\id JHN - Sankaran
\ide UTF-8
\h Yuhana
\toc2 YUH
\toc1 Yuhana
\mt1 Yuhana
\c 1
\s Isa ye Kuma le ri mɛn bɔni Alla rɔ
\p
\v 1 A damira, Kuma tɛrɛ ye. Kuma ni Alla tɛrɛ ye i ɲɔɔn fɛ. Kuma wo ye Alla le ri. 
\v 2 Kɛbi fɔlɔfɔlɔ Kuma ni Alla ye i ɲɔɔn fɛ. 
\v 3 Alla ka fen bɛɛ dan Kuma de la. Fen bɛɛ mɛn danda, a ma foyi dan Kuma kɔ ma. 
\v 4 Ale le ɲenemaya ri. Ɲenemaya ye kɛnɛbɔlan de ri adamaden bɛɛ ma. 
\v 5 Kɛnɛbɔlan bɔra dibi rɔ, kɔni dibi wo ma se a ma.
\p
\v 6 Alla ka cɛɛ kelen nana mɛn tɔɔ ko \f + \fr 1.6 \fr*\ft Mɔɔ ye a fɔla Yuhana mɛn ma ko Yaya.\ft*\f*Yuhana mɛn ye mɔɔ sunna ji rɔ. 
\v 7 A nara ka kɛ sere ri, ka kɛnɛbɔlan wo ko fɔ mɔɔilu yɛ, sa mɔɔilu bɛɛ ri lemɛniya kɛnɛbɔlan wo ma a la kumailu sababu la. 
\v 8 A tɛrɛ tɛ kɛnɛbɔlan wo ri, kɔni a nara kɛnɛbɔlan wo sereyala.
\p
\v 9 Kɛnɛ wo tɛrɛ ye kɛnɛbɔlan bɛrɛ bɛrɛ le ri, mɛn ye kɛnɛ bɔla adamaden bɛɛ yɛ. Ale nani tɛrɛ dunuɲa rɔ.
\p
\v 10 Nba, Kuma wo tɛrɛ ye dunuɲa rɔ. Alla ka dunuɲa dan Kuma wo le la, kɔni dunuɲa ma a lɔn. 
\v 11 Kuma wo nara a la jama le kanma, kɔni a la jamana mɔɔilu ma ii sɔn wo ma. 
\v 12 Kɔni mɔɔ mɛnilu sɔnda a ma, mɛnilu kɔnin lemɛniyara a ma, a ka se di woilu bɛɛ ma ka kɛ Alla denilu ri. 
\v 13 Ii ma kɛ Alla denilu ri ikomin muso ye den sɔrɔnna ɲa mɛn ma. Ii ma kɛ Alla denilu ri ka a masɔrɔn cɛɛ do ye a fɛ a muso ye den sɔrɔn, wala ka a masɔrɔn muso lɔɔ tɛrɛ ye cɛɛ do la, wala cɛɛ lɔɔ tɛrɛ ye muso do la. Alla jɛrɛ le ka ii kɛ a denilu ri.
\p
\v 14 Nba, Kuma wo kɛra adamaden di ka na i sii an tɛma. An ka a la nɔɔrɔ yen, Dencɛ kelen mɛn kelen pe bɔni Fa Alla rɔ. Nɔɔrɔ wo le a kan, a ni ɲumaya ba a ni tuɲa. 
\v 15 Nba, Yaya ka sereya bɔ a la ko rɔ ka a kan nabɔ ko: «N kan tɛrɛ ye mɛn ma ko: ‹Mɛn natɔ n kɔ, ale le ɲin di. A ka bon n di, ka a masɔrɔn a tɛrɛ ye ye ka a tɛrɛn n ma sɔrɔn fɔlɔ.›» 
\v 16 Nba, an bɛɛ ra do sɔrɔn a la ɲumaya ba rɔ. Baa a ra ɲumaya kɛ an yɛ, ka do la a kan tuma bɛɛ. 
\v 17 Alla ka sariya mɛn di an ma, ka fara Nabi Musa la, kɔni a ka a ɲumaya ba a ni a tuɲa di an ma ka fara Isa Ɲenematɔmɔnin na. 
\v 18 Mɔɔ si ma Alla yen a ɲa la fɔlɔ habadan, kɔni mɛn kelen pe bɔni Alla rɔ, wo mɛn fanan ye Alla ri, ale le ka an nalɔnniya Alla la ko la. A ye Fa Alla tɔrɔfɛ tuma bɛɛ.
\s Yaya mɛn ye mɔɔilu sunna ji rɔ \f + \fr 1.19 \fr*\ft Mɔɔ mɛnilu ye sunna ji rɔ: wo kɔrɔ ye le ko ii ra lemɛniya Alla ma Isa tɔɔ rɔ.\ft*\f*a la sereya
\p
\v 19 Nba, Yahudiya la kuntii mɛn ye Jerusalɛmu, woilu ka ii la sarakalaselailu a ni Lebi bɔnsɔnilu lawa, tuma mɛn na, ko ii ye Yaya maɲininka ko: «Yon de ile ri?» Yaya la sereya le ɲin di. 
\v 20 Yaya ma a sɔsɔ, kɔni a ka a fɔ ka a gbɛ ii yɛ ka ii jabi: «Nde tɛ Ɲenematɔmɔnin di.» 
\v 21 Wo rɔ, ii ka a maɲininka ko: «Nba, a kɛnin di? I ye Nabi Eli le ri wa?» A ka a fɔ ko: «Nde tɛ Nabi Eli ri.» Ii ka a maɲininka ikɔ tuunni ko: «Alla la nabi mɛn ko fɔni, ile le wo ri wa?» A ka a fɔ ko: «Ɛɛn de.» 
\v 22 Wo rɔ ii ka a fɔ ko: «Yon de i ri? An ye wa jabili kelen don mɔɔilu bolo mɛnilu ka an nana i ma. I ye nfen fɔla i jɛrɛ la ko rɔ?» 
\v 23 Yaya ka ii jabi: «N ye mɔɔkan, mɛn ye bɔla wula kɔndɔ ko: ‹Ai ye sila latelen, Maari ri taama mɛn kan.› Ikomin Nabi Esayi kumara ɲa mɛn kitabu kɔndɔ.»
\p
\v 24 Mɔɔilu mɛn ka ii kelaya woilu tɛrɛ ye Farisilu le ri. 
\v 25 Wo ka ɲininkali kelen di a ma: «I ko i tɛ Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di. Nabi Eli tɛ i ri. I tɛ nabi fanan di mɛn ko fɔni. Wo rɔ, nfenna i ye mɔɔilu sunna ji rɔ.» 
\v 26 Yaya ka ii jabi: «Nde ye mɔɔilu sunna ji rɔ. Kɔni mɔɔ do ye ai tɛma yan ai ma a lɔn, 
\v 27 wo natɔ n kɔ ma, hali ka a la sanbara julu fulɛn ka a bɔ a sen dɔ, wo ka bon nde ma.» 
\v 28 Ko wo bɛɛ taminda Betani so kɔndɔ a ni Juridɛn Ba telebɔ rɔ, Yaya tɛrɛ ye mɔɔilu sunna ji rɔ yɔrɔ mɛn dɔ.
\s Isa ye Alla Dencɛ le ri
\p
\v 29 Lon wo taminnin, Yaya ka Isa natɔla yen, tuma mɛn na, a ka a fɔ ko: «Ai ɲa lɔ! Alla la Saa bulan de, mɛn ye julumun bɔla dunuɲa ma. 
\v 30 N tɛrɛ ye kumala ɲin de la ko rɔ. N ka a fɔ ai yɛ ko: ‹Mɛn natɔ n kɔ, ale le ɲin di. A ka bon n di, ka a masɔrɔn a tɛrɛ ye ye ka a tɛrɛn n ma sɔrɔn fɔlɔ› 
\v 31 Nde ma a lɔn, kɔni nde nani ka na mɔɔilu sun ji rɔ kosa a ri yiraka Isirayɛlikailu la.»
\p
\v 32 Nba, Yaya ka sereya bɔ ko: «N ka Alla la Nii Sɛniman yen, mɛn bɔla sankolo rɔ. A kɛni ikomin kanba. A jiira ka i sii Isa kan ka a to a kan. 
\v 33 N jɛrɛ tun ma a lɔn fɔlɔ ko ale le, kɔni mɛn ka n kelaya ko n ye na mɔɔilu sun ji rɔ, wo le ka a fɔ n yɛ ko: ‹I wa Nii Sɛniman jiitɔla yen mɔɔ mɛn kan ka to a kan, wo le kɛtɔ Nii Sɛniman najiila mɔɔilu ma.› 
\v 34 Nde ka a yen. N ye sereya le ri cɛɛ la ko rɔ. A ye Alla Dencɛ le ri.»
\s Isa ka a la karandenilu fɔlɔ kili
\p
\v 35 Lon wo taminnin kɔ rɔ, Yaya ni a la karanden fila lɔni tɛrɛ. 
\v 36 Yaya ka Isa tamintɔla yen, ka a fɔ ko: «Ai ye ai ɲa lɔ Alla la Saa bulan na.» 
\v 37 Yaya la karanden fila ka kuma wo lamɛn tuma mɛn na, ii bilara Isa kɔfɛ. 
\v 38 Isa ka a ɲa lase a kɔ ma ka Yaya la karanden fila wo yen mɛn tɛrɛ bilani a kɔfɛ. A ka ii maɲininka ko: «Ai ye nfen de kɔ.» Ii ka a jabi: «Rabi, i siini mi?» Rabi kɔrɔ ye le Heburu kan dɔ ko karanmɔɔ. 
\v 39 Isa ka ii jabi: «Ai ye na. Ai ri wo yen.» Ii nara, ii ka Isa sii yɔrɔ yen. Ii tora a tɔrɔfɛ haan wura dafɛ. Ka a tɛrɛn tele tala a ra tamin haan wura tele waati.
\p
\v 40 Mɔɔ fila woilu tɛma, mɛnilu ka Yaya la kuma lamɛn, ka ii bila Isa kɔfɛ, do tɔɔ le ko Andere. Andere ka a kɔrɔcɛ Simɔn Piyɛri le ɲinin. 
\v 41 A ka a yen waati mɛn na, a ka dantɛɛli wo bɛɛ kɛ a kɔrɔ Simɔn yɛ. A ka a fɔ a yɛ ko: «An da Mɔɔ Suwandinin yen, mɛn kɔrɔ ye ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin.» 
\v 42 Andere wara a kɔrɔcɛ ri Isa ma. Isa ka Simɔn mafɛne bɛrɛ bɛrɛ kɛ. A ka a fɔ a yɛ ko: «Ile le Simɔn di, Yuhana dencɛ. I ri i kili le butun ko Sefasi, mɛn kɔrɔ ye Piyɛri\f + \fr 1.42 \fr*\ft Piyɛri kɔrɔ ye le ko kaba \ft*\f*.»
\p
\v 43 Wo lon taminnin, Isa ye a fɛ ka wa Kalile. A ka Filipe yen ka a fɔ a yɛ ko: «Bila n kɔfɛ.» 
\v 44 Filipe wo ye Bɛtisayidaka le ri. Bɛtisayida fanan ye Andere ni Simɔn na so le ri. 
\v 45 Awa, Filipe ka Natanayɛli yen, ka a fɔ a yɛ ko: «Nabi Musa la sariya sɛbɛra, a ni nabiilu sɛbɛra mɛn na ko rɔ, an da wo yen. Isa Nasarɛtika le ri, Yusufu dencɛ.» 
\v 46 Natanayɛli ka a fɔ Filipe yɛ ko: «Nasarɛti ri se fen do labɔla mɛn ka ɲi?» Filipe ka a jabi: «Na, i ri a yen.»
\p
\v 47 Isa ka Natanayɛli natɔla yen a ma ka a fɔ a ma ko: «Isirayɛlika bɛrɛ bɛrɛ le ɲin di, tɔɲɔli si tɛ a la ko rɔ.» 
\v 48 Natanayɛli ka Isa maɲininka ko: «I ka a lɔn de ko yon de n di?» Isa ka a jabi: «Yani Filipe ye i kili waati mɛn, n ka i yen toroju le la.» 
\v 49 Natanayɛli ka a fɔ a yɛ ko: «Karanmɔɔ, i ye Alla la Den de ri. I ye Isirayɛli mansa le ri!» 
\v 50 Isa ka a jabi: «N ka a fɔ i yɛ ko n ka i siini yen toroju kɔrɔ. I ra lemɛniya wo le kosɔn wa? Nba, i ri koilu yen, mɛnilu ka bon wo ri paaɔn.» 
\v 51 Isa ka do la kuma wo kan ka a fɔ ko: «Ɔɔn. N ye tuɲa le fɔla ii yɛ: lon do natɔ, ai bɛɛ ri sankolo dalakani yen, ka Alla la mɛlɛkailu yen jiini ka yɛlɛ kɛla Mɔɔ Dencɛ ma.»
\c 2
\s Kɔɲɔmalɔ tolon mɛn kɛra Kana so kɔndɔ
\p
\v 1 Nba, a tele sawanan lon, kɔɲɔmalɔ kɛra Kana so kɔndɔ Kalile mara rɔ. Isa na tɛrɛ ye. 
\v 2 Isa a ni a karandenilu fanan kilini tɛrɛ kɔɲɔmalɔ rɔ. 
\v 3 A sera waati do ma rɛsɛnji banda fewu. Isa na ka a fɔ a yɛ ko: «Rɛsɛnji ra ban fewu.» 
\v 4 Isa ka a jabi: «N na, nfen ye nde ni ile tɛma? N na waati ma se fɔlɔ.»
\p
\v 5 A na ka a fɔ baaradenilu yɛ ko: «A ye mɛn fɔla ai yɛ, ai ye wo kɛ.» 
\v 6 Jundaa kabalaman belebele ba wɔɔrɔ tɛrɛ ye ii bolo ye, mɔɔ ri se litiri biseyin haan litiri kɛmɛ ni a kɔ ɲɔɔn kɛla a kɔndɔ. Woilu ye ii bolo ka ii sɛninya mɛn bɛnni ii la namun ma. 
\v 7 Isa ka a fɔ baaradenilu yɛ ko: «Ai ye jundaa lafa ji la.» Baaradenilu ka jundaa lafa haan a da la. 
\v 8 Wo kɔ rɔ, Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ii ye ji ɲin ta ka wa a ri dɔɔnninta ko ɲanabɔla kunnasiiba ma sisen.» Baaradenilu ka wo kɛ. 
\v 9 Damununta ko ɲanabɔla kunnasiiba a ka ji wo nene, ji mɛn yɛlɛmanda ka kɛ rɛsɛnji ri. A ma a lɔn rɛsɛnji bɔni fan si, kɔni baaraden mɛnilu ka ji ta jundaa kɔndɔ, woilu ka a lɔn. A ka kɔɲɔcɛ kili, 
\v 10 ka a fɔ a yɛ ko: «Mɔɔ wa kɛ rɛsɛnji ratalanna mɔɔilu la, a ye rɛsɛnji ɲumaɲuma fɔlɔ le ratalanna ii la. Ii ɲa wa laminin minin tuma mɛn na, a ri rɛsɛnji gbɛrɛ ratalan ii la, mɛn duman tɛ kosɛbɛ. Kɔni ile ra rɛsɛnji ɲumaɲuma lamara fɔɔ sisen!» 
\v 11 Nba, Isa la tɔɔmasere kabannako fɔlɔ le wo ri, a ka mɛn kɛ Kana so kɔndɔ Kalile mara rɔ. Isa ka a la nɔɔrɔ yiraka tende. Wo kɛra sababu ri, a la karandenilu lara a la. 
\v 12 Wo taminnin kɔrɔ, a wara Kapɛrinahumu so kɔndɔ, a ni a na a ni a dɔɔcɛilu a ni a la karandenilu. Ii tora ye ka tele dando kɛ ye.
\s Isa ka julailu gbɛn Allabatobonba la Jerusalɛmu
\p
\v 13 Nba, Yahudiyailu la Taminkunna Sali tun da sudunya. Wo rɔ, Isa wara Jerusalɛmu. 
\v 14 A donda Allabatobonba jin kɔndɔ ka julailu tɛrɛn ye, mɛnilu tɛrɛ ye nisiilu ni saailu ni sokɔndɔ kanbailu fɛrɛla. A ka wodifalonnailu siini tɛrɛn ii la tabaliilu kɔfɛ fanan. 
\v 15 Nba, Isa ka fojulu kɛ bonsan di, ka mɔɔilu labɔ Allabatobonba jin kɔndɔ a ni ii la nisi ni ii la saa, ka wodifalonnailu la wodi gbanan dawuya duu ma, ka ii la tabali labe. 
\v 16 A ka a fɔ kanba majiralailu fanan yɛ ko: «Ai ye kanbailu labɔ yan! Ai kana n Fa la bon kɛ julaya bon de.» 
\v 17 Isa la karandenilu hankili bilara sɛbɛli kuma wo rɔ ko:
\q «I la bon na ko gbɛlɛman n ma a ɲa jɛrɛ jɛrɛ ma.»
\p
\v 18 Nba, Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu ka Isa maɲininka ko: «I ra ko mɛnilu kɛ ɲin, i ri tɔɔmasere kabannakoma su ɲuman kɛ ka a yiraka an na ko ɲin kɛ saratii ye i bolo?» 
\v 19 Isa ka ii jabi: «Ai ye Allabatobonba ɲin tiɲan, yani tele sawanan n di a lawuli.» 
\v 20 Yahudiya ɲɛmɔɔilu ka a fɔ a yɛ ko: «An ka Allabatobonba lɔ san binaanin ni san wɔɔrɔ le kɔrɔ. I ri se a lɔla tele sawa kɔrɔ wa?» 
\v 21 Kɔni Isa kan tɛrɛ ye Allabatobonba mɛn ma, a tɛrɛ ye wo fɔla a farikolo le ma. 
\v 22 Wo le ka a kɛ, Isa ka i wuli sayabatɔilu tɛma, a la karandenilu hankili bilara a la kuma wo rɔ. Ii lara kuma fanan na mɛn sɛbɛni Alla la kitabu kɔndɔ, a ni ii lara Isa la kuma fannan na.
\s Isa ka a lɔn mɛn ye mɔɔ sɔnɔmɛ rɔ
\p
\v 23 Isa ka Taminkunna Sali kɛ Jerusalɛmu so kɔndɔ. Mɔɔilu ka a la tɔɔmasere kabannakoilu yen, wo rɔ mɔɔ siyaman ba lara a la. 
\v 24 Kɔni Isa ma la mɔɔ woilu la baa a ka adamaden bɛɛ lɔn. 
\v 25 A mako ma kɛ mɔɔ la sereyala, baa a ka a lɔn mɛn ye adamaden sɔnɔmɛ rɔ.
\c 3
\s Isa ni Nikodɛmu la ko
\p
\v 1 Nba, Farisi cɛɛ do tɛrɛ ye ye, a tɔɔ ko Nikodɛmu. Yahudiyailu la ɲɛmɔɔ do le tɛrɛ a ri. 
\v 2 A nara ka Isa yen su tun da ko: a ka a fɔ ko: «Rabi, an ka a lɔn ko Alla le ka i kelaya an ma, ka na an karan. Mɔɔ si ti se wo kabannako tɔɔmasereilu ɲɔɔn kɛla ni Alla tɛ a fɛ.» 
\v 3 Isa ka a jabi: «N ye tuɲa le fɔla i yɛ: ni mɔɔ mɛn ma sɔrɔn kokura, wo tii ti se Alla la mansaya yenna.» 
\v 4 Nikodɛmu ka a fɔ Isa yɛ ko: «Mɔɔ ri se sɔrɔnna cɛmɔɔbaya rɔ ka a kɔsɛ a na kɔnɔ rɔ ka sɔrɔn siɲa fila wa?» 
\v 5 Isa ka a jabi: «N ye tuɲa le fɔla i yɛ: mɔɔ si ti se donna Alla la mansaya rɔ ni a ma sɔrɔn ji rɔ a ni nii\f + \fr 3.5 \fr*\ft Kerekikan dɔ nii ni fɔɲɔ bɛɛ ye kelen de ri\ft*\f* rɔ. 
\v 6 Mɛn bɔni faribanku rɔ wo ye faribanku le ri, mɛn bɔni Nii Sɛniman dɔ, wo ye nii le ri. 
\v 7 I kana kabannakoya baa n da fɔ ko: ‹mɔɔ ka kan ka sɔrɔn kokura.› 
\v 8 Fɔɲɔ ri a fili ikomin a duman yɛ ɲa mɛn. I ri a mankan mɛn, kɔni i ma a lɔn a ye bɔla fan si, i ma a lɔn a wala fan si. A ye wo ɲa le mɔɔilu fanan yɛ mɛn bɛɛ sɔrɔnni Nii Sɛniman dɔ.»
\p
\v 9 Awa Nikodɛmu ka Isa maɲininka ko: «Ko wo ye sela kɛla di?» 
\v 10 Isa ka a jabi: «I ye karanmɔɔ le ri Isirayɛlika yɛ, kɔni i ma wo lɔn wa? 
\v 11 N ye tuɲa le fɔla i yɛ: an ka mɛn lɔn, an ye wo le fɔla. An da mɛn yen, an ye wo le sereya bɔla. Kɔni ai ti sɔn an na sereya ma. 
\v 12 Ni n ka dunuɲa koilu fɔ ai yɛ, kɔni ai ma la woilu la. A ye di wo rɔ, ni n ka sankolo koilu fɔ ai yɛ, ai ri la woilu la di? 
\v 13 Mɔɔ si ma don harijeene rɔ fɔɔ Mɔɔ Dencɛ, mɛn jiini ka bɔ harijeene rɔ. 
\v 14 Nba, waati taminnin, Musa ka duuma sa munuɲa layɛlɛ jiri la wula kɔndɔ ɲa mɛn ma, Mɔɔ Dencɛ fanan ka kan ka layɛlɛ wo ɲa le ma, 
\v 15 kosa mɔɔ si wa lemɛniya a ma, wo ri ɲenemaya banbali sɔrɔn.»
\p
\v 16 Baa, Alla ka dunuɲa mɔɔilu kanin kosɛbɛ, wo rɔ, a ka a Dencɛ kelen pe di, kosa mɔɔ si wa lemɛniya a ma wo kana halaki, kɔni a ri ɲenemaya banbali sɔrɔn. 
\v 17 Wo rɔ Alla ma a Dencɛ lana ka kiti be dunuɲa kan, kɔni ka a kisi a la baraka rɔ.
\p
\v 18 «Mɔɔ si wa lemɛniya Dencɛ ma, wo ti jalakila, kɔni mɔɔ mɛn ma lemɛniya wo tun da jalaki, baa a ma lemɛniya Alla Dencɛ kelen tɔɔ ma. 
\v 19 Kɛnɛya ra na dunuɲa rɔ, kɔni dibi duman adamaden yɛ ka tamin kɛnɛya la, ka a masɔrɔn ii kɛwaliilu juuman. Kiti beni ii kan mɛn kosɔn, wo le wo ri. 
\v 20 Baa mɔɔ si ye kojuu kɛla, kɛnɛ wo ma di a yɛ fewu. A ti sɔn donna kɛnɛ wo rɔ, baa a tɛ a fɛ a kɛwaliilu ye bila gbɛ rɔ. 
\v 21 Kɔni mɛn ye taamala ka bɛn Alla la tuɲa ma, wo le ye nala kɛnɛya ma, kosa mɔɔilu ri a yen gbɛ rɔ ko wo tii ra ko mɛn kɛ, a ra wo kɛ Alla la dɛmɛnnin de rɔ.»
\s Yaya ye sereya bɔla Isa la ko rɔ
\p
\v 22 Waati wo taminnin kɔ rɔ, Isa ni a la karanden wara Jude mara rɔ. Ii ka waati dando kɛ ye ka mɔɔilu sun ji rɔ. 
\v 23 Wo ka a tɛrɛn Yaya ye mɔɔilu sunna ji rɔ Enɔn mɛn ye Salimu tɔrɔfɛ. Yɔrɔ wo ye jiman diya ba le ri. Mɔɔilu nara a ma ka ii sun ji rɔ. 
\v 24 Wo waati rɔ, Yaya tɛrɛ ma bila kaso la fɔlɔ.
