\id MAT 
\ide UTF-8
\h Matiyu
\toc2 MAT
\toc1 Matiyu
\mt Matiyu
\c 1
\s Isa buruju
\p
\v 1 Isa Ɲenematɔmɔnin buruju le ɲin di. Isa tɛrɛ Dawuda ni Iburahima bɔnsɔn de ri.
\p
\v 2 Iburahima ka Isiyaka sɔrɔn. Isiyaka ka Yakuba sɔrɔn. Yakuba ka Yahuda sɔrɔn, a ni wo kɔrɔcɛilu ni dɔɔcɛilu. 
\v 3 Yahuda ka Pɛrɛsi ni Seraki sɔrɔn. Woilu na tɔɔ le tɛrɛ ko Tamari. Perɛsi ka Hɛsirɔn sɔrɔn. Hɛsirɔn ka Ramu sɔrɔn. 
\v 4 Ramu ka Aminadabu sɔrɔn. Aminadabu ka Nasɔn sɔrɔn. Nasɔn ka Salimɔn sɔrɔn. 
\v 5 Salimɔn ka Bɔwasi sɔrɔn. Wo na tɔɔ ko Rahabu. Bɔwasi ka Obedi sɔrɔn. Wo na le tɛrɛ Rutu ri. Obedi ka Jɛsɛ sɔrɔn. 
\v 6 Jɛsɛ ka mansa Dawuda sɔrɔn. Dawuda ka Sulemani sɔrɔn. Wo na tɛrɛ Uriya muso le ri. 
\v 7 Sulemani ka Rehobowan sɔrɔn. Rehobowan ka Abiya sɔrɔn. Abiya ka Asafu sɔrɔn. 
\v 8 Asafu ka Jusafati sɔrɔn. Jusafati ka Jehoramu sɔrɔn. Jehoramu ka Usiyasi sɔrɔn. 
\v 9 Usiyasi ka Jotamu sɔrɔn. Jotamu ka Ahasi sɔrɔn. Ahasi ka Esekiyasi sɔrɔn. 
\v 10 Esekiyasi ka Manase sɔrɔn. Manase ka Amɔn sɔrɔn. Amɔn ka Josiya sɔrɔn. 
\v 11 Josiya ka Jekoniya ni dencɛ gbɛrɛilu sɔrɔn. Awa, Jekoniya tele rɔ, Babilɔnikailu ka Isirayɛlikailu mira ka wa ii ri kɛlɛkɔrɔbori rɔ Babilɔni jamana rɔ.
\p
\v 12 Isirayɛlikailu seni kɔ kɛlɛkɔrɔbori diya Babilɔni jamana rɔ, Jekoniya ka Seyalatiyɛli sɔrɔn. Seyalatiyɛli ka Serobabɛli sɔrɔn. 
\v 13 Serobabɛli ka Abihudi sɔrɔn. Abihudi ka Eliyakimu sɔrɔn. Eliyakimu ka Asori sɔrɔn. 
\v 14 Asori ka Sadoki sɔrɔn. Sadoki ka Akimu sɔrɔn. Akimu ka Eliyudi sɔrɔn. 
\v 15 Eliyudi ka Elasari sɔrɔn. Elasari ka Matan sɔrɔn. Matan ka Yakuba sɔrɔn. 
\v 16 Yakuba ka Yusufu sɔrɔn. Yusufu ka Mariyamu furu. Mariyamu wo le ka Isa sɔrɔn, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Ɲenematɔmɔnin.
\p
\v 17 Nba, ka bɔ Iburahima ma ka na a sii Dawuda la, wo bɛɛ ladɛnnin kɛra farɔkɛ tan ni naanin de ri. Ka bɔ Dawuda ma ka na Isirayɛlikailu lawa waati rɔ kɛlɛkɔrɔbori rɔ Babilɔni jamana rɔ, wo bɛɛ ladɛnnin kɛra farɔkɛ tan ni naanin de ri. Ka bɔ ii wa waati ma kɛlɛkɔrɔbori diya Babilɔni jamana rɔ ka na a sii Ɲenematɔmɔnin na, wo bɛɛ ladɛnnin kɛra farɔkɛ tan ni naanin de ri.
\s Isa sɔrɔn ɲa
\p
\v 18 Nba, Isa Ɲenematɔmɔnin sɔrɔnda ɲa mɛn ma, wo le ɲin di. A na Mariyamu mamirani tɛrɛ Yusufu bolo. Kɔni sani a ye wa a sii Yusufu wara ka kɛ a muso ri, Nii Sɛniman ka a kɛ Mariyamu ka kɔnɔ ta. 
\v 19 Yusufu ka wo yen mɛn kɛ, a tun tɛ a fɛ ka Mariyamu tɔɔ tiɲan mɔɔilu ɲana, baa Yusufu tɛrɛ mɔɔ telenni le ri. Wo rɔ, a ka a latɛɛ ko a ri Mariyamu bila sutura bolo ma. 
\v 20 Ka Yusufu to a mirila wo ma, Maari la mɛlɛka ka a jɛrɛ yiraka a la sibo rɔ, ka a fɔ a yɛ ko: «Yusufu, Dawuda bɔnsɔn, i kana silan Mariyamu furu ko yɛ, baa Nii Sɛniman de ka a kɛ a ra kɔnɔ ta. 
\v 21 A ri dencɛ sɔrɔn. I ye a tɔɔ la ko Isa\f + \fr 1.21 \fr*\ft Isa tɔɔ kɔrɔ ye le, Allabatala mɛn ye kisiba ri.\ft*\f*, baa ale le kɛtɔ a la mɔɔilu kisila ii la kojuuilu ma.» 
\v 22 Awa, ko woilu bɛɛ kɛni sa Maari la kuma ri kanbali, a ka mɛn don a la nabi da rɔ ko: 
\v 23 «I ɲa lɔ! Sunkurun mɛn da a jɛrɛ lakanda, wo ri kɔnɔ ta ka dencɛ sɔrɔn. Dencɛ wo tɔɔ ri la ko Emanuwɛli.»
\p Emanuwɛli kɔrɔ le ko Alla ye an dafɛ. 
\v 24 Yusufu wulira sunɔɔ rɔ mɛn kɛ, a ka a kɛ ikomin Maari la mɛlɛka tun ka a fɔ a yɛ ɲa mɛn ma. A wara Mariyamu ta ka na a ri a wara, ka a kɛ a muso ri. 
\v 25 Kɔni ii ma dɛn fɔɔ Mariyamu moyira dencɛ la. Yusufu ka den tɔɔ la ko Isa.
\c 2
\s Lɔnninnailu ka Isa yɔrɔ ɲinin
\p
\v 1 Isa sɔrɔnda Bɛtilɛhɛmu so kɔndɔ, ni a ye Jude mara rɔ. Wo tuma, mansa Herodi siini mansaya la. Isa sɔrɔnni kɔ, lɔnninna doilu bɔra telebɔ rɔ ka na Jerusalɛmu. 
\v 2 Ii ka a maɲininka ko: «Yahudiyailu la mansa mɛn sɔrɔnda sisen, wo ye mi? Ka an to an wara telebɔ rɔ, an ka a lolo yen. An da na a bonya diya.» 
\v 3 Kuma wo fɔra mansa Herodi yɛ tuma mɛn na, a kɔndafilira, a ni Jerusalɛmukailu bɛɛ. 
\v 4 Mansa ka Isirayɛlikailu la sarakalaselailu bɛɛ ni sariya karanmɔɔilu bɛɛ ladɛn, ka ii maɲininka ko, «Ɲenematɔmɔnin ka kan ka sɔrɔn mi?» 
\v 5 Ii ka a fɔ ko: «A ka kan ka sɔrɔn Bɛtilɛhɛmu le, ni a ye Jude mara rɔ, baa nabi do ka a sɛbɛ ko:
\q
\v 6 ‹Ile Bɛtilɛhɛmu, ile mɛn ye Jude mara rɔ,
\q i tɛ Jude mara soilu rɔ dɔɔmanni ri de!
\q Baa kuntii do ri bɔ i kɔndɔ,
\q mɛn di a janto n na jama Isirayɛlikailu\f + \fr 2.6 \fr*\ft Wo sɛbɛni Mika la kitabu kɔndɔ suran 5 kuma diya 2\ft*\f* rɔ.›»
\p
\v 7 Wo kɔ rɔ, Herodi ka lɔnninna woilu kili dokon dɔ ka ii maɲininka lolo bɔ waati ma. Ii tun ka a yen waati mɛn, ii ka wo fɔ a yɛ. 
\v 8 Wo rɔ, a ka sila di ii ma ko ii ye wa Bɛtilɛhɛmu. A ka a fɔ ko: «Ai ye wa den yɔrɔ ɲinin koɲuma ye. Ai wa a yen, ai ye kela lawa n yɛ, sa n fanan di wa a bonya.» 
\v 9 Herodi ka kuma wo fɔ ka ban tuma mɛn na, lɔnninnailu bɔra ye ka wa. Ka ii to sila kan, ii ka lolo kelen wo yen ii ɲɛfɛ, ii tun ka mɛn yen ii wara telebɔ rɔ. Den tɛrɛ ye yɔrɔ mɛn dɔ, lolo wo wara a lɔ yɔrɔ wo kun dɔ. 
\v 10 Lɔnninnailu ka lolo yen tuma mɛn na, ii jusu sɛwara kosɛbɛ. 
\v 11 Ii don mɛn kɛra bon na, ii ka den ni a na Mariyamu yen ye. Ii ka ii ɲɔnkin ka den bonya. Wo kɔ rɔ, ii ka ii la kankirailu da laka ka sɔlifen sankɔgbɛlɛnilu labɔ ka woilu di den ma. Ii ka sanin di a ma, a ni wusulan ni latikɔlɔn sumaduman mɛn tɔɔ ko muri. 
\v 12 Wo kɔ rɔ, Alla ka a lasobi lɔnninnailu la sibo rɔ ko ii kana kɔsɛ Herodi wara butun. Wo rɔ, ii ka sila gbɛrɛ ta ka wa ii la jamana rɔ.
\s Yusufu ka Mariyamu ni Isa ta ka wa Misiran
\p
\v 13 Nba, lɔnninnailu wani kɔ, Maari la mɛlɛka do ka a jɛrɛ yiraka Yusufu la sibo rɔ, ka a fɔ a yɛ ko: «I wuli ka den ni a na ta ka i bori ka wa Misiran jamana rɔ. I ye to ye fɔɔ n wa a fɔ i yɛ lon mɛn ko i ye na, baa Herodi kɛtɔ den yɔrɔ ɲininna a faa ko rɔ.» 
\v 14 Wo rɔ, Yusufu wulira su rɔ, ka den ni a na ta ka wa Misiran. 
\v 15 A tora Misiran fɔɔ ka Herodi sa. Wo kɛra ka Maari la kuma kanbali, a tun ka mɛn don a la nabi da rɔ ko: «N ka n dencɛ kili ko a ye bɔ Misiran.»\f + \fr 2.15 \fr*\ft Wo sɛbɛni Hose la kitabu kɔndɔ suran 11 kuma diya 1\ft*\f*
\p
\v 16 Nba, Herodi ka a ɲayen tuma mɛn na ko lɔnninnailu ra a majuwaya, a jusu bɔra kojuuya. A ka mɔɔilu lawa Bɛtilɛhɛmu so kɔndɔ, a ni a mara yɔrɔ bɛɛ rɔ. Ko den cɛman mɛnilu si ma tamin san fila kan fɔlɔ, ii ye woilu bɛɛ faa. Herodi danda san fila dencɛilu ma ka a bɛn lɔnninnailu la lolo yen waati ma, ii tun ka mɛn fɔ a yɛ. 
\v 17 Wo rɔ, Nabi Jeremiya tun ka mɛn fɔ, wo kanbalira ko:
\q
\v 18 «Kan do bɔra Rama so kɔndɔ,
\q kasi mankan ba a ni jusumakasa mankan ba.
\q Rasɛli ye kasila a denilu la ko la.
\q A ma sɔn mɔɔ si ye a masabari, baa a denilu tɛ ye butun.»\f + \fr 2.18 \fr*\ft Wo sɛbɛni Jeremiya la kitabu kɔndɔ suran 31 kuma diya 15\ft*\f*
\s Yusufu bɔra Misiran ka a kɔsɛ Isirayɛlikailu la jamana rɔ
\p
\v 19 Herodi sani kɔrɔ, Maari la mɛlɛka do ka a jɛrɛ yiraka Yusufu la sibo rɔ Misiran. 
\v 20 Mɛlɛka ka a fɔ a yɛ ko: «I wuli ka den ni a na ta. Ai ye i kɔsɛ Isirayɛlikailu la jamana rɔ, baa mɔɔ mɛnilu tɛrɛ ye a ɲininna ka den faa, woilu ra sa.» 
\v 21 Yusufu wulira wo le rɔ, ka den ni a na ta ka wa Isirayɛlikailu la jamana rɔ. 
\v 22 Kɔni Yusufu ka a mɛn ko Arikilayosi le siini mansaya la Jude mara kun na a fa Herodi nɔ rɔ. Wo rɔ, a silanda ka wa Jude mara rɔ. Alla ka a lasobi sibo rɔ ko a ye wa Kalile mara rɔ. 
\v 23 A wara a sii Nasarɛti so kɔndɔ. Wo kɛni sa Alla la kuma ri kanbali, a ka mɛn don a la nabiilu da rɔ ko mɔɔilu ri a fɔ Isa ma ko Nasarɛtika.
\c 3
\s Yaya ka kawandili kɛ
\p
\v 1 Nba, wo waati la, Yuhana\f + \fr 3.1 \fr*\ft Mɔɔ ye Yuhana ɲin tɔɔla fanan ko Yaya.\ft*\f* mɛn ye mɔɔ sunna ji rɔ, a sera Jude wula kɔndɔ. A tɛrɛ mɔɔilu kawandila ko: 
\v 2 «Ai ye tubi, baa Harijeene Mansaya waati ra se.» 
\v 3 Baa Nabi Esayi ka Yaya la ko fɔ ko:
\q «Kilikan ba bɔra wula kɔndɔ ko:
\q ‹Ai ye sila rabɛn Faama yɛ,
\q ka silaninilu latelen a yɛ.›»\f + \fr 3.3 \fr*\ft Wo sɛbɛni Esayi la kitabu kɔndɔ suran 40 kuma diya 3\ft*\f*
\p
\v 4 Nba, duruki mɛn tɛrɛ ye Yaya kan na, wo tɛrɛ ye ɲɔɔmɛ si le ri. A tɛsidini tɛrɛ gbolojulu la. A la dɔɔnninfenilu tɛrɛ ye tonkasailu ni waa rɔ li le ri. 
\v 5 Mɔɔ siyaman ba tɛrɛ ye bɔla Jerusalɛmu so kɔndɔ, a ni Jude mara rɔ, a ni Juridɛn Ba laminin yɔrɔilu bɛɛ rɔ, ka wa Yaya tɛrɛn ye. 
\v 6 A ri ii sun ji rɔ Juridɛn Ba rɔ, ii wa i lɔ ii la julumun na waati mɛn dɔ.
\p
\v 7 Farisi siyaman ni Sadusi siyaman tɛrɛ ye nala Yaya ma sun ji rɔ kanma. A ka wo yen ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai, fɔnfɔnni la munuɲailu! Alla la kiti mɛn natɔ, yon de ka ai lali ko ai ye ai bori wo kɔrɔ ten? 
\v 8 Ai ye kɛwaliilu kɛ, mɛnilu ri a yiraka ko ai ra tubi. 
\v 9 Ai kana ai miri ka a fɔ ko a ri bɛn ka a masɔrɔn Iburahima le ye ai benba ri! Ɛɛn. N di a fɔ ai yɛ ko Alla ri se kabakurun ɲinilu yɛlɛmanna ka ii kɛ Iburahima bɔnsɔnilu ri. 
\v 10 Sisen, tɛɛran tii ra wuli jiri tɛɛ kanma. Jiri mɛnilu tɛ den ɲuma kɛla, woilu bɛɛ ri tɛɛ ka lafili ta rɔ. 
\v 11 Nde ye ai sunna ji le rɔ, ka a yiraka ko ai ra tubi. Kɔni mɔɔ mɛn natɔ n kɔ, wo fanka ka bon n ta ri. Hali ka a la sanbara mira a yɛ, wo ka bon nde ma. Ale ri ai sun Nii Sɛniman dɔ, a ni ta. 
\v 12 A la baarafen ye a bolo, a ri sumankisɛ ni a bu bɔ ɲɔɔn dɔ baarafen mɛn na. A ri a la suman magbasi gbere lagbɛ, ka sumankisɛ kɛ bondon kɔndɔ, ka bu bɛɛ janin ta la. Ta wo ye ta sabali le ri.»
\s Yaya ka Isa sun ji rɔ
\p
\v 13 Wo kɔ rɔ, Isa bɔra Kalile mara rɔ ka na Yaya tɛrɛn Juridɛn Ba dala sa Yaya ri a sun ji rɔ, 
\v 14 kɔni Yaya tɛrɛ ye a fɛ ka a ban. A ka a fɔ Isa yɛ ko: «Ile le ka kan ka nde sun ji rɔ. Nfenna i ra na n tɛrɛn ten?» 
\v 15 Isa ka a jabi: «I ye diɲɛ wo ma fɔlɔ, baa a bɛnni an ye wo kɛ sa an di Alla sawo bɛɛ kanbali.» Wo rɔ, Yaya sɔnda ka a sun ji rɔ. 
\v 16 Isa sunni ji rɔ kɔ, a bɔra ji rɔ i kɔrɔ. Sankolo da lakara. A ka Alla Nii Sɛniman jiitɔla yen a kan ikomin kanba. 
\v 17 Kumakan do bɔra sankolo rɔ ko: «N diyana dencɛ le ten. N sɛwani ale rɔ kosɛbɛ.»
\c 4
\s Ibulusa ka Isa kɔrɔbɔ
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Nii Sɛniman ka Isa ɲɛmira ka wa a ri wula kɔndɔ a kɔrɔbɔ kanma Ibulusa bolo. 
\v 2 Isa ka tele binaani ni su binaani kɛ, a ye sun donna. Wo banni kɔ, kɔnkɔ ka a mira. 
\v 3 Majuuwalila ka a madon a la, ka a fɔ a yɛ ko: «Ni ile le ye Alla Dencɛ ri, i ye a fɔ kabakurun woilu yɛ ko ii ye yɛlɛman ka kɛ buru ri.» 
\v 4 Kɔni Isa ka a jabi: «A sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ko:
\q ‹Mɔɔ tɛ se balola buru gbansan na.
\q Ɛɛn, mɔɔ mako ye Alla la kumailu fanan na ka balo,
\q kuma mɛnilu bɛɛ ye bɔla Alla da rɔ.›»\f + \fr 4.4 \fr*\ft Wo sɛbɛni Sariyailu kitabu kɔndɔ suran 8 kuma diya 3\ft*\f*
\p
\v 5 Wo kɔ rɔ, Ibulusa ka Isa ta ka wa a ri Jerusalɛmu, ni a ye so sɛniman di. A ka a lalɔ Allabatobonba kun dɔ, 
\v 6 ka a fɔ a yɛ ko: «Ni ile le ye Alla Dencɛ ri, i ye i juran ka bɔ yan, baa a sɛbɛni ko:
\q ‹Alla ri a la mɛlɛkailu jamari i la ko rɔ.
\q Wo rɔ, ii ri i mira ii bolo la
\q sa i sen kana se kabakurun ma.›»
\p
\v 7 Isa ka Ibulusa jabi: «A sɛbɛni fanan ko: ‹I kana i la Maari Alla kɔrɔbɔ.›»
\p
\v 8 Wo kɔ rɔ, Setana wara a ri koyinkɛ jan ba do kan, ka dunuɲa mansaya bɛɛ yiraka a la, a ni ii la gbiliya. 
\v 9 A ka a fɔ Isa yɛ ko: «Ni i sɔnda ka i ɲɔnkin n kɔrɔ ka n bato, n di woilu bɛɛ di i ma.» 
\v 10 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye bɔ n kɔ Setana, baa a sɛbɛni ko: ‹I ye i la Maari Alla le bato ka baara kɛ ale kelen pe yɛ.›»
\p
\v 11 Wo rɔ, Ibulusa bɔra a fɛ ka wa. Mɛlɛkailu nara ka Isa makoilu ɲa.
\s Isa ka kawandili kɛ Kalile mara rɔ
\p
\v 12 Isa ka a mɛn tuma mɛn na ko Yaya ra mira ka a bila kaso la, a ka a kɔsɛ ka wa Kalile mara rɔ. 
\v 13 Kɔni a ma a sii Nasarɛti so kɔndɔ. A wara Kapɛrinahumu so le kɔndɔ ka a sii ye. So wo ye Kalile dalaba dala, Sabulɔn mara ni Nafitali mara rɔ. 
\v 14 Wo kɛra sa Alla la kuma ri kanbali, a ka mɛn don a la Nabi Esayi da rɔ ko:
\q
\v 15 «Sabulɔn mara ni Nafitali mara,
\q mɛnilu ye Kalile dalaba fan fɛ
\q Juridɛn Ba telebe rɔ,
\q Kalile mara kɔnin, siya gbɛrɛ mɔɔ siini yɔrɔ mɛn.
\q
\v 16 Mɔɔ mɛnilu siini tɛrɛ dibi rɔ ye,
\q woilu ka kɛnɛ ba do yen.
\q Mɛnilu siini tɛrɛ saya dibi rɔ,
\q kɛnɛya bɔra woilu ma.»\f + \fr 4.16 \fr*\ft Wo sɛbɛni Esayi la kitabu kɔndɔ suran 9 kuma diya 1-2\ft*\f*
\p
\v 17 Awa, kɛbi waati wo la, Isa ka kawandili damira ka a fɔ ko: «Ai ye tubi, baa Harijeene Mansaya ra se.»
\s Isa ka mɔɔ doilu kili
\p
\v 18 Lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye taamana Kalile Dala dafɛ. A ka nakelenɲɔɔma fila yen. Woilu ye Simɔn di (a ye fɔla mɛn ma ko Piyɛri) a ni Andere. Woilu tɛrɛ ye jɔɔ filila ji rɔ, baa ii ye jɛɛmiralailu le ri. 
\v 19 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye na ai bila n kɔ. Ai ye jɛɛ ɲininna, kɔni n di ai karan mɔɔilu ɲininna.» 
\v 20 Ii ka ii la jɔɔilu to ye i kɔrɔ ka ii bila Isa kɔ.
\p
\v 21 Isa taminni yɔrɔ wo la dɔɔni, A ka badenma fila yen mɛn ye na ni fa la. Woilu tɛrɛ ye Sebede dencɛ Yakuba a ni Yuhana ri. Ii ni ii fa siini tɛrɛ ye ii la jɔɔilu rabɛnna kulun kɔndɔ. Isa ka Yakuba ni Yuhana kili. 
\v 22 Ii ka ii bila Isa kɔ i kɔrɔ, ka ii fa ni kulun to ii kɔ.
\s Isa tɔɔ bɔra Kalile mara rɔ
\p
\v 23 Isa tɛrɛ ye Kalile mara fan bɛɛ rataamala. A tɛrɛ ye mɔɔilu karanna ii la salibonilu la, ka Harijeene Mansaya kibaro ɲuma lase, ka mɔɔilu lakɛndɛya ka ii bɔ ii la jankarɔ rɔ a ni ka ii lakɛndɛya ka ii bɔ ii la fɛɛmaya bɛɛ rɔ. 
\v 24 Isa tɔɔ bɔra Siri jamana yɔrɔ bɛɛ rɔ. Mɔɔilu tɛrɛ ye nala jankarɔtoilu bɛɛ ri a ma. Jankarɔ su siyaman tɛrɛ ye woilu kan. Mɛnilu tɔrɔni kojuuya farikɔrɔ dimin na, ii nara woilu ri, a ni jinatɔilu ni kirikirimasatɔilu ni kɔrɔngbɔilu. A ka woilu bɛɛ lakɛndɛya. 
\v 25 Mɔɔ siyaman ba bilani tɛrɛ a kɔ. Ii bɔni tɛrɛ Kalile mara rɔ, a ni Dekapɔli mara ni Jerusalɛmu so ni Jude mara ni Juridɛn Ba kɔfɛla.
\c 5
\s Mɔɔ mɛnilu ye barakadenilu ri
\p
\v 1 Isa ka jama yen tuma mɛn na, a yɛlɛra koyinkɛ kan ka a sii. A la karandenilu ka ii madon a la. 
\v 2 A ka ii karan damira ko:
\q
\v 3 «Mɔɔ mɛnilu ka a lɔn ko ii mako ye Alla la, woilu ye barakadenilu ri, baa Harijeene Mansaya ye ii ta le ri.
\q
\v 4 Mɔɔ mɛnilu jusumakasani, woilu ye barakadenilu ri, baa Alla ri ii jususuma.
\q
\v 5 Mɔɔ mɛnilu sabarini, woilu ye barakadenilu ri, baa Alla ri duukolo di ii ma ka a kɛ ii ta ri.
\q
\v 6 Mɔɔ mɛnilu ye a fɛ ka kɛ telenbailu ri, ni wo lɔɔ ye gbala ii la ikomin dɔɔnnin lɔɔ ni minnin lɔɔ ye gbala mɔɔilu la ɲa mɛn ma, woilu ye barakadenilu ri, baa ii ye mɛn ɲininna, Alla ri wo di ii ma.
\q
\v 7 Mɔɔ mɛnilu ye hinala ii mɔɔɲɔɔilu la, woilu ye barakadenilu ri, baa Alla ri hina ii la fanan.
\q
\v 8 Mɔɔ mɛnilu kɔndɔ gbɛni, woilu ye barakadenilu ri, baa ii ri Alla yen.
\q
\v 9 Mɔɔ mɛnilu ye hɛrɛ donna ii ni ii mɔɔɲɔɔilu tɛma, woilu ye barakadenilu ri, baa Alla ri ii jate a denilu ri.
\q
\v 10 Mɔɔ mɛnilu ye tɔrɔla mɔɔilu bolo ka a masɔrɔn ii ye Alla diyana koilu kɛla, woilu ye barakadenilu le ri, baa Harijeene Mansaya ye ii ta le ri.
\q
\v 11 Mɔɔilu wa ai nani, ka ai tɔrɔ, ka wuya la ai la, ka kuma juu su bɛɛ fɔ ai ma nde kosɔn, ai ye barakadenilu ri. 
\v 12 Ai ye sɛwa ka ɲaalen, ka a masɔrɔn ai ri barayiba sɔrɔn sankolo rɔ, baa nabi mɛnilu taminda ai ɲɛfɛ, ii ka woilu fanan tɔrɔ ten de.
\s Dunuɲa kɔɔ a ni dunuɲa yelen
\p
\v 13 «Nba, aile ye kɔɔ ri duukolo kan yan. Kɔni ni kɔɔ timinya bɔra a la, a ri se timinyala ikɔ di? A tɛ foyi ɲala butun. A ri lafili kɛnɛ ma, mɔɔilu tamintɔ ri a radɔn.
\p
\v 14 «Aile ye yelen di dunuɲa rɔ yan. So mɛn siini tindi kan, wo ti se doonna. 
\v 15 Mɔɔ tɛ fitina lamɛlɛnna ka a bila see kɔrɔ. Ɛɛn, a ri a sii fitinnasiifen kan sa a ri yelen di bonkɔndɔ mɔɔilu bɛɛ ma. 
\v 16 Fɔɔ ai la yelen ye bɔ ten mɔɔilu ɲana, sa ii ri ai la koɲuma kɛnɛniilu yen ka ai Fa gbiliya, ai Fa mɛn ye sankolo rɔ.
\s Isa ka mɛn fɔ Alla la sariya ko rɔ
\p
\v 17 «Ai kana ai miri ko n nara le ka Musa la sariya wala nabiilu la kumailu bɔ ye. Ɛɛn, n ma na ka woilu bɔ ye, fɔɔ ka ii kanbali. 
\v 18 N di tuɲa fɔ ai yɛ: haan ka wa se sankolo ni duukolo ban lon ma, foyi tɛna bɔla sariya rɔ hali sariyatonbe kelen wala a sɛbɛli den kelen fɔɔ sariya bɛɛ wa kanbali. 
\v 19 Wo rɔ, mɔɔ mɛn wa jamarili ɲinilu do tiɲan, hali jamarili mɛn ma bon a tɔilu bɛɛ ri, ka mɔɔilu fanan karan jamarili wo tiɲanna, wo tii ri jate bɛɛ rɔ dɔɔmanni ri Harijeene Mansaya rɔ. Kɔni mɔɔ mɛn wa jamarili ɲinilu labato, ka mɔɔilu fanan karan woilu labatola, wo tii ri jate mɔɔba ri Harijeene Mansaya rɔ. 
\v 20 N di tuɲa fɔ ai yɛ ko ni ai la telenbaya ma tamin Farisilu ni sariya karanmɔɔilu ta kan, ai tɛ don Harijeene Mansaya rɔ fewu.
\s Mɔɔfaa ni mɔnɛ
\p
\v 21 «Ai ka a mɛn ko a fɔra ai benbailu yɛ ko: ‹I kana mɔɔ faa,› ko ‹ni mɔɔ wa mɔɔ faa, a ri a lɔ Alla ɲakɔrɔ a kiti kanma.› 
\v 22 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko ni mɔɔ mɔɔ mɔnɛra a badenma kanma, wo bɛnnin de ka a makiti. Ni mɔɔ mɛn ka a badenma nani ko a mɔɔ koron, mɔɔilu ka kan ka wa wo tii ri Yahudiya la kititɛɛ dɛkuru tɛma. Ni mɔɔ mɔɔ ka a fɔ a badenma ma ko a nalonma, wo tii bɛnnin jahanama ta le rɔ. 
\v 23 Wo le rɔ, i wa kɛ sɔlifen bɔla Alla la saraka janin diya ɲakɔrɔ, ni i hankili jiira a la ko ko do ye i ni i badenma tɛ, 
\v 24 i ye i la sɔlifen to Alla la saraka janin diya ɲakɔrɔ. I ye wa ka i ni i badenma tɛrabɛn fɔlɔ. Wo kɔ rɔ, i ri wa i la sɔlifen di Alla ma.
\p
\v 25 «Ni mɔɔ do ye wala i ri kititɛɛla wara ko a ye a makasila i kan, ai watɔla, i ye ko bɛɛ kɛ ka kɛlɛ ban jona. Ni wo tɛ, ni a wara i don kititɛɛla bolo, wo ri i don kaso bon kuntii bolo. Wo fanan di i bila kaso la. 
\v 26 N di tuɲa fɔ i yɛ. I tɛ bɔ kaso la fewu, fɔɔ i wa ban wodi fɔni bɛɛ muumɛ sarala.
\s Kaninkɛla
\p
\v 27 «Ai ka a mɛn ko a fɔra ko: ‹I kana kaninkɛ kɛ.› 
\v 28 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko ni i ka muso do ragbɛ ka kunfan a fɛ, i ra ban kaninkɛ kɛla muso wo fɛ i jusu rɔ. 
\v 29 Wo rɔ, ni i bolokininma ɲa kɛra sababu ri ka i lɔ kojuu kɛla, i ye a bɔ ka a lafili, baa i bɔnɔ i farikolo yɔrɔ kelen na, wo le ka fisa i ma sani i farikolo dafanin ye lafili jahanama rɔ. 
\v 30 Ni i bolokinin kɛra sababu ri ka i lɔ kojuu kɛla, a tɛɛ a la ka a lafili, baa i bɔnɔ i farikolo yɔrɔ kelen na, wo le ka fisa i ma sani i farikolo dafanin ye wa jahanama rɔ.
\s Furusa ma ɲi
\p
\v 31 «A fɔra fanan ko: ‹Ni cɛɛ mɛn ye a fɛ ka a muso bila, fɔɔ a ye furusa sɛbɛ di a ma.› 
\v 32 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko mɔɔ mɔɔ wa a muso bila ka a tɛrɛn muso wo tun ma jalonya kɛ, wo tii ra kaninkɛla sila le bila muso wo kɔrɔ. Mɔɔ mɛn wa muso furusani furu, wo tii fanan da kaninkɛ.
\s Ai kana ai kali
\p
\v 33 «Fanan, ai ka a mɛn ko a fɔra ai benbailu yɛ ko: ‹I kana i kalilikan tiɲan. I wa dakan mɛn ta Alla yɛ, i ye wo dafa.› 
\v 34 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko ai kana ai kali muumɛ. Ai kana ai kali sankolo la, baa Alla la Mansaya siifen de wo ri. 
\v 35 Ai kana ai kali duukolo la, baa Alla sen lɔ yɔrɔ le wo ri. Ai kana ai kali Jerusalɛmu la, baa Mansaba Alla la so le wo ri. 
