\id 1CO \ide UTF-8 \h 1 KORIN \toc1 Akɨnafarir Faragha Zuim, Pol Korinɨn Nguibamɨn itir Sios baghava an Osiri \toc2 1 Korin \toc3 1 Ko \mt Akɨnafarir Faragha Zuim, Pol Korinɨn Nguibamɨn itir Sios baghava an Osiri \is Akar Faragha Zuim \ip Polɨn dughiamɨn, Korin, a nguibar ekiar mam, an Akaian Provinɨsɨn iti. A uaghan Grighɨn nguazimɨn aven iti. Pol uabɨ faragha Iesusɨn akam Korinɨn nguibam anekunigha, egha sios gamizɨ a tu. Egha gɨn Pol me ategha, ghua nguibar igharazibar ingaragha aruima, osɨmtɨziba Korinɨn sios batifi. Kamaghɨn amizɨ, Pol nɨghnɨzir aghuiba me danɨngɨva egh men osɨmtɨziba akɨrasa akɨnafarir kam osiri. \ip Pol garima, Korinɨn itir Kraisɨn adarazi, men araziba ikufi. Ezɨ a kamaghɨn nɨghnɨsi, me uan nɨghnɨzir gavgavim ategham. Egha a kamaghɨn men apangkufi. A poroghamiba arazir aghuibar amuasa mɨgei. Egh me Godɨn Duam amamangatɨghtɨ, a men daroriba bagh faragh mangan koghtɨ, eghtɨ osɨmtɨziba guizbangɨra me bativam. A Godɨn ziam fer arazir aghuim mɨgɨa, egha uaghan Godɨn Duam bizir aghuibar me mɨkeme. Egha gumazir ovengezibav gɨa ghaze, me ua dɨkavam. \ip Bizir kaba, osɨmtɨziba Korɨn itir darazigh anɨdi. Ezɨ me Godɨn ifongiam gɨfoghasa Pol akar bar aghuim me gami. Egh men akuraghtɨ, me a gɨfogham. Akar otevir Kraisɨn adarazi bar ifongezir mam, a sapta 13ɨn iti. Sapta 13ɨn kam Pol kamaghɨn men akagha ghaze, igharaz darazigh ifongezir arazim, a bizir bar aghuir God uan gumazamizibagh anɨdim. \c 1 \ms Kraisɨn adarasi uarira uari adogh uan ziaba fan markɨ \mr (Sapta 1-4) \p \v 1 Kɨ Pol, kɨ Krais Iesusɨn aposel. God uabɨ ifongegha, na gamizɨ kɨ aposelɨn oto. Kɨ, Kraisɨn gɨn zuir gumazim Sostenes ko, \v 2 ga akɨnafarir kam ia Korinɨn nguibar ekiamɨn itir sios bagha an osiri. Krais Iesus ia gamizɨma, ia a baghavɨra iti. Egha a ua bagha ia amɨsevezɨ, ia a ko poroghav iti. A ia ko, nguazimɨn itir gumazamizir Krais Iesusɨn ziamɨn feba bar, a ia mɨsefe. Krais Iesus, en Ekiam. A men Ekiam, ko uaghan en Ekiam. \v 3 Kɨ God ko mɨgɨa ghaze, God en Afeziam ko en Ekiam Krais Iesus, aning ian apangkuv, egh navir amɨrɨzim ia danɨng. \s Pol God mɨnabi \p \v 4 God, Krais Iesusɨn ingangarimɨn tuavimɨn, ian apangkuvigha, deragha ia gami. Kamaghɨn kɨ zurara ia gɨnɨghnɨgha uan God mɨnabi. \v 5-6 Kɨ a mɨnabagha ghaze, Kraisɨn akar e ian mɨkɨnizim, a ian navibar ikia gavgafi. Ia Krais ko poroghav itima, God bizir aghiur avɨrim ia ganɨngizɨ, da ia gizɨfa, kar akam akurir arazir avɨriba, ko fofozir guar avɨriba. \v 7 Kamaghɨn, ia datɨrɨghɨn en Ekiam Krais Iesus azenim giramin dughiam mɨzuai, egha ia Godɨn Duam anɨngizir bizir aghuitam, ia an otevizir puvatɨ. \v 8 Krais Iesus gavgavim ia danɨngtɨ, ia gavgavigh mangɨ, dughiar abuananamɨn otogham, eghtɨ bizir kuratam en Ekiam Krais Iesus Uamateghamin Dughiamɨn ian ikian kogham. \v 9 God uan Otarim Krais Iesus, en Ekiam a ko navir vamɨra ikiasa ian dia. Eghtɨ God damuasa mɨkemezɨ biziba, a bar adar amigham. \s Sios bar bɨaghire \p \v 10 Nan adarasi, kɨ en Ekiam Krais Iesusɨn ziamɨn pamtem kamaghɨn ia gakaghori, ia bar navir vamɨra uariv geir mɨgɨrɨgɨaba ikɨ. Egh ia tintinimɨn bɨghiran markɨ. Ia ikɨzir vamɨra, ko nɨghnɨzir vamɨra, ko ifongiar vamɨra ikɨ. \v 11 Nan adarasi, Kloen adarazi na mɨgɨa ghaze, ia adariba uari gami. \v 12 Kɨ arazir ia uari adozibar ian tongɨn itim mɨgei. Marazi kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Polɨn anav.” Ezɨ marazi kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Apolosɨn anav.” Ezɨ marazi kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Pitan anav.” Ezɨ marazi kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Kraisɨn anav.” \v 13 Ezɨ manmakɨn? Krais ti bɨaghireghama? Kɨ Pol ti ian akurvaghasa ter ighuvimɨn aremez, o? Ia ti nan ziamɨn rurim iniz, o? Bar puvatɨ! \p \v 14 Ian tongɨn, kɨ Krispus ko Gaiusra rue, egha gumaziba ua puvatɨ. Kamaghɨn kɨ God mɨnabi. \v 15 Kamaghɨn amizɨ, gumazitam kamaghɨn mɨkɨman kogham, “E Polɨn ziamɨn rurim ini.” \v 16 (Guizbangɨra, kɨ igharaz darazi uaghan me rue, kar Stefanasɨn dɨpenimɨn itir adarazi. Egha kɨ fozir puvatɨ, kɨ ti igharaz darazi uaghan me rues.) \v 17 Krais gumaziba ruasa na amadazir puvatɨ. Puvatɨ. An akam akunasa na amada. Eghtɨ kɨ apezeperir mɨgɨrɨgɨaba ko nguazir kamɨn itir gumazibar fofozim anekunan kogham. Kɨ kamaghɨn damu, egh Kraisɨn ter ighuvimɨn ovevem damightɨ, a mati pura bizim. \s Krais, a Godɨn gavgavim \p \v 18 Guizbangɨra, gumazir ovengamiba ghaze, ter ighuvimɨn mɨgɨrɨgɨam, mati mɨgɨrɨgɨar onganim egha mɨngariba puvatɨ. Ezɨ e gumazamizir God en akurvaziba, e fo, ter ighuvimɨn mɨgɨrɨgɨam, a Godɨn gavgavim. \v 19 Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨgei, \b \q “Kɨ nɨghnɨzir aghuiba itir gumazibar nɨghnɨzim batueghɨva, \q2 egh fofozir gumazibar fofozim agɨvagham.” \b \m \v 20 Eghtɨ e manmaghɨn nguazir kamɨn itir gumazibar nɨghnɨzir aghuibav kɨmam? E manmaghɨn Judan Arazibagh fozir gumazibav kɨmam? E gumazir akaba uariv sozir arazim bar a gɨfoziba, e manmaghɨn me mɨkɨmam? Guizbangɨra, God nguazir kamɨn itir fofozibagh amizɨma, da mati mɨgɨrɨgɨar onganiba egha mɨngariba puvatɨ. \p \v 21 Godɨn nɨghnɨzir aghuim ko an fofozimɨn, God kamaghɨn fo, nguazir kamɨn itir gumazamiziba uan fofozimɨn tuavimɨn me Godɨn fofozim inighan kogham. Kamaghɨn, God tuavir igharazir mam men akuraghasa anemɨsefe. Kar, me “mɨgɨrɨgɨar onganim” arɨzir akam, e aneakuri. Gumaziba akar kam baragha nɨghnɨzir gavgavim Godɨn iti, ezɨ God men akurvasi. \v 22 Judaba mirakelbar ganasa bar gavgafi, ezɨ Kantrin Igharazibar Gumaziba nɨghnɨzir aghuim ko fofozim bagha pamtemɨn ingari. \v 23 Ezɨ e Krais ter ighuvimɨn aremezir akam me mɨkɨri. Ezɨ akar kam Judabar nɨghnɨzimɨn, mati bizir me asaghporaghɨrim. Ezɨ Kantrin Igharazibar Gumazibar nɨghnɨzim ghaze, kar mɨgɨrɨgɨar onganim. \v 24 Ezɨ e gumazamizir God diaziba, e Juda ko Kantrin Igharazibar Gumaziba uaghara, e fo, Kraisra a Godɨn gavgavim ko Godɨn fofozim. \v 25 Nguazimɨn itir gumaziba kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, “Godɨn nɨghnɨzir maba bar ongani.” Ezɨ nɨghnɨzir kamra bar gumazibar nɨghnɨzibagh afira. Ezɨ me kamaghɨn nɨghnɨsi, Godɨn arazir maba kamaghɨn en akakasi, God gavgaviba puvatɨ. Ezɨ an arazir kabara bar gavgavigha, bar gumazibar gavgavim gafira. \p \v 26 Nan adarasi, ia dughiar God ian diazim gɨnɨghnɨgh. Ian avɨriba faragha, nguazir kamɨn itir gumazibar damazimɨn, fofozir gumazibar mɨn ikezir puvatɨ. Ezɨ ian avɨriba, gavgaviba puvatɨ. Egha ian avɨriba, ziar ekiaba itibar ananabar otivizir puvatɨ. \v 27 God kamagh sua, a nguazir kamɨn itir fofozir gumazibar amutɨ, me bar aghumsɨgham. Kamaghɨn, a gari, gumazir nguazimɨn itir gumazibar damazimɨn nɨghnɨzir onganiba itiba, gumazir kabara God me amɨsefe. God ghaze, a gavgaviba itir gumazibar amutɨ, me aghumsɨgham. Kamaghɨn, gumazir nguazir kamɨn itir gumazibar damazimɨn gavgaviba puvatɨziba, merara God me amɨsefe. \v 28 Egha a nguazir kamɨn ziaba puvatɨzir gumaziba ini, kar gumazir me kamaghɨn mɨgeiba, me bizir kɨniba, egha me men aghua. Ezɨ arazir kamɨn, God ziar ekiaba itiba ko gavgaviba itibagh amizɨ, da mati bizir kɨnibar mɨn iti. \v 29 Kamaghɨn amizɨ, gumazitam Godɨn damazimɨn uabɨ uan ziam fan kogham. \v 30 God uabɨ ia gamizɨ, ia Krais Iesus ko poroghav iti. Ezɨ a Krais gamizɨ, a en nɨghnɨzir aghuimɨn mɨngarimɨn iti. Ezɨ Kraisɨn ingangarimɨn, God e gamizɨma, e Godɨn damazimɨn deragha, egha God baghavɨra iti. Ezɨ Kraisɨn ingangarimɨn, a uam e givezegha, arazir kuramɨn gavgavimɨn e fɨri. \v 31 Ezɨ Akɨnafarim mɨkemezɨ moghɨn God kamaghɨn ifonge, “Tina bar akongeghsɨ, a God amizir arazibagh nɨghnɨgh, da bagh bar akongegh, egh Godɨn ziam fɨ.” \c 2 \s Pol Korinɨn itir gumazamizibar nɨghnɨzir gavgavimɨn mɨgei \p \v 1 Nan adarasi, kɨ ia bagha izezir dughiamɨn, kɨ Godɨn akar mogomemɨn ia mɨgɨa, egha fofozir gumazibar mɨn akar ekiar guar avɨritaba ia mɨkemezir puvatɨ. \v 2 Kɨ faraghavɨra kamaghɨn nɨghnɨki, kɨ ian tongɨn ikiamin dughiamɨn, kɨ bizir igharazitam gɨnɨghnɨghan kogham. Puvatɨgham. Kɨ Krais Iesusra nɨghnɨghɨva, egh uaghan a ter ighuvimɨn aremezir ovevem gɨnɨghnɨgham. \v 3 Kamaghɨn, kɨ ia ko itir dughiamɨn, kɨ guizbangɨra gavgaviba puvatɨ. Kɨ atiatiava, egha mɨghavɨram agoi. \v 4 Ezɨ akar kɨ mɨkemezim ko akar aghuir kɨ kunizim, kɨ nguazir kamɨn itir fofozim o nɨghnɨzibagh etuir akam, ia mɨkemezir pu. Puvatɨ. God uan Duamɨn gavgavimɨn, a ian akazɨ, ia fo, kɨ mɨgeir akaba da guizbangɨra. \v 5 Guizbangɨra, kɨ kamagh sua, ian nɨghnɨzir gavgavim nguazir kamɨn itir fofozim gisɨn ikian kogham. Puvatɨ. Ian nɨghnɨzir gavgavim, Godɨn gavgavimra, a gisɨn tugham. \s Godɨn Duam nɨghnɨzir aghuim ko fofozim e ganɨdi \p \v 6 Guizbangɨra, gumazamizir gavgavigha Godɨn arazibar gɨn zuiba, e fofozir aghuim me ganɨdi. Ezɨ fofozir me inizir kam, a nguazir kamɨn itir fofozim puvatɨ. Egha uaghan a nguazir kamɨn gumazir dapanibar fofozim puvatɨ, kar gumazir ovengasava amiba. \v 7 Puvatɨ. Fofozir aghuir e ia ganɨdir kam, a Godɨn nɨghnɨzir mogomem. Fomɨra, God tɨghar nguazimɨn ingaramin dughiamɨn, a uan fofozir aghuimɨn a kamaghɨn ifonge, e an Nguibamɨn ikɨ, ziar ekiam ko dabirabir aghuim a ko a iniam. Ezɨ dughiar kamɨn ikegha iza datɨrɨghɨn an fofozir aghuir kam en modo. \v 8 Ezɨ, nguazir kamɨn gumazir dapanitam a gɨfozir pu. Puvatɨ. Me ti foghava, ziar ekiam itir Ekiam isa ter ighuvim gafughan koghai. \v 9 Ezɨ e Godɨn Akɨnafarimɨn itir akamɨn mɨgɨrɨgɨar kam mɨgei, a kamakɨn, \b \q “Bizir gumazitam faragha ganizir puvatɨziba, \q2 ko akar gumazitam faragha oraghizir puvatɨziba, \q3 ko bizir gumazitamɨn nɨghnɨzimɨn itir puvatɨziba, \q bizir bar aghuir kaba, \q2 God gumazamizir a gɨfongeziba bagha dar kɨri.” \b \p \v 10 Bizir kabar mɨgɨrɨgɨam fomɨra modo, ezɨ Godɨn Duamɨn ingangarimɨn God da azenim gatɨzɨ, e dar gari. Godɨn Duam biziba bar deravɨra dar gari, egha uaghan Godɨn nɨghnɨzir mogomebar gara fo. \v 11 Tav gumazir igharazitamɨn nɨghnɨzim gɨfoghan kogham. Puvatɨ. Gumazir kamɨn duar an aven itimra fo. Kamaghɨra, gumazitam Godɨn nɨghnɨzim gɨfoghan kogham. Godɨn Duam, a uabɨra fo. \v 12 E nguazir kamɨn duam inizir pu. Puvatɨ. E God amadazir Duam ini. Eghtɨ tuavir kamɨn, e bizir aghuir God e ganɨngiziba, e deraghvɨra dagh fogham. \v 13 E bizir aghuir kabav gei, ezɨ en mɨgɨrɨgɨaba nguazimɨn itir fofozimɨn tuavimɨn otozir pu. Puvatɨ. Godɨn Duam uabɨ en sure gamima, e akar kabagh ami. E Godɨn Duamɨn akaba isa, Godɨn Duam itir gumazamiziba akar kaba bɨgha me geghari. \v 14 Ezɨ gumazir Godɨn Duam puvatɨzim, a Godɨn Duamɨn bizir aghuiba inighan kogham. Guizbangɨra, a kamaghɨn nɨghnɨgha ghaze, da bizir onganiba, egha mɨngariba puvatɨ. Bizir aghuir kaba, da Godɨn Duamɨn otifi. Kamaghɨn amizɨ, gumazir Godɨn Duam itiba, merara Godɨn Duamɨn bizir aghuir kaba tuisɨghamin fofozim iti. \v 15 Gumazir Godɨn Duam itim, a biziba bar da tuisɨsi. Eghtɨ gumazitam, Godɨn Duam itir gumazimɨn araziba tuisɨghɨva avegham. \v 16 Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨgei, \b \q “Tina Ekiamɨn nɨghnɨzim gɨfo? \q2 Tina an sure damuam?” \b \m Ezɨ erara, Kraisɨn nɨghnɨzim en iti. \c 3 \s Siosɨn ingangarir gumazim, a Godɨn ingangarir gumazim \p \v 1 Nan adarasi, kɨ gumazamizir Godɨn Duamɨn gɨn zuibav gei moghɨn ia mɨkɨman kogham. Puvatɨ. Kɨ gumazamizir navir ghurimɨn arazibar gɨn zuibav geir moghɨn, kɨ ia mɨgei. Dughiar kamɨn ia borir iririvibar mɨn ikia, Kraisɨn arazibar gɨn zui. \v 2 Kɨ faragha, mati otem ia ganɨngi, egha dagher gavgavitam ia danɨngan