\id LUK adf- Sankaran
\ide UTF-8
\h Luka
\toc3 LUK
\toc2 LUK
\toc1 Luka
\mt Kitabu mɛn sɛbɛni Nabi Luka bolo
\c 1
\s Kitabu mɛn sɛbɛni Nabi Luka bolo
\p
\v 1 Ko ba doilu dafanin an tɛma yan. Wo bolo ma, mɔɔ siyaman da wuli ka wo kibaro mafɛnɛ ka a sɛbɛ damira. 
\v 2 Mɛnilu ka wo bɛɛ kɛni yen ii ɲa la ka sereya kɛbi a damira waati la, a ni mɛnilu kelayani wo kibaro lasela, woilu ka a bɛɛ lase an ma. Ii ka a lase ɲa mɛn ma, a sɛbɛbailu ye a sɛbɛla wo ɲa le ma. 
\v 3 N tericɛ ɲuma Teyofili, n fanan da ko wo bɛɛ fɛsɛfɛsɛ kɛbi a damira waati. Wo le rɔ, n da a yen ko n ka kan ka a bɛɛ sɛbɛ koɲuma ka a lawa i ma, 
\v 4 kosa i ri a lɔn ko i karanni ko mɛn na, wo ye tuɲa jɛrɛ jɛrɛ le ri.
\s Mɛlɛka ka Yuhana\f + \fr 1.5 \fr*\ft Mɔɔ ye Yuhana ɲin tɔɔla fanan ko Yaya.\ft*\f* mɛn ye mɔɔ sunna ji rɔ sɔrɔn ko fɔ
\p
\v 5 Waati wo rɔ, Herodi tɛrɛ ye Jude maratiiyala. Wo tuma, sarakalasela do tɛrɛ ye, mɛn tɔɔ ko Sakariya. A tɛrɛ ye Abiya la sarakalasela dɛkuru le rɔ. A muso, Elisabɛti, fanan tɛrɛ sarakalasela kuntiiba Haruna bɔnsɔn de ri. 
\v 6 Sakariya ni a muso, ii fila tɛrɛ ye mɔɔ telennin de ri Alla ɲakɔrɔ. Ii tɛrɛ ye Maari Alla la sariyailu ni jamari bɛɛ bonyala. 
\v 7 Kɔni den tun tɛ ii bolo, baa Elisabɛti tɛrɛ ye densɔrɔnbali le ri. Ii fila tun da kɔrɔya.
\p
\v 8 Lon do rɔ, dakun sera Sakariya la sarakalasela dɛkuru ma ko ii ye wa sarakalase diya Allabatobonba la. 
\v 9 Ka bɛn ii la namun ma, Sakariya suwandira ko a ye don Allabatobonba la ka wusulan janin yɔrɔ sɛniman kɔndɔ. 
\v 10 Wusulan wa kɛ janinna waati mɛn na, jama ba ye Alla matarala kɛnɛ ma Allabatobonba kɔma.
\p
\v 11 Wo tuma, Maari Alla la mɛlɛka nara i lɛnkɛnɛmaya Sakariya ɲakɔrɔ. Mɛlɛka wo ka i lɔ wusulan saraka janin diya bolokinin fɛ. 
\v 12 Sakariya ka mɛlɛka yen tuma mɛn na ka a magban. A silanda kojuuya. 
\v 13 Kɔni mɛlɛka ka a fɔ a yɛ ko: «Sakariya, i kana silan. I ra mɛn ɲinin matarali rɔ, Alla ra wo mɛn. I muso Elisabɛti ri dencɛ sɔrɔn i yɛ. I ye den tɔɔ la ko Yaya. 
\v 14 Den wo ri i diya kosɛbɛ. A wa sɔrɔn, mɔɔ siyaman di sɛwa bakɛ wo, 
\v 15 baa den wo kɛtɔ mɔɔ ba le ri Maari ɲakɔrɔ. A tɛ rɛsɛnji wala dɔlɔ su su min habadan. Kɛbi a na kɔnɔ ma ye a la Alla la Nii Sɛniman ye a fɛ. 
\v 16 A ri kɛ sababu ɲuma ri, mɛn di Isirayɛlikailu siyaman lasɛ Maari Alla ma. 
\v 17 A ri wa Maari ɲɛfɛ, ka Alla la baara kɛ. A la hankili ni a la sebaya ye ikomin Nabi Eli fanan tɛrɛ ye ɲa mɛn ma. Wo rɔ, a ri deni ni ii failu tɛ rabɛn, ka mɔɔ muruntini yɛlɛman ka kɛ mɔɔ sɛbɛ ri, ka Alla la mɔɔilu rabɛn ka ii bila sila bɛrɛ kan.»
\p
\v 18 Sakariya ka mɛlɛka maɲininka ko: «N di la wo la ɲa ɲuman de ma? I ma a lɔn ko n da kɔrɔya wa? N muso fanan da kɔrɔya.» 
\v 19 Mɛlɛka ka Sakariya jabi: «Jibirila ye nde ri. N ye n lɔla Alla dafɛ. Ale jɛrɛ ra n kelaya i ma ko n ye na kibaro ɲuma ɲin lase i ma. 
\v 20 Awa n da kelaya mɛn fɔ i yɛ, i ma la wo la. Wo rɔ, i kɛtɔ bobo ri fo n na kela wa ban dafala lon mɛn na. Wo lon wa se, kela wo ri dafa fewu!»
\p
\v 21 Nba, mɔɔilu tɛrɛ ye Sakariya makɔnɔ la kɛnɛ ma. Ii kɔndafilira ka a masɔrɔn a tun da mɛn yɔrɔ sɛniman kɔndɔ. 
\v 22 Sakariya bɔ mɛn kɛni kɛnɛ ma, a ma se kumala ii yɛ. Ii ka a yen ko Sakariya ra fen do yen yɔrɔ sɛniman kɔndɔ, baa a tɛrɛ ye kuma tɔɔmasereyala a bolo le la jama ɲana, kɔni a mɛnda boboya rɔ.
\p
\v 23 Sakariya la baara waati banda tuma mɛn na, a ka kɔsɛ a wara. 
\v 24 A ma mɛn bakɛ wo kɔ, a muso ka kɔnɔ ta. Wo kɔ, Elisabɛti ka karo loolu kɛ a ma bɔ a la wara. 
\v 25 A ko: «A ragbɛ! Maari ka ko mɛn kɛ n yɛ waati mɛnna, a ka miriya ta ka maloya bɔ n na mɔɔilu ɲana.»
\s Mɛlɛka ka Isa sɔrɔn ko fɔ
\p
\v 26 Elisabɛti la kɔnɔmaya karo wɔɔrɔna, Alla ka mɛlɛka Jibirila kelaya Nasarɛti so la, Kalile mara rɔ. 
\v 27 A wara se sunkurun do ma ye, mɛn tɔɔ ko Mariyamu. Mariyamu wo tun ma cɛɛ lɔn fɔlɔ. A mamirani tɛrɛ ye cɛɛ do bolo la, mɛn tɔɔ ko Yusufu. Yusufu tɛrɛ ye Mansa Dawuda bɔnsɔn de ri.
\p
\v 28 Mɛlɛka donda Mariyamu kan ka a fɔ a yɛ ko: «N na tuwali ye i yɛ, ile, barakaden. Alla ye ile fɛ.» 
\v 29 Tuwali kan wo ka Mariyamu kɔndafili kosɛbɛ. A ma a kɔrɔ lɔn. 
\v 30 Mɛlɛka ka a fɔ a yɛ ko: «Mariyamu, i kana silan. I la ko ra diya Alla yɛ. 
\v 31 Awa i ri kɔnɔ ta ka dencɛ sɔrɔn. I ye a tɔɔ la ko Isa. 
\v 32 A ri kɛ mɔɔba ri. Mɔɔilu ri a fɔ ale ma ko Alla Kɔrɔtaninba Dencɛ. Maari Alla ri a benba Mansa Dawuda la mansaya di a ma. 
\v 33 A ri i sii Yakuba bɔnsɔn kun na fɔɔ habadan. A la mansaya ti ban fewu!»
\p
\v 34 Mariyamu ka mɛlɛka maɲininka wo ma ko: «Wo ri se kɛla di, baa cɛɛ si ma se n ma fɔlɔ?» 
\v 35 Mɛlɛka ka a jabi: «Alla la Nii Sɛniman di jii i ma. Alla Kɔrɔtaninba sebaya ri birin i kun na. Wo bolo ma, i ye dencɛ mɛn sɔrɔnna a ye den sɛniman de ri, a ri kili ko Alla Dencɛ. 
\v 36 I badenma muso Elisabɛti ra harijee dencɛ la a la musokɔrɔbaya waati rɔ. Ale tun da jate densɔrɔnbali le ri, kɔni a kɔnɔ karɔ wɔɔrɔna le ten. 
\v 37 Alla bali ko sa ye.» 
\v 38 Mariyamu ka jabili kɛ ko: «N ye Maari la jɔn de ri. Alla ye a kɛ ka bɛn i kumakan ma.» Mɛlɛka bɔra Mariyamu wo ɲana le ma ka wa.
\s Mariyamu wara Elisabɛti fo diya
\p
\v 39 A ma mɛn bakɛ wo kɔ, Mariyamu ka a rabɛn ka a kaliya ka wa so do la Jude mara koyinkɛ yɔrɔ rɔ. 
\v 40 A se mɛn kɛni ye, a donda Sakariya la bon na ka Elisabɛti tuwa. 
\v 41 Elisabɛti ka Mariyamu tuwali kan mɛn tuma mɛn na, a den ka a lamaa bakɛ a kɔnɔ rɔ. Wo tuma, Alla la Nii Sɛniman jiira Elisabɛti rɔ. 
\v 42 Elisabɛti ka a kan nabɔ wo baraka rɔ ka a fɔ Mariyamu yɛ ko: «Alla ra ɲumaya kɛ i yɛ ka tamin muso bɛɛ la. I harijeene den mɛn na, Alla ra ɲumaya kɛ wo fanan yɛ!» 
\v 43 Elisabɛti ka a fɔ ikɔ tuun ko: «Nde ye mɔɔ su ɲuman de ri fo n Maari na jɛrɛ ra nabɔ n fɛ yan? 
\v 44 I ma a yen? N ka i tuwali kan mɛn tuma mɛn na, n den sɛwara ka a lamaa bakɛ n kɔnɔ rɔ. 
\v 45 Maari Alla ka mɛn fɔ i yɛ wo lon, i lani a la ko wo ri dafa. Wo bolo ma, muso barakanin de ile ri.»
\s Mariyamu ka Alla tando
\p
\v 46 Mariyamu ka a ko:
\q «N ye Maari bonyala n sɔlɔmɛ rɔ.
\q
\v 47 N nii da sɛwa ka ɲaalen n Kisiba Alla ko rɔ.
\q
\v 48 A sɔnda ka a janto n dɔ, a la jɔnmuso fanmajiini.
\q Wo bolo ma, ka damira bi haan ka wa, mɔɔ ri a fɔ n ma ko barakaden,
\q
\v 49 baa Alla Sebɛɛtii ra ko ba kɛ n yɛ.
\q A tɔɔ sɛniman dɛ!
\q
\v 50 Alla ri kininkinin mɔɔilu ma mɛnilu ka a bonya,
\q a ni ii denilu ni ii mamarenilu.
\q
\v 51 A ra ko ba siyaman kɛ a la fanka rɔ.
\q A ra doilu gbɛn a rɔ, mɛnilu ye jɛrɛdaba ri.
\q
\v 52 A ra mansaya bɔ mansailu bolo,
\q kɔni a ka mɔɔ fanmajiininilu kɔrɔta.
\q
\v 53 A ra kɔnkɔtoilu sɔ dɔɔnnin ɲuma rɔ fɔɔ ka iwasa,
\q kɔni a ka nanfulutiilu gbɛn ka ii lawa bolokolonya rɔ.
\q
\v 54 A ma ɲina a la kininkinin mɔɔilu kɔ.
\q Wo rɔ, a ra a la jɔnilu dɛmɛn, Isirayɛlikailu kɔnin.
\q
\v 55 A tun ka wo lahidi ta an benba Iburahima ni a bɔnsɔn yɛ fɔɔ ka wa kadawu.»
\p
\v 56 Nba, Mariyamu mɛnda Elisabɛti tɔrɔfɛ ye. A ka karo sawa ɲɔɔn kɛ, ka ban ka wa a wara.
\s Yaya sɔrɔn ɲa
\p
\v 57 Nba, Elisabɛti moyi lon sera. A moyira dencɛ la. 
\v 58 A siiɲɔɔilu ni a badenmailu ka a mɛn ko Maari Alla ra kininkinin a ma ka ko ba kɛ a yɛ. Ii bɛɛ sɛwara. 
\v 59 A sɔrɔn tele seyin, ii bɛɛ nara ka den kojiiya kɛ. Ii tɛrɛ ye a fɛ ka a tɔɔ la a fa Sakariya la. 
\v 60 Kɔni a na ka ii jabi: «Wo tɛ bɛn. A tɔɔ le ko Yaya.» 
\v 61 Ii ka a sɔsɔ ko: «Ai badenmailu rɔ mɔɔ si tɔɔ tɛ Yaya.» 
\v 62 Ii ka kuma Sakariya yɛ ii bolo la, ka a maɲininka den tɔɔ ma. 
\v 63 Sakariya ka ii jabi a la kuma la a bolo la ko ii ye walan do don a bolo. Ii ka do don a bolo. A ka a ta ka sɛbɛli kɛ a ka a fɔ ko: «Den tɔɔ le Yaya.» Ii bɛɛ ka wo yen ka kabannakoya. 
\v 64 I kɔrɔ ye, Sakariya da lakara. A sera kumala ikɔ tuun. A ka Alla tando bakɛ.
\p
\v 65 Wo ka ye mɔɔilu bɛɛ masilan. Mɔɔilu bɛɛ tɛrɛ ye a barola ko ɲinilu kan Jude koyinkɛ yɔrɔ wo fan bɛɛ rɔ. 
\v 66 Mɛnilu ka kibaro wo lamɛn, woilu tɛrɛ ye i mirila ko: «Den wo ri kɛ mɔɔ su ɲuman di?» Baa, ii ka Alla la baraka yen den kan.
\s Sakariya ka Alla tando
\p
\v 67 Alla la Nii Sɛniman jiira Sakariya rɔ, ka kelaya ko:
\q
\v 68 «Tandoli ye Isirayɛlikailu Maari Alla yɛ,
\q baa a ra na ka a la mɔɔilu hɔrɔya.
\q
\v 69 A ra Kisiba di an ma
\q ka bɔ a la jɔncɛ Mansa Dawuda bɔnsɔn dɔ.
\q
\v 70 A ra wo kɛ ikomin a la nabi sɛnimanilu
\q ka a fɔ ɲa mɛn ma kɛbi waati jan.
\q
\v 71 Kisiba wo ri an kisi an juuilu ma,
\q ka an bɔ an kɔniyabailu bɛɛ bolo.
\q
\v 72 A ra hina an failu la,
\q baa a ra a janto a la teriya sɛniman dɔ,
\q
\v 73 a ka mɛn sidi an benba Iburahima yɛ kɔnin.
\q
\v 74 A ko: ko a ri an kisi an juuilu fanka ma.
\q Kosa an kana silan mɔɔilu kɔrɔ, fo ka Alla bato
\q
\v 75 sɛninya rɔ, a ni telenbaya rɔ.
\q An di baara kɛ a ɲana wo ɲa ma,
\q haan ka an si tele bɛɛ ban.»
\b
\q
\v 76 «N den, mɔɔilu ri i kili ko:
\q ‹Alla Kɔrɔtaninba la nabi.›
\q Ka a masɔrɔn i ri wa Maari ɲɛ,
\q ka a la sila rabɛn a yɛ.
\q
\v 77 A ri kisi ko lɔnninya di a la mɔɔilu ma,
\q tuma mɛn na ii julumun ye a makotola,
\q
\v 78 baa an na Maari Alla ye hina tii le ri.
\q Wo bolo ma, a ri kɛnɛ labɔ an yɛ ikomin tele bɔtɔla.
\q
\v 79 Sa mɛnilu ye Alla lɔnbaliya dibi rɔ, a ni mɛnilu silanni saya dibi yɛ,
\q woilu ri bɔ dibi wo bɛɛ rɔ.
\q Sa an di se ka jususuma sila taama.»
\p
\v 80 Nba, den wo bonyara ka kɛ mɔɔ ri, ka sɛɛbɛ sɔrɔn a nii dɔ. A wara to wula kɔndɔ fɔɔ a ka a jɛrɛ yiraka Isirayɛlikailu la lon mɛn.
\c 2
\s Isa sɔrɔn ɲa
\p
\v 1 Nba, lon do rɔ, Rɔmu mansaba Ɔjusiti ka a fɔ ko a la mansaya yɔrɔ bɛɛ mɔɔilu bɛɛ ye wa tɔɔ sɛbɛli diya. 
\v 2 Kirinisi le tɛrɛ ye jamanatiiya la Siri waati wo la, wo tɔɔ sɛbɛli fɔlɔ. 
\v 3 Ka bɛn tɔɔ sɛbɛ ko ma, mɔɔ bɛɛ wara a fa so kɔndɔ. 
\v 4 Wo rɔ, Yusufu bɔra Nasarɛti, mɛn ye Kalile mara rɔ, ka wa Jude mara rɔ. A wara Bɛtilɛhɛmu, Mansa Dawuda la so kɔnin, ka a masɔrɔn ale ye Mansa Dawuda bɔnsɔn de ri. 
\v 5 Mariyamu wara a kɔfɛ, mɛn mamirani a bolo la. Ii fila wara ii tɔɔ sɛbɛli diya Bɛtilɛhɛmu. Wo tuma, Mariyamu kɔnɔma le tɛrɛ.
\p
\v 6 Ka ii to Bɛtilɛhɛmu, Mariyamu moyi lon sera. 
\v 7 A moyira a dencɛ fɔlɔ la. A ka faanin miniminin den ɲɛrɛnni ma ka a la kolofen na dɔɔnnin kɛ fen kɔndɔ, baa ii tun ma jiya diya sɔrɔn londan jiya bon na.
\s Mɛlɛka ka Isa sɔrɔn ko fɔ saagbɛngbɛnna doilu yɛ
\p
\v 8 Wo tuma, saagbɛngbɛnna doilu tɛrɛ ye Bɛtilɛhɛmu so da la. Ii tɛrɛ ye sila ii ɲana waa rɔ ye, ka ii janto ii la saa kuruilu rɔ. 
\v 9 Su wo rɔ, Maari Alla la mɛlɛka do ka a jɛrɛ yiraka woilu la. Maari Alla nɔɔrɔ mɛlɛnda ka ii laminin, ka ii masilan kojuuya. 
\v 10 Kɔni mɛlɛka ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana silan, baa n nani kibaro ɲuma fɔla ai yɛ, mɛn di ai la jamana mɔɔilu bɛɛ lasɛwa kosɛbɛ. 
\v 11 Kisiba ra sɔrɔn ai yɛ bi, Mansa Dawuda la so kɔndɔ. Ale le Maari ri, Ɲenematɔmɔnin kɔnin. 
\v 12 N ye tɔɔmasere mɛn yirakala ai la: Ai ye wa den ɲɛrɛnni sɔrɔn, a mamini faanin dɔ, a lani soboilu la dɔɔnnin kɛ fen kɔndɔ.» 
\v 13 I kɔrɔkɔrɔ wo rɔ, wo yɔrɔ kelen dɔ, mɛlɛka siyaman ba bɔra ka na la mɛlɛka fɔlɔman wo kan. Ii bɛɛ ladɛnnin ka Alla tando ko: 
\v 14 «Gbiliya ye kɛ Alla yɛ mɛn ye sankolo rɔ. Jususuma ye kɛ mɔɔilu yɛ duukolo kan, mɔɔ mɛnilu duman a yɛ kɔnin.»
\s Saagbɛngbɛnnailu wara den ɲɛrɛnni mafɛnɛ diya
\p
\v 15 Mɛlɛkailu kosɛ mɛn kɛni sankolo rɔ, saagbɛngbɛnnailu ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «An ye wa Bɛtilɛhɛmu. Alla ra ko mɛn lase an ma, an ye wa wo lakɔrɔsi.» 
\v 16 Ii ka ikaliya ka wa Mariyamu ni Yusufu tɛrɛn. Ii ka den ɲɛrɛnni lani tɛrɛn kolofenilu la dɔɔnnin kɛ fen kɔndɔ. 
\v 17 Ii ka den wo yen ɲa mɛn ma, ii ka wo bɛɛ dantɛɛli kɛ mɔɔilu yɛ. 
\v 18 Mɛnilu ka ii la dantɛɛli kan namɛn, woilu bɛɛ kabannakoyara. 
\v 19 Kɔni Mariyamu ka wo bɛɛ to a jusu rɔ ka imiri wo ma kosɛbɛ. 
\v 20 Saagbɛngbɛnnailu wo ka ii kɔsɛ waati mɛn na, ii bɛɛ ka Alla gbiliya ka a tando, ii ka mɛn bɛɛ lamɛn a ni ii ka mɛn bɛɛ yen, a bɛɛ kɛra ikɔ mɛlɛka ka a fɔ ii yɛ ɲa mɛn ma.
\s Den sɔrɔnbailu wara a ri Allabatobonba kɔndɔ
\p
\v 21 Den sɔrɔn ka tele seyin bɔ tuma mɛn, ii ka a la kojii kɛ. A tɔɔ lara ko Isa, mɛlɛka ka tɔɔ mɛn fɔ Mariyamu yɛ, ka a tɛrɛn a tun ma kɔnɔ ta buru. 
\v 22 Ii sɛninya waati dafara tuma mɛn, sɛninya waati mɛn sɛbɛni Nabi Musa la sariya rɔ kɔnin, Yusufu ni Mariyamu wara den di Jerusalɛmu. Ii wara a yiraka kanma Maari Alla la, 
\v 23 baa a sɛbɛni Maari Alla la sariya rɔ ko: «Ni i den fɔlɔ kɛra cɛman di, den wo ye a bila a dan na Maari Alla yɛ.» 
\v 24 Maari Alla la sariya ka saraka mɛn fɔ, ko kanba fila wala kanba wulenni fila, Yusufu ni Mariyamu ka wo bɔ.
\s Simeyɔn ni Ana ka den ɲɛrɛnni yen
\p
\v 25 Wo tuma, cɛɛ do tɛrɛ ye Jerusalɛmu ye, mɛn tɔɔ ko Simeyɔn. Mɔɔ ɲuma le tɛrɛ; a silanni Alla yɛ a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma. Alla tun ka kisiba lahidi mɛn ta Isirayɛlikailu yɛ, Simeyɔn tɛrɛ ye wo dafa makɔnɔla. Alla la Nii Sɛniman tɛrɛ ye Simeyɔn kan. 
\v 26 Alla la Nii Sɛniman tun da a yiraka a la ko a tɛ sa fewu fɔɔ a ɲa wa ban lala Maari la Ɲenematɔmɔnin kan.
\p
\v 27 Nba, Alla la Nii Sɛniman ka Simeyɔn nana Allabatobonba jin kɔndɔ. Wo waati kelen, Yusufu ni Mariyamu nara den di ye ka sariya ko ɲanabɔ. Ii don mɛn kɛni Allabatobonba jin kɔndɔ, ii bɛnda Simeyɔn na. 
\v 28 Simeyɔn ka den ɲɛrɛnni ta ka Alla tando. A ka a fɔ ko:
\q1
\v 29 «Sisen, n Maari Alla,
\q1 i ri i la jɔn boloka ka wa jususuma dɔ
\q1 ka bɛn i la kumakan ma.
\q1
\v 30 N jɛrɛ ɲa ra la i la kisiba kan bi,
\q1
\v 31 i ka mɛn dabɛn adamadenilu bɛɛ ɲana.
\q1
\v 32 A kɛtɔ kɛnɛbɔlan di,
\q1 mɛn di i la sila yiraka siya gbɛrɛilu la.
\q1 A ri bonya di i la mɔɔilu Isirayɛli ma.»
\p
\v 33 Mɛn fɔni Isa ma Simeyɔn bolo, wo ka a fa ni a na kabannakoya. 
\v 34 Simeyɔn duwara ii yɛ, ka ban ka a fɔ Isa na Mariyamu yɛ ko: «I tolo malɔ! Den ɲin di Isirayɛlikailu siyaman nabe, ka siyaman fanan kɔrɔta. A ri kɛ Alla la tɔɔmasere ri, mɔɔ siyaman di i ban mɛn dɔ kɔnin. 
\v 35 Wo rɔ, miriya mɛnilu ye mɔɔ siyaman kɔndɔ, woilu ri bila gbɛ rɔ. Kɔni ile, i ri dunin ba sɔrɔn i jusu rɔ. A ri kɛ ikomin fanmuru wa i sɔɔ.»
\p
\v 36 Wo ka Alla la nabi muso do fanan tɛrɛn Allabatobonba kɔndɔ, mɛn tɔɔ ko Ana. A fa, mɛn bɔni Asɛri bɔnsɔn dɔ, a tɔɔ tɛrɛ ye ko Fanuyɛli. Ana ra kɔrɔya bakɛ. A sunkurunya waati, a furura a cɛɛ bolo ka san wɔrɔnwula kɛ. 
\v 37 A furu san wɔrɔnwula, a cɛɛ sara ka a kelen to ye. Sisen, a sɔrɔn tun da san biseyin a ni san naanin bɔ. A ye Allabatobonba kɔndɔ tuma bɛɛ, ka Alla bato su ni tele. A la baara ye sun don di, a ni Alla matara. 
\v 38 Ana nara se Yusufu ni Mariyamu kɔfɛ. A ka baraka bila Alla yɛ kosɛbɛ, ka ban ka wo den na ko fɔ mɔɔilu yɛ, mɛnilu jii lani Alla ka a fɔ ko a ri Jerusalɛmukailu hɔrɔya ka bɔ ii la tɔrɔya rɔ.
\s Yusufu ni Mariyamu wara Isa ri Nasarɛti so kɔndɔ
\p
\v 39 Fen fen fɔni Alla la sariya rɔ, Yusufu ni Mariyamu ka wo bɛɛ kɛ, ka ban ka i kɔsɛ Kalile mara rɔ. Ii wara i sii ii jɛrɛ la so la, Nasarɛti kɔnin. 
\v 40 Denni kunbayara, ka fanka sɔrɔn a fari rɔ. A walijiyara. Alla la ɲumaya ye a kan.
\s Isa wara Taminkunna Sali rɔ
\p
\v 41 San san Isa sɔrɔnbailu tun di wa Taminkunna Sali kɛ Jerusalɛmu. 
\v 42 Ka bɛn Isirayɛli mɔɔilu la namun ma, Isa ka san tan ni fila sɔrɔn san mɛn na, a fanan wara sali rɔ a sɔrɔnbailu kɔfɛ. 
\v 43 Sali ban mɛn kɛni, Isa sɔrɔnbailu ka sila ta ka wa so. Jaa, Isa ra to ii kɔma Jerusalɛmu ye, kɔni ii ma wo lɔn. 
\v 44 Iko ii mɔɔ siyaman ba tɛrɛ ye sila kan ka wa so, ii lara a la ko Isa ye ii taama ɲɔɔn do bolo jama tɛma ye. Wo bolo ma, ii ka tele wo muumɛ kɛ taamala. Kɔni fitiri waati seni, ii ma Isa yen fewu! Ii ka a ɲinin ii wara mɔɔilu tɛma, a ni ii taama ɲɔɔnilu. 
\v 45 Ii ma a yen. Wo rɔ, ii ka i kɔsɛ ka wa a ɲinin Jerusalɛmu. 
\v 46 A tele sawanan lon, ii donda Allabatobonba jin kɔndɔ ka Isa siini tɛrɛn dina karanmɔɔilu tɛma. A tɛrɛ ye a tolo malɔla ii la ka ɲininkali kɛ ii kun ma. 
\v 47 A la hankilimaya ni a la jabili ka woilu bɛɛ kabannakoya. 
\v 48 A sɔrɔnbailu ka a yen tuma mɛn, ii fanan kabannakoyara. A na ka a maɲininka ko: «N dencɛ, nfenna i ra ko su ɲin kɛ an na? An haminni tɛrɛ kojuuya. An tun da i ɲinin fan bɛɛ ka kaɲa.» 
\v 49 Isa ka a jabi: «Nfenna ai tɛrɛ ye n ɲininna ten? Ai ma a lɔn ko n ye n fa la bon na wa?» 
\v 50 Kɔni a sɔrɔnbailu ma wo kɔrɔ lɔn.
\p
\v 51 Isa wara ii kɔfɛ Nasarɛti, ka to ii bolo ye. A tɛrɛ ye ii kan mirala tuma bɛɛ ka bonya di ii ma. Ko mɛnilu bɛɛ taminni, a na kɔnin ka woilu bɛɛ to a jusu rɔ. 
\v 52 Isa tora kunbayala a fari rɔ. A walijiyara. A diyara Alla yɛ, a ni mɔɔilu fanan yɛ.
\c 3
\s Yaya ka kawandili kɛ
\p
\v 1 Nba, Rɔmu mansaba Tiberi la mansaya san tan ni looluna, Ponse Pilate tɛrɛ ye Jude mara kun na, ni Herodi tɛrɛ ye Kalile mara kun na, ni a kɔrɔcɛ Filipe tɛrɛ ye Iture ni Tirakoniti marailu kun na, a ni Lisaniyasi tɛrɛ ye Abilɛni mara kun na. 
\v 2 Anasi ni Kayifasi tɛrɛ ye sarakalasela kuntiibaya la.
\p Wo tuma, Alla ka a la kuma lase Sakariya dencɛ Yaya ma wula kɔndɔ. 
\v 3 Yaya wulira wo rɔ, ka wa kawandili kɛ Juridɛn Ba fan dɔ. A ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko ii ye sun ji rɔ tubi kanma, sa Alla ri yafa ii julumun dɔ. 
\v 4 Wo kɛra ikomin Nabi Esayi ka a sɛbɛ ɲa mɛn ma ko:
\q1 «Mɔɔ do ri na a kan nabɔ wula kɔndɔ
\q1 ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko ii ye sila ba rabɛn Maari yɛ,
\q1 ka ban ka sila denni bɛɛ latelen a yɛ.
\q1
\v 5 Dinban kɔndɔla bɛɛ ye lafa.
\q1 Koyinkɛ ni tindi bɛɛ ye rakanya.
\q1 Sila rakundunilu ye latelen.
\q1 Sila juu ye rabɛn ka nunku.
\q1
\v 6 Wo wa kɛ, adamadenilu bɛɛ ri Alla la kisi ko yen.»
\p
\v 7 Jama tɛrɛ ye nala Yaya ma sun ji rɔ kanma. A ka a fɔ doilu yɛ ko: «Aileilu fɔnfɔnni, yon ka Alla la kititɛɛ ɲafɔ ai yɛ? 
\v 8 Ai ye kɛwali kɛ ikomin jiri den mɛn da yiraka ko ai tubini. Ai kana a fɔ ai jɛrɛ yɛ ko ‹Iburahima ye an fa le ri.› Baa n ye fɔla ai yɛ ko Alla ri se kaba ɲin kɛla Iburahima denilu di. 
\v 9 Sisen, tɛɛran da wuli jiri lulu tɛɛ kanma. Jiri mɛnilu tɛ den ɲuma kɛla, woilu ri tɛɛ ka lafili ta rɔ.»
\p
\v 10 Mɔɔilu ka Yaya maɲininka ko: «An ye nfen de kɛ wo rɔ?» 
\v 11 Yaya ka ii jabi: «Duruki kɔrɔbila fila ye mɛn bolo, wo ye fɛriyatɔ sɔ duruki kelen na. Dɔɔnin fen tii, wo fanan ye mɔɔ sɔ wo ɲa ma.» 
\v 12 Niisankɔmirala doilu fanan nani sun ji rɔ kanma. Ii ka Yaya maɲininka ko: «Karanmɔɔ, an ye nfen de kɛ wo rɔ?» 
\v 13 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ka kan ka jate mɛn mira mansa yɛ, ai ye dan wo ma. Ai kana foyi la wo kan.» 
\v 14 Kɛlɛden doilu fanan nara a maɲininka ko: «Andeilu don? Andeilu ka kan ka nfen de kɛ wo rɔ?» A ka ii jabi: «Ai kana mɔɔ bolofen si mira a la fanka la. Ai kana maborili kɛ wuya la fanan. Ai ye ai wasa don ai sara rɔ.»
\p
\v 15 Ii bɛɛ tɛrɛ ye imirila ii jusu rɔ ko: «Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin mɛn ko fɔni, Yaya le wo ri wo rɔ wa?» Baa, mɔɔilu tɛrɛ ye wo kisiba makɔnɔla. 
\v 16 Ka bɛn ii miriya wo ma, Yaya ka a fɔ ii yɛ ko: «Nde ye ai sunna ji rɔ, kɔni dogbɛrɛ natɔ n kɔ, mɛn fanka ka bon n ta ri. Hali ka n birin ka a la sanbara julu fulɛn a yɛ, wo ka bon nde ma. Ale natɔ ai sunna Alla la Nii Sɛniman dɔ, a ni ta! 
\v 17 A la fɛrɛ ye a bolo, a ri a la sɛnɛ suman bu ni a fofo ni a kisɛ bɔ a ɲɔɔn dɔ fɛrɛ mɛn na. A wa wuli wo baara kanma, a ri suman kisɛ ni a bu bɔ ɲɔɔn dɔ. A ri suman kisɛ kɛ bondon kɔndɔ, ka ban ka bu bɛɛ janin ta la. Ta wo ye ta sabali ri, mɛn tɛ ban habadan.» 
\v 18 Yaya ka fen siyaman fɔ ii yɛ, ka ii kawandi, ka Alla la kibaro ɲuma lase ii ma.
\p
\v 19 Yaya ka jamanatii Herodi jalaki fanan, ka a masɔrɔn a tun da a kɔrɔcɛ muso Herodiyasi mira a la. Yaya ka Herodi jalaki kojuu siyaman dɔ. 
\v 20 Jalakili wo gbara Herodi la, fɔɔ ka Yaya mira ka a bila kaso la. Herodi ka kojuu kɛ wo rɔ, ka wo fanan la a la kojuu tɔilu bɛɛ kan.
\s Isa sun ji rɔ ko
\p
\v 21 Mɔɔilu ye nala sun ji rɔ kanma tuma mɛn na, Isa fanan nara a sun diya ji rɔ\f + \fr 3.21 \fr*\ft Wo tuma, Yaya ma bila kaso la burun.\ft*\f*. Ka Isa to Alla matarala sun ji rɔ diya ye, sankolo lakara. 
\v 22 Alla la Nii Sɛniman ka kanba fari ɲɔɔn ta ka jii Isa kan. Kumakan do bɔra sankolo rɔ ka a fɔ ko: «N niikan dencɛ le i ri. I duman n yɛ kosɛbɛ!»
\s Isa buruju
\p
\v 23 Isa bɔra sun ji rɔ diya ka a la baara damira. Wo ka a tɛrɛn a ra san bisawa ɲɔɔn sɔrɔn. Mɔɔilu tɛrɛ a jatela Yusufu dencɛ le ri.
\q1 Yusufu tɛrɛ Heli den de ri.
\q1
\v 24 Heli tɛrɛ Matati den de ri.