\v 36 Ai kana ai kali ai jɛrɛ kun na, baa ai ti se hali ai kunsi kelen gbɛla, wala ka a fin. 
\v 37 Ni ai sɔnda ko ma, ai ye a fɔ dɔrɔn ko ‹ɔɔn›. Ni ai ma sɔn ko ma, ai ye a fɔ dɔrɔn ko ‹ɛɛn›. Ai ye dan wo ma. Mɛnilu wa la wo kan, woilu bɛɛ bɔni Setana rɔ.
\s Ai kana ai ta sara
\p
\v 38 «Ai ka a mɛn ko a fɔra ko: ‹Ni mɛn ka ɲa te, ai ye wo fanan ɲa te. Ni mɛn ka ɲin kadi, ai ye wo fanan ɲin kadi.› 
\v 39 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko ai kana ai ta julu sara mɔɔ la mɛn ye a fɛ ka kojuu kɛ ai la. Ɔɔn, ni mɔɔ do ka i bolokininma tolo gbasi, i ni a to kelen fanan lɔ a yɛ. 
\v 40 Ni mɔɔ ye a fɛ ka wa i ri kiti diya sa a ri i la duruki kɔrɔbila mira i la, i ye i la durukiba fanan di a ma. 
\v 41 Ni mɔɔ ka i diyagboya ko i ye a la donin ta ka kilo kelen taama kɛ a fɛ, i ye a la donin ta ka kilo fila taama kɛ a fɛ. 
\v 42 Ni mɔɔ ka i tara fen na, i ye a sɔ. Ni mɔɔ ka a fɔ ko i ye i la fen sinkan a ma, i kana i ban a ma.
\s Ai ye ai juuilu kanin
\p
\v 43 «Ai ka a mɛn ko a fɔra ko: ‹I ye i mɔɔɲɔɔilu kanin, ka i juuilu kɔn.› 
\v 44 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko ai ye ai juuilu kanin, ka Alla tara ai tɔrɔbailu yɛ. 
\v 45 Ni ai ka a kɛ ten, ai ri kɛ ai sankolo rɔ Fa denilu ri. Baa ale le ye a la tele labɔla mɔɔ juuilu ni mɔɔ ɲumailu fila bɛɛ yɛ. A ye sanci nanala mɔɔ telenniilu ni mɔɔ telenbaliilu fila bɛɛ yɛ. 
\v 46 Ni wo tɛ, ni ai ka ai kaninbailu dɔrɔn kanin, ai ri barayi ɲuman sɔrɔn wo la? Hali niisankɔmiralailu ye wo ɲɔɔn kɛla. 
\v 47 Ni ai ye ai badenmailu le dɔrɔn de fola, wo ye ko ba ri wa? Ɛɛn. Hali Alla lɔnbaliilu ye wo ɲɔɔn kɛla. 
\v 48 Ai ye kɛ mɔɔ dafaninilu ri ikomin ai sankolo rɔ Fa dafanin ɲa mɛn ma.»
\c 6
\s Dɛsɛbatɔ sɔ ɲa
\p
\v 1 «Ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ. Ai kana ai la telenbaya kɛwaliilu kɛ mɔɔilu ɲana sa ii ri woilu kɛni yen ai bolo. Ni ai ka wo kɛ, ai Fa mɛn ye sankolo rɔ, wo tɛna barayi foyi di ai ma.
\p
\v 2 «Wo rɔ, i wa kɛ dɛsɛbatɔ sɔla, i kana buru fɛ i mayira kanma ikomin jɛrɛmayuwailu ye a kɛla ɲa mɛn ma. Ii ye wo kɛla salibonilu kɔndɔ, a ni sila dailu la, sa mɔɔilu ri ii tando. N di tuɲa fɔ ai yɛ: ii la barayi dan de mɔɔilu la tandoli wo ri. 
\v 3 I wa kɛ dɛsɛbatɔ sɔla i bolokinin na, i bolomaran ma kan ka wo lɔn. 
\v 4 Wo rɔ, i la dɛsɛbatɔ sɔli ri kɛ dokon dɔ. Mɛn ye kɛla dokon dɔ, i Fa Alla ye wo yenna, ka i barayi.
\s Alla tara ɲa
\p
\v 5 «Ai wa kɛ Alla tarala, ai kana wo kɛ ikomin jɛrɛmayuwailu ye a kɛla ɲa mɛn ma. Baa a duman ii yɛ ka ii lɔ salibonilu kɔndɔ, a ni sila dailu la, ka Alla tara, sa mɔɔilu ri ii yen. N di tuɲa fɔ ai yɛ: ii la barayi dan de mɔɔilu la tandoli wo ri. 
\v 6 Kɔni i wa kɛ Alla tarala, i ye don i la bon na ka da tuun i jɛrɛ ma. I ye i Fa Alla tara ye, baa a ye yɔrɔ doonni wo rɔ. Mɛn ye kɛla dokon dɔ, i Fa Alla ye wo yenna, ka i barayi. 
\v 7 Ai wa kɛ a tarala, ai kana kuma siyaman fɔ fuu ikomin Alla lɔnbaliilu ye a kɛla ɲa mɛn ma. A ye woilu kɔndɔ ko ii la kuma siyaya le kosɔn ii tarali ri lamɛn. 
\v 8 Ai kana wo ɲɔɔn kɛ, baa ai mako ye fen fen na, ai Fa Alla ka wo lɔn sani ai ye a tara.
\p
\v 9 «Ai ka kan ka Alla tara ɲa mɛn ma, wo le ɲin di.
\q An Fa mɛn ye sankolo rɔ,
\q i tɔɔ sɛniman ye bonya ka.
\q
\v 10 I la Mansaya ye na.
\q I sawo ye kɛ duukolo kan
\q ikomin a ye kɛla sankolo rɔ ɲa mɛn ma.
\q
\v 11 An mako ye dɔɔnnin mɛn na bi,
\q i ye wo di an ma.
\q
\v 12 I ye an na kojuuilu makoto,
\q ikomin an fanan da mɔɔilu makoto, mɛnilu ra kojuu kɛ an na.
\q
\v 13 I kana a to an ye manɛɛn ka bila kojuu rɔ.
\q Kɔni i ye an bɔsi Setana bolo.\f + \fr 6.13 \fr*\ft Sɛbɛli kura doilu ka kuma doilu bila ɲin dɔ ko: «Baa mansaya ye i ta le ri kadawu, a ni sebaya ni gbiliya. Amina.»\ft*\f*
\p
\v 14 «Ni ai ka ai hakɛtabailu makoto, ai Fa mɛn ye sankolo rɔ, wo fanan di ai makoto. 
\v 15 Kɔni ni ai ma ai hakɛtabailu makoto, ai Fa fanan tɛ ai la hakɛilu makoto.
\s Sun don ko
\p
\v 16 «Ai wa kɛ sun donna lon mɛn na, ai kana ai ɲakɔrɔ sidi ikomin jɛrɛmayuwailu ye a kɛla ɲa mɛn ma. Woilu ye ii ɲakɔrɔ sidila sa mɔɔilu ri a lɔn ko ii ye sun dɔ. N di tuɲa fɔ ai yɛ: ii la barayi dan de mɔɔilu la tandoli ri. 
\v 17 I wa kɛ sun donna, i ye i ɲa lako, ka tulu sumaduman kɛ i kun dɔ, 
\v 18 sa mɔɔilu kana a lɔn ko i ye sun dɔ. Kɔni i Fa mɛn doonni, wo ri a lɔn. Mɛn ye kɛla dokon dɔ, i Fa ye wo yenna, ka i barayi.
\s Nanfulu ko
\p
\v 19 «Ai kana nanfulu ladɛn ai jɛrɛ yɛ dunuɲa rɔ yan, ɲɛnbɛrɛilu ni kɔrikɔri ye tiɲanni kɛla yɔrɔ mɛn. Sonilu fanan ye da kadila ka don ka suɲali kɛ. 
\v 20 Ai ye nanfulu ladɛn ai jɛrɛ yɛ sankolo rɔ, ɲɛnbɛrɛilu ni kɔrikɔri ti se tiɲanni kɛla yɔrɔ mɛn. Sonilu fanan ti se da kadila ka suɲali kɛ ye. 
\v 21 Baa i la nanfulu ye yɔrɔ mɛn dɔ, i solɔmɛ fanan ye yɔrɔ wo le rɔ.
\s Mɔɔ ɲa ye a farikolo fitinna ri
\p
\v 22 «Mɔɔ ɲa le ye a farikolo fitina ri. Wo rɔ, ni i ɲa kisɛ ka ɲi, kɛnɛ ri don a la, ka i kɔndɔ gbɛ. 
\v 23 Kɔni ni i ɲa kisɛ ma ɲi, i fari fan bɛɛ ri to dibi rɔ. Nba, yelen mɛn ka kan ka tɛrɛn i rɔ, ni wo ra to dibi rɔ, dibi ba le wo ri fewu!
\s Alla ko ni wodi ko
\p
\v 24 «Mɔɔ ti se ka baara kɛ kuntii fila yɛ waati kelen. Ni kuntii kɛra fila ri jɔncɛ ri do kanin ka tamin do kan. A ri do kumakan bonya ka tamin do ta la. Wo rɔ, ai ti se ai jii lala Alla ni nanfulu rɔ.
\s Ai kana hamin
\p
\v 25 «Wo le kosɔn, n ye a fɔla ai yɛ ko ai kana hamin ai la dunuɲaratɛɛ la, ai la dɔɔnnin ko la; wala a faribanku la ko la, ai ye mɛn bilala a ma. Ai la niimaya ma bon dɔɔnnin ko ri wa? Ai fari la ko ma bon feriyabɔ ko ri wa? 
\v 26 Ai ye kɔnɔilu kɔrɔsi, mɛnilu ye ii gbanna san ma. Ii tɛ sɛnɛ kɛla, ii tɛ suman kala. Ii tɛ suman nadonna bondon kɔndɔ. Kɔni ai Fa mɛn ye sankolo rɔ, wo ye ii balola. A ye di? Ai ɲatɔnɔ ka bon ii ta ri, wo tɛ? 
\v 27 Yon ye ai tɛma, mɛn di se waati kelen lala a si kan a la hamin baraka rɔ? 
\v 28 Nfenna ai ye haminna ai la feriyabɔ ko la? Ai ye waa rɔ binilu kɔrɔsi, ii ye wulila ɲa mɛn ma. Ii tɛ baara kɛla, ii tɛ feriyabɔ ladanna. 
\v 29 Kɔni n ye a fɔla ai yɛ ko hali mansa Sulemani mɛn kɛra nanfulutiiba ri, wo ma faanin si don mɛn kenɲi ka se bin fere woilu kelen dɔ. 
\v 30 Nba, bin mɛnilu ye waa rɔ bi, woilu ri janin ta la sini. Ni Alla ka fereilu bila ii la, mɛnilu ye ikomin ii la feriyabɔ, Alla ti se feriyabɔ dila ai fanan ma wa, ai mɛn na lemɛniya ka dɔɔ? 
\v 31 Wo le rɔ, ai kana hamin ka a fɔ ko: ‹An di nfen dɔɔn, an di nfen min, an di feriyabɔ sɔrɔn di?› 
\v 32 Siya gbɛrɛ mɔɔilu le ye haminna ko woilu la. Ai Fa mɛn ye sankolo rɔ, wo ka a lɔn ko ai fanan mako ye fen woilu bɛɛ la. 
\v 33 Ai ye a ɲinin Alla la Mansaya ni a la telenbaya ko le ma fɔlɔ. Ni ai ka a kɛ ten, fen bɛɛ ri di ai ma fanan. 
\v 34 Ai kana hamin sini koilu la. Ai ye sini koilu to sini yɛ. Mɔɔilu ye tɔrɔya mɛn sɔrɔnna lon kelen kɔrɔ, wo ri lon wo bɔ.»
\c 7
\s Ai kana kiti labe mɔɔilu kan
\p
\v 1 Isa tora kumala ko: «Ai kana mɔɔ kiti, sa ai fanan kana makiti; 
\v 2 baa ai wa mɔɔilu makiti ɲa mɛn ma, ai fanan ye makitila wo ɲa le ma. Ai ye sumannifen mɛn jatela mɔɔilu yɛ, sumannifen kelen de fanan ye jatela ai fanan yɛ Alla bolo. 
\v 3 Nfenna i ye ɲamanin mafɛnɛla i badenma ɲa ma, ka a tɛrɛn i tɛ fɛrɛn kɔrɔsila, mɛn ye i jɛrɛ ɲa ma? 
\v 4 A ye di? Ka fɛrɛn to i jɛrɛ ɲa ma, i ri se a fɔla i badenma yɛ di ko: ‹I ye a to n ye ɲamanin wo bɔ i ɲa ma›? 
\v 5 Jɛrɛmayuwa! I ye fɛrɛn bɔ i jɛrɛ ɲa ma fɔlɔ. Ni i ka a kɛ ten, i ri fen yen koɲuma ka se ɲamanin bɔla i badenma ɲa ma.
\p
\v 6 «Ai kana fen sɛniman di wuluilu ma. Ni wo tɛ, ii ri ii kɔsɛ ai ma ka ai rafarafara. Ai kana kɔrɔn kisɛ di kɔsɛilu ma. Ni wo tɛ, ii ri wo radɔn.
\s Alla tara ko
\p
\v 7 «Ai wa matara foyi la, ai ri wo sɔrɔn; ai wa ɲinin, a ri a sɔrɔn; ai wa da makonkon, a ri laka ai yɛ. 
\v 8 Ka a masɔrɔn mɔɔ si wa matara, a ri a sɔrɔn; mɔɔ wa fen ɲinin, a ri a sɔrɔn; mɔɔ wa da makonkon, a ri laka a yɛ. 
\v 9 A ye di? Ni a dencɛ do ka buru tara a la, yon de ai rɔ, mɛn di kabakurun di a ma? 
\v 10 Wala, ni a dencɛ ka i matara jɛɛ la, a ri sa don a bolo wa? 
\v 11 Nba, ni aile, adamadenilu mɛn ka juu, ai kusan fen ɲuma dila ai denilu ma, wo gbɛnin de an Fa Alla mɛn ye sankolo rɔ ye fen ɲumailu dila a tarabailu ma! 
\v 12 Wo rɔ, ai ye a fɛ mɔɔilu ye ko mɛnilu bɛɛ kɛ ai yɛ, ai jɛrɛ ye woilu ɲɔɔn kɛ ii yɛ, ka a masɔrɔn wo ye sariya ni nabiilu la sɛbɛli dafanin de.»
\s Sila ba ni sila dɔɔmanni
\p
\v 13 «Ai ye don don diya dɔɔmanni fɛ, baa sila mɛn ye wala mɔɔ halaki diya ma, wo don diya ka bon. Sila wo taama duman. Mɔɔ siyaman ye wala sila wo le fɛ. 
\v 14 Kɔni sila mɛn ye wala ɲenemaya rɔ, wo don diya dɔɔman. Wo sila taama gboman. A sɔrɔnbailu fanan ma siya.
\s Jiri su ri lɔn a den fɛ
\p
\v 15 «Ai ye ai jɛrɛ kɔrɔsi wuya nabiilu ma. Ii ye ii jɛrɛ kɛla ikomin saailu, mɛnilu ma juu, ka a tɛrɛn wara juuilu le. 
\v 16 Ai ri woilu lɔn ii la kɛwaliilu le fɛ, ikomin jiri ye lɔnna a den fɛ ɲa mɛn ma. A ye di? Mɔɔ ri se rɛsɛnden mɔnɛn kadila bin wɔninma la wa? Mɔɔ ri se toroden kadila jiri tunin wɔninma la wa? Wo kuma tɛ. 
\v 17 Jiri ɲuma bɛɛ ri den ɲuma le kɛ, kɔni jiri juu ri den juu kɛ. 
\v 18 Jiri ɲuma ti se den juu kɛla, jiri juu fanan ti se den ɲuma kɛla. 
\v 19 Jiri mɛnilu tɛ den ɲuma kɛla, woilu bɛɛ ri tɛɛ ka lafili ta rɔ. 
\v 20 Wo le rɔ, ai ri se wuya nabiilu lɔnna ii la kɛwaliilu fɛ.»
\s Mɛnilu ye Maari tɔɔ fɔla ii da rɔ gbansan
\p
\v 21 «Mɔɔ mɛnilu ye a fɔla ko: ‹Maari, Maari,› woilu bɛɛ tɛ donna Harijeene Mansaya rɔ fɔɔ mɛnilu ye n Fa Alla sawo kɛla. 
\v 22 Mɔɔ siyaman di a fɔ n yɛ wo lon ko: ‹Maari, Maari, an ma kelaya kuma fɔ i tɔɔ rɔ wa? An ma jinailu gbɛn ka ii bɔ mɔɔilu fɛ i tɔɔ rɔ wa? An ma kabannako siyaman kɛ i tɔɔ rɔ wa?› 
\v 23 Wo lon, n di a fɔ ii yɛ ka a gbɛ ko: ‹N ma ai lɔn fewu. Aile sariya tiɲannailu, ai ye bɔ n fɛ de!›»
\s Bonlɔla fila la ko
\p
\v 24 «Nba, mɔɔ mɔɔ wa a tolo malɔ n na kuma la, ka wo labato, wo tii ri kɛ ikomin cɛɛ famunyani mɛn ka a la bon lɔ fara kan. 
\v 25 Sanci nara, ji woyenda, sanci fɔɲɔ sera bon wo ma. Kɔni bon ma be, baa a juu siini fara kan. 
\v 26 Kɔni mɔɔ mɔɔ wa a tolo malɔ n na kuma ɲin na kɔni a ma wo labato, wo tii ye ikomin cɛɛ nalonma, mɛn ka a la bon lɔ kiɲɛ kan. 
\v 27 Sanji nara, ji woyenda, sanci fɔɲɔ sera bon wo ma. Bon wo bera ka tiɲan fewu.»
\p
\v 28 Nba, Isa banni kuma ɲinilu fɔla, a la karan ka jama kabannakoya, 
\v 29 baa a ka ii karan ikomin se ye mɛn bolo mɔɔilu kan. A ma ii karan ikomin ii la sariya karanmɔɔilu ye ii karanna ɲa mɛn ma.
\c 8
\s Isa ka kunatɔ do lasɛninya
\p
\v 1 Isa jiira ka bɔ koyinkɛ kan tuma mɛn na, jama ba ka ii bila a kɔ. 
\v 2 Kunatɔ do nara a ɲɔnkin duu ma Isa kɔrɔ, ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, ni i sɔnda, a se ye i yɛ ka n nasɛniya.» 
\v 3 Isa ka a bolo rasɔmɔn ka a maa cɛɛ la, ka a fɔ a yɛ ko: «N da sɔn, i ye lasɛninya.» A la kuna sɛniyara i kɔrɔ. 
\v 4 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye i janto i jɛrɛ rɔ, i kana wo ko fɔ mɔɔ si yɛ. Wa sarakalasela tɔrɔfɛ, a ye i fari ragbɛ. Wo wa ban, Musa ka saraka mɛn fɔ, ka a kɛ sereya ri, i ye wo bɔ ka a yiraka bɛɛ la ko i ra kɛndɛya.»
\s Isa ka kɛlɛden kuntii do la baaraden nakɛndɛya
\p
\v 5 Awa, Isa wara Kapɛrinahumu. A dontɔla so kɔndɔ, kɛlɛden kuntii do nara ka a madiya ko: 
\v 6 «Maari, n na baaraden lani bon na. Kɔrɔngbɔnin jankarɔ ra a mira ka a lala. A tɔrɔni kojuuya.» 
\v 7 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N di wa a lakɛndɛya.» 
\v 8 Kɔni kɛlɛden kuntii ka a fɔ ko: «Maari, i ma kan ka don n wara, baa a dahanin tɛ n yɛ ko i ye don n na bon na! Kɔni ni i ka kuma kelen fɔ dɔrɔn, n na baaraden di kɛndɛya wo rɔ, 
\v 9 baa n ye kuntii do la se kɔrɔ, kɛlɛden doilu fanan ye n na se kɔrɔ. N wa a fɔ mɛn yɛ ko a ye wa, wo ri wa. N wa a fɔ mɛn yɛ ko a ye na, wo ri na. N wa a fɔ n na jɔn yɛ ko a ye mɛn kɛ, a ri wo kɛ.» 
\v 10 Isa ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, a kabannakoyara. A ka a fɔ a kɔbilabailu yɛ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ ko n ma mɔɔ si sɔrɔn Isirayɛlikailu tɛma fɔlɔ, mɛn lemɛniyani ikomin cɛɛ ɲin. 
\v 11 N di a fɔ ai yɛ ko lon do rɔ, mɔɔ siyaman di bɔ telebɔ ni telebe rɔ ka na i sii dɔɔnnin diya Iburahima ni Isiyaka ni Yakuba dafɛ Harijeene Mansaya rɔ. 
\v 12 Kɔni mɛnilu tɛrɛ ka kan ka kɛ Alla la Mansaya mɔɔilu ri, ii ri lafili dibi rɔ kɔkan, kasi ni a ɲin macin ye yɔrɔ mɛn dɔ.» 
\v 13 Isa ka a fɔ kɛlɛden kuntii yɛ ko: «Wa i wara. I ka mɛn ɲinin, wo ri kɛ i yɛ i la lemɛniya kosɔn.» Wo waati kelen, kɛlɛden kuntii la baaraden kɛndɛyara.
\s Isa ka jankarɔtoilu lakɛndɛya
\p
\v 14 Isa wani Piyɛri wara lon do rɔ, a ka Piyɛri biranmuso lani yen. Fari makaliya ye a la. 
\v 15 Isa ka a maa muso bolo la, fari makaliya bɔra a fari rɔ. A wulira ka gba don ii yɛ.
\p
\v 16 Wura donnin, jama nara mɔɔ siyaman di Isa tɔrɔfɛ jina juuilu ye mɛnilu fɛ. Isa ka jinailu gbɛn a la kuma la, ka jankarɔtɔilu bɛɛ lakɛndɛya. 
\v 17 Wo kɛra sa Alla la kuma ri kanbali, a ka mɛn don Nabi Esayi da rɔ ko:
\q «Fen mɛnilu tɛrɛ ye an sɛɛla, a ka woilu ta.
\q Jankarɔ mɛnilu tɛrɛ ye an kan, a ka woilu bɔ an kan.»
\s Doilu ye a fɛ ka ii bila Isa kɔ
\p
\v 18 Isa ka a yen ko jama ba ye a laminin dɔ mɛn kɛ, a ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «An ye wa dala kɔ.» 
\v 19 Sariya karanmɔɔ do ka a madon Isa la, ka a fɔ a yɛ ko: «Karanmɔɔ, i wa kɛ wala fan fan, n di n bila i kɔ.» 
\v 20 Isa ka a jabi: «Denka ye sɔyaninilu bolo, ɲaa ye kɔnɔilu bolo. Kɔni yɔrɔ si tɛ Mɔɔ Dencɛ bolo, a ri a la ka a ɲɔɲɔ yɔrɔ mɛn dɔ.» 
\v 21 Isa la karanden gbɛrɛ ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, i ye a to n ye wa n fa su don fɔlɔ.» 
\v 22 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye i bila n kɔ. I ye a to mɔɔ saniilu ye ii la mɔɔ saniilu suilu don.»
\s Isa ka fɔɲɔba lalɔ
\p
\v 23 Isa ka a sii kulun kɔndɔ tuma mɛn na, a la karandenilu wara a kɔfɛ. 
\v 24 Ka ii to ji kan, fɔɲɔba do wulira i kɔrɔ. Fɔɲɔ bonya kojuu ma, ji wunwanailu tɛrɛ ye donna kulun kɔndɔ. Wo ka a tɛrɛn Isa ye sunɔɔ rɔ. 
\v 25 Karandenilu ka ii madon a la ka a lakunun ko: «Maari, i ye an kisi! An faatɔ le!» 
\v 26 A ka ii jabi: «Nfenna ai ye silanna? Ai tɛ lemɛniyala kosɛbɛ!» A wulira ka ji ni fɔɲɔ makuma. Mankan masumara fewu. 
\v 27 Cɛilu kabannakoyara. Ii ka a kɛ a fɔ ri i ɲɔɔn yɛ ko: «Ee! Cɛɛ ɲin ye mɔɔ su ɲuman de ri? Hali fɔɲɔ ni ji ye a kan mirala.»
\s Isa ka jina gbɛn ka bɔ cɛɛ fila fɛ
\p
\v 28 Isa ni a la karandenilu banda dala tɛɛla ka se Kadara mara rɔ. Jinatɔ fila bɔra kaburuilu rɔ ka na Isa kunbɛn. Jinatɔ woilu fadiman, fɔɔ mɔɔ tun ti se taminna ye. 
\v 29 Ii kulera kan ba la ko: «Alla Dencɛ, i ye nfen ɲininna an fɛ? I nani an tɔrɔ diya le rɔ, sani an na tɔrɔya waati ye se wa?»
\p
\v 30 Wo ka a tɛrɛn kɔsɛ kuru ba ye dɔɔnninna yɔrɔ jan. 
\v 31 Jinailu ka Isa madiya ko: «Ni i ka an gbɛn, i ye diɲɛ an ye wa don kɔsɛ kuru ɲin dɔ.» 
\v 32 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye wa!» Jinailu bɔra cɛɛ fila wo fɛ ka wa don kɔsɛilu rɔ. Ii donda kɔsɛilu rɔ mɛn kɛ, kɔsɛilu bɛɛ ka ii bori kojuuya, ka jii tindi la ka wa don dala ji rɔ. Ii bɛɛ tununda ji rɔ ka faa.
\p
\v 33 Kɔsɛ gbɛnnailu ka ii bori ka wa so kɔndɔ. Ko mɛnilu kɛni, ii ka wo bɛɛ lakali, katɛrɛtɛ jinatɔilu lakɛndɛyara ɲa mɛn ma. 
\v 34 So kɔndɔ mɔɔilu bɛɛ bɔra ka na Isa tɛrɛn. Ii ka a yen tuma mɛn na, ii ka a madiya ko a ye a sabari ka bɔ ii la mara rɔ.
\c 9
\s Isa ka kɔrɔngbɔbatɔ do lakɛndɛya
\p
\v 1 Isa donda kulun kɔndɔ, ka dala tɛɛ, ka wa se a jɛrɛ la so kɔndɔ. 
\v 2 Ka a to ye, mɔɔilu nara kɔrɔngbɔbatɔ do ri a ma, wo lani a la gbeke kan. Isa ka a yen ko ii ra lemɛniya ko a ri se cɛɛ lakɛndɛyala. Wo rɔ, a ka a fɔ kɔrɔngbɔbatɔ yɛ ko: «N dencɛ, i sɛɛbɛ don. I la kojuuilu ra makoto.»
\p
\v 3 Sariya karanmɔɔ doilu ka wo mɛn ka a fɔ ii jɛrɛ kɔndɔ ko: «Cɛɛ ɲin ye Alla lafɛya ko kɛla.» 
\v 4 Isa ka ii miriya lɔn. A ka a fɔ ii yɛ ko: «Nfenna miriya juu ɲin ɲɔɔn ye ai jusukun dɔ? 
\v 5 A ye di? Ka a fɔ ko ‹i la kojuuilu ra makoto› wala ka a fɔ ko ‹i ye wuli ka taama,› wo fila rɔ ɲuman de fɔ duman? 
\v 6 Nba, n di a yiraka ai la ko a se ye nde Mɔɔ Dencɛ yɛ ka kojuuilu makoto dunuɲa rɔ yan.» Wo rɔ, a ka a fɔ kɔrɔngbɔbatɔ yɛ ko: «I wuli ka i la lafen ta ka wa i wara.»
\p
\v 7 Cɛɛ wulira ka wa a wara. 
\v 8 Jama ka wo yen tuma mɛn na, ii silanda. Ii ka Alla bonya, baa ale le ka se ba ɲin di mɔɔilu ma!
\s Isa ka Matiyu kili
\p
\v 9 Isa bɔra ye ka wa. A watɔla, a ka cɛɛ do siini yen niisankɔ mira diya, cɛɛ mɛn tɔɔ ko Matiyu. Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye na i bila n kɔ.» Matiyu wulira ka a bila Isa kɔ.
\p
\v 10 Lon do rɔ, Isa wara dɔɔnnin diya Matiyu wara. Niisɔnkɔmirala siyaman ni kojuu kɛla siyaman fanan nani tɛrɛ ye. Woilu tɛrɛ ye dɔɔnninna Isa ni a la karandenilu fɛ. 
\v 11 Farisi doilu ka wo yen tuma mɛn na, ii ka a fɔ Isa la karandenilu yɛ ko: «Nfenna ai la karanmɔɔ ye sɔnna ka dɔɔnnin kɛ niisankɔmiralailu ni kojuukɛlailu fɛ?» 
\v 12 Isa ka wo mɛn ka ii jabi: «Mɔɔ mɛnilu kɛndɛ, woilu mako tɛ dandalila la. Jankarɔtoilu le mako ye dandalila la. 
\v 13 Kuma mɛn sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ɲin, ai ye wa ai miri wo kɔrɔ ma. A sɛbɛni ko: ‹N ye a fɛ mɔɔ ye hina mɔɔ la. Wo duman n yɛ ka tamin saraka bɔli kan.›\f + \fr 9.13 \fr*\ft Hose suran 6 kuma diya 6\ft*\f* Nba, n ma na ka mɔɔ telenbailu kili fɔɔ kojuukɛlailu.»
\s Ii ka Isa maɲininka sun ko ma
\p
\v 14 Wo kɔ, Yaya la karandenilu nara Isa tɛrɛn, ka a maɲininka ko: «Andeilu ni Farisilu darini sun donna. Nfenna i la karandenilu tɛ wo kɛla?» 
\v 15 Isa ka ii jabi: «A ye di? Ka kɔɲɔcɛ to a duɲɔɔilu dafɛ kɔɲɔmalɔ rɔ, kɔɲɔcɛ duɲɔɔilu ri se ii ɲakɔrɔ sidila wa? Wo kuma tɛ. Kɔni lon do natɔ, kɔɲɔcɛ ri bɔ ii tɛma. Wo lon, ii ri sun don.
\p
\v 16 «Mɔɔ tɛ faanin kura kunkundun ta ka faanin kɔrɔ labadi. Ni mɔɔ ka wo kɛ, faanin kura ri faanin kɔrɔ sɔmɔn ka a fara. A faraɲa wo ri juuya ka tamin fɔlɔmanta kan. 
\v 17 Mɔɔ tɛ rɛsɛnji kura burundun foroko kɔrɔ kɔndɔ. Ni mɔɔ ka wo kɛ, foroko ri fara, rɛsɛnji ri bɔ. Foroko ri tiɲan. Ɔɔn, mɔɔ ri rɛsɛnji kura kɛ foroko kura le kɔndɔ. Wo rɔ, fen si tɛ tiɲan.»
\s Muso jankarɔtɔ ni Jayirusi denmuso
\p
\v 18 Ka Isa to kuma ɲin fɔla, Yahudiya la ɲɛmɔɔ do nara a birin Isa ɲɛ, ka a madiya ko: «N denmuso sasan de ten ten. I ye na i bolo la a kan. Wo rɔ, a ri balo.» 
\v 19 Isa ni a la karandenilu wulira ka ii bila cɛɛ kɔ ka wa. 
\v 20 Wo ka a tɛrɛn, muso jankarɔto do ye ye. A ra san tan ni fila kɛ jelibɔ jankarɔ ye a la. A ka a madon Isa la a kɔfɛ ka a maa a la durukiba dakun na, 
\v 21 baa a tɛrɛ ye a fɔla a jɛrɛ kɔndɔ ko: «Ni n sera ka a maa a la duruki la gbansan, n di lakɛndɛya.» 
\v 22 Isa ka a kɔfɛni ka muso yen. A ka a fɔ a yɛ ko: «N denmuso, i sɛɛbɛ don. I la lemɛniya ra i lakɛndɛya.» Muso kɛndɛyara i kɔrɔ ye.
\p
\v 23 Nba, Isa donda ɲɛmɔɔ la bon kɔndɔ. A ka fulɛfɔlailu tɛrɛn ye, a ni jama mɛn ye mankanba bɔla. 
\v 24 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye wa. Sunkurun ma sa, a ye sunɔɔ rɔ tuun.» Kɔni ii ka a bɔrɔbɔ. 
\v 25 Jama bɛɛ labɔra kɛnɛma tuma mɛn na, Isa donda bon kɔndɔ, ka sunkurun su mira a bolo ma. Sunkurun wulira. 
\v 26 Mɔɔilu ka wo ko kibaro mɛn wo jamana yɔrɔ bɛɛ rɔ.
