\id COL Martu Wangka Mini Bible 2010 reprint with revisions \h Kalajanmartajiku \toc1 Kalajanmartajiku-janampa mirlimirli wakarnu \toc2 Kalajanmartajiku \mt1 Kalajanmartajiku-janampa mirlimirli wakarnu \c 1 \p \v 1 Mirlimirli ngaa-lijungkuya Kalajanmartajiku wakara kurtingkuni, Puuljukamu Timitilu. Timiti jiinga Jiijajmili walyja nyinani. Julyju Mama ngarnawarrapurlukalurni kulinu ngayurnara Puulpa Jiijaj Kurayijmili jakurlpurluka nyinakura. \p \v 2 Mama ngarnawarrapurlukakuranyurra walyjakaja nyinani, ka Jiijaj Kurayijkuranyurra junga nyinani. Mamangkarnalu japilpayi paluluntaya ngampurrju kanyilkura, kanyurra pukurlpa nyinakura. \s1 Wululaju Mama marninypungkupayi jumaji-nyurranya nintijunkupayi \p \v 3 Wululaju Mama marninypungkupayi jumaji-nyurranya nintijunkupayi, jungaranyurra nyinaraku. Mama jiinga Jiijaj Kurayijkura mama nyininpa. \v 4 Karlkilu-lanyajuya Jiijajmili walyjakajalu jakurljunkupayi jilanya, jungaranyurra Jiijajku nyinani, kayilapa-janampanyurra layikamu nyinani kujupakajaku, Jiijajmili walyjakajaku. \v 5 Julyju-nyurranyaya Jiijajmili wangka kunyjunyu jakurljunkupayi Jiijajmili nintipurlukakajalu, kanyurra kulilpayi jilanya, “Yilta Jiijajmili walyjakajala wanka wulu nyinamalpa, Mamamili ngurrangka.” \p \v 6-7 Jii Jiijajmili wangka kunyjunyuya Jiijajmili walyjakajalu parra jakurljuninpa, ngurra kujupawana ngurra kujupawana, ka ngurra parlparriwana. Ka martu kujupakajaluya wangka jii kulira kaya Jiijajmili walyjarrinpa. Nyunturtinmili ngurrawanalurrjuluya wangka jiinya kulira kaya Jiijajmili walyjarrinpa. Kanyurra nyunturtinjulurrjunyurra wangka jiinya julyju kulinu. Ngayurtinmili walyjaluntaya yini Yipaparajju nintijulpayi jilanya, “Mama ngarnawarrapurlukalu-lampa kurtingu palumili kaja, walykukaja-lampa warningkura.” Ka wangka jiinyurra kulinu, kanyurra Jiijajmili walyjarringu, jumaji-nyurrampa walykukaja warningu. Jii Yipaparajjulaju Jiijaj Kurayijmili warrkamu ngapini. \v 8 Palulu-lanyaju julyju jakurljunu nyunturtinpangkunyurra layikamurrira nyinani. Mamamili Kuurtiluntaya nintinu jilanyanyurra nyinakura. \s1 Jiijaj Kurayijkamupula Mama maaja maju kujarra \p \v 9 Julyjulaju jakurlpa kulinu nyunturtinpanyurra Jiijajmili walyjarringu. Palujanu-lajungkuya Mamangka wulu japilpayi, ka kuwarri-lajungkuya wululu japini. Jilanya-lajungkuya japilpayi, Mamalu-nyurranya nintilkura, kunyjunyuranyurra nyinakura. Jilanyalurrju-lajungkuya japilpayi, Mamamili Kuurtilu-nyurranya nintilkura jungaranyurra paluku nyinakura. \v 10 Yiipi jilanyanyurra junga nyinaku, ka kunyjunyukajanyurra martu kujupakajaku ngapilku, Mama-nyurrampa pukurlpa nyinaku. Palujanuranyurra nintiminyirri nyinaku. \v 11 Palujanuntaya Mamalu murlpirrmanku, kayilapanyurra pukurlpa nyinaku, jampa-nyurranyaya parlanykajalu warrkira ka pungkumalpa. \p \v 12 Mama jiilu-lanya jamartapungu, jiilu-lanya wanka wulu kanyilku. Palujanurna kulini, wululunyurra Mama marninypungkumalpa, jumaji-nyurranya wanka wulu kanyilku. \v 13-14 Julyjulara malpumili maajaku warrkamupurluka