ibura. Faraghavɨra, kɨ fo, ia tɨghar dagher gavgavitam iniam. Egha datɨrɨghɨn uaghan, ia kamaghɨra iti. \v 3 Kɨ fo, ia navir ghurimɨn arazibar gɨn ghuavɨra iti. Ia uan aveghbuabar navim ikuvir arazim, ko uarir adoghadozir arazim, da ian ikiavɨra iti. Arazir ia amir kaba, kar navir ghurimɨn araziba. Ia dagh amua, egha nguazir kamɨn itir gumazibar mɨn ami. \v 4 Gumazir mam kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Polɨn anav.” Ezɨ mav kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Apolosɨn anav.” Ezɨ arazir kamɨn ia mati nguazir kamɨn gumaziba. \p \v 5 Ia deravɨra nɨghnɨgh. Apolos, a tina? Kɨ Pol, kɨ tina? Ga ingangarir gumazir kɨnimning. Ekiam ingangariba isa, vaghvagha ga ganɨngi. Ezɨ ingangarir ga amir kabar, ia nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn iti. \v 6 Kɨ mati, dagher ovɨzim opari. Ezɨ Apolos dɨpam a ganɨdi. Ezɨ God a gamima, an aghui. \v 7 Ezɨ gumazir dagher ovɨzim oparim, a ziam puvatɨ. Ezɨ gumazir dɨpam a ganɨdim, a uaghan ziam pu. Ezɨ God daghebagh amima, da aghui, kamaghɨn a uabɨra ziam iti. \v 8 Gumazir dagher ovɨzim oparim, ko gumazir dɨpam anɨdim, aning uaghara Godɨn ingangarir gumazimning. Egh aning vaghvagh uan ingangarir amizibar ivezim iniam. \v 9 Ga uaning inigha Godɨn ingangarim gami, ezɨ ia mati an azenim. \s Siosɨn ingangarir gumazim, mati dɨpenibar ingarir gumazim \p Egha ia uaghan mati Godɨn Dɨpenim. \v 10 God uan apangkuvimɨn, fofozim na ganɨngizɨ, kɨ mati dɨpenibar ingarir gumazir fofozir bar ekiam itim. Egha kɨ dagɨaba arɨzima, gumazir igharazim dagh isɨn dɨpenimɨn ingari. Eghtɨ dɨpenimɨn ingarir gumaziba vaghvagh deravɨra ganɨva dɨpenimɨn ingar. \v 11 Ia fo, God Krais Iesus isa, dɨpenimɨn ingarir dagɨar faragha atɨzimɨn mɨn anetɨgha gɨfa. Eghtɨ gumazitam, dɨpenimɨn ingarir dagɨar faragha itir igharazitam, uam anerɨghan kogham. \v 12 Ezɨ gumaziba dagɨar kam gisɨn dɨpenimɨn ingarsɨ, tarazi ti golɨn dagɨabar an ingaram, tarazi ti silvan dagɨabar an ingaram, eghtɨ tarazi ti dagɨar ivezim bar pɨn kozibar an ingaram, eghtɨ tarazi temebar an ingaram, eghtɨ tarazi dadabar an ingaram, eghtɨ tarazi maziar mɨsiabar an ingaram. \v 13 Eghtɨ gɨn, Godɨn Kotiamɨn Dughiamɨn, gumaziba bar, men ingangariba azenim giram. Eghtɨ dughiar kam avir ekiamɨn mɨn otoghtɨ, avir kam men ingangaribar isiva vaghvagh da tuisɨgham, men ingangariba deraz, o puvatɨ. \v 14 Eghtɨ gumazir manam dagɨar kam gisɨn dɨpenimɨn ingarightɨ, an dɨpenim isian koghtɨ, ingangarir gumazir kam ivezir aghuim iniam. \v 15 Ezɨ ingangarir gumazir manamɨn dɨpenim bar isightɨ, a uan ingangaribar ivezim inighan kogham. Ingangarir gumazim uabɨ ovengan kogham, a mati gumazir avimɨn mɨseviaghɨrɨzim. \s Ia Godɨn Dɨpenimra \p \v 16 Ia Godɨn Dɨpenimra, ezɨ Godɨn Duam ian aven iti. Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? \v 17 Godɨn Dɨpenim, a ua baghavɨram a ginabas. Ezɨ dɨpenir kam, kar iarara. Kamaghɨn, gumazitam Godɨn Dɨpenim gasɨghasightɨma, God gumazir kam gasɨghasɨgham. \s E gumazibar ziaba fan kogham \p \v 18 Ian tav uabɨ uabɨ gifaran markɨ. Kɨ ghaze, ian tongɨn gumazitam nguazir kamɨn bizibagh fogh kamagh nɨghnɨgham, “Kɨ fofozir bar aghuim iti,” egh gumazir kam faragh gumazir onganimɨn mɨn otogh, gɨn bar fofozir gumazimɨn otogham. Kamaghɨn deragham. \v 19 Guizbangɨra, nguazir kamɨn fofozir aghuim, a Godɨn damazimɨn mati arazir onganim. Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨgei, “Gumazir maba paza gumazir igharazibar amuasa, arazir avɨribagh nɨghnɨsi. Ezɨ God gumazir kabar arazibagh amima, da meraram asɨghasɨsi.” \v 20 Godɨn Akɨnafarim uaghan kamaghɨn mɨkeme, “Ekiam a fofozir gumazibar nɨghnɨzibagh fo. A fo, me damuasa nɨghnɨzir biziba, da otivan kogham.” \v 21 Kamaghɨn amizɨ, ia gumazibar ziaba fer arazim atakigh. Biziba bar, ian biziba. \v 22 Pol, ko Apolos, ko Pita, ko nguazir kam, ko ikɨrɨmɨrim, ko ovevem, ko bizir datɨrɨghɨn itiba, ko gɨn otivamin biziba, da bar iana. \v 23 Ezɨ ia Kraisɨn adarasi, ezɨ Krais, Godɨn anav.\f + (3:23) 1 Korin 1:12 ko 3:4, Pol kamaghɨn mɨgei, Korinɨn siosɨn itir darazi uari abɨgha, egha marazi ghaze, e Polɨn adarasi, ezɨ marazi ghaze, e Apolosɨn adarasi. Ezɨ mɨgɨrɨgɨar kaba da nguazimɨn gumazibar nɨghnɨzibar gɨn zui. Korinɨn siosɨn itir gumazamiziba deravɨra Godɨn nɨghnɨzim gɨfogh, egh kamaghɨn mɨkɨm suam, Pol bar enanav, ezɨ Apolos bar enanav. Pol ko Apolos ko bizir igharaziba sara, me ingangarir gumazibar mɨn ikɨ, Korinɨn siosɨn akurvagh egh me damutɨ, me guizɨn Kraisɨn adarazir mɨn otivam. Kamaghɨn, God me ginaba. 2 Korin 3:1-9ɨn gan.\f* \c 4 \s Ekiam uabɨ uan ingangarir gumaziba tuisɨsi \p \v 1 Ia kamagh e gɨnɨghnɨgh, e Kraisɨn ingangarir gumaziba. Egha Godɨn akar mogomeba deraghvɨra dar ganamim ingangarim gami. \v 2 Eghtɨ gumazitam tavɨn ingangarir gumazimɨn ikɨ, egh a uan gumazir ekiamɨn akaba deraghvɨra dar gɨn mangɨ. \v 3 Kamaghɨn amizɨ, ia nan araziba tuisɨghsɨ, o gumazir igharazitaba nan araziba kotɨn da tuisɨghsɨ damutɨ, kar pura bizim. Kɨ uaghan uabɨ uan araziba tuisɨzir puvatɨ. \v 4 Guizbangɨra, kɨ uan arazir kuratam gɨfozir puvatɨ. Kɨ kamaghɨn mɨkɨman kogham, “Kɨ gumazir arazir kuraba puvatɨzim.” Puvatɨ, na tuisɨghamin ingangarim, kar Ekiamɨn bizimra. \v 5 Kotiamɨn Dughiam tɨghar otivam. Kamaghɨn amizɨ, ia gumazir igharazibar araziba tuisɨghan markɨ. Ia Ekiam izamin dughiam mɨzuam. A bizir mɨtarmemɨn mueghav itiba inigh angazangarimɨn dar atɨgham. Egh a gumaziba bar men navir averiabar itir nɨghnɨziba, azenim darɨgham. Eghtɨ dughiar kamɨn, God bar vaghvagh e mɨkɨm suam, en ingangarim dera, o a ikufi. \s Korinba uari uan ziaba fe \p \v 6 Nan adarasi, kɨ ian nɨghnɨzibar akurvaghasa, egha Apolos ko ga uaning geghari. Ia ga gɨnɨghnɨgh, egh Godɨn Akɨnafarim mɨkemezɨ moghɨn deravɨra an gɨn mangɨ. Egh ia arazir osirizir kamɨn mɨrara mangɨ. Ia akaba batogh uari fɨva, gumazir mabar ziaba fɨva igharazibar ziaba abɨnan markɨ. \v 7 Namakam, tina gumazir ekiamɨn nɨ atɨ? Nɨ ti bizir aghuir nɨ ititam, God dama a inizir puvatɨ, o? Ezɨ guizbangɨra, bizir nɨ itiba, God nɨ ganɨngi, ezɨ nɨ manmagh sua nɨ uabɨ uan ziam fe, mati nɨ bizir kabagh amizɨ, da otifi? \p \v 8 Guisɨ, ia ti biziba bar izɨvaghama? Ia ti biziba bar izɨvagha deraghavram apia? Ia ti e gafiragha atrivibar otivighama? A dera, kɨ mamagh sua, ia guizɨn atrivibar ikɨtɨma, e ia ko uaghan atrivibar ikiam. \v 9 Kɨ ghaze, puvatɨ. Nan nɨghnɨzimɨn, God ti e aposelba isa, danganir bar gɨn itimɨn e atɨ. E mati gumaziba me kotɨn aven ghaze, e aremegham, egh me nguazir kamɨn itir enselba ko gumazamiziba bar, men damazimɨn e mɨsueghtɨ, e aremegham. \v 10 E Kraisɨn ziam fer arazim bangɨn, e gumazir onganibar mɨn iti. Ezɨ ia Krais ko poroghav ikia, egha ia fofozir gumazibar mɨn iti. E gavgaviba puvatɨ, ezɨ ia bar gavgafi. E ziaba pu, ezɨ ia ziar ekiaba iti. \v 11 Bar fomɨra iza datɨrɨkɨn, e mɨtiriaba sara iti, ezɨ kuariba puv en pɨri, ezɨ e korotiar bɨaghreziba azui. Ezɨ me tintinibar e mɨsosi. Ezɨ e deravɨra danganitam gaperazir puvatɨ. \v 12 E uari uan dafaribar ingangarir bar osɨmtɨzibagh ami. Me pazava e mɨgei, ezɨ e deragh me damuasa Godɨn azangsɨsi. Me arazir kurabar e gami, e pura nɨmɨra ikia osɨmtɨziba ateri. \v 13 Me akar bar kurabar e mɨgei, e akar aghuaribar men akaba ikarvasi. E mati bizir kurar gumaziba makuniziba. Gumazibar damazibar e mati bizir kurar bar mɨzɨrɨziba. E kamaghɨra ikia iza datɨrɨkɨn. \s Korinba Polɨn arazibar gɨn mangasa a ifonge \p \v 14 Kɨ akar kam, ia damutɨ ia aghumsɨghasa an osirizir puvatɨ. Kɨ kamagh sua, ia mati nan boribara. Egha kɨ ian nɨghnɨzibar amutɨ ia deragh foghasa. Kamaghɨn, kɨ akar kam osiri. \v 15 Gumazir bar avɨrim ia ko ikiam maraghe, Kraisɨn arazibar ian akurvagh, ia geghuf, a pura bizim. Ia afeziar vamɨra iti. Kɨ akar aghuim inigha ia bagha iza ia ganɨngizɨ, ia Krais Iesus ko poroghav iti. Kamaghɨn, kɨ ian afeziamɨn mɨn oto. \v 16 Kamaghɨn kɨ ia gakaghori, ia nan arazibar gan, dar gɨn mangɨ. \v 17 Bizir kam bagha, kɨ Timoti ia bagha anemada. A nan otarimɨn mɨn iti, ezɨ kɨ bar a gɨfonge. An Ekiamɨn ingangarim deragha an gari. Kɨ kamaghɨn ifonge, a nan arazir kɨ Kraisɨn poroghav ikia amir arazibar gun ia mɨkɨmam. Arazir kabara, kɨ zurara nguibaba bar dar ghua, siosba bar dar men sure gami. Eghtɨ, Timoti arazir kabar ia mɨkɨm, ian nɨghnɨzibar amutɨ, da dɨkavam. \p \v 18 Ian marazi ghaze, kɨ izɨ ian ganan kogham, egha me akaba batogha uan ziaba fe. \v 19 Ezɨ puvatɨ. Ekiam ifueghtɨma, kɨ ia bagh zuamɨra izam. Egh kɨ izeghamin dughiamɨn, kɨ gumazir uan ziaba feba, kɨ men akaba baraghsɨ izan kogham. Puvatɨ. Kɨ izɨ foghasa, me gavgavir manam iti. \v 20 Guizbangɨra, God Bizibagh Ativamin Arazim, kar pura mɨgɨrɨgɨar kɨnimɨn bizim puvatɨ. Kar gavgavir ekiam itir bizim. \v 21 Ezɨ kɨ manmaghɨn damuasa ia ifonge? Kɨ ia mɨsoghamin aghorim inigh ia bagh izasa, ia ifonge? Kɨ uan navim ia danɨngɨva, egh ian asughasugham? \c 5 \ms Kraisɨn adarazi arazir kurar men tongɨn otiviba akɨr \mr (Sapta 5-6) \s Gumazamiziba tintinibar uari isava akuir arazim, Korinɨn siosɨn aven iti \p \v 1 Kɨ kamaghɨn eghaghaniba baraki, gumazamiziba tintinibar uari isava akuir arazim ian tongɨn oto. Kar arazir bar kuram. Egha a, Krais gɨfozir puvatɨzir gumaziba amir arazir kuraba, bar dagh afira. Arazir kam kamakɨn, gumazir mam uan afeziamɨn amuim koma akui. \v 2 Egha ia manmaghɨn ghaze, ia bar pɨn ikia, marazi gafira? Ia ti arazir uan ziaba fer kam atakigh, egh azi. Egh gumazir arazir kurar kam gamizim, ia a batueghtɨma, a ua ia ko ikian kogham. \v 3 Guizbangɨra, kɨ uan nivafɨzimɨn ian saghon iti, egha kɨ uan duam ia ko iti. Egha mati, kɨ guizbangɨra uabɨ ia ko ikia, gumazir arazir kurar kam gamizimɨn arazim tuisɨgha gɨfa. \v 4 Egha kɨ kamaghɨn mɨgei, ia en Ekiam Iesusɨn ziamɨn, ia uari akuvaghtɨ, en Ekiam Iesusɨn gavgavim, ko nan duam uaghan, ia ko ikɨtɨ, \v 5 ia gumazir kam isɨ, Satanɨn dafarim datɨghtɨ, an nivafɨzim ikuvigham. Ekiam Izamin Dughiamɨn, God gumazir kamɨn duamɨn akurvaghsɨ, ia kamaghɨn damuam. \s Korinba gumazir arazir kuram gamim batokegh \p \v 6 Ia uari uan ziaba fe, kar arazir aghuim puvatɨ. Ezɨ manmakɨn? Ia ti fozir pu, yisɨn muziarim, a bret damuamin flaua bar a gamima, a bui? \v 7 Kamaghɨn, ia yisɨn ghurimɨn mɨn arazir kuraba bar da batokegh, egh zuegh, mati bretɨn igiar yisba puvatɨzimɨn mɨn ikɨ. Ezɨ kɨ kamaghɨn fo, ia yis puvatɨzir bretɨn mɨn iti. Ia fo, God Israelbagh Itazir Dughiam Gɨnɨghnɨzir Isar Ekiam, an adiarim gamigha gɨfa. Me, mati Isar Ekiam bagha sipsip isa ofa gami moghɨn, me Krais isa sipsipɨn mɨn a mɨsoghezɨ, an areme. \v 8 Kamaghɨn amizɨ, en araziba, gumazir Isar Ekiar kam damuasava amir arazibar mɨn mangɨ. Egh uan arazir kuraba batuegh, mati me Isar Ekiam damuasa uan dɨpenibar yisɨn ghuriba isa, da makuri. Egh arazir zuruzim ko guizɨn akamɨn gɨn mangam, eghtɨ arazir kam mati bretɨn igiar yis puvatɨzim.\f + (5:6-8) Ves 6ɨn ikegha ghua ves 8ɨn tuzir mɨgɨrɨgɨam, God Israelbagh Itazir Dughiam an arazibagh nɨghnɨgha, Judaba amir arazibav gei. Nɨ Kisim Bek 12:3-21ɨn ganigh, egh 13:5-7ɨn gan. An arazir kaba bar dagh amizɨma, da Kraisɨn adarazir dabirabimɨn nedazim oto.