\id 1TH Mamasa 1 Thessalonians, West Sulawesi Indonesia \h 1 Tesalonika \toc1 Bunga' sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio Tesalonika \toc2 1 Tesalonika \toc3 1Tes. \mt2 Bunga' sura'na Paulus lako kombonganna to mangngorean dio \mt1 Tesalonika \imt1 Pungngu' tannunna \ip Tesalonika iamo kota nangei ma'to'gonan gubernur mesa propinsi disanga Makedonia illalan kaparentaanna Roma. Illalan inde kotae umbai dengan la'bi dua ratu' sa'bunna tau, sirau-rau dengan to Yahudi anna to salianna to Yahudi. Inde to salianna to Yahudie tae' ummissanan Puang Allata'alla anna anggamo ma'rupa-rupa dewata lino napenombai. \ip Tapakala sae Paulus sola Timotius anna Silas umpalanda' Kareba Kadoresan tama inde kotae, napolalan buda to salianna to Yahudi mangngorean lako Puang Yesus Kristus (Ur. 17:1-4). \ip Tae' masae mangkanna, dengammi pira-pira to Yahudi mangungngu' penawa lako Paulus lambisan undapai Paulus umpalanda' Kareba Kadoresan battu dikua umpa'pa'guruan aluk Kasaranian lako to salianna to Yahudi. Napolalan le'ba Paulus umpellei Tesalonika lu lako Berea (Rasul 17:2-10). \ip Masae-saei umpelleinna Tesalonika, kendekmi kamamallisan illalan penawanna Paulus lako sa'do'doranna to mangngorean dio Tesalonika. Sapo tae' mala lao napellambi'i, napolalan Timotiusmo nasua lako lao umpesa'dingngi battu la tontongpi kapangngoreananna (1Tes. 3:1-2). \ip Sulei Timotius dio mai, dore'mi Paulus urrangngi diona kapangngoreananna anna pa'kamasena to nakala' kombonganna to mangngorean dio Tesalonika. Napolalan ummuki' sura' sola solana lako, la naola umpakilalai anna tuttuan umpakatoto'i kapangngoreananna. Napakilala polepi diona pa'palakona Paulus anna illalampa alla'-alla'na. Nauki' tomi duka' illalan sura'na petimba'na lako to dio Tesalonika diona kasaeanna sule Puang Yesus Kristus annu dengan kendek pekutana nakua: “Umba ia nakua to mangngorean ke matemi anna mane sae sule Puang Yesus?” Dengan toi duka' nakua: “Piran tappa' sae sule Puang Yesus?” Nananna'mi Paulus la pantan untarunduk karanganna anna la sitonda kaparannuan ummampai kasaeanna sule Puang Yesus. \ip Iamo te pungngu' tannunna sura'na Paulus bunga'nae lako kombonganna to mangngorean dio Tesalonika. \iot Lesoanna issinna \io1 1. Su'bakan kada (\ior 1:1\ior*) \io1 2. Pa'kurrusan sumanga'na Paulus ura'na kapangngoreananna to Tesalonika (\ior 1:2-10\ior*) \io1 3. Pengkaranganna Paulus dio Tesalonika (\ior 2:1-16\ior*) \io1 4. Pa'bunu' penawanna Paulus morai la lao pole umpellambi'i to Tesalonika (\ior 2:17-3:13\ior*) \io1 5. Panggauan mapia la umpomasannang penawanna Puang Allata'alla (\ior 4:1-12\ior*) \io1 6. Kasaeanna Puang Yesus kapenduanna (\ior 4:13-5:11\ior*) \io1 7. Katampakanna pepakilala (\ior 5:12-22\ior*) \io1 8. Bubungna sura' (\ior 5:23-28\ior*) \c 1 \s1 Kada salama'na Paulus sola solana \p \v 1 Inde sura'e lu dio mai kaleki, Paulus sola Silwanus\f + \fr 1:1 \ft Illalan basa Latin disanga Silwanus, sapo illalan basa Yunani disanga Silas (itai illaan Ur. 17:4).