\id COL - Misima [MPX 19/08/97; backslash codes updated: 21-Aug-2006] \h KOLOSE \toc1 Kolose wali Leta \toc2 Kolose \toc3 Kols \mt1 Kolose wali Leta \mt2 Pol wana Leleli \is1 Baaba Houwan \ip Panuwa Kolose i minaa polobins Eisiya elana. Nige sauga etega Pol i nana Kolose elana (2:1), yaa i na Eisiya ana taun bwabwatana Epeso elana ge baliman eton i papaatena. Ana awa i ola te saugena o Epapilas i tabwa toabulilek, ge abwe i na panuwa Kolose Wasa Waiwaisana i papaatena-an, yaka abwe ekelesiya i gan labi o elana (1:7; Tuwalali 19:10). \ip Sauga Pol iyoho Loma i miminaa dela, inoke Epapilas i nok i na i kite ge ekelesiya Kolose wasana i wasaan elana (1:7-8). Ekelesiya wasana enuna i waisi, yaa topankite kakakawel hi gan al Kolose elana. Topankite ya hi ba toekelesiya logugui ni gewi nihi toulil wali tapwalolo kaiwena, nihi teli lowagil bwabwage ge tuwaliya nihi papalomwani (2:16, 20-21, 23). Inoke hi ba al tage toabulilek nihi kululu aneloseyau elal (2:18), ge hi ba Yeisu nige i oola Yehoba Natuna, yaa i ola anelose bwabwatana etega. I ola al hi ba tage heliya wali kamwasa eliyana toekelesiya bosowailiya aatena etega nihi pwawa toto gamagalau gegewel al nige bosowailiya. \ip Inoke leta ya elana Pol Kolose i pankitel Yeisu bugul gegewena i bwata lakel ge iya Yehoba hot (1:15-17), ge iya ekelesiya kaununa (1:18). Ge Pol i pamasal te Keliso eliyana bugul gegewena i olaolaek elal, nige bosowaina ali etulan nihi loyaan getogaan (2:2-3, 9-10). Abwe al Pol i liwaliwan elal yawaliliya ana pagan toto bosowaina nihi ginol kaiwena heliya toabulilek (3:1–4:6). \c 1 \p \v 1 Nau Pol, Yehoba wana nuwatu eliyana ya tabwa Keliso Yeisu wana apostolo. Alou ge talila Timoti \v 2 leta ya ha leli ge ha patuna i nowa Yehoba wana gamagalau bolo ku minaa Kolose eliyamiu, komiu talimeyau ge numeyau toabulilek hot Keliso elana. \p Ya awanun Yehoba Tamala ni muloluagimiu ge wana nuwa laumwal atemiu ni pakalaopop. \s1 Pol I Ba Mulolu ge I Awanun Yehoba elana Kolose kaiweliya \p \v 3 Sauga ebo ha awanun kaiwemiu, inoke sauga gegewena ha ba mulolu Yehoba elana, iya wala Babala Yeisu Keliso Tamana, \v 4 kaiwena wami abulilek Keliso Yeisu eliyana ge wami nunuwana Yehoba wana gamagalau gegewel kaiweliya wasana iyaka ha hago. \v 5 Wami abulilek ge wami nunuwana o puna kaiwena alomiu ge wami atimatuwa ku matamatan waisi toto Yehoba i teli hikan kaiwemiu labulabumwa. He waisi o wasana ku hagoem baaba tutunahotina, iya Wasa Waiwaisana, eliyana. \v 6 Wasa Waiwaisana iyaka i tuk eliyamiu, i ola te i tuk panayawi labena gegewel elal. Iya i debalala ge i enoenon, i ola te i ginol eliyamiu, i telipunaa lan toto Yehoba wana mulolu wasana ku hago ge ana tunahot ku atena. \v 7 He wasana ku hagoem Epapilas elana, iya wama pan totuwalali nunuwanina, ge iya Keliso wana totuwalali waiwaisana kaiwemiu. \v 8 Ge iya te wama wasa i pem Yayaluwa Bwabwalena wana gasisi eliyana wami pan toabulilek ku nunuwana-agil. \p \v 9 Inoke i telipunaa lan toto wasamiu ha hago, ha mimi awaawanun kaiwemiu te Yayaluwa Bwabwalena siba ge nuwatu sasapona ni pewa eliyamiu, inoke Yehoba wana nuwatu kaiwemiu nuku atena