\id 1TH - Misima [MPX 8 September, 1997; backslash codes updated: 21-Aug-2006] \h 1 TESALONAIKA \toc1 Tesalonaika wali Leta Houwan \toc2 1 Tesalonaika \toc3 1Tes \mt1 Tesalonaika wali Leta Houwan \mt2 Pol wana Leleli \is1 Baaba Houwan \ip Tesalonaika iya polobins Masidoniya ana taun bwabwatana. Pol wana nopain labuina gamwanaa i na Tesalonaika ge gamagalau enuna hi abulilek (Tuwalali 17:1-4). Yaa Yudiya enuna Pol hi hugaan, yaka panuwa gamwana hi paawaawauli (Tuwalali 17:5-9). Inoke toekelesiya Pol hi palou i na panuwa Beliya, ge abwe i na panuwa Adenis. Sauga Pol iyoho Adenis i nuwanuwatu Tesalonaika kaiweliya inoke Timoti i patuna elal (3:1-2 ge 5). Abwe Pol i nok i na panuwa Kolinita ge Timoti i sikala Tesalonaika i na Pol i pwawaa to Kolinita elana (3:6; Tuwalali 18:5). \ip Sauga Pol Tesalonaika wasaliya i hagowa Timoti elana, inoke leta ya i ginol ge i patuna elal. Toabulilek Tesalonaika heliya palopalomwan hi pwawa wali abulilek kaiwena, inoke Pol nuwana ni ba pagasisi-agil (3:3-5), ge ni ba hikagil yawaliliya ana pagan kaiwena (4:1-12). Tesalonaika enuna nuwaliya i gewagewa bolo iyaka hi yaomal kaiweliya. Hi ba “Sauga Yeisu ni sikalim, wana sikalim ana waisi nihi pwawa o ebo nigeya.” Inoke wali nuwa gewagewa o Pol i pasapu (4:13-18), ge i ba pagasisel nihi lovivina-agil Yeisu wana sikalim kaiwena (5:1-11). \c 1 \p \v 1 Nau Pol alowau Sailasa ge Timoti leta ya ha leli ge ha patuna i nowa ekelesiya Tesalonaika eliyamiu, komiu ku minaa Yehoba Tamala ge Babala Yeisu Keliso eliyalil. \p Ha awanun Yehoba ni muloluagimiu ge wana nuwa laumwal atemiu ni pakalaopop. \s1 Pol I Yaliyaya Tesalonaika wali Abulilek kaiwena \p \v 2 Sauga ebo ha awanun kaiwemiu, sauga gegewena ha ba mulolu Yehoba eliyana komiu gegewemiu kaiwemiu. \v 3 Ha ba mulolu wala Yabowaine ge Tamala eliyana puna te sauga gegewena ha nuwahikan ginol waiwaisal ku ginolil kaiwena ku abulilek, ku tuwalali gagasisi kaiwena alomiyau ku nunuwana-agil, ge ku palahikan kaiwena alona wami atimatuwa ku matamatan wala Babala Yeisu Keliso ni sikalim. \p \v 4 Talimeyau ge numeyau, ha atena te Yehoba i nunuwana-agimiu ge i hilemiu komiu iya wana gamagalau. \v 5 Ha atena to kaiwena wasa waiwaisana toto valila ha pwataniwa nige baaba awawana i oola, yaa wana gasisi i gan ge Yayaluwa Bwabwalena i tuwalaliya eliyamiu, inoke abwe ku atena bubun te age i tunahot. Ama ha atena kaiwemiu i ola to, ge i ola al komiu ku atena sauga valila ha miminaa gamwamiwa, wama pagan ga i ola ge ha labemiu. \v 6 Inoke bwagana hi papalomwan-agimiu nabiyan, he alona yaliyaya toto i neem Yayaluwa Bwabwalena elana Yehoba wana baaba ku ahe i minaa eliyamiu, inoke wami pagan i ola ama wama pagan ge Babala wana pagan. \v 7 Inoke komiu ku ola abagagayawa