\id PHP Mamasa Philippians, West Sulawesi, Indonesia \h Filipi \toc1 Sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio Filipi \toc2 Filipi \toc3 Flp. \mt2 Sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio \mt1 Filipi \imt1 Pungngu' tannunna \ip Kombonganna to mangngorean Filipi iamo kombongan randan yolo napake'de' Paulus dio Eropa. Inde Filipie iamo mesa kota dio Makedonia mesa propinsi illalan kaparentaan Roma. Pissan attu sae lako Makedonia Paulus, naparandukmi dio Filipi umpalanda' Kareba Kadoresan. Buda to Filipi tae' untarimai pepa'guruanna, sapo dengan duka' tappa ummorean Puang Yesus (Ur. 16:11-40). Inde anna ta'mo dio Filipi Paulus-e, pempiran-piran napopebaan doi' to Filipi. Masae-saei mangkanna umpalanda' Kareba Kadoresan Paulus dio Filipi, ditarungkummi dio Roma. Tappana napekareba to Filipi kumua ditarungkun Paulus, umpopebaa pole omo doi' lako. Inde doi'e nabaa mesa to Filipi disanga Epafroditus. Sitonganna ambo' la torropi Epafroditus dio anna umpamoloi Paulus, sapo nasua Paulus ma'pasule lako Filipi umbaa inde sura'e (2:25-30). Dadi, inde sura'e nauki' Paulus anna illalan tarungkun. \ip Illalan inde sura'e dengan pira-pira randanna kada nauki' Paulus susinna: Napelau lako to Filipi kenamala la sipato'napi napogau' susi la sipato'na napogau' to Sarani. Angganna to mangngorean la tontong mesa penawa anna mesa kappa' anna malara tuttuan kerangngan to ummorean Kareba Kadoresan (1:27-2:18; 4:2-3). Natula' toi duka' Paulus diona kaditarungkunanna ura'na umpalanda' Kareba Kadoresan. Moi anna ditarungkun, sapo tuttuan kerangngan to ummorean Kareba Kadoresan (1:12-26). Napelau duka' lako to Filipi kenamala mareppe' penawa tongan-tongan susi Kristus, tae' la malangka' penawa anna ma'podo kao (2:3-4). Natulasan toi ura'na nangei ussua Epafroditus ma'pasule lako Filipi, anna paissanni pa'kuanna la ussua Timotius lako Filipi (2:19-30). Napakainga' toi kumua la undagai to ussewangan pepa'guruan la ma'papusa (3:1-2, 17-19). Napakilala polepi kumua anggami kapangngoreanan lako Kristus dipolalan malolo dio olona Puang Allata'alla, tangngia ura'na pa'palakona ma'rupa tau unturu' atoranna aluk (3:1-11). \ip To'na battakada illalan inde sura'e, iamo kadoresan, kamatutuan, kamesaan, anna kasa'barasanna to Sarani umpentoe manda' ummanti matoto' kapangngoreanan lako Kristus. \iot Lesoanna issinna \io1 1. Su'bakan kada (\ior 1:1-2\ior*) \io1 2. Pa'kurrusan sumanga'na Paulus langngan Puang Allata'alla anna umpa'sambayangan to Filipi annu mesa penawa illalan pengkaranganna (\ior 1:3-11\ior*) \io1 3. Moi anna ditarungkun Paulus, sapo tuttuan budaria tau ummorean Kareba Kadoresan (\ior 1:12-26\ior*) \io1 4. To mangngorean la tontong liu mesa penawa anna la ma'gau' mapia anna malara tuttuan kerangngan to ummorean Kareba Kadoresan (\ior 1:27-2:18\ior*) \io1 5. Timotius anna Epafroditus ditula' mapia annu umpalako tongan-tongan pengkarangan nabenganni Puang Allata'alla (\ior 2:19-30\ior*) \io1 6. To ussewangan pepa'guruan la ma'papusa parallu dikatangkinni (\ior 3:1-4:1\ior*) \io1 7. Kenamala