\id TIT Martu Wangka Mini Bible 2010 reprint with revisions \h Tayitajikarti \toc1 Tayitajikura Mirlimirli \toc2 Tayitajikarti \mt1 Tayitajikura Mirlimirli \c 1 \s1 Puuljura wakarnu mirlimirli Tayitajiku \p \v 1 Ngaa mirlimirli ngayujanu. Tayitaji, kurtingurnangku nyuntuku, ngayulu Puulju. Ngayurnara wangkartin Mama ngarnawarrapurlukaku, maajaju ngayuku. Wajarnurni kurtingu Jiijaj Kurayijju. \p Yuu, kurtingurni, wangkararna-jananya wajalkura. Walyjaraya Mamaku. Wangkakurna-jananya wajalku, kayilaraya kulilku wangka Mamaku. \p Yuu, kurtingurni, wangkararna-jananya wajalkura, kayilaraya nintirriku wangka yiltaku. Palunyajanuya pinalkarra nyinaku. \p \v 2 Kurtingurni, wangkararna-jananya wajalkura, kayilaraya miramira nyinaku. Majalkuraya Jiijajku. Nyinakuluya palunyangka wulu. Wankaya nyinaku wulu. \p Yuu, martuparningka julyju wangkajunu Mama ngarnawarrapurlukalu. Wajarnu jilanya, “Nyinakuya wanka wulungulyu martukaja ngayumilikaja.” Mirta paki kajalpa Mamanga!, yiltanyju, yuu. \p \v 3 Palunyajanu-janampa Mamalu wajarnu martukajaku, nyinaraluya rawa wulungulyu, mirta-janampa karlkinkuwiyaju wangka wajarnu, paki. Ngayurni yungu palunyamili wangka Mamalu. Wajarnurni kurtingu, karna-jananya yanu martukajakarti. Karna-janampa wajarnu Mamamili wangka. Mamawiyajulu-lanya wankarni, yuu. Ngampurr kanyilpa-lampa palunyanga. \p \v 4 Yuu, Tayitaji! Wakarnirna ngaanya mirlimirli, karnangku kurtingku. Kajayurujun nyuntunga, yuu. Katinilira ngayu kujarralu wangka Jiijajku. \p Pukunypa nyina! Mamalunta ngampurr kanyirni karrartanyjulu, Mama-lampa ngayunku. Kurayij Jiijajjunta ngampurr kanyirni karrartanyjulu. Wankarni-lanya palunyanga. Ngampurr kanyilpa-lampa ngayunku, kantapula kunyjunyumankuni wirla. Kan nyinani kawalyanyju. \s1 Puuljura wajarnu Tayitajiku, “Nintimalku-jananyan, yaaluya nyinara.” \p \v 5 Yuu, Tayitaji! Junurnanta yanu jiingka Kuuritingka yintangka, yuu, junurnanta yanu. Kayilan nyinaku jiingka, nintimalkura-jananyan jiimartajikaja. \p Martukajaya jiingka karlkinpa ngurrpangurrpa nyinani, mirtaya jiingalu kulirni wangka Mamamili. \p Nintimala-jananya kuwarrilu!, parra yarra yinta kujupa yintakarti! Wumulku-jananyan martukaja jiingka yintangka. Yintara-jananyan manku martukaja, maajaya nyinaraku. Maaja-janampaya nyinaku martukajaku Mamamilikajaku. Nyingkarnanta wajarnu julyju. \v 6 Yintara-jananyan manku maajakaja. Jilanyaya nyinani, yiltanyju, kawalyanyju. Jampaya jilanya nyinaku, mirta-jananyaya karlkilu ngukarrinamal, paki. \p Maajalunga kujuwiyaju nyupa kanyilku, yuu. Wiyurrkujura nyinaku nyupaku palumiliku. \p Ngulyiluluya palunyamilikajalu kulinmal mamangka, mirtaya ngulyikaja palunyamilikaja nyinaku jankanyjankanypa, mirtaya kulilparni nyinaku, paki. Jampaya nyinaku kunyjunyu, mirtaya-jananya karlkilu ngukarrinamal, paki. \p \v 7 Maajalu-jananya ngampurr kanyilku karlki martukaja, Mamakuraya. Yuu, Mamayilara maaja palunyaku wituka. Mamangkalu kulilku, yiltanyju nyinaku maaja. Pakingkanga, karlkinjuya martukajalu ngukarrimalpa. Kurntangkalku Mama maajalunga, mirta parlanypayi nyinaku maaja. Mirta wirrilyipayi nyinaku, mirta wamapayi nyinaku. Mirta nyirrparnju nyinaku, mirtara malyarriku maniku. Mirtaya jiiyuru nyinaku, paki. \p Jilanyaya nyinaku, karrartanyju. \v 8 Jampaya wamparla pakalku ngurrangka, ngampurr kanyilku-jananya maajalu. Kunyjunyupayi nyinaku, pinalkarra nyinaku, yiltapayi nyinaku. Nyinakulu Mamangka wiyurrkuju, kara Mamaku Kurrurnjarrayija. Yuu, kurrurnpa murlpirrpa nyinaku. \p \v 9 Julyjuli-jananya wajarnu nintimanu Kuurimartajikajangka. Nintimanuli-jananya wangka yilta. Maajalu ngampurrarriku kanyilku jiinya wangka yilta. Palunyajanu-jananya nintimanku martukaja Mamamilikaja yilta wangka, kayilaya murlpirrarriku. \p Karlkiraya martukaja parlanypa wangkaku yiltaku. Wuumurruya kulirnin. Nyurilu-jananya maajalu wajalku nintimanku wangka. Kulilkuya nintirriraku, kaya kanyilku jiinya wangka kunyjunyu kurlkangka, yuu. \p \v 10 Karlkiya jiingka nyuntunja nyininpa kawarnkawarnpa, yumuya wangkinpa. Yiltayuruya wangkinpa, paki, pakiya kajarni. Jilanyangulyuya nyinin martukaja Juwukaja, mirta Juwukajawiyaju, karlkinpalurrju. \p \v 11 Marrkula-jananya! Wajala-janampa!, “Mirtanyurra wangkaku jilanya, jiinya wangka puta.” \p Jampa-jananyaya nintipungkupayi wangka walyku jiikajalu, ngurinyjirringuraya martukaja wangkaku. Kurrurnpaya walykurringu yirnakaja, wantikajalurrju. \p Yuu, jampa-jananyaya nintipungkupayi jiikajalu, malyalu-jananyaya japilpayi maniku, kurntaparniluya. \p \v 12 Julyju-janampa nyinapayi nintipuka Kuuritimartajikajaku, martu walyja-janampa. Palunyalu jilanya wajarnu, “Kuuritimartajikajaya martukaja paki kajalpa murrarni nyinani. Putaminyirriya, marlirrmarlirrpa. Parlanyparaya warrkamuku, yurriyurriparniya, mirrkapayiwiyajuya.” \p \v 13 Yilta wajarnu jiilu nintipukalu. Karlkinpaya jiingka nyuntunja nyinani jiiyuru. \p Tayitaji, jungalu-jananya yilta wajala!, nyinaraya kujupa kujupa. Yuu, nintimala-jananya!, kayilaya kulilku Mamamili wangka, kaya murlpirrarriku. \p \v 14 Yuu, karlkinjuya jiingka nyuntunja wanarni wangkakaja Juwukajamilikaja julyjujanu. Mirtaya wangkakaja jiikaja Mamajanu, paki. Karlkinjuya jiingka nyuntunja junu yanu Mamamili wangka yilta. \p Wangkaya junkuni walyja, kaya-janampa wanarni karlkilu wangka jiinya. Kulirniya wangka martumili. \p Tayitaji, wajala-jananya!, “Mirtaya kulila wangka jiinya!, jurraya! Kulilaya Mamamili wangkawiyaju!” \p \v 15 Mamawiyajulu kujupalku, palunyajanulu martu kurrurnpa kunyjunyu nyinaku Mamangka. Jampa martu kulilpayimunu nyinaku Mamaku, walyku wulu nyinaku. \p