\s Isa ka ɲa fuyen fila nakɛndɛya
\p
\v 27 Isa bɔra ye ka wa. Ɲa fuyen fila wulira ka ii bila a kɔ, ii ye wɔyɔla ko: «Dawuda dencɛ,\f + \fr 9.27 \fr*\ft «Dawuda dencɛ» wo kɔrɔ le ko Mansa Dawuda bɔnsɔn de, mɛn di se ka kɛ mansa ri a nɔ rɔ. Wo rɔ, cɛɛ ɲinilu ka yen ko Isa ye Mansa Dawuda bɔnsɔn de ri mɛn di se ka kɛ mansa ri. Wo le ye ko ii ka famun ko Isa ye Ɲenematɔmɔnin de ri.\ft*\f* i ye hina an na.» 
\v 28 Isa donda bon na tuma mɛn, ɲa fuyen fila ka ii madon a la. A ka ii maɲininka ko: «Ai lani a la ko n di se ai ɲa lakala wa?» Ii ka a fɔ ko: «Ɔɔn, Maari, an lani wo la.» 
\v 29 Wo rɔ, Isa ka a bolo maa ii ɲa la. A ka a fɔ ko: «Ai la lemɛniya kosɔn, ai ɲa ri laka.» 
\v 30 Ii ɲa lakara. Isa ka a fɔ ii yɛ ka a magbɛlɛya ko: «Ai kana ko wo fɔ mɔɔ si yɛ.» 
\v 31 Kɔni ii bɔni kɔ so kɔndɔ, Isa tun ka mɛn kɛ, ii ka wo lakali fan bɛɛ mara wo rɔ.
\s Isa ka bobo do lakɛndɛya
\p
\v 32 Cɛɛ fila wo bɔra tuma mɛn na ka wa, mɔɔilu nara cɛɛ jinatɔ do ri Isa ma wo waati kelen. Jina tun da cɛɛ wo kɛ bobo ri. 
\v 33 Isa ka jina gbɛn mɛn kɛ dɔrɔn, bobo cɛɛ wo kumara. Jama kabannakoyara ka a fɔ ko: «Wo ɲɔɔn ma kɛ Isirayɛlikailu la jamana kɔndɔ fɔlɔ fewu.» 
\v 34 Kɔni Farisilu ka a fɔ ko: «Jinailu la kuntii ye se dila Isa ma ka jinailu gbɛn ka bɔ mɔɔilu fɛ.»
\s Mɔɔilu kininkinin donda Isa la
\p
\v 35 Isa tɛrɛ ye soilu ni bondailu bɛɛ rataamala. A tɛrɛ ye mɔɔilu karanna ii la salibonilu la, ka Harijeene Mansaya kibaro ɲuma lase, ka jankarɔto su bɛɛ lakɛndɛya. 
\v 36 A ka jama yen tuma mɛn na, ii kininkinin donda a rɔ. Ii bɛɛ haminni, ka tunagboya. Ii ye ikomin saailu, gbɛngbɛnna tɛ mɛnilu la. 
\v 37 A ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Suman kata ka siya, kɔni baaraden ma siya. 
\v 38 Wo le rɔ, ai ye sɛnɛtii madiya, sa a ri baaradenilu lɔ suman kala a la sɛnɛ rɔ.»
\c 10
\s Isa ka mɔɔ tan ni fila suwandi
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Isa ka a la karanden tan ni fila kili, ka sebaya di ii ma sa ii ri se jina juuilu gbɛnna, a ni ka jankarɔ juuilu su bɛɛ lakɛndɛya a ni ka fɛɛmailu bɛɛ lakɛndɛya ii la fɛɛmayailu bɛɛ ma. 
\v 2 Talibidenba tan ni fila woilu tɔɔ le ɲin: fɔlɔman Simɔn, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Piyɛri, a ni a dɔɔcɛ Andere, a ni Sebede dencɛ Yakuba ni a dɔɔcɛ Yuhana, 
\v 3 a ni Filipe ni Baritɔlɔmi, a ni Tomasi ni Matiyu mɛn ye niisankɔmirala ri, a ni Alife dencɛ Yakuba ni Tade, 
\v 4 a ni Simɔn, faso lahɔrɔya lɔɔ ye mɛn na, a ni Judasi Sikariyɔti, mɛn natɔ Isa donna mɔɔilu bolo.
\s Isa ka keladenilu kelaya
\p
\v 5 Isa ka mɔɔ tan ni fila woilu kelaya. A ka a fɔ ko: «Ai kana wa siya gbɛrɛilu fɛ, ai kana don Samarikailu la so si kɔndɔ. 
\v 6 Kɔni ai ye wa Isirayɛlikailu fɛ, wo mɛnilu tununni ikomin saailu. 
\v 7 Ai wa tamin fan fan na, ai ye mɔɔilu kawandi ko Harijeene Mansaya waati ra se. 
\v 8 Ai ye jankarɔtoilu lakɛndɛya, ka suilu lawuli, ka kunatɔilu lakɛndɛya, ka jinailu gbɛn ka ii bɔ mɔɔilu fɛ. Ai ka a sɔrɔn gbansan, ai fanan ye a di gbansan. 
\v 9 Ai kana sanin, wala wodigbɛ, wala wodi si bila ai la tɛmasidi rɔ. 
\v 10 Ai kana bɔrɔ ta, ai kana duruki kɔrɔbila fila ta. Ai kana sanbara fila ta, wala gbeleke fila, baa baaraden ni dɔɔnnin de ka kan.
\p
\v 11 «Ni ai donda so ba do kɔndɔ, wala so mɛsɛn, ai ye mɔɔ bɛrɛ do ɲinin, a bɛnnin mɛn ma ka ai jiya. Ai ye to wo bolo fɔɔ ai bɔ waati wa se so wo kɔndɔ. 
\v 12 Ai wa don wo tii la bon na, ai ye ye mɔɔilu tuwa. 
\v 13 Ni a bɛnnin ii ma ka ai ramira koɲuma, ai la duwawu ri mira ii ma. Ni a bɛnnin tɛ ii ma ka ai ramira koɲuma, ai la duwawu ri a kɔsɛ ai ma. 
\v 14 Ni mɔɔilu ma sɔn ka ai jiya, ni wo tɛ, ni ii ma sɔn ai la kuma ma, ai bɔtɔla lu ma, wala so kɔndɔ, ai ye ye gbangban bɔ ai sen ma. 
\v 15 N di tuɲa fɔ ai yɛ: Alla wa mɔɔilu kiti lon mɛn, mɔɔ woilu la kiti ri gbɛlɛya ka tamin hali Sɔdɔmu ni Kɔmɔri ta kan.
\s Isa ka a la karandenilu lasobi ii la tɔrɔyailu la
\p
\v 16 «Ai tolo malɔ! N ye ai lawala kela diya ikomin saailu, mɛnilu bilani wara juuilu tɛma. Ai ye kɛ hankilimailu ri, ikomin duuma sailu. Ai ye kɛ kojuukɛbali ri ikomin kanbailu. 
\v 17 Ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ mɔɔilu kanma. Ii ri ai mira ka wa ai ri kititɛɛ diya. Ii ri ai gbasi gbiɲɛ la ii la salibonilu kɔndɔ. 
\v 18 Ii ri ai mira ka wa ai ri faamailu ni mansailu ma, ka a masɔrɔn ai ye n na karandenilu ri. Ai ri kɛ n sere ri wo rɔ, ka n na ko fɔ ii yɛ, ka n na ko fɔ siya gbɛrɛilu fanan yɛ. 
\v 19 Ii wa ai mira ka wa ai ri kiti diya, ai ka kan ka kuma mɛnilu fɔ ye, a ni ai ka kan ka woilu fɔ ɲa mɛn ma, ai kana hamin woilu la, baa ai ka kan ka mɛn fɔ, Alla jɛrɛ ri wo don ai da rɔ wo waati kelen na. 
\v 20 Baa ai ri kuma mɛn fɔ, woilu tɛna kɛ ai jɛrɛ la kuma ri. Ai Fa Alla Nii de ri kuma don ai da rɔ.
\p
\v 21 «Mɔɔ ri a badenma don mɔɔilu bolo sa ii ri a faa. Fa fanan di wo ɲɔɔn kɛ a den na. Mɔɔilu ri murunti ii sɔrɔnbailu kanma, ka ii don mɔɔilu bolo sa ii ri ii faa. 
\v 22 Ai ri gboya mɔɔilu bɛɛ yɛ n tɔɔ kosɔn. Kɔni mɔɔ mɛn wa a muɲun haan a la ban, wo tii ri kisi. 
\v 23 Ni ii ka ai tɔrɔ so do la, ai ye ai bori ka wa so gbɛrɛ la. N di tuɲa fɔ ai yɛ: sani ai ye ban Isirayɛlikailu la jamana so bɛɛ taamala, Mɔɔ Dencɛ ri na.
\p
\v 24 «Karanden tɛ bonyala a la karanmɔɔ ri. Jɔn fanan tɛ bonyala a jɔntii ri. 
\v 25 Ni karanden kɛra a la karanmɔɔ ɲɔɔn di, a dan de wo ri. Ni jɔn kɛra a jɔntii ɲɔɔn di, a dan de wo ri. A ye di? Ni mɔɔilu ka kuma juu fɔ lutii jɛrɛ ma ko Ibulusa\f + \fr 10.25 \fr*\ft Setana tɔɔ gbɛrɛ le ye Ibulusa ri.\ft*\f* le ye a ri, ii tɛ do fɔ lu kɔndɔ mɔɔilu ma ka tamin wo kan wa?
\p
\v 26 «Wo le kosɔn, ai kana silan mɔɔ woilu yɛ. Fen fen doonni, wo bɛɛ ri bɔ gbɛ rɔ. Gbundu ko tɛ ye, mɛn tɛ lɔn. 
\v 27 N wa mɛnilu fɔ ai yɛ dibi rɔ, ai ye wo fɔ tele rɔ. N wa mɛnilu fɔ ai tolo kɔrɔ kan majii rɔ, ai ye ai lɔ bon kun bilinin kan ka wo fɔ. 
\v 28 Ai kana silan mɛn di se mɔɔ farikolo halakila kɔni ti se foyi kɛla mɔɔ nii na. Ai ye silan yɛ mɛn di se mɔɔ nii ni a faribanku bɛɛ halakila jahanama kɔndɔ. 
\v 29 Ai ye kɔnɔ mɛsɛn fila mayirala wodi gbanan mɛsɛn kelen na, ko di? Kɔni hali kɔnɔ wo kelen tɛ be duu ma ni ai Fa Alla ma sɔn a ma. 
\v 30 Ai ta fan fɛ, ai Fa ka hali ai kunsiilu bɛɛ jate lɔn. 
\v 31 Wo le rɔ, ai kana silan. Ai ɲatɔnɔma ka tamin kɔnɔ mɛsɛn siyaman nadɛnni kan.
\p
\v 32 «Ni mɔɔ mɔɔ ka a fɔ mɔɔilu ɲana ko a ye n ta ri, n fanan di a fɔ n Fa Alla yɛ, mɛn ye sankolo rɔ, ko wo tii ye n ta ri. 
\v 33 Kɔni ni mɔɔ mɛn ka a fɔ mɔɔilu ɲana ko a tɛ n ta ri, n fanan di a fɔ n Fa Alla yɛ, mɛn ye sankolo rɔ, ko wo tii tɛ n ta ri.
\p
\v 34 «Ai kana ai miri ko n da na jususuma di duukolo kan de. N ma na jususuma di de. N nani fanmuru le ri. 
\v 35 Baa n nani ka dencɛ ni a fa bila ɲɔɔn na, ka denmuso ni a na bila ɲɔɔn na, ka muso ni a dencɛ muso bila ɲɔɔn na. 
\v 36 Mɔɔ juuilu ri kɛ a jɛrɛ la mɔɔilu ri.\f + \fr 10.36 \fr*\ft Wo sɛbɛnin de Mika suran 7 kuma diya 6 kɔndɔ.\ft*\f* 
\v 37 Kɔni mɔɔ mɛn wa a fa wala a na kanin ka tamin n kan, wo tii ti se kɛla n na karanden di. Mɔɔ mɛn wa a dencɛ wala a denmuso kanin ka tamin n kan, wo tii fanan ti se kɛla n na karanden di. 
\v 38 Mɔɔ mɛn ma sɔn ka a jɛrɛ gbɔngbɔn jiri ta ka a bila n kɔ, wo tii ti se kɛla n na karanden di, 
\v 39 baa mɔɔ mɛn ye a fɛ ka a nii kisi, wo tii ri bɔnɔ ɲenemaya bɛrɛbɛrɛ la. Kɔni ni mɔɔ mɛn bɔnɔra a faribanku rɔ nde kosɔn, wo tii ri a jɛrɛ kisi.
\p
\v 40 «Ni mɔɔ mɛn ka ai mira koɲuma, wo tii ra n mira koɲuma. Ni mɔɔ mɛn ka n mira koɲuma, wo tii ra n kelayaba mira koɲuma. 
\v 41 Ni mɔɔ mɛn ka nabi do ramira koɲuma ka a masɔrɔn nabi le, nabi ye barayi mɛn sɔrɔnna, wo tii fanan di wo ɲɔɔn sɔrɔn. Ni mɔɔ mɛn ka mɔɔ telenni do ramira koɲuma ka a masɔrɔn mɔɔ telenni le, mɔɔ telenni ye barayi mɛn sɔrɔnna, wo tii fanan di wo ɲɔɔn sɔrɔn. 
\v 42 N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni mɔɔ mɛn ka hali ji suma jilafɛ ɲa kelen di n na mɔɔ dɔɔmani do ma ka a masɔrɔn n na karanden de, wo tii tɛ bɔnɔ barayi wo rɔ. Sika tɛ wo rɔ.»
\c 11
\s Yaya ka a la karandenilu kelaya Isa ma
\p
\v 1 Nba, Isa banda lalilikan woilu fɔla a la karanden tan ni fila yɛ tuma mɛn na, a bɔra ye ka wa Yahudiya la soilu kɔndɔ ka mɔɔilu karan, ka ii kawandi.
\p
\v 2 Awa, ka Yaya to kaso la, Ɲenematɔmɔnin na kɛwaliilu fɔra a ɲana. Wo rɔ, a ka a la karanden doilu kelaya Isa ma. 
\v 3 Ii wara Isa maɲininka ko: «Alla kɛtɔ mɔɔ mɛn nanala, wo ye ile le ri wa, wa an ye mɔɔ gbɛrɛ makɔnɔ?» 
\v 4 Isa ka ii jabi: «Ai ye mɛnilu mɛnna, a ni ai ye mɛnilu yenna, ai ye wa woilu fɔ Yaya yɛ. 
\v 5 Ko ɲa fuyenilu ɲa ra laka, nambarailu ra taama koɲuma, kunatɔilu ra kɛndɛya, tologbedenilu tolo ra laka, suilu ra wuli ka bɔ saya rɔ, kibaro ɲuma ra lase bolokolonilu ma. 
\v 6 Sɛwa ye wo tii yɛ mɛn tɛ bilala fili rɔ n na ko rɔ!»
\s Isa ka Yaya ko fɔ mɔɔilu yɛ
\p
\v 7 Yaya la keladenilu watɔla, Isa kumara jama yɛ Yaya la ko rɔ. A ka a fɔ ko: «Ai wara nfen dagbɛ diya wula kɔndɔ? Ai ka bin gbansan de ragbɛ wa, fɔɲɔ ye mɛn namaala? Wo kuma tɛ! 
\v 8 Ai wara nfen dagbɛ diya wo rɔ? Faanin dagbɛlɛn tii wa? Wo kuma tɛ. Mɛnilu ye faanin dagbɛlɛn donna, woilu ye sɔrɔnna mansabolon kɔndɔ. 
\v 9 Ai wara nfen dagbɛ diya? Ii ma wa nabi do ragbɛ wa? N di a fɔ ai yɛ ko nabi le tɛrɛ. Kɔni ale ka bon nabi ri paaɔn! 
\v 10 A la ko sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ko:
\q ‹A ragbɛ, n di n na keladen nawa i ɲɛrɔ.
\q Wo ri i la sila rabɛn i yɛ.› \f + \fr 11.10 \fr*\ft Maliki suran 3 kuma diya 1\ft*\f*
\p
\v 11 «N di tuɲa fɔ ai yɛ: muso si ma den sɔrɔn fɔlɔ mɛn ka bon Yaya ri. Wo bɛɛ ni a ta, mɛn ka doo a tɔ bɛɛ ri Harijeene Mansaya rɔ, wo tii ka bon Yaya ri. 
\v 12 Ka bɔ Yaya la kawandili kɛ waati ma haan ka na se bi ma, mɔɔilu ye Harijeene Mansaya kɛlɛla fanka la. Mɔɔ fadinmailu ye a ɲininna ka a mira, 
\v 13 baa sani Yaya ye nala, nabiilu bɛɛ ni Musa la sariya ka Harijeene Mansaya ko fɔ. 
\v 14 Ni ai sɔnda ka la a la, Nabi Eli tɔɔ mɛn ko fɔra ko a ri na ikɔ, Yaya le wo ri. 
\v 15 Tolo ye mɛn ma, wo tii ye a tolo malɔ kuma wo la.
\p
\v 16 «N ye bi mɔɔilu lala nfen ma? Ii bɔni denninilu la, mɛnilu siini lɔfɛ rɔ. Ii ye a fɔla ii duɲɔɔnilu yɛ ko:
\q
\v 17 ‹A ragbɛ. An ka fule fɔ ai yɛ,
\q kɔni ai ma sɔn ka dɔn kɛ.
\q An ka saya donkili la ai yɛ,
\q kɔni ai ma kasi.›
\p
\v 18 «Baa Yaya nara, a ma dɔɔnnin kɛ, a ma minnin kɛ. Wo rɔ, mɔɔilu ka a fɔ ko jinatɔ le a ri. 
\v 19 Mɔɔ Dencɛ fanan nara. A ye dɔɔnnin kɛla, a ye minnin kɛla. Wo rɔ, ai ka a fɔ ko wo ye noma ni dolominna le ri. Ko a ka a duɲɔɔnilu kɛ niisankɔmiralailu ni kojuukɛlailu le ri. Kɔni famunyali ri jo sɔrɔn a kɛwaliilu fɛ.»
\s Isa ka so doilu jalaki
\p
\v 20 Wo kɔ rɔ, Isa tun ka kabannako siyaman kɛ so mɛnilu kɔndɔ, a wulira wo mɔɔilu jalakila, baa ii tun ma tubi. 
\v 21 Isa ka a fɔ ikɔ ko: «Korasɛnkailu, gbalo ye ai yɛ. Bɛtisayidakailu, gbalo ye ai fanan yɛ. Kabannako ba mɛnilu kɛra ai rɔ, ni woilu tun kɛra Tiri so kɔndɔ, wala Sidɔn so kɔndɔ, ye mɔɔilu tun di kojuu kɛ boloka kɛbi waati jan. Ii tun di buurigbɛ kɛ ii kun dɔ, ka kasanbɔrɔ faanin bila ii kan na, ii la tubi tɔɔmasere ri. 
\v 22 Wo le kosɔn, n di a fɔ ai yɛ ko kiti lon wa se, ai la kiti ri gbɛlɛya ka tamin Tirikailu ni Sidɔnkailu ta kan. 
\v 23 Kapɛrinahumukailu, ai don? Ai ri bonya haan ka se sankolo rɔ wa? Wo kuma tɛ! Ai ri jii fɔɔ ka se jahanama kɔndɔ! Baa kabannako mɛnilu kɛra ai tɛma, ni woilu tun kɛra Sɔdɔmu so kɔndɔ, Sɔdɔmu so tun di tɛrɛn ye haan bi. 
\v 24 Wo le kosɔn, n di a fɔ ai yɛ ko kiti lon wa se, ai la kiti ri gbɛlɛya ka tamin Sɔdɔmukailu ta kan.»
\s Isa ka baraka bila a Fa Alla yɛ
\p
\v 25 Wo tuma, Isa ka a fɔ ko: «N Fa Alla, sankolo ni duukolo Maari, n ye baraka bilala i yɛ, i ka lɔnnin yiraka denninilu la, i ka wo doon mɔɔ famunyanilu ni hankilimailu ma. 
\v 26 Ɔɔn, n Fa. A diyara i yɛ ka wo kɛ.
\p
\v 27 «N Fa Alla ra fen bɛɛ karifa n na a la ko rɔ. Mɔɔ si ma Fa Alla Dencɛ lɔn bɛrɛbɛrɛ kɛ fɔɔ Fa Alla. Mɔɔ si fanan ma Fa Alla lɔn bɛrɛbɛrɛ kɛ fɔɔ a Dencɛ. Dencɛ wo wa a Fa yiraka mɛnilu la, woilu fanan di se a lɔnna.
\p
\v 28 «Ai mɛnilu sɛɛni ai la donin ba kɔrɔ, ai ye na n ma. N di lafɔɲɔ di ai ma. 
\v 29 Ai ye n na donin ta gbeleke\f + \fr 11.29\fr* \fk Donin ta gbeleke\fk* ɲin kɔrɔ le ko mɔɔilu ka kan ka Isa la dunuɲa ratɛɛ ɲa ta. Wo tɛ mɔɔilu kɛ jɔn di, kɔni a ye ii lahɔrɔyala ii julumun jɔnya le ma.\f* ta, ka n na karan mira, nde n jɛrɛ majiini, ai ri niilafɔɲɔ sɔrɔn. 
\v 30 Ka a masɔrɔn, n na donin ta gbeleke tɛ gbiliya, n na donin de fɛya.»
\c 12
\s Isa ka mɛn fɔ Ɲɔɲɔ lon na ko rɔ
\p
\v 1 A ma mɛn ba kɛ wo kɔ, Isa ni a la karandenilu tɛrɛ ye taminna sɛnɛ do tɛma Ɲɔɲɔ lon do rɔ. Kɔnkɔ tɛrɛ ye karandenilu la. Wo rɔ, ii ka sɛnɛsuman ɲɔrɔn doilu kadi ka woilu ɲuun. 
\v 2 Farisi doilu ka wo yen tuma mɛn na, ii ka a fɔ Isa yɛ ko: «A ragbɛ, i la karandenilu ye ko mɛn kɛla ten Ɲɔɲɔ lon, wo dahani tɛ!»
\p
\v 3 Isa ka ii jabi: «A ye di? Mansa Dawuda ka mɛn kɛ kɔrɔman, ai ma wo karan wa? Kɔnkɔ tɛrɛ ye a ni a taamaɲɔɔnilu la. 
\v 4 Wo rɔ, Dawuda donda Alla la bon kɔndɔ ka buru dɔɔn, buru mɛn bilani Alla yɛ ye. Kɔni ka a bɛn sariya ma, a ni a taamaɲɔɔnilu tun ma kan ka buru wo dɔɔn fɔɔ sarakalaselailu kelen. 
\v 5 Ai ma a karan Musa la sariya rɔ ko sarakalaselailu ye baara kɛla Allabatobonba kɔndɔ Ɲɔɲɔ lon wa? Ii ye Ɲɔɲɔ lon sariya tiɲanna ten, kɔni wo tɛ jatela kojuu ri. 
\v 6 N di a fɔ ai yɛ ko do ye yan, mɛn ka bon Allabatobonba di. 
\v 7 Alla ye a fɔla a la kitabu kɔndɔ ko: ‹N ye a fɛ mɔɔ ye hina mɔɔ la. Wo duman n yɛ ka tamin saraka bɔ kan.›\f + \fr 12.7 \fr*\ft Hose suran 6 kuma diya 6\ft*\f* Ni ai tun ka kuma wo kɔrɔ lɔn, ai tun tɛ kiti labe mɔɔilu kan, mɛnilu ma kojuu kɛ, 
\v 8 baa Mɔɔ Dencɛ\f + \fr 12.8 \fr*\ft Isa ka fɔ a jɛrɛ ma ko «Mɔɔ Dencɛ». Wo kɔrɔ le ko Ɲenematɔmɔnin de. A mafɛnɛ Daniyɛli sura 7 kuma diya 13 haan 14.\ft*\f* le ye Ɲɔɲɔ lon tii ri.»
\s Isa ka cɛɛ bolosani do lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon
\p
\v 9 A bɔra ye ka wa wo mɔɔilu la salibon na. 
\v 10 Wo ka a tɛrɛn cɛɛ bolofaani do ye ye. Mɔɔ doilu ka Isa maɲininka ko: «Ka mɔɔ lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon, wo dahani wa?» Baa ii tɛrɛ ye fɛrɛ ɲininna a ma. 
\v 11 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ni saa kelen pe ye ai rɔ do bolo don? Ni saa wo bera denka kɔndɔ Ɲɔɲɔ lon, a tii tɛ a labɔ wa? 
\v 12 Mɔɔ ka fisa saa ri paaɔn, wa di? Wo le rɔ, ka koɲuma kɛ mɔɔ yɛ Ɲɔɲɔ lon, wo le dahani.» 
\v 13 Isa ka ii jabi ten mɛn kɛ, a ka a fɔ cɛɛ bolosani yɛ ko: «I bolo rasɔmɔn.» Cɛɛ ka a bolo rasɔmɔn mɛn kɛ, a bolo kɛndɛyara fewu ka kɛ ikomin a bolo tɔ kelen. 
\v 14 Farisilu bɔra ka wa i ɲɔɔn yen ka Isa faa ɲa ɲinin.
\s Isa ye Alla la baaraden suwandini ri
\p
\v 15 Ii tɛrɛ ye mɛn kan, Isa ka wo lɔn. Wo rɔ, a bɔra ye ka wa. Jama ba bilara a kɔ. A ka bɛɛ lakɛndɛya. 
\v 16 Kɔni a ka a fɔ woilu yɛ ka a magbɛlɛya ko ii kana a la ko fɔ mɔɔ si yɛ. 
\v 17 A ka wo kɛ le kosa Alla la kuma ri kanbali, a ka mɛn don Nabi Esayi da rɔ ko:
\q
\v 18 «N na baaraden le ten, n ka mɛn suwandi.
\q A duman n yɛ kosɛbɛ, n ye niisɔndiyala a la ko rɔ.
\q N di n Nii Sɛniman lana a fɛ, a ri kiti ko fɔ siya tɔilu yɛ.
\q
\v 19 A tɛna sɔsɔli kɛla, a tɛna pɛrɛnna.
\q Mɔɔilu tɛna a kan mɛnna sila kan.
\q
\v 20 A tɛna gbala jaran dakadila, hali mɛn da ratiɲan.
\q A tɛna fitinna lasala, hali mɛn ta ye sala,
\q haan telen ye kunnafulen sɔrɔn.
\q
\v 21 Siyailu bɛɛ ri ii jii la ale kan.»\f + \fr 12.21 \fr*\ft Esayi suran 42 kuma diya 1 haan 4 \ft*\f*
\s Isa la fanka ma bɔ Ibulusa rɔ
\p
\v 22 Wo kɔ rɔ, ii nara jinatɔ do ri Isa ma. Jina tun ka a ɲa fuyen ka a kɛ bobo ri. Isa ka a lakɛndɛya. Jinatɔ kumara, a ɲa lakara. 
\v 23 Mɔɔilu bɛɛ kabannakoyara. Ii ka a fɔ ko: «Mɛn di kili ko Mansa Dawuda dencɛ, ale le ɲin di wa?» 
\v 24 Farisilu ka wo mɛn tuma mɛn na, ii ka a fɔ ko: «Jinailu la kuntiiba Ibulusa le ye se dila cɛɛ ɲin ma ka jinailu gbɛn ka bɔ mɔɔilu fɛ.»
\p
\v 25 Kɔni Isa ka ii la miriya lɔn. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Mansaya mɛn mɔɔilu wa wuli ka i ɲɔɔn kɛlɛ, mansaya wo ri tiɲan fewu. So kelen mɔɔilu, wala denbaya kelen mɔɔilu, wa wuli ka i ɲɔɔn kɛlɛ, so wo tɛ mɛn, bon wo fanan tɛ mɛn. 
\v 26 Wo ɲa kelen ma, ni Setana ye Setana gbɛnna, a ye a jɛrɛ kɛlɛla. A la mansaya ri mɛn wo rɔ di? 
\v 27 A ye di? Ni n ye jinailu gbɛnna Ibulusa baraka rɔ, ai la karandenilu ye jinailu gbɛnna yon baraka rɔ? Ai la karandenilu ri ai la kiti tɛɛ. 
\v 28 Kɔni ni n ye jinailu gbɛnna Alla Nii Sɛniman baraka le rɔ, wo ra a yiraka ko Alla la Mansaya ra se ai tɛma. 
\v 29 Mɔɔ ti se donna cɛɛ fankama la bon kɔndɔ ka wo bolofenilu sonya ni a ma cɛɛ fankama wo mira fɔlɔ ka a sidi, wa di? A wa a sidi, a ri a bolofenilu sonya.
\p
\v 30 «Nba, mɔɔ mɛn tɛ n fɛ, wo ye n juu le ri. Mɔɔ mɛn tɛ n dɛmɛnna ka mɔɔilu ladɛn, wo ye baarala ka mɔɔilu lajɛnsɛn. 
\v 31 Wo le kosɔn n di fɔ ai yɛ: mɔɔilu la kojuuilu bɛɛ ni Alla tanama kumailu bɛɛ ri se makotola. Kɔni ni mɔɔ mɔɔ ka Nii Sɛniman tanama ko kɛ, Alla tɛna wo tii makotola fewu. 
\v 32 Ni mɔɔ ka Mɔɔ Dencɛ mafɔ, a ri se makotola. Kɔni ni mɔɔ ka Nii Sɛniman mafɔ, a tɛ makoto dunuɲa ɲin dɔ yan, a tɛ makoto sini natɔ fanan.
\s Jiri ri lɔn a den fɛ
\p
\v 33 «Jiri mɛn ka ɲi, wo den ka ɲi. Jiri mɛn ma ɲi, wo den ma ɲi. Jiri ye lɔnna a den de fɛ. 
\v 34 Ai fɔnfɔnni munuɲailu! Ai ma ɲi. Ai ri se kuma ɲuma fɔla wo rɔ di? Mɔɔ jusukun fani mɛn na, a da ye wo le fɔla. 
\v 35 Mɔɔ ɲuma ri koɲuma kɛ, baa wo ye bɔla a ɲuma yɔrɔ lakandannin rɔ. Kɔni mɔɔ mɛn ma ɲi, wo ri kojuu kɛ, baa wo ye bɔla a juu yɔrɔ lakandannin rɔ. 
\v 36 N di a fɔ ai yɛ ko Alla la kiti tɛɛ lon wa se, mɔɔilu ka kuma ɲatɔnɔntan mɛnilu fɔ ii da rɔ, ii ri woilu bɛɛ fɔkun fɔ Alla yɛ, 
\v 37 baa i la kumailu ri kɛ sababu ri, Alla ri jɔ di i ma, wala a ri kiti labe i kan.»
\s Farisilu ka a fɔ ko Isa ye tɔɔmasere kabannakoma do kɛ
\p
\v 38 Wo kɔ rɔ, Farisi doilu ni sariya karanmɔɔ doilu ka a fɔ a yɛ ko: «An na karanmɔɔ, an ye a fɛ i ye tɔɔmasere kabannakoma do kɛ an ɲana, ka a yiraka ko Alla ye i fɛ.» 
\v 39 Isa ka ii jabi: «Bi mɔɔilu kɛwaliilu juuman. Ii tɛ sɔnna ka to Alla kɔ. Ii ye a fɛ ka tɔɔmasere kabannakoma yen, kɔni tɔɔmasere si tɛ yiraka ii la ni Nabi Junusa ta tɛ. 
\v 40 Baa Nabi Junusa ka tele sawa ni su sawa kɛ jɛɛ ba kɔndɔ ɲa mɛn ma, Mɔɔ Dencɛ fanan di tele sawa ni su sawa kɛ duu kɔrɔ wo ɲa ma. 
\v 41 Alla wa mɔɔilu la kiti tɛɛ lon mɛn, Ninibekailu ri wuli ka sɔn la bi mɔɔilu la, baa Nabi Junusa ka woilu kawandi tuma mɛn na, ii ka tubi ka na Alla ma. Sisen, mɔɔ do ye yan, mɛn ka bon Nabi Junusa ri. 
\v 42 Alla wa mɔɔilu la kiti tɛɛ lon mɛn, Seba jamana mansa muso ri wuli ka sɔn la bi mɔɔilu la, baa a bɔra fɔɔ dunuɲa kun do la ka na a tolo malɔ mansa Sulemani la famunyali kumailu la. Sisen, mɔɔ do ye yan, mɛn ka bon mansa Sulemani ri.
\p
\v 43 «Jina wa gbɛn ka bɔ cɛɛ do rɔ, a ri yɔrɔ jaranilu taamataama wula kɔndɔ ka ɲɔɲɔ diya ɲinin. Kɔni a ri kaɲa. 
\v 44 Wo kɔ rɔ, a ri a fɔ ko: ‹N di n kɔsɛ ka wa n bɔ diya rɔ.› A wa se ye, a ri a tɛrɛn ko yɔrɔ wo rakolon de, ka sɛninya ikomin bon mɛn da firan ka a kɔndɔ rabɛn. 