mesa penawa liu to mangngorean anna umpaillalan penawa angganna kamapiaan (\ior 4:2-9\ior*) \io1 8. Kadoresanna Paulus diona pa'popebaanna to Filipi mangka natarima (\ior 4:10-20\ior*) \io1 9. Bubungna sura' (\ior 4:21-23\ior*) \c 1 \s1 Su'bakan kada \p \v 1 Inde sura'e lu dio mai kaleku, Paulus sola Timotius, bassi sabua'na Kristus Yesus, kipalulako angganna to nasarakki Puang Allata'alla napopendadi petauanna dio kota Filipi to mesa kappa'mo Kristus Yesus, anna lako angganna perepi' sola to ma'kandapa illalan kombonganna to mangngorean.\f + \fr 1:1 \fq to ma'kandapa: \ft Basa Indonesia “diaken” battu' “syamas”.\f* \p \v 2 Anna Puang Allata'allamora Ambeta sola Puang Yesus Kristus untamba'koa' anna tandoikoa' kamasakkean. \s1 Sambayangna anna pa'kurrusan sumanga'na Paulus langngan Puang Allata'alla \p \v 3 Sima'kurru' sumanga'na' langngan Puang Allata'alla Dewatangku ke kukilalai omokoa', \v 4 anna sidore'na' ma'sambayang ke kupa'sambayangangkoa'. \v 5 Ma'kurru' sumanga'na' langngan Puang Allata'alla annu mesa penawa liukia' untale' Kareba Kadoresan mengkalao dio mai ammu mane parandukkia' mangngorean sae lako temo. \v 6 Kurannuan kumua Puang Allata'allamo To umparanduk pengkarangan mapianna illalan penawammua'i, la ussuppikanni sae lako allo kasaeanna Kristus Yesus kapenduanna. \p \v 7 Innang sipato'na' umpikki' susikoa' annu illaan liukoa' penawangku, anna mangngala tawamokoa' duka' illalan pengkarangan napapassannianna' Puang Allata'alla. Tontong liuna' mupamoloia', susi temo illalanna' tarungkun tenni angku umpa'timpasan anna umpomakaleso Kareba Kadoresan lako to tae' ummoreanni. \v 8 Naissanan Puang Allata'alla umba nakua kamamallisangku anna pa'kaboro'ku matin susi pa'kaboro'na Kristus Yesus lako kalemua'. \p \v 9 Indemi sambayangkue: kenamala tuttuan ungkamaseikoa' Puang Allata'alla sola padammu anna la tuttuan kerangngan kapaissanan sola kakeakasammua'. \v 10 Ia kungei umpa'sambayangan susikoa' anna malara muissan muse'la randan mapianna dipogau' napolalan la masero katuoammua' anna tae' dengan sassana sae lako attu kasaeanna sule Kristus. \v 11 Anna angga gau' malolo la lemba' illaan salu katuoammua'i ura'na pengkaranganna Yesus Kristus, napolalan dipakasalle anna dipomatande Puang Allata'alla. \s1 Paulus illaan tarungkun, Kareba Kadoresan tuttuan titale' ambun \p \v 12 O anggammua' sa'do'dorangku, la mupengngissanannia' kumua aka dadi lako kaleku temo iaria nangei tuttuan buda tau urrangngi Kareba Kadoresan. \v 13 Napolalan naissanan angganna to siundagai banuanna tomaraya sola angganna tau illalan inde kotae balayanna kungei ditarungkun, iamo untetteranna' Kristus. \v 14 Anna buda sa'do'doranta to mangngorean inde tuttuan matoto' kapangngoreananna annu nakawanammi aka dadi lako kaleku illalan tarungkun napolalan tuttuan barani umpalanda' battakadanna Puang Allata'alla. \p \v 15 Dengan pira-pira tau umpa'peissanan Kristus annu mangungngu' penawa lako kaleku anna morai la umpakendek kasipekkaan. Sapo dengan duka' innang sitonda penawa mapatting umpalanda'i. \v 16 Ia nangei