\id COL Migabac NT; 1st draft March 2010 \h Kolosi \toc1 Poldi Kolosi Habu Yengele Hibi Kwelengkewec \toc2 Kolosi \toc3 Kol \mt2 Poldi \mt1 Kolosi \mt2 Habu Yengele Hibi Kwelengkewec \is1 Mimi-yegeng yowa \ip Kolosi yogo taon monic, yogo Asia prowins iwa fawec. Taon iwa Yuda ngic-ngigac gocne nga Israel yengele alingkacni miyac yenge homacnedi gaibong. Molickelu Poldi Epafas saleme Kolosi iwa hikelu Yesule siduc edocebame gocne yenge ngagesingkeibong. Ngagesingkebong Yesule habu iwa fikeibong. Pol yeicne iwa mi hikewec. Aime wewedu gocne yenge yowa kwesacine yanguc edocebaibong, “Ngenge angelo nga wiyac tapilinginengkolec alang bacebadaing. Ailu Yesu ye Wapongte madec noine miyac, ye angelo ingucne. Ailu yele yefe-yowa gocne balaibedaing.” Yenge yowa kwesacine ingucne bocyac milu weduyelelu gaibong. \ip Dameng iwa Poldi Yesule siduc edocebawecte muc-macka lobong ngiyewec. Ngiyeme Epafasdi welelu Yesule habu Kolosi gaibong, yengele siduc edome Poldi hibi yago kwelengkelu saleme hikewec. Yesu homackacni gboliyelu honocmengka feme hifa 32 ngama ingucne motome, hibi yago kwelengkewec. \is1 Yowa yago hibi nebocina fagac \io1 1:1–8 Poldi wenac-madic nga kwele-madic yowa kwelengkeyelewec \io1 1:9—2:19 Kristole fungine nga aibaba ainolecaigac, yogo Poldi weduyelewec \io1 2:20—4:6 Gaga gbolicne ingucne balaibedabeleng \io1 4:7–4:18 Yowa moto-motoine yogo kwelengkeyelewec \c 1 \s1 Hibile molic-molic yowa \p \v 1 Na Pol, Wapongti bawosaecnume \w Kristo\w* \w Yesule|lemma="Yesu"\w* \w salecebaicne\w* aigabac. Nga Timoti ye \w ngic hae-gbanonggeng|lemma="ngic hae-gba"\w*. \v 2 Noki Wapongte bingec ngic hae-gba ngenge Kristoholec wetackelu ye ngagesingkelu Kolosi taonka gagaing, ngengela hibi yago lobec fugac. Ailu Wapong Mamacnonggeng yele kwele-madic nga kwele-mogungtowadi ngengela fadaic. \s1 Kwele-madic yowa \p \v 3 Noke ngengele ailu mimiloc bole bacaigabelec, Wapong ye Sugucnenonggeng Yesu Kristo yele Mamac, yela kwele-madic damengsoc edocaigabelec.\x - \xo 1:3 \xt Efs 1:15,16\x* \v 4-5 I yangucte, ye wiyac honocmengka lome wangecngineng fagac, yogo lobewa banogale ngagesilu gacaigaing. Ilec ailu ngenge Kristo Yesuholec wetackelu ye ngagesingkelu gagaing. Ailu Wapongte bingec sasawa yenge kweledi angac ngageyelecaigaing, ngic yengi yogo biyachac edocnupabong ngageibec. Aime yowa noine, yogo \w Siduc Madicne\w*, yogo ngengela biyachac kwesime ngageibong. Yowa yogo kwelina wiyac honocmengka wangecngineng fagac, yogo ngageibong.\x - \xo 1:4-5 \xt Efs 1:13; 1Pi 1:4\x* \v 6 Silicine ingucne Siduc Madicnedi himongne himongne sawelu hikegac. Hikeme noine madicne bafuwagaing. Aime ngenge Wapongte kwele-madicte silicine ngani-motolu Siduc Madicne ngageibong, iwacni ofegacgu yakumac ingucnehac ngengela sawelu fagac. \p \v 7-8 \w Asudi|lemma="Asu"\w* ngengela bole bame kweledi angac ngagenaguibong, kwele-angackolec agononggeng Epafasdi siduc yogo edocnupawec. Epafas ye Siduc Madicne wedungelewec, ailu ye ngagepangkebeng ye yanguctihac baficngebalu Kristole kwelec kwekwe ailu ye nokeholec gagac.