\q1 Matati tɛrɛ Lebi den de ri.
\q1 Lebi tɛrɛ Mɛlɛki den de ri.
\q1 Mɛlɛki tɛrɛ Janayi den de ri.
\q1 Janayi tɛrɛ Yusufu den de ri.
\q1
\v 25 Yusufu tɛrɛ Matatiyasi den de ri.
\q1 Matatiyasi tɛrɛ Amɔsi den de ri.
\q1 Amɔsi tɛrɛ Nahɔmu den de ri.
\q1 Nahɔmu tɛrɛ Esili den de ri.
\q1 Esili tɛrɛ Nakayi den de ri.
\q1
\v 26 Nakayi tɛrɛ Maati den de ri.
\q1 Maati tɛrɛ Matatiyasi den de ri.
\q1 Matatiyasi tɛrɛ Semi den de ri.
\q1 Semi tɛrɛ Joseki den de ri.
\q1 Joseki tɛrɛ Joda den de ri.
\q1
\v 27 Joda tɛrɛ Jowanan den de ri.
\q1 Jowanan tɛrɛ Resa den de ri.
\q1 Resa tɛrɛ Serobabɛli den de ri.
\q1 Serobabɛli tɛrɛ Seyalatiyɛli den de ri.
\q1 Seyalatiyɛli tɛrɛ Nɛri den de ri.
\q1
\v 28 Nɛri tɛrɛ Mɛlɛki den de ri.
\q1 Mɛlɛki tɛrɛ Adi den de ri.
\q1 Adi tɛrɛ Kosamu den de ri.
\q1 Kosamu tɛrɛ Elimada den de ri.
\q1 Elimada tɛrɛ Eri den de ri.
\q1
\v 29 Eri tɛrɛ Josuwe den de ri.
\q1 Josuwe tɛrɛ Eliyɛsɛri den de ri.
\q1 Eliyɛsɛri tɛrɛ Jorimu den de ri.
\q1 Jorimu tɛrɛ Matati den de ri.
\q1 Matati tɛrɛ Lebi den de ri.
\q1
\v 30 Lebi tɛrɛ Simeyɔn den de ri.
\q1 Simeyɔn tɛrɛ Yahuda den de ri.
\q1 Yahuda tɛrɛ Yusufu den de ri.
\q1 Yusufu tɛrɛ Jonamu den de ri.
\q1 Jonamu tɛrɛ Eliyakimu den de ri.
\q1
\v 31 Eliyakimu tɛrɛ Mɛliya den de ri.
\q1 Mɛliya tɛrɛ Mɛna den de ri.
\q1 Mɛna tɛrɛ Matata den de ri.
\q1 Matata tɛrɛ Natan den de ri.
\q1 Natan tɛrɛ Mansa Dawuda den de ri.
\q1
\v 32 Mansa Dawuda tɛrɛ Jɛsɛ den de ri.
\q1 Jɛsɛ tɛrɛ Obedi den de ri.
\q1 Obedi tɛrɛ Bɔwasi den de ri.
\q1 Bowosi tɛrɛ Salimɔn den de ri.
\q1 Salimɔn tɛrɛ Nasɔn den de ri.
\q1
\v 33 Nasun tɛrɛ Aminadabu den de ri.
\q1 Aminadabu tɛrɛ Adimɛn den de ri.
\q1 Adimɛn tɛrɛ Arini den de ri.
\q1 Arini tɛrɛ Hɛsirɔn den de ri.
\q1 Hɛsirɔn tɛrɛ Pɛrɛsi den de ri.
\q1 Pɛrɛsi tɛrɛ Yahuda den de ri.
\q1
\v 34 Yahuda tɛrɛ Yakuba den de ri.
\q1 Yakuba tɛrɛ Isiyaka den de ri.
\q1 Isiyaka tɛrɛ Iburahima den de ri.
\q1 Iburahima tɛrɛ Tera den de ri.
\q1 Tera tɛrɛ Nahori den de ri.
\q1
\v 35 Nakori tɛrɛ Seruki den de ri.
\q1 Seruki tɛrɛ Rakawu den de ri.
\q1 Rakawu tɛrɛ Falɛki den de ri.
\q1 Falɛki tɛrɛ Ebɛri den de ri.
\q1 Ebɛri tɛrɛ Sala den de ri.
\q1
\v 36 Sala tɛrɛ Kanaan den de ri.
\q1 Kanaan tɛrɛ Arifasadi den de ri.
\q1 Arifasadi tɛrɛ Sɛmu den de ri.
\q1 Sɛmu tɛrɛ Nuhan den de ri.
\q1 Nuhan tɛrɛ Lamɛki den de ri.
\q1
\v 37 Lamɛki tɛrɛ Metusalemu den de ri.
\q1 Metusalemu tɛrɛ Hanɔki den de ri.
\q1 Hanɔki tɛrɛ Yarɛdi den de ri.
\q1 Yarɛdi tɛrɛ Mahalalɛli den de ri.
\q1 Mahalalɛli tɛrɛ Kenan den de ri.
\q1
\v 38 Kenan tɛrɛ Enosi den de ri.
\q1 Enosi tɛrɛ Sɛti den de ri.
\q1 Sɛti tɛrɛ Adama den de ri.
\q1 Adama tɛrɛ Alla den de ri.
\c 4
\s Ibulusa ka Isa manɛɛ
\p
\v 1 Nii Sɛniman tora Isa fɛ. Awa, Isa tɛrɛ ye bɔla Juridɛn Ba da la tuma mɛn na Alla la Nii Sɛniman lɔra a ɲɔrɔ ka wa a ri wula kɔndɔ. 
\v 2 A ka tele binaanin kɛ wula kɔndɔ ye, Ibulusa ye a magbɛrɛn kɛla. A ma foyi si dɔɔn waati wo kɔrɔ. Tele binaanin dafanin, kɔnkɔ gbara a la a ɲa ma. 
\v 3 Wo rɔ Ibulusa nara ka a fɔ a yɛ ko: «Ni ile le ye Alla Dencɛ ri, i ye a fɔ kaba wo yɛ ko wo ye yɛlɛman ka kɛ buru ri.» 
\v 4 Isa ka Ibulusa jabi: «A sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ko: ‹Mɔɔ ti se balola buru gbansan na.›»
\p
\v 5 Isa banni wo fɔla Ibulusa yɛ, Ibulusa ka a ta ka wa a ri san ma, ka dunuɲa mansaya bɛɛ yiraka a la waati kelen na. 
\v 6 Ibulusa ka a fɔ a yɛ ko: «Jamana woilu bɛɛ dini nde ma. N wa sɔn mɔɔ mɛn dɔ, n di a bɛɛ di wo ma. N di i lasii jamana woilu bɛɛ kun na sa i ri bonya ba sɔrɔn. 
\v 7 Ni i ka nde bato, i ri woilu bɛɛ sɔrɔn.» 
\v 8 Isa ka a jabi: «A sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ko: ‹I ye i Maari Alla le bato ka ale kelen pe gbiliya.›»
\p
\v 9 Ibulusa ka Isa ta ka wa a ri Jerusalɛmu wo rɔ. A wara Isa lalɔ Allabatobonba kun na, ka a fɔ a yɛ ko: «Ni ile le ye Alla Dencɛ ri, i ye igban de ka bɔ yan. 
\v 10 Ka a masɔrɔn a sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ ko: ‹Alla ri a la mɛlɛkailu jamari ko ii ye i lakandan, 
\v 11 ka i kɔrɔta ii bolo la, sa i sen kana se kaba ma.›» 
\v 12 Kɔni Isa ka Ibulusa jabi: «A fɔra Alla la kitabu kɔndɔ fanan ko: ‹I kana i Maari Alla kɔrɔbɔ.›» 
\v 13 Ibulusa banda Isa manɛɛnna, a kaɲara a ma tuma mɛn na, a bɔra a kɔfɛ ka lon gbɛrɛ makɔnɔ.
\s Isa ka a la baara damira Kalile mara rɔ
\p
\v 14 Isa bɔra ye ka wa Kalile mara rɔ Nii Sɛniman na sebaya rɔ. A la ko fɔra mara wo fan bɛɛ rɔ. 
\v 15 A tɛrɛ ye wala mɔɔilu karanna salibonilu la ye. Bɛɛ tɛrɛ ye a tɔɔ ɲuma fɔla.
\s Nasarɛtikailu ka i ban Isa rɔ
\p
\v 16 Isa wara se Nasarɛti, a makɔlɔra yɔrɔ mɛn dɔ. Ɲɔɲɔ lon seni, a wara salibon na, ikomin a darini a kɛla ɲa mɛn ma. A se mɛn kɛni karan diya ye, a wulira ka i lɔ kitabu karan kanma. 
\v 17 Nabi Esayi la kitabu lamininnin donda a bolo. A ka yɔrɔ do ɲinin kitabu lamininnin dɔ, yɔrɔ mɛn karan lɔɔ tɛrɛ ye a la. A sɛbɛni yɔrɔ wo rɔ ko:
\q1
\v 18 «Maari Alla la Nii Sɛniman ye n kan,
\q1 ka a masɔrɔn a ra nde ɲenematɔmɔn ko n ye wa kibaro ɲuma fɔ fantanilu yɛ.
\q1 A ra n kelaya ko n ye a lasɛ kasodenilu ma ko ii ra kanhɔrɔya,
\q1 ko n ye a fɔ ɲa fuyen yɛ ko ii ɲa ri laka.
\q1 A ka n kelaya ko n ye mɔɔ tɔrɔnilu kanhɔrɔya,
\q1
\v 19 ko n ye a fɔ mɔɔilu yɛ ko Maari la san ba ra se,
\q1 a la kininkinin di yiraka ii la san mɛn na kɔnin.»
\p
\v 20 A banni wo karanna, a ka kitabu lamininnin datuun ka a don a lamara bolo ka i sii. Mɔɔilu bɛɛ ɲa lɔni tɛrɛ a rɔ. 
\v 21 A ka a fɔ ii yɛ ko: «N da ban kitabu yɔrɔ mɛn karanna, wo kuma ra dafa ai ɲana bi.»
\p
\v 22 Ii bɛɛ tɛrɛ ye a tɔɔ ɲuma fɔla, baa ii kabannakoyani a la kuma ɲumailu rɔ. Wo rɔ, ii ka i ɲɔɔn maɲininka ko: «Yusufu dencɛ tɛ ɲin di wa?»
\p
\v 23 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Sika tɛ a rɔ, ai ri kuma kɔrɔlama ɲin fɔ n yɛ ko: ‹Dandalila, i ka kan ka i jɛrɛ lakɛndɛya fɔlɔ.› Ai ri a fɔ n yɛ fanan ko: ‹I ka ko mɛnilu kɛ Kapɛrinahumu, an ye woilu kalama. I ye woilu ɲɔɔn kɛ i jɛrɛ fanan wara rɔ yan.›» 
\v 24 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Tuɲa le! Nabiɲuma si tɛ jatela a wara mɔɔilu bolo. 
\v 25 N di misali doilu yiraka ai la. Nabi Eli la tele rɔ, san sawa ni karo wɔɔrɔ dafara sanci ma se nala Isirayɛli jamana duu kan. Wo le ka a kɛ, kɔnkɔ ba donda jamana kɔndɔ. Wo tuma, cɛsamuso ka siya Isirayɛli jamana rɔ yan. 
\v 26 Kɔni Alla ma Nabi Eli lawa wo si dɛmɛnna. Alla ka Nabi Eli lawa cɛsamuso do wara Sarɛpita so kɔndɔ, mɛn ye Sidɔn mara rɔ. 
\v 27 Ka la wo bɛɛ kan, Nabi Elise la tele rɔ, kunatɔ tun ka siya Isirayɛli jamana rɔ yan. Kɔni wo si ma kɛndɛya Nabi Elise bolo fo Naaman kelen Siriɲɛka.»
\p
\v 28 Nba, wo ka mɛnilu siini tɛrɛn ye salibon na, woilu ka kuma wo mɛn ka monɛ kojuuya. 
\v 29 Ii bɛɛ wulira ka Isa gbɛn ka labɔ so kɔndɔ. Iko so wo lɔni tindi ba kan, ii ka Isa ta ka wa a ri tindi ba wo kun dɔ ko ka a lafili, kosa a ri be ka faa. 
\v 30 Kɔni a taminda ii tɛma ka wa.
\s Isa ka jina gbɛn
\p
\v 31 Nba, Isa wara Kapɛrinahumu, so mɛn ye Kalile mara rɔ. Ɲɔɲɔ lon sera, a wara mɔɔilu karan salibon na. 
\v 32 Ii kabannakoyara a la mɔɔ karan ɲa ma, ka a masɔrɔn a tɛrɛ ye mɔɔilu karanna kuma mɛn na se ba tɛrɛ ye wo rɔ. 
\v 33 Wo ka kɛ jinatɔ do tɛrɛ ye salibon kɔndɔ ye. Ka Isa to karanna, jinatɔ wo kulera fanka la ka a fɔ ko: 
\v 34 «Ɛɛ, Isa Nasarɛtika! I ye nfen kɛla andeilu tɛma yan? I nani an halaki kanma wa? I ye mɔɔ su mɛn di, n ka wo lɔn. Alla la Mɔɔ sɛniman de i ri.» 
\v 35 Isa jamanda jina ma ka a fɔ a yɛ ko: «I makun! Bɔ cɛɛ wo fɛ!» Jina ka cɛɛ wo labe duu ma jama bɛɛ ɲana, ka ban ka bɔ a fɛ. Foyi si ma kɛ cɛɛ la. 
\v 36 Mɔɔilu kabannakoyara a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma wo rɔ. Ii ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «Kuma su ɲuman ye ɲin di? A ragbɛ! A ye jinailu jamarila se ni sebaya la. A wa a fɔ ii yɛ ko ii ye bɔ, ii ri bɔ.» 
\v 37 Wo rɔ, Isa tɛrɛ ye mɛn kɛla, wo kibaro fɔra fan bɛɛ yɔrɔ wo laminin dɔ.
\s Isa ka Simɔn biran muso lakɛndɛya
\p
\v 38 Isa bɔra salibon na ka wa Simɔn wara. A sera ye ka a tɛrɛn Simɔn biran muso tɔrɔni kosɛbɛ, a muso na kɔnin. A fari kalayani kojuuya. Simɔn wara mɔɔilu ka Isa madiya ko a ye muso dɛmɛn. 
\v 39 Isa wara se a fɛ, ka i lɔ a kun na. A ka fari makaliya makuma, ko a ye bɔ muso rɔ. A bɔra. Muso wulira i kɔrɔ yɛ, ka dɔɔnnin di ii ma.
\s Isa ka jankarɔto siyaman nakɛndɛya
\p
\v 40 Fitiri waati se mɛn kɛni, mɔɔilu nara jankarɔ tɔilu ri Isa ma. Jankarɔ su siyaman tɛrɛ ye ii kan. Isa ka a bolo la a kelen kelenna bɛɛ kanma ka ii lakɛndɛya. 
\v 41 Jinailu bɔra mɔɔ siyaman fɛ fanan. Ii bɔ waati, ii kulera ka a fɔ Isa ma ko: «Alla Dencɛ le ile ri.» Kɔni Isa ka ii makuma ka ii makun! A ma sɔn ii ye kuma, ka a masɔrɔn ii ka a lɔn ko ale le ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di.
\s Isa wara kawandili kɛ Jude mara rɔ
\p
\v 42 Wo duusa gbɛ jona, Isa bɔra so kɔndɔ ka wa wula kɔndɔ. Mɔɔilu ka a ɲinin haan ka a sɔrɔn wula kɔndɔ ye. A lɔɔ tɛrɛ ye ii la ka a lasɛ ii wara, baa ii tɛ a fɛ a ye bɔ ye. 
\v 43 Kɔni Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «A fɛrɛ tɛ fo n ye wa Alla la Mansaya kibaro ɲuma lase mɔɔilu ma so ba gbɛrɛilu la. N kelayani wo le la.» 
\v 44 A tora Jude mara rataamala, wo rɔ, ka mɔɔilu kawandi salibonilu la.
\c 5
\s Simɔn ka jɛɛilu mira Isa baraka rɔ
\p
\v 1 Nba, lon do rɔ, Isa lɔni tɛrɛ Kenesarɛti Dala tɔrɔfɛ. Jama nara a laminin fan bɛɛ rɔ ka ii tolo malɔ Alla la kuma la. 
\v 2 A ka kulun fila lani yen ji dafɛ. Kulun tiilu tun da bɔ ji kan ka kulunilu to ye. Ii tɛrɛ ye ii la jɔɔilu makola ji dala. 
\v 3 Isa wara don kulun wo kelen kɔndɔ, mɛn tɛrɛ ye Simɔn ta ri kɔnin. A ka a fɔ Simɔn yɛ ko a ye a kulun mabɔ gbelemala la dɔɔni. Isa ka i sii kulun kɔndɔ ka mɔɔilu karan, mɛnilu lɔni gbelema.
\p
\v 4 A banni mɔɔilu karanna, a ka a fɔ Simɔn yɛ ko: «I ye kulun nawa ji kan bɛrɛ kɛ ka ai la jɔɔilu bila ji rɔ, sa ai ri jɛɛ mira.» 
\v 5 Simɔn ka a jabi: «Karanmɔɔ, an da su muumɛ kɛ jɛɛ ɲininna ka kaɲa. An ma foyi sɔrɔn. Kɔni n di jɔɔilu kɛ ji rɔ ikɔ tuun i la kuma sababu la.» 
\v 6 Wo rɔ, Simɔn wara jɔɔilu kɛ ji rɔ. Nba, ii ka jɛɛ siyaman ba mira. Jɛɛ warara fɔɔ ka jɔɔilu farafara damira. 
\v 7 Ii ka ii baara ɲɔɔilu kili, mɛnilu tɛrɛ ye ji kan kulun gbɛrɛ kɔndɔ, ko woilu ye na ii dɛmɛn. Ii nara ii la kulun dɔ. Kulun fila woilu bɛɛ fara jɛɛ la kojuuya, fɔɔ kulunilu jiitɔ tɛrɛ ji kɔrɔ. 
\v 8 Simɔn Piyɛri ka wo yen tuma mɛn, a ka i majii Isa sen kɔrɔ ka a madiya ko: «Maari, i kana i madon n na, baa kojuu kɛla le ye nde ri.» 
\v 9 A ka wo fɔ ka a masɔrɔn jɛɛ jate wo tun da Simɔn ni a la mɔɔilu bɛɛ kabannakoya fɔɔ ka silan. 
\v 10 A baara ɲɔɔn mɛnilu tɛrɛ ye Sebede dencɛilu Yakuba ni Yuhana ri, woilu fanan kabannakoyara.
\p Kɔni Isa ka a fɔ Simɔn yɛ ko: «I kana silan. I kusan jɛɛ ɲininna. Kɔni ka damira bi haan ka wa, i ri mɔɔilu ɲinin ka ii kɛ Alla ta ri.» 
\v 11 Ii bɔra ji kan tuma mɛn na, ii ka kulunilu ni jɛɛ mira fen bɛɛ to ye ka bila Isa kɔ.
\s Isa ka kunatɔ do lakɛndɛya
\p
\v 12 Nba, lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye Kalile mara rɔ. Ka a to so da la, a bɛnda kunatɔ do ma. Kuna juu ba le tɛrɛ ye a ma. A ka Isa yen ka a ɲakɔrɔ bɛn duu ma, ka a madiya ko: «Maari, ni i sɔnda, a se ye i yɛ ka n fari sɛninya fɔɔ ka n nakɛndɛya.» 
\v 13 Isa ka a bolo maa a la ka a fɔ a yɛ ko: «N sɔnni. I ye sɛniya.» Kuna ka a bila i kɔrɔ ye. 
\v 14 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I kana a fɔ mɔɔ si yɛ. Wa i fari yiraka sarakalasela la. Alla ka saraka mɛn fɔ Nabi Musa la sariya rɔ, i ye wo bɔ i la sɛniyali kosɔn, ka ban ka i la sereya yiraka.» 
\v 15 Kɔni hali wo, Isa tɔɔ tɛrɛ ye fɔla ka jɛnsɛn fan bɛɛ rɔ. Wo le ka a kɛ, jama tɛrɛ ye nala ka ii tolo malɔ a la. Jankarɔtoilu tɛrɛ ye nala kɛndɛya ɲininna fanan. 
\v 16 Kɔni Isa kelen tɛrɛ ye wala Alla matara diya wula rɔ ko siyaman.
\s Isa ka kɔrɔngbɔnin do lakɛndɛya
\p
\v 17 Lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye mɔɔilu karanna bon do la. Farisilu ni sariya karanmɔɔilu siini tɛrɛ ye. Woilu nani ka bɔ Kalile mara ni Jude mara so siyaman na, a ni Jerusalɛmu so kɔndɔ. Wo tuma, Maari Alla la sebaya ye Isa kan ka mɔɔilu lakɛndɛya.
\p
\v 18 Ka Isa to mɔɔilu karanna, mɔɔ doilu nara cɛɛ kɔrɔngbɔnin do ri. A lani tɛrɛ lafen kan. Ii tɛrɛ ye don ko rɔ bon na, ko ka jankarɔto la Isa ɲakɔrɔ. Ii ka fɛrɛ bɛɛ kɛ ka a don ɲa ɲinin. 
\v 19 Kɔni jama warani tɛrɛ kojuuya. Wo rɔ ii ma don ɲa sɔrɔn. Wo le kosɔn, ii yɛlɛra bon kan ka yɔrɔ do waranka. Ii ka kɔrɔngbɔbatɔ ni a la lafen ta ka a lajii woo wo la. Ii ka a lajii haan ka wa a la Isa ɲakɔrɔ jama tɛma. 
\v 20 Isa ka ii la lemɛniya yen tuma mɛn na, a ka a fɔ cɛɛ kɔrɔngbɔbatɔ yɛ ko: «N duɲɔɔncɛ, i ra makoto i la kojuuilu la bi.»
\p
\v 21 Sariya karanmɔɔilu ni Farisi mɛnilu tɛrɛ ye ye, woilu ka imiri ko: «Yon de ɲin di mɛn ye Alla tanama kuma fɔla ten? Yon di se mɔɔ makotola a julumunna ten, fo Alla kelen pe?» 
\v 22 Isa ka ii la miriya lɔn. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Nfenna miriya su wo ye ai jusu rɔ? 
\v 23 A ye di? Ka a fɔ cɛɛ wo yɛ ko a ra makoto a la julumun na, wala ka a fɔ a yɛ ko a ye i wuli ka i taama, ɲuman kɛ duman wo fila rɔ? 
\v 24 N di a yiraka ii la, bi, ko a se ye n yɛ, Mɔɔ Dencɛ kɔnin, ka mɔɔ makoto kojuuilu la, dunuɲa ɲin dɔ.» Wo rɔ, a ka a fɔ kɔrɔngbɔbatɔ yɛ ko: «I wuli. I la lafen ta. I ye wa i wara.» 
\v 25 A wulira i kɔrɔ ye jama bɛɛ ɲana ka a la lafen ta ka wa a wara. A watɔla, a tɛrɛ ye Alla tandola kosɛbɛ. 
\v 26 Mɔɔilu bɛɛ kabannakoyara ka Alla tando ka ban ka silan. Ii ka a fɔ ko: «Ɛɛ! An da ko bailu yen bi!»
\s Isa ka Lebi kili
\p
\v 27 Wo kɔ, Isa bɔni ye, a ka niisankɔmirala do siini yen niisankɔ mira diya. A tɔɔ ko Lebi. Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye bila n kɔ.» 
\v 28 Lebi wulira ka a la baara to ye ka bila Isa kɔ.
\p
\v 29 Kɔfɛ, Lebi ka dɔɔnnin ba rabɛn Isa yɛ ka mɔɔilu kili a wara. Niisankɔmirala siyaman nara, a ni mɔɔ gbɛrɛilu. Ii bɛɛ tɛrɛ ye dɔɔnnin kɛla i ɲɔɔn fɛ. 
\v 30 Farisi doilu ni sariya karanmɔɔ doilu nara ka ii bɛɛ siini tɛrɛn yɔrɔ kelen dɔ. Wo gboyara ii yɛ. Wo rɔ, ii ka Isa la karandenilu maɲininka ko: «Nfenna ai ra sɔn ka dɔɔnnin kɛ niisankɔmiralailu fɛ, a ni kojuu kɛla gbɛrɛilu?» 
\v 31 Isa ka ii jabi: «Mɔɔ mɛnilu kɛndɛ, woilu mako tɛ dandalila la. Jankarɔtoilu mako ye dandalila la. 
\v 32 N ma na mɔɔ telenninilu kili kanma. N nani kojuukɛlailu le kili kanma, sa ii ri tubi.»
\s Fen kɔrɔ ni fen kura tɛ kelen di
\p
\v 33 Doilu ka a fɔ Isa yɛ ko: «A ye di? Yaya la karandenilu ni Farisilu la karandenilu ye sun donna waati do la a ni ii ye Alla matara. Kɔni i la karandenilu ri dɔɔnnin kɛ ka minnin waati bɛɛ.» 
\v 34 Isa ka ii jabi kuma kɔrɔlama do rɔ ko: «A ye di? Ni kɔɲɔ kura sera do wara, i ri se ka kɔɲɔ kura tii ni a terilu jamari ko ii kana dɔɔnnin kɛ i ɲɔɔn fɛ wa? Wo ti se kɛla! 
\v 35 Baa lon do natɔ, kɔɲɔ kura tii ri bɔ a terilu rɔ. Wo lon, ɲɛnɛsuma ri gba ii la. Wo rɔ, ii ri sun don wo lon.»
\p
\v 36 Isa ka kuma kɔrɔlama do fanan fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔ tɛ faanin kura kunkundun tɛɛ faanin kɔrɔ rabɛn kanma. Ni i ka wo kɛ, faanin kura ri tiɲan. Ka la wo kan fanan, i ri a tɛrɛn faanin kura kunkundun wo ti se bɛnna faanin kɔrɔ ma. 
\v 37 Wo ɲa kelen ma, mɔɔ tɛ rɛsɛnji kura kɛ foroko kɔrɔ kɔndɔ. Ni i ka wo kɛ, minnin fen fadiman kura ri foroko kɔrɔ wo te ka a tiɲan. Minnin fen bɛɛ ri bɔ. Foroko ni minnin fen bɛɛ ra tiɲan wo rɔ. 
\v 38 Wo le kosɔn, minnin fen fadiman kura ka kan ka kɛ foroko kura le kɔndɔ. 
\v 39 Ni mɔɔ kɔni darira minnin fen fadiman kɔrɔ minna, a kura lɔɔ tɛ gba a la fewu! A ri a fɔ ko: ‹Kɔrɔman duman.›»
\c 6
\s Isa ka mɛn fɔ Ɲɔɲɔ lonna ko rɔ
\p
\v 1 Ɲɔɲɔ lon do rɔ, Isa ni a la karandenilu tamintɔ tɛrɛ ye sɛnɛ do tɛma. Ka ii to sɛnɛ tɛma, Isa la karandenilu ka sɛnɛ suman tonson do bɔrɔndɔ ka a toto ka a dɔɔn. 
\v 2 Wo kɛra Farisi doilu ɲana. Ii ka a fɔ karandenilu yɛ ko: «Ko mɛn ma kan ka kɛ Ɲɔɲɔ lon ma, ai ye wo kɛla nfenna?» 
\v 3 Isa ka ii jabi: «Kɔnkɔ tɛrɛ ye Mansa Dawuda ni a taama ɲɔɔnilu la, a ka mɛn kɛ, ai ma wo karan wa? 
\v 4 A donda Alla la bon kɔndɔ, saraka buru tɛrɛ ye yɔrɔ mɛn. Ka bɛn sariya ma, mɔɔ si ma kan ka buru wo dɔɔn fɔɔ sarakalaselailu. Kɔni mansa Dawuda ka wo ta ka a dɔɔn, ka do di a taama ɲɔɔnilu ma.» 
\v 5 Wo rɔ, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔ Dencɛ le ye Ɲɔɲɔ lon tii ri.»
\s Isa ka kɛ bolo faanima do lakɛndɛya
\p
\v 6 Nba, Ɲɔɲɔ lon gbɛrɛ, Isa donda salibon do la ka mɔɔilu karan. Cɛɛ do tɛrɛ ye, mɛn bolokinin janin a la. 
\v 7 Nba sariya karanmɔɔ doilu ni Farisi doilu fanan tɛrɛ ye ye, mɛnilu tɛrɛ ye kɔrɔsila kojuuya, baa ii tɛrɛ ye fɛrɛ ɲininna ka Isa jalaki. Ni a ka bolo janintɔ wo lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon, ii ri a jalaki sababu sɔrɔn. 
\v 8 Kɔni Isa ka ii miriya lɔn. A ka a fɔ bolo sabatɔ yɛ ko: «Iwuli ka i lɔ an tɛma.» A ka i lɔ. 
\v 9 Isa ka jama maɲininka ko: «A ye di? A dahani ka koɲuma kɛ Ɲɔɲɔ lon, wa kojuu? Ka mɔɔ kisi, wa ka a faa?» 
\v 10 A ka a ɲa lɔ ii bɛɛ rɔ, ka ban ka a fɔ cɛɛ wo yɛ ko: «I bolo rasɔmɔn!» A ka a bolo rasɔmɔn. I kɔrɔ ye, a kɛndɛyara. 
\v 11 Farisilu ni sariya karanmɔɔilu ka wo yen tuma mɛn, ii jusu bɔra kojuuya. Ii wara i ɲɔɔn yen ka a fɔ ko: «An ye nfen kɛ Isa la?»
\s Isa ka talibidenba tan ni fila ɲenematɔmɔn
\p
\v 12 Lon gbɛrɛ, Isa wara Alla matara diya koyinkɛilu yɔrɔ rɔ. A ka su muumɛ kɛ Alla matarala. 
\v 13 Duusa gbɛni, a ka a la karandenilu bɛɛ kili ka mɔɔ tan ni fila ɲenematɔmɔn ii rɔ, ka kɛ a la talibidenbailu ri. 
\v 14 Wo mɔɔ tan ni fila tɔɔ le ɲin: Simɔn, Isa ka mɛn tɔɔ la ko Piyɛri, a ni a dɔɔcɛ Andere; Yakuba ni Yuhana; Filipe ni Baritɔlɔmi; 
\v 15 Matiyu ni Tomasi; Alife dencɛ Yakuba ni Simɔn, a ye fɔla mɛn ma ko Fabaden; 
\v 16 Yakuba dencɛ Judasi; a ni Judasi Sikariyɔti, mɛn ye a janfa mɔɔ ri.
\s Isa ka jama ba karan ka jankarɔtoilu lakɛndɛya
\p
\v 17 Nba, Isa ni talibidenba woilu jiira koyinkɛ la ka wa se gbɛkula do rɔ. Ii bɛnda karanden siyaman di ye. Jama ba fanan tɛrɛ ye ka bɔ yɔrɔ siyaman. Doilu bɔni Jerusalɛmu, doilu bɔni Jude mara rɔ. Doilu fanan bɔni kɔɔji da la, so mɛnilu tɔɔ ko Tiri ni Sidɔn. Ii bɛɛ nani ka ii tolo malɔ Isa la, ka lakɛndɛya. 
\v 18 Jinailu tɛrɛ ye mɛnilu tɔrɔla, woilu lakɛndɛyara fanan. 
\v 19 Mɔɔ bɛɛ tɛrɛ ye a ɲa ɲininna ka i maa Isa la, ka a masɔrɔn sebaya tɛrɛ ye a la jankarɔtoilu bɛɛ lakɛndɛya.
\s Mɛnilu ye barakadenilu ri
\p
\v 20 Isa ka a ɲa lɔ a la karandenilu rɔ ka a fɔ ii yɛ ko:
\q1 «Aile barakaden mɛnilu ye fantanya rɔ,
\q1 baa Alla la Mansaya ye ai ta le ri.
\q1
\v 21 Aile barakadenilu, kɔnkɔ ye aileilu mɛn na bi,
\q1 baa ai ri fa.
\q1 Aile barakadenilu ai mɛn ye kasila bi,
\q1 baa ai ri yɛlɛ.
\q1
\v 22 Aile barakadenilu ni mɔɔilu ka ai lagboyaɲɛ, ka i ban ai rɔ, ka ai nanin, ka ai tɔɔ tiɲan Mɔɔ Dencɛ kosɔn. 
\v 23 Ai ye sɛwa wo rɔ kosɛbɛ fo ka ɲaalen, baa ai barayi ka bon harijeene rɔ. Mɛnilu ri kojuu su wo kɛ ai la, woilu benbailu ka wo ɲɔɔn kɛ Alla la nabiilu fanan na.
\q1
\v 24 Gbalo ye ai yɛ, mɛnilu ye nanfulutii ri sisen,
\q1 baa ai ra ai la hɛrɛ sɔrɔn ten.
\q1
\v 25 Gbalo ye ai yɛ, ai mɛnilu ye dɔɔnninna ka fa sisen. Ai ri kɔnkɔ.
\q1 Gbalo ye ai yɛ, ai mɛnilu yɛlɛla sisen. Ai ri kasi ka kasi.
\q1
\v 26 Gbalo ye ai yɛ, ni mɔɔilu ka ai tɔɔ ɲuma fɔ tuma bɛɛ,
\q1 baa woilu benbailu tɛrɛ ye wuya nabiilu bonyala wo ɲa kelen ma.»
\s An ye an juuilu kanin
\p
\v 27 Isa ka a fɔ ko: «Ai, mɛnilu tolo ye n kan na, ai ye ai juuilu kanin, ka koɲuma kɛ ai lagboyaɲɛbailu yɛ. 
\v 28 Mɔɔ mɛnilu ye ai dankala, ai ye duwa woilu yɛ. Mɔɔ mɛnilu karagbɛlɛman ai ma, ai ye Alla matara woilu yɛ. 
\v 29 Ni mɔɔ ka i da fan kelen gbasi, i ye a tɔ kelen lɔ a yɛ fanan. Ni mɔɔ ka i la duruki kɔrɔbila bɔ i bolo, i kana a mabali i la duruki kɔrɔbila fanan tala. 
\v 30 Ni mɔɔ mɔɔ ka i tara, i ye wo sɔ. Ni mɔɔ ka fen do ta i bolo, i kana a fɔ a yɛ ko: ‹A di n ma.› 
\v 31 Ai ye a fɛ mɔɔilu yɛ ko mɛn kɛ ai yɛ, ai jɛrɛ ye wo ɲɔɔn kɛ mɔɔilu yɛ.
\p
\v 32 «Ni ai ka ai kaninba dɔrɔn kanin, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu fanan ye mɔɔ kaninna mɛn fanan ka ai kanin. 
\v 33 Ni ai ye mɔɔ ladiyala mɛn ka ai ladiya fanan, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu ye wo ɲɔɔn kɛla. 
\v 34 Ni ai ka julu don julu saralailu dɔrɔn na, julu su ɲuman de wo ri? Hali kojuukɛlailu ye julu donna a sara ko le rɔ. 
\v 35 Ai kɔni ye ai juuilu kanin, ka koɲuma kɛ ai yɛ. Ai ye julu don ii la, ka ban ka a sara ko to ye. Ni ai ka a kɛ ten, ai barayi ri wara; ai ri kɛ Alla Kɔrɔtaninba denilu jɛrɛ jɛrɛ ri. Ka a masɔrɔn ale ka ɲi mɔɔ bɛɛ ma, hali fisiriwali ni mɔɔ juuilu. 
