\id ROM ROME Meitei: Roman Script 1st Translation \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h Rome \toc1 ROME-GI Misingda I-ba Paul-gi Chithi \toc2 Rome \toc3 Rom \mt1 ROME-GI \mt2 Misingda Paul-na I-ba Chithi \imt1 Wahoudok \ip Romia hairiba lairik asi Christtana poklaba matung chahi 54-58 manung aduwaida Pakhonchatpa Paul-na iramba yai. Paul-na Rome-da chattriba maramna Rome-da leiba Jihudi amadi Jihudi nattaba phurup animakki Christian-singda takpi tambinaba chithi asi mahakna i-bani. Chithi asi mahakna Corinth saharda leiringeida i-bani. Phurup pumnamakna Jisu Christtabu thajanaba amadi Ibungo mahakki haiba innaba Paul-na lairik asi i-bani (16:26). \ip Hairiba Romia-gi lairik asi Christian-singgidamakta mapham pumnamakta amadi matam khudingmakki oina yamna maru oiba lairikni maramdi Jisu Christtagi mapanna eikhoina aran-khubham phangba yai haibasi mayek sengna amadi sandokna takli. Paul-na mapham asida Jisu Christtagi aphaba paoga Ariba Walepnabaga samjinnahalli. Akhang ahei kayagi matung innadi khwaidagi maru oiba wahei parengdi 1:16 ta hairiba, “Eina Aphaba Paogi maramda ikaiba leijade maramdi madu thajaba mi khudingna aran-khubham phangnaba Tengban Mapugi panggalni; ahanbada Jihudisinggi, aduga Jihudi nattaba phurupsinggisuni.” Romia-gi ahanba saruk haibadi pandup 1-12 phaoba asi theology-gi oiba aruba machaksingni aduga anisuba saruk haibadi pandup 13-15 phaoba asina Christian amagi punsida tougadabasing adugi maramda takpi tambibani. \iot Yaopham Takpa \io1 1. Mahousagumna chithi asi mahak kanano haina masabu khanghanduna houdok-i \ior (1:1-15)\ior* \io1 2. Mathangda mioibagi oiriba phibham amadi Jisu Christtagi mapanna aran khubham phangbagi oithokpa adubu mahakna iri \ior (1:16–11:36)\ior* \io1 3. Masigi matungda Christian ama oina hingbada tougadabasing adugi takpi tambiba kaya ama Paul-na piri \ior (12:1–15:13)\ior* \io1 4. Rome-gi singlupki misingda khurumjabagi waheising hairaga Romia lairik asi loisilli \ior (16)\ior* \c 1 \p \v 1 Christta Jisugi manai, pakhonchatpa ama oina koubiraba amadi Tengban Mapugi Aphaba Paogidamak khaidokpiraba Paul-dagini. \p \v 2 Mapugi Senglaba Puyada ikhrabagumna, Aphaba Pao adudi Tengban Mapugi wa phongdokpa maichousingbu sijinnabiduna kuirabagi mamangda Tengban Mapuna wasakpikhraba aduni. \v 3 Masi Ibungo mahakki Machanupa, eikhoigi Mapu Ibungo Jisu Christtagi maramdani: mioiba ama oina Ibungo mahak David-ki sageida pokpani, \v 4 aduga Tengban Mapugi oiba asengba ama oina, asibadagi Ibungobu hinggat-hanbiduna Tengban Mapugi Machanupani haiba adu achouba panggalga loinana utpire. \v 5 Phurup pumnamakki misingbu thajabada amadi haiba inbada chingbinabagidamak, Ibungo mahakki mapanna amadi mahakki minggi maramgidamak eihakpu pakhonchatpa ama oibagi thoujal adu Tengban Mapuna pibire. \v 6 Tengban Mapuna Jisu Christtagi oinaba koubirabasing adugi manungda Rome-da leiba nakhoisu yaoribani. \p \v 7 Tengban Mapuna nungsiba amasung Ibungo mahakmakki mising oinanaba koubiraba Rome-da leiba nakhoi pumnamakta: \p Eikhoigi Ipa Ibungo Tengban Mapu amasung Mapu Ibungo Jisu Christtana thoujal amasung ingthaba nakhoida pibiba oisanu. \s1 Thagatchabagi haijaba \p \v 8 Ahanbamaktada, nakhoi pumnamakkidamak eina Jisu Christtagi mapanna eigi Tengban Mapu Ibungobu thagatchei, maramdi taibangpan sinbathungna nakhoigi thajaba adugi maramda ngangnari. \v 9 Eina haijaba matam khudingmakta nakhoibu eina ningsing-i haibasi Ibungo mahakki Machanupagi Aphaba Pao adubu eigi thamoi apumbaga loinana sandoktuna thougal toujariba Tengban Mapu mahakna sakhini. \v 10 Aduga akonbada, Tengban Mapugi aningbagi matung inna eihak nakhoigi naphamda lakpa yanaba lambi hangdokpinabagidamak eina Tengban Mapugi maphamda nijari. \v 11 Maramdi nakhoi panggal kanba oinaba thawaigi oiba khudol khara eina nakhoida pinanaba nakhoibu yamna uning-i, \v 12 madudi eikhoi amaga amagagi thajabana eikhoi amaga amagabu thougatminnanabani. \p \v 13 \x - \xo 1:13 \xo*\xt Pakhon 19:21\xt*\x*Ichil-inaosa, nakhoigi naphamda eihak laknaba toina thourang tou-i, adubu houjik phaoba palhanduna leire haiba asi eina nakhoida khanghanning-i. Eina atoppa Jihudi nattaba phurupsinggi maraktagi Christtagi tung inbasing phangbagumna nakhoigi naraktagisu phangba eina pammi. \v 14 Chaokhatpasingdasu, chaokhattabasingdasu, asingbasingdasu apangbasingdasu, eidi mi pumnamakta laman tollabani. \v 15 Maram aduna Rome-da leiba nakhoidasu Aphaba Pao asi sandokningbagi yamna khourangjaba adu eingonda lei. \s1 Aphaba Paogi panggal \p \v 16 \x - \xo 1:16 \xo*\xt Mrk 8:38\xt*\x* Maram aduna eina aphaba paogi maramda ikaiba leijade maramdi madu thajaba mi khudingna aran-khubham phangnaba Tengban Mapugi panggalni; ahanbada Jihudisinggi, aduga Jihudi nattaba phurupsinggisuni. \v 17 \x - \xo 1:17 \xo*\xt Heb 2:4\xt*\x* Maramdi aphaba paoda Tengban Mapugi achumba chatpa adu phongdok-i haibadi achumba chatpa asi houbadagi loiba phaoba thajabagi mapanna oibani. Mapugi puyada asumna ibagumbani, “Achumba chatpana thajabagi mapanna hinggani.” \s1 Mioibagi maral \p \v 18 Achumbabu makhoigi phattabana namthaba Tengban Mapu ningdaba amadi phattaba misinggi mathakta Tengban Mapugi asaoba adu swargadagi phongdok-i, \v 19 Tengban Mapugi maramda khangba yaba adu makhoida irai laina khanghanbire maramdi Tengban Mapu masamakna irai laihinbire. \v 20 Maramdi taibangpan asi semba matamdagi houna uba ngamdaba Ibungo mahakki magunsing haibadi Ibungo mahakki lomba naidaba panggal amadi Tengban Mapugi oiba magun adu Tengban Mapuna sembikhrabasing adudagi mayek sengna ujei amadi khangba ngammi, maram asina makhoigi ngakpipham leite. \v 21 \x - \xo 1:21 \xo*\xt Eph 4:17,18\xt*\x*Makhoina Tengban Mapubu khanglabasu, makhoina Ibungobu Tengban Mapu oibagi matik mangal adu pide, aduga thagatpasu toude, adubu makhoigi wakhal makheisu aremba oirakle amasung makhoigi apangba thamoi adu mamsille. \v 22 Makhoi asingbani haina makhoina haijarabasu makhoi apangbasing oire, \v 23 \x - \xo 1:23 \xo*\xt Aniwa 4:16-18\xt*\x* aduga makhoina siba naidaba Tengban Mapubu khurumjabagi mahutta siba naiba mioiba amadi uchek wayasing, sa ngasing amadi mapukna sittuna chatpasingga manna semlaba murtisingda khurumle. \p \v 24 Maram aduna Tengban Mapuna makhoibu makhoigi thamoigi papki apamba thabaksing adu tounanaba thadokle, makhoina makhoi amaga amaga achoppa thabaksing touminnare. \v 25 Makhoina Tengban Mapugi achumba adubu minambaga onthoknare aduga matam pumnamakta thagatkadaba Sembiba Mapubu khurumjabagi mahutta Tengban Mapuna sembikhraba khutsemsingda makhoina khurumduna thougal toure. Amen. \p \v 26 Maram asigidamak Tengban Mapuna makhoibu hakchanggi achoppa apamba aduda pithokle. Makhoigi nupisingna phaoba nupi oibina mahousagi oiba nupaga yumbanbagi oiba nupaga mari thamba adu thadoktuna mahousagi oidaba matouda onthokle. \v 27 Matou adugumna nupasingnasu nupisingga mahousagi oiba yumbanbagi mari thamba adu thadokle, aduga amana amagi maphamda makhoigi apamba aduna meigumna chakle. Nupasingna makhoi amaga amaga achoppa thabak touminnare aduna maram oiduna makhoina touba aranba adugi phangpham thokpa cheirak adu phangle. \p \v 28 Tengban Mapugi maramda khangba adu makoina makhoigi pukningda thammu haiba yadaba maramna Ibungona makhoibu lamchat mot-hanba wakhalda pithokle, maram aduna makhoina touroidaba adu tou-i. \v 29 Makhoi makhal kayagi phattaba, mangnaba machak, karaamba amadi lamchat mangthabana thalli; makhoi kallakpa, mi hatpa, khatnaba, minamba amadi yengthibana thalli. Makhoina miwa ngangnei \v 30 amadi amaga amagagi mathakta phattaba ngang-i; makhoina Tengban Mapubu tukkachei, lamket-lamhaiba oi, napan tou-i amadi chaothok-i; phattaba thabak tounaba ahenba lambi thibagi wakhal tou-i; mama mapana haiba inde; \v 31 makhoi wakhal tade, wasak ngakte, nungsiba leite amasung chanbiheite. \v 32 Asigumba thabak toubasing adu siba matik chai haiba Tengban Mapugi achumba wayel adu makhoina khang-i. Adubu hairiba pumnamak asi makhoina touduna leibata nattaduna asigumba touba mising adubusu makhoina ayaba pi. \c 2 \s1 Tengban Mapugi wayel \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xo*\xt Mat 7:1; Luk 6:37\xt*\x*Maram aduna atoppa mibu wayelliba nahakki ngakpipham leite, maramdi nahakna atoppa mibu wayenba matamda nahakna nasabu lalhallabani, maramdi wayelliba nahakna makhoina touriba madumak tou-i. \v 2 Adubu asigumba thabak toubasinggi mathakta Tengban Mapuna wayenba matamda achumbada yumpham oi haiba eikhoina khang-i. \v 3 Nahakna makhoibudi wayelli aduga nahak nasamakna makhoina touriba adumak touriba he mioiba, Tengban Mapuna wayen-gabada adudagi nahak nanthokkani ningbra? \v 4 Nattraga Tengban Mapugi thoujal heiba aduna nahakpu pukning honghanbada chingbinaba hotnabi haiba adu khangdaduna nahakna Ibungo mahakki marang kairaba thoujal, akhaang kanba amasung kuina khangbiheiba adubu usittabra? \v 5 Nahakna pukning kanba amasung nahakki pukning hongdaba thamoigi maramna Tengban Mapugi mei houna saoba amasung achumba wayel phongdokpagi Numit aduda henna choaba cheirak nahakna nasagi nathakta peisillibani. \v 6 \x - \xo 2:6 \xo*\xt Isei 62:12; Pao 24:12\xt*\x*Tengban Mapuna “Mi khudingda mana mana touba thabakki matung inna hanbigani.” \v 7 Khaangheibaga loinana aphaba touriba, matik mangal, ikai khumnaba amasung mangba naidaba hingba thiriba makhoida Tengban Mapuna lomba naidaba hingba pibigani. \v 8 Adubu masatagi khanba amasung aranbagi matung inbagidamak achumbabu yadaba makhoising adugi mathakta Tengban Mapugi asaoba amasung mei houna saoba heithagani. \v 9 Phattaba touba mi khudinggi mathakta awa ana amasung thawai waba leigani, ahanbada Jihudisinggi mathakta leigani aduga Jihudi nattaba phurupsinggi mathaktasu leigani. \v 10 Adubu aphaba touba mi khudingmakta