\id 1CO - Muyang NT [muy] -Cameroon 2013 (web version -2014 bd) \h 1 Koreŋ \toc1 Wakita ga Pol ya àbikioru ana ndam Koreŋ enjenjeni ni \toc2 1 Koreŋ \toc3 1Ko \mt1 Wakita ga Pol ya àbikioru ana ndam Koreŋ enjenjeni ni \imt1 Ere ye ti məɗəmki ka wakita ga Pol ya àbikioru ana ndam Koreŋ enjenjeni ni \ip Maslaŋa ya ti àbəki wakita hini ni ti àɗafa slimi gayaŋ a : àbəki ti Pol, zal asak ga Yezu ni (1.1 ; 16.21). Àbəki ti ka sarta ya ti naŋ e Efez, awayay akoru a Koreŋ gwar e Mesedʉweŋ ni (16.5-9 ; Tʉwi 20.1-3). \ip Maslaŋa ya àhi ma ge Melefit ana ndam Koreŋ enji ni ti Pol (Tʉwi 18.1-17) : àsəra ndam Koreŋ a lala. Koreŋ ti kəsa gəɗakani ka haɗ Eseyi (Gres) ; gosku gəɗakani àbu eslini, ndam ga cakala gərgəri kay tə̀bu takoru a gosku ni vu eslini ; ndam ga kəsa nani ti tagray mesʉwehvu dal-dal daya. Wakita hini ti wakita ya Pol àbikioru ana ndam Koreŋ ya mədi ahàr a Wakita ge Melefit bu enjenjeni ni, ay ka sarta ya ti àbəki wakita hini ni ti àbikioya wakita nahaŋ ana tay a àndava ; a wakita nani bu ni ti àhi ana tay tànjəhaɗkabu akaba ndam magray mesʉwehvu ka ahar bəlaŋ ba (5.9). Ndam ga Yezu a Koreŋ day tə̀bikioya wakita ana Pol ge mihindifiŋa ma ; a wakita hini bu ni ti Pol àhəŋgrifəŋ ana tay kà pakama gatay ni bəlaŋ àna bəlaŋ (7.1 ; 8.1 ; 12.1 ; 16.1). \ip Ndam ga Yezu ya a Koreŋ ni ti tə̀səra zlam a ; tə̀bu àna njəɗa gərgəri kay ga Məsuf ge Melefit ya àvi ana tay ni (1.4-7). Ku tamal nahkay nəŋgu ni majalay ahàr gatay ni ti majalay ahàr ga ndam ga duniya : tə̀jalay ahàr akaɗa ga ndam ga Yezu ni di faŋ ndo (3.1-3). Nahkay a wakita hini bu ni ti Pol àləgi ana tay : àhi ana tay si tîcivu, tə̂mbrəŋ majalay ahàr ga duniya ni kwa (3–4), tànjəhaɗkabu akaba ndam mesʉwehvu ka ahar bəlaŋ ba (5), tàbəhaɗki mirdim ke mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu ba (6). Zlam nday nani ɗek ti tʉwi ga ndam ya tə̀sər Yezu lala do ni. \ip Pol àhəŋgrifəŋa kà pakama ga ndam Koreŋ ya tìhindifiŋa ni daya : àcahia zlam ana tay àki ka maday wal a (7), àcahia zlam ana tay àki ka aslu ga pəra (8–10 : ndam Koreŋ tə̀ɗəm tamal mis àsəra Yezu a ti esliki ka magray ere ye ti awayay ni ɗek, ay Pol àɗəm si mə̂jənaki mis ndahaŋ day kwa). Àɗəfikia divi sulumani ga mazləbay Melefit ana tay a (11), àhi ana tay si tâgray tʉwi àna njəɗa ya Məsuf Njəlatani àvi ana tay ni akaɗa ge Melefit ya awayay ni kwa (12–14) ; ahar gəɗakani si tâwayavu kwa (13). Ndam Koreŋ ndahaŋ tə̀ɗəm mis ataŋgaba e kisim ba do (15.12) ; nahkay Pol àcahia zlam ana tay àki ka pakama nana daya (15). Kələŋ gani Pol àhi ana tay ahəmamam tâjam siŋgu ni (16). \ip Ma ga Pol ya àhi ana ndam Koreŋ ni ajənaki ndam ga Yezu ɗek ga məmbrəŋ majalay ahàr ga duniya, ti tânjəhaɗ akaɗa ge Melefit ya awayay ni. \c 1 \s1 Sa ga Pol \p \v 1 Nu Pol Melefit àzala nu a ti nîgi zal asak ga Yezu *Krist. Àzalay nu nahəma ka mawayay gayaŋ palam. Nə̀biki wakita hini ana kʉli ti nu gani. Mə̀biki ana kʉli ti leli ata wur ga məŋ geli Sosteŋ. \v 2 Məbikioru ana kʉli, lekʉlʉm ndam ge Melefit ya *kacakalumvu a Koreŋ ni. Kìgʉma ndam gayaŋ njəlatana azuhva tʉwi ga Yezu Krist ya àgray na. Melefit àwayay ti kîgʉm njəlata, àzalay kʉli ti nahkay ; àzala ndam ndahaŋ ya tahəŋgalay Bay geli Yezu Krist na ɗek, nday ya a kəsa gərgərani bu ni daya. Yezu Krist ti naŋ Bay gatay ɗek, Bay geli ɗek daya. \v 3 Bəŋ geli Melefit nday ata Bay geli Yezu Krist tə̂gri sulum gatay ana kʉli, tâgray ti kânjəhaɗumkabu àna sulumani ti. \s1 Zlam sulumani ya ti Yezu àvi ana ndam gayaŋ a Koreŋ ni \p \v 4 Nəgri sʉsi ana Bay Melefit goro a sarta bu ɗek azuhva kʉli, aɗaba àgria zlam sulumana ana kʉli a, kìgʉma ndam ga Yezu *Krist a. \v 5 Eɗeɗiŋ lekʉlʉm kìgʉma akaba Yezu Krist a akaɗa mis bəlaŋ, nahkay ti Melefit àgria sulum gayaŋ ana kʉli a kay. Iy nihi ti kə̀səruma jiri a, kə̀səruma məɗəm ma ge jiri a. \v 6 Nə̀ɗəm nahkay nahəma, aɗaba ka ya ti mə̀hi ma ge Krist ana kʉli ni ti kə̀gəsumkabá ma gana lala a məɓəruv gekʉli ba. \v 7 Azuhva nani lekʉlʉm kə̀ŋgətuma zlam sulumani ya ti Melefit agri ana ndam gayaŋ na ɗek. Nahkay ka ya ti kə̀bum kəjəgum sarta ga maŋga ga Bay geli Yezu Krist a ni ti ere ya àhəcikivu ana kʉli ni ti àbi. \v 8 Naŋ gani aməvi njəɗa ana kʉli duk abivoru ana mandav ga duniya. Agray nahkay ti aɗaba awayay ti seriya àgəs kʉli ka fat ya ti naŋ amaŋga ni ba. \v 9 Melefit àna ahàr gayaŋ àzalay kʉli ti, ti kîgʉm akaba wur gayaŋ Yezu Krist akaɗa mis bəlaŋ. Yezu Krist ti naŋ Bay geli. Melefit ti ere ye ti àɗəm agray ni ti agray eɗeɗiŋ, àdəkia asak a do ferera. \s1 Kìcirumvu e kiɗiŋ gekʉli bu ba \p \v 10 Bəza ga mmawa goro ni, nahəŋgalay kʉli àna slimi ga Bay geli Yezu *Krist : kìcirʉmvu e kiɗiŋ gekʉli bu ba. Nawayay nahəma, ma gekʉli mârakaboru ka ahar bəlaŋ. Cʉmvu ma, majalay ahàr gekʉli ɗek mîgi bəlaŋ. \v 11 Bəza ga mmawa goro ni, nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba ndam ga ahay ga Kuluwe tàra tə̀hu ahkado lekʉlʉm kə̀bum kələgumvu e kiɗiŋ gekʉli bu. \v 12 Ere ye ti nawayay nəhiki ma ana kʉli ni ti nihi : maslaŋa nahaŋ aɗəm naŋ ga Pol ; maslaŋa nahaŋ aɗəm naŋ ga Apolos, maslaŋa nahaŋ keti aɗəm naŋ ga Sifas \f + \fr 1:12 \ft Sifas ti slimi ge Piyer.\f* ; maslaŋa nahaŋ ti ni aɗəm naŋ ge Krist ni. \v 13 Lekʉlʉm kəɗəmum nahkay ti Krist gani naŋ medeveni aw ? Bay ya *tàdarfəŋ kà təndal, àmət azuhva kʉli ni ti Pol aw ? Tək *tàbaray kʉli ti àna slimi ga Pol aw ? \p \v 14 Nəgri sʉsi ana Melefit aɗaba maslaŋa ya ti nàbaray naŋ e kiɗiŋ gekʉli bu ni ti àbi, si Krispus nday ata Gayus. \v 15 Nahkay ti maslaŋa ya ti esliki məɗəmani nu nàbaray kʉli àna slimi goro ti àbi. \v 16 Eɗeɗiŋ àgəjazlkua ahàr a, nàbara Istefanas akaba ndam ga huɗ ahay gayaŋ a daya. Ay tamal nə̀sərkia lala ti nàbarakivu maslaŋa nahaŋ keti ndo. \v 17 Krist àslər nu ti ga moru məbaray mis do. Àslər nu ti ga moru məhi *Ma Mʉweni Sulumani ana mis sawaŋ. Àslər nu ti ga məhi ma ni ana mis àna məsər zlam ge mis ni do. Nagray nahkay ti, ti məmət gayaŋ ya ti àmətfəŋ kà təndal ni ti ègi zlam masakani ba. \s1 Yezu aɗafaki məsər zlam ge Melefit \p \v 18 Ga Yezu ya *tàdarfəŋ naŋ kà təndal àmət ni ti, tamal təhi ma gani ana mis ya tə̀bu tijiji ni ti tazay ma gani ka zlam masakani. Ay leli ya ti Melefit naŋ àbu ahəŋgay leli ni ti, mə̀səra təɗəm ma gani nani ti àna njəɗa ge Melefit. \v 19 Mə̀səra ma gani nani nahkay ti aɗaba Melefit àɗəm a Wakita gayaŋ bu ahkado : \q1 « Enijiŋki məsər zlam ga ndam ya tə̀səra zlam a ni ka tay. \q1 Anagray ti məsər zlam gatay ni mîgi zlam masakani.\f + \fr 1:19 \ft Izayi 29.14.\f* » \p \v 20 Nihi Melefit àɗəma ma na nahkay ti, ndam məsər zlam a duniya bu ni, ndam *məsər Wakita ge Melefit ni akaba ndam ya tə̀səra zlapay a ka sarta hina ni ti məsər zlam gatay ni ènjʉa eley ? Melefit àɗafaki məsər zlam ge mis ga duniya ni, nani zlam masakani do waw ? \p \v 21 Nahkay ndam ga *duniya àna məsər zlam gatay ni tìpia ere ye ti Melefit àgray àna məsər zlam gayaŋ na, ay ti nday gani tə̀sər naŋ ndo. Azuhva nani naŋ àbu agray tʉwi ti àna ma geli ya məhi ana mis ni. Mis ni ti ni tə̀ɗəm ma nani ti ma ga muru. Ay ti Melefit awayay mahəŋgay ndam ya təfəki ahàr ka naŋ ni ti àna ma gani nani. \v 22 Ndam *Zʉde tawayay tə̂griaya zlam ge ejep ana tay a day kwa ti təgəskabu ma geli ni ti ma ge jiri. Ndam *Gres ti ni tawayay tə̂hi ma ana tay àna məsər zlam akaɗa gatay ni. \v 23 Leli zla nahəma, məɗəm *Krist ti tàdarfəŋa naŋ kà təndal a. Ma geli nani ya məhi ana mis ni ti azumi ɓəruv ana ndam Zʉde : təhi ana leli « Kindivʉm Melefit. » Mis ndahaŋ ya ti nday ndam Zʉde do ni ti ni təɗəm ma gani nani ma ga muru. \v 24 Ay ti nday ya ti Melefit àzala tay a ni, ku ndam Zʉde, ku ndam Gres nəŋgu ni, tə̀səra Krist ti aɗəfiki njəɗa ge Melefit ana leli, aɗəfiki məsər zlam ge Melefit ana leli daya. \v 25 Mis ndahaŋ təɗəm ere ye ti Melefit àgray ni ti zlam ga muru ; ay tʉwi ge Melefit ya mis təɗəm zlam ga muru nahəma, àtama məsər zlam ge mis a. Təɗəm ere ye ti Melefit àgray ni ti zlam ga ndam gedebi ; ay tʉwi ge Melefit ya mis təɗəm zlam ga ndam gedebi ni ti àtama njəɗa ge mis a. \p \v 26 Bəza ga mmawa goro ni, lekʉlʉm ya Melefit àzalay kʉli ni, mənjumki : lekʉlʉm ndamam ? Kè eri ge mis ga duniya nahəma, ndam məsər zlam tə̀bi e kiɗiŋ gekʉli bu kay bi ; ndam ya njəɗa àfəŋ kà tay ni akaba ya ti mis təhəŋgrioru ahàr ana tay a haɗ ni tə̀bi e kiɗiŋ gekʉli bu kay bi daya. \v 27 Ay ti Melefit àdaba mis ya ndam ga duniya tə̀ɗəm nday ndam masakani na ga məbiki mimili ka ndam ya tə̀ɗəm tə̀səra zlam a ni. Nahkay day Melefit àdaba mis ya ndam ga duniya tə̀ɗəm njəɗa àfəŋ kà tay bi na ga məbiki mimili ka ndam ya njəɗa àfəŋ kà tay ni. \v 28 Àdaba mis masakana ya mis tàmənjaləŋ ana tay do na, məɗəmani nday ya ti tə̀ɗəm tìsli araŋa ndo na, ge mijiŋ ndam ya tə̀ɗəm nday gəɗákani na. \v 29 Melefit àdaba nday nana nahkay, awayay ti ku maslaŋa bəlaŋ èji zlabay kè meleher gayaŋ ba. \v 30 Lekʉlʉm kìgʉm bəlaŋani akaba Yezu Krist ti Melefit àgray. Nahkay ti Bay ya ti acahi məsər zlam ge Melefit ana leli ni ti Yezu Krist ; naŋ àmbay leli ti mîgi ndam jireni kè eri ge Melefit, ti mîgi ndam gayaŋ daya. \v 31 Melefit àgray nahkay ti, awayay ti pakama ya a Wakita gayaŋ bu ni mâgravu. Pakama gani nahkay hi : « Tamal maslaŋa awayay eji zlabay nahəma, mîji zlabay ti àna tʉwi ga Bay geli ya àgray ni.\f + \fr 1:31 \ft Zeremi 9.23.\f* » \c 2 \s1 Pol ahi ana mis Yezu àmətfəŋ kà təndal \p \v 1 Bəza ga mmawa goro ni, ka ya ti nòru afa gekʉli enjenjeni, nə̀hi ma *maŋgahani ge Melefit ana kʉli ni ti, nə̀hi ana kʉli àna ma zləzlaɗani ndo ahkay do ni àna məsər zlam ga ndam ga *duniya ni ndo. \v 2 Ka sarta gani nani nahəma, nàza njəɗa, nə̀ɗəm ma ya ti anəzlapiki ana kʉli ni ti ma àki ka Yezu *Krist ciliŋ, nə̀zlapay ma nahaŋ do. Ma àki ka Yezu ya nə̀ɗəm anəzlapaki ni ti gayaŋ ya ti *tàdarfəŋ kà təndal, àmət ni. \v 3 Ka goro ya nu eslini akaba kʉli ni ti njəɗa goro àbi, aŋgwaz awər nu, nəgəgər. \v 4 Ka ya ti nə̀hi ma ana kʉli akaba nə̀cahi zlam ana kʉli ni ti, nə̀hi ma ana kʉli àna məsər zlam ga ndam ga duniya ndo ; nə̀hi ana kʉli àna ma ga magosay mis ndo daya. Ay ti ma goro ya nə̀hi ana kʉli ni ti ma ge jiri, àɗəfiki ana kʉli ni ti *Məsuf ge Melefit. Məsuf gani nani ti naŋ àbu àna njəɗa dal-dal. \v 5 Lekʉlʉm kəfumki ahàr ka Yezu ti aɗaba kìpʉma ere ye ti Melefit àgray àna njəɗa gayaŋ na àna eri gekʉli a. Ere gani nani ti məsər zlam ge mis ya təsər ni àgray do. \s1 Melefit avi məsər zlam gayaŋ ana mis \p \v 6 Ka ya ti leli məhi ma ana ndam ya tə̀ndəhva a ma ge Melefit ba ni ti, macahi ana tay ti məsər zlam, ay ti məsər zlam gani nani ti ga ndam ga *duniya ahkay do ni ga bəbay ga duniya hini do, aɗaba ndam ga duniya ni etijiji. \v 7 Məsər zlam ya ti leli macalfəŋ ni ti, nani məsər zlam ge Melefit. Zlam nani ti maŋgahani : Melefit àŋgahfəŋa kè mis a kwa ahaslana. Ka sarta ya Melefit àgraya duniya faŋ ndo nahəma, àjuhivu ana leli ga mahəŋgay leli àna naŋ, ti mə̂huriyu a məlaŋ maslaɗani gayaŋ ni vu. \v 8 Bəbay ga duniya ni tə̀sər məsər zlam gani hini ndo. Tamal tə̀səra ti, akal *tàdarfəŋ Bay geli kà təndal ndo. Ay Bay ya ti tàɗarfəŋ naŋ kà təndal ni ti naŋ gəɗakani, mis ɗek atazləbay naŋ. \v 9 Ay ti ere ye ti Melefit àgray ni ti àgray akaɗa ya àbu məbəkiani a Wakita gayaŋ bu ni : \q1 « Melefit àjuhi zlam ana ndam ya tə̀gəskabá ma gayaŋ a, tawayay naŋ ni : \q1 ere ye ti àjuhi ana tay ni ti eri èpi ndo, slimi èci ndo ; \q1 ere gani nani àniviyu ana mis a məɓəruv bu bi daya.\f + \fr 2:9 \ft Izayi 64.3 ; 52.15.