\v 36 Ai ye kɛ hinaba ri, ikomin ai Fa Alla hinaba ri ɲa mɛn ma.»
\s Ai kana mɔɔilu jii kojuu kɛlailu ri
\p
\v 37 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana mɔɔilu jii kojuu kɛlailu ri. Wo rɔ, ai fanan tɛ jii kojuu kɛla ri. Ai kana mɔɔ jalaki. Wo rɔ, ai fanan tɛ jalaki. Ai ye mɔɔilu makoto. Wo rɔ, Alla fanan di ai makoto. 
\v 38 Ai ye mɔɔilu sɔ, ai fanan di sɔ. Ai ri sɔ ikomin mɔɔ ye mɔɔ sɔla suman na ka a wara ɲa mɛn ma. A ri fɛ lafa, ka a juujuu, ka a madii, ka do fanan la a kan, fo ka bon. Ai ri sɔ ten. Ai wa mɔɔilu sɔ ɲa mɛn ma, Ai fanan di sɔ wo ɲa ma.»
\p
\v 39 Wo rɔ, Isa ka kuma kɔrɔlama doilu fɔ ii yɛ ko: «A ye di? Ɲa fuyen di se ka ɲa fuyen na gbeleke mira wa? Ii fila bɛɛ tɛ be denka rɔ wa? 
\v 40 Karanden ti se taminna a karanmɔɔ la, kɔni ni a ka i raja karanna kosɛbɛ, a ri kɛ a karanmɔɔɲɔɔ di.
\p
\v 41 «Ɲamanin mɛn ye i badenma ɲa ma, i ye wo mafɛnɛla nfenna, ka a tɛrɛn fɛrɛn mɛn ye i jɛrɛ ɲa ma, i tɛ wo kɔrɔsila? 
\v 42 I ri se ka a fɔ i badenma yɛ di ko: ‹N badenma, ɲamanin mɛn ye i ɲa ma, n di wo bɔ i ɲa ma›, ka a tɛrɛn fɛrɛn ye i jɛrɛ ɲa ma? Jɛrɛmayuwa! I ye fɛrɛn wo bɔ i jɛrɛ ɲa ma fɔlɔ. Kosa i jɛrɛ ɲa ri laka. Wo rɔ, i ri se ka ɲamanin bɔ i badenma ɲa ma.»
\s Jiri su ri lɔn a den fɛ
\p
\v 43 Nba, Isa ka a fɔ ko: «Jiri ɲuma ti se den juu kɛla. Jiri juu fanan ti se den ɲuma kɛla. 
\v 44 Jiri su ri lɔn a den fɛ. Toroden ni rɛsɛnden mɔnɛn, wo si tɛ sɔrɔnna bin wɔninma la. 
\v 45 Koɲuma ye bɔla mɔɔ ɲuma sɔnɔmɛ rɔ. Kojuu ye bɔla mɔɔ juu sɔnɔmɛ rɔ. Mɛn ye mɔɔ solɔmɛ rɔ, wo kuma ri bɔ a da rɔ.»
\s Bonlɔla fila
\p
\v 46 Isa ko: «Nfenna ai ye a fɔla nde ma ‹Maari, Maari› ka a tɛrɛn ai tɛ n na kumakan bonyala? 
\v 47 Mɔɔ mɔɔ nani nde ma, ka a tolo malɔ n kan na ka wo mira, n di se ka wo la mɔɔ mɛn ma, n di wo fɔ ai yɛ. 
\v 48 A ye ikomin bonlɔla, mɛn ka duu sen ka a la bon ju birin farakolo kan. Sanci ba nara, ji bɔra. Ji woyora kojuuya ka se bon wo ma. Kɔni a ma foyi si kɛ bon na, ka a masɔrɔn bon lɔni farakolo kan. 
\v 49 Mɔɔ mɛn tɛ n na kuma mirala, n di wo fanan la bonlɔla do ma. Bonlɔla wo ka a la bon lɔ kiɲɛ kan. A ma a juu sii farakolo kan. Sanci nara, ji bɔra. Ji woyo se mɛn kɛni bon ma, bon bera kojuuya ka tiɲan fewu!»
\c 7
\s Isa ka kɛlɛden kuntii la jɔn nakɛndɛya
\p
\v 1 Isa banni wo fɔla jama yɛ, a donda Kapɛrinahumu so kɔndɔ. 
\v 2 Rɔmuka kɛlɛden kuntii do tɛrɛ ye so kɔndɔ, mɛn diyana jɔn tun ma kɛndɛ. Wo faatɔ le tɛrɛ jankarɔ bolo. 
\v 3 Kɛlɛden kuntii wo ka Isa mankutu mɛn waati mɛn na, a ka Yahudiya mɔɔbailu kelaya ka Isa madiya, ko a ye na a la jɔn nakɛndɛya. 
\v 4 Mɔɔbailu se mɛn kɛni Isa ma, ii ka a madiya kosɛbɛ ka a fɔ a yɛ ko: «Kɛlɛden wo la hakan de. I ka kan ka a dɛmɛn, 
\v 5 baa an na jamana mɔɔilu duman a yɛ kosɛbɛ. A jɛrɛ ka an na salibon lɔ an yɛ.» 
\v 6 Wo rɔ, Isa wara ii kɔfɛ. Ii sudunyani kɛlɛden kuntii wara, kɛlɛden kuntii ka a teri doilu lawa Isa ma, ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, i kana i jɛrɛ tɔrɔ. N na hakan tɛ i ye don n wara, ka a masɔrɔn i ka bon nde ri paaɔn! 
\v 7 Wo bolo ma, n ma sɔn n jɛrɛ ye wa i kunbɛn, ka a masɔrɔn wo ka bon nde ma. Kɔni ni i ka kuma kelen fɔ, n na jɔncɛ di kɛndɛya. 
\v 8 Ka a masɔrɔn n ye do la se kɔrɔ, kɛlɛden doilu fanan ye n na se kɔrɔ. N wa mɛn kelaya, wo ri wa. N wa mɛn kili, wo ri na. N wa a fɔ n na jɔn yɛ ko a ye kɛ ten, a ri a kɛ ten.» 
\v 9 Isa ka kela wo mɛn waati mɛn na, a kabannakoyara kosɛbɛ. A ka iyɛlɛman ka a ɲa lɔ jama rɔ, jama mɛn bilani a kɔfɛ, ka a fɔ ii yɛ ko: «N ye a fɔla ai yɛ ko hali Isirayɛlikailu rɔ n ma lemɛniya wo ɲɔɔn yen ye.» 
\v 10 Nba, keladenilu bɔra Isa kɔfɛ, ka i kɔsɛ kɛlɛden kuntii wara. Ii wara a tɛrɛn ye jɔn wo ra kɛndɛya fewu!
\s Isa ka kanberen su lakunun
\p
\v 11 Wo kɔ, Isa bɔra Kapɛrinahumu ka wa so do la, mɛn tɔɔ ko Nahini. A la karandenilu ni jama ba bilani tɛrɛ a kɔ. 
\v 12 A sudunyani so da la, a ka i ɲɔɔn bɛn su la, ii ye wala a madon diya kaburu so la. Dencɛ kelen pe wo le tɛrɛ cɛsamuso bolo. So kɔndɔ mɔɔilu siyaman ba le nara muso wo tɔrɔfɛ. 
\v 13 Maari ka muso wo kasitɔ yen ka kininkinin a ma. A ka a fɔ muso yɛ ko: «I kana kasi.» 
\v 14 Ka ban ka i madon su ta fen na ka a bolo maa a la. Su talailu ka i lɔ. A ka a fɔ ko: «Kanberen, i wuli.» 
\v 15 Wo fɔni, su kununda. A wulira ka i sii ka kuma damira. Isa ka a di a na ma. 
\v 16 Mɔɔ bɛɛ silanda ka kabannakoya wo rɔ. Ii ka Alla tɔɔ bonya ka a fɔ ko: «Alla la nabi ba do ra na an tɛma.» A ni, «Alla ra na a la mɔɔilu dɛmɛn kanma.» 
\v 17 Nba, Isa kibaro jɛnsɛnda Jude mara ni a laminin bɛɛ rɔ.
\s Yaya ka a la karandenilu lawa Isa ma
\p
\v 18 Yaya la karandenilu ka Isa la kibaro lase Yaya ma. Wo rɔ, a ka karanden fila kili 
\v 19 ka ii kelaya ko ii ye wa Maari Isa maɲininka ko: «Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin mɛn natɔ, wo ye ile ri wa, wala an ye dogbɛrɛ makɔnɔ?» 
\v 20 Karanden fila woilu wulira ka wa Isa maɲininka ko: «Maari, Yaya ra an lɔ i ma. A ko an ye na i maɲininka ko: ‹Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin mɛn natɔ, wo le ile ri wa, wala an ye dogbɛrɛ makɔnɔ?›» 
\v 21 Wo tuma, Isa ye a kan ka mɔɔ siyaman nakɛndɛya, jankarɔto a ni lanjiritɔilu, ka jinailu gbɛn jinatɔilu fɛ, ka ɲa fuyen siyaman ɲa laka. 
\v 22 Wo rɔ, Isa ka karanden fila wo jabi: «Mɛn da kɛ ai ɲana yan, mɛn fanan da dantɛɛ ai ɲana, ai ye wa wo bɛɛ fɔ Yaya yɛ. Ai ye a fɔ a yɛ ko: Fuyenilu ɲa ra laka. Senkelenilu ra taama koɲuma. Kunatɔilu ra kɛndɛya. Tologbedenilu tolo ra laka. Suilu ra kunun ka wuli. Kibaro ɲuma ra lase bolokolonilu ma. 
\v 23 Ni mɔɔ mɔɔ ma tɛɛ n dɔ, wo ye barakaden de ri.»
\p
\v 24 Yaya la karandenilu bɔ mɛn kɛni ye, Isa kumara jama ye Yaya la ko rɔ. A ka a fɔ ko: «Ai wa mɛn kɛra waa rɔ, ai wara nfen mafɛnɛ ye? Ai wara bin de mafɛnɛ wa, fɔɲɔ ye mɛn lamaala? Wo kuma tɛ! 
\v 25 Ai wara ka nfen mafɛnɛ sa? Faanin dagbɛlɛn tii wa? Wo kuma tɛ. Mɛnilu ye faanin dagbɛlɛn donna, ka ii diyana koilu kɛ, woilu tɛ sɔrɔnna waa rɔ, fo mansa wara. 
\v 26 Ai wara nfen mafɛnɛ diya waa rɔ? Ai ma wa nabi do mafɛnɛ wa? Nabiɲuma le tɛrɛ jɔ! Kɔni ale ka bon nabi ri paaɔn! 
\v 27 A sɛbɛni a la ko rɔ Alla la kuma rɔ ko:
\q ‹A ragbɛ, n di n na keladen nawa i ɲɛ ka i la sila rabɛn i ɲɛ›.
\m
\v 28 A ragbɛ! Muso si ma den sɔrɔn fɔlɔ, mɛn ka bon Yaya ri. Kɔni mɔɔ mɔɔ ye Alla la Mansaya rɔ, hali mɛn ye a bɛɛ kɔrɔ, wo bɛɛ ka bon Yaya ri. 
\v 29 Mɔɔ mɛnilu ka Isa la kawandili kan namɛn, hali niisankɔmiralailu, ii bɛɛ ka Alla gbiliya, ka a masɔrɔn ii tɛrɛ ye sunna ji rɔ Yaya la sun ji rɔ kɔrɔ. 
\v 30 Kɔni Farisilu ni sariya karanmɔɔilu ka i ban Alla sawo rɔ. Ii ma sɔn Yaya ye ii sunna ji rɔ.»
\p
\v 31 Isa ka a fɔ ikɔ tuun ko: «N ye bi mɔɔilu la nfen ma? Ii ni nfen de munuɲani? 
\v 32 Ii bɔni denninilu la, mɛnilu siini ɲanatɛɛla lɔfɛ rɔ. Ii ye a fɔla ii duɲɔɔnilu yɛ ko:
\q1 ‹A ragbɛ. An ka fule fɔ ai yɛ
\q2 kɔni ai ma sɔn ka don kɛ.
\q1 An ka saya donkili la ai yɛ,
\q2 kɔni ai ma kasi.›
\m
\v 33 I ma a yen, Yaya nara, a ma dɔɔnnin kɛ, a ma rɛsɛnji min. Wo rɔ, ai ka a jate jinatɔ ri. 
\v 34 Mɔɔ Dencɛ ra na sisen. A ye dɔɔnnin kɛla, a ye minnin kɛla. Wo rɔ, ai ye a fɔla a ma ko a ma foyi si lɔn fo nɔɔmaya a ni dɔlɔ min, ko niisankɔmiralailu ni kojuu kɛla gbɛrɛilu duman a yɛ kojuuya. 
\v 35 Kɔni mɔɔ mɛn ye Alla la walijiya gbiliyala, wo tii ye walijiya kelen wo yirakala ko a telenni.»
\s Kaninteya den de ye makoto le ri
\p
\v 36 Lon do rɔ, Farisi cɛɛ do tɛrɛ ye mɛn ka Isa kili dɔɔnnin kanma. Wo rɔ, Isa wara a wara. Ii ka dɔɔnnin kɛ i ɲɔɔn fɛ. 
\v 37 Ka ii to dɔɔnninna, muso donda bon na. Muso ɲin tɛrɛ ye kojuu kɛla le ri. Muso wo tun da a mɛn ko Isa ra wa dɔɔnnin diya Farisi cɛɛ wara. Wo rɔ, a wulira ka na daa alabasitari ri, mɛn fani latikɔlɔn tulu la. 
\v 38 A donda bon na ten. A taminda Isa \f + \fr 7.38 \fr*\ft Waati wo la, Yahudiya tɛrɛ ye isiila tabali majiinin de la, ka ii sen dasama i ɲɔɔn kɔ ma dɔɔnnin diya. Wo rɔ muso ka a madon Isa sen na.\ft*\f*kɔfɛ ka i lɔ a sen kɔrɔ ka kasi. Ka a to kasila, a ɲaji bɔra ka buruburu Isa sen kan ka ii suma. Wo rɔ, a ka Isa sen jɔsi a jɛrɛ kunsi la ka ii sunbu, ka ban ka ii mamun latikɔlɔn tulu la.
\p
\v 39 Farisi cɛɛ mɛn ka Isa kili dɔɔnnin kanma ka wo bɛɛ lakɔrɔsi ka a fɔ a jɛrɛ kɔndɔ ko: «Ni cɛɛ ɲin tun kɛra Alla la nabi jɛrɛ jɛrɛ ri, a tun di muso su ɲin lɔn, mɛn da a bolo maa a la ten. A tun di a lɔn ko muso ɲin tɛrɛ ye kojuukɛla le ri.» 
\v 40 Isa ka a fɔ Farisi cɛɛ yɛ ko: «Simɔn, n ye a fɛ ka kuma do fɔ i yɛ.» Simɔn ka a jabi: «Karanmɔɔ, i ye a fɔ.» 
\v 41 Isa ko: «Cɛɛ do la julu tun ye mɔɔ fila la. Kelen ta bɛnni wodigbɛ kɛmɛ loolu la. A tɔ kelen ta bɛnni wodigbɛ biloolu la. 
\v 42 Wo fila si ma se julu sarala. Wodi tii wo hinara ii la, ka diɲɛ ka ii fila la julu to ye. A ye di? Ii fila rɔ, cɛɛ ri diya yon yɛ ka tamin?» 
\v 43 Simɔn ka a jabi: «N hankili rɔ, mɛn na julu tun ka bon, cɛɛ ri diya wo le yɛ ka tamin.» Isa ko: «Ale le wo ri jɔ!»
\p
\v 44 Isa ka a ɲa lɔ muso rɔ, ka a fɔ Simɔn yɛ ko: «Simɔn, i ma muso ɲin yen wa? N nara i wara, i ma ji di n ma ka n sen mako. Kɔni a ka n sen suma a ɲaji la, ka a jɔsi a kunsi la. 
\v 45 I ma n sunbu foli rɔ. Kɔni kɛbi n donda yan, ale ma n sen sunbu boloka. 
\v 46 I ma n kun mamun tulu la, kɔni a ka latikolon mun n sen na. 
\v 47 Tuɲa ka fisa. Muso ɲin da kojuu siyaman kɛ kɔrɔman. Kɔni a la hakɛ bɛɛ a labe ka a masɔrɔn a la kaninteya ra wara. A ragbɛ! Mɔɔ mɛn ma makotoli ba sɔrɔn ten, a la kaninteya tɛ kɛ ten.»
\p
\v 48 Wo rɔ, Isa ka a fɔ muso yɛ ko: «I ra makoto i la kojuu bɛɛ la.»
\p
\v 49 Mɛnilu siini tɛrɛ ye, woilu ka a fɔ ii jɛrɛ kɔndɔ ko: «Ɛɛ! Yon ye ɲin di, mɛn di mɔɔ makoto a la kojuu la?»
\p
\v 50 Kɔni Isa ka a fɔ muso yɛ ko: «I ra i kisi bi i la lemɛniya sababu la. Wa jususuma dɔ!»
\c 8
\s Muso mɛnilu bilani tɛrɛ Isa kɔ
\p
\v 1 Kɔfɛ, Isa tɛrɛ ye iwala ka mɔɔilu kawandi so bailu ni so mɛsɛnilu la. A tɛrɛ ye Alla la Mansaya kibaro ɲuma lasela ii bɛɛ ma. A la talibidenba mɔɔ tan ni fila tɛrɛ ye a kɔfɛ. 
\v 2 Musoilu fanan bilani tɛrɛ ye a kɔ, Isa tun da mɛnilu lakɛndɛya. Doilu fanan tɛrɛ ye ii fɛ, Isa ka jinailu gbɛn ka bɔ mɛnilu fɛ. Do tɔɔ tɛrɛ ye ko Mariyamu Makidalaka. Isa tun ka jina wɔrɔnwula gbɛn ka bɔ ale kɔfɛ. 
\v 3 Cɛɛ mɛn tɔɔ ko Cusa, wo muso fanan tɛrɛ ye, mɛn tɔɔ ko Johani. Cusa wo tɛrɛ ye Mansa Herodi la nanfulu kunnasiila ri. Muso mɛn tɔɔ ko Susana fanan tɛrɛ ye, a ni muso dogbɛrɛilu. Muso woilu bɛɛ tɛrɛ ye Isa ni a la karandenilu madɛmɛnna ii bolofenilu la ko rɔ.
\s Sifoyila la kuma kɔrɔlama
\p
\v 4 Mɔɔilu bɔra so siyaman na ka na Isa ma. A ka kuma kɔrɔlama do fɔ jama ba wo yɛ. A ka a fɔ ko: 
\v 5 «Sɛnɛkɛla do bɔra ka wa si foyi diya a la sɛnɛ rɔ. A seni ye, a ka si foyi. Si do bera sila dafɛ. Taminbatɔilu ka si wo radɔn ii sen na ka a tiɲan. Sankolo kɔnɔilu nara a tɔ ta ka a dɔɔn. 
\v 6 Si do fanan bera farakoloma yɔrɔ kan. Si wo fɛrɛnda, kɔni a ma mɛn. A bɛɛ yara, ka a masɔrɔn sumaya tun tɛ yɔrɔ wo rɔ. 
\v 7 Si do fanan bera yɔrɔ do rɔ, bin wɔninmailu ye bɔla yɔrɔ mɛn. Si wo fɛrɛnda, bin wɔnenmailu fanan fɛrɛnda. Kɔfɛ, bin wɔnenmailu warara si fɛrɛnnilu ma ka ii mabali bonyala. 
\v 8 Si do fanan bera duu duman dɔ. Si wo fɛrɛnda koɲuma ka bonya ka den kosɛbɛ. Si jate mɛn bera duu duman wo rɔ, wo ɲɔɔn kɛmɛ sɔrɔnda.» Isa banni kuma kɔrɔlama fɔla ka a kan nabɔ ko: «Tolo ye mɛnilu kun ma, woilu ye ii tolo malɔ kuma kɔrɔlama ɲin na kosɛbɛ.»
\p
\v 9 A la karandenilu ka a maɲininka ko: «Kuma kɔrɔlama wo kɔrɔ ye nfen di?» 
\v 10 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Alla la Mansaya koilu suturani, aile ra famunyali do sɔrɔn ii rɔ. Kɔni wo koilu ye fɔla mɔɔ tɔilu yɛ kuma kɔrɔlamailu le rɔ. Wo rɔ,
\q1 ‹ii ɲa ye ii la, kɔni ii kana fen yen;
\q1 ii tolo ye ii la, kɔni ii kana fen famun.›
\p
\v 11 «Nba, kuma kɔrɔlama wo kɔrɔ le ɲin di. Si wo ye Alla la kuma munuɲa le ri. 
\v 12 Si do bera sila dafɛ. Si mɛn bera yɔrɔ wo ye mɔɔ doilu munuɲa le ri. Mɔɔ woilu ra Alla la kuma mɛn, kɔni Ibulusa ra na wo bɔ ii jusu rɔ. Kosa ii kana se lala Alla la kuma la ka kisi. 
\v 13 Si do mɛn bera farakoloma yɔrɔ kan, wo fanan ye mɔɔ doilu munuɲa le ri. Mɔɔ woilu ka Alla la kuma mɛn ka a mira sɛwa rɔ. Kɔni kuma wo ma don ii jusu rɔ bɛrɛ bɛrɛ kɛ. Ii ri to lemɛniya rɔ dooni. Gbɛliya waati wa se ii ma, ii ri sila ɲuma bila. 
\v 14 Si do mɛn bera bin wɔninmailu yɔrɔ rɔ, wo fanan ye mɔɔ doilu munuɲa le ri, mɔɔ mɛnilu ka Alla la kuma mɛn fewu! Kɔni dunuɲaratɛɛ hamin da wara ii ma, a ni nanfulu ko nata a ni ii jɛrɛ diyana koilu. Wo bolo ma, Alla la kuma ri mabali ii jusu rɔ, ka kɛ ikomin sɛnɛ fen, mɛn yara ka a den kobali to ye. 
\v 15 Nba, si do fanan bera duu duman dɔ. A fɛrɛnda koɲuma ka bonya ka den kosɛbɛ. Si mɛn bera duu duman yɔrɔ, wo ye mɔɔ doilu munuɲa le ri mɛn da Alla la kuma lamɛn ka a mira. Ii jusu telenni rɔ, ii ye kankelentiilu ri. Wo mɔɔilu ye i rajala ka Alla sawo kɛ kosɛbɛ waati bɛɛ.»
\s Fitinna la kuma kɔrɔlama
\p
\v 16 Isa ka a fɔ ii yɛ ikɔ tuun ko: «Mɔɔ si tɛ fitinna lamɛlɛn, ka ban ka fen birin a kan na, wala ka a sii lafen kɔrɔ. Ii ri a lamɛlɛn ka a sii fitinnasiifen kan. Kosa mɔɔ mɛnilu ye donna bon na, woilu ri fitinna mɛlɛn yen. 
\v 17 Nba, mɔɔilu ra fen fen dokon, wo bɛɛ ri yen. Ii ra fen fen sutura, wo bɛɛ ri bɔ gbɛ rɔ. 
\v 18 Ii ye a kɛ kunyɛ ii la tolo malɔ rɔ! Baa ni fen do kɛra mɔɔ do bolo a ri do kura sɔrɔn, kɔni ni fen sa mɛn bolo wo ti fen fen sɔrɔnna.»
\s Isa na ni a badenmailu
\p
\v 19 Isa na ni a dɔɔcɛilu nara Isa ma, kɔni ii ma se ka i madon a la jama bolo la. 
\v 20 Isa a lalɔnnira ko: «I na ni i dɔɔcɛilu lɔni da la, ko ii ye a fɛ ka i yen.» 
\v 21 Isa ka jabili kɛ ko: «Mɔɔ mɛnilu ye ii tolo malɔla Alla la kuma la ka a mira, woilu le n na ni n badenmailu ri.»
\s Isa ka fɔɲɔ ba lalɔ
\p
\v 22 Lon do rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «An ye wa dala kɔma.» Wo rɔ, ii bɛɛ donda kulun dɔ ka wa. 
\v 23 Ka ii to ji kan kulun dɔ, Isa sunɔɔra. Wo kɔrɔ, fɔɲɔ ba wulira ji kan ka kulun namaa fo ka ji don a kɔndɔ. Ji siyayara kulun kɔndɔ. Wo rɔ kulun jiitɔla tɛrɛ ye ji kɔrɔ. 
\v 24 Ii ka ibori ka Isa lakunun ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, Maari an tununtɔ le ji rɔ.» A wulira ka fɔɲɔ ni ji makuma. Fɔɲɔ ni ji ka i lɔ ka masuma. 
\v 25 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai la lemɛniya ɲa le wo ri wa?» Ii bɛɛ silanda ka kabannakoya, ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «Ɛɛ! Mɔɔ su ɲuman de ɲin di? A ye fɔɲɔ ni ji marala, hali woilu bɛɛ ye a kumakan mirala.»
\s Isa ka jina gbɛn ka bɔ cɛɛ do fɛ
\p
\v 26 Wo kɔ, Isa ni a la karandenilu ka dala tɛɛ ka se Jerasa mara rɔ. Dala wo tɛrɛ ye Jerasa mara ni Kalile mara tɛma. 
\v 27 Isa jii mɛn kɛni ka bɔ kulun kɔndɔ, cɛɛ jinatɔ do nara a labɛn. Kɛbi waati jan jinatɔ wo tun tɛ feriyabɔ donna muumɛ. A tun tɛ sɔnna ka to so kɔndɔ. A tɛrɛ ye sila kaburu wo le rɔ. 
\v 28 A ka Isa yen tuma mɛn na, a kulera bakɛ. A nara ibe duu ma Isa sen kɔrɔ, ka a kan nabɔ ko: «Ile Isa, Alla Kɔrɔtaninba Dencɛ! N bila! I nani an jakankata kanma wa?» 
\v 29 A ka wo kuma fɔ, ka a masɔrɔn Isa tun da jina jamari ko a ye bɔ a fɛ. Jina tun da wo mira siɲa siyaman kɔrɔman. A wa a mira, so kɔndɔ mɔɔilu ri a bolo sidi jɔlɔkɔ la, ka a sen don nɛɛ la, ka ii janto a rɔ. Kɔni a ri jɔlɔkɔ ni nɛɛ kadi ka wa. Jina ri a gbɛngbɛn fo wula jan.
\p
\v 30 Isa ka a maɲininka ko: «I tɔɔ di?» A ka a jabi: «An tɔɔ le ko jama ba, baa an ye ikomin kɛlɛden jama ba.» Wo kɔrɔ le, jina siyaman tɛrɛ ye a fɛ. 
\v 31 Jina woilu ka Isa madiya ko a kana ii lawa denka dun ba rɔ, jakankata yɔrɔ kɔnin.
\p
\v 32 Wo tuma, kɔsɛ kuru ba tɛrɛ ye dɔɔnnin kɛla tindi kan ye. Jinailu ko Isa ye diɲɛ ii ye don kosɛilu kɔndɔ. Isa sɔnda ii ye wa. 
\v 33 Jinailu bɔra jinatɔ fɛ ka wa don kɔsɛilu kɔndɔ. Wo rɔ, kɔsɛilu ka i bori kosɛbɛ ka jii tindi la ka wa don ji rɔ. Ii bɛɛ tununda ji rɔ. 
\v 34 Nba, wo bɛɛ kɛra kosɛ gbɛngbɛnnailu ɲana. Ii ka ibori ka wa a ɲafɔ so kɔndɔ mɔɔilu yɛ, a ni bonda la mɔɔilu. 
\v 35 So kɔndɔ mɔɔilu bɔra ka wa ka wo mafɛnɛ. Ii seni yɔrɔ wo rɔ, ii ka jinatɔ kɔrɔ masumani siini yen Isa sen kɔrɔ. Jina si tun tɛ a fɛ. Duruki tɛrɛ ye a kan na. So kɔndɔ mɔɔilu silanda kojuuya wo rɔ. 
\v 36 Jinailu gbɛnda mɛnilu ɲana, woilu ka dantɛɛli kɛ mɔɔ tɔilu yɛ. 
\v 37 Jerasakailu bɛɛ silanda a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma, ka a fɔ Isa yɛ ko a ye bɔ ii la jamana rɔ. Awa Isa ni a la karandenilu donda kulun dɔ ka i kɔsɛ. 
\v 38 Isa wa tuma, jinatɔ kɔrɔ nara a madiya ko a ye a fɛ ka to Isa kɔfɛ, kɔni Isa ma sɔn fo ka a kelaya ko: 
\v 39 «I ye wa i wara. Alla ra ko ba mɛn kɛ i yɛ, i ye wo kibaro lase i wara mɔɔilu ma.» Isa tun da mɛn kɛ a yɛ, a wara ka to wo kibaro lasela a so fan bɛɛ rɔ.
\s Sunkurun faani a ni muso jankarɔto
\p
\v 40 Isa kɔsɛtɔla, jama ba ka a labɛn baa ii tɛrɛ ye a makɔnɔla 
\v 41 Wo tuma, cɛɛ do nara se a ma, ka i la a sen kɔrɔ. Wo cɛɛ, mɛn tɔɔ ko Jayirusi, tɛrɛ ye salibon kuntiiya la. A ka Isa madiya ko a ye diɲɛ ka wa a wara, 
\v 42 baa a denmuso kelen pe faatɔ le. Den wo ra san tan ni fila sɔrɔn. Wo rɔ, Isa ka Jayirusi wara sila ta. Kɔni a watɔla, jama warara a kɔfɛ kojuuya, fo ka a ragbɛdɛn ii tɛma.
\p
\v 43 Muso jankarɔto do tɛrɛ ye jama wo tɛma. Jelibɔ jankarɔ tɛrɛ ye a la kɛbi san tan ni fila. Dandalilailu tun da a bolofen bɛɛ dɔɔn, kɔni wo si ma se ka a lakɛndɛya. 
\v 44 A ka i madon Isa la ka i maa a la duruki dakun na. A la jelibɔ ka i lɔ i kɔrɔ ye. 
\v 45 Isa ka ɲininkali kɛ kelendi ko: «Yon ka a bolo maa n na?» Bɛɛ ka a fɔ ko: «Nde tɛ.» Piyɛri ka a fɔ ko: «N Maari, i ma jama warani yen fo ka i ragbɛdɛn ii tɛma.» 
\v 46 Isa ka a jabi: «Jama ko tɛ dɛ! Mɔɔ kelen da imaa n na. N ye a kalama ko sebaya ra bɔ n dɔ ka ko kɛ do yɛ sisen!»
\p
\v 47 Muso ka wo lakɔrɔsi ka a yen ko a ti se ka idoon Isa ma. A yɛrɛyɛrɛni nara i la Isa sen kɔrɔ. A ka imaa Isa la duruki kɔ la kun mɛn na, a ni a kɛndɛyara kelendi ɲa mɛn ma, a ka wo bɛɛ ɲafɔ Isa yɛ jama bɛɛ ɲana. 
\v 48 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N denmuso, i ra bɔ jankarɔ rɔ ka kisi i la lemɛniya sababu rɔ. Wa jususuma dɔ.» 
\v 49 Ka Isa to wo fɔla, keladen nara ka bɔ salibon kuntii Jayirusi wara. Wo nara a fɔ Jayirusi yɛ ko: «I denmuso ra ban. I kana karanmɔɔ tɔrɔ butun.» 
\v 50 Isa ka kela wo mɛn ka a fɔ Jayirusi yɛ ko: «I kana jiitɛɛ. I ye la n na dɔrɔn. I denmuso ri kɛndɛya.»
\p
\v 51 Isa se mɛn kɛni Jayirusi wara, a ma sɔn mɔɔ si ye don a kɔfɛ bon kɔndɔ, fo Piyɛri, ni Yuhana, ni Yakuba, a ni den fa ni a na. 
\v 52 Mɔɔilu tɛrɛ ye kasila ka kule, ko den da faa. Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana kasi. Den ma faa. A ye sunɔɔ rɔ.» 
\v 53 Ii ka Isa mayɛlɛ, baa ii bɛɛ ka a lɔn fewu ko den da faa. 
\v 54 Isa ni a la mɔɔilu donda bon kɔndɔ. A wara den mira a bolo ma ka a kan nabɔ ko: «Dennin, i wuli!» 
\v 55 Dennin nii kɔsɛra a rɔ. A wulira ka i lɔ kelendi. Isa ka a fɔ ko ii ye dɔɔnnin di a ma. 
\v 56 Den fa ni a na kabannakoyara, kɔni Isa ka ii jamari ko ii ra mɛn yen bon kɔndɔ ye, ii kana wo fɔ mɔɔ si yɛ.
\c 9
\s Isa ka a la talibidenbailu kelaya
\p
\v 1 Wo kɔ, Isa ka a la talibidenba tan ni fila kili. A ka se ni sebaya di ii ma, kosa ii ri jinailu gbɛn ka bɔ mɔɔilu fɛ, ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. 
\v 2 A ka ii kelaya ko ii ye wa Alla la Mansaya ko lase mɔɔilu ma, ka jankarɔtoilu fanan lakɛndɛya. 
\v 3 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana dɛmɛn fen si ta taama ɲin dɔ, gbeleke wo, bɔrɔ wo, dɔɔnninfen wo, wodi wo, ai kana wo si ta. Hali duruki kɔrɔbila fila, ai kana wo ta. 
\v 4 Ai wa jiya yɔrɔ mɛn dɔ, ai kana bɔ ye. Ai ye to ye fo ai bɔ tuma wa se so wo kɔndɔ. 
\v 5 Ni mɔɔilu ka i ban ai jiyala, ai ye bɔ ii wara, ka ye gbangban bɔ ai sen ma. Wo ri kɛ sereya ri ye mɔɔilu ma, ko ii ka juu.» 
\v 6 Nba, ii bɔra ye ka itaama ka se so siyaman dɔ. Ii ka kibaro ɲuma lase ka jankarɔtoilu lakɛndɛya fan bɛɛ rɔ.
\s Isa la ko ka Herodi kɔndafili
\p
\v 7 Nba, ko ko kɛni tɛrɛ ye Isa bolo, Mansa Herodi tɛrɛ ye wo kibaro kalama. Wo kibaro ka a kɔndafili kosɛbɛ, baa doilu tɛrɛ ye Isa jatela Yaya le ri. Ii ka a fɔ ko Yaya ra wuli ka bɔ saya rɔ. 
\v 8 Doilu tɛrɛ ye Isa jatela Nabi Eli le ri. Ii ka a fɔ ko Eli ra na ikɔ tuunni. Doilu tɛrɛ ye Isa jatela nabi gbɛrɛ ri, bi ma mɛn ban. Ii ka a fɔ ko wo ra bɔ saya rɔ ka na ikɔ tuunni. 
\v 9 Herodi ka a fɔ ko: «N ka mɔɔ lɔ Yaya kun tɛɛla a la. A ye di wo rɔ? N ye kibaro mɛn sɔrɔnna ɲin, wo tii ye yon de ri wa?» Wo rɔ, a lɔɔ tɛrɛ ye Herodi la ka a ɲa la Isa kan.