nyinapayi, kala walykukaja wululu ngapilpayi. Ka Mama ngarnawarrapurlukalu-lanya palumili walyjamanu, kalara palumili kajaku walyja nyinani. Palulu-lampa Jiijajju walykukaja warningkuni, wululula walykukaja ngapiljaku. Palujanu-lampa Jiijajpa maaja maju nyinani, jumaji walykukaja-lampa warningkuni. \p \v 15 Jiijaj Kurayijkamupula Mama maaja maju kujarra nyinani, maparn majuwintipula nyinani. Mama palungaya mirta martulu kurulu nyangu, paki, Jiijajpawiyajuya kurulu nyakupayi. Yilta palunga maaja majuminyirri. Julyjunga parnakamu ngarnka mirta nyinapayi, Jiijajpanga palupalaji nyinapayi. \v 16 Palulupula Mamalu parnakamu ngarnka ngapinu. Ngapikajalurrjupula ngapinu?, parnapurlukakajakamu ngarnkapurlukakajakamu kujungurrupurlukakajakamu Mamamili wikarrukaja, ka malpukajalurrju. Ngaakajapula ngapinu wulikajaluya Jiijajpa maaja maju marninypungkura. \v 17 Julyju parnakamu ngarnka mirta nyinapayi, Jiijajkamupula Mama palu kujarrapalaji mamararra nyinapayi. Kuwarri parnakamu ngarnka nyinani, palu kujarralupula kanyini, pakirrijakungkamarra. \p \v 18 Palu Jiijajpanga-lampa maaja maju nyinani, palumili walyjakajaku. Palunga kurranyi mitujanu wankarringu, kala ngayurtinpa marla mitujanu wankarriku. Mirtaya martu kujupakaja mitujanu wankarringu, paki, paluwiyaju kuju wankarringu, palujanu-lampa maaja maju nyininpa. \p \v 19 Yuu, Jiijaj Kurayijkamupula Mama, maaja maju kujarra nyinani, maparn majuwintipula nyinani. \v 20 Mama ngarnawarrapurlukara pukurlpa nyinapayi Jiijaj Kurayijku, jumaji wartangka wiltiyikingu, ka miturringu, mijikaja-lampa yintingu. Julyjuya mirtayirti kuka pungkupayi, Mamalu-janampa walykukaja warningkuraku. Paluyuru-lampa Jiijajpa mirtayirtiyuru miturringu, palulu-lampa walykukaja warningkuraku, ka Mama-lampa kawalya nyinakura. \p \v 21 Julyjuranyurra Mama ngarnawarrapurlukaku ngurrpa nyinapayi, kayilapa-nyurrampa mirta kawalya nyinapayi, jumajinyurra walykukaja ngapilpayi. Wululunyurra kuranju kulilpayi, walykukajanyurra ngapilkura. \v 22 Palujanu ngarnawarrajanu yankupayi Mamamili kaja, kayilapa jiji japuwartarringu. Palujanuyilapa yirnarringu ka wartangka wiltiyikingu ka-lampa miturringu, jilanya mirtayirtiyuru miturringu. Palujanu Mamalu mirtayirti jii nyangu, kayilapa-lampa kawalyarringu, jumajilara Jiijajmili walyjakaja nyinani. Palulu-nyurranya Mamalu kulini jilanya, “Yilta palukajangaya ngayumili walyjakaja junga nyinani.” \v 23 Julyju-nyurranyaya Jiijajmili wangka jakurljunu, kanyurra kulinu, kayilapanyurra Jiijajmili walyjarringu. Palujanunyurra kulilpayi jilanya, “Yilta-lanya ngula kangku wanka nyinajunku, palumili ngurrangka.” Jilanyaya wululu kulinma!, karanyurra junga wulu nyinama!, Jiijajku. Jiijajmili wangka palu-jananyaya kujupakajalu Jiijajmili walyjakajalu parra wajalpayi, ngurra parlparriwana, karna-jananya ngayululurrju Puulju parra wajalpayi. \s1 Mamalu kulinu, ngayurna Puulpa palumili warrkamupurluka nyinakura \p \v 24 Julyjuya Jiijaj Kurayijpa warrkira pungkupayi, palunyayururniya ngayu warrkiraka pungkupayi. Ka