\id PHP - Maiwa NT [mti] -Papua New Guinea 2011 (web version -2017) 
\h Piripi 
\toc1 Poru Gigirum Meuma Piripi Igiyawa Munan Tenewa 
\toc2 Piripi 
\toc3 Pir 
\mt1 PIRIPI  
\mt2 Poru Gigirum Meuma Piripi Igiyawa Munan Tenewa  
\c 1  
\p
\v 1 \x + \xo 1:1 \xt Apa 16:12-40\x*Poru ge Timoti, Iesu Keriso nauwawa etewa, ye iyakaisi igiyawa undag mu at Piripi apa Iesu Keriso gumbe wakeenewa ye guniyap teete, sira siosi namuyoiyoi igiyawa ge siosi kansoru igiyawa gaibu.   
\p
\v 2 Mamunwa God ge Ayapan Iesu Keriso gumbe, God ano oraiwa ge yum ye guniyap wakeigimpe.   
\s1 Gaun Ge Nun  
\p
\v 3 Ne kum evedni yenan imug teg anoeniwa God gumbe gaun veni.  
\v 4 Ne kum evedni ye undag yenan nun veniwa, ne degadega gumbe nun veni.  
\v 5 Amatoto kumiwa apa onne gare, ye gae oraiwa wateteyamene oya gaun veni.  
\v 6 \x + \xo 1:6 \xt 1Ko 1:8\x*Ne mamaib anotumat yusipamit eni. Ye daneyap nau oraiwa amatonewa me matai wapukiyayave, meve Iesu Keriso kumiwa uwape.   
\p
\v 7 Ne ye undag yenan oya meib anoeniwa me oraimina. Kuiyawa ne nonenap ye wakeyana. Ne murap tunegiya kumiwa apa, gae oraiwa amarag natawa veni kumiwa apa, ye God ano oraiwa ne gunap auyana.  
\v 8 God oma ane nenan oya taibe diruivi, ne aninin Iesu Keriso baigan gumbe ye undag guniyap anoeniwa.   
\p
\v 9 Mame me ne nun neuma: Baigan yeuma me anoano yeuma ge yaug anoenewa undag danave egave egave matai koka ape.  
\v 10 \x + \xo 1:10 \xt 1Te 5:23\x*Ye matai divi oraivitwa anog yaug anoya, sira ye matai nonemagewa esipe pui den auya. Meve Keriso kumiwa uwape.  
\v 11 God oraivitwa magawa me Iesu Keriso gumbe uwanewa, ye guniyap noidauwape, sira God eyawa ge waiya waiya meuma taibe ape.   
\s1 Poru Murap Sein Tuyawa Me Gae Oraiwa Wateteyamne  
\p
\v 12 Tatangwanen, gare ne imunap ye yaug anoya. Ne gunap matadnewa me oraimina onan, megara me gae oraiwa wateteyamtan oya nau aivi.  
\v 13 \x + \xo 1:13 \xt Apa 28:30\x*Ne Keriso oya aiyan murapeba sein tunegiyawa me mut igiyawa kokawa gweyawa amaremewa undag ge iyayapan upeba undag gumbo taibe ane.  
\v 14 Ne aiyan murapeba sein tunegiya gumbe tatangwanen obiren anotumat muma yutuwa auya Ayapan gumbe. Sira a den akape yusipamit God gae meuma veme.   
\p
\v 15 Iyayapan gambenwa kwavi ge namu yoitan oya Keriso oya opata veme. Megara, iyayapan dawa imuwo ano oraiwa gumbe opata veme.  
\v 16 Iyayapan duwameba mame mu baigan gumbe nau eme. Mu yaug anoya God ne mapa om yunedne gae oraiwa amaratan oya.  
\v 17 Iyayapan namuwa mame mu imuwo anoano oraiwa gaibu onan, mukut waiya waiya autan oya Keriso oya opata veme. Ne aiyan murapeba sein tunegiyawa, mu danadawai kokavit egave negeme.  