\v 45 Wo rɔ, jina ri wa ka jina wɔrɔnwula ladɛn, mɛnilu ka juu a jɛrɛ ri. A ni woilu bɛɛ ri na ka don yɔrɔ wo rɔ ka ii sii ye. A laban, jinatɔ la ko ri juuya ka tamin a fɔlɔman na. Bi mɔɔ juuilu ta ye kɛla wo ɲa le ma.»
\s Isa na ni a dɔɔcɛilu
\p
\v 46 Nba, ka Isa to kumala jama yɛ, a na a ni a dɔɔcɛilu nara ii lɔ kɛnɛ ma, ko ii ye a fɛ ka kuma a yɛ. 
\v 47 Mɔɔ do ka a fɔ Isa yɛ ko: «I na ni i dɔɔcɛilu lɔni kɛnɛ ma. Ii ye a fɛ ka kuma i yɛ.» 
\v 48 Isa ka mɔɔ wo jabi: «Yon ye n na ri? N dɔɔcɛilu ye yon ni yon di?» 
\v 49 A ka a bolo lɔ a la karandenilu la. A ka a fɔ ko: «Mɔɔ ɲinilu le n na ni n dɔɔcɛilu ri, 
\v 50 baa mɔɔ mɛnilu ye n Fa sawo kɛla, n Fa mɛn ye sankolo rɔ kɔnin, woilu le ye n dɔɔcɛilu ri, a ni n dɔɔmusoilu ni n nailu.»
\c 13
\s Sifoyila kuma kɔrɔlama
\p
\v 1 Wo lon kelen, Isa bɔra bon na ka wa a sii dala da la. 
\v 2 Jama ba ka ii ladɛn a laminin dɔ. Wo rɔ, a donda kulun do kɔndɔ ka a sii. Jama bɛɛ lɔni tora gbere ma ye. 
\v 3 A ka ko siyaman fɔ ii yɛ kuma kɔrɔlamailu rɔ. A ka a fɔ ko: «Ai tolo malɔ. Sifoyila do bɔra ka wa si foyi diya sɛnɛ rɔ. 
\v 4 Ka a to si foyila, si doilu bera sila dala. Kɔnɔilu nara woilu ta ta. 
\v 5 Si doilu bera farama yɔrɔ kan, banku ma siya yɔrɔ mɛn. Si woilu fɛrɛnda jona, baa banku ma siya ye. 
\v 6 Tele bɔra kosɛbɛ tuma mɛn na, ii mɔrɔnmɔrɔnda. Ii jara, baa ii luluilu ma don duu rɔ kosɛbɛ. 
\v 7 Si doilu bera bin wɔninma yɔrɔ rɔ. Sumanilu wulira mɛn kɛ, wɔninilu fanan wulira ka ii dɔɔn. 
\v 8 Nba, si doilu fanan bera duu duman dɔ. Suman woilu sɔnda kosɛbɛ. Si doilu ka ii ɲɔɔn kɛmɛ kɛ, doilu ka ii ɲɔɔn biwɔɔrɔ kɛ, doilu ka ii ɲɔɔn bisawa kɛ. 
\v 9 Tolo ye mɛn ma, wo tii ye a tolo malɔ kuma wo la.»
\s Isa ka sandailu la kun mɛn na
\p
\v 10 Karandenilu ka ii madon Isa la ka a maɲininka ko: «Nfenna i ye kumala mɔɔilu yɛ kuma kɔrɔlamailu rɔ?» 
\v 11 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Harijeene Mansaya ko mɛnilu doonni tɛrɛ, woilu lɔnnin da di ai le ma. Kɔni wo ma di ii ma, 
\v 12 baa fen ye mɛn bolo, do ri la wo tii ta kan. A ta ri siyaya. Kɔni fen tɛ mɛn bolo, hali fitini mɛn ye a bolo, wo ri mira a la. 
\v 13 Wo le kosɔn, n ye kumala ii yɛ kuma kɔrɔlamailu rɔ, baa ii ye ragbɛli kɛla, kɔni ii tɛ foyi yenna. Ii ye ii tolo malɔla, kɔni ii tɛ foyi mɛnna, ii tɛ foyi famunna. 
\v 14 Wo rɔ, ii ka a kɛ, Nabi Esayi ka mɛn fɔ, wo ra kanbali. A ka a fɔ ko:
\q ‹Ai ri ai tolo malɔ kosɛbɛ, kɔni ai tɛna foyi famunna.
\q Ai ri ragbɛli kɛ kosɛbɛ, kɔni ai tɛna foyi yenna.
\q
\v 15 Baa siya ɲin da ii ban famunyali ma.
\q Ii ra ii tolo gbɛdɛn
\q ka ii ɲa masidi.
\q Ni wo tɛ, ii ɲa tun di yenni kɛ,
\q ii tolo tun di mɛnni kɛ,
\q ii hankili tun di famunyali sɔrɔn,
\q ii tun di ii kɔsɛ ka na nde Alla ma.
\q Wo rɔ, n tun di ii kisi.›»
\p
\v 16 «Kɔni ai ye barakadenilu le ri, baa ai ɲa ye yenni kɛla, ai tolo fanan ye mɛnni kɛla. 
\v 17 N di tuɲa fɔ ai yɛ: ai ɲa ye mɛn yenna, a lɔɔ tɛrɛ ye nabi siyaman ni mɔɔ telenni siyaman na ka wo yen, kɔni ii ma fɛrɛ sɔrɔn ka ii ɲa la wo kan. Ai tolo ye mɛn namɛnna, a lɔɔ tɛrɛ ye ii la ka wo mɛn, kɔni ii ma fɛrɛ sɔrɔn ka ii tolo malɔ a la.»
\s Isa ka sifoyila kuma kɔrɔlama kɔrɔ fɔ
\p
\v 18 Isa ka a fɔ ko: «Ai tolo malɔ, ai ri sifoyila kuma kɔrɔlama lamɛn. 
\v 19 Mɛnilu wa Harijeene Mansaya kuma lamɛn, kɔni ii tɛ a famun, Ko Juu Tii nala wo rɔ, ka a bɔ ii jusu rɔ. Woilu kɛni le ikomin si mɛnilu bila sila kɔfɛ. 
\v 20 Si mɛn bera farama yɔrɔ kan, wo ye mɔɔilu le ri mɛn da Alla la kuma lamɛn, ka a mira i kɔrɔ ka sɛwa. 
\v 21 Kɔni lulu ti ye, a ni kuma wo ma sabati ii jusukun dɔ bɛrɛ bɛrɛ kɛ. Ii tɛ mɛn ba kɛ lemɛniya sila kan, baa ni gbɛlɛya ka ii sɔrɔn, wala ni mɔɔilu ka ii tɔrɔ Alla la kuma kosɔn, ii ri sila bila i kɔrɔ. 
\v 22 Si mɛn bera bin wɔninma yɔrɔ rɔ, wo le mɔɔilu mɛn ka Alla la kuma lamɛn, kɔni dunuɲa koilu hamin da don ii jusukun dɔ. Nanfulu lɔɔ ri ii mira ka ii magbɛrɛnkɛ. Ko woilu bɛɛ kosɔn, Alla la kuma ri mabali ii jusukun dɔ, ka kɛ ikomin sɛnɛfen ɲatɔntan, mɛn ma den. 
\v 23 Nba, si mɛn bera duu duman dɔ, wo le mɔɔ ri mɛn ye Alla la kuma mɛnna ka a famun. Kuma wo ri sabati a jusukun dɔ, ka kɛ ikomin suman si mɛn ye ɲala ka i ɲɔɔn kɛmɛ kɛ, wala i ɲɔɔn biwɔɔrɔ, wala i ɲɔɔn bisawa.»
\s Bin juu kuma kɔrɔlama
\p
\v 24 Isa ka kuma kɔrɔlama gbɛrɛ fɔ ii yɛ. A ka a fɔ ko: «Harijeene Mansaya ye ikomin cɛɛ do la ko. A ka suman si ɲuma foyi a la sɛnɛ rɔ. 
\v 25 Kɔni, ka mɔɔilu bɛɛ to sunɔɔ rɔ su rɔ, a juu nara bin juu do kisɛ foyi sumanfɛ wo rɔ, ka wa. 
\v 26 Nba, suman fɛrɛnda ka wuli, ka a den. Wo tuma, mɔɔilu ka bin juuilu fanan yen. 
\v 27 Sɛnɛtii la jɔnilu wara a fɔ a yɛ ko: ‹An tii, i ma suman si ɲuma foyi i la sɛnɛ rɔ wa? Bin juu woilu bɔni mi ten?› 
\v 28 Sɛnɛtii ka a fɔ ko: ‹N juu do nɔ le.› Ii ka a maɲininka ko: ‹I ye a fɛ an ye wa binilu bɔ sumanfɛ wo rɔ wa?› 
\v 29 A ka a fɔ ko: ‹Ɛɛn, ai ye a to ye. Ni wo tɛ, ni ai ka binilu bɔ, ai ri suman doilu fanan bɔ. 
\v 30 Ai ye ii bɛɛ to ye. Ii ye wuli i ɲɔɔn fɛ fɔɔ sumanka waati wa se. Ni sumanka waati sera, n di a fɔ sumankalailu yɛ ko ii ye bin juuilu fɔlɔ bɔ, ka ii lasidi, ka ii janin. Wo wa kɛ, ii ri suman ka ka a ladon n na bondon kɔndɔ.›»
\s Sɛbɛni fira kisɛ kuma kɔrɔlama\f + \fr 13.31 \fr*\ft Wo fanan sɛbɛni Marika suran 4 kuma diya 30 haan 32, Luka suran 13 kuma diya 18 haan 19 kɔndɔ\ft*\f*
\p
\v 31 Isa ka kuma kɔrɔlama gbɛrɛ fɔ mɔɔilu yɛ. A ka a fɔ ko: «Harijeene Mansaya ye ikomin bɔrɔn fira kisɛ. Cɛɛ do ka bɔrɔn fira kisɛ lan a la sɛnɛ rɔ. 
\v 32 Kisɛ wo dɔɔman ka tamin kisɛilu bɛɛ kan. Kɔni a wa fɛrɛn ka wuli, a ri bonya ka tamin nakofen bɛɛ kan. A ri kɛ ikomin jiri, ka bolon bailu labɔ, fɔɔ waa rɔ kɔnɔilu ri se ii ɲaanilu lala a bolonilu la.»
\p
\v 33 A ka kuma kɔrɔlama gbɛrɛ fɔ ii yɛ. A ka a fɔ ko: «Harijeene Mansaya ye ikomin lɛbɛn, muso ka mɛn dɔɔni kɛ farinin muun kilo muwan ni kelen dɔ ka wo kɛ dɛɛba ri. Lɛbɛn wo ka dɛɛba bɛɛ lawuli ka a funun.»
\p
\v 34 Isa ka wo bɛɛ fɔ jamailu yɛ kuma kɔrɔlamailu le rɔ. A ma foyi fɔ ii yɛ ni a ma wo fɔ kuma kɔrɔlama rɔ. 
\v 35 A ka a kɛ ten sa nabi la kuma ri kanbali, mɛn ka a fɔ ko:
\q «N di kuma kuma kɔrɔlamailu le rɔ.
\q Ko mɛnilu doonni kɛbi dunuɲa dan waati la, n di woilu fɔ.»
\s Isa ka bin juu kuma kɔrɔlama kɔrɔ fɔ
\p
\v 36 Wo kɔ rɔ, Isa bɔra jama fɛ ka wa don bon na. A la karandenilu ka ii madon a la, ka a fɔ a yɛ ko: «Kuma kɔrɔlama mɛn ye bin juu wuli ko fɔla sɛnɛ rɔ, i ye wo kɔrɔ fɔ an yɛ.» 
\v 37 Isa ka ii jabi: «Mɛn ye suman si ɲuma foyila, wo ye Mɔɔ Dencɛ ri. 
\v 38 Sɛnɛ wo le ye dunuɲa ri. Suman si ɲuma, wo ye mansaya denilu ri. Bin juuilu ye Kojuu Tii la mɔɔilu le ri. 
\v 39 Juu mɛn ka bin juu kisɛilu foyi sɛnɛ rɔ, wo le Ibulusa jɛrɛ ri. Sumanka waati, wo le ye dunuɲa laban di. Sumankalailu ye mɛlɛkailu ri. 
\v 40 Bin juuilu ye ladɛnna ɲa mɛn ma ka janin ta la, wo ɲɔɔn di kɛ dunuɲa laban waati. 
\v 41 Mɔɔ Dencɛ ri a la mɛlɛkailu kelaya ka na. Mɛnilu ye mɔɔilu bilala kojuu kɛ rɔ, a ni mɛnilu ye kojuu kɛla, a la mɛlɛkailu ri woilu bɛɛ ladɛn ka ii bɔ Mɔɔ Dencɛ la Mansaya rɔ. 
\v 42 Mɛlɛkailu ri woilu lafili ta ba rɔ, kasi ni a ɲin macin ye yɔrɔ mɛn dɔ. 
\v 43 Kɔni mɔɔ telenniilu ri bonya sɔrɔn ka mɛlɛnmɛlɛn ikomin tele ii Fa la mansaya rɔ. Tolo ye mɛn ma, wo tii ye a tolo malɔ kuma wo la.»
\s Nanfulu dokoni ko kuma kɔrɔlama
\p
\v 44 Isa kan ikɔ ko: «Harijeene Mansaya ye ikomin nanfulu mɛn doonni duukolo kɔrɔ sɛnɛ do rɔ. Lon do rɔ, cɛɛ do ka wo yen. A ka a ta ka a dokon duukolo kɔrɔ kokura. A sɛwani ba wara a bolofenilu bɛɛ majira, ka na sɛnɛ wo san.
\p
\v 45 «Harijeene Mansaya ye ikomin julacɛ mɛn ye koronkisɛ ɲumailu ɲininna. 
\v 46 Lon do rɔ, a ka koron kisɛ ɲuma do yen, mɛn ka ɲi ka tamin. A wara a bolofenilu bɛɛ majira, ka na koron kisɛ wo san.
\s Jɛɛmira jɔɔ kuma kɔrɔlama
\p
\v 47 «Harijeene Mansaya ye ikomin jɔɔ fanan, mɔɔilu ka mɛn fili kɔɔji rɔ, ka jɛɛ su bɛɛ mira. 
\v 48 A wa fa jɛɛ la, jɛɛmiralailu ri a sɔmɔn ka a labɔ gbere ma. Ii ri ii sii ka jɛɛilu rawoloma. Mɛnilu ka ɲi, ii ri woilu bila muranilu kɔndɔ. Mɛnilu ma ɲi, ii ri woilu lafili. 
\v 49 A ri kɛ wo ɲa le dunuɲa laban waati. Mɛlɛkailu ri mɔɔ juuilu rawoloma ka ii bɔ mɔɔ telenniilu rɔ, 
\v 50 ka ii lafili ta ba rɔ, kasi ni a ɲin macin ye yɔrɔ mɛn dɔ.»
\p
\v 51 Isa ka karandenilu maɲininka ko: «Ai ka kuma ɲin bɛɛ famun wa?» Ii ka a fɔ ko: «Ɔɔn.» 
\v 52 Wo rɔ, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Nba, sariya karanmɔɔ mɛnilu ra karan Harijeene Mansaya ko rɔ, woilu bɛɛ ye ikomin lutii mɛn ye fen kura ni fen kɔrɔ fila bɛɛ labɔla a la nanfulu lamara diya rɔ.»
\s Nasarɛtikailu ka ii ban Isa rɔ
\p
\v 53 Nba, Isa banni kuma kɔrɔlama wo fɔla, a bɔra yɔrɔ wo rɔ ka wa. 
\v 54 A wara a wara so. A tɛrɛ ye mɔɔilu karanna salibon kɔndɔ ye. A lamɛnbailu kabannakoyara, ka a fɔ ko: «Cɛɛ ɲin ka famunyali wo sɔrɔn mi? Kabannako kɛ sebaya mɛn ye a bolo, a ka wo sɔrɔn mi? 
\v 55 Jirisila dencɛ le tɛ wa? A na le tɛ Mariyamu ri wa? Yakuba ni Yusufu ni Simɔn ni Judi, a dɔɔcɛilu tɛ woilu ri wa? 
\v 56 A dɔɔmusoilu bɛɛ tɛ an wara yan wa? Nba, a ka famunyali ni sebaya ɲin sɔrɔn mi?» 
\v 57 Miriya wo le kɛra sababu ri ka ii bɛɛ kundatiɲan, ii ma la Isa la. Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔilu ye nabi bonyala yɔrɔ bɛɛ rɔ fɔɔ a jɛrɛ wara, a ni a la denbayailu tɛma.» 
\v 58 Isa ma kabannako siyaman kɛ yɔrɔ wo rɔ ka a masɔrɔn mɔɔilu la lemɛniyabaliya fɛ.
\c 14
\s Yaya faa ɲa
\p
\v 1 Nba, wo waati la, mansa Herodi\f + \fr 14.1 \fr*\ft Herodi ɲin de tɛrɛ ye Kalile jamanatiiya la.\ft*\f* ka Isa la ko mɛn. 
\v 2 A ka a fɔ a la baaradenilu yɛ ko: «Yaya le ɲin. A ra wuli ka bɔ saya rɔ. Wo le ka a kɛ, sebaya ye a bolo ka kabannakoilu kɛ.»
\p
\v 3 Nba, mansa Herodi tun da Yaya mira ka a sidi ka a bila kaso la. A ka wo kɛ a kɔrɔcɛ Filipe muso le kosɔn, mɛn tɔɔ ko Herodiyasi, 
\v 4 baa Yaya tora a fɔla a yɛ ko: «Muso wo ma kan ka sii i kun. Wo dahani tɛ!» 
\v 5 Herodi tun ye a fɛ ka Yaya faa, kɔni a silanni tɛrɛ jama yɛ, baa jama tɛrɛ ye Yaya jatela nabi le ri. 
\v 6 Herodi sɔrɔnlon sankunbɛn kɛra lon mɛn, ii ka tolon kɛ. Herodiyasi denmuso ka dɔn kɛ mɔɔilu tɛma tolon diya ye. Wo diyara Herodi yɛ kosɛbɛ. 
\v 7 Wo rɔ, a ka a kali sunkurun yɛ ko a wa mɛn ɲinin a fɛ, a ri wo di a ma. 
\v 8 Sunkurun na ka a fɔ a yɛ a ka kan ka mɛn ɲinin mansa fɛ. Wo rɔ, a wara a fɔ mansa yɛ ko: «N ye a fɛ i ye muran di n ma, Yaya kun ye mɛn kɔndɔ.» 
\v 9 Kuma wo ka mansa niilafin kosɛbɛ. Kɔni a tun da ban a kalila a la mɔɔ kiliniilu bɛɛ ɲana. Wo rɔ, a ka jamarili di a la mɔɔilu ma ko ii ye Yaya kun di a ma. 
\v 10 A ka mɔɔ lɔ Yaya kun tɛɛla a la kaso la. 
\v 11 A ka a kun tɛɛ a la ka a bila muran do kɔndɔ. A nara wo ri sunkurun ma. Sunkurun wara a di a na ma. 
\v 12 Yaya la karandenilu nara a su ta ka wa a sutura. Ii wara wo kibaro lase Isa ma.
\s Isa ka dɔɔnnin di jama ma
\p
\v 13 Isa ka Yaya faa ko mɛn tuma mɛn na, a kelen donda kulun dɔ ka bɔ ye ka wa. A wara se yɔrɔ do ma, mɔɔ tun tɛ yɔrɔ mɛn. Mɔɔilu ka a wa ko mɛn tuma mɛn na, ii bɔra soilu kɔndɔ ka wa a kɔ ii sen na. 
\v 14 Isa bɔra kulun kɔndɔ tuma mɛn na, a ka jama ba yen. Ii kininkinin donda a la. Jankarɔto mɛnilu tɛrɛ ii rɔ, a ka woilu lakɛndɛya. 
\v 15 Wura fɛ, a la karandenilu ka ii madon a la ka a fɔ a yɛ ko: «A ragbɛ, an ye wula le kɔndɔ yan. Su ra ko. I ye sila di jama ma sa ii ri wa dɔɔnninfen san diya yan naminin so mɛsɛnilu kɔndɔ.» 
\v 16 Isa ka ii jabi: «Ii mako tɛ wo la. Ai jɛrɛ ye dɔɔnnin di ii ma.» 
\v 17 Karandenilu ka a fɔ ko: «Foyi tɛ an bolo yan fɔɔ burukala loolu ni jɛɛ fila.» 
\v 18 Isa ka a fɔ ko: «Ai ye na woilu ri n ma yan.» 
\v 19 A ka a fɔ jama yɛ ko ii ye ii sii duu ma bin kɛndɛ kan. Wo kɔ rɔ, a ka burukala loolu ni jɛɛ fila ta, ka a ɲa layɛlɛ sankolo ma ka baraka bila Alla yɛ. A ka buru rakadikadi, ka a di a la karandenilu ma. Ii ka a ratala jama tɛma. 
\v 20 Mɔɔ bɛɛ ka dɔɔnnin kɛ ka ii fa. Jama banni dɔɔnninna, Isa la karandenilu ka buru kunkundun tɔilu ladɛn, ka see tan ni fila lafa wo rɔ. 
\v 21 Jama mɛn ka dɔɔnnin wo kɛ, cɛɛ waa loolu ɲɔɔn tɛrɛ ye a rɔ. Musoilu ni denilu ma jate.
\s Isa ka a taama ji kan
\p
\v 22 Wo kɔ rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ i kɔrɔ ko ii ye don kulun kɔndɔ. Ko ii ye wa dala kɔma a ɲɛrɔ. Ko ale watɔ sila dila jama ma. 
\v 23 Nba, a banni sila dila jama ma, Isa kelen wara Alla tara diya koyinkɛ do kan. Su kora ka a tɛrɛn a kelen ye ye fɔlɔ. 
\v 24 Wo tuma, karandenilu la kulun da janfa pon gbelemala la. Ji kuruilu tɛrɛ ye ii la kulun namaala. Fɔɲɔ tɛrɛ ye ii kunbɛnna. 
\v 25 Dondon kasi waati ɲɔɔn, Isa ka a taama ji kan ka wa ii kɔ. 
\v 26 Kɔni karandenilu ka a taamatɔla yen ji kan tuma mɛn na, silan ba ka ii mira. Ii ka a fɔ ko, «su kɔrɔ do jiya le!» Ii kulera, baa ii silanni. 
\v 27 Kɔni Isa kumara ii yɛ i kɔrɔ. A ka a fɔ ko: «Ai ye ai jusulatɛɛ! Nde le. Ai kana silan!» 
\v 28 Piyɛri ka a fɔ ko: «Maari, ni ile le, i ye n jamari ko n ye taama ji kan ka wa i tɛrɛn ye.» 
\v 29 Isa ka a fɔ ko: «Na.» Piyɛri jiira ka bɔ kulun kɔndɔ ka taama ji kan ka wa Isa kɔ. 
\v 30 Kɔni Piyɛri ka a yen tuma mɛn na ko fɔɲɔ fanka ka bon kojuuya, a silanda ka jii damira ji kɔrɔ. A kulera ko: «Maari, i ye n kisi!» 
\v 31 Isa ka a bolo rasɔmɔn i kɔrɔ ka Piyɛri mira. A ka a fɔ a yɛ ko: «Ile, mɛn na lemɛniya ka dɔɔ. Nfenna i ye sikasikala?» 
\v 32 Isa ni Piyɛri donda kulun kɔndɔ tuma mɛn na, fɔɲɔ ka a lɔ. 
\v 33 Karanden mɛnilu tɛrɛ ye kulun kɔndɔ, woilu ka ii birin Isa kɔrɔ. Ii ka a fɔ ko: «Tuɲa le, ile le Alla Dencɛ ri.»
\s Isa ka jankarɔtoilu lakɛndɛya Kenesarɛti mara rɔ
\p
\v 34 Nba, ii ban mɛn kɛni dala tɛɛla, ii sera Kenesarɛti mara rɔ. 
\v 35 Ye mɔɔilu ka a ɲayen tuma mɛn na ko Isa le, ii ka mɔɔilu lɔ a na ko fɔla mara fan bɛɛ rɔ. Wo rɔ, mɔɔilu nara ii la jankarɔtoilu bɛɛ ri Isa ma, 
\v 36 ka a madiya ko a ye diɲɛ ii ye ii bolo maa a la duruki dakun gbansan na. Mɔɔ mɔɔ ka a bolo maa a la, woilu bɛɛ kɛndɛyara.
\c 15
\s Yahudiyailu la landa koilu
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Farisi doilu ni sariya karanmɔɔ doilu bɔra Jerusalɛmu ka na Isa tɛrɛn. 
\v 2 Ii ka a maɲininka ko: «Nfenna i la karandenilu ye an benbailu la landa tiɲanna? Ii ye dɔɔnnin kɛla ka a tɛrɛn ii ma ii bolo lako fɔlɔ.» 
\v 3 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai don? Nfenna ai ye ai la landailu bonyala ka Alla la sariya tiɲan? 
\v 4 Baa Alla ka a fɔ ko: ‹I ye i na ni i fa bonya.› Ko: ‹Ni mɔɔ mɛn ka a fa wala a na danka, wo tii ka kan ka faa le.› 
\v 5 Kɔni ai ka a fɔ ko mɔɔ ri se a fɔla a fa wala a na yɛ ko: ‹I ka kan ka dɛmɛnfen mɛn sɔrɔn n bolo, n da wo bila a dan na Alla yɛ.› 
\v 6 Ai ka a fɔ ko ni a ka a fɔ ten, a diyagboyani tɛ butun ka a fa bonya niilifen na. Wo rɔ, ai ra Alla la kuma to ye, ka ai la landailu bila a nɔ rɔ. 
\v 7 Ai jɛrɛmayuwailu, Nabi Esayi ka mɛn fɔ ai la ko rɔ fɔlɔfɔlɔ, wo bɛnni kosɛbɛ. A ka a fɔ ko:
\q
\v 8 ‹Mɔɔ ɲinilu ye n bonyala ii da le la,
\q kɔni ii jusukun ma senin n na muumɛ!
\q
\v 9 Ii ye n batola fuu.
\q Ii ye mɔɔilu karanna mɛnilu la,
\q woilu tɛ foyi ri fɔɔ adamadenilu la jamariliilu.›»
\s Fen mɛnilu ye mɔɔ nɔɔla
\p
\v 10 Wo kɔ rɔ, Isa ka jama kili, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai bɛɛ ye ai tolo malɔ n na kuma la ka a famun. 
\v 11 Mɔɔ ye fen fen donna a da rɔ ka a dɔɔn, wo si ti se mɔɔ nɔɔla. Kɔni mɛnilu ye bɔla mɔɔ da rɔ, wo le ye mɔɔ nɔɔla.»
\p
\v 12 A la karandenilu ka ii madon a la, ka a fɔ a yɛ ko: «I ma a lɔn ko i la kuma gbara Farisilu la wa?» 
\v 13 Isa ka a fɔ ko: «N Fa mɛn ye sankolo rɔ, ni wo jɛrɛ ma lannifen mɛn lan, woilu ri bɔ ka faa. 
\v 14 Ai ye Farisilu to ye. Ii ye ɲa fuyenilu le ri, ii jɛrɛ le ye i ɲɔɔn na gbeleke mirabailu ri. Ni ɲa fuyen don ka ɲa fuyen do la gbeleke mira, ii fila bɛɛ ri be denka rɔ.»
\p
\v 15 Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Kuma kɔrɔlama wo kɔrɔ fɔ an yɛ.» 
\v 16 Isa ka a fɔ ko: «A ye di? Ai fanan ma se ko ɲayenna wa? 
\v 17 Ai ma a ɲayen wa ko fen mɛn ye donna mɔɔ da rɔ, wo ye wala a kɔnɔ le rɔ? Mɔɔ wo wa wa kɔkan, fen wo ri bɔ. 
\v 18 Kɔni kuma mɛnilu ye bɔla mɔɔ da rɔ, woilu ye bɔla a jusukun de rɔ. Woilu le ye mɔɔ nɔɔla, 
\v 19 baa ko kɔrɔn mɛn ye bɔla mɔɔ jusukun dɔ, woilu le ɲin di: miriya juu, mɔɔfaa, kaninkɛla, jatɔya su bɛɛ, suɲali, sereya juu bɔ, a ni mɔɔ tɔɔ tiɲan. 
\v 20 Ko woilu le ye mɔɔ nɔɔla. Kɔni ka dɔɔnnin kɛ bolo lakobali la, wo tɛ mɔɔ nɔɔla.»
\s Siya gbɛrɛ muso do lara Isa la
\p
\v 21 Wo kɔ rɔ, Isa bɔra yɔrɔ wo rɔ ka wa Tiri ni Sidɔn mara rɔ. 
\v 22 Ye muso do nara Isa tɛrɛn. Kanaanka le tɛrɛ a ri. A tɛrɛ ye a kule kan nabɔla ko: «Maari, Dawuda dencɛ, i ye hina n na. Jina do ye n denmuso tɔrɔla kojuuya!» 
\v 23 Kɔni Isa ma foyi fɔ. A la karandenilu ka ii madon a la, ka a madiya ko: «Muso ɲin gben, a bilani an kɔfɛ ka a kule kan nabɔ kojuuya.» 
\v 24 Isa ka a fɔ ko: «Alla ma n kelaya mɔɔ gbɛrɛ si ma ni Isirayɛlikailu tɛ, woilu mɛnilu ye ikomin saa tununnilu.» 
\v 25 Kɔni muso wo nara a be Isa sen kɔrɔ, ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, i ye n dɛmɛn.» 
\v 26 Isa ka a fɔ ko: «Ka denninilu la dɔɔnnin ta ka a lafili wuluilu kɔrɔ, wo ti bɛn.» 
\v 27 Muso ka a jabi: «Maari, tuɲa le wo ri. Kɔni wuluilu ye dɔɔnnin buruburu dɔɔnna, mɛn ye bela duu ma ii tiilu la tabali kɔrɔ.» 
\v 28 Isa ka a jabi: «Aa, muso. I la lemɛniya ka bon! I ka mɛn ɲinin, a ye kɛ i yɛ.» A denmuso kɛndɛyara wo waati kelen.
\s Isa ka jankarɔto siyaman nakɛndɛya
\p
\v 29 Isa bɔra yɔrɔ wo rɔ, ka wa Kalile Dala da la. A yɛlɛra koyinkɛ do kan ka a sii ye. 
\v 30 Jama ba nara a tɛrɛn. Ii nara nambarailu ri, a ni ɲa fuyenilu ni bolokelenilu ni boboilu ni jankarɔto siyaman gbɛrɛilu. Ii nara woilu bɛɛ ri, ka ii lala Isa kɔrɔ. A ka ii bɛɛ lakɛndɛya. 
\v 31 Ii ka ii yen tuma mɛn na ko boboilu ra kuma damira, bolokelenilu ra kɛndɛya, nambarailu ra ii taama, a ni ɲafuyenilu ɲa ra laka; jama kabannakoyara. II bɛɛ ka Isirayɛlikailu la Maari Alla tando.
\s Isa ka dɔɔnnin di mɔɔ waa naanin ma
\p
\v 32 Isa ka a la karandenilu kili, ka a fɔ ii yɛ ko: «Jama ɲin kininkinin ye n na. Ii ra tele sawa le kɛ n dafɛ yan. Dɔɔnnifen si tɛ ii bolo. N tɛ a fɛ ka sila di ii kɔnkɔtɔ ma ten. Ni wo tɛ, ii ri kirɔn ii la sila la.» 
\v 33 Karandenilu ka Isa jabi: «An di buru sɔrɔn mi wula kɔndɔ yan, mɛn di jama ba ɲin ɲɔɔn bɔ?» 
\v 34 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Burukala yɛli ye ai bolo?» Ii ka a fɔ ko: «Burukala wɔrɔnwula, a ni jɛɛ mɛsɛnni dando»
\p
\v 35 Isa ka a fɔ jama yɛ ko ii ye ii sii duu ma. 
\v 36 A ka burukala wɔrɔnwula ni jɛɛ woilu ta, ka baraka bila Alla yɛ, ka ii rakadikadi, ka ii di karandenilu ma. Karandenilu ka woilu ta ka ii ratalatala jama tɛma. 
\v 37 Jama bɛɛ ka dɔɔnnin kɛ ka ii fa. Buru kunkundun ni jɛɛ tɔ mɛn toni, Isa la karandenilu ka see wɔrɔnwula lafa wo rɔ. 
\v 38 Cɛɛ mɔɔ waa naanin ka dɔɔnnin kɛ. Musoilu ni denninilu ma jate. 
\v 39 A ka sila di jama ma, Isa donda kulun do kɔndɔ ka wa Makadan mara rɔ.