\p
\v 25 Awa, lon do rɔ, sɔsɔli do wulira Yaya la karanden doilu ni Yahudiya do tɛma. Sɔsɔli wo tɛrɛ ye dina sɛniyali landa le kan. 
\v 26 Ii nara Yaya tɛrɛn ka a fɔ ko: «Rabi, i kɛra mɛn na sereya ri, Juridɛn Ba kɔma, a ye mɔɔilu sunna ji rɔ. Sisen bɛɛ ra iwa a kɔfɛ.» 
\v 27 Yaya ka ii jabi: «Mɔɔ si ti se fen sɔrɔnna a jɛrɛ yɛ ni Alla ma di mɛn ma. 
\v 28 Aile mɛn ye yan, ai ri kɛ n na sereya ri ko n ka kuma wo fɔ ko: ‹Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin tɛ n di›, kɔni ‹n ye mɔɔ le ri mɛn na nani a ɲɛfɛ.› 
\v 29 Kɔɲɔmuso ye mɛn bolo wo le furucɛ ri, kɔni cɛɛ duɲɔɔ mɛn lɔni kɔ ma, a tolo ye a kan na. A wa furucɛ kan mɛn tuma mɛn na a ri sɛwa bakɛ. Wo rɔ, n sɛwani ka ɲaalen ka dafa. 
\v 30 Wo rɔ Isa la ko ka kan ka bonya ka tamin n na ko la, n na ko ka kan ka a majii bakɛ.
\p
\v 31 «Mɛn nani ka bɔ sankolo rɔ wo ye bɛɛ kun na. Mɛn nani ka bɔ dunuɲa rɔ wo ye dunuɲa ta le ri. Wo ye dunuɲa koilu le fɔla, kɔni mɛn nani ka bɔ sankolo rɔ wo ye fen bɛɛ kun na. 
\v 32 A ka mɛn yen a ni a ka mɛn mɛn a ye wo sereya le bɔla, kɔni mɔɔ tɛ sɔn a la sereya rɔ. 
\v 33 Mɛn ka i sɔn a la sereya ma wo ye a yirakala ko Alla ye tuɲa le fɔla. 
\v 34 Baa Alla ka mɛn nana wo ye Alla la kuma le fɔla, baa Alla ye Nii Sɛniman dila a ma fewu. 
\v 35 Fa Alla ye a Dencɛ kaninna. A ka fen bɛɛ don Dencɛ bolo. 
\v 36 Mɛn wa lemɛniya Dencɛ ma wo ri ɲenemaya banbali sɔrɔn. Mɛn wa a ban lemɛniyala Dencɛ ma wo ti ɲenemaya banbali sɔrɔnna, kɔni Alla la mɔne ri to a ma fewu.»
\c 4
\s Isa ka a ɲɔɔn bɛn Samarika muso la kɔlɔn da la
\p
\v 1 Farisilu ka a mɛn ko Isa ye karandenilu sɔrɔnna ka tamin Yaya kan, ko a ye karandenilu sunna ji rɔ ka tamin Yaya kan fanan. 
\v 2 (Kɔni Isa jɛrɛ tɛ mɔɔilu sunna ji rɔ; a la karandenilu le ye mɔɔilu sunna ji rɔ.) 
\v 3 Isa kɛni wo kalema, a bɔra Jude mara rɔ, ka a kɔsɛ Kalile. 
\v 4 A taatɔla Kalile, a ka kan ka Samari mara ratɛɛ.
\p
\v 5 A sera Samari so do kɔndɔ, so wo tɔɔ le Sikari. A tɛrɛ ye Yakuba la sɛnɛ tɔrɔfɛ, a ka mɛn di a dencɛ Yusufu ma. 
\v 6 Awa, yɔrɔ wo rɔ Yakuba la kɔlɔn ye ye. Isa a tɛrɛ ra kɔri taama ma. A ka i sii kɔlɔn da la, tele tala waati.
\p
\v 7 Samarika muso do nara ji ta diya. Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N sɔ ji rɔ n ni n min.» 
\v 8 (A la karandenilu tun da wa so kɔndɔ dɔɔnninta santa ɲinin diya.) 
\v 9 Samarika muso ka a fɔ Isa yɛ ko: «Nfenna ile, Yahudiya cɛɛ, ri n maɲininka ko n ye i sɔ ji rɔ, nde mɛn ye Samarika muso ri?» A damira ye mɛn di Yahudiyailu ni Samarikailu mako tɛ i ɲɔɔn na. 
\v 10 Isa ka a jabi: «Ni i ka Alla la sanba lɔn a ni mɛn ye a fɔla i yɛ ko: ‹n sɔ ji rɔ n ni n min,› ile tun da a maɲininka, a ni a tun da ji don i bolo, ɲenemaya ji kɔnin.» 
\v 11 Muso ka a fɔ: «N maari, jilafɛ si tɛ i bolo ka ji ta mɛn na kɔlɔn kɔndɔ, baa kɔlɔn a ra jiini ba le. Ji mɛn ye ɲenemaya dila mɔɔ ma, wo sɔrɔnna mi? 
\v 12 Ile, i ka bon ka tamin an benba Yakuba la, an buruju mɛn ka kɔlɔn ɲin di an ma? A ni a dencɛilu a ni a kolofenilu wo tɛrɛ ye ji minna kɔlɔn ji ɲin de la.»
\p
\v 13 Isa ka a jabi: «Ni mɔɔ ka imin ji ɲin na, ji lɔɔ a ri a mira fanan, 
\v 14 kɔni n ye ji mɛn dila, ni mɔɔ mɔɔ ka wo ji min, ji lɔɔ tɛ wo tii mira butun fewu. Baa ji wo di kɛ ikomin tenke a kɔndɔ ka ɲenemaya banbali di a ma.» 
\v 15 Muso ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, ji wo di n ma. Wo wa kɛ ji lɔɔ tɛ n fanan mira. N mako ti bilala kɔlɔn ji ɲin na butun.» 
\v 16 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye wa i furucɛ kili ka na yan sisen.» 
\v 17 Muso ka a jabi: «Furucɛ ti n bolo.» Isa ka a fɔ a yɛ: «I jo ye a rɔ ka a fɔ ko: ‹Furucɛ ti n bolo.› 
\v 18 A damira ye mɛn di i ra furucɛ mɔɔ loolu sɔrɔn. Cɛɛ mɛn ye i bolo sisen, i la cɛɛ tɛ wo ri. I ka tuɲa le fɔ.»
\p
\v 19 Awa, muso ka a fɔ: «N maari, n da a ɲayen ko i ye nabi le ri. 
\v 20 Ande Samarikailu, an burujuilu ka Alla bato koyinkɛ ɲin kan. Kɔni aile Yahudiyailu ka a fɔ ko a fɛrɛ tɛ fo mɔɔilu ye Alla bato Jerusalɛmu le. A ye di wo rɔ?» 
\v 21 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Ai ye la nde la, waati natɔ ai ti Fa batola koyinkɛ ɲin na, wala Jerusalɛmu. 
\v 22 Aile Samarikailu, ai ye fen batola ai ma fen mɛn lɔn. Andeilu, Yahudiyailu, an ye fen de batola, an ka fen wo lɔn, ka a masɔrɔn kisi ko bɔni Yahudiyailu le rɔ. 
\v 23 Awa, waati natɔ kɔnin, a ra se an ma, Alla batola bɛrɛ bɛrɛ ri Fa bato a sɔnɔmɛ ɲuma la a ni tuɲa la, baa Fa ye mɔɔ wo ɲininna mɛn di kɛ a batola bɛrɛ bɛrɛ ri. 
\v 24 Alla ye Nii de ri, a ni bɛɛ mɛn ye a batola ka kan ka a bato sɔnɔmɛ ɲuma la a ni tuɲa la.» 
\v 25 Muso ka a fɔ Isa yɛ ko: «N ka a lɔn ko Mɔɔ Suwandinin a natɔ, mɛn ye kilila Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin. A wa na, a ri a bɛɛ ɲafɔ an yɛ.» 
\v 26 Isa ka a jabi: «Nde mɛn kumala i yɛ mɛn de ri.»
\p
\v 27 Waati wo la a la karandenilu kɔsɛtɔla le tɛrɛ. Ii kabannakoyara ka Isa yen kumala Samarika muso yɛ. Kɔni, mɔɔ si ma a maɲininka ko: «I ye nfen kɛla wa?» Ni wo tɛ, «Nfenna i ye kumala muso ɲin yɛ?» 
\v 28 Awa, muso ka a la jitafen bila yɔrɔ wo rɔ i kɔrɔkɔrɔ, ka i kɔsɛ so kɔndɔ. A ye taminna a fɔla mɔɔilu yɛ ko: 
\v 29 «Ai ye na a ragbɛ. N da ɲɔɔn bɛn cɛɛ do la, a ka a fɔ n yɛ n da fosi kɛ, a ka wo bɛɛ ɲafɔ. A ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de ri, wo rɔ wa?» 
\v 30 Mɔɔ le ye bɔla so fan bɛɛ rɔ ka na Isa ma.
\p
\v 31 Waati wo rɔ, Isa la karandenilu ka a madiya ko: «Karanmɔɔ, dɔɔnnin kɛ.» 
\v 32 Kɔni Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Damunin fen do ye n bolo ai ma mɛn lɔn.» 
\v 33 Wo rɔ, a la karandenilu tɛrɛ ye i ɲɔɔn maɲininkala ko: «Mɔɔ le nara dɔɔnninta di a ma wa?»
\p
\v 34 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N balo ye mɛn di: mɛn ka n nana n ye wo sawo kɛ, fo n ye wo kɛ ka a ban. 
\v 35 Ai ye a fɔla fanan ko: ‹Yani karo naanin, ko suman nadan waati le wo ri›, kɔni nde ye a fɔla ii yɛ ko: Ai la ɲa lɔ. Ai ye suman tɔnsɔn mafɛne sɛnɛ rɔ. Suman ka waati ra se. 
\v 36 Mɛn ye suman kala, wo ye a sara sɔrɔnna sisen. Ii mɛn ye ladɛnna, woilu ri ɲenemaya banbali sɔrɔn ten. Wo rɔ, sifoyila ni sumankala ri sɛwa i ɲɔɔn fɛ. 
\v 37 Nba, tuɲa le sanda wo ri: ‹Do ye foyili kɛla dogbɛrɛ ri na sumanka kɛ.› 
\v 38 N da ai lana sumanka diya mɛn ai ma a baara kɛ fɔlɔ. Doilu ra baara kɛ, a ni ai ra tɔnɔ sɔrɔn woilu la baara la.»
\p
\v 39 Nba, Samarika muso wo wara sereya bɔ sokɔndɔ mɔɔilu yɛ ko: «N ka ko mɛn kɛ kɔrɔman, cɛɛ wo ka wo bɛɛ fɔ n yɛ.» Wo le kosɔn, Samarika siyaman lemɛniyara Isa ma. 
\v 40 Wo le rɔ, Samarikailu nara Isa tɛrɛn ye tuma mɛn na, ii ka a madiya ko a ye waati do kɛ ii wara. Isa sɔnda ka tele fila kɛ ii wara ye. 
\v 41 Nba, mɔɔ siyaman gbɛrɛilu lemɛniyara a ma a jɛrɛ la kumakan kosɔn. 
\v 42 Ii ka a fɔ muso yɛ ko: «Fɔlɔfɔlɔ an lemɛniyara a ma i la kumakan de la gbansan, kɔni sisen an da a la kuma lamɛn fanan ka la a la. An lana a la ko tuɲa le. An ka lɔn ko a ye Kisiba le ri, mɛn di se dunuɲa bɛɛ kisila.»
\s Isa ka ɲɛmɔɔba la dencɛ lakɛndɛya
\p
\v 43 Tele fila taminnin kɔ rɔ Isa bɔra yɔrɔ wo rɔ ka a wa Kalile. 
\v 44 (A jɛrɛ ka kuma ɲin sereya ko Alla la nabi tɛ bonyanin a jɛrɛ la jamana kɔndɔ.) 
\v 45 Kɔni ni Isa sera Kalile, Kalilekailu ra a labɛn kun yɛ. Nba ii ra wa Jerusalɛmu Taminkunna Sali kɛ diya, wo rɔ ii tun ka a yen Isa ka ko mɛnilu kɛ.
\p
\v 46 Isa ka a kɔsɛ Kana, Kalile mara rɔ. A tun ka ji yɛlɛman so mɛn kɔndɔ ka a kɛ rɛsɛnji ri. Ɲɛmɔɔ tɔnɔman a dencɛ ma kɛndɛ Kapɛrinahumu so kɔndɔ. 
\v 47 Ɲɛmɔɔ wo tɛrɛ ye kuma mɛnna ko Isa ra na ka bɔ Jude mara rɔ ka na Kalile mara rɔ. Wo rɔ a wara ka wa Isa tɛrɛn ka a madiya ko a ni na Kapɛrinahumu ka a dencɛ lakɛndɛya, ka a masɔrɔn a faatɔla tɛrɛ. 
\v 48 Isa ka a fɔ ko: «Ai ye a fɛ ka tɔɔmasere yen, fen mɛn ye kabannako ri. Ni wo tɛ, ai ti lala n na.» 
\v 49 Ɲɛmɔɔ wo ka a fɔ ko: «N maari, na n wara, yani n dencɛ ye faa.» 
\v 50 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Wa i wara. I dencɛ ra kɛndɛya.» Cɛɛ wo lara Isa la kuma la ka i kɔsɛ.
\p
\v 51 A tɛrɛ ye silala tuma mɛn na a la jɔnilu nara a kun kɔrɔ bɛn. Ii ka a fɔ a yɛ ko: «I dencɛ a kɛndɛ le tɛrɛ.» 
\v 52 Ɲɛmɔɔ ka ii maɲininka ko: «A kɛndɛyara waati ɲuman?» Ii ka a jabi: «Kunun tele tala a ra tamin waati kelen ɲɔɔnna a fari sumara.» 
\v 53 A fa hankili bilara ko Isa ka kuma fɔ a yɛ waati wo le la ko: «I dencɛ ra kɛndɛya.» Ɲɛmɔɔ a lara Isa la, a ni a denbaya bɛɛ.
\p
\v 54 Nba, Isa ka tɔɔmasere kabannako filana wo kɛ Kalile a bɔ kɔ rɔ Jude.
\c 5
\s Isa ka cɛɛ kɔrɔngbɔyanin do lakɛndɛya
\p
\v 1 Wo kɔ rɔ, Isa wara Jerusalɛmu Yahudiya la sali lon. 
\v 2 Jerusalɛmu dondiya yɔrɔ wo tɔɔ le ko Saa Donda, yɔrɔ wo tɔrɔfɛ, ji lamara diya do ye ye. Gba safa loolu fanan ye ji lamara diya tɔrɔfɛ. Heburuilu ye a kilila Beteseda. 
\v 3-4 Gba wo kɔrɔ jankarɔtoilu siyaman lani ye, ɲa fuyen wo, a ni mɛnilu fari fankelen faani ma, a ni kɔrɔngbɔya jankarɔto fanan.\f + \fr 5.3-4 \fr*\ft Kitabu kɔrɔman kɔndɔ kuma ɲin sɛbɛni tɛ, kɔni kitabu kura kɔndɔ a sɛbɛni ko: Jankarɔto mɛn ye gba kɔrɔ, woilu ye Alla la mɛlɛka makɔnɔla mɛn ye nala ji lamaala tuma tuma. Jankarɔto mɛn fɔlɔ ye jiila ji rɔ wo ri kɛndɛya. A wa kɛ jankarɔ su su ri.\ft*\f* 
\v 5 Cɛɛ do tɛrɛ ye ye, mɛn da san bisawa ni san sɛ kɛ jankarɔ do rɔ. 
\v 6 Isa ka a lani yen. A ka a lɔn ko cɛɛ ma kɛndɛ kɛbi waati jan. A ka a maɲininka ko: «I ye a fɛ ka kɛndɛya wa?» 
\v 7 A ka Isa jabi: «N maari, mɔɔ tɛ n bolo ka n najii ji rɔ ji lamaa tuma. N wa kɛ wala ji ma, do ri jii ji rɔ n ɲɛ.» 
\v 8 Isa ka a jabi: «I lawuli! I ni la dɛbɛ ta ka i taama.» 
\v 9 I kɔrɔkɔrɔ cɛɛ kɛndɛyara. A ka a la dɛbɛ ta ka a taama. (Ko wo kɛra Ɲɔɲɔ lon de rɔ.)
\p
\v 10 Wo rɔ, Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu ka a fɔ cɛɛ yɛ ko: «Bi le Ɲɔɲɔ lon di! Ka a bɛn sariya ma, i kana i la dɛbɛ ta i bolo ten.» 
\v 11 A ka ii jabi: «Mɛn ka n nakɛndɛya, a ka a fɔ n yɛ ko: ‹I la dɛbɛ ta, ka i taama.›» 
\v 12 Mɔɔ woilu ka a maɲininka ko: «Cɛɛ yon ka a fɔ i yɛ ko: ‹I la dɛbɛ ta, ka i taama?›» 
\v 13 Kɔni cɛɛ mɛn nakɛndɛyara, wo ma a lakɛndɛyaba tɔɔ lɔn. Isa tun da tunun a ma ye, baa jama tɛrɛ ka siya.
\p
\v 14 Kɔ fɛ, Isa ka cɛɛ wo yen Allabatobonba kɔndɔ ka a fɔ a yɛ ko: «I ɲa lɔ! I ra lakɛndɛya sisen. I ye hakɛ kɛ boloka fewu, sa ko gbɛrɛ kana i sɔrɔn, mɛn ka juu ka tamin jankarɔ wo kan.» 
\v 15 Cɛɛ wo bɔra ye ka wa a fɔ Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu yɛ ko Isa le ka a lakɛndɛya.
\p
\v 16 Wo le rɔ, ii wulira Isa tɔrɔla, baa a darini tɛrɛ ko su woilu kɛla Ɲɔɲɔ lon. 
\v 17 Kɔni Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N Fa ye baarala, haan sisen. N fanan ye baarala.» 
\v 18 Jabili wo kosɔn, Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu ka kɛ Isa faa ɲa ɲinin di ka tamin fɔlɔma kan. Baa ii ka a fɔ ko a ma Ɲɔɲɔ lon bonya, ka a la wo kan fanan, a ka Alla kili ko a Fa, ka a jɛrɛ rakanya Alla ma.
\s Fa ka fanka di a Dencɛ ma
\p
\v 19 Isa ka ii jabi: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: Dencɛ ti se fosi kɛla a jɛrɛ yɛ. A ye Fa yenna mɛn kɛla a fanan ye wo la ɲɔɔn kɛla. Fa ye mɛn kɛla a Dencɛ fanan ye wo kɛla. 
\v 20 Fa Dencɛ duman a yɛ. A ye fen bɛɛ ɲa yirakala a la, a ye mɛn kɛla. A ye ko bailu yirakala a la mɛn di ai kabannakoya. 
\v 21 Baa Fa ri sayabato lawuli, ka ɲenemaya di ii ma ɲa mɛn ma, wo ɲa kelen ma Dencɛ ye a fɛ ka ɲenemaya di mɛnilu ma, a ri wo di woilu ma. 
\v 22 Fa tɛ mɔɔ si kiti tɛɛla, kɔni a ra kiti bɛɛ to a Dencɛ bolo, 
\v 23 sa mɔɔ bɛɛ ri Dencɛ wo bonya ikomin ii ye a Fa bonyala ɲa mɛn ma. Mɛn ma sɔn ka Dencɛ wo bonya, wo tii tɛ a Fa fanan bonyala, mɛn ka Dencɛ kelaya kɔnin.»
\p
\v 24 «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: ni mɔɔ ka n na kumakan namɛn, ka lemɛniya n kelayaba ma, wo tii ra ɲenemaya banbali sɔrɔn. Kiti ti bela wo tii kan, kɔni a ra bɔ saya rɔ ka don ɲenemaya rɔ. 
\v 25 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: waati ra se sisen sayabatɔilu ri Alla la Dencɛ la kumakan namɛn, a ni mɛnilu ka a kumakan namɛn woilu ri to ɲenemaya rɔ. 
\v 26 Baa Fa wo ye ɲenemaya tii ri ɲa mɛn ma, a ra a Dencɛ kɛ ɲenemaya tii ri ɲa kelen wo ma. 
\v 27 A ka kiti tɛɛ saratii di a Dencɛ ma, baa ale le Mɔɔ Dencɛ ri.
\p
\v 28 «Wo kana ai kabannakoya a la ko wo bɛɛ rɔ. Waati ye nala, sayabatɔ mɛn bɛɛ ye kaburu kɔndɔ, wo bɛɛ ri Mɔɔ Dencɛ kumakan namɛn. 
\v 29 Ii bɛɛ ri wuli ka bɔ kaburu kɔndɔ. Mɛnilu ka koɲuma kɛ, woilu ri ii wuli ka bɔ saya rɔ ka ɲenemaya banbali sɔrɔn. Mɛnilu ka kojuu kɛ, woilu ri bɔ kaburu rɔ ka wa kiti diya. Kiti ri be ii kan.
\s Sereya siyaman de ye Alla Dencɛ bolo
\p
\v 30 «N ti se fosi kɛla n jɛrɛ yɛ. N Fa ye mɛn fɔla n yɛ, n ye kiti tɛɛla ka bɛn wo le ma. N ye kiti wo tɛɛla telen de rɔ. Nba n ti ko kɛla mɛn duman n jɛrɛ yɛ, kɔni mɛn ka n kelaya n ye wo sawo le kɛla. 
\v 31 Ni n ye n jɛrɛ la sereya le ri, n ye mɛn fɔla wo tɛ jatela foyi ri. 
\v 32 Kɔni, dogbɛrɛ ye n na sereya ri, n ka a lɔn ko a ye sereya mɛn bɔla, wo ye tuɲa le ri. 
\v 33 Ai ka kelaya lawa Yaya ma, a ni a ka mɛn sereya ii ma, wo ye tuɲa le ri. 
\v 34 (Nde mako sa mɔɔ la ka kɛ n na sereya ri, kɔni n ye wo fɔla ka bɛn ai la kisi ko le ma.) 
\v 35 Yaya tɛrɛ ye le ikomin fitina na mɛlɛnni, ka kɛnɛya labɔ. Ai sɔnda ka sɛwa a la kɛnɛya waati kundunni wo la.
\p
\v 36 «Kɔni sereya gbɛrɛ ye nde bolo mɛn ka bon ka tamin Yaya ta la. Nba, baara mɛn donda n bolo n Fa bolo ko ka a kɛ, n na baara wo le ye n na sereya ri. Wo le ye yirakala ko n Fa le ka n nana. 
\v 37 N Fa mɛn ka n nana, wo fanan ye n na sereya le ri, kɔni ai tolo ma a la kumakan namɛn fɔlɔ fewu. Ai ɲa ma a ɲakɔrɔla yen fɔlɔ fewu. 
\v 38 Ai jusukun ma sɔn a la kuma ma, baa a ka mɛn kelaya, ai ma lemɛniya wo ma. 
\v 39 Ai ye kitabu sɛniman karanna ka ai miri ko ai ri ɲenemaya banbali sɔrɔn kuma wo rɔ. Kitabu sɛniman de ye n na sereya ri, 
\v 40 kɔni ai sa a fɛ ka na n ma ka ɲenemaya sɔrɔn.
\p
\v 41 «N ti natala mɔɔilu ko mɛnilu ye n tɔɔ ɲuma fɔla, 
\v 42 kɔni n ka ai bɛɛ lɔn, ko Alla la kaninteya tɛ ai jusu rɔ. 
\v 43 N da na n Fa tɔɔ rɔ, kɔni ai ti sɔnna n damirala. Ni mɔɔ gbɛrɛ nara a jɛrɛ tɔɔ rɔ, ai ri wo ramira. 
\v 44 Ka i ɲɔɔn tando, wo le duman ai yɛ. Kɔni tandoli mɛn di sɔrɔn Alla kelen pe fɛ, ai tɛ wo ɲininna. Ai ri se lemɛniyala wo rɔ di?
\p
\v 45 «Ai kana imiri ko nde ri ai tɔɔ la a la n Fa ɲakɔrɔ. Ai bɛɛ la landaɲa ye Musa mɛn dɔ, wo le ri ai tɔɔ la a la. 
\v 46 Ni ai lara Musa la, ai tun di la nde fanan na, baa Musa ka n na ko sɛbɛ a la kitabu kɔndɔ. 