\x - \xo 1:7-8 \xt Kol 4:12; Film 23\x* \s1 Wapongte aling \p \v 9 Aime molickelu ngengele kwele-angac ngageibec, iwacni ngengela fikewecte ailu milockelu yanguc uwacaigabelec. Wapongti wiyac ngageme madickegac, ngage-ngage yogodi kwelenginang bame wakengeleme, Asu yeuctihac ngage-ngage madicne nga ngage-ngage-motoc ngeledaic.\x - \xo 1:9 \xt Efs 1:16,17\x* \v 10 Inguc fikeme ngenge Sugucnele yowa sasawa balaibebong, ye yogo nganilu ngageme madickedaic. Aime ngengele bole nga aibabanginengte noine madicne bafuwayackeme, Wapongte ngage-ngagewa sugulelu sanangkedaing. \v 11 Ailu yeicne tapili nga hibi-angoctowaine yogodi basanangngebadaic. Inguc aime ngenge tapili sasawa balu belic-belicka tatakic mikac sanangnebenang gadaing.\x - \xo 1:11 \xt Efs 1:19; 3:16\x* \v 12 Wapongte bingec yengele wiyac angocte ngani-damongka loicne fagac, yogo baningte Wapong Mamacti bamadicngebawec. Aime ngenge belic-belicka kwele-madic edolu gadabiyeng. Noke ngengele ailu inguc hocne milockecaigabelec.\x - \xo 1:12 \xt Efs 1:11,18\x* \s1 Wapong Madecine \p \v 13 I yangucte, kundungti damongnubadaickale, Mamacti yogolec tapiliwacni baicnubalubac Madecine kweleinedi angackecaigac, yele \w ngani-damongka|lemma="Ngani-damong"\w* locnubawec. Aime nongileng yanguctihac inguc gagabeleng.\x - \xo 1:13 \xt Luk 22:53; Efs 2:2\x* \v 14 Wapong Madecinele ailu ye \w bikicte|lemma="Bikic"\w* muckacni lukecnubalu bikicnonggeng hegilewec.\x - \xo 1:14 \xt Efs 1:7\x* \p \v 15 Wapong mi nganicaigaing. Ailu Madec ye yele silicine ingucnehac nganibong gawec ailu gagac. Ye wiyac sasawa fikeibong, yogolec molic-molic haenonggeng feicne ailu gagac.\x - \xo 1:15 \xt 2Kor 4:4; Yoa 1:18\x* \v 16 Aime Wapongti wiyac sasawa fikenale ngagelu Madecine bole-yowa milu edome wiyac sasawa himong nga sawa kwelina fayackegac, yogo bafuwayackewec. Yengele aling yanguc, wiyac dongedi ngani-nganiine, nga mi ngani-nganiine, yogo sawa hewacka ngictau nga sugucne-aling gocne gagaing. Ailu damong nga aling tapilinginengkolec gagaing. Wapong Madecineholec yeki wiyac sasawa yogo bafuwayackeiboc. Ilec ailu wiyac sasawa yenge Madec mitengkedabiyeng. \v 17 Ailu wiyac sasawa mi fikeemewa ye biyachac gawec. Ailu Wapongti bole-yowa micnome wiyac sasawale fungine basanangkeme gagaing.\x - \xo 1:17 \xt Yoa 1:1; 8:58\x* \p \v 18 Madec ye yeicne habule hodocine, nga habudi yele noi-hewacine. Ailu ye wiyac sasawale feicne ainale molickenolelu homackacni gboliye fangkelu fikewec. Fikelu habu molickenolelu gagac.\x - \xo 1:18 \xt Efs 1:22-23; Sale 26:23; Miye 1:5\x* \v 19 Wapongti yanguc ngagesime madickewec, Wapongte kwele ngage-ngageine bucbuchac Madecinela fagac.\x - \xo 1:19 \xt Kol 2:9\x* \v 20 Ye Madecinele inguc ngagelu wiyac sasawa himongka nga honocmengka fagaing, yogo Wapongkolec kwele-moniyang ainale ngagewec. Inguc ngagewecte Madecinele sac \w malicpongka|lemma="Malicpong"\w* wame homawec, yogodi balu wiyac sasawa bamadickeme kwele-mogung fikewec.