\id LUK  
\h Lukas 
\toc1 Ləbara mugom a kawa ana Lukas sə vinde anan ata awan 
\toc2 Lukas 
\toc3 Lukas 
\mt2 Ləbara mugom a kawa ana 
\mt1 Lukas 
\mt2 sə vinde anan ata awan 
\imt1 A ɗakay way pə deftere a anan 
\ip Lukas a vinde anan ɗerewel a anan nà, sə ɗakay anan ləbara a Yesu, anay anahan pə daliyugo, mer su way anahan sa ga ataya awan, amac anahan, aday aslabakay anahan à məke wa. Lukas a vinde ləbara a anan nà, anà ɗo fok, ɗo aday tinen Yahuda ahay bay ataya aday anà Yahuda ahay re. Lukas winen doktor awan, aday kà gak anan nga sə təker anan ləbara a anan tə cəveɗ a lele təhhe kawa way a sə təra ataya awan. 
\is1 Nga sa 'am ahay 
\io1 Alay sə wahay Yesu \ior (1.1 - 4.13)\ior* 
\io1 Yesu i wazay aday i mbar ɗo sə ɗəvac ahay à Galile \ior (4.14 - 9.50)\ior* 
\io1 Yesu i zla à Urəsalima \ior (9.51 - 19.27)\ior* 
\io1 Lumo a Yesu mədakwidok a à Urəsalima \ior (19.28 - 23.56)\ior* 
\io1 Yesu a slabakay ahay à məke wa aday a kan zek anà njavar anahan ahay \ior (24.1-53)\ior* 
\c 1  
\s1 Adazlan anahan awan 
\p  
\v 1-2 Na jak anak ayak 'am, iken Tiyufil ɗo məduwen awan. 
\p Ɗo azar aya tə canak anan tə iɗe a tinen awan, anà way a Mbərom sa ga à wulen a mənuko inde kurre ataya awan. Aday Mbərom a slan atan sə ɗakay anan ləbara sə way a tinen sə canan ata awan. Tinen ɗukwen tə ɗakak umo anan re. Ɗo ahay bayak a à wulen a manay wa, ta rak apan zek sə vinde anan ləbara ata awan.  
\v 3 Nen həna ɗukwen nə bənak anan bitem sə cəce anan way a sə təra kurre ataya awan, aday həna nə gəzlan alay pi zek wa lele kutok. Anga nan, u no sə vindek anan ayak way ataya pə mədire pə mədire akiken Tiyufil.  
\v 4 Nə vindek anan ayak iken ite nà, aday kâ san anan ɗiɗek sə way a iken sə tətak həna ata awan. 
\s1 Maslay a Mbərom a ɗakay anan ləbara saa wahay Yuhana, ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay 
\p  
\v 5 Natiya awan, à alay a Hiridus winen bahay a pa nga sə daliyugo sə Yahudiya ata nà, ɗowan a inde tə ngaman Zakari. Winen ɗo sə gəɗan dungo à way ahay anga Mbərom, ɗo sə slala ana Abiya. Dalay anahan inde tə ngaman Elizabet winen dəna sə slala ana Haruna, bahay sə gəɗan dungo anà way a re.  
\v 6 Tinen cew maya tə dalay anahan nà, ɗo sa ga way ɗiɗek aya pa 'am a Mbərom. Tə ɗəfan apan anà nga sa 'am ana Bahay Mbərom mə baslay aya nà, dəc dəc lele.  
\v 7 Əna wan a tinen ibay, anga dalay anahan Elizabet ata nà, dərlay awan. Tə wahak wan bay, hus ta gak məduwer. 
\p  
\v 8 Natiya kutok, pə luvon a inde, Zakari winen apan i ga mer su way anahan ù doh sə mazlaɓ a Mbərom, anga alay a saa ga mer su way a tinen tu ɗo sə slala ana Abiya ahay kà slak.  
\v 9 Ɗo sə gəɗan dungo à way ataya ta taa gəzla anan mer su way ata pə luvon pə luvon. Pac ata kutok, alay a ca pə Zakari. A zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom, à man cəncan awan, aday a vak anan awan a inde kawa ləluway a rəbas ike lele dun'a. 
\p  
\v 10 À alay a Zakari winen apan i vak awan ata ù doh sə mazlaɓ a Mbərom à man a cəncan ata nà, ɗo a Mbərom ahay tinen apan ti gan amboh à Mbərom uho kurkwer. 
\p  
\v 11 Zaməma nà, Zakari a canan anà maslay a Mbərom mə tavay a à man sə vakan way anà Mbərom, ta day sə alay puway.  
\v 12 Zakari a canan cəna, a ma nga pə ajəjar, zlawan a gan tə mindel.  
\v 13 Əna maslay a Mbərom a jan: «Kə̂ jəjar bay, Zakari, anga Mbərom kə̀ slənek anak anan amboh anak. Dalay anak Elizabet i wahak wan mungol awan, aday ki ngaman anà wan ata nà, Yuhana.  
\v 14 À alay ata awan, ki taslay mivel tə mindel, anga wan ata awan. Ɗo ahay bayak a təkeɗe ti taslay mivel anga awahay ana wan ata re,  
\v 15 anga i təra ɗo məduwen a pa 'am a Mbərom. I sa mahay bay, i sa way mə kwasay aya bay re. I saa nay ahay à kutov a may anahan wa nà, winen ma rah a tə Apasay Cəncan awan.  
\v 16 I may anan ahay ɗo sə Isəra'ila ahay bayak a à man ana Bahay Fetek, Mbərom a tinen.  
\v 17 I nay ahay kawa ɗo maja'am a Mbərom tə məgala sə apasay a kawa ana Mbərom sə varan anà Eliya, ɗo maja'am anahan kwakwa ata awan. Wan anak ata i mbəɗa anan mivel sə bəbay ahay ta day a wan a tinen ahay, anga aday 'am â zlan atan pi zek. I mbəɗa anan mivel su ɗo sə ɗəfan apan anà Mbərom bay ataya aday ti saa bayak nga kawa ɗo ɗiɗek aya kutok ite. Aday ata, ɗo ahay ti ga inde mə lavay zek aya awan, anà Bahay a mənuko.» 
\p  
\v 18 Natiya, pə dəɓa anahan a wa ite, Zakari a cəce pə maslay a Mbərom ata wa, a wa: «Ni i san aday way ata i təra acəkan nà, kəkəmaw? Anga nen nà, məceɗ a coy, aday dalay uno ɗukwen ava anahan sə wahay wan sabay re.» 
\p  
\v 19 Maslay a Mbərom ata a mbəɗahan apan, a wa: «Nen nà, Jibirila. Nen mə tavay a pa 'am a Mbərom sa gan mer su way. A slənay ahay nen həna nà, sa naa ɗakak anan ləbara sa 'am a mugom a anan ata awan.  
\v 20 Way uno sa jak i təra acəkan ata nà, kə ɗəfak nga pa 'am uno ata bay. Anga na awan, ki təra ɗo maandak awan, ki mba apan sa ja 'am tətibay. Ki njahay tete dezl pə luvon ana way ata i təra aday.» 
\p  
\v 21 À alay ata ite, ɗo ahay tinen apan ti ba anan Zakari uho. A gan masuwayan anà ɗo sə uho ataya, anga kə̀ njahak ayak ù doh ata bayak awan.  
\v 22 Zakari a nay uho kutok nà, a mba apan sa jan 'am anà ɗo ahay sabay, anga kə̀ tərak ɗo maandak awan. A jan atan 'am nà, tə alay. Cəna, ɗo ahay ta san zle i ga nə kə̀ canak anan ahay anà awan a à man a cəncan ata wa. 
\p  
\v 23 Natiya kutok, alay sa ga mer su way ana Zakari ù doh sə mazlaɓ a Mbərom a ndav nà, a zla way anahan agay.  
\v 24 Pə dəɓa sə way ataya wa nà, uwar anahan Elizabet a təra ɗo. Anjahay way sə kiya ɗara ahay nà, winen a njahay way anahan agay, a wa:  
\v 25 «Na gak anan ì zek wa à Mbərom, anga həna waray sə dərlay inde upo sabay, aday ɗo ahay ti mbasay upo sabay re.» 
\s1 Maslay a Mbərom a ɗakan anan à Mariyama i i wahay wan 
\p  
\v 26 Natiya, kiya a gan mbərka anà Elizabet nà, Mbərom a slənay ahay maslay anahan Jibirila à wulen su doh a inde tə ngaman Nazaratu, pə daliyugo sə Galile.  
\v 27 A slənay anan ahay àga dəna inde dalay awan, tə ngaman Mariyama, dəle a Yusufu. Yusufu ata nà, winen ɗo sə slala ana Dawuda bije anahan. 
\p  
\v 28 Maslay a Mbərom ata a zla pə cakay a Mariyama kutok, a jan: «Na jak anak 'am, dənama. Taslay mivel bayak awan, anga Mbərom kà gak anak nga tə asan zek anahan. Mbərom Fetek winen inde tə iken.» 
\p  
\v 29 Əna Mariyama a sləne 'am a matana ata cəna, a wusen nga tə mindel. Winen apan i bayak, a wa: «Aday u jo 'am matana ata jiya nà, a nan sa ja nə maw?» 
\p  
\v 30 Maslay a Mbərom ata kutok a wa: «Kə̂ jəjar bay, Mariyama, anga Mbərom kà gak anak sumor.  
\v 31 Həna nà, ki təra ɗo ti zek cew awan. Ki i wahay wan mungol awan, ki ɗaf apan sləmay nà, Yesu.  
\v 32 I təra ɗo məduwen a pa nga sə ɗo ahay fok. Ti ngaman nà, wan a Mbərom sə bagəbaga mburom. Bahay Fetek Mbərom i man anan bahay ana bije anahan Dawuda.  
\v 33 I ga bahay pa nga sə Isəra'ila ahay nà, pa sə viyviya awan. Bahay anahan i ndav kulibay.» 
\p  
\v 34 Mariyama a mbəɗahan apan anà maslay a Mbərom ata awan, a wa: «Həna nà, kula mə zlangak tə ɗowan bay kutok nə aday way ata i təra nà, kəkəmaw?» 
\p  
\v 35 Maslay a Mbərom a mbəɗahan apan, a wa: «Apasay Cəncan a i dazay apak, məgala a Mbərom sə bagəbaga mburom i nay apak sərdədek kawa mezeze. Anga nan, wan a iken saa wahay ata nà, winen cəncan awan, ti ngaman nə Wan a Mbərom.  
\v 36 Ənga ca apan həna, Elizabet, dəna a mərbay anak, winen mə təra ɗo awan, i wahay wan. Abay ɗo ahay tə bayak nà, winen dərlay a coy, əna həna kiya kà gak anan mbərka kutok.  
\v 37 Way aday Mbərom a mba apan sa ga anan bay nà, ibay.» 
\p  
\v 38 Mariyama a mbəɗahan apan, a wa: «Nen nà, ɗo si mer su way anà Bahay Mbərom coy. Mbərom awan, â ga kawa ananak a su jo a anan ata awan.» 
\p Pə dəɓa wa kutok, maslay a Mbərom ata a zla way anahan. 
\s1 Mariyama a zla saa can ahay iɗe anà Elizabet 
\p  
\v 39 Pə dəɓa anahan a wa nà, Mariyama a slabak, kwayan'a a zla à ɓəzlom, à wulen su doh a inde pə daliyugo sə Yahudiya.  
\v 40 A zla àga Zakari. A dəzle cəna, a jan 'am anà Elizabet. 
\p  
\v 41 Elizabet a sləne 'am ana Mariyama ata cəna, wan ana Elizabet à kutov ata a ɓal kuzleɗ kuzleɗ. Aday Apasay Cəncan a a zlan à mivel inde ana Elizabet.  
\v 42 A jan anà Mariyama tə məgalak awan, a wa: «Mbərom kə̀ ɗəfak apak alay sə mazlaɓ anahan zal uwar ahay pə daliyugo fok. Ngama ana Mbərom inde pa wan anak a saa wahay ata awan.»  
\v 43 Aday a ja asa, a wa: «May ana Bahay uno i nay ahay àga nen kawa həna ata nà, Mbərom sa ma uno ite anaw?  
\v 44 Anga nə sləne 'am anak iken su jo ata cəna, wan a dazlan sa ɓal à kutov uno, anga wan ata kə̀ taslak mivel tə mindel.  
\v 45 Ataslay mivel i tərak iken anga kə ɗəfak nga pa 'am ana maslay a Mbərom a sa jak ata awan, way ata i təra.» 
\s1 Mariyama a həran nga anà Mbərom Ba Məduwen 
\p  
\v 46 Natiya kutok, Mariyama a ga ara, a wa: 
\q1 «Mivel uno i həran nga anà Mbərom Ba Məduwen. 
\q1  
\v 47 Apasay uno i taslay mivel anga Mbərom, winen ɗo sa tam nen. 
\q1  
\v 48 Anga winen kə̀ bayakak pi nen ɓile anahan, aday na slak awan bay ata awan. 
\q1 Ayaw, həna kutok ɗo ahay fok ti taa ja coy, nen uwar tə ngama a Mbərom awan. 
\q1  
\v 49 Mbərom Ba Məgala kà gak uno mer su way lele aya bayak awan. 
\q1 Sləmay anahan nà, cəncan awan. 
\q1  
\v 50 Ɗo sa ɗaf apan nga ahay nà, ta gan ì zek wa pa sə viyviya awan. 
\q1  
\v 51 Kà gak mer su way ahay tə məgala sə alay anahan njənnjan awan. 
\q1 Kà tak anan 'am anà ɗo sa gan may anà ahar nga ahay à man ahay cara cara fok. 
\q1  
\v 52 Kə̀ dazak anan ahay bahay ahay à man sə njahay a tinen ahay wa, 
\q2 aday kə̀ slabakak anan nga anà ɗo mə nahay nga aya awan. 
\q1  
\v 53 Kə̀ rahak anan ɗo may sa han patan ataya tə way lele aya awan, 
\q2 əna ɗo sə zlile ahay nà, kə̀ rəzlak atan alay məgaɓar aya awan. 
\q1  
\v 54 Kà mak anan zek anà ɗo si mer su way anahan Isəra'ila ahay. 
\q1 Ta gak anan ì zek wa, kə̀ mbəɗəkek atan à nga wa bay, kà gak atan asan zek hwiya. 
\q1  
\v 55 Kawa anahan sə zlapan anan anà bije a mənuko ahay, tatə Ibərahima, 
\q2 aday tə slala anahan ahay ata nà, i ga anan way ata hwiya.» 
\p  
\v 56 Mariyama a njahay tə Elizabet way sə kiya maakan, aday a zla way anahan agay kutok. 
\s1 Awahay ana Yuhana, ɗo sa gan Baptisma anà ɗo ahay 
\p  
\v 57 Natiya, alay a a sla aday Elizabet i njaɗ wan kutok. A wahay wan mungol awan.  
\v 58 Ɗo sə cakay su doh anahan ahay tu ɗo sə zaav anahan ahay tə sləne sa jəka Elizabet kà gak anan ì zek wa anà Mbərom ata nà, ta nay saa taslay mivel pə kərtek awan. 
\p  
\v 59 Natiya, wan ata a njahay luvon jəmaakan nà, ɗo ahay ta nay ahay saa gəɗan mədəndalas, sa ɗaf apan sləmay. Abay ta gan may sə ngaman tə sləmay ana bəbay anahan Zakari.  
\v 60 Əna may anahan awan a mbəɗa apan, a wa: «Matana bay. Sləmay anahan a nà, Yuhana.» 
\p  
\v 61 Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Matana bay. Anga sləmay a ɗowan inde matana pə slala anak ibay.» 
\p  
\v 62 Tə cəce pə bəbay a wa, kawa mədəngazlak wulak wulak tə alay, aday sa san, a nan sə ngaman anà wan anahan a nà, wayaw.  
\v 63 Natiya kutok, Zakari a cəce way sə vinde apan way, aday a vinde apan 'am aya awan: «Sləmay anahan a nà, Yuhana.» Way ata a gan atan masuwayan. 
\p  
\v 64 Cəna kwayan'a, Zakari a mba apan sa ja 'am, aday a dazlan sə həran nga anà Mbərom kutok. 
\p  
\v 65 Natiya, ɗo sə cakay su doh anahan ahay fok ta ma nga sə jəjar, aday à ɓəzlom sə daliyugo sə Yahudiya ataya fok, tinen apan ti təker ləbara sə way a sə təra ata awan.  
\v 66 Ɗo sə sləne ləbara sa 'am ataya fok, ta ma nga sə bayak, ta wa aday: «Ləbara a wan ata i naa ga nà, kəkəmaw?» Anga alay sə mazlaɓ a Mbərom Ba Məduwen inde pa wan ata awan. 
\s1 Zakari a zambaɗ a Mbərom anga sumor anahan 
\p  
\v 67 Pə dəɓa a wa kutok, Apasay Cəncan awan a rahan à mivel inde anà Zakari, bəbay ana wan a ata awan. Natiya awan, a dazlan sa ma anan 'am a Mbərom, a wa: 
\q1  
\v 68 «Zambaɗuko anan Bahay Fetek, Mbərom ana Isəra'ila ahay, 
\q2 anga kà gak atan nga lele, kə̀ təmak atan ahay à ɓile wa. 
\q1  
\v 69 Kə̀ slənak uko ahay anà mənuko ite, ɗo sa tam ɗo məgala awan pə slala ana Dawuda wa, ɗo sa ga mer su way anahan ata awan. 
\q1  
\v 70 Bina ɓa kà jak anan matanan kwakwa ta 'am ana ɗo maja'am anahan cəncan aya awan, 
\q2  
\v 71 a wa, i təmay ahay mənuko à alay ana ɗo maniɗe a nuko ahay wa, 
\q2 aday à alay ana ɗo sa nak uko iɗe ahay wa fok. 
\q1  
\v 72 Natiya, Mbərom a kay anan ahay sumor anahan sə zlapan anan anà bije a mənuko ahay ata awan, 
\q2 anga a bayak pə aɓan 'am a tinen ata hwiya, 
\q2  
\v 73 way a Mbərom sə zlapan anan anà Ibərahima, bije a mənuko ata awan. 
\q1  
\v 74 A wa, i təmay ahay mənuko à alay ana ɗo maniɗe a mənuko ahay wa, 
\q2 aday ɗi mba apan sa gan mer su way mənjəna ajəjar, 
\q2  
\v 75 ɗi gan mer su way tə cəveɗ awan mənjəna ines ahay, 
\q2 pə iɗe a Mbərom, hus pə luvon a sifa a nuko saa ndav pə daliyugo wa.» 
\p  
\v 76 Zakari a ja hwiya asa re, a wa: 
\q1 «Iken, wan a cəɗew a ana awan, ti naa ngamak ɗo maja'am a Mbərom sə bagəbaga mburom, 
\q2 anga ki lahan anà Ba Məduwen, sə ndakan anan cəveɗ anahan, 
\q2  
\v 77 aday sə ɗakan anan anà ɗo anahan ahay nà, 
\q2 winen i naa tam atan ta sə pəsen atan anan ines a tinen ahay. 
\q1  
\v 78 Anga winen nà, ɗo sa ga sumor, aday ɗo sə asan zek re. 
\q1 A kay puko jiyjay anahan à mburom wa, 
\q2 kawa pac sə sləray ata awan. 
\q1  
\v 79 Jiyjay ata i dəvan ayak anà ɗo sə iɗe zənzen ataya awan, 
\q2 tinen bəse ɗo sə məke ahay coy ata awan, 
\q2 i lagay mənuko à cəveɗ sə zay inde.» 
\p  
\v 80 Natiya, pə dəɓa anahan a wa, Yuhana a har, a san nga lele, a zla way anahan à saf inde. A njahay à man ata dezl pə luvon anahan sa kan ahay zek anà Isəra'ila ahay ata kutok. 
\c 2  
\s1 Awahay ana Yesu Almasihu 
\r Mata 1.18-25 
\p  
\v 1 À alay ata ite, bahay sə Ruma Agustus a jan anà ɗo si mer su way anahan ahay tə̂ baslay anan sləmay su ɗo pə daliyugo anahan ahay ataya fok.  
\v 2 Wita nà, mama'am sə baslay ɗo pə daliyugo sə Ruma ahay ata awan. A təra nà, à alay a Kiriniyus winen ɗo sə lavan nga anà daliyugo sə Siriya ata awan.  
\v 3 Anga nan kutok, kuwaya fok a zla saa vindek anan ayak sləmay anahan à wulen su doh ana bije anahan. 
\p  
\v 4 Natiya kutok, Yusufu ite a slabak à Nazaratu pə daliyugo sə Galile wa, a zla pə daliyugo sə Yahudiya à wulen su doh sə Baytilama, man sə wahay ana bije anahan Dawuda.  
\v 5 Aday ta zla saa vindek anan ayak sləmay a tinen tə Mariyama, dəle anahan, winen mə təra ɗo awan. 
\p  
\v 6 À alay a tinen à Baytilama à man ata kutok nà, wan a dəlay anan Mariyama, bina kà slak pə kiya anahan.  
\v 7 Aday a wahay wan mungol a murkwaya anahan, a kumboh anan à zana inde, a nahay anan à kuɗom\f + \fr 2:7 \ft Kuɗom sə Mbuko bay. Awan a kawa kuɗom aday ta taa pak uda apa sə gənaw ahay.\f* inde, bina man inde sə nahay ù doh sabay, anga mbəlok ahay tə zalak ayak. 
\s1 Ɗo sa ɓal gənaw ahay ta zla à Baytilama 
\p  
\v 8 Natiya awan, ɗo sa ɓal way ahay inde à kiɓe sa man ata awan, tinen apan ti ba pə gənaw a tinen ahay sə luvon.  
\v 9 Maslay a Mbərom a sləray ahay à wulen a tinen inde. Jiyjay sə mazlaɓ a Mbərom a dəvay ahay patan pəzlaɗ pəzlaɗ, aday ta ma nga sə jəjar tə mindel. 
\p  
\v 10 Əna maslay a Mbərom ata a jan atan nà: «Kə̂ jəjiren bay, anga na nak ikwen anan ahay nà, tə ləbara mugom a, sə taslan anan mivel anà ɗo ahay fok.  
\v 11 Ɗo sa tam ɗo mə wahay a anga kwanay biten à Baytilama, wulen su doh a Dawuda. Winen nà, Almasihu, Ba Məduwen.  
\v 12 Ki i sənen anan pə minje sə way a anan: Ki njiɗen anan ayak wan cəɗew a ndəleɓœɓe mə kumboh a à zana inde, aday mə nahay awan à kuɗom\f + \fr 2:12 \ft Kuɗom sə Mbuko bay. Awan a kawa kuɗom aday ta taa pak uda apa sə gənaw ahay.\f* inde.» 
\p  
\v 13 Kwayan'a cəna, daskalak, maslay a Mbərom azar aya tə sləray ahay, tə japay tə maslay a Mbərom ata awan. Tə taslay mivel pə kərtek awan, tə həran nga anà Mbərom ta sə zambaɗ anan, ta wa: 
\q1  
\v 14 «Zambaɗuko anan Mbərom à bagəbaga mburom. 
\q1 Zay â ga inde pə daliyugo à wulen su ɗo anahan a sa zlan à nga ataya awan.» 
\p  
\v 15 Pə dəɓa anahan a wa nà, maslay a Mbərom ataya tə mbəsak anan ɗo sa ɓal way ataya awan. Ta ma way a tinen à man a Mbərom nà, ɗo sa ɓal way ahay ta ja à wulen a tinen inde, ta wa: «Zluko à Baytilama, cuko ahay pə way a sə təra à man ata kawa ana maslay a Mbərom sə ɗakak uko anan ata awan.» 
\p  
\v 16 Cəna, tə slabak, ta zla kwayan'a, ta tan ayak à nga anà atə Mariyama tə Yusufu aday ta wan a cəɗew a ata, mə nahay awan, à kuɗom\f + \fr 2:16 \ft Kuɗom sə Mbuko bay. Awan a kawa kuɗom aday ta taa pak uda apa sə gənaw ahay.\f* inde.\fig |src="WA03804b.tif" size="span" ref="Lukas 2:16" \fig* 
\v 17 Ɗo sa ɓal gənaw ahay tə canan à wan ata cəna, tə dazlan sə ɗakay anan way kawa ana maslay a Mbərom sa jan atan pa wan ata ata awan.  
\v 18 'Am ana ɗo sa ɓal way ataya a ma nga sa gan masuwayan anà ɗo sə sləne 'am a tinen ataya awan.  
\v 19 Əna Mariyama nà, a ɗaf anan à nga inde way a sə təra ataya fok kəcek kəcek, a taa jalay apan à mivel anahan inde. 
\p  
\v 20 Pə dəɓa anahan a wa nà, ɗo sa ɓal way ahay ta ma way a tinen à kiɓe à man sə gənaw a tinen ahay. Tinen apan ti zambaɗ a Mbərom, tinen apan ti həran nga, anga way a tinen sə canan ta sə sləne ataya fok. Kə̀ tərak kawa ana maslay a Mbərom a sa jan atan ayak kurre ata acəkan. 
\s1 Aɗaf sləmay pə wan 
\p  
\v 21 A njahay pə dəɓa wa kwasuko kərtek nà, alay a a sla sə gəɗan mədəndalas anà wan ata kutok. Ta ɗaf apan sləmay a nà, Yesu. Sləmay ata nà, sləmay mbala ana maslay a Mbərom sə ɗakan anan anà Mariyama, à alay a kə̀ tərak ɗo fan bay a ata awan. 
\s1 Ta zla anan tə Yesu saa ka anan ù doh sə mazlaɓ a Mbərom 
\p  
\v 22 Alay sa ga mudo ana Mariyama a ndav kutok, kawa ana Tawrita ana Musa sə ɗakay anan nà, ta zla anan tə Yesu à Urəsalima sə ɗakan anan à Mbərom, ù doh sə mazlaɓ a Mbərom awan,  
\v 23 anga mə vinde a à Tawrita a Mbərom inde nà: «Murkwaya sə wan mungol a cəna, ma ga nga awan, anà Mbərom.\f + \fr 2:23 \ft Ca pə Gurtaaki 13.2, 12.\f*»  
\v 24 Aday ta var way ta 'am kəray awan, anga mə vinde a à Tawrita a Mbərom inde matanan: «Sa var nà, kurkudok ahay cew, kabay badəbada ahay cew.\f + \fr 2:24 \ft Ca pə Farillaaji Lewiŋko'en 12.8.\f*» 
\s1 Simiyon a ngəran anà Mbərom anga Yesu 
\p  
\v 25 À alay ata ite, ɗowan a inde à Urəsalima à man ata awan, tə ngaman Simiyon, winen ɗo ɗiɗek a aday a jəjaran anà Mbərom cəveɗabay. Winen apan i ba anay ana ɗo saa tam anan Isəra'ila ahay ata awan. Apasay Cəncan a ɗukwen inde à mivel anahan.  
\v 26 Ɓa Apasay Cəncan a kə̀ ɗakak anan anan, i mac fan bay si i canan anà Almasihu a Mbərom saa slənay anan ahay ata aday. 
\p  
\v 27 À alay ata ite, Apasay a Mbərom kà nak anan ahay Simiyon ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. Aday bəbay a Yesu ta may anahan ta nak anan ahay Yesu à man ata, saa zugulan way kawa mə vinde a à Tawrita ana Mbərom inde ata awan.  
\v 28 Cəna, Simiyon a təma anan wan à alay anahan inde, a gan suse anà Mbərom, a wa: 
\q1  
\v 29 «Bahay Mbərom, 'am anak a su jo kurre ata kà gak zek kutok. 
\q1 Həna nà, mbəsak nen ɓile anak nâ mac. Nen à zay inde kutok. 
\q1  
\v 30 Anga həna nə canak anan tə iɗe uno njœk anà ɗo iken sə slənay saa tam anan ɗo ahay ata awan. 
\q1  
\v 31 Winen, iken sə lavan a zek anà ɗo sə daliyugo ahay fok ata awan. 
\q1  
\v 32 Winen nà, jiyjay sə ɗakan anan way anà ɗo sə daliyugo ahay fok, 
\q2 aday winen i varan mazlaɓ anà ɗo anak Isəra'ila ahay.» 
\p  
\v 33 'Am ana Simiyon sa jan à nga wa anà Yesu ata nà, a gan masuwayan à bəbay anahan tə may anahan a təke fok. 
\p  
\v 34 Natiya kutok, Simiyon a ɗaf patan ngama, aday a jan anà Mariyama, may a Yesu awan, a wa: «San apan lele, wan anak a anan nà, i naa dəcan saray anà Isəra'ila ahay bayak awan, aday i naa təran cəveɗ sa njaɗ sifa anà Isəra'ila ahay bayak a re. Winen i təra ɗo saa ɗakan anan Mbərom anà ɗo ahay, əna ɗo ahay ti təma 'am anahan bay.  
\v 35 I kay anan ahay uho abayak nga su ɗo mi ɗer ataya awan. Əna iken, Mariyama nà, way i cəɓak à mivel inde kawa ta ndaz iken zlac zlac tə maslalam.» 
\s1 Anna a ngəran anà Mbərom 
\p  
\v 36 À Urəsalima à man ata nà, ɗo maja'am a Mbərom a inde uwar awan, tə ngaman Anna. Winen dəna ana Fanuwel, ɗo sə zaav ana Aser. Uwar ata winen məduwer a coy. Ɓa kə̀ njahak abay pi zek tə mbaz ava cuwɓe tə dalay anahan awan, əna mbaz a mac panan.  
\v 37 A njahay winen mədukway sə uwar awan, ava anahan kà gak həna kutok kwa kuro jəmaakan nga anahan a fuɗo. Winen apan i ga mer su way ù doh sə mazlaɓ a Mbərom hwiya, luvon tə ipec a təke. Winen apan i ga amboh tə sumaya awan. 
\p  
\v 38 À alay a Simiyon tə Yesu a à alay inde ata nà, Anna a zla à man a tinen awan, a gan suse à Mbərom. A təkəren ləbara a Yesu anà ɗo sa ba aday Mbərom i tam anan Urəsalima ataya awan. 
\s1 Atə Yusufu tə Mariyama ta ma pə dəɓa à Nazaratu 
\p  
\v 39 Pə dəɓa anahan a wa, atə bəbay a Yesu tə may anahan ta ndav anan sa ga way kawa mə vinde a à Tawrita a Mbərom inde ataya nà, ta ma way a tinen pə dəɓa à wulen su doh a tinen à Nazaratu pə daliyugo sə Galile kutok.  
\v 40 Natiya awan, wan ata kə̀ hərak. Kə̀ njaɗak məgala lele, kə̀ njaɗak kəlire\f + \fr 2:40 \ft Kəlire a anan nà, madan bay, əna asan way ana Apasay a Mbərom.\f* lele re, aday Mbərom a pəlay anan cəveɗabay. 
\s1 Yesu ma va kuro nga cew awan, ù doh sə mazlaɓ a Mbərom 
\p  
\v 41 Atə bəbay a Yesu tə may anahan ta taa zla pə ava pə ava saa gay ahay azar uko sə Pasəka à Urəsalima wa.  
\v 42 Ava ana Yesu a ga kuro nga anahan a cew kutok nà, ta zla pə kərtek a à azar uko ata, kawa ana Isəra'ila ahay sa taa zla ata awan. 
\p  
\v 43 Azar uko a ndav nà, atə bəbay anahan tə may anahan ta ma pə dəɓa sa zla agay. Əna wan a tinen Yesu ata nà, winen mətak njahay way anahan à Urəsalima. Aday atə bəbay anahan tə may anahan nà, tə sənak pi zek bay.  
\v 44 Tinen tə bayak nà, i ga inde à wulen su ɗo a tinen ahay. Ta zla way sə luvon kərtek nà, winen ibay hwiya. Matanan tə dazlan sə pəlay anan à wulen su ɗo a tinen ahay, tə məndala anahan ahay wa.  
\v 45 Əna ta tak anan à nga à wulen su ɗo ataya inde bay, ta ma pə dəɓa à Urəsalima, saa pəlay anan ahay à man ata wa. 
\p  
\v 46 Hus pə luvon maakan anahan a ta saa tan à nga ù doh sə mazlaɓ a Mbərom, winen mə njahay awan, à wulen sə miter sə Tawrita ahay inde. Winen apan i pak sləmay pa 'am a tinen, aday winen a ɗukwen winen apan i cəce patan wa 'am ahay ite.\fig |src="WA03808b.tif" size="span" ref="Lukas 2:46" \fig* 
\v 47 A ma nga sa gan həɓəkəkka anà ɗo sa pak sləmay pa 'am anahan ataya fok, anga 'am anahan a sə mbəɗahan atan apan ata nà, tə mərike sa san way awan. 
\p  
\v 48 Atə bəbay anahan tə may anahan tə canan kutok nà, a gan atan həɓəkəkka re. Anga nan awan, may anahan a jan, a wa: «Wan uno, ka gan umo ata nà, way maw? Ma yak nga sə pəlay iken tə bəbay anak aday zek kà dak umo ndəlekeke sə pəlay iken nà, angamaw?» 
\p  
\v 49 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Kə pəlen nen nà, angamaw? Kə sənen apan abay sa jəka, ni njahay ù doh ana Bəbay uno biɗaw?» 
\p  
\v 50 Əna tə sənak anan 'am anahan a sa jan atan ata bay. 
\p  
\v 51 Pə dəɓa anahan a wa kutok nà, Yesu a ma tə tinen a təke fok à Nazaratu. Kə̀ ɗəfak anan apan anà atə bəbay anahan tə may anahan. May anahan nà, a ɗaf anan way a sə təra ataya fok à nga anahan inde kəcek kəcek lele. 
\p  
\v 52 Natiya awan, Yesu winen apan i har, winen apan i san nga kurkwer. A zlan à nga anà Mbərom, aday a zlan à nga anà ɗo ahay fok re. 
\c 3  
\s1 Wazo a Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay 
\r Mata 3.1-12; Markus 1.1-8; Yuhana 1.19-28 
\p  
\v 1 Natiya, Tiberiyas kà gak à bahay inde ava kuro nga ɗara pə daliyugo sə Ruma ahay fok; sə lavan nga anà daliyugo sə Yahudiya nà, Pontiyos Pilatu; sə lavan nga anà daliyugo sə Galile nà, Hiridus; mərak anahan Filip ɗukwen a lavan nga anà kon sə Ituriya, tə daliyugo sə Tarakunitis; Lisaniya ɗukwen a lavan nga anà daliyugo sə Abilene.  
\v 2 Atə Anas tə Kayafas ite, tinen bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom. À alay ata ite kutok, Mbərom a jan ahay 'am anahan anà Yuhana, wan ana Zakari, winen mə njahay a nà, à saf inde taayak. 
\p  
\v 3 Yuhana a bar à wulen su doh sa mban anà zlinder sə Urdon ataya fok ta sə wazan anà ɗo ahay, a wa: «Mbəsiken ines a kwanay ahay, təmihen sa ga baptisma, aday Mbərom i pəsek ikwen anan ines a kwanay ahay.» 
\p  
\v 4 Matanan kawa ana Ezaya, ɗo maja'am a Mbərom sə vinde à Deftere a Mbərom inde, a wa: «Ɗowan a inde, winen apan i zlah à saf inde à kiɓe, a wa: 
\q1 “Ten anan cəveɗ anga Bahay winen apan i nay. 
\q2 Ten anan cəveɗ ata mə tavay nga a lele fəhhe. 
\q1  
\v 5 Futor ahay fok, rihen a wa, ndisen uda awan. 
\q2 Ɓəzlom tə culok ahay, mbəzlen a wa, â ga fəkətuwwa lele. 
\q1 Cəveɗ mə slaray aya fok, tə̂ tavay nga. 
\q2 Cəveɗ mi nes aya fok, tə̂ ndakay zek lele. 
\q1  
\v 6 Matanan, ɗo ahay fok ti san apan Mbərom i tam anan ɗo ahay kutok.\f + \fr 3:6 \ft Ca pə Esaaya 40.3-5.\f*”» 
\p  
\v 7 Natiya kutok, ɗo ahay bayak a tinen apan ti zla à man a Yuhana, aday â sa gan atan baptisma. Yuhana a jan ù ɗo ataya, a wa: «Kwanay zahav su kòn ahay, ɗo sa njak ɗo ahay, waya sə ɗakak ikwen anan sa haw pə sariya ana Mbərom saa nay ahay ata wa anaw?  
\v 8 Gen mer su way lele aya aday sə ɗakay anan nə kə mbəsiken ines a kwanay ahay acəkan ata awan aday. Bina, kâ sa ɗəfen ajalay nga a kwanay ta sa jəka: “Manay nà, wan ana Ibərahima ahay asanaw” ata bay. Nen apan ni jak ikwen, Mbərom i mba apan sə təra anan kon a anaya, wan ana Ibərahima aya təte.  
\v 9 Mbərom kə̀ lavak anan zek tə tirez, i gaɗ anan dədazl si sé aday a wahay wan lele aya bay ata fok. I gaɗ atan, aday i pak atan ù uko inde.» 
\p  
\v 10 Ɗo ataya tə cəce panan kutok, ta wa: «Aday mâ ga həna nà, kəkəma kutok anaw?» 
\p  
\v 11 Yuhana a mbəɗahan atan apan, a wa: «Ɗo aday zana anahan ahay inde cew ata nà, â varan panan wa anà ɗo aday zana anahan ibay ata awan. Ɗo aday way sa pa anahan inde ata ɗukwen, â varan panan wa anà ɗo hinen, aday way sa pa anahan inde apan itəbay ata awan.» 
\p  
\v 12 Ɗo sə cakal jangal ahay ite ta zlak ayak à man a Yuhana anga aday â gan atan baptisma ite re. Tə cəce panan, ta wa: «Miter, mi ga həna nà, kəkəma ite anaw?» 
\p  
\v 13 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Kâ sa təmihen way pə ɗo ahay wa zal pə mbala ana bahay a kwanay sa jak ikwen ata bay.» 
\p  
\v 14 Suje ahay ite asa tə cəce panan, ta wa: «Aday manay həna nà, mâ ga kəma ite anaw?» 
\p A mbəɗahan atan apan, a wa: «Kə̂ ngəzəren dala pu ɗo ahay wa tə məgala, kabay ta sa gaɗ patan mungwalay bay. Tislen mivel nà, pə dala sa ga mer su way a kwanay aɗəka.» 
\p  
\v 15 Anga nan kutok, ɗo ataya fok tinen apan ti bayak à nga a tinen inde ta sa ja nà: «Həna anan nà, i ga nə Almasihu bay dəge?» 
\p  
\v 16 Əna Yuhana a mbəɗahan atan apan à tinen ata fok, a wa: «Nen nà, na gak ikwen baptisma nà, tə a'am cəna coy. Əna, ɗo hinen inde i nay ahay pə dəɓa uno wa mba, winen a zalay nen tə mazlaɓ lele. Nen, na slak sə həɗek pə cakay anahan aday ni pəsakan anan liɓer sə təkarak anahan bay. Winen kà sak a nay ahay nà, i naa gak ikwen baptisma nà, tə Apasay Cəncan awan, aday tə uko.  
\v 17 Ɗowan ata nà, i nay ahay tə gəsaɗaf anahan a à alay inde saa vəvay ndaw, anga sə gəzla anan ndaw pi zek wa tə janjar. Aday i halan nga anà ndaw ì de anahan, janjar ɗukwen i ɗəfan uko, i vak anan wa tə uko sə mbacay kula itəbay ata awan.» 
\p  
\v 18 Natiya, Yuhana a ɗakan anan ləbara sa 'am a Mbərom mugom a, anà ɗo ataya nà, ta 'am a ma ja a anaya awan, aday ta 'am azar aya re. 
\p  
\v 19 Cəkəbay, bahay a inde ite, tə ngaman Hiridus. A ngəzar anan uwar a inde tə ngaman Hirudiya, pə wanbay anahan wa. Aday ɗukwen winen apan i ga way lelibay aya inde azar aya bayan a re. Anga nan, Yuhana a jan apan anga mer su way anahan a lelibay ataya awan.  
\v 20 Əna Hiridus a ga way lelibay a miza awan, zal way ata asa re. A ban anan Yuhana, a ɗəfak anan ayak à dangay. 
\s1 Yesu a ga baptisma 
\r Mata 3.13-17; Markus 1.9-11 
\p  
\v 21 Natiya awan, à alay ana Yuhana winen apan i gan baptisma anà ɗo ahay mba ata nà, a gan baptisma anà Yesu ite re. À alay a Yesu winen apan i ga amboh ata nà, bagəbaga mburom a təɓa pangaya.  
