\id PHP Martu Wangka Mini Bible 2010 reprint with revisions \h Pilipayimartajiku \toc1 Pilipayimartajiku mirlimirli wakarnu \toc2 Pilipayimartajiku \mt1 Pilipayimartajiku mirlimirli wakarnu \c 1 \p \v 1 Pilipayimartajiku-lijungkuya kurtingkuni ngaanya mirlimirli, Puuljukamu Timitilu, Kurayijku warrkamupurlukalu. Jiijajmili walyjakajanyurra nyininpa. Wulikajaku-lijungkuya kurtingkuni, jaajipurluka maaja majukajakukamu maaja kujupakajakulurrju. \v 2 Mamalukamu Jiijaj Kurayijjuntaya wulikaja pukurlju ngampurrju kanyilku, palujanunyurra pukurlpa nyinakura. Jiijajpa jiinya-lampa maaja maju nyininpa. \s1 Puulju-janampa pukurlju japilpayi \p \v 3-5 Ngayululiju kulini kunyjunyunyurra nyinin, palujanuliju Mama marninypungkuni. Nguyulurna-nyurrampa wululu pukurlju Mama japini, jumajirna kulini julyjula Mamamili warrkamu ngapilpayi, Jiijajmili wangkala parra wajalpayi. Julyju-lanyajuyan manikaja yungu, Jiijajmili warrkamula parra ngapilkura. \v 6 Julyjunyurra pakiwana nyinapayi, ka Mama-nyurrampa nyarrurringu ka-nyurranya nintirnu palumili wangkakunyurra junga nyinakura, palujanu wululu-nyurranya ngampurrju kanyilku, ka Jiijajpa marlaku yankuni. Wangka jiinyarna yiltalu kulini. \v 7 Ngayurna-nyurrampa layikamuminyirri nyininpa, ka wululurna-nyurranya kulini. Mirtajunyurra parlanyarringu, jumajirna jiilja nyininpa. Marlpajunyurra nyininpa, Mama ngarnawarrapurlukayuru. Mamalurni ngaangka pukurlmaninpa, ka ngampurrjurni kanyini. Jiilurni ngampurrju kanyilpayi, kuutja, jamparna jiingka Jiijajmili wangka wajalpayi. \v 8 Yiltarna-nyurrampa wajani, Mamangka mirangka. Yiltarna-nyurrampa layikamuminyirri nyininpa, Jiijaj Kurayijpayuru. Jii-nyurrampa layikamuminyirri nyininpa. \v 9 Mamarna-nyurrampa japirni layikamurrirangkunyurra wulikaja nyinara, Jiijajmili walyjakaja. Jilanyalurrjukurna japirni nintipukanyurra nyinakura, jungalunyurra wululu kulilkura. \v 10 Palujanunyurra ninti nyinakura junganyurra nyinakura. Palujanu mirtanyurra wululu walykukaja ngapilku, ka kunyjunyunyurra ngula ngaraku kuutja, jampa Jiijajpa marlakurrinyja. Mirta-nyurranya kuutja kuru wajalku. \v 11 Palujanunyurra wulu kunyjunyu nyinaku, kayilapa junganyurra nyinaku, jumaji Jiijajju-lanya murlpirrmani jungala nyinakura. Palujanula Mama wulikajalu marninypungkumalpa. \s1 Wulurna Jiijajmili warrkamu ngapinmalpa \p \v 12 Walyjakajalurniya kulila! Jurtawartakajalurniya warrkira ka pungkupayi, palujanurna ngaangka jiilja nyinani. Palujanuya karlki kujupalu Jiijajmili wangka parra wajani, kayilapaya martukaja yarnnga Jiijajmili walyjarringu. \v 13 Ngaangkarna jiilja nyininpa, jumajirna Jiijajmili walyja, warrkamupurluka. Jilanyakuya ninti nyininpa, ngalyikarrpilkajakamu ngaamartaji karlkin kujupakaja. \v 14 Kuwarrirna jiilja nyininpa, Jiijajmili walyjakajalu yarnngalu kulini, Jiijajjurni ngampurrju kanyirninpa. Palujanuya Jiijajmili walyjakaja murlpirrpa nyinani, jilanya kulini, “Jiijajju Puulpa ngampurrju kanyini, ka ngayunpalurrju-lanya ngampurrju kanyilku.” Palujanuya murlpirrju