bubun. \v 10 Inoke yawalimiu ana nawanawa ni ola toto Babala nuwana, ge wami ginol gegewel iya ni yaliyaya-an. He yawalimiu ni enon, enona ginol waiwaisal nihi gewi, ge Yehoba ana aatena eliyamiu ni bwatabwata. \v 11 I ola al Yehoba ni pagasisi-agimiu totona wana gasisi bwabwatana eliyana inoke bosowaimiu pulowan gegewena nuku palahikan. Ge alona wami yaliyaya \v 12 nuku ba mulolu Tamala elana, kaiwena iya i ginol pavavaluna-agimiu ge bosowaimiu alomiyau ge wana gamagalau waisi toto i teli kaiwemiu mwananal ana abaloguguiya nuku ahe. \v 13 Yehoba iyaka i sokalila nige al gogou i lologugui-agila ge i telela ta minaa Natuna nunuwanina wana abaloguguiya. \v 14 Natuna iya i pwamola pasikalila ge wala gegi i nuwayoho. \s1 Keliso Bugul Gegewena I Bwata Lakel \p \v 15 Keliso iya Yehoba toto nige ta kikite kakanununa, ge iya bugul gegewena bolo Yehoba i ginolil i bwata lakel. \v 16 Kaiwena iya eliyana Yehoba bugul gegewena labulabumwa ge panayawiya i ginolil, bugul bolo ta kitel ge bolo nige bosowaina ta kitel, aneloseyau ge yayaluwa ona al ge, bolo wali logugui ge wali gasisi gaganil. He iya eliyana ge iya kaiwena te Yehoba bugul gegewena i ginolil. \v 17 Mulaa abwe bugul gegewel hi masal, iya iyoho i gan, ge iya kaiwena bugul gegewel hi mibubun ge hi mimi tuwatuwalali. \v 18 I ola al, iya ekelesiya kaununa ge iya tuwana te ekelesiya. Iya ekelesiya yawalina puna, ge iya lut al i gamauni. Inoke iya i mihouwa bugul gegewel eliyalil. \v 19 Kaiwena Yehoba wana nuwatu te iya yawalina ge wana pagan gegewena i minaa Keliso elana, gegewena i kalaopopwi. \v 20 Ge Yehoba i nuwatu i ola Keliso eliyana avala iya maninila ta abubun. Valila bugul gegewena labulabumwa ge panayawiya ginebi ge gamagalau hi mihuwala Yehoba elana. Inoke Keliso i yaomal kolos elana saliyana i lau, ge eliyana Yehoba i pamibubun-agil ge avaliya hi heliheliyam. \p \v 21 Valila ami bwaga i yapu Yehoba elana, yaka wami ginol ge wami nuwatu nanakil kaiweliya ku ola iya ana topihigelgel. \v 22 Yaa Keliso tuwana elana i yaomal, inoke eliyana sauga ya Yehoba i pamibubun-agimiu alomiu ku heliheliyam. I ginol ola o inoke ni ahemiu nuku talmilil matanaa nuku bwabwalena, nuku sapusapu ge nige ami woliwoli ni gagan. \v 23 He ni ginol ola ebo komiu wami abulilek nuku pihikan momol ge nuku talmilil gagasisi, nige nuku lamwalamwaniu, yaa alomiu wami atimatuwa nuku matamatan waisi kaiwena toto Wasa Waiwaisana i wasaan. He Wasa Waiwaisana o komiu iyaka ku hago, ge gamagalau panayawi labena gegewel al iyaka hi hago, ge nau Pol Wasa Waiwaisana o ana totuwalali. \s1 Pol I Logasisi Ekelesiya Kolose kaiweliya \p \v 24 Nau ya yaliyaya te lomwan ya pwapwawa komiu ami labe kaiwena. Nau nuwau Keliso tuwana heiya ekelesiya, na labe, heiya te kaiwena ge lomwan ya pwapwawa. He Keliso lomwan i pwawa ekelesiya kaiwena, inoke lomwan toto nau tuwau eliyana ya pwapwawa, he i ola Keliso wana lomwan ana etulan ge ni paolaolaek. \v 25 Yehoba o logugui i pem inoke ya tabwa ekelesiya ana totuwalali ge Yehoba wana baaba gegewena na wasaan eliyamiu. \v 26 He Yehoba wana baaba o sauga houhouwena i misumi ga heyan ge heyan eliyalil, yaa