\c 16
\s Farisilu ni Sadusiilu ka a fɔ ko Isa ye tɔɔmasere kabannakoma do kɛ
\p
\v 1 Farisilu ni Sadusiilu nara ka Isa kɔrɔbɔ. Ii ka a fɔ ko a ye tɔɔmasere kabannakoma do kɛ ii ɲana, mɛn bɔni sankolo rɔ. 
\v 2 Isa ka a fɔ ko: «Ni ai ka sankolo ɲa wulenni yen fitiri waati, ai ri a fɔ ko sanci tɛna nala sini. 
\v 3 Sɔɔma, ni ai ka sankolo ɲa finni yen, ai ri a fɔ ko sanci ri na bi, baa san da fin. Nba, ai kusan sankolo koilu faranfaasila ka woilu famun. A ye di wo rɔ? Tɔɔmasere mɛnilu ye kɛla waati ɲin na, nfenna ai ti se ka woilu famun? 
\v 4 Mɔɔ juuilu ni lemɛniyabaliilu ye a fɛ ka tɔɔmasere kabannakoma yen, kɔni tɔɔmasere si tɛ yiraka ai la ni Nabi Junusa ta ɲɔɔn tɛ.»
\p Wo kɔ rɔ, a ka ii to ye ka wa.
\s Farisilu ni Sadusiilu la lɛbɛn
\p
\v 5 Nba, Isa ni a la karandenilu wara dala kɔ. Kɔni karandenilu ɲinara, ii ma buru ta. 
\v 6 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ɲa lɔ. Ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ Farisilu ni Sadusiilu la lɛbɛn kanma.» 
\v 7 Karandenilu ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «An ma na buru ri. Wo le ka a kɛ, a ka kuma wo fɔ.» 
\v 8 Isa ka ii la miriya lɔn. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai la lemɛniya ka dɔɔ! Nfenna ai ye a fɔla i ɲɔɔn yɛ ko buru tɛ ai bolo? 
\v 9 Ai ma a ɲayen fɔlɔ wa? N ka burukala loolu ta ka cɛɛ waa loolu balo mɛn kɛ, a ni ai ka see jate mɛn nafa buru kunkundun tɔilu la, wo ra bɔ ai kɔndɔ wa? 
\v 10 N ka burukala wɔrɔnwula ta ka cɛɛ waa naanin balo mɛn kɛ, a ni ai ka see jate mɛn nafa buru kunkundun tɔilu la, wo ra bɔ ai kɔndɔ wa? 
\v 11 N kan tun tɛ buru ma. Nfenna ai ma wo ɲayen fɔlɔ? Nba, ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ Farisilu ni Sadusiilu la lɛbɛn kanma.» 
\v 12 Wo rɔ, karandenilu ka a ɲayen ko Isa ma a fɔ ii yɛ ko «ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ buru lɛbɛn kanma.» A ka a fɔ ii yɛ ko «ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ Farisilu ni Sadusiilu la karan de kanma.»
\s Piyɛri ka a fɔ ko Isa ye Ɲenematɔmɔnin di
\p
\v 13 Awa, Isa ni a la karandenilu seni Sesare Filipi mara rɔ, a ka ii maɲininka ko: «Mɔɔilu ye Mɔɔ Dencɛ jatela yon di?» 
\v 14 Ii ka a jabi: «Doilu ka a fɔ ko Yaya le. Doilu ka a fɔ ko Nabi Eli le. Dogbɛrɛilu ka a fɔ ko Nabi Jeremiya le, wala nabi gbɛrɛ, mɛn taminda kɔrɔman.» 
\v 15 A ka ii maɲininka ko: «Ai don? Ai ye n jatela yon di?» 
\v 16 Simɔn Piyɛri ka a fɔ ko: «I ye Ɲenematɔmɔnin de ri, mɛn ye Alla ɲenema Dencɛ ri.» 
\v 17 Isa ka a jabi: «Junusa dencɛ Simɔn, i ye barakaden de ri, baa i ka mɛn fɔ ɲin di, adamaden si ma wo fɔ i yɛ. N Fa Alla mɛn ye sankolo rɔ, wo le ka a yiraka i la. 
\v 18 N di a fɔ i yɛ fanan ko ile le Piyɛri ri, mɛn kɔrɔ ye ko farakolo. N di n na lemɛniya jama lalɔ farakolo wo kan. Saya ni a fanka tɛna nɔ sɔrɔnna dɛkuru wo ma. 
\v 19 N di Harijeene Mansaya daɲinilu di i ma. Ni i ka fen fen sidi duukolo kan yan, wo ri sidi sankolo rɔ. Ni i ka fen fen fulɛn duukolo kan yan, wo ri fulɛn sankolo rɔ fanan.» 
\v 20 Isa ka a fɔ ii yɛ ka a magbɛlɛya kosɛbɛ ko ii kana a fɔ mɔɔ si yɛ ko ale le Ɲenematɔmɔnin di.
\s Isa ka a faa ko ni a wuli ko fɔ
\p
\v 21 A ka a fɔ ii yɛ ko a ka kan ka wa Jerusalɛmu ka tɔrɔ siyaman ba sɔrɔn mɔɔbakɔrɔilu ni sarakalaseba kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu bolo. A ka kan fanan ka faa, a ni tele sawanan, ka wuli ka bɔ saya rɔ. 
\v 22 Piyɛri ka a kili ka a mabɔ karanden tɔilu la dɔɔni, ka a makuma damira. A ka a fɔ ko: «Maari, Alla ye i tanka wo ma. Wo ti kɛla fewu!» 
\v 23 Kɔni Isa ka a kɔfɛni ka Piyɛri makuma ko: «Ile, Setana. Bɔ n kɔrɔ! Ile ye n kundatiɲanna le ri, baa Alla sawo ye mɛn di, i tɛ i mirila wo ma, fɔɔ mɔɔilu sawo.»
\s Mɔɔ ri a bila Isa kɔ ɲa mɛn ma
\p
\v 24 Wo kɔ rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ni mɔɔ mɛn ye a fɛ ka a bila n kɔ, fɔɔ wo tii ye a ban a jɛrɛ rɔ ka a gbɔngbɔn jiri mira ka a jɛrɛ bila n kɔ, 
\v 25 baa mɔɔ mɛn ye a fɛ ka a nii kisi, wo tii ri bɔnɔ ɲenemaya bɛrɛbɛrɛ la. Kɔni ni mɔɔ mɛn bɔnɔra a nii la nde kosɔn, wo tii ri a jɛrɛ kisi. 
\v 26 A ye di? Ni mɔɔ ka dunuɲa bɛɛ sɔrɔn ka bɔnɔ ɲenemaya bɛrɛbɛrɛ la, dunuɲa sɔrɔn ri nfen ɲa a ma wo rɔ? Mɔɔ ri se nfen dila ka a nii kunka? 
\v 27 Nde Mɔɔ Dencɛ ri na n Fa nɔɔrɔ rɔ, n ni a la mɛlɛkailu. Wo lon, n di bɛɛ sara ka a bɛn a tii kɛwaliilu ma. 
\v 28 N di tuɲa fɔ ii yɛ. Doilu ye ai tɛma yan, mɛnilu tɛ sa ni ai ma Mɔɔ Dencɛ natɔla yen ka kɛ mansa ri.»
\c 17
\s Isa kɛɲa yɛlɛmanda
\p
\v 1 Nba, tele wɔɔrɔ taminnin kɔrɔ, Isa ka Piyɛri ni Yakuba ni wo dɔɔcɛ Yuhana kili ka wa ii ri koyinkɛ jan do kan. Mɔɔ gbɛrɛ tun tɛ ye. 
\v 2 Isa kɛɲa yɛlɛmanda karanden sawa woilu ɲakɔrɔ. A ɲakɔrɔla mɛlɛnmɛlɛnda ikomin tele. A la faaninilu gbɛra pepe ikomin yelen. 
\v 3 Nabi Musa ni Nabi Eli bɔra gbɛ rɔ karanden sawa woilu ɲakɔrɔ. Woilu ni Isa tɛrɛ ye kumala i ɲɔɔn yɛ. 
\v 4 Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, an na yan, wo bɛnni. Ni i sɔnda, n di gba sawa lɔ, i ta kelen, Nabi Musa ta kelen, a ni Nabi Eli ta kelen.» 
\v 5 Ka Piyɛri to kuma wo la, duru yelen nara ka birin ii kun na. Kumakan do bɔra duru rɔ ko: «N diyana dencɛ le ten. N sɛwani ale la kosɛbɛ. Ai ye ai tolo malɔ a la.» 
\v 6 Karandenilu ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, ii silanda kojuuya fɔɔ ka ii be duu ma ka ii ɲa birin. 
\v 7 Kɔni Isa ka a madon ii la ka a bolo maa ii la, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana silan, ai ye wuli.» 
\v 8 Ii ka ii ɲakɔrɔta tuma mɛn na, ii ma mɔɔ si yen fɔɔ Isa kelen pe.
\p
\v 9 Ka Isa ni a la karandenilu to jiila ka bɔ koyinkɛ la, a ka ii jamari ko, ii ka ko mɛn yen, ii kana wo fɔ mɔɔ si yɛ, fɔɔ Mɔɔ Dencɛ wa wuli ka bɔ saya rɔ. 
\v 10 Ii ka a maɲininka ko: «Nfenna sariya karanmɔɔilu ye a fɔla ko Nabi Eli fɔlɔ le ka kan ka na?» 
\v 11 Isa ka ii jabi: «Tuɲa le, Nabi Eli ri na ka fen bɛɛ rabɛn. 
\v 12 N ye a fɔla ai yɛ ko Nabi Eli ra ban nala. Kɔni mɔɔilu ma a lɔn. Ii ka ii sawonan koilu bɛɛ kɛ a la. Mɔɔ Dencɛ fanan di tɔrɔ ii bolo wo ɲa kelen de ma.» 
\v 13 Karandenilu ka a ɲayen wo rɔ ko a ye kumala ii yɛ Yaya le la ko kan.
\s Isa ka den jinatɔ do lakɛndɛya
\p
\v 14 Isa ni karandenilu sera jama rɔ tuma mɛn na, cɛɛ do ka a madon Isa la. A ka a ɲɔnkin Isa kɔrɔ ka a fɔ ko: 
\v 15 «Maari, i ye hina n dencɛ la. Kerekeremansa ye a la, a ra tɔrɔla kosɛbɛ. Siɲa siyaman a ri a labe ta rɔ, walama ji rɔ. 
\v 16 N nara a ri i la karandenilu ma, kɔni ii ma se a lakɛndɛyala.»
\p
\v 17 Isa ka a fɔ ko: «Ai bi mɔɔilu ye lemɛniyabali ni kun gbɛdɛnilu le ri. N di to ai tɛma haan waati ɲuman? N di ai la ko muɲunnin fɔɔ waati ɲuman? Nba, ai ye na den di n ma yan.» 
\v 18 Isa jamanda jina ma. Wo rɔ, jina bɔra den fɛ. Den kɛndɛyara i kɔrɔ ye.
\p
\v 19 Wo kɔ rɔ, Isa la karandenilu ka ii madon a la ka a maɲininka ii dan na ko: «Nfenna andeilu ma se jina wo gbɛnna?» 
\v 20 Isa ka ii jabi: «Ai ma se ka a masɔrɔn ai la lemɛniya le ka dɔɔ. N di tuɲa fɔ ai yɛ: Hali ni ai la lemɛniya dɔɔman ikomin bɔrɔn fira kisɛ, ni ai ka a fɔ koyinkɛ ɲin yɛ ko a ye bɔ a nɔ rɔ ka wa, a ri wa. Ko si tɛ ye, ai ti se mɛn kɛla. 
\v 21 [Kɔni jina ɲin ɲɔɔn ti se bɔla mɔɔ fɛ, ni ai ma sun don ka Alla tara.]\f + \fr 17.21 \fr*\ft kuma diya ɲin tɛ sɔrɔn Sɛbɛli kɔrɔ doilu kɔndɔ.\ft*\f*»
\s Isa ka a la saya ni a wuli ko fɔ ikɔ
\p
\v 22 Nba, lon do rɔ, karandenilu bɛɛ ka i ɲɔɔn nadɛn Kalile mara rɔ. Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔ Dencɛ kɛtɔ donna mɔɔilu bolo. 
\v 23 Woilu ri a faa. Kɔni tele fila a sawana, a ri wuli ka bɔ saya rɔ.» Kuma wo ka karandenilu jusukasi kosɛbɛ.
\s Isa ni Piyɛri ka Allabatobonba wodi sara
\p
\v 24 Isa ni a la karandenilu sera Kapɛrinahumu so kɔndɔ. Ka ii to ye, Allabatobonba niisankɔ miralalailu ka ii madon Piyɛri la ka a maɲininka ko: «Ai la karanmɔɔ tɛ Allabatobonba wodi sarala wa?» 
\v 25 Piyɛri ka a jabi: «Ɔɔn, a ye a sarala.» Piyɛri wara don bon kɔndɔ. Kɔni sani a ye kuma, Isa fɔlɔ le ka a fɔ a yɛ ko: «Simɔn, dunuɲa mansailu ye mɔɔ niisankɔ ni fen tɔilu niisankɔ mirala yon na? Ai denilu wa, wala londanilu? I la miriya ye di?» 
\v 26 Piyɛri ka a jabi: «Londanilu.» Isa ka a fɔ ko: «Wo rɔ, a denilu sen tɛ a rɔ. 
\v 27 Wo bɛɛ ni a ta, an tɛ a fɛ ka mɔɔ ɲinilu tɔrɔ. Wo le kosɔn, i ye wa dala la ka lɔn bila ji rɔ. I wa jɛɛ fɔlɔ mɛn mira, i ye wo da laka ka a dakɔndɔla ragbɛ. I ri wodi gbanan do yen ye. I ye wa wo di ii ma. Nde ni ile ka kan ka wodi mɛn sara, wo ri a bɔ.»
\c 18
\s Mɔɔ mɛn ye ɲɛmɔɔ ri Harijeene Mansaya rɔ
\p
\v 1 Nba, waati wo rɔ, karandenilu ka ii madon Isa la, ka a maɲininka ko: «Yon ye ɲɛmɔɔ ri Harijeene Mansaya rɔ?» 
\v 2 Isa ka den do kili, ka wo lalɔ ii tɛma, 
\v 3 ka a fɔ ii yɛ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni ai ma ai sɔn yɛlɛman ka kɛ ikomin denninilu, ai tɛna donna Harijeene Mansaya rɔ. 
\v 4 Mɔɔ mɛn wa a jɛrɛ fanmajii ka kɛ ikomin denni ɲin, wo tii le ye ɲɛmɔɔ ri Harijeene Mansaya rɔ. 
\v 5 Ni mɔɔ mɛn sɔnda ka denni ɲin ɲɔɔn mira koɲuma nde kosɔn, wo tii ra n jɛrɛ le mira wo ri.
\s Kundatiɲan ko
\p
\v 6 «Den mɛnilu lemɛniyani n ma ɲin di, ni mɔɔ do kɛra sababu ri ka woilu kɛ kojuu kɛla ri, a ka fisa ko kabakurun belebeleba ye sidi wo tii kan na ka a lafili kɔɔji dun ba rɔ. 
\v 7 Gbalo ye dunuɲa mɔɔilu yɛ ka a masɔrɔn ko mɛnilu ye mɔɔilu bilala juulumun dɔ a fɛrɛ ti ye fɔɔ wo ko suilu ye kɛ le kɔni ii ye farala mɔɔ mɛnilu la, gbalo ye wo tiilu yɛ!
\p
\v 8 «Ni i bolo kelen wala i sen kelen ye kɛla sababu ri ka i lɔ kojuu kɛla don? I ye wo tɛɛ a la ka a bɔ ye, baa ni i fɛɛtɔ wala i senkelen donda ɲenemaya jɛrɛ jɛrɛ rɔ, wo ka fisa i ma sani i bolofilatii wala i senfilatii ye wa don jahanama kɔndɔ, ta sabali ye yɔrɔ mɛn. 
\v 9 Ni i ɲa kelen ye kɛla sababu ri ka i lɔ kojuu kɛla don? I ye a labɔ ka a lafili, baa ni i ɲakelentii donda ɲenemaya jɛrɛ jɛrɛ rɔ, wo ka fisa i ma sani i ɲafilatii ye lafili jahanama kɔndɔ, ta ye yɔrɔ mɛn.
\s Saa tununni kuma kɔrɔlama
\p
\v 10-11 «Ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ. Ai kana denni ɲinilu si dɔɔya, baa n di a fɔ ai yɛ ko mɛlɛka mɛnilu ye ii jantola ii rɔ, woilu ri se ii madonna n Fa Alla la Harijeene rɔ tuma bɛɛ.\f + \fr 18.10-11 \fr*\ft Sɛbɛli kura doilu ka kuma diya 11 bila ɲin ka a fɔ ko: «Baa Mɔɔ Dencɛ nani mɔɔ tununnilu ɲinin kanma ka woilu kisi.»\ft*\f*
\m
\v 12 A ye di? Ni saa kelen tununda saa kɛmɛ tii ma, a tɛ a tɔ bikɔnɔndɔ ni kɔnɔndɔ to koyinkɛ yɔrɔ rɔ ye ka wa saa tununni ɲinin diya wa? 
\v 13 N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni a ka a yen, a ri sɛwa a la ka tamin a tɔ bikɔnɔndɔ ni kɔnɔndɔ la ko kan, mɛnilu ma tunun a ma. 
\v 14 Wo ɲa kelen de ma, ai Fa mɛn ye Harijeene rɔ, wo tɛ a fɛ hali dennin ɲinilu kelen pe a ye fɔ a la.
\s Ni i badenma ka kojuu kɛ
\p
\v 15 «Nba, ni i badenma ka kojuu kɛ, i ye wa a tɛrɛn. A ka mɛn kɛ, i ye wo ɲafɔ a yɛ, i kelen a kelen. Ni a sɔnda i la kuma ma, i ni a ri kɛ badenmailu jɛrɛ jɛrɛilu ri ikɔ tuun. 
\v 16 Kɔni ni a ma sɔn i la kuma ma, i ye mɔɔ kelen wala mɔɔ fila ta, ka wa a tɛrɛn, sa fen fen wa fɔ, woilu bɛɛ ye fɔ sere fila wala sere sawa ɲana.\f + \fr 18.16 \fr*\ft A mafɛnɛ Sariyailu sura 19 kuma diya 15.\ft*\f* 
\v 17 Kɔni ni a ka a ban ii la kuma rɔ, i ye ko wo fɔ lemɛniya jama yɛ. Ni a ka a ban dɛkuru wo la kuma rɔ, a ye kɛ i ma ikomin siya gbɛrɛilu wala niisɔnkɔmirala. 
\v 18 N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni ai ka fen fen sidi duukolo kan yan, wo ri sidi sankolo rɔ. Ni ai ka fen fen fulɛn duukolo kan yan, wo ri fulɛn sankolo rɔ fanan.
\s Mɔɔ fila wa Alla tara
\p
\v 19 «N di do la wo kan. Ni ai rɔ mɔɔ fila bɛnda ko do rɔ ka Alla tara a la duukolo kan yan, n Fa Alla mɛn ye sankolo rɔ, a ri wo kɛ ai yɛ, 
\v 20 baa ni mɔɔ fila wala mɔɔ sawa ka i ɲɔɔn nadɛn n tɔɔ rɔ, n ye ii tɛma ye.»
\s Baaraden hinabali sanda
\p
\v 21 Nba, Piyɛri ka a madon Isa la, ka a maɲininka ko: «Maari, ni n badenma ye kojuu kɛla n na, n ka kan ka a makoto fɔɔ siɲa yɛli? Siɲa wɔrɔnwula wa?» 
\v 22 Isa ka a jabi: «Ɛɛn, i kana dan siɲa wɔrɔnwula ma. I ye wo tii makoto fɔɔ siɲa biwɔrɔnwula sii diyama wɔrɔnwula.
\p
\v 23 «Wo le rɔ, Harijeene Mansaya ye ikomin tariku ɲin. Mansacɛ do tɛrɛ ye ye, mɛn na julu tɛrɛ ye a la baaraden doilu la. A tun ye a fɛ ka wodi ko wo ɲanabɔ. 
\v 24 A wulira wo ɲanabɔla tuma mɛn na, mɔɔilu ka a la baaraden do lana a ma, a la miliyɔn siyaman julu ye mɛn na. 
\v 25 Se tun tɛ baaraden yɛ ka julu wo sara. Wo rɔ, maari ka jamarili di ko ii ye baaraden wo feere, ka a muso ni a denilu fanan feere, a ni a bolofenilu bɛɛ, sa julu wo ri sara. 
\v 26 Kɔni baaraden ka a be duu ma ka a la maari sen kɔrɔ. A ka a madiya kosɛbɛ ko: ‹I ye i muɲun. N di i la wodi bɛɛ sara.› 
\v 27 Baaraden kininkinin donda maari rɔ. Wo rɔ, a ka baaraden bila, ka diɲɛ a la julu rɔ.
\p
\v 28 «Baaraden bɔra ye ka wa. A bɛnda a baaraden ɲɔɔn di, a la julu tɛrɛ mɛn na. A ka wo mira a kan ma ka a raja fɔɔ ka a niilakili ja a rɔ, ka a fɔ a yɛ ko: ‹N na julu sara!› 
\v 29 A baaraden ɲɔɔn ka a be duu ma a sen kɔrɔ, ka a madiya ko: ‹I ye i muɲun, n di i la wodi sara.› 
\v 30 Kɔni baaraden ma sɔn fewu. A ka cɛɛ mira ka a bila kaso la ko ni a ma a la julu sara, a tɛ bɔ ye. 
\v 31 A baaraden ɲɔɔnilu ka wo yen tuma mɛn na, woilu jusu tɔrɔra kosɛbɛ. Ii wara wo bɛɛ fɔ ii la maari yɛ. 
\v 32 Maari ka baaraden wo kili, ka a fɔ a yɛ ko: ‹Ile, baaraden juu! Julu mɛn tɛrɛ ye i la, n ka wo bɛɛ to i yɛ ka a masɔrɔn i ka n madiya. 
\v 33 N hinara i la ɲa mɛn ma, i fanan tun ti se hinala i baaraden ɲɔɔn na wo ɲa ma?› 
\v 34 A la maari mɔnɛra kosɛbɛ. A ka a la baaraden bolo don kaso kandanilailu bolo ka a tɔrɔya haan ni julu bɛɛ sara.»
\p
\v 35 «N Fa mɛn ye sankolo rɔ, wo fanan di wo ɲɔɔn kɛ ai kelen kelenna bɛɛ la ni ai ma ai badenmailu makoto ai jusukun bɛɛ la.»
\c 19
\s Isa ka a fɔ ko furu ma kan ka sa
\p
\v 1 Nba, Isa banni wo fɔla, a bɔra Kalile mara rɔ ka wa Jude mara rɔ mɛn ye Juridɛn Ba kɔfɛ. 
\v 2 Jama ba bilara a kɔ. A ka woilu lakɛndɛya ye.
\p
\v 3 Farisi doilu ka ii madon Isa la. Ii tɛrɛ ye a kɔrɔbɔla. Wo rɔ, ii ka a maɲininka ko: «A dahani cɛɛ ye a muso bila ko bɛɛ rɔ wa?» 
\v 4 Isa ka ii jabi: «Mɛn sɛbɛni kitabu kɔndɔ, ai ma wo karan wa? A sɛbɛni ko Danni Maari ka dunuɲa dan tuma mɛn na, a ka cɛɛ ni muso le dan. 
\v 5 Alla ka a fɔ ko: ‹Wo le kosɔn, cɛɛ ri mataa a fa ni a na la, ka sidi a muso ma. Ii fila bɛɛ ri kɛ mɔɔ kelen di.›\f + \fr 19.5 \fr*\ft A Damira suran 2 kuma diya 24\ft*\f* 
\v 6 Wo rɔ, ii tɛ jatela mɔɔ fila ri butun fɔɔ mɔɔ kelen. Wo le kosɔn, Alla ka mɛnilu ladɛn ka ii kɛ kelen di, mɔɔ si kana woilu fara ka ii bɔ i ɲɔɔn na.»
\p
\v 7 Farisilu ka Isa maɲininka ikɔ tuun ko: «Ni wo le, nfenna Nabi Musa ka jamarili di ko ni cɛɛ ye a fɛ ka furusa, fɔɔ a ye furusasɛbɛ rabɛn ka a muso bila.» 
\v 8 Isa ka ii jabi: «Ai kun gbɛlɛman tɛrɛ. Wo le ka a kɛ, Nabi Musa sɔnda ai ye ai musoilu bila. Ni wo tɛ, fɔlɔfɔlɔ a tun tɛ ten. 
\v 9 Kɔni n di a fɔ ai yɛ ko ni mɔɔ mɛn ka a muso bila ka muso gbɛrɛ ta, ka a tɛrɛn a muso fɔlɔ wo tun ma kaninkɛ, wo tii ra kaninkɛ.» 
\v 10 Isa la karandenilu ka a fɔ a yɛ ko: «Aa! Ni a ye ten de cɛɛ ni a muso tɛma, a ka fisa cɛɛ ma ni a ma muso si ta.» 
\v 11 Isa ka ii jabi: «Cɛɛilu bɛɛ ti se sɔnna kuma wo ma de, fɔɔ ni Alla ka a se di mɛnilu ma. 
\v 12 Ko doilu ye a kɛla, cɛɛilu ri ii ban muso tala. Cɛɛ doilu ye ye, mɛnilu sɔrɔnda ka a tɛrɛn ii ti se dɛla muso fɛ. Cɛɛ doilu fanan ye ye, mɔɔilu ra mɛnilu bɔ cɛya rɔ. Cɛɛ doilu fanan ye ye, mɛnilu ti sɔnna ka furu kɛ Harijeene Mansaya kosɔn. Mɔɔ mɛn di se sɔnna kuma ɲin ma, wo tii ye sɔn wo ma.»
\s Isa duwara denninilu yɛ
\p
\v 13 Mɔɔ doilu nara denninilu ri Isa ma, sa a ri a bolo la ii kan ka Alla matara ii yɛ, kɔni karandenilu jamanda denninilu ma. 
\v 14 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye a to denninilu ye na n ma. Ai kana ii bali, baa Harijeene Mansaya ye ii ɲɔɔn su ta le ri.» 
\v 15 Awa, a banni a bolo lala denninilu kan, a bɔra ye ka wa.
\s Cɛɛ nanfulutii la ko
\p
\v 16 A watɔla, cɛɛ do ka a madon a la, ka a fɔ a yɛ ko: «Karanmɔɔ, n ka kan ka koɲuma ɲuman kɛ, sa n di ɲenemaya banbali sɔrɔn?» 
\v 17 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Nfenna i ye n maɲininkala koɲuma ko ma? Alla kelen pe le ka ɲi. Ni i ye a fɛ ka ɲenemaya jɛrɛ jɛrɛ sɔrɔn, i ye Alla la sariya labato.» 
\v 18 Cɛɛ ka a fɔ ko: «Sariya ɲuman?» Isa ka a jabi: «I kana mɔɔ faa, i kana kaninkɛ kɛ, i kana suɲali kɛ, i kana kɛ sere juu ri, 
\v 19 i ye i fa ni i na bonya, i ye i mɔɔɲɔɔ kanin ikomin i jɛrɛ.»
\p
\v 20 Kanberen ka a fɔ ko: «N da sariya woilu bɛɛ labato. Nfen da n jɛn fɔlɔ?» 
\v 21 Isa ka a jabi: «Ni i ye a fɛ i la koilu bɛɛ ye dafa, i ye wa i bolofenilu feere ka a wodi ratala fantanilu tɛma. Wo rɔ, nanfulu wa di kɛ i bolo sankolo rɔ. Wo kɔ rɔ, i ye na i bila n kɔ.» 
\v 22 Kanberen ka wo mɛn tuma mɛn na, a niilafinni wulira ka wa, baa a bolofen ka siya.
\p
\v 23 Wo kɛni, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ: nanfulutii don Harijeene Mansaya rɔ, wo gbɛlɛman de! 
\v 24 Ɔɔn, n di a fɔ ai yɛ ikɔ tuun ko ɲɔɔmɛ don duman sayilan woo la ka tamin nanfulutii don kan Alla la Mansaya rɔ.» 
\v 25 Karandenilu ka wo mɛn ka kabannakoya kosɛbɛ. Ii ka a fɔ ko: «Yon di se kisila wo rɔ sa?» 
\v 26 Isa ka ii ragbɛ ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔ ti se wo kɛla, kɔni Alla ri se ko bɛɛ kɛla.»
\p
\v 27 Piyɛri ka a fɔ a yɛ ko: «A ye di? Andeilu ra fen bɛɛ to ye ka an bila i kɔ. An di nfen sɔrɔn wo rɔ?» 
\v 28 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N di tuɲa fɔ i yɛ: dunuɲa wa kɛ dunuɲa kura ri, Mɔɔ Dencɛ ri a sii a la mansaya siifen dɔ, mɛn gbiliyani. Ai mɛnilu ra ai bila n kɔ, ai fanan di ai sii mansaya siifen tan ni fila rɔ, ka Isirayɛlikailu la kabila tan ni fila la kiti tɛɛ. 
\v 29 Ni mɔɔ mɛn ka a la bon to a kɔ ye, wala a dɔɔilu ni a kɔrɔilu, wala a na, wala a fa, wala a denilu, wala a la sɛnɛilu, nde kosɔn, wo tii ri woilu ɲɔɔn kɛmɛ sɔrɔn, ka ɲenemaya banbali fanan sɔrɔn. 
\v 30 Kɔni ɲɛmɔɔ siyaman di kɛ kɔmɔɔilu ri. Kɔmɔɔ siyaman di kɛ ɲɛmɔɔilu ri fanan.»
\c 20
\s Sɛnɛtii ni a la baaradenilu kuma kɔrɔlama
\p
\v 1 Nba, Isa ka kuma kɔrɔlama do fɔ ii yɛ. A ka a fɔ ko: «Harijeene Mansaya kɛnin ikomin sɛnɛtii do la ko. Sɛnɛtii wo bɔra sɔɔma da la jona ka wa baaraden doilu ɲinin, mɛnilu ri sɔn ka wa baara diya a la rɛsɛnfɛ rɔ. 
\v 2 A ka mɔɔ mɛnilu sɔrɔn, a ni woilu bɛnda a rɔ ko tele kelen baara sara ri kɛ wodi gbanan kelen di. Wo rɔ, a ka ii lawa baara diya a la rɛsɛnfɛ rɔ. 
\v 3 Waati sawa ɲɔɔn taminni kɔ, sɛnɛtii bɔra ikɔ tuun. A ka mɔɔ doilu lɔni yen bara rɔ, mɛn tɛ foyi kɛla. 
\v 4 A ka a fɔ woilu yɛ ko: ‹Ai fanan ye wa baara diya rɛsɛnfɛ rɔ. Sara mɛn ka kan ka a di ai ma, n di wo di ai ma.› 
\v 5 Mɔɔ woilu wara rɛsɛnfɛ rɔ. Midi waati, sɛnɛtii bɔra ka wa wo ɲɔɔn kɛ. Waati sawa taminni wo kɔ, a bɔra ka wa wo ɲɔɔn kɛ ikɔ tuun. 
\v 6 Wura fɛ, sɛnɛtii bɔra ikɔ tuun. A ka mɔɔ doilu lɔni yen ikɔ. A ka a fɔ woilu yɛ ko: ‹Nfenna ai ka tele bɛɛ ban lɔ rɔ yan, ai ma baara kɛ?› 
\v 7 Ii ka a jabi: ‹An ma baara kɛ ka a masɔrɔn mɔɔ si ma an ta baara la.› A ka a fɔ ii yɛ ko: ‹Ai fanan ye wa baara diya n na rɛsɛnfɛ rɔ.›
\p
\v 8 «Nba, tele bera tuma mɛn na, sɛnɛtii ka a fɔ a la baara kuntii yɛ ko a ye baaradenilu kili ka ii sara. Ko baaraden mɛnilu nara a tɔilu bɛɛ kɔ, ko a ye sarali damira woilu ma, ka na se mɔɔ fɔlɔilu ma. 
\v 9 Wo rɔ, mɔɔ mɛnilu sera ye telebe tumana, a ka wodi gbanan kelen di ii kelen kelenna bɛɛ ma. 
\v 10 Mɔɔ mɛnilu fɔlɔ sera baara diya, sarali dakun seni ii ma, ii tɛrɛ ye ii mirila ko ii sara ri siyaya ka tamin tɔilu ta kan de. Kɔni woilu bɛɛ ka wodi gbanan kelen kelen sɔrɔn. 
\v 11 Nba, wodi dini kɔ ii ma, ii ka sɛnɛtii mafɔ damira. 
