\id LAM (drafted by Pais Asefi, edited by Martin Ases, exeg ck by Robin Namai, Pais Asefi, Marsha Miles in April 2016; comprehension checked by Francis, Steven and team in July 2016; consultant check by Jill Reipe Nov 2016)
\ide UTF-8
\h Azir Akam
\rem NOTE TO TYPESETTER: In this book, we put the Aruamu alphabet letters before each verse/section, marked with a backslash p. We would like for these letters to be prominent (maybe bold, and maybe taking up 2 lines, or dropped font. Maybe like chapter numbers are sometimes displayed.) We don't know typesetter language for this. So feel free to change the markup however you need to, in order to make this work. Thank you.
\rem Because this is a mourning song, Asefi wants to record this book, using the Aruamu mourning song style.
\toc3 AZI
\toc2 Azir Akam
\toc1 Gumazamiziba Jerusalem Bagha Aziava Arai
\mt Gumazamiziba Jerusalem Bagha Aziava Arai
\mt2 O
\mt1 Azir Akam
\imt Akar faragha zuim
\ip Babilonia Jerusalem gasɨghasɨzir dughiamɨn, gumazamiziba bar uan nguibar ekiar aghuimɨn apangkufi, ezɨ Godɨn akam inigha izir gumazim, Jeremaia akɨnafarir kam osiri. Fomɨra Jerusalemɨn nguibar ekiam ko Godɨn Dɨpenir an aven itim, aning mati God Israelian adarazi ko itir nedazim aka. Ezɨ Jerusalem ikuvizir dughiamɨn, Israelian nɨghnɨzir gavgavim mong irɨzɨ, men nɨghnɨziba derazir puvatɨ. Kamaghɨn amizɨ, me an kuarkuvigha zurarama azi.
\ip Akɨnafarir kamɨn saptaba vaghvagha mati ighiar maba, gumazamiziba Jerusalemɨn apangkuva a bagha azir onger akabagh ami. Judan adarazi me dughiar ekiabar, osɨmtɨzir me batozir kam gɨnɨghnɨgha ighiar kabagh ami.
\ip Israelian arazir me akar kam osirizim, me kamaghɨn Inglisɨn a dɨbori, “Poetry.” A Hibrun akamɨn mong igharagha amizir arazir mam, men akam alfabetɨn 22plan letaba iti. Me dughiar mabar akam osirasa 22plan akuabar ana osiri, egha me an osirir dughiam, me letaba uan akamɨn alfabet osiri moghɨn vaghvagha da osira iraghu. Ezɨ gumazir maba Hibrun akamɨn akar maba igha da osirir dughiamɨn, me men arazir kamɨn gɨn ghua an osirir puvatɨ. Ezɨ e fo, Aruamɨn akam osiramin 21 letaba iti, a bar Hibrun akamɨn letabar dɨbobonim ko magh ghu. Kamaghɨn amizɨ, Aruamɨn akamɨn akɨnafarir kam (Azir Akam), e Hibrun akamɨn arazimɨn gɨn ghua a gɨra, nɨ e an osirizir arazir kamɨn ganam, a manmaghɨn zui. Nɨ bar deravɨra akɨnafarir kamɨn gan, nɨ gantɨ Sapta 1, 2, 4, ko 5, nɨ gantɨ vezɨn kaba vaghvagha alfabet letabar gɨn zui. Namba 1 leta ves 1, kar leta A. Ezɨ ves 2, namba 1 leta, a leta B, da bar kamaghɨra ghua, vezɨn abuananamɨn namba 1 leta, a leta Z. Hibrun akam 22plan letaba iti, ezɨ Aruamɨn akam 21plan letaba iti, egha uaghan Aruamɨn akam letan kam ɨ, akaba osirir dughiam a faragha itir puvatɨ, a letan mabar tizibar iti. Kamaghɨn amizɨ, e dughiar mabar vezɨn pumuning pumuningɨn da isafufusi. Akɨnafarir kamɨn Aruamɨn akamɨn sapta 3, 66pla vesba iti. Kamaghɨn amizɨ, e Hibrun akamɨn gɨn ghua, akuar faragha zuim, a ves 1-6, kar Leta A. Egha ves 7-9, kar leta B. Egha 10-12, kar leta D, ghua akuar abuananamɨn, ves 64-66, kar leta Z. E kamaghɨra an osira 3pla ves isafufuki. Hibrun akamɨn, kamaghɨn amizir osizirir arazim, an akɨnafarir kamra itir pu. Puvatɨ, a uaghan Onger Akaba 9, 10 ko 25 ko 34 ko 37 ko 111 ko 112 ko 119 ko 145, ko Dabirabir Aghuim sapta 31 a uaghan iti.
\c 1
\s Jerusalem osɨmtɨzir ekiam iti\f + \ft Sapta 1--5 Aruamɨn letaba Hibrun akamɨn poetrin arazim gɨn ghua an osiri, vesba bar moghɨra alfabetɨn letaba gɨn zuir osizirim iti.\ft*\f*
\cp A
\q1
\v 1 Aio! Jerusalem, gumaka! A fomɨra gumazamizir avɨrim iti,
\q2 ezɨ gumaka, a datɨrɨghɨn bar puvatɨ.
\q1 A fomɨra kantrin igharazibar tongɨn ziar ekiam iti,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn an osɨmtɨzir dafam iti, mati amizim, an pam areme.
\q1 A fomɨra, mati atrivimɨn amuimɨn ikia, egha nguibaba bar dagh atifa,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn apaniba bar an abɨrazɨma a mati ingangarir amizir kɨnimɨn mɨn iti. Gumaki!
\b
\cp B
\q1
\v 2 Bar fomɨra nguibar igharaziba an namakar aghuibar ike,
\q2 egha datɨrɨghɨn nguibatam osɨmtɨzir kamɨn aven an akuragha gavgavim a ganɨdir puvatɨ.
\q1 An namakar kaba a gifaragha
\q2 datɨrɨghɨn an apanibar otifi.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, Jerusalem datɨrɨghɨn dɨmagaribar puvɨrama azima,
\q2 an temeriba ira mamaghɨra iti.
\b
\cp D
\q1
\v 3 Datɨrɨghɨn apaniba bar pazavɨra Judabagh amuava,
\q2 me inigha ghua kantrin igharazimɨn me isava kalabus gatɨ.
\q3 Me pura ingangarir gumazamizir kɨnibar mɨn me gamima me iti.
\q1 Apaniba an agɨntɨzima, ana aran iburazɨ me an suirazɨ a iti.
\q2 Judaba datɨrɨghɨn kantrin igharazibar tongɨn ikiava, deragh daperagh avughsamin danganir aghuiba puvatɨ.
\q3 Bar puvatɨ.
\b
\cp E
\q1
\v 4 Ezɨ tuavir ekiar Saionɨn nguibar ekiamɨn zuim pura ikiava azia iti,
\q2 gumazamiziba uam a garui puvatɨ.
\q1 Me Godɨn ziam famin isar ekiaba bagha uari akuvamin dughiaba bagha a garuir puvatɨ.
\q2 Kamaghɨn amizɨ, Saionɨn zuir tuaviba pura ikiava azia iti.
\q1 Nguibar ekiamɨn itiar akaba pura iti.
\q2 Ezɨ ofa gamir gumaziba bar puvɨram aziava naviba bar oseme,
\q3 mati gumazim mɨzazim barasi.
\q1 Ezɨ Saionɨn amizir igiaba bar osɨmtɨzir ekiam barasi.
\q2 Ezɨ Saionɨn nguibar ekiam uabɨ bar pazavɨra uabɨ barasi.
\b
\cp F
\q1
\v 5 Faragha Jerusalemɨn apaniba a gatifa.
\q2 Egha apanir kaba nɨmɨra apiaghav ikia an apangkuvir puvatɨ.
\q1 Me kamaghɨn fo,
\q2 Jerusalemia osɨmtɨzitam me danighan kogham.
\q1 Me fo, Jerusalemia bar arazir kurar avɨribagh ami,
\q2 kamaghɨn amizɨma Ikiavɨra Itir God mɨzazir ekiar kam me ganɨngi.
\q1 Ezɨ an apaniba Jerusalemɨn boriba inigha ghua,
\q2 bar saghon me isava kalabus gatɨ.