\f* \p \v 9 Akɨnafarir igharazir kɨ ia bagha faragha osirizimɨn, kɨ kamaghɨn ia mɨkeme, “Ia gumazamizir tintiniba uari bakɨa akuiba, me ko ikian markɨ.” \v 10 Kɨ, ia bar nguazir kamɨn gumazir arazir kurar kabagh amibar ataghraghasa, mɨgeir puvatɨ. Kɨ, gumazamizir tintinibar uari bakɨava akuiba, ko gumazir igharazibar biziba bagha naviba dɨkaviba, ko gumazir igharazibar biziba okeiba, ko gumazir marvir guabar ziaba feba, kɨ dav geir pu. Puvatɨ. Ia gumazamizir kabanang bar me ataghraghsɨ, ia bar nguazir kamɨn ikian kogham. \v 11 Kɨ osirizir akar kam, an mɨngarim kamakɨn: Gumazir Kraisɨn adarazir aven iti tam arazir kurabagh amua, gumazamizir uari bakɨava akuir arazim gami, o gumazir igharazibar biziba bagha navim dɨkafi, o marvir guabar ziaba fe, o akar kuraba uari gasir arazim gami, o dɨpar onganiba api, o gumazir igharazibar biziba okei, ia gumazir kam ko ikian markɨ. Puvatɨ. Ia uaghan gumazir kamaghɨn amim ko daghebar aman kogham. \p \v 12 Ezɨ manmakɨn? Kɨ ti Kraisɨn adarazir azenan itir gumazamiziba tuisɨzir ingangarim iti? Bar puvatɨ. Ezɨ Kraisɨn adarazir aven itir gumazamiziba tuisɨzir ingangarim, a ian ingangarimra. \v 13 Azenan itir gumaziba, God uabɨ men araziba tuisɨgham. Ezɨ Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨkeme, “Ia gumazir kurar ian tongɨn itim batokegh.” \c 6 \s Kraisɨn adarazi uarira uari kot darɨghan markɨ \p \v 1 Ian tongɨn tav osɨmtɨzitam Kraisɨn adarazir mavɨn ikia, tizim bagha Godɨn gumazamiziba ategha ghua Godɨn gɨn zuir puvatɨzibar damazimɨn a isa kot garɨsi? Ia arazir kam gamua aghumsɨzir puvatɨ, o? \v 2 Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? E Godɨn gumazamiziba, e nguazimɨn itir biziba bar, da tuisɨgham. Egh ia guizbangɨra gɨn nguazir kamɨn biziba tuisɨghamin fofozim ikɨ, egha datɨrɨghɨn ia manmagh sua osɨmtɨzir muziarir kaba uarir tongɨn ia da tuisɨghamin fofoziba puvatɨ? \v 3 Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? E enselbar araziba tuisɨgham. E kamaghɨn damuva, e guizbangɨra nguazir kamɨn osɨmtɨziba tuisɨghamin fofozim iti. \v 4 Kamaghɨn amizɨma, osɨmtɨzitam ian tongɨn otoghtɨma, tizim bagh ia osɨmtɨzir kam tuisɨghamin ingangarim isava, siosɨn azenan itir darazigh anɨdi? \v 5 Ia aghumsɨghasa, kɨ kamaghɨn mɨgei. Kɨ ghaze, ti ian tongɨn, gumazir fofozim ititam ikia mati, egha Kraisɨn adarazir tongɨn osɨmtɨziba tuisɨghamin fofozim iti. \v 6 Ezɨ mamagh sua, Kraisɨn adarasi uari isava, gumazir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzibar damazimɨn ghua uari isa kot garɨsi. \p \v 7 Ia Kraisɨn adarasi, ia osɨmtɨziba uari ikia, uari isa kotɨn zui, ezɨ ian arazir kam kamaghɨn e gamizɨ e fo, Kraisɨn arazir ia gɨn zuim, ia anetakis. Manmagh sua ia me ateghtɨ, me paza ia damuan ia aghua? Manmagh sua ia me ateghtɨ, me pura ian biziba inian ia aghua? \v 8 Egha ia arazir aghuir kabar gɨn mangan aghua. Puvatɨ. Ia uari paza me gamua men biziba pura da isi. Egha arazir kamra, ia uaghan uan adarazigh ami. \p \v 9 Gumazamizir arazir kurabagh amiba, God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven mangan kogham. Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? Ia uari uan navibagh ifaran markɨ. Gumazamizir tintinibar uari isava akuiba, ko gumazamizir marvir guabar ziaba feba, ko poroghamiba uari bakeir arazim gamiba, ko gumazir uarira uari isa akua arazir aghumsɨzibagh amiba, \v 10 ko okɨmakɨar gumaziba, ko gumazir igharaz darazir biziba bagha navim dɨkaviba, ko dɨpar onganiba apiba, ko akar kuraba uari gasir arazim gamiba, ko gumazir pura igharazibar biziba uari bagha da isiba, gumazamizir kamaghɨn amiba bar, me God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven ikian kogham. \v 11 Fomɨra ian marazi kamaghɨn ike. Ezɨ God ia ruegha, ia gamizɨ, ia an gumazamizibar otifi. Ia, Ekiam Krais Iesusɨn ziam ko en Godɨn Duamɨn gavgavimɨn, God ia gamizɨ, ia an damazimɨn derazir gumazamizibar otifi. \s En nivafɨziba, da Godɨn Duamɨn Dɨpenimɨn mɨn iti \p \v 12 Gumazir maba kamaghɨn mɨgei, “Bizitam nan suirazir puvatɨ, kamaghɨn kɨ biziba bar dar amuam.” A Guizbangɨra, egh nɨ uaghan nɨghnɨgh, bizir maba nɨn dabirabimɨn akurvazir puvatɨ. Guizbangɨra, kɨ fɨrighɨrɨ biziba bar dar amuam. Egh kɨ bizitam ateghtɨ a na damightɨ, kɨ an ingangarir gumazimɨn mɨn ikian kogham. \v 13 Gumazir maba ghaze, “Dagheba, da navim bagha itir biziba, ezɨ navim, a dagheba isir bizim.” Akar kam guizbangɨra, ezɨ God bizir kamning vɨraram aning a gɨvagham. Eghtɨ en nivafɨziba, gumazamiziba uari bakɨa akuir arazim bagh ikian kogham. Puvatɨ. En nivafɨziba, Ekiam bagh ikɨva, an ingangarim damuam. Ezɨ Ekiam en nivafɨzibar gara dar akurvasi. \v 14 God uan gavgavimɨn Ekiam gamizɨ, a ua dɨkafi, egh uaghan en nivafɨzibar amightɨ e ua dɨkavam. \p \v 15 Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? Ian nivafɨziba, da Kraisɨn nivafɨzir akuaba. Kamaghɨn amizɨma, kɨ ti Kraisɨn nivafɨzir akua tam inighɨva, amizir arazir kurabagh amimɨn nivafɨzim ko porogham, kar arazir aghuim? Bar puvatɨ! Kɨ kamaghɨn damighan kogham! \v 16 Gumazim arazir kurabagh amir amizim ko porogha, a ko aning nivafɨzir vamɨram oto. Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨkeme, “Aning, nivafɨzir vamɨram otogham.” \v 17 Eghtɨ gumazitam Ekiam ko porogh, egh a ko Duar vamɨram otogham. \p \v 18 Ia zurara arazir gumazamizir uari bakɨava akuimɨn arɨ mangɨ, an saghon ikɨ. Arazir kurar igharaziba, gumaziba dagh amima, da nivafɨzimɨn azenan otifi. Ezɨ gumazitam, gumazamiziba tintinibar uari ko akuir arazim gamigha, a uabɨ uan nivafɨzim gasɨghasɨsi. \v 19 Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? Ian nivafɨziba, da Godɨn Duamɨn Dɨpenimɨn mɨn iti. God uan Duam isa ia ganɨngizɨma, a ian aven iti. Ia uarira uari bagha itir puvatɨ, ia God bagha iti. \v 20 God ivezir bar ekiamɨn ia givese. Kamaghɨn amizɨma, ia uan nivafɨziba isɨ, God danɨng an ziam fɨ. \c 7 \ms Pol poroghamir arazimɨn akam mɨgei \mr (Sapta 7) \s Pol poroghamibar arazimɨn azangsɨziba ikarvasi \p \v 1 Kɨ datɨrɨghɨn mɨgɨrɨgɨar ia akɨnafarimɨn osiriziba ikarvaghasa. Gumazim poroghamim gamizir puvatɨ, a dera. \v 2 Gumazamizir uari bakɨa akuir arazim, bar ekevima, kamaghɨn gumaziba bar, vaghvagh amuimɨn ikɨ, eghtɨ amiziba bar, vaghvagh pamɨn ikɨ. \v 3 Pamɨn nivafɨzim, kar an amuimɨn bizim, ezɨ gumazim an anogoroghan kogham. Kamaghɨra, amuimɨn nivafɨzim, kar an pamɨn bizim, ezɨ amuim an anogoroghan kogham. \v 4 Amizim uabɨ, uan nivafɨzim gativan kogham. Puvatɨ, an pam a gatifa. Kamaghɨra, gumazim uabɨ, uan nivafɨzim gativan kogham. Puvatɨ, an amuim a gatifa. \v 5 Gua poroghamning, gua akɨrim ragh uaning gasɨ uaningɨn aghuaghuagh, egh uan nivafɨzimning uaningɨn anogoroghan markɨ. Gua God ko mɨkɨmsɨ, vɨrara ifongegh uaning mɨkɨm suam, ga dughiar otevimɨn uan nivafɨzimning anogoregham, arazir kam dera. Egh arazir kamɨn gɨrara, gua ua uaningɨn porogh. Gua kamaghɨn damuan koghtɨ, Satan gua gifarsɨ, gua gakaghontɨ, gua uan nivafɨzimɨn agoroguem dɨkabɨnɨva avegh, irɨgham. \p \v 6 Akar kɨ ia mɨkemezir kam, kɨ pura ian amamangarɨsi. Kɨ akar gavgavim ia ganɨdir puvatɨ. \v 7 Kɨ kamagh sua, gumazamiziba bar nan mɨn pura odiaribar ikɨ. Ezɨ God vaghvagha gavgavim isa, gumazamiziba vaghvagha me ganɨngi. Gumazir mam, gavgavir mam iti, ezɨ gumazir igharazir mam, gavgavir igharazir mam iti. \p \v 8 Gumaziba ko amizir odiarbar itiba, ko amizir men paba arɨghɨreziba, kɨ kamaghɨn mɨgei, me nan mɨn odiarimɨn ikɨtɨ, a dera. \v 9 Nɨ uan nivafɨzimɨn agorogem dɨkabɨnamin gavgavim puvatɨghɨva, nɨ amuimɨn ikɨ, o pamɨn ikɨ. Nɨ odiarimɨn ikɨtɨma, nivafɨzir agoroguem bar nɨn ekeveghtɨ, nɨ gumazamiziba pura tintinibar uari ko akuir arazim bagh bar ikuvigham. \p \v 10 Poroghamiba, kɨ akar gavgavir kam ia ganɨdi, kar nan akam puvatɨ, kar Ekiamɨn akam. A kamakɨn: Amizim uan pam ataghraghan kogham. \v 11 Egh amizim uan pam ategh, a pura ikɨ. Puvatɨghtɨma, a uamategh uan pam bagh mangɨva a ko navir vamɨra ikɨ. Eghtɨ gumazim uaghan uan amuim a batoghan markɨ. \p \v 12 Ezɨ, gumazir igharazir maba, kɨ kamaghɨn me mɨkɨmasa, akar kam Ekiamɨn akam puvatɨ. Kɨ uabɨ kamaghɨn me mɨgɨa ghaze, Kraisɨn adarazir tavɨn amuim, nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikian kogh, egh amizir kam a ko ikɨsɨ bar ifongeghtɨ, gumazir kam a batoghan kogham. \v 13 Eghtɨ Kraisɨn adarazir amizitamɨn pam, nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikian kogh, egh gumazir kam a ko ikɨsɨ bar ifongeghtɨ, amizir kam anetaghɨraghan markɨ. \v 14 Gumazir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzim, amizir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itim ko poroghtɨ, arazir kamɨn God a damutɨ, a God baghavɨra itir gumazimɨn otogham. Ezɨ amizir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzim, gumazir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itim ko poroghtɨ, arazir kamɨn God a damutɨ, a God baghavɨra itir amizimɨn otogham. Me kamaghɨn amizir puvatɨzɨ, men boriba ti Godɨn damazimɨn zuezir puvatɨghai. Ezɨ datɨrɨghɨn men boriba God baghavɨra itir boriba. \p \v 15 Ezɨ nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzitav, nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir tav ataghraghsɨ, a dera. A mar anetakigh. Arazir kam otoghtɨ, pam o amuir nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itim, datɨrɨghɨn poroghamir arazir kam aning ikɨrarɨghan kogham. Aning fɨriaghɨrɨ. Ia fo, God navir amɨrɨzimɨn ikiasa en dia. \v 16 Nɨ amuim, nɨ manmaghɨn fogh, egh uan pamɨn akuraghtɨma, a nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikiam? Nɨ kamaghɨn fozir puvatɨ. Ezɨ nɨ pam, nɨ manmaghɨn fogh, egh nɨ uan amuimɨn akuraghtɨma, a nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikiam, o puvatɨgham? Nɨ uaghan fozir puvatɨ. \s E ikɨrɨmɨrir God e bagha inabazimɨn moghɨn ikiam \p \v 17 God vaghvagha e bagha inabazir ikɨrɨmɨrim isa, e ganɨngi. Kamaghɨn, e deravɨra ikɨrɨmɨrir kamɨn aven daruam. Eghɨva e ikɨrɨmɨrir God faragha en diazim, e an ikɨva kamaghɨra daruam. Kɨ zurara arazir kam siosba bar men sure gami. \v 18 Gumazir mam, me an mɨkarzir mogomem atughtɨ, eghtɨ gɨn God an diaghtɨ, a uan duar kurim mongan markɨ. Eghtɨ gumazitam, me an mɨkarzir mogomem atughan koghtɨ, eghtɨ gɨn God an diaghtɨ, a uan mɨkarzir mogomem aghoran markɨ. \v 19 Mɨkarzir mogomem atuz, o anetuzir puvatɨ, aning pura bizim. Godɨn arazibar gɨn zuir arazim, a bizir ekiam. \v 20 E bar moghɨra, dughiar God en diazimɨn, manmaghɨn itir ikɨrɨmɨrim e faragha an iti, e ikɨrɨmɨrir kamra ikiam. \v 21 Nɨ ti fomɨra ingangarir gumazir kɨnim o ingangarir amizir kɨnimɨn itima, God nɨn dia? Nɨ bizir kamɨn osɨman markɨ. Eghtɨ tuavir nɨ fɨrighrɨghamin tam ikɨtɨma, nɨ tuavir kamɨn gɨn mangɨ. \v 22 Gumazim ingangarir gumazir kɨnimɨn itima, God an dia, ezɨ a datɨrɨghɨn Ekiamɨn gumazimra. An Ekiamɨn damazimɨn fɨriaghrɨgha, ua ingangarir gumazir kɨnimɨn mɨn itir puvatɨ. Kamaghɨra, gumazim fɨriaghrɨgha itima, God an diazɨ, a datɨrɨghɨn Kraisɨn ingangarir gumazir kɨnimɨn mɨn iti. \v 23 God bar ivezir ekiamɨn ia givese, kamaghɨn amizɨ ia gumazibar ingangarir gumazir kɨnibar mɨn ikian markɨ. \v 24 Nan adarasi, manmaghɨn itir ikɨrɨmɨrim e an itima, God en dia, eghtɨ ikɨrɨmɨrir kamra e an aven daru God ko porogham. \s Pol akam isa odiarir gumazamizibagh anɨdi \p \v 25 Ekiam gumazamizir odiaribar mɨkɨmamin akatam na ganɨngizir puvatɨ. Ezɨ kɨ uan nɨghnɨzimɨn gɨn mangɨ mɨkɨmasa. Ia fo, Godɨn apangkuvimra na gamizɨ, kɨ guizɨn akam akurir gumazimɨn oto. \v 26 Kɨ dughiar kamɨn osɨmtɨzir ekiabar gara ghaze, ia kamaghɨra iti moghɨra ikɨ, kamaghɨn dera. \v 27 Nɨ amuimɨn iti, nɨ anetaghraghsɨ tuaviba burian markɨ. Nɨ odiarimɨn iti, nɨ poroghamim damusɨ nɨghnɨghan markɨ. \v 28 Nɨ amimɨn ikɨ, kar arazir kuram puvatɨ. Ezɨ amizir igiam pamɨn ikɨ, kar arazir kuram puvatɨ. Guizbangɨra gumazamizir