toabulilek gegewel elal bolo hi miminaa labi Masidoniya ge Akaiya elal. \v 8 He Babala wasana toto ku palelu nige tage i nok i na ana siga ya te Masidoniya ge Akaiya elal, yaa wami abulilek Yehoba elana wasana iyaka i lelu i na labi gegewena elal. Inoke nige bosowaina ama naha baaba kaiwena, kaiwena gamagalau iyaka hi hago. \v 9 Gamagalau hi wasaan te sauga ha nowa alona wami yaliyaya ku atupahema, inoke gogoginol ali en ku pek ge ku awona pil ku kululu Yabowaine tutunahotina ge yawalina gaganina elana. Hi wasaan te ku tabwa Yehoba wana totuwalali, \v 10 ge ku matamatan Natuna toto i palutem yaomala ni sikalem labulabumwa. He iya Yeisu, iya i pwamwalila ge Yehoba wana huga toto i nenem nige ta pwapwawa. \c 2 \s1 Pol ge Alonau wali Tuwalali Tesalonaika elana \p \v 1 Talimeyau ge numeyau, ku atena wama nowa eliyamiu nige i tatabwa bugul bwagabwaga. \v 2 Mulaa abwe ha nowa Tesalonaika, ha miminaa ga Pilipai, ge ku atena te hi palomwanagima ge hi tagapanapanak-agima. Yaa sauga ha nowa, bwagana gamagalau hi pihigelgel-agima, wala Yabowaine i labema alona wama atimatuwa iya wasana waiwaisana ha wasaan eliyamiu. \v 3 He sauga ha yogaagimiu nuku abulilek Yeisu elana, panpankiti kakakawena nige ha panpankiti-an, nige tage nuwatu gegegena kaiwena ha tuwalali, ge nige gamagalau ha kakawel. \v 4 Yaa ha baaba i ola Yehoba wana nuwatu, kaiwena Yehoba iyaka i hilema ge i melteliagima Wasa Waiwaisana naha wasaan bubun. Nige tage gamagalau naha payaliyaya-agil, yaa Yehoba toto wama nuwatu i hihile, iya te naha payaliyaya. \v 5 Komiu ku atena te baaba luluvena nige ha babaunan ge tage nuwamiu naha ba ahe, ge Yehoba i atena nige tage wami gogomwau ha matamomoni-an ge ha papaatena eliyamiu. \v 6 Nige ha nunuwatu tage gamagalau nihi tobalagima, ebo komiu o ebo gamagalau enuna al. \p \v 7 Ama Keliso wana apostolowau, inoke bosowaima ya te naha ba ge nuku matahikagima, yaa nige ha giginol ola. Sauga ha miminaa eliyamiu, wama pagan i meimei i ola yova natunau i matahikagil. \v 8 Ha nunuwana-agimiu nabiyan, inoke ha yaliyaya nige tage Yehoba Wasana Waiwaisana ya te ha pewa eliyamiu, yaa yawalima al ha talamwan eliyamiu, kaiwena iyaka ku tabwa wama heliyamwau nunuwanil. \v 9 Talimeyau ge numeyau, ya atena tuwalali gasigasisena toto ha ginola nimameya ge totoma ha matahikagima ku nuwahikan ya. Sauga ha miminaa gamwamiwa ge Yehoba Wasana Waiwaisana ha papaatena-an eliyamiu, lan ge bulin ha tuwatuwalali inoke bahi ama pulowan naha teteli eliyamiu. \p \v 10 Komiu ku atena ge Yehoba al i atena, sauga ha minaa gamwamiwa, wama pagan komiu bolo ku abulilek eliyamiu i waisi ge i sapu, ge nige ama woliwoli i gagan. \v 11 Ku atena wama ginol komiu maisena ge maisena eliyamiu i ola taman wana ginol natunau hot