\s Isa ka dɔɔnnin di jama ma
\p
\v 10 Isa la talibidenbailu bɔra taama rɔ ka na dantɛɛli kɛ Isa yɛ. Ii tun da ko ko kɛ, ii ka wo bɛɛ fɔ a yɛ. Wo banni, Isa ka ii ta, ko ka wa ɲɔɲɔ diya Bɛtisayida so fan dɔ. 
\v 11 Kɔni mɔɔ siyaman kolɔnda ii wa ko rɔ, ka ibori ii kɔ. Isa ka ii bɛɛ ramira koɲuma. A ka Alla la Mansaya ko lase ii ma, ka ban ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. 
\v 12 Ii bɛɛ mɛnda ye fo ka fitiri sudunya. Keladenba tan ni fila wo nara, wo rɔ, ka a fɔ Isa yɛ ko: «An Maari, i ye sila di jama ma. Sa ii ri wa si diya a ni dɔɔnnin ɲinin yan laminin soilu la, a ni todailu la. I ma a lɔn, an ye waa le rɔ yan? Foyi tɛ yan.» 
\v 13 Isa ka ii jabi: «Ai jɛrɛ ye dɔɔnnin di ii ma.» Keladenbailu ka a fɔ ko: «Buru kala loolu ni jɛɛ fila-pe ye an bolo yan. Nba, i ye a fɛ an ye wa dɔɔnnin san jama ɲin bɛɛ yɛ wa?» 
\v 14 Jama wo ka siya ba le. Cɛɛ mɛnilu ye a rɔ, woilu jate ri mɔɔ waa loolu bɔ.
\p Nba, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ai ye jama lasii mɔɔ biloolu biloolu dɛkuruilu rɔ.» 
\v 15 Karandenilu ka jama ladɛn ka ii lasii ten. 
\v 16 Wo banni, Isa ka buru kala loolu ni jɛɛ fila ta, ka a ɲa lɔ san ma ka baraka bila Alla yɛ. A ka buru ni jɛɛ rakadikadi ka a di karandenilu ma, ko ka a rafara jama tɛma. 
\v 17 Mɔɔ bɛɛ ka dɔɔnnin kɛ fo ka ii fa. Ii bɛɛ ban mɛn kɛni dɔɔnninna, karandenilu ka buru ni jɛɛ kunkundun tɔilu ladɛn. Wo kunkundunilu ka see tan ni fila lafa.
\s Piyɛri ka mɛn fɔ Isa ma
\p
\v 18 Lon do rɔ, Isa kelen tɛrɛ ye Alla matarala yɔrɔ do rɔ. A la karandenilu tɛrɛ ma jan ale bakɛ. Isa ka ii maɲininka ko: «Mɔɔilu ye n jatela yon di?» 
\v 19 Ii ka a jabi: «Doilu ka a fɔ ko i ye Yaya le ri. Doilu ka a fɔ ko i ye Nabi Eli le ri. Doilu fanan ka a fɔ ko nabi do ra bɔ saya rɔ ka na, bi ma mɛn ban.»
\p
\v 20 A ka ii maɲininka ko: «Ai don? Ai ye n jatela yon di?» Piyɛri ka a jabi: «Alla la Ɲenematɔmɔnin de ile ri.»
\p
\v 21 Isa ka a fɔ ka a magbɛlɛya ii yɛ ko ii kana wo kuma fɔ mɔɔ si yɛ. 
\v 22 A ka a fɔ ko: «A fɛrɛ tɛ, fo Mɔɔ Dencɛ ye jakankata. Mɔɔbailu ni sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu, ii bɛɛ ri i ban a rɔ, ka a mira ka a faa. Kɔni a faa tele sawana, a ri lawuli ka bɔ saya rɔ.»
\p
\v 23 A banni wo fɔla a la karandenilu yɛ, a ka a fɔ mɔɔilu bɛɛ yɛ ko: «Ni mɔɔ ye a fɛ ka na n ma, wo ye ban a jɛrɛ rɔ. Lon lon a ye a la gbɔngbɔn jiri ta ka bila n kɔfɛ. 
\v 24 Nba, ni mɔɔ mɔɔ ka a si kɔnɔgbɛn a la dunuɲaratɛɛ rɔ, wo tii ti ɲenemayala, kɔni ni mɔɔ mɔɔ bɔnɔra a si rɔ a la dunuɲaratɛɛ rɔ nde la ko rɔ a ri ɲenemaya. 
\v 25 A ye di? Ni mɔɔ do ka dunuɲa fen bɛɛ sɔrɔn yan, ka wa bɔnɔ a nii dɔ sini, wo tɔnɔ ye nfen di? 
\v 26 Mɛn di maloya ka i ban i lɔla n na ko rɔ, a ni n na kuma rɔ, Mɔɔ Dencɛ wa na lon mɛn, a ri maloya wo tii la ko la fanan. Wo lon, a natɔ a la nɔɔrɔ rɔ, a ni a Fa Alla ta, a ni mɛlɛka sɛnimanilu ta. 
\v 27 Sika tɛ a rɔ: doilu ye ai tɛma yan, mɛnilu tɛ sa fewu ni ii ma Alla la Mansaya yen fɔlɔ.»
\s Isa fari yɛlɛman ko
\p
\v 28 Wo fɔ tele seyin ɲɔɔn, Isa ka Piyɛri ni Yuhana ni Yakuba ta ka wa Alla matara diya koyinkɛ do kan. 
\v 29 Ka Isa to Alla matarala, a ɲakɔrɔ yɛlɛmanda. A la faanin gbɛra fo ka mɛlɛnmɛlɛn ikomin sanmɛlɛnmɛlɛn. 
\v 30 Ikɔrɔkɔrɔ cɛɛ fila kumara a yɛ mɛn ye Nabi Musa a ni Nabi Eli. Bi tɛrɛ ma cɛɛ fila wo sa. 
\v 31 Ii lɔni tɛrɛ nɔɔrɔ ba rɔ ka Isa baro. Ii barora Isa faa ko kan, a natɔ mɛn dafala Jerusalɛmu. 
\v 32 Wo ka a tɛrɛn Piyɛri ni a dafɔɲɔɔnilu ra sunɔɔ. Ii kununda ka Isa nɔɔrɔni yen, a ni cɛɛ fila wo. 
\v 33 Ka sɔrɔn Nabi Musa ni Nabi Eli watɔ le tɛrɛ, Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, yan bɛnni an ma. An ye to yan. An di gba sawa lɔ, i ta kelen, Nabi Musa ta kelen, a ni Nabi Eli ta kelen.» Piyɛri tɛrɛ ye kumala tuun, kɔni a ma wo kɔrɔ lɔn. 
\v 34 Ka Piyɛri to kumala, banda do jiira ka birin ii kun na, ka ii latunun, wo rɔ ii silanda a ɲa ma. 
\v 35 Wo tuma, kumakan do bɔra banda rɔ ko: «N Dencɛ le ɲin di, n da mɛn Ɲenematɔmɔn. Bɛɛ ye a tolo malɔ a la.» 
\v 36 Kuma banni, karandenilu ma mɔɔ si tɛrɛn ye fo Isa kelen pe. Ii bɛɛ ka i makun wo ko ma. Ii ka mɛn yen, ii ma wo fɔ mɔɔ si yɛ.
\s Isa ka den jinatɔ do lakɛndɛya
\p
\v 37 Wo duusa gbɛ, Isa ni talibidenba sawa wo jiira koyinkɛ kɔrɔ tuma mɛn na, mɔɔ siyaman ka Isa labɛn. 
\v 38 Nba, cɛɛ do tora jama wo tɛma ka a kan nabɔ ko: «Karanmɔɔ, n ye i madiyala, i ye n dencɛ dɛmɛn. A kelen pe le n bolo. 
\v 39 Jina ye a tɔrɔla. A wa a mira, den di kule i kɔrɔ ye. Jina ri a lajɛrɛjɛrɛ, fo ka a da kanfa ji labɔ. A ti sɔn fewu ka den bila fo a wa ban a sɛɛla kojuuya. 
\v 40 N nara ka i la karandenilu madiya ko ii ye jina gbɛn. Ii ma se a la.» 
\v 41 Isa ka jabili kɛ ko: «Ai bi mɔɔilu ka juu. Ai tɛ la Alla la muumɛ! N ye to ai tɛma haan waati ɲuman ka ai la lemɛniyabaliya muɲun?» A ka a fɔ cɛɛ wo yɛ ko: «Na i dencɛ ri yan.» 
\v 42 Den ka i madon Isa la waati mɛn na, jina ka den wo labe duu ma, ka a yɛrɛyɛrɛ kojuuya. Isa ka jina makuma ko a ye bɔ den fɛ. Jina bɔra, den kɛndɛyara. Isa ka den nasɛ a fa ma. 
\v 43 Mɔɔilu bɛɛ kabannakoyara wo rɔ, ko Alla makabani ba le.
\s Isa ka a la saya ko fɔ ikɔ tuun
\p Isa tɛrɛ ye ko mɛnilu kɛla, woilu ka ii bɛɛ kabannakoya. Ka ii to wo la, a ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: 
\v 44 «Ai ye ai tolo malɔ koɲuma kuma ɲin na. Janfa natɔ donna Mɔɔ Dencɛ ma, sa a ri don mɔɔ juuilu bolo.» 
\v 45 Karandenilu ma kuma wo ɲayen. A kɔrɔ dɔɔni tɛrɛ ii ma. Hali ii ma a famun, ii ma sɔn ka Isa ɲininka a kɔrɔ ma ka a masɔrɔn ii silanni kojuuya.
\s Yon ye ɲɛmɔɔ ri?
\p
\v 46 Wo tuma, sɔsɔli do wulira karandenilu tɛma, ko yon kɛtɔ ɲɛmɔɔ ri ii dɛkuru rɔ? 
\v 47 Isa ka ii miriya lɔn. Wo rɔ, a ka dennin do ta ka a lalɔ a tɔrɔfɛ. 
\v 48 A ka a fɔ karandenilu yɛ ko: «Mɔɔ mɛn wa dennin ɲin ɲɔɔn damira koɲuma nde kosɔn, wo ra n jɛrɛ ramira. Mɔɔ mɛn wa nde ramira koɲuma, wo ra n kelayaba ramira koɲuma fanan, baa mɛn di sɔn ka a jɛrɛ kɛ dɔɔman mɔɔ ri ai tɛma, wo le ka bon a tɔ bɛɛ ri.»
\s Mɛn tɛ ii juu ri, wo ye ii ɲiin de ri
\p
\v 49 Isa la talibidenba mɛn tɔɔ ko Yuhana, wo ka a fɔ ko: «Maari, an ka cɛɛ do yen, a tɛrɛ ye jinailu gbɛnna ka bɔ mɔɔilu fɛ i tɔɔ rɔ. An ka a fɔ a yɛ ko a ye wo boloka, baa a tɛ an na dɛkuru mɔɔ ri.» 
\v 50 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kana a mabali wo la. Mɔɔ mɛn tɛ i kanma, wo ye i fɛ.»
\s Samarikailu ka i ban Isa rɔ
\p
\v 51 Nba, ka a tɛrɛn a waati tun da sudunya ka i kɔsɛ a Fa Alla wara, Isa ka a jusu latɛɛ ko a fɛrɛ tɛ fo a ye wa Jerusalɛmu. 
\v 52 A ka keladen doilu lawa a kɔrɔ. Woilu wara don Samari so do la, ka jiya diya ɲinin a yɛ. 
\v 53 Kɔni ye mɔɔilu ma sɔn ka Isa jiya, ka a masɔrɔn a watɔ Jerusalɛmu. 
\v 54 Wo rɔ a karandenilu, Yakuba ni Yuhana, ka Isa maɲininka ko: «An tɛ ta lajii ka bɔ san dɔ ka ii janin wa?» 
\v 55 Isa ka iyɛlɛman ka ii makuma, ko ii jo tɛ. 
\v 56 Ii taminda ye, ka wa so gbɛrɛ ɲinin.
\s Ka bila Isa kɔ
\p
\v 57 Ii watɔla, mɔɔ do ka a fɔ Isa yɛ ko: «I wa kɛ wala fan fan, n di to i kɔ.» 
\v 58 Isa ka a jabi: «Tɔɔn ye sɔyaninilu bolo. Ɲaa ye sankolo kɔnɔilu bolo. Kɔni si diya si tɛ Mɔɔ Dencɛ bolo, a ri se ka i ɲɔɲɔn yɔrɔ mɛn.»
\p
\v 59 Isa ka a fɔ cɛɛ gbɛrɛ yɛ ko: «I ye bila n kɔ.» Wo ka a jabi: «Maari, i ye diɲɛ n ye wa n fa su don fɔlɔ.» 
\v 60 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Mɛnilu faani, mɛnilu ma ɲenema bɛrɛ lɔn, i ye a to woilu yɛ ii ɲɔɔn su don. Ile kɔni ye wa Alla la Mansaya ko lase mɔɔilu ma.»
\p
\v 61 Dogbɛrɛ ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, n ye a fɛ ka bila i kɔ. Kɔni, n ye wa n sara n wara mɔɔilu la fɔlɔ ko an bɛn sɔɔma.» 
\v 62 Isa ka a jabi: «Mɔɔ mɛn wa nisi daba mira ka sɛnɛ kɛ damira, ka ban ka to a kɔfɛ mafɛnɛla, wo ti se Alla la Mansaya baara nɔɔla.»
\c 10
\s Isa ka karanden biwɔrɔnwula ni fila kelaya
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Isa ka mɔɔ biwɔrɔnwula ni mɔɔ fila gbɛrɛ kili ka ii kelaya. A ka ii mɔɔ fila fila lawa a kɔrɔ. A jɛrɛ watɔ yɔrɔ mɛnilu rɔ, a ka ii lawa a kɔrɔ, yɔrɔ woilu bɛɛ rɔ. 
\v 2 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Suman ka waati ra se. Suman ka siya. Kɔni wo baaralailu ma siya. Ai ye Suman Fɛ Tii\f + \fr 10.2 \fr*\fq Suman Fɛ Tii \fq*\ft wo ye Alla le ri.\ft*\f* madiya, kosa a ri do kafo baaralailu ma suman fɛ rɔ.
\p
\v 3 «Ai ye wa sisen. N ye ai kelayala ka kɛ ikomin saa dennin, mɛn bilani wara juuilu tɛma. 
\v 4 Ai kana wodi bila ai kun. Ai kana bɔrɔ ta. Ai kana sanbara gbɛrɛ ta. Ai kana sɔn foli ye ai la baara lanɔɔ sila la.
\p
\v 5 «Ai wa jiya yɔrɔ mɛn dɔ, ai ye ye mɔɔilu fo fɔlɔ ko: ‹Jususuma ye don bon ɲin na.› 
\v 6 Ni wo ka do tɛrɛn ye, mɛn ye jususuma ɲininna, ai la duwawu ri mira a yɛ. Ni wo tɛ, ai la duwawu ri i kɔsɛ ai ma. 
\v 7 Mɛnilu wa sɔn ka ai jiya, ai ye to woilu bolo. Ii wa dɔɔnninfen fen di ai ma, ai ye wo dɔɔn. Ii wa minnin fen fen di ai ma, ai ye wo min. Baaraden ni a sara ka kan. Ai kana ai jiya diya yɛlɛman.
\p
\v 8 «Ai wa don so fen fen kɔndɔ, ni ye mɔɔilu ka ai ramira ka na dɔɔnninfen do sii ai kɔrɔ, ai ye a dɔɔn. 
\v 9 Jankarɔto mɛnilu ye so kɔndɔ ye, ai ye woilu lakɛndɛya. Ai ye a fɔ mɔɔilu yɛ ko: ‹Alla la Mansaya ra i madon ai la!›
\p
\v 10 «Kɔni ai wa don so fen fen kɔndɔ, ka a tɛrɛn ye mɔɔilu ma sɔn ai jiyala, ai ye bɔ. Ai ye wa i lɔ sila tɛma, ka ai kan nabɔ ii ma ko: 
\v 11 ‹Hali ai la so gbangban, mɛn tɛrɛ ye an sen ma, an da wo bɔ an sen ma. Wo ri kɛ tɔɔmasere ri ai kan yan, kɔni ai ye a lɔn ko Alla la Mansaya ra i madon ai la.› 
\v 12 N di a fɔ ai yɛ ko kiti lon wa se, jahadi juuman di la so wo kan ka tamin Sɔdɔmu kan.»
\s So mɛnilu ka i ban lemɛniya la
\p
\v 13 «Korasɛnkailu, gbalo ye ai yɛ. Bɛtisayidakailu, gbalo ye ai fanan yɛ. Ka a masɔrɔn kabannako bailu kɛra ai tɛma. Ni woilu ɲɔɔn tun kɛra Tiri so kɔndɔ, wala Sidɔn so kɔndɔ, sa wo mɔɔilu ra tubi kɛbi waati jan. Ii tun di i sii buurigbɛ rɔ ka kasanbɔrɔ bila ii kan na, ka kɛ nimisa tɔɔmasere ri, ka tubi. 
\v 14 Wo le kosɔn, kiti lon wa se, Tirikailu ni Sidɔnkailu la jahadi ri nɔɔya ka tamin ai ta kan. 
\v 15 Kapɛrinahumukailu ai don? Ai ri bonya haan ka se sankolo rɔ wa? Wo kuma tɛ! Ai ri jii fo ka se jahanama kɔndɔ!»
\p
\v 16 Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Mɔɔ mɛn wa ai kumakan namɛn, wo ra n kan namɛn fanan. Mɔɔ mɛn ma sɔn ai rɔ, wo ra i ban n dɔ fanan. Mɛn ka i ban n dɔ, wo ra i ban n kelayaba rɔ fanan.»
\s Keladenilu ka ii kosɛ
\p
\v 17 Mɔɔ biwɔrɔnwula ni fila banni kelalasela, ii kosɛ mɛn kɛni, ii sɛwani ba nara dantɛɛli kɛ Isa yɛ ko: «Maari, hali jinailu silanni an yɛ ka an kan mira, i tɔɔ rɔ.» 
\v 18 Isa ka jabili kɛ ko: «N da Setana betɔ yen ka bɔ sankolo rɔ ikomin sanmɛlɛnmɛlɛn ye jiila ɲa mɛn ma. 
\v 19 A ragbɛ, n da sebaya di ai ma, sa ai ri sailu ni kɔsɔilu radɔn, ka se ai juu Setana ni a fanka bɛɛ la. Foyi ti se ai la. 
\v 20 Hali wo, ai kana sɛwa wo rɔ, ko jinailu ye ii majiila ai kɔrɔ. Ai ye sɛwa mɛn dɔ, wo le ɲin di: ai tɔɔ ra sɛbɛ harijeene rɔ.»
\s Isa sɛwara
\p
\v 21 Wo tuma, sɛwa ba le tɛrɛ Isa la, sɛwa mɛn bɔni Alla la Nii Sɛniman dɔ. Wo rɔ, a ka Alla tando ko: «N Fa Alla, sankolo ni duukolo tii, n ye i tandola, ka a masɔrɔn a diyara i yɛ ka lɔnniya di denninilu ma, i ma mɛn di hankilimailu ni lɔnninna bailu ma. Ɔɔn, N Fa, i sawo le.»
\p
\v 22 Isa ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko: «N Fa ra fen bɛɛ karifa n na. Mɔɔ si ma Dencɛ lɔn fo n Fa Alla. Mɔɔ si fanan ma n Fa Alla lɔn fo Dencɛ kelen, mɛn bɔra Alla rɔ. N wa n Fa yiraka mɛnilu la, woilu fanan di se a lɔnna.»
\p
\v 23 Wo kɔ, Isa ka iyɛlɛman ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Hɛrɛ ye ɲa yɛ ai ɲa mɛn ka yen! 
\v 24 Baa ai ɲa ye mɛn yenna, a lɔɔ tɛrɛ ye nabi siyaman ni mansa siyaman na ka wo yen, kɔni ii ma fɛrɛ sɔrɔn ka ii ɲa la a kan. Ai tolo ye mɛn namɛnna, a lɔɔ tɛrɛ nabi siyaman ni mansa siyaman na ka wo mɛn. Kɔni ii ma fɛrɛ sɔrɔn ka ii tolo malɔ a la.»
\s Samarika cɛɛ ɲuma
\p
\v 25 Lon do rɔ sariya karanmɔɔ do ka i lɔ ka ɲininkali do kɛ Isa kun a kɔrɔbɔ kanma. A ka a fɔ ko: «Karanmɔɔ, n ye nfen kɛ, sa n di ɲenemaya sɔrɔn?» 
\v 26 Isa ka a jabi: «Nfen de sɛbɛni Alla la sariya rɔ? I ra nfen de famun wo rɔ?» 
\v 27 A ka Isa jabi: «A sɛbɛni sariya rɔ ko: ‹I ye i Maari Alla kanin i jusukun bɛɛ la, i sɔlɔmɛ bɛɛ la, i fanka bɛɛ la, a ni i miriya bɛɛ la.› Ka la wo kan, a ka a fɔ ko: ‹I ye i mɔɔɲɔɔ kanin ikomin i ye i jɛrɛ kaninna ɲa mɛn ma.›» 
\v 28 Isa ka a jabi: «I ra mɛn fɔ, i jo wo rɔ. Ni i ka sila wo taama, i ri ɲenemaya sɔrɔn.» 
\v 29 Kɔni a lɔɔ tɛrɛ ye karanmɔɔ wo la ka jɔ di a jɛrɛ kɛwaliilu ma. Wo rɔ, a ka Isa maɲininka ko: «N ye yon jate n siiɲɔɔ di?»
\p
\v 30 Isa ka a jabi sanda do rɔ ko: «Cɛɛ do bɔra Jerusalɛmu ka wa Jeriko. Ka a to sila kan, benkannilailu bera a kan ka a bolofen bɛɛ bɔ a bolo, hali a feriyabɔ bɛɛ. Ii ka a gbasi kojuuya. Dooni ii ma a faa. Ii bɔra ye ka a lani to sila tɛma. 
\v 31 A ma mɛn wo kɔ, sarakalasela do nara sila wo kan. A ka madunbatɔ lani yen sila tɛma. A ka a ragbɛ, ka tamin a la ka wa. 
\v 32 Lebi bɔnsɔn do nara sila wo kan. A nara madunbatɔ lani tɛrɛn sila tɛma. A ka a ragbɛ, ka tamin a la ka wa. 
\v 33 Wo kɔfɛ, Samarika do fanan nara sila wo kan. A nara madunbatɔ lani tɛrɛn sila tɛma. A ka a ragbɛ, a kininkinin donda a rɔ. 
\v 34 A ka i madon a la ka a la dailu basi ka woilu sidi. A ka madunbatɔ lawuli ka a lala a la fali kan, ka wa a ri londan jiya bon do la. Ii se mɛn kɛni jiya bon na, a ka a janto a rɔ. 
\v 35 Duusa gbɛni, a ka \f + \fr 10.35 \fr*\ft Ka wodi mɛn di wo ye tele fila baara sara le ri.\ft*\f*wodi bɔ ka a di bon tii ma ka a fɔ a yɛ ko: ‹I janto madunbatɔ wo rɔ kosɛbɛ. A mako wa kɛ fen fen na, i ye wo di a ma. Ni wodi ɲin ma a bɛɛ bɔ, n wa n kosɛ, n di i la wodi bɛɛ lasɛ i ma.›
\p
\v 36 «A ye di? Mɔɔ sawa woilu rɔ, yon kɛra madunbatɔ siiɲɔɔ di?» 
\v 37 Sariya karanmɔɔ ka Isa jabi: «Mɛn hinara a la ka a dɛmɛn.» Isa ko: «Jɔ! I ye wa wo ɲɔɔn kɛ.»
\s Isa wara Mariyamu ni Marita wara
\p
\v 38 Nba, Isa ni a la karandenilu tɛrɛ ye taamala Jerusalɛmu sila kan. Ii se mɛn kɛni so do la, muso do ka ii jiya a wara. Muso wo tɔɔ ko Marita. 
\v 39 Marita dɔɔmuso fanan tɛrɛ ye, mɛn tɔɔ ko Mariyamu. Mariyamu wara i sii Maari Isa sen kɔrɔ ka a tolo malɔ a la. 
\v 40 Wo ka a tɛrɛn, Marita ɲagbani gba donna kojuuya. Wo rɔ, a ka i madon Maari Isa la ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, n mamuso ra n kelen to baarala ten. Wo tɛ gbala i la wa? I ye a fɔ a yɛ ko a ye wuli ka n dɛmɛn.» 
\v 41 Maari ka a jabi: «Marita, Marita. I haminni ko siyaman na fo ka i jɛrɛ ɲagba. 
\v 42 Kɔni fen kelen pe le munafan ka bon fen tɔ bɛɛ ri. Mariyamu ra munafan fen wo ɲenematɔmɔn. Foyi tɛ wo bɔ a bolo.»
\c 11
\s Alla matara ɲa
\p
\v 1 Lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye Alla matarala yɔrɔ do rɔ. A banni, a la karanden do ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, i ye an karan Alla matara la, ikomin Yaya ka a la karandenilu karan ɲa mɛn ma.» 
\v 2 Isa ka a jabi: «Ai wa kɛ Alla matarala, ai ye a fɔ ko:
\q1 An Fa Alla, i tɔɔ sɛniman ye bonya.
\q1 I ye i la mansaya labɔ gbɛ rɔ.
\q1
\v 3 I ye an na dɔɔnnin di an ma lon lon.
\q1
\v 4 I ye an makoto an na kojuuilu la,
\q1 baa mɛnilu ra kojuu kɛ an na, an da woilu makoto.
\q1 I kana an to an na miriya juuilu sila kan.»
\p
\v 5 A ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ni ai do wara i duɲɔɔ wara duu tala ma, ka a la da makonkon ka i kan nabɔ ko: ‹N duɲɔɔ, i wuli. I ye buru kala sawa di n ma. 
\v 6 N duɲɔɔ cɛɛ bɔtɔla le taama rɔ ka na jiya n wara sisen sisen. Damunin fen si tɛ n bolo ka sii a kɔrɔ.› 
\v 7 I duɲɔɔ di to bon kɔndɔ ka jabili kɛ ko: ‹Ɛɛ, cɛɛ, i kana na n tɔrɔ sa. N da n na da tuun ka a sɔɔ. N ni n na denilu bɛɛ ra ban an lala. N ti sɔn ka foyi di i ma sisen.› 
\v 8 Hali a ma sɔn ka buru di i ma ai la duɲɔɔnya kosɔn, i wa to a la da makonkon na fo ka a ɲagba, a ri wuli ka i mako bɛɛ ɲa jɔ! Baa, i ma sɔn ka a matara boloka.
\p
\v 9 «Wo rɔ, n di a fɔla ai yɛ ai wa matara foyi la, ai ri wo sɔrɔn; ai wa ɲinin, a ri a sɔrɔn; ai ye da makonkon, a ri laka ai yɛ. 
\v 10 Ka a masɔrɔn mɔɔ si wa matara a ri a sɔrɔn; mɔɔ wa fen ɲinin, a ri a sɔrɔn; mɔɔ wa da makonkon, a ri laka a yɛ.
\p
\v 11 «Yon ye ai tɛma yan, ni i dencɛ ka i matara jɛɛ la, i ri sa don a bolo wa? 
\v 12 Wala, ni i dencɛ ka i matara sisɛkili la, i ri kɔsɔn don a bolo wa? 
\v 13 Nba, ni ai, adamadenilu mɛn ka juu, ai kusan fen ɲuma dila ai denilu ma, wo gbɛnin de an Fa Alla mɛn ye sankolo rɔ wo ri se Nii Sɛniman dila a tarabailu bɛɛ ma.»
\s Isa ni Ibulusa la ko
\p
\v 14 Lon do rɔ, Isa ka jina gbɛn ka a bɔ bobo cɛɛ do fɛ. Jina bɔ mɛn kɛni a fɛ, cɛɛ ka kuma damira. Wo ka jama kabannakoya kosɛbɛ. 
\v 15 Kɔni doilu ka a fɔ ko Isa tɛrɛ ye jinailu gbɛnna \f + \fr 11.15 \fr*\ft Kirɛkika la miriya ye le ko Ibulusa a ye jina mansaden de ri\ft*\f*Ibulusa baraka le rɔ, mɛn ye jinailu la kuntii ba ri. 
\v 16 Doilu ka Isa kɔrɔbɔ, ko a ye tɔɔmasere do kɛ ii ɲana, mɛn di a yiraka ii la ko a la sebaya bɔni Alla rɔ.
\p
\v 17 Kɔni Isa ka ii bɛɛ miriya lɔn. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Mansaya kelen wa rafara fila ri ka i ɲɔɔn kɛlɛ, mansaya wo tiɲantɔ le. Bon kelen wa rafara fila ri ka i ɲɔɔn kɛlɛ, bon wo ri be. 
\v 18 A ye di wo rɔ? Ni Setana la baaradenilu rafarara fila ri ka i ɲɔɔn kɛlɛ, a la mansaya tɛ tiɲan wa? Ai ka a fɔ ko n ye jinailu gbɛnna jina kuntii ba Ibulusa le baraka rɔ. 
\v 19 A ye di? Ni n ye jinailu gbɛnna Ibulusa baraka rɔ, ai la karandenilu ye jinailu gbɛnna yon baraka rɔ? Ai la karandenilu ri ai la kiti tɛɛ, ko ai jo tɛ wo rɔ. 
\v 20 Ni wo tɛ, ni n ye jinailu gbɛnna Alla baraka le rɔ, wo ra a yiraka ko Alla la Mansaya ra se ai tɛma.
\p
\v 21 «Ai ɲa lɔ! Fankama wa a rabɛn kɛlɛ kɛ muranilu la, ko ka a la bon kanda, wo bolofenilu kandani a ɲuma la. 
\v 22 Kɔni ni fankama dogbɛrɛ bera a kan, mɛn fanka ka bon a ta ri, wo ri se a la. Wo ri a la kɛlɛkɛ fen bɛɛ ta, a jii lani tɛrɛ mɛnilu kan kɔnin, ka ban ka a bolofen bɛɛ rafara mɔɔilu tɛma.»
\p
\v 23 Isa banda misali yirakala ka a fɔ ii yɛ ko: «Mɔɔ mɛn tɛ n fɛ, wo ye n juu le ri. Mɔɔ mɛn tɛ n dɛmɛnna ka mɔɔilu ladɛn, wo ye baarala ka mɔɔilu lajɛnsɛn.»
\s Jina ka i kɔsɛ ka to cɛɛ fɛ
\p
\v 24 Isa ko: «Jina wa gbɛn ka bɔ cɛɛ do fɛ, a ri wa ɲɔɲɔ diya ɲinin fo wula jan ka kaɲa, ka ban ka a fɔ ko: ‹N di n kosɛ ka wa n bɔ diya rɔ.› 
\v 25 A wa kosɛ cɛɛ jinatɔ kɔrɔ ma, a ri a tɛrɛn ko wo ra sɛninya, ikomin bon mɛn firanni ka a kɔndɔ rabɛn koɲuma. 
\v 26 Wo rɔ, jina ri wa ka jina wɔrɔnwula ladɛn, mɛnilu ka juu a jɛrɛ ri. Ii bɛɛ ri na ka to cɛɛ wo fɛ. A laban, jinatɔ la ko ri juuya ka tamin a fɔlɔma kan.»
\p
\v 27 Ka Isa to kuma la, muso do tora jama tɛma ka a kan nabɔ ko: «Muso mɛn ka i kɔnɔ ta ka i sɔrɔn, ka ban ka a sin di i ma, muso wo kunnadiyani.» 
\v 28 Isa ka a jabi: «Kɔni mɔɔ mɛnilu ri ii tolo malɔ Alla la kuma la ka wo mira, woilu le mɔɔ kunnadiyani bailu ri.»
\s Nabi Junusa tɔɔmasere ɲɔɔn di kɛ bi mɔɔilu yɛ
\p
\v 29 Ka a tɛrɛn jama waratɔ le Isa laminin dɔ, a ka ii karan ko: «Bi mɔɔilu kɛwali ka juu. Ai ye kabannako ko rɔ, mɛn di kɛ tɔɔmasere ri, kɔni kabannako gbɛrɛ si tɛ kɛ ai ɲana, fo Nabi Junusa ta ɲɔɔn. 
\v 30 Nabi Junusa jɛrɛ kɛra tɔɔmasere ri Ninibekailu bɛɛ ɲana ɲa mɛn ma, Mɔɔ Dencɛ fanan natɔ kɛla tɔɔmasere ri bi mɔɔilu ɲana wo ɲa le ma. 
\v 31 Nba, kiti lon wa se, Seba jamana mansa muso ri wuli ka i lɔ ai tɔrɔfɛ ka ai jalaki, baa ale bɔra fo yɔrɔ jan ka na a tolo malɔ Mansa Sulemani la hankilimaya kuma la. Do ye yan bi, mɛn ka bon Mansa Sulemani ri. 
\v 32 Kiti lon wo, Ninibekailu fanan di wuli ka i lɔ ai tɔrɔfɛ ka ai jalaki, baa Nabi Junusa wara ii kawandi lon mɛn, ii tubira. Do ye yan bi, mɛn ka bon Nabi Junusa ri.»
\s Fitina ni ɲa kisɛ la sanda
\p
\v 33 Isa ka a fɔ ikɔ tuunni ko: «Mɔɔ si tɛ fitinna lamɛlɛn ka a dokon, wala ka see do birin a kun na. Wo kuma tɛ! Mɔɔ wa a lamɛlɛn, a ri a sii fitinnasiifen kan, kosa mɛnilu wa don bon kɔndɔ ri a mɛlɛn yen. 
\v 34 Mɔɔ ɲa kisɛ le a faribanku fitina ri. Ni i ɲa kisɛ ka ɲi, kɛnɛ ri don a la, ka i kɔndɔ gbɛ. Ni i ɲa kisɛ ma ɲi, foyi si tɛ don fo dibi. 
\v 35 Wo le kosɔn, ai ye ai jɛrɛ lakɔrɔsi. Ai kana i ban kɛnɛ rɔ, ka sɔn dibi rɔ. 
\v 36 Ni i kɔndɔ gbɛra kɛnɛ bolo, ka a tɛrɛn dibi tɛ a yɔrɔ si rɔ, i ra kɛ kɛnɛ rɔ fasayi. A ye ikomin fitina ra lamɛlɛn ka i bila kɛnɛ rɔ.»
\s Isa ka Farisilu ni sariya karanmɔɔilu jalaki
\p
\v 37 Isa banni kumala, Farisi cɛɛ do ka a kili ko a ye wa dɔɔnnin kɛ a wara. Ii wara don a wara, ka i sii dɔɔnnin diya. 
\v 38 Isa ma a bolo ko fɔlɔ ikomin Farisilu ye a kɛla ɲa mɛn ma. Wo ka Farisi cɛɛ kabannakoya kosɛbɛ. 
\v 39 Maari Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Ai Farisilu ye daailu ni muranilu kɔkan makola ka gbɛ, ka ai kɔndɔ nɔɔni to natabaya ni kojuu su bɛɛ la. 
\v 40 Ai hankilitanilu! Mɛn ka kokan ladan, wo le ma a kɔndɔla fanan dan wa? 
\v 41 Ai ye ai kɔndɔ rɔ di fantanilu ma, wo wa kɛ bɛɛ ri sɛninya.
