\id MRK Meitei: Roman Script 1st Translation \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h Mark \toc1 MARK-NA I-ba Aphaba Pao \toc2 Mark \toc3 Mrk \mt1 MARK-NA \mt2 I-ba Aphaba Pao \imt1 Wahoudok \ip Aphaba pao haina khangnaba, Ibungo Jisu Christtagi punsi wari, mahakki tambiba, mahakki angakpa thabaksing amadi mahakki matikki maramda i-ba lairik marigi manungda Mark-na i-ba Aphaba Pao asina khwaidagi tenba lairikni. Lairik asina Ibungo Jisu Christtabu thougal touba manai amagi saktam ama oina utli (10:45). Ibungona miyam marakta thougal hek touba houbadagi houna mahakki angakpa thabak kaya lairik asida uba phang-i. Aduga misinggi pap kokpiba, phattaba laisinggi mathakta mahakki panggal leiba amadi mahakki tambiba asising asidagi mahakki matik adu uba phang-i. Ibungo Jisu masamakna mahak asi misingbu paptagi kanbinaba taibangpan asida lakpiba Mapu Ibungogi Machanupani haina masagi maramda haibikhi. \ip Mark-na Jisugi maramda wari ibasi louthup loukoi leitana yamna thawai yaona i. Lairik asigi wahoudok oina tellapna Baptize toubiba John-gi wari, Jisuna isingda baptize louba amadi Jisubu themkhibagi matangda iraba matungda Mark-na khudakta Jisuna anabasingbu phahanbiba amadi tambibagi thabaksinggi matangda i-ba hou-i. Matam asum houkhibaga loinana Jisugi tung-inbasingna Jisubu kanano haiba henna khanglakpaga loinana Jisugi maiyokta leibasingnasu Jisubu yadaba asum hen-gatlakkhi. Lairik asigi loisillakpa sarukta Jisuna taibang malem asida leibagi aroiba chayol aduda thokkhiba thoudoksing, maru oina Jisubu cross-ta pang tingduna hatkhiba amadi Jisuna sibadagi hinggatkhiba adugi matangda iri. \iot Yaopham Takpa \io1 1. Jisuna thougal touba houramdai \ior (1:1-13) \ior* \io1 2. Galilee-da Jisuna miyamda Mapu Ibungogi thougal touba \ior (1:14–9:50) \ior* \io1 3. Galilee-dagi Jerusalem-da chatpa \ior (10:1-52) \ior* \io1 4. Jisuna thawai thadringei mamanggi aroiba chayol \ior (11:15–15:47) \ior* \io1 5. Jisuna sibadagi hinggatpa \ior (16:1-8) \ior* \io1 6. Hinggatlaba matungda Ibungona uhanbiba amadi swargada kakhiba \ior (16:9-20) \ior* \c 1 \s1 Baptize toubiba John-na pao sandokpa \r (Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Jn 1:19-28) \p \v 1 Aphaba Pao asi Tengban Mapugi Machanupa Jisu Christtagi maramdani. \v 2 Aphaba Pao asi, Mapu Ibungogi wa phongdokpiba maichou Isaiah-na ikhibagumna asumna hou-i, \q1 “Mapu Ibungona hai, ‘Eina eigi pao pubabu nahakki lambi thourang tounanaba \q2 nahakki namang thana thagani.’ \q1 \v 3 \x - \xo 1:3 \xo*\xt Isa 40:3 (LXX)\xt*\x*Kanagumba amana lamjao lamhangda laori, \q2 ‘MAPU IBUNGO-gi lambi adu thourang tou; \q2 Ibungo mahakna chatnaba lambi chumhallu!’ ” \p \v 4 Matou adugumduna baptize toubiba John-na miyamda pap kokchanabagidamak pukning hongbagi baptize touba adu sandoktuna lamjao lamhangda thorakle. Mahakna miyam aduda hairammi, “Nakhoina paptagi pukning hongduna baptize lou, aduga Mapu Ibungona nakhoigi papsing kokpigani.” \p \v 5 Jerusalem sahardagi mising yaona Judea lamdagi yamlaba misingna John-na hairibadu tananaba thoraklammi. Aduga makhoina makhoigi mapapsing haidokcharammi amasung John-na makhoibu Jordan turelda baptize toubirammi. \p \v 6 \x - \xo 1:6 \xo*\xt 2 Ning 1:8\xt*\x*John-na ut matugi phi setlammi, sawun-gi khwangjet laklammi aduga koujeng amasung lamlakki khoihina mahakki chinjak oirammi. \v 7 Aduga miyam aduda mahakna asumna laothokle, “Eigi tungda lenglakkadouriba Ibungo mahak aduna eingondagi yamna henna matik magun chao-i. Eina nonthajaduna Ibungo mahakki sandal mari louthokpa phaoba itik chajade. \v 8 Einadi nakhoibu isingda baptize tou-i adubu Ibungo mahaknadi nakhoibu Thawai Asengbada baptize toubigani.” \s1 Jisubu baptize touba amasung themba \r (Mat 3:13–4:11; Luk 3:21,22; 4:1-13) \p \v 9 Matam aduda Jisuna Galilee-gi lam Nazareth-tagi laklammi amasung John-na Ibungobu Jordan turelda baptize toubikhi. \v 10 Amasung Jisuna isingdagi hek karakpaga, nongdon atiya hangdoktuna Thawaina Ibungogi mathakta khunugumna lengtharakpa Ibungona urammi. \v 11 \x - \xo 1:11 \xo*\xt Meihou 22:2; Isei 2:7; Isa 42:1; Mat 3:17; 12:18; Mrk 9:7; Luk 3:22\xt*\x*Aduga swargadagi khonjel amana asumna hairak-i, “Nahak eigi nungsijaraba Ichanupani. Eina nangonda yamna pelle.” \p \v 12 Adudagi khudak aduda Mapu Ibungogi Thawaina Ibungobu lamjao lamhangda puthoklammi. \v 13 Aduga Satan-na themladuna mapham aduda Ibungona numit niphuni leire. Mapham aduda lamlakki sasingsu leirammi, adubu swargadutsingna laktuna Ibungobu thougal tourammi. \s1 Jisuna nga phaba mi maribu kouba \r (Mat 4:12-22; Luk 4:14,15; 5:1-11) \p \v 14 John-bu keisumsangda thamkhraba matungda, Jisuna Galilee-da chattuna Tengban Mapugi Aphaba Pao sandoklammi. \v 15 \x - \xo 1:15 \xo*\xt Mat 3:2\xt*\x*Ibungona hairak-i, “Achaba matam adu lakle, aduga Tengban Mapugi leibak adu naksillakle! Nakhoina paptagi pukning hongduna Aphaba Paoda thajou!” \p \v 16 Adudagi Ibungona Galilee-gi pat mapanda asum chatlingeida, in hunduna nga phariba Simon amadi mahakki manao Andrew-bu ure. \v 17 Amasung Ibungona makhoida hairak-i, “Eigi itung illu, eina nakhoibu mi phabasing oihan-gani.” \v 18 Khudak adumaktada makhoina makhoigi insingdu thanamlaga Ibungogi tung injare. \p \v 19 Ibungona mapham adudagi khara chatlaga, Zebedee-gi machanupa Jacob amadi mahakki manao John-bu ure. Makhoina hinungda makhoigi insing semjin sajinduna leirammi. \v 20 Jisuna makhoibu hek ubaga, makhoibu koure; maduda makhoina makhoigi mapa Zebedee-bu anekpa sinmisingga loinana hinungda thanamlaga Jisugi tung injare. \s1 Jisuna phattaba thawaibu tanthokpa \r (Luk 4:31-37) \p \v 21 Adudagi Jisu amadi mahakki tung inbasingna Capernaum saharda laklammi, aduga potthaba numitta Ibungona synagogue-ta\f + \fr 1:21 \fr*\ft Jihudisinggi Tengban Mapu khurumpham, wayenpham amasung wayel yathang tambipham \ft*\f* changduna tambiba hourammi. \v 22 \x - \xo 1:22 \xo*\xt Mat 7:28,29\xt*\x*Ibungogi tambiba matambi aduda makhoi ngakle, maramdi Ibungona Wayel Yathanggi Ojasinggumna nattaduna, matik leiba mi amagum tambirammi. \p \v 23 Adudagi ikhang khang-houdana phattaba thawai changba mi ama synagogue aduda changlaklaga khonjel houna laoraduna hairak-i, \v 24 “He Nazareth-ki Jisu, nangna eikhoida kari touba pambage? Nahak eikhoibu mang-hannaba mapham asida laklibra? Nahak kanano haiba ei khang-i, nahakti Mapu Ibungona tharakpa Asengba Mahak aduni.” \p \v 25 Maduda Jisuna phattaba thawai aduda yathang piraduna hairak-i, “Tuminna leiyu, aduga mangondagi thokkhro!” \p \v 26 Adudagi phattaba thawai aduna nupa adubu ot-neina nik-laduna, ahouba khonjelda laoramlaga nupa adudagi thokkhre. \v 27 Maduda makhoi pumnamak ngakladuna makhoi masel amaga amaga hangnaduna hairak-i, “Touribasi karino? Masibu karamba makhalgi anouba tambibano? Mahakna phattaba thawaisingda phaoba yathang pinaba matik lei aduga makhoina mahakki yathang illi!” \p \v 28 Khudak adudagi Jisugi paona thunamak Galilee-gi mapham sinba thungkhre. \s1 Jisuna mi mayam amabu anaba phahanbiba \r (Mat 8:14-17; Luk 4:38-41) \p \v 29 Jisu amadi mahakki tung-inbasingna synagogue adudagi hek thorakpaga, Jacob amasung John-ga loinana Simon amadi Andrew-gi yumda chatlammi. \v 30 Matam aduda Simon-gi manembok laihou houduna nabadagi phamungda leirammi. Ibungona hek thungbaga makhoina mahakki maramda Ibungoda tamle. \v 31 Adudagi Ibungona mahakki manakta changlaga makhut paibiduna mahakpu chingkhatpirammi. Aduga khudak aduda mahakki laihou adu phakhre amasung mahakna makhoibu thougal toujare. \p \v 32 Adudagi numitna mayum changkhiduna numidangwairam oiraklabada misingna anaba amadi lai phattaba changba pumnamak Ibungogi manakta puraklammi. \v 33 Amasung sahar adugi mi pumnamak yum adugi mangda tillare. \v 34 Aduga Ibungona mi kaya amabu makhal makha kayagi lainasingdagi phahanbire amasung lai phattaba kaya amabusu tanthokle. Amasung Ibungona lai phattabasingdu wa amata ngang-hallamde maramdi makhoina Ibungobu kanano haiba khanglammi. \s1 Jisuna Galilee-da pao sandokpa \r (Luk 4:42-44) \p \v 35 Ayuk yamna ngallingei, mamlingei matamda, Jisuna hougattuna yum adudagi thoraklaga achikpa mapham amada chattuna Mapu Ibungoda haijarammi. \v 36 Adudagi Simon amadi mahakka loinabasingna Ibungobu thiba thorakle. \v 37 Aduga makhoina Ibungobu phanglabada, makhoina Ibungoda hairak-i, “Mi pumnamakna Ibungo nahakpu thiri.” \p \v 38 Maduda Jisuna khumlak-i, “Eikhoina manak nakpa atei khulsingdasu chatkadabani. Eihakna makhoidasu pao sandokpa tai, maramdi ei madugidamak lakpani.” \p \v 39 \x - \xo 1:39 \xo*\xt Mat 4:23; 9:35\xt*\x*Maram aduna Ibungona Galilee-gi mapham pumnamakta chattuna, synagogue-singda pao sandoklammi aduga lai phattabasingbu tanthoklammi. \s1 Jisuna kiningai oiba