\f* anna Timotius lako anggammua' sa'do'dorangki to nakala' kombonganna to mangngorean dio Tesalonika petauanna Puang Allata'alla Ambeta anna Puang Yesus Kristus. Anna Puang Allata'allamora untamba'koa' anna tandoikoa' kamasakkean. \s1 Kapangngoreananna to Tesalonika nakurru'i sumanga' Paulus langngan Puang Allata'alla \p \v 2 Sima'kurru' sumanga' liukan langngan olona Puang Allata'alla ura'na kapangngoreanammua' anna kisa'bu' liukoa' ke ma'sambayangngokan. \v 3 Kitetteran liu langngan Puang Allata'alla Ambeta umba susi pa'palakomua' ura'na kapangngoreanammua' lako Puang Yesus, anna pa'kamasemua' umpamoloi tau senga', sola kamatutuammua' ura'na kaparannuammua' lako Puang Yesus Kristus Dewatanta. \p \v 4 Mentu'koa' sa'do'dorangki to nakamasei Puang Allata'alla, kikurru'i liu duka' sumanga' aka kiissanan kumua mangkamokoa' napile la mendadi petauanna. \v 5 Ia kingei ummissananni aka ianna kipalandasangkoa' Kareba Kadoresan, tae' angga ummolai tula'na ma'rupa tau, sapo' siolaan kakuasaanna Penawa Masero. Tae'kan malaya' umpalanda' inde Kareba Kadoresanne aka kiorean kumua manassa. Mukilalai duka' umba nakua pa'palakoki umpa'kadua-duaikoa' angki illalampa alla'-alla'mua'. \v 6 Anna kiissanan toi duka' kumua mangkamokoa' dipile annu' mupampalapaimokan la'bi-la'binna umpampalapaimokoa' Puang Yesus Dewatanta. Aka moika anna untammukoa' kamaparrisan mabanda', sapo' tontong liukoa' dore' untarima kareba untetteran Puang Yesus. Inde kadoresammua'e lu yao mai Penawa Masero. \v 7 Lambisan napotandengammokoa' angganna to mangngorean illaan propinsi Akhaya anna Makedonia. \v 8 Aka kareba untetteran Puang Yesus Dewatanta mengkalao illaan alla'-alla'mua' napolalan ussambai lembangna propinsi Makedonia anna Akhaya. Sapo' kareba diona kapangngoreanammua' langngan Puang Allata'alla napelele asammi tau, lambisan ta'mo manggi' kitula' diona kara-kara iatoo. \v 9 Aka natula' asammokoa' tau umba mukua untarimakan anna umba mukuaa' umpemboko'i dewata lino, mupolalan unturu' dewata tongan iamo Puang Allata'alla dewata tuo. \v 10 Natula' toi duka' umba mukuaa' ummampai kasaeanna sule Anakna yao mai suruga to mangka napatuo sule dio mai alla'na to mate, iamo Puang Yesus to la ullappasangkia' dio mai ara' kamainna Puang Allata'alla la melambi' ke dako'. \c 2 \s1 Pengkaranganna Paulus dio Tesalonika \p \v 1 Anggammua' sa'do'dorangku muissanammia' kumua tae' masala kasaeangki tama alla'-alla'mua'. \v 2 Muissanan toia' kumua moi anna mangkakan didarra anna dipakario-rio dio Filipi yolona sapo nabengangkan kabaranian Puang Allata'alla kipolalan sae matin umpalandasangkoa' Kareba Kadoresan lu yao mai Puang Allata'alla, moika anna buda tau ullawaikan. \v 3 Inde tula'ki matin la umbawaikoa'e, tangngia tula' tatongan, tangngia toi pa'kua penawa kadake, iaraka anna la tula' pa'pakena. \v 4 Sapo naangga'mokan Puang Allata'alla la sipato' ummulelean Kareba Kadoresan, iamo nangei tae' kipalanda' anna la umpomasannang penawanna rupa tau sapo la umpomasannang penawanna Puang Allata'alla to umparessa penawangki. \p \v 5 Muissanan toia' duka' kumua tae' mammokan dengan ma'puduk mammi' battu maneko lila lako kalemua' anna nasa'bii Puang Allata'alla kumua tae'kan