umpa'peissanan Kristus inde mai taue annu nakamaseina' anna naissanan balayanna kungei ditarungkun iamo nasuana' Puang Allata'alla umpa'timpasan Kareba Kadoresan. \v 17 Sapo kadake ia dio penawanna inde mai to mangungngu'e annu morai la kaissanan anna nasanga la tuttuan masussana' illaan tarungkun ke napalanda'i. \v 18 Sapo tae' maaka, annu mapiarika illaan penawanna tau umpalanda'i kadakerika, Kristus siamo napa'peissanan kupolalan dore'. \p La tontongna' dore' \v 19 annu kuissanan kumua sambayangmua' sola panto'longnginna Penawa Maserona Yesus Kristus kupolalan la dirappanan.\f + \fr 1:19 \fq dirappanan: \ft Illalan basa Yunani, mala duka' ma'kalembasan: \fq kasalamasan.\f* \v 20 Annu kurannuan tongan-tongan anna kupemulu kumua kela tae' siapa' dengan kasirisan illaan pengkarangangku. Sapo umba nakua kabaraniangku yolona la susimi duka' temo, la baranina' umpakasalle Kristus susi ummolai pengkarangangku angku tuopa tenni ummolai kamateangku. \v 21 Annu katuoangku kao angga satutu lako Kristus anna kamateangku kuangga' kakerongkosan. \v 22 Sapo ianna tuo liupa' illalan lino, malapa' umpalako karangan ma'guna. Iamo nangei tae' babangmo kuissan kupilei. \v 23 Dua kara-kara ussiruntu'ina'. Moraina' la umpellei lino angku torro sola Kristus annu iamo marru mapia, \v 24 sapo parallu toi duka' torropa' illalan lino annu la kupamoloipokoa'. \v 25 Makaleso illalan penawangku kumua marru mapia ke illalampa' lino, iamo nangei kuissanan kumua la sola-solapikia' angku pamoloipokoa' anna malara tuttuan matoto' kapangngoreanammua' anna la tuttuan dore'koa' mangngorean langngan Kristus. \v 26 Dadi ianna sulemo' matin, la tuttuan sendemi penawammua' umpakasalle Kristus Yesus ura'na kasaeangku. \s1 Kamatutuan illalan untingngayo pangngewaan \p \v 27 Angga ikoa' randan parallu temo iamo angganna gau'mua' la siolaan Kareba Kadoresan untetteran Kristus, anna malara kuita ke sia saera' matin battu' kurangngi ke sia tae'na' sae matin kumua tontongkoa' ke'de' matoto' illalan kapangngoreanammu, mesa penawa umpa'timpasan Kareba Kadoresan. \v 28 Tae'koa' la ungkarea' balimmu moi aka la napogau'. Annu inde kabaraniammua'e umpakawananni kumua kasanggangan la naduppa balimmua', sapo la ullolongangkoa' iko kasalamasan lu yao mai Puang Allata'alla. \v 29 Annu tae' angga kapangngoreanan lako Kristus nabengangkoa' Puang Allata'alla, sapo pandarraan duka' ura'na kapangngoreanammu lako Kristus. \v 30 Temo unduppamokoa' duka' pandarraan susi mangka muita lako kaleku yolona, anna muissanan kumua tontong liupi sae lako temo. \c 2 \s1 Kristus marampan penawa la napotandengan ma'rupa tau \p \v 1 Matoro penawammua' annu mesa kappa'mokoa' Kristus. Maranga liukoa' annu nakamaseikoa' Kristus. Nasolaammokoa' Penawa Masero,\f + \fr 2:1 \fq Nasolaammokoa' Penawa Masero: \ft Mala duka' ma'kalembasan: \fq Dengammi kasikamasean illalan alla'-alla'mua' annu naparundukmokoa' Penawa Masero.