\id REV \ide UTF-8 \h MOGOMER AKAR AGHURIAGHƗRƗZIM \toc1 Krais Akar Mogomem a Isa Azenim Gatɨ \toc2 Mogomer Akar Aghuriaghɨrɨzim \toc3 MAA \mt Krais Akar Mogomem a Isa Azenim Gatɨ \is Akar Faragha Zuim \ip Gumaziba Kraisɨn adarazigh asɨghasɨzir dughiamɨn, Jon akɨnafarir kam osiri. Kraisɨn adarsi kamaghɨn mɨgɨa ghaze, Krais Iesus a men Ekiam, egha me nɨghnɨzir gavgavimɨn an iti. Kraisɨn adarazir nɨghnizir gavgaviba gavgavigh, egh me osɨmtɨzir ekiaba ateghtɨ da me abɨnan koghasa, kamaghɨn Jon akɨnafarir kam osiri. \ip Akɨnafarir kam a gɨn otivamin bizibar akar isɨn zuir avɨriba iti. Ezɨ Kraisɨn gumazamizir dughiar kamɨn itiba, me ti akar isɨn zuir kabagh fo. Ezɨ nɨghnɨzir gavgaviba puvatɨziba dagh fozir puvatɨ. \ip Akar isɨn zuir kabar mɨngarim, a kamakɨn. Krais Iesus en Ekiam, eghtɨ an dafarmɨn God apaniba bar da dɨkabɨragham. Egh a uaghan Satan dɨkabɨragham. Egh dughiar Iesus uan ingangarim a gɨvamim, God gumazamizir ikia gavgavigha uan nɨghnɨzir gavgaviba ataghizir puvatɨziba, a ivezir aghuim me danɨngam. \ip God biziba bar dar ingarightɨma da igiabar otivigham, eghtɨ me God ko ikɨva egh uam osɨmtɨziba puvatɨgham. \c 1 \ms Krais Iesus, nguibar 7 plan aven itir siosba bagha akaba amada \mr (Sapta 1-3) \p \v 1 Akar kam faragha modogha iti, ezɨ datɨrɨghɨn Krais Iesus a isa azenim gatɨ. God uan ingangarir gumaziba bizir zuamɨram otivamiba men akaghasa, egha kamaghɨn akar kam Iesusɨn aka. Ezɨ Iesus uan enselɨn mam anemadazɨma, kɨ Jon, an ingangarir gumazim, akam na danɨngasa ize, eghtɨ kɨ Iesusɨn ingangarir gumazir igharazibav kɨmam. \v 2 Ezɨ kɨ Jon, kɨ bizir kaba bar dar ganigha gɨfa, egha Godɨn akam, a Krais Iesusɨn gun mɨgeir akam, kɨ aneghurigha an gun mɨgei, egha kɨ ghaze, akar kam a guizbangɨra. \p \v 3 Akar kam a Godɨn akam, a Godɨn ize, eghtɨ tina akar kam dɨpontɨma igharaz darazi oraghtɨ, gumazir kam bar akongegh. Eghtɨ gumazamiziba akar kam baraghɨva egh Godɨn akar kɨ osirizimɨn gɨn mangɨva, me uaghan bar akongegh. Dughiam otivasava amima, God damuasa mɨkemezir biziba an adar amuam. Kamaghɨn, gumaziba akar kam dɨponam. \s Jon nguibar 7 plan aven itir siosba bagha akam osiri \p \v 4 Kɨ Jon, kɨ ia gumazamizir 7 plan siosɨn Esian Provinsɨn itiba, ia bagha akar kam osiri. \p Godɨn datɨrɨghɨn ikia, fomɨra ikia, egh gɨn uamategh izamim, Godɨn kamra navir amɨrɨzim ia danɨngɨva, egh ian apangkuv. Eghtɨ 7 plan duar aghuir Godɨn ingangarim gamua an atrivir dabirabimɨn guamɨn itiba, da uaghan ian apangkuvigh egh navir amɨrɨzim ia danɨng. \v 5 Krais Iesus, a gumazir Godɨn akaba guizbangɨra dav geim. Egha a gumazir bar uabɨra faragha ovevemɨn ua dɨkavizim. Egha a nguazimɨn atriviba bar men ekiam. A uaghan ian apangkuv egh navir amɨrɨzim ia danɨng. \p A bar e gifonge, egha a uabɨ uan ghuzimɨn a en arazir kuraba agɨvazɨ e fɨriaghɨre. \v 6 An e gamizɨma e atrivimɨn ofa gamir gumazibar itima, ezɨ God e gativazɨ e Godɨn ingangarim gami, God Iesusɨn afeziam. Zurazurara Krais ziar ekiam ikɨva egh biziba bar dar ganamin gavgavim ikɨ. Guizbangɨra. \b \q \v 7 Ia gan, a ghuariabar tongɨn izaghirasava ami, \q eghtɨ gumaziba bar uari uan damazibar an ganam. \q Gumazir a giniviziba, me bar uaghan an ganam. \q Eghtɨ nguazir kamɨn kantriba bar, dar gumazamiziba a gɨnɨghnɨgh egh azi naviba bar me basemegham. \q Are, bizir kam otivam. Guizbangɨra. \b \p \v 8 Gavgaviba bar itir Godɨn Ekiam kamaghɨn mɨgei, “Kɨrara kɨ faraghavɨra ikia, egh bar gɨn ikɨva abuan ikɨvɨra ikiam.” Kar Godɨn kamnangra, datɨrɨghɨn ikia, fomɨra ikia, egh gɨn uamategh izam. \s Jon Kraisɨn gani \p \v 9 Kɨ Jon, kɨ ian aveghbuar mam. Kɨ ia ko, e Kraisɨn adarasi. Kɨ ia ko porogha, mɨzaziba isa, egha ia ko God Bizibagh Ativir Dughiamɨn aven ikia Godɨn apengan iti. Egha ia ko porogha osɨmtɨziba atera tugha gavgafi. Kɨ Godɨn akam akura, egha Iesusɨn gun mɨgeir akam, kɨ an eghurigha an gun mɨgɨa ghaze, akar kam a guizbangɨra. Kamaghɨn amizɨ me na batuegha na isa Patmosɨn Arighatɨzimɨn na atɨ.\f + (1:9) Dughiar gumaziba arazir kurar Romba aghuazibagh amima, me me isɨ kalabus darɨghasa. Egha dughiar mabar me me amadima, me arighatɨzibar ghua iti. Patmos a uaghan kalabuziabar arighatɨzir kabar mam.\f* \v 10 Ekiamɨn dughiamɨn, Godɨn Duam na gizɨvagha pamten nan ingari, ezɨ nan gɨrakɨrangɨn kɨ tiarir mam barazi a sɨghamɨn mɨn pamten kamaghɨn dei. \v 11 Tiarir kam kamaghɨn mɨgei, “Bizir nɨ garir kaba bar, nɨ akɨnafarimɨn da osirigh, egh 7 plan siosba bagh da amangigh. Siosɨn Efesusɨn nguibamɨn itim, ko Smernan nguibamɨn itim, ko Pergamum ko Taiataira ko Sardis ko Filadelfia ko Laodisian nguibamɨn itiba.” \p \v 12 Ezɨ kɨ gumazir na mɨgeimɨn ganasa egha ragha gari, lamɨn golɨn 7 pla iti. \v 13 Ezɨ kɨ gumazir mamɨn garima, a lambar tongɨn tughav iti. A Gumazibar Borimɨn mɨn gari. A korotiar ruarim aruzɨma an an sueba avara, ezɨ a golɨn letiam uan evarim amɨghɨrɨ. \v 14 An dapanarɨzim bar ghurghurigha mati, sipsipɨn arɨzimɨn mɨn gara, egha mati ghuariar ghurghurim. Ezɨ an damazimning mati avir mɨzariar gavgavimɨn mɨn pamtem isi. \v 15 An suemning mati bras, me avir ekiamɨn a tuazɨ, a isia dafozɨ moghɨn gari. Ezɨ kɨ an tiarim barazi, a mati dɨpar ekiam afora nɨdi. \v 16 A 7 plan mɨkoveziba uan agharir guvimɨn dar suira. Ezɨ mɨdorozir sabar mam ghumtɨzir pumuning ikia bar ghumi, an an akamɨn ikegha azenimɨn ize. Ezɨ an guam aruer angazangarir gavgavimɨn mɨn pamten taghtasi. \p \v 17 Kɨ an ganigha an suemningɨn boroghɨn irɨgha, gumazir ovengezimɨn mɨn iti. Ezɨ a uan agharir guvimɨn na gisɨn atɨgha, egha kamagh mɨgei, “Nɨ atiatingan markɨ. Kɨ gumazir faraghavɨra ikia, egh bar gɨn ikɨva, egh abuan ikɨvɨra ikiam. \v 18 Egha kɨ gumazir angamra itim. Fomɨra kɨ areme. Datɨrɨghɨn nɨ gan, kɨ zurara angamra ikɨvɨra ikiam. Kɨ Ovevemɨn ki, koma Gumaziba Ovia Ghua Itir Nguibamɨn ki, kɨ aningɨn suiragha aningɨn ganamin gavgavim iti. \p \v 19 “Kamaghɨn amizɨ, nɨ bizir nɨ ganizir kabar akaba osirigh, bizir datɨrɨghɨn itiba ko bizir gɨn otivamiba. \v 20 Nɨ 7 plan mɨkovezir nan agharir guvimɨn itiba ko 7 plan golɨn lambar ganigha gɨfa. Da mati akar mogomem, ezɨ an mɨngarim kamakɨn: 7 plan mɨkoveziba, da siosɨn 7 plan garir enselba. Ezɨ 7 plan lamba, da uari siosɨn 7 pla.” \c 2 \s Efesusɨn nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 1 Gumazir kam ua kamaghɨn mɨgei, “Nɨ Efesusɨn itir siosɨn garir ensel a bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ uan agharir guvimɨn 7 plan mɨkovezibar suigha, egha 7 plan golɨn lambar tongɨn arui. Egha kɨ akar kam nɨ bagha anemadazɨ a izi.\f + (2:1) Akar kam a siosɨn ensel bagha zui, egha a siosɨn gumazamiziba amir araziba, me mɨgei.\f* \v 2 Ia Kraisɨn adarasi, ian arazir ia amiba kɨ bar dagh fo. Egha kɨ fo, ia pamtem ingarigha, egha tugha gavgafi. Egha gumazir kurabar aghua. Gumazir kaba ia mɨgɨa ghaze, “E uaghan aposelba.” Puvatɨ, me aposelba pu. Ezɨ ia men mɨgɨrɨgɨaba tuisigha gɨvagha, egha men nɨghnɨzir ifavarim gɨfogha ghaze, me pura gumazir ifavariba. \v 3 Gumaziba ian garima, ia nan ziam bangɨn, me arazir kurabar ia gami. Ezɨ kɨ kamaghɨn ia gɨfo, ia tugha gavgavigha osɨmtɨzir kam aterava an aghuazir puvatɨ. \pm \v 4 Ezɨ kɨ adarir akamɨn kamaghɨn ia mɨkɨmasa, ia igiamra nɨghnɨzir gavgavim nan ikia, egha ia bar na gifonge, egha datɨrɨghɨn puvatɨ. \v 5 Ia fomɨra arazir aghuibagh ami, egha datɨrɨghɨn ia arazir kam ategha ire. Kamaghɨn amizɨ, ia uam arazir ia faragha amizim gɨnɨghnɨgh, egh ia uan navibagh iragh, egh arazir mati ia faragha amizibar amu. Ia kamaghɨn damuan koghtɨ, eghtɨ kɨ ia bagh izɨva egh ian itir lam batuegham. \v 6 Ezɨ ian arazir aghuir mamra kara, ia Nikolasɨn adarazir arazibar aghua. Kɨ uakan, kɨ men araziba bar dar aghua. \pm \v 7 Eghtɨ tina kuarimning iti, an akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh. Gumazir mɨdorozim gamua apanim abɨrim, kɨ an amamangatɨghtɨ, a ikɨrɨmɨrir aghuim anɨdir tememɨn dagheba iniva dar amam. Temer kam, Godɨn Nguibar Aghuarimɨn itir dagher azenimɨn iti.’ ” \s Smernan nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 8 Gumazir kam ua kamaghɨn mɨgei, “Nɨ Smernan nguibamɨn itir siosɨn garir ensel bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \pm Kɨ gumazir bar faraghavɨra ikia, egh bar gɨn ikɨva abuan ikɨvɨra ikiam. Kɨ fomɨram areme, egha datɨrɨghɨn kɨ angamra iti. Egha kɨ nɨ bagha akar kam amadazɨma a izi. \v 9 Kɨ osɨmtɨziba ko mɨzazir ia bativizibagh fo. Egha kamaghɨn fo, ia biziba bar puvatɨ. Egha ia guizbangɨra bizir bar avɨriba iti. Ezɨ kɨ fo, gumazir maba akar kurabar gɨrakɨrangɨn ia mɨgei. Gumazir kaba ghaze, me Judan adarasi. Egha me Judan adarazi pu. Puvatɨ. Me guizɨn Satanɨn adarasi.\f + (2:9) Smernan siosɨn gumazamiziba, me nguazir kamɨn biziba bar otevegha, onganarazibagh ami. Egha me Godɨn Duamɨn biziba, guizbangɨra bar izɨfa.\f* \v 10 Ia kɨranoveghang mɨzazitaba iniam, egh bizir kam ia damutɨ ia atiatingan markɨ. Ia orakigh. God ian nɨghnɨzir gavgavim tuisɨgh egh foghasa, a gavgafi, o puvatɨ. Kamaghɨn, Satan ia damutɨ me ian tongɨn tarazi kalabus darɨgham. Eghtɨ ia 10 plan dughiabar osɨmtɨziba ko mɨzaziba ateram. Eghtɨ ia nɨghnɨzir gavgavir Kraisɨn itimɨn suiragh gavgafigh, mamaghɨra ikɨ mangɨ, ia aremeghamin dughiam, eghtɨ kɨ ikɨrɨmɨrir aghuarim ivezir aghuarimɨn mɨn pura ia danɨngam. \pm \v 11 Tina kuarimning iti, akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh. Gumazitam mɨdorozim damuva uan apanim abɨraghtɨ ovever namba 2 a gasɨghasɨghan kogham. Bar puvatɨ.” \s Pergamumɨn nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 12 Gumazir kam kamaghɨn ua na mɨgei, “Egh nɨ Pergamumɨn siosɨn garir ensel bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ mɨdorozir sabar ghumtɨzir pumuning itim iti, a bar ghumi. Kɨ akar kam ia bagha anemadazɨ a izi. \v 13 Kɨ nguibar ia itir kam bar deragha a gɨfo, Satanɨn atrivir dabirabim nguibar kamɨn iti. Ezɨ ia nan ziamɨn tugha gavgavigha, egha ia nɨghnɨzir gavgavim nan ikia egha ia nɨghnɨzir gavgavir kam modir puvatɨ. Fomɨra gumazir kam Antipas, a gumazir nan akam kurim, egha ia ko ike. A guizbangɨra nan akamɨn gɨn zui, ezɨ me ian nguibar Satan itimɨn a mɨsoghezɨ an areme. Dughiar kamɨn ia uaghan akɨrim ragha na gasarazir puvatɨ. \pm \v 14 Ezɨ kɨ adarir akar maba ia mɨkɨmasa. Ia Pergamumɨn gumazir maba iti, me Balamɨn sure gamir akabar suiragha gavgavighavɨra iti. E fo, Balam kamaghɨn Balakɨn sure gami, eghtɨ a Israelba tuavir kuramɨn men akagh me damutɨ, me arazir kuramɨn iregham. Ezɨ Balak Israelbar nɨghnɨzibagh amizɨma, me aseba bagha ofa gamir asɨziba apa, egha tintinibar uari koma akuir arazim gami. \v 15 Kamaghɨra, gumazir maba ia ko ikia, egha Nikolasɨn adarazir akabar gɨn zui. \v 16 Kamaghɨn amizɨ ia uan navibagh iragh. Puvatɨghtɨma, kɨ kɨranoveghang ia bagh izɨ, egh gumazir kaba uan akamɨn itir mɨdorozir sabamɨn me mɨsogham. \pm \v 17 Tina kuarimning iti, akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh. Eghtɨ gumazitam mɨdorozim damuva apanim abɨraghtɨma, kɨ manan dagher datɨrɨghɨn muegav itir taba a danɨngam. Egh kɨ dagɨar ghurghuritam a danɨngam. Egh dagɨar kamɨn kɨ ziar igiar mam osirigham, eghtɨ gumazitam ziar kam gɨfoghan kogham. Gumazir dagɨam inizim, anarɨra a gɨfogham.’”\f + (2:17) Manan daghem, Israelba gumaziba puvatɨzir danganimɨn aruima, God a isa me ganɨngi. Nɨ Kisim Bek 16, ko Ighiam 78:24ɨn gan.\f* \s Taiatairan nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 18 Gumazir kam kamaghɨn ua mɨgei, “Nɨ Taiatairan nguibamɨn siosɨn garir ensel a bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ Godɨn Otarim, ezɨ nan damazimning mati avir mɨzariar gavgavimɨn mɨn pamten isi, ezɨ nan suemning mati bras me bar deravɨra a ruezɨ moghɨn isia angazangarim ekefe. Kɨ akar kam nɨ bagha anemadazɨma a izi. \v 19 Arazir ia amiba, kɨ bar dagh fo. Kɨ fo, ia gumazamiziba bar me gifonge, egha nɨghnɨzir gavgavim nan ikia, egha igharaz darazir akurvazir arazibagh ami. Kɨ fo, osɨmtɨziba ia bativima, ia tugha gavgafi. Kɨ fo, arazir ia faragha amiziba, da dera, ezɨ datɨrɨghɨn ian arazir kaba deragha ikia faragha zuir arazibagh afira. \pm \v 20 Ezɨ kɨ adarir akar kam ian iti. Ia amizir kam Jesebelɨn amamangatɨzɨ a ia ko iti. Amizir kam kamagh mɨgɨa ghaze, a Godɨn akam inigha izir amizim. Bar puvatɨ, a ifari. Egha nan ingangarir gumazibagh ifara egha gumazamiziba tintinibar uari bakɨa uari ko akuir arazim ko asɨzir me asebar ofa gamua apir arazibar men sure gami.\f + (2:20) Jesebel, an amizir kurar mamɨn ziam. Fomɨra Israelbar atrivir amizimɨn ikia, egha arazir bar kurabagh amizim. Nɨ 1 King 18:4, ko 19:1-2, ko 2 King 9:3-37ɨn gan. Nikolasɨn adarazir amizir mam iti, Taiatairan gumazamizir maba inizɨ, me an arazir kurabar gɨn zui. Ezɨ bizir kamɨn, me ti ziar kam Jesebel a gatɨ.