\f* » \p \v 10 Ay Melefit àɗafaki zlam gani nani ti àna njəɗa ga Məsuf gayaŋ ; àɗəfiki ti ana leli. Məsuf gayaŋ ni ti àsəraba huɗ ga zlam a ɗek, ku ere ye ti àniviyu ana Melefit a məɓəruv bu ni day àsəra. \v 11 E kiɗiŋ geli leli mis bu ni ti way àsəra ere ya àniviyu a məɓəruv bu ana maslaŋa nahaŋ a ni way ? Si tigi naŋ naŋani àna ahàr gayaŋ kwa do ni, maslaŋa nahaŋ àbi asər bi. Melefit day nahkay : ere ye ti àniviyu a məɓəruv bu ni maslaŋa àbi asər bi, si tigi Məsuf gayaŋ gayaŋani kwa. \v 12 Leli zla nahəma, Məsuf ya ti àniviyu ana leli ni ti nani məsuf ga ndam ga duniya do. Ay leli ti Məsuf ya àniviyu ana leli ni ti Melefit àvi ana leli. Àvi ana leli ti, awayay ti mə̂sər sulum gayaŋ ya àgri ana leli ni àna naŋ. \v 13 Ka ya ti leli mə̀bu məhi ma gani ana mis nahəma, mə̀ɗəm àna məsər zlam ga ndam ga duniya do, məɗəm ti àna njəɗa ga *Məsuf ge Melefit ya avi ana leli ni. Nahkay ere ye ti leli macahi ana mis ni ti Məsuf ge Melefit aɗəfiki ana leli, leli day macahi ana ndam ya ti Məsuf ge Melefit àniviyu ana tay a məɓəruv bu ni bilegeni. \p \v 14 Nahkay maslaŋa ya ti Məsuf ge Melefit ni àniviyu a məɓəruv bu bi ni ti àgəskabu pakama ga Məsuf ge Melefit ni do, amənjaləŋ akaɗa zlam masakani e eri gayaŋ bu. Àsər do simiteni, aɗaba ere gani àsərvu nahkay koksah, maslaŋa gani àsər ti si Məsuf ge Melefit àjənakia naŋ a kwa. \v 15 Maslaŋa ya Məsuf ge Melefit àniviyu a məɓəruv bu ni ti àsərkaba zlam a ɗek, ay naŋ ti nday ya ti Məsuf ge Melefit àniviyu ana tay bi ni ti tə̀sər majalay ahàr gayaŋ do. \v 16 Nahkay àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu : \q1 « Majalay ahàr ga Bay Melefit ti way àsəra way ? \q1 Way esliki məɗəfiki ma way ?\f + \fr 2:16 \ft Izayi 40.13.\f* » \p Ay leli ya Məsuf ge Melefit àniviyu ana leli ni ti məɗəgəzl ahàr akaɗa ge *Krist ya aɗəgəzl ni. \c 3 \s1 Ndam məgri tʉwi ana Melefit \p \v 1 Bəza ga mmawa goro ni, ka sarta ya ti nu nə̀bu afa gekʉli ni ti nìsliki məhi ma ana kʉli akaɗa ya təhi ma ana ndam ya *Məsuf ge Melefit àniviyu ana tay ni ndo. Nə̀hi ma ana kʉli ti akaɗa ya təhi ana ndam ya ti təjalaki ahàr ka zlam ga duniya ni, aɗaba lekʉlʉm akaɗa bəza, kə̀fumki ahàr ke *Krist lala faŋ ndo. \v 2 Ere ye ti nə̀cahi ana kʉli ni ti kala nə̀vi ɗuwa ana kʉli, do ni ti nə̀vi ɗaf ana kʉli ndo. Nàgray nahkay ti aɗaba ka sarta gani nani kìslʉmki məzumumani ndo. Nihi day kekileŋa tamal nə̀hia ma ana kʉli a akaɗa ya təhi ana ndam ya tə̀fəkia ahàr ke Krist a lala ni ti kìslʉmki do. \v 3 Aɗaba nihi kekileŋa day lekʉlʉm kə̀bum kajalumki ahàr ka zlam ga duniya. Lekʉlʉm kə̀bum kəgrum solu, kə̀bum kələgumvu. Kə̀bum kəgrum nahkay ti kekileŋa lekʉlʉm akaɗa ga ndam ga *duniya ni do aw ? Iy eɗeɗiŋ lekʉlʉm ti kə̀bum akaɗa gatay ni. \v 4 Maslaŋa nahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu aɗəm « Nu ga Pol, » maslaŋa nahaŋ ti ni « Nu ga Apolos. » Lekʉlʉm kə̀bum kəgrum nahkay ti, lekʉlʉm akaɗa ga ndam ga duniya ni eɗeɗiŋ do aw ? \p \v 5 Apolos ti naŋ way ? Nu Pol day nu way ? Leli cʉeni ti leli ndam məgri tʉwi ana Melefit ciliŋ. Azuhva tʉwi geli ni ti kə̀fumki ahàr ka Yezu. Ku way way do geli àgray tʉwi ya ti Bay geli Yezu àhi mâgray ni. \v 6 Magray tʉwi geli ti akaɗa ge mis ya tagray tʉwi e dini bu ni : nu nàjav zlam, Apolos ti ni àcəhi yam. Ay ti àɗək zlam gani nani ti Melefit. \v 7 Nahkay maslaŋa ya ti ajav nday ata maslaŋa ya ti acəhi yam ni tìsli araŋa do. Si Melefit naŋ bəlaŋ naŋ ya ti aɗək zlam tata ni kwa. \v 8 Maslaŋa ya ti ajav zlam nday ata maslaŋa ya acəhi yam ni nday bəlaŋani. Ku way way gatay do Melefit aməvi endif gayaŋ akaɗa ge tʉwi gayaŋ ya àgray ni. \v 9 Leli ti magray tʉwi ge Melefit ka ahar bəlaŋ, lekʉlʉm ti ni kìgʉma akaɗa lekʉlʉm vədaŋ ge Melefit ya təwəs na. \p Lekʉlʉm kìgʉma akaɗa lekʉlʉm ahay ge Melefit ya tələm ni daya. \v 10 Melefit àvu divi ka mawayay gayaŋ ga mənjəki ke tʉwi afa gekʉli ti, nu akaɗa maslaŋa ya ti àsəra mələmaya ahay a, àsəra mafəkaɗ asak gana lala ni. Nu nàfəkaɗa asak ga ahay a lala, mək maslaŋa nahaŋ àra àləmkiyu. Ahàr àɗəm ndam ya tara tələmkiyu ni ti way way do gatay mâbay slimi, mə̂ləm ahay ni lala. \v 11 Asak ga ahay ni ti mafəkaɗani àndava, nani Yezu Krist ; maslaŋa èsliki mafəkaɗ nahaŋ va do. \v 12 Mis ndahaŋ tələmkiyu gru ka asak ga ahay gani nani, mis ndahaŋ ara, mis ndahaŋ ti ni akur sulumani. Mis ndahaŋ keti nahəma, tələmkiyu ɓiyem, mis ndahaŋ kʉzir, mis ndahaŋ ti ni fifiŋ. \v 13 Ka fat ya ti Melefit amagrafəŋa seriya kè mis a nahəma, way way do mis ɗek etipi tʉwi gayaŋ ya àgray ni. Aɗaba ka fat nani ti aku aməgəs tʉwi ga way ga way do ɗek : ndahaŋ aməzum, ndahaŋ ti ni aməzum do. Nahkay ti way way do mis ɗek etipi tʉwi gayaŋ ya àgray ni àɓəlay tək àɓəlay do aw. \v 14 Maslaŋa ya ti aku aməzum tʉwi gayaŋ do ni ti Melefit aməvi endif gayaŋ. \v 15 Ay maslaŋa ya ti aku àzuma tʉwi gayaŋ a ni ti Melefit amahəŋgay naŋ ciliŋ, aməvi araŋa do. Maslaŋa nani ti akaɗa ge mis ya ti àtamaba a aku ba pircʉk-pircʉk ni. \p \v 16 Ŋgay lekʉlʉm ti kìgʉma ahay ge Melefit a, Məsuf gayaŋ naŋ àniviyu ana kʉli a məɓəruv bu ni ti kəsərum do waw ? \v 17 Tamal ti maslaŋa agudarkaba ahay ge Melefit a nahəma, Melefit day amagudar naŋ, aɗaba ahay ge Melefit ti njəlata. Ahay gayaŋ gani nani ti lekʉlʉm. \p \v 18 Nahkay ti maslaŋa àgosay ahàr gayaŋ ba. Tamal maslaŋa e kiɗiŋ gekʉli bu àhi ana ahàr naŋ àsəra zlam akaɗa ga ndam ga duniya na ti, mə̂mbrəŋ məsər zlam gayaŋ nani, mânjəhaɗ akaɗa ga maslaŋa ya ti àsər araŋa do ni. Tamal àgra nahkay ti aməŋgət məsər zlam sulumani. \v 19 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba məsər zlam ga ndam ga duniya ya tə̀sər ni ti ègia zlam masakana kè eri ge Melefit a. Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : « Mis ya tagray wir-wir ni ti Melefit agəski tay akaɗa ga kəmbazl ya agəs zlam ni.\f + \fr 3:19 \ft Mənjay Zʉwop 5.13.\f* » \v 20 Àbu məbəkiani keti : « Melefit àsəra məsər zlam ga ndam məsər zlam ni ti zlam masakani.\f + \fr 3:20 \ft Limis 94.11.\f* » \v 21 Nahkay ti maslaŋa èji zlabay àna maslaŋa nahaŋ, àɗəm naɗəbay naŋ ba. Sərumki zlam ni ɗek ti gekʉli sawaŋ. \v 22 Nu Pol, Apolos akaba Piyer ti leli gekʉli. Duniya, sifa, kisim, zlam ya agravu nihi ni akaba zlam ya amagravu ni ɗek day gekʉli. \v 23 Lekʉlʉm nahəma ge Krist, Krist ti ni ge Melefit. \c 4 \s1 Kìjʉm zlabay ba \p \v 1 Nawayay ti mis tə̂sər, leli ndam *asak ge *Krist ti leli ndam məgri tʉwi. Melefit àfiva zlam ana leli a ahar va : ahaslani zlam nani maŋgahani, ay nihi ti awayay ti leli mə̂ɗəfiki ana mis. \v 2 Kə̀səruma, maslaŋa ya ti tə̀fiva zlam a ahar va ti mâgray tʉwi àna naŋ nahəma, si ahàr àɗəm maslaŋa gani nani mis jireni kwa. \v 3 Ka majalay ahàr goro nahəma, ma ya ti lekʉlʉm kazlapumku ni àhəlu ahàr kay do. Ku mis ndahaŋ tagrafua seriya nəŋgu ni, àhəlu ahàr kay do. Ku nu nuani àna ahàr goro day nàgrafəŋa seriya ka ahàr goro a do. \v 4 Nu nuani nə̀səra àna ahàr goro a nàgudar zlam ndo. Ay akaba nani ɗek ŋgay nu jireni ti nə̀ɗəm nahkay ndo daya. Bay ya ti agrafua seriya ni ti si Bay geli àna ahàr gayaŋ gayaŋani kwa. \v 5 Aɗaba nani zla nahəma, kə̀grumfəŋa seriya kè mis a ba. Ɓesʉma, jəgum vaɗ ge Melefit ya àfəkaɗ ni. A vaɗ gani nani ti Bay geli aŋga, naŋ ti amaŋgazlaya zlam ge mis ya a məlaŋ ziŋ-ziŋeni bu na, zlam ge mis ya təjalay a ahàr gatay bu ni day amaŋgazlaya. Ka sarta gani nani ti ku way way do Melefit amazləbay naŋ àki ke tʉwi ya àgray ni. \p \v 6 Bəza ga mmawa goro ni, nə̀ɗəmki ma ka ahàr goro akaba ka Apolos akaɗa ma *gozogul ti ga məjənaki kʉli. Nawayay ti kə̂sərumaba zlam a huɗ gani ba : ahàr àɗəm kəɗəbum divi sulumani ya ti àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu ni akaɗa geli ya maɗəbay ni ; kə̀grumkivu zlam ndahaŋ ya tə̀bi məbəkiani bi ni ba. Nahkay zla nahəma, kìjʉmki zlabay ke mis ndahaŋ ba ; kə̀mənjumləŋ ana mis ndahaŋ akaɗa tə̀sər araŋa do ba daya. \v 7 Way àhuk ahkado nak kàtam mis ndahaŋ ni way ? Zlam ya ti àfuk ni ti, àvuk ti Melefit do waw ? Kə̀səra tamal ti Melefit àvuk nahəma, kiji zlabay àna naŋ akaɗa nak nakani kə̀ŋgət àna njəɗa gayak ti kamam ? \p \v 8 Ay nihi zla ti lekʉlʉm kə̀ɗəmum ahkado kə̀rəhuma, lekʉlʉm kə̀bum àna elimeni, lekʉlʉm kə̀zumuma bay a, leli ti bəbay do. Kə̀zumuma bay na eɗeɗiŋa ti akal àɓəlay. Nahkay akal leli day məzum bay ni akaba kʉli ka ahar bəlaŋ. \v 9 Leli ti ndam asak ga Yezu Krist, ay ti nəjalay a ahàr goro bu nahəma akaɗa Melefit àbəhaɗ leli kələŋ ge mis ndahaŋ ni ɗek. Leli ti mìgia akaɗa ndam ya ti seriya àgəsa tay a mək takoru tabazl tay kè meleher ge mis ni. Mìgia akaɗa leli zlam ga sewiya kè eri ge mis ga *duniya akaba kè eri ga *məslər ge Melefit a. \v 10 Leli mə̀bu məhi ma ge Krist ana mis ti seteni àcəliva ana leli a ahàr va zla do aw ? Lekʉli ti ni kə̀səruma zlam a aɗaba lekʉli ka ahar bəlaŋ akaba Krist aw ! Leli ti ndam gedebeni, lekʉli ti ni njəɗa gekʉli àbu zla do aw ? Leli ti tamənjaləŋ ana leli akaɗa zlam masakani, ay lekʉli zla nahəma təhəŋgrioru ahàr ana haɗ ana kʉli. Nahkay zla do aw ? \v 11 Nihi kekileŋa lʉwir àbu awər leli, yam àbu akaɗ leli, azana àki ke leli ka vu bi, mis tə̀bu təzləɓ leli, masawaɗay satat, ahay geli àbi, \v 12 màgra tʉwi a dal-dal day kwa ti məzumi zlam ana huɗ geli. Ka ya ti mis tə̀bu tindivi leli ni ti leli mahəŋgalay Melefit ti mə̂gri sulum gayaŋ ana tay. Ka ya ti tə̀bu təgri daliya ana leli ni ti leli meɓesey. \v 13 Ka ya ti mis tagudari ma ana leli ni ti leli məŋgwiviyu ana tay. Ke eri ge mis ga duniya nahəma, leli mìgia akaɗa zlam ya taboru ke jigʉri na. Nihi kekileŋa tə̀hi ana ahàr leli mìgia zlam masakana a duniya ba ɗek. \p \v 14 Nəbiki zlam nday hini ana kʉli ti ga məbəki mimili ke kʉli do. Ay nəbiki ana kʉli ti, nawayay nəcahi zlam ana kʉli, aɗaba kìgʉma bəza goro ya nawayay na palam. \v 15 Ku tamal mis ndahaŋ ehimeya tə̀bu təcahi zlam ana kʉli àki ke Krist nəŋgu ni, bəŋ gekʉli ti bəlaŋ hʉya. Bəŋ gekʉli ti nu gani. Kìgʉma bəza goro a aɗaba àhi *Ma Mʉweni Sulumani ga Yezu Krist ana kʉli enjenjeni mək kə̀fumki ahàr ka naŋ ti nu. \v 16 Nihi ègia nu bəŋ gekʉli a nahəma, grum zlam hwek-hweka akaɗa goro ya nagray ni. \v 17 Nawayay ti kə̂grum nahkay. Nahkay ti nə̀sləroya Timote a, àdoru afa gekʉli. Naŋ ti ègia wur goro a, nawayay naŋ, aɗəbay divi ga Bay geli ge jiri ge jireni. Eminjʉa nahəma, aməziaba azay slimi ana kʉli àki ka manjəhaɗ goro akaba Yezu Krist na. Amacahi zlam ana kʉli akaɗa goro ya nə̀bu nəcahi ana ndam ga Yezu ya *təcakalavu ku eley eley do ni, ti manjəhaɗ gatay mânja akaɗa goro na. \p \v 18 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀bu tiji zlabay, aɗaba tə̀hi ana ahàr nu anaŋgoru afa gekʉli va do. \v 19 Ay tigi ti Melefit àvua divi gana ti nə̀bu nakoru afa gekʉli wuɗak. Eninjʉa nahəma, enipi zlam ga ndam zlabay nday nani ya tagray ni. Nahkay anəsər nday tə̀ɗəm ma masakani ciliŋ tək day ti tàgray tʉwi àna njəɗa ge Melefit aw ? \v 20 Nə̀ɗəm nahəma *Məgur ge Melefit ti mam ? Ndam ya ti tə̀bu a Məgur ge Melefit ni bu ni ti tə̀zlapay ma masakani do : tagray tʉwi àna njəɗa ge Melefit. \v 21 Nihi ti dəmukiba ere ye ti lekʉlʉm kawayum na. Ka ya ti anaŋgoru afa gekʉli ni ti nâza malawaɗ a ahar va ga matraɓ kʉli àna naŋ a waw ? Tək day ti kawayum ti nâwayay kʉli, nâru àna məɓəruv bəlaŋ aw ? \c 5 \s1 Zlam ya ti abəki mimili ke mis ni \p \v 1 Nihi nìcia mis tə̀bu tə̀ɗəm ahkado mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀bu tagudar zlam, tagray zlam məwəslani ya ti ku ndam ya tə̀fəki ahàr ke Melefit do tekeɗi tàgray do ni. Tə̀hu maslaŋa gekʉli nahaŋ àbu andəhaɗfəŋ kà wal ga bəŋani. \v 2 Lekʉlʉm zla ti kə̀bum kijʉm zlabay, giri-giri ti amal kitʉwʉm sawaŋ. Maslaŋa ya ti àgray ere məwəslani nani ni ti kə̀garumaba naŋ e kiɗiŋ gekʉli ba do ni ti kamam ? \v 3 Nu ti ku nu nə̀bi akaba kʉli eslini bi nəŋgu ni, nə̀bu nəɗəgəzlkioru ahàr ke kʉli dal-dal. Maslaŋa ya