Karlkiya nyinani martukaja jiingka nyuntunja jiiyuru, walykuya. Putawiyajuya kulirnin. Jampaya putamanku, mirtaya kurntarriku, paki, kurntaparniya. \p \v 16 Wajarniya, “Yuu, nintilajura Mamaku.” Pakiya kajarni, mirtaya kunyjunyu nyinin, paki. Jamparaya ninti Mamaku, kunyjunyuraya nyinangara. \p Putaminyirriya, kulilpayimunuya. Kurntamankuniya Mama. Yirrakararrpaya, walyku wuluya, kunyjunyuparni. \c 2 \s1 Puuljura wajarnu Tayitajiku, “Minyinyipungku-jananyan.” \p \v 1 Tayitaji, mirtan nyuntunga jiiyuru nyina!, paki. Nyuntulunga-jananyan nintimanku Mamamili wangka yilta. Palunyajanuluya kulilku Mamangka, kaya kunyjunyu nyinaku. \p \v 2 Minyinyipuwa-jananya yirnanyjarringka!, yaaluya nyinaraku. Nyinaraya murlpirrpa kurrurnpa. Mirtaya wamapayi nyinara, paki. Minyinyipuwa-jananya!, nyinarakuya kunyjunyu, yiltanyju. Minyinyipuwa-jananya!, nyinarakuya ngampurrpa. Yuu, katikuraraya wangka Mamawiyajuku. Yarnnga-jananyaya ngampurr kanyinmalpa martukaja. Wananmalpaya Mama yirnanyjarrilu wululu, mirtaluraya mawu mingkurriku yanku Mamangkamarra, paki. \p \v 3 Minyinyipuwa-jananya parntanykajangka!, yaaluya nyinaraku. Kunyjunyuya nyinara, mirta-jananyaya wajalkuran karlki martu. Mirta-jananyaya ngukarrikuran karlki martu. Minyinyipuwa-jananya!, mirtaya nyinara wamapayi. Mirta-janampa wama maajarrira jiinku. Minyinyipuwa-jananya!, nyinaraya kunyjunyu. Jampaya kunyjunyu nyinaku parntanykaja, wantikaja-jananyaya karlki mapaku. Palunyajanuya wantikaja karlki nyinaku kunyjunyu wituka. \p \v 4 Yuu, parntanykajalu-jananyaya minyinyipungku wanti karlkinja, yaaluya nyinaraku. Jilanya-jananyaya wajalku. Wantilu ngurrajarralu ngampurr kanyilku kirta palunyamili. Kanyilku-jananya wantilu ngulyikaja palunyamilikaja ngampurrju. \v 5 Nyinaku wanti kunyjunyu. Pukurlpalu wiyurrkuju nyinaku nyupangka palunyamilingka, mirtalu yanku kujupakarti yirnakarti, paki. Ngurrangku kintilu kanyilku, kawalyanyju nyinaku. Kulilkulu palunyamilingka yirnangka. \p Jampa-jananyaya nyaku karlkinju wantikaja jilanya nyinanyjanpa, kayilampaya marninypungku Mamamili wangka. Wajalkuya, “Yuu, yiltangulyu jii wangka Mamamili.” \p \v 6 Yuu, Tayitaji! Minyinyipuwa-jananya yirna karlkinja!, yaaluya nyinaraku. Pinalkarraya nyinara. Nyinakuya yiltapayi. \p \v 7 Nyuntukamun kunyjunyu nyina! Palunyajanuntaya karlkinju nyaku. Nyakunyjajanuntaya, mapakuntaya. Jampa-janampan wajalku, wangkaku-jananyan minyirrpa wangka yilta. \v 8 Yuu, jampa-janampan wajalku, wangkakun yilta. \p Wirrilyi wulu-ngkuya karlkinpa martu. Jampantaya nyaku kunyjunyu nyinanyja, kurntarrikuya. Yuu, jampantaya kulilku yilta wangkanyja, kurntarrikuya. Yuu, mirta-linyaya walyku wajalku, paki. \p \v 9 Yuu, karlkinpaya martukaja jiingka nyinani nyuntunja warrkamupurlukakaja. Warrkamurrini-janampaya maajakajaku. Wajala-janampa