleher ga ndam Zʉde \p \v 37 Ka ya ti tawayay təziyu Pol nakəŋ a dalaka ga ahay ni vu nahəma, àhi ana bay ga ndam slewja ni ahkado : « Nawayay nəhuk ma ti kəvu divi gani aw ? » Bay ga ndam slewja ni àhəŋgrifəŋ, àhi : « Kə̀səra ma Gres a waw ? \v 38 Tata zal Ezip ya ti àgəskabu ma ga ngumna ndo, àgray ti mis dəbu faɗ tàɗəbay naŋ, tàrakaboru akaba tay a huɗ gili vu guhwa hini ni ti nak do waw ? » \v 39 Pol àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Nu zal Zʉde, tìwi nu a Tars ka haɗ Silisi, nu mis ga kəsa gəɗakani. Nəgruk kam-kam ; vu divi ga məhi ma ana mis ni ti ! » \v 40 Nahkay bay ga ndam slewja ni àvi divi gani. Pol ècikaba jik ka dava ga dalaka ga ahay na, mək àdaɗi ahar ana mis ni ti tə̂lakakabá. Mis ni tàra tə̀lakakabá ti Pol nakəŋ àhi ma ana tay àna ma *Hebri. Àhi ana tay ahkado : \c 22 \p \v 1 « Ata bəba akaba bəza ga mmawa goro ni, nəhi ma ga vu goro ana kʉli, cimʉki day. » \v 2 Tàra tìcia naŋ àbu àhi ma ana tay àna ma Hebri nahəma, tə̀lakakabu ɗeɗik-ɗeɗik, nahkay àhi ana tay ahkado : \v 3 « Nu zal Zʉde, tìwi nu a Tars ka haɗ Silisi. Ay ti nə̀ɗək ahalay a Zerʉzalem, maslaŋa ya ti àcahu zlam day Gemeliyel, àɗəfukia Divi ge Melefit ya ata bəŋ geli tàɗəbay na lala. Ka sarta nani ti nə̀via ahàr a ɗek ana Melefit akaɗa gekʉli ya kə̀bum kəvumi na. \v 4 Nə̀gria daliya dal-dal ana ndam ya ti tàɗəbay divi ga Yezu na, nàwaya mabazl tay a ; nə̀gəsa zawal akaba wál a, nə̀bia tay a daŋgay va. \v 5 Gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba gəɗákani ndahaŋ tə̀səra ma goro ya nəɗəm ni jiri, tagrakua sedi a tata. Tə̀bua wakita, tə̀hu nə̂həlikaboru ana bəza ga məŋ geli ya a Damas ni. Nahkay nu nakəŋ nə̀dəvu e divi vu ga moru məwəlbiyu ndam ya təfəki ahàr ka Yezu eslini ni, ga məhəlbiyu tay ahalay a Zerʉzalem ti târa tâtraɓ tay. » \s1 Pol azlapaki ka mənjəki ka məfəki ahàr gayaŋ ke Melefit \r (Tʉwi 9.1-19 ; 26.12-18) \p \v 6 « Ka ya ti nə̀bu nakoru a Damas, ninjiyu wuɗak fat àra ècika tirkeɗ-keɗ nahəma, maslaɗani dal-dal àsləkabiya e melefit ba, àhərkuaya. \v 7 Eslini nu nakəŋ nə̀zum mədəɗani mək nìci dəŋgu ga maslaŋa àzalay nu, àhu ahkado : “Sol, Sol kəgru daliya ti kamam ?” \v 8 Àra àhua ma nahkay ti nə̀hi : “Nak way, bay goro ?” Mək nìci dəŋgu ni keti : “Kəgri daliya ti ana nu, nu Yezu zal Nazaret ni.” \v 9 Ndam ya ti leli mə̀bu makoru akaba tay ni tìpia maslaɗani na, ay ti tìci dəŋgu ga bay ya ti àhu ma ni ndo. \v 10 Eslini nə̀hi : “Nâgray nihi ti mam, bay goro ?” Àhəŋgrufəŋ, àhu : “Cikaba, ru a Damas, ekinjʉa eslina ti atəhuk ere ye ti Melefit àhuk gray ni ɗek.” \v 11 Maslaɗani ni àra àhərkuaya ti àwulufa nu a, nahkay ndam ya ti mə̀bu makoru akaba tay ni tə̀dafua ahar a, tə̀zoru nu a Damas. \p \v 12 « A Damas nahəma zal nahaŋ naŋ àbu, slimi gayaŋ Ananiyas. Naŋ gani mis sulumani, àgəskabá Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki na lala. Nahkay ndam *Zʉde ye eslini ni ɗek tə̀ɗəm naŋ mis sulumani eɗeɗiŋ. \v 13 Mòru mìnjʉa a Damas a ti naŋ nakəŋ àra àdu ahàr, àhu ahkado : “Sol, wur ga mmawa goro ni, pi divi akaɗa ya ahaslani ni.” Eslini nìpi divi, nìpi naŋ hʉya. \v 14 Ananiyas nakəŋ àhu keti : “Melefit ga ata bəŋ geli ni àdəkiba kur kwa ahaslana, ti kə̂sər ere ye ti naŋ awayay ni, ti kə̂sər Bay Jireni ni, ti kîci ma ya ti naŋ àhuk ni. \v 15 Awayay ti kîgi zal sedi gayaŋ, kə̂hi ere ye ti kìpi ni akaba ma gayaŋ ya kìci ni ana mis ɗek kwa. \v 16 Ay nihi kìcia ma nahkay ti, kajəgay mam mba mam ? Cikaba, *tâbaray kur, həŋgalay Melefit àna *slimi ga Yezu, nahkay ti Melefit ambərfukwa zlam magudarani gayak na.” \p \v 17 « Àra àpəsa ɓal nahəma, nàŋga a Zerʉzalem a. A vaɗ nahaŋ nə̀huriyu a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni vu, nə̀bu nahəŋgalay Melefit nahəma, Melefit àŋgazlu zlam nahaŋ. \v 18 Nìpi Bay geli Yezu, àhu ahkado : “Sləkaba a Zerʉzalem a ke wecewecena, aɗaba ndam Zerʉzalem atəgəskabu ma ya akəɗəmku ni do.” \v 19 Nahkay nu nakəŋ nə̀həŋgrifəŋ, nə̀hi ahkado : “Bay goro, nday day tə̀səra, ahaslani nu nə̀bu nakoru a ahay gərgərani gatay ya *tahəŋgalavù Melefit ni vu, nəhuriyu nəgəsaya ndam ya təfəkuk ahàr na, ndahaŋ nəbiyu tay a daŋgay vu, ndahaŋ ti ni nəzləɓ tay timey. \v 20 Ka ya ti tə̀bu takaɗ zal sedi gayak Etiyeŋ ni ti nu day nə̀bu ka məlaŋ gani, nàwaya dal-dal, nàjəgakia məgudi ga ndam ya tàkaɗ naŋ na daya.” \v 21 Naŋ nakəŋ àhu keti : “Nak sləka kôru, aɗaba nəsləroru kur driŋ e kiɗiŋ ga jiba ndahaŋ ya ti nday ndam Zʉde do ni vu.” » \s1 Pol naŋ àbu kè meleher ga gəɗakani ga ndam slewja \p \v 22 Tàra tìcia ma ga Pol ya àɗəm ahkado : « Yezu àhu : “Sləka kôru, nəsləroru kur e kiɗiŋ ga jiba ndahaŋ ya ti nday ndam *Zʉde do ni” » nahəma, mis ni tə̀zlah, tə̀ɗəm : « Jijiŋʉma maslaŋa hina, kaɗuma naŋ a ! Ahàr àɗəm kə̀ɓrəŋumiviyu sifa ba ! » \v 23 Nahkay nday nakəŋ tə̀zlah, tə̀həlkaba məgudi gatay a tàboru, akaba tàboru haɗ agavəla. \v 24 Nday tə̀bu tagray nahkay ti bay ga ndam slewja ga ndam *Rom ni àhi ana ndam slewja gayaŋ ni tə̂ziyu Pol ka dalaka ga ahay ni ti tə̂zləɓ naŋ. Awayay tə̂zləɓ naŋ nahkay ti aɗaba awayay mə̂ɗəmaya ma ge jiri a ti tə̂sər mis ni təzlahki ti kamam. \v 25 Ka ya ti tə̀bu təwəl Pol ga məzləɓ naŋ nahəma, Pol nakəŋ àhi ana bay ga ndam slewja ya naŋ àbu eslini ni ahkado : « Tə̀via divi ana kʉli a ga məzləɓ zal Rom mənjəɗ magrafəŋa seriya waw ? » \v 26 Naŋ nakəŋ àra ècia ma ga Pol na ti àrəkioru ka bay gayaŋ, àhi ahkado : « Kagray hi ti ahəmamam ? Naŋ hini zal Rom ci ni ! » \v 27 Nahkay bay ga ndam slewja nakəŋ àrəkia ka Pol a, àhi : « Hu nak ti zal Rom eɗeɗiŋ aw ? » Pol àhi : « Iy nu zal Rom ! » \v 28 Bay ga ndam slewja ni àhi : « Nu nàbəhaɗa siŋgu a dal-dal day ti nìgi zal Rom ! » Pol ti ni àhəŋgrifəŋ, àhi : « Ay nu ti kwa tìweya nu a, nu zal Rom. » \v 29 Ndam slewja ya tə̀wəl Pol, tawayay təzləɓ naŋ ti mə̂ɗəmaya ma ge jiri a ni tàra tə̀səra Pol naŋ zal