sauga ya iyaka i pamasal kila wana gamagalau toabulilek elala. \v 27 Yehoba i nuwatu ola inoke i pamasal eliyala ge ta atena baaba misusumena o i waisi nabi hot ge bosowaina gamagalau labi gegewena ni label. Baaba misusumena o i ola hiwe: Keliso i miminaa eliyamiu, inoke ku atena bubun bwaliga wana wasawasa nuku ahe. \v 28 Inoke Keliso ha papaatena-an gamagalau gegewel elal. Aloma wama siba gegewena ha ba pagasisel ge ha pankitel, nuwama gegewel nihi tabwa gamagalau matuwal Keliso eliyana ge naha ahel naha en tukagil Yehoba manininaa. \v 29 Inoke toto o kaiwena ginebi ge gasisi bwabwatana toto Keliso i pem ya tuwalali ge ya logalogasisi. \c 2 \p \v 1 Nuwau nuku atena te ya logasisi nabi kaiwemiu, alomiyau ge toabulilek bolo hi minaa Leodisiya ge gamagalau gegewel al bolo nige sauga etega maniniu hi kikite. \v 2 No logasisi puna kaiwena nuwau yayaluwamiu ni gasisi, ge wami boda ni maisena kaiwena ku penunuwana-agimiu. I ola al nuwau nuwatu sasapona nuku gogomwaui ge Yehoba wana nuwatu misusumena puna nuku atena, he puna o heiya te Keliso. \v 3 Iya eliyana siba ge aatena gegewena hi ola gogomwau hi misumi kila kaiwela. \p \v 4 Ya ba ola o kaiwena nige nuwau gamagal etega wana liwan luluvena kaiwena ge ni kakawemiu. \v 5 Bwagana o bwaga i yapu eliyamiu, yayaluwa elana nau iyoho alowau komiu, inoke ya yaliyaya te ya kitemiu ku tuwalali toyawa ge ku abulilek gagasisi Keliso elana. \s1 Nuku Matahikagimiu Gamagalau Enuna wali Panpankiti ge wali Logugui kaiweliya \p \v 6 Yawalimiu ana nawanawa Keliso Yeisu wala Babala eliyana ni olaolaek te iya wasana toto ku hago ge ku abulilek-an. \v 7 Ewahilimiu ni lau bubun iya eliyana ni ola ebwakil ewahilina i lau ge bilibili i kukuhikan, ge iya elana yawalimiu nuku tal ni gasisi. Abulilek toto hi pankitemiu nuku pihikan momol, ge sauga gegewena nuku ba mulolu nabiyan Yehoba elana. \p \v 8 Nuku matahikagimiu bahi gamagalau nihi papaonamiu wali nuwatu kakakawena elana toto nige enowana i gagan. Wali nuwatu o nige i neneem Keliso elana, yaa i neem tubuliyau wali panpankiti elana, ge i neem logugui ona elal bolo ali nuwatu i noek panayawi ya elana. \v 9 He nuku matahikagimiu ni ola to, kaiwena Yehoba yawalina ge wana pagan gegewena Keliso i kalaopopwi ge i tabwa gamagal, \v 10 inoke Keliso eliyana komiu yawal waiwaisana ku kalaopopwi. He Keliso yayaluwa ona bolo wali logugui ge wali gasisi gaganil i bwata lakel. \p \v 11 Keliso eliyana \w gotomwa yoho paganina\w* hot iyaka ku ahe. Gotomwa yoho paganina o nige i oola toto gamagalau hi giginol, yaa toto Keliso iya i ginol, he gegi paganina toto tuwamiu nuwana ana ahek yoho kaiwena. \v 12 Wami babitaiso eliyana alomiu Keliso ku aliga toyawa ge hi telemiu salaiya, inoke alomiu al ku lut toyawa. Yehoba i palutimiu kaiwena ku abulilek te Yehoba alona ge wana gasisi Keliso i palutem yaomala. \v 13 Valila gegi paganina ku awaawaginol ge komiu iyoho tuwamiu yawalina ku toutoulil, inoke yayaluwamiu iyaka i aliga. Yaa sauga ya alomiu Keliso Yehoba iyaka i palutimiu yawalimiu i gan, ge wala gegi iyaka i nuwayoho. \v 14 He wala gegi wasana alona ge Mosese wana Logugui ona Keliso