unsagi lainana naba mi amabu phahanba \r (Mat 8:1-4; Luk 5:12-16) \p \v 40 Yamna kiningai oiba unsagi lainana naba mi amana Jisuda laktuna khuru khudak kullaga tengbangbinaba haijarak-i, “Ibungona yabirabadi, eibu Ibungona seng-hanbiba ngammi.” \p \v 41 Maduda Jisuna nungsiba pokladuna makhut tingthoklaga mahakpu sokpiraduna hairak-i, “Eina yare, nahak sengjaro!” \v 42 Khudak aduda mangondagi laina adu mangkhre aduga mahak sengjare. \v 43-44 Adudagi Jisuna nupa aduda hairak-i, “Yeng-u, masi mi kana amatada haidokkanu; adubu nahakna chattuna purohitta yeng-hallu. Aduga mipum khudingmakna nahak naba phare haiba khangnanaba Moses-na katlu hairamba potlamsing adu katcharu.” Asumna akanba yathang asi piraga khudak aduda Jisuna mahakpu thakhre. \p \v 45 Adubu mahakna chatkhraga pao adu mapham khudingmakta sandokpa houre. Aduga madugi mahei oina, Jisuna phongna saharda changba ngamdre. Adudagi Ibungona mi tadaba achikpa maphamsingda leirammi, adumakpu mapham khudingdagi misingna Ibungogi manakta adumak laklammi. \c 2 \s1 Jisuna pangthaduna naba mi amabu phahanba \r (Mat 9:1-8; Luk 5:17-26) \p \v 1 Numit kharanigi matungda Jisuna Capernaum-da amuk lakle, amasung Ibungona yumda halakle haibagi pao thuna sandokkhre. \v 2 Adudagi thunamak yamlaba miyam amana mapham aduda tillare madudi mising adu yammankhibana ka adu mina pik thanbadagi thongjin mapal phaobasu leppham leiramde. Aduga Jisuna makhoida Mapu Ibungogi wa sandoklingeida, \v 3 Nupa marina pangthaduna naba mi ama puduna Ibungogi nakta lakle. \v 4 Adubu tilliba mising adu yamankhibana makhoina anaba adubu Ibungogi nakta pusinba ngamdre. Maram aduna makhoina Ibungona leiriba mapadugi yumthak adu huttoktuna phattoklaga pangthaduna naba nupa adubu magi hippham aduga loinana thadaraklammi. \v 5 Amasung Ibungona makhoigi thajaba kayamuk leibage haibadu ubada, pangthaduna naba nupa aduda hairak-i, “Ichanupa, nahakki napapsing kokpire.” \p \v 6 Mapham aduda phamduna leiriba Wayel Yathanggi Oja kharana mapukningda mathanta khanjarammi, \v 7 “Kari matik leiduna mahakna asumna nganglibano? Masi Mapu Ibungobu thina ngangbani! Pap kokpiba ngambadi Mapu Ibungo mahak khaktani!” \p \v 8 Khudaktuda makhoina kari khallibano haibadu khangladuna Ibungona makhoida hairak-i, “Nakhoina adumna karigi khallibano? \v 9 Pangthaduna nariba nupa asida, ‘Nahakki napapsing kokpire,’ haibaga, ‘Hougatlu aduga nahakki hipnapham adu loukhattuna chatlu’ haibaga karambana henna laibage? \v 10 Adubu Migi Machanupa\f + \fr 2:10 \fr*\ft Jisuna sijinnaba mahakki atoppa mingthol ama \ft*\f* aduna taibangpanda pap kokpinaba matik lei haibasi nakhoida utke.” Adudagi Ibungona pangthaduna naba nupa aduda hairak-i, \v 11 “Eina nangonda hairi, hougatlu, aduga nahakki hipnapham adu loukhattuna nayumda chatlu!” \p \v 12 Adudagi nupa aduna hougattuna mahakki hipnapham adu loukhatlaga makhoi pumnamakki mityeng mamangmaktada thunamak chatkhre. Masina makhoi pumnamakta pungak ngak-hallammi, aduga makhoina Mapu Ibungobu thagattuna hairak-i, “Eikhoina asigumba amata amukta ukhidri!” \s1 Levi-bu kouba \r (Mat 9:9-13; Luk 5:27-32) \p \v 13 Jisuna Galilee-gi pat mapanda amuk hanna chatlammi. Amasung yamkhraba miyam amana Ibungogi manakta tillare, aduga Ibungona makhoida tambiba houre. \v 14 Aduga Ibungona asum chatlingeida, kanggat\f + \fr 2:14 \fr*\ft Khajna \ft*\f* khomba, Alphaeus-gi machanupa Levi-na\f + \fr 2:14 \fr*\ft Tung-inba Matthew-gi atoppa maming\ft*\f* kanggat thiphamda phamduna leiba adu Ibungona urabada mangonda hairak-i, “Eigi itung illu.” Maduda Levi-na hougattuna Ibungogi tung injare. \p \v 15 Madugi tungda Jisuna Levi-gi yumda numidanggi chaklen charammi. Amasung kanggat khombasing amadi inthokpiraba mi mayam amana Ibungogi tung illammi, aduga makhoina Ibungo amadi Ibunggogi tung-inbasingga loinana chaklen adu chaminnarammi. \v 16 Wayel Yathanggi Oja oiba Pharisee-sing kharana, inthokpiraba amadi kanggat khomba misingga loinana Jisuna chamin thakminnaba adu ubada, makhoina Ibungogi tung-inbasingda hanglak-i, “Karigi mahakna asigumba mising asiga chamin-thakminnaribano?” \p \v 17 Makhoina hainariba adu tabada Jisuna khumlak-i, “Masa phabasinggidi laiyengba mi mathou tade, adubu anabasinggidi mathou tai. Aduga masana achumba chatpani haina khanjaba mising adubu eina kouba lakpa natte adubu masana pap chelli haina khangjaba mising adubu kouba lakpani.” \s1 Chara henbagi matangda hangba wahang \r (Mat 9:14-17; Luk 5:33-39) \p \v 18 Nongma thoudok amada Baptize toubiba John-gi tung-inbasing amadi Pharisee-singna chara hellammi. Maduda mi kharana Jisugi manakta laklaga hanglak-i, “Baptize toubiba John-gi tung-inbasing amadi Pharisee-singdi chara helli adubu Ibungogi tung-inbasingnadi chara hendriba karigino?” \p \v 19 Jisuna makhoida khumlak-i, “Luhongbada lakliba bor adugi marupsingna chara hen-gadra? Bor aduna makhoiga hek leiminnaribamakhei makhoina chara khak helloi. \v 20 Adum oinamak makhoidagi bor adu pukhigadaba numit adu lakkani, aduga matam aduda makhoina chara hen-gani. \p \v 21 “Mi kana amatana ahanba phi machet amabu amanba phida photchinde, maramdi ahanba phi machet aduna chingsinduna segairiba adu hennadum segairakkani. \v 22 Aduga mi kana amatana anouba yubu amanba sawun-gi khaosingda khak hapnade, maramdi yu aduna sawun khaosing adu pokhaihanduna yusu aduga khaosingdusu animak mang-han-gani. Madugi mahutta anouba yudi anouba sawungi khaosingda hapkadabani.” \s1 Potthaba numitki maramda wahang \r (Mat 12:1-8; Luk 6:1-5) \p \v 23 \x - \xo 2:23 \xo*\xt Aniwa 23:25\xt*\x*Potthaba numit amada Jisuna gehugi loubukta phaoduna chatlammi. Aduga makhoina asum chatlingeida Ibungogi tung-inbasingna gehu charong khara heklammi. \v 24 Maduda Pharisee-singna Jisuda hairak-i, “Yeng-u, potthaba numitta nahakki tung-inbasingna touribasi Wayel Yathanggi maiyoktani.” \p \v 25 \x - \xo 2:25,26 \xo*\xt 1 Samu 21:1-6\xt*\x*Jisuna makhoida khumlak-i, “David amadi mahakki loinabasingna mabuk lamlabada kari toukhibage haibadu nakhoi padabra? \v 26 \x - \xo 2:26 \xo*\xt Levi 24:9\xt*\x*Abiathar-na Purohitlen oiringei matamda David-na Mapugi Sanglenda changduna Wayel Yathanggi matung inna purohitsingkhaktana chaba yaba Mapu Ibungoda katpa asengba tal adu mahakna chakhi aduga mahakka loinarakpa misingdasu mahakna tal adu pikhi.” \p \v 27 Jisuna makha taraduna makhoida hairak-i, “Potthaba numit asi mioibagi phanabagidamak sembibani, adubu mioibadi potthaba numitkidamak semkhiba natte. \v 28 Maram aduna Migi Machanupa adu potthaba numitkisu mapuni.” \c 3 \s1 Jisuna makhut nama sithaba nupa amabu phahanbiba \r (Mat 12:9-14; Luk 6:6-11) \p \v 1 Adudagi Jisuna synagogue-ta\f + \fr 3:1 \fr*\ft Jihudisinggi Tengban Mapu khurumpham, wayenpham amasung wayel yathang tambipham\ft*\f* amuk hanna changlammi, amasung mapham aduda makhut nama sithaba nupa ama leirammi. \v 2 Aduga Jisubu maral siba pamba mi kharasu mapham aduda leirammi, maram aduna makhoina potthaba numitta anaba nupa adubu Ibungona phahan-gadara haiduna Ibungobu maral sinabagidamak cheksinna yenglammi. \v 3 Maduda Jisuna nupa aduda hairak-i, “Lak-u aduga mayamgi mamangsida leppu.” \v 4 Aduga Ibungona makhoida hanglak-i, “Potthaba numitta kari kari touba yai haina eikhoigi Wayel Yathangna haibage? Migi mateng pangbra nattraga phattaba toubra? Migi thawai kanbra nattraga mang-hanbra?” \p Adubu makhoina wa amata ngangdana tuminna leirammi. \v 5 Adudagi Jisuna makhoida asaobaga loinana koina yengle, adubu makhoigi thamoi kanba matou aduda Ibungona thamoi sokladuna nupa aduda hairak-i, “Nahakki nakhuttu tingthok-u.” Maduda nupa aduna makhut tingthokle aduga mahakki makhuttu hannagum pungpha phajare. \v 6 Adudagi Pharisee-sing aduna synagogue-tagi chatkhiduna Herod-ki misingga khudaktuda unare aduga Ibungobu karamna hatsige haiduna makhoina wa tanaba houre. \s1 Miyamna Jisugi tung inba \p \v 7 Jisu amadi mahakki tung-inbasingna Galilee-gi pat mayada chatthoklammi, aduga yamlaba miyam amana Ibungogi tung illammi. Miyamsing adu Galilee, Judea, \v 8 Jerusalem, Idumea, Jordan-gi nongpok thangba maphamsing, aduga Tyre amadi Sidon-gi saharsingdagi lakpani. Ibungona toukhiba angakpa thabaksing adu tabadagi makhoina Ibungogi manakta lakpani. \v 9 \x - \xo 3:9,10 \xo*\xt Mrk 4:1; Luk 5:1-3\xt*\x*Miyam adu yamankhibagi maramna miyamduna mangonda omsindanaba, Ibungona mahakki tung-inbasingda mahakkidamak hi ama thourang tounaba hairammi. \v 10 Numit aduda Ibungona mi mayam amabu anaba phahanbirammi maram aduna atoppa anabasingnasu Ibungobu sokchanaba manglomda insinnaduna changsinaraklammi. \v 11 Phattaba thawai changba misingna Ibungobu uba matamda, Ibungogi mangda tuthaduna kanna laorak-i, “Ibungodi Tengban Mapugi Machanupani!” \p \v 12 Aduga Jisuna mahaksi