\v 22 Apasay Cəncan a dazay ahay apan ti zek a kawa badəbada dəgurzelehhe. 'Am a ndəray ahay kwa à bagəbaga mburom wa, a wa: «Iken nà, wan uno, ləliwe uno awan. Nen a nə taslay mivel bayak a nə tə iken awan.» 
\s1 Bije ana Yesu ahay 
\r Mata 1.1-17 
\p  
\v 23 À alay a Yesu sə dazlan sə ɗakay anan ləbara sa 'am a Mbərom ata nà, ava anahan i ga way sə kwa kuro maakan ahay. Pə ana ɗo ahay sə bayak nà, winen wan ana Yusufu. Aday kutok, Yusufu winen wan ana Heli,  
\v 24 Heli wan ana Matat, Matat wan ana Lewi, Lewi wan ana Melki, Melki wan ana Yanay, Yanay wan ana Yusufu, Yusufu wan ana Matatiya,  
\v 25 Matatiya wan ana Amos, Amos wan ana Nahom, Nahom wan ana Hesəli, Hesəli wan ana Nagay,  
\v 26 Nagay wan anan Mahata, Mahata wan ana Matatiya, Matatiya wan ana Semeyon, Semeyon wan ana Yosek, Yosek wan ana Yoda,  
\v 27 Yoda wan ana Yowanan, Yowanan wan ana Reza, Reza wan ana Zorobabila, Zorobabila wan ana Salatiyel, Salatiyel wan ana Neri,  
\v 28 Neri wan ana Melki, Melki wan ana Adi, Adi wan ana Kosam, Kosam wan ana Elmadem, Elmadem wan ana Eri,  
\v 29 Eri wan a Yosuwa, Yosuwa wan ana Eliyezer, Eliyezer wan ana Yorim, Yorim wan ana Matat, Matat wan ana Lewi,  
\v 30 Lewi wan ana Simiyon, Simiyon wan ana Yahuda, Yahuda wan ana Yusufu, Yusufu wan ana Yonam, Yonam wan ana Eliyakim,  
\v 31 Eliyakim wan ana Meliya, Meliya wan ana Mena, Mena wan ana Matata, Matata wan ana Natan, Natan wan ana Dawuda,  
\v 32 Dawuda wan ana Yisa, Yisa wan ana Obed, Obed wan ana Bo'es, Bo'es wan ana Salmuna, Salmuna wan ana Nasunu,  
\v 33 Nasunu wan ana Aminadabu, Aminadabu wan ana Adəmin, Adəmin wan ana Arəni, Arəni wan ana Hesərunu, Hesərunu, wan ana Fares, Fares wan ana Yahuda,  
\v 34 Yahuda wan ana Yakob, Yakob wan ana Isiyaku, Isiyaku, wan ana Ibərahima, Ibərahima wan ana Tarak, Tarak wan ana Nakor,  
\v 35 Nakor wan ana Saruku, Saruku wan ana Ragaw, Ragaw wan ana Falek, Falek wan ana Eber, Eber wan ana Sala,  
\v 36 Sala wan ana Kaynam, Kaynam wan ana Arəfasada, Arəfasada wan ana Sem, Sem wan ana Nuhu, Nuhu wan ana Lemek,  
\v 37 Lemek wan ana Matusala, Matusala wan ana Anuhu, Anuhu wan ana Yeret, Yeret wan ana Meleliyel, Meleliyel wan ana Kaynam,  
\v 38 Kaynam wan ana Enos, Enos wan ana Setu, Setu wan ana Adama, Adamu ata nà, wan ana Mbərom awan. 
\c 4  
\s1 Fakalaw a nan sa njak a Yesu 
\r Mata 4.1-11; Markus 1.12-13 
\p  
\v 1 Coy, pə dəɓa ana Apasay Cəncan a sa nay ahay pə Yesu ata wa nà, Yesu a may ahay à zlinder sə Urdon wa. Aday Apasay ata a zla anan à man sa saf inde à kiɓe.  
\v 2 Winen à saf inde à man ata nà, luvon kwa kuro fuɗo, Fakalaw winen apan i njak anan. Luvon kwa kuro fuɗo ata fok nà, Yesu kə̀ tukumok awan bay jiga awan. Luvon ata a ndav kutok nà, may a han apan tə mindel. 
\p  
\v 3 Coy kutok, Fakalaw a jan, a wa: «Kak iken nə Wan a Mbərom cukutok nà, jan anà kon a anan â təra ɗaf biɗaw?»\fig |src="WA03812b.tif" size="span" ref="Lukas 4:3" \fig* 
\p  
\v 4 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ɓa mə vinde a à Deftere a Mbərom inde coy, a wa: “Ɗo zənzen a a njahay uho nə tə way sa pa ɗəkɗek bay.\f + \fr 4:4 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 8.3.\f*”» 
\p  
\v 5 Asa, Fakalaw a zla anan pa nga sə ɓəzlom zəbor awan, a ɗakan pə bahay sə daliyugo tembərəzem fok, kawa akəɓac iɗe.  
\v 6 A jan, a wa: «Daliyugo a anan fok, ni varak anan pə alay anak. Ki lavan nga tə mazlaɓ sə zlile anahan a təke fok. Anga way a iken sə canan anaya fok nà, mə vuro a à alay uno inde. Ni mba apan sə varan anan anà ɗowan a kawa su no.  
\v 7 Kə dukwek uno gərmec ù vo aday kə hərak uno nga nà, way a anaya fok ni varak atan.» 
\p  
\v 8 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Mə vinde a à Deftere a Mbərom inde, a wa: “Həran nga nà, anà Mbərom Fetek a taayak, winen Bahay anak. Gan mer su way nà, anà winen a kərtek.\f + \fr 4:8 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 6.13.\f*”» 
\p  
\v 9 Pə dəɓa anahan a wa asa nà, Fakalaw a zla anan Yesu à wulen su doh sə Urəsalima, a ján anan pa nga su doh sə mazlaɓ a Mbərom a cəkəɗkeɗ a aday sololo re. Aday a jan kutok, a wa: «Kak iken Wan a Mbərom a acəkan nà, ənga larak ayak zek kwa à man a anan wa à məndak biɗaw!  
\v 10 Anga Deftere a Mbərom kà jak, a wa: “Mbərom i jan anà maslay anahan ahay sa ba iken” asanaw?  
\v 11 Aday ɗukwen, a wa: “Ti kəcaw iken à alay a tinen inde, anga aday kâ saa ɓurgosl anan saray anak ahay pu kon bay\f + \fr 4:11 \ft Ca pə Jabuura 91.11-12.\f*” biɗaw?» 
\p  
\v 12 Yesu a mbəɗahan apan asa re, a wa: «Deftere a Mbərom a ja nà: “Kâ sa ca azan pə Mbərom anak wa bay.\f + \fr 4:12 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 6.16.\f*”» 
\p  
\v 13 Pə dəɓa anahan a wa, Fakalaw kà yak nga dəftakar pə Yesu wa. Coy a mbəsak anan, a zla way anahan pə cakay anahan wa, si pac a hinen asa. 
\s1 Yesu a dazlan anà mer su way anahan à Galile 
\r Mata 4.12-17; Markus 1.14-15 
\p  
\v 14 Pə dəɓa ana way ataya wa fok kutok, Yesu a may ahay pə daliyugo sə Galile, winen ma rah məgala sə Apasay a Mbərom awan. Ɗo ahay tə dazlan sə təker anan ləbara sa 'am anahan awan, anà ɗo ahay à wulen su doh sa man ataya fok, pu kon pu kon.  
\v 15 Yesu a ɗukwen kə̀ ɗakak anan anan 'Am a Mbərom anà ɗo ahay ù doh sə wazay ahay. Ɗo sa man ataya fok ta ma nga sə varan zlangar. 
\s1 Ɗo sə Nazaratu ahay tə ɗəfak nga pə Yesu bay 
\r Mata 13.53-58; Markus 6.1-6 
\p  
\v 16 Yesu a may ahay a Nazaratu, wulen su doh a winen sa har uda ata awan. Pə luvon sa man uda awan, kawa anahan sa taa ga, a zla ù doh sə wazay ata awan. A slabak anga aday i jangan Deftere a Mbərom anà ɗo ahay.  
\v 17 Tə varan ahay Deftere ana Ezaya, ɗo maja'am a Mbərom. A təɓa anan Deftere ata awan, a njaɗ man sə jinge, winen apan i ja nà: 
\q1  
\v 18 «Apasay a Mbərom Fetek inde pi nen. 
\q1 A zəɓa nen anga aday sə ɗakan anan ù ɗo mətawak aya awan, ləbara mugom awan. 
\q1 A slənay ahay nen sa jan anà ɗo sə dangay ahay nà: “Həna ti mbəsak kwanay coy”, 
\q2 aday anà hurof ahay nà: “Həna iɗe a kwanay i təɓa kutok”. 
\q1 A slənay ahay nen saa tam anan ɗo aday tinen apan ti ga atan alay ataya à ɗəce a tinen ahay wa, 
\q2  
\v 19 aday sa naa ɗakay anan ava a Mbərom sa kay anan ahay sumor anahan ata kà slak.\f + \fr 4:19 \ft Ca pə Esaaya 61.1-2.\f*» 
\p  
\v 20 Pə dəɓa wa kutok, a tacay anan Deftere ata awan, a man anan anà ɗo sa ga mer su way ù doh ata awan. A njahay way anahan kutok. Ɗo su doh ataya fok iɗe pə winen həməcəcce, tinen apan ti ca apan. 
\p  
\v 21 Yesu a jan atan kutok, a wa: «Way a kwanay sə sləne à Deftere a Mbərom wa ata nà, həna biten way ata kà gak zek coy.» 
\p  
\v 22 'Am anahan a lele sa jan atan ata nà, a gan atan masuwayan. Ta wa: «Winen nà, ɗo lele awan. Əna aday na wa, winen nà, wan ana Yusufu ba? Aday a gəɓay wurwer sa san way a anahan a matanan ata awanaw?» 
\p  
\v 23 Natiya, Yesu a jan atan apan kutok, a wa: «Na san zle, ki saa jen uno jike sa 'am kawa həna a anan awan: “Doktor, ənga mbar zek anak tə alay anak awan. Matanan, way anak a manay sə sləne iken sa ga à Kafarnahum ata fok nà, ənga ga anan ù kon anak awan ite biɗaw?”» 
\p  
\v 24 Yesu a jan atan asa, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗo ahay ta gan nga anà 'am ana ɗo maja'am a Mbərom kwa ta sə wura fok. Əna ù kon anahan a nà, ɗowan a gan nga anà 'am anahan ahay itəbay.  
\v 25 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a asa re. À alay ana Eliya ɗo maja'am a Mbərom winen inde mba ata nà, iven kà gak bay ava maakan tə kiya mbərka. May kà nak pə daliyugo bayak awan. Aday ɗukwen, mədukway sə uwar ahay nà, inde pə daliyugo sə Isəra'ila re asanaw?  
\v 26 Əna Mbərom kə̀ slənek anan Eliya àga mədukway sə uwar ataya bay. Si Mbərom a slan anan nà, àga mədukway sə uwar a inde winen à Sarəfat pu kon sə Sidon biɗaw?\f + \fr 4:26 \ft Ca pə 1 Laamiiɓe 17.8-16.\f* 
\v 27 Aday à alay ana Elize ɗo maja'am ana Mbərom ata ɗukwen ɗo mə dugwaɗ aya inde bayak a pə daliyugo sə Isəra'ila, əna Elize kə̀ mbərak ɗowan kwa kərtek bay. Si a mbar anan nà, Na'aman taayak, winen ɗukwen ɗo sə daliyugo sə Siriya.\f + \fr 4:27 \ft Ca pə 2 Laamiiɓe 5.1-14.\f*» 
\p  
\v 28 Natiya kutok, ɗo mə njahay aya ù doh sə wazay ata, tə sləne 'am ata cəna, a cəɓan atan tə mindel, mivel a tinen a ban nə kawa uko.  
\v 29 Tinen a fok tə slabak, tə ngəza anan kucəcəren kucəcəren, ta zla anan zaɗ à wulen su doh wa. Wulen su doh a tinen ata nà, pa nga sə culok. Ta zla anan pə zalan, aday ti i fakan ayak alay à man ata wa.  
\v 30 Əna a nay ahay à wulen a tinen wa, a zla way anahan. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde tə setene à nga 
\r Markus 1.21-28 
\p  
\v 31 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu a slabak à man ata wa, a zla à wulen su doh sə Kafarnahum pə daliyugo sə Galile. Pə luvon sa man uda awan, a ɗakan atan anan way ù doh sə wazay.  
\v 32 Wazo anahan a a gan atan masuwayan, anga a ɗakay anan way nə, tə mazlaɓ awan, doɗok doɗok lele. 
\p  
\v 33 Ɗowan inde ù doh à man ata awan, winen tə setene à nga inde. A zlah pi zek tə məgalak awan, a wa:  
\v 34 «Iken Yesu, ɗo sə Nazaratu, ma a nak pə manay anaw? Ka nak sə lize manay ca ɗaw? Na san iken zle lele, iken nə ɗo maslan a Mbərom Cəncan awan.» 
\p  
\v 35 Cəna Yesu a gafan 'am tə məgalak awan, a jan nà: «Kə̂ bəbal awan bay, hayak à ɗowan ata wa aɗəka.» 
\p Cəna ɓəram, setene ata a lar anan ɗowan ata à məndak à wulen su ɗo ahay inde à man ata awan. A nay à ɗowan ata wa bok, a mbəsak anan mənjəna sa gan awan kwa mənjœk.  
\v 36 Way a sə təra ata kà gak anan masuwayan anà ɗo ataya fok, ta ma nga sə cəce pi zek ahay wa, ta wa: «Jəba su ɗo wura həna anan anaw? Winen apan i jan 'am anà setene ahay tə məgala sə mazlaɓ awan, aday tə bənan à 'am wa acəkan re.» 
\p  
\v 37 Ɗo ataya ta tan 'am à ləbara ana Yesu pə daliyugo ata təɗay fok. 
\s1 Yesu a mbar ɗo sə ɗəvac ahay bayak awan 
\r Mata 8.14-17; Markus 1.29-34 
\p  
\v 38 Natiya awan, Yesu a nay ù doh sə wazay wa cəna, a zla àga Simon. A tan ayak à nga anà jəje a Simon winen lelibay. Nga a ɓərzlan tə mindel. Ta gan kem, â mbar anan ite.  
\v 39 Yesu a zla pə cakay anahan awan, a kuɗœk apan. A ngəraz pə ɗəvac sa nga sə ɓərazl ata cəna, a ndalay panan. Kwayan'a, uwar ata a slabak, a dan atan way sa pa. 
\p  
\v 40 Pə dəɓa ana pac sə slahay ù doh wa ite nà, ɗo ahay ta zlak anan ayak tu ɗo sə ɗəvac a tinen ahay cara cara bayak awan, à man a Yesu. A dazlan sa ɗaf patan alay kərtek kərtek a tinen awan, aday tə mbərak fok.  
\v 41 Apasay lelibay aya ta nak ahay à ɗo ahay wa bayak awan. Apasay lelibay ataya tinen apan ti zlah kurkwer, ta wa: «Iken nà, Wan a Mbərom wanahan!» Əna Yesu a ngəraz patan, a gafan atan 'am anga aday tâ ja matanan bay. Bina ta san zle, winen nà, Almasihu a wanahan. 
\s1 Yesu a wazay à wulen su doh sə kiɓe ahay 
\r Markus 1.35-39 
\p  
\v 42 Iɗe a cəɗe sidew a nà, Yesu a zla à wulen su doh ata wa, a zla à kiɓe, à saf inde. Əna ɗo ahay ta zla saa pəlay anan. Ta tan ayak à nga kutok, ta gan may nà, abay â mbəsak atan bay. 
\p  
\v 43 Əna Yesu a jan atan nà: «Abay təɗe ni zla aɗəka, saa ɗakay anan ləbara sa 'am mugom a sə bahay a Mbərom, anà ɗo sə wulen su doh sə kiɓe ahay re. Bina nen mə slənay a bugol nà, saa ga mer su way ata awan.» 
\p  
\v 44 A zla sə wazay pu kon pu kon ù doh sə wazay ahay à wulen su doh sə Yahudiya ataya inde fok. 
\c 5  
\s1 Yesu a ngaman anà ɗo sa ban kəlef aya inde 
\r Mata 4.18-22; Markus 1.16-20 
\p  
\v 1 Pə luvon a inde, Yesu winen mə tavay a pa 'am sə bəlay sə Gənesaret. Ɗo ahay inde bayak a à man anahan, tinen apan ti ngəɗac zek ahay tə mindel, anga a nan atan sə sləne 'am a Mbərom. 
\p  
\v 2 Coy a canan ayak anà kwalalan ahay cew pa 'am məgujeguje. Ɗo sa ban kəlef ahay tə dazak ahay wa, tinen apan ti banay anan zuvo a tinen ahay.  
\v 3 A ján à kwalalan kərtek a inde, mbala ana Simon. A jan anà Simon a nà, â həɗek anan kwalalan anahan ata pa 'am məgujeguje wa mənjœk, sa ma nga à mamasl awan. Coy Yesu a a njahay uda awan, a dazlan sə wazan anà ɗo ahay kutok. 
\p  
\v 4 Yesu a ndav anan 'am anahan ata nà, a jan anà Simon, a wa: «Həɗek anan kwalalan pa man sə a'am səɗek awan, aday kə̂ liren ayak zuvo à a'am inde sə bənay ahay wa kəlef ahay.» 
\p  
\v 5 Simon a mbəɗahan apan, a wa: «Miter, ma gak mer su way ata matanan sə luvon a anan ndekərkərre, mə njəkak ahan bay, mə nahay apan nə hwiyop. Aday ɗukwen mə bənak kəlef a kwa kərtek bay. Əna ka jak umo həna ata nà, mi təma sə larak anan ayak zuvo aya à a'am inde aday biɗaw!» 
\p  
\v 6 Tə larak anan ayak zuvo à a'am inde bine siwaw nà, kəlef ahay bayak a tə rahak anan zuvo. Bəse coy a nan anà zuvo sə məndah.  
\v 7 Tə ngaman ayak anà ɗo à kwalalan hinen inde ataya, saa man atan zek. Ɗo ataya tə dəzlek ayak nà, ta rah anan kwalalan a tinen a cew ataya fok tə kəlef ahay. Bəse coy a nan anà kwalalan ataya sə kəkar à a'am inde, anga ta ba ike kə̀ zalak. 
\p  
\v 8 Simon Piyer a canan anà way a matanan ata cəna, a nay à man a Yesu. A dukwen gərmec ù vo, a ja nà: «Ba Məduwen uno, mbəsak nen cəpak, bina nen nà, nen ɗo sə atahasl.» 
\p  
\v 9 Simon tu ɗo si mer su way anahan ataya ta ma nga pə ajəjar anga kəlef a sa ban ata kə̀ zalak pə alay a mindel a wa, bayak a jiga awan.  
\v 10 Way ata kà gak anan masuwayan anà atə Yakuba tə Yuhana, wan ana Zebede ahay, tinen ɗo sa ga mer su way kərtek a tatə Simon ata re. 
\p Əna Yesu a jan anà Simon, a wa: «Kə̂ jəjar bay. Iken ki təra həna aɗəka nà, ɗo sə njuɗo ɗo sə pəruho azar ahay, bina iken ɗo sa ban kəlef sabay.» 
\p  
\v 11 Ta may anan ahay kwalalan a tinen ahay, tə tavay atan pa 'am məgujeguje asa. Cəna tinen mbəsak ayak way a tinen ahay fok à man ata awan, tə pərahan azar à Yesu kutok.\fig |src="WA03820b.tif" size="span" ref="Lukas 5:11" \fig* 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde mə dugwaɗ awan 
\r Mata 8.1-4; Markus 1.40-45 
\p  
\v 12 Natiya, Yesu winen ù kon hinen asa. Tə zlangay tə ɗowan a inde mə dugwaɗ awan. Ɗowan ata a canan à Yesu cəna, a lar zek à məndak pa 'am anahan, a gan amboh, a jan nà: «Ba Məduwen, kà zlak anak à nga nà, ki mba apan sa mbar nen aday zugol uno â ndav ite.» 
\p  
\v 13 Yesu a ndəɗoy alay, a laman ta sa jan nà: «U no. Mbar! Zugol anak kə̀ ndəvak.» 
\p Kwayan'a, ɗəvac a ɗowan ata a ndalay panan, kə̀ mbərak. 
\p  
\v 14 Coy, Yesu a gafan 'am pi zek wa lele, a jan, a wa: «Kâ sa təkəren ləbara a anan anà ɗowan bay. Əna zla saa kan zek anà ɗo sə gəɗan dungo à way ahay anga Mbərom, â zəzor iken. Aday kâ var way kawa ana Tawrita ana Musa sa ja, aday ɗo ahay tâ san apan zugol anak kə̀ ndəvak.» 
\p  
\v 15 Kwa abay Yesu kà jak anan kâ sa ɗakan anan à ɗowan bay təkeɗe nà, sləmay a Yesu a ma nga sə zakay sa ta 'am pə daliyugo ata təɗay bayak awan. Ɗo ahay ta nay ahay à man anahan bayak a sa naa sləne 'am anahan, aday â mbar atan à ɗəvac a tinen ahay wa. 
\p  
\v 16 Əna Yesu a a zla way anahan, a njahay à man sa saf inde, aday a taa gan amboh à Mbərom à man ata awan. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde mə təra à məndak awan 
\r Mata 9.1-8; Markus 2.1-12 
\p  
\v 17 Pə luvon a inde asa, Yesu winen apan i tətakan way anà ɗo ahay. Farisa ahay pi zek tə miter sə Tawrita ahay tinen inde mə njahay a pə cakay anahan. Ɗo ahay ta nay ahay kwa pu kon ahay wa cara cara: ɗo sə Galile ahay, ɗo sə Urəsalima ahay pi zek tu ɗo sə Yahudiya azar aya re. Aday məgala a Mbərom inde pə Yesu sa mbar anan ɗo ahay. 
\p  
\v 18 À alay ata ite, ɗowan aya inde tə gəɓak ayak ɗo pə lala, winen mə təra à məndak awan. Ta gan may sa zla anan ù doh à man a Yesu, aday ti nahay anan pa 'am anahan.  
\v 19 Əna ta san sa jəka ti zla anan ù doh nə ta sə wuraw bay, anga ɗo kə̀ zalak ù doh awan, roɗ ahay à məsudoh inde. Ta ján pa nga su doh, tə pəpas man, aday tə tarak anan ayak ɗowan a pə lala ata tə liɓer ù doh, ɗinger à man a Yesu awan. A dəzle à wulen su ɗo bayak ata inde, tə nahak anan ayak pa 'am a Yesu. 
\p  
\v 20 Yesu a canan anà aɗaf nga a tinen ata nà, a jan anà ɗowan a ɗəvac ata awan, a wa: «Car uno, nə pəsek anan anan ines anak ahay coy.» 
\p  
\v 21 Pə dəɓa a 'am anahan ata wa kutok nà, Farisa ahay, tə miter sə Tawrita ahay, ta ja ta nga ta nga, ta wa: «Jəba su ɗo wura həna anan sə jənan pa 'am anà Mbərom matana ata anaw? Waya sa mba apan sə pəse ines su ɗo anaw, kak si Mbərom a aday bina!» 
\p  
\v 22 Yesu a san way a tinen sə jalay ata zle kwayan'a, a jan atan, a wa: «Kə jilen way matanan à mivel a kwanay inde nà, angamaw?  
\v 23 Ma da 'am a nə maw? Sa ja: “Nə pəsek anan ines anak ahay” ata ɗaw, kabay sa ja: “Slabak, zla” ata ɗaw?  
\v 24 Əna u no kə̂ sənen apan lele, nen Wan su Ɗo nà, məgala uno inde sə pəsen anan ines à ɗo ahay pə daliyugo.» 
\p A jan anà ɗowan a mə təra à məndak ata kutok, a wa: «Nen apan ni jak: Slabak, gəɓa lala anak, zla agay.» 
\p  
\v 25 Cəna, ɗowan ata a slabak pə iɗe su ɗo ataya fok. A gəɓa lala anahan a sə nahay apan ata awan, a zla way anahan agay, ta sə həran nga anà Mbərom. 
\p  
\v 26 Way ata a gan masuwayan ù ɗo ataya fok, aday tə həran nga anà Mbərom, ta ma nga pə ajəjar, ta wa: «Biten a anan nà, ɗə canak anan anà way ma ga masuwayan awan.» 
\s1 Yesu a ngaman anà Lewi 
\r Mata 9.9-13; Markus 2.13-17 
\p  
\v 27 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu a may ahay ù doh wa nà, a canan anà ɗo sə cakal jangal a inde tə ngaman Lewi\f + \fr 5:27 \ft Lewi ata nà, sləmay anahan Mata re.\f*, winen mə njahay a ù doh sə cakal jangal. Yesu a jan, a wa: «Pəruho azar!»  
\v 28 Ɗowan ata a slabak kwayan'a, a mbəsak way anahan ahay fok à man ata awan, a pərahan azar. 
\p  
\v 29 Pə dəɓa wa kutok Lewi sə ɗowan ata a da way sa pa bayak a àga winen sə təma anan Yesu. Ɗo sə cakal jangal ahay tu ɗo azar aya bayak awan, tinen apan ti pa way sa pa pə kərtek a tatə Yesu. 
\p  
\v 30 Aya əna Farisa ahay tə miter sə Tawrita ahay nà, way ata kà zlak atan à nga bay. Anga nan, ta jan anà njavar a Yesu ataya, ta wa: «Kwanay apan ki pen way a aday ki sen way pə kərtek a tu ɗo sə cakal jangal ahay aday tu ɗo sə atahasl ahay nà, angamaw?» 
\p  
\v 31 Yesu a jan atan, a wa: «Ɗo ɗəvac a bay cəna, a gan may anà ɗo sə disise bay, si ɗo sə ɗəvac ahay.  
\v 32 Nen na nay ahay sa naa ngaman anà ɗo sa ga way lele ataya bay. Əna na nay ahay nà, sə ngaman anà ɗo sə atahasl ahay, anga aday tâ yam pə ines a tinen ahay.» 
\s1 Acəce way pə sumaya 
\r Mata 9.14-17; Markus 2.18-22 
\p  
\v 33 Farisa ahay pi zek tə miter sə Tawrita ahay ta jan anà Yesu, ta wa: «Njavar ana Yuhana ahay ta sə Farisa ahay ta taa ga sumaya tə amboh a kutok nà, aday mbala anak ahay ta ga itəbay nà, angama kəlanaw?» 
\p  
\v 34 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «A ga pikwen nà, ɗo mə ngamay aya à man sə gəɓa dalay nà, ti mba apan sa ga sumaya itəɗaw? Matanan bay!  
\v 35 Əna pa pac a ɗo sə gəɓa dalay ata tə bənak anan à wulen a tinen wa nà, ata ti ga sumaya kutok.» 
\p  
\v 36 Natiya kutok, Yesu a təkəren atan 'am sə jike a anan, a wa: «Kula ɗowan saa ngərway anan ahay zana wiya a aday i tam anan pə zana məduwer a nà, ibay asanaw? Kak ɗowan a kà gak matanan nà, kə̀ nəsek anan zana wiya ata biɗaw? Aday zana məduwer ata ɗukwen nà, i zla pi zek tə zana wiya ata bay ba?  
\v 37 Aday ɗukwen, ɗowan saa mbaɗ mahay mə kwasay a bay a à mbulo sa zlay məduwer a inde nà, ibay.\f + \fr 5:37 \ft Mbulo sa zlay nà, way sa mbaɗ uda mahay kabay a'am sa sa, anga ɗo sa bar ahay. Aday ɗukwen, kak winen wiya awan nà, a ngəraw kawa atə gəzla tə kukwar sa kaɗ ata bay.\f* Ɗowan a kà sak a ga matanan cəna, mahay a mə kwasay a bay ata kà sak a kwasay uda nà, i ndazl anan mbulo ata awan. Mahay i pak, aday mbulo ɗukwen kə̀ nəsek.  
\v 38 Kak matanan bay cəna, si ti pak mahay mə kwasay a bay awan, à mbulo wiya a inde cite.  
\v 39 Ɗowan a kà sak mahay mə kwasay a nà, i gan may anà mə kwasay a bay ata sabay asanaw? Anga ta ja nà, lele a nə mə kwasay ata awan.» 
\c 6  
\s1 Yesu nà, winen bahay sə luvon sa man uda awan 
\r Mata 12.1-8; Markus 2.23-28 
\p  
\v 1 Pə luvon sa man uda a inde nà, atə Yesu tə njavar anahan ahay tinen apan ti zla tə guvo sa ndaw kutok nà, njavar anahan ahay ta kaɗ ndaw, ta pa. 
\p  
\v 2 Əna azar sə Farisa aya sə canan atan ataya ta jan atan nà: «Ki gen way aday təɗe abay sa ga pə luvon sa man uda bay ata nə, angamaw?» 
\p  
\v 3 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kula kwanay kə jingen way ana Dawuda sa ga tu ɗo anahan ahay, à alay a may a han apan ata itəbay ɗaw? A ga nə kəkəmaw?\f + \fr 6:3 \ft Ca pə 1 Samiyel 21.2-7.\f* 
\v 4 Dawuda a zla à jawjawa sə mazlaɓ a Mbərom, a ray pen ma ga nga anga Mbərom ata awan, a pa, aday ɗo anahan ahay ɗukwen, kə̀ varak atan, ta pak re. Abay təɗe saa pa nà, ɗo sə gəɗan dungo à way ahay anga Mbərom ɗəkɗek biɗaw?» 
\p  
\v 5 Yesu a jan atan asa, a wa: «Nen Wan su Ɗo nà, nə lavan nga anà luvon sa man uda awan.» 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde ma mac alay awan 
\r Mata 12.9-14; Markus 3.1-6 
\p  
\v 6 Natiya awan, pə luvon sa man uda hinen asa, Yesu a zla ù doh sə wazay, winen apan i wazay. Ɗowan a inde à man ata awan, alay puway anahan ma mac awan.  
\v 7 Miter sə Tawrita ahay tə Farisa ahay tinen apan ti ɗəfan iɗe anà Yesu, ata aday, kak kə̀ mbərak anan ɗo pə luvon sa man uda awan nà, ti njaɗ apan alay sa 'am sa man anan mungok kutok. 
\p  
\v 8 Aya əna, Yesu nə a san way a tinen sə bayak ata zle. Anga nan, a jan anà ɗowan a ma mac alay ata, a wa: «Slabak! Tavay à wulen su ɗo anaya inde.» Cəna, ɗowan ata a slabak, a tavay jek à wulen su ɗo ataya inde. 
\p  
\v 9 Natiya, Yesu a jan anà miter sə Tawrita ahay tə Farisa ataya fok, a wa: «U no sə cəce pikwen wa: Pə luvon sa man uda nà, cəveɗ inde sa ga mer su way lele awan, kabay cəveɗ inde sa ga mer su way lelibay awan, ɗaw? Təɗe sa tam anan sifa su ɗo ɗaw, bəzi lele nə sə lizen anan sifa ɗaw?» 
\p  
\v 10 Yesu a ca patan nerre fok, a jan anà ɗowan a ma mac alay ata kutok, a wa: «Ndəɗoy anan alay anak.» 
\p Ɗowan ata a ndəɗoy anan alay anahan cəna, wuret alay anahan kə̀ pəsakak. 
\p  
\v 11 Əna, way ata kə̀ cəɓak anan anà ɗo ataya awan. Ta ma nga sa vaɗ apan awiyaway, aday kəkəma ti i ga anan tə Yesu anaw. 
\s1 Yesu a walay ɗo maslan anahan ahay kuro nga cew 
\r Mata 10.1-4; Markus 3.13-19 
\p  
\v 12 À luvon ataya inde kutok nà, Yesu a ján wanahan à ɓəzlom saa ga amboh. A nahay apan hwiyop tə iɗe cekərkərre sa gan amboh anà Mbərom. 
\p  
\v 13 Iɗe a a cəɗe kutok bine siwaw nà, Yesu a jan anà njavar anahan ahay tə̂ halay nga pə cakay anahan. Ta nay ahay kutok nà, a walay wa kuro nga anahan a cew. A ngaman atan nà, ɗo maslan ahay. 
\p  
\v 14 Sləmay a tinen aya həna: Simon, ɗowan a Yesu a ngaman tə sləmay hinen, Piyer\f + \fr 6:14 \ft Piyer: kawa sa ja nà, Pəkəraɗ.\f* ata awan, aday Andəre, mərak ana Simon, Yakuba, Yuhana, Filip, Bartilome,  
\v 15 Mata, Tomas, Yakuba wan ana Alfa, Simon ɗo maniɗe sə Ruma ahay,  
\v 16 tə apan Yuda wan ana Yakuba aday tə apan Yudas Iskariyot, ɗo saa ga ɗaf pə Yesu ata awan. 
\s1 Yesu a mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay bayak awan 
\r Mata 4.23-25 
\p  
\v 17 Pə dəɓa anahan a wa nà, atə Yesu tu ɗo maslan anahan ataya tə dazay à ɓəzlom wa, tə tavay pa man barbara a faɗaɗa. Njavar a Yesu azar aya tinen inde à man ata bayak awan. Aday man su ɗo azar aya ta nay kwa ù kon a azar aya wa, kawa ɗo sə Urəsalima pi zek tu ɗo sə Yahudiya azar aya, tə apan ɗo sə wulen su doh aya bəse tə bəlay ataya, kawa ɗo sə Tirus ahay aday tu ɗo sə Sidon ahay fok, tinen à man ata awan. 
\p  
\v 18 Ta nay ahay nà, sa naa pak sləmay pa 'am anahan ahay, aday sa naa njaɗ zay si zek a tinen ahay. Aday ɗo setene sə hurvos atan ataya ɗukwen ta nak ahay, aday fok tə mbərak re.  
\v 19 Kuwaya a gan may sə laman alay à Yesu, anga məgala sa mbar ɗo ahay a nay à winen wa, aday a mbar atan fok. 
\s1 Ataslay mivel tə ɗəce 
\r Mata 5.1-12 
\p  
\v 20 Natiya awan, Yesu a ca pə njavar anahan ahay, a jan atan, a wa: 
\q1 «Ataslay mivel inde anga kwanay, ɗo mətawak aya awan, 
\q2 anga bahay a Mbərom ma var a nə anga kwanay. 
\q1  
\v 21 Ataslay mivel inde anga kwanay, ɗo may a han pikwen həna ataya awan, 
\q2 anga ki naa rihen pə luvon a inde nà, mboɗol mboɗol mba. 
\q1 Aday ataslay mivel inde anga kwanay, ɗo sə jalay mərava ahay ite asa, 
\q2 anga ki naa mbisen pə luvon a inde mba. 
\q1  
\v 22 Kak həna ɗo ahay ta nak ikwen iɗe, 
\q2 tə rəzlak kwanay à wulen a tinen wa, 
\q2 tə gənahak ikwen, 
\q2 ta jak pikwen 'am lelibay aya anga kə ɗəfen nga pi nen Wan su Ɗo nà, 
\q2 tislen mivel aɗəka. 
\q1  
\v 23 Pə luvon a ta gak ikwen way matana ataya cəna, 
\q2 tislen mivel, ndəzlen tə ambasay aɗəka, 
\q2 anga Mbərom i varak ikwen magwagway məduwen a à bagəbaga mburom. 
\q1 Anga bije a tinen ahay ɗukwen ta gak anan ahay anà ɗo maja'am a Mbərom ahay kətanan re. 
\q1  
\v 24 Əna, kwanay ɗo sə zlile ahay nà, ɗəce inde pikwen, 
\q2 anga ɓa kə njiɗen panan magwagway a kwanay həna pə daliyugo coy. 
\q1  
\v 25 Kwanay, ɗo ma rah aya həna ataya awan, ɗəce inde pikwen, 
\q2 anga may i naa rawaɗ kwanay pə luvon a inde mba. 
\q1 Kwanay, ɗo à ambasay inde həna ataya awan, ɗəce inde pikwen, 
\q2 anga ki naa yimen ta sə jalay mərava pə luvon a inde mba. 
\q1  
\v 26 Kak həna ɗo ahay ta ja pikwen nə 'am lele aya nà, ɗəce inde pikwen, 
\q2 anga bije a tinen ahay ɗukwen tə varak anan zlangar matanan anà ɗo maja'am mungwalay ataya re.» 
\s1 Pəlen anan ɗo maniɗe a kwanay ahay 
\r Mata 5.38-48, 7.12 
\p  
\v 27 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu a jan atan asa, a wa: 
\p «Kwanay ɗo sə puko sləmay ahay, nen apan ni jak ikwen: Pəlen anan ɗo maniɗe a kwanay ahay, gen anan sumor anà ɗo sa nak ikwen iɗe ahay.  
\v 28 Pəsen 'am lele aya anà ɗo sə tahasl kwanay ahay. Gen amboh anà Mbərom anga ɗo sa ga alay tə kwanay ahay. 
\p  
\v 29 «Ɗowan a kə̀ dəcak anak pə cakay sləmay kərtek a nà, mbəɗahan anan apan day hinen asa. Kabay ɗowan a kə̀ ngəzərak panak zana anak məduwen a sa pak pi zek ata nà, mbəsakan anan apan tegwere sə zana ata re. 
\p  
\v 30 «Ɗowan a kə̀ cəcihek panak wa way nà, kâ sa gan anan azay bay, varan. Kabay ɗowan kə̀ ngəzərak panak wa way anak nà, mbəsakan anan, kə̂ cəce a panan bay. 
\p  
\v 31 «Way a aday həna ki gen anan may ɗo ahay tâ gak ikwen anan nà, gen atan anan ɗukwen matanan re. 
\p  
\v 32 «Kak kə pəlen nà, ɗo sə pəlay kwanay ahay ɗəkɗek nà, waya saa ngərak ikwen apan anaw? Kwa ɗo sə atahasl ahay ɗukwen tə pəlay nà, ɗo sə pəlay atan ataya re asanaw?  
\v 33 Kabay, kak ki gen anan sumor nə ù ɗo sa gak ikwen sumor ahay ɗəkɗek ata nà, mərdok sə ayanga a kwanay wuraw? Abay ɗo sə atahasl ahay nà, ta ga nə matanan bay cara ɗaw? 
\p  
\v 34 «Kak kə viren anan gudire nà, anà ɗowan aya aday kə sənen zle ti mba apan sə hamak ikwen anan uda təte ataya nà, waya saa ngərak ikwen apan anaw? Kwa abay ɗo sə atahasl ahay təkeɗe tə varan gudire nà, anà ɗowan aya aday ta san zle ti mba apan sə haman atan anan uda təte ataya biɗaw?  
\v 35 Əna, aɗəka bay, pəlen anan ɗo maniɗe a kwanay ahay, gen atan sumor, viren atan gudire, əna mənjəna sə bayak sa jəka ti sa haman umo anan uda mba ata awan. Kak ki gen matanan nà, ki i njiɗen magwagway bayak awan, ki təren nə wan a Mbərom sə bagəbaga mburom ahay. Anga Mbərom awan, winen a gan sumor nà, anà ɗo sa ngar pə alay itəbay ataya awan, aday anà ɗo sə huwan ahay fok re.  
\v 36 Gen anan sumor ì zek ahay, anga Bəbay a kwanay Mbərom nà, winen ɗo sa gan sumor ù ɗo.» 
\s1 'Am sa man mungok ì zek ahay 
\r Mata 7.1-5 
\p  
\v 37 «Kâ si men anan anan mungok ù ɗo azar aya à mivel inde bay. Ata Mbərom ɗukwen i mak ikwen anan mungok bay ite re. Kə̂ bənen ɗo à mivel inde bay. Ata Mbərom ɗukwen i ban kwanay tə sariya bay ite re. Pəsen anan anan ines anà ɗo ahay, aday Mbərom ɗukwen i pəsek ikwen anan à kwanay aya ite re. 
\p  
\v 38 «Viren anan way anà ɗo ahay, aday Mbərom ɗukwen i mak ikwen anan uda awan. I mak ikwen uda nà, tə way sə lavay way məduwen awan, aday i tambal anan, i jəjak anan uda nə lele. I rahak ikwen anan cucucœ aday i pəkak ikwen ayak uda à mbulo inde. Mbərom i lavak ikwen ayak uda nà, tə way a kwanay sə lavan uda anà ɗo ahay ata awan.» 
\p  
\v 39 Yesu a təkəren atan 'am sə jike hinen asa, a wa: «Ɗo hurof a nà, i mba apan sə bənan alay anà hurof car a təte ɗaw? Kak matanan nà, ti slahay à gujar inde cew maya biɗaw?  
\v 40 Ɗo sə jangay nà, i zalay miter anahan bay. Əna ɗo sə jangay ata i ndav anan ajangay anahan aday ti sa lavay tə miter anahan ata kutok ba?» 