\x - \xo 1:20 \xt Efs 1:10; 2:16\x* \p \v 21 Aime ngenge esecne kwele ngage-ngagenginengti Wapongta kwilic galu yele ngabafocine ailu aibabangineng sowacneholec gaibong.\x - \xo 1:21 \xt Rom 5:10; Efs 2:12\x* \v 22 Inguc galu sifu Wapongte bingec nga sowacne mikac ailu kpokpolic mikac ainale, yedi bacngebalu Wapongte haicka locngebame domaningte ngagewec. Yogo noine fikenale ye homawec, dameng iwahac yeicne soc-biucine ngengele bikicte ameine badume kwele-moniyang fikewec.\x - \xo 1:22 \xt Efs 2:14-16; 5:27\x* \v 23 Ngic yenge esecne Siduc Madicne yogo edocebalu weduyelebong, ngenge nga wiyac sasawa Wapongti mime fikeibong, yenge yowa yogo sasawadi ngageibong. Aime ngenge Siduc Madicnele noine iwa ede-sanangke domalu ngagesingkelu wangec galu mi hegilegaingka, ngenge yele haicka domagaing. Aime Pol nani Siduc Madicne yogolec mole-bafic ganogale Wapongti bafuwacnuwec. \s1 Boleinele fungine \p \v 24-25 Nani Wapongte yowa sasawa ngengela mibe yegengkenale bole aling yogo na nelewec. Neleme yowa yogolec mole-bafic ngic aiiba. Aime ngengibac Kristo yeicne habule noi-hewacine. Ngenge yele ailu doic ngageibong. Aime nani baficngebalu ngengele ailu neicne socnedi doic ngagelu Kristo ingucne gagabac. Inguc ngagelu beliyegabac.\x - \xo 1:24-25 \xt Efs 3:2,7-8\x* \v 26 Ailu Siduc Madicne micaigabac, yogo esecne ngic-ngigac aling sasawa gaofeibong, yengela sangke-sangke fawec. Damengsoc inguc fame yanguctihac Wapongte bingec gagaing, ngengela yegengkewec.\x - \xo 1:26 \xt Rom 16:25-26; Efs 3:5,9\x* \p \v 27 Wapongti yowa sangkeme fawec, yogo Wapongte bingec ngengela mime yegengkenale ngagewec. Yowa sangkeicne yangucti fawec, yedi \w Israel yengele alingkacni miyac\w*, yengela tapili nga hibi-angocine bocyac edalicebadaicte. I yangucte, Kristodi kwelenginang gagac. Aime yele bolele ailu Wapongti honocmengka ngengele tapili nga hibi-angoc lome wangecngineng fagac. \v 28 Aime ngic-ngigac yenge filesoc filesoc Wapongte haicka Kristoholec wetackelu sugule-sanangkelu domaningte nonge yele mibeng yegengkeyelegac. Ailu ngic-ngigac sasawa filesoc filesoc sawang-yowa milu, ngage-ngage-motockolecbenang yenge yowa edocebalu weduyelelu gagabeleng. \v 29 Yowa ingucne mibe Kristo yeicne tapilitowadi basanangnulu baficnume, boletowa umacnehac balu gagabac.\x - \xo 1:29 \xt Efs 3:7,20; Filp 4:13\x* \c 2 \p \v 1 Kolosi ngic-ngigac ngenge, nga Laodisea taonte ngic-ngigac, ailu ngic-ngigac gocne sasawadi haic-mesune mi ngagegaing, ngengele nga yengele ailu doic ngagelu boletowa balu gagabac, ngenge yogo ngageningte ngagegabac. \v 2 Yesule habu kweledi angac ngagenagulu kwele-moniyang ainagulu gadabiyeng. Ailu ngengele kwelewa mibasanang ainogale boletowa balu gagabac. Inguc aibe ngage-ngage-motoc sasawa sanangne badaingte, yogodi madicnengineng ingucne fangeleme, Wapongte yowa sangkeicne ngage-moto-benangkedaing. Aime yele yowa sangkeicne, yogo \w Kristo\w* hocne. \v 3 Yela hocne ngage-ngage-motoc nga ngage-ngage madicne sasawa sangkeicne fagac, yogo ngage-motodaing.