matik mangal, ikai khumnaba amasung ingthaba Tengban Mapuna pibigani, ahanbada Jihudisingda aduga Jihudi nattaba phurupsingda pibigani. \v 11 \x - \xo 2:11 \xo*\xt Aniwa 10:17\xt*\x*Maramdi Tengban Mapudi michang mikhai naide. \p \v 12 Wayel Yathang yaodana pap touba mi khuding Wayel Yathang yaodana manggani; aduga Wayel Yathang adugi makha ponna pap touba mi khuding Wayel Yathanggi mapanna wayen-gani. \v 13 Maramdi Wayel Yathang adubu tabatana mising adu Tengban Mapugi mangda achumba chatpa mi oiba natte, adubu Wayel Yathang adu inba mising adubu achumba chatpa mini haina laothokpigani. \v 14 Maramdi atoppa phurupsingda Wayel Yathang adu leite adubu Wayel Yathang aduda yaoribasing adu mahousana tou-i. Makhoida Wayel Yathang adu leitrabasu madusing adu makhoigi wayel yathang oire. \v 15 Makhoigi lamchatsing aduna makhoigi thamoinungda Wayel Yathangna piriba yathangsing adu isille haiba adu utli. Makhoigi achum aran khangba pukningnasu madu achumbani haiba utli, makhoigi wakhalna karigumba matamda makhoibu maral pi aduga karigumba matamda makhoibu ngakthokpi. \v 16 Masi eina sandokpa Aphaba Paogi matung innadi Tengban Mapuna Jisu Christtagi mapanna misinggi aronba wakhal pumnamak adu wayen-gadaba numit aduda thokkani. \s1 Jihudi amasung wayel yathang \p \v 17 Yeng-u, nahakna nasabu Jihudi koujarabadi; aduga nahakna Wayel Yathangda ngajaduna Tengban Mapugi maramda chaothokcharabadi; \v 18 aduga mahakki aningba khanglabadi aduga Wayel Yathangna nahakpu tambiba maramna henna phaba adu nahakna yajarabadi; \v 19 nahakti mittangbasinggi lamjingbiba amasung amambada leiba makhoigi mangalni haiba nahakna sengna khanglabadi, \v 20 nahakna Wayel Yathangda lousing amasung achumbagi machak mapung phana leire haiba adu khangbagi maramna nahak apangbasingbu tambiraba, aduga khangjadabasinggi oja oirabadi, \v 21 atoppa mibu tambiba nahakna nasabudi tambidabra? “Huranloidabani” haina nahakna sandok-i adubu nahak huranbra? \v 22 Nupi lannaroidabani haina nahakna hairaga nahakna nupi lanabra? Lai murtisingbu tukkacharaba nahak, nahakna Mapugi Sanglendagi huranbra? \v 23 Tengban Mapugi wayel yathang lei haina chaothokchaba nahakna wayel yathang adu thugaiduna Tengban Mapubu ikai khumnadaba toubra? \v 24 \x - \xo 2:24 \xo*\xt Isa 52:5 (LXX)\xt*\x*Masi Mapugi puyada ikhibagumbani, “Nakhoigi maramna Jihudi nattabasinggi marakta Tengban Mapugi mingbu thina ngang-i.” \p \v 25 Nahakna Wayel Yathang ngaklabadi, tasengnamak nahakki un kakpa adu tongjabani; adubu nahakna Wayel Yathang adu ngaktrabadi, nahakki un kakpa adu un kaktabagumna oire. \v 26 Maram aduna un kaktaba misingna Wayel Yathanggi toupham thokpasing adu tourabadi, makhoigi un kaktaba adu un kakpagumna singthanaroidra? \v 27 Hakchangda un kaktaba adubu Wayel Yathang adudi ngakliba mahak aduna, ayiba yathang adu leiba, unsu kakpa adubu Wayel Yathang adubudi thugaiba nahakpu aranba tahan-gani. \v 28 Mapanthongda Jihudi oiba adutana Jihudi oiba natte; aduga mapanthongda amadi hakchangda un kakpa adutana un kakpa natte. \v 29 \x - \xo 2:29 \xo*\xt Aniwa 30:6\xt*\x*Adubu nungda Jihudi oiba adu Jihudini; aduga achumba un kakpadi thamoigi un kakpani, masi ayiba yathang adugi thabak natte Thawaigi thabakni; Adugumba mahak adugi thagatpadi misingdagi natte adubu Tengban Mapudagini. \c 3 \p \v 1 Adunadi Jihudi ama oibagi khudong chaba kari leibage? Nattraga un kakpagi tongjaba karino? \v 2 Maram khudingmakta tongjaba yamna lei. Ahanba maktada makhoida Tengban Mapugi wa adu sinnabire. \v 3 Adunadi mi kharana thajaba yadaba oirabadi kari oigani? Makhoigi thajaba yadaba aduna Tengban Mapugi thajaba yaba adu karisu nattaba oihan-gadra? \v 4 Madu tasengnamak natte! Mi khudingmak minamba oirabasu Tengban Mapudi achumba oisanu. Masi Mapugi puyada ikhibagumbani, \q1 “Maram asina Ibungo nahakna ngangbada nahak achumbani haiba utkani \q2 wayenbada Ibungona ngamgani.” \p \v 5 Adubu eikhoigi achumba chattabana Tengban Mapugi achumba chatpa adu henna sengna uhallabadi, eikhoina kari haisige? Tengban Mapuna eikhoida cheirak piba matamda Tengban Mapudi chumdabani haigadra? (Mioibana marei yetpagumna eina haibani.) \v 6 Madu tasengnamak natte! Maramdi madu oirabadi Tengban Mapuna taibangpanbabu karamna wayen-gani? \p \v 7 Eigi minambana Tengban Mapugi achumba hen-gat-hanba amadi mahakki matik mangal chaohallabadi, karigi eibu houjik phaoba pap chenba amagumna maral leihallibano? \v 8 Adu oirabadi “Aphaba thoknaba eikhoina phattaba tousi” haisira? Eikhoina masimak hai haiduna eikhoibu thina ngangduna mi kharana eikhoida maral si! Makhoida piba maral achumbani. \s1 Achumba chatpa kanasu leite \p \v 9 Adunadi eikhoina karina waroisinsige? Jihudi eikhoina Jihudi nattaba makhoidagi henna phibham phabra? Khak natte! Maramdi eikhoina mangjounana maral sikhre madudi Jihudising amadi atoppa phurupsingsu chap mannana papki panggalgi makhada lei; \v 10 \x - \xo 3:10-12 \xo*\xt Isei 14:1-3 (LXX); Isei 53:1-3 (LXX)\xt*\x*Masi Mapugi puyada ikhibagumnani, \q1 “Achumba chatpa mi amata leite, leite, amatasu leite, \q2 \v 11 wakhal taba mi amata leite, \q2 Tengban Mapubu thiba mi amata leite. \q1 \v 12 Makhoi pumnamak mamai leithokkhre, \q2 makhoi pumnamak kanadaba oirakle; \q2 aphaba touba kana amatasu leite, amatasu leite.” \q1 \v 13 \x - \xo 3:13 \xo*\xt Isei 5:9 (LXX); Isei 140:3\xt*\x*“Makhoigi khouridi hangdoklaba mongphamni, \q2 makhoigi mareina lounamgi wa ngang-i.” \q2 “Makhoigi chinbanda lin-gi hu lei.” \q2 \v 14 \x - \xo 3:14 \xo*\xt Isei 10:7 (LXX)\xt*\x*“Makhoigi chindi sirap amasung akhabana thalli.” \q1 \v 15 \x - \xo 3:15-17 \xo*\xt Isa 59:7,8\xt*\x*“Makhoigi makhongdi mi hatpagi thabakta yang-i; \q2 \v 16 makhoina chatpa maphamsingda amangba amasung mangtakpa lei, \q1 \v 17 ingthabagi lambi makhoina khangde.” \q2 \v 18 \x - \xo 3:18 \xo*\xt Isei 36:1\xt*\x*“Makhoigi mityengda Tengban Mapubu kiba leite.” \p \v 19 Wayel Yathangna haiba makhei adu Wayel Yathanggi makha ponna leiribasingda haibani haiba eikhoina khang-i, maramdi chin khudingmakpu mensinnaba amasung taibangpan-gi mi pumnamakna Tengban Mapugi wayel makhada leinabani. \v 20 Maram aduna Wayel Yathang ngakpagi mapanna kanabusu Tengban Mapugi mityengda chumhanbiroi; maramdi Wayel Yathanggi mapanna pap khanglak-i. \s1 Thajabagi mapanna Tengban Mapugi mangda chumhanbiba \p \v 21 Adubu houjikti Tengban Mapuna mahakki mangda misingbu chumhanbibagi lambi adu phongdokpire. Madu Moses-ki Wayel Yathangna amasung Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousingna makhoigi sakhi piba oirabasu madu wayel yathangga mari karisu leinade. \v 22 Jisu Christta thajabagi mapanna thajaba mi pumnamakki mathakta Tengban Mapugi achumba chatpa adu lak-i, maduda Jihudi amadi Jihudi nattabasinggi marakta khennaba amata leite, \v 23 maramdi mi pumnamak pap tou-i amasung Tengban Mapugi matik mangaldagi sotthei. \v 24 Jisu Christtada leiba handokpiba adugi mapanna Tengban Mapugi thoujalna makhoibu lemna chumhanbire. \v 25-26 Tengban Mapuna Ibungo mahakpu iratpot oina pibi, maramdi Ibungo mahakki eegi maramna Ibungoda makhoina thajabagi mapanna Ibungo mahak misinggi pap kokpipham oinanabani. Tengban Mapudi achumba chatpani haiba utnanaba Tengban Mapuna masi toubani. Mamangngeidadi khaangheibagi mapanna hanna toukhiba misinggi papsing adu Ibungona singthanabide; adubu houjikki matam asida mahakki achumba chatpa adu utthoknanaba Ibungona makhoigi papsing adu yengsille. Asumna Tengban Mapuna mahak masamak achumba chatpani haiba utpire amadi Jisubu thajaba mi pumnamakpu chumhanbire. \p \v 27 Adunadi eikhoigi chaothokpham kadaida leibage? Chaothokpham karisu leite. Masigi maram karigino? Eikhoina Wayel Yathang inbagira? Natte adubu eikhoina thajabagini. \v 28 Maramdi mi amabu Wayel Yathang inbagi natte adubu thajabagi mapanna Tengban Mapugi mangda chumhanbi haiba asi eikhoina haire. \v 29 Nattraga Tengban Mapu asi Jihudisingtagi Tengban Mapu oibra? Atoppa phurusinggisu Tengban Mapu oiba nattra? Hoi, atoppa phurupsinggisuni. \v 30 \x - \xo 3:30 \xo*\xt Aniwa 6:4; Gal 3:20\xt*\x*Maramdi un kakpasingbu thajabagi mapanna chumhanbiba amasung un kaktabasingbu thajaba adumakki mapanna chumhanbiba Tengban Mapu amatamak lei. \v 31 Adunadi thajabagi mapanna Wayel Yathangbu eikhoina karisu nattaba oihanbra? Madu tasengnamak natte! Hennadum eikhoina Wayel Yathangbu sougatli. \c 4 \s1 Thajabagi mapanna Abraham-bu chumhanbiba \p \v 1 Adunadi hakchanggi marida eikhoigi ipa oiriba Abraham-gi maramda eikhoina kari haisige? Mahakna thengnakhiba adu karino? \v 2 Maramdi Abraham-bu mahakki thabakki mapanna chumhanbikhiba oirabadi, mahakki chaothokpham kharadi leigani adubu Tengban Mapugi maphamdadi natte. \v 3 \x - \xo 4:3 \xo*\xt Meihou 15:6; Gal 3:6\xt*\x*Maramdi Mapugi puyana kari haibage? “Abraham-na Tengban Mapubu thajare, aduga madu mangonda achumba chatpa oina singthabire.” \v 4 Mi amana thabak suba matamda mahakki khutsuman adu khudol oina singthanade, adubu phangpham thokpa oina singthanei. \v 5 Aduga kanagumba thabak yaodana, Tengban Mapu ningdabasingbu chumhanbiba Tengban Mapu mahakpu thajaba, mahakki thajaba adu achumba chatpa oina singthanabi. \v 6 Thabak yaodana achumba chatpa oina Tengban Mapuna singthanabiba mi adu yaiphei haiduna David-na asumna hai, \q1 \v 7 \x - \xo 4:7,8 \xo*\xt Isei 32:1,2\xt*\x*“Makhoigi ayol aran-gi thabaksing kokpikhraba, \q2 aduga makhoigi papsingbu kupsinbikhraba makhoi adu yaiphabani. \q1 \v 8 Mapu Ibungona pap singthanabiroidaba mi adu yaiphabani.” \p \v 9 Asigumba yaiphaba asi un kakpa misinggi khaktra? Masi un kaktaba misinggisu nattra? Maramdi eikhoina haiduna lakli madudi, “Abraham-na Tengban Mapubu thajare aduga mahakki thajabagi mapanna Tengban Mapuna mahakpu achumba chatpa oina singthanabire.” \v 10 Madu karamba matamda