Rom ti tàsləka, tə̀mbərbu naŋ. Bay ga ndam slewja ni àra àsəra Pol zal Rom, àwəla naŋ àna jejirɓi a ti, naŋ naŋani àna ahàr gayaŋ day aŋgwaz àwəra naŋ a. \s1 Pol naŋ àbu kè meleher ga ndam magray seriya \p \v 30 Bay ga ndam slewja ni awayay asər ere ye ti ndam *Zʉde tàcalki Pol ni lala. Nahkay hajəŋ gani èpicehiaba jejirɓi na ana Pol a, àzalakabu gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba ndam magray seriya ga ndam Zʉde ni ɗek. Tàra tə̀cakalava nahəma, àra àna Pol e kiɗiŋ gatay va. \c 23 \p \v 1 Eslini Pol nakəŋ àmənjaləŋ ana ndam magray seriya ni lala, àhi ana tay ahkado : « Bəza ga mmawa goro ni, a majalay ahàr goro bu ni ti kwa ka ya ti nə̀njəki məgri tʉwi ana Melefit ni àbivaya ana kana nu nə̀bu njəlata kè meleher gayaŋ. » \v 2 Ananiyas gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni àra ècia ma ga Pol na ti àhi ana ndam ya ti kà gəvay ga Pol ni : « Sumikabiyu bəbarva ka pakama gayaŋ ni. » \v 3 Eslini Pol àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Melefit aməsi bəbarva ti ana nak ! Nak ti akaɗa ga gudu awayay ambəɗ, tə̀gria zlam bəɗ-bəɗana ni. Nak kə̀ɗəm kə̀bu kagrafua seriya ti akaɗa ge *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni. Ay nihi ti kàgray ere ye ti Melefit àɗəm a wakita ge Mʉwiz ni bu ni do, aɗaba kə̀hi ana mis tə̂su bəbarva. » \v 4 Mis ya tə̀bu eslini ni tə̀hi ana Pol ahkado : « Kindivi gəɗakani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ya Melefit àdaba naŋ a ni zla do waw ! » \v 5 Pol àhəŋgrifəŋ ana tay, àhi ana tay ahkado : « Bəza ga mmawa goro ni, ŋgay naŋ gəɗakani ga ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ti nə̀sər do. Aɗaba àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : “Kìndivi gəɗakani ga ndam jiba gayak ba.” \f + \fr 23:5 \ft Mahərana 22.27.\f* » \p \v 6 Pol àra àsəra mis macakalavani ni ndahaŋ ndam *Sedʉseyeŋ, ndahaŋ ti ni ndam *Feriziyeŋ nahəma, àzlah kè meleher ga ndam magray seriya ni, àɗəm ahkado : « Bəza ga mmawa goro ni, nu zal Feriziyeŋ, baba day zal Feriziyeŋ. Tə̀zəbiyu nu kè meleher gekʉli, tagrafua seriya ti aɗaba nəfəki ahàr ke Melefit, nə̀səra mis ataŋgaba e kisim ba. » \v 7 Pol àra àɗəma ma na nahkay ti ndam Feriziyeŋ tàgray gejewi akaba ndam Sedʉseyeŋ, mək mis macakalavani ni tìcirvu. \v 8 Tìcirvu nahkay ti aɗaba ndam Sedʉseyeŋ təɗəm mis àməta ti àŋgaba e kisim ba do, təɗəm məslər àbi, məsuf day àbi ; ndam Feriziyeŋ ti ni təɗəm mis taŋgaba e kisim ba, məslər akaba məsuf day tə̀bu. \v 9 Zlahay ge mis ni àra àsagakiva ti ndam *məsər Wakita ge Melefit ya tə̀kibu ka ndam Feriziyeŋ ni tə̀zuma ɓəruv a dal-dal, tàpaslakiaba eri ke mis ndahaŋ na, tə̀ɗəm : « Magudar ga maslaŋa hini ti àbi ; bi məsuf ahkay do ni məslər àhi ma ti mə̀səruma waw ? » \v 10 Nday nakəŋ tə̀bu tagray gejewi kay kay nahkay ti bay ga ndam slewja ni àgra aŋgwaz a, àɗəm bi atakwacakaba Pol a. Nahkay àhi ana ndam slewja gayaŋ ni tôru tə̂zababiya Pol e kiɗiŋ ge mis ni ba, tə̂zoru naŋ ka dalaka ga ahay ni. \p \v 11 Ga məlavaɗ gani Bay geli àŋgazlivu ana Pol nakəŋ, àhi ahkado : « Kàgray aŋgwaz ba, kàgra sedi goro ahalay a Zerʉzalem a, nahkay nawayay kôru kâgray akaɗa nani a Rom daya. » \s1 Ndam Zʉde təzlapaki ka Pol ga məgri zlam magədavani \p \v 12 Ge miledʉ gani ti ndam *Zʉde tə̀zlapaki ka Pol ga məgri zlam magədavani. Tàmbaɗay dək, tə̀ɗəm : « Tamal màkaɗ Pol ndo ni ti mə̀zum zlam do, mìsi araŋa do. » \v 13 Nday ya ti tə̀ɗəmki ma ka Pol ni ti tə̀tama kru kru faɗana. \v 14 Nahkay tòru afa ga gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit nday tə̀bu akaba gəɗákani ndahaŋ, tə̀hi ana tay ahkado : « Leli mə̀mbaɗa dək, mə̀ɗəm ahkado : Tamal màkaɗ Pol ndo ni ti mə̀zum zlam do, mìsi araŋa do. \v 15 Nihi nahəma lekʉlʉm akaba ndam magray seriya ni ti ma gekʉli mânja bəlaŋ, dəgum kə̂humi ana bay ga ndam slewja ni mə̂zibiya Pol ana kʉli a. Kəhumi ahkado mawayay mihindifiŋa zlam gayaŋ ya àgray na lala. Leli ti ni amakaɗ naŋ e divi bu, etinjikia àna naŋ ke kʉli a do. » \p \v 16 Ka ya ti nday tə̀bu təzlapay nahkay ni ti wurum ga Pol ècia zlapay gatay na. Nahkay àcuhworu ka məlaŋ ga ahay ga ndam slewja ni. Òru ènjʉa ti àcəliyu a dalaka ga ahay ni vu mək àhəŋgri ma gatay ni ana Pol. \v 17 Nahkay Pol nakəŋ àzalabiyu gəɗakani ga ndam slewja nahaŋ bəlaŋ, àhi ahkado : « Zoru dagwa hini afa ga bay gekʉli ni, aɗaba ma gayaŋ àbu akoru ahi. » \p \v 18 Eslini gəɗakani ga ndam slewja nahaŋ ni àzoru naŋ afa ga bay gatay nakəŋ. Òru ènjʉa àna naŋ a ti àhi ahkado : « Pol zal daŋgay ni àzalay nu, àhu nə̂zukbiya dagwa hina, ma gayaŋ àbu awayay ahuk. » \v 19 Nahkay bay ga ndam slewja ni àgəs ahar gani, tòru cak mək èhindifiŋa ma gana, àhi : « Kàra ti àna ma ga mam ? » \v 20 Naŋ nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Ndam Zʉde tə̀zlapakabá, tə̀ɗəm etihindi kur kâzoru Pol kè meleher ga ndam magray seriya ni hajəŋ, atəhuk tawayay tihindifiŋa ma lala. \v 21 Ay ti atəhuka ma gatay na nahkay ti kə̀gəskabu ba, aɗaba mis tə̀tam kru kru faɗ tə̀bu atabəhaɗi eri e divi bu. Nday gani tàmbaɗa dək, tə̀ɗəm : “Tamal màkaɗ naŋ ndo ni ti mə̀zum zlam do, mìsi araŋa do.” Nihi ti ma gatay bəlaŋ, tajəgay ma gayak ya akəhi ana tay ni ciliŋ. » \v 22 Wur dagwa ni àra àhia ma nahkay ti bay ga ndam slewja ni àhi : « Sləka, ay ti ŋgay kə̀hua ma hina ti kə̀hi ana maslaŋa ba. » \s1 Təzoru Pol a Sezare \p \v 23 Kələŋ gani bay ga ndam slewja ni àzalay gəɗákani ga ndam slewja ndahaŋ cʉ, àhi ana tay : « Slamalumvu ga maroni a Sezare ga məlakarawa àna njemdi ambəlmbu. Ka ya ti kədəgum nahəma, duma ndam slewja diŋ diŋ cʉ, ndam ya takoru àna pilis ni kru kru adəskəla, slewja ndahaŋ awasl àfəŋ kà tay ni day diŋ diŋ cʉ ; \v 24 ŋgətumiva pilis ndahaŋ ana Pol a, zumoru naŋ afa ga bay Felis ti araŋa ènjifiŋ ka ahàr divi ba. » \v 25 Nahkay bay ga ndam slewja ni àbikioru wakita ana bay Felis ni ; àhi nahkay hi : \p \v 26 « Nu Kəlot Liziyas nə̀gruka sa, bay gəɗakani Felis. \v 27 Maslaŋa hini ya nəslərukaboru ni ti ndam *Zʉde tə̀gəs naŋ, tawayay takaɗ naŋ. Nàra nìcia naŋ zal Rom ti mòru akaba ndam slewja goro màhəŋgafəŋa naŋ kà tay a. \v 28 Nawayay ti nəsər ere ye ti tacalki naŋ ni ti, nə̀zoru naŋ kè meleher ga gəɗákani ge seriya gatay. \v 29 Ka ya ti tagrafəŋa seriya ti nə̀di ahàr ana zlam magudar gayaŋ ya ti takaɗki naŋ di ahkay do ni esli ga məfiyu naŋ a daŋgay vu ni ndo. Ay tacalki naŋ ti àki ke divi gatay ya taɗəbay ni. \v 30 Yaw maslaŋa nahaŋ àrəkua àhu ahkado : “Ndam Zʉde tə̀zlapakabá ga məgri zlam magədavani ana Pol a.” Nàra nìcia ma nana ti nə̀slərukaboru naŋ ti nahkay, mək nə̀hi ana ndam ya tacalki naŋ ka zlam magudarani ni tâbəhaɗki mirdim afa gayak. » \p \v 31 Nahkay zla nahəma, ndam slewja ni tàgray ere ye ti bay gatay àhi ana tay ni : tàzay Pol ga məlavaɗ nani, tòru àna naŋ a Antipatris. \v 32 Hajəŋ gani ndam slewja ya tòru àna asak ni tàsləkabiya, tàŋga ka məlaŋ gatay na, tə̀mbərfəŋbiyu Pol kà ndam ya tòru àna pilis ni ti tə̂zoru naŋ. \v 33 Tòru tìnjʉa a Sezare a ti tə̀vi wakita ni ana Felis bay gəɗakani nakəŋ mək tə̀ɗəfiki Pol. \v 34 Bay gəɗakani ni àra àza wakita na, èjeŋga ti àhi ana Pol ahkado : « Nak mis ga haɗ weley ? » Pol àra àhia naŋ mis ga haɗ Silisi ti \v 35 naŋ nakəŋ àhi ahkado : « Ndam ya ti tacalki kur ka zlam magudarani ni etinjia day kwa ti enihindifʉka ma. » Nahkay àhi ana ndam slewja gayaŋ tə̂fiyu Pol a ahay gəɗakani ga bay *Erot ni vu, tâjəgay naŋ. \c 24 \s1 Ndam Zʉde tabəhaɗki mirdim ka Pol afa ga bay Felis \p \v 1 Vaɗ zlam kələŋ gani ti Ananiyas gəɗakani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni ènjia a Sezare a. Tàra ti akaba gəɗákani ndahaŋ akaba Tertʉlʉs bay məsər seriya ya embikivu ke mis àna seriya ni. Eslini nday nakəŋ tə̀ɗəfi vu gatay ana bay gəɗakani Felis ga məbəki mirdim ka Pol. \v 2 Tàra tə̀zalibiya Pol nakəŋ ana tay a ti Tertʉlʉs àɗəmki ma ga macalki naŋ ka zlam magudarani, àɗəm ahkado : « Gəɗakani Felis, leli mə̀bu manjəhaɗ àna sulumani ka haɗ geli ti azuhva nak ; haɗ geli àslamalavu ti aɗaba kə̀səra zlam a palam. \v 3 Zlam nday nani ti gərgəri kay, kə̀gri ana leli ka haɗ geli ni ɗek. Nahkay məgruk sʉsi dal-dal azuhva zlam ya məŋgət afa gayak ni ɗek. \v 4 Ay ti nàwayay nijiŋ sarta gayak kay do ; nahkay àna sulum gayak kam-kam mahəŋgalay kur ciiki pakama geli ni ana leli gʉzit ti ! \v 5 Naŋ hini ti mə̀səra naŋ mis magudarkaba haɗ geli a, naŋ àbu ewisiŋkabu ndam *Zʉde ga məlaŋ ni ɗek. Naŋ gəɗakani ga ndam Nazaret ya taɗəbay divi magədavani ni. \v 6 Àgudara zlam ndahaŋ a nahkay ti, awayay agudarkaba *ahay gəɗakani ge Melefit na daya. Mə̀gəs naŋ ti azuhva nani. [Leli amal mawayay magrafəŋa seriya akaɗa ge *Divi ge Melefit geli na. \v 7 Ay ti, Liziyas bay ga ndam slewja ni àra àhəŋgay naŋ a ahar geli bu ga njəɗa. \v 8 Mək Liziyas àhi ana ndam ya tacalki naŋ ka zlam magudarani ni tâbəhaɗki mirdim afa gayak.] Tamal kihindifiŋa ma nəŋgu ni, akəsər zlam geli ya macalki naŋ ni ti jiri eɗeɗiŋ. » \v 9 Tertʉlʉs àra àɗəma ma gayaŋ na ti ndam Zʉde ye eslini ni tə̀ɗəm Pol àgudara, ma ge Tertʉlʉs ya àɗəm ni jiri eɗeɗiŋ. \s1 Pol aɗəm ma ga vu gayaŋ kè meleher ge Felis \p \v 10 Kələŋ gani bay Felis nakəŋ àvi divi ana Pol ga mazlapani. Eslini Pol àhi ahkado : « Nə̀səra àgray vi ehimeya nak kə̀bu kagray seriya ka haɗ hini. Nahkay nəmər ga məɗəmaya ma ga vu goro kè meleher gayak a. \v 11 Moru goro a Zerʉzalem ga mazləbay Melefit nahəma, tamal kihindi ma gani ti àtam vaɗ kru mahar cʉ do. \v 12 Ɗay-ɗay mis àdu ahàr nu nə̀bu nagray gejewi ata maslaŋa a *ahay gəɗakani ge Melefit ni bu ndo ; nu nìwisiŋkabu mis a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ga ndam *Zʉde gərgərani ni bu ahkay do ni a kəsa bu ndo. \v 13 Ere ye ti ndam nday hini tacalki nu, tə̀ɗəm nàgudara ni ti àbi, ere gani ya tə̀ɗəm nàgudara ni ti tə̀ɗəfukaya koksah. \v 14 Ay ti ere ye ti nə̀səra, nəɗəm kè meleher gayak ni ti nihi : Nu nə̀bu naɗəbay divi mʉweni ya ndam nday nani tə̀ɗəm magədavani ni. Ay nu nə̀bu nəgri tʉwi ana Melefit ga ata bəŋ ga bəŋ geli ya tàɗəbay ni, nə̀bu nəgəskabu *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni akaba pakama ya ndam məhəŋgri *pakama ge Melefit ana mis tə̀bəki ni ɗek. \v 15 Nə̀bu nəfəki ahàr ke Melefit, nə̀səra ndam jireni akaba ndam magudar zlam ataŋgaba e kisim ba. Nday day tə̀bu təfəki ahàr, tə̀səra nahkay. \v 16 Azuhva nani ti nazay njəɗa goro, nawayay ti nânjəhaɗa kəlavaɗ àna sulumana kè meleher ge Melefit akaba kè meleher ge mis a. \p \v 17 « Yaw àgray vi ehimeya nàra a Zerʉzalem a ndo, nihi ti nàra ga məjənaki ndam jiba goro àna siŋgu akaba ga məvi sədaga ana Melefit a. \v 18 Ka ya ti tə̀gəs nu ni ti tə̀du ahàr a ahay gəɗakani ge Melefit ni bu, ka sarta gani nani ti nàgraba ere ye ti mis tagray ti tîgi *njəlatani na àndava. Ka gani nani ti mis tə̀fu kà gəvay kay bi, ndam magray tuwər nday tə̀bi. \v 19 E kiɗiŋ ge mis ya tə̀bu eslini ni bu ni ti ndam Zʉde ndahaŋ tàsləkabiya ka haɗ Azi a. Tamal tə̀ɗəm nàgudara zlam a ti akal tara kè meleher gayak a ga macalki nu a kwa. \v 20 Do ni ti, tamal magudar goro àbu ti nday hini tə̂ɗəmaya ere ye ti tàcalki nu ka ya ti tə̀zoru nu kè meleher ga ndam magaray seriya a Zerʉzalem na. \v 21 Tamal zlam àbu ya tisliki macalki nu ni ti, pakama hini ya nə̀ɗəm kay kay ni : “Tə̀zəbiyu nu kani kè meleher gekʉli, tagrafua seriya ti aɗaba nə̀fəkia ahàr ke Melefit a, nə̀səra mis ataŋgaba e kisim ba !” » \p \v 22 Felis bay ni àsəra manjəhaɗ ga ndam məfəki ahàr ka Bay geli a, nahkay àhəŋgaroru seriya ni kama. Àhi ana ndam ya tacalki Pol ka zlam magudarani ni ahkado : « Liziyas bay ga ndam slewja ni eminjia day kwa ti anəgri seriya ana kʉli. » \v 23 Mək àhi ana gəɗakani ga ndam slewja ni tâjəgay Pol lala, ay tə̀gri daliya akaɗa ya