\id EPH - Maiwa NT [mti] -Papua New Guinea 2011 (web version -2017) \h Epesas \toc1 Poru Gigirum Meuma Epesas Igiyawa Munan Tenewa \toc2 Epesas \toc3 Epe \mt1 EPESAS \mt2 Poru Gigirum Meuma Epesas Igiyawa Munan Tenewa \c 1 \p \v 1 \x + \xo 1:1 \xt Apa 18:19-21; 19:1\x*Poru me God ano meumawa gumbe Iesu Keriso apasoro meuma anawa, Epesas iyakaisi igiyawa mu Keriso Iesu gumbe anotumat enewa yenan. \p \v 2 Mamunwa God ge Ayapan Iesu Keriso gumbo, Ano oraiwa ge yum ye guniyap wakeigimpe. \s1 Iesu Keriso Guwawa Gumbe Waribiyatanwa \p \v 3 \x + \xo 1:3 \xt Epe 2:6\x*Ne anoeniwa, iyayapan mu God me Ayapan numawa Iesu Keriso Mamawa waiya wampe. Iesu Keriso gumbe, guwawa waribiyatanwa kwiminauwa undag gumbe, God waribiya nunne. \v 4-5 \x + \xo 1:4-5 \xt Jon 1:12; 15:16\x*Kuiyawa namu God me Iesu gumbe wagomiya nunne, ivi piyu mame wadne. Me imive nu God namive iyakaisi ata sira nu pui den yunumpe igiyawa ata. God me anoano meuma ge baigan gumbe meib atanwa wait anone. Iesu Keriso gumbe nu utampe nu God usitainaven ata. \v 6 Me iyayapan mu eyawa ano oraiwa me God nonemagawa gumbe nunnewa waiyatan oya. \v 7 \x + \xo 1:7 \xt Epe 2:7; 1Ko 1:14\x*Di meuma gumbe nu sira gwiruwad nunne. Me gumbe, kukaeba numa wait anog yankwene. God ano oraiwa koka gumbe mame ane. \v 8-9 \x + \xo 1:8-9 \xt Rom 16:25\x*God ano oraiwa mame nunne noidauwane. Anoano oraiwa ge ano kokavit anoiviwa undag gumbo, ano meuma guwavewa ano nunne. Me yumat meuma me namuiren Keriso danave wadnewa gumbe, matadne. \v 10 \x + \xo 1:10 \xt 1Ko 1:16,20\x*Kum uwapewa, ano meuma me kum mame oya me aug ape. Dividivi undag kwiminauwa ge piyuwauwa wakeyawa Keriso gumbe undag agoniyape. \v 11 \x + \xo 1:11 \xt Rom 8:28-29\x*Keriso gumbe, nu kwan autan igiyawa atu. God oma ane wape yumat meuma undag veniyape. Me anoiviwa gumbe, ano meuma gumbe dividivi mame nunan watavit baraune. \v 12 Me nu Keriso gumbe owanowan ag onantu igiyawa God eyawa meuma waiyatan oya. \v 13 Ye gaibu Keriso gumbe anoyana gae natawa me gae oraiwa ye waita yentanwa oya. Sira ye anotumat ayana. Meoya God me irai baraug yenne Guwawa Iyakaisiyapama me agi wanewa gumbe. \v 14 \x + \xo 1:14 \xt 2Ko 1:22\x*Guwawa Iyakaisiyapama me agi mame wat kiniyaiviwa. Mame me God iyayapan meumawa sira gwiruwattanwa oya, sira mame me God eyawa waiyatan oya. \s1 Gaun Wantan Ge Nun \p \v 15-16 Kuiyawa mame gumbe, ne anona anotumat yeuma Ayapan Iesu gumbe sira baigan yeuma iyakaisi igiyawa undag gumbo, meoya ne evedni God gumbe yenanwa oya gaun veni, sira yenanwa oya nun veni. \v 17 \x + \xo 1:17 \xt 1Ko 1:9\x*Ayapan numa Iesu Keriso God meuma me Mamawa me eyawa danave. Ne anoeniwa, Mamawa mame me Guwawa yempe me anoano oraiwa sira toyau ge toewan yempe God yaug anotan oya. \v 18 Sira ne anoeniwa, yangewa nonemagewa esipe, sira ye owanowan me God au meuma yempewa me aninin yaug anoya. Sira kwan me iyayapan iyakaisi