iyaka i leke yoho. Wala gegi wasana o i ahe egonan i na i tagahikanek kolos elana. \v 15 Ge yayaluwa ona bolo wali logugui ge wali gasisi gaganina i pakokovel, ge i papuluwawi-agil boda mataliyaa, he kolos elana i teli lowagil hi minaa gabulanaa. \p \v 16 Inoke bahi gamagal etega ni lologugui-agimiu hauna toto bosowaina nuku an o ebo hauna toto bosowaina nuku im, o ebo tapwalolo ana hagali ona kaiweliya, o ebo weikena vavaluna ana tapwalolo kaiwena, o ebo lan Sabwata kaiweliya. \v 17 Bugul bolo o heliya valila hi ola toto i nenem kakanununa, yaa sauga ya bugul hot iyaka i vin, iya Keliso. \v 18 Bahi nuku golugoluwa gamagalau elal bolo hi awa naknakagimiu ge hi ba tage nuku teli lowagimiu bwabwage ge nuku kululuek aneloseyau elal. Heliya pankite bolo hi kitel kaiweliya hi mimi liwaliwan, ge totoliya hi pahanaha-agil kaiwena wali nuwatu i noek panayawi nuwatuina elana. \v 19 Heliya nige al hi tutubwiek Keliso elana, iya ekelesiya kaununa. Iya tuwan bwalibwaligena i logugui-an ge i nubwe, inoke gabomwina tomaha ge tomaha hi tubwi pamaisena ge tuwan bwalibwaligena i siusiun i ola Yehoba wana nuwatu. \p \v 20 Alomiu Keliso ku yaomal toyawa, inoke nige al ku miminaa logugui gabulaliyaa bolo ali nuwatu i noek panayawi ya elana. Inoke ga i ola ge ku giginol i oola komiu panayawi ya gamagaliliyau ge logugui ololal ya ku toutoulil, toto i ba: \v 21 Bugul han bahi nuku pipihikan! Aanan han bahi nuku aan! Bugul han bahi nimamiu ni nonoek! \v 22 He logugui o hi baaba bugul kaiweliya, bolo ta patuwalali-agil ge nige ali sauga i yayapu iyaka hi nak. Logugui o ge panpankiti o i neem panayawi gamagaliliyau elal. \v 23 Gamagalau enuna hi nuwatu tage logugui o ali nuwatu i sapu, kaiwena logugui o hi paatenala tapwalolo ana ginol ona ta ginolil, ta teli lowagila bwabwage ge tuwala ta papalomwani tapwalolo kaiwena. Yaa nige bosowaina nihi labela ge ta logugui-agila bahi ta oolak tuwala amnanina elana. \c 3 \s1 Toabulilek Yawaliliya ana Pagan \p \v 1 Alomiu Keliso Yehoba i palutimiu yaomala yawalimiu i gan, inoke bugul bolo natiya nuku loyaagil. He Keliso iyoho natiya i misiyowa Yehoba labena awonaa. \v 2 Nuku nuwanuwatu bugul bolo natiya kaiweliya, bahi wami nuwatu ni nonoek panayawi buguliliyau kaiweliya. \v 3 Komiu iyaka ku yaomal yawal bebeyaunana elana, ge sauga ya alomiu Keliso yawalimiu vavaluna i gan Yehoba matanaa. \v 4 Keliso iya yawalimiu puna, inoke sauga Keliso ni masal al, alomiu nuku masal ge nuku wasawasa. \p \v 5 Inoke panayawi paganina bolo hi minaa atemiwa nuku paaliga ge nihi mowasi, ololal neganega paganina, pagan pulupuluwawena, hebabala paganina, nak ana awaawaginol ana nuwatu, ge tomemek paganina. (He tomemek paganina i ola te ta kukululuek yabowaine kakakawena elana.) \v 6 Pagan bolo o kaiweliya Yehoba wana huga i nenem gamagalau bolo anana nige hi hahago eliyalil. \v 7 Valila komiu pagan bolo o ku awaawaginol ge yawalimiu i ola to. \p \v 8 Yaa sauga ya pagan ololal ya nuku aliyohil: hugahuga, pihigelgel paganina, avalau ta ba panapanak-agil ge ba sigasiga. \v 9 Bahi alomiyau nuku kakawel, kaiwena yawalimiu bebeyaunana ginebi ge ana pagan iyaka