\b
\cp G
\q1
\v 6 Guizbangɨra datɨrɨghɨn Saionɨn ziar ekiam irɨgha gɨfa,
\q2 mati atrivimɨn guivim uan diriba sue.
\q1 An gumazir dapaniba mɨtiriam men azima, men gavgaviba bar gɨfa,
\q2 mati asɨzir dian atiaba mɨtiriam men azima, me grazibar amasa da buriava avenge.
\q3 Egha me bar amiagha gavgaviba puvatɨ.
\q1 Apaniba men agɨntɨzima, men agharapaniba bar men amɨrazɨ,
\q2 me apanibar aran ibura.
\b
\cp GH
\q2
\v 7 Ghuezir dughiabar bizir aghuir faragha Jerusalemɨn ikezir kabanang, da datɨrɨghɨn bar ikuvigha itima,
\q2 gumazamiziba anetegha tintinibar ghue.
\q3 Egha me datɨrɨghɨn bizir aghuir a fomɨra ikeziba bagha nɨghnɨsi.
\q1 Dughiar Jerusalemɨn apaniba an gumazamiziba isimɨn, igharaz darazi an akurazir puvatɨ.
\q2 Egha apanir kaba an garima, a bar pazavɨra irɨ,
\q3 ezɨ me bar a dɨpova puvɨrama an ingaravati.
\b
\cp I
\q1
\v 8-9 Igharazi darazi fomɨra Jerusalemɨn ziam fe.
\q2 Ezɨ an gumazamiziba bar arazir kurabagh ami,
\q3 egha bar mɨzegha, mati bizir kurir mamɨn mɨn mughuasi.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, igharaz darazi datɨrɨghɨn an garima a bibiamra itima,
\q2 me aghumsɨzir ekiam a ganɨdi.
\q3 Egha me bar an aghua.
\q1 Ezɨ Jerusalem mɨzazir dafam isava,
\q2 egha aghumsɨgha pamtem aziava uan guam modo.
\q1 Fomɨra an arazir kuraba bar azenimra iti,
\q2 mati amizimɨn korotiam bar mɨze.
\q3 Ezɨ a kamaghɨn nɨghnɨzir puvatɨ, a ikuvigham.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, a datɨrɨghɨn ikuvizɨ,
\q2 gumazitam datɨrɨghɨn bar an apangkuvizir puvatɨ.
\q1 Ezɨ a kamaghɨn mɨgei,
\q2 “O Ikiavɨra Itir God, nɨ nan osɨmtɨzir kamɨn gan.
\q2 Apaniba bar na abɨragha gɨfa, ezɨ kɨ bar ikufi.”
\b
\cp K
\q1
\v 10 Kamaghɨn amizɨ, noka! Jerusalem, nɨn bizir bar aghuariba,
\q2 apaniba bar ada okeme.
\q1 Ikiavɨra Itir God faragha Akar Gavgavim anɨga ghaze,
\q2 Kantrin Igharazibar Gumazamizir kaba, me Godɨn Dɨpenimɨn aven mangan kogham.
\q3 Kar Godɨn gumazamiziba uari akuvamin danganim.
\q1 Ezɨ men mɨdorozir gumaziba datɨrɨghɨn aven izezɨ,
\q2 Jerusalemia bizir kurar kamɨn garima an oto.
\b
\cp M
\q1
\v 11 Mɨtiriam Jerusalemian gumazamizibar azima,
\q2 me bar pamten dagheba bagha rui.
\q1 Egha bar puvɨrama azi.
\q2 Me bar uan bizir aghuibara dagɨaba bagha da amagava,
\q3 daghebagh ivezava apava mong deragha iti.
\q1 Ezɨ Jerusalem kamaghɨn mɨgei,
\q2 “O Ikiavɨra Itir God, nɨ kagh gan.
\q2 Me bar pazavɨra na gami.
\b
\cp N
\q1
\v 12 “Nan gumazamiziba fomɨra kamaghɨn mɨzazitam inizir puvatɨ,
\q2 ezɨ marazi ghaze, kar pura bizim.
\q1 Jerusalem, gumazamizir an boroghɨn tuavimɨn aruibar dɨa ghaze,
\q2 ‘Ia kagh gan, kɨ bar mɨzazir dafam ateri.
\q3 Ikiavɨra Itir God nan anɨngaghegha mɨzazir dafam na ganɨngi.’
\b
\cp NG
\q2
\v 13 “Nguibar kam, kɨ Jerusalem, Ikiavɨra Itir God avim amadazɨma a izaghirava,
\q2 nan agharibar isiava nan gavgavim gamizɨ kɨ amɨra.
\q1 A iver mam gamigha pamten nan suira.
\q2 Egha na akunizɨma kɨ ghua akɨribar moghɨn irɨ.
\q1 Egha a na taghizɨma,
\q2 kɨ zurara bar pazavɨra uabɨ baragha damaziba nan sɨri.
\b
\cp O
\q1
\v 14 “Osɨmtɨzir kaba, Ekiam bar da isafuragha
\q2 da ikeghava nan fɨrim gike.
\q1 Nan arazir kurabar osɨmtɨzir kaba bar osemegha
\q2 nan gavgaviba bar ada gɨfa.
\q1 Ezɨ Ekiam na isava apanibar agharim gatɨzɨ,
\q2 kɨ me ko mɨsoghan kogham.
\b
\cp P
\q1
\v 15 “Puvatɨgham.
\q2 Ekiam bar nan mɨdorozir gumazir gavgaviba akɨrim ragha me gasara.
\q1 An apanibar mɨdorozir gumazibar diazɨma,
\q2 me izava na ko mɨsoghava nan gumazir igiaba bar pazavɨra me gami.
\q1 Ekiam Judan kantrin gumazamiziba bar me dɨkava me rɨghɨrɨki,
\q2 mati gumazim wainɨn ovɨziba mɨrmɨramin dagɨar mɨner bar ekiamɨn, wainɨn ovɨziba dɨkava da rɨghɨrɨki.
\b
\cp R
\q1
\v 16 “Rɨghɨrɨghizir bizir kam na gamizɨma nan temeriba iri.
\q2 Ezɨ na ko osɨmtɨzir kamɨn ikɨva gavgavim na danɨngamin gumaziba ua puvatɨ.
\q1 Apaniba bar na abɨragha gɨvazɨ
\q2 nan boriba bar pazavɨra iti.”
\b
\cp S
\q1
\v 17 Saion uabɨn akurvaghasa uan agharim amadima,
\q2 tav gavgavim a ganɨdir puvatɨ.
\q1 Ezɨ Ikiavɨra Itir God an namakabar diazɨma,
\q2 me an apanibar otivigha tintinibar moghɨn izava a ko mɨsosi.
\q3 Me an garima, a mati bizir mɨzɨrɨzir mam.
\b
\cp T
\q1
\v 18 Tuighsɨzir arazim, Ikiavɨra Itir God uabɨ na tuisɨki.
\q2 Kɨ Jerusalem, kɨ kamaghɨn mɨgei, kɨ uabɨ Ikiavɨra Itir Godɨn akaba batoke,
\q3 kamaghɨn amizɨ, arazir na batozir kam, a dera.
\q1 Ezɨ ia Kantrin Igharazibar Gumazamiziba, ia deravɨra nan akar kam baragh.
\q2 Ia gari, kɨ mɨzazir ekiar kam isi.
\q1 Apaniba nan gumazir igiaba ko amizir igiaba inigha ghua
\q2 nguibar bar saghon itimɨn me isava kalabus gatɨ.
\b
\cp U
\q1
\v 19 Ua tav nan akuraghan kogham.
\q2 Kɨ uabɨn akurvaghasa uan namakabar dei.
\q3 Ezɨ puvatɨ, me na gifara nan apanim gami.
\q1 Nan ofa gamir gumaziba ko gumazir dapaniba, mɨtiriam bar puvɨra men azima,
\q2 me damɨva deragh ikiamin dagheba buria, bar ingangarir dafam gami.
\q1 Ezɨ dagheba puvatɨzɨma
\q2 gumazir kaba bar moghɨra ariaghire.
\b
\cp V
\q1
\v 20 Vangɨnan kagh nan gan, O Ikiavɨra Itir God!
\q2 Kɨ bar osɨmtɨzir dafam ikiava bar pazavɨra iti.
