\id SNG - Aruamu NT - drafted by Francis Dagonov; editing by Martin Ases; exegetical check by Marsha, Steven and Siria; comprehension check by Berama, Asefi, Martin, and Robin; consultant check by Wes Beasley, Martin, John, Michael, and Lawrence June 2017
\ide UTF-8
\h Solomon
\toc3 SOL
\toc2 Solomon
\toc1 Solomonɨn Onger Akam
\mt Solomonɨn Onger Akam
\mt2 O
\mt1 Solomon
\imt Akar faragha zuim
\ip Akɨnafarir kam, me ighiamɨn mɨn an osiri, ezɨ gumaziba ko amiziba ongezir akaba da vaghvagha akar otevir kabar aven iti. Da kamakɨn, onger akar otevir mam, gumazim amizir a bar ifongezimɨn mɨgei. Ezɨ onger akar otevir mam, amizim a bar ifongezir gumazimɨn mɨgɨrɨgɨaba ikarvasi. Ezɨ akar isɨn zuir bar aghuiba, aningɨn onger akar otevir kabar aven ti. Egha da bar deravɨra kamaghɨn en akakasi, gumazim amizim bagha bar akonge, ezɨ amizim uaghan gumazim bagha bar akonge.
\ip Godɨn Akɨnafarimɨn akɨnafarir igharazir mabar aven, Godɨn akam inigha izir gumaziba ko gumazir igharazir maba sara kamaghɨn akar isɨn zuim gami, Israelia me Godɨn amuimɨn mɨn iti. Kamaghɨn amizɨ, Israelia akɨnafarir kamɨn gara fo, God bar me gifuegha arazir aghuibar me gami. Ezɨ me uaghan bar God gifonge. Ezɨ Kraisɨn gɨn zuir gumazamizir maba, me akɨnafarir kam kamaghɨn an gari, kar Krais uan sios ko aningɨn akar isɨn zuim. Krais uan sios bar a gifonge, ezɨ an sios uaghan bar a gifonge.
\ip Bar Faraghavɨram Otivizir Bizibar Eghaghanimɨn Akɨnafarimɨn aven, God gumazim ko amizimɨn ingari, eghtɨ aning uaning porogh ikiam. (Nɨ Jenesis 2:24ɨn gan.) Akɨnafarir kam gavgavim akar kam ganɨdi, egha kamaghɨn en akakasi, God gumazir aghuim o amizir aghuim isɨ nɨ danightɨ, nɨ a bagh bar akongegh. Kar Godɨn bizir aghuir a pura nɨ ganɨngizim.
\c 1
\q1
\v 1 \x - \xo 1:1 \xo*\xt 1 Atriviba 4:32\xt*\x*Onger akar kam a bar dera,
\q2 egha onger akaba bar dagh afira.
\q1 Me Solomon gɨnɨghnɨgha a baghavɨra ighiar kam osiri.
\ms Onger akar faragha zuim
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 2 Dughiar avɨribar nɨ nan tori,
\q2 kɨ kamaghsua,
\q3 nɨ zurara kamaghɨra damuvɨra ikɨ.
\q1 Guizbangɨra, nɨ na gifuegha,
\q2 na baghavɨra iti.
\q1 Nɨ na gifongezir arazir kam, a bar isɨngi,
\q2 egha wainɨn aghuimɨn isɨngtɨzim gafira.
\q1
\v 3 Nɨn mɨkarzim mughuriar bar aghuim iti.
\q2 Kɨ nɨn ziam baregha bar akonge,
\q2 mati kɨ sandan aghuim bagha bar akonge.
\q1 Kamaghɨn, amizir igiaba bar nɨ gifonge.
\q1
\v 4 Nɨ na inigh ga zuamɨra arɨ mangam.
\q1 Nɨ mati nan atrivim,
\q2 egh nɨ na inigh mangɨ uan danganir akuimɨn mangɨ.
\q1 Egh ga uaghara bar akongegham.
\q2 Nɨ bar na gifonge, kamagh amizɨ ga bar akonge.
\q1 Gan agoroger kam,
\q2 a bar wainba apir gumazibar agorogebagh afira.
\q1 Nɨ bar deragha bar igharagha gari.
\q2 Kamaghɨn amizɨ, amizir igiaba bar nɨ bagha pura iri.
\b
\q1
\v 5 O Jerusalemɨn itir amizir igiaba, ia oragh.
\q2 Nan mɨkarzim pɨki,
\q3 Ezɨ kɨ ganganir aghuim gami.
\q1 Nan mɨkarzim pigha,
\q2 mati Kedarɨn purirpenim.
\q1 Ezɨ nan ganganim bar dera,
\q2 mati inir aghuir Solomonɨn dɨpenimɨn guighav itiba.
\q1
\v 6 Guizbangɨra, nan mɨkarzim pɨki,
\q2 ezɨ ia kamaghɨn nɨghnɨghan markɨ,
\q3 kɨ ti pura ingangarir amizir kɨnim. Puvatɨ.
\q1 Aruem na gapongezɨ,
\q2 nan mɨkarzim kamaghɨn oto.
\q1 Nan tuebaba nan atara na gamizɨ,
\q2 kɨ ghua wainɨn azenibar gari.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, kɨ deragha uan mɨkarzim geghuvir puvatɨ.
\b
\q1
\v 7 O nan roroar bar aghuim,
\q2 kɨ bar nɨ gifonge.
\q1 Nɨ na mɨkemegh,
\q2 nɨ uan memen okoruam inigh managh mangam?
\q2 Da danganir manamɨn mangɨgh grazir aghuiba bativ dar amam?
\q3 Egh aruer ekiamɨn, da mangɨ managh muegh avughsam?
\q1 Nɨ na mɨkemeghtɨ,
\q2 kɨ nɨ buriamin ingangarir ekiam damuan kogham.