\p
\v 42 «Gbalo ye ai Farisilu yɛ! Ai ye i rajala ka jaka bɔ, hali ai la suma fira kelen kelenna bɛɛ rɔ. Ai ra telenbaya a ni Alla la kaninteya la bilani to. Ai ka kan ka wo kɛ fɔlɔ ka a tɔ bɛɛ ladɛnnin kɛ. 
\v 43 Gbalo ye ai Farisilu yɛ! Ka a masɔrɔn ai wa don salibon kɔndɔ, ai ye ɲɛmɔɔ sii diya ɲininna. Ai wa kɛ so kɔndɔ, ai ye a fɛ mɔɔilu ye ai bonya ka ai fo. 
\v 44 Gbalo ye ai Farisilu yɛ! Ka a masɔrɔn ai ye ikomin kaburu, mɛn ni duu bɛɛ ra kɛ kelen di. Mɔɔilu ye taminna wo kan, kɔni ii ma a lɔn ko kaburu le.»
\p
\v 45 Sariya karanmɔɔ do ka Isa jabi: «Karanmɔɔ, i la kuma ma dan Farisilu kelen ma dɛ! I ye andeilu fanan dooyala kosɛbɛ!» 
\v 46 Isa ka a jabi: «Gbalo ye ai sariya karanmɔɔilu fanan yɛ! Ai ye donin ba siila mɔɔilu kun ma, donin mɛn ta gbɛlɛman kojuuya. Kɔni ai ti sɔn muumɛ ka ii dɛmɛn wo donin tala! 
\v 47 Gbalo ye ai yɛ, ka a masɔrɔn ai benbailu ka nabi mɛnilu faa, ai ye woilu kaburuilu masidila. 
\v 48 Ai ra sɔn ai benbailu la baara juu ma, ka a masɔrɔn ii ka nabiilu faa ka kaburu masidi ko to ai ma. 
\v 49 Wo le kosɔn, Alla ka a fɔ a la hankilimaya rɔ ko: ‹N di nabiilu lawa ii ma, a ni talibidenbailu. Ii ri doilu faa ka doilu jakankata.› 
\v 50 Wo rɔ, mɔɔilu ra nabi fen fen faa kɛbi dunuɲa dan waati, Alla ri bi mɔɔilu ɲininka wo kelen kelenna bɛɛ saya ko ma. 
\v 51 A ri damira Abila la saya ma, haan ka wa Nabi Sakariya la saya ma, mɛn sara saraka janin diya a ni Alla la bon tɛma. N di a fɔ ai yɛ, Alla ri bi mɔɔilu ɲininka wo bɛɛ ma kiti lon. 
\v 52 Gbalo ye ai yɛ, ai sariya karanmɔɔilu! Ai ra i ban lɔnnin bɛrɛ rɔ, ka wo da tuun ka a sɔɔ. Ai jɛrɛ ti don a rɔ. Ai ye mɔɔilu labanna fanan, mɔɔ mɛnilu ye don ko rɔ.»
\p
\v 53 Isa bɔ mɛn kɛni yɔrɔ wo rɔ, sariya karanmɔɔilu ni Farisilu ka a laɲinin ɲininkali siyaman na. 
\v 54 Ii ye a fɛ a ye jabili bɛnbali do kɛ, mɛn di kɛ a mira sababu ri.
\c 12
\s Isa ka mɔɔilu lali kuma siyaman dɔ
\p
\v 1 Wo tuma, mɔɔ waa siyaman ladɛnnin Isa laminin dɔ. Ii warara haan ka i lɔ i ɲɔɔn kan. Ka Isa to jama tɛma, a ka a la karandenilu karan. A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye ai jɛrɛ latanka Farisilu la lɛbɛn ma, ii la filanfilanteya kɔnin. 
\v 2 Mɔɔilu la ko si dokonni a ri bɔ gbe rɔ, lon do rɔ. Mɛnilu suturani, woilu bɛɛ ri lɔn mɔɔilu bolo. 
\v 3 Ai wa idoon ka fen fen fɔ mɔɔilu yɛ dibi rɔ, woilu bɛɛ ri lamɛn kɛnɛ ma. Ai wa fen fen fɔ mɔɔilu tolo kɔrɔ kan majii rɔ, hali ni a kɛra bon kɔndɔ sutura rɔ, woilu bɛɛ ri fɔ gbɛ rɔ, ka kɛ ikomin mɔɔ ra i lɔ bon kun na ka wo bɛɛ lase fan bɛɛ rɔ.
\p
\v 4 «N terilu, n di a fɔ ai yɛ ko mɔɔ mɛnilu seni mɔɔ faala dɔrɔn, ai kana silan woilu yɛ, baa woilu dan ye mɔɔ faribanku faa ri. Ii ti se ka tamin wo kan. 
\v 5 Ai ye silan mɛn yɛ, n di wo yiraka ai la. Mɛn di se ka mɔɔ faa, ka ban ka a fili jahanama kɔndɔ, ai ye silan wo yɛ.
\p
\v 6 «A ye di? Kɔnɔ mɛsɛn loolu tɛ sanna wodi gbanan mɛsɛn na wa? Kɔni Alla ka a kelen kelenna bɛɛ lɔn. 
\v 7 Alla ka ai lɔn kosɛbɛ, hali ai kunsi jate! Wo rɔ, ai kana silan fewu. Alla ye ai jatela ka tamin kɔnɔilu kan.
\p
\v 8 «N di a fɔ ai yɛ ko mɔɔ fen fen wa i lɔ n tɔɔ la mɔɔilu ɲana, Mɔɔ Dencɛ fanan di i lɔ wo tii la Alla la mɛlɛkailu ɲana. 
\v 9 Kɔni mɛn di i ban n dɔ mɔɔilu ɲana, Mɔɔ Dencɛ fanan di i ban wo rɔ Alla la mɛlɛkailu ɲana. 
\v 10 Ni mɔɔ ka Mɔɔ Dencɛ mafɔ, a ri se a makotola. Kɔni mɔɔ wa Alla la Nii Sɛniman tanama kuma fɔ, a tɛ makoto habadan!
\p
\v 11 «Lon do rɔ, mɔɔilu ri ai mira. Ii wa ai lana salibonilu ɲɛmɔɔilu ma, wala kititɛɛla su bɛɛ, ai ka kan ka kuma mɛn fɔ ka ai jɛrɛ lafasa, ai kana hamin wo la. 
\v 12 Ka a masɔrɔn ai ka kan ka mɛn fɔ, Alla la Nii Sɛniman di wo kuma bila ai kɔndɔ wo waati kelen na.»
\s Nanfulutii hankilitan
\p
\v 13 Cɛɛ do tora jama rɔ ka a fɔ Isa yɛ ko: «An karanmɔɔ, i ye a fɔ n kɔrɔcɛ yɛ ko an fa sara ka cɛɛ mɛn to, ko a ye cɛɛ wo rafara ka n ta di n ma.» 
\v 14 Isa ka a jabi: «Ɛɛ, cɛɛ! Yon de ka nde lasii, ka n kɛ ai la kititɛɛla ri, wala ai la cɛɛ rafarala?» 
\v 15 Wo kɔ, Isa ka a fɔ jama yɛ ko: «Ai ye a kɛ koɲuma, ka ai jɛrɛ mira natabaya ma. Ka a masɔrɔn hali ni mɔɔ la nanfulu siyayara a ɲa jɛrɛ ma, wo ti se ka ɲenemaya jɛrɛ di a ma.»
\p
\v 16 Isa ka wo kɔrɔ yiraka ii la kuma kɔrɔlama do rɔ. A ka a fɔ ko: «Waati do kɛra, nanfulutii do la sɛnɛ fenilu sɔnda kosɛbɛ. 
\v 17 Wo rɔ, a ka a jate mira a jɛrɛ kɔndɔ ko: ‹N di nfen de kɛ sa? Suman mara diya si tɛ n bolo, suman jate wo ri kun mɛn dɔ.› 
\v 18 A ka imiri wo ma ka a fɔ ko: ‹N di n na bondon bɛɛ lawuya ka kurailu lɔ ka woilu wara. N di n na suman kisɛ ni n na sɛnɛ fen bɛɛ kɛ ii kɔndɔ ka a bɛɛ lamara ye. 
\v 19 Wo wa ban, n di a fɔ n jɛrɛ yɛ ko: «Cɛɛ, i ɲɔɲɔ fewu! Suman siyaman ba marani i bolo, suman mɛn di san siyaman bɔ. I ye dɔɔnnin kɛ, ka minnin kɛ, ka sɛwa.»› 
\v 20 Alla ka a fɔ a yɛ ko: ‹Ile, kɔmɔɔ gbɛdɛn. Bi su ɲin dɔ jɛrɛ, i nii di mira i la. I ra mɛn nadɛn i jɛrɛ yɛ, wo totɔ yon bolo sa?› 
\v 21 Mɔɔ mɛn ye nanfulu ɲininna a jɛrɛ yɛ, ka a ban Alla rɔ, wo betɔ ten de.»
\s An kana hamin
\p
\v 22 Wo rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Nba, n kan de, ai kana hamin ai nii na ai la dunuɲaratɛɛ dɔɔnnin ko rɔ, wala ai la faribanku la feriyabɔ ko rɔ. 
\v 23 Ka a masɔrɔn nii ka bon dɔɔnninfen di. Fari banku ka bon feriyabɔ ri.
\p
\v 24 «Ai ye kɔrɔnduwailu lakɔrɔsi. Ii tɛ sɛnɛ kɛla, ii tɛ suman kala. Suman mara diya su su tɛ ii bolo. Kɔni Alla ye woilu balola. Ai munanfan ka bon kɔnɔilu munanfan di paaon Alla ɲana. 
\v 25 A ragbɛ! Yon ye ai rɔ, mɛn hamin di se do kafula a si ma, hali waati kelen? 
\v 26 Ni ai la hamin ti se hali wo ko fitini la, nfenna ai ye haminna ko tɔilu bɛɛ la? 
\v 27 Ai ye waa rɔ binilu lakɔrɔsi. Bin woilu ye wulila ka fɛrɛn ka ɲa. Ii tɛ baara kɛla, ii tɛ feriyabɔ ɲininna. Kɔni hali Mansa Sulemani, mɛn kɛra nanfulu ba tii ri, wo ma duruki si don, mɛn ka kɛnyani bin fɛrɛn kelen na. 
\v 28 A ragbɛ! Bin mɛnilu ye wulila bi woilu ri janin ta la sini. Hali wo, Alla ka ii feriyabɔ fɛrɛnilu la. A ye di? Alla tɛ ai dɛmɛn fanan, ka ai feriyabɔ wa? Kɔni ai la lemɛniya ka dɔɔ fewu!
\p
\v 29 «Ai kana hamin ka a fɔ ko: ‹An di nfen dɔɔn ka nfen min?› 
\v 30 Jamana mɛn mɔɔ ma Alla lɔn dunuɲa rɔ bi, woilu le ye ko su wo ɲininna waati bɛɛ rɔ. Kɔni ai mako ye fen mɛnilu la, ai Fa Alla ka woilu bɛɛ lɔn. 
\v 31 Wo le rɔ, ai ye Alla la Mansaya ɲinin fɔlɔ. Alla ri fen woilu fanan di ai ma.»
\s Nanfulu banbali
\p
\v 32 Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «N na dɛkuru ɲin, ai kana silan. A diyara ai Fa Alla yɛ ka a la mansaya di ai ma. 
\v 33 Ai ye ai bolofenilu san ka mɔɔ bolokolonilu sɔ wodi wo rɔ. Ai ye nanfulu mara yɔrɔ ladan ai jɛrɛ yɛ harijeene, nanfulu mara yɔrɔ mɛn tɛ tiɲan. Sa ai ri nanfulu bila ai yɛ harijeene, nanfulu mɛn tɛ dɛsɛ habadan. Son si ti se yɔrɔ wo sɔrɔnna, ɲɛnbɛrɛ ni kɔrikɔri si ti tiɲani kɛ ye, 
\v 34 baa i la nanfulu marani yɔrɔ mɛn, i solɔmɛ ye yɔrɔ wo le rɔ.»
\s Jɔn mɛnilu rabɛnni
\p
\v 35 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye ai jɛrɛ tɛsidi ka ai rabɛn baara kanma. Ai ye ai la fitina lamɛlɛni to waati bɛɛ rɔ. 
\v 36 Ai ye kɛ ikomin jɔn, mɛnilu ye ii la kuntii makɔnɔla bon kɔndɔ. Ni kuntii bɔra kɔɲɔ malɔ diya ka na da makonkon, ii ri da laka a yɛ. 
\v 37 Ni kuntii nara ka a tɛrɛn jɔnilu ma sunɔɔ fewu, baraka ri don ii la ko rɔ. A ragbɛ! Kuntii ri a tɛsidi ka a jɛrɛ rabɛn ka jɔnilu kili. A ri ii bɛɛ lasii ka dɔɔnnin sii ii kɔrɔ. 
\v 38 Wo le rɔ, ni kuntii nara duu tala waati, wala dondon kasi waati, ni a nara ka a tɛrɛn jɔnilu ma sunɔɔ, baraka ri don ii la ko rɔ.
\p
\v 39 «Ai tolo malɔ! Ni bon tii tun ye a kalama ko son natɔ le a wara a waati mɛn na, a tun di a jɛrɛ rabɛn a ɲɔ rɔ. 
\v 40 Wo ɲa kelen ma, ai fanan ye ai rabɛn. Ka a masɔrɔn Mɔɔ Dencɛ ri na waati do rɔ, ai hankili tɛ waati mɛn na.»
\s Jɔn ɲuma ni jɔn juu
\p
\v 41 Piyɛri ka Isa maɲininka wo rɔ ko: «Maari, i ra kuma kɔrɔlama ɲin fɔ andeilu dɔrɔn de yɛ, wala jama bɛɛ?» 
\v 42 Maari ka a jabi: «Yon ye jatela jɔn telenni ri, wala jɔn hankiliman? Kuntii ri jɔn wo lasii a wara bɛɛ kun na, ko a ye a janto jɔn tɔilu rɔ, ka solo bɔ ka a di ii ma. 
\v 43 Ni kuntii nara ka a tɛrɛn jɔn wo ye baara kan, baraka ri don jɔn na ko rɔ. 
\v 44 Kuntii ri a bolofenilu bɛɛ karifa jɔn wo la. Tuɲa le fewu! 
\v 45 Kɔni, ni jɔncɛ wo ka i miri ko: ‹N na kuntii ti nala jona›. A ri jɔn tɔilu tɔrɔ ka ii gbasi, cɛɛ ni muso. A ri dɔɔnnin kɛ kojuuya ka dɔlɔ min haan ka a jɛrɛ ɲa laminin. 
\v 46 Wo ko rɔ, a la kuntii ri na waati do rɔ, jɔn wo hankili tɛ waati mɛn na. A wa na, a ri a la jɔn tɔrɔya kojuuya ka a kɛ ikomin Alla lɔnbali.
\p
\v 47 «Jɔn mɛn ka a la kuntii diyana ko lɔn, kɔni a kɔndɔgbo ma sɔn ka a janto a rɔ, kuntii ri wo gbasi kojuuya ka jahadi la a ka a fɔ kosɛbɛ! 
\v 48 Jɔn mɛn ma a la kuntii diyana ko lɔn, ni a filira ka baara juu do kɛ, mɛn ye gbasili ko ri, jɔn wo fanan di gbasi. Ale kɔni tɛ gbasi kojuuya. Mɔɔ mɔɔ wa siyaman sɔrɔn, siyaman di ɲinin wo fɛ. Siyaman wa karifa fen fen na, siyaman di ɲinin wo fɛ fanan.»
\s Hɛra wala bɛnbaliya?
\p
\v 49 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N da na ta su kanma duukolo kan. N da gbɛdɛnni ba le fɔɔ ta wo ye mɛlɛn. 
\v 50 Kɔni a fɛrɛ tɛ fo n ye n na jakankatayɛ dafa. Yani n ye ban wo kɛla, n tɛ jususuma sɔrɔn. 
\v 51 A ye di? A ye ai kɔndɔ ko n da na jususuma le ri dunuɲa rɔ wa? Wo kuma tɛ! N nani bɛnbaliya bilala mɔɔilu tɛma. 
\v 52 Ka damira bi ma, ni mɔɔ loolu kɛra denbaya kelen dɔ, mɔɔ sawa ri kɛ mɔɔ fila kanma, wala mɔɔ fila ri kɛ mɔɔ sawa kanma. 
\v 53 Cɛɛ dencɛ ri bila a la, cɛɛ fanan di bila a dencɛ la. Muso denmuso ri bila a la, muso fanan di bila a denmuso la. Muso a dencɛ muso ri bila a la, muso fanan di bila a dencɛ muso la.»
\s Bi mɔɔilu ka kan ka waati ɲin lakɔrɔsi
\p
\v 54 Isa ka a fɔ jama yɛ ko: «Ni ai ka banda finni yen tele be rɔ, ai ye a fɔla ko sanci natɔ le. Sanji di na ikomin ai ka a fɔ ɲa mɛn ma. 
\v 55 Ni ai ka a yen fɔɲɔ ye bɔla tele kankan bolokinin fan fɛ ai ye a fɔla ko: ‹Tara ri bɔ.› Tara ri bɔ ikomin ai ka a fɔ ɲa mɛn ma. 
\v 56 Tɔɔmasere mɛnilu ye kɛla sankolo ni duukolo kan, ai kusan woilu faranfasila. Kɔni Alla ye ko mɛnilu kɛla bi mɔɔilu tɛma, nfenna ai ma kusan woilu fanan faranfasila? Ai jɛrɛmayuwailu! 
\v 57 Nfenna ai tɛ a fɛ ka ko telenninilu jate mira ai jɛrɛ ma ka woilu kɛ?
\p
\v 58 «A ragbɛ! Ko wa kɛ i ni mɔɔ do tɛma, ni wo ye a fɛ ka i lana kiti diya, yani ai ye se ye, i ye fɛrɛ bɛɛ kɛ ka a madiya sani ai ye se kititɛɛ diya. Ni wo tɛ, kititɛɛla ri i don tasidilu bolo. Pɔlisi ri i bila kaso la. 
\v 59 Ni i donda kaso la, i ti bɔ fewu fɔɔ i wa ban wodi wo bɛɛ sarala. Tuɲa le fewu!»
\c 13
\s Mɔɔilu ye i kɔsɛ Alla ma
\p
\v 1 Nba, waati wo rɔ, mɔɔilu tɛrɛ ye nala Isa ma ka a fɔ a yɛ ko mɛn kɛni Kalilekailu la Pilate bolo. A ka Kalilekailu jeli ni saraka sobo jeli basan i ɲɔɔn na. 
\v 2 Isa ka ii jabi: «A ye di? Ai hankili rɔ, Kalileka mɛnilu faani ten, woilu tun da kojuu le kɛ ka tamin Kalileka tɔ bɛɛ kan wa? Ii faara wo sababu la wa? 
\v 3 Wo kuma tɛ! Kɔni ni ai ma tubi, ai fanan di halaki. 
\v 4 Waati taminni, Silowe sankaso jan bera mɔɔ tan ni seyin kan ka woilu faa Jerusalɛmu so kɔndɔ. Wo tɛ ai miri rɔ, mɔɔ tan ni seyin wo, woilu la kɛwaliilu tun ka juu ka tamin Jerusalɛmukailu tɔ bɛɛ ta kan wa? 
\v 5 Ɛɛn, dɛ! Wo kuma tɛ! Kɔni ni ai ma tubi, ai bɛɛ fanan di halaki.»
\s Jiri denbali
\p
\v 6 A ka misali di ii ma kuma kɔrɔlama rɔ ko: «Toro ju kelen tɛrɛ ye cɛɛ do bolo a la sɛnɛ rɔ. Lon do rɔ, a wara toro den ɲinin. A ma foyi sɔrɔn a la. 
\v 7 A ka a fɔ a la baaraden yɛ ko: ‹N da san sawa kɛ, n ye toro den ɲininna n na toro ju la. Haan bi, n ma foyi sɔrɔn a la munun. Wo rɔ, i ye a tɛɛ, ka a bɔ ye. Tɔnɔ tɛ a la. A kana to ten ka n na duu tiɲan.› 
\v 8 Baaraden ka a madiya ko: ‹Faama, i ye a to ten san kelen ɲin na munun. N di duu sen a kɔrɔ ka nɔɔ kɛ a fɛ. 
\v 9 Sando ni a ka den kɛ, ale le wo ri. Kɔni ni a ma den kɛ, i ri a tɛɛ ka a bɔ ye.›»
\s Isa ka muso do lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon
\p
\v 10 Lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye mɔɔilu karanna Alla la salibon do la. Ɲɔɲɔ lon de tɛrɛ. 
\v 11 Muso jankarɔto do tɛrɛ ye, jinailu ra dan ba bila mɛn kɔ kan. A ra san tan ni seyin bɔ, a ma se a kɔ lawulila. 
\v 12 Isa ka muso wo yen ka a kili. A ka a fɔ a yɛ ko: «N badenma muso, i ra hɔrɔya i la jankarɔ rɔ ka bɔ a rɔ fewu.» 
\v 13 A ka a bolo la muso kan. Muso kɛndɛyara i kɔrɔ ye ka a kɔ latelen, ka ban ka Alla tando.
\p
\v 14 Kɔni salibon kuntii ka wo bɛɛ lakɔrɔsi ka diminya. A monɛra Isa ma ka a masɔrɔn a ka lakɛndɛyali kɛ Ɲɔɲɔ lon. Kuntii wulira ka a fɔ jama yɛ ko: «Tele wɔɔrɔ ye an bolo ka baara kɛ. Ai ye na kɛndɛya ɲinin tele wɔɔrɔ wo kɔrɔ. Ai kana na Ɲɔɲɔ lon fewu!» 
\v 15 Maari ka salibon kuntii jabi: «Ai ye jɛrɛmayuwailu le ri. I ɲa lɔ! Ni nisi wala fali kɛra ai bolo, ai tɛ wa ii furɛn ka ii mayɛlɛman ka ii lamin Ɲɔɲɔ lon wa? 
\v 16 Ni ai ye wo kɛla, a ye di? Muso ɲin ye Iburahima bɔnsɔn de ri. Setana ra a sidi jankarɔ la kɛbi san tan ni seyin. N ma kan ka wo furɛn ka a lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon wa?» 
\v 17 Wo jabili ka Isa juuilu bɛɛ maloya. Kɔni jama bɛɛ sɛwara Isa la kosɛbɛ, ka a masɔrɔn a tɛrɛ ye kabannako bailu kɛla.
\s Alla la Mansaya ye lala nfen ma?
\p
\v 18 Wo rɔ Isa ka ɲininkali kɛ ko: «Alla la Mansaya ni nfen mununni? N di se a ni nfen lala a ɲɔɔn ma? 
\v 19 Alla la Mansaya ye ikomin bɔrɔn fira kisɛ. Cɛɛ do ka wo ta ka wa a lan a la nako rɔ. Kisɛ wo fɛrɛnda, ka bonya ka kɛ jiri ju ri. Sankolo kɔnɔilu ka ii ɲaan la jiri wo bolonilu la.»
\p
\v 20 Isa ka ɲininkali kɛ ko: «N ye Alla la Mansaya lala nfen ma ikɔ tuun? 
\v 21 A ye ikomin lɛbɛn. Ni muso ka wo ta ka dɔɔni kɛ farinin muun siyaman dɔ, a ri farinin muun bɛɛ funu.»
\s Kisi sila ye ikomin lu kɔndɔ danin
\p
\v 22 Wo kɔ, Isa watɔla Jerusalɛmu, a tɛrɛ ye mɔɔilu karanna sila la so bailu ni so mɛsɛnnilu la.
\p
\v 23 Do ka Isa maɲininka ko: «Maari, mɔɔ gbɛnsɛni ri kisi wa?» Isa ka ii jabi: 
\v 24 «Ai ye i raja ka don da dɔɔmanin na. Ka a masɔrɔn n di a fɔ ai ɲana, mɔɔ siyaman di don diya ɲinin ka kaɲa. 
\v 25 Maari, mɛn ye bontii ri, ni a wulira ka bonda latuun, ai ri to kɛnɛ ma. Ai ri da makonkon ka a fɔ ko: ‹Maari, i ye da laka an yɛ.› Bontii ri jabili kɛ ko: ‹N ma a lɔn i bɔni yɔrɔ mɛn dɔ.› 
\v 26 Ai ri a fɔ ko: ‹Maari, an bɛɛ ka dɔɔnnin kɛ ka an min yɔrɔ kelen. I ka an karan an na soilu la.› 
\v 27 Maari ri a fɔ ai yɛ ko: ‹Ai kojuu kɛlailu, n ma ai lɔn, n ma ai bɔ diya lɔn. Ai ye bɔ yan!›
\p
\v 28 «Wo lon, ai wa Iburahima ni Isiyaka ni Yakuba ni nabiilu bɛɛ yen Alla la Mansaya rɔ, ka a tɛrɛn ai lafilini kɔkan. Ai ri kasi ka mɔnɛ fo ka ai ɲin macin. 
\v 29 Mɔɔilu ri bɔ dunuɲa fan bɛɛ rɔ ka na i sii Alla la Mansaya rɔ ka dɔɔnnin kɛ. 
\v 30 Nba, doilu ye kɔmamɔɔilu ri bi, mɛnilu ri kɛ ɲɛmɔɔilu ri sini. Doilu fanan ye ɲɛmɔɔilu ri bi, mɛnilu ri kɛ kɔmamɔɔilu ri sini.»
\s Isa ni Jerusalɛmukailu
\p
\v 31 Wo waati kelen, Farisi doilu nara Isa lali ko: «I ye yan bila ka wa yɔrɔ gbɛrɛ rɔ, baa Mansa Herodi ye i faa ko rɔ.» 
\v 32 Isa ka ii jabi: «Ai ye wa a fɔ sɔyanin wo yɛ, Herodi kɔnin, ko n ye jina gbɛnna ka bɔ mɔɔilu fɛ, ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. Bi ni sini, n ye wo baara kan. A tele sawana, n na baara ri dafa. 
\v 33 A fɛrɛ tɛ fo n ye n daja ka n taama bi, a ni sini a ni sini kɛndɛ, baa nabi kana faa yɔrɔ si fo Jerusalɛmu.»
\p
\v 34 Isa ka a kan nabɔ ko: «Jerusalɛmu, Jerusalɛmu. Ai ye nabiilu faala a ni mɛnilu yon ai kawandi la, ai ye woilu bon kaba la ka ii faa. Siɲa siyaman, n tɛrɛ ye a fɛ ka ai ladɛn ikomin sisɛ ba ri a denilu ladɛn ɲa mɛn ka ii dokon a kɔrɔ. Kɔni ai ma sɔn wo ma. 
\v 35 Wo rɔ, ai la bon nafilinin de tɛrɛ. Ai ɲa tɛ la n kan butun, fo ai wa a fɔ lon mɛn ko: ‹Kunnadiya wo mɛn nani Maari Alla tɔɔ rɔ.›»
\c 14
\s Isa ka jankarɔto do lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon
\p
\v 1 Ɲɔɲɔ lon do rɔ, Isa wara dɔɔnnin diya Farisilu la ɲɛmɔɔ do wara. Mɛnilu siini tɛrɛ dɔɔnnin na ye, woilu bɛɛ tɛrɛ ye a lakɔrɔsila kojuuya. 
\v 2 Jankarɔto do tɛrɛ ye Isa ɲana jama tɛma ye. Jankarɔ tun da a fari yɔrɔ doilu mafunufunu. 
\v 3 Isa ka sariya karanmɔɔ ni Farisilu maɲininka ko: «A ye di? Ka mɔɔ lakɛndɛya Ɲɔɲɔ lon, wo bɛnni an na sariya ma, wala wo bɛnni tɛ?» 
\v 4 Ii ka imakun. Wo rɔ, Isa ka a bolo la jankarɔto kan ka a lakɛndɛya, ka ban ka sila di a ma. 
\v 5 A bɔ mɛn kɛni, Isa ka ii maɲininka ko: «Ni ai la den, wala ai la nisi bera kɔlɔn kɔndɔ, yon ye ai tɛma yan, mɛn di i ban wo layɛlɛla Ɲɔɲɔ lon? Ai ri a labɔ jona, wo tɛ?» 
\v 6 Ii ma se Isa jabila.
\s Ɲɛmɔɔ sii diya ɲininnailu
\p
\v 7 Ka Isa to dɔɔnnin diya ye, a ka mɔɔilu lakɔrɔsi, mɛnilu kilini dɔɔnnin kanma. Ii nani ɲɛmɔɔ sii diya tala ii jɛrɛ yɛ. Wo rɔ, a ka kuma kɔrɔlama do fɔ ii yɛ. A ka a fɔ ko: 
\v 8 «I wa kili ka wa kɔɲɔ malɔ diya rɔ, i kana wa i sii ɲɛmɔɔ sii diya rɔ, baa wo ri a tɛrɛn tumado ɲɛmɔɔ do kilini ye, mɛn ka bon i ri. 
\v 9 Ni wo nara ka i siini tɛrɛn ɲɛmɔɔ sii diya, i maloyatɔ le. Mɛn ka ai fila bɛɛ kili, wo ri na ka a fɔ i yɛ ko: ‹Iwuli ka sii diya wo di mɔɔba ma.› I ri wuli maloya rɔ ka kɔmamɔɔ sii diya ɲinin jama kɔfɛ.
\p
\v 10 «Nba, i wa kili kɔɲɔ malɔ diya rɔ, i ye wa i sii kɔmamɔɔ sii diya rɔ. Wo wa kɛ, mɛn ka ai bɛɛ kili, wo ri lakɔrɔsili kɛ ka a fɔ ko i ma kan ka i sii ten. A ri sii diya gbɛrɛ ɲinin i yɛ, mɛn ka ɲi fɔlɔman di. A ri a fɔ i yɛ ko: ‹N teri, i ye na i sii ɲɛmɔɔ sii diya rɔ.› I ri bonya ba sɔrɔn mɔɔilu bɛɛ ɲana. 
\v 11 A ragbɛ! Mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ bonya, Alla ri wo majii. Kɔni mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ fanmajii, Alla ri wo bonya.»
\p
\v 12 Isa ka kuma do fɔ cɛɛ yɛ fanan, a kilini mɛn bolo. A ka a fɔ ko: «I wa kɛ mɔɔilu kilila dɔɔnnin kanma, i kana dan i terilu ni i badenmailu ma, a ni i siiɲɔɔ nanfulutiilu, baa lon do rɔ, woilu fanan di a ɲɔɔn kɛ i yɛ, ka i sara wo rɔ. 
\v 13 Ni i ka mɔɔilu kili sali dɔɔnnin kanma, i ye fantanilu ni lanjiiritɔilu a ni ɲa fuyenilu kili dɔɔn diya. 
\v 14 I ri barayi sɔrɔn wo rɔ, ka a masɔrɔn woilu ti se ka i la koɲuma julu sara. Alla wa telenbailu su lawuli, a ri wo baarayi di i ma.»
\s Mɛnilu kilini dɔɔnnin ko ma
\p
\v 15 Isa dɔɔnnin ɲɔɔn do ka a tolo malɔ wo bɛɛ la, ka a fɔ a yɛ ko: «Mɛn di dɔɔnnin kɛ Alla la Mansaya rɔ, a ri a kunnadiya sɔrɔn a la ko rɔ kosɛbɛ.» 
\v 16 Isa ka jabili kɛ sanda do rɔ. A ko: «Lon do rɔ, cɛɛ do tɛrɛ ye a fɛ ka dɔɔnnin ba rabɛn ka mɔɔ siyaman kili. 
\v 17 Damunin waati sera tuma mɛn na, a ka a la jɔncɛ lɔ mɔɔilu kili la, ko ii ye na dɔɔnnin kɛ. 
\v 18 Kɔni, ii bɛɛ ka bɔɲa ɲinin a bolo. A wara mɔɔ fɔlɔ mɛn kili, wo ka a fɔ ko: ‹N da duu do san. A fɛrɛ tɛ fo n ye wa a mafɛnɛ. I sabari ka yafa a ma. N ti se wala.› 
\v 19 Mɔɔ filana ka a fɔ ko: ‹N da sɛnɛkɛ nisi tan san. N watɔ woilu mafɛnɛla. I sabari ka yafa n ma.› 
\v 20 Mɔɔ sawana fanan ka a fɔ ko: ‹N ban san de muso furula. Wo le kosɔn, n ti se wala.› 
\v 21 Jɔncɛ wara wo ɲafɔ a la kuntii yɛ. A la kuntii duunyara kosɛbɛ, ka a fɔ jɔncɛ yɛ ko: ‹I bori ka wa se so kɔndɔ fan bɛɛ, tiritilu ni sila mɛsɛnilu la. I wa fantan mɛnilu yen, i ye ii kili, a ni lanjiiritɔilu. I ye ii bɛɛ ta ka na ii ri yan.› 
\v 22 Jɔncɛ ka a fɔ a la kuntii yɛ ko: ‹I ka mɛn fɔ, n da ban wo kɛla. Kɔni haan bi, i la bon ma fa munun.› 
\v 23 Kuntii ka a fɔ a yɛ ko: ‹I ye bɔ so kɔndɔ ka wa kɔkan. I wa mɔɔ mɔɔ tɛrɛn silailu la ye, i ye ii kili. I ye fɛrɛ bɛɛ kɛ kosa ii ri na n na bon nafa a ɲa ma. 
\v 24 A ragbɛ! N ka so kɔndɔ mɔɔ mɛnilu fɔlɔman kili, mɛnilu ka i ban nde rɔ, ii tɛ foyi si sɔrɔn n na balo rɔ.›»
\s Ka Sankɔ Jate
\p
\v 25 Lon do rɔ, jama ba bilani tɛrɛ ye Isa kɔfɛ. A ka iyɛlɛman ka a fɔ ii yɛ ko: 
\v 26 «Ni mɔɔ mɛn ye a fɛ ka bila n kɔfɛ, a ma sɔn n na ko ye diya a yɛ ka tamin a fa la, ka tamin a na fanan na, ka tamin a muso la, ka tamin a denilu fanan na, ka tamin a dɔɔnilu ni a kɔrɔilu la, hali ka a tamin a jɛrɛ nii na, wo ti se ka kɛ n na karanden jɛrɛ jɛrɛ ri. 
\v 27 Mɛn ma sɔn a gbɔngbɔn jiri ta, ka bila n kɔfɛ, wo ti se kɛla n na karanden di.
\p
\v 28 «A ye di? Yon de ye ai tɛma yan, ni a ye a fɛ ka sankaso lɔ, a tɛ i sii fɔlɔ ka jate mira kɛ? Kosa a ri a lɔn ni a ri se ka a lɔ ka a laban. 
\v 29 Ni a ma wo kɛ fɔlɔ, a ri sankaso ju sii, ka ban ka kaɲa a lɔla ka a to ye. Wo wa kɛ, mɔɔilu ri a mayɛlɛ wo rɔ. 
\v 30 Ii ri a fɔ ko: ‹Han, cɛɛ wo! A ka a fɔ ko a ri sankaso lɔ, kɔni a ra kaɲa fewu!›
\p
\v 31 «A ye di? Mansa ɲuman di sɔn ka bɔ mansa gbɛrɛ kɛlɛ kanma, ni a ma i sii fɔlɔ ka jate mira kɛ. Kosa a ri a lɔn ni a la kɛlɛden mɔɔ waa tan di se wo la kɛlɛden mɔɔ waa muwan na. 