ti àgudar zlam ni ti nèkelkaba seriya gayaŋ a àndava sək akaɗa nu nə̀bu akaba kʉli eslini. \v 4 Nàgray seriya gani hini ti àna slimi ga Bay geli Yezu. Lekʉlʉm day cakalumvu ; eslini majalay ahàr goro amələbu akaba kʉli, njəɗa ga Bay geli Yezu day amələbu akaba kʉli. \v 5 Akacakalumva ti vumi maslaŋa gani nani a ahar vu ana *Seteni ti mə̂gri daliya hayaŋ. Nahkay ti maslaŋa gani aməmbrəŋ majalay ahàr magədavani ni, mək Melefit amahəŋgay sifa gayaŋ ni ka fat ya ti Bay geli amagrafəŋa seriya kè mis a ni. \p \v 6 Kijʉm zlabay ti kamam ? Àɓəlay do timey ! *Miwisiŋ gʉzit tə̀bəkiviya ka humbu ga makala masəfarana, ewisiŋaba zlam na ɗek ti kə̀sərum do aw ? \v 7 Ahàr àɗəm si kəzumaba miwisiŋ gani nana e kiɗiŋ gekʉli ba kwa. Tamal kə̀gruma nahkay ti kigʉm *njəlatani akaɗa ga humbu ga makala masəfarani ya tə̀bəkiviyu miwisiŋ ndo ni. Ay nə̀səra kìgʉma njəlatana akaɗa ga humbu nana eɗeɗiŋena, aɗaba *Krist àmət azuhva leli. Krist ti naŋ Wur təmbak ya ti tìsliŋi ana leli a wuməri ga *Pak bu ni. \v 8 Nihi nahəma məgrum wuməri ga Pak geli ! Ay məmbrəŋum zlam magudarani akaba cuɗay ya màgrabiyu ni ɗek, mə̀bumkiviyu miwisiŋ nani va ba. Məɗəbum divi ge Melefit àna məɓəruv bəlaŋ akaba àna jiri sawaŋ. \p \v 9 A wakita nahaŋ ya nə̀biki ana kʉli ni bu ni ti nə̀hi ana kʉli ahkado kànjəhaɗumkabu akaba ndam magray mesʉwehvu ka ahar bəlaŋ ba. \v 10 Nə̀hi ana kʉli nahkay ti nə̀ɗəmki ma ti ka ndam ga *duniya ya ti tagray mesʉwehvu ni do. Nday ya ti eri gatay àki ka zlam ge mis ni, nday ya ti tigi akal ni, nday ya ti tagray pəra ni day nə̀ɗəmki ma ka tay ndo. Tamal mis àwayay manjəhaɗani akaba tay do nahəma, si maslaŋa gani asləkaba a duniya ba. \v 11 Ere ye ti nə̀ɗəm ni ti nə̀ɗəmki ti ka ndam məfəki ahàr ke Krist ni. Tamal mis àɗəm ahkado naŋ mis ga Yezu mək agray mesʉwehvu, bi eri gayaŋ àki ka zlam ge mis, bi agray pəra, bi asivù ana mis, bi avi vu gayaŋ ana zum, ahkay do ni bi egi akal nahəma, ku məzum zlam akaba naŋ ka ahar bəlaŋ kə̀zumum ba. \p \v 12 Maslaŋa ya ti agrafəŋa seriya kà ndam ya kə̀bumi akaba tay bi ni ti nu do. Lekʉlʉm day grumfəŋa seriya kà ndam ya kə̀bum akaba tay ka ahar bəlaŋ na ciliŋ. \v 13 Nday ya ti kə̀bumi akaba tay bi ni ti Melefit amagrafəŋa seriya kà tay a. Àbu məbəkiani a Wakita gayaŋ bu : « Garumaba mis cuɗayana e kiɗiŋ gekʉli ba.\f + \fr 5:13 \ft Mimbiki 17.7.\f* » \c 6 \s1 Ndam ga Yezu tàbəhaɗki mirdim ka bəza ga məŋ gatay ba \p \v 1 Nəɗəm nahəma, mis tàləgava ata wur ga məŋana mək akoru abəhaɗkibiyu mirdim afa ga ndam ya tàɗəbay *Krist do ni ti àɓəlay aw ? Giri-giri ti akoru àna ma gani ti afa ndam ge Melefit sawaŋ do waw ? \v 2 Ŋgay ndam ge Melefit atagrafəŋa seriya kà ndam ga *duniya na ɗek ti kə̀sərum do waw ? Tamal akəgrumfəŋa seriya kà ndam ga duniya ɗek ti, kə̀grum seriya ga zlam nday hini ciɓ-ciɓeni ni koksah ti kamam ? \v 3 Ŋgay *məslər ge Melefit tekeɗi leli amagrafəŋa seriya kà tay a ti kə̀sərum do aw ? Iy zla aw kə̀səruma nahkay ti, misliki magray seriya ga zlam ga duniya do ni ti kamam ? \v 4 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba tamal ti mis tàləgava ata wur ga məŋana e kiɗiŋ gatay ba ti, kəcuhwumoru àna ma gani afa ga ndam ga dala ti àɓəlay aw ? Ka ya ti ndam ga Yezu təcakalavu nahəma, ndam nday nani ti lamba gatay àbi akaba tay bi. \v 5 Nə̀ɗəm nahəma, kəgrum nahkay ti mimili do aw ? Bay məsər zlam bəlaŋ ti àbi e kiɗiŋ gekʉli bu ga mekelikaba seriya gana ana bəza ga məŋana àbi eɗeɗiŋ aw wahay ? \v 6 Ku tamal àbi nəŋgu ni, mis abəhaɗki mirdim ka wur ga məŋani ti àɓəlay do. Ay lekʉlʉm ti kabəhaɗumki mirdim ka bəza ga məŋ gekʉli afa ga ndam ya tə̀fəki ahàr ke Krist do ni ti ahəmamam ! \p \v 7 Nəɗəm nahəma, ku tamal kabəhaɗumki mirdim ka ndam gekʉli nəŋgu ni kìjʉmkia ke divi ge Melefit a àndava. Lekʉlʉm ti tamal maslaŋa nahaŋ àgudaria zlam ana kʉli a nahəma, hojo ɓesʉmia. Tamal àzafəŋa zlam kè kʉli àna akal a nahəma, hojo ɓesʉmia daya. \v 8 Ay lekʉlʉm ti kèɓesʉm do. Kagudarumi zlam ana mis ndahaŋ, kigʉmfiŋa akal kà tay a sawaŋ ; tata nday gani bəza ga məŋ gekʉli keti ni ! \v 9 Ŋgay ndam ya ti tagudar zlam ni atəhuriyu a *Məgur ge Melefit vu do ni ti kə̀sərum do aw ? Kə̀gosum ahàr gekʉli ba, sərum : ndam magray hala, ndam ga pəra, ndam mesʉwehvu, ndam ya ti təhəlvu ata zal ata zal ti tandəhaɗkabu ni, \v 10 ndam akal, ndam ya zlam ge mis egi eri ana tay ni, ndam ya ti təvi vu gatay ana zum ni, ndam mbaɗambaɗa akaba ndam ya ti təhəlfəŋa zlam kè mis a ga njəɗa ni, nday nani ɗek ti atəhuriyu a Məgur ge Melefit vu do. \v 11 Ahaslani mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu day tàgrabiya nahkay. Ay nihi nahəma, Melefit geli àbara kʉli àna njəɗa ga Məsuf gayaŋ a, nahkay ti kìgʉma njəlatana, kìgʉma ndam jirena daya. Zlam gani nani ɗek ti àgray àna slimi ga Bay geli Yezu Krist. \s1 Kə̀grum mesʉwehvu ba \p \v 12 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀hi àna ahàr ahkado ndam ge *Krist ti tə̀via divi ana tay ga magray zlam a ɗek. Tə̀via divi ana tay ga magray zlam a ɗek eɗeɗiŋ, ay ti zlam ɗek àgri sulumani ana mis do. Nu day nə̀hi ana ahàr nahkay : tə̀vua divi ga magray zlam a ɗek, ay ti nigi eviɗi ga zlam nday nani ti nàwayay do. \v 13 Nahkay day kə̀ɗəmum Melefit àgriaya zlam məzumani ana huɗ a, huɗ ti ni ga məzumiyu zlam. Iy nahkay eɗeɗiŋ, ay ti Melefit emijiŋ huɗ ata zlam məzumani ni cecʉeni. Vu geli ti Melefit àgria ana leli a ti mâgray mesʉwehvu àna naŋ do. Àgria ana leli a ti awayay ti mə̂gri tʉwi ana Bay geli àna naŋ sawaŋ. Bay geli ti ni afi ahàr ana vu geli. \v 14 Bay geli àməta ti Melefit àhəŋgaraba naŋ e kisim ba, àvia sifa mʉwena : leli day amara mahəŋgaraba leli a aməvi sifa mʉweni ana leli àna njəɗa gayaŋ. \p \v 15 Ŋgay leli ɗek ka ahar bəlaŋ mìgia vu ge Krist a, nahkay lekʉlʉm day palahar ga vu gayaŋ ti kə̀sərum do aw ? Nahkay ti nazay palahar ga vu ge Krist ti egi vu bəlaŋ akaba vu ga wal hala ti ahəmamam ? Àgravu do simiteni ! \v 16 Mis tamal ti tandəhaɗkabu ata wal hala ti, vu gatay cʉeni egi vu ge mis biliŋ ti kə̀sərum do aw ? Aɗaba Melefit àɗəm a Wakita gayaŋ bu : « Nday cʉeni ti vu gatay emigi bəlaŋ.\f + \fr 6:16 \ft Mənjəkiani 2.24.\f* » \v 17 Ay ti maslaŋa ya ti tanjəhaɗkabu ata Bay geli ni ti ègia Məsuf ga Yezu àniviyu, majalay ahàr gatay ɗek bəlaŋani. \p \v 18 Cuhwumfəŋa kà ndam mesʉwehva. Zlam magudarani ndahaŋ ya ti mis tagray ni ɗek ti tìjifiŋ kà vu gatay do. Ay maslaŋa ya agray mesʉwehvu ni ti agudar ahàr gayaŋ gayaŋani. \v 19 Vu gekʉli ni ti ègia ahay njəlatani ge Melefit a, *Məsuf Njəlatani anjəhaɗviyu ti kə̀sərum do aw ? Məsuf Njəlatani nani ti Melefit àvi ana kʉli, naŋ àvu a məɓəruv gekʉli bu. Vu gekʉli ti ge Melefit, do ni ti gekʉli gekʉleni do. \v 20 Melefit àpəla zlam gəɗakana ga mambay kʉli àna naŋ a. Nahkay ere ye ti kəgrum àna vu gekʉli ni ɗek ti zləbum Melefit àna naŋ. \c 7 \s1 Məhəlvani ata zal ata wal \p \v 1 Nihi nahəma nəŋgəkia àki ka ma ya kə̀bumukibiyu a wakita gekʉli bu na. Ka nu ti zal àday wal do simiteni ti àɓəlay. \v 2 Ay ku tamal nahkay nəŋgu ni, bi maslaŋa amagray mesʉwehvu ti hojo zal mâday wal gayaŋ, wal day mâday zal gayaŋ. \v 3 Nahkay ahàr àɗəm zal àmbati aləŋ ana wal gani ba, wal day àmbati aləŋ ana zal gani ba. \v 4 Aɗaba mam, wal ti vu gayaŋ ti gayaŋ gayaŋani do : ga zal gani sawaŋ. Zal day nahkay ; vu gayaŋ ti gayaŋ gayaŋani do : ga wal gani sawaŋ. \v 5 Nahəma, wal èkeli vu gayaŋ ana zal gayaŋ ba, zal day èkeli vu gayaŋ ana wal gayaŋ ba. Si bi tìciva e kiɗiŋ gatay ba, təpəsaba ga sarta ɓal ga mahəŋgalay Melefit a. Ay zla nahəma kə̀pəsumaba kay ba, do ni ti *Seteni aməŋgət divi ga magosay kʉli, aɗaba bi ekislʉmki məpəsumabana ga sarta kay koksah ti ni. \p \v 6 Ŋgay grum nahkay ti nə̀hi ana kʉli ga njəɗa do. Nə̀ɗəm tamal kəgrum nahkay ti àɓəlay sawaŋ. \v 7 Ka nu ti nawayay ti mis ɗek tanjəhaɗ akaɗa goro ni, tàday wál ba. Ay ti Melefit àvia njəɗa ana mis a gərgəri. Maslaŋa nahaŋ Melefit avi njəɗa ga maday wal ahkay do ni ga maday zal, ana maslaŋa nahaŋ ti ni avi njəɗa ga manjəhaɗani naŋ bəlaŋ. \p \v 8 Nihi nahəma nəhi ma ana wál madakway akaba ndam ya wál tə̀fəŋ kà tay bi ni. Nəhi ana tay nahəma, tamal tanjəhaɗ ka ahàr gatay akaɗa goro ni ti àɓəlay. \v 9 Ay ti maslaŋa ya ti èsliki meɓeseni do ni ti mâday wal, wal ti ni mâday zal. Hojo kəhəlumvu zlam gekʉli, ere gani arəh ga wal ahkay do ni ga zal amakaɗ kʉli ti ni. \p \v 10 Nihi ti nəhi ma ana ndam ya tə̀həlva ni. Ma hini ya nəɗəm ni ti ma goro do, ma ga Bay geli. Àɗəm ahkado : Wal tèdevu ata zal gayaŋ ba. \v 11 Ay tamal ti tèdeva nəŋgu ni, mânjəhaɗa nahkay, àday zal ba. Tamal èɓesey manjəhaɗani koksah nahəma, tâŋgalabu ata zal gayaŋ. Zal day àgaray wal gayaŋ ba. \p \v 12 Nihi ti nəhi ma ana lekʉlʉm ndahaŋ ni. Nəɗəm ma hini ti nu, do ni ti Bay geli Yezu do. Nəɗəm nahəma : Tamal maslaŋa àfəkia ahàr ka Yezu a, wal gayaŋ ni àfəki ahàr ka Yezu ndo mək wal ni awayay manjəhaɗani ata naŋ ti, àgaray naŋ ba. \v 13 Wal day nahkay, tamal àfəkia ahàr ka Yezu a, zal gayaŋ ni àfəki ahàr ka Yezu ndo mək zal ni awayay manjəhaɗani ata naŋ ti, àsləka ba. \v 14 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba zal ya àfəki ahàr ka Yezu ndo ni ti naŋ mis ge Melefit azuhva wal gayaŋ ya àfəkia ahàr ka Yezu a ni. Nahkay day wal ya àfəki ahàr ka Yezu ndo ni ti naŋ mis ge Melefit azuhva zal gayaŋ ya àfəkia ahàr ka Yezu a ni. Ègia nahkay ti bəza gatay ni Melefit àdaba tay a, tìgia ndam gayaŋ a. Tamal nahkay do ni ti bəza gatay ni tìgi ndam ge Melefit ndo. \v 15 Ay tamal maslaŋa ya ti àfəki ahàr ka Yezu ndo ni awayay medeveni ata wal gayaŋ ahkay do ni ata zal gayaŋ nahəma, têdevu. Naŋ ya ti àfəkia ahàr ka Yezu a tə̂mbrəŋ naŋ ni ti ku zal, ku wal nəŋgu ni tə̀fəki ŋgasa ga manjəhaɗkabani akaba maslaŋa nahaŋ ni do. Aɗaba Melefit àzalay kʉli ti, awayay kânjəhaɗum àna sulumani. \v 16 Nə̀ɗəm nahəma, nak wal ya ti kə̀fəkia ahàr ka Yezu a ni ti bi Melefit amahəŋgay zal gayak azuhva nak ti kə̀səra waw ? Nak zal ya ti kə̀fəkia ahàr ka Yezu a ni ti bi Melefit amahəŋgay wal gayak azuhva nak ti kə̀səra waw ? \s1 Ku way way do mânjəhaɗ akaɗa gayaŋ ya Melefit àzalay naŋ ni \p \v 17 Giri-giri nahəma, ahàr àɗəm ku way way do manjəhaɗ gayaŋ mânja akaɗa ga Bay geli Yezu ya àvi ka sarta ya Melefit àzalay naŋ ni. Ere ya nəhi ana ndam ga Yezu ya *təcakalavu a kəsa gərgərani bu ni ti nahkay. \v 18 Tamal bi maslaŋa Melefit àzalay naŋ kʉɗi gayaŋ *mekeleni ti mânjəhaɗ nahkay, àhəŋgarkiyu ba. Tamal bi maslaŋa Melefit àzalay naŋ kʉɗi gayaŋ mekeleni do ni ti mânjəhaɗ nahkay, èkeley ba. \v 19 Mekeley kʉɗi ahkay do ni mekeley kʉɗi do ni ti àzaya araŋa do. Zlam maɓəlani ti magray ere ye ti Melefit àɗəm ndam gayaŋ tâgray ni ciliŋ. \v 20 Ahàr àɗəm nahəma, ku way way do mânjəhaɗ akaɗa gayaŋ ya Melefit àzalay naŋ ni. \v 21 Tamal bi nak eviɗi ka sarta ya Melefit àzalay kur ni ti àhəluk ahàr ba. Ay ti bi kə̀ŋgəta divi ga mambay ahàr gayak a ti mbay. \v 22 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba maslaŋa ya ti naŋ eviɗi mək Bay geli àzala naŋ a nahəma, naŋ akaɗa eviɗi va do, aɗaba ègia mis ga Bay geli a. Nahkay day, maslaŋa ya ti naŋ eviɗi do mək *Krist àzala naŋ a nahəma, ègia eviɗi ge Krist a. \v 23 Lekʉlʉm ɗek Melefit àmba kʉli àna zlam gəɗakana. Nahkay ti kə̀ɗəbum mis akaɗa lekʉlʉm eviɗi gatay va ba. \v 24 Bəza ga mmawa goro ni, nəhi ana kʉli nahəma, ahàr àɗəm ku way way do mânjəhaɗ kè eri ge Melefit akaɗa gayaŋ ya ti Melefit àzalay naŋ ni. Tânjəhaɗ nday ata Melefit ti nahkay. \s1 Wəwal ya tə̀sər zawal ɗay-ɗay do ni \p \v 25 Nihi ti nəzlapaki ka ma ga wəwal ya tə̀sər zawal do ni. Ma ya anəɗəm ni ti Bay geli àhu ndo, nani majalay ahàr goro goroani. Ay nu ti, Bay geli àgrua sulum gayaŋ a, nahkay mis tisliki məgəskabu ma goro ya nəɗəm ni. \p \v 26 Ka majalay ahàr goro nahəma, hojo ku way way do mânjəhaɗ akaɗa gayaŋ ya anjəhaɗ ni. Nə̀ɗəm nahkay ti azuhva daliya ge mis ya təcakay ka sarta hini ni. \v 27 Tamal nak kə̀bu àna wal gayak nahəma, kìdʉmvu ba. Tamal nak wal gayak àbi ti ni, kàday wal ba. \v 28 Ay tamal kaday wal nahəma, zlam magudarani do. Nahkay day tamal wal ya àsər zal ɗay-ɗay do ni akoru ka zal day, zlam magudarani do. Ay ti sərumki lala, wəwal akaba zawal gatay atəcakay daliya dal-dal a duniya bu. Nəhi ana kʉli kə̀dum wál ba akaba kə̀dəgum ka zawal ba ti, aɗaba nawayay ti kàcakum daliya nani ba. \p \v 29 Bəza ga mmawa goro ni, ere ye ti nə̀ɗəm ni ti nə̀ɗəm aɗaba sarta àbiyu kay va bi. Kwa nihi, maslaŋa ya ti wal gayaŋ àbu ni ti mâjalay ahàr akaɗa ga maslaŋa ya wal gayaŋ àbi ajalay ahàr ni. \v 30 Maslaŋa ya ti etʉwi ni ti mânjəhaɗ akaɗa naŋ àbi ètʉwi bi. Maslaŋa ya ti amərvu ni ti mânjəhaɗ akaɗa naŋ àbi àmərvu bi. Maslaŋa ya ti asəkum zlam ni ti mânjəhaɗ akaɗa naŋ àbi àsəkum zlam bi. \v 31 Maslaŋa ya ti agray tʉwi àna zlam ga duniya ni day mânjəhaɗ akaɗa naŋ àbi àgray tʉwi àna zlam ga duniya bi. Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba manjəhaɗ ga duniya hini ara andav wuɗak. \p \v 32 Nawayay ti araŋa àhəli ahàr ana kʉli ba simiteni. Maslaŋa ya ti wal gayaŋ àbi ni ti ajalaki ahàr ke tʉwi ga Bay geli Yezu ciliŋ. Awayay agray zlam ya ti àɓəlafəŋ kà Bay geli Yezu ni. \v 33 Ay maslaŋa ya ti wal gayaŋ àbu ni ti ajalaki ahàr ka zlam ga duniya. Awayay agray zlam ya ti àɓəlafəŋ kà wal gayaŋ ni. \v 34 Majalay ahàr gayaŋ cʉ cʉ, aɗaba awayay ti ere ye ti agray ni mâɓəlafəŋ kà wal gayaŋ awayay ti mâɓəlafəŋ kà Bay geli daya. Nahkay day, wəwal ya ti tə̀bi ka zawal bi ni akaba bəza dahalay ni təjalaki ahàr ke tʉwi ga Bay geli ciliŋ. Tawayay ti vu gatay akaba majalay ahàr gatay ɗek mânja ga Bay geli. Ay wəwal ya ti tə̀bu ka zawal ni ti təjalaki ahàr ka zlam ga duniya. Tawayay tagray zlam ya ti àɓəlafəŋ kà zawal gatay ni. \p \v 35 Ma goro hini ya nə̀hi ana kʉli ni ti ga məjənaki kʉli, do ni ti ga macafəŋa kʉli ga magray ere ye ti lekʉlʉm kawayum na do. Ay ti nawayay ti kəgrum zlam àna divi gani, nawayay ti kəɗəbum Bay geli àna huɗ bəlaŋ, ti kàjalum ahàr cʉ cʉ ba. \p \v 36 Nihi nahəma, bi wur dagwa nahaŋ naŋ àbu àna məva gayaŋ, nday tə̀bu nahkay, tə̀həlvu faŋ ndo. Mək wur dagwa ni aɗəm : « Tamal nàzay naŋ ndo ni ti àɓəlay do, aɗaba məɓəruv goro àdəvia a naŋ va, nahkay nawayay ti məhəlvu. » Tamal naŋ àbu aɗəgəzl nahkay ti mâgray akaɗa ga məɓəruv gayaŋ awayay ni, mâzay naŋ : nani ti zlam magudarani do. \f + \fr 7:36 \ft Mis ndahaŋ tə̀ɗəm Pol àɗəmki pakama hini ti ka wur dagwa nday ata məva gayaŋ do ; tə̀ɗəm Pol àɗəmki ti ka bəŋ ga wur nday ata wur gayaŋ dahalayani, bəŋ ga wur ni awayay adi zal.\f* \v 37 Ay bi wur dagwa ni àwayay mazay məva gayaŋ ni do, àsəra a məɓəruv gayaŋ ba, maslaŋa nahaŋ àcafəŋa naŋ a ndo, esliki manjəhaɗani nahkay ka ahàr gayaŋ tata nahəma, tamal àzay naŋ ndo ni ti àgra zlam maɓəlana. \v 38 Ma gani ti nahkay hi : Maslaŋa ya ti àza məva gayaŋ na ti àgra zlam sulumana. Ay maslaŋa ya ti àzay məva gayaŋ ni ndo ni ti àgra zlam sulumana àtama ga maslaŋa ya ti àzay na. \p \v 39 Ay wal ya ti zal gayaŋ naŋ àbu àna sifa mba ni ti àday zal nahaŋ ba simiteni. Ay tamal zal gayaŋ ni àməta nahəma, esliki maday zal nahaŋ ya ahàr gayaŋ awayay ni tata. Ay zla ti aday ti zal ya ti naŋ àbu afəki ahàr ka Bay geli ni. \v 40 A majalay ahàr goro bu ni ti tamal ànjəhaɗa zlam gayaŋ a nahəma, azum gəɗa àtama ga wal ya àday zal nahaŋ na. Nə̀ɗəm nahkay ti nu day *Məsuf ge Melefit naŋ àbu akaba nu. \c 8 \s1 Aslu ga pəra \p \v 1 Nihi ti nəzlapaki ka ma ga aslu ga pəra. Ma gekʉli ya kə̀ɗəmum leli ɗek mə̀səra zlam a ni ti ma gekʉli ni jiri eɗeɗiŋ. Ay məsər zlam ti avi zlabay ana mis ; ere ye ti azoru mis kama ni ti mawayavani. \v 2 Tamal mis àɗəm naŋ àsəra zlam a ti, àsər zlam lala faŋ ndo. \v 3 Ay tamal mis awayay Melefit nahəma, Melefit àsəra naŋ gayaŋ a àndava. \p \v 4 Kə̀humu ndam ya təfəki ahàr ka Yezu ni ti tə̀via divi ana tay a ga məzum aslu ga pəra aw ? Ma gekʉli ya kə̀ɗəmum ni ti jiri : pəra ti zlam masakani eɗeɗiŋ. Nahaŋ ni kə̀ɗəmum ahkado Melefit ti bəlaŋ, nahaŋ àbi : nani day jiri eɗeɗiŋ. \v 5 Zlam tə̀bu kay a huɗ melefit bu akaba ka haɗ, mis tìpia ti tə̀ɗəm zlam nday nani melefifit. Nahkay ti melefifit akaba bəbay tə̀bu kay. \v 6 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, geli ti Melefit naŋ bəlaŋ, naŋ Bəŋ ga Yezu. Naŋ ti àgraya zlam a ɗek. Leli day naŋ àgraya leli a ti mîgi ndam gayaŋ. Nahkay Bay geli ti naŋ bəlaŋ, naŋ Yezu Krist. Zlam ge Melefit ya àgraya ni ɗek ti, àna naŋ. Leli day mə̀bum àna sifa ti azuhva naŋ. \p \v 7 Ay ku tamal leli ndahaŋ ni mə̀səra zlam nday nana nəŋgu ni, mis ndahaŋ tə̀bu e kiɗiŋ geli bu tə̀sər do. Nday nani ti ahaslani tàgrabiya pəra, aŋgwaz gani àsləkiaba ana tay ndo kekileŋa. Nahkay tamal tə̀caka aslu ga pəra ti tə̀ɗəm tàgudara, aɗaba nday gani tə̀sərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo. \v 8 Ere ye ti azoru leli afa ge Melefit ni ti zlam məzumani do. Tamal məzum ti àjənaki leli ga moroni kama do. Tamal mə̀zum do day àguloru leli do. \p \v 9 Kə̀səruma kislʉmki məzum zlam ɗek. Ay ti bumvu slimi lala, do ni ti maslaŋa ya ti àsərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo ni emijikia ke divi a azuhva zlam gekʉli ya kəzumum na. \v 10 Aɗaba tamal ti maslaŋa nani èpia kur a, nak ya ti kə̀səra zlam a ni, nak kə̀bu kəzum zlam a ahay ga pəra bu nahəma, naŋ ya ti àsərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo ni naŋ day ara azay njəɗa gayaŋ ga məzumani. \v 11 Nahkay ti məsər zlam gayak ni ejiŋ maslaŋa ya ti àsərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo ni. Maslaŋa nani ti wur ga məŋ geli, Krist àmət ti ga mahəŋgay naŋ. \v 12 Tamal kəgrum nahkay ti kagudarumi zlam ana bəza ga məŋ geli, kəvumi majalay ahàr ana tay aɗaba tə̀sərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo. Kagudarumi zlam ana tay ti, kagudarumi zlam ana *Krist. \v 13 Nahkay ere ye ti nəɗəm ni ti nihi : tamal zlam məzumani goro ni ejiŋkia wur ga məŋ goro ke divi a nahəma, anahəpəɗ aslu ɗay-ɗay va do. Aɗaba mam, nawayay ti wur ga məŋ goro èjikia ke divi a ba. \c 9 \s1 Pol aɗəfiki manjəhaɗ gayaŋ ana mis \p \v 1 Nu ti nə̀səra nisliki magray ere ye ti nawayay ni ɗek. Ŋgay nìpia Bay geli Yezu àna eri goro a, nu zal asak gayaŋ daya ti kə̀sərum do aw ? Lekʉlʉm kə̀fumki ahàr ka Bay geli ti azuhva tʉwi goro ya nə̀gri ni do aw ? \v 2 Ku tamal mis ndahaŋ tə̀sər nu zal asak ga Yezu do nəŋgu ni, lekʉlʉm ti kə̀səruma nu zal asak gayaŋ. Kə̀fumkia ahàr ka Bay geli Yezu azuhva tʉwi goro ya nàgray e kiɗiŋ gekʉli bu na ti, nani aɗafaki nu zal asak gayaŋ. \p \v 3 Ka ya ti mis tə̀bu tahəŋgalafua ma ni ti nahəŋgarfəŋ, nəɗəm nahkay nihi : \v 4 Leli ndam *asak ga Yezu ti misliki məzum zlam akaba misi zlam azuhva tʉwi geli ya magray ni do aw ? \v 5 Misliki moroni afa gekʉli àna wal ya àfəki ahàr ke Yezu ni do waw ? Ndam asak ndahaŋ ni akaba bəza ga məŋ ga Bay geli Yezu ni akaba Piyer tə̀bi tagray nahkay bi aw ? \v 6 Ahàr àɗəm magray tʉwi ga məzumi zlam ana huɗ geli ti leli ata Barnabas cecʉ cʉ a ciliŋ aw ? \v 7 Ndam slewja tagray tʉwi ga slewja gatay ti, təpəl tay do aw ? Maslaŋa ya ti àjava zlam a ni ti azum bəza gani do aw ? Tək day ti maslaŋa ya ti ajəgay zlam ga gənaw ni ti aɗucaya ɗuwa gana esi do aw ? \p \v 8 Ma ya nə̀ɗəm ni ti, nani majalay ahàr geli mis ciliŋ do, e *Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu day nahkay. \v 9 Àbu məbəkiani e Divi gani nani bu nahkay hi : « Ka ya ti kəzləɓum hay àna sla nahəma, kə̀wəlumikabu pakama ga macafəŋa naŋ kà məzum zlam a ba.\f + \fr 9:9 \ft Mənjay Mimbiki 25.4. Ka sarta gani nani ti təzləɓ zlam ti àna aday do : slasla təcəlki.\f* » Melefit àɗəm nahkay ti, kə̀humi ana ahàr àɗəmki ma ti ka slasla ciliŋ aw ? \v 10 Melefit àɗəm nahkay ti, àɗəmki ti ke leli ndam məgri tʉwi ni do aw ? Iy, àɗəmki ti ke leli eɗeɗiŋ. Leli ti magray tʉwi akaɗa ga ndam ya ti təwəs vədaŋ ahkay do ni akaɗa ndam ya ti təzləɓ hay ni. Nday nani tagray tʉwi ti tə̀səra atəŋgət zlam. \v 11 Leli ti akaɗa ndam mizligi hay : hay gani nani ti pakama ge Melefit ya mə̀hi ana kʉli ni. Nihi ti lekʉlʉm kə̀bum àna zlam sulumani ge Melefit ya leli mə̀gri ana kʉli ni, ay leli məŋgətfəŋa zlam sulumana kè kʉli a ti kàwayum do waw ? Məŋgət zlam sulumani nani ti mabaz hay ya ti mìzligi ni do waw ? \v 12 Mis ndahaŋ ni tekeɗi təŋgətfəŋa zlam kè kʉli a, sakomba leli aw ! \p Ay ku tamal misliki məŋgətfəŋa zlam kè kʉli a tata nəŋgu ni, mìhindifiŋa kè kʉli a ndo. Miɓesey zlam ni ɗek, aɗaba mawayay ti màcafəŋa mis ga məgəskabu *Ma Mʉweni Sulumani ge Krist na ba. \v 13 A *ahay gəɗakani ge Melefit bu ni ti ŋgay ndam məgri tʉwi ana Melefit ni təŋgət mahar gatay, ndam meviyeki aslu ni day təŋgət mahar gatay ti kə̀sərum do aw ? \v 14 Nahkay day, Bay geli àɗəm ndam ya ti təhi Ma Mʉweni Sulumani ana mis ni təŋgət zlam məzumani àna Ma Mʉweni Sulumani ya təhi ana mis ni. \p \v 15 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, nu ti nàgray nahkay do : ku kəvumu zlam day nàwayafəŋa kè kʉli a do. Ere ye ti nə̀bəki ni ti, ge mihindifiŋa zlam kè kʉli àna naŋ a do. Tamal nagray nahkay ti hojo nə̂məta ! Nə̀ŋgətfəŋa zlam kè kʉli a do ni ti avu məmərani. Maslaŋa àbi esliki macafəŋa nu kà məmərani gani nana bi. \v 16 Nu nə̀bu nəhi Ma Mʉweni Sulumani ana mis kəlavaɗ. Ay tʉwi gani nani àvu miji zlabay do, aɗaba mam, Melefit àfəku njəɗa ga magrani. Tamal nə̀hi Ma Mʉweni Sulumani ana mis do nahəma, Melefit mâtraɓ nu ! \v 17 Tamal tʉwi gani nani nagray ka mawayay goro ti si akal təpəlləŋ nu. Ay ègia nàgray ka mawayay goro do, nagray ti aɗaba Melefit àfuva a ahar va palam. \v 18 Tamal ti ègia nahkay ti nəŋgətləŋ mam ? Ere ye ti nəŋgətləŋ ni ti nihi : nəhi Ma Mʉweni Sulumani ana kʉli ga sulum. Ku tamal ahàr àɗəm lekʉlʉm kə̂vumuləŋ zlam nəŋgu ni, nìhindiliŋ zlam kè kʉli ndo. \p \v 19 Nu eviɗi ga maslaŋa do, nu nəgur ahàr goro. Ay ti nàza ahàr goro a, nìgia eviɗi ge mis a ɗek, ti nə̂həlibiyu mis ana Krist a kay dal-dal, ti tə̂fəki ahàr lala. \v 20 Ka ya ti nu nə̀bu e kiɗiŋ ga ndam *Zʉde bu nahəma, nanjəhaɗ akaɗa nu zal Zʉde, aɗaba nawayay ti nə̂həlibiyu tay ana Krist ti tə̂fəki ahàr lala. Ka ya ti nu e kiɗiŋ ga ndam ya taɗəbay Divi ge Melefit ya Mʉwiz àbəki ni bu nahəma, nanjəhaɗ akaɗa ga maslaŋa ya aɗəbay Divi ge Melefit gani nani ni, ay Mʉwiz àna Divi gani nani àfəku ŋgasa va do. Nagray nahkay ti nə̂həlibiyu tay ana Krist, ti tə̂fəki ahàr lala. \v 21 Ka ya ti nu e kiɗiŋ ga ndam ya tə̀sər Divi ge Melefit do ni bu ni ti nanjəhaɗ akaɗa ga maslaŋa ya ti àsər Divi ge Melefit do ni, ti nə̂həlibiyu tay ana Krist, tə̂fəki ahàr lala. Ay ti nu maslaŋa ya ti àsər ma ge Melefit do ni do, aɗaba nə̀səra nə̀gəskabá ma ge Krist a. \v 22 Ka ya ti nu e kiɗiŋ ga ndam ya ti tə̀sərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo ni ti nanjəhaɗ akaɗa ga maslaŋa ya ti àsərkaba divi ge Melefit a lala faŋ ndo ni, ti nə̂həlibiyu tay ana Krist, ti tə̂fəki ahàr lala. Nahkay ka ya ti nu e kiɗiŋ ge mis weley weley bu do ni ɗek ti nazay manjəhaɗ ga ndam nani, aɗaba nawayay ti ku àbi àbi nəŋgu ni nə̂həlibiyu mis ndahaŋ ana Krist ti mâhəŋgay tay. \v 23 Ere gani nani ya nagray ni ɗek ti, ti Ma Mʉweni Sulumani môru kama kama, ti Melefit mə̂gru sulum gayaŋ akaɗa ya agri ana ndam gayaŋ ndahaŋ ni. \p \v 24 Kə̀səruma, ka ya ti mis tacuhwakaboru ti tə̂sər way eminjiyu enji way nahəma, tacuhwakaboru ti nday ɗek ka ahar bəlaŋ. Ay ti mis biliŋ gatay enjiyu