\id TIT Mamasa Titus, West Sulawesi, Indonesia \h Titus \toc1 Sura'na Paulus lako Titus \toc2 Titus \toc3 Tit. \mt2 Sura'na Paulus lako \mt1 Titus \imt1 Pungngu' tannunna \ip Titus mesa to tangngia to Yahudi, to ummoreammo Puang Yesus. Siumpamoloi Paulus illalan pengkaranganna susi dio Kreta tenni lako angngenan senga'. Inde sura'e napopebaa Paulus lako Titus dio Kreta, annu napatorromia Paulus dio la ummato' kombonganna to mangngorean, susinna la ummangka' perepi' illaan simesa-mesa kota, la umpakilala to ussewangan pepa'guruan sala illaan kombonganna to mangngorean, anna la umpa'patuduan pepa'guruan mapia. Dengan tallu kara-kara illaan inde sura'e: \ip Bunga'na pepakilala lako Titus diona to la mala mendadi perepi' illaan kombonganna to mangngorean. Ia nangei umpomakaleso susii aka bassa' ma'gau' kadake to Kreta. Kamaduananna, umba la nakua Titus umpa'guru angganna lapikna tau illaan kombonganna to mangngorean, susinna: lako muane anna baine to matuamo, anak muane, anna sabua'. Anna to matua baine parallu la ma'patudu lako baine mangngura battu dikua anak dara. Anna katallunna, Titus dinanna' la umpa'guru manappa to mangngorean diona umba la nakua pa'palakona to ummorean Kristus Yesus. Randan parallu lako to ummorean Kristus, iamo la ungkuasai kalena, ma'gau' malolo, tae' la sikabassi padanna, tae' la sigaga battu siassung padanna, sapo la umpeang liu kasikalinoan. \iot Lesoanna issinna \io1 1. Su'bakan kada (\ior 1:1-4\ior*) \io1 2. Pengkaranganna Titus dio libukan Kreta (\ior 1:5-16\ior*) \io2 a. Perepi' illalan kombonganna to mangngorean (\ior 1:5-9\ior*) \io2 b. To angga tama'gunanna natula', tae' la dipabeai ma'patudu illalan kombonganna to mangngorean (\ior 1:10-16\ior*) \io1 3. Pepatudu lako to mangngorean (\ior 2:1-15\ior*) \io1 4. La sipato'na napogau' to mangngorean (\ior 3:1-11\ior*) \io1 5. Bubungna sura' (\ior 3:12-15\ior*) \c 1 \s1 Kada salama'na Paulus lako Titus \p \v 1 Inde sura'e melolo kaleku, Paulus, ummuki'i. Kaomo te sabua'na Puang Allata'allae anna rasulna Puang Yesus Kristus. Naturona' la umpamoloi to napilei Puang Allata'alla anna malara matoto' kapangngoreananna, anna la kuparunduk lako kapaissanan diona pepa'guruan tongan. Inde pepa'guruan tonganne la umpatette ma'rupa tau manuru' langngan Dewata, \v 2 anna la umpakendek kaparannuan kumua la dengan katuoan sae lako-lakona, susi mangka nadandi Puang Allata'alla mengkalao diopi mai, anna angganna pa'dandinna tae' mala tanapalako. \v 3 Anna illaan attu mangka napatantu, umpakawanammi battakadanna diona lalan katuoan sae lako-lakona. Kaomo mesa to diponto bannangngi la umpalanda' inde battakadannae situru' parentana Puang Allata'alla To umpasalama'ki'. \p \v 4 Inde sura'e kupalulako kalemu, Titus, to kuala anak dadiammo annu bassi mangngoreammiki' lako Kristus. Anna Puang Allata'allamora Ambeta anna Kristus Yesus To umpasalama'ki' la untamba'ko anna tandoiko kamasakkean. \s1 Pengkaranganna Titus dio libukan Kreta \p \v 5 Ia kungei umpatorroko itin Kreta, ammu malara ummato' aka la parallunnapa diato', anna la ummangka'ko duka' perepi' illaan kombonganna to mangngorean lako simesa-mesa tondok, susi mangka kupakari'disangko. \v 6 To la mala mendadi perepi' iamo to tae' dengan sassana, susinna angga mesa bainena,\f + \fr 1:6 \fq angga mesa bainena: \ft Pikki' senga'na tau kalembasanna \fq angga pissan kebaine.