kuwarrirna pukurlpa jiilja nyinani, jumajirna Jiijajmili wangka parra wajalpayi. Warrkamu ngaakurnara pukurlpa nyinani. \v 25 Julyju Mama ngarnawarrapurlukalu kulinu, ngayurna palumili warrkamupurluka nyinakura, Jiijajmili walyjakajarna-jananya ngurra parlparriwana parra nintijulkura. Ka palulunga kulini, mawu yankurarna-nyurranya Jiijajmili wangka maju nintijulkuraku. \v 26 Julyjuraya Jiijajmili wangkaku martukaja ngurrpa nyinapayi, Mamawiyajura ninti nyinapayi, ka-jananyaya kuwarri Jiijajmili nintipurlukakajalu wangka palu parra nintijuninpa, ngurra parlparriwana, Mamamili walyjakajaluya jungalu Jiijajpa kulilkura. \v 27 Jilanya-nyurranya Mamalu Juwuparnikajangka Jiijajmili wangka yutinu, jilanyanyurra nintilu kulilkura, “Jiijaj Kurayijpa-lanya walyjakajangka kujungka nyinani, ka-lanya ngampurrju kanyini, wanka wulula ngula nyinaku, palumili ngurrangka.” \p \v 28 Palujanulaju-jananya wanyulu Jiijajmili wangka martukajangka nintijuni, yutiya kulilkuraku, karaya junga Jiijajku nyinakuraku. Jiijajmili walyja karlkinpangaya pakiwana nyininpa, kalaju-jananya ngurlujuninpa jungaraya nyinakura. Kulinilaju Jiijajmili wangka majulaju-jananya nintijulkura jungaminyirriraya nyinakura, Jiijajku. \v 29 Jiijajjurni murlpirrmaninpa jilanyalurna-jananya jungalu nintijunkura, Jiijajmili walyjakajaraya jungaminyirri nyinakura. \c 2 \p \v 1 Jiijajmili walyjakajalurniya wangka ngaanya ngangkula! Mirtarna-nyurranya Kalajanmartajikamu tawun Liyutujiyamartaji kurulu nyakupayi, paki. Jiijajmili walyjakajaya kujupakaja ngurra kujupa kujupawana nyinani, ka jiikajalurrjurna-jananya mirta kurulu nyakupayi, paki. Jiikajakukamu nyunturtinkulurrjurna-nyurrampa Mama wululu japilpayi, karna-nyurrampa wululu kulilpayi wanyjalpanyurra nyininpa. \v 2-3 Karna-nyurrampa jilanyalu japilpayi, pukurlpanyurra nyinakura. Ka yiipingkunyurra layikamurrira nyinaku, Mamalu-nyurranya nintijunku jungaranyurra Jiijaj Kurayijku nyinakura, kayilaparanyurra palumili walyjaminyirri nyinaku. Julyju mirta Jiijaj Kurayijpa parnangka nyinapayi, paki, palukuraya martukaja ngurrpa nyinapayi, palujanu Mamalu-jananya Jiijaj Kurayijpa yutinu, palumili wangkala kuwarri kulini. Jiijajkungara paluku wangka jungaminyirri nyinani, ka palunga nintiminyirri wulu nyinani. \v 4 Wangka palumilirna-nyurranya nintini, wangka kujupanyurra martukajamili kuliljakungkamarra, jungaluranyurra Jiijajmiliwiyaju wangka wululu kulilkura. \v 5 Ngayurnangkuraya wirrirli nyinani nyunturtinjamarra, karna-nyurranya kuurti mawu yanu nyinani. Kuurtilurna-nyurranya nyakuninpa jungaranyurra murlpirrpa Jiijajku nyinani, karna-nyurrampa pukurlarrini. \s1 Jiijaj Kurayijju-lanya wululu murlpirrmaninpa \p \v 6 Yiltaranyurra julyju Jiijaj Kurayijku walyjarringu, karanyurra maaja jiiku wulu junga nyinama! \v 7 Julyju-nyurranyaya nintipurlukakajalu nintijunkupayi, murlpirrparanyurra Jiijajku nyinakura. Jiijaj Kurayijkuwiyajunyurra kulira, karanyurra wulu junga nyinamalpa. Paluya Jiijaj Kurayijpa wululu marninypungkuma!, jumaji-nyurranya