\id MRK  
\h Markus 
\toc1 Ləbara mugom a kawa ana Markus sə vinde anan ata awan 
\toc2 Markus 
\toc3 Markus 
\mt2 Ləbara mugom a kawa ana 
\mt1 Markus 
\mt2 sə vinde anan ata awan 
\imt1 A ɗakay way pə deftere a anan 
\ip Markus a vinde ɗerewel a anan nà, sə ɗakay anan Yesu winen Almasihu, Wan a Mbərom. Iken apan ki jinge ɗerewel a Markus nà, ki njiɗen anan Yesu kawa iken pə kərtek a tə Piyer. Kawa ana Piyer sə canan anà masuwayan a Yesu sa ga ata nà, ki canan pə mədire pə mədire, aday ki san kutok, Yesu nə winen wayaw. 
\is1 Nga sa 'am ahay 
\io1 Yesu a lavan zek anà mer su way anahan \ior (1.1-20)\ior*) 
\io1 Yesu a ga mer su way anahan à Galile aday à Yahudiya \ior (1.21 - 10.52)\ior* 
\io1 Yesu winen à Urəsalima \ior (11.1 - 15.47)\ior* 
\io1 Yesu a slabakay à məke wa \ior (16.1-20)\ior* 
\c 1  
\s1 Wazo a Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay 
\r Mata 3.1-12; Lukas 3.1-18; Yuhana 1.19-28 
\p  
\v 1 Ləbara mugom a, pə Yesu Almasihu, Wan a Mbərom, a dazlan nà, natiya awan. 
\p  
\v 2 A təra kawa ana Ezaya, ɗo maja'am a Mbərom, sə vinde, a wa: 
\q1 «Mbərom a jan ahay anà ɗo si mer su way anahan nà: 
\q1 “Həna ni slan ɗo maslan uno, 
\q2 i lahak pa 'am saa ndakak anan cəveɗ lele. 
\q1  
\v 3 Ɗowan a inde, winen apan i zlah à saf inde à kiɓe, a wa: 
\q1 Ten anan cəveɗ anga Bahay winen apan i nay. 
\q1 Ten anan cəveɗ ata mə tavay nga a fəhhe lele.\f + \fr 1:3 \ft Ca pə Esaaya 40.3.\f*”» 
\p  
\v 4 Matanan kutok, Yuhana ɗo sa ga baptisma, a zla à man sa saf inde. Winen apan i wazan à ɗo ahay, a wa: «Mbəsiken ines a kwanay ahay, təmihen sa ga baptisma, aday Mbərom i pəsek ikwen anan ines a kwanay ahay.» 
\p  
\v 5 Ɗo sə Urəsalima ahay pi zek tu ɗo sə Yahudiya azar aya fok, ta nay pə cakay a Yuhana. Tə dazlan sə ɗakay anan ines a tinen ahay. Aday Yuhana a gan atan baptisma à zlinder sə Urdon inde.  
\v 6 Yuhana a aday nà, a ɗaf pi zek nə zana ma han a tə sibœk sə zlugweme awan, a ɓan zərkutov ɗukwen tə maslərapa sa zlay. Way sa pa anahan ite nà, hayam ahay pi zek tə umam sə kiɓe aya awan. 
\p  
\v 7 À wazo anahan inde nà, a wa: «Ɗowan inde, i nay à dəɓa uno wa, a zalay nen tə mazlaɓ lele. Anga nan, nen na slak sə kuɗœk, aday ni pəsakan anan liɓer sə təkarak anahan bay.  
\v 8 Nen nà, na gak ikwen baptisma nə tə a'am, winen kəma, i i gak ikwen baptisma nə tə Apasay Cəncan awan.» 
\s1 Yesu a ga baptisma 
\r Mata 3.13 - 4.11; Lukas 3.21-22, 4.1-13 
\p  
\v 9 À alay ata kutok, Yesu a slabakay ahay, kwa à wulen su doh sə Galile sə ngaman Nazaratu ata wa, a nay ahay pə cakay a Yuhana à zlinder sə Urdon, aday Yuhana a gan baptisma.  
\v 10 Yesu winen apan i jənay à a'am wa cəna, a canan à bagəbaga mburom a təɓa pangaya, aday Apasay a Mbərom winen apan i dazay ahay apan kawa badəbada.\fig |src="WA03810b.tif" size="span" ref="Markus 1:10" \fig* 
\v 11 Aday 'am a ndəray ahay kwa à mburom wa, a wa: «Iken wan uno, ləliwe uno awan. Nə taslay mivel bayak a nə tə iken.» 
\p  
\v 12 Kwayan'a, Apasay a Mbərom a zla anan Yesu à man sa saf inde à kiɓe.  
\v 13 Yesu, winen à man ata nə luvon kwa kuro fuɗo, Fakalaw winen apan i njak anan. Atə Yesu mə njahay a, pi zek tə way sə kiɓe ahay, aday maslay a Mbərom ahay tinen apan ti gan mer su way. 
\s1 Yesu a ngaman anà ɗo sa ban kəlef aya inde fuɗo 
\r Mata 4.18-22; Lukas 5.1-11 
\p  
\v 14 À alay ata asanaw nà, bahay Hiridus a ban anan Yuhana à dangay. Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a ma pə daliyugo sə Galile. A wazay anan ləbara mugom a, mbala ana Mbərom sə slənay,  
\v 15 a wa: «Alay a kà slak həna, bahay a Mbərom winen defefe kutok. Mbiken ines a kwanay ahay, aday ɗəfen nga pə ləbara mugom awan.» 
\p  
\v 16 Natiya, Yesu a zla ta man sə bəlay sə Galile nà, a canan anà ɗo sa ban kəlef aya inde cew, atə Simon tə mərak anahan Andəre, tinen apan ti ban kəlef tə zuvo a tinen ahay.  
\v 17 Yesu a jan atan, a wa: «Hayak ikwen ahay. Pərihen uno azar, aday ki bənen nə kəlef sabay. Ki i njiɗen uno nà, ɗo sə pəruho azar ahay aɗəka.»  
\v 18 Kwayan'a tə mbəsak zuvo a tinen ahay, aday tə pərahan azar. 
\p  
\v 19 A həɗek pa 'am mənjœk, a tan à nga anà ɗowan aya cew asa, atə Yakuba tə mərak anahan Yuhana, wan ana Zebede ahay. Tinen apan ti ndakay zuvo a tinen ahay à kwalalan inde.  
\v 20 A ngaman atan ayak ite, kwayan'a tə mbəsak anan bəbay a tinen Zebede pi zek tu ɗo si mer su way anahan ahay à kwalalan inde, tə pərahan azar anà Yesu. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde tə setene à nga 
\r Lukas 4.31-37 
\p  
\v 21 Atə Yesu tə njavar anahan a, sə ngaman ataya, ta zla way a tinen, tə dəzle à wulen su doh sə Kafarnahum. Pə luvon sa man uda awan, Yesu a zla ù doh sə wazay\f + \fr 1:21 \ft Doh sə wazay sə Yahuda ahay, bina egliz bay.\f*, a dazlan sə ɗakan atan anan way.  
\v 22 Wazo anahan a a gan atan masuwayan, anga winen a ɗakay way nə kawa ɗo sə mazlaɓ bina, kawa miter sə Tawrita ahay itəbay. 
\p  
\v 23 À alay ata ite, ɗowan inde à man ata awan, winen tə setene à nga inde. A zlah pi zek,  
\v 24 a wa: «Iken Yesu, ɗo sə Nazaratu, ma a nak pə manay anaw? Ka nak sə lize manay ca ɗaw? Na san iken zle lele, iken nə ɗo maslan a Mbərom Cəncan awan.» 
\p  
\v 25 Cəna Yesu a gafan 'am tə məgalak awan, a jan nà: «Kə̂ bəbal awan bay, hayak à ɗowan ata wa aɗəka.» 
\p  
\v 26 Kwayan'a, setene ata a ɓal anan ɗowan ata kəzlek kəzlek, a zlah pi zek sə məgala, aday a nay à ɗowan ata wa bok. 
\p  
\v 27 A gan masuwayan anà ɗo ahay fok. Aday tə cəce pi zek ahay wa, ta wa: «Həna anan nə maw? Mərike wiya a aday tə mazlaɓ a biɗaw? Winen apan i jan 'am anà setene ahay, aday tə ɗəfan apan acəkan!» 
\p  
\v 28 Cəna, ləbara anahan a ata a ta 'am təɗay pə daliyugo sə Galile ata fok. 
\s1 Yesu a mbar ɗo sə ɗəvac ahay bayak awan 
\r Mata 8.14-17; Lukas 4.38-41 
\p  
\v 29 Natiya, atə Yesu ta nay tatə Yakuba tə Yuhana, ù doh sə wazay wa cəna, ta zla way a tinen àga atə Andəre tə Simon.  
\v 30 Jəje ana Simon inde, winen mə nahay a ù doh, anga nga a ɓərzlan. Yesu a dəzlek ayak cəna, tə təkəren ləbara awan.  
\v 31 Yesu a həɗek pə cakay anahan, a bənan alay, a slabak anan. Nga sə ɓərazl a ndalay panan. Uwar ata a slabak, a dan atan way sa pa. 
\p  
\v 32 Pə dəɓa ana pac sə slahay ù doh wa nà, ɗo maza aya tə gəɓay ɗo sə ɗəvac a tinen ahay, pi zek tu ɗo tə setene aya à nga inde ataya fok. Ta nay atan pə cakay ana Yesu.  
\v 33 Ɗo sa man ataya fok tə halay nga pə bərkwitek su doh ata awan.  
\v 34 Yesu a mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay cara cara, a razl anan setene ahay à ɗo ahay wa. Aday kə̀ varak atan cəveɗ anà setene ahay sa ja 'am bay, anga ta san anan zle lele. 
\s1 Yesu a wazay à wulen su doh sə kiɓe ahay 
\r Lukas 4.42-44 
\p  
\v 35 Sidew a nà, Yesu a wule pərek, a zla à kiɓe à saf inde saa ga amboh à man ata awan.  
\v 36 Atə Simon tu ɗo aday tinen àga winen ataya, ta zla saa pəlay anan.  
\v 37 Ta njaɗ anan cəna, ta jan, ta wa: «Ɗo ahay fok, tinen apan ti pəlay iken.» 
\p  
\v 38 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Zluko aɗəka nə à wulen su doh sə kiɓe ahay, aday ni saa wazan à ɗo ahay à man ataya re. Anga na nay nà, saa ga mer su way ata awan.» 
\p  
\v 39 Matanan acəkan, a bar pə daliyugo sə Galile fok. A wazay ù doh sə wazay ahay, a razl anan setene ahay à ɗo ahay wa. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde mə dugwaɗ awan 
\r Mata 8.1-14; Lukas 5.12-16 
\p  
\v 40 Ɗowan a inde, winen mə dugwaɗ awan, a nay pə cakay ana Yesu. A dukwen gərmec ù vo, a jan tə zəhha awan: «Kà zlak anak à nga nà, ki mba apan sa mbar nen aday zugol uno â ndav ite.» 
\p  
\v 41 'Am anahan ata, a gan ì zek wa anà Yesu. A ndəɗoy alay, a laman, ta sa ja: «U no. Mbar! Zugol anak kə̀ ndəvak.» 
\p  
\v 42 Cəna, mbəlak məduwen ata a ndalay pə ɗowan ata wa, a mbar kutok. 
\p  
\v 43 Aya əna Yesu a gafan 'am pi zek wa lele, aday a razl anan, ta sa jan nà:  
\v 44 «Zla wanak, aday kâ sa təkəren ləbara a anan anà ɗowan bay. Əna zla saa kan zek anà ɗo sə gəɗan dungo anà way anga Mbərom, â zəzor iken. Aday varan way anà Mbərom, kawa a Tawrita ana Musa sa ja, sa vaɗ panak awiyaway. Natiya ɗo ahay tâ san apan, zugol anak kə̀ ndəvak.» 
\p  
\v 45 Əna, ɗowan ata a zla way anahan cəna, a gar anan ɗo ahay tə ləbara kawa sə təra apan. Anga nan, Yesu a mba apan sa zla à wulen su doh ahay, pə iɗe su ɗo ahay, sabay. A njahay wanahan nə, uho à kiɓe. Cəkəbay, ɗo ahay ta zlak ayak pə cakay anahan ta day ahay wa fok. 
\c 2  
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde mə təra à məndak awan 
\r Mata 9.1-8; Lukas 5.17-26 
\p  
\v 1 Pə dəɓa sə nahay mənjœk wa cəna, Yesu a may ahay à Kafarnahum. Ɗo ahay fok tə sləne asa winen inde agay à wulen su doh.  
\v 2 Tə halay nga bayak awan, aday man kə̀ mbakak kwa mənjœk bay, uho kawa ù doh re. Aday Yesu winen apan i ɗakan atan anan 'am a Mbərom. 
\p  
\v 3 Ɗo ahay fuɗo tə gəɓak ayak ɗowan a tinen inde tə lala, winen mə təra à məndak awan.  
\v 4 Tə njaɗak man sə dəzle anan ɗowan ata pə cakay ana Yesu bay, anga ɗo kə̀ zalak ù doh awan, roɗ ahay à məsudoh inde. Anga nan kutok, ta ján pa nga su doh, tə təɓa anan nga su doh à man ana Yesu winen mə tavay a uda ata awan.\f + \fr 2:4 \ft Nga su doh a tinen mi cœɓ a cœcœɓ bay. Tə pəpay a pəpay.\f* Tə taran anan ayak ɗowan pə lala ata tə liɓer.\fig |src="WA03824b.tif" size="span" ref="Markus 2:4" \fig* 
\p  
\v 5 Yesu a canan anà aɗaf nga\f + \fr 2:5 \ft Aɗaf nga: tə bayak pə Yesu aday ta ɗaf apan nga.\f* a tinen ata cəna, a jan anà ɗowan a mə təra à məndak ata awan, a wa: «Dəna uno, nə pəsek anan ines anak ahay coy.» 
\p  
\v 6 Kutok nà, miter sə Tawrita ahay mə njahay aya inde à man ata awan. Tə jalay à nga a tinen inde, ta wa:  
\v 7 «Ɗowan a anan a ja 'am ata nà, angama kəlanaw? A jənan pa 'am anà Mbərom. Waya sa mba apan sə pəse ines su ɗo anaw, kak si Mbərom a aday bina!» 
\p  
\v 8 Yesu a san anan ajalay nga a tinen a kwayan'a, a jan atan: «Kə jilen à mivel a kwanay inde matana ata nà, angamaw?  
\v 9 Ma da 'am a nə maw? Sa ja: “Nə pəsek anan ines anak ahay”, ata ɗaw, kabay, sa ja: “Slabak, gəɓa lala anak, zla”, ata ɗaw?  
\v 10 Əna u no kə̂ sənen apan lele, nen Wan su Ɗo nà, məgala uno inde sə pəsen anan ines à ɗo ahay pə daliyugo.» 
\p Matanan, a jan anà ɗowan mə təra à məndak ata awan:  
\v 11 «Nen apan ni jak: Slabak, gəɓa lala anak, zla agay!»  
\v 12 Cəna, a slabak, a gəɓa lala anahan pə iɗe sə ɗo ahay fok, a zla wanahan. A gan atan masuwayan. Anga nan, tə həran nga à Mbərom, ta wa: «Kula ɗə canak anan anà way mə təra kawa həna anan bay.» 
\s1 Yesu a ngaman anà Lewi 
\r Mata 9.9-13; Lukas 5.27-32 
\p  
\v 13 Asa, Yesu a zla ta man sə bəlay sə Galile. Ɗo ahay fok ta zla pə cakay anahan, aday a ɗakan atan anan way.  
\v 14 Winen apan i zla ata nà, a canan ayak anà ɗowan inde tə ngaman Lewi\f + \fr 2:14 \ft Lewi: kawa sa ja nà, Mata. Sləmay su ɗo kərtek awan.\f*, wan ana Alfa, winen mə njahay a ù doh sə cakal jangal. Yesu a jan, a wa: «Pəruho azar!» Lewi a slabak ca, a pərahan azar acəkan. 
\p  
\v 15 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu a njahay tə njavar anahan ahay sa pa way àga Lewi. Ɗo sə cakal jangal ahay pi zek tu ɗo sə atahasl ahay tə njahay pə cakay ana Yesu sa pa way à tuwez kərtek a wa, tinen bayak a sə pərahan azar. 
\p  
\v 16 Miter sə Tawrita à wulen sə Farisa ahay wa tə canan winen apan i pa way pə kərtek a tu ɗo sə cakal jangal ahay, aday tu ɗo sə atahasl ahay nà, tə cəce pə njavar anahan ahay wa, ta wa: «A pa way pə kərtek a tu ɗo sə cakal jangal ahay, aday tu ɗo sə atahasl ahay nə, angamaw?» 
\p  
\v 17 Yesu a sləne anan lele nà, a jan atan, a wa: «Ɗo ɗəvac a bay cəna, a gan may anà ɗo sə disise bay, si ɗo sə ɗəvac ahay. Nen na nay ahay sa naa ngaman anà ɗo sa ga way lele ataya bay. Əna na nay ahay nà, sə ngaman anà ɗo sə atahasl ahay.» 
\s1 Acəce way pə sumaya 
\r Mata 9.14-17; Lukas 5.33-39 
\p  
\v 18 Natiya, njavar a Yuhana ahay pi zek tə Farisa ahay, tinen apan ta ta ga sumaya. Ɗo ahay ta jan anà Yesu: «Njavar a Yuhana ahay ta sə Farisa ahay ta ga sumaya, aday mbala anak ahay nə ta ga itəbay nà, angamaw?» 
\p  
\v 19 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «A ga pikwen nà, ɗo mə ngamay aya à man sə gəɓa dalay nà, ti mba apan sa ga sumaya ite ɗaw? Matanan bay! À alay a tinen pi zek tatə ɗo sə gəɓa dalay ata nà, ti ga sumaya kula bay.  
\v 20 Əna pa pac a ɗo sə gəɓa dalay ata, tə bənak anan à wulen a tinen wa nà, ata ti ga sumaya kutok. 
\p  
\v 21 «Matana re, waya sə tapay zana wiya a pə zana anahan məduwer a anaw? Ibay. Anga à man sə banay anan nà, məgabal sə zana wiya ata i zəga anan apan məke ana zana məduwer ata awan, i ngəraw. 
\p  
\v 22 «Aday ɗukwen, ɗowan sa mbaɗ mahay anahan mə kwasay a bay, à mbulo sa zlay\f + \fr 2:22 \ft Mbulo sa zlay nà, way sa mbaɗ uda mahay kabay a'am sa sa, anga ɗo sa bar ahay. Aday ɗukwen, kak winen wiya a nà, a ngəraw kawa atə gəzla tə kukwar sa kaɗ ata bay.\f* məduwer a nà, ibay. Anga mahay mə kwasay a bay ata kà sak a kwasay uda nà, i ngəraw anan mbulo məduwer ata awan. Ata mahay i mbaɗ, aday mbulo ɗukwen kə̀ nəsek re. Sumor a nà, sa mbaɗ mahay mə kwasay a bay à mbulo wiya inde cite.» 
\s1 Yesu nà, winen bahay sə luvon sa man uda awan 
\r Mata 12.1-8; Lukas 6.1-5 
\p  
\v 23 Pa pac a inde nà, luvon sa man uda awan, atə Yesu tə njavar anahan ahay ta zla tə guvo sa ndaw. Tinen apan ti zla ata nà, njavar anahan ahay ta kaɗ ndaw sa pa.  
\v 24 Farisa ahay tə canan cəna, tə cəce pə Yesu wa kutok, ta wa: «Ca apan, ta ga way aday təɗe abay sa ga pə luvon sa man uda awan bay ata nə angamaw?» 
\p  
\v 25 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kula kwanay kə jingen way ana Dawuda sa ga tu ɗo anahan ahay, à alay a may a han apan ata itəbay ɗaw? A ga nə kəkəmaw?\f + \fr 2:25 \ft Ca pə 1 Samuyila 21.2-7.\f* 
\v 26 À alay a Abiyatar winen bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom ata nà, Dawuda a zla à jawjawa sə mazlaɓ a Mbərom, a ray pen ma ga nga anga Mbərom. Təɗe abay saa pa ɗaf ata nà, tinen ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay taayak ba. Əna Dawuda kà pak tu ɗo anahan ahay re.» 
\p  
\v 27 Yesu a jan atan kutok: «Mbərom a ɗaf luvon sa man uda awan nà, anga ɗo, bina a ɗaf ɗo anga luvon sa man uda awan bay.  
\v 28 Kətanan, nen Wan su Ɗo nà, nə lavan nga anà luvon sa man uda awan.» 
\c 3  
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde ma mac alay awan 
\r Mata 12.9-14; Lukas 6.6-11 
\p  
\v 1 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a zla ù doh sə wazay\f + \fr 3:1 \ft Doh sə wazay sə Yahuda ahay, bina egliz bay.\f* maza asa. Ɗowan inde à man ata ma mac alay awan.  
\v 2 Ɗo maniɗe a Yesu aya inde nà, tinen apan ti ɗəfan iɗe. Kak kə̀ mbərak anan ɗowan ata pə luvon sa man uda awan nà, ata aday ti man anan mungok.  
\v 3 Yesu a jan anà ɗowan ma mac alay ata awan: «Slabak, tavay pa 'am sə ɗo ahay.» 
\p  
\v 4 Cəna, a cəce pə ɗo ahay wa, a wa: «Pə luvon sa man uda nà, cəveɗ inde sa ga mer su way lele awan, kabay cəveɗ inde sa ga mer su way lelibay awan, ɗaw? Təɗe sa tam anan sifa su ɗo ɗaw, bəzi lele nə sə lizen anan sifa ɗaw?» Əna ta ngam sə mbəɗahan apan bay. 
\p  
\v 5 Yesu a ca patan nerre tə mivel awan, aday asəder a tinen ata ɗukwen kə̀ cəɓak anan ite. A jan à ɗowan ma mac alay a ata kutok: «Ndəɗoy anan alay anak!» A ndəɗoy anan acəkan, alay anahan a pəsak ike.  
\v 6 Farisa ahay tə canan cəna, ta nay ahay uho, aday tə halay nga pə kərtek a tu ɗo ana Hiridus ahay, aday tə pəlay cəveɗ sə lize anan Yesu. 