jilanya!, “Kulilkuranpa-jananyaya jiinkurnu maajakajangka wululungulyu. Mukumukula-jananyaya maajakaja. Mirta-jananyaya warrkilkura rakarakalu. \v 10 Mirta-janampanyurra ngulyumanku maajakajamili, paki.” \p Yuu, jampa maajalu nyaku martu kunyjunyu nyinanyja, wajalku maajalu, “Palunya yiltanyju.” \p Yuu, Tayitaji! Wajalku-janampan warrkamupurlukakajaku jiinku, nyinaranpaya jilanyangulyu kunyjunyu. Jampa-jananyaya karlkinju martukajalu nyaku kunyjunyu nyinanyjanpa, wajalkuya, “Wanarniya wangka Mamamili. Kunyjunyu jiinya wangka Mamamili, palya.” Ngayu kujarraluli-jananya wajarni jiinya wangka Mamakurnu. Wankarni-lanya Mamalunga, ngampurr kanyilpa-lampa. \p \v 11 Yuu, Mamalu-lanya ngampurr kanyirni ngayunpa karrartanyjulu. Palunyajanula nyinara kunyjunyu. Mamalu-lampa kurtingu Jiijaj Kurayijpa martukajaku yarnngaku, karni yanu Jiijajpa, wankalkura-lanya. \p \v 12 Yuu, Mamalu-lanya ngampurr kanyirni karrartanyjulu. Palulu-lanya nintijunkuni. \p Julyjula nyinapayi puta, ngurrpalara nyinapayi Mamaku. Kuwarri-lampa Mamalu wajarni, nyinarakula kurrurnpa kujupa. Wajalku-langku walyjalu, “Jurra!”, jampala putamankukija. Yuu, kurrurn kujupala nyinara. Julyjula nyinapayi puta, putaminyirrila nyinapayi. Wajalpayila, “Ngampurr kanyirnirnaju ngayulunga!, mirtaju maaja martu kujupa, paki.” Julyjula nyinapayi jiiyuru, mirta kuwarri, paki. \p Mamalu-lanya nintijunkuni, nyinarakula kurrurnpa kujupa. Wankala nyinanyjanpa ngaangka parnangka, nyinarala pinalkarra. Yiltanyjula nyinara. Nyinarala Mamayuru, kunyjunyu wulu. \p \v 13 Yuu, nyinarala jilanyangulyu kunyjunyu, miramiralara majanyjanpa Jiijajku. Yiltangulyu, nintilara. Yaninparni marlaku Jiijajpa. Jamparni marlakurriku, pukurlarrikuminyirrila, nyakunyjalula Jiijajpa. Yuu, marlaku yankurni ngayunkutu, rantalku palunyalunga. Palunyawiyaju kuju murlpirrminyirri, kayilala pukurlju yinkamalpa. \p Jiijaj Kurayijkamu Mama-lampapula maaja majuminyirri nyinani. Jiijaj palunyalu-lanya wankarninpa ngampurr kanyirninpa. \v 14 Jiijajpanga-lampa miturringu. Miturringu-lampa ngaralypa. Miturringu-lampa kunyjunyulkuraku-lanya, kala nyinara kunyjunyu wulu. Miturringu-lampa, kujupalkuraku-lanya kurrurnpa. Kayilalalu nyinaku kurrurnpa kunyjunyu palunyangka. Yuu, nyinakulara puntu walyja palunyaku. Pukurljulalu wananmalpa. Ngarrunyjulalu nyinamalpa. \p \v 15 Yuu, Tayitaji! Wangka ngayumili ngaanya. Yungkunirnanta. Palunyajanu-jananya minyinyipungama martukajangka wululu! Murlpirrmanama-jananya!, Palunyajanuya pinalkarrarriku. Jampantaya mirta kulilku nyurilu-jananyan wajalku wangka kawalyalu, nyinaraya kunyjunyu. Mamalunta wangka yungu. Wangkinparan palunyaku. Yuu, yiltaluminyirri wangka wajala!, jampantaya martukajalu karlkinju nyurnilu wajalku, wajaljaku-ngkuya, “Mirtan nyuntu maaja, nyuntun