\id JAS - Maiwa NT [mti] -Papua New Guinea 2011 (web version -2017) \h Jemus \toc1 Jemus Gigirum Meuma \toc2 Jemus \toc3 Jms \mt1 JEMUS \mt2 Jemus Gigirum Meuma \c 1 \p \v 1 \x + \xo 1:1 \xt Mat 13:55; Apa 15:13; Gar 1:19; 1Pi 1:1\x*Jemus, God ge Ayapan Iesu Keriso nauwawa eniwa, dam 12 gumbo kaiwa kaiwa veni. Mu at da ampa ampa tene wakeyawa. \s1 Yaigiwa Ge Amaorot \p \v 2 \x + \xo 1:2 \xt Rom 5:3-5\x*Tatangwanen, yaigiwa gina ubeube uwapewa, ye anoya me degadega painauwa. \v 3 \x + \xo 1:3 \xt 1Pi 1:7\x*Kuiyawa ye anoyana, anotumat yeuma ageyau aupe ipewa, me gumbe iyai waketanwa matai auya. \v 4 Iyai waketanwa kweya nau ape. Me ge ye yauboriya onanape, sira dividivi undag ye daneyap wakeya. \v 5 \x + \xo 1:5 \xt Pro 2:3-6\x*Ye bira da anoano meuma oma den ane ipewa, God gumbe nun waya. Bira bira undag vemewa me mumpe, me imive aivine gumbe mumpe, sira pui den yumunkapa mumpe. \v 6 Megara nun wayawa, anopipanum gumbe onan anotumat atanit di. Kuiyawa anopipanum ayawa me poeman yawarat mina, taig toivi yawarat toivi auge aure aivi mina. \v 7 Apan mame divi da Ayapan gumbe oma ane autan oya den anope. \v 8 Me imug imug duwam aivi abnawa, sira undag me aiviwa yai den wakepe. \p \v 9 Kayakayawan tatawa me nau painau aiviwa membovit waiyape. \v 10 \x + \xo 1:10 \xt Ais 40:6-7\x*Tawara abnawa me kayakayawan aiviwa membovit waiyape. Kuiyawa me matai munnoga ben uba mina onanape. \v 11 Kum dauwag taig amipam topewa, wayo toyaipe. Ben uba ururuwag aikpe sira oraimina yavetewa wakukampe. Ebu desirom meib tawara abnawa nau meuma yapave matai inanatpe. \p \v 12 Yaigiwa gumbe iyai wakeiviwa apan me matai waribiyape. Kuiyawa me ageyau gumbe oraimina ape. Me inaiinai keret meuma aupe. God agi wane bira God baigan apewa inaiinai keretawa wampe. \p \v 13 Amaorot uwapewa, bira da den wape God ne amaorot anegivi. Kuiyawa kukaeba oma den ane God gumbe amaorot ape, sira God bira da gumbe amaorot den ape. \v 14 Megara iyayapan desirom desirom ano kukaeba meuma aiviwa gumbe amaorot aupe. \v 15 Ano kukaeba anoiviwa me ape kukaeba ape. Kukaeba koka apewa sira bo uwape. \p \v 16 Tatangwanen nonenmagawa. Uga mumawa gumbe anopipanum den aya. \v 17 Dividivi oraiwa ge ano painauwa undag opa gumbe aig omome. Mamunwa me kwimin eyawa gumbe aig omome. Mamunwa me gugup mina sira den tobiyape. \v 18 \x + \xo 1:18 \xt Jon 1:13\x*Mamunwa me imive gae natawa gumbe nu barau nunne. Undag me wadne danowo nu yoma magawa namuirenwa atu. \s1 Anoivine Sira Aivine \p \v 19 Tatangwanen nonenmagawa, ye yaug anoyana. Megara ye desirom desirom tatevit anoya, ekekenut waya sira ekekenut danowa piriwaya. \v 20 \x + \xo 1:20 \xt Ekr 7:9\x*Kuiyawa apan