poroghamibagh amiziba, nguazimɨn itir osɨmtɨziba me bativam. Kɨ osɨmtɨzir kaba, ia bativan kɨ aghua. \p \v 29 Nan adarasi, kɨ kamaghɨn ia mɨgei, dughiam bar otefe. Ezɨ dughiar kamɨn tugh mangɨva, poroghamibagh amizir gumaziba, me gumazir amibar itir puvatɨzɨ moghɨn ikɨ. \v 30 Ezɨ gumazir aziba, me azi puvatɨzɨ moghɨn ikɨ. Eghtɨ gumazir bar akongeziba, me akongan markɨ. Eghtɨ gumazir bizibagh iveziba, me biziba puvatɨzɨ moghɨn ikɨ. \v 31 Ezɨ nguazimɨn biziba bagha ingarir gumaziba, me bizir kaba bagh pamtem nɨghnɨghan markɨ. E fo, dughiar ruarim puvatɨ, eghtɨ nguazir kam ko an itir biziba bar gɨvagham. \p \v 32 Kɨ kamaghɨn ifonge, nguazir kamɨn navir osɨmtɨziba tintinibar ian nɨghnɨzibagh ekuan markɨ. Odiarir gumazim, a mɨghɨgha Ekiamɨn bizibagh nɨghnɨsi. An Ekiam ifongezir arazibar amuasa. \v 33 Ezɨ poroghamim gamizir gumazim, a mɨghɨgha nguazir kamɨn bizibagh nɨghnɨsi. A uan amuim ifongezir arazibar amuasa. \v 34 Ezɨ a kamaghɨn nɨghnɨzir pumuning a getui. Amizir igiaba ko odiarir amiziba, me mɨghɨgha Ekiamɨn bizibagh nɨghnɨsi. Me uan duaba ko nivafɨziba bar da isɨ God danɨng, egh God baghɨvɨra ikiasa. Ezɨ poroghamim gamizir amizim, a mɨghɨgha nguazir kamɨn bizibagh nɨghnɨsi. A uan pam ifongezir arazibar amuasa. \p \v 35 Kɨ ian akuraghtɨ ia deragh ikiasa akar kam gami. Kɨ ian anogoroghasa nɨghnɨzir puvatɨ. Kɨ kamagh sua, ia zurara arazir aghuibar gɨn mangɨ, Ekiamɨn ingangarim damu. Bizitizim pura tintinimɨn ian nɨghnɨzibagh ekuan kɨ aghua. \p \v 36 Gumazitam kamaghɨn nɨghnɨgh suam, kɨ amizir igiar me na bagha inabazim, arazir aghuiba a gamir puvatɨ. Egha a bagha nɨghnɨgha, uan nivafɨzimɨn agoroguem dɨkabɨnamin gavgavim puvatɨ. Ezɨ a gari, tuaviba ua puvatɨ. Eghtɨ kamaghɨn a uan ifongiamɨn gɨn mangɨ, aning uaning ikɨ. An arazir kuram gamir puvatɨ. \v 37 Eghtɨ gumazitam uabɨn gavgavigh, egh avɨghan kogh, egh uan nivafɨzimɨn agoroguem dɨkabɨnɨva, egh uan nɨghnɨzimɨn suam, kɨ amizir igiar me na bagha inabazimɨn ikian kogham, egh ga pura odiarimningɨn ikiam, arazir kam dera. \v 38 Kamaghɨn, gumazir poroghamim gamizim, an arazir aghuim gami. Ezɨ gumazir odiarimɨn itim, bar arazir aghuim gami.\f + (7:38) Grighɨn akam ves 36ɨn ghua 38ɨn tuzim, deragha bigha mɨgeir puvatɨ.\f* \p \v 39 Amizitamɨn pam ikɨvɨra ikɨtɨ, amizir kam a ko porogh mamaghɨra ikɨ. Eghtɨ an pam aremeghtɨ, datɨrɨghɨn a fɨriaghɨrɨ. A ua gumazitamɨn ikɨsɨ, tavɨn ikɨ. Eghtɨ a ikiamin gumazim, nɨghnɨzir gavgavim Ekiamɨn ikɨ. \v 40 Kɨ uabɨ kamaghɨn nɨghnɨsi, an odiarimɨn ikɨva, kamaghɨn a bar akuegham. Kɨ nɨghnɨsi, Godɨn Duam nan iti, ezɨ kɨ akar kabav gei. \c 8 \ms Me marvir guabar ofa gamir asɨziba, Kraisɨn adarazi dar amam, o puvatɨ? \mr (Sapta 8-10) \s Pol asɨzir me isa marvir guabar ofa gamibav gei \p \v 1 Kɨ datɨrɨghɨn asɨzir me marvir guabar ofa gamua apir arazimɨn mɨkɨmasa. Gumazir maba ghaze, “E bar, fofozim iti.” Akar kam guizbangɨra, fofozir kɨnim, gumazamizibagh amima, me uarira uan ziaba fe. Ezɨ gumazir igharazibagh ifongezir arazim, a gumazamizibagh amima, men nɨghnɨzir gavgavir Kraisɨn itim bar gavgafi.\f + (8:1) Polɨn Dughiamɨn, nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzir gumaziba asɨziba isa, marvir guabar dɨpenibar ghua dav sogha, marvir guabar ofa gami. Egha me gɨn asɨzir kaba isa maketɨn ghua da amadi. Ezɨ nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir darazi, bizir kam bagha Polɨn azangsɨsi, me asɨzir kamaghɨn amizibar amam, o puvatɨgham?\f* \v 2 Gumazitam suam, a biziba bar dagh fo. Ti puvatɨ, an fofozim apengara iti. \v 3 Ezɨ gumazir God gifongezim, God bar a gɨfo. \p \v 4 Ezɨ, asɨzir me marvir guabar ofa gamua apir arazimɨn, kɨ a mɨkɨmasa. E fo, marvir guam, a guizɨn bizim puvatɨ, a nedazir kɨnim. Godɨn avɨriba puvatɨ. Godɨn bar vamɨra iti. \v 5 Guizbangɨra, bizir avɨriba me “god” dagh arɨsi, egha bizir avɨriba me “ekiam” dagh arɨsi. Da guizɨn overiam o nguazimɨn iti, da pura biziba. \v 6 E Godɨn vamɨra iti, a God Afeziam. A biziba bar dar mɨngarim, ezɨ e an gumazamizibar mɨn iti. Ezɨ Ekiar vamɨra iti, a Krais Iesus. A biziba bar dar ingarigha, egha e gamima, e angamra iti. \p \v 7 Ezɨ gumazir maba bizir kabagh fozir puvatɨ. Marazi fomɨra marvir guabar arazibar gɨn ghue, kamaghɨn amigha, datɨrɨghɨn asɨzir me apir kaba, me ghaze, kar marvir guabar guizɨn ofa. Men nɨghnɨziba kuiaghrezir puvatɨgha egha gavgavizir puvatɨ, ezɨ me asɨzir kaba apava ghaze, me derazir puvatɨzir arazim gami. \v 8 Guizbangɨra, daghem e damightɨ, e bar Godɨn boroghɨra mangan kogham. E daman koghtɨ, bizir kam e damightɨ, e Godɨn damazimɨn ikuvighan kogham. Egh e damɨtɨ, bizir kam uaghan e damightɨ, e Godɨn damazimɨn deravɨra ikian kogham. \p \v 9 Ia deravɨra ganigh. Ia kamaghɨn fo, dagher tizir ia ifongezim, ia pura aneremam. Ezɨ gumazamizir nɨghnɨzir gavgavir muziariba itiba, ian arazir ia amir kamɨn ganɨva, arazir kuramɨn aven mangam. \p \v 10 Nɨ gumazir fofozim itim, nɨ marvir guabar dɨpenimɨn mangɨ asɨzibar amɨtɨ, eghtɨ gumazir nɨghnɨziba kuiaghrezir puvatɨgha gavgavizir puvatɨziba, izɨ nɨn gantɨ, eghtɨ nɨn arazir kam gavgavim an navim a danightɨ, me uaghan asɨzir me marvir guabar ofa gamibar amam. \v 11 Ezɨ nɨn arazir kamɨn, nɨn fofozim gumazir nɨghnɨzir gavgavir muziarim itim gasɨghasɨgham. Kar, nɨn anav, Krais uaghan a bagha areme. \v 12 Ia oragh. Kraisɨn adarazi, men marazi, men nɨghnɨziba kuiaghrezir puvatɨgha gavgavizir puvatɨ. Ezɨ ia arazir kurar kam me gamua egha men nɨghnɨzir gavgavibagh asɨghasɨsi, egha arazir kamɨn ia mati arazir kuram Krais gami. \v 13 Kamaghɨn, dagher manam nan aveghbuam damutɨ, eghtɨ an arazir kuramɨn aven mangɨtɨ, kamaghɨn kɨ tong uam asɨzitam rameghan kogham. Kɨ uan aveghbuam damutɨ, an arazir kuramɨn aven mangan, kɨ aghua. \c 9 \s Pol aposelɨn ingangarimɨn ivezim isir puvatɨ, egha bar akonge \p \v 1 Ia nan gan fogh, kɨ gumazir fɨrighɨrɨzim! Kɨ guizbangɨra aposelɨn mam! Egha kɨ uabɨ Iesus en Ekiam, kɨ an ganigha gɨfa. Egha kɨ Ekiamɨn ingangarim gamima, ezɨ nan ingangarimɨn a ia gamizɨma, ia Kraisɨn adarazir otifi! \v 2 Marazi ghaze, kɨ aposel puvatɨ. Ezɨ ia fo, kɨ aposel. Ia Kraisɨn adarazir otivigha, egha a ko poroghav iti, ezɨ bizir kam kamaghɨn ian aka, kɨ guizɨn Ekiamɨn aposel. \p \v 3 Gumazir maba nan araziba tuisɨgha, akam na gasi. Ezɨ kɨ kamaghɨn ua bagha me ikarvasi. \v 4 A ti kamaghɨn derazir puvatɨ, e aposelba uan ingangarim bagh, ivezimɨn mɨn dagheba ko dɨpaba iniam? Guizbangɨra, e da iniam. \v 5 A ti kamaghɨn derazir puvatɨ, e amuibar ikɨva, me ko tuavir saghuiabar mangam, mati aposelɨn igharaziba, ko Ekiamɨn aveghbuar doziba, ko Pita amizɨ moghɨn? Are, arazir kam uaghan dera. \v 6 Ga ti Barnabasra, uan ingangarimɨn ivezim isir puvatɨgha, egh uan ikɨrɨmɨrim bagh dagɨar ingangarim damuam, eghtɨ aposelɨn igharaziba ti puvatɨgham? Puvatɨ, e bar moghɨra ingangarimɨn ivezim iniam. \p \v 7 Gumazir manam mɨdorozir gumazimɨn ingangarim gamua, uabɨ ua bagha dagheba buri? A guizbangɨra, da burir puvatɨ. Gumazir manam ua bagha azenim oparigha, egha an dagheba isir pu? Puvatɨ, an ada iniam. Gumazir manam sipsipbar gara, egha a uabɨ dar oteba apir pu? Puvatɨ, an ada api. \p \v 8 Ia suam, kɨ ti nguazir kamɨn gumazibar nɨghnɨzibar gɨn ghua mɨgɨrɨgɨar kam gami. Puvatɨ. Moses Osirizir Araziba uaghan kamaghɨn mɨkeme. \v 9 Moses Osirizir Arazibar aven a kamaghɨn mɨkeme, “Bulmakau raizɨn iniba tuir dughiamɨn, ia an akam ikeghɨva, a damɨsɨ an anogoroghan markɨ.” God ti bulmakaubagh nɨghnɨgha mɨgɨrɨgɨar kam gami, o? Puvatɨ. \v 10 An e ginɨghnɨgha mɨgɨrɨgɨar kam gami. Guizbangɨra, gumazir azenim bagha nguazim abɨzim, ko gumazir raizɨn inim amɨsevim, aning fo, aning uan ingangarimɨn daghetam iniam. Kamaghɨn e fo, mɨgɨrɨgɨar kam, en mɨgɨrɨgɨam. \p \v 11 E Godɨn Duamɨn bizir aghuariba ian tongɨn da opari. Eghtɨ ia nivafɨzimɨn akurvazir bizibar en akurvaghtɨ, kamaghɨn ti deragham? Are, arazir kam dera, e oparizir bizibar dagheba iniam. \v 12 Ia igharaz darazi amamangarɨghtɨ, me ia da biziba iniam, egh ia zurara en amamangarɨghtɨma, e biziba iniam. Eghtɨ bizir ia e ganɨdiba, me ganɨdir biziba, dagh afiragham. \p Ezɨ bizir e ia da iniamiba bar, e da isir puvatɨ. Kamaghɨn e osɨmtɨzir avɨriba ateri. E Kraisɨn akar aghuimɨn tuavim apɨran aghua, kamaghɨn e da isir puvatɨ. \v 13 Ia fo, gumazir Godɨn Dɨpenimɨn ingangarim gamiba, me Godɨn Dɨpenimɨn dagheba isi. Ezɨ gumazir ofa gamir danganimɨn ingangariba, me gumazamiziba ofa gamir asɨzir naba isa da api. Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? \v 14 Kamaghɨra, Ekiam mɨgɨrɨgɨar kam e ganɨngi, gumazir akar aghuim akuriba, me gumazamizir akar aghuim barazibar dafarimɨn, men nivafɨzimɨn akurvazir biziba iniam. \p \v 15 Ezɨ arazir Ekiam damuasa mɨkemezim, kɨ uabɨ a gamir puvatɨ. Egha datɨrɨghɨn uaghan, kɨ ian bizitam iniasava akar kam osirir puvatɨ. Bar puvatɨ. Kɨ ti aremeghtɨ, ia bizitam na danɨngam. Arazir kɨ amim, kɨ a bagha bar akonge, egha gumazitam anegɨvan kɨ bar aghua. \v 16 Kɨ akar aghuim akunɨva, egh kɨ uabɨ uan ziam fɨ bar akongeghan kogham. Puvatɨ. Akar aghuim akurir ingangarim, kar Ekiam na ganɨngizir ingangarim. Kɨ akar aghuim akunan kogh, egh kɨ bar ikuvigham. \p \v 17 Kɨ uabɨ uan ifongiamɨn gɨn mangɨ ingangarir kam damuva, egh kɨ an ivezim iniam. Puvatɨ. Ekiam ingangarir kam na ganɨngizɨ, kɨ a gami. \v 18 Kamaghɨn, kɨ ivezir manam iniam? Kɨ akar aghuim akura iniasava amir biziba, kɨ da isir puvatɨ. Kɨ pura akar aghuim gumazamizibav kɨnasa, bar akonge. Ezɨ bar akongezir arazir kɨ isir kam, a mati nan ivezimra. \s Pol gumazamiziba bar men ingangarir gumazimɨn mɨn iti \p \v 19 Kɨ fɨriaghrɨgha iti, egha gumazitamɨn ingangarir gumazimɨn itir puvatɨ. Egha kɨ uan ifongiamɨn gumaziba bar men ingangarir gumazimɨn mɨn oto. Kɨ gumazir avɨrim uam me inigh, Kraisɨn adarazir aven izasa. Kamaghɨn, kɨ men ingangarir gumazim mɨn iti. \v 20 Ezɨ dughiar kɨ Judaba ko itim, kɨ me iniasa, kamaghɨn kɨ Judabar arazibar gɨn zui. Kɨ uabɨ Moses Osirizir Arazibar apengan itir puvatɨ. Egha kɨ Moses Osirizir Arazibar apengan itiba iniasa, kamaghɨn kɨ men damazimɨn, kɨ Moses Osirizir Arazibar apengan itir gumazimɨn mɨn iti. \v 21 Kamaghɨra, kɨ Kantrin Igharazibar Gumaziba, me iniasa. Kamaghɨn, kɨ me ko ikia, mati Kantrin Igharazibar Gumazimɨn mɨn iti. Egha kɨ kamaghɨn amua, Godɨn arazim ataghizir puvatɨ. Guizbangɨra, kɨ Kraisɨn arazimɨn apengan ikiavɨra iti. \v 22 Kɨ gumazir nɨghnɨzir gavgavir muziariba itiba, me iniasa. Kamaghɨn, kɨ men damazibar, kɨ gavgaviba puvatɨzir gumazimɨn mɨn iti. Kɨ gumazir guar avɨriba, men marazi iniasa, egha tuavir avɨriba buri. Kamaghɨn kɨ pura tintinimɨn gumaziba bar men arazibar mɨn zui. \v 23 Kɨ fo, Ekiam gɨn bizir aghuiba isɨ, gumazamizir nɨghnɨzir gavgavim akar aghuimɨn itiba, me danɨngam. Kɨ kamagh sua, kɨ uaghan bizir aghuir kataba me ko da iniam. Bizir kam bagha, kɨ Iesusɨn akar aghuim damutɨ a gavgavasa, kamaghɨn kɨ ingangarir kabagh ami. \s E pamtem ivemarɨ ivezim iniam \p \v 24 Gumazir ivemariba, me bar ivemari, egha vamɨra ivezim isi. Ia ti kamaghɨn fozir puvatɨ? Ia uaghan pamtem ivemarɨ egh ivezim iniam. \v 25 Eghtɨ gumazitam ivemarimɨn faragh otoghsɨ, nivafɨzimɨn ifongiam dɨkabɨn, egh ivezim inisɨ pamten ingar. Ivezir a isir kam, a zurara ikian kogham. Ezɨ ivezir e iniasa amim, a zurara ikiam. \v 26 Kamaghɨn amizɨ, kɨ mati gumazim pamtem ivemara tintinimɨn garir puvatɨzim. Egha mati mɨsozir gumazim deragha mɨsogha, egha pura agharim makurir puvatɨzim. \v 27 Puvatɨ. Kɨ uan nivafɨzim mɨsogha a dɨkabɨrima, a nan apengan iti. Kɨ kamaghɨn aghua, kɨ akar aghuim gumazamizir igharazibav kɨmɨva, egh kɨ gɨn ivezim inighan kogham. \c 10 \s Ia ifavariba ko akaghoriba bagh gan ia ua iregham \p \v 1 Nan adarasi, ia kamaghɨn foghasa kɨ ifonge. Mosesɨn dughiamɨn, en ovaviba bar ghuariar God tuavimɨn men akakazimɨn apengan iti. Ezɨ me bar deravɨra Retsin Dɨpam abigha ghue. \v 2 Egha me bar ghuariam ko ongarimɨn rurim ini, ezɨ rurir kam me gamizɨma, me Mosesɨn gɨn aruir gumazamizibar otifi. \v 3 Egha me bar moghɨra dagher God me ganɨngiziba ame. \v 4 Egha me bar moghɨra dɨpar God me ganɨngiziba ame. God dagɨar me ko aruim gamizɨma, ezɨ dɨpam an ikegha otivaghirima, me aneme. Ezɨ dagɨar kam, a Krais uabɨ.