\s1 Ɗo ahay bayak a ta zla à man a Yesu 
\p  
\v 7-8 Yesu a slabak à wulen a tinen wa, a zla way anahan pə bəlay sə Galile tə njavar anahan ahay. Ɗo ahay bayak a tə pərahak anan azar. Ta nay ahay kwa à Galile wa, kwa à Urəsalima wa, tu ɗo sə Yahudiya ahay fok, aday à Idumiya wa, pi zek tu ɗo ahay sa nay ahay kwa à dəɓa sə zlinder sə Urdon wa, aday tu kon sə cakay sə Tirus tə Sidon ahay wa fok. 
\p  
\v 9 Anga nan kutok, Yesu a jan anà njavar anahan ahay tə̂ pəlan kwalalan cəɗew awan, aday i njahay uda awan, bina ɗo ahay tinen apan ti ngəɗec anan kə̀ zalak.  
\v 10 Kə̀ mbərak ɗo sə ɗəvac ahay bayak awan. Anga nan, ɗo sə ɗəvac azar aya cara cara tə zəgahak ayak apan, aday tâ njaɗ sə laman à Yesu ite.  
\v 11 Ɗo sə setene ahay ite, tə canan à Yesu a cəna, tə slahay pa 'am anahan, ta zlah, ta wa: «Iken nə Wan a Mbərom!»  
\v 12 Yesu a gafan 'am anà setene ataya tâ sa jan anà ɗowan winen wayaw bay. 
\s1 Yesu a walay ɗo maslan anahan ahay kuro nga cew 
\r Mata 10.1-4; Lukas 6.12-16 
\p  
\v 13 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a ján way anahan à ɓəzlom, a ngaman ayak à ɗo ahay kawa sa nan fok. Ta nay pə cakay anahan awan.  
\v 14 Winen ite, a walay wa kuro nga anahan a cew, a ngaman atan nə ɗo maslan ahay. A jan atan, a wa: «Nə walay kwanay nà, aday ki njihen ti nen, ata ni slan kwanay saa wazay,  
\v 15 saa razl setene ahay tə məgala a nen saa varak ikwen ata awan.» 
\p  
\v 16 Ɗo a mə walay a kuro nga cew ataya nà, sləmay a tinen aya həna: Simon (Yesu a ɗaf apan sləmay hinen, a ngaman Piyer\f + \fr 3:16 \ft Kawa sa ja nà, Pəkəraɗ.\f*),  
\v 17 atə Yakuba tə Yuhana, wan ana Zebede ahay (Yesu a ɗaf patan sləmay re, a ngaman atan Bowanerges ahay, kawa sa ja nà, wan ma dac Mbərom ahay\f + \fr 3:17 \ft Anga ta ga mivel bəse bəse kawa adac a Mbərom.\f*),  
\v 18 Andəre, Filip, Bartilome, Mata, Tomas, Yakuba wan ana Alfa, Tade, Simon, ɗo maniɗe sə Ruma ahay,  
\v 19 tə Yudas Iskariyot, ɗo saa ga ɗaf pə Yesu. 
\s1 Yesu a razl setene ahay tə məgala a Mbərom 
\r Mata 12.22-32; Lukas 11.14-23, 12.10 
\p  
\v 20 Atə Yesu tə njavar anahan ahay ta may ahay agay. Asa, ɗo ahay tə halay nga kə̀ zalak, aday Yesu tə njavar anahan ahay tə njaɗak alay a sa pa way bay.  
\v 21 Ɗo anahan ahay tə sləne 'am ata nà, ta nay sə gəɓak anan ayak, anga ɗo ahay ta wa: «I ga nə nga a vawan.» 
\p  
\v 22 Miter sə Tawrita aya inde, ta nay ahay kwa à Urəsalima wa. Ta wa: «Bə'elzebul apan!\f + \fr 3:22 \ft Bə'elzebul nà, sləmay ana Fakalaw re.\f*» Azar aya ta wa: «Ayaw! Fakalaw sə varan məgala sa razl anan setene ahay.» 
\p  
\v 23 Yesu a ngaman ayak anà ɗo ataya pə cakay anahan, a jan atan 'am ta 'am sə jike, a wa: «Fakalaw i mba apan sa razl Fakalaw nə kəkəmaw?  
\v 24 À wulen sə bahay kərtek a inde nà, kak ɗo anahan aya tinen apan ti vaɗ zek nə, bahay ata i tavay nga mba ɗaw?  
\v 25 Kak ɗo su doh ahay, 'am kà zlak atan pi zek bay nà, doh ata i tavay nga mba ɗaw? A'ay. I gugwes.  
\v 26 Matana re, kak Fakalaw kə̀ slabakak pi zek anahan a nà, gədan anahan a i gəzla cew nà, i tavay nga mba ɗaw? A'ay. I lize. 
\p  
\v 27 «Ɗowan saa mba apan sa zla ù doh su ɗo gədan a saa ngəzəray panan way anahan ahay nà, ibay. Si kə̀ lahak apan kurre kə̀ jawak anan ɗowan ata awan, aday i saa mba apan sa zlan ù doh sa ray panan way anahan ahay nà, na. 
\p  
\v 28 «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗo ahay ti ga ines, ti jənan pa 'am anà Mbərom ɗukwen, i pəsen atan anan fok re.  
\v 29 Əna ɗo sə jənan pa 'am anà Apasay Cəncan a nà, i njaɗ apəse 'am sə atahasl anahan kulibay. Anga ines anahan a sa ga ata nà, i njahay apan sə viyviya awan.» 
\p  
\v 30 Yesu a ja matanan nà, anga ɗowan ataya ta wa: «Apasay lelibay inde apan.» 
\s1 Mərak a Yesu ahay tatə may anahan 
\r Mata 12.46-50; Lukas 8.19-21 
\p  
\v 31 Pə dəɓa anahan a wa nà, mərak a Yesu ahay tatə may anahan ta nay. Tə dəzle cəna, tə tavay uho, ta slan apan ɗo saa ngaman ayak.  
\v 32 Ɗo ahay inde bayak a mə njahay a pə cakay anahan ta jan kutok, ta wa: «Atə may anak tə mərak anak ahay, tinen mə tavay aya uho, tə cəce iken.» 
\p  
\v 33 Əna Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «May uno, mərak uno ahay, ata nə atə wayaw?»  
\v 34 A ca pu ɗo sa van nga tew ataya, a wa: «Sə təra mərak uno ahay aday may uno nà, tinen.  
\v 35 Ɗo sa ga way sa zlan à nga anà Mbərom ata nà, sə təra may uno tə mərak uno nə winen aɗəka.» 
\c 4  
\s1 Jike su ɗo sa casl ndaw 
\r Mata 13.1-9; Lukas 8.4-8 
\p  
\v 1 Yawa, Yesu a dazlan sə wazan à ɗo ahay maza pa 'am sə bəlay sə Galile. Ɗo ahay bayak a tə halay nga pə cakay anahan. Anga nan, a ján à kwalalan inde saa njahay uda pa nga sə bəlay. Ɗo ahay fok mə njahay a pə yugo.  
\v 2 Yesu a ɗakan atan anan way ahay bayan a tə jike ahay. À wazo anahan a inde a jan atan, a wa: 
\p  
\v 3 «Pəken sləmay. Ɗowan inde a zla à guvo, saa casl ndaw.\fig |src="WA03841b.tif" size="span" ref="Markus 4:3" \fig* 
\v 4 Winen apan i casl ndaw ata kutok, zahav a guce panan pə cəveɗ, aday məvuhom ahay tə ɗagay anan.  
\v 5 Zahav azar a, a guce pə saray pəkəraɗ, ta hay ahay bəse, anga yugo inde bayan a ibay.  
\v 6 Əna pac a sləray cəna, a ɓutoy anan aday a vak anan, anga sləlay a ibay.  
\v 7 Zahav azar a a guce à wulen sə adak inde. Ta ha cəna, ta har pi zek tə adak, əna adak a bənan mbiyeɗ, ndaw ata kə̀ nahak bay.  
\v 8 Əna zahav azar a a guce pə yugo lele awan. Winen a hay cəna, a har, a zla nga uho, a nah kutok. Kərtek awan, hawal sa ndaw apan nə kwa kuro maakan, hinen ahay, hawal sa ndaw kwa kuro mbərka. Azar aya inde ɗukwen, hawal sa ndaw apan nə səkat səkat.» 
\p  
\v 9 Yesu a jan atan kutok: «Sləmay inde pə ɗowan a nə, â sləne 'am a anan.» 
\s1 Yesu a ja 'am tə jike nə angamaw? 
\r Mata 13.10-17; Lukas 8.9-10 
\p  
\v 10 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu winen taayak tu ɗo maslan anahan ahay kuro nga cew, tu ɗo maza aya ma van nga tew ata, tə cəce panan 'am anahan sa jan atan tə jike ata awan.  
\v 11 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay nà, way mi ɗer aya à bahay a Mbərom a inde ata nà, winen a kà gak ikwen panan akar sa 'am sə bahay anahan a coy. Əna ɗo maza aya nà, ti sləne way ahay fok nà, si ta 'am sə jike,  
\v 12 anga aday: 
\q1 Tâ ca apan, əna tə canan bay, 
\q2 tâ pak apan sləmay, əna tə sləne bay. 
\q1 Bina aday tâ saa may ahay pə cakay ana Mbərom bay, 
\q2 aday Mbərom â pəsen atan anan ines a tinen ahay bay.\f + \fr 4:12 \ft Ca pə Esaaya 6.9-10.\f*» 
\s1 Yesu a pəsak anan jike su ɗo sa casl ndaw ata awan 
\r Mata 13.18-23; Lukas 8.11-15 
\p  
\v 13 Yesu a jan atan asa, a wa: «Kə slənen 'am sə jike a anan bay dəge? Matanan acəkan! Ki i slənen 'am sə jike ahay kula sabay asanaw?  
\v 14 Ɗo sa casl ndaw ata nà, a casl nə 'am a Mbərom.  
\v 15 Zahav sa ndaw pə cəveɗ ata nà, ɗo sə sləne 'am a Mbərom a ahay. Pə dəɓa anahan a wa nà, ti təma anan bəse, əna Fakalaw i nay, i wuɗeh anan 'am a ma casl à tinen inde ata awan, anga aday â hay bay. 
\p  
\v 16 «Ɗo maza aya awan, ta ga minje tə zahav ma casl a pə saray pəkəraɗ ata awan. Tə slənek 'am a Mbərom nà, tə təma anan bəse tə ataslay mivel awan.  
\v 17 Əna 'am ata a pak sləlay à mivel a tinen inde bay. Anga nan, ɗəce i tan atan à nga, kabay ajugwar 'am i nay ahay patan anga 'am ana Mbərom nà, ti mbəsak cəveɗ sa 'am a Mbərom. 
\p  
\v 18 «Ɗo maza aya ta ga minje tə zahav ma casl a à wulen sə adak inde. Tinen apan ti sləne 'am a Mbərom cite.  
\v 19 Əna way sə daliyugo inde cara cara. Ti sapat zek tə way sə daliyugo ahay, ti gan may à zlile sə daliyugo ahay, ti ga ubor si zek pə way ahay cara cara. Way ataya fok nà, ti bənan mbiyeɗ anà 'am a Mbərom, aday â nah bay. 
\p  
\v 20 «Ɗo maza aya asa, ta ga minje tə zahav sa ndaw ma casl a pə yugo lele awan. Tinen apan ti sləne 'am ana Mbərom ma ja awan, tə təma anan lele, ta zla nga uho pa 'am a Mbərom. Anga nan, kərtek a i nah lele, hawal i ga apan kwa kuro maakan, hinen ahay ti nah ɗukwen, hawal i ga patan kwa kuro mbərka, azar aya kutok ite, ti nah, hawal i ga patan səkat səkat.» 
\s1 Man sa ɗaf lalam 
\r Lukas 8.16-18 
\p  
\v 21 Yesu a jan atan asa, a wa: «Kak, tə hanak uko pə lalam nà, ti ɗer anan ta sə hərok apan tasa, kabay ti ɗaf anan ù vo lala ɗaw? Lele nà, sa ɗaf anan pə way sa ɗaf lalam a biɗaw?  
\v 22 Sənen anan, way mi ɗer a, aday i njaɗ zek bay nà, ibay. Wurwer sə way saa dəzley ahay ipec məduwen a bay ɗukwen ibay re.  
\v 23 Anga nan kutok, kak ɗo, sləmay inde apan cəna, â sləne!» 
\p  
\v 24 A jan atan re asa: «Gen anan nga anà way a kwanay sə sləne ahay. Tasa a mbala a kwanay sə lavay anan way ata nà, Mbərom i lavak ikwen anan ɗukwen tə winen awan asa, aday i zəgahak ikwen anan apan.  
\v 25 Ɗo kə̀ təɓak anan sləmay sə sləne 'am nà, Mbərom i zəgahan anan sə sləne 'am ite re. Aday ɗo kə̀ tacak anan sləmay, anga a nan sə sləne 'am bay nà, Mbərom i zəgahan anan sə tacan anan apan re.» 
\s1 Jike sə zahav ma casl a à guvo 
\p  
\v 26 Yesu a jan atan 'am maza awan, a wa: «Bahay a Mbərom a ga minje nà, tu ɗo sa casl zahav à guvo.  
\v 27 Â njak ahan, â njak ahan bay dəp nà, luvon tə ipec, zahav nə i ha, i har, mənjəna winen sa san a təra nə kəkəmaw nà, a san bay.  
\v 28 Yugo nà, a ha anan zahav taayak, a təra anan gujeɗ, aday a təra anan gusuko, azanan asa, a zla nga uho, a nah zahav sə way asa re.  
\v 29 Pə dəɓa anahan sa nah ata wa asa, i bəbez dem anahan saa car, sə halan nga anga way kə̀ nahak.» 
\s1 Jike sə zahav sa wan sə bəzan 
\r Mata 13.31-32, 34; Lukas 13.18-19 
\p  
\v 30 A ja asa, a wa: «Ɗi ga anan minje tə bahay a Mbərom nà, ta ma asa anaw? Kabay ɗi ɗakay anan nə tə jike wura asa anaw?  
\v 31 Bahay a Mbərom a ga minje nà, ta wan sə bəzan\f + \fr 4:31 \ft Yesu a ga minje nà, ti sé sə àga tinen a inde.\f*. Winen ma kac a pə zahav sə way sə daliyugo.  
\v 32 Əna aday tə caslak anan à məke cəna, a ha, aday a har nà, a zalay dədazl si sé azar aya awan. Alay si sé anahan aya nə məduwen aya awan. Məvuhom ahay ti mba apan sə njahay uda à sise anahan awan tu doh a tinen aya təke.» 
\p  
\v 33 Yesu a təkəren 'am anà ɗo ahay nà, tə jike ahay bayak a kawa həna anaya awan, aday kawa ana ɗo ahay sa mba apan sə sləne.  
\v 34 Kà jak atan 'am sə awan maza mənjəna jike bay. Əne pə dəɓa anahan a wa nà, atə Yesu, tinen mə mbəsak a taayak. À alay ata kutok, a ɗakan atan anan 'am sə jike aya awan. 
\s1 Yesu a gafan 'am anà atə maɗ tə a'am 
\r Mata 8.23-27; Lukas 8.22-25 
\p  
\v 35 Pa pac ata kərtek awan, suko a ga bine siwaw nà, Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Takasuko pa day uho.»  
\v 36 Tə slabak, tə mbəsak anan ɗo ahay mə halay nga kutok. Njavar anahan ahay ta zla à kwalalan anahan sə lahan ata uda pa 'am ata awan, tə njahay uda awan. Tə gəɓa anan, ta zla way a tinen, aday kwalalan azar aya ɗukwen inde à man anahan ata awan.  
\v 37 Tə dəzle à mamasl sə bəlay nà, vəvara məduwen a a slabak pa nga sə a'am. Məsugurndolon sə a'am ahay tə slabak, a nan à kwalalan sa rah coy.  
\v 38 Yesu nà, winen ma njak ahan awan ta sə dəɓa, à slaway a inde, nga anahan ma ɗaf a pə way aday â gan dəɗaf.\f + \fr 4:38 \ft Way sa ɗaf apan nga à man sa njak ahan, aday â gan dəɗaf à nga ata awan.\f* Njavar anahan ahay tə dazlan, tə pəɗek anan ta sa jan: «Miter, ɗi lize kutok nə, a gak à nga wa itəbay ɗaw?»  
\v 39 Yesu a slabak, a gafan 'am anà maɗ, a jan 'am anà məsugurndolon sə a'am ahay, a wa: «Njihen ɓəɓətek ɓəɓətek! Bəlay, iken ɗukwen ngatay aday, njahay tetəmtəme!» Maɗ a mbəsak sa ɓal, anga nan, bəlay ɗukwen kə̀ njahak tetəmtəme acəkan.  
\v 40 Yesu a cəce pə njavar anahan ahay wa kutok: «Kə jəjiren nà, angamaw? Kə ɗəfen upo nga fan bay kələɗaw?»  
\v 41 Ta ma nga sə jəjar pi zek asa. Ta ja à wulen a tinen, ta wa: «Ɗo wura həna anan anaw? Atə maɗ tə məsugurndolon sə a'am ahay ɗukwen tə ɗəfan apan ata nà?» 
\c 5  
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde tə setene aya à nga inde 
\r Mata 8.28-34; Lukas 8.26-39 
\p  
\v 1 Yesu a nay pa 'am sə bəlay, pa day su kon sə Gerasina ahay, tinen tə njavar anahan ahay fok.  
\v 2 A dazay ahay à kwalalan wa cəna, ɗowan inde, winen tə setene aya à nga inde, a nay ahay à wulen sə jəvay ahay wa, i zla pə cakay a Yesu. 
\p  
\v 3 Ɗowan ata a taa nahay way anahan nà, à wulen sə jəvay ahay inde. Ɗowan a mba apan sa ban anan aday sə jaway anan bay. Tə jawak anan à səsile inde dəp nà, a kaɗ anan fok.  
\v 4 Saray bayan awan, tə ɓanak anan tə calalaw, alay tə saray a təke fok, əna, a taa slaɗ anan nduroc nduroc fok re. A zalan məgala ana ɗo sə pəlay sa gan nga ataya fok.  
\v 5 Luvon tə ipec fok, winen apan i bar à wulen sə jəvay ahay inde. Winen apan i zlah à ɓəzlom ahay inde, aday a ta zek mbəlak awan tu kon. 
\p  
\v 6 Əna a canan ayak à Yesu winen apan i nay ahay cəna, a hawan ayak pa 'am, a dukwen gərmec ù vo.  
\v 7 A zlah pi zek tə məgalak awan, a wa: «Iken Yesu, Wan a Mbərom sə bagəbaga mburom, kə pəlay puno wa maw? Na gak kem tə sləmay a Mbərom, kâ ga alay ti nen bay ite.»  
\v 8 A jan matanan ata nà, anga ɓa Yesu kà jak anan: «Iken apasay lelibay awan, hayak à ɗowan a anan wa.» 
\p  
\v 9 Yesu a cəce panan kutok: «Sləmay anak a nə wayaw?» 
\p A mbəɗahan apan: «Sləmay uno Daskalak, anga manay bayak awan.» 
\p  
\v 10 A dubok a Yesu tə mindel, a wa: «Kem, kâ sa razl setene a anaya dəren pə daliyugo a anan wa bay ite.» 
\p  
\v 11 À man ata aday nà, gadura ahay inde bayak a pa zar kon, mə jugwar aya awan.  
\v 12 Apasay lelibay ataya ta jan à Yesu kutok: «Varan umo cəveɗ, mâ zla à gadura a anaya inde ite.»  
\v 13 Yesu a varan atan cəveɗ acəkan, tâ zla à gadura ahay inde. Ta nay à ɗowan ata wa, tə ndərmaɗ à gadura ahay inde kutok. Gadura ahay ta haw way a tinen, tə haway kwa ahay pa zar kon wa, tə dazak ayak kwa pa 'am məgujeguje wa à bəlay inde. Gadura ahay ti ga mbulo cew, əne tə lizek fok. 
\p  
\v 14 Matanan, ɗo sa gan nga anà gadura ahay tə canan cəna, ta haw way a tinen agay. Ta tan 'am anà ləbara awan à wulen su doh məduwen awan, aday à wulen su doh sə kiɓe ahay fok re. Ɗo ahay ta nay ahay sa ca pə way ata awan. 
\p  
\v 15 Tə dəzley ahay pə cakay a Yesu cəna, tə canan à ɗowan a apasay lelibay aya sa nay ahay wa ata awan, winen mə njahay awan, winen tə zana pi zek kutok. A san nga anahan zle lele coy. Aday ta ma nga pə ajəjar.  
\v 16 Ɗo a sə canan anà masuwayan ataya tə təkəren ləbara sə təra pə ɗowan ata awan, aday pə gadura ahay fok anà ɗo sa zlak ayak ataya awan.  
\v 17 Ɗo sa man ataya tə dazlan sə dubok Yesu aday â zla ù kon a tinen wa. 
\p  
\v 18 Yesu winen apan i ján à kwalalan inde mba, ɗowan apasay lelibay aya sa nay ahay wa ata a jan anà Yesu nà: «Nə̂ pərahak azar ite.»  
\v 19 Əna Yesu kə̀ mbakak anan cəveɗ sa zla maya tə winen bay, əna a jan, a wa: «Zla agay, təkəren anan anà ɗo su doh anak ahay nə ləbara sə way sə təra apak ataya, aday ka gan ì zek wa anà Mbərom Ba Məduwen nə kəkəmaw ata awan.»  
\v 20 Ɗowan ata a zla way anahan, a dazlan sə təker anan ləbara ataya pə daliyugo sə Dekapol, kawa ana Yesu sa gan fok, aday a gan masuwayan anà ɗo sə sləne ataya fok. 
\s1 Atə Zayrus tə uwar sə laman alay à zana a Yesu ata awan 
\r Mata 9.18-26; Lukas 8.40-56 
\p  
\v 21 Natiya, Yesu a takasay bəlay, a nay pa day sə agay asa. Ɗo ahay tə halay nga pə cakay anahan bayak a pa 'am sə bəlay. 
\p  
\v 22 Ɗowan inde, tə ngaman Zayrus, a zlak ayak à man a Yesu. Winen ɗo məduwen awan, sə lavan nga anà mer su way ù doh sə wazay nà, winen. A dəzley ahay pə cakay anahan nà, a dukwen gərmec ù vo anà Yesu.  
\v 23 A gan may kə̀ zalak, a wa: «Dəna uno inde, winen ɗəvac awan, i mac! Kem, hayak, ɗaf apan alay anak ite, aday â mbar, â njahay zay.»  
\v 24 Yesu a slabak, a pərahan azar. 
\p Aday, Yesu winen apan i zla nà, ɗo sə pərahan azar ahay tə ngəɗec anan pə cəveɗ.  
