\id 1PE \h 1 Pedro \toc1 Carta ni chaa Pedro Apóstol undi nuu nuu yɨvɨ ka kandixia \toc2 1 Pedro \toc3 1 P. \mt1 Carta ni chaa Pedro Apóstol \mt1 undi nuu nuu yɨvɨ \mt1 ka kandixia \c 1 \s1 Kanxiaꞌu Pedro jiin yɨvɨ ka kandixia \p \v 1 Maa ri kuu Pedro, kuu ri apóstol ni taji Jesús, ti Jesús kuu Cristo, ja ndiso ya jniñu ñaꞌnu nuu Yandios, ti maa ya ni jaꞌa jniñu jaꞌa nuu ri ja na kuu ri apóstol nuu ya. Chaa ri tutu jaꞌa kuaja nuu ra naa ra, roꞌo yɨvɨ kanchuku jika, ja ni ka jichanuu ra nɨ ndañuu Ponto, Galacia, Capadocia, Asia jiin Bitinia. \v 2 Ti maa Tata yo Yandios ni nakaji ya roꞌo naa ra, chi siaꞌan ni kuni maa ya undi na ti jankoo ga ñuyɨvɨ yo. Ti jiin Espíritu ya ni sasɨɨn ya roꞌo naa ra ja kuu maa ya. Vijna ti ka iyo ndoo ka iyo ii ra naa ra. Ja yukan kuu ja ka jandatu ra nuu ya, chi ni sandoo ya roꞌo naa ra na ni jiꞌi Jesús nuu ndaꞌa cruz, ti ni jatɨ ya nɨñɨ ya ja sɨkɨ roꞌo naa ra. Ti viꞌi ga na kundaꞌu ini ya, ti na chindee ya roꞌo vijna, ti na kukuee kunchuku ra nava kuni maa ya. \s1 Jnuꞌun kuñukuu ini yo \p \v 3 Na kachi yo ja kuñaꞌnu xaan maa Yandios, Ya kuu Tata maa Jitoꞌo Jesús, ya kuu Cristo. Siaꞌan na kaꞌan yo, chi ni kundaꞌu ini ya yoꞌo, ti ni nasama ya yoꞌo ja na nduu yo seꞌe ya. Vijna ti nu kanchuku yo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ka ñukuu ini yo ja jaa ɨɨn kɨvɨ nu niꞌin yo taka ja vaꞌa ja kuaꞌa Yandios nuu yo. Sɨkɨ yukan ni jaꞌa ya jandaa ja ni naxndoto ya Jesús nuu ñujiꞌi. \v 4 Ti sɨkɨ ja ni nasama ya roꞌo naa ra, yukan na ti nu na jaa kɨvɨ ja niꞌin ndɨꞌɨ ra taꞌu ra, ti tukaa naa kuɨtɨ taꞌu un, ti tukaa na kuachi koo nuu taꞌu un, ti ni tu naa kuɨtɨ. Ti jandaa ndixia kuu un, chi undi andɨvɨ jito vaꞌa Yandios taꞌu un, undi na jaa kɨvɨ ti niꞌin ra naa ra. \v 5 Ni tu ka jaꞌncha ini ra chi ni ka kɨvɨ ra ndaꞌa Yandios, ti ka kandixia ndaa ra ja jito vaꞌa ya roꞌo naa ra jiinjnuꞌun maa ya undi na jaa kɨvɨ sandɨꞌɨ ni ga. Ti ja kuu kɨvɨ yukan, na ti stuu ndijin ya maa taꞌu ni savaꞌa ya ja kuu roꞌo naa ra. Ni nama ya roꞌo nava na niꞌin ra ja ni savaꞌa ya ja kuu ra naa ra, nu na jaa kɨvɨ un. \p \v 6 Ja yukan kuu ja ka iyo sɨɨ ini ra vijna vasu kuaꞌa nundoꞌo ka jito ra, ko ja kuu jaku ni kɨvɨ kuu un. \v 7 Ti nanu ka nakaꞌma yɨvɨ oro nuu ñuꞌun nava na kundoo, suni siaꞌan kuu ja ka jnaꞌan ra nundoꞌo. Chi nu ka jito ra nundoꞌo sɨkɨ ja ka kandixia ra Cristo, ti yukan ja ka jaꞌa ra jandaa ja ka kandixia ndaa ra. Ti nu na jaa kɨvɨ chaa ndijin Cristo, ti xndichi ya roꞌo naa ra ti kusɨɨ ini ya jiin ra. Nakuaꞌa ya ja yɨñuꞌun nuu ra sɨkɨ ja ni ka kandixia ndaa ra ya, ti niꞌin ra, taꞌu ra ti nduñaꞌnu ra ñuu nuu taꞌu ya jniñu. \p \v 8 Ti vasu tu ni ka jini ra Jesús na ni jikonuu ya nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ko ni ka ndumani ra nuu ya. Ti vasu tu jaꞌi kuni ra nuu ya vijna, ko ka kandixia nɨ ini ra ya naa ra. Ja yukan kuu ja ka kusɨɨ xaan ini ra naa ra. Ko tu kuu nasa ndakuniꞌin ra jiin ndusu yuꞌu ra naa ra ja ja kuan kuyajni kɨvɨ nduñaꞌnu yo jiin ya naa yo. \v 9 Nu kanchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa vijna, ka iyo ndaa ini ra ja niꞌin ra taꞌu un, ti kɨvɨ ra ñuu nuu taꞌu ya jniñu. Yukan ka ndiyo ini ra, chi ja ni ka kandixia ndaa ra jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Jesús ja sɨkɨ ra naa ra. \p \v 10 Chaa ni ka kuu profeta, ja ni ka kaꞌan jnuꞌun Yandios undi janaꞌan, ni ka nanduku ndaa da, ni ka jikajnuꞌun da sɨkɨ ja nasa nama Yandios yoꞌo vijna. Ti ni ka kachi da nasa vii ni kundaꞌu ini Yandios yoꞌo ja nama ya yoꞌo vijna. \v 11 Chi undi na ti koo ga, ti ni xnaꞌan Espíritu Cristo nuu da