dengan umbuni kakadakean illaan penawangki la untengkokoa'. \v 6 Anna tae'kan sae umpeang sanga dio mai ma'rupa tau, la susi lu dio mai kalemua' tenni tau senga', moika anna la sipato' duka' kitarima to digente'mo rasulna Puang Yesus Kristus. \v 7 Sapo' ma'penawa malenna'kan lako kalemua' susi mesa indo untaranak anakna. \v 8 Masannangkan umpalandasangkoa' Kareba Kadoresan yao mai Puang Allata'alla ura'na kamamaseangki anna pa'kaboro'ki lako kalemua', la'bi-la'binna masannang umpamoloikoa' illalan salu katuoammua'. \p \v 9 O anggammua' sa'do'dorangki, mukilalai liupia' angki ma'kadua-dua umpalanda' Kareba Kadoresan yao mai Puang Allata'alla, umba kikua mengkarang allo bongi umpeang la kipokatuoan aka indana dengan tau kisussai diona kammandean. \p \v 10 Iko asan siamoa' ussa'bii sola Puang Allata'alla kumua to maserokan anna to malolo, tae' toi dengan sassaki dio tingngayomua' anggammu to mangngorean. \v 11 Muissananna' pa'palakoki lako kalemua' simesa-mesa, susi pa'palakona ambe lako anakna, \v 12 iamo mangkamokoa' kipakilala anna kinanna' sola kisasunan ammu malara tuo situru' pa'porainna Puang Allata'alla to untambaikoa' tama kaparentaanna anna mangngala tawa illalan kamatandeanna. \p \v 13 Tangkattukan duka' ma'kurru' sumanga' langngan olona Puang Allata'alla, anu' murangnginnaa' battakadanna kipalanda', tae' muangga' kada to lino sapo' muangga'a' battakadanna Puang Allata'alla, aka innang battakadanna tongan. Ummolai inde battakadannae marassammi ma'dama Puang Allata'alla illalan kalemua' anggammu to mangngorean. \v 14 O anggammua' sa'do'dorangki kiissanan kumua untarima tongammokoa' battakadanna Puang Allata'alla annu' aka mangka dadi lako kombonganna to mangngorean dio Yudea to digente'mo petauanna Puang Yesus Kristus, mangkami duka' dadi lako kalemua' iamo kamasussaan. Inde kamasussaan ullambi'koa'e buttu dio siami mai satondokmua', susi ullambi' kombonganna to mangngorean dio Yudea buttu dio siami duka' mai satondokna iamo to Yahudi. \v 15 Inde to Yahudie mangka umpatei Puang Yesus Dewatanta sola angganna nabi anna ia siamo duka' undarrakan. Moika anna susimo too sapo' tae' liu siapa sonto umpogau' tanaporainna Puang Allata'alla anna mendadi ewalinna angganna ma'rupa tau \v 16 aka nalawaikan umpalanda' Kareba Kadoresan lako tau senga' salianna to Yahudi la naola ullolongan kasalamasan. Susimi te gau'na angganna to Yahudie urrangnganni liu kasalaanna napolalan ganna' rekenanna. Katampakanna pole' nalambi' perambinna Puang Allata'alla. \s1 Paulus morai pole la umpessitai to Tesalonika \p \v 17 Mengkalao dio mai anta dipasisarak salaa' mamalli'kan lako kalemua' sapo' moi sikambelakia' tontong liukoa' illalan penawangki. Iamo kingei ma'kadua-dua liu umpeang lalan angki malara matin umpessitaikoa'. \p \v 18 Pempiran-pirammi kisandak la matin umpellambi'ikoa', sapo' nalawai liukan pengkaranganna ponggawana setang. La'bi-la'binna kaleku, Paulus, tapissan tapenduammo' umpeang lalan. \v 19 Ia kingei morai la matin umpessitaikoa' aka sitonganna ikomoa' to'na kaparannuangki, to'na kadoresangki, anna la kiposende dio olona