\q1 Nɨ na mɨkemeghan koghtɨ
\q2 kɨ ti initam inigh uan guam avaragh,
\q2 egh memebagh eghuvir gumazir igharazibar memen okoruabar tongɨn nɨ buriam.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 8 O nan amizir dirim, nɨn ganganim bar deragha
\q2 amizir igharazibar ganganiba bar dagh afira.
\q1 Nɨ nan gansɨ,
\q2 nɨ memebar diarir nozibar gɨn mangɨ.
\q1 Nɨ dar gɨn mangɨ, egh nɨ grazir aghuibar apigham,
\q2 eghtɨ nɨn memeba dar amam.
\q2 Grazir kaba sipsipbagh eghuvir gumazibar averpenibar boroghɨn iti.
\q1
\v 9 O nan dɨghorim,
\q3 nɨn kurkaziba bar derazɨ nɨn ganganim bar dera,
\q2 mati hoziaba kurkegha
\q3 Isipɨn atrivimɨn karis getui.
\q1
\v 10 Kurkazir nɨn dapanir arɨzimɨn guighav itiba,
\q3 nɨn koviamning gamima, a dafo.
\q1 Ezɨ nɨn manmaniar aghuiba nɨn fɨrimɨn itima,
\q2 nɨn fɨrim bar dafo.
\q1
\v 11 Eghtɨ e golɨn kurkazir tabar ingarigh,
\q2 silvan kurkazir igharaziba sara ingarigh,
\q3 egh kɨ da isɨ nɨ danɨngam.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 12 Nan atrivim uan dakozim gakua, egha
\q2 borer aghuir kɨ uabɨ gaghuizimɨn mughuriam isi.
\q1
\v 13 Nan roroar kɨ bar ifongezim,
\q2 a mati pauran anezir mughuriar aghuim itim,
\q3 nan evarim gisɨn irɨghav ikiava akui.
\q1
\v 14 Nan roroar kɨ bar ifongezim, a mati akɨmarir mughuriar aghuim zuim,
\q2 a Engedin nguibamɨn wainɨn azenibar otifi.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 15 Ame! Nɨ amizir bar dirim
\q2 ezɨ kɨ bar nɨ gifonge.
\q1 Ezɨ nɨ uaghan na gifonge,
\q2 ezɨ nɨn damazim bar dera mati kuarazir bunbamɨn damazim.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 16 Ame! Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, nɨ bar dera.
\q1 Nɨn ganganiba bar dera,
\q2 ezɨ kɨ bar nɨ gakonge.
\q1 Gan mɨsiam mati, grazir garir aghuim.
\q1
\v 17 Temer sidan aguar kaba,
\q2 mati gan dɨpenir akoriba.
\q1 Ezɨ painɨn temeba mati
\q2 gan dɨpenir afiaba.
\b
\c 2
\q1
\v 1 Kɨ mati ruarimɨn akɨmarir dirim,
\q2 a pura Saronɨn danganir zarimɨn oto.
\q1 Egha kɨ mati akɨmarir aghuarim,
\q2 a mɨghsɨabar tongɨn itir danganir zarimɨn ti.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 2 Kɨ garima, nan dughorir amizim, an amizir igiar igharazibar tongɨn ikia
\q2 mati akɨmarir dirim dɨkoniba itir ikarɨzibar tongɨn iti.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 3 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, a gumazir igiar igharazibar tongɨn ikia,
\q2 mati temer dagher aghuiba itim, a ruarimɨn ikia temer igharazibar tongɨn ti.
\q1 Aruer ekiamɨn dughiam kɨ an dughuazimɨn aven ikiasa bar ifonge.
\q2 Temer kamɨn ovɨziba bar deragha nan akatorimɨn bar isɨngi.
\q1
\v 4 A na inigha isar ekiam bagha uan dɨpenir ekiamɨn ghu.
\q2 A bar na gifonge, ezɨ kɨ a bagha bar akonge,
\q3 mati nir aghuir me isa gan dagher dɨpenimɨn ga avarazim, kɨ a bagha bar akonge.
\q1
\v 5 Nan roroam, kɨ bar nɨ gifonge,
\q2 ezɨ nan damaziba nan sirizɨ, nan agharapaniba bar nan amɨra.
\q1 Ga uaning, nɨ ter ovɨziba ko wainɨn ovɨzir me apuzizir taba na danightɨ,
\q2 kɨ dar amegh ua gavgavim iniam.
\q1
\v 6 Kɨ ghaze, Nan roroam uan agharir kɨriam,
\q3 nan dapanimɨn aghorogham.
\q2 Eghtɨ an agharir guvim, a nan namnam muigham.
\q1
\v 7 O Jerusalemɨn amiziba, kɨ kamaghɨn ian azai,
\q2 ia dian asɨzir atiar aghuibagh nɨghnigh,
\q3 egh na ko akam akɨrigh suam,
\q1 Ia ga uaning gifongezir arazim, an tuavim apɨran markɨ,
\q2 egh ikɨ mangɨtɨ gan ifongiam gɨvagham.
\ms Onger akar namba 2
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 8 Kɨ oragha fo, nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim na bagha izi!
\q2 Kɨ garima, a mɨghsɨabagh isɨn uabɨ akura ivemara izi.
\q1
\v 9 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, a pamten ivemari, mati dian asɨzir apurir gavgavir mam.
\q2 Ame! A izegha gɨvagha en dɨpenimɨn dɨvazim azenan tughav ikia winduan aven gari.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 10 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim kamaghɨn na mɨgei:
\b
\q1 “O nan amizir kɨ bar ifongezim,
\q2 nɨ nan amizir dirim,
\q1 nɨ dɨkavigh azenan izɨ,
\q2 egh na ko, ga arɨ mangam.