naa da nasa nundoꞌo kii nuu maa ya, jiin ja nasa nduñaꞌnu tuku ya nu na yaꞌa nundoꞌo un nuu ya. Ti ni ka nakutu ini da ni ka nduku jnuꞌun da na kɨvɨ kuu ja kii Cristo, ti nasa koo jiin taka jnuꞌun ni kaꞌan maa Espíritu ja ni kuncha ya jiin da naa da. \v 12 Chi ni kachi maa Yandios ja ansu ja kuu maa da kuu jniñu ka saꞌa da un. Chi suꞌva ja kuu yoꞌo kuu jnuꞌun ni ka kaꞌan da un. Ti vijna ja ni ka jini ra jnuꞌun un, chi taka yɨvɨ ka kaꞌan i jnuꞌun un ja nama Yandios yoꞌo. Ni ka kaꞌan da jnuꞌun un, chi maa Yandios ni taji Espíritu Santo ja ni kii ya ichi andɨvɨ, ti ni xnaꞌan ya jnuꞌun ni ka kaꞌan chaa un. Ti suni taka ángel ka junukuachi nuu Yandios ni ka nakutu ini ja na kujnuni un. \s1 Ja kuni ya ja na koo ndoo yo \p \v 13 Ja yukan kuu ja koo ndito ini naa ra, ti koto kundiyo ini ra nau ndajniñu iyo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. Chi suꞌva kundiyo ini ja niꞌin ra taꞌu ja kuaꞌa Yandios kɨvɨ na chaa ndijin Cristo Jesús. Ti kuaꞌa ya nuu ra, chi ni kundaꞌu xaan ini ya roꞌo naa ra. \v 14 Yukan kuu ja kundio ini ra, chi ka kuu ra seꞌe ya ja ka jandatu vaꞌa. Chi vijna tukaa ka saꞌa ra taka jniñu ja ka kusɨɨ ini maa ra, nanu ni ka saꞌa ra undi na ti kujnuni ga ini ra jnuꞌun Yandios. \v 15 Ko vijna na ti tukaa, chi suꞌva kundiyo ini ja na koo ndoo na koo ii ra naa ra, nanu kaa maa Yandios, chi maa ya kuu ja ni nakaji roꞌo naa ra nava na nduu ra seꞌe ya. Ja siaꞌan kuu ja kundiyo ini ja na koo ndoo, koo ii añu ra jiin taka jniñu ka saꞌa ra. \v 16 Chi siaꞌan kaꞌan nuu tutu ii Yandios: “Koo ndoo naa ra, chi maa ri iyo ndoo ri”, kachi ya. \p \v 17 Nu na kachi ra “Tata na” nuu ka jikantaꞌu ra nuu Yandios, ti yukan kuni kaꞌan ja ka kuu ra seꞌe ya. Ti nu siaꞌan na kachi ra, ti kanuu ja na kujnuni ini ra ja maa ya kuu ja saꞌa ndaa nasa ka saꞌa ɨɨn ɨɨn yo. Ti tu saꞌa sɨɨn ya nasa kanda ɨɨn ɨɨn yo. Chi ɨɨn nuu ni saꞌa ndaa ya jiin tendɨꞌɨ yo. Yukan kuu ja kanuu na kaka ndaa ra nuu ya taka kɨvɨ kunchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. \v 18 Chi ja ni ka jini ra ja maa Yandios kuu ya ni chunaa yoꞌo nuu taka ichi ni jaꞌa tata ra nuu ra ja ni jikonuu nuu tachi. Yaꞌu xaan nchaa jniñu ñaꞌnu ni saꞌa ya ja ni chunaa ya roꞌo naa ra, chi tu ni chunaa ya roꞌo jiin ɨɨn ndajniñu ja naa nanu kuu jiin oro xi plata. \v 19 Chi suꞌva ni saꞌa Cristo ɨɨn jniñu kaꞌnu ga ja sɨkɨ roꞌo naa ra, ti ni tu naa kuɨtɨ jniñu un. Ni chunaa ya yoꞌo na ni jatɨ ya nɨñɨ ya ja sɨkɨ yo naa yo. Ni soko ya maa ya nanu ka soko yɨvɨ ɨɨn lelu, ɨɨn kuɨtɨ iyo vaꞌa, iyo ndoo. \v 20 Chi undi na ti jankoo ga ñuyɨvɨ ja ni jani Yandios maa Cristo, ti ni kenda ndijin ya nuu kɨvɨ ja kuandɨꞌɨ vijna. Siaꞌan ni saꞌa Yandios sɨkɨ ja ni kundaꞌu ini ya roꞌo naa ra. \v 21 Yukan kuu ja ni ka kandixia ra Yandios, chi ni ka kujnuni vaꞌa ini ra jniñu ñaꞌnu ni saꞌa ya jiin Cristo, na ni naxndoto ya maa ya nuu ñujiꞌi un, ti ni jani ya Cristo ja na nduñaꞌnu ya andɨvɨ. Siaꞌan kuu ja ni ka kandixia ndaa ra Yandios jiin ja ni saꞌa ya ja kuu ra naa ra. Yukan kuu ja ka ñukuu xaan ini ra niꞌin ra taka ja kuaꞌa ya nuu ra naa ra. \p \v 22 Vijna ti ja ni ka ndundoo ini ra chi ni ka jantaꞌu ra jnuꞌun ndaa sɨkɨ Cristo. Yukan kuu ja ka kundaꞌu nɨ ini ra nuu ñani jnaꞌan ra ka kandixia. Siaꞌan kuu ja kundaꞌu ini jnaꞌan naa ra jiin nɨ ini nɨ añu ra. \v 23 Saꞌa yo nanu jnuꞌun ɨɨn chaa chiꞌi tata, vaꞌa vaꞌa kiꞌin da xndee da nuni un nava tu teꞌyu, ti siaꞌan kaña vaꞌa itu da. Suni siaꞌan ni saꞌa Yandios ɨɨn jniñu vaꞌa jiin yo ja tukaa naa kuɨtɨ yo. Ti ja ni ka niꞌin ra jniñu un na ni ka kandixia ra jnuꞌun ya sɨkɨ Cristo. Chi jnuꞌun