\q1 Kɨ uabɨ nɨ baraghizir puvatɨgha nɨn akaba bar da batoke,
\q2 kamagh amizɨ nan nɨghnɨziba bar ikufi.
\q1 Apaniba nan tuavibar nan gumazamizibav soghezɨ me ariaghire.
\q2 Ezɨ dɨpenibar itir gumazamiziba uaghan ariaghire.
\b
\cp Z
\q1
\v 21-22 Zurara igharaz darazi nan mɨzazir kamɨn azir akam barasi.
\q2 Egha tav tong gavgavim na ganɨdir puvatɨ.
\q1 Nan apaniba uaghan nɨ na ganɨngizir osɨmtɨzir kam baraki.
\q2 Egha me bizir nɨ na gamizir kam bagha bar akonge.
\q1 Nɨ fomɨra fofozim na danɨngasava dughiar kam ginaba,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn dughiar kam oto.
\q3 Ezɨ kɨ kamaghsua, nɨ na gamizɨ moghɨra nan apanibar amigh.
\q1 Zurara kɨ mɨzazim isava arai.
\q2 Nɨ nan arazir kurabagh nɨghnɨgha ivezir kuram na ganɨngi.
\q1 Ezɨ datɨrɨghɨn, nɨ nan arazir kurabagh nɨghnɨgha, bar pazavɨra na gamizɨ moghɨra,
\q2 nɨ dagh nɨghnɨgh nan apaniba kamaghɨra men araziba ikaragh.
\q1 Kɨ mati amizim mɨzazim isava arai moghɨn arai,
\q2 ezɨ nan navim bar ikuvigha, mati amizim arɨmariar bar ekiam iti.
\c 2
\s Ikiavɨra Itir God bar pazavɨra Jerusalem gami
\cp A
\q1
\v 1 Ame! Saionɨn nguibar ekiar aghuir kam, noka!
\q2 Ekiam nɨn anɨngaghegha mamaghɨra iti,
\q3 ezɨ an anɨngagharim mati overiar pɨzim nguazim avarazɨ mɨtatem oto.
\q1 Fomɨra kantri Israelɨn, Jerusalemɨn nguibar ekiam, an ganganim bar deragha an ziam bar pɨn iti,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn Ekiam anekunigha anebɨrazɨma, nguibar ekiar kam bar ikuvigha iti.
\q1 Ezɨ Ekiam Jerusalem gasɨghasɨzir dughiam, a uan Dɨpenir nguibar ekiamɨn itim gɨnɨghnɨzir pu.
\q2 Puvatɨ. A nguibar ekiam bar a gasɨghasɨki.
\b
\cp B
\q1
\v 2 Bar guizbangɨra, Ekiam Jekopɨn ovavir boribar apangkuvizir puvatɨgha,
\q2 bar men dɨpenibagh asɨghasɨki.
\q1 A bar men anɨngaghegha
\q2 men nguibar ekiar gavgavir aghuarir Judan kantrin aven itiba,
\q3 a tintinibar bar ada apɨragharɨki.
\q1 A kantri ko an itir gumazir dapaniba sara a bar me abɨrazɨma
\q2 me bar aghumsɨki.
\b
\cp D
\q1
\v 3 Datɨrɨghɨn Ekiam bar anɨngaghegha Israelian gavgavim gasɨghasɨghizɨ me bar amɨra.
\q2 Ezɨ apaniba Israelia mɨsoghasa izima a men akurazir puvatɨ. Bar puvatɨ.
\q1 A bar Jekopɨn ovavir borir kabar nguazim gasɨghasɨki,
\q2 mati avir bar ekiam isia biziba bar ada agɨfa.
\b
\cp E
\q1
\v 4 Egha a Saionɨn nguibar ekiamɨn apanim gamigha,
\q2 an itir gumazamiziba, uan barir pimɨn me gasasa men akuighav iti.
\q1 A uabɨ uan gavgavimɨn Jerusalemɨn gumazamizir e bar ifongeziba,
\q2 a bar me mɨsuagharɨki.
\q1 An anɨngagharim
\q2 mati avir fefem Jerusalemɨn nguibar ekiamɨn isi.
\b
\cp F
\q1
\v 5 Faragha Ekiam Israelian apanim gamigha
\q2 men kantri bar a gasɨghasɨki.
\q1 A men nguibar ekiar gavgavibagh asɨghasigha
\q2 egha uaghan men atrivibar dɨpenir diriba tintinibar da apɨragharɨki.
\q1 Egha Judan adarasi, an osɨmtɨzir ekiaba me ganɨdima me naviba bar osemegha azia mamaghɨra iti.
\b
\cp G
\q1
\v 6 Gumazim uan azenimɨn itir averpenim apɨriaghatɨzɨ moghɨn,
\q2 Ikiavɨra Itir God uan Dɨpenir me a bagha ghua an ziam fem a gasɨghasɨki.
\q1 Egha arazir kamɨn, Ekiam,
\q2 me an ziam fer isar ekiabar dughiaba ko, Sabatɨn dughiaba sara a bar da gɨfa.
\q1 Kamaghɨra, Jerusalemɨn itir gumazamiziba
\q2 ua isar ekiaba ko Sabatɨn dughiabar an ziam fer puvatɨ.
\q1 Ekiam bar atriviba ko ofa gamir gumazibar anɨngaghegha,
\q2 men ingangaribar me agɨfa.
\b
\cp GH
\q2
\v 7 Ghua tintinibar Godɨn Dɨpenimɨn aven itir apanir kaba,
\q2 Ekiam uan Dɨpenim ko ofa gamir dakozim isa men taki.
\q1 Egha apaniba ataghizɨ,
\q2 me Jerusalem ko an itir atrivibar dɨpenir gavgaviba ini.
\q1 Egha me an Dɨpenimɨn ikia nɨgɨnir ekiam gami,
\q2 mati Israelia fomɨra an Dɨpenimɨn ikia isar ekiabagh amua an ziam fe mokɨn.
\q1 Kamaghɨra, Ekiam uabɨ,
\q2 bar uan ofa gamir dakozim ko an Dɨpenim,
\q3 a bar akɨrim ragha aning gasaragha gɨfa.
\b
\cp I
\q1
\v 8 Ikiavɨra Itir God Saionɨn nguibar ekiar aghuimɨn dɨvazir gavgavim akarasa nɨghnɨsi.
\q2 A bar deravɨra an dɨvazimɨn gara anesavsuisi,
\q1 egha mati dɨpenimɨn ababanim damuasa benim inigha an ababanim gamigha gɨvagha,
\q2 bar a gasɨghasɨki.
\q1 A ingangarir kam damuasa iburaghburazir puvatɨ.
\q2 A bar dɨvazir gavgavim akara a gasɨghasɨki, ezɨ da bar ikuvigha gɨfa.
\q3 Dɨvazir kaba mati gumazamiziba bar ikuvigha azia mamaghɨra iti.
\b
\cp K
\q1
\v 9 Kar dɨvazimɨn itiar akaba, God tintinibar da akarizɨ, da vazim gireghav iti.
\q2 Egha itiar akaba asir tiar iguguniba an ada apɨragharɨki.
\q1 Ezɨ da mɨzumzuiaribar otifi.
\q2 Egha da nguazimɨn irezɨma nguazir mɨneziba ada avara.
\q1 Ezɨ apaniba men atriviba ko gumazir dapaniba inigha
\q2 kantrin igharazibar ghua kalabus garɨki.
\q1 Ezɨ ofa gamir gumaziba ua deravɨra Godɨn Akar Gavgaviba gumazamizibagh eghari puvatɨ.
\q2 Ezɨ Godɨn akam inigha izir gumaziba ua irebabar mɨn garir bizibar garir puvatɨgha,
\q3 ua Ikiavɨra Itir God da mɨgɨrɨgɨaba isir puvatɨ.
\b
\cp M
\q1
\v 10 Merara, Saionɨn gumazir aruaba, me pura nguazim gapiaghav ikia
\q2 akabar kumigha nɨmɨra iti.
\q1 Me osemegha nguazir mɨneziba uan dapanibagh aghuigha
\q2 azir akar korotiar pɨziba aghui.
\q1 Ezɨ Jerusalemɨn amizir igiaba bar osemegha
\q2 dapaniba avigha pura nguazimɨn gari.