\f* \v 21 A navim gɨraghasa kɨ ifonge, egha kamaghɨn kɨ anetaghizɨma a dughiar mabar ike. Ezɨ puvatɨ, a gumazamiziba tintinibar uari bakɨa, egha uari ko akuir arazir kam bagh navim gɨraghan aghua. \v 22 Ia oragh. Kɨ ivezir kuram a danɨngɨva arɨmariar ekiam a danɨngtɨ a mɨzazir bar ekiam iniam. Eghtɨ gumazir a bakɨa a ko arazir kurabagh amiba, me a ko amir araziba bagh navibagh iraghan koghtɨ, kɨ osɨmtɨzir ekiam ko mɨzazim uaghan me danɨngam. \v 23 An boriba uaghan, kɨ me mɨsueghtɨ me arɨmɨghregham. Eghtɨ siosba bar fogham, gumaziba bar kɨ men naviba ko nɨghnɨzibagh fogha da tuisɨsi. Egh kɨ ia amir araziba bagh ivezim vaghvagh ia danɨngam. \pm \v 24 Egha kɨ datɨrɨghɨn ia Taiatairan itir igharaz daraziv gei. Ia amizir kamɨn akabar gɨn zuir puvatɨgha, egha arazir kam, me kamaghɨn a dɨbori, “Satanɨn akar mogomeba,” ia an fofozim inizir puvatɨ. Kɨ kamaghɨn ia mɨkɨmasa, kɨ osɨmtɨzir igharazitam, ia datɨghan kogham. \v 25 Ezɨ bizir ia suighiziba bar, ia bar pamten dar suiragh mɨghɨghvɨra ikɨ, mangɨ dughiar kɨ izamim. \pm \v 26 Gumazim mɨdorozim damu apanim dɨkabɨragh, egh nan arazibar gɨn mangɨtɨ, biziba bar gɨvaghamin dughiam otoghtɨ, kɨ gumazir kam gumazamizibar gumazir dapanimɨn ikiamin gavgavim a danɨngam. \v 27 Eghtɨ an atrivimɨn gavgavim sara men ganɨva egh me abɨghrarɨgham, mati gumazim nguazir mɨner mam abɨagharɨsi. \pm Ingangarir kɨ a ganɨngizir kam, mati ingangarir nan afeziam gumazamizibar ganasa na ganɨngizir ingangarimɨn mɨrara ghu. \v 28 Egh uaghan, kɨ mɨkovezir bar mɨzaragharam otivir kam a danɨngam. \pm \v 29 Tina kuarimning iti, egh akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh.’” \c 3 \s Sardisɨn nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 1 Gumazir kam ua kamaghɨn mɨgei, “Nɨ datɨrɨghɨn Sardisɨn nguibamɨn itir siosɨn garir ensel bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ Godɨn duar 7 plan gari, egha kɨ 7 pla mɨkovezibar suira. Egha kɨ akar kam nɨ bagha anemadazɨma a izi. Kɨ arazir ia amiba bar dagh fogha gɨfa. Me ia mɨgɨa ghaze, “Sardisɨn itir sios, an angamra iti.” Ezɨ puvatɨ, ia ariaghregha gɨfa. \v 2 Kɨ ia amir arazibar gara ghaze, da nan Godɨn damazimɨn tɨghar deragham. Kamaghɨn, ia osegh daguraguim atakigh. Ian araziba, bar ovengezir puvatɨ, dar muziariba mong ikiavɨra iti, ia ua gavgavim dar anɨng. \v 3 Akar aghuir ia fomɨram oregha inizir kam, ia uam a gɨnɨghnɨgh. Egh ia navibagh iragh, egh bar deravɨram an gɨn mangɨ. Egh ia osegh daguraguim ateghan koghtɨ, kɨ okɨmakɨar gumazim izi moghɨn, ia batogham. Eghtɨ ia dughiar kɨ izamim a gɨfoghan kogham. \pm \v 4 Ezɨ ian gumazamizir maba Sardisɨn ikiavɨra iti, me uan korotiabagh amizɨ da mɨzezir puvatɨ. Gumazir kabar araziba da derazɨ, kɨ me uabɨn toro, kamaghɨn me korotiar ghurghuribar aghuigh na ko daruam. \v 5 Gumazitam mɨdorozim damuva apanim abɨragh, egh korotiar ghurghurir kamagh garitam arughtɨ kɨ an ziam akɨnafarir God gumazamizir ikɨrɨmɨrir zurara itim iniamin ziaba osirizim, kɨ an ziam angarighan kogham. Puvatɨ. Kɨ uan afeziam ko an enselbar damazibar gumazir kamɨn gun mɨkɨm suam, a konanam. \v 6 Tina kuarimning iti, an akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh.’” \s Filadelfian nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 7 Gumazir kam ua kamaghɨn mɨgei, “Egh nɨ Filadelfian nguibamɨn itir siosɨn garir ensel bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ dughiaba bar God baghavɨra iti, ezɨ nan akar dɨkɨrɨziba da guizbangɨra otifi. Ezɨ kɨ Devitɨn kin suira, egh bizim kɨ a kuightɨ, gumazitam bar uam anesaraghan kogham. Egh bizim kɨ an tiam asaraghtɨ, gumazitam bar uam a kuighan kogham. Kɨ akar kam nɨ bagha anemadazɨma a izi. \v 8 Kɨ ia amir araziba bar dagh fogha gɨfa, ezɨ ia orakigh. Kɨ ian damazimɨn tiam kuizɨma a iti. Eghtɨ gumazitam uam anesaraghan kogham. Kɨ kamaghɨn fo, ian gavgavir muziarim ikiavɨra iti, ezɨ ia nan akamɨn gɨn ghua, egha nan ziam akɨrim ragha a gasarazir puvatɨ. \v 9 Ia Satanɨn adarazigh fos, me kamagh mɨgɨa ghaze, me Judan adarasi. Egha me Judan adarazi puvatɨ, me ifavarir gumaziba. Ia orakigh. Kɨ gumazir kabar amightɨ me izɨ ian suebar apengan teviba apɨrigh, egh me kamaghɨn fogham, kɨ bar ia gifonge. \v 10 Ia nan akamra gɨn ghuava egha osɨmtɨzir ia bativiba ia dar aven tugha gavgavighavɨra iti. Kamagh amizɨ, kɨ ian ganam. God gɨn nguazimɨn itir gumazamiziba bar, men nɨghnɨzir gavgavim tuisɨgh egh foghasa, a gavgafiz, o puvatɨ, eghtɨ kamaghɨn osɨmtɨzir ekiamɨn dughiam otogham. Eghtɨ dughiar kamɨn kɨ ian gantɨ ia deragham. \pm \v 11 Kɨ bar zuamɨra ia batogham. Gumazitam ian ivezir aghuim okemeghan koghsɨ, kamaghɨn bizir ia suirazim, ia bar an suiragh gavgafigh. \v 12 Gumazitam mɨdorozim damuva apanim abɨraghtɨ, kɨ gumazir kam damightɨ a nan Godɨn Dɨpenimɨn dɨpenir akɨnimɨn mɨn tughuv ikiam. Eghtɨ a Godɨn Dɨpenim ategh uam azenan mangan kogham. Bar puvatɨ. Kɨ an uan Godɨn ziam osirigh, egh kɨ uan Godɨn Nguibamɨn ziam osirigham. Jerusalemɨn igiar kam, a nan God ko ikegh otogh overiam ategh izighram. Kɨ uabɨ uan ziar igiam, kɨ gumazir kamɨn uaghan an osirigham. \v 13 Tina kuarimning iti, an akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh.’” \s Laodisian nguibamɨn itir siosɨn zuir akam \p \v 14 Gumazir kam ua kamaghɨn mɨgei, “Nɨ Laodisian nguibamɨn itir siosɨn garir ensel bagh akataba osirigh. Akar kaba kamakɨn, \b \pm ‘Kɨ gumazir “guizbangɨra” mɨgeim. Godɨn akar dɨkɨrɨziba ko an akaba bar, kɨ guizbangɨra mɨgɨa, zurara guizɨn akamrama akuri. Kɨ God ingarizir biziba bar dar mɨngarim. Egha akar kam nɨ bagha anemadazɨ a izi. \v 15 Kɨ ia amir araziba bar dagh fo. Kɨ fo, ia orangizir puvatɨ, egha feir puvatɨ. Ia orangigh ikɨ o ia feng ikiasa, kɨ ifonge. \v 16 Ezɨ puvatɨ. Ia mong, ganadamɨra fei. Ia bar puvɨra feir puvatɨ, egha bar orangizir puvatɨ. Kamagh amizɨ, kɨ uan akar torimɨn ian mighasa. \pm \v 17 Ia kamagh mɨgɨa ghaze, “E bizir avɨriba ko dagɨar avɨriba iti. E bizitamɨn otevir puvatɨ.” Ezɨ puvatɨ. Ian dabirabim pazavɨra itima, gumaziba ian garava bar ian apangkufi. Ia bar biziba puvatɨgha egha damaziba okavigha egha bibiabara iti. Egha ia uari bizir kam gɨfozir puvatɨ.\f + (3:17) Me uari uan damazibar gari, Laodisiaba bizir avɨriba iti. Egha Godɨn damazimɨn me bar onganarazibar mɨn iti. Nɨ Akar Mogomem 2:9ɨn gan.\f* \pm \v 18 Kamagh amizɨ, kɨ nɨghnɨzir kam ia danɨngasa. Nan gol avim bar an isigha an itir bizir kuraba bar da adangi. Kamaghɨn ia golɨn kam na dama a givezegh, egh dagɨaba avɨrasemegham. Egh uaghan ia uan mɨkarzim avɨsɨ korotiar ghurghuritam givesegh, eghtɨ gumaziba ian gantɨ ia bibiabara ikɨva, egh aghumsɨghan kogham. Egh uaghan ia uan damazibar aghusɨ marasin givesegh, egh ia ganam. \pm \v 19 Gumazir kɨ ifongeziba, kɨ men atar men arazibar kɨram. Kamagh amizɨ ia uan araziba akɨrsɨ gavgavigh egh uan navibagh iragh. \pm \v 20 Ia oragh, kɨ tiar akamɨn tughav ikia, a gafughafusi. Gumazitam nan tiarim baregh egh tiam kuightɨ, kɨ aven mangɨ a ko ikiam. Egh kɨ a ko damɨtɨ, eghtɨ a na ko damam. \pm \v 21 Gumazitam mɨdorozim damuva apanim abɨraghtɨ, kɨ an amamangatɨghtɨ a na ko nan atrivir dabirabim dapiam, mati kɨ fomɨra uaghan mɨdorozim gamigha uan apanim abɨragha, egha kɨ uan afeziam ko an atrivir dabirabim gapera. \v 22 Tina kuarimning iti, an akar Godɨn Duam siosbav geiba, a da baragh.’” \c 4 \ms Sipsipɨn Nguzim Godɨn Nguibamɨn akɨnafarim kuizɨma bizir kuraba nguazimɨn gumazamiziba batifi \mr (Sapta 4-11) \s Me Godɨn Nguibamɨn an ziam fe \p \v 1 Ezɨ kɨ gɨn ua garima, Ame! Godɨn Nguibamɨn tiar akar mam kuiaghrɨgha iti. Gumazir kɨ fomɨra oraghizim, a faragha pamten sɨghamɨn mɨn nan dei, egha datɨrɨghɨn ua kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ kagh anang, eghtɨ kɨ bizir gɨn otivamiba bar nɨn akakagham.” \v 2 Ezɨ Godɨn Duam zuamɨra maghɨra na gizɨvagha bar pamten nan ingari, ezɨ kɨ gari, Ame! Atrivir dabirabir mam Godɨn Nguibamɨn iti, ezɨ gumazir mam atrivir dabirabir kam gapera.\f + (4:2) Gumazir Jon garir atrivir dabirabim gaperaghav itim, kar God uabɨ. Egha vezɨn kamɨn Jon guizɨn an ziam dɨbora ghaze, a God. Ezɨ gɨn moghɨra, Sapta 7:10ɨn akam kamagh mɨgɨa ghaze, God atrivir dabirabim daperav ikiam. Jon kamagh mɨkemezir puvatɨ. Jon Godɨn angazangarir ekiam ko ziar ekiam biaghrɨgha igharagha otivizibar ganigha, egha a dagh isɨn akar isɨn zuimɨn Godɨn mɨgei.\f* \v 3 Gumazir kamɨn guam dagɨar jaspa ko dagɨar konilian aghevimɨn mɨn taghtasi. Ezɨ akianir mam, atrivir dabirabim torim gatɨ, ezɨ kɨ akianir kamɨn gari a emeralɨn dagɨar garimɨn mɨn taghtasi. \v 4 Ezɨ 24 plan atrivir dabirabiba, atrivimɨn dabirabir kam okari. Ezɨ 24 plan gumazir dapaniba dabirabir kabagh apia. Gumazir dapanir kaba korotiar ghurghuriba aghui, egha golɨn ingarizir dapanir asuaba uari gaghuigha mati atrivimɨn golɨn dapanir asuaba men dapanibar iti. \v 5 Kɨ gari, onɨmariba atrivir dabirabimɨn ikiava otivaghira tintinibar sɨgha taghtasi, ezɨ kɨ orazi nɨgɨnir ekiam otozɨ overiam tɨngaghe. Ezɨ atrivir dabirabimɨn guamɨn 7 pla adeniba isia iti. Egha 7 plan adenir kaba da 7 pla Godɨn duaba. \v 6 Atrivir dabirabimɨn guamɨn bizir mam iti, a mati ongarir ekiam me glasɨn an ingarizɨ, a bar zuegha ikia taghtasi. \p Ezɨ bizir angamra itir 4 pla, da atrivir dabirabim okarigha tuivighav iti. Egha 4 plan bizir angamra itir kaba, da damazir avɨriba itima da men mɨkarziba bar da ave, men akɨraghariba uakan. \v 7 Bizir angamra faragha itim, a mati laion. Ezɨ bizir angamra an gɨrara itim, a mati bulmakaun apurim. Ezɨ bizir angamra ikia aningɨn gɨrara itim, an guam mati gumazir guam. Ezɨ bizir angamra men gɨrara itim, mati kuarazir bagamɨn mɨn pɨn mɨghava arui. \v 8 Bizir 4 plan angamra itir kaba, me 6 plan avɨziba bar vaghvagha men iti. Ezɨ men mɨkarziba damazir avɨriba da ave, egha uaghan men avɨzibar apengan iti. Egha arueba ko dɨmagaribar kamaghɨn mɨgei, \b \q “Ekiam a God, a gavgavir bar ekiam iti, \q2 egha a bizir kuraba bar dar saghon ikia \q3 a bar zue. A bar zue, a bar zue. \q A fomɨra ikia, egha datɨrɨghɨn ikia, \q2 egh gɨn uamategh izam.” \m Me mɨgɨrɨgɨar kam gamua mamaghɨra ikia egha avughsaziba puvatɨ. \p \v 9 Bizir angamra itir kaba, me gumazir uan atrivir dabirabim gaperaghav itim bagha bar akonge, a gumazir zurara angamra itim. Egha me an ziam fava, egha a mɨnabi. Ezɨ bizir 4 plan angamra itir kaba zurara dughiabar kamagh amuvɨra itima, \v 10 24plan gumazir dapanir kaba gumazir atrivir dabirabim gaperazimɨn guamɨn tevir akuriba apɨri. A gumazir zurazurara itim ezɨ me an ziam fe. Me uan golɨn dapanir asuaba asia da isa atrivir dabirabimɨn guamɨn boroghɨn da akuri. Egha kamaghɨn ighiam gami, \b \q \v 11 “Nɨ en Ekiam, en God. Nɨ biziba bar dar ingari. Egha nɨ uan ifongiamɨn, biziba bar dar ingarizɨma da otifi, ezɨ datɨrɨghɨn biziba bar iti. \q Kamaghɨn, nɨrara e uari nɨn itorogha nɨn ziam bar pɨn anetɨ. Gumaziba bar nɨ bagh bar akuegh, egh nɨn ziam fɨva nɨn gavgavimɨn apengan ikiam.” \c 5 \s Akɨnafarir rɨghizir mam, Jon an gari \p \v 1 Gumazir atrivir dabirabim gaperaghav itim, an agharir guvimɨn kɨ akɨnafarir mamɨn gari, a iti. Akɨnafarir kam mati akɨnafarir bar ruarir me righa mɨghɨrɨzim, ezɨ akɨnafarir kam osizirim an vuem ko vuem sara iti. Egha me a righa egha 7 plan danganibar me kandelɨn grisɨn pamten da mɨghɨni. \v 2 Ezɨ kɨ enselɨn gavgavir mamɨn gari a pamten kamaghɨn diava azangsɨsi, “Tina gumazir aghuir God uabɨn torozim, an akɨnafarimɨn itir kandelɨn grisba adeghɨva, egh akɨnafarir kam onegham?” \v 3 Overiamɨn itir gumazitam, o nguazimɨn itir gumazitam, o nguazimɨn apengan itir gumazitam, akɨnafarir kam onegh, egh an aven ganan kogham. \v 4 Kɨ gari, gumazitam akɨnafarir kam onegh an aven ganamin gavgaviba puvatɨ. Ezɨ kamaghɨn kɨ puvɨrama aravɨra iti. \v 5 Ezɨ gumazir dapaniba men mav kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ arangan markɨ. Nɨ orakigh. Laionɨn kam Judan adarazir atrivimɨn oto, atrivir bar ekiam, an Atrivim Devitɨn ovavim, egha a mɨdorozim gamua uan apanim abɨragha gɨfa. Kamagh amizɨ a 7 plan kandelɨn grisɨn akɨnafarim mɨghɨrɨziba adegh, egh akɨnafarir kam onegham.” \s Jon Sipsipɨn Nguzimɨn gari \p \v 6 Ezɨ kɨ gari, sipsipɨn nguzir mam tughav iti. Me a mɨsoghezɨ an aremezɨ moghɨn gari. An atrivir dabirabim ko 4 plan angamra itir bizibar tongɨn tughav iti, ezɨ gumazir dapanibar dabirabiba an okarigha iti. A 7 plan komba ko 7 plan damatuziba iti, kar Godɨn duar 7 pla. God me amadazɨma me nguazir kam bar a garui.\f + (6:6) Vezɨn kamɨn mɨngarim kamaghɨn mɨgei, Dagheba bar otevegham eghtɨ daghebar ivezim bar pɨn ghuavanabogham.\f* \v 7 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim ghua gumazir atrivir dabirabim gaperaghav itimɨn agharir guvimɨn, akɨnafarir kam ini. \v 8 An akɨnafarir kam inigha gɨvazɨma, ezɨ 4 plan bizir angamra itir kaba ko 24 plan gumazir dapanir kaba Sipsipɨn Nguzimɨn boroghɨn tevir akuribar apɨri. Gumazir dapaniba vaghvagha gitan mɨn garir biziba ko golɨn itaribar suiki. Itarir kaba, mɨgharir mughuriar aghuim zuim, bar dagh izɨfa. Bizir kam kamakɨn, Godɨn gumazamiziba God ko mɨgeir arazim. \v 9-10 Egha me ighiar igiar mam kamaghɨn a gami, \b \q “Me nɨ mɨsoghezɨ nɨ areme, egha nɨn ghuzimɨn nɨ gumazamiziba God bagha me givese. \q Nɨ, anababa bar dar gumazamizir maba, ko nguibabar akaba bar, ko mɨkarzir igharagha gariba bar, ko kantriba bar dar gumazamiziba, men marazi, nɨ me givese. \q Egha nɨ me gamizɨma me atrivimɨn adarazir otivigha, egha ofa gamir gumazibar mɨn ikia, en God bagha ingari. \q Egh me atrivimɨn ikɨ, egh nguazimɨn gumazamizibar ganam. \q Kamaghɨn, God ua bagha nɨn torozɨ, nɨ akɨnafarim inigh egh kandelɨn grisba adegham.” \s Me Sipsipɨn Nguzimɨn ziam fe \p \v 11 Egha kɨ ua gara enselɨn tiarir avɨrir maba barasi. Men dɨbobonim handet milienɨn avɨriba ko tausen tausenɨn avɨriba. Me atrivir dabirabim ko bizir angamra itiba ko gumazir dapaniba okarigha tuivighav iti. \v 12 Me pamten dia kamaghɨn ighiam gami, \b \q “Sipsipɨn Nguzir kam me mɨsoghezɨ aremezim, e an uari torogha an ziam bar pɨn anetɨ. \q A ziar ekiam ko bizir aghuir avɨriba ko fofozir aghuiba ko gavgavir ekiam iti. \q E an ziam fɨva egh a bagh bar akongegh egh a mɨnabam.” \b \p \v 13 Ezɨ kɨ God ingarizir gumaziba ko biziba bar men ighiam barasi, bizir overiamɨn itiba ko nguazimɨn itiba ko nguazimɨn apengan itiba ko ongarimɨn itiba. Kɨ orazi da kamagh mɨgei, \b \q “Gumazir uan atrivir dabirabim gapiaghirim, ko sipsipɨn nguzim uaghan, e zurazurara aning mɨnabɨvɨra ikiam. \q Egh aningɨn ziar ekiamning fɨva, aning bagh bar akongegh egh aningɨn gavgavir ekiamɨn apengan ikɨ zurara mamaghɨra ikiam.” \b \m \v 14 Ezɨ 4 plan bizir angamra itiba kamaghɨn mɨgei, “Guizbangɨra.” Ezɨ gumazir dapaniba tevir