ku aliyoho, \v 10 ge yawalimiu vavaluna iyaka ku galoi. Yehoba i ginol pavavaluna-agimiu, ge iyoho i papavavaluna-agimiu ami awa ni ola iya ami Toginol kakanununa, inoke ana aatena ni bwata eliyamiu. \v 11 He toto ya kaiwena nige ana getoga i gagan ebo kila Yudiya o ebo nige Yudiya i oola, ebo kila bolo gotomwa yoho paganina ta ahe o ebo bolo nige ta aahe, ebo kila anan getoga gamagaliliyau, ebo kila boda bolo wali pagan i getoga, ebo kila totuwalali loloyowanil o ebo gamagalau sokasokalil. Yaa Keliso iya bugul gegewena, iya ana nuwatu i bwata, ge iya i miminaa toabulilek gegewela elala. \p \v 12 Komiu Yehoba wana hilihili gamagaliliyau, ku bwabwalena ge i nunuwana-agimiu, inoke pagan bolo hiwe nuku galoil: atilomwan, mulolu, hanalau, pagan meimeina ge palahikan. \v 13 Bahi etimwawa nuku huhuga, yaa ebo komiu etega nige i yayaliyaya alona etega wana pagan kaiwena, he wana gegi ni nuwayoho. He alomiyau wali gegi nuku nuwayoho ni ola te Babala wami gegi iyaka i nuwayoho. \v 14 Ge pagan bolo ya gegewel pwataliyaa nunuwana paganina al nuku teli, kaiwena iya pagan waiwaisal gegewel i tubwel bubun ge hi tuwalali toyawa. \p \v 15 Keliso mibubun i pewa alomiyau ge alomiyau eliyamiu ge atemiu i laumwal, inoke nuwa laumwal o wami nuwanuwatu ni logugui-an, kaiwena Yehoba i yogaagimiu ku tabwa boda maisena ge ku mibubun. Ge sauga gegewena nuku ba mulolu Yehoba elana. \v 16 Keliso wasana ni holavi bubun atemiwa ge nuku gogomwaui. Alona ge wami siba gegewena alomiyau nuku pankitel ge nuku ba pagasisi-agimiu. Atemiwa nuku ba mulolu Yehoba elana, inoke same, wona tapwalolo ge wona bolo Yayaluwa Bwabwalena wana pewa nuku wonaan. \p \v 17 Bugul gegewel bolo ku giginolil o ebo ku baubaunan, he nuku ginol Babala Yeisu alana elana. Ge iya alana eliyana nuku ba mulolu Yehoba Tamala elana. \s1 Toabulilek wana Limi ana Heniheni wali Minamina Bana \p \v 18 Komiu toalolon meluyowau, lagomiyau wali logugui nuku henapuan, kaiwena Babala wana nuwatu kaiwemiu i ola to. \p \v 19 Komiu toalolon melubolau, lagomiyau nuku nunuwana-agil ge wami pagan ni meimei eliyalil. \p \v 20 Wawayau, hinamiyau ge tamamiyau awaliya nuku ab bugul gegewena eliyalil, kaiwena toto ya Babala i yaliyaya-an. \p \v 21 Komiu tamataman, bahi natumiyau nuku babaa lowagil, eba amnaliya nuku apapanak-an ge nihi nuwatu tage nige bosowailiya bugul waiwaisana etega nihi ginol. \p \v 22 Komiu totuwalali loloyowanil, wami tonowakau panayawiya awaliya nuku ab bugul gegewena eliyalil. Bahi tage ebo nihi kite hikagimiu ge abwe nuku tuwalali bubun, inoke nihi yaliyaya kaiwemiu. Yaa nuku tuwalali alona wami atitalam ge alona wami awatauwan Babala elana. \v 23 Hauna tuwalali ebo nuku ginol, he alona ge atemiu bwalibwaligena, ni ola te ku tutuwalali Babala kaiwena, nige gamagalau kaiweliya i oola. \v 24 Kaiwena ku atena hauna toto Babala i lovivina-an wana gamagalau kaiweliya abwe ni pewa molamiu. He komiu Keliso wana totuwalali, iya wami Tonowak hot. \v 25 Nak ana toginol maisena ge maisena molana ni ahe wana nak lahena. He Yehoba gamagalau gegewel ni pakotil paolaolaek, nige tage enuna ni label ge enuna nigeya. \c 