\b
\cp N
\q1
\v 11 Nan navim bar osemezɨ,
\q2 kɨ bizir bar kurar Jerusalemɨn otivizibagh nɨghnɨgha azia,
\q3 kamaghɨra ikia ghua nan damazimning na gami.
\q1 Kɨ uan gumazamizibar gari, me bar ikuvigha onganarazibagh amua itima,
\q2 kɨ bar pazavɨra uabɨ barasi.
\q1 Kɨ garima, borir iririviba ko borir igiaba pura nguibar ekiamɨn tintinibar tuavir arɨzibar ariaghira irav iti,
\q2 kamaghɨn amizɨ, nan dɨghorim bar bɨki.
\b
\cp NG
\q2
\v 12 Nguibar kamɨn itir borir kaba,
\q2 mɨtiriam ko dɨpam bagha mɨkɨrvagha arava uan amebabar gari.
\q3 Me ghaze, Mamo, dagheba, dagheba, mɨtiriam en azi.
\q1 Me pura tuavir arɨzibar ariaghira irav iti,
\q2 mati mɨdorozir gumaziba mɨdorozimɨn aven ariaghira irav iti.
\q1 Ezɨ men amebaba men suigha itima
\q2 me men dafaribar ariaghire.
\b
\cp O
\q1
\v 13 O, nan guivim Jerusalem, kɨ bar nɨn apangkufi.
\q2 Osɨmtɨzir nɨ inizir kam, nguibar ekiatam a inizir puvatɨ.
\q1 Ezɨ kɨ manmaghɨn garir mɨgɨrɨgɨa tam damuva
\q2 gavgavim nɨn navim danɨngam?
\q1 Nɨn osɨmtɨzim, mati nɨ duar ekiam atɨ,
\q2 egha ongarimɨn mɨn bar kone.
\q3 Ezɨ tinara ua nɨ damightɨ nɨ ua ghuamaghegham?
\b
\cp P
\q1
\v 14 Pura nɨ gifarir gumazir Godɨn akam inigha iziba, me nɨ gifara ghaze,
\q2 me irebamɨn mɨn garir bizibar gani.
\q3 Puvatɨ, me bar nɨ gifara.
\q1 Me nɨn akuraghtɨ nɨ deragh ikiasa,
\q2 nɨn arazir kurabar gun nɨ mɨkemezir puvatɨ.
\q1 Me Godɨn akamɨn gun mɨgeir ingangarimɨn abazim gami,
\q2 ezɨ men akaba nɨ gamizɨ, nɨ bar navim gɨrazir puvatɨ.
\b
\cp R
\q1
\v 15 \x - \xo 2:15 \xo*\xt Onger Akaba 48:2; 50:2\xt*\x*Raghɨragha uan dapaniba roava nɨ dɨpovava, atiniba muno kura iparav amaga sighsirir akabar uariv gei darasi,
\q2 kar Jerusalemian gumazamizir nguibar ekiar kam garuiba, me nɨn gari.
\q2 Egha me ifara dɨgavir kuram gamua
\q2 dafariba nɨn akakagha arui.
\q1 Egha me kamaghɨn nɨ mɨgɨa ghaze,
\q2 “Kar ti nguibar ekiar bar aghuir me mɨgɨava ghufer kamnang, a?
\q1 Nguazir kamɨn itir gumazamiziba bar, me ti bar a gifonge, a?
\q2 Ti bar puvatɨ!”
\b
\cp S
\q1
\v 16 Saghuiaba ko roghɨra itir nɨn apaniba bar,
\q2 nɨn aghuagha akar bar kurabar nɨ mɨgɨa nɨ gasɨghasɨghasa.
\q1 Egha atariba kuskugha
\q2 iriviba tagharɨgha nɨn ingaravaka kamaghɨn mɨgei,
\q1 “Bar guizbangɨra e Jerusalem gasɨghasigha gɨfa.
\q2 Dughiar e mɨgɨa mɨzua itir kam a datɨrɨghɨn otogha gɨfa.”
\b
\cp T
\q1
\v 17 \x - \xo 2:17 \xo*\xt Godɨn Araziba 28:15; 28:43-44; Onger Akaba 89:42; Esekiel 5:11\xt*\x*Tiziba Ikiavɨra Itir God fomɨra damuasa nɨghnɨghizɨ moghɨn
\q2 a datɨrɨghɨn a gami.
\q1 A fomɨra kamaghɨn mɨgɨa ghaze,
\q2 Israelia an akam batueghtɨ, a bar me gasɨghasigham.
\q1 O Jerusalem, a datɨrɨghɨn nɨn apangkuvir puvatɨ.
\q2 A nɨn apanibagh amizɨ me bar gavgavigha nɨ abɨragha gɨfa.
\q1 Ezɨ nɨ ikuvizɨ bizim bangɨn me bar akonge.
\q2 A me gamizɨ me gavgavir bar ekiam iti.
\b
\cp U
\q1
\v 18 Uarir akurvaghsɨ uan navir averiabar Ekiamɨn dɨmɨva an azangsɨgh.
\q2 O Saion, noka!
\q1 Nɨn dɨvazir mɨtiar gavgaviba uaghan, arueba ko dɨmagaribar puvɨram aziam,
\q2 eghtɨ nɨn teriba irɨ mamaghɨra ikɨ,
\q3 mati aperiam otogha ivemari.
\q1 Nɨ avughsan markɨ,
\q2 nɨ azi mamaghɨra ikɨ.
\b
\cp V
\q1
\v 19 Vɨrara dafarimning feghɨva,
\q2 dɨmagaribar dughiar avɨribar Ekiamɨn dɨm.
\q1 Nɨ pamtemɨn a ko mɨkɨmɨva
\q2 an damazimɨn uan navir averiamɨn aven itir osɨmtɨzim ko nɨghnɨzimɨn gun an mɨkɨm.
\q1 Nɨn boriba mɨtiriam bangɨn ariaghira
\q2 tintinibar nɨn tuavibagh irav iti.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, Ikiavɨra Itir God nɨn boribar apangkuvighsɨ,
\q2 nɨ uabɨn gun a mɨkɨm.
\b
\cp Z
\q1
\v 20-22 Zurara Jerusalemia kamaghɨn mɨgei,
\q1 “O Ikiavɨra Itir God, nɨ bizir kurar nɨ uan adarazi gamizir kamɨn gan.
\q2 Amizir bar uan boribagh ifongeziba, me datɨrɨghɨn uan boribar kuaba api.
\q1 Ezɨ apaniba nɨn Dɨpenimɨn aven ghuegha,
\q2 ofa gamir gumaziba ko nɨn akam inigha izir gumazibav soghezɨ me ariaghire.
\q1 Apaniba uaghan nan amizir igiaba ko nan gumazir igiaba afuzibar bar me ginivizɨ,
\q2 me ariaghire.
\q1 O Ikiavɨra Itir God, nɨ bar nan gumazamizir kabar anɨngaghe,
\q2 egha nɨ tong men apangkuvir puvatɨ. Bar puvatɨ.
\q2 Nɨ bar me mɨsoghezɨ me ariaghire.
\q1 Zurara, nɨ bar nan anɨngaghegha tintinibar apanibar diazɨ,
\q2 me izava bar pazavɨra na gami.
\q1 Apanir bar avɨriba ize, mati gumazamizir bar avɨrim isar ekiam gamir dughiamɨn otivi moghɨn,
\q2 otivigha dughiar kamɨn uari akufa.
\q1 Egha apaniba nan gumazamiziba bar me mɨsoghezɨ me ariaghire,
\q2 ezɨ tav ua itir puvatɨ.
\q1 Kɨ bar uan gumazamizibagh ifongegha deravɨra me geghufi.
\q2 Ezɨ nan apaniba izava bar me agɨfa.”
\c 3
\s Kɨ navim giragha, Ikiavɨra Itir God nan osɨmtɨziba agɨvasa, a mɨzuai
\cp A
\q1
\v 1-6 \f + \fr 3:1-6 \fr*\ft Akɨnafarir kamɨn danganir mabar Jerusalem uabɨ akam akuri. Ezɨ saptan kamɨn, puvatɨ. Gumazir akam akurir kam, a Israelian gumazim, ana osɨmtɨzir a bativiziba ko osɨmtɨzir Israelian igharaz darazi bativizibar gun mɨkɨmasa.\ft*\f*Aio! Ikiavɨra Itir God nan anɨngaghegha fofozim na ganɨngi,
\q2 ezɨ kɨ bar osɨmtɨzir ekiam ateri.