\f* anna ummampuimokoa' pa'rantangan bua sola pa'kamase. \v 2 Iamo too kupelau matin la mupasundunanna' kadoresangku. La sundummi kadoresangku ke mesa penawakoa', sikamase-mase, mesa pikki', anna mesa pattuyu. \v 3 Daua' umpalako mesa karangan ke angga kalemua' la mupikki' iaraka anna moraikoa' la umpeang sanga. Sapo la malenna' penawakoa' ummangga' solamu marru ma'tandalangnganan anna kalemu. \v 4 Tae' angga kalemua' la mupikki' sapo la mupasaluia' duka' penawa kaparalluanna solamua'. \v 5 La ma'penawa susikoa' Kristus Yesus. \q1 \v 6 Moi anna Dewata duka' Kristus Yesus susi Puang Allata'alla, \q1 sapo tae' umpengnganda' kasiranteanna Puang Allata'alla. \q1 \v 7 Sangngadinna untampean kamatandeanna sae tama lino merrupa tau sirapan sabua'. \q1 \v 8 Inde anna mendadi ma'rupa taumoe, \q1 mengkareppe'mi anna unturu' pa'kuanna Puang Allata'alla lambisan mate yao kayu pantokesan. \q1 \v 9 Iamo too anna napomatandemo Puang Allata'alla anna beenni kakuasaan untondon angganna kuasa senga'. \q1 \v 10 Anna malara angganna issinna suruga anna issinna lino, anna issinna apa' litak, la menomba dio tingngayona Puang Yesus, \q1 \v 11 anna la mangngaku kumua: “Yesus Kristus iamo Dewata,” napolalan dipomatande Puang Allata'alla Ambeta. \s1 To mangngorean la mendadi ballo lako to tangngummissanan Kareba Kadoresan \p \v 12 Anggammua' sa'do'dorangku to kukamasei, innang simanuru' liukoa'i. Iamo too la mengkarea'koa' umpalako la sipato'na napogau' to dipasalama', tae' angga angku diopa reen, sapo la ondongpia ke tae'na' dio reen. \v 13 Annu melolo Puang Allata'alla mengkarang illalan penawammua' napolalan kendek kamoraian anna kamatoroan umpogau'i pa'kuanna. \p \v 14 Tae'koa' la ma'nuku-nuku tala sipekka-pekka ungkarang angga lako, \v 15 ammu malara masero tala ditula' kadake napolalan kawanan kumua anaknakoa' Puang Allata'alla, to tae' dengan sassana illalan alla'-alla'na to kadake penawa anna to kadake gau'. La passassangkoa' sirapan bentoen ummarrang kamalillinan, \v 16 ke untetterangkoa' battakada meparunduk lako katuoan. Ianna mupasusimoa' tee, dengammi la napolalan sende penawangku ke saemi sule Kristus annu iamo la umpakawananni kumua tae' masala resoku umpalako passanangku. \p \v 17 Moi la dipateina' ura'na pengkarangangku umparundukkoa' lako lalan kasalamasan anna dibolloan raraku langngan pemala'mua' battu dikua kapangngoreanammua', la ma'kurru' sumanga'na' anna la dore'kia' pada-pada.\f + \fr 2:17 \ft Rarana Paulus ke dipateii napasirapan anggur sidibolloan yao pemala'na to Yahudi yolona. Anna kapangngoreananna to Filipi dipasirapan bale dipake memala'. Mala dibaca illalan Kel. 29:38-41.\f* \v 18 Anna la ma'kurru' sumanga'koa' duka' anta dore'a' pada-pada. \s1 Timotius anna Epafroditus \p \v 19 Ianna siolaan pa'kuanta Puang Yesus, la kusua matin Timotius masimpan anna malara tiala penawangku urrangngi karebammua' ke saemi sule. \v 20 Annu angganna to siumpamoloina' ta'mo dengan la nasusian penawanna anna kalantukanna umpikkisangkoa' kamasannangammu. \v 21 Annu tangngiaria karanganna Yesus Kristus napasalui penawa tau pira sapo kalenaria napa'kadua-duai. \v 22 Mukawanammia' kumua to la mala dirannuan Timotius. Mangkamokan sola mengkarang sirapan