murlpirrmaninpa. \p \v 8 Mitunyjarriku wangka-nyurranyaya karlkilu nintijunkupayi, wangka jiikunyurra junga nyinakura. Palukajanga mirta Jiijajmili wangka, paki. Palujanunyurra mirta jii wangkakaja kulila!, paki, jurraya! \p \v 9-10 Jiijajkamupula jii Mama ngarnawarrapurlukangapula maaja maju kujarra nyinani, maparn majuwinti. Jii Jiijajpanga-janampalura maaja majuminyirri nyinani, maaja parnapurlukakajangkamarrakamu malpukajangkamarralurrju. Jii maaja majukuranyurra walyjakaja nyinani, murlpirrpanyurra nyinani. \v 11 Martukajala ngayurtinpa yirnarrini, mirtala jijikajayuru nyinani, paki. Yirnanyurra murlpirrpa nyinani, Jiijajmili walyjakaja. Ka mirtanyurra walykukaja wululu ngapini, paki. \v 12 Martukajalula parnangka mitukaja jampajuninpa. Paluyuruya Jiijajpa pirnkingka mitu junu, kayilapa palujanu wankarringu. Yuu, parnangkaya mitukaja jampajuninpa, palunyayuru-nyurranyaya kalyungka mitukajayuru jampajunu, jampa-nyurranyaya kalyungka jarrpajunu. Kayilapanyurra kalyujanu pakanu, ka wankarringu, ngapiyuru?, Jiijajyuru. Palunga pirnkijanu mitujanu pakanu ka wankarringu. Kayilapanyurra wanka nyinani, jumajinyurra Mama palu kulinu, ka Jiijajmili walyjarringu. Mama jiilunga maparn majuwintilu Jiijajpa wankanu. \v 13 Julyjunyurra wululu walykukaja ngapilpayi, mituyurunyurra yurriparni nyinapayi, mirtanyurra Jiijajmili warrkamu ngapilpayi. Kuwarrinyurra wanka nyinani, jumaji Mamalu-nyurrampa walykukaja warningu, kanyurra Jiijajmili warrkamu ngapini. \p \v 14 Julyjula Muujajmili luwu wululu warlangkupayi, ka Mama-lampa wirrilyi nyinapayi, kawalyaparni. Palujanu Mama-lampa kawalyarringu, jumaji Jiijajpa wartangka-lampa wiltiyikingu, ka walykukaja-lampa warningu. \v 15 Jiijaj Kurayijpa-lampa wiltiyikingu ka miturringu, kayilapa palu-janampalura Maaja majuminyirri nyinani, jii malpukajangkamarra. Kaya martukajalulurrju parnapurlukakajalu kulini, palunga Jiijajpanga maaja majuminyirri nyinani. \p \v 16 Martu karlkinju-nyurranyaya wajalpayi Juwumili luwuwananyurra nyinakura. Jilanya-nyurranyaya wajalpayi, “Muujajmili luwu jilanya nyinani, kukakaja karlkinpanyurra ngalkunmalpa, ka karlki kujupakajanyurra junkumalpa. Ka mirrkakajalurrjunyurra karlki ngalkunmalpa, ka karlki kujupakajanyurra junkumalpa. Ka Muujajmili luwu kujupa jilanya nyinani, Juwumili turlkukajangkanyurra nyinakura.” Mirtanyurra luwu paluwana nyinakura, paki, Jiijajmili wangkawanawiyajunyurra kuliraka junga nyinakura. \v 17 Julyju Mamalura Muujajpa luwu palu yungu, martukajaraya junga nyinakura, jumaji Jiijaj Kurayijpa mirta parnangka nyinapayi, paki, karaya mirta palumili wangkaku ninti nyinapayi. Jiijaj palulura Muujajja munkarra nyinani. \p \v 18 Ka martu karlki kujupalu-nyurranyaya wajalpayi, Mamamili wikarrukajawiyajunyurra marninypungkuraku, ka mirtanyurra Mama ngarnawarrapurluka marninypungkuraku. Palukajalungaya mirrkakamu kuka junkuni, wikarrukajaya marninypungkuraku. Ka jiikajalu-nyurranyaya jilanya wajalpayi, “Mama ngarnawarrapurlukalurni miru nintijunu, karna-nyurranya jungalu