Jiijajmili wangka parra wajani, ngurluparnilu. \v 15 Karlkinjuya martukajalu Jiijajmili wangka parra wajarni, ka ngayukujuya parlanypa nyinani. Ka karlkin kujupaluya Jiijajmili wangka parra wajarni, ka ngayukujuya pukurlpa nyinani. \v 16 Jiikajajuya layikamurrira nyinin, kuliniya jilanya, “Mamalu Puulpa junu Jiijajmili wangka-jananya kuutja wajalkura.” \v 17 Karlki kujupaluya ngayukujuya parlanypa, palukajaluya Jiijajmili wangka parra wajani, kaya kulini maaja majuya nyinakuraku, Jiijajmili walyjakajaku, wulikajaku, Puulyuru. Kulirninpaya jilanya, “Puulpa maaja puta jiilja nyininpa, wamparu nyinara kujilpa.” \v 18 Mirtarna-janampa wirrilyirrinpa. Pukurlarrinparna yarnngaluya kuwarri Jiijajmili wangka parra wajarni, ngayukujuya layikamukamu jii ngayukujuya parlanykajalu. \v 19 Wulurna pukurlpa nyinamalpa ngaangka jiilja, jumajirna kulini ngularna jiiljanu pakalku, jampanyurra Mamangka japinmalpa ngayuku pakalkurarna. Yiipinyurra jilanyalu wululu Mamangka japinmalpa, ka Jiijajmili Kuurtilurni murlpirrmanku, ka jiiljanurna yiltangulyu pakalku. \v 20 Yiltalurna kulini Jiijajmili warrkamurna wululu ngapilkura. Kulinirna wulurnara Jiijajku murlpirrpa nyinakura, palujanuya yarnngalu martukajalu Jiijajpa marninypungkumalpa. Mayitpirniya mitu pungku, palujanuya Jiijajmili walyjakajalu jilanya kulilku, “Puulpa yilta Jiijajku junga nyinapayi, murlpirrpa”, kayilaya Jiijaj Kurayijpa marninypungkumalpa. Yiipirna wanka nyinaku, Jiijajmili warrkamurna wulu ngapinmalpa, palujanurniya Jiijajmili walyjakajalu kulilku kaya Jiijajpa marninypungkumalpa. \v 21 Mayitpirniya mitu pungku, palujanurna yanku Mamamili ngurrangka wulu nyinaku, Jiijajja kujungka. Yiipirna wanka nyinaku, wululurna Jiijajmili warrkamu jungalu ngapinmalpa. \v 22 Purturna kulini, mayitpirna miturriku, karna yanku Mamamilingka ngurrangka nyinaku, mayitpirna wanka nyinaku. Yiipirna wanka nyinaku Jiijajmili warrkamurna wululu ngapilku. \v 23 Ngayurnara layikamuminyirri Mamamili ngurrangkarna yankura nyinakura, Jiijajja kujungka. \v 24 Yiipirna ngayu wanka nyinaku, kulinirna ngampurrjurna-nyurranya kanyilku, ka wululurna Jiijajmili wangka nintijulku. \v 25 Kuwarrirna yiltalu kulini jiiljanurna pakalku wankarna-nyurrampa nyinaku. Ka yankurna-nyurranya nyinaku, ka nintijunmalpa, palujanunyurra pukurlpa nyinakura, Jiijajku wulu. \v 26 Yuwa yiltarna-nyurranya yarralku nyinaku, palujanunyurra kulilku ka pukurlarrikujunyurra jilanya, “Puulju-lanya julyju wangka nintilpayi, palujanula junga Jiijajmili walyja nyininpa. Yilta jii maaja walyja-lampa nyininpa.” \p \v 27 Wangka kujungulyunyurra ngaanya kulilku. Junganyurra wulu nyinakura Jiijajmili wangkaku. Palujanu jakurlparna kulilku jilanya, junganyurra wulu nyinani. Mayitpirna ngaajanulu kulilku pukurlarriku, mayitpirna-nyurranya maa yanku kulilku, ka pukurlarriku. Jakurlpa jilanyarna kulilku pukurlarriku, “Pilipayimartajiya kujungka junga nyinani Jiijajku. Palumiliya warrkamu kunyjunyulu ngapini.” \v 28 Mamakuraya parlanypa jiikajaku-janampanyurra