\id 2CO Mamasa [MQJ, West Sulawesi, Indonesia] \h 2 Korintus \toc1 Kapenduanna sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio Korintus \toc2 2 Korintus \toc3 2Kor. \mt2 Kapenduanna sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio \mt1 Korintus \imt1 Pungngu' tannunna \ip Inde sura'e nauki' Paulus napopebaa lako kombonganna to mangngorean dio Korintus, mesa kota kamai dio propinsi Akhaya. Paulusmo randan yolo sae lako Korintus umpalanda' Kareba Kadoresan (Rasul 18:1-7). Le'bai Paulus umpellei Korintus lu lako kota senga', kendekmi to ussassai Paulus illalan kombonganna to mangngorean dio kumua tangngia rasulna Puang Yesus Paulus. Iamo too anna ussuamo Titus Paulus lako Korintus umpalandasanni kada makarra'na lako to Korintus. Ma'pasulei Titus dio mai Korintus lu lakomi Makedonia napolalan sitammu Paulus dio. Ma'tetterammi Titus lako Paulus kumua nakamalli'i to Korintus anna morai la silambi' (2Kor. 7:6-7). Sapo dengan liupi to makarra' ulu dio moka unturu' Paulus. \ip Naissananna Paulus kumua nakamalli'i to Korintus, umpopebaami sura' lako. Iamo te \bk Kapenduanna sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio Korintus\bk* napopebaa lakoe. Illalan inde sura'e untetterammi pengkaranganna umpalanda' Kareba Kadoresan (2:14-6:10). Natula' duka' kumua ungkamasei tongan-tongan to Korintus (6:11-13; 7:2-4, 13-16). Anna natula' toi duka' umba nakua kadoresanna anna issananni kumua budami to Korintus mengkatoba' dio mai gau' kadakena (7:5-13). Dengan duka' pelaunna Paulus lako to Korintus la umpamoloi padanna to mangngorean to mase-mase dio Yudea (8:1-9:15). Anna katampakanna, tula' makarra'na Paulus lako to ussanga kalena rasul taditondon, anna lako to tae' ummakui Paulus kumua rasulna Kristus (10:1-13:10). \iot Lesoanna issinna \io1 1. Su'bakan kada anna pepakaranga lako to nalambi' kamasussaan (\ior 1:1-11\ior*) \io1 2. Kasilombunganna Paulus anna kombonganna to mangngorean dio Korintus (\ior 1:12-7:16\ior*) \io2 a. Paulus untetteran umba nakua anna tae' dadi la lao lako Korintus (\ior 1:12-2:13\ior*) \io2 b. Paulus untetteran pengkaranganna umpalanda' Kareba Kadoresan (\ior 2:14-7:1\ior*) \io2 c. Pelaunna Paulus kenamala umbukai penawanna to Korintus untarima Paulus sola solana (\ior 7:2-7:16\ior*) \io1 3. Pelaunna Paulus lako to Korintus la urrempun doi' la napamoloian to mangngorean dio Yudea (\ior 8:1-9:15\ior*) \io1 4. Paulus umpasala to untula' kadakei, anna untetteran umba nakua alla'na rasul tatongan (\ior 10:1-13:10\ior*) \io1 5. Bubungna sura' (\ior 13:11-13\ior*) \c 1 \s1 Su'bakan kada \p \v 1 Inde sura'e lu dio mai kaleku Paulus, mesa rasulna Kristus Yesus situru' pa'kuanna Puang Allata'alla, anna lu dio mai sa'do'doranta Timotius lu lako anggammu sa'do'dorangki to nakala' kombonganna to mangngorean itin Korintus, anna lu lako anggammua' to Sarani itin propinsi Akhaya. \v 2 Anna Puang Allata'allamora Ambeta sola Puang Yesus Kristus untamba'koa' anna tandoikoa' kamasakkean. \s1 Puang Allata'alla to'na pepakaranga \p \v 3 Dipakasalle Puang Allata'alla, Ambena Dewatanta Yesus Kristus, annu iamo Ambeta to lantuk ma'kamase anna Dewata kabuttuanna pepakaranga. \v 4 Napakarangakan angki nalambi' kamasussaan, anna malara inde pepakarangannae kipake duka' umpakaranga solaki to nalambi' kamasussaan. \v 5 Annu budami kamasussaan susi mangka nasa'dingan Kristus ullambi'kan, sapo budami duka' pepakaranga kilolongan annu mesa kappa'mokan Kristus. \v 6 Ianna nalambi'kan kamasussaan, la pepakaranga iko lako kalemua' anna la muola ullolongan kasalamasan. Ianna dipakarangakan, la dipakarangakoa' duka' napolalan malakoa' tontong matutu untingngayo kamasussaan susi kisa'dingan. \v 7 Tontong liukan parannu kumua la tontongkoa' sa'bara' untingngayo kamasussaan. Annu kiissanan kumua ianna pada-padakia' untammu kamasussaan, la pada-padakia' duka' untarima pepakaranga yao mai Puang Allata'alla. \p \v 8 Anggammua' sa'do'dorangki, moraikan kela ummissanangkoa' kamasussaan mabanda' kitammu dio propinsi Asia. Annu tandana mabanda', ta'mo dengan kikua la tuokan, \v 9 susi tappa'kan to dipabambanni sangka' la dipatei. Sapo ia nangei dadi susi, angki malara tae' urrannuan kamatoroangki, sapo la parannu langngangkan Puang Allata'alla to ma'kuasa umpatuo sule to mate. \v 10 Puang Allata'allamo mangka umpasikambelakan kamatean mekarea'-rea', anna la napasikambelakan duka' temo. Anna kirannuan kumua la tontongkan napasikambela illalan attu la kitingngayona, \v 11 ke tontong liukan mupamoloia' ummolai sambayang. Annu ianna buda tau umpa'sambayangangkan la natamba'kan Puang Allata'alla napolalan la buda tau ma'kurru' sumanga'. \s1 Ta'pa tarru' pa'kua penawanna Paulus la lempang dio Korintus \p \v 12 Sendekan annu nakua penawangki angganna pa'palakoki illalan lino lako ma'rupa tau, la'bi-la'binna lako kalemua', ma'bulo salampakan sitonda penawa mapatting lu yao mai Puang Allata'alla. Kara-kara iatoo kipalako tangngia ura'na kapaissanan ma'rupa tau sapo ura'na pa'kamasena Puang Allata'alla lako kaleki. \v 13-14 Angganna pangnguki'ki lako kalemua', tae' ma'kalembasan senga' salianna innang mupekalembasan ke mubacai. Moika anna ta'pa mupekalembasan tongan temo, sapo kurannuan la mupekalembasan asan ke dako' kumua la muposendekan susi kami umposendekoa' ke saemi sule Puang Yesus kapenduanna. \p \v 15 Iamo te kaparannuangku kumua la muposendekanne napolalan kendek illalan penawangku yolona la penduangkoa' kulempangngi ammu malara penduan ullolongan tamba' ummolai kasaeangku matin. \v 16 Pa'bunu'-bunu' penawangku, la kulempangngi salakoa' ke lu lakona' propinsi Makedonia anna la lempang polena' itin ke ma'pasulemo' dio mai anna malara dengan mutunduianna' umpatarru' penonosangku lako Yudea. \v 17 Sapo salaria inde pa'bunu'-bunu' penawangkue. Malarakka la dikuan tille tipae'? Anggarika situru' pa'kuangku massuri kupolalan ma'dua kada, mangka kukua: “Io”, mangka kukua: “Tae'”? \v 18 Susi Puang Allata'alla mala diorean, nakuamo duka' dandingki matin tae' mangka kikua: “Io,” mangka kikua: “Tae'.” \v 19 Annu Yesus Kristus Anakna Puang Allata'alla kitetteranangkoa' solakan Silas anna Timotius tangngia “Io” anna “Tae'”. Sapo to matutu umpasae lako pa'dandinna. \v 20 Manassa angga “Io” diissanan illalan Yesus Kristus annu angganna pa'dandinna Puang Allata'alla lemba' asammi illalan kalena. Napolalan ummolai sanganna Yesus Kristus malaki' umpomatande Puang Allata'alla takua: “Amin.” \v 21 Melolo Puang Allata'alla umpakatoto'kia' annu mesa kappa'mikia' Kristus, anna melolo toi umpopendadiki' petauanna. \v 22 Melolo toi duka' untandaikia' anna