eliyalil. \v 12 Waisi ha pankitemiu, ha ba pagasisi-agimiu, ge logugui ha pewa te yawal toto Yehoba i yaliyaya-an elana nuku nanawaa, iya i yogaagimiu nuku ulutuk wana abalogugui wawasana gamwanaa. \p \v 13 I ola al, sauga gegewena ha babaa mulolu Yehoba elana puna kaiwena sauga Yehoba wana baaba ku hagowa eliyama, nige ku aahe i oola gamagalau wali baaba, yaa ku ahe i ola Yehoba wana baaba. He tunahot iya Yehoba wana baaba, ge i tuwalaliya komiu bolo ku abulilek eliyamiu. \v 14 Talimeyau ge numeyau, komiu iyaka ku pwawa i olaolaek ya to Yehoba wana ekelesiya labi Yudiya hi pwawa, heliya hi minaa Keliso Yeisu elana. Komiu palopalomwan ku pwawa wami panuwa gamagaliliyau elal, i ola te toekelesiya o palopalomwan hi pwawa Yudiya elal. \v 15 He heliya Yudiya palopitau hi lolil ge Babala Yeisu al hi lol, ge ama hi takema. Nige hi giginol ola Yehoba wana nuwatu, ge hi pihigelgel gamagalau gegewel elal. \v 16 He hi labose tage nihi kausima bahi naha papaatena bolo nige Yudiya i oola elal ge mwal nihi pwapwawa. Wali ginol ololana o eliyana inoke sauga gegewena wali gegi hi papaetulan. He Yehoba wana huga iyaka abwe i masal ge ali lahi ni pek. \s1 Pol Timoti I Patuna Tesalonaika elal \p \v 17 Talimeyau ge numeyau, valila Yudiya hi takema, yaka ha miluwagimiu ge sauga kekeisi ya ala bwaga i gan. Maninimiu nige ha kikite, yaa ami nuwan i bwata iyahe eliyama. Nuwama hot naha nowa naha kitemiu, inoke ha logasisi nabiyan ge naha ginol ola to. \v 18 Ama nuwama naha sikaliwa ge naha kitemiu, ge nau Pol sauga i gewi ya labose to. Yaa Seitani i kausima. \v 19 Nuwama naha kitemiu, kaiwena komiu wama abaatimatuwa, wama abayaliyaya ge wama abahanaha wala Babala Yeisu Keliso matanaa sauga ebo ni sikalim. \v 20 Tunahot, komiu wama abahanaha ge wama abayaliyaya. \c 3 \p \v 1 Valila, sauga ama iyoho Adenis, he ha nuwanuwatu nabi kaiwemiu ge nige bosowaima al naha palahikan. Yaka wama nuwatu ha ginol inoke ama toto eluwa ya ha miminaa Adenis, \v 2 ge Timoti ha patunawa. Timoti iya talila ge aloma ha tuwalali Yehoba kaiwena ge Keliso Wasana Waiwaisana ha papaatena-an. Iya ha patuna i nowa ni labemiu ge wami abulilek ni ba pagasisi, \v 3 inoke komiu bahi etega ni lamwalamwaniu palopalomwan toto ku pwawa kaiweliya. He komiu ku atena te Yehoba i ba palopalomwan ololana ya nasi ta pwapwawa ya. \v 4 Sauga ama iyoho alomeyau komiu, wami wasa ha pewa pahuwala te kila palopalomwan abwe ta pwawa. Ge ku atena bubun te iyaka i masal i ola to. \v 5 Inoke heiya te kaiwena Timoti ya patuna i nowa. Nige bosowaiu al na palahikan, inoke ya patuna wami abulilek ni kite. Ya hinahinan te topapalawakik Seitani iyaka i palawakikimiu ge wama tuwalali ni tabwa bugul bwagabwaga. \s1 Pol Tesalonaika Wasaliya I Hago Inoke I Yaliyaya \p \v 6 Timoti iyahe i sikal eliyama ge wami abulilek ge wami nunuwana wasana waiwaisana iyaka i baunan eliyama. Wama wasa i pem te sauga gegewena alona wami yaliyaya ku nuwahikagima, ge nuwamiu hot nuku kitema, i ola te ama nuwama hot naha kitemiu. \v 7 Inoke talimeyau ge numeyau, bwagana sauga ya pulowan ge palopalomwan ha pwawa, wami abulilek wasana ha hago inoke atema i matuwaagimiu. \v 8 He ebo komiu ku talmilil gagasisi Babala elana, inoke yayaluwama amnana i waisi ge ha mibubun. \v 9 Kaiwemiu wama yaliyaya i bwata nabi wala Yabowaine matanaa. Inoke wama yaliyaya o ana bwata kaiwena, ga naha ola ge naha ba mulolu Yehoba elana? \v 10 Ge ama lan ge bulin ha awaawanun gagasisi Yehoba elana te naha nowa maninimiu naha kite ge bugul enuna naha pankitemiu wami abulilek ana etulan. \p \v 11 Ha awanun wala Yabowaine ge Tamala alona ge wala Babala Yeisu, heliya wama kamwasa nihi abubun ge naha nowa eliyamiu. \v 12 Ha awanun wami nunuwana alomiyau elal Babala ni pwabwata, inoke ami boda ge gamagalau gegewel nuku nunuwana-agil nabiyan, ni ola ama ha nunuwana-agimiu nabiyan. \v 13 Ha awanun iya ni pagasisi-agimiu, inoke sauga ebo wala Babala Yeisu ni sikalim alonau ge wana gamagalau gegewel, komiu nige ami woliwoli ni gagan ge nuku sapu hot wala Yabowaine ge Tamala matanaa. \c 4 \s1 Yawal toto Yehoba I Yaliyaya-an \p \v 1 Talimeyau ge numeyau, wama baaba ana etulan hiwe. Iyaka ha pankitemiu yawalimiu ana pagan ga ni ola inoke Yehoba ni yaliyaya-agimiu, ge tunahot komiu iyoho pagan bolo o ku awaawaginol. Inoke sauga ya Babala Yeisu alana elana ha ba pagasisi-agimiu ge ha baewa eliyamiu pagan bolo o ni bwatabwata ya eliyamiu. \v 2 He logugui bolo ha aheya Babala Yeisu elana ge ha pewa eliyamiu, ku atena ya. \p \v 3 Yehoba wana nuwatu kaiwemiu i ola hiwe: nuku pwabwabwalena-agimiu ge wami pagan ni sapu. He bahi kekeisi etega nuku oolak ganawal paganina elana. \v 4 Komiu maisena ge maisena ni atena tuwana ga ni logugui-an ola inoke wana pagan ni sapu ge ana kite ni waisi gamagalau elal. \v 5 Bahi tuwana ni pwapwatanek ganawal nuwatuina elana, ni oola gamagalau bolo nige Yehoba hi aatena. \v 6 Bahi komiu etega ni giginol panak talina elana o ebo awatautau paganina ni giginol eliyana ge lagona ni gaganawal-an. Kaiwena gamagalau bolo pagan ololal o hi giginol Babala ni lahel, ni ola te valila wami wasa ha pewa ge ha ba haba eliyamiu. \v 7 Ge Yehoba i yogaagila nige tage ganawal paganina ta awaawaginol, yaa ta pwabwabwalena-agila ge wala pagan ni sapu. \v 8 Inoke henala ebo panpankiti ya ni awa nanakan, he nige tage gamagal toto i panpankiti i awa nanakan, yaa Yehoba te i awa nanakan, iya Yayaluwana Bwabwalena i pewa eliyamiu. \p \v 9 Nige bosowaina naha leleli eliyamiu ge naha