\q1
\v 11 Nɨ amozimɨn atiatingan markɨ,
\q2 amozir dughiam a gɨfa.
\q1
\v 12 Ezɨ akɨmariba nguazir kamɨn danganiba bar a da avara,
\q2 ezɨ kar onger akabar dughiam.
\q1 Aruer kuaraziba tintinimɨn ruaribar
\q2 onger akabagh ami.
\q1
\v 13 Ezɨ fighɨn temeba be.
\q2 Ezɨ ruarimɨn beniba akɨmariba otifi,
\q2 ezɨ dar akɨmariba mughuriar aghuiba zui.
\q1 O nan amizir kɨ bar ifongezim,
\q2 nan amizir dirim,
\q2 nɨ dɨkavigh azenan izɨ,
\q3 egh ga arɨ mangam.”
\q1
\v 14 Nɨ uan dɨpenimɨn aven ikia,
\q2 mati kuarazir bunbam saghon itir mɨghsɨamɨn dagɨar torir muziarimɨn modoghav iti.
\q1 Nɨ azenan izɨtɨ, kɨ nɨn guar dirimɨn ganɨva,
\q2 egh nɨn tiarir isɨngtɨzim baragham.
\q1
\v 15 \x - \xo 2:15 \xo*\xt Onger Akaba 80:13; Esekiel 13:4; Luk 13:32\xt*\x*Gan wainɨn ikarɨzibar, akɨmariba otifi.
\q2 E fo, afiar atiar muziariba aruava tintinibar wainɨn azenibagh asɨghasɨghasava ami.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, nɨ afiar atiar muziarir kabar suikigh,
\q2 eghtɨ da gan azenimɨn aven izegh gan wainɨn ikarɨzibagh asɨghasighan kogham.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 16 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, kɨ an amuim,
\q2 ezɨ a nan pam,
\q1 mati a uan memeba inigha
\q2 akɨmarir aghuibar tongɨn ghuzɨ, da graziba api moghɨn,
\q3 a na ko ikiasa bar akonge.
\q1
\v 17 \x - \xo 2:17 \xo*\xt Solomon 4:6\xt*\x*A dagh eghuv dar gan mangɨtɨ
\q2 amɨnim tiraghtɨ, mɨtarmem arɨ mangɨgham.
\q1 O nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, nɨ zuamɨra raghɨrɨgh arɨ mangɨ,
\q2 mati asɨzir dian apurir aghuir mam ivemara mɨghsɨar ekiabagh isɨn ara zui.
\b
\c 3
\q1
\v 1 Kɨ dɨmagaribar zurara akuava, irebabar gumazir kɨ ifongezir kamɨn gari.
\q2 Egha irebamɨn aven kɨ pamtemɨn a gɨnɨghnɨgha danganiba bar a buriavɨra ikia ghua,
\q3 egha an apizir puvatɨ.
\q1
\v 2 Kɨ irebamɨn aven dɨkavigha, nguibar ekiamɨn aven a buriagh arui.
\q2 Kɨ nguibar ekiamɨn tuaviba ko, gumazamiziba uari akuvir danganiba ko danganiba bar dagh arui.
\q1 Egha kɨ bar ifongezir gumazir kam buria,
\q2 egha kɨ a batozir puvatɨ.
\q1
\v 3 Ezɨ nguibar ekiam geghuvir gumaziba arua iza na bato.
\q1 Ezɨ kɨ men azara,
\q2 “Gumazir kɨ ifongezir kam, ia ti an ganiz, o puvatɨ?”
\q1
\v 4 Egha kɨ me ategha ghua
\q2 maghɨra gumazir kɨ ifongezir kamɨn api.
\q1 Kɨ a bagha ghua a muki,
\q2 egha kɨ an ataghɨraghan aghua.
\q1 Egha kɨ a inigha uan amebamɨn dɨpenimɨn ghu,
\q2 egha ga amebar na batezimɨn danganir akuimɨn aven ghu.
\b
\q1
\v 5 O Jerusalemɨn amiziba, kɨ kamaghɨn ian azai,
\q2 ia dian asɨzir atiar aghuibagh nɨghnigh,
\q3 egh na ko akam akɨrigh suam,
\q1 ia ga uaning gifongezir arazim, an tuavim apɨran markɨ,
\q2 egh ikɨ mangɨtɨ gan ifongiam gɨvagham.
\ms Onger akar namba 3
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 6 Bizir tizim gumazamiziba puvatɨzir danganim ategha izi?
\q2 Bizir kam, mati mɨgharim me sanda ko pauran anezir, me iter balsan eborimɨn ingarizim tuema an mɨgharim otifi.
\q1 Ezɨ an mughuriam,
\q2 mati pauran aghuir dagɨar ingangaribagh amir gumaziba amadim.
\q1
\v 7 Ia gan! Me akuriar aghuim inigha a gupugha izi.
\q2 Ezɨ Atrivim Solomon uabɨ a gaperaghav iti.
\q1 Ezɨ 60plan mɨdorozir gumaziba a ko izi.
\q2 Me Israelian mɨdorozir gumazibar tongɨn itir mɨdorozir gumazir gavgaviba.
\q1
\v 8 Me fomɨra dughiar avɨribar mɨsoke.
\q2 Egha me mɨdorozir sababar mɨsogha bar fo.
\q1 Me bar moghɨra vaghvagha uan mɨdorozir sababa suiki.
\q2 Me fo, apaniba dɨmagaribar iza me mɨsosi,
\q3 kamaghɨn amizɨ, me deravɨra uari bagha gara iti.
\q1
\v 9 Atrivim Solomon uan gumazibav kemezɨ,
\q2 me kantri Lebanonɨn temer aghuiba inigha
\q2 a bagha akuriar aghuimɨn ingari,
\q3 mati dɨpenir muziarir mam.