aupewa me eyawa koka danave wakene me aninin oraimina oya yaug anoya. \v 19 \x + \xo 1:19 \xt 1Ko 1:11\x*God yusiwa kokavitwa gumbe God me nu anotumat igiyawa gunup nau aivi. Ne anoeniwa, God yusiwa kokavitwa me aninin ye oma ane yaug anomon. \v 20 \x + \xo 1:20 \xt Sam 110:1; 2Ko 13:4; 1Ko 2:12\x*God yusiwa kokavitwa meuma Keriso gumbe ane, sira ane Keriso bo igiyawa gumbo sira inaine, sira kwiminau God ane Me naniyutanwa apa wakene. \v 21 \x + \xo 1:21 \xt 1Ko 1:16; 2:10\x*Yusiwa namuyoiyoi atanwa undag, ano yusiwa undag, yusipamitwa undag, yusiwa kokavitwa undag, sira ivuwa obiren me piyu mame egave sira piyu da matai oniviwa egave God ane Keriso painau baraune wakene. \v 22 \x + \xo 1:22 \xt Sam 8:6\x*Sira God me dividivi undag Keriso amawa ankwatave tene. Dividivi undag, Keriso me kuiyawa. God me Keriso siosi wanne. \v 23 \x + \xo 1:23 \xt Rom 12:5; Epe 4:10,15; 1Ko 1:18\x*Siosi me Keriso kwapiwa. Keriso me oma ane dividivi undag gumbe dividivi undag ape noidauwape. Siosi undag me gumbe noidauwane. \c 2 \s1 Keriso Inai Mataiwa Nunne \p \v 1 \x + \xo 2:1 \xt 1Ko 1:21; 2:13\x*Sira ye naunababat ge kukaeba yeuma oya boriruwayana. \v 2 \x + \xo 2:2 \xt 1Ko 3:7; Tai 3:3\x*Me kumiwa apa, ye kukaeba danave wakeyana, sira ye piyu mame amave aisiyana. Guwawa da me piyu egave amaraivi, sira naunababat usitainawa gumbo nau aivi. Ye guwawa mame noiwa aug wakeyana. \v 3 \x + \xo 2:3 \xt 1Ko 3:6\x*Nu gaibu watavit naunababat usitainawa gaibu waketu. Sira nu kwapunwa ano meuma danave wakeete, sira nu divi nonunmagawa ge kwapunwa anoemewa me ete. Iyayapan upeba mina, nu gaibu God danapiri meuma danave yaig onamiya usitainawa. \v 4-5 \x + \xo 2:4-5 \xt Rom 6:11-13\x*Megara God me ano nunivi mauraeba baigan nunne. Nu naunababat numa gumbe boriruwatu, megara baigan kokawa meumawa gumbe God ane Keriso gaibu inaigittu.—Ye waita auyanawa ano oraiwa mame gumbe.— \v 6 \x + \xo 2:6 \xt 1Ko 2:12\x*Keriso Iesu gumbe God me ane nu sira inaigittu, sira ane nu kwiminau me gaibu undagit waketu. \v 7 Me baigan meuma me Keriso Iesu gumbe God nuniviwa gumbe, ano oraiwa kokawa oraimina taibe toyau nuntan oya piyu mame ivi uwapewa danave. \v 8 Ye ano oraiwa gumbe sira anotumat yeuma gumbe waita auyana. Ye yembovit onan, me God puyowawa. \v 9 \x + \xo 2:9 \xt 1Ko 1:29-31; 2Ti 1:9\x*Nau gumbe onan. Me bira da den waiyatan oya. \v 10 \x + \xo 2:10 \xt Tai 2:14\x*Nu me God wad nunnewa. Keriso Iesu gumbe, God wad nunnewa nu oraiwa ag aigimtan oya. God imive me nu oraiwa atan oya, sira me oraiwa wait tamibarip ane. \s1 Nu Keriso Gumbe Desirom \p \v 11 Meoya imug anoya, kwapuiwa yeuma gumbe ye namu Ju onan igiyawa. Kwapuiwa gumbe, kwapituitui nanuwo gumbo ayawa eme igiyawa diruieme ye kwapituitui onan igiyawa. \v 12 \x + \xo 2:12 \xt Rom 9:4; 1Ko 1:21\x*Me kumiwa apa, ye Keriso gaibu onan. Ye dam Isuraeru gumbo ikiki ag imiya dauwag amiya. Agi