\f + (10:4) Akɨnafarir Mosesɨn ingangarimɨn gun mɨgeiba, da mɨgɨrɨgɨar otevir pumuning iti, aning Israelba dɨpam dagɨamɨn a inizir arazim geghari. Mam, Kisim Bek 17:1-7ɨn iti, ezɨ mam Namba 21:1-13ɨn iti. Judabar marazi ghaze, mɨgɨrɨgɨar otevir kamning dagɨar vamɨram eghari. Dagɨar kam Israelbar gɨn danganir me aruiba bar dagh arui.\f* \v 5 Ezɨ God gumazamizir kabar avɨriba, men arazibagh ifongezir puvatɨ. Kamaghɨn, God me mɨsuagharigha, men kuaba pura tintinimɨn danganir dɨpaba puvatɨzimɨn pura da kavamangi. \p \v 6 Ezɨ arazir me amizir kaba, da mati nedaziba, e dar ganigh ua men mɨn bizir kuraba bagh naviba dɨkavan kogham. \v 7 Ia marvir guabar ziaba fan markɨ, mati men marazi amizɨ moghɨn. Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨgei, “Me apiagha dagheba ko dɨpaba amegha, gɨn dɨkavigha ghua ighiar kurabagh ami.” \v 8 E gumazamiziba uari bakɨava akuir arazim damuan kogham, mati men marazi amizɨ moghɨn. Ia fo, dughiar vamɨran, men 23,000ɨn gumazamiziba ariaghɨre. \v 9 E Krais bizitam damusɨ a gakaghonan kogham, mati men marazi amizɨ, kuruzir kuraba me givima me ariaghɨre. \v 10 Egh ia God gimoman markɨ, mati men marazi amizɨ, Ovevemɨn Ensel iza me mɨsoghezɨ me ariaghɨre. \p \v 11 Bizir me batozir kabanagh, da mati nedaziba, eghtɨ gumazir igharaziba dar ganam. God kamaghɨn ifonge, a nɨghnɨzim e datɨrɨghɨn itir gumaziba danightɨ, e deraghvɨra uari bagh ganam. Kamaghɨn amizɨ, gumaziba fomɨra eghaghanir kaba Godɨn Akɨnafarimɨn e bagha da osiri. Dughiar e itir kam, kar nguazim gɨvamim dughiar abuananam. \p \v 12 Kamaghɨn, gumazitam suam, kɨ tugha gavgafi, a deragh gan, egh iran markɨ. \v 13 Osɨmtɨzir ia bativiba, da osɨmtɨzir kabanagh da gumaziba bar me batifi. Ezɨ God uan akar dɨkɨrɨzimɨn gɨn ghua, egh osɨmtɨzir ian gavgavibagh afirazɨ tam ateghtɨ, a ia batoghan kogham. Osɨmtɨziba ia batoghtɨ, God ian akuraghsɨ tuavim damigham. Tuavir kam kamakɨn: a ia damightɨ, ia tuivigh gavgavigham, eghtɨ osɨmtɨzir kam ia abɨraghan kogham. \s E God ko marvir guam vɨrara aningɨn ziaba fan kogham \p \v 14 Kamaghɨn, nan namakaba, ia marvir guabar ziaba fer arazimɨn saghon ikɨ. \v 15 Ia fofoziba iti, kamaghɨn kɨ ia mɨgei. Ia uari nan akaba tuisɨgh. \v 16 Itarir kam Godɨn bizir aghuiba an iti, ezɨ e a bagha God mɨnabi, egha e an wainɨn dɨpam apir dughiamɨn an e gamima, e bar moghɨra uari inigha Kraisɨn ghuzimɨn posi. Ezɨ bretɨn e bɨzir kam, e anepir dughiamɨn, an e gamima, e bar moghɨra uari inigha Kraisɨn nivafɨzimɨn posi. \v 17 Bretɨn rubuzir vamɨra iti, ezɨ e bar moghɨra uari inigha bretɨn rubuzir kamnaghram api, kamaghɨn e gumazamizir avɨriba, e nivafɨzir vamɨra iti. \p \v 18 Ia Israelbar arazim ginɨghnɨgh. Me alta gisɨn tuezir asɨziba apir dughiamɨn, me uari inigha ofa God ganɨdi.\f + (10:18) Grighɨn akamɨn, vezɨn kam deragha mɨgɨrɨgɨam a bɨghizir puvatɨ.\f* \p \v 19-20 Kɨ kamaghɨn mɨgeir puvatɨ, asɨzir me isa ofan mɨn marvir guaba ganɨdiba, da bizir ekiam, o marvir guaba da bizir ekiaba. Puvatɨ, da pura biziba. Guizbangɨra, kɨ kamaghɨn mɨgei, bizir Godɨn ziam fer puvatɨzir darazi ofa gamiba, me da isa duar kuraba ganɨdi. Me God bagha ofa gamir puvatɨ. Egh ia uari inigh duar kuraba ko poghan, kɨ aghua. \v 21 Ia Ekiamɨn itarim ko duar kurabar itarimning vɨraram aningɨn daman markɨ. Egh ia Ekiamɨn dagher dakozim ko duar kurabar dagher dakozimning vɨraram aningɨn daman markɨ. \p \v 22 E ti Ekiam damightɨ, an navim ikuvigham? O, e ti ghaze, en gavgavim ekevegha, Ekiamɨn gavgavim gafiras? Bar puvatɨ! \s E zurara Godɨn ziam fam \p \v 23 Marazi ghaze, “God en amamangarɨgha ghaze, e biziba bar dar amuam.” Ezɨ e amir bizir maba deravɨra en akurvazir puvatɨ. Marazi ghaze, “God en amamangarɨgha ghaze, e biziba bar dar amuam.” Ezɨ e amir bizir maba, e Kraisɨn adarazi, gavgavim e ganɨdir puvatɨ. \v 24 E uarira uarir akurvaghsɨ, nɨghnɨghan kogham. Puvatɨ, e igharaz darazir akurvaghsɨ nɨghnɨgham. \p \v 25 Asɨzir me maketɨn amadir manaba, ia dar amɨ. Ia navir averiamɨn nɨghnɨzir avɨribar amu, tintinimɨn azangsɨghan markɨ, a deragh o a ikufi. Puvatɨ.\f + (10:25) Dughiar mabar me asɨziba marvir guabar ofa gamua, egha gɨn da isa ghua maketɨn da amadi. Ezɨ Pol kamagh mɨgei, Kraisɨn adarazi maketɨn ivezir asɨzibagh nɨghnɨgh osɨman markɨ, egh suam, me dar amegh, egh me paza damigham. Puvatɨ. Me dar amam.\f* \v 26 E fo, Godɨn Akɨnafarim ghaze, “Nguazir kam ko an itir biziba bar, da bar moghɨra Ekiamɨn biziba.” \p \v 27 Eghtɨ gumazir nɨghnɨzir gavgavim Iesusɨn itir puvatɨzitam, ia ko damɨsɨ ia mɨkɨmtɨ, eghtɨ ia ifongegh, a ko mangɨ. Dagher manam a ia danightɨ, ia pura aneremam. Nɨ navir averiamɨn nɨghnɨzir avɨribar amu, pura tintinimɨn azangsɨghan markɨ egh suam, dagher kam deras, o a ikufi. \v 28 Eghtɨ gumazitam ia mɨkɨm suam, “Dagher kaba, me da isa, marvir guabar ofa gami.” Eghtɨ ia gumazir ia mɨkemezim bagh nɨghnɨgh, egh daman markɨ. Ia ua paza damuan markɨ. \v 29 Ia paza uarir amuasa, kɨ ia mɨgeir puvatɨ. Kɨ gumazir igharazir kamnagh mɨgei, A ua suam, ia pazav ami. \p Eghtɨ gumazitam kamaghɨn azangsɨgham, tizim bagh kɨ gumazir igharazimɨn nɨghnɨzimɨn gɨn mangɨva, bizir kɨ damuamim, kɨ a damuan kogham?\f + (10:29) Grighɨn akam vezɨn kamɨn mɨgɨrɨgɨam deravɨra anebɨghazir puvatɨ.\f* \v 30 Kɨ God mɨnabagh damɨtɨ, gumazir igharazitam tizim bagh mɨgɨrɨgɨar kurabar nan dagher kɨ God mɨnabazir kabav kɨmam? \p \v 31 Kamaghɨn amizɨ, ia dagheba api, o ia dɨpaba api, o ia bizir igharazibagh ami, ia ziar ekiam God danɨngsɨ, bizir kaba bar dar amu. \v 32 Ia Judaba ko Kantrin Igharazibar Gumaziba ko Kraisɨn adarazigh nɨghnɨghɨva, egh me damutɨ, me arazir kuramɨn iran markɨ. \v 33 Kɨ amir arazibara, ia dar gɨn mangɨ. Kɨ kamagh sua, God gumazamiziba bar men akurvaghasa. Kamaghɨn, kɨ ifonge, kɨ amir araziba bar, da me damightɨ, me dagh ifuegham. Kɨ uabɨ uabɨn akurvaghasa amir puvatɨ, kɨ gumazir igharazibar akuravaghasa \c 11 \p ami. \v 1 Ia nan arazibar gɨn mangɨva, mati kɨ Kraisɨn arazibar gɨn zui moghɨn. \ms Pol Godɨn Duam anɨdir bizir aghuiba ko Godɨn ziam fer arazir aghuibav gei. \mr (Sapta 11-14) \s Pol dapaniba aver arazimɨn mɨgei \p \v 2 Ia zurara na ginɨghnɨgha, egha mɨgɨrɨgɨar kɨ isa ia ganɨdiba, pamtem dar suisi. Kamaghɨn amizɨ, kɨ ghaze, ia arazir bar aghuim gami. \p \v 3 Egha kɨ kamagh sua, ia uaghan mɨgɨrɨgɨar igharazir mam gɨfogh, a kamakɨn: Krais, a gumaziba bar men dapanim, ezɨ gumazim uan amuimɨn dapanim, ezɨ God Kraisɨn dapanim. \v 4 Ezɨ gumazim uan dapanim avaragha God ko mɨgei, o Godɨn akam azenim garɨgha, gumazir kam a uan dapanim Krais, aghumsɨzim a ganɨdi. \v 5 Ezɨ amizitam uan dapanim avaraghan koghɨva, God ko mɨkɨmam, o Godɨn akam azenim darɨghɨva, a uaghan uan pam, aghumsɨzim a danɨngam. Amizir kamaghɨn amim, amizir bar uan dapanim gisezim, aning uaghara aghumsɨzim anɨdi. \v 6 Eghtɨ amizim uan dapanim avaraghan koghɨva, a uan dapanarɨzim apɨrightɨ an otefegh. A uan dapanarɨzim otɨv, o bar a gisan aghumsɨgh, egh a uan dapanim avaragh. \p \v 7 Gumazim Godɨn nedazimɨn mɨn ikia, Godɨn ziar ekiam ko gavgavim akakasi, kamaghɨn a uan dapanim avan markɨ. Ezɨ amizim, gumazimɨn ziar ekiam ko gavgavim akakasi. \p \v 8 God amizimɨn nivafɨzimɨn gumazimɨn ingarizir puvatɨ. A gumazimɨn nivafɨzimɨn amizimɨn ingari. \v 9 Egha God amizimɨn akurvaghasa nɨghnɨgha, gumazimɨn ingarizir puvatɨ. A gumazimɨn akurvaghasa nɨghnɨgha, amizimɨn ingari. \v 10 Egh enselba amizir kam gansɨ, kamaghɨn amizir kam uan dapanim avaraghtɨ, e bar fogh suam, a Godɨn ingangarim gami.\f + (11:10) Grighɨn akam vezɨn kamɨn deravɨra bigha mɨgeir puvatɨ. Gumazir maba kamaghɨn nɨghnɨsi, Pol ghaze, amiziba uan dapaniba aver puvatɨgha, egha Godɨn akam azenim garɨsi, ezɨ arazir kam mati me gumaziba ziar ekiam me ganɨdi. Kamaghɨn me uan dapaniba avɨtɨ, me bar fogh suam, amiziba Godɨn ingangarim gami.\f* \p \v 11 E datɨrɨghɨn Ekiam ko porogha fo, amiziba uari baghavɨra itir puvatɨ, ezɨ gumaziba uari baghavɨra itir pu. Puvatɨ. Amizim gumazimɨn akurvazim, ezɨ gumazim amizimɨn akurvazim. \v 12 Faraghavɨra God gumazimɨn nivafɨzimɨn amizimɨn ingari. Kamaghɨra, datɨrɨghɨn gumazim amizimɨn nivafɨzimɨn otifi. Ezɨ God uabɨ, biziba bar dar mɨngarim. \p \v 13 Ia uari akar kam tuisɨgh, amizim uan dapanim avaraghan kogh, God ko mɨkɨmtɨ, arazir kam dera? \v 14 Nguazir kamɨn gumazamizibar arazim, kamaghɨn en aka, gumazimɨn dapanarɨzim ruaraghtɨ, a kamaghɨn derazir puvatɨ. \v 15 Eghtɨ amizimɨn dapanarɨzim ruaraghtɨ, kar an adiarir aghuarim. Guizbangɨra, God dapanarɨzir ruarim an dapanim avasa a ganɨngi. \p \v 16 Eghtɨ gumazitam nan mɨgɨrɨgɨar kaba adoghsɨ, a deravɨra kamaghɨn fogh, e arazir igharazitabar gɨn zuir puvatɨ, ezɨ Godɨn siosba uaghan arazir igharaziba itir puvatɨ. \s Korinba Ekiam Gɨnɨghnɨzir Isamin Dughiam, arazir aghuim gamir puvatɨ \p \v 17 Kɨ datɨrɨghɨn arazitabar ia mɨkemeghtɨma, ia dar gɨn mangam. Kɨ gari, dughiar ia uari akuva Godɨn ziam fem, arazir aghuim otivir pu. Puvatɨ, arazir ia amim, mong derazir puvatɨ. Kamaghɨn, bizir kɨ ia mɨkɨmamim, kɨ ia fe moghɨn mɨgɨrɨgɨatam damuan kogham. \v 18 Kɨ faraghavɨra kamaghɨn ia mɨkɨmasa, kɨ kamaghɨn oraki, dughiar ia Godɨn ziam fasa uari akuviba, ia uari abɨgha uari adosi. Ezɨ kɨ mong nɨghnɨzir gavgavim mɨgɨrɨgɨar kamɨn iti. \v 19 (Kɨ kamaghɨn fo, ia uari abɨgh, egh deravɨra foghasa, ian gumazamizir manaba guizɨn God ifongezir arazibar gɨn zui.) \v 20 Egha ia Godɨn ziam fasa uari akuvir dughiam, ia ghaze, ia Ekiam Gɨnɨghnɨzir Isam api. Egha ia guizbangɨra anepir puvatɨ. \v 21 Ia damasava amigha, ian marazi vaghvagha faraghavɨra uari bagha dagheba isa da api. Ezɨ kamaghɨn marazi mɨtiriaba sara itima, marazi pamtemɨn dɨpar onganiba apava ongani. \v 22 Manmaghɨn ami? Ia ti dagheba ko dɨpaba apir dɨpeniba puvatɨ? Ia ti ghaze, Godɨn sios, a pura bizim? Egha ia izava dagheba puvatɨzir aveghbuabagh amima, me aghumsɨsi. Kɨ manmaghɨn ia mɨkɨmam? Kɨ ti ia amir arazim bagh ian iziam fɨtɨ, ia bar akongegham? Puvatɨ. Bizir kam bagha, kɨ ian ziam famin akar aghuitamɨn ia mɨkɨman kogham. Bar puvatɨ. \s Ekiam Iesus bret ko wainɨn dɨpam aposelbagh anɨngi \r (Matyu 26:26-29 ko Mak 14:22-25 ko Luk 22:14-20) \p \v 23 Akar kɨ ia mɨkemezim, kar Ekiamra na ganɨngi. Akar kam kamakɨn: Dɨmagarir Judas Iesus isava apanibar agharim gatɨzɨmɨn, Iesus bret inigha, \v 24 egha God mɨnabagha anebigha ghaze, “Kar nan nivafɨzim, kɨ ian akurvaghasa anenɨdi. Ia kamaghɨn damuva, na ginɨghnɨgh.” \v 25 Me amegha gɨvazɨ, a wainɨn itarim inigha, kamaghɨram ami. A kamaghɨn mɨgei, “Wainɨn itarir kam, an Akar Dɨkɨrɨzir Gavgavir Igiam, kɨ uan ghuzimɨn a gamua gavgavim a ganɨdi. Ia anemamin dughiamɨn, ia anemɨva na ginɨghnɨgh.” \v 26 Iesusɨn akar kam kamaghɨra en aka, zurara dughiaba ia bretɨn kam, ko wainɨn itarir kam ramɨva, ia Ekiamɨn ovevemɨn gun