\id LEV - Aruamu NT (Drafted by Siria; Edited by Steven; Exegetical check by Francis, Simon, and Marsha; Comprehension checks in Madang; Consultant Check - Wes Beasley Nov 2018.
\ide UTF-8
\h Ofa Gami
\toc3 OG
\toc2 Ofa Gami
\toc1 Ofa Gamir Gumazibar Ingangaribar Akɨnafarim
\mt Ofa Gamir Gumazibar Ingangaribar Akɨnafarim
\mt2 O
\mt1 Levitikas
\imt Akar faragha zuim
\ip Akɨnafarir kam, a Livaibar ingangaribav gei, kar ikɨzir God ofa gamir ingangarim damuasa mɨseveziba, me Israelian arazir Godɨn ziam fer arazimɨn ganamin adarasi. Akɨnafarir kam, an Akar Gavgaviba ko Arazir ofa gamir gumaziba damuamibav gei. Egha uaghan an aven, akar gumazamiziba men ikɨrɨmɨrim akɨramiba, ko Godɨn ziam fer arazibar akaba, ko isar ekiabar dughiabar araziba iti, eghtɨ gumazamiziba deraghvɨra dagh fogh dar gɨn mangam.
\ip Arazir kabar mɨngarim kamakɨn: God a bar zue. A bar arazir aghuiba ko voroghɨra itir arazibagh ami. Kamaghɨn amizɨ, a tuavim Israelian akazɨ, me uan ikɨrɨmɨrim deravɨram an gan, egh Godɨn boroghɨn ikiam. God uabɨ bar arazir aghuiba ko arazir voroghɨra itibagh ami, e uaghan a ko uari akuva, arazir a ifongezibar amuam. Bizir kam, a bizir bar faragha zuim, akɨnafarir kam a mɨgei.
\ip Israelian gumazamizir igiaba Godɨn akabagh fofoghasa, me Ofa Gamir Gumazibar Ingangaribar Akɨnafarimɨn sapta 16 ko 7ɨn gari. Saptan kabar akar aghuir avɨriba, gumazamiziba isɨ arazir aghuibara amusɨ men sure damuam. Akar kabar mam, Iesus gɨn uaghan an gun mɨgei. Gumazamizir avɨriba sapta 19:18ɨn itir Arazibagh fo, “Nɨ uabɨra uabɨ gifongezɨ moghɨn, gumazamizir igharazibagh ifongegh.”
\c 1
\ms Ofabar Araziba
\mr (Sapta 1--7)
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God, uabɨ bativamin Purirpenimɨn ikia, Israelia mɨkɨmasa Mosesɨn diazɨ a izi, ezɨ a kamaghɨn a mɨgei, “Ian gumazitam Ikiavɨra Itir God bagh, ofan tam inigh mangɨsɨ, a uan bulmakaun tam, o sipsipɨn tam, o memen tam inigh mangɨ.”
\s Ofan bar isia mɨghɨriba
\p
\v 3 Egha Moses ua kamaghɨn mɨgei, “Gumazitam izɨ ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ, a uan bulmakaun okoruamɨn tongɨn bulmakaun apurir tam iniam, kar bulmakaun bar aghuir duaba an mɨkarzim gasɨghasɨghizir puvatɨzitam, a inigh mangɨ, Ikiavɨra Itir Godɨn navim an deraghsɨ, a bulmakaun kam inigh God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. 
\v 4 Egh ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ uan dafarim isɨ, bulmakaun kamɨn dapanim gisɨn anetɨgh, eghtɨ Godɨn navim gumazir kamɨn deraghtɨ, an ofan kam inighɨva an arazir kuraba gɨn amadagham. 
\v 5 Egh a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn, bulmakaun kam mɨsueghtɨ, Aronɨn otariba, me ofa gamir gumaziba, me bulmakaun ghuziba isɨ, God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨn itir ofa gamir dakozimɨn mɨriar 4plan da kavamang. Egh kamaghɨra me ghuzir kamɨn Ikiavɨra Itir God bagh ofa damu. 
\v 6 Eghtɨ gɨn gumazir kam, ofan bar isia mɨghɨrimɨn bulmakaun kamɨn inim adegh, an tuziba aghorarɨgh. 
\v 7-9 Egh asɨzimɨn muriam ko suemning, a deraghvɨra da ruegh. Eghtɨ ofa gamir gumazim Aron, an ovavir boriba izɨ, daziba ofan bar isia mɨghɨrimɨn dakozim darigh, egh dar aborogh. Egh me dapanim ko ovim ko asɨzir oteviba bar da isɨ deraghvɨra avim darightɨ, avim dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God ofan asɨzir kamɨn mughuriam baregh, a gifuegh navir aghuim an ikiam.
\p
\v 10 “Eghtɨ gumazitam ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ, a uan asɨzibar okoruamɨn tongɨn sipsip o memen tam inigh, a sipsipɨn apurim o memen apurir bar aghuir duaba an mɨkarzim gasɨghasɨghizir puvatɨzitam inigh izɨ. 
\v 11 Egh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn an ofa gamir dakozimɨn boroghɨn danganir notɨn amadaghan iti naghɨn, asɨzim mɨsueghtɨ an aremegh. Eghtɨ Aronɨn otariba, me ofa gamir gumaziba, me izɨ asɨzir ghuziba inigh, ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamang. 
\v 12-13 Eghtɨ gumazir kam, asɨzim aghorarigh, egh an muriam ko suemning deragh aning ruegh. Eghtɨ ofa gamir gumazitam daziba ofa gamir dakozim darigh, dar aborogh, egh asɨzimɨn dapanim ko ovim, ko asɨzir naba ofa gamir dakozimɨn avimɨn deraghvɨra dar arɨkigh. Egh ofa gamir gumazim, ofan bar isia mɨghɨrir kam isɨ Ikiavɨra Itir God danɨngam, eghtɨ avim dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God ofan asɨzir kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam.
\p
\v 14 “Eghtɨ gumazitam Ikiavɨra Itir God bagh kuarazimɨn ofan bar isia mɨghɨrizim damusɨ, a kuarazir me kamaghɨn dɨborim, bunbam a inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 
\v 15 Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir bunbam inigh ofa gamir dakozimɨn mangɨ, egh an fɨrim ruivightɨ an aremegh. Egh a bunbamɨn dapanim asigh, egh ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ avim an isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Egh a bunbam ruivightɨ an ghuzim ofa gamir dakozimɨn mɨriam girɨ. 
\v 16 Egh a bunbamɨn arɨziba asigh, an forivtarir dagheba itim isɨ, aruem anadi naghɨn, danganir me ofa gamir dakozimɨn avereniba arɨzi naghɨn anetɨgh. 
\v 17 Egh gɨn ofa gamir gumazim bunbamɨn avɨzimningɨn suiragh, an namnam abɨkigh, egh an avɨzimning bar aning asian markɨ. Egh aneteghtɨ, avim bar an isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrigh, averenir kɨnimɨn otogh. A kamaghɨn damutɨ, Ikiavɨra Itir God ofan bar isi mɨghɨramimɨn kuarazir kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam.”
\c 2
\s Wit tuamin ofaba
\p
\v 1 Egha God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei, “Gumazitam witɨn ovɨzibar Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damusɨ, a witɨn iniba amɨsevegh dar dagheba inigh faragh plauan aghuimɨn ingarigh, egh a inigh izɨ. Egh a olivɨn borem ko mɨgharir mughuriar aghuim zuim itir pauran me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim isɨ plauan kam gisɨn aning ingegh, 
\v 2 egh a inigh Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba bagh mangɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazitam uan dafarim plauan kam darugh, egh a plauan muziaritam, ko mɨgharir mughuriar aghuim zuim itir pauran me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim, aningɨn dafarir izɨvɨrɨzim inigh ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ, avim an isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. Plauan muziarir gumazim Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir kam, bar plauan namɨn danganim iniam. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, wit tuer ofan kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 3 Eghtɨ plauan nam, an ofa gamir gumazibar daghem. Plauan kaba, gumaziba da inigha iza Ikiavɨra Itir God bagha ofa gami. Kamaghɨn amizɨ, da bar zuegha Godɨn bizibara, eghtɨ gumazir kɨniba da inian kogham. Ofa gamir gumazibara, da iniam.
\p
\v 4 “Eghtɨ ia bret, bretba tuer danganimɨn aven a tuagh an nam inigh, Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damusɨ, ia yis sara veregh an damuan markɨ. Ia plaua inigh olivɨn borem sara a veregh, egh ia bretɨn damigh an ofa damu. Kamaghɨn, ia bretɨn damuan aghuaghɨva, ia bretɨn baravim damigh, egh olivɨn borem a daghuigh. 
\v 5 Egh ia ofa bagh ainɨn baravim gisɨn plaua tusɨ, ia plauan aghuir yis bar puvatɨzim inigh. Egh ia faragh olivɨn borem sara a veregh, egh a tu. 
\v 6 Ia plauan kam bar a nguemsɨrigh, borem a gingegh Ikiavɨra Itir God bagh ofa damu. 
\v 7 Egh ia ofa damuamin bretɨn ingar mɨner ekiamɨn a tuagh, plauan bar aghuir yis puvatɨzim inigh, faragh olivɨn borem sara a veregh a tuagh. 
\v 8 A isigh gɨvaghtɨ, ia bretɨn kam inigh ofa gamir gumazitam danightɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damusɨ a inigh ofa gamir dakozimɨn mangɨ. 
\v 9 Egh gɨn ofa gamir gumazim bretɨn akuar muziaritam inightɨ, bretɨn Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir kam, bar bretɨn namɨn danganim inigham. Eghtɨ a ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ avim a isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, wit tuer ofan kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 10 Ezɨ bretɨn akuar naba, da ofa gamir gumazibar dagheba. Bretɨn kaba, gumaziba da inigha iza Ikiavɨra Itir God bagha ofa gami. Kamaghɨn amizɨ, da bar zuegha Godɨn bizibara, eghtɨ gumazir kɨniba da inian kogham. Ofa gamir gumazibara, da iniam.
\p
\v 11 “Ia yis isɨ, bret ko plaua datɨgh a veregh a inigh Ikiavɨra Itir God bagh mangan markɨ. Guizbangɨra, ia yis o hani isɨ ofa datɨgh a tuaghtɨ, a bar mɨghɨrightɨ, ia Ikiavɨra Itir God danɨngan bar markɨ.
\p
\v 12 “Ia witɨn akuar faragh azenimɨn mɨseveziba inigh, yis ko hani dar atɨgh Ikiavɨra Itir God bagh mangɨtɨ, deragham. Ezɨ ofan yis o hani itim, ia ofa gamir dakozimɨn a tuan markɨ, eghtɨ an mughuriar aghuim Ikiavɨra Itir Godɨn mangan markɨ. 
\v 13 Amangsɨzim, an Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir ia God ko amizimɨn ababanim gami, kamaghɨn amizɨ, ia amangsɨzim isɨ wit tuer ofaba bar dar arɨkigh. Egh ia amangsɨzim ofan tam darɨghsɨ okɨnɨghnɨghan markɨ. Bar markɨ.
\p
\v 14 “Ia azenimɨn faragha witɨn ovɨzir mɨsevezir akuaba inigh, egh Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damusɨ, ia faragh bretba tuer danganimɨn aven da tusɨ, da nguemsɨrigh, egh da inigh Ikiavɨra Itir God bagh mangɨ. 
\v 15 Ezɨ wit tuer ofan kam, ia olivɨn borem ko, mɨgharir mughuriar aghuim zuim itir pauran, me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim isɨ witɨn nguemsɨrɨzir kam gisɨn aning ingegh. 
\v 16 Eghtɨ ofa gamir gumazim, witɨn kamɨn muziaritam ko, olivɨn borem ko mɨgharir mughuriar aghuim zuim itir pauran me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim, bar ada inigh, ofa gamir dakozimɨn avimɨn da tueghtɨ dar mughuriam otivam. Witɨn nguemsɨrɨzir muziarir gumazim Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir kam, bar witɨn namɨn danganim iniam. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, wit tuer ofan kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam.”
\c 3
\s God ko navir vamɨra ikiamin ofaba
\p
\v 1 Egha God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei, “Gumazitam, Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨran ikiamin ofa damusɨ, a bulmakaun ofa damusɨ ifongegh, kamaghɨn a bulmakaun apurim o bulmakaun amebar bar aghuir, duatam an mɨkarzim gasɨghasɨghizir puvatɨzir tam inigh, Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn izɨ. 
\v 2 Gumazir kam uan bulmakau inigh God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ, egh uan dafarim isɨ faragh bulmakaun dapanim datɨgh, egh a mɨsueghtɨ an aremegh. Eghtɨ Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba, me bulmakaun kamɨn ghuziba inigh, ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamang. 
\v 3 Eghtɨ gumazir kam God ko navir vamɨra ikiamin ofa bagh, bulmakaun akuar taba inigh Ikiavɨra Itir God danightɨ, ofa gamir gumaziba ofan mɨn avimɨn da tuegh. Bulmakaun akuar kaba dar kara. An navim ko muriaba avarazir oviba bar ada inigh. 
\v 4 Egh an ogɨagharimɨn itir ovɨzimning, ko aningɨn ovim sara, ko beramɨn akuar aghuim inigh.
\p
\v 5 “Eghtɨ Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba, bizir kaba ko ofan bar isia mɨghɨriba inigh, ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ, avim bar dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God ofan asɨzir kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam.
\p
\v 6 “Eghtɨ gumazitam Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨran ikiamin ofa damusɨ, a uan sipsip ko memebar okoruabar tongɨn asɨzir apurim o asɨzir amebam inigh, kar sipsip o memen bar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzim. 
\v 7 Egh gumazir kam sipsipɨn tamɨn ofa damusɨ, kamaghɨn ana inigh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn izɨ. 
\v 8 Egh a uan dafarim isɨ sipsipɨn kamɨn dapanim gisɨn datɨgh, egh a God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨra sipsip mɨsueghtɨ an aremegh. Eghtɨ ofa gamir gumaziba asɨzir kamɨn ghuziba isɨ, ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamang. 
\v 9 Eghtɨ gumazir kam, God ko navir vamɨra ikiamin ofa bagh, sipsipɨn asɨzir akuar taba inigh Ikiavɨra Itir God danɨngtɨ, ofa gamir gumaziba ofan mɨn da tuam. Sipsipɨn ovir kaba bar, kar an navim ko muriam avarazir oviba, ko an puer mɨngarir akɨragharimɨn boroghɨra itir ovir bar ekiam itiba inigh. Egh an oviba itir puer mɨngarir akɨragharimɨn boroghɨra itim atugh, an ovir kaba bar da inigh. 
\v 10 Egh an ogɨagharimɨn itir ovɨzimning, ko aningɨn ovim sara, ko beramɨn akuar aghuim inigh. 
\v 11 Eghtɨ ofa gamir gumazim bizir kaba isɨ, Ikiavɨra Itir God bagh daghemɨn ofan mɨn, ofa gamir dakozim gisɨn avimɨn da tu mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham.
\p
\v 12 “Eghtɨ gumazitam memen ofa damusɨ, an a inigh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn mangɨ. 
\v 13 Egh a uan dafarim isɨ memen dapanim gisɨn datɨgh, egh God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨn a mɨsueghtɨ an aremegh. Eghtɨ Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba an ghuziba isɨ ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamang. 
\v 14 Eghtɨ gumazir kam memen ovir mɨsaziaba inigh Ikiavɨra Itir God danɨngtɨ, ofa gamir gumaziba ofan mɨn da tuam. An an navim ko muriam avarazir oviba bar da inigh. 
\v 15 Egh an ovɨzir pumuning, ko aningɨn ovim sara inigh, memen beramɨn akuar aghuim inigh. 
\v 16 Eghtɨ ofa gamir gumazim bizir kaba isɨ, Ikiavɨra Itir God bagh daghemɨn ofan mɨn, ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ, avim dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ oviba bar, da Ikiavɨra Itir Godɨn bizibara. 
\v 17 Ia Israelia, ian tav asɨzir ovim, o ghuzir tabar aman markɨ. Bar markiam. Ia ko ian ovavir borir gɨn otivamiba arazir kamɨn gɨntɨgh mamaghɨra ikɨ. Egh ia mangɨ managh ikɨ, ia arazir kamɨn gɨn mangɨvɨra ikɨ.”
\c 4
\s Arazir kuraba gɨn amadir ofaba
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Gumazitam o amizitam deragha fozir puvatɨgha, arazir kuram gamua Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavir e mɨkemezir tam abighɨva, kamaghɨn, a ofan kabar amu.”
\s Ofa gamir gumazibar dapanimɨn arazir kuraba gɨn amadir ofa
\p
\v 3 Egha Moses ua kamaghɨn mɨgei, “Ofa gamir gumazibar dapanim arazir kuram damightɨ, an arazir kurar kam gumazamizibar amutɨ, me bar osɨmtɨzim ikiam. Kamaghɨn, a bulmakaun apurir bar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzir tam inigh. Egh uan arazir kuraba gɨn amangɨsɨ, Ikiavɨra Itir God bagh arazir kuraba gɨn amadir ofa damigh. 
\v 4 A bulmakaun kam inigh God bativamin Purirpenimɨn itiar akamɨn mangɨgh, dafarim an dapanim gisɨn datɨgh, egh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a mɨsueghtɨ an aremegh. 
\v 5 Egh ofa gamir gumazibar dapanim bulmakaun ghuzitam inigh, God bativamin Purirpenimɨn aven mangɨ. 
\v 6 Egh nir ekiar Bar Anogoroghezir Danganim modozimɨn boroghɨn mangɨ, uan dafar puzir tam isɨ ghuzim darugh, egh ghuzir muziarim isɨ, Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn, inir ekiamɨn a gasɨvamang. A 7plan dughiabar kamaghɨn damu. 
\v 7 Egh a pauran mughuriar aghuim tuamin ofa gamir dakozim iti naghɨn mangɨ, God bativamin Purirpenimɨn aven Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn tughɨv ikɨ. Egh a ghuzitaba isɨ ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar aghuigh. Egh a bulmakaun ghuzir nar ikiavɨra itir kaba, inigh asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozir azenan itimɨn mangɨ, God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨn tughɨv ikɨ. Egh da isɨ ofa gamir dakozir kamɨn mɨngarim gingegh.
\p
\v 8 “Egh arazir kuraba gɨn amadir ofan kam bagh, a bulmakaun kamɨn navim ko muriaba avarazir oviba bar ada inigh, 
\v 9 egh an ovɨzir pumuning ko, aningɨn ovim sara inigh, egh an beramɨn akuar aghuim inigh. 
\v 10 Egh ofa gamir gumazibar dapanim, ovir mɨsaziar kaba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ da bar isigh mɨghɨrigham, eghtɨ averenir kɨnimra ikiam. An ofan arazir kam mati, me God ko navir vamɨran ikiamin ofa, me bulmakaun oviba inigha ofa gami. 
\v 11-12 Egh a bulmakaun apurir kamɨn asɨzir naba inigh, an inim ko tuziba ko dapanim, suemning ko dafarimning, muriam ko buariba, bar ada inigh, nguibar me itimɨn azenan mangɨva, me avimɨn avereniba inger danganimɨn, Godɨn damazimɨn zuezir danganimɨn mangɨ. Egh averenir pozim gisɨn daziba arigh avim daborogh asɨzir nar kaba tueghtɨ da bar isightɨ averenir kɨnim otogham.”
\s Gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadir ofaba
\p
\v 13 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Israelian gumazamiziba deraghvɨra foghan koghɨva, Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavir me mɨkemezir mam abigh, kamaghɨn me arazir kuram gami. Me fozir puvatɨ, me arazir kuram gami, egha guizbangɨra me uan arazir kamɨn me osɨmtɨzim iti. 
\v 14 Me gɨn uan arazir kuram gɨfogh, egh a gɨn amangɨsɨ, me uan asɨzibar tongɨn bulmakaun igiar apurir tam inigh an ofa damu. Me arazir kuraba gɨn amadir ofan kam inigh God bativamin Purirpenimɨn izɨ. 
\v 15 Eghtɨ Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn Israelian gumazir dapaniba uan dafariba isɨ, bulmakaun apurir kamɨn dapanim datɨgh, egh me a mɨsueghtɨ an aremegh. 
\v 16 Eghtɨ ofa gamir gumazibar dapanim bulmakaun apurir kamɨn ghuzitaba inigh, God bativamin Purirpenimɨn aven mangɨ. 
\v 17 Egh nir ekiar Bar Anogoroghezir Danganim modozimɨn boroghɨn mangɨ, uan dafar puzir tam isɨ ghuzim darugh, egh ghuzir muziarim isɨ Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn, inir ekiam gasɨvamang. A 7plan dughiabar kamaghɨn damu. 
\v 18 Egh a pauran mughuriar aghuim tuamin ofa gamir dakozir Purirpenimɨn aven iti naghɨn mangɨ, egh God bativamin Purirpenimɨn aven Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn tughɨv ikɨ. Egh a ofa gamir dakozir kamɨn ghuzitaba isɨ, bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar aghuigh. Egh bulmakaun ghuzir nar ikiavɨra itir kaba, a da inigh asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mangɨ, God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨn tughɨv ikɨ. Egh da isɨ ofa gamir dakozir kamɨn mɨngarim gingegh. 
\v 19 Egh gɨn a bulmakaun oviba bar da inigh asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ da bar isigh mɨghɨrightɨ, averenir kɨnimra ikiam. 
\v 20 Ofa gamir gumazibar dapanim, uabɨ uan arazir kuraba gɨn amadir ofa gami moghɨn, a kamaghɨra bulmakaun kam damigh. Ezɨ kamaghɨra ofa gamir gumazibar dapanim, gumazamizibar arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damutɨ, God men arazir kuraba gɨn amangam. 
\v 21 Eghtɨ a gɨn bulmakaun asɨzir naba bar ada inigh, nguibar me itimɨn azenan mangɨgh avimɨn bar ada tuegh, mati a uabɨ uan arazir kuraba gɨn amangasa bulmakaun ofa gami. Bulmakaun kam, gumazamiziba bar men arazir kuraba gɨn amadir ofa.”
\s Gumazir dapanibar arazir kuraba gɨn amadir ofaba
\p
\v 22 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Gumazir dapanitam deraghvɨra foghan koghɨva, Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavir e mɨkemezir tam abigh, kamaghɨn an arazir kuram gami. A fozir puvatɨ, an arazir kuram gami, egha guizbangɨra a uan arazir kamɨn an osɨmtɨzim iti. 
\v 23 A gɨn uan arazir kurar kam gɨfogh, egh a gɨn amangɨsɨ, memen apurir aghuitam inigh, duatam an mɨkarzimɨn ikian markɨ, egh ana inigh ofa bagh izɨ. 
\v 24 Egh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a dafarim isɨ memen dapanim gisɨn datɨgh, egh danganir me ofan bar isia mɨghɨribar asɨzibav sozimra tugh, memen kam mɨsueghtɨ an aremegh. Memen kam, an arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 25 Eghtɨ ofa gamir gumazim, arazir kuraba gɨn amadir ofan kam bagh, uan dafarir puzir tam isɨ memen ghuzim darugh, egh ghuzir muziaritam isɨ asɨziba da bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn, ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar aghuigh. Egh ghuzir naba isɨ asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mɨngarim gingegh. 
\v 26 Egh a memen oviba ofa gamir dakozimɨn, da tueghtɨ da bar isigh mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Ofa gamir gumazim arazir kamra damu, mati me God ko navir vamɨran ikiamin ofabar mɨn me meme mɨsogha an oviba isa ofa gami. Ezɨ kamaghɨra, ofa gamir gumazim, gumazir dapanir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damu, eghtɨ God an arazir kuraba gɨn amangam.”
\s Gumazir kɨnibar arazir kuraba gɨn amadir ofaba
\p
\v 27 \x - \xo 4:27-31 \xo*\xt Dɨboboniba 15:27-28\xt*\x*Ikiavɨra Itir God, Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Gumazir kɨnitam o amizir kɨnitam deraghvɨra foghan koghɨva, egh Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavir e mɨkemezir tam abigh, kamaghɨn an arazir kuram gamizɨ, arazir kurar kamɨn osɨmtɨzim an iti. 
\v 28 Egh a gɨn bizir kam gɨfogh, egh uan arazir kuram gɨn amangɨsɨ ofa damuam. A memen amebar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzimra inigh, egh uan arazir kurar an amizim bagh ofa damusɨ a inigh izɨ. 
\v 29 Egh a uan dafarim isɨ memen dapanim gisɨn datɨgh, danganir me ofan bar isia mɨghɨribar asɨzibav sozi naghɨra tugh, a mɨsueghtɨ an aremegh. Memen kam, an arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 30 Eghtɨ ofa gamir gumazim uan dafarir puzir tam isɨ memen ghuzim darugh, egh ghuzir muziarir taba isɨ asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mangɨ, ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar aghuigh. Egh a ghuzir nar ikiavɨra itim inigh, asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mɨngarim gingegh. 
\v 31 Egh a memen oviba bar da inigh, ofa gamir dakozimɨn da tuegh. Ofa gamir gumazim arazir kamra damu, mati me God ko navir vamɨran ikiamin ofabar mɨn me meme mɨsogha an oviba isa ofa gami. Egh oviba ofa gamir dakozimɨn da tu mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, ofan kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam. Kamaghɨra, ofa gamir gumazim, gumazir kɨnir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damutɨ, God an arazir kuraba gɨn amangam.
\p
\v 32 “Eghtɨ gumazitam uan arazir kuraba gɨn amangɨsɨ sipsipɨn ofa damusɨ, a sipsipɨn amebar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzimra inigh izɨ. 
\v 33 Egh a uan dafarim isɨ sipsipɨn dapanim gisɨn datɨgh, danganir me ofan bar isia mɨghɨribar asɨzibav sozi naghɨn tugh, a mɨsueghtɨ an aremegh. Sipsipɨn kam, an arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 34 Eghtɨ ofa gamir gumazim, asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mangɨ, uan dafarir puzir tam isɨ sipsipɨn ghuzim darugh, egh ghuzir muziarir taba isɨ ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar aghuigh. Egh a ghuzir nar ikiavɨra itim inigh, egh asɨziba bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mɨngarim gingegh. 
\v 35 Egh a sipsipɨn oviba bar da inigh ofa gamir dakozimɨn da tuegh. Ofa gamir gumazim arazir kamra, mati arazir me God ko navir vamɨran ikiamin ofabagh amibar mɨn, a sipsipɨn kamɨn oviba inigh ofa damu. An an oviba tueghtɨ da bar isigh mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. Kamaghɨra, ofa gamir gumazim, gumazir kɨnir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damu, eghtɨ God an arazir kuraba gɨn amangam.”
\c 5
\s Arazir kurar igharagha garir maba gɨn amadir ofaba
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Gumazitam gumazir igharazimɨn garima, a bizim gami, o a gumazir igharazim barazima, a bizim mɨkeme, ezɨ gɨn jas, kotɨn aven bizir kamɨn gun mɨkɨmasa an diagha an azangsɨsi. Ezɨ gumazir kam kotɨn aven bizir a fozir kamɨn gun mɨkemezir puvatɨ. Kamaghɨn an arazir kuram Godɨn damazimɨn a gamigha osɨmtɨzim iti.
\p
\v 2 “Eghtɨ gumazitam deragh nɨghnighan kogh, God mɨkemezir bizir mɨzezir tamɨn porogham, gumazir kam a Godɨn damazimɨn mɨze. A mati asɨzir atiar aremezir kuam, o nguibamɨn asɨzir kuar Godɨn damazimɨn mɨzezim, o asɨzir davaragha aruir Godɨn damazimɨn mɨzezim. Asɨzir kam ti aremezɨ, an kuam pura nguazim girɨghav iti. Ezɨ gumazir kam deragha ganizir puvatɨgha iza, asɨzimɨn porogha Godɨn damazimɨn mɨze. Egh gɨn a uan arazir kurar an amizibagh foghtɨ, arazir kurabar osɨmtɨzim an ikiam.
\p
\v 3 “Eghtɨ gumazitam deragh nɨghnighan kogh, egh Godɨn damazimɨn bizir mɨzezir gumazim o amizimɨn mɨkarzimɨn itimɨn porogh, gumazir kam Godɨn damazimɨn mɨzegham. Egh gɨn a uan arazir kurar an amizibagh fogham, eghtɨ arazir kurabar osɨmtɨzim an ikiam.
\p
\v 4 \x - \xo 5:4 \xo*\xt Mak 6:23; Aposel 23:12\xt*\x*“Eghtɨ gumazitam deragh nɨghnighan kogh, bizitam damusɨ guizbangɨra pura pɨn akakagh mɨkɨmam, a kamaghɨn Godɨn damazimɨn arazir kuram gami. Egh gɨn a uan arazir kurar an amizim gɨfoghtɨ, an arazir kuramɨn osɨmtɨzim an ikiam.
\p
\v 5 “Gumazitam arazir kurar kamaghɨn garitam gami, an osɨmtɨzim inigha gɨfa, egh a uan osɨmtɨzimɨn gun mɨkemegh. 
\v 6 Egh a uan arazir kuramɨn osɨmtɨzim agɨvsɨ sipsipɨn amebatam o memen amebatam isɨ ofan mɨn Ikiavɨra Itir God bagh a inigh izɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn arazir kuram gɨn amangɨsɨ, asɨzir kamɨn ofa damutɨ, God an arazir kuram gɨn amadagham.
\p
\v 7 “Arazir kuramɨn osɨmtɨzim itir gumazim, onganarazim damu sipsip ko meme givezamin dagɨaba otevegh, a kuarazir bunbar pumuning inigh uan osɨmtɨzim agɨvsɨ Ikiavɨra Itir God bagh izɨ. Eghtɨ bunbar tam, arazir kuraba gɨn amadir ofan otogham, eghtɨ bunbar igharazim, ofan bar isia mɨghɨrimɨn otogham. 
\v 8 Gumazir kam aning inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨtɨ, a kuarazir bunbar tam inigh arazir kuraba gɨn amadir ofa damu. Ofa gamir gumazim bunbamɨn fɨrim ruivightɨ an aremeghtɨ, an an dapanim asian markɨ. 
\v 9 Egh a ghuzir muziarim inigh ofa gamir dakozimɨn mɨriamɨn a kavamang, bunbamɨn fɨrim ruivightɨ an ghuzir naba bar ofa gamir dakozimɨn mɨngarim giram. Kuarazir bunbar kam, an arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 10 Egh gɨn a bunbar igharazimɨn, bar isia mɨghɨrir ofa damu. A ofan kamɨn arazimɨn gɨn mangɨ. Egh kamaghɨra ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ a bagh ofa damu, eghtɨ God an arazir kuraba gɨn amadagham.
\p
\v 11 “Gumazir osɨmtɨzim itim, bar dagɨabagh asaghɨva kuarazimning givezan iburagh, a 1 kilogrem plauan aghuitam inigh izɨ. Egh, a witɨn ovɨzim tuer ofan mɨn amizɨ moghɨn, an olivɨn borem ko, mɨgharir mughuriar aghuim zuim itir pauran me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim isɨ a gingan markɨ. Puvatɨ, plauan kam, kar arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 12 Egh a ofa inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ, eghtɨ ofa gamir gumazim, uan dafarim isɨ plauan kam darugh, plauan dafarir izɨvɨrɨzim inigh ofan igharaziba sara ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ, avim an isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. Plauan muziarir kam, gumazir Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir kam, plauan nam bar an danganim ini. Kar arazir kuraba gɨn amadir ofa. 
\v 13 Tuavir kamra ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn arazir kuram bagh ofa damightɨ, God an arazir kuraba gɨn amadagham. Eghtɨ ikiavɨra itir plauan naba, ofa gamir gumaziba da inigh dar amam, mati witɨn ovɨzir nar me ofa bagha tueba.”
\s Osɨmtɨziba agevir ofaba
\p
\v 14 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, 
\v 15 “Gumazitam o amizitam deragha fozir puvatɨgha, Ikiavɨra Itir God danɨngamin biziba bakɨnɨghnigh, egha an arazir kuram gami. Egh gumazir kam Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damu, bizir kam ikarvagh uan osɨmtɨzim agɨvagham. Ofa gamir gumazim a mɨkemeghtɨ, a uan asɨzibar okoruabar tongɨn sipsipɨn apurir bar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzitam inigh izɨ. Ofa gamir gumazim, sipsipɨn gumazim inigha izezir kamɨn ivezimɨn dɨbobonim atɨgham. Kar osɨmtɨzim agevir ofa. 
\v 16 Eghtɨ dagɨar a isa Ikiavɨra Itir God ganɨngizir puvatɨzir kaba, a datɨrɨghɨn a danɨng, egh ua dagɨataba isɨ dagh isɨn datɨgh. A pura 5plan biziba ini, kamaghɨn a 6plan biziba, bizir kaba ikaragham. Egh da isɨ ofa gamir gumazim danɨngigh. Eghtɨ ofa gamir gumazim, sipsipɨn kam inigh, gumazir kamɨn osɨmtɨzim agɨvamin ofa damu, eghtɨ God an arazir kuraba gɨn amadagham.
\p
\v 17 “Gumazitam o amizitam deragh nɨghnighan kogh, Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavitam abigham, kamaghɨn an arazir kuram gamigha Godɨn damazimɨn osɨmtɨzim iti, egh ivezir kuram iniam. 
\v 18 Kamaghɨn amizɨ, a uan asɨzibar okoruabar tongɨn sipsipɨn apurir bar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzitam inigh, ofan mɨn ofa gamir gumazim bagh mangɨ, egh uan arazir kurabar osɨmtɨziba akɨr da agɨfagh. Eghtɨ ofa gamir gumazim sipsipɨn gumazim inigha izezir kamɨn ivezim dɨborogh a datɨgh. Eghtɨ gumazim sipsipɨn kamagh garitam, ofa gamir gumazim bagh a inigh izɨtɨ, a gumazir kamɨn osɨmtɨzim agevir ofa damightɨ, God an arazir kuraba gɨn amadagham. 
\v 19 Sipsipɨn kam, Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn, an osɨmtɨzim agevir ofa.”