\q1
\v 10 Akuriar aghuir kamɨn sueba, me silvan dar ingari,
\q2 ezɨ an dabirabir danganim me golɨn an ingari.
\q1 Ezɨ me akuriar aghuir kamɨn danganir apiaghirimɨn pilo, atrivimɨn inir pɨghaghevimɨn anevara.
\q2 Jerusalemɨn amiziba deravɨra dabirabir kam asɨngi.
\q3 Me atrivim bagha ingangarir kam damuasa bar ifonge.
\b
\q1
\v 11 O Jerusalemɨn amiziba, ia azenan izɨ Atrivim Solomonɨn ganigh.
\q2 Atrivimɨn dapanir asuam an dapanimɨn iti.
\q1 Atrivim Solomon amuimɨn itir dughiamɨn, an amebam dapanir asuar kam isa an dapanim garu.
\q2 Ezɨ dughiar kamɨn a bar akonge.
\c 4
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 1 O amizir kɨ ifongezim, nɨn ganganim bar dera.
\q2 Bar guizbangɨra, nɨ amizir dirim.
\q1 Nɨ uan guam mongasa nir avɨzim uan dapanim gike.
\q2 Ezɨ kɨ nɨn damazimningɨn gari, aning kuarazir bunbamɨn damazimningɨn mɨn dɨkɨravɨra gara bar dera.
\q1 Nɨn dapanir arɨzim gɨrakɨrangɨn guraghav itim, pigha ruaragha bar dera,
\q2 mati memen pɨzir okoruam bar akuegha, uari fa kura Gileatɨn Mɨghsɨamɨn ghuaghiri.
\q1
\v 2 Nɨn atariba bar ghurghuri,
\q2 mati sipsipɨn mɨkarzir ghurghuriba, me dar arɨzibagh isegha datɨrɨghɨra da rue.
\q1 Nɨn ataritam asiaghirɨzir pu,
\q2 Puvatɨ. Da bar deravɨra iti.
\q1
\v 3 Nɨn iriviba bar aghevegha, mati benir aghevim.
\q2 Nɨn akatorim bar aghungigha, bar dera.
\q1 Inim nɨn guam avara,
\q2 ezɨ kɨ nɨn koviamningɨn gari, aning dafo,
\q3 mati pomigranetɨn ovɨzir aghevir akuam.
\q1
\v 4 Nɨn fɨragharim bar ruaragha bar dera,
\q2 mati Atrivim Devitɨn tauan ruarir aghuim.
\q1 Ezɨ nɨn fɨragharimɨn itir manmaniar aghuiba,
\q2 mati mɨdorozir gumazir avɨribar oraba taghtagha tauan ruarir kamɨn guighav iti.
\q1
\v 5 Nɨn otemning mati dian asɨzir aghuarir pumuning,
\q2 akɨmaribar tongɨn graziba api.
\q1
\v 6 Aning mati mɨghsɨar mamning, mughuriar aghuiba itir biziba bar aning gizɨfa,
\q2 mam sandan anezim, ezɨ mam pauran balsamɨn temer eborimɨn ingarizim.
\q1 Kɨ mangɨ mɨghsɨar kamningɨn ikɨ mangɨtɨ
\q2 amɨnim tiraghtɨ, aruem ovɨram.
\q1
\v 7 Nan amizir kɨ bar ifongezim, nɨn ganganim bar dera.
\q2 Nɨn mɨkarzim duar kuritam an itir puvatɨ.
\b
\q1
\v 8 Nan amuim, nɨ na ko izɨ,
\q2 egh ga Lebanonɨn Mɨghsɨaba ategh mangam.
\q1 Nɨ Amanan Mɨghsɨam ko Senirɨn Mɨghsɨam ko Hermonɨn Mɨghsɨar orazim
\q2 ategh izighirɨ.
\q3 Nɨ fo, laionba ko asɨzir atiar igharaziba mɨghsɨar kabar iti.
\q1
\v 9 Nɨ nan amuim,
\q2 egha nɨ guizɨn nan dɨghorim asi.
\q1 Nɨ dughiar vamɨran pura damazir ofɨzimningɨn nan gara,
\q2 egha nan dɨghorim asi.
\q1 Kɨ nɨn fɨrimɨn itir manmaniamɨn gara
\q2 bar nɨ gifonge.
\q1
\v 10 Nɨ nan amuim,
\q3 egha nɨ guizɨn nan dɨghorim,
\q2 nɨ bar na gifonge,
\q3 ezɨ kɨ bar akonge.
\q1 Nɨn ifongiar kam, a bar isɨngi,
\q2 egha wainɨn isɨngtɨzim gafira.
\q1 Sandan mughuriar nɨ uabɨ gazuir kam,
\q2 a pauran mabar mughuriaba bar dagh afira.
\q1
\v 11 O nan amuim,
\q2 nɨn mɨgɨrɨgɨaba, nan kuarimɨn aven bar isɨngi.
\q1 Nɨn akamɨn torir araziba, nan akamɨn bar isɨngi,
\q2 mati hani akatorimɨn isɨngi.
\q1 Nɨ nan torezɨ, kɨ bar akonge,
\q2 mati kɨ bulmakaun oter eborim ko ani api.
\q1 Nɨn korotiaba mughuriar aghuim iti,
\q2 mati Lebanonɨn Mɨghsɨabar mughuriar aghuim.
\b
\q1
\v 12 O nan amuim, nɨ bar nan dɨghorim.
\q1 Nɨ mati azenir dɨvazim itim,
\q2 eghtɨ gumazitam an mangan kogham.
\q1 Nɨ mati mozir dɨpar mam,
\q2 egha azenir kamɨn aven iti,
\q3 eghtɨ gumazitam aven mangan kogham.