mɨkɨm, mangɨ dughiar a uamategh izamimɨn tugham. \s E deravɨra uan naviba tuisɨghɨva Ekiam Gɨnɨghnɨzir Isam ramam \p \v 27 Eghtɨ gumazitam Ekiamɨn bret o an wainɨn itarimɨn apir dughiamɨn, an arazir aghuitam damuan koghtɨ, kamaghɨn an arazir kurabar Ekiamɨn ghuzim ko nivafɨzim gami. \v 28 Gumazim faragh deraghvɨra uan navim tuisɨghɨva, egh bretɨn kam ko wainɨn itarimɨn damɨ. \v 29 Kamaghɨn gumazitam Ekiamɨn nivafɨzimɨn mɨngarim gɨfoghan koghɨva, bret ko wainɨn itarimɨn damɨva, a uabɨ paz uabɨ damuam, eghtɨ God ivezir kuram a danɨngam. \v 30 Bizir kam baghavɨra gumazamizir ian tongɨn itir avɨriba gavgavim puvatɨgha, ariava egha marazi ariaghɨre. \v 31 Ezɨ e deravɨra uari uan naviba tuisɨgh damɨva, egh e osɨmtɨziba inian kogham. \v 32 Ekiam kamaghɨn ifonge, e nguazimɨn itir gumazamiziba ko ovengan kogham. Egha kamaghɨn an en arazir kuraba akɨrasa osɨmtɨziba e ganɨdi. \p \v 33 Kamaghɨn amizɨ nan adarazi, dughiar ia Ekiam Gɨnɨghnɨzir Isam ramasa uari akuvamimɨn, ia igharaz adaraziv zuam. \v 34 Ian tav mɨtiriam an aghɨtɨma, a uan dɨpenimɨn damegh. Kamaghɨn ia uari akuvir dughiamɨn, God ivezir kuram ia danɨngan kogham. Mɨgɨrɨgɨar maba ikiavɨra iti, kɨ izɨ ian ganamin dughiamɨn, da akɨram. \c 12 \s Pol Godɨn Duam anɨngizir bizir aghuir guar avɨribav gei \p \v 1 Nan adarasi, kɨ datɨrɨghɨn deravɨra Godɨn Duam anɨngizir bizir aghuibar ia mɨkɨmasa. \v 2 Ia kamaghɨn fo, ia fomɨra Kraisɨn adarazir otivizir puvatɨzir dughiamɨn, biziba tintinimɨn ia getuima, ia mɨgei puvatɨzir marvir guar kaba pura dar gɨn zui. \v 3 Kamaghɨn amizɨ, ia kamaghɨn foghasa kɨ ifonge, Godɨn Duam gumazitamɨn ikɨtɨma a kamaghɨn mɨkemeghan kogham, “Iesus, a ikufigh.” Ezɨ uaghan Godɨn Duam puvatɨzir gumazitam kamaghɨn mɨkemeghan kogham, “Iesus, an Ekiam.” \p \v 4 Godɨn Duam bizir aghuir guar avɨribagh ami, egha Duar kamra ada nɨdi. \v 5 God bagha ingarir tuavir guar avɨriba iti, ezɨ e Ekiar kamra bagha ingari. \v 6 Ingangarim gamir arazarazir avɨriba iti, ezɨ Godɨn vamɨrara gavgavim ko fofozim bar gumazamizibagh anɨdima, me ingangarir kabagh ami. \p \v 7 Godɨn Duam gumazamiziba vaghvagha men aven uan ingangarim akakasi, egh tuavir kamɨn a gumazamiziba bar men akurvagham. \v 8 Gumazir mam, Godɨn Duam akar nɨghnɨzir aghuiba itim mɨkɨmasa gavgavim a ganɨdi. Egha gumazir igharazim, Duar kamra akar fofozim bar izɨvazim mɨkɨmasa gavgavim a ganɨdi. \v 9 Duar kamra, nɨghnɨzir gavgavim ikiasa gavgavim gumazir mam ganɨdi. Egha Duar kamra, arɨmariar gumaziba amutɨ, me ghuamaghamin gavgavim gumazir igharazim ganɨdi. \v 10 Egha igharazitav, a mirakelbagh amir gavgavim a ganɨdi. Egha igharazitav, a Godɨn otivir akabar gun mɨgeir gavgavim a ganɨdi. Egha igharazitav, a duaba tuisɨghamin gavgavim a ganɨdi. Egha igharazitav, Godɨn Duamɨn otivir mɨzer guar avɨribav kɨmamin gavgavim a ganɨdi. Egha igharazitav, a mɨzer kabagh ighavkɨnamin gavgavim a ganɨdi. \v 11 Duar vamɨra, anarɨra bizir kaba bar dagh ami. A uabɨ ifongezɨ moghɨn, bizir aghuarir mam isa gumazir mam ganɨga, egha ua bizir igharazir aghuir mam isa, gumazir igharazim ganɨdi. \s E bar moghɨra, e mati nivafɨzir vamɨran akuaba \p \v 12 Gumazir nivafɨzir vamɨra, egha an akuar avɨriba iti. Ezɨ akuar avɨrir kaba, nivafɨzir vamɨran poro. Ezɨ Krais uaghan kamaghɨra. \v 13 Ezɨ, Duar vamɨra bar moghɨra e ruezɨ, e nivafɨzir vamɨran mɨn iti. E Judaba ko Kantrin Igharazibar Gumaziba, ko ingangarir gumazir kɨniba ko fɨriaghrezir gumaziba, Godɨn Duam bar moghɨra e gamizɨ, mati gumazamizir avɨriba uari inigha dɨpar itarir vamɨran api moghɨn, e uari inigha Godɨn Duam ko poro. \p \v 14 E fo, nivafɨzim an akuar vamɨra puvatɨ, an akuar avɨriba iti. \v 15 Eghtɨ suem suam, “Kɨ dafarim puvatɨ, egha kɨ nivafɨzimɨn akuam pu,” puvatɨ, suem a nivafɨzimɨn akuar mam. \v 16 Eghtɨ kuarim suam, “Kɨ damazim puvatɨ, egha kɨ nivafɨzimɨn akuam pu,” puvatɨ, kuarim a nivafɨzimɨn akuar mam. \v 17 Eghtɨ nivafɨzim bar moghɨra damazimra, a manmaghɨn oragham? Egh nivafɨzim bar moghɨra kuarimra, a manmaghɨn bizibav ghuriabar amuan? \v 18 Ezɨ guizɨn nivafɨzim kamaghɨn puvatɨ. God an akuaba a uabɨ ifongezɨ moghɨn, vaghavagha bar da isa an poke. \v 19 Nivafɨzim an akuar vamɨra ikɨva, kamaghɨn a guizɨn nivafɨzim puvatɨ. \v 20 Ezɨ nivafɨzim a kamaghɨn puvatɨ. Nivafɨzim akuar avɨriba iti, egha da bar nivafɨzir vamɨran poke. \p \v 21 Eghtɨ damazim kamaghɨn dafarimɨn mɨkɨman kogham, “Nɨ ikian koghtɨ, kɨ uabɨra deravɨra ikiam.” Eghtɨ dapanim uaghan kamaghɨn suem mɨkɨman kogham, “Nɨ ikian koghtɨ, kɨ uabɨra deravɨra ikiam.” \p \v 22 Puvatɨ. Nivafɨzimɨn akuar maba, e dav gɨa ghaze, da gavgaviba puvatɨgha egha da pura biziba, eghtɨ da ikian koghtɨ, nivafɨzim deraghvɨra ikian kogham. Bar puvatɨgham. \v 23 Egha nivafɨzimɨn akuar maba, e dav gɨa ghaze, da derazir puvatɨ. Egha e bar deravɨra da asɨi. Egha nivafɨzimɨn akuar e aghumsɨziba, e bar deravɨra da ave. \v 24 Egha nivafɨzir akuar igharaziba, e da ave puvatɨ, da pura iti. God bar deravɨra nivafɨzimɨn akuaba ingarizɨ da bar uari akufa. Egha kamaghɨn nivafɨzir akuar iziaba puvatɨzibagh amizɨ, da uaghan ziar ekiaba iti. \v 25 God kamaghɨn ifonge, nivafɨzimɨn akuaba uari abɨghan kogh, egh bar uari inigh uarir akurvaghsɨ nɨghnɨgham. \v 26 Kamaghɨn amizɨ, nivafɨzimɨn akuatam mɨzazim inightɨ, nivafɨzimɨn akuaba uaghan bar mɨzazim iniam. Eghtɨ nivafɨzimɨn akuatam ziar ekiam inightɨ, nivafɨzir akuar igharaziba uaghan a ko bar akongegham. \p \v 27 Ia bar moghɨra Kraisɨn nivafɨzim. Egha ia vaghavagh an nivafɨzimɨn akuaba. \v 28 Egha God siosɨn ingangarim damuasa, faragha aposelbav sefe, egha aposelba gɨn an otivir akabar gun mɨgeir gumazamizibav sefe, egha men gɨn God ifongezir arazibar igharaz darazir sure gamir gumazamizibav sefe. Egha uaghan mirakelbagh amir gumazamiziba ko, gumazir arɨmariabagh amima, da ghuamaziba ko, gumazamizir igharaz darazir akurvaziba ko, siosɨn ingangaribar amuasa gumazamizibav gɨa ingangariba vaghvagh me ganɨdiba ko, Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geir gumazamizibav sefe. \v 29 Ezɨ manmakɨn? Me ti bar aposelbar ingangarim damuam? Me ti bar Godɨn otivir akabar gun mɨgeir ingangarim damuam? Me ti bar gumazamizibar sure gamir ingangarim damuam? Me ti bar mirakelbagh amir gavgavim ikiam? \v 30 Me ti bar arɨmariabar amutɨ da ghuamaghamin gavgavim ikiam? Me ti bar Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmam? Me ti bar mɨzer kabagh ighavkɨnamin fofozim ikiam? Bar puvatɨ, me bar vaghavagha ingangariba iti. \v 31 Ia Godɨn Duam anɨdir gavgavir faragha zuiba ia da inisɨ, bar ifongegh. Eghtɨ kɨ datɨrɨghɨn arazir faraghavɨra itim, kɨ ian akagham. \c 13 \s E gumazamizir igharaziba bar me gifuegham \p \v 1 Kɨ enselba mɨgeir mɨzeba o nguazimɨn itir gumazibar akabav geir fofozim ikɨva, egh kɨ igharaz darazi ifongeghan koghtɨ, da pura bizim. Kɨ mati dɨbɨarimɨn mɨn pura nɨdi, egha belon mɨn pura tɨngazi. \v 2 Eghtɨ God gavgavim na danightɨ, kɨ an otivir akabar gun mɨgeir gavgavim ikɨva, egh Godɨn nɨghnɨzir mogomebagh fogh, egh fofozir avɨriba bar ikɨva, eghtɨ nan nɨghnɨzir gavgavim bar ekevegh na damutɨ kɨ mɨghsɨaba munamangamin gavgavim ikiam. Eghtɨ kɨ igharaz darazigh ifongeghan koghɨva, kɨ mati pura bizim. \v 3 Kɨ bizir itiba bar da isɨ onganarazibar anɨghɨva, egh uaghan uan nivafɨzim ateghtɨ, me nan suiragh nan nivafɨzim avimɨn na daboroghtɨ, eghtɨ kɨ igharaz darazigh ifongeghan koghtɨ, nan arazir kaba tong bar nan akuraghan kogham.\f + (13:3) Grighɨn akamɨn akɨnafarir ghuriba bar vezɨn kamɨn mɨgɨrɨgɨaba da uaghara zuir puvatɨ. Akɨnafarir maba akar kam iti, “kɨ uaghan uan nivafɨzim ateghtɨ, me nan suiragh nan nivafɨzim avimɨn na daboroghtɨ, kɨ aremegham.” Ezɨ maba akar kam iti, “Me nan suiragh na gekuigh mangɨtɨma, kɨ ziar ekiam iniam.”\f* \p \v 4 Gumazir igharaz darazigh ifongezim, arazir kaba an iti. A zuamɨra atarir puvatɨgha, arazir aghuibar gumaziba bar me gamua, egha igharaz darazir biziba bagha navim ikuvir puvatɨgha, a uabɨ uan ziam fer puvatɨ. \v 5 Gumazir kam, an akaba batozir arazim gamir puvatɨgha, egha uabɨ uabɨ gɨnɨghnɨzir puvatɨgha, egha zuamɨra navim isir puvatɨgha, egha an arazir kurar me a gamibagh nɨghnɨghavɨra itir puvatɨ. \v 6 An arazir kuraba bagha aguer pu. Puvatɨ, an agorogem guizɨn araziba bagha iti. \v 7 Gumazir igharaz darazigh ifongezim, bizir kaba an otivam. A biziba bar da atertɨ, bizitam anebɨnan kogham. Egh a nɨghnɨzir gavgavir Godɨn itim ateghan kogham. Egh bizir aghuir a fogh a iniamiba bagh mɨzuam ikɨva, egh osɨmtɨzibar dughiamɨn a tugh gavgavigh irɨghan kogham. \p \v 8 Ezɨ igharaz darazigh ifongezir arazir kam gɨvaghan kogham. Bar puvatɨ. Godɨn otivir akabar gun mɨgeir arazim mangɨ gɨvagham. Eghtɨ Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzeba mangɨ gɨvagham. Eghtɨ gumazibar fofozir guar avɨriba, da uaghan mangɨ gɨvagham. \v 9 Guizbangɨra, en fofozim mong otefe, ezɨ arazir e Godɨn otivir akaba gun mɨgeim, a uaghan mong otefe. \v 10 Eghtɨ gɨn otivamin bizim, a guizbangɨra bar deragh, egh bizitam gasaghan kogham. Eghtɨ dughiar kamɨn, bizir mong otevezir kaba, da gɨvagham. \v 11 Kɨ borimra ikiava, kɨ borimɨn mɨn mɨgɨava amuava, egha borimɨn mɨn nɨghnɨgha, egha borimɨn mɨn bizibagh fofosi. Egha kɨ gumazir aruamɨn otogha, egha ua boribar arazir kabagh amir puvatɨ. \v 12 Godɨn bizir e datɨrɨghɨn gariba, e deravɨra dar garir puvatɨ, mati e ganganimɨn aven dar gari. Eghtɨ gɨn izamin dughiamɨn, e deraghvɨra Godɨn guamɨn ganɨva a gɨfogham, mati datɨrɨghɨn God bar deravɨra e gɨfozɨ moghɨn. \p \v 13 Guizbangɨra, arazir pumuning ko mɨkezim zurara ikɨvɨra ikiam. Dara kara: nɨghnɨzir gavgavim Godɨn itim ko, bizir aghuir e iniamiba bagha mɨzuair arazim ko, igharaz darazigh ifongezir arazim. Egha arazir mam, arazir igharazibagh afiragha bar faraghavɨra iti. Kar, igharaz darazigh ifongezir arazim. \c 14 \s Ia Godɨn otivir akabar gun mɨkɨmsɨ bar ifongegh \p \v 1 Ia igharaz darazigh ifongeghsɨ pamtemɨn ingar. Egh ia Godɨn Duam anɨdir gavgaviba inisɨ bar gavgafigh. Ezɨ Godɨn otivir akabar gun mɨgeir gavgavim, a gavgavir mabar fara, eghtɨ ia inisɨ bar ifongegh. \v 2 E fo, Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geir gumazim, a gumazir igharazim mɨgeir puvatɨ. A Godɨn mɨgei. Guizbangɨra, gumazitam a mɨgeir bizibagh fozir puvatɨ. A Godɨn Duamɨn gavgavimɨn, guizɨn akar mogomebav gei. \v 3 Ezɨ gumazir Godɨn otivir akaba gun mɨgeim, a gumazamizibav gɨa, men nɨghnɨzir gavgaviba gavgavim dagh anɨga, arazir aghuibar amuasa me abɨrava, men navibagh amima da dera. \v 4 Ezɨ Godɨn Duam otivaghirir mɨzebav geir gumazim, a uabɨra uabɨn akurvasi. Ezɨ gumazir Godɨn otivir akaba gun mɨgeim, a siosɨn gumazamiziba uari akuvir dughiamɨn, a bar men akurvasi. \v 5 Ia bar, Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmasa, kɨ ifonge. Egh ia uaghan Godɨn otivir akabar gun mɨkɨmasa, kɨ guizbangɨra bar ifonge. Gumazitam Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmtɨ, dagh ighavkɨnamin gumazitam ikɨva akabagh ighavkɨntɨma, siosɨn aven itir adarazi gavgavim iniam. Akam ighavkɨnamin gumaziba puvatɨghtɨ, eghtɨ gumazir Godɨn otivir akabar gun mɨgeim, an ingangarim bar ekevegha, a gumazir Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geimɨn ingangarim gafira. \p \v 6 Nan adarasi, ia deravɨra akar kam gɨnɨghnɨgh. Kɨ ia bagh izɨva, Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmɨva, kamaghɨn kɨ manmaghɨn ian akuragham? Kɨ ian akurvaghsɨ, kɨ mɨgɨrɨgɨar God nan akazitaba, o fofozir aghuir taba, o Godɨn otivir