\c 6
\p
\v 1 \x - \xo 6:1-7 \xo*\xt Dɨboboniba 5:5-8\xt*\x*Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, 
\v 2 “Gumazitam o amizitam uan namakamɨn bizim puram a inigha, uam a ikarvaghasa akar dɨkɨrɨzim gamigha, gɨn bizir kam uam a danɨngan aghua, kamaghɨn a deraghavɨra Ikiavɨra Itir Godɨn gɨn zuir puvatɨ, egha an arazir kuram gami. A namakamɨn bizim okeme, o namakam gifaragha an bizibagh etui, 
\v 3 o a bizitamɨn garima, gumazir igharazim an ovenge, ezɨ a ifara ghaze, bar guizbangɨra, kɨ an ganizir puvatɨ, kamaghɨn, an arazir kuram gami. 
\v 4-5 Gumazir arazir kabagh amim, a Godɨn damazimɨn osɨmtɨzim inigha gɨfa. Egh gɨn a uan osɨmtɨzim gɨfogh, egh an oker arazim ko ifavarir arazimɨn inizir bizir kaba, a ua da ikaragh. A uan osɨmtɨziba agɨvsɨ ofa damuamin dughiamɨn, a bizir kaba ikarvagh da isɨ dar ghuavim danɨngigh. A faragha 5plan biziba ini, egh a 6plan biziba uam a da ikaragh. 
\v 6 A sipsipɨn apuritam inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ, uan arazir kurabar osɨmtɨzim agevir ofan mɨn Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damu. Ofa gamir gumazim a mɨkemeghtɨ, a uan asɨzibar tongɨn sipsipɨn apurir bar aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzitam, inigh izɨ. Ofa gamir gumazim sipsipɨn gumazim inigha izezir kamɨn ivezimɨn dɨbobonim atɨgham. 
\v 7 Egh ofa gamir gumazim, a gumazir arazir kuram gamizibagh amizimɨn osɨmtɨziba agɨvsɨ Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ofa damutɨ, God an arazir kuraba gɨn amadagham.”
\s Ofan bar isia mɨghɨribar araziba
\p
\v 8 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨkeme: 
\v 9 “Nɨ ofan bar isia mɨghɨribar arazibar gun Aron ko an otaribav mɨkemegh. Me ofan kam ofa gamir dakozimɨn a tuagh, egh aneteghtɨ, avim an isi dɨmangan ikɨ mangɨtɨ amɨnim tiragh. Dɨmangan avim isi mamaghɨra ikɨ, egh mungeghan markɨ. 
\v 10 Eghtɨ gɨn, ofa gamir gumazim, korotiar ruarir me inir aghuimɨn ingarizim arugh, egh gɨn trausiziar otevir me nir aghuimɨn ingarizim isɨ aven anerugh, egh gɨn an ofa gamir dakozimɨn mangɨ, ofan bar isi mɨghɨramimɨn averenim inigh, averenir kam ofan ovim an iti. Egh ofa gamir dakozimɨn boroghɨn nguazimɨn a ingegh. 
\v 11 Egh a gɨn uan korotiam suegh korotiar igharazibar aghuigh, averenir kam inigh men dɨpeniba itir danganimɨn azenan mangɨ, nan damazimɨn danganir zuezimɨn anetɨgh. 
\v 12 Eghtɨ ofa gamir dakozimɨn avim isi mamaghɨra ikɨ, egh mungan markɨ. Egh mɨzarazibar zurara, ofa gamir gumazim dazibar avim darɨgh mamaghɨra ikɨ. Egh an asɨzir bar isia mɨghɨriba inigh, da isɨ avimɨn deragh dar arigh da tueghtɨ, da bar isigh mɨghɨrightɨ averenir kɨnim otogham. Egh a God ko navir vamɨran ikiamin ofan oviba inigh, avir kamɨn da tueghtɨ da bar isigh mɨghɨrightɨ averenir kɨnim otogham. 
\v 13 Avim zurara ofa gamir dakozimɨn isi mamaghɨra ikɨ. Ia avim ateghtɨ a mungeghan markɨ.”
\s Wit tuamin ofabar arazim
\p
\v 14 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Wit tuamin ofabar arazim kamakɨn. Aronɨn adarazir ofa gamir gumazitam ofan wit tuamin kam isɨ nan damazimɨn ofa gamir dakozimɨn boroghɨn mangɨ, nan akagh na danɨngam. Kɨ Ikiavɨra Itir God. 
\v 15 Egh ofan kam bagh, ofa gamir gumazim uan dafarim isɨ plauan kam darugh, egh dafarir zɨvɨrizimɨn an plaua inigh, an itir borer muziaritam, ko mɨgharir mughuriar aghuim zuir pauran me iter balsamɨn eborimɨn ingarizim bar a inigh. Egh a bizir kaba bar, da isɨ ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ, avim dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. Plauan muziarir gumazim Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir kam, bar plauan namɨn danganim inigham. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, witɨn ofa tuamin kamɨn mughuriam bareghɨva, a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 16 Eghtɨ ofa gamir gumaziba plauan nar ikiavɨra itibar amɨ. Me plaua inigh yis puvatɨzir bretɨn ingarigh, egh God bativamin Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven anemɨ. 
\v 17 Kar ofan dagher nar me iniamba. Plauan kam, kɨ ofa gamir gumaziba bagha anemɨsefe. Plauan kam, a bar nan bizimra, mati arazir kuraba gɨn amadir ofaba ko gumazamizibar osɨmtɨziba agevir ofaba, da nan biziba. Kamaghɨn amizɨ, me yis sara bretɨn kam veregh a tuan markɨ. Me puram a tuam. 
\v 18 Aronɨn ovavir boribar tongɨn gumazibara, me vaghvagh bretɨn kam amam. Israelia Ikiavɨra Itir God bagh ofan bar isia mɨghɨrir dagher kaba, merara, da iniam. Egh gɨn izamin dughiabar zurara, Aronɨn ovavir boriba, ofan nar kaba ini mamaghɨra ikiam. Eghtɨ gumazitam, o bizitam ofan nar kabar poroghɨva, a nan bizimram otogh egh bar anogoregham.”
\p
\v 19 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 20 “Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba, me igiamra ofa gamir ingangarim isir dughiamɨn ofan tam damigh. Egh me ofa gamir dughiamɨn gumazitam amɨseveghtɨ, a na bagh ofabar amu. A plauan tam inightɨ, an osɨmtɨzim 1 kilogremɨn tugh, a mati me dughiabar zurara wit tuer ofan ababanimra inigh. A plauan kamɨn akuatam isɨ mɨzarazimɨn ofa damigh, egh aruem magɨrɨtɨ, an akuar namɨn ofa damu. 
\v 21 An olivɨn borem sara bar deragh plauan kam ko a veregh, egh ofa bagh amir ainɨn baravim gisɨn plaua tuagh. Egh gɨn anebɨghɨrarigh na danɨng, kɨ Ikiavɨra Itir God. Eghtɨ kɨ ofan kamɨn mughuriam baregh, a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 22 Eghtɨ gɨn izamin dughiamɨn, me Aronɨn ovavir boribar gumazibar tongɨn, ofa gamir gumazim amɨseveghtɨ, an Aronɨn danganim inigh ofa gamir gumazibar dapanimɨn otogh, egh a Ikiavɨra Itir God bagh ofan kamaghɨra garim damuam. Ofan kam, a nan bizimra, kamaghɨn, a ofa ateghtɨ a bar isi mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. 
\v 23 Ofa gamir gumaziba witɨn ofan kamɨn muziarir tabar aman markɨ. Puvatɨ. Me aneteghtɨ a bar isɨ mɨghɨrigh.”
\s Arazir kuraba gɨn amadir ofaba
\p
\v 24 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 25 “Nɨ ofan arazir kuraba gɨn amadir arazibar gun Aron ko an otaribav kemegh. Arazir kam a kamakɨn. Me arazir kuraba gɨn amangɨsɨ, nan damazimɨn asɨzim mɨsuegh ofa damu. Me ofan bar isia mɨghɨribar, asɨziba mɨsozir danganimɨn asɨzim mɨsueghtɨ an aremegh. Ka bar nan ofa. 
\v 26 Ofa gamir gumazim, asɨzir kam isɨ arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh a uabɨ God bativamin Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven asɨzir tuzir kam amam, kar danganir na baghavɨra itim. 
\v 27 Eghtɨ gumazitam, ofan kamɨn asɨzir tuzimɨn porogh, egh a nan bizimram otoghɨva, bar anogoregham. Eghtɨ asɨzimɨn ghuzim inim o bizitam gireghtɨ, ia nan Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven a ruegh. 
\v 28 Ofa gamir gumazim, ofan kam nguazir mɨnemɨn anevigh, a gɨn mɨner kam abɨkigh. A brasɨn mɨnemɨn anevighɨva, dɨpamɨn deragh a ruva a isegh. 
\v 29 Ofan kamaghɨn garim, a nan bizimra. Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazibar adarazir gumazitam ifongegh, a ofan kamɨn asɨzir tuzim amɨ. 
\v 30 Eghtɨ ofa gamir gumazibar dapanim, ofan kamɨn ghuzitaba inigh, na bativamin Purirpenimɨn aven mangɨgh, arazir kuraba gɨn amangamin ingangarim damutɨ ofa gamir gumaziba ofan asɨzir tuzir kam aman markɨ. Me asɨzir tuziba avimɨn bar da tu mangɨtɨ da mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham.”
\c 7
\s Osɨmtɨziba agevir ofaba
\p
\v 1 Ezɨ Ikiavɨra Itir God, Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme: “Osɨmtɨziba agevir ofan kaba, da bar Godɨn bizibara. Ofan kabar Araziba kamakɨn. 
\v 2 Me ofan bar isia mɨghɨriba bagha asɨzibav sozir danganimɨn, me osɨmtɨzim agevir ofa bagh sipsip mɨsueghtɨ, an aremegh. Eghtɨ me sipsipɨn kamɨn ghuziba isɨ ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamang. 
\v 3 Gumazir ofan kam damuamim, a sipsipɨn oviba, ko an puer mɨngarimɨn boroghɨra itir ovir bar ekiam itiba, ko a navim ko muriam avarazir oviba inigh. 
\v 4 Egh an ovɨzimning ko oviba sara inigh, egh uaghan sipsipɨn beramɨn akuar aghuim inigh. 
\v 5 Egh ofa gamir gumazim, ofa gamir dakozimɨn da tueghtɨ, avim dar isi mangɨtɨ da bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham, mati me ofa isa Ikiavɨra Itir God ganɨdi moghɨn damu. Kar ofan osɨmtɨzim agevir ofa. 
\v 6 Ofa gamir gumazibar adarazir gumazitam, asɨzir tuzir kam amɨsɨ ifuegh anemɨ. Kar Godɨn ofa, an ofa gamir gumaziba bagha a ginaba. Kamaghɨn amizɨ, me Godɨn Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven anemɨ, kar Godɨn danganimra.
\p
\v 7 “Arazir kuraba gɨn amadir ofa, ko osɨmtɨzim agevir ofa, aning ofan arazir vamɨra iti. Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazim, ofan kamagh garir kamning damuva, a uabɨ, ua bagh ofan kamɨn asɨzir tuzim iniam. 
\v 8 Ofa gamir gumazim bar isia mɨghɨrir ofa damuva, a ua bagh asɨzimɨn inim iniam. 
\v 9 Egha kamaghɨra, ofa gamir gumazim, witɨn ofan me bretba tuer danganimɨn tueziba, ko witɨn ofan me nguazir mɨnemɨn tueziba, ko witɨn ofan me ainɨn baravimɨn tueziba bar, a ua bagh da inigh dar amɨ. 
\v 10 Witɨn ofan igharazir me tuezir puvatɨziba, maba me olivɨn boremɨn sara da vere, maba me plauan ofan kɨnibagh ami, da bar Aronɨn adarazir ofa gamir gumazibar biziba. Me da tuiragh dɨbobonir vamɨran gɨn mangɨ vaghvagh Aronɨn adarazir ofa gamir gumazibar anɨng.”
\s God ko navir vamɨran ikiamin ofaba
\p
\v 11 Egha Ikiavɨra Itir God, Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨran ikiamin ofan arazim kamakɨn. 
\v 12 Gumazitam God mɨnabɨ a ko navir vamɨra ikiamin ofan kam damusɨ ifongegh, an asɨzir ofan God mɨnabim inigh, egh uaghan yis puvatɨzir bretɨn taba sara ofa damu. Bretɨn kabar kara: plauan me olivɨn borem sara veregha ingarizir bretba, ko me olivɨn boremɨn aghuizir bisketba, ko olivɨn borer ekiam avarazir bretba, da inigh ofa damu. 
\v 13 Egh a uaghan bretɨn rubuzir yis itir taba inigh, egh God ko navir vamɨran ikiamin ofan kam sara damuva a mɨnabɨ. 
\v 14 A bretɨn kaba vaghvagh dar akuatam inigh, Ikiavɨra Itir God danɨngigh. Bretɨn kaba, ofa gamir gumazimɨn dagheba. Ofa gamir gumazir kam, a God ko navir vamɨran ikiamin ofan asɨzimɨn ghuziba inigh, ofa gamir dakozimɨn mɨriabar da kavamang. 
\v 15 Eghtɨ gumazir God mɨnabɨva a ko navir vamɨran ikiamin ofa gamim, ofa gamir dughiar kamra, an asɨzir tuzir naba bar dar amegh. An asɨzir tuziba ateghtɨ, da ikɨ mangɨ dughiar igharazimɨn otivan markɨ.
\p
\v 16 “Eghtɨ gumazitam, uan akar dɨkɨrɨzir God koma amizim akɨramin ofa damusɨ, o a uan ifongiamɨn gɨn mangɨ ofa damu, o God ko navir vamɨran ikiamin ofa damu, egh gumazir kam ofa gamir dughiamɨn, an asɨzir kamɨn tuzir tabar amɨ, egh amɨmzaraghan uaghan tuzir nabar ameghtɨ, kamaghɨn deragham. 
\v 17 Egh me dughiar namba 2ɨn, da gɨvaghan koghtɨ, asɨzir tuzir naba ikɨvɨra ikɨtɨ, me dughiar namba 3ɨn avimɨn bar da tueghtɨ, da bar moghɨra isi mɨghɨrigh. 
\v 18 Me dughiar namba 3ɨn asɨzir tuzir katam ameghtɨ, God gumazir kamɨn ofan kam inighan kogham. Ofan kam, a Godɨn damazimɨn deraghan kogh, egh pura mangɨgh gumazir kamɨn akurvaghan kogham. Eghtɨ God suam, nɨn ofan kam bar mɨzegha kurizɨ kɨ bar an aghua. Eghtɨ gumazir manam asɨzir tuzir kam amɨva, an osɨmtɨzim ikiam.
\p
\v 19 “Eghtɨ God ko navir vamɨran ikiamin ofan asɨzir tuzim, bizir mɨzɨrɨzitamɨn porogham, a Godɨn damazimɨn zueghan kogham. Eghtɨ me asɨzir tuzir kam aman markɨ. Me asɨzir tuzir kam avimɨn a tuaghtɨ a bar isi mɨghɨrigh.
\p “Gumazamizir Godɨn damazimɨn zueziba, merara God ko navir vamɨran ikiamin ofan asɨzir tuzim amɨ. 
\v 20 Eghtɨ ian tav Godɨn damazimɨn zueghan kogh, egh Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨran ikiamin ofan asɨzir tuzim ameghtɨ, me a batueghtɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn gumazamizibar ikɨzimɨn aven ikian kogham. 
\v 21 Eghtɨ ian tav uaghan, bizir Godɨn damazimɨn mɨzezir tamɨn suiragham, ka ti asɨzir zuezir puvatɨzitam, o bizir mɨzegha gumazamizibar mɨkarzibar itiba, o asɨzir mɨzɨrɨzir kɨ aghuaziba, dar suiragh, egh gumazir kam gɨn ofan asɨzir tuzir kam ameghtɨ, me a batueghtɨ a Ikiavɨra Itir Godɨn gumazamizibar ikɨzimɨn ikian kogham.”
\s Israelia asɨzir oviba ko ghuzibar aman kogham
\p
\v 22-23 Ikiavɨra Itir God, Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨkeme, “Ia bulmakaun oviba ko sipsipɨn oviba, ko memen oviba, dar aman markɨ. 
\v 24 Ia bulmakaun uabɨ aremezim o asɨzir atiam mɨsoghezɨ aremezim, ia an ovim aman markɨ. Egh ia ingangarir igharazitam damusɨ an ovim inightɨ deragham. 
\v 25 Eghtɨ gumazitam, me Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamizir asɨzimɨn ovitam ameghtɨ, me a batueghtɨ, a ua Ikiavɨra Itir Godɨn gumazamizibar ikɨzimɨn aven ikian kogham. 
\v 26 \x - \xo 7:26-27 \xo*\xt Jenesis 9:4; Ofa Gami 17:10-14; 19:26; Godɨn Araziba 12:16; 12:23; 15:23\xt*\x*Ia Israelia, ia managh iti, ia ghuziba sara asɨziba ko, ghuziba sara kuarazibar aman markɨ. Bar markɨ. 
\v 27 Gumazitam o amizitam, Akar Gavgavir ghuzibar aman koghamin kam abightɨ, me a batueghtɨ, a ua Ikiavɨra Itir Godɨn gumazamizibar ikɨzimɨn aven ikian kogham.”
\s Ofan asɨzir tuzir naba, me ofa gamir gumazibar anɨngam
\p
\v 28-29 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei, “Ian tongɨn itir gumazitam, God ko navir vamɨran ikiamin ofa damusɨ asɨzim inigh izɨ, an asɨzir otevitam Ikiavɨra Itir God baghvɨra anemɨsefegh. 
\v 30 Gumazir kam uabɨ asɨzir otevir kam inigh izɨ, avimɨn Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damu. Ikiavɨra Itir Godɨn asɨzir otevir kaba kamakɨn, asɨzir ovim ko an amagapamɨn itir tuzim. Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damu. A uan dafarimningɨn amagapamɨn itir asɨzir tuzimɨn suiragh a fegh a damutɨ a Godɨn damazimɨn ighuavamang. 
\v 31 Ofa gamir gumazim ofa gamir dakozimɨn ovim tuaghtɨ, avim an isi mangɨtɨ a bar mɨghɨrigh, averenir kɨnim otogham. Eghtɨ Aronɨn adarazir ofa gamir gumaziba uari damɨsɨ, an amagapamɨn itir tuzim inigh. 
\v 32 Eghtɨ asɨzir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir buaragharim, gumazim a isɨ ofa gamir gumazim danɨngigh. Asɨzir kam, a God ko navir vamɨran ikiamin ofa. 
\v 33 Kamaghɨn Aronɨn adarazir tongɨn ofa gamir gumazim, a ghuzim ko ovimɨn ofa gami, ezɨ asɨzir buaragharim, kar an bizim. 
\v 34 Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn fegha ighuavamadir amagapar tuzim, ko asɨzir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir buaragharim, Ikiavɨra Itir God, Israelian gumazamizibar ofabar tongɨn aning inigha, ofa gamir gumazibagh anɨngi, kar Aron ko an ovavir boriba. Egh gɨn otivamin dughiabar zurara, ofa gamir gumaziba ofan otevir kaba iniam. 
\v 35 Gumazamiziba Ikiavɨra Itir God bagh avimɨn ofan amibar tongɨn, Ikiavɨra Itir God, asɨzir tuzir otevir kamning, ginabagha ghaze, Aron ko an ovavir boriba, dughiar a me gamizɨ, me an ofa gamir gumazibar otozimɨn ikegh, zurara mangɨ, me asɨzir tuzir otevir kamning iniam. 
\v 36 Dughiar kamra, Ikiavɨra Itir God Israelia mɨgɨa ghaze, me ofan asɨzir tuzir otevir kamning isɨ ofa gamir gumazibar anɨng. Egh me arazir kam zurara an gɨn mangɨvɨra ikɨ.”
\p
\v 37 Akar Gavgavir kaba bar, kar ofan bar isia mɨghɨriba ko, wit tuer ofaba ko, arazir kuraba gɨn amadir ofaba ko, osɨmtɨziba agevir ofaba ko, gumaziba mɨsevima me ofa gamir gumazibar otivir ofaba ko, God ko navir vamɨran ikiamin ofaba. 
\v 38 Israelia gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn itir dughiamɨn, Ikiavɨra Itir God, Akar Gavgavir kaba Sainain Mɨghsɨamɨn da isa Moses ganɨngi. Dughiar kamɨn, Ikiavɨra Itir God, Akar Gavgaviba Israelia ganɨga ghaze, me uan ofaba inigh a bagh izam.
\c 8
\ms Aron uan otariba ko,  // ofa gamir ingangariba
\mr (Sapta 8--10)
\s God gumaziba mɨsɨvtɨ me ofa gamir gumazibar otivamin ofa
\r (Ua Me Ini 29:1-37)
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 2-3 “Nɨ Aron ko an otariba sara inigh na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. Egh ofa gamir gumazimɨn korotiaba ko ingangarir kam bagh me amɨsɨvamin olivɨn borem inigh. Egh arazir kuraba gɨn amangɨsɨ bulmakaun apurir tam ko sipsipɨn apurimning ko yis puvatɨzir bretɨn akɨrar izɨvazir tam, bizir kaba sara inigh God bativamin Purirpenimɨn mangɨ. Egh gumazamiziba bar men diaghtɨ, me Purirpenimɨn tiar akamɨn izɨ.”
\p
\v 4 Ezɨ Moses Ikiavɨra Itir Godɨn Akar Gavgavim baregha an gɨn zui. Ezɨ gumazamiziba bar iza God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn uari akufa. 
\v 5 Ezɨ a kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, “Bizir kɨ datɨrɨghɨn damuamin kam, Ikiavɨra Itir God a damuasa na mɨkeme.”
\p
\v 6 Egha Moses Aron ko an otariba inigha iza gumazamizibar damazimɨn tugha, me gamizɨ me dɨpamɨn uari rue. 
\v 7 A faraghavɨra ofa gamir gumazimɨn korotiar ruarir aven azuim isa Aron garugha, inir ruarir ivariam gitim isa an ivariam gike. Egha Moses korotiar ruarir azenan itim a garu. Egha a korotiar otevir azenan azuim a garugha anemɨghɨnasa inir sazir kurkazir aghuiba itim isa an ivariam gike. 
\v 8 Egha forivtarir inim isa Aronɨn evarim gike, egha Godɨn ifongiam gɨfofoghamin dagɨamning isa forivtarir inir an evarimɨn itim garu. 
\v 9 Egha inir dapanir asuar ruarim Aronɨn dapanim gighui. Egha gol medel isa an inir dapanir asuar ruarim gitoro. Medalɨn kam, kamaghɨn men aka, kar Ikiavɨra Itir Godɨn gumazimra. Ikiavɨra Itir God Moses mɨkemezɨ moghɨn, Moses arazir kaba bar dagh ami.
\p
\v 10 Egha Moses, olivɨn borer God baghvɨra ikiamin bizibagh inger kam, inigha ghua, Ikiavɨra Itir Godɨn Purirpenim ginga, bizir an aven itiba sara bar dagh inge. Egha arazir kamɨn a bizir kaba amɨsevezɨ, da bar Ikiavɨra Itir Godɨn bizibara. 
\v 11 Egha a olivɨn borer nam inigha ghua, 7plan dughiabar ofa gamir dakozim ko ofa gamir dakozimɨn biziba, ko soroghafariba ruer itarir ekiam ko anefamin dakozim, a bar boremɨn da kavamangi. Egha arazir kamɨn Moses bizir kaba amɨsevezɨ, da Ikiavɨra Itir Godɨn bizibar otifi. 
\v 12 Egha Moses borer muziarim isa Aronɨn dapanim ginge, ezɨ arazir kamɨn an Aron amɨsevezɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn ofa gamir gumazimɨn oto. 
\v 13 Egha Moses, Aronɨn otariba inigha iza ofa gamir gumazibar korotiar ruarir aven azuiba isa me gaghua, inir ruarir ivariam gitim isa men ivariabagh ikegha, men dapanir asuabar inir ruariba isa men dapanibagh ighuigha da ifefe. Ikiavɨra Itir God Moses mɨkemezɨ moghɨn, Moses arazir kaba bar dagh ami.
\p
\v 14 Ezɨ bizir kam gɨvazɨ, Moses arazir kuraba gɨn amadir ofa damuamin bulmakaun apurimɨn akua izezɨ, Aron uan otariba ko uan dafariba isa bulmakaun dapanim gisɨn da arɨki. 
\v 15 Moses bulmakaun kam mɨsuegha, an ghuzir maba ini. Egha uan dafarir puzim isa ghuzim garugha, ghuzir muziariba isa ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dagh arɨki. Egha arazir kamɨn a ofa gamir dakozim gamima, a Godɨn damazimɨn zue. Ezɨ Moses ghuzir ikiavɨra itiba inigha, ofa gamir dakozimɨn mɨngarim ginge, kar arazir kuraba gɨn amangamin arazim. Egha arazir kamɨn, an ofa gamir dakozim God bagha anemɨsevezɨ, a Godɨn bizimram oto. 
\v 16 Egha Moses bulmakaun navim ko muriaba avarazir oviba bar ada inigha, an ovɨzir pumuning ko, aningɨn ovim sara inigha, an beramɨn akuar aghuim inigha bar ofa gamir dakozimɨn da tuezɨ, avim bar dar isia ghua mɨghɨrizɨ, averenir kɨnimɨn oto.
\p
\v 17 Egha a bulmakaun kamɨn ikiavɨra itir asɨzir naba, kar an iniba, tuziba, ko buariba, a bar da inigha, nguibar me itimɨn azenan ghua avim gaborogha bar da tue, Ikiavɨra Itir God mɨkemezɨ moghɨn, Moses ami.
\p
\v 18 Egha Moses sipsipɨn apurir kamningɨn mam inigha izi. Kar ofan bar isia mɨghɨrim damuamin sipsip. Ezɨ Aron uan otariba ko me uan dafariba isa sipsipɨn dapanim gisɨn da arɨki. 
\v 19 Ezɨ Moses sipsipɨn kam mɨsuegha, an ghuziba inigha ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamangi. 
\v 20-21 Egha a sipsip aghoragharigha, an muriaba ko an suemning deraghavɨra da rue. A gɨn sipsipɨn dapanim ko ovim ko an asɨzir otevir maba sara inigha, bar da isa ofa gamir dakozim gatɨgha bar ada tuezɨ, avim bar dar isia ghua mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto. Ikiavɨra Itir God a mɨkemezɨ moghɨra, Moses ami. Sipsipɨn kam, kar bar isia mɨghɨrir ofa. Ikiavɨra Itir God an mughuriam baregh, a gifuegh, egh navir aghuim an ikiam.
\p
\v 22 Ezɨ Moses sipsipɨn apurir igharazim inigha izi, sipsipɨn kam, ofan me gumazibar amutɨ me ofa gamir gumazibar otivamim. Ezɨ Aron uan otariba ko uan dafariba isa sipsipɨn kamɨn dapanim garɨki. 
\v 23 Ezɨ Moses sipsip mɨsuegha an ghuzir muziarim inigha, Aronɨn kuarir guvimɨn itir kuarir amɨrazim, ko an dafarir puzir amebar agharir guvimɨn itim, ko dagarir puzir amebar suer agharir guvimɨn itim, dagh aghui. 
\v 24 Egha Moses Aronɨn otariba inigha iza, ghuzir muziariba isa, men kuarir guvibar amadaghan itir kuarir apebar amɨraziba, ko men dafarir puzir amebar dafarir guvimɨn itiba ko dagarir puzir amebar suer guvimɨn itibagh aghui. Egha sipsipɨn ghuzir ikiavɨra itiba bar ada inigha ghua, ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamangi.
\p
\v 25 Egha sipsipɨn oviba ini. Kar an navim ko muriam avarazir oviba, ko an puer mɨngarimɨn itir ovir bar ekiam ini. Egha an an ovɨzir pumuning ko, aningɨn ovim sara inigha, sipsipɨn beramɨn akuar aghuim inigha, sipsipɨn buaragharir agharir guvimɨn itim ini. 
\v 26 Egha Moses ghua, Godɨn damazimɨn itir yis puvatɨzir bret bar izɨvazir akɨrar kam bagha ghua, bretɨn ruzir me yis sara tuazir puvatɨzir mam, ko plauan me olivɨn borem sara veregha ingarizir bretɨn ruzir mam, ko olivɨn borer ekiam avarazir bisketɨn mam ini. Egha a bretɨn kaba isa sipsipɨn oviba ko buaghagharir agharir guvimɨn itim gisɨn atɨ. 
\v 27 Egha gɨn dagher kaba isa Aron uan otariba ko men dafaribagh atɨzɨ, me ofan kamɨn suiragha a fegha a gamizɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ighuavamadi. 
\v 28 Ezɨ Moses ua dagher kaba me da da inigha, da isa ofa gamir dakozimɨn asɨzir ofan bar isia mɨghɨrizim gisɨn atɨzɨ, avim bizir kaba bar dar isizɨ, da bar mɨghɨrizɨ averenir kɨnim oto. Ofan kam, a gumazibar amutɨ me ofa gamir gumazibar otivamin ofa. Ezɨ Ikiavɨra Itir God an mughuriam gifuegha navim an dera. 
\v 29 Ezɨ datɨrɨghɨn Moses sipsipɨn kamɨn uan dafarimningɨn an amagapamɨn itir asɨzir tuzimɨn suiragha a fegha a gamizɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ighuavamadi. Ezɨ me gumazibar amutɨ me ofa gamir gumazibar otivamin ofan sipsipɨn apurimɨn akuar kam, kar Moses uabɨ damamin asɨzir tuzim. Moses Ikiavɨra Itir God a mɨkemezɨ moghɨra bizibagh ami.
\p
\v 30 Egha Moses biziba mɨsevir olivɨn borer muziarir maba inigha, ghuzir an ofa gamir dakozimɨn mɨriam gingezir maba sara ini. Egha ghuzim, ko borem isa, Aron ko an korotiaba sara, da kavamangi. Egha an otariba ko men korotiaba sara, da kavamangi. Egha arazir kamɨn Moses, Aron ko an otaribagh amizɨ, me ko men korotiaba Ikiavɨra Itir Godɨn bizibara.
\p
\v 31 Ezɨ Moses ghua kamaghɨn Aron ko an otaribav gɨa ghaze, “Ia asɨzir tuzir kam inigh God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ, egh anevigh bretɨn akɨramɨn itim sara damɨ. God ia mɨkemezɨ moghɨra, Iarara dar amɨ. Akɨrar bret itir kam, me an aven bret isa gumazibagh ami me ofa gamir gumazibar otivasa ofa gami. 
\v 32 Egh ia damegh izɨvagh, asɨzir tuzir naba ko bretɨn naba ikɨvɨra ikɨtɨ, ia avimɨn da tueghtɨ da bar isi mɨghɨrigh. 
\v 33 Egh ia 7plan aruebar God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn azenan mangan markɨ. Ia kamaghɨra ikɨ mangɨ, ian dughiar ofa gamir gumaziba mɨsevir kam gɨvagham. Guizbangɨra, arazir gumazim gamima an ofa gamir gumazibar otivamin dughiam, a 7plan arueba. 
\v 34 Ikiavɨra Itir God uabɨ, Akar Gavgavim e mɨkemegha ghaze, Ia uan arazir kuraba gɨn amangɨsɨ, arazir kaba bar dar amu. Ezɨ datɨrɨghɨn ia dagh amigha gɨfa. 
\v 35 Ia arueba ko dɨmagaribar God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn ikɨ mangɨ 7plan dughiabar tugh, egh ia Ikiavɨra Itir God mɨkemezɨ moghɨn bizibar amu. Egh ia dar amuan kogh, ia arɨmɨghiregham. Ikiavɨra Itir God kamaghɨn na mɨkeme.”
\p
\v 36 Mosesɨn mɨgɨrɨgɨabar aven, Ikiavɨra Itir God bizir kabar Aron ko an otaribav keme. Ezɨ me kamaghɨra dagh ami.
\c 9
\s Aron ofan mabagh ami
\p
\v 1 Moses Aron uan otariba ko, me isa ofa gamir ingangarim bagha me atɨgha gɨfa. Ezɨ dughiar namba 8 otozɨma, Moses dɨkavigha Aron ko an otariba ko Israelian gumazir dapanibar diazɨ, me iza uari akufa. 
\v 2 Me uari akuvagha itima, a kamaghɨn Aron mɨgei, “Bulmakaun nguzir igiar apuritam, arazir kuraba gɨn amadir ofa damusɨ a inigh. Egh sipsipɨn apurir aghuir duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzitam, ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ a inigh izɨ. Egh nɨ Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn aningɨn ofa damu. 
\v 3 Egh nɨ kamaghɨn Israelian gumazamizibav kemegh, ‘Ia arazir kuraba gɨn amadir ofa damusɨ memen apuritam inigh. Egh ofan bar isi mɨghɨramibar amusɨ, bulmakaun azenir vamɨra ititam ko sipsipɨn apurir azenir vamɨra ititam inigh, na bagh ofa damu. Ia asɨzir aghuibara inigh, duatam men mɨkarzibar ikian markɨ. 
\v 4 Egh uaghan ia ofan God ko navir vamɨra ikiamim damusɨ, bulmakaun tam ko sipsipɨn apuritam inigh. Ia, asɨzir kamning ko wit tuer ofan ia olivɨn borem sara verezim, ia aning inigh Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damu. Dughiar kamra, Ikiavɨra Itir God ian damazimɨn otogham, kamaghɨn amizɨ, ia ofan kabar amu.’ ”
\p
\v 5 Ezɨ Aron ko gumazir kaba, me ghua bizir Moses me mɨkemeziba inigha, God bativamin Purirpenimɨn boroghɨn ize. Ezɨ Israelian gumazamiziba bar, Ikiavɨra Itir Godɨn ziam fasa iza an damazimɨn uari akuvagha tuivighav iti. 
\v 6 Ezɨ Moses kamaghɨn me mɨgei, “Ikiavɨra Itir God ghaze, ia ofan kabar amutɨ, Ikiavɨra Itir Godɨn angazangarir bar gavgavim ia bativam.” 