mirta ngurlurriwa!, murlpirrpaya nyinama! Nyaku-nyurranyaya murlpirrpa nyinani ka jilanyaya kulilku, “Jiijajmili walyjakajaya jiinya murlpirrpa nyinani, yiltaluya palumili wangka kulini, yilta Mamalu-jananya ngula wanka kanyilku. Ka ngayunpa-lanya warrkilku kurtingku.” Yilta, Mamalu-nyurranya jilanya wanka kanyilku. \v 29 Mamalu-nyurranya kulini jungaranyurra Jiijajku nyinani, kayilanyurra jiiku pukurlpa nyinama! Mamalu jilanyalurrju kulini, jurtawartakajaluntaya warrkilku ka pungku, palujanuya wulu Jiijajku junga nyinama! \v 30 Karlkilunyurra julyju jurtawartakaja nyangu, ngayurniya warrkilpayi, karniya pungkupayi. Jakurlpalurrjunyurra kulilpayi, ngurra kujupa ngurra kujupangkarniya warrkira ka pungkupayi. Ngayurniya warrkira pungkupayi palunyayuru-nyurranyaya warrkilku ka pungku. \c 2 \s1 Jiijajpa nyinapayi, Mamakura warrkamupurluka \p \v 1-2 Jiijaj Kurayijkunyurra walyja nyininpa, ka murlpirrpanyurra nyininpa. Jiijajpa-nyurrampa layikamu nyininpa, palujanunyurra pukurlpa nyininpa. Mamamili Kuurtikunyurra walyja nyininpa. Jiijajmili walyjakajaku-janampanyurra karlkiku layikamurrira nyininpa, ka karlki kujupakunyurra parlanypa nyininpa. Wajarninparna-nyurranya, kawalyanyurra kujungka nyinaku Jiijajmili walyjakaja. Layikamurrirangkunyurra wulikajaku nyinama!, nyarrungkunyurra nyinama!, palujanurna-nyurrampa pukurlpaminyirri nyinaku. \v 3 Karlkinju-ngkuya jilanya wajarni, “Ngayuluwiyajurna jungalu kulini, mirtan nyuntu jungalu kulini.” Mirta jilanya-langku warrkilkura. Jilanyalurrju-ngkuya karlkilu wajarni, “Ngayurna maaja nyininpa, mirtan nyuntu maaja nyininpa.” Mirta-langku jilanyalu warrkilkura. Mirta-langku walyjalu marninypungkuraku, kunyjunyula nyinakura warrkamupurlukayuru. Mirtala maajayuru walyjalu-langku marninypungkura nyinamalpa, warrkamupurlukayurula yaka nyinamalpa. \v 4 Martu kujupakuya kulira ka ngampurrju kanyila!, mirta walyjalungkun kulira nyinama! \v 5 Jilanyayurunyurra nyinakura!, Jiijaj Kurayijyuru. Julyju palura Mamakura warrkamupurlukayuru nyinapayi. \v 6 Jiijajkamupula Mama ngarnawarra maparn kujuwinti nyinapayi, ka palujanu Jiijajpa yanurni parnatu marturringu. Mirtangku kulirnu jilanya, “Ngayurna mirta parnakutu yanku, wulurna nyinamalpa Mamangka maparn kujungkaliju.”, paki. \v 7 Yilta yanurni marturringu, Mamakura warrkamupurlukarringu. Mirta Mamalu muunpungu, Jiijajpa parnakarti yankuraku, walyjalungku kulirnu ka yanurni. \v 8 Mamalura wajalpayi, palujanu jungalu parnawanalu-jananya martukaja nintilpayi. Kayila yirni yanu wartangka wiltiyikingu, ka miturringu, Mamalulu wajanyjangka. \v 9 Palujanu Mamalu wankarnu mitujanu, ka kangu, palumili ngurrakarti ngarnawarra. Kayila maaja maju-lampa junu wulikajaku, yini Jiijajpa wajarnu. Yini jiinyala kulirni, wulikajalu, kala pukurlarrini. \v 10 Maaja jiinyala wulikajalu pupatiku, ka marninypungkula. Wulikajalula pupatiku marninypungku, ngarnkamartajilukamu parnamartajilu, malpukajalulurrju. \v 11 Wulikajalula jiingka pupatiku wajalku jilanya, “Yilta Jiijaj Kurayijpa