\v 12 Ii ka a fɔ ko: ‹Baaraden mɛnilu nara bɛɛ kɔ ɲin, ii ka waati kelen pe baara le kɛ. Kɔni i ra an ni woilu bɛɛ sara kɛ kelen di, ka a tɛrɛn andeilu le ka an daja tele muumɛ kɔrɔ, ka baara kɛ tele kɔrɔ.› 
\v 13 Sɛnɛtii ka ii rɔ kelen jabi: ‹N badenma, n ma i tɔɲɔ de! An bɛnda wodi gbanan kelen de ma, wo tɛ? 
\v 14 I ye i la sara ta ka wa. Mɔɔ mɛn nara baara diya ai tɔilu kɔ, n ye a fɛ ka wodi gbanan kelen di wo fanan ma, ikomin n ka a di i ma ɲa mɛn ma. 
\v 15 A ye di? N ma kan ka n na bolofenilu kɛ ɲa ma mɛn duman n yɛ wa? Ni wo tɛ, n fonesere, wo ɲangboya ye i la wa?›
\p
\v 16 «Wo le rɔ, kɔmɔɔilu ri kɛ ɲɛmɔɔilu ri. Ɲɛmɔɔilu ri kɛ kɔmɔɔilu ri fanan.»
\s Isa ka a la saya ni a wuli ko fɔ ikɔ tuun
\p
\v 17 Nba, Isa watɔla Jerusalɛmu, a ka a la karanden tan ni fila kili ii dan na. Ka ii to taamala, a ka a fɔ ii yɛ ko: 
\v 18 «Ai ɲa lɔ! An watɔ Jerusalɛmu. Mɔɔ Dencɛ ri don sarakalasela kuntiiilu ni sariya karanmɔɔilu bolo. Woilu ri kiti labe a kan ko a ka kan ka faa. 
\v 19 Ii ri a don siya gbɛrɛ mɔɔilu bolo sa woilu ri a lafɛya, ka a gbasi bonsan la, ka a gbɔngbɔn jiri kan ka a faa. Kɔni tele fila a sawana, a ri wuli.»
\s Sebede muso ka Isa madiya mɛn kɛ
\p
\v 20 Nba, Sebede muso nara Isa tɛrɛn a dencɛ fila ri. A ka a majii Isa kɔrɔ ka a madiya ko do la. 
\v 21 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Ai ye a fɛ n ye nfen de kɛ ai yɛ?» A ka Isa jabi: «I ye a to n dencɛ fila ye ii sii i dafɛ. Kelen di a sii i bolokinin fɛ, a tɔ kelen di a sii i bolomaran fɛ, i wa don i la mansaya la tuma mɛn na.» 
\v 22 Kɔni Isa ka a jabi: «Ai ye ko mɛn tarala, ai ma wo kɔrɔ lɔn. Tɔrɔya mɛn kɛtɔ n sɔrɔnna, ai ri se wo muɲunna wa?» Sebede dencɛ fila ka Isa jabi: «Ɔɔn, an di se a kɔrɔ.» 
\v 23 Isa ka a fɔ ko: «N di tɔrɔya mɛn muɲun, ai fanan di wo ɲɔɔn muɲun. Kɔni sii diya mɛnilu ye n bolokinin ni n bolomaran fɛ, woilu diba tɛ nde ri. N Fa ka sii diya woilu rabɛn mɔɔ mɛnilu yɛ, a ri ii di woilu le ma.»
\p
\v 24 Karanden tɔ tan ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, woilu mɔnɛra badenma fila woilu kanma. 
\v 25 Kɔni Isa ka karandenilu bɛɛ kili, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ka a lɔn ko jamana mansailu ye kuntiiya kɛla ii la jamanadenilu kan diyagboya la. Jamana mɔɔbailu ri fanka la jamanadenilu kan. 
\v 26 A ma kan ka kɛ ten ai tɛma. Mɛn ye a fɛ ka kɛ mɔɔba ri ai rɔ, wo tii ka kan ka kɛ ai dɛmɛnba ri. 
\v 27 Mɛn ye a fɛ ka kɛ ai rɔ ɲɛmɔɔ ri, wo tii ye kɛ ai la jɔn di. 
\v 28 Wo ɲa kelen ma, Mɔɔ Dencɛ ma na dunuɲa rɔ ko mɔɔilu ye baara kɛ a yɛ. A jɛrɛ nara baara kanma, a ni ka a nii di ka kɛ mɔɔ siyaman kunka sara ri.»
\s Isa ka ɲa fuyen fila ɲa laka
\p
\v 29 Nba, Isa ni a la karandenilu bɔtɔla Jeriko so kɔndɔ, jama ba bilara a kɔ. 
\v 30 Ɲa fuyen cɛɛ fila siini tɛrɛ sila dala. Woilu ka a mɛn tuma mɛn na ko Isa le tamintɔ, ii wɔyɔra ko: «Maari, mansa Dawuda dencɛ, i ye hina an na.» 
\v 31 Jama ka ii makuma ko ii ye ii makun. Kɔni ii pɛrɛnda ka tamin fɔlɔman kan ko: «Maari, mansa Dawuda dencɛ, i ye hina an na.» 
\v 32 Isa ka a lɔ ka ii kili, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye a fɛ n ye nfen de kɛ ai yɛ?» 
\v 33 Ii ka a fɔ ko: «Maari, an ye a fɛ i ye an ɲa laka.» 
\v 34 Ii kininkinin donda Isa la. A ka a maa ii ɲa la, ii ɲa lakara i kɔrɔ ye. Ii ka ii bila Isa kɔ i kɔrɔ.
\c 21
\s Isa donda Jerusalɛmu faliden kan
\p
\v 1 Awa, Isa ni a la karandenilu sudunyani Jerusalɛmu so la, ii sera Bɛtifase so kɔndɔ, ni a ye Olibiye Koyinkɛ la. Ka ii to ye, Isa ka a la karanden mɔɔ fila kelaya. 
\v 2 A ka a fɔ ii yɛ ko: «So mɛsɛn mɛn ye an ɲɛfɛ wo ri, ai ye wa ye. Ai wa don so kɔndɔ, ai ri falimuso do sidini yen i kɔrɔ. A den ye a dafɛ. Ai ye a fulɛn ka na ii ri yan. 
\v 3 Ni mɔɔ do ka ai maɲininka, ai ye wo tii jabi: ‹Maari le mako ye ii la.› Wo tii ri ii lana i kɔrɔ.» 
\v 4 Awa, ko woilu bɛɛ kɛni sa Maari la kuma ri kanbali, a ka mɛn don a la nabi da rɔ. Wo ka a fɔ ko:
\q
\v 5 «Ai ye a fɔ Siyonkailu yɛ ko:
\q ‹Ai ɲa lɔ! Ai la mansa natɔ le ten.
\q A fanmajiini, a siini falimuso le kan.
\q Ɔɔn, a siini fali den kan, falimuso denni kɔnin.›»
\p
\v 6 Nba, karandenilu wara a kɛ ikomin Isa ka a fɔ ii yɛ ɲa mɛn ma. 
\v 7 Ii nara falimuso ni a den di. Ii ka ii la durukibailu la faliilu kɔ rɔ. Isa yɛlɛra ka a sii ii kan. 
\v 8 Jama siyaman ba ka ii la durukibailu fɛnsɛn sila kan Isa ɲɛfɛ. Doilu ka jiri bolon mɛsɛnilu tɛɛ ka woilu fɛnsɛn sila kan a ɲɛfɛ.\f + \fr 21.8 \fr*\ft Jama ka ii la durukibailu a ni jiribolon mɛsɛnilu fɛnsɛn sila kan Isa bonya kanma. Ii ma wo kɛ ka Isa bali.\ft*\f* 
\v 9 Mɔɔ mɛnilu tɛrɛ ye Isa ɲɛfɛ, a ni mɛnilu tɛrɛ ye a kɔfɛ, woilu tɛrɛ ye ii kan ba labɔla ko:
\q «Tandoli ye kɛ mansa Dawuda dencɛ yɛ!
\q Mɛn ye nala Maari tɔɔ rɔ ten,
\q Alla ra ɲumaya kɛ wo yɛ.
\q Tandoli ye kɛ sankolo rɔ!»
\p
\v 10 Isa donda Jerusalɛmu tuma mɛn na, so bɛɛ lamaara. Mɔɔilu bɛɛ ka a fɔ ko: «Ee, yon de ɲin di ten?» 
\v 11 Jama ka ii jabi: «Nabi Isa le ɲin, mɛn ye bɔla Nasarɛti, Kalile mara rɔ.»
\s Isa ka julailu gbɛn ka bɔ Allabatobonba kɔndɔ
\p
\v 12 Awa, Isa donda Allabatobonba jin kɔndɔ. A ka jula ni sanninkɛla mɛnilu tɛrɛn Allabatobonba jin kɔndɔ ye, a ka woilu bɛɛ gbɛn ka ii labɔ ye. A ka wodifalennailu la tabaliilu labebe, ka kanba julailu la siifenilu fanan nabebe. 
\v 13 A ka a fɔ ye mɔɔilu yɛ ko: «A sɛbɛni Alla la Kitabu kɔndɔ ko: ‹N na bon di kɛ Alla tara diya ri.› Kɔni ai ra a kɛ bɛnkanninnailu dokon diya ri.»
\s Sarakalasela kuntiilu mɔnɛra Isa kanma
\p
\v 14 Ɲafuyenilu ni senkelenninilu ka ii madon Isa la Allabatobonba jin kɔndɔ ye. A ka woilu lakɛndɛya. 
\v 15 Sarakalasela kuntiiilu ni sariya karanmɔɔilu ka Isa la kabannako kɛniilu yen ye. Ii ka denni doilu fanan yen, mɛnilu tɛrɛ ye ii kan ba labɔla Allabatobonba jin kɔndɔ ye ko: «Tandoli ye kɛ mansa Dawuda dencɛ yɛ!» Wo rɔ, sarakalasela kuntiiilu ni sariya karanmɔɔilu mɔnɛra. 
\v 16 Ii ka a fɔ Isa yɛ ko: «I tolo ye denilu kan na wa?» Isa ka ii jabi: «Ɔɔn, n tolo ye a la. A ye di? Mɛn sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ, ai ma wo karan fɔlɔ wa? A sɛbɛni ko:
\q ‹Denninilu ni sinmindenilu ye i tandola,
\q baa i jɛrɛ ka tandoli kan wo don ii da rɔ.›»
\p
\v 17 Isa ka ii to ye ka wa. A bɔra so kɔndɔ ka wa su kɛ Betani.
\s Isa ka toroju danka
\p
\v 18 Wo duusa gbɛ, Isa wulira ka a kɔsɛ Jerusalɛmu. A watɔla, kɔnkɔ ka a mira. 
\v 19 A ka toroju do yen sila dala. A ka a madon a la ka a ragbɛ. Kɔni a ma toroden yen, fɔɔ fira gbansan. A ka a fɔ a yɛ ko: «I tɛna i den butun fewu!» Toroju jara i kɔrɔ ye. 
\v 20 Karandenilu ka wo yen tuma mɛn na, ii kabannakoyara. Ii ka a fɔ ko: «Ee, toroju jara i kɔrɔ wo rɔ di?» 
\v 21 Isa ka a fɔ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni lemɛniya ye ai rɔ, ni ai fanan ma sikasika, n ka mɛn kɛ toroju la ɲin, ai ri se wo ɲɔɔn kɛla. Ka a la wo kan, ni ai ka a fɔ koyinkɛ ɲin yɛ ko: ‹I ye bɔ i nɔ rɔ ka wa be kɔɔji rɔ,› a ri kɛ ten. 
\v 22 Ni ai ka lemɛniya la Alla rɔ, ai wa fen fen ɲinin a fɛ, ai ri wo sɔrɔn.»
\s Isa la fanka bɔni mi?
\p
\v 23 Isa wara don Allabatobonba jin kɔndɔ. Ka a to mɔɔilu karanna ye, sarakalasela kuntiiilu ni mɔɔbakɔrɔilu nara a tɛrɛn ye, ka a maɲininka ko: «I ye baara mɛn kɛla ɲin, yon ka i lɔ wo la? I ye yon se kɔrɔ?» 
\v 24 Isa ka ii jabi: «N fanan di ai maɲininka ko kelen ma. Ni ai ka n jabi, n di a fɔ ai yɛ mɛn ka n lɔ baara ɲin kɛla. 
\v 25 A ye di? Yon de ka Yaya lɔ mɔɔilu sunna ji rɔ? Alla le ka a lɔ wa, wala mɔɔilu?» Ii ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «Ni an ka a fɔ ko Alla le ka Yaya lɔ, a ri a fɔ an yɛ ko: ‹Wo rɔ, nfenna ai ma la Yaya la kuma la?› 
\v 26 Kɔni an kana a fɔ ko: ‹Mɔɔilu le ka Yaya lɔ de!› An silanni ii mɔnɛ la, baa jama bɛɛ ye Yaya jatela nabi le ri.» 
\v 27 Wo rɔ, ii ka Isa jabi: «An ma a lɔn.» Isa fanan ka ii jabi: «Nba, ni wo le, n tɛna a fɔla ai yɛ mɛn ka n lɔ baara ɲin kɛla.
\s Dencɛ fila kuma kɔrɔlama
\p
\v 28 «Ai ye ai mirila di? Dencɛ fila tɛrɛ ye mɔɔbakɔrɔ do bolo. A ka a fɔ a dencɛ fɔlɔ yɛ ko: ‹N dencɛ, i ye wa baara kɛ rɛsɛnfɛ rɔ bi.› 
\v 29 Den ka a fɔ ko: ‹N tɛ wala.› Kɔni kɔfɛ, a nimisara. A wara rɛsɛnfɛ rɔ wo rɔ. 
\v 30 Mɔɔbakɔrɔ ka kuma kelen wo fɔ dencɛ filana yɛ. A ka a fɔ ko: ‹N fa, n di wa.› Kɔni a ma wa. 
\v 31 Wo dencɛ fila rɔ, ɲuman de ka a fa sawo kɛ?» Ii ka a fɔ ko: «Dencɛ fɔlɔ wo.» Isa ka a fɔ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ: niisankɔmiralailu ni sunkurunbailu ye donna ai ɲɛfɛ Alla la Mansaya rɔ. 
\v 32 Baa Yaya nara ka telenbaya sila yiraka ai la, a ni ai ma la ale la; kɔni niisankɔmiralailu ni sunkurunbailu lara a la. Ai ka a yen ko ii lara Yaya la. Hali wo, ai ma nimisa kɔfɛ ka la ale la.
\s Rɛsɛnfɛ sɛnɛla juuilu kuma kɔrɔlama
\p
\v 33 «Ai ye ai tolo malɔ kuma kɔrɔlama gbɛrɛ la. Lutii do ka rɛsɛnfɛ labɔ ka a laminin sansan na. A ka denka sen, mɛn di kɛ rɛsɛnji bɔ diya ri. A ka gbalan mayɛlɛni do fanan lɔ, mɛn di kɛ sɛnɛ kɔnɔgbɛn diya ri. A banni wo bɛɛ la, a ka rɛsɛnfɛ karifa\f + \fr 21.33 \fr*\ft «karifa» wo kɔrɔ le Kirɛki kan dɔ ko sɛnɛkɛla woilu ka rɛsɛnfɛ ta sara le la. Tariku ye a yirakala an na ko rɛsɛnden mɔni mɛnilu tun wa kadi rɛsɛnfɛ rɔ sɛnɛkɛla woilu bolo, wo fan kelen de tun ka kan ka di rɛsɛnfɛtii ma ka wo kɛ a sara ri.\ft*\f* sɛnɛkɛla doilu la. Wo kɔ rɔ, a wara taama rɔ. 
\v 34 Rɛsɛnden kadi waati sudunyara tuma mɛn na, a ka a la jɔnilu lawa sɛnɛkɛlailu tɛrɛn ye, ko ii ye a niiyɔrɔ di a ma rɛsɛnden kadiniilu rɔ. 
\v 35 Kɔni jɔnilu sera ye tuma mɛn na, sɛnɛkɛlailu ka ii mira. Ii ka do gbasi, ka dogbɛrɛ faa, ka dogbɛrɛ bon kabakurun la. 
\v 36 Nba, rɛsɛnfɛ tii ka jɔn gbɛrɛilu kelaya ikɔ tuun. Woilu ka siya tɛrɛ fɔlɔmantailu ri. Kɔni sɛnɛkɛlailu ka woilu fanan mira ikomin ii ka fɔlɔmantailu mira ɲa mɛn ma. 
\v 37 A laban, a ka a jɛrɛ dencɛ kelaya ii ma. A ka a fɔ ko: ‹Sɛnɛkɛla woilu ri n dencɛ bonya.› 
\v 38 Kɔni sɛnɛkɛlailu ka dencɛ wo yen tuma mɛn na, ii ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: ‹Cɛtala le ɲin di. Ai ye na, an ye wa a faa ka a fa cɛ ta.› 
\v 39 Ii ka dencɛ wo mira, ka a lafili rɛsɛnfɛ kɔkan, ka a faa.
\p
\v 40 «A ye di? Lutii wa se rɛsɛnfɛ rɔ, a ri nfen de kɛ sɛnɛkɛlailu la?» 
\v 41 Ii ka a jabi: «A ri be mɔɔ juu woilu kan hinabaliya la ka ii faa. Wo kɔ rɔ, a ri a la rɛsɛnfɛ karifa mɔɔ gbɛrɛilu la, mɛnilu ri a ta niiyɔrɔ di a ma rɛsɛndenilu kadi waati.» 
\v 42 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɛn sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ, ai ma wo karan fɔlɔ wa? A sɛbɛni ko:
\q ‹Bon lɔlailu ka ii ban kabakurun mɛn dɔ,
\q wo le kɛra bon jusii kabakurun di.
\q Maari nɔ le wo ri.
\q A kɛra an ɲana kabannako ri.›»
\p
\v 43 «Wo le kosɔn, n di a fɔ ai yɛ ko Alla la Mansaya ri ta ai bolo, ka di siya gbɛrɛ ma, mɛn di Alla la Mansaya jiriden nawara. 
\v 44 Nba, kabakurun wo mɛn fanan ko fɔra, ni mɔɔ mɔɔ kɔnin bera kabakurun wo kan, wo tii koloilu bɛɛ ri kadikadi. Ni kabakurun wo fanan bera mɔɔ mɔɔ kan, a ri wo tii ramɔɲɔnkɔ fewu.» 
\v 45 Sarakalasela kuntiiilu ni Farisilu ka kuma kɔrɔlama woilu mɛn tuma mɛn na, ii ka a ɲayen ko Isa kan ii le ma. 
\v 46 Ii ka a ɲa ɲinin ka Isa mira. Kɔni ii silanda jama yɛ, baa mɔɔilu tɛrɛ ye Isa jatela nabi ri.
\c 22
\s Kɔɲɔ dɔɔnninba kuma kɔrɔlama
\p
\v 1 Nba, Isa ka kuma kɔrɔlama dogbɛrɛilu fɔ ii yɛ ikɔ tuun. A ka a fɔ ko: 
\v 2 «Harijeene Mansaya ye ikomin mansacɛ, mɛn ka dɔɔnninba rabɛn a dencɛ la kɔɲɔ ko rɔ. 
\v 3 Mansacɛ tun ka dɔɔnnin ko fɔ mɔɔ mɛnilu yɛ, a ka a la jɔncɛilu lɔ woilu kilila dɔɔnnin diya. Kɔni mɔɔ woilu tun tɛ a fɛ ka na. 
\v 4 Mansacɛ ka jɔn gbɛrɛilu lawa ikɔ tuun. A ka a fɔ ko: ‹Ai ye a fɔ mɔɔ kilini woilu yɛ ko «n da dɔɔnninba rabɛn. Ko torailu ra faa, a ni nisi tɔlɔninilu. Ko a bɛɛ ra mɔ. Ko ai ye na dɔɔnnin diya.»› 
\v 5 Kɔni mɔɔ mɛnilu kilini, woilu si ma mansa la kilikan jate. Do bɔra ka wa a la sɛnɛ rɔ. Do bɔra ka wa a la julaya kɛ diya. 
\v 6 Tɔilu ka mansacɛ la jɔnilu mira, ka ii tɔrɔ kosɛbɛ, ka ii faa.
\p
\v 7 «Mansacɛ mɔnɛra wo rɔ. A ka a la kɛlɛdenilu lawa mɔɔfaala woilu kanma. Kɛlɛdenilu ka ii bɛɛ faa, ka ii la so janin. 
\v 8 Mansacɛ ka a fɔ a la jɔnilu yɛ ko: ‹Kɔɲɔ dɔɔnninba ra rabɛn. Kɔni mɛnilu kilini tɛrɛ, woilu si tɛrɛ ma daha wo ye ii kili. 
\v 9 Wo le rɔ, ai ye wa sila ba fara diyailu la. Ai wa mɔɔ mɔɔ tɛrɛn ye, ai ye ii bɛɛ kili ko ii ye na kɔɲɔ dɔɔnnin diya.› 
\v 10 Jɔnilu wulira ka wa sila dailu la. Ii ka mɔɔ mɛnilu tɛrɛn ye, ii ka woilu bɛɛ kili dɔɔnnin diya, mɔɔ juuilu ni mɔɔ ɲumailu bɛɛ. Wo rɔ, kɔɲɔ dɔɔnninba tɛrɛ ye bon mɛn kɔndɔ, wo fara mɔɔ kiliniilu la.
\p
\v 11 «Mansacɛ donda bon kɔndɔ ko a ri a ɲa la mɔɔ kiliniilu kan. A ka cɛɛ do yen ye, kɔɲɔmalɔ faanin tɛ mɛn kan na. 
\v 12 Mansacɛ ka a fɔ cɛɛ wo yɛ ko: ‹N duɲɔɔncɛ, a ye di? Kɔɲɔmalɔ faanin tɛ i kan na. I donda bon na yan wo rɔ di?› Cɛɛ ma foyi sɔrɔn ka a fɔ. 
\v 13 Mansacɛ ka a fɔ baaradenilu yɛ ko: ‹Ai ye a senilu ni a boloilu sidi ka a lafili dibi rɔ kɔkan, yɔrɔ mɛn mɔɔilu ri kasi ka a ɲin macin.›» 
\v 14 Isa ka kuma do la wo kan ko: «Mɔɔ siyaman kilini, kɔni mɛnilu suwandini, woilu ma siya.»
\s Niisankɔ bɔ ko
\p
\v 15 Wo kɔ rɔ, Farisilu bɔra ye ka wa i ɲɔɔn yen ka ɲa ɲinin Isa la ko ma. Ii ye a fɛ a ye kuma do fɔ, mɛn di kɛ a mira sababu ri. 
\v 16 Ii ka ii la karanden doilu ni mansa Herodi kɔmɔɔ doilu lawa Isa ma. Woilu wara a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, an ka a lɔn ko i ye tuɲa fɔla. Mɔɔilu ka kan ka Alla la sila taama ɲa mɛn, i ye ii karanna wo la tuɲa jɛrɛ jɛrɛ rɔ. I tɛ silanna mɔɔ si yɛ, i tɛ mɔɔ bɔla mɔɔ rɔ fanan. 
\v 17 A ye di wo rɔ? Ka niisankɔ bɔ ka a di Rɔmu mansa Sesari ma, wo bɛnni an ma wa, wa wo bɛnni tɛ? I ye i la miriya fɔ an yɛ.»
\p
\v 18 Kɔni Isa ka ii la miriyajuu lɔn. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai jɛrɛmayuwailu, nfenna ai ye n kɔrɔbɔla? 
\v 19 Ai ye niisankɔ sarala wodi gbanan mɛn na, ai ye wo do yiraka n na, n ye a ragbɛ.» Ii ka gbanan wo kelen di a ma. 
\v 20 A ka ii maɲininka ko: «Yon munuɲa ni yon tɔɔ ye gbanan ɲin kan?» 
\v 21 Ii ka a fɔ ko: «Rɔmu mansa Sesari.» Isa ka a fɔ ko: «Nba, ai ye mansa Sesari la fen di mansa Sesari ma. Ai ye Alla fanan ta di Alla ma.» 
\v 22 Isa la jabili ka ii kabannakoya. Ii bɔra a fɛ ka wa.
\s Sadusiilu ka ɲininkali kɛ Isa kun
\p
\v 23 Wo lon kelen, Sadusiilu nara Isa tɛrɛn. Sadusiilu ye a fɔla ko mɔɔ si tɛ wulila ka bɔ saya rɔ. Awa, wo doilu nara ka Isa maɲininka ko: 
\v 24 «Karanmɔɔ, Nabi Musa ka a fɔ ko ni i kɔrɔcɛ sara ka a muso densɔrɔnbali to ye, i ye muso wo ta sa a ri den sɔrɔn i kɔrɔcɛ yɛ. 
\v 25 Awa, cɛɛ wɔrɔnwula tɛrɛ ye an wara rɔ yan, mɛnilu tɛrɛ ye cɛɛ kelen denilu ri. Kɔrɔmamɔɔ ka muso do furu. A sara ka a muso densɔrɔnbali to a kɔ. A dɔɔcɛ ka muso wo ta. 
\v 26 Kɔni wo fanan sara, ka muso densɔrɔnbali to a kɔ. A kɛra wo ɲa le fɔɔ muso wo siira cɛɛ wɔrɔnwula woilu bɛɛ kun, kɔni a ma den sɔrɔn. 
\v 27 Cɛɛ woilu bɛɛ sani kɔ, muso fanan sara. 
\v 28 A ye di? Su lawuli lon, muso ri kɛ yon ta ri cɛɛ wɔrɔnwula woilu tɛma? Baa a siira ii kelen kelen na bɛɛ kun.»
\p
\v 29 Isa ka ii jabi: «Ai filini, baa ai ma Alla la kitabu kɔrɔ famun. Ai ma foyi lɔn Alla la sebaya ko rɔ fanan! 
\v 30 Baa suilu wa wuli saya kɔ, cɛɛ tɛna muso furula, muso fanan tɛna siila cɛɛ kun. Ii bɛɛ ri kɛ ikomin sankolo rɔ mɛlɛkailu. 
\v 31 Su lawuli ko fan fɛ, Alla ka mɛn fɔ ai yɛ a la kitabu kɔndɔ, ai ra wo karan, ko di? 
\v 32 A ka a fɔ ko: ‹N ye Iburahima Maari le ri, a ni Isiyaka ta, a ni Yakuba ta.› A tɛ suilu Maari ri. Ɛɛn de! A ye mɔɔ ɲenemailu Maari le ri.»
\p
\v 33 Jama ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, ii kabannakoyara a la karan ma.
\s Sariya mɛn gbɛlɛman tɔilu ri
\p
\v 34 Farisilu ka a mɛn tuma mɛn na ko Isa ka Sadusiilu da bɔ a rɔ, woilu ka ii ladɛn ka wa Isa tɛrɛn. 
\v 35 Sariya karanmɔɔ do tɛrɛ ye ii rɔ. Wo ka ɲininkali kɛ Isa kun a kɔrɔbɔ kanma. A ka a fɔ ko: 
\v 36 «Karanmɔɔ, sariya ɲuman gbɛlɛman sariya tɔilu bɛɛ di?» 
\v 37 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «‹I ye i la Maari Alla kanin i jusukun bɛɛ la, a ni i sɔlɔmɛ bɛɛ la, a ni i miriya bɛɛ la.› 
\v 38 Wo ye sariya fɔlɔ le ri, mɛn gbɛlɛman sariya tɔilu bɛɛ ri. 
\v 39 Sariya mɛn tuunni wo la, wo fanan gbɛlɛman ikomin fɔlɔmanta. Ale le ɲin. ‹I ye i mɔɔɲɔɔ kanin ikomin i jɛrɛ.› 
\v 40 Sariya bɛɛ ni nabiilu la karan bɛɛ sidini sariya fila wo le la.»
\s Ɲenematɔmɔnin ye mansa Dawuda la maari ri
\p
\v 41 Ka Farisilu ladɛnnin to, Isa ka ɲininkali kɛ ii kun. 
\v 42 A ka a fɔ ko: «A ye di? Ai ye ai mirila di Ɲenematɔmɔnin na ko rɔ? Yon dencɛ le a ri?» Ii ka Isa jabi: «Mansa Dawuda dencɛ le.» 
\v 43 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Kɔni Nii Sɛniman ka a kɛ, Dawuda jɛrɛ ka a fɔ Ɲenematɔmɔnin ma ko Maari. Wo kɛra di? Baa Dawuda ka a fɔ ko:
\q
\v 44 ‹Maari Alla ka a fɔ n na Maari yɛ ko:
\q «Na i sii n bolokinin fɛ,
\q haan n wa ban i juuilu bilala i sen kɔrɔ.»›
\p
\v 45 «Awa, ni Dawuda jɛrɛ ye a fɔla a ma ko Maari ten, a don di se kɛla a dencɛ ri di?» 
\v 46 Mɔɔ si ma se ka Isa jabi. Ka a ta wo lon ma, mɔɔ si ma sɔn ka ɲininkali kɛ a kun butun.
\c 23
\s Gbalo ye sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Isa kumara jama ni a la karandenilu yɛ. A ka a fɔ ko: 
\v 2 «Ka mɔɔilu karan Nabi Musa la sariya la, se wo karifani Sariya karanmɔɔilu ni Farisilu la. 
\v 3 Wo rɔ, ii wa mɛn fɔ ai yɛ, ai ye wo labato. Kɔni ii jɛrɛ ye kɛwali mɛnilu kɛla, ai kana woilu ɲɔɔn kɛ de, baa ii ye mɛn fɔla, ii tɛ wo kɛla. 
\v 4 Ii ye donin gbilinilu sidila ka woilu sii mɔɔilu kun. Ii jɛrɛ don ti sɔn ka mɔɔ woilu dɛmɛn hali dɔɔni. 
\v 5 Wo rɔ, ii ye ko bɛɛ kɛla kosa mɔɔilu ye ii yen. Ka a masɔrɔn, ii ye Kitabu kumailu sɛbɛla, ii ye ii sidila ii tindailu la a ni ii boloilu la haan a bonyara ka dan natamin, ka ii la durukiilu masidini julu denni janilu la. 
\v 6 Sii diya ɲumaɲumailu le duman ii yɛ dɔɔnninba diya. Mɔɔbailu la sii diyailu duman ii yɛ salibonilu la. 
\v 7 Ii ye a fɛ mɔɔilu ye ii kɔndɔn jamama yɔrɔilu rɔ. Ii ye a fɛ fanan mɔɔilu ye a fɔ ii ma ko ‹Rabi›\f + \fr 23.7 \fr*\ft Rabi kɔrɔ ye Karanmɔɔ\ft*\f*. 
\v 8 Kɔni ai kana sɔn mɔɔilu ye a fɔ ai ma ko ‹Rabi›, baa karanmɔɔ kelen de ye ai la. Ai tɔilu ye badenmailu le ri. 
\v 9 Ai kana a fɔ mɔɔ si ma duukolo kan yan ko n fa\f + \fr 23.9 \fr*\ft A ti fɔla i sɔrɔn fa ma, kɔni a ye a fɔla karanmɔɔ wala duutii wala mɔɔ gbɛrɛ\ft*\f*, baa Fa kelen de ye ai la, ni a ye Alla ri, mɛn ye sankolo rɔ. 
\v 10 Ai kana sɔn mɔɔilu ye a fɔ ai ma ko ‹karanmɔɔ›, baa karanmɔɔ kelen de ye ai bolo, ni a ye Ɲenematɔmɔnin di. 
\v 11 Mɔɔ mɛn ka bon tɔilu ri ai tɛma, wo ye tɔilu la baaraden di. 
\v 12 Mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ bonya, Alla ri wo majii. Kɔni mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ fanmajii, Alla ri wo bonya.
\p
\v 13-14 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Baa ai ra Harijeene Mansaya da tuun mɔɔilu ɲɛrɔ. Ai jɛrɛ tɛ don a rɔ, mɛnilu fanan ye a fɛ ka don, ai ti sɔn woilu ye don.\f + \fr 23.13-14 \fr*\ft Do ye a sɛbɛla ko «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ! Ai filanfilanteilu! Baa ai ye cɛsamusoilu bolofenilu bɛɛ dɔɔnna, ka ban ka mɛn Alla tarala sa mɔɔilu ri ai yen. Wo le kosɔn, Alla ri kiti labe ai kan, mɛn di juuya mɔɔ tɔilu ta ri.» Kɔni wo tɛ sɛbɛni kɔrɔman na\ft*\f*
\p
\v 15 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Baa ai ye wala fan bɛɛ rɔ duukolo kan, ai ye kɔɔji fanan tɛɛla, sa ai ri mɔɔ ɲinin, mɔɔ mɛn di sɔn ka don ai la dina rɔ. Kɔni ai wa a ladon, ai ye a kɛla jahanamaden di ka tamin ai jɛrɛ kan fɔɔ siɲa fila.
\p
\v 16 «Gbalo ye ai ɲafuyenilu yɛ mɛn ye ɲafuyen gbeleke mirala. Ai ka a fɔ ko ni mɔɔ do ka a kali Allabatobonba la, ko kalili wo tɛ foyi ri. Ko kɔni ni mɔɔ do ka a kali Allabatobonba kɔndɔ sanin na, ko fɔɔ wo tii ye kalilikan wo dafa. 