\v 47 Kɔni Musa ka mɛn sɛbɛ, ai ma la wo la. Awa ai ri se lala n na kumakan wo la wo rɔ wa?»
\c 6
\s Isa ka mɔɔ waa loolu balo i ɲɔɔn fɛ
\p
\v 1 Wo taminnin kɔ rɔ, Isa wara Kalile Dala kɔ ma. (Do ye dala wo kilila fanan ko Tibɛriyasi Dala.) 
\v 2 Jama ba tɛrɛ ye a kɔfɛ, baa mɔɔ woilu ka a la tɔɔmasere kabannako yen, a ka mɛn kɛ ka jankarɔtoilu lakɛndɛya. 
\v 3 Isa ni a karandenilu yɛlɛra koyinkɛ do kan ka i sii ye. 
\v 4 Yahudiya la Taminkunna sali ra sudunya. 
\v 5 Isa ka a ɲakɔrɔta ka jama natɔla yen a ma. A ka Filipe maɲininka ko: «An di se buru santa sɔrɔnna mi, jama ba ɲin di mɛn dɔɔn?» 
\v 6 Isa ka wo fɔ Filipe dakɔrɔbɔ kan de ma. Ni wo tɛ kɔnin, a ka a lɔn a ye mɛn kɛla.
\p
\v 7 Filipe ka a jabi: «Hali ni wodi gbanan kɛmɛ fila ye an bolo, wo ti se buru sankɔ bɔla, bɛɛ ri buru kunkundun sɔrɔnna mɛn dɔ.» 
\v 8 Isa la karanden mɛn tɔɔ ko Andere, Simɔn Piyɛri dɔɔcɛ kɔnin, wo ka a fɔ Isa yɛ ko: 
\v 9 «Kanberen do ye yan, \f + \fr 6.9 \fr*\ft hori ye suman su kelen de ri, ikomin bile\ft*\f*hori burukala loolu ye a bolo a ni jɛɛ kala fila, kɔni wo ri se kɛla nfen di jama ba ɲin dɔ?» 
\v 10 Isa ka a fɔ ko: «Jama bɛɛ lasii.» (Bin mɛrɛnin siyaman ba le tɛrɛ yɔrɔ wo rɔ.) Mɔɔilu ka i sii bin mɛrɛnin dɔ. Fɔ diya ii tɛrɛ ri cɛɛ waa loolu bɔ. 
\v 11 Wo rɔ, Isa ka buru ta ka baraka bila Alla yɛ ka a ratala jama la, bɛɛ mɛn siini tɛrɛ ye. A ka jɛɛ fanan datala ɲa kelen wo le ma. Mɔɔilu bɛɛ ka buru ni jɛɛ dɔɔn ka wasa. 
\v 12 Ii ka dɔɔnnin kɛ ka fa tuma mɛn na, Isa ka a fɔ a la karandenilu yɛ ko: «Ai ye kunkundun tɔ bɛɛ ta, sa foyi kana tiɲan.» 
\v 13 Isa la karandenilu ka hori buru tɔ bɛɛ matɔmɔ ka a kɛ see tan ni fila kɔndɔ.
\p
\v 14 Ii ka Isa la tɔɔmasere kabannako yen a banni mɛn kɛla, mɔɔilu tɛrɛ ye fɔla ko: «Tuɲa le. Alla la Nabiɲuma le, mɛn na ko fɔni ko a natɔ dunuɲa rɔ.» 
\v 15 Wo rɔ, ikomin Isa ka a lɔn ko ii nala a tala fanka la le ka a kɛ mansa ri, a ka a masɛ ii la ka wa koyinkɛ kan, a kelen pe.
\s Isa ka a taama ji kan
\p
\v 16 Wura donni, Isa la karandenilu wara dala kanna. 
\v 17 Ii yɛlɛra kulun kɔndɔ ka wa Kapɛrinahumu fan fɛ, dala fan kelen ma. Su kora, kɔni Isa ma na fɔlɔ. 
\v 18 Fɔɲɔ ba ka ji wunwan bakɛ i ɲɔɔn kan. 
\v 19 Ka a tɛrɛn Isa la karandenilu tɛrɛ ra kilo loolu ɲɔɔn kɛ kulun kɔndɔ ji kan, waati wo la ii ka Isa natɔla yen, a ye taamala dala ji kan, ka a madon ii la kulun na. Karanden bɛɛ silanda. 
\v 20 Kɔni Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Nde le. Ai kana silan.» 
\v 21 Ii tɛrɛ ye a fɛ ka a don ii la kulun kɔndɔ. Wo rɔ sisen kulun sera ii lɔɔ diya, ii tɛrɛ ye wala yɔrɔ mɛn dɔ.
\s Mɔɔilu tɛrɛ ye Isa le ɲininna
\p
\v 22 Jama ba tora dala fan kelen ma. Wo duu sa gbɛni, mɔɔilu ka a yen ko kulun kelen pe le wara. Ii ka a lɔn ko Isa ma yɛlɛ kulun kɔndɔ a la karandenilu tɔrɔfɛ. A la karandenilu gbansan bɔra. 
\v 23 Kɔni, kulun gbɛrɛ nara mɛn bɔni Tibɛriyasi so kɔndɔ. Isa ka baraka bila Alla yɛ ka buru di mɔɔilu ma yɔrɔ mɛn, kulun woilu lɔni tɛrɛ yɔrɔ wo kɔrɔ ye. 
\v 24 Jama ka a ɲayen tuma mɛn na ko Isa ni a la karandenilu tɛ ye butun, ii jɛrɛ donda kulun woilu kɔndɔ ka wa Isa ɲinin diya Kapɛrinahumu.
\s Buru mɛn di ɲenemaya di mɔɔilu ma
\p
\v 25 Mɔɔilu wara Isa tɛrɛn dala fan kelen ma ka a maɲininka ko: «Karanmɔɔ, i seni yan waati ɲuman na?» 
\v 26 Isa ka ii jabi: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: n ka tɔɔmasere kabannakoma mɛnilu kɛ ai ɲakɔrɔ, ai tɛ n naɲininna woilu kosɔn de. Ai ye n naɲininna ka a masɔrɔn ai ka buru dɔɔn fɔɔ ka wasa. 
\v 27 Nba, ai kana baara kɛ dɔɔnninta mɛn ye banna, kɔni ai ye baara dɔɔnninta mɛn ye mɛnna a ni mɛn di ɲenemaya banbali di ai ma. Damununta wo, Mɔɔ Dencɛ ye a dila ai ma, baa Fa Alla ka a la ɲanɔɔ kɛ a Dencɛ kan.»
\p
\v 28 Wo rɔ ii ka Isa maɲininka ko: «An ye baara su ɲuman de kɛla mɛn duman Alla yɛ?» 
\v 29 Isa ka a fɔ ko: «Alla ka mɛn kelaya, ai ye lemɛniya wo ma. Alla ye a fɛ ai ye baara mɛn kɛ, wo le wo ri.» 
\v 30 Awa, ii ka a fɔ ko: «Ile don, i ri tɔɔmasere kabannakoma ɲuman de kɛ, sa an di wo yen ka la i la kuma la? I ri nfen de kɛ? 
\v 31 Wula kɔndɔ, an burujuilu ka mana\f + \fr 6.31 \fr*\ft Mana wo ye dɔɔnninta le ri, Alla ka mɛn nana Hɔrɔya waati rɔ. Isiryɛlikailu ka wo dɔɔn wula kɔndɔ san binaanin kɔrɔ\ft*\f* dɔɔn, ikomin a sɛbɛni kitabu sɛniman kɔndɔ ko: ‹A ka dɔɔnninta di ii ma, mɛn bɔni sankolo rɔ.›»
\p
\v 32 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: ko Musa ma buru wo di ai ma mɛn bɔni sankolo rɔ, kɔni n Fa le ye buru bɛrɛ bɛrɛ dila ai ma mɛn bɔni sankolo rɔ. 
\v 33 Baa Alla la buru ye mɛn ye bɔla sankolo rɔ ka ɲenemaya banbali dila dunuɲa ma.» 
\v 34 Wo rɔ ii ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, buru wo di an ma waati bɛɛ.» 
\v 35 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N ye ɲenemaya buru le ri. Ni mɔɔ mɛn ka n na sila taama ka bila n kɔ, kɔnkɔ ti wo mirala habadan. Ni a lemɛniyara n ma ji lɔɔ tɛ a mirala habadan! 
\v 36 Kɔni n da kuma wo fɔ ai yɛ ko ai ra n yen ai ɲa la hali wo rɔ ai ma lemɛniya n ma. 
\v 37 N Fa ka mɔɔ mɔɔ di n ma, a bɛɛ ri na n ma, ni mɛn nara n ma, n ti wo labɔla kɔma muumɛ. 
\v 38 Baa n ma jii ka bɔ sankolo rɔ n jɛrɛ sawo kɛ kanma, fo n kelayaba sawo. 
\v 39 Mɛn ka n nana wo le sawo ye ɲin di, ko n ti bɔnɔla mɔɔ mɔɔ rɔ a ka mɛn di n ma, kɔni n di bɛɛ lawuli saya rɔ lon naban. 
\v 40 N Fa sawo le ɲin di: ko mɔɔ mɔɔ wa Dencɛ yen ka lemɛniya a ma, wo ri ɲenemaya banbali sɔrɔn. Dunuɲa laban lon wa se, n di a lawuli saya rɔ.»
\p
\v 41 Yahudiyailu ka Isa mafɔ damira ka a masɔrɔn a ka a fɔ ko: «N ye buru le ri mɛn jiini ka bɔ sankolo rɔ.» 
\v 42 Ii ka a fɔ ko: «Yusufu dencɛ Isa le tɛ ɲin di wa? An ka a fa lɔn, an ka a na fanan lɔn. A ri se a fɔla di, ko: ‹n bɔni sankolo rɔ›?» 
\v 43 Isa ka ii jabi: «Ai kana dakɔrɔ kuma si kɛ, i ɲɔɔn tɛma. 
\v 44 N Fa mɛn ka n nana, mɔɔ si ti se nala n ma fo n Fa wa a masɔmɔn ka a lana n ma. Nde, dunuɲa laban lon wa se, n di a lawuli saya rɔ. 
\v 45 Nabiɲumailu ka mɛn sɛbɛ wo le ɲin di: ‹Alla ye adamaden bɛɛ karanna.› Mɔɔ mɛnilu wa ii tolo malɔ n Fa la ka sɔn a la karan ma, wo bɛɛ ri na n ma. 
\v 46 Mɔɔ si ti n Fa yenna, fo mɛn bɔni Alla jɛrɛ rɔ. Wo ra n Fa yen.
\p
\v 47 «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: mɔɔ mɛn lemɛniyani n ma, wo ra ɲenemaya banbali sɔrɔn. 
\v 48 N ye ɲenemaya buru le ri. 
\v 49 Wula kɔndɔ, ai burujuilu ka mana dɔɔn ka sa. 
\v 50 Kɔni, ni mɔɔ mɛn ka buru dɔɔn mɛn jiini ka bɔ sankolo rɔ, wo ti faala. 
\v 51 Nde le ye buru ri, mɛn ye ɲenemaya dila mɔɔilu ma, mɛn jiini ka bɔ sankolo rɔ. Ni mɔɔ mɛn ka wo dɔɔn, wo ri to ɲenemaya rɔ kadawu. N di buru mɛn di, wo ye n jɛrɛ fari sobo le ri. N di wo di, sa dunuɲa mɔɔilu ri ɲenemaya sɔrɔn.»
\p
\v 52 Wo rɔ Yahudiyailu ka i ɲɔɔn masɔsɔ. Ii ka a fɔ ko: «Cɛɛ ɲin di se a faribanku donna an bolo di ka a dɔɔn?» 
\v 53 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: ni ai ma Mɔɔ Dencɛ faribanku dɔɔn ka a jeli min, ai tɛ ɲenemaya sɔrɔnna. 
\v 54 Ni mɛn ka n faribanku dɔɔn a ni ka n jeli min, ɲenemaya banbali ye wo bolo. Ko nde, dunuɲa laban wa se, ri a lawuli saya rɔ. 
\v 55 N faribanku ye buru bɛrɛ le ri a ni n jeli ye minni fen bɛrɛ le ri. 
\v 56 Ni mɔɔ mɛn ka n fari sobo dɔɔn a ni ka n jeli min, wo tii ri to n bolo, n di to wo tii bolo. 
\v 57 N Fa mɛn ka n kela, a ye ɲenemaya rɔ, n fanan ye ɲenemaya rɔ n Fa wo le kosɔn. Wo ye n ɲa kelen wo le ma, ni mɛn ka n dɔɔn wo ri to ɲenemaya rɔ n kosɔn. 
\v 58 Buru mɛn jiini ka bɔ sankolo rɔ, wo le ɲin di. A ni buru do ma fen kelen di, ai benbailu ka buru mɛn dɔɔn kɔnin. Ii ka a dɔɔn ka sa, kɔni ni mɔɔ mɛn ka buru ɲin dɔɔn, wo ye tola ɲenemaya banbali le rɔ.» 
\v 59 Isa ka kuma wo bɛɛ fɔ ka mɔɔilu karan Kapɛrinahumu salibon de kɔndɔ.
\s Isa la karanden doilu bɔra a kɔfɛ
\p
\v 60 Nba, tuma wo le rɔ Isa la karanden siyaman tɛrɛ ye kuma wo mɛnna tuma mɛn na, ii tɛrɛ ye fɔla ko: «A la kuma ka gbɛlɛ ka a lamɛn. Yon di se wo lalɔnna?»
\p
\v 61 Isa tɛrɛ ye a kalama ko a la karandenilu ye a mafɔla ii dakɔrɔ kuma ko. A tɛrɛ ye kuma mɛn fɔla, Isa ka ii maɲininka kuma wo ma ko: «Kuma ɲin de gbani ai la wa? 
\v 62 A ye di? Ni ai ka Mɔɔ Dencɛ yɛlɛtɔla yen ka wa a bɔ yɔrɔ kɔrɔ rɔ don? 
\v 63 Nii de ye ɲenemaya dila mɔɔilu ma, faribanku ti se foyi kɛla. N da kuma mɛnilu fɔ ai yɛ, mɔɔilu ye Alla Nii ni ɲenemaya sɔrɔnna woilu le fɛ. 
\v 64 Kɔni mɔɔ doilu ye ai tɛma yan mɛn lemɛniyani tɛ.» Nba, Isa ka a lɔn kɛbi a damira waati ko mɛnilu lemɛniyani tɛ a ma, a ni mɛn ye wala a janfa la. 
\v 65 Isa ka do la a la kuma kan ikɔ tuunni ko: «Wo le kosɔn, n ka a fɔ ai yɛ ko mɔɔ si tɛ se sɔnna n ma, ni n Fa ma wo se di a ma.»
\p
\v 66 Ka a tɛrɛn wo lon, a la karanden siyaman ba bɔra a kɔ, ii ma bila Isa kɔfɛ butun. 
\v 67 Wo rɔ Isa kumara a la karanden mɔɔ tan ni fila yɛ ko: «Ai lɔɔ ye ai la, ai fanan ye wa?» 
\v 68 Simɔn Piyɛri ka a jabi: «Maari, an di wa yon kɔ? Ɲenemaya banbali kumailu ye ile bolo. 
\v 69 An da lemɛniya a ni an ka a lɔn ko i kelen de Mɔɔ Sɛniman mɛn bɔni Alla rɔ.» 
\v 70 Isa ka a jabi: «Nde le ma ai mɔɔ tan ni fila suwandi wa? Kɔni mɔɔ kelen ye ai rɔ, mɛn ye Setana ta ri.» 
\v 71 Isa kan tɛrɛ ye Judasi le ma, ni a ye Simɔn Sikariyɔti dencɛ ri. Judasi tɛrɛ ye Isa la karanden tan ni fila do le ri, mɛn kɛtɔ Isa janfala ka a don mɔɔ juuilu bolo.
\c 7
\s Isa dɔɔcɛilu ma lemɛniya Isa ma
\p
\v 1 Wo taminnin kɔ, Isa tɛrɛ ye mataamala Kalile yɔrɔ bɛɛ rɔ. A tɛrɛ sa a fɛ ka wa Jude ka a masɔrɔn Yahudiya ɲɛmɔɔilu tɛrɛ ye a fɛ ka a faa. 
\v 2 Yahudiyailu la Faaninbon sali tun da sudunya. 
\v 3 Isa dɔɔcɛilu ka kuma a yɛ ko: «I ye bɔ yan ka wa Jude mara rɔ, kosa i la karandenilu bɛɛ ri a mafɛnɛ i ye ko mɛnilu kɛla. 
\v 4 Ni mɔɔ mɛn ye a fɛ a tɔɔ ye bɔ, wo tii tɛ a la kɛwaliilu kɛla dokon dɔ. Ni i ye kɛwali bailu kɛla, i ye wa wo rɔ, ka i jɛrɛ yiraka dunuɲa bɛɛ la.» 
\v 5 Hali Isa dɔɔcɛilu ma lemɛniya a ma.
\p
\v 6 Wo rɔ, Isa ka ii jabi: «Nde la waati ma se fɔlɔ. Ai kɔnin, waati bɛɛ ka ɲi ai ma. 
\v 7 Ai ti se gboyala dunuɲa yɛ. Nde gboyara dunuɲa yɛ ka a masɔrɔn n ye sereya bɔla ko ii la kɛwaliilu ka juu. 
\v 8 Ai ye wa sali rɔ. Nde ti wala sali ɲin dɔ ka a masɔrɔn nde la waati ma se fɔlɔ.» 
\v 9 Isa ban kɔ rɔ wo fɔla a dɔɔcɛilu yɛ, a tora Kalile.
\s Isa wara Faaninbon Sali rɔ
\p
\v 10 A dɔɔcɛilu wani kɔ sali rɔ, Isa fanan wara. Kɔni a ma wa mɔɔilu ɲana, a ka a dokon de ka wa. 
\v 11 Sali waati wo rɔ Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu tɛrɛ ye Isa laɲininna. Ii ka maɲininkali kɛ ko: «A ye mi?» 
\v 12 Jama wo rɔ mɔɔilu tɛrɛ ye i ɲɔɔn masɔsɔla bakɛ a la ko rɔ. Doilu tɛrɛ ye a fɔla ko: «Cɛɛ wo ka ɲi.» Dogbɛrɛ tɛrɛ ye a fɔla ko: «A ye mɔɔilu manɛɛnna.» 
\v 13 Kɔni mɔɔ si ma foyi fɔ Isa la ko rɔ gbɛ rɔ, baa ii silanni tɛrɛ Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu yɛ.
\p
\v 14 Sali lon tala tuma la, Isa wara Allabatobonba jin kɔndɔ ka wa mɔɔilu karan damira. 
\v 15 Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu kabannakoyara. Ii ka a fɔ ko: «Cɛɛ ɲin ka lɔnnin ɲin sɔrɔn mi ten, ka a tɛrɛn a ma karan foyi kɛ?» 
\v 16 Isa ka ii jabi: «N na karan ma bɔ n jɛrɛ rɔ. A bɔni n kelayaba le rɔ. 
\v 17 Ni mɔɔ mɛn ye a fɛ ka Alla sawo kɛ, a ri a lɔn ni n ye mɔɔilu karanna mɛn na wo bɔni Alla le rɔ, wala n ye kuma mɛn fɔla na bɔni nde le rɔ. 
\v 18 Mɔɔ mɛn ye kumala a jɛrɛ tɔɔ rɔ, wo ye a fɛ mɔɔilu ye a bonya, kɔni mɔɔ mɛn ye a fɛ mɔɔilu ye a kelayaba bonya, wo ye tuɲatii le ri. Wuya si tɛ a la ko rɔ. 
\v 19 Musa le ka sariya di ai ma, wo tɛ? Kɔni ai si ti sariya wo bonyala. Wo rɔ, nfenna ai ye n na ɲininna ka n faa?»
\p
\v 20 Jama ka Isa jabi: «Jina le i fɛ. Yon de ye i laɲininna ko ka i faa?» 
\v 21 Isa ka ii jabi: «N da kabannako kelen pe le kɛ, wo rɔ ai bɛɛ ra ai kabannakoya. 
\v 22 Ai ɲa lɔ. Musa ka faaninta sariya fɔ ai yɛ. (Kɔni faaninta ko ma bɔ Musa rɔ. A bɔra an benbailu le rɔ.) Wo bɛɛ ni a ta, hali Ɲɔɲɔ lon ai ri ai dencɛilu la faaninta kɛ. 
\v 23 Ɲɔɲɔ lon ai ri se ai dencɛ la faaninta kɛla kosa Musa la sariya kana tiɲan. Nde, Ɲɔɲɔ lon kɔndɔ, nde ka mɔɔ kelen nakɛndɛya fefe, wo sababu la ai muruntini n kanma. Nfenna ko rɔ? 
\v 24 Ai kana kiti tɛɛ ai ɲa ka mɛn dɔrɔn yen, kɔni ai ye kiti tɛɛ telen na.»
\s Isa ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de ri wa?
\p
\v 25 Mɔɔilu do mɛn siini Jerusalɛmu ka a fɔ ko: «An na jamanatiiilu ye cɛɛ mɛn naɲininna ko ka a faa, ale le ɲin di wa? 
\v 26 Ai ɲa lɔ! A ye kumala gbɛ rɔ, a ni mɔɔ si ti kumala ale ma. An na jamanatiiilu ye a lɔnna fewu ko Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de ye wa? 
\v 27 Kɔni, cɛɛ ɲin, an ka a lɔn ko a ye bɔla mɛn. Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin wa na mɔɔ si ma a lɔn a ye bɔla yɔrɔ mɛn dɔ.»
\p
\v 28 Nba, ka Isa to mɔɔilu karanna Allabatobonba jin kɔndɔ, a ka a kan ba labɔ ko: «Ai ka n lɔn, ai ka n bɔ yɔrɔ fanan lɔn. Tuɲa wo rɔ. Kɔni n ma na n jɛrɛ ma. Mɛn ka n kelaya, wo le tuɲatii ri. Ai ma a lɔn. 
\v 29 Kɔni nde ka a lɔn, baa n bɔni ale le rɔ, a ni ale ka n kelaya.»
\p
\v 30 Awa jama wo tɛrɛ ye Isa ɲininna ka a lalɔ, kɔni mɔɔ si ma se ka a lalɔ ka a masɔrɔn a la waati tɛrɛ ma se fɔlɔ. 
\v 31 Jama ba woilu tɛma mɔɔ siyaman tɛrɛ lemɛniyani a ma. Ii ka a fɔ ko: «Ni Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin wa na, a ri tɔɔmasere kabannakoilu kɛ ka tamin cɛɛ ɲin ta wa?»
\s Farisilu ka mɔɔ lawa Isa mira kanma
\p
\v 32 Farisilu tɛrɛ ye mɛnna jama ye kuma mɛn fɔla Isa ma, ii dakɔrɔ. Wo rɔ, Sarakalasela kuntiilu a ni Farisilu ka Allabatobonba kɔnɔgbɛnna doilu lawa Isa mira kanma. 
\v 33 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N di to ai fɛ waati dando, wo wa ban mɛn ka n kelaya ai ma n di n kɔsɛ a ma. 
\v 34 N wa wa, ai ri n ɲinin ka kaɲa. Ai tɛna n yenna. Baa n di kɛ yɔrɔ mɛn dɔ, ai tɛ se wala ye.» 
\v 35 Wo rɔ, Yahudiyailu ka a maɲininka ko: «A watɔ mi? A watɔ yɔrɔ mɛn dɔ, an tɛ a tɛrɛnna yɔrɔ mɛn dɔ? A ye wala Yahudiyailu wara le mɛn ni Kirɛkikailu basannin i ɲɔɔnna wa? A ye di? A ri Kirɛkikailu karan wa? 
\v 36 A ka a fɔ an yɛ ko: ‹Ai ye n naɲinin kɔni ai ti n sɔrɔnna. Ai ti se wala n ye wala yɔrɔ mɛn dɔ.› A la kuma wo kɔrɔ ye nfen di?»
\s Isa ka Nii Sɛniman na ko fɔ
\p
\v 37 Sali lon naban, wo ye lon ba le ri. Wo lon Isa ka i wuli ka kuma ka a kan mayɛlɛ bakɛ: «Ni ji lɔɔ ye mɛn na a ye na n ma ka a min. 