danawa piriwapewa God oraivitwa den aupe. \v 21 \x + \xo 1:21 \xt 1Ko 3:8; 1Pi 2:1\x*Miyot undag ge kukaeba obiren tam itan teya ampe. Gae wait daneyap veriya. Mokona ag gae me memeyu auya. Me oma ane ye guwewa waita yempe. \p \v 22 \x + \xo 1:22 \xt Mat 7:26; Rom 2:13\x*Gembo anopipanum ag gae anoege mekut oraimina onan. Gae waiviwa a. \v 23 Da bira gae anope, go gae waiviwa divi da den apewa, me apan me ginangawa geyu danave membovit yavivi mina. \v 24 Membovit yavivi, ivi di aipewa, me ginangawa aninin tatevit imiwa atataine. \v 25 \x + \xo 1:25 \xt Rom 8:2; Jms 2:12\x*Megara apan da Gwangwan oraivitwa temtem yaviviwa meib wakeigimpe. Gwangwan oraivitwa me ui onan wakeigimtanwa wampe. Me danave wakeigimpewa, me anonewa tate den imiwa atataipe. Sira me anonewa me ape. Apan mame divi anewa me gumbe waribiyape. \p \v 26 \x + \xo 1:26 \xt Sam 141:3\x*Bira da membo anotumat inaiinaiba yaug anone. Megara me pednawa den tobodne membo ugayanewa, anotumat inaiinai meuma natawa onan. \v 27 Mamunwa God namive esine ge miyot onan anotumat inaiinaiba me mame. Tanam ge kwapura mu danadawai muma danave mukut wakeemewa amaramumpe, sira piyu egave membovit muinigimpe. \c 2 \s1 Iyayapan Amat Gwambe Amunemewa Bainda Onan \p \v 1 \x + \xo 2:1 \xt Apa 10:34; Jms 2:9\x*Tatangwanen, ye Ayapan numa Iesu Keriso eyawa gumbe anotumat ene. Meoya ye amat gwambe den amuniya. \v 2 Apan da nanigiriwa gooru kwit meumawa enne ge wape oraiwa ennewa sinagogu yeuma danave unig onne. Sira apan da kayakayawan aiviwa ge wape miyotapam ennewa me gaibu unig onne. \v 3 Wape oraimina ennewa abnawa mekut ye yaug waya ipewa, “At oraiwa geumawa mawa yan wakeya,” megara kayakayawan abnawa gumbe waya, “Ge yame yokeya, go ne amanwa megiyave yan wakeya.” \v 4 Ye yapeyap iyayapan amat gwambe amunene, sira ano kukaeba gumbe mu kepte muneme. \p \v 5 \x + \xo 2:5 \xt 1Ko 1:26-28\x*Tatangwanen nonenmagawa, anoya. God kayakayawan igiyawa piyu egave gomiya munne. Mu waramne anotumat igiyawa aya sira God toimuwawa kwan auemewa igiyawa aya. God baigan eme igiyawa gumbo meib agi wane. \v 6 Megara, ye kayakayawan igiyawa topai muniyana. Tawara igiyawa mu ye topai yeneme sira mu keptete arawa tamiyen amome. \v 7 Sira mu iviwa kokawa gumbe ai veme. Ye iviwa kokawa gumbe intum ayana. \p \v 8 \x + \xo 2:8 \xt Mat 19:19; Gar 5:14\x*Ye Gwangwan painauvitwa Baiboru danave wakenewa natawa aigimiya ipewa, divi ye enewa me oraimina. Gwangwan mame wane, “Ge iyayapan baigan munigima ge gembo baigan niege mina.” \v 9 \x + \xo 2:9 \xt Deu 1:17\x*Ye iyayapan amat gwambe amunene ipewa, ye kukaeba ene sira Gwangwan togomiene matai pui auya. \v 10 \x + \xo 2:10 \xt Rvt 19:37; Nam 