\v 17 Ai nalonmailu ni fuyenilu! Ɲuman de ka bon? Sanin de ka bon wa, wa Allabatobonba, wo mɛn ye sanin wo kɛla sanin sɛniman di? 
\v 18 Ai kan fanan ko ni mɔɔ ka a kali sarakabɔdiya la, ko wo tɛ foyi ri. Kɔni saraka mɛn ye saraka janin diya kan, ni mɔɔ ka a kali wo la, ko fɔɔ wo tii ye kalilikan wo dafa. 
\v 19 Ai ɲa fuyenilu! Ɲuman de ka bon? Saraka le ka bon wa, wala saraka janin diya, wo mɛn ye saraka wo kɛla saraka sɛniman di? 
\v 20 Ni mɔɔ ka a kali saraka janin diya la, fen fen ye a kan, wo tii ra a kali wo bɛɛ fanan na. 
\v 21 Ni mɔɔ ka a kali Allabatobonba la, wo tii ra a kali Allabatobonba la, a ni bontii Alla fanan na, mɛn siini bon na ye. 
\v 22 Ni mɔɔ ka a kali sankolo la, wo tii ra a kali Alla la Mansaya siifen na, a ni Alla jɛrɛ le la, mɛn siini a rɔ.
\p
\v 23 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Ai ye ai la nakɔ firamɛsɛnilu kelen kelenna bɛɛ jaa bɔla, ka Alla la sariya bonbailu to ye, ni ii ye telenbaya ko ni hina ko ni lemɛniya ko ri. Ai ka kan ka woilu le fɔlɔ kɛ, ka a tɔilu la woilu kan. 
\v 24 Ai ɲafuyenilu yɛ mɛn ye ɲafuyen gbeleke mirala. Ai ye ai la minji sɛnsɛnna ka hali wolowoloni bɔ a rɔ, ka a tɛrɛn ai ye ɲɔɔmɛ lakununna.
\p
\v 25 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni ai Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Ai ye jilafɛilu ni tasailu kɔkanna makola ka ii gbɛ. Kɔni woilu fani fen mɛnilu la, ai ka woilu sɔrɔn suɲali ni natabaya le rɔ. 
\v 26 Farisi fuyen! I ye jilafɛ ni tasa kɔndɔ le fɔlɔ ko. Wo rɔ, ii kɔkanna fanan di sɛninya.
\p
\v 27 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Ai ye ikomin kaburu mɛn kɔkanna ra bɔrangbɛ ka kenɲiya, ka a tɛrɛn a kɔnɔ fani mɔɔ koloilu ni nɔɔ su bɛɛ la. 
\v 28 Nba, ai fanan ye ten de. Ai wa kɛ mɔɔilu ɲakɔrɔ, ai kɛni ikomin mɔɔ telenniilu. Kɔni ai kɔndɔ fani jɛrɛmayuwaya ni kojuu la.
\p
\v 29 «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu ni ai Farisilu yɛ! Ai jɛrɛmayuwailu! Ai ye nabiilu kaburuilu lɔla. Alla la telenba mɛnilu sani, ai ye woilu kaburuilu masidila ka ii lakenɲa. 
\v 30 Ai ye a fɔla ko: ‹Ni an tɛrɛ ye ye an benbailu la waati rɔ, an tun tɛ ii dɛmɛn nabiilu faala.› 
\v 31 Ai ye a yirakala wo le fɛ ko ai le nabiilu faabailu denilu ri. 
\v 32 Nba, ai benbailu ka baara mɛn damira, ai ye wo dafa fasayi! 
\v 33 Ai duuma sailu! Ai, fɔnfɔnni la munuɲailu! Alla ri kiti labe ai kan ka ai lafili jahanama kɔndɔ! Ai ri bɔ kiti wo kɔrɔ di? 
\v 34 Wo le kosɔn, n di nabiilu kelaya ai ma, a ni mɔɔ famunyaniilu ni sariya karanmɔɔilu. Ai ri doilu gbɔngbɔn jiri kan ka ii faa. Ai ri doilu gbasi gbiɲɛ la ai la salibonilu kɔndɔ. Ii wa bori ka bɔ so do la ka wa so gbɛrɛ la, ai ri ii kɔsaran. 
\v 35 N di woilu kelaya ai ma sa telenbailu bɛɛ faa kunko ri be ai kan, telenba mɛnilu bɛɛ faara mɔɔilu bolo duukolo kan. Abila, mɛn telenba, a fɔlɔ faara. A laban, Baraki dencɛ Sakariya faara. Ai ka wo le faa Allabatobonba ni saraka janin diya tɛma. 
\v 36 N di tuɲa fɔ ai yɛ: mɔɔ woilu bɛɛ faa kunko ri be bi mɔɔilu kan.
\s Isa jusukasira Jerusalɛmu kosɔn
\p
\v 37 «Ee Jerusalɛmukailu, Jerusalɛmukailu. Ai ye nabiilu faala. Alla wa mɛnilu lɔ ai kawandila, ai ye woilu bonna kaba la ka ii faa. Siɲa siyaman, n tɛrɛ ye a fɛ ka ai ladɛn ikomin sisɛ wa ye a denilu ladɛnna ɲa mɛn ma ka ii dokon a kanban kɔrɔ. Kɔni ai ma sɔn. 
\v 38 Sisɛn, ai la bon dakolon di to ai bolo, 
\v 39 baa n di a fɔ ai yɛ ko ai ɲa tɛna lala n kan butun fɔɔ ni ai ka a fɔ lon mɛn na ko:
\q ‹Mɛn ye nala Maari tɔɔ rɔ ten,
\q Alla ra ɲumaya kɛ wo yɛ.›»
\c 24
\s Isa ka Allabatobonba te ko fɔ
\p
\v 1 Nba, Isa bɔra Allabatobonba jin kɔndɔ. A watɔla, a la karandenilu ka ii madon a la, ka a jin kɔndɔ bonilu yiraka Alla batobonba la. 
\v 2 Isa ka ii jabi: «Ai ɲa ye fen woilu bɛɛ la, wo tɛ? Awa, n di tuɲa fɔ ai yɛ: lon do rɔ, woilu bɛɛ ri tete, ka a kabakurunilu bɛɛ jɛnsɛn ka a bɔ i ɲɔɔn kan.»
\p
\v 3 Ka Isa siini to Olibiye Koyinkɛ kan, a la karandenilu ka ii madon a la, ka a maɲininka ii dan na ko: «I kan ye ko mɛnilu ma, woilu ri kɛ waati ɲuman? Tɔɔmasere su ɲuman de ri a yiraka ko i natɔ, a ni ko waati laban wo ra se?» 
\v 4 Isa ka ii jabi: «Ai ye ai janto ai jɛrɛ rɔ sa mɔɔ si kana ai lafili, 
\v 5 baa mɔɔ siyaman di na n tɔɔ rɔ, ka a fɔ ko: ‹Nde le ye Ɲenematɔmɔnin di.› Ii ri mɔɔ siyaman nafili wo rɔ. 
\v 6 A ri kɛlɛ ko mɛn yɔrɔ do rɔ, wala ko kɛlɛ wulitɔ le yɔrɔ do rɔ, kɔni ai kana silan. Fɔɔ ko woilu ye kɛ. Kɔni wo tɛna kɛ waati laban di fɔlɔ. 
\v 7 Siya ri wuli siya gbɛrɛ kanma. Mansaya do ri wuli dogbɛrɛ kanma. Kɔnkɔ ba ni duukolo yɛrɛyɛrɛ ri kɛ yɔrɔ doilu rɔ. 
\v 8 Ko woilu bɛɛ ye tɔrɔya damira le ri, ikomin tinkɔnɔdimin fɔlɔ mɛn ye muso moyitɔla mirala.
\p
\v 9 «Mɔɔilu ri ai don mɔɔilu bolo, sa woilu ri ai tɔrɔ, ka ai faa. Ai ri gboya dunuɲa mɔɔilu bɛɛ yɛ n tɔɔ kosɔn. 
\v 10 Mɔɔ siyaman di n na sila bila, ka i ɲɔɔn don mɔɔilu bolo, ka gboya i ɲɔɔn yɛ. 
\v 11 Wuya nabi siyaman di wuli, ka mɔɔ siyaman nafili. 
\v 12 Kojuukɛ ri wara kojuuya. Wo le kosɔn, mɔɔ siyaman di a mɔɔɲɔɔilu kanin boloka kosɛbɛ. 
\v 13 Kɔni mɔɔ mɛn wa a muɲun fɔɔ tɔrɔya waati wa ban, wo tii ri kisi. 
\v 14 Kibaro ɲuma mɛn ye Harijeene Mansaya ko fɔla, wo ri kawandi dunuɲa yɔrɔ bɛɛ rɔ, sa siyailu bɛɛ ri a sereya mɛn. Wo kɔ rɔ, dunuɲa laban di se.
\p
\v 15 «Ai wa Fen Haramunnin yen lɔnin yɔrɔ sɛninman dɔ mɛn ye halaki kɛla, Nabi Daniyɛli ka mɛn na ko fɔ, (Mɔɔ mɛn ye ɲin karanna, wo ri a kɔrɔ lɔn.\f + \fr 24.15 \fr*\ft A ragbɛ Daniyɛli suran 9 kuma diya 27 ni suran 11 kuma diya 31 ni suran 12 kuma diya 11 kɔndɔ.\ft*\f*) 
\v 16 Ni waati wo sera, mɔɔ mɛnilu ye Jude mara rɔ, woilu ye ii bori ka wa koyinkɛilu kan. 
\v 17 Ni waati wo ka mɔɔ mɛn tɛrɛn bon kun bilinin kan, wo tii kana jii fenilu ta kanma bon kɔndɔ. 
\v 18 Wo wa mɔɔ mɛn tɛrɛn sɛnɛ rɔ, wo tii kana a kɔsɛ a wara ko a ye a la durukiba tala. 
\v 19 Waati wo la, muso kɔnɔmailu ri tɔrɔ kosɛbɛ, a ni muso mɛnilu ye sinmin den tiilu ri. 
\v 20 Ai ye Alla tara, sa ai la bori ko wo kana kɛ nɛnɛ tuma rɔ, wala Ɲɔɲɔ lon, 
\v 21 baa wo tuma tɔrɔya ri gbɛlɛya kojuuya. Wo ɲɔɔn ma kɛ fɔlɔ kɛbi dunuɲa danda waati mɛn na fɔɔ ka na se bi ma. Adon tɔrɔya wo ɲɔɔn tɛna kɛla butun habadan. 
\v 22 Ni wo waati tun ma rasudunya, mɔɔ si ti kisi wo rɔ, kɔni a la mɔɔ suwandiniilu la ko kosɔn a ri a rasudunya. 
\v 23 Wo tuma, ni mɔɔ do ka a fɔ ko ‹A ragbɛ! Ɲenematɔmɔnin ye yan,› wala ‹A ye ye,› ai kana la a la, 
\v 24 baa wuya nabiilu ri wuli, a ni mɛnilu ka a fɔ ko iile ye Ɲenematɔmɔnin di. Ii ri tɔɔmasere bailu ni kabannakoilu kɛ ka Alla la mɔɔ suwandiniilu lafili, ni wo ri se kɛla. 
\v 25 N da wo bɛɛ fɔ ai yɛ sani ii ye kɛ.
\p
\v 26 «Wo rɔ, ni mɔɔilu ka a fɔ ai yɛ ko: ‹A ragbɛ! A ye wula kɔndɔ,› ai kana wa ye. Ni ii ka a fɔ ko: ‹A ragbɛ! A doonni sutura yɔrɔ do rɔ yan,› ai kana la wo la, 
\v 27 baa sanfɛrɛn ye bɔla telebɔ rɔ ka san mɛlɛnmɛlɛn fɔɔ telebe rɔ ɲa mɛn ma, Mɔɔ Dencɛ natɔla ri kɛ wo ɲa. 
\v 28 Sobo su wa kɛ yɔrɔ mɛn dɔ, duwailu ri ii ladɛn yɔrɔ wo rɔ.
\s Mɔɔ Dencɛ na ko
\p
\v 29 «Tɔrɔya tuma wa ban, tele ri fin i kɔrɔ. Karo tɛ kɛnɛ bɔ butun. Loloilu ri bebe ka bɔ sankolo rɔ. Sankolo kɔndɔ fankatiilu ri juujuu ka bɔ ii nɔ rɔ. 
\v 30 Wo tuma, mɔɔ Dencɛ la tɔɔmasere ri bɔ gbɛ rɔ sankolo rɔ. Duukolo kan siyailu bɛɛ ri jusumakasa. Ii ri Mɔɔ Dencɛ natɔla yen duru kan ka bɔ sankolo rɔ sebaya ni nɔɔrɔ ba rɔ. 
\v 31 Mɔɔ Dencɛ ri a la mɛlɛkailu kelaya buru fɛ kan ba la. Ii ri wa telebe ni telebɔ rɔ, a ni tele kankan bolomaran ni tele kankan bolokinin dɔ, ka a la mɔɔ suwandiniilu ladɛn. Ka bɔ sankolo kun do la fɔɔ ka wa se a kun do la, a la mɛlɛkailu ri woilu ladɛn.
\s Toroju kuma kɔrɔlama
\p
\v 32 «Ai ye famunyali sɔrɔn ka fara toroju kuma kɔrɔlama la. Ai wa a bolonilu yen naronna ka fira kurailu labɔ, ai ri a lɔn ko sanci kun na waati ra se. 
\v 33 Wo ɲa kelen ma, ni ai ka ko woilu bɛɛ yen tuma mɛn na, ai ri a lɔn ko wo waati ra sudunya, fɔdiya a ra se. 
\v 34 N di tuɲa fɔ ai yɛ: sani bi mɔɔilu ye ban sala, ko woilu bɛɛ ri ban kɛla. 
\v 35 Lon do rɔ, sankolo ni duukolo ri ban ka tunun fewu, kɔni n na kumailu tɛ tamin habadan!
\s Mɔɔ si ma dunuɲa laban waati lɔn
\p
\v 36 «Ko woilu ri kɛ lon mɛn na, a ni waati mɛn na, mɔɔ si ma wo lɔn. Mɛlɛka mɛnilu ye sankolo rɔ, woilu fanan ma a lɔn. Hali Dencɛ jɛrɛ ma a lɔn, fɔɔ Fa kelen pe. 
\v 37 Ko mɛnilu kɛra Nuhan tele rɔ, Mɔɔ Dencɛ ri na ka ko woilu kɛni tɛrɛn. 
\v 38 Nuhan tele rɔ, sanci ba tun ma na tuma mɛn fɔlɔ, mɔɔilu tɛrɛ ye dɔɔnnin ni minnin kɛla. Ii tɛrɛ ye muso furula, ka ii denmuso di cɛɛilu ma furu la, haan Nuhan donda kulunba kɔndɔ lon mɛn dɔ. 
\v 39 Ii ma sobi foyi ma, fɔɔ sanci ba nara ka ii bɛɛ halaki. Mɔɔ Dencɛ na lon fanan di kɛ wo ɲa. 
\v 40 Wo lon, cɛɛ fila ri tɛrɛn sɛnɛ rɔ, kelen di ta ka kelen to ye. 
\v 41 Muso fila ri tɛrɛn suman si diya, ii ye sumankisɛ sila. Kelen di ta ka kelen to ye. 
\v 42 Wo rɔ, ai ye to ai ɲana, baa ai ma a lɔn ai la Maari ri na lon mɛn. 
\v 43 Ai ye ko ɲin famun: ni lutii tun ye a kalama ko son di na a wara waati mɛn, a tun di to a ɲana. Wo rɔ, a tun ti sɔn son ye don a la bon na. 
\v 44 Wo le kosɔn, ai fanan dabɛnni ye to, baa Mɔɔ Dencɛ ri na waati do rɔ, ai hankili tɛ waati mɛn na.
\p
\v 45 «Jɔn ɲuman ye jatela mɔɔ sɛbɛ ri, wala mɔɔ famunyani? Jɔntii ri baara karifa jɔn wo la ko a ye dɔɔnnin di jɔn tɔilu ma a waati la. 
\v 46 Ni jɔntii nara ka jɔn wo tɛrɛn baara kan, jɔn wo ri kɛ barakaden de ri. 
\v 47 N di tuɲa fɔ ai yɛ: jɔntii ri jɔn wo kɛ a bolofenilu bɛɛ kunnasiila ri. 
\v 48 Kɔni ni jɔn wo kɛra jɔn juu ri, tumadɔ a ri a miri ko: ‹N jɔntii ra mɛn, a ti nala jona.› 
\v 49 Wo rɔ, tumadɔ a ri wuli a baaraden ɲɔɔn tɔilu gbasila, ka dɔɔnnin kɛ ka dɔlɔ min mɔɔilu fɛ, mɛnilu ɲa lamininni. 
\v 50 Kɔni jɔn wo jɔntii ri na lon do rɔ, jɔn hankili tɛ lon mɛn kɔ, a hankili tɛ waati mɛn na. 
\v 51 A wa na, a ri jahadi la jɔn kan kojuuya, ka a bila jɛrɛmayuwailu tɛma, kasi ni a ɲin macin ye yɔrɔ mɛn dɔ.»
\c 25
\s Sunkurun tan kuma kɔrɔlama
\p
\v 1 «Wo lon, Harijeene Mansaya ri kɛ ikomin sunkurun tan na ko mɛn ka ii la fitinnailu ta ka wa kɔɲɔcɛ kunbɛn diya. 
\v 2 Ii rɔ mɔɔ loolu tɛrɛ ye hankilitanilu ri. A tɔ loolu tɛrɛ ye mɔɔ famunyaniilu ri. 
\v 3 Sunkurun hankilitanilu ka ii la fitinna ta, kɔni ii ma fitinna olibiye tulu ta ii bolo. 
\v 4 Kɔni sunkurun hankilimailu ka ii la fitinnailu ta, a ni ii la olibiye tulu baraninilu. 
\v 5 Kɔɲɔcɛ mɛnda a ma na. Sunɔɔ ka sunkurun tan bɛɛ mira, ii bɛɛ sunɔɔra. 
\v 6 Duu talama, wɔyɔ kan do bɔra ko: ‹Kɔɲɔcɛ ra na, ai ye bɔ ka wa a kunbɛn!› 
\v 7 Sunkurun tan bɛɛ wulira ka ii la fitinnailu rabɛn. 
\v 8 Sunkurun hankilitanilu ka a fɔ sunkurun famunyaniilu yɛ ko: ‹Ai ye an sɔ ai la tulu do la, baa an na fitinnailu satɔ le.› 
\v 9 Kɔni sunkurun famunyaniilu ka ii jabi: ‹Wo tɛ bɛn, baa an na tulu ti se an bɛɛ bɔla. Ai ye wa julailu wara ka do san ai jɛrɛ yɛ.› 
\v 10 Awa, ka sunkurun hankilitanilu wani to tulu san diya, kɔɲɔcɛ nara. Sunkurun mɛnilu rabɛnni, woilu ni kɔɲɔcɛ wara don kɔɲɔmalɔ tolon dɔ. Mɔɔilu ka da tuun. 
\v 11 Kɔ fɛ, sunkurun tɔilu nara ka bɔ tulu san diya. Ii ka ii kan nabɔ ko: ‹Maari, maari, i ye da laka an yɛ!› 
\v 12 Kɔni a ka ii jabi: ‹N di tuɲa fɔ ai yɛ: n ma ai lɔn.›»
\p
\v 13 «Wo le rɔ, ai ye to ai ɲana, baa Maari ri na lon mɛn, a ni waati mɛn, ai ma wo si lɔn.
\s Jɔn sawa kuma kɔrɔlama
\p
\v 14 «A ri kɛ ikomin cɛɛ do la ko. Cɛɛ wo watɔla taama rɔ, a ka a la jɔnilu kili ka a la bolofenilu karifa ii la. 
\v 15 A ka wodi gbanan saninnama waa loolu di do ma, ka waa fila di dogbɛrɛ ma, ka waa kelen di a sawana ma. A ka jate wo di ii ma ka a bɛn ii se ko ma. A banni wo la, a wulira kelen di ka wa taama rɔ. 
\v 16 Jɔn mɛn ka gbanan saninnama waa loolu sɔrɔn, ale wulira julaya kɛla wodi wo rɔ i kɔrɔ. A ka gbanan saninnama waa loolu gbɛrɛ sɔrɔn tɔnɔ ri. 
\v 17 Mɛn ka waa fila sɔrɔn, ale fanan ka a ta kɛ ɲa kelen wo ma, ka gbanan saninnama waa fila gbɛrɛ sɔrɔn tɔnɔ ri. 
\v 18 Kɔni mɛn ka waa kelen sɔrɔn, wo wara denka sen ka a la kuntii la wodi don ye ka a latunun.
\p
\v 19 «Nba, jɔnilu la kuntii ka waati jan kɛ a ma na. Wo kɔ rɔ, a nara ka bɔ taama rɔ. A ka jɔnilu kili ko ka wodi ko ɲabɔ. 
\v 20 Jɔn mɛn ka wodi gbanan saninnama waa loolu sɔrɔn, wo nara waa loolu gbɛrɛ ri ka a la a ta wodi kan. A ka a fɔ ko: ‹N na kuntii, i ka wodi gbanan saninnama waa loolu le karifa n na. I ɲa lɔ. N da wodi gbanan saninnama waa loolu tɔnɔ sɔrɔn wo la.› 
\v 21 A la kuntii ka a fɔ ko: ‹Wo ra bɛn. Jɔn ɲuma le i ri, a ni landaɲa mɔɔ. Fen fitini le dira i ma, kɔni i ka wo mira koɲuma. Sisen n di fen siyaman karifa i la. Na, i ni i la kuntii ye sɛwa kelen di.› 
\v 22 Jɔn mɛn ka wodi gbanan saninnama waa fila sɔrɔn, wo nara ka a fɔ kuntii yɛ ko: ‹N na kuntii, i ka wodi gbanan saninnama waa fila le karifa n na. I ɲa lɔ. N da wodi gbanan saninnama waa fila tɔnɔ sɔrɔn wo la.› 
\v 23 A la kuntii ka a fɔ ko: ‹Wo ra bɛn. Jɔn ɲuma le i ri, a ni landaɲa mɔɔ. Fen fitini le dira i ma, kɔni i ka wo mira koɲuma. Sisen n di fen siyaman karifa i la. Na, i ni i la kuntii ye sɛwa kelen di.› 
\v 24 Jɔn mɛn ka wodi gbanan saninnama waa kelen sɔrɔn, wo nara ka a fɔ kuntii yɛ ko: ‹N na kuntii, n tun ka a lɔn ko i la ko gbɛlɛman. I ri suman ka i ma mɛn sɛnɛ. I ma si foyi yɔrɔ mɛn i ri ye suman ka. 
\v 25 Wo le kosɔn, n silanda. N wara denka sen ka i la wodi don ye ka a latunun. I ɲa lɔ. N da i la wodi lasɛ i ma.› 
\v 26 A la kuntii ka a fɔ ko: ‹Jɔn juu le i ri, a ni sala. I tun ka a lɔn ko n di suman ka, n ma mɛn sɛnɛ. Ko n ma si foyi yɔrɔ mɛn, n di ye suman ta. 
\v 27 Wo rɔ, i tun ka kan ka n na wodi bila wodi lamarabon na, tɔnɔ ye sɔrɔnna yɔrɔ mɛn. Ni i tun ka a kɛ ten, n tun di na ka n na wodi ni a tɔnɔ sɔrɔn ye. 
\v 28 Wo le rɔ, wodi gbanan saninnama waa kelen mɛn ye a bolo, ai ye wo mira ka a di jɔn fɔlɔman ma, wodi gbanan saninnama waa tan ye mɛn bolo, 
\v 29 baa fen ye mɛn bolo, do fanan di la wo tii ta kan ka a siyaya. Kɔni fen tɛ mɛn bolo, hali fitini mɛn ye wo bolo, wo ri ta a bolo. 
\v 30 Ai ye jɔn ɲatɔntan ɲin nafili dibi rɔ kɔkan, kasi ni a ɲin macin ye yɔrɔ mɛn dɔ.›
\s Dunuɲa laban kiti
\p
\v 31 «Mɔɔ Dencɛ wa na a la gbiliya rɔ lon mɛn, a la mɛlɛkailu bɛɛ ri na a malɔ. A ri a sii a la mansaya siifen gbiliyani rɔ. 
\v 32 Dunuɲa siyailu bɛɛ ri ii ladɛn a ɲakɔrɔ. A ri ii fara ka ii bɔ i ɲɔɔn dɔ, ikomin saagbɛngbɛnna ye saailu ni baailu farala ɲa mɛn ma ka ii bɔ i ɲɔɔn dɔ. 
\v 33 A ri saailu bila a bolokinin fɛ, ka baailu bila a bolomaran fɛ. 
\v 34 Wo kɔ rɔ, mansa ri a fɔ bolokininmatailu yɛ ko: ‹Na, aile mɛn kunnadiyani n Fa bolo; ai ye na mansaya sɔrɔn mɛn dabɛnni a yɛ kɛbi dunuɲa dan waati, 
\v 35 baa ai ka n kɔnkɔtɔ yen tuma mɛn na, ai ka n sɔ dɔɔnnin dɔ. Ai ka n jilɔɔtɔ yen tuma mɛn na, ai ka n sɔ ji rɔ. N tɛrɛ ye londanya rɔ tuma mɛn na, ai ka n jiya. 
\v 36 Ai ka n farimakolon yen tuma mɛn na, ai ka n sɔ feriyabɔ rɔ. N jankarɔto tɛrɛ tuma mɛn na, ai ka ai janto n dɔ. N tɛrɛ ye kaso la tuma mɛn na, ai wara bɔ n fɛ.› 
\v 37 Mɔɔ telenni woilu ri a fɔ a yɛ ko: ‹Maari, an ka i kɔnkɔtɔ yen lon ɲuman de ka i sɔ dɔɔnnin dɔ? An ka i jilɔɔtɔ yen lon ɲuman ka i sɔ ji rɔ? 
\v 38 An ka i yen londanya rɔ lon ɲuman ka i lajiya? Ni wo tɛ, an ka i farimakolon yen lon ɲuman ka i sɔ feriyabɔ rɔ? 
\v 39 An ka i jankarɔto yen lon ɲuman ka wa bɔ i ma? Ni wo tɛ, an ka a mɛn lon ɲuman ko i ye kaso la ka wa bɔ i ma?› 
\v 40 Mansa ri ii jabi: ‹N di tuɲa fɔ ai yɛ: ni ai ka koɲuma kɛ n badenma do yɛ mɛn dɔɔman ii bɛɛ tɛma, ai ka wo kɛ n jɛrɛ le yɛ.›
\p
\v 41 «Wo kɔ rɔ, mansa ri a fɔ bolomarannatailu yɛ ko: ‹Ai dankadenilu, ai ye bɔ n ɲakɔrɔ ka wa ta sabali rɔ, mɛn dabɛnni Ibulusa ni a la mɛlɛkailu yɛ, 
\v 42 baa ai ka n kɔnkɔtɔ yen tuma mɛn na, ai ma n sɔ dɔɔnnin dɔ. Ai ka n jilɔɔtɔ yen tuma mɛn na, ai ma n sɔ ji rɔ. 
\v 43 N tɛrɛ ye londanya rɔ, kɔni ai ma n jiya. Ai ka n farimakolon yen, kɔni ai ma n sɔ feriyabɔ rɔ. N jankarɔto le tɛrɛ, kɔni ai ma wa bɔ n fɛ. N tɛrɛ ye kaso la, kɔni ai ma wa bɔ n fɛ.› 
\v 44 Mɔɔ woilu fanan di a fɔ a yɛ ko: ‹Maari, an ka i kɔnkɔtɔ yen lon ɲuman, wala ka i jilɔɔtɔ yen, wala ka i yen londanya rɔ, wala ka i farimakolon yen, wala ka i jankarɔto yen, wala ka i bilani yen kaso la, ni an ma i dɛmɛn?› 
\v 45 Mansa ri ii jabi: ‹N di tuɲa fɔ ai yɛ. Ai ka ai ban koɲuma kɛla mɔɔ ɲinilu dɔɔmamɔɔ do yɛ mɛn kɛ, ai ka ii ban koɲuma kɛla nde jɛrɛ le yɛ wo ri.› 
\v 46 Nba, mɔɔ woilu ri wa tɔrɔ banbali yɔrɔ rɔ. Kɔni mɔɔ telenniilu ri wa to ɲenemaya banbali rɔ.»
\c 26
\s Janfa donda Isa ma
\p
\v 1 Isa banda kuma wo bɛɛ fɔla tuma mɛn na, a ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: 
\v 2 «Ai ka a lɔn ko a ra to tele fila ma, Taminkunna Sali ri kɛ. Ni wo lon sera, Mɔɔ Dencɛ ri mira ka a gbɔngbɔn jiri kan ka a faa.»
\p
\v 3 Wo tuma, sarakalasela kuntiiilu ni Yahudiya la mɔɔbakɔrɔilu wara ladɛn diya sarakalasela kuntiiba la bon na. Wo tɔɔ ko Kayifasi. 
\v 4 Ii ka i ɲɔɔn yen ka Isa mira ɲa ɲinin kewuya rɔ a faa ko rɔ. 
\v 5 Kɔni ii ka a fɔ ko: «an kana a mira sali waati la. Ko ni wo tɛ, mɔɔilu ri wuli ka murunti.»
\s Muso do ka tulu sumaduman kɛ Isa kun dɔ
\p
\v 6 Awa, Isa wara cɛɛ do wara Betani so kɔndɔ, cɛɛ mɛn tɔɔ ko Simɔn Kunatɔ. 
\v 7 Ka Isa siini to dɔɔnnin diya, muso do wulira ka na daa alabasitari ri, mɛn fani latikɔlɔn tulu dagbɛlɛn na. Muso wo ka latikɔlɔn tulu wo burundun Isa kun ma. 
\v 8 Karandenilu ka wo yen tuma mɛn na, ii mɔnɛra ka a fɔ ko: «Tiɲanni ɲin kun ye nfen di? 
\v 9 Tulu ɲin tun di se feerela wodi ba la, ka wodi wo kɛ fantanilu dɛmɛnfen di.» 
\v 10 Kɔni Isa ka wo mɛn ka a fɔ ii yɛ ko: «Nfenna ai ye muso tɔrɔla? A ra koɲuma kɛ n yɛ, 
\v 11 baa fantanilu ye ai fɛ waati bɛɛ. Kɔni n tɛna tola ai fɛ yan haan waati bɛɛ de. 
\v 12 Muso ɲin ka latikɔlɔn tulu burundun n fari kan ka a rabɛn n su don kanma. 
\v 13 N di tuɲa fɔ ai yɛ: kibaro ɲuma ɲin wa lase mɔɔilu ma yɔrɔ yɔrɔ dunuɲa rɔ yan, muso ka mɛn kɛ ɲin, wo fanan di fɔ ye, sa mɔɔilu hankili ri to ale rɔ.»
\s Yahudasi ka Isa don a juuilu bolo
\p
\v 14 Wo kɔ rɔ, Isa la karanden mɛn tɔɔ ko Judasi Sikariyɔti, wo wara sarakalasela kuntiiilu tɛrɛn ye. Yahudasi tɛrɛ ye Isa la karanden tan ni fila do le ri. 
\v 15 Yahudasi ka a fɔ sarakalasela kuntiiilu yɛ ko: «Ni n ka Isa don ai bolo, ai ri nfen di n ma?» Ii ka wodigbɛ gbanan bisawa di a ma. 
\v 16 Ka bɔ lon wo ma, Yahudasi ka fɛrɛ ɲinin ka Isa don ii bolo.
\s Isa ni a la karandenilu ka Taminkunna Sali kɛ
\p
\v 17 Nba, Buru Fununbali Sali lon fɔlɔ rɔ, Isa la karandenilu ka ii madon a la ka a maɲininka ko: «I ye a fɛ an ye Taminkunna Sali dɔɔnnin dabɛn i yɛ mi?» 
\v 18 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye wa fakarisa tɛrɛn so kɔndɔ. Ai ye a fɔ a yɛ ko: ‹Karanmɔɔ ka a fɔ ko: «N na waati ra sudunya. Ko n ni n na karandenilu ri Taminkunna Sali kɛ i wara.»›» 
\v 19 Isa ka mɛn fɔ, karandenilu ka a kɛ ten. Ii wara Taminkunna Sali dɔɔnnin dabɛn ye. 
\v 20 Fitiri waati, a ni a la karanden tan ni fila ka ii sii dɔɔnnin diya.
\s Isa ka Yahudasi la janfa ko fɔ
\p
\v 21 Ka ii siini to dɔɔnnin na, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N di tuɲa fɔ ai yɛ: ai rɔ kelen di n don mɔɔ juuilu bolo.» 