\v 38 Mɛnilu lemɛniyara n ma, ‹ba ji le ye woyenna wo jusukun na ka ɲenemaya di wo mɔɔ ma,› ikomin a sɛbɛni Alla la kuma rɔ.» 
\v 39 Isa kan tɛrɛ Nii Sɛniman de ma, mɛn ditɔ Isa lemɛniyailu ma. Wo tuma Nii Sɛniman tun ma di fɔlɔ, baa Isa tun ma layɛlɛ sankolo rɔ fɔlɔ, ka gbiliya sɔrɔn.
\s Mɔɔilu talara fila ri Isa kosɔn
\p
\v 40 Mɔɔilu ka Isa kumakan namɛn ka a fɔ ko: «Tuɲa le, ɲin ye Nabiɲuma de ri.» 
\v 41 Doilu gbɛrɛ tɛrɛ ye fɔla ko: «A ye Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin de ri!» Kɔni dogbɛrɛ tɛrɛ ye fɔla ko: «Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di se bɔla Kalile di? 
\v 42 Nba, a sɛbɛni Kitabu Sɛniman kɔndɔ ko: Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di bɔ Mansa Dawuda la denbaya le rɔ. Mɔɔ Ɲenematɔmɔnin di bɔ Bɛtilɛhɛmu, Mansa Dawuda la so kɔndɔ.» 
\v 43 Jama ka fara Isa ko kosɔn. 
\v 44 Doilu tɛrɛ ye a fɛ ka a lalɔ, kɔni mɔɔ si ma se ka a lalɔ.
\s Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu ma sɔn lemɛniyala Isa ma
\p
\v 45 Allabatobonba kɔnɔgbɛnna, ii nara sarakalasela kuntiilu tɔrɔfɛ a ni Farisilu. Woilu ka ii maɲininka ko: «Nfenna ai ma na Isa ri?» 
\v 46 Allabatobonba kɔnɔgbɛnnailu ka a jabi: «Mɔɔ si ma se kumala ikomin cɛɛ ɲin ɲa mɛn!» 
\v 47 Farisilu ka ii jabi: «Aile fanan manɛɛnnin di? 
\v 48 A ye di? An na dina kuntii doilu ra lemɛniya a ma wa, wala Farisi doilu? 
\v 49 Kɔni jama ɲin, mɛn ma an na sariya lɔn, ii ye mɔɔ dankannin de ri!»
\p
\v 50 Nikodɛmu, mɛn wara ka Isa tɛrɛn waati taminnin, wo jɛrɛ le Farisi le ri. Wo ka a fɔ ko: 
\v 51 «Ka a bɛn an na sariya ma, an kana kiti labe mɔɔ si kan fɔɔ an wa an tolo malɔ a la ka a lɔn a ye ko mɛn kɛla. Ko wo tɛ wa?» 
\v 52 Kɔni dogbɛrɛilu ka a jabi: «Ile fanan ye bɔla Kalile le? I ye Kitabu Sɛniman karan ka a lɔn ko: Nabiɲuma ti se nala Kalile.» 
\v 53 Wo tamin, mɔɔ bɛɛ wara a la bon na.
\c 8
\p
\v 1 Kɔni Isa wara Olibiye koyinkɛ kan. 
\v 2 Wo duusa gbɛ sɔɔma da la, a ka a kɔsɛ Allabatobonba jin kɔndɔ ikɔ tuunni. Jama ba nara a ma. A ka a sii ka ii karan damira. 
\v 3 Sariya karanmɔɔilu a ni Farisilu nara muso do ri, ko wo ra mira kaninkɛ diya. Ii ka a lalɔ bɛɛ ɲakɔrɔ 
\v 4 ka a fɔ Isa yɛ ko: «Karanmɔɔ, muso ɲin da mira kaninkɛ diya. 
\v 5 Nabi Musa la sariya ka an jamari ko: an ye muso su wo kaba labon ka faa. Kɔni, ile ko di?» 
\v 6 Ii ka wo fɔ kosa ii di fɛrɛ sɔrɔn ka tɔɔ la a la. Kɔni Isa ka majii ii kɔrɔ ka sɛbɛli kɛ a bolokoinin na duu ma. 
\v 7 Ii ka ɲininkali lawara, tuma mɛn na, Isa ka i wuli ka a lɔ ka a fɔ ii yɛ ko: «Ii tɛma yan ni hakɛ ti mɛn ma wo tii fɔlɔ ye kaba fili a ma.» 
\v 8 Wo rɔ a ka a majii kokura ka sɛbɛli kɛ duu ma fanan.
\p
\v 9 Ii ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, ii ka ii kelen kelen wa damira. Mɛn ka kɔrɔ ii bɛɛ ri wo fɔlɔ ka wa damira, haan muso wo kelen pe lɔni tora Isa ɲakɔrɔ ye. 
\v 10 Wo rɔ a ka a fɔ a yɛ ko: «Muso, jama wo ye mi? Mɔɔ ma i jalaki?» 
\v 11 Muso ka a fɔ a yɛ ko: «Mɔɔ si, n maari.» Wo rɔ Isa ka a fɔ a yɛ ko: «N fanan ti kiti labela i kan. I ye wa ka hakɛ boloka butun.»
\s Isa le ye dunuɲa kɛnɛbɔlan di
\p
\v 12 Isa ka kuma kura damira jama yɛ ka a fɔ ko: «Nde ye dunuɲa kɛnɛbɔlan de ri. Mɛn wa bila n kɔ wo tii ti taamala dibi rɔ, kɔni a ri dunuɲaratɛɛ kɛnɛya rɔ.» 
\v 13 Farisilu ka a fɔ a yɛ ko: «I ra kɛ i jɛrɛ sere ri; i la sereya tɛ tuɲa de.» 
\v 14 Isa ka ii jabi: «Hali ni n wa kɛ n jɛrɛ sere di, n na sereya ye tuɲa le, baa n ka a lɔn n bɔni yɔrɔ mɛn dɔ a ni n watɔ yɔrɔ mɛn dɔ. Kɔni ai ma a lɔn n bɔni yɔrɔ mɛn dɔ a ni n watɔ yɔrɔ mɛn dɔ. 
\v 15 Ai ye kiti tɛɛla ka bɛn mɔɔilu la sila ma; nde ti mɔɔ si kiti tɛɛla. 
\v 16 Kɔni, ni n ka kiti be mɔɔ do kan, jo ye kiti wo fɛ, baa n kelen tɛ wo tɛɛla, Fa mɛn ka n nana wo ye n tɔrɔfɛ. 
\v 17 A sɛbɛni ai la sariya kɔndɔ ko ni mɔɔ fila ka sereya kelen bɔ, wo la sereya ye tuɲa le ri. 
\v 18 N ye n jɛrɛ la sereya bɔla; Fa mɛn fanan ka n kelaya, wo ye n na sereya bɔla.»
\p
\v 19 Ii ka a maɲininka ko: «I Fa ye mi?» Isa ka ii jabi: «Ai ma nde lɔn walama n Fa. Ni ai ka n lɔn ai ri n Fa fanan lɔn.» 
\v 20 Isa ka a la kuma wo lase Allabatobonba jin kɔndɔ, yɔrɔ wo ye kankira sii diya le ri mɔɔ ri wodi ja di Alla ma yɔrɔ mɛn dɔ. Mɔɔ si ma se a mirala baa a la waati tɛrɛ ma se fɔlɔ.
\p
\v 21 Isa ka a fɔ ii yɛ fanan ko: «N watɔ le. Ai ri n ɲinin, kɔni ai ri faa ai la julumun dɔ. Ai ti se wala n ye wala yɔrɔ mɛn dɔ.» 
\v 22 Yahudiyailu ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «A ri a jɛrɛ faa wa? Baa a ye a fɔla ko: ‹Ai ti se wala n ye wala yɔrɔ mɛn dɔ.›» 
\v 23 Isa ka ii jabi: «Ai bɔni duuma, nde bɔni sanma. Ai ye dunuɲa ta le ri, kɔni nde tɛ dunuɲa ta le ri. 
\v 24 Wo le n ye a fɔla ko ai ri faa ai la julumun dɔ. Baa ai ri faa ai la julumun dɔ ni ai ma la a la ko: mɛn ye ye, nde le wo ri.»
\p
\v 25 Ii ka a maɲininka ko: «I ye yon di?» Isa ka ii jabi: «Mɛn n ka a fɔ ai yɛ kɛbi damira waati. 
\v 26 N da kuma siyaman ba le fɔ ai yɛ ai la kiti ko rɔ. Kɔni n Fa mɛn ka n kelaya ye tuɲatii ri. N ka mɛn mɛn ale la, n ye wo dɔrɔn de fɔla dunuɲa yɛ.» 
\v 27 Ii ma a lɔn ko a ye kumala a Fa la ko le rɔ.
\p
\v 28 Awa Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai wa Mɔɔ Dencɛ kɔrɔta san ma tuma mɛn na, ai ri a lɔn ko mɛn ye ye, ko nde le wo ri. Ai ri a lɔn fanan ko n tɛ foyi kɛla n jɛrɛ ma. N tɛ foyi fɔla, fo n Fa ka n karan mɛnilu la dɔrɔn. 
\v 29 Mɛn ka n kelaya, a ye n fɛ waati bɛɛ rɔ. A ma n kelen bila, ka a masɔrɔn n ye ko mɛn kɛla waati bɛɛ, wo duman a yɛ.» 
\v 30 A tɛrɛ ye kumala waati mɛn dɔ, mɔɔ siyaman tɛrɛ ye lemɛniyala a ma.
\s Iburahima denilu
\p
\v 31 Wo rɔ, Isa ka a fɔ Yahudiyailu yɛ mɛnilu lemɛniyara a ma ko: «Ni ai ye tola landaɲa rɔ n na kuma rɔ, wo gbɛnin de ai ye n na karanden de ri; 
\v 32 wo rɔ ai ri tuɲa lɔn, tuɲa fanan di ai kanhɔrɔya.» 
\v 33 Ii ka a jabi: «An ye Iburahima bɔnsɔn de ri; an ma kɛ mɔɔ si la jɔn de fefe! Nfenna i don ye a fɔla ko: ‹Ai ri kanhɔrɔya?›» 
\v 34 Isa ka ii jabi: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: mɔɔ mɔɔ wa julumun ko ii ye julumun na jɔn de ri. 
\v 35 Jɔn ti kɛ denbaya mɔɔ ri; kɔni dencɛ ye denbaya rɔ waati bɛɛ. 
\v 36 Ni Mɔɔ Dencɛ ka ai kanhɔrɔya wo gbɛnin de ai ra hɔrɔya de. 
\v 37 N ka a lɔn ko ai ye Iburahima bɔnsɔn de ri. Kɔni ai ye fɛrɛ ɲininna ka n faa, ka a masɔrɔn ai bannin n kumakan dɔ. 
\v 38 Nde ye kumala n Fa ka mɛn yiraka n na, kɔni ai ka mɛn mɛn ai fa la, ai ye wo le kɛla.»
\p
\v 39 Ii ka a jabi: «An fa ye Iburahima le ri.» Isa ka ii jabi: «Ni ai ye Iburahima la den de ri, ai ri a kɛ ikɔ Iburahima ka a kɛ ɲa mɛn ma. 
\v 40 Kɔni sisen ai ye fɛrɛ ɲininna ka n faa. Nde adamaden mɛn ka tuɲa fɔ ai yɛ n ka mɛn namɛn Alla la. Kɔnin, ai ye mɛn kɛla Iburahima ma wo su kɛ! 
\v 41 Ai ye mɛn kɛla ai fa ka wo le kɛ.»
\p Ii ka a fɔ Isa yɛ ko: «An ti ɲɔɔn mɔɔ den di. Fa kelen pe le ye an na, ni wo ye Alla ri.» 
\v 42 Isa ka ii jabi: «Ni Alla ye ai Fa jɛrɛ jɛrɛ le ri, nde ri diya ai yɛ, baa n bɔni Alla le rɔ. N ma na n na jɛrɛ la ko rɔ, kɔni ale ka n kelaya. 
\v 43 Nfenna aile tɛ n ɲayenna n ye mɛn fɔla ai yɛ? Ai tɛ wo ɲayenna ka a masɔrɔn, ai ti se n na kumakan mirala. 
\v 44 Ai fa le Ibulusa ri. Ai ye a fɛ ka mɛn kɛ, wo le duman ai fa yɛ. A tɛrɛ ye mɔɔ faala le ri kɛbi a damira waati. A ti tuɲa lamara la, ka a masɔrɔn tuɲa tɛ a la ko rɔ. A wa wuya fɔ tuma mɛn na, wo bɔni a danya le rɔ, ka a masɔrɔn a ye wuyafɔla a ni a ye wuyailu fa le ri. 
\v 45 Kɔni, nde ye tuɲa fɔla ai yɛ, wo le rɔ ai lani tɛ n na. 
\v 46 Yon ye ai tɛma yan mɛn di se a yirakala ko julumun ye nde ma? Ni n ye tuɲa fɔla ai yɛ, nfenna ai lani tɛ n na? 
\v 47 Mɛn ye Alla fɛ, wo ye a tolo malɔla Alla la kuma la. Ai tɛ ai tolo malɔla baa ai tɛ Alla fɛ.»
\s Isa ni Iburahima
\p
\v 48 Yahudiyailu ka Isa jabi: «An jɔ ye a rɔ ka a fɔ ko ile ye Samarika le ri wa? Ko jina ye i fɛ wa?» 
\v 49 Isa ka ii jabi: «Jina ti n fɛ. N ye n Fa le bonyala, kɔni aile ka n kunnajii. 
\v 50 Nde tɛ n jɛrɛ la gbiliya ɲininna. Kɔni dogbɛrɛ ye nde la gbiliya ɲininna, a ni a ye mɔɔilu la kiti tɛɛla. 
\v 51 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: mɛn wa n kumakan nabato wo ti faala habadan.»
\p
\v 52 Yahudiyailu ka a fɔ a yɛ ko: «Sisen an ka a lɔn ko jina ye i fɛ. Iburahima ra faa, nabiilu ra faa. I kɔnin, i ye a fɔla ko: ‹Ni mɔɔ mɔɔ ka n kumakan namɛn ka a mira, wo tii ti saya nenela fefe!› 
\v 53 I mirini ko i ka bon an benba Iburahima ri mɛn da faa? Nabiɲumailu fanan sara. I jɛrɛ kɛla yon di?» 
\v 54 Isa ka ii jabi: «Ni n ka n jɛrɛ gbiliya, n na gbiliya ti foyi ri. Mɛn ye n gbiliyala, wo le n Fa ri. Ai ye a fɔla a yɛ ko: ‹Ale le an na Maari ri›. 
\v 55 Wo rɔ ai ma a lɔn. Nde ka a lɔn. Ni n ka a fɔ ko n ma a lɔn, n di kɛ wuyafɔla ri ikomin ai ye ɲa mɛn ma. Kɔni n ka a lɔn. N ye a kumakan bonyala. 
\v 56 Ai fa, Iburahima, a ye sɛwala ka n na lon yen; a ka wo yen ka sɛwa.» 
\v 57 Yahudiyailu ka a jabi: «I ma san biloolu bɔ! I ni Iburahima yen wa?» 
\v 58 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ, sani Iburahima ye sɔrɔn, n ye ye.» 
\v 59 Ii ka kaba matɔmɔ ko ii ye a mabon kaba la. Kɔni Isa tununda jama ma ka bɔ Allabatobonba kɔndɔ.
\c 9
\s Isa ka ɲa fuyen do ɲa laka
\p
\v 1 Nba, Isa tamintɔla, a ka cɛɛ do yen a ɲa fuyen de sɔrɔnda. 
\v 2 A la karandenilu ka a maɲininka ko: «Rabi, ni ɲin na sɔrɔnbailu ka hakɛ kɛ wala ni ale jɛrɛ le ka julumun kɛ, a ɲa fuyen sɔrɔnni wa?» 
\v 3 Isa ka a jabi: «Ɲin ma sɔrɔn ka bɛn a jɛrɛ la hakɛ ma wala a la mɔɔbailu la julumun ma. A ɲa fuyen le sɔrɔnda, sa Alla la sebaya ri yiraka mɔɔilu la ale fɛ. 
\v 4 Ni a kɛla tele ri, an ka kan ka baara kɛ a yɛ mɛn ka n kelaya. Su ra sudunya. A wa ko: mɔɔ si ti se baarala. 
\v 5 Ka n to dunuɲa rɔ, n ye dunuɲa kɛnɛbɔlan de ri.» 
\v 6 A banni kuma wo la, Isa ka daji labɔ duu ma ka bɔɔ lamun wo la, ka bɔɔ wo ta ka a sisa ɲa fuyen ɲa la. 
\v 7 A ka a fɔ ko: «Wa i ko Silowe jilamaradiya ji la.» Silowe kɔrɔ ye le ko «kela». Ɲa fuyen wo ka a wa a ko ji wo la tuma mɛn na, a nara a ɲa yenna!
\p
\v 8 A siiɲɔɔ ni mɛnilu ka a yen taralila kɔrɔman na woilu ka a maɲininka ko: «Cɛɛ ɲin de siini tɛ taralila kanma kɔrɔman na wa?» 
\v 9 Doilu ka a fɔ ko: «Ale le.» Dogbɛrɛ ka a fɔ ko: «Ale tɛ, kɔni imunuɲani.» Cɛɛ ka a fɔ ko: «Nde le jɔ!» 
\v 10 Ii ka a maɲininka ko: «I ɲa lakara di?» 
\v 11 A ka ii jabi: «Cɛɛ mɛn tɔɔ ko Isa ka bɔɔ kɛ ka wo sisa n ɲa la ka a fɔ ko: ‹Wa Silowe ka i ko.› N wara. N banni n kola, n ka yenni kɛ.» 
\v 12 Ii ka a maɲininka ko: «Cɛɛ wo ye mi?» A ka a jabi: «N ma a lɔn.»
\s Farisilu ka cɛɛ ɲa lakani fɛsɛfɛsɛ
\p
\v 13 Ii ka cɛɛ ɲa lakani wo lana Farisilu ma. 
\v 14 Awa Isa ka bɔɔ sisa a ɲakɔrɔ da la lon mɛn na a ɲa lakara wo lon de, Ɲɔɲɔ lon de tɛrɛ. 
\v 15 Wo le rɔ Farisilu ka cɛɛ maɲininka ko mɛn taminni ko a ye yenni kɛla sisen. A ka a fɔ ii yɛ ko: «A ka bɔɔ le sisa n ɲa la, n ka n ko: wo rɔ n ka yenni kɛ.»
\p
\v 16 Farisi doilu ka a fɔ ko: «Mɛn ka wo kɛ a ma bɔ Alla rɔ, baa a ti Ɲɔɲɔ lon sariya bonyala.» Kɔni, doilu ka a fɔ ko: «Kojuukɛlailu ri se ko makabani su ɲin kɛla di?» Ii talara. 
\v 17 Farisilu ka ɲa fuyen mɛn ɲa lakani maɲininka fanan ko: «I ri se nfen fɔla i dandanninna la ko rɔ, ka a masɔrɔn a ka i ɲa laka?» A ka ii jabi: «Nabiɲuma le.»
\p
\v 18 Yahudiyailu tɛrɛ ma sɔn lala a la ko a ɲa fuyen le tɛrɛ, a ni a ɲa ra a laka, sani ii ka a la sɔrɔnbailu kili. 
\v 19 Ii ka ii maɲininka ko: «Ai dencɛ le wa, ai kan mɛn ma ko a ɲa fuyen de sɔrɔnda? Nfen de taminni wa a ye yenni kɛla sisen?» 
\v 20 A sɔrɔnbailu ka ii jabi: «An ka a lɔn ko an dencɛ ye. A ɲa fuyen le sɔrɔnda. 
\v 21 Kɔni an ma a lɔn fewu ko mɛn taminni ko mɛn a ye yenni kɛla sisen. An ma a lɔn fanan fewu mɛn ka a ɲa laka. A ye a maɲininka, a ra bonya ka kɛ mɔɔ ri, a ri se a jabila a jɛrɛ yɛ!» 
\v 22 Cɛɛ sɔrɔnbailu ka jabila kɛ ten, ka a masɔrɔn ii silanni Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu yɛ. Baa woilu tun da bɛn a ma ko ni mɔɔ mɔɔ ka a lɔ a la ko Isa le ye Ɲenematɔmɔnin de ri, ko ii ri wo tii gbɛn ii la salibon na. 
\v 23 Wo le rɔ a sɔrɔnbailu ka a fɔ ko: «A ye a maɲininka, a ra bonya ka kɛ mɔɔ ri.»
\p
\v 24 Farisilu ka cɛɛ wo kili kokura, mɛn tɛrɛ ye ɲa fuyen di, ka fɔ a yɛ ko: «I ye i kali Alla ɲakɔrɔ ko i ri tuɲa fɔ. An ka a lɔn ko cɛɛ wo ye kojuu kɛla le ri.» 
\v 25 A ka ii jabi: «N ma a lɔn ni julumuntɔ le walama Kojuukɛla tɛ, kɔni n ye ko kelen lɔnna kɔrɔ, n ɲa fuyen de tɛrɛ kɔni n ye yenni kɛla sisen.» 
\v 26 Ii ka a maɲininka ko: «A ka nfen de kɛ i la? A ka i ɲa laka di?» 
\v 27 A ka ii jabi: «N tɛrɛ ra a fɔ ai yɛ fɔlɔ, kɔni ai ma a lamɛn. Nfenna ai ye a fɛ ka a lamɛn kokura? Ai fanan ye a fɛ ka a kɛ a la karandenilu le ri wa?» 
\v 28 Ii ka a manani ka a fɔ a yɛ ko: «Ile le a karanden di. Ande le Musa la karanden de ri. 
\v 29 Ande ka a lɔn ko Alla kumara Nabi Musa yɛ, kɔni ɲin, an ma a lɔn a ye bɔla yɔrɔ mɛn dɔ.» 
\v 30 Cɛɛ ka ii jabi: «Hen! Ko makabani ba le ɲin di. Ai ma a lɔn a ye bɔla yɔrɔ mɛn dɔ, kɔni a ra n ɲa laka! 
\v 31 An ka a lɔn ko Alla ti a tolo malɔla kojuu kɛla la, kɔni a ye a tolo malɔla mɛn ye a bonyala ka a sawo kɛ. 
\v 32 Habadan mɔɔ si ma a lamɛn ni mɔɔ ra mɔɔ ɲa laka mɛn ɲa fuyen sɔrɔnda. 
\v 33 Ni cɛɛ ɲin ma bɔ Alla rɔ, a ti se foyi kɛla.» 
\v 34 Ii ka a jabi: «I ye i la julumun dɔ kɛbi i sɔrɔn waati. I ri an karan wa?» Wo rɔ, ii ka a gbɛn salibon na.
\s Yon ye ɲa fuyen jɛrɛjɛrɛ di?
\p
\v 35 Isa ka a mɛn ko ii ra a gbɛn. A ka cɛɛ wo ɲinin ka a yen, ka a fɔ a yɛ ko: «I ye lemɛniyala Mɔɔ Dencɛ ma wa?» 
\v 36 Cɛɛ ka a jabi: «Maari, yon ye wo ri? I ye wo fɔ n yɛ, kosa n di lemɛniya a ma?» 
\v 37 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ra a yen. A ye kumala i yɛ sisen.» 
\v 38 Wo rɔ a ka a fɔ a yɛ ko: «N da lemɛniya, n Maari.» A ka a birin Isa kɔrɔ ka a bato. 
\v 39 Isa ka a fɔ ko: «N nara n nani dunuɲa la kiti la kanma. Ɲa fuyen ɲa ye a laka; mɛnilu ye yenni kɛla, woilu ye kɛ ɲa fuyen di.»
\p
\v 40 Farisi doilu tɛrɛ ye a tɔrɔfɛ, woilu ka kuma wo mɛn ka a maɲininka ko: «Ande le fanan ye ɲa fuyen de ri?» 
\v 41 Isa ka ii jabi: «Ni ɲa fuyen ye ai ri, ai tɛ jatɛla julumuntɔ ri. Kɔni sisen ai ye a fɔla ko ai ye yenni kɛla. Wo le kosɔn, ai la julumun da to ai kan fɔlɔ.»
\c 10
\s Saa Gbɛngbɛnna bɛrɛ bɛrɛ
\p
\v 1 Isa ka a fɔ ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ, mɛn ma i madon saa la wɔrɛ donda la, kɔni mɛn wa yɛlɛ wɔrɛ fan do la, wo ye son ni benkannila le ri. 