un saꞌa ja na kuchaku yo jiin Yandios. Ti nɨnɨ na kaꞌan ndaa yo jnuꞌun ya, chi tu naa kuɨtɨ. \v 24 Chi siaꞌan kaꞌan nuu tutu ii Yandios: \q1 Nanu kuu ɨɨn yuku, siaꞌan kuu taka yɨvɨ. \q1 Ti ja na nduñaꞌnu i kuu ja kuu i nanu ita yuku un. \q1 Chi ichi yuku un. Ti ita un, ichi ti kenchaa. \q1 \v 25 Ko jnuꞌun Jitoꞌo Yandios, chi kendo ja kuu saa ni. \m Kachi tutu. \m Ti jnuꞌun un kuu jnuꞌun vaꞌa ja ni jaa nuu ra naa ra. \c 2 \p \v 1 Yukan kuu ja kanuu ja tukaa saꞌa kuɨtɨ ra ni ɨɨn jniñu kueꞌe, ni ka skaꞌan ra jnaꞌan ra, ni ka kaꞌan ra jiin yuꞌu ra nanu yɨvɨ ñaa xini, ni ka kuu kuasun ini ra naa ra, ni ka kaꞌan ndevaꞌa ra sɨkɨ jnaꞌan ra. \v 2 Ko ja ni ka nasama ra. Vijna ti ni ka nduu ra seꞌe Yandios, chi tu xndaꞌu jnuꞌun un yoꞌo naa yo. Kaꞌan ndaa kuɨtɨ jnuꞌun un. Nu na siin ra skuaꞌa ra jnuꞌun ya, ti ɨɨn kɨvɨ ɨɨn kɨvɨ suꞌva niꞌin ga ra jnundee ini, undi na jaa ɨɨn kɨvɨ ja niꞌin ra taꞌu nuu Yandios. \v 3 Jandaa ndixia kuu yukan, chi ja ni ka kandixia ra jnuꞌun vaji nuu maa ya. Ti jnuꞌun un kuu ja vii xaan ga, chi ni kundaꞌu ini Jitoꞌo nuu yo naa yo. \s1 Cristo kuu nanu yuu ja ndiso jaꞌa veꞌe \p \v 4 Kundikun niꞌin ga Jesús naa ra, chi ndisojniñu ya nuu Yandios. Maa Yandios ni jani Jesús ja na saꞌa ya jniñu ñaꞌnu un, ti ni jaꞌa ya ja yɨñuꞌun vasu ndee kuaꞌa yɨvɨ tu ni ka jantaꞌu i ya. Nanu ɨɨn yuu kaꞌnu ja ndiso ɨɨn veꞌe, suni siaꞌan kuu jniñu ndiso Jesús nuu Yandios. \p \v 5 Suni maa yo naa yo ka kuu yo nanu yuu un, chi nanu jajniñu yo yuu ja ka saꞌa yo jaꞌa veꞌe yo, suni siaꞌan jajniñu Yandios yoꞌo ja ka saꞌa yo jniñu ya. Ti kancha ya jiin yo, chi ni taji ya Espíritu ya kancha ya jiin yo. Ka kuu yo nanu sutu ja ni sasɨɨn ya ja kuu maa ya. Sutu iyo nuyɨvɨ jaꞌa ka soko da ndajniñu nuu altar, ko yoꞌo chi suꞌva ka soko yo maa yo nu na saꞌa yo ɨɨn jniñu ja kusɨɨ ini maa Yandios. \v 6 Ti tutu ii Yandios kaꞌan ja Jesús kuu nanu ɨɨn yuu kaꞌnu, ti kanuu ga yuu un chi ndiso veꞌe un. Ti kaꞌan ja saꞌa Yandios ɨɨn jniñu ñaꞌnu ga nuu kaꞌan: \q1 Ndeꞌe naa ra. Na kani ri ɨɨn yuu kanuu ga ja kuu Jerusalén. \q1 Ni nakaji ri yuu un nanu nakaji yo yuu naꞌnu ja kundiso jaꞌa veꞌe. \q1 Chi taka yɨvɨ ka kandixia i maa ya, ti na kuaꞌa Yandios ja yɨñuꞌun nuu i. \m Ni kachi tutu ii Yandios. \m \v 7 Yukan ti roꞌo ja ka kandixia Jesús, ka chiñuꞌun ra maa ya. Ko ja kuu yɨvɨ tu ka kandixia i maa ya, kaꞌan tutu ii Yandios siaꞌan: \q1 Maa ya kuu nanu yuu ja ni ka skaña chaa ni ka saꞌa veꞌe un. \q1 Vasu ɨɨn yuu vaꞌa ga niku, ko ni ka yuji chaa un naa da, \q1 chi maa ya ni nduu nanu ɨɨn yuu kanuu xaan ga ja ndiso jaꞌa veꞌe un. \q1 \v 8 Nuu yɨvɨ ja tu kandixia i ya, kuu ya nanu ɨɨn yuu ja ka kachiꞌi i xini jaꞌa i jiin, ti xnaa i maa i, chi tu kandixia i jnuꞌun ya. \q1 Ka naa i chi siaꞌan ni kachi Yandios ja jnaꞌnu ndatu taka yɨvɨ tu kandixia i ya. \m Ni kachi tutu. \p \v 9 Ko roꞌo naa ra, ruꞌu Pedro, na kachi ri ja ni nakaji Yandios roꞌo ja na kuxio ra, ti na ndɨvɨ ra nuu ndaꞌa ya. Ni ka yɨndaꞌa ra jniñu taꞌu Yandios nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, chi siaꞌan ni tatu ya roꞌo naa ra. Ka kuu ra nanu sutu nuu Yandios, chi nu ka saꞌa ra jniñu ya, kuu nanu ja ka soko ra jniñu un nuu Yandios. Ni nakaji ya roꞌo naa ra ja na kunukuachi ra nuu maa ɨɨn ni ya. Ti ka yɨꞌɨ ra jiin maa ɨɨn ni ya. Taka un ni saꞌa ya nava na kaꞌan ndaa ra taka ñuu sɨkɨ jniñu ñaꞌnu ni saꞌa ya ja kuu roꞌo naa ra. Na kaꞌan ra ja ni nakaji ya roꞌo, ja tukaa kaka ra nuu nuñaa nanu ni ka saꞌa ndevaꞌa ra. Ja na kaꞌan ra ja ni nakaji ya roꞌo, ja na kaka ra nuu ndijin, nuu na saꞌa ra jniñu kuni maa Yandios. \v 10 Na kaꞌan ra ja