gwangwaneba gumbe ye at da igiyawa, sira ye piyu mame danave owanowan den auyana, sira God guniyap onan igiyawa. \v 13 \x + \xo 2:13 \xt 1Ko 1:20\x*Namu ye painau wakeyana, megara gare Keriso danave, sira Keriso diyawa gumbe uwayana. \p \v 14 \x + \xo 2:14 \xt 1Ko 12:13\x*Keriso mekut di yum numawa. Keriso me Ayapan me duwam toboranunne desirom atu, sira si yapavewa togomiyane. \v 15 \x + \xo 2:15 \xt 1Ko 2:14\x*Me kwapiwa meuma gumbe garagigiriya eme onanane. Gwangwan danave inaiinai gwangwaneba ge wakewake gwangwaneba obiren wakeya. Keriso me danave, duwam ape ud desirom mataiwa. Mame me yum tutan oya. \v 16 \x + \xo 2:16 \xt Jak 9:10; 1Ko 1:20,22\x*Sira duwam waramne kwapiwa desirom ane. Korosi gumbe God gaibu yum tune. Korosi gumbe Keriso garagigiriya onanane. \v 17 \x + \xo 2:17 \xt Ais 57:19\x*Meve Keriso uwane, ye aramavit wakeyanawa oya sira bira bira megiyave wakeyawa oya, me yum opataeba gumbo wane. \v 18 Nu duwam oma ane Keriso gumbe uwag Mamunwa oya anta, Guwawa desirom gumbe. \p \v 19 \x + \xo 2:19 \xt Epe 3:6\x*Meoya ye at da igiyawa go amdau igiyawa onan. Gare mame ye iyayapan iyakaisi gaibu at desirom igiyawa ayana, sira ye God dam meuma. \v 20 \x + \xo 2:20 \xt 1Ko 3:11\x*Ye apasoro ge propeta nium egave sig dorene. Keriso Iesu me mekut nium natawa. \v 21 \x + \xo 2:21 \xt 1Ko 3:16\x*Me gumbe, gwe me marednawa obiren yunatyunat ayawa iyaig yoipe, sira me Ayapan temporuwawa iyakaisi ape. \v 22 \x + \xo 2:22 \xt 1Pi 2:5\x*Keriso mame gumbe, ye gaibu sig doriya, God gweyawa ape Guwawa gumbe. \c 3 \s1 Poru Me Ju Onan Igiyawa Gumbo Opata Watan Abnawa \p \v 1 \x + \xo 3:1 \xt Pir 1:7,13\x*Kuiyawa mame oya, ne Poru, Iesu Keriso nog abnawa ye Ju onan igiyawa yenan diruiyeni. \p \v 2 \x + \xo 3:2 \xt 1Ko 1:25\x*Ne anona ye wait nau neuma oya anoyana. God ne nedne nau neuma God ano oraiwa gumbe. \v 3 \x + \xo 3:3 \xt Epe 1:9-10; 1Ko 1:26\x*Ano guwavewa mame God toewanewan gumbe toyau nedne. Ne wait taibe tena ye anoyana. \v 4 Ye me basiyaya ipewa, Keriso ano guwavewa oya ne aninin yaug anonawa ye yaug anoya. \v 5 Gare mame, Guwawa gumbe Keriso apasoro meuma iyakaisi ge propeta gumbo ano guwavewa mame toewamunne. Gare mame iyayapan gumbo toyau munne anoete, megara watavitwa den toyau munne. \v 6 \x + \xo 3:6 \xt Epe 2:13,16-19\x*Guwavewa me meib. Gae oraiwa gumbe, sira Keriso Iesu gumbe, Ju onan igiyawa gaibu kwan bope, sira mu kwapuwa desirom gumbe toborape, sira agi me aug amigimpe. \p \v 7 \x + \xo 3:7 \xt 1Ko 1:25\x*God ne wadnedne gae oraiwa nau atan abnawa, God yusiwa nau aivi gumbe sira puyo me God ano oraiwa meuma nednewa gumbe. \v 8 \x + \xo 3:8 \xt 1Ko 15:9-10\x*Ne ud kidnausiren di iyakaisi igiyawa undag yapowo. God me ano oraiwa mame nedne. Me ne opata Ju onan igiyawa gumbo wag Keriso dividivi undag oraiwa muntan oya. \v 9 Guwavewa God me dividivi undag wadnewa danave piyu mame amatog