malara diissanan kumua to naampuikia', anna patamangkia' penawanta Penawa Maserona la mendadi tanda kumua la talolongan angganna pa'dandinna lako kaleta. \p \v 23 Puang Allata'alla ussa'biina' annu nalosa penawangku kumua tae'na' dadi matin Korintus annu mokana' la mapa'di' penawammua' ke makarra'i tula'ku matin. \v 24 Tae'koa' manggi' kiparenta liu la untarunduk kapangngoreanammu, annu innang ke'de' matoto'mokoa' illalan kapangngoreanammu. Sapo anggami kipeang umba la takua mesa penawa anna malara tuttuan masannang penawammua'. \c 2 \p \v 1 Iamo too anna kupatantumo illalan penawangku kumua tae'na' la matin indana mapa'di' pole omo penawammua' susi yolona. \v 2 Annu ianna la kupa'di' penawakoa', bennapa la umpakarangana'? Angga ikoa' mala umpakarangana' sapo umbamo la nakua ke mangkamokoa' kupa'di' penawa? \v 3 Iamo kungei umpopebaammokoa' iato sura'o, anna malara tae'na' napa'di' penawa to la umpatialanna' penawangku ke saena' matin. Annu kuorean kumua ianna dore'na' innang la dore'koa' duka'. \v 4 Inde angku ukisangkoa' sura' yolonae, masussa tongan-tongan kusa'ding anna rantang buaku lambisan tumangi'na'. Tae' kukua la kupopebangkoa' sura' anna malara masussa duka' penawammua', sapo kukua anna malara muissanan kumua kukamasei tongan-tongangkoa'. \s1 To kasalaan la digarri'i \p \v 5 Ianna dengan tau umpakendek pa'di' penawa, sitonganna tae' angga kao napa'di' penawa sapo randan ta'mo ke pira-pirakoa' itin napa'di' penawa. Annu la makarra' sigali tula'ku ke kukua napa'di' penawa asangkoa'. \v 6 Itin matin tau susio budami solamua' mangka umpabambanni sangka', sapo kukua la siruami. \v 7 La mugarri'imia' ammu pakarangai indana mapa'di' sigalimo penawanna napolalan kattu rannu. \v 8 Iamo too kupelau matin temo la mupakawanan lako kalena kumua mukamasei tongan-tongan. \v 9 Tonganna kumua kupopebangkoa' sura' yolona annu la kuola ummitakoa' battu la muturu' tongarri pa'kuangku battu la ta'ra.\f + \fr 2:9 \ft Dengan sura'na Paulus ussua to Korintus umpabambanni sangka' to umpakendek pa'di' penawa dio.\f* \v 10 Ianna unggarri'ikoa' to kasalaan lako kalemu, la kugarri'i duka'. Annu ianna dengan tau parallu la digarri'i, la kugarri'i dio olona Kristus annu ikoa' kupa'kadua-duai, \v 11 indana dengan naola ponggawana setang mengkarang illalan alla'ta annu innang taissanammi pa'kua penawanna. \s1 Tae' ra'da penawanna Paulus dio Troas annu tae' silambi' Titus \p \v 12 Saena' lako Troas la umpalanda' Kareba Kadoresan diona pengkaranganna Kristus, nabillangammo' lalan Puang Yesus la umpalako pengkarangangku dio angngenan iatoo. \v 13 Sapo tae' ra'da penawangku annu tae'na' silambi' sa'do'dorangku Titus, kupolalan umpellei Troas lu lako Makedonia.\f + \fr 2:13 \ft Ia nangei morai Paulus la ma'sirra' silambi' Titus annu la natetterananni Titus umba nakua kombonganna to mangngorean dio Korintus, napolalan tarru' lako Makedonia Paulus untammuii. Itai 7:5-7.\f* \s1 Paulus napake Puang Allata'alla umpalanda' Kareba Kadoresan \p \v 14 Kurru' sumanga' langngan Puang Allata'alla, annu tontongkan napatette illalan umpakaroa' kapataloanna Kristus annu mesa kappa'mokan Kristus. Napakekan Puang Allata'alla anna malara kareba diona pengkaranganna Kristus titale' sirapan bau bumanangnga' titantan lao. \v 15 Annu kami-kami sirapangkan pantunu bumanangnga' napemalasan Kristus langngan Puang Allata'alla nauduk angganna tau, susi to dipasalama' tenni to la tinanda lako kasanggangan. \v 16 Sirapangkan bosi to mate la papatean lako to la ullolongan kasanggangan. Sapo lako to dipasalama', sirapangkan bau bumanangnga' annu kipalandasanni kareba la mepatuo. Tae' dengan tau la umbela umpalako inde pengkaranganne. \v 17 Tae'kan susi buda tau umpopallolongan battakadanna Puang Allata'alla. Sapo to nasuakan kami Puang Allata'alla napolalan kikaloloi kipalanda' anna naitakan kumua tae' dengan senga'na illalan penawangki annu mesa kappa'mokan Kristus. \c 3 \s1 Pengkaranganna Paulus umpalanda' pa'dandi bakaru \p \v 1 Ianna dirangngi kadangki, malarika la dikua menge omokan untede kaleki? Tae'kan susi tau senga' sae umpellambi'ikoa' manggi' sitoang sura' pantede dio mai tau anna malara mutarimaa', anna mane umpelau sura' pantede lako kalemua' la napa'paitaan dio angngenan senga'. \v 2 Kalemumoa' kami kiposura' annu sirapangkoa' sura' tiuki' illalan penawangki naissanan asan tau anna naissan toi nabaca. \v 3 Annu kawanammi ummolai panggauammua' kumua to mangngorean tongammokoa', buana pengkarangki. Napolalan mala dikua ikomoa' sirapan sura' nauki' Kristus, tangngia peuki' napopangnguki' sapo Penawa Maserona Puang Allata'alla Dewata tuo, tae' nauki' lako batu sapo nauki' illalan penawanna ma'rupa tau. \p \v 4 Ia kingei barani ma'kada susi annu ummorean tongangkan Puang Allata'alla ura'na pengkaranganna Kristus illalan kaleki. \v 5 Tae' dengan lalanna la kikua ummampuikan kapaissanan umpalako inde pengkaranganne, sapo Puang Allata'alla umbeengkan kapaissanan. \v 6 Puang Allata'allamo mengkarang illalan kaleki, napolalan kibela mengkarang umpalanda' pa'dandi bakaru lako ma'rupa tau. Inde pa'dandi bakarue tangngia atoran tiuki' sapo pengkaranganna Penawa Masero lako ma'rupa tau. Annu atoran tiuki' la mepalulako kamatean sapo Penawa Masero mepatinanda lako katuoan bakaru. \p \v 7 Atoran la mepalulako kamatean tiuki' dio batu. Inde anna pebeenni lako Musae, kawanan kamatandeanna Puang Allata'alla dio lindona Musa lambisan pasilong napolalan tae' nataro nanenne'i to Israel, moika anna marassammo la pa'de. Ianna sitonda kamatandeanna Puang Allata'alla umpebeen atoran la mepalulako kamatean, \v 8 la ondongpia pa'dandi bakaru napebeen Penawa Masero. \v 9 Ianna sitonda kamatandean pa'dandi la untumang ma'rupa tau dipabambanni sangka', marru matande pole ia pa'dandi la naola Puang Allata'alla ummangga' malolo ma'rupa tau. \v 10 Moika anna matande pa'dandi yolo, sapo ianna dipasitinti pa'dandi bakaru, pa'demi kamatandeanna. \v 11 Ianna sitonda kamatandean pa'dandi yolo moika anna tae' la da'da', la dapakaia pa'dandi la da'da' sae lako-lakona innang marru la matandena. \p \v 12 Ura'namo te kaparannuangki susie kingei barani mantula'. \v 13 Tae'kan susi Musa ussampun lindona indana itai to Israel pa'de pasilongna kamatandeanna Puang Allata'alla dio lindona. \v 14 Sapo innang titutu' pikki'na to Israel. Anna sae lako temo montong liupi takua to dibalun pikki'na ke umbacai pa'dandi yolo. Annu angga la nangei tibuka pikki'na sirapan dialai pebalunna ke mesa kappa'i Kristus. \v 15 Sae lako temo ianna umbaca omo sura'na Musa, dengan liupi untutu'i pikki'na. \v 16 