wajani. Palujanurninyurra ngayumili wangka kulilkura.” Mirta-janampanyurra palukajaku wangka kulilkura, jurraya!, jumajiya kulini, maajakaja-nyurrampaya nyinakuraku. \v 19 Mirtaya palukajalu Jiijajmili wangka kulini, junkuninpaya. Jiijaj Kurayijpawiyaju-lampa maaja maju nyinani, ka jiilu-lanya murlpirrmanin, wululara junga nyinakura. \s1 Jiijaj Kurayijmiliwiyajuya wangka kulila!, mirta martumili \p \v 20 Jiijaj Kurayijpa-nyurrampa miturringu walykukaja-nyurrampa warningu. Palujanunyurra wangka palumili kulinu, karanyurra palumili walyjarringu. Paluwiyaju-nyurrampa maaja maju nyinani. Jiikajaluntaya martukajalukamu malpukajalu muunpungkuni pakiwananyurra nyinaraku. Mirtanyurra palukajamili wangka kulilkura, jurraya! Palukajalungantaya muunpungkupayi jilanya, \v 21 “Mirtanyurra kuka jiikaja ngalkura, jurraya! Ka mirtanyurra mirrka jiikaja ngalkura, paki, jurraya!” \v 22 Wangka ngaanyaya kulila! Jii kukakamunga mirrka mirta wulu nyinani, pakirrinpa. Palujanunyurra mirta martumili luwu jiiwana nyinakura, paki, Jiijajmili wangkawiyajuya kulila! \v 23 Martu jiikajalulu-nyurranyaya wajalpayi, “Yiipinyurra ngayurtinmili luwu wanalku, Mama ngarnawarrapurlukalu-nyurranya kulilku, kayilapantaya martukajalu marninypungku, ka jilanyaranyurra Mamaku jungaminyirri nyinaku.” Mirtanyurra wangka palukaja kulilkura, jurraya! Palujanu yiipila luwu palukaja wanalku, mirtalara Mamaku junga nyinaku, nyurilula walykukaja ngapinmalpa jilanya. Wululula kulinmalpa nyupa kujupawinti ngarrikura, ka wululula kulinmalpa mirrkakamu kuka maju ngalkura. Ka Jiijaj Kurayijjuwiyaju-lanya murlpirrmani, jungala wulu nyinakura. \c 3 \p \v 1 Jiijaj Kurayijpa palu mitujanu wankarringu ka wanka nyinani. Paluyurunyurra wanka nyinani, jumaji palumili wangkanyurra kulinu, ka palumili walyjarringu. Mirtanyurra kulila!, parnangkanyurra nyinakijalu, kulilaya!, Mamamili ngurrangkanyurra wanka wulu nyinakura. Ngurra jiingkanga Jiijaj Kurayijpakamupula Mama, maaja maju kujarra nyininpa. \v 2 Ngurra jiingkanyurra ngula nyinakuraku kulila!, mirtanyurra parna ngaangka wulu nyinaku, paki. Palujanunyurra mirta kulila!, manikamu wartakaja maju kanyilkura, jurraya! \v 3 Julyjunyurra walykukaja wululu ngapilpayi, ka kuwarriranyurra Jiijaj Kurayijku junga nyinani, maaja majuku. Palungapula Mamakamu kujungka nyinani, maaja maju kujarra. \v 4 Parna ngaangkaranyurra Jiijaj Kurayijkuwiyaju nyinani, ka ngularanyurra jiingka kujungka nyinaku maaja majumili walyjakaja, jampa palu marlaku yankurni. \p \v 5 Junganyurra wulu nyinakura, mirtanyurra nyupa kujupakajangka kulilkura, ngarriraku, paki. Ka mirtanyurra jarntuyuru nyinakura, paki. Mirtanyurra kulilkura, walykukaja ngapilkuraku, paki. Ka mirtanyurra wartakukamu mani majuku kulira nyinama!, paki. Yiipiya martukajalu jilanya kulinmalpa nyinaraku, mirtaya Mama ngarnawarrapurluka kulini, kayilapa mirtaraya junga paluku nyinani, ka marninypungkuni, paki. Jilanyalungaya mirta Mama marninypungkuni, wartakamu maniwiyajuya marninypungkuni. \v 6 Yiipiya jilanyalu Mama junku