enji : àra ènjiyu ti təvi zlam ka duwa gani. Nahkay ti lekʉlʉm day si kəzum njəɗa gekʉli akaɗa ga ndam ya ti tacuhwakaboru ni, ti kə̂ŋgətum zlam bilegeni. \v 25 Ndam ga hwa ɗek təcahavu àna hwa ga njəɗa, ti vu gatay mə̂sərvu àna naŋ. Ere ye ti tagray ni ɗek, tawayay ti tə̂ŋgət zlam ka duwa gani ; zlam gani ti àpəsfəŋ kà tay do, agədavu. Ay leli ti zlam ya ti Melefit avi ana leli azuhva tʉwi geli ni ti àgədavu do, amələbu ga kaŋgay-kaŋgayani. \fig Zlam ya ti təŋgət ka duwa gani ni ti àpəs do, agədavu|src="bk00157c.tif" size="col" ref="9.25" \fig* \v 26 Nahkay zla nahəma, nu day nə̀bu nagray tʉwi lala akaɗa ga maslaŋa ya ti acuhworu ndəlaɓa ni, ahkay do ni akaɗa ga maslaŋa ya ti asi məɗukɗuk ana mis, ahar gayaŋ àdoru a haɗ do ni. \v 27 Nəgri daliya ana vu goro, nəgri ere ye ti nu nawayay ni, do ni ti bi nu ya ti nə̀hi ma ge Melefit ana mis ndahaŋ ni anəŋgət zlam azuhva nani akaɗa gatay ni do. \c 10 \s1 Kə̀həŋgrumioru ahàr a haɗ ana pəra ba \p \v 1 Bəza ga mmawa goro ni, zlam ya ti àgrakivu ka ata bəŋ geli ka sarta ge Mʉwiz ni ti àgəjazlki ahàr ke kʉli ba. Ka sarta gani nani ti Melefit àfəkiaya maklaɓasl ka tay a ɗek ga majəgay tay àna naŋ a. Nday ɗek tàtuwaɗaba Dəluv Ndizeni na daya. \v 2 Gatay ya ti maklaɓasl àhərkiaya ka tay a akaba ya tàtuwaɗaba dəluv ni ba ni ti, kala Melefit àbara tay a ɗek. Melefit àgray nahkay ti, àwayay ti nday ɗek tîgi akaba Mʉwiz akaɗa mis bəlaŋ. \v 3 Nday ɗek tə̀zuma zlam məzumani ya Melefit àvi ana tay na. \v 4 Nday ɗek tìsia yam ya Melefit àvi ana tay na. Yam gani nani ti àŋgəzaya a pəlaɗ ba. Pəlaɗ gani nani ti Melefit àvi ana tay, nani ti *Krist, asawaɗoru akaba tay. \v 5 Ku àgrava nahkay nəŋgu ni, mis ahar gəɗakani e kiɗiŋ gatay bu tə̀gri zlam sulumani ana Melefit ndo. Nahkay tə̀mət, huɗ gili ɗek kisim gatay. \p \v 6 Zlam gani nday nani tàgrakivu ka tay ti aɗaba tàwaya magudar zlam a. Awayay aɗəfiki zlam ana leli, ti màgudar zlam akaɗa gatay ya tàwayay magudarani ni ba. \v 7 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀njəkia ka məhəŋgrioru ahàr a haɗ ana pəra. Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : « Mis tànjəhaɗa, tə̀zuma zlam a akaba tìsia zlam a, mək tìcikaba ga məhəɓiani ana pəra.\f + \fr 10:7 \ft Mahərana 32.6.\f* » Lekʉlʉm zla nahəma kə̀ŋgumkivu ka məhəŋgrioru ahàr a haɗ ana pəra akaɗa gatay ni ba. \v 8 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tàgra hala, nahkay Melefit àbazl tay dəbu kru kru cʉ mahar mahkər ka fat bəlaŋ. Lekʉlʉm zla nahəma kə̀grum hala akaɗa gatay ni ba. \v 9 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀həlfəŋa eyʉ kè Melefit a. Nahkay Melefit àslərkibiyu zlam a haɗ kay ka tay, àbazla tay a. Lekʉlʉm zla nahəma, kə̀həlumfəŋa eyʉ kè Krist akaɗa gatay ya tə̀həlfəŋa kè Melefit a ni ba. \v 10 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu tə̀zərɗia ma ana Melefit a. Nahkay àslərkibiyu məslər gayaŋ ka tay, àbazla tay a. Lekʉlʉm zla nahəma kə̀zərɗum ma akaɗa gatay ni ba. \p \v 11 Melefit àgri zlam nday nani ana tay nahkay ti, awayay ti aɗəfiki zlam ana mis. Nahkay tə̀bu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu, ga məziaba azay slimi ana leli a, aɗaba leli mə̀bu ka mandav ga duniya wuɗak. \v 12 Nahkay zla ti maslaŋa ya ti àhi ana ahàr naŋ àbu àna njəɗa ni ti mə̂bavu slimi. Tamal àbavu slimi do ni ti ara ejikia ke divi a. \v 13 Zlam ya ti ejiŋkia kʉli ke divi a ni ti ejiŋkia mis a ɗek. Ay Melefit ti ara ajənaki kʉli akaɗa gayaŋ ya àɗəm ni : zlam ya ti akal etijiŋkia kʉli a atətam njəɗa gekʉli ni ti Melefit amacafəŋa zlam nday nani ge mijiŋkia kʉli ke divi a. Ka ya ti zlam nday nani tawayay tijiŋkia kʉli a nahəma, Melefit aməvi njəɗa ana kʉli ge miɓeseni, ti katamumaba. \p \v 14 Ndam goro ni, nawayay kʉli. Tamal kìcʉma pakama goro ya nə̀hi ana kʉli na ti, kàhəɗakumfəŋiyu kà pəra ba. \v 15 Lekʉlʉm ya nəhi pakama hini ana kʉli ni ti kə̀səruma zlam a. Jalumki ahàr lala, pakama gani jiri do aw ? \v 16 Ka sarta ya ti məzumumkabu ɗaf ge Melefit nahəma, mazay hijiyem akaba zum ni, məgri sʉsi ana Melefit mək leli ɗek misi. Leli ɗek misi zum ni ka ahar bəlaŋ ti, aɗafaki ti leli mìgia akaɗa mis bəlaŋ akaba Krist a aɗaba mimiz gayaŋ àŋgəziaya ana leli a. Nahkay day mazay *dipeŋ, mesekeba, məzumum. Magray nahkay ti, aɗafaki ti vu geli ègia akaɗa vu bəlaŋ akaba Krist a. \v 17 Dipeŋ ya mesekeba, məzumum ni ti dipeŋ bəlaŋ. Nahkay leli ɗek mìgia akaɗa vu a bəlaŋ, aɗaba dipeŋ ya məzumum ka ahar bəlaŋ ni ti dipeŋ bəlaŋ. \p \v 18 Nahkay ndam *Izireyel day ka ya ti tə̀bu təzum aslu ga zlam ya ti tìsliŋi ana Melefit ni ti tigi bəlaŋ akaba Melefit do aw ? \v 19 Pakama hini ya nəhi ana kʉli ni ti aɗəmvaba ahəmamam ? Aɗəmvaba ti aslu ga pəra akaba pəra pərani ti tə̀bu àna njəɗa eɗeɗiŋ aw ? \v 20 Aha, tə̀bi àna njəɗa bi. Ay ka ya ti ndam ga pəra tagray pəra gatay, tisliŋ zlam ni ti, tìsliŋi ana Melefit do, ana seteni sawaŋ. Nahkay zla nahəma, nawayay ti kìgʉm bəlaŋ akaba seteni ba. \v 21 Kisʉm zum ga Bay geli mək kisʉmkivu ge seteni keti ni ti àgravu do. Nahkay day kəzumum zlam ga Bay geli mək kəzumumkivu ge seteni keti ni ti àgravu do. \v 22 Magray nahkay ti, mawayay ti Bay geli mə̂zumki ɓəruv ke leli aw ? Lekʉlʉm kəhumi ana ahàr njəɗa geli àtam gayaŋ aw ? \s1 Grum zlam ya ti ajənaki mis ndahaŋ ni \p \v 23 Kə̀ɗəmum ahkado zlam ni ɗek kislʉmki magrani. Iy, zlam ni ɗek kislʉmki magrani eɗeɗiŋ, ay ti zlam ɗek ti ndahaŋ tə̀jənaki mis do. Zlam ni ɗek kislʉmki magrani eɗeɗiŋ, ay ti zlam ɗek ti ndahaŋ tə̀zoru mis kama e divi ga Yezu bu do. \v 24 Ku way way do àɗəbay zlam ga məjənaki ahàr gayaŋ ciliŋ ba, mâɗəbay zlam ga məjənaki mis ndahaŋ kwa sawaŋ. \p \v 25 Nahkay zlam ya ti təsəkumoru a gosku bu ni ɗek kislʉmki məzumumani. Araŋa àhəli ahàr ana kʉli ba : kìhindʉm day ba. \v 26 Aɗaba mam, duniya akaba zlam gani ɗek ti ga Bay geli. \f + \fr 10:26 \ft Mənjay Limis 24.1.\f* \p \v 27 Tamal maslaŋa ya ti àfəki ahàr ka Yezu do ni àzala kʉli a ga məzum zlam akaba naŋ a mək kə̀dəguma nahəma, zumum ere ya avi ana kʉli ni ɗek. Araŋa àhəli ahàr ana kʉli ba : kìhindʉm day ba. \v 28 Ay tamal bi maslaŋa nahaŋ ahi ana kʉli ahkado : « Hini aslu ga pəra » nahəma, kə̀zumum ba. Kə̀zumum do ni ti azuhva maslaŋa nani ya àhi ana kʉli ni, ti ahàr àhəli ba. \v 29 Nə̀ɗəm nahkay ti, nə̀ɗəmki ti ka majalay ahàr ga maslaŋa ya ti awayay azum ni do ; nə̀ɗəmki ti ka majalay ahàr ga maslaŋa ya ti àhi ma gani ni. \p Tamal àhua ma gana mək nə̀ɗəm nəgur ahàr goro, nəzum zlam ni kekileŋa nahəma, maslaŋa gani nani ya àhu ma ni ara aɗəm nu nàgudara zlam a. Ay tamal àɗəmkua nahkay ti àɓəlay do. \v 30 Tamal nəgri sʉsi ana Melefit ga zlam ya nəzum ni mək maslaŋa nahaŋ aɗəmku ma, aɗəm ahkado nàgudara zlam a nahəma, àɓəlay do, aɗaba nə̀gria sʉsi ana Melefit a àndava. \p \v 31 Nahkay tamal bi kəzumum zlam, bi kisʉm zlam ahkay do ni bi kəgrum zlam weley weley do ɗek nahəma, grum ti mis tâzləbay Melefit àna naŋ. \v 32 Kə̀grum zlam ya ti ejiŋkia mis ke divi a ni ba, ku ndam *Zʉde, ku nday ya ndam Zʉde do ni, ku ndam ge Melefit ya *təcakalavu ku eley eley do ɗek ni, kə̀grum zlam ya ti ejiŋkia tay ke divi a ni ba. \v 33 Nu nə̀bu nagray ti nahkay : zlam ya nagray ni ɗek, nawayay ti mâɓəlafəŋ kè mis ndahaŋ ni ɗek. Nə̀jalaki ahàr ke ere ya ajənaki nu ni do ; nəjalaki ahàr ti ke ere ye ti ajənaki mis ndahaŋ ni ɗek sawaŋ. Nagray nahkay ti, nawayay ti Melefit mâhəŋgay tay. \c 11 \p \v 1 Nahkay grum zlam ɗek akaɗa goro ya nagray ni ; nu day nə̀bu nagray zlam ɗek akaɗa ge *Krist ya agray ni. \s1 Məfakabu zlam ka ahàr \p \v 2 Nəgri sʉsi ana kʉli aɗaba kə̀bum kajalumku ahàr a zlam bu ɗek, kə̀gəsumkabá pakama ya tə̀hu mək nə̀cahi ana kʉli na. \v 3 Ay ti ere ye ti nawayay ti kîcʉm lala ni ti nihi : agur zawal ɗek ti *Krist ; agur wal ti zal ; agur Krist ti Melefit. \v 4 Tamal ti zal ahəŋgalay Melefit ahkay do ni ahəŋgri pakama ge Melefit ana mis, naŋ àbu àna azana ka ahàr nahəma, anjak Bay ya agur naŋ ni. \v 5 Ay tamal ti wal ahəŋgalay Melefit ahkay do ni ahəŋgri pakama ge Melefit ana mis, naŋ àbi àna azana ka ahàr bi nahəma, anjak bay ya agur naŋ ni. Egi zlam ge mimili, akaɗa ga wal ya àwəskaba ahàr a ndəluɓ ni. \v 6 Nahkay tamal wal àwayay məfakabu azana ka ahàr do nahəma, hojo mə̂wəskaba, nani ɗek zlam bəlaŋ. Ay kə̀səruma wal ya ti awəskaba ahàr a ahkay do ni ekelkia məhər a asay mimili ti ahàr àɗəm mə̂fakabu azana ka ahàr. \v 7 Zal zla nahəma, ahàr àɗəm àfakabu azana ka ahàr ba, aɗaba Melefit àgraya naŋ ka mazavu gayaŋ ga maɗafaki njəɗa gayaŋ a. Wal ti ni Melefit àgraya naŋ ga maɗafaki njəɗa ga zal a. \v 8 Melefit àgraya zal a ti àna jamaŋgay ge mis walana do, àgraya wal àna jamaŋgay ge mis zalana sawaŋ. \v 9 Melefit àgraya zal a ti azuhva wal do. Àgraya wal azuhva zal a sawaŋ. \v 10 Nahkay ti ahàr àɗəm wal mə̂fakabu azana ka ahàr, ga maɗafakiani maslaŋa àbu agur naŋ. Agray nahkay ti azuhva *məslər ge Melefit. \v 11 Ku tamal nahkay nəŋgu ni, afa geli ndam ga Bay geli ni ti wal anjəhaɗivu a ahar vu ana zal, zal day anjəhaɗivu a ahar vu ana wal. \v 12 Wal ti Melefit àgraya naŋ àna jamaŋgay ge mis zalana, zal ti ni wal ewi naŋ. Ay mis ɗek ti Melefit àgraya tay a. \p \v 13 Jalum a ahàr gekʉli bu lala day nimi : tamal wal ahəŋgalay Melefit məfakabu azana ka ahàr do ni ti àɓəlay aw ? \v 14 Mis ɗek tə̀səra, tamal zal agalkabu ahàr ti nani zlam ge mimili do aw ? \v 15 Ay wal ti ni tamal agalkabu ahàr nahəma, nani zlam maɓəlani dal-dal do waw ? Melefit àgray məhər ga wal mə̂ɗək zilip ti ga maŋgah ahàr gayaŋ a kəla ga azana ya amal afakabu, aŋgah ahàr gayaŋ àna naŋ ni. \v 16 Maslaŋa ya ti àgəskabu pakama hini ya nə̀ɗəm ni do ni ti si mîci lala : leli magray ti nahkay, ndam ga Yezu ya *təcakalavu a kəsa gərgərani bu ni ɗek tagray nahkay, tàɗəbay divi nahaŋ do. \s1 Məzum ɗaf ge Melefit \p \v 17 Pakama nahaŋ àbu nəhi ana kʉli, a huɗ ga pakama nani bu nahəma nə̀gri sʉsi ana kʉli do simiteni. Aɗaba ere ye ti kəgrum ni àzoru kʉli kama do, ahəŋgaroru kʉli kələŋ sawaŋ. \v 18 Ma ya nəhi ana kʉli enjenjeni nahəma, nihi : Nìci, tə̀hu ahkado ka ya ti kacakalumvu ni ti kə̀bum kicirʉmvu. Tə̀ɗəm nahkay ti nətamahay ma gatay ni ahar gəɗakani jiri eɗeɗiŋ. \v 19 Lekʉlʉm kicirʉmvu nahkay ti àgəski, aɗaba Melefit awayay aɗafaki nday ya təfəki ahàr ka Yezu lala ni, ti mis ɗek tə̂sər tay. \v 20 Nahkay ka ya ti lekʉlʉm kə̀bum kacakalumvu kəzumum ni ti ɗaf ga Bay geli do. \v 21 Aɗaba kàcakalumva nahkay ti, ku way way do azum zlam zlam gayaŋ ; mis ndahaŋ lʉwir awər tay, mis ndahaŋ ti ni zum abazl tay. \v 22 Tamal kawayum məzumum zlam akaba misʉm zlam nahəma, kəzumumbiyu a magam, kisʉmbiyu a magam gekʉli do aw ? Nahkay ti kəmənjumləŋ kà ndam ge Melefit ni ti akaɗa nday zlam masakani zla do aw ? Kawayum kəbumki mimili ka ndam ya ti zlam gatay àbi ni zla do aw ? Nihi nahəma, nəhi mam ana kʉli mam ? Nə̂gri sʉsi ana kʉli zla tək ? Aha, nə̀gri sʉsi ana kʉli do simiteni. \p \v 23 Pakama ya nə̀hi ana kʉli ni ti, nani ma ga Bay geli Yezu. Pakama gani nihi : A huɗ ga məlavaɗ ya tara təgəsi Bay geli Yezu ana ndam məgur ndam *Zʉde ni bu ni ti, Yezu àzay *dipeŋ, \v 24 àgri sʉsi ana Melefit, èsekaba, àɗəm : « Hini hi ti aslu ga vu goro, navay ti ga mahəŋgay kʉli. Grumoru nahkay, ti kâjalumku ahàr. » \v 25 Nahkay day ka ya ti tə̀zuma zlam na àndava nahəma, àzay hijiyem akaba zum, àɗəm : « Àna zum ge hijiyem hini ti Melefit awəlkabu pakama gayaŋ akaba ge mis ; məwəlvani nani ti mʉweni. Awəlkabu ti àna mimiz ga vu goro. Grumoru nahkay. Ka ya ti ekisʉm akaɗa hini lu ni ti kâjalumku ahàr ka ahar bəlaŋ. » \v 26 Bay geli àɗəm nahkay ti, awayay aɗafaki ti ka ya ti kəzumum dipeŋ akaɗa hini akaba kisʉm zum akaɗa