\v 18 Me aninin? Kwapuwa gumbe ugauga eme nonowa onan, go nonowa oraiwa, ebu ube ube gumbe mu Keriso oya opata veme. Kuiyawa mame oya, ne degadega eni, sira ne degadega meib aigimpna.   
\p
\v 19 \x + \xo 1:19 \xt 2Ko 1:11\x*Kuiyawa ne wait yaug anona mame ne waita negivi, ye nun yeuma gumbe ge Iesu Keriso Guwawa waita meuma gumbe.  
\v 20 Ne mameib nun wag owanowan eni. Ne anoeniwa ubmam onan, yusipamit evedni mina gare gaibu Keriso oya opata veni, sira ne wakeigimpna go bo atna go, ne kwapunwa gumbe Keriso waiya meuma taibe ape.  
\v 21 \x + \xo 1:21 \xt Gar 2:20\x*Kuiyawa ne gunap, waketanwa me Keriso, sira bo atanwa me garawa oraiwa.  
\v 22 Kwapunwa mame gumbe wakeigimpna ipewa, nau neuma natawa impe. Meoya ne ambuwa om yuten den yaug anona.  
\v 23 \x + \xo 1:23 \xt 2Ko 5:8\x*Ne mu duwam yapave orodnegeme. Ne imunap kwapunwa kweg aneg Keriso gumbe waketan anoeni. Me oraimina di.  
\v 24 Megara ne kwapunwa gumbe waketanwa, me ye guniyap oraimina.  
\v 25 Ne meiba yusipamit anotumat eni. Ne anoeni ne ande waketna, sira ne ande ye undag guniyap wakeigimpna. Meoya ye anotumat yeuma koka aigimpe degadega yeuma anotumat gumbe.  
\v 26 Me oya ne sira yenan taig ongeni. Degadega yeuma ne gunap Iesu Keriso gumbe noidauwape.   
\p
\v 27 \x + \xo 1:27 \xt Epe 4:1; 1Te 2:12\x*Ye yembovit Keriso gae oraiwa oya wag kiniyag yempe wakeigimiya. Ne oneg ye yavetna go, painau waketna, ne yenan mamaib anotna. Ye guwewa desirom danave kikikit yoiya, nonemagewa desirom tobot anotumat gae oraiwa gumbe ye undag toborag yusiyusi aigimiya.  
\v 28 Sira ebu da ube gumbe daietaitai yenemewa den a aya. Irawa muma mamaib. Mu matai wakukampe. Megara irawa yeuma mamaib. Ye matai waita yempe. Mame God gumbe onne.  
\v 29 \x + \xo 1:29 \xt Apa 16:19-40\x*Ye Keriso oya Keriso gumbe anotumat God yenne, sira ye Keriso oya danadawai gaibu God yenne.  
\v 30 Mut me namu ne gunap yaug anoyana, sira gare ye ne gunap anoene, sira ande avieniwa me desiroma ye auene.   
\c 2  
\s1 Keriso Mina Mokona Aya  
\p
\v 1 Meoya Keriso gumbe yunatt wakeg inaiinai mataiwa yusiwa auyanawa, baigan meuma gumbe watmemeyam yemnewa, Guwawa gumbe desirom toboraya ipewa, baigan ge ano yenigimtanwa gumbe wakeenewa,  
\v 2 degadega neuma noidauwatan oya ye desirom toboraya, baigan desiroma auya, nonemagewa desirom ape, anoenewa desirom ape.  
\v 3 \x + \xo 2:3 \xt Gar 5:26\x*Dividivi ye enewa, yembovit anoenewa gumbe den aya, sira eyawa natawa onanwa oya den aya. Megara ye mokona aya, sira ye anoya iyayapan upeba mu oraimina megara ye onan.  
\v 4 \x + \xo 2:4 \xt 1Ko 10:24\x*Ye yembo yenan yekut den anoya, iyayapan upeba munan gaibu anoya.   
\p
\v 5 Ye yapeyap ye meib di anoya. Me Iesu Keriso danave gaibu  
\q1 yavetewa.   
\q1
\v 6 \x + \xo 2:6 \xt Jon 1:1-2; 17:5\x*Keriso me God irawa di,  
\q1 megara me den anone God arawa waketanwa oma den ane kwene.   