20:7-12,24; Mat 5:19\x*Bira bira Gwangwan undag amave aivi, megara desirom da togomiyape ipewa, me ibnawa undag avivi. \v 11 \x + \xo 2:11 \xt Eks 20:13-14; Rom 13:9\x*Kuiyawa God wane, “Uinantaraki den a,” sira wane, “Den toen gura.” Ge uinantaraki den a, go ge toen gurawa, ge Gwangwan togomiege. \p \v 12 \x + \xo 2:12 \xt Gar 6:2; Jms 1:25; 1Pi 2:16\x*Gwangwan me ui onan waketanwa nuniviwa gumbe nu matai pui yunumpe. Ye watanwa ge atanwa gumbe yaiyai aigimiya. \v 13 \x + \xo 2:13 \xt Mat 5:7; 18:32-35\x*Bira da ano nuniviwa den wampewa, me ano nuniviwa den aug puyuyu aupe. Anoano me puyuyu gaviyape. \s1 Anotumat Ge Aiviwa \p \v 14 Tatangwanen, apan da wane ne anotumat eni, go divi da den ape ipewa, me natawa dimbae? Anotumat me oma ane membo waita wampe? \v 15 \x + \xo 2:15 \xt 1Jn 3:17\x*Tatawa go yogiyawa wape go nakwai evedni onan ipewa, \v 16 ye bira da mu gumbo wape, “Ye yum gumbe aisiya. Amipam amat yempe, sira naya oma ape.” Megara ye kwapuwa ano muma den muniyawa, me oraiwa dimbae? \v 17 Ebu desirom mina, anotumat geuma aiviwa onan ipewa, anotumat membovit botone. \p \v 18 \x + \xo 2:18 \xt Gar 5:6\x*Go, bira da wape, “Ge anotumat ana. Ne eni. Anotumat geuma aiviwa gaibu onan. Me toyau nega. Sira ne anotumat neuma dimbae eniwa me toyau gentna.” \v 19 Ge anotumat ege God desirom. Me oraimina. Airapu kukaeba mu mina anotumat meib eme a daram daram eme. \p \v 20 Ge kuiyagwa onan. Anotumat me aiviwa gaibu onanwa me natawa onan, me ge anotan anoege? \v 21 \x + \xo 2:21 \xt Gen 22:9-12\x*Ebraam nu mamunwa me iyakaisi kem meuma egave usiwa Aisak puyo baraune. Me anewa gumbe God yangave me oraimina sira me aune. \v 22 \x + \xo 2:22 \xt Ibr 11:17-18\x*Ge yavege anotumat meuma ge me anewa tobot nau aya. Sira anotumat meuma me anewa gumbe oraimina ane. \v 23 \x + \xo 2:23 \xt Gen 15:6; 2Kr 20:7; Ais 41:8\x*“Ebraam God gumbe anotumat ane. Anotumat meuma oya me God namive oraivit ane,” Baiboru gaiyawa me natawa uwane. Sira me God evenan ane. \v 24 Ye yaug anoya apan me anewa gumbe God namive oraivit ane. Me anotumat meuma mekut gumbe onan. \p \v 25 \x + \xo 2:25 \xt Jos 2:1-21; Ibr 11:31\x*Ebu desirom mina, uinantaraki vesinawa Raab gaibu me anewa gumbe God namive oraivit ane. Kuiyawa me kaipat igiyawa amat munne ebu da ube tene amiya. \v 26 Kwapiwa guwawa gaibu onan ipewa me boane mina, me mina anotumat aiviwa gaibu onan ipewa me boane. \c 3 \s1 Pednewa Amaraya \p \v 1 Tatangwanen, ye obiren toewanewan den aya. Ye anoya nu toewanewan puyuyu yaigipam matai auta. \v 2 Nu undag ebu ubeube gumbe yan aikta. Bira da gae meuma gumbe den yan aikpewa, apan me oraimina. Me ui kwapiwa undag oma ane amarape. \p \v 3 Nu mae osi noiwa tobottawa, nu oma ane mae osi ainamta nounwa aupe. Nu mae osi kwapiwa undag wasiwamta. \v 4 Sira wa gaibu yauya. Mu kokayauwawa taig gumbe kintoeme, go mu murapeba kusikaren tuya gumbe apan imive ampa aitanwa biroriyaiviwa me amome. \v 5 Pednawa ebu desirom meib. Me kusikaren, go membo koka waiyape. Yauya iyam kusikaren oma ane mun kokawa ikpe. \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Mat 12:36-37; 15:11,18-19\x*Pednawa me iyam, sira piyu kukaeba. Pednawa me kwapunwa desirom gumbe, go kwapunwa undag miyotapam ape, inaiinai numawa undag ikpe, sira membovit iyam at kukaeba geena gumbe ikpe. \p \v 7 Mae, nenip, mae dararat gigemewa ge poeman danavewa mu gina ubeube undag iyayapan utameme. Mu wait iyayapan utamiya onanane. \v 8 \x + \xo 3:8 \xt Rom 3:13\x*Go, bira da oma den ane pednawa wasiwampe. Me bira da kukaeba oma den ane amarape, sira me bo kukaeba noidauwane. \p \v 9 Pednunwa gumbe nu Ayapan numa ge Mamunwa waiete. Sira me gumbe nu iyayapan wakukamete. Iyayapan mu God ginangawa mina wadne. \v 10 Waiya waiya ge wakukamemewa nounwa desirom gumbe dauwag omome. Tatangwanen. Mame meib onan. \v 11 Yoi oraivit ge yoi sisipama yamarogu desirom gumbe toborag dauwag omome? Onan. \v 12 Tatangwanen. Inaru orivu magawa oma ane impe, go yoma greip inaru magawa oma ane impe? Sira yamarogu yoi sisipama me oma den ane yoi oraivit dauwape. \s1 Anoano Gina Ube Duwam \p \v 13 Bira ano ge anoiviwa aviviwa ye yapeyap? Memeyu aiviwa me ano gumbe onne. Inaiinai oraiwa me taibe ape. \v 14 Megara ye daneyap anokukam sisiwa ge daietaitai wakeyawa, den waiyaya. Natawa topai aya sira uga waya. \v 15 Ano mame painau den aig onne. Me piyu mame meumawa, kwapiwa meumawa, airapu kukaeba meumawa. \v 16 Ano kukam ge daietaitai wakenewa, me apa dividivi yai den wakene sira kukaeba undag di wakeya. \p \v 17 Go, ano painau aig onnewa, namu undag danawa esine, yum tuivine, danawa memeyu, ebnotu, ano ge magawa oraiwa gumbe noidauwane, iyayapan gwambe amat den eme, sira danawa natapama. \v 18 \x + \xo 3:18 \xt Mat 5:9; Ibr 12:11\x*Yum siiviwa me yum yawa yum danave vetpe, magawa oraiminavitwa God namive yaig dotpe. \c 4 \s1 God Gumbe Ebnotu Aya \p \v 1 \x + \xo 4:1 \xt Rom 7:23\x*Divi oya ye yapeyap mut ge mut atan gaiyawa vene? Ye kwapuiwa danave ye mut atan ene me oya. \v 2 Ye divi da autan anoene go den auyawa, ye ud me toen guriya. Ye divi da autan oya anokukam ene go den auyawa, ye mut ge mut atan gaiyawa waya. Ye divi da den auyawa, ye God den diyana oya. \v 3 Ye nun waya, go ye den auyawa, kuiyawa ano kukaeba yeuma gumbe nun wayana degadega yeuma autan oya. \p \v 4 \x + \xo 4:4 \xt Rom 8:7; 1Jn 