\v 7 \x - \xo 9:7 \xo*\xt Hibru 5:1-3; 7:27\xt*\x*Egha Moses kamaghɨn Aron mɨgɨa ghaze, “Nɨ ofa gamir dakozimɨn boroghɨn mangɨ, egh ofan arazir kuraba gɨn amangamim ko nɨn ofan bar isi mɨghɨrighamim sara damu. Nɨ ua bagh kamaghɨn damutɨ God nɨn arazir kuraba gɨn amangɨva, gumazamizibar arazir kuraba sara gɨn amangam. Egh gɨn, Ikiavɨra Itir God mɨkemezɨ moghɨn, gumazamiziba isa izir ofaba, nɨ me bagh ofa damutɨ God men arazir kuraba gɨn amangam.”
\p
\v 8 Ezɨ Aron ofa gamir dakozimɨn boroghɨn ghugha, bulmakaun apurir igiar kam mɨsuegha, uabɨ uan arazir kuraba gɨn amangasa ofa gami. 
\v 9 Ezɨ Aronɨn otariba a bagha asɨzir ghuziba inigha iza a ganɨngizɨ, a uan dafarir puzim isa ghuzim garugha, ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir bizibagh arigha, ghuzir naba an ofa gamir dakozimɨn mɨngarim ginge. 
\v 10 Egha gɨn Aron, arazir kuraba gɨn amadir ofan kamɨn asɨzir oviba bar ada inigha, ovɨzimning ko beramɨn akuar aghuim ini. Egha a bar da ofa gamir dakozimɨn da tuezɨ avim bar dar isia zuima da bar mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto. Ikiavɨra Itir God Moses mɨkemezɨ moghɨn, Aron ami. 
\v 11 Egha an asɨzir tuziba ko iniba inigha, nguibar me itimɨn azenan ghua da tuezɨ, avim bar dar isizɨ da gɨfa.
\p
\v 12 Egha gɨn Aron ghua, ofan bar isia mɨghɨrizim damuasa sipsipɨn apurir kam mɨsoke. Ezɨ an otariba asɨzir ghuzir kaba inigha iza a ganɨngizɨ, an ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamangi. 
\v 13 Ezɨ otariba asɨzir dapanim ko asɨzir otevir maba sara vaghvagha da inigha iza a ganɨngi. Ezɨ a bar ofa gamir dakozimɨn da tuezɨ avim bar dar isia mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto. 
\v 14 Ezɨ an asɨzir kamɨn muriaba ko an suemning sara ruegha, bar ada isa ofan bar isia mɨghɨrizir kamɨn mabagh isɨn da arɨki, ezɨ avim bar dar isi da mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto.
\p
\v 15 Egha Aron gɨn gumazamizibar ofaba inigha, Ikiavɨra Itir God bagha ofa gami. A gumazamizibar ofabar amu men arazir kuraba gɨn amangamimɨn meme inigha, a mɨsuegha an ofa gami. Mati a faragha ua bagha uan arazir kuraba gɨn amangamin asɨzimɨn ofa gamizɨ mokɨn.
\p
\v 16-17 Egha an asɨzir gumazamiziba ofan bar isia mɨghɨrizim bagha inigha izezir kamningɨn mamɨn ofa gami. An amir ofan kam, arazir me zurara mɨzarazibar ofa damuamibar gɨn zui. Egha a plaua inigha witɨn ofa damuasa a tue. A uan dafarir zɨvɨrizimɨn plauan mabar suigha, ofa gamir dakozimɨn da tuezɨ avim bar dar isia zuima da bar mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto.
\p
\v 18 \x - \xo 9:18 \xo*\xt Ofa Gami 3:1-11\xt*\x*Egha gɨn, Aron bulmakau ko sipsipɨn apurir gumazamiziba God ko navir vamɨran ikiamin ofa bagha inigha izezimning mɨsoke. Ezɨ an otariba asɨzir kamningɨn ghuziba inigha a ganɨngizɨ, an ofa gamir dakozimɨn 4plan mɨriabar da kavamangi. 
\v 19 Egha Aron bulmakau ko sipsipɨn apurimɨn oviba bar ada ini, kar an puer mɨngarim boroghɨra itir ovir bar ekiam, ko navim ko muriaba avarazir oviba, ko ovɨzir pumuning, aningɨn ovim ko beramɨn akuar aghuim, a bar da ini. 
\v 20 Egha me ovir kaba isa asɨzimningɨn amagapamning gatɨgha, bar da inigha ofa gamir dakozimɨn ghu. Asɨzir oviba bar, Aron ofa gamir dakozimɨn da tuezɨ avim bar dar isia zuima da bar mɨghɨrizɨ, averenir kɨnim oto. 
\v 21 Egha a uan dafarimɨn bulmakau ko sipsipɨn amagapamning ko agharir guvimɨn amadaghan itir buaragharimningɨn suiragha da fegha dagh amizɨ, da Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ighuavamadi. A Moses mɨkemezɨ moghɨn ami.
\p
\v 22 \x - \xo 9:22 \xo*\xt Dɨboboniba 6:22-26\xt*\x*Aron ofan kaba bar dagh amigha gɨvagha, uan agharimning ghufegha, gumazamizibav gɨa ghaze, God deraghvɨra ia damu. Egha ofa gamir dakozim ategha izaghirɨ. 
\v 23 Egha Moses ko Aron, God bativamin Purirpenimɨn aven ghu. Egha aning azenan izir dughiamɨn, aning ghaze, God deraghvɨra bar gumazamizibar amuam. Ezɨ Ikiavɨra Itir Godɨn angazangarir bar ekiam, azenim girɨzɨ gumazamiziba bar an gani. 
\v 24 Ezɨ zuamɨra Ikiavɨra Itir God avim amadazɨ, an ofa gamir dakozimɨn izaghirɨ. Egha avim ofan bar isia mɨghɨrim ko asɨzir oviba sara bar adar isi. Ezɨ gumazamiziba bar bizir kamɨn ganigha nguazim giregha, guaba nguazim mɨsuegha, pamtemɨn dia Ikiavɨra Itir Godɨn ziam fe.
\c 10
\s Nadap ko Abihu arazir kurabagh ami
\p
\v 1 Ezɨ dughiar kamɨn Aronɨn otaribar mamning Nadap ko Abihu, aning pauran mughuriar aghuim zuim tuasa uan itariba ini. Egha aning avir mɨkɨam ko pauran mughuriar aghuim zuim isa itarim gatɨgha, avir kam inigha ofan mɨn Ikiavɨra Itir God bagha ghu. Me fo, Ikiavɨra Itir God kamaghɨn garir avim inigh izasa mɨkemezir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, bizir kam a Ikiavɨra Itir Godɨn bizim puvatɨ, ezɨ an an aghua. 
\v 2 Egha Ikiavɨra Itir God, zuamɨram avim amadazɨ, a iza Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn bar aningɨn isizɨ, aning areme. 
\v 3 \x - \xo 10:3 \xo*\xt Aisaia 52:11; Esekiel 28:22; Jon 13:31-32\xt*\x*Ezɨ Moses kamaghɨn Aron mɨgei, “Ikiavɨra Itir God, fomɨra kamaghɨn ikiangsɨgha ia mɨkeme, ‘Gumazir nan boroghɨn iza nan ingangarim gamiba, me bar nan apengan ikɨ deragh na damuva kamaghɨn fogh suam, kɨ guizbangɨra Ikiavɨra Itir Godɨn bar zuezim. Eghtɨ kɨ uan gavgavim ko angazangarim gumazamizibar akagham. Eghtɨ me nan ziam fam.’ ” Ezɨ Aron akar kam baregha mɨkɨman ibura.
\p
\v 4 Ezɨ Moses dɨkavigha, Aronɨn ghurir afeziar dozim Usiel, an otarimning, Misael ko Elsafan, aningɨn diazɨ, aning ize. Ezɨ Moses kamaghɨn aning mɨgei, “Gua roghɨra kagh izɨva, uan avebamningɨn kuamning inigh, egh Ikiavɨra Itir Godɨn Purirpenim ategh, saghon mangɨ danganir e itimɨn azenan mangɨ.” 
\v 5 Ezɨ aning Moses mɨkemezɨ moghɨn ghua, gumazir kuamning inigha danganir me itimɨn azenan ghu. Aning gumazir ovengezir kuamningɨn korotiaba suezir pu. Puvatɨ, Misael ko Elsafan, aningɨn korotiabar suigha aning amɨkɨrɨgha azenan zui.
\p
\v 6 Ezɨ Moses datɨrɨghɨn, Aron ko an otarir igharazir pumuning, Eleasar ko Itamar, akaba me ganɨdi. A kamaghɨn me mɨgei, “Ia apangkuvir arazimɨn gɨn mangɨ gumazir aremezir kamning damuan markɨ. Ia dughiaba zurara uan dapanir arɨziba batoghvɨra ikɨ. Ia da ateghtɨ da pura ikian markɨ. Ia uan apangkuvimɨn ababanim bagh, korotiaba abɨghan markɨ. Ia apangkuvir arazimɨn gɨn mangɨtɨ, Ikiavɨra Itir God ia mɨsueghtɨ, ia arɨmɨghiregham. Eghtɨ e Israelian gumazamiziba, Ikiavɨra Itir God bar puvɨram en ataram. Eghtɨ Israelian igharaz darasi, kar ian marazira, merara Ikiavɨra Itir God amadazir avimɨn aremezir gumazimning bagh aziam. 
\v 7 Eghtɨ ia God bativamin Purirpenimɨn tiar akam ataghɨraghan markɨ, ia tong ikegh. Ia fo, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn bizimra ikiasa olivɨn borem ia gaghuizɨ, ia Ikiavɨra Itir Godɨn adarazira. Kamaghɨn amizɨ, ia Ikiavɨra Itir Godɨn Purirpenimɨn azenan mangegh, ia arɨghiregham.” Ezɨ me Mosesɨn akam baregha, a mɨkemezɨ moghɨn ami.
\s Arazir ofa gamir gumaziba damuamiba
\p
\v 8 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Aron mɨgei, 
\v 9 “Nɨ uan otariba ko, ia wainɨn dɨpar onganiba amegh, nan damazimɨn, na bativamin Purirpenimɨn aven mangan markɨ. Bar markiam. Ia aven mangɨva, ia arɨmɨghiregham. Ia ko ian ovavir borir gɨn otivamiba, arazir kamɨn gɨntɨgh mamaghɨra ikɨ. 
\v 10 Ia deraghvɨra biziba tuisɨgh, bizir manam a nan bizim, ezɨ bizir manam, a gumazamizir kɨnibar bizim. Ezɨ dar tongɨn bizir manaba nan damazimɨn zuezɨ, manaba mɨze. 
\v 11 Egh ia, arazir Ikiavɨra Itir God ifongeziba, a Moses mɨkemezɨ a da isa Israelia ganɨngizir kaba, ia bar dar Israelian gumazamizibar sure damu.”
\p
\v 12 \x - \xo 10:12-13 \xo*\xt Ofa Gami 6:14-18\xt*\x*Ezɨ Moses kamaghɨn Aron uan otarir ikiavɨra itir pumuning Eleasar ko Itamar mɨgei, “Ia Ikiavɨra Itir God bagh wit tuamin ofan nar ikiavɨra itiba inigh. Plauan kam, ia a isɨ yis puvatɨzir bretɨn ingarigh. Ofan kam, a bar Godɨn bizimra, a ia ganɨngi. Kamaghɨn amizɨ, ia ofa gamir dakozimɨn boroghɨn bretɨn kam amɨ. 
\v 13 Ikiavɨra Itir God bizir kamɨn na mɨkemegha gɨfa. Kamaghɨn amizɨ, wit tuer ofan nar kaba bar, da ia ko ian otaribar biziba. Ia gumazamizir Ikiavɨra Itir God bagha wit tuer ofa gamiba, dar tongɨn plauan kaba ini. Egh ia Ikiavɨra Itir Godɨn Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven bretɨn kam amɨ. 
\v 14-15 \x - \xo 10:14-15 \xo*\xt Ofa Gami 7:30-34\xt*\x*Eghtɨ Israelian gumazamiziba, God ko navir vamɨra ikiamin ofa damusɨ, asɨzimɨn amagapamɨn itir tuzim ko buaragharim ko oviba sara inigh izɨ. Eghtɨ ia ofa gamir gumaziba, ia amagapamɨn itir tuzimɨn suiragh da fegh dar amutɨ da Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ighuavamang. Egh ia gɨn ofa gamir dakozimɨn oviba tuegh. Egh ofan kamɨn asɨzir tuzibar tongɨn, ia amagapam ko buaragharim inigh. Eghtɨ ia ko ian adarazir, guiviba ko otariba uaghara, asɨzir tuzir kamning isɨ danganir Godɨn damazimɨn zuezir tamɨn mangɨ, aning amɨ. Ikiavɨra Itir God ofan kabar asɨzir otevir kamning isa, ia ko ian boribagh anɨngi. Egh zurazurara asɨzir otevir kamning, aning ia ko ian ovavir boribar asɨzir akuamning. Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨkemegha gɨfa.”
\p
\v 16 Egha gɨn Moses ghua arazir kuraba gɨn amadir ofa damuamin meme bagha azaragha ghaze, “Ofa gamir gumaziba manmaghɨn memen ofa damu arazir kuraba gɨn amangamim gami?” Ezɨ me a mɨgei, “E avimɨn a tuazɨ a isigha gɨfa.” Ezɨ Moses akar kam baregha, Aronɨn otarir pumuning Eleasar ko Itamarɨn atari.
\p Egha a ghaze, 
\v 17 \x - \xo 10:17 \xo*\xt Ofa Gami 6:24-26\xt*\x*“Manmagh amizɨ ia Ikiavɨra Itir Godɨn Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven, arazir kuraba gɨn amadir ofan kamɨn asɨzir tuzim aman aghua? Kar ofan Ikiavɨra Itir God ua baghavɨra mɨsevezim, egha a ia ganɨngi, ia gumazamizibar osɨmtɨziba akɨrɨva, men arazir kuraba gɨn amangɨsɨ anemam. 
\v 18 Ia ofan kamɨn ghuzim inigha purirpenimɨn Anogoroghezir Danganimɨn aven ghuzir puvatɨ. Egha manmagh amizɨ, kɨ ia mɨkemezɨ moghɨn ia Purirpenimɨn aven asɨzir tuzir kam amezir puvatɨ?”
\p
\v 19 Ezɨ Aron kamaghɨn Moses mɨgei, “Nɨ oragh. Datɨrɨghɨra, gumazamiziba uan arazir kuraba gɨn amadir ofa ko ofan bar isia mɨghɨrim isa Ikiavɨra Itir God ganɨdi. Ezɨ kɨrara, datɨrɨghɨn bizir kurar kaba na bativigha gɨfa. Nan gumazir pumuning areme. Kamaghɨn amizɨ, kɨ datɨrɨghɨra arazir kuraba gɨn amadir ofan asɨzir tuzim amam, eghtɨ Ikiavɨra Itir God ti bizir kam gakuegham, o? Kɨ ghaze, ti puvatɨgham.” 
\v 20 Ezɨ Moses kamaghɨn oregha ghaze, Aronɨn akam a dera. Ezɨ an navim an amɨra.
\c 11
\ms Bizir Godɨn damazimɨn  // zueziba ko mɨzeziba
\mr (Sapta 11--15)
\s Asɨzir Israelia damamiba ko  // asɨzir anogorogheziba
\r (Godɨn Araziba 14:3-21)
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses ko Aron mɨkeme, “Ia, nguazir kamɨn itir asɨzibar tongɨn, asɨzir kabara, ia dar amɨ. 
\v 3 Asɨzir kabanang: Dar soroghafariba puzir pumuning ikia, aning uaning tuiragha iti, egha da bulmakaubar mɨn graziba api, ia dar amɨ. 
\v 4-6 Egh ia kamelba ko ivarareba ko ighɨaba, ia dar aman markɨ. Da bulmakaubar mɨn graziba apir asɨziba, egha dar soroghafariba puzir pumuning ikia, uaning tuiragha itir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, ia kamaghɨn fogh suam, da nan damazimɨn zuezir puvatɨ. Kɨ dar aman ian anogoroke. 
\v 7 Egh ia dabar aman markɨ. Dar soroghafariba puzir pumuning iti, egha uaning tuiragha ikia, bulmakaubar mɨn graziba apir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ ia fogh, daba da nan damazimɨn mɨze. 
\v 8 Kamaghɨn amizɨ, ia asɨzir kabar aman markɨ. Egh ia dar gantɨ da arɨghirɨtɨ, ia dar kuabar suighan markɨ. Bar markiam. Da nan damazimɨn zuezir puvatɨ.
\p
\v 9 “Egh ongarimɨn osiriba ko dɨpamɨn osiribar tongɨn, osiriba naziaba ko sighiaba uaghara ikɨtɨ ia dar amɨ. 
\v 10 Ezɨ osiriba ko bizir muziarir ongarim ko tintinibar dɨpabar itiba, da naziaba ko sighiaba uaghara puvatɨghtɨ, ia fogh, da bizir bar kuraba. 
\v 11 Kamaghɨn amizɨ, ia dar aman kogh, egh dar kuabar suighan markɨ. Kɨ bar anogoroke. Da bizir bar kuraba. 
\v 12 Ia uam oragh, angamɨra itir bizir dɨpabar ititam, a naziaba ko sighiaba puvatɨghtɨ, ia anereman markɨ. Ia bizir kabar aghuagh da atakigh.
\p
\v 13-19 “Egh ia kuarazibar tongɨn kuarazir kamagh garibar aman markɨ. Ia kamaghɨn mɨkɨm suam, da bizir bar kurar kɨ aghuaziba. Kuarazir kaba, taragiaba, mɨghɨaba, isaba, kotkotba, poneba, ongarimɨn kuaraziba, beniba, dɨpamɨn mughamiziba, aghunabar ekiaba ko, kina aghunababa. Ia kuarazir kabar aman markɨ.
\p
\v 20 “Ezɨ apizir suemning ko dafarimning ko avɨziba itiba, da bizir kuraba, kɨ dar anogoroke. 
\v 21 Eghtɨ apizibar tongɨn apizir soroghafariba ikia arua uari akuriba, ia dar amɨ. 
\v 22 Kamaghɨn amizɨ, odezir ekiaba ko doziba, ia bar dar amɨ. 
\v 23 Ezɨ apizir sueba ko dafariba ko avɨziba itiba, ia kamaghɨn fogh suam, da bizir bar kuraba. Kɨ dar anogoroke.
\p
\v 24-25 “Asɨzir maba uaghan, ia damutɨ, ia nan damazimɨn mɨzegham. Eghtɨ gumazitam asɨzir kabar kuabar suiragh, o aneter danganitamɨn mangam, gumazir kam nan damazimɨn mɨzegham. Gumazir asɨzir kamɨn suiraghamim, a uan korotiaba ruegh, egh a nan damazimɨn mɨzegh ikɨ mangɨ guaratɨzimɨn tugham.
\p
\v 26 “Asɨziba, dar soroghafariba puzir pumuning ikiava, uaning tuirazir puvatɨgha, bulmakaun mɨn graziba apir puvatɨ, ia kamaghɨn fogh suam, asɨzir kaba, da bizir aghuiba puvatɨ. 
\v 27 Ezɨ asɨzir soroghafarir puziba puvatɨziba, da bar, asɨzir aghuiba puvatɨ. Egh ia asɨzir katamɨn kuamɨn suiraghɨva, ia nan damazimɨn mɨzegham. Egh ia kamaghɨra ikɨ mangɨ guaratɨzimɨn tugham. 
\v 28 Eghtɨ gumazitam asɨzir kuar kam inigh danganir igharazimɨn mangɨgham, a uan korotiaba ruegh, nan damazimɨn mɨzeghvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. Asɨzir kaba ia gamima ia mɨze.
\p
\v 29-30 “Asɨzir kaba uaghan markiam, kɨ da ian anogoroke. Kar iriaba, ko kuarziba ko iper guar avɨriba. 
\v 31 Kɨ asɨzir kaba ian anogoroke. Eghtɨ ia dar kuabar suighɨva, nan damazimɨn mɨzeghvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 32 Eghtɨ asɨzir katam aremegh, bizitam gisɨn irɨgham, bizir kam uaghan nan damazimɨn mɨzegham. An kuam irɨ, bizir me temebar ingarizir tam o initam o bulmakaun inimɨn ingarizir initam o mɨtaritam, o ingangarir manam itir bizitam, a bizir katam gisɨn irɨgham, a nan damazimɨn bar mɨzegham. Eghtɨ ia a isɨ dɨpamɨn a rueghtɨ, bizir kam nan damazimɨn mɨzeghvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 33 Eghtɨ asɨzir mɨzezir kamɨn mɨkarzim nguazir mɨnem girɨghtɨ, bizir mɨner kamɨn itiba bar mɨzegham. Kamaghɨn, ia mɨner kam abɨkigh. 
\v 34 Eghtɨ daghetaba roghɨra ikɨtɨ, mɨner kamɨn dɨpam dagher kabagh ireghtɨ, dagher kaba nan damazimɨn uaghan mɨzegham. Ezɨ dɨpar mɨner kamɨn itim, a ikuvigha mɨzegha gɨfa. 
\v 35 Eghtɨ asɨzir kam bizitam girɨgham, bizir kam nan damazimɨn a mɨzegham. Eghtɨ mɨner kam, o bretba tuer danganir me nguazimɨn ingarizir kam, ia uaghan anebɨkigh. 
\v 36 Egh asɨzir kam mozir dɨpar pura nguazimɨn otivim girɨgham, o tengɨn dɨpam girɨgham, eghtɨ dɨpam nan damazimɨn mɨzeghan kogham. Puvatɨ. Ezɨ bizir manam asɨzir kamɨn mɨkarzimɨn poro, a mɨzegha ikufi. 
\v 37 Eghtɨ asɨzir katam aremegh an kuam dagher anabar oparibagh isɨn irɨ, a deragham. Dagher anabar kam, a mɨzezir puvatɨ, a zueghavɨra iti. 
\v 38 Ezɨ dagher anabar kam dɨpamɨn aven itima, asɨzir kamɨn kuam a girɨ, dagher anabar kaba nan damazimɨn mɨze.
\p
\v 39 “Ia asɨzir kɨ damasa ia mɨkemezibagh nɨghnɨgh. Egh asɨzir kabar tam puram aremeghtɨ, gumazitam o amizitam an suiragham, gumazir kam o amizir kam, nan damazimɨn mɨzegham. Egh a kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 40 Eghtɨ gumazitam asɨzir kamɨn tuzitam ame, o asɨzir kamɨn kuam ateri, a uan korotiaba ruegh. Egh a mɨzeghvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham.
\p
\v 41 “Eghtɨ ia asɨzir muziariba ko apizir nguazimɨn aruibar aman markɨ. Ia kamaghɨn nɨghnɨgh, da bizir bar kuraba. 
\v 42 Egh asɨzir uan navibar nguazim davariba, ko soroghafaribar aruir asɨziba, ko asɨzir suer avɨravɨriba itiba, da bizir aghuiba puvatɨ. Eghtɨ ia dar aman markɨ. Kɨ dar ian anogoroke. 
\v 43 Ia asɨzir kabar tam aman markɨ. Kɨ bar dar aghua. Egh ia tam amegh, ia nan damazimɨn mɨzegham. Eghtɨ kɨ dar aghuazɨ moghɨn, kɨ bar ian aghuagham. 
\v 44 Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, egha kɨ bar zue. Eghtɨ ia uari isɨ na danigh, nan gumazamizibar ikɨvɨra ikɨ, egh arazir kuraba ategh, arazir aghuibar gɨn mangɨ nan mɨn zueghvɨra ikɨ. Ia kɨ aghuazir asɨzir mɨzɨrɨzibar amɨva, nan damazimɨn mɨzeghan markɨ. 
\v 45 Kɨ Ikiavɨra Itir God. Kɨ ian Godɨn ikiasa Isipɨn kantrin aven ia inigha azenan ize. Kɨ uabɨ bar zuezɨ nan araziba bar dera. Kamaghɨn amizɨ, ia zuegh ikɨ nan arazir aghuibar gɨn mangɨ.
\p
\v 46 “Ezɨ Akar Gavgavir ia datɨrɨghɨn inizir kam, an asɨziba ko, kuaraziba ko, bizir ongarimɨn aven itiba ko, apizir nguazimɨn davaribav gei. 
\v 47 Kamaghɨn amizɨ, ia deraghvɨra biziba tuisɨgh, bizir manam a zue, ezɨ bizir manam a nan damazimɨn zuezir puvatɨ. Egh ia angamɨra itir bizir ia damamiba ko ia daman koghamiba, ia deraghvɨra dagh fogh.”
\c 12
\s Amizim borim bategha gɨn uabɨ zuer arazim
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 2 “Nɨ kamaghɨn Israelian gumazamizibav mɨkemegh: Amizitam navim asegh, otarim bategham, a nan damazimɨn mɨzeghvɨra ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugham, mati a uan iakɨnibav sozir dughiam. 
\v 3 \x - \xo 12:3 \xo*\xt Jenesis 17:12; Luk 2:21\xt*\x*Eghtɨ 7plan arueba gɨvaghtɨ, namba 8ɨn aruem otoghtɨ, me otarir kamɨn mɨkarzir mogomemɨn inim atugham. 
\v 4 Amizim borim bategha ghuzir avɨrim makuri. Kamaghɨn amizɨ, a nan damazimɨn mɨzegh, 33plan aruebar ikeghɨva gɨn ua zuegham. Dughiar a mɨzeghvɨra ikiamimɨn, a bizir kɨ ua baghavɨra mɨsevezir tamɨn suighan kogham. Egh a nan Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven mangan kogh, mangɨ a ua zueghamin dughiamɨn tugham.
\p
\v 5 “Amizim borir guivim bategh, a 14plan aruebar mɨzeghvɨra ikiam, mati a uan iakɨnibav sozir dughiam. A uan ghuzir avɨrim makuni, kamaghɨn amizɨ a nan damazimɨn mɨzegh, ua 66plan aruebar ikeghɨva, gɨn ua zuegham.
\p
\v 6 “Egh amebam ua zueghɨva, a uan otarir iririvim o guivir iririvim gɨnɨghnɨgh, ofan bar isia mɨghɨrim bagh, sipsipɨn igiar azenir vamɨra itim inigh, egh uaghan ofan arazir kuraba gɨn amangamim bagh, kuarazir bunbam inigh. An ofan kamning isɨ ofa gamir gumazim bagh God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. 
\v 7 Eghtɨ ofa gamir gumazim amizir kamɨn kuarazim ko sipsip inigh na bagh ofa damutɨ, amizim ua zuegham. Eghtɨ ghuzir kam amizim damutɨ a ua mɨzeghan kogham. A datɨrɨghɨn nan damazimɨn zuegha gɨfa. Amizim otarim o guivim bategh, an arazir kamra damu.
\p
\v 8 \x - \xo 12:8 \xo*\xt Luk 2:24\xt*\x*“Amizitam sipsip givezamin dagɨaba otevegh, a kuarazir bunbar igiar pumuning o osɨrvar igiar pumuning inigh izɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir tamɨn, ofan bar isia mɨghɨrim damu, egh kuarazir igharazimɨn, an arazir kuraba gɨn amadir ofa damu. Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir kamningɨn ofa damightɨ, amizim ua nan damazimɨn zuegham.”
\c 13
\s Gumazamiziba duaba isiva arazir kabar amu
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Moses ko Aron mɨgei, 
\v 2 “Gumazitam o amizitam, duatam o okatam o mɨkarzir ghuarir ghurghuritam, an mɨkarzimɨn otogham, egh bizir kamɨn ganganim mati lepan arɨmariam o arɨmariar ekiar igharaziba otivasava ami, eghtɨ me a inigh ofa gamir gumazim Aron bagh mangɨ, o an otarir uaghan ofa gamiba, men tav bagh mangɨ. 
\v 3 Eghtɨ ofa gamir gumazim deraghvɨra duar kamɨn ganigh fogh suam, an duar kurimɨn aven itir arɨziba ghurghurigha gɨfa, ezɨ duam bar an mɨkarzimɨn aven ghu, kar lepan arɨmariamra o arɨmariar ekiar igharazim. Eghtɨ ofa gamir gumazim an ganigh gɨvagh, kamaghɨn mɨkɨmam, ‘Gumazir kam, a Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ 
\v 4 Eghtɨ duam ghurghurightɨ, ofa gamir gumazim duamɨn gantɨ, a mɨkarzimɨn inimɨn aven mangɨghan kogh, egh arɨzir ghurghuriba puvatɨghtɨ, ofa gamir gumazim, gumazir kam mɨkɨm suam, a uabɨra dɨpenitamɨn ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 5 Eghtɨ namba 7ɨn aruemɨn, ofa gamir gumazim, ua gumazir kamɨn duamɨn gan a tuisɨgh, eghtɨ duamɨn ganganim kamaghɨra ikɨ ekeveghan koghtɨ, a ua gumazim ateghtɨ a 7plan aruebar uabɨra ua ikegh. 
\v 6 Eghtɨ 7plan aruer kaba gɨvaghtɨ, ofa gamir gumazim uam an gantɨ, duar kam mɨsigh, egh ekeveghan koghtɨ, a fogh suam, gumazir kam pura duar kɨnim iti. Egh ofa gamir gumazim a mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zue. Nɨ uan korotiaba ruegh, zueghɨva mangɨ.’ 
\v 7 Eghtɨ bizir kamɨn gɨn, duam ua isitɨ, gumazim ua mangɨ ofa gamir gumazim batogh uabɨ an akagh. 
\v 8 Eghtɨ ofa gamir gumazim deraghvɨra gumazir kamɨn duamɨn gantɨ, duar kam ekeveghtɨ, a fogh suam, gumazir kam lepan arɨmariar kurar ekiam iti. Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’
\p
\v 9 “Eghtɨ gumazitam duar gavgavim ikɨtɨ, me an aku ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 
\v 10 Eghtɨ ofa gamir gumazim deragh gumazimɨn duamɨn ganigh. Eghtɨ duar kam ghurghurigh, arɨzibar amutɨ da ghurghurigh aven emigh mɨzazim a gasam, 
\v 11 gumazir kam lepan arɨmariam an iti.\f + \fr 13:11 \fr*\ft Hibruia arɨmariar kam ziar avɨribar a dɨbori, “lepan arɨmariam.” Arɨmariar kam lepan arɨmariar e datɨrɨghɨn garimɨn mɨrara garir puvatɨ.\ft*\f* Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ Ofa gamir gumazim fogha gɨfa, gumazir kam a mɨzezir puvatɨ, kamaghɨn amizɨ, a pura gumazim ateghtɨ, a uabɨra uan dɨpenimɨn ikian kogham. 
\v 12-13 Eghtɨ arɨmariar kam bar ekevegh mangɨ gumazir kamɨn mɨkarzim bar anevaraghtɨ, ofa gamir gumazim ua gumazimɨn mɨkarzim bar deraghvɨram an ganɨva a tuisɨgham. Egh a gumazimɨn gantɨ, arɨmariar kam bar an mɨkarzim inightɨ, an mɨkarzim bar ghurghurightɨ a fogham, arɨmariar kam gɨvasava ami, eghtɨ a kamaghɨn gumazim mɨkɨmam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zue.’ Ezɨ kamaghɨn, gumazir kam a zuegha gɨfa. 
\v 14 Eghtɨ gɨn, duaba bigh tuzir aven itiba azenan otivightɨ, gumazir kam zueghan kogham. 
\v 15 Eghtɨ ofa gamir gumazim uam an duabar gantɨ, da bightɨ, a gumazir kam mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ Gumazim duaba ikia egha da bɨghizɨ dar tuziba duar toribar otivtɨ, kamaghɨn a nan damazimɨn zuezir puvatɨ. Kamagh garir duam, a bar arɨmariar kuram. 
\v 16 Egh gɨn duam mɨsightɨ, nir ghurghurim otoghtɨ, gumazir kam ua ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 
\v 17 Eghtɨ ofa gamir gumazim deragh gumazir kamɨn duamɨn gantɨ, an duam mɨsɨngightɨ an inim ghurghurigham, kamaghɨn gumazir kam nan damazimɨn zuegham. Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuegha gɨfa.’
\p
\v 18 “Eghtɨ gumazitam okam an mɨkarzimɨn ikɨ, egh mɨsightɨ, 
\v 19 egh gɨn okam ikezir danganimɨn, an mɨkarzim fɨgh ghurghurigham, o an mɨkarzim aghevegh ghurghurightɨ, kamaghɨn gumazir kam ofa gamir gumazim bagh mangɨ uabɨ isɨ an akagh. 
\v 20 Eghtɨ ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn okar duamɨn danganim deragh an ganigh. Duam tong an inivafɨzimɨn aven mangɨghtɨ, an inimɨn arɨziba ghurghurigham, eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ Lepan arɨmariar kam okar mɨsɨngizir kamɨn danganimɨn otozim, a bizir bar kuram. 
\v 21 Egh ofa gamir gumazim an gantɨ, arɨziba ghurghurighan koghtɨ, duam tong an inivafɨzimɨn aven mangɨghan kogh, egh a tong deragh deraghtɨ, ofa gamir gumazim anetɨghtɨ a uabɨra ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 22 Eghtɨ 7plan aruer kabar gɨn duar kam ikɨvɨra ikɨ ekeveghtɨ, ofa gamir gumazim fogh suam, an arɨmariar bar kuram, egh kamaghɨn gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ 
\v 23 Eghtɨ duar mɨkarzimɨn itimɨn ganganim kamaghɨra ikia, egha ekevir puvatɨ, kar okar kamɨn duar kurim. Kamaghɨn, ofa gamir gumazim kamaghɨn gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zue.’
\p
\v 24 “Eghtɨ avim gumazitamɨn inivafɨzimɨn isightɨ, an duam ghurghurigham, o a ghurghurigh aghevegham, 
\v 25 eghtɨ ofa gamir gumazim duar kam deragh an ganigh. A gantɨ, duar kurir kamɨn arɨziba ghurghurightɨ, duam guizbangɨra mɨkarzimɨn aven mangɨtɨ, ofa gamir gumazim fogham, duar kam, a lepan arɨmariar bar kuram. Egh a gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ 
\v 26 Ofa gamir gumazim an gantɨ, arɨzir duamɨn danganimɨn otiviba ghurghurighan koghtɨ, duam an inivafɨzimɨn aven mangan kogh, egh mɨsɨng damutɨ, kamaghɨn ofa gamir gumazim aneteghtɨ a uabɨra ikɨ mangɨ 7plan dughiabar tugh. 