kanano haibadu mi kana amatada haidanaba phattaba thawaising aduda akanba yathang pire. \s1 Jisuna pakhonchatpa taranithoibu khanba \r (Mat 10:1-4; Luk 6:12-16) \p \v 13 Adudagi Jisuna chingthakta kakhatlaga mahakna pamba makhoising adubu manakta koure amasung makhoina Ibungogi nakta lakle. \v 14 Aduga Ibungona makhoi taranithoibu khandoklaga pakhonchatpa haiba mingthol piraduna makhoida hairak-i, “Eihakna nakhoibu eihakka loinanaba khandoklabani. Aduga eina nakhoibu Mapu Ibungogi wa sandoknaba thagani, \v 15 amadi anabasingbu phahannaba amasung phattaba laisingbu tanthoknabagi matik nakhoida leigani.” \p \v 16 Ibungona khandoklaba makhoi taranithoi adudi, Ibungona Peter haina mingthonbiba Simon; \v 17 Zebedee-gi machanupa Jacob amadi John (Jisuna makhoibu Boanerges haina ming thollammi, Boanerges haibagi wahanthokti “Nongkhakpagi machanupasing” haibani); \v 18 Andrew, Philip, Bartholomew, Matthew, Thomas, Alphaeus-gi machanupa Jacob, Thaddaeus, mareibak ningba Simon, \v 19 amasung Ibungobu yeknabasinggi khutta pithokkhiba, Judas Iscariot, hairibasing asini. \s1 Jisu amasung Beelzebul \r (Mat 12:22-32; Luk 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Adudagi Jisuna yum amada changlammi. Aduga yamlaba miyam amana amuk hanna tillarabada Ibungo amadi mahakki tung-inbasingna chananabagi matam phaoba leiramde. \v 21 Pao asi Ibungogi imung manunggi misingna tarabada, makhoina Ibungobu yumda punanaba thoraklammi maramdi makhoina “Mahak ngaore” haina hainarammi. \p \v 22 \x - \xo 3:22 \xo*\xt Mat 9:34; 10:25\xt*\x*Aduga Jerusalem-dagi lakpa Wayel Yathanggi Oja kharana hairak-i, “Mangonda Beelzebul\f + \fr 3:22 \fr*\ft Satan-gi atoppa ming ama \ft*\f* changle! Aduga lai phattabasinggi makok asigi mapanna mahakna lai phattabasingbu tanthok-i.” \p \v 23 Maduda Jisuna makhoibu manakta kouraga pandamsing piraduna hairak-i, “Satan-na Satan-bu karamna tanthokpa ngamgadage? \v 24 Leibak amana napak-napak tanaduna amaga amaga khatnarabadi, leibak adu kaigani. \v 25 Imung amada tongan tongan tanaduna khatnarabadi, imung adu kaigani. \v 26 Maram aduna Satan-gi leibak adu kanglup naiduna machet tanarabadi madu kuina leptuna leiba ngamloi, adubu mahakki aroiba haibadu oigani. \p \v 27 “Akanba mi adu hanna punduna thamdrabadi, mi kana amatana mahakki mayumda changduna mapot macheising munduna louba ngamloi. Adubu mahak pullaba matung khaktada mapot macheising adu louba ngamgani. \p \v 28 “Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, mioibana touba pap khudingmak amadi makhoina thina ngangba pumnamak kokpigani. \v 29 \x - \xo 3:29 \xo*\xt Luk 12:10\xt*\x*Adubu Thawai Asengbagi maiyokta thina ngangba mahakpudi keidoungeidasu kokpiroi maramdi mahakna lomba naidaba pap ama langsillabani.” \v 30 “Mangonda phattaba thawai lei” haina mi kharana haibagi maramna Ibungona masi haibani. \s1 Jisugi mama amadi manaosing \r (Mat 12:46-50; Luk 8:19-21) \p \v 31 Madugi matungda Jisugi mama amadi manaosingna Jisuna leiriba yum aduda lakle. Adudagi makhoina mapanda leptuna Ibungobu kouthoknaba mi ama tharammi. \v 32 Maduda Jisugi akoibada phamduna leiriba misingduna Jisuda hairak-i, “Ibungogi ima, nanaosing amadi nachansingna mapanda Ibungobu unanaba leiri.” \p \v 33 Jisuna khumlak-i, “Eigi ima kanano amadi eigi ichin-inao kanano?” \v 34 Adudagi Ibungona mahakki akoibada phamlibasing aduda yengladuna hairak-i, “Yeng-u! Mapham asida eigi ima amadi eigi ichin-inaosing leire! \v 35 Tengban Mapugi aningba apamba touba mising adu eigi ichil inaoni, eigi iche ichalni amadi eigi imani.” \c 4 \s1 Maru hunbagi pandam \r (Mat 13:1-9; Luk 8:4-8) \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xo*\xt Luk 5:1-3\xt*\x*Adudagi Jisuna Galilee-gi pat mapanda amuk tambiba hourammi. Maduda Ibungogi akoibada tilliba miyamsingdu yamankhibana Ibungona hi amada kakhattuna phamlammi. Hi adu ipakthakta leirammi aduga miyam aduna pat mapanda leplammi. \v 2 Adudagi Ibungona pandamsing sijinnaduna hiram kaya ama makhoida tambirammi. Ibungona makhoida hairak-i, \p \v 3 “Tao! Lou-uba amana maru hunba chatlammi. \v 4 Mahakna loubukta maru asum hullakpada, maru kharana lambi mapanda tare aduga ucheksing laktuna marusingdu chathokkhre. \v 5 Aduga kharana leipak kaya leitaba nunglakta tare. Amasung leipak luthana leitabana marusing adu thuna mayol chonglakle. \v 6 Adubu numit thorakpada nungsagi meisana yeibadagi pambisingdu thuna kangsilhalle, maramdi pambisingdu mara luna taramde. \v 7 Aduga kharana tingkhangsinggi marakta tare, amasung tingkhangsingduna chaokhatlaktuna pambisingdu namhatle aduga pambisingdu mahei yanba ngamdre. \v 8 Adubu maru kharadi aphaba leihao chenba maphamda tare aduga mayol chonglaktuna chaokhatlaklaga mahei yamna yalle, madudi kharana kunthra, kharana humphu aduga khara amana chama yalle.” \p \v 9 Adudagi Jisuna makhoida hairak-i, “Tananaba nakong panba mahak aduna tasanu!” \s1 Pandamsing sijinnabagi maram \r (Mat 13:10-17; Luk 8:9,10) \p \v 10 Adudagi miyam adu chatkhiduna Ibungokhakta ngaihouraba matamda, tung-inba taranithoi amadi mahakki akoibada phamlibasing aduna pandamsing adu sandokna takpinaba Ibungoda haijarammi. \v 11 Jisuna makhoida hairak-i, “Tengban Mapugi Leibakki athuppa adu nakhoida khang-hanbire. Adubu mapanda leiba makhoidadi eina pumnamak pandam oina hai. \v 12 \x - \xo 4:12 \xo*\xt Isa 6:9,10 (LXX)\xt*\x*Maramdi Mapugi Puyagi wa asi thungnanabani, \q1 ‘Makhoina hanna hanna yenggani, \q2 adubu khangloi; \q1 makhoina hanna hanna tagani, \q2 adubu wakhal taba ngamloi. \q1 Maramdi makhoina khanglamlaba aduga wakhal taramlaba, makhoina Mapu Ibungoda hallaklamgadabani, \q2 aduga Mapu Ibungona makhoibu kokpiramgadabani.’ ” \s1 Jisuna maru hunbagi pandambu sandokna takpa \r (Mat 13:18-23; Luk 8:11-15) \p \v 13 Adudagi Jisuna makhoida hanglak-i, “Pandam asi nakhoina khangba ngamdabra? Adu oirabadi kamdouna nakhoina atei pandamsing khangba ngamgadage? \v 14 Maru hunba mi aduna hullibadu Mapu Ibungogi waheini. \v 15 Mi kharadi lambi mapanda taba marusing aduga mannei. Madudi makhoina Mapu Ibungogi waheidu hek tabaga, Satan-na laktuna makhoida hunkhraba Mapu Ibungogi waheidu makhoidagi louthokkhi. \v 16 Aduga mi kharana nunglakta taba marusingduga manei. Makhoina Mapu Ibungogi wahei adu hek tabaga haraona lousilli. \v 17 Adum oinamak makhoina mara phajana tadaba maramna kuina khaangde. Maram aduna Mapu Ibungogi waheigi maramgidamak makhoida awa-ana amadi ot-neiba lakpa matamda makhoigi thajaba adu thuna thadokkhi. \v 18 Aduga mi kharadi tingkhang marakta hunkhiba marusing aduga manei. Makhoina Mapu Ibungogi wahei tare, \v 19 adubu taibangpan punsi asigi langtaknaba, lanthumgi oiba nungaibagi lounam amadi makhal kayagi apambasingna makhoida changkhiduna Mapu Ibungogi wahei adu namhatkhi aduga mahei yalhande. \v 20 Adubu mi kharadi aphaba leihao chenba maphamda hunba marusingga manei. Makhoina Mapu Ibungogi wahei adu tai amadi wahei adubu lousinjei, aduga mahei yalli madudi kharana kunthra, kharana humphu aduga khara amana chama mahei yalli.” \s1 Thaomeigi pandam \r (Luk 8:16-18) \p \v 21 \x - \xo 4:21 \xo*\xt Mat 5:15; Luk 11:33\xt*\x*Jisuna makhoida makha taraduna hairak-i, “Kanana thaomeibu thumok makhada nattraga kangkha makhada thamnabage? Thaomeidi thaomei makhong mathakta thamnaba nattra? \v 22 \x - \xo 4:22 \xo*\xt Mat 10:26; Luk 12:2\xt*\x*Maramdi phongdokloidaba arotpa karisu leite aduga khangloidaba aronba karisu leite. \v 23 Aduna manakong panba mahak aduna tasanu!” \p \v 24 \x - \xo 4:24 \xo*\xt Mat 7:2; Luk 6:38\xt*\x*Ibungona makhoida makha tana asisu hairak-i, “Nakhoina tariba aduda ningthijana wakhal tou! Nakhoina olliba chang adumak Mapu Ibungona nakhoidasu onbirakkani amasung hennadum onbirakkani. \v 25 \x - \xo 4:25 \xo*\xt Mat 13:12; 25:29; Luk 19:26\xt*\x*Areiba mahak aduda henna pibigani, aduga leitaba mahak adudagi mahakki leijaba adu phaoba louthokkani.” \s1 Maruna hourakpagi pandam \p \v 26 Jisuna asisu hairak-i, “Mapu Ibungogi leibak adu mi amana mahakki loubukta maru hunbagumbani. \v 27 Mahakna tumlabasu hougatlabasu, ahing nungthil animakta marusing adu mayol chongduna hourak-i. Mahaknadi madu kamdouna oiraklibano haibadudi khangde. \v 28 Leipak masana adumak pambisingdu chaokhat-handuna mahei yalhalli; ahanbada mayol, mathangda charong, aduga akonbada pambi aduda mapung phana mahei yalhalli. \v 29 Mahei aduna mullabada mahakna thanggol thaduna lok-i, maramdi lourok tha adu lakle.” \s1 Hanggam marugi pandam \r (Mat 13:31,32,34; Luk 13:18,19) \p \v 30 Jisuna amuksu hairak-i, “Tengban Mapugi leibak adu eikhoina kariga changdamnagadage? Masibu sandokna taknaba eikhoina kari pandam sijinnagani? \v 31 Masi marusinggi marakta khwaidagi pikpa maru oiriba hanggam maru amabu, mi