Sapo ianna mengkatoba' tau anna unturu' Dewata, tae' mala tala tibuka pikki'na sirapan mallai pebalunna. \v 17 Inde dikuaan Dewatae, iamo Penawa Masero. Anna benna-benna torro Penawa Maserona Dewata illalan penawanna, ta'mo dengan umposabua'i. \v 18 Ta'mo kita dengan umbalun pikki'ta temo, napolalan kawanan kamatandeanna Dewata illalan kaleta. Inde kamatandeanne buttu yao mai Dewata, anna inde dikuaan Dewatae iamo Penawa Masero torro illalan kaleta. Anna Penawa Maseromo umpopendadikia' susi kalena Kristus, napolalan tuttuan masae tuttuan kawanan kamatandeanna Dewata illalan kaleta. \c 4 \s1 To umpalanda' Kareba Kadoresan la ma'gau' malolo \p \v 1 Pa'kamasenamo Puang Allata'alla kipolalan napapassanni inde karanganne. Iamo too anna tae'kan kattu rannu. \v 2 Tae'kan ungkarang gau' mekadere'-dere' sinapogau' buni ma'rupa tau. Tae'kan umpakena tau anna tae'kan umbalendo-lendo battakadanna Puang Allata'alla. Sangngadinna dio olona Puang Allata'alla kipomakaleso manappa innang ianna, anna kirannuan la mengkalao illalan unak penawanna angganna tau ummitakan anna sangaikan. \v 3 Ianna dengampa tau tae' umpekalambanan manappa Kareba Kadoresan kipalanda', to la ullolongan mandamora kasanggangan, \v 4 iamo to tae' mangngorean. Itin matin tauo nabutai pikki'na ponggawana setang to ungkuasai lino napolalan tae' ummita kamasianganna Kareba Kadoresan untetteran kamatandeanna Kristus, to umpakawanan kalena Puang Allata'alla. \v 5 Inde kareba kipalanda'e tangngia kaleki kitetteran, sapo kipalanda' kumua: Yesus Kristusmo Pepuanganta. Kaleki kami, sabua'mukan situru' pa'kuanna Puang Yesus. \v 6 Mangka ma'kada Puang Allata'alla nakua: “La pangngarrang kamasiangan illalan mai kamalillinan.”\f + \fr 4:6 \ft Kej. 1:3.\f* Anna Puang Allata'alla siamo umpopangngarrang kamasiangan illalan penawanta anna malara masiang pikki'ta, tapolalan umpekalambanan kamatandeanna Puang Allata'alla pangngarrang dio lindona Kristus.\f + \fr 4:6 \fq kamatandeanna Puang Allata'alla pangngarrang dio lindona Kristus: \ft Kamatandeanna Puang Allata'alla pangngarrang dio lindona Musa yolona, susimi duka' kamatandeanna Puang Allata'alla kawanan illalan kalena Kristus.\f* \s1 Ewanan keangga' illalan kurin litak \p \v 7 Kamasiangan anna kakuasaan illalan kaleki sirapan ewanan keangga' dianna illalan kurin litak iamo batang kaleki. Dadi la nakawanan tau kumua inde kakuasaan randan ma'tandalangngananne lu yao mai Puang Allata'alla, tae' lu dio mai kaleki. \v 8 Sibassa'kan naliling tama kamaparrisan, sapo simala mammokan lappa'. Sipusami pikki'ki, sapo ta' mammokan sikattu rannu. \v 9 Sididarrakan, sapo tae'kan dengan natampe Dewata. Pembudakan dikambei lambisan tisambak, sapo ta' mammokan bonno'. \v 10 Ussa'dingan liukan kamasussaan lambisan la malakan dipatei susi Puang Yesus anna malara kawanan illalan kaleki kumua tuo sule Puang Yesus. \v 11 Kami, to tuopa dengan liu to morai la umpateikan annu unturu'kan Puang Yesus anna malara kawanan illalan kaleki kumua tuo sule Puang Yesus, moika anna tae' la da'da' inde batang kalekie. \v 12 Dadi umbotorangkan sunga'ki ammu malara ullolongan katuoan sae lako-lakona. \p \v 13 Dengan tiuki' illalan Buku Masero nakua: “Mangngoreanna' kupolalan barani mantula'.”\f + \fr 4:13 \ft Mzm. 116:10.\f* Susimi duka' kapangngoreanangki kipolalan barani mantula', \v 14 annu kiissanan kumua Puang Allata'alla to mangka umpatuo sule Puang Yesus, la umpatuokan sule susi Puang Yesus anna la pada-padakia' napopengngolo lako kalena. \v 15 Iate kingei ussa'dingan kamaparrisan susie annu kipa'kadua-duaikoa'. Annu tuttuan buda tau urrangngi Kareba Kadoresan kipalanda' napolalan ussa'dingan pa'kamasena Puang Allata'alla, tuttuan buda duka' tau ma'kurru' sumanga', napolalan dipomatande Puang Allata'alla. \s1 La tapakawanan illalan salu katuoanta kumua to mangngoreangki' \p \v 16 Iamo too anna ta'mokan dengan kattu rannu. Moi anna tuttuan malammamo batang kaleki sapo dibakarui liu penawangki allo-allona. \v 17 Annu inde kamasussaan kisa'dinganne tae' mabanda' anna tae' la masae. Sapo la ungkembuaan kamatandean lako kaleki sae lako-lakona anna marru untondon kamasussaan kisa'dingan. \v 18 Tangngia kami diitanna lako kipakalando sapo tae'na diita. Annu diitanna lako angga la sappai', sapo tae'na diita lako la da'da' sae lako-lakona. \c 5 \p \v 1 Batang kaleta sirapan lantang tangei torro illalan lino. Anna kiissanan kumua ianna dirondonnimo inde lantangnge, innang mangkamiki' napatokaan banua Puang Allata'alla yao suruga, tangngia panggaraga ma'rupa tau anna la da'da' sae lako-lakona. \v 2 Inde anta torropa illalan linoe mengkaloa'ki', annu mamalli'miki' morai la torro illalan batang kale bakarunta yao suruga. \v 3 Annu ianna torro illalammo batang kale bakaru sunga'ta, sirapammi ma'pakean, tae' ma'kambelang. \v 4 Ianna torro liupa sunga'ta illalan batang kaleta, mengkaloa'kia' annu mabanda' kamasussaan tapassan. Tae' dikua moraiki' la untampe batang kaleta illalan inde linoe, sapo moraiki' la umpake batang kale lu yao mai suruga, anna malara inde batang kaleta innang la matee nasonda batang kale la tuo sae lako-lakona. \v 5 Melolo Puang Allata'alla umpatokakia' la untarima batang kale bakaru, anna Penawa Maseronamo mangka nabeengkia' la tandana kumua la dadi. \p \v 6 Iamo too anna matoro liumo penawangki moika anna kiissanan kumua ianna torropakan illalan inde batang kalekie, sikambelapakan banua la kingei torro sola Puang Yesus. \v 7 Annu katuoangki kami illalan lino situru' kapangngoreanangki langngan Kristus tae' situru' diitanna lako. \v 8 Kusulei pole kumua matoro penawangki anna marru kiporai ke umpelleimokan inde batang kalekie angki torro sola Puang Yesus. \v 9 Iamo kipolalan umpeang liu lalan la kiola umpomasannangngi penawanna, la susi angki torro illalampa batang kaleki, tenni ke kipelleimi. \v 10 Annu innang la dipopengngolo asangkia' lako Kristus la naparessa, anna pantan la untarimaki' la sipato'na tatarima sitinti pa'palakota illalan lino, mapiarika pa'palakota kadakerika. \s1 Puang Allata'alla sikapia sule ma'rupa tau ummolai Kristus \p \v 11 Iamo too anna umpeang liumokan lalan angki malara naorean tau la'bi-la'binna annu kiissanan kalembasanna mengkarea' langngan Puang Yesus. Nalosa Puang Allata'alla penawangki, anna kurannuan la mengkalao illalan duka' penawammua' umpengngissanannikan. \v 12 Tae' te dengan illalan penawangkie kumua la untede omokan kaleki. Sapo kipaitaikoa' lalan la muola undoresangkan, la mupakea' umbali to angga salianna nadoresan tangngia illalanna penawa. \v 13 Ianna ta'mo montong penawangki diita, angganna too