maaja maju.” Jilanyala Mamalurrju marninypungku ngulanga. \s1 Layitiyurunyurra nyinaku, Jiijajmili walyjakaja \p \v 12 Walyjakajalurniya kulila! Julyjurna-nyurranya kujungka nyinapayi, kayilanyurra ngayungka kulira junga nyinapayi. Palunyayurunyurra kuwarrilu ngayumili wangka kulira, ka junga nyinakura, jumajirna wirrirli jiilja ngaa nyinani. Wuluraya junga Jiijajku nyinama manarrparni!, palujanu ngula Mamalu-nyurranya wanka kanyilku, palumili ngurrangka. \v 13 Mamalu-nyurranya jiilu murlpirrmanku, junganyurra wulu nyinakura, palujanu-nyurrampa Mama pukurlpa nyinaku. \v 14 Yiipi Mamalu-nyurranya wajalku, mirtanyurra parlanyarri!, yirniluwiyajuya ngapila! \v 15-16 Yiipinyurra yirninyju nyinaku, Mamamili jijinyurra walyja nyinaku, junga. Martuya karlkinpa parlparriwana walyku nyinara ngapirninpa, palunyawana-jananyanyurra nyinamalpa, junga. Mungajarra layitikaja kampani, ka palukartiya martukaja yankura kujungkarrini. Palukajayurunyurra layitikajayuru ka martukajalu-nyurranyaya nyakura ka kujungkarrini, Jiijajmili wangkaya kulilkuraku. Yiipinyurra jilanya junga wulu nyinaku, ngayurna-nyurrampa pukurlarriku ngula, jampa Jiijajpa marlakurriku. Kayila Jiijajju-nyurranya nyaku ka pukurlarriku, kayila kulilku, “Yilta Puulju-jananya kunyjunyulu ngayuku wangka parra wajalpayi, mirtaju ngayuku warrkamu manarrarringu ka junu yanu, paki.” \v 17-18 Julyjuya puluku pungkupayi mirtayirtiku, Mamaraya yungkupayi, martukajalu. Jiiyururniya mayitpi kujupakajalu Puulpa mitu pungku, mirtayirtiyuru, kayilaju Mama pukurlarriku, jumaji mirtayirtiyururniya pungu. Ngayulurna-nyurranya Mamamili wangka nintilpayi, ka kulirnunyurra pukurlarringu, palujanu-nyurrampa Mama pukurlarringu. Mama mirtayirtiku pukurlpa nyinapayi, palunyayuru-nyurrampa Mama pukurlarrinpa jumajinyurra Mirtayirtiyuru nyininpa. Ngayuyurunyurra jilanyaku pukurlpa nyinaku, jamparniya jilanyayuru mitu pungku. \s1 Timitikamupula Yipaparatatujpa nyinapayi \p \v 19 Kulirninparna Timitirna mawu kurtingkurna-nyurranya, yiipi jilanya kulirni maaja Jiijajju. Mawuntaya yanku kulilku ka jakurlparni kunyjunyu kangkurni ngayukarti. Jakurlpa jii kunyjunyurna kulilkija, palukurnara Timiti mawu kurtingkuni. \v 20 Timitiluwiyaju kulirni ngayuyuru kanyilkuralijuntaya ngampurrju. \v 21 Karlkin kujupalu-ngkuya kulini walyjaluwiyaju, mirtaya Jiijaj Kurayijkurnu warrkamu jungalu ngapini. \v 22 Timitikuranyurra ninti nyininpa, Jiijajkurnu warrkamupurluka kunyjunyu. Kujungkaluliju Jiijajmili warrkamu jungalu ngapilpayi, walyjararralu. Jiinya ngayuku kajayuru nyininpa. \v 23 Kuutpurlukalurni maajalu kuwarri wangkaku. Wangka jiinyarna kulilkuka, Timitirnantaya mawu kurtingku. \v 24 Timiti-nyurranya mawu yanku nyinaku, karna-nyurranya palujanu ngayu maa yanku, yiipi jilanya Jiijajju kulirni. \p \v 25 Jilanyarna kulini. Yirna kujupa Yipaparatatujparna-nyurranya mawu kurtingkuni, kuwarri, ngayurtinku walyja. Kujungkaliju Mamamili warrkamu ngapilpayi, ka-linyajuya warrkira pungkupayi. Julyjunyurra yirna palunya kurtingu