\q1 A na gamima kɨ bar tuavir mɨtatemɨn zui.
\q2 Kɨ bar angazangaritam itir puvatɨgha puram arui.
\q1 A dughiabar zurara mɨzaziba nararam anɨdi.
\q2 A gumazir igharaziba kamaghɨn arazitamɨn me gamizir puvatɨ.
\q1 A na mɨsogha, nan aghariba apɨragharɨghizɨ,
\q2 nan inivafɨzim bar amɨragha gavgaviba puvatɨ.
\q1 An osɨmtɨzir igharagha gariba na ganɨngizɨ
\q2 da na okarigha mɨzazim na gasi mati kɨ kalabusɨn iti.
\q1 A na gamizɨ kɨ bar mɨtater ekiamɨn aven iti,
\q2 mati gumazamiziba fomɨra ariaghiregha iti.
\b
\cp B
\q1
\v 7-9 Bar guizbangɨra, a bar na okarizɨ, kɨ azenim giran ibura.
\q2 Mati me senɨn osɨmtɨzibar na ikezɨ kɨ kalabuziamɨn iti.
\q1 Kɨ zurara uabɨn akurvaghasa Ekiamɨn dei.
\q2 Ezɨ a tong bar kuarim atɨgha nan dɨmdiam barazir puvatɨ.
\q1 Ezɨ kɨ mangasava amir danganiba, ana da pɨri.
\q2 Mati me dagɨar dafaba nan tuavim apɨri.
\b
\cp D
\q1
\v 10-12 Datɨrɨghɨn Ekiam na gasɨghasɨghasa,
\q2 a mati asɨzir atiam asɨzir tam mɨsuegh anemasava a bagha modogha gara iti.
\q1 Ekiam na gamizɨ kɨ uan tuavim ataghizɨ a na gasɨghasɨki,
\q2 mati asɨzir atiam asɨzir mamɨn agɨragha ghua a mɨsuegha, a kurugha ghua bar an aneghoragh sue,
\q3 ezɨ kɨ datɨrɨghɨn bar ikufi.
\q1 Ekiam uan barir pim dafagha na gasasa
\q2 nan akuighav iti.
\b
\cp E
\q1
\v 13-15 \x - \xo 3:13-15 \xo*\xt Jop 30:9; Onger Akaba 69:12; Jeremaia 20:7\xt*\x*Egha a uan barir afuzibar nan navim gase,
\q2 ezɨ an barir afuziba nan navim okoregha nan ovɨzimning mɨtɨ.
\q1 Ezɨ nan gumazamiziba bar datɨrɨghɨn na dɨpovava
\q2 dughiaba bar nan ingarav ati.
\q1 A bar osɨmtɨzir kurar avɨriba na ganɨngizɨ kɨ bar izɨfa.
\q2 Mati gumazim na gaghora dɨpar puvɨra mɨsozim na ganɨngizɨ, kɨ a tuavareme.
\b
\cp F
\q1
\v 16-18 Faragha a bar pazavɨra na gami.
\q2 A mati nan guam isava nguazim gasezɨ dagɨaba nan atariba apɨragharɨki.
\q3 Egha a mati kɨ bar aghumsigha atiatigha guagha uaghira averenimɨn modo.
\q1 Kɨ uam navir amɨrizim ko agoroger arazimɨn itir puvatɨ.
\q2 Egha dabirabir aghuimɨn arazim gɨn amada.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, kɨ ghaze, Ikiavɨra Itir God bizitam na danɨngan kogham,
\q2 eghtɨ kɨ dughiar ruarimɨn nguazir kamɨn ikeghan kogham.
\b
\cp G
\q1
\v 19-21 Ganganir kɨ uabɨn gara uabɨ gɨnɨghnɨzim, mati kɨ pura guraghav ikiava arui.
\q2 Egha kɨ uan osɨmtɨzir ekiabagh nɨghnɨsi.
\q1 Ezɨ bizir kam mɨzazir ekiam na ganɨngi, mati kɨ marasinɨn kuram ame.
\q2 Kɨ dughiabar zurara bizir kabagh nɨghnɨgha,
\q3 nan navim bar oseme.
\q1 Egha kɨ bizir igharazim gɨnɨghnɨsi,
\q2 ezɨ bizir kam na gamima kɨ gavgavigha Ikiavɨra Itir God mɨzua iti,
\q3 a nan akuragham.
\q2 Bizir kam a kamakɨn.
\b
\cp GH
\q2
\v 22-24 \x - \xo 3:22-24 \xo*\xt Ua Me Ini 34:6; Onger Akaba 119:57; Jeremaia 10:16; Sefanaia 3:5\xt*\x*Ghuariaba zurara mɨzarazibar iri moghɨra,
\q2 Ikiavɨra Itir God, nɨn apangkuvir arazir kam, zurara e ko iti.
\q1 Ikiavɨra Itir God zurara en apangkuva,
\q2 uan navim isa bar e ganɨgavɨra iti.
\q1 Ezɨ an arazir kam a gɨvaghan kogham.
\q2 Kamaghɨn amizɨ, e fo, e bar ikuvizir puvatɨ.
\q1 Ezɨ an apangkuvir kam, dughiabar zurara otivavɨra iti.
\q1 O God, nɨn arazir kam, a bar deragha mamaghɨra iti.
\q1 Kɨ ghaze, kɨ bizir igharazibagh nɨghnɨghan kogham.
\q2 Bar guizbangɨra, Ikiavɨra Itir God uabɨra, a nan Akurvazim.
\q3 Ezɨ a nan akuraghasa kɨ gavgavigha a mɨzua iti.
\b
\cp I
\q1
\v 25-27 \x - \xo 3:25-27 \xo*\xt Onger Akaba 33:18; Aisaia 30:18; Maika 7:7\xt*\x*Ia gumazamizir Ikiavɨra Itir God buria, egha uarir akuraghasa a mɨzua itiba,
\q2 a deraghavɨra ia gami.
\q1 Kamaghɨn ti deragham, gumazamiziba nɨmɨra ikɨva
\q2 Ikiavɨra Itir God mɨzuamtɨ, a ua me iniam.
\q1 Egh uaghan kamaghɨn ti dera,
\q2 gumazamiziba uan igiabara osɨmtɨziba ater, egh nɨmɨra ikɨ.
\b
\cp K
\q1
\v 28-30 \x - \xo 3:28-30 \xo*\xt Aisaia 50:6; Matyu 5:39\xt*\x*Kamaghɨn amizɨ, Ekiam osɨmtɨzitam gumazitam danɨngightɨ,
\q2 gumazir kam danganitamɨn mangɨ uabɨra nɨmɨra ikɨ.
\q1 Gumazitam uabɨ abɨragh nɨmɨra ikɨ gantɨ,
\q2 Ekiam ua an akuragham.
\q1 Eghtɨ gumaziba a mɨsoghɨva dɨbovir akaba ko adarir kurabar a damutɨ,
\q2 a pura uabɨ isɨva men teghtɨ, me mar a damu.
\b
\cp M
\q1
\v 31-33 \x - \xo 3:31-33 \xo*\xt Onger Akaba 78:38; 94:14; 106:43-45; Esekiel 33:11; Hosea 11:8; Hibru 12:10\xt*\x*Markɨ, Ekiam zurara akɨrim ragh
\q2 e gasan kogham.
\q1 A osɨmtɨziba isava gumazamizibagh anɨgava,
\q2 egha a gɨn ua men apangkufi.
\q1 Guizbangɨra, a Godɨn puvɨra gumazamizibar apangkuvim.
\q2 A uaghan mɨzaziba ko osɨmtɨziba
\q3 me danɨngasa ifongezir puvatɨ.
\b
\cp N
\q1
\v 34-36 Nɨ ge! Ekiam bar arazir kurar kabar aghua:
\q2 Arazir gumaziba pazava kalabuziar gumazibagh amua me dɨkabɨriba,
\q1 ko arazir gumaziba kotiamɨn gumazibagh ifara me dɨkabɨriba,
\q2 ko Godɨn Bar Pɨn Itimɨn damazimɨn, gumazir maba guizɨn arazibar amuan men anogorosi.