undi nuu tu ni ka kuu ra yɨvɨ Yandios ja tu ni ka yɨꞌɨ ra ndaꞌa ya, chi tu jaꞌi xnaꞌan ya jnuꞌun ya ja ni kundaꞌu ini ya nuu ra naa ra. Ko vijna chi jandaa ndixia kuu ja ka kuu ra yɨvɨ ya, chi ni kundaꞌu ini ya roꞌo, ti ni xnaꞌan ya jnuꞌun ya nuu ra naa ra. \s1 Na saꞌa yo nava kuni maa Yandios. \p \v 11 Ñani, ruꞌu Pedro, kundaꞌu ini ri roꞌo naa ra, ti sɨkɨ yukan kuu ja kandaꞌu ri jiin ra ja tukaa ga kɨvɨ nduu ra jiin jniñu ndevaꞌa ja ka saꞌa yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa. Siaꞌan kandaꞌu ri jiin ra naa ra, chi tukaa ka yɨꞌɨ ra jiin yɨvɨ ñuyɨvɨ jaꞌa. Vijna ti ja ka yɨꞌɨ ra jiin Yandios. Yukan kuu ja ka kuu ra nanu yɨvɨ ñuu jika ja kanchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti kanuu ja tukaa kɨvɨ nduu ra jiin jnuꞌun kueꞌe naa ra. \v 12 Suꞌva kaka ndaa nuu yɨvɨ ja tu jaꞌi nakuni i Yandios. Kaꞌan ndevaꞌa sɨkɨ ra, chi tu ka kɨvɨ nduu ra jiin jniñu kueꞌe ka saꞌa i. Ko jaa ɨɨn kɨvɨ na xnaꞌan ndijin Yandios ja kundaꞌu ini ya nuu i naa i. Nu na kuantaꞌu i jnuꞌun un, ti kaꞌan i ja vii xaan kuñaꞌnu Yandios, chi maa ɨɨn ni ya ni saꞌa ja ni ka jika ndaa ra nuu i naa i, vasu ni ka kaꞌan ndevaꞌa i sɨkɨ ra naa ra. \p \v 13 Kuandatu ra nuu taka chaa ñaꞌnu ja ka ndisojniñu nuu ra naa ra, chi siaꞌan kuni maa Jitoꞌo Cristo. Kuandatu nuu chaa kuu rey, ja kuu da chaa ñaꞌnu ja ndisojniñu nuu nɨ tuꞌu nación ra naa ra. \v 14 Suni kuandatu nuu taka gobernador ja ni taji rey un, ja na kuaꞌa da nundoꞌo nuu taka yɨvɨ ka saꞌa ndevaꞌa. Ti suꞌva na kuaꞌa da ja yɨñuꞌun nuu taka yɨvɨ ka saꞌa i ja vaꞌa. \v 15 Ti siaꞌan ni kachi Yandios ja na saꞌa ra niña jniñu vaꞌa. Nu kaka ndaa ra siaꞌan, yukan ti tu iyo ni ɨɨn jnuꞌun ja kankuachi yɨvɨ sɨkɨ ra, vasu ka kuu i yɨvɨ ka jito uꞌu jnuꞌun Yandios. \v 16 Ni sasɨɨn ya roꞌo naa ra ja tukaa siin ra jiin jniñu ni ka saꞌa ra undi nuu, chi ja ka yɨꞌɨ ra jiin maa Yandios vijna. Ti vasu siaꞌan, ko tu kuaꞌa ya jnuꞌun ja saꞌa ndevaꞌa ra nuu ley iyo ñuu ra. Ti suꞌva saꞌa ra nava kuni Yandios, chi ka junukuachi ra nuu maa ya. \v 17 Kuaꞌa ra ja yɨñuꞌun nuu taka ga yɨvɨ. Kava ndaꞌu ini jiin taka ñani jnaꞌan ra ja suni ka kandixia i Cristo. Chiñuꞌun ga Yandios ti kuandatu jnuꞌun ya naa ra. Kuaꞌa ja yɨñuꞌun nuu chaa kuu rey, chi kuñaꞌnu ga da ja taꞌu da jniñu nuu ra naa ra. \s1 Jnuꞌun nundoꞌo ni jnaꞌan Cristo \p \v 18 Roꞌo ja ka kuu ra muzu ni ka jaan yɨvɨ, kuandatu nuu jitoꞌo ra, chi kanuu ja na kuaꞌa ra ja yɨñuꞌun nuu da naa da. Kuandatu nuu da vasu kuu da chaa vaꞌa xi kuu da chaa kaa kuaꞌan kaa vaji ja ka saꞌa ndevaꞌa da jiin ra. \v 19 Chi chindee Yandios yɨvɨ ka jito nundoꞌo, vasu tundo ni ka saꞌa i ja koto i nundoꞌo un. Kuaꞌa ya ja yɨñuꞌun nuu yɨvɨ un, chi ka jini vaꞌa inijnuni i jnuꞌun ya, ti ka ndiyo ini i ja siuku i jnuꞌun un, vasu ka jito i nundoꞌo. \v 20 Saꞌa yo nanu ja tu vaꞌa nu ka jito ra nundoꞌo sɨkɨ jniñu kueꞌe ni ka saꞌa ra. Chi tu kuaꞌa Yandios ja yɨñuꞌun sɨkɨ yukan. Ko nu ka jaꞌa yɨvɨ tau ra ja sɨkɨ jniñu vaꞌa, ti yukan kuu ja vaꞌa nuu Yandios. Kuaꞌa ya ja yɨñuꞌun roꞌo, chi tu ka kuɨtɨ ini ra vasu ni ka saꞌa ndevaꞌa yɨvɨ jiin ra. \v 21 Ti jandaa ndixia kuu yukan, chi ni nakaji Yandios roꞌo naa ra ja na kundee ini ra, vasu na kuaꞌa yɨvɨ nundoꞌo roꞌo. Yukan kuu ja ni jnaꞌan maa Cristo nundoꞌo ja sɨkɨ roꞌo naa ra. Ti nanu ni kundee Cristo jiin nundoꞌo un, suni siaꞌan na kundee ra jiin taka nundoꞌo kondoꞌo ra nu kanchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. \v 22 Chi siaꞌan kaꞌan nuu tutu ii Yandios sɨkɨ Cristo nuu kaꞌan: \q1 Tu kuɨtɨ ni saꞌa ya ɨɨn kuachi, ni tu ni kaꞌan ya ni ɨɨn jnuꞌun xndoñaꞌan. \m Kachi tutu. \m \v 23 Ti vasu ni ka kaꞌan ndevaꞌa yɨvɨ sɨkɨ Cristo, ko tu ni kuɨtɨ ini ya, ja kaꞌan ya sɨkɨ i. Ti vasu ni ka jaꞌa i nundoꞌo ya, ko tu ni ndondaa ya sɨkɨ i. Chi suꞌva ni nakuaꞌa ya maa ya nuu Tata ya Yandios ja na xndichi ndaa ya sɨkɨ taka ja ni ndoꞌo ya. \v 24 Ja sɨkɨ kuachi yo, ti ni jnaꞌan ya nundoꞌo jiin yɨkɨ kuñu ya nu ni jiꞌi ya nuu ndaꞌa cruz. Ti ni saꞌa ya jniñu ñaꞌnu un nava na sasɨɨn ya maa yo nuu kuachi ja ni ka ndiyo ini yo undi nuu. Chi suꞌva vijna na kundiyo ini yo ja na kaka ndaa yo nuu Yandios, chi ni jiꞌi Cristo ja sɨkɨ yoꞌo naa yo. Ni ndoꞌo ya ja sɨkɨ yoꞌo nava tukaa kondoꞌo yo jiin kuachi yo, chi vijna ja ni ka ndundoo yo nuu Yandios. \p \v 25 Na ti saꞌa ga Cristo yukan, ni ka kuu ra nanu rɨɨ ja ni ka kee sɨɨn nuu chaa ndito tɨ, chi ni ka kuu sɨɨn ra nuu Cristo. Ko vijna ja ni ka ndeokuñɨ ra, ti ka siuku ra nuu Cristo. Ti maa ya kuu ja ndito roꞌo naa ra vijna. \s1 Nava koto vaꞌa ɨɨn chaa ñasɨꞌɨ da \c 3 \p \v 1 Ja siaꞌan kuu ja roꞌo ja ka kuu ñasɨꞌɨ naa ra, kuandatu ra nuu yɨɨ ra naa ra. Nu kuu da ɨɨn chaa tu kandixia jnuꞌun Cristo, ko kundee ra ja na kandixia da. Chi vasu tu kaꞌan ra jnuꞌun un nuu da, ko jini da nasa kancha ra. \v 2 Taka kɨvɨ ndeꞌe da nasa jika yɨñuꞌun ra nuu ichi Yandios jiin ja saꞌa ndaa ra taka jniñu ra. \v 3 Ti koto saꞌa vixi ra maa ra, ja kuꞌun ra saꞌma vii xaan, ti vaꞌa na saꞌa ra xini ra, kuu sɨkɨ sukun ra, kuu sɨkɨ soꞌo ra, ja nanu oro kɨꞌɨ soꞌo ra. Ko so nɨnɨ sɨkɨ ra naskutu ra, ti tu kendo vaꞌa ra nuu Yandios. \v 4 Chi suꞌva, kanuu xaan ga ja na koo ndaa ini añu ra. Ti na kukutu ini ra jiin jnuꞌun ndaa, jiin jnuꞌun vita ini ja tu naa kuɨtɨ. Chi taka un saꞌa ja na kusɨɨ xaan ini Yandios. \p \v 5 Yukan ni ka saꞌa ñaꞌan janaꞌan ja ni ka jika ndaa ña ichi Yandios. Ni ka ñukuu ini ña Yandios, ti ni ka jandatu ña nuu yɨɨ ña. \v 6 Siaꞌan ni saꞌa Sara ja ni jandatu ña nuu yɨɨ ña Abraham, ti nɨnɨ ni kaꞌan yɨñuꞌun ña jiin da. Ti roꞌo naa ra, ka kuu ra nanu seꞌe Sara nu na saꞌa ra nanu ni saꞌa maa ña, ka ñukuu ini ra Yandios, ti ansu ja yuꞌu ra nu ka kaꞌan yɨvɨ sɨkɨ ra. \p \v 7 Ti roꞌo ja ka kuu ra yɨɨ, kanchuku ra jiin ñasɨꞌɨ ra, ja ka jini vaꞌa ra nasa xndaku Yandios sɨkɨ yukan. Ti yukan kaꞌan ja na koo vita ini ra jiin ñasɨꞌɨ ra. Ti kava yɨñuꞌun ra jiin ña, vanuxia tu kejnaꞌan ña jiin roꞌo chaa naa ra. Ti kuñukuu ini ra maa ña, ja suni nanitaꞌu ña ti kunchuku ra ja kuu saa ni jiin Yandios, sɨkɨ ja kundaꞌu ini Yandios nuu ndɨnduu ra naa ra. Ti kuantaꞌu ya nuu ra naa ra. Nu siaꞌan na kunchuku ra jiin ñasɨꞌɨ ra, chi nu tu saꞌa ra siaꞌan ti tu iyo ini ra ja kakantaꞌu ra nuu ya. \s1 Nundoꞌo ka jnaꞌan yɨvɨ ka saꞌa ja vaꞌa \p \v 8 Ti jaꞌa kuu ɨɨn jnuꞌun xnadaku ri sandɨꞌɨ ni ga. Unuu kani ini ra naa ra. Koto ndaꞌu jnaꞌan ra sɨkɨ ja iyo nundoꞌo. Kava ndaꞌu ini ra jiin jnaꞌan ra. Ti koto kachi ra ja kuñaꞌnu ra nuu ñani jnaꞌan ra, chi suꞌva ndaꞌu na saꞌa ra maa ra. \v 9 Nu ka saꞌa ndevaꞌa yɨvɨ jiin ra, ti koto saꞌa ndevaꞌa ra jiin yɨvɨ un. Nu kaꞌan ndevaꞌa yɨvɨ sɨkɨ ra, ti koto kaꞌan ndevaꞌa ra sɨkɨ i. Chi suꞌva kakantaꞌu nuu ya ja kuu yɨvɨ un. Siaꞌan saꞌa ra, chi ni nakaji Yandios roꞌo ja siaꞌan ti na kendo vaꞌa ra. \v 10 Chi yukan kaꞌan jnuꞌun ii Yandios: \q1 Yɨvɨ kuni kuchaku vaꞌa ti na koo sɨɨ ini taka kɨvɨ. \q1 Na koto i yuꞌu i ja tu kaꞌan ndevaꞌa, ti ni tu kaꞌan i jnuꞌun xndoñaꞌan. \q1 \v 11 Na kuxio i nuu jniñu kueꞌe, ti na saꞌa i ɨɨn jniñu vaꞌa. \q1 Ti na kundio ini i ja kunchuku mani i jiin jnaꞌan i. \q1 \v 12 Ni kachi Yandios ja iyo yɨvɨ vaꞌa, ti maa Jitoꞌo jito vaꞌa ya yɨvɨ un. \q1 Ti jini vaꞌa ya jnuꞌun ka jikantaꞌu i. \q1 Ti ndeꞌe