\id REV - Molima NT [mox] -Papua New Guinea 2010 (DBL 2017) \h Veʼita \toc1 Yaubada ena Veʼita Ioni ʼinaya \toc2 Veʼita \toc3 Ve \mt1 Yaubada ena Veʼita Ioni ʼinaya \is1 Buki ana alamani weaqina \ip Ioni ena ʼwayavi baʼe ʼinega kana alamania tolaʼai ʼifoqe ʼinaya tuta nana italafelea bwanabwana Fatimosi ʼinaya, mana me Loma niʼa ikafia ta iaʼuya bwanabwana nana ʼinaya. Ta ena toa ʼiuna mana Yaubada ena vona ta wese Ieisu Valena yawala dadanea diʼwe taha taha ʼidia. (1:9) \ip Ta Ioni nana wese Ieisu Valena ana toʼwayavi, ta wese ena leta kukusadi toidi ʼwayavidi vaina ʼekalesia ʼidia. Ta baʼe buki nana ana avutugu magilafuna kana ʼitedi: Daʼa 1 ʼinega be daʼa 3 ʼinaya Ioni ʼekalesia ana yau seveni ʼidia ʼwayavia sabi vona iuladi be sabi givetunuqidi, ta wese nuanuana edi vetumaqana ʼinaya ina tovoloʼiʼita tuta nana vevoalana ina lobei. Ta daʼa 4 ʼinega be daʼa 22 ʼinaya Yaubada ena veʼita Ioni ʼinaya weaqina. ʼInega Ioni kavona veʼwayoqega yani taha taha matanaya iʼifoqe ʼitedi tuta maimai weaqina ta wese tomotau edi toa vataya weaqina. \ip Ta baʼe buki nana ʼinaya Yaubada ena veʼita Ioni ʼinaya ge ʼidewani Buki Gwalagwalana qabudi gamonaya, ta ʼesi kavona maʼamaʼayau ʼinega yani qabuna weaqidi veʼita ʼifoqeyea ʼiawanaya. Ta Ioni matanaya veʼita ʼeala ʼitedi Seitani ena vevoalana Yaubada ʼinaya. Ta wese ʼitea maʼoda ʼinega Yaubada Seitani ma enavo navewaiwai vaʼinedi, ta wese maʼoda naluvematasabu ʼaiqedi. Ta buki nana ana ʼebeluʼovoa ʼinaya vematamagilafuyeda Ieisu me ena luvine waiwaina naʼevivi mai bwaʼobwaʼoya. ʼInega mahala be wese bwaʼobwaʼo vauvaudi ina ʼifoqe, ta omoʼe ʼinaya Yaubada ena tomotauyavo toa vataya aqiaqi otaqina ina lobea. \iot Buki gamona \io1 1:1-8 Buki baʼe ana ʼwayavi ʼiuna, ta wese lukaiwa ʼekalesia ʼidia \io1 1:9–3:22 Veʼita nugweta ta wese leta ʼekalesia adi yau seveni ʼidia \io1 4:1–8:1 Fefwai nunumina adi bwedi adi yau seveni \io1 8:2–11:19 Bea adi yau seveni imuʼedi \io1 12:1–13:18 Mwata gegoyo be yubai luveifadi magilafudi \io1 14:1–15:8 Veʼita taha taha Yaubada ʼinega \io1 16:1-21 Yaubada ana diavilavila gaeba adi yau seveni ʼidia \io1 17:1–20:10 Yaubada ʼabaga Babiloni be, yubai luveifana be, tovesimasimana luveifana ta wese Seitani vewaiwai vaʼinedi \io1 20:11-15 Luvine be luvematasabu ʼebeluʼovoa \io1 21:1–22:5 Mahala vauvauna be, bwaʼobwaʼo vauvauna ta wese Ielusalema vauvauna \io1 22:6-21 Vona ʼebeluʼovoa \c 1 \s1 Vematamagilafu \p \v 1 \x * \xo 1:1 \xt Ve 22:6\x* Nugweta Yaubada veʼita Ieisu Keliso neia tolaʼai nawale naʼifoqe, ta ʼabibodanaya Ieisu ena tovaleʼewa taha vetunea ena tofewa Ioni ʼinaya baʼe yani diavona sabi veʼitana, \v 2 ta ʼebeluʼovoa Ioni Ieisu ena tofewayavo qabudi baʼe yani diavona weaqidi simana ʼifoqe ʼidia. Ta yani diavona niʼa ʼitedi, ta wese Ieisu ena viaqayavo weaqina be Yaubada ena vonayavo Ioni simana ʼifoqe aqiaqiedi. \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Ve 22:7,10\x* Ta tomeqabu baʼe ʼwayavi nana Yaubada ʼinega ina avoya totoa vaʼauta matadia luaqiaqiedi be me edi qaiawa ina toatoa. Ta wese tomeqabu baʼe yani diavona inoqonoqolidi ta ina nuaveʼavinidi, e taudi wese adi fata ina qaiawa, mana ge tuta kuena ʼinaya baʼe yani diavona Yaubada nagiveʼifoqeyedi. \s1 Ioni ena lukaiwa ʼekalesia adi yau seveni ʼidia \p \v 4 \x * \xo 1:4 \xt ʼIfo 3:14-15; Ve 3:1; 4:5\x* Baʼe ʼwayavi nana yaʼa Ioni ʼiguyega omiʼa ʼekalesia ami yau seveni ʼimia diʼwe Eisia gamonaya. \b \p Egu nuanua qiduana omiʼa nuakolokolo be nuadaumwala Yaubada ʼinega ona lobea. Tauna tuta ʼebeveʼale be, tuta baʼitagana ta wese tuta vataya ana Yaubada. Ta wese nuanuagu baʼe toa diavona ona lobedi niboana adi yau seveni ʼidiega. Taudi Yaubada ana galiva kaikaiwabuna ʼiawanaya itoatoa. \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Kol 1:18; Same 89:27\x* Ta wese nuanuagu Ieisu Keliso ʼinega nuakolokolo nana be nuadaumwala nana ona ʼewa aqiaqiedi. Tauna tuta qabuna tovonahaqiaqi. Ta baʼe Ieisu nana maduyaʼitoto ʼaligega, ta wese tauna toluvine qabudi bwaʼobwaʼoya veqidua vaʼinedi. \p Tauna veveyolubeda qiduana, ta yawaina be sulalina awafelea weaqida, e baʼe ʼinega eda ilivu luveifadi ʼidega ʼewa yavuledi. \v 6 \x * \xo 1:6 \xt 1Fit 2:9; Ve 5:10; 20:6\x* Ta Ieisu niʼa venuaʼivineda ena tomotauyavo ta wese ena tovegubayavo ʼidewani, be yaqisa kana vetofewa Yaubada Tamana ʼinaya. Ieisu kana awatuboya tuta vataya ʼinaya, mana tauna Tovewaiwai ta tuta vataya ana Toluvine Qiduana! Vonahaqiaqi, eda nuanua ʼidewani. \b \q1 \v 7 \x * \xo 1:7 \xt Dan 7:13; Sek 12:10; Md 24:30; Ion 19:34-37; 1Te 4:17\x* Oʼitei, Ieisu mahalega maimai gawatega. \q1 Tomotau qabudi ina ʼitea, \q2 ta wese taudi lova \q2 ana toʼidawayavo ina ʼitea. \q1 Ta totoa bwaʼobwaʼoya qabudi \q2 me edi nuavita ina dou tauna weaqina. \q1 Vonahaqiaqi, baʼe yani diavona ina ʼifoqe aqiaqi. \b \p \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Ve 21:6; 22:13\x* Eda Kaiwabu Yaubada vonaya, “Yaʼa Alofa be Omega, yani qabuna edi ʼebeveʼale ta edi ʼebeluʼovoa!” Ta wese tauna tuta baʼitagana be tuta lova ta wese tuta maimai ana Yaubada. Ta tauna Tovewaiwai vaʼine. \s1 Ioni Tomotau Natuna ʼiteʼitea \p \v 9 Yaʼa iami Ioni be omiʼa niʼa kaveʼaidega Keliso maega. Ta itaʼa qabuda me eda bibitaqo visiqa be wese veilaqe ʼaidegana kalobelobea eda fewa Ieisu ʼinaya weaqina. Ta me Loma ikafigu ta iaʼufelegu taha bwanabwana ana wawa Fatimosi ʼinaya, ta omoʼe ʼinaya yatoa. Ta egu toa ʼiuna mana Yaubada ena vona ta wese Ieisu Valena yayawala dadanea diʼwe qabuna ʼidia. \v 10 ʼInega Kaiwabu ena ʼaubena taha ʼinaya Niboana Gwalagwalana ʼiguya ʼifoqe yalutonovia, ta tutana ʼinaya bona qiduana gwavuguyega yanoqolia ana noqola kavona bea ʼidewana, \v 11 ta voneguya, “Yani qabuna uʼiteʼitedi fefwai ʼinaya una ʼwayavidi, ta leta diavona una vetunedi ina tauya ʼekalesia adi yau seveni ʼidia, taudi Efeso be, Simulina be, Feligamo be, Tiatila be, Salidesi be, Filadelifia ta wese Lodisia ʼidia.” \p \v 12 ʼInega yatunugivila tovona nana sabi ʼitana, ʼinega simatala ana ʼebeaʼu goula ʼinega ana yau seveni yaʼitedi. \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Dan 7:13; 10:5\x* Ta nuanidia taha tomotau tovotovolo yaʼitea ta ana ʼita kavona tomotau natuna meʼolotona ʼidewani. Ta ana kwakwalufai kuena otonega be webui ʼaqenaya, ta lumalumana ʼinaya ana gadiʼwana goula ʼinega yaʼitea. \v 14 \x * \xo 1:14 \xt Isi 43:2; Dan 7:9; 10:6; Ve 2:18; 19:12\x* Ana kia be wese debana wadawadaea otaqina, ta matana adi ʼita kavona ʼaiwe saesaelina. \v 15 Ta ʼaqena adi ʼita kavona taha kainumu namanamalina ʼidewani, ana ʼebegabu ʼinaya ida gabui davevunavunaqa. Ta bonana ana noqola kavona yaqisi butuna danununuqa. \v 16 \x * \xo 1:16 \xt Ibe 4:12; Ve 2:12; 19:15\x* Ta ana ʼataqia ʼwadiʼwadima adi yau seveni kafikafidi, ta ʼawanega taha kefata ala lualuana ʼifoqe, ta ʼiawana ana ʼita kavona vala ena simatala waiwaina babaʼauya ʼidewani. \p \v 17 \x * \xo 1:17 \xt Ais 44:6; 48:12; Ve 2:8; 22:13\x* Ta tuta nana tomotau nana yaʼitea ʼinega yagivelukabwebwe ʼaqenaya kavona ʼaliʼaligigu. Ta ana ʼataqi siʼotoia ʼiguya ta vonegu vonaya, “Ge una mwaniniva. Yaʼa ʼebeveʼale be ʼebeluʼovoa, \v 18 ta mayawaigu yatoatoa. Lova yaʼaliga, ta uʼitei baʼitagana yaʼa mayawaigu ta toatoa vatayagu. Ta nimaguya ʼaliga ta wese diʼwe ʼebeʼaliga vataya ana wawa Edesi ana kihi yakafikafia. \p \v 19 “ʼInega baʼe yani diavona niʼa uʼitedi una ʼwayavidi fefwai ʼinaya, ta wese toyani baʼitagana uʼiteʼitedi, ta wese tolaʼai nawale naʼifoqe tuta maimai ʼidia weaqina. \v 20 Ta tolaʼai niʼau uʼitedi ena givesimatalidi ʼiuya. ʼWadiʼwadima seveni adi yau nimaguya uʼitedi adi alamani taudi ʼekalesia adi yau seveni adi tovaleʼewayavo. Ta simatala ana ʼebeaʼu goula ʼinega wese adi yau seveni niʼa uʼitedi adi alamani taudi ʼekalesia seveni weaqidi. \c 2 \s1 Me Efeso edi leta \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt Ve 1:16\x* “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Efeso ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya: \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna ʼwadima seveni adi yau kafikafidi ʼataqinega, ta simatala ana ʼebeaʼu goula ʼinega adi yau seveni nuanidiega tautauya, tauna baʼe ena simana ʼimia vonaya, \v 2 \x * \xo 2:2 \xt 1Ion 4:1\x* Emi viaqayavo qabudi niʼa yahalamani aqiaqiedi, ta wese emi vetafeʼwa waiwai yaʼa weaqigu me emi gwavubiga niʼa yaʼitedi. Ta emi noga tomotau luveifadi weaqidi yaʼitea, ta wese tomeqabu taudiega igabedi tovaletuyana aqiaqidi niʼa otovodi ʼinega edi uʼava oalamani aqiaqiea. \v 3 Ta wese me emi bibitaqo fewa vitavitadi ta qiduqiduadi oviaqidi agu wawa weaqina, ta ʼidiega ge oda dawalili. \pi1 \v 4 Ta yani ʼaideganamo ge aqiaqina ʼimia yaʼitea, vonigo lova tuta nana oveʼale ovetumaqanegu ʼinega oveyolubegu qiduana, ta ʼesi baʼitagana emi veyoluba ʼiguya niʼau vegoyo. \v 5 \x * \xo 2:5 \xt Ve 3:3\x* Ta veyoluba nana ona nuaveʼavinia, mana ena vegoyo ʼinega niʼa obeʼu. ʼInega ona nuagivila, ta viaqa diavona omaduviaqidi ona luʼeviviedi. Ta ʼeguma ge ona nuagivila, e ʼinega ena wai be emi simatala ana ʼebeaʼu ena ʼewa yavulea ʼimiega. \v 6 Ta yahalamania taha wese yani aqiaqina oviaqia, mana Nikoleitani me ena qabuyavo edi ilivu niʼa onogea ʼedewana wese yaʼa ilivu diavona yanogedi. \pi1 \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Nug 2:9; Ve 22:2,19\x* ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. Ta tomeqabu ilivu luveifana ina vewaiwai vaʼinea, e taudi ena awafeledi be Yawai ana ʼAiwe vuaqina ina ʼainia, ta ʼaiwe nana tovotovolo Yaubada ena vaoqa ana wawa Faladaisi ʼinaya. \s1 Me Simulina edi leta \p \v 8 “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Simulina ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna ʼebeveʼale be ʼebeluʼovoa ʼinega, tauna lova ʼaliga ta niʼa yaʼitoto ʼevivi ta mayawaina toatoa. Tauna baʼe ena simana ʼimia vonaya, \v 9 \x * \xo 2:9 \xt 2Kol 11:14-15; Ve 3:9\x* Niʼau yahalamania emi toa vitana be wese emi velukwalukwa, ta ʼesi ona nuaveʼavinia omiʼa kaikaiwabumi mana yahalamanimi. Ta wese niʼau yahalamania vonigo vaidi Seitani ena qabuyavo iʼawaʼawa luveifemi. Taudiega igabedi vonigo me Diu, ta taudi gebu, ta ʼesi taudi Seitani ena qabuyavo. \v 10 \x * \xo 2:10 \xt 2Tim 4:8; Iem 1:12\x* Omiʼa tuta maimai ʼidia visiqa ona lobea, ta baʼe yani diavona weaqidi ge ona mwaniniva. Nawale vaina ʼimiega Seitani nahaʼuluguyemi vanue ʼebeyoqona ʼinaya. Ta ʼaubena teni ʼidia nasitonovimi vita be visiqa ʼidiega. Ta vita diavona ʼidiega nage ona ʼaliga ʼwaqi, ta tua emi vetumaqana ge ona nogei, ta ʼesi ona tovoloʼiʼita ana laba ʼaliga, be ʼinega yawai vataya ena neimi. \pi1 \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ve 20:14; 21:8\x* ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. Ta tomeqabu ilivu luveifana ina vewaiwai vaʼinea, e taudi ge wese ʼaliga vemagilafuna nagiveluveifedi. \s1 Me Feligamo edi leta \p \v 12 “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Feligamo ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna me ena kefata ala lualuana ʼinega, tauna baʼe ena simana ʼimia vonaya, \v 13 Niʼau yahalamania omiʼa otoatoa taha ʼabaga Seitani ena ʼebeluvine gamonaya. Ta ʼabaga nana ʼinaya lova taha agu tosimana aqiaqi ana wawa Anitifasa toluveifadi iluveʼaligia. Ta omoʼe tuta nana ʼinaya omiʼa emi vetumaqana ʼiguya ge oda vegeqea, ta ʼesi nawale okafiʼiʼihia. \pi1 \v 14 \x * \xo 2:14 \xt Naba 22:1–25:3; 31:16\x* Ta ʼesi emi ilivu vaina weaqidi ge eda qaiawa, mana Balami ena veʼitayavo nawale okafikafidi. Lova ena veʼitayavo Balakia ʼabibodedi, ʼinega me Isileli ilivu luveifana veʼitedi be ʼabwaga vevegubana tokwalui ʼidia taudiega iʼainia be wese ivelamoʼeno kavokavovo, e baʼe ilivu diavona ʼinega ibeʼu. \v 15 Ta wese ʼidewani vaina emi ʼekalesia gamonega Nikoleitani me ena qabuyavo edi veʼita luveifana iʼabiʼabibodedi. \v 16 ʼInega nuanuagu baʼitagana ilivu diavona ʼidiega ina nuagivila. Ta ʼeguma gebu, ʼinega lukwayavonega ena wai be kefata nana ʼawaguyega ʼifoʼifoqe ʼinega ena luaviedi. \pi1 \v 17 \x * \xo 2:17 \xt ʼIfo 16:4,14-15,33-34; Ion 6:48-50; Ais 62:2\x* ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. Ta aiqabu Seitani ivewaiwai vaʼinea, e taudi ʼabwaga ʼwaiʼwaivina ana wawa mana ena neidi. Ta wese dabo wadawadaeadi ena neidi, ta dabo diavona ʼidia wawa vauvauna ena ʼwayavia. Ta dabo nana ana toʼewa dimo wawa nana ina alamania. \s1 Me Tiatila edi leta \p \v 18 \x * \xo 2:18 \xt Ve 1:14-15\x* “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Tiatila ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai Yaubada Natuna ʼinega, tauna matana adi ʼita kavona ʼaiwe saesaelina ta wese ʼaqena kavona kainumu ʼayeʼayea ʼidewani. \v 19 Tauna baʼe ena simana ʼimia vonaya, Emi viaqayavo niʼau yahalamanidi be, emi veyoluba be, emi vetumaqana be, emi fewa ta wese emi bibitaqo. Ta yahalamania baʼitagana emi viaqayavo aqiaqi otaqidi, ge ʼidewani lova. \pi1 \v 20 \x * \xo 2:20 \xt 1Kin 16:31; 2Kin 9:22\x* Ta ʼesi ge eda qaiawa taha yani weaqina, mana vavine Iesibeli ena vona oʼawahaqiaqiea vonigo tauna Yaubada ana tosimana taha. Ta tauna gebu, mana vavine nana egu tofewayavo lihidi ilugu ilivu luveifadi ʼinaya ʼidewani velamoʼeno kavokavovo ta wese ʼabwaga vevegubana tokwalui ʼidia ʼinega veveʼainidi. \v 21 Ta vavine nana ena tuta niʼa yaneia ena nuagivila weaqina, ta tua ge nuana velamoʼeno ilivuna nanogei. \v 22 ʼInega yaʼa vavine nana ena aʼuya vihiqa luveifa otaqina ana ʼivi ʼinaya, be tomeqabu tauna maega luabu ilivuna ina viaqia e visiqa qiduana ina lobea. E baʼe ʼidewani ena viaqia ʼeguma edi ilivu luveifadi ʼidiega ge ida nuagivila. \v 23 \x * \xo 2:23 \xt Same 7:9; Iel 17:10; Ve 20:12-13\x* Ta wese ana toʼabibodayavo ena luveʼaligidi be ʼinega ʼekalesia qabudi ina alamanigu yaʼa tomotau qabudi edi nuanua qabuna giwalidia yahalahalamania. Ta wese qabumi ʼimia ena veʼiemi emi ilivuyavo adi ʼetofwafwa ʼidiega. \pi1 \v 24 Ta me Tiatila aiqabu omiʼa baʼe ilivu diavona ge oda viaviaqidi be wese Seitani ena veʼitayavo ʼwaiʼwaividi ge oda alamanidi, e omiʼa ge wese ami ʼavaʼavala vitana ena luvetomanei. \v 25 \x * \xo 2:25 \xt Ve 3:11\x* Ta ʼesi omiʼa emi ilivu aqiaqidi ona kafiʼiʼihidi ana laba ena ʼevivi mai. \pi1 \v 26 \x * \xo 2:26 \xt Same 2:8-9\x* Ta wese taha toga Seitani navewaiwai vaʼinea be egu nuanua naviaqia ana laba tuta ʼebeluʼovoa ʼinaya, e tomotau nana ʼabiluvine be waiwai ena neia bwaʼobwaʼo ana diʼwe qabuna ʼidia. \v 27 Buki Nugwenugweina vonaya, \q1 ‘Tauna tomotau qabudi naluvinedi \q2 kewala viaviaqina kainumu ʼinega, \q2 ta naʼaufisalidi kavona ʼulena ʼidewani.’ \pi1 \v 28 \x * \xo 2:28 \xt Ve 22:16\x* Ta yaʼa wese ʼidewani ʼabiluvine niʼa yaʼewea Tamagu ʼinega, e ʼinegana agu fata be tomotau nana ʼawaʼawai ana ʼubwana ena neia. \pi1 \v 29 ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. \c 3 \s1 Me Salidesi edi leta \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Ve 1:4,16\x* “Leta taha una ʼwayavia ʼabaga Salidesi ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna Yaubada Niboanina seveni be wese ʼwadima seveni ʼinaya itoatoa ʼinega. Tauna vonemi vonaya, Emi viaqayavo niʼau yahalamanidi ta wese valemi yanoqolia vonigo mayawaimi. Ta ʼesi gebu, mana niboanimi ʼaliʼaligidi. \v 2 ʼInega ʼenoʼenoyega ona yaʼitoto, ta tolaʼai yani goyona ʼimia nawale ʼenoʼeno ona givewaiwaiea. Ta wese yahalamania emi viaqayavo vaina Yaubada ʼiawanaya ge tunutunuqidi. \v 3 \x * \xo 3:3 \xt Md 24:43-44; Ve 2:5; 16:15; 1Te 5:2\x* Lova veʼita oʼewea be onoqolia, ta baʼe veʼita nana ona nuaveʼavinia ta wese ona matayagea, ʼinega ona nuagivila. Ta ʼeguma ge ona yaʼitoto, ʼinega nawale ena wai be ena luveafemi kavona tovanawala ʼedewana, ta egu tuta wai ʼimia ge oda alamania. \pi1 \v 4 \x * \xo 3:4 \xt Iud 23\x* Ta omiʼa me Salidesi ʼimiega ʼevisa mimo ami kaleko ge oda givebwavudi. ʼInega luaqiaqiemi be nawale omiʼa yaʼa maega kana tauya ma ada kaleko wadawadaeana, mana Yaubada niʼa ʼawahaqiaqiemi. \v 5 \x * \xo 3:5 \xt ʼIfo 32:32-33; Md 10:32; Lk 12:8\x* Ta wese ʼidewana tomeqabu Seitani ivewaiwai vaʼinea, e taudi adi kaleko wadawadaeana wese ina veaqedi, ta adi wawa ge ena ʼweu yavuledi Yawai ana Buki ʼinega, ta ʼesi adi wawayavo ena simana ʼifoqeyedi Tamagu be ena tovaleʼewayavo matadia, mana taudi vonahaqiaqi egu tomotauyavo. \pi1 \v 6 ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. \s1 Me Filadelifia edi leta \p \v 7 \x * \xo 3:7 \xt Ais 22:22\x* “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Filadelifia ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna gwalagwalana ta tunutunuqina ʼinega, ta wese taunana nimanaya kini Deibida ena kihi kafikafia. Ta ʼeguma ʼawa nasiwaʼea ge taha toga ana fata be nagudui, ta wese ʼeguma ʼawa nana naguduya ge taha toga ana fata nasiwaʼei. Ta vonemi vonaya, \v 8 \x * \xo 3:8 \xt 1Kol 16:9\x* Emi viaqayavo niʼau yahalamanidi ta wese yahalamania vonigo tufwana niʼa odawalili. Ta tua egu vonayavo nawale oʼabiʼabibodedi ta wese ge oda vegeqegu. ʼInega ʼawa niʼa yasiwaʼea weaqimi, ta ge taha toga ana fata be nagudui. \pi1 \v 9 \x * \xo 3:9 \xt Ve 2:9\x* Onoqola aqiaqiegu! Nawale Seitani ena qabuyavo vaina ʼidiega ena awafeledi be ina mai ʼimia. Taudiega ivonaya vonigo taudi me Diu, ta ʼesi iuʼauʼava mana taudi ge me Diu. ʼInega ena luvinedi be ina iwaʼodu ʼiawamia be ʼawadiega ina simana ʼifoqeyea vonigo niʼa ialamani aqiaqiea yaʼa yaveveyolubemi qiduana. \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Lk 21:19; 2Tim 2:12\x* Lova niʼa yavonemi me emi bibitaqo ona toatoa. Ta nawale tuta vitana naʼifoqe bwaʼobwaʼoya be tomotau qabudi ʼebesitonova ina lobedi. Ta yaʼa tuta diavona ʼidiega ena vabodebodemi, mana egu vona ovematamatayagea. \pi1 \v 11 Yaʼa tuta goyona ena wai, ta toyani ʼimia ʼenoʼeno e ona kafiʼiʼihia be yaqisa ge taha toga ana fata yani diavona adi veʼia ʼimiega naʼewa yavulei. \v 12 \x * \xo 3:12 \xt Ais 62:2; 65:15; Ve 14:1; 21:2\x* Ta tomeqabu ilivu luveifana ivewaiwai vaʼinedi e taudina ena vetovolodi ʼidewani ʼoqola egu Yaubada ena Vanue Gwalagwalana ʼinaya, ta omoʼe ʼinaya ina toa vataya. Ta egu Yaubada ana wawa ta wese yaʼa agu wawa vauvauna ena ʼwayavia ʼoqola dina ʼidia. Ta egu Yaubada ena ʼabaga Ielusalema vauvauna tuta goyona mahalega nawebui mai egu Yaubada ʼinega. Ta yaʼa ena ʼawahaqiaqiedi taudi toniʼabaga aqiaqi ʼabaga nana ʼinaya. \pi1 \v 13 ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi. \s1 Me Lodisia edi leta \p \v 14 “Taha leta una ʼwayavia ʼabaga Lodisia ʼekalesia ana tovaleʼewa ʼinaya be una vonaya, \b \pi1 Vale baʼe maimai tauna igabea ‘Ameni’ ʼinega. Tauna tosimana tunutunuqina ta Yaubada ena ʼivaʼavaʼata qabuna ana toluvine. Ta vonemi vonaya, \v 15 \x * \xo 3:15 \xt Lom 12:11\x* Emi viaqayavo be wese emi toa qabudi niʼa yahalamani aqiaqiedi. Ta emi veyoluba ʼiguya gebu ʼweaʼweavina ta wese gebu fayoʼuna. Ta nuanuagu qiduana taha ʼidiega oda venuaʼivinea. \v 16 Ta ʼesi omiʼa kavona goʼila lemwalemwana, mana emi veyoluba ʼiguya ge ʼweaʼweavina nage fayoʼuna. ʼInega yaʼa kavona yani kavokavovo weaqimi, ta baʼe ʼinega ʼawaguyega ena gidaʼwa yavulemi. \v 17 \x * \xo 3:17 \xt 1Kol 4:8; Lk 12:21\x* Ta omiʼa taumi weaqimi ovonaya, “Itaʼa kaikaiwabuda, ta ge taha yani ʼinega kada kusa, ta ʼesi yani qabuna ʼidaya ʼenoʼeno!” Ta yavona aqiaqiemi, nawale nuami ge daʼeqaʼuya, mana niboanimi ʼinaya omiʼa lukwalukwami be, nuakolokolomi be, sikesikewami be, matami kwayakwayana ta wese maʼigonegonemi. \v 18 \x * \xo 3:18 \xt Ais 55:1\x* ʼInega yalulugaihimi be ʼiguyega dabo goula niʼa agivevunavunaqia ʼaiwe ʼalaʼalaina ʼinega ona gimwanea be ʼinega ona vekaikaiwabu, ta wese kaleko wadawadaeadi ona gimwanedi be ona veaqedi ʼinega ge wese ona vemaʼigonegone ʼevivi. Ta wese mulamula ona gimwanea be matami ona ʼeʼabiʼabia, ʼinega ina veaqiaqi ta ana fata ona ʼita ʼevivi. \pi1 \v 19 \x * \xo 3:19 \xt 1Kol 11:32; Ibe 12:6; Ve 2:5\x* Yaʼa tomeqabu yaveveyolubedi, e wese yaʼa adi togivetunuqa be adi tolugaihi. ʼInega emi luveifanayavo ʼidiega ona nuagivila ta ʼesi yaʼa weaqigu ona vetafeʼwa waiwai. \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Ion 14:23\x* Onoqoli! Yaʼa ʼawa ʼinaya yatovotovolo ta yaʼauʼauveidaʼa. ʼEguma taha toga bonagu una noqolia ta ʼawa nana una siwaʼea, e ʼinega ena lugu wai eu vanuea ta oʼa be yaʼa kana ʼai. \pi1 \v 21 Ta ʼeguma taha toga toluveifana navewaiwai vaʼinea ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be yaʼa maega ana toabui agu galiva kaikaiwabuna ʼinaya, ʼidewani yaʼa wese toluveifa nana niʼa yavewaiwai vaʼinea ta Tamagu ana galiva kaikaiwabuna ʼinaya maega atoatoa. \pi1 \v 22 ʼInega ʼeguma taha toga Niboana Gwalagwalana ena vona ʼekalesia ʼidia nanoqolia, e ʼinega tomotau nana luaqiaqiea be baʼe vona diavona adi alamani nasali aqiaqiedi.” \c 4 \s1 Awatubo mahalaya \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt Ve 1:1,19\x* Kaiwabu ena vona ʼiguya gumwala, ʼinega taha ʼawa waʼawaʼana yaʼitea, ta omoʼe ʼawa nana mahala ana ʼebelugu. Ta bona nana yanoqola ʼeviviea ana noqola kavona bea butuna danununuqa ta vonegu vonaya, “Uʼwatovu mai ʼiguya ta tolaʼai nawale naʼifoqe tuta maimai ʼidia ena veʼiteu.” \v 2 \x * \xo 4:2 \xt Ais 6:1\x* Baʼe tuta nana ʼinaya Yaubada Niboanina ena waiwai yalutonovia ʼifoqe mai ʼiguya luveagatunaʼigu, ʼinega mahalaya taha galiva kaikaiwabuna yaʼitea, ta ʼinaya taha tomotau toabui toatoa. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Isi 1:28\x* Ta ana ʼita kavona dabo kaikaiwabudi adi wawa yasifa be kanelieni, ta ana galiva kaikaiwabuna siaebadi simasimatalina sivivilia, ta ana simatala namanamalina kavona dabo kaikaiwabuna ana wawa emelodi ʼidewani. \v 4 \x * \xo 4:4 \xt Ve 3:18\x* Ta wese galiva kaikaiwabudi adi yau 24 itoa vivilia. Ta galiva diavona ʼidia kaiwabu adi yau wese 24 itoatoa, ma adi kaleko wadawadaeadi ta debadi ana biatuli namanamalidi goula ʼinega. \v 5 \x * \xo 4:5 \xt Isi 1:13; Sek 4:2; Ve 1:4; 8:5; 11:19; 16:18\x* Ta tomotau nana ana ʼita kavona dabo namanamalidi ana galiva ʼinega namala ʼwaiʼwaia ta yavalata butuna ʼifoʼifoqe. Ta galiva nana ʼiawanaya odamu seveni isaesaela, e taudi iveʼebeʼita Yaubada Niboanina adi yau seveni weaqidi. \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Isi 1:5-10,22; 10:14\x* Ta wese ana galiva kaikaiwabuna ʼiawanaya taha yani ana ʼita ʼidewana mwadeʼwa daumwalina yaʼitea, ta ana ʼita kavona gelasi ʼayeʼayea. Ta galiva nana diʼwenaya yani ʼivaʼavaʼaidi mayawaidi adi yau foa itovolo vivilia, ta duʼudi qabuna ma matadi. \p \v 7 Ta ʼivaʼavaʼata diavona adi ʼita baʼe ʼidewani: Taha ana ʼita ʼidewani laioni, ta taha ʼidewani bulumakau, ta wese taha ʼiawana ana ʼita kavona tomotau, ta vefoana kavona magisubu dayewayewa. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt Ais 6:2,3; Isi 1:18; 10:12\x* Baʼe foadina ʼaidega ʼaidega fafedi ana yau sikisi, ta fafe diavona ʼidia mata ʼeala debanaya ta wese ʼayanaya. Ta ʼaubena be wese velovelovana ʼaidega ʼaidega ʼidia ge ida luaʼu ʼevosi, ta adi ʼevosi baʼe ʼidewani: \qc “Eda Kaiwabu Yaubada Tovewaiwai tauna \qc Gwala, Gwala, Gwala. \qc Tauna tuta lova, be baʼitagana, \qc ta wese tuta maimai ʼidia toatoa.” \p \v 9 Toatoa Vatayana ana galiva kaikaiwabuna ʼinaya toabui, ta tuta qabuna ʼivaʼavaʼata diavona baʼe ʼevosi nana ʼinega awatubo be ʼamayaba ta wese lukaiwa ineineia. \v 10 \x * \xo 4:10 \xt Ve 7:10; 19:4\x* Ta tuta nana ʼivaʼavaʼata diavona iʼevoʼevosi ʼinega kaiwabu diavona 24 igivelukabwebwe, ta Toatoa Vatayana ana galiva kaikaiwabuna ʼiawanaya iawahawatuboya. Ta debadi adi biatuliavo namanamalidi iaʼuwebuiedi galiva kaikaiwabuna ʼiawanaya, ta ivonaya, \q1 \v 11 “Oʼa ema Kaiwabu ta ema Yaubada \q2 luaqiaqiema be ana awatubou \q2 ta ana ʼamayabeu, \q2 mana oʼa eu waiwaiega \q2 ta wese eu nuenuega kuyavata \q2 qabuna uʼivaʼavaʼaidi iʼifoqe, \q2 ʼinega baʼitagana nawale itoatoa.” \c 5 \s1 Fefwai nunumina ta Yaubada ena Lami \p \v 1 \x * \xo 5:1 \xt Ais 29:11; Isi 2:9-10\x* ʼInega fefwai nunumina yaʼitea galiva kaikaiwabuna ana totoa ana ʼataqia, ta fefwai nana ma diʼwena ʼwayaʼwayavidi, ta ana ʼebebwedi veʼalata adi yau seveni. \v 2 Ta wese taha tovaleʼewa waiwaina yaʼitea tauna bonana qiduanega simana ʼifoqeyea vonaya, “Togama ana luaqiaqi be bwedi baʼe naʼewa yavuledi ta fefwai nunumina natanaia?” \v 3 Ta vonahaqiaqi, ge taha toga dalobei mahalaya nage bwaʼobwaʼo debanaya nage ʼayanaya ana luaqiaqi be fefwai nana natanai ta nahavoi. \v 4 ʼInega nuagu vita aqiaqi ta yadou, mana ge taha toga dalobei be ana luaqiaqi fefwai nana datanai ta gamona daʼitei. \v 5 \x * \xo 5:5 \xt Nug 49:9; Ais 11:1,10; Ve 22:16\x* ʼInega kaiwabu diavona taha ʼidiega voneguya, “Ge una dou, yubai Laioni Iuda ena gade ʼinega tauna kini Deibida ʼaqegigina ana fata, mana tauna toluveifana niʼa vewaiwai vaʼinea. E ʼinega luaqiaqiea be fefwai nunumina ana bwedi adi yau seveni naʼewa yavuledi ta natanaia.” \p \v 6 \x * \xo 5:6 \xt Sek 4:10; Ion 1:36; Ve 13:8\x* ʼInega taha Lami yaʼitea tovotovolo galiva kaikaiwabuna nuani otaqinaya, ta ʼivaʼavaʼata taudi foa mayawaidi ta wese kaiwabu 24 dina itoa vivilia. Ta Lami nana ana ʼita kavona ida luveʼaligi. Ta donana adi yau seveni ta wese matana seveni, ta baʼe yani diavona iveʼebeʼita Yaubada Niboaninavo adi yau seveni weaqidi, ta seveni dina lova niʼa vetunedi diʼwe qabuna ʼidia bwaʼobwaʼo debanaya. \v 7 Ta Lami nana tauya galiva kaikaiwabuna ana totoa ʼinaya, ta ana ʼataqiega fefwai nunumina ʼewea. \v 8 \x * \xo 5:8 \xt Ve 8:3-4; Same 141:2\x* Niʼa ʼewea, ʼinega ʼivaʼavaʼata diavona mayawaidi ta wese kaiwabu diavona Lami nana matanaya tuqatuqadiega isobadi ta ihiwaʼodu ʼinaya. Qabudi edi ʼebelaha ana wawa afi nimadia ikafikafidi, ta wese me edi gaeba viaviaqidi goula ʼinega, ta gaeba diavona luluveagatunaʼidi dedeʼwa meilana aqiaqi otaqina ʼinega. Ta baʼe meilanana ana alamani taudi Yaubada ena tomotauyavo edi venoqi. \p \v 9 \x * \xo 5:9 \xt Same 96:1; 98:1\x* ʼInega taha ʼevosi vauvauna iʼevosiea ivonaya, \q1 “Oʼa luaqiaqieu be fefwai nunumina una ʼewea, \q2 ta ana bwedi una ʼewa yavuledi, \q2 mana niʼau iluveʼaligiu. \q1 Ta eu ʼaliga be wese sulaliu ʼinega, \q2 tomotau niʼa ugubaufedi Yaubada weaqina, \q2 ta tomotau diavona mali bona be, \q2 mali diʼwe be, mali gade be, wese mali ʼwafi ʼidiega. \q1 \v 10 \x * \xo 5:10 \xt ʼIfo 19:6; Ais 61:6; Ve 1:6; 20:6\x* Ta oʼa uvenuaʼivinedi be eu ʼEbeluvine gamonaya \q2 ina vetoveguba Yaubada ena fewa weaqina, \q2 ta wese diʼwe qabuna bwaʼobwaʼoya ina ʼabiluvinedi.” \p \v 11 \x * \xo 5:11 \xt Dan 7:10; Ibe 12:22\x* ʼInega wese Yaubada ena tovaleʼewayavo avo ʼwayoqidi be kaiwabu diavona ta wese ʼivaʼavaʼata diavona galiva kaikaiwabuna itovolo vivilia yaʼitedi, \v 12 ta edi ʼevosi bonadi qiduanega yanoqolia ivonaya, \q1 “Lami nana niʼa iluveʼaligia \q2 tauna kana ʼamayabea. \q1 Luaqiaqiea be awatubo ta wese ʼamayaba nalobea ʼidega, \q2 mana tauna tovewaiwai be, \q2 toʼabiluvine be, tovekaikaiwabu \q2 ta wese toalamani aqiaqi.” \p \v 13 E ʼinega Yaubada ena ʼivaʼavaʼatayavo qabudi mahalaya be, bwaʼobwaʼoya be, bwaʼobwaʼo ʼayanaya ta wese mwadeʼwaya yanoqolidi iʼevoʼevosi ivonaya, \q1 “Tauna galiva kaikaiwabuna ʼinaya toatoa \q2 ta wese Lami nana kana awatubodi \q2 ta kana ʼamayabedi, \q2 mana taudi tovekaikaiwabu \q2 ta wese tovewaiwai tuta vataya ʼidia.” \m \v 14 ʼInega ʼivaʼavaʼata foa mayawai dina ivonaya, “Vonahaqiaqi, ema nuanua ʼidewani.” Ta wese kaiwabu diavona isobadi ta ihiwaʼodu ʼinaya. \c 6 \s1 Fefwai nunumina ana bwedi sikisi Lami nana ʼewa yavuledi \p \v 1 \x * \xo 6:1 \xt Ve 4:7; 5:1,6\x* Ta Lami nana yaʼitea tuta nana bwedi nugwenugweina seveni dina ʼidiega ʼewa yavulea, ʼinega ʼivaʼavaʼata diavona taudi foa mayawaidi taha ʼidiega yanoqolia bonana kavona yavalata vonaya, “Umai!” \v 2 \x * \xo 6:2 \xt Sek 1:8; 6:1-6\x* ʼInega ʼiawaguya yubai osi wadawadaeana yaʼitea. Osi nana gwavunaya ana togelu me ena tufu toatoa, ta ana biatuli debanaya iaʼuya. ʼInega osiega vihila tauya ta voalanavo qabudi maega ivedavi ta vewaiwai vaʼinedi. \p \v 3 Ta tuta nana Lami nana bwedi vemagilafuna ʼewa yavulea, ʼinega ʼivaʼavaʼata diavona foa ʼidiega wese taha yanoqolia vonaya, “Umai!” \v 4 ʼInega wese taha osi yaʼitea bweabwealina ʼifoqe. Ta Yaubada ena waiwai ta wese kefata kuena osi ana togelu neia, ʼinega ana fata be toadaumwala naʼewa yavulei bwaʼobwaʼoyega be yaqisa tomotau taudiega ina vedavi ta ina luveʼaligidi. \p \v 5 Ta tuta nana Lami nana bwedi vetoina ʼewa yavulea, ʼinega wese gaba yanoqolia ʼivaʼavaʼata vetoina ʼinega vonaya, “Umai!” ʼInega taha osi kwaukwausina yaʼitea, ta ana togelu nimanaya kulufa ana ʼebesikele kafikafia. \v 6 ʼInega taha bona yanoqolia ʼivaʼavaʼata diavona mayawaidi foa ʼidiega vonaya, “ʼAbwaga witi ana vita kilo ʼaidegina ana maisa navaneqa kavona taha tomotau ena fewa ʼaubena ʼaidegina ana veʼia ʼidewani. Ta ʼabwaga bali\f + \fr 6:6 \ft Bali \+it “barley”\+it* ana ʼita kavona witi, ta vuaqina tomotau daboyega ifiaqidi ʼinega vefalawa ta adi beledi igabuya. Ta beledi bali ʼinega ena waiwai ge ʼidewani witi ʼinega.