singthanabikhibano? Mahakpu un kaklaba matungdara nattraga kaktringeidra? Madu mahakpu un kaklaba matungda natte, un kaktringeigi mamangdani. \v 11 \x - \xo 4:11 \xo*\xt Meihou 17:10\xt*\x*Madugi matungda mahak un kakkhi amasung mahakki un kakpa adudi mahakna un kaktringeida mahakna thajabagi mapanna Tengban Mapuna mahakpu achumba chatpa oina singthanabire haiba khudam utnanabani. Maram aduna un kaktrabasu Tengban Mapubu thajaba amadi Tengban Mapuna achumba chatpani haina singthanabiraba makhoi pumnamakki thawaigi mapa oire. \v 12 Abraham asi un kakkhraba makhoigisu mapani adugisu mathakta un kakpata nattaduna eikhoigi ipa Abraham-gi un kaktringeigi thajaba adugi khongthangsingbu matung inna chatlibasinggisuni. \s1 Tengban Mapugi wasakti thajabagi mapanna lousilli \p \v 13 \x - \xo 4:13 \xo*\xt Meihou 17:4-6; 22:17,18; Gal 3:29\xt*\x*Maramdi taibangpan asi makhoigi oigani haina Tengban Mapuna Abraham amadi mahakki charol surolda wasakpikhiba adu Wayel Yathanggi mapanna natte, adubu thajabagi mapanna phangba achumba chatpa adugi mapannani. \v 14 Maramdi Tengban Mapuna wasakpiba adu Wayel Yathangda tangjaribasing aduda oirabadi, thajabadi aremba oire, aduga wasakpa adu karisu kanadaba oire. \v 15 Maramdi Wayel Yathangna Tengban Mapugi mei houna saoba purak-i; adubu wayel yathang leitabada yathang thugaiba haibasu leite. \p \v 16 Maram aduna wasakpiba adu thajabada yumpham oi, wasakpiba adu Abraham-gi charol surol pumnamakta lemna piba khudol oinanabani--madu Wayel Yathang inba makhoisinggidata natte adubu Abraham-na thajakhiba adugumna thajaba makhoisinggisuni. Maram aduna Abraham-di eikhoi pumnamakki thawaigi ipa oire. \v 17 Masi Tengban Mapugi puyada ikhibagumnani, “Eina nahakpu phurup mayam amagi mapa oihallabani.” Asibabu hingba pibiba amasung leitaba potsingbu yathang piduna leihallakkhiba, Abraham-na thajakhiba Tengban Mapugi mangda wasakpiba adu aphabani \v 18 \x - \xo 4:18 \xo*\xt Meihou 15:5\xt*\x*Asa leitrabasu Abraham-na asa touduna thajakhi, maramdi “Nahakki charol surolsu asumna oigani” haina mahakki maramda haikhibagumna, mahakna phurup mayam amagi mapa oibani. \v 19 \x - \xo 4:19 \xo*\xt Meihou 17:17\xt*\x*Mahak chahi chamarom surabani; sikhrabagumlaba mahakki hakchang aduga Sarah-gi sikhrabagumlaba angang khao adusu wakhal toubada mahakki thajabada hanthakhide. \v 20 Aduga thajadaduna mahakna Tengban Mapugi wasakpiba adu chingnakhiba toukhide adubu mahakki thajabada kankhatkhi amasung Tengban Mapubu thagatchakhi; \v 21 Tengban Mapuna wasakpikhiba adu Ibungo mahakna toubiba ngammi haina Abraham-na chetna thajakhi. \v 22 Maram adunani thajabagi mapanna Abraham-bu “Tengban Mapuna achumba chatpa oina singthanabikhi.” \v 23 “Mahakpu achumba chatpa oina singthanabire” haiba adu mahak mathantagidamakta ikhiba natte, \v 24 adubu eikhoigi Ibungo Jisubu asibadagi hinggat-hanbiba Ibungo mahakpu thajariba achumba chatpa oina singthanabigadaba eikhoigidamaksu ikhibani. \v 25 \x - \xo 4:25 \xo*\xt Isa 53:4,5\xt*\x* Eikhoigi papkidamak mahakpu sinanaba pithokle amasung eikhoibu chumhanbinabagidamak mahakpu hinggat-hanbire. \c 5 \s1 Tengban Mapugi mangda achumba oiba \p \v 1 Maram aduna eikhoibu thajabagi mapanna chumhanbirabanina, eikhoigi Ibungo Jisu Christtagi mapanna eikhoi Tengban Mapuga ingthana leire. \v 2 Eikhoina lepchariba thoujal asida Ibungobu thajabagi mapanna changjapham phangjare amasung Tengban Mapugi matik mangal adu phanggani haina asa touba maramna eikhoina\f + \fr 5:2 \fr*\ft eikhoi chaothokchasi\ft*\f* chaothokchei. \v 3 Masida nattana eikhoigi awa anadasu chaothokchei, maramdi eikhoina khang-i madudi awa anana khaangheiba thok-halli; \v 4 khaangheibana Tengban Mapugi yabiba pubirak-i, aduga Tengban Mapugi yabibana asa pubirak-i. \v 5 Aduga asana eikhoibu ningba kaihande, maramdi eikhoida pibikhraba Thawai Asengba adugi mapanna eikhoigi thamoida Tengban Mapuna mahakki nungsiba heithabire. \p \v 6 Maramdi eikhoina karisu touba ngamdringeimaktada, achaba matamda Christtana Tengban Mapu ningdabasinggidamak sibire. \v 7 Maramdi achumba chatpa mioi amagidamak mi amana sibiba haibasi tangna thokpa yai; aduga aphaba mi amagidamak kanagumba amana thouna phana sibibasu yai. \v 8 Adubu eikhoina pap chenba mi oiringeimaktada, Christtana eikhoigidamak sibiba aduda Tengban Mapuna eikhoida mahakki nungsiba utpire. \v 9 Maram aduna Jisugi eegi mapanna eikhoibu chumhanbirabanina, Tengban Mapugi mei houna saoba adudagi Ibungona eikhoibu kayada henna kanbigadaba! \v 10 Eikhoina Tengban Mapugi yeknaba oiringeida mahakki Machanupana sibibagi mapanna eikhoibu Ibungo mangonda taisinnabire. Houjikti eikhoibu taisinnabirabanina kayada henna eikhoibu Christtagi hingbana kanbigadaba. \v 11 Maduta natte, adubu eikhoigi Mapu Ibungo Jisu Christtagi mapanna eikhoina Tengban Mapuda chaosu chaothokchei, Ibungo mahakki mapanna eikhoina taisinnabiba phangjare. \s1 Adam amasung Christta \p \v 12 \x - \xo 5:12 \xo*\xt Meihou 3:6\xt*\x*Maram aduna mi amagi maramna taibangpanda pap changlak-i, papki maramna siba changlak-i, aduga siba adu mi pumnamakta thangthare, maramdi mi pumnamakna pap tou-i. \v 13 Wayel Yathang pidrigeida taibangpanda pap leirammi; adubu wayel yathang leitaba maphamda pap singthanaramde. \v 14 Adum oinamak sibana Adam-dagi Moses phaoba pallammi, aduga Adam-na toukhibagumna wayel thugaiduna pap toukhidaba makhoisinggi mathakta phaobadasu pallammi. \p Adam-di lenglakkadaba Ibungogi pandamni. \v 15 Adubu pap adugumna lemna piba khudol adudi natte. Maramdi mi amagi papna mi kaya sirabadi, Tengban Mapugi thoujal amasung mi amagi haibadi Jisu Christtagi thoujalgi khudol aduna marang kaina mi kayada pibigadaba! \v 16 Mi amana pap toukhibagi mahei aduga Tengban Mapugi khudol aduga changdamnaba yade: Pap amagi maramdagi wayenba lakkhi aduga aranba tahanba purakkhi, adubu pap kayagi matungda khudol adu laktuna chumhanbiba purak-i. \v 17 Maramdi mi amagi papki mapanna sibana mi adugi mapanna pallabadi, Tengban Mapuna marang kaina pibiba thoujal amasung achumba chatpagi khudol adu phangjabasingna mi ama haibadi Jisu Christtagi mapanna amuk henna punsida pan-gani. \p \v 18 Maram aduna mi amagi papna mi pumnamakpu aranba tahanbagumna, achumba chatpagi thabak amagi mapanna chumhanbiba amasung hingba mi pumnamakta lak-halli. \v 19 Mi amagi haiba indabagi maramna mi kayabu pap chenba oihanbagumna mi amagi haiba inbagi mapanna mi kayabu achumba chatpa oihan-gani. \p \v 20 Aduga ayol-aran touba hen-gatnanaba Wayel Yathang purakpani. Adubu pap hen-gatpa mapham aduda thoujalsu yamna hen-gatli; \v 21 masi papna sibagi mapanna panbagumna eikhoigi Mapu Ibungo Jisu Christtagi mapanna lomba naidaba hingba puraknaba thoujalnasu achumba chatpagi mapanna pannabani. \c 6 \s1 Papta siba amasung Christtada hingba \p \v 1 Adu oirabadi eikhoina kari haisige? Thoujal hen-gatnaba eikhoina pap touduna leigadra? \v 2 Madu tasengna natte! Papta siraba eikhoina karamna pap touduna leikhigadouribano? \v 3 Christta Jisuda baptize toukhraba eikhoi pumnamkna mahakki sibada baptize toure haiba nakhoina khangdra? \v 4 \x - \xo 6:4 \xo*\xt Col 2:12\xt*\x*Eikhoina baptize toubagi mapanna eikhoibu Christtaga loinana leirol chanminnare, Mapa adugi matik mangal adugi panggalgi mapanna Christtabu sibadagi hinggat-hanbikhibagumna eikhoinasu anouba punsi mahing ama hingnanabani. \p \v 5 Maramdi Ibungogi siba aduda eikhoibu mahakka loinana tinnahallabanina, soidanamak eikhoibusu mahakki hinggatpa aduda tinnahanbigani. \v 6 Papna panba hakchang adu manghannaba\f + \fr 6:6 \fr*\ft panggal leihandanaba\ft*\f*, eikhoina amuk papki minai oidanaba, eikhoigi ariba mi adu Ibungoga loinana cross-ta hatkhre haiba eikhoina khang-i. \v 7 Maramdi kanagumba sikhraba mahak adu paptagi maning tamle. \v 8 Aduna eikhoina Christtaga loinana siminnarabanina, eikhoina mahakka loinana hingsu hinggani haiba eikhoina thajei. \v 9 Sibadagi hinggatkhraba Christta adu amuk hanna siraroi haiba eikhoina khang-i; aduga sibana mahakki mathakta mapu oina amuk hanna pallaroi. \v 10 Maramdi mahakna siraba maramna mahakki mathakta papki panggal leitre aduga houjikti mahakki punsi adu Tengban Mapuga tinnajaduna hing-i. \v 11 Matou adugumna nakhoisu papki maramda sire haina singthanou adubu Christta Jisugi mapanna Tengban Mapuga tinnaduna hinglibani haina singthanou. \p \v 12 Nakhoigi hakchanggi apambasing adu toudanaba nakhoigi hakchanggi mathakta papna palhan-ganu. \v 13 Nakhoigi hakchanggi kayat amatabu phattabada sijinnanaba khutlai oina papta katkanu, adubu sibadagi hing-hanbiraba misinggum amasung nakhoigi hakchang kayatsing adu Tengban Mapuda achumba chatpagi khutlaisinggum nakhoi nasamak Tengban Mapugi maphamda katthok-u. \v 14 Papna nakhoigi nathakta mapu oiroidabani; maramdi nakhoi wayel yathanggi makha ponba natte, adubu thoujal-gi makha ponbani. \s1 Achumba chatpagi minai \p \v 15 Adunadi kari tougani? Eikhoina wayel yathanggi makha pondaduna thoujal-gi makha ponba maramna eikhoina pap tousira? Madu tasengna natte! \v 16 Nakhoina siba thok-hanba papki minai oirabasu, nattraga achum chatpa thok-hanba haiba inbagi minai oirabasu, nakhoina nasabu minai oina haiba innaba katthoklabadi, nakhoina haiba illiba mahak adugi minai oire haiba nakhoi khangdra? \v 17 Adubu Tengban Mapubu thagatli! Nakhoi papki minai oiramlabasu, nakhoida tambiba adudagi nakhoina phangjaba achumbasing adugi haiba adu nakhoigi thamoi apumba yaona haiba ille. \v 18 Nakhoi paptagi naning tamhalle aduga nakhoi achumba chatpagi minaising oire. \v 19 Nakhoi nasagi mahousagi asonba adugi maramna numitkhudinggi sijinnaba achamba londa eina nganglibani. Nakhoina sengdaba amasung phattaba thabaksingda sijinnanaba phattabagi minai oina nakhoi nasa pumnamak katlammi adubu houjikti achumba chatpa thabaksinggidamak sijinnanaba nakhoi