\q1
\v 7 \x + \xo 2:7 \xt Jon 1:14; 2Ko 8:9\x*Me membovit nata onan mina ane.  
\q1 Sira me ankwatave nau aivi abnawa ane, me iyayapan mina ane.   
\q1
\v 8 \x + \xo 2:8 \xt Ibr 5:8; 12:2\x*Keriso viniviwa me apan mina.  
\q1 Me membovit mokona ane, ebnotu aine bo gumbe,  
\q1 sira ebnotu aine korosi egave boane.   
\q1
\v 9 \x + \xo 2:9 \xt Apa 2:33; Epe 1:20-21; Ibr 1:3-4\x*Meoya, God Keriso aug painauiren baraune,  
\q1 me iviwa wanne mu ivuwo undag me ankwatave.   
\q1
\v 10 \x + \xo 2:10 \xt Rom 14:11\x*Me, kwiminau, piyu egave, piyu ankwatavewa undag,  
\q1 Iesu iviwa gumbe koniwa yupe,   
\q1
\v 11 \x + \xo 2:11 \xt Rom 10:9\x*sira “Iesu Keriso me Ayapan,”  
\q1 pednunwa undag taibe meib wag Mamawa God gumbe waiya aigimtan oya.   
\s1 Marantun Mina Esigimiya  
\p
\v 12 Meoya, iyayapan neuma baigan yeneniwa, ye kum evedni ebnotu ene. Ne guniyap wakenawa ye ebnotu aya. Gare ne ye guniyap den wakena, megara ebnotu kokavit ene. Sira aepam ge daram daram gaibu waita yeuma oya nau ag aisigimiya.  
\v 13 Kuiyawa, God me ye noneyap nau ape ano meuma gumbe ano yeuma aiyempe sira nau yeuma gumbe waribiya yempe.   
\p
\v 14 Yano den waigimiya diguragut den aigimiya, sira ye dividivi nau undag aigimiya.  
\v 15 \x + \xo 2:15 \xt Dan 12:3; Pir 1:10; 1Te 2:19\x*Ye meib ayawa, ye matai enwaruwat den auya nonewa esipe. Ye God usitainawa kukaeba den auya pui den yuyempe danowa gegeru kukaeba eme igiyawa yapeyap, sira ye marantun mina esigimiya piyu mame gumbe,  
\v 16 inaiinai gaiyawa kikikit yumnasiya gumbe. Ye meib ayawa, ne kin tonawa sira nau yaigipam anawa me undag nata onanwa den ape. Sira Keriso kumiwa apa oma ane dividivi anawa oya ne degadega atna.  
\v 17 Ye anotumat yeumawa puyowawa ge taparoro yeuma gaibu, ne arerieme puyowawa atna ipewa, ne degadega atna. Ye undag guniyap gaibu degadega atna.  
\v 18 \x + \xo 2:18 \xt Pir 3:1; 4:4\x*Ye gaibu meib degadega aya. Degadega ne gunap aya.   
\s1 Timoti Ge Epaproditas  
\p
\v 19 Megara, ne gaibu yenan dividivi yaug anog yusiwa autan anoeni. Meoya ne Ayapan Iesu gumbe owanowan eni, ne koni Timoti barautna yenan ompe.  
\v 20 Timoti nonewa me ne nonenwa mina. Da bira da me mina onan. Me nonewa gumbe yenan danadawai anoivi.  
\v 21 \x + \xo 2:21 \xt 2Ti 4:10\x*Iyayapan undag mumbo munan kinuni eme, megara Iesu Keriso gumbe onan.  
\v 22 Ye yaug anoyana, Timoti me nau oraimina ane. Usiwa me mamawa gumbe nau ankwatave ane mina, me gae oraiwa nauwawa ne gunap ane.  
\v 23 Meoya, ne mameib owanowan eni. Dividivi ne gunap aninin matatpewa me anotnave, tatevit Timoti barautna yenan ompe.  
\v 24 Ne anotumat yusipamit Ayapan gumbe eni. Ne nembo koni onekna.   