\v 25 Uwar a inde à man ata awan, ɗəvac a ite re. Ava kuro nga cew, mez winen apan i pəkan ahay à kutov wa hwiya.  
\v 26 Kà gak ɗəce à alay sə doktor ahay wa nə bayak awan. Kə̀ lizek anan zlile anahan fok, aday kə̀ njaɗak apan zay bay re, ɗəvac anahan a ma nga sə zakay bugol. 
\p  
\v 27-28 Iyo, uwar ata kə̀ slənek ləbara a Yesu. Anga nan, a nay ahay à wulen sə ɗo ahay wa ta sə dəɓa anahan. A jalay nà: «Abay nâ njaɗ sə laman alay anà zana anahan a cəna, ni mbar.» A laman à zana awan cəna,\fig |src="WA03827b.tif" size="span" ref="Markus 5:27-28" \fig* 
\v 29 mez anahan sa taa pəkay ata a dəkac ma kərtek. A jəjam anan zek anahan nà, cəcaɓ cəcaɓ a san zle kə̀ mbərak à ɗəce anahan wa. 
\p  
\v 30 Yesu ite, a san zle, məgala kà nak ahay à winen wa. A mbəɗa zek à wulen sə ɗo ahay inde, a cəce: «Waya sə lumo anà zana anaw?» 
\p  
\v 31 Njavar anahan ahay tə mbəɗahan apan, ta wa: «Kə canan zle, ɗo ahay tinen apan ti ngəɗec iken. Kutok nà, ki cəce ɗo sə lamak asa ɗaw?» 
\p  
\v 32 Əna Yesu winen apan i ca iɗe tuwwe hwiya, anga a nan sə canan à ɗowan sa ga awan ata awan.  
\v 33 Uwar ata a canan à masuwayan ata sə təra ì zek anahan inde ata nà, a jəjar pi zek yiɓyeɓ anga zlawan. A nay, a dukwen gərmec ù vo anà Yesu, a təkəren anan 'am ataya fok.  
\v 34 Yesu a jan kutok, a wa: «Mazar uno, aɗaf nga anak pi nen ata kə̀ mbərak iken! Həna ɗəvac anak inde sabay. Zla agay tə zay.» 
\p  
\v 35 À alay a Yesu winen apan i ja 'am ata mba cəna, ɗo ahay ta nay àga Zayrus wa, winen ɗo sə lavan nga anà doh sə wazay ata awan, ta wa: «Zayrus, dəna anak nə kə̀ ndəvak zek. Kə̂ vawan nga anà Miter fan sabay.» 
\p  
\v 36 Yesu kà gak anan nga anà 'am a tinen ata bay, a jan anà Zayrus: «Kə̂ jəjar bay, ɗaf upo nga lele cəna coy!» 
\p  
\v 37 Kutok, Yesu a dazlan sa zla àga Zayrus asa. Əna kə̀ mbakak anan cəveɗ à ɗo ahay fok sə lagay anan bay, si anà Piyer, aday anà Yakuba tə mərak anahan Yuhana.  
\v 38 Tə dəzle àga Zayrus nà, Yesu a sləne ɗo ahay tinen apan ti yam tuhhwa, ti zlah, ɗəce inde.  
\v 39 A zla ù doh, a ja: «Kə̂ bəbilen awan bay. Ki yimen angamaw? Dəna a anan kə̀ məcak bay. A njak ahan ca!» 
\p  
\v 40 Man su ɗo ataya tə mbasay apan. Yesu a rəzlay atan uho fok, a mbəsak ù doh nà, bəbay ta may ana dəna ata awan, tə apan njavar anahan maakan ataya awan. Tə dəzle pə cakay ana dəna ata awan.  
\v 41 A bənan anan alay a dəna ata awan, a jan: «\tl Talita kumi!\tl*» kawa sa ja nà: «Dənama, slabak!» 
\p  
\v 42 Kwayan'a, dəna ata a slabak, a dazlan sa bar. Aday ɗo ahay tə jəjar pi zek bayan awan. Ava ana dəna ata nà, kuro nga cew.  
\v 43 Yesu a gafan atan 'am lele, a wa tâ saa jan à ɗowan bay. A jan atan asa tə̂ varan way sa pa à dəna ata awan. 
\c 6  
\s1 Ɗo sə Nazaratu ahay tə ɗəfak nga pə Yesu bay 
\r Mata 13.53-58; Lukas 4.16-30 
\p  
\v 1 Kagasl, Yesu a slabak à man ata wa, a zla ù kon anahan à Nazaratu asa. Njavar anahan ahay tə pərahan azar.  
\v 2 Winen à man ata awan, luvon sa man uda awan a dəzley ahay nà, Yesu a dazlan sə ɗakay anan 'am a Mbərom ù doh sə wazay\f + \fr 6:2 \ft Doh sə wazay sə Yahuda ahay, bina egliz bay.\f*. 
\p Ɗo ahay bayan awan inde, tə sləne 'am sə tətak way a anahan ata nə a gan atan masuwayan, aday ta wa: «A tətakay way a anaya awanaw? A njaɗ kəlire sə asan way\f + \fr 6:2 \ft Kəlire a anan nà, madan bay, əna asan way ana Apasay a Mbərom.\f* a anan kəkəmaw? Aday, a ga masuwayan həna anan cara cara nə ta maw?  
\v 3 Na wa, winen nə ɗo sə cəceɗ dədom ba? May anahan Mariyama biɗaw? Mərak anahan ahay inde, atə Yakuba, tatə Yoses, Yuda, Simon, aday məran dəna aya ɗukwen inde, tinen à wulen a mənuko awan ba?» Anga nan kutok, ta ngam sa ɗaf nga pə Yesu bay. 
\p  
\v 4 Yesu a jan atan, a wa: «Ɗo ahay ta gan nga anà 'am ana ɗo maja'am a Mbərom kwa ta sə wura fok. Əna ù kon anahan awan, à mamasl su ɗo anahan aya awan, aday ù doh anahan a nà, ɗowan a gan nga anà 'am anahan ahay itəbay.» 
\p  
\v 5 Natiya, Yesu kə̀ njaɗak sa ga masuwayan à man ata kwa wura bay. Si a ɗaf alay pu ɗo sə ɗəvac azar aya ngal, a mbar atan.  
\v 6 A gan à winen awan wadan wadan, anga aɗaf nga a tinen inde pə Mbərom kwa mənjœk ibay. 
\s1 Mer su way ana ɗo maslan a kuro nga cew ataya awan 
\r Mata 10.5-15; Lukas 9.1-6 
\p Pə dəɓa a way ata wa nà, Yesu a zla pu kon sə daliyugo ata fok, a ɗakan anan way à ɗo ahay.  
\v 7-8 À alay ata awan, a nan à Yesu sa slan anan ɗo maslan anahan kuro nga cew ataya à wulen su doh aya inde. A halan atan nga, aday a varan atan məgala sa razl apasay lelibay aya awan. 
\p A jan atan kutok, a wa: «Ni slan kwanay nə cew cew. Kâ saa gəɓen awan pə alay anga cəveɗ bay, kwa way sa pa, kwa mbulo sə dala. Ki gəɓen nà, si sukol,  
\v 9 təkarak, aday zana ɗukwen kərtek.»  
\v 10 A jan atan asa, a wa: «Kak ki zlen à wulen su doh a nà, njihen nə àga ɗowan a sə təma uda kwanay ata awan. Ki njihen àga winen hus pə luvon a kwanay saa zla way a kwanay.  
\v 11 Əna aday ɗo sa man ataya tə təmahak kwanay bay ite nà, zlen way a kwanay à man ata wa, aday kə̂ bəzləmen morbodok su kon a tinen pə saray a kwanay ahay wa, anga aday tâ san pi zek tinen tə ines aya awan.» 
\p  
\v 12 Ɗo maslan a Yesu ataya ta zla, tə wazan à ɗo ahay, aday tə̂ mbəɗahan lœn ì ines a tinen ahay.  
\v 13 Tə rəzlak setene ahay bayak awan, aday tə mbərak ɗo sə ɗəvac ahay bayak awan ta sə mbəɗan atan amar pa nga. 
\s1 Amac ana Yuhana, ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay 
\r Mata 14.1-12; Lukas 9.7-9 
\p  
\v 14 Iyo, bahay a inde məduwen awan, tə ngaman Hiridus, a sləne ləbara ana Yesu, anga ɗo ahay fok tinen apan ti təker ləbara a Yesu kwa aha fok. 
\p Ɗo ahay ngal ta ja, ta wa: «Yuhana, ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata, kà mak uho.» Tə ɗakan à Yesu nà, Yuhana. Anga nan, ta ja nə, a mba apan sa ga masuwayan ahay ata nà, na. 
\p  
\v 15 Ɗo maza aya ite, ta wa: «Yesu nà, Eliya\f + \fr 6:15 \ft Eliya nà, ɗo maja'am a Mbərom kwakwa awan.\f*.» 
\p Aday ɗo hinen ahay ɗukwen ta wa: «Winen nà, ɗo maja'am a Mbərom hinen, kawa ɗo maja'am a Mbərom sə kwakwa ataya awan.» 
\p  
\v 16 Əna Hiridus a sləne 'am ataya fok nà, a ja, a wa: «Yuhana, nen sa gaɗ panan nga ata nà, kə̀ slabakak ahay à məke wa!» 
\p  
\v 17-18 Kwakwa ata nà, Hiridus a gəɓa anan Hirudiya, uwar ana wanbay anahan a inde, tə ngaman Filip. Anga nan, Yuhana a jan, a wa: «Ki jipen pə uwar tə mərak anak nə, lelibay. Way ata nà, ines!» Anga nan kutok, Hiridus a jan anà ɗo ahay tâ ban anan Yuhana. Ta ban anan, tə ɗəfak anan ayak ù doh sə dangay. 
\p  
\v 19 Natiya kutok, Hirudiya a nan iɗe à Yuhana, a gan may sə lize anan. Əna, kə̀ njaɗak apan cəveɗ a bay.  
\v 20 Aday ɗukwen Hiridus a jəjaran anà Yuhana. A san zle, Yuhana a nà, winen ɗo lele awan, aday ɗiɗem a pa 'am a Mbərom. Anga nan re, a gan nga lele. A ta pak sləmay pa 'am anahan awan nà, a wusen nga, əna hwiya a gan may sə sləne asa. 
\p  
\v 21 Pə luvon a inde kutok, Hirudiya a njaɗ cəveɗ sa ban anan Hiridus pə kwande. Azar uko sə bayak pə luvon sə wahay anan bahay Hiridus a ga. A da way sa pa, a ngaman anà ɗo sə zlile ahay pə daliyugo sa Galile, pi zek tu ɗo sə lavan nga anà suje ahay fok, pi zek tə bahay sə daliyugo ataya awan.  
\v 22 Kutok nà, dəna a Hirudiya inde, a zlak ayak, a gərvan atan. Agərav anahan ata lele, kà zlak anan à nga anà bahay Hiridus tu ɗo anahan ahay fok. Aday Hiridus a cəce pə dəna ata wa, a wa: «A nak nə maw? Way anak saa cəce fok ni varak anan.»  
\v 23 Dərzalah a mbaɗan apan, a wa: «Ni varak anan way anak saa cəce ata fok, kwa i dəzle hus pa sə gəzla anan bahay uno ì zek wa cew dəp nà, ni varak anan.» 
\p  
\v 24 Dəna dalay ata, a nay uho, a jan anà may anahan, a wa: «Mamay, nə̂ cəce nə maw?» 
\p May anahan a wa: «Cəce nà, tə̂ gəɗak ahay nga a Yuhana.» 
\p  
\v 25 Cəna, dəna a dalay ata awan a may ahay pə cakay ana Hiridus, a jan, a wa: «U no ki gaɗ anan nga anà Yuhana, aday vuro anan ahay həna à kwatama inde.» 
\p  
\v 26 Way a mə cəce ata kà zlak anan à nga anà Hiridus sabay fok. Əna ɓa kə̀ mbaɗak anan pa 'am ana ɗo anahan mə ngamay ataya coy. I varan anan bay nà, i ga zek sabay.  
\v 27 Matanan, a slan suje kərtek, aday â gəɗan anan ahay nga a Yuhana à kwatama inde.  
\v 28 Suje ata a zla ù doh sə dangay, a gəɗay nga pə Yuhana wa. A nàn anan à kwatama inde, a varan anà dəna a Hirudiya. Winen ite a təma anan cəna, a varan anan anà may anahan.  
\v 29 Njavar a Yuhana ahay tə sləne ləbara awan cəna, ta zla saa gəɓay anan ahay məsinde a Yuhana, ta la anan. 
\s1 Yesu a varan way sa pa anà ɗo ahay ti ga mbulo ɗara 
\r Mata 14.13-21; Lukas 9.10-17; Yuhana 6.1-14 
\p  
\v 30 Aday, ɗo maslan a Yesu ataya ta may agay kutok. Tə halan nga pə cakay, tə dazlan sə təkəren anan way a tinen sa ga, aday sa jan anà ɗo ahay fok. 
\p  
\v 31 À alay ata nà, ɗo ahay tinen apan ti zlak ayak, tinen apan ti zla way a tinen bayak awan. Atə Yesu tu ɗo maslan anahan ahay ta njaɗ cəveɗ aday ti pa way bay. Anga nan kutok, Yesu a jan atan, a wa: «Kwanay, hayak ikwen ahay taayak a kwanay awan, zluko à kiɓe à man a ɗowan inde uda ibay ata awan. Ata, ɗi njaɗ sa man uda mənjœk.»  
\v 32 Ta ján à kwalalan inde, aday ta zla kəcah pə ɗo ahay wa à kiɓe. 
\p  
\v 33 Ɗo ahay bayak a tə canan atə Yesu tə njavar anahan ahay tinen apan ti zla way a tinen. Aday ɗukwen ta san atan zle. Anga nan, ɗo ahay ta nay ahay à wulen su doh ahay wa cara cara, ta haw tə saray à man ana Yesu saa zla. Tə lahan atan à Yesu tə njavar anahan ahay re. 
\p  
\v 34 Yesu a dazay ahay à kwalalan wa cəna, a canan anà ɗo ahay bayak awan. Ɗo ataya ta gan ì zek wa, anga tinen kawa təman ahay, aday mənjəna ɗo sa gan atan nga. Anga nan, Yesu a dazlan sə ɗakan atan anan way ahay fok. 
\p  
\v 35 Anga luvon winen apan i ga ata nà, njavar a Yesu ahay ta nay pə cakay anahan, ta wa: «Mənuko à man kiɓe inde, aday luvon winen apan i ga.  
\v 36 Suwan, mbakan cəveɗ anà ɗo ahay tâ zla à wulen su doh ahay, pə culok ahay, aday ti i sukom way sa pa ahay.» 
\p  
\v 37 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay a viren atan way sa pa awan.» 
\p Njavar anahan ataya, ta jan, ta wa: «A nak ma saa sukumay ahay way sa pa tə dala sə \tl dinar\tl*\f + \fr 6:37 \fk Dinar\ft  kərtek nà, àga tinen dala si mer su way sə hway kərtek.\f* səkat cew, anga aday mi varan atan acəkan ɗaw?» 
\p  
\v 38 Yesu a cəce patan wa asa, a wa: «Tapa sə pen inde pikwen həna nə jugumaw? Ənga, cen apan aday.» 
\p Ta cay ahay apan, ta jan: «Inde nà, tapa sə pen ahay ɗara, tə kəlef ahay cew.» 
\p  
\v 39 Kagasl, Yesu a jan anà njavar anahan ahay tə̂ njahay anan ɗo ahay pə gujeɗ məngəɗez a à man ata awan, njəɓukɓok cara cara.  
\v 40 Tə njahay atan nà, njəɓok cəna səkat səkat, aday njəɓok cəna kwa kuro ɗara kwa kuro ɗara.  
\v 41 Yesu a gəɓa anan tapa sə pen a ɗara ataya tə kəlef a cew ataya awan. A ca iɗe à mburom, a ngəran ayak anà Mbərom. A gəzla anan tapa sə pen ataya ì zek wa, a varan anà njavar anahan ahay, aday tə̂ gəzlan anan anà ɗo ahay. Kutok, Yesu a gəzla anan apan kəlef a cew ataya awan, a varan atan apan.  
\v 42 Ɗo ataya fok ta pak, tə rahak ɓah ɓah. 
\p  
\v 43 Pə dəɓa a way ata wa coy nà, njavar anahan ahay tə halan nga anà tapa sə pen tə kəlef a mə mbəsak ata nà, a ga cəkarak kuro nga anahan a cew.  
\v 44 Ɗo sa pa way à man ata ɗukwen, tinen mə baslay a nà, mungol a ɗəkɗek aday nà, mbulo ɗara. 
\s1 Yesu a bar pa nga sə a'am tə saray 
\r Mata 14.22-33; Yuhana 6.15-21 
\p  
\v 45 Pə dəɓa anahan a wa cəna, Yesu a jan anà njavar anahan ahay tâ ján à kwalalan inde, aday tə̂ lahan pa 'am sa zla à Baytisada pa day sə uho. Winen awan, i i mbəsak anan ɗo ahay à dəɓa a tinen wa.  
\v 46 Tə gəzla nga tə ɗo ahay kutok, a zla way anahan à ɓəzlom saa ga amboh. 
\p  
\v 47 Luvon a ga coy nà, Yesu winen taayak anahan à məndak mba. Njavar anahan ahay ɗukwen tinen tə kwalalan a kwa à mamasl sə bəlay dəren coy.  
\v 48 A canan atan ayak nà, tinen apan ti ɓal kwalalan nə tə gədan, anga tinen apan tə zlangay nga uda ta maɗ. Way ata fok a təra nà, luvon uda mba. Iɗe a sa jəka i cəɗe nà, Yesu kə̀ dəzlek à man a tinen winen apan i zla tə saray pa nga sə a'am. A ga kawa i saa gəɗan atan anan 'am. 
\p  
\v 49 Njavar anahan ahay tə canan winen apan i zla tə saray pa nga sə a'am ata cəna, tə jalay nà, i ga nə mədahan. Anga nan kutok, ta zlah pi zek.  
\v 50 Tə jəjar pi zek yiɓyeɓ anga tinen a fok tə canak anan. 
\p Aya əna Yesu a canan atan cəna, a jan atan ayak 'am kwayan'a, a wa: «Bənen mbac lele, nen awan, kə̂ jəjiren bay.» 
\p  
\v 51 A ján à kwalalan inde pə cakay a tinen awan cəna, maɗ a mbəsak sa ɓal cite. À man ata wa kutok, ajalay nga a tinen a mbəɗa wucəfeɗ. Way ata a gan atan masuwayan  
\v 52 anga 'am sə masuwayan sə təra tə tapa sə pen ata a ja nə maw nà, tə sənak anan bay re. Kurkwilen inde à sləmay a tinen. 
\s1 Yesu a mbar ɗo ahay à Gənesaret 
\r Mata 14.34-36 
\p  
\v 53 Tə takasay ahay pa day sə agay lele nà, ta zla ù kon sə Gənesaret. Ta ban anan kwalalan pa 'am sə bəlay.  
\v 54 Tə dazay à kwalalan wa cəna, ɗo ahay tə sənak ayak Yesu kwayan'a  
\v 55 Ɗo ahay tə sləne sa jəka Yesu winen à man tiya ata cəna, tə haway ahay tə day sə wulen su doh ahay wa fok. Tə dazlan sa ran ahay ɗo sə ɗəvac mə nahay aya pə lala ataya fok.  
\v 56 Ta man anahan sa zla fok cəna, a ga nà, culok, kiɓe, kabay wulen su doh aɗəka, tə halan ahay ɗo sə ɗəvac ahay. Tinen a tavay atan pa man sə lumo ahay fok. Ta gan amboh â mbəsakan cəveɗ anà ɗo ɗəvac ataya tə̂ laman alay kwa anà 'am sə zana anahan, aday tâ mbar ite. Ɗo sə laman ataya fok, tə mbərak acəkan. 
\c 7  
\s1 Atətak way sə bije ahay 
\r Mata 15.1-9 
\p  
\v 1 Farisa aya inde, tinen tə azar sə miter sə Tawrita ana Musa ahay, ta nay ahay kwa à Urəsalima wa, tə halay nga pə cakay ana Yesu.  
\v 2 Tə canan anà njavar a Yesu azar aya tinen apan ti pa way mənjəna sə banay alay kawa atətak way sə Farisa ahay. Ata pə tinen nà, njavar a Yesu ahay ta gak ines. 
\p  
\v 3 Anga aday nà, Yahuda ahay fok, mə zakan a anà Farisa ahay nà, tə ɗəfan apan anà atətak way sə bije a tinen ahay nə lele. Ta taa pa way aday mənjəna sə banay alay kawa atətak way sə bije a tinen bay.  
\v 4 Kwa, ta nay ahay nə à kwasuko wa ɗukwen, tə banay zek, aday ta sa pa way. Tə ɗəfan apan anà atətak way sə bije azar aya ɗukwen lele, kawa acakaɗ gəsa'am, kəlawa, aday tuwez ahay. 
\p  
\v 5 Anga nan kutok, Farisa ataya pi zek tə miter sə Tawrita ahay tə cəce pə Yesu wa, tə dazlan, ta wa: «Njavar anak ahay nà, tə pərahan azar anà atətak way sə bije ahay bay nə angamaw? Bina, ta pa ɗaf mənjəna sə banay alay kawa atətak way sə bije ahay.» 
\p  
\v 6 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay aday nà, mbaɗəmbaɗa aya awan. Ezaya kə̀ vindek 'am a Mbərom ɗiɗem a anga kwanay, Mbərom a wa: 
\q1 “Ɗo anaya tə həro nga nà, ta 'am ɗəkɗek, 
\q2 mivel a tinen aya nə dəren ti nen. 
\q1  
\v 7 Tinen apan ti dukwo gərmec ù vo nə kəriya awan. 
\q1 Bina tinen apan ti tətakan anan anà ɗo ahay nà, 
\q2 way sa nga a tinen ahay ɗəkɗek.\f + \fr 7:7 \ft Ca pə Esaaya 29.13.\f*”» 
\p  
\v 8 Yesu a jan atan asa: «Kwanay nà, kə mbiken 'am a Mbərom ma ja aya awan, anga sə pərahan azar anà 'am sə ɗo ahay.  
\v 9 Ambəsak 'am a Mbərom, aday sə mbəɗek pə anjahay sə bije ahay nà, a dak ikwen 'am bay.  