\f* kilo toi weaqina ana maisa lelelea kavona ʼaubena ʼaidegana ana fewa ana veʼia ʼidewani. Ta ʼesi dedeʼwa ta wese ʼoine adi maisa kavona lova ʼidewani ta ge wese navedumaduma!” \p \v 7 Ta tuta nana Lami nana bwedi vefoana ʼewa yavulea ʼinega wese ʼivaʼavaʼata mayawai dina ʼidiega vefoana bonana yanoqolia vonaya, “Umai!” \v 8 \x * \xo 6:8 \xt Isi 14:21; 5:12; Iel 15:1-3\x* ʼInega yavevekova ta wese taha osi yaʼitea ʼifoqe ta ʼwafina lukovuya kavona toʼaliga ʼwafidi. Ta osi nana ana togelu ana wawa ʼAliga, ta ʼabibodanega taha tomotau toʼaliga edi diʼwe ana wawa Edesi ʼinega talatalaʼobea. Ta Yaubada magilafudina ʼabiluvine neidi vaina diʼwe bwaʼobwaʼoya weaqina, e ʼinega adi fata diʼwe diavona adi totoa ina luveʼaligidi vedavi be, botana be, vihiqa ta wese yubai sasasadi ʼidiega. \p \v 9 Ta tuta nana Lami nana bwedi vefaibina ʼewa yavulea, ʼinega Vanue Gwalagwalana ana ʼebeveguba ʼayanaya tomotau niboanidi yaʼitedi itoatoa. Ta taudi niʼa iʼaliga Yaubada ena vona weaqina ta wese edi simana Ieisu Valena weaqina. \v 10 Ta bonadi qiduanega igaba ivonaya, “Kaiwabu Tovewaiwai, oʼa gwalagwalau ta wese oʼa vonahaqiaqi. Imaʼa tuta kuena abaʼebaʼe, ta ai tuta ʼinaya ama toluveʼaliga una luvematasabudi? Nage wese nawale ana baʼebaʼe?” \v 11 \x * \xo 6:11 \xt Ve 7:9,13; 19:14\x* Edi gaba gumwala, ʼinega ʼaidega ʼaidega kaleko wadawadaeadi kuekuena Kaiwabu neidi, ta vebibina iʼewea wese tuta kukusana ʼinaya ina veyawai ana laba wese ediavo taudi Ieisu ena tofewayavo Seitani ena qabuyavo ina luveʼaligidi kavona taudi tomaduʼaliga ʼidewani. Mana adi yau ana ʼetofwafwa nawale ge ida lobea. \p \v 12 \x * \xo 6:12 \xt Md 24:29; Via 2:20; Ve 11:13; 16:18\x* Ta wese Lami nana yaʼitea bwedi vesikisina ʼewa yavulea. ʼInega mwaniʼiniʼi waiwaina ʼifoqe, ta vala lukwausia kavona ʼulena kwausina ʼidewani, ta wese waiʼena lubwealia kavona sulala ʼidewani. \v 13 \x * \xo 6:13 \xt Ais 34:4\x* Ta mahala ana ʼwadiʼwadimayavo iavuavuta kavona be ʼalaʼai vuaqina galiʼena yaqina waiwaina dayuei ta dahavuavuta. \v 14 \x * \xo 6:14 \xt Ve 16:20\x* ʼInega mataguya mahala yaʼitea awahawala, ta ana ʼita kavona taha toga fefwai taha danunumia diʼwe magilafuna ʼidiega, ta bwanaga be wese bwanabwana qabudi edi ʼebetoa inogedi. \v 15 \x * \xo 6:15 \xt Ais 2:10,19,21\x* Ta bwaʼobwaʼo ana kiniavo be, ana toluvineavo be, ana tovanugwetayavo be, ana tovekaikaiwabuyavo be, avia ana tovamatanayavo ta wese tofewa kavovoyavo be tomotau yavuyavuidi qabudi idena bwanaga ʼidia, ta dabo qiduqiduadi nuanidia be wese vatuʼubu ʼidia ioukwaiva. \v 16 \x * \xo 6:16 \xt Lk 23:30\x* Ta tomotau diavona bwanaga be dabo qiduqiduadi igabedi, ivonaya, “ʼElubuinimi omai ʼimaya oʼautaqoma ta oaʼukwaivema, be yaqisa galiva kaikaiwabuna ana totoa ʼiawana ge ana ʼitei, ta wese Lami nana ana diavilavila ʼimaya ge nuama ana ʼitei. \v 17 \x * \xo 6:17 \xt Ioe 2:11; Mal 3:2\x* Mana magilafudi adi diavilavila ana ʼaubena qiduana niʼa mai. Nage taha toga ana fata be ʼaubena nana navewaiwai vaʼinei? Gebu, ge taha toga ana fata!” \c 7 \s1 Tomotau adi yau anidedi fotifoa tausani (144,000) weaqidi \p \v 1 \x * \xo 7:1 \xt Iel 49:36; Dan 7:2\x* Baʼe yani diavona ʼabibodanaya, ʼinega Yaubada ena tovaleʼewa adi yau foa yaʼitedi itovotovolo bwaʼobwaʼo ana kona foa ʼidia. Ta tovaleʼewa dina bwaʼobwaʼo ana yaqina adi yau foa itovolo bodedi, be yaqisa ge taha yaqina daʼifoqe bwaʼobwaʼoya be mwadeʼwaya ta wese ʼaiwe ʼidia. \v 2 ʼInega wese taha tovaleʼewa yaʼitea vanemai babaʼau ena ʼebeyayaqega. Ta baʼe tovaleʼewa nana Yaubada mayawaina ana ʼebeʼinana miea. ʼInega bonana qiduanega gaba ʼifoqe Yaubada ena tovaleʼewa adi yau foa ʼidia. Baʼe taudina Yaubada niʼa luvine neidi be adi fata bwaʼobwaʼo be wese mwadeʼwa ina luveawalidi. \v 3 \x * \xo 7:3 \xt Isi 9:4,6; Ve 9:4\x* ʼInega tovaleʼewa nana vonedi vonaya, “Obaʼebaʼe! ʼAbiboda yaqina ona awafeledi bwaʼobwaʼo be mwadeʼwa ta wese ʼaiwe ina giveluveifedi, ta nugweta imaʼa Yaubada ena tofewayavo adi ʼebeʼinana adi kia ʼinaya ana aʼuya.” \v 4 \x * \xo 7:4 \xt Ve 14:1,3\x* ʼInega taudi Yaubada ana ʼebeʼinana niʼa iʼewea adi kia ʼinaya adi yau yanoqolia ʼidewani anidedi fotifoa tausani (144,000), ta taudi me Isileli gade 12 ʼidiega. \p \v 5 ʼInega Iuda ena gadeyega tomotau adi yau tuwelo tausani (12,000) ʼebeʼina nana iʼewea, \li1 ta Lubeni ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Gada ena gade ʼinega 12,000, \li1 \v 6 ta Aseli ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Nafitalai ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Manasa ena gade ʼinega 12,000, \li1 \v 7 ta Simioni ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Libai ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Isaka ena gade ʼinega 12,000, \li1 \v 8 ta Sebuloni ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Iosefa ena gade ʼinega 12,000, \li1 ta Beniamina ena gade ʼinega wese tomotau adi yau 12,000 Yaubada ana ʼebeʼinana iʼewea. \s1 Qabu qidua vaʼinedi Yaubada be Lami iawahawatubodi \p \v 9 Avo gumwala ʼinega wese taha qabu qiduadi yaʼitedi. Ta qabu diavona diʼwe taha taha ʼidiega be, gade taha taha ʼidiega be, ʼwafi taha taha ʼidiega ta wese bona taha taha ʼidiega. Adi kaleko wadawadaeana ta kuekuena, ta nimadia magimagi ʼwaena ikafikafia. Ta qabu diavona adi yoʼo qidua vaʼinena ʼinega ge taha toga ana fata be nahavodi. Taudi itovotovolo Yaubada ana galiva kaikaiwabuna be Lami nana ʼiawadia, \v 10 \x * \xo 7:10 \xt Ve 4:10; 5:6-7\x* ta bonadi qiduanega igaba ivonaya, \q1 “Yaubada totoa galiva kaikaiwabuna ʼinaya \q2 ta wese Lami nana ʼidiega ʼetoyavua niʼa kalobea!” \m \v 11 Ta Yaubada ena tovaleʼewayavo qabudi galiva kaikaiwabuna be kaiwabu 24 dina ta wese ʼivaʼavaʼata foa mayawai dina itoa vivilidi, ta ʼavalataʼidi tuqatuqadiega isobadi galiva nana ʼiawanaya ta Yaubada iawatuboya, \v 12 \x * \xo 7:12 \xt Ve 5:12\x* ta ivonaya, \q1 “Vonahaqiaqi, \q2 imaʼa Yaubada aʼamaʼamayabea be aʼevoʼevosi ʼinaya \q2 ena alamani qiduana weaqina. \q1 Ahawahawatuboya ta alulukaiwa ʼinaya, \q2 mana tauna Tovewaiwai ta wese Toluvine Qiduana \q2 tuta vataya ʼidia. \q1 Vonahaqiaqi, ema nuanua ʼidewani.” \p \v 13 ʼInega kaiwabuyavo 24 dina taha ʼidiega vetalaʼaiegu vonaya, “Omoʼe qabu dina adi kaleko wadawadaeana, taudi tomeqabu? Ta maʼinega imai?” \p \v 14 \x * \xo 7:14 \xt Dan 12:1; Md 24:21\x* ʼInega yavona ʼeviviea yavonaya, “Kaiwabu, oʼa tauʼu ualahalamanidi, ta yaʼa gebu.” ʼInega vonegu vonaya, “Omoʼe tomotau diavona taudi visiqa be, yuvaqa be, vevoalana ta wese ʼaliga ana tuta ʼinega iʼifoqe mai. Ta taudi adi kalekoyavo niʼa iluʼutudi Lami sulalinega, ʼinega niʼa ivewadawadaeya. \v 15 ʼInegana, \q1 baʼitagana taudi Yaubada ana galiva \q2 kaikaiwabuna ʼiawanaya itovotovolo, \q2 ta ʼaubena be wese velovelovana qabuna ʼidia \q2 iawahawatuboya ena Vanue Gwalagwalana ʼinaya. \q1 Ta totoa galiva nana tuta qabuna \q2 taudi maega ina toatoa ta navabodebodedi. \q1 \v 16 \x * \xo 7:16 \xt Ais 49:10\x* Ge taha tuta ʼinaya ina botana \q2 nage magadi nakwavuqa, \q2 ta ge wese veilaqe nage visiqa ina lobei \q2 babaʼau nage vaina yani ʼweaʼweavidi ʼidiega. \q1 \v 17 \x * \xo 7:17 \xt Ais 25:8; Same 23:2; Ve 21:4\x* Mana Lami nana tovotovolo \q2 galiva kaikaiwabuna ʼiawanaya \q2 tauna adi toʼitamaki sifi, \q2 be naʼitamakidi natauyedi salufa ʼinaya, \q2 ta salufa nana tauna goʼila mayawaina. \q1 Ta Yaubada mataeludi naluyaʼwaia matadiega.” \c 8 \s1 Bwedi vesevenina weaqina \p \v 1 Ta tuta nana Lami nana bwedi vesevenina ʼewa yavulea, ʼinega yani qabudi mahalaya ʼelovedi ta igenuʼwana, ta tufwana tuta ʼalakuena kavona 30 miniti ʼidewani ge taha veqae nage giveketala butuna daʼifoqe. \v 2 ʼInega Yaubada ena tovaleʼewayavo adi yau seveni yaʼitedi, taudi ʼiawanaya itovotovolo, ta Yaubada bea adi yau seveni neidi. \p \v 3 \x * \xo 8:3 \xt Ve 5:8; ʼIfo 30:1-3\x* ʼInega taha wese tovaleʼewa ʼifoqe mai tovotovolo ʼebeveguba diʼwenaya, ta tauna taha gaeba viaviaqina goula ʼinega kafikafia. ʼInega taha toga dedeʼwa qiduana neia sabi veguba ʼebeveguba nana viaviaqina goula ʼinega galiva nana ʼiawanaya. Ta baʼe dedeʼwa nana Yaubada ena tomotauyavo edi venoqi maega vevegubayea ʼebeveguba nana ʼinaya. \v 4 ʼInega dedeʼwa nana ʼauna be wese Yaubada ena tomotauyavo edi venoqi tovaleʼewa nana nimanega vanevane Yaubada ʼiawanaya. \v 5 \x * \xo 8:5 \xt Luvi 16:12; ʼIfo 19:16-19; Ve 11:19; 16:18\x* ʼInega tovaleʼewa nana ʼaiwe ʼalaʼalaina ʼebeveguba nana ʼinega ʼewei ta gaeba nana luveagatunaʼia, ta ʼabibodanaya felawebuiea bwaʼobwaʼoya. ʼInega yavalata be, namala be wese mwaniʼiniʼi ʼifoqe, ta butudi nunuqa qiduana. \s1 Yaubada ena tovaleʼewayavo bea imuʼedi \p \v 6 ʼInega Yaubada ena tovaleʼewayavo seveni dina iʼivaʼavaʼata edi beayavo sabi muʼedi. \p \v 7 \x * \xo 8:7 \xt Isi 38:22; Ioe 2:30; ʼIfo 9:23-26\x* ʼInega taha iadi ena bea muʼea, e ʼinega ʼwei kavona dabo gomogomona ta wese ʼaiwe ʼalaʼalaina sulala maega wayawayavilana iavuta webui bwaʼobwaʼoya. Ta bwaʼobwaʼo ena diʼwe toi ʼenoʼeno, ta diʼwe taha toi dina ʼidiega ʼalaʼovoia, ta wese ʼaiwe qabudi taha diʼwe ʼinaya ʼalaʼovoia, ta ʼesi libi bwaʼobwaʼo diʼwe qabuna ʼidia ʼalaʼovoia. \p \v 8 ʼInega tovaleʼewa vemagilafuna wese ena bea muʼea. Ta tuta nana muʼea ʼinega taha yani ana ʼita kavona bwanaga qiduana ʼalaʼalaina ʼifoqe ta buini webui mwadeʼwaya. Ta mwadeʼwa ena diʼwe toi ʼenoʼeno, ta diʼwe taha ʼidiega vesulala. \v 9 Ta baʼe diʼwe nana gamonaya yani qabuna mayawaidi iʼaliga, ta wese waga qabudi debanega ivivihila iawala. \p \v 10 ʼInega tovaleʼewa vetoina wese ena bea muʼea, ʼinega taha ʼwadima gegoyo ena ʼalata kavona odamu mahalega ʼavalataʼi webui goʼila be salufa ʼidia. Bwaʼobwaʼo ena diʼwe toi ʼenoʼeno, ta diʼwe taha ʼidiega ʼwadima nana webui mai goʼila be salufa ʼidia. \v 11 \x * \xo 8:11 \xt Iel 9:15\x* ʼWadima nana ana wawa Badabadana. Ta diʼwe nana ʼinaya webui e omoʼe ʼinaya wese diʼwe toi iʼenoʼeno. Ta taha ʼidiega goʼila be wese salufa qabudi ivebadabada, ta tomotau qabudi goʼila nana inumea iʼeluʼaliga, mana badabadana. \p \v 12 \x * \xo 8:12 \xt Isi 32:7; Ve 6:12-13\x* ʼInega tovaleʼewa vefoana wese ena bea muʼea. Vala ʼinaya ena diʼwe toi ʼenoʼeno, ta diʼwe taha toi dina ʼidiega veilaqe qiduana ʼifoqe vala nana ʼinaya. Ta wese ʼidewani ʼifoqe waiʼena be ʼwadiʼwadima ʼidia. ʼInega diʼwe vetoina vala, be waiʼena ta wese ʼwadiʼwadima ʼidiega velovelovana ʼifoqe ʼidia. ʼAubena be wese velovelovana adi tuta toi ʼenoʼeno, ta tuta toi dina ʼidiega tuta ʼaidegina ʼinaya ge taha simatala dasimatala ʼaubena be wese velovelovana ʼidia. \v 13 \x * \xo 8:13 \xt Ve 9:12; 11:14\x* ʼInega yaʼita vane ta magisubu taha yaʼitea yewayewa mahalaya, ta ena gaba qiduana yanoqolia vonaya, “Aioi, veilaqe, veilaqe! Totoa bwaʼobwaʼoya veilaqe qiduana ona lobea, mana Yaubada ena tovaleʼewa wese toidi edi beayavo tuta goyona ina muʼedi.” \c 9 \p \v 1 \x * \xo 9:1 \xt Ve 20:1\x* Ta wese Yaubada ena tovaleʼewa vefaibina ena bea muʼea, ʼinega ʼwadima taha yaʼitea niʼa ʼetaʼia mahalega webui mai bwaʼobwaʼoya. Ta kihi niʼa ʼewea vetoa kuena ge ana ʼebeluʼovoamo ana wawa Abisi\f + \fr 9:1 \ft Ta Abisi wawa nana ana alamani baʼe: Niboana luveluveifadi edi ʼebetoa ana laba luvematasabu qiduana ana tuta ʼinaya.