\p  
\v 41 A jan atan asa, a wa: «Iken nà, ka mba apan sə canan anà cukol ì iɗe ana mərak anak inde, aday dədom ì iɗe anak a inde nà, ka mba apan sə canan sabay ata nà, angama kutok anaw?  
\v 42 Ka mba apan sa jan anà mərak anak: “Ənga, nə gəɓak anan ahay cukol ì iɗe wa”, aday cəkəbay iken a nə dədom ì iɗe anak a inde zləlngəɗɗa nà, kə gəɓak anan ahay wa bay re asanaw? Mbaɗəmbaɗa biɗəka! Ənga, gəɓay anan ahay dədom ì iɗe anak a wa, aday ki ca iɗe lele. Ata aday ki i mba apan sə gəɓay anan ahay cukol iɗe anà mərak anak wa nà, na.» 
\s1 Dədezl si sé tə wan anahan aya awan 
\r Mata 7.16-20, 12.33-35 
\p  
\v 43 Natiya, Yesu a jan atan asa, a wa: «Dədezl si sé lele a nà, i wahay wan lelibay a bay. Dədezl si sé lelibay a ite nà, i wahay wan lele aya bay.  
\v 44 Anga na awan, ɗa san anan dədezl si sé ahay fok nà, pa wan a tinen aya wa. Ɗowan i mba apan sə bənay ahay wan sə buway ì sé sə jəgem wa nà, ibay. Ɗowan sa sa bənay ahay maka ì sé sə iyam wa ɗukwen ibay re.  
\v 45 Ɗo lele a nà, a san sa ja 'am zle ləfeɗeɗe, anga 'am anahan ata a nay ahay nà, kwa à mivel anahan a lele ata wa. Aday ɗo sə huwan ite nà, a ja nə 'am sə huwan, anga 'am anahan ata a nay ahay nà, kwa à mivel anahan a lelibay ata wa re. Bina təbəlem su ɗo a ja nə way sa nay ahay à mivel anahan wa.» 
\s1 Jike su doh ahay cew 
\r Mata 7.24-27 
\p  
\v 46 Pə dəɓa anahan a wa asa, Yesu a jan atan, a wa: «Kə ngimen uno “Bahay, Bahay!” nà, aday ki gen way a kawa nen sa jak ikwen aday kî gen ata bay asanaw?  
\v 47 Ni ɗakak ikwen anan həna. Ɗo zənzen a kà nak à man uno, kə̀ slənek 'am uno, kə̀ ɗəfak anan apan lele nà, winen a ga minje nə tə wayaw?  
\v 48 Winen a ga minje nà, tu ɗo sə ndakay doh. A pak saray a nà, a la məke səɗek dezl pə pəkəraɗ, a pəkay ahay saray su doh anahan pə pəkəraɗ ata wa kutok. Zəlaka a haway ahay, a van nga anà doh a mi ɗezl ata awan, əna doh ata kə̀ mbəzlak bay, anga saray su doh ata ma pak a lele. \fig |src="WA03836b.tif" size="span" ref="Lukas 6:48" \fig* 
\v 49 Əna ɗo sə sləne 'am uno aday kə̀ ɗəfak anan apan bay ata nà, winen a ga minje tu ɗo sa ɗezl doh anahan pə yugo mənjəna sa pak a saray a ata awan. Iven a ga, zəlaka a haway ahay, a van nga anà doh ata cəna, doh ata a mbazl sekeɗ sekeɗ kwayan'a.» 
\c 7  
\s1 Yesu a mbar anan ɓile ana bahay sə suje sə Ruma ahay 
\r Mata 8.5-13 
\p  
\v 1 Natiya kutok, pə dəɓa anahan a wa, Yesu a ndav anan 'am anahan sa jan anà ɗo ahay nà, a slabak, a zla way anahan à wulen su doh sə Kafarnahum. 
\p  
\v 2 Bahay sə suje ahay a inde à man ata awan, winen nà, Ruma ahay. Ləliwe sə ɓile anahan a inde ɗəvac awan, bəse winen apan i ndav zek coy.  
\v 3 Matanan, bahay sə suje ata a sləne pə ləbara a Yesu cəna, a slənay ahay məceɗ sə Yahuda ahay à man anahan sa naa gan kem, aday â zla saa mbar anan ɓile anahan ata ite. 
\p  
\v 4 Natiya, ɗo ataya tə dəzley ahay à man a Yesu nà, tə dubok anan, ta gan kem, ta sa jan nà: «Ɗowan ata nà, abay kə̂ slənen anan ayam anahan ite nà, təɗe.  
\v 5 Winen a pəlay ɗo a mənuko ahay tə mindel, aday sə hanan umo doh sə wazay ata ɗukwen, winen a re.» 
\p  
\v 6 Natiya awan, Yesu a zla tə məceɗ ataya kutok. Abay bəse tinen apan ti dəzle àga bahay sə suje ata kutok nà, ɗowan ata a slənay car anahan ahay pə cəveɗ sa naa jan à Yesu nà: «Ba Məduwen, kâ yay nga sa nay ahay bay, anga nen na slak təɗe aday ki dəzley ahay àga nen bay.  
\v 7 Anga nan, na ca apan nà, ni zlak ayak ta nga uno awan, à man anak a nà, na slak bay. Ja 'am anak a dasl kərtek cəna, ɓile uno i mbar.  
\v 8 Nen a aday nà, bahay uno ahay ɗukwen inde, aday nen nə bahay sə lavan nga anà suje ahay bayan aya re. Na sak a jan anà ɗowan a kərtek a: “Zla tiya”, i zla. Na sak a jan anà ɗo hinen: “Hayak à man a anan”, i nay ahay. Na sak a jan anà ɓile uno: “Ga natiya”, i ga anan acəkan.» 
\p  
\v 9 Natiya, Yesu a sləne anan 'am ataya fok cəna, a zlan à nga lele. A mbəɗahay 'am pu ɗo sə pərahan ayak azar ataya, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗek awan, kula na tak anan à nga anà ɗo sa ɗaf upo nga lele kawa ɗowan a anan à wulen su ɗo sə Isəra'ila ahay bay.» 
\p  
\v 10 Ɗo maslan ataya ta ma pə dəɓa àga bahay sə suje ata kutok. Taa tan ayak à nga anà ɓile anahan ata nà, kə̀ mbərak, winen inde zay coy. 
\s1 Yesu a mbar anan wan ana mədukway sə uwar inde, ma mac awan 
\p  
\v 11 Natiya kutok, pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a zla à wulen su doh a inde tə ngaman Nayin. Njavar anahan ahay, tə ɗo ahay bayak a tə pərahan azar.  
\v 12 Bəse Yesu winen apan i dəzle à wulen su doh ata inde nà, tə zlangay tu ɗo ahay tə gəɓak ahay məsinde, tinen apan ti zla anan à məke. Məsinde ata nà, wan ana mədukway sə uwar a inde, mənduwel awan. Ɗo ahay bayak a tinen apan ti zla tatə uwar ata pa 'am jəvay. 
\p  
\v 13 Aday kutok, Yesu Ba Məduwen a canan à mədukway sə uwar ata cəna, a gan ì zek wa, a jan, a wa: «Njahay way anak, kâ yam bay.» 
\p  
\v 14 Cəna, a zla, a laman alay anà lala sə gəɓa məsinde ata awan, ɗo sə gəɓa məsinde ataya tə tavay. Yesu a jan anà məsinde ata, a wa: «Wan ada, nen apan ni jak: Slabak!» 
\p  
\v 15 Cəna, wan ata a slabak acəkan, a njahay tun, winen apan i ja 'am. Aday Yesu a man anan à alay inde anà may anahan. 
\p  
\v 16 Ɗo sə canan à way a Yesu a sa ga ata nà, ta ma nga pə ajəjar, tə həran nga anà Mbərom ta sa ja nà: «Ɗo maja'am a Mbərom məduwen a kà nak ahay à wulen a mənuko inde» aday «Mbərom kà nak sa man zek anà mənuko ɗo anahan Isəra'ila ahay.» 
\p  
\v 17 Ləbara sə way a Yesu a sa ga ata a ta 'am təɗay pə daliyugo sə Yahudiya, aday pu kon azar a sa mban atan ataya fok. 
\s1 Yuhana, ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata a slan ɗo ahay à man a Yesu 
\r Mata 11.2-19 
\p  
\v 18 Natiya awan, njavar ana Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata, tə təkəren anan ləbara sə way a Yesu sa ga ataya fok anà miter a tinen. Yuhana a ngaman anà njavar anahan ahay cew,  
\v 19 a slan atan à man a Yesu Ba Məduwen, saa cəce panan: «Iken nà, Almasihu, ɗowan a manay sə sləne i nay ahay mba ata ɗaw? Kabay mâ ba ɗo hinen ɗaw?» 
\p  
\v 20 Ɗo maslan a Yuhana ataya tə dəzle à man a Yesu nà, tə cəce panan kutok, ta wa: «Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay a slənay manay à man anak saa cəce panak: Iken nà, Almasihu ɗowan a manay sə sləne i nay ahay mba ata ɗaw? Kabay mâ ba ɗo hinen ɗaw?» 
\p  
\v 21 À alay ata ite, Yesu winen apan i mbar ɗo sə ɗəvac ahay bayak a, à ɗəvac a tinen ahay wa cara cara, tu ɗo sə setene ahay, aday kə̀ təɓak anan anan iɗe anà hurof ahay bayak awan. 
\p  
\v 22 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Zlen, təkəren anan anà Yuhana nà, way a kwanay sə canan aday sə sləne: Hurof ahay tə təɓak iɗe, vədal ahay tinen apan ti zla tə saray a tinen, aday ɗo mə dugwaɗ aya ɗukwen, zugol inde patan sabay anga tə mbərak. Mədəngazlak ahay, tinen apan ti sləne way tə sləmay a tinen ahay re, ɗo ma mac aya tə slabakak ahay à məke wa, aday ɗo mətawak aya, tə slənek ləbara sa 'am mugom awan.  
\v 23 Zay i təran anà ɗo aday kə̀ mbəsakak sa ɗaf upo nga itəbay ata awan.» 
\p  
\v 24 Pə dəɓa ana ɗo maslan a Yuhana ataya sa zla way a tinen ata wa nà, Yesu a dazlan sa jan 'am ana Yuhana anà man su ɗo ata awan, a wa: «Ki zlen à kiɓe à man sa saf inde nà, saa cay ahay pa maw? Pə gusuko aday maɗ winen apan i ɓal anan ata ɗaw? A'ay.  
\v 25 Əna aday ka si cen ahay nà, pa ma kutok anaw? Pu ɗo aday winen ma pak zana kəlfeɗeɗe aya ata ɗaw? Ɗo sa pak zana kəlfeɗeɗe aya aday tinen zlile aya ata ɗukwen, mə njahay aya way a tinen à gala bahay ahay.  
\v 26 Aka aday ka si cen ahay nə pa ma kərtek a kutok anaw? Pu ɗo maja'am a Mbərom biɗaw? Ayaw, winen ɗo maja'am a Mbərom acəkan, aday nen ni jak ikwen nà, winen a zalay ɗo maja'am a Mbərom ahay re.  
\v 27 Anga 'am inde mə vinde à Deftere a Mbərom inde, pə winen. Mbərom a wa: 
\q1 “Həna ni slan ɗo maslan uno, 
\q2 i lahak pa 'am saa ndakak anan cəveɗ lele.\f + \fr 7:27 \ft Ca pə Malakiya 3.1.\f*”» 
\p  
\v 28 Yesu a jan atan asa, a wa: «Nen ni jak ikwen ite nà, ɗowan inde mə wahay a pə daliyugo sə zalay Yuhana nà, ibay. Aya əna, ɗo ma kac awan à bahay a Mbərom inde ata ite nà, winen a zalay anan Yuhana tə məduwen.» 
\p  
\v 29 Ɗo ahay, tu ɗo sə cakal jangal aya təke fok, tə sləne 'am ataya cəna, tə sənak way a Mbərom ahay fok nà, lele aya awan, bina tə ngəmak baptisma ana Yuhana coy.  
\v 30 Əna Farisa ahay tə miter sə Tawrita ahay, tə təmahak kawa ana Mbərom sa gan may tâ ga ata bay, bina tə ngəmak baptisma ana Yuhana ata itəbay. 
\p  
\v 31 Yesu a ja asa re, a wa: «Ɗo a wuswes anaya həna ata nà, ni ga atan minje nà, ta maw? Ta ga minje nə tə wayaw?  
\v 32 Ta ga minje tə gwaslay mə njahay aya pə zavay sə wulen su doh, tinen apan ti zlahan ì zek ahay, ta sa ja nà: “Ma fak ikwen ayak gungozl, kə gərven bay. Ma fak ikwen ayak gingec, kə yimen bay re!”  
\v 33 Anga Yuhana a nay ahay, winen a sa mahay bay, a taa ga sumaya re. Əna ki wen: “Winen mə vaway nga awan”.  
\v 34 Əna nen, Wan su Ɗo, na nay ahay, na pa ɗaf kəray, na sa way kəray nà, ki wen: “Cen apan! Ɗowan a anan nà, ɗo sə kutov, ɗo sə vaway nga, aday winen car su ɗo sə cakal jangal ahay pi zek tu ɗo sə ines ahay.”  
\v 35 Aya əna, ɗo ahay ti san kəlire ana Mbərom winen lele, anga ti canan anà mer su way anahan sa ga ataya awan.» 
\s1 Yesu àga ɗowan a inde tə ngaman Simon, winen Farisa ahay 
\p  
\v 36 Natiya kutok, ɗowan a inde tə ngaman Simon, winen Farisa ahay. A ngaman à Yesu saa pa way àga winen miya awan. Yesu a zla àga ɗowan ata, tə njahay sa pa way pə kərtek a kutok. 
\p  
\v 37 Uwar a inde à wulen su doh ata awan, winen nà ɗo sə atahasl. A sləne sa jəka Yesu winen apan i pa way àga Simon, Farisa ahay ata cəna, a nay ahay àga ɗowan ata awan, tə amar sə wurde anahan a à dunguzlok inde.  
\v 38 Uwar ata a tavay à dəɓa ana Yesu bəse à man sə saray anahan. Winen apan i yam gweguzguzze, iɗe sə ayam anahan a dazlan sə banay anan saray a Yesu kusler kusler. A ma nga sə təlkaɗ panan iɗe sə ayam anahan ata tə sibœk sa nga anahan, a ban anan saray a Yesu həmbok, a pak apan amar sə wurde ata kutok. 
\p  
\v 39 Natiya kutok, Simon, Farisa sə ɗowan a sə ngaman ayak à Yesu àga winen ata, a canan à way a matanan ata cəna, a jalay ta nga ta nga, a wa: «Ɗowan a anan i ga nà, ɗo maja'am a Mbərom bay aday bina, a san sa jəka uwar sə laman a anan ata, winen ɗo sə atahasl ɗukwen a san bay ata nə kəkəmaw?» 
\p  
\v 40 Pa 'am anahan ata kutok, Yesu a jan, a wa: «Simon, way inde u no sa jak.» 
\p Simon a mbəɗahan apan, a wa: «Miter, ja asanaw!» 
\p  
\v 41 Yesu a jan kutok, a wa: «Ɗowan a inde nà, gudire anahan inde pə ɗo ahay cew. Pu ɗo kərtek awan, dala anahan apan mbulo səkat ɗara, pu ɗo hinen ite, mbulo kwa kuro ɗara.  
\v 42 Əna ɗo sə dala ata a ca patan cew miya ɗukwen, ɗowan saa mba apan sə haman anan dala anahan ata təte nà, ibay. Anga nan, a mbəsakan atan anan dala anahan ata fok sə coy awan. Əna à wulen su ɗo a cew ataya wa nà, iken kə bayak saa pəlay anan ɗowan ata tə mindel nà, ɗowan a ɗuwuraw?» 
\p  
\v 43 Simon a mbəɗahan apan, a wa: «I ga nə, saa pəlay anan ɗowan ata tə mindel nà, ɗo aday winen sə mbəsakan anan dala zek məduwen a ata awan.» 
\p Yesu a jan apan kutok, a wa: «Ka jak 'am ɗiɗem awan.» 
\p  
\v 44 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a mbəɗa 'am pə uwar ata awan, aday a jan anà Simon, a wa: «Na wa, kə canak anan anà uwar a anan ba? Nen na nak àga iken, əna kə varak uno a'am aday anga nə̂ banay anan saray uno ahay bay. Əna winen kə̀ banak uno anan saray tə iɗe sə ayam anahan, aday pa təlkaɗ panan tə sibœk sa nga anahan re biɗaw?  
\v 45 Aday iken nà, kə təmahak nen ta sa ban nen həmbok həmbok bay. Əna winen nà, kwa anuno sa nay ahay àga iken nà, kə̀ mbəsakak sə buno anan saray uno ahay həmbok həmbok bay.  
\v 46 Iken kə mbəɗak uno amar sə wurde pa nga bay, əna winen kə̀ mbəɗak amar sə wurde pə saray uno ahay re.  
\v 47 Anga nan, nen apan ni jak: Winen nà, i pəlay nen tə mindel, anga ines anahan ahay bayak a ɗukwen mə pəse aya awan. Əna ɗo aday ines anahan ahay mə pəse a mənjœk akinen ata nà, winen ɗukwen i pəlay nen tə mindel bay re.» 
\p  
\v 48 Natiya pə dəɓa anahan a wa kutok, Yesu a jan anà uwar ata, a wa: «Mazar uno, ines anak ahay mə pəse aya coy.» 
\p  
\v 49 Ɗo a sa pa way pə kərtek a tə winen ataya fok tə dazlan sə jalay ta nga ta nga, ta wa: «Jəba su ɗo wura aday kwa sə pəse ines pu ɗo wa ɗukwen a mba apan re ata anaw?» 
\p  
\v 50 Əna Yesu a jan à uwar ata asa, a wa: «Aɗaf nga anak pi nen kə̀ təmak iken. Zla tə zay!» 
\c 8  
\s1 Uwar sə pərahan azar anà Yesu ahay 
\p  
\v 1 Natiya, pə dəɓa anahan a wa a njahay əngal nà, Yesu a zla tə njavar anahan a kuro nga cew ataya awan, à wulen su doh ahay, aday pu kon pu kon. A ɗakay anan ləbara sə bahay a Mbərom mugom awan.  
\v 2 Uwar aya inde tə pərahan azar. Uwar ataya nà, ɓa Yesu kə̀ mbərak atan à ɗəvac a tinen ahay wa, aday kə̀ rəzlak ahay setene à nga a tinen ahay wa re. À wulen sə uwar a sə pərahan azar ataya inde nà: Mariyama, dəna sə Magədala ahay, aday Yesu sə rəzlay ahay setene ahay cuwɓe à nga anahan a wa ata awan;  
\v 3 tə apan Yuwana, uwar ana Huza, ɗo məduwen a sa ga mer su way àga Hiridus; tə apan Suzana; aday tə apan azar sə uwar aya bayak a re. Uwar ataya ta mak anan zek à Yesu tə njavar anahan ahay tə zlile a tinen. 
\s1 Jike su ɗo sa casl ndaw 
\r Mata 13.1-9; Markus 4.1-9 
\p  
\v 4 Pə wulen su doh ahay wa cara cara, ɗo ahay bayak a tə halay nga à man a Yesu. A dazlan sa jan atan 'am tə jike, a wa:  
\v 5 «Ɗowan inde a zla à guvo, saa casl ndaw. Winen apan i casl ndaw ata kutok nà, zahav a guce panan pə cəveɗ. Ɗo ahay tə dədasl anan, aday məvuhom ahay tə ɗagay anan.  
\v 6 Zaav sa ndaw azar a a guce panan pə saray pəkəraɗ. A hay ahay, aday a kuray kwayan'a, anga man ata mə naaz a sabay.  
\v 7 Zahav mə mbəsakan a à alay inde ata a guce à wulen sə adak inde. Ta ha cəna, ta har pi zek tə adak, əna adak a bənan mbiyeɗ, ndaw ata kə̀ nahak bay.  
\v 8 Əna azar sə zaav a mə mbəsak ata, a guce pə yugo lele awan. A hay, a har, a nah wan pə hawal sa ndaw kərtek a nà, səkat səkat.» 
\p Pə dəɓa sa 'am ata wa asa nə, a jan atan 'am tə məgalak awan, a wa: «Sləmay inde pə ɗowan a nə, â sləne 'am a anan.» 
\s1 Yesu a ja 'am tə jike nə angamaw? 
\r Mata 13.10-17; Markus 4.10-12 
\p  
\v 9 Pə dəɓa anahan a wa kutok nà, njavar anahan ahay tə cəce panan, ta wa: «Jike sa 'am anak a sa ga sə manan ata nà, a nan sa ja nə maw?» 
\p  
\v 10 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay nà, way mi ɗer aya à bahay a Mbərom a inde ata nà, winen a kà gak ikwen panan akar sa 'am sə bahay anahan a coy. Əna ɗo azar aya nà, ti sləne way ahay fok nà, si ta 'am sə jike. Anga nan: 
\q1 Tinen apan ti ca apan, əna tə canan bay, 
\q2 aday ti pak apan sləmay, əna tə sləne bay re.\f + \fr 8:10 \ft Ca pə Esaaya 6.9.\f*» 
\s1 Yesu a pəsak anan jike su ɗo sa casl ndaw ata awan 
\r Mata 13.18-23; Markus 4.13-20 
\p  
\v 11 Coy, Yesu a wa: «'Am sə jike anan a nan sa ja nà, natiya awan: Zaav sa ndaw nà, 'am a Mbərom.  
\v 12 Ɗo azar aya ta ga minje ta ndaw mə guce pə cəveɗ ata awan. Tinen nà, tə sləne anan 'am a Mbərom bəse, əna Fakalaw i nay, i wuɗihey anan 'am ata à mivel a tinen wa, anga aday tâ ɗaf apan nga sa tam bay.  
\v 13 Ɗo azar aya ite, ta ga minje tə zaav sa ndaw mə guce pə saray pəkəraɗ ata awan. Tinen nà, tə slənek 'am a Mbərom cəna, tə təma anan tə ataslay mivel awan. Əna 'am ata a pak sləlay a mivel a tinen inde bay. Zanaka ɗəce sə daliyugo kà nak, tə way sa njak ɗo anahan aya cəna, ti mbəsak cəveɗ sa 'am a Mbərom.  
\v 14 Ɗo azar aya ite, ta ga minje tə zaav sa ndaw sə guce à wulen sə adak ahay inde ata awan. Tinen tə slənek 'am a Mbərom nà, way sə daliyugo ahay inde cara cara ti njak atan. Kawa ti jalay nga pə way sə daliyugo ahay, ti gan may anà zlile sə daliyugo, ti taslay mivel sa ga ubor pə way sə daliyugo ahay cara cara. Way ataya ti bənan mbiyeɗ anà 'am a Mbərom à mivel a tinen inde, aday 'am ata â zla nga uho saa nah bay.  
\v 15 Əna ɗo azar aya ite asa, tinen ta ga minje tə zaav sa ndaw sə guce pə yugo lele ata awan. Tə sləne 'am a Mbərom nà, ta ban anan tə mivel kərtek a lele. Kwa ɗəce kə̀ njaɗak atan ɗukwen, tə mbəsak bay re. Ta ban mivel, aday ta zla nga uho pa 'am a Mbərom.» 
\s1 Man sa ɗaf lalam 
\r Markus 4.21-25 
\p  
\v 16 Pə dəɓa anahan a wa kutok, Yesu a jan atan asa, a wa: «Ɗowan saa ɗaf uko pə lalam aday i ɗer anan ta sə hərok apan tasa, kabay i ɗərek anan ayak ù vo lala nà, ibay asanaw? I ɗaf anan bugol nà, pa man jəgaɗ awan, anga aday iɗe jiyjay â dəvan anà ɗo sa zla ù doh ataya fok lele.  
\v 17 Ayaw, way a mi ɗer a aday ɗowan i canan bay nà, i ga inde sabay. Akar sa 'am ma ja aya bay ɗukwen, i kay zek pa 'am su ɗo ahay à man ipec inde.» 
\p  
\v 18 A jan atan asa, a wa: «Gen wurwer pə way a kwanay sə sləne ahay. Anga ɗo kə̀ təɓak anan sləmay sə sləne 'am nà, Mbərom i zəgahan anan sə sləne 'am ite re. Aday ɗo kə̀ tacak anan sləmay, anga a nan sə sləne 'am bay nà, Mbərom i təma panan mənjœk anahan a abay sə bayak, kə̀ slənek anan coy ata re.» 
\s1 Mərak a Yesu ahay tatə may anahan 
\r Mata 12.46-50; Markus 3.31-35 
\p  
\v 19 Mərak a Yesu ahay tatə may anahan ta nay ahay à man anahan, əna ta mbak apan sə dəzle dezl à man anahan a bay, anga ɗo ahay inde bayak a kə̀ zalak.  
\v 20 Anga nan, ɗo ahay ta jan à Yesu, ta wa: «Atə may anak tə mərak anak ahay tinen mə tavay aya uho, ta gak may.» 
\p  
\v 21 Əna Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Pi nen nà, atə may uno tə mərak uno ahay nà, ɗo sə sləne 'am a Mbərom ahay, aday sə ɗəfan apan ataya awan.» 
\s1 Yesu a gafan 'am anà atə maɗ tə a'am 
\r Mata 8.23-27; Markus 4.35-41 
\p  
\v 22 Pə luvon a inde asa, Yesu a ján à kwalalan inde tə njavar anahan ahay, a jan atan, a wa: «Takasuko pa day uho!» Ta ra zek, ta zla. 
\p  
\v 23 À alay a tinen apan ti takas tə kwalalan mba ata ite, Yesu a njak ahan à kwalalan ata inde. Zaməma nà, vəvara əduɗ a slabakay ahay pa nga sə bəlay ata awan, a'am a ma nga sa rah anan kwalalan, aday bəse tinen apan ti lize coy. 
\p  
\v 24 Natiya njavar anahan ahay tə həɗek pə cakay anahan, tə pəɗek anan, ta jan, ta wa: «Miter, miter! Aday mənuko apan ɗi lize bəse coy asanaw!» 
\p Cəna, Yesu a slabak, a gafan 'am anà atə maɗ tə məsugurndolon sə a'am ahay tə məgalak awan. Cəna, a'am a tavay ɗekek, awan a ɓal sabay fok. 
\p  
\v 25 Natiya Yesu a jan anà njavar anahan ataya awan, a wa: «Kə ɗəfen upo nga jiga nə kəkəmaw?» 
\p Njavar anahan ataya ta ma nga pə ajəjar, a gan atan masuwayan. Ta ja à wulen a tinen, ta wa: «Ɗo wura həna anan anaw? A gafan 'am anà atə maɗ tə a'am ahay ɗukwen, tə ɗəfan apan re ata nà, jəba su ɗo wura kəlanaw?» 
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde tə setene aya à nga inde 
\r Mata 8.28-34; Markus 5.1-20 
\p  
\v 26 Pə dəɓa anahan a wa kutok, atə Yesu tə njavar anahan ahay tə takas pə day hinen, tə dəzle ù kon sə Gerasina ahay. Kon ata, winen ɗinger pa 'am anà daliyugo sə Galile. 
\p  
\v 27 Yesu a dazay ahay à kwalalan wa bine siwaw nà, ɗo su kon ataya inde a nay ahay pə cakay anahan kwayan'a. Ɗowan ata nà, setene ahay ta taa ban anan. A taa pak zana pi zek sabay, aday a taa nahay agay sabay re. Əna a taa nahay way anahan ahay nà, à wulen sə jəvay ahay inde.  
\v 28-29 Abay setene ata a taa ban anan nà, saray bayak a way anahan. Ta taa ɓan anan tə calalaw, alay tə saray a təke, aday tə jaway anan à səsile inde, anga sa gan nga. Tə winen ata təke nà, a slaɗ anan way ataya nduroc nduroc, aday setene ataya tə vawan nga sa haw way anahan à kiɓe re. 
\p A canan à Yesu nà, a zlah pi zek tə məgalak awan, a dukwen gərmec ù vo, a wa: «Iken Yesu, Wan a Mbərom sə bagəbaga mburom, kə pəlay nə ma pi nen wa anaw? Na gak anak kem, kâ ga alay ti nen bay ite.» 
\p A ja matana ata nà, anga ɓa Yesu kà jak anan anà apasay lelibay ata â nay à ɗowan ata wa ata awan. 
\p  
\v 30 Yesu a cəce panan kutok, a wa: «Sləmay anak a nə wayaw?» 
\p A mbəɗahan apan, a wa: «Tə ngumo nə Daskalak.» Ɗowan ata a ja matanan ata nà, anga setene ahay inde bayak a ì zek anahan inde. 
\p  
\v 31 Setene ataya tə dubok a Yesu, ta wa: «Amboh, kem â nak ite. Kâ sa razl manay dəren aday mə̂ lize dənam à məke sə mərda inde bay ite.» 
\p  
\v 32 À man ata awan, ɗowan aya inde, tinen apan ti ɓal gadura ahay pa zar kon bayan awan, gadura ataya tinen apan ti rac apa a tinen ahay. Əna setene ataya ta gan kem à Yesu, ta wa: «Kem, amboh, ənga varan umo cəveɗ mâ zla à gadura tiya ataya inde ite.» A varan atan cəveɗ. 
\p  
\v 33 Natiya, setene ataya tə zləray à ɗowan ata wa, ta zla à gadura ataya inde cəna, gadura ataya tə pəkay anan ahay ahaw kwa pa zar kon wa, tə dazak ayak kwa pa 'am məgujeguje wa à bəlay inde. Fok a tinen awan, tə lizek à a'am ata inde ɗəɗam. 
\p  
\v 34 Ɗo sa gan nga anà gadura ataya tə canan à way a sə təra ata cəna, ta haw saa ɗakay anan ləbara sə way a sə təra patan tə gadura a tinen ataya fok à wulen su doh məduwen awan, aday à wulen su doh sə kiɓe ahay fok re.  
\v 35 Ɗo ahay tə zləray ahay à wulen su doh ataya wa. Ta zla saa ca pə ləbara sə way a sə təra ata awan. Tə dəzley à man a Yesu nà, ta tan à nga anà ɗowan a setene ahay sa nay ahay à winen wa ata, mə njahay a à man a Yesu, winen tə zana pi zek kutok. A san nga anahan zle lele coy. Aday ta ma nga pə ajəjar.  
\v 36 Ɗo a sə canan anà masuwayan ataya nà, tə təkəren ləbara sə ambar ana ɗowan ata anà ɗo ahay fok.  
\v 37 Ɗo su kon ataya ta ma nga sa gan kem à Yesu aday â zla ù kon a tinen wa, anga tə jəjarak tə way ata tə mindel. Natiya kutok, Yesu a ma way anahan à kwalalan inde sa zla way anahan. 
\p  
\v 38 À alay a Yesu winen apan i ján à kwalalan inde sa zla way anahan ata nà, ɗowan a setene sa nay ahay à winen wa ata a gan kem, aday tâ zla maya ite. Əna Yesu a man 'am pi zek wa ta sa jan nà:  
\v 39 «Ma agay, aday kâ sa ɗakan anan anà ɗo ahay way a Mbərom sa gak ataya fok.» A zla way anahan, a ɗakay anan ləbara sə way a Yesu a sa ga anga winen ata à wulen su doh inde fok. 
\s1 Atə Zayrus tə uwar sə laman alay à zana a Yesu ata awan 
\r Mata 9.18-26; Markus 5.21-43 
\p  
\v 40 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a takasay ahay bəlay, a may ahay pə day sə Galile kutok. A tan ahay à nga anà ɗo ahay mə halay nga bayak a, tinen apan ti ba anan. Tə təma anan tə ataslay mivel awan. 
\p  
\v 41 À alay ata kutok ite, ɗowan a inde tə ngaman Zayrus kà zlak ayak à man a Yesu. Winen ɗo məduwen awan, sə lavan nga anà mer su way ù doh sə wazay nà, winen. A nay, a dukwen gərmec ù vo anà Yesu, a gan kem aday â zla àga winen ite,  
\v 42 anga dəna anahan a inde mənduwel a ma va kuro nga cew awan, winen apan i mac bəse coy. 
\p À alay a Yesu winen apan i zla àga ɗowan ata kutok nà, ɗo ahay bayak a tinen apan ti ngəɗec anan. 
\p  
\v 43 Uwar a inde à wulen su ɗo ataya ite, mez winen apan i pəkan ahay à kutov wa. Kà gak a pi zek nà, ava kuro nga cew. Kə̀ lizek anan dala anahan fok sa haw a pi zek wa ɗukwen, ɗowan kà mbak apan sa mbar anan bay re. 
\p  
\v 44 Uwar ata a həɗəkey à dəɓa a Yesu, a laman anà 'am sə zana a Yesu pec. Cəna, cənjəlan ɗəvac anahan kə̀ ndalak panan. Kə̀ mbərak, mez a pəkan ahay à kutov wa sabay. 
\p  
\v 45 Natiya, Yesu a cəce pu ɗo sə pərahan azar ataya wa, a wa: «Waya sə lumo anaw?» 
\p Kuwaya a ma nga sa ja nà: «Nen bay.» Əna Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «Miter, ɗo ahay nà, tinen apan ti ngəɗec iken kutok nà, aday ki cəce waya sə lamak anaw re asa ɗaw?» 
\p  
\v 46 Əna Yesu a jan atan, a wa: «Ayaw, əna nen a na san ɗowan kə̀ lamak uno nà, anga məgala inde kà nak ahay ì nen wa.» 
\p  
\v 47 Uwar ata a ca apan nà, Yesu kə̀ sənak apan, i mba apan sa ɗer panan zek sabay. Anga nan, a nay ahay pa 'am anahan sləɓslaɓ tə ajəjar awan, a dukwen gərmec ù vo anà Yesu à wulen su ɗo ataya inde. A ɗakan anan anà man su ɗo ata ləbara anahan sə laman anà Yesu, aday à alay anahan sə laman ata nà, a mbar kwayan'a ata awan. 
\p  
\v 48 Pə dəɓa a 'am anahan ata wa nà, Yesu a jan anà uwar ata, a wa: «Mazar uno, aɗaf nga anak pi nen ata kə̀ mbərak iken! Zla agay tə zay.» 
\p  
\v 49 À alay a Yesu winen apan i ja 'am ata mba cəna, ɗo maslan a nay ahay àga Zayrus wa, winen ɗo sə lavan nga anà doh sə wazay ata awan. A jan anà Zayrus a nà: «Dəna anak nə, kə̀ ndəvak zek coy. Həna nà, kə̂ vawan nga anà miter sabay.» 
\p  
\v 50 Yesu a sləne 'am ana ɗo maslan ata cəna, a jan anà Zayrus nà: «Kə̂ jəjar bay, ɗaf upo nga lele cəna coy! Dəna anak nà, i mbar.» 
\p  
\v 51 Tə dəzle àga Zayrus kutok nà, Yesu a mbakan cəveɗ sa zla ù doh tatə winen a nà, anà Piyer, anà Yuhana tə Yakuba, tə apan anà bəbay a dəna ata tə may anahan cəna coy.  
\v 52 Yesu a tan ayak à nga anà ɗo ahay bayak a tinen apan ti yam dəna ata, tuhhwa. Əna Yesu a jan atan, a wa: «Kə̂ yimen bay, anga dəna a anan kə̀ məcak bay. A njak ahan ca.» 
\p  
\v 53 Man su ɗo ataya tə mbasay apan, anga ta san zle, dəna ata nà, abay kə̀ məcak wanahan. 
\p  
\v 54 Əna Yesu a həɗəken ayak pə cakay anà dəna ata awan, a bənan alay, a ja tə məgalak awan, a wa: «Dənama, na jak nà, slabak!» 
\p  
\v 55 Cəna, dəna ata a mbar, a slabak acəkan. Coy Yesu a jan atan kutok: «Viren anan ahay way sa pa aday â pa.» 
\p  
\v 56 Way a Yesu a sa ga ata a gan masuwayan anà bəbay a dəna ata tə may anahan a tə mindel. Əna Yesu a jan atan, a wa: «Way a sə təra a anan fok nà, kâ si jen anà ɗowan bay.» 
\c 9  
\s1 Mer su way ana ɗo maslan a kuro nga cew ataya awan 
\r Mata 10.5-15; Markus 6.7-13 
\p  
\v 1 Natiya pə luvon a inde, Yesu a halan nga anà ɗo maslan anahan a kuro nga cew ataya awan. A varan atan məgala tə mazlaɓ awan, sa razl setene ahay, aday sa mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay re.  
\v 2 A slan atan saa ɗakay anan ləbara sa 'am sə bahay a Mbərom, aday ta sa mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay. 
\p  
\v 3 A slan atan, ta sa jan atan kutok, a wa: «Zlen! Əna way kawa dəker, mbulo, way sa pa, aday dala nà, kâ sa gəɓen à alay inde bay. Aday ki gəɓen zana pi zek ɗukwen kərtektəkke re.  
\v 4 Kə dəzlen à man a aday tə təmahak kwanay àga ɗowan a nà, kâ sa həɗəken way a kwanay àga ɗowan ata wa bay. Njihen nà, àga ɗowan a sə təma kwanay àga winen ata awan, hus pə luvon a kwanay saa zla way a kwanay ata awan.  
\v 5 Əna aday ɗo sa man ataya tə təmahak kwanay bay ite nà, zlen way a kwanay à man ata wa, aday kə̂ bəzləmen a morbodok su kon a tinen pə saray a kwanay ahay wa, anga aday tâ san pi zek tinen tə ines aya awan.» 
\p  
\v 6 Natiya, ɗo maslan anahan ataya ta ra zek, ta zla pu kon pu kon sə ɗakay anan ləbara mugom a sa 'am sə bahay a Mbərom kwa aha fok. Aday tinen apan ti mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay re. 
\s1 A nan à Hiridus sa san Yesu nə wayaw 
\r Mata 14.1-12; Markus 6.14-29 
\p  
\v 7 Natiya kutok, Hiridus, bahay sə Galile, a sləne pə ləbara si mer su way a Yesu a sa ga tə njavar anahan ahay ataya awan. Aday ɗo ahay tinen apan ti təker ləbara anahan ata re nà, a wusen nga tə mindel. Anga ɗo azar aya awan, tinen apan ti ja nà, ta wa: «I ga nà, Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata kà mak uho.» 
\p  
\v 8 Ɗo azar aya ite ta wa: «Sə sləray ahay nà, Eliya.» 
\p Ɗo azar aya ite asa ta wa: «I ga nà, ɗo kərtek à wulen su ɗo maja'am a Mbərom sə kwakwa ataya kà mak uho.» 
\p  
\v 9 Əna Hiridus nà, a wa: «Aday Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata nà, nə gəɗak panan nga. Aday sa ga mer su way matana ataya, hus sləmay anahan a saa ndar ndənndan ata nə waya asa anaw?» 
\p Natiya Hiridus a gan may sə canan anà Yesu aday â san anan. 
\s1 Yesu a varan way sa pa anà ɗo ahay ti ga mbulo ɗara 
\r Mata 14.13-21; Markus 6.30-44; Yuhana 6.1-14 
\p  
\v 10 Natiya pə dəɓa anahan a wa nə ɗo maslan a Yesu a sa slan ataya ta mak ahay à man anahan. Tə ɗakan anan way a kawa ana tinen sa gay à man ataya wa ata fok. Aday Yesu a ngaman atan taayak a tinen a, ta zla zaɗ, bəse tə wulen su doh a sə ngaman Baytisada ata awan. 
\p  
\v 11 Natiya, ɗo ahay ta san patan tinen tiya nà, ta zla, ta njaɗ anan Yesu tə njavar anahan ahay à man ata awan. Yesu a təma atan, a ɗakan atan anan ləbara sa 'am sə bahay a Mbərom. A mbar anan ɗo a sa gan may anà zay a tinen ahay re. 
\p  
\v 12 Natiya kutok, suko a ga lele nà, ɗo maslan ataya ta zla pə cakay a Yesu, ta jan nà: «Suwan, mbakan cəveɗ anà ɗo ahay tâ zla pə culok ahay, à wulen su doh ahay, anga aday tâ saa pəlay way sa pa, ta man sə nahay aya, bina mənuko à man kiɓe inde asanaw?» 
\p  
\v 13 Əna Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay a viren atan way sa pa awan.» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «Inde pumo nà, tapa sa pen ahay ɗara tə apan kəlef ahay cew. Kak si ka gan may mâ zla à wulen su doh ahay inde, saa pəlay ahay way sa pa aday ata bina, həna anan i slan anà man su ɗo a anan bay asanaw?» 
\p  
\v 14 Ɗo sa pa way à man ata ɗukwen, tinen mə baslay a nà, mungol a ɗəkɗek aday nà, ta ga mbulo ɗara. 