ngayurni ngampurrpa kanyilkura. \v 26 Nyuntunjunyurra kulirnu, ka kujilarringu Yipaparatatujpa ngarnta ngarripayi. Ka Yipaparatatujpa-nyurrampa kujilpa nyinapayi, palujanurna-nyurrampa palunya kurtingkuni. Kujilpa-nyurrampa nyinapayi. \v 27 Yiltaminyirri ngarnta maju ngarripayi, miturringara. Mamara nyarrurringu ka wankarnu. Ngayukulurrjuju nyarrurringu Mama, ka palu wankarnu, jumajirnara kujilarrira yulajaku, walyjaminyirriju ngayuku. \v 28 Martu jiinya Yipaparatatujpanyurra yiltaminyirri nyaku pukurlarriku. Jiikuranyurra pukurlarrikurarna walalu kurtingkuni. Nyakunyurra pukurlarriku, kayilarna ngayulurrjurna-ngkuya wulikajaku pukurlarriku. \v 29 Jampa mawu yanku jarrpaku, karanyurra pukurlarriku, jii-nyurrampa Jiijajmili walyja, warrkamupurluka kunyjunyuminyirri. Yiipi jilanyayuruya Jiijajmili walyjakaja kujupakaja yankura jarrpamalpa, palunyangka-janampanyurra pukurlarrikuminyirri, jumajinyurra Jiijajmili walyjakaja nyininpa. \v 30 Yilta jiilu Jiijajmili warrkamu ngapilpayi, Yipaparatatujju ka miturringara. Julyjurni yanu kujungkaliju warrkamu ngapilkuraku, jumajinyurra wirrirli nyinapayi, mirtarninyurra yanu. \c 3 \s1 Jiijajmili walyjakajaya kunyjunyu nyinani Mamaku \p \v 1 Walyjakajaluya kulila! Nyamuju ngayumili wangka pakirrini. Mamamili walyjanyurra nyininpa, pukurlpaya nyinama! Wangka jiinyarna-nyurranya julyju wajarnu, ka yarralkurna-nyurranya wajalku, wirrilyiparnilu. Wangka jiinyurra yarralku kulilku junganyurra nyinakura, walykukajanyurra ngapiljaku. \v 2 Ngampurrpaya nyinama!, karlkilu-nyurranyaya pakiwana nintiljaku. Juwukurnu luwuwiyajuya kulira nintini Jiikajalu-nyurranyaya wajarni Jiijajmili walyjakaja yirnamalkija. Mirta-jananyanyurra kulila! \v 3 Mamamili Kuurtilu-lanya nintini, ka jungala Mamaku nyinani, ka marninypungkunila, ka pukurlpala nyinani Jiijajmili walyjakaja. Palukajaluya kulira wajarni, jilanya, ngayunjula Jiijajmili walyjakaja yirnamalkura, palujanu Mamakulara junga nyinakura, mirtala jilanyayuru nyinakura. \v 4 Jii karlkinjuya kulini, “Juwumili luwuwanalaju junga nyininpa.” Ngayurna Puulpa jiiwana jungaminyirri nyinapayi, jungalurna Juwumili luwu wanalpayi. Yiipi Mamalu wajalngara Juwumili luwungkala wanka nyinakura, palujanurna ngayurni julyju wankanngara. Jilanyanga paki, mirtarni wankarnu. Yiltarna Juwumili luwuwana nyinapayi jilanya. \v 5-6 Kujunga wiikingkarna nyinapayi, jiji japuwartarniya yirnamarnu, Juwumili luwuwanalu. Ngayukuju mitunyjarripurluka julyju nyinapayi Pinjaminpa, Yijurilku kaja. Juwurna yilta nyininpa, Yipuru wangkawinti, ngayumili mamayuru. Jungarna nyininpa Juwumili luwuku. Jungarna yiltaminyirri nyinapayi Paraji, Jiijajmili walyjakajarna-jananya pungkupayi, Juwumili luwurna yiltaminyirri wanalpayi. Ngayumili walyjakajalurniya Parajikajalu purtu ngukarrilpayi, jumajirna jungaminyirri Juwumili luwuku nyinapayi. \v 7 Julyjurna jilanya kararnu kulilpayi, “Mamalurni yirna kunyjunyu wankalku, jumajirna Juwumili luwuwana junga nyinapayi.” Kuwarrirna kulini jilanya, “Luwu jiiwanarna junga