yanku, kayilapaya pakiwana nyinaku, kayilapa-jananya Mamalu ngula wirrilyiwintilu warrkilku kurtingku. \v 7 Julyjunyurra jilanyayuru pakiwana nyinapayi, jumaji-jananyanyurra walykukajangka kujungka nyinapayi. \v 8 Kayilapanyurra kuwarri mirta pakiwana nyinakura, paki, jurraya! Mirtanyurra martu kujupaku wirrilyi nyinama!, paki. Ka mirtaranyurra martu kujupaku parlanypa nyinama!, paki. Mirtanyurra martu kujupa nyurnimankura, paki. Ka mirtanyurra martu kujupa warrkilkura, paki. \v 9 Ka mirtanyurra martu kujupangka kajalkura, paki. Ka mirtanyurra jilanya pakiwana nyinakura. Julyjunyurra pakiwana nyinapayi, ka walykukaja ngapilpayi, kayilapa kuwarrinyurra mirta jilanyayuru nyinakura. \p \v 10 Mama ngarnawarrapurlukalu-nyurranya manu walyjamanu, ka mirtanyurra walykukaja wululu ngapini. Mama palulu-lanya parnangka junu, ka palunga wulu junga nyinani. Ka Mama paluyurunyurra junga nyinani, kayilaparanyurra nintiminyirri nyinaku. \v 11 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki Juwuparnikaja nyinani, ka karlki kujupanyurra Juwukaja nyinani. Karlkinpanyurra yirnarringu ka karlki kujupanyurra mirta yirnarringu, paki. Kanyurra karlki kujupa Kiriki wangkawinti nyinani, ka karlki kujupanyurra mirta Kiriki wangkawinti nyinani, paki. Karlki kujupanyurra wangka kujupawinti nyinani. Ka karlkinyurra warrkamupurlukakaja nyinani, karlkinganyurra mirta warrkamupurlukakaja nyinani, paki. Jiijaj Kurayijpanga-lampa wulikajaku ngayurtinku nyinani. Palunga-lanya kujungka ngayurtinja nyinani. \p \v 12-13 Mama ngarnawarrapurluka-nyurrampa layikamuminyirri nyinani, julyju-nyurranya kulinu palumili walyjakajaranyurra nyinakura. Palujanungkunyurra layikamurrira nyina walyjakaja! Jiijajmili walyjakajanyurra kunyjunyu nyinakura, mirtangkunyurra walyjalu marninypungkura nyinakura, paki. Ka mirtaranyurra kujupaku pipurru wirrilyirrikura, paki, kunyjunyunyurra kuliraka nyinakura. Yiipinta martulu putamanku, mirtan puntajilu putamala!, jurra! Yankulun kawalya wangkaku ka nyinaku. Jiijaj Kurayijju-ngkuya walykukaja warningkuni, ka-nyurrampa kawalya nyinani. Paluyurunyurra kujupakajaku kawalya nyinakura. \v 14 Yuwa, layikamurrirangkunyurra nyinakura, kayilapangkunyurra pukurlpa nyinaku. \p \v 15 Jiijaj Kurayijmilinyurra wulikaja nyinani, palukuranyurra pamuli kuju nyinani. Paluluntaya junu palumili walyjakaja, pukurlpangkunyurra nyinakura. Palunyaluntaya Jiijaj Kurayijju pukurlmaninpa, palujanunyurra kunyjunyukajawiyaju kulilkura, mirtanyurra walykukaja kulilkura, ngapilkuraku. Mamanyurra wululu marninypungkura, jumaji paluluntaya pukurlmaninpa. \v 16 Jiijaj Kurayijmiliwiyaju wangkanyurra kulira nyinama!, pukunyjungkunyurra wangka jiiwana nintijunama! Wululunyurra Mama kulinmalpa palunyurra marninypungkuraku, ka palumili turlkukajanyurra yinkanmalpa, ka palumili turlku nyuwankajalurrjunyurra yinkanmalpa. \v 17 Wululuranyurra Jiijaj Kurayijpa japinmalpa, yaaluranyurra martu kujupaku kunyjunyu ngapilkura. Mamanyurra wululu marninypungkumalpa, jumaji palulu-nyurrampa Jiijajju