\v 2 Mɛn donda wɔrɛ donda la wo ye saa gbɛngbɛnna le ri. 
\v 3 Wɔrɛ kɔnɔgbɛnna ri da laka saa gbɛngbɛnna yɛ. Saa gbɛngbɛnna ri a la saa bɛɛ kili a tɔɔ la ka ii lawa a ɲɔ rɔ wɔrɛ kɔ ma. 
\v 4 A wa ban a saa bɛɛ labɔla, a ri a tamin ii ɲɔ rɔ; bɛɛ ri bila a kɔfɛ, baa ii ka a kumakan lɔn. 
\v 5 Kɔni ii tɛ bilala mɔɔ kɔ ii ma mɛn lɔn. Ii ri ibori ka imase a la, baa ii ma a kumakan lɔn.» 
\v 6 Isa ka kuma kɔrɔlama wo fɔ ii yɛ, kɔni ii le ma a lɔn a ye mɛn fɔla ii yɛ.
\s Isa, Saa Gbɛngbɛnna ɲuma le ri
\p
\v 7 Isa ka a fɔ fanan ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ, n ye saa wɔrɛ donda la. 
\v 8 Mɛn bɛɛ nara n ɲɛrɔ, woilu tɛrɛ ye sonilu de ri a ni benkannilailu, kɔni saailu ma ii tolo malɔ ii la. 
\v 9 N ye donda le ri. Ni mɔɔ mɔɔ wa don donda wo fɛ, wo tii ri kisi. Ii ri don ka bɔ ka ii la balo sɔrɔn. 
\v 10 Son wo ye nala a suɲali kɛla, ni ta ka a faa, a ni ka tiɲali le dɔrɔn kɛ. Nde kɔnin, n nani sa ii ri ɲenemaya bɛrɛbɛrɛ sɔrɔn, ka a sɔrɔn fasayi.
\p
\v 11 «Nde ye saa gbɛngbɛnna ɲuma le ri. Saa gbɛngbɛnna ɲuma sɔnni ka a nii di saailu la ko kosɔn. 
\v 12 Mɔɔ mɛn ye baarala wodi la ko rɔ, wo tɛ saa gbɛngbɛnna bɛrɛbɛrɛ ri. Saalu tɛ a jɛrɛ ta ri. Wo le kosɔn, ni a ka wara natɔla yen, a ri ibori ka saailu to ye. Wara juu ri saailu ɲɛnama ka ii lajɛnsɛn. 
\v 13 Cɛɛ wo tɛrɛ ye sarala saa kɔnɔgbɛn ko le rɔ, kɔni saailu la ko hamin tɛrɛ sa a la.
\p
\v 14 «N ye saa gbɛngbɛnna ɲuma le ri. N ka n ta lɔn, n ta fanan ka n lɔn, 
\v 15 ikomin n Fa ka n lɔn a ni n fanan ka n Fa lɔn. N ye n nii dila n na saailu le kosɔn. 
\v 16 Saa gbɛrɛ ye n bolo mɛn ti wɔrɛ ɲin kɔndɔ. N di na iele fanan di. Ii ri ii tolo malɔ n kumakan na ka ii kɛ saa kuru kelen di. Saa gbɛngbɛnna kelen ye saailu wo gbɛngbɛnna. 
\v 17 N duman Fa yɛ ka a masɔrɔn n ye n nii dila, sa n di a ta ikɔ tuunni. 
\v 18 Mɔɔ si ti n nii tala, kɔni n ye a dila n jɛrɛ yɛ le. A se ye n na ka a di, se ye n na fanan ka a ta kokura. N Fa ka n jamari mɛn na, wo le wo di.»
\p
\v 19 Yahudiyailu talani kokura ka bɛn a kumakan wo le ma. 
\v 20 Mɔɔ siyaman ii tɛma ka a fɔ ko: «Jina le a fɛ! Fatɔ le! Ai ye ai tolo malɔ a la nfenna?» 
\v 21 Doilu ka a fɔ ko: «Ale kuma tɛ jinatɔ kuma ri. Jina ti sela mɔɔ ɲa lakala di?»
\s Isa lafilira
\p
\v 22 Allabatobonba Sali mɛn ye kɛla Jerusalɛmu san san, wo sera. Nɛnɛ waati le tɛrɛ, 
\v 23 a ni Isa tɛrɛ ye taamala Allabatobonba tɔrɔfɛ, Sulemani gbaa da la. 
\v 24 A tɛrɛ lamininni Yahudiyailu bolo, woilu ka a fɔ ko: «I ye sika bɔla an dɔ waati ɲuman? Ni i ye Ɲenematɔmɔnin de ri, i ka kan ka wo fɔ an yɛ gbɛ rɔ.» 
\v 25 Isa ka ii jabi: «N ka a fɔ ai yɛ, kɔni ai ma la a la. Mɛn ye n na sereya ri, n ye baara mɛn kɛla n Fa tɔɔ rɔ. 
\v 26 Kɔni, ai ma lala a la, ka a masɔrɔn ai tɛ n na saailu ri. 
\v 27 N na saailu le ye n na kumakan namɛnna. N ka ii lɔn a ni ii ye bilala n kɔ. 
\v 28 N di ɲenemaya banbali di ii ma, ii ti bɔnɔla fewu, mɔɔ si tɛ ii bɔ n bolo. 
\v 29 N Fa, mɛn ka ii di n ma, wo ka bon fen bɛɛ ri, mɔɔ si ti se ii bɔla n Fa le bolo. 
\v 30 Nde ni Fa ye kelen de ri.»
\p
\v 31 Yahudiyailu ka kaba ta kokura ko ii ye a bonna woilu la ka a faa. 
\v 32 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N da ko siyaman yiraka ai la mɛn bɔni Fa rɔ. Ai ye a fɛ ka n bon kaba la ɲuman de kosɔn woilu rɔ?» 
\v 33 Yahudiyailu ka a jabi: «An ti i bonna kaba la ka i faa i la baara ɲuma rɔ, kɔni ikomin i ye Alla lafɛya kɛla. I ye adamaden de ri, kɔni ye a fɔla ko ile le Alla ri!»
\p
\v 34 Isa ka a jabi: «A sɛbɛni Alla sariya kɔndɔ ko: ‹Nde Alla ka a fɔ ko ai ye maariilu le ri.› 
\v 35 An ka a lɔn ko Alla ka mɛn fɔ a la kitabu kɔndɔ, tuɲa banbali le wo ri. Awa, Alla ka a la kuma wo lase mɔɔ mɛnilu ma, a ye woilu kilila ko maariilu. 
\v 36 Nde, Fa ka n suwandi ka n kelaya dunuɲa rɔ. Kɔni, nfenna ko rɔ ai ye a fɔla ko n ye Alla tanama kuma fɔla, ka a masɔrɔn n ka a fɔ ko: ‹n ye Alla Dencɛ le ri›? 
\v 37 Ni n ma n Fa la baara kɛ, ai kana la n na. 
\v 38 Kɔni ni n ye wo kɛla, hali ni ai ma la n na, ai ye la n na kɛwaliilu la, ai ye a lɔn ka a ɲayen ko Fa ni nde, an ye kelen di.» 
\v 39 Ii tɛrɛ ye a lalɔ ko rɔ, kɔni a wara.
\p
\v 40 Isa ka a kɔsɛ Juridɛn Ba fan kelen dɔ, yɔrɔ mɛn ye, Yaya tɛrɛ ye mɔɔ sunna ji rɔ kɔrɔman. A tora ye. 
\v 41 Mɔɔ siyaman ba tɛrɛ ye nala a ma, ka kuma damira ko: «Yaya ma ko makabani si kɛ, kɔni a ka foyi fɔ cɛɛ ɲin na ko rɔ, tuɲa le.» 
\v 42 Yɔrɔ wo rɔ, mɔɔ siyaman lemɛniyara Isa ma.
\c 11
\s Lasari la saya ko
\p
\v 1 Cɛɛ do tɔɔ ko Lasari, a jankarɔra. A tɛrɛ siini Betani so kɔndɔ, Mariyamu ni a nakelenɲɔɔ muso Marita fanan siini so wo kɔndɔ. 
\v 2 Mariyamu ɲin ye muso le ri mɛn ka Maari sen mamun latikɔlɔn na ka a masusa a kunsi la. Wo dɔɔcɛ Lasari tɛrɛ ma kɛndɛ. 
\v 3 Muso fila wo ka kela lawa Isa ma ko: «Maari, mɔɔ mɛn duman i yɛ, wo ma kɛndɛ.» 
\v 4 Awa Isa ka kuma wo lamɛn tuma mɛn na, a ka a fɔ ko: «Jankarɔ ɲin ti se saya banna; a ye ye Alla la gbiliya le rɔ, sani Alla la Dencɛ a la gbiliya ye se.» 
\v 5 Marita ni a dɔɔmuso a ni Lasari bɛɛ duman Isa yɛ.
\p
\v 6 Awa, a ka a lamɛn waati mɛn na ko Lasari ma kɛndɛ, a tora a nɔ rɔ haan tele fila. 
\v 7 Wo kɔ rɔ, a ka a fɔ a la karandenilu ye ko: «An ye an kɔsɛ Jude ikɔ tuunni.» 
\v 8 A la karandenilu ka a jabi: «Rabi, a ma mɛn bakɛ Yahudiyailu tɛrɛ ye a fɛ ka i mabon kaba la ka i faa, diya mɛn dɔ. I ye a fɛ ka i kɔsɛ ye wa?» 
\v 9 Isa ka ii jabi: «Waati tan ni fila le ye tele kelen di, wo tɛ? Ni mɔɔ taamara tele kɔrɔ a ti a sennatula, ka a masɔrɔn a ye dunuɲa kɛnɛ yenna. 
\v 10 Kɔni ni mɔɔ taamara su rɔ, a ri a sennatu ka a masɔrɔn a ɲa sa kɛnɛya la.»
\p
\v 11 A banni wo bɛɛ fɔla, Isa ka do la kuma wo ka a fɔ ko: «An duɲɔɔncɛ Lasari sunɔɔtɔ. N watɔ a lakunun diya.» 
\v 12 Karandenilu ka a jabi: «Maari, ni a sunɔɔtɔ le, a ri kɛndɛya.» 
\v 13 Awa, Isa tɛrɛ ye kumala a la saya ko le rɔ, kɔni woilu mirini ko a sunɔɔtɔ le. 
\v 14 Isa ka a fɔ ii yɛ gbɛ rɔ ko: «Lasari ra sa. 
\v 15 N sɛwani ba ai kosɔn ko n tɛrɛ ti ye, kosa ai ri lemɛniya. Kɔni, an ye wa a tɛrɛn yɛ.» 
\v 16 Wo rɔ Tomasi (mɛn tɛrɛ ye kilila ko filani) ka a fɔ karanden toilu yɛ ko: «An fanan ye wa, kosa an di faa a fɛ.»
\s Isa le su lawulila ri
\p
\v 17 Isa kɔseyini ka a tɛrɛn Lasari su tun da tele naanin kɛ kaburu rɔ. 
\v 18 (Betani so ni Jerusalɛmu tɛmala ye kilo sawa le ri. 
\v 19 Wo rɔ, Yahudiya siyaman da na Marita ni Mariyamu wara ii dɔɔcɛ saya fɔ diya, ka ii masabari ii dɔɔcɛ la saya ko rɔ.) 
\v 20 Marita ka a mɛn tuma mɛn na ko Isa ra na, a wara a labɛn, kɔni Mariyamu siini tora bon na. 
\v 21 Marita ka a fɔ Isa yɛ ko: «Maari, ni i tɛrɛ ye yan, n dɔɔcɛ tɛrɛ tɛ sa. 
\v 22 Kɔni sisen n ka a lɔn ko ni i ye foyi maɲininkala Alla bolo, Alla ri sɔn wo ma.»
\p
\v 23 Isa ka a jabi: «I dɔɔcɛ, a ri wuli ka bɔ saya rɔ.» 
\v 24 Marita ka a fɔ ko: «N ka a lɔn ko su wa wuli tuma mɛn na laban lon, n dɔɔcɛ fanan di wuli ka bɔ saya rɔ.» 
\v 25 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Nde ye su lawulila le ri. Nde ye ɲenemaya le ri fanan. Mɛn wa lemɛniya n na, hali ni a wa sa a ri ɲenemaya. 
\v 26 Mɔɔ si wa kɛ dunuɲa rɔ ka a la lemɛniya la n dɔ, wo ti saya sɔrɔn habadan. I lani wo la?» 
\v 27 A ka a jabi: «Maari, n lani a la ko i ye Ɲenematɔmɔnin de ri, Alla Dencɛ, mɛn nani dunuɲa rɔ.»
\p
\v 28 A banni wo fɔla, a wara a dɔɔmuso Mariyamu kili ka a fɔ a yɛ sutura rɔ ko: «Karanmɔɔ ra na, a ye i kilila.» 
\v 29 Mariyamu ka kuma wo lamɛn tuma mɛn na, a ka i wuli ka ibori ka wa Isa diya. 
\v 30 Isa tɛrɛ ma don so ɲin dɔ fɔlɔ, kɔni a tɛrɛ ye nɔ rɔ, Marita nara a la bɛn yɔrɔ mɛn. 
\v 31 Yahudiyailu mɛnilu tɛrɛ nani Mariyamu saya fɔ diya, woilu ka a yen a ra wuli i kɔrɔkɔrɔ ka a bɔ ka wa tuma mɛn na, ii mirini ko a ye wala kaburu da la ka wa a kasi.
\p
\v 32 A se mɛn kɛra ye Isa tɛrɛ yɔrɔ mɛn dɔ, Mariyamu bera a sen kɔrɔ ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, ni i tɛrɛ ye yan n dɔɔcɛ tɛrɛ tɛ sala!» 
\v 33 Isa ka a yen kasila a ni Yahudiya mɛnilu nara a kɔfɛ, Isa sɔnɔmɛ yɛrɛyɛrɛra ka a sunun. 
\v 34 A ka a maɲininka ko: «Ai ka a la mi?» Ii ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, na a mafɛnɛ.»
\p
\v 35 Isa kasira. 
\v 36 Wo rɔ Yahudiyailu ka a fɔ ko: «Ai ra yen, a duman a yɛ ɲa mɛn dɔ!» 
\v 37 Kɔni doilu tɛrɛ ye a fɔla ko: «Mɛn ka ɲa fuyen ɲa laka, a ti se ɲin lakɛndɛyala wa?»
\s Isa ka Lasari su lawuli
\p
\v 38 Ikɔ tuunni Isa sɔnɔmɛ yɛrɛyɛrɛra. A sera kaburu da la. Kaburu tɛrɛ ye falan de ri. A da tɛrɛ latuunni kaba ba le la. 
\v 39 Isa ka a fɔ ko: «Kaba bɔ da la.» Sayabatɔ nakelenɲɔɔ muso, Marita ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, a suma ye a bɔla. A ra tele naanin bɔ a ye yan.» 
\v 40 Isa ka a jabi: «N ma a fɔ i yɛ ko ni i lemɛniyala, i ri Alla la gbiliya yen?» 
\v 41 Wo rɔ ii ka kaba bɔ ye. Isa ka a ɲakɔrɔta, ka a fɔ ko: «Fa, n ye baraka bila i la, baa i ka i tolo malɔ n na. 
\v 42 N ka a lɔn ko i ye i tolo malɔla n na waati bɛɛ; kɔni ka a masɔrɔn n namininni jama mɛn bolo n ye kumala i yɛ, sa ii ri lemɛniya a la ko ile le ka n kelaya.» 
\v 43 A ka wo fɔ tuma mɛn na, a ka a kan ba labɔ ko: «Lasari, bɔ gbɛ ma!» 
\v 44 Su wulira ka bɔ. A sen ni a bolo bɛɛ mamininni kasankɛ rɔ, a ɲakɔrɔla tununni jala la. Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye kasankɛ bɔ a ma, ai ye a bila, a ye wa.»
\s Mɔɔilu ka janfa don Isa ma
\p
\v 45 Yahudiya siyaman ba mɛn nara Mariyamu kɔfɛ, ka a yen Isa ka ko mɛn kɛ, ii ka ii lemɛniya la a rɔ. 
\v 46 Kɔni doilu bɔra ii tɛma ka wa a dantɛɛli kɛ Farisilu yɛ Isa ka ko mɛn kɛ. 
\v 47 Awa, sarakalasela kuntiilu a ni Farisilu ka kiti tɛɛ dɛkuru ladɛn ka a fɔ ko: «An di nfen de kɛ? Cɛɛ ɲin da tɔɔmasere kabannako siyaman kɛ. 
\v 48 Ni an ka a to a jɛrɛ ma, dunuɲa bɛɛ ri lemɛniya a la. Wo rɔ Rɔmukailu ri na ka an na yɔrɔ tiɲan ka an na siya fanan halaki.»
\p
\v 49 Do ye ii tɛma ye mɛn tɔɔ ko Kayifasi, san wo la wo le tɛrɛ ye sarakalasela la kuntiiya la. Wo ka kuma ta ko: «Ai ma foyi lɔn. 
\v 50 Ai ma a yen, ni mɔɔ kelen di faa jama nɔ rɔ sa an na siya bɛɛ kana halaki, wo le ka fisa ai ma wa?» 
\v 51 A sa ɲin fɔla a jɛrɛ yɛ; kɔni ikomin a tɛrɛ ye sarakalasela kuntiiya la san wo la, a kumara ikomin nabi ko Isa ri na sa Yahudiya siya nɔ rɔ. 
\v 52 Kɔni Isa ri sa mɛnilu nɔ rɔ, Yahudiya siya kelen ko tɛ. A ri sa ka Alla denilu bɛɛ ladɛn denbaya kelen di mɛnilu siini dunuɲa bɛɛ rɔ. 
\v 53 Ka bɔ lon kelen wo le Yahudiyailu bɛnni tɛrɛ a ma ko ii ri Isa faa ɲa ɲinin.
\p
\v 54 Wo rɔ Isa ka jɛrɛ yiraka lalɔ jama yɛ. A bɔra mara wo rɔ ka wa wula ba kɔndɔ, ka a se so mɛn tɔɔ ko Efirayimu. A ni a la karandenilu tora ye dɔɔni.
\p
\v 55 Taminkunna Sali wa sudunya tuma mɛn na, jamana siyaman mɔɔilu ye nala Jerusalɛmu sani sali ye se ii ri ii jɛrɛ sɛninya ka a bɛn ii la namun ma. 
\v 56 Ii tɛrɛ ye Isa ɲininna ii jɛrɛ ma Allabatobonba jin kɔndɔ, ka i ɲɔɔn maɲininka ko: «Ai miriya ye nfen di? A ti nala sali rɔ wa?» 
\v 57 Sarakalasela kuntiilu a ni Farisilu ka jamarili di ko ni mɔɔ ka a lɔn a yɔrɔ mɛn na, a ri se a yirakala sa ii di se a mirala ɲa mɛn.
\c 12
\s Mariyamu ka Isa sen mamun tulu sumaduman na
\p
\v 1 A tɛrɛ tuunni tele wɔɔrɔ le ma Taminkunna Sali ye se, Isa nara Betani, Lasari ye siini so mɛn dɔ, Isa ka Lasari mɛn lawuli ka bɔ saya rɔ. 
\v 2 Ii ka a fanda ka a bonya. Marita tɛrɛ ye dɔɔnnin dila ii ma. Lasari siini tɛrɛ mɔɔilu tɛma dɔɔnnin diya. 
\v 3 Wo rɔ, Mariyamu ka tulu suma duman dagbɛlɛ litiri tala ta, tulu suma duman mɛn tɔɔ ko naridi. A ka Isa sen mamun wo la ka a kunsi ta ka Isa sen mamun toto. Bonkɔndɔla bɛɛ kɛra tulu suma duman suma le ri.
\p
\v 4 Kɔni, Judasi Sikariyɔti, mɛn tɛrɛ ye Isa la karanden do ri, mɛn di janfa don Isa ma, wo ka a fɔ ko: 
\v 5 «Nfenna an ma latikɔlɔn ɲin san ka a sankɔ di bolokolonilu ma? Latikɔlɔn wo sankɔ ye bɛnna baaraden kelen san sara le ma.» 
\v 6 Ni a kumara ɲa wo ma, wo tɛ ko a haminni bolokolonilu la ko rɔ, kɔni a tɛrɛ ye son de ri. A tɛrɛ ye wodi lamarala le ri, kɔni a tɛrɛ ye wodi wo tala ka a kɛ a jɛrɛ ta ri. 
\v 7 Kɔni Isa ka a fɔ ko: «A ye a to ye. A ra latikɔlɔn sumaduman ɲin donna ka bɛn n su don lon mɛn na. 
\v 8 Bolokolonilu ye i fɛ waati bɛɛ rɔ. Kɔni nde, n ti tola ai fɛ waati bɛɛ rɔ.»
\p
\v 9 Yahudiya jama ba ka a mɛn tuma mɛn na, a ye ye, ii nara. Ii ma na Isa kelen yen diya, kɔni ii nara mɛn Lasari le yen diya (Lasari mɛn nawulira ka bɔ saya rɔ). 
\v 10 Sarakalasela kuntiilu ka miriya ko ka Lasari fanan faa, 
\v 11 ka a masɔrɔn ale ta fan dɔ Yahudiyailu siyaman ba lemɛniyara Isa ma wo rɔ.
\s Isa donda Jerusalɛmu
\p
\v 12 Wo duusa gbɛ, jama siyaman ba mɛn nara Jerusalɛmu sali diya ka a mɛn ko Isa natɔ Jerusalɛmu. 
\v 13 Ii ka tamaro bolon ta ka wa a labɛn ka ii sɛwa kan nabɔ ko:
\q1 «Alla tando!»
\q1 «Duwawu ye a yɛ,
\q Mɛn ye nala Maari tɔɔ rɔ ten!»
\q1 «Duwawu ye Isirayɛli Mansa Ba yɛ!»
\m
\v 14 Isa ka sofalini bulan do yen ka i sii wo kan ikɔ sɛbɛni ɲa mɛn:
\q1
\v 15 «I kana silan, Siyonkailu;
\q1 A ragbɛ, ai la mansa ye nala,
\q1 masiini falini bulan kan.»
\m
\v 16 Waati wo la a la karandenilu wo ma a ɲayen ko mɛn ye taminna, kɔni Isa ka a la gbiliya labɔ tuma mɛn na, ii ka lɔn ko wo bɛɛ sɛbɛnni Alla la kitabu kɔndɔ, a ni mɔɔilu tɛrɛ ka wo bɛɛ kɛ Isa yɛ.
\p
\v 17 Nba, jama ba tɛrɛ ye Isa fɛ wo lon, a ka Lasari kili ka bɔ kaburu kɔndɔ lon mɛn ko a ye lawuli ka bɔ saya rɔ tuma mɛn na, woilu kɛra a sereya ri. 
\v 18 Wo rɔ jama ba nara a labɛn diya, ka a masɔrɔn ii ra a mɛn ko a ra kabannako wo kɛ. 
\v 19 Wo rɔ Farisilu tɛrɛ ye a fɔla i ɲɔɔn tɛma ko: «Ai ma yen ai ti se foyi kɛla. A ragbɛ! Dunuɲa bɛɛ ye bilala a kɔfɛ!»
\s Kirɛkika doilu ye a fɛ ka kuma Isa yɛ
\p
\v 20 Mɛnilu nara Alla bato diya Jerusalɛmu sali lon, Kirɛkika doilu fanan tɛrɛ ye ii tɛma. 
\v 21 Woilu nara Filipe madon, Filipe mɛn nani ka bɔ Bɛtisayida so kɔndɔ Kalile mara rɔ. Woilu ka a fɔ a yɛ ko: «An fa, an ye a fɛ ka Isa yen.» 
\v 22 Filipe nara wo fɔ Andere yɛ. Ii fila nara wo fɔ Isa yɛ. 
\v 23 Isa ka ii jabi: «Mɔɔ Dencɛ gbiliya waati ra se, sisen. 
\v 24 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: ni suman kisɛ kelen ma be duuma, ka a faa, a kelen pe ri to. Kɔni, ni a faara, a ri wa a den siyaman di a la. 
\v 25 Mɛn nii duman a yɛ, a ri bɔnɔ; kɔni mɛn nii ma diya a yɛ dunuɲa rɔ wo ri ɲenemaya banbali sɔrɔn. 