nasa pumnamakpu katlu. \p \v 20 Maramdi nakhoina papki minai oiringeida, nakhoi achumba chatparomda ningtamlammi. \v 21 Houjik nakhoina ikairiba thabaksing adugi maramna nakhoida kari tongjaba purakpage? Thabaksing adugi maheidi sibani. \v 22 Adubu houjikti nakhoi paptagi naning tamhanduna Tengban Mapugi minaising oire, madugi tongjabadi nakhoigi punsi adu mapung phana Tengban Mapuda katchare, madugi maheidi lomba naidaba hingbani. \v 23 Maramdi papki atoumandi sibani, adubu Tengban Mapugi khudoldi eikhoigi Ibungo Christta Jisuda lomba naidaba hingbani. \c 7 \s1 Luhongbadagi louba pandam \p \v 1 Eigi ichil-inaosa, wayel yathang khangba misingda eina nganglibani--mi amana hinglingei khaktada wayel yathangna mahakki mathakta panbani haiba nakhoina khangdra? \v 2 Khudam oina hairabada, luhonglabi nupi adu mapuroiba aduna hingliba makhei wayel yathangna mahakpu mapuroiba aduda pulli adubu mahakki mapuroiba aduna sirabadi, mahakpu mahakki mapuroibada pulliba wayel yathang adudagi thadokpire. \v 3 Maram aduna mapuroiba aduna hinglingeida mahakna atoppa nupa amaga yumbanbagi mari thamlabadi, mahakpu nupa lannabi kougani. Adubu mapuroiba adu siragadi, mahak wayel yathang adudagi maning tamle aduga mahakna atoppa nupa amada mayum pallabasu, mahak nupa lannabi oidre. \v 4 Maram aduna eigi ichil-inaosa, nakhoina atoppa amagi, haibadi asibasinggi maraktagi hinggatlaba Ibungo mahakki oinabagidamak nakhoisu Christtagi hakchanggi mapanna Wayel Yathangda sire, masi eikhoina Tengban Mapugidamakta mahei yannabani. \v 5 Maramdi eikhoina hakchanggi matung inna hinglingeida, wayel yathangna thok-hanba papki apambasing aduna eikhoigi hakchanggi kayatsingda thabak tou-i, maram aduna eikhoina sibagi mahei yankhi. \v 6 Adubu houjikti eikhoibu hanna pullamba aduda siraba maramna eikhoibu wayel yathangdagi thadokpire, masi ayiba wayelgi ariba matougumna nattaduna Thawaigi oiba anouba matouda eikhoina thougal tounanabani. \s1 Wayel yathang amasung pap \p \v 7 \x - \xo 7:7 \xo*\xt Khong 20:17; Aniwa 5:21\xt*\x*Adu oirabadi eikhoina kari haisige? Wayel yathang adu papki masak oibra? Madu tasengnamak natte! Adubu Wayel Yathanggi mapanna nattanadi, eina pap masak khanglamloidabani. Maramdi “Nahak kaaramloidabani” haina Wayel Yathangna hairamdrabadi, kaaramba karino haiba eina khanglamloi. \v 8 Adubu yathanggi mapanna khudongchaba adu louduna papna eingonda kaaramba makhal pumnamak thok-halle. Maramdi wayel yathang yaodrabadi papti asibani. \v 9 Matam amada ei wayel yathang yaodana hinglammi; adubu wayel yathang adu laklabada pap amuk hinggatle, aduga ei sire. \v 10 Aduga hingba purakkada oiba yathang adu eigidamak sinaba oire. \v 11 \x - \xo 7:11 \xo*\xt Meihou 3:13\xt*\x*Maramdi yathang aduda papna khudongchaba louduna papna eibu minamle, aduga yathanggi mapanna eibu hatle. \p \v 12 Maram aduna Wayel Yathang adu asengbani aduga yathang adu sengbani, achumbani amasung aphabani. \v 13 Adunadi aphaba adu eigidamak sinaba oirabra? Madu tasengna natte! Papti papni haiba khangnaba papna aphaba adu sijinnaduna eingonda siba purak-i, maram aduna yathanggi mapanna pap adu henna tamthina papki masak oinanabani. \s1 Eikhoida leiba yetnaba \p \v 14 Wayel yathang adu thawaigi oibani haiba eikhoina khang-i; adubu eidi mioibani, eidi papki minai oina yonkhraba mini. \v 15 \x - \xo 7:15 \xo*\xt Gal 5:17\xt*\x*Eina touba adu ei wakhal tade; maramdi eina touningba adu eina toude adubu eina pamjadaba adumak eina tou-i. \v 16 Adubu eina touningdaba adumak eina tourabadi, wayel yathangdi aphabani haiba eina yajei. \v 17 Maram aduna touriba adu eina nattre, adubu eingonda leiba pap aduna toubani. \v 18 Maramdi eingonda, haibadi eigi hakchangda aphaba kari amata leite haiba eina khang-i. Maramdi aphaba touningba adu eingonda lei adubu eina madu touba ngamde. \v 19 Maramdi eina touningba aphaba adu eina toude; adubu eina touningdaba phattaba adu eina tou-i--masimak makha tanna eina adumak touduna lei. \v 20 Aduga eina touningdaba adu eina tourabadi, touriba adu eina touba natte, adubu eingonda leiba pap aduna toubani. \p \v 21 Adunadi wayel ama eina phangle madudi eina aphaba touninglabasu, phattabana eiga loinaduna lei. \v 22 Maramdi eigi manung thangba mi aduna Tengban Mapugi wayel yathangda haraojei. \v 23 Adubu eigi pukninggi wayel yathang adugi maiyokta lan soknaba atoppa panggal\f + \fr 7:23 \fr*\ft wayel yathang\ft*\f* ama eigi hakchangda thabak touba eina u-i. Eigi hakchangda thabak touba papki wayel yathang adugi phadok panggal aduna eibu oihalli. \v 24 Eisi kayada tonkhraba mino! Kanana eibu asibada chingliba hakchang asidagi kanbigani? \v 25 Eikhoigi Ibungo Jisu Christtagi mapanna kanbiba Tengban Mapubu thagatchei! \p Aduna pukningdadi ei isamakna Tengban Mapugi wayel yathanggi minai oire adubu hakchangnadi papki wayel yathanggi minai oire. \c 8 \s1 Thawai Asengbagi mapanna hingba \p \v 1 Maram aduna, houjikti Christta Jisuda leiba misinggidamakta aranba tahanba leitre. \v 2 Maramdi Christta Jisugi mapanna hingba piba Thawaigi wayel yathangna eibu\f + \fr 8:2 \fr*\ft ariba lairik kharadadi “Nahakpu” haina yao-i\ft*\f* papki amasung sibagi wayel yathangdagi ining tamhanbire. \v 3 Maramdi hakchangna sonba maramna Wayel Yathang aduna touba ngamdaba adu Tengban Mapu masamakki Machanupabu pap chenba hakchanggi mawongda amasung papki iratpot oinaba thabiduna Ibungo mahakna toubire. Maram aduna Ibungona pappu hakchangda aranba tahalle. \v 4 Madu hakchanggi matung inna chattaduna Thawaigi matung inna chatpa eikhoida Wayel Yathangna haiba adu thunghannabani. \v 5 Hakchanggi matung inna hingbasingna hakchanggi oiba hiramsingda pukning thammi. Adubu Thawaigi matung inna hingbasingna Thawaigi oiba hiramsingda pukning thammi. \v 6 Hakchanggi apambana khudum chanba pukning adu sibani, adubu Thawaina khudum chanba adu hingbani amasung ingthabani. \v 7 Hakchanggi apambana khudum chanba pukning adu Tengban Mapubu yeknei; maduna Tengban Mapugi wayel yathangbu inde, tasengnamak maduna inbasu ngamde. \v 8 Hakchanggi apamba matung inna leiba makhoina Tengban Mapubu pelhanba ngamde. \p \v 9 Adubu tasengnamak Tengban Mapugi Thawaina nakhoida leirabadi, nakhoi hakchanggi apamba matung inna leite, adubu nakhoi Thawaigi apamba matung inna leibani. Kanagumba mida Christtagi thawai leitrabadi, mahak Christtagi oide. \v 10 Aduga Christtana nakhoida leirabadi, nakhoigi hakchang adu papki maramna sigadaba oirabasu, nakhoibu Tengban Mapugi maphamda chumhanbikhraba maramna Thawaina nakhoida hingba pibi. \v 11 \x - \xo 8:11 \xo*\xt 1 Cor 3:16\xt*\x*Jisubu asibasinggi maraktagi hinggat-hanbiba mahakki Thawaina nakhoida leirabadi, Christtabu asibasinggi maraktagi hinggat-hanbiba mahak aduna nakhoida leiba mahakki Thawai adugi mapanna nakhoigi siba naiba hakchangdasu hingba pibigani. \p \v 12 Maram aduna ichil-inaosa, eikhoi laman tolle, madu hakchanggi matung inna hingnanaba natte. \v 13 Maramdi nakhoina hakchanggi matung inna leirabadi nakhoi sigani; adubu Thawaigi mapanna nakhoina hakchanggi phattaba thabaksing adu sihallabadi nakhoi hinggani. \v 14 Maramdi Tengban Mapugi Thawaina chingbiba makhoising adu Tengban Mapugi machasingni. \v 15 \x - \xo 8:15-17 \xo*\xt Gal 4:5-7\xt*\x* \x - \xo 8:15 \xo*\xt Mrk 14:36; Gal 4:6\xt*\x*Tengban Mapuna nakhoida pibiba Thawai aduna nakhoibu minai oihande amadi nakhoida akiba oihande adubu Tengban Mapugi machasing oihanbi amasung Thawai adugi panggalna eikhoina Tengban Mapuda, “Abba!\f + \fr 8:15 \fr*\ft Aramaic lonni “Ipa” haibani\ft*\f* Ipa!” haina koujei. \v 16 Eikhoi Tengban Mapugi machasingni haiba asi Thawai mahakmakna eikhoigi thawaiga loinana sakhi pi. \v 17 Aduga houjik eikhoi Tengban Mapugi machasing oirabadi, eikhoi yumlepchara oire, Christtagi matik mangalbu eikhoinasu saruk phangjanaba eikhoina tasengnamak mahakki awabasingda saruk yarabadi eikhoi Tengban Mapugi yumlepchara amasung Christtaga loinana yumlepchara oiminnare. \s1 Tungda phanggadaba matik mangal \p \v 18 Eikhoina houjik awaba khaangliba asiga eikhoida phongdokpigadaba matik mangal aduga changdamnabada matik chade haina eina khalli. \v 19 Khutsem pumnamakna Tengban Mapugi machasing phongdokkadaba adu khourangna ngaiduna lei. \v 20 Maramdi khutsemsing asi mahei yandaba oihalle, masi makhoina pamjabagi matung inna natte adubu Tengban Mapugi aningbana masi oibani. Adum oinamak asa leiri. \v 21 Madu khutsemsing adu mangtharakkadaba apha apun adudagi maning tamhanbiraga Tengban Mapugi machasinggi matik mangal amadi ningtamba aduda pubirakkani. \v 22 Maramdi khutsem pumnamakna houjikki matam asi phaoba angang unagadabagi naoyeklibi amagumna naheduna leiri haiba eikhoina khang-i. \v 23 \x - \xo 8:23 \xo*\xt 2 Cor 5:2-4\xt*\x*Adubu khutsem khakta naoyekpa natte; Tengban Mapugi ahanba khudol oiriba Thawaibu phanglaba eikhoimaknasu Ibungona eikhoibu mahakki machasing oihanbiba amadi eikhoigi hakchangbu handokpiba adu eikhoina khourangna ngaijaduna eikhoigi nungda naheri. \v 24 Maramdi asa asida eikhoibu kanbire, adubu uba ngamba asa adu asa natte. Makhoida hannana leiraba pot amagidamak kanana asa tougadra? \v 25 Adubu eikhoida leitriba adugidamak eikhoina asa tourabadi, eikhoina madugidamak khaangheibaga loinana ngaiduna lei. \p \v 26 Matou adugumna Thawai adunasu eikhoigi asonbasingda mateng pangbi. Maramdi eikhoina karamna haijagadage haiba khangde, adubu waheina phongdokpa yadaba nahebaga loinana Tengban Mapugi maphamda Thawai Ibungo mahakmakna eikhoigidamak haijabi. \v 27 Aduga eikhoigi thamoibu uriba Tengban Mapuna, Thawaigi wakhal adu khangbi; maramdi Thawaina Tengban Mapugi misinggidamak Tengban Mapugi ningba matung inna Tengban Mapugi maphamda haijabi. \p \v 28 Maramdi Tengban Mapubu nungsiba, Ibungo mahakki aningba matung inna koubiraba makhoigidamak oiriba phibham pumnamakta