\v 27 Ofa gamir gumazim namba 7ɨn dughiamɨn deraghvɨra uam an duamɨn gantɨ, duar kam ikɨvɨra ikɨ ekeveghtɨ, a fogh suam, kar arɨmariar bar kuram. Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn mɨze.’ 
\v 28 Eghtɨ duar kam pura danganir kamɨn kamaghɨra ikɨ, ekɨvan koghtɨ, kar pura avim isizir duar kurimɨn danganim. Kamaghɨn, ofa gamir gumazim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zue.’
\p
\v 29 “Eghtɨ gumazitam o amizitam, duar muziariba an dapanim o an aghozim batoghtɨ, 
\v 30 ofa gamir gumazim duar muziarir kaba deragh dar gantɨ, duar muziariba inivafɨzim okor bar aven mangɨtɨ, arɨzir avɨriba duar muziarir kabar danganibar puvatɨgh, egh arɨziba aghevegh iangurightɨ, ofa gamir gumazim fogham, duar kaba da arɨmariar bar kuram. Egh an a mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’ Kar dapaniba ko aghozibar otivir zɨghzɨzir arɨmariam. 
\v 31 Ofa gamir gumazim deravɨra an duar muziaribar gantɨ, duar muziariba inivafɨzim okor bar aven mangan koghtɨ, arɨzir pɨzir aghuiba duam itir danganimɨn deragha otivighan koghtɨ, a gumazim o amizim ateghtɨ a uabɨra ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 32 Egh namba 7ɨn aruemɨn, ofa gamir gumazim ua deraghvɨra gumazim o amizir kamɨn mɨkarzir inimɨn ganightɨ, zɨghzɨzir arɨmariar kam kamaghɨra ikɨva ekɨvan koghtɨ, zɨghzɨzir arɨmariar kam an mɨkarzir inim okoregha aven ghuzir puvatɨ, eghtɨ danganir kamɨn arɨziba aghevegh iangurighan koghtɨ, 
\v 33 kamaghɨn gumazim o amizim uan dapanir arɨziba o kuar arɨzibagh isegh, egh a duar muziariba itir danganim gisan markɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazim, anetɨghtɨ a uabɨra ikɨ mangɨ 7plan dughiabar tugh. 
\v 34 Dughiar namba 7ɨn, ofa gamir gumazim, deraghvɨra gumazim o amizir kamɨn duar muziaribar ganigh, da kamaghɨra iti, o da ekefe. Egh ofa gamir gumazim kamaghɨn fogh suam, duar muziariba mɨkarzir inim okoregha aven ghuezir puvatɨ, a kamaghɨn gumazim o amizimɨn mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zue.’ Eghtɨ gumazim o amizir kam uan korotiaba ruegh, egh a zuegham. 
\v 35 Gumazim o amizim zueghamin dughiamɨn gɨn duar muziariba otivigh ekɨvtɨ, 
\v 36 ofa gamir gumazim ua deraghvɨra gumazim o amizir kamɨn inivafɨzimɨn gan. An duaba ekeveghtɨ, ofa gamir gumazim fogh suam, gumazim o amizir kam a zuezir puvatɨ. A ua arɨzir aghevir ianguriba bagh ruian kogham. 
\v 37 Eghtɨ ofa gamir gumazimɨn damazimɨn, duar muziarir kaba kamaghɨra ikɨ, egh ekɨvan koghtɨ, arɨzir pɨzir aghuiba duar muziariba itir danganibar otivightɨ, ofa gamir gumazim fogh suam, zɨghzɨzir arɨmariar kam mɨsɨngasava ami. Egh a gumazim o amizim mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuegha gɨfa.’
\p
\v 38 “Egh gumazitam o amizitam, ghuarir ghurghurir dafoziba an mɨkarzir inimɨn otoghtɨ, 
\v 39 ofa gamir gumazim deragh mɨkarzir nir ghurghurir kabar gan, da ghurghurigh taghtaghan koghtɨ a fogh suam, da ghuarir kɨniba mɨkarzimɨn otifi. Kamaghɨn, gumazir kam nan damazimɨn zue.
\p
\v 40 “Eghtɨ gumazimɨn dapanir arɨziba asighiregh, onarim mɨsegh, a Godɨn damazimɨn mɨzezir puvatɨ. A zue. 
\v 41 Egh an mɨnedevimɨn itir arɨziba asighiregh, onarim mɨsegh, a Godɨn damazimɨn zuegham. 
\v 42 Eghtɨ ghuarim an dapanir gɨnkevimɨn itir onarim o mɨnedevimɨn itir onarimɨn otoghtɨ, duabar ganganim aghevegh ghurghurightɨ, ofa gamir gumazim fogh suam, ghuarir kam a lepan arɨmariar bar kuram. 
\v 43 Egh ofa gamir gumazir kam deragh ghuarir kamɨn ganightɨ, ghuarir kamɨn duamɨn ganganim aghevegh ghurghurigh, mati gumazim lepan duar arɨmariam an mɨkarzimɨn inimɨn iti, 
\v 44 a kamaghɨn fogh suam, gumazir ghuarir an dapanimɨn itir kam, a lepan arɨmariar bar kuram. Kamaghɨn, ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm suam, ‘Nɨ Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨ.’
\p
\v 45 “Eghtɨ gumazitam duar kurar kamagh garitam ikɨ, a korotiar bɨbɨzibar aghuigh, uan dapanir arɨzim batoghan kogh, egh dafarimɨn uan akam avaragh, egh pamten kamaghɨn dɨm mɨkɨm, ‘Kɨ zuezir puvatɨ. Kɨ zuezir puvatɨ.’ 
\v 46 Gumazir arɨmariar kamagh garim ikɨvɨra ikɨva, nan damazimɨn zueghan kogham. A uan namakaba ategh danganir me itimɨn azenan uabɨra ikiam.”
\s Moses Osirizir Araziba, bizir korotiabagh amima da mɨzezibav gei
\p
\v 47-48 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses ko Aron mɨgei, “Dughiar mabar, bizir inibagh amima da ikuviba, kar lepan arɨmariamɨn mɨn inir kabar aven itiba. Da, korotiaba ko, nir avɨzir me sipsipɨn arɨzibar ingariziba ko, nir tretɨn aghuibar ingariziba ko, bulmakaun iniba ko, korotiar me asɨzibar inimɨn ingariziba, da dar otifi. 
\v 49 Egh nir kam, arɨmariar kurar kam an aven ikɨtɨ, garim o aghevim an otoghtɨ, me nir kam inigh mangɨ ofa gamir gumazimɨn akagh. 
\v 50 Eghtɨ ofa gamir gumazim a inigh deragh an ganigh, egh arɨmariar kurar kam itir bizir kam isɨ danganir igharazitam datɨghtɨ, a uabɨra ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 51 A namba 7ɨn aruemɨn deraghvɨra uam an gantɨ, arɨmariar kurar kam, a korotiam o inimɨn bar ekeveghtɨ, a fogh suam, kar lepan arɨmariam. Ezɨ korotiar kam o nir kam, a nan damazimɨn zuezir puvatɨ. 
\v 52 Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazim korotiar kam avimɨn a tuaghtɨ, a bar isigh. Bizir kam lepan arɨmariamɨn mɨn a bato, eghtɨ a bar isi mɨghɨrigh.
\p
\v 53 “Eghtɨ ofa gamir gumazim deraghvɨra korotiar kamɨn gantɨ, a kamaghɨra ikɨtɨ, arɨmariar kuram korotiar kam bar a inighan kogham, 
\v 54 eghtɨ a me mɨkemeghtɨ me korotiar kam ruegh egh anetɨghtɨ, a ikɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 55 Eghtɨ ofa gamir gumazim gɨn deraghvɨra uam arɨmariar bar kurar kamɨn gantɨ, a korotiamɨn avɨzir manamɨn aven, o azenan otoghtɨ, arɨmariar kurar kamɨn ganganim kamaghɨra gantɨ, an ganganim garim o aghevim ikɨvɨra ikɨtɨ, a fogh suam, a nan damazimɨn zuezir puvatɨ. Arɨmariar kurar kam ti ekeves, o puvatɨ, kar pura bizim, ofa gamir gumazim an ekɨvamin arazim gɨnɨghnɨghan kogham. A fogha gɨfa, a nan damazimɨn zuezir puvatɨ. Kamaghɨn, ofa gamir gumazim, korotiam avimɨn a tuaghtɨ a bar isi mɨghɨrigh.
\p
\v 56 “Me a rueghtɨ, gɨn ofa gamir gumazim deraghvɨra uam an ganigh, bizir lepan arɨmariamɨn mɨn garim gɨvaghtɨ, a korotiar avɨzir kam abɨkigh o asɨzimɨn mɨkarzir nir kam, a ikuvizɨ naghɨra anetugh a makunigh. 
\v 57 Eghtɨ gɨn, arɨmariar kurar kam, ua korotiar kamɨn otivtɨ, kamaghɨn korotiar kamɨn ghuavim avimɨn a tuaghtɨ, a isi bar mɨghɨrigh. 
\v 58 Egh a korotiam o asɨzimɨn mɨkarzimɨn inim ruer dughiamɨn, lepan arɨmariamɨn mɨn itir puvatɨ, an ghuavim ua namba 2ɨn dughiamɨn a rueghtɨ, korotiar kam nan damazimɨn zuegham.
\p
\v 59 “Arɨmariar bar kuramɨn mɨn itir bizir inibagh amima da ikuvim, Akar Gavgavir kam an gun mɨgei. Mati korotiaba ko, nir avɨzir me sipsipɨn arɨziba ko, nir tretɨn aghuibar ingariziba ko, bulmakaun iniba ko, korotiar me asɨzibar inibar ingariziba. Akar Gavgavir kam ghaze, korotiar kaba, da zue, o da nan damazimɨn zuezir puvatɨ.”
\c 14
\s Lepan arɨmariam gɨvaghtɨ zueghamin arazim
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 2 \x - \xo 14:2 \xo*\xt Matyu 8:4; Mak 1:44; Luk 5:14; 17:14\xt*\x*“Gumazir manam lepan mɨn garir arɨmariar kuram an iti, kar Arazir Moses Osirizim. An arɨmariam gɨvaghamin dughiamɨn, a nan damazimɨn zueghsɨ, me a inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 
\v 3 Eghtɨ ofa gamir gumazim a inigh danganir me itimɨn azenan mangɨ, egh deragh an mɨkarzimɨn ganigh. Eghtɨ lepan mɨn garir arɨmariam guizbangɨra bar gɨvaghtɨ, 
\v 4 ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nan damazimɨn kuarazir angamɨra ikia zuezir pumuning, ko sidan temer otevitam, ko benir aghevir tam, ko temer hisopɨn aguatam, da inigh izɨ. 
\v 5 Eghtɨ ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nguazir mɨnetam inigh daghurir aghuitamɨn mangɨ dɨpar igiar dɨkɨriatam tuigh, a inigh izɨ. Egh me gɨn kuarazir kamningɨn tam inigh, mɨnem gisɨn an suiragh a mɨsueghtɨ, an ghuzim mɨnemɨn magɨrɨ. 
\v 6 Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir igharazim ko temer sidan otevir kam, ko benir aghevir kam, ko hisopɨn aguam isɨ ghuzim itir dɨpam darugh, zuamɨram anesigh. 
\v 7 Egh gumazir kam nan damazimɨn zueghsɨ, me 7plan dughiabar dɨpar ghuzim itim a gisɨn a kavamang. Egh ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨm, ‘Nɨ datɨrɨghɨn Godɨn damazimɨn zuegha gɨfa.’ Egh ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itim inigh, nguibamɨn azenan mangɨ, egh dadaba itir danganimɨn aneteghtɨ a mɨghegh mangɨ. 
\v 8 Gumazim zueghsɨ a uan korotiam ruva, dapanir arɨziba ko uan mɨkarzimɨn arɨziba bar dagh isegh uabɨ ruegh. A kamaghɨn damigh, nan damazimɨn zuegh, egh nguibamɨn aven mangɨ, egh 7plan aruebar a uan purirpenimɨn azenan ikɨ. 
\v 9 Egh aruer namba 7ɨn, gumazir kam ua, uan dapanir arɨziba bar dagh isɨva, ghuamasɨziba ko sevanir arɨziba, ko namnamɨn arɨzir maba sara isegh, egh a uabɨ ruva uan korotiam sara ruegh, egh nan damazimɨn zuegham.
\p
\v 10 “Egh namba 8ɨn dughiamɨn, a sipsipɨn apurir pumuning ko sipsipɨn amebar azenir vamɨra itim inigh. Da bar deragh egh duatam dar mɨkarzibar ikian kogham. Egh a wit tuamin ofan mɨn, a 3 kilogremɨn plauan aghuiba ko olivɨn borem sara da veregh da inigh. Egh olivɨn borer itarir pumuning gingegh. 
\v 11 Egh a sipsipba ko plaua ko olivɨn borem inigh na bativamin Purirpenimɨn izɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazitam an akuraghtɨ a zuegham. Ofa gamir gumazim, gumazir kam ko ofan kaba sara a inigh, na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn izɨ, nan damazimɨn tugham. 
\v 12 Egh datɨrɨghɨn ofa gamir gumazim sipsipɨn apurir kamningɨn tam inigh olivɨn borem sara ofa damu, mati an osɨmtɨzim agevir ofa. A faragh bizir kaba dafarimɨn dar suiragh da fegh dar amutɨ da nan damazimɨn ighuavamangɨ. 
\v 13 Ofa gamir gumazim sipsipɨn kam isɨ, ofan bar isia mɨghɨriba ko, arazir kuraba gɨn amadir ofaba bagha me bulmakaubav sozir danganimɨn mangɨ a mɨsueghtɨ an aremegh. Guizbangɨra, osɨmtɨzim agevir ofaba, da arazir kuraba gɨn amadir ofabar mɨrara ghu. Kar nan bizimra, ezɨ kɨ God, kɨ a isa ofa gamir gumazibagh anɨngi. Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumazim kamaghɨn damuam. 
\v 14 Egh gɨn ofa gamir gumazim sipsipɨn ghuzir taba inigh, gumazimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh an agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh. 
\v 15 Egh ofa gamir gumazim olivɨn boremɨn taba inigh uan dafarir kɨriam gingegh, egh borer kam dafarimɨn an suiragh. 
\v 16 Egh a uan agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir bizibar akakazim isɨ, uan dafarir kɨriamɨn itir borer kam darugh, egh 7plan dughiabar Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a kavamang. 
\v 17 Egh gɨn ofa gamir gumazim borer an dafarimɨn ikiavɨra itir taba inigh, gumazir zueghamimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh uaghan olivɨn borem isɨ gumazir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh, danganir kaba, a faragha ghuziba dagh arɨki. 
\v 18 Egh borer nar ofa gamir gumazimɨn dafarimɨn ikiavɨra itiba, gumazir kamɨn dapanim gingegh. Arazir kamɨn a gumazim damightɨ, a nan damazimɨn zuegham.
\p
\v 19 “Egh ofa gamir gumazim ofan arazir kuraba gɨn amangamin asɨzimɨn ofa damutɨ, gumazim nan damazimɨn zuegham. Egh a gɨn, ofan bar isia mɨghɨrim damusɨ, asɨzim mɨsogham. 
\v 20 Egh an asɨzir kam, wit tuer ofa sara, ofa gamir dakozimɨn ofa damu. Egh arazir kamɨn ofa gamir gumazim, gumazir kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damutɨ, gumazim nan damazimɨn bar zuegham.
\p
\v 21 “Eghtɨ gumazim uabɨ zueghsɨ bizir ofa damuamibagh ivezamin dagɨaba puvatɨgh, a sipsipɨn nguzir apurir vamɨrara inigh. Sipsipɨn kam a gumazimɨn osɨmtɨzim agevir ofa. Eghtɨ gɨn ofa gamir gumazim an suiragh a fegh a damutɨ a nan damazimɨn ighuavamangɨ. Gumazir kam, 1 kilogrem plauan aghuim uaghan a inigh, olivɨn borem sara a veregh wit tuer ofa damu. Egh a olivɨn borer aghuir itarir pumuning vɨraram aningɨn suiragh izɨ. 
\v 22 A dagɨaba otevegh sipsipbagh ivezan iburagh, a kuarazir bunbar pumuning inigh ofa damusɨ izɨ. Egh kuarazir tam arazir kuraba gɨn amadir ofa damuva, egh kuarazir igharazim, bar isia mɨghɨrir ofa damu. 
\v 23 Namba 8ɨn aruemɨn, gumazir kam uabɨ zueghsɨ, bizir kaba bar ada inigh nan damazimɨn ofa gamir gumazim bagh na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. 
\v 24 Eghtɨ ofa gamir gumazim osɨmtɨzim agevir ofa bagh sipsipɨn nguzir kam ko olivɨn borem inigh, dafarimɨn an suiragh a fegh a damutɨ a nan damazimɨn ighuavamangɨ. 
\v 25 Egh ofa gamir gumazim osɨmtɨzim agevir ofa bagh sipsipɨn nguzir kam mɨsuegh, egh ofan ghuzir taba inigh, gumazir uabɨ zusɨ damuamin gumazir kamɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh an agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh. 
\v 26 Egh ofa gamir gumazim olivɨn borer taba inigh uan dafarir kɨriam gingegh, egh borer kam dafarimɨn an suiragh. 
\v 27 Egh a uan agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir akakazim isɨ, uan dafarir kɨriamɨn itir borer kam darugh, egh 7plan dughiabar Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn a kavamang. 
\v 28 Egh gɨn ofa gamir gumazim borer an dafarimɨn ikiavɨra itir taba inigh, gumazir zueghamimɨn kuarir guvimɨn itir kuarir apebamɨn amɨrazim datɨgh, egh uaghan olivɨn borem isɨ gumazir kamɨn agharir guvimɨn amadaghan itir dafarir puzir amebam ko gumazir kamɨn dagarir amebar agharir guvimɨn amadaghan itim datɨgh, danganir kaba, a faragha ghuziba dagh arɨki. 
\v 29 Egh borer nar ofa gamir gumazimɨn dafarimɨn ikiavɨra itiba, gumazir kamɨn dapanim gingegh. Egh arazir kamɨn a gumazim damightɨ, a nan damazimɨn zuegham. 
\v 30 Egh ofa gamir gumazim, gumazir kam kuarazir bunbar ofa damuasa inigha izezimning, an aning inigh. 
\v 31 A kuarazir tam, arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh igharazim an ofan bar isia mɨghɨrim damu. Egh a uaghan wit tuer ofa ko kuarazir bunbar kamning sara ofa damu. Arazir kamɨn ofa gamir gumazim, gumazir nan damazimɨn zueghamin kamɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damu. 
\v 32 Arazir kam, gumazir uan lepan mɨn garir arɨmariam agɨvsɨ, egh dagɨaba otevegh, ofan asɨzibagh ivezan iburagham, an arazir kamɨn gɨn mangɨva, nan damazimɨn zuegham.”
\s Arɨmariar kuram dɨpenim damightɨ dɨpenim ikuvighamim
\p
\v 33 Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Moses ko Aron mɨgei, 
\v 34 “Ia gɨn Kenanɨn nguazimɨn mangegh an ikiam, nguazir kɨ ia danɨngamin kam, a ian nguazimra ikiam. Egh dughiar ia Kenanɨn ikiamim, kɨ ti lepan mɨn garir arɨmariar kuram damightɨ, a dɨpenir tabar amutɨ da ikuvigham. 
\v 35 Eghtɨ dɨpenir ghuavim mangɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn a mɨkɨmam, ‘Kɨ asɨghasɨzir mam arɨmariar kuramɨn mɨn an gari an nan dɨpenimɨn otogha nan dɨpenim gasɨghasɨsi.’ 
\v 36 Eghtɨ ofa gamir gumazim kamaghɨn oreghɨva, gumazim mɨkɨmtɨ, a dɨpenimɨn aven itir biziba bar da ater azenan mangam. Eghtɨ gumazim kamaghɨn damighan koghtɨ, ofa gamir gumazim izɨ kamaghɨn a mɨkɨmam, ‘Bizir dɨpenimɨn aven ikiavɨra itir kaba bar Godɨn damazimɨn ikuvigha mɨze, ezɨ a dar anogoroke.’ Eghtɨ gumazim biziba bar da inigh azenan mangɨtɨ, ofa gamir gumazim aven mangɨ dɨpenimɨn ganam. 
\v 37 A bar deraghvɨra bizir dɨpenimɨn bɨribagh ami da ikuvimɨn ganam. Egh a gantɨma, bizir gariba ko agheviba torir muziariba bɨribar arɨghtɨ a suam, bizir kam bar bɨribar aven ghu, 
\v 38 egh ofa gamir gumazim azenan mangɨgh kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘Dɨpenir kam, a 7plan dughiabar pura ikiam.’ 
\v 39 Egh dughiar namba 7ɨn, ofa gamir gumazim ua izɨ dɨpenim getiv an ganam. Eghtɨ asɨghasɨzir kam bɨrimɨn otogh bar ekeveghtɨ, 
\v 40 ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me bizir kurar kam itir dagɨaba asigh, egh nguibamɨn azenan mangɨ danganir me ghua bizir mɨzɨrɨzir nan damazimɨn zuezir puvatɨziba makuri naghɨn, da makunigh. 
\v 41 Me dar amigh gɨvagh, nguazir mɨsɨngizir dagɨar dɨpenimɨn aven bɨriba bar da avarazim angarigh. Egh da inigh nguibamɨn azenan mangɨ, danganir bizir kuraba akurir naghɨra da kunigh. 
\v 42 Egh me dagɨar igiaba inigh dagɨar kabar danganibar arɨgh, ua bɨrir kabar ingarigh. Egh nguazir kumkuar igiam inigh dɨpenimɨn bɨriba ua dar aghu da avegh.
\p
\v 43 “Eghtɨ me ingangarir kam damightɨ, an gɨn asɨghasɨzir kam ua bɨrimɨn otoghtɨ, 
\v 44 ofa gamir gumazim ua dɨpenimɨn mangɨ, egh deraghvɨra a getiv an ganigh. Asɨghasɨzir kam otogh bar ekevegh dɨpenim damightɨ a ikuvigh, egh dɨpenir kam a nan damazimɨn mɨzegha gɨfa. 
\v 45 Kamaghɨn amizɨ, me dɨpenir kam apɨrigh dagɨaba ko temeba bar ada angarigh. Egh me da inigh nguibamɨn azenan mangɨ, danganir me nan damazimɨn zuezir puvatɨzir biziba makuri naghɨn da makunigh.
\p
\v 46 “Egh dɨpenir mɨzezir kam, gumazitam an aven mangɨ, a nan damazimɨn mɨzeghɨva kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 47 Eghtɨ gumazitam dɨpenir kamɨn aven damɨ, o an aven dakuam, kamaghɨn a uan korotiaba ruegh.
\p
\v 48 “Eghtɨ ofa gamir gumazim ua izɨ dɨpenimɨn gantɨ, an bɨriba deragham, eghtɨ asɨghasɨzir kam uam a batoghan koghtɨ, a kamaghɨn me mɨkɨmam, ‘Dɨpenir kam a Godɨn damazimɨn zue.’ A fo, bizir lepan arɨmariar kuramɨn mɨn garir dɨpenibagh asɨghasɨzir kam, a ua itir puvatɨ. Asɨghasɨzir kam, a gɨfa. 
\v 49 Arazir dɨpenim gamima a ua nan damazimɨn zuezim, a kamakɨn. Ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nan damazimɨn kuarazir angamɨra ikia zuezir pumuning, ko sidan temer otevir tam, ko benir aghevir tam, ko temer hisopɨn aguatam, inigh izɨ. 
\v 50 Eghtɨ ofa gamir gumazim me mɨkemeghtɨ, me nguazir mɨnetam inigh daghurir aghuitamɨn mangɨ dɨpar igiar dɨkɨriam tuigh, a inigh izɨ. Egh gɨn ofa gamir gumazim kuarazir kamningɨn tam inigh, mɨnem gisɨn an suiragh a mɨsueghtɨ an ghuzim mɨnemɨn magɨrɨ. 
\v 51 Eghtɨ ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itir igharazim ko temer sidan otevir kam, ko benir aghevir kam, ko hisopɨn aguam da isɨ ghuzim itir dɨpam darugh, egh zuamɨra da asigh. Egh gɨn 7plan dughiabar dɨpar ghuzim itim dɨpenimɨn a kavamang. 
\v 52 Ofa gamir gumazim kamaghɨn damutɨ dɨpenim nan damazimɨn zuegham. 
\v 53 Egh ofa gamir gumazim kuarazir angamɨra itim inigh, nguibamɨn azenan mangɨ, egh dadaba itir danganimɨn aneteghtɨ a mɨghegh mangɨ. Kar dɨpenimɨn mɨzɨrɨziba agevir arazim, eghtɨ dɨpenim nan damazimɨn ua zuegham.
\p
\v 54-56 “Arazir kaba, da gumazamizir arɨmariar kuraba itiba ko gumazamizir duar muziariba itiba ko, okaba ko duar mɨkarzimɨn otiviba, ko asɨghasɨzir korotiaba ko dɨpenibagh amima da nan damazimɨn mɨzeziba, da bizir mɨzɨrɨzir kabanangɨn ia mɨgei. 
\v 57 Akar Gavgavir kaba, da ian akaghtɨ ia fogh suam, bizir manaba nan damazimɨn zue, ezɨ bizir manaba zuezir puvatɨ.”
\c 15
\s Mɨkarzimɨn otivir mɨzɨrɨzir mabar Akar Gavgaviba
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses ko Aron mɨgei, 
\v 2 “Nɨ Israelian gumazamiziba kamaghɨn me mɨkɨm suam:
\p “Gumazitam, an mɨkarzir mogomem duam a batoghtɨ ghuzir mɨtɨzim an azenan otivtɨ, egh ghuzir mɨtɨzir kam a damutɨ, a nan damazimɨn mɨzegham. 
\v 3 Egh duamɨn ghuzir mɨtɨzir kam, an mɨkarzir mogomemɨn akamɨn otivam, o bizir kam gavgavigh dɨpam ivemarir tuavim apɨrightɨ, gumazir kam nan damazimɨn mɨzegham. 
\v 4 Eghtɨ danganir an apiaghiriba o akuiba, da bar mɨzegham. 
\v 5-6 Tina gumazir kamɨn mɨsiamɨn suiragham, o an apiaghiri bizitam daperagh, kamaghɨn a uan korotiaba ru, egh dɨpamɨn uabɨ ruegh, egh nan damazimɨn mɨzegh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 7 Eghtɨ gumazir manam o amizim uan dafarim isɨ gumazir duar kam itimɨn mɨkarzimɨn suiragh, a uan korotiaba ru egh uabɨ ruegh, egh mɨzegh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 8 Eghtɨ gumazir duar kam itim, a gumazir nan damazimɨn zuezim giparightɨ, gumazir kam uaghan mɨzegh, uan korotiam ru, egh uabɨ ruegh mɨzegh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 9 Eghtɨ gumazir duar kam itim, an hoziam gisɨn itir dabirabim daperagham, eghtɨ bizir kam uaghan mɨzegham. 
\v 10 Eghtɨ gumazitam uan dafarimɨn gumazir kam aperazir dabirabimɨn suiragham, a uaghan mɨzegh, ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. Eghtɨ gumazitam gumazir bizir an gaperaghav ikezim inigh aneter mangam, a uaghan uan korotiam ru egh uabɨ ruegh, egh a mɨzegh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 11 Eghtɨ gumazir duar kam itim faragh uan dafariba rueghan kogh, egh gumazir igharazimɨn suiraghtɨ, gumazir igharazir kam uan korotiam ruegh egh dɨpamɨn bar uabɨ ruegh, egh a mɨzeghɨva ikɨvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 12 Eghtɨ gumazir duar kam itim, nguazir mɨner tamɨn suiraghtɨ, kamaghɨn, me mɨner kam abɨkigh. Egh a uan dafarimɨn temer itarimɨn suiraghtɨ, kamaghɨn, me itarir kam deragh dɨpamɨn a ruegh.
\p
\v 13 “Eghtɨ gumazir kamɨn duar mɨtɨzir dɨpaba itim gɨvaghtɨ, a 7plan dughiabar ikegh zuegham. Egh a mangɨ uan korotiam ruegh, egh dɨpar aghuim guruegh, egh nan damazimɨn zuegham. 
\v 14 Eghtɨ namba 8ɨn dughiam otoghtɨ, a kuarazir bunbar pumuning inigh mangɨ God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn tughɨva, kuarazir bunbar pumuning isɨ ofa gamir gumazim danɨngigh. 
\v 15 Eghtɨ ofa gamir gumazim, kuarazir kamningɨn tam isɨ arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh kuarazir igharazim isɨ ofan bar isia mɨghɨrim damu. Arazir kamɨn, a gumazir kamɨn akuraghtɨ, an mɨzɨrɨzim gɨvaghtɨ, gumazim ua Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn zuegham.
\p
\v 16 “Eghtɨ gumazitam, dɨpam puram an mɨkarzir mogomemɨn otivtɨ, a mɨzegham, a uan mɨkarzim bar dɨpamɨn a ruegh, egh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 17 Eghtɨ dɨpar kam an korotiam o inim o asɨzibar inibar ingarizir bizitam gireghtɨ, a dɨpamɨn a ruegh, eghtɨ bizir kam mɨzegh ikɨvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham.
\p
\v 18 “Gumazim amizim ko dakuigh, egh aning mɨzegham. Aning uaning ko akuigha gɨvazir dughiamɨn, aning mangɨ dɨpamɨn ruegh, egh aning mɨzɨrɨzim sara mɨzeghvɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham.
\p
\v 19 “Amizim uan iakɨnibav sozir dughiamɨn, a mɨzɨrɨzim sara ikɨ mangɨtɨ 7plan arueba gevegham. Eghtɨ gumazitam o amizitam an suiragh, a mɨzɨrɨzim sara kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 20 Eghtɨ dakozir an akuim ko an apiaghirir biziba, da bar mɨzegham. 
\v 21-23 Gumazitam o amizitam dafarim isɨ an dakozim o bizir an apiav ikezibar suiragh, a mɨzegham. Egh a uan korotiam ruegh egh dɨpamɨn bar uabɨ ruegh, egh a mɨzegh ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. 
\v 24 Eghtɨ gumazitam, amizir uan iakɨnibav sozir dughiamɨn a ko dakutɨ, amizir kamɨn mɨzɨrɨziba an ikɨ mangɨ 7plan dughiabar tugham. Eghtɨ dakozir manam gumazim a dakuam, a uaghan mɨzegham.
\p
\v 25 “Amizitam uan iakɨnibav sozir dughiam batozir puvatɨgha pura dughiar igharazir mabar ghuzim bati, o an iakɨnibav sozir dughiam ikiavɨra itima a ghuzim bata dughiar ruarimɨn ghuavɨra iti, kamaghɨn a mɨzɨrɨzim sara ikɨ mangɨtɨ, ghuzim bar gɨvagham. 
\v 26 Egh a dughiar kamɨn dakozir manam gakui, o dabirabir manam gaperaghav ike, bizir kaba uaghan mɨzegham. 
\v 27 Eghtɨ gumazitam o amizitam bizir an apiav kezitamɨn suiragham, a uaghan mɨzegham. A uan korotiaba ruegh, egh dɨpamɨn bar uabɨ ruegh. Egh a mɨzɨrɨzim sara ikɨ mangɨtɨ, aruem magɨrɨgham. 
\v 28 Amizimɨn ghuzim gɨvaghtɨ, a 7plan dughiabar ikegh nan damazimɨn zuegham. 
\v 29 Eghtɨ namba 8ɨn dughiam otoghtɨ, a kuarazir bunbar pumuning inigh izɨ, egh mangɨ na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn ofa gamir gumazim danɨngigh. 
\v 30 Eghtɨ ofa gamir gumazim, kuarazir kamningɨn tam isɨ arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh kuarazir igharazim isɨ ofan bar isia mɨghɨrim damu. Eghtɨ arazir kamɨn, an amizir kamɨn akuraghtɨ, an mɨzɨrɨzim gɨvaghtɨ, a ua Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn zuegham.
\p
\v 31 “Gua kamaghɨra, Akar Gavgavir kamra Israelia danɨngigh. Me nan damazimɨn mɨzegha itir dughiamɨn, me uari bagh deraghvɨra gan. Me uan mɨzɨrɨziba bar dar saghon ikɨ. Nan Purirpenim men tongɨn iti, eghtɨ me mɨzɨrɨziba sara ikɨva, an aven mangan markɨ. Puvatɨghtɨ me nan Purirpenim damutɨ a mɨzegham. Me kamaghɨn damutɨ, kɨ me mɨsueghtɨ me arɨghiregham.”
\p
\v 32 Akar Gavgavir kaba, gumazim o amizimɨn mɨkarzim duaba a batifi, ezɨ gumazim amizim ko akuima an dɨpam an mɨkarzim gire, bizir kam aning gamima aning nan damazimɨn mɨze, kar an Akar Gavgaviba. 
\v 33 Egha Akar Gavgavir kaba, amizibar iakɨnir arɨmariam mɨgei. Egha a gumazitam ko amizitam ghuzir mɨtɨzim men mɨkarzir mogomem bato, Akar Gavgavir kam me mɨgei. Egha uaghan gumazir amizir mɨzɨrɨzim sara itim koma akuim mɨgei.