akuriba apɨrigha aningɨn ziamning fe. \c 6 \s Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisba adangi \p \v 1 Kɨ Sipsipɨn Nguzimɨn gari, a 7 plan kandelɨn grisɨn itir akɨnafarir kamɨn suiragha egha a kandel grisɨn namba wan adangi. Ezɨ kɨ orazi, 4 plan bizir angamra itir kabar mav kamaghɨn mɨgei, ezɨ an tiarim mati ararim dagaravagha, a kamaghɨn mɨgei, “Nɨ izɨ!” \v 2 Ezɨ kɨ ua gara egha hoziar ghurghurir mamɨn gari, gumazim barirpimɨn suiragha a gapera. Me atrivimɨn dapanir asuar mam a ganɨngi, ezɨ a mɨdorozim gamua uan apanim abɨrazɨ moghɨn zui, egha mɨdorozir avɨribagh amua uan apaniba abɨra ghuavɨra iti. \p \v 3 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisɨn namba 2 adangi, ezɨ kɨ orazi, bizir angamra itir namba 2 kamaghɨn mɨgei, “Nɨ izɨ!” \v 4 Ezɨ hoziar igharazim azenan izi, an aghefe. Me gavgavim hoziar kam gaperazir gumazim ganɨngi, kar gavgavir nguazimɨn gumazamizibar dughiar aghuim a gɨvamim, eghtɨ gumaziba igharaz daraziv soghtɨma me arɨmɨghiram. Ezɨ me mɨdorozir sabar ekiar mam ingangarir kam damuasava a ganɨngi. \p \v 5 Ezɨ sipsipɨn nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisɨn namba 3 adangi, ezɨ kɨ orazi bizir angamra itir namba 3 kamagh mɨgei, “Nɨ izɨ!” Ezɨ kɨ ua gara, egha hoziar pɨzimɨn gari. Ezɨ gumazir a gaperaghav itim a skelɨn mam uan dafarimɨn an suira. \v 6 Ezɨ kɨ orazi, mati gumazimɨn tiarim bizir angamra itir 4 plan kabar tongɨn mɨgɨa, egha mɨgɨrɨgɨar kam kamaghɨn mɨgei, “Ia mangɨ uan ingangarim damutɨ, eghtɨ dagheba bar otevegham. Kamaghɨn, gumazim dughiar vamɨran ivezim inigh, a witɨn mɨner muziarir vamɨra o balin mɨner muziarir 3 plara givezam. Egh ia olivɨn temeba ko wainɨn beniba gasɨghasɨghan markɨ, eghtɨ olivɨn borem ko wain ikɨvɨra ikiam.” \p \v 7 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisɨn namba 4 adangizɨma, kɨ orazi bizir angamra itir namba 4 kamagh mɨgei, “Nɨ izɨ!” \v 8 Ezɨ kɨ ua gara hoziar iangurimɨn gari. Ezɨ gumazir a gaperazim, an ziam Ovevem. Ezɨ Nguibar Gumaziba Ovia Ghua Itim, an Ovevemɨn gɨrara izi. God gavgavim kamaghɨn aning ganɨngi, aning nguazimɨn itir gumazamiziba 4 plan okuruabar me tuiragh, egh okuruar kabar aven aning okuruar vamɨra, aning a mɨsueghtɨ an aremegham. Aning gumazamiziba mɨdorozir sabamɨn me mɨsueghtɨ, me arɨmɨghiram, eghtɨ aning mɨtiriar ekiam damightɨ an otoghtɨ me arɨmɨghiram, eghtɨ aning arɨmariar ekiabar amutɨ da otiv me damutɨ me arɨmɨghiram, eghtɨ aning ruarimɨn itir asɨzir atiaba amangtɨ da mangɨ me mɨsoghtɨ me arɨmɨghiram. \p \v 9 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisɨn namba 5 adangizɨma, kɨ gari, gumazamizir ovengezibar duaba Godɨn ofa gamir danganim apengan iti. Gumazamizir kaba faragha Godɨn akamɨn suiragha gavgavigha, egha akar kam akuni, ezɨ bizir kamɨn apaniba me mɨsoghezɨ me ariaghɨre. \v 10 Duar kaba dia kamaghɨn mɨgei, “Gavgaviba bar itir Ekiam, nɨ arazir kuraba bar dar saghon ikia egha bar zue! Ezɨ nɨn akar dɨkɨrɨziba da guizbangɨra otifi! E nɨ mɨzua iti, nɨ zuamɨra nguazimɨn itir gumazamizibar araziba tuisɨghɨva, egh en ghuzimɨn ivezim ikarvagh!” \v 11 Egha me gumazamizir kaba vaghvagha korotiar ghurghurir ruariba me ganɨngi, egha kamagh me mɨgei, “Ia tong orarkɨva avughsɨ ikɨ. Apaniba ian adarazi ko ia ko ingari darazi mɨsueghtɨ me arɨmɨghiregham, mati me ia mɨsoghezɨ mokɨn. God, gumazamizir apaniba me mɨsueghtɨ arɨmɨghiramibar namba gɨfogha gɨfa, eghtɨ apaniba gumazamizir kabav sueghtɨ me arɨmɨghireghtɨ, God ian ghuzimɨn ivezim ikarvagham.” \p \v 12 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn kandelɨn grisɨn namba 6 adangizɨma, ezɨ kɨ ua gari, mɨkɨmkɨzir dafam nguazimɨn oto. Ezɨ aruem isiragha gari puvatɨzɨ, overiam ko nguazim mɨtatangi. Ezɨ iakinim bar aghevegha ghuzimɨn mɨn gari. \v 13 Ezɨ pɨn itir mɨkoveziba asiaghira nguazim giri, mati amɨnim fighɨn temem givai, ezɨ fighɨn ovɨzir tɨghar aniamiba suaghiri. \v 14 Overiam mati, akɨnafarir bar dafam me a righa anetɨzɨ moghɨn, a uan danganim ataki. Ezɨ mɨghsɨaba ko arighatɨziba bar uan danganiba ategha, egha sɨvagha ghue. \p \v 15 Ezɨ nguazimɨn atriviba ko gumazir ziaba itiba ko mɨdorozir gumazir dapaniba ko dagɨaba itir gumaziba ko gumazir gavgaviba ko pura ingangarir gumazir kɨniba ko gumazir fɨriaghreziba, me bar moghɨra ghua marazi dagɨar toribar aven mongezɨ marazi mɨghsɨabar itir dagɨar ekiabar gɨrakɨrangɨn monge. \v 16 Egha me mɨghsɨaba ko dagɨar ekiaba kamaghɨn dar dei, “Ia e avaragh, egh gumazir atrivir dabirabim gaperaghav itimɨn guamɨn e modogh, egh ia uaghan Sipsipɨn Nguzimɨn anɨngagharimɨn e modogh! \v 17 E fo, aningɨn anɨngagharimɨn dughiar ekiam datɨrɨghɨn otozɨ aning gumazamizibar arazir kuraba ikarvaghasa. Eghtɨ gumazitam aningɨn anɨngagharim iriagh, angamra ikian kogham!” \c 7 \s 144,000 plan Israelɨn gumazamiziba, God me ginabazir osizirim, enselba me garɨsi \p \v 1 Bizir kaba gɨvazɨma, ezɨ kɨ gari, enselɨn 4 pla nguazimɨn 4 plan apɨnibar tuivighav iti. Me nguazimɨn 4 plan amɨnibar tuaviba apɨri, eghtɨ amɨnim mangɨ ongarim ko nguazim ko temeba bar dagh ivangan kogham. \v 2 Ezɨ kɨ enselɨn igharazimɨn gari, an aruem anadi naghɨn ikeghav anadi. A Godɨn zurazurara itimɨn inabazir osizirim an iti, egha a enselɨn 4 plan God ongarim ko nguazim gasɨghasɨghamin gavgavim anɨngiziba pamten men dei. \v 3 A kamaghɨn mɨgei, “Ia zuamɨra nguazim ko ongarim ko temebagh asɨghasɨghan markɨ. God uan ingangarir gumazibagh inabas. E faragh uan Godɨn ingangarir gumaziba, inabazir osizirim e men guabar an osirigh gɨvaghtɨ, ia gɨn bizibagh asɨghasɨgh.” \p \v 4 Ezɨ kɨ orazi, me gumazamizir inabazir osizirim isibar dɨbobonim dɨbori. Me 144,000 plan gumazamiziba, inabazir osizirim me garɨsi, me Israelɨn kantrin aven itir 12 plan anababa, vaghvagha men varazira, osizirim ini.\f + (7:4) Osizirir kamnagh “Israelɨn kantrin aven itir 12 plan anababar” gun mɨgei. E Aruamu e ghaze, anabam, kar amebam o amizimɨn ghuzim. Ezɨ Israelba me ghaze, anabam, kar afeziamɨn ghuzim, egha me afeziabar gɨn zui.\f* \b \q \v 5 Ezɨ 12,000 plan Judan anabamɨn aven itir darasi, \q2 me inabazir osizirim ini, \q ezɨ 12,000 plan Rubenɨn anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Gatɨn anabamɨn adarasi, \q \v 6 ezɨ 12,000 plan Aserɨn anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Natalin anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Manasen anabamɨn adarasi, \q \v 7 ezɨ 12,000 plan Simeonɨn anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Livain anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Isakarɨn anabamɨn adarasi, \q \v 8 ezɨ 12,000 plan Sebulunɨn anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Josepɨn anabamɨn adarasi, \q ezɨ 12,000 plan Benjaminɨn anabamɨn adarasi. \b \m Gumazamizir kaba me God me ginabazir osizirim ini. \s Gumazamizir bar avɨrim Godɨn ziam fe \p \v 9 Egha kɨ gɨn ua gari, gumazamizir avɨrim uari akuvagha iti. Gumazitam men avɨrim mengan iburagham. Gumazamizir kaba, me kantriba bar ko anababa bar ko mɨkarzir igharagha gariba bar ko nguibabar akaba bar dar gumazamiziba, men marazira izegha iti. Me atrivir dabirabim ko Sipsipɨn Nguzimɨn guamɨn tuivighav iti. Me korotiar ghurghurir ruariba aghui, egha uan agharibar okavir aghuabar suiki. \v 10 Me pamten kamaghɨn dei, \b \q “En Godɨn uan atrivir dabirabim gaperazim, \q2 ko Sipsipɨn Nguzim, aningra en akuragha en apanim abɨra. \q3 Ezɨ e aningɨn ziamning fe.” \b \p \v 11 Ezɨ enselba bar ikia, atrivir dabirabim ko 4 plan bizir angamra itiba ko gumazir dapaniba, me me okarigha tuivighav iti. Egha atrivir dabirabimɨn garava tevir akuriba apɨra egha uan guaba nguazim mɨsuegha, egha Godɨn ziam fe. \v 12 Me kamaghɨn mɨgei, \b \q “Guizbangɨra! \q2 E uan God ziar ekiam a danɨng, egh a bagh bar akongegham, \q3 egh kamagh mɨkɨm suam, an fofozim bar pɨn iti. \q Egh a mɨnabɨva, egh an ziam fam. \q2 A gavgavir ekiam iti, eghtɨ e an gavgavimɨn apengan ikiam. \q3 Dughiabar zurara bizir kaba bar moghɨrama Godɨn biziba. \q Bar guizbangɨra!” \s Kraisɨn adarasi, men osɨmtɨzim gɨfa \p \v 13 Ezɨ gumazir dapanibar mav kamagh nan azara, “Gumazamizir korotiar ruarir ghurghuriba aghuizir kaba, me taia? Me managhɨra ikegha ize?” \p \v 14 Ezɨ kɨ an akam kamagh a ikara, “Gumazir ekiam, nɨ uabɨ fo.” Ezɨ a kamagh na mɨgei, \b \q “Gumazamizir kaba me uan apanibar dafaribar osɨmtɨziba ko mɨzazir ekiaba ini. \q2 Ezɨ osɨmtɨzir dughiam datɨrɨghɨn gɨfa. \q Ezɨ me uan korotiaba Sipsipɨn Nguzimɨn ghuzimɨn da ruegha, \q2 dagh amizɨ, da ghurghuri. \q \v 15 Kamaghɨn amizɨ me atrivir dabirabimɨn guamɨn tuifi. \q2 Egha dɨmagariba ko aruebar an dɨpenimɨn ikia egha an ingangarim gami. \q Ezɨ Godɨn atrivir dabirabir kam gaperaghav itim, a uabɨ me ko ikɨ egh me geghuvam. \q2 \v 16 Eghtɨ mɨtiriaba ua men aghan kogham, eghtɨ kuariba ua men pɨran kogham. \q Eghtɨ aruer arɨzir mɨkarziba puvɨra dagh aboim, ua men mɨkarzibar isian kogham. \q2 \v 17 Sipsipɨn Nguzim atrivir dabirabimɨn tongɨra ikia, egha me geghufi. \q Egha a me inigh nguazimɨn aven ivemarir dɨpar atuir danganimɨn mangam, kar dɨpar ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdim. \q2 Egh God men temeriba bar men damazibar da dizightɨ da mɨsigam, eghtɨ me uam azian kogham.” \c 8 \s Sipsipɨn Nguzim akɨnafarir rɨghizimɨn kandelɨn grisɨn abuananam adangi \p \v 1 Ezɨ Sipsipɨn Nguzim akɨnafarimɨn itir kandelɨn grisɨn namba 7 adangi, ezɨ Godɨn Nguibamɨn bizitam bar mozorozir pu, ezɨ mɨgɨrɨgɨatam otivir puvatɨgha, ghua mong dughiar ruarim kamaghɨn tu. \v 2 Ezɨ gɨn kɨ 7 plan enselɨn gari, me Godɨn guamɨn tuifi, egha 7 pla sɨghaba ini. \p \v 3 Ezɨ enselɨn igharazim iza ofa gamir danganim boroghɨn tughav iti. A golɨn mɨner mamɨn suira, mɨner kam, me an aven paura tuazɨ a isia mɨgharir mughuriar aghuim oto. Ezɨ me pauran avɨrir maba a ganɨngi, eghtɨ a Godɨn gumazamizibar azangsɨzibar sara isafuragh, egh atrivir dabirabimɨn guamɨn mangɨva golɨn ofa gamir danganimɨn God bagh ofa damuam. \v 4 Ezɨ pauran isir mɨgharir mughuriar aghuim ko Godɨn gumazamizibar azangsɨziba, da uari inigha enselɨn Godɨn damazimɨn tughav itir kamɨn dafarim ategha ghuavanadi. \v 5 Ezɨ ensel mɨner mɨgharir mughuriar aghuim itim suiragha ghua ofa gamir danganimɨn ghua avim inigha mɨnem garu, egha mɨnem akunizɨma a nguazim girɨ. An anekunigha gɨvazɨma, arariba dagarvazima maburan nɨgɨnim oto, ezɨ overiamɨn onɨmariba taghtagha tintinibar zui, ezɨ mɨkɨmkɨzim oto. \s Enselɨn 4 pla sɨghabagh ivi \p \v 6 Ezɨ enselɨn 7 plan, sɨghar 7 plan suighizir kaba, me dagh iviasava ami. \p \v 7 Namba 1 ensel uan sɨgham givi, ezɨ amozir ofɨzir ekiar dagɨabar mɨn gariba ko avim, aning ghuzim sara isafuragha nguazim giri. Ezɨ me nguazim ko temeba 3 plan okuruaba da tuira, dar okuruar mam avim bar an isi. Ezɨ bizir nguazimɨn aghuiba bar, da uaghan avim a dar isi. \p \v 8 Ezɨ namba 2 ensel uan sɨgham givi, ezɨ me, bizir mam mati mɨghsɨar ekiamɨn mɨn avim an isima, me anekunizɨ a ghua ongarim giraghu. Ezɨ ongarim 3 plan okuruaba uabɨ tuirazɨ, ezɨ ongarimɨn okuruar mam ghuzimɨn oto. \v 9 Bizir ongarimɨn angamra itiba, da uaghan me okuruar 3 plan da tuira, ezɨ dar okuruar kabar mam, da bar ariaghɨre. Ezɨ kuriba uaghan, me okuruar 3 plan da tuira, ezɨ kurir okuruar kabar mam, bar moghɨra ikufi. \p \v 10 Ezɨ namba 3 ensel uan sɨgham givi, ezɨ mɨkovezir ekiar mam adenimɨn mɨn puvɨra isia, overiam ategha irɨ. Ezɨ me faner dɨpaba okuruar 3 plan da tuira, ezɨ mɨkovezir kam dɨpar okuruar kabar mam gira, egha uaghan dɨpar atuibagh irɨ. \v 11 Mɨkovezir kamɨn ziam kamakɨn, Marasinɨn Bar Puvɨra Mɨsozim. A dɨpar okuruar kabar mam girɨzɨ, dɨpar kaba Marasinɨn Bar Puvɨra Mɨsozimɨn oto. Ezɨ gumazamizir avɨriba dɨpar kam apima a men navibar isizɨ me ariaghɨre. \p \v 12 Ezɨ enselɨn namba 4 uan sɨgham givi, ezɨ me aruem ko iakinim ko mɨkoveziba 3 plan okuruaba da tuira. Egha me aruemɨn okuruar mam gasɨghasɨgha, egha iakinimɨn okuruar mam gasɨghasɨgha, egha mɨkovezibar okuruar mam gasɨghasɨki. Kamaghɨn amizɨ arueba bar, dughiar mabar aruem isir puvatɨgha mɨtatangi, ezɨ dɨmagariba bar, dɨmagarir maba iakinim ko mɨkoveziba isir puvatɨgha angazangariba puvatɨ. \p \v 13 Ezɨ kɨ garima, kuarazir bagar mam overiamɨn pɨn mɨghagha arui. Ezɨ kɨ a barazi, a kamaghɨn pamten dia mɨgei, “Iavzika! Nguazimɨn itir gumazamiziba, Iavzika! Enselɨn igharazir 3 pla ua uan sɨghabagh iviam, eghtɨ osɨmtɨzir bar ekiaba gumazamiziba me bativam. Iavzika!” \c 9 \s Namba 5 ensel uan sɨgham givi \p \v 1 Ezɨ enselɨn namba 5 uan sɨgham givi, ezɨ kɨ garima, mɨkovezir mam overiam ategha nguazim girɨ. Ezɨ me mozir torir bar konezimɨn akamɨn ki a ganɨngi. \v 2 Ezɨ mɨkovezir kam, mozir torir bar konezimɨn akam kuizɨ, ezɨ mɨgharim torir akamɨn azenan otiva, egha avir bar ekiamɨn mɨgharimɨn mɨn anadi. Egha mɨgharim torir kamɨn anaga aruem ko overiam avarazɨ, aning mɨtatangi. \v 3 Ezɨ odezir bar avɨrim mɨgharir kam ategha zaghira, nguazim tintinibar an zui. God tuighakabar gavgavimɨn mɨn gavgavim dagh anɨngi, nguazimɨn itir gumazamizibagh asɨghasɨghamin gavgavim. \v 4 God odezir kaba kamagh dav gei, “Ia zuravariba ko nguazimɨn aghuir biziba ko temer tabagh asɨghasɨghan markɨ. Ia, gumazamizir God inabazir osizirim men guabar itir puvatɨziba, me gasɨghasɨgh. \v 5 Kɨ ian amamangatɨ, ia gumazamizir kaba iakinir 5 plara mɨzazir ekiam me danɨng. Egh ia me mɨsoghtɨ me arɨmɨghiran markɨ.” Ezɨ odezir kaba, mɨzazir da gumazamizibagh anɨdiba, tuighakaba ivir mɨzazibar mɨrara ghu. \v 6 Dughiar kamɨn gumazamiziba ovengsɨ tuaviba buriam, egh me ovengan kogham. Me ovengsɨ bar ifueghtɨ, eghtɨ ovevem men arɨmangam. \p \v 7 Kɨ odezir kabar gari, da mati hoziaba mɨdorozim damuasava ami. Dar dapanibar, biziba mati golɨn dapanir asuabar mɨn dar dapanibar iti. Ezɨ dar guaba