la umpomatande Puang Allata'alla. Sapo ianna masiang pikki'ki diita, angganna too la kamapiaammua' kipasalui penawa. \v 14 Angganna te maie mala kipogau' ura'na pa'kamasena Kristus mengkarang illalan kaleki annu kiissanammi kumua sirapammi mate asan angganna tau annu mangkami mate mesa tau ussondai. \v 15 Mangkami mate Kristus ussonda angganna tau, anna malara angganna to tuopa tangngiamo pa'kua penawanna la naturu', sapo la pa'kuanna Kristus to mangka mate ussondai anna mangka dipatuo sule. \p \v 16 Iamo too anna tangngiamo kami pangngita ma'rupa tau kipolalan ummissanan tau. Sitonganna ambo' situru' duka' pangngita rupa tau kipolalan ummissanan Kristus, sapo ta'mo temo. \v 17 Angganna to mesa kappa'mo Kristus sirapan to ditampa bakaru. Pa'demi katuoan yolona nasonda katuoan bakaru. \v 18 Angganna too Puang Allata'alla ungkarangngi. Malakia' napasikapia kalena Puang Allata'alla sule ura'na pengkaranganna Kristus, anna mane papassannikan pengkarangan la umpaitai lalan tau senga' anna malara sikapia duka' sule Puang Allata'alla. \v 19 Indemi kareba kipalanda'e kumua: Puang Allata'alla umpasikapia sule kalena anna ma'rupa tau ura'na pengkaranganna Kristus, ta'mo untuntu' kasalaanna ma'rupa tau. Mangkamokan napapassanni pengkarangan la untetteran umba nakua lalanna anna mala sikapia sule Puang Allata'alla anna ma'rupa tau. \p \v 20 Dadi, pesuanakan kami Kristus. Iamo too ianna kipantula'ikoa', sirapan Puang Allata'alla melolo umpantula'ikoa'. Ummolai sanganna Kristus, kipelau matin la ussorongkoa' kalemu la napasikapia sule kalena Puang Allata'alla. \v 21 Tae' kasalaan Kristus, sapo nasua Puang Allata'alla ussondakia' umpassan kasalaanta anta malara naangga' malolo Puang Allata'alla ummolai Kristus. \c 6 \p \v 1 Mangngala tawakan duka' illalan pengkaranganna Puang Allata'alla, napolalan kipelau tongan-tongan kumua: daua' umpesalai babang pa'kamasena Puang Allata'alla mangka mutarima. \v 2 Annu dengan battakadanna Puang Allata'alla nakua: \q1 “Illalan attu mangka kupatantu, kuperangngii sambayangmua', \q2 battu dikua illalan attu kungei umpasalama' ma'rupa tau, kupamoloimokoa'.”\f + \fr 6:2 \ft Yes. 49:8.\f* \m Patananni manappaia' talinga inde tula'kue: attu temomo dikuan attu napatantu Puang Allata'alla la nangei ma'pasalama'. \s1 Kamasussaanna Paulus illalan pengkaranganna \p \v 3 Umpeang liukan lalan kenamala tae' dengan panggauangki la nasassai tau napolalan untelle pengkarangangki. \v 4 Sangngadinna illalan angganna kara-kara kipakawanan kumua sabua'nakan Puang Allata'alla. Annu tontong liukan sa'bara' untingngayo ma'rupa-rupa kamasussaan anna kamaparrisan. \v 5 Ditumbuikan, ditarungkun, anna nalimbui tau, tae'kan ussa'dingan boyo' mengkarang, pembudakan tae' mamma', anna pembudakan mangngelo. \v 6 Ma'penawa mapattingkan, dengan kapaissanan kiampui, sa'bara' liukan, anna ummampa' penawa. Tontong liukan nakuasai Penawa Masero, anna sae rokkokan ma'kamase. \v 7 Sitonganna kipokada, kawanan kakuasaanna Puang Allata'alla illalan kaleki, ma'gau' malolokan anna inde kamaloloangkie sirapan pa'dang anna unta' kipake mangngewa. \v 8 Dengan attungki dipakasalle, dengan toi duka' dipa'barinni'ikan. Dengan attungki natede tau, dengan toi duka' disassaikan. Moi anna silampu'na kitula', sapo sidisangaikan to tamantula' tongan. \v 9 Diangga'kan to tangkaissanan, sapo buda duka' tau ummissanangkan. Disanga matemokan sapo tontong liu siapakan tuo. Moika anna dikambeikan sapo tae'kan bonno'. \v 10 Moika anna dipa'di' penawakan, sapo dore' liukan. Mase-masekan diita sapo buda tau kipatomakaka. Tae' dengan aka kiampui diita sapo sitonganna tae' dengan aka kipeang. \p \v 11 O anggammua' sa'do'dorangki itin Korintus. Kitulasan asammokoa' silampu'na anna sae rokkokan ungkamasaeikoa'. \v 12 Sumpumi kami pa'kamaseki lako kalemua', sapo tangkaan ikoa' pa'kamasemu lako kaleki. \v 13 La kupantula'i susikoa' anak dadiangku temo: kupelau matin kenamala la sae rokko pa'kamasemua' lako kaleki susi pa'kamaseki lako kalemua'. \s1 Matangkingkoa' indana bawaikoa' to tamangngorean \p \v 14 Daua' ma'din mesa kappa' to tae' ummorean Puang Yesus annu tae' la sibali. Umbamo la nakua kamaloloan dipamesa kappa' kakadakean? Battu dikua umbamo la nakua sola kamasiangan anna kamalillinan? \v 15 Tae' dengan leleanna la mesa penawa Kristus anna ponggawana setang. Anna tae' dengan la siundu'na to mangngorean anna to tamangngorean. \v 16 Umba la nakua silambi' Banua Ada'na Puang Allata'alla anna dewata lino panggaraga ma'rupa tau? Banuannakia' kita Puang Allata'alla Dewata tuo, annu melolo Puang Allata'alla ma'kada nakua: \q1 “La torrona' illalan alla'-alla'na \q2 angku solaan liui. \q1 Kaomo la napodewata \q2 anna iamo la petauangku.”\f + \fr 6:16 \ft Im. 26:12; Yeh. 37:27; 1Kor. 3:16, 6:19.\f* \m \v 17 Nakua polepa: \q1 “Iamo too pelleia' ammu sarakki kalemu dio mai itin matin tauo. \q1 Pasikambelakoa' kalemu angganna kakadakean, \q2 napolalan kutarimamokoa'.\f + \fr 6:17 \ft Yes. 52:11.\f* \q1 \v 18 Kaomo la muala Ambe \q2 anna ikomoa' la kuala anak. \q1 Susimi kadanna Puang Allata'alla Dewata To Randan Kuasa.”\f + \fr 6:18 \ft 2Sam. 7:14; 1Taw. 17:13; Yes. 43:6; Yer. 31:9.\f* \c 7 \p \v 1 O anggammua' sa'do'dorangku to kukamasei, nakala'kia' duka' to la untarima itin pa'dandio. Iamo too anna la usseroiki' kaleta dio mai angganna la ungkadakeinna penawanta sola batang kaleta. Kenamala la tuttuan maserokia' illalan salu katuoanta annu mengkarea' tongan-tongangkia' langngan Puang Allata'alla. \s1 Kadoresanna Paulus lako to Korintus \p \v 2 Kupelau la tibuka penawammua' untarimakan. Tae' dengan moi mesamo tau kingei kasalaan, anna tae' toi dengan tau kikadakei. Tae'kan dengan untengko tau. \v 3 Tae' te kukua la kupasalakoa' kungei mantula' susie annu innang mangkami kutula' kumua kikamasei tongan-tongangkoa' napolalan la pada matekia' pada tuo. \v 4 Nakua illalan penawangku la malakoa' kutulasan silampu'na anna sende tongan-tongan penawangku matin anna marangana'. Moi anna nalambi'kan ma'rupa-rupa kamasussaan, sapo kendek kadoresan illalan penawangku. \p \v 5 Saekan duka' inde propinsi Makedonia ta' liu siamo dengan attungki la melliwe. Iamo kiola, iamo nangei ullambi'kan kamasussaan susi kasipekkaan tenni kamareasan illalan penawangki. \v 6 Sapo napakarangakan Puang Allata'alla to umpakaranga angganna to masussa, annu napasilambi'kan Titus.\f + \fr 7:6 \ft 2Kor. 2:12-13.