nyinapayi, palujanu Mamalurni mirta wankalku. Jiijajparna kulirnu walyjarringu, palujanurni Mamalu wankani.” \v 8 Ngayulurna kulini, manikajakupa wartakajaku, parnakajakulurrjurna mirta kulira pukurlarrini, Jiijaj Kurayijkuwiyajurna kulira pukurlarrini. Ngayuku maaja majuminyirriju nyininpa. Palunyakuwiyajurna kujuku nyininpa, mirta wartakajakukamu manikajakulurrju, paki. Pinyijunurna-jananya wartakajakamu manikaja, Jiijajkuwiyajurna kujuku nyininpa. Mirtarna kulini Juwukurnu luwuwana junga nyinaraku, junurna. \v 9 Ngayulurna kulini, Mamaju pukurlarrini, jumajirna Jiijajpa jungalu kulini, Jiijaj Kurayijkurnara walyja nyininpa. Ka Mamalu jilanya kulini, “Puulpa kunyjunyu nyininpa, Jiijajmili walyja, ngularna palu wanka kanyilku.” Mirtarna jilanyayuru kulirni, Puulju, “Juwukurnu luwuwanarna junga nyinani, kayilarni Mamalu wankalku.” Mamalu mirta jilanyayuru martu wankarni. \v 10 Kurayijkuwiyajurna kujuku kulira nyinakura. Mamalu maparn majulu palunya mitujanu wankarnu. Maparn majulurni jiilu murlpirrmara kanyilkura, jungarnara Kurayijku wulu nyinakura. Julyjuya Jiijaj Kurayijpa warrkirnu ka punguya miturntanu. Palunyayururniya ngayu warrkira ka pungku miturntalku. Palunyangka jiiyurukurna ngayu pukurlpa nyininpa. \v 11 Jilanyarna kulini, “Ngula Mamalurni mitujanu wankalku, kayilarna wulu wanka nyinaku.” \s1 Martulu kulini riijingka winamurriraku \p \v 12 Mirtarna-nyurranya wajani jilanya, “Kunyjunyurna nyinani, walykuparni.”, jamu tayimurna walyku ngapirnin. Wulurna yajilku junga nyinakura, ngularna wanka nyinakura Mamamili ngurrangka, walykuparni. Jiingkarna wanka nyinakura Jiijaj Kurayijjurni palumili walyja yintarnu junu. \v 13-14 Ngayuku walyjakaja kulilaya! Wulurna kulirni jungarna nyinakuraku, mirtarna kulirni Juwumili luwuku junga nyinakuraku, junurna. Yiipirna walyku ngapilku, Mamarnara japilku palujanuju walyku jiinya warningku, palujanurna yajilku jungarna nyinakuraku, ngularna Mamamili ngurrangka wanka nyinaku. Martulu kulini riijingka winamurriraku, maajalura mani yungkuraku. Martu jiiyuru ngayurna Puulpa wulu junga nyinaku, ka Mamalurni maniyuru yungku, palumili ngurrangkarni wanka kanyilku. \v 15 Karlkinyurra Jiijajmili julyjujanu walyja nyinani. Jiikajalurniya kulila!, wangka jiiyururna ngayulu kulirni, walykuwintila wulikaja nyininpa, kala yajilku junga nyinakuraku. Wangka paluyurunyurra kulilkura. Mayitpi kujupawananyurra karlkilu kulini, ngula Mamalu-nyurranya nintilku. \v 16 Nyamu, jilanyawiyajuya kulila! Julyjunyurra junga nyinapayi Jiijajku, palunyayurunyurra wulu junga nyinaku. \p \v 17 Walyjakajaluya ngaanya kulila! Julyjurna-nyurranya ngayu junga nyinapayi, palunyayurunyurra karlki junga nyinani. Jiikajayurunyurra wulikajalu nyaku ka junga nyinaku. \v 18 Jilanyarna-nyurranya julyju wajalpayi yarnngangka, ka yarralkurna-nyurrampa yulanyjanju wajalku jilanya. Karlkinpaya julyju Jiijajku walyja nyinapayi, kaya kuwarri pakirringu nyinani. Jiijajkuraya parlanyarringu, pakiku-janampa wiltiyikingu wartangka ka miturringu. \v 