mati gumazibar guaba. \v 8 Ezɨ dar dapanir arɨziba ruarigha, amizibar dapanir arɨzibar mɨn ruari. Ezɨ dar atariba, laionɨn ataribar mɨn, ruarigha bar ghumi. \v 9 Bizir maba, siot kapabar mɨn gara, dar evariba ave. Ezɨ dar avɨziba tɨngagha mati hoziaba karisɨn avɨriba kurvagha mɨdorozim bagha ivemara zui moghɨn tɨngazi. \v 10 Odezir kaba tuighakabar ipebar mɨn ipeba iti, ezɨ atarir marasinɨn mɨzazir kuraba iziba, dar ipebar iti. Ezɨ mɨzazir gavgavir gumazamiziba 5 plan iakɨnibar me danɨngamim, a dar ipebar iti. \v 11 Egha da atrivir mam iti, a dar gari. Atrivir kam, a mozir torir bar konezimɨn garir ensel. Hibrun akamɨn me enselɨn kamɨn ziam dɨbora ghaze, “Abadon.” Ezɨ Grighɨn akamɨn me kamaghɨn a dɨbori, “Apoliyon.” An mɨngarim kamakɨn, gumazir biziba bar dagh asɨghasɨzim. \p \v 12 Iavzika, ia orakigh! Osɨmtɨzir bar ekiar faragh zuim, a gɨfa. Ezɨ osɨmtɨzir ekiar pumuning ikiavɨra iti, aning tɨghar otivam. \s Enselɨn namba 6 uan sɨgham givi \p \v 13 Ezɨ enselɨn namba 6 uan sɨgham givi, ezɨ kɨ gumazir mamɨn tiarim barasi, A, Godɨn guamɨn itir golɨn ofa gamir danganir mamɨn iti, danganir kam, a mɨkebar 4 pla iti, ezɨ da vaghvagha komba iti. Tiarir kɨ orazir kam, a komɨn 4 plan tongɨn otivima, kɨ a barasi. \v 14 A namba 6 enselɨn sɨghamɨn suirazim kamaghɨn a mɨgei, “Enselɨn 4 plan Yufretisɨn faner ekiamɨn kalabusɨn itiba, nɨ me ateghtɨ me mangɨ.” \v 15 Ezɨ a 4 plan enselɨn kaba ataki, eghtɨ me 3 plan okuruabar gumazamiziba tuiragham, egh okuruatam bar a mɨsueghtɨ an arɨmɨghiregham. God faragha ghaze, auan kam ko aruer kam ko iakinir kam ko azenir kamɨn enselɨn kaba ingangarir kam damuam. Ezɨ enselɨn kaba kalabusɨn ikia uari akɨrigha ingangarir kam damuasavɨra dughiar kamɨn mɨzua iti. \v 16 Ezɨ mɨdorozir gumazir hoziabagh apiaziba, kɨ orazima, men dɨbobonim, 200 milien. \p \v 17 Egha kɨ irebamɨn mɨn bizimɨn gari, hoziaba ko gumazir hoziabagh apiaziba, men ganganim kamakɨn. Gumaziba siot kapaba aghui, ezɨ dar ganganim aghevegha, blu gamigha, iangurungi. Hoziabar dapaniba, laionɨn dapanibar mɨn gari. Ezɨ avim ko mɨgharim ko salfan dagɨar isiba, da hoziabar akabar otivava tintinibar zui. \v 18 Egha me gumazamiziba 3 plan okuruabar me tuira, ezɨ 3 plan bizir bar kuraba, me okuruar mam bar a mɨsoghezɨma an ariaghɨre. Bizir 3 plan kabanagh, da avim ko mɨgharim ko salfan dagɨar avim, da hoziabar akabar otifi. Bizir 3 plan kabar gavgavim gumazamizir kabagh amima me ariaghiri. \v 19 Hoziar kabar gavgavim, dar akaba ko ipebar iti. Dar ipeba kuruzibar mɨn gari, egha dapaniba iti. Hoziaba uan ipebar gumazamiziba mɨzazir kuram me ganɨdi. \p \v 20 Ezɨ gumazamizir igharazir me mɨsoghezɨ, ariaghrezir puvatɨziba, me navibagh irazir puvatɨgha egha, akɨrim ragha marvir guar me uari ingarizibagh asarazir puvatɨ. Me aseba ko marvir guaba ataghizir puvatɨ. Marvir guar kaba, gumaziba silva ko gol ko bras ko dagɨaba ko temebar dar ingari, da bizibar garir puvatɨgha akaba barazir puvatɨgha aruir puvatɨziba. Me marvir guabar ziaba fer arazim ataghizir puvatɨ. \v 21 Egha me, gumazir igharazibav sozima me ariaghirir arazim, ko imezibagh amir araziba, ko gumazamiziba tintinibar uari bakɨa uari ko akuir arazim, ko igharaz darazir biziba okeir arazim, me da bagh navibagh iragh arazir kurar kaba ataghraghan aghua. \c 10 \s Ensel akɨnafarir rɨghizim Jon ganɨngizɨ ananepi \p \v 1 Ezɨ kɨ garima enselɨn gavgavir igharazir mam Godɨn Nguibam ategha izaghiri. A ghuariam korotiamɨn mɨn aneru, ezɨ akianir mam an dapanim gisɨn iti. An guam aruemɨn mɨn isi, ezɨ an suemning dɨpenir akɨnimningɨn mɨn gara egha avimɨn mɨn isi. \v 2 Enselɨn kam akɨnafarir rɨghizir muziarim uan dafarimɨn an suira, ezɨ akɨnafarim oneaghrɨgha iti. Egha a uan suer guvim ongarim gasara, egha suer kɨriam nguazim gasara. \v 3 Egha a bar pamten laionɨn mɨn itiarim akara dia mɨgei. A diagha gɨvazɨma, 7 plan arariba dagarvagha egha an akam ikara. \v 4 Egha 7 plan ararir kaba dagarvegha gɨvazɨma, ezɨ kɨ akar me mɨkemeziba osirasa. Ezɨ Godɨn Nguibamɨn kɨ gumazir mamɨn dɨmdiam barazima, a kamaghɨn mɨgei, “7 plan ararir dagarvaghizibar akam, nɨ uan nɨghnɨzimɨn anetɨghtɨma a ikɨ. Nɨ an osiran markɨ.” \p \v 5 Enselɨn kɨ ganizir kam an ongarim ko nguazimɨn tughav ikia, uan agharir guvim overiamɨn pɨn a fe. \v 6 Egha ghaze, “Godɨn zurara itimɨn ziamɨn kɨ guizbangɨra mɨgei. Godɨn kam, an overiam ko bizir an itibar ingarigha egha nguazim ko an itir bizibar ingarigha, ongarim ko an itir bizibar ingari. Ezɨ kɨ kamaghɨn mɨgei, dughiam datɨrɨghɨn gɨvasava ami. God uam orarkian kogham. Bar puvatɨ. \v 7 Bizir God damuasava amim an akam modoghav iti. Eghtɨ Enselɨn namba 7 sɨgham givitɨma, dughiar kamra bizir modoghav itim guizbangɨram otogham. Kar, akar aghuir a fomɨra uan ingangarir gumazibagh anɨngizim, me an akam inigha izir gumaziba.” \p \v 8 Ezɨ gumazir kɨ Godɨn Nguibamɨn faragha oraghizim, a ua kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ mangɨ enselɨn ongarim ko nguazimɨn tughav itimɨn dafarimɨn akɨnafarir rɨghizir oneghav itim inigh.” \p \v 9 Ezɨ kɨ ensel bagha ghua kamaghɨn a mɨgei, “Nɨ akɨnafarir rɨghizir muziarir kam na danɨngigh.” Ezɨ a kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ a inighɨva, aneremɨ. A nɨn navimɨn aven nɨ mɨsogham. Egh nɨn akamɨn an hanin mɨn bar sɨngigham.” \v 10 A mɨkemegha gɨvazɨma, kɨ akɨnafarir rɨghizir muziarim an dafarimɨn a inighava anepi. Ezɨ nan akamɨn a hanin mɨn bar sɨngi. Kɨ anemegha gɨvazɨma, a nan navimɨn aven na mɨsosi. \v 11 Ezɨ me kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ ua God da izezir akamɨn gun mɨkɨm. Akar kamɨn, mɨkarzir igharagha garir avɨriba ko kantrin avɨriba ko nguibabar akar avɨriba ko atrivir avɨriba, bizir me bativamiba nɨ dar me mɨkɨm.” \c 11 \s Godɨn akam inigha izir gumazir pumuning \p \v 1 Egha me aghorir bizibar abarim na ganɨngi, an aghorir suiagharuimɨn mɨn gari, egha me kamagh na mɨgei, “Nɨ dɨkavigh Godɨn Dɨpenim ko ofa gamir danganimɨn apan. Egh nɨ dɨpenir kamɨn Godɨn ziam fer gumazamizibar dɨbobonim dɨpon. \v 2 Egh nɨ Godɨn Dɨpenim okarizir danganir dɨvazir ekiamɨn aven itim, an apanan markɨ. God Kantrin Igharazibar Gumaziba danganir uari akuvir kam me ganɨngi. Eghtɨ marazi izɨ Jerusalem dɨkɨ mangɨ 42 plan iakɨnibar tugham. Kamaghɨn, nɨ anetakigh.\f + (11:2) Akar Mogomem 11:2ɨn faragha itir akam, nɨ Aposelbar Ingangaribar 21:30ɨn gan. Akar Mogomem 11:2ɨn akar igharazir kam, 42 plan iakɨniba, da 1,260 plan dughiaba, o 3 plan azeniba gɨvazɨma uam akuam. Da 42 plan iakɨniba ko magh ghue. Nɨ Daniel 7:25 ko 12:7ɨn gan. Nɨ akar Kantrin Igharazibar Gumaziba Jerusalem dɨkabɨrazimɨn gansɨva Luk 21:24ɨn gan.\f* \v 3 Eghtɨ kɨ uan akamɨn gun mɨkɨmamin gumazir pumuning amadagh gavgavim aning danightɨma, aning izɨ nan akam inigh mangam. Aning osɨmtɨzir korotiabar aghuighɨva, egh nan akam kun mangɨva, 1,260 plan dughiabar tugham.” \p \v 4 Gumazir kamning mati olivɨn temer pumuning ko lamɨn pumuning nguazir kamɨn Ekiamɨn guamɨn tughav iti.\f + (11:4) Nɨ Sekaraia 4:1-5, ko 4:10-14, ko Akar Mogomem 1:12ɨn gan.\f* \v 5 Eghtɨ gumazitam arazir kurabar aning damusɨ, damutɨ, avim aningɨn akamningɨn otogh egh aningɨn apaniba, bar men isigh me gasɨghasigham. Kamaghɨn, gumazir manam arazir kuramɨn aning damusɨ, egh an ovegham. \v 6 Aning gavgavir overiamɨn aneghoroghamim iti, eghtɨ aning Godɨn akamɨn gun mɨgeir dughiamɨn, aning mɨkɨmtɨ, amozim dughiar kamɨn izan kogham. Eghtɨ aning gavgavir dɨpabar amutɨ da bar ghuzimɨn otivamim iti. Egha uaghan gavgavir nguazimɨn gumazamiziba bizir kurar igharazibar amutɨ da me gasɨghasɨghamim iti. Dughiar kamɨn, aning bizir kabara amutɨ da aning ifongezɨ moghɨn otivam. \p \v 7 Aning Godɨn akamɨn gun mɨgeir ingangarim gɨvaghtɨ mozir torir bar konezimɨn itir asɨzir atiam, a torim ategh anangam. Egh an aning ko mɨsoghɨva, egh aning abɨragh aning mɨsueghtɨ aning aremegham. \v 8 Eghtɨ aningɨn kuamning nguibar ekiar kamɨn tuavir ekiamɨn irɨghɨv ikiam. E akar isɨn zuimɨn a dɨbora ghaze, Sodom o Isip. Nguibar kamra me fomɨra gumazir kamningɨn Ekiam tememɨn a gafugha a mɨsoghezɨ an ovenge. \v 9 Gumazamizir mɨkarzir igharagha gariba, men marazi, ko anababar dar gumazamizir maba ko nguibabar akaba bar dar gumazamizir maba ko kantriba bar dar gumazamiziba, men marazi, me dughiar 3 pla ko akuamɨn aningɨn kuamningɨn ganam. Egh aningɨn kuamning mozim daghuan anogoregham. \v 10 Nguazimɨn gumazamiziba kamaghɨn mɨkɨm suam, Godɨn akam inigha izir gumazir kamning nguazimɨn gumazamiziba mɨzazir bar kuram me ganɨngi. Kamaghɨn, me aningɨn ovevem bar a gifuegham, egh bar ighiabar amu, egh damɨva egh uan namakaba bizir aghuiba me danɨngam. \p \v 11 Ezɨ 3 plan dughiaba ko dughiar akuar kam gɨvazɨ, God uam aning gamizɨma, aning ua dɨkavigha tughav iti, ezɨ gumazir aning ganiziba bar atiatingi. \v 12 Ezɨ aning orazi tiarir mam Godɨn Nguibamɨn kamaghɨn aning mɨgei, “Gua kagh anang.” Ezɨ aningɨn apaniba garavɨra itima, aning Godɨn Nguibamɨn ghuavanabo. \p \v 13 Ezɨ dughiar kamra mɨkɨmkɨzir dafam otozɨ, God nguibar ekiamɨn dɨpeniba 10 plan okuruabar tuiragha, okuruar mam bar ikufi. Ezɨ 7,000 plan gumazamiziba ariaghɨre, ezɨ ariaghrezir puvatɨziba ikiava bar atiatigha Godɨn uan Nguibamɨn itimɨn ziam fe. \p \v 14 Iavzika, ia orakigh! Osɨmtɨzir bar ekiar namba 2, a gɨfa. Ezɨ osɨmtɨzir bar ekiar namba 3, an otivasa bar roghɨra izi. \s Enselɨn namba 7 uan sɨgham givi \p \v 15 Ezɨ enselɨn namba 7 uan sɨgham givima, Godɨn Nguibamɨn itir darazi tiariba akara ghaze, \q “En Ekiam ko an Gumazir a Gumazamiziba Ua Me Iniasa Mɨsevezim, \q2 aning datɨrɨghɨn nguazir kam gativagha an gari. \q Egh aning atrivimɨn ikɨ mamaghɨra ikiam.”\f + (11:15) Grighɨn akamɨn, Gumazir God Gumazamiziba Ua Me Iniasa Mɨsevezim, me kamagh a dɨbora ghaze, Krais.\f* \b \p \v 16 Ezɨ 24 plan gumazir dapanir Godɨn guamɨn uan atrivir dabirabibagh apiaziba, me tevir akuriba apɨrigha uan guaba nguazim mɨsuegha Godɨn ziam fe. \v 17 Egha mɨgei, \b \q “Ekiam, nɨ Godɨn bar gavgavim itim. \q2 Nɨ bar fomɨra ikia egha iza datɨrɨghɨn uaghan iti. \q2 Nɨ uan gavgavir ekiam inigha egha datɨrɨghɨn atrivimɨn iti. \q3 Kamagh amizɨ, e nɨ mɨnabi. \q \v 18 Kantrin Igharazibar Gumaziba bar puvɨram atari, \q2 ezɨ nɨn anɨngagharim otogha gɨfa. \q God gumazamizir ovengeziba tuisɨghamin dughiam, otogha gɨfa. \q2 Kar dughiar nɨn ingangarir gumazir nɨn akam inigha izeziba, \q3 me uan ivezir aghuim iniamim. \q2 Gumazamizir nɨn atiatia egha nɨn ziamɨn apengan itiba, \q3 gumazamizir ziaba itiba ko ziaba puvatɨziba uakan. \q2 Eghtɨ gumazamizir nguazimɨn itir gumazibagh asɨghasɨziba, \q3 God uaghan me gasɨghasɨgham.” \b \p \v 19 24plan gumazir dapaniba mɨkemegha gɨvazɨma, Godɨn Dɨpenir an nguibamɨn itim kuiaghrɨzɨma, me garima Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim itir Boksiam Godɨn Dɨpenimɨn aven iti. Ezɨ overiamɨn onɨmariba taghtagha tintinibar zuima, nɨgɨnir dafam otozɨ, arariba dagarvasi, ezɨ mɨkɨmkɨzim otozɨ amozir ofɨzir ekiar dagɨabar mɨn gariba iri. \c 12 \ms Satan uan adarazi ko bar ikufi \mr (Sapta 12-20) \s Jon gara, amizim ko kuruzir ekiamɨn gari \p \v 1 Ezɨ overiamɨn pɨn bizir bar igharagha garim oto. Amizir mam, an aruemɨn angazangarim korotiamɨn mɨn aneru, ezɨ iakinim an suemningɨn apengan iti, ezɨ dapanir asuar mɨkovezir 12 pla itim, an dapanimɨn iti. \v 2 Amizir kam navim asegha borim batasava amua mɨzazim isava arai. \p \v 3 Ezɨ overiamɨn bizir igharagha garir igharazim oto, maburan kuruzir aghevir mam, a dapanir 7 pla ikia, egha 10 plan komba ikia, egha 7 plan atrivimɨn dapanir asuaba vaghavagha an dapanibar iti. \v 4 Kuruzir kam overiamɨn itir mɨkovezibar 3 plan okuruabar da tuira, egha okuruar mam pamtem uan ipemɨn dar vigha da makunizɨma da iza nguazim gire. Kuruzim ghaze, amizim borim bateghtɨma an anemasa, kamaghɨn kuruzim amizimɨn guamɨn tughav iti. \v 5 Ezɨ amizim otarim bate, otarir God mɨsevezim, a ainɨn aghorir gavgavimɨn suiraghɨva gumazamiziba mɨghɨvɨra me gativagham. Ezɨ an otarim me zuamɨra a inigha Godɨn atrivir dabirabimɨn anefasava a inigha ghuavanabo. \v 6 Ezɨ amizir kam ara gumaziba puvatɨzɨ naghɨn ghu. Danganir kam God a bagha anekɨri, eghtɨ a kagh 1,260 plan dughiabar ikɨ akurvazim ini ikiam. \v 7 Ezɨ datɨrɨghɨn maburan mɨdorozim Godɨn Nguibamɨn pɨn oto. Maikel uan enselba ko kuruzir kam mɨsosi, ezɨ kuruzir ekiam uan enselba ko men mɨdorozim ikarvasi. \v 8 Egha kuruzir kam gavgaviba puvatɨgha egha me Godɨn Nguibamɨn uan danganim ataki. \v 9 Ezɨ Maikelɨn enselba kuruzir ekiam akunizɨ a izaghira irɨ. Kar kuruzir fomɨra itim, me Satan a garɨsi egha uaghan an ziar mam, “Gumazir Akam Gumazamizibagh asim.” A gumazir nguazimɨn itir gumazamizibagh ifarim, a datɨrɨghɨn uan enselba ko iza nguazim girɨ. \p \v 10 Ezɨ kɨ Godɨn Nguibamɨn tiarir ekiar mam barazi a kamaghɨn mɨgei, \b \q “Gumazir Godɨn guamɨn tugha dɨmagariba ko aruebar en adarazi akam me gasim, \q2 me a isa anekunizɨ a irɨgha nguazimɨn iraghu. \q Kamaghɨn, datɨrɨghɨn God uan gumazamizibar akurvasi, \q2 ezɨ an gavgavim bar azenim girɨzɨ, \q3 A Bizibagh Ativir Dughiam otogha gɨfa! \q Ezɨ an Gumazir A Gumazamiziba Uam Me Iniasa Mɨsevezim, \q2 uan gavgavim inigha gumazamizibar akazɨ, \q3 me an apengan iti! \q \v 11 Kraisɨn adarazi, dughiar gumaziba me mɨsozima me ariaghɨrim, \q2 dughiar kamɨn me uan mɨkarzibagh \q3 nɨghnɨzir pu. Puvatɨ. Me ghaze, pura bizim. \q Kamaghɨn, me sipsipɨn nguzimɨn ghuzim ko guizɨn akar me gun mɨgeimɨn, \q2 me Satanɨn mɨsuegha anebɨra. \q \v 12 Kamagh amizɨ, ia Godɨn Nguibam ko an itir darasi bar, \q2 ia bar akongegh! \q Ezɨ gua nguazim ko ongarim guavzika, \q2 gua bar ikuvigham. \q Satan fo, a ikiamin dughiam bar otefe, \q2 kamagh amizɨ a guan anɨngaghɨ gua gasɨghasɨghasa gua bagha izaghirɨ. \q