ndɨɨ ndeꞌe kaji ya sɨkɨ yɨvɨ ja ka saꞌa ndevaꞌa. \m Kachi tutu. \p \v 13 Ti tu nau ɨɨn ja saꞌa ndevaꞌa jiin ra nu ka ndiyo ini ra saꞌa ra ja vaꞌa. \v 14 Ndatu xaan kuu ra, chi kancha Yandios jiin taka roꞌo ja ka ndoꞌo sɨkɨ ja ka jika ndaa ra ichi ya. Ja siaꞌan kuu ja koto yuꞌu ra ndeꞌe ra ɨɨn yɨvɨ, ti koto kukuiꞌya ini ra. \v 15 Chi suꞌva jiin nɨ ini nɨ añu ra chiñuꞌun ra maa Jitoꞌo Cristo. Ti nu ɨɨn yɨvɨ na xndichi i roꞌo sɨkɨ ja ka kandixia ra jnuꞌun Cristo, ti nɨnɨ na kotuꞌva ini ra ja xndeokani ra jnuꞌun nuu yɨvɨ un. \v 16 Kaꞌan yɨñuꞌun ra jiin i, ti koto kuɨtɨ ini ra nuu i ja ka chakuachi i roꞌo sɨkɨ jnuꞌun Cristo, ja ka ñukuu ini ra naa ra. Ko nu kaꞌan i siaꞌan jiin ra, ti nakani inijnuni ra nu ndaa ja iyo ɨɨn kuachi ja kaꞌan i sɨkɨ ra xi tuu. Nu iyo ɨɨn yɨvɨ kaꞌan sɨkɨ ra, ko nu tu iyo ni ɨɨn kuachi niꞌin yɨ sɨkɨ ra, sa ni ti kukanuu i ja kaꞌan i, chi ka jika ndaa ra, ti ka kandixia ra Cristo. \v 17 Chi nu kuni maa Yandios, ti vaꞌa ga ja na kondoꞌo ra sɨkɨ jñinu vaꞌa ka saꞌa ra, ti ansu ja saꞌa ra jñinu kueꞌe. \v 18 Chi maa Cristo suni ni ndoꞌo ya, ti ɨɨn jinu ni ni ndoꞌo ya ja sɨkɨ kuachi yo. Yukan ni jiꞌi ɨɨn chaa ni iyo ndaa kuɨtɨ ja sɨkɨ yoꞌo, yɨvɨ ka saꞌa ndevaꞌa, nava na ndɨvɨ yo jiin Yandios ti kɨvɨ yo nuu kancha ya. Ni saꞌa ya jñinu ñaꞌnu un na ni jiꞌi yɨkɨ kuñu ya, ko ni nandoto tuku ya ni saꞌa Espíritu. \p \v 19 Ti maa Cristo jiin Espíritu un ni ka jaꞌan ti ni ka xndaku ya nuu yɨvɨ ka yɨndasɨ vijna. \v 20 Ko na janaꞌan na ni ka chaku yɨvɨ un ni ka nduniꞌin ini i nuu Yandios. Ti kɨvɨ un ni kuu na ni saꞌa Noé ɨɨn barco ni nani arca. Ti nɨ kɨvɨ un ni ndatu Yandios na nde nu kandixia yɨvɨ un xi tuu. Ti una vii ni jnaꞌan yɨvɨ ni ka kɨvɨ i nuu arca un. Ti nɨnɨ una yɨvɨ un ni ka kaku i na ni ndaa nducha nuu nɨ tuꞌu ñuyɨvɨ. \v 21 Ti nanu ni ka nama i maa i nuu nducha un, suni siaꞌan kuu ja ka janducha yo vijna ja nama yo maa yo. Ti ka janducha yo, ko ansu ja na ndundoo yɨkɨ kuñu yo, chi ja na ndundoo inijnuni yo nuu Yandios. Yukan kuu ja ka janducha yo. Ti ni jaꞌa Yandios jandaa nuu taka un na ni xndoto ya Cristo Jesús nuu ñujiꞌi. \v 22 Yukan ti ni ndaa ya nuu andɨvɨ, ti kancha ya nuu ndaꞌa kuaꞌa Yandios nuu kuñaꞌnu ya. Ti taka ángel Yandios ja kanchuku andɨvɨ, jiin taka ja yɨndaꞌa jñinu un, ka jandatu i nuu ya. \s1 Na kunukuachi yo nava kuni maa Yandios \c 4 \p \v 1 Ni kuu ini maa Cristo ja kondoꞌo ya ja sɨkɨ yoꞌo jiin yɨkɨ kuñu ya. Ti roꞌo naa ra, suni siaꞌan koo ra nundoꞌo nu na kuaꞌa yɨvɨ nundoꞌo roꞌo. Chi yɨvɨ ka ndoꞌo jiin yɨkɨ kuñu i, tukaa kundee kuachi un jiin yɨkɨ kuñu i. \v 2 Nu siaꞌan na saꞌa ra, ti ka saꞌa ra jniñu kuni maa Yandios ja kuu taka kɨvɨ kuchaku ra, ti ansu ja saꞌa ndevaꞌa ra nava ka ndiyo ini maa ra. \v 3 Chi nɨ kani kɨvɨ vekoyo ra, na tu jaꞌi nakuni ra jnuꞌun Yandios, ni ka saꞌa ra kuaꞌa kuachi ja ka jajnaꞌan ini yɨvɨ ja tu jaꞌi nakuni i Yandios. Niꞌin xaan ni ka saꞌa ra jniñu kueꞌe. Ni ka jika ra jiin jnuꞌun sɨɨ ini. Niꞌin xaan ni iyo ini añu ra ja saꞌa ra ɨɨn kuachi. Ni ka jiꞌi xaan ra ndɨxɨ. Ni ka jika ra savaꞌni ga viko. Ti yukan ni ka jajnaꞌan ini ra ja koꞌo ra ndɨxɨ. Ti ni ka chiñuꞌun ra santu ja ni kachi Yandios ja tu chiñuꞌun ra. \p \v 4 Ti yɨvɨ ja tu jaꞌi nakuni jnuꞌun Yandios, ka kuɨtɨ ini i sɨkɨ ja tukaa ka jika ra jiin i, chi ka siin i jiin mani jniñu kueꞌe un. Ja yukan kuu ja ka kaꞌan ndevaꞌa i sɨkɨ ra naa ra. \v 5 Ko yɨvɨ un jaa ɨɨn kɨvɨ ja nakuaꞌa i nuu maa Yandios sɨkɨ jniñu ni ka saꞌa i. Ti ja ko tuꞌva maa ya ja nanduku ndaa ya jniñu ni ka saꞌa yɨvɨ ka chaku, jiin yɨvɨ ni ka jiꞌi. \v 6 Ja yukan kuu ja ni chaa jnuꞌun Cristo