Tengban Mapuna phanaba thabak toubi haiba eikhoina kang-i. \v 29 Maramdi machin manaosinggi marakta ahanba pokpa oinaba Tengban Mapuna hanna khangkhraba makhoising adu Machanupagi sakwongga mannanaba Ibungona hanna langbire. \v 30 Hanna langbikhraba makhoising adu Ibungona kousu koubire; koukhraba makhoi adu mahakna chumhanbire; chumhanbikhraba makhoi adu mahakna matik mangalsu chaohanbire. \s1 Christta Jisuda leiba Tengban Mapugi nungsiba \p \v 31 Adu oirabadi pumnamak asigi maramda eikhoina kari haisige? Tengban Mapuna eikhoigidamak leibirabadi, kanana eikhoigi maiyokta leppa ngamgani? \v 32 Tengban Mapuna masamakki Machanupabu kanbidaduna eikhoi pumnamakkidamak mahakpu katthokpi. Mahakki Machanupabu eikhoigidamak pibiba Ibungona pot pumnamakpusu eikhoida karigi lemna pibiroidage? \v 33 Tengban Mapuna khandokkhrabasinggi mathakta kanana maral pigani? Chumhanbiba adu Tengban Mapunani. \v 34 Makhoibu aranba tahan-gadaba mahak adu kanano? Kanasu leite. Christta Jisuna sibikhiba madudagi hendokna asibasinggi maraktagi hinggatpiraga mahakna Tengban Mapugi yet thangbada leiduna eikhoigidamak haijabiri. \v 35 Kanana eikhoibu Christtagi nungsibadagi khainahan-gadage? Awa anana, nattraga awa meichakna, nattraga ot-neibana, nattraga chaktangbana, nattraga phi leitabanara, nattraga khudongthibana, nattraga thangsangnara? \v 36 \x - \xo 8:36 \xo*\xt Isei 44:22\xt*\x*Masi Mapugi puyada ikhibagumnani, \q1 “Nahakki maramgidamak eikhoina numit chuppa siba maiyoknari; \q2 hatlagadaba yaosinggumna eikhoibu singthanare.” \m \v 37 Adum oinamak, maram pumnamak asida eikhoibu nungsibiba mahakki mapanna lanngambasingdagi eikhoina helli. \v 38 Maramdi eina sengna khang-i, madudi sibana oirabasu, hingbana oirabasu, swargadutsingna oirabasu, swargada pallibasingna oirabasu nattraga houjik haibasina oirabasu, tungda oirakkadabasingna oirabasu, karigumba panggal amana oirabasu \v 39 awangbana oirabasu, arubana oirabasu, semkhraba pot pumnamakki manungdagi oirabasu karigumba amatana eikhoigi Ibungo Christta Jisuda leiba Tengban Mapugi nungsiba adudagi eikhoibu khaidok-hanba ngamloi. \c 9 \s1 Tengban Mapu amadi Ibungo mahakki mising \p \v 1 Eina achumba adu hairibani; eihak minamba ngangba natte, ei Christtagini. Thawai Asengbana panbiriba eigi achum aran khangba pukningnasu eihak minamde haibasi chummi haiba khanghalli \v 2 madudi eigi thamoinungda awaba amadi tatpa leitana cheina phangli \v 3 madudi eigi mising oiriba eigi isagi ee-tong oiriba makhoigidamakni. Makhoigidamak eihak sirap phangba amadi Christtadagi khainarabadi haina eina khanjei. \v 4 \x - \xo 9:4 \xo*\xt Khong 4:22\xt*\x*Makhoi Israel-gi misingni. Tengban Mapuna makhoibu mahakki machasing oihanbire amadi mahakki matik mangal makhoida phongdokpire; Ibungona mahakki walepnaba adu makhoiga leple aduga makhoida Wayel Yathang adu pibire; achumba Tengban Mapubu khurumjaba adu makhoida lei; Tengban Mapugi wasakpibasing adu makhoina phangjare; \v 5 makhoising asi masak nairaba Hebrew ipa ipusinggi chada naodani; mioiba ama oina Christtasu makhoigi phuruptagini. Pumnamakki mathakta panbiriba Tengban Mapu mangonda lomba naidana thagatpa oisanu! Amen. \p \v 6 Tengban Mapugi wasakpiba adu maithire haina eina haiba natte; Israel-gi mi pumnamak Tengban Mapugi mising oiba natte. \v 7 Matou adugumna makhoi Abraham-gi charol surol oibagi maramna makhoi pumnamak adu Tengban Mapugi machasing oiba natte. Tengban Mapuna Abraham-da hai, “Isaac-ki mapanna eina nangonda wasakpikhiba charol surol adu phanggani.” \v 8 Amaromda hairabada, hakchanggi marida pokpa machasing adu Tengban Mapugi machasing natte, adubu Tengban Mapugi wasakpibagi mapanna pokpa machasing adu achumba charol surol oina singthanabire. \v 9 \x - \xo 9:9 \xo*\xt Meihou 18:10\xt*\x*Maramdi wasakpibagi wa adu asumna haikhi; “Achaba matamda\f + \fr 9:9 \fr*\ft Mathanggi chahigi matam asida\ft*\f* eina hallakkhigani, aduga Sarah-na machanupa ama phangjagani.” \p \v 10 Adutasu natte. Rebecca-gi machasing adusu eikhoigi ipa ipu Isaac-ka pannaduna mironkhi. \v 11-12 Adubu machanupa amabu khandokpiba asi mapung phana Tengban Mapu masagi maramnani haiba asi oinanaba Tengban Mapuna Rebecca-da haikhi, “Ahan aduna atomba adubu thougal tougani.” Masi makhoina poktringei nattraga aphaba nattraga phattaba kari amata toudringeida Ibungona masi haibani; maramdi Tengban Mapugi khandokpiba adu Ibungo mahakki koubibada yumpham oi amadi madu makhoina touba thabak amatada yumpham oide. \v 13 Masi Mapugi puyada ikhibagumnani, “Eina Jacob-pu nungsi adubu eina Esau-bu yengthire.” \p \v 14 Adudi eikhoina kari haigani Tengban Mapudi michang mikhai naibra? Madu tasengnamak natte! \v 15 Maramdi mahakna Moses-ta hai, “Eina chanbiningba mahak aduda eina chanbigani, aduga eina minungsi thamningba mahak aduda eina minungsi thamgani.” \v 16 Adunadi pumnamak asi mioiba eikhoina pamba nattraga touba adugi makha pondre adubu Tengban Mapugi chanbiba adukhaktagi makha polli. \v 17 Maramdi Mapugi puyana Pharaoh-da hai, “Eina nangonda eigi panggal utnaba amasung malem sinba thungna eigi ming laothoknaba eina nangbu ningthou oihanbani.” \v 18 Maram aduna Tengban Mapuna chanbiningba mahakpu chanbi, mahakna pukning kalhanningba mahakpu pukning kalhalli. \s1 Tengban Mapugi asaoba amadi chanbiba \p \v 19 Adu oirabadi nakhoigi naraktagi kanagumba amana eingonda haigani, “Karigi Tengban Mapuna houjik phaoba eikhoida iral piribano? Tengban Mapugi aningbabu kanana thingba ngamgadage?” \v 20 Adubu he mioiba Tengban Mapugi maiyokta khumgadaba nahak kanano? Semkhraba pot aduna sabiriba mangonda, “Nahakna eibu karigi asumna saribano” haina haigadra? \v 21 Nattraga leitan matum amatadagi kharana maru oiba thabakta sijinnaba aduga kharana icham chamba thabakta sijinnanaba chaphu sabana sabagi matik leiba natra? \p \v 22 Tengban Mapuna toukhiba asisu achumbani. Mahakna mahakki asaoba amadi mahakki panggal khanghanba mahakna pamle. Adubu mangtaklagadaba mahakki asaobagi patrasinggidamak mahakna kuina khaangheibaga loinana khaangbi. \v 23 Masi matik mangalgidamakta mahakna hanna thourang toukhraba chanbibagi patrasing aduda mahakki marang kaiba matik mangal adu mahakna utnabani, \v 24 madu eikhoini, mahakna Jihudisinggita nattana atoppa phurupsingdagisu koubire. \v 25 \x - \xo 9:25 \xo*\xt Hos 2:23\xt*\x*Hosea-gi lairiktasu Ibungona asumna hai, \q1 “Eigi mi oiramdabasing adu \q2 eina ‘Eigi mi’ kougani. \q1 Nungsibiramdaba phurup adubu \q2 eina ‘Eigi nungsirabi’ kougani. \q1 \v 26 \x - \xo 9:26 \xo*\xt Hos 1:10\xt*\x*Aduga ‘Nakhoi eigi mi natte’ haina makhoida mapham khudingmakta hairamba adu \q2 makhoibu ahingba Tengban Mapugi machasing haina kougani.” \m \v 27 \x - \xo 9:27,28 \xo*\xt Isa 10:22,23 (LXX)\xt*\x*Isaiah-na Israel-gi maramda asumna laokhi; “Israel machasinggi masingdu ipakki leingoimuk yamlabasu, makhoi khara khaktamak kanbigani; \v 28 maramdi MAPU IBUNGO-na\f + \fr 9:28 \fr*\ft Jehova\ft*\f* malemda mahakki wayen-gadaba adu waroisin amaga loinana thuna pangthoklagani.” \v 29 \x - \xo 9:29 \xo*\xt Isa 1:9 (LXX)\xt*\x*Aduga Isaiah-na hanna haikhibagumna oigani, “Ingam-ngamba MAPU IBUNGO-na eikhoida charol surol thambiramdrabadi eikhoi Sodom-ga manaramgani, eikhoi Gomorrah-gum oiramgadabani.” \s1 Israel amadi Aphaba Pao \p \v 30 Adunadi eikhoina kari haisige? Achumba chatpa thidaba atoppa phurupsingna thajabagi mapanna achumba chatpa phangjare; \v 31 adubu Israel-gi misingnadi achumba chatpabu wayel yathanggi mapanna thijariba makhoinadi pandam adu phangdre. \v 32 Madu karigi phangdribano? Maramdi thajabagi mapanna thidaduna makhoina touba thabakki mapanna thiba maramnani. Maram aduna “khudi thihanba nung” aduda makhoina khudi thire; \v 33 \x - \xo 9:33 \xo*\xt Isa 28:16 (LXX)\xt*\x*masi Mapugi puyada ikhibagumnani, \q1 “Yeng-u, eina Zion-da nung ama thamle \q2 maduna misingbu khudi thihan-gani, \q2 makhoibu tuhan-gadaba nungjaoni. \q1 Adubu Ibungo mahakpu thajaba mahak adu ikaiba nanghalloi.” \c 10 \p \v 1 Eigi ichil-inaosa, eigi thamoigi pamjaba amasung Tengban Mapuda haijaba adudi Israel-gi misingna kanbiba phangba asini. \v 2 Maramadi makhoina Tengban Mapugi maramda thawai yamna yao-i haibasi eina haiba ngam-i, adubu makhoigi thawai yaoba adu achumba khangbada yumpham oide. \v 3 Tengban Mapugi achumba chatpa adu makhoina khanglamde, madugi mahutta makhoina masagi oiba semgatnaba hotnei; maram aduna Tengban Mapugi achumba chatpa aduda makhoina makha ponde. \v 4 Maramdi thajaba mi pumnamakna achumba chatpa oinabagidamak Christtana Wayel Yathanggi aroiba adu oire. \s1 Aran-khubhamdi mi pumnamakkini \p \v 5 \x - \xo 10:5 \xo*\xt Levi 18:5\xt*\x*Wayel Yathanggi mapanna achumba chatpa oiba adugi maramda Moses-na asumna irammi: “Wayel Yathanggi yathangsing adu inba mi adu hinggani.” \v 6 \x - \xo 10:6-8 \xo*\xt Aniwa 30:12-14\xt*\x*Adubu thajabagi mapanna achumba chatpa oiba aduna asumna hai, “ ‘Kanana swargada kagani?’ haina nahakki napukningda haiganu.” (Madudi Christtabu mathaktagi putharakpani) \v 7 “nattraga, Kanana makha naidaba komda\f + \fr 10:7 \fr*\ft Asibagi mapham\ft*\f* kumthagani?” (Madudi Christtabu asibasinggi maraktagi pukhatpani). \v 8 Adubu maduna kari haibage? “Wahei adu nahakki nanakta lei; madu nahakki nachinda amadi nahakki thamoida lei,” madudi eikhoina sandokliba thajabagi paojel aduni. \v 9 Nahakna nahakki nachinna “Jisudi Mapu Ibungoni,” haina haidokcharabadi amasung Tengban Mapuna mahakpu asibasinggi maraktagi hinggat-hanbire haina nahakki thamoida thajarabadi nahakpu kanbigani. \v 10 Maramdi eikhoigi thamoina thajaduna chumhanbire aduga eikhoigi ichinna haidokchaduna kanbiba phangjare. \v 11 Maramdi Mapugi puyana hai, “Ibungo mahakpu thajaba mi khuding ikaiba nanghalloi.” \v 12 Maramdi Jihudi amadi Jihudi nattaba phurupsinggi marakta karisu khennaba leite; maramdi Ibungo mahakpu koujaba makhoida marang kaina yaipha thoujal pibiba Mapu Ibungo adumak pumnamakki Mapu Ibungoni. \v 13 Maramdi “MAPU IBUNGO-gi ming koujaba mi khudingbu kanbigani.” \p \v 14 Adunadi makhoina thajadana Ibungo mangonda karamna kougani? Makhoina mahakki paojel adu tadana mahakpu karamna thajaba ngamgani? Aduga paodam adu makhoida sandokpipa yaodana makhoina karamna tagani? \v 15 \x - \xo 10:15 \xo*\xt Isa 52:7\xt*\x*Aduga makhoibu thabidrabadi, makhoina karamna sandokpa ngamgani? Masi Mapugi puyada ikhibagumbani; “Aphaba pao sandokliba makhoigi khong adu kayada ningthijakhraba!” \v 16 \x - \xo 10:16 \xo*\xt Isa 53:1 (LXX)\xt*\x*Adubu mi pumnamakna Aphaba Pao adu lousinbadi natte. Maramdi Isaiah-na hai, “Mapu Ibungo, kanana eikhoigi paojelbu thajarabage?” \v 17 Maram aduna paojel tabadagi thajaba lak-i aduga paojel adu Christtabu sandokpadagi lak-i. \p \v 18 \x - \xo 10:18 \xo*\xt Isei 19:4 (LXX)\xt*\x*Adubu eina hangjei; Makhoina takhidri haibasi achumba nattra? Tasengnamak makhoina tare, Mapugi puyana asumna hai: \q1 “Makhoigi khonjel malemgi mapham pumnamakta chatkhre; \q2 makhoigi waheising taibangpan-gi aroiba maphamsing phaoba youre.” \m \v 19 \x - \xo 10:19 \xo*\xt Aniwa 32:21\xt*\x*Eina amuk hangjei: Israel-gi misingna khangdabra? Ahanba paokhum adu Moses masamakna pi, \q1 “Phurupni haina kounariba makhoibu sijinnaduna \q2 eina eigi misingbu kalak-han-gani; \q1 aduga apangba phurup amagi mapanna \q2 eina eigi misingbu saohan-gani.” \m \v 20 \x - \xo 10:20 \xo*\xt Isa 65:1 (LXX)\xt*\x*Aduga Isaiah-na thouna henna phana hai, \q1 “Eibu thidaba makhoina eibu phangle; \q2 eigi maramda hangdaba makhoida ei isamak phongdokle.” \m \v 21 \x - \xo 10:21 \xo*\xt Isa 65:2 (LXX)\xt*\x*Adubu Israel-gi maramda Ibungona hai, “Haiba indaba amasung ngak-kanba misingda taramna oknaba eina numit chuppa ikhut tingthokli.” \c 11 \s1 Israel-gi mathakta Tengban Mapugi chanbiba leiba \p \v 1 \x - \xo 11:1 \xo*\xt Phil 3:5\xt*\x*Adunadi eina hang-i, Tengban Mapuna mahakki misingbu hundokpirabra? Tasengna madu natte! Ei isamak Israel macha amani, Abraham-gi charol surolni, Benjamin-gi salaidagini. \v 2 Tengban Mapuna ahoubadagi khankhraba mahakki misingbu hundokpide. Elijah-gi maramda Mapugi puyana kari haibage haiba nakhoina khangdra-- madudi mahakna Israel-gi misinggi mathakta Tengban Mapugi maphamda hanggatchakhi: \v 3 \x - \xo 11:3 \xo*\xt 1 Ning 19:10,14\xt*\x*“MAPU IBUNGO, makhoina Ibungogi wa phongdokpa maichousing hatkhre aduga nahakki latnapungsing thugaikhre; ei ithanta ngaihoure, aduga makhoina eibu hatnaba hotnari.” \v 4 \x - \xo 11:4 \xo*\xt 1 Ning 19:18\xt*\x*Maduda Tengban Mapuna mangonda kari paokhum pikhibage? “Baal-da khuru khudak kundriba nupa lising taret khaaktuna eina eigidamak thamle.” \v 5 Adugumduna houjiksu Tengban Mapugi thoujalna khandokpa khara leiri. \v 6 Mahakki thoujalna khandokpiba oirabadi, makhoina toukhiba thabakki maramna oiba yade; madu oiramlabadi thoujal adu thoujal oiramloi. \p \v 7 Adunadi karino? Israel-gi misingna thiriba adu makhoina phangdre. Tengban Mapuna khanggatpiba makhoi kharatana madu phangle; atei pumnamak adudi mapukning kansinkhre. \v 8 \x - \xo 11:8 \xo*\xt Aniwa 29:4; Isa 29:10\xt*\x*Mapugi puyada asumna ikhibagumbani, “Tengban Mapuna makhoigi wakhal amadi thammoibu tanthahalle; ngasiphaoba makhoina tabasu ubasu ngamdre.” \v 9 \x - \xo 11:9,10 \xo*\xt Isei 69:22,23 (LXX)\xt*\x*Aduga David-na hai, \q1 “Makhoigi chakkhangbasing aduna makhoibu phaaba amadi langda thuhanba oisanu; \q2 makhoi tuba oisanu, makhoi cheirak phangba oisanu! \q1 \v 10 Makhoi uba ngamdanaba makhoigi mamit mamsinba oisanu; \q2 aduga matam leiba khibikta awaba potlumna makhoigi manam polhanba oihallu.” \p \v 11 Adunadi eina amukka hang-i: Semba yaroidaba phibhamda makhoi tukhrabra? Tasengna madu natte! Makhoina pap toubagi maramna Jihudi nattaba phurupsingda aran-khubham thungle madu Israel-gi misingbu kallak-hananabani. \v 12 Makhoina pap toubana taibangpanda yaipha thoujal pubirakpa oirabadi aduga makhoigi maithibana Jihudi nattaba phurupsingda yaipha thoujal pubirakpa oirabadi, makhoi pumnamakpu tinsinlakpa matamdadi kayagi matik yaipha thoujal oigadaba! \s1 Jihudi nattaba phurupsinggi aran-khubham \p \v 13 Jihudi nattaba nakhoida eina hairibani: eina Jihudi nattabasingda pakhonchatpa oiribamakhei, eina toujaba thougal asida eina chaothokchagani. \v 14 Yarabadi eigi phurupki misingbu kallak-hallaga, makhoi kharadang oirabasu kanbiba yananabani. \v 15 Makhoibu hundokpana taibangpan-gi taisinnabiba oirabadi, makhoibu lousinba adudi sibadagi hinggatpa nattana kari oigani? \p \v 16 Anoiba yam matumdagi saruk ama Tengban Mapuda katlabadi lemhouba saruk pumnamak adusu Ibungogi oire; u-pal amagi maru adu Tengban Mapuda katlabadi, masasing adusu Ibungogi oire. \v 17 Chorophon pambigi usa khara kakthatlaga, lamgi chorophon pambigi masa amabu kolom semduna hapchille. Jihudi nattaba nakhoi lamgi chorophon pambiga pangkhakni, Jihudisinggi akanba thawaigi punsi adugi saruk nakhoina phangle. \v 18 Nahakna tekkhraba usa ateising adugi mathakta usittaba touroidabani. Karamna nakhoina napan tougadouribano? Nahakti usa khakta oibani; nakhoina mara adubu puba natte, mara aduna nahakpu pubani. \p \v 19 Adubu nahakna haigani, “Eibu kolom semba yananaba masasing adu kakthatkhibani.” \v 20 Madu achumbani. Makhoina thajadabagi maramna makhoibu kakthatkhibani, nahakti thajabagi maramna mapham aduda leire. Adubu chaothokpa touganu, madugi mahutta kiyu. \v 21 Tengban Mapuna mahousagi oiba usasing haibadi Jihudising adubu khakpidrabadi, Ibungo mahakna nahakpu khakpigani khanbra? \v 22 Maram aduna Tengban Mapugi thoujal heiba amasung sathiba adu khanduna yeng-u; tukhibasinggidamak sathiba, adubu nahakna Ibungogi thoujalda lengdana leirabadi, Ibungogi thoujal nangonda leigani. Nattrabadi, nahakpusu kakthatkhigani. \v 23 Aduga makhoina thajadaba adu thadoklabadi, makhoi amuk hanna kolom sembigani; maramdi madu Tengban Mapuna touba ngam-i. \v 24 Jihudi nattaba nakhoidi kaklaga, mahousaga onna-teinabada ingkholgi chorophon pambida kolom semlaba lamgi chorophon masasinggumbani. Jihudisingdi ingkholgi pambisinggumbani; kakthatkhraba masasing oiriba makhoibu masamakki chorophon pambida amuk hanna Tengban Mapuna kolom sembibada yamna henna laiba oigani! \s1 Mioi pumnamakki mathakta Tengban Mapugi thoujal \p \v 25 Eigi ichil-inaosa, athuppa asigi maramda nakhoina khangdaba eina pamde, nattrabadi nakhoi nawanglakpa yai: Israel-gi misingna thammoi kanba adu matam pumnamakki oiba natte madu atoppa phurupsingna masing suna Tengban Mapugi maphamda changlaktriba phaobagi matam adu phaobatani. \v 26 \x - \xo 11:26 \xo*\xt Isa 59:20,21 (LXX)\xt*\x*Asumna Israel pumnamakpu kanbigani. Masi Mapugi puyada ikhibagumnani, \q1 “Kanbiba Mapu adu Zion-dagi lakkani, \q2 aduga Jacob-ki charol suroldagi phattaba pumnamak louthokpigani. \q1 \v 27 \x - \xo 11:27 \xo*\xt Isa 27:9 (LXX)\xt*\x*Eina makhoigi papsing louthokpiba matamda, \q2 eina makhoiga walepnaba asi lepkani.” \m \v 28 Aphaba Paogi maramda, makhoi nakhoigi maramgidamak yeknabasingni; adubu khandokpagi maramda ipa ipusinggi maramgidamak makhoidi nungsibibasingni. \v 29 Maramdi Tengban Mapugi khudolsing amasung mahakki koubiba adu hongba leite. \v 30 Jihudi nattaba nakhoigidamakti matam amada nakhoi Tengban Mapuna haiba illamde, adubu houjikti Jihudisingna haiba indabagi maramna nakhoina chanbiba phangjare, \v 31 matou asumna, nakhoina phangba chanbiba adugi maramna makhoinasu Tengban Mapugi chanbiba phangnanaba makhoina houjik haiba indaba oire. \v 32 Maramdi Tengban Mapuna mioi pumnamakta chanbiba utnaba mahakna mioi pumnamakpu haiba indabadagi phadok oihalle. \s1 Tengban Mapubu thagatpa \p \v 33 \x - \xo 11:33 \xo*\xt Isa 55:8\xt*\x*Tengban Mapugi lan kayada chaokhrabano! Ibungogi lousing amasung khangba kayada lukhrabano! Kanana mahakki warepsingbu sandokna takpa ngamgani? Kanana mahakki lambibu wakhal taba ngamgani? \v 34 \x - \xo 11:34 \xo*\xt Isa 40:13 (LXX)\xt*\x*Mapugi puyana asumna hai, \q1 “Kanana MAPU IBUNGO-gi wakhal khangbage? \q2 Kanana Ibungoda paotak piba ngamgani? \q1 \v 35 \x - \xo 11:35 \xo*\xt Job 41:11\xt*\x*Ibungona amuk singlaknaba, \q2 Ibungoda karigumba amata pikhiba kana leibage?” \m \v 36 \x - \xo 11:36 \xo*\xt 1 Cor 8:6\xt*\x*Maramdi pot pumnamak Ibungona semkhibani aduga pot pumnamak Ibungogi mapanna amadi Ibungogidamak leibani. Matik mangal matam pumnamakki oina Tengban Mapugi oirasanu! Amen. \c 12 \s1 Ahingba iratpot \p \v 1 Maram aduna ichil-inaosa, nakhoina nakhoigi hakchangbu ahingba, asengba amasung Tengban Mapubu pelhanba iratpot oina katthoknaba, Tengban mapuna chanbibagi maramna eina nakhoida insilli; masi nakhoigi achumba amadi matik chaba khurumjabani. \v 2 Aduga taibangpan asigi sakwong louganu, adubu nakhoigi pukning nouhanduna sakwong onthok-u. Maduna Tengban Mapugi aphaba, Ibungo mahakpu pelhanba amadi mapung phaba aningba adu nakhoina khangba ngamgani. \p \v 3 Maramdi Tengban Mapuna eingonda pibiba thoujalgi mapanna nakhoi pumnamakta eina hairi: nasagi maramda khanpham thokpa adudagi henna wangna khan-ganu, adubu Tengban Mapuna nakhoi amamamda pikhraba thajaba adugi chang matung inna nakhoi nasagi maramda wakhal toujou. \v 4 \x - \xo 12:4,5 \xo*\xt 1 Cor 12:12\xt*\x*Maramdi eikhoigi hakchangda kayat kaya lei, aduga kayat pumnamakna tongan tonganba mathou tou-i. \v 5 Matou adugumna eikhoi mayam ama oirabasu eikhoi Christtada hakchang ama oiri, aduga hakchang amagi khennaba kayatsinggumna eikhoi amaga amaga pulli. \v 6 \x - \xo 12:6-8 \xo*\xt 1 Cor 12:4-11\xt*\x*Maram aduna eikhoida pibiba thoujal adugi matung inna eikhoigi tongan tonganba khudolsing adu sijinnagadabani. Eikhoigi khudol adu Tengban Mapugi wa phongdokpa oirabadi, eikhoigi leijaba thajaba adugi chang matung inna tougadabani; \v 7 thougal toubagi oirabadi, thougal toubiyu; takpi tambiba oirabadi, takpi tambiyu; \v 8 thougatpibagi oirabadi, thougatpibagi thabak tougadabani; pibagi oirabadi, pammudana pisanu; luchingbagi oirabadi mahakna pukning changna chingbisanu; chanbiba utpa oirabadi mahakna madu haraona tousanu. \p \v 9 Minamba yaodana nungsiyu. Phattaba adubu tukkachou; aphaba adu chetna paiyu. \v 10 Amaga amaga nungsinabada thawai yao, amana amabu athoibani ningduna ikai khumnou. \v 11 Tandaduna maram okpa oiyu, mapung phaba katthokpa thammoiga loinana Tengban Mapubu thougal tou. \v 12 Asada haraojou, awa anada khaangheiyu, haijabada tattaba oiyu. \v 13 Mapu Ibungogi misinggi awatpada saruk yaminnou amadi lamlanbasingbu taram-taram touduna pija-pithak toubiyu. \p \v 14 \x - \xo 12:14 \xo*\xt Mat 5:44; Luk 6:28\xt*\x*Nakhoibu ot-neiba misingda yaipha thoujal pibinaba Tengban Mapuda haijabiyu--hoi, sirap pinaba natte, yaipha thoujal pibinaba Ibungoda haijabiyu. \v 15 Haraoribasingga haraominnou, tengtharibasingga tengthaminnou. \v 16 Amaga amaga khoijel lingjel mannana leiminnou. Napan touganu, adubu sothahouraba misingga totnabada yaningba pukning leiyu.