\c 16
\ms Dughiar Ekiar God Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadim
\mr (Sapta 16)
\s Ofa gamir gumazibar dapanim ofa gamua gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadi
\p
\v 1 Aronɨn otarir pumuning faragha, Ikiavɨra Itir Godɨn akam batuegha, a bagh ofa damuasa an boroghɨn zui. Ezɨ an aning mɨsoghezɨ aning aremegha gɨfa, ezɨ gɨn Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei:
\p
\v 2 \x - \xo 16:2 \xo*\xt Hibru 6:19\xt*\x*“Nɨ uan avebam Aron mɨkemegh. A zurara nan purirpenimɨn aven nir ekiamɨn akɨrangɨn Danganir Bar Anogoroghezimɨn pura mangɨva, Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiar asuamɨn guamɨn tuivan markɨ. Kɨ ghuariar mamɨn tongɨn ikɨ, Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn asuam gisɨn ikiam, kar arazir kuraba gɨn amadir danganim. Kamaghɨn amizɨ, kɨ uabɨ dughiam atɨghtɨ, an an aven mangɨ. A pura danganir kamɨn aven mangɨghtɨ, kɨ a mɨsueghtɨ an aremegham. 
\v 3 \x - \xo 16:3 \xo*\xt Hibru 9:7\xt*\x*Aron Danganir Bar Anogoroghezimɨn aven mangɨsɨ, a faragh arazir kuraba gɨn amadir ofa bagh bulmakaun apurir igiatam inigh, egh ofan bar isia mɨghɨrim bagh sipsipɨn apuritam inigh.
\p
\v 4 “Aron faragh deraghvɨra dɨpamɨn uabɨ ruegh, egh gɨn korotiar kabar aghu, kar korotiar kɨ uabɨ ofa gamir gumaziba bagha mɨseveziba, ezɨ da bar zue. Korotiar kaba bar, me deraghavɨra nir ghurghurir aghuimɨn dar ingari. Aron ruegh gɨvagh, egh ofa gamir gumazimɨn korotiar ruarir azenan itim arugh, egh an aven azuir trausiziar otevim arugh. Egh inir ruarim isɨ uan ivariam gikegh, egh inir dapanir asuar ruarim uan dapanim gighuigh a ikegh.
\p
\v 5 \x - \xo 16:5-6 \xo*\xt Ofa Gami 9:7; Hibru 5:1-3; 7:27-28; 9:7\xt*\x*“Eghtɨ Israelian gumazamiziba ofan arazir kuraba gɨn amadir ofa bagh, memen apurir pumuning inigh, egh ofan bar isia mɨghɨrim bagh sipsipɨn apurir vamɨra inigh izɨ Aron danightɨ, a da iniam.
\p
\v 6 “Egh Aron uabɨ inizir bulmakaun apurir kamɨn ofa damu, egh uan arazir kuraba ko an adarazir arazir kuraba gɨn amang.
\p
\v 7 “Egh a gɨn memen apurir kamning inigh mangɨ Ikiavɨra Itir God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn izɨ nan damazimɨn tugh. 
\v 8 Egh a dagɨar pumuning inigh, mamɨn osizirim kamaghɨn mɨgei, ‘Kar Ikiavɨra Itir Godɨn ofa’ ezɨ igharazimɨn osizirim kamaghɨn mɨgei, ‘Kar Asaselɨn ofa.’ Egh a dagɨar pumuning modogh, egh vaghvagh aningɨn akakagham, Ikiavɨra Itir God bagh memen tam amɨsevegh, egh tam asem Asasel bagh anemɨsefegh.\f + \fr 16:8 \fr*\ft Hibrun akam, akar kam deragha mɨgeir puvatɨ. Gumazir maba ghaze, Asasel, a Satanɨn ziam, o duar kurar mam. Ezɨ marazi ghaze, kar danganir mɨsɨngizimɨn danganir kurar mam. Ezɨ marazi kamaghɨn akar kamɨn mɨngarim gɨnɨghnɨgha ghaze, “Nɨ danganitamɨn anemadagh.”\ft*\f* 
\v 9 Egh Aron memen Ikiavɨra Itir God bagha mɨsevezir kam inigh, egh ofan mɨn gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadir ofa damu. 
\v 10 Egh an asem Asasel bagha inabazir memen kam mɨsoghan markɨ. Aron a inigh nan damazimɨn izɨ. Egh a memen kam, asem Asasel bagh gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn anemadagh. Eghtɨ memen kam gumazamizibar arazir kuraba ater mangam.
\p
\v 11 “Aron ofan kabagh amua arazir kuraba gɨn amadir dughiamɨn, an arazir kamɨn gɨn mangɨ. A faragh bulmakaun kam inigh egh an aku izɨ, a mɨsuegh uan arazir kuraba ko an adarazir arazir kuraba gɨn amadir ofa damu. 
\v 12-13 Egh a gɨn mɨnetam inigh, Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn itir ofa gamir dakozimɨn mangɨ, egh avir mɨkɨar isia itiba mɨnem daghuigh, da inigh inir ekiamɨn gɨrakɨrangɨn itir Danganir Bar Anogoroghezimɨn mangɨ. Egh a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn dafarir pumuning pauran mughuriar aghuim zuim a daghuigh, a isɨ avir kam datɨghtɨ, pauran kamɨn mɨgharim, Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn asuam avaragham, kar arazir kuraba gɨn amadir danganim. Mɨgharir gavgavir kam ikɨtɨ, kamaghɨn Aron uabɨ, arazir kuraba gɨn amadir danganimɨn ganan kogham. An an ganightɨ, kɨ a mɨsueghtɨ an aremegham. 
\v 14 Egh a bulmakaun apurimɨn ghuzitaba inigh, uan dafarir puzim a darugh Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn pɨn arazir kuraba gɨn amadir danganimɨn guamɨn a kavamang. Egh 7plan dughiabar kamaghɨra ua ghuzir taba uan dafarir puzimɨn da inigh, Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn guamɨn da kavamang.
\p
\v 15 \x - \xo 16:15 \xo*\xt Hibru 9:12\xt*\x*“Egh gɨn a gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadir ofa bagh memen kam mɨsuegham. Egh a memen ghuziba inigh, purirpenimɨn aven inir ekiamɨn gɨrakɨrangɨn Bar Anogoroghezir Danganimɨn mangɨ, egh ghuzir muziarir taba Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn asuamɨn pɨn itir arazir kuraba gɨn amangamin danganim, a gisɨn da kavamangam. Egh taba isɨ Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiamɨn guamɨn da kavamang, mati a faragha bulmakaun ghuzibagh amizɨ mokɨn. 
\v 16 Egh arazir kamɨn a Bar Anogoroghezir Danganim damightɨ, a nan damazimɨn zuegham. Guizbangɨra, Israelian gumazamiziba arazir mɨzɨrɨzibagh amua nan akaba batuegha, arazir kurar avɨribagh ami, ezɨ arazir kam Bar Anogoroghezir Danganim gamima, a mɨze. Na bativamin Purirpenim men tongɨn iti, ezɨ men arazir kurar kaba da Purirpenimɨn bizibagh amima, da bar nan damazimɨn mɨze. Kamaghɨn amizɨ, Aron ghuzitaba inigh, na bativamin Purirpenimɨn danganir igharazibar kamaghɨra dar amigh. Mati a faragha Bar Anogoroghezir Danganim gamizɨ mokɨn. Arazir kamra, a Purirpenim damutɨ a ua zuegham. 
\v 17 Aron ofan kam damuva, uan arazir kuraba ko an adarazi ko Israelian gumazamiziba sara bar da gɨn amadagham. A Bar Anogoroghezir Danganimɨn aven mangɨtɨ, gumazir igharazitam na bativamin Purirpenimɨn aven mangan kogham, egh kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ Aron uam azenan izegham. Kɨ bar men anogoroke. 
\v 18-19 Egh gɨn Aron Bar Anogoroghezir Danganim ategh azenan mangɨ, egh ofan bar isia mɨghɨrir ofa gamir dakozimɨn mangɨ. Israelian arazir kuraba ofa gamir dakozir kam gamima, a nan damazimɨn mɨze. Kamaghɨn amizɨ, Aron ofa gamir dakozir kam damightɨ a zueghsɨ, a bulmakaun kam ko meme vɨrara, aningɨn ghuzir muziarir taba inigh, egh ofa gamir dakozimɨn mɨkebabar itir bulmakaun kombar mɨn garir biziba bar dar arɨkigh. Egh dafarir puzim ghuzim darugh 7plan dughiabar ofa gamir dakozimɨn a kavamang. Arazir kamɨn a ofa gamir dakozim damightɨ a zuegham. Egh a ofa gamir dakozim ateghtɨ, a nan ingangarim baghvɨra ikiam.”
\s Memen Israelian arazir kuraba aterim, a ghugha gɨfa
\p
\v 20 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Aron Bar Anogoroghezir Danganim ko na bativamin Purirpenim ko ofa gamir dakozim damutɨ, da zueghamin ingangarir kam agɨvagh, egh a memen asem Asasel bagha mɨsevezir kam inigh, Ikiavɨra Itir God bagh izɨ. 
\v 21 Eghtɨ memen angamɨra itim, a uan dafarimning isɨ an dapanim gisɨn datɨgh, egh Israelian gumazamizibar arazir mɨzɨrɨziba, ko akam batozir araziba ko men arazir kurar avɨriba bar dar gun mɨkemegh. Egh arazir kamɨn an arazir kuraba isa memen dapanim gatɨ. Egh gɨn a meme isɨ gumazir a mɨsevezimɨn dafarim datɨghtɨ, gumazir kam meme inigh gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn mangɨ. 
\v 22 Egh danganir kamɨn aneteghtɨ, memen kam Israelian arazir kurabar osɨmtɨzim inigh da aterɨva gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn mangɨgham.
\p
\v 23 \x - \xo 16:23 \xo*\xt Esekiel 44:19\xt*\x*“Eghtɨ ingangarir kam gɨvaghtɨ, Aron na bativamin Purirpenimɨn aven mangɨgh, ofa gamir gumazimɨn korotiar an arugha Bar Anogoroghezir Danganimɨn aven ghuzim suegh. Egh a korotiar kam ateghtɨ, a Purirpenimɨn aven ikɨ. 
\v 24 Egh a mangɨ Purirpenimɨn dɨvazimɨn aven dɨpamɨn bar uabɨ ruegh, egh ua uan ofa gamir gumazimɨn korotiar igharazibar aghuigh. A gɨn azenan izegh, ofan bar isia mɨghɨrir pumuning damigh, a ua bagh ofan tam damigh, egh ofan igharazim gumazamiziba bagh a damigh. Ofan kamningɨn, a uan arazir kuraba ko gumazamizibar arazir kuaba gɨn amadagham. 
\v 25 Egh a men arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa gamizir asɨzimɨn ovim isɨ ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ, avim bar an isi mangɨtɨ, a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogham. 
\v 26 Eghtɨ gumazir faragha meme inigha gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn ghugha anetaghizɨ a ghuzɨm, a faragh uan korotiaba ruva, dɨpamɨn uan mɨkarzim sara ruegh, egh gɨn, a ua danganir me itimɨn aven izam. 
\v 27 \x - \xo 16:27 \xo*\xt Hibru 13:11\xt*\x*Me bulmakaun apurim, ko memen ofan arazir kuraba gɨn amadim, ofa gamir gumazim faragha aningɨn ghuziba inigha, uan arazir kuraba ko gumazamizibar arazir kuraba sara gɨn amangasa, Bar Anogoroghezir Danganimɨn aven ghu. Egh gɨn me asɨzir kamningɨn kuamning inigh nguibamɨn azenan mangam. Egh me aningɨn iniba ko tuziba ko buariba tueghtɨ, avim aning bar isi mɨghɨrigh mangɨtɨ, averenir kɨnim otogham. 
\v 28 Egh gɨn gumazir aning tuazir kam, uan korotiaba ruegh, egh dɨpamɨn uan mɨkarzim bar a rueghɨva, a gɨn, ua danganir me itimɨn aven izam.”
\s God Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadir Dughiar Ekiam damuamin arazim
\p
\v 29 \x - \xo 16:29-34 \xo*\xt Ofa Gami 23:26-32; Dɨboboniba 29:7-11\xt*\x*Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Ia Akar Gavgavir kam zurara an gɨn mangɨ. Iakɨnir namba 7, an dughiar namba 10ɨn, ia Israelia ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba bar, ia dagheba ko agoroger araziba atakigh, egh ia ingangariba ategh avughsɨ. 
\v 30 Arazir kamɨn mɨngarim kamakɨn: Dughiar kamra, ofa gamir gumazim ofa damuva ian arazir kuraba gɨn amangam, eghtɨ ia Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn zuegham. 
\v 31 Dughiar kam, kar nan dughiar ekiamra. Eghtɨ ia agoroger araziba dughiar kamɨn da ategh avughsɨ. Ia ingaran markɨ. Bar markɨ. Egh ia zurara arazir kamɨn gɨn mangɨ. 
\v 32 Ofa gamir gumazir manam ia anemɨsefe, eghtɨ an afeziamɨn danganim inigh ofa gamir gumazibar dapanimɨn otogh, egh a uabɨra gumazamizibar arazir kuraba gɨn amangamin ingangarir kam damuam. A faragh ofa gamir gumazimɨn korotiar ghurghurir aghuim arugh. 
\v 33 Egh gɨn arazir kuraba gɨn amangɨsɨ ofa damu, eghtɨ Bar Anogoroghezir Danganim ko, God bativamin Purirpenim ko, ofa gamir dakozim ko, ofa gamir gumaziba ko, Israelian gumazamiziba bar, me nan damazimɨn zuegham. 
\v 34 Me arazir kaba zurara dar gɨn mangɨvɨra ikɨ. Ofa gamir gumazibar dapanim, ofan kaba azeniba vaghvagh dar amu, Israelian gumazamizibar arazir kuraba gɨn amang, egh me damutɨ me nan damazimɨn zuegham.”
\p Ikiavɨra Itir God akar kaba Moses ganɨngi, ezɨ Moses bar adar gɨn zui.
\c 17
\ms Arazir aghuir God damuasa  // Israelia mɨkemeziba
\mr (Sapta 17--27)
\s Ofabar amuamin danganir vamɨra
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God, akam Aron ko an otariba ko Israelian gumazamizibav kɨmasa akam Moses mɨkeme. Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨgei:
\p “Kɨ Akar Gavgavir kaba ia ganɨdi. 
\v 3 Ia Israelian gumazamiziba ofa damusɨ ifuegh, bulmakaun tam, o sipsip, o memen tam danganir ia itimɨn aven o azenan a mɨsuegh, 
\v 4 egh a inigh Ikiavɨra Itir God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn izɨ ofan mɨn na danɨngan aghuagh, ia mati gumazim gumazir igharazim mɨsoghezɨ an areme, egh ia nan damazimɨn osɨmtɨzim ikiam. Kamaghɨn amizɨ, kɨ uan gumazamizibar tongɨn ia batuegham. 
\v 5 Akar kamɨn mɨngarim kamakɨn: Ia Israelia fomɨra asɨzibav sogha danganir ia itimɨn azenan ofa gami, ezɨ datɨrɨghɨn ia asɨziba inigh ofa gamir gumaziba bagh mangɨ, na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn ofa damu, egh na ko navir vamɨran ikiam. 
\v 6 Eghtɨ ofa gamir gumazim asɨzimɨn ghuziba inigh, ofa gamir dakozir God bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn boroghɨn itim, an mɨriabar da kavamang. Egh an ofa bagh asɨzir ovim ofa gamir dakozimɨn a tuaghtɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnim otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, ofan tuer kamɨn mughuriam baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 7 \x - \xo 17:7 \xo*\xt Godɨn Araziba 31:16; 32:17; 2 Eghaghaniba 11:15; Onger Akaba 106:37; 1 Korin 10:20\xt*\x*Ia Israelia uam aseba bagh asɨzibar ofabar amuan markɨ. Ia faragha kamaghɨn amua, na tegha asebar gɨn ghue.\f + \fr 17:7 \fr*\ft Gumazir maba ghaze, aser kam, a memen asemɨn mɨngari.\ft*\f* Eghtɨ ian gɨn otivamin adarazi zurara asɨziba inigh ofa bagh nan Purirpenimɨn izɨ.
\p
\v 8-9 “Egh nɨ kamaghɨn me mɨkɨm, Israelian gumazitam o ikɨzir igharazibar gumazir ian tongɨn ititam, a ofan bar isia mɨghɨribar amusɨ, o a ofan igharazim na bagh a damusɨ, kamaghɨn an asɨzim inigh izɨ na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn ofa damu. Puvatɨghtɨma, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ uan gumazamizibar tongɨn a batuegham.”
\s Ghuzimra arazir kuraba gɨn amadi, kamaghɨn amizɨ ia ghuzibar aman markɨ
\p
\v 10 \x - \xo 17:10 \xo*\xt Jenesis 9:4; Ofa Gami 7:26-27; 19:26; Godɨn Araziba 12:16; 12:23; 15:23\xt*\x*“Ia asɨzim mɨsoghezɨ an aremezir dughiamɨn, ia an fɨrim atugh, egh aneguraghtɨ an ghuzim bar iregh. Eghtɨ ia Israelian gumazitam o ikɨzir igharazibar gumazir ian tongɨn iti tam, ghuzim itir asɨzitam ameghtɨ, kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ an apanim damigh, egh uan gumazamizibar tongɨn a batuegham. 
\v 11 \x - \xo 17:11 \xo*\xt Hibru 9:22\xt*\x*Ghuzim an angamɨra itir ikɨrɨmɨrim gumaziba ko asɨziba bar me ganɨdi. Ezɨ kɨ kamaghɨn ia mɨgei, ofa gamir gumazim ghuzim isɨ ofa gamir dakozimɨn ofan mɨn a gingegh, gumazamizibar arazir kuraba gɨn amangam. Ghuzim an angamɨra itir ikɨrɨmɨrimɨn mɨngarim. Ghuzimra gumazamizibar arazir kuraba gɨn amadi. 
\v 12 Ezɨ kɨ Israelia ia mɨgei, ian tav o ikɨzir igharazibar gumazir ian tongɨn ititam, asɨzir ghuzim itim aman markɨ. Bar markɨ.
\p
\v 13 “Eghtɨ Israelian tav o ikɨzir igharazibar gumazir ian tongɨn ititam, an asɨziba buriva, kɨ damasa ian anogoroghezir puvatɨzir memen atiatam, o kuarazir tam mɨsuegh, egh an ghuzim nguazim gingegh anevaragh. 
\v 14 Kamaghɨn ami, gumazamiziba ko asɨzibar angamɨra itir ikɨrɨmɨrim, a ghuzimɨn aven iti. Ezɨ bizir kam bagha kɨ Israelia ia mɨgɨa ghaze, ia asɨzir ghuziba itibar aman markɨ. Eghtɨ gumazim ghuzim itir asɨzim ameghtɨ, kɨ uan gumazamizibar tongɨn a batuegham.
\p
\v 15 “Kamaghɨn amizɨ, asɨzitam puram areme, o asɨzir atiam asɨzir tam mɨsoghezɨ an areme, eghtɨ gɨn Israelian gumazitam o ian amizitam o ikɨzir igharazimɨn gumazir ian tongɨn ititam, asɨzir kamɨn tuzim amegham, a nan damazimɨn mɨzegham. Kamaghɨn amizɨ, a uan korotiaba ruva, egh uaghan dɨpamɨn uabɨ ruegh. Egh a mɨzɨrɨziba sara ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨghtɨ, a ua zuegham. 
\v 16 Egh a uan korotiaba ruva mɨkarzim rueghan kogh, mar an osɨmtɨzim, a mar uan arazir kuramɨn osɨmtɨzim ater.”
\c 18
\s Ikɨzir vamɨran gumazim ko amizim uaningɨn ikian markɨ
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God, uan akam isɨ Israelia danɨngasa kamaghɨn Moses mɨgei, “Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. 
\v 3 Guizbangɨra, ia kantri Isipɨn ike, egh ia Isipian arazibar gɨn mangan markɨ. Kɨ datɨrɨghɨn ia inigh Kenanɨn nguazimɨn mangam, eghtɨ ia Kenanian araziba, ia dar amuan markɨ. Ia men arazibar gɨn mangan markɨ. 
\v 4 Ia oragh. Ia arazir kɨ ifongezibar gɨn mangɨ, egh bizir kɨ damuasa ia mɨkemezibar amu. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ akar kamɨn ia mɨgei. 
\v 5 \x - \xo 18:5 \xo*\xt Nehemia 9:29; Esekiel 18:9; 20:11-13; Luk 10:28; Rom 10:5; Galesia 3:12\xt*\x*Ia bizir kɨ damuasa ia mɨkemeziba ko arazir kɨ ifongezibar gɨn mangɨ. Gumazamiziba Moses Osirizir Araziba mɨgei moghɨn damu egh dughiaba zurara dar amutɨ, arazir kaba me damutɨ, me ikɨvɨra ikiam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.
\p
\v 6 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨgei, nɨ uan ikɨzimɨn amizitam bagh navim dɨkav a ko ikararangan markɨ, egh a ko dakuan markɨ. Arazir kam bar markɨ. 
\v 7 Nɨ bar uan amebam ko dakuan markɨ. Nɨ kamaghɨn damu, nɨ aghumsɨzim bar uan afeziam danigham. Nɨ uan amebam ko dakuan bar markɨ. 
\v 8 \x - \xo 18:8 \xo*\xt Ofa Gami 20:11; Godɨn Araziba 22:30; 27:20\xt*\x*Nɨ uan afeziamɨn amuir dozim ko dakuan markiam. Nɨ kamaghɨn damigham, nɨ uan afeziam damutɨ, a bar aghumsigham. 
\v 9 \x - \xo 18:9 \xo*\xt Ofa Gami 20:17; Godɨn Araziba 27:22\xt*\x*Nɨ uan buaramizim ko dakuan markɨ, a nɨn afeziam ko amuir igharazim otezir guivim, o a nɨn amebam ko par igharazim otezir guivim, nɨ a ko dakuan markɨ. Kar nɨn amebam nɨn afeziamɨn dɨpenimɨn ikia otezir guivim, o nɨn amebam dɨpenir igharazimɨn ikia otezir guivim, a uaghan nɨn buaramizim, kamaghɨn amizɨ nɨ a ko dakuan markɨ. 
\v 10 Nɨ uan otarimɨn guivim, o nɨn guivimɨn guivim ko dakuan markɨ. Arazir kam nɨ damutɨ nɨ bar aghumsigham. 
\v 11 Nɨ uan afeziamɨn amuir igharazimɨn guivim ko dakuan markɨ, kar nɨn afeziamɨn borim, a uaghan nɨn buaramizim. Nɨ an ikian bar markɨ. 
\v 12 \x - \xo 18:12-14 \xo*\xt Ofa Gami 20:19-20\xt*\x*Nɨn afeziam ko an buaramizim, aning ghuzir vamɨra. Kamaghɨn amizɨ, nɨ a ko dakuan markɨ. 
\v 13 Nɨn amebamɨn afumim o an avenemebam, kar nɨn amebamɨn ghuzimra. Kamaghɨn amizɨ, nɨ a ko dakuan markɨ. 
\v 14 Nɨn afeziamɨn aveghbuamɨn amuim, a nɨn amebar dozim. Kamaghɨn amizɨ, nɨ a ko dakuan markɨ. Nɨ a ko dakuigh afeziamɨn dozim damutɨ, a bar aghumsigham. 
\v 15 \x - \xo 18:15 \xo*\xt Ofa Gami 20:12\xt*\x*Nɨ uan otarimɨn amuim ko dakuan markɨ. A nɨn amuim puvatɨ, kamaghɨn nɨ a ko dakuan bar markɨ. 
\v 16 \x - \xo 18:16 \xo*\xt Ofa Gami 20:21\xt*\x*Nɨ uan aveghbuamɨn amuim ko dakuan bar markɨ. Nɨ a ko dakuightɨ, nɨn aveghbuam bar aghumsigham. 
\v 17 \x - \xo 18:17 \xo*\xt Ofa Gami 20:14; Godɨn Araziba 27:23\xt*\x*Amizitam fomɨra gumazir igharazimɨn ikia guivim bate, ezɨ gɨn nɨ amizir kamɨn iti, egh nɨ an guivim sara aning ko dakuan markɨ. Egh nɨ uan amuimɨn guivimɨn guivitam ko dakuan markɨ. Nɨ uaghan uan amuimɨn otarimɨn guivitam ko dakuan markɨ. Amizir kaba, me nɨn amuimɨn anababa, egha nɨn adarasi. Kamaghɨn amizɨ, nɨ arazir kuramɨn me damigham, nɨ arazir aghumsɨzir bar ekiam damigham.
\p
\v 18 “Nɨn amuim ikiavɨra itir dughiamɨn, nɨ an afumimɨn ikian markɨ. Nɨ kamaghɨn damuva, aning damutɨ, aning uaningɨn ataram.
\p
\v 19 \x - \xo 18:19 \xo*\xt Ofa Gami 20:18\xt*\x*“Amizir uan iakɨnibav sozim, a zuezir puvatɨ. Kamaghɨn, nɨ a bagh navim dɨkav a ko ikararang a ko dakuan markɨ. 
\v 20 \x - \xo 18:20 \xo*\xt Ofa Gami 20:10\xt*\x*Nɨ uan namakamɨn amuim ko dakuan markɨ. Nɨ a ko kamaghɨn damuva, nan damazimɨn mɨzegham.
\p
\v 21 \x - \xo 18:21 \xo*\xt Ofa Gami 20:1-5\xt*\x*“Ia oragh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. Kɨ Akar Gavgavir kam ia ganɨdi, ia uan boriba isɨ asem Molekɨn ofa damusɨ uan boribav sogh avimɨn da tuan markɨ. Kɨ bar ian anogoroke. Ia kamaghɨn damuva, nan ziam dɨkabɨragham.
\p
\v 22 \x - \xo 18:22 \xo*\xt Ofa Gami 20:13\xt*\x*“Ia gumaziba, gumazir igharazitam ko dakuan markɨ, mati gumazim amizim ko akui mokɨn. Arazir kam, a bar kufi, ezɨ kɨ bar an aghua. 
\v 23 \x - \xo 18:23 \xo*\xt Ua Me Ini 22:19; Ofa Gami 20:15-16; Godɨn Araziba 27:21\xt*\x*Ia gumaziba, asɨzir amebaba ko dakuan markɨ. Eghtɨ amiziba, asɨzir apuritam ateghtɨ, an a ko dakuan markɨ. Arazir kam ia damutɨ ia nan damazimɨn bar mɨzegham. Arazir kam, en arazir aghuim otavkɨra aghumsɨzir bar ekiam itim gami.
\p
\v 24 “Ia arazir kurar kabar amuan markɨ. Ia dar amu, egh ia nan damazimɨn mɨzegham. Ikɨzir igharazibar gumazamizir Kenanɨn nguazimɨn itiba, me arazir kabagh amua nan damazimɨn mɨze. Kamaghɨn amizɨ, kɨ datɨrɨghɨn me batosi, eghtɨ ia men nguazim iniam. 
\v 25 Men arazir kurar kabara nguazir kam gamima a nan damazimɨn mɨze. Kamaghɨn amizɨ, kɨ ivezir kuram isa men nguazim ganɨdi. Egh ikɨzir igharazibar gumazamiziba, kɨ me batuegham, mati nguazim men misi, eghtɨ me ua Kenanɨn nguazimɨn ikian kogham. 
\v 26 Eghtɨ ia Israelian gumazamiziba ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba, ia arazir kɨ ifongeziba ko bizir kɨ damuasa ia mɨkemeziba bar dar gɨn mangɨ. Ia God gɨfozir puvatɨzir ikɨzir igharazibar arazibar amuan markɨ. Men arazir kuraba bar kuri, ezɨ kɨ bar dar aghua. 
\v 27 Ia fo, gumazamizir faragha nguazir kamɨn itiba, me arazir kurar kabagh ami. Kar arazir kurar bar kuriziba, ezɨ kɨ bar dar aghua. Bizir kam bangɨn, nguazim nan damazimɨn mɨzegha iti. 
\v 28 Ezɨ ia uaghan kamaghɨn damigham, ia nguazir kam damutɨ, a mɨzegham. Ia kamaghɨn damutɨ, nguazir kam ian migh ia batuegham, mati nguazim faragha ikɨzir igharazibar gumazamiziba batoghezɨ mokɨn. 
\v 29 Eghtɨ Israelian amizim o gumazir manam, kɨ bar aghuazir arazir bar kurir kabar amutɨ, kɨ uan gumazamizibar tongɨn a batuegham.
\p
\v 30 “Ia Akar Gavgavir kɨ ia ganɨdir kamɨn gɨn mangɨ. Gumazamizir ian faragha ghua nguazir kamɨn ikia amizir arazir bar kurir kɨ bar aghuaziba, ia dar amuan markɨ. Ia kamaghɨn damigham, ia nan damazimɨn mɨzegham. Ia oragh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
\c 19
\s God ifongezir Arazir kaba, Israelia dar gɨn mangɨ
\p
\v 1-2 \x - \xo 19:1-2 \xo*\xt Ofa Gami 11:44-45; 1 Pita 1:16\xt*\x*Ikiavɨra Itir God, kamaghɨn Israelia mɨkɨmasa Moses mɨkeme:
\p “Kɨ, Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ arazir kurabar saghon ikiava, bar zue. Kamaghɨn, ia uaghan nan mɨn arazir kurabar saghon ikɨ, bar zuegh, egh nan gumazamizibara ikɨ. 
\v 3 \x - \xo 19:3 \xo*\xt Ua Me Ini 20:8; 20:12; Godɨn Araziba 5:12; 5:16\xt*\x*Ia vaghvagh uan amebaba ko afeziabar apengan ikɨva, egh men akabar gɨn mangɨ. Ia Sabatɨn dughiamɨn ingaran markɨ. Ia avughsɨ ikɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God, kɨ kamaghɨn mɨkemegha gɨfa. 
\v 4 \x - \xo 19:4 \xo*\xt Ua Me Ini 20:23; 34:17; Ofa Gami 26:1; Godɨn Araziba 27:15\xt*\x*Ia na ategh marvir guar kɨnibar ziaba fan markɨ. Egh ia uari bagh ain isɨ nedazibar ingar, egh dar ziaba fan markɨ. Kɨ bar anogoroke. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. Kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 5 “Ia na ko navir vamɨra ikiamin ofa damusɨ, ia arazir kɨ ia ganɨdir kamɨn gɨn mangɨ, ofan kam damu. Egh ia kamaghɨn damutɨ, kɨ ian ofa gifuegham. 
\v 6 Ia asɨzim mɨsoghezir dughiamra ofan asɨzir tuzibar amɨ, o amɨmzaraghan dar amɨ. Eghtɨ asɨzir tuzir naba dughiar mɨkezimɨn ikɨvɨra ikɨtɨ, ia da tueghtɨ da bar isi mangɨ averenir kɨnimɨn otogh. 
\v 7 Eghtɨ gumazitam dughiar mɨkezimɨn asɨzir kam amɨtɨ, arazir kam nan damazimɨn bar deraghan koghtɨ, kɨ uaghan bar an ofan kamɨn aghuagham. 
\v 8 Gumazitam dughiar mɨkezimɨn asɨzir tuzir kam ame, a bizir bar zuezir me na ganɨngizim gamima, a ikufi. Ezɨ a uabɨ uan arazir kuramɨn osɨmtɨzim ikɨ ivezir kuram iniam. Kamaghɨn amizɨ, kɨ uan gumazamizibar tongɨn a batuegham.
\p
\v 9 \x - \xo 19:9-10 \xo*\xt Ofa Gami 23:22; Godɨn Araziba 24:19-22\xt*\x*“Dughiar ia uan azeniba aghorimɨn, ia dagher azenimɨn dazighiamɨn tughav itim asian markɨ. Egh ia azenibar tongɨn dagheba asi, egh taba ategh, egh ua mangɨ da asian markɨ. Ia da ateghtɨ da mamaghɨra ikɨ. 
\v 10 Dughiar ia wainɨn ovɨzir anɨdiziba inigha gɨvazimɨn, ia uamategh mangɨ wainɨn azenimɨn wainɨn ovɨzir ia faragha ganizir puvatɨziba inian markɨ. Egh ia wainɨn ovɨzir nguazim gireghav itiba inian markɨ. Ia dagher kaba, onganaraziba ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba bagh da ateghtɨ, me da iniam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.
\p
\v 11 \x - \xo 19:11 \xo*\xt Ua Me Ini 20:15-16; Godɨn Araziba 5:19-20\xt*\x*“Ia gumazir igharazimɨn biziba okɨman markɨ. Egh ia gumazir igharazim gifar, an biziba inian markɨ. Egh ia bar gumazir igharazim mɨkɨmɨva a gifaran markɨ. 
\v 12 \x - \xo 19:12 \xo*\xt Ua Me Ini 20:7; Godɨn Araziba 5:11; Matyu 5:33\xt*\x*Egha ia gumazir igharazim ko akam akɨra, nan ziam dɨbora gavgavim uan akar dɨkɨrɨzim ganɨdi, kamaghɨn ia pura gumazir kam ko akam akɨr, egh a gifaran markɨ. Egh ia uan akar dɨkɨrɨzimɨn gɨn mangan koghɨva, ia nan ziam dɨkabɨri. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 13 \x - \xo 19:13 \xo*\xt Godɨn Araziba 24:14-15\xt*\x*“Ia pazɨ gumazir igharazim damuva, egh an biziba okɨman markɨ. Ia dagɨaba bagh ingangarim gumazitam danigh, egh ia an ingangarimɨn ivezimɨn dughiar a ingarizir kamɨn ivezim a danɨngigh. Ia ivezimɨn suiragh ikɨ gurumzaraghan a danɨngan kogham. 
\v 14 \x - \xo 19:14 \xo*\xt Godɨn Araziba 27:18\xt*\x*Ia gumazamizir kuarir onganiba, akar kurabar kamaghɨn me mɨkɨman markɨ suam, God ia gasɨghasigham. Ia damazir okavɨrɨziba men tuaviba apɨr ighuvibar arɨgh, me damutɨ me iran markɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. Ia nan atiating.
\p
\v 15 \x - \xo 19:15 \xo*\xt Ua Me Ini 23:6-8; Godɨn Araziba 16:19\xt*\x*“Ia kotiam barazir dughiamɨn, ia deraghvɨra kotiam tuisɨgh. Egh ia deraghvɨra kotiam akɨrigh. Ia onganarazir gumazamizibar akurvaghan markɨ, me kotiam puram a gafiragham. Egh ia gumazamizir ziaba ko gavgaviba itibar atiating men akurvaghtɨ, me pura kotiam gafiraghan markɨ. 