\v 32 Ni a ka a yen ko a ti se wo la, yani mansa wo ye sudunya a ma, a ri keladenilu lawa kɛlɛ ban kanma. 
\v 33 A ragbɛ! Ni i ma i ban i jɛrɛ rɔ, ka fen bɛɛ to ye, i ti se kɛla n na karanden di.
\p
\v 34 «I ka a lɔn, kɔɔ ye fen ɲuma ri. Kɔni ni a diya bɔra a la, a ti se ladiyala ikɔ. 
\v 35 Ni a diya bɔra a la, a ti se ka duu diya sɛnɛ rɔ, a ti se foyi ɲala sununkun na fanan. A ri lafili. Nba, mɛn tolo ye mɛnni kɛla wo ye a tolo malɔ misali ɲin na.»
\c 15
\s Saa tununni le
\p
\v 1 Niisankɔmiralailu ni kojuu kɛla gbɛrɛilu tɛrɛ ye nala ka ii tolo malɔ Isa la. 
\v 2 Farisilu ni sariya karanmɔɔilu ka wo yen ka a fɔ ii da kɔrɔ Isa ma ko: «A ragbɛ! Cɛɛ wo ye kojuukɛlailu ramirala, fo ka dɔɔnnin kɛ fɛ kelen dɔ.» 
\v 3 Wo rɔ, Isa ka kuma kɔrɔlama fɔ ii yɛ ko: 
\v 4 «Ni saa kɛmɛ kɛra mɔɔ kelen bolo ai rɔ yan, saa kelen wa tunun, yon tɛ sɔn ka saa bikɔnɔndɔ ni kɔnɔndɔ to waa rɔ, ka wa saa tununni kelen pe ɲinin diya haan ka a yen? 
\v 5 A wa saa tununni wo yen, a ri sɛwa. A ri a ta ka a la a kan ma ka na a ri. 
\v 6 A wa se a la lu ma, a ri a fɔ a terilu ni a siiɲɔɔilu yɛ ko: ‹An ye sɛwa. N na saa tununni tɛrɛ, kɔni n da a ɲinin ka a yen.›
\p
\v 7 «A ragbɛ! Wo ɲa kelen ma, kojuu kɛla kelen pe wa tubi, wo ye sɛwa ko ba le ri Alla wara. Wo sɛwa ka bon paaon, ka tamin telenba mɔɔ bikɔnɔndɔ ni kɔnɔndɔ ta kan, mɛnilu mako tɛ tubi ko ma.»
\s Muso la wodigbɛ tununni le
\p
\v 8 Isa ko: «Ni wodigbɛ tan kɛra muso do bolo, kelen wa tunun a ma bon kɔndɔ, a ri nfen kɛ? A tɛ wuli wa, ka fitina lamɛlɛn ka bon kɔndɔ firan, ka wodi wo ɲinin a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma wa, haan ka a yen? 
\v 9 Ni a ka a yen, a ri a terilu kili, a ni a siiɲɔɔilu, ka a fɔ ii yɛ ko: ‹An ye sɛwa. N da n na wodigbɛ yen, mɛn tununni tɛrɛ n ma.›» 
\v 10 Isa ko: «A ragbɛ! Wo ɲa kelen ma, kojuu kɛla kelen pe wa tubi, Alla la mɛlɛkailu ri sɛwa.»
\s Den kanberen fila
\p
\v 11 Isa fanan ko: «Dencɛ fila tɛrɛ ye cɛɛ do bolo. 
\v 12 Lon do rɔ, den dɔɔmanni ka a fɔ a fa yɛ ko: ‹N fa, i ye i la nanfulu bɛɛ rafara, ka n ta fan di n ma sisen.› Cɛɛ wo ka a la nanfulu rafara a den fila tɛma, ka a dencɛ dɔɔmanni ta fan di a ma. 
\v 13 Wo cɛɛ tun ma mɛn bakɛ, den wo ka a bolofen bɛɛ ta ka wa taama rɔ jamana jan do rɔ. A se mɛn kɛni ye, a ma foyi kɛ fo manamanaya. A tora wo la haan ka a bolofen bɛɛ tiɲan.
\p
\v 14 «Nba, kɔfɛ, kɔnkɔ fitinna donda jamana wo rɔ, ka a tɛrɛn kanberen na wodi ra ban fewu. A la dɔɔnnin dɛsɛra. Wo gbɛlɛyara a ma kosɛbɛ. 
\v 15 Wo rɔ, a ka baara ɲinin ye mɔɔ do fɛ. Wo ka a ta ka a lawa waa rɔ a la kɔsɛilu gbɛngbɛn diya. 
\v 16 Ka a to waa rɔ ye, kɔnkɔ gbara a la kojuuya, haan ka kɔsɛilu la dɔɔnninfen sɔsɔ fara dɔɔn lɔɔ bila a la. Hali wo, mɔɔ si ma a sɔ dɔɔnnin dɔ.
\p
\v 17 «Kɔfɛ sa, a ka imiri ka hankili sɔrɔn. A ka a fɔ ko: ‹Baaraden siyaman ye n fa bolo. Woilu bɛɛ ye dɔɔnnin sɔrɔnna tuma bɛɛ, haan ka fa ka a tɔ to. Kɔni nde faatɔ le kɔnkɔ bolo yan.› 
\v 18 A ka a fɔ ko: ‹Nba, n di n wuli ka wa n fa wara. N wa se ye, n di a fɔ a yɛ ko: «N fa, n da julumun sɔrɔn Alla la, ka hakɛ sɔrɔn i fanan na. 
\v 19 I kana n jate i den di butun. Wo ka bon nde ma. I ye n ta ka n kɛ i la baaraden di.»› 
\v 20 Wo rɔ, a wulira ka wa a fa wara.
\p «Ka a to yɔrɔ jan, a fa ka a natɔla yen ka kininkinin a ma. A ka ibori ka wa a den nabɛn, ka iton a den kan ka a sunbu. 
\v 21 A den ka a fɔ a yɛ ko: ‹N fa, n da julumun sɔrɔn Alla la, ka hakɛ sɔrɔn ile fanan na. I kana n jate i den di butun. Wo ka bon nde ma.› 
\v 22 Kɔni a fa ka a fɔ a la jɔnilu yɛ ko: ‹Ai ye ibori ka na duruki ba ɲuma ri, ka a bila a kan na, ka ban ka bolola koyina don a bolo la, ka sanbara don a sen dɔ. 
\v 23 Ai ye nisi den ɲuma ɲuma ta ka a kannatɛɛ. An ye dɔɔnnin kɛ ka sɛwa, 
\v 24 ka a masɔrɔn n den tun da sa, kɔni a ra kunun. A tun da tunun, kɔni bi a ra yen.› Ii bɛɛ sɛwara a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma.
\p
\v 25 «Wo ka a tɛrɛn, den kɔrɔmamɔɔ ye sɛnɛ rɔ. A bɔ mɛn kɛni ye, a sudunyara a fa wara ka donkili la kan mɛn, a ni foli kan. 
\v 26 A ka jɔn do kili ka a maɲininka ko: ‹Nfen kɛni yan bi?› 
\v 27 Wo ka a fɔ a yɛ ko: ‹I dɔɔcɛ ra na! I fa ra sɛwa ka nisi den ɲuma ɲuma faa a yɛ, ko a den kɛndɛ ra na.› 
\v 28 Den kɔrɔmamɔɔ monɛra kojuuya, fo ka i ban donna lu ma. Wo rɔ, a fa bɔra lu ma ka wa a madiya. 
\v 29 Kɔni a ka a fa jabi: ‹A ragbɛ! A ra san siyaman bɔ, n ye baarala i yɛ. N da i kumakan bonya tuma bɛɛ. Kɔni haan bi, i ma hali badenni kelen di n ma, kosa n di n terilu kili ka tolon kɛ ka sobo dɔɔnnin. 
\v 30 Bari sisen, tuma mɛn na i den da na, mɛn wani tɛrɛ yɔrɔ jan ka i la nanfulu tiɲan manamanaya rɔ, i ra sɔn ka nisi den ɲuma ɲuma faa wo yɛ.› 
\v 31 A fa ka a fɔ a yɛ ko: ‹N den, an fila ye yan tuma bɛɛ. Fen fen ye n bolo, wo bɛɛ ye i ta le ri fanan. 
\v 32 Kɔni an ka kan ka sɛwa ka ɲaalen bi. I dɔɔcɛ tun da sa, kɔni a ra kunun. A tun da tunun, kɔni bi a ra yen.›»
\c 16
\s Nanfulu kunnasiila telenbali
\p
\v 1 Lon do rɔ, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Nanfulutii do tɛrɛ ye, mɛn ka a lamɛn ko a la nanfulu kunnasiila tɛrɛ ye a la nanfulu tiɲanna. 
\v 2 A ka a kili ka a fɔ a yɛ ko: ‹A fɔra n ɲana ko i ye n na nanfulu tiɲanna. Wo ye di? I ra fen fen kɛ n na nanfulu la, i ye na wo bɛɛ dantɛɛ n ɲana. I ti nala kɛla n na nanfulu kunnnasiila ri butun!› 
\v 3 Nanfulu kunnasiila ka a fɔ a jɛrɛ kɔndɔ ko: ‹N ye nfen kɛ sa? N na kuntii kɛtɔ n gbɛnna ka n bila baarabaliya rɔ. Fanka tɛ n na ka sɛnɛ kɛ. N di maloya sɔrɔn ni n ka tarali damira. 
\v 4 Nba, n da sila yen sisen, n ka kan ka tamin mɛn fɛ. Kosa, n na kuntii wa n gbɛn, mɔɔilu ri hina n na ka n damira ii wara.›
\p
\v 5 «Wo rɔ, a wulira ka mɔɔilu kili, a la kuntii la julu tɛrɛ ye mɛnilu la. A ka ii kelen kelenna bɛɛ kili. Ii se mɛn kɛni ye, a ka a mɔɔ fɔlɔ maɲininka ko: ‹Julu mɛn ye i la, wo bɛnni yɛli ma?› 
\v 6 Wo ka a jabi: ‹Olibiye tulu palan ɲa kɛmɛ seyin.› A ka a fɔ a yɛ ko: ‹I sii jona ka i la julu sɛbɛ yɛlɛman. I ye palan ɲa kɛmɛ naanin sɛbɛ wo nɔ rɔ.› 
\v 7 A ka dogbɛrɛ maɲininka ko: ‹Julu mɛn ye i la, wo bɛnni yɛli ma?› Wo ka a jabi: ‹Bile kisɛ bɔrɔ kɛmɛ loolu.› A ka a fɔ a yɛ ko: ‹I ye i la julu sɛbɛ yɛlɛman ka kɛ bɔrɔ kɛmɛ naanin di.›
\p
\v 8 «Nanfulutii ka a la nanfulu kunnasiila telenbali tando, ko a kewuyani. A mafɛnɛ! Alla lɔnbaliilu kewuyani. Ii ka i ɲɔɔn mira ɲa lɔn fasayi! Ii kewuyani Alla lɔnnailu ri. 
\v 9 N di ai lali. Ni dunuɲa nanfulu kɛra ai bolo, ai ye a kɛ mɔɔilu dɛmɛnni fen di. Kosa, ai la nanfulu wa ban, ai ri ramira Alla wara, yɔrɔ mɛn tɛ ban habadan.
\p
\v 10 «Ni mɔɔ mɛn ye a telenna ka fen fitini lamara wo tii ri se a telenna ka fen kunba ba lamara fanan. Kɔni ni mɔɔ mɛn ma se a telenna ka fen fitini lamara, wo ti se a telenna ka fen siyaman lamara fanan. 
\v 11 Dunuɲa nanfulu, ni ai ma i sɛɛbɛ don wo mirala, yon di nanfulu bɛrɛ bɛrɛ karifa ai la? 
\v 12 Ni ai ma telen mɔɔ la nanfulu lamarala, yon di nanfulu di ai ma ka kɛ ai jɛrɛ ta ri? 
\v 13 Jɔncɛ ti se ka baara kɛ kuntii fila yɛ waati kelen. Ni kuntii kɛra fila ri jɔncɛ ri do kanin ka tamin do kan. A ri do kumakan bonya ka tamin do ta la. Wo rɔ, ai ti se ai jii lala Alla ni nanfulu rɔ.»
\p
\v 14 Farisilu ka kuma wo mɛn ka Isa mayɛlɛ, ka a masɔrɔn nanfulu ko duman ii yɛ kojuuya. 
\v 15 Isa ka ii jabi: «Ka ai jɛrɛ kɛ mɔɔilu ɲana ikomin telenbailu, wo duman ai yɛ. Kɔni mɛn ye ai jusu rɔ, Alla ka wo bɛɛ lɔn. Adamadenilu ye mɛn jatela, wo gboman kojuuya Alla yɛ.
\s Alla la sariya tɛ ban
\p
\v 16 «Ka a tɛrɛn Yaya ma kawandili kɛ waati mɛn na fɔlɔ, mɔɔilu tɛrɛ ye Alla la sariya lataamala, a ni nabiilu la kuma. Kɛbi Yaya nara ka kawandili kɛ, Alla la Mansaya kibaro ɲuma ye lasela mɔɔilu ma. Bɛɛ ye i rajala ka don wo mansaya rɔ.
\p
\v 17 «Sankolo ni duukolo ban duman ka tamin Alla la sariya kelen pe ban na, hali sariyatombeli kelen.
\p
\v 18 «Mɔɔ mɔɔ wa a la muso furusa ka dogbɛrɛ furu, wo ra kaninkɛ. Mɔɔ mɔɔ wa muso furusanin ta, wo fanan da kaninkɛ.
\s Nanfulutii ni Lasari
\p
\v 19 «Nanfulutii do tɛrɛ ye. Faanin dagbɛlɛn bilani tɛrɛ a kan na tuma bɛɛ. Lon lon, a tɛrɛ ye dɔɔnnin duman kɛla ka fa. 
\v 20 Kɔni a la bonda lafantan do tɛrɛ lani ye mɛn tɔɔ ko Lasari, kudukudu ni da ye a fari fan bɛɛ ma. 
\v 21 A tɛrɛ ye a fɛ ka nanfulutii la daatɔ dɔɔn, fen mɛn ye burunna tabali kɔrɔ. Wuluilu tɛrɛ ye nala ka a lani tɛrɛn bonda la ka a dailu maanɛn.
\p
\v 22 «Lon do rɔ, fantan cɛɛ wo sara. Mɛlɛkailu ka a ta ka wa a ri harijeene, Iburahima dafɛ. Kɔfɛ, nanfulutii fanan sara. Mɔɔilu ka a su don. 
\v 23 Ka nanfulutii jakankatani to lakira, a ka a ɲa lɔ ka Iburahima yen yɔrɔ jan. Lasari siini tɛrɛ Iburahima dafɛ. 
\v 24 Nanfulutii ka a kan nabɔ Iburahima ma ko: ‹N fa Iburahima. I ye hina n na ka n dɛmɛn. I ye Lasari lɔ a bolo koyini sula ji rɔ, ka na a maa n nen na. N jakankatani ta rɔ yan kojuuya.› 
\v 25 Kɔni Iburahima ka a jabi: ‹N dencɛ, i ye i miri kunun ma. Kunun, i dafanin tɛrɛ a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma, ka a tɛrɛn Lasari tɔrɔni tɛrɛ kojuuya. Bi, a sɛwani yan, ka a tɛrɛn i jakankatani. 
\v 26 Ka la wo kan, denka dun ba ye an ni ile tɛma, sa mɔɔ si kana bɔ yan ka wa ye, wala ka bɔ ye ka na yan.› 
\v 27 Wo rɔ nanfulutii ka a jabi: ‹N fa Iburahima, n ye i madiyala. I ye Lasari lawa duukolo kan n fa wara. 
\v 28 N badenma mɔɔ loolu ye ye. I ye diɲɛ Lasari ye wa ii lali. Kosa ii kana na jakankata diya yan.› 
\v 29 Kɔni Iburahima ka nanfulutii jabi: ‹Nabi Musa la sariya ni nabi tɔilu la kawandili ye ye. Ii ye wo mira.› 
\v 30 Nanfulutii ka a sɔsɔ ko: ‹N fa Iburahima, wo tɛ a ɲa. Kɔni ni mɔɔ kelen wulira ka bɔ suilu tɛma ka wa ii ma, ii ri tubi.› 
\v 31 Iburahima ka a fɔ a yɛ ko: ‹Nabi Musa la sariya ni nabiilu la kawandili kan ye ye. Ni ii ma sɔn ka wo bonya, ii ti sɔn kawandili kan si ma. Hali ni mɔɔ kelen wulira ka bɔ saya rɔ ka wa ii kawandi, ii ti sɔn a rɔ fewu.›»
\c 17
\s Makotoli ni lemɛniya
\p
\v 1 Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ, lon do rɔ, ko: «Sika tɛ a rɔ, lafili koilu ri na ka mɔɔilu lɔ kojuu kɛla. Kɔni mɔɔ mɛn wa lafili koilu lana mɔɔilu ma, gbalo ye wo yɛ. 
\v 2 Hali ni ii tun ka kabakurun ba sidi wo tii kan na ka a lafili kɔɔji rɔ, wo tun di fisaya wo rɔ, sa ni a ye kɛ sababu ri ka den kelen nafili. 
\v 3 Ai ye ai jɛrɛ lakɔrɔsi. Ni i badenma do ka hakɛ ta, i ye a kili ka a lali. Ni a nimisara, i ye a makoto. 
\v 4 I badenma wa hakɛ ta i la haan siɲa wɔrɔnwula tele kelen kɔrɔ, ni a nara wo kelen kelenna bɛɛ rɔ ka a fɔ ko a ra nimisa, i ye a makoto.»
\p
\v 5 Talibidenbailu ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, i ye do la an na lemɛniya kan.» 
\v 6 Maari ka ii jabi: «Hali ni ai la lemɛniya dooyara ka kɛ ikomin bɔrɔn fira kisɛ kelen, wo lemɛniya jate baraka rɔ ai ri se a fɔla jiri luluma ba yɛ ko: ‹I ye bɔ yan ka wa turu fo kɔɔji rɔ›. Jiri wo ri i gbiliya.»
\s Jɔnilu ka kan ka mɛn kɛ
\p
\v 7 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «A ye di? Ni i la jɔn do bɔra sɛnɛ kɛ diya, wala kolofen gbɛn diya, ka na lu ma, yon ye ai tɛma, mɛn di sɔn ka a fɔ a yɛ ko ‹i ye na i sii jona ka dɔɔnnin kɛ fɔlɔ›? 
\v 8 Wo kuma tɛ! I ri a jamari ko ‹i ye ikaliya ka tibili kɛ, ka i jɛrɛ rabɛn, ka na dɔɔnnin sii n kɔrɔ. N di dɔɔnnin kɛ ka fa ka ji min. Wo kɔ, i ri dɔɔnnin kɛ ka ji min›. 
\v 9 Ni jɔn ka a la baara kɛ, a la kuntii ri baraka bila a yɛ wo rɔ wa? Wo kuma tɛ! 
\v 10 A ye wo ɲa kelen de ma ai fanan fan fɛ. Baara mɛn fɔni ai yɛ, fɔɔ wo ye kɛ. Bonya ko tɛ a rɔ. Ni ai banda baara wo bɛɛ la, ai ye a fɔ ko: ‹An tara mɛn kanma, an da wo dɔrɔn de kɛ. Bonya tɛ an yɛ.›»
\s Kunatɔ tan
\p
\v 11 Isa tɛrɛ ye sila kan ka wa Jerusalɛmu. A tamintɔ tɛrɛ ye Samari mara ni Kalile mara tɛma. 
\v 12 A dontɔla so do kɔndɔ, kunatɔ tan nara a labɛn. Ii lɔni tora yɔrɔ jan, 
\v 13 ka ii kan nabɔ Isa ma ko: «Isa, an na faama, i ye kininkinin an na ka an dɛmɛn.» 
\v 14 Isa ka ii yen tuma mɛn, a ka a fɔ ko: «Ai ye wa ai jɛrɛ yiraka sarakalaselailu la.» Wo bolo ma, ii bɔra ye ka wa. Ii watɔla, ii bɛɛ kɛndɛyara. 
\v 15 Kelen ka a yen ko a ra kɛndɛya. Ka a to Alla tandola kan ba la, a ka i kɔsɛ ka na Isa ma. 
\v 16 A ka a ɲakɔrɔ bɛn duu ma Isa sen kɔrɔ ka baraka bila a yɛ. Samarika le tɛrɛ. 
\v 17 Isa ka a maɲininka ko: «Mɔɔ tan ma kɛndɛya wa? A tɔ kɔnɔndɔ ye mi? 
\v 18 Mɔɔ si ma sɛ ka na Alla tando fo cɛɛ kelen pe ɲin wa, mɛn ye siya gbɛrɛ mɔɔ ri?» 
\v 19 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Iwuli! Wa, i ra kɛndɛya i la lemɛniya sababu la!»
\s Alla la Mansaya tɔɔmasereilu
\p
\v 20 Farisi doilu ka Isa maɲininka, lon do rɔ, ko: «Alla la Mansaya ri na waati ɲuman?» Isa ka ii jabi: «Alla la Mansaya ti nala yenna ɲa la. 
\v 21 A ti nala a fɔla ko: ‹Alla la Mansaya ye yan› wala ‹a ye ye›. Kɔni Alla la Mansaya ye ai tɛma.»
\p
\v 22 A ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «A lɔɔ ri kɛ ai la, lon do rɔ, ka Mɔɔ Dencɛ tele kelen yen, kɔni ai ti se ka wo yen. 
\v 23 Mɔɔilu ri a fɔ ai yɛ ko: ‹A fɛlɛ, a ye ye› wala ‹a ye yan›. Kɔni ai kana ibori wo kɔ. 
\v 24 I ɲa lɔ! Sanmɛlɛnin ye bɔla sankolo fan kelen na ka wa fan do fɛ ɲa ma, Mɔɔ Dencɛ wa kɛ nala lon mɛn, a natɔla ri kɛ wo ɲa kelen ma. 
\v 25 Kɔni yani wo ye dafa, a fɛrɛ tɛ fo bi mɔɔilu ye a tɔrɔ kojuuya fɔlɔ ka i ban a rɔ.
\p
\v 26 «Yani Mɔɔ Dencɛ ye na ikɔ tuunni, ko mɛnilu kɛra Nuhan tele rɔ, woilu ɲɔɔn di kɛ. 
\v 27 Nuhan tele rɔ, mɔɔilu tora dɔɔnnin ni minnin na, ni muso furula, a ni ka ii denmusoilu furu. A tɛrɛ ye wo ɲa fo Nuhan donda kulunba kɔndɔ. Wo lon kelen sanci ba ka nali damira. Sanci wo ma tɛɛ, fo ka a to gbiliyala a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma ka dunuɲa yɔrɔ bɛɛ latunun ka mɔɔilu bɛɛ halaki.
\p
\v 28 «Mɛn kɛra Luti tele rɔ, wo ɲɔɔn fanan di kɛ. Luti tele rɔ, mɔɔilu tora dɔɔnnin ni minnin na, ka to sanni kɛla, ka to sɛnɛ kɛ ni bon lɔla. 
\v 29 A tɛrɛ ye wo ɲa haan Luti bɔra Sɔdɔmu so kɔndɔ lon mɛn. Wo lon kelen, ta ni tinbiriki bɔra sankolo rɔ ka jii Sɔdɔmu so kɔndɔ ikomin sanci. Wo ka Sɔdɔmu mɔɔilu bɛɛ halaki.
\p
\v 30 «A ri kɛ wo ɲa ma Mɔɔ Dencɛ bɔtɔ gbɛ ma lon mɛn. 
\v 31 Ni wo lon sera ka a tɛrɛn do ra yɛlɛ bon kun bilinin sanfɛ ka a bolofenilu to bon kɔndɔ, wo ma kan ka jii a bolofenilu ta kanma bon kɔndɔ. Ni wo lon sera ka do tɛrɛn sɛnɛ rɔ, wo ma kan ka i kɔsɛ a bolofenilu ta diya so kɔndɔ. 
\v 32 Ko mɛn kɛra Luti muso la, ai ye ai hankili to wo rɔ. 
\v 33 Mɔɔ mɛn ye dunuɲaratɛɛ daha dɔrɔn de ɲininna bi, wo ri bɔnɔ sini. A tɛ ɲenemaya banbali sɔrɔn sini. Kɔni mɛn wa sɔn ka bɔnɔ dunuɲaratɛɛ daha rɔ bi, sini wo ri kisi ka ɲenemaya banbali sɔrɔn.
\p
\v 34 «N ye fɔla ai la ko su wo rɔ mɔɔ fila ri sunɔɔ lafen kelen kan; mɔɔ kelen di ta ka kelen to ye. 
\v 35-36 Muso fila ri suman kisɛ bundɛ i ɲɔɔn fɛ, muso kelen di ta ka muso kelen to ye.» \f + \fr 17.35-36 \fr*\ft Sɛbɛli do fɔla ko: «Ni cɛɛ fila kɛra sɛnɛ rɔ i ɲɔɔn fɛ, cɛɛ kelen di ta ka kelen to ye.» \ft*\f*
\p
\v 37 Karandenilu ka Isa maɲininka ko: «Maari wo ri kɛ mi?» Isa ka ii jabi sanda rɔ ko: «Su wa kɛ diya mɛn dɔ, duwailu ri jii ye.»
\c 18
\s Kititɛɛla Juu
\p
\v 1 Nba, wo kɔ, Isa ka kuma kɔrɔlama do fɔ ka a la karandenilu karan, ka a masɔrɔn a ye a fɛ ii ye to Alla matara tuma bɛɛ. Ii kana jiitɛɛ ka wo boloka.
\p
\v 2 A ka a fɔ ko: «Kititɛɛla do tɛrɛ ye so do la. A tun tɛ silanna Alla yɛ, a tun tɛ mɔɔ bonyala. 
\v 3 Nba, cɛsamuso do tɛrɛ ye mɛn tɛrɛ sela kititɛɛla ma tuma bɛɛ ka a fɔ a yɛ ko: ‹I ye n na kiti tɛɛ, baa n juu ra kojuu kɛ n na.› 
\v 4 A mɛnda, kititɛɛla ma sɔn ka kiti wo tɛɛ. Kɔni, lon do rɔ, kititɛɛla ka a fɔ a jɛrɛ kɔndɔ ko: ‹Tuɲa le. N tɛ silanna Alla yɛ, n tɛ mɔɔ bonyala, 
\v 5 kɔni, muso ɲin da n tɔrɔ kojuuya. Wo bolo ma, a fɛrɛ tɛ fo n ye kiti wo tɛɛ. Ni wo tɛ, a ri to n ɲagbala tuma bɛɛ fo ka n sɛɛ.›»
\p
\v 6 Wo rɔ, Maari ka a fɔ ko: «Kititɛɛla telenbali wo ka mɛn fɔ, ai ye ai tolo malɔ wo la kosɛbɛ. 
\v 7 Ni Alla la mɔɔ suwandiniilu ka ii kan nabɔ ale ma ka kiti ɲinin a fɛ su ni tele, a tɛ ii dɛmɛn ka ii la kititɛɛilu ɲanabɔ wa? A tɛ i ban ii rɔ. 
\v 8 Alla ri a kaliya ka kititɛɛ ii yɛ telenbaya la. A ye ten de! Kɔni hali wo, Mɔɔ Dencɛ wa na waati mɛn na, a ri lemɛniya tɛrɛn dunuɲa rɔ wa?»
\s Farisi ni niisankɔmirala
\p
\v 9 Mɔɔ doilu tɛrɛ ye, mɛnilu tɛrɛ ye ii jɛrɛ jatela mɔɔ telennilu ri. Ii lani a la ko ii ka ɲi mɔɔ tɔilu ri. Isa ka kuma kɔrɔlama do fɔ woilu le yɛ.
\p
\v 10 A ka a fɔ ko: «Mɔɔ fila wara Alla matara diya Allabatobonba kɔndɔ. Kelen tɛrɛ ye Farisi ri. Kelen tɛrɛ ye niisankɔmirala ri. 
\v 11 Farisi cɛɛ wo ka i lɔ ka Alla matara a jɛrɛ la ko rɔ ko: ‹Ɔ Alla, n ye baraka bilala i yɛ, n tɛ ikomin mɔɔ tɔmailu, ka a masɔrɔn n ti tɔɲɔli kɛla, n tɛ telenbali ri, n tɛ kaninkɛla ri, wala n tɛ ikomin niisankɔmirala ɲin. 
\v 12 N ye sun donna siɲa fila lɔɔkun kelen kɔrɔ. Ka la wo kan, n wa fen fen sɔrɔn, n di wo ja bɔ.› 
\v 13 Kɔni niisɔnkɔmirala wo ka i lɔ yɔrɔ jan. A ma sɔn ka hali a ɲa lɔ sankolo fan dɔ. A ka a sisi magbasi ka kɛ a nimisa tɔɔmasere ri. A ka a fɔ ko: ‹Alla, i ye n makoto, baa kojuu kɛla le nde ri.›»
\p
\v 14 Isa ka a fɔ ko: «N ye a fɔla ai yɛ ko niisankɔmirala ka jo sɔrɔn, kɔni Farisi cɛɛ wo ma jo sɔrɔn. Baa mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ bonya, wo ri majii, kɔni mɔɔ mɔɔ wa a jɛrɛ fanmajii, wo ri bonya.»
\s Isa duwara denninilu yɛ
\p
\v 15 Lon do rɔ mɔɔilu tɛrɛ ye nala denninilu ri Isa ma ko a ye a bolo la woilu kan ka duwa ii yɛ. Isa la karandenilu ka wo yen ka mɔɔ woilu makuma. 
\v 16 Kɔni Isa ka denninilu kili ko ii ye na a ma. A ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ai ye a to denninilu ye na n ma. Ai kana ii mabali, ka a masɔrɔn Alla la Mansaya ye ii ɲɔɔnilu le ta ri. 
\v 17 A ragbɛ! Mɔɔ mɛn ma sɔn Alla la Mansaya ma ikomin dennin sɔnni Alla la Mansaya ma ɲa mɛn ma, wo tɛ don Alla la Mansaya rɔ habadan. Tuɲa le wo ri fewu.»
\s Isa ni nanfulutii do
\p
\v 18 Yahudiyailu la kuntii do nara Isa maɲininka ko: «Karanmɔɔ ɲuma, n ye nfen kɛ sa n di ɲenemaya sɔrɔn, ɲenemaya mɛn tɛ ban?» 
\v 19 Isa ka a jabi: «I ra a fɔ n ma ‹karanmɔɔ ɲuma› nfenna? Mɔɔ ɲuma si tɛ ye fo Alla kelen pe. 
\v 20 Alla ra mɛn sɛbɛ a la sariya rɔ, i ka wo lɔn. A sɛbɛni ye ko: ‹I kana kaninkɛ kɛ. I kana mɔɔ faa. I kana suɲali kɛ. I kana wuya fɔ sereya rɔ. I ye i fa ni i na bonya.›» 
\v 21 A ka Isa jabi: «Karanmɔɔ, kɛbi n denniya waati, n da sariya wo bɛɛ mira.» 
\v 22 Isa ka wo mɛn waati mɛn na, a ka a fɔ cɛɛ yɛ ko: «I ra dɛsɛ ko kelen na butun. I ye wa i bolofen bɛɛ san ka wo wodi di fantanilu ma, sa nanfulu bɛrɛ bɛrɛ ri kɛ i bolo harijeene rɔ. Wo wa ban, i yɛ na bila n kɔ.» 
\v 23 Cɛɛ ka jabili wo mɛn waati mɛn na, a jusu makasira, ka a masɔrɔn nanfulu ba tɛrɛ ye a bolo.
\p
\v 24 Isa ka a ɲa lɔ a rɔ ka a fɔ ko: «Nanfulutii don gboman Alla la Mansaya rɔ de! 
\v 25 Nanfulutii don Alla la Mansaya rɔ, wo ka gbɛlɛn ɲɔɔmɛ don di sɛlan woo la.» 
\v 26 Mɛn ka wo mɛn, woilu ka ɲininkali kɛ ko: «Yon di se kisila wo rɔ?» 
\v 27 Isa ka ii jabi: «Ko mɛnilu ti se kɛla mɔɔ bolo, woilu ri se kɛla Alla bolo.»
\p
\v 28 Piyɛri ka a fɔ Isa yɛ ko: «Andeilu don? An da fen bɛɛ to ye ka bila i kɔfɛ.» 
\v 29 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «A ragbɛ! Mɔɔ mɔɔ wa sɔn ka a la bon to ye, wala a muso, wala a badenmailu, wala a sɔrɔnbailu, wala a denilu, ka wa Alla la Mansaya ɲinin, 
\v 30 wo sara ri wara dunuɲa ɲin dɔ. Sini, ɲenemaya fanan di di a ma, ɲenemaya banbali kɔnin.»
\s Isa ka a la saya ni a kunun ko fɔ
\p
\v 31 Wo kɔ, Isa ka a fɔ a la talibidenba tan ni fila yɛ ko: «An watɔ Jerusalɛmu. Alla la nabiilu ka fen fen sɛbɛ Mɔɔ Dencɛ la ko rɔ, wo bɛɛ ri dafa ikomin a sɛbɛni ɲa mɛn ma. 
\v 32 Ii ri a mira ka a don siya gbɛrɛ mɔɔilu bolo. Woilu ri a lafɛya ka a mayɛlɛ, ka a nani, ka ii daji tu a kan. 
\v 33 Ii ri a gbasi kojuuya, ka ban ka a faa. Kɔni, a faa tele sawana lon wa se, a ri wuli.» 
\v 34 Keladenbailu ma foyi ɲayen a la kuma rɔ. Wo kɔrɔ dooni tɛrɛ ii ma. Ii ma famunyali si sɔrɔn a rɔ.
\s Isa ka ɲa fuyen do ɲa laka
\p
\v 35 Ka Isa ni a la mɔɔilu sudunyara Jeriko so la, ii ka ɲa fuyen do tɛrɛn yɔrɔ wo rɔ. A siini tɛrɛ ye taralila sila da la. 
\v 36 Ɲa fuyen wo ka jama mankan mɛn, ka maɲininkali kɛ ko: «Nfen kɛni?» 
\v 37 A fɔra a yɛ ko Isa Nasarɛtika le tamintɔ. 
\v 38 A ka wo mɛn tuma mɛn na, a ka a kan nabɔ ka a fɔ ko: «Isa, Mansa Dawuda mamaren cɛɛ, i ye kininkinin n ma.» 
\v 39 Mɔɔ mɛnilu tɛrɛ ye jama ɲɛfɛ, woilu ka a makuma ka a fɔ a yɛ ko: «I makun!» A ma sɔn i makunna, fo ka a kan nabɔ fanka la, ka a fɔ ko: «Isa, Mansa Dawuda mamaren cɛɛ, i ye kininkinin n ma!» 
\v 40 Isa ka ɲa fuyen kan mɛn ka i lɔ, ka a jamari kɛ ko ɲa fuyen ye lana a ma. Mɔɔilu wara a ta ka na a ri a ma. A se mɛn kɛni Isa ma, Isa ka a maɲininka ko: 
\v 41 «A ye di? I ye a fɛ n ye nfen kɛ i yɛ?» A ka jabili kɛ ko: «Maari, n ye a fɛ n ɲa ye laka ikɔ tuun.» 