\f + \fr 12:16 \fr*\ft Hanthaba thabak toubada yaningba pukning leiyu\ft*\f* Nasagi maramda chaothokpa touganu. \p \v 17 Kanadasu phattabagidamak phattaba han-ganu. Mi pumnamakki mamangda achumba adu toubada cheksillu. \v 18 Yarabadi, nahakna ngamba makhei mi khudingmakka ingthana leiminnou. \v 19 \x - \xo 12:19 \xo*\xt Aniwa 32:35\xt*\x*Achanbasa, nakhoina laman khumluganu, madugi mahutta Tengban Mapugi mei houna saobada mapham piyu, maramdi masi Mapugi puyada asumna iri, “Laman khumba eigini; eina laman singgani, MAPU IBUNGO-na hai.” \v 20 \x - \xo 12:20 \xo*\xt Pao 25:21,22\xt*\x*Madugi onna teinabada: “Nahakki yeknabana lamlabadi, mahakpu pijou; mahakna khouranglabadi, mangonda thaknaba piyu. Asumna toubana nahakna mahakki kokthakta araba meitalsing peisin-gani.” \v 21 Phattabana nahakpu ngamhan-ganu, adubu aphabagi mapanna phattababu ngammu. \c 13 \s1 Angam athougi makha ponba \p \v 1 Mi khudingmakna angam athousinggi makha pon-gadabani, maramdi Tengban Mapugi ayaba yaodana angam athou leite aduga leiriba angam athousing asi Tengban Mapuna thamlibani. \v 2 Maram aduna angam athougi maiyokta leiba mahak aduna Tengban Mapuna lingkhatpikhraba adugi maiyokta leibani; asigumba mising aduna makhoi masagi mathakta wayel pujarakkani. \v 3 Maramdi achumba toubasingda leingakpasingna akiba oihande adubu phattaba toubasingdadi akiba oihalli. Nahakna leingakpabu kibadagi ningtamba pambra? Adu oirabadi achumba tou, aduga makhoina nahakpu thagatkani. \v 4 Maramdi angam athou oiriba mahak adudi nahakki aphaba oinaba Tengban Mapugi thougal toubasingni. Adubu nahakna aranba tourabadi, kiyu, maramdi leingakpasingna maram leitana makhoina thangsang puba natte. Makhoidi aranba touba misinggi mathakta cheirak pinanaba, Tengban Mapugi thougal touba misingni. \v 5 Maram aduna Tengban Mapugi cheirak khaktagi nattana achum aran khangba pukninggi maramgidamaksu angam athousinggi makha pon-gadabani. \p \v 6 \x - \xo 13:6,7 \xo*\xt Mat 22:21; Mrk 12:17; Luk 20:25\xt*\x*Masigi maramgidamak nakhoina kanggat piribani, maramdi angam athousing asi leingakpada makhoigi matam pumba piba Tengban Mapugi manaisingni. \v 7 Nahakna laman tonbasing aduda nahakki pipham thokpasing adu piyu: kanggat oirabadi, kanggat piyu; lan-thumgi kanggatsinggi oirabadi, lan-thumgi kanggat piyu; nolukpa oirabadi, nolukpa utlu; ikai khumnaba oirabadi, ikaikhumnaba piyu. \s1 Amaga amaga tounagadaba thoudangsing \p \v 8 Amaga amaga nungsibagi laman tonba nattana mi kana amatagi laman ton-ganu, maramdi atoppa misingbu nungsiba mahak aduna Wayel Yathang adu thunghalle. \v 9 \x - \xo 13:9 \xo*\xt Khong 20:14; Aniwa 5:18; Khong 20:13; Aniwa 5:17; Khong 20:15; Aniwa 5:19; Khong 20:17; Aniwa 5:21; Levi 19:18\xt*\x*Wayel yathangsingdi, “Nahakna mitu miwa lannaroidabani,” “Nahakna mi hatloidabani,” “Nahakna huranloidabani,” “Nahakna aranba sakhi piroidabani,” “Nahakna karamloidabani,” aduga atoppa yathangsing leirabasu hairiba yathang asida suplabani, “Nahakna nahakki yumlon keironnabasingbu nasamakkumna nungsiyu.” \v 10 Nungsibana yumlon keironnabagi mangnaba toude. Maram aduna nungsiba haibasi Wayel Yathangbu mapung phana inbani. \p \v 11 Nahakna masi tougadabani, maramdi houjik nahak tumbadagi hougatpa matam adu lakle haiba nahakna khang-i. Maramdi eikhoina ahanba thajakhiba matamdagi houjikna henna eikhoigi aran-khubham adu naksillakle. \v 12 Ahinggi matam houkhigadoure, nongallakkadoure. Maram aduna eikhoina amambagi thabaksing thadoktuna mangalgi lan phijet setlasi. \v 13 Nungthilgi matamda chatpa lichatkumna eikhoigi lichat chumna chatsi, eikhoina yu thaktuna nungaithokpa amasung yu ngaoba, lamchat naidaba amasung akamba phajadaba lamchat chatpa, khatna cheinaba amasung kallakpa asising asi tougumsi. \v 14 Adubu nakhoina Mapu Ibungo Jisu Christtabu phigumna setlu aduga hakchanggi apambasing adu karamna thunghan-gadage haina wakhal khan-ganu. \c 14 \s1 Atoppa mibu wayen-ganu \p \v 1 \x - \xo 14:1-6 \xo*\xt Col 2:16\xt*\x*chayetnariba hiramsinggi maramda yetnaba toudana thajabada sonba mibu lousinbiyu. \v 2 Mi kharadi makhoigi thajabana karigumba amahekta chaba yahalli adubu thajabada sonba makhoinadi manamasingtamak chai. \v 3 Khudingmak chaba mahak aduna chadaba mi adubu usittaba touroidabani, aduga khudingmak chadaba mahakna achaba mahakpu wayen touroidabani, maramdi Tengban Mapuna makhoibu yabire. \v 4 Atoppa mi amagi manaibu wayen-gadaba nahakpu kanano? Manaising aduna masamakki mabungngogi mangda leppi nattraga tui. Aduga makhoina lepkani maramdi Mapu Ibungona makhoibu lep-hanba ngammi. \p \v 5 Mi amana numit amabu atoppa numitsingdagi henna sengna lou-i; aduga atoppa mi kharanadi numit khudingmak chap mannana lou-i. Makhoi khudingna magi magi pukningda chap chana thajaduna lepsanu. \v 6 Numit amabu thoidok hendokpa oina khanjariba makhoi adu Mapu Ibungogi maphamda toubani. Sa-nga chariba makhoina Ibungogidamakta chabani, maramdi makhoina Tengban Mapubu thagatchei; aduga chadaba makhoinasu Ibungogidamakta chade, aduga Tengban Mapubu thagatchei. \v 7 Maramdi eikhoi kana amatana masakhaktagi hingba natte, aduga kana amatana masakhaktagi siba natte. \v 8 Eikhoina hinglabadi, eikhoina Ibungogidamakta hingbani; eikhoina sirabadi, eikhoina Ibungogidamakta sibani; maram aduna eikhoina hingba oirabasu siba oirabasu eikhoi Ibungogini. \v 9 Maram asigidamak Christtana asibasing amasung hinglibasing animakki Mapu oinanaba mahakna sisu sibire amasung hingsu hinggatle. \v 10 \x - \xo 14:10 \xo*\xt 2 Cor 5:10\xt*\x*Adu oirabadi nahakna nahakki nachin nanaobu karigi wayellibano? Nattraga nahakna makhoibu usittana touriba karigino? Maramdi eikhoi pumnamak Tengbang Mapugi wayel phambeigi mangda lepkani. \v 11 \x - \xo 14:11 \xo*\xt Isa 45:23 (LXX)\xt*\x*Masi Mapugi puyada iduna lei, \q1 “MAPU IBUNGO-na hai eina hingbagumna, \q2 khuk-u khudingna eigi mangda kun-gani, \q2 leiton khudingna eibu Tengban Mapuni haina yajagani.” \m \v 12 Maram aduna eikhoi khudingmakna Tengban Mapugi maphamda magi magi maram pijagani. \s1 Atoppa misingbu khudi thihan-ganu \p \v 13 Maram aduna eikhoina amaga amagagi mathakta wayen tounaragumsi, madugi mahutta ichil inaosinggi lambida khudi thiba yaba nattraga apanba oiba yaba karigumba amata thamdanaba pukning leplasi. \v 14 Chinjak amatabu laininggi oiba amaangba amata leite haibasi Ibungo Jisugi mapanna eina chap chana khangle; adubu nahakna chinjak kharabu amaangbani haina thajarabadi, madu nahakki oinadi amaangba haibadu oire. \v 15 Nahakna chariba adugi maramna nahakki nachil nanaobu thamoi wahallabadi, nahakna nungsibagi matung inna chattre. Christtana sibikhiba mahak adu nahakna chariba adugi maramna manghanganu. \v 16 Maram aduna nahakna aphabani haina khangba adubu phattabagumna ngangnahan-ganu. \v 17 Maramdi Tengban Mapugi Ningthou leibak adudi chaba thakpagi natte, adubu Thawai Asengbana pibiba achumba chatpa, ingthaba amasung haraoba aduni. \v 18 Maram asina asumna Christtabu thougal toujaba mahak adu Tengban Mapubu pelhalli amasung misinggi ayaba phangjei. \p \v 19 Maram aduna ingthana amasung amaga amaga semgatnanabada chinggadaba thabak tounaba eikhoina ngambamakhei hotnasi. \v 20 Chinjakki maramna Tengban Mapuna toubikhraba adu manghan-ganu. Chinjak pumnamak asengbani, adubu mibu khudi thihan-gadaba chinjak chaba haibasi aranbani. \v 21 Nahakki nachin nanaobu khudi thihan-gadaba sa-nga chaba nattraga liduna thamluraba anggur mahi thakpa nattraga karigumba atei amata oirabasu toudabana phei. \v 22 Maram aduna masigi maramda nahakki thajaba leijaba adu Tengban Mapu amadi nahakki marakta thammu. Mahakna yajaba aduna masabu lalhandaba mahak adu yaiphabani. \v 23 Adubu makhoina chariba adu chingnarabadi, makhoina chaba matamda Tengban Mapuna makhoibu lalhalli, maramdi makhoina touriba adu thajabada yumpham oide. Thajabada yumpham oidaba khudingmak papni. \c 15 \s1 Atoppasingbu pelhanba \p \v 1 Thajabada kanba eikhoina thajabada sonba makhoisinggi potlum pubada mateng panggadabani. Isagi nungainaba thiroidabani. \v 2 Eikhoi amamamna magi magi yumlon keironnabasingbu makhoigi phanaba amasung makhoibu semgatnaba pelhansi. \v 3 \x - \xo 15:3 \xo*\xt Isei 69:9\xt*\x*Maramdi Christta phaobana mahak masabu pelhanjade; masi Mapugi puyada ikhibagumnani, “Ibungo nahakpu ikaiba pibasing adugi ikaiba pibagi micheising adu eigi ithakta tare.” \v 4 Maramdi mamangngeida iramba khudingmak eikhoibu tambinabagidamak ikhibani, masi Mapugi puyana tambiba khaangheiba amasung thougatpiba adugi mapanna eikhoina asa leinanabani. \v 5 Nakhoida