\f* \v 7 Tae' angga kasaeanna Titus kipolalan maranga, sapo tialapi duka' penawangki urrangngi tula'na umba mukuaa' umpakarangai. Natula' duka' kumua mamalli'koa' la silambi'kia'. Natula' toi duka' umba mukuaa' umpenassanni gau'mu yolona anna morai tongan-tongammokoa' la unturu'na' napolalan tuttuan sumpu kadoresangku. \p \v 8 Moika anna umpa'di' penawammua' sura'ku yolona, sapo tae'na' menassan. Sapo sitonganna ambo' kupenassanni angku issanammi kumua umpa'di' penawammua', moika anna angga sappalli'. \v 9 Sapo dore'mo' temo. Tangngia ura'na kamapa'disanna penawammua' kupolalan dore', sapo ia kungei dore' annu kamapa'disan penawammumoa' mupolalan mengkatoba' dio mai gau' kadakemu, anna itin kamapa'disan penawammua'o situru' pa'kuanna Puang Allata'alla. Dadi sitonganna tae' tongan-tongangkoa' dengan kipa'di'. \v 10 Annu kamapa'disan penawa situru'na pa'kuanna Puang Allata'alla mepatigara' mengkatoba' dipolalan ullolongan kasalamasan. Anna kamapa'disan penawa susi too tae' dengan tau la umpenassannii. Sapo kamapa'disan penawa siullambi' to tangngummissanan Puang Allata'alla, angga kamatean la dilolongan. \v 11 Penawa-nawaan manappaia' buana kamapa'disan penawa situru'na pa'kuanna Puang Allata'alla lako kalemua'. Inde buanae iamo morai tongan-tongammokoa' la umpogau' innang la sipato'na dipogau', mupomakalesomi kumua tae'koa' sola to umbali pepa'guruangki, ungkabassimokoa' angganna kasalaan, muissammia' mengkarea' langngan Puang Allata'alla, mukamalli'imo', tuttuan tigara'mokoa' la ma'palako, anna moraimokoa' umpabambanni sangka' to kasalaan. Anna illalan inde kara-karae kawanammi kumua ta'mokoa' kasalaan. \p \v 12 Dadi, tangngia ura'na to kasalaan battu to masussa napobua' kasalaan kupolalan umpopebaangkoa' sura' yolona, sapo kukua anna malara mukalesoa' kumua mukamasei tongangkan dio olona Puang Allata'alla. \v 13 Iamo te napolalan maranga penawangkie. \p Tae'kan angga maranga, sapo sumpupi kadoresangki ummita kadoresanna Titus annu mupatialannia' penawanna. \v 14 Innang sikutula' mapiamokoa' lako Titus anna ta'pa le'ba matin, anna ta' mammo' mupakasiri'. Annu angganna mangka kitula' lako kalemua', tonganna asan. Susimi duka' angganna tula'ki lako Titus untetterangkoa' tonganna asan. \v 15 Anna tuttuan nakamaseimokoa', annu nakilalai liu kamanurusammua' lako, umba mukuaa' untammuii anna mane sae matin, anna pa'pakasallemua'. \v 16 Tae' dengan pada tiala inawangku annu malamokoa' dirannuan illalan angganna kara-kara. \c 8 \s1 Pelaunna Paulus lako to Korintus la umpamoloi to mase-mase \p \v 1 O anggammua' sa'do'dorangku, la kitulasangkoa' umba nakua pa'kamasena Puang Allata'alla lako angganna kombonganna to mangngorean inde propinsi Makedonia. \v 2 Annu moi anna untingngayo passudian mabanda' sapo tontong liu sumpu kadoresanna. Moika anna memase-mase, sapo tae' dengan moro' ma'petando la dibeen tau senga'. \v 3 Melolona' ummitai kumua inde pa'petandonae situru' pa'belanna ke sia tae' la'bi polepa anna pa'belanna. \v 4 Situru' pa'kua penawanna, melau lako kaleki kenamala dipabeai duka' umpamoloi sa'do'doranta to mangngorean dio Yudea. \v 5 Inde pa'petandonae la'bi ia anna kirannuan la napebeen. Annu bunga'na ussorongan kalena langngan Puang Yesus, anna mane ussorong kalena lako kaleki situru' pa'kuanna Puang Allata'alla. \v 6 Iamo kingei ussasunammo Titus matin anna umpatarru' karangan mapia mangka naparanduk urrempun pa'petandomua'. \v 7 Marru mentondongkoa' iko illalan angganna kara-kara, susinna: matoto' kapangngoreanammua', manarangkoa' mantula', mandalammi kapaissanammua', kamoraiammua' umpogau' la sipato'na dipogau', anna pa'kamasemua' lako kaleki. Iamo too anna kikuamo matin marru la mapia ke mentondongkoa' duka' umpamoloi padammu to mangngorean dio Yudea. \p \v 8 Tae' te kukuae la kupassakoa' umpalako inde kara-karae, sapo kutulasangkoa' umba nakua to Makedonia umpamoloi padanna annu la kuola ummita penawammua' ma'kamase lako padammu. \v 9 Annu muissanammia' kumua nakamasei tongan-tongangkia' Yesus Kristus Pepuanganta. Annu moi anna tomakaka, sapo umpopentomase-mase kalena annu la napamoloikoa' anna malara kamemase-maseanna la mupolalan tomakaka dio olona Puang Allata'alla. \p \v 10 Situru' pikki'ku, marru la sipato' ke mupatarru'mia' urrempun doi' susi mangka muparanduk taun le'ba annu ikoa' randan yolo umpasaluii penawa anna iko toia' umparandukki. \v 11 Patarru'mia' ammu pasuppikki situru' pa'belammua'. Umba susi kamoraiammua' umparandukki, la nakuamo duka' kamoraiammua' umpasuppikki. \v 12 Ianna maringngan penawammua' ma'petando situru' muampuinna, la natarima Puang Allata'alla pa'petandomu annu tae' napelau tae'na dengan dio kalemu. \p \v 13 Tae' kukua la dipomabanda' ikoa' dudungammu anna malara diringngannian dudunganna tau senga', sapo kukua anna malara pada-pada katuoammua'. \v 14 Temo, mala dikua la'bikoa' iko napolalan itin kala'biammuo mala ungganna'i kaparalluanna to dio Yudea. Sapa'kayu anna pissan attu tae' duka' ganna' kaparalluammua', la napagannasangkoa' duka' anna malara pada-pada katuoammua'. \v 15 Susi dengan tiuki' illalan Buku Masero nakua: \q1 “To buda narempun tae' la kala'bian, \q1 anna to titti' narempun tae' dengan leleanna tae' la ganna'.”\f + \fr 8:15 \ft Kel. 16:18.\f* \s1 Paulus ussua Titus anna dua solana lako Korintus \p \v 16 Kurru' sumanga' langngan Puang Allata'alla annu umpatigara' duka' penawanna Titus susikan morai tongan-tongan la umpamoloikoa'. \v 17 Annu tae' angga kisua napolalan la matin, sapo innang mengkalao illalan penawanna morai la umpamoloikoa' lambisan morai matin umpellambi'ikoa'. \v 18 Dengan duka' mesa sa'do'doranta kisua matin nasolaan Titus. Inde sa'do'dorantae naangga' tongan-tongan angganna kombonganna to mangngorean annu umpalako manappa pengkaranganna umpalanda' Kareba Kadoresan. \v 19 La'bi-la'binna mangka pole omi napile angganna kombonganna to mangngorean inde la kisolaan lao umbaa doi' la dipamoloian to mase-mase anna malara dipakasalle Puang Allata'alla. Anna la kawanan duka' kumua morai tongan-tongangkan umpamoloi solata to mangngorean. \p \v 20 La kipaela' tongan-tongan te umparampo inde doi' budae annu indana dengammo tau umpasalakan. \v 21 La ma'gau' malolokan tae' angga dio olona Puang Allata'alla sapo dio duka' tingngayona ma'rupa tau. \p \v 22 Dengan polepi mesa sa'do'doranta kisua matin ussolaan Titus anna sa'do'doranta mesa. Pempiran-pirammi kiita pengkaranganna, napolalan kikawanan kumua innang sae rokko tongan umpalako pengkaranganna Puang Allata'alla. La'bi-la'binna temo morai la umpamoloikoa' urrempun pa'petandomua' annu narannuan tongan-tongan. \v 23 Innang solaku ia Titus, sikusolaan mengkarang umpamoloikoa'. Mengke'de' itin dua sa'do'dorantao, to nasua kombonganna to mangngorean inde, anna to mengkarang napolalan