19 Yilta-jananya Mamalu mitukarti kurtingku, warungkaya kampaku. Jiikajaya nyinani walykukajaya ngapirni wululu, palukajaluya murlpirrju walykukaja ngapini, kurntaparnilu. Parnangkakuwiyajuya kulini, manikukamu wartakajakulurrju, mirtaya kulini Mamamili ngurrangka ngarnawarra nyinaraku. \v 20 Ka ngayunjula Mamamilingka ngarnawarra ngurrangka nyinaraku kulini. Maaja Jiijaj Kurayijpa ngarnkajanu yankurni, palujanulara majarni, jiilu-lanya wanka kanyilku. \v 21 Yankurni-lampa Jiijajju yarnangu kujupalku palunyayurulku maparnwintilu ka kunyjunyuminyirrila nyinaku, ngarntaparni. Yiltaminyirri-lanya yarnangu kujupalku maparn majuwintilu, jumaji-lampa maaja majuminyirri nyinaku, ngarnkapurlukakajaku, ka parnapurlukakajakamu malpukajakulurrju. \c 4 \s1 Puulju-jananya wajalpayi junga nyinaraku \p \v 1 Palujanuya ngayuku walyjakaja, murlpirrpaya nyinama!, maaja Jiijaj Kurayijku junga wulu. Purturna kulirni mawurna-nyurranya yankura nyakuraku, kujilparna-nyurrampa nyininpa. Kulirarna-nyurrampa nyininpa pukurlpa. Jilanyarna-nyurranya kulira marninypungkuni, yiltanyurra Jiijajku junga nyininpa. \v 2 Wangka kujupawanarna-nyurranya wajalku. Wanti kujarralurnipula kulilkura!, Jijijalukamu Jintikilu. Kawalyapulan nyinakura!, Jiijajmili walyjapulan nyinani, jurturarrayuru. \v 3 Nyamu, kujupangkarnalu wajarni, Yukupilangka. Nyuntujun walyja junga nyinapayi. Wajala-pulanya jii wanti kujarrangka, kawalyapula junga nyinakura. Palurtinjulaju kujungkalu Jiijajmili wangka parra wajalpayi, karlki kujupalulurrju, Kilimanmapulu. Jiikaja-jananya Mamalu mirlimirlingka yinikaja junu, palujanuya wanka wulu nyinamalpa. \v 4 Pukurlpaya nyinama!, maaja Kurayijkunyurra walyja nyininpa. Yarrarnurna-nyurranya wajarni jungalunyurra kulilkura. Pukurlpaya wulu nyinama!, \v 5 kunyjunyu-janampanyurra nyinakura martukajaku, maaja Jiijajju-lanya ngula warrkiljaku, palunya-lampa kuwarri marlakurrijaku. Yilta Jiijajpa-lampa kuwarri yankuni. \v 6 Mirtanyurra ngunjularrima!, Mamaya wululu japira nyinama!, ngunjulparnilu. Mamawiyajuya marninypungama!, jumaji-lanya wulikaja yunginpa. \v 7 Palujanu Mamalu-nyurranya pukurlmanku, ngunjulparninyurra nyinaku, jumajinyurra Jiijajmili walyjakaja nyinani, ka kunyjunyulunyurra kulira nyinamalpa. Jilanyaya ngunjulparni nyinakura kaya martukajalu purtu kulirni, ka Mamaluwiyaju-lanya pukurlmanin, ka ngampurrju kanyirni. \v 8 Walyjakajaluya kulila! Wangka ngaanyawiyajurna-nyurranya wajalku jilanya. Jungalunyurra kulira nyinama! Jiilanyaya kulila!, karlkinpa-janampaya kunyjunyu nyininpa, karlki kujupa-janampaya layikamurrira nyininpa, karlki kujupalu-jananyaya marlpalu ngampurrju kanyinin, karlkin kujupalu-janampaya mirta ngulyulu mankuni. Jiikajayurunyurra junga nyinakura, mirtanyurra walyku ngapilkura. \v 9 Ngayurna-nyurrampa julyju junga nyinapayi, ka nyakupayirninyurra, palunyayurunyurra kuwarri junga nyinamalpa. Julyjurna-nyurranya Mamamili wangka jungalu nintilpayi, wangka jiinyurra junga kulira nyinamalpa, palujanu Mama ngarnawarrapurlukaluntaya