\v 10 Musa kà jak: “Ɗəfan apan anà bəbay anak tə may anak\f + \fr 7:10 \ft Ca pə Gurtaaki 20.12; Tooktaaki Tawreeta 5.16.\f*” aday “Kuwaya ɗowan a kà jak 'am lelibay a pə bəbay anahan kabay pə may anahan nà, sa vaɗ anan.\f + \fr 7:10 \ft Ca pə Gurtaaki 21.17; Farillaaji Lewiŋko'en 20.9.\f*”  
\v 11 Əna kwanay ki jen nà, kak ɗowan a kà jak anan anà bəbay anahan kabay anà may anahan: “Way uno abay saa mak anan zek ata nà, winen \tl korban\tl*, kawa sa ja nà, kə̀ tərak anà Mbərom.”  
\v 12 Ata i ɗəfan apan anà atə bəbay tə may sabay.  
\v 13 Matanan kutok, kə nəsen anan way a Mbərom ma ɓan awan, anga sə pərahan azar anà atətak way sə bije ahay. Kwanay apan ki gen way maza aya cara cara kətanan re.» 
\s1 Way sa ga məsagar pu ɗo 
\r Mata 15.10-20 
\p  
\v 14 Yesu a ngaman ayak anà ɗo ahay maza awan, tâ nay pə cakay anahan. A jan atan, a wa: «Pəken uno sləmay, kwanay a fok, sənen 'am a anan.  
\v 15 Way inde uho, i zla à kutov su ɗo saa ga apan məsagar nà, ibay. Əna, sa ga məsagar pu ɗo nà, way sa nay ù ɗo wa uho bugol aɗəka. [  
\v 16 Kak sləmay inde pə ɗowan sə sləne 'am nà, â pak sləmay.]» 
\p  
\v 17 Yesu a dazlan nà, a zla way anahan ù doh pə cakay sə ɗo ahay wa. Njavar anahan ahay tə cəce panan jəba sa 'am sə jike ataya awan.  
\v 18 Yesu a jan atan: «Kwanay ɗukwen, kə sənen fan bay ɗaw? Way sa zlak ayak uho wa ù ɗo inde nà, i mba apan sa ga məsagar pu ɗo bay.  
\v 19 Anga way sa pa i zlan à mivel inde bay, si à kutes inde. Pə dəɓa anahan a wa nà, i may ahay uho. Kwanay kə sənen bay re ɗaw?» 
\p Yesu a ja kətanan nà, aday tâ san nə way sa pa ahay fok lele. 
\p  
\v 20 A ja asa: «Way sa nay ahay ù ɗo wa uho nà, i ga apan məsagar kutok.  
\v 21 Anga sa nay à mivel su ɗo wa kutok cəna, way kawa aga vuwar, akar, avaɗ nga su ɗo,  
\v 22 aga mədigweɗ, aga ubor, aga huwan, agaɗ mungwalay, aga way sə wurwer ana ayaw si zek lelibay awan, aga sərak, agəɗan azar ù ɗo, ahəran nga anà zek anahan, aga way sə mindel.  
\v 23 Way ataya fok, ta nay fok nà, ù ɗo wa, aday ta ga məsagar pu ɗo acəkan.» 
\s1 Uwar a inde winen Sirofiniki ahay a ɗaf nga pə Yesu 
\r Mata 15.21-28 
\p  
\v 24 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a slabak way anahan à man ata a wa kutok, a zla à wulen su doh a inde, bəse tə Tirus\f + \fr 7:24 \ft Tirus nà, winen pə daliyugo sə Sirofiniki ahay.\f*. A dəzle cəna, a njahay àga ɗowan inde, aday a nan abay ɗowan â san apan bay. Əna ɗo ahay tə sənak apan. 
\p  
\v 25 Uwar a inde à man ata nà, dəna anahan inde, winen tə setene awan. A sləne ləbara a Yesu cəna, a nay pə cakay anahan. A dukwen gərmec ù vo.  
\v 26 Uwar ata nà, winen Sirofiniki ahay, a ja 'am sə Gərek. A jan anà Yesu, â razl anan setene à dəna anahan ata wa, apasay a sə vawan nga ata awan. 
\p  
\v 27 Aday Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Mbəsak anan gwaslay ahay tâ rah aday. Anga sə gəɓa anan way sa pa sə gwaslay ahay, sə varan anan anà kəla ahay nà, sumor a bay.» 
\p  
\v 28 Uwar ata a mbəɗahan apan, a wa: «Matanan, bahay uno. Əne kəla ahay ɗukwen ta pa way sa pa sə pəpas pə gwaslay ahay wa ata re asanaw!» 
\p  
\v 29 Yesu a jan: «Anga 'am anak a anan, ki mba apan sa zla agay. Apasay sə vaway nga ata, kà nak ahay à dəna anak wa coy.» 
\p  
\v 30 Uwar ata a zla agay, a dəzle cəna, a tan ayak à nga à dəna anahan mə nahay a pə biket. Apasay sə vaway nga ata kà nak à dəna ata wa acəkan. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde mədəngazlak awan 
\p  
\v 31 Yesu a nay way anahan pə daliyugo sə Tirus wa. A zla tə daliyugo sə Sidon, a dəzle pə cakay sə bəlay sə Galile, pə daliyugo sə Dekapol. 
\p  
\v 32 À man ata kutok, ɗo ahay ta nan anan ahay ɗowan a inde mədəngazlak awan. Ɗowan ata nà, a sləne sləmay bay aday a ja 'am lelibay re. Ta gan amboh anà Yesu aday â ɗaf apan alay, â mbar anan ite. 
\p  
\v 33 Yesu a ngaman ayak à wulen sə ɗo ahay wa. Ta zla tə Yesu dal nà, Yesu a ɗəfan alay à sləmay inde. Aday, a təfe məne pə alay, a laman anan à miresl anahan.  
\v 34 A ca iɗe à mburom, a sakaf pi zek, a ja, a wa: «\tl Effata!\tl*» kawa sa ja nà: «Təɓa zek!»  
\v 35 Natiya cəna, sləmay anahan ahay tə təɓak, miresl anahan ɗukwen kə̀ pəsakak ite, a ja 'am lele kutok.  
\v 36 Yesu a jan atan fok a tinen awan, tâ sa jan à ɗowan bay. Winen apan i taa gafan atan 'am dəp nà, tinen tə zəga anan sə təker ləbara awan.  
\v 37 Ɗo sə sləne ləbara ataya fok, a gan atan masuwayan, ta wa: «Way anahan sa ga fok nə lele. Mədəngazlak ahay tə sləne sləmay, aday maandak ahay ɗukwen ta ja 'am kutok.» 
\c 8  
\s1 Yesu a varan way sa pa anà ɗo ahay ti ga mbulo fuɗo 
\r Mata 15.32-39 
\p  
\v 1 À alay ata awan, ɗo ahay tə halay nga bayak a miza awan. Way sa pa ɗukwen inde patan ibay. Anga nan kutok, Yesu a ngaman anà njavar anahan ahay, a jan atan, a wa:  
\v 2 «Ɗo a anaya tu go ì zek wa, anga mənuko pə kərtek a luvon maakan həna, way sa pa ibay.  
\v 3 Kak na sak a mbəsak atan ti zla agay ta may awan nà, ti ga bəle pə cəveɗ. Aday ɗukwen ɗo azar aya ta nay ahay kwa à man dəren aya wa.» 
\p  
\v 4 Njavar anahan ahay ta jan, ta wa: «Mənuko à kiɓe kutok nà, ɗi saa njaɗay ahay way sa pa awan awana, aday saa slan ù ɗo a anan fok anaw?» 
\p  
\v 5 Yesu a cəce patan wa, a wa: «Tapa sə pen inde pikwen nə jugumaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Cuwɓe.» 
\p  
\v 6 Yesu a jan anà ɗo ahay, tə̂ njahay à məndak, aday a gəɓa anan tapa sə pen a cuwɓe ataya awan. A gan ayak suse anà Mbərom nà, a gəzla anan ì zek wa, aday a varan anan anà njavar anahan ahay, aday tə̂ gəzlan anà ɗo ahay. Tə gəzla anan kutok.  
\v 7 Kəlef cəɗew aya inde patan mənjœk re. Yesu a ngəran ayak à Mbərom anga nan re. Aday a jan anà njavar anahan ahay tə̂ gəzla anan kawa tapa sə pen ahay asa. 
\p  
\v 8-9 Ɗo a mə halay nga ataya fok, tinen ta ga mbulo fuɗo, ta pak, tə rahak. Tapa sə pen mə mbəsak ata nà, a ga cəkarak cuwɓe re. 
\p Coy, Yesu a mbəsak anan ɗo ahay tə gəzla nga. 
\p  
\v 10 Cəna, Yesu a ján à kwalalan inde tə njavar anahan ahay. Ta zla way a tinen ù kon sə Dalmanuta. 
\s1 Ɗo ahay ta gan may Yesu â gan atan masuwayan 
\r Mata 16.1-4 
\p  
\v 11 Farisa aya inde, ta nay sa vaɗ awiyaway tatə Yesu. Tə cəce Yesu â ga masuwayan sə way sa nay ahay à mburom wa, anga a nan atan sa ban anan pə kwande. 
\p  
\v 12 Yesu a sakaf, a ma anan apasay à zar kutov lele nà, a ja, a wa: «Ɗo sə biten ahay tə pəlay masuwayan nà, angamaw? Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna, ti njaɗ minje sə masuwayan sabay fok.» 
\p  
\v 13 Coy, a mbəsak anan Farisa ataya awan, a ma way anahan à kwalalan inde, sə takas bəlay pə day hinen asa. 
\s1 Wuɗah sə Farisa ahay, aday mbala ana Hiridus ite 
\r Mata 16.5-12 
\p  
\v 14 Njavar a Yesu ahay tə mbəɗəkek anan nga sə gəɓa tapa sə pen à alay inde. Tapa sə pen inde patan à kwalalan inde nà, si kərtek coy.  
\v 15 Yesu a jan atan, a wa: «Uffa ahak ikwen! Bənen nga a kwanay nə lele pə wuɗah sə Farisa ahay wa, tə wuɗah ana Hiridus.» 
\p  
\v 16 Əna tinen ta ja à wulen a tinen inde nà: «I ga nə a ja pə pen ɗə gəɓak à alay inde bay ata awan.» 
\p  
\v 17 Yesu a sənan atan anan kwayan'a, a jan atan, a wa: «Kə bayiken, na ja nə anga tapa sə pen inde pikwen ibay nà, angamaw? Kə sənen apan fan bay ɗaw? Ki mben apan sə sləne 'am a anan bay kələɗaw? Kurkwilen inde à sləmay a kwanay ɗaw? 
\p  
\v 18 «Iɗe inde pikwen asənə, kə cinen anan à awan bay kələɗaw? Sləmay inde pikwen asənə, kə slənen sləmay bay kələɗaw? 
\p «Aday, kə mbəɗəkek ikwen à nga wa ɗaw?  
\v 19 À alay a nə gəzla tapa sə pen ahay ɗara, anà ɗo ahay tinen mbulo ɗara nà, kə hilen anan nga a mə mbəsak a ata awan nə cəkarak jugumaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Cəkarak kuro nga anahan awan cew.» 
\p  
\v 20 «Aya, aday nə gəzlan tapa sə pen cuwɓe à ɗo ahay mbulo fuɗo nà, kə hilen anan nga à mə mbəsak awan nə cəkarak jugumaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Cuwɓe!» 
\p  
\v 21 «Aya aday kə sənen həna bay nà, angama kutok anaw?» 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde, winen hurof awan 
\p  
\v 22 Yesu tə njavar anahan ahay tə dəzle à Baytisada kutok. Ɗo ahay tə gəɓay ahay ɗowan a inde, winen hurof awan. Ta gan amboh anà Yesu aday â laman alay ite. 
\p  
\v 23 Yesu a bənay anan ɗowan ata alay a wa, a zla anan kəcah à wulen su doh wa. A təfen məne pə iɗe, a ɗaf apan alay. A cəce panan, a wa: «Kə canan à way ahay zle ɗaw?» 
\p  
\v 24 Winen a mbəɗahan apan, a wa: «Nen apan ni canan anà ɗo ahay tinen apan ti zla, əna tinen kawa dədazl si sé ahay.» 
\p  
\v 25 Yesu a ɗəfan alay pə iɗe maza awan. Winen ite a zəzor way ahay lele, kə̀ mbərak kutok, a canan iɗe zle coy. 
\p  
\v 26 Yesu a jan, a wa: «Zla agay. Kâ ma tə wulen su doh sabay.» 
\s1 Piyer a ɗakay anan nà, Yesu nə winen Almasihu 
\r Mata 16.13-20; Lukas 9.18-21 
\p  
\v 27 Pə dəɓa anahan a wa nà, atə Yesu tə njavar anahan ahay ta zla ù kon maza awan, pə cakay sə Kaysariya Filipi. À alay a tinen pə cəveɗ mba nà, Yesu a cəce patan wa, a wa: «Ɗo ahay ta ja pi nen nà, nen nə wayaw?» 
\p  
\v 28 Njavar anahan ataya tə mbəɗahan apan, ta wa: «Ɗo hinen ahay ta wa iken Yuhana, ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata awan. Ɗo maza aya ta wa, iken Eliya, ɗo maja'am a Mbərom. Ɗo azar aya ɗukwen ta ja nà, iken ɗo kərtek à wulen su ɗo maja'am a Mbərom ahay.» 
\p  
\v 29 Yesu a cəce patan wa: «Aday kwanay a nà, ki wen nen wayaw?» 
\p Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «Iken nà, Almasihu.» 
\p  
\v 30 Yesu a gafan atan 'am, a wa: «Kâ saa ɗiken anan 'am a anan anà ɗowan bay.» 
\s1 Yesu a ɗakay anan amac anahan tə aslabakay anahan à məke wa 
\r Mata 16.21-28 
\p  
\v 31 Cəna, Yesu a dazlan sə ɗakan anan anà njavar anahan ahay, a wa: «Bəlaray nen, Wan su Ɗo nà, ni ga ɗəce bayak awan. Aday məceɗ sə Yahuda ahay, tə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, tatə miter sə Tawrita ahay, ti lar nen, aday ɗo ahay ti vaɗ nen. Aday ɗukwen, luvon maakan pə dəɓa anahan a wa cəna, ni slabakay way uno à məke wa.»  
\v 32 A jan atan anan nà, ì iɗe inde. 
\p Piyer ite a ngaman, ta zla kəcah, a gafan 'am.  
\v 33 Yesu a mbəɗa 'am pə njavar anahan ahay, a cak ayak patan. Cəna, a gafan 'am anà Piyer, a wa: «Zlak ayak pə cakay uno wa, iken Fakalaw. Anga ajalay nga anak ata nà, a nay ahay ù ɗo zənzen a wa, bina mbala a Mbərom ata bay.» 
\p  
\v 34 Cəna, Yesu a ngaman ayak anà ɗo ahay, tə njavar anahan aya təke, a jan atan: «Kak ɗowan a a nan sə pəruho azar nà, â mbəsak sə bayakan way anà nga anahan, â tavak dədom anahan mə zləlngaɗ awan, â pəruho azar.  
\v 35 Anga kâ nak anan anà ɗowan a sa tam anan sifa anahan nà, i lize anan aɗəka. Əna ɗowan a kə̀ lizek anan sifa anahan anga nen, aday anga ləbara uno mugom a anan ata nà, i tam anan sifa anahan aɗəka.  
\v 36 Bina, ɗo kà sak a njaɗ anan way sə daliyugo a anan fok anà winen, aday sifa anahan a nà, kə̀ lizek anan nə, sa gan dəɗaffa nà, ma mba asa anaw? Ibay!  
\v 37 Awan a inde aday ɗo zənzen i var sə bəmbaɗ anan sifa anahan nà, inde ɗaw? 
\p  
\v 38 «Ɗo sə biten ahay nà, mi nes aya awan, aday tə mbəɗahak anan lœn anà Mbərom. Aya əna, kak ɗowan a kà gak waray sə ɗakay anan sləmay uno aday sə ɗakay anan 'am uno ahay nà, nen ni ga anan winen kəkəmaw? À alay a aday na mak ahay tə mazlaɓ ana Bəbay uno Mbərom, aday tə maslay anahan cəncan aya ata nà, nen Wan su Ɗo ɗukwen ni naa pəkan waray ì iɗe cite.» 
\c 9  
\p  
\v 1 Yesu a ja asa, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗowan aya inde à man a anan, ti mac mənjəna sə canan anà bahay a Mbərom bay. Si bahay a Mbərom i nay ti canan tə məgala awan aday.» 
\s1 Zek a Yesu a mbəɗa pə iɗe ana njavar anahan ahay 
\r Mata 17.1-13; Lukas 9.28-36 
\p  
\v 2 Pə dəɓa anahan a wa kutok, a ga luvon ahay mbərka nà, Yesu a gəɓa pə azar Piyer, Yakuba tə Yuhana, ta ján taayak à ɓəzlom a inde zəbor awan. À man ata kutok, zek anahan a mbəɗahan atan pə iɗe.  
\v 3 Zana anahan a mbəɗa kweɗekkweɗek, a dav herre kə̀ zalak. Ɗowan saa mba apan pə daliyugo sə banay zana kətanan nà, ibay. 
\p  
\v 4 Njavar anahan a maakan ataya, tə canan anà atə Eliya tə Musa tə sləray, tinen apan ti ja 'am tatə Yesu. 
\p  
\v 5 Piyer a jan à Yesu, a wa: «Miter, mənuko à man a anan nə sumor awan. Mi ngaray jawjawa ahay maakan: kərtek awan anga Musa, kərtek a ite anga Eliya, aday mədakwidok a nà, anga iken awan.»  
\v 6 Anga zlawan sa gan atan ata awan, Piyer a san way anahan a sa ja ata bay. 
\p  
\v 7 Pə dəɓa anahan a wa nà, mugudongudon a dazay, a van atan nga sərdədek. Aday 'am a ndəray ahay à mugudongudon ata wa, a wa: «Həna a anan nà, wan uno ləliwe uno awan. Slənen anan anan 'am anahan.» 
\p  
\v 8 'Am ata a ndav cəna, njavar ataya tə canak anan à ɗowan sabay. Si Yesu a kərtektəkke pə cakay a tinen coy. 
\p  
\v 9 Tinen apan ti dazay à ɓəzlom ata wa mba, Yesu a jan atan, a wa: «Way a kwanay sə canan ahay à ɓəzlom wa ata nà, kâ si jen anan à ɗowan bay, hus pə luvon uno nen, Wan su Ɗo, saa slabakay à məke wa ata awan.»  
\v 10 Njavar anahan ataya tə təmahak 'am ata awan, ta ɗer anan à mivel inde, əna tə cəce pi zek ahay wa asa: «I slabakay à məke wa aday nà, 'am ata a nan sa ja nə maw?» 
\p  
\v 11 Anga nan, tə cəce pə Yesu wa, ta wa: «Miter sə Tawrita ahay ta wa, Eliya i lahan anà Almasihu aday nà, angamaw?\f + \fr 9:11 \ft À Tawrita inde nà, abay Almasihu i sa nay ahay nà, Eliya i lahay aday.\f*» 
\p  
\v 12 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Acəkan! Eliya i lahay, i ndakay anan way ahay fok. Aday ɗukwen Deftere a Mbərom a wa bəlaray, si Wan su Ɗo i ga ɗəce bayan awan, aday ɗo ahay ti kəɗey anan nà, angamaw?  
\v 13 Nen apan ni jak ikwen: Eliya kà nak ahay, aday ta gak anan kawa a tinen sa gan may sa ga fok, kawa ana Deftere sa ja apan ata coy.» 
\s1 Yesu a mbar anan wan a inde məhərvov a taa ban anan 
\r Mata 17.14-21; Lukas 9.37-43 
\p  
\v 14 Yesu tə njavar anahan a maakan ataya tə dəzley ahay à man sə njavar anahan azar aya nà, tə canan anà ɗo ahay bayak a ma van atan nga cərlew. Njavar anahan ahay tinen apan ti vaɗ awiyaway pi zek tə azar sə miter sə Tawrita ahay.  
\v 15 Ɗo ahay tə canan anà Yesu nà, a gan atan masuwayan tə mindel. Tə haway ahay pə cakay anahan ahahaw sa naa jan 'am: «Iken inde zay ɗaw?» 
\p  
\v 16 Yesu a cəce pə njavar anahan ahay wa, a wa: «Kə vəɗen awiyaway tə tinen nə pa maw?» 
\p  
\v 17 Ɗo kərtek à wulen su ɗo ahay wa a mbəɗahan apan, a wa: «Na nak anak anan ahay ta wan uno. Məhərvov a vawan nga. A mba apan sa ja 'am tətibay, a ɓan panan 'am.  
\v 18 Məhərvov ata kà nak apan kwa aha ɗukwen, ata i ban anan à məndak ɓərav. Aday ata mumbof a rahan à 'am inde popo, i rac slan ngərəcəcəcəcəca, zek anahan a nà, a səre anan səɗœɗœ. Na gak anan kem anà njavar anak ahay, aday tə rəzlay a wa məhərvov ata awan, əna ta mbak apan bay.» 
\p  
\v 19 Coy Yesu a jan atan, a wa: «Kwanay nà, aɗaf nga a kwanay ma kac awan kələɗaw? Ni njahay tə kwanay, aday ni səmen anà way a kwanay ahay nə hus à siwaw? Hayak ikwen uno anan ahay wan a aday!» 
\p  
\v 20 Ta nan anan ahay wan ata pə cakay anahan a kutok. 
\p Coy, wan ata a canan à Yesu nà, məhərvov ata a ban anan, a ɓal anan zek a wan ata tə məgala, aday a slahay à məndak. I ja mawa tumbolombolo pə yugo, aday mumbof à 'am inde popo bayak awan. 
\p  
\v 21 Yesu a cəce pə bəbay a wan ata wa, a wa: «Way a anan a dazlan sa gan nà, kwa siwaw?» 
\p Ɗowan ata a mbəɗahan apan, a wa: «Kwa winen tə cəɗew awan.  
\v 22 Saray bayak a məhərvov a anan i ban anan, ata i slahay anan ù uko inde, kabay à a'am inde, aday â mac. Əna na gak nə kem, nâ gak ì zek wa ite, kak ki mba apan nà, man umo zek ite.» 
\p  
\v 23 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ka ja, ka wa: “Kak ki mba apan” nà, angamaw? Pu ɗo sa ɗaf nga pə Mbərom nà, way ahay fok ta ga zek asanaw?» 