2:15\x*Ye uinantaraki ene igiyawa. Ye den yaug anoyana, ye piyu mame yaireyapa ayawa, ye God anavi meuma aya. Bira da wagomiyane piyu yaireyapa anewa, me God anavi meuma ane. \v 5 Go, Baiboru wane, “God Guwawa baraune nu danunup wakene. Me Guwawa mame baiganeba kokavit ane.” Ye me natawa gaibu den anoene? \v 6 \x + \xo 4:6 \xt Pro 3:34; 1Pi 5:5\x*Go, God oraiwa meumawa obiren sira egave numpe. Baiboru waivi, \q1 “God membo iviwa enagatpewa me matai yan baraupe. \q1 Me mokona abnawa wan enagatpe.” \m \v 7 \x + \xo 4:7 \xt Epe 6:12\x*Meoya yembovit God gumbe ebnotu aya. Kukaeba gaibu mu aya. Sira kukaeba ye guniyap a aipe. \v 8 \x + \xo 4:8 \xt Ais 1:16; Jak 1:3; Mak 3:7\x*Oneg manman God gumbe uwaya. Sira God me on manman ye guniyap uwape. Ye kukaeba igiyawa, naniwa muiniya. Ye kuiewa duwam aiviwa. Ye nonemagewa muiniya. \v 9 Danadawai auya. Danadawai aug iruwaya. Iru nonemisi aya. Ye to yeuma biroriyag iruwaya. Ye degadega yeuma biroriyag danadawai auya. \v 10 \x + \xo 4:10 \xt Job 5:11; 1Pi 5:6\x*Ye yembovit Ayapan namive mokona aya. Sira me ye enagat yempe. \p \v 11 Tatangwanen, ye yekut garadi den aya. Da bira me tatawa gumbe wag pui yupewa, me Gwangwan gumbe wag pui yupe. Meve ge Gwangwan pui yuwamigimawa, ge Gwangwan den amarege, pui yuwamege. \v 12 \x + \xo 4:12 \xt Rom 2:1; 14:4\x*Gwangwan munne sira keptenewa me desirom. Me oma ane waita mumpe sira oma ane wakukamumpe. Go, ge bira? Ge owogaiwa kep teege. \s1 Umae Oya Venewa \p \v 13 \x + \xo 4:13 \xt Ruk 12:18-20\x*Gare anoya. Ye vene, “Gare go umae, nu gwetoimu mame go asime anta, bairawan desirom asimeve waketa, sira anmaga nau ag auta.” \v 14 \x + \xo 4:14 \xt Sam 39:5,11; Pro 27:1\x*Ye den yaug anoyana umae dimbae matatpe? Ye inaiinai yeuma dimbae? Ye wankwarak mina dauene sira koni pipi me apa inanatpe. \v 15 Go, ye wapono, “Ayapan ano meuma mamaib ipewa, nu vinigimta ge nau mame ata go yan me ata.” \v 16 Megara, gare ye vene yembovit waiyene. Yembovit waiyenewa me undag kukaine. \v 17 \x + \xo 4:17 \xt Ruk 12:47\x*Meoya, bira da anone oraiwa me atanit di, megara den apewa, me kukaeba ane. \c 5 \s1 Tawara Ge Nawanunun Igiyawa Waya Anope \p \v 1 Ye tawara igiyawa, gare anoya. It kokavit waya. Kuiyawa yaigiwa ye guniyap uwaivi. \v 2 \x + \xo 5:2 \xt Mat 6:19\x*Ye tawara yeuma putaine, sira namatam ye wape yeuma naya. \v 3 Gooru ge siruva yeuma ten idne. Ten mumawa kep te yempe sira mu yauyempe. Mu ye kwapuiwa iyam mina ikpe. Kum oieba apa ye tawara yeuma wait tamiyana. \v 4 \x + \xo 5:4 \xt Deu 24:14-15\x*Yauya. Maura uwane nau igiyawa nau yeuma danave kwapiya. Ye garawa den amuniyana. Garawa muma ye guniyap iruveme. Iyayapan mu kwapiyawa kwat