dipakasalle Kristus. \v 24 Dadi, kipelau la umpakawanan tongangkoa' pa'kamasemu lako anna malara naissanan angganna kombonganna to mangngorean kumua to ma'kamase tongangkoa', anna la kawanan kumua angganna tula'ki siumpokada mapiakoa' tonganna asan. \c 9 \s1 Pelaunna Paulus kenamala innang tirempummo doi'na to Korintus anna mane sae lako \p \v 1 Sitonganna ta'mo parallu la kuuki' inde doi' la dipamoloian sa'do'doranta to mangngoreanne. \v 2 Annu kuissanammi kumua morai tongangkoa' la umpamoloi sa'do'doranta, anna sikutula' mapia liukoa' lako to Makedonia, kumua taun le'bamo anna situru'-turu'i sa'do'doranta dio propinsi Akhaya la umpamoloi to mase-mase. Anna iamo te kamoraiammua' ma'petandoe umpatigara' duka' penawanna buda to Makedonia. \v 3 Kusuami matin Titus sola dua sa'do'doranta la umpamoloikoa' urrempun doi' anna malara innang tokamo susi mangka kutula' lako to Makedonia napolalan angganna tula'ku untedekoa' tonganna asan. \v 4 Annu dengan manii to Makedonia kusolaan anna ta'pa toka doi'mua' ke saekan matin, la kasirisangkan annu kirannuan tongan-tongangkoa' anna la makadere'koa' duka'. \v 5 Iamo too anna kusuamo matin tallui yolo la ummato' pa'petandomua' la dipamoloian to mase-mase situru' pa'dandimmua'. Ia kungei umpasusii anna malara saena' matin, innang tokami pa'petandomua' napolalan kawanan kumua inde pa'petandomua'e mengkalao dio tongan penawammua' tae'koa' dipassa. \s1 Pa'petando siolaan kamaringnganan penawa lako padanta umpolean tamba' \p \v 6 Pengkamantangngi manappaia' inde battakadae: Benna-benna titti' banne naambo', la titti' siami duka' napepare. Benna-benna buda banne naambo', la buda siami duka' napepare. \v 7 Simesa-mesa tau la ma'petando situru' kamaringnganan penawanna. Tae' la mabanda' penawanna anna tae' toi la napassa annu nakamasei Puang Allata'alla to ma'petando sitonda kamaringnganan penawa. \v 8 Anna Puang Allata'alla ma'kuasa umbengangkoa' tamba'na tiluppi'-luppi' napolalan la tontongkoa' ummampui angga muparalluinna lambisan la la'bi polepi, la mupake umpalako angganna pengkarangan mapia lako tau senga'. \v 9 Susi tiuki' illalan Buku Masero nakua: \q1 “Untawa-tawa pa'tamba'na lako to mase-mase; \q2 kamapiaan penawanna la tontong sae lako-lakona.”\f + \fr 9:9 \ft Mzm. 112:9.\f* \m \v 10 Puang Allata'alla umpatokaan banne to la mangngambo' anna nande la diande. Puang Allata'alla duka' umpatoka anna umpatiluppisangkoa' aka-akammu anna malara tuttuan kerangngan duka' pa'palako mapiammua'. \v 11 La susimi tee lambisan sundun katuoammua', napolalan mala liukoa' ma'petando sitonda kamaringnganan penawa. Anna itin doi' pa'rempummua' la kitawaan lako to mase-maseo, la napolalan buda tau ma'kurru' sumanga' langngan Puang Allata'alla. \v 12 Inde pa'palako mapiammua'e, tae' angga la dipagannasan kaparalluanna petauanna Puang Allata'alla, sapo la napolalan buda tau ma'kurru' sumanga' langngan Puang Allata'alla. \v 13 Anna ura'na panggauan mapiammua', innang la buda tau untendeng Puang Allata'alla annu la naissanan kumua matutu tongangkoa' unturu' Kareba Kadoresan untetteran Kristus. Anna la untendeng Puang Allata'alla annu mamasekoa' ma'petando lako kalena anna lako tau senga'. \v 14 La napa'sambayangangkoa' anna nakamalli'i ura'na pa'kamasena Puang Allata'alla mengkarang illalan kalemua'. \v 15 Kurru' sumanga' langngan Puang Allata'alla annu tae' diissan disangai pa'kamasena lako kaleta. \c 10 \s1 Paulus umpa'timpasan kalena \p \v 1 Dengan tau kumua simalute tula'na Paulus ke sitingngayoi tau, sapo ianna sikambela tau makarra' tula'na. Temo, melolo kaleku, Paulus, melau lako kalemua' sitonda kamalennasan penawa susi Kristus kumua, \v 2 daua' passana' umpomakarra' tula'ku ke saena' matin. Annu innang illalammi penawangku la ungkarra'i to ussangakan umpa'kadua-duai lino kipolalan mengkarang. \v 3 Tonganna kumua illalampakan lino, sapo tangngia kamanaranganna ma'rupa tau kipake umbali ewalingki. \v 4 Annu tangngia kami porewa illalan lino kipake mangngewa sapo porewa sitonda kakuasaanna Puang Allata'alla la nabela urroppokan bentengna ewalingki. \v 5 Kitaloimi angganna tula'na to umbali pepa'guruan tongan, anna kiroppokammo susi benteng akkalanna to malangka' penawa, to ullawai tau umpengngissananni Puang Allata'alla. Kitaloimi pikki'na ma'rupa tau napolalan unturu' pa'kuanna Kristus. \v 6 Anna maka' manuru' tongan-tongammokoa', la kipabambanni sangka' angganna to moka manuru' illalan alla'-alla'mua'. \p \v 7 Pasalui manappaia' penawa muitanna lako. Ianna dengan tau ussanga kalena to unturu' Kristus, la napikki' duka' kumua to unturu'kan duka' Kristus susi kalena itin tauo. \v 8 Moi la kupetonganni untede kaleku ura'na kakuasaan nabengangkan Puang Yesus, tae'na' la makadere' annu inde kakuasaanne tae' kipake undondonangkoa' sapo kipake umpakatoto' kapangngoreanammua'. \v 9 Tae' kuaku kela kupopebangkoa' sura' anna la dengan tau kumua kupakarea'-rea'koa'. \v 10 Annu nakua tau: “Makarra' anna mapana' tula'na Paulus illalan sura'na, sapo ianna kalenamo melolo sae, malammami diita anna makabeko sambakan kadanna.” \v 11 Itin to ma'kada susio la parallu naissanan kumua: Angganna tula'ki illalan sura'ki sitonganna siundu' siami pa'palakoki ke sitingngayokia'. \p \v 12 Innang tae'kan barani la umpasitinti battu umpapada kaleki to ussanga-sanga kalena. Itin matin tauo to maro tongan, annu kalena siamo napopawa ussangai kalena anna kalena siamo napasitintian kalena. \v 13 Tae'kan kami susi. Tae'kan kami liwa' sigali untede kaleki, sapo anggami mangkanna napapassanniangkan Puang Allata'alla. Anna nakala'koa' duka' pengkarangangki. \v 14 Tae' mala dikua tangngiamo angngenangki kingei mengkarang ke kipakilalakoa' annu innang mangkamokan sae matin umpalanda' Kareba Kadoresan untetteran Kristus. \v 15 Tae'kan untede kaleki ura'na pengkaranganna tau senga' salianna karangan mangka napatantuangkan Puang Allata'alla. Sapo kirannuan kumua, ianna tuttuan matoto'mo kapangngoreanammua' la tuttuan kalua' pengkarangangki illalan alla'-alla'mua'.\f + \fr 10:15 \fq la tuttuan kalua' pengkarangangki illalan alla'-alla'mua': \ft Mala duka' ma'kalembasan: \fq la tuttuan muangga'mokan.\f* \v 16 Ianna susimo too, malamokan duka' umpalanda' Kareba Kadoresan lako lembang senga' lakomua', indaki untedemo kaleki ura'na pengkarangan kikarang dio lembang nangeimo tau senga' mengkarang. \v 17 Dengan tiuki' illalan Buku Masero nakua: “Benna-benna morai la untede kalena, la napengkilalai kumua angga Puang Allata'alla la sipato' ditede.”\f + \fr 10:17 \ft Yer. 9:24.