\v 16 Ia namakaba ko daruva egh gɨrakɨrangɨn gumazir igharazim mɨkɨman markɨ. Me gumazitam osɨmtɨzir ekiam bagh a isɨ kotiam datɨghtɨ, ia kotɨn an akurvaghamin gavgavim ikɨ, ia an akuragh. Ia uan akabar kuaghtɨ, kot suam, a mɨsueghtɨ an aremegh, kar bizir bar kuram. Ia an akuraghasa, kɨ ifonge. Kɨ Ikiavɨra Itir God.
\p
\v 17 \x - \xo 19:17 \xo*\xt Matyu 18:15\xt*\x*“Nɨ uan navir averiamɨn aven uan namakam dughiar ruarimɨn navim an ikuvigh ikian markɨ. Nɨ a ko akam akɨrigh, egh osɨmtɨzir kam agɨfagh. Puvatɨghtɨma, nɨ an arazim gɨnɨghnɨghvɨra ikɨva, nɨ ti uaghan, an amizir arazir kam damigham. 
\v 18 \x - \xo 19:18 \xo*\xt Matyu 5:43; 19:19; 22:39; Mak 12:31; Luk 10:27; Rom 13:9; Galesia 5:14; Jems 2:8\xt*\x*Nɨn namakatam arazir kuratam nɨ damightɨ, nɨ an arazim ikarvaghan markɨ, egh nɨ an ataran markɨ. Nɨ uabɨra uabɨ gifongezɨ moghɨn, nɨ gumazamizir igharazibagh ifongegh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 19 \x - \xo 19:19 \xo*\xt Godɨn Araziba 22:9-11\xt*\x*“Ia nan arazir kɨ ifongezir kabar gɨn mangɨ. Egh ia asɨzir igharagha garimning ateghtɨ, aning uaning ko dakuva nguziba batan markɨ. Egh ia dagher anabar igharagha garir pumuning azenir vamɨran da oparan markɨ. Egh ia pura nir me tretɨn kɨnimɨn isamizim ko tretɨn me sipsipɨn arɨzimɨn isamizim, aning isafuragha korotiar ingarizim aghuan markɨ. Kar arazir anogorogheziba.
\p
\v 20 “Ezɨ gumazitam ingangarir amizir kɨnitam ikɨ, egh a gumazir igharazim bagh amizir kam amangasa akam akɨri, ezɨ gumazim a givezezir puvatɨ. Eghtɨ gumazir amizir kamɨn garim, amizir kam ko dakutɨ, ia aning inigh kotiamɨn mangɨ. Egh ia aning mɨsueghtɨ, aning aremeghan markɨ. Guizbangɨra, amizir kam a gumazir an garimɨn ingangarir amizir kɨnim. 
\v 21 Eghtɨ gumazir kam sipsipɨn apuritam inigh na bativamin Purirpenimɨn tiar akamɨn mangɨ. A sipsipɨn kam isɨ uan osɨmtɨzim agevir ofan mɨn Ikiavɨra Itir God bagh ofa damu. 
\v 22 Eghtɨ ofa gamir gumazim, Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn osɨmtɨzim agevir ofa damuva gumazir kamɨn arazir kuraba gɨn amangam. Eghtɨ kɨ an ganigh an arazir kuraba gɨn amadagham.
\p
\v 23 “Ia Kenanɨn nguazimɨn mangamin dughiamɨn, ia temer bava ovɨziba itiba opar, egh ia temer kabar ovɨzibar aman kogh mangɨtɨ 3plan azeniba gɨvagham, da nan damazimɨn zuezir puvatɨ. 
\v 24 Egh namba 4ɨn azenimɨn ia temer katabar dagheba bar na danɨngigh, kɨ Ikiavɨra Itir God. Kar ababanir ia na mɨnabɨ, egh bar akuegh nan ziam famim. 
\v 25 Egh namba 5ɨn azenimɨn ia dar ovɨzibar amɨ. Egh ia nan akar kamɨn gɨn mangɨtɨ, ian temeba bɨva ovɨzir avɨriba ikiam. Ia oragh, kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.
\p
\v 26 \x - \xo 19:26 \xo*\xt Jenesis 9:4; Ofa Gami 7:26-27; 17:10-14; Godɨn Araziba 12:16; 12:23; 15:23; 18:10\xt*\x*“Ia asɨzir tuzir ghuzim itibar aman markɨ. Egh ia imezibagh amir araziba ko kukunir araziba, ia dar amuan markɨ. Da nan gavgavimɨn izezir puvatɨ. 
\v 27-28 \x - \xo 19:27-28 \xo*\xt Ofa Gami 21:5; Godɨn Araziba 14:1\xt*\x*Ia gumazim o amizir aremezim gɨnɨghnɨgh dapanir arɨzir ian kuaribar boroghɨn itiba apɨran markɨ, egh uan ghuamasɨzibagh isɨ da otɨvan markɨ. Egh ia uaghan uarir akurvaghsɨ, gumazim o amizir aremezim gɨnɨghnɨgh, uan mɨkarzibar ghor, dɨghoribar amuan markɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ia arazir kabar amuan, kɨ anogoroke.
\p
\v 29 \x - \xo 19:29 \xo*\xt Godɨn Araziba 23:17\xt*\x*“Ia asebar ziaba fer arazibar amusɨ, uan guivibar amutɨ, me tuavimɨn amizibar mɨn aghumsɨzir arazim damuva poroghamiba uari isava akuir arazim damuan markɨ. Ia kamaghɨn damuva na ategh asebar apengan ikiam, mati tuavimɨn amizir tintinimɨn gumaziba koma akuim. Eghtɨ arazir kuram ian nguazim bar a gizɨvagham. 
\v 30 \x - \xo 19:30 \xo*\xt Ofa Gami 26:2\xt*\x*Ia Sabatɨn dughiamɨn ingaran markɨ. Egh ia Purirpenir gumazamiziba iza nan ziam fer kam, bar a gifongegh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ia mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 31 \x - \xo 19:31 \xo*\xt Godɨn Araziba 18:11; 1 Samuel 28:3; 2 Atriviba 23:4; Aisaia 8:19\xt*\x*“Egh ia nɨghnɨzir aghuim inisɨ, mangɨ ariaghirezir gumazamizibar duaba ko mɨgeir gumazimɨn azaraghtɨ, me duar kurabar nɨghnɨzim ia danɨngan markɨ. Ia kamaghɨn damu, ia nan damazimɨn bar mɨzegham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 32 “Ia gumazamizir ghuribar apengan ikɨ, egh deraghvɨra me damu. Egh ia nan atiating nan apengan ikɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.
\p
\v 33 \x - \xo 19:33-34 \xo*\xt Ua Me Ini 22:21; Godɨn Araziba 24:17-18; 27:19\xt*\x*“Ia ikɨzir igharazibar gumazamizir ian nguazimɨn itiba pazɨ me damuan markɨ. 
\v 34 Ia ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba arazir aghuibar me damu, mati ia uan adarazi Israelia gami mokɨn. Egh ia uari gifongezɨ moghɨn ia bar me gifongegh. Ia fomɨra Isipɨn kantrin ike, kamaghɨn ia gumazamizir uan nguibaba ataghɨragha ghua kantrin igharazibar itir arazim, ia a gɨfo. Ia deraghvɨra gumazir ia ko itir kabar amu. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 35 \x - \xo 19:35-36 \xo*\xt Godɨn Araziba 25:13-16; Aghuzir Akaba 20:10; Esekiel 45:10\xt*\x*“Ia bizibar ababanibagh amuva, dar osɨmtɨzim ko ruaribagh fofogh da tuisɨgh, egh da mengtɨ gumazir igharaziba dagh ivezam, ia arazir kamɨn, me gifaran markɨ. 
\v 36 Puvatɨ. Ia deraghvɨra dar abanɨva da tuisɨgh, egh deraghvɨra biziba meng. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ Isipɨn kantrin ia inigha ian akua azenan ize. 
\v 37 Kamaghɨn amizɨ, arazir kɨ ifongeziba ko bizir kɨ damuasa ia mɨkemezir kaba bar, ia dar gɨn mangɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ia mɨkemegha gɨfa.”
\c 20
\s God gumazamizir akaba batozibagh asɨghasigham
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God, Israelian gumazamizibav kɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei:
\p “Israelian tav o ikɨzir igharazibar gumazamizir Israelɨn kantrin aven itibar tav, uan borim isɨ asem Molek bagh ofan mɨn a danɨngtɨ, ia gumazir kam mɨsueghtɨ an aremegh. Nguazir kamɨn gumazamiziba bar dɨkavigh dagɨaba isɨ gumazir kam ginivightɨ an aremegh. 
\v 3 Gumazim borim isa Molek ganɨdir arazir kam, nan Purirpenim gamima a mɨzegha bar nan ziar ekiam dɨkabɨra. Kamaghɨn amizɨ, kɨ gumazir kamɨn apanim damuva uan gumazamizibar tongɨn a batuegham. 
\v 4 Nguazir kamɨn gumazamiziba gumazir kamɨn arazir kurar kamɨn ganɨva mɨkɨm suam, kar pura bizim, egh a mɨsueghtɨ an aremeghan koghtɨ, 
\v 5 kamaghɨn kɨ uabɨ an apanim damuva an adarazi sara, ko gumazamizir akɨrim na gasaragha asem Molekɨn ziam feba bar, kɨ men apanim damuam. Kɨ uan gumazamizibar tongɨn me batuegham.
\p
\v 6 “Eghtɨ gumazitam na tegh, kukunir gumaziba ko, ariaghirezir gumazibar duaba ko mɨgeiba bagh mangɨ, a mati tuavimɨn amizim tintinibar arua gumazir igharaziba koma akui. Kamaghɨn, kɨ gumazir kamɨn apanim damuva uan gumazamizibar tongɨn a batuegham. 
\v 7 Ia bar zuegh ikɨ, egh arazir aghuir voroghɨra itir kɨ ifongezibar aven daru. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ kamaghɨn mɨkemegha gɨfa. 
\v 8 Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua bagha ia mɨsevezɨ ia bar nan gumazamizir aghuibar otifi. Kamaghɨn amizɨ, arazir kɨ ifongeziba, ia bar dar gɨn mangɨ.
\p
\v 9 \x - \xo 20:9 \xo*\xt Ua Me Ini 21:17; Matyu 15:4; Mak 7:10\xt*\x*“Egh gumazim o amizim uan afeziam o amebam akar kuramɨn a mɨgɨa ghaze, God nɨ gasɨghasigham, eghtɨ ia gumazir kam o amizir kam mɨsueghtɨ an aremegh. Gumazim o amizir akar kam mɨkemezim, a uan osɨmtɨzim bangɨn aremegham.
\p
\v 10 \x - \xo 20:10 \xo*\xt Ua Me Ini 20:14; Ofa Gami 18:20; Godɨn Araziba 5:18\xt*\x*“Eghtɨ gumazitam uan namakamɨn amuim ko dakuightɨ, kamaghɨn ia gumazir kam ko amizir kam mɨsueghtɨ aning aremegh. 
\v 11 \x - \xo 20:11 \xo*\xt Ofa Gami 18:8; Godɨn Araziba 22:30; 27:20\xt*\x*Eghtɨ gumazim uan afeziamɨn amuim ko dakuigh, egh an arazir kuramɨn uan afeziam damuva aghumsɨzim a danɨngam. Kamaghɨn, ia gumazir kam ko amizir kam mɨsueghtɨ, aning aremegh. Aning uaning arazir kuram damigh osɨmtɨzim ikiam, egh bizir kam bagh aning aremegham. 
\v 12 \x - \xo 20:12 \xo*\xt Ofa Gami 18:15\xt*\x*Eghtɨ gumazitam uan otarimɨn amuim ko dakuightɨ, ia aning mɨsueghtɨ aning aremegh. Aning en arazir aghuim oteghavkɨnigha arazir kuram gami, egh aning uan osɨmtɨzim bangɨn aning aremegham. 
\v 13 \x - \xo 20:13 \xo*\xt Ofa Gami 18:22\xt*\x*Eghtɨ gumazitam gumazir igharazim ko dakuigh, mati gumazim amizim ko akui moghɨn, egh aning amizir arazir bar kurar kɨ aghuazim damigh, bar osɨmtɨzir ekiam ikiam. Kamaghɨn ia aning mɨsueghtɨ aning aremegh. Aning uan osɨmtɨzim bangɨn aning aremegham. 
\v 14 \x - \xo 20:14 \xo*\xt Ofa Gami 18:17; Godɨn Araziba 27:23\xt*\x*Eghtɨ gumazitam uan amuimɨn ikɨ, egh uaghan an amuimɨn amebam isafuragh uaghara aningɨn ikɨtɨ, ia bar me isɨ avimɨn me daboroghtɨ me isigh. Me osɨmtɨzir bar ekiam gami. Guizbangɨra, kamaghɨn amir gumazamiziba ateghtɨ, me ian tongɨn ikian markɨ. 
\v 15 \x - \xo 20:15-16 \xo*\xt Ua Me Ini 22:19; Ofa Gami 18:23; Godɨn Araziba 27:21\xt*\x*Eghtɨ gumazitam asɨzitam ko arazir kuram damigham, mati gumazim amizim koma akui moghɨn, eghtɨ ia uaghara aning mɨsueghtɨ aning aremegh. 
\v 16 Eghtɨ amizitam asɨzitam bagh mangɨ, a ko arazir kuram damigham, mati amizim gumazim koma akui moghɨn, eghtɨ ia aning mɨsueghtɨ aning aremegh. Aning uan osɨmtɨzim bangɨn aning aremegham.
\p
\v 17 \x - \xo 20:17 \xo*\xt Ofa Gami 18:9; Godɨn Araziba 27:22\xt*\x*“Eghtɨ gumazitam uan buaramizim ko dakuam, kar an afeziamɨn guivim, o an amebamɨn guivim, egh aning bibiamra ikɨ uaningɨn ganɨva, kamaghɨn aning arazir bar kuram damigham. Kamaghɨn amizɨ, ia gumazamizibar damazimɨn bar aningɨn atarɨva, aning batueghtɨ, aning ua ia ko ikian kogham. Gumazir kam uabɨ uan buaramizim koma akui, kar aghumsɨzir arazim, kamaghɨn, a uan arazir kuramɨn osɨmtɨzim ateram. 
\v 18 \x - \xo 20:18 \xo*\xt Ofa Gami 18:19\xt*\x*Eghtɨ gumazim, amizir uan iakɨnibav sozir dughiamɨn itim inigh, a ko dakuam, aning bar arazir mɨzɨrɨzim nan damazimɨn a damuam. Eghtɨ ia nan gumazamizibar tongɨn aning batokegh.
\p
\v 19 \x - \xo 20:19-20 \xo*\xt Ofa Gami 18:12-14\xt*\x*“Gumazitam uan amebar dozim o afeziamɨn buaramizim ko dakuva, an arazir kuramɨn uan anabam damigh aghumsɨzim a danɨngam. Aning amizir arazir kurar kam bangɨn osɨmtɨzim ateram. 
\v 20 Eghtɨ gumazitam uan afeziar dozimɨn amuim ko dakuigham, gumazir kam aghumsɨzim afeziar dozim danɨngam. Egh aning amizir arazir kurar kamɨn osɨmtɨzim ateram. Gumazir kam amizitamɨn ikɨ boriba batan kogham, eghtɨ an afeziar dozimɨn amuim uaghan boriba batan kogham. 
\v 21 \x - \xo 20:21 \xo*\xt Ofa Gami 18:16\xt*\x*Eghtɨ gumazitam uan aveghbuamɨn amuim a dam a inigh an ikɨ, a nan damazimɨn arazir bar mɨzɨrɨzim damuva aghumsɨzim uan aveghbuam danɨngam. Kamaghɨn amizɨ, gumazir kam ko amizir kam boriba batan kogham.
\p
\v 22 “Ia nan arazir kɨ ifongeziba ko bizir kɨ damuasa ia mɨkemeziba, bar dar gɨn mangɨ. Ia kamaghɨn damutɨ, nguazir kɨ datɨrɨghɨn ian akua zuir kam, a ian aghuagh ia batueghan kogham, mati gumazim dagher kuramɨn mizi mokɨn. Ia deraghvɨram an ikiam. 
\v 23 Ia Kenanɨn nguazimɨn itir ikɨzibar arazibar gɨn mangan markɨ. Me bizir kurar kabagh ami, ezɨ kɨ bar men aghua. Kɨ datɨrɨghɨn ikɨzir kaba batueghtɨ, ia men nguazim iniam. 
\v 24 Kɨ ia mɨkemegha gɨfa, nguazir kam a bar dera, ezɨ dagher avɨrim an ikia, deraghavɨram aghui. Kɨ a isɨ ia danɨngightɨ, a ian nguazimram otogham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ikɨzir igharazibar tongɨn ia ini, eghtɨ ia bar igharaghvɨra ikɨ, nan gumazamizibaram otogham. 
\v 25 Kamaghɨn amizɨ, ia deraghvɨra asɨziba ko kuaraziba tuisɨgh, asɨziba ko kuarazir manaba zue, ia dar amɨ. Ezɨ asɨziba ko kuarazir manaba mɨzeghtɨ, ia dar aman markɨ. Kɨ asɨziba ko kuaraziba ko apizir zuezir puvatɨzir kabar gun ia mɨkeme. Ia dar amɨva, ia arazir bar kurir kɨ aghuazibar amuam. Ia asɨzir kabar amɨva nan damazimɨn bar mɨzegham. 
\v 26 Ia arazir kuraba ategh zuegh ikɨ, nan arazir bar aghuibar gɨn mangɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ uabɨ bar zue, egha kɨ ikɨzir igharazibar tongɨn ua baghavɨra ia ini.
\p
\v 27 “Eghtɨ kukunir gumaziba, ko ariaghirezir gumazamizibar duaba ko mɨgeiba, ia bar dagɨaba isɨ me ginivightɨ me arɨmɨghiregh. Me uan osɨmtɨzim bangɨn arɨghiregham.”
\c 21
\s Ofa gamir gumaziba God ifongezir arazir aghuibar gɨn mangɨ
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God, Aronɨn adarazir ofa gamir gumazibav kɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei:
\p “Ian adarazir tav aremeghtɨ, ia gumazir aremezim bagh aghuimazir arazim damuan markɨ. Arazir kam ia gamima, ia nan damazimɨn mɨze. 
\v 2 Eghtɨ bar gumazimɨn adarazir aven iti tav aremegham, kar an amebam, o afeziam, o otarim, o guivim, o aveghbuam, 
\v 3 o guizɨn an buaramizir pam puvatɨgha afeziamɨn dɨpenimɨn ikia aremezim, a me bagh aghuimazir arazim damuam. A kamaghɨn fogh, an aghuimazir arazir kam damutɨ, a nan damazimɨn mɨzegham. 
\v 4 Eghtɨ ofa gamir gumazimɨn ivozim aremegham, eghtɨ ofa gamir gumazim an aghuimazir arazim damuan markɨ. Kamaghɨn a nan damazimɨn mɨzegham.
\p
\v 5 \x - \xo 21:5 \xo*\xt Ofa Gami 19:27-28; Godɨn Araziba 14:1\xt*\x*“Eghtɨ ia ofa gamir gumaziba, aghuimazir arazimɨn gɨn mangɨva, uan dapanir arɨzir akuatabagh isan markɨ. Egh ghuamasɨzibar mɨriabagh isan markɨ. Egh aghuimazir arazim bagh tintinibar uan mɨkarzibar ghoran markɨ. 
\v 6 Ia ofa gamir gumaziba kɨ ua bagha ia mɨsefe. Kɨ ian God, kamaghɨn ia nan ziam dɨkabɨnan markɨ. Ia nan ofa damuamin ingangarim iti, ezɨ avim isir ofan kaba, ia daghebar mɨn na ganɨdi. Kamaghɨn amizɨ, ia arazir kurar kaba akɨrim ragh dagh asaragh, egh na ko daru. 
\v 7 Ia nan ofa gamir gumazibara. Kamaghɨn amizɨ, ia tuavimɨn amizir gumaziba isava akuim, o amizir gumazir igharazim ko akuim, o amizir an pam anetaghizim, ia an poghan markɨ. 
\v 8 Gumazamiziba fogh suam, ia ofabar dagheba na ganɨdi, kamaghɨn, ia bar nan ofa gamir gumazibara. Kɨ uabɨ Ikiavɨra Itir God. Kɨ Godɨn bar zuegha arazir aghuibaram amim. Egha kɨ uan gumazamizibagh amima, me zuegha arazir aghuibaram ami.
\p
\v 9 “Eghtɨ ia ofa gamir gumazitamɨn guivitam, tuavimɨn amizimɨn ikɨva, arazir mɨzɨrɨzibar gɨn mangɨva, aghumsɨzir ekiam uan afeziam danɨngam. Kamaghɨn, gumazamiziba avimɨn a daboroghtɨ a isigh aremegh.
\p
\v 10 “Ofa gamir gumazibar dapanim, uan ingangarimɨn ziar ekiam ini. Me borem an dapanim gingezir dughiamɨn, me ofa gamir gumazibar korotiamra, a daghuasa anemɨsefe. Eghtɨ an adarazir tav aremeghtɨ, a uan dapanir arɨzim ateghtɨ a pura ikian markɨ, a deraghvɨram a batogh. Egh a uan korotiam abɨghan markɨ. 
\v 11 Ofa gamir gumazibar dapanim, gumazimɨn kuam itir danganimɨn boroghɨn mangan markɨ. A kamaghɨn damuva, nan damazimɨn mɨzegham. An afeziam o amebam aremeghtɨ, an aghuimazir dughiamɨn uabɨ damu mɨzeghan markɨ. 
\v 12 Kamaghɨn, an Anogoroghezir Danganim ategh gumazir kuaba itir danganimɨn boroghɨn mangan markɨ. A kamaghɨn damu nan Purirpenim damutɨ a nan damazimɨn mɨzegham. Ia borer kɨ ia ganɨngizir kam a gingegha gɨvagha, anemɨsevezɨ a ofa gamir gumazibar dapanimɨn oto. Kamaghɨn, a gumazimɨn kuam itir danganimɨn boroghɨn mangan markɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn ia mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 13 “Ofa gamir gumazibar dapanim, amizir gumazir igharazitam ko akuizir puvatɨzir tamɨn ikɨ. 
\v 14 An amizir pam aremezim, o amizir pam taghizimɨn ikian markɨ. A tuavimɨn amizir gumaziba isava akuim, o amizir gumazir igharazim arazir kuramɨn a gamua a ko akuizimɨn ikian markɨ. Kar amizir anogorogheziba. An ofa gamir gumazibar anabamɨn amizir gumazitam ko akuizir puvatɨzir tamra ikɨ. 
\v 15 Egh a nan akar kamɨn gɨn mangan koghtɨ, an boriba nan damazimɨn mɨzegham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua baghvɨra anemɨsevegha, a isa ofa gamir gumazibar dapanimɨn ingangarir kam damuasa anetɨ.”
\p
\v 16 Egha Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 17 “Nɨ kamaghɨn Aron mɨkemegh: Nɨn adarazir gumazitam datɨrɨghɨn o gɨn izamin dughiamɨn otoghtɨ, an mɨkarzim duatam ikɨ ikuvightɨ, gumazir kam na bagh daghebar ofabar amuan markɨ. 
\v 18 Gumazir mɨkarziba ikuviziba, me nan boroghɨn izɨ na bagh ofabar amuan markɨ. Kɨ gumazir kamagh garibav gei: damazir okaviziba, o suer kuraba, o guar kuraba, o amebamɨn navimɨn averara sueba ko aghariba otevegha ikɨzɨrɨghiziba, 
\v 19 o gumazir suer kuraba, o gumazir agharir kuraba, 
\v 20 o gumazir akɨrir fɨghtɨziba, o gumazir bar oteviba, o gumazir damazir kuraba, o gumazir mɨkarzir kuraba, o gumazir turiaba ikuviziba. 
\v 21 Guizbangɨra, nɨn anabamɨn tavɨn mɨkarzim duatam ikia ikufi, gumazir kam, na bagh izɨ daghebar ofabar amuan markɨ. Kɨ bar anogoroke. 
\v 22 Egh an asɨziba ko bizir ia ofan mɨn na ganɨngizibar amam. Kɨ ofa gamir gumaziba damasa ia ganɨngizir ofaba, a bar da iniam. 
\v 23 Egh a Bar Anogoroghezir Danganim modir nir ekiam iti naghɨn ko ofa gamir dakozimɨn boroghɨn mangan markɨ. Kɨ uabɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ uan ingangarimra damuasa me amɨsefe. Kamaghɨn amizɨ, an adar boroghɨn izɨ, egh a bizir bar zuezir kabar amutɨ da nan damazimɨn mɨzegham.”
\p
\v 24 Ezɨ Moses akar kamɨn gun Aron uan otariba, ko Israelian gumazamiziba bar me mɨkeme.
\c 22
\s Ofaba, da Godɨn bizibara
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 2 “Nɨ kamaghɨn Aron uan otariba ko me mɨkɨm. Ia deraghvɨra nɨghnɨgh, Israelian gumazamizibar ofaba, da nan bizibara. Kamagh amizɨ, ia deraghvɨra ofan kabar gan. Puvatɨghtɨ, ia nan ziar ekiam dɨkabɨragham. Kɨrara, kɨ Ikiavɨra Itir God. 
\v 3 Nɨ kamaghɨn me mɨkɨm. Ia ofa gamir gumaziba, ian adarazir tav nan damazimɨn mɨzegh, a Israelia na ganɨdir ofabar boroghɨn izan markɨ. Egh a roghɨra mangɨtɨ, kɨ uan damazimɨn a batueghtɨ an ofa gamir gumazimɨn ingangarim damuan kogham. Ia zurara arazir kamɨn gɨn mangɨvɨra ikɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 4-5 “Eghtɨ Aronɨn adarazir ofa gamir gumazitam, lepan arɨmariam ikɨ, o mɨkarzir mogomem duam a batoghtɨ ghuzir mɨtɨzim an azenan otivtɨ, ghuzir mɨtɨzir kam a damutɨ, a nan damazimɨn mɨzegham. Egh a nan ofabar aman kogh mangɨ, a ua deraghamin dughiamɨn tugham. Egh a uaghan gumazir aremezimɨn kuamɨn poroghav itir bizitamɨn suiragham, o dɨpam an mɨkarzir mogomemɨn otivam, o a dafarir tamɨn asɨzir mɨzezir tamɨn suiragham, a gumazir nan damazimɨn zuezir puvatɨzim, ezɨ arazir kam bangɨn, an ofabar aman kogham. 
\v 6 Ofa gamir gumazir nan damazimɨn mɨzezir manam, a kamaghɨra ikɨ mangɨtɨ aruem magɨrɨgham. Egh a faragh dɨpamɨn deragh uabɨ ruegh, egh a ofan asɨzir me na ganɨdibar amam. Egh a rueghan kogh, a daman kogham. 
\v 7 Aruem magɨrɨ gɨvaghtɨ, a ua zuegh nan ofabar amam. Kɨ uabɨ, uan ofabar dagheba isa ia bagha da atɨ, kar ofa gamir gumazibar dagheba. 
\v 8 A puram aremezir asɨzim ko asɨzir atiam mɨsoghezɨ aremezimɨn tuzitam aman markɨ. Ana anemegham, a nan damazimɨn mɨzegham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkeme. 
\v 9 Ia ofa gamir gumaziba, Akar Gavgavir kɨ ia ganɨngiziba bar adar gɨn mangɨ. Ia nan akam batuegh, ia arazir kuram damigh, osɨmtɨzim ikɨtɨ, kɨ ia mɨsueghtɨ ia arɨghiregham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua bagha ia ofa gamir gumaziba amɨsefe, egha kɨ mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 10 “Ofa gamir gumazibar adarazir gumazim o amizim, merara gumazamiziba na ganɨdir ofabar amam. Igharazitav daman kogham. Gumazir dughiar otevimɨn ofa gamir gumazim ko itim, o an ingangarir gumazim, me uaghan daman kogham. Bar markiam. 
\v 11 Eghtɨ ofa gamir gumazimɨn ingangarir gumazamizir kɨnir a ivezeziba, ko borir amebam ofa gamir gumazir kamɨn dɨpenimɨn ikia oteziba, me ofa gamir gumaziba apir daghebar amɨ. 
\v 12 Eghtɨ ofa gamir gumazitamɨn guivim, ofa gamir gumazibar ikɨzimɨn azenan itir gumazir kɨnitam ko poroghɨv ikɨ, kamaghɨn a nan ofabar aman markɨ. 
\v 13 Eghtɨ guivir kamɨn pam aremeghtɨ a pura ikiam, o an pam aneteghtɨ, a pura ikɨva, boriba puvatɨgh, uamategh uan afeziamɨn dɨpenimɨn mangɨ, kamaghɨn, an ofa gamir gumazibar daghebar amɨ, kar dagher an afeziam inigh izamiba. Eghtɨ gumazim o amizim ofa gamir gumazibar adarazir aven itir puvatɨ, a daman markɨ. Bar markɨ.
\p
\v 14 “Egh gumazitam ofa gamir gumazibar adarazir mav puvatɨ, egh deragh nɨghnighan kogh nan ofan nataba amegh, kamaghɨn a dagher kaba ikarvagh ofa gamir gumazim danɨngigh. A 5plan dagher naba inigh, kamaghɨn a 6plan dagheba isɨ da ikarvagham. 
\v 15 Ia ofa gamir gumaziba deraghvɨra gan, gumazamizir kɨniba nan ofan kabar aman bar markɨ. 
\v 16 Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua bagha ofan kaba mɨsefe, egha dar anogoroke. Kamagh amizɨ, ia ofa gamir gumaziba, gumazir kɨnitamɨn amamangatɨghtɨ a ofan kabar aman bar markɨ. Gumazir kaba dar amɨva, osɨmtɨzim ikiam, egh ua dagheba ikarvagh da isɨ ofa gamir gumazim danɨngam.”
\p
\v 17 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨkeme, 
\v 18 “Nɨ akar kam isɨ Aron uan otariba ko Israelian gumazamizibav mɨkemegh. Ia Israelian gumazitam, o ikɨzir igharazibar gumazamizir Israelɨn kantrin ititam, an asɨzir tam isɨ ofan bar isia mɨghɨrim bagh an aku izam, kar ofan a uan akar dɨkɨrɨzim na ko amizim akɨrasa, o a uan ifongiamɨn gɨn ghua ofa damuasa, 
\v 19 a bulmakaun apurim o sipsipɨn apuritam o memen apurir tam inigh izɨ. Ia duaba mɨkarzimɨn itir asɨzitamɨn ofa damuan markɨ. Ia kamaghɨn damightɨ, kɨ a gifueghan kogham. 
\v 20 \x - \xo 22:20 \xo*\xt Godɨn Araziba 17:1\xt*\x*Ia deraghvɨram oragh. Ia asɨzir mɨkarzim ikuvizɨ tamɨn ofa damutɨ, kɨ a gifueghan kogham.
\p
\v 21 “Gumazim, Ikiavɨra Itir God ko navir vamɨra ikiamin ofa damuam, kar ofan a uan akar dɨkɨrɨzir na ko amizim akɨrasa, o a uan ifongiamɨn gɨn mangɨ ofa damuasa, a bulmakau o sipsipɨn duaba an mɨkarzimɨn puvatɨzitam inigh izɨ. A kamaghɨn damightɨ, kɨ an ofa gifuegham. 
\v 22 Ia asɨzir damazir okavɨrɨziba, o asɨzir suer kuraba itiba, o asɨzir mɨkarzim ikuviziba, o asɨzir duar ekiaba itiba, o asɨzir tuar kɨniba, o asɨzir duar kuriba itiba isɨ, nan ofa damuan markɨ. Ia asɨzir katam nan ofa gamir dakozimɨn avimɨn an ofa damuan markɨ. 
\v 23 Egh ia uari ofan tam uan ifongiamɨn a damusɨ, bulmakau o sipsipɨn soroghafariba otevezitam o ikɨzɨrɨzir tam iniam, a dera. Egh ia akar na ko dɨkɨrɨzir tam akɨrsɨ, asɨzir katam isɨ nan ofa damuan markɨ. Bar markɨ. 
\v 24 Eghtɨ asɨzir katamɨn turiam ikufi, o me an oke, o anebɨki, o me an turiar ovɨzim amɨsefe, asɨzir kam ia na bagh ofa damuan markɨ. Ia asɨzir kamaghɨn gariba, uan nguazimɨn aven Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damuan markɨ. Bar markɨ. 
\v 25 Egh ia ikɨzir igharazimɨn gumazimɨn dafarimɨn asɨzir katam inigh ofa damuan markɨ. Asɨzir kamagh gariba, dar mɨkarziba ikuvigha, nan damazimɨn derazir puvatɨ. Ezɨ kɨ ofan kamaghɨn garibar aghua. Kɨ bar dar aghua.”
\p
\v 26 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 27 “Bulmakau ko sipsip ko memeba otamin dughiamɨn, dar nguziba 7plan aruebar amebam ko ikegham. Eghtɨ namba 8ɨn aruemɨn ikegh mangɨ, ia da inigh avimɨn ofa damusɨ ofa gamir dakozimɨn mangɨ, eghtɨ kɨ ian ofa gifuegham. 
\v 28 Eghtɨ ia bulmakaun amebam, o sipsipɨn amebam, o memen amebam, uan nguzim ko, ia aruer vamɨra uaghara aning mɨsuegh aningɨn ofa damuan markɨ. Bar markɨ. 
\v 29 Kɨ Ikiavɨra Itir God, ia na mɨnabir ofan tam damusɨ, ia ofan arazibar gɨn mangɨtɨ, kɨ ian ofa gifuegham. 
\v 30 Ia aruer manamɨn ofa gami, ia aruer kamra ofan asɨzir tuzibar amegh. Ia da ateghtɨ da ikɨ mangɨ amɨmzaraghan otoghan markɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn ia mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 31 “Ia oragh. Ia deraghvɨra nan Akar Gavgavibar gɨn mangɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God. 