\v 42 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Ale le wo ri. I ɲa ra laka. I ra lakɛndɛya i la lemɛniya sababu la.» 
\v 43 A ɲa lakara i kɔrɔ ye. A bilara Isa kɔ ka to Alla gbiliyala. Mɔɔilu ka wo bɛɛ yen ka Alla tando bakɛ.
\c 19
\s Isa ni Sace
\p
\v 1 Isa donda Jeriko so kɔndɔ ka a tamintɔ ka wa. 
\v 2 Wo ka cɛɛ do tɛrɛn ye, mɛn tɔɔ ko Sace. Ale tɛrɛ ye niisankɔmirala la kuntii ri. Nanfulu ba tɛrɛ ye a bolo. 
\v 3 A lɔɔ tɛrɛ ye a la ka a ɲa la Isa kan ka a lɔn. Kɔni, jama warani tɛrɛ Isa laminin dɔ kojuuya. Wo bolo ma, Sace ma se a yenna, baa a kundiyani tɛrɛ. 
\v 4 A ka ibori ka wa jama ɲɛ, wo rɔ, ka yɛlɛ toro ju la ka Isa makɔnɔ, kosa a ri Isa tamintɔla yen, ka a masɔrɔn Isa ka kan ka tamin dinkira wo rɔ. 
\v 5 Nba, Isa se mɛn kɛni jiri ju wo ma, a ka a ɲa layɛlɛ san ma ka a fɔ Sace yɛ ko: «Sace, ikaliya, i ye jii. N ye a fɛ i ye n jiya i wara bi.» 
\v 6 Sace jiira kaliya rɔ ka bɔ jiri la. A ka Isa ramira sɛwa rɔ ka wa a malɔ fo a wara. 
\v 7 Mɔɔilu ka wo yen tuma mɛn na, ii ka Isa mafɔ ko: «A sɔnni ka wa jiya kojuu kɛla wara.» 
\v 8 Sace ka i lɔ Maari ɲana ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, bi n di n na nanfulu tala ka fan kelen di bolokolonilu ma. Ka la wo kan, ni a ka a tɛrɛn n da mɔɔ do bolofen mira tɔɲɔli bolo ma, n di a ɲɔɔn naanin lasɛ wo ma.» 
\v 9 Isa ka jabili kɛ ko: «Kisi ko ra se a wara bi baa a fanan ye Iburahima dencɛ do ri. 
\v 10 Mɔɔ Dencɛ ra na, mɔɔ tununnilu ɲininna ko ii ri kisi.»
\s Jɔn tan na ko
\p
\v 11 Iko Isa sudunyani tɛrɛ Jerusalɛmu so la, mɔɔilu hankili bilara Alla la Mansaya ko rɔ. Ii lani a la ko mansaya wo ri bɔ gbɛ rɔ sisen sisen. Wo rɔ, Isa ka kuma kɔrɔlama do fɔ ii yɛ. 
\v 12 A ka a fɔ ko: «Mansa la kabila cɛɛ do wara jamana jan dɔ, ko a ri mansaya sɔrɔn ka na. 
\v 13 Sani a ye wa mansaba wara, a ka a la jɔn tan kili. A ka wodigbɛ kelen kelen di wo kelen kelenna bɛɛ ma, ka a fɔ ii yɛ ko: ‹Ai ye wodi wo kɛ ai manankun di. Yani n ye n kosɛ, ai ye do la a kan n yɛ.› 
\v 14 Kɔni, mansa la kabila cɛɛ wo la ko tun ma di a la jamana mɔɔ doilu yɛ. A bɔ mɛn kɛni a la jamana rɔ, wo rɔ, ii ka kelaya mɔɔ lawa a kɔfɛ ka a fɔ ko: ‹an tɛ a fɛ cɛɛ wo ye kɛ an na mansa ri.›
\p
\v 15 «Hali wo, mansa la kabila cɛɛ wo ra mansaya sɔrɔn. Wo bolo ma, a ka i kɔsɛ a la jamana rɔ. A se mɛn kɛni ye, a ka jɔnilu kili, a tun ka wodi di mɛnilu ma, ko a ye a fɛ ka a lɔn tɔnɔ yɛli ye ii bolo. 
\v 16 A fɔlɔman nara ka a fɔ a yɛ ko: ‹Mansa, n da baara kɛ i la wodi rɔ ka a ɲɔɔn tan sɔrɔn ka la a kan.› 
\v 17 Mansa ka a fɔ wo yɛ ko: ‹I ka wo bɛn! Jɔn ɲuma le ile ri. Fen fitini le dira i ma, kɔni i ka a mira ɲa lɔn. Wo rɔ, n di i lasii so tan kun na.› 
\v 18 Wo kɔ, a filana nara ka a fɔ mansa yɛ ko: ‹Mansa, n da baara kɛ i la wodi rɔ ka a ɲɔɔn loolu sɔrɔn ka la a kan.› 
\v 19 Mansa ka a jabi: ‹I fanan di sii so loolu kun na.› 
\v 20 Jɔn dogbɛrɛ nara. Wo ka a fɔ mansa yɛ ko: ‹Mansa, n da na i la wodi ri. N ka a bila faanin dɔ ka a dokon ka a mara. 
\v 21 N silanda i yɛ, ka a masɔrɔn ile ye mɔɔ ragbɛlɛn de ri. I ma mɛn bila, i ri wo ta. I ma mɛn foyi, i ri wo ka.› 
\v 22 Mansa ka a jabi: ‹Jɔn juu le ile ri! N di i la kiti tɛɛ ka bɛn i da rɔ kuma ma, mɛn bɔ sa i da rɔ ɲin. I ka a lɔn ko n ye mɔɔ kadagbɛlɛn di. I jɛrɛ ka a fɔ ko n ma mɛn bila, n ye wo tala. Ko n ma mɛn foyi, n ye wo kala. 
\v 23 A ye di wo rɔ? Nfenna i ma n na wodi don tɔnɔ ɲininna bolo? Kosa n wa na, n di tɔnɔ sɔrɔn n na wodi la.›
\p
\v 24 «Nba mansa ka jamarili di a la mɔɔilu ma mɛn tɛrɛ ye yɛ ko: ‹Ai ye a la wodi mira a la ka wo di jɔn fɔlɔman ma, mɛn ka a la wodi ɲɔɔn tan sɔrɔn.› 
\v 25 Ii ka mansa jabi: ‹Mansa, wodigbɛ tan ye jɔn fɔlɔman wo bolo!› 
\v 26 Kɔni mansa ka a fɔ ii yɛ ko: ‹N ka wo lɔn. N di a fɔ ai yɛ ko fen ye mɛn bolo, do fanan di la wo ta kan. Kɔni foyi tɛ mɛn bolo, hali fitini mɛn ye wo bolo, wo ri ta a bolo. 
\v 27 Nba, n juu mɛnilu tun tɛ a fɛ n ye sii ii kun na, wa woilu mira ka na ii bɛɛ faa n ɲakɔrɔ yan.›»
\s Isa ka karanden fila lɔ fali den ta la
\p
\v 28 Isa banni sanda wo lala, a bilara jama ɲɛ ka wa Jerusalɛmu. 
\v 29 A sudunyani so doilu la, Bɛtifase ni Betani kɔnin, a sera koyinkɛ yɔrɔ do ma, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Olibiye Koyinkɛ. A se mɛn kɛni ye, a ka karanden fila lɔ kela diya. 
\v 30 A ka a fɔ ii yɛ ko: «So mɛn ye an ɲɛ, ai ye wa se ye. Ai wa don so kɔndɔ, ai ri faliden bulan sidini tɛrɛn ye, mɔɔ si ma i sii mɛn kan butun. Ai ye a fulɛn ka na a ri. 
\v 31 Ni mɔɔ ka ai maɲininka ko: ‹Ai ye fali den fulɛnna nfenna?›, ai ye wo jabi: ‹An Maari mako ye a la.›» 
\v 32 Isa ka mɛn lawa ii ka a tɛrɛn ikomin a ka a fɔ ɲa mɛn ma. 
\v 33 Ii tɛrɛ ye fali den fulɛnna tuma mɛn, a tiilu nara ka a fɔ ko: «Hɛn! Ai ye fali den fulɛnna nfenna?» 
\v 34 Ii ka jabili kɛ ko: «An Maari mako ye a la.» 
\v 35 Ii ka fali den ta, wo rɔ, ka wa a ri Isa ma. Ii se mɛn kɛni Isa tɔrɔfɛ ye, ii ka ii la durukiilu la fali den kan. Ii ka Isa ta ka a layɛlɛ fali kan. 
\v 36 Isa watɔla, mɔɔilu ka ii la durukiilu jɛnsɛn sila kan a ɲɛ. 
\v 37 Wo ɲa ma, a sudunyara Jerusalɛmu la, ka na se Olibiye Koyinkɛ ma. A seni koyinkɛ lajii diya, Isa la karandenilu jama ba sɛwara ka ii kan nabɔ ka Alla tando Isa la kabannakoilu ko kosɔn.
\m
\v 38 Ii tora a fɔla ko:
\q1 «Duwawu ye mansa yɛ,
\q1 mɛn nani Maari Alla tɔɔ rɔ.
\q1 Jususuma ye to harijeene rɔ.
\q1 Tandoli ba ye kɛ Alla yɛ.»
\p
\v 39 Farisi doilu tora jama tɛma ka a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, a fɔ i la karandenilu yɛ ko ii ye makun.» 
\v 40 Isa ka woilu jabi: «Ni ii bɛɛ ka imakun, hali kabakurun ɲinilu ri ii kan nabɔ ka Alla tando karandenilu nɔ rɔ. A ye ten de!»
\p
\v 41 Isa nara ka a ɲa la Jerusalɛmu kan tuma mɛn, a kasira a la ko la. 
\v 42 A ka a fɔ ko: «Ko mɛn tun di jususuma di ai yɛ, ni ai tun ka wo ɲayen, sa ai ra jususuma sɔrɔn. Kɔni ai filira wo ma. Wo ra dokon ai ma sisen. 
\v 43 Lon do natɔ, ai juuilu ri na ai kanma. Woilu ri so bɛɛ sansan kojuuya, ka sila bɛɛ tɛɛ, ka so laminin fan bɛɛ rɔ, fo ka ai ragbɛlɛn. 
\v 44 Ai juuilu ri so kɔndɔ mɔɔilu bɛɛ ratiɲan. Ii ri so bɛɛ te fo ka a kabakurunilu bɛɛ jɛnsɛn. Ka a masɔrɔn, Alla tun ye ai fɛ waati mɛn na, ai ma wo jate fewu!»
\s Isa ka julailu gbɛn
\p
\v 45 Nba, Isa wara Allabatobonba jin kɔndɔ, ka a tɛrɛn julailu warani ye. A ka ii gbɛn ii labɔ, 
\v 46 ka a fɔ ii yɛ ko: «A sɛbɛni Alla la kuma rɔ ko: ‹N na bon di kɛ Alla bato diya ri,› kɔni ai ra a ta ka kɛ sonilu wara ri.»
\p
\v 47 Wo kɔ, Isa tɛrɛ ye mɔɔilu karanna lon lon Allabatobonba jin kɔndɔ. Sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu ni jamana ɲɛmɔɔilu tɛrɛ ye a faa ɲa ɲininna, 
\v 48 kɔni, ii ti se wo kɛla, ka a masɔrɔn mɔɔ bɛɛ tɛrɛ ye a la kuma mirala fewu.
\c 20
\s Isa ye yon na fanka kɔrɔ
\p
\v 1 Lon do rɔ, Isa tɛrɛ ye mɔɔilu karanna ka kibaro ɲuma lase ii ma Allabatobonba jin kɔndɔ. Sarakalasela kuntiilu, ni sariya karanmɔɔilu, ni mɔɔbailu wara a tɛrɛn ye. 
\v 2 Ii ka Isa maɲininka ko: «I ye baara mɛn kɛla ɲin, yon ka i lɔ wo la? I ye yon na se kɔrɔ?» 
\v 3 Isa ka ii jabi: «N di ai maɲininka fɔlɔ: 
\v 4 Yon ka Yaya lɔ sun na ji rɔ? Alla le ka a lɔ a la, wa mɔɔilu?» 
\v 5 Ii wara i ɲɔɔn ye ka wo jabili ɲinin. Ii ka a fɔ ko: «Ni an ka a jabi: ‹Alla ka Yaya lɔ wo la›, a ri a fɔ ko: ‹nfenna ai ma la Yaya la wo rɔ?› 
\v 6 Ni an ka jabili kɛ ko: ‹Mɔɔ ka Yaya lɔ,› mɔɔ bɛɛ ri wuli ka an bon kaba la, baa ii bɛɛ ka a fɔ ko nabi do le tɛrɛ Yaya ri.» 
\v 7 Wo rɔ, ii nara Isa jabi: «An ma Yaya kelayaba lɔn.» 
\v 8 Isa ka jabili kɛ ko: «Nba, n fanan ti sɔn ka n kelayaba tɔɔ fɔ ai yɛ, n ye mɛn se kɔrɔ kɔnin.»
\s Baarala juuilu ka mɛn kɛ
\p
\v 9 Ka Isa to ye, a ka kuma kɔrɔlama do fɔ jama yɛ. A ka a fɔ ko: «Cɛɛ do ka jirifɛ labɔ a la sɛnɛ rɔ, ka ban ka a karifa baarala doilu la. A banni a karifala, a bɔra ye ka wa taama rɔ. A mɛnda ye, a ma i kɔsɛ. 
\v 10 Jiri den kadi waati sera tuma mɛn, jirifɛ tii ka jɔn do lawa jirifɛ rɔ, ka a fɔ baaralailu yɛ ko ii ye a sɔ jiri den dɔ. Keladen se mɛn kɛni ye, baaralailu ma sɔn ka a sɔ. Ii ka keladen mira ka a gbasi ka a gbɛn. 
\v 11 Jirifɛ tii ka jɔn gbɛrɛ lawa. A fanan seni ye, baaralailu ma sɔn ka wo fanan sɔ, fo ka a gbasi ka a nani ka a gbɛn. 
\v 12 Jirifɛ tii ka jɔn sawana lawa ii ma. A se mɛn kɛra ii ma, ii ka a mira ka a gbasi fo ka a madimin ka wa a lafili kɔkan.
\p
\v 13 «Wo rɔ, jirifɛ tii ka a fɔ ko: ‹N ye nfen kɛla? Nba, n di n diyana dencɛ lawa ii ma. Ii ka kan ka ale bonya.› 
\v 14 Baaralailu ka den wo natɔla yen, ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: ‹Den wo ri kɛ jirifɛ tii ri a fa kɔ. An ye a mira ka a faa. Sa jirifɛ ri kɛ an ta ri.› 
\v 15 Wo bolo ma, ii ka a mira ka a lafili kɔkan ka a faa.»
\p «A ye di? Jirifɛ tii ri nfen kɛ baarala woilu la? 
\v 16 A ri na ka ii faa, ka ban ka jirifɛ karifa dogbɛrɛilu la.» Jama ka sanda wo mɛn ka a fɔ ko: «Ɛɛ! Alla ma an kisira ko su wo ma!» 
\v 17 Isa ka a ɲa lɔ jama rɔ ka ii maɲininka ko: «Nba, mɛn sɛbɛni Alla la kuma rɔ, wo kɔrɔ ye nfen di? A sɛbɛli ko:
\q1 ‹Bon lɔlailu ka ii ban kabakurun mɛn dɔ,
\q1 wo le kɛra bon jusii kabakurun di.›»
\m
\v 18 «Mɔɔ mɛn wa be kaba wo kan, wo ri madimin kosɛbɛ, kɔni kaba wo wa be mɔɔ mɛn kan, wo ri mɔɲɔnkɔ.»
\p
\v 19 Sariya karanmɔɔilu ni sarakalasela kuntiilu ka a yen ko Isa ka kuma kɔrɔlama wo fɔ ii ma. Wo rɔ, ii wulira ka Isa mira ɲa ɲinin damira. Kɔni ii silanda jama yɛ, ka a masɔrɔn Isa duman tɛrɛ ye jama yɛ kosɛbɛ.
\s Niisankɔ bɔ ko
\p
\v 20 Wo bolo ma, ii tɛrɛ ye Isa lakɔrɔsila tuma bɛɛ. Ii ka janfateilu lawa a ma, mɛnilu ka ii jɛrɛ kɛ ikomin telenbailu Isa laɲinin kanma. Woilu tɛrɛ ye a fɛ kuma bɛnbali do ye bɔ Isa da rɔ, mɛn di se kɛla a mira sababu ri. Kosa ii ri wa a ri kiti diya faama wara. 
\v 21 Wo bolo ma, janfateilu nara ka ɲininkali kɛ a kun ko: «Karanmɔɔ, an ka a lɔn ko i la kuma telenni le, a ni i la karan. I tɛ mɔɔ dooyala mɔɔ do yɛ. Alla la sila ka kan ka taama ɲa mɛn, i ye mɔɔilu karanna wo la tuɲa jɛrɛ jɛrɛ rɔ. 
\v 22 Wo rɔ, an ye a fɛ ka i maɲininka ko do la. A ye di? Ka niisankɔ bɔ ka a di Rɔmu mansaba ma, wo dahani an ma, wa wo dahani tɛ?» 
\v 23 Isa ka a lɔn ko a laɲinin kuma le ɲin. Wo rɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: 
\v 24 «Ai ye wodi banan kelen yiraka n na. Yon munuɲa ni yon tɔɔ ye wodi gbanan ɲin kan?» Ii ka a jabi: «Rɔmu mansaba.» 
\v 25 Isa ka a fɔ ko: «Nba, ai ye Rɔmu mansaba ta di Rɔmu mansaba ma. Ai ye Alla ta di Alla ma fanan.» 
\v 26 Isa ka jabili kɛ koɲuma jama bɛɛ ɲana ka janfateilu mabali. A la jabili ka ii kabannakoya fo ka ii makun.
\s Sadusiilu ka ɲininkali kɛ Isa kun
\p
\v 27 Dina mɔɔ doilu tɛrɛ ye, mɛnilu tɔɔ ko Sadusiilu. Woilu ye a fɔla ko mɔɔ si tɛ wulila ka bɔ saya rɔ. Wo doilu nara i madon Isa la ka a maɲininka ko: 
\v 28 «Karanmɔɔ, Nabi Musa ka a sɛbɛ a la sariya rɔ ko ni i kɔrɔcɛ sara ka a muso densɔrɔnbali to ye, i ye a muso ta, kosa muso ri den sɔrɔn i kɔrɔcɛ yɛ. 
\v 29 Awa, dencɛ wɔrɔnwula tɛrɛ ye cɛɛ do bolo. Dencɛ fɔlɔ ka muso do furu. A sara ka a muso densɔrɔnbali to ye. 
\v 30 Ka bɛn sariya ma, dencɛ filana ka muso wo ta. Ale fanan sara ka muso densɔrɔnbali to ye. 
\v 31 Wo rɔ, dencɛ sawana ka muso ta. Dencɛ wo fanan sara. A kɛra ten haan muso wo siira kanberen wɔrɔnwula kelen kelenna bɛɛ kun. Ii bɛɛ sara ka muso densɔrɔnbali to ye. 
\v 32 A laban, muso fanan sara. 
\v 33 A ye di? Su lawuli lon, muso ri cɛɛ yon ta ri sa? A siira a kelen kelenna bɛɛ kun.»
\p
\v 34 Isa ka ii jabi: «Bi mɔɔilu ye furu kɛla. Cɛɛ ni muso ri furu ii ɲɔɔn ma. 
\v 35 Kɔni sini, a tɛ kɛ wo ɲa. Alla wa mɔɔ mɛnilu jate, woilu ri wuli ka don harijeene. Kɔni furu ko tɛ ye. Cɛɛ tɛ muso furu. Muso tɛ sii cɛɛ kun ma. 
\v 36 Ii tɛ sa butun, fo ka kɛ ikomin mɛlɛkailu. Ii ye Alla la denilu ri, ka a masɔrɔn ii ra bɔ saya rɔ ka don Alla la ɲenemaya banbali rɔ. 
\v 37 Mɔɔ ri wuli saya kɔ, sika tɛ wo rɔ. Nabi Musa jɛrɛ ka wo le yiraka an na. A bɛnda Alla ri jiri tuni taman dafɛ waati mɛn na, a ka a fɔ Maari Alla ma ko: ‹Iburahima la Alla, Isiyaka la Alla, a ni Yakuba la Alla.› 
\v 38 Awa Alla tɛ suilu la Alla ri, fo ɲenemailu. Mɔɔ bɛɛ ɲenema le Alla ɲana.»
\p
\v 39 Sariya karanmɔɔ doilu ka a fɔ Isa yɛ ko: «Ɛɛ, karanmɔɔ! I ra jabili kɛ koɲuma!» 
\v 40 Mɔɔ si ma susu ka a ɲininka foyi la wo kɔ.
\s Mansa Dawuda dencɛ ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di wa?
\p
\v 41 Isa ka ii ɲininka ko: «Nfenna mɔɔilu ye a fɔla ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di kɛ Mansa Dawuda dencɛ do ri wa? 
\v 42 Mansa Dawuda jɛrɛ ka a sɛbɛ Jaburi kitabu rɔ ko:
\q1 ‹Maari Alla ka a fɔ n Maari yɛ ko:
\q1 Na i sii n bolokininma,
\q1
\v 43 haan n ye i juuilu bilala i sen kɔrɔ.›
\m
\v 44 Mansa Dawuda jɛrɛ ka a fɔ a ma ko ‹n Maari.› A ye di? A ri se kɛla Mansa Dawuda dencɛ gbansan di wo rɔ wa?»
\s Isa ka sariya karanmɔɔilu dɔɔya
\p
\v 45 Isa ka kuma do fɔ a la karandenilu yɛ jama ɲana. A ka a fɔ ko: 
\v 46 «Ai ye ai jɛrɛ lakɔrɔsi sariya karanmɔɔilu la ko rɔ. A duman ii yɛ ka duruki ɲumailu don ka i mataama. Ii ye a fɛ mɔɔilu ye ii tuwa ka ii bonya jama ladɛndiya rɔ, a ni ka ɲɛmɔɔ sii diya sɔrɔn salibon kɔndɔ, a ni sali kinin dɔɔn diya. Wo bɛɛ duman ii le. 
\v 47 Ii ri cɛsamusoilu bolofenilu bɛɛ dɔɔn, ka ban ka waati jan kɛ Alla matarala ka ii jɛrɛ kɛ ikomin Alla kaninbailu. Jahadi juu ba ye woilu makɔnɔla.»
\c 21
\s Muso fantan ka wodi mɛn bɔ
\p
\v 1 Ka Isa to Allabatobonba kɔndɔ, a ka a ɲa lɔ wodi bila diya rɔ. A ka nanfulutii doilu yen, mɛnilu tɛrɛ ye wodi ba bilala ye. 
\v 2 A ka cɛsamuso fantan do fanan yen, mɛn ka wodi mɛsɛn fila kɛ wodi bila diya rɔ.
\p
\v 3 Isa ka wo bɛɛ lakɔrɔsi ka a fɔ ko: «Tuɲa le! Cɛsamuso fantan wo ra wodi mɛn bɔ, wo ka bon mɔɔ tɔilu bɛɛ ta ri. 
\v 4 Ii kelen kelenna bɛɛ ka dooni bɔ ii la nanfulu ba rɔ ka a di Alla ma, kɔni ale, a la balo wodi mɛn bɛɛ tɛrɛ ye a bolo, a ka a bɛɛ di.»
\s Jerusalɛmu ri tiɲan Mɔɔ Dencɛ ɲa rɔ
\p
\v 5 Wo kɔfɛ, karanden doilu tɛrɛ ye barola Allabatobonba la ko kan. Ii ko: ko a lɔra kabakurun ɲumailu la. Ko a masidi fenilu, mɛnilu dini Alla bonya kanma, ko woilu kenɲi kosɛbɛ. 
\v 6 Isa ka ii jabi: «Bi, ai ɲa ye bon ɲin na, kɔni sini mɛn natɔ, a bɛɛ ri te. A kabakurunilu bɛɛ ri jɛnsɛn ka bɔ ye. A kabakurun si tɛ to ɲɔɔn kan.» 
\v 7 Karandenilu ka Isa maɲininka ko: «Karanmɔɔ, wo ri kɛ waati ɲuman na? A waati wa sudunya, an di a lɔn tɔɔmasere ɲuman de ma?» 
\v 8 A ka jabili kɛ ko: «Ai ye a kɛ koɲuma. Ai kana sɔn mɔɔ si ye ai lafili, ka a masɔrɔn mɔɔ siyaman di na ai ma n tɔɔ rɔ, ka a fɔ ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin le a ri, ko Alla la waati ra se. Ai kana bila woilu si kɔ. 
\v 9 Ai wa kɛlɛilu kibaro mɛn, a ni murunti kibaro, ai kana silan. A fɛrɛ tɛ fo wo koilu ye kɛ fɔlɔ, kɔni dunuɲa laban tɛ wo si ri fɔlɔ.»
\p
\v 10 A ka a fɔ ko: «Siya ri wuli siya kanma. Mansayala ri wuli mansayala kanma. 
\v 11 Duukolo yɛrɛyɛrɛ ba ri kɛ yɔrɔ doilu rɔ, a ni jankarɔ juu, a ni kɔnkɔ fitinna ba. Masilan fenilu ri kɛ san dɔ, a ni tɔɔmasere bailu.
\p
\v 12 «Kɔni, yani wo koilu ye kɛ, mɔɔilu ri ai mira ka ai bɛnsɛnkɔninteya. Ii ri ai don salibon ɲɛmɔɔilu bolo, ka ai bila kaso la. Mɔɔilu ri wa ai ri kiti diya mansailu ni jamana ɲɛmɔɔilu wara. Tɔrɔya wo bɛɛ ri kɛ ai la nde la ko rɔ. 
\v 13 Kɔni wo bɛɛ kɛtɔ fɛrɛ dila ai ma ka n na sereya bɔ ai mirabailu ɲana. 
\v 14 Yani wo waati ye se, ai ye ai jusu latɛɛ, sa ai kana hamin ai lafasali ko rɔ. 
\v 15 A waati wa se, nde jɛrɛ ri lafasali kuma hankili di ai ma, ai ri mɛn fɔ. Ai juu si ti se kuma wo sɔsɔla. 
\v 16 Ai sɔrɔnbailu ni ai kɔrɔilu ni ai dɔɔninilu ni ai badenmailu ni ai terilu, woilu jɛrɛ ri ai janfa ka ai doilu faa. 
\v 17 Mɔɔ bɛɛ ri ai magboya nde la ko rɔ. 
\v 18 Hali wo, ai tɛ halaki, hali ai kunsi den kelen pe tɛ tunun. 
\v 19 Wo rɔ, ai ye i raja tuma bɛɛ ka i lɔ, sa ai ri ai jɛrɛ kisi.
\s Jerusalɛmu tiɲan tuma
\p
\v 20 «Kɛlɛdenlu wa na Jerusalɛmu so laminin lon mɛn, ai ye a lɔn ko so te tuma a ra se. 
\v 21 Wo lon, mɔɔ mɛnilu ye Jude mara rɔ, woilu ye ibori ka wa koyinkɛilu kan. Wo wa mɛnilu tɛrɛn Jerusalɛmu so kɔndɔ, woilu ye bɔ ka wa idoon. Mɔɔ mɛnilu kɛra sɛnɛ rɔ, woilu kana don so kɔndɔ butun, 
\v 22 ka a masɔrɔn, wo lon di kɛ Alla la jahadi lon di, sa fen fen sɛbɛni Alla la kitabu rɔ, wo bɛɛ ri dafa. 
\v 23 Wo lon, gbalo ri la muso kɔnɔmailu a ni denbatiilu ka a dan natamin, baa jamana bɛɛ ri jakankata. Jahadi ri la mɔɔ bɛɛ kan. 
\v 24 Doilu ri sɔɔ fanmuru la ka faa. Doilu ri mira ka bila jɔnya rɔ dunuɲa fan bɛɛ rɔ. Wo tuma, siya gbɛrɛ mɔɔilu ri don Jerusalɛmu. Ii ri don fanka jɛrɛ jɛrɛ la, ka to ye haan ka jahadi waati wo dafa.
\s Isa ri na ka bɔ sankolo rɔ
\p
\v 25 «Tɔɔmasere ri kɛ tele ni karo ni loloilu la san dɔ. Dunuɲa kɔndɔ, ji kuru bailu ri wuli kɔɔji kan, ka kɛ mankan ba ri. Wo ri mɔɔilu tɔrɔ ka ii kɔndafili. 
\v 26 Ko mɛnilu kɛtɔ dunuɲa rɔ, wo ri mɔɔilu masilan fo ka ii kidon a la, ka a masɔrɔn hali san kɔndɔ fenilu ri lamaa ka bɔ ii nɔ rɔ. 
\v 27 Wo tuma, ii ri Mɔɔ Dencɛ natɔla yen banda sisi rɔ, sebaya ba ni nɔɔrɔ ba rɔ. 
\v 28 Ni ai ka ko woilu kɛtɔla yen, ai ye i lɔ ka ai ɲa lɔ san ma, ka a masɔrɔn ai la kanhɔrɔya waati ra sudunya.»
\p
\v 29 Wo kɔ, Isa ka kuma kɔrɔlama do fɔ ii yɛ ko: «Ai ye toro ju lakɔrɔsi, wala jiri dogbɛrɛ. 
\v 30 A wa naron, ai ye a fɔla ko sanma donda ra sudunya. 
\v 31 Wo ɲa ma, ko mɛnilu fɔni ai yɛ bi, ai wa woilu kɛtɔ yen, ai ri a lɔn ko Alla la Mansaya ra sudunya. 
\v 32 N di tuɲa fɔ ai yɛ. Yani ɲin ko bɛɛ ye ban kɛla, bi mɔɔilu tɛ ban sala. 
\v 33 San ni dunuɲa ri ban ka tunun fewu, kɔni n na kuma tɛ ban habadan!
\p
\v 34 «Ai ye ai jɛrɛ la ko lakɔrɔsi. Ai kana to ai diyani koilu kɛla, ka dɔlɔ min ka ai ɲa laminin, ka hamin dunuɲa sii ɲa la. Lon wo kana ai mira a bolo ma ikomin miralifen ye sobo mirala ɲa mɛn ma. 
\v 35 N natola ri kɛ ikomin julu lasiini, fen fen bɛɛ ye duukolo kan a ri a bɛɛ mira. 
\v 36 Wo rɔ, ai ye to iɲɛna, ka Alla matara tuma bɛɛ; sa ai ri fanka sɔrɔn kojuu ɲin kan, mɛn kɛtɔ kɔnin; sa ai ri bɔ wo bolo; sa ai ri se ka i lɔ Mɔɔ Dencɛ ɲana.»
\p
\v 37 Nba, Isa tɛrɛ ye mɔɔilu karanna Allabatobonba jin kɔndɔ lon lon. Ni su kora, a ri wa susi koyinkɛ yɔrɔ rɔ, mɛn tɔɔ ko Olibiye Koyinkɛ. 
\v 38 Sɔɔma jona, mɔɔilu ri i ladɛn Allabatobonba jin kɔndɔ ka ii tolo malɔ a la.
\c 22
\s Janfa donda Isa ma
\p
\v 1 Nba, Yahudiyailu la Buru Fununbali Sali tun da sudunya, ni doilu ra fɔ a ma ko Taminkunna Sali. 
\v 2 Wo tuma sarakalaselailu la kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu tɛrɛ ye Isa faa ɲa ɲininna, ka a masɔrɔn ii silanni tɛrɛ jama ɲɛ.
\p
\v 3 Wo rɔ, Setana donda Judasi Sikariyɔti rɔ a tɛrɛ ye Isa la talibidenba tan ni fila rɔ. 
\v 4 Wo rɔ, a wara se sarakalaselailu la kuntiilu ma, a ni Allabatobonba kandaninna kuntiilu. A ka a fɔ ii yɛ ko a ri Isa mira ɲa ɲinin ii yɛ. 
\v 5 Kuma wo diyara ii yɛ kosɛbɛ. Ii ka a fɔ Yahudasi yɛ ko ii ri wodi di a ma. 
\v 6 Yahudasi diɲɛra wo ma. A bɔni yɔrɔ wo rɔ, a ka isɛɛbɛ don Isa mira ɲa ɲinin ma, Isa ri se mirala jama kɔ ma ɲa mɛn ma kɔnin.
\s Karandenilu ka Taminkunna Sali rabɛn
\p
\v 7 Nba, Buru Fununbali Sali lon sera. Wo lon Yahudiyailu ka kan ka saa san kelennin bɔ sarakaya la. 
\v 8 Isa ka Piyɛri ni Yuhana kili ka ii lɔ kela la. A ka a fɔ ko: «Ai ye wa sali dɔɔnnin dabɛn an yɛ.» 
\v 9 Ii ka Isa maɲininka ko: «I ye a fɛ an ye wa a rabɛn yɔrɔ ɲuman?» 
\v 10 Isa ka a fɔ ko: «Ni ai donda so kɔndɔ, ai ri bɛn cɛɛ do ri. Ji ye a kun ma. Ai ye bila a kɔ. A wa don lu mɛn ma, 
\v 11 ai ye don ye ka a fɔ lutii yɛ ko: ‹Karanmɔɔ ka a fɔ ko a jiya bon ye mi, ale ni a la karandenilu ri Taminkunna Sali dɔɔnnin kɛ yɔrɔ mɛn?› 
\v 12 Cɛɛ wo ri bon ba do yiraka ai la sankaso sanfɛ. Bon wo rabɛnni. Ai ri Taminkunna Sali dɔɔnnin dabɛn an yɛ yɔrɔ wo rɔ.»
\p
\v 13 Piyɛri ni Yuhana bɔra ye ka wa a tɛrɛn ikomin Isa ka a fɔ ii yɛ ɲa mɛn ma. Ii ka Taminkunna Sali dɔɔnnin dabɛn ye.
\s Sali dɔɔnnin kɛra
\p
\v 14 Damunin kɛ waati sera tuma mɛn na, Isa ni a talibidenba bɛɛ ka i sii yɔrɔ kelen. 
\v 15 Ka ii to dɔɔnninna, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Bi a lɔɔ ba ye n na ka sali dɔɔnnin ɲin kɛ ai fɛ, yani n ye jakankata, 
\v 16 ka a masɔrɔn n di a fɔ ai yɛ ko n tɛ a ɲɔɔn dɔɔnnin kɛla butun fewu fo a waati wa se Alla la Mansaya rɔ.»
\p
\v 17 A ka rɛsɛnji sɔri fen do ta, mɛn fani rɛsɛnji la. A ka baraka bila Alla yɛ, ka ban ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai kelen kelenna bɛɛ ye a ta ka do min a rɔ, 
\v 18 ka a masɔrɔn n tɛ na rɛsɛnji min butun fewu fo Alla la Mansaya wa na lon mɛn.» 
\v 19 Wo kɔ, a ka buru ta. A ka baraka bila Alla yɛ, ka ban ka buru rakadikadi ka a di ii ma. A ka a fɔ ii yɛ wo rɔ ko: «Buru ɲin ye n fari le ri, mɛn dini ai kosɔn. Ai ye wo kɛ ka hankili bila n na ko rɔ.» 