Kamaghɨn amizɨ, guan aven itir darasi, \q2 Iavzika.” \b \p \v 13 Ezɨ kuruzim fo, me anekunizɨ a nguazimɨn iraghu, egha amizir otarim batezir kamɨn agɨra. \v 14 God kamagh sua, amizim azenir 3 pla ko akuamɨn gumaziba puvatɨzɨ naghɨn ikɨva egh a kagh akurvazim iniam. Kamaghɨn, a mɨghegh danganir God a bagha dɨkɨrɨzir kamɨn mangasa, God kuarazir anebar ekiamɨn avɨzimning a ganɨngi. \v 15 Kuruzim kamagh sua, aperiar ekiam amizim inigh mangɨgham. Egha kamaghɨn uan akamɨn dɨpar ekiamɨn miki, ezɨ dɨpar kam aperiar ekiamɨn mɨn ivegha amizimɨn gɨn zui. \v 16 Ezɨ nguazim amizimɨn akurvagha, akam akarigha dɨpar kuruzim mighizir kam tui. \v 17 Kamagh amizɨ, kuruzim amizim puvɨram an atara ghua an borir igharaziba ko mɨsoghasa, me Godɨn akabar gɨn zuiba ko Iesusɨn akamɨn gun mɨgeiba. \v 18 Egha kuruzim ongarir dadarimɨn tughav iti. \c 13 \s Asɨzir atiar pumuning oto \p \v 1 Ezɨ kɨ gari, asɨzir atiar mam ongarimɨn otogha anadi. A dapanir 7 pla iti, ezɨ komɨn 10 pla an dapanibar iti. Ezɨ 10 plan atrivimɨn dapanir asuaba vaghvagha an 10 plan kombar iti. Ezɨ an dapaniba vaghvagha Godɨn ziamɨn tiraghtirazir ziaba dar iti. \v 2 Asɨzir atiar kɨ datɨrɨghɨn garir kam, a kaziar atiar ekiar me kamaghɨn dɨborim lepat, an a mɨn gari. Ezɨ an sueba, asɨzir atiar kurar me kamaghɨn dɨborim bea, an an suebar mɨn gari. Egha an akam laionɨn akamɨn mɨn gari. Ezɨ asɨzir atiar kam, kuruzim uan gavgavim ko atrivir dabirabim ko bizibagh ativamin gavgavir ekiam, a ganɨngi. \v 3 Nan ganganimɨn asɨzir atiar kamɨn dapanir mam, me a bɨrazɨ a duam atɨgha atam aremeghai, egha an duam ua ikɨri. Ezɨ nguazimɨn itir gumazamiziba bar dɨgavir kuram gamigha asɨzir atiar kamɨn gɨn zui. \v 4 Gumazamiziba fo, kuruzim uan gavgavim isa asɨzir atiam ganɨngi, kamaghɨn me kuruzimɨn ziam fe. Egha uaghan asɨzir atiamɨn ziam fa ghaze, “Gumazitam asɨzir atiar kamɨn mɨn gavgavim itir puvatɨ! Gumazitam a ko mɨsoghan kogham!” \p \v 5 God asɨzir atiamɨn amamangatɨzɨ, an akam God gasava egha Godɨn ziamɨn tiraghtirazir gavgavim ikia, ghua 42 plan iakɨnibar tu. \v 6 Egha uan akamɨn God ko Godɨn ziam ko Godɨn Nguibam, ko an Nguibamɨn itir darazi sara, men tira. \v 7 Ezɨ God an amamangatɨzɨma, a Godɨn gumazamiziba ko mɨdorozim gamua, egha me mɨsuegha me abɨra. God gavgavir ekiam a ganɨngi, ezɨ an anababa bar dar gumazamiziba, ko mɨkarzir igharagha gariba bar, ko vaghvagha nguibabar akabav geir gumazamiziba, ko kantriba bar dar gumazamiziba, a me gativaghamin gavgavim iti. \v 8 Eghtɨ nguazimɨn itir gumazamiziba asɨzir atiar kamɨn ziam fam. Fomɨra, nguazir kam tɨghar otivamin dughiamɨn, God gumazamizir ikɨrɨmɨrir zurara itim iniamin ziaba akɨnafarimɨn aven da osiri. Akɨnafarir kam, kar me fomɨra mɨsoghezɨ aremezir sipsipɨn nguzimɨn akɨnafarim. Eghtɨ gumazamizir kabara, me asɨzir atiamɨn ziam fan kogham. \b \q \v 9 “Tina kuarimning iti, an oragh. \q2 \v 10 Eghtɨ God gumazitam kalabusɨn mangɨsɨ an amamangatɨghtɨ, \q3 a kalabusɨn mangɨ. \q2 Eghtɨ God gumazitam mɨdorozir sabamɨn ovengsɨ an amamangatɨghtɨ, \q3 a mɨdorozir sabamɨn ovengam. \q Bizir kaba otivtɨma, \q2 Godɨn gumazamiziba nɨghnɨzir gavgavim ikɨ tugh gavgavigh mamaghɨra ikɨ.” \b \p \v 11 Egha kɨ asɨzir atiar igharazir mamɨn garima, a nguazimɨn anagav oto. Egha an dapanimɨn komɨn pumuning sipsipɨn nguzimɨn komɨn mɨn gari. Egha kuruzir ekiam mɨgei moghɨra mɨgei. \v 12 Ezɨ asɨzir atiar namba 2ɨn kam, asɨzir atiar faragha izezimɨn gavgavimɨn biziba bar dagh ami. Egha nguazim ko an itir gumazamizibagh amima, me asɨzir atiar faragha zuimɨn ziam fe. Asɨzir atiar kam, faragha duam ikia aremeghasa amua egha duam ua ikɨri. \v 13 Ezɨ namba 2ɨn asɨzir atiar kam, arazarazir ekiar gumazibar navibagh inivamin avɨribagh ami. Egha an amizir arazir mam kamakɨn, an avim gamizɨ an overiam ategha izaghira gumazibar damazibar nguazim girɨ. \v 14 Ezɨ God asɨzir atiar namba 2ɨn amamangatɨzɨ, an arazarazir ekiabagh amizɨ da asɨzir atiar faragha zuimɨn guamɨn otifi. Ezɨ an amir arazarazir kabar a nguazimɨn itir gumazamizibagh ifara me mɨgei, “Ia asɨzir atiar faragha zuimɨn marvir guamɨn ingarigh, an ziam fɨ.” Asɨzir atiar kam, me mɨdorozir sabamɨn duam a gatɨzɨ, ezɨ a uam angamra iti. \v 15 Ezɨ God asɨzir atiar namba 2ɨn amamangatɨzɨ an asɨzir atiar faragha zuimɨn marvir guar kam gamizɨ, an angamra ikia bizibav gei. Kamaghɨn gumazitaba marvir guar kamɨn ziam fan aghuaghtɨ, a mɨkemeghtɨ me me mɨsueghtɨ me arɨmɨghiram. \v 16 Ezɨ a uaghan gumazamiziba bar uan osizirim men agharir guviba o men guabar arɨghasa pamten me gaghori. Me, gumazamizir kɨniba ko gumazamizir ziaba itiba ko, biziba puvatɨziba ko, bizir avɨriba itiba ko, pura ingangarir gumazamiziba ko gumazitamɨn apengan itir puvatɨzir gumazamiziba, me bar osizirim ini. \v 17 Kamaghɨn, gumazitam osizirir kam ikian kogh, egh uan biziba amangɨ egh uaghan men bizibagh ivezan kogham. Osizirir kam, an asɨzir atiamɨn ziam, o an ziamɨn aven itir mogomer namba. \v 18 Gumazim Godɨn fofozim ikɨva, egh deravɨra bizir kam gɨfogham. Egh gumazim fofozir aghuim ikɨ, egh deravɨra asɨzir atiamɨn namba tuisɨghɨva a buriam. Kar gumazir mamɨn ziamɨn namba. An namba kara, 666.\f + (13:18) Me fomɨra, Hibrun akam ko Grighɨn akamɨn osira, egha nambaba osirir puvatɨ. Me osirir letaba, maba nambabar mɨn iti. Men leta ‘a’, a mati namba 1, ezɨ leta ‘b’ mati namba 2, egha da dɨbora kamaghɨra zui. Eghtɨ gumazitam ziatam osirtɨ, nɨ ziar kamɨn letabar gan, egh namban ababanir an ziamɨn mɨrara zuiba akuvaghtɨ, an ziam otogham. Ezɨ fofozir gumazir maba namban kam 666, me nɨghnɨzir bar avɨribar a gami. Egha fofozir gumazir bar avɨrim ghaze, Jon ti Sisar Neron mɨgei. A Romɨn atrivir mam, a faragha Kraisɨn adarazigh asɨghasɨki.\f* \c 14 \s Sipsipɨn nguzimɨn gumazamiziba ighiar igiam gami \p \v 1 Ezɨ kɨ ua gari, sipsipɨn nguzim Sionɨn Mɨghsɨamɨn tughav iti. Ezɨ 144,000ɨn gumazamiziba a ko tuivighav iti. Ezɨ sipsipɨn nguzimɨn ziam ko an afeziamɨn ziamɨn osizirim men guabar iti. \v 2 Ezɨ kɨ orazi, tiarir mam Godɨn Nguibamɨn mɨgei, an mɨgɨrɨgɨaba, dɨpar ekiaba puvɨra nɨdi moghɨn nɨga, egha arariba dagarvazi moghɨn dagarvasi, gumaziba uan gitabav sozi moghɨn, pamten mɨgei. \v 3 Egha 144,000ɨn gumazamiziba, me ikia Godɨn atrivir dabirabim ko 4 plan bizir angamra itiba ko gumazir dapaniba, me men guamɨn tuivighav ikia ighiar igiar mam gami. Me gumazamizir God ua ivezeziba, merara ighiar igiar kam gɨfo. Eghtɨ gumazir igharazitam ua ighiar igiar kam gɨfoghan kogham. \v 4 Ezɨ gumazamizir 144,000ɨn kaba amizitaba isa da ko akua egha arazir kuratam gamigha Godɨn damazimɨn mɨzezir puvatɨ. Me bar zuegha iti. Me sipsipɨn nguzim aruir daroribar gara darara gɨn zui. God nguazimɨn gumazamizibar tongɨn 144,000 plan gumazamizir kabanagh ua me givese. Ezɨ me, God ko sipsipɨn nguzim uari bagha faraghavɨra inabazir gumazamizibara. Eghtɨ me aningɨn adarazir mɨn ikiam.\f + (14:4) Vezɨn kam, Grighɨn akam guizbangɨra ghaze, me gumazamiziba uari ko akuir arazim gamizir puvatɨ. Ezɨ fofozir gumazir avɨrim ghaze, a gumazamizir deravɨra God ifongezir arazibar gɨn zuimɨn akar isɨn zuim mɨgei. Me arazir kurar guar avɨribagh amizir puvatɨ.\f* \v 5 Men akatoribar ifavaritam otozir puvatɨ. Ezɨ gumazitam akatam me gasir puvatɨ. \s Enselɨn 3 pla akam akuri \p \v 6 Ezɨ kɨ enselɨn igharazimɨn garima an overiamɨn pɨn mɨghegha zui. A nguazimɨn itir gumazamiziba bar, gumazamizir kantriba bar dar itiba ko, anababa bar ko, nguibabar akaba bar ko, mɨkarzir igharagha gariba bar, me bagha zurara itir akar aghuim akunasa mɨghegha zui. \v 7 Egha a pamten kamaghɨn mɨgei, “God gumazamizibar arazibar tuisɨghamin dughiam bar roghɨra ize. Kamaghɨn amizɨ, ia Godɨn atiating, egh ziar ekiam a danɨng. Ia, overiam ko nguazim ko ongarim ko nguazimɨn aven ivemarir dɨpabar ingarizir God, an ziam fɨ.” \p \v 8 Ezɨ enselɨn an gɨrara irir mam iza ghaze, “Babilonɨn Nguibar Ekiam bar ikufi. Guizbangɨra a ikuvigha gɨvazɨ gumazitam an itir puvatɨ. Babilonɨn Nguibar Ekiar kamra gumazamizibagh amizɨ, me a ko arazir uari bakɨa akuir arazir kurar gavgavibagh ami, mati me wainɨn gavgavim me ganɨngizɨ, me aneme.”\f + (14:8) Babilonɨn nguibar ekiam fomɨra ikuvigha itima, Jon gɨn Akar Mogomemɨn akɨnafarir kam osiri. Kamaghɨn amizɨ, fofozir gumazir avɨrim ghaze, a guizbangɨra Babilonɨn mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, a Babilon fomɨra amizir arazir kurabav gei, egh kantrin gavgavir igharaziba, arazibagh amuava egha Godɨn apanim gamizibar akar isɨn zuimɨn mɨgei. Ezɨ marazi ghaze, a Romɨn Kantri mɨgei. (Nɨ 1 Pita sapta 5:13ɨn gan.) Ezɨ marazi ghaze, ziar kam Babilon, a gumazamizir Kraisɨn sios ko an apanim gamiba.\f* \p \v 9 Ezɨ enselɨn mɨkezim aningɨn gɨn iza egha pamten dia ghaze, “Gumazitam asɨzir atiar kam ko an marvir guam, aningɨn ziam fa, egha an namba uan guam o agharimɨn a iniva, \v 10 egh a uaghan wainɨn igharagha garim aneremam. Wainɨn kamnang, a Godɨn anɨngagharim. Eghtɨ God faragh wainɨn kam dɨpatam a gisɨn a ingeghtɨ an gavgavitaba gɨvaghan kogham. Bar puvatɨ. An anɨngagharir arazimɨn, arazir kuraba ikarvazir itarim gingeghtɨma gumazamizir kaba aneremam. Egha sipsipɨn nguzimɨn damazim ko Godɨn enselbar damazimɨn, gumazamizir kaba avim ko salfan dagɨar avimɨn mɨzazir ekiam iniam. \v 11 Ezɨ avir mɨzazim me ganɨdir kam, an mɨgharim pɨn ghuavanang mamaghɨra ikiam. Gumazamizir asɨzir atiam ko an marvir guamɨn ziam feba o an namba iniziba, dɨmagariba ko aruebar avughsan kogham.” \p \v 12 Eghtɨ arazir kaba otivtɨma, Godɨn gumazamiziba tugh gavgafigh. Me gumazamizir Godɨn akabar gɨn zuiba ko nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikiavɨra itiba. \p \v 13 Ezɨ kɨ Godɨn Nguibamɨn tiarir mam barazi, a kamagh mɨgei, “Nɨ akam kamaghɨn an osirigh. Datɨrɨghɨn ikɨ mangɨ, gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim Ekiamɨn ikia egh gɨn ovengamiba, me bar akongegh.” Ezɨ Godɨn Duam uaghan ghaze, “Bar guizbangɨra. Me amir ingangarir osɨmtɨzir kam ategh, egh mangɨ avughsɨ. Egh me pura mangan kogham. Puvatɨ. Arazir aghuir me amiziba men gɨn mangɨtɨ God kotiamɨn dar ganam. Kamagh amizɨ, me bar akongegh.” \s God abuan gumazamiziba tuisɨghamin dughiamɨn akar isɨn zuim \p \v 14 Ezɨ kɨ gari, ghuariar ghurghurir mam iti, ezɨ gumazir mam gumazibar otarimɨn mɨn gara ghuariar ghurghurir kam gaperaghav iti. Ezɨ golɨn dapanir asuam an dapanimɨn iti, ezɨ an dafarimɨn a sabar ikɨzɨrɨzir bar ghumtɨzimɨn suira.\f + (14:14) Nɨ akar Daniel 7:13ɨn itimɨn gan.\f* \v 15 Ezɨ enselɨn igharazir mam Godɨn Dɨpenimɨn ikegha iza, egha gumazir ghuariar ghurghurim gaperaghav itim, tiarir ekiamɨn an dia ghaze, “Nguazimɨn dagheba bar anigha gɨfa, ezɨ dagher kaba aghoramin dughiam a datɨrɨghɨn oto. Kamaghɨn amizɨ nɨ uan sabar ikɨzɨrɨzim inigh, egh daghebar aghor.” \v 16 Ezɨ gumazir ghuariar ghurghurim gaperazim, uan sabar ikɨzɨrɨzim nguazimɨn a ighengezɨ, dagher andɨzir nguazimɨn itiba dɨghoraghiri. \p \v 17 Ezɨ enselɨn igharazir mam Godɨn Nguibamɨn an dɨpenimɨn ikegha azenan iza egha uaghan sabar ghumtɨzir mam iti. \p \v 18 Ezɨ enselɨn igharazir mam ofa gamir danganim ategha izi, kar enselɨn avimɨn garim. Egha a enselɨn sabar ghumtɨzimɨn suiraghav itimɨn dia ghaze, “Wainɨn ovɨziba anigha gɨfa. Kamaghɨn amizɨ, nɨ uan sabar ghumtɨzim inigh nguazimɨn wainɨn ovɨziba kuar egh danganir vamɨra dar pozim mɨkɨn.” \v 19 Ezɨ enselɨn kam uan sabam inigha egha nguazimɨn a ighengezɨma nguazimɨn wainɨn ovɨziba bar kuaraghɨre. Ezɨ a da isa dar pozim mɨkɨri, egha da isa dagɨar mɨner bar ekiamɨn da akuni. Eghtɨ me da mɨrmɨram. Wainɨn ovɨzibar mɨrmɨramin mɨner ekiar kam, a God gumazamizibar anɨngaghamin arazim aka. \v 20 Ezɨ me dagɨar mɨner ekiar kamɨn wainɨn ovɨziba nguibar ekiamɨn azenan da mɨrmɨri. Ezɨ ghuzim dagɨar mɨnemɨn azenan iza, egha aperiamɨn mɨn ghua 300 kilomitan tu. Ezɨ ghuzimɨn konim anaga mitan pumuningɨn boroghɨn tu.\f + (14:20) Fofozir gumazir avɨrim ghaze, nguibar ekiar kam a Jerusalemra. Me Grighɨn akamɨn namban kam osiri, “1,600 stadia,” ezɨ an dɨbobonim, en 300 kilomitan mɨn ghu. E deravɨra fozir puvatɨ, e dɨbori moghɨn 300 kilomitan namban kam a 1,600ɨn dɨbobonim ko aning magh ghuzɨ, o kar bizir igharazimɨn ababanimɨn dɨbobonim.\f* \c 15 \s Enselɨn 7 pla bizir bar kurar 7 plan suiki \p \v 1 Ezɨ kɨ Godɨn Nguibamɨn gari, bizir igharagha garim otifi, ezɨ kɨ bar dɨgavir kuram gami. Kɨ 7 plan enselbar gari, me ikia egha 7 plan bizir bar kurar gumazamizibagh asɨghasɨzibar suiki. Eghtɨ 7 plan bizir kurar kaba gɨvaghtɨ, ua igharaziba otivan kogham, kamagh amizɨ, bizir kurar 7 plan kabanangɨn gɨn, Godɨn anɨngagharim bar gɨvagham. \p \v 2 Ezɨ kɨ bizir ekiar mamɨn gari, a mati ongarir ekiam me glas ko avim sarama an ingari. Gumazamiziba faragha asɨzir atiar kam ko an marvir guam, ko an ziamɨn namba, me dav sogha da abɨni. Egha me datɨrɨghɨn ongarir glasɨn mɨn garir kamɨn mɨriamɨn tuivighav ikia, egha God me ganɨngizɨr gitabar suiki.\f + (15:2) Saptan kamɨn mɨgɨrɨgɨar avɨrim, da Moses osirizir eghaghaniba ko magh ghue. Moses Isip bagha asɨghasɨghasa anɨngagharim gamizɨ an oto. Israelba ongarim a bigha Isipba ategha vongɨn ongarir dadarimɨn tuivaghavɨra ikia, egha Moses Israelba ko me ighiar mam gamua egha ekiamɨn ziam fe. (Nɨ Kisim Bek 15ɨn gan.)\f* \v 3 Egha me Godɨn ingangarir gumazim, Moses ko sipsipɨn nguzim, me aningɨn ighiam gamua kamaghɨn mɨgei, \b \q “Ekiam God, nɨ gavgaviba bar iti! \q2 Nɨ arazarazir igharagha garir ekiabagh ami, \q3 ezɨ e dar gara egha dɨgavir kurabagh ami! \q Nɨ gumazamiziba bar men atrivim! \q2 Nɨn araziba, da bar deragha egha bar guizbangɨra! \q \v 4 Ekiam nɨ uabɨra guizbangɨra God. \q2 Eghtɨ gumazamiziba bar nɨn atiatigh egh ziar ekiam nɨ danɨng. \q Nɨn arazir aghuiba bar azenim girɨgha gɨfa, \q2 kamaghɨn amizɨ kantriba bar dar gumazamiziba bar izɨ \q3 nɨ bagh teviba apɨr nɨn ziam fam.” \b \p \v 5 Ezɨ bizir kamɨn gɨn kɨ ua gari, Godɨn Dɨpenim, a Godɨn Nguibamɨn Averpenim, a kuiaghirɨ. Kar Godɨn Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavim aven itir Averpenim.