amana louraga leipakta thabagumbani. \v 32 Adubu thakhraba matung khara leiraga madu chaokhatlak-i, aduga ingkholgi mana-masing pumnakki manungda khwaidagi chaoba pambi oirak-i. Maduna achouba masa longthorak-i aduga ucheksingna madugi marumda mahum sai.” \p \v 33 Asigumba atoppa pandam kaya amasu sijinnaduna Jisuna misingda makhoina khangba ngamba chang adu phaoba tambirammi. \v 34 Ibungona makhoida pandam sijinnadana keidounungda tambiramde, adum oinamak Ibungona mahakki tung-inbasing khaktaga tonganna leiba matamda, Ibungona makhoida pumnamak sandokna takpirammi. \s1 Jisuna nong nungsit khamba \r (Mat 8:23-27; Luk 8:22-25) \p \v 35 Numit adumakki numidangwairamda Jisuna mahakki tung-inbasingda hairak-i, “Eikhoi pat asigi wangmada chatsi.” \v 36 Adudagi Ibungogi tung-inbasing aduna miyam adubu thanamlaga, Jisuna phamliba hi aduda tongkhattuna makhoina Jisubu puduna chatle. Mapham aduda hi mayam amasu leirammi. \v 37 Adudagi ikhang khang-houdana akanba nonglei nungsit ama lakle. Aduga ithak-ipomna hida yeibadagi hinungda ising hajillaktuna hidu isingna than-gadourammi. \v 38 Adubu Jisudi hirubakta mon khangduna tumduna leirammi. Maduda Ibungogi tung-inbasingna Ibungobu houdoktuna hairak-i, “Oja Ibungo, eikhoi sigadoure haibasi Ibungona kari amata khanbidrabra?” \p \v 39 Adudagi Jisuna hougatlaktuna nungsit aduda yathang pirak-i, “Tuminna leiyu!” aduga mahakna ithaksing aduda hairak-i, “Tapthou!” Adudagi nungsit adu lepkhre aduga pumnamak pumtap tapthakhre. \v 40 Maduda Jisuna makhoida hairak-i, “Nakhoina aduk kiriba karigino? Nakhoida houjik phaoba thajaba leitribra?” \p \v 41 Maduda makhoi yamna kirammi aduga makhoi masel amaga amaga hainarak-i, “Nungsit amadi ithaksing phaobana haiba illiba mahak asibu kanano?” \c 5 \s1 Jisuna phattaba thawai changba mi amabu phahanbiba \r (Mat 8:28-34; Luk 8:26-39) \p \v 1 Adudagi Jisu amadi mahakki tung-inbasingna Galilee patki wangmada leiba Gerasa-gi lamda thunglammi. \v 2 Amasung Jisuna hidagi hek kumthabaga, phattaba thawai changba mi amana mongpham maraktagi Ibungobu unanaba thoraklammi. \v 3 Nupa adu mongpham marakta leibani. Aduga kana amatana mahakpu amuk hanna yotlina punduna thamba ngamdre. \v 4 Makhoina mahakki makhong makhut adu kayarak hanna pullurabani adubu mahakpu hek punba khudingmakta mahakna yotli adu thadatli amasung yotling phalang adubu matek matek thudek-i. Mahak yamna kanba maramna kanamatana mahakpu phajinba ngamlamde. \v 5 Ahing nungthil animak mahakna mongpham marakta amadi chingda koichat chattuna koirao laoraga masa mathantabu nungna sudatcharammi. \p \v 6 Jisuna lapna leiringeida mahakna Jisubu urammi aduga mahakna chellaktuna Ibungogi mangda khuru khudak kunduna tuthajarammi. \v 7 Amasung mahakna ahouba khonjelda laoraduna hairak-i, “He Jisu, khwaidagi wangthoiraba Mapu Ibungogi Machanupa! Nangna eingonda kari touba pambage? Eina Mapu Ibungo panduna haijari, eibu ot-neiduna cheirak pibiganu!” \v 8 (Mahakna masi haibagi maramdi Jisuna, “Phattaba thawai, mi asidagi thokkhro!” haina hanna haikhibagini.) \p \v 9 Maduda Jisuna mangonda hanglak-i, “Naming kari kou-i?” \p Mahakna khumlak-i, “Eigi mingdi ‘Tenggol’ kou-i, maramdi eikhoi yammi!” \v 10 Aduga mahakna Jisuda makhoibu mapham adudagi tanthokpidanaba hanjin hanjin haijarammi. \p \v 11 Matam aduda manak nakpa ching-ya amada ok sanggu ama machinjak chaduna leirammi. \v 12 Maram aduna phattaba thawaising aduna Jisuda nonjaduna haijarak-i, “Eikhoibu oksing asida thabiduna makhoida chang-hanbiyu.” \v 13 Adudagi Ibungona makhoida ayaba adu pire, amasung phattaba thawaisingduna mi adudagi thokkhraga oksing aduda changkhre. Chaorakna masing lising animuk oiba ok sanggu adu angamba adudagi pat tamna thuna chenthakhiduna pat aduda iraknaduna sire. \p \v 14 Maduda ok sellambasing aduna chenkhiduna saharduda amadi khunsingda thoudok adugi paodu sandokle. Adudagi misingna thokkhiba thoudok adu yengnanabagidamak mapham aduda laklammi. \v 15 Amasung makhoina Jisugi nakta lakpada, phattaba thawai tenggol changlamba nupa aduna maphamduda maphi marol ningthina settuna amadi wakhal tana phambadu ubada makhoi loina kire. \v 16 Aduga phattaba thawaising changlamba nupa amasung oksing aduda kari thokkhibage haibadu uhoubasingna makhoida tamle. \v 17 Maram aduna Jisubu makhoigi lam adu thadoktuna chatpikhinaba makhoina Jisuda haijare. \p \v 18 Aduga Jisuna hida kakhatpa matamda phattaba thawaising changlamba nupa aduna Jisuda nonjaduna haijarak-i, “Eisu Ibungoga loinana chatchage!” \p \v 19 Adubu madu Jisuna yakhide. Amasung Ibungona mangonda hairak-i, “Nahakna nayumda amasung nahakki oiba mising adugi manakta handuna Mapu Ibungona nahakkidamak kayada chaoba thabak toubikhiba amadi nahakpu kayagi matik nungsibiba haibadu makhoida tamlu.” \p \v 20 Maduda mahakna chatkhiduna Decapolis haina khangnaba Sahar Tara adugi mapham khudingda Jisuna mangonda toubikhibasing adu sandokpa hourammi. Amasung madu taba mi pumnamakna ngaklammi. \s1 Jairus-ki machanupi amadi Jisugi phi sokchakhibi nupi \r (Mat 9:18-26; Luk 8:40-56) \p \v 21 Adudagi Jisuna patki wangmada amuk hallakle. Aduga yamlaba miyam amana Ibungogi akoibada tillare. \v 22 Adudagi Jairus kouba synagogue-ki luchingba amana mapham aduda lakle, aduga mahakna Jisubu ubaga Jisugi khuyakhada tuthajaduna, \v 23 yamna nollukna haijarak-i, “Eigi piklibi ichanupi sigadabagi phibhamda yamna kanna nare. Mahakna naba phajaduna hingjananaba, Ibungona lakpiduna mahakki mathakta Ibungogi khut thambiyu.” \p \v 24 Maduda Jisuna Jairus-ka loinana chatminnare. Amasung yamlaba miyam amana Ibungogi matung illammi aduga makhoina Ibungogi akoibada krik-krik innaduna chatlammi. \p \v 25 Mapham aduda chahi taranithoi chupna ee taduna naraklabi nupi ama leirammi. \v 26 Mahakna layengba mi kaya amada yengduna awaba kaya khangkhre aduga mahakki areiba sel pumbasu sijinnakhre, adubu phagatlakpagi mahutta anaba henna henjillammi. \v 27-28 Mahakna Jisugi maramda taraduna miyam marakta Ibungogi tunglomda laklaga mahak masa mathanta “Eina Ibungogi phi asi sokta sokcharabadi, ei naba phajagani” haina mapukningda khanjabaga loinana Ibungogi phida sokcharammi. \v 29 Mahakna Ibungogi phi adu hek sokchabaga, khudak aduda mahakki ee tarambadu lepkhre; amasung mahak masana masada leiba anaba adu phajare haibadu khangjakhi. \p \v 30 Maduda Jisuna mangondagi panggal thokkhre haibadu khudak aduda khangladuna, miyam aduda onsillaktuna hanglak-i, “Kanana eigi phi sokkhibage?” \p \v 31 Ibungogi tung-inbasingna khumlak-i, “Yengbiyu, miyamsing asina Ibungogi akoibada krik-krik innaduna leiri; aduga ‘Kanana eibu sokkhibage?’ haina karigi Ibungona hangbiribano?” \p \v 32 Adubu mangonda sokkhibi nupi adubu unanaba Ibungona koina yenglammi. \v 33 Nupi aduna mangonda kari thokkhibage haibadu khanglabada kibana masadu niklammi amasung mahakna laktuna Ibungogi khuyakhada tuthajaraga thokkhiba thoudok pumnamak Ibungoda tamjare. \v 34 Maduda Jisuna mangonda hairak-i, “Ichanupi, nanggi thajabana nahakpu phahanbire. Ingthana chatlo, aduga nahakki laina adudagi phajaro!” \p \v 35 Jisuna masi hairingeida synagogue-ki luchingba Jairus-ki yumdagi mi khara laklaga mangonda hairak-i, “Nahakki nachanupi sire. Oja Ibungobu amuk wahallubagi kari kanagani?” \p \v 36 Makhoina haibadu hek tabaga karisu thousaba toudana Ibungona Jairus-ta hairak-i, “Kiganu, thada thajou.” \v 37 Adudagi Peter, Jacob amadi mahakki manao John nattana atei kana amatabu mahakka loinana chatminnaba Ibungona yadre. \v 38 Amasung makhoina Jairus-ki yumda lakle aduga mapham aduda irang langba, kappa laoba amadi tengtha nawoiba Ibungona ure. \v 39 Adudagi Ibungona changsinduna makhoida hairak-i, “Karigi nakhoina irang langduna kapna-laonaribano? Angang asi siba natte, mahak tumlibani!” \p \v 40 Maduda makhoina Ibungoda karemnaduna noknarammi. Adubu Ibungona makhoi pumnamak mapanda thok-hankhraga, angangdugi mama mapa amadi Ibungogi tung-inba ahumduga loinana, angangduna hipliba ka aduda changle. \v 41 Aduga Ibungona angang adugi khut pairaduna hairak-i, “Talitha kumi!” haibagi wahanthokti, “Nupimacha, eina nangonda hairi, hougatlu!” \p \v 42 Khudaktuda nupimachadu hougattuna koichat chatle. (Mahak chahi taranithoi surabini.) Maduda makhoi yamna ngaklammi. \v 43 Adubu Ibungona makhoida kana amatada haidoktanaba akanba yathang pirammi, aduga mahakna makhoida hairak-i, “Nupimacha aduda chanaba khara piyu.” \c 6 \s1 Nazareth-ta Jisubu yadaba \r (Mat 13:53-58; Luk 4:16-30) \p \v 1 Jisuna mapham adu thadoklaga mahakki tung-inbasingga loinana masagi khunda amuk hallakle. \v 2 Aduga Ibungona potthaba numitta synagogue-ta tambiba houre. Amasung mi mayam amana Ibungogi tambiba adu tabada ngakladuna hairak-i, “Mahakna pumnamaksing asi kamdouna