\v 20 Damunin banni tuma mɛn, Isa ka ji sɔri fen ta. Rɛsɛnji ye a kɔndɔ. A ka wo di ii ma ka a fɔ ii yɛ ko: «Alla kɛtɔ teriya kura sidila mɔɔilu yɛ n jeli baraka rɔ. Jeli wo munuɲa le ɲin di, jeli mɛn di bɔ ai kosɔn. 
\v 21 Hali wo, mɛn di janfa don n ma, wo siini n fɛ dɔɔnnin diya yan. 
\v 22 Mɔɔ Dencɛ ri faa ikomin a ra latɛɛ ɲa mɛn. Sika tɛ fewu wo rɔ. Kɔni, gbalo ba a ri la cɛɛ wo kan mɛn ka a don mɔɔ juuilu bolo.» 
\v 23 Ii ka kuma wo mɛn ka i ɲɔɔn maɲininka yon ye ii tɛma, mɛn di sɔn ka ko su wo kɛ?
\s Yon ye ɲɛmɔɔ ri?
\p
\v 24 Nba, wo tuma, sɔsɔli wulira talibidenbailu tɛma ko yon ka kan ka jate ɲɛmɔɔ ri ii la dɛkuru rɔ. 
\v 25 Isa ka ii jabi wo rɔ ko: «Jamana mansailu ri ii la jamana denilu mara fanka la. Fanka ye mɛnilu bolo, ii ye a fɛ mɔɔilu ye ii jate mɔɔ ɲumailu ri. 
\v 26 Ai kana kɛ ten. Mɛn ye ɲɛmɔɔ ri ai tɛma, wo ye a jɛrɛ kɛ ikomin dɔɔman mɔɔ. Mɛn ye kuntiiya la, wo ye kɛ ikomin baaraden. 
\v 27 A ye di? Baaraden mɛn ye gba don na, a ni a la kuntii mɛn siini ka dɔɔnnin kɛ dɔrɔn, yon ka bon wo fila rɔ? Mɛn siini ka dɔɔnnin kɛ, wo ka bon a la baaraden di paaɔn, wo tɛ? Kɔni i ɲa lɔ! Nde ye ai tɛma yan ikomin baaraden.
\p
\v 28 «Kɔni ai ra imuɲun ka to n kɔ n na kɔrɔbɔli ko bɛɛ rɔ. 
\v 29 Wo le kosɔn, n di Alla la Mansaya labila ai yɛ, ikomin n Fa ka a labila n yɛ ɲa mɛn, 
\v 30 sa ai ri dɔɔnnin kɛ ka imin n dafɛ n na mansaya rɔ. Ai ri i sii mansaya siifenilu rɔ ka Isirayɛlika tan ni fila la kiti tɛɛ.»
\s Piyɛri ri a fɔ ko a ma Isa lɔn
\p
\v 31 Isa ka a fɔ Simɔn Piyɛri yɛ ko: «Simɔn, Simɔn, i tolo malɔ n na. Setana ra fɛrɛ ɲinin Alla fɛ ka ai kɔrɔbɔ. 
\v 32 Kɔni n da Alla matara ile yɛ, kosa i la lemɛniya kana ban. I wa i kɔsɛ n ma, i ye i badenmailu sɛɛbɛ don.» 
\v 33 A ka Isa jabi: «N di wa i kɔfɛ kaso la. N di sa i fɛ.» 
\v 34 Kɔni Isa ka a fɔ ko: «Piyɛri, i ɲa lɔ. Yani dondon ye kasi bi, i ri a fɔ mɔɔilu ɲana haan siɲa sawa ko i ma n lɔn.»
\s Keladenbailu ye ii jɛrɛ rabɛn
\p
\v 35 Nba, Isa ka a la talibidenbailu maɲininka ko: «A ye di? Ai wa mɛn kɛni kawandili diya, wo tuma n ma a fɔ ai yɛ ko ai kana wodi bila ai kun, ko ai kana bɔrɔ ta, ko ai kana sanbara ta? Wo tuma fen do dɛsɛra ai bolo wa?» Ii ka a jabi: «Ɛɛn dɛ! Foyi si ma dɛsɛ an bolo.» 
\v 36 Isa ko: «Kɔni sisen, wodi ye mɛn bolo, wo ye a bila a kun. Bɔrɔ ye mɛn bolo, wo ye a ta. Ni fanmuru ti i bolo, i la faanin do majira ka fanmuru kelen san, 
\v 37 ka a masɔrɔn n di a fɔ ai yɛ ko: mɛn sɛbɛni n na ko rɔ, a fɛrɛ tɛ fo wo bɛɛ ye dafa. A sɛbɛni n na ko rɔ ko: ‹A jatera kojuu kɛla le ri.› Wo dafa waati ra sudunya sisen.» 
\v 38 Ii ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, a mafɛnɛ. Fanmuru fila ye yan.» Isa ka a fɔ ko: «Wo ri a bɔ.»
\s Isa ni karandenilu wara Olibiye Koyinkɛ kan
\p
\v 39 Wo rɔ, Isa bɔra ye ka wa Olibiye Koyinkɛ la, ikomin a tɛrɛ ye a kɛla ɲa mɛn ma tuma bɛɛ. A la karandenilu fanan bilara a kɔ. 
\v 40 Ii se mɛn kɛni ye, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye Alla matara, sa ai kana manɛɛn ka bila kojuu rɔ.» 
\v 41 Wo fɔni kɔ, a ka a mabɔ ii la ka i ɲɔɔnkin ka Alla matara kɛ. 
\v 42 A ka a fɔ ko: «N Fa, ni i sɔnda, i ye jusu lafin minninfen ɲin masɛ n na. Kɔni n jɛrɛ sawo kana kɛ, fo i sawo.» 
\v 43 Wo tuma, mɛlɛka do bɔra sanfɛ ka na Isa sɛɛbɛ don, 
\v 44 ka a masɔrɔn wo ko tun da gbɛlɛya a ma kojuuya. A jusu makasini fo ka a dan natamin. Wo le ka a kɛ, a ka i raja Alla matarala a ni a la tara ji kɛni ikomin jeli, ka buruburun duu ma. 
\v 45 A banni Alla matarala, a wulira ka wa se a la karandenilu ma. A nara ka ii tɛrɛn sunɔɔ rɔ. Jusukasi tun da ii bɔ. 
\v 46 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Nfenna ai ye sunɔɔla? Ai ye wuli ka Alla matara, sa ai kana manɛɛn ka bila kojuu rɔ.»
\s Yahudiyailu nara Isa mira diya
\p
\v 47 Ka Isa to kuma wo la, ii ka jama ba natɔla yen. Jama wo bilani tɛrɛ Judasi kɔfɛ, mɛn ye Isa la talibidenba tan ni fila do ri. Jama se mɛn kɛni Isa ma, Yahudasi ka i madon Isa la ka a sunbu. 
\v 48 Yɔrɔ wo rɔ, Isa ka Yahudasi maɲininka ko: «Judasi, i ri janfa don Mɔɔ Dencɛ ma masunbuli rɔ wa?» 
\v 49 Karandenilu ka wo bɛɛ lakɔrɔsi ka a yen ko jama nani Isa kanma, ka Isa maɲininka ko: «Maari, an tɛ fanmuru ta wa?» 
\v 50 Talibidenba do ka fan ta kelendi, ka sarakalasela kuntii ba la jɔncɛ bolokininma tolo tɛɛ a la. 
\v 51 Isa ka a fɔ ko: «Ai ye a to ten!» A ka a bolo maa jɔncɛ tolo la ka a lakɛndɛya.
\p
\v 52 Isa ka a fɔ sarakalasela kuntiilu a ni Allabatobonba kandaninna kuntiilu a ni mɔɔbailu yɛ ko: «Nfenna ai ra bɔ n kanma fanmuruilu ni gbelekeilu ri, ikomin mɔɔ ye bɔla benkannila kanma ɲa mɛn ma? 
\v 53 N tɛrɛ ye ai fɛ lon lon Allabatobonba jin kɔndɔ, kɔni ai ma sɔn ka n mira ye. Kɔni ai la waati ra se, a ni dibi la fanka waati ra se.»
\s Piyɛri ko a ma Isa lɔn
\p
\v 54 Nba, ii ka Isa mira, ka wa a ri sarakalasela kuntiiba wara. Piyɛri bilara ii kɔfɛ, kɔni a ma i madon ii la. 
\v 55 Mɔɔilu ka ta ladan lu ba ma ye, ka i sii ta da la. Piyɛri fanan nara ka i sii ii tɛma.
\p
\v 56 Baaraden muso do nara ka Piyɛri siini tɛrɛn ta da la. A ka Piyɛri lakɔrɔsi kosɛbɛ, ka a fɔ mɔɔilu yɛ ko: «Cɛɛ ɲin fanan tɛrɛ ye Isa kɔfɛ jɔ.» 
\v 57 Piyɛri ma sɔn ka i lɔ wo la. A ka muso jabi: «Muso, n ma a lɔn.» 
\v 58 Wo kɔfɛ dooni, mɔɔ gbɛrɛ nara Piyɛri sɔrɔn ye. Wo ka a fɔ a yɛ ko: «I fanan ye Isa la dɛkuru rɔ jɔ.» Piyɛri ka wo jabi: «Ɛɛn dɛ! Nde sa a rɔ!» 
\v 59 A ma mɛn bakɛ, dogbɛrɛ nara Piyɛri yɛ. Wo ka a fɔ fanka la ko: «Sika tɛ a rɔ fewu, cɛɛ ɲin tɛrɛ ye Isa kɔfɛ. I ma a yen, Kalileka le.» 
\v 60 Kɔni Piyɛri ka a fɔ ko: «Cɛɛ, n ma i la kuma ɲayen.» Piyɛri banni wo fɔla, dondon kasira i kɔrɔ ye. 
\v 61 Wo waati kelen na, Maari Isa ka iyɛlɛman ka a ɲa lɔ Piyɛri rɔ. Piyɛri hankili bilara Maari la kuma rɔ kelendi, ka a masɔrɔn Maari tun da a fɔ a yɛ ko: «Yani dondon ye kasi bi, i ri a fɔ mɔɔilu yɛ haan siɲa sawa ko i ma n lɔn.» 
\v 62 Piyɛri bɔra lu ma ka wa kasi kojuuya.
\s Isa mirani Yahudiyailu bolo
\p
\v 63 Nba, wo tuma Isa marabailu ka a lafɛya, ka a gbasi damira. 
\v 64 Ii ka a ɲa lasidi ka a maɲininka ko: «Yon ka i gbasi? A tii tɔɔ fɔ an yɛ.» 
\v 65 Ii ka a nani ka kuma juu siyaman fɔ a ma.
\p
\v 66 Banda ka nin, sɔɔma da la, Yahudiyailu la mɔɔbailu ka ladɛn kɛ, sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu kɔnin. Isa marabailu nara a ri kiti diya. 
\v 67 A se mɛn kɛni ye, ii ka a fɔ a yɛ ko: «Ni Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin le ile ri, i ye i lɔ a la.» Isa ka ii jabi: «Ni n ka n lɔ a la, ai tɛ la a la. 
\v 68 Ni n fanan ka ai ɲininka, ai ri i ban n jabila. 
\v 69 Kɔni ka bɔ bi ma, Mɔɔ Dencɛ ri lasii Alla Sebɛɛtii bolokininma.» 
\v 70 Ii bɛɛ ladɛnnin ka a maɲininka ko: «Alla Dencɛ le ile ri wo rɔ wa?» Isa ka ii jabi: «Ii ye a fɔla ko n ye wo ri.» 
\v 71 Ii ka a fɔ wo rɔ ko: «An mako ti sereya si la butun. An da ban a kumakan mɛnna, mɛn bɔni a jɛrɛ da rɔ.»
\c 23
\s Ii wara Isa ri Pilate wara
\p
\v 1 Nba, ɲɛmɔɔilu bɛɛ ladɛnnin wulira wo rɔ ka wa Isa malɔ Pilate wara. 
\v 2 Ii se mɛn kɛni Pilate ma, ii ka imakasi Isa kan. Ii ka a fɔ ko: «An da a lakɔrɔsi ka a yen ko cɛɛ ɲin ye an na jamana mɔɔilu lafilila ka ii lamurunti. A ye a fɔla ii yɛ ko ii kana niisankɔ bɔ ka a di Rɔmu mansaba ma. A jɛrɛ ko: ko ale le ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di, mɛn kɔrɔ ye ko mansa.» 
\v 3 Pilate ka Isa maɲininka ko: «Ile ye Yahudiyailu la mansa ri wa?» Isa ka a jabi: «I ra wo fɔ.» 
\v 4 Wo rɔ, Pilate ka a fɔ sarakalasela kuntiilu ni jama bɛɛ yɛ ko: «N ma kojuu si sɔrɔn cɛɛ ɲin na ko rɔ, mɛn di kɛ a jalaki sababu ri.» 
\v 5 Kɔni ii ka ii sɛɛbɛ don a fɔ a ma ko: «Ale le jama lawuli la ka ii karan ka ii lamurunti Jude mara fan bɛɛ rɔ, a ka a damira Kalile ka na haan yan.»
\s Ii wara Isa ri Herodi wara
\p
\v 6 Pilate ka kuma wo mɛn ka ii ɲininka ko: «Isa ye Kalileka le ri wa?» 
\v 7 Pilate ka a yen tuma mɛn ko Isa bɔni Kalile mara rɔ, a ka a lawa Herodi ma, mɛn siini Kalile mara kun na. Wo tun da na bɔ diya Jerusalɛmu. 
\v 8 Isa se mɛn kɛni ye, Herodi sɛwara kosɛbɛ. A tɛrɛ ye Isa la ko siyaman kalama. Kɛbi waati jan, a lɔɔ tɛrɛ ye a la ka Isa yen, ka a masɔrɔn a ye a fɛ Isa ye kabannako do kɛ a ɲana. 
\v 9 Wo rɔ, Herodi ka ɲininkali siyaman kɛ Isa kun, kɔni Isa ma jabili si di a ma. 
\v 10 Sarakalasela kuntiilu ni sariya karanmɔɔilu bɛɛ lɔni tɛrɛ ye. Ii jamanda ka Isa jalaki kosɛbɛ. 
\v 11 Mansa Herodi ni a la kɛlɛdenlu ka Isa dɔɔya ka a lafɛya ɲa bɛɛ ma, ka ban ka mansa duruki bila a kan na. Wo kɔrɔ ii ka a lasɛ Pilate ma. 
\v 12 Pilate ni Herodi tun ma di kɔrɔman. Kɔni wo lon kelen, ii diyara i ɲɔɔn yɛ kosɛbɛ ka kɛ terilu ri.
\s Barabasi ye bila, ka Isa faa
\p
\v 13 Pilate ka sarakalasela kuntiilu ni jamana ɲɛmɔɔilu ni Yahudiya tɔilu ladɛn. 
\v 14 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai nara cɛɛ ɲin di ka a fɔ ko a yɛ jamana mɔɔilu lamuruntila. N ka a maɲininka, ka a fɛsɛfɛsɛ ai bɛɛ ɲana. Kɔni n ka a yen ko ai ka fen fen fɔ a ma, ai jɔ tɛ wo si rɔ. 
\v 15 Ai ma a yen? Herodi ra a lasɛ n ma yan, ka a masɔrɔn a fanan ma kojuu si tɛrɛn a la ko rɔ. Cɛɛ ɲin ma foyi kɛ, mɛn ka kan ka kɛ a faa sababu ri. 
\v 16 Wo le kosɔn, n di a gbasi biɲɛ la ka a bila.»
\p
\v 17-18 \f + \fr 23.17-18 \fr*\ft Sɛbɛli do fɔla ko: Nba, Yahudiyailu la Taminkunna Sali waati wa se san san, Pilate ri kasoden kelen bila ka Yahudiyailu ladiya.\ft*\f* Ii bɛɛ ladɛnnin ka ii kan nabɔ ko: «I ye cɛɛ ɲin faa ka Barabasi bila!» 
\v 19 Barabasi wo ye mɔɔ muruntini ri. Waati taminni, a tun ka kɛlɛ ba lawuli jama tɛma so kɔndɔ, ka mɔɔ do faa fanan. Wo le kosɔn, a mirara ka bila kaso la.
\p
\v 20 Pilate tɛrɛ ye Isa bila ko rɔ. Wo rɔ, a ka jama madiya ikɔ tuun. 
\v 21 Kɔni ii jamanda ka ii kan nabɔ ko: «A ye gbɔngbɔn jiri kan, ka a faa. A ye gbɔngbɔn jiri kan, ka a faa!» 
\v 22 Pilate ka ii maɲininka a siɲa sawana la ko: «N ye a gbɔngbɔn nfenna? A ka kojuu su ɲuman kɛ? N ma foyi sɔrɔn a la, mɛn di kɛ a faa kun di. N di a gbasi biɲɛ la ka a bila.» 
\v 23 Kɔni ii ma diɲɛ fewu, fo ka to ii kan nabɔla kojuuya ko Isa ye gbɔngbɔn jiri kan. Ii jama kan ka Pilate hankili yɛlɛman. 
\v 24 Ii tɛrɛ ye mɛn ɲininna, a diɲɛra wo ma. 
\v 25 Ii tun da kasoden mɛn na ko fɔ, mɛn tun ka mɔɔilu lamurunti ka mɔɔ faa, Pilate ka wo bila, kɔni a ka Isa to ii sawo rɔ.
\s Isa gbɔngbɔnda jiri kan
\p
\v 26 Nba, ka ii to wala Isa ri a gbɔngbɔn diya, ii bɛnda cɛɛ do ri mɛn tɔɔ tɛrɛ ye ko Simɔn Sirɛnika. A bɔtɔ waa rɔ. Kɛlɛdenlu ka a mira ko a ye Isa gbɔngbɔn jiri ta ka bila a kɔ. 
\v 27 Ii watɔla, jama siyaman bilara ii kɔfɛ. Muso doilu tɛrɛ ye kasila ka kule jama tɛma. 
\v 28 Isa ka iyɛlɛman ka a fɔ ii yɛ ko: «Jerusalɛmu musoilu, ai kana kasi nde la ko rɔ. Ai ye kasi ai jɛrɛ ni ai denilu la ko rɔ, 
\v 29 ka a masɔrɔn jakankata waati natɔ Jerusalɛmu kan. Wo lon, ai ri a fɔ ko: ‹Muso densɔrɔnbali, baraka ri don ii la ko rɔ. Muso mɛn ma den ko lɔn, a ni mɛn ma sin di den si ma, baraka ri don ii la ko rɔ.› 
\v 30 Wo tuma, mɔɔilu ri a fɔ koyinkɛilu yɛ ko: ‹Be an kan.› Ii ri a fɔ tindiilu yɛ ko: ‹Birin an kan ka an natunun,› 
\v 31 baa ko mɛn kɛtɔ n na, ni mɔɔilu ri wo su kɛ jiri kɛndɛ la, nfen di kɛ jiri jaran na wo rɔ?»
\p
\v 32 Ii wara Isa ni kojuu kɛla fila malɔ gbɔngbɔnni diya. 
\v 33 Ii wa se dinkira mɛn tɔɔ ko Kunkolo, ii ka Isa gbɔngbɔn jiri kan, a ni kojuu kɛla fila wo. Kojuukɛla kelen gbɔngbɔnda jiri do kan Isa bolokininma, a to kelen gbɔngbɔnda jiri kan a bolomaran ma. 
\v 34 Ka Isa gbɔngbɔnni to jiri kan, a ka a fɔ ko: «N Fa, i ye ii makoto, ka a masɔrɔn ii ra ko mɛn kɛ, ii ma wo lɔn.» Wo tuma, kɛlɛdenlu ka kalabɛn kɛ ka a la faanin dafara.
\p
\v 35 Jama ba lɔni tɛrɛ ye wo bɛɛ ragbɛla. Yahudiya ɲɛmɔɔilu tɛrɛ ye Isa dooyala kojuuya. Ii ka a fɔ ko: «A ka doilu kisi kɔrɔman. Ni Alla la mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de a ri, a ye a jɛrɛ kisi sisen.» 
\v 36 Kɛlɛdenlu fanan ka Isa lafɛya, ka a sɔ rɛsɛnji kumunni rɔ. 
\v 37 Ii ka a fɔ a yɛ ko: «Ni Yahudiyailu la mansa le i ri, i ye i jɛrɛ kisi.» 
\v 38 Sɛbɛli do tɛrɛ ye walan kan Isa kun dɔ. A sɛbɛni wo ka a fɔ ko: «Yahudiyailu la mansa le ɲin di.»
\p
\v 39 Kojuukɛla mɛnilu gbɔngbɔnni Isa dafɛ, wo kelen fanan ka Isa lafɛya. A ka a fɔ ko: «I tɛ Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di wa? I jɛrɛ kisi ka an fanan kisi.» 
\v 40 Kɔni a duɲɔɔ cɛɛ jamanda a ma ka a jabi: «I tɛ silan Alla yɛ wa? I ma a lɔn ko an bɛɛ gbɔngbɔnni. 
\v 41 Andeilu ka kan ka tɔrɔya ɲin sɔrɔn, baa an ka kojuu mɛn kɛ, wo sara le wo ri. Kɔni ale ma kojuu si kɛ.» 
\v 42 A ka a fɔ Isa yɛ ko: «Isa, i wa don i la mansaya la, i ye i hankili to n dɔ.» 
\v 43 Isa ka a jabi: «N di tuɲa fɔ i yɛ. Bi jɛrɛ i ri kɛ n dafɛ harijeene.»
\p
\v 44 Midi waati seni, dibi donda jamana fan bɛɛ rɔ. A tora ten haan ka lansara waati magbɛn. 
\v 45 Baa, tele ma bɔ fewu! Allabatobonba tɛɛtɛɛ faanin farara a tɛma. 
\v 46 Isa ka a kan nabɔ, wo rɔ, ko: «N Fa, n da n nii don i bolo.» A banni wo fɔla, a ka a nii bila.
\p
\v 47 Rɔmu kɛlɛden kuntii ka ko wo bɛɛ yenni tuma mɛn na a ka Alla tando ka a fɔ: «Tuɲa ka fisa: cɛɛ ɲin telenni tɛrɛ!» 
\v 48 Mɛnilu lɔni tɛrɛ ye ka wo bɛɛ lakɔrɔsi, ka ban ka ii sisi magbasi nimisali ni jusu makasi rɔ, ka i kɔsɛ so kɔndɔ. 
\v 49 Kɔni muso mɛnilu tun da to Isa kɔ kɛbi a bɔ waati Kalile, a ni a lɔnba tɔilu bɛɛ, ii bɛɛ tora yɔrɔ jan ka wo bɛɛ mafɛnɛ.
\s Isa su don ko
\p
\v 50-51 Nba, cɛɛ do tɛrɛ ye mɛn tɔɔ ko Yusufu. A bɔni Arimate, so mɛn ye Jude mara rɔ. Mɔɔ ɲuma le tɛrɛ a ri, a ni mɔɔ telenni. A jii lani Alla la Mansaya la. A tɛrɛ ye Yahudiyailu la ɲɛmɔɔ dɛkuru rɔ, kɔni dɛkuru wo tun ka mɛn natɛɛ ka mɛn kɛ Isa la, wo ma diya a yɛ. 
\v 52 A wara Pilate maɲininka Isa su la ko rɔ. 
\v 53 Yusufu wara Isa su lajii ka bɔ gbɔngbɔnjiri kan a ka a kansankɛ ka wa a don kaburu rɔ. Kaburu wo le senni farakolo rɔ ikomin falan. Su si tun ma la wo kɔndɔ fɔlɔ. 
\v 54 Ɲɔɲɔ lon ɲarasii lon de tɛrɛ. Ni tele bera Ɲɔɲɔ lon di bɔ.
\p
\v 55 Muso mɛnilu tɛrɛ ye Isa kɔ kɛbi a bɔ tuma Kalile mara rɔ, woilu bilara Yusufu kɔ ka wa su don diya. Wo bolo ma, ii ka kaburu yen, ka Isa su don ɲa fanan yen. 
\v 56 Ii ka i kɔsɛ so kɔndɔ. Ii ka tulu suman duman ni latikolon dabɛn Isa su yɛ, ka ban ka i ɲɔɲɔn. Ka bɛn sariya ma, ii ma baara si kɛ Ɲɔɲɔ lon.
\c 24
\s Isa wulira saya rɔ
\p
\v 1 Ɲɔɲɔ lon taminni, Lahadi sɔɔma dala jona, muso woilu ka tulu suman duman ni latikolon ta ka wa kaburu da la. 
\v 2 Ii seni kaburu da la, kabakurun ba mɛn lani tɛrɛ kaburu da la ka da tuun, wo ra makurukuru ka bɔ ye. 
\v 3 Wo rɔ, ii donda kaburu kɔndɔ, kɔni ii ma Maari Isa su tɛrɛn ye. 
\v 4 Ka ii to wo kɔndafili rɔ, ii ka cɛɛ fila yen, faanin gbɛ mɛlɛnmɛlɛnna tɛrɛ ye mɛnilu kan na. 
\v 5 Musoilu silanda kojuuya, ka ii ɲakɔrɔ bɛn duu ma. Cɛɛ fila wo ka a fɔ ii yɛ ko: «Nfenna ai ye mɔɔ ɲenema ɲininna suilu tɛma? 
\v 6 A tɛ yan. A ra wuli ka bɔ saya rɔ. A ka mɛn fɔ ai yɛ Kalile mara rɔ, ai kana ɲina wo la. 
\v 7 Wo tuma a ka a fɔ ai yɛ ko: ‹A fɛrɛ tɛ fo Mɔɔ Dencɛ ye don kojuukɛlailu bolo. Ii ri a ta ka a gbɔngbɔn jiri kan ka a faa. Tele fila a sawana, a ri lawuli ikɔ tuun.›» 
\v 8 Wo ka musoilu hankili lajii Isa la kuma rɔ.
\s Musoilu wara dantɛɛli kɛ
\p
\v 9 Ii ka i bori ka wa wo ɲa bɛɛ fɔ talibidenba tan ni kelen yɛ, a ni ii dɛkuru tɔilu bɛɛ. 
\v 10 Mariyamu Makidalaka, ni Yahani, ni Yakuba na Mariyamu, a ni ii dafɔɲɔɔnilu le tɛrɛ, mɛnilu bɔra kaburu da la ka wa dantɛɛli kɛ talibidenbailu yɛ. 
\v 11 Kɔni talibidenbailu ma dantɛɛli wo jate. Ii ma la a la fewu. 
\v 12 Hali wo, Piyɛri wulira ka i bori ka wa kaburu da la. A se mɛn kɛni ye, a ka i majii ka kaburu kɔndɔ mafɛnɛ. A ma foyi yen a kɔndɔ fɔɔ kansankɛ gbansan. A kɔndafilini ka i kɔsɛ so kɔndɔ.
\s Karanden fila ni Isa ka i ɲɔɔn yen Emayusi sila la
\p
\v 13 Nba, wo lon kelen na, karanden fila bɔra Jerusalɛmu ka wa so do la, mɛn tɔɔ ko Emayusi. Wo so ni Jerusalɛmu tɛ ri kilo tan ni kelen ɲɔɔn bɔ. 
\v 14 Ko mɛnilu kɛni, ii tɛrɛ ye barola woilu kan. 
\v 15 Ka ii to barola, Isa nara ka i madon ii la. A ni ii wara i ɲɔɔn fɛ. 
\v 16 Ii ka Isa yen ii ɲa la, kɔni ii filiyara a ma.
\p
\v 17 Isa ka ii maɲininka ko: «Ai tɛrɛ ye barola nfen de kan?» Ii ka i lɔ, ii fila nii lafinni ii ma. 
\v 18 Mɛn tɔɔ ko Kilopasi, wo ka Isa jabi: «Ile kelen de londanyala Jerusalɛmu yan mɛn i ma a lɔn ko mɛn ye taminna yan tele ɲin dɔ?» 
\v 19 Isa ka ii maɲininka ko: «Ko su ɲuman de wo ri?» Ii ka a jabi: «Ko mɛn kɛra Isa Nasarɛtika la. A la kuma ni a la kɛwaliilu yirakara an na ko Alla la nabi barakani le ale ri, Alla ɲana a ni mɔɔ bɛɛ ɲana. 
\v 20 Sarakalasela kuntiilu ni an na jamana ɲɛmɔɔilu ka a mira. Ii wara a ri Rɔmu faama cɛɛ ma ko a ye a faa. Wo rɔ, ii ka a gbɔngbɔn jiri kan ka a faa. 
\v 21 An jii tɛrɛ ye a ka a fɔ ko ale ri Isirayɛlikailu kunka, kɔni ii ra a faa. A faa tele sawanan de bi ri. 
\v 22 An na dɛkuru muso doilu nara kuma do fɔ an yɛ. Wo ka an kɔndafili kosɛbɛ. Ii ka a fɔ an ɲana ko ii wara kaburu da la bi sɔɔma jona, 
\v 23 kɔni ii ma a su tɛrɛn kaburu kɔndɔ. Ii ka i kɔsɛ ka a fɔ an yɛ ko ii ka mɛlɛka doilu yen, mɛnilu ka a fɔ ii ɲana ko Isa ɲenema le. 
\v 24 Wo le ka a kɛ, an dafɔɲɔɔ doilu bɔra ye ka wa wo lakɔrɔsi. Ii wara kaburu da la ka a bɛɛ tɛrɛn ikomin musoilu ka a fɔ ɲa mɛn. Kɔni ii ma Isa jɛrɛ yen.»
\p
\v 25 Isa ka ii jabi: «Ai hankilitanilu! Nabiɲumailu ka mɛnilu fɔ, ai tɛ lala woilu la jona dɛ! 
\v 26 Ni wo tɛ, nabiilu ka a fɔ ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di tɔrɔya sɔrɔn ten, ka ban ka don a la gbiliya jɛrɛ jɛrɛ rɔ. Kuma wo ma kan ka kanbali wa?» 
\v 27 Wo rɔ, fen fen sɛbɛni a jɛrɛ la ko rɔ Alla la kuma rɔ, ka damira Nabi Musa la sariya rɔ haan ka na se nabi tɔilu bɛɛ la sɛbɛlilu ma, a ka wo bɛɛ kɔrɔ fɔ ii yɛ.
\p
\v 28 Ii ka so magbɛn tuma mɛn, Isa ka a jɛrɛ kɛ taminbatɔ ri. 
\v 29 Kɔni ii ka a madiya kosɛbɛ, ka a fɔ a yɛ ko: «I jaandi, i ye to an fɛ yan. Su kotɔ le, dibi ri don sisen.» Wo rɔ, a ni ii donda so kɔndɔ i ɲɔɔn fɛ. 
\v 30 Damunin waati seni, ii bɛɛ ka i sii dɔɔnnin kanma. Isa ka buru ta ka baraka bila Alla yɛ, ka a rakadikadi ii bɛɛ tɛma. 
\v 31 Waati kelen wo la, karanden fila bɛɛ ɲa lakara ka a lɔn ko londan cɛɛ wo ye Isa le ri. Kɔni Isa tununda ii ma kelen di. 
\v 32 Ii fila ka i ɲɔɔn maɲininka ko: «A ka Alla la kuma fɔ an yɛ sila kan tuma mɛn, an jusu ma bɔ wa?»
\p
\v 33 Ii fila wulira kelendi ka i kɔsɛ Jerusalɛmu. Ii se mɛn kɛni ye, ii ka talibidenba tan ni kelen ni talibidenba tɔilu ladɛnnin tɛrɛn yɔrɔ kelen. 
\v 34 Ii bɛɛ ladɛnnin ka a fɔ mɔɔ fila wo yɛ ko: «Tuɲa jɛrɛ jɛrɛ le. An Maari ra wuli ka bɔ saya rɔ. Simɔn jɛrɛ ra a yen.» 
\v 35 Wo rɔ, wo fila ka ii ta fanan fɔ. Ii bɛnda Isa ri sila la ɲa mɛn ma, a ni ii ka Isa lɔn ɲa mɛn buru rafara waati, ii ka wo bɛɛ dantɛɛ jama ɲana.
\s Isa ka a jɛrɛ yiraka jama la
\p
\v 36 Ka ii to kuma wo kan, Isa bɔra gbɛ rɔ ii tɛma. A ka a fɔ ko: «Alla ye ai jususuma.» 
\v 37 Ii bɛɛ barara ka silan kojuuya, baa ii tɛrɛ ye a jatela su jiya kɔrɔ le ri. 
\v 38 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai silanni nfenna? Ai sikani nfenna?
\p
\v 39 «Ai ye i madon n na ka n boloilu mafɛnɛ, a ni n senilu. Nde jɛrɛ le fasayi! Ai ye ai bolo maa n na. Sobo ni kolo ye n na jɔ! Ni su jiya kɔrɔ le, ai ri bu ni kolo yen wo la wa?» 
\v 40 Wo rɔ, a ka a boloilu ni a senilu yiraka ii la.
\p
\v 41 Wo kɛra sɛwa ko ba ri, kɔni ii kabannakoyani tɛrɛ kojuuya, haan ka ii kɔndafili. Sika tɛrɛ ye ii rɔ butun. Ka ii to miriya wo rɔ, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Damunin fen tɛ ai bolo yan wa?» 
\v 42 Ii ka jɛɛ janinni do ta ka di a ma. 
\v 43 A ka a ta ka a dɔɔn ii bɛɛ ɲana.
\p
\v 44 Wo kɔ, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Waati taminni, n tɛrɛ ye a fɔla ai yɛ ko fen fen sɛbɛni n na ko rɔ, wo bɛɛ ri dafa. Mɛnilu sɛbɛni Nabi Musa la sariya rɔ, a ni mɛnilu sɛbɛni nabi tɔilu la kuma rɔ, a ni mɛnilu sɛbɛni Jaburi kitabu rɔ, woilu bɛɛ ri dafa fewu.» 
\v 45 Wo rɔ, a ka hankili di ii ma, sa ii ri se ka Alla la kuma ɲayen. 
\v 46 A ka a fɔ ii yɛ ikɔ tuun ko: «A sɛbɛni Alla la kuma rɔ ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di jakankata ka faa. Kɔni a faa tele sawana, a ri wuli ikɔ tuun. 
\v 47 A ri fɔ mɔɔilu bɛɛ yɛ Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin tɔɔ rɔ ko ii ye tubi, kosa Alla ri ii makoto. A kibaro ri bɔ Jerusalɛmu yan ka jɛnsɛn jamana bɛɛ rɔ. 
\v 48 Ai ri ko woilu sereilu ri. 
\v 49 N Fa ka lahidi mɛn sidi ai yɛ, n di wo dafa lana ai ma. Wo rɔ, ai kana bɔ Jerusalɛmu so kɔndɔ fo sebaya wo wa bɔ sanfɛ ka jii ai kan.»
\s Isa yɛlɛra san ma
\p
\v 50 Wo kɔ, a wara ii malɔ Betani so fan fɛ. A ka a bolo fila kɔrɔta ka duwawu kɛ ii yɛ. 
\v 51 Ka a to duwawu la, a kɔrɔtara ka bɔ ii tɛma ka wa sankolo rɔ. 
\v 52 Ii ka a bato, ka ban ka ii kosɛ Jerusalɛmu sɛwa ba rɔ.
\p
\v 53 Nba, ii tɛrɛ ye wala Allabatobonba jin kɔndɔ tuma bɛɛ ka to Alla batola.