\f* anna mangngorean asan anakna langngan Kristus, tae' dengan kalelean umpangngula' pa'kua penawanna umpogau' kakadakean battu' ta'raka ma'perangngi. \v 7 Aka inde perepi'e iamo to ummato' pengkaranganna Puang Allata'alla. Iamo nangei manggi' to tae' dengan sassana, susinna tae' sima'kada mesa, tae' pa'kearasan, tangngia pangngiru', tangngia to maringngan lima, anna tangngia toi to madommi' mailu ummita doi'. \v 8 Sapo to siuntarima manappa to sae dio banuanna, to umminawa-nawa kamapiaan, to nabela ungkuasai kalena, to ma'gau' malolo, to masero, to naissan ummato' anna umpikki' angganna pa'palakona, \v 9 anna to untoe manda' ummanti matoto' pepatudu mapia situru' aka mangka dipatuduanni. Napolalan mala umpakilala tau ummolai inde pepatudu mapiae anna unturoan kasalaanna to umbali inde pepatudue. \p \v 10 Aka buda tau tae' ummangga' perepi', la'bi-la'binna to Yahudi to mangngoreammo. Anggami tula' tama'guna napokada napolalan umpapusa pikki'na tau. \v 11 Tau iatoo tae' la mupabeai ma'patudu aka budami pendaposan napapusa ummolai pepatudu tasipato'na dipa'patuduan. Ia nangei umpatenni, annu morai la ummala babang doi'na tau. \v 12 Dengammi duka' mesa to manarangna to Kreta ma'kada nakua: “Angganna to Kreta tae' tappa' dengan tonganna tula' napokada, makarra', soko, makuttu polepi mengkarang.” \v 13 Inde tula'e tonganna. Iamo too anna la mupakilala tongan-tongammo anna malara ummorean pepatudu sitonganna. \v 14 Anna tae' la umperangngii toyolo tama'guna sinatula' to Yahudi anna parentana ma'rupa tau to untumpu pala' pepa'guruan tongan. \v 15 Tae' ia dengan pemali lako to masero, sapo lako to kadake anna to tamangngorean tae' tappa' dengan aka masero naita. Aka anggami kakadakean illalan pikki'na sola illalan penawanna napolalan ta'mo naissan ma'pasise'la. \v 16 Tiu'bi' dio pudukna nakua: “Kiissanan Puang Allata'alla,” sapo tae' siolaan pa'palakona anna tula'na. Tau iatoo, tae' dengan pada kadake gau', tae' naaku unturu' battakada Dewata, anna tae' la nabela ma'gau' mapia. \c 2 \s1 Pira-pira pepatudu lako to mangngorean \p \v 1 Sapo iko-iko, la umpa'pa'guruangko iko situru'na pepa'guruan tongan. \v 2 Pakilalai to matua muane, anna malara tae' umpangngula' penawanna, keangga', ungkuasai kalena, matoto' kapangngoreananna langngan Puang Allata'alla, ma'kamase lantuk anna tontong sa'bara'. \p \v 3 Susi duka' lako to matua baine, la mupakilala anna malara angganna pa'palakona la situru' gau'na mesa to mangngorean. Tae' la untula' beko solana, tae' la pangngiru', sapo la naissan umpatudu tau diona kamapiaan, \v 4 napolalan mala umparunduk baine mangngurapa la ungkamasei muanena sola anakna, \v 5 la ungkuasai kalena, la masero, barring mengkarang illaan banuanna, mapia penawa, anna manuru' lako muanena. Ianna ma'gau' susimo tee, ta'mo dengan napotendan to salian la untelle battakadanna Puang Allata'alla. \p \v 6 Susi duka' lako anak muane la mupakilala manappa anna malara ungkuasai kalena illalan angganna kara-kara. \p \v 7 O anakku Titus, la ma'gau' mapia liuko ammu malara napotandengan angganna tau itin. La ma'pa'guru manappako sitonda penawa mapatting. \v 8 Pilei manappai tula' la mupokada indana petidongko tau, napolalan angganna ewalimmu la makadere' annu tae' dengan naola untula' kadakeki'. \p \v 9 Anna lako sabua' la mupakilala anna mala manuru' lako puangna illaan angganna kara-kara anna la umpomasannang penawanna puangna. Tae' la angga pabali-bali \v 10 anna tae' toi la maboko. Sapo la tontong liu umpakawanan kamaloloanna napolalan naissanan puangna kumua mala diorean. Anna malara ummolai pa'palakona inde sabua'e, pepa'guruan umpa'peissanan Puang Allata'alla To mepasalama' la napakasalle ma'rupa tau. \p \v 11 O Titus, la