\f* \m \v 18 Annu tangngia to untede kalena keangga' dio olona Dewata sapo to nadoresan Puang Allata'alla. \c 11 \s1 Paulus malallan tokke' manii umporai rasul tatongan to Korintus \p \v 1 Mapia ke sa'bara'koa' yolo annu la mantula' to maro salapa'. Tonganna, innang sisa'bara'mokoa' lako kaleku. \v 2 Malallan penawangkua' matin susi Puang Allata'alla malallan lako kalemua'. Annu morong anak dara, mangkamokoa' kupasianda'i mesa anak muane, iamo Kristus. \v 3 Sapo malallan penawangku tokke' manii dipapusa pikki'mua' napolalan ta'mokoa' matutu lako Kristus, susi Hawa yolona napakena kamanarrusanna ula'.\f + \fr 11:3 \ft Kej. 3:1-13.\f* \v 4 Annu masannangkoa' untarima to sae untetteran senga' Puang Yesus, salianna mangka murangngia' dio mai kaleki. Dengan toi kamoraiammua' la untarima penawa senga' salianna Penawa Masero mangkamo mutarima, anna ma'dingkoa' duka' la untarima kareba senga' salianna Kareba Kadoresan mangka kitetteran lako kalemua'. \v 5 Sapo kusanga duka' tae'na' la natondon itin matin to ussanga kalena rasul taditondonno. \v 6 Umbai tangkaanna' manga'na mantula', sapo tae'na' duka' oma' ke kamanarangarra anna mangkamo kipakawanan lako kalemua' illalan angganna kara-kara. \s1 Balayanna nangei tae' melau saro Paulus lako to Korintus \p \v 7 Inde angku palandasangkoa' Kareba Kadoresan lu yao mai Puang Allata'allae, umpopengkadiongna' kaleku tae' melau saro lako kalemua', ammu malara dipomatande. Malarika te dikua umpogau'na' kasalaan lako kalemua'e? \v 8 Inde angku palandasangkoa' Kareba Kadoresanne pira-pira kombonganna to mangngorean senga' mala dikua kurappa doi'na annu nabeenna' langgoso' angku malara mengkarang illalan alla'-alla'mua'. \v 9 Ianna tangkaan omo sirundunan kaparalluangku attu iatoo, tae' dengan tau illalan alla'-alla'mua' kusussai annu inde kaparalluangkue naganna'i asan sa'do'doranta to mangngorean to lu dio mai Makedonia. Umpeang liuna' lalan anna malara tae'koa' kusussai illalan angganna kara-kara, anna la tontong kupateen. \v 10 Iamo te kupodore'e, anna tae' dengan la mala umpa'deanni moi umba kungei illalan lili'na Akhaya. Tonganna te tula'kue susi tula'na Kristus tonganna asan. \v 11 Maakai angku ma'kada susi? Ta'rokoka kukamaseia'? Nalosa penawangku Puang Allata'alla anna naissanan kumua kukamaseikoa'. \p \v 12 Tae' dengan lelangku la melau saro lako kalemua' susi kupogau' temo, anna malara tae' dengan palliwanganna to ussanga kalena rasul taditondon untede kalena anna tae' la nakua susi siamokan umpalako pengkarangangki. \v 13 Annu itin matin tauo tangngia rasul tongan. Sitonganna to ma'tengko sae tama alla'-alla'mua' mengkarang susi tappa' duka' rasulna tongan Kristus. \v 14 Sapo tae' mala ditikkedusan, annu ponggawana duka' setang umpa'pasusii malaeka' kamasiangan. \v 15 Dadi tae' duka' la ditikkedusan to mengkarangna ponggawana setang ke umpa'pasusii to ungkarang kamaloloan. Sapo katampakanna innang la dipabala'i duka' situru' pa'palakona. \s1 Kamasussaanna Paulus umpakawananni kumua rasul tongan \p \v 16 La kusulei pole pissan kukua: kenamala tae'koa' dengan ussangaina' to maro. Sapo ianna dengan liupa ussangana' to maro, pa'tomaroimo' too angku malara untede kaleku. \v 17 Sitonganna tangngia pa'kuanna Puang Yesus la untedena' kaleku, sapo ma'kada susina' to maro. \v 18 Buda tau untede kalena ura'na kara-kara lino, dadi la untedena' duka' kaleku. \v 19 Simasannangkoa' anna sa'bara' lako to maro annu ussangakoa' kalemu manarang. \v 20 Tandamua' manarang, tokke'mokoa' umpabeai tau umposabua'koa', untengkokoa', ussusuikoa', umpa'barinni'ikoa', anna untampilingkoa'. \v 21 La sipato'na' makadere' annu tae' kami kibela ma'gau' susi. \p Sapo ianna barani tau undoresan mesa kara-kara, baranina' duka' untede kaleku. Mantula' to marona' tee. \v 22 Ianna ussanga kalena to Ibrani itin matin tauo, to Ibranina' duka'. Ussangarika kalena to Israel, to Israelna' duka'. Ussangarika kalena peampoanna Abraham, peampoannana' duka' Abraham. \v 23 La nakuaraka: “To mengkarangnakan Kristus.” Senga'pi kao. Susimokkao to tae' montong penawanna mantula'. Ia nangei kukua: “Senga'pi kao”, annu marru mengkarang karra'nakkao, marru pembudanakkao dipatama tarungkun, marru pembudanakkao dikambei, anna pembudamo' sule dio ba'ba liang. \v 24 Pellimamo' nadarra to Yahudi naombang sipentallu pulo kasera pissan. \v 25 Pentallunna' natumbui to Roma, mangkana' duka' disileba'-leba'i batu. Pentallun tallan kappala' kungei, mangkana' sangngallo sabongi ummambang-ambang illalan tangnga tasik. \v 26 Pembudana' untingngayo kasanggangan illalan penonosangku, susinna: liu salu kulamban, to kadake lako lalan, kasanggangan lu dio mai to Yahudi anna to salianna to Yahudi, untingngayona' kasanggangan illalan kota, kasanggangan dio padang alla', kasanggangan illalan tasik, anna kasanggangan dio mai to ussanga kalena to mangngorean. \v 27 Ummasaina' pala'ku mengkarang, pembudana' tae' mamma', tae' ummande sola ummiru'. Anna pempiranna' mangngelo anna madingin sola tae' ganna' pakeangku. \v 28 Salianna too masussa liupi duka' penawangku umpikki' angganna kombonganna to mangngorean. \v 29 Maka' dengan solata to mangngorean malamma, simalammana' duka'. Maka' dengan tau metobang tama kasalaan, simasussa penawangku. \p \v 30 Ianna paralluna' la untede kaleku, kamalammaangku la kutetteran. \v 31 Puang Allata'alla Ambena Puang Yesus to dipakasalle sae lako-lakona ummissananni kumua tonganna tula'ku. \v 32 Inde angku dio Damsyik-e, ussua tantara undagai kota gubernur to naangka' tomaraya Aretas annu la nasakkana'. \v 33 Sapo dipatamana' buria' angku dipopangngola sulewa' dilolloran rokko salianna tembo' kota. Susimi tee kupolalan tae' dadi nasakka gubernur. \c 12 \s1 Paulus untetteran pa'paombo' lako kalena \p \v 1 La untedena' kaleku, moika anna tae' dengan gunana sapo la untetteranna' pa'paombo'na Puang Yesus lako kaleku. \v 2 Dengan mesa to Sarani, sapulo appa'mi taunna mangkanna tokke' tiangka' langngan angngenan randan matande yao suruga. Sapo tae' kuissanan sitonda batang kalerika tiangka', anggarika penawanna. Kara-kara iatoo angga Puang Allata'alla ummissananni.\f + \fr 12:2 \ft Paulus untetteran mesa to mangngorean tiangka' langngan suruga. Situru' issinna 2Kor. 12:7, kalena siamo napatu tula'na, tangngia tau senga'.