Puang Yesus Dewatanta ke saemi sule. \v 20 Innang ikomoa' kipolalan ma'dore'-dore' anna kiposende. \c 3 \p \v 1-2 Aka tae' sigalimo kitaro mamalli' kipolalan ussuamo matin Timotius siulu'ta angki torropa kami duakan Silas dio Atena. Inde Timotius-e sabua'na Puang Allata'alla sikisolaan umpalanda' Kareba Kadoresan untetteran Kristus. Kisuami matin anna pakamaiangkoa' penawammu anna malara tuttuan matoto' kapangngoreanammua', \v 3 indana dengangkoa' sarubeba' ura'na inde mai kamaparrisanne. Aka muissanammia' kumua inde kamaparrisanne innang mangkami napatantu Puang Allata'alla lako kaleta. \v 4 Inde angki illalampa alla'-alla'mue sikitula' liu kumua la untammukia' kamaparrisan. Anna muissanammoa' temo kumua kara-kara iatoo dadi tongammi lako kaleta. \v 5 Dadi iamo kungei ussuamo Timotius matin. Sitonganna tae' mattan penawangku umpikki' umbamo susi kapangngoreanammua'. Malallan toi duka' penawangku kumua nataloikoa' manii pa'sandakanna ponggawana setang napolalan masala babang kami lupu'ki. \p \v 6 Sapo' saemi mai Timotius untulasangkan kareba mapia diona kapangngoreanammua' anna pa'kamasemua'. Natula' toi duka' kumua simukilalai liukan anna muinawa-nawa duka' kenamala siapikia' silambi' sule, susi pangnginawa-nawaangki. \v 7 Napolalan, moika anna ummolaikan kamaparrisan anna kamasussaan sapo' marangamokan anna kamaimo penawangki urrangngi kareba diona kapangngoreanammua'. \v 8 Temo matoromi penawangki sule annu' tontong liu sia kapangngoreanammua' lako Puang Yesus Dewatanta. \v 9 Ma'pempole-polekan ma'kurru' sumanga' langngan olona Puang Allata'alla ura'na kadoresangki diona aka napogau' Puang Allata'alla lako kalemua'. \v 10 Sae rokko liukan ma'sambayang allo bongi, umba-umba aka anta mala silindo-lindo polea' angki patudu polekoa' anna malara tuttuan matoto' kapangngoreanammua'. \p \v 11 Anna Puang Allata'allamora Ambeta sola Dewatanta Puang Yesus umpaturoikan lalan angki malara matin umpellambi'ikoa'. \v 12 Ma'sambayangkan kumua Puang Yesus la umbengangkoa' pa'kamase ammu malara tuttuan sikamase-masea' susi pakaikoa' tenni lako tau senga', susi pa'kamaseki lako kalemua'. \v 13 Ma'sambayangkan susi too anna malara napakatoto' penawammua' Puang Yesus napolalan tae' dengan sassamua' anna la maserokoa' dio tingngayona Puang Allata'alla Ambeta, ke saemi Dewatanta Puang Yesus sola angganna to maserona. \c 4 \s1 Panggauan mapia umpomasannang penawanna Puang Allata'alla \p \v 1 Anggammu sa'do'dorangki, dengan polepi pira-pira pepakilala. Mangkamokoa' kipalandasan umba la dikua ma'palako napolalan masannang penawanna Puang Allata'alla. Moika anna kara-kara iatoo simupalakomia' illalan salu katuoammu, sapo' temo kipakilala polekoa' anna kipelau ummolai kakuasaanna Puang Yesus kenamala tuttuan barringkoa' umpogau'i. \v 2 Muissanammia' angganna pepatudu mangkamo kipalanda' lako kalemua' ummolai kakuasaanna Puang Yesus Dewatanta. \p \v 3 Situru' pa'porainna Puang Allata'alla la ma'gau' maserokoa' illalan salu katuoammu. La'bi-la'binna tae'koa' la ullullu' pa'bannetauan. \v 4 Lako angganna muane la tuo masero illalan pendaposanna