4 \p \v 1 Komiu tonowakau, wami totuwalali loloyowanil ali hehegan nuku abubun ge nuku ginol paolaolaek eliyalil, kaiwena ku atena komiu al ge wami Tonowak Bwabwatana iyoho labulabumwa. \s1 Nuwatu Enuna Al \p \v 2 Bahi nuku babakuhu awaawanun, ge awanun elana wami nuwanuwatu bahi ni kekenu, yaa nuku awaawanun alona ge wami nuwa mwananal, ge alona wami ba mulolu Yehoba elana. \v 3 Ama al ge nuku awanun kaiwema, yaka Yehoba kamwasa ni pwela ge Keliso wasana naha papaatena-an, wasa o i misumi ga, yaa sauga ya Yehoba iyaka i pamasal haba. He wasa o kaiwena heiya te hi paulutuk-agau dela. \v 4 Nuku awanun kaiweu ge bosowaina Keliso wasana na wasaan pwamwananal, ni ola o logugui toto Yehoba i pem. \p \v 5 Nuwamiu ni sapu ge wami ginol ni waisi bolo nige toabulilek i oola elal, ge bahi wami sauga waiwaisana etega nuku hahanavenu-an. \v 6 Sauga gegewena baaba amnana waiwaisana toto bosowaina ni label nuku baubaunan eliyalil, ge nuku atena gamagalau gegewel wali nel eliyamiu ga nuku lahe bubun ola. \s1 Ba Lokaiyoni \p \v 7 Titiko, iya talila nunuwanina ge no pan totuwalali waiwaisana Babala kaiwena, wasau gegewena abwe ni baunan eliyamiu. \v 8 Toto o kaiwena te ya papatuna i nonowa eliyamiu, inoke wama minamina wasana nuku atena ge ni paatimatuwa-agimiu. \v 9 He Onisimo al ge alona ge Titiko ya papatunal hi nonowa eliyamiu. Onisimo iya talila waiwaisana ge nunuwanina, ge ami boda ana gamagal etega. Heliya bugul gegewena bolo hi gan labi ya elana wasana nihi baunan eliyamiu. \p \v 10 Alistako, iya alou ha minamina dela, i mulolu eliyamiu, ge i ola al Mak, iya Banabas nubaina. (Ebo iya ni nowa, inoke alona ge wami yaliyaya nuku ahe, ni ola te valila ami baaba ya patunawa ge ya ba ola o.) \v 11 Yeisu, toto alana al hi ba Diyastas, i mulolu eliyamiu. He Yudiya gamagaliliyau gamwaliyaa, heliya ali toto eton ya te alowau ha tuwalali Yehoba wana abalogugui kaiwena, ge wali labe i bwata eliyau. \p \v 12 Epapilas i mulolu eliyamiu, iya ami boda ana gamagal etega ge Keliso Yeisu wana totuwalali loloyowanina. Sauga gegewena i awaawanun logalogasisi kaiwemiu te nuku talmilil gagasisi, wami abulilek ni matuwa, ge Yehoba wana nuwatu kaiwemiu nuku atena bubun. \v 13 Na ba bubun eliyamiu, iya i tuwalali gagasisi komiu alomiyau ge toekelesiya Leodisiya ge Hilapolis kaiwemiu. \v 14 Luke, iya wama doketa nunuwanina, alona ge Dimasa hi mulolu eliyamiu. \p \v 15 No mulolu nuku baunan talilau ge nulau bolo hi minaa Leodisiya elal, i ola al yova Nimpa alonau toekelesiya bolo hi mimigogo wana limiya. \v 16 Sauga ebo leta ya nuku vasili haba, he nuku patuna ni na Leodisiya toekelesiya elal inoke heliya al nihi vasili. I ola al leta toto ya patuna Leodisiya nihi pewa ge komiu al nuku vasili. \p \v 17 Nuku baek Akipas elana nuku ba, “Nu nuwahikan te tuwalali toto hi pewa Babala kaiwena nu pwamowasi.” \p \v 18 Sauga ya totou nimwau elana na leleli.\f * \fr 4:18 \ft Buki ya awalehina gegewena ana baaba Pol i baunan ya, ge gamagal getoga i leleli, yaa puna 18 totona i leli.\f* Nau Pol ya mulolu eliyamiu. Nuku nuwahikagau nau iyahe ya miminaa dela. Yehoba wana mulolu ni mina eliyamiu.