to sipoanak umpalanda' Kareba Kadoresan. \v 23 Ianna ma'lesoammo inde kara-kara kutingngayoe, tappa kusuami matin umpellambi'ikoa'. \v 24 Anna parannuna' langngan Dewata kumua la masimpanna' matin umpellambi'ikoa'. \p \v 25 Anggaria Epafroditus, to kuala siulu'mo, to musua sae umpamoloina' parallumi kusua matin sule. Mangkamo' nasolaan illalan pengkarangangku anna pangngewaangku. \v 26 La kusuami matin annu nakamalli'i sigalimokoa'i anna masussa penawanna annu naissanan kumua mupekarebamia' kumua masaki. \v 27 Innang masaki tongan anna ambo' titti' bonno', sapo nakamasei Puang Allata'alla anna nakamaseina' duka' indaku tuttuan masussamo. \v 28 Iamo too angku ma'sirra'mo ussuai matin ammu malara dore'a' sule ke muitami anna la mattammo duka' penawangku. \v 29 La sitonda kadoresangkoa' untarimai susi la sipato'na mupalako ke untarimakoa' sa'do'dorammu to mangngorean. Pakasalleia' angganna to susi Epafroditus. \v 30 Annu ambo' titti' bonno' ura'na pengkaranganna Kristus anna umbotoran sunga'na umposara tae'napa mupogau' lako kalekua' la ungganna'i kaparalluangku. \c 3 \s1 Angga kapangngoreanan lako Kristus dipolalan malolo dio tingngayona Puang Allata'alla \p \v 1 O anggammua' sa'do'dorangku, dengan polepi la kuuki' iamo la sipato'koa' dore' annu mesa kappa'mokoa' Puang Yesus. Tae' maaka kusulei pole mangkannamo kuukisangkoa' indana papusakoa' pepa'guruan senga'. \v 2 Katangkinnikoa' to umpalanda' pepatudu sala, to sipato' digente' to tama'aluk. Daua' perangngii tula'na kumua manggi' disunna' to la mendadi petauanna Puang Allata'alla. \v 3 Annu kitamoa' sipato' digente' to mangka disunna' battu dikua petauanna Puang Allata'alla annu naparundukkia' Penawa Masero menomba langngan Puang Allata'alla anna ma'kurru' sumanga'kia' annu mesa kappa'miki' Kristus Yesus. Tangngia kita diitanna lako tarannuan. \p \v 4 Sitonganna malana' duka' urrannuan itin matin susinnao. Annu ianna dengan tau ussanga kalena urrannuan pa'pogau' kalena, ondongpakkao. \v 5 Annu situru' atoran alukna to Yahudi, karuai bonginna dadingku disunna'mo', innang to Israelna' dadi, peampoannana' Benyamin, to Ibrani kalebuna'. Diona kamanurusan lako atoran alukna to Yahudi, tamana' duka' kombonganna to Farisi. \v 6 To Yahudi toto'na' duka' lambisan umpakario-riona' kombonganna to mangngorean. Ianna kamanurusan lako atoran alukna to Yahudi la diita, tae' duka' dengan sassaku. \v 7 Angganna te maie kusanga la kuporongko' yolona sapo kusangami tae' dengan gunana temo annu ummissanammo' Kristus. \v 8 Tangngia mandi te maie, sapo angga lako illalan lino kuangga' tae' ma'guna annu anggami ke ummissananna' Kristus Yesus Pepuangangku kusanga randan ma'tandalangnganan. Angganna te maie kutampean asan anna kuangga' rompon annu ummissanammo' Kristus. Kutampean asammi angku malara unturu' Kristus \v 9 angki mesa kappa'. Tangngiamo pa'palakoku unturu' atoran alukna to Yahudi la kupolalan malolo dio olona Puang Allata'alla sapo kapangngoreanangkumo lako Kristus. Dadi inde kamaloloanne buttu yao mai Puang Allata'alla ummolai kapangngoreanan lako