khaangheiba amasung thougatpibagi hourakpham oiriba Tengban Mapuna nakhoina Christta Jisugi matou tamjabagi mapanna nakhoigi narakta pukning amata oiba leiba ngamhanbiba oirasanu, \v 6 masi nakhoina pukning amasung khonjel amata oina eikhoigi Mapu Ibungo Jisu Christtagi Mapa Ibungo Tengban Mapubu thagatnanabani. \s1 Jihudi nattaba phurupsingda Aphaba Pao \p \v 7 Maram aduna Tengban Mapugi matik mangalgidamakta Christtana nakhoibu lousinbibagumna, nakhoinasu amaga amaga lousinnou. \v 8 Maramdi eina nakhoida hairi madudi Christtana Jihudisinggidamak thougal touba punsi ama oiba adu, Tengban Mapudi thajaba yabani haiba utnanabani amadi ipa ipusingda wasakkhibasing adu achumba oiraknabani, \v 9 aduga masina Ibungo mahakki chanbiba adugidamak atoppa phurupsingna Tengbang Mapubu thagatnabani; masi Mapugi puyada ikhibagumbani, \q1 “Maram aduna eina nahakpu Jihudi nattaba phurupsinggi marakta thagatchagani; \q2 aduga nahakki mingda thagat isei sakchagani.” \m \v 10 Aduga amukka maduna hai, \q1 “Atoppa phurupsing, mahakki misingga haraominnou!” \m \v 11 \x - \xo 15:11 \xo*\xt Isei 117:1\xt*\x*Aduga amuksu hai, \q1 “Atoppa phurup pumnamak, MAPU IBUNGO-bu thagatlu; \q2 aduga mi pumnamakna Ibungo mahakpu thagatlu.” \m \v 12 \x - \xo 15:12 \xo*\xt Isa 11:10 (LXX)\xt*\x*Amuksu, Isaiah-na hai, \q1 “Jesse-gi charol surol ama thorakkani, \q2 mahakna atoppa phurupsinggi mathakta pannaba lakkani; \q2 makhoina makhoigi asa Ibungoda thamjagani.” \p \v 13 Nakhoina Tengban Mapubu thajabagi mapanna, asagi hourakpham oiriba Ibungo mahakna nakhoibu haraobana amadi ingthabana thalhanbiba oirasanu, maduna Thawai Asengbagi panggalgi mapanna nakhoigi asa henna henna chaokhatkani. \s1 Paul-na thouna phana i-bagi maram \p \v 14 Eigi ichil-inaosa, nakhoi aphabana thalle, khangbana thalle amasung amana amabu takpi tambiba ngamle haiba eina tasengna khangle. \v 15 Adubu chithi asida hiram kharagi maramda eina thouna phana nakhoibu ningsinghalle. Jihudi nattaba phurupsingda Christta Jisugi manai ama oina thougal tounanaba Tengban Mapuna eingonda pibiba khudong chaba adugi maramna eina thouna phabani. \v 16 Purohit amagumna Tengban Mapugi Aphaba Pao sandokpagi thougal touba oijare, madudi Jihudi nattaba phurupsing adu Thawai Asengbana sengdokpiraba Tengban Mapuna yaba katnapot oinabani \v 17 Maram aduna eina toujariba Tengban Mapugi thougalgidamak eina Christta Jisuda chaothokchei. \v 18 Maramdi Christtana eigi ipanna haibadi eina haikhiba amasung toukhiba thabaksing adubu sijinnabiduna atoppa phurupsingbu Tengban Mapugi haiba inbada chingbiba adu khaktada eina thouna phana nganggani, \v 19 madusing adu angakpa thabaksing amasung angakpa khudamsinggi mapanna amadi Tengban Mapugi Thawaigi panggalna toubibani. Maram aduna eina Jerusalem-dagi Illyricum phaoba Christtagi Aphaba Pao adu mapung phana sandokle. \v 20 Asumna atoppa mi amana semkhraba yumpham mathakta eina yum sagattanaba Christtagi maramda tadriba maphamsingda Aphaba Pao sandokpa asi matam leiba khibikta eigi apambani. \v 21 Adubu masi Mapugi puyada ikhibagumbani, \q1 “Ibungo mahakki maramda haikhidriba makhoina ugani, \q2 aduga takhidriba makhoina wakhal tagani.” \s1 Paul-na Rome chatnabagi thourang \p \v 22 \x - \xo 15:22 \xo*\xt Rom 1:13\xt*\x*Madugi maramna eina nakhoigi naphamda lakkadabada toina eingonda apanba pi. \v 23 Adubu houjikti lamdamsing asida eigidamak thabak tounaba mapham amuk leitre aduga eina chahi kayadagi nakhoigi naphamda yamna lakningbagi maramna, \v 24 Spain-da chatpagi lambida eina nakhoiga unanaba thourang toure. Madu phaoraga chatpada nakhoiga unanaba eina asa tou-i aduga matam khara eina nakhoiga nungaina unaraba matungda eina mapham aduda chatpada nakhoina eibu mateng panghan-gani. \v 25 \x - \xo 15:25,26 \xo*\xt 1 Cor 16:1-4\xt*\x*Adubu houjikti eina Jerusalem-da Ibungogi misingbu thougal tounaba chatlagani. \v 26 Maramdi Jerusalem-da leiba Ibungogi misinggi marakta leiba lairabasinggidamak mateng oinaba Macedonia amasung Achaia-gi singlupsingna piningbaga loinana senkhai katnaba lepnare. \v 27 \x - \xo 15:27 \xo*\xt 1 Cor 9:11\xt*\x*Masi touba haibasi makhoigi apenba oirammi; tasengnadi makhoidi makhoida mateng pangnaba laman tollabani. Maramdi Jihudi nattaba phurupsingna Jihudisinggi thawaigi oiba yaipha thoujal adugi saruk phangminnarabadi, makhoina makhoigi lan-thumgi nungai yaiphaba adusu Jihudisingda mateng pangpham thok-i. \v 28 Maram aduna eina thabak asi loithoklaga amasung pirakpasing adu makhoina phangle haiba eina sengna khanglaga eihak Spain-da chatkani aduga madu chatpagi lambida eina nakhoibu unnaramgani. \v 29 Eina nakhoigi nanakta lakpa matamda, Christtagi athanba yaipha thoujalsing aduga loinana lakkani haiba eina khang-i. \p \v 30 Ichil-inaosing, eikhoigi Mapu Ibungo Jisu Christtagi mapanna amasung Thawaina pibiba nungsiba adugi mapanna: eigidamak Tengban Mapugi maphamda eiga loinana haijaminnanaba eina nakhoida haijari. \v 31 Madudi Judea-da leiba Tengban Mapubu thajadaba misingdagi eibu ngakthokpinaba amasung Jerusalem-da leiba Ibungogi mising aduna eina pujariba senkhai asibu haraona loubinanaba haijabiyu. \v 32 Maram aduna Tengban Mapugi aningba oirabadi, eina nakhoigi nanakta haraobaga loinana laktuna eikhoina amaga amaga tekkhat-hanba oinanabani. \v 33 Ingthabagi Tengban Mapuna nakhoi pumnamakka loinabiba oisanu. Amen. \c 16 \s1 Paul-na khurumjaba \p \v 1 Cenchreae-da leiba singluppu thougal toubi\f + \fr 16:1 \fr*\ft “Deacon” \ft*\f* eikhoigi ichan Phoebe-bu eina nakhoida thagatpaga loinana haijari. \v 2 Mapu Ibungogi mingda, Tengban Mapugi mi ama oina mahakpu lousinnaba amadi mahakpu nakhoina pangbiba yaba mathou taba leirabadi mahakpu pangbiyu; maramdi mahakna ei isamakpusu yaona mi kayabu mateng pangbi. \p \v 3 \x - \xo 16:3 \xo*\xt Pakhon 18:2\xt*\x*Christta Jisuda eiga thabak suminnaba Priscilla amasung Aquila-da eina khurumjari. \v 4 Eigidamak makhoigi thawai phaoba pamukhide. Ei ithanta nattana Jihudi nattabasinggi singlup pumnamakna makhoibu thagatli. \v 5 Makhoigi yumda tinnaba singluptasu khurumjari. \p Eigi nungsijaraba marup, Asia lamdamgi ahanba Christtada thajaba oirakpa Epaenetus-pu khurumjari. \v 6 Nakhoigidamak thabak kanna nombi Mary-bu khurumjari. \v 7 Eigumna Jihudi phuruptagi oiba amasung eiga keisumsangda leiminnaramba Andronicus amasung Junia-busu khurumjari. Makhoidi pakhonchatpasinggi marakta yamna masak naibabani aduga makhoidi eingondagi hanna Christtada leirabani. \p \v 8 Mapu Ibungoda eigi nungsijaba marup ama oiriba Ampliatus-pu khurumjari. \v 9 Christtada eikhoiga thabak suminnaba Urbanus amasung eigi nungsijaraba marup Stachys-pu khurumjari. \v 10 Christtada thajaba yaba adu chummi haina utkhraba Apelles-pu khurumjari. Aristobulus-ki imung manunggi misingbu khurumjari. \v 11 Eigi phurup haibadi Jihudi phurupki mi oiba Herodion-bu khurumjari. Narcissus-ki imunggi Christian-singbu khurumjari. \p \v 12 Mapu Ibungogidamak thabak kanna nombi nupising haibadi Tryphena amasung Tryphosa-bu khurumjari. Mapu Ibungogidamak thabak kanna nombi atoppa nupi haibadi eigi nungsijarabi marup Persis-pu khurumjari. \v 13 \x - \xo 16:13 \xo*\xt Mrk 15:21\xt*\x*Mapu Ibungoda khandokpiraba Rufus amadi eibusu machagumna loinabi mahakki imabusu khurumjari. \v 14 Asyncritus, Phlegon, Hermes, Patrobas, Hermas amasung makhoiga leiminnaba ichil inaosingbu khurumjari. \v 15 Philologus, Julia, Nereus aduga mahakki machal amasung Olympas amadi makhoiga loinaba Tengban Mapugi mi pumnamakpu khurumjari. \p \v 16 Senglaba chupnabaga loinana amaga amaga khurumnou. Christtagi singlup pumnamakna nakhoibu khurumjari. \s1 Loisillakpagi oiba takpi tambiba \p \v 17 Ichil-Inaosa, nakhoina tamkhraba adudagi onna teinabada tokhai tahanba amasung khudi thiba thok-hanba makhoising adudagi cheksinnaba eina nakhoida hairi. Makhoising adudagi lapthokna leiyu. \v 18 Maramdi adugumba mising aduna eikhoigi Mapu Ibungo Christtabu thougal touba natte adubu makhoigi mapukkidamak thougal toubani. Makhoigi heisingba wahei amadi thagatsinnaba waheina chamjaraba misinggi thammoibu minambi. \v 19 Mi pumnamakna nakhoigi haiba inbagi maramda tare, maram aduna nakhoigi maramna ei haraojei; adubu eina nakhoibu aphabagi maramda singhaning-i aduga phattabagi maramdadi icham chamba oihanning-i. \v 20 Ingthabagi Tengban Mapuna Satan-bu nakhoigi khongkhada thunamak netkhaigani. \p Eikhoigi Ibungo Jisugi thoujal nakhoiga loinabiba oisanu. \p \v 21 \x - \xo 16:21 \xo*\xt Pakhon 16:1\xt*\x*Eiga loinana thabak suminnaba Timothy-na nakhoibu kurumjari haina tamlak-i aduga eigi phurup Jihudigi mi oiriba Lucius, Jason amasung Sosipater-nasu nakhoibu khurumjari tamlak-i. \p \v 22 Chithi asi i-ba, Tertius, eina Mapu Ibungoda nakhoibu khurumjari. \p \v 23 \x - \xo 16:23 \xo*\xt Pakhon 19:29; 1 Cor 1:14; 2 Tim 4:20\xt*\x*Eibu leihanbiriba amasung mahakki yumda singlupki punpham oiriba Gaius-na nakhoibu khurumjari haibirak-i. Sahargi sel thum pannaba Erastus amasung eikhoigi ichil-inao Quartus-na nakhoibu khurumjari haibirak-i. \p \v 24 Eikhoigi Ibungo Jisu Christtagi thoujal nakhoi pumnamakka loinabisanu. Amen. \s1 Loisinbagi thagatpagi haijaba \p \v 25 Eikhoina Tengban Mapuda matik mangal pirasi! Jisu Christtagi maramda eina sandokpa Aphaba Paogi matung inna amadi mamangeida matam kuina lottuna thamlaklaba athuppa achumba adubu phongdokpiba adugi matung inna, Ibungo mahakna nakhoigi thajabada nakhoibu chetna lep-hanba ngam-i. \v 26 Adubu houjikti Tengban Mapugi wa phongdokpiba maichousingna ibirambasing adugi mapanna phongdokpire; aduga lomba naidaba Tengban Mapu mahakki yathangna phurup pumnamakta khanghanbire, maduna makhoi pumnamakna thajaraktuna haiba innanabani. \p \v 27 Amatta ngaiba ikhang khangba Tengban Mapuda Jisu Christtagi mapanna matam pumnamakta thagatpa oisanu. Amen.