təgri ana ndam daŋgay ndahaŋ ni ba, tə̂vi divi ana ndam gayaŋ tâmənjaya naŋ a. \s1 Pol naŋ àbu a daŋgay bu \p \v 24 Pol àra àgra vaɗ a ɓal eslina ti ata Felis nday ata wal gani Dʉrsil wur Zʉde tə̀zalabiyu naŋ, tawayay tici ma àki ka məfəki ahàr ka Yezu *Krist. \v 25 Pol nakəŋ àra ènjia ti ànjəki ka pakama, àɗəmki ma ka manjəhaɗ sulumani àna magray jiri, àki ka məbi slimi ana ahàr akaba àki ke seriya ya Melefit amagrafəŋa kè mis a ni. Felis àra ècia ma gayaŋ ya àɗəm na ti àgra aŋgwaz a, mək àhi : « Nihi nahəma sləka ; ka ya ti anəŋgəta ahar a ni ti anəzalay kur keti kwa. » \v 26 Ku tamal àɗəm nahkay nəŋgu ni, Felis àhi ana ahàr bi Pol aməvi siŋgu ; nahkay ti azalay Pol ga marana afa gayaŋ a kəlavaɗ. \v 27 Pol àra àzuma vi a cʉ a daŋgay ba nahəma, Porkiyus Festʉs àŋguviyu a bay ge Felis vu. Ka ya ti Felis àsləkaba a bay gayaŋ ni ba ni ti àmbərvù Pol a daŋgay bu, aɗaba awayay aməri məɓəruv ana ndam *Zʉde. \c 25 \s1 Pol awayay ti bay gəɗakani ga ndam Rom mâgrafəŋa seriya \p \v 1 Festʉs àra àzumva vaɗ a mahkər a bay gayaŋ ni ba nahəma, ècik a Sezare, òru a Zerʉzalem. \v 2 Òru ènjʉa eslina ti gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni akaba gəɗákani ga ndam *Zʉde ni tə̀rəkia ka bay na, tàbəhaɗki mirdim ka Pol keti. Tàhəngalay naŋ, tə̀ɗəm : \v 3 « Tamal kə̀gəskabá ma geli na ti həŋgaroru Pol a Zerʉzalem. » Tə̀ɗəm nahkay ti aɗaba tawayay takoru tabəhaɗi eri ana Pol e divi bu ga makaɗ naŋ. \v 4 Ay ti Festʉs nakəŋ àhəŋgrifəŋ ana tay, àhi ana tay ahkado : « Pol naŋ àbiyu a daŋgay bu a Sezare, nu day nawayay nasləka naŋgoru eslini. » \v 5 Àhi ana tay keti : « Tamal maslaŋa gani nani àgudaria zlam ana kʉli a ti, dumaba gəɗákani gekʉli a ti makoru akaba tay a Sezare. Etinjʉa eslina ti atabəhaɗki mirdim. » \p \v 6 Festʉs àpəsiyu a Zerʉzalem vaɗ azlalahkər ahkay do ni vaɗ kru day kwa ti àŋga a Sezare a. Àra ènjia ti hajəŋ gani àhəraya ànjəhaɗ ka məlaŋ magray seriya mək àɗəm tə̂zəbiya Pol a. \v 7 Pol nakəŋ àra ènjia ti ndam Zʉde ya tàsləkabiya a Zerʉzalem a ni tèveliŋi ahàr mək tàcalki naŋ ka zlam gərgəri kay ya ti tàɓəlay do simiteni ni. Ay zlam gani ɗek ya ti tàcalki naŋ ni ti tìsliki maɗafana koksah. \v 8 Nahkay Pol àhəŋgrifəŋ ana tay, àɗəm ahkado : « Ere ye ti nàgudar ni ti àbi, ku àki ke Divi ga ndam Zʉde ya Mʉwiz àbəki ni, ku àki ka *ahay gəɗakani ge Melefit, ku àki ka *Sezar bay geli gəɗakani nəŋgu ni nàgudar ndo. » \p \v 9 Festʉs àra ècia ma ga Pol na ti àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Mazoru kur a Zerʉzalem, nakoru nagrafuka seriya eslina ti kəgəskabu aw ? » Àɗəm nahkay ti aɗaba awayay aməri məɓəruv ana ndam Zʉde. \v 10 Eslini Pol nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi : « Ahalay ti kala-kala nu kè meleher ga Sezar bay geli gəɗakani ni. Tagrafua seriya ti si ahalay kwa. Nak day kə̀səra lala, nàgudari zlam ana ndam Zʉde ndo timey. \v 11 Tamal nàgudara zlam a àgəski takaɗki nu di ti, nəgəskabu tâkaɗa nu a. Ay tamal ma gatay ya tàcalki nu ni ma ga malfaɗa ti maslaŋa àbi èsliki məvi nu ana tay bi. Nakoru àna ma gani kama afa ga Sezar bay geli gəɗakani ni. » \v 12 Festʉs nakəŋ àra ècia ma ga Pol na ti tə̀zlapaki akaba ndam ya təvi sawari ni, mək àhi ana Pol ahkado : « Kə̀ɗəm kakoru àna ma gani kè meleher ga Sezar ti, tə̂zoru kur afa gayaŋ gani. » \s1 Pol aɗəm ma kè meleher ga Agripa \p \v 13 Àra àgra vaɗ a ɓal ti bay Agripa nday ata wur ga məŋani walani Berenis tàra a Sezare a ga məgri sa ana Festʉs a. \v 14 Tàra tə̀pəsa eslina vaɗ ɓal nahəma, Festʉs àŋgəhaɗi ma àki ka Pol ana bay Agripa. Àhi ahkado : « Zal nahaŋ naŋ àbu ahalay, Felis àmbərva naŋ a daŋgay ba. \v 15 Ka ya ti nòru a Zerʉzalem ni ti gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit akaba gəɗákani ga ndam *Zʉde ndahaŋ ni tàbəhaɗki mirdim, tə̀ɗəm seriya mâzəgaɗa naŋ a. \v 16 Nə̀hi ana tay ahkado : “Leli ndam *Rom ti màgray nahkay do. Wuɗaka magrafəŋa seriya kè mis a ti mazaya naŋ kè meleher ga ndam ya tàcalki naŋ ka zlam magudarani na ti maslaŋa nani mə̂ɗəmaya ma ga vu gayaŋ day kwa.” \v 17 Tàra tìcia ma goro na ti màra akaba tay ahalay a Sezare a. Nìjijiŋ sarta ndo, hajəŋ gani nòru ka məlaŋ magray seriya ni, nə̀ɗəm tə̂zəbiya zal nana hʉya. \v 18 Ndam ya tàbəhaɗki mirdim ni tàra, ay ti tàcalki naŋ ka zlam magudarani ya nəjalaki ahàr ni ndo. \v 19 Tàləgavu àkivu ti, àki ke divi gatay ya taɗəbay Melefit gatay àna naŋ ni ciliŋ. A huɗ ga pakama gatay ya tàləgavu àkivu ni bu ni ti ahar gəɗakani àki ka zal nahaŋ slimi gani Yezu. Naŋ gani nani ti àməta, ay ti Pol maslaŋa ya tàcalki naŋ ka zlam magudarani ni àɗəm naŋ àbu kekileŋa àna sifa. \v 20 Nu ti nə̀sər ahəmamam nagray seriya ga pakama gani hini do. Nahkay nə̀hi ana Pol : “Kawayay ti nəzoru kur a Zerʉzalem, nagrafuka seriya eslina àki ka pakama hina waw ?” \v 21 Ay ti Pol àɗəm “Seriya goro ti tôru àna naŋ kama afa ga *Sezar bay geli gəɗakani ni.” Nahkay nə̀ɗəm mânjəhaɗ a ahay bu tâjəgay naŋ, anəŋgəta ahar day kwa ti anəsləroru naŋ afa bay geli gəɗakani ni. » \v 22 Agripa àra ècia ma ge Festʉs ya àhi na ti àɗəm : « Nu day nawayay nici ma ga maslaŋa nani, nawayay ti naŋ naŋani azlapu àna ma gayaŋ. » Festʉs àhəŋgrifəŋ, àhi : « Hajəŋ hajəŋa kara kici ma gayaŋ ya amazlapay ni. » \p \v 23 Hajəŋ gani mis gəɗákani kay tə̀zoru ata Agripa nday ata Berenis afa ge Festʉs a ahay gəɗakani ya mis taŋgasvaviyu ni vu. Bəbay ga ndam slewja akaba gəɗákani ga kəsa ni ɗek tə̀bu eslini àndava. Ata Agripa nday ata Berenis tòru tìnjʉa ti Festʉs àɗəm tə̂zəbiya Pol a. \v 24 Tàra tìnjia àna Pol a ti Festʉs nakəŋ àɗəm ahkado : « Bay Agripa akaba lekʉlʉm ya kə̀bum ahalay akaba leli ni ɗek, nəhi ana kʉli nahəma, maslaŋa hini ya lekʉlʉm kəmənjumləŋ ni ti ndam Zʉde ɗek tàra afa goro a, tàbəhaɗkia mirdim a. Kwa ka ya ti nu a Zerʉzalem ni ti tàbəhaɗkia mirdim a, tə̀zlahki, tə̀ɗəm tâkaɗa naŋ a, ahalay day tàgray nahkay. \v 25 Ka nu ti, nìpi zlam magudar gayaŋ ya takaɗki naŋ di ni ndo. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, naŋ naŋani àɗəm àna ma gayaŋ tə̂zoru ma gani afa ga bay geli gəɗakani ni. Nahkay nə̀gəskabá ma gayaŋ na, nə̀ɗəm tə̂zikaboru ana naŋ. \v 26 Ay ti ere ye ti nəbikioru ana bay àki ka naŋ ni nə̀sər faŋ do. Nə̀zalabiyu naŋ kè meleher gekʉli, ahar gəɗakani kè meleher gayak bay Agripa ti nahkay. Emihindifiŋa ma day kwa ti anəsər ere ye ti anəbikioru ni. \v 27 Nəsləroru zal daŋgay a Rom afa ga bay ti nə̀biki ere gani ya tacalki naŋ do ni ti, nətamahay àgravu do. » \c 26 \p \v 1 Eslini Agripa àhi ana Pol ahkado : « Nə̀vuka divi a, kisliki mazlapaya ma ga vu gayak a. » Nahkay Pol àdaɗay ahar ti mis tîci ma gayaŋ, mək ànjəki ka mazlapaya ma ga vu gayaŋ a. Àɗəm ahkado : \v 2 « Bay Agripa, kani nəzlapay ma ga vu goro àki ka zlam ya ndam *Zʉde tacalki nu ni. Nəzlapay nahkay ti nəmərvu dal-dal aɗaba nu nə̀bu kè meleher gayak. \v 3 Nəmərvu ahar gəɗakani ti aɗaba kə̀səra manjəhaɗ ga ndam Zʉde akaba pakama ya tagrakivu gejewi na lala. Nahkay kam-kam biaba slimi ana ma goro ya nəɗəm na. \p \v 4 « Ndam Zʉde ɗek tə̀səra manjəhaɗ goro a. Kwa ka ya ti nu wur dagwa nəŋgu ni tə̀səra ahəmamam nànjəhaɗ e kiɗiŋ ga ndam jiba goro bu a Zerʉzalem na. \v 5 Kwa ahaslani tə̀səra nu a, tamal tawayay magrakua sedi a ti tisliki məɗəmani ahəmamam nànjəhaɗ akaɗa zal Feriziyeŋ, nday ya ti taɗəbay *Divi ge Melefit lala, tə̀tam mis ndahaŋ ni ɗek ni. \v 6 Nihi ti ndam Zʉde ni tagrafua seriya ti aɗaba nə̀gəskabá pakama ge Melefit ya àhibiyu ana ata bəŋ geli, àɗəm aməgri zlam sulumani ana tay na. \v 7 Ndam ge dini kru mahar cʉeni ga jiba geli ni təgri tʉwi ana Melefit məlafat akaba məlavaɗ àna njəɗa gatay ɗek, aɗaba tawayay tipi zlam gani nani ya Melefit àɗəm agray ni. Bay Agripa, nu day nawayay nipi zlam gani nani, ay ndam Zʉde tacalki nu ti ka pakama gani hini ! \v 8 Lekʉlʉm ndam Zʉde ti kə̀ɗəmum mis àməta ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba koksah ti kamam ? \v 9 Nu day ahaslani nə̀ɗəm si ahàr àɗəm nə̂cafəŋa mis kà məfəki ahàr ka Yezu zal Nazaret na àna njəɗa goro a ɗek kwa. \v 10 Nàgray a Zerʉzalem ti nahkay. Gəɗákani ga ndam *maŋgalabakabu mis akaba Melefit tə̀vua divi a ga məbiyu ndam ya tə̀fəki ahàr ka Yezu ni a daŋgay va, nahkay nə̀biya tay a kay a daŋgay ni va. Ka ya ti ndam magray seriya tə̀ɗəm tâbazl tay ni ti nu day nə̀gəskabá tâbazla tay a. \v 11 Sak ehimeya nə̀sawaɗoru a kəsa vu, nə̀huriya a ahay ga *mahəŋgalavù Melefit ga ndam Zʉde ni va ɗek, nə̀ɗəm si tâtraɓ ndam ya təfəki ahàr ka Yezu ni, nə̀fəki njəɗa ka tay, nawayay ti tə̂mbrəŋ məfəki ahàr ka Yezu. Nə̀zumkia ɓəruv ka tay a dal-dal, nàwaya məgri daliya ana nday ya ti a kəsa ndahaŋ bu na daya. » \s1 Pol azlapaki ka mənjəki ka məfəki ahàr gayaŋ ke Melefit \r (Tʉwi 9.1-19 ; 22.6-10) \p \v 12 « Nahkay ndam maŋgalabakabu mis akaba Melefit ni tə̀vu divi gani, tə̀sləroru nu a Damas ga magray tʉwi gani nani àna slimi gatay. \v 13 Bay Agripa, fat wis wis ka ya ti nu nə̀bu ka ahàr divi ga moroni nahəma, nìpi maslaɗani àtam maslaɗay ga fat ni àhərkuaya kwa a huɗ melefit ba, àslaɗay leli akaba ndam ya ti masawaɗoru akaba tay ni. \v 14 Eslini leli ɗek mə̀dəɗ a ma ma ndec ndec. Nìci dəŋgu ga maslaŋa azalay nu, àhu àna ma *Hebri : “Sol, Sol, kəgru daliya ti kamam ? Nak ti kìci slimi do ; akəzəkibiyu daliya ka ahàr gayak akaɗa ga slasla ya tatəhaɗ vədaŋ àna tay, tìcika tàcuhway masawaɗani do, təsi aday ana tay ni.” \v 15 Nu nakəŋ nə̀hi ahkado : “Nak way, Bay goro ?” Bay geli àhəŋgrufəŋ, àhu : “Nu Yezu, nu bay ya ti kəgru daliya ni. \v 16 Nihi ti cikaba, cik jik. Nàŋgazlukvu ti nawayay kîgi bay məgru tʉwi. Nawayay ti kîgi zal sedi goro, kə̂hi ere ye ti kìpi kani ni akaba pakama ndahaŋ ya anəɗəfukki ni ana mis. \v 17 Anahəŋgafəŋa kur kà ndam Zʉde a, anəsləroru kur afa ga ndam ya ti nday ndam Zʉde do ni, anahəŋgafəŋa kur kà tay a daya. \v 18 Nəsləroru kur afa gatay ga məziaba azay slimi ana tay a, ti tə̂mbrəŋ zlam magədavani, tâgray zlam sulumani, ti *Seteni àgur tay va ba, Melefit mə̂gur tay sawaŋ. Tamal tə̀fəkua ahàr a ti anəmbərfəŋa zlam magudarani gatay ni kà tay a, anagray ti tîgi ndam ge Melefit akaɗa ndam goro ndahaŋ ni.” \p \v 19 « Bay Agripa, nə̀gəskabá pakama ga Bay ya ti àŋgazluvu a huɗ melefit bu àhu na, nə̀mbrəŋ ndo. \v 20 Nahkay nə̀hi ma ge Melefit enjenjeni ana ndam Damas. Kələŋ gani nə̀hi ma gani ana ndam Zerʉzalem, ana ndam ga haɗ *Zʉde ɗek akaba ana ndam ya nday ndam Zʉde do ni. Nə̀hi ana tay tâmbatkaba majalay ahàr gatay a, tə̂fəki ahàr ke Melefit akaba tâgray tʉwi sulumani ti mis tə̂sər tàmbatkaba majalay ahàr gatay a eɗeɗiŋ eɗeɗiŋena. \v 21 Ndam Zʉde tə̀gəs nu a dalaka ga *ahay gəɗakani ge Melefit ni bu, tawayay takaɗ nu ti azuhva ma hini ya nàŋgəhaɗuk ni. \v 22 Ay ti Melefit àhəŋgabiya nu àna njəɗa gayaŋ duk àbivu ana vaɗ ya kana. Nu nə̀bu àna sifa kekileŋa ti nagray sedi ga Yezu kè meleher ge mis ɗek, ku kè meleher ga nday ya ti gəɗákani do ni, ku kè meleher ga gəɗákani daya. Ere ye ti nəhi ana mis ni ti pakama ge Mʉwiz akaba ga ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray pakama ge Melefit tə̀ɗəm amagravu ni ciliŋ, do ni ti nə̀ɗəm pakama ga araŋa nahaŋ do. \v 23 Pakama gani nani ti nihi : Ahàr àɗəm *Krist *Bay gəɗakani ya amara ni amacaka daliya kwa, aməmət mək amaŋgaba e kisim ba enji ge mis a ɗek, aməhi ana ndam geli, aməhi ana ndam jiba ndahaŋ Melefit ahəŋgay mis. Pakama ge Krist nani ti akaɗa zlam ya aslaɗay ni. » \p \v 24 Pol naŋ àbu aɗəm ma ga vu gayaŋ nahkay ti Festʉs nakəŋ àzlacaki ɓəra, àhi ahkado : « Pol, nak ti seteni ara agray kur aw ! Kàcaha zlam a àsaɓay. Zlam gani nani ya kàcahay ni àvuka seteni na ! » \v 25 Pol nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi ahkado : « Aha, bay goro Festʉs, araŋa