hini nahəma, kəɗəfumiki ana mis ti tə̂sər Bay geli àməta. Akəɗəfumikioru ana tay duk abivoru ana maŋga gayaŋ a. \p \v 27 Nahkay ti maslaŋa ya ti azum dipeŋ ahkay do ni esi zum ge hijiyem ga Bay geli, àjalaki ahàr do ni ti, àgudara zlam a, aɗaba àmənjaləŋ ka vu ga Bay geli akaba mimiz gayaŋ ni akaɗa zlam masakani. \v 28 Nahkay zla nahəma, ahàr àɗəm ku way way do mə̂sərkaba majalay ahàr gayaŋ a lala day kwa ti mə̂zum, mîsi. \v 29 Aɗaba maslaŋa ya ti azum, esi, àsərkaba vu ga Bay geli a do ni ti, naŋ naŋani agray ti Melefit mâtraɓ naŋ. \v 30 Mis kay e kiɗiŋ gekʉli bu tèɓesey do, ndahaŋ njəɗa àfəŋ kà tay bi, ndahaŋ ti ni tə̀mət ti, azuhva zlam gani nani. \v 31 Tamal ti mə̀sərkaba majalay ahàr geli a lala ti, amal Melefit àtraɓ leli ndo. \v 32 Bay geli atraɓ leli ti, acahi zlam ana leli, aɗaba awayay ti ka ya ti aməwəl ndam ga *duniya àna seriya ni ti àwəl leli akaba tay ba. \p \v 33 Nahkay bəza ga mmawa goro ni, ka ya ti kacakalumvu ga məzum ɗaf ge Melefit nahəma, jəgum mis ɗek tìnjikaba day. \v 34 Tamal maslaŋa gani lʉwir awər naŋ nahəma, mə̂zumbiya zlam a magam a day. Do ni ti, ka ya ti kàcalumva ni ti, akəgrum ti Melefit mə̂wəl kʉli àna seriya. \p Ma ndahaŋ ni ti, nu eninjʉa day kwa ti anəslamalakabu tay. \c 12 \s1 Njəɗa ga magray tʉwi gərgərani ya Məsuf Njəlatani avi ana mis ni \p \v 1 Bəza ga mmawa goro ni, nihi ti nəzlapaki ka njəɗa ga magray tʉwi gərgərani ya *Məsuf Njəlatani avi ana mis ni. Nawayay ti kîcʉm ma gani lala. \v 2 Serumki ka ya ti lekʉlʉm kə̀bum kəgrum pəra nahəma, kìgʉma eviɗi ga pəra nday nana. Pəra nday nani ku tamal tə̀zlapay koksah nəŋgu ni, tə̀bia kʉli a zlam magudarani va. \v 3 Nahkay zla nahəma, nəhi ana kʉli vay-vay : Maslaŋa ya ti njəɗa ga *Məsuf ge Melefit àniviyu ni ti ŋgay Melefit mêtikwesla Yezu a ti àɗəm do. Ay maslaŋa ya ti aɗəm : « Yezu Bay geli » ni ti, maslaŋa nani àɗəm nahkay ni ti àna njəɗa ga Məsuf Njəlatani eɗeɗiŋ. \p \v 4 Njəɗa ga magray tʉwi ya Məsuf Njəlatani avi ana mis ni ti tə̀bu gərgəri kay, ay Məsuf Njəlatani gani ti bəlaŋ. \v 5 Tʉwi ya ti Bay geli avi ana mis ga magrani ni ti tə̀bu gərgəri kay, ay Bay geli gani ti bəlaŋ. \v 6 Divi ya Melefit avi ana mis ga magray tʉwi ni ti tə̀bu gərgəri kay, ay Melefit gani ti bəlaŋ : agray ti mis ɗek tâgray tʉwi gani nani ɗek ti naŋ. \v 7 Nahkay Melefit aɗafaki njəɗa ga Məsuf Njəlatani gayaŋ a manjəhaɗ ga ku way way do geli bu ɗek. Agray nahkay ti ga məjənavani àna naŋ e kiɗiŋ geli bu. \v 8 Ana mis ndahaŋ nahəma, Məsuf Njəlatani avi njəɗa ana tay ti tə̂sər majalay ahàr sulumani ge Melefit ti tə̂həŋgri ana mis, tə̂jənaki tay àna naŋ. Ana mis ndahaŋ ti Məsuf gani bəlaŋani ni avi njəɗa ana tay ti tə̂sər ere ye ti Melefit awayay ni ti tə̂həŋgri ana mis. \v 9 Ana mis ndahaŋ ti Məsuf gani bəlaŋani ni avi njəɗa ana tay ti tə̂fəki ahàr ke Melefit tə̂tam mis ndahaŋ. Ana mis ndahaŋ ti Məsuf gani bəlaŋani ni avi njəɗa ana tay ti tâhəŋgaraba mis a arməwər ba. \v 10 Ana mis ndahaŋ ti avi njəɗa ana tay ti tâgray zlam ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni. Ana mis ndahaŋ ti avi njəɗa ana tay ti tə̂həŋgri pakama ge Melefit ana mis. Ana mis ndahaŋ ti avi njəɗa ana tay ti tə̂sərkaba Məsuf ge Melefit a nday ata məsuf magədavana. Ana mis ndahaŋ ti avi njəɗa ana tay ti tə̂zlapay ma həma gərgərani ya nday ndayani tə̀sər do ni. Ana mis ndahaŋ ti ni avi njəɗa ana tay ti tâhəŋgaraba ma həma gərgərani ya nday ndayani tə̀sər do na ni. \v 11 Tʉwi gani nani gərgərani ni ɗek ti Məsuf bəlaŋani gani nani agray. Avi njəɗa gərgərani ana ku way way do akaɗa gayaŋ ya awayay ni. \s1 Leli ɗek mìgia akaɗa vu a bəlaŋ \p \v 12 Məzum mazavu ga vu ge mis. Vu ge mis ti bəlaŋ, ay ti zlam gərgəri kay tə̀fəŋ. Ku zlam gərgəri kay tə̀fəŋ nəŋgu ni, vu ni ti bəlaŋ. *Krist day naŋ nahkay. \v 13 Nə̀ɗəm nahkay ti aɗaba leli ɗek ku ndam *Zʉde, ku nday ya ndam Zʉde do ni, ku eviɗi, ku nday ya ti eviɗi do ni, leli ɗek Melefit àbara leli àna Məsuf bəlaŋana, mìgia akaɗa vu a bəlaŋ. Àvia Məsuf gayaŋ bəlaŋani na ana leli a : Məsuf gani nani ti akaɗa ga yam ya təcəhiaya ana mis a ti esi ɓira ni. \p \v 14 Nahkay zla ti zlam ya tə̀fəŋ kà vu ge mis ni ti bəlaŋ do ; nday kay. \v 15 Bi asak aɗəm : « Nu ahar do, nahkay nu nə̀fəŋ kà vu bi. » Ku tamal àɗəma nahkay nəŋgu ni, naŋ àfəŋ kà vu ni va bi aw ? \v 16 Ahkay do ni bi slimi aɗəm : « Nu eri do, nahkay nu nə̀fəŋ kà vu bi. » Ku tamal àɗəma nahkay nəŋgu ni, naŋ àfəŋ kà vu ni va bi aw ? \v 17 Tamal mis vu gayaŋ ni ɗek eri, zlam ndahaŋ tə̀fəŋ bi ti, eci slimi ti àna mam ? Ahkay do ni bi tamal vu gayaŋ ni ɗek slimi ti, ezʉ zlam ti àna mam ? \v 18 Ay ti Melefit àgraya vu ge mis a nahkay ndo. Àgraya mis a ti, zlam tə̀fəŋ gərgəri kay, àbafəŋ tay kà vu ni bəlaŋ àna bəlaŋ ka mawayay gayaŋ. \v 19 Tamal zlam ya tə̀fəŋ kà vu ni ɗek zlam bəlaŋ, nday gərgəri do nahəma, vu ni àbu mba waw ? \v 20 Ay ti Melefit àgraya mis a nahkay ndo. Àgraya vu na ti zlam tə̀fəŋ gərgəri kay, vu ni bəlaŋ. \p \v 21 Bi eri ahi ana ahar : « Nàwayay kur do » ni ti, esliki məhiani tata waw ? Ahàr day bi ahi ana asak : « Nawayay kur do » ni ti, esliki məhiani tata waw ? Aha ! Tìsliki məɗəmani do ; \v 22 zlam tə̀fəŋ kà vu ya mis tə̀ɗəm njəɗa tə̀fəŋ kà tay bi ni, ay zlam nday nani ti tagray tʉwi dal-dal. Tamal təhəlfəŋa tay kà vu na ti vu ni àgray tʉwi do. \v 23 Ay zlam ndahaŋ tə̀fəŋ kà vu ya mə̀ɗəm tìsli araŋa ndo ni, zlam nday nani ti məfi ahàr ana tay tə̀tama zlam ndahaŋ na. Zlam ndahaŋ tə̀fəŋ kà vu ya mə̀ɗəm mis tìpi ba asay mimili ni, maŋgah tay àna zlam sulumani. \v 24 Zlam ndahaŋ tə̀fəŋ kà vu ya mə̀ɗəm mis tîpi ni ; mə̀bəki zlam sulumani ka tay do. Nahkay Melefit àgraya vu ge mis a nahəma, awayay afi ahàr ana zlam ya mə̀ɗəm tìsli araŋa ndo ni àtama zlam ndahaŋ na. \v 25 Àgra nahkay ti, awayay ti vu ge mis èsevu ba, awayay ti zlam ya tə̀fəŋ kà vu ni ɗek tâgray tʉwi ka ahar bəlaŋ, tə̂jənavu e kiɗiŋ gatay bu. \v 26 Nahkay tamal zlam bəlaŋ ya àfəŋ kà vu ni acakay daliya ti zlam ndahaŋ ni ɗek təcakay daliya daya. Tamal tazləbay zlam bəlaŋ ya àfəŋ kà vu ni ti zlam ndahaŋ ni ɗek təmərvu daya. \p \v 27 Lekʉlʉm zla ti, lekʉlʉm ɗek vu ge Krist. Nahkay ku way way do gekʉli ɗek àfəŋ kè Krist akaɗa ga zlam ya tə̀fəŋ kà vu ge mis ni. \v 28 Nahkay e kiɗiŋ ga ndam ge Krist ya *təcakalavu ni bu nahəma, Melefit àbəhaɗ enjenjeni ti ndam *asak. Ye cʉ ti ndam ya təhəŋgri pakama ge Melefit ana mis ni, ya mahkər gani ndam ya ti təcahi zlam ana mis ni. Mək àbəhaɗ ndam ya tagray zlam ya mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni, ndam ya ti tahəŋgaraba mis a arməwər ba ni, ndam ya ti təjənay mis ni, ndam ya ti təɗəfiki divi ana mis ni akaba ndam ya ti təzlapay ma həma gərgərani ya ti nday ndayani tə̀sər do ni. \v 29 Melefit àbəhaɗ mis ni ɗek ti ndam asak aw ? Mis ni ɗek ti nday ndam ya ti təhəŋgri pakama ge Melefit ana mis ni aw ? Mis ni ɗek ti nday ndam macahi zlam ana mis aw ? Mis ni ɗek ti nday ndam ya ti tagray zlam ya ti mis tìpi ɗay-ɗay ndo ni aw ? \v 30 Mis ni ɗek ti nday ndam mahəŋgaraba mis a arməwər ba waw ? Mis ni ɗek ti nday ndam ya ti təzlapay ma həma gərgərani ya nday ndayani tə̀sər do ni aw ? Mis ni ɗek ti nday ndam mahəŋgaraba ma həma gərgərani ya nday ndayani tə̀sər do na ni aw ? Aha, nahkay do ! \v 31 Ay ti njəɗa ga *Məsuf Njəlatani ya avi ana mis ni ti ndahaŋ gəɗákani tə̀tam ndahaŋ. Nahkay ti hindʉm nday nani kay. \p Nihi nahəma, nəɗəfiki divi nahaŋ ana kʉli. Divi nani ti sulumani dal-dal, àtam ndahaŋ ni ɗek. \c 13 \s1 Mawayavani ti àtam zlam ndahaŋ ɗek \p \v 1 Ku nəzlapay ma həma gərgərani ya nə̀sər do ni, ku ma həma ge mis ku ma ga *məslər ge Melefit nəŋgu ni, tamal nàwayay mis do nahəma, nahənday akaɗa ga ara ahkay do ni akaɗa ga goŋgoŋu ya təsi aday ana tay, tahənday ni ciliŋ. \v 2 Ku nəhəŋgri ma ge Melefit ana mis, ku nə̀səra zlam a ɗek, ku nə̀səra zlam maŋgahani ge Melefit na ɗek, ku nə̀fəkia ahàr ke Melefit a dal-dal àtama mis ndahaŋ a, nahkay nisliki məhiani ana həma tâsləkaba a məlaŋ gatay ni ba mək tasləkaba eɗeɗiŋ a nəŋgu ni, tamal ti nàwayay mis do nahəma, nìsli araŋa do. \v 3 Ku nidiaba zlam goro a ɗek ana ndam talaga, ku nəgəskabu ti mis têviyek nu aɗaba nə̀fəkia ahàr ka Yezu a nəŋgu ni, tamal nàwayay mis do nahəma, nə̀ŋgətki araŋa do. \p \v 4 Maslaŋa ya ti awayay mis ni ti anjəhaɗ ahəmamam ? Maslaŋa gani nani ti eɓesi ana mis, agri sulum ana mis, àgraləŋ solu kè mis do, èji zlabay do, àzay ahàr gayaŋ naŋ gəɗakani do. \v 5 Àgray zlam ge mimili do, àwayi zlam ana huɗ gayaŋ ciliŋ do, àzum ɓəruv weceweci do, àgəs zlam ya mis tagudari ni a ɓəruv vu do. \v 6 Maslaŋa gani nani ti zlam ge mis ya tàgudar ni àsi bi ; amərvu àna zlam jireni ge mis ya tagray ni, \v 7 ambərfəŋa zlam ya mis təgri na ɗek kà tay a, agəskabu pakama ge mis, awayay ti zlam ge mis ya tagray ni ɗek mâla kigeni, àmbrəŋ mawayay mis ɗay-ɗay do. \p \v 8 Maslaŋa ya awayay mis nahəma, mawayay mis gayaŋ ni àndav ɗay-ɗay do. Pakama ge Melefit ya təɗəm àna njəɗa ga Məsuf gayaŋ ni ti, a vaɗ nahaŋ atəmbrəŋ, atəhəŋgri ana mis va do. Ma həma gərgərani ya mis təzlapay tay àna njəɗa ga *Məsuf Njəlatani, tə̀sər tay do ni ti, a vaɗ nahaŋ atəmbrəŋ tay, atəzlapay tay va do. Məsər zlam ge mis ya təsər àna njəɗa ga Məsuf Njəlatani ni ti, a vaɗ nahaŋ Məsuf Njəlatani aməvi njəɗa gani ana tay va do. \v 9 Zlam nday nani atagravu nahkay ti, aɗaba nihi ti ere ya məsər ni ti mə̀səraba ɗek faŋ ndo, àhəcikivu ana leli ; pakama ge Melefit ya məhəŋgri ana mis àna njəɗa ga Məsuf gayaŋ ni ti mə̀ɗəmaba ɗek faŋ ndo, àhəcikivu ana leli. \v 10 Ay ka ya ti Melefit emendeveriŋa tʉwi gayaŋ a ni ti, ere ye ti ahəci leli ni ti amələbi va bi. \p \v 11 Nəɗəm nahəma, ka ya ti nu a wur bu ni ti nə̀zlapay akaɗa ga bəza ni, nə̀jalay ahàr akaɗa ga bəza ni, nə̀ɗəgəzl zlam akaɗa ga bəza ni. Ay ka ya ti nìgia gəɗakana ni ti, nə̀mbrəŋa zlam ga bəza ya tagray na, nàgray va do. \v 12 Nahkay day, nihi ti mìpi Melefit lala do, akaɗa geli ya mipi vu geli a kutrum magədavani bu mìpi lala do ni : ka fat gani nani ti emipivu akaba Melefit e eri vu e eri vu lala. Nihi ti nə̀sər Melefit lala faŋ do, ay ka fat nani ti anəsər naŋ lala akaɗa gayaŋ ya àsəra nu a ni. \p \v 13 Nihi ti zlam mahkər tə̀bu kaŋgaya : məfəki ahàr geli ya məfəki ke Melefit ni, məsər zlam geli ya mə̀sər Melefit amagray zlam ɗek sulumani ni, akaba mawayavani geli ya mawayumvu ni. Ay e kiɗiŋ ga zlam mahkərani nday nani bu ni ti, ere ye ti àtam ndahaŋ ni ti mawayavani geli ya mawayumvu ni. \c 14 \s1 Njəɗa ga Məsuf Njəlatani ya avi ana mis ni \p \v 1 Nahkay zla nahəma, zum njəɗa gekʉli ti kawayum mis. Hindʉm njəɗa ga *Məsuf Njəlatani ya avi ana mis ni kay. Ahar gəɗakani hindʉm njəɗa ga məhəŋgri ma ge Melefit ana mis. \v 2 Aɗaba mam, maslaŋa ya ti azlapay ma həma gərgərani ya naŋ naŋani day àsər do ni ti, àzlapi ana mis do, azlapi ti ana Melefit ciliŋ. Nahkay ti maslaŋa ye eci ma gayaŋ ni àbi ; maslaŋa nani aɗəm pakama *maŋgahani ge Melefit àna njəɗa ga Məsuf Njəlatani ciliŋ. \v 3 Ay maslaŋa ya ti ahəŋgri ma ge Melefit ana mis ni ti àhi ana Melefit do, ahi ana mis àna ma həma gatay. Nahkay ma ya ahi ana tay ni avi njəɗa ana tay, ajənaki tay, azoru tay kama e divi ge Melefit vu. \v 4 Maslaŋa ya ti azlapay ma həma gərgərani ya naŋ naŋani day àsər do ni ti azoru ahàr gayaŋ kama e divi ge Melefit vu ciliŋ. Ay maslaŋa ya ahəŋgri ma ge Melefit ana ndam ga Yezu àna ma həma gatay ni ti ma gayaŋ azoru tay ɗek kama e divi ge Melefit vu. \p \v 5 Nu nawayay ti lekʉlʉm ɗek kâzlapum ma həma gərgərani ya ti lekʉlʉm lekʉlʉmeni day kə̀sərum do ni, ay ti nawayay ahar gəɗakani ti kə̂həŋgrumi ma ge Melefit ana mis. Maslaŋa ya ti ahəŋgri ma ge Melefit ana mis