\f* \v 3-4 Kusulei pole kukua, kuissanan kumua inde taue tokke' tiangka' langngan angngenan kamatandean disanga Firdaus. Tae' kuissanan sitonda batang kalenaraka tiangka' battu la anggari penawanna, angga Puang Allata'alla ummissananni. Yaoi angngenan kamatandean, urrangngimi tula' tae' naissan napokada ma'rupa tau anna tae' mala natula' ma'rupa tau. \v 5 Sitonganna la sipato'na' untede to ummita pa'paombo' susi too, sapo tae' kuaku annu anggami kamalammaangku sikuporai kudoresan. \v 6 Kela moraina' duka' la untede kaleku, tae'na' mala la diangga' to tae' montong penawanna annu tonganna kupokada. Sapo tae' kuaku umpalakoi anna malara tae' dengan tau ummangga'na' salianna ummita pa'palakoku anna urrangngi tula'ku. \p \v 7 Sapo dipatamanna' kaleku kamapa'disan sirapan duri untossokna' anna susi pesuanna ponggawana setang undarra liuna' angku malara tae' malangka' penawa napobua' inde pa'paombo' memangnga-mangnga lako kalekue. \v 8 Pentallummo' ma'sambayang langngan Puang Yesus anna malara mallai illalan mai kaleku inde kamapa'disanne. \v 9 Sapo nakua lako kaleku: “Ganna'mi pa'kamaseku lako kalemu, annu marru la kawanan kakuasaangku illalan kalemu ke malammako.” Iamo nangei kuporaimo undoresan kamalammaangku annu ianna malammana' attu iamo too kungei ussa'dingan kakuasaanna Kristus illalan kaleku. \v 10 Dadi dore'na' ke malammana', ke dipakario-riona', ke nalambi'na' kamasussaan, ke didarrana' battu' nalambi'na' kamapa'disan annu unturu'na' Kristus. Annu attungku malamma iamo kungei matoro. \s1 Paulus malallan umpikki' to Korintus \p \v 11 Sitonganna susimi to tae' montong penawangku mantula' untede kaleku, sapo ikoa' umpassana' mantula' susi. Annu marru la papatu ke ikoa' untedena'. Annu moika anna tae'na' keangga' sapo tae'na' la natondon itin matin to ussanga kalena rasul taditondonno. \v 12 Buda tanda mangka kupogau' illalan alla'-alla'mua' la umpakawananni kumua rasulnana' Kristus, la'bi-la'binna sa'bara'na' umpogau' tanda anna tanda memangnga-mangnga sola kara-kara umpakawanan kakuasaan. \v 13 Akamo kungei umpaboko'ikoa' penawa? Kusanga kupapada-pada siamokoa' angganna kombonganna to mangngorean. Anggami kungei umpaboko'ikoa' penawa annu tae'koa' kusussai la ummitanna' katuoangku. Sapo ianna la kupokasalaarra, daua' padiong penawai. \p \v 14 Temo la kapentallungkumo matin. Anna tae' kuaku la ussussaikoa', annu tangngia ewanammua' kuparallui sapo kalemua'. Annu tangngia anak la umpeangan nande to matuanna sapo to matuaria umpeangan nande anakna. \v 15 Iamo nangei masannangmo penawangku umbengangkoa' kuampuinna, lambisan la kudotaan umbotoran sunga'ku annu kupa'kadua-duaikoa'. Dadi ianna susimo te pa'kamaseku lako kalemua'e, maakari anna tuttuan moro'ra kao pa'kamase lako kaleku? \p \v 16 Muissanammia' kumua tae'koa' dengan kusussai. Sapo maakari anna dengan tula' kumua to manarru'na' anna ma'tengkona' illalan alla'-alla'mua'? \v 17 Dengammoka ewanammua' natengko to kusua matin anna benganna'? \v 18 Mangkamo' ussua matin Titus sola mesa sa'do'doranta to mangngorean. Natengkorokokaa' anna sae matin napolalan ummala ewanammua'? Manassa anna tae', annu muissanan kumua susi siami penawangki Titus anna susi pa'palakoki. \p \v 19 Umbai dengan dio penawammua' kumua la umpa'timpasangkan kaleki. Anggammua' sa'do'dorangki to kikamasei, Puang Allata'alla ummitakan kumua angganna tula'ki anna pa'palakoki situru' pa'kuanna Kristus anna la umpakatoto' kapangngoreanammua'. \v 20 Annu malallan penawangku, mase manii anna tae' situru' parannungku pa'palakomua' kulambi' matin, susi toi duka' pa'palakoku tae' situru' parannummua'. Malallan penawangku dengan mani to sipekka-pekka, siri ate, to keara', to umpa'kadua-duai kalena, to untula' kadake padanna, to untula'-tula' padanna, to malangka' penawa, anna to umpakendek kamarukkaan. \v 21 Malallan duka' penawangku, mase manii anna sae polena' matin napakasiri'na' Puang Allata'alla dio tingngayomua' anna la rantang buaku annu buda to umpogau' kasalaan yolona ta' liupa mengkatoba' ullullu' pa'bannetauan, ma'gau' meko'do'-ko'do', anna umpogau' tasipato'na dipogau'. \c 13 \s1 Pira-pira pepakilala \p \v 1 La kapentallungkumo te matin umpellambi'ikoa'e. Dengan tiuki' illalan Buku Masero nakua: “Ianna duamo tau battu' tallu tau siundu' kasa'bianna illalan mesa kara-kara, malami diorean.”\f + \fr 13:1 \ft Ul. 17:6, 19:15.\f* \v 2 Angganna to umpogau' kasalaan yolona mangka asammi kupakilala angku sae matin kapenduanna. Sapo temo moi anna sikambelakia', kupakilala pole sola angganna tau senga' kumua: itin matin tauo tae' dengan la nasala ara'ku ke saena' matin, \v 3 annu moraikoa' la ummitai kumua Kristus mantula' ummolai kaleku. Innang tae' la malamma Kristus lako kalemua' ke saena' matin sangngadinna la umpakawanan kakuasaanna illalan alla'-alla'mua'. \v 4 Moi anna malamma batang kalena inde anna dipasok lako kayu pantokesanne, sapo tuo sule ura'na kakuasaanna Puang Allata'alla. Innang malammakan duka' susi Kristus sapo la muita pa'palakoki lako kalemua' kumua tuokan sola Kristus ura'na kakuasaanna Puang Allata'alla. \p \v 5 Pantan pesa'dingngia' tama kalemu, mangngorean tongarrokoka lako Kristus ta'raka. Ianna mangngorean tongangkoa', innang la musa'dingan kumua illalan tongan kalemua' Kristus Yesus. Angga ke tae'koa' mangngorean tongan anna tae' la musa'dingan. \v 6 Sapo kurannuan la muissanan kumua tangngiakan to tamangngorean tongan. \v 7 Kipa'sambayangan liukoa' langngan Puang Allata'alla indana dengan tau illalan alla'-alla'mua' umpogau' kakadakean. Tae' kikua anna kawanarra kumua manarangkan umpalako pengkarangangki, sapo kikua ammu malara umpogau'a' kamapiaan moika anna dengan tau ummangga'kan rasul tatongan annu tae' dengan makarra' tula'ki dio tingngayomua'. \v 8 Annu tae'kan mala umpogau' tasituru'na katonganan, angga katonganan la kipogau'. \v 9 Dore'kan ke malammakan diita sapo matoto'koa' iko. Ma'sambayang liukan kenamala tae' dengan sassamua' dio tingngayona Puang Allata'alla. \v 10 Ia kungei umpopebaammokoa' yolo inde sura'e anna malara ta'mokoa' kukarra'i ke saena' matin situru' kakuasaan nabenganna' Puang Yesus. Annu inde kakuasaan nabenganna'e la kupake umpakatoto' kapangngoreanammua' tae' la kupake undondonangkoa'. \s1 Bubungna sura' \p \v 11 Katampakanna anggammua' sa'do'dorangku, kupelau matin la tontong liukoa' dore' ammu umpeang lalan anna malara tae' dengan sassamua' dio tingngayona Puang Allata'alla. Paillalan penawaia' angganna pepakilalangku. La mesa penawa liukoa' anna la dengan liu kasikalinoan illalan alla'-alla'mua'. Anna Puang Allata'allamora to'na pa'kamase anna kasikalinoan la tontong ussolangkoa'. \p \v 12 Sisalama'-lama'koa' sitonda kamamasean susi la sipato'na napogau' to mangngorean. Kupalandasan salama'na angganna petauanna Puang Allata'alla to kusolaan inde. \p \v 13 Anna Puang Yesus Kristusmora untamba'koa' pada-pada, anna Puang Allata'allamora tontong ungkamaseikoa', anna la tontong liukoa' nasolaan Penawa Masero.