àbi àgray nu bi. Pakama goro ya nəɗəm ni ti pakama ge jiri, pakama ga bay məsər zlam daya. \v 26 Bay Agripa àsəra zlam nday nana. Nahkay nisliki məɗəm ma gani vay-vay kè meleher gayaŋ, aŋgwaz àwərki nu do. Nə̀səra lala, Bay Agripa àsəra ere ye ti àgravu na ɗek, aɗaba zlam nday nani tàgravu ti akal-akal do. \v 27 Bay Agripa, kə̀gəskabá ma ga ndam mahəŋgaray *pakama ge Melefit na waw ? Ku kə̀həŋgrufəŋ do nəŋgu ni, nə̀səra kə̀gəskabá ! » \v 28 Agripa àhi ana Pol ahkado : « Kambatukaba majalay ahàr a ti nîgi bay məfəki ahàr ka Yezu ke weceweceni ti kisliki tata aw ? » \v 29 Pol nakəŋ àhəŋgrifəŋ, àhi : « Ku tamal apəs ku tamal ke weceweceni nəŋgu ni, nahəŋgalay Melefit, nawayay ti kîgi akaɗa goro ni. Nawayay kîgi akaɗa goro ni ti nak ciliŋ do : nawayay ti lekʉlʉm ya kəbumi slimi ana pakama goro kani ni ɗek kîgʉm akaɗa goro ni. Nawayay ti tə̀wəl kʉli àna jejirɓi akaɗa goro ni ba ciliŋ. » \p \v 30 Kələŋ ga pakama ga Pol ni ti bay Agripa, bay Festʉs, Berenis akaba mis ndahaŋ ya tə̀bu akaba tay ni ɗek tìcikaba ga masləkana. \v 31 Ka ya ti nday tə̀bu tasləka ni ti təzlapay e kiɗiŋ gatay bu, tə̀ɗəm : « Maslaŋa hini ti àgudar zlam ya takaɗki naŋ ahkay do ni təwəlki naŋ di ni ndo. » \v 32 Bay Agripa àhi ana bay Festʉs : « Tamal maslaŋa hini àɗəm azoru ma gani kama afa ga bay geli gəɗakani ni ndo ni ti akal kafaya naŋ a. » \c 27 \s1 Tasləka àna Pol a Sezare a, tawayay takoru àna naŋ a Rom \p \v 1 Kələŋ ga zlam ya àgravu a Sezare ni ti tə̀ɗəm tòru àna Pol akaba ndam daŋgay ndahaŋ gwar ka haɗ Itali a *slalah ga yam bu. Nahkay tə̀bi tay a ahar vu ana gəɗakani ga ndam slewja nahaŋ, slimi gani Zʉlyʉs, təzalay ndam slewja gayaŋ « Ge Egʉst.\f + \fr 27:1 \ft Egʉst ti slimi ga bay gəɗakani ga ndam Rom.\f* » \v 2 Nahkay mə̀cəlviyu a slalah ga yam vu, màsləka. Slalah ga yam nani ti àsləkabiya e Edremit a, awayay aŋgoru gwar ka haɗ Azi. A slalah ga yam nani bu ni ti zal nahaŋ àkibu ke leli. Maslaŋa gani nani ti slimi gani Aristark, naŋ zal Mesedʉweŋ, kəsa gayaŋ Tesalonik. \v 3 Hajəŋ gani ti mìnjʉa a Sidoŋ a. Mòru mìnjʉa eslina ti Zʉlyʉs àvi divi ana Pol ga moru məmənjiyu zləbəba gayaŋ ti tə̂jənaki naŋ. Zʉlyʉs àvi divi gani nahkay ti aɗaba awayay naŋ dal-dal. \v 4 Pol àra àsləkabiya ti màsləka a Sidoŋ a, mòru slap-slap kà gəvay ga haɗ, màcoru Sipir ka ahar ga gəjar. Mòru gwar eslini ti aɗaba tamal makoru ndəlaɓa ti aməɗ ahəŋgaroru leli kələŋ kələŋ. \v 5 Mòru slap-slap, màcoru Silisi akaba Pemfili ka ahar ga ɗaf, mìnjʉa a Mira ka haɗ Lisi a. \v 6 Eslini ti gəɗakani ga ndam slewja ni àdia ahàr ana slalah ga yam nahaŋ, àsləkabiya e Eleksendri a, awayay akoru gwar ka haɗ Itali. Àra àdia ahar a ti àhi ana leli « Cəlumviyu » mək leli nakəŋ məcəlviyu. \p \v 7 Màra màsləka eslina ti màgray vaɗ ehimeya ka ahàr divi, mòru weceweci koksah aɗaba aməɗ ni. Mìnjiyu kà gəvay ga Kinit zlah-zlah. Eslini aməɗ ni àcafəŋa leli ga moroni kama ti mawayay makoru slap-slap kà gəvay ge Kret, nahkay mòru gwar ka həma Salmoni ya ka haɗ nani ni. \v 8 Mòru mìnjʉa eslina pəlok pəlok nahəma, mòru slap-slap kà gəvay ge Kret, nahkay mìnjiyu zlah-zlah ka məlaŋ ya təzalay Dəŋ-dəŋ Sulumani ni. Məlaŋ nani ti kà gəvay ga kəsa Lazi. \p \v 9 Ka ahàr divi ni ti mìjiŋbiya sarta dal-dal. Vaɗ ga məgəs ndəra àsləkaba ti, sarta ga moroni ka ahàr ga yam àndava. Nahkay ti tamal məɗəm makoru kama ti araŋa esliki magrakivani ke leli tata. Nahkay Pol àhivù ana ndam ya tagaray slalah ga yam ni, àhi ana tay ahkado : \v 10 « Ndam goro ni, nə̀səra tamal məɗəm makoru àna slalah ga yam geli ni kama ti araŋa akoru agrakivu ke leli. Emizikiba ka slalah ga yam geli na akaba zlam ya a huɗ gani bu na, leli leleni day bi emisliki mahəŋgay ahàr geli ɗek do. » \v 11 Ay bay ga slalah ga yam ni akaba maslaŋa ya agaray ni tə̀ɗəm makoru kwa ; nahkay gəɗakani ga ndam slewja ni àgəskabá ma gatay na, èciiki ma ga Pol ni ndo. \v 12 Ka məlaŋ ya leli mə̀vu ni ti sarta ga aməɗ ya akəzlay ni tìcik àna slalah ga yam lala do. Nahkay ndam ya tə̀vu a slalah ga yam ni bu ni ahar gəɗakani tə̀ɗəm masləka kwa. Tamal agravu tata ti tawayay tinjiyu e Fenis. Fenis day ka haɗ Kret ; eslini ti dəluv gwar agavəla ka ahar ga gəjar akaba gwar agavəla ka ahar ga ɗaf, nahkay ka sarta ga aməɗ ya akəzlay ni ti tawayay tanjəhaɗ eslini. \s1 Aməɗ gəɗakani akəzlay ka ahàr ga dəluv \p \v 13 Tàra tìpia aməɗ àbu ara fer-fer gwar kələŋ gatay a nahəma, tə̀hi ana ahàr ere ya tawayay ni tagray tata. Nahkay nday nakəŋ tàgəjahaya ara ya ticik *slalah ga yam àna naŋ na a yam ba mək mòru slap-slap kà gəvay ga haɗ Kret ni. \v 14 Ay cepepa ti aməɗ nahaŋ àkəzlabiyu datu-datu gwar ka həma ga haɗ Kret, àhəŋgaroru leli e kiɗiŋ ga dəluv ni vu. Aməɗ gani nani ti təzalay àna ma ga ndam *Gres Ewrekiloŋ. \v 15 Aməɗ ni naŋ àbu ahəŋgaroru leli nahkay ti ndam ya tagaray slalah ga yam ni tìsliki moroni àna naŋ kama ndo, tə̀mbrəŋa magarana. Eslini aməɗ ni àhəloru leli e kiɗiŋ ga dəluv ni vu zlam gayaŋ. \v 16 Haɗ gʉziteni nahaŋ àvu e kiɗiŋ ga dəluv ni bu, təzalay Koda. Leli nakəŋ mòru slap-slap kà gəvay ga haɗ ni, nahkay aməɗ ni àgri daliya ana leli akaɗa ka ya ti leli e kiɗiŋ ga dəluv ni bu ndo. Slalah ga yam geli gʉziteni àbu məwəlfəŋani kà gəɗakani ni ; leli nakəŋ màgəjahbiyu kà gəvay ga gəɗakani ni zlah-zlah. \v 17 Màra màgəjahbiya ti ndam ya tagaray slalah ga yam ni tàfaya a huɗ ga slalah ga yam geli gəɗakani ni va. Mək tə̀wəlkabu slalah ga yam gəɗakani ni àna ezeweɗ ti yam àhuriyu va ba. Wiyaŋ àvu dal-dal a huɗ ga dəluv ni bu maŋgakabani gwar ka haɗ Libi : aŋgwaz àwəra tay a, tə̀ɗəm bi aməɗ ni amazoru slalah ga yam geli ni gwar eslini, nahkay tə̀wəlfəŋ zlam gwar kələŋ ga slalah ga yam ni ti mâcafəŋa naŋ ga moroni ke wecewecena. Eslini tə̀mbrəŋ magaray slalah ga yam ni ti aməɗ ni azoru zlam gayaŋ. \v 18 Aməɗ ni naŋ àbu adaɗay leli dal-dal ti hajəŋ gani tə̀njəki ka