ni ti àtama maslaŋa ya ti azlapay ma həma gərgərani ya naŋ naŋani day àsər do na, ahkay do ni si ahəŋgriaba ma həma ya azlapay ni ana tay a kwa. Tamal ahəŋgriaba ana tay a nahəma, ma gayaŋ ni azoru ndam ga Yezu kama kama e divi ga Yezu vu. \v 6 Nihi nahəma, bəza ga mmawa goro ni, bi nakoru afa gekʉli, nəhi ma ana kʉli àna ma həma gərgərani ya leli ɗek mə̀sər do ni ti, ma goro gani ajənaki kʉli ti ahəmamam ? Ahàr àɗəm nakoru afa gekʉli ti naŋgəhaɗi pakama maŋgahani ge Melefit ana kʉli, nəɗəfiki məsər zlam ana kʉli, nəhəŋgri ma ge Melefit ana kʉli, ahkay do ni nəcahi zlam ana kʉli. Tamal nàgra nahkay day kwa ti nə̀jənakia kʉli a do aw ? \p \v 7 Məzum mazavu ga zlam ge mereki, bi slelim, bi tindʉ. Zlam nday nani ti tàhənday ka ahàr gatay do. Nahkay tamal kə̀sər miveni lala do ni ti, ku kivi slelim, ku tindʉ nəŋgu ni mis tə̀sərkaba ge mereki weley do. \v 8 Nahkay day tamal kə̀sər mivi slimi cicek do ni ti, mis atəslamalavu, atəɗəm hini cicek ga kaɗvu ti ahəmamam ? \v 9 Lekʉlʉm day nahkay : ka ya ti kazlapum ma həma ya lekʉlʉm lekʉlʉmeni kə̀sərum do, mis ndahaŋ day tə̀sər do ni ti mis etici ma gekʉli ya kəɗəmum ni ti ahəmamam ? Ma gekʉli ni ma masakani. \v 10 Ma həma tə̀bu kay a duniya bu, ku ma həma weley weley do ɗek ndam ga həma gani tici. \v 11 Ay tamal nə̀sər ma həma ga maslaŋa ya ti azlapu ni do ni ti nu nìgia zal zuh məlaŋ gayaŋ a, naŋ day ègia zal zuh məlaŋ goro a. \v 12 Nəhi ana kʉli nahəma, ègia kihindʉm njəɗa ga Məsuf Njəlatani ya avi ana mis ni kay ti, hindʉm ahar gəɗakani ti njəɗa gani ya təzoru ndam ga Yezu kama e divi gayaŋ vu ni. \p \v 13 Nahkay maslaŋa ya ti azlapay ma həma ya naŋ naŋani day àsər do ni ti mâhəŋgalay Melefit ti mə̂vi njəɗa ga məhəŋgriaba ma gayaŋ ya aɗəmaya ni ana mis a. \v 14 Tamal nahəŋgalay Melefit àna ma həma ya nu nuani day nə̀sər do ni ti məɓəruv goro amər àna zlam ya nahəŋgalay ni, ay ka ya ti nahəŋgalay nahkay ni ti zlam goro ya nəjalay ni àbi. \v 15 Nahkay nagray ahəmamam ? Anahəŋgalay naŋ ti àna ma həma ya nu nuani day nə̀sər do, Məsuf Njəlatani avu njəɗa gani ni, ay anagray nahkay ciliŋ do : anahəŋgalay naŋ àna ma həma goro, anəjalaki ahàr daya. Nahkay day enidi limis ti àna ma həma ya nu nuani day nə̀sər do, Məsuf Njəlatani avu njəɗa gani ni, ay anagray nahkay ciliŋ do : enidi limis àna ma həma goro, anəjalaki ahàr daya. \v 16 Nə̀ɗəm nahkay ti kamam ? Nə̀ɗəm nahkay ti, tamal kəgri sʉsi ana Melefit àna ma həma ya nak nakani day kə̀sər do, Məsuf Njəlatani avuk njəɗa gani ni, mək bi maslaŋa nahaŋ àhurkiviya ke kʉli ge mici ere ye ti kəɗəmum na ti, maslaŋa gani nani esliki məɗəmani « Aya nahkay » aw ? Èsliki məɗəmani do, aɗaba èci pakama gayak ya kə̀ɗəm ni ndo. \v 17 Nak nakani ti kə̀bu kəgri sʉsi ana Melefit lala, ay maslaŋa nani ti ma gayak ya kəɗəm ni àzoru naŋ kama e divi ge Melefit vu do. \p \v 18 Nu ti nəgri sʉsi ana Melefit dal-dal, aɗaba nəzlapay ma həma gərgərani ya nu nuani day nə̀sər do ni nə̀tama kʉli a ɗek. \v 19 Ay ka ya ti ndam ga Yezu tə̀cakalava nahəma, hojo nəɗəmaya ma zlam àna ma həma goro ya nəjalaki ahàr na ga macahi zlam ana mis ndahaŋ, ere gani nəɗəmaya ma dəbu ehimeya àna ma həma ya nu nuani day nə̀sər do ni. \p \v 20 Bəza ga mmawa goro ni, nawayay ti kâjalumki ahàr ka zlam nday ndani akaɗa ge mis gəɗákani ni. Àki ka zlam magədavani ti nawayay ti kâjalumki ahàr akaɗa ga bəza ciɓ-ciɓeni ya tə̀sər magudar zlam do ni. Ay àki ka zlam ndahaŋ nahəma, nawayay ti kâjalumki ahàr akaɗa ge mis gəɗákani ni. \v 21 Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : \q1 « Bay Melefit àɗəm : “Anəhi ma ana nday hini. \q1 Ma gani nani ti ndam mirkwi atəhi ana tay àna ma həma nahaŋ. \q1 Ay ku tamal nagray nahkay nəŋgu ni atəgəskabu ma goro ni do.” \f + \fr 14:21 \ft Izayi 28.11-12.\f* » \p \v 22 Nahkay ti ma həma ya mis tə̀sər do ni aɗəfiki zlam ti ana ndam ya təfəki ahàr ke Melefit ni do, aɗəfiki ti ana ndam ya tə̀fəki ahàr ke Melefit do ni sawaŋ. Ma ge Melefit ya təhəŋgri ana mis ni ajənaki ndam ya tə̀fəki ahàr ke Melefit do ni do, ajənaki ti ndam ya təfəki ahàr ke Melefit ni sawaŋ. \p \v 23 Nahkay ka ya ti lekʉlʉm ndam ga Yezu kàcakalumva ɗek ka məlaŋ bəlaŋana nahəma, bi lekʉlʉm ɗek kazlapum ma həma gərgərani ya lekʉlʉm lekʉlʉmani day kə̀sərum do ni, mək ndam ndahaŋ tə̀hərkivaya ke kʉli a. Ndam nday nani ti bi tawayay tici ere ye ti kəɗəmum ni ahkay do ni bi tə̀fəki ahàr ke Melefit ndo. Ma gekʉli ya kə̀ɗəmum ni ti etici aw ? Etici do ! Nahkay atəhi ana kʉli lekʉlʉm ndam seteni do aw ? \v 24 Ay bi lekʉlʉm ɗek kə̀bum kəhəŋgrumi ma ge Melefit ana mis ti, mək maslaŋa nahaŋ àhurkiviya ke kʉli a. Maslaŋa gani nani ti bi àfəki ahàr ke Melefit do ahkay do ni bi awayay eci ere ye ti kəɗəmum ni. Emicia ma gekʉli ya kəɗəmum na ɗek ti, aməsər naŋ bay magudar zlam, Melefit aməgəs naŋ àna seriya. \v 25 Eslini ere ya a məɓəruv gayaŋ bu ni ɗek amaŋgazlavaya ka dala. Nahkay ti amazləbay Melefit, aməhəŋgrioru ahàr a haɗ meleher ndiɓani a haɗ, aməhi ana kʉli Melefit naŋ àbu e kiɗiŋ gekʉli bu eɗeɗiŋ. \s1 Ka ya ti kacakalumvu ni ti grum zlam kigeni \p \v 26 Bəza ga mmawa goro ni, nəhi mam ana kʉli mam ? Ka ya ti kacakalumvu ni ti ku way way do *Məsuf Njəlatani avi njəɗa ga magray zlam : maslaŋa nahaŋ bi edi limis, maslaŋa nahaŋ bi acahi zlam ana mis, maslaŋa nahaŋ bi azlapi pakama *maŋgahani ge Melefit àna mis, maslaŋa nahaŋ bi azlapay ma həma ya naŋ naŋani day àsər do ni, maslaŋa nahaŋ bi ahəŋgaraba ma həma ya naŋ naŋani day àsər do ni. Ay ere ye ti kəgrum ni ɗek ti ahàr àɗəm azoru mis kama e divi ge Melefit vu kwa. \v 27 Tamal mis təzlapay ma həma gərgərani ya nday ndayani day tə̀sər do ni ti tə̂zlapay bəlaŋ àna bəlaŋ. Mis cʉ, mahkər tə̂zlapay ciliŋ, àtamkia ba. Ahàr àɗəm mis nahaŋ day ahəŋgaraba pakama gana kwa. \v 28 Ay tamal maslaŋa àbi ga mahəŋgarabana bi ti, ahàr àɗəm maslaŋa ya ti awayay azlapay ni àzlapay e kiɗiŋ ge mis macakalavani ni bu ba. Ahàr àɗəm mâzlapi ana ahàr gayaŋ gayaŋani akaba ana Melefit ciliŋ. \v 29 Ndam ya ti Məsuf Njəlatani avi njəɗa ana tay ga məhəŋgri pakama ge Melefit ana mis nahəma, mis cʉ, mahkər tə̂zlapay ciliŋ : mis ndahaŋ ni ti tə̂bi slimi, ma gatay ni kigeni tək kigeni do waw. \v 30 Tamal mis àbu ahəŋgri ma ge Melefit ana mis, mək Melefit àvia ma nahaŋ a ana mis nahaŋ ya naŋ àbu manjəhaɗani digʉsa na ti, ahàr àɗəm maslaŋa ya ti naŋ àbu azlapay ni mâlakakaba day. \v 31 Lekʉlʉm ɗek kəhəŋgrumi ma ge Melefit ana mis tata, ay ti kəɗəmum bəlaŋ àna bəlaŋ kwa. Ahàr àɗəm pakama gekʉli ya kəɗəmum ni ti mis ɗek tə̂sər zlam àna naŋ, mis ɗek tə̂ŋgət njəɗa àna naŋ. \v 32 Njəɗa ya Məsuf Njəlatani avi ana mis ga məhəŋgri pakama ge Melefit ana mis ni ti, mis ya tə̀bu àna njəɗa gani nani ti tisliki mazlapani àna naŋ ka mawayay gatay tata. \v 33 Aɗaba mam, Melefit awayay ti mis tàgray zlam kwaŋa kwaŋa ba. Naŋ awayay ti mis tâgray zlam kigeni, ti tânjəhaɗkabu àna sulumani. \p Nawayay ti kə̂grum akaɗa ga ndam ga Yezu ya *təcakalavu a kəsa ndahaŋ bu ɗek ni. \v 34 Nahkay ka ya ti kacakalumvu nahəma, ahàr àɗəm wál tə̀zlapay ba. Tə̀vi divi ana tay ga mazlapani ba. Ahàr àɗəm təhəŋgrioru ahàr a haɗ ana zawal, akaɗa ge Melefit ya àɗəm a Wakita gayaŋ bu ni. \v 35 Tamal tawayay təsər zlam ti, tôru tîhindifiŋa kà zawal gatay a magam a. Aɗaba wal azlapay e kiɗiŋ ge mis macakalavani bu ni ti àɓəlay do timey. \p \v 36 Nəɗəm nahəma, pakama ge Melefit ànjəki enji ti afa gekʉli aw ? Ahkay do ni Melefit àhi pakama gayaŋ ti ana kʉli ciliŋ aw ? \v 37 Mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀ɗəm nday tə̀bu àna njəɗa ga Məsuf Njəlatani, tə̀ɗəm tisliki məhəŋgri pakama ge Melefit ana mis. Tamal mis àɗəm nahkay ti ahàr àɗəm agəskabu pakama goro ya nəbiki ana kʉli ni ti divi ga Bay geli ya àvi ana kʉli ni. \v 38 Maslaŋa ya ti àgəskabu pakama hini do ni ti Melefit day àgəskabu naŋ do bilegeni. \p \v 39 Nahkay zla nahəma, bəza ga mmawa goro ni, hindʉm njəɗa ga Məsuf Njəlatani ga məhəŋgri pakama ge Melefit ana mis. Hindʉm njəɗa gani nani kay. Kə̀cumfəŋa mis ga mazlapay ma həma gərgərani ya nday ndayani day tə̀sər do na ba. \v 40 Ay zlam ya kəgrum ni ɗek ti kə̀grum kwaŋa kwaŋa ba, grum ti àna divi gani. \c 15 \s1 Yezu Krist àməta mək àŋgaba e kisim ba eɗeɗiŋ a \p \v 1 Bəza ga mmawa goro ni, nawayay nəhəŋgri eri ana *Ma Mʉweni Sulumani ya nə̀hi ana kʉli ahaslani ni. Lekʉlʉm kə̀gəsumkabá ma na, kə̀bum kəgrum tʉwi àna naŋ, kə̀mbrəŋum do. \v 2 Ma Mʉweni Sulumani ya nə̀hi ana kʉli ni ti Melefit ahəŋgay kʉli àna naŋ. Ay tamal kə̀mbrəŋuma pakama ya nə̀hi ana kʉli na ti, məfəki ahàr gekʉli ka Yezu ni ègia zlam masakana. \p \v 3 Pakama ya tə̀hu enjenjeni, nu day nə̀hi ana kʉli ni ti nahkay hi : *Krist ti àmət azuhva zlam magudarani geli. Ere gani àgravu ti akaɗa ya àbu məbəkiani kwa ahaslani a Wakita ge Melefit bu ni. \v 4 Àra àməta ti tìli, mək a vaɗ ya mahkər gani ti àŋgaba e kisim ba. Ere gani àgravu akaɗa ya àbu məbəkiani kwa ahaslani a Wakita ge Melefit bu ni. \v 5 Àra àŋgaba ti àŋgazlivu ana Piyer, mək àŋgazlivu ana ndam *asak gayaŋ kru mahar cʉeni ni. \v 6 Àra àŋgazliva ana tay a ti àŋgazlivu ana bəza ga məŋ geli ndahaŋ macakalavani tə̀tam diŋ diŋ zlam. Kwa kani mis ndahaŋ e kiɗiŋ gatay bu ahar gəɗakani tə̀bu àna sifa, mis ndahaŋ ti ni tə̀məta. \v 7 Kələŋ gani àŋgazlivu ana Zek, àŋgazlivu ana ndam asak gayaŋ ɗek daya. \p \v 8 Kələŋ ge mis nday nani ɗek ti àŋgazluvu ana nu, nu ya ti akaɗa ga wur ya ti tìwi kiyi gani ènjiyu ndo ni. \v 9 Nəɗəm nahkay ti aɗaba ndam asak ndahaŋ ni ɗek tə̀tam nu. Nu ti giri-giri àgəski təzalay nu zal asak ga Yezu do, aɗaba ahaslani nə̀gria daliya ana ndam ge Melefit a. \v 10 Ku tamal nahkay nəŋgu ni Melefit àgrua sulum gayaŋ a, nìgia akaɗa ya ti kə̀sərum nu kani na. Melefit àgru sulum gayaŋ ti masakani do, aɗaba nàgra tʉwi a àtama ga ndam asak ndahaŋ na ɗek. Ay nàgray tʉwi ti àna njəɗa goro goroani do, nàgray ti àna *sulum ge Melefit ya àgru ni. \v 11 Ku nu nəhioru Ma Mʉweni Sulumani ana mis ahkay do ni ndam asak ndahaŋ ni təɗəmoru nəŋgu ni, ma geli ni ɗek ma bəlaŋani. Pakama gani akaɗa ya nə̀hi ana kʉli, lekʉlʉm day kə̀gəsumkabu ni. \s1 Mis àməta ti amaŋgaba e kisim ba eɗeɗiŋ a \p \v 12 Nahkay ti leli mə̀bu məhi ana mis *Krist àməta mək àŋgaba e kisim ba. Leli məɗəm nahkay ti, mis ndahaŋ e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀ɗəm mis ataŋgaba e kisim ba do ni ti ahəmamam ? \v 13 Tamal mis ataŋgaba e kisim ba do eɗeɗiŋ ti, akal Krist day àŋgaba e kisim ba ndo kwa. \v 14 Tamal Krist àŋgaba e kisim ba ndo eɗeɗiŋ a ti, akal *Ma Mʉweni Sulumani ya məhi ana mis ni ma masakani, lekʉlʉm day kəfumki ahàr ka Yezu ti masakani. \v 15 Tamal nahkay eɗeɗiŋ ti, màsəkaɗia malfaɗa ana kʉli àna slimi ge Melefit a, aɗaba mə̀ɗəm Yezu Krist àməta mək Melefit àhəŋgaraba naŋ a. Ay tamal mis tàŋgaba e kisim ba do ni ti, akal Yezu day Melefit àhəŋgaraba naŋ a ndo kwa. \v 16 Nəɗəm nahkay ti, tamal mis tàŋgaba e kisim ba do eɗeɗiŋ a ti, akal Krist day àŋgaba ndo kwa. \v 17 Tamal Krist àŋgaba e kisim ba ndo eɗeɗiŋ a ti, akal məfəki ahàr gekʉli ka naŋ ni masakani kwa. Tamal nahkay ti, akal lekʉlʉm kə̀bum àna zlam magudarani gekʉli kekileŋa, Melefit àmbərfəŋa kè kʉli a ndo. \v 18 Nahkay ti ndam ya tə̀fəki ahàr ke Krist, tə̀mət ni ti tìjia gweha. \v 19 Leli məfəki ahàr ke Krist ti mâhəŋgay leli, ay tamal ahəŋgay leli ka ya ti leli mə̀bu àna sifa ka dala ni ciliŋ ti, akal mâsay cicihi matam mis ndahaŋ ni ɗek. \p \v 20 Ay ti Krist àŋgaba e kisim ba eɗeɗiŋ a. Àŋgaba enji ge mis a ɗek akaɗa ga zlam ya aŋgazlay eri ni. Àŋgaba nahkay ti, aɗafaki ti mis ɗek ataŋgaba e kisim ba daya. \v 21 Àgray ti mis ɗek təmət ti mis bəlaŋ, nahkay day àgray ti mis ataŋgaba e kisim ba ni ti mis bəlaŋ. \v 22 Nəɗəm nahəma, leli ɗek ti bəza ga Adam, nahkay məmət akaɗa gayaŋ ni. Nahkay day leli ɗek amaŋgaba e kisim ba, aməŋgət sifa ti azuhva Krist. \v 23 Ay ti mis ni ɗek ataŋgaba e kisim ni ba ni ti àna sarta gatay. Àŋgaba enjenjeni akaɗa ga zlam ya aŋgazlay eri na ti Krist, mək ka ya ti amaŋga ni ti amahəŋgaraba ndam ya tə̀fəkia ahàr a ni ka ahar bəlaŋ. \v 24 Kələŋ gani ti Krist emeyefiŋ kè seteni akaba kà bəbay gatayani akaba kà nday ya ti təgur məlaŋ ya agavəla ni ɗek, aməhəlfəŋa njəɗa kà tay a. Amagray nahkay ti egi mandav ga duniya. Eslini ti aməhəŋgri bay ga Bəŋani Melefit zlam gayaŋ. \v 25 Nahkay ahàr àɗəm Krist agur zlam ɗek ga hayaŋani, duk abivoru ana sarta ya ti Melefit aməvi njəɗa ge meyefiŋeni kà ndam ezir gayaŋ ni ɗek. \v 26 Zal ezir ya Melefit emendeveriŋ mijiŋ naŋ kələŋ ga nday ndahaŋ ni ɗek ti kisim. \v 27 Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu nahkay hi : « Melefit àvia njəɗa ge meyefiŋeni kà zlam a ɗek.