\p Əna Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Jen anà ɗo ahay tə̂ njahay njəɓukɓok. Man kərtek cəna, i ga ɗo ahay kwa kuro ɗara, kwa kuro ɗara.» 
\p  
\v 15 Njavar anahan ataya, ta ga mer su way a kawa ananahan a sa jan atan ata awan. 
\p  
\v 16 Yesu a gəɓa anan tapa sa pen a ɗara ataya, tə kəlef a cew ataya awan. A ca iɗe à mburom, a ngəran ayak anà Mbərom. A gəzla anan ì zek wa, a varan anan anà njavar anahan ahay aday tə̂ gəzlan anan anà ɗo ahay. 
\p  
\v 17 Ɗo ataya fok ta pak, tə rahak ɓah ɓah. Tə halan nga anà mə mbəsak a patan wa ata awan, aday kə̀ rahak anan cəkarak ahay kuro nga anahan a cew re. 
\s1 Piyer a ɗakay anan nà, Yesu nə winen Almasihu 
\r Mata 16.13-19; Markus 8.27-29 
\p  
\v 18 Pə luvon a inde, Yesu winen apan i ga amboh taayak anahan awan. Aday njavar anahan ahay ɗukwen tinen inde bəse à man anahan kutok. Yesu a cəce patan wa, a wa: «Ɗo ahay ta ja pi nen nà, nen nə wayaw?» 
\p  
\v 19 Tə mbəɗahan apan ite, ta wa: «Ɗo hinen ahay ta wa, iken nà, Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata awan. Ɗo maza aya ta wa, iken Eliya, ɗo maja'am a Mbərom. Ɗo azar aya ɗukwen ta ja nà, iken ɗo kərtek à wulen su ɗo maja'am a Mbərom ahay sə kwakwa ataya sa may uho.» 
\p  
\v 20 Aday Yesu a cəce patan wa asa, a wa: «Aday kwanay a nà, ki wen nen nà, wayaw?» 
\p Natiya kutok nà, Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «Iken nə Almasihu, ɗo ana Mbərom sə slənay ahay ata awan.» 
\p  
\v 21 Yesu a sləne 'am ata cəna, a gafan atan 'am, a wa: «Əna kâ sa ɗiken anan anan anà ɗowan bay.»  
\v 22 A jan atan asa, a wa: «Bəlaray nen Wan su Ɗo nà, ni ga ɗəce bayak awan. Aday məceɗ sə Yahuda ahay, tə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, tatə miter sə Tawrita ahay ti lar nen, aday ɗo ahay ti vaɗ nen. Əna pə luvon maakan anahan a cəna, nen ni slabakay ahay à məke wa.» 
\s1 Ɗəce inde pə cəveɗ sə pərahan azar anà Yesu 
\r Mata 16.20-28; Markus 8.30 - 9.1 
\p  
\v 23 Natiya, pə dəɓa anahan a wa kutok nà, Yesu a jan ù ɗo sə pərahan azar ataya fok, a wa: «Kak ɗowan a a nan sə pəruho azar nà, â mbəsak sə bayakan way anà nga anahan, â tavak dədom anahan mə zləlngaɗ ata kəla luvon fok, â pəruho azar.  
\v 24 Anga kâ nak anan anà ɗowan a sa tam anan sifa anahan nà, i lize anan aɗəka. Əna ɗowan a kə̀ lizek anan sifa anahan anga nen nà, i tam anan sifa anahan aɗəka.  
\v 25 Bina, ɗo kà sak a njaɗ anan way sə daliyugo a anan fok anà winen, aday sifa anahan a nà, kə̀ lizek anan nə, sa gan dəɗaffa nà, ma mba asa anaw? Ibay! 
\p  
\v 26 «Asa, kak ɗowan a kà gak waray sə ɗakay anan sləmay uno aday sə ɗakay anan 'am uno ahay nà, nen ni ga anan winen kəkəmaw? À alay a aday na mak ahay tə mazlaɓ uno awan, tə mazlaɓ ana Bəbay uno Mbərom, aday tə maslay anahan cəncan aya ata nà, nen Wan su Ɗo ɗukwen ni naa pəkan waray ì iɗe cite. 
\p  
\v 27 «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗek awan: Ɗowan aya inde à man a anan, ti mac mənjəna sə canan anà bahay a Mbərom bay.» 
\s1 Zek a Yesu a mbəɗa pə iɗe ana njavar anahan ahay 
\r Mata 17.1-8; Markus 9.2-8 
\p  
\v 28 Natiya kutok, a njahay pə dəɓa ana 'am a tinen ata wa way sə lumo kərtek nà, Yesu a gəɓa pə azar, Piyer, Yuhana tə Yakuba. A ján à ɓəzlom saa ga amboh. 
\p  
\v 29 À alay a winen apan i ga amboh à ɓəzlom à man ata bine siwaw nà, zek anahan a mbəɗa, aday zana anahan ɗukwen a dav herre kweɗekkweɗek.  
\v 30-31 Cəna, ɗowan aya inde cew, atə Musa tə Eliya, tə sləray à jiyjay sə mazlaɓ a Mbərom inde. Tinen apan ti kaɗ bala tatə Yesu, pə amac anahan saa təra à wulen su doh sə Urəsalima, anga sa ndav anan wa mer su way anahan ata awan. 
\p  
\v 32 Cəkəbay Piyer tə Yuhana, aday tatə Yakuba nà, tinen ma njak ahan aya awan. Ahan ata kə̀ gumak atan tə mindel, əna tə pəɗek pə ahan wa nà, tə canan anà jiyjay sə mazlaɓ a Yesu, tu ɗo a cew ataya mə tavay aya pə cakay a Yesu.\fig |src="WA03858b.tif" size="col" ref="Lukas 9:32" \fig* 
\p  
\v 33 À alay a ɗo a cew ataya tinen apan ti gəzla nga tatə Yesu ata nà, Piyer a jan à Yesu, a wa: «Miter, mənuko à man a anan nə sumor awan. Natiya mi ngaray jawjawa ahay maakan: kərtek awan anga Musa, kərtek a ite anga Eliya, aday mədakwidok a nà, anga iken awan.» Piyer a ja 'am anahan ata nà, so, bina a gəzlan alay anà 'am anahan ata bay jiga awan. 
\p  
\v 34 À alay a Piyer winen apan i ja 'am ata nà, mugudongudon a dazay, a van atan nga sərdədek. Njavar a Yesu ataya ta ma nga pə ajəjar anga mugudongudon a sa van atan nga ata awan. 
\p  
\v 35 Cəna, 'am a ndəray ahay à mugudongudon ata wa, a wa: «Wita nà, wan uno, ɗo nen sə walay anan ata awan. Slənen anan anan 'am anahan!» 
\p  
\v 36 Pə dəɓa ana Mbərom sa jay ahay 'am à mugudongudon ata wa cəna, tə canak anan anà ɗowan miza pa nga a Yesu wa sabay. À alay ata ite, njavar anahan ataya tə njahay way a tinen tete, tə təkərek anan anan ləbara sə way a tinen sə canan ata anà ɗowan bay. 
\s1 Yesu a mbar anan wan a inde məhərvov a taa ban anan 
\r Mata 17.14-18; Markus 9.14-27 
\p  
\v 37 Iɗe a cəɗe sidew a kutok, Yesu a dazay ahay à ɓəzlom wa tə njavar anahan a maakan ataya awan. Tə dəzley ahay cəna, ɗo ahay bayak a ta zla saa zlangay tə tinen. 
\p  
\v 38 À wulen su ɗo a bayak ata wa, ɗowan a inde à man ata a zlah pi zek tə məgalak awan, a wa: «Miter, amboh. Na gak anak kem, anga wan uno mənduwel a həna anan â gak ì zek wa ite.  
\v 39 Məhərvov a taa ban anan. À alay a aday kə̀ bənak anan nà, a ma nga sa zlah pi zek, winen apan i nguce, aday ɗukwen mumbof a rahan à 'am inde nə popo. Winen apan i ga anan alay ta wan a anan tə mindel, aday kə̀ bənak anan ɗukwen, a man uda bəse bay re.  
\v 40 Na gak anan kem anà njavar anak ahay, aday tâ razl panan apasay sə məhərvov ata ite ɗukwen, ta mbak apan bay re.» 
\p  
\v 41 Yesu a jan atan, a wa: «Kwanay nà, aɗaf nga a kwanay ma kac awan kələɗaw? Kə sənen anan cəveɗ a Mbərom bay re. Ni njahay tə kwanay, aday ni səmen anà way a kwanay ahay nə hus à siwaw?» A jan anà bəbay a wan ata kutok, a wa: «Ənga, hayak anan ahay wan anak ata à man uno awan aday.» 
\p  
\v 42 À alay a wan ata winen apan i nay ahay à man a Yesu ata nà, apasay sə məhərvov ata a ban anan kwayan'a ɓəram à məndak. Winen apan i nguce, nguc nguc. 
\p Cəna, Yesu a lar angəraz pə apasay sə məhərvov ata tə məgalak awan. Kwayan'a, a ndalay panan sə coy. A man anan à alay inde à bəbay anahan awan.  
\v 43 Way a sə təra ata a gan masuwayan anà ɗo sa man ataya tə mindel, anga məgala sə mazlaɓ a Mbərom ata awan. 
\s1 Yesu a ɗakay anan amac anahan asa 
\r Mata 17.22-23; Markus 9.30-32 
\p Əna ɗo ataya fok tinen apan ti jalay pə way a Yesu sa ga ataya mba nà, Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa:  
\v 44 «Pəken sləmay lele pa 'am uno nen a saa jak ikwen a həna ata awan. Nen Wan su Ɗo nà, ti varan nen à alay inde anà ɗo sə daliyugo ahay.» 
\p  
\v 45 Əna njavar anahan ataya tə sənak nga sa 'am anahan a sa jan atan ata bay. Nga sa 'am ata mi ɗer a patan wa, anga aday tâ san anan 'am anahan a sa jan atan ata bay. Aday ɗukwen zlawan a gan atan sə cəce panan 'am anahan ata re. 
\s1 Waya sə zalay ɗo hinen tə məduwen à bahay a Mbərom inde anaw? 
\r Mata 18.1-5; Markus 9.33-37 
\p  
\v 46 Natiya, pə dəɓa anahan a wa asa kutok, njavar anahan ahay tinen apan ti vaɗ awiyaway pa 'am sa jəka waya məduwen à wulen a tinen inde anaw.  
\v 47 Kwayan'a, Yesu a san way sə mivel a tinen ata zle coy. A ngaman ayak anà wan cəɗew awan, a tavay anan pə cakay anahan awan.  
\v 48 A jan atan, a wa: «Kuwaya kà sak a təma jəba sa wan kawa həna anan ataya kərtek a anga sləmay uno nà, ɗowan ata a təma nə nen awan. Aday ɗowan a kə̀ təmahak nen ite nà, a təma nə Mbərom, ɗo sə slənay ahay nen ata awan. Bina ɗowan aday həna winen cəɗew a à wulen a kwanay inde fok ata nà, winen nə ɗo məduwen a kutok.» 
\s1 Ɗo sa nak ikwen iɗe bay nà, winen ɗo a kwanay 
\r Markus 9.38-40 
\p  
\v 49 Yuhana a jan anà Yesu, a wa: «Miter, ma tak anan à nga anà ɗowan a inde winen apan i razl apasay lelibay aya à ɗo ahay wa tə sləmay anak. Əna mə gafak anan 'am, anga winen ɗo a mənuko bay.» 
\p  
\v 50 Əna Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Kə̂ gifen anan 'am bay. Ɗo aday a nak ikwen iɗe bay ata nə, winen nə ɗo a kwanay asanaw!» 
\s1 Ɗo sə Samariya ahay tə ɗəfak nga pə Yesu bay 
\p  
\v 51 Natiya, alay a Yesu saa zla pə daliyugo wa à mburom winen apan i slay ahay bəse coy ata nà, a jan ì zek anahan nə ni zla à Urəsalima aday.  
\v 52 A slan ɗo maslan anahan ahay pa 'am. Ta zla à wulen su doh sə Samariya a inde. Tə dəzle nà, tə pəlan man sə nahay à man ata awan.  
\v 53 Ɗo sə wulen su doh ataya tə təmahak a bay, anga ɓa tə slənek, a nan sa zla à Urəsalima. 
\p  
\v 54 Əna atə Yakuba tə Yuhana, njavar anahan ahay, tə canan anà way ataya nà, ta jan anà Yesu, ta wa: «Ba Məduwen, a nak mâ jan ù uko â dazay ahay patan à mburom wa aday â lize atan ɗaw?» 
\p  
\v 55 Əna Yesu a cak ayak patan basl tə iɗe, [a jan atan, a wa: «Ata nà, inde pikwen nə apasay wuraw?  
\v 56 Anga nen Wan su Ɗo nà, na nay ahay anga sə lize anan sifa sə ɗo ahay bay, əna anga sa tam anan.»] 
\p Cəna, ta zla way a tinen ù kon hinen. 
\s1 Ɗo sa gan may sə pərahan azar anà Yesu ahay 
\r Mata 8.19-22 
\p  
\v 57 Natiya, tinen pə cəveɗ sa zla mba ata nà, ɗowan a inde a jan à Yesu, a wa: «Nen ni pərahak azar kwa aha fok.» 
\p  
\v 58 Yesu a sləne 'am ana ɗowan ata nà, a jan, a wa: «Hwehwe ahay nà, məke a tinen ahay inde, məvuhom sa nga mburom ahay ɗukwen, doh a tinen ahay inde, əna nen Wan su Ɗo nà, man sə nahay uno inde saa man uda ibay.» 
\p  
\v 59 A jan anà ɗo hinen asa, a wa: «Hayak, pəruho azar!» 
\p Əna ɗowan ata a mbəɗahan apan, a wa: «Ba Məduwen, u no sə pərahak azar, əna vuro cəveɗ nâ zla agay, nâ saa lay anan ahay bəbay uno aday.» 
\p  
\v 60 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Mbəsak anan məsinde ahay tâ la məsinde a tinen ahay. Əna iken, zla saa ɗakay anan ləbara sa 'am sə bahay a Mbərom.» 
\p  
\v 61 Ɗo hinen ite a jan à Yesu, a wa: «Ba Məduwen, u no sə pərahak azar, əna mbuko cəveɗ saa jan ahay 'am pi zek wa anà ɗo su doh uno ahay aday.» 
\p  
\v 62 Yesu a mbəɗahan apan ite, a wa: «Ɗo kə̀ bənak alay pi jœ sa ga mer aday winen apan i ca iɗe à dəɓa kurkwer nà, kà slak saa ga mer su way à bahay a Mbərom inde bay.» 
\c 10  
\s1 Yesu a slan njavar anahan ahay kwa kuro cuwɓe nga cew 
\p  
\v 1 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a walay njavar maza aya awan, tinen kwa kuro cuwɓe nga cew. A slan atan pa 'am anahan cew cew à wulen su doh ahay inde, aday ta man anahan a sa zla uda ataya fok re. 
\p  
\v 2 A slan atan ta sa jan atan, a wa: «Way sa pa inde à guvo bayak a sə halan nga, əna ɗo sə halan nga aya ta kac ike. Suwan gen anan kem anà bahay sə guvo awan, â zəga anan ɗo ahay à guvo, anga sə halan nga anà way sa pa. 
\p  
\v 3 «Zlen, na slan kwanay kawa wan sə təman ahay à wulen sə kəla kiɓe ahay inde.  
\v 4 Əna way kawa dala, mbulo, təkarak nà, kâ sa gəɓen à alay inde bay. Kâ sa mbəɗəken awan pə cəveɗ, anga sa jan 'am anà ɗo ahay bay re. 
\p  
\v 5 «Kə dəzlen àga ɗowan a nà, jen anà ɗo su doh ataya nà, zay a Mbərom â təra à gulom su doh a anan inde.  
\v 6 Kak ɗo sa gan may à zay a Mbərom inde à gulom su doh ata nà, zay a kwanay i təran anà ɗowan ata awan. Kak matanan bay cəna, zay a kwanay i təran atan bay. Əna zay a kwanay ata, i may ahay pə kwanay awan.  
\v 7 Njihen à gulom su doh a sə təma uda kwanay ata awan. Pen way, aday sen way a tinen a saa varak ikwen ata fok. Anga ɗo si mer su way i pa nà, way sə herreɓ anahan. Kâ sa bəren awan pu doh pu doh bay. 
\p  
\v 8 «Kə dəzlen à wulen su doh a aday tə təmahak uda kwanay ata nà, pen way a tinen saa varak ikwen ata fok.  
\v 9 Mbəren anan ɗo sə ɗəvac ahay kawa ana kwanay sa tan à nga à man ata awan. Aday jen atan ɗukwen: “Bahay a Mbərom, winen defefe coy.”  
\v 10 Əna kə dəzlen à wulen su doh a aday tə təmahak kwanay à man ata bay cəna, zlen, kâ sa tiven à məgəzləga cəveɗ, aday jen atan nà:  
\v 11 “Mi bəzləmak ikwen anan morbodok sə wulen su doh a kwanay pə saray a manay ahay wa anga ines a kwanay. Əna sənen apan lele, bahay a Mbərom winen defefe tə kwanay coy.”  
\v 12 Əna nen apan ni jak ikwen, pə luvon sə sariya nà, zek i naa dan anà ɗo su kon ataya zal ɗo sə Sodoma ahay.\f + \fr 10:12 \ft Ca pə Laataanooji 19.1-29.\f*» 
\s1 Ɗəce pu kon aya sə təma 'am a Yesu bay ataya awan 
\r Mata 11.20-24 
\p  
\v 13 Yesu a ja asa, a wa: «Iken, wulen su doh sə Kurajin, yam zek anak anga ɗəce i tak à nga. Iken, wulen su doh sə Baytisada ɗukwen, ɗəce i tak à nga re. Anga abay masuwayan aya ma ga à wulen su doh a kwanay ataya, tâ ga anan à wulen su doh sə Tirus tə Sidon nà, ɗo sa man ataya ti yam pə ines a tinen ahay biɗaw? Ti pak zana sə məsinde pi zek, ti njahay à məndak à rəɓa inde aday sə ɗakay anan tə yimak pə ines a tinen ahay tə ɗiɗek awan.  
\v 14 Anga na awan, pə luvon sa ndav anan daliyugo nà, sariya ana atə Tirus tə Sidon nà, i dan atan 'am kawa ana kwanay bay. 
\p  
\v 15 «Iken Kafarnahum, a ga apak nà, Mbərom i cakaf wa iken à mburom ɗaw? Matana bay! Ki zla nà, à məke sə mərda aɗəka coy.» 
\p  
\v 16 Natiya, Yesu a jan anà njavar anahan ataya kutok, a wa: «Ɗo kə̀ slənek ikwen anan nà, kə̀ slənek uno anan re. Ɗowan a kə̀ təmahak kwanay bay nà, a təma bay nà, nen awan. Aday asa ɗo kə̀ təmahak nen bay, a təma bay nà, zek a Mbərom a sə slənay ahay nen ata awan.» 
\s1 Njavar a Yesu ma slan a kwa kuro cuwɓe nga cew ataya ta may agay 
\p  
\v 17 Ɗo maslan a kwa kuro cuwɓe nga cew ataya ta may ahay tə ataslay mivel awan. Ta nay, ta jan à Yesu nà: «Ba Məduwen! Kwa apasay lelibay aya ɗukwen tə bənak umo à 'am wa anga sləmay anak.» 
\p  
\v 18 Yesu a jan atan ite, a wa: «Nə canak anan anà Fakalaw kə̀ slahak ahay à bagəbaga mburom wa kawa Mbərom a wuteɗ ike.  
\v 19 Əna ihe! Anga məgala sə mazlaɓ uno, ni varak ikwen cəveɗ ki jənen pa nga sə dədew ta sə rəje aya awan, aday ki gen bahay pə maniɗe a kwanay Fakalaw, pə way ahay fok. Awan saa ga alay tə kwanay nà, inde sabay.  
\v 20 Aya əna kə̂ tislen mivel həna anga apasay lelibay aya tə bənak ikwen à 'am wa cəna coy bay. Tislen mivel həna aɗəka nà, anga sləmay a kwanay ahay mə vinde awan, à mburom.» 
\s1 Ataslay mivel a Yesu 
\r Mata 11.25-27, 13.16-17 
\p  
\v 21 À alay ata kutok, Apasay Cəncan a a taslan a mivel anà Yesu. A həran nga anà Mbərom, a wa: «Bəbay uno, iken Bahay sə bagəbaga mburom, iken Bahay sə daliyugo. Suse anak, anga kə ɗakak anan anan way a anaya anà gwaslay ahay, way ataya aday ɗukwen abay kə ɗərek anan pu ɗo sə kəlire ahay wa, pu ɗo sə asan way ahay wa. Ayaw, Bəbay uno, ka ga matanan, anga a zlak à nga anakiken awan.» 
\p  
\v 22 A jan anà ɗo sa man ataya kutok, a wa: «Bəbay uno Mbərom kə̀ varak uno anan way ahay fok. Ɗowan sa san sa jəka nen wan anahan nə ibay, si zek ana Bəbay Mbərom awan. Aday ɗukwen, ɗowan sa san Bəbay uno nə wayaw nà, ibay, si nen wan anahan awan, tu ɗo aday Wan a Mbərom a gan may sə ɗakan atan anan ataya awan.» 
\p  
\v 23 Pə dəɓa anahan a wa Yesu a mbəɗa 'am pə njavar anahan ahay, a jan atan anà tinen a ɗəkɗek, a wa: «Tislen mivel anga kə cinen anan anà way a anaya awan.  
\v 24 Nen apan ni jak ikwen: Ɗo maja'am a Mbərom ahay tə bahay ahay bayak a ta gak anan may sə canan à way a kwanay a sə canan həna ata awan, əna tə canak anan anà awan bay. Ta gan may sə sləne way a kwanay a sə sləne həna ata awan, əna tə slənek awan bay re.» 
\s1 Jike pu ɗo sə Samariya a inde a ga sumor lele awan 
\p  
\v 25 Natiya awan, miter sə Tawrita a inde a slabak, anga a nan sa ban anan Yesu pə kwande. A cəce pə Yesu wa kutok, a wa: «Miter, ni ga nə mer sa ma aday ni sa njaɗ sifa sa ndav bay ata anaw?» 
\p  
\v 26 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ka tan à nga mə vinde a à Deftere sə Tawrita inde nə maw? Iken apan ki jinge nà, a ja nə maw?» 
\p  
\v 27 A mbəɗahan apan anà Yesu ite, a wa: «Mə vinde uda nà: “Pəlay anan Mbərom Fetek, Bahay anak, tə mivel anak a təke, tə apasay anak a təke, tə məgala anak a təke, tə abayak nga anak a təke\f + \fr 10:27 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 6.5.\f*” aday “Pəlay anan ɗo sə cakay su doh anak kawa iken sə pəlay anan nga anak ata awan.\f + \fr 10:27 \ft Ca pə Farillaaji Lewiŋko'en 19.18.\f*”» 
\p  
\v 28 Yesu a jan: «Wita nà, lele. Zla, kaa ga matanan kawa iken a sə baslay ata, aday ki njaɗ sifa sa ndav bay ata kutok.» 
\p  
\v 29 Əna miter sə Tawrita ata a nan sə ɗakay anan nà, acəce 'am anahan ata nə lele awan. Anga nan, a cəce pə Yesu wa asa, a wa: «Aday ɗo sə cakay su doh uno ata nə wayaw?» 
\p  
\v 30 Yesu a mbəɗahan apan kutok, a jan nà: «Ɗowan a inde a slabak à Urəsalima wa, i zla à Yeriko. Pə cəveɗ kutok, ɗo sə akar ahay ta kaɗ apan, tə culok panan zana, ta ndazl anan leɗəɗɗe. Ta zla way a tinen, tə mbəsak anan nə həɗek həɗek kawa i ndav zek coy. 
\p  
\v 31 «À man ata ɗukwen, ɗo sə gəɗan dungo anà way anga Mbərom a inde, a nay tə cəveɗ ata cite. A canan anà ɗowan ata mə nahay a gwehəhhe nà, a zla way anahan tə zlawak cangəhha. 
\p  
\v 32 «Capəpa asa, ɗo hinen a nay ahay ta man ata re, winen ɗo sa ga mer su way ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. A nay, a ca pə ɗowan ata matana re cəna, a ban cəveɗ tə zlawak, a zla way anahan ite. 
\p  
\v 33 «Əna Samariya a inde, winen apan i zla à man anahan dəren a ite, a dəzley à man ata nà, a canan anà ɗowan a mə nahay a gwehəhhe ata awan, a gan ì zek wa.\fig |src="WA03863b.tif" size="span" ref="Lukas 10:33" \fig* 
\v 34 A həɗəken ayak pə cakay, a pəkan disise ahay pə mbəlak anahan a pi zek ataya awan, a ɓanan apan. A slabak anan, aday a zləzlam anan pə zungo anahan, a zla anan à wulen su doh, à man sə təma mbəlok ahay, a gan nga anà ɗowan ata lele. 
\p  
\v 35 «Iɗe a cəɗe sidew a nà, a varan dala sə \tl dinar\tl*\f + \fr 10:35 \fk Dinar\ft  kərtek nà, àga tinen dala si mer su way sə hway kərtek.\f* ahay cew anà bahay su doh ata awan. A jan nà: “Gan nga anà ɗowan a anan lele. Kwa â ga nə kə lizek anan dala anak anà nga dəp nà, pə luvon a ni may ahay ta man a anan ata nà, ni naa hamak anan dala anak kutok.”» 
\p  
\v 36 Yesu a cəce pə miter sə Tawrita ata wa kutok, a wa: «À wulen a su ɗo a maakan ataya inde nà, sə təra ɗo sə cakay su doh ana ɗowan aday ɗo sə akar ahay sa kaɗ apan ata nà, wayaw?» 
\p  
\v 37 Miter sə Tawrita ata a mbəɗahan apan anà Yesu kutok, a wa: «Sə təra ɗo sə cakay su doh anahan nà, ɗowan a sa gan sumor ata awan.» 
\p Yesu a jan kutok, a wa: «Əna, iken zla, kâ sa ga matanan ite.» 
\s1 Yesu winen àga atə Marta tə Mariyama 
\p  
\v 38 Natiya awan, atə Yesu tə njavar anahan ahay tinen pə cəveɗ sa zla à Urəsalima nà, tə dəzle à wulen su doh a inde. À man ata nə, uwar a inde tə ngaman Marta, a təma atan àga winen. 
\p  
\v 39 Məran a uwar ata inde dəna awan, tə ngaman Mariyama. A nay ahay pə cakay a Yesu, a njahan ù vo, winen apan i pak sləmay pa 'am ana Yesu sa ja ataya fok.  
\v 40 Cəkəbay Marta nà, nga winen apan i wusen ti mer su way à mbak inde. 
\p Natiya kutok, Marta a nay ahay à man a Yesu, a jan, a wa: «Ba Məduwen! Dəna a anan winen mə njahay a pə cakay anak kəriya awan, aday zek winen apan i do ti mer su way ahay taayak uno kutok nà, ka jan û mo zek ite biɗaw?» 
\p  
\v 41 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Hey Marta, hey Marta! Iken nà, kə varak anan nga anak pi mer su way ahay bayak a ba?  
\v 42 Əna way inde kərtek lele awan, təɗe sə varan anan nga anak. Mariyama a varan anan nga anahan nà, anà way ata awan. Ɗowan saa gafan apan 'am nà, inde sabay.» 
\c 11  
\s1 Atətak way a Yesu pə amboh 
\r Mata 6.9-13, 7.7-11 
\p  
\v 1 Pə luvon a inde, Yesu winen apan i ga amboh à man a inde. A ndəvay anan ahay sa ga amboh ata nà, ɗo kərtek à wulen sə njavar anahan ahay wa a jan: «Ba Məduwen, ɗakan umo anan sa gan amboh anà Mbərom, kawa ana Yuhana sə ɗakan anan anà njavar anahan ahay ata ite.» 
\p  
\v 2 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay apan ki gen amboh anà Mbərom nà, jen nə natiya awan: 
\q1 Bəbay a manay, ɗo ahay tâ san sləmay anak nə cəncan awan. 
\q1 Bahay anak â ga zek à wulen a manay ite. 
\q1  
\v 3 Varan umo way sa pa saa slan umo ata pə luvon pə luvon fok ite. 
\q1  
\v 4 Pəsen umo anan ines a manay ahay, 
\q2 kawa ana manay sə pəsen anan anà ɗo sa gan umo ines ataya cite. 
\q1 Ba manay pə way saa njak manay ahay wa ite, 
\q2 anga aday mâ sa zla ì ines inde bay.» 
\p  
\v 5 A jan atan asa, a wa: «Hinahibay məndala anak inde, aday ki zla àga winen gak à luvon inde. Ki jan nà: “Amboh, məndala uno. Ɗaf kə̀ mbakak pikwen wa mənjœk ite ɗaw? Ənga, vuro ite!  
\v 6 Anga car uno a inde, a may ahay à man a wa, winen àga nen, əna way sa pa inde upo sə varan ibay.”  
\v 7 Natiya kutok, məndala anak ata i mbəɗahak ahay apan ù doh wa ta sa jak nà: “Kə̂ bəbulo ahay awan bay wuna! Nə tacak anan məsudoh uno coy, manay apan mi njak ahan tə gwaslay uno ahay. Ni mba apan sə slabak aday sə varak ayak way sa pa sabay!”» 
\p  
\v 8 Natiya Yesu a jan atan asa, a wa: «Nen apan ni jak ikwen: Məndala anahan ata i slabak sə varan ahay way anahan a sa gan may ata awan. I varan ahay nà, anga sa jəka winen məndala anahan ata bay, əna anga winen apan i bəbalan ayak awan uho wa hwiya ata awan. 
\p  
\v 9 «Natiya kutok, nen apan ni jak ikwen: Cəcihen! Mbərom i varak ikwen way a kwanay sə cəce ata awan. Pəlen! Ki ten anan à nga anà way a kwanay a sə pəlay ata awan. Jen 'am pi zek uho, aday ti təɓak ikwen ayak wa.  
\v 10 Anga kuwaya kə̀ cəcihek way cəna, ti varan. Kuwaya kə̀ pəlak way ɗukwen, i njaɗ way anahan a sə pəlay ata awan, aday kuwaya kà jak ayak 'am pi zek uho wa ɗukwen, ti təɓan ayak wa cite re. 
\p  
\v 11 «Kwanay bəbay ahay, wan anak kə̀ cəcihek panak kəlef nà, ki mba apan sə varan dədew à yime sə kəlef inde bay asanaw?  
\v 12 Kabay wan anak a cəce panak slay nà, ki mba apan sə varan rəje à yime sa slay inde bay re asanaw?  
\v 13 Kwanay ɗo lelibay aya aɗəka nà, kə sənen a viren anan way lele aya anà wan a kwanay ahay zle. Matana re, Bəbay a kwanay Mbərom winen à bagəbaga mburom ɗukwen, i mba apan sə varan Apasay Cəncan a anà ɗo sə cəce panan ataya fok biɗaw?» 
\s1 Yesu a razl setene ahay tə məgala a Mbərom 
\r Mata 12.22-30; Markus 3.20-27 
\p  
\v 14 Pə luvon a inde, Yesu a rəzlay anan ahay setene ù ɗo maandak a wa, aday ɗowan ata a dazlan sa ja 'am njəlen'en'e. Way ata a gan masuwayan anà ɗo ataya awan.  
\v 15 Əna ɗo azar aya ta wa: «Sə varan məgala a aday sa razl setene ataya nà, Bə'elzebul\f + \fr 11:15 \ft Bə'elzebul nà, sləmay ana Fakalaw re.\f*, winen bahay sə setene ahay.»  
\v 16 Ɗo azar aya ite ta gan may sa ban anan pə kwande. Anga nan, tə cəce panan â gan atan masuwayan sə way sa nay ahay à mburom wa. 
\p  
\v 17 Əna Yesu a san way a tinen sə jalay ata zle kwayan'a. A jan atan kutok, a wa: «À bahay a wura wura fok cəna, kak ɗo anahan aya 'am kà zlak atan pi zek bay nà, bahay ata i nes wa. Doh ahay ɗukwen ti təra nə rəgay ahay, ti mbazl sekeɗ sekeɗ.  
\v 18 Matanan re, kak Fakalaw kà gak vəram ti zek anahan a nà, bahay anahan a ɗukwen i tavay nga ɗaw? Natiya, kwanay ki jen, nen na razl setene ahay nə tə məgala ana Fakalaw nà, angamaw?  
\v 19 Kak nen na razl setene ahay tə məgala ana Fakalaw nà, aday wan a kwanay ahay ti sa razl setene ahay nə tə məgala à waya kutok asa anaw? Anga nan, sa naa mak ikwen anan mungok nà, wan a kwanay aya awan.  
\v 20 Tə ɗiɗem awan, na razl setene ahay tə məgala sə Apasay a Mbərom. Matanan re, ki sənen anan kutok, bahay a Mbərom kà nak ahay à wulen a kwanay.» 
\p  
\v 21 A ja asa, a wa: «Kak ɗo gədan a, aday mə lavay zek a tə way sə alay anahan a, i ba way su doh anahan ahay lele nà, way anahan ahay ti lize ɗaw?  
\v 22 Əna ɗo sə zalan məgala à nga wa kà nak ite, kə̀ zalak anan winen tə mungol nà, i ngəzar panan way sə alay anahan sə lavay anan zek ata awan, i gəzla anan zlile anahan a sə ngəzar pə ɗowan ata wa anà car anahan ahay. 
\p  
\v 23 «Ɗo sə pəlay nen bay ata nà, winen nə ɗo maniɗe uno. Ɗowan a kà mak uno zek sə halan nga anà way ahay bay cəna, sa tan 'am à kiɓe nà, winen awan.» 
\s1 Amay ana setene à mivel su ɗo inde 
\r Mata 12.43-45 
\p  
\v 24 Yesu a ja asa, a wa: «Setene kà nak ahay ù ɗo wa nà, i zla à man kiɓe inde saa bar, saa pəlay man sa man uda awan. Əna kə̀ njaɗak man bay nà, i jan anà nga anahan: “Suwan ni ma ù doh uno nen a sa nay ahay wa ata awan.”  
\v 25 Kà sak a may ahay nà, i tan à nga anà doh anahan a mama'am ata mə ndakay awan, mə faɗay a lele.  
\v 26 Aday cəna, i ma pə dəɓa, i ray ahay apan setene azar aya cuwɓe, sə zalay anan tə huwan asa, ti nay, ti njahay à ɗowan ata inde. Aday anjahay ana ɗowan ata nà, i təra lelibay a zal pa sə kukwa ata wa asa.» 
\s1 Mbərom a ɗaf ngama anahan nà, pu ɗo sə sləne 'am anahan ahay 
\p  
\v 27 Yesu winen apan i ja 'am ata mba cəna, uwar a inde à wulen su ɗo ataya, a ja tə məgalak awan, a wa: «Mbərom kə̀ ɗəfak ngama anahan pə uwar a sə wahay iken, aday iken sa sa pay anahan a ata awan.» 
\p  
\v 28 Əna Yesu a mbəɗahan apan ite, a wa: «Mbərom a ɗaf ngama aɗəka nà, pu ɗo sə sləne 'am anahan ahay, aday sə ɗəfan apan anà 'am anahan a ma ja ataya awan.» 
\s1 Ɗo ahay ta gan may Yesu â gan atan masuwayan 
\r Mata 12.38-42 
\p  
\v 29 Natiya kutok, ɗo ahay bayak a tinen apan ti zlak ayak à man a Yesu asa. Coy, a jan atan kutok, a wa: «Ɗo sə biten ahay nà, tinen huwan aya awan. Tinen ta gan may nà, anà masuwayan. Əna ti canan anà masuwayan sə awan sabay, kak si masuwayan sə təra pə Zonas, ɗo maja'am a Mbərom ata aday.  
\v 30 Kawa ana Mbərom sə ɗakay anan mazlaɓ sə sləmay anahan anà ɗo sə Nəniwe ahay tə masuwayan sə təra pə Zonas\f + \fr 11:30 \ft Ca pə Zonas 1 - 4.\f* ata nà, nen, Wan su Ɗo, həna ɗukwen ni təran anà ɗo sə biten ahay nə matanan re.  
\v 31 Pə luvon sə sariya nà, bahay sə Saba ɗukwen i slabak sa gan sariya anà ɗo sə biten a anaya awan. Anga kwa winen dəren təkeɗe nà, kà nak ahay sa naa pəkak ayak sləmay pa 'am ana bahay Sulimanu, ma ja aya tə kəlire ata awan.\f + \fr 11:31 \ft Ca pə 1 Laamiiɓe 10.1-13.\f* Əna, cen apan həna kutok, ɗo sə zalay anan Sulimanu tə məduwen ɗukwen, winen inde à man a ana awan. Əna hwiya ɗowan a ngam sə sləne 'am anahan bay re.  
\v 32 Pə luvon sə sariya a Mbərom saa ga ata nà, ɗo sə Nəniwe ahay ti slabakay ahay uho pə kərtek a tu ɗo sə biten a anan ataya, ti gan atan sariya. Anga ɗo sə Nəniwe ahay nà, tə sləne wazo ana Zonas cəna, ta yam pə ines a tinen ahay. Aday ɗukwen, ɗo sə zalay Zonas winen inde à man a ana awan.» 
\s1 Iɗe nà, way sa kan anan jiyjay anà zek 
\r Mata 5.15, 6.22-23 
\p  
\v 33 Yesu a ja asa, a wa: «Ɗowan saa ɗaf uko pə lalam, aday i ɗer anan, kabay i hərok apan tasa nà, ibay. Əna i ɗaf anan lalam ata nà, pə way sa ɗaf lalam awan, anga aday iɗe jiyjay â dəvan anà ɗo sa zla ù doh ataya fok lele. 
\p  
\v 34 «Iɗe anak nà, kawa lalam sə dəvan jiyjay anà zek anak. Kak iɗe anak winen lele nà, ata zek anak a fok winen à jiyjay a inde. Əna, kak iɗe anak a lelibay nà, zek anak kə̀ tərak kawa winen ì iɗe zənzen a inde.  
\v 35 Gan nga anà zek anak lele, bina iɗe jiyjay anak â sa tərak kawa iɗe zənzen bay.  
\v 36 Kak zek anak a fok ì iɗe jiyjay inde nà, aday kə̀ mbakak uda man sə iɗe zənzen mənjœk bay nà, zek anak fok i təra iɗe jiyjay, kawa lalam sa kak anan jiyjay ata awan.» 
\s1 Yesu a man a mungok anà Farisa ahay pi zek tə miter sə Tawrita aya awan 
\r Mata 23.1-36; Markus 12.38-40 
\p  
\v 37 Yesu a ndav anan 'am anahan ata mba cəna, Farisa a inde, a ngaman pa ɗaf àga winen. Ta zla àga ɗowan ata kutok, ta pa ɗaf miya awan.  
\v 38 A gan masuwayan anà Farisa ata, anga Yesu a pa ɗaf mənjəna sə banay alay kawa atətak way sə bije a tinen ahay ata awan. 
\p  
\v 39 Yesu a san way anahan a sə bayak ata zle. Anga nan, a jan, a wa: «Kwanay Farisa ahay nà, ki gen minje nə tə gəsa'am kabay tuwez. Kə cakiɗen anan day sə uho aya lele cəna coy. Aday cəkəbay, ta su doh sə mivel a kwanay ahay nà, mə cakaɗ aya bay. Mivel a kwanay ahay ma rah aya nà, tə ubor aday tə huwan ahay.  
\v 40 Kwanay nà, demdemem sə ɗo ahay! Mbərom a ndakay way ahay nà, day sə uho tə day su doh a təke biɗaw?  
\v 41 Way a à sikeɗ a kwanay kabay à tuwez a kwanay inde ataya nà, viren anan anan anà ɗo mətawak aya awan, aday way a azar aya fok ti i tərak ikwen cəɗan'a kutok. 
\p  
\v 42 «Əna kwanay Farisa ahay, wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Kə rəzlen anan à nga wa sa var alay mbok wa kərtek sə daslam ahay cara cara nə lele. Əna kə̀ mbəɗəken anan nga tə ɗiɗek anahan, tə asan zek anahan ahay. Abay təɗe ki gen nà, way ataya awan, mənjəna sə mbəsak sa ga way a azar aya re. 
\p  
\v 43 «Kwanay Farisa ahay, wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Anga ki zlen ù doh sə wazay ahay cəna, ki cen wa ɗukwen, man zəbor aya awan. Ki gen anan may nà, ɗo ahay ta jak ikwen anan 'am à kwasuko nà, tə akərdeh aya awan, à wulen sə ɗo ahay inde fok. 