nuu taka yɨvɨ ja na kandixia i na ni ka chaku i. Ti kuu ndaa sɨkɨ kuachi i nanu kundaa sɨkɨ kuachi taka yɨvɨ ka chaku nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, chi suni ni ka jiꞌi i. Ko yɨvɨ kandixia ti kuchaku añu i ja kuu saa ni nanu chaku maa Yandios. \p \v 7 Ti ja kuan kuyajni kɨvɨ ja naa taka ja iyo. Ja siaꞌan kuu ja kondito ini naa ra. Ti kundiyo ini kakantaꞌu ra. \v 8 Ti ɨɨn jnuꞌun kanuu ga kuu ja na kundaꞌu ini ra nuu jnaꞌan ra. Chi nu na kundaꞌu ini yo jnaꞌan yo, ti iyo jnuꞌun kaꞌnu ini nuu ndɨꞌɨ kuachi yo. \v 9 Koto ndaꞌu ra yɨvɨ jaa veꞌe ra. Kuaꞌa nuu veꞌe ra, ti koto ma ɨɨn ja ndoꞌo ini ra ndeꞌe ra yɨvɨ un. \v 10 Sɨɨn sɨɨn taꞌu ni jaꞌa ya nuu ɨɨn ɨɨn ra ja ka saꞌa ra jniñu ja kuni maa ya. Ti jiin taꞌu un chindee ra jnaꞌan ra. \v 11 Nu ni niꞌin ra ɨɨn taꞌu ja kaꞌan ra jnuꞌun Yandios nuu ɨnga yɨvɨ, ti kani ini ja maa jnuꞌun Yandios kaꞌan ra. Nu ni niꞌin ra taꞌu ja chindee jnaꞌan ra, ti kani ini ja maa Yandios kuu ya jaꞌa ndee ini ra ja saꞌa ra jniñu un. Ti nu na kuni yɨvɨ taka un, ti ka kaꞌan i ja kuñaꞌnu xaan Yandios sɨkɨ taka ja ni saꞌa ya jiin Jesús, ya kuu Cristo. Ti na kaꞌan yo ja vii xaan kuñaꞌnu Cristo, ti taꞌu ya jniñu ja kuu saa ni. Siaꞌan na koo. \s1 Na kondoꞌo yo ja ka kandixia yo Cristo \p \v 12 Ñani, nu vaji ɨɨn nundoꞌo xaan ja kondoꞌo ra, koto kachi ra ja maa ɨɨn ra kuu ja iyo nundoꞌo. \v 13 Chi suꞌva, ko sɨɨ ini naa ra nu ka ndoꞌo ra nanu ni ndoꞌo Cristo, chi jandaa kuu ja kondoꞌo ra sɨkɨ ja ka yɨꞌɨ ra jiin ya. Yukan na ti koo sɨɨ ini ra naa ra ja kuu kɨvɨ na ndenda ndijin ya, ti xnaꞌan kaji ya ja vii xaan kuñaꞌnu ya. Siaꞌan kuu ra ja kuu kɨvɨ un naa ra vasu ka jnaꞌan xaan ra nundoꞌo vijna. \v 14 Ti xaan ndatu ra vijna ja ka kaꞌan ndevaꞌa yɨvɨ sɨkɨ ra ja ka kandixia ra Cristo. Chi jiin yukan ka stuu ndijin ra maa ra ja kancha Espíritu Yandios jiin ra, ja kuñaꞌnu xaan ya. Vasu ka kaꞌan ndevaꞌa yɨvɨ sɨkɨ ra, ko kancha Espíritu Santo jiin yo, ti chindee ya roꞌo ja na kundee ra jiin nundoꞌo un. \v 15 Ti nu ka ndoꞌo ra, ti ka ndoꞌo ra, ko sɨkɨ ja ka kandixia ra Cristo, ansu sɨkɨ ja ka saꞌa ra ɨɨn kuachi nanu ka ndoꞌo yɨvɨ ka jaꞌni ndɨyɨ, xi yɨvɨ sakuiꞌna, xi yɨvɨ ka saꞌa jniñu kueꞌe, xi yɨvɨ kɨvɨ nduu nuu jniñu tatu. \v 16 Ko nu ka ndoꞌo ra sɨkɨ ja ka kandixia Cristo, ti tu kukanuu ra. Chi suꞌva, nakuantaꞌu nuu Yandios ja ka ndoꞌo ra sɨkɨ ja ka yɨꞌɨ ra jiin Cristo. \v 17 Ti jiin nundoꞌo ka jnaꞌan ra vijna, yukan jini ini yo ja ja ni kejaꞌa nanduku ndaa Yandios kuachi yo. Kuni yo yukan, chi xnakan saꞌa ya ja na koto ra nundoꞌo. Ti na kuni ya na ndenu ka kandixia ndaa ra Cristo xi tuu. Ti nu siaꞌan na saꞌa ya jiin seꞌe ya, ¿ti ndee ga saꞌa ya jiin yɨvɨ ja tu ka jandatu i jnuꞌun kaꞌan ya sɨkɨ Cristo nusa? \v 18 Ti nu uꞌu xaan ti ka yaꞌa yɨvɨ vaꞌa nuu nundoꞌo, ¿Ndoo ka jani ini ra ja jnaꞌan yɨvɨ kuaꞌan kanda ja ka saꞌa i kuachi nusa? ¿Ka jani ini ra ja ka kendo vaꞌa i nuu Yandios nu? \v 19 Ko roꞌo ja ka jnaꞌan ra nundoꞌo nava kuni maa Yandios, vasu siaꞌan ka jnaꞌan ra, ko koto kaꞌncha ini ra ja saꞌa ra jniñu vaꞌa. Nakuaꞌa maa ra ndaꞌa maa Yandios, ya ni saꞌa roꞌo, chi siuku ndaa ya taka ja ni chisojnuꞌun ya. \s1 Xndaku Pedro nuu chaa ka ndiso jniñu jiin chaa kuachi \c 5 \p \v 1 Vijna ti ruꞌu Pedro, na kandaꞌu ri nuu ra naa ra, roꞌo ja ka kuu ra chaa ñaꞌnu ja ka jito ra yɨvɨ ka kandixia, chi suni chaa ñaꞌnu kuu ri, ti jito ri yɨvɨ ka kandixia. Ti kuu ri ɨɨn chaa ni jini ri jiin nuu ri nasa ni ndoꞌo Cristo. Ko jaa ɨɨn kɨvɨ ja chaa ndijin ya, ti ruꞌu jiin roꞌo naa ra na nduñaꞌnu yo jiin ya. \v 2 Ko ja kuu vijna, kanuu ja koto vaꞌa ra yɨvɨ Yandios. Nanu