mupa'guru manappa angganna to mangngorean anna ma'gau' susi annu mangkami umpakawanan pa'kamasena Puang Allata'alla umpasalama' rupa tau. \v 12 Napatudukia' inde pa'kamasenae anta malara tae' umbali pa'kuanna Puang Allata'alla sola umpangngula' kamailuan lino. Napatudukia' duka' la ungkuasai kaleta, ma'gau' malolo, anna manuru' lako Puang Allata'alla illalan inde linoe. \v 13 Temo marassangki' ummampai attu la dingei ullambi' kamasannangan situru' kaparannuanta. Attu iatoo la kawanan kamatandeanna Puang Yesus Kristus To umpasalama'kia' battu' dikua Puang Allata'alla to randan matande. \v 14 Mangka umpa'pesorongan kalena anta malara lappa' dio mai angganna kakadakean anna napopendadiki' petauanna to naseroi, to barring umpogau' kamapiaan. \p \v 15 Pa'pa'guruan asanni te maie, ammu pakilalai angganna to umperangngiko anna palako manappai ammu kambaroanni to tae' unturu'i. Baraniko umpalakoi annu ikomo to dipakuasa. Dau pabeai tau umpa'barinni'iko. \c 3 \s1 Pepatudu diona pa'palakona to mangngorean \p \v 1 Pakilalai angganna to mangngorean itin anna mengkaola lako to ma'parenta anna lako perepi' illalan tondok. La barring umpalako angganna pengkarangan mapia. \v 2 Tae' la untula' beko padanna, tae' la umpakendek kasipekkaan sapo la malenna' penawa, anna marampan penawa lako angganna tau. \p \v 3 Yolona kita siamoa' duka' to maro, tae' manuru', anna napapusakia' kakadakean. Nataloiki' ma'rupa-rupa kamoraian anna kamasannangan lino. Kadake penawakia' anna mangungngu' sola sikabirri' lako dio mai. \v 4 Sapo umpakawanan pa'kamasena anna kamapiaan penawanna Puang Allata'alla To umpasalama'kia' \v 5 napolalan napasalama'mikia', tangngia gau' malolota naita, sapo ura'na pa'kamasena lako kaleta. Napasalama'kia' ummolai pengkaranganna Penawa Masero umbasei kasalaanta, nadadian pole anna beengkia' katuoan bakaru. \v 6 Nabeengkia' Penawa Masero Puang Allata'alla ummolai Puang Yesus Kristus To umpasalama'ki', \v 7 anta malara sipato' untarima mana' katuoan sae lako-lakona situru' kaparannuanta annu' nagente'miki' to malolo Puang Allata'alla ura'na pa'kamasena. \v 8 Inde battakadae tonganna. Dadi kupelau tae'ko la malaya' umpa'pa'guruanni anna malara angganna ma'rupa tau to ummoreammo Puang Allata'alla la ma'kadua-dua umpalako pengkarangan mapia. Pepa'guruan iatoo mapia anna ma'guna lako ma'rupa tau. \p \v 9 Pasikambelai kalemu kuama tama'guna, kasipekkaan diona rettenan kadadian anna atoranna alukna to Yahudi, aka tae' dengan gunana anna masala babang. \v 10 Ianna dengan to umpasisala-sala tau illaan kombonganna to mangngorean, anna penduammo mupakilala sapo tae' liuko naperangngii, daumo posameleanni. \v 11 Aka muissanammi kumua tau iatoo pusa tongan-tongammi anna pa'palakona siamo umpakawananni kumua to kasalaan. \s1 Katampakanna pepakari'di'na Paulus \p \v 12 Ianna saemo matin Artemis battu' Tikhikusraka kusua, kenamala ma'sirra'ko umpellambi'ina' dio Nikopolis, annu la torro diona' ke attunnai masakka' padang. \v 13 Patokanni kinallo Zenas, itin to paissan diona atoranno,\f + \fr 3:13 \ft Illalan basa Yunani tae' makaleso diona atoran, atorannaraka to Yahudi iaraka anna atoranna to ma'parenta Roma.\f* sola Apolos anna malara ganna' kaparalluanna ummola lalan. \v 14 Anna lako solata to mangngorean, la napopa'beasa umpogau' kamapiaan umpamoloi to dengan tongan-tongan kaparalluanna, indana tama'gunamo katuoanna. \p \v 15 Salama'na angganna to kusolaan inde. Palandasanna' salama'ku lako angganna to ungkamaseikan illaan kapangngoreanan. \p Anna Puang Yesusmora untamba'koa'.