\f* ana ʼawa weaqina. \v 2 \x * \xo 9:2 \xt Nug 19:28; Ioe 2:2,10\x* Ta tuta nana vetoa nana ana ʼawa siwaʼea ʼinega ʼau viliʼwaunia vaneqa kavona didiala katuinia ʼidewani. ʼInega babaʼau be wese yani qabuna bwaʼobwaʼo be mahala nuanidia velovana bodedi. \p \v 3 Ta ʼau nana gamonega wakifou iʼifoqe bwaʼobwaʼoya, ta waiwai iʼewea kavona bunelala edi waiwai ʼidewani. \v 4 \x * \xo 9:4 \xt Ve 7:3\x* Ta wese vematamagilafu iʼewea vonaya, “Libi be, ʼaiwe ta wese yani qabuna tabotabodi ge ona giveluveifedi, ta ʼesi luaqiaqiemi be tomeqabu taudi Yaubada ana ʼebeʼinana adi kia ʼinaya ge daʼenoʼeno ami fata ona giveluveifedi.” \v 5 Ta wakifou diavona wese vona iʼewea vonaya, “Tomotau diavona ge ona luveʼaligidi, ta ʼesi luaqiaqiemi be visiqa namo ona neidi waiʼena faibi ʼidia kavona bunelala edi ʼuta ana visiqa ʼidewani.” \v 6 \x * \xo 9:6 \xt Iob 3:21; Iel 8:3\x* Ta tuta nana baʼe yani diavona naʼifoqe ʼinega tomeqabu visiqa nana niʼa ilulutonovia nuanuadi taudiega ina luveʼaligidi, ta ge adi fata. Vonahaqiaqi, ʼaliga ina sali ʼwayoqea. \p \v 7 \x * \xo 9:7 \xt Ioe 2:4\x* Wakifou diavona adi ʼita kavona osi ʼidewana, ta niʼa iʼivaʼavaʼata sabi luavia. Ta adi kia ʼinaya taha yani ana ʼita kavona biatuli kaikaiwabuna viaviaqina goula ʼinega. Ta ʼiawadi adi ʼita kavona tomotau ʼiawadi. \v 8 \x * \xo 9:8 \xt Ioe 1:6\x* Ta wutuwutudi ana ʼita kavona vivine debadi ʼidewani, ta aladi kavona yubai laioni aladi. \v 9 \x * \xo 9:9 \xt Ioe 2:5\x* Ta lumalumadi ana lubodaboda ana ʼita kavona kainumu ʼidewani. Ta fafedi butuna ena nunuqa kavona osi qabudi waga lihilihi ʼinega ida vivihila sabi luavia. \v 10 Ta yiqudi ana ʼita kavona bunelala yiqudi me edi ʼebeʼuta, ta ʼebeʼuta nana ʼinega adi fata be tomotau ina givevisiqidi waiʼena faibi ʼidia. \v 11 Ta adi tovanugweta tauna vetoa nana ge ana ʼebeluʼovoamo ana toluvine. Ana wawa me Ibeliu bonadiega Abadoni, ta me Guliki bonadiega ana wawa Afoloni, ta wawa diavona adi alamani “Togiveluveifa”. \p \v 12 Veilaqe taha niʼa gumwala, ta wese veilaqe magilafudi imaimai. \p \v 13 ʼInega Yaubada ena tovaleʼewa vesikisina ena bea muʼea. Ta tuta nana muʼea, ʼinega taha bona yanoqolia ʼebeveguba viaviaqina goula ʼinega. Ta bona nana yanoqolia ʼifoqe ʼebeveguba nana donana adi yau foa ʼinega, ta ʼebeveguba nana tovotovolo Yaubada ʼiawanaya. \v 14 ʼInega tovaleʼewa vesikisina wese bona nana noqolia vonaya, “Seitani ena tovaleʼewayavo adi yau foa yoqoyoqonidi una liʼamidi. Taudi goʼila qiduana Eufaleti ʼinaya itoatoa.” \v 15 \x * \xo 9:15 \xt Ve 8:7-12\x* Ta foa dina liʼama ilobea baʼe tuta nana weaqina, ta wese ʼaubena baʼe weaqina, ta wese waiʼena baʼe weaqina, ta wese yaʼwala baʼe weaqina. Ta adi liʼama ʼiuna, mana taudi ʼivaʼavaʼaidi itoatoa tomotau sabi luveʼaligidi. Ta totoa bwaʼobwaʼoya qabudi ge ida luveʼaligidi. Bwaʼobwaʼo diʼwenavo toi ʼenoʼeno, ta toi dina gamodiega diʼwe ʼaidegana ana totoayavo iluveʼaligidi. \p \v 16 Ta tovedavi qabu qidua vaʼinedi igaba vaʼauqidi. Ta simana taha adi yau weaqina yanoqolia ʼidewani 200 milioni, ta qabudi osiega niʼa igelu. \v 17 Ta kavona veʼwayoqega togelu dina ta wese osi dina yaʼitedi, ta adi ʼita baʼe ʼidewani: Togelu dina vaidi lumalumadi adi lubodaboda adi ʼita bweabwealina kavona ʼaiwe saesaelina, ta vaidi adi lubodaboda wafuwafulina, ta wese vaidi kowukowuna. Ta osi dina ʼunuʼunudi ana ʼita kavona laioni ʼunuʼunudi ʼidewani. ʼAiwe saesaelina ma ʼauna ta wese dabo ʼweaʼweavidi adi wawa salofa meilana luveifa otaqina osi diavona ʼawadiega ʼifoʼifoqe. \v 18 Ta baʼe yani diavona ʼidiega bwaʼobwaʼo ana tomotauyavo iʼaliga. Ta ge tomotau qabudi ida ʼaliga, ta ʼesi bwaʼobwaʼo diʼwenavo toi gamodiega diʼwe ʼaidegana ana totoayavo iʼeluʼaliga, mana ʼaiwe nana be, ʼau nana ta wese dabo nana osi dina ʼawadiega ʼeluʼifoqe. \v 19 ʼInega ʼawadiega ta wese yiqudiega ʼaliga ena waiwai ʼifoqe, mana yiqudi kavona mwata ma ʼunuʼunudi, ʼinega wese yiqudiega adi fata be tomotau ina luveʼaligidi. \p \v 20 \x * \xo 9:20 \xt Ve 16:9,11; Same 115:4-7; 135:15-18; Dan 5:23\x* Ta tomeqabu baʼe veilaqe diavona ʼidiega ge ida ʼaliga taudi ge nuanuadi be edi viaqayavo nimadiega ina nogedi be ina nuagivila. ʼInega ge ida luaʼu iwaʼodu niboana luveifadi be wese edi tokwalui ʼidia. Baʼe edi ʼebeiwaʼodu iviaqia goula be, siliba be, kainumu be, dabo ta wese ʼaiwe ʼidiega, ta baʼe yani diavona ge adi fata be ina noqola, ta ge adi fata be ina ʼita, ta wese ge adi fata be ina tauya. \v 21 Ta wese ilivu luveifadi ʼidewana luveʼaliga be, kwakwaia be, luʼafoʼa be, velamoʼeno kavokavovo ta wese vanawala ilivu diavona ge ida luaʼudi. \c 10 \s1 Yaubada ena tovaleʼewa taha fefwai nunumina goyona nimanaya \p \v 1 ʼInega wese taha Yaubada ena tovaleʼewa waiwaina yaʼitea mahalega webuwebui mai. Taha gawata qiduana tovaleʼewa nana talaʼafwalia, ta wese siaebadi debanaya yaʼitea. Ta ʼiawana ana ʼita kavona vala ena simatala, ta ʼaqena adi ʼita kavona ʼoqola ʼalaʼalaidi. \v 2 Ta ʼataqinega fefwai goyona tanatanaina kafikafia. ʼInega ʼaqena ana ʼataqi aʼuya mwadeʼwaya, ta ana keli bwaʼobwaʼo ʼinaya aʼuya. \v 3 ʼInega bonana qiduanega gaba kavona yubai laioni edi boʼo ʼidewani. Boʼo gumwala ʼinega yavalata seveni adi yau wese edi dudu ʼinega iveʼiea. \v 4 \x * \xo 10:4 \xt Dan 12:4,9\x* Tuta goyona be baʼe yavalata diavona edi veʼia eda ʼwayavia, ta ʼinega wese taha bona yanoqolia mahalega vonegu vonaya, “Yavalata diavona edi dudu adi alamani ge una ʼwayavia, ta ʼesi tauʼu nuauya una nuaveʼavinidi!” \p \v 5 \x * \xo 10:5 \xt Luve 32:40; Dan 12:7\x* Ta tovaleʼewa nana niʼa yaʼitea tovotovolo mwadeʼwaya be wese bwaʼobwaʼoya, tauna nimana ana ʼataqi silagaia mahalaya, \v 6 e ʼinega ʼawatamatamana tauna Toatoa Vatayana ʼinaya, tauna mahala ʼivaʼavaʼaia be wese yani qabuna gamonaya, ta wese bwaʼobwaʼo be wese yani qabuna gamonaya, be wese mwadeʼwa ta wese yani qabuna gamonaya. Ta tovaleʼewa nana vonaya, “Yaubada ge wese tuta nahaʼunaqoyei, \v 7 \x * \xo 10:7 \xt Emo 3:7\x* mana tuta nana Yaubada ena tovaleʼewa vesevenina wese ena bea namuʼea, ʼinega ena nuanua ʼwaiʼwaivina nagiveʼifoqeyea, ʼidewani lova ena tovesimasimanayavo ʼidia simanea.” \p \v 8 ʼInega wese bona nana mahalega yanoqola ʼeviviea voneguya, “Utauya tovaleʼewa nana ʼinaya tovotovolo mwadeʼwaya be bwaʼobwaʼoya, ta nimanega fefwai nana tanatanaina uʼewei!” \p \v 9 \x * \xo 10:9 \xt Isi 2:8–3:3\x* ʼInega yatauya tovaleʼewa nana ʼinaya ta yavenoqiea be fefwai nana goyona naneigu. ʼInega voneguya, “E baʼe, uʼewei ta uʼaini. Ta ʼawauya ana ʼai yafayafana kavona muʼawa ʼidewani, ta ʼesi gamouya visiqa una lutonovia.” \p \v 10 ʼInega fefwai nana nunumina yaʼewei yaʼainia ta yatonea. Ta tovaleʼewa nana ena vona ʼiguya vonahaqiaqi, mana ʼawaguya ana ʼai yagudatonovia yafayafa otaqina, ta tuta nana yatonea ʼinega gamoguya visiqa qiduana yalutonovia. \v 11 Gumwala, ʼinega wese voneguya, “Luaqiaqieu be wese una simana ʼifoqe maʼoda Yaubada naviaqa ʼaiqa qabu taha taha ʼidia, ta wese diʼwe taha taha ʼidia, ta wese bona taha taha ana toveqaeavo ʼidia, be wese toluvine qiduqiduadi ʼidia.” \c 11 \s1 Yaubada ana tosimanayavo magilafudi \p \v 1 \x * \xo 11:1 \xt Isi 40:3; Sek 2:1-2\x* ʼAbibodanaya ʼaiwe kuena ʼebeʼetoliva yaʼewea ta wese vona taha yanoqolia vonegu vonaya, “Una tauya Yaubada ena Vanue Gwalagwalana ʼinaya ta vanue nana una ʼetolivei, ta wese ʼebeveguba vanue nana gamonaya una ʼetolivei. Ta tomeqabu omoʼe ʼinaya ihiwaiwaʼodu wese una avodi. \v 2 \x * \xo 11:2 \xt Lk 21:24; Ve 13:5\x* Ta Vanue Gwalagwalana ʼatamanina ge una ʼetolivei, mana benaʼe diʼwe nana Yaubada niʼa awafelea taudi ge me Diu weaqidi. ʼInega baʼe qabu diavona Yaubada ena ʼabaga gwalagwalana Ielusalema ina luvinea waiʼena 42 ʼidia. \p \v 3 “Ta yaʼa egu tovesimasimana magilafudi ena givewaiwaiedi ta egu nuanua ina simana ʼifoqeyea ʼaubena adi yau 1,260 ʼidia. Ta adi kaleko ina veaqedi kavona wadawadaʼe be sibasibauwa adi kaleko ʼidewani.” \p \v 4 \x * \xo 11:4 \xt Sek 4:11-14\x* Baʼe tovesimasimana dina taudi ʼaiwe olibe magilafudina be wese simatala ana ʼebeaʼu magilafudina itovotovolo bwaʼobwaʼo ana Kaiwabu ʼiawanaya. \v 5 \x * \xo 11:5 \xt 2Sam 22:9; Same 97:3\x* Ta ʼeguma tomotau nuanuadi be ina giveluveifedi, e ʼinega ʼaiwe ʼalaʼalaina ʼawadiega naʼifoqe ta voala diavona naʼala ʼovoidi. Vonahaqiaqi, baʼe ʼaliga nana naʼifoqe tomeqabu nuanuadi tovesimasimana dina ina veilaqeyedi. \v 6 \x * \xo 11:6 \xt 1Kin 17:1; ʼIfo 7:17-20; 1Sam 4:8\x* Ta baʼe magilafudina luvine be waiwai niʼa iʼewea ta adi fata mahala ina gibodea, ʼinega ge wese ʼwei naʼweiʼwei tuta nana Yaubada ena nuanua isimasimana ʼifoqeyea ʼaubena 1,260 ʼidia. Adi fata goʼila ina luvinedi be ina vesulala, ta wese adi fata be visiqa taha taha ina vetunedi bwaʼobwaʼoya, ta taudi edi nuenuega ina luvine ai tuta be ai tuta ʼidia baʼe yani diavona ina viaviaqidi. \p \v 7 \x * \xo 11:7 \xt Dan 7:21; Ve 12:17; 13:7; 17:8\x* Ta tuta nana edi simana ina luʼovoia, ʼinega vetoa nana kuena ana wawa Abisi ana totoa yubai veifana navanemai ta magilafudina natalaʼavudi navewaiwai vaʼinedi ta nafofolidi. \v 8 \x * \xo 11:8 \xt Lk 13:34\x* Ta ʼoʼoadi ina ʼeno kavokavovo ʼabaga qiduana ana ʼeda ʼinaya. Ta ʼeguma tomotau ʼabaga nana iveluluʼuyayea ʼinega vona sesebaiega ana wawa igabea Sodoma be Itifita, mana omoʼe ʼabaga nana ʼinaya lova edi Kaiwabu ʼaliga lobea ʼetoluai ʼinaya. \v 9 Ta ʼaubena toi ma ana tufwa ʼidia tomotau diʼwe qabudi ʼidiega be, bona qabudi ʼidiega be, gade qabudi ʼidiega ta wese ʼwafi taha taha ʼidiega ʼoʼoa dina ina vevekovedi ʼabaga nana ʼinaya, ta ge taha toga dahawafela adi tavuna weaqina. \v 10 Ta bwaʼobwaʼo ana totoayavo qabudi ina qaiawa gegoyo Yaubada ena tovesimasimanayavo edi ʼaliga weaqina, mana totoa diavona vita ilobea tosimana dina ʼidega ʼaubena 1,260 ʼidia, ta baʼitagana niʼa iʼaliga. E ʼinegana tomotau diavona taudiega ma ediavo qaiawega ina vekolukolua ta wese edi kulufayavo ina vewilaʼayea nuanidia. \p \v 11 \x * \xo 11:11 \xt Isi 37:5,10\x* Ta ʼaubena toi ma ana tufwa ʼabibodanaya Yaubada tovesimasimana magilafudina giveyawaha ʼeviviedi iyaʼitoto ta itovolo. Ta tomotau qabudi iʼitedi ʼinega imwaniniva qiduana. \v 12 \x * \xo 11:12 \xt 2Kin 2:11\x* ʼInega magilafudina taha bona waiwaina inoqolia mahalega ʼifoqe vonedi vonaya, “Oʼwatovu mai baʼidia!” ʼInega gawatega voaladiavo matadia ivaneqa mahalaya. \v 13 \x * \xo 11:13 \xt Ve 6:12; 16:18\x* Ta tuta nana ivanevaneqa ʼinega mwaniʼiniʼi waiwaina ʼifoqe ʼabaga nana ʼinaya. Ta ʼabaga nana diʼwenavo adi yau teni, ta ʼaideganamo teni dina ʼidiega qeu yavulea, ta diʼwe nana ʼinaya tomotau adi yau 7,000 iʼaliga. Ta tomeqabu mwaniʼiniʼi nana ʼinega ge ida ʼaliga imwaniniva qiduana ta idedela, ta Yaubada mahalaya iawatuboya. \p \v 14 \x * \xo 11:14 \xt Ve 9:12\x* Veilaqe vemagilafuna niʼa gumwala, ta wese vetoina tuta goyona namai. \s1 Yaubada ena tovaleʼewa vesevenina ena bea muʼea \p \v 15 \x * \xo 11:15 \xt ʼIfo 15:18; Same 10:16; Dan 2:44; 7:14\x* ʼInega Yaubada ena tovaleʼewa vesevenina ena bea muʼea ta mahalega gaba waiwaidi yanoqolia ivonaya, \q1 “Eda Kaiwabu ta wese ena Keliso vevenuaʼivinina bwaʼobwaʼo diʼwenavo qabuna niʼa iʼabiluvinea, \q2 ta tauna tuta vataya ʼidia naʼabiluvine.” \m \v 16 Kaiwabu diavona 24 adi yau adi galiva kaikaiwabudi ʼidia nawale itoatoa, ta tuta nana baʼe gaba nana inoqolia ʼinega Yaubada ʼiawanaya ʼavalataʼidi ta tuqatuqadiega isobadi ta iawatuboya \v 17 ivonaya, \q1 “Ema Kaiwabu Yaubada Tovewaiwai, \q2 oʼa utoatoa tuta lova ʼinega \q2 be wese tuta baʼitagana ʼidia. \q1 Alulukaiwa qiduana ʼiuya, \q2 mana oʼa eu waiwai qiduana ugiveʼifoqeyea \q2 ta niʼa uveʼale ʼabiluvine. \q1 \v 18 \x * \xo 11:18 \xt Same 110:5; Lom 2:5; Same 115:13\x* Tomotau ge ida vetumaqaneu diadi vilea, \q2 ta baʼitagana oʼa au diavilavila niʼa mai. \q1 Ta wese vetalaʼai ana tuta \q2 niʼa mai ʼaliʼaligidi ʼidia. \q1 Ta eu tofewayavo taudi tovesimasimana \q2 adi veʼia aqiaqina ana tuta niʼa mai, \q2 ta oʼa veʼia nana una neidi. \q1 Ta wese eu tomotauyavo \q2 ʼenaʼenaʼidi be goyogoyodi \q2 ta au wawa ana toʼamayabayavo maega \q2 adi veʼia aqiaqina una neidi. \q1 Ta ʼesi bwaʼobwaʼo ana togiveluveifa \q2 edi tuta niʼa mai be una luveawalidi.” \p \v 19 \x * \xo 11:19 \xt Ibe 9:4; Ve 8:5; 15:5; 16:21\x* ʼInega Yaubada ena Vanue Gwalagwalana mahalaya sisiwaʼana yaʼitea, ta gamonaya ena luvine ma dedewagana ana wawa Aki ʼenoʼeno. Ta wese namala ʼwaiʼwaia be, yavalata dududu be, butuna waiwaidi be, mwaniʼiniʼi ta wese ʼwei gomogomodi ta falafaladi kavona dabo iʼifoqe. \c 12 \s1 Vavine ta wese mwata luveifana ta qiduana \p \v 1 ʼInega taha yani yaʼitea mahalaya, ta yani nana ge yani kavokavovo ta ʼesi yani ʼebenuavoqana. Taha vavine yaʼitea babaʼau ʼinega vekaleko, ta ʼaqena ʼayanaya waiʼena yaʼitea, ta debana ʼinaya biatuli viaviaqina ʼwadima tuwelo ʼinega. \v 2 \x * \xo 12:2 \xt Mai 4:10\x* Vavine nana ma gamona ta visiqa qiduana lulutonovia, ʼinega doudou mana tuta goyona nauweta. \p \v 3 \x * \xo 12:3 \xt Dan 7:7\x* Ta lukwayavonega wese taha yani ʼebenuavoqana yaʼitea mahalaya. ʼInega mwata taha luvaluva ta bweabwealina mataguya ʼifoqe. Ta ʼunuʼununa adi yau seveni, ta donana adi yau teni, ta ʼunuʼununa ʼinaya biatuli adi yau wese seveni. \v 4 \x * \xo 12:4 \xt Dan 8:10\x* Ta yiqunega ʼwadiʼwadima ʼauveavuidi mahalega. Mahala ena diʼwe toi, ta toi dina ʼidiega diʼwe ʼaidegana ʼinega ʼwadiʼwadima ʼauveavuidi iavuta bwaʼobwaʼoya. Ta mwata nana vavine ʼiawanaya toatoa baʼena, mana nuanuana gwama nana naʼainia tuta nana naviʼoi. \p \v 5 \x * \xo 12:5 \xt Same 2:9; Ve 19:15\x* ʼInega vavine nana gwama meʼolotona venatunea, ta omoʼe gwama nana tomotau qabudi bwaʼobwaʼoya naluvinedi ena waiwai qiduana ʼinega. Tuta goyona be mwata nana gwama nana datonea, ta ʼinega Yaubada ena tovaleʼewa gwama nana neboya ta givaneyea Yaubada ʼinaya, ta ana galiva kaikaiwabuna ʼinaya. \v 6 ʼInega inana idena itauya diʼwe tomotau geqana ʼinaya, ta omoʼe ʼinaya Yaubada taha ʼabaga niʼa ʼivaʼavaʼaia adi ʼitamaki weaqina ʼaubena 1,260 ʼidia. \p \v 7 \x * \xo 12:7 \xt Iud 9\x* ʼInega vedavi veʼale mahalaya Yaubada ena tovaleʼewayavo be mwata ma enavo nuanidia. Ta tovaleʼewa qabudi adi tovamatana ana wawa Maikeli vanugwetedi vedavi nana gamonaya. \v 8 Ta mwata nana me ena qabuyavo ge adi fata be Maikeli ma enavo ina vewaiwai vaʼinedi. Ta ʼesi Maikeli ʼelavidi edi waiwaiega mwata nana ma enavo iʼwavinidi iʼifoqe mahalega. \v 9 \x * \xo 12:9 \xt Nug 3:1,14; Lk 10:18; Ve 20:2\x* ʼInega mwata nana qiduana ifelawebuiea bwaʼobwaʼoya. Tauna mwata nugwenugweina, ta ana wawa igabea Diabolo be wese Seitani, ta tauna totoa bwaʼobwaʼo qabudi