\v 32 \x - \xo 22:32-33 \xo*\xt Ofa Gami 11:45\xt*\x*Ia nan ziar bar zuezim dɨkabɨnan markɨ. Ia Israelian gumazamiziba kamaghɨn fogh suam, kɨ Godɨn bar zuezimra. Kɨ uabɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ua bagha ia mɨsevezɨ, ia bar nan gumazamizir aghuibaram otifi. 
\v 33 Kɨ ian Godɨn ikiasa, kamaghɨn, kɨ fomɨra Isipɨn kantrin aven, ia isa ian akua azenan ize. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn ami.”
\c 23
\s Godɨn ziam fer dughiar ekiaba
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 2 “Nɨ kamaghɨn Israelian gumazamizibav mɨkemegh: Kar dughiar ekiar ia nan ziam fasa kɨ inabaziba. Ia uari akuvagh dughiar kabar nan ziam fam.
\p
\v 3 \x - \xo 23:3 \xo*\xt Ua Me Ini 20:8-10; 23:12; 31:15; 34:21; 35:2; Godɨn Araziba 5:12-14\xt*\x*“Ia 6plan aruebar ingangaribar amu. Egh aruer namba 7, kar Sabatɨn dughiam, avughsazir dughiar kamɨn ia ingaran markɨ. Ia uari akuvagh nan ziam fɨ. Egh ia danganir manamɨn iti, ia na bagh Sabatɨn dughiam amɨsefegh, kɨ Ikiavɨra Itir God. 
\v 4 Kɨ datɨrɨghɨn ia bagha mɨsevezir dughiabar gun ia mɨkɨmasa. Egh azenibar zurara ia dughiar kabar uari akuv nan ziam fɨ.”
\s God Israelia Gitazir Dughiam Gɨnɨghnɨghamin Isam, ko Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam
\r (Dɨboboniba 28:16-25)
\p
\v 5 \x - \xo 23:5 \xo*\xt Ua Me Ini 12:1-13; Godɨn Araziba 16:1-2\xt*\x*Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨkeme, “Ia, God Israelia Gitazir Dughiam Gɨnɨghnɨghamin Isam damuam. Dughiar kam, azeniba vaghvagha, dar iakɨnir faragha zuim, an namba 14ɨn aruemɨn guaratɨzimɨn, ia uari akuvagh nan ziam fɨ. 
\v 6 \x - \xo 23:6-8 \xo*\xt Ua Me Ini 12:14-20; 23:15; 34:18; Godɨn Araziba 16:3-8\xt*\x*Ezɨ iakɨnir kamɨn namba 15ɨn aruemɨn, kar Yis Puvatɨzir Bretɨn Isam Damuamin Dughiam. Egh ia yis puvatɨzir bretɨn kam amɨ mangɨ 7plan aruebar tugh. 
\v 7 Eghtɨ aruer kabar faragha zuir aruemɨn, ia uari akuvagh nan ziam fɨva, uan ingangaribar amuan markɨ. 
\v 8 Ia asɨziba ko dagheba isɨ avimɨn Ikiavɨra Itir God bagh ofa damu mangɨ 7plan aruebar tugh. Egh namba 7 aruemɨn ia ua uari akuvagh nan ziam fɨ. Dughiar kamɨn, ia uan ingangaribar amuan markɨ.”
\s Dagher faragha anigha gɨvazibar ofaba
\p
\v 9 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 10 “Nɨ Israelian gumazamiziba kamaghɨn me mɨkemegh: Dughiar ia mangɨ nguazir kɨ ia danɨngamimɨn ikiamimɨn, ia witɨn ian azenibar itir aniziba inigh, egh zurara azeniba bar, witɨn ikɨzir ia faragha ikeziba, ia da ater ofa gamir gumaziba bagh mangɨ. 
\v 11 Eghtɨ ofa gamir gumazim witɨn ikɨzir kamɨn suiragh a fegh a damutɨ, a nan damazimɨn ighuavamang, eghtɨ kɨ ia gifuegham. Ofa gamir gumazim, Sabatɨn gɨn otivamin aruemɨn, an ofan kam damu. 
\v 12 Eghtɨ ia witɨn ofabar amuamin dughiamɨn, ia sipsipɨn nguzir azenir vamɨra itimɨn ofa damu, a bar deragh duaba an mɨkarzimɨn puvatɨgham. Eghtɨ sipsipɨn kam, an ofan bar isia mɨghɨrim. 
\v 13 Egh ia plauan nar aghuim inigh, an osɨmtɨzim 2 kilogrem, egh olivɨn borem ko a veregh witɨn ofa tu. Ia ofan isia bar mɨghɨrim sara an ofa damu, eghtɨ kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ofan tuamin kamɨn mughuriar aghuim baregh, egh a gifuegh navir aghuim an ikiam. Egh uaghan, ia 1 lita wainɨn dɨpam inigh ofan kamning sara ofa damu. 
\v 14 Ia witɨn ikɨzir faragha ikezir kam, ia uan God bagh a inigh izeghan koghɨva, ia witɨn igiar faragha azenimɨn inizir kam aman markɨ. Puvatɨ. Ia faragh witɨn ikɨzir faragha ikezir kam inigh izegh, egh gɨn ia witɨn igiam amɨ. Ia witɨn ovɨzir isizir puvatɨziba, ko witɨn ovɨzir ia avimɨn tuamiba, ko bretɨn ia ingarigh tuamiba, ia dar amɨ. Ia ofan arazir kɨ ifongezir kamɨn gɨn mangɨtɨ, ian ovavir gɨn otivamiba, me uaghan dar gɨn mangam.”
\s Azenibar Dagher Igiaba Asiamin Dughiamɨn Isar Ekiam
\r (Dɨboboniba 28:26-31)
\p
\v 15 \x - \xo 23:15-21 \xo*\xt Ua Me Ini 23:16; 34:22; Godɨn Araziba 16:9-12\xt*\x*Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn Moses mɨgei, “Ia na bagha witɨn ikɨziba atera izir aruemɨn gɨn, 7plan wighba mengegh. 
\v 16 Egh namba 7 wigh gɨvaghtɨ, aruer namba 50 otoghtɨ, ia ua witɨn igiamɨn ofan igharazim na danɨng.\f + \fr 23:16 \fr*\ft Israelian dughiar ekiar kam, me Grighɨn akamɨn me, “Pentekos,” a garɨsi. Ezɨ Grighɨn akamɨn aven ziar kam, a “50plan arueba,” an mɨrara ghu. Nɨ uaghan Aposel 2:1ɨn gan.\ft*\f* 
\v 17 Ian avitoriba vaghvagh bretɨn rubuzir pumuning inigh izɨ na danɨngigh, kar witɨn faragha anibar ofa. Ia bretɨn rubuzimningɨn ingarsɨ bretɨn rubuzir tam bagh, plauan aghuir 2 kilogremɨn itim inighɨva, yis koma a veregh, egh bretɨn rubuzir igharazim uaghan kamaghɨra an ingarigh, aning tuagh. Egh bretɨn rubuzir kamning inigh izɨ, Ikiavɨra Itir God bagh ofa damu. Ia aningɨn suiragh aning fɨ aning damutɨ, aning Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ighuavamang. 
\v 18 Ia bizir kaba sara bretɨn kamɨn ofa damu. Ia 7plan sipsipɨn nguzir azenir vamɨra itiba, ko bulmakaun apurir igiar tam, ko sipsipɨn apurir pumuning inigh izɨ. Ia asɨzir duaba mɨkarzibar itiba inian markɨ. Asɨzir aghuibara inigh. Egh ia ofan bar isia mɨghɨrim na bagh a damu. Egh ia zuraram ami moghɨn, witɨn taba ko wain sara, ofan kam datɨgh. Ofan kam avim an isi mangɨ a bar mɨghɨrightɨ, averenir kɨnimɨn otogh. Eghtɨ Ikiavɨra Itir God, ofan kamɨn mughuriar aghuim baregh, a gifuegh navir aghuim an ikiam. 
\v 19 Ia memen apuritam inigh arazir kuraba gɨn amadir ofa damu, egh sipsipɨn apurir igiar azenir vamɨra itir pumuning inigh, God ko navir vamɨran ikiamin ofa damu. 
\v 20 Eghtɨ ofa gamir gumazim witɨn faragha anibar ofan mɨn, bretɨn kam ko sipsipɨn nguzimningɨn suiragh da fɨ da dar amutɨ, da nan damazimɨn ighuavamangɨ. Bizir kaba nan bizibara. Eghtɨ kɨ da inigh ofa gamir gumazibar anɨngam. 
\v 21 Ia ofan kam gamir dughiamɨn ia uari akuvagh, nan ziar ekiam fɨ, egh ia uan ingangaribar amuan markɨ. Ian ovaviba gɨn otivigh managh ikɨ, me bar zurara arazir kamɨn gɨn mangam.
\p
\v 22 \x - \xo 23:22 \xo*\xt Ofa Gami 19:9-10; Godɨn Araziba 24:19-22\xt*\x*“Dughiar ia uan azeniba aghorimɨn, ia dagher azenimɨn dazighiamɨn tughav itim asian markɨ. Egh ia azenibar tongɨn dagheba asi, egh taba ateghɨva, ua mangɨ da asian markɨ. Ia da ateghtɨ da mamaghɨra ikɨtɨ, onganarazir gumazamiziba ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba, me da iniam. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.”
\s Sɨghabagh Iviamin Dughiar Ekiam
\r (Dɨboboniba 29:1-6)
\p
\v 23 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 24 “Nɨ kamaghɨn Israelian gumazamizibav kemegh. Namba 7ɨn iakɨnim, an aruer faragha zuimɨn ia avughsɨ. Kar ian dughiar ekiar mam, egh ia sɨghabagh ivi uari akuv, egh Ikiavɨra Itir God mɨnabɨva an ziam fɨ. 
\v 25 Dughiar kamɨn ia uan ingangaribar amuan markɨ. Ia ofa gamir dakozimɨn mangɨ, egh avimɨn nan ofa damu.”
\s God Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadir Dughiar Ekiam
\r (Dɨboboniba 29:7-11)
\p
\v 26 \x - \xo 23:26-32 \xo*\xt Ofa Gami 16:29-34\xt*\x*Egha Ikiavɨra Itir God Moses mɨgei: 
\v 27 “Namba 7ɨn iakɨnim, an namba 10ɨn aruem, kar Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadir Dughiar Ekiam. Egh dughiar kamɨn ia dagheba ko agoroger araziba atakigh. Ia uari akuvagh nan ziam fɨ na mɨnabɨva na bagh avimɨn tuamin ofan tam inigh izɨ. 
\v 28 Aruer kamɨn, God Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadir Dughiar Ekiam. Ofa gamir gumazim, ia bagh arazir kuraba gɨn amadir ofa damutɨ, kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ ian arazir kuraba bar da gɨn amadagham. Kamaghɨn amizɨ, ia aruer kamɨn ingaran markɨ. 
\v 29 Eghtɨ gumazitam aruer kamɨn daghebar amɨva uan agorogeba abɨraghan koghtɨ, kɨ uan gumazamizibar tongɨn a batuegham. 
\v 30 Eghtɨ gumazitam ingangaritam aruer kamɨn a damutɨ, kɨ uabɨ uan gumazamizibar tongɨn a mɨsueghtɨ, an aremegham. 
\v 31 Ia oragh. Kɨ ua mɨgei, ia ingangaritam aruer kamɨn a damuan markɨ. Ia arazir kɨ ifongezir kam zurara an gɨn mangɨ. Eghtɨ ian ovavir gɨn otivigh managh ikiamiba, me uaghan an gɨn mangɨ. 
\v 32 Ia dughiar ekiar kamɨn deraghvɨra avughsɨ. Iakɨnir kam, an aruer namba 9ɨn, aruem uaghirir dughiamɨn ikegh mangɨtɨ, aruer namba 10ɨn aruem ghuaghiri dughiam otoghtɨ, dughiar kam bar moghɨra, ia an dagheba ko agoroger biziba bar da atakigh.”
\s Averpenibar Ikiamin Dughiar Ekiaba
\r (Dɨboboniba 29:12-40)
\p
\v 33-34 \x - \xo 23:33-36 \xo*\xt Godɨn Araziba 16:13-15\xt*\x*Ikiavɨra Itir God akar kam Israelia danɨngasa kamaghɨn Moses mɨkeme: “Iakɨnir namba 7, an aruer namba 15ɨn, kar Averpenibar Ikiamin Dughiar Ekiam. Dughiar kamɨn, gumazamiziba temer aguabar averpenibar ingaram, egh 7plan aruebar dar ikɨ Ikiavɨra Itir God gɨnɨghnɨgh. 
\v 35 Egh wighɨn kamɨn faragha zuir aruemɨn, ia nan ziam fɨsɨ uari akuv, egh ia uan ingangaribar amuan markɨ. 
\v 36 Egh ia wighɨn kamɨn arueba bar ia Ikiavɨra Itir God bagh ofa damuam. Egh namba 8ɨn aruemɨn, ia ua Ikiavɨra Itir God gɨnɨghnɨgh an ziam fɨsɨ uari akuv, egh an ofan avimɨn tuamiba inigh izɨ dar ofa damu. Aruer namba 8, kar Ikiavɨra Itir Godɨn ziam famin dughiam, kamaghɨn amizɨ ia uan ingangaribar amuan markɨ.
\p
\v 37 “Aruer kaba, kar nan dughiar ekiabara, kɨ Ikiavɨra Itir God. Ia nan ziam fɨsɨ uari akuv, avimɨn na bagh ofabar amu. Ia ofan bar isia mɨghɨriba, ko wit tuer ofa, ko wain ingamin ofa, ko ofan igharazir maba, ia ofan kaba vaghvagh dar aruebara dar amu. 
\v 38 Ia dughiar ekiar kabar gɨn mangɨ, egh uaghan nan Sabatɨn dughiabar gɨn mangɨ. Egh uaghan bizir ia zurara na ganɨdiba, ko akar dɨkɨrɨziba akɨramin ofaba, ko ofan ia uari uan ifongiabar gɨn mangɨ na danɨngamiba, ia bar da isɨ na danɨngam.
\p
\v 39 \x - \xo 23:39-43 \xo*\xt Ua Me Ini 23:16; 34:22\xt*\x*“Ezɨ namba 7ɨn iakɨnimɨn, an dughiar namba 15ɨn, ia faragh dagher faragha aniziba inigh gɨvagh, egh ia Ikiavɨra Itir Godɨn dughiar ekiar kam damuam, an aruer namba 15ɨn ikegh, 7plan aruebar mangam. Dughiar kabar, ia averpenibar ikɨva na gɨnɨghnɨgham. Dughiar ekiar kamɨn aruer faragha zuim ko namba 8 aruemɨn, ia bar avughsɨ. 
\v 40 Aruer faragha zuimɨn ia temer ovɨzir ia apibar dagher bar aghuitaba inigh. Ia temer detɨn aguaba ko temer dafarir avɨriba itibar aguaba inigh. Egh ia nan damazimɨn 7plan aruebar bar akongegh. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God. 
\v 41 Egh azeniba bar dar namba 7ɨn iakɨnimɨn, ia 7plan dughiar kaba na bagh da mɨsevegh, dughiar ekiar kam damuam. Ian ovaviba gɨn otivigh zurara arazir kabar gɨn mangam. 
\v 42 Ia Israelian gumazamiziba bar, 7plan aruebar averpenir muziaribar ikɨ. 
\v 43 Ia kamaghɨn damutɨ, ian ovavir borir gɨn otivamiba ganigh fogham, kɨ Isipɨn kantrin ia inigha ian akua azenan ize, egha dughiar kamɨn kɨ ia gamima, ia averpenir muziaribar iti. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ mɨkemegha gɨfa.”
\p
\v 44 Moses akar kam baregha, Ikiavɨra Itir Godɨn ziam famin dughiar ekiar a inabazibar gun Israelian gumazamizibav gei.
\c 24
\s Godɨn Purirpenimɨn lambar  // garir arazim
\r (Ua Me Ini 27:20-21)
\p
\v 1 Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei: 
\v 2 “Nɨ kamaghɨn Israelia mɨkemegh. Me lamɨn nan Purirpenimɨn itiba bagh olivɨn borer bar aghuim inigh izɨ. Eghtɨ ofa gamir gumaziba dɨmagaribar zurara lamɨn kabar apongtɨ da isi mamaghɨra ikɨ. 
\v 3 Lamɨn kaba, Aron guaratɨzibar dar apong, eghtɨ dɨmagariba bar lamba isi mamaghɨra ikɨtɨ amɨnim tiragham. Lamɨn kaba, God bativamin Purirpenimɨn aven ikɨ inir ekiar Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavimɨn Boksiam modozimɨn azenan tuivigh ikɨ nan damazimɨn isiam. 
\v 4 Lamɨn kaba, da aghorir me golɨn aghuarimɨn ingarizim gisɨn ikɨtɨ, Aron deragh dar gantɨ, dar angazangariba mungeghan kogham, egh da Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn isɨvɨra ikɨtɨ, kɨ dar ganam.”
\s Bretɨn me isa God ganɨdim
\p
\v 5 \x - \xo 24:5-6 \xo*\xt Ua Me Ini 25:30\xt*\x*Ikiavɨra Itir God kamagh Moses mɨgei, “Ia 12 kilogrem plauan aghuiba iniva, 12plan bretɨn rubuzibar ingarigh. Ia vaghvagh bretɨn rubuzimɨn ingarsɨ, plauan osɨmtɨzir 1 kilogremɨn itim inigh. 
\v 6 Egh gɨn ia bretɨn kaba isɨ, dakozir bar zuezir me golɨn aghuarimɨn an pogha a noghezir kamɨn, pozir pumuningɨn dar arɨkigh, eghtɨ 6pla vongɨn ikɨtɨ 6pla vongɨn ikɨ, egh Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ikiam. 
\v 7 Egh ia pauran mughuriar aghuim zuim isɨ bretɨn pozir kamningɨn boroghɨn dar arɨkigh, egh gɨn Ikiavɨra Itir God bagh avimɨn pauran kamɨn nan ofa damu, a bretɨn kabar danganim iniam. 
\v 8 Egh Sabatɨn dughiabar zurara ofa gamir gumazim bretɨn kam dakozim datɨghtɨ, a Ikiavɨra Itir Godɨn damazimɨn ikiam. Israelia arazir kamra gɨn mangɨ. Kar Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir mam, kɨ me koma a gami, eghtɨ a zurara ikɨvɨra ikiam. 
\v 9 \x - \xo 24:9 \xo*\xt Matyu 12:4; Mak 2:26; Luk 6:4\xt*\x*Kar dagher gumazamiziba Ikiavɨra Itir God bagha avimɨn ofa gamiziba, da bar nan bizibara. Eghtɨ kɨ da isɨ Aronɨn ovavir boribar anɨngam. Kamaghɨn, bretɨn kam datɨrɨghɨn ko gɨn izamin dughiabar, an Aronɨn adarazir bret, ezɨ me bretɨn kam nan Purirpenim avɨnizir dɨvazimɨn aven aneremɨ.”
\s God gumazir mam amizir arazir kuraba ikarvazir arazim mɨgei
\p
\v 10-11 Dughiar mam, gumazir mam iti, an afeziam Isipian gumazim, an amebam Israelian amizim. Amebamɨn ziam Selomit, Selomit a Dibrin guivim, a Danɨn anabamɨn adarazir mav. Egha Selomitɨn otarir kam, a me itir danganimɨn ikia, egha Israelian gumazir mam ko mɨsosi. Aning uaning mɨsogha ghua, Selomitɨn otarim Ikiavɨra Itir Godɨn ziam dɨbora akar kuram mɨgɨa an ziam gasɨghasɨzima, me a baraki. Kamaghɨn amizɨ, me a inigha Moses bagha ghu. 
\v 12 Ezɨ Moses a isa gumazir mabagh anɨngizɨ, me kalabuzɨn mɨn a ikegha a geghuva ikia, egha Ikiavɨra Itir God mɨzuai, a manmaghɨn gumazir kam mɨkɨmtɨ, me arazir manatamɨn a damuam.
\p
\v 13 Ezɨ Ikiavɨra Itir God kamaghɨn Moses mɨgei, 
\v 14 “Nɨ gumazir kam inigh danganir ia itimɨn azenan mangɨ. Eghtɨ gumazir a na mɨkemezir akar kuraba baraghiziba, me bar uan dafariba an dapanim darɨkigh. Me kamaghɨn damightɨ, gumazamiziba fogham, gumazir kam arazir kuram gamigha osɨmtɨzim iti. Eghtɨ gumazamiziba bar dagɨaba fɨva a mɨkɨntɨ an aremegham. 
\v 15 Eghtɨ gɨn nɨ Israelia mɨkɨm suam: Gumazitam akar kuramɨn na mɨkemegham, an arazir kuram gamigha gɨfa, egh a uan arazir kuramɨn osɨmtɨzim ateram. 
\v 16 Gumazitam akar kuratam mɨkɨmɨva Ikiavɨra Itir Godɨn ziam dɨponam, kamaghɨn an aremegham. A Israelian gumazimra, o ikɨzir igharazimɨn gumazamizir ian tongɨn ititam, gumazir nan ziam gasɨghasɨghamin manatam, gumazamiziba bar uari akuvagh dagɨaba fɨva gumazir kam mɨkɨnightɨ an aremegh.
\p
\v 17 \x - \xo 24:17 \xo*\xt Ua Me Ini 21:12\xt*\x*“Eghtɨ gumazitam gumazim o amizim mɨsueghtɨ an aremegham, eghtɨ ia uaghan a mɨsueghtɨ an aremegh. 
\v 18 Eghtɨ gumazitam gumazir igharazimɨn bulmakaun mɨsueghtɨ an aremegham, a bulmakaun igharazitamɨn a ikaragh. Osɨmtɨzir kabanang akɨramin arazim a kamakɨn, gumazitam gumazir igharazimɨn asɨzim mɨsoghezɨ an areme, an asɨzir kamaghɨn garimra an asɨzim ikaragh.
\p
\v 19 “Eghtɨ gumazitam gumazir igharazimɨn mɨkarzim gasɨghasigham, eghtɨ ia arazir kamram a ikaragh. 
\v 20 \x - \xo 24:20 \xo*\xt Ua Me Ini 21:23-25; Godɨn Araziba 19:21; Matyu 5:38\xt*\x*A gumazir igharazimɨn agharim apɨrightɨ, ia uaghan an agharim apɨrigh. A gumazir igharazimɨn damazim gasɨghasɨghtɨ, ia uaghan an damazim gasɨghasɨkigh. A gumazir igharazimɨn atariba apɨrightɨ, ia uaghan an atariba apɨrigh. Gumazir manam bizim gamua, gumazir igharazim gasɨghasɨki, eghtɨ ia arazir kamra uam a ikaragh. 
\v 21 Gumazim gumazir igharazimɨn asɨzim mɨsueghtɨ an aremegham, eghtɨ an asɨzir kamagh garimra a ikaragh. Eghtɨ gumazitam gumazir igharazim mɨsoghtɨ an aremegham, eghtɨ ia gumazir kam mɨsueghtɨ an aremegh. 
\v 22 \x - \xo 24:22 \xo*\xt Dɨboboniba 15:16\xt*\x*Kɨ Israelia ia ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba sara ia bagha Arazir kam atɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God, kɨ ia mɨkemegha gɨfa.”
\p
\v 23 Moses akar kabar gun Israelia mɨkemegha gɨfa. Ezɨ gɨn me gumazir akar kuramɨn Ikiavɨra Itir Godɨn mɨkemezir kam inigha danganir me itimɨn azenan ghu. Egha me dagɨabar a ginivizɨ an areme. Ezɨ arazir kamɨn, Israelia Akar Gavgavir Ikiavɨra Itir God Moses ganɨngizimɨn gɨn zui.
\c 25
\s Azenir namba 7ɨn Araziba
\r (Godɨn Araziba 15:1-11)
\p
\v 1-2 \x - \xo 25:1-7 \xo*\xt Ua Me Ini 23:10-11\xt*\x*Moses Sainain Mɨghsɨamɨn ikiavɨra itima, Ikiavɨra Itir God akar kam Israelia mɨkɨmasa a ganɨngi: “Ia gɨn nguazir kɨ ia danɨngasa mɨkemezir kamɨn mangɨ an otivigh, egh zurara namba 7ɨn azenimɨn, ia nguazir kamɨn dagheba oparan markɨ. Ia nguazim ateghtɨ, a pura ikɨ. Ia Sabatɨn dughiabar avughsi moghɨn, nguazim uaghan avughsam. Ia kamaghɨn damuva mɨkɨm suam, namba 7ɨn azenim, a Ikiavɨra Itir Godɨn azenimra, kamaghɨn nguazim avughsi. 
\v 3 Ia 6plan azenibar, dagheba uan nguazimɨn da opar, egh wainɨn ikarɨzibar agharibar ghorɨva azenibar dagheba iniam. 
\v 4 Egh ia namba 7ɨn azenimɨn, ia nguazim ateghtɨ, an avughsɨ. Egh ia azenir kam na bagh a anemɨseveghtɨ a Ikiavɨra Itir Godɨn Sabatɨn azenimɨn ikiam. Kamagh amizɨ, ia azenir kamɨn dagheba oparan markɨ, egh ia uan wainɨn ikarɨzibar aghariba aghoran markɨ. 
\v 5 Eghtɨ witɨn taba puram otivigham, ia dar ovɨziba inighɨva dagher dɨpenimɨn dar arɨghan markɨ. Egh wainɨn ovɨziba pura dar agharibar otivightɨ, ia da inigh wainɨn ingaran markɨ. Bar markiam. Azenir kamɨn nguazim deraghvɨram avughsam, kamaghɨn, ia aneteghtɨ a pura ikɨ. 
\v 6 Eghtɨ azenir kamɨn dagheba pura ian nguazimɨn otivtɨ, ia dar amɨ. Ia da isɨ dagher dɨpenimɨn dar arɨghan markɨ, egh wainbar amuan markɨ. Ia ko, ingangarir gumazir kɨniba ko ingangarir amizir kɨniba, ko ingangarir gumazir igharaziba, ko ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itiba, ia bar dar amɨ. 
\v 7 Egh bulmakauba, sipsipba, memeba, ko asɨzir atiaba sara ia dar amɨ.”
\s Azenir ua biziba ikarvaghamim
\p
\v 8 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Ia 7plan dughiabar, 7plan azeniba meng mangɨ, kamaghɨra damu mangɨ 49plan azenibar otogh. 
\v 9 Egh ia azenir 49ɨn, an namba 7ɨn iakɨnim, an dughiar namba 10ɨn, ia gumazitaba ameghtɨ me ian nguibaba bar dar mangɨ sɨghabagh ivi. Kar Dughiar Ekiar Gumazamizibar Arazir Kuraba Gɨn Amadim. 
\v 10 Namba 50ɨn azenimɨn ia datɨrɨghɨn sɨghabagh iviamin dughiamɨn ikegh mangɨ azenir vamɨran tugham, ia a damutɨ, a nan azenimra ikɨ. Eghtɨ ia gumazamizibav mɨkɨm suam, me azenir kamɨn fɨrighɨreghtɨ men osɨmtɨziba gɨvaghtɨ me deraghvɨra ikiam. Azenir kamɨn, gumazir gumazir igharazibar nguazibagh ivezeziba, me vaghvagh ua nguazir kaba isɨ dar guizɨn ghuavibar anɨngigh, o men adarazir anɨngigh. Eghtɨ ingangarir gumazamizir kɨniba, me vaghvagh ingangarir kam ategh, ua uan adarazi baghvɨra mangɨ. 
\v 11 Guizbangɨra, namba 50ɨn azenimɨn, gumazamiziba deraghvɨra dapiagh avughsɨ bar akuegham. Egh azenir kamɨn ia uan nguazibar dagheba oparan markɨ, egh ia witɨn puram otivibar ghor da akuvan markɨ. Egh ia wainɨn dɨpabar ingarsɨ, wainɨn ovɨziba inian markɨ. 
\v 12 Azenir kam, ia deraghvɨra dapiagh avughsɨ bar akongegh bar a gɨnɨghnɨgh, kar bar nan azenimra. Egh ia pura nguazimɨn otivir daghebara damɨ. Ia dagher igharazibar aman markɨ.
\p
\v 13 “Eghtɨ azenir kamɨn gumazir nguaziba isa igharaz darazir da amangiziba, ia ua me dama uan nguaziba iniam. 
\v 14-15 Kamaghɨn, ia nguazim isa gumazir igharazimɨn amadazɨ, o a da nguazim givese, egh ia uarigh ifaran kogham. Ia nɨghnɨgh, azeniba manmaghɨn ikiavɨra iti, eghtɨ bar akongamin azenim otoghtɨ ia ua bizir kaba ikarvagham, egh manmaghɨn dughiabar an oparɨva dagheba iniam. Ia bar deraghvɨra nguazir kamɨn dagheba iniamin azenir ikiavɨra itibar ivezim givesegh. 
\v 16 Eghtɨ azenir avɨriba ikɨvɨra ikɨtɨ, dar nguazimɨn ivezim mavanang. Eghtɨ azenibar dɨbobonim oteveghtɨ, nguazimɨn ivezim magɨrɨ. Guizbangɨra, a guizɨn nguazim givezezir pu. Puvatɨ, a nguazir kamɨn otivir daghebagh ivese. A nguazir an agharimɨn ikiavɨra itir kamɨn azeniba mengɨva, an azenir kabar nguazir kamɨn otivir daghebagh ivezam. 
\v 17 Ia uari uan namakatam gifaran bar markɨ. Ia uan Godɨn atiating, egh arazir aghuibara damu. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn mɨkeme.”
\s God gumazamizir an akamɨn gɨn zuiba deraghvɨra me damuam
\p
\v 18 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Ia deraghvɨra arazir kɨ ifongeziba ko bizir kɨ damuasa ia mɨkemezibar suiragh dar gɨn mangɨ, egh ia deraghvɨra nguazir kɨ ia danɨngamin kamɨn ikiam. 
\v 19 Eghtɨ dagher avɨrim nguazimɨn otivtɨ, ia zurara dagher avɨribar amɨ mamaghɨra ikiam. Egh ia bar deraghvɨra nguazir kamɨn ikiam. 
\v 20 Egh ia ua kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘Namba 7ɨn azenimɨn e dagheba oparan kogham, egh dagher aniziba inigh da akuvan kogham. Egh e kamaghɨn damuan kogh, e azenir kamɨn tizim amam?’ 
\v 21 Markɨ, ia mɨghɨn nɨghnɨghan markɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ namba 6ɨn azenimɨn bar deragh nguazim damightɨ, dagher avɨriba otivtɨma ia damɨ mangɨ 3plan azenibar tugham. 
\v 22 Egh ia namba 8ɨn azenimɨn dagheba opar, egh ia namba 6ɨn azenibar inizir daghebar amɨvɨra ikiam. Egh ia dagheba ikɨvɨra ikɨ mangɨ, ia dagher igiaba iniamin dughiam otogham.”
\s Nguazir me iniziba, me ua da ikarvagham
\p
\v 23 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Gumazir igharazitam ia da nguazim givezegh, dughiar ruarimɨn an suighan markɨ. Kar guizbangɨra ian nguazim puvatɨ. Kar Ikiavɨra Itir Godɨn nguazim, ezɨ kɨ Israelia ian taghizɨ ia an iti, mati gumazamiziba nguibar igharaziba ataghizɨ me men nguazibar iti.
\p
\v 24 “Eghtɨ ian gumazitam, ian namakar igharazitam da nguazim givesɨ, a deraghvɨra fogh, eghtɨ gɨn nguazir kamɨn guizɨn ghuavim ua nguazim givesɨ, a givezam.
\p
\v 25 “Eghtɨ ian gumazitam bar biziba puvatɨgh, dagɨaba bagh gumazir igharazim ateghtɨ, an an nguazim givezeghtɨ, an anabar gumazim an akuragh a givesɨ pura ikɨ, egh nguazir kam uam a givezegh uam a danɨngigh.\f + \fr 25:25 \fr*\ft Hibrun arazim, gumazitam osɨmtɨzim batogham, eghtɨ an anabatam an ganɨva egh akurvaghamin ingangarim iti. Bizir bar ekiar namakar kam damuamim, an osɨmtɨzim itir gumazimɨn nguazim givezam, eghtɨ nguazir kam an adarazir nguazimra. Nɨ Rut 3:9-13 ko 4:1-6, ko Jeremaia 32:6-12ɨn gan. Asaian Akɨnafarimɨn akar isɨn zuir mam ghaze, God a gumazir gumazamizibar ganɨva egh men akurvaghamin ingangarim itim. Nɨ uaghan, Aisaia 41:14 ko 43:14 ko 44:6 ko 44:24 ko 54:5 ko 60:16ɨn gan.\ft*\f* 
\v 26 Eghtɨ gumazir kamɨn akuragh uam a givezamin anabamɨn gumazamiziba puvatɨghtɨ, a uabɨ gɨn dagɨar avɨriba itir dughiam, a ua nguazir kam givezam. 
\v 27 A biziba ua da ikarvaghamin azenim gɨfoghsɨ, an azeniba meng, da manmaghɨn ikiavɨra iti. Egh an azenir kamɨn dagher nguazir kamɨn otivamiba bar dar ivezimɨn dɨbobonim manmaghɨn otogham. Egh a dagɨaba inigh dagher kaba bagh, gumazir fomɨram an nguazim givezezim a danigh, ua nguazir kam iniam. 
\v 28 Egh an dagɨaba oteveghtɨ, a nguazir kam uam a givezeghan kogham, kamaghɨn gumazir fomɨram an nguazim givezezim, nguazim an dafarimɨn ikɨ mangɨtɨ azenir ua biziba ikarvaghamim otogham. Eghtɨ azenir kam otoghamin dughiamɨn, gumazir nguazir kam givezezim, a ua nguazir kam isɨ an ghuavimra danɨngigh.
\p
\v 29 “Eghtɨ gumazitam nguibar ekiam avɨnizir dɨvazimɨn aven uan dɨpenim anemadazɨ, gumazir igharazim a givese, ezɨ dɨpenimɨn ghuavim ua uan dɨpenim givezamin azenir vamɨra iti. 