\p  
\v 24 Coy bəbay a wan ata a zlah pi zek, a wa: «Ni ɗaf nga pə Mbərom, əna ni mba apan sə ɗaf apan nga gem fan bay. Kem, mo zek ite.» 
\p  
\v 25 Yesu a canan à ɗo ahay ɗukwen tinen apan ti zlak ayak à man a tinen bayak awan. Cəna, Yesu a ngəraz pə apasay ata, a jan: «Iken apasay a sə dəngazl ɗo aday sa ɓan 'am pu ɗo wa a anan. Hayak à wan a anan wa! Kâ naa ma apan sa zla à winen inde kula sabay.» 
\p  
\v 26 Natiya, apasay ata a zlah pi zek, a ɓal anan wan ata kəzlek kəzlek tə məgala, a nan ahay ì zek wa bok. Wan ata nà, kawa ma mac a coy. Ɗo ahay bayak a tə bayak nə, winen kə̀ məcak.  
\v 27 Əna Yesu a bənan alay, a slabak anan. Wan ata a tavay jek. 
\p  
\v 28 Natiya, Yesu a may ahay agay nà, njavar anahan ahay tə cəce panan taayak a tinen awan, ta wa: «Manay ma mba apan sə rəzlay anan wa məhərvov ata bay nà, angama kərtek anaw?» 
\p  
\v 29 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Məgala hinen saa razl jəba sə məhərvov a anan nà, si sa ga nə amboh aday.» 
\s1 Yesu a ɗakay anan amac anahan tə aslabakay anahan à məke wa asa 
\r Mata 17.22-23; Lukas 9.43-45 
\p  
\v 30 Natiya, pə dəɓa anahan a wa kutok, atə Yesu tə njavar anahan ahay tə mbəsak Kaysariya Filipi, ti takas daliyugo sə Galile. A nan à Yesu nà, ɗowan â san anan winen à man ata bay,  
\v 31 anga a nan sə təkəren atan anan 'am a anan. 
\p A jan atan kutok, a wa: «Nen Wan su Ɗo nà, ti varan nen à alay inde anà ɗo sə daliyugo ahay, aday ɗo ataya ti vaɗ nen à məke. Pə dəɓa anahan a wa, ni i slabakay ahay à məke wa pə luvon maakan awan.» 
\p  
\v 32 Əna njavar anahan ataya tə sənak nga sa 'am anahan a sa jan atan ata bay, aday ɗukwen zlawan a gan atan sə cəce panan 'am anahan ata re. 
\s1 Waya sə zalay ɗo hinen tə məduwen à bahay a Mbərom inde anaw? 
\r Mata 18.1-5; Lukas 9.46-48 
\p  
\v 33 Natiya awan, atə Yesu tə njavar anahan ataya tə dəzle à Kafarnahum kutok. Ta zla ù doh a Yesu sə njahay uda ata nà, Yesu a cəce patan wa kutok, a wa: «Kə vəɗen ahay awiyaway sa 'am sa ma à cəveɗ wa anaw?» 
\p  
\v 34 Ɗəkɗek njavar anahan ataya tə mbəɗahak anan apan bay. Anga abay pə cəveɗ wa ata nà, tə vəɗak ayak apan awiyaway nə pa 'am sa jəka, à wulen a tinen wa nà, waya məduwen a sə zalay ɗo anaw? 
\p  
\v 35 Coy Yesu awan a njahay, aday a ngaman ayak anà njavar anahan a kuro nga cew ataya pə cakay anahan awan, a jan atan, a wa: «A nan à ɗowan a sə təra ɗo mama'am a nà, â təra anan nga anahan nà, ɗo mədakwidok awan, â gan mer su way à ɗo ahay fok.» 
\p  
\v 36 A ngaman ayak anà wan cəɗew awan, a tavay anan à mamasl pa 'am a tinen, a ban anan həmbok. A jan anà njavar anahan ataya kutok, a wa:  
\v 37 «Kuwaya kà sak a təma jəba sa wan kawa həna anan ataya kərtek a anga sləmay uno nà, ɗowan ata a təma nə nen awan. Aday ɗowan a kə̀ təmahak nen ite nà, a təma nà, nen a taayak sabay. A təma nə Mbərom, ɗo sə slənay ahay nen ata re.» 
\s1 Ɗo sa nak uko iɗe bay nà, winen ɗo a mənuko 
\r Lukas 9.49-50 
\p  
\v 38 Yuhana a jan anà Yesu kutok, a wa: «Miter, ma tak anan à nga anà ɗowan a inde winen apan i razl apasay lelibay aya à ɗo ahay wa tə sləmay anak. Əna mə gafak anan 'am, anga winen ɗo a mənuko bay.» 
\p  
\v 39 Cəna, Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Kə̂ gifen anan 'am bay. Anga kuwaya kà gak masuwayan sə way tə sləmay uno nà, pə dəɓa i mba apan sa ja upo 'am lelibay a kwayan'a bay.  
\v 40 Ɗo aday a nak uko iɗe bay ata nə, winen nə ɗo a mənuko asanaw!  
\v 41 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Kuwaya kə̀ varak ikwen a'am sa sa mənjœk anga kwanay ɗo ana Almasihu ahay nà, i təma magwagway anahan tə ɗiɗem awan.» 
\s1 Way sə fakay ɗo ahay ì ines inde 
\r Mata 18.6-9; Lukas 17.1-2 
\p  
\v 42 Natiya, Yesu a ja asa, a wa: «Kak ɗo kà vak atan saray pə cəveɗ anà ɗo cəɗew anaya sa ɗaf upo nga ata nà, suwan pə winen tə̂ ɓanan van à dungo, aday tə̂ larak anan ayak à bəlay inde.  
\v 43 Kak alay anak i sapat iken ì ines inde nà, gaɗ anan. Suwan sa zla à bahay inde pə cakay a Mbərom iken ma gaɗ alay awan, tə winen aday ki i zla à məke sə mərda inde, man aday uko a mbacay itəbay ata tə alay aya cew nà, na. [  
\v 44 À man ata nà, mətunay ahay ta mac bay, uko ɗukwen a mbacay bay.]  
\v 45 Kabay, kak saray anak i sapat iken ì ines inde nà, gaɗ anan. Suwan sa zla à bahay inde pə cakay a Mbərom tə saray anak slangalan a, tə winen aday ki i zla à məke sə mərda inde saray anak ahay səndaɓ cew nà, na. [  
\v 46 À man ata nà, mətunay ahay ta mac bay, uko ɗukwen a mbacay bay.]  
\v 47 Matanan re, kak iɗe anak i sapat iken sa ga ines nà, ndaha anan. Suwan sa zla à bahay inde pə cakay a Mbərom tə iɗe anak a kərtek mbiyan'a, ta sa zla à məke sə mərda inde, tə iɗe anak aya cew maya nà, na.  
\v 48 À man ata nà, mətunay ahay ta mac bay, uko ɗukwen a mbacay bay. 
\p  
\v 49 «Tə ɗiɗem a nà, azanan nə kuwaya i təra lele, kawa sluweɗ ma ga zətene awan, anga ɗəce i guce ines a tinen ahay, kawa uko sə guce ruhom pə rəslom wa.  
\v 50 Zətene awan aday nà, way lele awan, əna kak zətene awan a vaɗ sabay kəma, ki ma anan apan avaɗ anahan a nə ta maw? Bugol bay, təren aɗəka nà, ɗo ma ga zətene ma vaɗ aya awan. Kwanay a fok, njihen zay tə kuwaya.» 
\c 10  
\s1 Atətak way pa 'am sa razl uwar 
\r Mata 19.1-12; Lukas 16.18 
\p  
\v 1 A mbəsak Kafarnahum kutok, a slabak, a zla way anahan tə daliyugo sə Yahudiya. A takas zlinder sə Urdon. À man ata awan, ɗo ahay tə halan nga pə cakay asa, aday Yesu a tətakan atan anan way kawa anahan sa taa ga ata awan. 
\p  
\v 2 Azar sə Farisa ahay ta nay ahay pə cakay anahan. Tə cəce panan way, anga a nan atan abay sa ban anan pə kwande. Ta wa: «Tawrita kə̀ varak anan cəveɗ anà mungol sa razl anan uwar anahan ɗaw?» 
\p  
\v 3 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Musa a jak ikwen nà, kəkəmaw?» 
\p  
\v 4 Tinen tə mbəɗahan apan, ta wa: «Musa a ja nà, ki vinde ɗerewel à alay inde anà uwar aday sa razl anan.» 
\p  
\v 5 Yesu a jan atan asa, a wa: «Anga akuray nga a kwanay a kə̀ zalak, Musa a saa varak ikwen cəveɗ sə vinde ɗerewel nà, na.  
\v 6 Cəkəbay, à dəlen anahan a inde ɗukwen nà, matanan bay. “Mbərom a ndakay ɗo nà, mungol tə uwar.  
\v 7 Anga nan, ɗo mungol a i mbəsak anan bəbay anahan tə may anahan, i həɗek pə cakay ana uwar anahan.  
\v 8 Cew maya a tinen a ti təra nà, zek kərtektəkke coy.\f + \fr 10:8 \ft Ca pə Laataanooji 1.27, 2.24.\f*” Ti naa təra kula inde zek cew sabay. Ti təra zek kərtek sə coy.  
\v 9 Anga nan kutok, way a Mbərom sə japay anan ata nà, ɗowan â sa gəzla anan kula bay.» 
\p  
\v 10 Ta zla ù doh tə njavar anahan ahay nà, tə cəce panan 'am ata taayak maza asa.  
\v 11 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kak ɗowan kə̀ rəzlak anan uwar anahan, aday kə̀ gəɓak uda uwar hinen, ɗowan ata kà gak mədigweɗ pə uwar a mama'am ata awan.  
\v 12 Matana awan, kak uwar kə̀ mbakak anan mbaz anahan, aday ɗo hinen kə̀ gəɓak anan ite nà, uwar ata kà gak mədigweɗ cite re.» 
\s1 Yesu a ɗaf ngama pə gwaslay ahay 
\r Mata 19.13-15; Lukas 18.15-17 
\p  
\v 13 Natiya, pə dəɓa anahan a wa kutok nà, ɗo ahay ta nan anan ahay gwaslay cacəɗew aya anà Yesu, anga aday â ɗaf patan alay sə ngama. Əna njavar anahan ahay ta ca apan ɗo ahay tinen apan ti nay anan ahay gwaslay ahay ata nà, ta ma nga sə gafan 'am anà ɗo ataya awan.  
\v 14 Yesu a canan cəna, a ga mivel pə njavar anahan ahay, a jan atan, a wa: «Mbəsiken anan ahay gwaslay ahay, kə̂ gifen atan 'am sa nay ahay pə cakay uno bay, anga bahay a Mbərom mə lavay zek a aɗəka nà, anà ɗo sa ga minje tə tinen anaya ata awan.\fig |src="WA03880b.tif" size="span" ref="Markus 10:14" \fig* 
\v 15 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Kuwaya kə̀ təmahak Mbərom bahay anahan kawa wan cəɗew bay nà, Mbərom i ga apan bahay kula itəbay.» 
\p  
\v 16 Coy, a ra atan, a ban atan pi zek həmbok, a ɗəfan atan alay pa nga, a gan atan amboh. 
\s1 Ɗo zlile awan 
\r Mata 19.16-30; Lukas 18.18-30 
\p  
\v 17 Yesu a ban cəveɗ anahan sa zla way anahan. Ɗowan inde a haway apan ahahaw. A dukwen gərmec ù vo anà Yesu, a cəce panan: «Miter lele a anan, ni ga nə ma aday ni saa njaɗ sifa sa ndav bay ata anaw?» 
\p  
\v 18 Yesu a mbəɗahan apan: «Ka wa nen lele a nà, angamaw? Ɗowan inde lele ibay, si Mbərom a kərtek.  
\v 19 Ka san nga sa 'am a Mbərom mə baslay aya zle asanaw? Kâ vaɗ nga su ɗo bay, kâ ga mədigweɗ bay, kâ ga akar bay, kâ gaɗ mungwalay pu ɗo bay, kâ ran mindel ù ɗo bay, ɗəfan apan anà atə bəbay anak tə may anak.\f + \fr 10:19 \ft Ca pə Gurtaaki 20.12-16; Tooktaaki Tawreeta 5.16-20.\f*» 
\p  
\v 20 Ɗowan a zlile ata a wa: «Miter, 'am ataya fok nà, nə bənak atan lele, kwa à alay a nen cəɗew a mba.» 
\p  
\v 21 Yesu a zəzor anan lele, a pəlay anan cəveɗabay. A jan, a wa: «Wita nà, a mbakak way kərtektəkke. Zla, sukom anan way tə way anak ahay fok, aday varan anan dala awan anà ɗo mətawak aya awan. Matanan kutok, ki i njaɗ zlile anak à mburom. Aday hayak, pəruho azar.» 
\p  
\v 22 A sləne 'am ataya cəna a tacay pə iɗe sərat, a cəɓan, a zla way anahan, anga winen zlile awan. 
\p  
\v 23 Yesu a ca pə ɗo ahay tə iɗe tuwwe, a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Wuna! Ma dan 'am awan anà ɗo zlile awan sa zla à bahay a Mbərom inde.» 
\p  
\v 24 'Am ata nà, a gan anà njavar a Yesu ahay wadan wadan. Əna Yesu a jan atan asa, a wa: «Dəna uno ahay, ma da 'am a sa zla à bahay a Mbərom inde!  
\v 25 Kə sənen apan zle, zlugweme i ndərmaɗ tə məke sə ləpəre nà, i ga zek bay. Əna ma da 'am a sə zalay way ata nà, ɗo sə zlile sa zla à bahay a Mbərom inde ata awan.» 
\p  
\v 26 A gan atan masuwayan bayak a asa, tə cəce pi zek ahay wa: «Kak sə matanan cukutok nə, waya saa mba apan saa tam aday sa zla à bahay a Mbərom inde anaw?» 
\p  
\v 27 Yesu a zəzor atan asa, a wa: «Pu ɗo zənzen a nà, i ga zek kula bay, əna pə Mbərom nə a ga zek ca. Anga pə Mbərom nà, way ahay fok a ga zek.» 
\p  
\v 28 Piyer a dazlan sa jan kutok, a wa: «Manay həna nà, mə mbəsakak anan way a manay ahay fok sə pərahak azar biɗaw?» 
\p  
\v 29 Yesu a jan, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Kuwaya kə̀ mbakak doh anahan, kabay mərak anahan ahay, kabay may anahan, kabay bəbay anahan, kabay gwaslay anahan ahay, kabay guvo anahan ahay, anga nen aday anga ləbara uno a mugom a nà,  
\v 30 i i njaɗ anan uda saray səkat həna à anjahay anahan pə daliyugo a anan inde: doh ahay, mərak ahay, may ahay, gwaslay ahay, guvo ahay à yime inde, pi zek tə ajugwar 'am sə daliyugo a təke fok. Aday pə uho saa nay ata ɗukwen, i njaɗ sifa sa ndav bay ata awan.  
\v 31 Anga aday kutok nà, ɗo sa lah pa 'am həna ataya bayak a ti i təra ɗo mə dədəɓa aya cite asa. Aday ɗo sə dəɓa ahay bayan a, azanan ti i təra ɗo ma lah aya ite.» 
\s1 Yesu a ɗakay anan amac anahan ta sə slabakay anahan asa 
\r Mata 20.17-19; Lukas 18.31-34 
\p  
\v 32 Atə Yesu tə njavar anahan ahay, tinen pə cəveɗ ti zla à Urəsalima. Yesu, winen a nà, pa 'am, ɗo azar a nə pə dəɓa. Njavar anahan ahay tinen apan ti jəjar, aday zlawan a gan à man su ɗo sə pərahan atan azar ataya re. 
\p Natiya, Yesu a ngaman à njavar a kuro nga anahan a cew ataya taayak, a jan atan way saa təra apan ata awan. 
\p  
\v 33 A wa: «Sənen anan həna, mənuko apan ɗi zla à Urəsalima. À man ata awan, ti varan nen, Wan su Ɗo, à alay inde anà bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, aday anà miter sə Tawrita ahay. Ti go sariya aday sa vaɗ nen, ti varan nen à alay inde anà ɗo sə pəra ahay.  
\v 34 Tinen ite ti mbasay upo, ti cəre upo məne, ti ndaɓay nen, ti vaɗ nen kutok. Pə dəɓa a wa nà, ni i slabakay ahay à məke wa pə luvon maakan anahan awan.» 
\s1 Atə Yakuba tə Yuhana tə cəce way pə Yesu wa 
\r Mata 20.20-28 
\p  
\v 35 A njahay pə dəɓa wa mənjœk nà, atə Yakuba tə Yuhana, wan ana Zebede ahay, tə həɗəken ayak pə cakay ana Yesu. Ta jan, ta wa: «Miter, way inde a nan umo mi cəce aday ki gan umo anan.» 
\p  
\v 36 Yesu a cəce patan wa: «A nak ikwen na ga anga kwanay həna nə maw?» 
\p  
\v 37 Tə mbəɗahan apan: «Ka sak a njahay à man sə bahay anak inde azanan nà, a nan umo nə, ɗaf manay, ɗo kərtek a à alay puway anak inde, ɗo hinen ɗukwen à alay gula anak inde ite.» 
\p  
\v 38 Yesu a jan atan: «Kə sənen way a kwanay a sə cəce ata bay jiya awan. Ki mben apan sa sa məndolor sə ɗəce uno sa saa sa ɗaw? Ki təmihen sa ga baptisma kawa anuno saa ga ata ɗaw?» 
\p  
\v 39 Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Ha, mi mba apan!» 
\p Yesu a wa: «Tə ɗiɗem awan, ki i sen məndolor sə ɗəce kawa anuno saa sa, ki i gen baptisma kawa anuno saa ga.  
\v 40 Əna anjahay à alay puway uno, kabay à alay gula uno nà, nen saa var apan cəveɗ a bay. Man ataya mə lavay zek aya nà, anà ɗo a Mbərom sə walay atan saa njahay apan ataya awan.» 
\p  
\v 41 Njavar a Yesu a azar ataya kuro tə sləne ləbara ana atə Yakuba tə Yuhana cəna, ta ma nga sa ga patan mivel.  
\v 42 Anga nan, Yesu a ngaman atan ayak fok pə cakay anahan awan, a jan atan, a wa: «Kə sənen zle, ɗo ahay ta ca pa nga a tinen kawa bahay sə daliyugo ahay ata nà, tinen ti ga bahay pə ɗo ahay nə tə məgala. Ɗo sə lavan nga anà ɗo ahay ɗukwen, tinen ta ka anan nə məgala a tinen ahay.  
\v 43 Cəkəbay, à wulen a kwanay nà, way ataya tə̂ təra itəbay. Aɗəka bay, a nan anà ɗowan a sə təra ɗo məduwen a cəna, â gan mer su way anà ɗo azar aya awan.  
\v 44 Aday, kak ɗo a kwanay a kərtek a a nan sə təra ɗo mama'am a cəna, â təra ɓile sə ɗo ahay fok.  
\v 45 Anga nen Wan su Ɗo na nay ahay nà, aday ɗo ahay tû go mer su way bay, əna na nay ahay aday sa gan mer su way anà ɗo ahay aɗəka, ni var anan sifa uno saa bəmbaɗay anan ahay man sə ɗo ahay à amac wa.» 
\s1 Yesu a mbar anan hurof a inde tə ngaman Bartime 
\r Mata 20.29-34; Lukas 18.35-43 
\p  
\v 46 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu tə njavar anahan ahay tə dəzle à Yeriko nà, ta zla à wulen su doh ata wa tu ɗo ahay bayak tə pərahak atan azar. Tinen apan ti zla kutok, ɗowan inde hurof awan, winen mə njahay a sə dubok way pə cakay cəveɗ. Ɗowan ata nà, tə ngaman Bartime, wan a Time.  
\v 47 A sləne Yesu sə Nazaratu winen apan i zla ta man ata cəna, a dazlan sa zlah, a wa: «Yesu, wan ana Dawuda, amboh! Nâ gak ì zek wa ite!» 
\p  
\v 48 Ɗo ahay bayak a tə gafan 'am, ta jan nà: «Tacay 'am! Njahay tete.» 
\p Əna ɗowan ata a ngam sə təma 'am a tinen ata bay jiya awan. A ma nga sə zakay anan sa zlah tə məgalak aɗəka, a wa: «Wan ana Dawuda, amboh! Nâ gak ì zek wa ite!» 
\p  
\v 49 Yesu a sləne cəna, a tavay jek, a jan anà njavar anahan ahay nà: «Ənga, ngimen anan ayak â nay à man uno awan.» 
\p Tə ngamàn à ɗowan ata kutok, ta jan: «Slabak! Kə̂ jəjar bay. Ban mivel. Winen apan i ngamak aɗəka!» 
\p  
\v 50 Ɗowan ata a slabak hərom, gem larak ayak gwedere anahan pi zek wa, a nay pə cakay a Yesu kutok. 
\p  
\v 51 Coy Yesu a cəce panan, a wa: «A nak nâ gak nə maw?» 
\p Ɗowan a hurof ata a mbəɗahan apan kutok, a wa: «Amboh, Miter. Ni gan may nà, təɓo anan iɗe uno ite.» 
\p  
\v 52 Yesu a jan: «Ki mba apan sa zla way anak. Anga kə ɗəfak upo nga, kə mbərak.» 
\p Cəna iɗe anahan a təɓa ngurret, a canan iɗe zle lele. A pərahan azar anà Yesu, aday ta zla pi zek jiya awan. 
\c 11  
\s1 Yesu a zla à Urəsalima 
\r Mata 21.1-11; Lukas 19.28-40; Yuhana 12.12-19 
\p  
\v 1 Atə Yesu tə njavar anahan ahay tə dəzle bəse tə Urəsalima, defefe tə wulen su doh sə Baytifaji tə Baytiniya, pə cakay ana culok sə ngaman Ulivet ata nà, a slan njavar anahan ahay cew,  
\v 2 ta sa jan atan, a wa: «Zlen à wulen su doh a tiya pa 'am a kwanay ata awan. Kə dəzlen à man ata nà, ki ten anan à nga anà wan sə zungo a inde ma ɓan awan, aday ɗowan kə̀ jənak apan kula bay re. Natiya, pəsiken anan ahay, aday hayak ikwen anan ahay.  
\v 3 Kak ɗowan kə̀ cəcihek pikwen wa, kà jak ikwen: “Ki i gen anan maw?” nà, mbəɗihen anan apan nə: “Bahay a gan may. I may anan ahay həniniye.”» 