walykukaja warningkuni. \s1 Nyupa walyjakuya junga nyinama! \p \v 18 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki wantikaja nyupawinti nyinani. Nyunturtinpa-janampanyurra nyupa kunyjunyu nyinakura, yirna walyjaku, maajayuruku. Jilanyanyurra kunyjunyu nyinakura Jiijajju kulini. \p \v 19 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki yirnakaja nyupawinti nyinani. Nyunturtinpa-janampanyurra nyupa kunyjunyu nyinakura, mirta-jananyanyurra pungkumalpa, paki. \p \v 20 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki jijikaja nyinani. Nyunturtinpa-janampanyurra mamakukamu yakurtiku kunyjunyu nyinakura. Jampantapula wajanyjangka palujanun yirnilu yarra ka ngapila! Yiipi jilanyanyurra yirnilu ngapilku, Mama ngarnawarrapurluka-ngkuya pukurlpa nyinaku. \p \v 21 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki mamakamu yakurti nyinani. Nyunturtinju-jananyanyurra mirta jijikaja maajayurulu nyurilu muunpungkuranpa ngapilkurakuya, jurraya!, jumaji wirrilyirrijakuya. \p \v 22 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki warrkamupurlukakaja nyinani. Nyunturtinpa-janampanyurra maaja walyjakajaku kunyjunyu nyinakura. Jampanta wajalku ngapilkuraku palujanun yirnilu yankuka ngapilku. Mirtan palungkawiyaju kurungka ngapila!, paki, wululuran jungalu ngapinmalpa, jumajiran nyuntu Jiijajku walyja nyinani. \v 23 Jilanyanyurra kulilkura, “Mirtarnara maaja parnapurlukakuwiyaju warrkamurrini, maaja Jiijajkurnara junga nyinani, palujanurnara maaja parnapurlukaku junga warrkamurriku.” \v 24 Ka yiipiranyurra maaja Jiijajku junga nyinaku, kayilapa maaja parnapurlukakulurrjunyurra junga nyinaku. Palujanuntaya maaja Jiijajju nyinajunku palumili ngurrangka, kayilapa jiingkanyurra wanka wulu nyinaku. \v 25 Kayilapa yiipiranyurra mirta jii Jiijajku junga nyinaku, mirta-nyurrampa ngula pukurlpa nyinaku, paki, ka kuutja-nyurranya walykukaja wajalku kurtingku. \c 4 \p \v 1 Jiijajmili walyjakajanyurra karlki maajakaja nyinani, warrkamupurlukakajanyurra kanyini wulu-nyurrampaya warrkamurriraku. Ka nyunturtinpa-janampanyurra kunyjunyu nyinakura, jumaji kujupangka kurungkanyurra nyinani, maaja ngarnawarrapurlukangka. \p \v 2 Jiijajmili walyjakajakurna-nyurrampa wulikajaku wangka ngaanya wajani. Ka martu kujupakajaku-janampanyurra wululu Mama japinmalpa. Mirta-janampanyurra kunyalakarralu japinmalpa, paki, ngarrulu-janampanyurra japinmalpa. Mamanyurra japiraka marninypungkumalpa. \v 3 Ka jilanyalurrju-lampajukuya Mama japila!, Mamalu-lanyaju nintijunkura, ngayurtinjulaju-jananya nyurilu Mamamili wangka jakurljunkura, Jiijajmili wangkalurrju. Jiijajmili wangka jiikuraya martukaja ngurrpa nyinapayi, ka kuwarri Mamalu-jananya wangka palu yutinu. Kuwarrirna jiilja ngayu nyinani, jumajirna wangka Jiijajmili parra wajalpayi. \v 4 Mamangkajuraya japila!, ngaangkarna-jananya wangka Jiijajmili yutilu nintijunkura. \p \v 5 Jampa-jananyanyurra Jiijajku ngurrpakajangka nyinaku, pukunyju-jananyaya jakurljula!, Jiijajmili wangka, palumili wangkaya kulilkuraku. \v 