touba ngamlibano? Asigumba angakpa thabaksing asi tounanaba lousing amadi panggal asi mahakna kadaidagi phanglibano? \v 3 Mahak asi u-suba midu nattra? Mahak Mary-gi machanupa, aduga Jacob, Joseph, Judas amadi Simon-gi mayambadu nattra? Aduga mahakki machansing adu eikhoiga leiminnaba nattra?” Asumna makhoina Ibungobu yadre. \p \v 4 \x - \xo 6:4 \xo*\xt Jn 4:44\xt*\x*Adudagi Jisuna makhoida hairak-i, “Mapu Ibungogi wa phongdokpa maichousingbu makhoigi maramdam, imung manung amadi mari-matasingna ikai khumnabidaba khak nattana mapham khudingmakta ikai khumnei.” \p \v 5 Aduga makhoina thajadaba adugi maramna Ibungona anaba mi kharagi mathakta khut thambiraga phahanbibakhak nattana atei angakpa thabak amata touba ngamdre. \v 6 Amasung makhoigi thajaba leitaba aduda Ibungona yamna ngaklammi. \s1 Jisuna mahakki tung-inba taranithoibu thaba. \r (Mat 10:5-15; Luk 9:1-6) \p Adudagi Jisuna thangnaba khun khunsingda chattuna misingbu tambirammi. \v 7 Aduga Ibungona mahakki tung-inba taranithoibu manakta koure. Amasung Ibungona makhoida phattaba thawaisingbu ngamnaba matik pibire aduga makhoi ani ani semduna thare. \v 8 \x - \xo 6:8-11 \xo*\xt Luk 10:4-11\xt*\x*Amasung makhoina chatpa matamda cheisu nattana chananaba pot, punanaba khao, senggaoda sel amadi atei kari amata pudanaba yathang pirammi. \v 9 Makhoina sandal tongbadi yarammi adubu ahenba phurit pubadi yaramde. \v 10 Aduga Ibungona makhoida asisu hairammi, “Nakhoibu taramna okliba yum aduda, maphamdu thadoktriba phaoba nakhoina lengdana leiyu. \v 11 \x - \xo 6:11 \xo*\xt Pakhon 13:51\xt*\x*Karigumba mapham amagi misingna nakhoibu taramna oktraba nattraga nakhoina haiba tadraba nakhoigi khongyagi uphuldu kanthoklamlaga mapham adu thadok-tuna chatlu. Maduna makhoida cheksin wa oinabani.” \p \v 12 Adudagi Ibungogi tung-inbasing aduna chatkhiduna, misingna paptagi pukning hongduna Mapu Ibungoda hallaknaba pao sandoklammi. \v 13 \x - \xo 6:13 \xo*\xt Jac 5:14\xt*\x*Makhoina phattaba thawai kaya tanthoklammi aduga anabasingbu thao teibiduna anaba phahanbirammi. \s1 Baptize toubiba John-bu hatpa \r (Mat 14:1-12; Luk 9:7-9) \p \v 14 \x - \xo 6:14,15 \xo*\xt Mat 16:14; Mrk 8:28; Luk 9:19\xt*\x*Adudagi Herod ningthouna Jisugi maramda tare, maramdi Jisugi ming mapham khudingda sandokkhre. Mi kharana hairammi, “Baptize toubiba John amuk hinggatle! Maram aduna mangonda angakpasing toubagi panggal asi leiribani.” \p \v 15 Adubu mi kharana amuk hai, “Mahaksi Elijah-ni.” \p Aduga atoppa kharanasu amuk hai, “Mahak mamangngeigi Mapu Ibungogi wa phongdokpa matik leiba maichousinggumba maichou amani.” \p \v 16 Madu tabada Herod-na hairak-i, “Mahaksi Baptize toubiba John-ni! Eina mahakpu mangak kaktuna hatkhrabani, adubu mahak amuk hinggatle!” \p \v 17 Maramdi Herod masamakna yathang piduna John-bu pharaga keisumsangda punduna thamkhi. Mahakna madu Herodias masunglanggidamak toukhibani. Herodias asi Herod masamakki manao nupa Philip-ki nupi oijarabasu mahakna luhongduna lourammi. \v 18 Maduda Baptize toubiba John-na Herod-ta hanjin hanjin haikhi, “Nahakki nanao nupagi nupibu nahakna louba haibasi wayel yathang kai!” \p \v 19 Maram aduna Herodias-na John-bu malom thamduna singkhi aduga mahakpu hatpa pamkhi. Adum oinamak Herod-na maram oiduna mahakna hatpa ngamlamde. \v 20 Maramdi Herod-na John asi achumba chatpa amadi asengba mi amani khangduna ikai khumnarammi amasung mahakpu ngakthoklammi. Amasung John-na ngangba taba khudingda mahakna kari tougadage haipham khangdabagi awaba leirabasu, John-na ngangbadi mahak adumak taba pamlammi. \p \v 21 Mameithangda Herodias-ki khudong chaba adu phangle. Herod-na mahakki mapok numitta mahakki phamnaibasing, lanmigi makoksing amadi Galilee-gi masak naiba misinggidamak chaklen ama langle. \v 22 Amasung Herodias-ki machanupina changlaktuna Herod amadi tilliba miyamgidamak jagoi sarammi. Aduga mahakna makhoi pumnamakpu yamna pelhallammi. Maram aduna ningthouna leisabi macha aduda hairak-i, “Nahakna apamba ama nijou madu eina nangonda pigani.” \v 23 Mahakna mangonda wasaktuna hairak-i, “Eina wasakli, nahakna niningba ama nijabada eina madu pibigani, eigi leibak tangkhai ama oirabasu eina pigani.” \p \v 24 Adudagi leisabi macha aduna mamada changsinduna hangle, “Eina kari nijouge?” \p Maduda mamana khumlak-i, “Baptize toubiba John-gi makok niyu.” \p \v 25 Aduga leisabi macha aduna thuna ningthougi manakta changlaga hairak-i, “Baptize toubiba John-gi makok adu houjikmak sempak amada haptuna eingonda pibiyu.” \p \v 26 Madu tabada Herod ningthou thawai yamna warammi, adum oinamak mahakna mayam mamangda sakkhiba wasak aduna mahakna yaroi haiba ngamlamde. \v 27 Maram aduna mahakna lanmigi sanglingba amada John-gi makok kaktuna puraknaba yathang pire. Adudagi lanmigi sanglingba aduna keisumsangda chatkhraga John-gi makok kakle; \v 28 Amasung mahakna John-gi makok adu sempak amada haplaga leisabi macha aduda pire, aduga leisabi macha aduna madu mamada amuk pirammi. \v 29 Adudagi John-gi tung-inbasingna pao adu tarabada makhoina laktuna John-gi hakchang adu louraga mongphamda leirol challe. \s1 Jisuna mi lising mangabu pijaba \r (Mat 14:13-21; Luk 9:10-17; Jn 6:1-14) \p \v 30 Pakhonchatpasing aduna Jisugi manakta laklaga makhoina touruba amadi makhoina tambirubasing adu Ibungoda tamlammi. \v 31 Mapham aduda yamkhraba miyamna lakthok laksin touba maramna, Jisu amadi mahakki tung-inbasingna chak chanaba matam phaoba phanglamde. Maram aduna Jisuna makhoida hairak-i, “Eikhoina ngaihak pottharunaba mi tadaba achikpa mapham amada eikhoi chatsi.” \v 32 Maram aduna makhoina hi amada tongduna achikpa mapham amada chatlammi. \p \v 33 Adumakpu miyam amana makhoina chatpa adu urammi amasung khudakta makhoibu sak khanglammi. Maram aduna khun pumnamaktagi misingna kangphalda khongna mang thana chenkhiduna Jisu amadi mahakki tung-inbasingdagi makhoina hanna mapham aduda thungle. \v 34 \x - \xo 6:34 \xo*\xt Masing 27:17; 1 Ning 22:17; 2 Mi 18:16; Eze 34:5; Mat 9:36\xt*\x*Aduga Jisuna hidagi hek kumtharakpaga yamlaba miyam adu ure, aduga Ibungogi thammoida makhoibu nungsiba pokle maramdi makhoisingdu yaosenba leitraba yaosinggum oirammi. Maram aduna Ibungona makhoida hiram kaya tambiba houre. \v 35 Amasung numidangwairam oiraklabada Ibungogi tung-inbasingna Ibungoda laklaga hairak-i, “Matam asi thengjinkhre, aduga mapham asisu mi tadaba lamni. \v 36 Miyam asina akoiba maphamsing amadi manak nakpa khunsingda chattuna makhoi makhoigi chananaba karigumba khara leijarunaba thabikhro.” \p \v 37 Jisuna khumlak-i, “Nakhoina makhoida chanaba piyu.” \p Maduda makhoina Ibungoda hairak-i, “Eikhoina chattuna makhoina chananabagidamak dinari chanigi\f + \fr 6:37 \fr*\ft Sinmi amagi tha nipanmukki khutsuman\ft*\f* tal leirugadra?” \p \v 38 Maduda Jisuna makhoida hanglak-i, “Nakhoida tal kaya yaoribage haibadu chattuna yenglu!” \p Makhoina madu khangdoklaga Ibungoda hairak-i, “Tal manga-ga nga aniga yaori.” \p \v 39 Maduda Jisuna misingdu kangbu kangbu semlaga asangba napi mathakta phamhannaba mahakki tung-inbasingda hairammi. \v 40 Maram aduna mising adu chamagi kangbu amadi yangkheigi kangbu semduna pareng naina phamthare. \v 41 Adudagi Jisuna tal manga amadi nga anidu louraga swargaromda yengkhattuna Mapu Ibungobu thagatchare. Adudagi Ibungona talsingdu segaire aduga miyamsingduda yenthoknaba mahakki tung-inbasingda pire. Aduga Ibungona nga anidusu makhoi pumnamak aduda yenthokle. \v 42 Amasung makhoi pumnamakna mabuk thanna chare. \v 43 Adudagi Ibungogi tung-inbasingna lemhouba tal amasung nga machetsing adu thumok taranithoi thanna khomgatle. \v 44 Maduda chaba yaokhiba nupasinggi masingdu lising manga oirammi. \s1 Jisuna ising mathakta khongna chatpa \r (Mat 14:22-33; Jn 6:15-21) \p \v 45 Jisuna miyamdu thadoklingeida, mahakki tung-inbasingbu khudak aduda hida tong-hallaga mahakki mang thana pat adugi wangmada leiba Bethsaida-da thare. \v 46 Adudagi miyamdu thadokkhraba matungda Ibungona haijanabagidamak ching amada chatlammi. \v 47 Aduga numidang oiraklabada mahakki tung-inbasingna tongliba hi adu patyaida leirammi aduga Ibungona mathanta kangphalda leirammi. \v 48 Amasung hi adu nungsitka maiyoknaba maramna Ibungogi tung-inbasingna yamna wana hi honbadu Ibungona ure. Maram aduna nongngallamdai pung ahumdagi ayukki pung taruk phaobagi manunggi pungpham amada, Ibungona makhoi tamna ising mathakta khongna lakle. Amasung Ibungona makhoibu hendoktuna chatnaba tourammi. \v 49-50 Adubu Ibungona ising mathakta khongna chatpa adu ubada makhoina lai phattabani khanduna yamna kiraduna kanna laorammi. \p Adubu khudak aduda Jisuna makhoida hairak-i, “Nathouna leiyu! Eini, kiganu!” \v 51 Adudagi Ibungona makhoigi marakta hida kakhatle, aduga nungsit adu lepkhre. Maduda