\p  
\v 4 Ta zla kutok. Tə dəzle cəna, tə njaɗak anan ayak wan sə zungo ata ma ɓan a pə gərveɗ sə məsudoh a inde. Tə dazlan sə pəsak anan cəna,  
\v 5 ɗo mə tavay aya inde à man ata tə cəce pə njavar a Yesu ataya wa: «Kə pəsiken anan wan sə zungo a nà, ki gen anan maw?» 
\p  
\v 6 Njavar a ataya tə mbəɗahan atan apan kawa ana Yesu sə təkəren atan ata awan. Tə dazlan sə mbəsak atan kutok.  
\v 7 Ta nan anan ahay zungo ata anà Yesu kutok, tə wadaɗ apan zana a tinen ahay. Yesu a njahay apan.  
\v 8 Yesu winen apan i zla nà, ɗo ahay tə ɓəɓot zana a tinen ahay pə cəveɗ ite, aday ɗo a azar aya tə ngərway ahay alay si sé ahay à guvo wa, tə ɓəɓot cite.\f + \fr 11:8 \ft Andakay anan cəveɗ matanan anga sə təma mbəlok mə zakay a kawa bahay.\f* 
\v 9 Ɗo sə lahan pa 'am anà Yesu ataya, tatə ɗo sə dəɓa ahay fok ta zlah, ta wa: «Həren anan nga anà Mbərom! Mbərom â ɗaf alay sə mazlaɓ anahan pu ɗo saa nay tə sləmay anahan ata awan.\fig |src="WA03895b.tif" size="span" ref="Markus 11:9" \fig* 
\v 10 Mbərom â ɗaf alay sə mazlaɓ anahan pə bahay ana Dawuda, bije ana mənuko, bahay anahan saa nay ata awan. Həren anan nga anà Mbərom à bagəbaga mburom!» 
\p  
\v 11 Coy, aday Yesu a dəzle à Urəsalima kutok, a zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. A ca iɗe tuwwe pə way ahay fok nà, a zla way anahan à Baytiniya tə njavar anahan a kuro nga cew ataya, anga suko kà gak kə̀ zalak. 
\s1 Yesu a tahasl anan buway a inde 
\r Mata 21.18-19 
\p  
\v 12 Sidew a kutok, tinen apan ti nay ahay à Baytiniya wa nà, may a han pə Yesu.  
\v 13 A canan ayak à buway pa 'am a tinen dəren mba nà, a ga apan ɗukwen wan i ga inde, anga winen tə daslam a lele. A həɗəken ayak pə cakay lele, a zlan ayak ù vo nà, a njaɗ apan nə daslam a ɗəkɗek, anga aday ɗukwen alay sə wahay wan ana buway bay.  
\v 14 Yesu a jan 'am anà buway kawa anà ɗo, a wa: «Ɗowan â saa tukom wan anak kula sabay!» Njavar anahan ahay ɗukwen tə slənek 'am ata awan. 
\s1 Yesu a razl ɗo sa ga masa ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom wa 
\r Mata 21.12-17; Lukas 19.45-48; Yuhana 2.13-22 
\p  
\v 15 Tə dəzle à Urəsalima maza nà, Yesu a zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. À man ata nà, ɗo sə sukom anan way tə way ahay inde, pi zek tə ɗo sə sukom way ahay fok. Cəna, a ma nga sə ɓəlay atan ahay uho. A fakay anan tabal su ɗo sə bəmbaɗ dala ahay, pi zek ta man sə njahay su ɗo sə sukom anan way tə kurkudok ahay fok re.  
\v 16 A gafan 'am anà ɗo ahay sə takasay anan gala su doh sə mazlaɓ a Mbərom tə way a pa nga.  
\v 17 Aday a tətakan atan anan way ta sa jan atan, a wa: «Mə vinde a à Deftere a Mbərom inde biɗaw: “Ti ngaman anà doh sə mazlaɓ uno nà, doh sa ga amboh su ɗo su kon ahay kəzlek.\f + \fr 11:17 \ft Ca pə Esaaya 56.7.\f*” Aday kwanay kə təren anan həna, lar su ɗo sə ngəzar ɗo ahay a nə kəkəmaw?\f + \fr 11:17 \ft Ca pə Yeremiya 7.11.\f*» 
\p  
\v 18 Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, tə miter sə Tawrita ahay, tə sləne 'am ata cəna, ta ma nga sə pəlay wurwer sa vaɗ anan wa Yesu. Tə jəjaran à man su ɗo awan, anga azar su ɗo a nà, atətak way a Yesu a zlan atan nga. 
\p  
\v 19 Luvon a ga cəna, atə Yesu tə njavar anahan ahay ta zla way a tinen à Urəsalima wa. 
\s1 Buway mə kuray awan - aɗaf nga pə Yesu ta sə aga amboh 
\r Mata 21.20-22 
\p  
\v 20 Sə duwdew, atə Yesu tinen apan ti zla way a tinen, tə canan anà buway ata, kə̀ kurak sokokkwa tə sləlay a təke.  
\v 21 A man ahay à nga inde anà Piyer, a jan anà Yesu: «Miter, ca pə buway a anan, iken sə tahasl anan ata, kə̀ kurak sokok fok.» 
\p  
\v 22 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Sənen a kutok, ɗəfen nga pə Mbərom.  
\v 23 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗo kà sak a jan à ɓəzlom a anan: “Slabak à man a anan wa, zla à bəlay inde” nà, aday kə̀ jəjarak bay, kə̀ guɗicek bay, kə̀ ɗəfak apan nga cəna, i təran kawa anahan sa ɗaf apan nga ata acəkan.  
\v 24 Anga nan, nen apan ni jak ikwen, kə cəcihen way à amboh a kwanay inde nà, ɗəfen apan nga. Ki njiɗen anan coy, aday i tərak ikwen acəkan.  
\v 25 Kak kə tiven sa ga amboh coy, aday way kà mak ikwen ahay à nga inde, way inde a cəɓak ikwen pu ɗo nà, pəsen anan anan, anga aday Bəbay a kwanay winen à bagəbaga mburom ata â pəsak ikwen anan ines a kwanay ahay re. [  
\v 26 Əna aday, kak kə pəsen anan anan ines a mərak a kwanay ahay bay nà, Bəbay a kwanay winen à bagəbaga mburom ɗukwen i pəsek ikwen anan ines ahay bay ite re.]» 
\s1 Sə varan məgala anà Yesu sa ga awan aya nə wayaw? 
\r Mata 21.23-27; Lukas 20.1-8 
\p  
\v 27 Ta may ahay à Urəsalima kutok. Yesu a zla sa bar ù doh sə mazlaɓ a Mbərom nà, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, pi zek tə məceɗ sə Yahuda ahay tə həɗəken ayak pə cakay anà Yesu.  
\v 28 Tə cəce panan: «Ka ga way anak a anan ataya nə tə məgala ana wayaw? Sə varak cəveɗ sa ga kətanan nà, waya kərtek anaw?» 
\p  
\v 29 Yesu a mbəɗahan atan apan: «Nen ɗukwen ni cəce pikwen wa way kərtek. Kə̂ mbəɗihen uno apan aday. Ata nen ni jak ikwen ite, na ga way a anaya tə məgala a wayaw nà, na.  
\v 30 Sə slənay anan ahay Yuhana sa gan baptisma anà ɗo ahay nə wayaw? Mbərom ɗaw, kabay ɗo zənzen a ɗaw? Mbəɗihen uno ahay apan.» 
\p  
\v 31 Tinen ite, tə mbəɗa 'am pi zek a tinen awan, ta wa: «Ɗi jan həna nà, kəkəmaw? Kak ɗa sak a jəka, Mbərom sə slənay anan ahay nà, i jak uko asa: “Kak kə sənen apan zle cukutok nà, kə ɗəfen apan nga bay nə angamaw?”  
\v 32 Aday kak ɗa sak a jəka, ɗo zənzen a sə slənay anan ahay nà, ata guko ngatay!» Tə jəjar ta man su ɗo awan, anga ɗo ahay fok ta ca pə Yuhana nà, kawa ɗo maja'am a Mbərom acəkan.  
\v 33 Anga nan kutok, tə mbəɗahan apan anà Yesu, ta wa: «Ma san bay!» 
\p Yesu a wa: «Kak sə matanan cukutok ata nà, nen ɗukwen ni ɗakak ikwen anan ɗowan a sə vuro məgala sa ga mer su way anaya bay re.» 
\c 12  
\s1 Jike pu ɗo sa ga mer à guvo ahay 
\r Mata 21.33-46; Lukas 20.9-19 
\p  
\v 1 Yesu a dazlan sa jan 'am tə jike anà ɗo ahay, a wa: «Ɗowan a inde a jule təroz à guvo. A ga apan jal, a ɗaf uda kuɗom məduwen a sa zlaɓ uda wan si sé. A ɗezl uda lagaɗ zəbor awan anga ɗo sa ba anan guvo ata awan. A mbakan anan guvo à alay inde anà ɗo si mer su way ahay, a zla way anahan à man dəren awan. 
\p  
\v 2 «Alay a a sla kutok, ɗo ahay tinen apan ti ban təroz nà, bahay sə guvo a slənay ahay ɗo saa təmahan anan ayak mbala anahan.  
\v 3 Ɗo sə guvo ahay tə canan anà ɗo maslan ata cəna, ta ban anan, ta ndazl anan leɗəɗɗe. Tə mbəsak anan, a zla agay alay kəray awan.  
\v 4 Bahay sə guvo a slənay ahay ɗo maslan maza awan. Ta ban anan, ta gan mbəlak pa nga, tə walay panan agənah pəleslesle.  
\v 5 Bahay sə guvo a slənay njavar maza asa re. A saa dəzle pə winen kutok nà, ta vaɗ anan bəskol. Matanan, bahay sə guvo kə̀ slənak ɗo ahay nə bayak awan. Ta ndazl anan ɗo hinen ahay, aday ta vaɗ atan azar aya nà, na. 
\p  
\v 6 «A mbakan anà bahay sə guvo nà, wan si zek anahan awan kərtektəkke, aday wan ata ɗukwen ləliwe anahan awan. A slənay anan pə cakay su ɗo si mer su way anahan ahay à guvo anahan ata awan. A jalay nà: “Anga wan si zek uno ɗəgerger nà, ti ɗəfan apan ite.” 
\p  
\v 7 «Cəkəbay ɗo sa ga mer ahay ta ja à wulen a tinen inde, ta wa: “Sa naa pa 'am sə guvo a aɗəka nə winen awan. Bənuko anan, vəɗuko anan. Ata guvo a anan i təra a mənuko.”  
\v 8 Ta ban anan, ta vaɗ anan acəkan. Tə laray anan məsinde awan à guvo wa əgem.» 
\p  
\v 9 Yesu a cəce: «Bahay sə guvo ata nà, i ga nə maw? Tə ɗiɗem a nə, i may ahay agay, i lize anan ɗo sa ga mer à guvo anahan ataya fok. Aday i varan anan guvo ata anà ɗo maza aya awan.  
\v 10 Kəmaya! Kə jingen 'am ana Deftere a Mbərom a anan itəbay kələɗaw? Deftere a wa: 
\q1 “Kon mbala ana ɗo sa ɗezl way ahay sa lar anan ata nà, 
\q2 sə təra kon sə mide lele aɗəka nà, winen. 
\q1  
\v 11 Sa ga way ata ɗukwen, zek ana Mbərom Fetek awan. 
\q1 Way ata a gak uko masuwayan pə iɗe.\f + \fr 12:11 \ft Ca pə Jabuura 118.22-23.\f*”» 
\p  
\v 12 Ɗo sə njahan pa 'am wa anà Yahuda ahay tə sləne 'am ataya, tə pəlay cəveɗ saa ban anan, anga ta san zle Yesu a ja jike sa 'am ata nà, pə tinen. Əna tə jəjaran anà ɗo ahay. Anga nan re, tə mbəsak anan Yesu, ta zla way a tinen. 
\s1 Jangal anà bahay sə Ruma 
\r Mata 22.15-22; Lukas 20.20-26 
\p  
\v 13 Ta slan ɗo ahay à wulen sə Farisa ahay wa, tu ɗo ana Hiridus ahay, aday ta saa ban anan Yesu à ɓalay sa 'am anahan aya awan.  
\v 14 Ta jan, ta wa: «Miter, ma san zle, iken nə ɗo ɗiɗem awan. Kə jəjaran anà 'am sə ɗo ahay bay, kə zəzor way sə wuteɗ iɗe itəbay re. Kə ɗakay anan cəveɗ a Mbərom ɗukwen tə ɗiɗem awan kawa anahan sa ja. Həna nà, ɗakan umo anan. Cəveɗ inde sə varan jangal anà bahay sə Ruma ɗaw? Bəzi mə̂ varan bay ɗaw?» 
\p  
\v 15 Yesu a san pə mbaɗəmbaɗa a tinen a zle. A jan atan: «Ki ngen upo ɓalay angamaw? Viren uno ahay karanga, na ca apan aday.» 
\p  
\v 16 Tə varan ahay karanga awan. 
\p A cəce patan wa: «Pə karanga a anan nà, mezeze a wayaw, aday mə vinde apan nà, sləmay a wayaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Wita nà, mezeze tə sləmay ana bahay sə Ruma.» 
\p  
\v 17 Yesu a jan atan, a wa: «Lele, kak matanan cukutok nà, viren anan anan way ana bahay sə Ruma anà bahay sə Ruma, aday way a Mbərom anà Mbərom a ite.» 
\p Anahan sə mbəɗa apan kətanan ata, a gan atan masuwayan. 
\s1 Aslabakay à məke wa 
\r Mata 22.23-33; Lukas 20.27-40 
\p  
\v 18 Azar su ɗo aya inde, tinen Saduki ahay, ta nay ahay pə cakay a Yesu sə cəce panan 'am. Tinen a aday nà, ta wa ɗo kə̀ məcak nə i slabakay ahay sabay. Tə cəce 'am a anan pə Yesu wa, ta wa:  
\v 19 «Miter, Musa kə̀ vindek umo, a wa: “Ɗo kə̀ məcak aday kə̀ mbəsakak uwar mənjəna wan nà, mərak a məsinde â gəɓa anan mədukway sə uwar awan aday ti wahan məgije anà ɗowan a ma mac ata awan.\f + \fr 12:19 \ft Ca pə Laataanooji 38.8; Tooktaaki Tawreeta 25.5-10.\f*”  
\v 20 Matanan, ɗowan aya inde cuwɓe, tinen tə mərak ahay. Ɗo zek məduwen awan, a gəɓa uwar, a mac mənjəna sa njaɗ panan wan.  
\v 21 Ɗo sa mban apan a həɗek anan uwar ata mədukway awan. Winen ite a mac mənjəna wan re. Ɗo mə slala maakan awan a həɗek anan uwar ata ite re.  
\v 22 Hus a dukoy pu ɗo tə bahay cuwɓe awan kutok, kə̀ məcak re. Aday uwar ata ɗukwen kə̀ məcak re. Tə mbəsakak wan uho kwa kərtek bay re.  
\v 23 Aday həna azanan kutok nà, pə luvon saa slabakay ahay à məke wa ata nà, uwar ata i təra nə uwar a wayaw? Bina cuwɓe a tinen a, tə gəɓak anan pa sə uwar a re.» 
\p  
\v 24 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay apan ki zluwen à cəveɗ wa, anga kə sənen Deftere a Mbərom bay, kə sənen məgala ana Mbərom bay re.  
\v 25 Ɗo ahay ti slabakay à məke wa nà, kwa ɗo mungol aya awan, kwa ɗo uwar aya ɗukwen, ti i gəɓa zek ahay sabay fok. Anga ti i təra à mburom nà, kawa maslay a Mbərom ahay.  
\v 26 Əna aday, 'am sə slabakay ana ɗo ma mac aya à məke wa nà, kə jingen Deftere a Mbərom kula itəbay ɗaw? Mbərom a jan ahay anà Musa, ù uko sə vəragaz\f + \fr 12:26 \ft Vəragaz: uko a ban ù vo sə way, aday winen ma gaɗ a bay. Ca pə Gurtaaki 3.2-4, 6, 15-16.\f* wa nə: “Nen Mbərom ana Ibərahima, Mbərom ana Isiyaku, aday Mbərom ana Yakob” ba?  
\v 27 Mbərom, winen nà, Mbərom su ɗo ma mac aya bay, əna winen Mbərom su ɗo tə sifa aya awan. Anga nan kə zluwen à cəveɗ wa aɗəka bugol.» 
\s1 Mama'am sa nga sa 'am mə baslay aya awan 
\r Mata 22.34-40; Lukas 10.25-28 
\p  
\v 28 Əna, miter sə Tawrita inde à man ata awan, kə̀ slənek avaɗ uway sa 'am a tinen ata awan. A ca pə Yesu sə mbəɗahan apan anà Saduki ahay ata lele. A nay, a cəce panan, a wa: «Nga sa 'am mə baslay aya fok nà, wura məduwen a aday a zalay azar aya anaw?» 
\p  
\v 29 Yesu a mbəɗahan apan: «Sə təra mama'am sa nga sa 'am mə baslay a nà: “Iken Isəra'ila, pak sləmay. Mbərom Fetek, Bahay a mənuko, winen kərtek bahay awan.  
\v 30 Pəlay anan Mbərom Fetek, Bahay anak, tə mivel anak a təke, tə apasay anak a təke, tə abayak nga anak a təke, aday tə məgala anak a təke.\f + \fr 12:30 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 6.4-5.\f*”  
\v 31 Nga sa 'am mə baslay a tə bahay cew a nə həna: “Pəlay anan ɗo sə cakay su doh anak kawa iken sə pəlay anan nga anak ata awan.\f + \fr 12:31 \ft Ca pə Farillaaji Lewiŋko'en 19.18.\f*” Nga sa 'am inde mə baslay awan saa zalay həna anaya nà, ibay.» 
\p  
\v 32 Miter sə Tawrita ata a jan, a wa: «Acəkan, miter, ka jak ɗiɗek. Mbərom nə kərtek. Mbərom maza sa ga anan minje nà, ibay.  
\v 33 Anga nan, lele nà, ɗo zənzen i pəlay anan Mbərom nə tə mivel anahan a təke, tə abayak nga anahan a təke, aday tə məgala anahan a təke. Aday i pəlay anan ɗo sə cakay su doh anahan kawa winen sə pəlay anan nga anahan ata awan. Sə təma sə ɗəfan apan anà 'am a anaya ɗukwen, a zalay way ma tak aya awan, tatə way mə waslay aya sə varan à Mbərom ataya fok.» 
\p  
\v 34 Yesu a ca apan nə ɗowan ata kə̀ mbəɗahak apan lele tə mərike awan. A jan, a wa: «Iken dəren tə bahay a Mbərom a bay!» 
\p Pə dəɓa wa nà, kuwaya a jəjar sə cəce panan 'am maza awan. 
\s1 Almasihu nà, wan a wayaw? 
\r Mata 22.41-46; Lukas 20.41-44 
\p  
\v 35 Pə dəɓa wa, Yesu winen apan i tətakan anan way anà ɗo ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom nà, a cəce, a wa: «Kəkəma aday miter sə Tawrita ahay ta jəka, Almasihu nà, wan ana Dawuda anaw?  
\v 36 Dawuda ta nga anahan awan a ja tə məgala sə Apasay Cəncan awan, a wa: 
\q1 “Mbərom Fetek a jan anà Bahay uno, a wa: 
\q1 Njahay à day sə alay puway uno, 
\q2 aday ni nahay anan ɗo sa nak iɗe ahay, 
\q2 ki ján patan tə saray.\f + \fr 12:36 \ft Ca pə Jabuura 110.1.\f*” 
\p  
\v 37 «Kak Dawuda a ngaman anà Almasihu nə “Bahay uno” bugol nà, winen i saa təra wan ana Dawuda nə, kəkəma asanaw?» 
\p Ɗo ahay bayak a tə sləne 'am a Yesu ata tə ataslay mivel awan. 
\s1 Bənen nga a kwanay pə miter sə Tawrita ahay wa 
\r Mata 23.1-36; Lukas 20.45-47 
\p  
\v 38 À atətak way anahan ataya inde nà, a jan atan, a wa: «Bənen nga a kwanay pə Miter sə Tawrita ahay wa, anga a nan atan sa bar nà, tə rəkot aya awan, aday ɗukwen ta gan may nà, ɗo ahay ta jan atan 'am à kwasuko nà, tə akərdeh aya awan, à wulen sə ɗo ahay inde fok.  
\v 39 Tinen ù doh sə wazay ahay cəna, ta ca wa ɗukwen man zəbor aya awan. Ta zlak à man sa pa way nà, tə pəlay man sə njahay lele aya awan.  
\v 40 Tinen apan ti ran mindel anà mədukway sə uwar ahay. Ti ngəzar patan wa doh a tinen ahay. Ɗukwen, pə iɗe su ɗo ahay nà, tə zədeh amboh nə kawa ɗo lele aya awan. Ɗo matanan ataya nə, sariya a tinen a nà, ma da 'am awan.» 
\s1 Mədukway sə uwar a inde, a ndav pi zek sə varan way anà Mbərom 
\r Lukas 21.1-4 
\p  
\v 41 Pə dəɓa anahan a wa kutok, Yesu a njahay à man sə ɗo ahay sə pəkak ayak way à kukwar sə dala ù doh sə mazlaɓ a Mbərom ata awan. Winen apan i ca pu ɗo sə pəkak ayak dala ataya awan. Ɗo sə zlile ahay tə pəkak ayak dala bayak awan.  
\v 42 Coy, mədukway sə uwar a inde aday mətawak awan, a zlak ayak ite. A gucek ayak uda dala sərɗəɗe aya cew, kawa sa ja nà, dala bayak a bay.  
\v 43 Anga nan, Yesu a ngaman anà njavar anahan ahay, a jan atan, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Mədukway sə uwar a mətawak a anan ata kə̀ varak à kukwar sə dala inde nà, zal ɗo ahay a sa pak ataya fok.  
\v 44 Anga ɗo ahay fok ta var nà, mənjœk pə way a tinen a bayak a ataya wa. Əna mədukway sə uwar a anan ata, kwa â ga nə winen mətawak a dəp nà, kə̀ ndəvak pi zek. Anga a var anan nà, ta sa pa way anahan a təke fok.» 