6 Yiipi martulu purtu kulilku, kayilapanta japilku, palujanuran pukunyju wajalku, jungalu kulilkura. \s1 Ngayurtinjulajuntaya japini, “Kunyjunyunyurra nyinani?” \p \v 7-8 Ngayurtinku-lampajuku walyja Tijikajpa ngaangka nyinani. Palurtinjulaju maaja Jiijajmili warrkamu ngapilpayi. Palulaju kurtingku nyunturtinkarti ka jakurljunkuntaya yaalulaju ngaangka ngayurtinpa nyinani, kayilapantaya jakurljunku yaalurna ngayu ngaangka jiilja nyinani. Jilanyantaya jakurljunku kanyurra pukurlarriku. \v 9 Palukarti-nyurranyapula mawu yanku Tijikajkamu Nijimanpa. Palunga Nijimanpanga nyunturtinmili walyja nyinani, ka Jiijajkura junga wulu nyinapayi. Palu kujarraluntayapula jakurljunku yaalulaju ngaangka nyinani. \p \v 10 Yuwa, yirna yini Yarajakajpaliju jiilja nyininpa. Ka palulukamu Maakju-nyurranyapula japini, “Kunyjunyunyurra nyinani?” Maakpanga palunga Panapajkura makurta nyininpa. Julyjurna-nyurrampa wajanu, jampa Maakpa-nyurranya mawu yanku, pukurlparanyurra paluku nyinakura. \v 11 Martu yini kujupa ngaangka nyininpa Jiijajpa, palunga yini kujupa ngapi?, Jajajpa. Ka palulu-nyurranya japira ka kulini, “Kunyjunyunyurra nyinani?” Martu jiikajangaya Juwukaja nyinani, jiikajalulaju Mamamili warrkamu kujungkalu ngapilpayi, martu yarnngaluya palumili wangka kulilkura. Yuwa, palukajalurniya pukurlmalpayi. Jiijajmili walyjakajaya kujupakaja Juwukaja nyinani. Palukajalulaju mirta kujungkalu Jiijajmili warrkamu ngapilpayi, paki. \p \v 12 Nyunturtinmili walyja Yipaparajpanga ngaangka nyinani, palunga yilta Jiijaj Kurayijmili walyja. Ka palulu-nyurranya japira kulini jilanya, “Kunyjunyunyurra nyinani?” Palulungkuraya japilpayi Mama, Jiijaj Kurayijju-nyurranya nintijulkuraku, jungaranyurra nyinakura. Ka japilpayingkuraya jungaluranyurra Jiijaj Kurayijku wululu ngapilkura. \v 13 Ngayulurna-ngkuya wangka ngaa yiltalu wajani, Yipaparajjungkuraya wululu nyunturtinku japilpayi, ngapikajakulurrju?, Liyutujiyamartajikukamu Yiriyapulijmartajikulurrju. \p \v 14 Ngayurtinku walyja yini Luukjukamu Tiimajjupula kulira japini jilanya, “Kunyjunyunyurra nyinani?” Luukju palulu-jananya ngarntakaja wankalpayi. \p \v 15 Tawun Liyutujiyangkaya Jiijajmili walyjakaja nyinani. Karlkiya palukaja kujungkarripayi wanti yini Nimpamili ngurrangka. Jiikajangka-jananyaya jakurljula!, Nimpangkakamu Jiijajmili walyjakajangka, ngayulu Puuljurna-jananya japini, “Kunyjunyunyurra nyinani?” \p \v 16 Mirlimirli ngaarna-nyurrampa kurtingkuni Kalajanmartajiluyan kulilkura, jampa jiimartajilu-nyurrampa riitamulku. Palujanu-janampayan kurtingkura Liyutujiyamartajiku, palukajaluya kulilkura. Mirlimirli julyjurna-janampa wakanu kurtingu. Ka mirlimirli palulurrjunyurra mankuraka riitamulkura. \p \v 17 Julyju maaja Jiijajju nintijunu Yakipajpa, palumili warrkamu ngapilkuraku. Wajalaluya!, warrkamu palu wululu ngapilkuraku. \p \v 18 Mirlimirli ngaanyarna jayinamuni jilanya Puulju. Wulurna jiilja nyinani, palujanu Mamajuraya wululu japinma! Mamangkarnangkuraya wululu japini, paluluntaya ngampurrju kanyilkura.