\p  
\v 44 «Wita nà, wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Anga ki gen minje nà, tə jəvay, aday ɗo ahay tə canak anan bay ata awan. Ɗo ahay tinen apan ti bəran pa nga mənjəna sa san apan.» 
\p  
\v 45 Pə dəɓa ana 'am a Yesu a sa jan atan ata wa nà, ɗo kərtek à wulen sə miter sə Tawrita ahay a mbəɗahan apan, a wa: «Ta 'am anak a sa ja ata nà, kə tərak manay à məndak re biɗaw?» 
\p  
\v 46 Yesu a mbəɗa apan, a wa: «Kwanay, miter sə Tawrita ahay, wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Anga kwanay apan ki taviken anan way ma ba aya tə mindel ata pa nga anà ɗo ahay, anga aday tə̂ gəɓa. Əna kwanay a ɗukwen, ki men atan apan zek kwa ta wan sə alay bay re. 
\p  
\v 47 «Wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Anga kwanay apan ki ɗəzlen anan jəvay anà ɗo maja'am a Mbərom ahay. Aday cəkəbay, sa vaɗ anan ɗo ataya nà, bije a kwanay aya awan.  
\v 48 I ga nà, way a bije a kwanay ahay sa ga à alay ataya nà, kà zlak ikwen à nga. Bina, sa vaɗ anan ɗo maja'am a Mbərom ataya nà, bije a kwanay aya awan. Aday kwanay həna ɗukwen, kwanay apan ki ɗəzlen anan jəvay ataya re angamaw?  
\v 49 Anga nan, Mbərom kà jak, a wa: “Ni slan ɗo maja'am uno ahay tu ɗo maslan uno ahay. Ti vaɗ anan azar su ɗo a tinen aya awan, aday ti ga anan alay tu ɗo azar aya re.”  
\v 50 Anga, kwa pa sə ndakay daliyugo wa, hus həna nà, tinen apan ti ndav anan ɗo maja'am uno ahay ta sa vaɗ atan à məke sa ndaw. Anga nan, ni naa cəce mez ana ɗo uno ahay nà, pu ɗo sə biten a anan aya wa.  
\v 51 A bənay ahay kwa pə amac ana Abel\f + \fr 11:51 \ft Ca pə Laataanooji 4.8.\f* wa, hus pə amac ana Zakari, winen ma vaɗ a à gala su doh sə mazlaɓ a Mbərom à wulen ana atə man cəncan a ta man sə gəɗan dungo anà way ahay ata awan.\f + \fr 11:51 \ft Ca pə 2 Habaruuji Nyalaaɗe 24.20-22.\f* Ayaw, acəkan, Mbərom i naa gan sariya anà ɗo sə biten a anaya awan, anga way ataya fok. 
\p  
\v 52 «Kwanay, miter sə Tawrita ahay, wawayah, ɗəce i tərak ikwen! Anga kə ticen anan cəveɗ sa san Mbərom. Aday kwanay a ɗukwen, ki zlen à cəveɗ ata inde sabay re. Aday kə gifen anan 'am anà ɗo sa gan may sa zla tə cəveɗ ataya re.» 
\p  
\v 53 Natiya kutok, pə dəɓa ana 'am anahan ataya wa nà, a slabakay way anahan à man ata wa. Cəna, miter sə Tawrita ahay tə Farisa ahay, ta ga apan mivel. Tə cəce panan way ahay cara cara bayak awan,  
\v 54 anga ta gan may nà, abay Yesu â nes 'am cəna, ata ti ban anan pə kwande. 
\c 12  
\s1 Aba zek pə way lelibay a wa 
\r Mata 10.26-27 
\p  
\v 1 Natiya, à alay ata a ite, ɗo ahay tə halay nga bayak awan, a baslay zek bay. Tinen apan ti zla nà, tə jənan pə saray ì zek ahay. Yesu a dazlan sa jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Bənen nga a kwanay nə lele pə wuɗah sə Farisa ahay wa, anga tinen nà, ɗo sə mbaɗəmbaɗa ahay.  
\v 2 Way mi ɗer aya fok ti kay ahay zek uho mba, aday 'am mə səsœk aya asəsœk fok, ti sləne zek kutok.  
\v 3 Anga nan, 'am a kwanay sa ja ì iɗe zənzen a inde ata nà, i sləne zek ì iɗe jiyjay a inde, aday 'am a kwanay sə səsœk asəsœk taayak ù doh a kwanay ataya ɗukwen, ti sləne zek kawa ki jen nə uho pə zavay wa.» 
\s1 Lele sə jəjaran nà, anà wayaw? 
\r Mata 10.28-31 
\p  
\v 4 Yesu a jan atan asa, a wa: «Nen apan ni jak ikwen, car uno ahay: Kə̂ jəjiren anà ɗo sa mba apan saa ndəvak ikwen anan sifa təte ataya bay, anga pə dəɓa anahan a wa nà, ti i mba apan sa ga awan inde sabay.  
\v 5 Ɗo a aday təɗe ki jəjiren anan ata nà, nen apan ni ɗakak ikwen anan: Jəjiren anan aɗəka nà, anà Mbərom. Winen nà, i mba apan sə ndəvak ikwen anan sifa təte, aday pə dəɓa anahan a wa ɗukwen, i mba apan sa zla kwanay à məke sə mərda inde re. Ayaw, sumor a nà, jəjiren anan anà ɗowan ata kutok. 
\p  
\v 6 «Slənen asa aday, na wa kə sənen zle, tə sukom kəɗeye ahay ɗara tə dala sərɗəɗe aya cew biɗaw? Əna aday ɗukwen, Mbərom a san patan zle fok re asanaw!  
\v 7 Kə̂ jəjiren awan bay jiga awan. Kwa sibœk sa nga a kwanay ahay ɗukwen mə baslay aya kərtek kərtek fok coy. Pə Mbərom nà, kwanay kə zilen a kəɗeye ahay gəmgam asanaw!» 
\s1 Yesu i man zek ù ɗo sə ɗakay anan ləbara anahan ahay 
\r Mata 10.32-33, 12.32, 10.19-20 
\p  
\v 8 Yesu a jan anà njavar anahan ahay asa re, a wa: «Kak ɗowan a kà jak pa 'am su ɗo sə daliyugo ahay “Nen ɗo a Yesu!” nà, nen Wan su Ɗo ɗukwen, ni ja pa 'am ana maslay a Mbərom ahay: “Winen ɗo uno!” cite re.  
\v 9 Əna ɗowan kà jak pa 'am su ɗo sə daliyugo ahay sa jəka a san nen Yesu bay cəna, nen ɗukwen ni jan anà maslay a Mbərom ahay nà, na san anan bay ite re. 
\p  
\v 10 «Ɗo kə̀ jənak uno pa 'am ì nen Wan su Ɗo nà, Mbərom i pəsen anan. Əna kak ɗowan a a jənan pa 'am nə anà Apasay Cəncan a nà, wita Mbərom i pəsen anan ines anahan kula itəbay. 
\p  
\v 11 «Kwa siwa siwa tə bənak kwanay aday ta zlak kwanay pa 'am sə sariya ù doh sə wazay ahay, kabay pa 'am ana bahay sə daliyugo ahay, kabay pa 'am su ɗo məduwen aya dəp nà, kâ sa jilen sa jəka aday mi i mbəɗahan atan apan nə, kəkəmaw kabay mi i ja nə maw ata bay.  
\v 12 Anga à alay ata nà, Apasay Cəncan a i ɗakak ikwen anan 'am a kwanay a saa ja ata awan.» 
\s1 Jike su ɗo zlile a mindel awan 
\p  
\v 13 À wulen su ɗo a bayak ata wa kutok, ɗowan a inde a jan anà Yesu, a wa: «Miter, ənga, jan anà mərak uno â gəzlan umo anan way a bəbay a manay sa mac panan ata awan.» 
\p  
\v 14 Əna Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ɗowan a anan, nen nə tərak ɗo sa gak ikwen sariya, kabay sə gəzlak ikwen anan zlile a kwanay ahay bay asanaw?» 
\p  
\v 15 Natiya, a jan anà ɗo ataya fok kutok, a wa: «Bənen nga a kwanay pa sə pəlay zlile wa. Anga sə bənan anan sifa uho anà ɗo zənzen a nà, way anahan ahay, kabay zlile anahan ahay bay.» 
\p  
\v 16 Natiya awan, Yesu a təkəren atan jike sa 'am a anan kutok, a wa: «Ɗowan a inde nà, zlile awan, guvo anahan ahay inde pa man ma ndaɓ aya awan. Kà gak apan way bayak a tə mindel.  
\v 17 Ɗowan ata a jalay à mivel anahan inde kutok, a wa: “Man i sla sa pak anan uda way uno ma ga bayak a anaya fok bay kutok nà, ni ga nə kəkəmaw?” 
\p  
\v 18 «Coy a jan ì zek anahan a kutok, a wa: “Nə njaɗak anan nga sa 'am a kutok. Suwan ni kaɗ anan de uno ahay fok, ni han uda məduwen aya awan, aday ni pak anan uda ndaw uno tə way sa pa uno azar ataya fok.  
\v 19 Aday ni jan à nga uno nà: Zek uno, way anak inde mə ndakay man a bayak awan, i ndav bay, i slak way sə ava bayak a wanahan. Man uda kutok, pa way sa pa anak ahay aday bay itəɗaw! Ənga, sak ayak way həna anan aday, mbasay, taslay mivel bayak awan.” 
\p  
\v 20 «Əna Mbərom a mbəɗahan apan, a wa: “Ɗowan a mindel a anan awan, à luvon a sə biten a anan inde nà, ni gəɓa anan sifa anak. Əna aday way anak a sə halan nga bayak a anan ata nà, waya saa pa anan kutok anaw?”» 
\p  
\v 21 Yesu a ndav anan ta sa jan atan kutok, a wa: «Matanan awan, pu ɗo sə halan nga anà zlile bayak a, anà nga anahan a ɗəkɗek ata nà, i naa təran matana re, bina pə iɗe a Mbərom nə winen ɗo mətawak awan.» 
\s1 Aɗaf nga pə Mbərom 
\r Mata 6.25-34 
\p  
\v 22 Pə dəɓa anahan a wa kutok, Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Nen apan ni jak ikwen həna: Kâ sa jilen pə way sa pa tə zana bay.  
\v 23 Sifa si zek a zalay way sa pa, aday zek ɗukwen a zalay zana re.  
\v 24 Ənga, cen pə ngahak ahay aday. Ta casl awan bay, ta car awan bay, aday de a tinen ahay ɗukwen ibay. Əna Mbərom winen apan i varan atan way sa pa re. Əna kwanay, pə iɗe a Mbərom nà, kə zilen a məvuhom ahay lele biɗaw? 
\p  
\v 25 «Waya à wulen a kwanay saa mba apan tə ajalay nga anahan a sə zəga anan apan luvon sə njahay anahan mənjœk anaw?  
\v 26 Kak ki mben apan sa ga way mənjœk kawa wita bay asənə, aday kə jilen pə way azar aya nà, angama kutok anaw?  
\v 27 Ənga, cen pə avərez sə way ahay sa hay ahay à kiɓe ataya aday. Ta ga mer sə awan bay, ta han awan pi zek bay. Tə winen ata təke nà, nen apan ni jak ikwen: Kwa abay bahay Sulimanu tə zlile anahan a bayak ata təkeɗe nà, kula kə̀ pəkak zana lele aya pi zek kawa avərez sə way ahay à kiɓe ataya bay re.  
\v 28 Həna dəp nà, Mbərom winen apan i rəɓa anan daslam sə kiɓe ahay, aday sidew a ɗukwen ti i han anan uko tə daslam ataya re. Kwanay ɗo ma kac aɗaf nga a anan aya awan, kak Mbərom kà mbak apan sa ga mer su way matana nà, i mba apan sə pəkak ikwen zana pi zek lele aya zal way ahay, à kiɓe ataya biɗaw? 
\p  
\v 29 «Matana awan, kwanay nà, kâ sa yan anan nga ì zek a kwanay ahay sə pəlay nə way sa pa kabay way saa sa ata bay. Kə̂ jilen pə way ataya bay re.  
\v 30 Anga jəba sə way kawa way ataya ata nà, sa ya apan nga sə pəlay nà, ɗo sa san Mbərom bay ataya awan. Əna kwanay a nà, ki gen anan may anà way ataya ɗukwen, Mbərom Bəbay a kwanay a san apan zle re.  
\v 31 Suwan, pəlen aɗəka nà, bahay a Mbərom, aday way a kwanay sa gan may ataya nà, Mbərom awan, i varak ikwen atan kutok re.  
\v 32 Kə̂ jəjiren awan bay, dəna uno ahay, anga Mbərom a gan may sə varak ikwen anan bahay anahan.» 
\s1 Man sa ɗer zlile lele awan 
\r Mata 6.19-21 
\p  
\v 33 Yesu a jan atan asa, a wa: «Sukumen anan way tə way a kwanay ahay, aday kə̂ viren anan anan dala awan, anà ɗo mətawak aya awan. Təmen mbulo sa ɗaf dala lele aya, aday sa nes itəbay ataya awan. Ndiken ayak man pə zlile a kwanay ahay à bagəbaga mburom. Anga à man ata nà, zlile a kwanay ahay ti lize itəbay. Ɗo sə akar ahay ti njaɗ apan alay bay, mumok ahay ɗukwen ti mba apan sa pa anan sabay re.  
\v 34 Anga, zlile a kwanay ma ɗaf a à man ata nà, mivel a kwanay a ɗukwen i ga nə cezlezlen'e à man ata re.» 
\s1 Ɗo si mer su way lele awan 
\p  
\v 35 Yesu a jan atan asa, a wa: «Liven zek lele. Hinen anan lalam a kwanay ahay lele.  
\v 36 Təren nà, kawa ɗo sa ga mer su way ahay, tinen sa ba anan bahay su doh a tinen i may ahay à man sə gəɓa uwar wa ata awan. Kwa â ga nə bahay su doh ata â may ahay agay nə siwa siwa cəna, tinen inde mə lavay zek a sə təɓan ayak wa.  
\v 37 Kak bahay su doh ata a may agay, aday a tan à nga anà ɗo si mer su way anahan ataya ma njak ahan aya bay, tinen apan ti ban pu doh cekərkərre nà, ngama i təran anà ɗo ataya awan. Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Winen a ta nga anahan awan, i jawaɗ zek, i ngaman atan ahay, i varan atan man sə njahay, aday i gəzlan atan way sa pa tə alay anahan awan, ti pa kutok.  
\v 38 Kak bahay su doh a tinen ata a may nə man luvon kabay əduw təkeɗe, aday a tan atan ahay à nga nə tinen tə iɗe cekərkərre nà, ngama i təran anà ɗo sa ba pu doh ataya awan. 
\p  
\v 39 «Sənen pə way inde lele aday: Kak bahay su doh awan, a san apan zle, à alay a həna anan nà, ɗo sə akar ahay ti nay ahay àga winen saa zləray anan ahay nà, ɗowan ata i nahay nə tə iɗe cekərkərre anga aday ɗo sə akar ataya tâ zlan ù doh bay, biɗaw?  
\v 40 Kwanay ɗukwen, njihen mə lavay zek aya cekərkərre matanan re, bina, nen Wan su Ɗo nà, ni i may ahay à alay a ɗuwuraw ɗukwen, ki sənen apan bay re.» 
\s1 Ɗo sa ga mer su way lele awan, tu ɗo sa ga mer su way lelibay awan 
\r Mata 24.45-51 
\p  
\v 41 Natiya, pə dəɓa ana 'am a Yesu a sa jan atan ata wa kutok nà, Piyer a jan, a wa: «Ba Məduwen, ka ja 'am sə jike a anan ata nà, anga manay ɗaw, bəzi anga ɗo ahay fok ɗaw?» 
\p  
\v 42 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ɗo sa ga mer su way lele awan, aday winen nə wurwer a ata nà, wayaw? Winen nà, ɗowan a aday bahay su doh anahan a sə mbakan anan ɗo si mer su way ahay fok à alay anahan inde ata awan. Winen i varan atan way sa pa lele à alay aday təɗe sa pa way ata awan.  
\v 43 Zay i təran anà ɗowan ata awan, kak bahay su doh anahan kà mak agay aday kà tak anan ahay à nga winen apan i gan nga anà ɗo si mer su way anahan ataya lele nà, na.  
\v 44 Matana awan, nen apan ni jak ikwen lele, bahay su doh anahan ata i mbəsakan anan way ahay à alay inde nə fok. 
\p  
\v 45 «Aya əna, hinahibay ite, ɗo sa ga mer su way ata kà sak a jalay à nga anahan inde: “I ga nà, bahay su doh uno i may bəse bay.” Winen gədek sa ga anan alay tə azar su ɗo si mer su way ahay, gədek pə way sa pa anahan ahay, sa pa, aday winen apan i vaway nga tə mahay anahan ahay re.  
\v 46 Sənen apan lele kutok, bahay su doh ana ɗowan ata i may ahay nà, pə luvon a aday winen a i san apan bay jiga ata awan, kabay à alay a ɗukwen i san bay re. Bahay su doh anahan ata kà sak a may ahay aday kà tak anan ahay à nga nà, winen apan i ga mer su way lelibay aya ata nà, i ga anan alay tə ɗowan ata tə mindel. I razl anan, i sa njahay tu ɗo lelibay aya awan. 
\p  
\v 47 «Hinahibay ɗo si mer su way a inde, aday a san way kawa ana bahay su doh anahan sa gan may â ga anan ata awan. Aya əna, ɗowan ata kə̀ lavak anan zek, aday kà gak anan way kawa sa zlan à nga anà bahay su doh anahan ata bay re. Kak matanan nà, ti jan pə akəta nə lele, ti vaɗ anan alay bayak awan.  
\v 48 Əna ɗo si mer su way hinen inde, winen a san sa ga way a kawa sa zlan à nga anà bahay su doh anahan ata bay. Winen nà, ti jan pə akəta nə mənjœk kəriya awan, anga a san bay. Tə varak anan way anà ɗowan a bayak a nà, ti cəce panan wa nə bayak a re. Ɗowan a aday tə mbakak anan anan way à alay inde bayak nà, ti naa cəce panan ɗukwen bayak a re.» 
\s1 'Am i zlan pi zek anà ɗo ahay sabay anga Yesu 
\r Mata 10.34-36 
\p  
\v 49 Natiya awan, Yesu a dazlan sa ja asa, a wa: «Nen na nay ahay nà, anga sa naa ɗəfan uko anà daliyugo, aday na gan may nə uko ata abay â han kwayan'a.  
\v 50 Nen ni dazay təzlev həna à ɗəce inde kawa ɗo sə dazay à a'am inde à alay a winen sa ga baptisma ata awan. Əna hwiya nen ni sa məndolor sə ɗəce ata hus à andav a inde.  
\v 51 Kwanay ki jen nà, nen na nay ahay anga aday zay â ga inde pə daliyugo ɗaw? Cəkəbay matanan bay, na nay sə gəzla anan ɗo ahay pi zek wa aɗəka bugol.  
\v 52 Azanan ɗo ahay ɗara a gulom su doh kərtek a inde nà, ti gəzla. Ɗo ahay maakan awan, 'am i zlan atan pi zek tu ɗo cew aya sabay. Ɗo a cew ataya ɗukwen, 'am i zlan atan pi zek tu ɗo maakan ataya sabay re.  
\v 53 Bəbay sa wan i nes pi zek ta wan anahan, aday wan ata ɗukwen, ti nes pi zek tə bəbay anahan ata re. May sa wan i nes pi zek tə dəna anahan, aday dəna ata ɗukwen, ti nes pi zek tə may anahan ata re. May sa wan ɗukwen i nes pi zek tə dalay ana wan anahan, aday dalay ana wan anahan ata ɗukwen, ti nes pi zek tə jəje anahan ata re.» 
\s1 Agəzlan alay pi zek wa anà way saa təra ahay 
\r Mata 16.2-3 
\p  
\v 54 Yesu a jan atan asa, a wa: «Kə cinen anan anà mburom kə̀ gəɓak ahay vegege tə day sə dəlon wa nà, ki wen, iven i gay ahay, aday a ga ike acəkan re.  
\v 55 Ka sak a cinen anan à maɗ winen apan i ma nga à dəlon nà, ki wen ata herreɓ i ga, aday a ga ike acəkan re.  
\v 56 Matana awan, kwanay ɗo sə mbaɗəmbaɗa ahay, way sa ga à mburom tə way saa təra pə daliyugo fok nə kə sənen a agəzlan anan alay pi zek wa nə lele, aday kə sənen pə way sə təra à alay a wuswes a anan inde sabay ata nà, angama kutok anaw?» 
\s1 'Am â zlak ikwen pi zek tu ɗo maniɗe anak 
\r Mata 5.25-26 
\p  
\v 57 Pə dəɓa anahan a wa, Yesu a jan atan asa, a wa: «Kwanay a ki mben apan sə gəzlan alay pi zek wa anà way lele aya tə lelibay aya ta nga a kwanay a bay jiga nà, angamaw?  
\v 58 Hinahibay, ɗowan a kə̀ zlahak apak, aday kwanay pə cəveɗ sa zla à man sə sariya mba nə, suwan 'am â zlak ikwen pi zek. Njiɗen zay à wulen a kwanay inde, à alay a kwanay pə cəveɗ mba ata awan. Bina tə mungok anak ata təke, ɗowan ata kà sak a dəzle iken à man su ɗo sa ga sariya ahay nà, ti mak anan mungok aday ɗo sa ga sariya i varan iken à alay inde anà suje ahay, ti tacak ayak iken à dangay.  
\v 59 Nen apan ni jak: Hus pə ananak saa hamay anan way anahan a sa zlah anan apak ata bay cəna, ti mbəsakay ahay iken ù doh sə dangay ata wa bay jiga awan.» 
\c 13  
\s1 Suwan sə mbəɗahan lœn ì ines ɗaw, kabay sə lize ɗaw? 
\p  
\v 1 À alay ata ite, ɗowan aya inde à man ata awan, ta jan à Yesu ləbara su ɗo sə Galile ahay, ta wa: «Pilatu kə̀ vəɗak anan Galile ahay à alay a tinen apan ti gəɗan dungo anà way anà Mbərom, aday mez a tinen kə̀ japak tə mez sə way a ma gaɗ dungo aya ata awan.» 
\p  
\v 2 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Kwanay kə jilen nà, ɗo a ma vaɗ ataya ta mac matanan nà, anga tinen ɗo sa ga ines ahay zal a ɗo sə Galile azar ataya ɗaw?  
\v 3 Nen apan ni jak ikwen nà, matanan bay, əna kwanay həna ɗukwen kə mbəɗihen anan lœn anà ines a kwanay ahay bay cəna, ki lizen kawa ɗo ataya cite re.  
\v 4 Kabay ɗo a kuro nga jəmaakan sa mac à Silowam, à alay a doh zəbor a sa mbazl patan ata nà, kə jilen tinen ta gak ines ahay zal ɗo sə Urəsalima azar ataya fok ɗaw?  
\v 5 Nen apan ni jak ikwen nà, matanan bay re. Əna kwanay həna ɗukwen, kə mbəɗihen anan lœn anà ines a kwanay ahay bay ite nà, ki lizen dənam kawa ɗo ataya re.» 
\s1 Jike sə buway sə wahay bay ata awan 
\p  
\v 6 Yesu a jan atan 'am sə jike a anan awan, a wa: «Ɗowan a inde a jule buway à guvo anahan, a nay saa bənak ayak wa wan awan, əna kə̀ bənak bay, anga kə̀ wahak bay.  
\v 7 Ɗowan ata a jan anà ɗo sa ga mer su way à guvo ata, a wa: “Həna kà gak ava maakan, nen apan ni ta nay abay sə bənak ayak wa wan sə buway anan, əna nə njaɗak bay anga kə̀ wahak bay. Suwan gaɗ anan, bina winen apan i nəso anan guvo kəriya nə pa maw?”  
\v 8 Əna ɗowan ata a jan nà: “Bahay su doh uno, suwan mbəsak anan apan sə tə viya a anan kərtek aday, ni lan à cakay wa, ni pəkan bərbor tuwwe nə,  
\v 9 izəne pac hinen ahay nà, i wahay kəmaw? Kak kə̀ wahak bay re nà, aday kâ gaɗ anan kutok.”» 
\s1 Yesu a mbar anan uwar a inde pə luvon sa man uda awan 
\p  
\v 10 Pə luvon a inde nà, luvon sa man uda awan, aday Yesu winen apan i wazay ù doh sə wazay.  
\v 11 À man ata awan, uwar a inde mə təra à məndak a ava kuro nga jəmaakan, anga setene sa gan. A mba apan sə tavay bay. A zla nà, mə kərdeh a tuhha.  
\v 12 Yesu a canan anà uwar ata cəna, a ngaman ahay, aday a jan, a wa: «Mazar, kə mbərak à atəra à məndak anak wa!»  
\v 13 Cəna, a ɗaf apan alay, kwayan'a uwar ata a tavay lele kutok, a həran nga anà Mbərom. 
\p  
\v 14 Cəkəbay, way ata kə̀ cəɓak anan anà ɗo sə lavan nga anà doh sə wazay ata, anga Yesu sa mbar anan uwar ata pə luvon sa man uda ata, ata awan. A jan anà ɗo ahay kutok, a wa: «Luvon ahay inde mbərka sa ga mer su way ahay, əna suwan kî nen ahay à luvon a mbərka ataya inde aday sa mbar, bina si pə luvon sa man uda aday bay.» 
\p  
\v 15 Yesu Ba Məduwen a mbəɗahan apan, a wa: «Kwanay nà, ɗo sə mbaɗəmbaɗa ahay kələɗaw? Pə luvon sa man uda nà, kə pəsiken sla a kwanay ahay, kabay zungo a kwanay ahay sa zla atan à man saa varan atan a'am biɗaw?  
\v 16 Uwar a həna anan nà, winen ɗo sə zaav ana Ibərahima. Fakalaw kà gak anan alay ava kuro nga jəmaakan nà, abay təɗe sə pəsakay anan ahay à alay a Fakalaw wa pə luvon sa man uda itəbay kələɗaw?» 
\p  
\v 17 'Am ana Yesu a sə mbəɗahan atan apan ata a pəkan waray ì iɗe inde anà ɗo maniɗe anahan ataya fok. Əna ɗo azar ataya fok tə taslak mivel anga mer su way ana Yesu a sa ga lele ataya awan. 
\s1 Jike sa wan sə bəzan 
\r Mata 13.31-32; Markus 4.30-32 
\p  
\v 18 Pə dəɓa anahan a wa asa, Yesu a wa: «Bahay a Mbərom a ga minje nà, ta maw? Aday ni ga anan minje həna nà, ta maw?  
\v 19 Ta ga minje nə tə wan sə bəzan.\f + \fr 13:19 \ft Yesu a ga minje nà, ti sé sə àga tinen a inde kawa kemsire.\f* Ɗowan a a gəɓa, a casl anan à guvo anahan, a hay ahay, a təra dədazl si sé məduwen awan, aday məvuhom ahay tə ndakay apan doh pə alay si sé anahan aya ata awan.» 
\s1 Jike sə wuɗah 
\r Mata 13.33 
\p  
\v 20 À dəɓa wa asa re, Yesu a ja, a wa: «Bahay a Mbərom ta ga minje nə ta ma asanaw?  
\v 21 Ta ga minje tə wuɗah sə kwasay way ata awan. Uwar a ra mənjœk, a gan anan, a pak pə nuko anahan gəsaɗaf maakan. A laɓ anan nà, nuko ata fok a kwasay, a zlambar.» 
\s1 Jike sə məsudoh mə mbəɗec awan 
\r Mata 7.13-14, 21-23 
\p  
\v 22 Natiya, à alay a Yesu winen apan i zla à Urəsalima nà, a takas kon a azar aya, tə wulen su doh ahay. Aday winen apan i tətakan way anà ɗo ahay. 
\p  
\v 23 À alay ata kutok nà, ɗowan a inde, a cəce panan, a wa: «Ba Məduwen, waka Mbərom i tam a nà, azar su ɗo ahay əngal cəna coy ɗaw?» 
\p Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa:  
\v 24 «Njəzlen pi zek sa zla à bahay a Mbərom inde tə məsudoh a mbəɗec a njulehwehwe ata awan. Nen ni jak ikwen, ɗo ahay bayak awan, ti gan may sa zla uda awan, əna ti mba pi zek bay.  
\v 25 Aday, alay a i nay, bahay su doh i slabak nà, i tacay anan məsudoh anahan kutok. Ata kwanay nà, kwanay uho mba. Matanan, ki dəzlen anan sə dəcan ayak anà məsudoh, ta sa ja nà: “Manay uho ite. Bahay su doh a manay, təɓan umo ayak wa ite.” 
\p «Bahay su doh ata i mbəɗahak ikwen ahay apan ta sa ja nà: “Kwanay mayanaw, na san kwanay bay fok.” 
\p  
\v 26 «Aday ki dizlen anan sa ja kutok: “Ɗa pak way sa pa, ɗa sak way fok tatə iken awan, aday kə̀ wazak à wulen su doh a manay re.” 
\p  
\v 27 «I mbəɗahak ikwen ahay apan hwiya ta sa ja nà: “Na jak ikwen lele, na ja nə kwanay mayanaw nà, na san bay jiga awan. Mbəsiken nen səfek. Zlen ayak à man uno wa, kwanay ɗo sə huwan ahay.” 
\p  
\v 28 «À alay ata kutok nà, ki cinen anan anà Ibərahima, Isiyaku tə Yakob, aday tu ɗo maja'am a Mbərom ahay fok à bahay a Mbərom inde. Ata kwanay nà, ki yimen, ki rəcen slan, anga tə tacak pikwen uho.  
\v 29 Ɗo ahay ti halay ahay nga kwa pə daliyugo ahay wa fok, kwa ta sə wura wa fok. Ti nay pə kərtek a sa pa way à bahay a Mbərom inde.  
\v 30 Sənen apan lele kutok, azar su ɗo a ma lah aya pa 'am həna ata nà, ti naa təra ɗo mədakwidok aya awan. Aday azar su ɗo a mədakwidok ataya ite, ti naa təra ɗo ma lah aya pa 'am cukutok.» 
\s1 Asəder sə Urəsalima ahay 
\r Mata 23.37-39 
\p  
\v 31 À alay ata ite, Farisa aya inde, ta nay ahay pə cakay a Yesu, aday ta jan: «Zla way anak à man a anan wa, bina Hiridus a gan may sa vaɗ iken.» 
\p  
\v 32 Əna Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Zlen ka si jen anà ɗo sə wurwer a kawa wan ana ayah ata nà: Luvon sə biten ta sə sidew nə, nen apan ni razl apasay lelibay aya awan, ni mbar anan ɗo sə ɗəvac ahay. Aday pə luvon maakan anahan a nà, ni ndav anan mer su way uno.  
\v 33 Aya əna, sumor a ni pərahan azar anà cəveɗ uno biten, sidew, aday anjahay sidew kərtek, bina a zla pi zek aday ɗo maja'am a Mbərom â mac uho à man aya bay, sumor a nà, à Urəsalima awan. 
\p  
\v 34 «Hayaka Urəsalima ahay! Kwanay ɗo sə Urəsalima ahay! Kə vəɗen anan ɗo maja'am a Mbərom ahay, aday kə tiren anan ɗo a Mbərom sə slənak ikwen ahay ataya tu kon. Aday saray bayak a, na gak anan may sə halak ikwen nga anà kwanay ɗo sə Urəsalima ahay ù vo uno, kawa man njəkar sə halan nga anà wan anahan ahay à bərgaslay inde ata awan. Əna hwiya kə ngəmen bay re.  
\v 35 Ihe, doh sə mazlaɓ a Mbərom a kwanay i təra rəgay. Nen ni jak ikwen anan: Ki cinen uno sabay, si azanan ki naa cinen uno nà, à alay a aday ki i jen: “Mbərom â ɗaf alay sə mazlaɓ anahan pu ɗo sa nay ahay tə sləmay anahan ata awan.\f + \fr 13:35 \ft Ca pə Jabuura 118.26.\f*”» 
\c 14  
\s1 Yesu a mbar anan ɗowan a inde pə luvon sa man uda awan 
\p  
\v 1 Pə luvon sa man uda a inde nà, bahay sə Farisa ahay a inde, a ngaman à Yesu saa pa way sa pa àga winen. Əna à man ata kutok nà, ɗo a à man sa pa ɗaf ataya, tə ɗəfan iɗe anà Yesu zuhhwe nə lele. 
\p  
\v 2 Aday ɗowan a inde à man ata awan, zek anahan a fok nà, ma tar a dəngəleffe, anga ɗəvac a gan, winen pa 'am a Yesu.  
\v 3 Yesu a cəce pə miter sə Tawrita tə Farisa mə ngamay ataya wa, a wa: «Pə luvon sa man uda nà, cəveɗ inde sa mbar anan ɗo ɗəvac a ɗaw, kabay cəveɗ ibay ɗaw?» 
\p  
\v 4 Ɗo ataya tətəte way a tinen, ta ngam sə mbəɗahan apan bay. 
\p Coy Yesu a mbəɗa 'am pə ɗowan a ata kutok, a mbar anan, aday a jan â zla way anahan. 
\p  
\v 5 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a jan ù ɗo sa man ataya asa, a wa: «Kwanay nà, hinahibay wan anak kabay sla anak kə̀ slahak à kurok inde kwa pə luvon sa man uda nà, ki zəɓay anan ahay wa way anak kwayan'a biɗaw?» 
\p  
\v 6 Tətəte way a tinen ta mbak apan sə mbəɗahan apan bay re. 
\s1 Jike pa man sə njahay à man sə way sa pa 
\p  
\v 7 Natiya, à man ata kutok, Yesu a ca pu ɗo a mə ngamay a ataya nə, ta ca nà, man sə njahay lele aya awan. Anga nan, a gan atan jike sa 'am a anan, a wa:  
\v 8 «Kak tə ngamak anak à azar uko sə gəɓa dalay nà, kâ sa lah sə njahay à man lele inde bay, anga hinahibay à wulen su ɗo a mə ngamay ataya inde nà, ɗo sə zalay iken tə məduwen, i ga inde uda awan.  
\v 9 Ata, bahay su doh a sə ngamak ikwen ata, i nay pə cakay anak, i jak kutok: “Mbəsakan man sə njahay a anan anà ɗowan a anan.” Ata nà, waray i gak sa zla saa njahay à man sə njahay a sə dəɓa ata inde biɗaw?  
\v 10 Aɗəka bugol nà, kak tə ngamak anak à man a nà, kâ sa njahay, à man sə njahay su ɗo məduwen aya inde bay. Ata ɗo sə ngamak ikwen ata kà sak a canak nà, i jak: “Car uno, hayak! Ka naa njahay à man a lele a anan inde.” Ata i varak mazlaɓ lele pa 'am su ɗo a mə ngamay a à azar uko ataya awan.  
\v 11 Matana awan, kak ɗowan a kə̀ hərak anan nga ì zek anahan nà, ti təra anan à məndak. Aday kak ɗowan a kà mak anan nga anahan à məndak ite nà, ti həran nga nə lele.» 
\p  
\v 12 Pə dəɓa anahan a wa nà, a jan anà ɗowan a sə ngaman anà ɗo ahay à azar uko àga winen ata kutok, a wa: «Ka sak a da way sa pa sə azar uko nà, kâ saa ngaman apan anà car anak ahay, kabay mərak anak ahay, tu ɗo anak ahay, aday anà ɗo sə cakay su doh anak zlile aya ata bay. Anga tinen nà, ti naa ga azar uko pə luvon a inde, aday ti ngamak saa hamak anan uda awan.  
\v 13 Əna kak ka dak way sa pa sə azar uko nà, suwan ngaman apan anà ɗo mətawak aya awan, anà ɗo mə təra à məndak aya awan, tu ɗo vədal aya awan, aday anà ɗo hurof aya awan.  
\v 14 Natiya Mbərom i ɗaf apak alay sə mazlaɓ anahan, anga ɗo ataya nà, ti mba apan sə hamak anan uda bay. Əna Mbərom i i hamak anan uda awan, pə luvon anahan saa slabakay anan ahay ɗo ɗiɗek aya à məke wa ata awan.» 
\s1 Jike sə azar uko məduwen awan 
\r Mata 22.1-10 
\p  
\v 15 Natiya kutok, ɗowan a inde à wulen su ɗo sa pa ɗaf pə kərtek a tatə Yesu ataya, a sləne jike sa 'am ata cəna, a wa: «Ataslay mivel i təran anà ɗo sa pa way sa pa anahan à bahay a Mbərom inde ata awan.» 
\p  
\v 16 Coy Yesu a mbəɗahan apan kutok, a wa: «Ɗowan a inde, a ga azar uko məduwen awan, a da way sa pa, aday a ngaman apan anà ɗo ahay bayak awan.  
\v 17 Alay sa pa ɗaf i sa sla kutok nà, a jan anà ɗo si mer su way anahan, a wa: “Zla, ka sa jan anà ɗo uno sə ngaman atan ataya nə, tâ nay həna kutok, anga way sa pa mə lavay zek a coy.” 
\p  
\v 18 «Əna ɗo a mə ngamay ataya fok ta ma nga sa may 'am pi zek wa, ta sa ja: “Mi zlak ayak sabay.” Ɗo mama'am a a jan anà ɗo maslan ata, a wa: “Nə sukumak guvo həniniye. Ni zla təktek saa cay apan aday, na gak kem, â sa cəɓak bay ite.” 
\p  
\v 19 «Ɗo hinen ite a wa: “Nə sukumak sla ahay kuro. Suwan nâ sa cay pə mer su way a tinen aya aday. Na gak kem. Â sa cəɓak bay ite.” 
\p  
\v 20 «Ɗo hinen ite asa a wa: “Nen nə gəɓay dalay həniniye, anga nan, ni mba apan sa zlak ayak həna bay.” 
\p  
\v 21 «Natiya kutok, ɗo maslan ata a ma agay à man ana bahay su doh anahan, a təkəren anan way ataya fok. Way ata a cəɓan anà bahay su doh ata kutok, a jan anà ɗo maslan anahan ata, a wa: “Zlak ayak nə anga anga à man sə halay nga sə ɗo ahay ahay tə məgəzləga cəveɗ ahay à wulen su doh inde, aday ngaman ahay anà ɗo mətawak aya awan, anà ɗo mə təra à məndak aya awan, anà ɗo hurof aya awan, aday tu ɗo vədal aya təke fok.” 
\p  
\v 22 «Ɗo si mer su way ata a zla saa ngaman ù ɗo ataya awan. Anjahay capəpa nà, a may agay, a nay, a jan anà bahay su doh anahan nà: “Kawa iken su jo ata nà, nə ngamak anan ahay ù ɗo ataya awan, əna doh kə̀ rahak fan bay. Man mə mbəsak a inde mba.” 
\p  
\v 23 «Bahay su doh ata a jan anà ɗo si mer su way anahan ata asa, a wa: “Zla pə cəveɗ sə kiɓe ahay fok, à guvo ahay. Kâ jan anà ɗowan aya iken saa tan atan à nga ataya fok nà, təktek tâ nay ahay, anga aday doh uno â rah.  
\v 24 Tə ɗiɗek a nà, ɗo a mə ngamay a mama'am ataya aday sə ngəmay ahay bay ata nà, ti naa tukom way sa pa uno sabay.”» 
\s1 Cəveɗ sə pərahan azar à Yesu 
\r Mata 10.37-38 
\p  
\v 25 Pə dəɓa anahan a wa, à alay a Yesu winen pə cəveɗ mba ata nà, ɗo ahay bayak a tinen apan ti pərahan azar. Coy, a ma iɗe à dəɓa, a jan atan, a wa:  
\v 26 «Ɗowan kə̀ pərahak uno ahay azar, aday a nan sə təra njavar uno nà, â pəlay nen, zal bəbay anahan, zal may anahan, zal uwar anahan, zal gwaslay anahan ahay, zal mərak anahan ahay, aday zal zek anahan a təkeɗe re!  
\v 27 Kak ɗowan a kə̀ tavakak dədom anahan mə zləlngaɗ a aday kə̀ pərahak uno azar bay cəna, kà slak sə təra njavar uno bay. 
\p  
\v 28 «Matanan, kak ɗowan inde à wulen a kwanay, a nan sa han doh məduwen a lele a nà, i njahay tun, sə bayak apan aday biɗaw? I jan à nga anahan kutok: “Doh ata i sa ndav nà, i pa puno fok nə dala jugumaw?”, i san anan pi zek wa aday re ba?  
\v 29 Bina, kà sak a pak a saray awan, aday doh ata kə̀ ndəvak sa han sabay nə, ɗo sə canan ataya nə ti mbasay apan biɗaw?  