\x - \xo 2:3 \xt 1Kor 1:24,30\x* \v 4 Aime monicti kwesac-yowa monic milu kwesacngebalu kwele basifuc aingeledaickale, hibi yago kwelengkengelegabac.\x - \xo 2:4 \xt Rom 16:18\x* \v 5 Na socti ngengeholec mi gagabac, yogo noine. Aime iluc-asunedibac ngengeholec galu yanguc ngagegabac, ngenge Kristoholec wetackelu ye sanangne ngagesingkelu gagangineng madicne alingkelu gagabiyeng. Inguc nganicngebalu beliyegabac.\x - \xo 2:5 \xt 1Kor 5:3\x* \s1 Misa-lowac \p \v 6 Ilec ailu ngenge Kristo \w Yesu\w* babong Sugucnengineng aime kwelenginang lolu angacngebawec, yogolec silicka ngenge ye balaibelu gadabiyeng. \v 7 I yangucte, ngenge yela godocngineng sanangne bame sugule-sanangkedabiyeng. Ailu yowa edocngebalu wedungelewec, yogodi ngage-ngagesingngineng basanangkeme domadaing. Aime ngengela kwele-madic yowa ingucnehac wakelu fagidaic.\x - \xo 2:7 \xt Efs 3:17\x* \p \v 8 Monicti ngic yengileng ngage-ngagewa milu kwesacka mengocngebalu hefecngebadaickale, ngenge ngani-motolu gadaing. Ngage-ngage ingucne, yogo Kristolacni miyac. Yogo ngesa-ngambofocngineng yengele yefe-yowa, nga himongtowa yagolec alengkolec bafuwaibong. \v 9 I yangucte, Kristo yeicne socka Wapong yeicne gagaine bucbuchac fagac.\x - \xo 2:9 \xt Yoa 1:14,16\x* \v 10 Aime ngenge Kristoholec wetackebong yedi bame wakengeleme gagaing. Kristo ye sawawa nga himongka damong nga aling tapilinginengkolec gagaing, yengele hodocngineng.\x - \xo 2:10 \xt Efs 1:21-22\x* \v 11 Aime ngenge yeholec wetackelu gabong ngengela \w soc tofaine helockelu|lemma="Soc tofaine helockegac"\w* baickeicnele aibaba silic ingucne fikewec.\f + \fr 2:11 \ft Yuda yenge soc tofangineng lolic-lolic helockelu baickelu gaibong. Poldi aibaba yogolec ngagesilu nangeng yowa miwec.\f* Aibaba yogo monicti moledi mi bawec, miyac. Kristodi soc tofaine helockelu baickeicnele ailu aibaba yogo bawecte, ngengileng kwele esecnele gaga helockelu baickewec.\x - \xo 2:11 \xt Rom 2:29\x* \v 12 Ailu ngenge \w misa lowaibong|lemma="Misa-lowac"\w*, iwa Kristoholec longngebawec ingucne. Aime Wapongti Kristo homackacni bagboliyewec. Wapongti bole tapiliineholec bacaigac, ngenge yogo ngagesingkeibongte, yefe iwa ngenge inguchac misa lowaibong, iwa yedi Kristoholec bagboliyecngebawec ingucne.\x - \xo 2:12 \xt Rom 6:4\x* \s1 Kristoholec gbelong aiibeng \p \v 13 I yangucte, ngenge esecne \w bikickolec|lemma="Bikic"\w* galu homaicne ailu kwele esecnele gaga mi helockeibong. Homaicne ingucne gabong yedi Kristoholec bagboliyecngebalu bikicngineng sasawa hegilengelelu hatacmac mi ngagesiwec.\x - \xo 2:13 \xt Efs 2:1,4-5\x* \v 14 Bikicte hibi monic kwelengkeicne fagac, yogodi amengineng bafuwangelewec. Aime Kristodi hibi yogo hocne bilingti \w malicpongka|lemma="Malicpong"\w* weme domawec. Ye inguc aime yowa hibiwa kwelengkeicne fagac, yogo baickeyackewec.