onnewa kumive guwave wakene. Ne iyayapan toyau muntna aninin guwavewa mame taibe aivinewa. Kuiyawa me meib. \v 10 Me amaratanwa ge yusiwa kwiminauwa gumbo, siosi gumbe God anoano meuma kokawa toyau muntan oya. \v 11 Me God yumateba gumbe ane. God yaibobot yumateba me matadne Ayapan numawa Keriso Iesu gumbe. \v 12 \x + \xo 3:12 \xt Jon 14:6; Rom 5:2\x*Nu Keriso mame danave waketu, sira Keriso gumbe anotumat ete. Meoya anotumat gumbe nu oma ane God gumbe uwata a onan sira singui onan. \v 13 Meoya ne imunap wakene. Ne yenanwa oya danadawai aueni, megara ye wakakae den aya. Danadawai kokavit me ne aueniwa me eyawa yeumawa. \s1 Epesas Igiyawa Oya Nun Waivi \p \v 14-15 Meoya ne koninap yug nun watna Maman namive. Me God dam meuma undag Mamowa. kwiminau wakeyawa ge piyuwau wakeyawa undag mu ivuwa Mamowa God gumbe uwaya. \v 16 Sira me eyawa mauraeba gumbe, sira Guwawa Iyakaisiyapama gumbe, me yusiwa meuma gaibu Mamunwa aiempe imuiwa yusiwape, \v 17 \x + \xo 3:17 \xt Jon 14:23; 1Ko 1:23; 2:7\x*sira Keriso me uwag nonemageyap wakeigimpe anotumat yeuma gumbe. Sira nun veni ye baigan danave taiwa aigne aisiene, baigan gumbe wakeene, \v 18 iyakaisi igiyawa undag gaibu, ye yusiwa yaug anoya Keriso baigan meuma me koka aninin, yobu aninin, opampa aninin sira epampa aninin, \v 19 sira ye Keriso baigan meuma me utupampa nu anoano numa oma den anewa yaug anoya, sira God me noidauwane mina ye noidauwape. \p \v 20 God oma ane dividivi nun watawa egavewa obiren numpe. yusiwa me nu gunup nau aiviwa gumbe. \v 21 Siosi gumbe, Keriso Iesu gumbe, eyawa wakeigimpe evedni viripusiwa onan. Amen. \c 4 \s1 Keriso Kwapiwa Gumbe Nu Desirom \p \v 1 \x + \xo 4:1 \xt 1Ko 1:10\x*Ne Ayapan nog abnawa wag diruitna. God yenan auwane, meoya ye au meuma gumbe wakeg aisigimtanit di. \v 2 \x + \xo 4:2 \xt 1Ko 3:12-13\x*Ye mokonairen ge ebnotu oraimina gumbe yaimoyai aisigimiya, sira iyaigit wakeya, baigan gumbe garagara yai wakeigimiya. \v 3 \x + \xo 4:3 \xt 1Ko 3:14-15\x*Yum murapeba gumbe tuya, sira Guwawa gumbe desirom atanwa nau yusipamit ag amaraigimiya. \v 4 God au yenan wanewa, owanowan yeuma me au meuma yennewa me desirom. Me mina, ui kwapiwa me desirom, sira Guwawa me desirom. \v 5 Ayapan me desirom, sira anotumat me desirom, sira babataito me desirom. \v 6 \x + \xo 4:6 \xt 1Ko 12:6\x*God me dividivi undag egave wakene, sira undag gumbe sira undag danave wakene. God me dividivi undag Mamowa me desirom. \p \v 7 \x + \xo 4:7 \xt Rom 12:3,6\x*Megara, Keriso puyo meuma om gumbe desirom desirom meib God ano oraiwa meuma nunne. \q1 \v 8 \x + \xo 4:8 \xt Sam 68:18\x*Me oya aib waivi, \q1 “Me painau dog ainewa, \q1 tamiyawa tuwam obiren bog aine, \q1 sira iyayapan puyo kep teg munne.” \m \v 9 \x + \xo 4:9 \xt Jon 3:13\x*(Gae mame “painau dog aine” me natawa divi? Me namu piyu ankwatave den aigne? Onan. Me namu aigne. \v 10 Ayapan me aignewa me