\p
\v 25 \x + \xo 2:25 \xt Pir 4:18\x*Epaproditas me gwanenwa, ne nau desiroma aiviwa, ne mut abnawa desiroma. Sira ye gae yeuma watan oya barau negiyana, me anoeniwa kumiwa apa nenan nau ane. Ne anoeni me sira barautna yenan taig ompe.  
\v 26 Me yenan undag kokavit anoivi, sira me danadawai kokavit avivi kuiyawa me yuwaranewa ye anoyana.  
\v 27 Natawa di, me yuwat ag koni bo totan ane. Megara, God ano wanne. Me mekut onan, ne gaibu nedne, meoya ne danadawai da nonenap den auna.  
\v 28 Meoya ne Epaproditas tatevit barautna ompe. Ye me sira yaug degadega aya. Ne danadawai neuma kusikaren ape.  
\v 29 Ye Ayapan gumbe degadega kokavit ag me en gaun waniya. Sira ye iyayapan me mina ayamat amuniya.  
\v 30 Kuiyawa me Keriso nau meuma oya inaiinai meumawa topai ane koni bototan ane. Ye oma den ane waita negiyana, megara ye waita nettan anoenewa me ne gunap ane.   
\c 3  
\s1 Keriso Yaug Anotanwa Me Natawa Kokavit  
\p
\v 1 Oiebairenwa, tatangwanen. Ayapan gumbe degadega aya. Ne sira gigirum gina desiroma ye guniyap teeni. Me ne unuwa den topai arivi. Me ye amat yeuma oya.   
\p
\v 2 Kweyau gumbo yaukapa. Kukaeba nau emewa yaukapa. Kwapiwa mekut kwapituitui igiyawa gumbo yaukapa.  
\v 3 \x + \xo 3:3 \xt Rom 2:29\x*Nu God Guwawa gumbe taparoro ete, Iesu Keriso waiete, kwapunwa gambenwa gumbe anotumat den ete. Nu natawa kwapituitui igiyawa.  
\v 4 \x + \xo 3:4 \xt Apa 22:3\x*Megara ne nembo kwapunwa gambenwa gumbe anotumat gaibu. Da bira kwapunwa gambenwa gumbe anotumat ape ipewa, ne egave me gumbe anotumat eni.  
\v 5 \x + \xo 3:5 \xt Ruk 1:59; Apa 23:6; 2Ko 11:22\x*Ne yaina oiyat 8 uwane kwapunwa tuiya. Ne Isuraeru igiyawa danave, dam Benjamin onnewa, sira ne sinsin Ibru abnawa. Sira Gwangwan oya Parisi abnawa.  
\v 6 \x + \xo 3:6 \xt Apa 8:3\x*Ne imunap Gwangwan kikikit yumnadna bim wane, meoya ne siosi gumbo edawai muntan abnawa. Gwangwan gumbe oraivitwa oya ne puiyuyu den auna.   
\p
\v 7 \x + \xo 3:7 \xt Mat 13:44-46\x*Ne watavit dividivi mame ne gunap garawa oraimina, megara gare dividivi mame Keriso oya ne gunap garawa onan kukaeba.  
\v 8 Ne Ayapan neuma Iesu Keriso yaug anonawa, me oraiminavit. Meoya, dividivi undag waropiyatnawa me divi da onan. Sira Iesu Keriso oya dividivi undag waropiyana, ne anoeni dividivi mame mu mutat. Kuiyawa ne mamaib owanowan eni. Ne matai Keriso autna,  
\v 9 \x + \xo 3:9 \xt Rom 3:21-22\x*sira God yaunegivi ne Keriso gumbe wakena. Ne oraivitwa me Gwangwan gumbe den autna, go ne Keriso gumbe anotumat atanwa gumbe oraivitwa autna. Ne owanowan eni oraivitwa me anotumat kuiyave God nekpe matai autna.  
\v 10 \x + \xo 3:10 \xt Rom 6:3-5; 8:17\x*Ne Keriso ge sira inaivi yusiwa meuma yaug anotna. Ne danadawai meuma kep teg negivi autna. Bo meuma mina atna.  