məhəlaba zlam ya tə̀həlvabiyu a slalah ga yam ni vu na, tə̀biyu a dəluv ni vu cizliv cizliv. \v 19 Hajəŋ nahaŋ gani tə̀biyu zlam ya tagray tʉwi àna tay a slalah ga yam ni bu ni cizliv cizliv a dəluv ni vu àna ahar gatay gatayani. \v 20 Vaɗ ehimeya aməɗ ni àmbrəŋ makəzlani do, nahkay mìsliki mipi fat akaba boŋgur koksah. Kələŋ gani leli nakəŋ mə̀ɗəm amatam do, leli ɗek emijiji. \p \v 21 Àgray vaɗ ehimeya leli mə̀zum zlam ndo. Eslini Pol ècikaba jik kè meleher gatay a mək àhi ana tay ahkado : « Ndam goro ni, tamal kìcʉmukia ma goro na ti amal mànjəhaɗa e Kret a. Nahkay ti amal zlam geli ni tìjiji ndo akaba màcakay daliya emiteni ndo. \v 22 Ay nihi ti kam-kam zum njəɗa, aɗaba ku maslaŋa bəlaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tekeɗi emijiji do. Emijiji ti slalah ga yam ni ciliŋ. \v 23 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba Melefit goro ya nəgri tʉwi ni àslərkubiya məslər gayaŋ ga məlavaɗ a, \v 24 àhu ahkado : “Pol, kàgray aŋgwaz ba, aɗaba kinjiyu kè meleher ga *bay gəɗakani ga ndam Rom ni kwa. Nak ti Melefit àgruka sulum gayaŋ a : azuhva nak ti mis ya a slalah ga yam ni bu ni ɗek etijiji do.” \v 25 Nahkay ti, ndam goro ni, zum njəɗa. Nə̀fəkia ahàr ke Melefit a ; nə̀səra amagray ere ya àhu ni eɗeɗiŋ. \v 26 Ay ti slalah ga yam geli ni aməɗ amagəjahoru ka haɗ nahaŋ e kiɗiŋ ga dəluv bu mək amazlal məlaŋ ŋguf akaba leli. » \p \v 27 Àgra vaɗ a kru mahar faɗ aməɗ ni naŋ àbu agəjahoru leli ka ahàr ga dəluv Edriyetik. Ga məlavaɗ ga vaɗ ya kru mahar faɗani ni ti ndam ya tagaray slalah ga yam ni tə̀ɗəm bi mədi ahàr ana haɗ wuɗak. \v 28 Ezeweɗ nahaŋ àvu ara məwəlkiani, tìzligiyu a dəluv ni vu ti tə̂sər zileŋ gani. Tàra tə̀gura ti tə̀di ahàr ana zileŋ gani agray ahar slwa slwa kru mahar azlalahkər. Kama gani ɓal ti tìzligiyu ezeweɗ ni keti ; tə̀di ahàr ahar slwa slwa kru mahar faɗ. \v 29 Eslini nday nakəŋ tàgra aŋgwaz a, tə̀hi ana ahàr slalah ga yam ni amara mazlala akur a ti, aməhuɓkaba. Nahkay tə̀biyu ara ya ti ticik slalah ga yam àna naŋ ni faɗ a dəluv ni vu kələŋ geli. Eslini tawayay məlaŋ mâslay weceweci. \v 30 Ay ndam ya tagaray slalah ga yam ni tawayay tətam ahàr gatay. Nahkay tə̀fiyu slalah ga yam gʉziteni ni ka dəluv ni ; tagosay leli, tə̀ɗəm tawayay təwəlfəŋ zlam ya ticik slalah ga yam àna naŋ ni kama ga slalah ga yam gəɗakani ni. \v 31 Eslini Pol àhi ana gəɗakani ga ndam slewja ni akaba ana ndam slewja ndahaŋ ni ahkado : « Tamal mis nday hini tasləkakiba ke leli a ti ekijijʉm ɗek, akatamum koksah. » \v 32 Ndam slewja ni tàra tìcia ma ga Pol na ti tèkeley ezeweɗ ya tə̀wəlfəŋ slalah ga yam gʉziteni ni kà gəɗakani àna naŋ ni. Nahkay aməɗ àzay slalah ga yam gʉziteni ni ka ahàr gayaŋ maslaŋa àvu bi. \p \v 33 Məlaŋ ara aslay wuɗak ti Pol àhi ana mis ni tə̂zum zlam. Àhi ana tay ahkado : « Àgra vaɗ a kru mahar faɗ kani kèɓesʉmbiya, zlam day kə̀zumum ndo. \v 34 Nahəŋgalay kʉli zumuma zlam a day ; nahkay akəŋgətum njəɗa ga mahəŋgay ahàr gekʉli àna naŋ. Məhər ga ahàr gekʉli bəlaŋ tekeɗi amadoru a ga haɗ do. » \v 35 Pol nakəŋ àra àɗəma nahkay ti àzay *dipeŋ, àgri sʉsi ana Melefit kè meleher ge mis ni ɗek, mək èsekaba, ànjəki ka məzumani. \v 36 Mis ni tàra tìpia naŋ a naŋ àbu azum zlam nahkay ti ɓəruv àŋgiva ana tay a ɗek, nday day tə̀zum zlam. \v 37 Leli a slalah ga yam ni bu ɗek ti leli diŋ diŋ cʉ àna kru kru adəskəla mahar muku. \v 38 Leli ɗek màra mə̀zuma zlam na mə̀rəha ti ndam magaray slalah ga yam ni tə̀həlaba *alkama na a slalah ga yam ni ba, tə̀biyu a dəluv ni vu, ti slalah ga yam ni àɗəs va ba. \s1 Slalah ga yam ni azlal wiyaŋ a dəluv ni bu \p \v 39 Məlaŋ àra àsla ti ndam magaray slalah ga yam ni tìpi haɗ ya mahəɗakfəŋoru ni, ay leli kà dəŋ-dəŋ ga haɗ weley ti tə̀sər do. Eslini tìpi godoɗuk ga haɗ ya wiyaŋ àvu ni kà gəvay ga dəluv ni. Tamal tisliki tata ni, tawayay takoru àna *slalah ga yam ni eslini. \v 40 Nahkay tèpicheh ezeweɗ ga ara ya ticik slalah ga yam àna naŋ ni ɗek, tə̀mbərviyu tay a dəluv ni bu ; tèpicehaya zlam ya tagaray slalah ga yam àna tay na daya. Kələŋ gani tə̀wəlfəŋ azana kà slalah ga yam ni gwar kama ti aməɗ mâgəjahoru slalah ga yam ni kama kama. Nahkay tàgaroru slalah ga yam ni suwwa gwar ka məlaŋ ga wiyaŋ ni. \v 41 Ay leli mə̀bu makoru nahkay ti slalah ga yam geli ni òru àzlal wiyaŋ ya a huɗ ga dəluv ni bu ni. Eslini ma ga slalah ga yam ni àrəvoru a huɗ ga wiyaŋ ni vu, nahkay wiyaŋ ni àgəskabu, àdaɗay koksah. Yam ya ti adaɗay dal-dalani ni azlal meteliŋ ga slalah ga yam ni ŋguf ŋguf, àbu eheɓkaba. \v 42 Nahkay ndam slewja ni tawayay tabazl ndam daŋgay ni aɗaba tə̀ɗəm bi tə̀səra yam a, atətamfəŋa kà tay a, \v 43 ay gəɗakani gatay ni àcafəŋa tay a, aɗaba awayay ahəŋgay Pol. Eslini àhi ana ndam ya ti tə̀səra yam a ni tə̂huriyu a yam ni vu enji ga moroni ka dəŋ-dəŋ, tə̂cəlaba. \v 44 Àhi ana mis ndahaŋ ya tə̀sər yam do ni tə̂gəskabá təndal ahkay do ni ɓiyem ndahaŋ ya tə̀huɓfəŋa kà slalah ga yam a ni. Mis ni tàra tàgra akaɗa gayaŋ ya àhi ana tay na ti leli ɗek mə̀cəlaba a yam ni ba, araŋa àgri ana leli ndo. \fig Leli ɗek mə̀cəlaba a yam ni ba|src="cn02046C.tif" size="col" ref="27.44" \fig* \c 28 \s1 Pol ka haɗ Malta \p \v 1 Leli nakəŋ màra màtama ti tə̀hi ana leli haɗ hini ti slimi gani Malta. \v 2 Ndam ga haɗ nani tə̀gəskabu leli lala, tə̀gri zlam sulumani ana leli. Avər naŋ àbu ekwesey, məlaŋ day èndisliŋa ti, tèbefta aku a gir-gir, tə̀hi ana leli môru mânjafəŋ leli ɗek. \v 3 Pol àhəla cəcul a, aɗəm abəkiyu ka aku ni ti zlam a haɗ àvu a huɗ gani bu ; aku ni àvəɗibiya ti àji aslər ana Pol nakəŋ ka ahar. Naŋ àfəŋ kà ahar ni tandal-ndala, àdafəŋa do. \v 4 Ndam ga haɗ ni tàra tìpia zlam a haɗ ni naŋ àfəŋ kà ahar tandal-ndala nahəma, tə̀zlapaki e kiɗiŋ gatay bu, tə̀ɗəm ahkado : « Maslaŋa hini ti bay makaɗ mis eɗeɗiŋ. Ku tamal àtamfəŋa kà dəluv a nəŋgu ni, Melefit àmbrəŋ naŋ mânjəhaɗ àna sifa do. » \v 5 Ay Pol nakəŋ àtəloru zlam a haɗ ni a aku ni vu, èci məwər gani ndo. \v 6 Mis ye eslini ni tamənjaləŋ ka Pol, tə̀ɗəm bi ahar ni ara agəsl mba ahkay do ni bi ara amət sərɗaw mba. Tàra tə̀pəsa dal-dal àna mamənjaləŋana ti tìpi ti araŋa àgrakivu ndo, nahkay tàmbat majalay ahàr gatay nahaŋ, tə̀ɗəm naŋ bəlaŋ e kiɗiŋ ge melefifit gatay ndahaŋ bu. \p \v 7 Ka məlaŋ ya leli mə̀bu eslini ni ahay ga zal nahaŋ àbu cifa. Slimi ga maslaŋa nani ti Pʉbliyʉs, naŋ gəɗakani ga haɗ nani. Naŋ nakəŋ àzaloru leli afa gani, àgəskabu leli àna məmərani ; màndəhaɗ afa gani vaɗ mahkər. \v 8 Bəŋ ge Pʉbliyʉs àbu, ay ti naŋ àvu mandəhaɗani èɓesey do ; ahàr egizleki, azay day abafəŋa. Pol àra ècia ma gana ti òru afa gani. Àra ènjikia ti àhəŋgalay Melefit, àbəki *ahar ga mahəŋgaraba naŋ a, mək bəŋ ge Pʉbliyʉs ni àŋgaba. \v 9 Ndam ga arməwər ndahaŋ ga haɗ ni ɗek tàra tìcia ma gana ti nday day tàra, mək Pol àhəŋgaraba tay a. \v 10 Nahkay mis tə̀gri zlam sulumani ana leli gərgəri kay. Ka ya ti mawayay masləka ni ti tə̀via zlam ya mawayay na ana leli ga moroni àna naŋ kama daya. \s1 Pol asləka a Malta, akoru a Rom \p \v 11 Mànjəhaɗ eslini kiyi mahkər, kələŋ gani mə̀cəliyu a *slalah ga yam nahaŋ vu. Slalah ga yam nani ti ècikbiyu e Eleksendri, àra a Malta, ècik eslini ga majəgay mandav ga sarta ga aməɗ ni. Slimi ga slalah ga yam ni Diyʉskʉr. \f + \fr 28:11 \ft Diyʉskʉr ti slimi gatay ata Kastor nday ata Poluks. Nday melefifit ga ndam Gres, tə̀ɗəm nday kà məŋ gatay, bəŋ gatay Zʉs. Tə̀ɗəm təfi ahàr ana ndam magaray slalah ga yam.\f* \v 12 Màsləka mòru e Sirekʉz, eslini màndəhaɗ vaɗ mahkər. \v 13 Màsləka eslina ti mòru slap-slap kà gəvay ga haɗ, nahkay mìnjiyu e Reziyʉ. Hajəŋ gani aməɗ àkəzlabiyu gwar kələŋ, nahkay màsləka, màgray vaɗ cʉ e divi bu ni ti mìnjʉa a Puzol a. \v 14 Mòru mìnjʉa eslina ti mə̀di ahàr ana ndam məfəki ahàr ka Yezu ndahaŋ. Nday nakəŋ tə̀hi ana leli mânjəhaɗ afa gatay gosku sekw. Kələŋ gani màsləka, mòru gwar a Rom. \v 15 Ndam məfəki ahàr ka Yezu ya a Rom ni tàra tìcia leli mə̀bu ka ahàr divi ti tə̀ngwivabiyu ana leli a ma vu. Nahkay mə̀bakabu ahàr akaba mis ndahaŋ a Gosku ge Epiyʉs bu, mis ndahaŋ ti ni mə̀bakabu ahàr akaba tay ka məlaŋ ya təzalay Məlaŋ Mandəhaɗani Mahkər ni. Pol àra èpia tay a ti àgri sʉsi ana Melefit, àzay njəɗa hʉya. Mək màsləka, mòru a Rom. \v 16 Mòru mìnjʉa a Rom a ti tə̀vi divi ana Pol ga manjəhaɗani a ahay nahaŋ bu. Tàfəkaɗfəŋ zal slewja nahaŋ ga majəgay naŋ ciliŋ. \s1 Pol aɗəmki ma ka Yezu a Rom \p \v 17 Pol àra àgra vaɗ a mahkər ti àzalakabu gəɗákani ga ndam *Zʉde ya a Rom ni. Nday nakəŋ tàra tàŋgasva ti àhi ana tay ahkado : « Bəza ga mmawa, nàgudari zlam ana ndam jiba geli ndo, nàgudar zlam ya ti ata bəŋ geli tə̀cafəŋa leli a ni ndo daya. Ku tamal nahkay nəŋgu ni, ndam geli ya a Zerʉzalem ni tə̀gəsia nu a ana ndam *Rom a. \v 18 Ndam Rom ni tìhindifua ma, tə̀ŋgətfu zlam ya nàgudar ti tâkaɗki nu di ni ndo, nahkay tawayay təmbrəŋ nu. \v 19 Ay ndam Zʉde ni tə̀ɗəm tə̀mbrəŋ nu ba ; nahkay nə̀ɗəm si nâra àna ma gana ahalay afa ga bay gəɗakana kwa. Ay nàra ahalay a ti ga mabəhaɗki mirdim ka ndam jiba goro do. \v 20 Nə̀zalakabu kʉli nahkay ti, nawayay kîcʉm ma gani bilegeni. Tə̀wəl nu àna jejirɓi hini ti azuhva pakama ya ndam *Izireyel təgəskabu, təɗəm Melefit aməgri ana leli ni. » \p \v 21 Ndam Zʉde ni tàra tìcia ma gayaŋ na ti tə̀həŋgrifəŋ, tə̀hi ahkado : « Ndam ga haɗ *Zʉde tə̀sləribiyu wakita àki ka ma gayak ana leli ndo. Wur ga məŋ geli nahaŋ ya àsləkabiya eslina àra àŋgəhaɗ ma gani ahkay do ni àɗəmkuk ma magədavani ni ti àbi. \v 22 Ay mawayay mici ere ye ti nak kajalaki ahàr ni, aɗaba mə̀səra ku eley eley do ɗek mis təɗəmki ma magədavani àki ke divi gekʉli ya kəɗəbum ni. » \p \v 23 Eslini tàfəkaɗ vaɗ ga məbakabu ahàr. Vaɗ gani àra ènjia ti mis kay tə̀tam nday ya ti tàra enjenjeni na tàra afa ga Pol a. Pol nakəŋ àzlapi ana tay, ànjəki kwa ge miledʉ àbiviyu ana məlakarawa, àɗəmki ma ti ka *Məgur ge Melefit. Awayay tə̂gəskabu pakama gayaŋ ya aɗəmki ka Yezu ni, nahkay àɗəfiaba *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki a wakita gayaŋ bu na akaba ma ga ndam ndahaŋ ya tàhəŋgaray pakama ge Melefit na ana tay a. \v 24 Nday nakəŋ tàra tìcia ma ga Pol na ti, mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀gəskabá, mis ndahaŋ ni ti ni tàwayay məgəskabani do. \v 25 Nahkay nday nakəŋ tìcivu ndo. Ka ya ti tə̀bu tasləka ni ti Pol àhikivu ma nahaŋ ana tay bəlaŋ ciliŋ. Àhi ana tay ahkado : « Izayi bay mahəŋgaray pakama ge Melefit ni àhibiya ma ana ata bəŋ gekʉli àna njəɗa ga Məsuf Njəlatana ti, ma ge jiri eɗeɗiŋ ! \v 26 Àɗəm ahkado : \q1 “Melefit àhu : Ru kə̂hi ma ana nday hini, hi ana tay ahkado : \q1 Akəbumi slimi lala ana ma goro, ay ti ekicʉm do simiteni. \q1 Akəmənjumləŋ ana ere ye ti anəɗəfiki ana kʉli ni lala, ay ti ekipʉm do simiteni. \q1 \v 27 Aɗaba mam, ahàr ga ndam hini ègia ɓaŋ-ɓaŋana ; \q1 ègia ɓaŋ-baŋana ti tə̀gəskabu zlam va ba. \q1 Tìrikva slimi gatay na der der ti tìci zlam va ba. \q1 Tàbakabá eri a tecic-cic ti tìpi zlam va ba. \q1 Tàgray nahkay ti tàŋga afa goro a ba, \q1 aɗaba tàwayay ti nahəŋgaraba tay a do.” \f + \fr 28:27 \ft Izayi 6.9-10.\f* » \p \v 28 Pol àhi ana tay keti : « Ègia nahkay ti, sərumki lala : nihi Melefit asləroru ndam gayaŋ afa ga ndam ya nday ndam Zʉde do ni ga məhiani ana tay ahəmamam Melefit amahəŋgay tay ni. Nday ti, atəhia ma gana ana tay a ti atəgəskabu ! » [ \v 29 Pol àra àɗəma ma nana ti ndam Zʉde nakəŋ tàsləka àna ləgayva.] \p \v 30 Eslini Pol àgray vi cʉ ɓəraŋa a ahay ya ti naŋ àvu àpəl siŋgu gani ni bu. Ka sarta gani nani ti mis dal-dal tàra tàmənjaya naŋ a, naŋ day àgəskabá tay a ɗek. \v 31 Nahkay naŋ àbu aɗəmki ma ka Məgur ge Melefit, acahi zlam àki ka Bay geli Yezu *Krist ana mis. Àgray aŋgwaz àna ma gani ndo, mis day tə̀cafəŋa naŋ a ndo.