Kristus. \v 10 Anggami kuinawa-nawa kela ummissanan manappana' Kristus sola ussa'dingan kakuasaan umpatuoi sule dio mai alla'na to mate. Kuporai ke didarrana' duka' susi Kristus lambisan mate susi kamateanna, \v 11 annu kurannuan la dipatuona' dio mai alla'na to mate. \s1 Paulus umpa'kadua-duai lalan kasalamasan \p \v 12 Tae' kukua ullambi'mokkao pangnginawa-nawangku la susi Kristus battu dikua sundummo', sapo la ma'kadua-dua liupa' umpa'pasusii Kristus annu iamo nangei umpopendadina' petauana. \v 13 Anggammu sa'do'dorangku, tae' kukua susi tappa'mo' Kristus sapo dengan aka kupogau', iamo: kutampean asammi gau'ku yolona angku patutui penawa la kutingngayona. \v 14 Sirapan to sikondongan, le'ba liuna' kumondong umpellambi'i la dikasaeinna lako, angku malara ullolongan songko' kapataloan yao suruga annu iamo nangei untambaina' Puang Allata'alla ummolai kapangngoreanan lako Kristus Yesus. \p \v 15 Angganta to matoto'mo kapangngoreananta, anta ma'pikki' susimoa' tee. Sapo ianna dengarrokoa' senga' pikki'mu la melolo Puang Allata'alla umpaleangangkoa'. \v 16 Sapo parallu la tapasalui penawa kumua: La ma'palakokia' susi sitapogau'na liumo. \p \v 17 O anggammua' sa'do'dorangku, potandengannia' pa'palakoku. Petua'ia' to umpotandengammo pa'palakoki ammu turu'ia'.\f + \fr 3:17 \ft 1Kor. 4:16, 11:1.\f* \v 18 Pembudamokoa' kupokadaan, anna sitoang wai matana' untulasan polekoa' temo kumua ianna diita pa'palakona, buda tau ussumbala kamateanna Kristus yao kayu pantokesan. \v 19 Tau susi te maie la unduppa kasanggangan. Kamailuannamo napodewata anna la dipomakadere'namo naposende. Anggami kara-kara mellinona napikki'. \v 20 Sapo tae'kia' kita la ma'gau' susi annu nakala'mikia' kaparentaan suruga anna la ummampaikia' Puang Yesus Kristus To ma'pasalama' yao mai angngenan iatoo. \v 21 Inde batang kaletae malamma anna mala puru', sapo la napopembali Kristus susi batang kalena tae' dengan sassana. La mala te napogau'e annu ummampui kakuasaan ungkuasai angga maritik. \c 4 \p \v 1 Anggammua' sa'do'dorangku to kukamasei anna kukamalli'i, la tontong liukoa' umpomatoto' kapangngoreanammu langngan Puang Yesus. Ikomoa' kadoresangku anna to kuposende. \s1 Pira-pira randanna kada pepatudu \p \v 2 Kupelau lako sa'do'dorangku Euodia anna Sintike, kenamala mesa penawakoa' susi la sipato'na napogau' to ummoreammo Puang Yesus. \v 3 O satappaan lentekku\f + \fr 4:3 \fq satappaan lentekku: \ft Illalan basa Yunani nakua: “Sunsugos”, mala ma'kalembasan “mesa satappaan lentekku” mala duka' sanga tau.\f* to tontong matutu, kupelau lako kalemu la mupamoloi itin dua baineo anna malara sikapia sule. Bassi mangkana' napamoloi mengkarang umpalanda' Kareba Kadoresan, susi Klemens anna angganna to umpamoloina'. Tiuki' asammi sanganna illalan Sura' Katuoan yao suruga.\f + \fr 4:3 \fq Sura' Katuoan \ft dingei ummuki' sanganna to dipasalama'. Bacai Pom. 20:11-15.