\v 26 Mɛn ye a fɛ ka n na baara kɛ n yɛ, wo ye bila n kɔfɛ. N ye yɔrɔ mɛn na, n na baaraden fanan di tɛrɛn ye. Ni mɔɔ mɔɔ wa n na baara kɛ n yɛ, N Fa ri wo bonya.
\p
\v 27 «Sisen n sɔlɔmɛ ra yɛrɛyɛrɛ. N di nfen fɔ? N di a fɔ ko: ‹Tɔrɔya mɛn kɛtɔ n sɔrɔnna sisen, Fa n kisi wo ma› wa? Wo tɛ, kɔni ka a masɔrɔn tɔrɔya mɛn ye n sɔrɔnna wo waati ra se! 
\v 28 N Fa, i tɔɔ labɔ i gbiliya rɔ.» Wo rɔ, kumakan do bɔra sankolo rɔ ko: «N da n tɔɔ labɔ gbiliya rɔ, n di n tɔɔ labɔ gbiliya rɔ kokura.» 
\v 29 Jama ba mɛn tɛrɛ ye ye, mɛn ka mankan wo mɛn, ii ka a fɔ ko sanfɛrɛn kan da bɔ. Doilu fanan ka a fɔ ko mɛlɛka le kumala a yɛ. 
\v 30 Isa ka a fɔ ko: «Kumakan ɲin ma fɔ nde dɛmɛn kanma, kɔni a fɔni aile ta le. 
\v 31 Nba, sisen dunuɲa la kiti le; dunuɲa kuntii juu ri gbɛn sisen. 
\v 32 Kɔni nde, n wa kɔrɔta duukolo ma, n di mɔɔ bɛɛ masɔmɔn ka na n ma.» 
\v 33 A ka wo fɔ kosa a ri a faa ɲa yiraka ii ma.
\p
\v 34 Wo rɔ jama ka a jabi: «An ka a lamɛn sariya le rɔ ko: Ɲenematɔmɔnin ye tola le habadan. I ye nfen fɔla ten ko: ‹Mɔɔ Dencɛ ri kɔrɔta›? Yon ye Mɔɔ Dencɛ ri?» 
\v 35 Wo rɔ Isa ka a fɔ ko: «Dunuɲa kɛnɛbɔlan ye a tola ai tɔrɔfɛ waatini. Ai ye taama ai ni dunuɲa kɛnɛbɔlan yen waati mɛn, sani dibi ye don ai ma waati mɛn. Baa mɛn ye taamala dibi rɔ wo ma a lɔn a ye wala yɔrɔ mɛn na. 
\v 36 Ai ni kɛnɛbɔlan yen waati mɛn dɔ, ai ye lemɛniya la kɛnɛbɔlan dɔ, wo wa kɛ ai ri kɛ kɛnɛbɔlan den di.» Isa ban mɛn kɛra wo fɔla, a wara ka a dokon woilu ma.
\s Mɔɔilu ma lemɛniya Isa ma
\p
\v 37 Hali Isa ka kabannako siyaman kɛ ii ɲakɔrɔ, ii ma lemɛniya a ma. 
\v 38 Wo ko ra a dafa Nabi Esayi ka mɛn fɔ ko: «Maari, yon lemɛniyani an na kuma ma? Maari, i ra i la sebaya yiraka yon na?» 
\v 39 Wo le kosɔn ii ma se lemɛniyala a ma, baa ikomin Nabi Esayi ka a fɔ fanan ko:
\q1
\v 40 «A ka ii ɲa lasidi,
\q1 ka ii jusu gbɛlɛya,
\q1 wo rɔ ii ɲa kana fen yen,
\q1 ii jusu kun kana a ɲayen,
\q1 ii kana ii kosɛ n ma,
\q1 sa n di se ii lakɛndɛyala ɲa mɛn ma.»
\m
\v 41 Nabi Esayi ka wo fɔ ka a masɔrɔn a tɛrɛ ye Isa la gbiliya yenna ka a kuma a la ko rɔ.
\p
\v 42 Waati wo rɔ, hali mɔɔbakɔrɔilu tɛma mɔɔ siyaman lemɛniyara a ma. Kɔni ka a masɔrɔn Farisilu ta fan dɔ ii ma sɔn ka ii lɔ ko Isa ye Ɲenematɔmɔnin di. Ii tɛrɛ ye silanni ko Farisilu ri gbɛn salibon kɔndɔ, 
\v 43 baa mɔɔilu la gbiliya duman ii yɛ ka a tamin Alla la gbiliya la.
\p
\v 44 Isa ka a kan ba labɔ ka a fɔ ko: «Ni mɔɔ mɛn lemɛniyara n ma, a ma lemɛniya nde kelen ma, kɔni mɛn ka n kelaya a lemɛniyara wo fanan ma. 
\v 45 Mɛn ka n yen, wo ra n kelayaba fanan yen. 
\v 46 N nani ka a kɛ dunuɲa kɛnɛbɔlan de ri, wo rɔ mɔɔ mɔɔ wa lemɛniya n ma wo tii ti to dibi rɔ. 
\v 47 Ni mɔɔ mɔɔ ka n kumakan namɛn, kɔni a ma a mira, nde tɛ a kiti tɛɛla; baa n ma na kiti labe kanma dunuɲa kan, kɔni n nani dunuɲa kisi diya le. 
\v 48 Ni mɔɔ mɛn ka a ban n dɔ, ka a ban n na kuma mirala, fen ye ye mɛn di kiti labe wo tii kan. Fen wo ye n na kumailu ri. N ka kuma mɛnilu fɔ, woilu le ri kiti labe a kan dunuɲa laban lon. 
\v 49 Baa n sa kumala n jɛrɛ yɛ, kɔni n Fa mɛn ka n kelaya, wo le jɛrɛ ka n jamari n ka kan ka mɛnilu fɔ a ni n ka kan ka kuma mɛn bɔ ɲa mɛn ma. 
\v 50 Wo rɔ n ka a lɔn ko a la jamari ye ɲenemaya banbali dila. Sisen n ye kumala wo le rɔ n Fa ka a fɔ ko n ye mɛn fɔ, n ye wo le fɔla.»
\c 13
\s Isa ka a la karandenilu sen mako
\p
\v 1 Sani Taminkunna Sali ye se, Isa ka a lɔn ko a la waati ra dafa ko a ye bɔ dunuɲa rɔ ka wa a Fa ma. Wo le rɔ a ta mɛn dunuɲa rɔ woilu diyara a yɛ a ka a kaninteya ba yiraka woilu la haan ka a dan natamin. 
\v 2 Wura fɛ dɔɔnninta le tɛrɛ. Ibulusa ra Isa janfa miriya don Simɔn Sikariyɔti dencɛ Judasi jusu rɔ. 
\v 3 Isa ka a lɔn ko a Fa ra fen bɛɛ karifa a la, ko a bɔni Alla le rɔ, ale kɔsɛla Alla le ma. 
\v 4 Wo rɔ a ka a lawuli tabali kunna, ka a la durikiba bɔ a kan na, ka funduni sidi a la. 
\v 5 A banni wo kɛla a ka ji kɛ koli muran dɔ ka a la karandenilu sen mako damira, ka funduni sidini ta ka ii sen matoto.
\p
\v 6 A se mɛn kɛra Simɔn Piyɛri ma, wo ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, ile ri n sen mako wa?» 
\v 7 Isa ka a jabi: «N ye mɛn kɛla, i ma wo kɔrɔ lɔn sisen; i ri a ɲayen kɔfɛ.» 
\v 8 Piyɛri ka a fɔ a yɛ ko: «I ti n sen makola fewu!» Isa ka a jabi: «Ni n ma i sen mako, lɔnbaya ti ile ni nde tɛma.» 
\v 9 Simɔn Piyɛri ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, wo rɔ n sen kelen tɛ de, kɔni n bolo a ni n kun fanan!» 
\v 10 Isa ka a jabi: «Ni i ra ban i kola, i ma kan ka i ko wo kɔ fo i sen, i fari fan bɛɛ sɛninya le. Aile fanan sɛninya le, kɔni ai bɛɛ tɛ.» 
\v 11 (Baa a ka a lɔn ko mɛn kɛtɔ a janfala, wo le rɔ a ka a fɔ ko: «Ai bɛɛ sɛninyani tɛ.»)
\p
\v 12 A ban mɛn kɛla ii sen makola, a ka a la durikiba bila a kan na ka i sii tabali la. Wo rɔ a ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai bɛɛ ka a lɔn n ka mɛn kɛ ai la wa? 
\v 13 Ai ye n kilila ko karanmɔɔ a ni Maari, ai jɔ le wo rɔ baa n ye wo le ri. 
\v 14 Ni n ka ai sen mako, nde ai la Maari a ni ai la karanmɔɔ ri, aile ka kan ka i ɲɔɔn sen mako. 
\v 15 Ka a masɔrɔn n nɔ misali le yirakala ai la, ai ka kan ka ai kɛ ai jɛrɛ yɛ ɲa mɛn dɔ. 
\v 16 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ ko: jɔn ti se warala a jɔntii ma, kelayala ti warala a talibidenba ma. 
\v 17 Ni ai ka ko ɲin lɔn ɲumala, duwawu ye ai yɛ ni ai ka a kɛ.
\p
\v 18 «N tɛ kumala ai bɛɛ yɛ; n ka a lɔn mɛn suwandini n bolo. Kɔni fɔɔ sɛbɛli kuma wo ye dafa ko: ‹Mɔɔ mɛn ye n na buru dɔɔnna, wo tii ri n janfa.› 
\v 19 N ye a fɔla ai yɛ sisen sani wo ye kɛ waati mɛn, ni wo sera, ai ri a lemɛniya n ma ko n ye ye. 
\v 20 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ: ni mɔɔ mɔɔ ri sɔn n na karanden dɔ wo ra sɔn nde fanan dɔ, mɛn wa sɔn nde rɔ, wo ra sɔn n kelayaba rɔ.»
\s Janfa ko
\p
\v 21 A banni wo fɔla, Isa sɔnɔmɛ jalamanna ka a yɛrɛyɛrɛ. A ka a sereya ko: «N ye tuɲa le fɔla ai yɛ ko: ai tɛma mɔɔ kelen di n janfa.» 
\v 22 A karandenilu ka i ɲɔɔn mafɛnɛ kelen kelen ɲa ma ko a ye kumala yon na ko rɔ. 
\v 23 A la karandenilu tɛma, mɛn duman a yɛ wo tɛrɛ ye Isa tɔrɔfɛ tabali la. 
\v 24 Simɔn Piyɛri ka a ɲa kadɛn a yɛ ko a ni Isa maɲininka a ye kumala mɛn na ko rɔ. 
\v 25 Karanden wo ka a madon Isa la ka a maɲininka a tolo kɔrɔ ko: «Maari, yon de wo tii ri?» 
\v 26 Isa ka a jabi: «N di buru kunkundun sun dɔɔnnin muran dɔ, n di wo di mɛn ma, wo le n janfa la.» A banni Isa ka buru kunkundun ta ka a sun ka a di Simɔn Sikariyɔti dencɛ Judasi ma. 
\v 27 Judasi ka buru wo sɔrɔn tuma mɛn na, Setana donda a jusu rɔ i kɔrɔ. Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye mɛn kɛla, i ye kaliya kɛla.» 
\v 28 Kɔni mɛnilu siini tɛrɛ tabali la, woilu ma a lɔn a ye wo fɔla mɛn dɔ. 
\v 29 Ikomin Judasi mɛn tɛrɛ ye wodi lamarala, doilu la miriya ko Isa nɔ a lawala sali dɔɔnninfen san diya le, wala ka wa fen doilu datala misikinanilu la. 
\v 30 Judasi ka buru kunkundun ta ka i bɔ ye i kɔrɔkɔrɔ. Su tun da ko.
\s Karandenilu ka kan de ka i ɲɔɔn kanin
\p
\v 31 A wa mɛn kɛra, Isa ka a fɔ ko: «Sisen, Mɔɔ Dencɛ ka a la gbiliya labɔ, Alla fanan ka a la gbiliya labɔ ale rɔ. 
\v 32 Ni Alla ka a la gbiliya labɔ ale rɔ, Alla fanan di a la gbiliya labɔ a jɛrɛ yɛ, a ri wo kɛ sisen. 
\v 33 Den mɛsɛnilu n ye ai fɛ waati nin ɲin dɔ. Ai ri n ɲinin, kɔni ikomin n da a fɔ Yahudiyailu yɛ ɲa mɛn ma: ‹N wala yɔrɔ mɛn, ai ti se wala ye.› N ye a fɔla ai fanan yɛ sisen.
\p
\v 34 «N ye jamarili kura le dila ai ma. Ai ye ai ɲɔɔn kanin. Ikomin ai diyara n yɛ ai fanan ye diya ai ɲɔɔn yɛ. 
\v 35 Wo le rɔ bɛɛ ri a lɔn ko n na karandenilu de ai ri, ni ai ka ai ɲɔɔn kanin.»
\p
\v 36 Simɔn Piyɛri ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, i watɔ mi?» Isa ka a jabi: «N ye wala yɔrɔ mɛn dɔ, i ti se wala ye sisen, kɔni waati natɔ i ri bila n kɔfɛ.» 
\v 37 Piyɛri ka a jabi: «Maari, nfenna n ti se bilala i kɔfɛ sisen? N di bɛn saya ma i la ko rɔ!» 
\v 38 Isa ka a jabi: «I ri sa n na ko rɔ wa? N ye tuɲa le fɔla i yɛ ko: sani dondon ye kasi tuma mɛn dɔ i ri a fɔ fewu siɲa sawa ko i ma n lɔn!»
\c 14
\s Isa ka a ka a fɔ ko ale le ɲenemaya sila ri
\p
\v 1 Isa ka a fɔ ko: «Ai jusu kana yɛrɛyɛrɛ. Ai ye lala Alla la, ai ye la nde fanan na. 
\v 2 Sii diya siyaman ba le n Fa la bon na. Ni tuɲa tɛ, n di a fɔ ai yɛ, baa n ye wa ka sii diya rabɛn ai yɛ. 
\v 3 N wa sii diya rabɛn ai ma, n di na ka ai ta ka wa an ɲɔɔn fɛ, sani ai ri wa nde ye wala yɔrɔ mɛn dɔ. 
\v 4 Ai ka a lɔn n ye wala sila mɛn kan.»
\p
\v 5 Tomasi ka a fɔ ko: «Maari, an ma a lɔn i ye wala yɔrɔ mɛn dɔ. An ye sila wo lɔnna di?» 
\v 6 Isa ka a jabi: «Nde, n ye sila le ri, a ni tuɲa, a ni ɲenemaya. Mɔɔ ti se wala Fa ma, ni a ma se nde ma. 
\v 7 Ni ai ka n lɔn, ai ri n Fa fanan lɔn. Sisen ai ra a lɔn, ai ra a yen.»
\p
\v 8 Filipe ka a fɔ a yɛ ko: «Maari, Fa wo yiraka an na, wo ri se an wasala.» 
\v 9 Isa ka a jabi: «Filipe, a ra mɛn bakɛ an bɛɛ ye an ɲɔɔn fɛ, kɔni i ma n lɔn wa? Ni mɛn ka n yen, wo ra n Fa yen! Nfenna I ye a fɔla ko ‹Fa yiraka an na›? 
\v 10 I ma la a la ko n ye n Fa fɛ, Fa fanan ye n fɛ? N ye kuma mɛn fɔla, wo ti bɔla nde jɛrɛ rɔ de; n Fa mɛn ye nde fɛ wo ye a jɛrɛ la baara kɛla. 
\v 11 Ai ye a la n na, n ye n Fa fɛ, n Fa fanan ye n fɛ, ni wo tɛ ai ye la kɛwaliilu jɛrɛ la sereya la. 
\v 12 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ ko: mɛn ka a lemɛniya la n dɔ wo ri n na baara kabannako fanan kɛ. A ri kabannako kɛ mɛn ka bon ka tamin n ta la ka a masɔrɔn n watɔ n Fa ma. 
\v 13 Ai ka foyi maɲininka n tɔɔ rɔ, n di wo kɛ, sa a ri n Fa la gbiliya yiraka nde la, nde mɛn ye a Dencɛ ri. 
\v 14 Ni ai ka fen fen maɲininka nde tɔɔ rɔ, n di wo kɛ.
\s Isa ka a fɔ ko Nii Sɛniman di na
\p
\v 15 «Ni ai ye n kaninna, ai di n na jamarili mira. 
\v 16 Wo rɔ nde ri n Fa madiya, a ni a ri Lalilila gbɛrɛ di ai ma mɛn di to ai fɛ habadan. 
\v 17 Lalilila wo ye Nii Sɛniman de ri mɛn ye tuɲa fɔla mɔɔilu yɛ. Dunuɲa mɔɔilu ti se a ko rɔ ka a masɔrɔn a tɛ a yenna, a ma a lɔn. Kɔni ai ka a lɔn, ka a masɔrɔn a ye ai fɛ, a ri kɛ ai sɔnɔmɛ rɔ fanan.
\p
\v 18 «N ti ai bilala ikomin faratanin, kɔni n di n kɔsɛ ai ma. 
\v 19 A ti mɛn bakɛ, dunuɲa mɔɔilu ti n yen butun, kɔni ai ri n yen. Ka a masɔrɔn n di ɲenemaya, ai fanan di ɲenemaya. 
\v 20 Ni wo lon sera, ai ri a ɲayen ko n ni n Fa ye i ɲɔɔn fɛ ikomin mɔɔ kelen, ko aile ni nde ye i ɲɔɔn fɛ ikomin mɔɔ kelen. 
\v 21 Mɔɔ mɛn ye sɔnna n na jamariliilu ma ka ii labato, wo tii le ye n kaninna. Mɔɔ mɛn wa n kanin, n Fa di wo tii kanin. N fanan di a kanin ka n jɛrɛ yiraka a la.»
\p
\v 22 Judasi, kɔni Judasi Sikariyɔti tɛ, wo ka a maɲininka ko: «Maari, nfenna i ri i yiraka an na, kɔni i tɛ i yiraka dunuɲa la wa?» 
\v 23 Isa ka a jabi: «Ni n diyara mɔɔ mɛn yɛ, wo tii ri n kumakan bonya. Wo tii ri diya n Fa fanan yɛ. An di na a ma, an di to a fɛ. 
\v 24 Kɔni ni n ma diya mɛn yɛ, wo ti n kumakan mirala. Ai ye kumakan mɛn namɛnna wo ma bɔ nde rɔ, kɔni n Fa mɛn ka n kelaya.
\p
\v 25 «N ye a bɛɛ fɔla ai yɛ, an ye an ɲɔɔn fɛ waati ɲin dɔ. 
\v 26 Kɔni, Lalilila, Nii Sɛniman, N Fa ye mɛn lanala n tɔɔ rɔ, wo ye ai karanna ko bɛɛ la, aile fanan hankili ri bila a rɔ n ka mɛn fɔ ai yɛ.
\p
\v 27 «N ye jususuma dila ai ma. Jususuma mɛn ye n na, n ye wo ɲɔɔn dila ai ma. N tɛ ai dila ikomin dunuɲa ye a dila ɲa mɛn ma. Ai jusu kana yɛrɛyɛrɛ, ai jusu kana bɔ ka silan. 
\v 28 Ai ra a mɛn ko n ka mɛn fɔ ai yɛ ko: ‹N watɔ, n di n kɔsɛ ai ma fanan›. Ni n diyara ai yɛ ai tun di sɛwa, baa n watɔ n Fa ma, n Fa mɛn ka bon nde ma. 
\v 29 Nba, n ka wo fɔ ai yɛ sisen sani a ye kɛ, sa a wa kɛ tuma mɛn na, ai ri lemɛniya. 
\v 30 N ti kumala ai yɛ bakɛ wo kɔ, baa dunuɲa mansaden ye nala. A ti se nde la, 
\v 31 kɔni n Fa ka mɛn jamari n yɛ, n ye wo le labatola, sa dunuɲa mɔɔilu ri a lɔn ko n ye n Fa kaninna. Ai ye ai wuli, an ye bɔ yan.»
\c 15
\s Isa ka a fɔ ko ale le rɛsɛn nɔnbɔju ri
\p
\v 1 «N ye rɛsɛn nɔnbɔju ɲuma le ri, n Fa le sɛnɛla ri. 
\v 2 Bolon bolon ye n na, ni wo ma den kɛ a la, a ri a tɛɛ. Bolon bolon wa den kɛ a la, a ri wo matɛɛ sa a ri den siyaman kɛ ka tamin fɔlɔman kan. 
\v 3 Aile le ra lasɛninya kelen ka fara n na kuma la. 
\v 4 Ai ye sidini to n ma, ikomin n fanan ye sidini tola ai ma. Ikomin nɔnbɔbolon ti a den kɛla a jɛrɛ ma, ni a ti nɔnbɔju le la, wo ɲa kelen na aile fanan ti se ai denna ai jɛrɛ yɛ ni aile tɛ sidini to nde ma.
\p
\v 5 «N ye nɔnbɔju le ri, ai ye nɔnbɔbolon de. Mɛn wa sidini to n ma, a ni nde wa sidini to a ma, wo ri a den bakɛ la, baa ni nde tɛ, ai ti se foyi kɛla. 
\v 6 Ni mɔɔ mɔɔ ma sidini to n ma woilu tii ri fili kɔma ikomin nɔnbɔbolon wa a tɛɛla, woilu ri ja ɲa mɛn ma. Wo bolonilu ri matɔmɔ ka bila ta rɔ ka janni. 
\v 7 Kɔni ni aile ye sidini tola n ma, a ni n kumakan fanan ye sidini tola ai ma, ai ri fen fen maɲininka n tɔɔ rɔ, bɛɛ ri kɛ ai yɛ. 
\v 8 Ko mɛn ye N Fa gbiliyala, ai wa den siyaman ba kɛla ka wo yiraka wo rɔ ai ye n na karandenilu ri.
\p
\v 9 «Ikomin n Fa Alla ye n kaninna ɲa mɛn ma, nde fanan da ai kanin wo ɲa ma. Ai ye to n na kaninteya rɔ. 
\v 10 Ni ai ka n na jamarili bonya, ai ye tola n na kaninteya rɔ, ikomin nde fanan ye n Fa la jamarili bonyala, n ye a la diyaɲɛ wo le rɔ. 
\v 11 N tɛrɛ ra wo bɛɛ ɲafɔ, ko sɛwa mɛn ye n na, sa wo ɲɔɔn di kɛ ai la, ai la sɛwa ri kɛ sɛwa dafanin di. 
\v 12 N na jamarili ye mɛn di: ai ye diya ai ɲɔɔn yɛ ikomin ai ye diyani n yɛ ɲa mɛn dɔ. 
\v 13 Mɔɔ mɛn ka a nii di ka sa a duɲɔɔ kosɔn kaninteya si ti tamin wo la. 
\v 14 Ai ye n duɲɔɔ le ri, ni ai ka n na jamarili kɛ. 
\v 15 N tɛ ai kilila butun ko n na baaraden, ka a masɔrɔn baaraden ma a lɔn baaratii ye mɛn kɛla. N ye ai kilila le ko n duɲɔɔ ka a masɔrɔn n Fa ka n karan fen fen, n ka ai lalɔnni wo bɛɛ la. 
\v 16 Aile ma n suwandi, kɔni nde ka ai suwandi. N da aile lɔ kelala ka wa a den, den mɛn di mɛn a la, kosa n Fa ri sɔn ai ma a wa foyi maɲininka n tɔɔ rɔ. 
\v 17 N ye jamarili ɲinilu dila ai ma kosa ai ri i ɲɔɔn kanin.
\s Karandenilu ri gboya dunuɲa yɛ
\p
\v 18 «Ni ai gboyara dunuɲa yɛ ai ye a lɔn ko nde le fɔlɔ gboyara a yɛ. 
\v 19 Ni ai ni dunuɲa ye kelen de ri, ai ri diya dunuɲa yɛ, baa ai ye dunuɲa ta le ri. Kɔni, ka a masɔrɔn ai tɛ dunuɲa ta ri, a ni n ka ai suwandi dunuɲa tɛma, wo le rɔ ai gboyara dunuɲa yɛ. 