\x - \xo 2:14 \xt Efs 2:14-16; 1Pi 2:24\x* \v 15 Ailu ye yeuctihac malicpongka domawec, yogowahac aleng yogo yengele damong nga wiyac gocne bole-yowa tapilinginengkolec gaibong, yogo yengele hudule wiyacngineng hemolongkeyackewec. Aime tapili mikac yegena domalu gamenginengkolec aiibong. \s1 Kristodi lukecngebawec \p \v 16-17 Ilec ailu nosing-misanginengte yefe, ailu hombang dameng me Sabat dameng, me tamacne gbolicne weledaicte, wiyac sasawa yogo wiyac lobewa fikedaicte, yogolec ilucine. Nga Kristodibac wiyac noine aigac. Ilec ailu wiyac ilucinele mi ngagesidaing. Entacka monicti yanguc midaicte, “Dameng iwa ngagedaing,” ye nalic mi wosaecngebalu misowalecngebadaic.\x - \xo 2:16-17 \xt Rom 14:1-12; Hib 8:5\x* \v 18 Ailu gocne yengi gung haicine monic-monic nganilu kwesacka bawacnagulu \w angelo\w* mitengebagaing. Ngic ingucne yenge kwelengineng esecnele ngage-ngage sisifucine moc balaibelu, yengileng ngagebong wiyac feicne aicaigac. Ilec yengi inguc aidaing mibong, ngenge ngic ingucne mi ngagecebadaing. Aime yenge mi mimoctocngebadaing. \v 19 Aling ingucne yenge Kristo hegilelu gacaigaing. Kristo ye yeicne habule hodocine. Ailu yelacni luwe nga ginong wabong ye socine kpatulecnubame domacaigabeleng. Inguc aime Wapongti basugulecnubame gagabeleng.\x - \xo 2:19 \xt Efs 2:21; 4:16\x* \p \v 20 Aime ngenge Kristoholec homabong himongte aleng tapilingineng biyachac baicebame hegileibong ingucne aigaingka, ngenge omale yengele yefele bagewa gagaing?\x - \xo 2:20 \xt Gal 4:3,9; 1Tim 4:3\x* \v 21 Ngic-ngigac yenge himongte yefe yogo balaibelu yanguc micaigaing, “Ga yogo mi badamec.” Nga “Ga yogo nonganic mi aidamec.” Ailu “yogo mi bauwadamec.” Yenge inguc mibong ngenge yogo aibong mi madickedaicte. \v 22 Yogo ngic mimiwa nga ngic weweduwa sugu. Ailu wiyac yogo ngengi banoc ailu balu gabong miyac ainale loicne.\x - \xo 2:22 \xt Mat 15:9\x* \v 23 Aime ngic ingucne yenge yengung yanguc micaigaing, “Yefe-yowanonggeng yogo ngage-ngage-motockolec.” Yenge inguc milu yengung gee nga mimilocte yefe balaibelu, aibaba kwesacina bawacnagucaigaing. Aime Wapongti ngageyeleme madickenale socnginengte wiyac hegilecaigaing. Ngagegaing, ngic ngage-ngagewa aibaba ingucnedi madicne aigac. Aimebac noine monic mi bafuwayeledaicte, me yogodi kwele esecnele angac monic mi bawadaicte, miyac. \c 3 \s1 Homackacni gboliyelu fangkeibeng \p \v 1 Ilec ailu ngenge Yesuholec homackacni momoc gboliyelu fangkeibongka, wiyac wilini fagac, yogolec angacngebadaic. \w Kristo\w* ye Wapongte foleinapec iwa ngiyegac.\x - \xo 3:1 \xt Mrk 12:36; 16:19; Efs 1:20\x* \v 2-4 Ngenge biyac Kristoholec homaibong. Ailu gagangineng yeholec Wapongte emewa gagaing. Ailu gaga yogo sangkeme ngic-ngigac yenge mi nganicaigaing. Kristo ye gaganginengte fungine. Yedi fikelu yegengkeme, dameng iwa ngenge yeholec yele wac feicne iwa momochac fikelu yegengkedaingte. Ilec ngenge wiyac wilini fagac, yogobac ngagesilu gadaing. Nga himongka wiyac fagac, yogo mi ngagesidaing.