uʼauʼavedi. Ta enavo qabudi wese ifelawebuiedi. \p \v 10 \x * \xo 12:10 \xt Iob 1:9-11; Sek 3:1\x* ʼInega taha bona waiwaina mahalega yanoqolia gaba vonaya, \q1 “Lova ʼinega kalulututa ada ʼetoyavua weaqina, \q2 ta baʼitagana eda Yaubada ʼinega \q2 ʼetoyavua vataya mai ʼidaya. \q1 Tauna Tovewaiwai ta ena ʼEbeluvine \q2 niʼa giveʼifoqeyea ta luluvine. \q1 Yaubada lova vona fofofoleda \q2 taha Kini naʼifoqe mai ʼidaya, \q2 ta baʼitagana vona nana ana aqiaqi niʼa ʼifoqe, \q2 mana Keliso niʼa mai ʼidaya \q2 ta ʼabiluvine ʼewea Yaubada ʼinega. \q1 Ta Keliso nana ena ʼabiluvine ʼinega \q2 Seitani felawebuiea bwaʼobwaʼoya. \q1 Seitani wese ana wawa Toveʼewa, \q2 mana tauna ʼaubena be wese \q2 velovelovana qabuna ʼidia \q2 edavo tovetumaqana veveʼewedi \q2 Yaubada matanaya. \q1 \v 11 Ta tovetumaqana dina toveʼewa nana \q2 ivewaiwai vaʼinea, \q2 mana Lami nana ena ʼaliga \q2 ta wese sulalina ʼinega adi luvematasabu \q2 niʼa ʼavalea edi luveifana weaqina. \q1 Vonahaqiaqi, tovetumaqana dina \q2 ge ida nuanua yawaidi weaqina, \q2 ta ʼesi iawafeledi Lami nana \q2 Valena ana simana ʼifoqe weaqina, \q2 ta baʼe ʼinega toveʼewa nana ivewaiwai vaʼinea. \q1 \v 12 \x * \xo 12:12 \xt Ais 44:23; 49:13\x* ʼInega mahala ta wese ana totoayavo \q2 ona qaiawa qiduana! \q1 Ta ʼesi veilaqe ta visiqa naʼifoqe \q2 bwaʼobwaʼo ta wese mwadeʼwa ʼidia, \q2 mana mwata luveifana niʼa webui mai ʼimia \q2 ma ana diavilavila, \q2 mana alamani aqiaqiea ena tuta niʼa vekusakusa.” \p \v 13 Ta tuta nana mwata nana nuana ʼeqaʼuya ena webui mai bwaʼobwaʼoya weaqina, ʼinega vavine dina gwama meʼolotona niʼa ivenatunea talatalaʼobedi. \v 14 \x * \xo 12:14 \xt Dan 7:25; 12:7\x* Ta Yaubada magisubu agona fafena neidi, ʼinega iyewa itauya diʼwe tomotau geqana ʼinaya, ta omoʼe ʼabaga nana Yaubada niʼa ʼivaʼavaʼaia sabi ʼitamaki weaqina, ta wese ʼabaga nana ʼinaya navabodebodedi waiʼena 42 ʼidia mwata nana ana diavilavila ʼinega. \p \v 15 ʼInega mwata nana ʼawanega goʼila qiduana ʼifoqe ta seuseu inoqa, mana ena nuanua qiduana vonigo vavine dina nagivedamanidi ina ʼaliga. \v 16 Ta iula ilobea bwaʼobwaʼo ʼinega, mana ʼawana ʼelalamia qiduana ta goʼila nana numa ʼovoia. \v 17 \x * \xo 12:17 \xt Ve 11:7\x* ʼInega mwata wese diana vilevilea qiduana vavine dina ʼidia ta ʼifoqe tauya tubudiavo sabi luaviadi, taudi Yaubada ena luvineavo ivematamatayagedi ta wese Ieisu ena vonahaqiaqi ikafiʼiʼihia. \v 18 Ta mwata nana toatoa mwadeʼwa balabalanaya. \c 13 \s1 Yubai veifana mwadeʼwega ʼifoqe \p \v 1 \x * \xo 13:1 \xt Ve 12:3; 17:3,7-12\x* ʼInega yavevekova ta yubai luveifana taha yaʼitea mwadeʼwega fweula. Ta donana adi yau teni, ta ʼunuʼununa adi yau seveni, ta donana qabudi ma adi biatuli ta wese ʼunuʼununa ʼaidega ʼaidega ʼidia wawa luveifana ʼwayaʼwayavidi iʼenoʼeno, ta wawa diavona Yaubada iawavegilea. \v 2 \x * \xo 13:2 \xt Dan 7:4-6\x* Yubai nana yaʼitea ana ʼita ʼidewana lefedi, ta ʼaqena adi ʼita ʼidewani yubai bea\f + \fr 13:2 \ft Bea \+it “bear”\+it* taha yubai qiduana be waiwaina ta wese manimaninina ana fata tomotau navunuqidi. Ge kana lobei eda diʼwe ʼinaya, ta ʼesi vaina diʼwe ʼidia toatoa, ta lova wese Isileli ʼinaya toa.\f* ʼaqedi, ta ʼawana ʼidewani yubai laioni ʼawadi. Ta mwata nana ena waiwai be, ana galiva kaikaiwabuna ta wese ena luvine qiduana neia. \p \v 3 \x * \xo 13:3 \xt Ve 17:8\x* Ta yubai nana mwadeʼwega ʼunuʼununa taha ana ʼita kavona veveilaqena be tuta goyona daʼaliga, ta bonuna niʼau ihila ta veaqiaqi ʼevivi. E omoʼe ʼinega tomotau qabudi nuadi ʼewea ta iʼabibodea. \v 4 Ta tomotau qabudi wese mwata nana iawahawatuboya, mana ena luvine qabuna niʼa veʼineiea yubai mwadeʼwega ʼinaya. ʼInega yubai nana wese iawahawatuboya ivonaya, “Gebu taha toga ena waiwai yubai baʼe ʼidewani. Ta wese ge taha toga ana fata be naluavia ʼinaya!” \p \v 5 \x * \xo 13:5 \xt Dan 7:8,25; 11:36; Ve 11:2\x* Ta yubai nana niʼau awafela ʼewea be ana fata navonavane ta wese nahawagila, ta awafela nana ʼinega baʼe ʼawaluveifa diavona naviaqidi waiʼena 42 ʼidia. \p \v 6 ʼInega yubai nana Yaubada ʼinaya yani qabuna weaqina ʼawaluveifea, ʼidewani ana wawa weaqina be, ena ʼabaga mahalaya weaqina, ta wese mahala ana totoayavo ʼawaluveifedi. \v 7 \x * \xo 13:7 \xt Ve 11:7\x* Ta awafela lobea vonigo Yaubada ena tomotauyavo naluaviedi be navewaiwai vaʼinedi. Ta wese luvine ʼewea ʼinega ana fata be qabu taha taha, be bona taha taha adi toveqaeavo be, ʼwafi taha taha ta wese diʼwe taha taha naʼabiluvinedi. \v 8 \x * \xo 13:8 \xt Same 69:28; Ve 17:8; 20:12,15; 21:27\x* Ta totoa bwaʼobwaʼo qabudi taudi Yaubada ge ida vetumaqanea yubai nana ʼinaya ina iwaiwaʼodu, omoʼe tomotau dina gebu adi wawa daʼenoʼeno Yawai Bukina gamonaya. Ta baʼe buki nana Lami nana lova iluveʼaligia ena buki, mana buki baʼe gamonaya tovetumaqana adi wawa lova maduʼwayavia, ta ʼabiboda bwaʼobwaʼo viaqia. \p \v 9 Tomeqabu omiʼa ma teniqami baʼe vona diavona ona noqolidi ta adi alamani ona sali aqiaqiedi. \q1 \v 10 \x * \xo 13:10 \xt Iel 15:2; 43:11; Ve 14:12\x* Ta tomeqabu lova Yaubada ena venuaʼivina ʼinega \q2 ina kafidi ta ina aʼuluguyedi vanue ʼebeyoqona ʼinaya, \q2 e luaqiaqiedi be ina toa vanue ʼebeyoqonaya. \q1 Ta wese tomeqabu lova Yaubada ena venuaʼivina ʼinega \q2 ʼaliga ina lobea kefata ʼinega, \q2 e luaqiaqiedi be ina ʼaliga kefatega. \m Ta tovetumaqanayavo luaqiaqiedi be me edi bibitaqo edi vetumaqana Yaubada ʼinaya ina kafiʼiʼihia. \s1 Yubai luveifana bwaʼobwaʼoyega ʼifoqe \p \v 11 ʼInega taha wese yubai luveifana yaʼitea, bwaʼobwaʼoyega ʼifoqe mai. Ta donana magilafuna ʼidewana lami donadi, ta bonana ʼidewani mwata bonadi. \v 12 Baʼe yubai nana yubai mwadeʼwega ena waiwai vefewea sabi luvine, ʼinega totoa bwaʼobwaʼo qabudi luvine neidi be yubai mwadeʼwega ʼinaya ina iwaʼodu, tauna lova veilaqe lobea ta niʼa veihila ta veaqiaqi ʼevivi. \v 13 \x * \xo 13:13 \xt Md 24:24; 1Kin 18:24-39; Ve 19:20\x* ʼInega yubai nana mwadeʼwega vaina yani ʼebenuavoqana waiwaidi viaqidi ʼidewani ʼaiwe saesaelina viaqia, ta tomotau qabudi ivevekova ta matadia ʼaiwe nana mahalega ʼavalataʼia webui mai bwaʼobwaʼoya. \v 14 E baʼe yani diavona niʼa viaqidi yubai mwadeʼwega ena awafela ʼinega, ta baʼe ʼinega totoa bwaʼobwaʼo qabudi uʼavedi. Ta wese luvinedi tokwalui taha ina viaqia ana ʼita kavona yubai veifana mwadeʼwega, tauna lova kefatega veilaqe lobea ta ʼaliga ʼwaqi, ta niʼa yawaha ʼevivi. \v 15 ʼInega iviaqia, ta yubai bwaʼobwaʼoyega awafela ʼewea ʼinega tokwalui nana yawaina neia be yaqisa ana fata navona. Ta ʼabiboda tokwalui nana tomotau luvinedi be ina iwaʼodu ʼinaya, ta ʼeguma ina noga ʼinega ʼaliga ina lobea. \v 16 \x * \xo 13:16 \xt Ve 14:9-11; 16:2; 20:4\x* Ta wese totoa bwaʼobwaʼo qabudi ʼidewani tomotau kavokavovo be wese taudi adi wawa ʼenaʼina, ta wese kaikaiwabudi be lukwalukwadi, ta wese tofewa kavovo be yavuyavuidi luvine neidi be taha ʼebeʼinana ʼataqidia nage adi kiaya ina ʼewea. \v 17 Ta ʼebeʼinana nana ana alamani baʼe: Tomeqabu baʼe luvine nana inogea, e ge wese adi fata be ina gimwane nage ina vegimwane. Ta ʼebeʼinana ʼinaya yubai nana mwadeʼwega ana wawa nage wawa nana ana naba naʼenova. \p \v 18 Vonahaqiaqi, ʼeguma baʼe yani diavona weaqina nuada naʼeqaʼuya, e ʼinega nugweta alamani qiduana Yaubada ʼinega kana ʼewea. ʼInega taha toalamani aqiaqi ana fata yubai nana ana naba nanuaʼeqaʼuya, mana naba nana tomotau taha ena naba. Ta tauna ena naba 666. \c 14 \s1 Toʼetoyavua ena tomotauyavo adi ʼevosi \p \v 1 ʼInega Lami nana yaʼitea bwanaga Saioni debanaya tovotovolo, ta wese tomotau adi qabu 144,000 maega itoatoa. Baʼe qabu diavona Lami nana ana wawa ta wese Tamana ana wawa ʼwayaʼwayavina adi kia ʼinaya. \v 2 \x * \xo 14:2 \xt Ve 1:15; 19:6\x* ʼInega mahalega bona taha yanoqolia, ta ana noqola kavona goʼila be wese yavalata ida nununuqa. Ta wese bona nana ana noqola kavona tomotau edi ʼebelaha afi ʼinega idalahalaha. \v 3 \x * \xo 14:3 \xt Ais 42:10; Ve 5:9; 7:4\x* Baʼe qabu diavona galiva kaikaiwabuna be, ʼivaʼavaʼata diavona foa adi yau, ta wese kaiwabuyavo adi yau 24 ʼiawadia itovolo, ta ʼevosi taha vauvauna iʼevosiea. Ta 144,000 dimo ʼevosi nana ialamania, ta ʼesi mali tomotau ana vonayavo be wese ana aniqo ge ida alamania, mana Yaubada qabu diavona niʼa ʼetoyavuidi bwaʼobwaʼo ʼinega. \v 4 Ta omoʼe tomotau diavona ge taha tuta taudiega ida givebwavudi ilivu luveifadi ʼidiega, ta ʼesi edi toa Yaubada matanaya tuta qabuna vunavunaqina. Baʼe qabu dina Lami nana iʼabiboda aqiaqiea ena tauya ʼaidega ʼaidega ʼidia. Ta tomotau qabudi ʼidiega eda Kaiwabu baʼe qabu dina niʼa madugubaufedi, e ʼinega taudina kavona Yaubada be Lami nana edi bolimana nugwenugweina. \v 5 Taudi ge taha toga ida uʼavei, ta wese ge taha adi ʼebeveʼewamo. \s1 Yaubada ena tovaleʼewa toidi edi simana \p \v 6 ʼInega wese Yaubada ena tovaleʼewa taha yaʼitea mahalega yewayewa, ta Vale Aqiaqina ʼenoʼeno vatayana miea simanea totoa bwaʼobwaʼo qabudi ʼidia, ʼidewani qabu taha taha be, bona taha taha be, ʼwafi taha taha be, wese diʼwe taha taha ʼidia. \v 7 Ta tovaleʼewa nana bonana qiduanega vonaya, “Yaubada ona ʼamayabea be ona awatuboya, mana vetalaʼai ana tuta niʼa mai. Ta mahala be, bwaʼobwaʼo be, mwadeʼwa ta wese goʼila ihinoinoqa adi Toʼivaʼavaʼata ʼiawanaya ona iwaʼodu.” \p \v 8 \x * \xo 14:8 \xt Ais 21:9; Iel 51:7-8; Ve 17:2; 18:2,3\x* ʼInega tovaleʼewa vemagilafuna yaʼitea iana ʼabibodanega ʼifoqe ta gaba vonaya, “ʼAbaga qiduana Babiloni niʼa luveifa otaqa, mana ʼabaga nana totoa bwaʼobwaʼo qabudi maega velamoʼeno kavokavovo ilivuna iviaviaqia ta nuadi ʼewa aqiaqiea.” \p \v 9 \x * \xo 14:9 \xt Ve 13:12-17\x* Tovaleʼewa magilafudina ʼabibodadiega wese vetoina ʼifoqe, e tauna wese gaba vonaya, “Tomeqabu ihiwaiwaʼodu yubai nana mwadeʼwega ta ena tokwalui ʼinaya, ta wese ana ʼebeʼinana adi kiaya nage nimadia ʼenoʼeno, \v 10 \x * \xo 14:10 \xt Ais 51:17,22; Iel 25:15-16; Same 75:8; Isi 38:22; Nug 19:24; Ve 16:19; 20:10; 21:8\x* e baʼe taudi Yaubada ena ʼoine waiwaina ʼinega ina numa, ta baʼe ʼoine nana veʼebeʼita Yaubada ana diavilavila weaqina, ta niʼa iwaqia diavilavila ana gaeba ʼinaya. Ta wese ʼaiwe saesaelina be dabo ʼweaʼweavidi adi wawa salofa tomotau dina ʼwafidia ina vebaea Yaubada ena tovaleʼewayavo be ena Lami ʼiawadia. \v 11 \x * \xo 14:11 \xt Ais 34:10\x* Ta ʼwafidi ʼalaʼalaia ʼauna vanevane vatayana, ta edi visiqa qiduana ge daluʼovoa ʼaubena nage velovelovana ʼidia, mana taudi yubai nana veifana me ena tokwalui ʼidia ihiwaiwaʼodu, ta wese ana wawa ana ʼebeʼinana ʼenoʼeno ʼidia. \v 12 \x * \xo 14:12 \xt Ve 13:10\x* Ta tomeqabu Ieisu ivetumaqanea ta Yaubada ena luvineavo ʼinaya itovoloʼiʼita, e taudi ena tomotauyavo, ta me edi bibitaqo ina toatoa ʼeguma baʼe yani diavona naʼifoqe ʼidia.” \p \v 13 ʼInega mahalega taha bona yanoqolia vonaya, “Baʼe una ʼwayavia: Tomeqabu eda Kaiwabu me edi gwavubiga iʼabiʼabibodea ta ʼaliga ina lobea, e adi fata ina qaiawa.” \p Ta wese Yaubada Niboanina vonaya, “Vonahaqiaqi, taudi qaiqaiawidi, mana ina veyawai edi vetafeʼwa waiwai be wese vita taha taha ʼidiega, ta wese edi gwavubiga ana veʼia ina lobea.” \s1 Yaubada totoa bwaʼobwaʼo nabolimanidi \p \v 14 \x * \xo 14:14 \xt Dan 7:13\x* ʼInega yavevekova ta gawata wadawadaeana ʼifoqe. Ta gawata nana ʼinaya taha toga yaʼitea toabui debanaya ana ʼita kavona tomotau natuna ʼidewani. Ta ʼunuʼununaya ana biatuli kaikaiwabuna goula ʼinega ʼenoʼenova, ta nimanaya ena naifi soʼusoʼuna kafikafia. \v 15 Ta wese taha tovaleʼewa Vanue Gwalagwalana ʼinega ʼifoqe mai, ta gaba vane tauna gawata debanaya toatoa ʼinaya ta voneaya, “Eu naifi una vefewea bolimana weaqina, mana ana tuta niʼa ʼifoqe bwaʼobwaʼoya!” \v 16 Ta ʼinega ʼoloto nana gawatega ena naifi talaqayea bwaʼobwaʼo qabuna ʼinaya, ta ʼinega bolimana vaʼauqidi. \p \v 17 ʼInega taha wese tovaleʼewa Vanue Gwalagwalana mahalaya ʼinega ʼifoqe mai, tauna wese me ena naifi soʼusoʼuna. \v 18 \x * \xo 14:18 \xt Ioe 3:13\x* ʼInega taha wese tovaleʼewa ʼebeveguba diʼwenega mai, tauna ʼaiwe ʼalaʼalaina ana toluvine. Ta bonana qiduanega gaba tovaleʼewa nana me ena naifi ʼinaya, vonaya, “Eu naifiega bwaʼobwaʼo ana ʼoine vuaqina una daʼedi laqanega, mana niʼa bwealia.” \v 19 ʼInega tovaleʼewa nana ena naifiega ʼoine vuaqina bwaʼobwaʼoya daʼedi, ta ʼebememe qiduana gamonaya siviledi. Ta baʼe ʼebememe nana veʼebeʼita Yaubada ana diavilavila weaqina. \v 20 \x * \xo 14:20 \xt Ais 63:3; Ve 19:15\x* Ta ʼoine vuaqina koyadi ivamemedi ʼebememe nana ʼinaya ʼabaga qiduana gwavunaya. Ta ʼebememe nana gamonega sulala inoinoqa kavona seuseu ana liva teli anidedi (300) kilomita ʼidewani, ta sulala nana ena vane bwaʼobwaʼoyega be yubai osi ʼotonaya ʼidewani. \c 15 \s1 ʼEvosi vauvauna mahalaya \p \v 1 ʼInega taha wese ʼebenuavoqana qiduana mahalaya yaʼitea. Yaubada ena tovaleʼewa adi yau seveni yaʼitedi, ta ʼebeveilaqe luveifadi wese adi yau seveni nimadia ikafikafidi. Ta veilaqe diavona iveveʼiteda Yaubada ana diavilavila ana ʼebeluʼovoa weaqina. \p \v 2 ʼInega wese taha yani yaʼitea ana ʼita kavona mwadeʼwa daumwalina kavona gelasi ta wayawayavilana ʼaiwe saesaelina maega. Ta mwadeʼwa nana diʼwenaya qabu itovotovolo, ta baʼe qabu dina taudi yubai luveifana mwadeʼwega ta ena tokwalui be wese ana wawa ana naba niʼa ivewaiwai vaʼinedi. Ta qabu dina nimadia ʼebelaha afi ikafikafidi, ta afi dina Yaubada ʼinega niʼa iʼewedi. \v 3 \x * \xo 15:3 \xt ʼIfo 15:1; Same 139:14; 145:17\x* Ta qabudi Yaubada ena tofewa Mosese ana ʼevosi ta wese Lami nana ana ʼevosi iʼevosiea ivonaya, \q1 “Kaiwabu Yaubada oʼa Tovewaiwai. \q1 Eu viaqayavo qabudi aqiaqi otaqidi \q2 ta wese ʼebenuavoqana. \q1 Ta eu ilivu qabuna aqiaqidi ta tunutunuqidi, \q2 ta wese diʼwe taha taha ululuvinedi. \q1 \v 4 \x * \xo 15:4 \xt Iel 10:6-7; Same 86:9\x* Kaiwabu ye, tomotau