\v 30 Ɗo ataya ti ja nà: “Ɗowan a həna kə̀ pəkak saray su doh, əna kà mbak pi zek sa ndav a wa sabay!” 
\p  
\v 31 «Matanan re, kak bahay a inde, a nan sa ga vəram tə bahay su kon hinen nà, i njahay tun sə bayak apan aday biɗaw? I ca apan ɗo anahan ahay nə tinen mbulo kuroroo nà, i sla pi zek sa ga vəram tu ɗo mbulo kwa kuro cew nà, i san anan pi zek wa aday re ba?  
\v 32 Kak bahay ata kà cak apan i sla pi zek saa ga vəram tə ɗowan ata tətibay cəna, i slan ɗo maslan ahay pə cakay anà bahay a hinen ata, à alay a winen dəren mba, i man ù vo ta sa man ayak 'am pi zek wa anga aday tâ njaɗ zay. 
\p  
\v 33 «Natiya awan, kak ɗowan kə̀ mbəsakak anan way anahan ahay fok bay nà, i mba apan sə təra njavar uno bay re.» 
\s1 Zətene aday a vaɗ sabay ata awan 
\r Mata 5.13; Markus 9.50 
\p  
\v 34 Pə dəɓa anahan wa nà, a jan atan 'am sə jike asa, a wa: «Kə sənen apan zle, zətene nà, way lele awan. Əna aday kak zətene ata a vaɗ sabay nà, ti man anan ahay avaɗ anahan a hərɓeɓe ata, awana mba anaw? Inde sabay.  
\v 35 Zətene ata nà, kə̀ tərak way kəriya awan, i təra way lele a anga yugo sabay, aday i təra way lele a kawa bərbor sabay re. Ɗo ahay ti guce anan nə uho kəriya awan. Natiya kutok, sləmay inde pə ɗowan a sə sləne 'am a anan nà, â sləne.» 
\c 15  
\s1 Jike sə təman mə lize awan 
\r Mata 18.12-14 
\p  
\v 1 Natiya, ɗo sə cakal jangal ahay, pi zek tu ɗo sə atahasl ahay bayak awan, tə halay nga à man a Yesu anga aday ti sləne 'am anahan aya awan.  
\v 2 Anga nan, Farisa ahay tə Miter sə Tawrita ahay ta ma nga sa ja 'am à wulen a tinen a inde ngura ngura ngura, ta wa: «Ɗowan a anan a təma aday ɗo sə atahasl ahay tâ pa way tə winen nà, angama aday anaw?» 
\p  
\v 3 Anga nan kutok, Yesu a gan atan jike sa 'am a anan, a wa: 
\p  
\v 4 «Izəne ɗo inde à wulen a kwanay, aday təman anahan ahay inde səkat. Kwa â ga sə lize nə kərtek a dəp nà, i mbəsak azar sə təman a kwa kuro dəsuɗo nga dəsuɗo ataya à kiɓe, aday i zla saa pəlay anan ahay kərtek ata hus pa sa njaɗay anan ahay re asanaw?  
\v 5 Aday, kə̀ njaɗak anan ahay təman a kərtek ata nà, i ɗəfay a way anahan jap pə jugom, i may agay nə, tə ataslay mivel a kutok.  
\v 6 Kə̀ dəzlek ahay agay nà, i ngaman ahay anà car anahan ahay, tu ɗo sə cakay su doh anahan ahay, aday i jan atan: “Tasluko mivel, anga nə njaɗak anan ahay təman uno a sə lize ata awan.” 
\p  
\v 7 «Natiya awan, həna, nen apan ni jak ikwen, kak ɗo sə atahasl kərtek kə̀ yimak pə ines anahan nà, ataslay mivel i ga inde à mburom bayak awan. Ataslay mivel ata i zalay ataslay mivel anga ɗo ahay kwa kuro dəsuɗo nga dəsuɗo ɗiɗek aya, aday ta gan may sa yam pə ines a tinen ahay bay ataya awan.» 
\s1 Jike sə dala mə lize awan 
\p  
\v 8 Pə dəɓa wa a jan atan 'am sə jike hinen asa, a wa: «Uwar a inde nà, karanga anahan ahay inde kuro, aday kak kərtek a kà sak a lize panan nà, i ga kəkəmaw? I han nə uko pə lalam anahan, aday i ca doh anahan ata fok ta sə faɗay anan lele. I pəlay bətek bətek hus pa sa njaɗ anan dala anahan ata biɗaw?  
\v 9 Kak kà sak a njaɗ a dala anahan ata nə, i ngaman anà məndala anahan ahay tu ɗo sə cakay su doh anahan ataya, i jan atan: “Tasluko mivel pə kərtek awan, anga nə njaɗak anan dala uno sə lize ata awan.” 
\p  
\v 10 «Matanan re, ni jak ikwen, kak aday ɗo kərtek kə̀ yimak pə ines anahan ahay nà, maslay a Mbərom ahay ti taslay mivel anga winen re.» 
\s1 Jike sa wan mə lize awan 
\p  
\v 11 Yesu a ja asa, a wa: «Ɗowan a inde nà, wan anahan ahay inde cew.  
\v 12 Wan zek cəɗew ata a jan à bəban anahan, a wa: “Bəbay uno, vuro anan zlile uno nen saa njaɗ à alay saa pa 'am anak azana ata awan.” Aday ɗowan ata a gəzlan atan anan zlile anahan acəkan. 
\p  
\v 13 «Pə dəɓa wa mənjœk nà, wan a cəɗew ata a halan nga anà way anahan ahay fok, a sukom a way, aday a zla way anahan pə daliyugo hinen dəren. À man ata nà, a lize anan zlile anahan ata fok ta sə gəsle anan pə way kəriya awan. 
\p  
\v 14 «Dala a ndav panan cəna, may a ga pə daliyugo ata tə mindel. Ɗəce sə way sa pa ɗukwen a dazlan saa gan kutok.  
\v 15 Anga nan, a zla saa ga mer su way àga ɗo su kon ataya awan. Ɗowan ata a slan anan saa ba gadura ahay à kiɓe.  
\v 16 A pəlay abay sa pa way sa pa mbala ana gadura ahay ata awan, anga may a han apan, əna ɗowan a ngəman a bay. 
\p  
\v 17 «A dazlan sə jalay pə anjahay anahan à alay a winen àga bəbay anahan ata awan, a ja: “Ɗo si mer su way a bəbay uno ahay ɗukwen, tinen apan ti pa way sa pa kawa sa nan atan, a mbəsak patan wa re, aday nen aɗəka bugol ni mac ta may à man a anan nà, angamaw?  
\v 18 Suwan ni ma agay, aday ni i jan anà bəbay uno nà: Bəbay uno, na gak ines pa 'am a Mbərom, aday pa 'am anak re.  
\v 19 Na slak həna ki ca upo kawa nen wan si zek anak sabay, təra nen kawa ɗo si mer su way anak kərtek awan.”  
\v 20 Natiya a slabak, a may agay kutok.\fig |src="WA03876b.tif" size="span" ref="Lukas 15:20" \fig* 
\p «Bəbay anahan a canan ayak dəren winen apan i nay ahay cəna, a gan ahay ì zek wa. A haw apan, a ban anan həmbok pi zek.  
\v 21 Wan ata a jan à bəbay anahan kutok, a wa: “Bəbay uno, na gak ines pa 'am à Mbərom, aday pa 'am anak re. Na slak həna kâ ca upo kawa nen wan si zek anak sabay.” 
\p  
\v 22 «Əna bəbay anahan ata a jan ù ɗo si mer su way anahan ahay, a wa: “Kagasl, gəɓen uno ahay zana lele aya awan, pəken anan pi zek. Ɗəfen anan wurɗek à alay inde, aday pəken anan təkarak à saray inde.  
\v 23 Pəsiken ahay guson sa sla ma har a lele ata awan, wasluko, duko, aday puko tə ataslay mivel awan.  
\v 24 Anga abay wan uno a anan nà, kə̀ tərak kawa ma mac awan, aday həna winen inde tə sifa awan. Kə̀ lizek coy, əna nə njaɗak a way uno.” Tə dazlan sa ga azar uko tə ataslay mivel awan. 
\p  
\v 25 «À alay a tinen apan ti ga azar uko agay ata nà, wan a ɗowan ata zek məduwen a, winen à guvo. Winen apan i may à guvo wa mba aday i dəzley ahay agay bəse nà, a sləne ɗo ahay tinen apan ti ga ara tə agərav awan.  
\v 26 A ngaman ù ɗo si mer su way a bəban anahan ahay kərtek, a cəce panan ləbara awan.  
\v 27 Ɗowan ata a mbəɗahan apan, a wa: “Mərak anak kà mak agay, aday bəbay a kwanay a vaɗ guson sa sla, anga kə̀ njaɗak anan winen inde zay.” 
\p  
\v 28 «Wan a zek məduwen ata a ngam sa zla ù doh sabay. A cəɓan, a ga mivel. Bəbay anahan a nay uho saa dəbukok anan ayak ù doh.  
\v 29 Əna a mbəɗahan apan anà bəbay anahan, a wa: “Ngatay, bəbay uno. Ava bayan awan, nen apan ni gak mer su way nə lele mənjəna sa gak isew. Na taa ɗəfak apan re, aday tə winen ata təke ɗukwen, kula kə varak uno kwa wan sə awak zləkətev a anaya anga sa ga anan azar uko tə məndala uno ahay bay re.  
\v 30 Aday wan anak kə̀ lizek anan dala anak tə uwar sa ján uho ahay. Həna a may ahay agay nə kə vəɗak anan guson sa sla anga winen asa re!” 
\p  
\v 31 «Bəbay anahan a jan: “Wan uno, iken nà, iken inde ti nen a hwiya asanaw? Abay way uno ahay fok nà, ananak a biɗaw?  
\v 32 Sumor a nà, ɗi ga azar uko tə ataslay mivel awan, anga mərak anak a anan nà, kə̀ tərak kawa ma mac awan, aday həna winen inde tə sifa awan. Kə̀ lizek coy, əna ɗə njaɗak anan.”» 
\c 16  
\s1 Jike pu ɗo sa ga mer su way tə wurwer awan 
\p  
\v 1 Pə dəɓa anahan a wa asa, Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Ɗowan a inde nà, winen zlile awan, aday ɗukwen ɗo inde kərtek sə lavan nga anà ɗo si mer su way anahan ahay re. Əna ɗo ahay ta ma 'am pə ɗowan ata à man a bahay su doh anahan ta sa ja nà: “Ɗo si mer su way anak a anan winen apan i nes anan dala anak kəriya awan.” 
\p  
\v 2 «Bahay su doh ata a sləne 'am ata cəna, a ngaman anà ɗowan ata kwayan'a, aday a jan, a wa: “Nə slənek ɗo ahay ta mak apak 'am. Ɗuko anan mer su way anak iken a sa ga anan tə zlile uno nen sə mbakak anan ata awan, bina iken ki təra ɗo si mer su way uno sabay.” 
\p  
\v 3 «Ɗo si mer su way ata a ma nga sə jalay kutok, a wa: “Aday həna jiga nà, ni ga nə kəmaw? Bahay su doh uno kə̀ larak nen ì mer su way anahan wa re. Bənuko jœ, ni mba apan bay, aday ni dubok way pə ɗo ahay wa, wita ɗukwen waray re. Pa ga həna jiga nà, kəma kutok anaw, zek uno?  
\v 4 Iyo, həna nə njaɗak anan nga sa 'am a nen saa ga ata kutok. Aday kwa bahay su doh uno kə̀ larak nen ì mer su way anahan wa ɗukwen, ɗo ahay ti təma nen àga tinen re.” 
\p  
\v 5 «A ngaman ahay anà ɗo sə təma gudire pə bahay su doh anahan ataya wa kərtek kərtek fok. A cəce pu ɗo mama'am a wa, a wa: “Gudire ana bahay su doh uno inde apak nə jugumaw?” 
\p  
\v 6 «Ɗowan ata a mbəɗahan apan, a wa: “Gudire sə amar ana bahay su doh anak inde upo, gungwan səkat.” 
\p «Ɗo si mer su way ata a jan, a wa: “Ihe, təma ɗerewel sə gudire anak həna kwayan'a. Njahay aday vindey apan nà, gungwan sə amar kwa kuro ɗara bina səkat sabay.” 
\p  
\v 7 «A jan anà ɗo hinen asa, a wa: “Aday iken, gudire ana bahay su doh uno inde apak nə juguma ite anaw?” 
\p «A mbəɗahan apan, a wa: “Gudire sa ndaw anahan inde upo buho səkat ɗara.” 
\p «Ɗo si mer su way ata a jan nà: “Ihe, gəɓa ɗerewel sə gudire anak kagasl, aday vindey ahay apan nə gudire sa ndaw ata nà, buho səkat fuɗo.” 
\p  
\v 8 «Bahay su doh anahan ata kə̀ varak anan zlangar anà ɗo si mer su way anahan ata awan, anga ɗowan ata kà gak mer su way sə wurwer à wulen a tinen inde. Anga ɗo sə daliyugo a anan aya nà, tə zalay ɗo sə iɗe jiyjay ahay ta sa ga mer su way sə wurwer. 
\p  
\v 9 «Natiya, nen apan ni jak ikwen, kwanay nà, bənen car tə ɗo ahay tə zlile sə daliyugo a anan aday biɗaw? Ata, zlile sə daliyugo a kà sak a ndav pikwen wa nà, Mbərom i təma kwanay pə cakay anahan a sə coy kutok. 
\p  
\v 10 «Kak ɗowan aday kà mbak apan sa gan nga anà way bayak a bay ata tə cəveɗ a nà, kwa way bayak a ɗukwen i mba apan sa gan nga tə cəveɗ a re. Aday kak ɗowan a a mba apan sa gan nga anà way bayak a bay ata tətibay nà, kwa way bayak a ɗukwen i mba apan sa gan nga tətibay re.  
\v 11 Matanan, kak abay ki mben apan sa gan nga anà zlile sə daliyugo a anan tətibay nà, waya saa mbakak ikwen anan zlile ɗiɗek a aday ki gen anan nga anaw?  
\v 12 Kak aday abay ki mben apan sa gan nga anà zlile su ɗo hinen ahay tətibay nà, waya sa varak ikwen mbala ana kwanay a saa lavay ata mba asa anaw?» 
\s1 Atə Mbərom tə dala 
\r Mata 6.24 
\p  
\v 13 «Ɗowan saa mba apan sa gan mer su way anà bahay su doh ahay cew nà, ibay. Anga kə̀ pəlak anan ɗo kərtek a lele nà, i nan iɗe anà ɗowan hinen ata awan. Kabay, tə njahak tu ɗo kərtek a lele gerger cəna, i kəɗey anan ɗowan a hinen ata awan. Matanan, ki mben apan sa gan mer su way anà Mbərom aday sə pəlay dala, cew maya ɗukwen, i ga zek bay re.» 
\s1 Atə Yesu tə Farisa ahay 
\r Mata 11.12-13, 5.31-32; Markus 10.11-12 
\p  
\v 14 Farisa aya inde à man ata tə sləne 'am a Yesu ma ja ataya fok nà, ta ma nga sə mbasay apan anga tinen a aday nà, tə pəlay zlile tə mindel. 
\p  
\v 15 Anga nan, Yesu a jan atan, a wa: «Kwanay aday nà, ki gen anan may, ɗo ahay ta ca pikwen nə, kawa ɗo lele aya awan. Əna cəkəbay Mbərom nà, a san way sə mivel a kwanay aya zle. Bina way aday ɗo ahay tə həran nga ata nà, Mbərom a ca pə way ata ite nə, kawa way ma ga mənjaɗak awan.  
\v 16 Kwakwa ata nà, ɗo ahay tə pərahan azar anà Mbərom nə ta sə ɗəfan apan ana Tawrita a Musa tə deftere ana ɗo maja'am a Mbərom ahay. Əna a bənay ahay kwa pə ana Yuhana ɗo sa gan baptisma anà ɗo ahay ata wa nà, ɗo ahay tinen apan ti ɗakay anan ləbara sə bahay a Mbərom mugom awan. Natiya kuwaya kà gak anan may sə ndərɓoc uda zek, anga sə dəzle a uda awan.  
\v 17 Aya əna, Tawrita a Musa nə lele hwiya. Andav a daliyugo tə bagəbaga mburom nà, wita way ma da 'am a bugol bay. Ma da 'am a aɗəka nà, sə lize a wa alfabe kərtek à Tawrita a Musa wa, i ga zek bay. 
\p  
\v 18 «Matanan re, kuwaya kə̀ rəzlak anan uwar anahan, aday kə̀ gəɓak uda uwar hinen nà, wita kà gak mədigweɗ. Ɗowan kə̀ gəɓak uwar a ma razl a ata ɗukwen, winen kà gak mədigweɗ ite re.» 
\s1 Atə Lazarus tə ɗowan a inde zlile awan 
\p  
\v 19 Pə dəɓa anahan a wa asa, Yesu a jan atan, a wa: «Ɗowan a inde nà, winen zlile awan. Zana anahan a sa pak pi zek təkeɗe nà, lele awan, aday sə dala bayak a re. Pə luvon, pə luvon fok nà, winen mə njahay a nə, à barbarar inde.  
\v 20 Ɗowan a inde ite, tə ngaman Lazarus, winen mətawak awan. A taa nahay nə pə məsudoh a ɗowan ata awan, aday zek anahan a ɗukwen, mbəlak a ɗəkɗek.  
\v 21 A gan may sa pa way sa pa sə pəpasay pə ɗowan a zlile ata wa ata awan. Kəla ahay ɗukwen, ta nay ahay sə ndəlkeɗ anan mbəlak a anahan a ataya awan. 
\p  
\v 22 «Natiya kutok, ɗowan mətawak ata a mac, aday maslay a Mbərom ahay tə gəɓak anan ayak à man ana Ibərahima, pə cakay a Mbərom. Ɗo sə zlile ata ɗukwen a mac ite re, aday ta la anan à məke.  
\v 23 À man ata kutok nà, ɗowan a zlile ata, winen apan i ga ɗəce bayak awan. A ca iɗe à mburom, a canan ayak anà Ibərahima tə Lazarus, tinen miya awan, dəren.  
\v 24 A zlah pi zek, a wa: “Ibərahima! Kem, nâ gak ì zek wa ite! Amboh, slan Lazarus, â tar wan sə alay anahan à a'am inde, aday i naa təlo pə miresl aday û go ziyya ite. Bina nen apan ni ga ɗəce ù uko a anan inde tə mindel.” 
\p  
\v 25 «Ibərahima a mbəɗahan ahay apan ite, a wa: “Matanan, wan uno. Əna ənga, bayak pə anjahay anak à alay iken tə sifa mba ata aday. Iken nà, kə njahak à barbarar a inde, aday Lazarus nà, kà gak ɗəce bayak awan. Həna ite nà, winen, winen apan i man uda à man a anan, aday iken ite ɗukwen, ki ga ɗəce kutok.  
\v 26 Tə winen ata təke ɗukwen, cəveɗ inde aday ɗo a manay i dəzlek ayak à man a kwanay nà, ibay, kabay ɗo a kwanay i nay à man a manay ɗukwen, i ga zek bay re. Anga məke inde sololo à wulen a nuko.” 
\p  
\v 27 «Ɗowan ata a mbəɗahan apan asa: “Amboh, Ibərahima! Kem, slan Lazarus àga bəbay uno ite.  
\v 28 Anga mərak uno aya inde ɗara nà, u no Lazarus â sa təkəren atan 'am à sləmay ite, anga aday tâ sa nay à man sə ɗəce uno a anan inde sabay ite.” 
\p  
\v 29 «Ibərahima a mbəɗahan apan asa, a wa: “Tawrita a Musa tə deftere ana ɗo maja'am a Mbərom ahay inde asənə, mərak anak ataya tə̂ ɗəfan atan apan biɗaw?” 
\p  
\v 30 «Ɗowan ata a jan asa, a wa: “A'ay! Ibərahima, bəbay uno, wuna! Əna, hinahibay ɗo sə məke kà zlak patan dezl nà, ti yam pə ines a tinen ahay tə ɗiɗek awan.” 
\p  
\v 31 «Ibərahima a jan, a wa: “Matanan. Əna kak mərak anak ataya tə slənek anan anan 'am a Musa tu ɗo maja'am a Mbərom ataya bay cəna, kwa ɗo sə məke a â zla təkeɗe nà, ti slənen a bay re.”» 
\c 17  
\s1 'Am sə pəse ines ahay 
\r Mata 18.6-7, 21-22; Markus 9.42 
\p  
\v 1 Yesu a jan anà njavar anahan ahay asa, a wa: «Hwiya way ahay inde, tinen apan ti zla anan ɗo zənzen a ì ines ahay inde. Aya əna, ɗəce i təran anà ɗo sa njak anan ɗo ahay aday tâ ga ines ataya awan.  
\v 2 Natiya, ata pə ɗowan a sa njak anan ɗo ahay ata nà, suwan pə winen tə̂ ɓanan van à dungo, aday tə̂ larak anan ayak à bəlay inde. Bina, ɗo aday winen apan i njak ɗo ahay matanan ata nà, Mbərom i ga anan alay tə ɗowan ata zal pa sa lar anan à bəlay inde ata wa.  
\v 3 Matanan, liven anà zek a kwanay ahay lele. 
\p «Aday, kak mərak anak inde, kà gak ines nà, suwan ɗakan anan tə təpa təpa awan. Winen ite kə̀ təmahak, kə̀ mbəsakak anan ines anahan ata nà, pəsen anan.  
\v 4 Kwa abay â ga winen apan i gak ines pə luvon kərtek a saray cuwɓe, aday winen apan i nay ahay à man anak ɗukwen saray cuwɓe ta sa ja nə “Amboh, nə yimak pə ines uno!” nà, iken ɗukwen, pəsen anan acəkan ite re.» 
\s1 Aɗaf nga pə Yesu 
\p  
\v 5 Natiya, pə dəɓa anahan a wa nà, ɗo maslan a Yesu ataya ta jan nà: «Ba Məduwen, man umo zek aday aɗaf nga a manay pə Mbərom â zəga ite!» 
\p  
\v 6 Bahay a tinen ata a mbəɗahan atan apan nà: «Kwa aɗaf nga a kwanay â ga inde nə mənjœk, kawa wan sə bəzan mənjœk nà, ki mben apan sa jan anà dədazl sə ngəvəray: “Ndaha à man a anan wa, aday ka saa njahay à bəlay inde!” ɗukwen, i bənak ikwen à 'am wa re.» 
\s1 Ɗo si mer su way lele awan 
\p  
\v 7 Yesu a ja asa, a wa: «Hinahibay ɗowan a kwanay kərtek a, aday ɗo si mer su way anahan inde, winen apan i ga mer su way à kiɓe, kabay winen apan i ɓal təman ahay. Kà mak ahay à kiɓe wa nà, bahay su doh anahan i jan: “Hayak ahay, pa ɗaf!” kwayan'a ɗaw?  
\v 8 I jan aɗəka bugol nà: “Do ahay way sa pa, mbəɗahan anà zana, aday kâ naa vuro way sa pa tə way sa sa aya awan.” Aday i jan: “Iken, ki naa pa nà, pə dəɓa anahan a wa!” biɗaw?  
\v 9 Kwanay kə jilen nà, i gan suse anà ɗo si mer su way anahan ata anga kà gak anan mer su way ataya ɗaw? 
\p  
\v 10 «Kwanay a ɗukwen matanan re. Ka sak i gen anan mer su way mbala a Mbərom sa jak ikwen: “Gen anan!” ataya nà, jen aɗəka nà: “Manay nà, ɗo sa ga mer su way anak ahay ca. Ma ga nə mer su way mbala ana manay a saa ga ata awan.”» 
\s1 Yesu a mbar anan ɗo mə dugwaɗ aya inde kuro 
\p  
\v 11 Natiya, à alay a Yesu winen apan i zla à Urəsalima nà, a zla tə wulen ana daliyugo sə Samariya tə Galile.  
\v 12 A sa jəka i dəzle à wulen su doh a inde nà, tə zlangay tə ɗowan aya inde kuro, mə dugwaɗ aya awan. Tə tavay zaɗ,  
\v 13 aday ta jay 'am tə məgalak awan, ta wa: «Amboh Yesu, bahay a manay, mâ gak ì zek wa ite!» 
\p  
\v 14 Yesu a canan atan ayak ite cəna, a jan atan, a wa: «Zlen, aday ka si ken anan anan zek a kwanay anà ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom.» À alay a tinen apan ti zla à man ana ɗo sə gəɗan dungo à way ahay ataya kutok nà, tinen a fok tə mbərak. 
\p  
\v 15 Əna ɗo a kərtek à wulen a tinen ata wa, a ca apan kə̀ mbərak ata nà, pəlasl, a ma pə dəɓa à man a Yesu, a dazlan sə həran nga anà Mbərom tə məgalak awan.  
\v 16 A dəzley ahay à man a Yesu cəna, a dukwen gərmec ta sə rihen nga ù vo, a ngəran kutok. Ɗowan ata nà, winen Samariya ahay. 
\p  
\v 17 Yesu a cəce kutok, a wa: «Na wa, ɗo a kuro ataya fok nà, tə mbərak re ba? Aday azar su ɗo a dəsuɗo ataya nà, tinen aha kəlanaw?  
\v 18 Ɗowan sə jalay apan aday sa naa ngəran anà Mbərom nà, ibay, si mədurlon a anan taayak kələɗaw?»  
\v 19 Pə dəɓa wa kutok, a jan anà ɗowan ata awan: «Slabak, zla way anak. Mbərom kə̀ mbərak iken anga kə ɗəfak upo nga.» 
\s1 Yesu i sa may ahay nà, ma i təra aday anaw? 
\r Mata 24.23-28, 37-41 
\p  
\v 20 Natiya, pə dəɓa anahan a wa kutok Farisa ahay tə cəce pə Yesu wa, ta wa: «Bahay a Mbərom a i sa slay ahay nà, siwaw?» 
\p Winen a mbəɗahan atan apan, a wa: «Bahay a Mbərom a i slay ahay aday nà, ɗowan i canan tə iɗe bay.  
\v 21 Ɗowan i mba apan sa jəka: “Bahay a Mbərom nə winen həna” kabay “Winen tiya” bay re. Əna, sənen apan lele, bahay a Mbərom nà, winen à mivel a kwanay aya inde aɗəka coy.» 
\p  
\v 22 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a jan anà njavar anahan ahay, a wa: «Alay a inde i slay ahay, aday ki gen anan may sə cinen uno apan way sə luvon kərtek à wulen a kwanay inde. Əna i ga pikwen zek bay re.  
\v 23 Ti naa jak ikwen asa: “Almasihu nə winen həna” kabay “Winen tiya” nà, kâ sa ngəmen sa zla à man ataya bay.  
\v 24 Anga nen, Wan su Ɗo, ni may ahay nà, kawa awuteɗ a Mbərom sə wuteɗ pəraɗ, aday ɗo ahay fok ta san apan zle ata awan.  
\v 25 Əna way ata i saa təra nà, nen Wan su Ɗo ni ga ɗəce bayak awan, aday ɗo a sə wuswes anan aya ɗukwen, ti ngam nen bay re. 
\p  
\v 26 «À alay a Wan su Ɗo i may nà, way ahay ti təra nə kawa sə təra à alay ana Nuhu ata re.\f + \fr 17:26 \ft Ca pə Laataanooji 6.5-12, 7.6-23.\f* 
\v 27 À alay ata nà, ɗo ahay tinen apan ti taslay mivel sa pa way ahay, ta sa sa way a tinen ahay, sə gəɓa uwar ahay, aday sa var a dəna a tinen ahay à mbaz, hus pə luvon ana Nuhu sa zla way anahan à kwalalan inde ata kutok. Pə dəɓa anahan a wa cəna, iven sukwat ahay ngəv ngəv kutok, pa rah anan daliyugo nə faɗaɗa, pa lize anan ɗo ataya fok. 
\p  
\v 28 «Aday asa, ni i may ahay nà, i ga nə kawa way sə təra à alay ana Ludu ata awan. À alay ata nà, ɗo ahay tinen apan ti pa way, ti sa way ahay, tinen apan ti sukom anan way tə way a tinen ahay, aday tinen apan ti sukom uda re, tinen apan ti casl guvo ahay, aday tinen apan ti han doh ahay re.  
\v 29 Aday, pə luvon ana Ludu sa nay way anahan à Sodoma wa ata nà, uko pi zek tə mətətok sə uko awan, tə pəkay ahay à mburom wa, dənam lize anan ɗo ataya fok re.\f + \fr 17:29 \ft Ca pə Laataanooji 19.24-25.\f* 
\v 30 Aday pə luvon uno nen Wan su Ɗo saa may ahay ata nà, way ahay ti təra matanan. Ɗowan saa san pi zek nà, ibay re. 
\p  
\v 31 «Əna pə luvon ata kutok nà, ɗo aday winen pa nga su doh ɗukwen â dazay, â haw, əna â sa ray ahay way anahan ahay ù doh wa bay. Ɗowan a winen à guvo ɗukwen, â saa nay ahay agay bay re.  
\v 32 Ənga, bayiken pə way a uwar a Ludu sa ga ata aday.\f + \fr 17:32 \ft Ca pə Laataanooji 19.26.\f* 
\v 33 Matanan, ɗowan a kà gak anan may sa tam anan sifa anahan nà, i lize anan. Aday ɗo sə lize anan sifa anahan nà, i tam anan aɗəka bugol. 
\p  
\v 34 «Nen nà, ni jak ikwen anan acəkan: Pə luvon ata nà, kwa ɗo ahay cew mə nahay a pə lala kərtek a dəp nà, ɗo kərtek a nà, ti gəɓa anan, aday ɗo hinen nə ti mbəsak anan.  
\v 35 Kwa uwar ahay cew tinen apan ti gan pə kərtek a dəp nà, ɗo kərtek a nà, ti gəɓa anan, aday ɗo hinen nə ti mbəsak anan. [  
\v 36 Kabay ɗo ahay cew tinen à guvo kərtek a inde dəp nà, ɗo kərtek a nə ti gəɓa anan, aday ɗo hinen nə ti mbəsak anan.]» 
\p  
\v 37 Njavar anahan ahay tə cəce panan kutok, ta wa: «Ba Məduwen, way ata i sa ga zek jiya nà, ahaw?» 
\p A mbəɗahan atan apan, a wa: «À man a aday way ma mac a inde ata cəna, mugudok ahay ti halay nga bayak a nà, à man ata awan.» 
\c 18  
\s1 Jike pə mədukway sə uwar a inde tə bahay 
\p  
\v 1 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a gan jike sa 'am a anan anà njavar anahan ahay, anga aday tâ sa ya nga sa gan amboh anà Mbərom bay.  
\v 2 A jan atan kutok, a wa: 
\p «À wulen su doh a inde nà, bahay sa man ata nə a jəjaran anà Mbərom bay jiga awan, aday a təma 'am a ɗowan itəbay fok re.  
\v 3 Mədukway sə uwar a inde à wulen su doh ata ite, a taa nay ahay cuhcœh àga bahay ata awan, a jan anà bahay ata nà: “Amboh, go anan sariya uno inde à wulen a manay tu ɗo maniɗe uno ite.”  
\v 4 Əna hwiya bahay ata a ngam sa gan anan sariya anà uwar ata bay, hus sariya anahan ata kə̀ njahak bayak awan. 
\p «Coy, bahay ata a jalay à mivel anahan inde, a wa: “Kwa abay nə jəjaran à Mbərom bay, kwa nə təma 'am su ɗo bay təkeɗe nà,  
\v 5 suwan ni gan anan sariya anahan a anan. Bina mədukway sə uwar a anan winen apan i taa wuse nga ta sa nay ahay àga nen sidew sidew anga 'am sə sariya anahan a anan.”» 
\p  
\v 6 Pə dəɓa anahan a wa kutok nà, Bahay Yesu a jan atan asa, a wa: «Ənga, jilen pə way a bahay a sa ga ata lele aday!  
\v 7 Kwanay kə sənen apan ite bay ɗaw? Matanan, Mbərom bugol nà, i man zek anà ɗo anahan sa taa gan amboh luvon tə ipec ataya re biɗaw? I ga apan munok bay asanaw?  
\v 8 Nen apan ni jak ikwen anan həna: Mbərom i man zek anà ɗo anahan ataya bəse. Aya əna, nen, Wan su Ɗo ni saa may ahay pə daliyugo nà, ni tan ahay à nga anà ɗo sa ɗaf upo nga ahay dəp ɗaw?» 
\s1 Jike pə Farisa inde, tu ɗo sa cakal jangal 
\p  
\v 9 Natiya, ɗo azar aya inde à man ata, tinen tə jalay nà, tinen ɗo ɗiɗek aya awan. Aday tə kəɗey anan ɗo azar aya re. Anga nan, Yesu a gan atan jike miza asa, a wa: 
\p  
\v 10 «Ɗowan aya inde cew ta zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom saa ga amboh. Ɗowan a kərtek a nà, Farisa ahay, aday ɗo hinen ite nà, winen ɗo sə cakal jangal. 
\p  
\v 11 «Farisa ata a tavay, a ga amboh à mivel anahan inde, a wa: “Mbərom, suse anak anga nen nà, ɗo mi nes a kawa ɗo azar aya ite bay. Aday nen ɗukwen kawa ɗo sə cakal jangal a anan ite bay re. Nen ɗo sə akar bay, na ga mədigweɗ bay, aday nen huwan a bay re.  
\v 12 Na ga sumaya pə lumo fok nə, saray cew. Nə njaɗak way cəna, à kuro wa fok nà, nə varak anan kərtek awan.” 
\p  
\v 13 «Ɗo sə cakal jangal ata ite, a tavay dəren, a nan sa ca iɗe à mburom bay fok. A ma nga sə jalay mərava si zek anahan\f + \fr 18:13 \ft Ɗowan ata a dəcan à mbac anahan. Ata àga tinen, a nan sa ja nà, kə jalay mərava si zek anak.\f*, a wa: “Mbərom, amboh. Nâ gak ì zek wa ite, anga nen nà, ɗo sə atahasl.”» 
\p  
\v 14 Natiya, Yesu a ndav anan kutok, a wa: «Sa zla agay ɗiɗek a pa 'am a Mbərom a nà, ɗo sə cakal jangal ata awan, bina Farisa ata bay. Anga ɗowan kə̀ hərak anan nga ì zek nà, Mbərom i man anan nga anahan à məndak. Aday ɗowan kà mak anan nga anahan à məndak ite nà, Mbərom i həran nga aɗəka.» 
\s1 Yesu a ɗaf ngama pə gwaslay ahay 
\r Mata 19.13-15; Markus 10.13-16 
\p  
\v 15 Natiya, pə dəɓa anahan a wa kutok nà, ɗo ahay ta nan anan ahay gwaslay cacəɗew aya anà Yesu, anga aday â ɗaf patan alay sə ngama. Əna njavar anahan ahay ta ca apan ɗo ahay tinen apan ti nay anan ahay gwaslay ahay ata nà, ta ma nga sə gafan 'am anà ɗo ataya awan. 
\p  
\v 16 Yesu a ngaman ahay anà gwaslay ahay pə cakay anahan, aday a jan anà njavar anahan ataya ite, a wa: «Mbəsiken anan ahay gwaslay ahay, kə̂ gifen atan 'am sa nay ahay pə cakay uno bay, anga bahay a Mbərom mə lavay zek a aɗəka nà, anà ɗo sa ga minje tə tinen anaya ata awan.  
\v 17 Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Kuwaya kə̀ təmahak Mbərom bahay anahan kawa wan cəɗew bay nà, Mbərom i ga apan bahay kula itəbay.» 
\s1 Bahay a inde zlile awan 
\r Mata 19.16-30; Markus 10.17-31 
\p  
\v 18 Pə dəɓa anahan a wa nà, bahay a inde a cəce pə Yesu wa, a wa: «Miter, lele a anan, ni ga nə ma aday ni saa njaɗ sifa sa ndav bay ata anaw?» 
\p  
\v 19 Yesu ite a mbəɗahan apan, a wa: «Ka wa nen lele a nà, angamaw? Ɗowan inde lele ibay, si Mbərom a kərtek.  
\v 20 Na wa, ka san nga sa 'am a Mbərom mə baslay aya zle asanaw? Kâ ga mədigweɗ bay, kâ vaɗ nga su ɗo bay, kâ ga akar bay, kâ gaɗ mungwalay pu ɗo bay, ɗəfan apan anà atə bəbay anak tə may anak.\f + \fr 18:20 \ft Ca pə Gurtaaki 20.12-16; Tooktaaki Tawreeta 5.16-20.\f*» 
\p  
\v 21 Ɗowan ata a mbəɗahan apan kutok, a wa: «'Am ataya fok nà, nə bənak atan lele, kwa à alay a nen cəɗew a mba.» 
\p  
\v 22 Yesu a sləne 'am a ɗowan ata cəna, a jan nà: «Tə winen ata təke nà, way inde kərtek kə̀ mbəɗəkek panak re: Zla, sukom anan way tə way anak ahay fok, aday kə̂ gəzlan anan dala a anà ɗo mətawak aya awan. Matanan kutok, ki i njaɗ zlile anak à mburom. Aday hayak, pəruho azar.» 
\p  
\v 23 Əna ɗowan ata a sləne anan 'am a Yesu ata cəna, a cəɓan, anga winen zlile awan. 
\p  
\v 24 Yesu a zəzor anan ɗowan ata lele nà, a wa: «Ma dan 'am awan anà ɗo zlile awan sa zla à bahay a Mbərom inde.  
\v 25 Kə sənen apan zle, zlugweme i ndərmaɗ tə məke sə ləpəre nà, i ga zek bay. Əna ma da 'am a sə zalay way ata nà, ɗo sə zlile sa zla à bahay a Mbərom inde ata awan.» 
\p  
\v 26 Ɗo sə sləne 'am anahan a sa ja matanan ataya nà, ta wa: «Kak sə matanan cukutok nə, waya saa mba apan saa tam aday sa zla à bahay a Mbərom inde anaw?» 
\p  
\v 27 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Pu ɗo zənzen a nà, i ga zek bay, əna pə Mbərom nà, way ahay fok a ga zek ca.» 
\p  
\v 28 Pə dəɓa anahan a wa nà, Piyer a jan ite, a wa: «Aday manay həna nà, mə mbəsakak anan way a manay ahay fok sə pərahak azar asanaw?» 
\p  
\v 29 Yesu a jan atan, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Ɗo aday kə̀ mbəsakak anan doh anahan, kabay dalay anahan, kabay mərak anahan ahay, kabay ɗo anahan ahay, kabay gwaslay anahan ahay anga bahay a Mbərom ata nà,  
\v 30 kwayan'a həna, i naa njaɗ anan uda way anahan ataya bayak awan, zal panan aɗəka. Aday i njaɗ anan uda way anahan ahay cəna coy bay re. Azanan, pə uho saa nay ata nà, i naa njaɗ nà, sifa sa ndav bay ata pa 'am re.» 
\s1 Yesu a ɗakay anan amac anahan ta sə slabakay anahan asa 
\r Mata 20.17-19; Markus 10.32-34 
\p  
\v 31 Natiya, Yesu a ngaman anà ɗo maslan anahan a kuro nga cew ataya ɗemɗem kəcah à wulen sə ɗo ahay wa, a jan atan nà: «Ihe, pəken sləmay pa 'am a anan aday. Sənen anan həna, mənuko apan ɗi zla à Urəsalima. À man ata kutok nà, way ana ɗo maja'am a Mbərom ahay sə vinde pi nen, Wan su Ɗo, ataya fok i i ga zek kutok.  
\v 32 Ti varan nen à alay inde anà ɗo sə pəra ahay. Tinen ti mbasay upo, ti ro mindel, ti cəre upo məne,  
\v 33 ti ndaɓay nen, aday ti i vaɗ nen kutok. Əna cəkəbay aday, pə luvon maakan anahan a nà, ni i slabakay ahay way uno à məke wa.» 
\p  
\v 34 'Am anahan a sa jan ù ɗo maslan anahan ataya nà, tinen tə sənak anan 'am ata bay jiga awan. Pə tinen nà, 'am ata mi ɗer a mba, anga 'am ata a nan sa ja nə maw nà, tə sənak a bay re. 
\s1 Yesu a mbar anan hurof a inde à Yeriko 
\r Mata 20.29-34; Markus 10.46-52 
\p  
\v 35 Natiya, à alay a Yesu winen apan i dəzle à wulen su doh sə Yeriko bəse coy nà, hurof a inde mə njahay a pə cakay cəveɗ, winen apan i dubok way pə ɗo ahay wa.  
\v 36 Ɗowan a hurof ata a sləne nə ɗo ahay tinen apan ti zla tə cəveɗ ata nà, a cəce patan wa, ləbara awan.  