\v 11 Ne yusiyusi ag bo igiyawa gumbo sira inaig yoitan anoeni.   
\s1 Oraivitwa Yangut Kintog Anta  
\p
\v 12 \x + \xo 3:12 \xt 1Ti 6:12,19\x*Ne mame undag wait den auna, go wait den oraimina ana wapukiyana. Megara, ne di me yumnat angetan oya atataieni. Ne matai me yumtan oya, Iesu Keriso ne yumnedne.  
\v 13 Tatangwanen, ne den anoeni ne wait auna, megara ne desirom oya eni. Dividivi undag itan kweyan sira namunap yusipamit utan angeni.  
\v 14 \x + \xo 3:14 \xt 1Ko 9:24\x*Ne oraivitwa yangut ag kin yusipamit toeni garawa autna. Garawa me Iesu Keriso gumbe God nenan aunekpe kwimin dog anekna.   
\p
\v 15 \x + \xo 3:15 \xt 1Ko 2:6\x*Nu undag natawa ete igiyawa ebu mame gumbe yaug anota. Divi da ye ebu ube yaug anoigimiyawa, God matai me gaibu toyau yempe ye yaug anoya.  
\v 16 Megara, nu wait uwatunewa apa, nu ebu desirom gumbe aigimta, sira ano desirom anoigimta.   
\p
\v 17 \x + \xo 3:17 \xt 1Ko 4:16\x*Tatangwanen, ye ne minan aigimiya. Nu ebu numa iyayapan upeba gumbo toyau muntu. Mu nu amunup omome. Ye mu yawamiya.  
\v 18 Kuiyawa, ne namu kum dada diruina, sira gare yanganturiwa aigivi gaibu diruieni, iyayapan obiren Keriso korosi meuma oya anavi ag amome.  
\v 19 \x + \xo 3:19 \xt Rom 16:18\x*Mu oieba wakukampe. Mu god mumawa me mu danowa, sira mu eyawa me mu ubmam muma. Mu kuiyowa me piyu ega dividivi undag mekut oya anoeme.  
\v 20 \x + \xo 3:20 \xt Epe 2:6,19\x*Megara, nu at numawa me kwiminau. Nu Waita Abnawa Ayapan Iesu Keriso kwimin apa aig ompe nu menan owanowan gumbe amarete.  
\v 21 \x + \xo 3:21 \xt 1Ko 15:28,42-53\x*Me yusiwa gumbe dividivi undag me ankwatave oma ane amara a mumpe. Sira me yusiwa gumbe nu ubmameba kwapunwa biroriyape me eyawa kwapiwa mina desirom ape.   
\c 4  
\p
\v 1 \x + \xo 4:1 \xt 1Te 2:19-20\x*Meoya, tatangwanen baigan yeneni ano yeneniwa, ye degadega neuma ge kin keretawa neuma. Owanaiwa, Ayapan gumbe kikikit yoiya!   
\s1 Poru Gaun Meuma  
\p
\v 2 Yuodia ge Sintaik, ne yusipamit diruieni. Garawapa Ayapan gumbe desirom toboraya.  
\v 3 \x + \xo 4:3 \xt Ruk 10:20\x*E, nau desirom oraiwa egewa,\f + \fr 4:3 \ft Watavit teyawa da waiviwa me iviwa Susugas.\f* ge gaibu kinuni gentna. Vesin mame waita muna. Vesin mame gae oraiwa oya ne gaibu nau yaigipam eme, sira Krement ge ne nau desiroma ete upeba gaibu mu ivuwa inaiinai bukaeba danave wakeya.   
\p
\v 4 Kum evedni Ayapan gumbe degadega aigimiya. Ne sira veni. Degadega aigimiya.  
\v 5 \x + \xo 4:5 \xt Ibr 10:25; Jms 5:8-9\x*Ye kwayup yeuma iyayapan undag gumbo toyau muniya yaupe. Ayapan uwatanwa koni aivi.  