\v 22 Karandenilu niilafinda kosɛbɛ kuma wo kosɔn. Ii bɛɛ ka a fɔ a yɛ kelen kelen ko: «Maari, nde le wo ri wa?» 
\v 23 Isa ka a fɔ ko: «N ni mɔɔ mɛn da an bolo bila fɛ kelen de kɔndɔ, wo le n janfala. 
\v 24 Mɔɔ Dencɛ ri faa ikomin a sɛbɛni a la ko rɔ ɲa mɛn ma. Kɔni mɔɔ mɛn di a don mɔɔ juuilu bolo, gbalo ye wo tii yɛ. Hali ni wo tii sɔrɔnbali tun tora, wo tun ka fisa a ma paaɔn.» 
\v 25 Judasi mɛn kɛtɔ Isa donna mɔɔ juuilu bolo, wo ka a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, nde le wo ri wa?» Isa ka a jabi: «I jɛrɛ le kan ten.»
\s Maari la dɔɔnnin
\p
\v 26 Nba, ka ii to dɔɔnnin na Isa ka buru ta ka baraka bila Alla yɛ. A ka buru rakadikadi, ka a di ii ma ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye ɲin mira ka a dɔɔn. N fari le ɲin di.» 
\v 27 Wo kɔ rɔ, a ka minninfen ta, rɛsɛnji ye a kɔndɔ. A ka baraka bila Alla yɛ, ka ban ka minninfen di ii ma. A ka a fɔ ko: «Ai bɛɛ ye do min a rɔ. 
\v 28 N jeli le ɲin di, mɛn ye teriya sidila an tɛma. A bɔnni mɔɔ siyaman de yɛ sa ii la kojuuilu ri makoto. 
\v 29 N di a fɔ ai yɛ ko n tɛna rɛsɛnji minna butun fewu, fɔɔ n ni ai wa a kura min n Fa la mansaya rɔ lon mɛn na.»
\s Piyɛri ri a fɔ ko a ma Isa lɔn
\p
\v 30 Awa, ii ka kalaman bɔ Alla yɛ, ka ban ka wa Olibiye Koyinkɛ kan. 
\v 31 Ii seni ye, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai bɛɛ ri ai ban n dɔ, baa a sɛbɛni ko:
\q ‹N di saagbɛngbɛnna gbasi ka a faa,
\q saa kuru ri jɛnsɛn.›\f + \fr 26.31 \fr*\ft Sakari suran 13 kuma diya 7\ft*\f*
\p
\v 32 «Kɔni ni n wulira ka bɔ saya rɔ, n di wa ai makɔnɔ Kalile mara rɔ.» 
\v 33 Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Hali ni tɔilu bɛɛ ka i bila ka ii bori, n kɔnin tɛna i bilala habadan.» 
\v 34 Isa ka a jabi: «N di tuɲa fɔ i yɛ: bi su ɲin dɔ jɛrɛ, sani dondon ye kasi, i ri a fɔ mɔɔilu yɛ haan siɲa sawa ko i ma n lɔn.» 
\v 35 Kɔni Piyɛri ka a fɔ a yɛ ko: «N tɛ a fɔ habadan ko n ma i lɔn, hali ni mɔɔilu wulira ile ni nde faala kelen di.» Karanden tɔilu bɛɛ fanan ka a fɔ ten.
\s Isa ka Alla tara Ketisemane
\p
\v 36 Nba, Isa ni a la karandenilu sera yɔrɔ do rɔ, mɛn tɔɔ ko Ketisemane. Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye ai sii yan ka n makɔnɔ. N watɔ ɲɛfɛ dɔɔni Alla matara diya.» 
\v 37 A ka Piyɛri ni Sebede dencɛ fila kili ko ii ye wa a malɔ. Isa niilafinda, a jusu tɔrɔra kosɛbɛ. 
\v 38 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Jusukasi ra wara n ma. A ye ikomin n satɔ le. Ai ye mɛn yan ka ai to ɲana n fɛ.» 
\v 39 A wara ɲɛfɛ dɔɔni, ka a be duu ma ka a ɲa birin. A ka Alla tara ko: «N Fa, ni a ri se bɛnna, i ye nii ɲakankata minninfen ɲin mataa n na, kɔni n jɛrɛ sawo kana kɛ fɔɔ i sawo.»
\p
\v 40 Wo kɔ rɔ, Isa ka a kɔsɛ ka wa karanden sawa tɛrɛn. Ii ye sunɔɔ rɔ. A ka a fɔ Piyɛri yɛ ko: «A se tɛ ai yɛ ka to ai ɲana n fɛ hali waati kelen wa? 
\v 41 Ai ye to ai ɲana ka Alla tara, sa ai kana manɛɛn ka bila kojuu rɔ. Sika tɛ a rɔ, sɔlɔmɛ bɛnna a ma kɔni fanka tɛ faribanku la.» 
\v 42 Isa bɔra ii fɛ a siɲa filana rɔ ka wa Alla matara ikɔ tuun. A ka a fɔ ko: «N Fa, ni a ti se bɛnna i ye nii ɲakankata minninfen ɲin mataa n na ko fɔɔ a ye n sɔrɔn, wo rɔ i sawo ye kɛ.» 
\v 43 A kɔsɛ mɛn kɛni karandenilu ma, a ka ii tɛrɛn sunɔɔ rɔ ikɔ tuun, baa sunɔɔ ba tɛrɛ ye ii ɲa rɔ. 
\v 44 Wo rɔ, a bɔra ii fɛ ka wa ɲɛfɛ ikɔ tuun, ka Alla tara a siɲa sawana rɔ. A tun ka mɛn fɔ kɔrɔman, a ka wo fɔ ikɔ tuun. 
\v 45 A ka a kɔsɛ ka na karandenilu tɛrɛn ikɔ tuun, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye sunɔɔ rɔ fɔlɔ ka ai ɲɔɲɔ wa? Ai ɲa lɔ, waati ra se. Sisen, Mɔɔ Dencɛ kɛtɔ donna kojuukɛlailu bolo. 
\v 46 Ai ye ai wuli, an ye wa. Mɛn di n don mɔɔ juuilu bolo, wo ra na.»
\s Mɔɔilu nara Isa mira diya
\p
\v 47 Nba, ka Isa to kumala, Judasi sera ye, wo mɛn ye Isa la karanden tan ni fila do ri. A ni jama ba nara. Fanmuruilu ni gbelekeilu ye ii bolo. Ii kelayani sarakalasela kuntiiilu ni Yahudiya la mɔɔbakɔrɔilu le bolo. 
\v 48 Mɛn kɛtɔ Isa donna ii bolo, a tun ka tɔɔmasere yiraka ii la. A ka a fɔ ko: «N wa n ton mɛn kan ka a sunbu, wo le. Ai ye a mira.» 
\v 49 Awa, Yahudasi ka a madon Isa la i kɔrɔ ka a fɔ a yɛ ko: «Karanmɔɔ, i ni su!» A ka a ton a kan ka a sunbu. 
\v 50 Isa ka a jabi: «N duɲɔɔ, i nani mɛn kɛ kanma, i ye wo kɛ.» Wo tuma, ii ka ii kɛ Isa kan, ka a mira. 
\v 51 Isa la karanden do ka a la fanmuru bɔ a laa rɔ ka sarakalasela kuntiiba la jɔncɛ gbasi, ka a tolo kelen tɛɛ a la. 
\v 52 Isa ka a fɔ karanden wo yɛ ko: «I la fanmuru don a laa rɔ! Mɔɔ mɛn wa fanmuru mira kɛlɛkɛ kanma, wo tii fanan di faa fanmuru la. 
\v 53 I ma a lɔn wa ko n di se n Fa tarala ko a ye n dɛmɛn? Ni n ka a tara ten, a ri mɛlɛka kuru tan ni fila lana n dɛmɛn kanma sisɛn. 
\v 54 Kɔni ni n ka n Fa tara ten, mɛn sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ, wo ri se kanbalila di? Baa a sɛbɛni ko ko ɲinilu ka kan ka kɛ ten.»
\p
\v 55 Wo tuma, Isa ka a fɔ jama yɛ ko: «Ai nani n mira diya gbelekeilu ni fanmuruilu ri ikomin mɔɔilu ye bɔla bɛnkanninna kanma ɲa mɛn ma. N siini tɛrɛ mɔɔilu karanna lon lon Allabatobonba jin kɔndɔ. Ai ma n mira ye. 
\v 56 Kɔni nabiilu ka mɛnilu sɛbɛ Alla la kitabu kɔndɔ, sa woilu ye kanbali: wo le ka a kɛ, ko ɲinilu bɛɛ kɛni ten.»
\p Isa la karandenilu bɛɛ ka a to ye ka ii bori ka wa.
\s Ii wara Isa ri kititɛɛ diya
\p
\v 57 Awa, Isa mirabailu wara a ri sarakalasela kuntiiba Kayifasi wara. Sariya karanmɔɔilu ni mɔɔbakɔrɔilu ladɛnnin tɛrɛ ye. 
\v 58 Ii watɔla Isa ri ye, Piyɛri bilani tɛrɛ ii kɔ. Kɔni a tora yɔrɔ jan. A wara ten fɔɔ ka na se sarakalasela kuntiiba la lu kɔndɔ. A donda ye, ka wa a sii sarakalasela kuntiiba la bon kandaninnailu fɛ, ka a ragbɛ ko ɲin di laban ɲa mɛn ma.
\p
\v 59 Sarakalasela kuntiilu ni Yahudiya la kititɛɛla dɛkuru mɔɔilu bɛɛ tɛrɛ ye wuya kuma do ɲininna Isa kanma, mɛn di se ka kɛ a faa sababu ri. 
\v 60 Mɔɔ siyaman nara ka wuya fɔ ka kɛ serejuuilu ri. Wo bɛɛ ni a ta, ladɛn mɔɔilu ma jalaki yɔrɔ sɔrɔn Isa kanma. A laban, mɔɔ fila nara ka a fɔ ko: 
\v 61 «Cɛɛ ɲin ka a fɔ ko a ri se ka Allabatobonba te, ka ban ka a lɔ ikɔ tele sawa kɔrɔ.»
\p
\v 62 Wo rɔ, sarakalasela kuntiiba wulira jama tɛma ka Isa maɲininka ko: «Mɔɔ ɲinilu ye kuma mɛnilu fɔla i ma, i tɛ woilu jabila wa?» 
\v 63 Kɔni Isa ka a makun. Sarakalasela kuntiiba ka a fɔ a yɛ ko: «N ye i jamarila Alla ɲenema tɔɔ rɔ ko i ye tuɲa fɔ an yɛ. Ile le ye Ɲenematɔmɔnin di wa, Alla Dencɛ kɔnin?» 
\v 64 Isa ka a jabi: «I jɛrɛ le kan ten. Kɔni n di a fɔ ai yɛ ko ai ri Mɔɔ Dencɛ siini yen Sebɛɛtii Alla bolokinin fɛ. Wo kɔ rɔ, ai ri a natɔla yen duruilu tɛma ka bɔ sankolo rɔ.» 
\v 65 Wo rɔ, sarakalasela kuntiiba ka a jɛrɛ la durukiba mira ka a rafara. A ka a fɔ ko: «A ra Alla tanama ko kɛ. An mako tɛ mɔɔilu la sereya la butun. Ai jɛrɛ ka a la Alla tanama kumailu mɛn. 
\v 66 An ye nfen kɛ wo rɔ?» Ii bɛɛ ka a fɔ ko Isa ni saya ka kan. 
\v 67 Mɔɔ doilu wulira ii daji tula a ɲa rɔ, ka a gbasi ii bolokudu la, ka a tolo gbasi. 
\v 68 Ii ka a fɔ ko: «Ile, Ɲenematɔmɔnin, i ye kelaya kuma fɔ an yɛ. Mɛn ka i gbasi, wo tɔɔ fɔ an yɛ!»
\s Piyɛri ka a fɔ ko a ma Isa lɔn
\p
\v 69 Awa, wo tuma Piyɛri siini tɛrɛ lu ma. Ka a to ye, jɔnmuso do ka a madon a la, ka a fɔ a yɛ ko: «Ile fanan tɛrɛ ye Kalileka Isa la dɛkuru rɔ.» 
\v 70 Kɔni Piyɛri ma sɔn wo ma mɔɔilu ɲana. A ka muso jabi: «N ma i la kuma ɲayen.» 
\v 71 Piyɛri bɔra ye ka wa lu da la. Jɔnmuso gbɛrɛ ka a yen, ka a fɔ ye mɔɔilu yɛ ko: «Cɛɛ ɲin tɛrɛ ye Isa Nasarɛtika la dɛkuru rɔ.» 
\v 72 Piyɛri ma a lɔ a la. A ka a kali ko: «N ma cɛɛ wo lɔn.»
\p
\v 73 A ma mɛn ba kɛ, mɔɔ mɛnilu lɔni tɛrɛ ye, woilu ka a fɔ Piyɛri yɛ ko: «Sika tɛ a rɔ, i fanan ye mɔɔ woilu do le ri, baa i kumaɲa ye a yirakala ko i bɔni Kalile.» 
\v 74 Piyɛri ka a fɔ ko: «N ye n kalila ko n ma cɛɛ wo lɔn. Ni n ka wuya fɔ, Alla ye ko latɔn n na.» Dondon kasira i kɔrɔ. 
\v 75 Isa tun ka mɛn fɔ, Piyɛri hankili bilara wo rɔ, baa Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Sani dondon ye kasi bi, i ri a fɔ mɔɔilu yɛ siɲa sawa ko i ma n lɔn.» Wo rɔ, Piyɛri bɔra ye ka wa kasi kojuuya.
\c 27
\s Ii wara Isa ri Pilate wara
\p
\v 1 Kɛnɛ bɔ mɛn kɛni, sarakalasela kuntiilu ni Yahudiya la mɔɔbakɔrɔilu bɛɛ ka ai ɲɔɔn yen ka Isa faa ɲa ɲinin. 
\v 2 Ii ka a sidi, ka wa a ri jamanatii Pilate wara.
\s Judasi ka a jɛrɛ faa
\p
\v 3 Nba, Judasi mɛn ka Isa don mɔɔilu bolo, wo ka a yen tuma mɛn na ko ii ka kiti labe Isa kan ko a ye faa, a nimisara. Ii nɔ wodigbɛ gbanan bisawa mɛn dila a ma Isa janfa saraya ri, a ka wo lasɛ sarakalasela kuntiilu ni mɔɔbakɔrɔilu ma. 
\v 4 A ka a fɔ ii yɛ ko: «N da kojuu kɛ, baa n ka mɔɔ jalakibali don ai bolo, mɛn kɛtɔ faala.» Ii ka a fɔ ko: «Hɛn! An na ko tɛ wo rɔ. I kunko le wo ri fasayi!» 
\v 5 Judasi ka wodigbɛ gbanan woilu lafili Allabatobonba kɔndɔ ye, ka wa a jɛrɛ dun julu la ka a jɛrɛ faa. 
\v 6 Sarakalasela kuntiilu ka wodigbɛ gbananilu matɛɛ. Ii ka a fɔ ko: «An kana wodi ɲin bila kankira rɔ Allabatobonba kɔndɔ. Wo dahani tɛ, baa wodi ɲin ye mɔɔ jeli sankɔ le ri.»
\p
\v 7 Ii ka ɲɔɔn yen ka bɛn kan kelen ma. Wo rɔ, ii ka wodi wo ta ka bankudaa ladanna do la sɛnɛ san ko ii ri a kɛ londan kaburuso ri. 
\v 8 Wo le kosɔn, haan ka na se bi ma, mɔɔilu ye a fɔla sɛnɛ wo ma ko Mɔɔ Jeli Sɛnɛ. 
\v 9 Nabi Jeremiya ka mɛn fɔ fɔlɔfɔlɔ, wo dafara wo ɲa le ma. A ka a fɔ ko:
\q «Ii ka wodigbɛ gbanan bisawa ta,
\q Isirayɛlika doilu ka a fɔ ko a ni wodi jate mɛn ka kan.
\q
\v 10 Ii ka wo di bankudaa ladanna la sɛnɛ sankɔ kanma,
\q ikomin Maari ka n jamari ɲa mɛn ma.»
\s Pilate ka Isa fɛsɛfɛsɛ
\p
\v 11 Wo tuma, mɔɔilu ka Isa lalɔ mara jamanatii ɲana. Kunnasiila ka a maɲininka ko: «Ile le Yahudiyailu la mansa ri wa?» Isa ka a fɔ ko: «I jɛrɛ le kan ten.» 
\v 12 Sarakalasela kuntiilu ni mɔɔbakɔrɔilu ka a jalaki, kɔni a ma foyi fɔ. 
\v 13 Pilate ka a fɔ a yɛ ko: «Ii ra sɔn siyaman la i la. I ma wo mɛn wa?» 
\v 14 Kɔni Isa ma sɔn ka jabili si di, hali kuma kelen. Wo ka Pilate kabannakoya kosɛbɛ.
\s Pilate ka a fɔ ko Isa ye faa
\p
\v 15 Nba, jamanatii darini kasoden kelen bilala Taminkunna Sali waati san san, jama ye a fɛ a ye mɛn bila. 
\v 16 Nba, wo ka cɛɛ do tɛrɛn kaso la ye, mɛn tɔɔ ko Barabasi. Wo tɔɔjuu tun da bɔ kosɛbɛ. 
\v 17 Wo rɔ, jama ka ii ladɛn Pilate wara tuma mɛn na, a ka ii maɲininka ko: «Nba, ai ye a fɛ n ye mɔɔ ɲuman de bila ai yɛ? Barabasi wa, wala Isa, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Ɲenematɔmɔnin?» 
\v 18 Baa Pilate ka a lɔn ko keleya le ka a kɛ ii ka Isa don ale bolo.
\p
\v 19 Ka Pilate siini to kititɛɛ diya rɔ, a muso ka kela lawa a ma ko: «I kana i sen bila mɔɔ telenni wo la ko rɔ, baa n da tɔrɔ sibo rɔ kosɛbɛ ale le kosɔn bi.»
\p
\v 20 Kɔni sarakalasela kuntiilu ni mɔɔbakɔrɔilu ka jama kɔndasu ko ii ye Pilate madiya ko a ye Barabasi bila ka Isa faa. 
\v 21 Kunnasiila ka ii maɲininka ikɔ tuun ko: «Mɔɔ fila ɲin dɔ, ai ye a fɛ n ye mɔɔ ɲuman bila ai yɛ?» Ii ka a fɔ ko: «I ye Barabasi bila.» 
\v 22 Pilate ka ii maɲininka ko: «Ai ye a fɛ n ye nfen kɛ Isa la wo rɔ, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Ɲenematɔmɔnin?» Ii bɛɛ ka a fɔ ko: «A ye gbɔngbɔn jiri kan ka a faa!» 
\v 23 Pilate ka a fɔ ko: «Nfenna? A ka kojuu ɲuman de kɛ?» Kɔni ii ka do la ii la wɔyɔ kan kan ikɔ tuun ko: «A ye gbɔngbɔn jiri kan ka a faa!»
\p
\v 24 Pilate ka a yen tuma mɛn na ko a la kuma tɛ foyi ɲala, ko jama muruntitɔ le, a ka ji ta ka a bolo ko jama ɲana, ka a fɔ ii yɛ ko: «N sen ti cɛɛ ɲin jeli labɔn ko rɔ. A ko ye ai bolo.» 
\v 25 Mɔɔilu bɛɛ ka a fɔ ko: «Ale le wo ri. A jeli kunko ye be ande ni an denilu ma.»
\p
\v 26 Wo rɔ, a ka Barabasi bila, ka ban ka mɔɔilu lɔ Isa gbasila gbiɲɛ la. Wo kɔ rɔ, a ka Isa don kɛlɛdenilu bolo ko ii ye wa a gbɔngbɔn jiri kan.
\s Kɛlɛdenilu ka Isa lafɛya
\p
\v 27 Kunnasiila la kɛlɛdenilu wara Isa ri mara kunnasiila la mansabolon kɔndɔ, ka kɛlɛden tɔilu bɛɛ kili ko ii ye na. 
\v 28 Ii ka a jɛrɛ la faaninilu bɔ a kan na, ka durukiba wulenman kadi kadi bila a kan na. 
\v 29 Ii ka jiri bolon wɔninmailu mɔrɔmɔrɔ ii ɲɔɔn ma ka ii kɛ mansa fula munuɲa ri, ka wo la a kun na, ka gbeleke do don a bolokinin dɔ. Wo kɛni, ii ka ii ɲɔnkin a kɔrɔ ka a lafɛya ko: «Yahudiyailu la mansa, an ye i fola.» 
\v 30 Ii ka ii daji tu a kan, ka gbeleke mira a bolo ka a gbasi a la a kun dɔ ko siyaman. 
\v 31 Ii banni a lafɛyala, ii ka durukiba wulenman kadi kadi bɔ a kan na, ka a jɛrɛ la faaninilu bila a kan na. Wo kɔ rɔ, ii bɔra a ri ka wa a gbɔngbɔn diya.
\s Ii ka Isa gbɔngbɔn jiri kan
\p
\v 32 Nba, ii watɔla, ii bɛnda cɛɛ do la, mɛn tɔɔ ko Simɔn Sirɛnika. Kɛlɛdenilu ka a diyagboya ka Isa la gbɔngbɔn jiri la a kan ma. 
\v 33 Ii wara se yɔrɔ do rɔ, mɛn tɔɔ ko Kɔlikota. Wo kɔrɔ le ko kunkolo yɔrɔ. 
\v 34 Ii seni ye, ii ka rɛsɛnji di Isa ma, fen kunaman ɲaaminni mɛn na. A ka rɛsɛnji wo nene tuma mɛn na, a ma sɔn ka a min.
\p
\v 35 Ii ka Isa gbɔngbɔn jiri kan tuma mɛn na, ii ka matɛɛli kɛ a la faaninilu ratala kanma ii tɛma. 
\v 36 Ii banni wo bɛɛ la, ii ka ii sii ka ii janto Isa rɔ. 
\v 37 Ii tun ka walan do bila gbɔngbɔn jiri ma Isa kun na. A gbɔngbɔn kun sɛbɛni walan wo kan ko: «Isa le ɲin, ni a ye Yahudiyailu la mansa ri.» 
\v 38 Isa ni bɛnkaninnailu fila gbɔngbɔnda jiriilu kan waati kelen na. Bɛnkaninna kelen gbɔngbɔnda jiri do kan a bolokinin fɛ, a tɔ kelen a bolomaran fɛ. 
\v 39 Taminbatɔilu tɛrɛ ye a nanila, ka ii kun dɔndɔn a kanma. 
\v 40 Ii ka a fɔ a yɛ ko: «Hɛn! I ma a fɔ ko i ri se Allabatobonba tela ka a lɔ ikɔ tele sawa kɔrɔ wa? I ye i jɛrɛ kisi. Ni ile le ye Alla Dencɛ ri, i ye jii ka bɔ jiri kan.» 
\v 41 Wo ɲa kelen ma, sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu ni mɔɔbakɔrɔilu fanan tɛrɛ ye a lafɛyala. Ii ka a fɔ ko: 
\v 42 «A ka doilu kisi, kɔni a ti se a jɛrɛ kisila. Ni a ye Isirayɛlikailu la mansa ri, a ye jii ka bɔ jiri kan! Ni a ka wo le kɛ, an di lemɛniya a ma. 
\v 43 A lani Alla la. Nba, ni a la ko duman Alla yɛ, fɔɔ a ye a kisi sisen, baa a ka a fɔ ko: ‹N ye Alla Dencɛ ri.›» 
\v 44 Bɛnkaninna fila mɛnilu gbɔngbɔnni jiri doilu kan a dafɛ, woilu fanan tɛrɛ ye a naninna ten.
\s Isa sara
\p
\v 45 Nba, tele tala seni, dibi donda jamana fan bɛɛ rɔ. A tora ten haan wura tele la. 
\v 46 Wo tuma, Isa wɔyɔra kan ba la ko: «Eli, Eli, lama sabakatani?» Wo kɔrɔ le ko: «N Maari, n Maari. Nfenna i ra n bila?» 
\v 47 Mɔɔ mɛnilu lɔni tɛrɛ ye, wo doilu ka wo mɛn ka a fɔ ko: «Cɛɛ ɲin ye Nabi Eli le kilila.» 
\v 48 Ii tɛma kelen ka a bori ka wa fuu do ta i kɔrɔ, ka a sun rɛsɛnji kumunni rɔ. A ka wo dun kala la ka a la Isa da la ko a ye a min. 
\v 49 Kɔni tɔilu ka a fɔ ko: «A to ten. An ye a ragbɛ, ni Nabi Eli ri na ka a kisi.»
\p
\v 50 Isa ka kule kan ba bɔ ikɔ tuun, ka a nii di Alla ma ka sa. 
\v 51 Wo waati kelen, Allabatobonba tɛɛtɛɛ faanin farara fila ri ka bɔ san ma ka se duu ma. Duukolo yɛrɛyɛrɛra, farakoloilu tera. 
\v 52 Kaburuilu dalakara, mɔɔ sɛniman mɛnilu sani, wo siyaman su kununda. 
\v 53 Ii bɔra ii la kaburuilu kɔndɔ. Isa wulini kɔ ka bɔ saya rɔ, ii donda Jerusalɛmu, ni a ye so sɛniman di. Mɔɔ siyaman ka ii yen. 
\v 54 Rɔmu kɛlɛden kuntii ni kɛlɛden tɔ mɛnilu ye ii jantola Isa rɔ, woilu ka duukolo yɛrɛyɛrɛ yen, ka ko kɛni woilu fanan yen. Wo rɔ, ii silanda kosɛbɛ. Ii ka a fɔ ko: «Tuɲa le, Alla Dencɛ le tɛrɛ cɛɛ ɲin di.» 
\v 55 Muso siyaman tora yɔrɔ jan ka ko woilu ragbɛ. Woilu ni Isa le nani kelen di ka bɔ Kalile. Ii bilani tɛrɛ a kɔ a dɛmɛn kanma. 
\v 56 Mariyamu Makidalaka tɛrɛ ye muso woilu rɔ, a ni Yakuba ni Yusufu na Mariyamu, a ni Sebede muso.
\s Isa su don ko
\p
\v 57 Nba, su kotɔ le tɛrɛ. Cɛɛ nanfulutii do nara, mɛn tɔɔ ko Yusufu. A bɔni Arimate. Ale fanan tɛrɛ ye Isa la karanden do le ri. 
\v 58 A wara Pilate madiya ko a ye diɲɛ Yusufu ye wa Isa su ta ka a don. Pilate diɲɛra. A ka a la mɔɔilu jamari ko ii ye Isa su di Yusufu ma. 
\v 59 Yusufu wara Isa su ta, ka a kasanke faaningbɛ sɛniman do la. 
\v 60 A wara a don kaburu kura kɔndɔ, a tun ka mɔɔilu lɔ mɛn senna farakolo rɔ a jɛrɛ yɛ. Wo kɔ rɔ, a ka kabakurun ba makurukuru ka a la kaburu da la ka wo da tuun. A banni wo la, a bɔra ye ka wa. 
\v 61 Mariyamu Makidalaka ni a tɔɔma Mariyamu siini tɛrɛ ka ii ɲa telen kaburu la.
\p
\v 62 Isa sara lon mɛn, wo lon tɛrɛ ye Ɲɔɲɔ lon ɲasii lon de ri. Wo duusa gbɛ, sarakalasela kuntiilu ni Farisilu wulira ka wa Pilate tɛrɛn ye. 
\v 63 Ii ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, an hankili ye a rɔ ko ka wuyafɔla wo to nii na, a ka a fɔ ko tele fila a sawana a ri wuli ka bɔ saya rɔ. 
\v 64 I ye mɔɔilu lɔ kaburu kɔrɔsila fɔɔ tele sawa wa dafa, baa ni a la karandenilu wara a su ta ka a dokon, ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko a ra wuli ka bɔ saya rɔ, wuya wo ri juuya ka tamin fɔlɔmanta kan.» 
\v 65 Pilate ka a fɔ ko: «Kɔnɔgbɛnnailu ye ai bolo. Ai ye ii lawa ka kaburu kandan ii se ko bɛɛ la.» 
\v 66 Wo rɔ, ii wara tɔɔmasere kɛ kabakurun kan, ka kɔnɔgbɛnnailu lalɔ ko ii ye kaburu kɔrɔsi koɲuma.
\c 28
\s Isa wulira
\p
\v 1 Ɲɔɲɔ lon taminni kɔ, Lahadi lon sɔɔma da la jona, Mariyamu Makidalaka ni a tɔɔma Mariyamu wara kaburu ragbɛ diya. 
\v 2 I kɔrɔ duukolo yɛrɛyɛrɛra fanka la, baa Maari la mɛlɛka do bɔra sankolo rɔ, ka na kabakurun bɔ kaburu da la, ka a sii kabakurun wo kan. 
\v 3 A ye mɛlɛnmɛlɛnna ikomin sanfɛrɛn. A la duruki gbɛni pepe. 
\v 4 Mɔɔ mɛnilu tɛrɛ ye kaburu lakɔrɔsila, woilu silanda mɛlɛka yɛ kojuuya fɔɔ ka be duu ma ka kɛ ikomin mɔɔ saniilu.
\p
\v 5 Mɛlɛka ka a fɔ musoilu yɛ ko: «Ai kana silan. N ka a lɔn ko ai ye Isa le ɲininna, mɛn gbɔngbɔnni tɛrɛ jiri kan. 
\v 6 A tɛ yan, baa a ra wuli ikomin a ka a fɔ ɲa mɛn ma. A su lani tɛrɛ yɔrɔ mɛn dɔ, ai ye na wo ragbɛ. 
\v 7 Wo kɔ rɔ, ai borimantɔ ye wa a fɔ a la karandenilu yɛ ko a ra wuli ka bɔ saya rɔ. Ko a watɔ ai makɔnɔla Kalile, ai ri a yen ye. A ragbɛ. N nani mɛn fɔ kanma ai yɛ, wo le wo ri.»
\p
\v 8 Musoilu ka ii kaliya ka bɔ kaburu da la ka wa. Ii silanni, kɔni sɛwa ba tɛrɛ ye ii la. Ii borimantɔ wara ka kibaro wo bɛɛ fɔ karandenilu yɛ. 
\v 9 Ii watɔla, Isa barara bɔla ii ɲɛfɛ ka ii labɛn. A ka a fɔ ko: «N ye ai fola.» Ii ka ii madon a la, ka a sen mira ka a bato. 
\v 10 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana silan. Ai ye wa a fɔ n badenmailu yɛ ko ii ye wa Kalile. Ko ii ri n yen ye.»
\s Kaburu la kɔrɔsibailu ka dantɛɛli mɛn kɛ
\p
\v 11 Ka musoilu to sila kan ka wa, kaburu kɔrɔsiba doilu wulira ka wa so kɔndɔ. Ko mɛnilu kɛni, ii wara wo bɛɛ fɔ sarakalasela kuntiilu yɛ. 
\v 12 Sarakalasela kuntiilu ni mɔɔbakɔrɔilu wara i ɲɔɔn yen ka kuma wo ko rɔ. Ii ban mɛn kɛni kumala, ii ka wodi siyaman di kɛlɛdenilu ma, 
\v 13 ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye a fɔ mɔɔilu yɛ ko: ‹Ka an to sunɔɔ rɔ su rɔ, Isa la karandenilu nara ka a su ta ka wa a ri.› 
\v 14 Ni ko ɲin fɔra mara kunnasiila yɛ, an di kuma a yɛ, ka wo kunko bɔ ai ma.» 
\v 15 Kɛlɛdenilu ka wodi mira. A fɔra ii yɛ ɲa mɛn ma, ii wara wo kɛ. Wo rɔ, tariku wo ye fɔla Yahudiyailu tɛma hali bi.
\s Isa kumara karandenilu yɛ
\p
\v 16 Awa, karanden tan ni kelen wara Kalile. Isa ka koyinkɛ mɛn ko fɔ ii yɛ, ii wara ye. 
\v 17 Ii ka Isa yen ye tuma mɛn na, ii ka a bato, kɔni doilu sikara. 
\v 18 Isa ka a madon ii la, ka a fɔ ii yɛ ko: «Se ra di n ma fen bɛɛ kan Harijeene rɔ, a ni duukolo kan. 
\v 19 Wo le rɔ, ai ye wa mɔɔilu kɛ n na karandenilu ri siyailu bɛɛ tɛma. Ai ye ii sun ji rɔ Fa Alla tɔɔ ni Dencɛ tɔɔ ni Nii Sɛniman tɔɔ rɔ. 
\v 20 N ka jamarili fen fen di ai ma, ai ye ii karan woilu la, sa ii ri woilu labato. Ai ɲa lɔ! N ye ai dafɛ tuma bɛɛ, fɔɔ ka wa se dunuɲa laban ma.»