Ibungogi tung-inbasingdu yamna ngaklammi. \v 52 Maramdi makhoina thammoi kanmanbagi maramna mi lising mangada tal pijakhiba adugi nunggi oiba wapham adu makhoina khangba ngamlamde. \s1 Jisuna Gennesaret-ta anaba phahanba \r (Mat 14:34-36) \p \v 53 Adudagi makhoina pat adu lanthoklaga Gennesaret lamdamda laklammi aduga mapham aduda makhoina hi adu thangle. \v 54 Aduga makhoina hi adudagi hek kumthabaga misingna Ibungobu khudakta masak khanglammi. \v 55 Maram aduna makhoina mapham adu sinba thungna chelladuna makhoina anaba misingbu masa masagi hipphamsingda hipphallaga Ibungo lei haina taba maphamsingda purakle. \v 56 Amasung Jisuna khunggangsing, saharsing amadi apikpa khunsingda chatpa mapham khudingmakta miyamna makhoigi anaba misingbu keithelsingda puthoraklammi, aduga anabasingbu Ibungogi phiji aduta sok-hanbiyu haina makhoina Ibungoda haijarammi. Aduga Ibungogi phiji sokchaba makheina anaba phajarammi. \c 7 \s1 Mioibagi chatnabi amadi Mapu Ibungogi yathang \r (Mat 15:1-9) \p \v 1 Nongma Jerusalem-dagi lakpa Pharisee-sing amadi Wayel Yathanggi ojasing kharana Jisugi maphamda koina tillare. \v 2 Amasung Ibungogi tung-inbasing kharana maangna haibadi chadringeigi mamangda chatnabigi oiba makhut hamba adu pangthoktana chaba adu ure. \p \v 3 Pharisee-sing amadi atei Jihudising pumnakna makhoigi ahal lamansingna tambiba chatnabi ngakna chatli. Makhoina chatnabigi oiba khut hamba adu pangthoktriba makhei keidounungdasu chaba toude. \v 4 Makhoina keitheldagi hallakpada hanna isingna chamthoktuna sengdoktrabadi makhoina karigumba amata chade. Makhoina atoppa chatnabi mayam amasu illi, madudi tenggotsing, chaphusing, pithraigi kolliksing amasung phamungbu chatnabigi matung inna isingna chamthokpani. \p \v 5 Maram aduna Pharisee-sing amadi Wayel Yathanggi ojasingna Jisuda hairak-i, “Nahakki tung-inbasingna eikhoigi ahal lamansingna tambiba chatnabi adu indaduna karigi amaangba khutna charibano?” \p \v 6 \x - \xo 7:6,7 \xo*\xt Isa 29:13 (LXX)\xt*\x*Jisuna makhoida khumlak-i, “He aphasasinnabasa! Nakhoigi maramda maichou Isaiah-na Mapu Ibungogi wa phongdokkhiba adu kayada chumkhraba! Maramdi Mahakna asumna irammi, \q1 ‘Mapu Ibungona hai, Mising asina eibu makhoigi chinbanthongda ikai khumnei, \q2 Adubu makhoigi thamoidi eingondagi lapna lei. \q1 \v 7 Makhoina eibu arembada khurummi, \q2 Maramdi makhoina mioibana semba chatna pathapsingbu \q2 Eigi wayel yathanggumna tambi!’ \p \v 8 “Nakhoina Tengban Mapugi yathangbu thadoklaga mioibana tambiba chatnabisingbu illi.” \p \v 9 Jisuna makha taraduna hairak-i, “Aduga nakhoina nakhoigi chatnabibu ngaknanaba Tengban Mapugi Wayel Yathangbu yamna heina theidok-i. \v 10 \x - \xo 7:10 \xo*\xt Khong 20:12; Aniwa 5:16; Khong 21:17; Levi 20:9\xt*\x*Maramdi Moses-na nakhoida yathang asi pikhi, ‘Nama napabu ikai-khumnou,’ aduga, ‘Mama mapabu thina ngangba mahak adu hatkadabani.’ \v 11 Adubu nakhoina tambibadi, mi amana mahakki mama nattraga mapada mateng pangba yaba karigumba khara leirabasu, ‘Masi Corban-ni’ (haibadi Mapu Ibungoda katkhraba khudonni) hairabadi, \v 12 mahakna mama nattraga mapagidamak toupham thokpa adu touhandre. \v 13 Asumna nakhoida thangtharakpa nakhoigi chatnabina Tengban Mapugi wabu aremba oihalli. Aduga asiga manaba mayam amasu nakhoina tou-i.” \s1 Mi amabu maang-hallibasing \r (Mat 15:10-20) \p \v 14 Adudagi Jisuna miyam adubu manakta amuk kousillaga hairak-i, “Nakhoi pumnamak eina haiba tao aduga masi khang-u. \v 15 Mi amada mapandagi changlakpa karigumba amatana mahakpu maang-hanba ngamloi. Adubu mi adugi nungdagi thoklakpa aduna mahakpu maang-halli. \v 16 Tanaba nakong panba mahak aduna tajasanu.” \p \v 17 Adudagi Ibungona miyam adu thadoklamlaga yumda changba matamda Ibungogi tung-inbasingna Ibungoda pandam adu sandokna takpinaba haijarammi. \v 18 Maduda Ibungona makhoida khumlak-i, “Nakhoisu houjik phaoba khangdribra? Mapandagi mi amada changba karigumba amatana mahakpu maang-hanba ngamloi, \v 19 Maramdi maduna mahakki thamoida changde adubu puknungda changkhi adudagi hakchanggi mapanda amuk thokkhi.” (Asumna Jisuna chinjak pumnamak seng-i haina phongdokpire.) \p \v 20 Aduga Ibungona makha taraduna hairak-i, “Mi amagi nungdagi thoklakpa aduna mahakpu maang-halli. \v 21-22 Maramdi phattaba wakhal, nupa nupigi oibagi lamchat naidaba, huranba, mi hatpa, mitu miwa ngangnaba, karamba, makhal makha kayagi phattaba thabak touba, lounamba, lamchat phajadaba, kallakpa, mibu phattana ngangba, napan touba, amadi apangba pumnamaksing asi nakhoigi thamoidagi thorak-i. \v 23 Hairiba pumnamaksing asina nakhoigi nungdagi thoraklaga nakhoibu maang-halli.” \s1 Nupi amagi thajaba \r (Mat 15:21-28) \p \v 24 Adudagi Jisuna mapham adu thadoklaga Tyre sahargi manakta leiba maphamsingda chatlammi aduga Ibungona yum amada changlammi. Ibungona mi kana amatada mahak kadaida leibage haiba khang-hanningdrabasu mahak lotpa ngamlamde. \v 25 Aduga phattaba thawai changba nupimacha amagi mamana Ibungogi maramda hek tabaga Ibungogi nakta laktuna Ibungogi khuyakhada tuthajarammi. \v 26 Nupi adu Syria-gi Phoenicia-da pokpa Greek ningolni. Mahakki machanupidagi lai phattaba adu tanthokpinaba nupi aduna Ibungoda haijarammi. \v 27 Maduda Jisuna khumlak-i, “Eigi imung-manung oiriba angangsing haibadi Jihudisingda eina hanna pijapham thok-i. Angangsinggi chanababu louraga huisingda hunjinba asi chumde.” \p \v 28 Nupiduna khumlak-i, “Chummi Ibungo, adubu table makhada leiba huisingnaphao angangsingna chabadagi tarakpa chanaba machet-makaisingdu chai!” \p \v 29 Maduda Ibungona mangonda hairak-i, “Nahakki adugumba paokhum adugi maramna, nahak yumda hanjaro; nahakki nachanupidagi lai phattaba adu thokkhre.” \p \v 30 Nupi aduna mayumda hanba matamda machanupidu phamungda hiptuna leiramba thengnare aduga lai phattaba adusu machanupi adudagi thokkhiramle. \s1 Mana pangba lonthoktaba mi amabu Jisuna phahanbiba \p \v 31 Jisuna Tyre-gi lam thadoktuna Sidon phaoraga Galilee pat tanna chatle. Ibungona Decapolis haina khangnaba Sahar Taragi manakki lam phaoduna chatlammi. \v 32 Aduga mi kharana mana pangba lonthoktaba nupa amabu Ibungoda puraktuna mahakki mathakta khut thambiduna naba phahanbinaba haijarammi. \v 33 Adudagi Ibungona nupa adubu miyamdagi tonganna puthoklaga Ibungogi khudombina mahakki manakong animakta thingjinbirammi. Aduga Ibungona mahakki khudombida tin sitlaga nupadugi marei sokpirammi. \v 34 Amasung Ibungona swargaromda yengkhatlaga sor phuina holladuna hairak-i, “Ephphatha!” masigi wahanthokti “Hangdoklo” haibani. \v 35 Khudaktuda nupa adu taba ngamle aduga wa ngangbada apanba leirambadu louthokkhiduna mahak phajana ngangba ngamle. \v 36 Adudagi Jisuna makhoida mi kana amatada haidoktanaba yathang pirammi. Adubu Ibungona makhoida haidoktanaba yathang henna piriba makhei, makhoina hennadum haidoklammi. \v 37 Amasung pao adu tabada makhoi yamna ngaklammi. Maduda makhoina hairak-i, “Mahakna touba thabak pumnamak kayada angakpano! Mahakna mana pangbasing phaoba na tahanbi aduga lonthoktabasing phaoba lon thok-hanbi!” \c 8 \s1 Jisuna mi lising maribu pijaba \r (Mat 15:32-39) \p \v 1 Matam aduda atoppa yamkhraba miyam ama amuk tillammi. Amasung mising adugi chanaba kari amata leitaba maramna Jisuna mahakki tung-inbasing adubu manakta kousilladuna hairak-i, \v 2 “Mising asigidamak ei nungaitaba phao-i, maramdi makhoina eiga leiminnarakpasi numit humni sure aduga houjik makhoigi chanaba karisu leitre. \v 3 Eina makhoibu karisu pijadana mayumda thakhrabadi makhoi lambida wantharagani maramdi makhoi kharadi lam arappadagi lakpasu yaori.” \p \v 4 Ibungogi tung-inbasingna Ibungoda hanglak-i, “Lamhang asidabu asuk yamkhraba miyamsing asibu pijaba konnagadaba chinjak kadaidagi lourugani?” \p \v 5 Jisuna makhoida hanglak-i, “Nakhoida tal kaya yaori?” \p Makhoina khumlak-i, “Taret yaori.” \p \v 6 Adudagi Ibungona miyamdu leipakta phamthanaba yathang pire. Amasung Ibungona tal tarettu louduna Mapu Ibungobu thagatcharaga talsingdu machet setladuna miyamda yenthoknaba Ibungogi tung-inbasingda pire; aduga tung-inbasingduna miyamda yenthokle. \v 7 Amasung makhoida nga macha kharasu yaorammi. Aduga Ibungona ngasingdugidamak Mapu Ibungobu thagatcharaga mahakki tung-inbasingda ngasingdusu miyamda yenthoknaba hairammi. \v 8-9 Aduga makhoi pumnamak mabuk thanna chare. Maphamduda leiba mi masingdu chaorakna lising mariromni. Adudagi Ibungogi tung-inbasingna lemhouba machet makaising adu thummok taret thanna khomjille. Amasung Ibungona miyamsing adu hek thadokkhibaga, \v 10 mahakki tung-inbasingga loinana hida tongkhatladuna Dalmanutha-gi lamda chatlammi. \s1 Pharisee-singna khudam utlu haiba \r (Mat 16:1-4) \p \v 11 \x - \xo 8:11 \xo*\xt Mat 12:38; Luk 11:16\xt*\x*Pharisee kharana Jisu