anna untayuk manappa balinna. \v 5 Tae'koa' la umpangngula' pa'kua penawammu lako baine susi to tama'dewata, to tae' ummissanan Puang Allata'alla. \v 6 Diona kara-kara iatee, daua' umpogau' kasalaan lako padammua' ammu daua' ungkokoi buria'na solamu. Mangkami kipokada lako kalemua' kumua Puang Yesus la umpabala'i kasalaanna to ullullu' pa'bannetauan. \v 7 Tae'kia' natambai Puang Allata'alla la ma'gau' kadake, sapo' la ma'gau' maserokia' illalan salu katuoanta. \v 8 Iamo too anna benna-benna untumpu pala' inde pepatudungkie tae' untumpu pala' ma'rupa tau sapo' untumpu pala' Puang Allata'alla to umbengangkoa' Penawa Masero. \p \v 9 Ta'mo manggi' kipaillalan inde sura'e umba la mukuaa' ungkamasei sa'do'dorammu to mangngorean aka mangkamokoa' napa'guru Puang Allata'alla. \v 10 Anna innang simupogau'moa' lako angganna siulu'mu to mangngorean illaan lili'na Makedonia. Sapo' moika anna susimo too kipelau polepi lako kalemua' kenamala tuttuan barringkoa' umpakawanan pa'kamasemu. \p \v 11 Peangngia' lalan anna malara dengan liu kasikalinoan illalan alla'-alla'mua'. Pantan tarundukkoa' karangammu ammu pantan ussuri la mupokatuoanna susi mangka kiparundukangkoa'. \v 12 Ianna ma'gau' susimokoa' te illalan salu katuoammue la keangga'koa' dio tingngayona to tamangngorean anna ta'mokoa' urrannuan pa'petando. \s1 Kasaeanna sule Puang Yesus \p \v 13 O anggammua' sa'do'dorangki, la kipokadangkoa' ammu pengkalesoi manappaia' diona aka la dadi lako to mangngorean to matemo, indana palao liuia' penawammu susi to tae' dengan kaparannuan diona katuoanna sule to mate. \v 14 Aka taoreanna' kumua mangka mate Puang Yesus anna tuo sule, dadi taoreanna' duka' kumua la umpatuo sule angganna to mangngorean Puang Allata'alla anna pasilambi'i Puang Yesus. \v 15 La kipalandasangkoa' temo battakadanna Puang Yesus diona kara-kara iatoo: angganta to tuopa sae lako kasaeanna Puang Yesus, innang tae'kia' la uyyoloi to matemo umpellambi'i Puang Yesus. \v 16 Aka la melolo Puang Yesus turun yao mai suruga siolaan petambana anna dengan toi duka' kamaranna ponggawana malaeka' sola oninna tamboro'na Puang Allata'alla. Napolalan angganna to mate to ummorean Kristus la tuo sule yolo. \v 17 Mangkai too mane pada-padarikia' diangka' tama gaun, susi to tuo liupa tenni to mane dipatuo sule, untammui Puang Yesus yao loa. Napolalan anggantaa' la sola liu Puang Yesus sae lako-lakona. \v 18 Dadi sipakaranga-rangakoa' ummolai te battakadae. \c 5 \s1 Kamatangkinan ummampai kasaeanna sule Puang Yesus \p \v 1 Anggammua' sa'do'dorangki, diona attunna la nangei dadi inde kara-karae, ta'mo manggi' kiuki' illalan inde sura'e. \v 2 Aka muissanan manappamia' kumua allo kasaeanna Dewatanta Puang Yesus la susi kasaeanna to maboko ke bongi, tae' dengan dibae-bae. \v 3 Maka' ma'kadamo ma'rupa tau nakua: “Mapindang asan penawa anna malino asan tau,” tokke'mi sae kasanggangan ullambi'i anna tae' tappa' dengan la nasala. Kasaeanna inde kasangganganne susi kamaparrisan tokke' tappa dio reen lako mesa baine la keanak. \p \v 4 Sapo' ikoa' iko anggammua' sa'do'dorangki, tae'koa' susi tau senga' tuo