akataba, o ian sure damuamin akataba, kɨ ia danɨngam. \p \v 7 Ia bizir kam ginɨghnɨgh. Bizir arareir aghuiba, mati marvim o gita, da gumazibar mɨn duaba itir puvatɨ. Egh da deraghvɨra arangan koghɨva, egh deraghvɨra uan ingangarim damuan kogham. Egh kamaghɨn e manmaghɨn fogh suam, me ighiar manam gami? \v 8 Kamaghɨra sɨgham deraghvɨram arangan koghtɨ, tina mɨdorozim damusɨ biziba iniam? \v 9 Ia uaghan kamaghɨra. Ia Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmtɨma, eghtɨ gumaziba ian akaba baraghan asaghɨva, egh manmaghɨn mɨgɨrɨgɨar kabar mɨngaribagh fogham? Nɨn mɨgɨrɨgɨaba, mati gumazibar tuaghagɨriabav gei, egha pura zui. \v 10 Nguazimɨn itir nguibar akar bar avɨriba iti. Egha da bar akar mɨngariba iti. \v 11 Eghtɨ kɨ gumazitam mɨkɨmamin mɨgɨrɨgɨam gɨfoghan kogh, egh nɨghnɨgh suam, a nguibar akar igharazimɨn gumazim. Eghtɨ a uaghan kamaghɨn nɨghnɨgh suam, kɨ nguibar akar igharazimɨn gumazim. \v 12 Arazir kamra, ian tongɨn otivam. Kɨ fo, ia Godɨn Duam anɨdir gavgaviba iniasa bar ifonge. Egh ia siosɨn aven itir darasi gavgavim me danɨngamin gavgaviba, ia da inisɨ pamtemɨn ingar. \s Pol Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geir arazim mɨgei \p \v 13 Ezɨ gumazir Godɨn Duam otivaghirir mɨzebav geim, a God ko mɨkɨmɨva, a uan akar kaba ighavkɨnamin gavgavim inisɨ, Godɨn azangsɨgh. \v 14 Ia fo, kɨ Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebar God ko mɨkɨmtɨ, kamaghɨn nan duam God ko mɨgeima, na nɨghnɨzim pura iti. \v 15 Kamaghɨn kɨ manmaghɨn damuam? Kɨ uan duamɨn God ko mɨkɨmɨva, egh uaghan uan nɨghnɨzimɨn God ko mɨkɨmam. Kɨ uan duamɨn ighiam bangɨva, egh uaghan uan nɨghnɨzimɨn ighiam bangam. \v 16 Nɨ kamaghɨn damuan kogh, egh nɨ duamɨn aven God mɨnabɨtɨ, gumazir kɨnitam ian tongɨn ikɨva, nɨ amir mɨgɨrɨgɨar kam gɨfoghan koghɨva, a manmaghɨn nɨn mɨnabir mɨgɨrɨgɨam gɨfogh suam, “A guizbangɨra?” A foghan kogham, nɨ tizibav gei. \v 17 Guizbangɨra, nɨ God mɨnabir mɨgɨrɨgɨam a bar deragham. Eghtɨ gumazir igharazim bar akurvazitam inighan kogham. \p \v 18 Kɨ Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzeba dughiar avɨribar dav gei, egha arazir kamɨn kɨ bar ia gafira. Kamaghɨn kɨ God mɨnabi. \v 19 Egh siosɨn aven itir gumazamiziba uari akuvir dughiamɨn, kɨ men sure damusɨ, egh akar otevir 5 pla me foghsɨ men mɨkɨmam, kamaghɨn deragham. Egh Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzer bar avɨribar me mɨkɨman kogham. \p \v 20 Nan adarasi, ian nɨghnɨziba aghɨribar mɨn ikian markɨ. Egh ia borir iririvibar mɨn arazir kurabagh ami puvatɨzɨ moghɨn ikɨ. Eghtɨ ian nɨghnɨziba, da gumazamizir aruabar nɨghnɨzibar mɨn ikɨ. \v 21 Godɨn Akɨnafarimɨn aven osizirim kamaghɨn iti, \b \q “Ekiam kamaghɨn mɨgei, Gumaziba nguibar igharazibar akabav geir tuavimɨn, \q2 kɨ dar aven gumazamizir kabav kɨmam. \q Kɨ nguibar igharazibar gumazibar amutɨ, me me mɨkɨmtɨ, \q2 eghtɨ me nan akaba baraghan aghuagham.” \b \m \v 22 Kamaghɨn amizɨ, Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geir gavgavim, God nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzibar akakaghasa, anenɨngi. Egha a nɨghnɨzir gavgavim itiba bagha anenɨngizir puvatɨ. Egha Godɨn otivir akabar gun mɨgeir gavgavim, God nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itibar akakaghasa, anenɨngi. Egha nɨghnɨzir gavgavim puvatɨziba bagha, anenɨngizir puvatɨ. \p \v 23 Kamaghɨn, siosɨn gumazamiziba uari akuvaghamin dughiamɨn, ia bar moghɨra Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmtɨ, eghtɨ gumazamizir kɨniba o nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨziba aven izɨ, ia baragh suam, ia ti ongani. \v 24 Eghtɨ ia bar moghɨra Godɨn otivir akabar gun mɨkɨmtɨ, gumazir kɨnitam o nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn itir puvatɨzitav aven izɨ, ia baraghtɨ, ian mɨgɨrɨgɨaba an navim bɨragh, egh a damutɨ, a fogh suam, kɨ arazir kurabagh ami. \v 25 Nɨghnɨzir mogomer an navimɨn itiba, da azenim girɨgham. Eghtɨ a tevimning apɨrigh magɨrɨgh, Godɨn ziam fɨ, egh suam, “Guizbangɨra, God ian tongɨn iti.” \s Siosɨn gumazamiziba uari akuvir dughiamɨn, me deravɨra bizibar amu \p \v 26 Kamaghɨn amizɨ, nan adarasi, ia uari akuva Kraisɨn ziam fer dughiamɨn, ia manmaghɨn damuam? Ia bar moghɨra ingangariba iti. Gumazir mam Godɨn ziam fer ighiam iti, ezɨ mav suren mɨgɨrɨgɨam iti, ezɨ mav God an akakazir mɨgɨrɨgɨam iti, ezɨ mav Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzev gɨrɨgɨam iti, ezɨ gumazir igharazim mɨzev gɨrɨgɨar kam ighavkɨnamin gavgavim iti. Egh bizir ia damuamiba bar, ia gavgavim sios danɨngsɨ, ia dar amu. \v 27 Egh tarazi Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmsɨ, gumazamizir pumuning o gumazamizir pumuning ko mɨkezimra, dav mɨkɨmam. Egh me uaghara mɨkɨman markɨ. Tav mɨkemeghtɨma, tav mɨkɨm. Eghtɨ tav men mɨzev gɨrɨgɨabagh dagh ighɨvkɨn. \v 28 Ezɨ akam ighɨvkɨnamin gumaziba puvatɨghtɨ, gumazir Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geiba, me nɨmɨra ikɨ, egh me God ko nɨmɨra uariv kɨm. \p \v 29 Eghtɨ gumazamizir pumuning, o gumazamizir pumuning ko mɨkezim, me Godɨn otivir akaba gun mɨgeir gavgavim ikɨva, egh merara akam akunam. Eghtɨ igharaz darazi men akaba tuisɨgh. \v 30 Ezɨ tav daperaghav ikɨtɨ, God mɨgɨrɨgɨatam an akaghtɨ, gumazir faragha mɨgeim, a nɨmɨra ikɨ. \v 31 Tuavir kamɨn, ia bar Godɨn otivir akaba vaghvagh dar gun mɨkɨmam, kamaghɨn siosɨn gumazamiziba bar fofozim ko gavgavam iniam. \v 32 Gumazamizir Godɨn otivir akaba gun mɨgeir gavgaviba itiba, me deraghvɨra uan gavgaviba gativagh dar gan. Egh dar dughiamra, me dav kɨm. \v 33-34 Ia fo, God okam nɨghnɨzir arazim gamima an otivir puvatɨ. A uan biziba bar deravɨra dar kɨri. Egha, e navir vamɨran ikɨ deraghvɨra ikiasa, a kamaghɨn ifonge. \p Siosɨn gumazamiziba Godɨn ziam fasa uari akuvir dughiamɨn, amiziba bizibav kɨman markɨ. Me pura nɨmɨra ikɨ. Godɨn gumazamizibar siosba bar, arazir kam iti. Amiziba faragh mangan kogham, me puram apengan ikɨ, mati Moses Osirizir Araziba mɨkemezɨ moghɨn. \v 35 Amizim bizitam gɨfoghsɨ, mangɨ uan dɨpenimɨn uan pamɨn azangsɨgh. Amizim sios uari akuvir dughiamɨn bizibav kɨmɨva, kamaghɨn a uabɨ aghumsɨzim uabɨ danɨngam.\f + (14:34-35) Pol, sios uari akuvaghtɨ, dughiar kam amiziba bizitam mɨkɨman men anogoroghezir pu. Puvatɨ, Pol sapta 11ɨn mɨgɨa ghaze, amiziba God ko mɨkɨmɨva, egh Godɨn otivir akabar gun mɨkɨmam. (Nɨ 1 Korin 11:5ɨn gan.) Pol kamaghɨn ifonge, Godɨn gumazamiziba, me uari akuvir dughiamɨn, uarira uarigh nɨghnɨgh, Godɨn Duam anɨngizir gavgavibar deravɨra ingangarim damu, egh Godɨn ziam fam. Pol sios gavgavighasa, egha akar kam me ganɨngi. Korinɨn amiziba ti Godɨn otivir akabar gun mɨgeir arazim, ko Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav geir arazim mɨgɨa, mɨzem gɨrɨghɨrɨgha nɨgɨnir avɨribagh ami. Ezɨ bizir kam, Godɨn ziam fer arazim, akoravɨra ikia an tuavim apɨri. Pol ghaze, Korinɨn amiziba mɨzem gɨrɨghɨrɨgh azangsɨzir avɨribav kɨm, egh Godɨn ziam fer arazimɨn tuavim apɨran kogham. Me azangsɨziba ikɨ, uan paba dɨpenimɨn men azangsɨgh.\f* \p \v 36 Guizbangɨra, Godɨn akam faragha ian tongɨn otogha, egha tintinimɨn ghuzir puvatɨ. Egha an akam ia baghavɨra izezir puvatɨ! \v 37 Eghtɨ gumazitam suam, a Godɨn otivir akabar gun mɨgeir gumazir mam, o a gumazir Godɨn Duam nɨghnɨzir aghuim anɨngizir mam, a kamaghɨn fogh suam, bizir kɨ ia bagha osirizim, kar Ekiam anɨngizir akar gavgaviba. \v 38 Eghtɨ a nan akar kam baraghan koghtɨ, ia an akam baraghan markɨ. \p \v 39 Kamaghɨn amizɨ, nan adarasi, ia Godɨn otivir akabar gun mɨkɨmsɨ, bar ifongegh. Egh Godɨn Duamɨn otivaghirir mɨzebav kɨmsɨ uarir anogoroghan markɨ. \v 40 Ia uari akuvir dughiabar, ia arazir aghuimɨn gɨn mangɨva, bar deraghvɨra bizibar amu. \c 15 \ms Gumazamizir ariaghreziba, me ua dɨkavam \mr (Sapta 15) \s Krais aremegha ua dɨkafi \p \v 1 Nan adarasi, kɨ ua ian nɨghnɨzibar amutɨ, ia ua akar aghuir kɨ ia mɨkɨnizim, ginɨghnɨgh. Ia akar aghuir kam inigha a gisɨn tuivigha gavgafi. \v 2 Kar akar aghuir kɨ ia mɨkɨnizim. Ia pamtemɨn an suiragh gavgavightɨ, ian nɨghnɨzir gavgavim pura bizim mɨn ikian koghtɨ, tuavir kamɨn God ian akurvagham. \p \v 3 Akar bar ekiar kɨ inizim, kɨ ia ganɨngi. Akar kam kamakɨn: Krais en arazir kuraba batoghasava aremegha, mati Godɨn Akɨnafarimɨn osizirim mɨkemezɨ moghɨn. \v 4 Ezɨ me an kuam isa mozim gatɨzɨ, ezɨ dughiar pumuning ko mɨkezim gɨvazɨma, a ua dɨkafi, mati Godɨn Akɨnafarimɨn osizirim mɨkemezɨ moghɨn. \v 5 Egha a Pita batogha, gɨn 12 plan aposelba bato. \v 6 Egha gɨn a dughiar vamɨra gumazamizir an gɨn zuir avɨrim batifi, men dɨbobonim mong 500 gafira. An ganizir gumazamizir avɨriba ikiavɨra iti, ezɨ marazi ariaghɨre. \v 7 Egha a uaghan Jems bato, egha gɨn aposelba bar me batifi. \p \v 8 Egha bar men gɨn a uaghan na bato. Kamaghɨn kɨ mati borir amebam borim batamin dughiamra, a batezir puvatɨzim. \v 9 Kɨ aposelbar tongɨn, kɨ bar men gɨn iti. Faraghavɨra, kɨ Godɨn sios gasɨghasɨsi, kamaghɨn kɨ nɨghnɨsi, me ziam “aposel” na darɨghan kogham. \v 10 Ezɨ Godɨn apangkuvimɨn a na gamizɨ, kɨ datɨrɨghɨn kamaghɨn oto, egha kɨ aposelɨn iti. Ezɨ an apangkuvir a nan itim, a pura zuir puvatɨ. Bar puvatɨ, kɨ pamtem ingari, ezɨ nan ingaramin gavgavim aposelɨn igharazibar ingaramin gavgavim gafira. Egha kɨ uabɨ ingari puvatɨ, Godɨn apangkuvim nan itima, kɨ ingari. \v 11 Ezɨ kamaghɨn akar kam, kɨ anekuri, o me anekuri, e bar moghɨra Iesus aremegha ua dɨkavizir akar aghuim akuri. Ezɨ ia a baregha nɨghnɨzir gavgavim an iti. \s Gɨn gumazamizir aremeziba me ua dɨkavam \p \v 12 E zurara kamaghɨn akam akura ghaze, Krais ovegha ua dɨkafi. Ezɨ manmagh sua ian marazi ghaze, “Ariaghreziba, me ua dɨkavan kogham”? \v 13 Ia nɨghnɨgh. Ariaghreziba ua dɨkavan koghtɨ, kamaghɨn God ti Krais gamizɨ a ua dɨkavizir puvatɨghai. \v 14 Krais ti ovevemɨn ua dɨkavizir puvatɨzɨ, akar e ia mɨkɨnamim, ti mɨngariba puvatɨghai. Ezɨ uaghan, ia nɨghnɨzir gavgavim iniamin akaba mɨngariba puvatɨghai. \v 15 Krais ti ovevemɨn ua dɨkavizir puvatɨzɨ, e ti God amizir bizibagh ifarir gumazibar mɨn otivighai. E kamaghɨn akam ia mɨkɨri, God Krais gamizɨ a ua dɨkafi. Ezɨ guizbangɨra gumazir aremeziba ua dɨkavan koghai, kamaghɨra Krais ua dɨkavizir puvatɨghai. \v 16 E fo, God ti gumazir aremezibagh amima me ua dɨkavan koghtɨ, e kamaghɨn mɨkɨm suam, “God Krais gamizɨ, a ua dɨkavizir puvatɨ.” \v 17 God ti Krais gamizɨ a ua dɨkavizir puvatɨzɨ, ian nɨghnɨzir gavgavir Kraisɨn itim, a pura bizir kɨnim. Ezɨ arazir kurabar gavgavim ia gativazɨ, ia ti adar apengan ikiavɨra ikiai. \v 18 Ezɨ uaghan, nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikiava ariaghreziba, me uaghan ti bar ovegha gɨvagha uan ivezir kuram inighai. \v 19 E nɨghnɨzir gavgavim Kraisɨn ikia, bizir aghuir e fogha iniamiba bagha mɨzuai iti. Egh, e nguazir kamɨn itir biziba baghɨvɨra mɨzuamɨva, egh gɨn izamin biziba bagh mɨzuaman koghtɨ, gumaziba bar en kuarkuvigham. Eghtɨ me en kuarkuvir arazir kam, a me gumazir igharazibar kuarkuvir arazim, bar a gafiragham. \p \v 20 Ezɨ guizɨn bizim kamakɨn: God Krais gamizɨma, a ua dɨkafi. An oveaghuezibar faragha dɨkavigha, mati azenimɨn dagher ovɨzir faragha zuim. Kamaghɨn e fo, oveaghueziba ua dɨkavam. \v 21 Gumazir mam a ovevem gamizɨ, an oto. Ezɨ gumazir igharazim ua dɨkavir arazim gamizɨ, an oto. \v 22 Ia fo, gumazamiziba Adam ko porogha kamaghɨn an mɨn me bar areme, egha kamaghɨra gumazamiziba Krais ko poro, eghtɨ kamaghɨn an mɨn me bar ua dɨkavigham. \v 23 Egh me bar vaghvagh