Ayapan desiroma me piyu ge kwimin undag noidauwatan oya kwimin undag egave painau dog ainewa.) \v 11 \x + \xo 4:11 \xt 1Ko 12:28\x*Mame mina, Keriso membo wag gomiyayemne, sira ud upib apasoro aya, ud upib propeta, ud upib evanjerist, ud upib siosi amareme igiyawa, sira ud upib toewanewan aya. \v 12 Me iyakaisi igiyawa waribiya muntan oya, sira nau muma atan oya, sira Keriso kwapiwa sig dottan oya, \v 13 \x + \xo 4:13 \xt 1Ko 1:28\x*sira meve nu undag anotumat desirom gumbe anta sira anoano numawa God Usiwa oya desirom gumbe angetan oya. Meve nu anotumat oraimumu igiyawa ata, nu yoig irawa me Keriso noidauwanewa mina ata. \p \v 14 Natawa mamaib. Namu nu ud usiusiwa atu, megara gare nu ud usiusiwa mina onan. Toewanewan taig go yawarat mina toigimpewa ipunapun den aya. Toewanewan taig go yawarat me mamaib: Iyayapan upeba ano kukaeba gumbe, go gae tobiya ge wa emewa me iyayapan ugauga gumbe nonowa autan oya kukaeba eme. \v 15 \x + \xo 4:15 \xt 1Ko 1:18\x*Megara ye gae natawa baigan gumbe waya, me dividivi undag gumbe kuiyunwa Keriso gumbe yaig yoiyatan oya. \v 16 Keriso gumbe, kwapiwa undag me baigan gumbe sig dotpe. Kuiyawa kwapiwa danave gina ube ube wakeyawa me desirom desirom me gumbe nau ape me yusiwa meuma gumbe, sira yunadnewa undag me tamibarip anewa gumbe toborape yusipamit tupe, sira kwapiwa undag yoig dotpe. \s1 Eyawa Usitainawa Mina Aisigimiya \p \v 17 \x + \xo 4:17 \xt Rom 1:21; 1Pi 1:14\x*Meoya ne Ayapan gumbe gae mame taibe ge yaigipamit diruitna. Ju onan igiyawa wakeeme, mu nonomagowa natawa onan. Ye mu mina den aisigimiya. \v 18 Mu ano muma sisip mina, sira mu divi da den yaug anoya, sira mu nonomagowa yaigiwaya. Meoya God inaiinai meuma gumbe mu painau wakeya. \v 19 Mu oma den ane anoano muma gumbe divi da demtawa aueme. Mu uinantaraki miyotapama undag eme. \p \v 20 Megara ye Keriso gumbe mame mina den toyau toyau auyana. \v 21 Ye Keriso gumbe anoya ipewa, sira Keriso gumbe toyau yenne ipewa me natawa. Natawa me Iesu danave wakenewa mina di. \v 22 \x + \xo 4:22 \xt Rom 8:13; 1Ko 3:9\x*Toyau toyau me ma maib. Inaiinai yeuma namuwa oya diruieni. Apan namuwa me arob epa aoreya. Me uinantaraki anoano kukaeba me iyayapan ugaimuniviwa gumbe ye wakukam yenivi. \v 23 \x + \xo 4:23 \xt Rom 12:2\x*Sira ye guwewa nonemageyap tobiyag mataiven ape. \v 24 \x + \xo 4:24 \xt Gen 1:26; 1Ko 3:10\x*Oraiwa ge iyakaisiyapama me natawa gumbe wakeyawa, mu gumbo God apan mataiwa wadne. God irakoniwa gumbe me wadne. Ye apan mataiwa mame eniya. \p \v 25 \x + \xo 4:25 \xt Jak 8:16; 1Ko 3:8-9\x*Meoya ye uga venewa aug aoreya, oveaiwa gumbo gae natawa waigimiya. Kuiyawa nu desirom desirom dividivi me kwapunwa danave wakeyawa. \v 26 \x + \xo 4:26 \xt Sam 4:4; Jms 1:19-20\x*Wanan ye danewa piriwapewa, kukaeba den aya. Danewa piri den waigimpe kum aikpe. \v 27 Seitan kum den waniya. \v 28 Ub usiwa sira den a. Megara me tawara