\c 13  
\s1 Ɗo maniɗe ahay ti i mbazl anan doh sə mazlaɓ a Mbərom 
\r Mata 24.1-2; Lukas 21.5-6 
\p  
\v 1 Yesu a nay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom ata wa cəna, ɗo kərtek à wulen sə njavar anahan ataya a jan, a wa: «Miter, ca pu kon a anaya awan, aday pə iɗezl anahan aya ite tə rəɓa ike!»\fig |src="WA04003b.tif" size="span" ref="Markus 13:1" \fig* 
\p  
\v 2 Yesu a mbəɗahan apan: «Kə canan anà way a mi ɗezl a anan ba? Ɗo maniɗe ahay ti mbazl anan. Kon hinen saa ɗinger zek pə hinen nà, ibay fok.» 
\s1 Way saa lahan anà andav sə daliyugo ataya awan 
\r Mata 24.3-14; Lukas 21.7-19 
\p  
\v 3 Pə dəɓa wa, winen mə njahay a à ɓəzlom sə Ulivet, a mbəɗa 'am pu doh sə mazlaɓ a Mbərom. Piyer, Yakuba, tatə Yuhana tə Andəre nà, tinen taayak a tinen a tatə Yesu. Tə cəce panan, ta wa:  
\v 4 «Jan umo biɗaw? Doh sə mazlaɓ a Mbərom i saa mbazl nə siwaw? Minje sa ma i ga aday mi saa san i təra kutok anaw?» 
\p  
\v 5 Yesu a dazlan sə ɗakan atan anan kutok, a wa: «Liven anan ì zek a kwanay ahay lele, ɗowan â sa njak kwanay bay.  
\v 6 Anga ɗo ahay bayak a ti gəɓa sləmay uno, ti nay, kuwaya i ja winen nə Almasihu. Ti njak anan ɗo ahay bayak awan.  
\v 7 Ka sak a slənen ləbara sə vəram, kwa dəren, kwa bəse, kâ sa jəjiren bay. Anga təktek way ataya ti təra aday. Əna wita kə̀ dəzlek pə andav ana daliyugo fan bay re.  
\v 8 Kon a anan, i slabak pu kon hinen, bahay a anan i vaɗ zek tə bahay hinen. Daliyugo i ɓal à man ahay cara cara, may i ga matanan re. Ɗəce ataya fok ti təra nə kawa wan sə dəlay anan uwar ti zek cew ata awan. 
\p  
\v 9 «Gen anan nga ì zek à kwanay, anga ti ban kwanay aday ti zla kwanay pa 'am sə sariya ahay. Ti ndəzlay kwanay ù doh sə wazay ahay wa. Anga kwanay njavar uno ahay, ki tiven atan pa 'am ana bahay ahay pi zek tə guverner ahay, aday kî gen side pa 'am a tinen ahay.  
\v 10 Anga bəlaray ləbara mugom a â wazay zek pu kon ahay fok.  
\v 11 Kwa siwa siwa tə bənak kwanay sa ga sariya pa 'am a tinen nà, kâ sa jilen sa jəka mi i ja nə maw ata bay. Jen nə 'am a sa nak ikwen ahay à nga inde à alay ata awan. Anga 'am a kwanay a saa ja ata nà, i nay à nga a kwanay wa bay. Saa jak ikwen nə Apasay Cəncan awan.  
\v 12 Mərak ahay ti varan anan mərak a tinen ahay anà ɗo ahay aday tâ vaɗ atan. Bəbay sa wan ahay ti gan anà gwaslay a tinen ahay nà, matanan. Gwaslay ahay ɗukwen, ti slabak pə bəbay a tinen ahay aday ɗo ahay tâ vaɗ atan.  
\v 13 Ɗo ahay fok ti nak ikwen iɗe anga kwanay njavar uno ahay. Əna ɗowan a kə̀ səmak anan hus à andav a inde cəna, winen i tam.» 
\s1 Ɗo maniɗe ahay ti naa mbazl anan Urəsalima 
\r Mata 24.15-28; Lukas 21.20-24 
\p  
\v 14 Yesu a ja asa, a wa: «Ki i cinen anan anà səkar sə lize way à man aday təɗe i tavay uda bay ata awan. (Ɗowan a kə̀ jingek anan 'am a anan nà, â sənan anan anà nga anahan nə lele.) À alay ata asanaw nà, ɗo sə Yahudiya ahay tâ haw sa ma nga à ɓəzlom ahay inde.  
\v 15 Ɗo aday winen pa nga su doh ɗukwen â dazay, â haw, əna â sa ray ahay way anahan ahay ù doh wa bay.  
\v 16 Ɗowan a winen à guvo ɗukwen, â saa nay ahay agay sa naa gəɓak ayak zana anahan bay re.  
\v 17 Wuna, pa pac ataya nà, ɗəce inde anga uwar ti zek cew aya awan, aday anga uwar ta wan a à bak ataya re.  
\v 18 Gen anan amboh à Mbərom aday way ataya tâ sa təra à alay sa maɗ bay.  
\v 19 Anga pə luvon ataya nà, ɗəce i zalay, bina kwa ana Mbərom sə ndakay daliyugo hus ahay biten ɗukwen, ɗəce kawa winen ata kə̀ tərak kula bay, aday inde i təra kula sabay re.  
\v 20 Əna, Bahay Mbərom kə̀ kəcak anan luvon ataya bay nà, abay ɗowan saa tam nà, ibay. Əna, kə̀ kəcak anan luvon awan anga ɗo anahan a sə walay ataya awan. 
\p  
\v 21 «Asa, ɗowan a kà jak ikwen: “Almasihu winen həna” kabay: “Winen tiya” nà, kâ sa ɗəfen apan nga bay.  
\v 22 Anga almasihu ahay mungwalay aya bayak a ti nay ahay pi zek tu ɗo sə jəka tinen ɗo maja'am a Mbərom ahay. Ti ga minje sə way ahay, tə masuwayan aya cara cara sa njak anan kwa ɗo mə walay aya awan, abay a ga zek nà, na.  
\v 23 Kwanay nà, uffa ahak ikwen. Gen anan nga anà zek lele. Na jak ikwen anan kurre nà, anga nan.» 
\s1 Luvon ana Wan su Ɗo saa may ahay 
\r Mata 24.29-35; Lukas 21.25-33 
\p  
\v 24 «À alay a pə dəɓa ana ɗəce ataya wa nà, pac i dav sabay, kiya ɗukwen matanan.  
\v 25 Mawuzlawazl ahay ti gucey ahay à məndak, aday ɗukwen məgala sə way ahay à mburom ataya, ti ɓal.  
\v 26 Ata aday ti canan anà Wan su Ɗo winen apan i may ahay pa nga sə matapasl ahay pa nga mburom tə məgala bayak awan, aday tə mazlaɓ a re.  
\v 27 Aday Wan su Ɗo i slənay ahay maslay anahan ahay, ti halan nga anà ɗo anahan a sə walay ataya kwa ta sə wura fok hus pə magaga sə daliyugo.» 
\s1 Minje sə buway 
\p  
\v 28 «Sənen pə way ana buway sə ɗakak ikwen anan ata aday. Kə cinen anan anà alay anahan aya ta gak kulɓosloslo nà, daslam aya ɗukwen ta ɗak, ata kə sənen zle coy viya winen apan i slay bəse.  
\v 29 Matanan re, kə cinen anan anà way uno sə ɗakak ikwen anan ataya cəna, sənen a nà, nen Wan su Ɗo, nen apan ni may ahay bəse, nen pə alay sə məsudoh.  
\v 30 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Əlek ɗo sə biten ahay ti i mac nà, way ataya fok ti təra.  
\v 31 Daliyugo i ndav, kərngay i slukwac pə bagəbaga mburom, əna 'am uno nà, i ndav itəbay.» 
\s1 Ɗowan saa san luvon sa ndav anan daliyugo nà, ibay 
\r Mata 24.36-44 
\p  
\v 32 «Əna, ɗowan saa san luvon sə way ataya nà, ibay. Maslay a Mbərom ahay ta san bay, nen wan anahan a ɗukwen na san bay. Sa san luvon a cəna, si zek a bəbay uno Mbərom awan.  
\v 33 Gen anan məkəlingesl ì zek a kwanay ahay. Bənen nga a kwanay, anga kə sənen luvon a bay.  
\v 34 Way matanan i təra nà, kawa ɗo saa zla à man dəren awan. A mbəsakan anan doh anahan anà ɗo si mer su way anahan ahay nə kərtek tə kərtek, kuwaya ti mer su way awan. Ɗo sa ba doh ɗukwen, a jan nà: “Ba pu doh!”  
\v 35 Anga nan kutok nà, təren ɗo mə lavay zek aya awan! Bahay su doh ata i may nə siwaw nà, kə sənen bay. A ga nə suko, man luvon, alay a njəkar sa zlah, kwa duwdew ɗukwen, alay ataya fok cəna i nay.  
\v 36 Kà sak a nay, kwanay ma njak ahan aya nə lelibay.  
\v 37 Kawa anuno sa jak ikwen həna ata nà, ni jan anan anà ɗo ahay fok: Təren ɗo mə lavay zek aya awan!» 
\c 14  
\s1 Wurwer sa ban anan Yesu 
\r Mata 26.1-5; Lukas 22.1-2; Yuhana 11.45-53 
\p  
\v 1 A mbəsak luvon ahay cew nà, azar uko sə Pasəka, aday sa pa tapa sə pen mə zlambar a bay ata i sla kutok. Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, pi zek tə miter sə Tawrita aya awan, a nan atan sa ban anan Yesu tə wurwer, aday sa vaɗ anan.  
\v 2 Anga nan ta ja 'am à wulen a tinen ahay inde, ta wa: «Ɗâ sa ban anan à azar uko inde bay, bina ɗo ahay ti sa vəze puko.» 
\s1 Uwar a inde a mbəɗan amar pa nga anà Yesu 
\r Mata 26.6-13; Lukas 12.1-8 
\p  
\v 3 Yawa, Yesu winen à Baytiniya, àga ɗowan a inde, tə ngaman Simon ɗo mə dugwaɗ awan. Yesu winen apan i pa ɗaf nà, uwar a inde a nay ahay, tə amar sə wurde anahan tə dunguzlok awan à alay inde. Ta da amar ata aday nà, tə \tl nardi\tl*. Masa anahan a ɗukwen mənjœk bay. A kaɗ panan 'am awan aday â təɓa, a mbəɗan anan pa nga anà Yesu.\fig |src="WA03906b.tif" size="span" ref="Markus 14:3" \fig* 
\p  
\v 4 Matanan kutok, way ana uwar ata sa ga ata nà, a cəɓan anà ɗo azar aya bayak awan. Ta ja à wulen a tinen ahay inde, ta wa: «A nes anan amar a anan kəriya həna nà, angamaw?  
\v 5 Ta wa, abay tə̂ sukom anan way tə amar a anan nà, i zalay dala sə \tl dinar\tl*\f + \fr 14:5 \fk Dinar\ft  kərtek nà, àga tinen dala si mer su way sə hway kərtek.\f* səkat maakan, aday ti var anan dala awan anà ɗo mətawak aya nà, ta gak way lele biɗaw?» Ta ga mivel pə uwar ata awan. 
\p  
\v 6 Kutok, Yesu a jan atan, a wa: «Mbəsiken anan, abay kə bənen anan mbiyeɗ nà, angama kərtek anaw? Way anahan su go ata nə lele.  
\v 7 Ɗo mətawak aya nà, ti ga inde tə kwanay hwiya. Kà nak ikwen nà, ki gen atan sumor awan kwa siwa mba asanaw? Əna nen ni ga inde tə kwanay hwiya itəbay.  
\v 8 Way abay i mba apan sa ga ata nà, kà gak anan həna kurre anga nen: A lah anan upo amar uno sa zla anan à məke.  
\v 9 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: À man aday ɗo ahay ti wazay anan ləbara uno mugom a kwa aha pə daliyugo fok nà, ti təker anan ləbara sə way ana uwar a anan sa ga həna ata awan.» 
\s1 Yudas a sukom a way tə Yesu 
\r Mata 26.14-16; Lukas 22.3-6 
\p  
\v 10 Natiya kutok asa, Yudas Iskariyot a zla àga bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, anga aday â gan atan ɗaf pə Yesu. Winen a aday nà, ɗo kərtek à wulen su ɗo maslan a Yesu ahay kuro nga cew ataya awan.  
\v 11 Tə sləne 'am anahan a cəna, tə taslay mivel bayak a tə Yudas, tə zlapay sə haman dala. A bənay pə winen ata wa kutok cəna, Yudas a pəlan atan cəveɗ sə varan atan anan Yesu. 
\s1 Alavay zek sa da ɗaf sə Pasəka 
\r Mata 26.17-25; Lukas 22.7-23; Yuhana 13.21-30 
\p  
\v 12 Natiya asa, à luvon mama'am sə azar uko sa pa tapa sə pen mə zlambar a bay ata, aday à pac sə waslay wan sə təman sə Pasəka ata inde, njavar a Yesu ataya ta jan: «A nak mâ sa lavay anan zek tə way sa pa sə Pasəka ata nà, ahaw?» 
\p  
\v 13 À wulen sə njavar anahan ataya wa nà, Yesu a slan ɗo ahay cew. A jan atan: «Zlen à wulen su doh sə Urəsalima. Ki zlingen tə ɗowan a inde kəlawa pa nga, aday winen apan i may ahay à a'am wa. Pərihen anan azar.  
\v 14 Ù doh anahan a saa dəzle uda ata nà, jen anan anà bahay su doh ata nə: “Miter a manay a ja nà: Doh a aday mi i pa uda ɗaf sə azar uko sə Pasəka tə njavar uno ahay ata nà, wuraw?”  
\v 15 Ata i ɗakak ikwen pə sewene a inde məduwen awan, mə lavay zek a coy. Kə̂ ndiken uko anan uda way ahay fok à man ata awan.» 
\p  
\v 16 Njavar anahan ataya ta zla. Tə dəzle cəna, ta tan ayak à nga anà way ahay nà, kawa ana Yesu sa jan atan. Tə lavay anan uda zek tə way sa pa sə azar uko sə Pasəka kutok. 
\s1 Yudas i i ga ɗaf pə Yesu 
\p  
\v 17 Suko a a ga nà, atə Yesu ta nay ahay tu ɗo maslan anahan ahay kuro nga cew.  
\v 18 Tinen mə njahay a, ti pa way kutok, Yesu a ja, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗowan a kərtek à wulen a kwanay inde, mənuko apan ɗi tar alay à tuwez jiga awan həna, i i ga upo ɗaf.» 
\p  
\v 19 'Am ata a wusen atan nga fok. Tə dazlan sə cəce panan fok a tinen a kərtek kərtek: «Nen bay ba?» 
\p  
\v 20 Yesu a jan atan asa, a wa: «Ɗowan ata nà, à wulen a kwanay a kuro nga cew a anaya awan. Manay apan mi tar alay à tuwez miya awan.  
\v 21 Tə ɗiɗem a nà, nen Wan su Ɗo nà, ni mac, kawa ana Deftere a Mbərom sa ja upo ata awan. Əna ɗəce i naa tan à nga anà ɗo saa ga upo ɗaf ata awan. Suwan pə winen maka tə̂ wahay anan bay jiga awan.» 
\s1 Way sa pa cəncan awan 
\r Mata 26.26-30; Lukas 22.15-20; 1 Korintu ahay 11.23-25 
\p  
\v 22 Coy, tinen apan ti pa way ata kutok, Yesu a gəɓa tapa sə pen, a ngəran ayak anà Mbərom, a gəzla anan ì zek wa, a varan atan, a wa: «Təmihen. Həna anan nà, zek uno.»  
\v 23 Pə dəɓa anahan a wa nà, a gəɓa gəsa'am, a ngəran ayak anà Mbərom, aday a varan atan anan gəsa'am ata awan, aday tâ sa wa way juɓjoɓ fok a tinen awan.  
\v 24 A jan atan, a wa: «Həna anan nà, mez uno mə pəkay awan anga ɗo ahay bayak awan. Tə mez uno a anan, Mbərom a ɓan 'am tə ɗo ahay.  
\v 25 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: I ban pə luvon sə biten a anan wa nà, ni naa sa way kawa həna a anan sabay, si azanaka pə luvon aday ɗi saa sa maza à bahay a Mbərom inde.» 
\p  
\v 26 Pə dəɓa anahan a wa nà, ta ga ara sə həran nga anà Mbərom, ta zla way a tinen à ɓəzlom sə Ulivet. 
\s1 Atə Yesu tə Piyer 
\r Mata 26.31-35; Lukas 22.31-34; Yuhana 13.36-38 
\p  
\v 27 Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Kwanay a fok, ki i hiwen, ki i mbəsiken nen. Anga Deftere ana Mbərom a ja nà: “Ni vaɗ anan ɗo sə jugwar təman awan, aday ɗukwen təman ahay ti ta 'am.\f + \fr 14:27 \ft Ca pə Jekariya 13.7.\f*”»  
\v 28 Aday Yesu a zəga anan asa, a wa: «Na sak a slabakay ahay à məke wa nà, ni lahak ikwen à Galile.» 
\p  
\v 29 Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «Kwa â ga nə ɗo ahay fok ti mbəsak iken dəp nà, nen ni mbəsak iken itəbay.» 
\p  
\v 30 Yesu a jan: «Nen apan ni jak tə ɗiɗem a həna: À luvon a sə biten a anan inde, zukwa njəkar i saa zlah saray cew nà, ka jak saray maakan, ka san nen bay.» 
\p  
\v 31 Piyer a ma pa 'am anahan ata maza awan, a wa: «A ga nə ni mac anga iken dəp nà, ni ja kula na san iken bay itəbay!» Fok a tinen a ta ja 'am kərtek awan. 
\s1 Yesu a ga amboh à Gecemene 
\r Mata 26.36-46; Lukas 22.39-46 
\p  
\v 32 Natiya, atə Yesu tə njavar anahan ahay ta zla à man sə ngaman Gecemene. Tə dəzle à man ata kutok nà, a jan anà njavar anahan ahay: «Njihen à man a anan à alay a nen ni gay ahay amboh.» 
\p  
\v 33 Winen apan i zla nà, a ngaman anà Piyer, anà Yakuba, aday anà Yuhana, ta zla jiga awan. Zlawan a dazlan sa ban anan, a jəjar pi zek.  
\v 34 A jan atan asa: «Mivel uno i ndəroɓ hus pa sa mac anan. Njihen à man a anan, ben lele.» 
\p  
\v 35 A zla à man a tinen ata wa mənjœk cəna, a slahay à məndak duboz. A ga amboh aday ɗəce ata â zla panan wa ite, abay â ga zek nà, na.  
\v 36 A wa: «\tl Abba\tl*\f + \fr 14:36 \fk Abba\ft : Kawa sa ja nà, «bəbay» ta 'am sə Aramayak.\f*, bəbay uno, pə iken nà, way ahay fok ta ga zek. Gəɓa puno ɗəce saa nay upo a anan ata ite. Aya əna, way kawa su no nà, â təra bay, si kawa sa nak iken.» 
\p  
\v 37 A ma à man ana njavar anahan a maakan ataya nà, a tan atan ahay à nga nə ma njak ahan aya awan. Anga nan a jan anà Piyer: «Simon, iken ma njak ahan a ɗaw? Ka mbak apan sa ba kwa ler kərtek bay asəka?  
\v 38 Ben lele, gen amboh anga aday kə̂ tiven anan anà way saa njak kwanay ahay. Apasay su ɗo zənzen a nà, a gan may sə ɗəfan apan anà Mbərom, əna zlay si zek anahan a bəle awan.» 
\p  
\v 39 Yesu a ma maza asa, a ga amboh kawa anahan sə manakwakwa awan.  
\v 40 A may ahay pə cakay ana njavar anahan ataya asa, a tan atan à nga nà, tə njəkak ahan asa, ta mba apan sə təɓa iɗe kwa mənjœk bay jiga awan. Aday ta san sa jan həna nə maw bay. 
\p  
\v 41 A zla, a ga amboh asa, a may ahay tə bahay maakan awan. A jan atan: «Kwanay apan ki men anan uda ɗaw, ɗo sa njak ahan ahay? Coy, alay a kà slak həna kutok, aday ti varan nen Wan su Ɗo à alay inde anà ɗo sə atahasl ahay.  
\v 42 Slabiken, zluko. Ɗo sa ga upo ɗaf winen tiya, kà nak ahay.» 
\s1 Ɗo ahay ta ban anan Yesu 
\r Mata 26.47-56; Lukas 22.47-53; Yuhana 18.3-12 
\p  
\v 43 Yesu kə̀ ndəvak anan 'am ata fan bay cəna, Yudas, ɗo kərtek à wulen sə njavar anahan aya inde kuro nga cew ata a dəzley ahay. A njahan pa 'am wa anà ɗo ahay bayak a tə way sə alay a hunjəslesle: maslalam a pi zek tə sukol aya re. Sə slənay atan ahay nə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, pi zek tə miter sə Tawrita ahay, aday tə məceɗ sə Yahuda ahay.\fig |src="WA03917b.tif" size="span" ref="Markus 14:43" \fig* 
\v 44 Yudas, ɗowan a sa ga ɗaf pə Yesu ata, ɓa kə̀ varak atan minje sə way, a wa: «Ɗowan a ni ban anan həmbok ata nà, winen awan. Bənen anan, aday kî gen anan nga lele, zlen anan kutok.» 
\p  
\v 45 A dəzlek ayak cəna, a zla pə cakay ana Yesu bəse. A jan 'am: «Miter!» A dazlan a varan alay, a ban anan pi zek həmbok.  
\v 46 Cəna ves, ɗo ahay ta ban anan.  
\v 47 Ɗo kərtek à wulen su ɗo a Yesu mə tavay a à man ataya, a ndahay maslalam anahan, a car anan ɓile ana bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way anga Mbərom, aday maslalam anahan ata a gaɗ panan sləmay kərtek a poc.  
\v 48 Yesu a jan anà ɗo ahay, a wa: «Ki nen upo tə maslalam aya aday tə sukol aya sa ban nen kawa nen ɗo sə ngəzar ɗo à cəveɗ inde ɗaw?  
\v 49 Pac pac nen inde tə kwanay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom, nen apan ni tətakan anan way anà ɗo ahay, əna kə bənen nen bay. Əna way a anan a təra həna nà, aday 'am ana ɗo maja'am a Mbərom ahay sa ja upo à Deftere a Mbərom inde ata â təra.» 
\p  
\v 50 Njavar anahan ahay tə mbəsak anan, ta haw way a tinen fok.  
\v 51 Wan a inde nà, winen apan i pərahan azar anà Yesu. Zana pi zek ɗukwen gwedere kərtektəkke. Tə pəlay abay sa ban anan,  
\v 52 aya əna alay a tinen a dəzle nà, pə zana ata awan. Winen ite a pəsakay anan ahay gwedere ata à zar wa, gədek sa haw zek kəray a gweder gweder. 