\q1
\v 13-14 Nɨ mati azenir aghuim,
\q2 temer bar aghuiba an iti.
\q1 Temer maba dagher aghuiba iti,
\q2 ezɨ maba mughuriar aghuim zuir boreba iti.
\q1 Maba me dar sandan aghuibar dar ingari,
\q2 egha maba, daghebagh amima, da isɨngi.
\q1 Temer kaba, dar ovɨziba bar isɨngigha, nguazir kamɨn ter ovɨziba bar dagh afira.
\q2 Dar eboriba bar isɨngigha, nguazir kamɨn ter eboriba bar dagh afira.
\q1
\v 15 Nɨ mati mozir dɨpam izɨvagha fasfagha ivemara ghua,
\q2 ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdim azenir kam ganɨdi.
\q1 Nɨ mati daghurir suiar dɨpaba
\q2 Lebanonɨn Mɨghsɨabar otiva ivemara izaghira azenir kamɨn izim.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 16 O notɨn amɨnim, nɨ osegh dɨkafigh.
\q2 O sautɨn amɨnim, nɨ dɨkavigh izɨ.
\q1 Gua dɨkavigh izɨ nan azenim givang,
\q2 egh danganiba bar dar amutɨ,
\q3 da azenir kamɨn mughuriar aghuim ikiam.
\q1 Eghtɨ nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 uan azenimɨn izɨva, egh an ter ovɨzir bar aghuibar amam.
\c 5
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 1a O nan amuim, nɨ bar nan dɨghorimra,
\q2 kɨ uan azenimɨn izegha gɨfa.
\q1 Egha nan sanda ko temer eborir mughuriar aghuiba itiba,
\q2 kɨ da akufa.
\q1 Kɨ uan hanin aghuim amegha,
\q2 uan bulmakaun oter eborim ko wainɨn dɨpam amegha gɨfa.
\s Amizibar onger akam
\q1
\v 1b Gua namakar aghuimning,
\q2 gua deravɨra uaning gifongegh,
\q3 mati gua dagheba ko dɨpaba apa,
\q4 ghua bar izɨfa.
\ms Onger akar namba 4
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 2a Kɨ dɨmagarimɨn akuima,
\q2 nan nɨghnɨzim ingaravɨra iti.
\q1 Egha kɨ irebamɨn aven uan roroar gumazir kɨ bar ifongezimɨn garima,
\q2 a nan tiar akam gafughafusi.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 2b O nan amuim, nɨ guizɨn bar nan dɨghorim,
\q2 nɨ kuarazir bunbamɨn mɨn ikia guizbangɨra bar dera.
\q2 Nɨ tiam kuightɨ kɨ aven izam.
\q1 Dɨmagarimɨn ghuariam izaghira nan dapanim rue.
\q2 Ezɨ nan dapanarɨzim kumkumi.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 3 Kɨ uan korotiar ruarim suegha gɨfa.
\q2 Kɨ tizim bagh uam aneghuam?
\q1 Kɨ uan dagariba ruegha gɨfa.
\q2 Egh dɨkavigh daruan aghua.
\q3 Tizim bagh nan dagariba ua mɨzegham?
\q1
\v 4 Kɨ orazi, nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 tiam kuighasa uan dafarim isa aven tiar torimɨn amadagha tiar akamɨn igugunimɨn suirazɨ,
\q2 nan mɨkarzim na dɨkafi,
\q3 ezɨ kɨ a baghavɨra ikia bar akonge.
\q1
\v 5 Kɨ uan roroar kɨ bar ifongezim bagha tiam kuasa dɨkafi.
\q1 Kɨ uan dafarim isa tiar akamɨn gugunim darɨghasava amima,
\q2 ezɨ sandan nan dafarimɨn itim, ira
\q3 tiar akamɨn igugunimɨn poro.
\q1
\v 6 Kɨ uan roroar gumazir kɨ bar ifongezim bagha tiam kui.
\q2 Kɨ gari, ezɨ puvatɨ, a zuamɨra ua ragha ghugha gɨfa.
\q3 Ezɨ kɨ an garir puvatɨ.
\q1 Kɨ an mɨgɨrɨgɨabagh nɨghnɨgha
\q2 nan navim a bagha bar ikufi.
\q1 Kɨ a buriagharua, an apizir puvatɨ.
\q2 Kɨ an deima, a na ikarazir puvatɨ.
\q1
\v 7 Ezɨ nguibar ekiamɨn dɨvazim geghuvir gumaziba na batogha,
\q2 na mɨsogha na mɨkarzim gasɨghasigha,
\q3 egha kɨ azenan azuir korotiam ini.
\b
\q1
\v 8 O Jerusalemɨn amiziba, kɨ akar gavgavim ia ganɨga ghaze,
\q2 Ia nan roroar gumazir kɨ bar ifongezir kam, ia a batoghɨva, a mɨkɨm suam,
\q1 kɨ bar a gifonge.
\q2 Bizir kam bagha nan agharapaniba nan amɨrazɨ, nan damazimning nan sɨri.
\s Amizibar onger akam
\q1
\v 9 O amizir dirim, nɨn ganganim bar deragha
\q2 amizir igharazibar ganganiba bar dagh afira.
\q1 Nɨ ifongezir roroar gumazir kam,
\q2 a gumazir manmaghɨn garim?
\q1 A ti e amizir igharaziba en paba bar dagh afira,
\q2 kamaghɨn amizɨ nɨ ghaze,
\q3 e nɨ ko akar kam akɨram.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 10 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, a bar gavgavigha,
\q2 an guam bar derazɨ, an damazimning dafozɨ, an mɨkarzimɨn ganganim bar dera,
\q3 egha gumazir tausen plan avɨribar ganganim gafira.