\v 20 Ai ye hankili bila n ka mɛn fɔ ai yɛ ko: ‹Baaraden ma wara a baaratii ri›. Ni ii ka n tɔrɔ, ii ri ai fanan tɔrɔya. Ni ii ka n kumakan namɛn ka a lamara, ii ri ai la kumakan namɛn ka a lamara. 
\v 21 Kɔni, ko wo bɛɛ ye kɛla ai la n tɔɔ la ko le rɔ, ka a masɔrɔn mɛn ka n kelaya, ii ma wo lɔn. 
\v 22 Ni n tɛrɛ ma na a ni n ma kuma, julumun tɛrɛ ti ii yɛ. Kɔni sisen, julumun ye ii yɛ. 
\v 23 Mɔɔ mɛn ye nde nagboyaɲɛla, wo tii ra n Fa Alla fanan nagboyaɲɛ. 
\v 24 Ni n ma kabannakoilu baara kɛ ii ɲana mɔɔ gbɛrɛ ma se mɛn ɲɔɔn kɛla, julumun tɛrɛ tɛ ii ma wo rɔ. Sisen ii ka a yen, kɔni n ni n Fa gboyara ii yɛ. 
\v 25 Wo rɔ, kumakan mɛn sɛbɛni ii la sariya la, wo ri a dafa: ‹N gboyara ii yɛ, kun ti a la.› 
\v 26 Awa Lalilila le wa na waati mɛn na n Fa ta fan dɔ, Nii Sɛniman, tuɲa tii, mɛn ye bɔ n Fa rɔ, a ri n na sereya bɔ. 
\v 27 Aile fanan di kɛ n na sereya ri, baa an da mɛn i ɲɔɔn fɛ kɛbi n na baara damira waati.»
\c 16
\p
\v 1 Isa ka a fɔ ko: «N da wo bɛɛ ɲafɔ ai yɛ sa ai kana lafili. 
\v 2 Ii ri aile gbɛn salibon kɔndɔ, wo fanan waati natɔ sela mɔɔ mɛn ye ai faa ko rɔ, wo tii mirini ko a ye Alla le batola wo ɲa ma. 
\v 3 Ii ri woilu kɛ ka a masɔrɔn ii ma n Fa lɔn, wala nde jɛrɛ. 
\v 4 N ye wo fɔla ai yɛ, sa woilu wa se, ai hankili ri bila a rɔ ko n ka a fɔ le ai yɛ.
\p «N ma wo fɔ ai yɛ a damirala, ka a masɔrɔn n tɛrɛ ye ai tɔrɔfɛ. 
\v 5 Sisen, n watɔla le wo ma mɛn ka n kelaya, kɔni ai kelen ma n maɲininka ko: ‹I watɔ mi?› 
\v 6 Ai jusumakasini kojuuya ko ɲinilu kosɔn, n nɔ mɛnilu fɔla ai yɛ. 
\v 7 Kɔni n ye tuɲa fɔla ai yɛ ko: ai la hɛrɛ le a rɔ ni n wara, baa ni n ma wa, Lalilila ti nala ai ma. Kɔni ni n wara n di a lawa ai ma. 
\v 8 Wo wa na, a ri julumun ko ni telenbaya ko ni kiti tɛɛ ko gbɛ dunuɲa yɛ, ka a yiraka ii la ko ii filini woilu bɛɛ rɔ. 
\v 9 Ii filini julumun ko rɔ ka a masɔrɔn ii ma lemɛniya nde ma. 
\v 10 Ii filini telenbaya ko rɔ, ka a masɔrɔn n watɔ n Fa ma, a ni ai ti n yenna butun. 
\v 11 Ii filini kiti tɛɛ ko rɔ, ka a masɔrɔn, dunuɲa ɲin kuntii a ra jalaki.
\p
\v 12 «Kuma siyaman de n bolo ka a fɔ ai yɛ, kɔni ai ti se wo kɔrɔ sisen. 
\v 13 Nii Sɛnimanna Tuɲa wa na tuma mɛn na wo ye ai taala tuɲa le rɔ, baa a sa kumala a jɛrɛ yɛ ɲa wo ma, kɔni a wa fen fen mɛn a ri wo fɔ. Ko mɛn ye nala a ri wo ɲafɔ ai yɛ. 
\v 14 A ri n na gbiliya yiraka, baa mɛn tɛrɛ ye nde rɔ a ri wo ta ka a lase ai ma. 
\v 15 Fen fen mɛn ye n Fa bolo a bɛɛ ye n ta le ri. Wo le kosɔn n da a fɔ ai yɛ ko mɛn tɛrɛ ye n dɔ Nii Sɛniman di wo ta ka a fɔ ai yɛ. 
\v 16 Sani waati ai ti n yenna butun, waati wo wa tamin a ti mɛn bakɛ ai ri n yen fanan.»
\p
\v 17 A la karandenilu tɛma ii tɛrɛ ye i ɲɔɔn maɲininkala ko: «A ye nfen fɔ ko rɔ an yɛ ko: ‹Sani waati ai ti n yenna butun, waati wo wa tamin a ti mɛn bakɛ ai ri n yen fanan›? A ni fanan ‹ka a masɔrɔn n watɔ n Fa ma›?» 
\v 18 Ii ye a fɔla ikɔ tuunni ko: «A ye nfen fɔla ko: ‹Waati dando›? An ma a lɔn a ye mɛn fɔla.»
\p
\v 19 Isa ka a lɔn ko ii ye a fɛ ka a maɲininka, a ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye i ɲɔɔn maɲininkala ko n ye nfen fɔla kuma ɲin dɔ ko: ‹Sani waati ai ti n yenna butun, waati wo wa tamin a ti mɛn bakɛ ai ri n yen fanan›? 
\v 20 N ye tuɲa le fɔla ai yɛ ko: ai ri kasi a ni ka kule, ka a tɛrɛn dunuɲa mɔɔilu ri sɛwa bakɛ ka ɲaalen. Ai ri to jusukasi rɔ, kɔni ai la jusukasi wo ri yɛlɛman ka a kɛ sɛwa ba ri, fo ka ɲaalen. 
\v 21 Ni muso kɛra tin ma a jusukasini, ka a masɔrɔn dimin ye a kan, kɔni ni a wa den sɔrɔn a ri sɛwa ka ɲina a la tɔrɔyaba wo kɔ, baa adamaden sɔrɔnda dunuɲa rɔ. 
\v 22 Wo ɲa kelen de ma, ai mɛn fanan jusukasini sisen, kɔni n di ai yen kokura, ai jusu ri sɛwa. Sawani mɛn ye wo ri, mɔɔ si ti se wo bɔla ai bolo. 
\v 23 Wo lon wo rɔ ai ti n maɲininkala foyi la. N ye tuɲa le fɔla ai yɛ ko: ai wa foyi maɲininka n tɔɔ rɔ n Fa yɛ, a ri wo bɛɛ di i ma. 
\v 24 Haan bi ai ma foyi maɲininka n tɔɔ rɔ. Ai ye a maɲininka, ai ri a sɔrɔn, sani ai la sɛwa ye dafa.
\p
\v 25 «N ka ɲin bɛɛ fɔ ai yɛ kuma kɔrɔlama le rɔ. Waati natɔ sela n ti sɔn kuma kɔrɔlama si fɔla ai yɛ butun, kɔni n di n Fa la ko bɛɛ fɔ ai yɛ gbɛ rɔ. 
\v 26 Wo lon ai ri maɲininka n tɔɔ la, n ma a fɔ ko n di n Fa madiya ai ta fan dɔ. 
\v 27 Hen! Ai duman n Fa jɛrɛ yɛ ka a masɔrɔn n diyara ai yɛ, a ni ai lara a la ko n bɔni Alla le rɔ. 
\v 28 N bɔni n Fa le rɔ ka na dunuɲa rɔ, sisen n bɔtɔ dunuɲa rɔ ka wa n Fa ma.»
\p
\v 29 A la karandenilu ka a fɔ a yɛ ko: «A mafɛnɛ, sisen i ye kumala gbɛ rɔ, i ti foyi fɔla kuma kɔrɔlama rɔ. 
\v 30 Sisen an ka a lɔn ko i ka ko bɛɛ lɔn a ni i mako sa a la mɔɔ ni i maɲininka fosi la. Wo le rɔ an ka lemɛniya a la ko i bɔni Alla le rɔ.»
\p
\v 31 Isa ka a jabi: «Ai ye lemɛniyala sisen wa? 
\v 32 Waati natɔ sela, a don gbun da se, ai ri jɛnsɛn ai ɲɔɔn na bɛɛ ri wa a wara. Ai ri n kelen to. Kɔni n kelen tɛ, baa n Fa ye n tɔrɔfɛ. 
\v 33 N da ko ɲinilu fɔ ai yɛ, sa ai jusu ri suma sɔrɔn n na ko rɔ. Ai ri tɔrɔya sɔrɔn dunuɲa rɔ, kɔni ai ye sɛɛbɛ don, baa nde ra se dunuɲa la.»
\c 17
\s Isa ka Alla matara a la mɔɔilu yɛ
\p
\v 1 A banni kuma wo fɔla, Isa ka a ɲakɔrɔta sankolo ma ka a fɔ ko: «N Fa, waati ra se. I ye i Dencɛ la gbiliya yiraka mɔɔilu la, sani i Dencɛ fanan di i la gbiliya yirika ii yɛ, 
\v 2 ka a masɔrɔn i ka se di a ma fɔlɔ adamaden bɛɛ ko sani a ri ɲenemaya banbali di mɔɔ bɛɛ ma, i ka mɛn di a ma. 
\v 3 Wo rɔ ɲenemaya banbali ye mɛn di, wo le ɲin: ka ile lɔn, ile mɛn kelen pe ye Alla jɛrɛjɛrɛ ri, a ni ka Isa Ɲenematɔmɔnin fanan lɔn, i ka mɛn kelaya. 
\v 4 N da i la gbiliya yiraka mɔɔilu la duukolo kan, baa i ka n lɔ baara mɛn na, n da ban wo la. 
\v 5 N Fa, gbiliya mɛn tɛrɛ ye n na i dafɛ sani dunuɲa ye dan, i ye wo di n ma sisen i dafɛ.
\p
\v 6 «N da i tɔɔ yiraka mɔɔilu la i ka mɛn suwandi dunuɲa rɔ ka ii di n ma. Ii tɛrɛ ye i ta le ri, kɔni i ka ii di n ma. Ii ka i la kuma labato. 
\v 7 Sisen ii ka a lɔn ko i ka foyi di n ma a bɛɛ bɔni ile le rɔ, 
\v 8 baa n ka kuma lase ii ma i ka mɛn fɔ n yɛ. Ii ka kuma wo masɔrɔn, ii ra a lɔn ko n bɔni ile le rɔ a ni ii ka la a la ko ile le ka n kelaya. 
\v 9 N ye i madiyala woilu le ta fan dɔ. N tɛ i madiyala dunuɲa ta fan dɔ, kɔni i ka mɛnilu di n ma, ka a masɔrɔn ii ye i ta le ri. 
\v 10 Fen fen ye n ta ri wo fanan ye i ta le ri. Fen fen ye i ta ri, wo fanan ye n ta le ri. N ye gbiliyala woilu le rɔ. 
\v 11 N tɛ dunuɲa rɔ butun, kɔni ii ye dunuɲa rɔ, nde natɔ i ma. Fa Sɛniman, i ye ii lamara i tɔɔ sɛniman na, i ka tɔɔ mɛn di n ma, sa ii ye kɛ kelen de ikomin an ye kelen di ɲa mɛn ma. 
\v 12 Ka n to ii dafɛ, n ka ii lakandan i la sebaya la, sebaya mɛn ye i tɔɔ rɔ, i ka tɔɔ mɛn di n ma. N ka n janto ii rɔ. Wo rɔ, ii si ma tunun, fo halaki latɛɛra mɛn ma. Wo tununda sa i la kuma ri dafa, mɛn sɛbɛni kitabu sɛniman kɔndɔ. 
\v 13 Sisen, n natɔ i ma; n ye kumala dunuɲa rɔ, sani n na sɛwa ba ɲɔɔn di kɛ ii la fɔɔ ka kɛ sɛwa dafani ri. 
\v 14 N ka i la kumakan di ii ma. Wo rɔ ii gboyara dunuɲa yɛ, ka a masɔrɔn ii tɛ dunuɲa ta ri, ikomin nde tɛ dunuɲa ta ri de. 
\v 15 N tɛ i madiyala ko i ye ii bɔ dunuɲa rɔ, kɔni i ye ii kanda Ko Juu Tii ma. 
\v 16 Ii sa dunuɲa ta ikomin nde sa dunuɲa ta ɲa mɛn dɔ. 
\v 17 Ii bila a dan na i jɛrɛ ma ka fara i la tuɲa la, i la kuma, mɛn ye tuɲa le ri. 
\v 18 Ikomin i ka n kelaya dunuɲa rɔ, nde fanan da ii kelaya dunuɲa rɔ. 
\v 19 N ye n jɛrɛ bilala a dan na i yɛ ii kosɔn, sa ii fanan di bila a dan na bɛrɛbɛrɛ kɛ i yɛ.
\p
\v 20 «N tɛ i matarala ii kelen ta fan dɔ, kɔni ni mɛn lemɛniyara nde ma ii la sereya rɔ, 
\v 21 sani bɛɛ ye kɛ kelen di. N Fa, ikomin ile ni nde ye kelen di, woilu fanan ni ande bɛɛ ye kɛ kelen di, sani dunuɲa ye a lɔn ko ile le ka n kelaya. 
\v 22 Nde, n ka gbiliya di ii ma i ka mɛn di n ma, sani ii kɛ kelen di, ikomin nde ni ile, 
\v 23 nde ni iele ye kelen di, sani ii ri kɛ kelen de ri, a ni dunuɲa ri a lɔn ko ile le ka n kelaya a ni ii duman i yɛ fanan, ikomin nde duman ile yɛ ɲa mɛn ma.
\p
\v 24 «N Fa, n ye a fɛ ko n ye yɔrɔ mɛn na, i ka mɛnilu di n ma, woilu ni nde ye kɛ ye, sa ii ri n na gbiliya yen, i ka gbiliya mɛn di n ma, ka a masɔrɔn n duman i yɛ sani dunuɲa damira waati. 
\v 25 N Fa, mɛn telenni, dunuɲa ma i lɔn, kɔni nde ka i lɔn, woilu fanan ye a lɔn ko ile le ka n kelaya. 
\v 26 I ye ɲa mɛn ma, n da wo yiraka ii la. N di to wo yirakala fanan sa ii di mɔɔilu kanin ikomin i ra nde kanin ɲa mɛn ma, a ni n sidini ri kɛ ii ma.»
\c 18
\s Isa lalɔ ko
\p
\v 1 A banni wo fɔla, Isa ni a la karandenilu bɔra ka wa Kidirɔn Dinban tɛɛ ka wa a fan kelen ma. A ni a la karandenilu donda jiritu do kɔndɔ ye. 
\v 2 Judasi, mɛn di a janfa, wo ka yɔrɔ wo lɔn, ka a masɔrɔn Isa ni a la karandenilu tɛrɛ ye ii ladɛnna waati siyaman na. 
\v 3 Judasi kɛra kɛlɛden la kuntii ri Isa lalɔ ko rɔ, a ni doilu mɛn kelayani Alla la sarakalaselailu ni Farisilu bolo, ii sera jiritu wo rɔ fitinna ye ii bolo a ni kalamɛlɛn a ni kɛlɛkɛfenilu.
\p
\v 4 Isa, mɛn ka a lɔn ko mɛn bɛɛ ye nala a masɔrɔnna, a ka a madon ii la ka ii maɲininka ko: «Ai ye yon de ɲininna?» 
\v 5 Ii ka a jabi: «An ye Isa Nasarɛtika le ɲininna.» A ka a fɔ ii yɛ ko: «Nde le.» Judasi, mɛn ka janfa don a ma, a lɔni tɛrɛ ii dafɛ ye. 
\v 6 Isa ka a fɔ ii yɛ waati mɛn dɔ ko: «Nde le,» ii ka sɛ kɔtɔma, ka be duu ma. 
\v 7 Isa ka ii maɲininka kokura ko: «Ai ye yon ɲininna?» Ii ka a fɔ ko: «Isa, Nasarɛtika.» 
\v 8 Isa ka ii jabi: «N da a fɔ ai yɛ ko nde le. Ni ai ye nde le ɲininna, ai ye do ɲinilu to ye.» 
\v 9 A tɛrɛ ye kumala ka kuma wo dafa a tɛrɛ ka mɛn fɔ kɔrɔman na ko: «I ka mɔɔ mɛnilu di n ma, wo si ma tunun n bolo.»
\p
\v 10 Simɔn Piyɛri ka fanmuru ta ka sarakalasela la jɔn do bolokininma tolo tɛɛ a la. Jɔn wo tɛrɛ tɔɔ le ko Malikusi. 
\v 11 Isa ka a fɔ Piyɛri ma ko: «I la fanmuru don a laa rɔ. N Fa ka tɔrɔya mɛn natɛɛ n ma, n di n ban wo rɔ wa?»
\p
\v 12 Kɛlɛdenlu a ni ii la kuntii, a ni Alla la sarakalaselailu kandanilailu ka Isa mira ka a sidi. 
\v 13 Ii nara a ri fɔlɔ Anasi wara, baa Kayifasi mɛn ye sarakalasela kuntiiya la san wo la, wo birancɛ le. 
\v 14 Kayifasi le ka Yahudiyailu lalili ko: a bɛnni mɔɔ kelen ye faa jama nɔ rɔ.
\s Piyɛri ka a fɔ ko a ma Isa lɔn
\p
\v 15 Simɔn Piyɛri ni karanden do bilara ii kɔ. Karanden wo ka sarakalasela kuntii lɔn, a donda sarakalasela la lu ma Isa kɔ. 
\v 16 Kɔnin Piyɛri ma don. A tora lu da la. Karanden do wo bɔra lu ma, a kumara lu da kɔnɔgbɛnna yɛ, ka Piyɛri ladon. 
\v 17 Muso mɛn ye da kɔnɔgbɛnna wo ka Piyɛri maɲininka ko: «Ile, i fanan ye a la karanden do le di?» A ka a fɔ ko: «Nde tɛ.» 
\v 18 Baaradenilu a ni lakandanilailu ka ta bila sinkɔn dɔ ka ii maja ta dafɛ, baa nɛnɛ tɛrɛ ye bɔla. Piyɛri fanan tɛrɛ ye woilu tɔrɔfɛ ka a maja ye.
\p
\v 19 Fan kelen ma, Alla la sarakalasela kuntii ka Isa maɲininka a la karandenilu ma a ni a karan ɲa ma. 
\v 20 Isa ka a jabi: «N kumara gbɛ le rɔ mɔɔ bɛɛ yɛ, n ka mɔɔilu karan salibonilu la a ni Allabatobonba jin kɔndɔ, Yahudiya bɛɛ ladɛnnin tɛrɛ ye. N ma foyi fɔ gbundu rɔ. 
\v 21 Nfenna i ye n maɲininkala? I ye maɲininka mɛn ka ii tolo malɔ n na, n ka mɛn fɔ ii yɛ; ii ka a lɔn n ye mɛn fɔla ii yɛ.» 
\v 22 Kuma wo rɔ lakandalila do, mɛn lɔni tɛrɛ ye, ka a da gbasi ka a fɔ ko: «I ye sarakalasela kuntii le jabila ɲa wo le ma?» 
\v 23 Isa ka a jabi: «Ni n ka kuma juu le fɔ, kuma juu wo yiraka, kɔni n ka kuma mɛn fɔ ni a tuɲa le, nfenna i ye n gbasila?» 
\v 24 Wo rɔ Anasi ka Isa sidini madon sarakalasela kuntii Kayifasi la.
\s Piyɛri ka a fɔ fanan ko a ma Isa lɔn
\p
\v 25 Simɔn Piyɛri tora a majala ta dafɛ. Mɔɔ do ka a fɔ a ma ko: «Ile fanan, i ye a la karandenilu do le ri wa?» Kɔni Piyɛri ka a jɛrɛ dakan ko: «Nde tɛ.» 
\v 26 Sarakalasela la jɔn mɛn tolo tɛɛla a la Piyɛri bolo wo la mɔɔ do ka a fɔ ko: «N ka i yen de a kɔfɛ jiritu rɔ wa?» 
\v 27 Kɔni Piyɛri ka a jɛrɛ dakan kokura, i kɔrɔkɔrɔ dondon kasira.
\s Ii wara Isa ri Pilate wara
\p
\v 28 Ii nara ka bɔ Kayifasi wara ka wa mara kunnasiila la mansaya bon na. Sɔɔma da le tɛrɛ. Mɛnilu wara Isa ri, ii ma don mansa bon na sa ii kana ii la sɛninya landa tiɲan. Wo wa kɛ ii ti se Taminkunna Sali dɔɔnnin kɛla. 
\v 29 Wo rɔ, Pilate bɔra ka wa ii ma ka a fɔ ko: «Ai ye tɔɔ su ɲuman de lala cɛɛ ɲin na?» 
\v 30 Ii ka a jabi: «Ni kojuu kɛla tɛ an tɛrɛ tɛ a mirala ka na a ri i ma.»
\p
\v 31 Pilate ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye a mira ka a kiti tɛɛ ai la sariya la.» Yahudiyailu ka a fɔ a yɛ ko: «An tɛ kiti tɛɛla ri ka mɔɔ faa.» 
\v 32 Isa tɛrɛ ra a la saya ko kuma wo lase, a la saya ko ye dafala ɲa mɛn ma.
\p
\v 33 Pilate donda mansa bon kɔndɔ, ka Isa kili ka a fɔ a yɛ ko: «I ye Yahudiyailu la mansa le ri?» 
\v 34 Isa ka a jabi: «Ile le ka wo fɔ, wala mɔɔ gbɛrɛ le ka wo fɔ n na ko rɔ wa?» 
\v 35 Pilate ka a jabi: «Nde, Yahudiya le di? I la jama ni sarakalasela kuntiilu ka i don n bolo. I ra nfen kɛ?»
\p
\v 36 Isa ka a jabi: «N na mansaya bɔni yɔrɔ gbɛrɛ le ka na. A ma bɔ dunuɲa rɔ yan. Ni wo tɛ, n kɔmɔɔilu tun di Yahudiyailu la ɲɛmɔɔilu kɛlɛ, sa n kana don woilu bolo. N na mansaya ma bɔ dunuɲa ɲin dɔ, fo yɔrɔ gbɛrɛ.» 
\v 37 Pilate ka a fɔ a yɛ ko: «I ye mansa le ri!» Isa ka a jabi: «I jɛrɛ le ka a fɔ ko n ye mansa le ri. Ni n da sɔrɔn a ni n da na dunuɲa rɔ, n nani kɛla tuɲa la sereya le ri. Mɔɔ mɔɔ mɛn ye tuɲa ta le ri, wo ri n kumakan namɛn.» 
\v 38 Pilate ka a fɔ a yɛ ko: «Tuɲa ye nfen di?»
\p A banni wo fɔla, ale bɔra kokura ka wa Yahudiyailu ma ka a fɔ ii yɛ ko: «Nde ma cɛɛ ɲin mira kun kelen lɔn mɛn di kɛ a faa ko ri. 
\v 39 Kɔni ka bɛn ai la namun ma san san Taminkunna Sali wa se n di kasoden kelen bila; ai ye a fɛ n ye Yahudiyailu la mansa bila wa?» 
\v 40 Ii ka a jabi mankan ba rɔ ko: «Ale tɛ, Barabasi bila!» Awa Barabasi tɛrɛ ye mɔɔ murantiini le ri.
\c 19
\p
\v 1 Wo rɔ Pilate ka Isa don kɛlɛden bolo ka a gbasi biɲɛ la. 
\v 2 Kɛlɛden ka nɔnbɔ wɔninnama ta ka a mɔrɔmɔrɔ i ɲɔɔn ma ka a kɛ mansa fula munuɲa do ri ka wo birin a kun na, a ni ii ka durukiba wulenman ɲalagbɛ do bila a kan na. 
\v 3 Ii tora ii madonna a la ka a fɔ a yɛ ko: «Yahudiyailu la mansa, i ni kɛ!» Ii tora a da gbasila.
\p
\v 4 Pilate bɔra kokura ka a fɔ Yahudiyailu yɛ ko: «Ai ɲa lɔ! N da na a ri ai ma, sa ai ri a lɔn ko n ma kojuu si yen cɛɛ ɲin ma mɛn di kɛ a faa ko ri.» 
\v 5 Isa bɔra kɛnɛma. Nɔnbɔ wɔninnama mansa fula birinni a kun na, durukiba wulenman ɲalagbɛ ye a kan na. Pilate ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ɲa lɔ! Cɛɛ ye yan!» 
\v 6 Ii ka a yen mɛn kɛ sarakalasela kuntiilu a ni lakandanilailu ka wɔyɔwɔyɔ kɛ: «Ka a gbɔngbɔn jiri kan! Ka a gbɔngbɔn jiri kan!» Pilate ka a fɔ ii yɛ ko: «Aile ye a ta aile jɛrɛ yɛ, ai ye a gbɔngbɔn jiri kan, baa nde ma sariya yen mɛn di kɛ a faa ko ri.» 
\v 7 Yahudiyailu ka a jabi: «Sariya kelen ye an bolo wo le a faa ko ri a don ka kan de ka a faa, ka a masɔrɔn a ka a fɔ ko a ye Alla dencɛ ri.»
\p
\v 8 Pilate ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, do lara a silan kan. 
\v 9 A donda a la mansa bon na ka a fɔ Isa yɛ ko: «I bɔni mi?» Kɔni Isa ma a jabi. 
\v 10 Pilate ka a fɔ a yɛ ko: «I ti kumala nde yɛ? I ma a lɔn ko se ye n bolo ka i bila? Se ye n na ka i gbɔngbɔn jiri kan fanan?» 
\v 11 Isa ka a jabi: «Se foyi tɛ i yɛ n kan fo mɛn bɔni Alla bolo. Wo le rɔ, mɛn ka n don i bolo, wo la kojuu ka bon i ta ri.»
\p
\v 12 Pilate ka wo mɛn tuma mɛn na, a ka Isa bila ɲa ɲinin, kɔni Yahudiyailu ka ii mankan ba labɔ ko: «Ni i ka a bila, i ti Sesare duɲɔɔ di. Baa mɔɔ mɛn wa a jɛrɛ kɛ mansa ri, wo tii muruntini Sesari kanma.» 
\v 13 A ka kuma wo mɛn tuma mɛn na, Pilate bɔra Isa ri gbɛ ma ka wa a jɛrɛ sii kiti diya, yɔrɔ wo tɔɔ le ko Kabakuru Yɔrɔ, Heburu kan dɔ ko Kabata. 
\v 14 Taminkunna Sali dɔɔnninta rabɛn lon de tɛrɛ, teletala, Pilate ka a fɔ Yahudiyailu yɛ ko: «I ɲa lɔ! Ai la mansa ye yan!» 
\v 15 Kɔni ii ka ii mankan nabɔ ko: «Ka a faa! Ka a faa! A ye a gbɔngbɔn jiri kan!» Pilate ka a fɔ ii yɛ ko: «Nde ye ai la mansa gbɔngbɔn jiri kan wa?» Sarakalasela kuntiilu ka a jabi: «Mansa si tɛ an kun na fo mansaba Sesari.» 
\v 16 Wo rɔ Pilate ka Isa bila ii bolo a gbɔngbɔn jiri kan kanma.
\s Isa gbɔngbɔnda jiri kan
\p Wo rɔ ii ka Isa mira. 
\v 17 A jɛrɛ ka gbɔngbɔn jiri ta, ka wa a ri yɔrɔ mɛn tɔɔ ko Kunkolo. Heburu kan dɔ ii ye a fɔla yɔrɔ wo ma ko Kɔlikota. 
\v 18 Ii ye a gbɔngbɔnna jiri kan ye le, a ni mɔɔ fila, do ye a bolokininma do ye a bolomaran ma; Isa ye ii tɛma. 
\v 19 Pilate ka sɛbɛli kɛ ka wo gbɔngbɔn Isa gbɔngbɔn jiri kan. A tɛrɛ sɛbɛni ko: «Isa Nasarɛtika, Yahudiyailu la mansa.» 
\v 20 Yahudiyailu siyaman ba le ka sɛbɛ wo karan, ka a masɔrɔn Isa gbɔngbɔnni jiri kan yɔrɔ mɛn dɔ wo ni so tɛma ma jan. Sɛbɛli tɛrɛ ye Heburu kan dɔ, a ni Rɔmu kan dɔ, a ni fanan Kirɛki kan dɔ. 
\v 21 Sarakalasela kuntiilu ka a fɔ Pilate yɛ ko: «I kana sɛbɛ ko: ‹Yahudiyailu la mansa›, kɔni ‹A ka a fɔ ko: Nde ye Yahudiyailu la mansa ri.›» 
\v 22 Pilate ka a jabi: «N ka mɛn sɛbɛ, n da ban a sɛbɛla.»
\p
\v 23 Kɛlɛden ii ban mɛn kɛra Isa gbɔngbɔnna jiri kan, ka a la faanin ta, ii ka wo ratala sidiyama naanin, kɛlɛden bɛɛ ni a ta fan. Ii ka a duruki kɔrɔbila fanan ta. Duruki kɔrɔbila wo karasila tɛrɛ sa a la, ka a bɔ a sanma fɔɔ a duuma. 
\v 24 Ii ka a fɔ i ɲɔɔn yɛ ko: «An kana a rafara, kɔni an ye kalabe kɛ, kala wa mɛn mira wo ri a sɔrɔn.» Wo rɔ sɛbɛli kuma wo ra dafa: «Ii ra n na faanin ratala i ɲɔɔn na, ii ra kalabe kɛ n na faanin ɲuma la ko rɔ.» Awa kɛlɛdenlu ka wo le kɛ.
\p
\v 25 Isa la gbɔngbɔn jiri tɔrɔfɛ a na ni a na kɔrɔmuso tɛrɛ ye ye, a ni Kɔlɔpasi la muso Mariyamu a ni Mariyamu Makidalaka. 
\v 26 Isa la karanden mɛn duman a yɛ kosɛbɛ, wo lɔni tɛrɛ Isa na dafɛ ye. Isa ka wo fila yen tuma mɛn na, a ka a fɔ a na yɛ ko: «Muso, i ɲa lɔ, i dencɛ ye ɲin di.» 
\v 27 A ka a fɔ a karanden fanan yɛ ko: «I ɲa lɔ, i na le ɲin di!» Waati kelen wo rɔ karanden wo ka Isa na ta ka wa a ri a la lu ma.
\s Isa sa ɲa
\p
\v 28 Wo taminnin kɔ rɔ, Isa ka a lɔn ko ko bɛɛ ra dafa, a ka a fɔ sani sɛbɛli kuma wo ye dafa, ko: «Ji lɔɔ ye n na.» 
\v 29 Ji fɔrɔkɔ do tɛrɛ ye, fani rɛsɛnji kumunni. Do ka fuu ta ka a sun rɛsɛnji wo rɔ ka a sidi hisope jiri bolon do la ka a madon a da la. 
\v 30 Isa ka rɛsɛnji kumunni wo sɔrɔn tuma mɛn na, a ka a fɔ ko: «Ko bɛɛ ra dafa.» A ka a kun najii ka a nii di ka sa.
\p
\v 31 Ikomin Ɲɔɲɔ lon, su kana to jiri kan, a ni sali dakɔrɔla le tɛrɛ ye, baa Ɲɔɲɔ lon wo ye lon ba de ri, Yahudiyailu ka a fɔ Pilate yɛ ko a ye sɔn mɔɔ gbɔngbɔnnilu senilu ye rakadi, kosa ii ri faa jona. Wo rɔ ii ri se lajiila ka bɔ jiri kan. 
\v 32 Kɛlɛdenlu wara ii sen dakadi kanma. Mɔɔ fila mɛnilu gbɔngbɔnni Isa dafɛ, kɛlɛdenlu ka woilu fɔlɔman sen dakadi, ka ban ka a filana sen dakadi. 
\v 33 Ii se mɛn kɛni Isa ma, ii ka a yen a ra sa, wo rɔ ii ma a sen kadi. 
\v 34 Kɔni kɛlɛden kelen tɛrɛ ye ye mɛn ka a sɔɔ tanba la a barasa rɔ. Wo ɲa ma ji ni jeli bɔra i kɔrɔkɔrɔ. 
\v 35 Mɛn ka a yen wo kɛra a la sereya ri. A la sereya ye tuɲa le ri. Ale ka a lɔn ko a ye tuɲa le fɔla. A ka sereya mɛn bɔ sa ai fanan di lemɛniya Isa ma. 
\v 36 Wo bɛɛ kɛra le ri sa sɛbɛli kuma ri dafa ko: «A kolo si kana kadi.» 
\v 37 Wo fanan ko rɔ, sɛbɛli kuma do ko: «Ii ri mɔɔ ragbɛ mɛn ii ka sɔɔ.»
\s Isa su don ko
\p
\v 38 Wo ban kɔ, Yusufu Arimateka, wara Pilate madiya ko a ni Isa su bɔ jiri kan. Pilate sɔnda wo ma. A nara Isa su lajii. Awa, Yusufu Arimateka tɛrɛ ye Isa la karanden do le ri sutura rɔ, baa a tɛrɛ silanni Yahudiyailu ɲɔ rɔ. 
\v 39 A ni Nikodɛmu nara. Wo le fɔlɔfɔlɔ ka Isa ɲinin su rɔ. A nara latikɔlɔn sumaduman kilo bisawa, su fila ri: Do tɔɔ ko muri, a to kelen tɔɔ ko alo. 
\v 40 Ii fila ka Isa su ta, ka a don kasanke rɔ a ni latikɔlɔn sumaduman ka bɛn Yahudiyailu la su don ɲa namun ma. 
\v 41 Awa a gbɔngbɔnda jiri kan yɔrɔ mɛn dɔ jiritu do tɛrɛ ye ye. Jiritu wo rɔ ye, kaburu kura do tɛrɛ ye, mɔɔ si su tɛrɛ ma don wo rɔ fɔlɔ. 
\v 42 Yahudiyailu ɲɔɲɔ lon dabɛn waati tɛrɛ ra se. Kaburu tɛrɛ madonni ii la fanan. Wo rɔ ii ka Isa su don ye.
\c 20
\s Isa wulira ka bɔ saya rɔ
\p
\v 1 Lookun tele fɔlɔ, Lahadi lon kɔnin, Mariyamu Makidalaka wara su ba dibi pulan pulan ma kaburu da la. A ka a yen kabakurun bɔni kaburu da la. 
\v 2 A ka ibori ka wa Simɔn Piyɛri tɛrɛn a ni karanden do mɛn diyara Isa yɛ, ka a fɔ ii yɛ ko: «Ii ra Maari su bɔ kaburu kɔndɔ. An ma a lɔn fewu, ii na a lala yɔrɔ mɛn dɔ!» 
\v 3 Piyɛri ni karanden wo bɔra ka wa kaburu da la. 
\v 4 Ii fila bɛɛ borimantɔ wara i ɲɔɔn fɛ. Kɔni karanden wo tɛrɛ ye borila Piyɛri ko: a fɔlɔ sera kaburu da la. 
\v 5 A ka a mabirin ka a ɲa mala kaburu kɔndɔ ka kasanke le dɔrɔn yen, kɔni a ma don. 
\v 6 Simɔn Piyɛri, mɛn tɛrɛ ye a kɔfɛ, wo fanan nara. A donda kaburu kɔndɔ, ka kasanke yen lani ye. 
\v 7 Bitiran mɛn tɛrɛ ye Isa kun na wo ni kasanke tɛrɛ sa yɔrɔ kelen, kɔni bitiran tɛrɛ ra kunbɛnni ka a la a ta fan ma. 
\v 8 Awa, karanden mɛn fɔlɔ sera kaburu da la, wo fanan donda kaburu kɔndɔ. A ka a yen ka la a la ko Isa ra wuli. 
\v 9 Baa ii tɛrɛ ma sɛbɛli kuma wo ɲayen fɔlɔ, ikomin a tɛrɛ ye sɛbɛni ɲa mɛn dɔ ko Isa ri wuli ka bɔ suilu tɛma.
\s Isa ka a jɛrɛ yiraka Mariyamu Makidalaka la
\p
\v 10 Wo kɔrɔ, karanden fila ka i kɔsɛ ii wara. 
\v 11 Waati wo rɔ Mariyamu tɛrɛ ye kasila ko ma kaburu da la. A ye kasila ka a ɲa mala kaburu kɔndɔ. 
\v 12 A ka mɛlɛka fila yen a bɛɛ gbɛni, woilu siini tɛrɛ Isa su tɛrɛ ye lani dinkira mɛn dɔ kaburu kɔndɔ. Do siini a kun kɔrɔ, do siini a sen kɔrɔ. 
\v 13 Ii ka a fɔ a yɛ ko: «Muso, i kasila nfenna?» A ka a jabi: «Ka a masɔrɔn ii ra Maari su ta ka wa a ri, n ma a lɔn a ye yɔrɔ mɛn dɔ.» 
\v 14 A banni wo fɔla, a tintan ɲa mɛn dɔ ka Isa yen, kɔni a tɛrɛ ma a lɔn ni Isa le. 
\v 15 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Muso, i kasila nfenna? I ye yon ɲininna?» Ikomin a tɛrɛ ye muso ɲana ikɔ jiritu tii la, a ka a fɔ ko: «N fa, ni ile le ka a su ta ka wa a ri, a fɔ n yɛ i ka a la yɔrɔ mɛn dɔ, n ye wa a ta.» 
\v 16 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Mariyamu!» A ka a ɲa tintan a la, ka a tuwa Heburu kan dɔ ko: «Rabuni» Wo kɔrɔ ye ko Karanmɔɔ. 
\v 17 Isa ka a jabi: «I kana ifasa n na, baa n ma yɛlɛ fɔlɔ n Fa ma. Kɔni wa i fɔ n badenmailu yɛ ko: ‹N watɔ n Fa ma, a ni ai Fa fanan ma, n na Alla ma, a ni ai fanan na Alla ma.›» 
\v 18 Mariyamu Makidalaka nara a fɔ karandenilu yɛ ko: «N da Maari yen!» A ka dantɛɛli kɛ ii yɛ a ka mɛn fɔ a yɛ.
\s Isa ka a jɛrɛ yiraka karandenilu la
\p
\v 19 Lookun lon fɔlɔman kelen wo wura la, karandenilu tɛrɛ ye bon do kɔndɔ, da sɔɔni ii ma ka a masɔrɔn ii silanni Yahudiyailu ɲɛmɔɔilu ɲɔ rɔ. Isa bɔra gbɛ rɔ ka na i lɔ ii tɛma ka a fɔ ii yɛ ko: «Alla ye ai jususuma!» 
\v 20 A ka a fɔ waati mɛn dɔ, a ka a bolo yiraka ii la a ni a barasa. Karandenilu sawa ba kɛra ka a masɔrɔn ii ra Maari yen. 
\v 21 Isa ka a fɔ ii yɛ fanan ko: «Alla ye jususuma di ii ma! Ikomin n Fa le ka n kelaya, nde fanan di aile kelaya.» 
\v 22 A banni kuma wo fɔla a ka fɔɲɔ fɛ ai ma ka a fɔ ko: «Ai ye Nii Sɛniman sɔrɔn. 
\v 23 Ni ai ka mɔɔ makoto a la julumun ma, wo tii makotoni Alla bolo. Kɔni ni ai ma mɛn makoto, wo tii tɛ makotoni Alla bolo.»
\s Isa ka a jɛrɛ yiraka Tomasi la
\p
\v 24 Nba, Tomasi ye Isa la karanden tan ni fila do le ri, mɔɔilu ye a fɔla mɛn ma ko Filani. Isa nara a lɔ a la karandenilu tɛma tuma mɛn na, Tomasi tun tɛ ye. 
\v 25 Karandenilu ka a fɔ a yɛ ko: «An da Maari yen!» Kɔni a ka ii jabi: «Ni n ma poyinti nɔ yen a bolo rɔ, ni n ma n bolokoyini la poyinti nɔ rɔ, ni n ma n bolo la a barasa kɔndɔ, n tɛ lala a la fewu.»
\p
\v 26 Lookun kelen tamin kɔ rɔ, karandenilu ka ii ladɛn kokura bon na. Ii la ladɛn wo rɔ, Tomasi tɛrɛ ye ii tɛma. Ii tɛrɛ ra da sɔɔ. Isa nara ka i lɔ ii tɛma ka a fɔ ii yɛ ko: «Alla ye jususuma di ii ma!» 
\v 27 A ka a fɔ Tomasi yɛ ko: «I bolokoyini ladon n bolo ma, i ye n bolo yen; i bolo ladon n barasa kɔndɔ. I kana to lemɛniyabaliya rɔ, kɔni lemɛniya.» 
\v 28 Tomasi ka a jabi: «N Maari, a ni n Alla!» 
\v 29 Isa ka a fɔ a yɛ ko: «Ka a masɔrɔn i ra n yen, wo le ka i lemɛniya n ma. Duwawu ye ii yɛ mɛnilu ma n yen a ni mɛnilu lemɛniyara n ma.»
\p
\v 30 Isa ka kabannako siyaman kɛ a la karandenilu ɲakɔrɔ mɛn sɛbɛni tɛ kitabu ɲin kɔndɔ. 
\v 31 Kɔni, ɲin bɛɛ tɛrɛ sɛbɛni de sani ai ye lemɛniya Isa la waati mɛn ko Ɲenematɔmɔnin de, a ni ale le ye Alla Dencɛ de. Ai wa lemɛniya a ma, ai ri ɲenemaya banbali sɔrɔn ale tɔɔ rɔ.
\c 21
\s Isa ka a jɛrɛ yiraka a la karandenilu la dala da la
\p
\v 1 Waati wo tamin kɔ rɔ, Isa ka a jɛrɛ yiraka a la karandenilu la Tibɛriyasi Dala da la. A ka a jɛrɛ yiraka wo ɲa le ma. 
\v 2 Simɔn Piyɛri, Tomasi mɛn ye kilila ko Filani, a ni Natanayɛli mɛn bɔni Kana mɛn ye Kalile mara rɔ, wo ni Sebede dencɛ fila, a ni karanden fila do, wo bɛɛ tɛrɛ ye i ɲɔɔn fɛ. 
\v 3 Simɔn Piyɛri ka a fɔ ii yɛ ko: «N watɔ jɛɛ faa diya.» Ii ka a fɔ a yɛ ko: «An fanan di wa i kɔfɛ.» Ii bɔra ka yɛlɛ kulun kɔndɔ. Su kelen wo rɔ, ii ma foyi mira. 
\v 4 Wo sɔɔma da la, Isa tɛrɛ ye dala da la, kɔni a la karandenilu ma a lɔn ko ni Isa le ye. 
\v 5 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «N denilu, ai ra jɛɛ do sɔrɔn wa?» Ii ka a jabi: «Ɛɛn.» 
\v 6 A ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye jɔɔ lafili kulun bolokininma fan fɛ, ai ri jɛɛ mira.» Ii ka jɔɔ lafili wo rɔ, ii tɛrɛ ti se a masɔmɔnna jɛɛ siyaman bolo. 
\v 7 Wo rɔ karanden mɛn duman tɛrɛ Isa yɛ, wo le ka a fɔ Piyɛri yɛ ko: «Maari le!» Wo ka a tɛrɛn duruki gbansan ye Simɔn Piyɛri kan na. Awa, a ka a mɛn tuma mɛn na ko Maari le, a ka duruki wo tɛsidi, ka i juran ji rɔ ka wa Isa tɛrɛn ye. 
\v 8 Karanden doilu ni kulun nara a ni jɛɛ siyaman ba a ni jɔɔ, baa a tɛrɛ ma jan bakɛ dala da la, ko a ri mɛtɛri kɛmɛ ɲɔɔn bɔ.
\p
\v 9 Ii se mɛn kɛni gbelema ii ka jɛɛ do yen janinna sinkɔn ta la, a ni buru. 
\v 10 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye ai la jɛɛ do ta, a nani mɛn di.» 
\v 11 Simɔn Piyɛri yɛlɛra kulun kɔndɔ ka jɔɔ sɔmɔn ka jɛɛ kunba kɛmɛ a ni biloolu ni sawa mira. Hali jɛɛ wa siyaya bakɛ jɔɔ ti a rafarafarala. 
\v 12 Isa ka a fɔ ii yɛ ko: «Ai ye na dabɔ kɛ.» Karanden woilu si ma susu ka a maɲininka ko: «Yon de i ri?» Ii ka a lɔn ko Maari le. 
\v 13 Isa ka buru ta ka a ratala ii la, ka jɛɛ fanan datala ii la. 
\v 14 Isa wuli ka bɔ saya rɔ, a yiraka sawanan de tɛrɛ ye a la karandenilu la.
\s Isa ka Piyɛri fɛsɛfɛsɛ
\p
\v 15 Ii banni dabɔla, Isa ka a fɔ Simɔn Piyɛri yɛ ko: «Yuhana dencɛ Simɔn, n duman i yɛ ka tamin do ɲin bɛɛ la wa?» A ka a jabi: «Ɔɔn Maari, i ka a lɔn ko i duman n yɛ.» Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye n na saa denninilu balo.» 
\v 16 A ka a fɔ a yɛ fanan ko: «Yuhana dencɛ Simɔn, n duman i yɛ wa?» Piyɛri ka a jabi: «Ɔɔn Maari, i ka a lɔn ko i duman n yɛ.» Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye kɛ n na saa kɔnɔgbɛnna le ri.» 
\v 17 A ka a fɔ a yɛ a siɲa sawanan dɔ ko: «Yuhana dencɛ Simɔn, n duman i yɛ wa?» Piyɛri niiafinda, baa Isa ra a maɲininka fo siɲa sawa ko: «N duman i yɛ wa?» A ka a jabi: «Maari, i ka ko bɛɛ lɔn. I ka a lɔn ko i duman n yɛ.» Isa ka a fɔ a yɛ ko: «I ye n na saa denninilu balo. 
\v 18 N ye tuɲa le fɔla i yɛ ko: i tɛrɛ ye denninya rɔ waati mɛn dɔ i tɛrɛ ye i la kurusi yala sidila ka wa yɔrɔ rɔ, yɔrɔ mɛn ta duman i yɛ, kɔni i wa kɔrɔya tuma mɛn na, i ri i bolo rasɔmɔn, mɔɔ gbɛrɛ ri i sidi ka i lawa yɔrɔ rɔ, yɔrɔ mɛn i tɛ a fɛ ka wa.» 
\v 19 Isa ka kuma wo fɔ ka Piyɛri sa ɲa yiraka, a ri mɛn kɛ sa a ri Alla tɔɔ gbiliya. Wo rɔ a ka a fɔ a yɛ ko: «Bila n kɔfɛ.»
\s Karanden mɛn duman tɛrɛ Isa yɛ
\p
\v 20 Piyɛri ka kɔfɛnɛ, ka Isa la karanden yen mɛn duman a yɛ, a ye taamala ii kɔfɛ. A la karanden mɛn tɛrɛ ye a kɔfɛ dɔɔnnin waati la, mɛn ka a kun la a sisi rɔ ka a fɔ a yɛ ko: «Yon ye i janfala?» 
\v 21 Piyɛri ka a yen ka a fɔ Isa yɛ ko: «Ɲin don? A ko di?» 
\v 22 Isa ka a jabi: «Ni a duman n yɛ a ye to dunuɲa rɔ haan n ye na waati mɛn dɔ, wo tɔnɔ ɲuman ɲa la i ma? Ile, bila n kɔ!» 
\v 23 Kuma wo kosɔn, a tɛrɛ ye fɔla fan bɛɛ badenmailu tɛma ko karanden wo ti faala. Kɔni Isa ma a fɔ ko ale ti faala, kɔni ko: «Ni a duman n yɛ a ye to dunuɲa rɔ haan n ye na waati mɛn dɔ, wo tɔnɔ ɲuman ɲa la i ma?»
\p
\v 24 Karanden kelen wo le kɛla a la sereya ri a la ko bɛɛ rɔ a ni a ka ko bɛɛ sɛbɛ. An ka a lɔn ko a la sereya ye tuɲa le ri. 
\v 25 Isa ka ko gbɛrɛ siyaman kɛ, mɛnilu ma sɛbɛ yan. Ni wo kelen kelenna bɛɛ tun sɛbɛra, kitabu mɛnilu tun di sɛbɛ wo rɔ, woilu tun tɛ kun dunuɲa rɔ.