lakle tabada manakta laktuna Ibungoda marei yetnaba hourammi. Makhoina Ibungobu themdoktuna asoiba touhanba pamlammi, maram aduna Mapu Ibungona Ibungobu yai haiba utnanaba swargadagi angakpa khudam ama utnaba makhoina Ibungoda hairammi. \v 12 \x - \xo 8:12 \xo*\xt Mat 12:39; Luk 11:29\xt*\x*Maduda Ibungona yamna nungaitana sor phuina hollaga hairak-i, “Houjikki mirolsina karigi angakpa khudam thiribano? Eina nakhoida tasengnamak hairi, mirol asida asigumba khudam amata piroi.” \p \v 13 Adudagi Ibungona makhoibu thanamduna hida amuk tongkhatlaga pat adugi wangmada chatlammi. \s1 Pharisee amasung Herod-ki hamei \r (Mat 16:5-12) \p \v 14 Aduga Ibungogi tung-inbasing aduna chananaba purakpa kaorammi. Amasung makhoigi tal amakhak yaobadu nattana hi aduda makhoigi chananaba kari amata leiramde. \v 15 \x - \xo 8:15 \xo*\xt Luk 12:1\xt*\x*Amasung Jisuna makhoida cheksin wa hairak-i, “Cheksinna leiyu, aduga Pharisee-sing amadi Herod-ki hameidagi cheksillu.” \p \v 16 Maduda makhoi masel amaga amaga khannaduna hainarammi, “Ibungona hairiba asi eikhoida tal amata yaodabagini.” \p \v 17 Makhoina hainaribadu Jisuna khangladuna makhoida hairak-i, “Nakhoina tal yaodabagi maramda karigi khannaribano? Nakhoi houjik phaoba khangdribra aduga wakhal tadribra? Nakhoigi pukning wakhalsingdu iphak phakchillabra? \v 18-19 \x - \xo 8:18-19 \xo*\xt Jer 5:21; Eze 12:2; Mrk 4:12\xt*\x*Mit panna panna nakhoi udabra? Na panna panna nakhoi tadabra? Eina tal manga machet settuna mi lising mangada pijakhiba aduda nakhoina lemhouba machet makaising adu thummok kaya thanna khomjinkhibage haibadu nakhoi ningsingdabra?” \p Maduda makhoina khumlak-i, “Taranithoini.” \p \v 20 Jisuna makhoida hanglak-i, “Eina tal taret machet settuna mi lising marida pijakhiba adudadi nakhoina lemhouba machet makaising thummok kaya thanna khomjinkhibage.” \p Makhoina khumlak-i, “Taretni.” \p \v 21 Adudagi Ibungona makhoida hanglak-i, “Aduga nakhoina houjik phaoba khangba ngamdribra?” \s1 Bethsaida-da Jisuna mit tangba mi amabu phahanba. \p \v 22 Jisu amadi mahakki tung-inbasingna Bethsaida-da lakpada mioi kharana mamit tangba mi amabu Jisugi manakta puraktuna mahakpu sokpiduna phahanbinaba Ibungoda haijarammi. \v 23 Amasung Ibungona mamit tangba nupa adubu makhut sambiduna khundugi wangmada puthokpire aduga mahakki mitta tin sitlaga Ibungogi khutna mahakki mathakta thamduna hanglak-i, “Houjik nahak karigumba khara uba ngambra?” \p \v 24 Maduda nupa aduna yengkhatladuna hairak-i, “Hoi, eina mising uba ngamjare, adubu makhoi yengbada u-pambisingna koichat chatpa malli.” \p \v 25 Jisuna amuk nupa adugi mamit animakta mahakki khut thambire. Handakti nupa aduna munna yenglammi amasung mahakki mittu pungpha phajaduna pumnamak sengna amuk uba ngamjare. \v 26 Adudagi Jisuna mahakpu mayumda tharaduna hairak-i, “Nahakna nayumda chatpada khun aduda halluranu.” \s1 Peter-na Jisubu Christtani haina phongdokpa \r (Mat 16:13-20; Luk 9:18-21) \p \v 27 Jisu amadi mahakki tung-inbasingna Caesarea Philippi-gi akoibada leiba khun khunsingda chatlammi amasung makhoina asum chatlingeida Ibungona makhoida hanglak-i, “Misingna eibu kanani hainabage?” \p \v 28 Maduda makhoina khumlak-i, “Mi kharanadi Ibungodi Baptize toubiba John-ni hainei; aduga mi kharana Elijah-ni hai; aduga mi khara amanadi Mapu Ibungogi wa phongdokpiba maichousinggi maraktagi amani hainei.” \p \v 29 \x - \xo 8:29 \xo*\xt Jn 6:68,69\xt*\x*Adudagi Ibungona makhoida hanglak-i, “Adubu nakhoinadi eibu kanani haibage?” \p Maduda Peter-na khumlak-i, “Ibungo nahakti Christta aduni.” \p \v 30 Adudagi Jisuna makhoida yathang piduna hairak-i, “Eigi maramda nakhoina kanadasu haiganu.” \s1 Jisuna mahakki awaba nanggadaba amadi sigadabagi maramda phongdokpa \r (Mat 16:21-28; Luk 9:22-27) \p \v 31 Madudagi Jisuna mahakki tung-inbasingda tambiba houre, “Migi Machanupa adu awaba nanggani aduga ahal lamansing, athoiba purohitsing amasung Wayel Yathanggi ojasingna mahakpu yaroi. Mahakpu hatkani, adubu humni suba numitta mahak amuk hinggatkani.” \v 32 Ibungona waphamsing asi makhoida yamna sengna khang-halle. Maduda Peter-na Ibungobu tonganna kouthokladuna Ibungoda cheiba houre. \v 33 Adubu Ibungona onsillaktuna mahakki tung-inbasingda yengle amasung Peter-bu cheiraduna hairak-i, “Eingondagi chatthokkhro, Satan! Nahakna khalliba wakhal adu Mapu Ibungodagi lakpa natte madu mioibagi oiba wakhalni.” \p \v 34 \x - \xo 8:34 \xo*\xt Mat 10:38; Luk 14:27\xt*\x*Adudagi Jisuna miyam amadi mahakki tung-inbasing adu manakta kousillaga hairak-i, “Kanagumba amana eigi itung inninglabadi, mahakna masagi oiba aningba apambasing thadoksanu aduga mahakki cross puduna eigi itung insanu. \v 35 \x - \xo 8:35 \xo*\xt Mat 10:39; Luk 17:33; Jn 12:25\xt*\x*Kanagumba amana mahakki thawai kanjaba pamlabadi mahakki thawaidu mangjagani; adubu eigi amadi Aphaba Paogidamak mahakki thawai mangjarabadi mahakki thawai adu kanba phangjagani. \v 36 Mi amana taibangpan apumba phangjaraga mahakki thawai mangjarabadi, mahakki kari tongjaba leibage? \v 37 Nattraga mi amana mahakki thawaiga kariga sinnaba yabage? \v 38 Thajaba yadaba amadi papna thallaba mirol asida kanagumba amana eigidamak amadi eigi waheigidamak ikairabadi, Migi Machanupa aduna mahakki Mapagi matik mangal amadi asengba swargadutsingga loinana lakpa matam aduda mahakna makhoi adugidamak ikaigani.” \c 9 \p \v 1 Amasung Jisuna makhoida makha tana hairak-i, “Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, mapham asida lepliba makhoi kharadi Tengban Mapugi Leibak aduna panggalga loinana lakpa adu udriba phaoba sibagi mahao tangloi.” \s1 Jisugi sak-ong hongba \r (Mat 17:1-13; Luk 9:28-36) \p \v 2 \x - \xo 9:2-7 \xo*\xt 2 Pet 1:17,18\xt*\x*Numit taruknigi matungda Jisuna Peter, Jacob amadi John khaktabu tonganna puraduna awangba ching amada kakhatle. Aduga mapham aduda Ibungona makhoigi mamangda sak-ong hongle. \v 3 Amasung Ibungogi phijoldu taibangpanda leiriba phisuba kanana suduna ngouhanba ngamba adudagi thoidok hendokna nganna-langna ngourakle. \v 4 Adudagi makhoina khang-houdana Elijah amadi Moses thoraktuna Jisuga wari sanaba adu ure. \v 5 Maduda Peter-na Jisuda hairak-i, “Oja Ibungo\f + \fr 9:5 \fr*\ft “Rabbi” hainasu inei. Aramiac waheini. Ikaikhumnaba yaba ojasingda kouba minggouni.\ft*\f*, eikhoina mapham asida leijabasi eikhoigidamak kayada phakhraba! Eikhoina sang ahum haibadi Ibungogi ama, Moses-ki ama, amasung Elijah-gi ama sasi.” \v 6 Peter-na kari haigadage haiba khangdaduna waheising asi haibani, maramdi makhoi adukki matik kirammi. \p \v 7 \x - \xo 9:7 \xo*\xt Mat 3:17; Mrk 1:11; Luk 3:22\xt*\x*Adudagi leichil ama thoraktuna makhoibu khanjinlammi, amasung leichil maraktagi khonjel amana hairak-i, “Masi eigi nungsiraba Ichanupani, mahakna haiba tao!” \v 8 Adudagi makhoina akoibada yengbada, ikhang khang-houdana Jisu nattana atei kana amatabu amuk ukhidre. \p \v 9 Aduga makhoina chingthak adudagi asum kumtharakpa matamda Jisuna makhoida yathang piraduna hairak-i, “Nakhoina ukhibasing adu Migi Machanupa aduna sibadagi hinggattriba phaoba mi kana amatada tamthokkanu.” \p \v 10 Makhoina Ibungogi yathangdu ngakcharammi. Adumakpu makhoigi marakta “Sibadagi hinggatpa” haibasigi wahanthok karino haina makhoi masen amaga amaga hangnarammi. \v 11 \x - \xo 9:11 \xo*\xt Mat 11:14\xt*\x*Amasung makhoina Ibungoda hanglak-i, “Karigi Christtana laktringeida Elijah-na hanna lakkani haina Wayel Yathanggi Ojasingna hairibano?” \p \v 12 Maduda Jisuna makhoida khumlak-i, “Asengbamak Elijah-na hanna lakkani aduga pot pumnamak masagi oipham thokpa phibhamda hanjinbigani. Aduga Migi Machanupa aduna awa ana kaya khaanggani amasung mahakpu inthokpigani haina Mapugi Puyada karamna iribano? \v 13 Adumakpu eina nakhoida hairi, Elijah-di lakkhre aduga Mapugi Puyada mahakki maramda ikhibagumna, misingna makhoigi apamba adu mangonda toukhre.” \s1 Phattaba Thawai changba nupamacha amabu phahanbiba \r (Mat 17:14-21; Luk 9:37-43) \p \v 14 Adudagi makhoina atei tung-inbasing adugi manakta amuk halakpa matamda, yamlaba miyam amana makhoigi akoibada leiramba aduga Wayel Yathanggi Ojasing kharana tung-inbasing aduga wahang paohangnaduna leiramba adu ure. \v 15 Aduga miyam aduna Jisubu hek ubada yamna ngaklammi, amasung manakta chensinduna mahakpu okcharammi. \v 16 Jisuna makhoida hanglak-i, “Nakhoina makhoiga kari maramda wahang paohangnaribano?” \p \v 17 Miyam adugi maraktagi nupa amana khumlak-i, “Oja Ibungo, eina eigi ichanupabu Ibungogi nakta pujarakpani maramdi mangonda phattaba thawai ama changduna leire aduga wa ngangbasu thoktre. \v 18 Thawai aduna mahakpu hek laksinba khudingda mahakpu leimaida inthui, aduga mayada konggol kaduna maya krak krak chik-i, amasung masa pumba chap ting-i. Eihakna