\v 37 Ɗo ataya ta jan nà: «Yesu ɗo sə Nazaratu, winen apan i zla tə cəveɗ a anan.» 
\p  
\v 38 A sləne 'am ata cəna, a zlah pi zek, a wa: «Yesu, wan ana Dawuda, nâ gak ì zek wa ite!» 
\p  
\v 39 Ɗo mə lahay a pa 'am a Yesu pə cəveɗ ataya ta ma nga sə gafan 'am, ta jan nə: «Tacay 'am. Njahay tete.» 
\p Əna hwiya ɗowan ata a ngam sə təma 'am a tinen ata bay. A ma nga sə zakay anan azlah tə məgalak a bugol, a wa: «Amboh, wan a Dawuda, nâ gak ì zek wa ite!» 
\p  
\v 40 Yesu a sləne 'am anahan ata nà, a tavay jek, a jan ù ɗo ataya nə: «Ənga, bənen anan ahay alay à man uno a aday.» Tə bənan ahay alay à man a Yesu awan. A dəzley pə cakay anahan a nà, Yesu a cəce panan kutok, a jan:  
\v 41 «A nak nâ gak nə maw?» 
\p Ɗowan ata a mbəɗahan apan, a wa: «Ba Məduwen, u no, təɓo anan iɗe uno ahay ite!» 
\p  
\v 42 Yesu a jan: «Kə mbərak coy! Ka mbar nà, anga kə ɗəfak upo nga ata awan.» 
\p  
\v 43 Kwayan'a, ngurret iɗe anahan ahay tə təɓak acəkan. Winen ite gədek sə pərahan azar anà Yesu. A dazlan sə həran nga anà Mbərom, aday ɗo sə canan anà way ata fok, ta ma nga sə həran nga anà Mbərom ite re. 
\c 19  
\s1 Atə Yesu tə Zakayus 
\p  
\v 1 Natiya kutok, Yesu a dəzle à Yeriko, aday winen apan i zla tə wulen su doh ata awan. 
\p  
\v 2 Ɗowan a inde à wulen su doh ata, tə ngaman Zakayus, winen zlile awan, aday winen bahay su ɗo sə cakal jangal ahay.  
\v 3 A gan may sə canan anà Yesu ite, əna a mba apan sə canan bay, anga ɗo ahay inde bayak awan, aday ɗukwen winen ɗo betele a re.  
\v 4 A haw pa 'am, a ján ì sé sə ngəvəray inde, anga aday â canan à Yesu, bina Yesu winen apan i zla tə cəveɗ sa man ata awan.\fig |src="WA03891b.tif" size="span" ref="Lukas 19:4" \fig* 
\p  
\v 5 Yesu a dəzle ù vo sə ngəvəray ata nà, a cak ayak uda iɗe, aday a canan ayak anà Zakayus. A jan ayak, a wa: «Zakayus, dazay ahay kagasl bəse. Bina, biten nà, ni zla àga iken, nen nə mbəlok anak awan.» 
\p  
\v 6 Zakayus a sləne 'am ata cəna, a dazay ahay ì sé ata wa kwayan'a, ta zla tə Yesu àga winen awan, a təma anan Yesu tə ataslay mivel awan. 
\p  
\v 7 Ɗo ataya fok tə canan anà Yesu sa zla àga Zakayus ata nà, a cəɓan atan. Anga nan ta ma nga sə gəɗan azar, ta wa: «A zla àga ɗo sə atahasl a anan jiga nə ləbara maw?» 
\p  
\v 8 Natiya kutok, Zakayus a tavay pa 'am a Yesu, a jan: «Miter, nen nà, ni gəzla anan zlile uno wurasl ì zek wa, aday ni varan anan əngal awan, anà ɗo mətawak aya awan. Aday asa, kak way su ɗo inde nə ngəzərak panan tə danakay ɗukwen, ni man anan uda məcapar fuɗo.» 
\p  
\v 9 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Biten a anan nà, zay a Mbərom kə̀ tərak à gulom su doh a anan, bina Mbərom kə̀ təmak iken. Iken a ɗukwen, zahav ana Ibərahima guzgwez a re asanaw?  
\v 10 Anga, nen Wan su Ɗo, na nay ahay nà, sə pəlay ɗo mə lize aya awan, aday sa tam atan.» 
\s1 Jike su ɗo si mer su way ahay 
\r Mata 25.14-30 
\p  
\v 11 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a gan jike sa 'am anà ɗo sa pak sləmay pa 'am anahan ataya awan. Anga tinen tə bayak nà, Yesu i saa dəzle à Urəsalima nə, bahay a Mbərom i i kay zek uho kutok.  
\v 12 Anga nan a jan atan, a wa: 
\p «Ɗowan a inde nà, winen ngəlaw awan, a slabak sa zla pə daliyugo dəren awan, anga aday ti i ɗəfay anan ahay bahay a pu ɗo anahan ahay, aday i may agay.  
\v 13 À alay a winen apan i ra zek sa zla nà, a ngaman anà ɗo si mer su way anahan azar aya kuro, aday a gəzlan atan dala sə mbəɗa anan alay anà tinen a fok. A varan anà kuwaya fok dala sə gura kərtek. A jan atan nà: “Mbəɗihen anan alay, hus pə luvon uno saa may ahay ata awan.” 
\p  
\v 14 «Pə dəɓa anahan a wa nà, ɗo a sə wulen su doh anahan ataya tə sləne sa jəka winen kà zlak pə daliyugo dəren a aday ti ɗəfay anan ahay bahay pa nga a tinen ata nà, a cəɓan atan anga tə pəlay anan bay. Anga nan ta slan ɗo ahay à dəɓa anahan wa saa jan anà ɗo sa man ataya nà: “A nan umo ɗowan ata â njahay bahay a pa nga a manay bay.” 
\p  
\v 15 «Tə winen ata təke ɗukwen hwiya tə ɗəfak anan ahay bahay a pa nga a tinen təktek. Winen a may ahay agay kutok. A ngaman anà ɗo anahan a winen sə gəzlan atan dala ataya fok, aday a nan sa san, ta ga nə ma tə dala anahan a sə gəzlan atan ata anaw. 
\p  
\v 16 «Ɗo mama'am awan, a nay ahay, a jan: “Bahay uno, iken kə vuro nə dala sə gura kərtektəkke. Əna dala anak kə̀ wahak ahay apan kuro, uwec wa may sə dala a re.” 
\p  
\v 17 «Bahay ata a mbəɗahan apan, a wa: “Ka gak mer su way lele tə way bayak a bay awan. Anga nan, həna ni ɗaf iken bahay awan, aday ki lavan nga anà wulen su doh ahay kuro.” 
\p  
\v 18 «Ɗo mə slala cew awan, a nay ahay ite, a jan: “Bahay uno, iken kə vuro dala sə gura nə kərtektəkke, əna dala anak kə̀ wahak ahay apan ɗara, uwec wa may sə dala a re.” 
\p  
\v 19 «Bahay ata a mbəɗahan apan, a wa: “Iken ɗukwen ka gak mer su way lele a re. Nə ɗəfak iken bahay awan, ki lavan nga anà wulen su doh ahay ɗara ite.” 
\p  
\v 20 «Ɗo hinen a nay ahay ite asa, a jan anà bahay ata, a wa: “Bahay uno, dala anak həna, nə ndakak apan man a zana inde.  
\v 21 Nə jəjarak tə mindel. Na san zle, iken ɗo jinje awan. Anga à man a aday kə ɗəfak ayak way bay, ka zla sa ray ahay way à man ata wa re. À man a aday kə caslak ayak way bay, ka zla sə cəray wa way re.” 
\p  
\v 22 «Bahay ata a mbəɗahan apan, a wa: “Iken nà, ɗo lelibay awan. Ni gak sariya pa 'am anak a anan. Ka san apan zle nen nà, ɗo jinje awan. À man a nə ɗəfak way bay ɗukwen nə gəɓay ahay wa way re. Aday à man a nə caslak awan bay ɗukwen, nə cəray wa way re biɗaw?  
\v 23 Kak sə matanan nà, kə nduko ayak man pə dala uno à bank bay nà, angamaw? Aday ata na mak agay nà, kagasl ni tan ahay à nga nə kə̀ wahak apan biɗaw?” 
\p  
\v 24 «A jan anà ɗo ahay kutok, a wa: “Təmihen panan dala a kərtek a anan, aday viren anan anan apan anà ɗo a aday dala anahan kə̀ wahak apan wan a kuro ata awan.” 
\p  
\v 25 «Tinen tə mbəɗahan apan ite, ta wa: “Ba Məduwen, winen bugol nà, dala anahan nə inde kuro asənə, mi varan anan apan asa ɗaw?” 
\p  
\v 26 «A jan atan, a wa: “Nen nà, ni jak ikwen anan: Kuwaya way anahan inde cəna, ti zəgahan anan apan aɗəka, əna ɗo aday way anahan nə mənjœk ata nà, ti ngəzar panan kwa mənjœk anahan ata re.  
\v 27 Aday ɗukwen, abay kurre ata nà, ɗo maniɗe uno ahay ta gan may nə̂ təra bahay a bay bugol asanaw? Əna kagasl, ənga, bənen atan ahay pa 'am uno à man a anan, aday kə̂ vəɗen atan kutok.”» 
\s1 Yesu a zla à Urəsalima 
\r Mata 21.1-11; Markus 11.1-11; Yuhana 12.12-19 
\p  
\v 28 Pə dəɓa ana 'am anaya wa nà, Yesu a njahan pa 'am wa anà ɗo ahay, sa zla à Urəsalima.  
\v 29 Tə dəzle bəse tə wulen su doh sə Baytifaji tə Baytiniya, pə cakay ana culok sə ngaman Ulivet ata nà, a slan njavar anahan ahay cew ta sa jan atan nà:  
\v 30 «Zlen à wulen su doh a tiya pa 'am a kwanay ata awan. Kə dəzlen à man ata nà, ki ten anan à nga anà wan sə zungo a inde ma ɓan awan, aday ɗowan kə̀ jənak apan kula bay re. Natiya, pəsiken anan ahay, aday hayak ikwen anan.  
\v 31 Kak ɗowan a kə̀ cəcihek pikwen wa “Ki i gen anan maw?” nà, jen anan: “Bahay a gan may.”» 
\p  
\v 32 Ɗo maslan a cew ataya ta zla kutok, ta tan ayak à nga nà, kawa ana Yesu sa jan atan ayak ata acəkan.  
\v 33 Tə dazlan sə pəsak anan zungo ata nà, bahay sə zungo ataya tə cəce patan wa, ta wa: «Ki pəsiken umo anan wan sə zungo a nà, angamaw?» 
\p  
\v 34 Tə mbəɗahan atan apan nà: «Bahay a manay a gan may.» 
\p  
\v 35 Ta nan anan ahay zungo ata anà Yesu kutok, tə ɓəɓat apan zana a tinen ahay, aday tə zləzlam anan apan Yesu kutok. 
\p  
\v 36 Tə dazlan sa zla kutok nà, ɗo ahay tə wadaɗ zana a tinen ahay pə cəveɗ.  
\v 37 Natiya, à alay a tinen apan ti dəzle à Urəsalima bəse, à man sə kəkarak anan ayak ɓəzlom sə Ulivet ata nà, njavar anahan ahay fok tə taslay mivel. Ta ma nga sə həran nga anà Mbərom tə məgalak awan, anga masuwayan a tinen a sə canan ataya awan. 
\p  
\v 38 Ta wa: «Mbərom â ɗaf alay sə mazlaɓ anahan pə bahay a saa nay tə sləmay anahan ata awan.\f + \fr 19:38 \ft Ca pə Jabuura 118.26.\f*» 
\p «Zay inde à mburom! Mbərom, winen Bahay sə mazlaɓ!» 
\p  
\v 39 Farisa aya inde à wulen su ɗo ataya awan, ta jan à Yesu nà: «Miter, jan anà njavar anak anaya nə, tə̂ mbəsak sə bəbal awan.» 
\p  
\v 40 Əna Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Nen, ni jak ikwen, kwa tinen tə̂ njahay way a tinen təkeɗe nà, kon ahay ɗukwen ti zlah re asanaw?» 
\s1 Yesu a yiman anan anà wulen su doh sə Urəsalima 
\p  
\v 41 À alay a tinen apan ti dəzle à Urəsalima bəse coy ata nà, Yesu a canan ayak anà Urəsalima, aday a dazlan sə yiman anan anà wulen su doh ata awan.  
\v 42 A wa: «Iken, wulen su doh a anan, abay kâ san zay a sə dəzley ahay apak biten a anan ata nà, suwan biɗaw? Əna way ata kə̀ ɗərek panak zek həna, anga nan kə sənak a bay.  
\v 43 Wawayah wuna, iken wulen su doh a anan. Luvon anak a inde i slay ahay mba. Ɗo maniɗe anak ahay ti vak nga tə way sə alay aya awan, tə day ahay wa fok. Ti tacay iken.  
\v 44 Ɗo maniɗe anak ataya ti lize iken tə gwaslay anak aya təke. Ti mbazl a way ahay nə fok, kon hinen saa ɗinger zek pə hinen nà, ibay. Way ataya ti təra nà, anga kə sənak pə luvon a Mbərom a sa nay aday sa mak zek ata bay.» 
\s1 Yesu a razl ɗo sa ga masa ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom wa 
\r Mata 21.12-17; Markus 11.15-19; Yuhana 2.13-22 
\p  
\v 45 Pə dəɓa anahan a wa kutok, Yesu a zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. Aday a dazlan sə rəzlay a wa ɗo sa ga uda masa ahay.  
\v 46 A jan atan nà: «Ihe! Mə vinde a à Deftere a Mbərom inde nà, natiya awan: “Ti ngaman anà doh sə mazlaɓ uno nà, doh sa ga amboh.\f + \fr 19:46 \ft Ca pə Esaaya 56.7.\f*” Aday kwanay kə təren anan həna, lar su ɗo sə ngəzar ɗo ahay a nə kəkəmaw?\f + \fr 19:46 \ft Ca pə Yeremiya 7.11.\f*» 
\p  
\v 47 Pə dəɓa anahan a wa kutok, a taa wazay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom ata nà, pac pac. Əna bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, tə miter sə Tawrita ahay, aday tu ɗo sə lavan nga anà ɗo ahay ahay nà, ta gan may sa vaɗ anan.  
\v 48 Əna cəveɗ a aday ti i ban anan nə kəkəmaw ata nà, tə sənak bay, anga ɗo ahay inde bayak a sa ta pak sləmay pə atətak way anahan nə lele tə mindel. 
\c 20  
\s1 Sə varan məgala anà Yesu sa ga awan aya nə wayaw? 
\r Mata 21.23-27; Markus 11.27-33 
\p  
\v 1 Natiya, pə luvon a inde nà, Yesu winen apan i tətakan anan way anà ɗo ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom. Aday winen apan i ɗakan atan anan 'am sə ləbara mugom a re. À alay ata kutok ite, bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom, tə miter sə Tawrita ahay, pi zek tə məceɗ sə Yahuda ahay tə həɗəken ayak pə cakay anà Yesu,  
\v 2 tə cəce panan, ta wa: «Ɗakan umo anan aday, ka ga way anak a anan ataya nə tə məgala ana wayaw? Sə varak cəveɗ a nə wayaw?» 
\p  
\v 3 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Nen ɗukwen ni cəce pikwen wa way kərtek aday re. Jen uno ite aday.  
\v 4 Sə slənay anan ahay Yuhana sa gan baptisma anà ɗo ahay nə wayaw? Mbərom ɗaw, kabay ɗo zənzen a ɗaw?» 
\p  
\v 5 Tinen ite, tə mbəɗa 'am pi zek a tinen awan, ta wa: «Ɗi jan həna nà, kəkəmaw? Kak ɗa sak a jəka, Mbərom sə slənay anan ahay nà, i jak uko asa: “Kak kə sənen apan zle cukutok nà, kə ɗəfen apan nga bay nə angamaw?”  
\v 6 Aday kak ɗa sak a jəka, ɗo zənzen a sə slənay anan ahay nà, ɗo ahay ti tar mənuko tu kon, anga tə ɗəfak apan nga, Yuhana nà, winen ɗo maja'am a Mbərom acəkan.» 
\p  
\v 7 Anga nan kutok, tə mbəɗahan apan anà Yesu, ta wa: «Ma san bay.» 
\p  
\v 8 Yesu a wa: «Kak sə matanan cukutok ata nà, nen ɗukwen ni ɗakak ikwen anan ɗowan a sə vuro məgala sa ga mer su way anaya bay re.» 
\s1 Jike pu ɗo sa ga mer à guvo ahay 
\r Mata 21.33-46; Markus 12.1-12 
\p  
\v 9 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a gan jike a anan anà ɗo ahay, a wa: «Ɗowan a inde a jule təroz à guvo. A mbakan anan guvo à alay inde anà ɗo si mer su way ahay, a zla way anahan à man dəren awan. Kə̀ njahak ayak bayak awan. 
\p  
\v 10 «Natiya, alay a a sla kutok, way ahay ɗukwen tə nahak, bahay sə guvo ata a slənay ahay ɗo maslan anahan sa naa təmahan ayak way sə guvo ata pu ɗo anahan a sə mbəsak atan à guvo anahan ataya wa. Əna ɗo si mer su way ahay tə canan anà ɗo maslan ata cəna, ta ban anan, ta ndazl anan leɗəɗɗe. Tə mbəsak anan, a zla agay alay kəray awan. 
\p  
\v 11 «Bahay sə guvo a slənay ɗo miza re, winen ɗukwen ta ndazl anan, tə walay panan agənah pəleslesle, ta razl anan, a ma way anahan alay kəriya re.  
\v 12 Bahay sə guvo a slənay ɗo mə slala maakan a re. Pə winen ite nà, ta ga apan mbəlak bayak awan, aday tə rəzlay anan ahay à guvo wa re.\fig |src="WA03899b.tif" size="span" ref="Lukas 20:12" \fig* 
\p  
\v 13 «Bahay sə guvo a wa: “Aday ni ga həna nà, kəkəma aday anaw? Suwan ni slan wan uno ləliwe a anan. Winen nà, izəne ti ɗəfan apan ite.” 
\p  
\v 14 «Cəkəbay ɗo sa ga mer ahay tə canan anà wan ata aɗəka nà, ta ja à wulen a tinen inde, ta wa: “Sa naa pa 'am sə guvo a aɗəka nə winen. Bənuko anan, vəɗuko anan. Ata guvo a anan i təra a mənuko.”  
\v 15 Wan ata a sa dəzlek ayak siwa a cəna, tə ngəza anan uho à guvo wa, ta zla anan zaɗ, ta vaɗ anan à məke sa ndaw kutok.» 
\p Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a jan atan kutok, a wa: «Aday həna nà, bahay sə guvo ata i ga anan ɗo si mer su way ataya nə kəkəmaw?  
\v 16 Bahay sə guvo ata nà, i may ahay agay, i lize anan ɗo sa ga mer à guvo anahan ataya fok. Aday i varan anan guvo ata anà ɗo maza aya awan.» 
\p Əna ɗo sə sləne 'am ana Yesu ataya tə mbəɗahan apan, ta wa: «Wita matanan nà, i ga zek kula bay asanaw?» 
\p  
\v 17 Yesu ite a ca patan, aday a jan atan, a wa: «Ənga, bayiken pə way a mə vinde à Deftere inde a anan aday. Way ata a nan sa ja nə maw? A wa: 
\q1 “Kon mbala ana ɗo sa ɗezl way ahay sa lar anan ata nà, 
\q2 sə təra kon sə mide lele aɗəka nà, winen.\f + \fr 20:17 \ft Ca pə Jabuura 118.22.\f*” 
\p  
\v 18 «Kuwaya kə̀ slahak pu kon ata nà, kon ata i nes anan. Aday kon ata kà sak a slahay pə ɗowan a ite ɗukwen, i ngəlaɗ anan.» 
\s1 Jangal anà bahay sə Ruma 
\r Mata 22.15-22; Markus 12.13-17 
\p  
\v 19 À man ata kutok nà, miter sə Tawrita ahay, pi zek tə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay inde re. Tinen ta gan may sa ban anan Yesu, anga ta san zle, Yesu a ga jike sa 'am ata nà, pə tinen awan. Əna ta mbak apan sa ban anan bay, anga tə jəjaran anà man su ɗo awan.  
\v 20 Tə dazlan sə ɗəfan iɗe anà Yesu, ta slan ɗo ahay pə cakay anahan, anga aday ti ca panan azan. Ɗo ataya tə təra anan nga a tinen à man a Yesu nə kawa tinen ɗo ɗiɗek aya awan. Ta gan may sa ban anan à acəce 'am a tinen ahay inde, anga aday ti varan anan anà bahay sə lavay daliyugo. 
\p  
\v 21 Ɗo ataya tə cəce pə Yesu wa kutok, ta wa: «Miter, ma san zle, way anak sə ɗakay anan, ta 'am anak sa ja ahay fok nà, ɗiɗek aya awan. Pə iken nà, ɗo ahay fok hərro à alay kərtek a wa, iken apan ki ɗakay anan cəveɗ a Mbərom nà, tə ɗiɗek awan.  
\v 22 Əna mbəɗahan umo pə acəce 'am a manay a inde həna aday: Cəveɗ inde sə varan jangal anà bahay sə Ruma ɗaw? Bəzi mə̂ varan bay ɗaw?» 
\p  
\v 23 Yesu a san wurwer a tinen a zle. Anga nan a jan atan, a wa:  
\v 24 «Ənga, viren uno ahay karanga kərtek aday biɗaw?» Tə varan ahay kutok. A jan atan asa: «Ɗiken uno anan aday, pə karanga a anan nà, mezeze a wayaw, aday mə vinde apan nà, sləmay a wayaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan ite, ta wa: «Wita nà, mezeze tə sləmay ana bahay sə Ruma.» 
\p  
\v 25 Yesu a mbəɗahan atan apan ite, a wa: «Lele, kak matanan cukutok nà, viren anan anan way ana bahay sə Ruma anà bahay sə Ruma, aday way a Mbərom anà Mbərom a ite.» 
\p  
\v 26 Ɗo ataya ta ca apan nà, Yesu kə̀ bənak atan pə kwande. Ta mbak apan sə njaɗ apan alay sa 'am sa ban anan pa 'am sə ɗo ahay sabay. Aday 'am anahan a sə mbəɗahan atan apan matanan ata ɗukwen kà gak atan masuwayan, tə njahay way a tinen ndəɗek. 
\s1 Aslabakay à məke wa 
\r Mata 22.23-33; Markus 12.18-27 
\p  
\v 27 Pə dəɓa anahan a wa nà, azar su ɗo aya inde, tinen Saduki ahay, ta nay ahay pə cakay a Yesu sə cəce panan 'am. Tinen a aday nà, ta wa ɗo kə̀ məcak nə i slabakay ahay sabay.  
\v 28 Tə cəce 'am a anan pə Yesu wa, ta wa: «Miter, Musa kə̀ vindek umo, a wa: “Ɗo kə̀ məcak aday kə̀ mbəsakak uwar mənjəna wan nà, mərak a məsinde â gəɓa anan mədukway sə uwar awan aday ti wahan məgije anà ɗowan a ma mac ata awan.\f + \fr 20:28 \ft Ca pə Tooktaaki Tawreeta 25.5-6.\f*”  
\v 29 Aya əna, ɗowan aya inde cuwɓe, tinen tə mərak ahay. Ɗo zek məduwen awan, a gəɓa uwar, a mac mənjəna sa njaɗ panan wan.  
\v 30 Ɗo sa mban apan a həɗek anan uwar ata mədukway awan, aday kə̀ njaɗak panan wan bay re,  
\v 31 hus pə ɗo mə slala maakan a ɗukwen matanan asa re. A təra nə matanan, matanan, hus tinen a cuwɓe fok tə məcak mənjəna sa njaɗ wan pə uwar ata wa.  
\v 32 Coy uwar ata ɗukwen kə̀ məcak à dəɓa wa re.  
\v 33 Əna aday kutok nà, pə luvon saa slabakay ahay à məke wa ata nà, uwar ata i təra nə uwar a wayaw? Bina cuwɓe a tinen a, tə gəɓak anan pa sə uwar a re.» 
\p  
\v 34 Yesu a mbəɗahan atan apan, a wa: «Pə uho a mənuko a anan nà, ɗo ahay tinen apan ti zəɓa uwar ahay, aday uwar ahay ɗukwen tinen apan ti zla à mbaz re.  
\v 35 Əna azanan pə uho saa nay ahay ata nà, ɗo aday ti slabakay à məke wa ataya aday təɗe ta slak sə dəzle uda ataya nà, kwa ɗo mungol aya awan, kwa ɗo uwar aya ɗukwen, ti i gəɓa zek ahay sabay fok.  
\v 36 Anga tinen nà, ti mac sabay, tinen kawa maslay a Mbərom ahay coy. Ti təra wan a Mbərom ahay, anga tə slabakak ahay à məke wa coy ata awan. 
\p  
\v 37 «Pa 'am sə aslabakay à məke wa nà, Musa ɗukwen kà jak anan cərah awan, ɗo ma mac aya nə ti i slabakay wanahan. À alay ana Musa sə vinde anan ləbara a Mbərom sa jan ahay 'am ù uko sə vəragaz wa ata nà, a vinde, a wa, Bahay a mənuko nà, winen: “Mbərom ana Ibərahima, Mbərom ana Isiyaku, aday Mbərom ana Yakob\f + \fr 20:37 \ft Ca pə Gurtaaki 3.6.\f*” biɗaw?  
\v 38 Mbərom, winen nà, Mbərom su ɗo ma mac aya bay, əna winen Mbərom su ɗo tə sifa aya awan. Anga Mbərom a ca pə ɗo ahay fok nà, tinen tə sifa aya awan.» 
\p  
\v 39 Azar su ɗo à wulen sə miter sə Tawrita ataya inde, ta jan a Yesu nà: «Miter, ka jak 'am lele awan.» 
\p  
\v 40 Pə dəɓa wa nà, kuwaya a jəjar sə cəce panan 'am maza awan. 
\s1 Almasihu nà, wan a wayaw? 
\r Mata 22.41-46; Markus 12.35-37 
\p  
\v 41 Pə dəɓa anahan a wa nà, Yesu a cəce patan wa, a wa: «Kəkəma aday ɗo ahay ta jəka, Almasihu nà, wan ana Dawuda anaw?  
\v 42 Anga Dawuda a ta nga anahan a ɗukwen kà jak à Deftere Jabura inde, a wa: 
\q1 “Mbərom Fetek a jan anà Bahay uno: 
\q1 Njahay à alay puway uno, 
\q2  
\v 43 aday ni nahay anan ɗo sa nak iɗe ahay, 
\q2 ki ján patan tə saray.\f + \fr 20:43 \ft Ca pə Jabuura 110.1.\f*” 
\p  
\v 44 «Kak Dawuda a ngaman anà Almasihu nə “Bahay uno” bugol nà, winen i saa təra wan ana Dawuda nə, kəkəma asanaw?» 
\s1 Bənen nga a kwanay pə miter sə Tawrita ahay wa 
\r Mata 23.1-36; Markus 12.38-40 
\p  
\v 45 Natiya, Yesu a jan 'am anà njavar anahan ahay pa 'am ana ɗo ataya fok, a wa:  
\v 46 «Ihe, bənen nga a kwanay pə miter sə Tawrita ahay wa. A nan atan sa bar nà, tə rəkot aya awan. Ta gan may nà, ɗo ahay ta jan atan 'am à kwasuko nà, tə akərdeh aya awan, à wulen sə ɗo ahay inde fok. Tinen ù doh sə wazay ahay cəna, ta ca wa ɗukwen man zəbor aya awan. Ta zlak à man sa pa way nà, tə pəlay man sə njahay lele aya awan.  
\v 47 Tinen apan ti ngəzar way pə mədukway sə uwar ahay wa. Tinen apan ti ga amboh ɗukwen, ta ga nə zeɗeɗeɗe bayak awan, anga aday ɗo ahay tə̂ canan atan. Əna tinen nà, Mbərom i gan atan sariya ma da 'am awan.» 
\c 21  
\s1 Mədukway sə uwar a inde a ndav pi zek sə varan way anà Mbərom 
\r Markus 12.41-44 
\p  
\v 1 Yesu winen ù doh sə mazlaɓ a Mbərom mba ata, a ca pu ɗo sə zlile ahay nà, tinen apan ti pak dala à kukwar sa pak dala inde.  
\v 2 Aday a canan anà mədukway sə uwar a inde mətawak awan, a gucek ayak uda dala sərɗəɗe aya cew ite, kawa sa ja nà, dala bayak a bay. 
\p  
\v 3 Əna Yesu a jan à ɗo ahay, a wa: «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗek awan: Mədukway sə uwar a mətawak a anan ata nà, kə̀ varak dala zal ɗo ahay fok.  
\v 4 Anga ɗo ahay fok ta var nà, mənjœk pə way a tinen a bayak a ataya wa. Əna mədukway sə uwar a anan ata, kwa â ga nə winen mətawak a dəp nà, kə̀ ndəvak pi zek. Anga a var anan nà, ta sa pa way anahan a təke fok.» 
\s1 Ɗo maniɗe ahay ti i mbazl anan doh sə mazlaɓ a Mbərom 
\r Mata 24.1-2; Markus 13.1-2 
\p  
\v 5 Azar su ɗo əngal tinen apan ti ja 'am pu doh sə mazlaɓ a Mbərom ata awan, ta wa: «Ənga, cen pu doh a anan aday, mi ɗezl a tu kon lele aya awan, aday tə way mə varan a anà Mbərom lele ataya awan.» 
\p Əna Yesu a jan atan, a wa:  
\v 6 «Alay a inde, i slay ahay mba, way a kawa ana kwanay sə canan mə rəɓa a anan ataya fok nà, ɗo maniɗe ahay ti mbazl anan. Kon hinen saa ɗinger zek pə hinen nà, ibay fok.» 
\s1 Way saa lahan anà andav sə daliyugo ataya awan 
\r Mata 24.3-14; Markus 13.3-13 
\p  
\v 7 Natiya, ɗo a sə sləne 'am anahan ataya tə cəce panan, ta wa: «Miter, doh sə mazlaɓ a Mbərom i saa mbazl nə siwaw? Minje sa ma i ga aday mi saa san way ataya ti ga zek bəse anaw?» 
\p  
\v 8 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Liven anan ì zek a kwanay ahay lele, ɗowan â sa njak kwanay bay. Anga ɗo ahay bayak a ti gəɓa sləmay uno, ti nay, kuwaya i ja winen nə Almasihu. Əna kâ sa təmihen sə pərahan atan azar bay.  
\v 9 Ki slənen ləbara sə vəram ahay, aday ɗo ahay ti vəze pi zek ahay kwa aha fok, əna kâ sa jəjiren bay. Anga təktek way ataya ti təra aday. Əna wita kə̀ dəzlek pə andav ana daliyugo fan bay re.» 
\p  
\v 10 Natiya kutok, Yesu a jan atan asa, a wa: «Kon a anan, i slabak pu kon hinen, bahay a anan i vaɗ zek tə bahay hinen.  
\v 11 Daliyugo i ɓal, məgara i ga inde, may i ga inde re, way ataya ti təra à man ahay cara cara. Kwa à bagəbaga mburom, minje sə way məduwen aya fok ti təra, aday ɗo ahay ti jəjar. 
\p  
\v 12 «Əna way ataya ti sa təra aday nà, ɗo ahay ti ban kwanay. Ti varan kwanay à alay inde anà bahay ahay sa gak ikwen sariya ù doh sə wazay ahay, aday ti zla kwanay à dangay. Ti zla kwanay pa 'am ana bahay sə daliyugo ahay, aday pa 'am ana guverner ahay anga kwanay njavar uno ahay.  
\v 13 Way ataya ti təra nà, anga sə varak ikwen cəveɗ sa ga side sa 'am uno pa 'am a tinen.  
\v 14 Kâ sa bayiken sa jəka “mi i mbəɗahan atan apan nà, kəkəmaw?” ata bay,  
\v 15 anga nen awan, ni ɗakak ikwen a way, aday ni varak ikwen kəlire sa ja 'am. Aday ɗo maniɗe a kwanay ahay ti mba apan sa ja 'am sabay re. 
\p  
\v 16 «Ɗo a kwanay ahay, tə mərak a kwanay ahay, tə car a kwanay ahay, ti varan kwanay anà ɗo maniɗe a kwanay ahay, aday ti vaɗ anan azar su ɗo a kwanay aya re.  
\v 17 Ɗo ahay fok ti nak ikwen iɗe anga kwanay njavar uno ahay.  
\v 18 Tə winen ata təke nà, kwa sibœk sa nga a kwanay ahay kərtek a ɗukwen i lize bay.  
\v 19 Tiven lele. Ata ki gen matanan nà, ki təmen anan sifa a kwanay.» 
\s1 Ɗo maniɗe ahay ti naa mbazl anan Urəsalima 
\r Mata 24.15-21; Markus 13.14-19 
\p  
\v 20 Yesu a ja asa, a wa: «Ka sak a cinen anan anà ɗo maniɗe ahay ta vak anan nga anà Urəsalima cəna, ata sənen anan, alay sa mbazl anahan a kà slak coy kutok.  
\v 21 À alay ata asanaw nà, ɗo sə Yahudiya ahay tâ haw sa ma nga à ɓəzlom ahay inde, ɗo sə wulen su doh sə Urəsalima ataya tâ haw wa. Aday ɗo azar aya tinen à kiɓe ataya ɗukwen, tâ haw re, əna tâ may nga à wulen su doh bay. 
\p  
\v 22 «Anga pə luvon ataya nà, Mbərom i kəta anan ɗo ahay, kawa ana Deftere sa ja apan ata kutok.  
\v 23 Wuna, pa pac ataya nà, ɗəce inde anga uwar ti zek cew aya awan, aday anga uwar ta wan a à bak ataya re. Ɗəce i ga bayak a pə daliyugo, anga Mbərom i ga mivel pu ɗo sə Yahudiya ataya awan.  
\v 24 Ɗo maniɗe ahay ti vaɗ anan ɗo ataya tə maslalam. Ti jaway atan, aday ti zla atan ù kon azar aya cara cara. Ɗo sə pəra ahay ɗukwen ti mbazl anan wulen su doh sə Urəsalima a anan, hus pə alay a tinen a saa ndav.» 
\s1 Luvon ana Wan su Ɗo saa may ahay 
\r Mata 24.29-31; Markus 13.24-27 
\p  
\v 25 Yesu a jan atan asa, a wa: «À alay ana Wan su Ɗo saa may ahay nà, ki sənen anan nà, pə minje ana atə pac tə kiya wa, aday pə minje ana mawuzlawazl ahay wa re. Pə daliyugo ɗukwen, zlawan i gan anà ɗo su kon ahay kəzlek, aday ajalay nga a tinen i wuse, i gan atan hərɓəɓəkka, anga agungol ana zəlaka à zlinder.  
\v 26 Ɗo ahay ti mac nà, anga zlawan a saa gan atan ata cərkəke, aday anga way a saa təra ataya awan. Aday ɗukwen məgala sə way ahay à mburom ataya, ti ɓal re. 
\p  
\v 27 «À alay ata kutok, ti canan anà Wan su Ɗo winen apan i may ahay pa nga sə matapasl ahay pa nga mburom tə məgala awan, aday tə mazlaɓ a bayak a re.  
\v 28 Kə cinen anan anà way ataya kə̀ dazlak anan matanan ata cəna, bənen mivel, cen iɗe à mburom, anga alay a kə̀ dəzlek ahay Mbərom i tam kwanay kutok.» 
\s1 Minje sə buway 
\r Mata 24.32-35; Markus 13.28-31 
\p  
\v 29 Pə dəɓa anahan a wa asa, Yesu a gan atan jike, a wa: «Ənga, cen pə buway ti sé azar aya aday.  
\v 30 Ka sak a cinen atan tinen apan ti ɗa daslam pi zek nà, kə sənen apan zle, viya winen apan i slay coy.  
\v 31 Matanan re, kə cinen anan anà way uno sə ɗakak ikwen anan ataya cəna, sənen a nà, bahay a Mbərom ɗukwen winen apan i slay ahay bəse coy. 
\p  
\v 32 «Nen apan ni jak ikwen tə ɗiɗem a həna: Əlek ɗo sə biten ahay ti i mac nà, way ataya fok ti təra.  
\v 33 Daliyugo i ndav, kərngay i slukwac pə bagəbaga mburom, əna 'am uno nà, i ndav itəbay.» 
\s1 Ben a nga a kwanay 
\p  
\v 34 «Ben a nga a kwanay, anga aday ajalay nga a kwanay ahay â sa wuse pa 'am sə azar uko ahay bay, kabay pa 'am sa sa mahay bay, aday pa 'am sə vaway nga bay, aday anga ɗəce sə daliyugo ahay bay re. Anga kak nga a kwanay kə̀ wusek tə way ataya nà, luvon ata i slay ahay pikwen gangaf mənjəna kwanay sa san pi zek.  
\v 35 Andav a daliyugo i nay ahay nà, kawa ɓalay sa mbazl way dənam ata awan. Matanan, ɗo ahay kəzlek pə daliyugo fok ti san pi zek bay re.  
\v 36 Anga nan, njihen mə lavay zek aya hwiya, gen amboh, anga aday kə̂ njiɗen məgala sa tam pə way a saa təra ataya wa. Ata nen, Wan su Ɗo, na sak a may ahay nà, ki tiven uno pa 'am lele.» 
\p  
\v 37 Natiya awan, Yesu nà, a taa ɗakan anan way anà ɗo ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom sə ipec. Aday sə luvon nà, a taa nahay way anahan ahay à ɓəzlom sə Ulivet.  
\v 38 Aday, iɗe kə̀ cəɗek sidew a cəna, ɗo ahay ta zla à man anahan ù doh sə mazlaɓ a Mbərom saa sləne atətak way anahan ahay. 
\c 22  
\s1 Yudas a sukom a way tə Yesu 
\r Mata 26.1-5, 14-16; Markus 14.1-2, 10-11; Yuhana 11.45-53 
\p  
\v 1 Alay sə azar uko sə Pasəka aday sa da tapa sə pen mə zlambar a bay ata, winen apan i dəzley ahay bəse coy.  
\v 2 Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom pi zek tə Miter sə Tawrita ahay, tə pəlay cəveɗ sa vaɗ anan Yesu, anga zlawan sə ɗo ahay a gan atan. 
\p  
\v 3 Natiya kutok, Fakalaw a zlan à mivel inde anà Yudas, sə ngaman Iskariyot, winen ɗo kərtek à wulen su ɗo maslan a Yesu kuro nga cew ataya wa.  
\v 4 Aday Yudas ata a zla, tə jəjem 'am tə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay anga Mbərom ataya, pi zek tə bahay sa ba pu doh sə mazlaɓ a Mbərom ahay. Tə pəlay cəveɗ anga aday Yudas â gan atan ɗaf pə Yesu.  
\v 5 Ɗo ataya tə taslay mivel bayak a tə Yudas, tə zlapay sə haman dala.  
\v 6 A zlan à nga kutok, aday a pəlan atan cəveɗ sə varan atan anan Yesu, a nan aday ɗowan â san apan bay re. 
\s1 Alavay zek sa da ɗaf sə Pasəka 
\r Mata 26.17-25; Markus 14.12-21; Yuhana 13.21-30 
\p  
\v 7 Natiya awan, azar uko sa pa tapa sə pen mə zlambar a bay ata a sla, aday ti waslay wan sə təman sə Pasəka ata kutok.  
\v 8 Yesu a slan Piyer tə Yuhana, a jan atan nà: «Zlen, ka saa liven uko a zek tə way sa pa sə azar uko, aday ɗi saa pa.» 
\p  
\v 9 Tə cəce panan: «A nak mâ sa lavay anan zek tə way sa pa ata nà, ahaw?» 
\p  
\v 10 A mbəɗahan atan apan, a wa: «Ihe, kə dəzlen à wulen su doh sə Urəsalima nà, ki zlingen tə ɗowan a inde kəlawa pa nga, aday winen apan i may ahay à a'am wa. Pərihen anan azar dezl ù doh anahan a saa zla uda ata awan,  
\v 11 aday ki jen anà bahay su doh ata nà: “Miter a manay a ja nà: Doh a aday mi i pa uda ɗaf sə azar uko sə Pasəka tə njavar uno ahay ata nà, wuraw?”  
\v 12 Ata i ɗakak ikwen pə sewene a inde məduwen awan, mə lavay zek a coy. Kə̂ ndiken anan uda way ahay fok à man ata awan.» 