qabudi ina ʼamayabeu \q2 ta au wawa ina awatuboya, \q2 mana oʼa au ʼaidega otaqa gwalagwalau. \q1 ʼInega totoa bwaʼobwaʼo qabudi ina mai \q2 ta matauya ina iwaʼodu, \q2 mana eu viaqayavo tunutunuqidi \q2 niʼau ugiveʼifoqeyedi tomotau matadia.” \s1 ʼEbeveilaqe ana yau seveni ifelawebuiedi bwaʼobwaʼoya \p \v 5 \x * \xo 15:5 \xt ʼIfo 38:21\x* ʼInega yavevekova ta Yaubada ena Vanue Gwalagwalana mahalaya yaʼitea, ta gamonaya Yaubada ena Sifaufa Gwalagwalana ana wawa Tabenakeli sisiwaʼana yaʼitea. \v 6 Ta Vanue Gwala nana ʼinega tovaleʼewa iʼifoqe ta ʼebeveilaqe seveni dina imiedi. Ta adi kaleko wadawadaeadi ta ʼwanegalina toitoi. Ta lumalumadia adi ʼivala gadiʼwana goula ʼinega isivivilia. \v 7 ʼInega ʼivaʼavaʼata foa mayawai dina taha ʼidiega gaeba viaviaqina goula ʼinega adi yau seveni vewilaʼayedi tovaleʼewa seveni dina ʼidia, ta gaeba taha taha gamodia Yaubada Toatoa Vatayana ena diavilavila luveagatunaʼidi. \v 8 \x * \xo 15:8 \xt 1Kin 8:10-11; 2Yani 5:13-14; Ais 6:4\x* Ta Yaubada ena waiwai be ena simatala aqiaqi otaqina ʼauna Vanue Gwalagwalana gamona luveagatunaʼia. Ta ge taha toga ana fata be nalugu gamonaya ana laba tovaleʼewa seveni dina ʼebeveilaqe diavona adi yau wese seveni ina guiwaqa ʼovoidi bwaʼobwaʼo debanaya. \c 16 \p \v 1 Ta Vanue Gwalagwalana ʼinega bona taha qiduana yanoqolia vonavona tovaleʼewa seveni dina ʼidia vonaya, “Ona tauya be Yaubada ena diavilavila ma gaebana adi yau seveni ona guiwaqidi bwaʼobwaʼoya.” \p \v 2 \x * \xo 16:2 \xt ʼIfo 9:10; Ve 13:12-17\x* ʼInega taha tovaleʼewa nugweta tauya, ta ena gaeba bwaʼobwaʼoya guiwaqia. Ta tomeqabu ihiwaiwaʼodu yubai nana ena tokwalui ʼinaya ta wese ana ʼebeʼinana adi kiaya ʼenoʼeno, e taudina bonu luveifa otaqidi ta yuvayuvaqidi ʼidia ʼifoqe. \p \v 3 \x * \xo 16:3 \xt ʼIfo 7:17-21\x* Ta tovaleʼewa vemagilafuna wese ena gaeba ʼewei ʼinega mwadeʼwaya guiwaqia. ʼInega mwadeʼwa nana qabuna vesulala ana ʼita kavonaya toʼaliga taha sulalina, e ʼinega yani qabudi mayawaidi mwadeʼwaya iʼeluʼaliga. \p \v 4 ʼInega tovaleʼewa vetoina wese ena gaeba ʼewei ta goʼila inoinoqidi be wese salufa ʼidia guiwaqia, ʼinega qabudi wese ivesulala. \v 5 Baʼe tovaleʼewa nana tauna goʼila ana toluvine, ta bonana yanoqolia, vonaya, \q1 “Yaubada ye, oʼa Gwalagwalau, \q2 oʼa tuta lova ʼinega ta wese \q2 tuta baʼitagana ʼidia utoatoa. \q1 Eu luvine tunutunuqina ʼinega \q2 luvematasabu baʼena uveʼifoqeyea, \q2 \v 6 mana totoa bwaʼobwaʼo eu tovesimasimanayavo \q2 ta wese eu tomotauyavo iluveʼaligidi \q2 ta sulalidi igiveinoqia. \q1 ʼInega adi veʼia niʼau uneidi \q2 be vonigo sulala ina numa, \q2 ta veʼia nana adi luaqiaqi otaqa.” \m \v 7 \x * \xo 16:7 \xt Same 19:9; Ve 15:3\x* ʼInega taha bona yanoqolia ʼebeveguba ʼinega vonaya, \q1 “Kaiwabu Yaubada oʼa Tovewaiwai otaqa. \q1 Vonahaqiaqi, eu luvine tunutunuqidi \q2 ta tomotau dina adi luaqiaqi veilaqe nana.” \p \v 8 ʼInega tovaleʼewa vefoana ena gaeba ʼewei ta babaʼau ʼinaya guiwaqia, ta baʼe ʼinega Yaubada babaʼau nana veiwadiwaulia be ana fata tomotau naʼalaidi. \v 9 \x * \xo 16:9 \xt Ve 9:20-21\x* Ta babaʼau nana ena ʼweaʼweava qiduana ʼinega tomotau ʼalaʼalaidi, ʼinega Yaubada iʼawaluveifea mana tauna ena luvine ʼinega veilaqe diavona iʼifoqe, ta tua ge ida nuagivila be Yaubada ida awatuboya. \p \v 10 \x * \xo 16:10 \xt ʼIfo 10:22; Ais 8:21-22\x* ʼInega tovaleʼewa vefaibina ena gaeba guiwaqia yubai nana mwadeʼwega niʼa ʼifoqe mai ana galiva kaikaiwabuna ʼinaya, ta ʼinega ena ʼebeluvine qabuna velovelovanea. Ta visiqa nana ʼinega tomotau taudiega meadi iʼeʼuteʼutea, \v 11 ta bonu diavona be edi yuvaqa qiduana weaqina Yaubada iʼawaluveifea. Ta ge ida nuagivila edi ilivu luveifana ʼinega. \p \v 12 \x * \xo 16:12 \xt Ais 11:15\x* ʼInega tovaleʼewa vesikisina ena gaeba ʼewei ta goʼila qiduana ana wawa Eufaleti ʼinaya guiwaqia, ta goʼila nana qabuna yafaia. Ta baʼe ʼinega vaina toluvine qiduqiduadi babaʼau ena ʼebeyayaqega adi fata be goʼila nana ina vaukamania. \v 13 Ta niboana luveluveifadi toidi adi ʼita kavona bwebwe yaʼitedi iʼifoqe mai mwata ʼawanega, be wese yubai nana mwadeʼwega ʼawanega, ta wese tovesimasimana ʼeʼeuʼauʼavina ʼawanega iʼifoqe. \v 14 \x * \xo 16:14 \xt Ve 19:19\x* Baʼe niboana diavona toidi adi fata be yani ʼebenuavoqana ina viaqia. Ta itauya bwaʼobwaʼo ana toluvine qiduqiduadi ʼidia sabi gaba vaʼauqidi, mana nuanuadi taudi maega ina luvetuba ta Kaiwabu Ieisu ina luaviea Yaubada Tovewaiwai ena vetalaʼai ana ʼaubena ʼinaya. \p \v 15 \x * \xo 16:15 \xt Md 24:43-44; Ve 3:3\x* Ovineneqa! Nawale yaʼa Ieisu egu mai kavona tovanawala ʼedewani, mana mai nana ana tuta ge taha toga dahalamania. ʼInega au kaleko una ʼivaʼavaʼata ta una baʼebaʼe be yaqisa egu mai ana tuta ʼinaya ge una iniyauyau tomotau nuanidia, ta ʼesi au fata be una qaiawa, mana oʼa ge maʼigonegoneu. \p \v 16 \x * \xo 16:16 \xt Sek 12:11\x* ʼInega niboana luveifadi toi dina toluvineavo qiduqiduadi maega itoa vaʼauta taha diʼwe ʼinaya, ta diʼwe nana Ibeliu bonadiega igabea ana wawa Amagedoni. \p \v 17 ʼInega tovaleʼewa ʼebeluʼovoa vesevenina wese ena gaeba ʼewei ta mahala be bwaʼobwaʼo nuanidia guiwaqia. Ta ʼinega bona taha waiwaina galiva kaikaiwabuna Vanue Gwalagwalana gamonega ʼifoqe vonaya, “Niʼa yaviaqa ʼovoia.” \v 18 \x * \xo 16:18 \xt Ve 4:5; 8:5\x* Ta tuta nana ʼinaya namala namalia be yavalata butuna qiduana dudu, ta wese mwaniʼiniʼi qiduana ʼifoqe, lova ge taha tomotau ida ʼitei ta ida lutonovia baʼe ʼidewani. \v 19 \x * \xo 16:19 \xt Ve 14:10\x* ʼInega ʼabaga qiduana Babiloni ʼetomwea ta ana diʼwe toi iʼifoqe, ta wese ʼabaga taha taha bwaʼobwaʼo debanaya mwaniʼiniʼi nana ena waiwaiega giveluveifedi ʼelubwegebwegedi. Ta ʼabaga qiduana Babiloni ena luveifana Yaubada ge danuafania, e ʼinega ʼoine ma vedina venumea, ta ʼoine nana baʼe Yaubada ena diavilavila qiduana. \v 20 \x * \xo 16:20 \xt Ve 6:14\x* Ta wese bwanabwana qabudi iawala, be bwanaga qabudi ivedumiʼa. \v 21 \x * \xo 16:21 \xt ʼIfo 9:23-24; Ve 11:19\x* Ta wese ʼwei falafalana ta gomogomona kavona dabo qiduqiduadi ʼaidega ʼaidega adi vita 50 kilo ʼidewani mahalega iavuta iwebui mai tomotau ʼidia ta iveilaqeyedi. E ʼinega tomotau diavona Yaubada ivona veʼalatea, mana baʼe veilaqe nana luveifa otaqina. \c 17 \s1 ʼAbaga Babiloni kavona vavine taha tokodada \p \v 1 \x * \xo 17:1 \xt Iel 51:12-13\x* Yaubada ena tovaleʼewa seveni dina edi gaebayavo niʼa iguiwaqidi bwaʼobwaʼoya, e ʼinega taha iadi mai ʼiguya ta voneguya, “Umai, katauya taha ʼabaga ena veʼiteu goʼila koya diʼwenaya ʼenoʼeno. Ta ʼabaga nana kavona taha vavine tokodada, ta ena ilivu luveifadi ʼinega luvematasabu nalobea ta ena luvine kana ʼitea. \v 2 \x * \xo 17:2 \xt Ais 23:17; Iel 51:7; Ve 14:8\x* Ta bwaʼobwaʼo ana toluvine qiduqiduadi qabudi vavine nana maega ivelamoʼeno kavokavovo. Ta wese totoa bwaʼobwaʼo qabudi ʼidewani ilivu nana iviaqia maega, ta kavona davenumedi ilivu nana ana ʼoine ʼinega ta qabudi ida numa kwavakwava.” \p \v 3 \x * \xo 17:3 \xt Ve 13:1\x* ʼInega Yaubada Niboanina luveagatunaʼigu ta tovaleʼewa nana tauyegu diʼwe ʼavaʼava ʼinaya. Ta omoʼe ʼinaya taha vavine yaʼitea taha yubai veifana bweabweala otaqina gwavunaya toabui toatoa. Yubai nana ʼunuʼununa adi yau seveni, ta donana adi yau teni. Ta ʼwafina qabuna ʼinaya wawa ʼwayaʼwayavidi iʼenoʼeno Yaubada ana ʼawaluveifa weaqina. \v 4 \x * \xo 17:4 \xt Iel 51:7; Ve 18:16\x* Ta vavine nana ana kaleko magilafuna yaʼitea taha qimwaqimwalina ta wese taha bweabweala otaqina, ta ana ʼivala adi ʼita aqiaqi otaqina goula ʼinega be, dabo namanamalidi ta wese bagi kuekuedi ʼidiega. Ta nimanaya taha vedi viaviaqina goula ʼinega kafikafia, ta vedi nana luluveagatunaʼina ilivu bwavubwavudi be wese velamoʼeno kavokavovo ilivuna ʼidiega. \v 5 Ana kia ʼinaya taha wawa ʼwayaʼwayavina ʼenoʼeno, ta ana alamani ʼwaiʼwaivina, ta ana vona baʼe ʼidewani, \qc \sc ‘Babiloni taha ʼabaga qiduana,\sc* \qc \sc ta ʼabaga nana vivine tokodada inadi\sc* \qc \sc be wese bwaʼobwaʼo ana ilivu luveifana qabudi inadi.”\sc* \m \v 6 \x * \xo 17:6 \xt Ve 18:24; 19:2\x* Vavine nana yaʼitea niʼa vekwavakwava veiveifa. Ta ena kwava ʼiuna mana Yaubada ena tomotauyavo taudi lova ivesimasimana Ieisu Valena weaqina sulalidi numea. Ta me egu nuavoqana aqiaqi vavine nana yavevekovea. \p \v 7 \x * \xo 17:7 \xt Ve 13:1\x* ʼInega tovaleʼewa nana vetalaʼaiegu vonaya, “Tolaʼai weaqina unuavoqana? Vavine nana ta wese yubai nana ʼunuʼununa adi yau seveni ta donana teni gwavunaya toatoa adi alamani ena givesimatalia ʼiuya. \v 8 \x * \xo 17:8 \xt Dan 12:1; Ve 11:7; 13:7\x* Yubai nana tawadega uʼitea e baʼitagana niʼa ʼwaiva, mana niʼa webui vetoa ge ana ʼebeluʼovoamo ʼinaya, ta nawale navanemai naʼifoqe ta natauya ana ʼebeluveawala ʼinaya. Lova Yaubada Yawai ana Buki maduviaqia, ta ʼabiboda kuyavata qabudi ʼivaʼavaʼaidi. Ta tomeqabu adi wawayavo ge daʼenoʼeno buki nana ʼinaya, e taudi ina nuavoqana qiduana yubai nana ena ʼifoqe ʼevivi weaqina, mana lova yubai nana ʼwaiva, ta nawale ina ʼita ʼeviviea. \p \v 9 “Baʼe yani diavona au fata una alamani aqiaqiedi ʼeguma nuau naʼeqaʼu aqiaqiei. Yubai nana ʼunuʼununa seveni dina taudi iveʼebeʼita ʼabaga nana ana bwanagayavo adi yau seveni weaqina, ta vavine nana luviluvinedi. Ta wese bwanaga diavona iveʼebeʼita toluvine qiduqiduadi adi yau seveni weaqina. \v 10 Ta toluvine seveni dina ʼidiega faibi niʼa ibeʼu, ta vesikisina baʼitagana luviluvine, ta vesevenina nawale ge davaʼifoqe, ta ʼesi tuta goyona naʼifoqe, ta tuta kukusana namo naluvine. \v 11 Ta yubai nana bweabweala otaqina tauna lova toatoa ta baʼitagana niʼa ʼwaiva, e taunana toluvine veʼeitina. Ta ena ilivu be ena viaqa kavona toluvine seveni dina ʼidewani, ʼinega tauna wese nawale luvine waiwaina nalobea ta Yaubada naluveawalia. \p \v 12 \x * \xo 17:12 \xt Dan 7:7,24\x* “Ta donana adi yau teni niʼa uʼitedi e taudi iveʼebeʼita toluvine qiduqiduadi wese adi yau teni weaqidi, ta nawale ge ida vaʼifoqe be edi luvine daveʼale. Taudi nawale venuaʼivina ina lobea edi vetoluvine weaqina, ta tuta kukusana namo kavona auwa ʼaidegana ina luvine yubai nana maega. \v 13 ʼInega teni dina ina vaʼauta ta edi nuanua ʼaideganega edi waiwai be wese edi ʼabiluvine ina awafelea yubai nana ʼinaya. \v 14 ʼInega qabudi Yaubada ena Lami ina luaviea. Ta Lami nana ena tomotauyavo maega toluvine dina ta wese yubai nana ina vewaiwai vaʼinedi, mana Lami nana tauna kaiwabuyavo qabudi edi Kaiwabu, ta wese toluvine qiduqiduadi adi Toluvine Qiduana.” \p \v 15 ʼInega tovaleʼewa nana wese vonegu vonaya, “Goʼila diavona niʼa uʼitedi tokodada nana ʼidia toatoa, e taudi iveʼebeʼita totoa bwaʼobwaʼo qabudi diʼwe taha taha ʼidia itoatoa, ta wese bona taha taha iveveqaeyedi. \v 16 \x * \xo 17:16 \xt Ve 18:8\x* Ta yubai nana donana teni maega niʼa uʼitedi, ta taudina tokodada nana ina vevoalanea, ta ena kulufa qabuna be wese ana kaleko ina ʼekili ʼovoidi ʼinega maʼigonegonena. Ta wese veiʼona ina ʼainia ta ʼabiboda luluna ina felei ʼaiwea naʼala ʼovoia. \v 17 Baʼe yani diavona ina ʼifoqe Yaubada ena nuanua ʼinega, mana ena nuanua baʼe aʼuya toluvine teni dina edi nuanua ʼinaya. E ʼinega edi ʼabiluvine iawafelea yubai nana ʼinaya, be yaqisa Yaubada ena nuanua tuta maimai weaqina ana aqiaqi naʼifoqe. \v 18 Ta vavine nana niʼa uʼitea kavona uda veʼwayoqa, e tauna veveʼebeʼita ʼabaga taha qiduana weaqina, ta ʼabaga nana bwaʼobwaʼo ana toluvineavo qabudi luviluvinedi.” \c 18 \s1 ʼAbaga Babiloni ena luveifa \p \v 1 ʼInega wese taha tovaleʼewa yaʼitea mahalega webuwebui mai. Tauna me ena luvine qiduana, ta wese ena simatalega bwaʼobwaʼo qabuna guvesimatalia. \v 2 \x * \xo 18:2 \xt Ve 14:8; Ais 13:21; 34:11-14; Iel 50:39\x* Ta bonana qiduanega gaba vonaya, \q1 “ʼAbaga qiduana Babiloni \q2 niʼau luveifa otaqa! \q1 Ta Seitani ena tofewayavo \q2 be niboana luveifadi, \q2 ta wese manu yubai ʼaliʼaligidi \q2 adi toʼai niʼa iveʼabagea, \q2 \v 3 mana bwaʼobwaʼo ena diʼwe qabudi \q2 ʼabaga nana ena ilivu luveifadi \q2 be bwavubwavudi ana ʼoine ʼinega niʼa inuma. \q1 Ta bwaʼobwaʼo ana toluvine qiduqiduadi \q2 qabudi maega ivelamoʼeno kavokavovo, \q2 mana ʼabaga nana kavona tokodada taha ʼidewani. \q1 Ta ʼabaga nana ena vekaikaiwabu ʼinega \q2 bwaʼobwaʼo ana tovegimwane qabudi \q2 edi kaikaiwabu qiduadi niʼa ilobedi.” \p \v 4 \x * \xo 18:4 \xt Ais 48:20; Iel 50:8; 51:6,45; 2Kol 6:17\x* ʼInega mahalega wese taha bona yanoqolia vonaya, \q1 “Egu tomotauyavo, \q2 omiʼa benaʼe ʼabaga nana ʼinega \q2 ona ʼifoqe fole ena luveifana navaukamana ʼimia \q2 be ana luvematasabu luveifa nana weaqina \q2 wese omiʼa ona lobea. \q1 \v 5 \x * \xo 18:5 \xt Nug 18:20-21; Iel 51:9\x* Mana ʼabaga nana ena luveifana veagovi vaneqa \q2 kavona mahala ena vane ʼidewani, \q2 ta ena ilivu luveifadi Yaubada ge danuafania.” \m \v 6 \x * \xo 18:6 \xt Same 137:8; Iel 50:15,29; 2Te 1:6\x* Ta wese tovaleʼewa nana vonaya, \q1 “ʼAbaga omoʼe tolaʼai niʼa viaqia ʼimia, \q2 e omiʼa wese ʼedewana ona veʼia ʼaiqea, \q2 ta ʼeguma tauna taha yani niʼa viaqia ʼimia, \q2 e ʼinega ana veʼia magilafuna ona viaqia ʼinaya. \q1 Tauna ena ʼoine luveifana ʼinega tomotau venumedi, \q2 ta ʼeguma vedi ʼaidegana ʼinega venumedi, \q2 e ʼinega omiʼa vedi magilafuna ʼinega ona venumea. \q1 \v 7 \x * \xo 18:7 \xt Ais 47:7-9\x* Tauna ena kaikaiwabu agona \q2 be wese ena qaiawa qiduana \q2 niʼa lobea ena toa ʼinaya, \q2 e ʼinega ena kaikaiwabu \q2 ta ena qaiawa adi ʼetofwafwa ʼinega \q2 ana veʼia ona neia visiqa be wese nuavita ʼidiega. \q1 Mana taunega ena gagaha ʼinega vonaya, \q2 ‘Yaʼa kavona kwini yatoatoa, \q2 ta ge wese ena vewadawadaʼe, \q2 ta wese ge taha tuta ʼinaya \q2 dou nage nuavita ena lobedi.’ \q1 \v 8 \x * \xo 18:8 \xt Ve 17:16\x* ʼInega taha ʼaubena ʼinaya vita taha taha \q2 ina luveafei ina ʼifoqe ʼidewani dou be, \q2 botana ta wese ʼaiwe ʼalaʼalaina naʼalaia. \q1 Mana Kaiwabu Yaubada Tovewaiwai otaqa \q2 vavine nana naluvinea ta ana veʼia naneia.” \p \v 9 \x * \xo 18:9 \xt Isi 26:17; 27:30-35\x* “Ta bwaʼobwaʼo ana toluvine qiduqiduadi taudi vavine nana maega niʼa ivelamoʼeno kavokavovo ta wese iqaiawa kavokavovo ena kaikaiwabu weaqidi, e taudi ʼabaga nana weaqina ina duvoyavoya be ina dou mana niʼa ʼalaʼalaia ta ʼauna vanevane iʼitea. \v 10 Ta toluvine diavona me edi mwaniniva tufwana luluvaia ina tovolo ina ʼitea, ta ina vonaya, \q1 ‘Aioi! Aioi! \q1 ʼAbaga qiduana ta waiwaina \q2 Babiloni ana luvine lukwayavonega niʼa lobea!’ \p \v 11 \x * \xo 18:11 \xt Isi 27:36\x* “Ta wese bwaʼobwaʼo ana tovegimwaneavo ʼabaga nana weaqina ina nuavita ta ina dou, mana ge taha toga wese datoatoa be edi kulufa nagimwanedi, \v 12 \x * \xo 18:12 \xt Isi 27:12-13,22\x* ʼedewani goula be, siliba be, dabo kaikaiwabudi be, bagi be, mwali be, kaleko sulu wadawadaeadi be, kaleko sulu kaikaiwabudi qimwaqimwalidi ta bweabweala otaqidi be, ʼaiwe meiladi aqiaqina be, dona qiduqiduadi be, dabo wadawadaeadi be, ʼaiwe adi maisa ʼenaʼina be, kainumu kofa ta ʼaeani be wese vaina kainumu namanamalidi. \v 13 Ta wese vane ʼidewani kemwata be, dedemusi be, keninitu be, kedimona be, dedeʼwa meiladi aqiaqina ʼidewani inisenisi be mulo be, ʼau meilana aqiaqina be, dedeʼwa ʼaiwe olibe vuaqina ʼinega be, ʼoine be, falawa witi be, bulumakau be, sifi be, osi be, waga lihilihi, ta wese edi tofewa kavovo ge taha toga nagimwanedi. Vonahaqiaqi, tovegimwane diavona tomotau ikafidi ta ʼabibodanaya ivegimwaneyedi tovekaikaiwabu ʼidia. \p \v 14 “ʼInega tovegimwane diavona ina gaba ʼabaga nana ʼinaya ina vonaya, Yani qabuna adi ʼita aqiaqi otaqidi eu ʼebenuaʼewa niʼa iawala. Ta kulufa kaikaiwabudi uawatubo aqiaqiedi ge wese una ʼita ʼeviviedi. \v 15 \x * \xo 18:15 \xt Isi 27:31,36\x* Vonahaqiaqi, tovegimwane diavona edi kaikaiwabu qiduana ʼabaga nana ʼinega niʼa ilobedi, e taudi me edi mwaniniva ina tovolo luluvaiega ta ʼabaga nana ana luvematasabu waiwaina ina ʼitea. Ta me edi dou be wese me edi duvoyavoya ina vonaya, \q1 \v 16 \x * \xo 18:16 \xt Ve 17:4\x* ‘Aioi! Aioi! \q1 Oʼa ʼabaga qiduana lova iveʼivaliu \q2 kaleko sulu adi maisa qiduana \q2 wadawadaeadi be bweabweala otaqidi ʼidiega, \q2 ta wese bagi viaviaqina goula \q2 be dabo kaikaiwabudi ʼidiega, \q2 \v 17 \x * \xo 18:17 \xt Ais 23:14; Isi 27:27-29\x* ta lukwayavonega eu kaikaiwabu diavona iawala.’ \p “Ta wese toniwaga be, waga ana tofewayavo be, togelu ta wese tomeqabu edi toa weaqina mane ilobelobedi edi fewa ʼinega mwadeʼwaya, e baʼe qabu diavona luluvaiega ina tovolo, \v 18 \x * \xo 18:18 \xt Isi 27:32\x* ta ʼabaga nana ʼauna ina ʼitea ta ina ʼalabwau ina vonaya, ‘Lova ge taha ʼabaga ana ʼita aqiaqi otaqina omoʼe ʼabaga nana ʼidewani, ta baʼitagana maʼoda?’ \v 19 ʼInega edi nuavita ʼinega ʼunuʼunudi ʼinaya bwaʼobwaʼo fwayana ina aʼuya be ina dou qiduana ta ina vonaya, \q1 ‘Aioi! Aioi! \q1 ʼAbaga qiduana veilaqe gegoyo niʼa lobea! \q1 Omoʼe ʼabaga nana ʼinega \q2 toniwaga qabudi edi kaikaiwabu ilobedi, \q2 ta lukwayavonega edi kaikaiwabu diavona \q2 iluveʼwaiva vataya. \q1 \v 20 \x * \xo 18:20 \xt Ais 44:23; Luve 32:43; Iel 51:48\x* ʼInega totoa mahala ona qaiawa! \q1 Omiʼa Yaubada ena tomotauyavo, \q2 be ana tovesimasimanayavo \q2 be ena tovaletuyanayavo qabumi ona qaiawa, \q2 mana lova visiqa ʼabaga nana ʼinega olobea, \q2 ta baʼitagana ena veilivu veifa ʼimia \q2 weaqina Yaubada niʼa veʼiea.’” \p \v 21 \x * \xo 18:21 \xt Iel 51:63-64; Isi 26:21\x* ʼInega Yaubada ena tovaleʼewa waiwaina taha dabo qidua vaʼinena silagaia inoqei webui mwadeʼwaya ta vonaya, \q1 “ʼAbaga qiduana Babiloni una beʼu \q2 baʼe dabo nana ʼedewana, \q2 be ge wese taha toga naʼita ʼevivieu. \q1 \v 22 \x * \xo 18:22 \xt Ais 24:8; Isi 26:13\x* ʼInega eu qaiawa nahawala, \q2 mana ge taha wese ʼevosi nage ʼebelaha \q2 ʼidewani afi be, loli be, sagali \q2 ta wese bea ana muʼe naʼifoqe ʼiuyega. \q1 Fewa taha taha adi toalamaniavo \q2 ge wese ina toatoa ʼiuya, \q2 ta wese witi ana ʼebememe \q2 butuna ana noqola nahawala. \q1 \v 23 \x * \xo 18:23 \xt Iel 7:34; 16:9; 25:10\x* Ta ge taha tuta wese odamu \q2 edi simatala nasimatala ʼiuya. \q1 Ta wese gebu tovaqi mevavinedi be meʼolotodi \q2 bonadi qaiqaiawana naʼifoqe ʼiuyega. \q1 Vonahaqiaqi, eu tovegimwaneavo bwaʼobwaʼo \q2 ana tovegimwaneavo qabudi iveqidua vaʼinedi, \q2 ta wese eu luʼafoʼa ʼinega diʼwe qabudi \q2 ana totoayavo iuʼavedi. \q1 \v 24 \x * \xo 18:24 \xt Iel 51:49; Ve 17:6\x* Ta wese Yaubada ena tovesimasimanayavo \q2 taudi ena nuanua isimana ʼifoqeyedi uluveʼaligidi \q2 ta sulalidi inoqa eu ʼedayavo ʼidia. \q1 Vonahaqiaqi, oʼa eu nuanua ʼinega \q2 Yaubada ena tomotauyavo iluveʼaligidi \q2 bwaʼobwaʼo ena diʼwe qabudi ʼidia.” \c 19 \s1 Totoa mahalaya Yaubada iawahawatuboya \p \v 1 Yaubada ena tovaleʼewa ena vona gumwala, ta ʼabiboda vekolukolua qiduana mahalega yanoqolia kavona qabu qiduana bonadi, ta ivonaya, \q1 “Aleluia!\f + \fr 19:1 \ft Tuta nana me Diu Yaubada iawahawatuboya ʼinega ibwaubwau ivonaya, “Aleluia”. Ta bona Ibeliu ʼinega ana alamani “Yaubada kana awatuboya”.\f* \q1 Yaubada kana awatuboya, \q2 tauna ada Toʼetoyavua \q2 ta Toatoa Vanena ta wese Tovewaiwai. \q1 \v 2 \x * \xo 19:2 \xt Luve 32:43; Ve 6:10\x* Tauna ena luvine tunutunuqina \q2 ta aqiaqi otaqina niʼa veʼifoqeyea, \q2 mana vavine nana tauna tovelamoʼeno dididiga \q2 ena velamoʼeno kavokavovo \q2 ʼinega bwaʼobwaʼo qabuna giveluveifea, \q2 ta wese ʼabaga nana ʼinaya \q2 Yaubada ena tomotauyavo luveʼaligidi. \q1 Ta baʼe luveifa diavona weaqidi \q1 Yaubada luai ʼewea vavine nana ʼinaya.” \m \v 3 Ta wese qabu dina ikolua ivonaya, \q1 “Aleluia! \q1 Yaubada kana awatuboya, \q2 mana ʼabaga qiduana niʼa ʼala ʼovoia \q2 ta ʼauna tuta qabuna vanevane.” \p \v 4 ʼInega kaiwabu diavona adi yau 24 be wese ʼivaʼavaʼata foa mayawai dina tuqatuqadiega isobadi Yaubada ʼiawanaya, tauna ana galiva kaikaiwabuna ʼinaya toatoa, ta ivonaya, \q1 “Vonahaqiaqi, \q2 ema nuanua ʼidewana. \q1 Aleluia!” \s1 Lami nana ena vaqi ʼabwagana \p \v 5 ʼInega galiva kaikaiwabu nana ʼinega taha bona mai, vonaya, \q1 “Omiʼa Yaubada ena tofewayavo \q2 ami wawa ʼenaʼenaʼidi be ami wawa goyogoyodi \q2 ta wese omiʼa ana toʼamayabayavo qabumi ona awatuboya.” \p \v 6 \x * \xo 19:6 \xt Ve 14:2\x* ʼInega wese kavona qabu qiduana bonadi yanoqolia, ta adi noqola kavona goʼila inoinoqa butuna, ta wese kavona yavalata butuna nununuqa, ta ivonaya, \q1 “Aleluia! Yaubada kana awatuboya, \q2 mana tauna eda Kaiwabu Tovewaiwai \q2 ta wese Toluvine Qiduana. \q1 \v 7 \x * \xo 19:7 \xt Ais 61:10; Ve 21:2\x* Kana qaiawa be kana awatubo aqiaqiea \q2 ta wese ana wawa kana givaneqea, \q2 mana Lami ena vaqi ana tuta niʼa ʼifoqe, \q2 ta ana gabuinoqa taunega \q2 niʼa ʼivala edi vaqi weaqina, \q2 \v 8 ta ana gabuinoqa nana niʼau \q2 ana kaleko wadawadaeana \q2 ta kaikaiwabuna Yaubada neia.” \m (Ta kaleko nana ana alamani Yaubada ena tomotauyavo edi ilivu tunutunuqina.) \p \v 9 \x * \xo 19:9 \xt Md 22:2-3\x* ʼInega tovaleʼewa nana vonegu vonaya, “Baʼe ʼidewani una ʼwayavi ʼaiqea: Tomeqabu omiʼa Yaubada niʼa gabemi Lami nana ena vaqi ʼabwagana ʼinaya ona qaiawa.” Ta wese tovaleʼewa nana vonaya, “Simana baʼe vonahaqiaqi, ta Yaubada ʼinega maimai.” \p \v 10 \x * \xo 19:10 \xt Via 10:25-26; Ve 22:8-9\x* ʼInega yagivelukabwebwe ʼaqenaya sabi iwaʼodu ʼinaya, ta voneguya, “Ge wese ʼedewana una viaqi, mana yaʼa wese Yaubada ena tofewa kavona oʼa be wese tovetumaqana qabudi Ieisu Valena isimana ʼifoqeyea. Ta ʼesi luaqiaqieu be Yaubada ʼinaya una iwaʼodu, mana tauna ena vonahaqiaqi Ieisu weaqina giveʼifoqeyea, ta baʼe vona nana Yaubada ena tomotauyavo isimasimanea Niboana Gwalagwalana ena venuahaʼu ʼinega.” \s1 Yubai osi wadawadaeana be ana togelu \p \v 11 \x * \xo 19:11 \xt Ve 1:5; 6:2; Same 96:13; Ais 11:4\x* ʼInega mahala yaʼitea ʼeʼewaʼana, ta ʼinaya yubai osi wadawadaeana yaʼitea, ta ana togelu ana wawa igabea, “Ilivu tunutunuqina ta ma ana vetumaqana.” Mana tauna ena luvine tunutunuqina ʼinega tomotau luluvinedi, ta wese avia ana tuta ʼinaya luvine tunutunuqina ʼinega luluvine. \v 12 \x * \xo 19:12 \xt Dan 10:6; Ve 1:14; 2:17\x* Ta matana adi ʼita kavona ʼaiwe saesaelina, ta ʼunuʼununaya ana biatuli kaikaiwabudi ʼeala iʼenoʼeno. Ta wese taha wawa ʼwayaʼwayavina ʼinaya ʼenoʼeno, ta ge taha toga wawa nana dahalamania, ta ʼesi ana ʼaidegamo alahalamania. \v 13 \x * \xo 19:13 \xt Ais 63:1-3; Ion 1:1,14\x* Ana kwakwalufai ma sulalina, ta ana wawa igabea “Yaubada ena Vona”. \v 14 ʼInega mahala ana toluaviayavo ma adi kaleko wadawadaeadi ta vunavunaqidi edi osi wadawadaeadi ʼidiega adi Tovamatana iʼabibodea. \v 15 \x * \xo 19:15 \xt Same 2:9; Ve 1:16; 14:20\x* Ta Tovamatana nana ʼawanega kefata soʼusoʼuna ʼifoʼifoqe, ta kefata nana ʼinega totoa bwaʼobwaʼo diʼwe qabudi ʼidia navewaiwai vaʼinedi, ta ena luvine falafalana ʼinega naluvinedi. Tauna voalanavo namemedi kavona ʼoine vuaqina imemedi ʼebememe ʼinaya. Ta Yaubada Tovewaiwai ena nuenuega baʼe ʼidewani Tovamatana nana ʼinega naluvematasabudi, mana Yaubada diana vilea tomotau diavona edi luveifana weaqina. \v 16 \x * \xo 19:16 \xt Ve 17:14\x* Ta ana kwakwalufai ʼinaya ta wese fianaya ana wawa ʼwayaʼwayavina ʼenoʼeno vonaya, \qc \sc “ʼOloto baʼe toluvine qabudi edi Toluvine,\sc* \qc \sc ta wese kaiwabu qabudi edi Kaiwabu.”\sc* \p \v 17 \x * \xo 19:17 \xt Isi 39:17-20\x* ʼInega wese taha tovaleʼewa yaʼitea babaʼau ʼinaya tovotovolo ta manu iyewayewa dadana mahalaya ʼidia gabagaba, ta vonedia, “Ovaʼauta omai Yaubada ena ʼai qiduana ʼinaya, \v 18 be ʼinega ona ʼai toluvine qiduqiduadi veiʼodi be, toluavia adi tovamatanayavo veiʼodi be, toluavia waiwaidi veiʼodi be, osiavo be adi togeluyavo veiʼodi, ta wese tomotau qabudi ʼidiega ʼidewani tofewa kavovo be yavuyavuidi veiʼodi ona ʼai be, tomotau adi wawa ʼenaʼenaʼidi ta wese taudi adi wawa goyogoyona veiʼodi ona ʼai.” \p \v 19 ʼInega yubai nana lova mwadeʼwega vanemai ta wese bwaʼobwaʼo ana toluvineavo qiduqiduadi me edi toluaviayavo yaʼitedi niʼa ivaʼauta sabi vedavi osi wadawadaeana ana Togelu be ena toluaviayavo maega. \v 20 \x * \xo 19:20 \xt Ve 13:12-17; 20:10\x* Vonahaqiaqi, lova yubai nana ena tovesimasimana ʼeʼeuʼauʼavina vaina yani ʼebenuavoqana viaqidi yubai nana ana wawega ta wese ena waiwaiega. Ta wese tovesimasimana nana tomeqabu yubai nana ena naba niʼa iʼewea ta wese ena tokwalui ʼinaya ihiwaiwaʼodu uʼava aqiaqiedi. Ta vedavi nana ʼinaya osi wadawadaeana ana Togelu me ena toluaviayavo yubai nana ta ena tovesimasimana nana maega ikafidi. Ta magilafudi mayawaidi ifelawebuiedi lavu saesaelina ʼinaya, ta baʼe lavu nana saesaela dabo ʼweaʼweavidi adi wawa salofa ʼidiega. \v 21 Ta osi wadawadaeana ana Togelu ʼawanega kefata nana ʼifoqe, ʼinega ana aviayavo qabudi luveʼaligidi. Ta ʼabiboda manu qabudi iwebui mai ta ʼoʼoadi iʼanidi gamodi ʼelukoko. \c 20 \s1 Yaʼwala tausani (1,000) weaqina \p \v 1 \x * \xo 20:1 \xt Ve 9:1\x* Ta ʼinega Yaubada ena tovaleʼewa wese taha yaʼitea mahalega webui mai. Ta nimanaya vetoa kuena ge ana ʼebeluʼovoamo ana wawa Abisi ana kihi ta wese seni taha vitana kafikafidi. \v 2 \x * \xo 20:2 \xt Nug 3:1; Ve 12:9\x* ʼInega tovaleʼewa nana mwata qiduana ta bweabwealina kafia ta yoqonia, ta ʼidewani natoa yaʼwala tausani (1,000) ʼidia. Ta mwata nana tauna mwata nugwenugweina, ta wese ana wawayavo igabea Diabolo ta wese Seitani. \v 3 ʼInega tovaleʼewa nana ena seni ʼinega Seitani yoqonia ta felawebuiea vetoa nana ʼinaya, ta ʼawana lokea. ʼInega wese Yaubada ana ʼebeʼinana aʼuya ʼawanaya, be yaqisa Seitani ge ana fata naʼifoqe be tomotau nauʼava ʼeviviedi yaʼwala tausani (1,000) ʼidia. Ta yaʼwala diavona ina gumwala, ʼinega ina liʼamia be yavuyavuina natoatoa tuta kukusana namo weaqina. \p \v 4 \x * \xo 20:4 \xt Dan 7:9,22,27; 1Kol 6:2; Ve 13:17\x* Ta wese galiva kaikaiwabudi yaʼitedi, ta galiva diavona ʼidia tomotau itoatoa taudi ʼabiluvine niʼa iʼewea sabi luvine. Ta baʼe tomotau diavona taudi niboana, mana lova Ieisu Valena ana simana weaqina magadi idaʼea ta iʼaliga. Vonahaqiaqi, edi ʼaliga ʼiuna mana taudi lova ge ida iwaʼodu yubai veifana ʼinaya, nage ena tokwalui ʼinaya. Ta wese ge nuadi yubai nana ena naba adi kiaya nage nimadia ida aʼuya. Ta ʼaligega iyaʼitoto ʼevivi, ʼinega Keliso maega iluvine yaʼwala tausani dina (1,000) ʼidia. \v 5 Lova ge taha toga dayaʼitoto ʼevivi ʼaligega, ta baʼe tomotau diavona edi yaʼitoto nana veʼitayea yaʼitoto ʼevivi nugwenugweina toʼaliga qabudi ʼidiega, mana toʼaliga qabudi ge ida yaʼitoto ʼevivi ana laba yaʼwala tausani (1,000) nagumwala. \v 6 \x * \xo 20:6 \xt Ve 1:6\x* Vonahaqiaqi, Yaubada ena tomotauyavo vaina ina yaʼitoto ʼevivi yaʼitoto nugwenugweina ʼinaya. E taudi luaqiaqiedi be ina qaiawa qiduana, mana ge ana fata be ina veilaqe ʼaliga vemagilafuna ʼinaya. Ta ʼesi ina fewa toveguba ʼidewani Yaubada be Keliso weaqidi, ta ʼinega Keliso nana maega ina luvine yaʼwala tausani (1,000) gamonaya. \s1 Seitani ana luvematasabu vataya \p \v 7 Yaʼwala tausani dina (1,000) ina gumwala, e ʼinega Yaubada Seitani nahawafelei ta naliʼami naʼifoqe vetoa ge ena ʼebeluʼovoamo Abisi ʼinega. \v 8 \x * \xo 20:8 \xt Isi 38:2,9,15-16\x* Naʼifoqe natauya bwaʼobwaʼo ana diʼwe taha taha ʼidia, ta diʼwe diavona adi wawa Gogi ta Magogi. Ta tomotau qabudi itoatoa diʼwe diavona ʼidia nauʼavedi ʼinega nagaba vaʼauqidi vedavi weaqina. Ta toluavia diavona avo ʼwayoqidi, mana adi yau kavona gelasa balabalaya. \v 9 \x * \xo 20:9 \xt 2Kin 1:10\x* ʼInega mataguya me edi gagasa itautauya bwaʼobwaʼo qabuna ʼidia, ta ʼinega iʼifoqe Yaubada ena ʼabaga veyolubea qiduana ʼinaya, ta omoʼe ʼinaya ena tomotauyavo niʼa ivaʼauta itoatoa, ta itovolo