onan igiyawa ano meumawa muntan oya, ye nanive nau oraimina yaigipamit aya. \p \v 29 \x + \xo 4:29 \xt 1Ko 4:6\x*Gae kukaeba noiyap den dauwape. Wanan me oya anopewa, ye gae oraiwa me iyayapan utamtanwa oya waya, sira ye naunowa taig anoemewa gumbo ano oraiwa muniya. \v 30 \x + \xo 4:30 \xt Ais 63:10; Epe 1:13-14; 1Te 5:19\x*God Guwawa Iyakaisiyapama danadawai den waniya. Guwawa Iyakaisiyapama gumbe ye irai tobatamiya, ye sira gwiruwad yentan kumiwa oya. \v 31 \x + \xo 4:31 \xt 1Ko 3:8\x*Ye sisiwa, danapiri kokawa, diguragut, garadi, kwat, yano undag bog emiya anoano kukaeba gaibu. \v 32 \x + \xo 4:32 \xt Mat 6:14; 18:22-35; 1Ko 3:12-13\x*Ye baigan gumbe garagara wakeya, sira danewa memeyaipe. God me Keriso gumbe ye anog yankweyemne, me mina ye garagara anog yankweya. \c 5 \p \v 1 \x + \xo 5:1 \xt Mat 5:48\x*Ye God baigan yenivi usitainawa, meoya ye God amave aisigimtan igiyawa aya. \v 2 \x + \xo 5:2 \xt Eks 29:18; Ibr 10:10\x*Sira baigan gumbe wakeya. Keriso gaibu baigan yenne, sira nunan membovit God gumbe puyo ge puyo maeba me tayawa imugiviwa gaibu ag wan enagadne. \p \v 3 Ye iyakaisi igiyawa, meoya ye guniyap, dividivi kukaeba uinantaraki den aya, miyot den aya, dividivi oya nuniatatu den aigimiya, sira dividivi mame oya gaivit den waigimiya. \v 4 Iyagau kukaeba apan vesin gumbo, gae kukaeba, sira iyagau kukaeba den waigimiya. Dividivi mame oraimina onan. Meib den aigimiya, megara gaun wanigimiya. \v 5 \x + \xo 5:5 \xt 1Ko 6:9-10; 1Ko 3:5\x*Ye yaug anoyana, dividivi kukaeba uinantaraki eme igiyawa, miyot igiyawa, dividivi oya nuniatatu eme igiyawa — mame me ugauga god meuma waieme igiyawa — Iyayapan mame oma den ane Keriso ge God toimuwawa aupe. \v 6 \x + \xo 5:6 \xt Rom 1:18; 1Ko 2:4,8\x*Ye natawa onan gaiyawa gumbe den aya yempe. Naunababat usitainawa dividivi mame eme, meoya God danapiri meuma koka egowo aikpe. \v 7 Meoya ye mu gumbe evenan den aya. \p \v 8 \x + \xo 5:8 \xt Jon 12:36; Epe 2:13; 1Ko 1:13; 1Pi 2:9\x*Watavit ye sisip, megara gare mame di ye eyawa Ayapan gumbe. Ye eyawa usitainawa mina gigimiya. \v 9 —Eyawa natawa me anoano oraiwa ge oraiminavit ge natawa undag.— \v 10 Didiwag yauya divi gumbe Ayapan degadega ape. \v 11 Natawa onan sisip nauwawa gumbe evenan den aya, megara me taibe ape. \v 12 Kuiyawa mu guwave emewa me ubmameba oya den wata. \v 13 \x + \xo 5:13 \xt Jon 3:20-21\x*Megara dividivi undag taibe apewa eyawa gumbe esipe yaupe. \v 14 \x + \xo 5:14 \xt Ais 26:19; Rom 13:11\x*Dividivi undag ape esipewa me eyawa. Meoya mame wane. \q1 “Kubvinivi abnawa, kub yankweg wanyoiya, \q1 Boayawa igiyawa gumbo wan yoiya. \q1 Keriso gungap esipe.” \p \v 15 \x + \xo 5:15 \xt 1Ko 4:5\x*Meoya yaimoyai yaug anoka, kuiyawa onan abnawa mina den gigimiya, sira kuiyawa oraimina abnawa mina gigimiya. \v 16 Kum me natapamit aya. Kuiyawa kum garewa me kukaeba. \v 17 Meoya warago den aya, sira yaug