\q3 Guizɨn arazir kaba, kar God damuasava e mɨkemezir araziba.
\b
\cp NG
\q2
\v 37-39 Nguazimɨn gumazir manamra mɨkemeghtɨ, biziba otivam? Ua gumaziba puvatɨ,
\q2 Ekiam uabɨra nɨghnɨgh mɨkemeghtɨ, biziba otivam.\f + \fr 3:37-39 \fr*\ft Gumazir maba ghaze, vezɨn kam, Hibrun akamɨn kamaghɨn mɨgei, “God amamangatɨghan koghtɨ, gumazitam bizitam damightɨ ana otoghan kogham.”\ft*\f*
\q1 Godɨn Bar Pɨn Itim mɨgeima,
\q2 bizir aghuiba ko bizir kuraba otifi.
\q1 Eghtɨ gumazitam tizim bagh,
\q2 uan arazir kuram bangɨn ivezir kurar a inizim bagh imomam?\f + \fr 3:37-39 \fr*\ft Gumazir maba, vezɨn kamɨn kamaghɨn mɨgei, Hibrun akam ghaze, “Gumazim arazir kuram damightɨ, God ivezir kuram a danɨngightɨ, a imoman markɨ.”\ft*\f*
\b
\cp O
\q1
\v 40-42 \x - \xo 3:40-42 \xo*\xt Onger Akaba 119:59; 139:23; 2 Korin 13:5\xt*\x*Oraghɨva arazir aghuibar amuva, e bar deravɨra uan araziba ko uan daroriba tuisɨgham.
\q2 Egh e uan arazir kuraba ateghɨva uamategh Ikiavɨra Itir God bagh izam.
\q1 Egh e Godɨn Uan Nguibamɨn Itim ko mɨkɨmsɨ, e pura aghariba fan kogham.
\q2 E bar guizbangɨra uan navibar God ko mɨkɨmɨva kamaghɨn mɨkɨmam,
\q1 “E nɨ barazi puvatɨgha arazir kuram gami,
\q2 ezɨ nɨ en arazir kuraba gɨn amadazir puvatɨ.”
\b
\cp P
\q1
\v 43-45 \x - \xo 3:43-45 \xo*\xt Onger Akaba 97:2; Azir Akam 2:1; Sekaraia 7:13\xt*\x*Puvatɨ. Nɨ en agɨragha en mɨsoghezɨ e ariaghire.
\q2 Nɨn anɨngagharim e avara, egha nɨ bar en apangkuvir puvatɨ.
\q1 Nɨ en anɨngaghegha uan kuarimning mɨgoro.
\q2 Mati nɨ overiamɨn itir ghuariar bar pɨzir mɨtiamɨn uabɨ avarazɨ,
\q3 en mɨgɨrɨgɨaba mavanang nɨ bativan ibura.
\q1 Nɨ bar e abɨrazɨma, igharaz darazi ghaze e bar mɨzegha,
\q2 mati pura dagariba adɨzir bizim.
\b
\cp R
\q1
\v 46-48 Roghɨra itir apaniba bar,
\q2 en aghuagha akar bar kurabar e mɨgɨa e gasɨghasɨghasa.
\q1 Ezɨ bizir otivir kaba bar e gamizɨma,
\q2 e mati mozim giraghuezɨ moghɨn atiatigha iti.
\q3 E bar ikuvigha iti.
\q1 Kɨ uan gumazamizibar garima, me bar onganir arazibagh amua itima,
\q2 kɨ me bagha azia teriba ira,
\q3 mati faner ekiam ivemari moghɨn, ivemara kamaghɨra iti.
\b
\cp S
\q1
\v 49-51 Saghon mar ikegha izi, kɨ uan azir akam agɨvaghan kogham.
\q2 Kamaghɨn amizɨ, nan temeriba irɨ kamaghɨra ikiam.
\q1 Kɨ azi kamaghɨra ikɨ mangɨ, Ikiavɨra Itir Godɨn Uan Nguibamɨn Itim beragh
\q2 vangɨnan deraghvɨra nan ganɨva na gɨnɨghnɨgham.
\q1 Kɨ uan nguibar ekiamɨn itir amizir igiabar garima,
\q2 me bar dughiar kuram isima, nan navim bar oseme.
\b
\cp T
\q1
\v 52-54 Tav tong bizir mɨngarir tam nan itir puvatɨ.
\q2 Me pura nan apanim gamua na buria na mɨsueghtɨ kɨ aremeghasa.
\q3 Egha mati gumazim kuarazimɨn agɨntɨzi moghɨn nan agɨntɨsi.
\q1 Egha mati me angamɨra na fegha mozim mɨkɨni,
\q2 egh dagɨaba na mɨkɨnightɨ kɨ aremeghasa.
\q1 Ezɨ mati dɨpar dafam na avarazɨ,
\q2 kɨ ghaze, kɨ aremegham.
\b
\cp U
\q1
\v 55-57 \x - \xo 3:55-57 \xo*\xt Onger Akaba 145:18; Aisaia 41:10; 41:14; Jeremaia 38:9; Jona 2:2; Aposel 16:24-25\xt*\x*Uan kuarimning dukuman markɨ! O Ikiavɨra Itir God, ga uaning!
\q2 Nɨ nan azir akam baragh,
\q3 kɨ mati gumazim mozir bar konimɨn iti moghɨn ikia nɨn ziamɨn dei.
\q1 Egha bar pazavɨra ikiava uabɨn akurvaghasa nɨn dei.
\q2 O Ekiam!
\q1 Kɨ kamaghɨn nɨn dei, ezɨ nɨ nan dɨmdɨar kam baraki.
\q2 Kɨ nɨn deir dughiamɨn, nɨ nan boroghɨn izava kamaghɨn na mɨgei,
\q3 “Nɨ atiatingan markɨ.”
\b
\cp V
\q1
\v 58-63 Vezir bar kuram, kɨ a ini. O Ekiam, nɨ nan akuragha apaniba abɨra.
\q2 Nɨ ua na inizɨ kɨ deragha iti.
\q1 O Ikiavɨra Itir God, nɨ jasɨn mɨn nan garima, gumazir kaba arazir kurar avɨribar na gami.
\q2 Ga uaning! Nɨ tong nan akuragh arazir aghuibar na damu.
\q1 Ekiam, nɨ fo, me nan apanim gamua na dɨpova kamaghɨra iti.
\q2 Me arazir kurabar na damuasa nɨghnɨgha mɨgɨrɨgɨar kurabar na gami.
\q1 Me zurara dughiabar sighsɨzir akaba ko imobir akabar na gamua,
\q2 egha na mɨsoghasa na bagha tuaviba buria akabav sosi.
\q1 Nɨ ganam, me managh dapiaghɨv ikiam, o me dɨkavigh managh mangam,
\q2 me dughiabar zurara na dɨghora dɨbovir onger akabagh ami.
\b
\cp Z
\q1
\v 64-66 Zuamɨra! O Ikiavɨra Itir God, nɨ men arazir kabagh nɨghnɨghɨva,
\q2 me ikaragh arazir kabara ua me danɨng.
\q1 Nɨ osɨmtɨzir kurabar men navibar anɨng, onganim men nɨghnɨzibar anɨngigh.
\q2 Nɨ ivezir kuram men danɨngɨva bar me gasɨghasɨkigh.
\q1 Nɨ men anɨngaghegh asɨzibar mɨn men agɨntɨgh bar me mɨsogh me agɨfagh,
\q2 eghtɨ men tav tong Ikiavɨra Itir Godɨn overiamɨn apengan itir nguazir kam uam an ikian bar markɨ.
\c 4
\s Jerusalemian apaniba me mɨsozir dughiamɨn Jerusalemia bar dughiar kuram ini
\cp A
\q1
\v 1-2 Aio! Saionɨn gumazamiziba, mevzika,
\q2 me bar ikuvigha iti.
\q1 Me fomɨra mati golɨn dagɨar bar pɨn kozimɨn mɨn taghtagha bar dera.
\q2 Ezɨ me datɨrɨghɨn bar mɨghovegha, ua dagɨar bar pɨn kozimɨn mɨn taghtazir puvatɨ.