vivilidi. Ta ʼesi ʼaiwe ʼalaʼalaina mahalega ʼavalataʼia webui ta Seitani me ena qabuyavo luveawalidi. \v 10 \x * \xo 20:10 \xt Same 11:6; Ve 19:20; 21:8\x* Ta Yaubada ena tomotauyavo adi touʼava tauna Diabolo nana wese ifelawebuiea lavu ʼalaʼalaina ʼinaya, ta ena ʼalata dabo ʼweaʼweavidi salofa ʼidiega. Ta lavu nana ʼinaya enavo niʼa imadufelawebuiedi ʼidewani yubai nana mwadeʼwega vanemai ta wese ena tovesimasimana ʼeʼeuʼauʼavina maega. Ta lavu nana gamonaya toi dina visiqa ina lobea tuta vataya ʼinaya. \s1 Yaubada ena luvine ʼebeluʼovoa \p \v 11 ʼInega galiva kaikaiwabuna gegoyo ta wadawadaeana yaʼitea, ta galiva nana ana totoa wese yaʼitea. ʼInega bwaʼobwaʼo be wese mahala idena totoa galiva nana ʼinega, ta ge taha edi ʼebeoukwaivamo, ʼinega iʼeluawala. \v 12 \x * \xo 20:12 \xt Dan 7:9-10; Md 25:31-46; Via 17:31; 2Kol 5:10; Ve 13:8\x* ʼInega wese toʼaliga qabudi yaʼitedi, taudi adi wawa ʼenaʼenaʼidi ta wese taudi adi wawa goyogoyodi, ta itovotovolo galiva nana matanaya, ta ʼinega galiva ana totoa buki tanaidi. ʼInega taha wese buki tanaia, e baʼe buki nana Yawai ana Buki. Ta buki diavona madutanaidi gamodia toʼaliga diavona edi ilivuyavo ʼwayaʼwayavina ʼenoʼeno, ta ilivu diavona ʼidiega adi luvine iʼewea. \v 13 \x * \xo 20:13 \xt Lom 2:6; 1Fit 1:17; Ve 2:23; 22:12\x* Ta tomeqabu lova iʼaliga mwadeʼwaya qabudi iʼifoqe mai, mana mwadeʼwa nana ge ana fata nakafidi. Ta wese ʼaliga be debaʼunu ge wese adi fata be toʼaliga diavona ina kafiʼiʼihidi. ʼInega qabudi itovolo Yaubada matanaya ta adi luvine ilobea edi ilivu adi ʼetofwafwa ʼinega. \v 14 ʼInega ʼaliga be debaʼunu wese ifelawebuiedi lavu ʼalaʼalai nana ʼinaya. Ta baʼe lavu nana tauna ʼaliga vemagilafuna. \v 15 Ta tomeqabu adi wawa ge ana ʼwayavimo Yawai ana Buki gamonaya taudi wese ifelawebuiedi lavu ʼalaʼalaina ʼinaya. \c 21 \s1 Mahala be bwaʼobwaʼo vauvaudi \p \v 1 \x * \xo 21:1 \xt Ais 65:17; 2Fit 3:13\x* ʼInega mahala vauvauna be bwaʼobwaʼo vauvauna yaʼitedi mana mahala be bwaʼobwaʼo nugwenugweidi niʼau iawala, ta wese mwadeʼwa ʼidewani niʼa awala. \v 2 \x * \xo 21:2 \xt Ais 52:1; 61:10; Ibe 11:10; 12:22; Ve 3:12\x* ʼInega ʼabaga gwalagwalana yaʼitea, tauna Ielusalema vauvauna mahalega webuwebui mai Yaubada ʼinega. Ta niʼau vevevaiqavuna kavona tovaqi mevavinena davaiqavu ta moqanena maega ina velobaloba. \v 3 \x * \xo 21:3 \xt Luvi 26:11-12; Isi 37:27; Sek 2:10; 2Kol 6:16\x* Ta galiva kaikaiwabuna ʼinega taha bona qiduana yanoqolia vonaya, “Baʼitagana Yaubada ena ʼabaga niʼa ʼifoqe ena tomotauyavo ʼidia. Ta tauna tomotau diavona maega ina toatoa, ta taudina ena tomotauyavo, ta tauna edi Yaubada. \v 4 \x * \xo 21:4 \xt Ais 35:10; 65:19; Ve 7:17\x* Be ʼinega mataeludi naluyaʼwaia, mana gebu wese ʼaliga nage visiqa nage dou ʼidia naʼifoqe, mana toa nugwenugweina niʼau awala.” \p \v 5 \x * \xo 21:5 \xt 2Kol 5:17\x* ʼInega galiva kaikaiwabuna ana totoa vonaya, “Yani qabudi ena giveʼevaunidi!” Ta wese vonaya, “Vona baʼena una ʼwayavidi, mana ma adi vetumaqana ta wese vonahaqiaqi.” \v 6 \x * \xo 21:6 \xt Ais 55:1; Iel 2:13; Ion 7:37; Ve 1:8,17; 22:17\x* Ta wese vonegu vonaya, “Yaʼa egu nuanuayavo qabudi niʼa yaviaqa ʼovoidi. Yaʼa Alofa be Omega, yani qabuna edi ʼebeveʼale be edi ʼebeluʼovoa. Ta togama magana luayahaya yawai goʼilina ena nei kavovoya be nanuma salufa ʼinega. \v 7 \x * \xo 21:7 \xt 2Sam 7:14; 1Yani 17:13; Same 89:26-27\x* Ta togama Seitani vewaiwai vaʼinea baʼe yani diavona naʼewedi ʼiguyega, ta tauna naʼawatamanegu ta yaʼa ena ʼawanatunea. \v 8 \x * \xo 21:8 \xt Md 25:41; Ve 20:15; 22:15\x* Ta ʼesi tomwaniniva be, tomeqabu niʼa iluaʼu agu vetumaqana be, tokodada be, toluveʼaliga be, tovelamoʼeno kavokavovo be, tobalavu ta wese tokwakwaia be, taudi tokwalui ʼidia ihiwaiwaʼodu ta wese touʼava, e baʼe qabu diavona edi ʼebetoa lavu ʼalaʼalaina, ta lavu nana dabo salofa ʼweaʼweavidi ʼinega ʼalaʼalata. E omoʼe ʼaliga nana tauna ʼaliga vemagilafuna.” \s1 Ielusalema vauvauna \p \v 9 ʼInega Yaubada ena tovaleʼewa adi yau seveni lova ʼebeveilaqe ma gaebadi wese adi yau seveni iguiwaqidi bwaʼobwaʼoya ʼidiega taha iadi mai ʼiguya vonaya, “Umai katauya, Lami nana ana gabuinoqa ena veʼiteu.” \p \v 10 \x * \xo 21:10 \xt Isi 40:2\x* ʼInega Niboana Gwalagwalana ena waiwai luveagatunaʼigu ta tovaleʼewa nana ʼebeʼewegu tauyegu taha bwanaga qiduana ta kuena debanaya, ta ʼabaga simasimatalina veʼitegu, tauna Ielusalema mahalega webuwebui mai Yaubada ʼinega. \v 11 \x * \xo 21:11 \xt Ais 60:1-2,19\x* Yaubada ena simatala kaikaiwabuna ʼabaga nana guvesimatalia, ta ana ʼita kavona dabo kaikaiwabuna namanamalina ana wawa yasifa, ta vevegili ʼwanaʼwana ʼedewani gelasi. \v 12 \x * \xo 21:12 \xt Isi 48:30-35\x* Ta ʼabaga nana niʼa ʼaliʼalina dabo ʼinega, ta ʼali nana qiduana ta kuena ta ana ʼawayavo adi yau tuwelo, ta Yaubada ena tovaleʼewa wese adi yau tuwelo ʼawa diavona iʼitaʼitamakidi. Ta wese me Isileli edi gade adi yau tuwelo adi wawayavo ʼwayaʼwayavidi ʼenoʼeno ʼawa taha taha ʼidia. \v 13 ʼAbaga nana ana ʼawayavo toidi diʼwe ʼaidega ʼaidega ʼidia. ʼInega babaʼau ena ʼebeyayaqega ʼawa toi be, babaʼau ena ʼebewebuiega ʼawa toi be, bolimanega ʼawa toi ta wese yalasiega ʼawa toidi iʼenoʼeno. \v 14 Ta ʼabaga nana ana ʼali ena ʼebevewaiwai dabo qiduqiduadi adi yau tuwelo vevetovolodi itovotovolo, ta dabo diavona ʼidia Lami nana ena tovaletuyana adi yau tuwelo adi wawayavo ʼwayaʼwayavidi ʼenoʼeno. \p \v 15 \x * \xo 21:15 \xt Isi 40:3; Ve 11:1\x* Tovaleʼewa nana nawale maega aveveqae, ta ʼebeʼetoliva viaviaqina goula ʼinega nimanaya kafikafia, be ʼinega ʼabaga nana be, ana ʼawayavo ta wese ana ʼali naʼetolivedi. \v 16 Ta tutana ʼabaga nana ʼetolivea ʼinega ʼitea ena vekue be, ena vane ta wese ana baba adi ʼetoliva lelelea, ta ʼetoliva diavona tutausani tuanidedi kilomita (2,200) ʼidewani. \v 17 ʼInega tovaleʼewa nana wese ʼabaga nana ana ʼali ʼetolivea, ta ana bado 65 mita ʼedewana. Ta tovaleʼewa nana tomotau edi saʼwa ʼinega ʼali nana saʼwea. \p \v 18 \x * \xo 21:18 \xt Ais 54:11-12\x* ʼAbaga nana ana ʼali iviaqia dabo kaikaiwabuna ana wawa yasifa ʼidiega, ta ʼali nana gamonaya viaviaqina goula daisina ʼinega, ta namanamalina kavona gelasi ʼidewana. \v 19 Ta ʼali nana iveʼivalia mali dabo be mali dabo kaikaiwabudi ʼidiega. Ta baʼe dabo diavona ma adi wawayavo adi ʼita ʼinega, ta wawa diavona baʼe ʼidewani: Taha dabo ana wawa yasifa be, vemagilafuna safaia be, vetoina agate be, vefoana emelodi be, \v 20 vefaibina onikisi be, vesikisina kanelieni be, vesevenina kilisoliti be, veʼeitina belio be, venainina tofasi be, vetenina kilisofasi be, velevenina diasenita ta wese vetuwelona ana wawa ametisi. \v 21 Ta ʼawa diavona adi yau tuwelo viaviaqidi felo\f + \fr 21:21 \ft Felo: Dimudimu bonadiega igabea ana wawa \+it “perl”\+it*. Baʼe felo nana kana lobea sumwaʼwa aqila gamonaya, ana ʼita kavona dabo gomogomona, wadawadaeana ta namanamalina. Baʼe felo nana ana maisa qiduana, ta tomotau ivefewea edi ʼivala weaqina, kavona bagi nage adi nili ʼidewani.\f* ʼinega. Ta ʼawa ʼaidegana wese felo ʼaidegana ʼinega niʼa iviaqia. Vonahaqiaqi, felo ʼaidega ʼaidega ʼenaʼenaʼidi. Ta ʼabaga nana ana ʼeda qiduana qabuna goula daisina vevegili ʼwanaʼwana ʼedewani gelasi. \p \v 22 Ta ge taha Vanue Gwalagwalana eda ʼitei ʼabaga nana gamonaya, mana Kaiwabu Yaubada Tovewaiwai be Lami nana taudi ʼabaga nana ana Vanue Gwalagwalana. \v 23 \x * \xo 21:23 \xt Ais 60:19-20; Ve 22:5\x* Babaʼau be waiʼena ge daluaqiaqiedi be ʼabaga nana ina guvesimatali, mana Yaubada ena simatala kaikaiwabuna niʼa guguvesimatalia, ta wese Lami nana veʼebesimatala ʼabaga nana ʼinaya. \v 24 \x * \xo 21:24 \xt Ais 60:3,5\x* Ta simatala nana ʼinega totoa bwaʼobwaʼo ina toatoa, be bwaʼobwaʼo ana toluvine qiduqiduadi edi kaikaiwabuyavo ina miedi ʼabaga nana ʼinaya. \v 25 \x * \xo 21:25 \xt Ais 60:11\x* Ta ʼabaga nana ana ʼawayavo tuta qabuna sisiwaʼa vatayana, mana ge taha velovelovana daʼenoʼeno ʼinaya. \v 26 Ta totoa bwaʼobwaʼo qabudi edi kulufa adi ʼita aqiaqi otaqina ta wese edi kaikaiwabuyavo ina miedi ʼabaga nana gamonaya. \v 27 \x * \xo 21:27 \xt Ais 52:1; Isi 44:9; 1Kol 6:9-10\x* Ta ge taha yani luveifana ana fata nalugu ʼabaga nana ʼinaya. Ta wese ge taha toveilivu veifa nage toʼeuʼauʼava adi fata be ina lugu. Ta ʼesi tomeqabu taudi adi wawayavo ʼwayaʼwayavidi niʼa ʼenoʼeno Lami nana ena Buki gamonaya Yawai vataya weaqina, e taudi adi ʼaidega ina lugu ʼabaga nana ʼinaya. \c 22 \s1 Goʼila be wese ʼaiwe mayawaidi \p \v 1 \x * \xo 22:1 \xt Isi 47:1\x* Ta ʼinega tovaleʼewa nana veʼitegu yawai ana goʼila, ta goʼila nana vevegili ʼwanaʼwana, ta inoinoqa Yaubada be Lami nana adi galiva kaikaiwabuna ʼinega, \v 2 \x * \xo 22:2 \xt Isi 47:12; Nug 2:9; Sek 14:8; Ioe 3:18\x* ta Ielusalema vauvauna ana ʼeda nuaninega inoqa tauya. Ta goʼila nana nanavinavo ʼidia yawai ana ʼaiweavo itovotovolo. Ta ʼaiwe diavona vuaqa taha taha ivuavuaqedi tuta ana yau tuwelo ʼidia yaʼwala ʼaidegana gamonaya, mana waiʼena ʼaidega ʼaidega ʼidia ivuavuaqa. Ta ʼaiwe nana ʼwaena tomotau qabudi bwaʼobwaʼoya edi mulamula, tauna ʼinega iveveaqiaqi. \p \v 3 Ta vonahaqiaqi, ge taha yani luveifana naʼenoʼeno ʼabaga nana ʼinaya, mana Yaubada ena luvine ʼinega niʼa iawala. Ta Yaubada be Lami nana adi galiva kaikaiwabuna ʼabaga nana ʼinaya naʼenoʼeno, ta Yaubada ena tofewayavo ina iwaʼodu ʼinaya. \v 4 \x * \xo 22:4 \xt Md 5:8; Ve 3:12\x* Be wese ʼiawana ina ʼitei ta tauna ana wawa ʼwayaʼwayavina naʼenoʼeno adi kiaya. \v 5 \x * \xo 22:5 \xt Dan 7:18,27; Ve 5:10; 20:6; 21:23,25\x* Ge taha tuta wese velovelovana naʼifoqe, ta baʼe ʼinega babaʼau be odamu ge daluaqiaqiedi ʼabaga nana ʼinaya, mana Kaiwabu Yaubada tauna edi simatala, ta maega ina luvine tuta vataya ʼinaya. \s1 Ieisu ena mai \p \v 6 \x * \xo 22:6 \xt Ve 1:1\x* ʼInega tovaleʼewa nana vonegu vonaya, “Baʼe vona diavona vonahaqiaqi ta wese ada fata kana vetumaqanedi. Eda Kaiwabu Yaubada ena tovesimasimanayavo Niboanina neidi, ta ena tovaleʼewa vetunei mai ena tofewayavo ʼidia sabi veʼitadi tolaʼai nawale naʼifoqe.” \p \v 7 \x * \xo 22:7 \xt Ve 1:3\x* Ta Ieisu vonaya, “Onoqoli, tuta goyona ena wai. Ta tomeqabu egu vona baʼe Buki nana ʼinaya tuta baʼitagana be wese tuta maimai weaqina ivematamatayagedi luaqiaqiedi be ina qaiawa.” \p \v 8 \x * \xo 22:8 \xt Ve 19:10\x* Yaʼa Ioni baʼe yani diavona yanoqolidi ta yaʼitedi. Ta yani qabuna edi ʼifoqe ʼabibodanaya yagivelukabwebwe tovaleʼewa nana ʼaqenaya sabi iwaʼodu, mana yani diavona niʼa veʼitegu. \v 9 Ta vonegu vonaya, “Ge una iwaʼodu ʼiguya, mana yaʼa wese Yaubada ena tofewa kavona oʼa be tovesimasimana ta wese baʼe Buki nana ana tomatayagayavo ʼidewani. ʼInega luaqiaqieu be Yaubada ʼinaya una iwaʼodu.” \v 10 Ta wese voneguya, “Yaubada ena vonayavo baʼe Buki nana ʼinaya tolaʼai nawale naʼifoqe bwaʼobwaʼoya be mahalaya weaqina ge una aʼukwaivedi tomotau ʼidiega, mana vona diavona adi aqiaqi ana tuta niʼa vadiʼwediʼwea. \v 11 \x * \xo 22:11 \xt Dan 12:10\x* Ta tomeqabu baʼitagana ilivu luveifadi iviaviaqidi, e taudi wese tuta qabuna luveifa nana ina viaviaqia, ta tomeqabu edi ilivu bwavubwavudi baʼitagana iviaviaqidi, e taudi wese tuta qabuna ilivu nana ina viaviaqidi. Ta ʼesi tomeqabu baʼitagana ilivu aqiaqidi iviaviaqidi, e taudi wese tuta qabuna ilivu aqiaqidi ina viaviaqidi, ta aiqabu edi ilivu vunavunaqidi, e taudi wese tuta qabuna edi ilivu vunavunaqina ina viaviaqidi.” \p \v 12 \x * \xo 22:12 \xt Ais 40:10; Iel 17:10; Ve 2:23\x* ʼInega Ieisu vonaya, “Nawale ena wai, be ʼinega tomotau adi veʼia ena neidi edi ilivu adi ʼetofwafwa ʼinega, \v 13 \x * \xo 22:13 \xt Ais 44:6; Ve 1:8,17; 21:6\x* mana yaʼa Alofa be Omega, ta wese yaʼa yani qabuna ana ʼebeveʼale ta ana ʼebeluʼovoa. \p \v 14 \x * \xo 22:14 \xt Nug 2:9; 3:22\x* “Ta tomeqabu adi kaleko kuekuena niʼa iluʼutudi ta ivevauvau otaqa ina qaiawa, mana adi luaqiaqi be yawai ʼaiwena vuaqina ina ʼainia ta wese luaqiaqiedi be ʼabaga nana ana ʼawayavo ʼidiega ina lugu. \v 15 Ta ʼabaga nana gwavunaya taudi toveilivu veifa ina toatoa ʼidewani tobalavu be, tokwakwaia be, tovelamoʼeno kavokavovo be, toluveʼaliga, be tokwalui adi toiwaʼodu ta wese taudi iuʼauʼava edi vona ʼinega be wese edi viaqa ʼinega. \p \v 16 \x * \xo 22:16 \xt Naba 24:17; Ais 11:1,10; Lom 1:3; Ve 2:28; 5:5\x* “Yaʼa Ieisu, egu tovaleʼewa niʼau yavetunei baʼe yani diavona sabi simanedi ʼiuya, ta ʼinega oʼa una simanedi ʼekalesia ʼidia. Yaʼa kini Deibida ena gadeyega ta yaʼa wese ʼawaʼawai ana ʼubwana.” \p \v 17 \x * \xo 22:17 \xt Ais 55:1; Ve 21:6\x* ʼInega Niboana Gwalagwalana ta Lami nana ana gabuinoqa ivonaya, “Umai!” Be wese tomeqabu baʼe vona nana inoqolia luaqiaqiedi be ina vonaya, “Umai!” Ta tomeqabu magadi yafaia ina mai, mana yawai goʼilina ina ʼewa kavovoi be ina numa. \p \v 18 \x * \xo 22:18 \xt Luve 4:2; 12:32\x* Ta tomeqabu baʼe Buki nana ena vona niʼa onoqolia tolaʼai nawale naʼifoqe bwaʼobwaʼoya be, mahalaya ta wese tomotau ʼidia e baʼe egu vematamagilafu waiwaina ʼimia. Vona diavona ʼwayaʼwayavidi baʼe Buki nana gamonaya iʼenoʼeno gebu wese taumi emi nuanua ʼinega ona luvetomanedi, fole visiqa dina Buki baʼe gamonaya simanedi, nawale Yaubada wese naluvefofoya ʼimia. \v 19 Ta wese ge taha toga vona taha baʼe Buki nana gamonega naʼewa yavuledi, fole Yaubada wese tomotau nana ana ʼiwavo yawai ana ʼaiwe ʼinega naʼewa yavulea. Ta wese ena ʼebetoa ʼabaga gwalagwalana gamonaya be yani qabudi aqiaqidi Buki baʼe niʼa simanedi nawale ʼinega naʼewa yavuledi. \p \v 20 \x * \xo 22:20 \xt Md 24:30-31; 1Kol 16:22\x* Ieisu baʼe vona diavona niʼa simana ʼifoqeyedi ta ʼawahaqiaqiedi, ta tauna vonaya, “ʼAo, tuta goyona ena wai!” Vonahaqiaqi ema nuanua ʼedewana. Kaiwabu Ieisu, umai! \p \v 21 Eda Kaiwabu Ieisu ena veyoluba Yaubada ena tomotauyavo ʼimia.