uan dughiamra ua dɨkavam. Krais bar men faraghtɨ, eghtɨ a ua izamin dughiam, an adarazi ua dɨkavam. \p \v 24 Eghtɨ nguazir kam gɨvaghamin dughiam otogham. Eghtɨ Krais duar gavgavir gumazamizibagh ativiba ko, nguazir kamɨn garir adariaba ko, aser gavgaviba, a bar me gasɨghasigham. Egh a God Bizibagh Ativamin Dughiam isɨ, God Afeziamɨn dafarim darɨgham. \v 25 E fo, Krais atrivimɨn ikɨvɨra ikɨ, mangɨtɨ, God an apaniba bar me dɨkabɨragh me isɨ an suemningɨn apengan me arɨghamin dughiamɨn tugham. \v 26 God dɨkabɨnamin apanir abuananamra kara: ovevem. \v 27 Godɨn Akɨnafarim kamaghɨn mɨkeme, “God biziba bar da isa an suemningɨn apengan da atɨ.” Akar kam kamaghɨn mɨgɨa ghaze, God uabɨ biziba isa Kraisɨn suemningɨn apengan da arɨki. Ezɨ e fo God uabɨ Kraisɨn apengan itir puvatɨ. \v 28 Eghtɨ gɨn, biziba bar Kraisɨn apengan ikɨtɨ, eghtɨ Godɨn Otarim uabɨ uabɨ isɨ, Godɨn apengan uabɨ atɨgham. Faraghvɨra God biziba bar da isɨ, Otarimɨn apengan dar arɨgham. Eghtɨ dughiar Otarim uabɨ uabɨ isɨ Godɨn apengan uabɨ atɨghamim, God biziba bar moghɨra dar dapanimɨn ikiam. \p \v 29 Ia nɨghnɨgh, marazi ariaghreziba bagha rue, egha tizim bagha me kamaghɨn ami? Me manmaghɨn men akuvaghasa arazir kam gami? Gumaziba ua dɨkavan koghtɨma, ezɨ tizim bagha gumaziba men akurvaghasa rue? \v 30 Ezɨ e manmaghɨn damuam? E aruava, aremegha ua dɨkavir akam akurir ingangarim gamima, gumazir avɨriba zurara e gasɨghasɨghasava ami. Ariaghreziba ua dɨkavan koghtɨ, e tizim bagha ingangarir kam gami? \v 31 Nan adarasi, kɨ dughiabar zurara ovevem bativasava ami. Kɨ ia ko, en Ekiam Krais Iesus ko porogha, egha kɨ ia bangɨn bar akonge, kamaghɨn kɨ akar kam ian modir puvatɨ. \v 32 Kɨ ti nguazir kamɨn nɨghnɨzimɨn gɨn ghua Efesusɨn nguibamɨn ikia, “asizir atiaba” ko uariv soke, kamaghɨn kɨ ivezir aghuir manam iniam? Bar puvatɨ. Ariaghreziba ua dɨkavan koghtɨma, eghtɨ kamaghɨn e mɨgɨrɨgɨar kamɨn gɨn mangam, “E gurumɨzaraghan aremegham, kamaghɨn e datɨrɨghɨn dagheba ko dɨpabar amam.” \f + (15:32) Gumazir maba ghaze, Pol guizɨn asɨzir atiabav gei. Romɨn gumaziba, arazir kurabagh amir gumazibav soghasa, dughiar mabar me gamima, me asɨzir atiaba ko mɨsosi, mati laion. Ezɨ gumazir avɨriba ghaze, Pol guizɨn asɨzir atiabav geir puvatɨ. An akar isɨn zuimɨn a gasɨghasɨghasava amir gumazibav gei.\f* \p \v 33 Ia gumazir igharazibar amamangatɨghtɨ, me ia gifaran markɨ. Ia akar kam gɨfo, “Ia gumazir kuraba ko poroghtɨ, me ian arazir aghuibagh asɨghasɨgham.” \f + (15:33) Kar Grighɨn fofozir gumazir mamɨn mɨgɨrɨgɨam.\f* \v 34 Ia arazir onganiba ateghɨva deravɨra nɨghnɨgh. Egha ia uam arazir kurabar amuan markɨ. Ia oragh, ian marazi God gɨfozir puvatɨ. Ia aghumsɨghasa kɨ akar kamɨn ia mɨgei. \s Nivafɨzir ua dɨkavamim, igharagh ganam \p \v 35 Eghtɨ gumazitam azangam, “Ariaghreziba manmaghɨn ua dɨkavigham? Me manmaghɨn garir nivafɨziba ikiam?” \v 36 Nɨ gumazir onganim! Nɨ ter ovɨzim nguazimɨn aven an oparightɨ, a faragh aremeghɨva, biam otivam. \v 37 Ezɨ ter ovɨzir nɨ oparizir kam, a witɨn ovɨzim, o tizimɨn ovɨzim, a bizir gɨn aghungamimɨn mɨn garir puvatɨ, a pura ter ovɨzir kɨnim. \v 38 God ifongezɨ moghɨn, a uabɨ aguaba ko namnam ko dafariba isa, igharagha garir dagheba ko graziba ko temebagh anɨdi. Egha bizir God anɨngizir kaba, mati men nivafɨziba. Kamaghɨn amizɨ, da bar moghɨra vaghvagha nivafɨzir igharagha gariba iti. \p \v 39 Ezɨ nivafɨzir angamra itiba, bar uaghara garir puvatɨ. Gumazim nivafɨzir igharagha garim iti. Ezɨ asɨzim nivafɨzir igharagha garim iti, ezɨ kuarazim nivafɨzir igharagha garim iti, ezɨ osirim nivafɨzir igharagha garim iti. \p \v 40 Ezɨ overiamɨn itir biziba, mati me nivafɨziba iti moghɨn, igharagha gari. Ezɨ nguazimɨn itir biziba uaghan, mati me nivafɨziba iti moghɨn, igharagha gari. Overiamɨn itir nivafɨzibar dɨgɨriba, nguazimɨn itir nivafɨzibar dɨgɨriba mɨn garir puvatɨ. \v 41 Aruem dɨgɨrir igharazim iti, ezɨ iakinim dɨgɨrir igharazim iti, ezɨ mɨkovezim dɨgɨrir igharazim iti, egha mɨkovezibar aven da vaghvagha dɨgɨrir igharagha gariba iti. \p \v 42 Gumazir aremegh ua dɨkavamin arazim, a kamakɨn. Nivafɨzir e dafazim, a ikuvigham, eghtɨ nivafɨzir ua dɨkavamim, ikuvighan kogham. \v 43 Nivafɨzir e dafazim, a derazir puvatɨ, eghtɨ nivafɨzir ua dɨkavamim, a dɨgɨrir aghuim ikiam. Nivafɨzir e dafazim, a gavgaviba puvatɨ, eghtɨ nivafɨzir ua dɨkavamim, bar gavgavigham. \v 44 Nivafɨzir e dafazim, a nguazir kamɨn otozir bizim. Ezɨ nivafɨzir ua dɨkavamim, a Godɨn Duam anɨdir bizim. Kamaghɨra e fo, nguazimɨn nivafɨziba iti, ezɨ uaghan Godɨn Duam anɨdir nivafɨziba iti. \v 45 Godɨn Akɨnafarim ghaze, “Gumazir faragha otozim, Adam, God a gamizɨ an angamra iti.” Ezɨ Adamɨn bar gɨn izezim, a Duamɨn otogha, egh gumazamizibar amutɨ me angamra ikiam.\f + (15:45) Adamɨn bar gɨn otozir kam, a Kraisra. 1 Korin 15:21-22 ko Rom 5:14-19ɨn ganigh.\f* \v 46 Godɨn Duam anɨdir ikɨrɨmɨrim faragha otozir pu. Puvatɨ, nguazir kamɨn otozir ikɨrɨmɨrim faragha oto, ezɨ Godɨn Duam anɨdir ikɨrɨmɨrim gɨn oto. \v 47 Adamɨn faragha zuim, a nguazimɨn gumazim. God nguazimɨn an ingari. Ezɨ Adamɨn gɨn zuim, a Godɨn Nguibamɨn ikegha ize. \v 48 Nguazir kamɨn gumazamiziba, me nguazir kamɨn otozir gumazir kamɨn mɨn ami. Ezɨ Godɨn Nguibamɨn gumazamiziba, me gumazir Godɨn Nguibamɨn ikegha izezir gumazir kamɨn mɨn ami. \v 49 E datɨrɨghɨn nguazimɨn otozir gumazir kamɨn mɨn gari, egh gɨn Godɨn Nguibamɨn izezir gumazimɨn mɨn ganam. \p \v 50 Nan adarasi, kɨ ia kamaghɨn foghasa kɨ ia mɨgei. Nguazir kamɨn gumazamiziba, me God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven mangɨ ikɨ an bizir aghuiba inian kogham. Egh ariaghiriba, bizir ariaghirir puvatɨziba inian kogham. \p \v 51-52 Ia oragh. Kɨ akar mogomer mamɨn gun ia mɨkɨmasa. En tarazi oveghan kogham. Me ikɨvɨra ikɨtɨma, sɨghar abuananam arangam, eghtɨ dughiar kamra God me damightɨ men nivafɨziba igharagh otogham. Bizir kam bar zuamɨram otogham, mati damazim komokoi moghɨn. Sɨgham arangamin dughiamɨn, ariaghreziba ua dɨkavighɨva uam ikuvan kogham. God bar moghɨra e damightɨ e nivafɨzir igharagha garibar otivam. \v 53 A kamakɨn, mati gumazim korotiar ghurim suegha egha korotiar igiam aruzɨ moghɨn, e nivafɨzir kuram suegh, egh ikuvighan koghamin nivafɨzim arugham. Egh e ariaghɨrir nivafɨzim suegh, egh ariaghɨrir puvatɨzir nivafɨzim arugham. \v 54 E gɨn uan ariaghɨrir nivafɨzir kuram sueghɨva, uan nivafɨzir ikuvan koghamibar aghuightɨ, dughiar kamɨn Godɨn Akɨnafarimɨn itir mɨgɨrɨgɨam a guizɨn otogham, \b \q “God ovevem dɨkabɨragha, a gasɨghasɨki, egha bar a gafira. \q2 \v 55 Ovevem, nɨ gumazamiziba dɨkabɨrir gavgavim managh iti? \q3 Ovevem, nɨ gumazamiziba mɨzazim me ganɨdir gavgavim managh iti?” \b \m \v 56 Ovevem, mɨzazir gavgavir gumazamizibagh anɨdim, arazir kuram dama a ini. Ezɨ arazir kuram uan gavgavim, Moses Osirizir Araziba dama a ini. \v 57 En Ekiam Krais Iesusɨn ingangarimɨn, God gavgavim e ganɨdima, e ovevem ko mɨsogha a dɨkabɨri. Kamaghɨn, e Godɨn mɨnabi! \p \v 58 Kamaghɨn, nan namakar bar aghuiba, ia tuivigh gavgavigh, eghtɨ bizitam ia munamangan markɨ. Ia kamaghɨn fo, ingangarir ia Ekiam bagha amiba pura zuir puvatɨ. Kamaghɨn, ia zurara Ekiam bagh ingarsɨ bar gavgavigh. \c 16 \ms Pol, a damuasava amir bizibav gei \mr (Sapta 16) \s Me Jerusalemɨn amangasava amir dagɨaba, Pol dav gei \p \v 1 Kɨ datɨrɨghɨn dagɨar ia Jerusalemɨn itir Godɨn adarasi bagha darɨghasava amibav kɨmasa. Kɨ faragha Galesian Provinsɨn itir siosba, arazir kam men aka, egha kɨ kamaghɨn ia mɨkɨmasa, ia uaghan arazir kam damuam. \v 2 Ia bar, Sandebar zurara, vaghvagh dagɨar ia isiba mɨrara, dagɨataba tuiragh, egh da isɨ uan dɨpenibar da mongegh. Eghtɨ dagɨaba tong avɨrasemegham. Eghtɨ dughiar kɨ izamimɨn, ia ua dagiaba burian kogham. \v 3 Kɨ izeghɨva, gumazir ia mɨseveziba, kɨ men gun mɨgeir akɨnafarim me danɨngɨva, me amadaghtɨ, me mangam. Eghtɨ me dagɨar ia anɨngizir kaba inigh mangɨ Jerusalemɨn itir darazir dafarim darɨgham. \v 4 Biziba deraghtɨ, kɨ uaghan mangɨtɨ, me na ko mangam. \s Pol mangɨ Korinbar ganasa ifonge \p \v 5 Kɨ ia bagh mangɨsɨ, Masedonian Provins abigh mangɨgh, gɨn ian bighan otogham. Kɨ faragh Masedonian mangasa ifonge. \v 6 Kɨ ti tong dughiatabar ia ko ikegham, kɨ foghan kogham, kɨ ti ia ko ikɨtɨma orangtɨzim ko aminir gavgavimɨn dughiam gɨvaghtɨma, kɨ managh mangɨsɨ ifongeghtɨ, ia nan akuraghtɨma kɨ mangam. \v 7 Kɨ izɨ, dughiar otevimɨn ia ko ikian aghua. Kɨ tong dughiar ruarimɨn ia ko ikiasa ifonge. Ekiam kamaghɨn ifongeghtɨ, kɨ dughiar ruarim ia ko ikiam. \p \v 8 Kɨ Efesusɨn Nguibamɨn kagh ikɨ mangɨtɨ, Pentikosɨn Dughiar Ekiam gɨvagham.\f + (16:8) “Pentikosɨn Dughiar Ekiam”, Aposel 2:1ɨn itir mɨgɨrɨgɨamɨn gan.\f* \v 9 Kɨ fo, God na bagha tuavim kuizɨma, kɨ kagh ikɨ ingangarim damuamin dughiar aghuim iti. Egh kɨ gumazamizir avɨribar akuraghtɨma, me Kraisɨn adarazir otivigham. Ezɨ uaghan gumazir avɨriba en apanim gami. \p \v 10 Timoti ia batoghtɨma, ia a inigh an akurvaghtɨma, a ian tongɨn ia ko navir amɨrɨzimɨn ikɨ, egh atiatingan kogham. Ia fogh, kɨ Ekiam bagha ingari moghɨn, a ingari. \v 11 Ian tarazi an gan kamaghɨn mɨkɨman markɨ, a pura bizim. Ia an akuraghtɨ, a navir amɨvɨzim sara mangɨ darorim gɨvagh, egh ua na bagh izam. Kɨ, an aveghbuaba ko izasa, kɨ a bagha mɨzua gari.\f + (16:11) Timoti a gumazir igiam, ezɨ bizir kam bagha gumazir maba akɨrim ragha a gasi. Nɨ 1 Timoti 4:12ɨn gan.\f* \p \v 12 Ezɨ en aveghbuam Apolosɨn mɨgɨrɨgɨam a kamakɨn. Kɨ dughiar avɨribar aveghbuar igharaziba ko izɨ, ian ganasa pamtemɨn a mɨgei. Ezɨ a datɨrɨghɨn tong izasa nɨghnɨzir puvatɨ. Gɨn, tuavitam ikɨtɨ, a izam. \s Mɨgɨrɨgɨar abuananaba \p \v 13 Ia uari bagh gan, egh nɨghnɨzir gavgavimɨn tugh gavgafigh. Egh gavgavighɨva bizitamɨn atiatingan markɨ. \v 14 Ia God ko gumazamizir igharaziba bar me gɨfongeghɨva uan ingangaribar amu. \p \v 15-16 Nan adarasi, ia Stefanas ko an adarazigh fo. Me Akaian Provinsɨn ikia faraghavɨra Kraisɨn adarazir otifi, ezɨ gɨn Akaian Provinsɨn itir gumazamizir igharaziba gɨn Kraisɨn adarasi otifi. Ezɨ Stefanas uan adarazir ko, uari isa ingangarir Godɨn gumazamizibar akurvaghamim ganɨngi. Nan adarasi, kɨ kamaghɨn ia gakaghora ghaze, ia kamaghɨn amir gumazibar apengan ikɨ, egh uaghan gumazir me ko ingaribar apengan ikɨ. \p \v 17 Stefanas ko Fortunatus ko Akaikus na bagha ize. Ia na bagh izamin tuaviba puvatɨzɨ, ezɨ me ian danganim inigha na ko iti. Kamaghɨn kɨ bar akonge.\f + (16:17) Grighɨn akam vezɨn kamɨn deragha akatam mɨgeir pu.\f* \v 18 Me nan navim gamizɨ, an amɨra, egha uaghan ian navibagh ami. Ia kamaghɨn amir gumazibar akaba baragh. \p \v 19 Esian Provinsɨn itir siosba uan akam isa ia bagha anemaga ghaze, Afeziam ia ko ikɨ. Ezɨ Akwila ko Prisila, ko aningɨn dɨpenimɨn uari akuvir sios, Ekiamɨn ziamɨn uan akam isa ia bagha anemaga ghaze, Afeziam ia ko ikɨ. \v 20 Kagh itir Kraisɨn adarazi, me bar uan akaba isa ia bagha da amaga ghaze, Afeziam ia ko ikɨ. Ia Kraisɨn adarasi, ia uan arazimɨn gɨn mangɨva, egh ia uan adarazir agharibar suigh. \p \v 21 Kɨ Pol, kɨ uabɨ uan dafarimɨn dughiar aghuir kam ia bagha an osiri.\f + (16:21) Pol uabɨ uan akɨnafariba osirir pu. Puvatɨ, a mɨgeima gumazir igharazim a bagha osiri. Ezɨ mɨgɨrɨgɨar vezɨn kamɨn itim, Pol uabɨ uan dafarimɨn an osiri.\f* \p \v 22 Tina Ekiam gɨfongezir puvatɨ, a ikuvigh. En Ekiam, nɨ izɨ! \p \v 23 En Ekiam Iesusɨn apangkuvim, ia ko ikɨ. \p \v 24 E bar Krais Iesus ko poroghav ikia, egha arazir kamɨn kɨ bar moghɨra ia gɨfonge. Guizbangɨra.