paki. Mirtalajunta kulilku.” Nyurilu-jananyan wajalku wangka jiinya, mirtan kurntarri!, paki. \c 3 \p \v 1 Yuu, pinalkarrala-jananya martukaja jiikaja Mamamilikaja!, kulilkura-jananyaya maajakajangka. Kulilku-jananyaya maajakajangka kapamanmilikajangka, kanjulukajangkalurrju. Wajala-janampa!, nyinaraya pinalkarra. Wajala-janampa!, nyinaraya kunyjunyu. Palunyajanu-jananyaya martu karlkinpa ngampurr kanyilku karrartanyjulu. \v 2 Wajala-janampa jilanya!, “Mirta-jananyanyurra parra wajanma karlki martu! Mirta-jananyanyurra warrkinma jurtalu!, paki, kawalyanyjuya nyinama! Ngampurr kanyila-jananyaya martu yarnnga! Wangkatimaya kunyjunyu wangkawiyaju! Wulunyurra nyinama kawalyanyju! Yuu, jilanyanyurra nyinama!” \p \v 3 Yuu, mirtala julyju nyinapayi jiiyuru, paki, ngakumpala nyinapayi. Ngurrpalara Mamaku nyinapayi, kulilkuramunula nyinapayi, kawarnkawarnpa. Martu karlkinju-lanyaya paki kajalpayi. Kala-jananya kawarnkawarnju kulinma. Wulula nyinapayi puta. Wajalpayila, “Ngayurnaju maaja kuju, ngampurr kanyilkurnaju ngayulunga.” Maala wulu kawarnkawarnarringu, kulilparnirringula. Nyinamala puta wulu, kurrurnjarralara nyinapayi Malpuku. Kalalu kulilpayi, maaja-lampa nyinapayi palunya. Purtula pukurlarripayi, paki. Yuu, nyinamala puta wulu. Parlanymarriti-langku martukaja nyinapayi, mikujakala nyinapayi. Parlanypa-lampaya ngayunku martu karlkinpa nyinapayi, kala-janampa parlanypa wituka nyinapayi martu karlkinku jiinku. Yuu, julyjula nyinama jilanya, \v 4 mirta kuwarri, paki. Wankarnu-lanya Mamaluwiyaju. Kurtingurni Jiijajpa, kayilarni yanu, wankalkuraku-lanya. karrartanyju-lampa Mamanga. Nyininpalalu kurrurnja martukaja yarnnga Mamangka. \p \v 5 Yuu, wankarnu-lanya Mamalu. Nganajanu-lanya wankarnu? Kajila kunyjunyu wulu nyinapayi julyju?, paki, putala nyinapayi. Nyarrurringu-lampa, ka-lanya wankarnu. Mamalu-lanya kurtingu Kurrurnpa kunyjunyu palunyamili. Kurtingu-lanya, kunyjunyumankura-lanya kurrurnpa ngayunpa walykujanu. \v 6 Yuu, Kurrurnpa kunyjunyulu-lanya kujuparnu, kujuparringula. Ngulyikajarringulara Mamaku ngarnawarrapurlukaku, yuu. Mamarringu-lampa palunya. Mirtala nyininpa julyjuyuru, paki. Yuu, kujupamanu-lanya Kurrurnpa kunyjunyulu, kala nyininpa kunyjunyu kuwarri. \p Yuu, Mamalu-lanya kurtingu Kurrurnpa kunyjunyu palunyamili. Kujuparnu-lanya Kurrurnpa kunyjunyulu. Yuu, yiltangulyu. Yuu, Jiijaj Kurayijpa-lampa miturringu, palunyalunga-lanya wankarni. Katingulara wangka palunyaku. Yuu, palunyalunga-lanya wankarni. Palunyajanu-lanya yungu Mamalu Kurrurnpa kunyjunyu, yiltangulyu. Nyinani-lanya Kurrurnpa kunyjunyu. \v 7 Yuu, Mamalu ngarnawarrapurlukalu-lanya ngampurr kanyirni karrartanyjulu, kunyjunyumanu-lanya. Yiwilyirringulara Mamaku. Yuu, yungu-lanya Kurrurnpa kunyjunyu palunyamili. Palunyajanulalu wulu nyinaku