\p  
\v 13 Ta zla kutok, ta tan ayak à nga anà way ahay fok nà, kawa ana Yesu sa jan atan ayak ata awan. Tə lavay anan uda zek tə way sa pa sə azar uko sə Pasəka kutok. 
\s1 Way sa pa cəncan awan 
\r Mata 26.26-30; Markus 14.22-26; 1 Korintu ahay 11.23-25 
\p  
\v 14 Alay a a sla kutok nà, atə Yesu tu ɗo maslan anahan ahay tə njahay pə kərtek awan, sa pa way sə azar uko.\fig |src="WA03909b.tif" size="span" ref="Lukas 22:14" \fig* 
\v 15 A jan atan, a wa: «Na gak anan may tə mindel sa pa way sə azar uko a anan tə kwanay, zukwa ɗəce uno i sa nay nà, na.  
\v 16 Anga, nen apan ni jak ikwen, ni naa pa way sə azar uko sabay, si azar uko a anan i ga zek à bahay a Mbərom aday.» 
\p  
\v 17 A gəɓa gəsa'am, a ngəran ayak anà Mbərom, aday a jan atan, a wa: «Təmihen anan, aday sen wa jəɓjeɓ kwanay a fok,  
\v 18 anga ni jak ikwen, i ban pə luvon sə biten a anan wa nà, ni naa sa way kawa həna a anan sabay, si azanan à alay à bahay a Mbərom kà nak aday.» 
\p  
\v 19 Aday a gəɓa tapa sə pen, a ngəran ayak anà Mbərom, a gəzla anan ì zek wa, a varan atan, a wa: «Həna anan nà, zek uno awan, ma var a à yime a kwanay inde ata awan. Kâ ti gen matanan à wulen a kwanay anga sə jalay pi nen.» 
\p  
\v 20 Matana asa re, pə dəɓa a way a tinen sa pa ata wa, a gəɓa gəsa'am, a varan atan anan, a wa: «Tə gəsa'am a anan nà, Mbərom a ɓan 'am wiya tə ɗo ahay. A ɓan 'am a nə tə mez uno ma pak a anga kwanay ata awan.  
\v 21 Aya əna, ihe! Ɗo sa ga upo ɗaf ata, winen apan i pa way pə kərtek a ti nen à man a anan awan.  
\v 22 Tə ɗiɗem a nà, nen Wan su Ɗo nà, ni mac, kawa ana Deftere a Mbərom sa ja upo ata awan. Əna ɗəce i naa tan à nga anà ɗo saa ga upo ɗaf ata awan.» 
\p  
\v 23 Njavar anahan ataya tə dazlan sə cəce pi zek ahay wa, ta wa: «Aday waya à wulen a nuko sa ga way ata anaw?» 
\s1 Waya sə zalay ɗo tə məduwen a anaw? 
\p  
\v 24 Pə dəɓa anahan a wa nà, avaɗ awiyaway a slabak à wulen su ɗo maslan ahay inde pa 'am sa jəka, à wulen a tinen inde, sə zalay ɗo tə məduwen nə wayaw? 
\p  
\v 25 Yesu a jan atan: «Bahay sə daliyugo ahay tinen apan ti ga bahay pə ɗo ahay nə tə məgala. Əna hwiya ta gan may ɗo ahay tə varan atan zlangar, aday tâ ja nà, tinen ɗo sa man zek à ɗo ahay re.  
\v 26 Aya əna, a kwanay nà, matana itəbay. Ɗo məduwen a à wulen a kwanay inde nə â təra kawa ɗo cəɗew awan. Ɗo sa lavan nga anà ɗo ahay ɗukwen â təra aɗəka nà, kawa ɗo si mer su way. 
\p  
\v 27 «Ɗo məduwen a nà, wayaw? Ɗo mə njahay a à man sa pa way ata ɗaw, kabay ɗo sa gan mer su way ata ɗaw? Ɗo məduwen a nà, winen mə njahay a à man sa pa way ata ba? Əna, nen à wulen a kwanay inde nà, kawa ɗo si mer su way. 
\p  
\v 28 «Aday kwanay nà, ɗo mə njahay aya ti nen pac pac à ɗəce uno ahay inde fok.  
\v 29 Kawa ana Bəbay uno sə vuro ahay bahay ata nà, nen ɗukwen ni təra kwanay bahay aya re,  
\v 30 anga aday ki sen way, ki pen way pə kərtek a ti nen à bahay uno inde. Ki i njihen à man sə njahay sə bahay inde, sa gan sariya à zaav sə Isəra'ila ahay kuro nga cew ataya awan.» 
\s1 Atə Yesu tə Piyer 
\r Mata 26.31-35; Markus 14.27-31; Yuhana 13.36-38 
\p  
\v 31 Yesu a jan anà Piyer, a wa: «Simon, Simon! Fakalaw kə̀ njaɗak pikwen cəveɗ sə tambal kwanay, kawa ndaw aday sə gəzla anan pi zek wa tə janjar ata awan.  
\v 32 Əna na gak amboh anà Mbərom anga iken, Simon, aday kə̂ mbəsak sa ɗaf nga pi nen bay. Aday iken kə jalak pə ines anak, kà mak pə cəveɗ nà, kə̂ varan məgala anà mərak anak ahay ite.» 
\p  
\v 33 Piyer a jan, a wa: «Ba Məduwen, nen mə lavay zek a sa zla tə iken kwa à dangay, kwa hus pə amac uno ɗukwen nen inde re.» 
\p  
\v 34 Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Piyer, ni jak tə ɗiɗek awan, à luvon a sə biten a anan inde, zukwa njəkar i saa zlah nà, ka jak saray maakan ka san nen bay.» 
\s1 Alavay zek tə dala, tə mbulo aday tə maslalam 
\p  
\v 35 Yesu a jan anà njavar anahan ahay asa, a wa: «Anuno sa slan kwanay mənjəna dala, mənjəna mbulo, aday mənjəna təkarak nà, awan a inde ki gen ɗəce a ɗaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan, ta wa: «A'ay. Ma gak ɗəce sə awan bay.» 
\p  
\v 36 A jan atan asa, a wa: «Əna, həna aɗəka kutok nà, ɗo tə dala awan, tə mbulo a nà, â gəɓa. Ɗo a aday maslalam inde apan ibay nà, â gəɓa kəlmije anahan, â sukom a way, aday â sukom a maslalam kutok.  
\v 37 Anga nen apan ni jak ikwen, tə vindek anga nen à Deftere inde, ta wa: “Winen mə baslay a à wulen su ɗo sə atahasl ahay inde.\f + \fr 22:37 \ft Ca pə Esaaya 53.12.\f*” Way a aday mə vinde pi nen ata nà, təktek i təra.» 
\p  
\v 38 Njavar anahan ahay ta jan nà: «Ba Məduwen, ihe, maslalam ahay inde həna cew.» 
\p A jan atan: «Coy, i sla ɗa!» 
\s1 Yesu a ga amboh à Gecemene 
\r Mata 26.36-46; Markus 14.32-42 
\p  
\v 39 Yesu a nay ù doh wa, a zla kawa anahan sə kwakwa ata awan, à ɓəzlom sə Ulivet. Njavar anahan ahay tə pərahan azar.  
\v 40 A dəzle à man ata nà, a jan atan, a wa: «Gen amboh anà Mbərom anga aday kə̂ tiven anan anà way saa njak kwanay ahay.» 
\p  
\v 41 A zla pə cakay a tinen wa zaɗ, a dukwe gərmec, a ga amboh, a wa:  
\v 42 «Bəbay uno, kà zlak anak à nga nà, gəɓa puno ɗəce saa nay upo a anan ata ite. Aya əna, way kawa su no nà, â təra bay, si kawa sa nak iken.» 
\p [  
\v 43 Natiya maslay a Mbərom a nay à mburom wa, a kan zek à Yesu sa man a mivel ù doh.  
\v 44 Winen apan i jalay mərava a tə mindel, a ga amboh tə məgalak awan. Winen apan i ga amboh ata nà, herreɓ anahan a təra kawa məcərkazlay si mez, aday a laray pə yugo.]\fig |src="WA03913b.tif" size="span" ref="Lukas 22:44" \fig* 
\p  
\v 45 A slabak pə amboh wa bine siwaw nà, a ma à man ana njavar anahan a maakan ataya awan. A tan atan ahay à nga nə ma njak ahan aya awan, anga mbac kə̀ slahak atan tə mindel.  
\v 46 A jan atan nà: «Kə njəken ahan nà, angamaw? Slabiken, gen amboh anga aday kə̂ tiven anan anà way saa njak kwanay ahay.» 
\s1 Ɗo ahay ta ban anan Yesu 
\r Mata 26.47-56; Markus 14.43-50; Yuhana 18.3-11 
\p  
\v 47 Yesu kə̀ ndəvak anan 'am ata fan bay, ɗo ahay bayak a ta nay ahay. Yudas, ɗo kərtek à wulen sə njavar anahan aya inde kuro nga cew ata, winen a njahan atan ahay pa 'am wa. A həɗəkey pə cakay a Yesu aday sa ban anan həmbok.  
\v 48 Əna Yesu a jan, a wa: «Iya, Yudas! Cəkəbay, a nak sə njəko uda awan, ì nen Wan su Ɗo nà, ta sa ban nen həmbok matana ɗaw?» 
\p  
\v 49 Ɗo aya tinen jiga pə kərtek a tatə Yesu ataya tə canan à way a saa təra ata nà, ta jan nà: «Ba Məduwen, mə̂ wacay atan tə maslalam ɗaw?» 
\p  
\v 50 Cəna, ɗo kərtek à wulen a tinen wa, a car anan ɓile ana bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way anga Mbərom, aday maslalam anahan ata a gaɗ panan sləmay sə alay puway poc. 
\p  
\v 51 Əna Yesu a jan atan nà: «Mbiken! Kà slak ɗa.» 
\p A laman anà sləmay a ɗowan ata, a mbar anan. 
\p  
\v 52 Aday Yesu a jan anà bahay sə gəɗan dungo anà way ahay pi zek tə bahay sa ba pu doh sə mazlaɓ a Mbərom ataya, aday tə məceɗ sə Yahuda aya sa nay apan sa ban anan ata nà: «Ki nen upo tə maslalam aya aday tə sukol aya kawa nen nà, ɗo sə ngəzar ɗo à cəveɗ inde ɗaw?  
\v 53 À alay a nen inde tə kwanay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom pac pac dəp nà, kə bənen nen ɗaw? Əna həna nə alay a kwanay kà slak, alay ana bahay sə setene ahay sa ga bahay à luvon inde ata awan.» 
\s1 Piyer a wa a san Yesu bay 
\r Mata 26.57-58, 69-75; Markus 14.53-54, 66-72; Yuhana 18.12-18, 25-27 
\p  
\v 54 Natiya, ɗo ahay ta ban anan Yesu kutok, ta zla anan àga bahay nga su ɗo sə gəɗan dungo anà way ahay. Piyer winen apan i pərahan ayak azar à dəɓa wa à dəɓa wa.  
\v 55 Ɗo ahay ta han uko à gala, aday tə njahay apan tuw nà, Piyer ɗukwen a njahay à wulen a tinen inde cite re. 
\p  
\v 56 Dəna sa ga mer su way ù doh ata a canan à Piyer winen mə njahay pə uko ata nà, a zəzor anan, a wa: «Həna ana ata nà, ɗo a Yesu a re.» 
\p  
\v 57 Əna Piyer a məman anan, a wa: «Dalay a anan, nen, na san a ɗowan a anan bay jiga awan!» 
\p  
\v 58 Pə dəɓa wa mənjœk, ɗo hinen a canan asa, a wa: «Iken ɗukwen ɗo a Yesu a re.» 
\p Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «A'ay, wan ada. Nen ɗo anahan bay wuna!» 
\p  
\v 59 A njahay pə dəɓa wa capəpa nà, ɗo hinen inde a mənahan anà 'am ata hayəɓ hayəɓ, a wa: «Tə ɗiɗem awan, həna anan ata nà, ɗo a Yesu awan, bina winen Galile ahay.» 
\p  
\v 60 Piyer a mbəɗahan apan, a wa: «Wan ada, a nak sa ja nə maw? Na san 'am anak ata bay wuna.» 
\p Mənjəna sa ndav anan 'am anahan ata cəna, njəkar a zlah kwayan'a. 
\p  
\v 61 Coy, Bahay Yesu a mbəɗahay 'am, a cay ahay pə Piyer, aday cəna 'am a Yesu a sa jan kurre ata à man à nga inde, a wa: «À luvon a sə biten a anan inde, aday njəkar i saa zlah nà, ka jak saray maakan ka san nen bay.»  
\v 62 Coy Piyer a nay uho, a yam cəɗœk cəɗœk tə iɗe sə ayam. 
\s1 Ɗo ahay ta ran mindel à Yesu 
\r Mata 26.67-68; Markus 14.65 
\p  
\v 63-64 Ɗo sa ba pə Yesu ataya tinen gədek sə gənahan. Tə kərtan zana pə iɗe, aday tə dəcan, tə cəce panan kutok: «Jan umo kutok: Sə dəcak nə wayaw?»  
\v 65 Ta jan 'am sə suwat ahay à nga wa cara cara. 
\s1 Yahuda ahay ta gan sariya anà Yesu 
\r Mata 26.59-66; Markus 14.55-64; Yuhana 18.19-24 
\p  
\v 66 Iɗe a cəɗe sidew a cəna, məceɗ sə Yahuda ahay pi zek tə bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, aday tə miter sə Tawrita ahay, tə halay nga fok. Ta zla anan Yesu à man sa ga sariya a tinen,  
\v 67 tə cəce panan, ta wa: «Kak iken nə Almasihu, ɗo ana Mbərom sə slənay saa tam anan ɗo sə daliyugo ahay ata nà, ɗakan umo anan biɗaw?» 
\p A mbəɗahan atan apan, a wa: «Həna nə ɗakak ikwen anan dəp ɗukwen, ki ɗəfen apan nga bay.  
\v 68 Aday nə̂ cəce pikwen wa ɗukwen, ki mbəɗihen uno apan bay re.  
\v 69 Aya əna, azanan pa 'am nà, nen, Wan su Ɗo, ni i njahay tə alay puway ana Mbərom Ba məgala.» 
\p  
\v 70 Tinen a fok ta jan, ta wa: «Həna nà, iken nə Wan a Mbərom cukutok ɗaw?» 
\p A mbəɗahan atan apan: «Ayaw! Kawa ana kwanay a sa ja ata awan.» 
\p  
\v 71 Ta ja kutok, ta wa: «Həna nà, ɗi gan may anà side hinen re ɗaw? Mənuko ɗə slənek tə sləmay a nuko à 'am anahan wa coy asanaw?» 
\c 23  
\s1 Ta zla anan Yesu àga Pilatu 
\r Mata 27.1-2, 11-14; Markus 15.1-5; Yuhana 18.28-38 
\p  
\v 1 Pə dəɓa anahan a wa kutok nà, ɗo sa gan sariya anà Yesu ataya fok, tə slabak ta zla anan àga Pilatu, ɗo sə Ruma, winen bahay a pə daliyugo sə Yahudiya.  
\v 2 Ta ndaɓ 'am ahay cara cara pə Yesu, ta wa: «Winen apan i təran awan anà ɗo a manay ahay. A wa ɗowan â varan jangal anà bahay sə Ruma bay fok. Aday ɗukwen a wa winen nà, Almasihu, bahay awan.» 
\p  
\v 3 Pilatu a cəce 'am pə Yesu wa, a wa: «Iken nà, bahay sə Yahuda ahay ɗaw?» 
\p Yesu a mbəɗahan apan, a wa: «Ka jak anan asanaw!» 
\p  
\v 4 Pilatu a jan anà bahay sə gəɗan dungo anà way ahay tu ɗo a mə halay nga bayak ata awan, a wa: «Na tak anan à nga anà mungok sa ban anan apan ɗowan a anan bay.» 
\p  
\v 5 Əna, ɗo ataya tə mənahan asa, ta wa: «Winen apan i təran awan anà ɗo ahay ta 'am anahan ataya pə daliyugo sə Yahudiya fok. A dazlan ahay kwa pə daliyugo sə Galile wa, dezl həna kə̀ njaɗak anan ahay à man a anan re.» 
\p  
\v 6 Pilatu a sləne 'am ata cəna, a wa: «Ɗowan a anan nà, winen Galile ahay ɗaw?»  
\v 7 A sləne sə jəka Yesu a nay nà, pə daliyugo ana Hiridus wa ata nà, a wa tâ zla anan àga Hiridus, anga à alay ata ɗukwen, Hiridus a winen inde agay anahan awan, à Urəsalima. 
\s1 Ta zla anan Yesu àga Hiridus saa gan sariya 
\p  
\v 8 Hiridus a canan à Yesu cəna, a zlan à nga. Kə̀ njahak bayak awan, a gan may sə canan à Yesu, anga ɓa ɗo ahay tə təkərek anan ləbara anahan awan. Winen a bayak nà, i canan à Yesu winen apan i ga masuwayan. 
\p  
\v 9 Hiridus a cəce 'am ahay pə Yesu wa bayak awan, əna Yesu kə̀ mbəɗahak anan apan bay. 
\p  
\v 10 Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, tə miter sə Tawrita ahay tinen inde à man ata re. Tinen, tə zəga anan sa ndaɓ apan 'am asa. 
\p  
\v 11 Coy Hiridus tə suje anahan ahay ta ca apan nà, gəsən'a, ta ma nga sə mbasay apan. Ta pak apan zana lele awan, aday ta ma anan àga Pilatu asa. 
\p  
\v 12 Pə luvon ata ite, atə Hiridus tə Pilatu ta ban car kutok, bina abay həren, tinen nà, tə ngəlinge ì zek bay way anahan. 
\s1 Ta ga sariya sa vaɗ a Yesu 
\r Mata 27.15-26; Markus 15.6-15; Yuhana 18.39 - 19.16 
\p  
\v 13 Pilatu a halan nga anà bahay sə gəɗan dungo anà way ahay, pi zek tu ɗo sə lavan nga anà ɗo ahay, aday tu ɗo azar aya bayak awan.  
\v 14 A jan atan: «Kə bənen uno ahay ɗowan a anan. Ki jen nà, winen apan i təran awan anà ɗo ahay. Ihe, nə cəcihek panan həna nà, pa 'am a kwanay a fok. Ki jen nà, winen tə mungok awan. Əne, nen nə njaɗak apan way kawa ana kwanay sa ja, abay təɗe sa man anan mungok ata bay.  
\v 15 Hiridus ɗukwen kà mak anan ahay à man ana awan, anga kà tak anan à nga à mungok sə awan aday abay təɗe sa vaɗ anan apan ata bay re.  
\v 16 Anga nan, ni ndaɓay anan cəna coy, aday ni mbəsak anan.» 
\p [  
\v 17 A jan atan matanan ata nà, anga azar uko sə Pasəka kà slak ahay cəna, a taa mbəsakan atan anan ahay ɗo sə dangay kərtek.] 
\p  
\v 18 Əna tinen a fok ta zlah tə məgalak awan, ta wa: «Ma gan may ki mbəsakay ahay nà, Barabas, aday ɗowan a anan nà, kâ vaɗ anan.» 
\p  
\v 19 Barabas sə ɗowan ata nà, winen à wulen su ɗo sə vəze pə Ruma ahay à Urəsalima ataya awan. Aday winen nə kə̀ vəɗak nga su ɗo re. Ta ban anan à dangay nà, anga nan. 
\p  
\v 20 Pilatu a man atan anan 'am ata asa, anga winen nà, a nan sə mbəsak anan Yesu.  
\v 21 Əna ɗo ataya ta zlah tə məgalak a asa, ta wa: «Darak anan ayak pə dədom! Darak anan ayak pə dədom!» 
\p  
\v 22 Pilatu a jan atan tə slala maakan a asa, a wa: «A ga mer sa ma lelibay a anaw? Nen nə njaɗak apan ines sa man anan mungok aday abay təɗe sa vaɗ anan apan à məke itəbay. Suwan ni ndaɓay anan cəna coy, aday ni mbəsak anan.» 
\p  
\v 23 Əna ɗo ataya tə zəga anan sa zlah tə məgalak awan. Ta gan may si tə̂ darak anan ayak pə dədom. Tə njaɗak apan cəveɗ anga abəbal awan a tinen ata awan.  
\v 24 Pilatu a təma sa ga kawa ana a tinen sa gan may ata kutok.  
\v 25 A mbəsakay anan ahay Barabas, kawa ana tinen sə cəce panan ata awan, ɗowan aday ɓa tə bənak anan à dangay anga a vəze pə Ruma ahay, aday ɗukwen kə̀ vəɗak uda nga su ɗo re, ata awan. Yesu nà, Pilatu a varan atan anan ahay, aday tâ ga anan alay kawa ana tinen sa gan may ata kutok. 
\s1 Tə daray anan Yesu pə dədom mə zləlngaɗ awan 
\r Mata 27.32-44; Markus 15.21-32; Yuhana 19.17-27 
\p  
\v 26 Natiya kutok, suje ahay tinen apan ti zla anan Yesu nà, tə zlangay tə ɗowan a inde tə ngaman Simon, winen ɗo sə Siren ahay, winen apan i may ahay à kiɓe wa. Ta ban anan, tə tavakan dədom mə zləlngaɗ a mbala Yesu ata, aday â pərahan anan ayak azar à dəɓa wa. 
\p  
\v 27 Ɗo ahay bayak a, tinen apan ti pərahan ayak azar à dəɓa wa anà Yesu. À wulen a tinen nà, uwar aya inde, tinen apan ti yam gweguzguzze anga winen.  
\v 28 Yesu a mbəɗahay patan 'am, a jan atan ahay, a wa: «Dəna sə Urəsalima ahay, kə̂ yimen anga nen bay. Yimen aɗəka nə zek a kwanay, aday wan a kwanay ahay re!  
\v 29 Anga alay sə ɗəce winen apan i nay ahay. Ata, sa naa taslay mivel nà, uwar aday winen dərlay awan, tə uwar aday kə̀ wahak fan bay ata awan, tatə uwar aday kula ɗowan kà sak pay anahan bay ata awan.  
\v 30 Aday, ɗo ahay ti dazlan sa ja nà: “Ɓəzlom ahay, mbəzlen ahay pumo! Culok ahay ɗukwen ənga ndisen ahay pumo ite!\f + \fr 23:30 \ft Ca pə Hose'a 10.8.\f*”  
\v 31 Nen nà, kawa dədom məngəɗaz awan. Aday ta sak u go way a anaya anà nen, dədom məngəɗaz ata nà, ti naa gan anà ɗo aday tinen kawa dədom mə kuray ataya ite nə, kəkəma asanaw!» 
\p  
\v 32 À man ata ite nà, ɗo sə akar aya inde cew. Suje ahay ta ra atan anga ines a tinen, saa vaɗ atan tatə Yesu.  
\v 33 Tə dəzle à man sə ngaman Kəlakasl-sa-Nga ata nà, tə daray anan Yesu tu ɗo sə akar a cew ataya pə dədom à man ata awan, ɗo kərtek a tə alay puway, ɗo hinen tə alay gula, Yesu à mamasl a tinen. 
\p  
\v 34 Yesu a gan amboh anà Mbərom, a wa: «Bəbay uno, pəsen atan anan ines a tinen, anga ta san way a tinen a sa ga həna ata bay.» 
\p Suje ahay tə gəzla anan zana a Yesu ahay à wulen a tinen ahay inde, ta sa ga apan caca. 
\p  
\v 35 Aday ɗo a mə tavay aya à man ata awan, tinen apan ti ca iɗe həməcəcce. Bahay sə Yahuda aya inde ite, tinen apan ti təra anan Yesu à məndak, ta wa: «Kə̀ təmak anan ɗo azar aya asanaw! Kak winen Almasihu, ɗo a Mbərom mə walay saa tam anan ɗo a acəkan nà, â mbar a zek anahan a ite biɗaw?» 
\p  
\v 36 Suje ahay ɗukwen tə həɗəken ayak pə cakay, sa jan ayak 'am sə suwat. Tə varan ayak way mə kwasay a inde, aday sərekeke re aday â sa. Ta jan:  
\v 37 «Kak iken bahay sə Yahuda ahay nà, tam anan nga anak a kutok biɗaw?» 
\p  
\v 38 Tə vinde way pə pəlungwaɗ, ta wa: «Həna anan nà, bahay sə Yahuda ahay.» Aday tə tapak anan ayak pa nga sə dədom a mə zləlngaɗ ata awan. 
\p  
\v 39 Natiya, ɗo kərtek à wulen su ɗo sə akar a mə daray aya pə dədom ata awan, a gənahan à Yesu ite, a wa: «Na wa iken nà, Almasihu ba? Ənga, tam a zek anak, aday kâ tam manay ite biɗaw?» 
\p  
\v 40 Əna ɗo anahan a hinen ata a gafan ayak apan 'am, a wa: «Iken nà, kə jəjaran anà Mbərom itəbay ɗaw? Anga iken ɗukwen ɗo ma ban a kawa winen a re asanaw!  
\v 41 Mənumo ɗa sa ɗəce a anan nà, təɗe anga ines anumo sa ga ata awan. Əna winen nà, kà gak awan itəbay asanaw!» 
\p  
\v 42 Natiya, ɗowan ata a jan à Yesu, a wa: «Ka sak a nay ahay tə mazlaɓ sə bahay anak a nà, aday kem, kə̂ bayak upo ite.» 
\p  
\v 43 Yesu a mbəɗahan apan kutok, a wa: «Nen apan ni jak tə ɗiɗem a həna: Pə luvon a sə biten a anan, ɗi zlumo à jerne a Mbərom inde.» 
\s1 Amac a Yesu 
\r Mata 27.45-46; Markus 15.33-41; Yuhana 19.28-30 
\p  
\v 44-45 Natiya awan, à man ipec inde nà, luvon a ga pə daliyugo fok takəɗimbom, hus à njamde maakan. 
\p Aday zana sə gəzla man sə njahay a Mbərom pi zek wa tu ɗo ahay ù doh sə mazlaɓ a Mbərom ata, a ngəraw à mamasl a wa əndem.  
\v 46 Yesu a zlah tə məgalak awan, a wa: «Bəbay uno, ni mbəsakak anan ayak sifa uno à alay anak inde.\f + \fr 23:46 \ft Ca pə Jabuura 31.6.\f*» 
\p Pə dəɓa anà 'am anahan ata wa nà, a mac way anahan. 
\p  
\v 47 Bahay sə suje sa man ataya ata, a canan à way a sə təra ata nà, a həran nga anà Mbərom, a wa: «Ɗowan a anan nà, winen ɗo ɗiɗek a acəkan.» 
\p  
\v 48 Ɗo sa nay sa cak ayak apan ataya fok tə canan à way a sə təra ì iɗe a tinen inde ata nà, kuwaya fok a haw way anahan gərləhlah ta nga mugo.  
\v 49 Əna ɗo sa san anan ataya pi zek tə uwar sə pərahan ahay azar kwa à Galile wa ataya, tə tavay zaɗ, ta ca pə way a sə təra ataya awan. 
\s1 Tə gəɓa anan Yesu à məke 
\r Mata 27.57-61; Markus 15.42-47; Yuhana 19.38-42 
\p  
\v 50-51 Natiya kutok, ɗowan a inde tə ngaman Yusufu, winen ɗo sə Arimatiya ahay pə daliyugo sə Yahudiya. Winen apan i ba bahay a Mbərom. Winen ɗo ɗiɗek a pa 'am a Mbərom. Abay winen nà, ɗo kərtek à wulen su ɗo sa gan sariya anà Yesu ataya awan, əna winen nə kə̀ təmahak 'am a tinen ata itəbay. 
\p  
\v 52 A zla à man a Pilatu saa cəce panan cəveɗ sə gəɓa məsinde a Yesu aday i sa la anan.  
\v 53 A njaɗ cəveɗ ata kutok nà, a zla, a dazay anan ahay məsinde a Yesu pə dədom mə zləlngaɗ ata wa. A nga apan rəkot a inde, a ɗəfak anan ayak à jəvay ma la a à jama inde, à man a aday kula tə ɗəfak ayak uda məsinde bay ata awan.  
\v 54 Way ata a təra nà, ta pac sə dezele, aday defefe luvon sa man uda winen apan i slay uda bəse. 
\p  
\v 55 Uwar sə pərahan ahay azar anà Yesu kwa ahay à Galile wa ataya tə pərahan azar anà Yusufu dezl pa 'am jəvay, aday ta ca pa sə ɗəfak anan ayak Yesu à məke inde ata awan.  
\v 56 Aday ta ma way a tinen agay, tə lavay a zek tə amar sə wurde sə rəbas lele dun'a ata awan. Aday ta man uda awan pə luvon sa man uda awan, kawa ana Tawrita a Musa sə ɗakan atan anan. 
\c 24  
\s1 Yesu a slabakay ahay à məke wa 
\r Mata 28.1-10; Markus 16.1-8; Yuhana 20.1-10 
\p  
\v 1 Ta pac sə zaka\f + \fr 24:1 \ft Zaka nà, tə ngaman Zlaba re.\f* kutok, pərek duwdew, uwar ataya tə wule pa 'am jəvay. Ta zla anan tə amar a tinen sə lavak anan ayak zek ata kutok.  
\v 2 Tə dəzle nà, ta tan ayak à nga anà bələlen mə bətukwal a pa 'am jəvay wa, mə jəkay awan.  
\v 3 Ta zla à jəvay ata inde\f + \fr 24:3 \ft Jəvay a tinen ma la a ù kon inde kawa doh. Anga nan ta mba apan sa zla uda awan.\f* məreh kutok, əna ta tak anan à nga anà zek sə məsinde a Yesu Ba Məduwen bay re.  
\v 4 A gan atan nà, wurdədəsdəssa. 
\p Kwayan'a, ɗowan aya inde cew ta kan atan zek. Aday tinen tə zana aya pi zek, a dav nà, herre kweɗekkweɗek.  
\v 5 Uwar ataya tə canan à ɗowan a cew ataya cəna, ta ma nga sə jəjar, tə rihe nga a tinen ahay ù vo. 
\p Cəna, ɗo ataya ta jan atan: «Waka ɗo nə tə sifa coy asənə, kə pəlen anan à wulen sə məsinde ahay wa nà, angama mba asanaw?  
\v 6 Winen inde à man a anan sabay. Kə̀ slabakak ahay à məke wa. Bayiken pa 'am anahan a sa jak ikwen à alay a kwanay à Galile ata awan. A wa:  
\v 7 “Təktek, nen, Wan su Ɗo nà, ni slahay à alay su ɗo sə atahasl ahay inde, ti darak ayak nen pə dədom mə zləlngaɗ awan. Aday pə luvon maakan a anahan a nà, ni slabakay ahay à wulen sə məsinde ahay wa.”» 
\p  
\v 8 Natiya, 'am a Yesu a sa jan atan ata a man atan ahay à nga inde kutok. 
\p  
\v 9 Coy, ta may way a tinen pa 'am jəvay wa, tə ɗakan anan ləbara ata anà njavar a Yesu a kuro nga kərtek ataya awan, aday anà azar su ɗo ahay a fok re.  
\v 10 Sa man anan ləbara ata anà ɗo maslan ataya nà, Mariyama sə Magədala, tə Yuwana, aday tə Mariyama, may a Yakuba, aday uwar a azar a sə pərahan atan ayak azar ataya re. 
\p  
\v 11 Ɗo ataya tə sləne ləbara sa 'am ata cəna, tə ɗəfak apan nga bay. A ga patan nà, kawa uwar ataya ta jan atan nà, 'am sə uwar ahay kəriya awan. 
\p  
\v 12 Əna Piyer nà, a slabak, a haw pa 'am jəvay. A dəzle cəna, a zərɗek ayak iɗe à jəvay inde. Awan uda ibay. Mə mbəsak a nà, zana vərre gərəvve kəriya awan. A zla agay, əna way ata a gan nə wurdədəsdəssa hwiya. 
\s1 Pə cəveɗ sa zla à Emawus 
\r Markus 16.12-13 
\p  
\v 13 Ta pac ata kərtek awan, ɗo ahay cew à wulen sə njavar anahan ataya wa, tinen apan ti zla à wulen su doh a inde sə ngaman Emawus ata awan, dəren pi zek wa tə Urəsalima nà, i ga way sə kilomiter kuro nga kərtek.  
\v 14 Tinen apan ti zla nà, ti kaɗ bala pə ləbara su way a sə təra ata kurkwer. 
\p  
\v 15 Tinen apan ti kaɗ bala a tinen ata mba cəna, degeslef Yesu a njaɗak atan ayak pə cəveɗ. Ta zla pə kərtek awan.  
\v 16 Tə canak anan à Yesu, əna awan a kə̀ nahak atan pə iɗe. Anga nan, tə sənak a bay. 
\p  
\v 17 Yesu a cəce patan wa, a wa: «Kə kiɗen bala pa ma à cəveɗ wa anaw?» 
\p Tə tavay jərem ma ga mugo aya awan.  
\v 18 Ɗowan a kərtek a sə ngaman Keliyupas ata a mbəɗahan apan, a wa: «Ɗo sə Urəsalima ahay fok ta san pə way a sə təra à luvon a anaya inde kutok nà, sa san apan ite bay nə, iken kərtek kələɗaw?» 
\p  
\v 19 Yesu a cəce patan wa, a wa: «Ma sə təra anaw?» 
\p Tə mbəɗahan apan: «Way sə təra pə Yesu, ɗo sə Nazaratu ata awan. Winen nə ɗo maja'am a Mbərom. Ɗo tə məgala si mer su way a, aday tə mazlaɓ sa 'am a, pa 'am a Mbərom aday pa 'am sə ɗo ahay fok re.  
\v 20 Bahay sə gəɗan dungo anà way ahay pi zek tu ɗo sə lavan umo nga ahay, ta ban anan, tə varan anan anà Ruma ahay, ta gan sariya saa vaɗ anan, tə darak anan ayak pə dədom.  
\v 21 Abay manay mə jalay nà, winen nə ɗo saa tam anan Isəra'ila ahay. Aday way a sə təra apan ata ɗukwen həna kà gak way sə luvon maakan re.  
\v 22 Natiya ɗukwen, uwar sə àga manay ahay tə vawak umo nga wadan wadan, anga sə duwdew a anan tə wulek pa 'am jəvay,  
\v 23 əna ta tak anan à nga anà məsinde anahan a à jəvay inde sabay re. Ta may agay, ta jan umo ləbara awan, ta wa: “Maslay a Mbərom ahay ta kan umo zek, ta jan umo nà, winen inde tə sifa awan!”  
\v 24 Aday, ɗo sə àga manay ahay ta zlak saa cay iɗe pa 'am jəvay ata wa ɗukwen, ta tan ayak à nga anà way a kawa ana uwar ataya sa jan umo, əna ta tak anan à nga anà məsinde a bay re.» 
\p  
\v 25 Natiya, Yesu a jan atan kutok, a wa: «Hey, kwanay ɗo sa san awan bay ahay, ɗo mənok aya sa ɗaf nga pa 'am ana ɗo maja'am a Mbərom ahay!  
\v 26 Abay Almasihu i sa zla à mazlaɓ sə bahay anahan inde nà, təktek i ga ɗəce ndəlekeke aday biɗaw?» 
\p  
\v 27 Aday a ɗakan atan anan 'am kawa ma jay a pə winen à Deftere a Mbərom inde, ata a dazlan ahay à deftere a Musa ahay wa, hus anan à deftere su ɗo maja'am a Mbərom ahay inde fok. 
\p  
\v 28 Natiya, tinen apan ti dəzle à wulen su doh a tinen saa zla uda ata bəse nà, Yesu a ga kawa i zla way anahan ta man hinen.  
\v 29 Əna ta ngam â zla patan wa bay. Ta jan nà: «Pac kə̀ slahak ù doh aday luvon winen apan i ga bəse kutok nə, suwan njahuko à man a anan.» Yesu a may ahay, a njahay tə tinen. 
\p  
\v 30 À alay sa pa way nà, Yesu a gəɓa tapa sə pen, a ngəran anà Mbərom, a gəzla anan tapa sə pen ata ì zek wa, a varan atan anan.  
\v 31 Natiya, iɗe a cəɗen atan lele, ta san anan kutok. Cəna sawayah a zla pa man sə iɗe a tinen wa.  
\v 32 Ta jan ì zek ahay kutok, ta wa: «Kawa anahan sa jak umo ahay 'am pə cəveɗ wa, aday sə ɗakak umo anan 'am sə Deftere a Mbərom ata nà, a gak umo ahay nə mbaɗaɗa biɗaw?» 
\p  
\v 33 Tə slabak kwayan'a, ta ma à Urəsalima. Ta tan ayak à nga anà njavar anahan ahay kuro nga kərtek ataya, tu ɗo azar aya mə halay nga awan. 
\p  
\v 34 Ɗo a mə halay nga ataya ta jan ù ɗo cew ataya kwayan'a, ta wa: «Yesu Ba Məduwen kə̀ slabakak ahay acəkan, bina Simon kə̀ canak anan!» 
\p  
\v 35 Ɗo a cew ataya ite tə təkəren anà ɗo ataya way sə təran atan ayak pə cəveɗ wa, aday taa san a Yesu nà, à alay a winen sə gəzla anan tapa sə pen ata awan. 
\s1 Yesu a kan zek anà njavar anahan ahay 
\r Mata 28.16-20; Markus 16.14-18; Yuhana 20.19-23; Mer su way ahay 1.6-8 
\p  
\v 36 Tinen apan ti ja 'am ata mba kutok, Yesu a tavay jek à wulen a tinen inde. A jan atan, a wa: «Zay â tərak ikwen.» 
\p  
\v 37 Cəna, tanday mbac a slahay patan wa, zlawan a gan atan. Tə bayak, i ga nə tə canan anà mədahan. 
\p  
\v 38 A jan atan nà: «Kə jəjiren nà, angamaw? Kwanay a fok kə bayiken way à nga a kwanay inde cuwcew nà, angamaw?  
\v 39 Cen pə alay uno tə saray uno ahay. Həna anan nà, nen awan. Limen uno, cen upo. Mədahan nà, kəlakasl tə sluweɗ si zek inde apan ibay. Əna, kə cinen uno həna nà, matana bay asanaw!» 
\p  
\v 40 A jan atan 'am ata nà, a kan atan anan alay anahan ahay pi zek tə saray anahan ahay.  
\v 41 Ta mbak apan sa ɗaf nga pə way ata fan bay, anga ataslay mivel a tinen a kə̀ zalak, aday way ata a gan atan masuwayan re. Yesu a cəce patan wa kutok, a wa: «Way sa pa inde pikwen ɗaw?»  
\v 42 Tə varan ahay kəlef ma vak aya mənjœk.  
\v 43 A gəɓa, a rac ì iɗe a tinen a inde. 
\p  
\v 44 A jan atan: «Həna anan nà, way nen sə ɗakak ikwen anan, à alay a nen inde tə kwanay mba ata awan. Abay way aya inde mə vinde a pi nen à Tawrita a Musa, tə deftere ana ɗo maja'am a Mbərom ahay, tə Jabura ahay. Təktek way ataya fok tə̂ təra.» 
\p  
\v 45 A təɓan atan anà abayak nga a tinen, aday tâ san 'am sə Deftere a Mbərom.  
\v 46 A jan atan: «Mə vinde à Deftere a Mbərom inde nà, natiya. Təktek Almasihu nà, i ga ɗəce, aday i slabakay à məke wa pə luvon maakan awan.  
\v 47 Ti wazay à mazlaɓ sə sləmay anahan inde pə daliyugo fok, i dazlan nà, à Urəsalima wa, ti ja: “Mbəɗihen anan lœn anà ines a kwanay ahay, aday Mbərom i pəsek ikwen anan.”  
\v 48 Saa side anan way ataya nə kwanay awan.  
\v 49 Azanan nà, nen a, ni slənak ikwen ahay way a, kawa ana Bəbay uno sə zlapak ikwen anan ata awan. Əna, njihen à wulen su doh sə Urəsalima hus pə luvon a ni slənak ikwen ahay məgala sa nay à mburom wa ata aday.» 
\s1 Yesu a ján à mburom 
\r Markus 16.19-20; Mer su way ahay 1.9-11 
\p  
\v 50 Yesu a zla atan à wulen su doh wa. Ta zla bəse tə Baytiniya. A cakaf alay à mburom, a ɗaf patan ngama.  
\v 51 À alay a winen apan i ɗaf patan ngama ata mba cəna, a ján à wulen a tinen wa. Mbərom a gəɓak anan ayak à man anahan. 
\p  
\v 52 Tinen ite tə həran nga anà Yesu, aday ta ma à Urəsalima tə ataslay mivel a bayak awan.  
\v 53 Ta taa zla ù doh sə mazlaɓ a Mbərom nà, pac pac, sa taa həran nga anà Mbərom.