ba, “Talimiyau nuku nunuwana-agil,” kaiwena penununuwana paganina Yehoba iyaka i pankitemiu haba. \v 10 Ge tunahot talimiyau gegewel Masidoniya ana labi bwalibwaligena ku nunuwana-agil. Inoke talimeyau ge numeyau, ha ba pagasisi-agimiu pagan o ni bwatabwata ya eliyamiu. \v 11 Nuku logasisi alomiyau ge alomiyau nuku mibubun, bahi nuku lologugui likalika, ge totomiu nimamiu nuku patuwalali wami minamina kaiwena, ni ola te valila ha baewa eliyamiu. \v 12 Ebo nuku ginol ola o, inoke bolo nige hi aabulilek nihi awatauwagimiu, ge bosowaimiu totomiu nuku matahikagimiu nige bugul etega nuku kakalaan. \s1 Babala wana Sikalim Bana \p \v 13 Talimeyau ge numeyau, nige nuwama nuwamiu ni gewagewa wami pan toabulilek bolo hi yaomal kaiweliya, inoke bahi nuku nunuwanak ni oola gamagalau gegewel, bolo nige wali atimatuwa i gagan te Yehoba toyaomal abwe ni palutil. \v 14 Ta abulilek te Yeisu i yaomal ge i lut al, inoke ta abulilek al te bolo hi abulilek Yeisu elana ge hi yaomal, Yehoba ni palutil ge avaliya Yeisu nihi sikalim. \p \v 15 Babala totona wana panpankiti te sauga ya naha baunaniwa ni ola hiwe. Kilau bolo yawalila miminana ana siga lan toto Babala ni sikalim, bolo iyaka hi yaomal nige ta papalegel ge ta hohouwa. \v 16 Yehoba ni ba yoga, aneloseyau wali tobwabwatana anana ni gan, ge Yehoba wana bwagigi ni kahin. Yaka Babala totona ni loem labulabumwa ge bolo hi abulilek Keliso elana ge hi yaomal nihi lut houwa. \v 17 Yaka abwe kilau bolo yawalila miminana sauga o, Yehoba ni bugul heyagila avalau heliya ta ha yaluyaluwa, ge avala Babala ta petupatupa-agila hawawala. Inoke avala Babala ta mihot sauga gegewena. \v 18 He baaba bolo ya nuku ahe nuku peba pagapagasisi-agimiu. \c 5 \s1 Nuku Silawa ge Nuku Lovivina Babala wana Sikalim kaiwena \p \v 1 Talimeyau ge numeyau, nige bosowaina naha leleli eliyamiu ge naha ba hauna sauga ge hauna lan bugul bolo ya nihi gan, \v 2 kaiwena ku atena bubun te Babala wana lan sikalim ana sauga ni ola tokaoma wana vin bulin gamwana. \v 3 Sauga gamagalau nihi ba, “Panuwa iyaka i bakuhu ge ta mibubun,” yaka sauga o nak etega ni gan ge ni apanakil. Atiyou elana ni masal eliyalil, ni ola ab lomwanina i masal yova elana. He nige nihi lolou luwai. \p \v 4 Talimeyau ge numeyau, komiu nige ku miminaa gogouwa, ge tage lan o atemiu ni payou ni ola tokaoma. \v 5 Komiu gegewemiu lan ge mwananal natunau. Kila nige bulin ge gogou ana labi gamagaliliyau i oola. \v 6 Inoke kila bahi ta kekenu ni oola gamagalau gegewel, yaa ta silawa ge totola ta kaisela nak elana. \v 7 Kaiwena bolo hi kenu, bulina te hi kenu, ge bolo hi im kokona, bulina te hi im kokona. \v 8 Yaa kila lan ana labi gamagaliliyau, inoke totola ta kaisela nak elana. Abulilek ge nunuwana paganina ta ahe ta galoil, ni