\f + (15:5) Mɨgɨrɨgɨar kam a Bar Anogoroghezir Danganimɨn gun mɨgei. Godɨn Akar Gavgavir Dɨkɨrɨzimɨn Boksiam, a Bar Anogoroghezir Danganimɨn aven ikia, egha Godɨn Averpenimɨn aven iti.\f* \v 6 Ezɨ enselɨn 7 plan kaba, bizir bar kurar 7 plan gumazamizibagh asɨghasɨghamibar suigha Godɨn Dɨpenim ategha azenan izi. Me inir igiar bar zuruzir dafoziba da ike. Egha golɨn letiaba uan evariba kuamigha da ike. \v 7 Ezɨ 4 plan bizir angamra itibar mav, 7 plan golɨn itariba inigha enselɨn 7 pla ganɨngi. Golɨn itarir 7 plan kabanagh, zurara itir Godɨn anɨngagharir arazim, dagh izɨfa. \v 8 Ezɨ Godɨn Dɨpenim, an angazangarim ko an gavgavimɨn mɨgharim, bar a gizɨfa. Kamaghɨn gumazitam dɨpenimɨn aven mangan kogham. Kamaghɨra ikɨ mangɨ 7 plan enselba, 7 plan bizir bar kurar gumazamizibagh asɨghasɨghamin ingangarim gɨvagham. \c 16 \s Enselba Godɨn anɨngagharir 7 plan itaribar itiba nguazim ginge \p \v 1 Ezɨ kɨ tiarir ekiar mam barazi, a Godɨn Dɨpenimɨn otogha kamaghɨn 7 plan enselbav gei, “Ia mangɨ, Godɨn anɨngagharir arazir 7 plan itaribar itiba inigh mangɨ nguazimɨn da ingɨ.” \p \v 2 Ezɨ namba 1 ensel uan itarir Godɨn anɨngagharim izɨvazim inigha ghua nguazimɨn a inge, ezɨ duar bar igharagha garir kurar gavgaviba, gumazamizir asɨzir atiamɨn namba itiba ko an marvir guamɨn ziam febar, men mɨkarzibar otifi. \p \v 3 Ezɨ namba 2 ensel uan itarim ongarimɨn a inge, ezɨ ongarimɨn dɨpam gumazir aremezir kuamɨn ghuzimɨn mɨn oto. Ezɨ bizir angamra an itiba, da bar ariaghɨre. \p \v 4 Ezɨ namba 3 ensel uan itarim faner dɨpaba ko dɨpar atuibagh inge. Ezɨ dɨpar kaba bar moghɨra ghuzimɨn mɨn oto. \v 5 Ezɨ kɨ orazi, enselɨn dɨpabar garim kamaghɨn mɨgei, \b \q “God, nɨ datɨrɨghɨn ikia, egha uaghan faragha ike. \q2 Nɨ bar guizbangɨra God. \q3 Nɨn araziba bar derazɨ arazir kuratam nɨn itir puvatɨ. \q Nɨ gumazamizibar arazir kuraba da tuisɨgha \q2 da ikarvagha ivezir kuram me ganɨngi, \q3 ezɨ nɨn arazir kam a guizɨn arazim. \q \v 6 Gumazir kaba nɨn akam inigha izir gumaziba ko nɨn gumazamizibav soghezɨ \q2 men ghuziba irezɨ me ariaghɨre. \q Ezɨ nɨ ghuzim gumazir kurar kabagh anɨngizɨ, \q2 eghtɨ me aneremam. \q3 Ghuzir me apir kam, men arazir kurar me amiziba ikarvagham.” \p \v 7 Ezɨ kɨ orazi tiarir mam Godɨn ofa gamir danganimɨn aven otogha pamten diagha ghaze, \b \q “Ekiam, nɨ Godɨn bar gavgavim itim. \q2 Nɨ gumazamizibar araziba kotɨn bar guizbangɨra da tuisɨsi, \q3 ezɨ nɨn kotiam a bar guizbangɨra ghua egha bar dera.” \b \p \v 8 Ezɨ namba 4 ensel uan itarim aruem ginge, ezɨ God aruem an amamangatɨzɨ an avim pamten isia puvɨra gumazamizibar isi. \v 9 Aruemɨn avir gavgavir kam bar puvɨra isia, egha gumazir kabar mɨkarziba puvɨra men isi. Ezɨ me bar puvɨra Godɨn ziam gasɨghasɨgha a mɨgei, kar bizir kurar kabar garir Godɨn gavgavim itim. Egha me uan navibagh iragha an ziam fer puvatɨ. \p \v 10-11 Ezɨ enselɨn namba 5 uan itarim asɨzir atiamɨn atrivir dabirabim ginge. Ezɨ mɨtatem gumazamizir an gavgavimɨn apengan itiba avara. Ezɨ me uan duaba ko mɨzazir men mɨkarzibar otiviba bagha nɨghnɨgha, Godɨn uan Nguibamɨn itimɨn ziam gasɨghasɨgha a mɨgei. Ezɨ mɨzazir me isim a bar men ikufi, kamaghɨn me uan mɨzebagh ivi. Egha me uan arazir kurar me amiba bagha uan navibagh irazir puvatɨ. \p \v 12 Ezɨ enselɨn namba 6 uan itarim Yufretisɨn faner ekiam ginge. Ezɨ an dɨpam bar moghɨra dake, egha aruem anadi naghɨn atrivir izamiba bagha tuavim atɨ. \v 13 Ezɨ kɨ gari, duar kurar 3 plan mɨtivibar mɨn gariba, da asɨzir atiam ko, kuruzir ekiam ko akar ifavaribagh amir gumazimɨn, da vaghvagha men akatoribar otifi.\f + (16:13) Akar ifavarim akurir gumazim an asɨzir atiar namba 2ɨn ababanim. A faragha itir asɨzir atiamɨn akar ifavarim akurir gumazim. A gumazamizibav geima, me asɨzir faragh itimɨn marvir guamɨn ziam fe.\f* \v 14 Duar bar kurar kaba arazarazir igharagha garibagh ami da otifi, egha nguazimɨn itir kantriba bar dar atriviba bagha, tintinibar zui. Me atrivibar amutɨ me uan mɨdorozir gumaziba inigh izɨ me akuvasa. Eghtɨ Godɨn Gavgaviba Bar Itim gumazamiziba tuisɨghamin dughiar ekiamɨn, me mɨdorozim damuam. \b \pm \v 15 “Ia orakigh! Kɨ, okɨmakɨar gumazimɨn mɨn izam, a izir dughiam ia a gɨfozir puvatɨzir moghɨn, kɨ zuamɨra otogham. Kamagh amizɨ, gumazim akuir puvatɨgha, egha uan korotiaba uabɨn boroghɨn da arɨsi, egh a bibiamra daruan kogham, eghtɨ gumazamiziba an gantɨ, an aghumsɨghan kogham. Kamaghɨn, gumazir kam bar akongegh.”\f + (16:15) Ves 15ɨn kam, kar Krais Iesus uabɨ mɨkemezir akam.\f* \b \p \v 16 Ezɨ duar kuraba atriviba inigha iza danganir kamɨn me akufa, me Hibrun akamɨn kamagh danganir kam dɨbori, Armagedon.\f + (16:16) Ziar kam Armagedon kamakɨn, “Megidonɨn Mɨghsɨam.” Fomɨra apaniba Israelba ko uariv sogha egha atrivim Josuan mɨsoghezɨ an areme. Me Megidonɨn nguibar ekiamɨn boroghɨra. (Nɨ 2 King 23:29-30 ko 2 Stori 35:20-21ɨn gan.) Kamaghɨn amizɨ, ziar kam Megido bighavɨra mɨgeir puvatɨ. Me ghaze, an akar isɨn zuimɨn mɨdorozir gumaziba mangamin danganim mɨgei. Egh me mangɨ bar ikuvigh egh bar ovengam.\f* \p \v 17 Ezɨ namba 7 ensel uan itarim overiamɨn a inge. Ezɨ Godɨn Dɨpenimɨn aven tiarir ekiar mam Godɨn atrivir dabirabimɨn otogha egha kamaghɨn pamten mɨgei, “Biziba bar gɨfa.” \v 18 Ezɨ overiamɨn onɨmariba taghtagha zuima, nɨgɨnir dafam overiamɨn otozɨ, arariba dagarvasi, ezɨ mɨkɨmkɨzir ekiam oto. Kar mɨkɨmkɨzir bar ekiam, fomɨra gumazamiziba otozir dughiamɨn iza datɨrɨghɨn tu, mɨkɨmkɨzir ekiar katam fomɨra otozir puvatɨ. \v 19 Ezɨ Babilonɨn nguibar ekiam bɨaghregha 3 plan okuruabar otifi, ezɨ gumazibar nguibaba bar moghɨra ikufi. God Babilonɨn nguibar ekiamɨn arazir kuram gɨnɨghnɨgha, egha a gamizɨ a uan wainɨn itarim bar aneme, kar Godɨn anɨngagharir arazimɨn wainɨn itarim. \v 20 Ezɨ arighatɨziba bar arav ghue, ezɨ mɨghsɨatam ua itir puvatɨ. \v 21 Ezɨ maburan amozir ofɨziba dagɨabar mɨn izaghiri. Ezɨ amozir ofɨzir dagɨar kaba vaghvagha, dar osɨmtɨziba 50 kilogramɨn iti. Amozir dagɨar kaba overiamɨn izaghira gumazamizibagh isɨn ira bar me gasɨghasɨsi. Bizir kurar kam bagha me Godɨn ziam gasɨghasɨgha mɨgei. \c 17 \s Arazir kurabagh amir amizim ivezir kuram isi \p \v 1 Ezɨ 7 plan enselɨn itarir 7 plan suighizir kabanaghɨn mav iza kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ kagh izɨ. Eghtɨ kɨ amizir ivezir kuram iniamim, nɨn akakaghasa. Amizir kam, arazir kurabagh amir amizim, a dɨpar avɨribagh isɨn aperaghav itir amizim, a nguibar bar ekiar me dɨpar avɨribar mɨriabar ingarizim. \v 2 Nguazimɨn atriviba arazir mɨzɨrɨzir bar kurar avɨriba amizir kam ko dagh ami. Ezɨ nguazimɨn gumazamiziba uaghan a ko arazir bar mɨzɨrɨzibagh amua, egha gumazim wainɨn avɨrim amezɨ moghɨn ongani.”\f + (17:2) Gumazamiziba arazir bar mɨzɨrɨzibagh amir arazir kamɨn akam, a gumazir God ataghizir arazimɨn ababanim, egha Godɨn ifavariba ko arazir kurar igharazibar gɨn zui. Egha Godɨn damazimɨn, a mati gumazim uabɨ uan amuim ategha, ghua gumazamiziba uari isava akua amir arazim gami.\f* \p \v 3 Ezɨ Godɨn Duam pamtem nan ingarima, kɨ irebamɨn mɨn bizimɨn gari, ensel na inigha gumaziba puvatɨzir danganimɨn ghu. Ezɨ danganir kamɨn kɨ amizir mamɨn garima an asɨzir atiar aghevir mam gisɨn aperaghav iti. Asɨzir atiar kamɨn mɨkarzim osizirir avɨriba an iti, ezɨ osizirir kabanagh Godɨn ziam gasɨghasɨsi. Asɨzir atiar kam 7 pla dapaniba iti, ezɨ 10 pla komba an dapanibar iti. \v 4 Amizir kam korotiar aghuibarama aghui, dar ganganim aghevim ko pɨghaghevim. Ezɨ golɨn dɨgɨrir bar aghuiba ko, me dagɨar aghuibar ingarizir dɨgɨriba ko, manmaniar ghurghurir dagɨaba pɨn koziba, amizir kamɨn mɨkarzim gizɨfa. Egha a uan dafarimɨn golɨn itarir mam suirazɨ, itarir kamɨn aven bar kurigha mughazir araziba ko, gumazamiziba tintinibar uari bakɨa amir arazir bar mɨzɨrɨzir kuraba, a gizɨfa. \v 5 Ezɨ amizir kamɨn guamɨn me ziar mam osiri, ziar kamɨn mɨngarim modoghav iti. Ezɨ an mɨngarim kamakɨn, \b \q “Babilonɨn nguibar ekiar gavgavim itim, \q2 nɨ nguazimɨn itir arazir bar kuraba ko amizir gumaziba okɨa me ko akua arazir mɨzɨrɨzibagh amiba, \q3 nɨ men amebam.” \b \p \v 6 Ezɨ kɨ gari, amizir kam Godɨn gumazamizibar ghuziba amegha dɨpar onganiba amezɨ moghɨn ongani. Gumazamizir kaba, me nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikia an akam akuri, ezɨ me me mɨsoghezɨ me ariaghɨre. \p Kɨ amizir kamɨn ganigha dɨgavir kuram gamigha pura nɨghnɨsi. \v 7 Ezɨ ensel kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ tizim bagha dɨgavir kuram gami? Amizir kam ko asɨzir atiar anetera zuim, a 7 plan dapaniba ko 10 plan komba an iti, aningɨn akar mogomemɨn mɨngarim, kɨ nɨn akagham. \v 8 Asɨzir atiar nɨ faragha ganizir kam, a faragha ike, egha datɨrɨghɨn ua itir puvatɨ. Egh mozir bar konezim ategh azenan izɨtɨ, God a gasɨghasɨgham. God tɨghar nguazimɨn ingaramin dughiam, a gumazamizir maba men ziaba akɨnafarir zurara itimɨn aven da osirizir puvatɨ. Gumazamizir kaba asɨzir atiar kamɨn ganigh dɨgavir kuram damuam. Me fo, a fomɨra ike, egha datɨrɨghɨn itir puvatɨ, egh a gɨn uamategh otivam. \p \v 9 “Gumazim Godɨn fofozir aghuim ikɨva, egh bizir kam deragh a gɨfogham. 7 plan dapanir kaba, kar mɨghsɨar 7 pla, ezɨ amizim 7 plan mɨghsɨabagh isɨn aperaghav iti.\f + (17:9) Gumaziba Romɨn nguibar ekiam, 7 plan mɨghsɨabagh isɨn an ingari.\f* \v 10 Egha ada uaghan 7 plan atrivibar ababanim gami. 5 pla ariaghregha gɨfa, ezɨ vamɨra atrivimɨn ikiavɨra iti, ezɨ igharazir abuananam tɨghar otivam; an otoghɨva bar dughiar otevimra ikiam. \v 11 Asɨzir atiar kam, a fomɨra ike, egha datɨrɨghɨn itir puvatɨ, a namba 8 atrivimɨn ababanim. Egha a 7 plan atrivibar mav, God a gasɨghasightɨ a bar gɨvagham. \p \v 12 “Ezɨ 10 plan komɨn nɨ ganiziba da 10 plan atrivibar ababaniba. Me tɨghar atrivibar otivam. Me bizibagh ativamin gavgavim inigh, asɨzir atiar kam ko dughiar bar otevimrama atrivibar ikegham. \v 13 Atrivir kaba nɨghnɨzir vamɨra ikiam, egh uan gavgaviba ko ziar ekiaba isɨ asɨzir atiamra danɨngam. \v 14 Egh me mɨdorozim sipsipɨn nguzim koma a damuam, eghtɨ sipsipɨn nguzim me gasɨghasɨgh me abɨragham. Gumazir sipsipɨn nguzim ko itiba, God me amɨsevegha, egha men diazɨma me guizɨn akamɨn gɨn ghua tuivigha gavgavigha mɨdorozir kam gami. Sipsipɨn nguzim, a guizbangɨra Gumazir Ekiabar Gumazir Ekiam ko Atrivibar Atrivir Ekiam. Kamaghɨn amizɨ a me abɨragham.” \p \v 15 Ezɨ ensel kamaghɨn na mɨgei, “Dɨpar nɨ ganizir kabanang, amizir arazir kurabagh amim dagh isɨn aperaghav iti, dar mɨngarimra kara: ada mɨkarzir igharagha gariba ko, dakoziba bar dar gumazamiziba ko, kantriba bar dar gumazamiziba ko, vaghvagha akabav geir gumazamiziba. \v 16 Asɨzir atiam ko 10 pla komɨn nɨ ganizir kabanang, arazir kurabagh amir amizimɨn apanim damuam. Me an biziba bar da inigh egh an korotiaba bar da suegh, egh me an mɨkarzimɨn tuziba bar dar amegh, egh avimɨn a daboroghtɨma a bar moghɨra isigham. \v 17 God uabɨ me ganɨngizir nɨghnɨzir kam, a me damutɨ biziba otivam. Kamaghɨn me nɨghnɨzir vamɨra ikɨ, egh atrivimɨn ikiamin gavgaviba bar da isɨ asɨzir atiam danɨngam. Me kamaghɨn damu mangɨtɨ Godɨn akam mɨkemezir biziba, da guizɨn otivamin dughiam otogham. \v 18 Ezɨ amizir nɨ ganizim, a nguazir kamɨn atriviba bar dar garir nguibar ekiamɨn ababanim.” \c 18 \s Babilon bar moghɨra ikufi \p \v 1 Bizir kamɨn gɨn kɨ enselɨn igharazimɨn garima a Godɨn Nguibam ategha izaghiri. A bar gavgavir ekiam iti, ezɨ an angazangarir gavgavim nguazim bar a gisira. \v 2 A pamten diagha kamaghɨn mɨgei, \b \q “Babilonɨn nguibar ekiam ikuvigha gɨfa! A ikufi! \q2 Ezɨ datɨrɨghɨn duar kuraba ko adariar mɨzɨrɨzir kuraba ko kuarazir mɨzɨrɨziba ko kuarazir kuraba, darara an iti. \q \v 3 Nguazimɨn nguibaba bar, me an wainɨn itarim uari okɨa akuava amir arazir kuraba izɨvazim aneme. \q2 Ezɨ nguazimɨn atriviba a ko arazir mɨzɨrɨzir bar kurabagh ami. \q2 Ezɨ biziba amaga dagh ivezir gumaziba, me an afiar arazir bar ikuvtɨzibar amodoghɨn dagɨar avɨriba uari bagha da isi. \q Kamaghɨn amizɨ, amizir kam bar ikufi.” \b \p \v 4 Ezɨ kɨ tiarir igharazir mam Godɨn Nguibamɨn a barazi, a kamaghɨn mɨgei, \q “Ia nan gumazamiziba, ia nguibar kam ategh azenan izɨ. \q2 Egh an amir arazir kuraba uaghan dar amuan markɨ. \q God an arazir kurabar ikarvaghamin dughiam, \q2 ia uaghan an aven ikian markɨ! \q \v 5 A uabɨ uan arazir kurabar pozim mɨkɨrav iti, \q2 da ghuavanaga Godɨn Nguibamɨn oto. \q3 Ezɨ God an amizir arazir kurabagh nɨghnɨghavɨra iti. \q \v 6 Egh ia amizir kam gumazamizibagh amizir arazir kuraba bagh ivezir magh garimra a ikaragh. \q2 An arazir kuraba, da bar avɨraseme, \q3 kamaghɨra ia an arazir kurabar ivezim a isafuraghɨva bar a danɨngigh. \q2 Egh dɨpar onganir gavgavimɨn itarim isa a gumazamiziba bagha a ingegh, \q3 kamaghɨra ia dɨpar gavgavir onganim uam a isafuragh a bagh itarim ginegh a danɨngigh. \q \v 7 A uabɨra kamagh uabɨn mɨgɨa ghaze, \q2 ‘Kɨ atrivir amizim, egha atrivir dabirabim gaperaghav iti. \q2 Kɨ amizir odiarimɨn mɨn itir puvatɨ, \q2 eghtɨ osɨmtɨziba na bativan koghtɨ, kɨ azian kogham!’ \q A uabɨ uan ziar gavgavim fa egha arazir mɨzɨrɨzir avɨribagh amua, \q2 egha arazir kurar igharaziba saram ami. \q Kamaghɨn amizɨ, ia mɨzazir kurar ekiam ko osɨmtɨzir bar ekiam a danɨngigh, \q2 mangɨ an amir arazibar ikegh mangɨ tuzɨ naghram, a danɨng. \q \v 8 Amizir kam Babilon, uan ziar gavgavim kamaghɨn a fe, \q2 kamaghɨn amizɨ dughiar bar otevir vamɨran, bizir bar kuraba bar a bativam. \q Bizir kaba, arɨmariar ekiaba ko osɨmtɨzir ekiaba a bativtɨ \q2 an azitɨma, mɨtiriar ekiaba an agham. \q Eghtɨ avim an isigham. \q2 Ekiam God an araziba tuisɨgha gɨvagha ghaze, \q3 ‘A ikuvigham.’ \q Godɨn kam gavgavir ekiam iti. \q2 Kamagh amizɨ, bizir ikurar avɨriba dughiar vamɨra bar moghɨram a bativam.” \b \p \v 9 “Nguazimɨn atriviba a ko arazir mɨzɨrɨzibagh amua, egha uaghan a ko arazir ikurar igharagha garibagh ami. Eghtɨ atrivir kabanagh an gantɨ avir mɨgharim an otoghtɨma, me a bagh naviba osemegh egh a bagh aziam. \v 10 Egha me mɨzazir ekiar a isir kamɨn ganigh, egh atiatigh saghon tuivigh ikɨ, kamaghɨn mɨkɨmam, \q ‘Noka, Babilon noka, \q2 nɨ nguibar ekiar gavgavim itim! \q Nɨn arazir kurabar ivezir kuram dughiar otevimra \q2 nɨ bagha ize.’ \b \p \v 11 “Eghtɨ biziba amaga dagh ivezir gumazir nguazimɨn itiba, me Babilon gɨnɨghnɨgh egh a bagh aziva, egh naviba bar osemegham. Me gari, gumazir men dagɨaba bagh amadir bizibagh ivezamiba ua itir puvatɨ, kamaghɨn me oseme. \v 12 Me dagɨaba bagha amadir bizibar kara, gol ko silva ko, dagɨar aghuiba ko manmaniar iveziba bar pɨn koziba; ko inir ghurghurir aghuiba ko inir pɨghaghevir aghuiba ko inir slika ko inir agheviba, ko men temer mughuriar aghuir igharagha gariba ko bizir me elefanɨn ataribar ingariziba ko, bizir me temer iveziba bar pɨn itibar ingariziba ko, bras ko ain ko, dagɨar aghuir dɨgɨriba itiba. \v 13 Bizir me amaga dagɨaba isir igharaziba uaghan iti, adar kara, sinamon ko, apir iriziba ko, pauran mɨgharir mughuriar aghuim gamim ko, grisɨn igharagha garir mughuriar aghuim zuiba ko, sandan aghuim ko, wain ko, wel ko, plauan aghuim ko witba; men bulmakauba ko, sipsipba ko hoziaba ko dar karisba ko, pura ingangarir gumazir kɨniba—me dagɨaba bagha men ikɨrɨmɨriba amadi. Bizir kaba bar, gumazir dagh ivezamiba puvatɨ. \p \v 14 “Gumazir biziba amaga dagh ivezir kaba kamaghɨn a mɨkɨmam, ‘Bizir aghuir nɨ iniasa navim dɨkavim, datɨrɨghɨn da bar nɨn saghuiamɨn ikiam. Bizir bar aghuir avɨrir iveziba bar pɨn koziba ko nɨ asɨngizir bizir ganganir aghuiba, da bar ovengeghtɨ nɨ ua dar ganan kogham!’ \v 15 Eghtɨ gumazir nguibar ekiar kamɨn uan bizir kaba amaga dagɨar avɨriba isiba, tuivigh a isir mɨzazir ekiar kamɨn ganam. Egh bar atiatigh azi, naviba bar osemegh saghon tuivigh, egh kamagh mɨkɨmam, \b \q \v 16 ‘Noka, Babilonɨn nguibar ekiam. Noka! \q A fomɨra korotiar ghurghurir aghuiba ko inir pɨghagheviba ko inir aghevir aghuiba aghua, \q egha uan mɨkarzim golba ko dagɨar aghuiba ko manmaniar bar pɨn kozibar anedɨi! \q \v 17 Ezɨ dagɨaba ko dirir aghuir an itir kaba dughiar bar otevimra bar ikufi!’ \b \p “Eghtɨ kuribar keptenba ko, gumazir kuribagh arua nguibar igharazibagh aruiba ko, kuribar ingangarir gumaziba ko gumazir ongarimɨn dagɨar ingangaribagh amiba, me bar moghɨra uaghan Babilonɨn saghon tuivigh ikiam. \v 18 Eghtɨ Babilon isitɨ an mɨgharim otivtɨma me an gan egh, kamaghɨn diagh mɨkɨmam, ‘Nguibar datɨrɨghɨn itir manamra, nguibar ekiar kamɨn mɨn gari? Bar puvatɨ!’ \v 19 Egh me uan osɨmtɨzim akaghasa nguazir mɨnemɨniaba inigh uan dapanibagh isɨn da kun, egh naviba bar osemegh egh aziva, egh kamaghɨn dɨm mɨkɨmam, \b \q ‘Noka, Babilonɨn nguibar ekiam, noka! \q2 Ongarim garuir kuribar afeziaba, me nguibar ekiar kamɨn dagɨabar, dagɨar gumazir ekiabar otifi. \q3 Mevzika! A dughiar otevimrama bar ikufi!’ \q \v 20 ‘Ia Godɨn Nguibamɨn itir darasi, ia bar akongegh! \q2 Eghtɨ ia Godɨn gumazamiziba ko aposelba ko Godɨn akam inigha izir gumaziba, \q3 ia bar akongegh! \q Arazir kurar nguibar kam ia gamizim baghava, \q2 God a tuisɨgha gɨvagha, egha uam an arazir kuram ikarvasi. \q Kamaghɨn amizɨ ia datɨrɨghɨn nguibar kam batozir bizim bagh bar akongegh.’” \b \p \v 21 Ezɨ mɨgɨrɨgɨar kaba gɨvazɨma, enselɨn gavgavir mam wit mɨrmɨrir dagɨamɨn mɨn garir dagɨar ekiam ini. Egha dagɨar kam fegha a isa ongarimɨn anekunigha egha kamaghɨn mɨgei, \b \q “Kamaghɨra, me Babilonɨn nguibar ekiam inigh zuamɨra pamtem anekunightɨ \q2 a bar magɨrɨgh bar ikuvightɨ, \q3 eghtɨ me uam a ganan kogham. \q \v 22 O Babilon! \q2 Gitan arareba ko marvibar arareba ko, sɨghaba ko, ararer aghuir igharazir maba ua nɨn aven otivan kogham. \q2 Eghtɨ fofozir gumazir ingangarir guar igharagha garibagh amiba, me ua nɨn ikian kogham! \q2 Eghtɨ dagɨar witba mɨrmɨrimɨn ararem ua nɨn aven otivan kogham! \q2 \v 23 Eghtɨ lamɨn angazangariba ua nɨn aven isian kogham. \q2 Eghtɨ gumazamizir uarir ikiasa mɨgeir mɨgɨrɨgɨaba, da ua nɨn aven otivan kogham. \q Nɨn gumazir fomɨra dagɨaba bagha biziba amadiba, gumazamizir igharazibar damatuzibar gumazir bar ekiabar otifis. \q2 Ezɨ nɨ kantrin igharaziba bar dar gumazamizibagh ifara imezir igharagha garir avɨribar ingari. \q \v 24 God nguibar kamɨn gari, me an aven Godɨn akam inigha izir gumaziba ko an gumazamizibav sozi me ariaghɨre, ezɨ a men ariaghrezibar osɨmtɨzim ateri. \q2 Ezɨ nguazimɨn gumazamiziba, men apaniba me mɨsoghezɨ me ariaghɨre, osɨmtɨzir kaba bar, Babilonrama a da ateri. \q3 Kamaghɨn amizɨ God an osɨmtɨzir kaba ikarvagha a gasɨghasɨsi.” \c 19 \s Babilon bar ikuvizɨma, Godɨn gumazamiziba bar akonge \p \v 1 Ezɨ bizir kabar gɨn kɨ orazi, nɨgɨnir dafam, gumazamizir bar avɨrimɨn mɨn Godɨn Nguibamɨn kamaghɨn dia mɨgei, \b \q “E Godɨn ziam feka! \q2 En Godɨn gavgavim ko ziam itim, \q3 a uabɨra en Akurvazir Gumazim!\f + (19:1) Jon akɨnafarir kam Grighɨn akam an osiri. Egha ves 19:1ɨn mɨgɨrɨgɨar otevir mam ko ves 3, ves 4, ves 6 uaghan, dar akar mam, a Hibrun akamɨn an osiri. Hibrun akamɨn a kamakɨn, “Haleluya.” Akar kamɨn mɨngarim a kamakɨn, “E Godɨn ziam feka!”\f* \q \v 2 God gumazamizibar araziba tuisɨzir arazim, \q2 a guizbangɨra ghua bar dera! \q Amizir gumaziba okɨa me ko akuim, a nguazimɨn gumazamizibagh amizɨ me arazir mɨzɨrɨziba a ko dagh ami, \q2 ezɨ God a isa kot gatɨgha ghaze, an aremegham. \q Amizir kam Godɨn ingangarir gumazibav soghezɨ me ariaghɨre, \q2 ezɨ God an osɨmtɨzir kam ikarvagha osɨmtɨzir ekiam a ganɨngi.” \b \p \v 3 Ezɨ me ua kamaghɨn dia ghaze, \b \q “E Godɨn ziam feka! \q2 Nguibar ekiar kamɨn isir avimɨn mɨgharim ghuavanang \q2 zurara mamaghɨra ikiam!” \b \p \v 4 Ezɨ 24 plan gumazir dapaniba ko 4 plan bizir angamra itir kaba tevir akuriba apɨrigha egha Godɨn uan atrivir dabirabimɨn aperaghav itimɨn ziam fe. Egha me kamaghɨn mɨgei, \b \q “Bar guizbangɨra! \q2 E an ziam fe!” \b \p \v 5 Ezɨ tiarir mam atrivimɨn dabirabimɨn iza kamaghɨn mɨgei, \q “Ia Godɨn ingangarir gumazamizir an atiatiava an apengan itiba, \q2 ia gumazamizir ziaba itiba ko ziaba puvatɨziba, \q3 ia bar Godɨn ziam fɨ!” \s Sipsipɨn nguzim amuimɨn ikiasava amima isar ekiam oto \p \v 6 Ezɨ kɨ nɨgɨnir ekiam barazi mati gumazamizir avɨrim uari akuvagha mɨgei, egha mati dɨpar ekiam afora nɨdi. Egha araribar mɨn pamten dagarvagha kamaghɨn mɨgei, \b \q “En Ekiam God, Gavgavir Bar Ekiam Itim, \q2 datɨrɨghɨn an atrivimɨn iti. \q3 Kamaghɨn amizɨ, e Godɨn ziam fam! \q \v 7 Sipsipɨn nguzim amuimɨn ikiamin dughiam otogha gɨfa, \q2 ezɨ an amuim uabɨ akɨrigha gɨfa. \q Kamaghɨn amizɨ e datɨrɨghɨn naviba deragh egh bar akongegh, egh an ziam fam!\f + (19:7) Sipsipɨn nguzir kam an amuimɨn ikiasa, a Kraisra. Ezɨ amizir a ikiasa inabazir kam, kar Kraisɨn sios. Eghtɨ dughiar Krais ua izɨva egh uan sios iniamim, a kamakɨn, aning uaningɨn iti. Egh a uan siosɨn gumazamiziba me inigh uan Nguibar aghuimɨn mangam. Eghtɨ me Krais ko deraghɨvɨra ikɨ mamaghɨra ikiam.\f* \q \v 8 God amizir kam korotiar ghurghurir bar aghuim a ganɨngi, \q2 korotiar kam bar zuegha egha an dirim dafogha isi.” \m (Korotiar ghurghurir kam, a Godɨn gumazamizibar arazir aghuir me Godɨn damazimɨn amiba, dar ababanim gami.) \p \v 9 Ezɨ ensel kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ akar kam kamaghɨn an osir: God sipsipɨn nguzim amuimɨn ikiamin dabirabim bagha diazir gumazamiziba, me bar akongegh!” Egha kamaghɨn ua na mɨgei, “Akar kaba, da Godɨn guizɨn akaba.” \p \v 10 Ezɨ kɨ an suemningɨn tevir akurimning apɨrigha an ziam fasa. Ezɨ a kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ kamaghɨn damuan markɨ! Kɨ, nɨ ko nɨn aveghbuar nɨghnɨzir gavgavim Iesus kunizir akabar itiba, kɨ ia ko e ingangarir vamɨram ami. God uabɨra, nɨ an ziam fɨ.” \p E fo, akar Iesus kunizimra, a gumazibar nɨghnɨziba fema me Godɨn akam inigha izi.\f + (19:10) Grighɨn akam vezɨn kam deravɨra anebigha a mɨgeir puvatɨ. Gumazir maba kamaghɨn mɨgɨrɨgɨar kam geghari, “Kɨ uaghan nɨ ko nɨn aveghbuaba ko ingangarir gumazir mam. Kar ia ikɨzir nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn ikiava an ziamɨn gun mɨgeim. Ia God uabɨra an ziam fɨ.” E fo, Godɨn Duam akam inigha izir gumazibar, Godɨn akam kunasa men naviba fe. A Iesusɨn ziamɨn gun mɨkɨmasa gumazibar akurvasi.\f* \s Jon hozɨn ghurghurim gaperazir gumazimɨn gari \p \v 11 Kɨ gari, Godɨn Nguibam kuiaghrɨzɨ, hoziar ghurghurir mam iti. Gumazir hoziar kam gisɨn aperaghav itim, an ziamning kamakɨn, “Gumazir dughiaba bar God baghavɨra itim,” ko “Gumazir uan akar dɨkɨrɨziba mɨgeima da otivim.” A gumazamizibar araziba deravɨra da tuisɨgha mɨdorozim fora arazir aghuimra gɨn ghua a gami. \v 12 Ezɨ an damazimning mati avir mɨzariar gavgavimɨn mɨn pamtem isi, ezɨ atrivimɨn dapanir asuar avɨriba an dapanimɨn iti. Ezɨ an mɨkarzim ziar mam an iti, ezɨ gumazir igharaziba a gɨfozir puvatɨ. A uabɨra ziar kam gɨfo. \v 13 Ezɨ korotiar ruarir an aruzim, ghuzim a gizɨfa, ezɨ me ziar kamɨn a dɨbori, “Godɨn akam.” \v 14 Ezɨ Godɨn Nguibamɨn mɨdorozir gumaziba korotiar ghurghurir aghuiba aghuigha hoziar ghurghuribagh apiagha an gɨn zui. \v 15 Ezɨ mɨdorozir sabar ghumtɨzir mam gumazir men faragha zuir kamɨn akamɨn ikegha, egha azenan izi. A mɨdorozir sabar kamɨn nguibar igharaziba me mɨsogh me abɨnam. Egh a gavgavim itir ainɨn aghorimɨn suiragh egh gumazamizibagh ativamin gavgavim ikiam. Egh a, dagɨar mɨner bar ekiamɨn aven me wainɨn ovɨziba mɨrmɨri moghɨn, gavgavim itir Godɨn anɨngagharir arazir ekiam akagham. \v 16 Ezɨ an korotiar ruarim ko an suemɨn, me ziar kam osiri, \b \pm “Atrivibar Atrivir Ekiam ko, Ekiabar Gumazir Ekiam.” \b \p \v 17 Ezɨ kɨ enselɨn mamɨn garima an aruem gisɨn tughav iti. Egha overiamɨn pɨn mɨghagha aruir kuarazibar dia ghaze, “Ia izɨ uari akuvagh egh dagher ekiar God ia danɨngamim bagh mɨzuam. \v 18 Ia atrivibar kuabar tuziba ko, mɨdorozir gumazibar faragha zuir gumaziba ko mɨdorozir gumaziba ko, hoziabar kuabar tuziba ko dagh apiazir gumazibar kuabar tuzibar amam. Egh ia gumaziba bar men kuabar tuzibar amam, pura ingangarir gumazir kɨniba ko gumazir fɨriaghreziba, ko pura gumaziba ko gumazir ziaba itiba!” \p \v 19 Ezɨ kɨ asɨzir atiar kam ko nguazimɨn atriviba ko, men mɨdorozir gumazibar gari, me iza uari akufa. Me gumazir hoziam gaperazim ko an mɨdorozir gumaziba ko mɨsoghasa. \v 20 Ezɨ a, asɨzir atiam ko akar ifavaribagh amir gumazim, an aning kalabus gatɨ. Akar ifavaribagh amir gumazir kam arazarazir igharagha garir avɨrim asɨzir atiamɨn damazimɨn dagh ami. Egha kamaghɨn a gumazamizibagh ifarima me asɨzir atiamɨn osizirim inigha egha an marvir guamɨn ziam fe. Asɨzir atiam ko akar ifavaribagh amir gumazim, aning angamra ikiavɨra itima, ezɨ me aning isa aning akunizɨ aning danganir salfan dagɨar avim ikia mamaghɨra itim giraghu. \v 21 Ezɨ aningɨn mɨdorozir gumaziba, gumazir hoziam gaperazim, uan mɨdorozir sabar an akamɨn itimɨn me mɨsoghezɨ me ariaghɨre. Ezɨ kuaraziba bar men kuabar tuziba amegha naviba bar izefe. \c 20 \s Satan 1,000 plan azenibar kalabusɨn ikiam \p \v 1 Ezɨ kɨ gari, enselɨn mam Godɨn Nguibam ategha zaghira, egha mozir bar konezimɨn kin suira. Egha senɨn ekiam uaghan an suira. \v 2 Egha a kuruzir ekiar kamɨn suiragha anebɨra, kar kuruzir bar fomɨra itim, a Satan, gumazir gumazamiziba bar akam me gasim. Ensel, a Satan 1,000 plan azenibar kalabusɨn ikiasa, an a isa senɨn a ike. \v 3 Egha ensel a isa anekunizɨ a mozir bar konezim giraghu. Ezɨ a mozir torimɨn akam anepɨrigha anepaghapaki, eghtɨ an azenan izan kogham. Eghtɨ Satan nguazimɨn itir gumazamiziba ua me gifaran kogh mangɨ 1,000 plan azeniba gɨvagham. Eghtɨ gɨn ensel uam a fɨrightɨ a bar dughiar otevimra ikiam. \p \v 4 Ezɨ kɨ atrivir dabirabibar gari, ezɨ gumazir dagh apiaghav itiba, God gumazamizibar araziba tuisɨghamin gavgavim me ganɨngi. Ezɨ kɨ gumazamizir ariaghrezibar duabar gari, da iti. Gumazamizir kaba, nɨghnɨzir gavgavim Iesus ikia egha an akam akura egha Godɨn akam bar pamten an suira, ezɨ bizir kabanangɨn men apaniba me mɨsogha men fɨriba aghorezɨ me ariaghɨre. Egha gumazamizir kaba asɨzir atiam ko an marvir guamɨn ziam fer puvatɨgha an namba uan guaba ko uan agharibar a inizir puvatɨ. Kɨ gari, gumazamizir kaba me ua angamra ikia Krais Iesus ko atrivibar mɨn 1,000 plan azenibar ikiam. \v 5 Eghtɨ gumazamizir igharazir ariaghreziba dughiar kamɨn bar ua dɨkavigh angamra ikian kogham. Me ovegh mamaghɨra ikɨ mangɨtɨ 1,000 plan azeniba gɨvagham. Dughiar kam, kar faragha zuir dughiar gumaziba ua dɨkavamim. \v 6 Eghtɨ, gumazamizir God ua bagha inabazir faragha dɨkaviziba, me guizbangɨra bar akuegham. Me Godɨn gumazamizibara. Ovever namba 2, me iniamin gavgaviba puvatɨ. Me God ko Kraisɨn ofa gamir gumazamizibar ikiam. Egh Krais ko 1,000 plan azenibar atrivibar ikiam. \s Satan a bar ikuvigham \p \v 7 Eghtɨ 1,000 plan azeniba gɨvaghtɨ, ensel mozir torir bar konezimɨn akam kuightɨ, Satan uan kalabus ategham. \v 8 Egh azenan izɨ nguazir kamɨn bar an itir gumazamiziba bar me gifarasa, Gok ko Magokɨn adarazi bar moghɨra. Satan mɨdorozir ekiam damusɨ men gumaziba akuvagham. Men mɨdorozir gumazibar dɨbobonim ongarimɨn gighimɨn mɨn otogham. \v 9 Me nguazir kam tintinibar an mangɨ Godɨn gumazamiziba uari akuva itir danganim anekɨarugham, kar nguibar ekiar God bar ifongezim. Eghtɨ avim overiamɨn ikegh