anoya Ayapan ano meuma me dimbae. \v 18 \x + \xo 5:18 \xt Ruk 21:34\x*Wain koka nag warago ebnotu den aya. Me apa wakewake kukaeba gaibu. Guwawa guniyap noidauwape. \v 19 \x + \xo 5:19 \xt 1Ko 3:16\x*Sam ge Imu bererinawa ge Guwawa bererinawa gumbo, gae garawa ano aya. Daneyap Ayapan gumbe bererin tog waya. \v 20 \x + \xo 5:20 \xt 1Ko 3:17\x*Ye evedni dividivi undag oya Ayapan numa Iesu Keriso iviwa gumbe Mamunwa God gaun wanigimiya. \p \v 21 \x + \xo 5:21 \xt 1Pi 5:5\x*Ye Keriso\f + \fr 5:21 \ft Namuiren tenewa da danave me God.\f* ebnotu aya, sira garagara noewa auya. \s1 Biviwaiwa Ge Memewaiwa \p \v 22 \x + \xo 5:22 \xt 1Ko 3:18; 1Pi 3:1\x*Biviwaiwa, ye Ayapan noiwa auene mina, memewaiwa nouwa auya. \v 23 \x + \xo 5:23 \xt 1Ko 11:3; Epe 1:22\x*Kuiyawa Keriso me siosi kuiyawa, sira me waita abnawa ui kwapiwa oya. Me mina memawa me biviwa kuiyawa. \v 24 Siosi me Keriso noiwa avivi. Me mina biviwa me memawa noiwa avigimpe dividivi undag gumbe. \p \v 25 \x + \xo 5:25 \xt 1Ko 3:19; 1Pi 3:7\x*Memewaiwa, Keriso me siosi baigan ane, sira siosi oya membovit wanne, me mina ye gaibu biviwaiwa baigan muniya. \v 26 \x + \xo 5:26 \xt Tai 3:5\x*Keriso meib ane. Me gae gumbe, yoi apa muintan gumbe siosi muin iyakaisi atan oya. \v 27 \x + \xo 5:27 \xt 2Ko 11:2; 1Ko 1:22\x*Sira me eyawa siosiyawa me miyot onan, buburuinewa onan, da mame mina gaibu onan, sira iyakaisi ge siren onanwa me membovit namive yoitan oya. \v 28 Ebu desirom, memetuiwa mu biviwaiwa gumbo kwapuwa mina baigan amunigimpe. Biviwa baigan aivi abnawa me membo baigan niyaivi. \v 29 Desirom da bira membo kwapiwa den topayaivi. Megara membo usivi sira amaraivi. Me meib, Keriso me siosi oya ane. \v 30 Nu Keriso kwapiwa gambenwa. \v 31 \x + \xo 5:31 \xt Gen 2:24; Mat 19:5\x*“Meoya apan me inawa mamawa kwem ube vinivi, sira me vesin meuma gaibu yunadne, sira mu duwam desirom ape.” \v 32 \x + \xo 5:32 \xt Rev 19:7\x*Ano guwavewa mame me natawa kokavitwa. Ne Keriso ge siosi oya veni. \v 33 Meoya gare ye desirom desirom biviwaiwa ye kwapuiwa mina baigan amunigimiya. Sira biviwaiwa mu memowaiwa ebnotu aigimpe. \c 6 \s1 Usitainawa Ge Inamamawa \p \v 1 \x + \xo 6:1 \xt 1Ko 3:20\x*Usitainawa, Ayapan gumbe inamamawa ebnotu ape. Kuiyawa mame me oraimina. \v 2 \x + \xo 6:2 \xt Deu 5:16\x*“Inagwa mamagwa ebnotu a.”—Mame Gwangwan namuirenwa, sira mame agi gumbe.— \v 3 Agi me mamaib, “Ge meib awa degadega a, sira ge piyuwau yobutatae wakeigima.” \v 4 \x + \xo 6:4 \xt Sam 78:4; Pro 22:6; 1Ko 3:21\x*Mameaiwa, ye usitainewa den aya danopiri wape. Megara Ayapan anoano ge gwangwan meuma gumbe wasiwam munivi mina ye meib aigimiya. \s1 Ankwatave Nau Eme Igiyawa Ge Iyayapan Koukawa \p \v 5 \x + \xo 6:5 \xt 1Ko 3:22-23; Tai 2:9-10; 1Pi 2:18\x*Ankwatave nau eme igiyawa, kokawa yeuma piyuwauwa gumbo ebnotu ge aepam gumbe nouwa avigimiya, ye Keriso noiwa auene mina. \v 6 Yangut mekut den