\x - \xo 3:2-4 \xt Mat 6:33\x* \s1 Wiyac esecne miyac aiwec \p \v 5 Ilec ngenge himongte angac haicine monic-monicti kwelenginang fangelegac, yogo hegilebong homadaic. Aibaba yangucne yogo, selo-boic nga gaga kosaine, ailu kwele fangke-fangke aibaba, nga aibaba sowacne, ailu hane aibaba. Hane aibaba yogo hocne siduc-gbong alang bayelecaigaing ingucne aigac.\x - \xo 3:5 \xt Rom 6:6,11; Efs 4:19; 5:3-6\x* \v 6 Ngic-ngigac yenge aibaba ingucne bagacgu Wapongte yowa hegilebong yedi yogolec ameine aalicineholec baduyeledaicte. \v 7 Aime esecne ngenge ngengileng mi ngagesingkeibong, dameng iwa yengeholec galu aibaba ingucne bocyac ailu gaibong. \v 8 Ailu ngenge yakumac aalic nga aibaba dacineholec, ailu sisipilic yowa yogo hegiledaing. Ailu misulec-yowa nga yowa sowacne yogo micnginangkocni mi ofenale damongkedaing.\x - \xo 3:8 \xt Efs 4:25-29; 5:4\x* \p \v 9 Ngenge kwesac mi aiyeledaing. I yangucte, ngenge soc-kwelengineng esecne aibabaineholec biyac hemoctolu hegileibong.\x - \xo 3:9 \xt Efs 4:22,25\x* \v 10 Ngenge yogo hegilelu soc-kwelengineng gbolicne balu holelu gagaing. Aime Wapongti soc-kwelengineng gbolicne bafuwalu hatacmac hole-gboliyecaigac. Ailu yefe yogowa yele ngage-ngage-motoc noine longelegac, yogodi yeicne silic ingucne aidaicte.\x - \xo 3:10 \xt Efs 4:24\x* \v 11 Inguc hole-gboliyecngebame ngenge \w Grik\w* ngic-ngigac me \w Yuda ngic-ngigac\w* aigaing, mimi ingucne yogo miyac aigac. Aime ngenge \w soc tofangineng helockeicne|lemma="Soc tofaine helockegac"\w* me \w soc tofangineng mi helockeicne\w*, me ngenge Grik ngic-ngigac alingka mi taockeicne, me himong dalickacni\f + \fr 3:11 \ft Grik yowawa himong monic wacine Sikitiya kwelengkeicne.\f* ingucnebenang gagaing. Me ngenge kwelec kwekwe ngic-ngigac gagaing, me ngic monicte bagewa mi gagaing, ye yowa sasawa ingucnele mi aicnocaigac. Kristodi ngic-ngigac ngengele kwelewa bucbuchac gadaictewa, yedibac wiyac sugucnebenang aigac.\x - \xo 3:11 \xt Gal 3:28\x* \s1 Gaga gbolicne \p \v 12 Wapong ye kweledi angac ngagengelelu bawosaecngebame yeicne bingec gagaing. Ilec ailu ngenge kwelenginengti ngic-ngigac yengele kwele-sowac ngagelu baficebalu gadaing. Ailu bawacnagulu ulucne galu ngic-ngigac yengele mi takicngebadaic. Ngenge aibaba yogo sasawa ngakpi ingucne holebong haume balu gadaing.\x - \xo 3:12 \xt 1Pi 2:9\x* \v 13 Ailu ngenge wiyac ailu mi kpatalacnagudaing. Ailu monicti yowa kwekwe aigacka, ngenge yogo hegiledabiyeng. Sugucnedi ngengele bikic yogo biyachac hegilengelewec, silicine ingucnehac ainagudaing.\x - \xo 3:13 \xt Efs 4:2,32\x* \p \v 14 Aime ngenge yogo sasawa aigacgu angacngineng feicne yogo kweledi angac ngagenagulu gadabiyeng. Inguc gabong kwele-angacti muc ingucne ailu hefecngebame ngenge sasawadi moniyang ailu gadaingte.\x - \xo 3:14 \xt Rom 13:8-10\x* \v 15 Inguc gaebongka Kristole kwele-moniyangti kwelengineng damongkedaic. Ngenge soc moniyang inguc ainingte yedi biyachac wacngebawec. Ailu Wapong kwele-madic micnolu gadabiyeng.\x - \xo 3:15 \xt Filp 4:7; 1Kor 12:27; Efs 4:4\x* \p \v 16 Kristole yowadi kwelenginang wakedaic. I yangucte, ngage-ngage-motockolec edonagulu wedunagulu sawang-yowa midabiyeng. Ailu Miti geewa gee fagac, nga malac fuluna gee, ailu Tili Asudi gee bafuwangelelu gagac, ngenge yogo kwelenginang kwele-madicka Wapong holecnodaing.