Mamangka, yiltangulyu. Nintilara, wululalu wanka nyinaku Mamangka ngulampa. \p \v 8 Yuu, wangka ngaanya yiltaminyirri. Tayitaji, wajala-janampa wangka ngaanya kawalyalu! Jampaluya kulilku Mamangka, kunyjunyuya nyinaku, ngarrunyjuya nyinaku wituka. Yuu, ngaanya wangka kunyjunyuminyirri. Jampaya martukaja kulilku wangka ngaanya, kunyjunyuya nyinaku. \p \v 9 Karlkinpaya nyinani martukaja jiingka nyuntunja. Yumuya wangkinpa, ngurrparaya yiltaku. Ngurrparaya Mamaku. Mirta-jananya kulila!, mawu mungkurri-janampalu puntu karlkingkamarra. Kanyirniya wangka kujupa kujupa. Kanyirniya mirlimirli yinikajawinti julyjujanukajawinti. Ka-janampaya yinikajaku ngukarri wangkani. Mawu mungkurri-janampalu jiinjamarra!, mirta-jananya kulila! Warrkirninpa-ngkuya karlkikarlkilu. Jurtaluya wajarninpa, “Nintilajura Luwuku Juwukajamiliku julyjujanuku. Ngurrparaya karlkinpa.” Tayitaji, mirta-jananya kulila!, mawu mungkurri-janampalu jiinjamarra! Putaya wangkinpa. Jampa-jananyaya martu karlkinju kulilku, walykuya nyinaku. \p \v 10 Karlkinpaya martukaja wuumurru wangkani. Pakiya parra wajarni. Lalapungkukija-jananyaya martukaja. Jampa martu wangkaku jilanya, marrkula! Jampa nyuru wangkama, yarralaka marrkula! Jampanta mirta kulilku, jurra!, mirtalun wangka! \v 11 Yuu, jampa martu nyinaku jilanya, walyku jiinya, kawarnkawarn wangkinpa. Parlanypara nyinaraku kunyjunyu. Kurntamaninpa Mama. Kulirningku palunya walyku. Nintira palunya walykuku jiingartuka, mirtangku kurntarrinpa palunyangurninyjinga, paki. \s1 Ngaanya-janampa wangka kujupa martukajaku Kuuritimartajikajaku \p \v 12 Tayitaji, maarnanta kurtingku kuju yirna. Kurtingkurna Yaatamaji. Pakingkarna kurtingku Tijikajpa jiikarti. Jampanta warinykatiku yirna jiinya, nyuntun wala yanku yinta kujupakutu Nikapalajikutu. Kululku-lingku jiingka Nikapalajingka. Nyakurnanta jiiwati. Nyinakijarna jiingka wantajarrakurlu. \v 13 Kujarra kujupapula yirna kujarra nyinani Kuuritingka kuwarri. Yankukijalupula Kuuritijanu kuwarri kuwarringulyu. Kuju martu yini Jiinaji. Palunyanga luuya. Kujupanga yini Yapulujpa. Tayitaji, ngampurr kanyila-pulanya! Jampapula warntitiku yanku, yungku-pulanyan mirrka wulungulyu, manilurrju. \p \v 14 Yuu, Tayitaji! Wajalku-jananyan martukajangka ngayu kujarramilikajangka, ngampurr kanyilkura-pulanyaya. Palunyajanuya kunyjunyu nyinaku, nintirrikuya, karrartanyjurrikuya. Yuu, ngampurr kanyilku-jananyaya karlkinpa. Yuu, wajalku-jananyan jilanya, palunyajanuya nyinaku kunyjunyu. Mirtaya parlanypayi nyinaku, paki, karrartanyjuya nyinaku. \p \v 15 Yuu, Tayitaji! Ngayunjulajunta wurrkulirninpa nyuntu. Wajala-jananya karlkingka martungka Kuuritimartajingka jilanya, “Kulirninpalaju-nyurranya. Yarnngalulara katini wangka Jiijajku.” \p Yuu, pukunypaya nyina! Mamalu-nyurranya ngampurr kanyirni karrartanyjulu.