\f* \p \v 4 La sipato'koa' ma'dore'-dore' liu annu mesa kappa'mokoa' Puang Yesus. Kusulei pole kumua la ma'dore'-dore'koa'! \v 5 Kenamala nakawanan asan tau kumua mapia penawakoa'. Annu madappi'mi kasaeanna Puang Yesus. \v 6 Tae'koa' la malallan umpikki' angga lako. Sapo angganna kara-kara la mupakendek langngan Puang Allata'alla ummolai sambayang anna angganna kaparalluammua' la mupelau sitonda pa'kurrusan sumanga'. \v 7 Napolalan la tandoikoa' kamasakkean Puang Allata'alla, la nadagai pikki'mua' anna penawammua' annu mesa kappa'mokoa' Kristus Yesus. Inde kamasakkean nabengangkoa' Puang Allata'allae tae' nalambi' pikki'na ma'rupa tau. \p \v 8 Anggammua' sa'do'dorangku, katampakanna kupelau matin la mupaillalan penawa angga digente'na kamapiaan anna sipato' dipakasalle, susinna: tula' tongan, sipato'na dipogau', kamaloloan, kamaseroan, sipato'na dipikki', anna la ditula' mapianna. \v 9 Pogau'ia' angga mangkanna mutarima sola angga mangkanna kupatuduangkoa', anna murangnginna sola muitanna kupogau'. Napolalan la tontongkoa' nasolaan Puang Allata'alla, kabuttuanna kamasakkean. \s1 Kadoresanna Paulus ura'na pa'petandona to Filipi \p \v 10 Dore' tongan-tonganna' ura'na mesa kappa'mo' Puang Yesus annu mala omo' mupamoloi temo. Tae' kukua mukalembeimo' sapo balan tae'na mulambi'a'. \v 11 Tangngia kataesannamo sidundu kaparalluangku napolalan kutula' te maie, annu kupobeasammi kao umpasiruai kaleku dionamo reen. \v 12 Annu bassi kusa'dingammi illalan katuoangku tasidundu kaparalluan anna kala'bian. Kuissan toi umpomasannang penawangku untingngayo angganna kara-kara, la susi attungku kala'bian diona kammandean tenni attungku tasidundu, susi katomakakaan tenni kamemase-masean. \v 13 Moi umba nakua kara-kara kuduppa kubela kutingngayo ura'na kamatoroan nabenganna' Kristus. \v 14 Sapo inde pa'palakomua'e mapia duka' annu mupamoloina' illalan kamasussaangku. \p \v 15 Anggammua' sa'do'dorangku to Filipi, muissanan kumua inde angku tampe propinsi Makedonia angku bunga'na umpalanda' Kareba Kadoresan lako kalemua'e, angga ikoa' mesa-mesanna kombonganna to Sarani ussaluananna' kaparalluangku. \v 16 La'bi-la'binna angku diopa Tesalonika pempiran-piranna' mupopebaan kaparalluan. \v 17 Tae' te kukuae anggamo' morai la ummampai pa'petando, sapo kenamala tuttuan kerangngan buana pa'palako mapiammua' yao suruga. \v 18 Budami kaparalluan mubeenna' anna mala dikua la'bimi anna kuparalluinna. Kualami pa'petandomua' nabaa sae Epafroditus kupolalan kala'biammo. Inde pa'petandomua'e sirapan pantunu bumanangnga' dipopemala' langngan Puang Allata'alla. Mesa pemala' natarima anna naporanan Puang Allata'alla. \v 19 Puang Allata'alla to kupenombai la ungganna'i angganna kaparalluammua' situru' katomakakaanna tadisirantean annu mesa kappa'mokoa' Kristus Yesus. \v 20 Dipakasalle Puang Allata'alla Ambeta mengkalao temo lambi' sae lako-lakona! Amin. \s1 Bubungna sura' \p \v 21 Palandasanna' salama'ku lako angganna petauanna Puang Allata'alla, to mangngorean lako Kristus Yesus. Salama'na duka' angganna sa'do'doranta to kusolaan inde. \v 22 Salama'na angganna petauanna Puang Allata'alla inde, la'bi-la'binna to torro dio banuanna tomaraya. \p \v 23 Anna Puang Yesus Kristusmora untamba'koa' pada-pada.