\q1
\v 11 An dapanim bar deragha golɨn mɨn dafo.
\q2 An dapanarɨzim pigha bar dera,
\q3 mati kuarazir pɨzimɨn arɨzim.
\q1
\v 12 An damazimning bar dafogha,
\q2 mati kuarazir bunbamning ruegha gɨvagha, dɨpar mɨriamɨn aperaghav iti.
\q1
\v 13 An koviamningɨn bar deragha
\q2 mati temer eborir mughuriar aghuim itiba azenim gizɨfa.
\q1 An iriviba, mati akɨmarir aghuim.
\q2 An mɨgɨrɨgɨaba bar dera,
\q3 mati sandan mughuriar aghuim.
\q1
\v 14 An agharimning bar dera.
\q2 Egh uan dafarimningɨn kurka ringɨn ivezir pɨn koziba aghui.
\q1 An navir asɨzim bar ghurghurigha, bar dafo.
\q2 Ezɨ an letiam me dagɨar bluplan ivezir pɨn kozibar anesɨngizɨ, a uan ivariam gike.
\q1
\v 15 An suemning mati guarir akɨnir pumuning,
\q2 me dagɨar ghurghurir aghuibar aningɨn ingari.
\q1 Ezɨ aning golɨn taghtazir pumuning gisɨn tughav iti.
\q2 An ganganim bar deragha, mati sidan temer diriba,
\q2 egha mati Lebanonɨn kantrin mɨghsɨar ekiaba.
\q1
\v 16 A nan torima, kɨ an isɨngtɨzim isi.
\q2 An mɨkarzim bar moghɨra na gamima, kɨ bar a gifonge.
\q1 O ia Jerusalemɨn amiziba,
\q2 kɨ ifongezir gumazir kam, a nan roroar aghuim,
\q3 an ganganim kamaghɨn gari.
\c 6
\s Amizibar onger akam
\q1
\v 1 O nɨ amizir dirim, nɨ bar amizir igharazibagh afira.
\q2 Nɨn roroar gumazir nɨ bar ifongezim managh ghu?
\q3 Nɨ e mɨkemeghtɨ, e nɨn akuragh a buriam.
\q4 A tuavir manamɨn ghu?
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 2 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 uan azenim giraghu.
\q1 Azenir kam, bizir mughuriar aghuiba itiba, a gizɨfa.
\q2 An memen okoruam azenimɨn graziba api,
\q3 ezɨ an akɨmarir aghuiba akumakua da arɨsi.
\q1
\v 3 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim, kɨ an amuim,
\q2 ezɨ a nan pam,
\q1 mati a uan memeba inigha
\q2 akɨmarir aghuibar tongɨn ghuzɨ,
\q3 da graziba api.
\ms Onger akar namba 5
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 4 O kɨ ifongezir amizim, nɨn ganganim bar dera,
\q2 mati Tirsan nguibar ekiam,
\q3 ko Jerusalemɨn nguibar ekiam.
\q1 Nɨn ganganim nan damazimɨn, nɨ amizir bar dirim,
\q2 mati gumazir mam gari, mɨdorozir gumaziba uan ababanir inir avɨzibar suigha izi,
\q3 ezɨ kɨ dɨgavir kuram gamigha mɨkɨman asa.
\q1
\v 5 Nɨ nan ganan kɨ aghua.
\q2 Nɨ nan gara nan muriam aghorima, kɨ okam nɨghnɨsi.
\q1 Nɨn dapanarɨzir gɨrakɨrangɨn guraghav itim, pigha ruaragha bar dera,
\q2 mati memen pɨzir okoruam bar akuegha, uari fa kura Gileatɨn Mɨghsɨamɨn ghuaghiri.
\q1
\v 6 Nɨn atariba bar ghurghuri,
\q2 mati sipsipɨn ghurghurimɨn arɨziba
\q3 me datɨrɨghɨra da rue.
\q1 Nɨn ataritam asiaghirɨzir pu.
\q2 Puvatɨ. Da bar deraghavɨra iti.
\q1
\v 7 Inim nɨn guam avara,
\q2 ezɨ kɨ nɨn koviamningɨn gari, aning dafogha,
\q3 mati pomigranetɨn ovɨzir aghevir akuam.
\b
\q1
\v 8 Atrivim amuir avɨriba iti.
\q2 60plan kwinba, ko 80plan amuir doziba.
\q3 Egha amizir igiar avɨrir maba uaghan iti,
\q4 ezɨ gumazitam men dɨbobonim gɨfozir puvatɨ.
\q1
\v 9 Ezɨ ko, kɨ amizir ifongezir vamɨra iti.
\q2 A bar amizibagh afira,
\q3 ezɨ kɨ bar a gifonge.
\q1 An amebam, uan guivibar tongɨn, bar a gifuegha,
\q2 a bagha bar akonge.
\q1 Amizir igiaba bar an garava,
\q2 an ziam fe.
\q1 Atrivimɨn amuir ekiaba ko, amuir doziba,
\q2 a bagha bar akuegha ighiabagh ami.
\q1
\v 10 Muna tinara nan gari?
\q2 An guam mati amɨnim tirazɨ,
\q3 aruer ekiam isiragha dafo.
\q3 An guam bar angarigha, mati iakɨnir aruem isira.
\q1 An ganganim nan damazimɨn bar amizir dirim,
\q2 mati gumazir mam garima, mɨdorozir gumaziba uan ababanir inir avɨzibar suigha izi,
\q3 ezɨ kɨ dɨgavir kuram gamigha mɨkɨman asa.
\b
\q1
\v 11 Kɨ izaghirɨgha gɨvagha azenimɨn aven itir temer aghuir ovɨziba itibar tongɨn iti.
\q2 Kɨ temeba ko dar akɨmarir otivibar ganasa danganir zarimɨn ize.