\q1 Fomɨra Ekiamɨn gumazamizir kaba mati, Godɨn Dɨpenimɨn itir dagɨar bar pɨn kozir bar aghuibar mɨn iti.
\q2 Me datɨrɨghɨn bar tegha, mati dagɨaba mɨsaraghira tintinibar nguibar ekiamɨn tuavibagh ire.
\q1 Gumazamizir igiar kaba datɨrɨghɨn ua ziaba puvatɨ.
\q2 Me datɨrɨghɨn mati nguazir mɨner ghurir, gumaziba ingarizibar mɨn gari.
\b
\cp B
\q1
\v 3 Boribara, nan gumazamiziba deravɨra uan boribar garir puvatɨ.
\q2 E gari, afiar atiar amebaba oteba uan nguzibagh arɨsi.
\q3 E fo, afiar atiaba derazir puvatɨ.
\q2 Ezɨ nan gumazamiziba afiar atiabar mɨn arazir aghuim gamir pu. Puvatɨ.
\q1 Me mati, ponebar mɨn danganir dakɨrtɨzimɨn arazir kurabagh amua iti.
\q2 Me deragha uan boribagh amir pu. Puvatɨ.
\q3 Me bar akɨrim ragha me gasara.
\b
\cp D
\q1
\v 4 Daghem bagha pura tintinibar aruava, gumazamizibar azangsɨzir boriba,
\q2 tav daghetam me ganɨngizir puvatɨ.
\q3 Ezɨ borir aghegheviba otem bagha kuariba men pɨri.
\b
\cp E
\q1
\v 5 Ezɨ fomɨra dagher bar aghuir avɨriba iti darasi,
\q2 me datɨrɨghɨn dagheba puvatɨgha daghem bangɨn ariaghiri.
\q3 Ezɨ men kuaba pura nguibar ekiamɨn tuavibar irav iti.
\q1 Me fomɨra bar bizir avɨriba ikia dar kurka iti.
\q2 Me datɨrɨghɨn bar biziba puvatɨgha onganarazibagh amua ikia,
\q3 egha bizir kuraba makurir danganibar damasa dagheba buri.
\b
\cp F
\q1
\v 6 \x - \xo 4:6 \xo*\xt Jenesis 19:24\xt*\x*Faraghavɨra, Ekiam Sodom gasɨghasɨzir dughiamɨn, a bar zuamɨra a gasɨghasɨki.
\q2 Ezɨ nan adarazi Jerusalemia,
\q3 men arazir kuraba bar Sodomɨn gumazamizibar arazir kurabagh afira.
\q1 Kamaghɨn amizɨma, Ekiam bar pazavɨra Jerusalemia gami.
\q2 Ezɨ apaniba bar pazavɨra Jerusalemia gamizɨ moghɨn,
\q3 pazavɨra Sodomia gamizir puvatɨ.
\b
\cp G
\q1
\v 7 Gumazir dapaniba fomɨra bar deravɨra ikia men mɨkarziba bar dera.
\q2 Me bar gumazir gavgaviba,
\q2 mɨkarziba bar zuegha dafogha,
\q3 mati dagɨar pɨn kozibar mɨn taghtasi.
\b
\cp GH
\q2
\v 8 Ghuezir dughiabar men mɨkarziba bar dera,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn men mɨkarziba pɨghatomegha bar ikuvigha mɨghofe.
\q1 Egha me tuavibar aruir dughiabar, gumazamiziba deragha men gara me gɨfozir puvatɨ.
\q2 Me bar aghariba gunigha men mɨkarziba bar mɨsɨngi.
\b
\cp I
\q1
\v 9 Ia gumazir faragha mɨdorozimɨn aven oveaghuezibagh fo,
\q2 me bar dera, me angavsɨghɨn faragha ovegha ghue.
\q1 Ezɨ gɨn ariaghirezir darazi dughiar ruarimɨn daghem bagha amua,
\q2 mɨtiriar mɨzazir ekiaba isa ghua, bar aghariba guigha gɨn ariaghire.
\b
\cp K
\q1
\v 10 \x - \xo 4:10 \xo*\xt Godɨn Araziba 28:57; Esekiel 5:10\xt*\x*Kar borir ariaghɨribar kuaba, mevzika.
\q2 Men amebaba fomɨra bar uan boribar apangkufi.
\q1 Ezɨ boriba ariaghirezɨ,
\q2 amebaba uari uan boribar kuaba avigha da api.
\q1 Apaniba iza nan gumazamizibav sozir dughiamɨn,
\q2 arazir kam oto.
\b
\cp M
\q1
\v 11 Maia! Ikiavɨra Itir God bar Saionɨn anɨngaghe,
\q2 egha uan anɨngagharim a ginge.
\q1 A Saionɨn nguibar ekiam avimɨn a gaborozɨ,
\q2 a bar isi.
\b
\cp N
\q1
\v 12 Nɨghnɨzir atriviba ko nguibar igharazibar gumazamizibar itim,
\q2 me ghaze,
\q2 apaniba ti Jerusalem abɨragh
\q3 an tiar akaba akarigh, nguibar ekiamɨn aven mangeghan kogham.
\b
\cp NG
\q2
\v 13 Nguibar ekiamɨn itir ofa gamir gumaziba ko, akam inigha izir gumaziba uari arazir kuram gamua,
\q2 Jerusalemɨn gumazamizir aghuibav soghezɨ, me ariaghire.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, God apaniba ataghizɨma,
\q2 me bar Jerusalem gasɨghasɨki.
\b
\cp O
\q1
\v 14 Ofa gamir gumaziba ko akam inigha izir gumaziba, gumazamizir ariaghirezir kabar ghuziba men korotiabar puegha,
\q2 bar Godɨn damazimɨn mɨze.
\q3 Ezɨ me bar osɨmtɨzir dafam iti.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumaziba ko akam inigha izir gumaziba,
\q2 datɨrɨghɨn onganigha pura tintinibar tuavibagh arui.
\q3 Ezɨ gumazamiziba men boroghɨn mangan aghua.
\b
\cp P
\q1
\v 15 Pamtemɨn, gumazamiziba kamaghɨn men dɨa ghaze,
\q2 “Ia e gitagh.
\q1 Ia Godɨn damazimɨn mɨze,
\q2 ia en boroghɨn ikian markɨ.
\q3 Ia kamatɨgh, en kantrin ikian markɨ.”
\q1 Kamaghɨn amizɨ, ofa gamir gumaziba ko akam inigha izir gumaziba,
\q2 ara ghua tintinibar kantrin igharazibar aghunababar mɨn guav iti.
\q3 Ezɨ Kantrin Igharazibar Gumazamiziba uaghan me batogha ghaze, ia bar e gitagh.
\b
\cp R
\q1
\v 16 Roghɨra kagh me ikian kogham, Ikiavɨra Itir God uabɨ me amadazɨma,
\q2 me tintinibar mar ghuezɨ, a ua me gɨnɨghnɨzir puvatɨ.
\q1 Guizbangɨra, ofa gamir gumaziba ko gumazir dapaniba,
\q2 ua gumazamizibar damazimɨn ua ziaba puvatɨ.
\b
\cp S
\q1
\v 17 Saghon mar, e pura gumazir izɨ uamategh en akurvaghamiba bagha gara iti.
\q2 E pura tuavir akabar gara ghua damaziba e gami.
\q1 Egha e pura gara me mɨzua itima, me tong izir puvatɨ.
\q2 Kantrin igharazitam tong en akuraghan kogham.
\b
\cp T
\q1
\v 18 Tuaviba bar, apaniba e gasɨghasɨghasa en daroribar aravima,
\q2 e ua daruan atiatingi.
\q1 E bar gɨvamin dughiam roghɨra ize.
\q2 Me en dughiaba dɨbori, en dughiar abuananam izegha gɨfa.
\b
\cp U
\q1
\v 19 Uaghan e ara zuima, en apaniba en agɨntɨsi.
\q2 Me bar zuamɨra ivegha izava e ekɨaru,
\q3 mati kuarazir bagam overiamɨn ikegha izaghira asɨzimɨn suighasa.
\q1 Me mɨghsɨabar en agɨntɨgha zui.
\q2 Men marazi danganir dakɨrtɨzimɨn,
\q3 e bagha mongegha gara ikia en suiki.