illaan kamalillinan. Dadi ta'mokoa' la tikkedu' ke nalambi'mi allo iatoo susi to napatikkedu' to maboko. \v 5 Aka sangngin to masiangmokoa' to tuo illaan kamasiangan. Tangngiakia' to malillin to tuo illaan kamalillinan. \v 6 Iamo too anna tae'kia' la susi tau senga' lembe susi to mamma'. Sapo' la matangkin liukia' anta dagai kaleta tae' susi to malango. \v 7 Annu ke bongiri nangei mamma' to mamma' anna malango to malango. \v 8 Sapo parallukia' kita undagai kaleta annu sangngin to masiangmikia'. La tontong liukia' mangngorean langngan Puang Yesus anna ungkamasei padanta anna ummampui kaparannuan kumua la napasalama'kia' Puang Allata'alla. Iamo te sirapan babu' kara anna okonne la tapake ullawai kakuasaanna kamalillinan. \v 9 Aka tae'kia' naturo Puang Allata'alla la napalambi'i ara'na sapo' la napasalama'kia' ummolai Puang Yesus Kristus Dewatanta. \v 10 Mangkamikia' nasulang ummolai kamateanna anna malara ke ma'pasulemi dako', iaraka anna tuopikia' nalambi' iaraka anna matemikia', tontong liukia' la nasolaan. \v 11 Iamo too anna la tontong liukoa' sipakaranga-ranga anna sipakatoto' susi innang simupogau'a'. \s1 Pira-pira kada pa'nanna' \p \v 12 Temo kipelau matin anggammua' sa'do'dorangki, la ummangga'koa' to barring mengkarang illaan alla'-alla'mua' iamo to ungkambaroangkoa' sola umparundukkoa' diona salu katuoanna to Sarani. \v 13 La muangga' tongan-tonganna' ammu kamaseii ura'na pengkaranganna illaan alla'-alla'mua'. Peangkoa' lalan anna malara dengan liu kasikalinoan illalan alla'-alla'mua'. \p \v 14 Kipelau duka' kenamala umpakilalakoa' solamu to makuttu mengkarang, pakamaianni penawanna to angga marea' liu, pamoloii to malamma, ammu sa'bara' lako angganna tau. \v 15 Dagaia' indamu sipabala'-bala'i kakadakean, peang liukoa' lalan la muola umpogau' kamapiaan illalan alla'-alla'mua' anna lako tau senga'. \p \v 16 La tontong liukoa' dore' untingngayo angganna kara-kara. \v 17 Ma'sambayang liukoa'. \v 18 Pa'kurru' sumanga' liukoa' illaan angganna kara-kara, aka iamo pa'porainna Puang Allata'alla illalan katuoammua' to silombungmo Puang Yesus Kristus. \v 19 Dau lawai pengkaranganna Penawa Masero. \v 20 Dau pa'barinni'i kareba napalanda' to mangngaku naparunduk Penawa Masero umpalanda' kareba iatoo. \v 21 Sapo' la muparessa manappa yolo ammu turu'ia' mapianna. \v 22 Pasikambela liukoa' kalemu angganna gau' kadake. \p \v 23 Anna Puang Allata'allamora to'na kamasakkean anna kamalinoan, la umpomaserokoa'. Anna Puang Allata'allamora undagai kalemua' sae lako kasaeanna sule Puang Yesus Kristus Dewatanta anna malara tae' dengan sassana susi penawammu, susi sunga'mu, tenni illalan batang kalemu. \v 24 Puang Allata'alla to untambaikoa' mala dirannuan la umpadadi kara-kara iatoo. \p \v 25 Anggammua' sa'do'dorangki, pa'sambayangan liukan kami. \p \v 26 Palandasangkan salama'ki lako angganna siulu'ta illaan Puang Yesus matin. \p \v 27 Ummolai kakuasaanna Dewatanta Puang Yesus, kupelau matin inde sura'e la mubaca narangngi angganna sa'do'doranta to mangngorean. \p \v 28 Anna Puang Yesus Kristusmora Dewatanta untamba'koa' pada-pada.