ɨɨn pastor ja jito vaꞌa da rɨɨ da, ti siaꞌan koto vaꞌa ra yɨvɨ, chi ndiso jniñu ra ja koto ra yɨ ja ka kuu i seꞌe maa Yandios. Ko sɨɨ ini ra ja koto ra i, chi yukan kuni Yandios. Ti ansu chayɨka ya roꞌo, ti ni ansu ja kundiyo ini ra ja niꞌin ra xuꞌun jiin jniñu saꞌa ra un. Chi suꞌva kusɨɨ ini, ti saꞌa ra jniñu un. \v 3 Koto nduvixi ini ra, ti kachi ra ja maa ra kuu ja taꞌu jniñu nuu i, chi suꞌva na koo ndaa ini ra nava na kuni yɨvɨ naa i nasa kuu vaꞌa ga kaka ndaa i nuu ichi Yandios. \v 4 Saꞌa vaꞌa jniñu ka ndiso ra ja ka jito ra yɨvɨ ka kandixia, nava na niꞌin ra taꞌu, ti nduñaꞌnu ra jiin jitoꞌo ra kɨvɨ na nchaa ndijin ya, chi maa ya kuu jitoꞌo ra ja kuñaꞌnu ya nuu ra. Ti nduñaꞌnu ra jiin ya ɨɨn jniñu ja tukaa naa kuɨtɨ. \p \v 5 Ti roꞌo ja ka kuu ra chaa kuachi, suni siaꞌan kuandatu ra nuu chaa ka jito roꞌo, chi ka ndiso da jniñu ja kuñaꞌnu da nuu ra naa ra. Tendɨꞌɨ roꞌo ja ka kandixia, kava ndaꞌu ini ra jiin jnaꞌan ra, saꞌa ndaꞌu maa ra nuu ñani jnaꞌan ra, chi siaꞌan kaꞌan nuu tutu ii Yandios: \q1 Jito uꞌu Yandios yɨvɨ ka saꞌa vixi maa, ti suꞌva kundaꞌu ini ya ti chindee ya yɨvɨ saꞌa ndaꞌu i maa i. \m Kachi tutu ii. \p \v 6 Tendɨꞌɨ roꞌo yɨvɨ ka kandixia, koto nduniꞌin ini ra nuu Yandios, chi suꞌva saꞌa ndaꞌu maa ra, ti nava na nakuni ra ja ka yɨꞌɨ ra ndaꞌa Yandios, ya taꞌu jniñu nuu taka ja iyo. Nu siaꞌan na saꞌa ra, ti jandaa kuu ja nduñaꞌnu ra na jaa kɨvɨ nchaa Cristo Jesús. \v 7 Koto xndiꞌi ini ra nu nau ɨɨn ja ka jnaꞌan ra, suꞌva vaꞌa ga ja na nakuaꞌa ra maa ra nuu ndaꞌa Yandios, chi maa ya ndito roꞌo, chi kundaꞌu ini ya roꞌo. \p \v 8 Jandaa ndixia kuu ja na koo ndito ini ra naa ra ti kaji na koo xini ra, chi jaꞌuꞌu un jito yuꞌu roꞌo ti nduku nasa saꞌa ja kanakava ra nuu ɨɨn kuachi. Ti xaan ga chaa un ansu ɨɨn ndɨkaꞌa nu nduxaan tɨ. \v 9 Yukan kuu ja kuni ja kundichi niꞌin ra sɨkɨ jaꞌuꞌu un, ti kuu kundee ra jiin nu ñuꞌun teyɨɨ ini ra jiin jnuꞌun kandixia ra Cristo. Chi suni siaꞌan ka ndoꞌo ñani jnaꞌan ra kanchuku nɨ tuꞌu nuyɨvɨ. \v 10 Ti vasu siaꞌan kuu, ko jandaa ndixia ja kundaꞌu ini Yandios roꞌo naa ra, chi ni nakaji ya roꞌo naa ra ja na nduñaꞌnu ra jiin ya ja kuu saa ni. Ti jandaa ndixia kuu jnuꞌun yukan, chi ɨɨn jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Cristo ja kuu yoꞌo naa yo. Ko xnakan na kondoꞌo ra ja kanchuku ra nuu nuyɨvɨ jaꞌa, chi kuaꞌa yɨvɨ nundoꞌo roꞌo sɨkɨ ja ka kandixia ra jnuꞌun Cristo, ko tu yuꞌu ra. Ti vasu siaꞌan kuu, ko jaa ɨɨn kɨvɨ ja saꞌa ndaa Yandios ndɨꞌɨ un. Kuaꞌa ya jnundee ini roꞌo nava na jakuɨñɨ niꞌin ga ra nuu nundoꞌo jnaꞌan ra. Saꞌa ya ja na kuꞌun teyɨɨ ini ra jiin jnuꞌun ka kandixia ra, ti kukutu ini ra jiin jnuꞌun un. \v 11 Ti na kaꞌan yo ja vii xaan kuñaꞌnu Cristo, ja taꞌu ya jniñu ja kuu saa ni. Ti siaꞌan na koo. \s1 Jnuꞌun sandɨꞌɨ ni ga \p \v 12 Ti ruꞌu Pedro, na kachi ri ja, ja ka jini ra ja Silvano kuu da ɨɨn ñani ja siuku ndaa da nuu Cristo. Ti ni chindee da ruꞌu na ni chaa ri tutu jaꞌa kuaja nuu ra naa ra. Ti kandaꞌu ri jiin ra ja na kuantaꞌu ra jnuꞌun jaꞌa, chi kaꞌan ndaa ri ja iyo tɨjnɨ ja saꞌa Yandios jiin yo sɨkɨ ja kundaꞌu ini ya yoꞌo. Kukutu ini jiin jnuꞌun jaꞌa ja kanchuku ra nuu ñuyɨvɨ jaꞌa. \v 13 Yɨvɨ ka kandixia kanchuku ñuu Babilonia, ja suni ni nakaji Yandios nanu ni nakaji ya roꞌo naa ra, ja ka kandixia ra, ka kaꞌan i ja na sandee ini ra. Ti Marcos, chaa kuu nanu seꞌe ri, suni siaꞌan kaꞌan da ja na saꞌa ndee ini ra naa ra. \p \v 14 Kanxiaꞌu jiin jnaꞌan naa ra, ti yɨñuꞌun teyuꞌu nuu jnaꞌan ra. \p Ti ruꞌu Pedro, ñukuu ini ri ja na ko sɨɨ ini taka roꞌo ja ka yɨꞌɨ ra ndaꞌa Cristo. Ti siaꞌan na koo.