ola tolohaveyan babagalina ana eteli kaus i galoi. I ola al, atimatuwa paganina ge ta matamatan Yehoba ni pwamwalila, ta ahe ta pom ni ola ala hat gasigasisena. \v 9 Kaiwena Yehoba nige i hihilela ge wana huga lomwanina amnana ta anbose, yaa i hilela ge wala Babala Yeisu Keliso eliyana pwamwal ta ahe. \v 10 Yeisu i yaomal kaiwela, inoke sauga ni sikalim, bwagana yawalila miminana o ebo iyaka ta yaomal, gegewela yawalila ni gan ge avala ta mina. \v 11 Inoke alomiyau nuku ba pagasisi-agil ge wali abulilek nuku tal pamatuwa, ni ola te ku giginol. \s1 Toabulilek ali Ba Pagasisi Enuna \p \v 12 Talimeyau ge numeyau, nuwama naha ba eliyamiu te bolo hi tuwalaliya gamwamiwa nuku awatauwagil. Heliya hi houwa-agimiu Babala wana tuwalali eliyana ge hi panpankiti eliyamiu. \v 13 Tuwalali toto hi awaawaginol ana nuwatu i bwata, inoke nuku hehegan bubun elal ge nuku nunuwana-agil nabiyan. Alomiyau ge alomiyau nuku mibubun. \p \v 14 Talimeyau ge numeyau, ha ba pagasisi-agimiu te bolo hi nonobwagabwaga ge nige hi tutuwalali nuku pahenapol, topulupuluwawi nuku ba pagasisel, bolo hi pweyata nuku label, ge gamagalau gegewel wali lopalapalaviyan nuku palahikan. \v 15 Nuku matahikagimiu ebo gamagal etega ni ginol panak eliyamiu, bahi komiu etega ni giginol lahe elana. Yaa nuku labose sauga gegewena wami pagan ni waisi alomiyau elal ge gamagalau gegewel elal. \p \v 16 Sauga gegewena nuku yaliyaya, \v 17 sauga gegewena nuku awaawanun, \v 18 ge bwagana hauna gun ebo ni masal eliyamiu, nuku ba mulolu Yehoba elana. Kaiwena komiu bolo ku minaa Keliso Yeisu elana, Yehoba wana nuwatu kaiwemiu i ola to. \p \v 19 Yayaluwa Bwabwalena wana tuwalali eliyamiu bahi nuku pwapwabolu. \v 20 Ebo gamagal etega ni palopisai\f * \fr 5:20 \ft Ta palopisai ana sapu heiya te Yehoba totona wana baaba ta baubaunan gamagalau elal.\f* eliyamiu, bahi nuku aawa nanakan ge nuku babaa, “Ginol o nige i wawaisi.” \v 21 Ginol ge baaba gegewena nuku hile bubun. Toto ebo ni waisi nuku kukuhikan, \v 22 yaa nak tomaha tomaha nuku towaagil. \p \v 23 Ya awanun Yehoba, iya mibubun ana Yabowaine, totona ni pwabwabwalena-agimiu ge wami pagan gegewena ni sapu hot. Ya awanun Yehoba bwabwaligemiu, yayaluwamiu, yawalimiu ge tuwamiu, ni matahikan, inoke sauga wala Babala Yeisu Keliso ni sikalim, nige ami woliwoli etega ni gagan. \v 24 Bosowaina Yehoba, iya i yogaagimiu, ana mel nuku teli ge ni ginol ola kaiwemiu. \p \v 25 Talimeyau ge numeyau, nuku awanun kaiwema. \p \v 26 Nimamiu nuku paelu wami pan toabulilek gegewel elal ge nuku pemumulolu-agimiu, kaiwena komiu Yehoba wana gamagalau. \p \v 27 Babala alana elana ya ba pagasisi-agimiu leta ya nuku vasili toabulilek gegewel elal. \p \v 28 Wala Babala Yeisu Keliso wana mulolu ni minaa eliyamiu.