\x - \xo 3:16 \xt Efs 5:19\x* \v 17 Ngenge wiyac sasawa midaingte me aidaingte, ngenge yogo Sugucne \w Yesule|lemma="Yesu"\w* wacka aidaing. Ailu ngenge ye ngagesilu Wapong Mamac kwele-madic edodabiyeng.\x - \xo 3:17 \xt 1Kor 10:31; Efs 5:20\x* \s1 Golowacte gaga \p \v 18 Ngigac ngawegoneholec, ga ngawegonela bawacnagulu yele yowa ngagelu Sugucneholec wetackelu gagamecka aibaba yogodi nalic aidaicte.\x - \xo 3:18 \xt Efs 5:22\x* \v 19 Ngawe, ga ngigacgone kwele-angacka ago aicnodamec. Ailu tatakic me ngaba monic mi aicnodamec.\x - \xo 3:19 \xt Efs 5:25\x* \v 20 Adu-madec, ngenge wiyac sasawa ngagelu nenggac-mamacfocngineng yengele yowa balaibelu gadabiyeng. Sugucnedi aibaba ingucnele ngageme madickegac.\x - \xo 3:20 \xt Efs 6:1\x* \v 21 Adu-madec yenge kwele-umac badaingkale, mamac ngenge hungka baba mi aiyeledaing.\x - \xo 3:21 \xt Efs 6:4\x* \p \v 22 Kwelec kwekwe ngic-ngigac gagaing, ngenge himongte sugucnefocngineng yengi wiyac monicte yogo me yogo mibong, ngenge yengele yowa sasawa ngagelu balaibedaing. Yengi ngengele madicne ngageningte yengele haicka sugu yowa balaibelu mi aidaing. Yenge mi nganicngebaebongkahac ngenge yengele yowa balaibedaing. Ngenge bolewa kwelengineng salelu Sugucne alang bacnolu bolengineng badabiyeng.\x - \xo 3:22 \xt Efs 6:5-8\x* \v 23 Ailu bole yogo me yogo bagaing, iwa kwelengineng saledabiyeng. Ngenge yogo ngic yengele ngagelu mi badaing, miyac. Ngenge Sugucnele ngagelu bolengineng badabiyeng. \v 24 Aime ngic yengele bole hocne bagaing, yogo Sugucne Kristole bole ingucne ngagelu balu gagaing. Inguc ailu Sugucnedi ameine badungelenale mole-damocine ngeledaicte, yogo ngagegabiyeng. \v 25 Sugucnela feicne waicne mi fagac. Ilec monicti aibabaine sowacne balu game Sugucnedi yogolec silicina ameine lacnodaicte.\x - \xo 3:25 \xt Rom 2:11\x* \c 4 \nb \v 1 Ngic ngenge kwelec kwekwe aling yengele sugucne gagaing, ngenge yanguc yogo biyac ngagegaing, ngengele Sugucne wilini honocmengka gagac. Ilec ngenge kwelec kwekwefocngineng aibaba dondonnele silicina aiyelelu gadaing.\x - \xo 4:1 \xt Efs 6:9\x* \s1 Mimiloc nga Wapongte aibaba \p \v 2 Ngenge mimiloc bolewa sanangkelu deboc-gboli galu kwele-madic edodabiyeng.\x - \xo 4:2 \xt Efs 6:18; Filp 4:6\x* \v 3 Ngenge nongele ngagelu inguchac yanguc milockedaing, Wapongti yowale yefe banoleme \w Kristole|lemma="Kristo"\w* ngage-ngage sangkeicne fagac, yogo mibeng yegengkenale ngagedaing. Yowa yogolec hocne muc-macka ngiyegabac.\x - \xo 4:3 \xt Rom 15:30; Efs 6:19\x* \v 4 Yowa yogo dondonne neleme yowa silicina mibe yegengkenale milockedaing. \p \v 5 Ngenge ngic-ngigac lobina gagaing, yengele hewacka ngage-ngage-motockolec galu, Sugucnele yefe edalicebaningte ngenge damengngineng nalic wickedaing.\x - \xo 4:5 \xt Efs 5:15-16\x* \v 6 Ailu ngenge damengsoc ngic-ngigac yengele yowa ameine filesoc filesoc wenuc bafaliyebeng ngageningte ailu, yowanginengti kwele-madicineholec kiwecti angacine aicaigac, ingucnehac aidaic.