\f + \fr 15:27 \ft Limis 8.7.\f* » Ku tamal pakama gani nahkay nəŋgu ni, Melefit ya àvi njəɗa ge meyefiŋeni kà zlam ni ɗek ni ti àkibu bi, aɗaba Krist àgur naŋ do. \v 28 Melefit àvia njəɗa ge meyefiŋ kà zlam na ɗek ana Wur gayaŋ Krist a ti, Wur ni day aməhəŋgrioru ahàr a haɗ ana Bəŋani Melefit, naŋ ya àvi njəɗa ge meyefiŋ kà zlam ɗek ni. Nahkay ti Melefit aməgur zlam ɗek akaba mis ɗek, zlam ya àgur do ni ti amələbi. \p \v 29 Kə̀sərum ti mis ndahaŋ tə̀bu *tabaray tay a kəla ga ndam ya tə̀mət ni vu. Mis nday nani ti tabaray tay ti kamam ? Tamal mis tə̀məta ti tàŋgaba e kisim ba do eɗeɗiŋ a ti, tabaray mis ndahaŋ a kəla gatay ya tə̀mət ni vu ti kamam ? \v 30 Tamal mis tàŋgaba e kisim ba do eɗeɗiŋ a ti, leli ndam *asak ni məgəskabu ti mis tə̂gri daliya ana leli ahəcakiyu ŋgir-ŋgir ka məmətani kəlavaɗ ti kamam ? \v 31 Bəza ga mmawa goro ni, kəlavaɗ nagray daliya, nahəcakiyu ŋgir-ŋgir ka məmətani. Ere ya nəhi ana kʉli ni ti jiri eɗeɗiŋ : aɗafaki ti, nə̀bu nəmərvu azuhva kʉli aɗaba kìgʉma akaba Bay geli Yezu Krist a akaɗa mis bəlaŋana ni. \v 32 E Efez ti nàkaɗva akaɗa ge mis ya ti akaɗvu akaba zlam ge gili ya tagray cuɗay na ni. Nàkaɗkivu ka zlam ga duniya ndo ; tamal nàkaɗkivu ka zlam ga duniya ti akal azuaya mam ? Tamal mis tə̀məta ti tàŋgaba e kisim ba do eɗeɗiŋ a ti, akal hojo məzumum zlam zlam geli akaba misʉm zlam zlam geli, aɗaba kama kama ti aməmətum. \f + \fr 15:32 \ft Mənjay Izayi 22.13.\f* \p \v 33 Bəza ga mmawa goro ni, kàgosum ahàr gekʉli ba : tamal lekʉlʉm mis sulumani mək kasawaɗumkabu kəlavaɗ akaba ndam cuɗay ti, lekʉlʉm day kigʉm cuɗayani akaɗa gatay ni. \v 34 Jalum ahàr lala, kàgudarum zlam akaɗa ga ndam seteni ni ba. Nəhi ana kʉli nahəma, mis ndahaŋ tə̀bu e kiɗiŋ gekʉli bu tə̀sər Melefit do. Nəhi ana kʉli nahkay ti nawayay ti nəbəki mimili ke kʉli. \s1 Ka ya ti amaŋgaba e kisim ba ni ti vu geli ni amanja ahəmamam ? \p \v 35 Bi maslaŋa aɗəm ahkado : « Mis àməta ti amaŋgaba e kisim ba ti ahəmamam ? Ka ya ti ataŋgaba ti vu gatay ni atanja ahəmamam ? » \v 36 Nak gani ya kihindi nahkay ni ti nak moru do aw ? Kìzligia hilfi ga zlam gayak a ti vu gani ezi day kwa ti eri gani ni afətaya do aw ? \v 37 Hilfi ga zlam ya kìzligi nani ti aday gani ya aɗək ni do. Kìzligi ti wur gani ciliŋ ; bi kìzligi bəza ga *alkama ahkay do ni bəza ga zlam ndahaŋ ni. \v 38 Kìzligia nahkay ti Melefit afətaya naŋ a, aɗək aday gani. Nahkay aday nani amanjəhaɗ akaɗa ge Melefit ya awayay ni. Wur ga zlam weley weley do ɗek Melefit afətaya ti, aday gani gərgəri akaba aday ga zlam ndahaŋ ya təfətaya ni ɗek. \p \v 39 Zlam ndahaŋ ya àna sifa ni day nahkay : ku zlam àna sifa weley weley do ɗek ti, vu gani gərgəri akaba vu ga zlam àna sifa ndahaŋ ni ɗek. Nahkay ti mis hihirikeni, zlam ya àna asak faɗani ni, eɗiɗiŋ akaba kilif ti vu gatayani ɗek gərgəri. \p \v 40 Zlam tə̀bu a huɗ melefit bu akaɗa ya tə̀bu ka haɗ ni. Ay mazavu ga zlam ya a huɗ melefit bu ni gərgəri akaba mazavu ga zlam ya ka haɗ ni, mazavu ga zlam ya ka haɗ ni day gərgəri akaba mazavu ga zlam ya a huɗ melefit bu ni. \v 41 Nahkay day fat, kiyi akaba boŋgur təslaɗay gərgəri. Ku boŋgur e kiɗiŋ gatay gatayani bu day təslaɗay gərgəri. \p \v 42 Ka ya ti mis ataŋgaba e kisim ba ni day amagravu nahkay. Nəɗəm nahəma, tìlia mis a ti emiziviyu e eviɗ vu, ay ka ya ti amaŋgaba e kisim ba ni ti, àna vu mʉweni ya èzi do ni. \v 43 Tili mis ti vu gayaŋ ni zlam masakani, ay ka ya ti amaŋgaba e kisim ba nahəma, vu gayaŋ ni àɓəlay, egi eri. Tili mis ti vu gayaŋ ni njəɗa àfəŋ bi, ay ka ya ti amaŋgaba e kisim ba nahəma, vu gayaŋ ni njəɗa àfəŋ dal-dal. \v 44 Tili mis ti vu gayaŋ ni zlam ga duniya, ay ka ya ti amaŋgaba e kisim ba ni ti vu gayaŋ ni *Məsuf Njəlatani aməvi. Vu tə̀bu gərgəri cʉ : mə̀səra vu ga duniya àbu ; nahkay ahàr àɗəm mə̂sər vu ya Məsuf Njəlatani avi ana mis ni day àbu. \v 45 Àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu : « Adam mis ye enjenjeni ni ti vu gayaŋ ni ga duniya, Melefit àvia sifa.\f + \fr 15:45 \ft Mənjəkiani 2.7.\f* » Adam ya àra kələŋ a ni ti naŋ *Krist ; avi sifa mʉweni ana mis àna njəɗa ga Məsuf gayaŋ. \v 46 Nahkay vu ge mis ye enji ni ti nani ya Məsuf Njəlatani avi ni do, nani vu ga duniya. Vu ya ti Məsuf Njəlatani avi ni ti ara kələŋ ga vu ga duniya na. \v 47 Mis ye enjenjeni ni ti ga duniya, Melefit àgraya naŋ àna haɗ a. Mis ya kələŋ ni ti àsləkabiya e melefit ba. \v 48 Nahkay zla nahəma, ndam ga *duniya ti nday akaɗa ga bay ya ti Melefit àgraya naŋ àna haɗ ga duniya ni. Nday ya ti a huɗ melefit bu ni ti ni nday akaɗa Bay ya àsləkabiya a huɗ Melefit ba ni. \v 49 Nahkay day, nihi ti leli ɗek akaɗa bay ya Melefit àgraya naŋ àna haɗ ga duniya ni. Ay kama ti leli ɗek amanja akaɗa ga Bay ya àsləkabiya a huɗ melefit ba ni. \p \v 50 Bəza ga mmawa goro ni, nəhi ana kʉli nahəma, mis èsliki məhuriyani a *Məgur ge Melefit vu àna aslu ga vu ga duniya ni do, aɗaba zlam ya ezi ni tànjəhaɗkabu akaba zlam ya èzi ɗay-ɗay do ni koksah. \p \v 51 Cʉm day, nawayay nəhi ma maŋgahani ya Melefit àhu ni ana kʉli : mis ndahaŋ e kiɗiŋ geli bu atəmət do, ay leli ya mə̀bu àna sifa ni akaba ndam geli ya tə̀məta ni, leli ɗek Melefit aməmbat vu geli ni nahaŋ. \v 52 Ka sarta gani nani ti etivi mezlelim, kələŋ gani etivi va do, mək Melefit aməmbat leli ɗek. Aməmbat leli ti ke weceweceni aməpəski do, akaɗa ge mis ya ekiɓicey eri kiɓic ni. Ka ya ti tìvia mezlelim na ti nday ya tə̀mət ni ataŋgaba e kisim ba àna vu ya èzi ɗay-ɗay va do na ; leli ya mə̀bu àna sifa ni day Melefit aməmbat vu geli ni emizi ɗay-ɗay do. \v 53 Nahkay ti ahàr àɗəm vu ya ezi ni egi vu ya ti èzi ɗay-ɗay do ni, mis ya amət ni egi mis ya ti àmət ɗay-ɗay do ni kwa. \v 54 Ka ya ti vu ya ezi ni ègia vu ya ti èzi ɗay-ɗay do na, mis ya amət ni ègia mis ya ti àmət ɗay-ɗay do na ti, pakama ya àbu məbəkiani a Wakita ge Melefit bu ni amagravu. Pakama gani nani nahkay hi : \q1 « Kisim àbi va bi, Melefit èjiŋa naŋ a. \f + \fr 15:54 \ft Izayi 25.8.\f* \q1 \v 55 Kisim nak hi ti njəɗa gayak àbi ga mabazl mis va bi zla, \q1 zlam ahar gayak ya kəgri daliya ana mis àna naŋ ti tə̂mət ni ti àbi va bi zla.\f + \fr 15:55 \ft Oze 13.14.\f* » \p \v 56 Zlam ahar ge kisim ya abazl mis àna naŋ ni ti zlam magudarani gatay. Zlam ya avi njəɗa ana zlam magudarani ge mis ti tə̂mət àna naŋ ni ti, Melefit àna *Divi gayaŋ ya Mʉwiz àbəki ni àɗəm maslaŋa ya agudar zlam ni si amət kwa ni. \v 57 Ay leli ti mèyefiŋa kè kisim azuhva tʉwi ga Bay geli Yezu Krist ya àgray na. Məgrumi sʉsi ana Melefit dal-dal azuhva nani ! \p \v 58 Bəza ga mmawa goro ni, nawayay kʉli. Nəhi ana kʉli nahəma, zum njəɗa, kàmətaɓum ba, grumoru tʉwi ga Bay geli kəlavaɗ, kə̀mbrəŋum ba. Grum nahkay aɗaba kə̀səruma ere ye ti kəgrumi ana Bay geli ni ti masakani do, akəŋgətum zlam azuhva nani palam. \c 16 \s1 Siŋgu ya tajamkabu ga məjənaki ndam ge Melefit ya a Zerʉzalem ni \p \v 1 Nihi ti nəhi ma ana kʉli àki ka siŋgu ya kajamumi ana ndam ge Melefit ya a kəsa ndahaŋ bu ni. Nə̀ɗəm nahəma, ahàr àɗəm kə̂grum akaɗa ya nə̀hi ana ndam ga Yezu ya *təcakalavu ka haɗ Galasi tàgray ni. \v 2 Nahkay kəla vaɗ ga ladi ti ahàr àɗəm ku way way do siŋgu ya aŋgət ni mâdafəŋa ; àdafəŋa ti mâfəkaɗ siŋgu gani a magam afa gani tera. Tamal kə̀gruma nahkay ti, ka ya ti eninjʉa ni ti anəhi ana kʉli jamum va do, anədi ahàr ana siŋgu majamvani àndava. \v 3 Dumaba mis ga məhəloru siŋgu gani a Zerʉzalem a daya. Eninjʉa afa gekʉli a ti anəbiki wakita ana ndam Zerʉzalem ga məɗəfiki ndam gekʉli ya kə̀dumaba ni ana tay, mək anəsləroru nday gani nani, atəhəloru siŋgu ni akaba wakita ni eslini. \v 4 Tamal ti agəski nu nuani day nakoru a Zerʉzalem ti amorukaboru akaba tay ka ahar bəlaŋ. \s1 Sawaɗay ga Pol ya amasawaɗoru ni \p \v 5 Anoru afa gekʉli, ay wuɗaka nakoru nahəma, nawayay nəmənjiyu ndam geli ya tə̀bu ka haɗ Mesedʉweŋ ni day. Ka ya ti anasləka e Mesedʉweŋ a ni ti \v 6 anoru afa gekʉli cʉ nəpəsiyu gʉzit, cʉ anəzumiyu ahar kusi afa gekʉli ti nə̀sərkaba faŋ do. Tamal nòru nə̀pəsa afa gekʉli a nahkay ti, ka ya ti anasləka ni ti akəjənumki nu àna zlam ga moroni àna naŋ kama. \v 7 Eninjʉa afa gekʉli a sak bəlaŋ ti nàwayay moru masləkana hʉya do. Tamal Melefit àvua divi a ti anəpəsiyu dal-dal. \p \v 8 Ay ku tamal anoru nəŋgu ni, nihi ni ti nawayay manjəhaɗani ahalay e Efez duk abivoru ana vaɗ ga wuməri ge *Peŋtikwet, \v 9 aɗaba ahalay ti Melefit àvua divi sulumana ga magray tʉwi gəɗakana ; ndam ezir goro tə̀bu kay daya. \p \v 10 Tamal Timote ènjʉa afa gekʉli a nahəma, gəsumkabá naŋ a lala, ti ahàr àhəli ba. Naŋ day naŋ àbu agri tʉwi ana Bay geli akaɗa goro ni, \v 11 nahkay ti maslaŋa ànjak naŋ ba. Jənumki naŋ ti mîcikbiyu afa gekʉli, mâra afa goro àna sulumana, aɗaba nu nə̀bu najəgay naŋ, najəgay bəza ga məŋ geli ndahaŋ ni daya. \p \v 12 Nihi ti nəzlapaki ka Apolos wur ga məŋ geli ni. Sak ehimeya nə̀hia ma ga moroni afa gekʉli a akaba bəza ga məŋ geli ndahaŋ na, ay nihi ti àcuhway moroni faŋ do ferera. Apolos aməŋgəta ahar a day kwa ti amoru. \s1 Pol endeveriŋ pakama gayaŋ \p \v 13 Nəɗəm nahəma, njəhaɗum eri, fumki ahàr ka Yezu lala, kə̀mbrəŋum ba, aŋgwaz àwər kʉli ba, kumva njaŋ-njaŋ. \v 14 Ere ye ti kəgrum ni ɗek ti grum àna mawayavani. \p \v 15 Kə̀səruma Istefanas akaba ndam ga ahay gayaŋ a ; tə̀fəki ahàr ka Yezu enjenjeni ka haɗ Eseyi ni ti nday. Nday gani tagray tʉwi ga məjənaki ndam ge Melefit kəlavaɗ. Nahkay zla nahəma, bəza ga mmawa goro ni, nahəŋgalay kʉli \v 16 ti kîcʉmiki ma ana mis akaɗa nday nani. Cʉmiki ma ana ndam ya tə̀bu tagrakabu tʉwi akaba tay, tə̀mbrəŋ do ni ɗek daya. \p \v 17 Nu nə̀bu nəmərvu dal-dal, aɗaba Istefanas, Fertinetʉs akaba Eseyikʉs tàra, nday tə̀bu akaba nu. Nday tə̀bu akaba nu ti kala lekʉlʉm ɗek kə̀bum akaba nu. \v 18 Nday gani tə̀həŋgruva məɓəruv a, tə̀həŋgriva ana kʉli a daya. Nahkay ti səruma mis akaɗa nday hini ti tìslia mis a, zləbum tay. \p \v 19 Ndam ga Yezu ya *təcakalavu a kəsa gərgərani bu ya ka haɗ Azi ni tə̀gria sa ana kʉli a. Ata Ekiles nday ata Prisil akaba ndam ge Krist ya *təcakalavu a ahay bu afa gatay ni tə̀gria sa ana kʉli a dal-dal àna slimi ga Bay geli a. \v 20 Bəza ga məŋ geli ya ahalay ni ɗek tə̀gria sa ana kʉli a. \p Grumvu sa e kiɗiŋ gekʉli bu lala, akaɗa ga ndam ge Melefit ya tagravu sa ni. \p \v 21 Nu Pol nəgri sa ana kʉli bilegeni, nu nuani nəbəki ma hini àna ahar goro. \p \v 22 Maslaŋa ya àwayay Bay geli do ni ti, Melefit mêtikwesla naŋ a. Maranata ! \f + \fr 16:22 \ft « Maranata » ti awayay aɗəmvaba « Bay geli, ra ! »\f* \p \v 23 Bay geli Yezu mə̂gri sulum gayaŋ ana kʉli ti. \p \v 24 Lekʉlʉm ɗek nawayay kʉli, aɗaba leli mə̀bu akaba Yezu Krist akaɗa mis bəlaŋ.