\q2 Kɨ wainɨn ikarɨzir mumuriba, ko temer dagher aghuiba itibar akɨmaribar ganasa ize.
\q1
\v 12 O nan amizim, kɨ nɨn gara,
\q2 egha agorogem na mɨsosi.
\q1 Kɨ kamaghɨn nɨghnɨsi,
\q2 kɨ mati gumazir aruar mamɨn karisɨn aven iti.\f + \fr 6:12 \fr*\ft Hibrun akam vezɨn kam deragha a mɨgeir puvatɨ.\ft*\f*
\s Amizibar onger akam
\q1
\v 13a O Sulamɨn ikɨzimɨn amizim,
\q2 nɨ uamatengegh,
\q3 nɨ uamatengegh.
\q1 Nɨ uamategh izɨtɨ, e nɨn ganika!
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 13b Kɨ Sulamɨn ikɨzimɨn amizim,
\q2 ia tizim bagh nan gantɨ,
\q3 kɨ mɨdorozir gumazir okoruar pumuningɨn tongɨn igham gighiam?
\c 7
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 1 O kɨ ifongezir amizim, nɨ bar amizir igharazibagh afira,
\q2 egha mati atrivimɨn guivim.
\q1 Nɨ dagarir asuaba aghuizɨ,
\q2 nɨn dagarimning bar aghungi.
\q1 Nɨn oghɨriamningɨn ganganimning, bar dera,
\q2 mati nedazir mamning, fofozir gumazim dagɨar aghuimɨn aning aghore.
\q1
\v 2 Nɨn overapanim,
\q2 mati itarir mam, me wainɨn dɨpam ko pauran isɨngtɨzim verezɨ, an a gizɨfa.
\q1 Nɨn navim bar dera,
\q2 mati witɨn pozir mam, me akɨmarir aghuaribar an kuruke.
\q1
\v 3 Nɨn otemning bar dera,
\q2 mati asɨzir dian atiar aghuarir pumuning.
\q1
\v 4 Nɨn fɨragharim bar dera,
\q2 mati tauan ruarir ghurghurim.
\q1 Nɨn damazimning bar dera,
\q2 mati dɨpar akarer muziarir Hesbonɨn nguibar ekiamɨn tiar akamɨn boroghɨn itimning.
\q1 Nɨn atinim bar dera,
\q2 mati Lebanon geghuvir gumazibar tauan ruarim.
\q3 Me an ikiava, Damaskusɨn nguibar ekiam geghufi.
\q1
\v 5 Nɨn dapanim nɨn namnam gisɨn ikia bar dera,
\q2 mati atrivimɨn dapanir asuam,
\q3 egha mati Karmelɨn Mɨghsɨar orazim.
\q1 Nɨn dapanir arɨzir gɨrakɨrangɨn guraghav itim, pigha ruaragha bar deragha taghtasi,
\q2 mati atrivimɨn inir aghuim.
\q1 Egh nɨn dapanarɨzir kam,
\q2 atrivim damutɨ, a nɨ gakuegh, nɨn kalabuziar gumazimɨn mɨn otogham.
\b
\q1
\v 6 O nan amizir kɨ ifongezim, nɨ amizir bar dirim.
\q1 Kɨ bar nɨ gifonge,
\q2 ezɨ nɨn biziba bar na gamima,
\q3 kɨ bar akonge.
\q1
\v 7 Nɨn ruarim bar dera,
\q2 mati iruem voroghɨra tughav iti.
\q1 Ezɨ nɨn otemning,
\q2 mati iruer foroziamning.
\q1
\v 8 Kɨ ghaze, kɨ iruer kamɨn mavanang,
\q2 egh an dagheba iniam.
\q1 Kɨ nɨn otemningɨn gari,
\q2 aning mati wainɨn orozaghar ovɨzir avɨriba itimning.
\q1 Ezɨ nɨn akamɨn otivir mughuriam,
\q2 mati ter ovɨzir mughuriar aghuim itim.
\q1
\v 9 Nɨ nan torima bar dera,
\q2 mati wainɨn bar aghuim, nan amizimɨn akatorimɨn amɨraghavɨra emɨri.
\q1 Nɨ nan tora,
\q2 mati ga uaning inigha akua wainɨn isɨngtɨzim api.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 10 Nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 kɨ an amuim,
\q3 ezɨ a bar na gifonge.
\b
\q1
\v 11 O nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q3 nɨ na ko izɨ.
\q2 Ga dɨmagarimɨn ruarimɨn mangɨ,
\q3 egh nguibar dozibar ikɨ dakuam.
\q1
\v 12 Egh mɨzaraghara dɨkavigh mangɨ
\q2 wainɨn ikarɨzir azenibar ganam.
\q3 Dar atiba ko akɨmariba ti oneghama?
\q2 Egh uaghan pomigranetɨn ovɨzir aghuiba ber temebar ganam,
\q3 dar akɨmariba ti onez, o puvatɨ?
\q1 Ga wainɨn azenir kamɨn ikɨ,
\q2 egh kɨ uabɨ isɨ nɨ danɨng kamaghɨn nɨn akagham,
\q3 kɨ bar nɨ gifonge.
\q1
\v 13 O nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 kɨ temer ovɨzir aghuiba ini,
\q3 ter ovɨzir kaba e dav gɨa ghaze, amiziba an ovɨziba isa akavsiar arazim gamua da apima,
\q3 dar mughuriam gumazim damutɨ, an amuim ko daku, egh boriba batam,
\q1 kɨ da isa tiar akamɨn boroghɨn da atɨ,
\q2 eghtɨ nɨ dar amam.
\q1 Kɨ fomɨra maba ini,
\q2 egha maba kɨ datɨrɨghɨra da ini.
\q1 Kɨ uan ifongiam isa nɨ baghavɨra anetɨ.