ngampurrju kanyilku. Jiilu-lanya pukurlmara kanyini. \s1 Puulpa-janampa pukurlpa nyinapayi, maniraya yungkupayi \p \v 10 Maaja Kurayijkurnara walyja nyinani, karna-nyurrampa pukurlarrini, jumajirninyurra ngampurrju kanyilkuraku kulini. Julyjurninyurra jilanya ngampurrju kanyilpayi. Kulirnirna mirtarninyurra junu yanu, nyurilurninyurra kulilpayi. Purtunyurra kulilpayi, wartakajakamu manikajanyurra kurtingkuraku, ngayukarti. \v 11 Kulirnirna ngampurrjurninyurra kanyirni, mirtanyurra kulilparni ngayuku nyinin, ka kulirnirna Mamalulurrjurni ngampurrju kanyirni. Mamalurni yungkunyjangka mayiti majuwarta, mayitpi japuwarta, palunyawintirna nyamu pukurlpa nyinani. \v 12 Nintirna nyinani mirrkakamu warta majuwintirna julyju nyinapayi, mani majuwintilurrjurna. Jilanyakulurrjurna ninti nyinani, mirrkakamu warta japuwinti, mani japuwintilurrjurna nyinapayi. Jilanyarna kulini. Yiipirna mirrkakamu maniwinti nyinani, pukurlparna nyinani, ka yiipirna mirrkaparnikamu maniparni nyinani, pukurlparna nyinani. Yiipirna munku nyinani, pukurlparna nyinani, ka yiipirna kalypartu nyinani, pukurlparna nyinani. Jilanyarna wulu pukurlpa nyinani. Martu yupaljuwiyajulaju jilanya kulini, mirtaya martu wulikajalu jilanya kulini. \v 13 Jiijaj Kurayijjurni murlpirrmanin jilanya wulu pukurlpa nyinakura. \v 14 Kunyjunyurninyurra nyarrurringu, ka mani ngayukarti kurtingu, jilanyalurninyurra kuwarri pukurlmanu, jumajirniya jurtawartakajalu warrkira kanyini. \v 15 Julyjurna parna Majatuniyangka nyinapayi. Palujanurna nyunturtinmili ngurrawana Jiijajmili wangka parra wajalpayi. Kayilarniya Jiijajmili walyjakajalu kujupakajalu mirta manikamu mirrkakaja yungkupayi, nyunturtinwiyajulu. Jilanyakunyurra Pilipayimartaji ninti nyinin. \v 16 Palujanurna tawun Jijaluniyangka nyinapayi, kajunyurra manikaja kurtingkupayi. \v 17 Mirtarna maniku kulira nyininpa. Jilanyalurna kulini, Mamalu-nyurranya ngula puntajilu junga ngapilku, jumajirninyurra mani yungkuni. \v 18 Kuwarrirni mani palunya majuminyirri katingu yungu, nyunturtinmili Yipaparatatujju. Yiltarninyurra yungkupayi mani maju wululu. Nyamurna manikaja kanyirni, mirtarna kulini muuku maniku. Mamakunyurra mani jii mirtayirtiyuru yungu, palunya-nyurrampa pukurlarrini. \v 19 Mama ngarnawarrapurluka maaja maju nyininpa martu yarnngaku, parnakamu ngarnkakulurrju. Jiilu-nyurranya ngampurrju yungkumalpa, yirnilu, jumaji Jiijaj Kurayijkunyurra walyja nyinani. \v 20 Mama ngarnawarrapurlukala wululu marninypungkumalpa. Nyamu, wangka ngaa pakirringu. \s1 Wajarnu-jananya pukurlju \p \v 21 Wangka ngaawiyajurna-nyurranya wajalku. Jiijajmili walyjakajaku-janampa wajala!, pukurlparna-janampa. Jiijajmili walyjakajalulaju ngaamartajilu wajani, pukurlpalaju-nyurrampa. \v 22 Mamamili walyjakajalulajuntaya ngaamartaji wulikajalu wajani, pukurlpalaju-nyurrampa. Maaja Yukajajkuraya ngurrangka karlki kujupa warrkamurrinpa. Jiikajalu-nyurranyaya wajani, pukurlpa-nyurrampaya. \v 23 Jiijaj Kurayijpa-nyurrampa nyarrurriku, ka ngampurrju kanyilku.