\x - \xo 4:6 \xt Efs 4:29; 1Pi 3:15\x* \s1 Wenac-madic yowa \p \v 7 Aime nale yowa-siduc sasawa yogo \w ngic hae-gbanonggeng|lemma="ngic hae-gba"\w* Tikikusdi edocebadaicte. Na kwelenedi yele angac ngagelu gagabac. Ailu ye tatakic mikac Sugucnele mic-yowa balaibelu mole-bafic gagac. Ailu ye nongilengkolec momoc Sugucneholec wetackelu yele kwelec kwekwe aling ailu momoc gagabeleng.\x - \xo 4:7 \xt Efs 6:21\x* \v 8 Ye hocne nonge momoc gagabeleng yogolec silicine edocngebadaicte. Ailu ngengele kwele basanangkenogale salebe fudaicte.\x - \xo 4:8 \xt Efs 6:22\x* \v 9 Aime ngengele ngic hae-gbangineng monic, wacine Onesimus, ye salebe Tikikusholec fudaicte. Onesimus ye Sugucnele yowa balaibegac, yele ailu kweledi angac ngagelu gagabeleng. Aime yeki aibaba yawa fikewec, yogolec siduc edocngebadabiyecte.\x - \xo 4:9 \xt Film 10-12\x* \p \v 10 Aime Aristakus ye naholec muc-macka ngiyeibec, yedi ngengele wenac-madic lome fugac. Ailu Mareko, Banabas nefeine, yedi inguchac wenac-madic lome fugac. Ngenge yele yowa biyac baibong, yedi ngengela fudaictewa, hefoledaing.\x - \xo 4:10 \xt Sale 12:12; 15:37-39; 13:13\x* \v 11 Ailu Yustus, yele wacine monic Yesu yedi wenac-madic lome fugac. Aristakus nga Mareko ailu Yustus yengi sugu Yuda ngic \w soc tofangineng helockeicne|lemma="Soc tofaine helockegac"\w* nongileng alingnonggang baficnubacaigaing. Ailu Wapongte \w ngani-damongte|lemma="Ngani-damong"\w* bole nongileng momochac balu gagabeleng. Yengi basanangnulu gagaing. \p \v 12 Kristo \w Yesule|lemma="Yesu"\w* kwelec kwekwe Epafas, ye ngengele alingkacnidi, wenac-madicine ngengela lome fugac. Aime ngenge sugule-sanangkelu domaningte nga Wapongte ngage-ngage nga angac sasawa ngage-motolu iwa bucbuchac ganingte, ye inguc ngagegac. Ilec ngengele ailu damengsoc mimiloc bole umacnehac balu gagac.\x - \xo 4:12 \xt Kol 1:7; 2Tim 4:10-11; Film 23-24\x* \v 13 I yangucte, ye ngenge nga Laodisea ngic-ngigac, ailu Hirapolis ngic-ngigac ngengele ailu boletowa balu gagac, yogolec mibasanang ailu edocngebagabac. \v 14 Aime Luka, ye dota, yele kwelenonggengti angac ngagecnogabeleng, ye nga Demas, yeke wenac-madicnginec inguchac loboc ngengela fugac. \p \v 15 Nimpa, nga Yesule habu yele macka kpaduckecaigaing, nga Laodisea taonkacni ngic hae-gbafocne yengela nale wenac-madic lobong hikena. \p \v 16 Aime ngenge hibi yago wafebong motome, lobong Laodisea habu, yengela hikeme yenge nganilu wafedabiyeng. Ailu nale hibi monic Laodisea salebe hikewec, iwacni kwesidaicte, silicine yogo ingucnehac wafedabiyeng. \v 17 Aime Arkipus yanguc edodabiyeng, “Sugucnedi bole biyachac gelewec, ga bole yogo sasawa balaibelu balu gaengka bolegone motodaic.”\x - \xo 4:17 \xt Film 2\x* \p \v 18 Aime Pol nani wenac-madic yago neicne moledi kwelengkegabac. Aime muc-macka ngiyeebewa nale ngagesidaing. Sugucnele kwele-madicti ngengela fadaic. Yogo foinac.\x - \xo 4:18 \xt 1Kor 16:21\x*