\s1 Yesu winen pa 'am su ɗo sə lavay nga sə Yahuda ahay 
\r Mata 26.57-68; Lukas 22.54-55, 63-71; Yuhana 18.13-14, 19-24 
\p  
\v 53 Ɗo sa ban anan Yesu ataya ta zla anan àga bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay. Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, tə məceɗ sə Urəsalima ahay pi zek tə miter sə Tawrita aya tə halay nga fok a tinen awan. 
\p  
\v 54 Piyer winen apan i pərahan ayak azar à dəɓa wa à dəɓa wa. A dəzlek ayak à gala ana bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way nà, a njahay à wulen su ɗo si mer su way ahay su doh ata awan. Tə njahay pə uko anga alay sa maɗ. 
\p  
\v 55 Aday nà, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, pi zek tu ɗo sə lavan nga anà Yahuda ahay, fok a tinen a ta ban bitem sə mungwalay ahay aday ti vaɗ anan Yesu à məke. Əna ta njaɗ cəveɗ a bay,  
\v 56 kwa abay ɗo sə mungwalay ahay bayak a tə ndəɓak apan 'am ahay cara cara dəp nà, na. Aday 'am a tinen awan kà zlak atan pi zek bay re. 
\p  
\v 57 Ɗo hinen ahay tə slabak tə mungwalay a tinen ite, ta wa:  
\v 58 «Manay nà, mə slənek a wa: “Doh sə mazlaɓ a Mbərom a ma han a tə alay su ɗo a anan nà, ni mbazl anan, aday nen ni han anan à luvon maakan inde tə alay su ɗo zənzen a sabay.”»  
\v 59 Tə winen ata təke ɗukwen side ata kà zlak atan pi zek bay. 
\p  
\v 60 Bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay a slabak à wulen sə ɗo ahay inde, a cəce pi zek à Yesu a wa, a wa: «Kə mbəɗa apan itəbay kələɗaw? Ɗo a anaya fok ta ja apak nə maw?» 
\p  
\v 61 Yesu a njahay way anahan faafa. Kə̀ təɓak anan 'am anahan a bay jiga awan. 
\p Bahay nga sə ɗowan ata a mənahan anan asa: «Iken nà, Almasihu, wan a Mbərom mbala ɗo ahay sə həran nga ata ɗaw?» 
\p  
\v 62 Yesu a mbəɗahan apan kutok: «Ayaw! Nen nà, winen awan. Kwanay ɗukwen ki cinen anan anà Wan su Ɗo, winen mə njahay a à alay puway ana Mbərom Ba Məgala. Ki cinen anan pə matapasl sa nga mburom, winen apan i may ahay re.» 
\p  
\v 63 Bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ata a sləne 'am ataya nà, a ngəraw anan zana anahan pi zek wa, a wa: «Həna nà, ɗi gan may anà side hinen re ɗaw?  
\v 64 Kə̀ jənak anan pa 'am a Mbərom. Kə slənen 'am anahan a coy. Ki jen həna nə kəkəmaw?» Fok a tinen ta gan nə sariya sə mac. 
\p  
\v 65 Ɗo azar aya ta ma nga sə təfe apan məne. Tə kərtan way pə iɗe, tə dəcan, aday ta jan: «Jan umo kutok: Sə dəcak nə wayaw?» Ɗo si mer su way ahay ta zla anan, tə dəcan ite. 
\s1 Piyer a wa a san Yesu bay 
\r Mata 26.69-75; Lukas 22.56-62; Yuhana 18.15-18, 25-27 
\p  
\v 66 Piyer nà, winen à gala hwiya, mə njahay a pə uko. Dəna sa ga mer su way àga bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way, a nay ahay.  
\v 67 A canan anà Piyer nà, a zəzor anan cəna, a jan: «Iken ɗukwen ɗo ana Yesu sə Nazaratu ata ba?» 
\p  
\v 68 Piyer a məman anan, a wa: «Nen na san 'am anak ata sa jay həna ata bay.» A slabak, a həɗəkey ahay à məgədengəden uho. [Njəkar a zlah kərtek.] 
\p  
\v 69 Dəna ata a canan asa cəna, a jan anà ɗo a mə njahay ataya awan, a wa: «Həna anan ɗukwen ɗo a tinen aya kərtek awan.»  
\v 70 Piyer a məman anan asa. 
\p A njahay mənjœk asa cəna, ɗo sa man ataya ta jan à Piyer: «Ki mba apan sə məman zek bay! Tə ɗiɗem awan, iken ɗo a tinen, anga iken Galile ahay re.» 
\p  
\v 71 Piyer a dazlan sə mbaɗay coy: «Kak na san ɗowan ata zle nà, Mbərom a tə alay anahan awan â tahasl nen! Nen na san ɗowan ata bay!» 
\p  
\v 72 Kwayan'a, njəkar a zlah mə slala cew awan. Piyer a sləne cəna, 'am a Yesu a sa jan kurre ata à man à nga inde, a wa: «Njəkar i saa zlah saray cew nà, ka jak saray maakan ka san nen bay.» Səkwelkwele mə tavay awan, a dazlan ayam. 
\c 15  
\s1 Ta zla anan Yesu àga Pilatu 
\r Mata 27.1-2, 11-14; Lukas 23.1-5; Yuhana 18.28-38 
\p  
\v 1 Iɗe a cəɗe siwa a cəna, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay ta ma anan 'am ì zek tə məceɗ sə Yahuda ahay pi zek tə miter sə Tawrita ahay, tə halay nga tu ɗo sə mbəɗa alay pa 'am azar aya fok. Coy tə jaway anan Yesu, ta zla anan àga Pilatu, guverner sə Yahudiya, winen Ruma ahay. 
\p  
\v 2 Pilatu a kutok a cəce 'am pə Yesu wa: «Iken nà, bahay sə Yahuda ahay ɗaw?» 
\p Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ka jak anan asanaw!» 
\p  
\v 3 Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay ta ndaɓ 'am pə Yesu nà, anga way ahay cara cara bayak awan. 
\p  
\v 4 Pilatu a cəce panan asa: «Kə mbəɗa apan itəbay ɗaw? Ca pə way aya tinen sa zlah anan apak ata awan!» 
\p  
\v 5 Yesu ite a ngam sə mbəɗa apan bay fok. Ambəɗa apan bay a Yesu ata a gan masuwayan anà bahay Pilatu. 
\s1 Ta ga sariya sa vaɗ a Yesu 
\r Mata 27.15-26; Lukas 23.13-25; Yuhana 18.39 - 19.16 
\p  
\v 6 Pə azar uko sə Pasəka fok cəna, bahay a taa mbəsakan atan ahay ɗo kərtek à dangay wa, kawa ana tinen sə cəce fok.  
\v 7 À alay ata ite, ɗowan a inde tə ngaman Barabas nà, tinen tə ɗowan aya inde tə vəze pə Ruma ahay à wulen su doh, tə vəɗak uda awan nga su ɗo re. Anga nan, winen à dangay. 
\p  
\v 8 Natiya kutok, ɗo ahay fok ta zlak ayak, tə cəce kawa ana tinen sa taa ga sə kukwa awan.  
\v 9 Pilatu a cəce patan wa, a wa: «A nak ikwen nə̂ mbəsakak ikwen anan ahay bahay sə Yahuda ahay ɗaw?»  
\v 10 Anga a san zle lele, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay ta ban anan Yesu nà, anga sərak cərkəke. 
\p  
\v 11 Əna bahay sə gəɗan dungo anà way ahay tə pəkan 'am anà man su ɗo ata fok aday tə̂ cəce pə bahay wa nà, Barabas. 
\p  
\v 12 Pilatu a cəce pə ɗo ahay wa asa: «Aday nâ ga anan tə ɗowan a kwanay sə ngaman bahay sə Yahuda ahay ata nà, kəkəmaw?» 
\p  
\v 13 Ta zlah azlazlah, ta wa: «Darak anan ayak pə dədom!» 
\p  
\v 14 Pilatu a cəce: «A ga mer sa ma lelibay a anaw?» 
\p Tə zəga anan sa zlah, ta wa: «Darak anan ayak pə dədom!» 
\p  
\v 15 Pilatu a nan sa ga nà, way sa zlan à nga anà ɗo ahay. Anga nan, a mbəsakan atan anan Barabas. A jan anà suje ahay tə̂ ndaɓay anan Yesu. Aday a varan atan anan, tə̂ daray anan pə dədom. 
\s1 Suje ahay ta ran mindel anà Yesu 
\r Mata 27.27-31; Yuhana 19.2-3 
\p  
\v 16 Suje ahay ta zla anan Yesu à man sə njahay a tinen à gala su doh àga Pilatu. Tə halan nga anà suje ahay fok.  
\v 17 Tə ɗəfan zana ɗəzɗaz a pi zek, kawa sə bahay, tə hanan jugo sə adak, tə ɗəfan à nga inde.  
\v 18 Tə dazlan sa jan 'am kawa ana bahay kutok, ta wa: «Bahay sə Yahuda ahay â ga inde sə coy!»  
\v 19 Tə dəcan pa nga tə sukol, tə təfe apan məne, tə dukwen gərmec ù vo, tinen mə rihe nga aya awan. 
\p  
\v 20 Ta ndav anan sə mbasay apan nà, tə culok panan zana ata, ta man anan zana anahan pi zek kutok. Ta zla anan saa darak anan ayak pə dədom mə zləlngaɗ awan. 
\s1 Tə daray anan Yesu pə dədom mə zləlngaɗ awan 
\r Mata 27.32-44; Lukas 23.26-43; Yuhana 19.17-27 
\p  
\v 21 Tinen apan ti zla anan Yesu ata kutok, tə zlangay tə ɗowan a inde tə ngaman Simon, ɗo sə Siren ahay, winen ɗukwen bəbay ata ana Aleksandire tə Rufus. Winen a aday nà, winen apan i may ahay à kiɓe wa. Suje ahay ta gan bəlaray sə tavak dədom ata pə Yesu wa. 
\p  
\v 22 Ta zla anan tə Yesu pa man sə ngaman Golgota ata, kawa sa ja nà, Kəlakasl-sa-Nga.  
\v 23 À man ata nà, ɗowan aya inde abay a nan atan sə varan way mə kwasay a mə japay a tə ndəliwen awan, aday â man zek à ɗəce anahan inde. Əne Yesu a ngam bay. 
\p  
\v 24 Tə dazlan tə daray anan pə dədom. Tə gəzla anan zana a Yesu, ta ga caca pə zana anahan ata à wulen a tinen ahay inde, aday sa san anan pi zek wa saa njaɗ zana ataya nə wayaw. 
\p  
\v 25 Tə daray anan Yesu nà, i ga njamde dəsuɗo\f + \fr 15:25 \ft Njamde dəsuɗo: pac a may ahay apa sa sla wa ɗa.\f*.  
\v 26 Tə vinde way a tinen a sa ban anan apan ata awan: «Bahay sə Yahuda ahay.» Tə tapan anan pə dədom ata awan. 
\p  
\v 27 Tə darak ayak ɗo sə akar aya inde cew re, ɗo kərtek a tə alay puway, ɗo hinen tə alay gula, Yesu à mamasl a tinen. [  
\v 28 Kawa ana Deftere sa ja ata nà, a təra matanan acəkan. A wa: «Tə baslay anan à wulen su ɗo mi nes aya inde.\f + \fr 15:28 \ft Ca pə Esaaya 53.12.\f*»] 
\p  
\v 29 Ɗo sa zla ta man ataya fok ta ɓal nga kwata kwata, tə gənahan, ta wa: «Na wa, iken ka wa ki mbazl anan doh sə mazlaɓ a Mbərom aday ki han anan maza awan à luvon maakan inde ba?  
\v 30 Əna dazay ahay pə dədom a wa kutok, aday tam anan nga anak biɗaw!» 
\p  
\v 31 Matanan, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, miter sə Tawrita ahay pə kərtek a, ta ran mindel à wulen a tinen, ta wa: «Kə̀ təmak anan ɗo azar aya awan, əna a mba apan sa tam anan nga anahan a bay.\fig |src="WA03926b.tif" size="span" ref="Markus 15:31" \fig* 
\v 32 Kak ɗə canak anan anà Almasihu bahay sə Yahuda ahay kə̀ dazak ahay pə dədom wa həna ata nà, ɗi ɗaf apan nga acəkan!» 
\p Ɗo aya tinen mə daray aya tatə Yesu ataya ɗukwen ta ma nga sə gənahan ite re. 
\s1 Amac a Yesu 
\r Mata 27.45-56; Lukas 23.44-49; Yuhana 19.28-30 
\p  
\v 33 A ban pə man ipec wa nà, luvon a ga pə daliyugo fok takəɗimbom, hus à njamde maakan\f + \fr 15:33 \ft Njamde maakan: pac à man sa zla apa sa sla inde ɗa.\f*.  
\v 34 Tə njamde maakan kutok cəna, Yesu a zlah tə məgalak a, a wa: «\tl Elowa, Elowa, lama sabaktani?\tl*\f + \fr 15:34 \ft 'Am ataya nà, tinen ta 'am sə Aramayak.\f*» Kawa sa ja nà: «Mbərom uno, Mbərom uno, kə mbəsak nen, angamaw?\f + \fr 15:34 \ft Ca pə Jabuura 22.2.\f*» 
\p  
\v 35 Ɗo a mə tavay aya à man ata azar a tə sləne bine maw cəna, ta wa: «Winen apan i ngaman anà Eliya həna!» 
\p  
\v 36 Ɗowan a tinen a kərtek a a haw, a gəɓa awan a inde kawa baf, a tar anan à way mə kwasay a inde, aday sərekeke re. Tə taran anan ayak tə gusuko zəbor awan aday Yesu â susœɓ. Ta wa: «Kak Eliya i nay sa naa dazay anan ahay pa man a anan wa nà, ɗi ca apan aday. Buko!» 
\p  
\v 37 Əna Yesu a zlah tə məgalak awan, a mac way anahan. 
\p  
\v 38 Cəna, zana sə gəzla anan man sə njahay a Mbərom pi zek wa tə ɗo ahay, ù doh sə mazlaɓ a Mbərom ata, a ngəraw ì zek wa əndem, a bənay ahay kwa à mburom wa hus à məndak. 
\p  
\v 39 Bahay sə suje a mə tavay a pa 'am ana atə Yesu a mə daray ataya kə̀ canak anan a mac nə kəkəmaw. Anga nan a wa: «Tə ɗiɗek awan, winen Wan a Mbərom.» 
\p  
\v 40 Uwar ahay inde à man ata awan, tə tavay zaɗ, tinen apan ti cak ayak apan. À wulen sə uwar ataya nà, ɗi tan à nga anà Mariyama dəna sə Magədala ahay, tatə Salome, aday Mariyama may ana Yakuba zek cəɗew awan tatə Yoses.  
\v 41 À alay a Yesu winen à Galile nà, uwar ataya ta taa pərahan azar, aday ta taa gan mer su way re. Uwar azar aya ɗukwen inde bayak a tə pərahak anan ahay azar à Urəsalima, tinen inde à man ata re. 
\s1 Tə gəɓa anan Yesu à məke 
\r Mata 27.57-61; Lukas 23.50-56; Yuhana 19.38-42 
\p  
\v 42 Pac ata nà, luvon sə lavay zek anga luvon sa man uda awan. Kawa sa ja nà, luvon sə lahan anà luvon sa man uda awan. Suko awan a ga nà,  
\v 43 Yusufu, ɗo sə Arimatiya ahay, a nay. Winen ɗo tə mazlaɓ awan à wulen su ɗo sə lavay nga ahay. Winen apan i ba bahay a Mbərom re. A sa mbac sa zla à man ana Pilatu, a cəcihey ahay cəveɗ sa la anan Yesu.  
\v 44 Pilatu a sləne sa jəka Yesu kə̀ məcak coy nà, a gan masuwayan, anga pə winen nà, Yesu kə̀ məcak bəse kak matanan nà, na. Pilatu a ngaman ayak anà bahay sə suje ata awan, a cəce panan: «A mac nà, kə̀ njahak bayak a ɗaw?»  
\v 45 Bahay sə suje ata a ndav anan sə təkəren ləbara cəna, a jan anà Yusufu nà: «Ka a gəɓa məsinde anak, la!»  
\v 46 Yusufu a sukom apan rəkot, a dazay anan ahay məsinde a Yesu pə dədom mə zləlngaɗ ata wa. A nga anan apan rəkot ata awan, a ɗəfak anan ayak à jəvay a ma la à jama inde ata awan.\f + \fr 15:46 \ft Jəvay a tinen ma la a ù kon inde kawa doh. Anga nan ta mba apan sa zla uda awan.\f* A bətukwal apan bələlen məduwen a, a tacay anan 'am sə jəvay.  
\v 47 Atə Mariyama, dəna sə Magədala ahay, tə Mariyama, may ana Yoses, ta ca pa man a ta la anan uda Yesu ata awan. 
\c 16  
\s1 Yesu a slabakay ahay à məke wa 
\r Mata 28.1-8; Lukas 24.1-12; Yuhana 20.1-10 
\p  
\v 1 Pə dəɓa ana luvon sa man uda awan wa nà, Mariyama sə Magədala, tə Salome, tatə Mariyama may ana Yakuba, tə sukom amar lele aya sə rəbas dun'a ata awan, saa gak ayak pə məsinde a Yesu à jəvay inde. 
\p  
\v 2 Ta pac sə zaka awan duwdew, pac winen apan i gay ahay tərɗussa, uwar ataya ta zla pa 'am jəvay. Pac kà gak cəf lele way anahan, ta sa dəzle nà, na.  
\v 3 Tinen apan ti ja à wulen a tinen inde ta wa: «Waya saa bətukolok uko anan bələlen a pa 'am jəvay wa anaw?»  
\v 4 Tə cakaf nga nà, tə canan ayak anà bələlen a məduwen ata mə bətukwal a pa 'am jəvay wa, mə jəkay a coy. 
\p  
\v 5 Ta zla à jəvay inde, ta ca iɗe nà, tə canan à ɗowan inde njavar awan mə njahay tə alay puway, winen tə zana pi zek səɗek awan aday kweɗekkweɗek. A gan atan masuwayan, ta ma nga pə ajəjar yiɓyaɓ. 
\p  
\v 6 Əna ɗowan ata a jan anà uwar ataya, a wa: «Kə̂ jəjiren bay! Kwanay apan ki pəlen nə Yesu sə Nazaratu, ɗowan a tinen sə darak anan ayak pə dədom mə zləlngaɗ ata awan. Cen apan. Man sə nahay anahan awan nə həna. Winen inde à man a anan sabay. Kə̀ slabakak!  
\v 7 Həna nà, zlen! Kâ si jen anà njavar anahan ahay tatə Piyer nà: “I lahak ikwen à Galile. Ki cinen anan nà, à man ata awan, kawa anahan sa jak ikwen.”» 
\p  
\v 8 Kwayan'a, uwar ataya ta haw ahahaw pa 'am jəvay wa tə ajəjar awan, anga zlawan a gan atan. Tə təkərek anan 'am ata anà ɗowan kwa kərtek bay anga tinen apan ti jəjar. 
\s1 Yesu a kan zek anà Mariyama sə Magədala, aday anà njavar anahan ahay cew 
\r Mata 28.9-10; Yuhana 20.11-18 
\p  
\v 9 Yesu a slabakay ahay à məke wa nà, pac sə zaka duwdew pərek. Mama'am awan a kan zek anà Mariyama, dəna sə Magədala ahay ata, Yesu sə rəzlay ahay wa apasay lelibay aya cuwɓe à winen wa ata awan.  
\v 10 Mariyama ata awan a zla sə ɗakan anan ləbara awan anà ɗo sa taa japay tatə Yesu ataya, tinen apan ti yam anga mbac kə̀ slahak patan wa.  
\v 11 Tə sləne sa jəka winen inde tə sifa awan, aday Mariyama kə̀ canak anan ɗukwen, tə təmahak sa ɗaf apan nga bay. 
\p  
\v 12 Pə dəɓa wa ɗukwen nà, Yesu a kan zek anà njavar anahan ahay cew ti zek hinen. Tinen a aday nà, tinen apan ti nay à wulen su doh wa sa zla tə kiɓe.  
\v 13 Njavar ataya ɗukwen ta mak, tə təkərek anan ləbara awan anà njavar anahan azar ataya awan, əna tə təmahak atan anan bay re. 
\s1 Yesu a kan zek anà njavar anahan ahay 
\r Mata 28.16-20; Lukas 24.36-49; Yuhana 20.19-23; Mer su way ahay 1.6-8 
\p  
\v 14 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a kan atan zek anà njavar anahan ahay kuro nga anahan a kərtek, tinen mə njahay a ti pa ɗaf. A gafan atan 'am anga tə ɗəfak apan nga bay, aday anga kurkwilen à sləmay a tinen ahay inde, bina tə təmahak 'am su ɗo sə canan kə̀ slabakak ataya bay. 
\p  
\v 15 Yesu a jan atan, a wa: «Zlen kwa ta sə wura pə daliyugo fok. Ɗiken anan ləbara mugom a anan kwa anà waya fok.  
\v 16 Kuwaya, ɗowan a kə̀ ɗəfak apan nga pə ləbara ata awan aday kə̀ təmahak sa ga baptisma nà, i tam. Aday ɗowan a kə̀ ɗəfak apan nga bay ite nà, Mbərom i gan sariya.  
\v 17 Ɗo ma ɗaf upo nga aya awan ti njaɗ sa ga way masuwayan aya awan. Ti razl setene ahay tə sləmay uno, ti njaɗ sa ja 'am wiya aya awan.  
\v 18 Hinahibay ti ban dədew tə alay kabay ti varan atan leke dəp nà, i gan atan awan bay. Ti ɗəfan alay pa nga ana ɗo sə ɗəvac ahay nà, ti mbar à ɗəvac a tinen ahay wa.» 
\s1 Yesu a ján à Mbərom 
\r Lukas 24.50-53; Mer su way ahay 1.9-11 
\p  
\v 19 Pə dəɓa ana Bahay Yesu sa jan atan 'am ata wa nà, zek anahan a cakaf à məndak wa, a zla à mburom saa njahay à alay puway ana Mbərom.  
\v 20 Njavar anahan ataya ite ta zla saa wazay anan ləbara mugom ata kwa ta sə wura fok. Bahay Yesu a varan atan məgala sa ga masuwayan, aday ɗo ahay tâ san 'am a tinen nà, ɗiɗem aya awan.\f + \fr 16:20 \ft Andav cəɗew a inde re, kawa à Deftere sa 'am sə mbuzom.\f*