\b
\cp V
\q1
\v 20 Vaghvagh kamaghɨn fogh,
\q1 atrivir Ikiavɨra Itir God inabazir kam,
\q2 a en gantɨ e an apengan ikɨva, en dabirabim deraghtɨ e kantrin igharazibar mɨn deravɨra ikiam.
\q2 A uaghan e ko ikia e geghuva en akurvagha, en gara itir gumazim.
\q3 Ezɨ puvatɨ. Me uan mozir azuazimɨn an suira.
\b
\cp Z
\q1
\v 21-22 Zuamɨra! Idomɨn gumazamizir Usɨn nguazimɨn itiba,
\q2 ia datɨrɨghɨn dɨbovir akabar amu bar akongegh suam, Saionɨn nguibar ekiam datɨrɨghɨn bar ikufi.
\q1 Ia gantɨ, Ekiamɨn anɨngagharim mati wainɨn dɨpar onganimɨn kap,
\q2 an a isɨva Saionɨn gumazamizibar anɨngtɨ me anemam.
\q1 A uaghan a isɨ ia danɨngam, eghtɨ ia uaghan onganigh puvɨra mɨzebav kɨmam.
\q2 Mati ia uan mɨkarzibar korotiaba suegh bar aghumsigham.
\q1 Zurara, ia Saionɨn gumazamiziba, ia arazir kurabagh ami.
\q2 Ezɨ datɨrɨghɨn Ekiam ian arazir kuraba ikarvagha mɨzazim ia gasegha gɨfa.
\q1 Kamaghɨn amizɨ, kalabuziar ian gumazamiziba ikezim,
\q2 datɨrɨghɨn gɨfa, eghtɨ ia deraghvɨra ikiam.
\q1 Ezɨ Idom, Ekiam nɨn arazir kuraba aghurigh azenim datɨgh,
\q2 mɨzazim nɨ danɨngightɨ nɨ fogham,
\q3 kar nɨn arazir kurabar ivezim.
\c 5
\s Jerusalemia uarir apangkuvighasa Ikiavɨra Itir Godɨn azai
\cp A
\q1
\v 1 Aio! Ikiavɨra Itir God, bizir e bativiziba nɨ adagh nɨghnɨgh,
\q2 en apangkufigh.
\q1 Nɨ kagh en gan.
\q2 E bar pazavɨra ikia
\q3 egha gumazamizir igharazibar damazimɨn bar aghumsɨki.
\b
\cp B
\q1
\v 2 Bar guizbangɨra, en nguazim kantrin igharazimɨn gumazamizibar dafarimɨn iti.
\q2 Ezɨ me en dɨpenibar iti.
\b
\cp D
\q1
\v 3 Dughiar e itir kam,
\q2 e mati afeziaba puvatɨgha borir asaghasazibar mɨn iti.
\q1 Egha e bar pura iti,
\q2 mati amizir odiarir paba ariaghireziba.
\b
\cp E
\q1
\v 4 E fomɨra daziba ko dɨpaba pura da isi,
\q2 ezɨ datɨrɨghɨn e dagɨar ekiabar iveza,
\q3 daziba ko dɨpaba isi.
\b
\cp F
\q1
\v 5 Faragha iza datɨrɨghɨn, apaniba bar e abɨragha mamaghɨra itima,
\q2 e bar amɨra.
\q3 Me tong e ataghizɨma, e avughsir puvatɨ.\f + \fr 5:5 \fr*\ft Hibrun akamɨn me kagh deragha akam abɨghizir puvatɨ.\ft*\f*
\b
\cp G
\q1
\v 6 Gatɨrɨghɨn e dagheba puvatɨgha,
\q2 Isipia ko Asiriabar apengan ikia men azangsɨzima,
\q3 me dagheba amadima e dagh ivesi.\f + \fr 5:6 \fr*\ft Gumazir maba ghaze, vezɨn kam, Hibrun akamɨn kamaghɨn mɨgei, “E fomɨra Isipia ko Asiria en akurvaghasa me ko akam akɨri.”\ft*\f*
\b
\cp GH
\q2
\v 7 Ghuezir inazir afeziar kaba arazir kuram gamigha, oveaghue.
\q2 Ezɨ e datɨrɨghɨn men osɨmtɨzimɨn ivezir kuram isi.
\b
\cp I
\q1
\v 8 Ia Babilonian ingangarir gumazir kɨniba e gativagha en gari,
\q2 ezɨ gumazir me dama e iniamba puvatɨ.
\b
\cp K
\q1
\v 9 Kar gumazir e gasɨghasɨghamiba tintinibar en kantrin iti.
\q2 E dagheba burir dughiabar,
\q2 okɨmakɨar gumazir kaba, e mɨsoghtɨ e arɨmɨghirasa
\q3 me en tuaviba asia iti.
\b
\cp M
\q1
\v 10 Mɨtiriar avir mɨzazir igharaziba en azi.
\q2 Ezɨ en mɨkarziba fei, mati avim isi.
\b
\cp N
\q1
\v 11 Nan apaniba en amuiba ko guivir igiar Saion ko Judan nguibar ekiamɨn itiba,
\q2 pura men suighava arazir kurabar me gami.
\b
\cp NG
\q2
\v 12 Nguibar kamɨn gumazir dapaniba, apaniba me inigha benibar men fɨriba dafegha me gui.
\q2 Egha en gumazir aruaba, me arazir aghuitamɨn me gamir puvatɨ.
\b
\cp O
\q1
\v 13 Otarir igiaba me puvɨra me abɨrima
\q2 me pura witɨn ovɨziba mɨrmɨra,
\q3 dazir ikɨzir osɨmtɨzir bar dafaba ateragha arui.
\b
\cp P
\q1
\v 14 Puvatɨ. Gumazir aseba datɨrɨghɨn ua nguibar ekiamɨn tiar akamɨn apiav itir puvatɨ.
\q2 Ezɨ gumazir igiaba ua marvibagh ivia dɨbɨaribav sozi puvatɨ.
\b
\cp R
\q1
\v 15 Roghɨra roghɨra, en agoroger en navibar itiba gɨfa.
\q2 E ighiabagh amir arazir kam e ataghizɨ,
\q2 e datɨrɨghɨn azir akamrama amua iti.
\b
\cp S
\q1
\v 16 \x - \xo 5:16 \xo*\xt Jop 19:9; Onger Akaba 89:39; Aisaia 3:9-11\xt*\x*Saion, en ziar ekiam iraghugha gɨfa.
\q2 E uari arazir kuram gamigha,
\q2 arazir kurar kam bangɨn,
\q2 e datɨrɨghɨn bar tegha gɨfa.
\q3 Evzika!
\b
\cp T
\q1
\v 17-18 Tina en akuragham, e ghaze Saionɨn Mɨghsɨam bar ikuvigha gɨvagha,
\q2 afiar atiabar nguibamɨn mɨn oto.
\q1 Ezɨ e a bagha arei moghɨn uari baragha aziavɨra itima,
\q2 en damaziba e gami.
\b
\cp U
\q1
\v 19 \x - \xo 5:19 \xo*\xt Onger Akaba 10:16; 45:6; 90:2; 102:12; 102:26\xt*\x*Uaghan nɨ, Ikiavɨra Itir God,
\q2 nɨ Atrivir ikia mamaghɨra itim.
\q1 En ovavir boriba uaghan zurara nɨn apengan ikɨ,
\q2 mamaghɨra ikiam.
\b
\cp V
\q1
\v 20 Vangɨnan kagh en gan,
\q2 nɨ tizim bagha zurara e bakɨnɨghɨnigha
\q3 akɨrim ragha e gasara?
\b
\cp Z
\q1
\v 21-22 \x - \xo 5:21-22 \xo*\xt Onger Akaba 80:3; 80:7; 80:19; Jeremaia 31:18\xt*\x*Zurara nɨ ko ikiamin arazim,
\q2 nɨ ua e damutɨ e an gɨn mangam.
\q1 O Ikiavɨra Itir God, nɨ akɨrim ragha bar e gasaragha bar en anɨngaghe.
\q2 Nɨ ti bar e gɨn amadagham, o?
\q1 E ua nɨ bagh izasa.
\q2 E ghaze, nɨ faragha deragha e gamizɨma, e deragha ikezɨ moghɨn,
\q3 nɨ kamaghɨra ua e damu.