veme, sira nouwa Ayapan Yusipamitwa gumbe uwane anone. \v 5 \x + \xo 5:5 \xt Ruk 16:25\x*Piyu egave ye vinene, dividivi undag noidauwane go amat yai den eme. Ye yekut degadega ene. Guttan kumiwa oya ye daneyap nag tantan gitene. \v 6 Kukaeba da den ane abnawa gumbe ye kukaeba abnawa waya toya. Me guniyap gwambe da den ane. \s1 Edawai Danave Iyai Waketanwa \p \v 7 \x + \xo 5:7 \xt Deu 11:14; Jer 5:24\x*Tatangwanen, meoya iyaiyai di wakeg aisigimiya. Matai Ayapan uwape. Yauya. Nau waruwad piyu egave divi vednewa maura oya iyaiyai di wakeg amaraivi. Matai uvin kumiwa uvin aikpe. \v 8 \x + \xo 5:8 \xt Rom 13:11-12; 1Pi 4:7\x*Ye gaibu iyaiyai wakeke kikikit yoiya. Kuiyawa Ayapan koni uwape. \v 9 Tatangwanen, ye yano garawa den aigimiya. Kuiyawa ye matai keptete aiyempetan. Yauya, kep tete abnawa ankwin noive yokene. \p \v 10 Tatangwanen. Propeta mu Ayapan iviwa gumbe waya. Mu guwaguwawa yeuma ape. Mu edawai auya megara iyai wakeya. \v 11 \x + \xo 5:11 \xt Eks 34:6; Job 1:21-22; 2:10; Sam 103:8\x*Yauya. Nu anotu iyaiyai wakeyawa mu waribiyaya. Ye anoyana Job me iyaiyai wakene. Sira ye yauyana Ayapan oieba apa me gumbe dimbae ane, Ayapan me baigan ge ano guniyap anewa me noidauwane. \p \v 12 \x + \xo 5:12 \xt Mat 5:34-37\x*Tatangwanen. Undag namuiren den agi waya. Kwimin gumbe onan, piyu mame gumbe onan, dividivi undag gumbo onan. Ye waya, “E,” me “E.” “Onan,” me “Onan.” Kuiyawa ye matai keptete aiyempetan. \s1 Anotumat Nun Meuma \p \v 13 Ye yapeyap bira da danadawai aviviwa me nun wape. Bira da degadega aiviwa me waiya bererinawa tope. \v 14 \x + \xo 5:14 \xt Mak 6:13\x*Ye yapeyap bira da yuwat da aunewa me siosi namuyoiyoi igiyawa auwape. Mu Ayapan iviwa gumbe oira wat nun kuiyave wape. \v 15 \x + \xo 5:15 \xt Mat 17:18-20\x*Anotumat nun meuma me yuwaranewa me inaipe. Ayapan me owan enagatpe yoipe. Sira me kukaeba ane ipewa, me matai anog yankwepe. \v 16 Meoya ye desirom desirom kukaeba yeuma vesiya, desirom desirom oya nun waya, ye matai inaigisia oya. Oraivit abnawa nun meuma me yusiatatu ge nau kokavit ape. \p \v 17 \x + \xo 5:17 \xt 1Ki 17:1; 18:1\x*Eraija nu minun. Me uvin den aiktan oya nib danawa undag anog nun wanewa, bairawan duwamdesi ge dud 6 mina piyu egave uvin den aigne. \v 18 \x + \xo 5:18 \xt 1Ki 18:42-45\x*Me nun sira wanewa, kwimin apa uvin aigne. Piyu egave nakwai natawa iniya. \v 19 \x + \xo 5:19 \xt Gar 6:1\x*Tatangwanen. Ye yapeyap bira da natawa danave da ampa dauwag aipewa, bira da me sira aug taig ompe. \v 20 \x + \xo 5:20 \xt Pro 10:12; 1Pi 4:8\x*Ye yaug anoya. Bira da kukaeba abnawa ebuwawa gwambe gumbe tobiyape sira taig ompewa, me bo gumbe waita wampe sira kukaeba obiren umpe.