aigimiya iyayapan upeba ano muma autan oya, megara Keriso ankwatave nau emewa mina, nonomagowa gumbe God ano meuma aya. \v 7 Iyayapan oya onan, megara Ayapan oya nau atan mina, ye ano yeuma oraiwa gumbe nau mumawa aya. \v 8 \x + \xo 6:8 \xt 2Ko 5:10\x*Dividivi oraiwa ape ipewa, nau meuma aiviwa gumbe Ayapan garawa wampe. Me ankwatave nau aivi abnawa go ui onan yai wakeivi abnawa me dimbae da onan. Nu meib yaug anotu. \p \v 9 \x + \xo 6:9 \xt Rom 2:11; 1Ko 4:1\x*Sira ye koukawa igiyawa, ye ankwateyap nau emewa gumbo desirom aigimiya. Den aya a ape. Ye yaug anoyana, mu Kokawa muma ge Kokawa yeuma kwiminau wakene, sira me ud da desirom gumbe evenan den aivi. \s1 God Mut Wapeyawa \p \v 10 Oieba, ne tatanaiwa, Ayapan gumbe, yusiwa meuma kokavitwa gumbe yusiyusi aya. \v 11 \x + \xo 6:11 \xt Rom 13:12; 2Ko 10:4\x*God mut wapeyawa undag eniya, ye meib ayawa ye oma ane Seitan anoano kukaeba oya yoig muraya. \v 12 \x + \xo 6:12 \xt 1Pi 5:8-9\x*Mut numa me kwapiwa ge di gumbe onan, megara me ano yusiwa, yusiwa, sisip piyuwauwa amaraivi abnawa ge airapu kukaeba kwiminauwa gumbo. \v 13 Meoya God mut wapeyawa undag boya. Ye meib ayawa, ye oma ane kum kukaeba gumbe yoig muraya, sira undag aya, sira kikikit em yoiya. \v 14 \x + \xo 6:14 \xt Ais 11:5; 59:17; 1Te 5:8\x*Meoya kikikit em yoiya. Poveyap natawa beripawa tuya, sira oraiwa togewa beyaneba tuya. \v 15 \x + \xo 6:15 \xt Rom 10:15\x*Yum gaiyawa oraiwa tamibaribawa ameyap eniya. \v 16 Dividivi undag mame egave, anotumat beyanawa koka auya. Mame gumbe, mut kusida donawa iyamepam undag mu ano kukaeba igiyawa veriyawa ye oma ane toboriya. \v 17 \x + \xo 6:17 \xt Ibr 4:12\x*Waita waita mut emewa keretaeba tonasiya. Sira ye God gaiyawa me deba me Guwawa yempewa. \v 18 \x + \xo 6:18 \xt Ruk 18:1; 1Ko 4:2; 1Te 5:17\x*Nun ge anoenewa undag gumbe, evedni Guwawa gumbe nun waigimiya auya. Meoya evedni ye yavigimiya, sira iyakaisi igiyawa oya munan di iyagit wakeg nun waigimiya. \p \v 19 \x + \xo 6:19 \xt 1Ko 4:3-4; 2Te 3:1\x*Sira nenan nun waigimiya. Ne watnawa, God gae ne watanwa me netpe, sira ne gae oraiwa ano guwavewa taibeiren watna. \v 20 \x + \xo 6:20 \xt 2Ko 5:20; Prm 9\x*Ne murap gumbe tunegiya, megara ne umum abnawa kokavitwa mina nau eni. Nenan nun waigimiya, gae me divi watan eniwa taibe ape watna. \s1 Kaiwa Kaiwa Oieba \p \v 21 \x + \xo 6:21 \xt Apa 20:4; 1Ko 4:7-8; 2Ti 4:12\x*Titikas me ne baigan evenwa, sira me anotumat yusipamit gumbe nau aivi abnawa. Ne aninin wakeeniwa sira ne aninin eniwa oya, me undag wag diruipe anoya. \v 22 Ne Titikas guniyap barauna onivi. Kuiyawa ne imunap ye wakewake numa yaug anoya, sira me ape ye nonewa degadega ape. \p \v 23 Mamunwa God ge Ayapan Iesu Keriso gumbe yum ge anotumat baiganeba tatangwanen gumbo wakeigimpe. \v 24 Ayapan numa Iesu Keriso den putaipe baiganeba gumbe baigan eme igiyawa undag, mu gumbo ano oraiwa wakeigimpe.