\v 30 Eghtɨ azenir vamɨra mangɨgh gɨvaghtɨ, a ua dɨpenir kam givezeghan kogham, a datɨrɨghɨn uam ivezamin tuaviba puvatɨ. Bar puvatɨ. Eghtɨ datɨrɨghɨn dɨpenir kam, a gumazir a givezamin dɨpenim, ko an ovavir borir gɨn otivamiba, a gɨn men dɨpenimɨn ikiam. Egh azenir biziba ua da ikarvaghamin dughiamɨn, a uam a danɨngan kogham. 
\v 31 Eghtɨ nguibar dozir dɨvaziba puvatɨziba, dar aven itir dɨpeniba, ia kamaghɨn nɨghnɨgh suam, da mati nguazir dagheba oparim. Kamaghɨn, dɨpenibar ghuaviba ua dɨpenir kabagh ivezam. Eghtɨ azenir ua biziba ikarvaghamimɨn, gumazir dagh ivezeziba, ua da isɨ guizɨn dɨpenir ghuavibar anɨngam. 
\v 32 Eghtɨ Livain anabamɨn adarazi arazir kamɨn gɨn mangan markɨ. Me, dɨvazim avɨnizir nguibar ekiamɨn itir dɨpenim uam a givesɨ, me a givesegh. 
\v 33 Egh Livain anabamɨn tav uan dɨpenim amadagh, egh uam a givezan aghuaghtɨ, gumazir dɨpenir kam givezezim, azenir biziba ua da ikarvaghamimɨn, a ua dɨpenim isɨ Livain gumazir kam danɨngigh. Guizbangɨra, kɨ Israelian anabar igharaziba bagha nguazibagh inamigha me ganɨngi. Ezɨ Livain anabam puvatɨ. Kɨ Israelian anabar igharazibar nguazibar tongɨn, nguibar ekiar maba isa Livaibagh anɨngi. Kamaghɨn amizɨ, dɨpenir Livain nguibar ekiamɨn itiba, da dughiabar zurara Livain dɨpenibara. 
\v 34 Egha uaghan, nguazir Livain anabamɨn nguibar ekiabar mɨriamɨn boroghɨn itiba, gumazir igharaziba dagh ivezan markɨ. Kar Livaibar nguazibara.”
\s Onganarazibagh amir gumazamizibar akurvazir araziba
\p
\v 35 \x - \xo 25:35 \xo*\xt Godɨn Araziba 15:7-8\xt*\x*Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Ian namakabar tav, onganarazibagh amir gumazimɨn mɨn ikɨva, bizibagh ivezamin dagɨaba puvatɨghtɨ, ia uari an akurvagh, mati ia ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itibagh ami moghɨn, an akurvagh. Kamaghɨn, ian namakar kam ia ko ikiam. 
\v 36-37 \x - \xo 25:36-37 \xo*\xt Ua Me Ini 22:25; Godɨn Araziba 23:19-20\xt*\x*Egh a pura ia da dagɨaba inigh, egh ua dagɨar iniziba ikarvaghsɨ, ia ua dagɨatam dagh isɨn darɨghan markɨ. Eghtɨ a daghebagh iveztɨ, ia ua dagɨataba daghebar ivezim gisɨn darɨghan markɨ. Ia Godram atiating, egh uan namakaba ateghtɨ me ian tongɨn ikɨ. 
\v 38 Kɨ, Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ kamaghɨn ia mɨkemegha gɨfa. Kɨ ian Godɨn ikiasa, egha kamaghɨn, kɨ Isipɨn kantrin ia inigha ian akua azenan iza, Kenanɨn nguazim ia danɨngasava ami.”
\s Ingangarir gumazamizir kɨniba damuamin araziba
\p
\v 39 \x - \xo 25:39-46 \xo*\xt Ua Me Ini 21:2-6; Godɨn Araziba 15:12-18\xt*\x*Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Gumazitam onganarazibar amuva, ia ateghtɨ ia ingangarir gumazir kɨnimɨn mɨn a givezegh, egh pazɨ a damutɨ a ingangarir gumazir kɨnimɨn mɨn ian apengan ikɨ ingaran markɨ, mati ikɨzir igharazibar ingangarir gumazir kɨnibar mɨn ia bagha ingari. 
\v 40 A mati gumazir dagɨaba bagha ingarimɨn mɨn ia ko ikɨ, egh ian ingangaribar amu mangɨtɨ azenir ua biziba ikarvaghamim otogham. 
\v 41 Egh azenir kamɨn a uan amuim ko boriba sara, me fɨrighɨregh ia ategh ua uan adarazi bagh mangɨ, uan inazir afeziabar nguazimɨn ikiam. 
\v 42 Bizir kamɨn mɨngarim kamakɨn. Fomɨra ia Israelia, kantri Isipɨn ingangarir gumazamizir kɨnibar itima, kɨ ia inigha azenan izezɨ ia bar Isip ataki. Kamaghɨn amizɨ, ia nan ingangarir gumazamizibar mɨn otifi. Kamaghɨn, ia uan namakabagh ivezeghtɨ, me dughiabar zurara ingangarir gumazamizir kɨnibar mɨn ikian kogham. Bar markɨ. 
\v 43 Kamaghɨn amizɨ, ia uan namakar ia ivezeziba, puvɨra me abɨn me damutɨ, me bar osɨmtɨzir dafaba sara ingangarir ekiabar amuan markɨ. Ia nan atiating, kɨ ian God, egh ia deraghvɨram me damu.
\p
\v 44 “Egh ia ingangarir gumazamizir kɨniba inisɨ, ikɨzir igharazir ian boroghɨn itiba da me inigh. 
\v 45 Egh ia uaghan ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn ikia boriba bateziba, ia ingangarir gumazamizir kɨniba, me da dagh ivezam. Ia deragh me givezeghtɨ, me guizbangɨra ian ingangarir gumazamizir kɨnibar mɨn otifigh. 
\v 46 Eghtɨ ia gɨn arɨmɨghireghtɨ, ian ovavir boriba ingangarir gumazamizir kɨnir kaba inightɨ, me zurara ian ovavir boribar ingangaribar amu mangɨvɨra ikiam. Me iananaba. Eghtɨ ian namakabara, ian ingangarir gumazamizir kɨnibar otivightɨ, ia paza me damu me gativan markɨ. Ia deraghvɨra me damu.
\p
\v 47 “Eghtɨ ikɨzir igharazibar gumazamizir ian tongɨn itibar tav, dagɨaba bar izɨvagham, eghtɨ ia Israelia, ian tav onganarazibagh amir gumazimɨn mɨn otoghɨva, a ikɨzir igharazimɨn gumazir kam ateghtɨ an a givezeghtɨ, an an ingangarir gumazir kɨnimɨn mɨn ikiam, o gumazir kamɨn tavɨn ingangarir gumazimɨn mɨn otogham. 
\v 48 Israelian gumazir kam kamaghɨn damigham, eghtɨ ia uam a givezeghtɨ, kamaghɨn deragham. An aveghbuatam, 
\v 49 o an afeziar dozim, o namakatam o anabatam, uam a givezeghtɨ deragham. Eghtɨ a uabɨ dagɨataba inigh, uabɨ uabɨ givezegh, egh ingangarir kurar kam atakigh. 
\v 50 Gumazir kam, ikɨzir igharazimɨn gumazir a givezezim ko deraghvɨra nɨghnɨgh uaning kɨmɨva fogh suam, azenir ikiavɨra itiba me da meng mangɨ azenir ua biziba ikarvaghamimɨn tugham. Eghtɨ gumazir, ingangarir gumazir kam givezezim suam, gumazir azenir kabar ingarir dagɨabar ivezimɨn dɨbobonim manmakɨn. Eghtɨ gumazir kam uabɨ, o an anabatam ivezir kamaghɨn garimra uam a givesegh. 
\v 51 Eghtɨ azenir avɨriba ikɨvɨra ikɨtɨ, gumazir kam dagɨar bar ekiamɨn ua gumazir a givezezir kam danɨngigh. 
\v 52 Eghtɨ azenir avɨriba ikian koghtɨ, azenir biziba ua da ikarvaghamim otoghtɨ, a dagɨar muziarim isɨ ua gumazir kam danɨngigh. 
\v 53 Eghtɨ ikɨzir igharazimɨn gumazir kam kamaghɨn ingangarir gumazim gɨnɨghnɨgh suam, a mati azenibar vaghvagha a ko ikia dagɨaba bagha ingarir gumazim, egh a puv a mɨkɨmɨva, anebɨn pazɨ a damuan markɨ. An an asughasugh nɨmɨram a damu. 
\v 54 Eghtɨ me arazir kabar gɨn mangɨ, ua gumazir kam givezan kogham. Eghtɨ azenir biziba ua da ikarvaghamim otoghtɨ, gumazir a givezezim aneteghtɨ, a fɨrighɨrɨgh mangɨva uan amuim ko boriba sara deraghvɨra ikiam.
\p
\v 55 “Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ Isipɨn kantrin ia inigha azenan ize. Kamaghɨn, ia Israelia, ia nan ingangarir gumazamizibar mɨn iti. Kamaghɨn amizɨ, ia uan tav ateghtɨ, a dughiabar zurara ingangarir gumazir kɨnimɨn ikian markɨ.”
\c 26
\s God deraghvɨra uan gumazamizir an akamɨn gɨn zuibar amuam
\r (Godɨn Araziba 7:12-24; 28:1-14)
\p
\v 1 \x - \xo 26:1 \xo*\xt Ua Me Ini 20:4; Ofa Gami 19:4; Godɨn Araziba 5:8; 16:21-22\xt*\x*Ikiavɨra Itir God kamaghɨn mɨgei, “Ia temer oteviba inigh dar asebar nedazibar ghoran markɨ, ia guarir akɨnitam inigh uan nguazimɨn anesaragham, o dagɨatam inigh dɨghoriba a darightɨ da ian asebar marvir guabar mɨn gantɨ, ia marvir guar kabar ziaba fan markɨ, da gavgaviba pu. Puvatɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, ia nan ziamra fɨ. 
\v 2 Kɨ ia bagha mɨsevezir Sabatɨn dughiabar, ia ingaran markɨ. Ia puram avughsɨ. Egh ia bar nan Purirpenim gifongegh a baghvɨra ikɨ. Kɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ kamaghɨn ia mɨkemegha gɨfa.
\p
\v 3 \x - \xo 26:3-5 \xo*\xt Godɨn Araziba 11:13-15; 28:1-14\xt*\x*“Egh ia nan arazir kɨ ifongezibar gɨn mangɨ, nan Akar Gavgaviba baragh, egh dar amu, 
\v 4 eghtɨ kɨ amozim damutɨ, a uan izir dughiamra izam. Eghtɨ kɨ ian daghebar amutɨ, da deraghvɨra ian nguazimɨn otivtɨ, temeba bɨva ovɨzir avɨriba ikiam. 
\v 5 Ia dagher bar avɨriba ikɨva, egh witɨn andɨziba ini mangɨ, ia wainɨn ovɨzir anɨdiziba iniamimɨn dughiamɨn tugham. Egh ia wainɨn ovɨziba ini mangɨ, dughiar ia dagheba oparamimɨn tugham. Ia damɨva naviba bar izevegham. Egh ia deraghvɨra uan nguazim dapiagham.
\p
\v 6 “Eghtɨ kɨ navir amɨrizim ia danightɨ ia deraghvɨra dapiagh, egh dakuamin dughiamɨn, ia bizitamɨn atiatingan kogham. Kɨ asɨzir atiar mɨsoziba ian nguazimɨn da batueghtɨ apaniba nguazir kamɨn ia mɨsoghan kogham. 
\v 7 Eghtɨ ia apanibav sogh me abɨntɨ, men avɨrim ian damazimɨn arɨghiram. 
\v 8 Ian 5plan mɨdorozir gumaziba 100plan apaniba abɨnigham. Eghtɨ ian 100plan mɨdorozir gumaziba 10,000plan apaniba abɨnigham. Guizbangɨra, ian apaniba bar ian damazimɨn arɨghiregham. 
\v 9 Eghtɨ kɨ deraghvɨra ia damuva borir avɨriba ia danɨng, egh ia damutɨ, ia bar avɨrasemegham. Eghtɨ Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kɨ fomɨra ia ko amizir kam, kɨ gavgavim a danɨngam. 
\v 10 Eghtɨ azenir gɨvazimɨn dagheba, da ikɨvɨra ikɨ mangɨ azenir igharazim batogham. Eghtɨ dagher naba ikɨvɨra ikɨtɨ, ia dagher igiar andɨziba iniva, ghuriba makunigh, egh dagher igiaba dar danganim darɨgham. 
\v 11 Eghtɨ kɨ ian tongɨn ikɨvɨra ikɨ, akɨrim ragh ia gasaraghan kogham. 
\v 12 \x - \xo 26:12 \xo*\xt 2 Korin 6:16\xt*\x*Kɨ ian tongɨn daruva ian Godɨn ikiam. Eghtɨ ia nan gumazamizibar ikiam. 
\v 13 Kɨ uabɨ Ikiavɨra Itir God, kɨ ian God. Ia fomɨra Isipɨn kantrin aven ingangarir gumazamizir kɨnibar ikezɨ, kɨ ian osɨmtɨzim agɨvagha ian akua azenan ize. Kɨ ia isa kalabus gatɨzir gumazibar gavgaviba abɨghizɨ, ia kalabus ategha bar akongegha ize.”
\s God gumazamizir an akam batoziba ivezir kuram me danɨngam
\r (Godɨn Araziba 28:15-68)
\p
\v 14 Ikiavɨra Itir God ua kamaghɨn mɨgei, “Ia nan akaba baraghan aghuagh, egh nan Akar Gavgavir kabar gɨn mangan koghtɨ, kɨ ivezir kuram ia danɨngam. 
\v 15 Ia akɨrim ragh nan arazir kɨ ifongezibagh asaragh, nan bizir kɨ damuasa ia mɨkemezibar aghuaghɨva, nan Akar Gavgaviba baraghan koghɨva, egh nan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kɨ ia ko amizir kam abightɨ, 
\v 16 kamaghɨn kɨ bizitamɨn ia damuam. Kɨ zuamɨra ia damightɨ, ia bar ikuvigh bar atiatigham. Kɨ ia damutɨ, ia arɨmariar bar ekiaba iniva, ian mɨkarziba puv fengtɨ, ian damaziba okavightɨ, ian mɨkarziba nɨmɨra su magɨrɨ mangɨ bar ikuvigham. Ia azenibar dagheba opar, egh ia dar daghebar aman kogham. Apanibara, da ini dar amam. 
\v 17 Egh kɨ uabɨ ian apanim damuam. Kɨ gumazir igharaziba amadaghtɨ, me izɨ ia mɨsogh ia dɨkabɨnam. Eghtɨ gumazir kaba ia gativagham. Apaniba tɨghar ia bagh izɨ ia gɨntɨghamin dughiamɨn, ia puram atiating aregham.
\p
\v 18 “Bizir kurar kabar gɨn, ia nan akam baraghan aghuavɨra ikɨtɨ, kɨ ian arazir kuraba bagh osɨmtɨzir avɨrim ia darɨghvɨra ikiam. 
\v 19 Egh kɨ ian ifaghatir arazimɨn gavgavim bar anebɨragham. Kɨ amozimɨn tɨvaghtɨ a ian nguazim gizan kogham, eghtɨ nguazim bar mɨsigh ainɨn mɨn gavgavigham. 
\v 20 Eghtɨ dagheba ian nguazimɨn otivan koghtɨ, ian temeba ban kogham. Kamaghɨn, ia kamaghɨn fogh suam, ian ingangarir ekiam pura mangɨ gɨvagham.
\p
\v 21 “Osɨmtɨzir kaba ia bativtɨ, ia oraghan koghtɨ, kɨ ian arazir kurar kabagh nɨghnɨgh, egh kɨ osɨmtɨziba ia darɨghvɨra ikiam.
\p
\v 22 “Egh kɨ asɨzir atiaba ian tongɨn da amangtɨ, da ian boriba ko bulmakaubav soghtɨ da arɨmɨghiram. Eghtɨ gumazir avɨriba ikian kogh nguibamɨn tuavibar aruan koghtɨ, gumazamizir vabara ikiam.
\p
\v 23 “Osɨmtɨzir kaba ia bativightɨ, ia uan nɨghnɨzibagh iraghan aghuagh, nan akaba baraghan koghtɨ, 
\v 24 kɨ ian arazir kurabagh nɨghnɨgh, ua dughiar bar avɨribar ua ia ikaragh, ivezir bar kuram ia danɨng, egh bar puvɨra ia damuam. 
\v 25 Ia nan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim abightɨ, kɨ apaniba amadaghtɨ me ia mɨsogham. Eghtɨ ia ti mangɨ nguibar ekiar dɨvazir gavgaviba itibar aven mangɨtɨ, kɨ arɨmariar kurar ekiaba ia bagh da amangɨtɨ, gumazamizir avɨrim arɨmɨghiregham. Eghtɨ ia ikuvamin dughiamɨn, kɨ ia isɨ apanibar dafarim darɨgham. 
\v 26 Egh kɨ ian daghebar tɨvaghtɨ, ia daghebar oteveghtɨ ian amiziba dagher avɨriba avimɨn da tuan kogham. Eghtɨ bretba tuer danganimɨn avir vamɨra, 10plan amiziba uan dagheba tuam. Eghtɨ ia bar bretɨn muziariba ini dar amɨtɨ mɨtiriam ian aghɨvɨra ikiam.
\p
\v 27 “Eghtɨ kɨ bizir kabar amutɨ, ia akɨrim na gasaraghvɨra ikɨva, egh ua nan akaba batoghtɨ, 
\v 28 kɨ bar anɨngaghegh, ian arazir kuraba bangɨn, dughiar bar avɨribar osɨmtɨzir bar ekiaba ua ia darɨgham. 
\v 29 Mɨtiriam puvɨra ian aghɨtɨ, ia uari uan otariba ko guivibav sogh dar amam. 
\v 30 Eghtɨ kɨ uan navir averiamɨn aven ian anɨngaghegh, ia mɨghsɨamɨn pɨn ingarizir danganir asebar ziaba febagh asɨghasɨgh, ian ofan mɨgharir mughuriar aghuim zuibagh amir ofa gamir dakoziba apɨrigham. Egh kɨ ia mɨsuegh ian kuaba isɨ marvir guar kɨ asɨghasɨghizir kabagh isɨn da kunigham. 
\v 31 Kɨ ian nguibar ekiaba ko dɨpenir ia asebar ziaba febagh asɨghasɨgh, ian ofabagh ifueghan kogham. 
\v 32 Egh kɨ ian nguazim bar a gasɨghasightɨ, ian apaniba nguazir kam inigh a dapiagh an gantɨ, a ikuvightɨ, me dɨgavir kuram damigham. 
\v 33 Kɨ apaniba amadaghtɨ, me ia mɨsogh ia batueghtɨ ia tintinibar kantrin igharazibar mangegham. Eghtɨ ian nguazim uaghan gumazamiziba puvatɨgh pura ikiam, eghtɨ nguibar ekiaba ikuvigh ikiam.
\p
\v 34-35 “Eghtɨ ia apanibar kantrin ikiamin dughiamɨn, ian nguazir kam pura avughsɨ ikiam. Ia fomɨra nguazir kamɨn ikia egha nguazim ataghizɨ, a zurara namba 7ɨn azenibar avughsir puvatɨ, mati kɨ ia mɨkemezɨ mokɨn. Egh nguazim pura ikiamin dughiamɨn, a deraghvɨram avughsam, egh nguazim dughiar kam bagh bar akongegham. 
\v 36-37 Eghtɨ ian varazira mɨdorozimɨn arɨmɨghireghan kogh, egh mangɨ apanibar kantrin ikiam. Eghtɨ kɨ ia damutɨ ia bar puvɨram atiating, egh ia oraghtɨ, amɨnim temer dafaribagh ivangtɨ, da tɨngaghɨtɨ, ia da baregh puram atiating aregham, mati apaniba gumazibar agɨntɨzima me ari. Eghtɨ apaniba ian gɨntɨghan kogham, ia puram arɨ mangɨ tintinibar uarir ghuanang daghiram. Eghtɨ apaniba ti ia ko mɨsoghtɨ, ia me ko mɨsoghamin gavgaviba puvatɨgham. 
\v 38 Kamaghɨn, ia ikɨzir igharazibar tongɨn ikɨva apanibar nguazimɨn arɨghiregham, kar mati men nguazim ia tui. 
\v 39 Ia ko ian inazir afeziaba amizir arazir kuraba bangɨn, ia osɨmtɨzim ikiam, kamaghɨn amizɨ, ian ikɨvɨra ikiamin varazira, apanibar nguazimɨn ikɨvɨra ikɨ, egha bar kuvaremeghsɨ damuam.
\p
\v 40 “Eghtɨ gɨn ian ikɨvɨra ikiamin varazira, me uan arazir kurabagh nɨghnɨgh dar gun na mɨkɨmam. Egh me kamaghɨn mɨkɨm suam, ‘E uan inazir afeziaba ko arazir kuram gami. E nɨ barazir puvatɨgha nɨn akaba batoke.’ 
\v 41 Guizbangɨra, ia akɨrim ragha na gasarazɨ, kɨ osɨmtɨzim ia ganigha, ian apanibar nguazimɨn ia amada. Eghtɨ ian adarazi uan arazir akaba batozim ateghɨva, uari abɨnigh, egh uan arazir kurabar ivezir kuram inigh gɨvaghtɨ, 
\v 42 \x - \xo 26:42 \xo*\xt Jenesis 17:7-8; 26:3-4; 28:13-14\xt*\x*kɨ ua uan Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim ko nguazir kam ginɨrɨgham. Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kam, kɨ Abraham, Aisak, Jekop ko a gamua ghaze, kɨ nguazir kam isɨ men ovavir boribar anɨngam. 
\v 43 Ia faragh nguazir kam ateghtɨ, a pura dughiar ruarimɨn avughsɨ. Ia faragha nguazir kamɨn ikia egha nguazim ataghizɨ, a zurara namba 7ɨn azenibar avughsir puvatɨ. Eghtɨ nguazim pura ikiamin dughiamɨn, a deraghvɨram avughsɨ bar akuegham. Ia faragha akɨrim ragha bizir kɨ damuasa ia mɨkemezibagh asaragha, nan arazir kɨ ifongeziba bar dar aghua. Bizir kam bangɨn, ia osɨmtɨzim ater egh ivezir kuram iniam. 
\v 44 Egh ia apanibar nguazimɨn ikɨtɨ, kɨ bar ia ateghan kogh, bar ia gasɨghasɨghan kogham. Bar puvatɨ. Kɨ fo, kɨ kamaghɨn damightɨ, Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kɨ ia ko amizir kam, a gɨvagham. Kɨ Ikiavɨra Itir God, ian God, kɨ arazir katam damighan kogham. 
\v 45 Egh kɨ ia gɨnɨghnɨgh egh Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir kɨ ian inazir afeziaba ko amizim uam a ginɨrɨgham. Kar gumazir kɨ fomɨra Isipɨn kantrin inigha men akua azenan izeziba. Ezɨ ikɨzir igharazibar gumazamiziba nan gavgavir ekiamɨn gani. Kɨ ian Godɨn ikiasa, kamaghɨn amizɨ, kɨ ua bagha ia inigha ize. Kɨ Ikiavɨra Itir God.”
\p
\v 46 Ikiavɨra Itir God, bizir a damuasa Israelia mɨkemezir kaba, ko arazir a ifongeziba, ko an Arazir kaba, a Sainain Mɨghsɨamɨn bar da isa Moses ganɨngi. Egha ghaze, Israelia bar dar gɨn mangɨ.
\c 27
\s Gumazamiziba God ganɨdir bizibar Arazir maba
\p
\v 1-2 Ikiavɨra Itir God, Israelia mɨkɨmasa kamaghɨn Moses mɨgei, “Gumazitam uabɨ isɨ na danɨngɨsɨ, o gumazamizir igharazitam isɨ na danɨngasa akar dɨkɨrɨzim na koma a gami, a uan akar dɨkɨrɨzimɨn gɨn mangɨsɨ, a dagɨataba isɨ ofa gamir gumazim danɨngigh. 
\v 3 Gumazamiziba uarigh ivezamin dagɨar dɨbobonim kamakɨn. Gumazir 20plan azenibar ikegh mangɨ 60plan azenibar tughamim, me 500 kinan a givezam. 
\v 4 Egh amizir 20plan azenibar ikegh mangɨ 60plan azenibar tughamim, me 300 kinan a givezam. 
\v 5 Egh otarir 5plan azenibar ikegh mangɨ 20plan azenibar tughamim, me 200 kinan a givezam. Eghtɨ amizir 5plan azenibar ikegh mangɨ 20plan azenibar tughamim, me 100 kinan a givezam. 
\v 6 Egh otarir iakɨnir vamɨran ikegh mangɨ 5plan azenibar tughamim, me 50 kinan, a givezam. Eghtɨ borir guivir iakɨnir vamɨran ikegh mangɨ 5plan azenibar tughamim, me 30 kinan a givezam. 
\v 7 Eghtɨ gumazir 60plan azenibagh afirazim, me 150 kinan a givezam. Eghtɨ amizir 60plan azenibagh afirazim, me 100 kinan a givezam.
\p
\v 8 “Eghtɨ gumazir akar dɨkɨrɨzim gamizim, a uabɨ uabɨ givezamin dagɨaba, o uan namakam givezamin dagɨaba puvatɨgh, gumazir kam ofa gamir gumazim bagh mangɨ. Eghtɨ ofa gamir gumazim ivezir kam gisɨvagh magɨrɨ gumazir kam damuamin ababanimɨn tughtɨ, gumazir kam ivezam.
\p
\v 9 “Eghtɨ gumazim asɨzitam isɨ, kɨ Ikiavɨra Itir Godɨn ofa damusɨ akar dɨkɨrɨzim damigh, an asɨzir kɨ ia mɨkemezir katamɨn ofa damu. Guizbangɨra, ia ofa damuamin asɨziba, da bar nan bizibara. 
\v 10 Gumazir kam asɨzir aghuir kam ategh kuratamɨn ofa damuan markɨ. An asɨzir kuram inigh, aghuimɨn danganimɨn ofa damuan markɨ. A tam isɨ tamɨn danganim datɨghtɨ, asɨzir kamning vɨrara nana. 
\v 11 Egh a nan damazimɨn mɨzezir asɨzitam na danɨngɨsɨ akar dɨkɨrɨzim damigh, egh asɨzir kamɨn nan ofa damuan kogham, kamaghɨn an asɨzim inigh ofa gamir gumazim bagh mangɨ. 
\v 12 Eghtɨ ofa gamir gumazim an ganam, a deraz o a ikufi, egh an ivezimɨn ababanim dɨponam. Eghtɨ ivezir kam kamaghɨra ikɨ. 
\v 13 Eghtɨ gumazir kam uam asɨzir kam givesɨ, a ua dagɨataba inigh egh ofa gamir gumazim dɨborozir dagɨaba sara inigh izɨ. Ofa gamir gumazim 5 kina dɨboroghtɨ, a 6 kinan ivezam. O, ofa gamir gumazim 10 kina dɨboroghtɨ, a 12 kinan ivezam.
\p
\v 14 “Eghtɨ gumazitam uan dɨpenim isɨ Ikiavɨra Itir God danɨngtɨ, ofa gamir gumazim dɨpenir kamɨn ganam, a deraz, o a ikufi, egh ofa gamir gumazim ivezimɨn ababanim dɨboroghtɨ, ivezir kam kamaghɨra ikɨ. 
\v 15 Eghtɨ gumazir uan dɨpenim isa Ikiavɨra Itir God ganɨngizim, a gɨn uam a givezeghtɨ, kamaghɨn a dɨpenimɨn ivezim ko ua dagɨataba sara a danɨngigh. Ofa gamir gumazim dɨpenir ivezim 100 kinan anetɨghtɨ, gumazir kam 120 kinan ivezam. A dagɨar kaba isɨ ofa gamir gumazim danigh, egh a ua uan dɨpenim iniam.
\p
\v 16 “Eghtɨ gumazitam, uan inazir afeziabar dafarim da nguazir otevitam inigh, egh gɨn a uan nguazir otevir kam isɨ na danɨngtɨ, ofa gamir gumazim nguazir kam tuisɨgh, me manmaghɨn balin ovɨziba nguazir kamɨn da oparam. Egh me ti 20 kilogrem balin ovɨziba oparam, eghtɨ nguazimɨn ivezim, a 100 kinan tugham. 
\v 17 Gumazir kam, azenir ua biziba ikarvaghamimɨn gɨn nguazir kam na danightɨ ivezim kamaghɨra ikɨ, egh a gɨghan markɨ. 
\v 18 Egh an azenir ua biziba ikarvaghamimɨn gɨn, azenir tabar gɨn, a na danɨngam, eghtɨ ofa gamir gumazim gɨn izamin azenir ua biziba ikarvaghamim bativsɨ, azenir ikiavɨra itiba mengegh, egh a nguazir kamɨn ivezim gisɨvagh magɨrɨgh. 
\v 19 Eghtɨ gumazir uan nguazim na ganɨngizir kam, a ua nguazim givesɨ, a dagɨabar uam a givezam. Eghtɨ ofa gamir gumazim 100 kinan ivesɨ a mɨkɨmtɨ, a 120 kinan ua ivezam. A dagɨar kaba isɨ ofa gamir gumazim danigh, egh ua uan nguazim iniam. 
\v 20 A faragh na da ua nguazir kam givezeghan kogh, egh nguazir kam isɨ gumazir igharazimɨn amadagh, egh a gɨn uabɨ uam a givezan kogham. 
\v 21 Eghtɨ azenir ua biziba ikarvaghamim otoghtɨ, gumazir nguazir kam givezezim, a isɨ na danɨngigh. Eghtɨ nguazir kam, a nan nguazimra ikɨ mamaghɨra ikiam. A na baghvɨra ikiam. Eghtɨ kɨ nguazir kam isɨ ofa gamir gumazibara, me danɨngam.
\p
\v 22 “Eghtɨ gumazitam nguazir otevitam ikiam, kar nguazir an inazir afeziaba a ganɨngizir puvatɨzim, a faragha gumazir igharazim dama a givese, egh a nguazir kam inigh Ikiavɨra Itir God danɨngasa. 
\v 23 Eghtɨ ofa gamir gumazim, azenir ua biziba ikarvaghamim bativsɨ, an azenir ikiavɨra itiba meng. Egh an azenir kaba bagh nguazir kamɨn ivezimɨn ababanim atɨghtɨ, aruer kamra gumazim nguazir kamɨn dagɨaba isɨ ofan gumazim danɨngam. Eghtɨ dagɨar kaba, da Ikiavɨra Itir Godɨn dagɨabara. 
\v 24 Eghtɨ azenir ua biziba ikarvaghamimɨn, gumazir kam nguazir kam uam a isɨ an guizɨn ghuavim danɨngigh.
\p
\v 25 “Eghtɨ ia bizir kabar osɨmtɨzim ko ivezim bar deraghvɨra dar pon.
\p
\v 26 “Asɨzir nguzir ivariaba da bar nana, kamagh amizɨ, ia ofan tam na danɨngɨsɨ, asɨzir nguzir ivariaba inian markɨ. Bulmakaun nguzir ivariam, o sipsipɨn nguzir ivariam, da bar nana. 
\v 27 Eghtɨ asɨzir nguzir ivariar kam nan damazimɨn zueghan koghtɨ, ia uam a givesegh. Eghtɨ ofa gamir gumazim an ivezim 10 kinan anetɨghtɨ, ia 12 kina a danɨngigh. Eghtɨ gumazir kam uam asɨzir kam givezeghan koghtɨ, ofa gamir gumazim, gumazir igharazitamɨn anemadaghtɨ, an ofa gamir gumazim dɨborozir ivezimɨn a givesegh.
\p
\v 28 \x - \xo 27:28 \xo*\xt Dɨboboniba 18:14\xt*\x*“Eghtɨ gumazitam Ikiavɨra Itir God baghavɨra ikiamin bizitam amɨsevegh, egh ingangarir igharazim damuan an anogorogham, egh a gumazir igharazir tamɨn anemadaghtɨ an a givezan markɨ, egh a uaghan uabɨ ofa gamir gumaziba da, dagh ivezan markɨ. A gumazitam o, amizitam o, asɨzitam o, a uan inazir afeziaba da inizir nguazir otevitam, bizir kaba da bar Ikiavɨra Itir Godɨn bizibara. A bar da amangan markɨ. 
\v 29 Ia oragh. A na bagha gumazim o amizim amɨsefe, a uam a givezan markɨ. Bar markɨ. Ia gumazim o amizir kam mɨsueghtɨ an aremegh.
\p
\v 30 \x - \xo 27:30-33 \xo*\xt Dɨboboniba 18:21; Godɨn Araziba 14:22-29\xt*\x*“Ezɨ nguazimɨn otivir dagher kaba, witɨn ovɨziba, o temer ovɨziba, ia da tuiragh 10plan pozibar amigh, egh pozitam na danɨngigh, kɨ Ikiavɨra Itir God. Egh a pozir kam aman markɨ. Kar nan bizimra. 
\v 31 Eghtɨ gumazitam nan dagher pozim uam a givesɨ a givesegh. Eghtɨ dagher kabar ivezim 5 kina, eghtɨ a 6 kinan dagh ivezegh ofa gamir gumazim danɨngigh. 
\v 32 Ian 10plan bulmakauba o 10plan sipsipbar tongɨn, dar vamɨra vamɨra, a nana. Ia asɨziba bar bɨzimɨn dar atɨgh, egh bar da mengegh, eghtɨ 10plan asɨzibar tongɨn, dar namba 10ɨn asɨziba, da nana, kɨ Ikiavɨra Itir God. 
\v 33 Ezɨ asɨzir namba 10 a dera, o a ikufi, ia igharazitam an danganim darɨghan markɨ. Eghtɨ ia asɨzir igharazitam an danganim datɨghtɨ, namba 10ɨn asɨzim ko an danganim inizim, aning nana, ezɨ ia uam aning givezan kogham.”
\p
\v 34 Akar Gavgavir kaba, Ikiavɨra Itir God Sainain Mɨghsɨamɨn Moses ganɨngi. Egha ghaze, Israelia bar adar gɨn mangam.