\v 6 \x + \xo 4:6 \xt Mat 6:25-34; 1Ko 4:2\x*Divi da oya danadawai den auya. Dividivi undag gumbe gaun gaibu nun waya kinuni aigimiya, God anope.  
\v 7 \x + \xo 4:7 \xt Ais 26:3; Jon 14:27; 1Ko 3:15\x*Meib aya ipewa, God yum meuma ye nonewa ge kuiewa amat aiyenigimpe Iesu Keriso gumbe. God yum meuma oraimina egave, iyayapan anoemewa undag kusikaren.   
\p
\v 8 Oieba, tatangwanen. Dividivi me natawa, dividivi me iviwa kokawa, dividivi me oraiminawa, dividivi me esinewa, dividivi me baiganeba, dividivi me yaunapam, sira divi da oraimina di ge divi da wai emewa, dividivi mame ye noneyap yai amaraya.  
\v 9 \x + \xo 4:9 \xt Rom 16:20\x*Dividivi ne gunap ye yaug anoyawa, dividivi ne gunap auyanawa, dividivi ne gunap anoyanawa, dividivi ne yaunegiyanawa, ye mame aya. Yum Goddeba me ye guniyap wakeigimpe.   
\s1 Mu Puyo Muma Gaun Munne  
\p
\v 10 Ne Ayapan gumbe degadega kokavit eni, kuiyawa ye nenan anogugut ayana ye sira mataiven biroriyag nenan anoyana. Natawa di, ye nenan anogugut ene, megara kum onan.  
\v 11 Ne puk puk wagawag oya mame den veni. Ne yaug anona, kum da da inai ano meiba ne matai oma ape nonenwa memeyaipe waketna.  
\v 12 Tawara onan gumbe aninin waketanwa yaug anona, tawara obiren gumbe aninin waketanwa yaug anona. Ne nakwai natna oma apewa, iyagon adnekpewa, tawara obiren ge tawara onan dana waketanwa, me kumive kumive aninin waketanwa, ne ano guwavewa yaug anona.  
\v 13 \x + \xo 4:13 \xt 2Ko 12:10\x*Ne oma ane Ayapan me yusiwa negnewa gumbe dividivi undag atna.   
\p
\v 14 Ne danadawai neuma danave ne gaibu kebag oraimina wakeyana.  
\v 15 \x + \xo 4:15 \xt 2Ko 11:9\x*Piripi igiyawa ye gaibu mameib anoyana. Ne gae oraiwa amatog opata wanawa at Masedonia yan kwena me kumiwa apa, nau neuma oya dividivi negiyana sira ye gunap auyanawa, siosi yeuma mekut me ayana, siosi da gau onan.  
\v 16 Ne Tesaronika apa wakena kumiwa apa gaibu, ne tawara onan anawa, desirom onan koni duwam ye waita te negiyana onamiya.  
\v 17 Ne puyo yeuma oya den anoeni. Ne anoeniwa, dividivi undag ye ayanawa oya, waribiya kokavit yempe noidauwape.  
\v 18 Ne dividivi undag auna me noidauwane, kuiyawa ne Epaproditas gumbe puyo yeumawa waniyana me ne auna. Me tayawa oraiminawa, puyo yeuma me God degadega gumbe aupe.  
\v 19 God neuma ye anoenewa undag yempe noidauwape, kuiyawa Iesu Keriso eyawa meuma danave God tawara meuma noidauwane.   
\p
\v 20 Nu Mamunwa God gumbe eyawa evedni wakeigimpe. Amen.   
\s1 Kaiwa Kaiwa Oieba  
\p
\v 21 Iesu Keriso gumbe ye iyakaisi igiyawa undag gumbo kaiwa kaiwa veni. Tatangwanen ne gaibu waketuwa kaiwa kaiwa yenan baraueme.  
\v 22 Iyakaisi igiyawa undag kaiwa kaiwa ye guniyap baraueme. Siisa gwe meuma danave wakeyawa kaiwa kaiwa nonowa undag gumbe baraueme.  
\v 23 Ayapan Iesu Keriso ano oraiwa meuma ye guwewa gumbe wakeigimpe. Amen.