izighirɨ mɨdorozir gumaziba bar men isigh me kuvaremegham. \v 10 Satan me gifarazɨ, kamaghɨn God anekunightɨ a danganir avim ko salfan dagɨar avir bar puvɨra isir kamɨn magɨram. Asɨzir atiam ko akar ifavaribagh amir gumazim faraghavɨra danganir kamɨn iti, me arueba ko dɨmagaribar mɨzazir ekiam ini zurazurara mamaghɨra ikiam. \s Kotiar Bar Ekiam otivam \p \v 11 Egha kɨ atrivir dabirabir ghurghurir ekiamɨn garima a iti, ezɨ gumazir a gapiaghirim, kɨ an garima a iti. Ezɨ nguazim ko overiam aning arav ghu, eghtɨ gumazitam uam aningɨn ganan kogham. \v 12 Ezɨ kɨ gumazamizir ovengezir ziaba itiba ko ziaba puvatɨzibar gari, me bar iti. Me atrivir dabirabimɨn guamɨn tuivighav iti, ezɨ akɨnafarir gumazamizibar araziba itiba kuiaghire. Ezɨ me akɨnafarir igharazim uaghan akui, kar akɨnafarir God gumazamizir ikɨrɨmɨrir zurara itim iniamin ziaba osirizim. Ezɨ gumazir atrivir dabirabir kam gaperazim akar akɨnafarir kabar itibar gara gumazamizir ovengezibar araziba tuisɨsi. \v 13 Ezɨ ongarimɨn ariaghrezir gumaziba, ongarim me amadazɨ me izi. Ezɨ Ovevem ko Nguibar Ovengeziba Itim, aning ua ovengezir gumazamizir aningɨn itiba amadazɨ me izi. Ezɨ gumazir atrivir dabirabim gaperaghav itim, gumazamiziba amizir araziba bagha vaghvagha men kotiaba baragha me tuisɨsi. \v 14 Egha gɨn an Ovevem ko Nguibar Ovengeziba Itim akunizɨ, aning danganir avim bar puvɨra isim giraghu. Danganir avim bar puvɨra isir kam, kar namba 2ɨn ovevem. \v 15 Eghtɨ gumazamizibar ziaba, akɨnafarir God gumazamizir ikɨrɨmɨrir zurara itim iniamin ziaba osirizim, men ziaba aven itir puvatɨ, me uaghan me isɨ danganir avim bar puvɨra isim, me akunam. \c 21 \ms God biziba bar dagh amizɨ da igiabar otifi \mr (Sapta 21-22) \s Nguazir igiam ko overiar igiam oto \p \v 1 Ezɨ kɨ datɨrɨghɨn overiar igiam ko nguazir igiamɨn gari, aning iti. Overiar ghurim ko nguazir ghurim, aning bar moghɨra arav ghugha ua itir puvatɨ. Ezɨ ongarim uaghan ua itir puvatɨ. \v 2 Ezɨ Nguibar God Baghavɨra Itim, a Jerusalemɨn igiam, kɨ an gari. Kɨ an garima, a Godɨn damazimɨn ikegha Godɨn Nguibam ategha egha izaghiri. A uabɨ akɨrigha, kurukazir bar aghuim gami, mati amizim uan pamɨn ikiasa kuruke. \v 3 Ezɨ kɨ orazi, tiarir mam atrivir dabirabimɨn iza pamtem mɨgei, \b \q “Ia orakigh. Datɨrɨghɨn God gumazamiziba ko ikiavɨra iti! \q2 Egh men tongɨn ikɨtɨ eghtɨ me an gumazamizibar ikiam. \q3 God uabɨ me ko ikɨ egh men Godɨn ikiam. \q \v 4 Egh a men damazir teriba vaghvagh da adizam. \q2 Bizir faragha itir kurar kabanagh da bar gɨfa. \q Eghtɨ gumazamiziba uam ovengan kogham, \q2 egh me ua naviba osɨmɨva egh uam azian kogham, \q3 egh ua mɨzaziba inian kogham.” \b \p \v 5 Ezɨ gumazir atrivir dabirabim gaperaghav itim mɨgɨa ghaze, “Nɨ oragh! Kɨ bizibagh amizɨ, da bar igiabar otifi.” Egha a ua kamagh mɨgɨa ghaze, “Nɨ akar kabanagh osirigh. Akar kaba da bar guizbangɨra, eghtɨ gumazamiziba nɨghnɨzir gavgavimɨn dar ikiam.” \p \v 6 Ezɨ a kamaghɨn na mɨgei, “Biziba bar otivigha gɨfa. Ezɨ kɨrara, kɨ faraghavɨra ikia egh bar gɨn ikɨva abuan ikɨvɨra ikiam. Kɨ biziba bar dar mɨngarim, egha ingangarir kɨ amiba kɨ uaghan bar dagefi. Eghtɨ gumazim kuarim an pɨrtɨ, kɨ dɨpar ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdim a danɨngtɨ, an aneremam. Dɨpar kam nguazimɨn aven anadi. Dɨpar a isir kam, an a givezan kogham, a puram a iniam. \v 7 Eghtɨ gumazitam mɨdorozim damuva uan apanim abɨraghtɨ, kɨ bizir kaba a danɨngam. Egh kɨ an Godɨn ikɨtɨ, a nan borimɨn ikiam. \v 8 Eghtɨ gumazir atiatia ua gɨrakɨrangɨn zuiba ko, nɨghnɨzir gavgavim ataghiziba ko, gumazamizir arazir bar kurar mɨzɨrɨzibagh amiba ko, gumazir gumazibav sozi me ariaghɨriba ko, gumazamiziba uari ko akua amir araziba ko, akuzibagh amua egha imezibagh amir gumaziba ko, asebar ziaba feba ko, gumazir ifavariba, me bar uan nguibamɨn mangam. Kar danganir avim ko salfan dagɨar avir bar puvɨra isim. Kar ovever namba 2.” \s Jon Jerusalemɨn igiamɨn gari \p \v 9 Ezɨ enselɨn mam na bagha izi. Faragha enselɨn 7 pla, me itarir 7 plan bizir bar kuraba aven itiba suiki, kar Godɨn anɨngagharir arazir abuananaba. Enselɨn kam, a men mav. A kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ izɨtɨ, kɨ sipsipɨn nguzimɨn amuir a datɨrɨghɨn ikiamim nɨn akagham.” \v 10 Ezɨ Godɨn Duam pamtem nan ingarima, ensel na inigha ghua mɨghsɨar bar ekiamɨn ghuavanabo. Egha Nguibar Ekiar God Baghavɨra Itim, Jerusalem nan aka. Nguibar kam a Godɨn damazimɨn ikegha Godɨn Nguibam ategha izaghiri. \v 11 Ezɨ Godɨn angazangarir ekiam nguibar kam gisira, ezɨ an angazangarim bar igharagha gari, mati dagɨar ivezim bar pɨn kozimɨn mɨn gari. A jaspan dagɨar angazangarimɨn mɨn gara egha glasɨn mɨn taghtasi. \v 12 Nguibar kamɨn dɨvazim bar ekevegha bar pɨn mar iti, ezɨ tiar akar 12 pla dɨvazir ekiar kamɨn iti. Ezɨ 12 plan enselba tiar akar kabar boroghɨn tuivighav iti, ezɨ Israelɨn 12 plan anababar ziaba tiar kabagh isɨn iti. \v 13 Ezɨ aruem anadi naghɨn itir dɨvazir mɨriam, tiar akar 3 pla an iti. Ezɨ dɨvazir mɨriar Notɨn itim, tiar akar 3 pla an iti. Ezɨ dɨvazir mɨriar Sautɨn itim, tiar akar 3 pla an iti. Ezɨ aruem uaghiri naghɨn itir dɨvazir mɨriam, tiar akar 3 pla an iti. \v 14 Nguibar kamɨn dɨvazim, 12 plan dagɨar ekiaba an apengan ikia gavgavim a ganɨdi, ezɨ sipsipɨn nguzimɨn aposelbar ziaba dar iti. \p \v 15 Ezɨ enselɨn na ko mɨgeim, golɨn aghorir bizibar abarimɨn suira, a nguibar kam ko dɨvazir ekiam ko an tiar akabar apanasa. \v 16 Nguibar ekiar kamɨn 4 plan mɨriabar ababanim voroghɨra ghu. Ezɨ ensel uan golɨn aghorimɨn nguibamɨn abarima an ababanim ghua 2200 kilomitan tu. Ezɨ nguibamɨn 4 plan mɨriaba ko an ruarimɨn ababanim bar voroghɨra ghue, egha boksiar dafamɨn mɨn gari.\f + (21:16) Grighɨn akam kamaghɨn mɨgei, nguibar kamɨn ababanim “12,000 stadia.” Ezɨ en dɨbobonim e kamaghɨn a dɨponam 2200 kilomita. Ezɨ e fozir puvatɨ, Jon guizɨn 2200 kilomitan ababanim mɨgei, o an osirizir namban kam 12,000, a bizir igharazim mɨgei. E fo, Judan gumazibar nɨghnɨzimɨn aven, namba 12, a mɨngarir ekiam an iti.\f* \v 17 Ensel nguibar ekiamɨn dɨvazim uaghan an abarazɨma, ezɨ dɨvazimɨn tuirivimɨn ababanim ghua 65 mitan tu. Ababanir kam gumaziba bizibar abarir ababanimɨn mɨrara gari, ezɨ ensel ababanir kamra dɨvazir kamɨn abara a medi. \v 18 Nguibamɨn dɨvazim God dagɨar jaspan an ingari, egha nguibam uabɨ a dagɨar golrama an ingari, ezɨ a glasɨn mɨn isia taghtasi. \v 19 Ezɨ nguibamɨn dɨvazir mɨngarim, God dagɨar bar igharagha garir bar pɨn kozibar anesɨngi. Dagɨar kaba dɨgɨrir aghuiba dar iti, men iveziba bar pɨn ko. Dagɨar faragha zuir bar aghuim, jaspa, a dɨvazir mɨngarimɨn faragha iti. Ezɨ namba 2 a sapaian dagɨar blupla. Ezɨ namba 3 a agetɨn dagɨam. Ezɨ namba 4 a emeralɨn dagɨar garim. \v 20 Ezɨ namba 5 a sadonikisɨn dagɨam, a ghurghurigha egha aghefe. Ezɨ namba 6 a konilian dagɨar aghevim. Ezɨ namba 7 a krisolaitɨn dagɨar iangurim. Ezɨ namba 8 a berilɨn dagɨar garim. Ezɨ namba 9 a topasɨn dagɨar iangurir igharagha garim. Ezɨ namba 10 a krisopresɨn dagɨam. Ezɨ namba 11 a haiasinɨn dagɨam. Ezɨ namba 12 a ametisɨn dagɨar pɨghaghevim. \v 21 Ezɨ tiar akar 12 plan kaba, da 12 plan manmaniar ghurghurir iveziba bar pɨn koziba. Tiar akar kaba me manmaniar ghurghurir ekiaba vaghvagha adar ingari. Ezɨ nguibar kamɨn aven itir tuaviba me golrama dar ingari, ezɨ golɨn kam glasɨn mɨn taghtasi. \p \v 22 Ezɨ kɨ gari, nguibar ekiar kamɨn aven Godɨn Dɨpenir gumaziba ingarizɨ tam itir puvatɨ. Ekiam, God gavgavim itim, ko sipsipɨn nguzim, aning uaning Godɨn Dɨpenimɨn danganim ini. \v 23 Godɨn angazangarir gavgavimra angazangarim nguibar ekiar kam ganɨdi. Ezɨ sipsipɨn nguzim uabɨ nguibar kamɨn lamɨn mɨn iti. Ezɨ kamaghɨn nguibar kam angazangariba anɨngamin arueba ko iakɨniba puvatɨgham. \v 24 Eghtɨ nguibaba bar dar gumazamiziba nguibar kamɨn angazangarimɨn daruam. Eghtɨ nguibaba bar dar atriviba uan bizir bar aghuiba inigh an aven izam. \v 25 Eghtɨ aruemɨn me nguibar kamɨn dɨvazimɨn tiar akaba aseghan kogham. Dɨmagariba nguibar kamɨn puvatɨgham. Kamaghɨn tiar akaba kuighregh mamaghɨra ikiam. \v 26 Eghtɨ nguibabar atriviba bar men dagɨaba ko men bizir dɨgɨrir aghuiba, me bar ada inigh aven mangam. \v 27 Eghtɨ bizir mɨzɨrɨziba ko gumazir arazir kurigha mughazibagh amiba ko, gumazir ifavariba me nguibar ekiar kamɨn aven mangan kogham. Bar puvatɨgham, gumazamizir ziar akɨnafarir zurara itimɨn aven itiba, akɨnafarir kam a sipsipɨn nguzimɨn akɨnafarim, merara nguibar ekiar kamɨn aven mangam. \c 22 \s Jon, temer ikɨrɨmɨrir zurazurara itim anɨdim ko dɨpar faner ikɨrɨmɨrir zurazurara itim anɨdim, aningɨn gari \p \v 1 Ezɨ ensel faner dafar mam nan aka, faner dɨpar kam a ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdi, an angazangarim glasɨn mɨn taghtasi. Faner dɨpar kam God ko Sipsipɨn Nguzimɨn atrivir dabirabimɨn apengan ikegha ivemara ghua, \v 2 nguibar ekiar kamɨn tuavir torimɨn uaghiri. Ezɨ faner kamɨn mɨriamningɨn temer ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdiba vong ko vong sara tuivighav iti. Temer kaba 12 plan iakɨnibar azeniba vaghvagha zurara dagheba be. Eghtɨ temer kabar dafariba kantriba bar dar gumazamizibar amutɨ me ua ghuamagham. \v 3 Eghtɨ bizir God bar aghuagha egha otogheziba, uamategh ikian kogham. God ko Sipsipɨn Nguzimɨn atrivir dabirabim, nguibar kamɨn ikiam. Eghtɨ an ingangarir gumaziba an ingangarim damuam. \v 4 Egh me an guamɨn gantɨma, an ziam men guabar ikiam. \v 5 God, Ekiam angazangarim gumazamizibar anɨngtɨ, eghtɨ kamaghɨn dɨmagarim uam otivan kogham eghtɨ lam ko aruemɨn angazangariba ua ingangariba puvatɨgham. Eghtɨ Godɨn gumazamiziba, me atrivibar mɨn zurara ikɨ mamaghɨra ikiam. \s Iesus zuamɨram otogham \p \v 6 Ezɨ enselɨn kam kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Akar kaba da bar guizbangɨra, eghtɨ gumazamiziba nɨghnɨzir gavgavim adar ikiam. God Ekiam uan Duam an akam inigha izir gumazibagh anɨngizɨ, a men navir averiaba fema, me an akam akuri. Egh a uan ensel amadazɨ, a izava an ingangarir gumaziba bar bizir bar zuamɨrama otivamiba men akagh.” \p \v 7 Ezɨ Iesus kamagh mɨgei, \b \q “Ia orakigh, Kɨ bar zuamɨra ia batogham. \q2 Akɨnafarir kam, a datɨrɨghɨn ko gɨn otivamin bizibar gun mɨgeir akaba, da an aven iti. \q3 Eghtɨ gumazamizir akar kabar gɨn zuiba, me bar akongegh!” \b \p \v 8 Kɨ Jon, kɨ bizir kabar gara egha akar kaba barasi. Kɨ dar ganigha egha da baregha, maghɨra enselɨn bizir kaba nan akazimɨn suemningɨn teviba apɨrigha an ziam fasa. \v 9 Ezɨ a kamaghɨn na mɨgei, “Nɨ kamaghɨn damuan markɨ! Kɨ uaghan, nɨ ko Godɨn akam inigha izir gumaziba, me nɨn aveghbuaba, e bar ingangarir vamɨram ami. Egha gumazir akɨnafarir kamɨn akabar gɨn zuiba, kɨ me ko ingangarir vamɨram ami. God uabɨra, nɨ an ziam fɨ!” \p \v 10 Egha a kamaghɨn na mɨgei, “God bizibar amuamin dughiam a bar roghɨra ize. Kamaghɨn, nɨ datɨrɨghɨn ko gɨn otivamin bizibar gun mɨgeir akar akɨnafarir kamɨn itim, nɨ dar ghuangsɨghan markɨ. \v 11 Gumazamizir arazir kurabagh amiba, me dar amu mangvɨra ikɨ. Eghtɨ gumazamizir arazir mɨzɨrɨzibagh amiba, me dar amu mangvɨra ikɨ. Eghtɨ gumazamizir arazir aghuibagh amiba, me arazir aghuibar amu mamaghɨra ikɨ. Ezɨ gumazamizir God baghavɨra itiba, me Godɨn gumazamizibar ikɨvɨra ikɨ.” \p \v 12 Ezɨ Iesus kamaghɨn mɨgei, “Ia orakigh, kɨ bar zuamɨra ia batogham. Kɨ ivezir bar ia danɨngamim inigh izam. Egh gumazamiziba amir araziba bagh, kɨ vaghvagh iveziba ua me ikarvagham. \v 13 Kɨrara kɨ bar faraghavɨra ikia egh bar gɨn ikɨva abuan ikɨvɨra ikiam. Egha kɨ biziba bar dar mɨngarim, egha ingangarir kɨ amiba kɨ uaghan bar da agefi. \p \v 14 “Ezɨ gumazamizir uan korotiaba ruegha itiba, God ghaze, me temer ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdir kamɨn daghebar amɨva, egha uaghan nguibar ekiar kamɨn tiar akabar aven mangam. Kamaghɨn me bar akongegh. \v 15 Eghtɨ gumazamizir arazir bar ikurar mɨzɨrɨzibagh amiba ko, akuzibagh amua egha imezibagh amir gumaziba ko, gumazamizir uari okɨa akuiba ko, gumazibav sozi me ariaghɨrir gumaziba ko, gumazamizir asebar ziaba feba ko, gumazamizir ifavarir arazim bar a gifongegha a gamiba, gumazamizir kaba bar moghɨra Godɨn nguibar kamɨn azenan ikiam. \p \v 16 “Kɨ Iesus, kɨ uan ensel amadazɨ a ia bagha iza, egha siosba bagha akar kamɨn gun me mɨkeme. Kɨ Atrivim Devitɨn ovavim. Kɨrara, kɨ mɨkovezir amɨnim tiasava amir bar puvɨra isim.” \p \v 17 Ezɨ Godɨn Duam ko Sipsipɨn Nguzimɨn amuim aning ghaze, “Ekiam Iesus, nɨ izɨ!” Eghtɨ gumazamizir uaghan akar kam baraghiziba, me uaghan kamaghɨn mɨkɨmam, “Nɨ izɨ!” Eghtɨ gumazitam kuarim an apɨrtɨ, a izɨ. Egh dɨpam amɨsɨ, egh dɨpar ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdir kam, puram a inigham, iveziba puvatɨ. \s Jon akar bar gavgavim gumazamizir akɨnafarir kamɨn itir akaba baraghizibagh anɨdi \p \v 18 Kɨ Jon, kɨ gumazamizir akar akɨnafarir kamɨn aven itim baraghizibav kɨmasa, akar kam a datɨrɨghɨn ko gɨn otivamin bizibar eghaghanim. Kɨ gumazamizir kaba vaghvagha pamtem me mɨgei, “Gumazitam akar igharazitam uam akar kam gisɨn a gɨvɨraghtɨ, eghtɨ God a ikarvaghɨva, arazir bar kurar akɨnafarir kamɨn aven itim, God gumazir kamɨn ivezir kuram ua dagh ivɨragham. \v 19 Eghtɨ gumazitam datɨrɨghɨn ko gɨn otivamin bizibar akar akɨnafarir kamɨn itibar tam adeghtɨ, eghtɨ God an bizir aghuiba a dam ada adegham. Eghtɨ a temer ikɨrɨmɨrir zurara itim anɨdimɨn daghetam raman kogham, egh God baghavɨra itir nguibamɨn ikian kogham. Nguibar kam, akɨnafarir kam an gun mɨgei.” \p \v 20 Ezɨ Gumazir Bizir Kabar Gun Mɨgeir Kam, datɨrɨghɨn kamaghɨn mɨgei, “Bar guizbangɨra, kɨ zuamɨra ia batogham.” \p Guizbangɨra! Ekiam Iesus, nɨ izɨ! \p \v 21 Eghtɨ Iesusɨn apangkuvim Godɨn gumazamiziba bar moghɨra me ko ikɨ. Guizbangɨra!