\q1 Egh ga ter ovɨzir kamɨn mughuriam ini ga uan ifongiam damutɨ, a dɨkavam.
\c 8
\q1
\v 1 Nan amebam ti nɨ bategha, otem nɨ ganɨngizɨ,
\q2 kamaghɨn deraghai.
\q1 Kamaghɨn, kɨ tuavir ekiamɨn nɨ batogh,
\q2 nɨn tortɨ gumazitam pazɨ ga gɨnɨghnɨghan kogham.
\q1
\v 2 Egha kɨ nɨ inigha ga uan amebamɨn dɨpenimɨn ghuzɨ,
\q2 nɨ deravɨra nan sure gamighai.
\q1 Ezɨ kɨ, wain ko pauran isɨngtɨzim sara verezim,
\q2 a isa nɨ ganighai.
\q3 Egha kɨ uan pomigranetɨn ovɨzibar dɨpaba nɨ ganɨngizɨ, nɨ da ameghai.
\b
\q1
\v 3 Kɨ ghaze, nan roroam uan agharir kɨriam
\q3 nan dapanimɨn aghorogham.
\q2 Eghtɨ an agharir guvim, a nan namnam muigham.
\b
\q1
\v 4 O Jerusalemɨn amiziba, kɨ kamaghɨn ian azai,
\q3 ia na ko akam akɨrigh suam,
\q1 ga uaning gifongezir arazim, ia an tuavim apɨran markɨ,
\q2 egh ikɨ mangɨtɨ gan ifongiam gɨvagham.
\ms Onger akar namba 6
\s Amizibar onger akam
\q1
\v 5a Ia gan. Munar amizir manam gumazamiziba puvatɨzir danganim ategha izi,
\q2 egha uan roroar gumazir a ifongezim dukuagha aning izi?
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 5b Ga temer ovɨzir aghuiba itimɨn povimɨn ikiava,
\q2 kɨ nɨn ifongiam gamizɨ, a dɨkafi.
\q3 Nɨn amebam temer kamɨn apebamɨn nɨ bate.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 6 Nɨ uan navir averiamɨn aven, narara ifongegh,
\q2 egh uam amizitam gifueghan markɨ.
\q1 Nɨ amizir igharazitam uan dafarimɨn an suighan markɨ.
\q2 Kɨrara, nɨ nan dafarimɨn suigh.
\q1 Nan ifongiam nɨ bagha bar gavgafi,
\q2 mati Ovevem nɨ iniasa gavgafi.
\q1 Kamaghɨra, nan ifongiam nɨ bagha puvɨra dɨkafi,
\q2 mati avim isia pamten dɨkafi.
\q1
\v 7 Ifongiar arazim, an avir mɨzariamɨn mɨn isi,
\q2 kamaghɨn ongarir ekiaba anemungan iburagham,
\q3 eghtɨ aperiar ekiaba izɨva anegɨvaghan kogham.
\q1 Gumazitam nan ifongiam givesɨ nɨghnɨgh, uan dagɨaba ko biziba isɨ na danɨngtɨ, tam tughatɨghan kogham.
\q2 Kɨ dagh ifueghan kogham.
\q3 Kɨ pura nɨ gifuegham.
\s Amizir igiamɨn tuebabar onger akam
\q1
\v 8 En buaramizim suvighavɨra iti
\q2 ezɨ an otemning tɨgharɨ.
\q1 An amizir ekiamɨn otoghtɨ,
\q2 gumazitam an ikɨsɨ damutɨ,
\q3 e manmaghɨn a bagh damuam?
\q1
\v 9 En buaramizim nguibar ekiamɨn dɨvazimɨn mɨn deravɨra ikɨtɨ,
\q2 e dɨvazir kam gisɨn a bagh silvan tauan a geghuvamimɨn ingaram.
\q1 Eghtɨ a nguibar ekiamɨn tiar akamɨn mɨn ikɨtɨ,
\q2 e temer sidan ararir gavgavibar anepɨrigham.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 10 Kɨ mati nguibar ekiam ekɨaruzir dɨvazim,
\q2 ezɨ nan otemning mati tauan ruarir pumuning.
\q1 Kɨ ifongezir gumazim nan gari,
\q2 kɨ aghuigha amizir ekiamɨn oto.
\q3 Egha kɨ an damazimɨn bar dera.
\s Gumazir igiamɨn onger akam
\q1
\v 11 Atrivim Solomonɨn wainɨn azenim Balhamonɨn nguibamɨn iti.
\q2 Gumaziba azenir kamɨn ingarsɨ,
\q3 me vaghvagh 1,000 silvan dagɨaba isɨ Atrivim Solomon danɨng.
\q1
\v 12 Solomon mar uan 1,000 silvan dagɨaba ini.
\q2 Ezɨ gumazir azenimɨn ingariba,
\q3 me mar uan 200 silvan dagɨaba ini.
\q1 Ezɨ kɨ bizir kabagh nɨghnɨzir puvatɨ,
\q2 kɨ uabɨ, nan wainɨn azenim iti.
\q3 Kɨ uabɨ wainɨn azenir kamɨn gari.
\q1
\v 13 O amizir kɨ ifongezim,
\q2 nɨ azenimɨn aven ikɨ mɨkɨmtɨ, kɨ nɨn tiarim baragham.
\q3 Nan namakaba uaghan nɨn tiarim baraghasa.
\s Amizir igiamɨn onger akam
\q1
\v 14 O nan roroar gumazir kɨ bar ifongezim,
\q2 nɨ uamategh atamra izasa kɨ ifonge,
\q2 mati dian asɨzir atiar aghuim mɨghsɨabagh isɨn ivemara izi,
\q3 mɨghsɨar kaba, bizir mughuriar aghuir avɨriba dar iti.