Ibungogi tung-inbasingda thawai adu tanthokpinaba haijarambani, adubu makhoina tanthokpa ngamdre.” \p \v 19 Jisuna makhoida hairak-i, “He thajadaba mirol! Kayam kuina eina nakhoiga leiminnakhigadage? Kayam kuina eina nakhoibu khaangkhigadage? Nupamacha adu eigi inakta pusillak-u.” \v 20 Adudagi makhoina nupamacha adu Jisugi manakta pusillaklammi. Aduga phattaba thawai aduna Jisubu hek ubaga nupamacha adubu ot-neiduna nik-hallammi. Adudagi mahak leimaida ture amasung mayada konggol karaduna, tharo tharo onba houre. \v 21 Jisuna mapa aduda hanglak-i, “Mahakna asumna toubasi matam kayam kuiraklabage?” \p Mapa aduna khumlak-i, “Mahakna angang oiringeidagi touraklabani. \v 22 Phattaba thawai asina mahakpu hatnanaba kayarak meinungda hunjilli amasung isingda langthei. Aduna Ibungona karigumba khara toubiba ngamba oibirabadi, eikhoibu nungsibiyu amasung eikhoibu pangbiyu.” \p \v 23 Jisuna khumlak-i, “ ‘Nahakna ngamlabadi’ haibadi karino! Thajaba leiba mahak aduda pumnamak oithokpa ngaktani.” \p \v 24 Maduda mapa aduna mapi sintharaduna khudak adumaktada laona hairak-i, “Ibungo, eina thajei adubu mapung phade, eina mapungphana thajaba leinaba eibu pangbiyu.” \p \v 25 Miyam aduna mapham aduda thuna omsillakpa Jisuna urabada, mahakna phattaba thawai aduda cheiraduna hairak-i, “Na pangba amasung lon thoktabagi thawai, nupamacha asidagi thokkhro aduga amuk hanna mangonda changdanaba eina nangonda yathang piri.” \p \v 26 Maduda thawai aduna houna laoraduna nupamacha adubu tamthina ot-neiduna nik-hallamlaga mangondagi thokkhre. Adudagi nupamacha adu asibagum taduna leirammi amasung mipum khudingmakna hairak-i, “Mahak sire.” \v 27 Adubu Jisuna nupamacha adubu makhut paibiduna chingkhatpire amasung mahak lepkhatlakle. \p \v 28 Adudagi Jisuna yum manungda changlaklaba matungda mahakki tung inbasingna mangonda lonna hanglak-i, “Eikhoinadi thawai adubu tanthokpa karigi ngamdribano?” \p \v 29 Ibungona khumlak-i, “Asigumbasing asi charahenba amadi haijabagi mapanna nattanadi atei kari amatana ngamde\f + \fr 9:29 \fr*\ft Ariba lairik kharadadi “Amadi charahenba nattanadi” haiba asi ide\ft*\f*.” \s1 Jisuna amuk hanna mahakna sibagi maramda mangjounana phongdokpa \r (Mat 17:22,23; Luk 9:43-45) \p \v 30 Adudagi Jisu amasung mahakki tung inbasingna mapham adu thadoklamlaga Galilee-gi lam phaoduna chatlammi. Aduga Ibungona mahak kadaida leibage haibasi mi kana amatada khang-hanba pamlamde. \v 31 Maramdi Ibungona mahakki tung-inbasingbu tambiduna leirammi. Ibungona hairak-i, “Migi Machanupa adubu misinggi makhutta pithokkani aduga makhoina mahakpu hatkani; adumakpu humnisuba numitta mahak amuk hinggatkani.” \p \v 32 Adubu Ibungona hairibasing adu makhoina khangba ngamlamde, aduga makhoina Ibungoda hangbasu kirammi. \s1 Makok oibagi toupham thokpa adu karino? \r (Mat 18:1-5; Luk 9:46-48) \p \v 33 Adudagi makhoina Capernaum-da laklammi, aduga yum amada leiringeida Jisuna mahakki tung inbasingda hanglak-i, “Nakhoina lambida yetnakhiba adu kari maramdano?” \p \v 34 \x - \xo 9:34 \xo*\xt Luk 22:24\xt*\x*Adubu makhoina Ibungoda paokhum piramde, maramdi lambida makhoina makhoigi marakta kanana khwaidagi henna chaobage haiduna yetnarammi. \v 35 Adudagi Jisuna phamtharaduna tung-inba taranithoi adubu kouraga makhoida hairak-i, “Kanagumbana makok oininglabadi mahakna khwaidagi atonba mapham adu lougadabani amasung pumnamakki thougal touba mi oigadabani.” \v 36 Adudagi Ibungona apikpa angang amabu makhoigi marakta lephalle. Aduga Ibungogi pambomna angang adubu konbiraga makhoida hairak-i, \v 37 “Kanagumba amana asigumba apikpa angangsing asigi maraktagi amabu eigi mingda lousinjarabadi mahakna eibu lousinjabani; aduga kanagumba amana eibu lousinjarabadi, mahakna ei khaktabu lousinjaba natte adubu eibu tharakpa Ibungo Mahak adubusu lousinjabani.” \s1 Eikhoigi maiyokta leptaba mi adu eikhoigini \r (Luk 9:49,50) \p \v 38 John-na Ibungoda hairak-i, “Oja Ibungo, eikhoina Ibungogi mingda lai phattabasing tanthokpa mi ama ujei amasung eikhoina mangonda madu toknanaba hairammi maramdi mahak eikhoigi irakta yaoba mi natte.” \p \v 39 Jisuna makhoida hairak-i, “Mahakpu khamganu, maramdi eigi mingda angakpa thabak touraga thuna eigi maramda phattaba wa haigadaba mi kanasu leite. \v 40 Maramdi eikhoigi maiyokta leitaba mahak adu eikhoigi mini. \v 41 Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, madudi kanagumbana nakhoibu Christtagi misingni haiduna, eigi mingda ising glass ama pirabadi mahakna sungsoi soidana mahakki mana phangjagani. \s1 Papta tahandanabagi maramda tambiba \r (Mat 18:6-9; Luk 17:1,2) \p \v 42 “Kanagumba mi amana eibu thajaba apikpa angangsing asigi maraktagi amabu papta tahallabadi, mahakki mangakta achouba chakkri nung ama yansillaga achouba ipakta thadabana mahakkidamaktadi henna phei. \v 43 Maram aduna nahakki khutna nahakpu papta tahallabadi, madu kakthatkho. Maramdi nakhut ani pallaga norokki mutnaidaba meida langsinbabudi, nakhut namata panduna hingbada changbana nahakkidamak henna phei. \v 44 Norok aduda makhoibu chariba hal siba naide, aduga makhoibu chakliba meisu mutpa naide. \v 45 Nahakki khongna nahakpu papta tahallabadi, madu kakthatkho. Maramdi nakhong ani pallaga norokta langsinbabudi, nakhong nama yaodana hingbada changbana nahakkidamak henna phei. \v 46 Norok aduda makhoibu chariba hal siba naide, aduga makhoibu chakliba meisu mutpa naide. \v 47 Nahakki mitna nahakpu papta tahallabadi, madu kotthokkho. Maramdi namit ani pallaga norokta langsinbabudi, namit namatang pallaga Tengban Mapugi leibakta changbana nahakkidamak henna phei. \v 48 Norok aduda makhoibu chariba hal siba naide, aduga makhoibu chakliba meisu mutpa naide. \p \v 49 “Maramdi iratpot khudingmakpu thumna seng-hanba adugumna mi khudingbu meina seng-hangani. \p \v 50 “Thumdi aphabani, adubu thumna thumgi mahao mangkhrabadi, nakhoina madu kamdouna amuk mahao leihan-gadage? \p “Nakhoi nasen-gi marakta thumgi magunsing adu leihallu, aduga nakhoi amaga amaga ingthana leiminnou.” \c 10 \s1 Jisuna nupa nupi khainabagi maramda tambiba \r (Mat 19:1-12; Luk 16:18) \p \v 1 Adudagi Jisuna mapham adu thadoktuna Judea-da amadi Jordan turel-gi wangmada chatlammi. Aduga amuk hanna yamlaba miyamna Ibungogi manakta tillarabada, mahousagumna Ibungona makhoibu tambirammi. \p \v 2 Amasung Pharisee khara laklaga Ibungobu changyengladuna hanglak-i, “Nupa amana mahakki nupi khainabasi eikhoigi wayelna yabra?” \p \v 3 Jisuna paokhum oina makhoida wahang ama hanglak-i, “Moses-na nakhoida kari yathang pirambage?” \p \v 4 \x - \xo 10:4 \xo*\xt Aniwa 24:1-4; Mat 5:31\xt*\x*Makhoina khumlak-i, “Nupa amana khaina-che ama iraga mahakki nupibu khainaba Moses-na yabirammi.” \p \v 5 Jisuna makhoida hairak-i, “Nakhoina thamoi kanmanbagi maramna Moses-na nakhoida yathang asi irambani. \v 6 \x - \xo 10:6 \xo*\xt Meihou 1:27; 5:2\xt*\x*Adubu Mapu Ibungogi khutsemgi ahoubadagi houna Mapu Ibungona nupa amadi nupi haina sembikhi. \v 7 \x - \xo 10:7,8 \xo*\xt Meihou 2:24\xt*\x*Maram asina nupa amana mahakki mama mapabu thadoktuna magi nupida punsin-gani. \v 8 Aduga makhoi ani hakchang amata oigani, maram aduna makhoi amuk hanna ani oidre, adubu amata oire. \v 9 Maram aduna Tengban Mapuna punsinbikhraba adu mi kana amatana khaidoktasanu.” \p \v 10 Adudagi makhoina yumda amuk hallaklabada hiram asigi matangda tung-inbasingna Ibungoda amuk hanglammi. \v 11 \x - \xo 10:11,12 \xo*\xt Mat 5:32; 1 Cor 7:10,11\xt*\x*Maduda Ibungona makhoida hairak-i, “Kanagumba nupa amana mahakki nupibu khainaraga atoppa nupi amaga amuk luhonglabadi mahakna mahakki nupidugi mathakta lannabagi thabak tourabani. \v 12 Maduga chap manana nupi amana mahakki mapuroibabu khainaraga atoppa nupa amaga amuk luhonglabadi, mahakna lanabagi thabak tou-i.” \s1 Jisu amadi apikpa angangsing \r (Mat 19:13-15; Luk 18:15-17) \p \v 13 Nongma mioi kharana Jisuda khut thamhanduna yaipha thoujal pihannabagidamak makhoigi apikpa angangsingbu Jisugi manakta puraklammi. Adubu mahakki tung-inbasingna makhoibu cheibirammi. \v 14 Jisuna madu ubada saoraduna makhoida hairak-i, “Apikpa angangsingdu eigi inakta lakchasanu, makhoibu khamganu, maramdi Tengban Mapugi leibak adu makhoi asigumbasinggini. \v 15 \x - \xo 10:15 \xo*\xt Mat 18:3\xt*\x*Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, apikpa angang amagumna Tengban Mapugi leibak adubu lousindaba kanagumba amatana maduda khak changloi.” \v 16 Adudagi Ibungona angangsing adubu pamkhatpiraduna makhoigi mathakta khut thambiraga yaipha thoujal pibire. \s1 Inakkhunba naha amana lomnaidaba punsi thiba \r (Mat 19:16-30; Luk 18:18-30) \p \v 17 Adudagi Jisuna maphamdu thadoklamlaga lambida asum lakpada nupa amana chellaklaga Ibungogi mangda khuru khudak kunladuna Ibungoda hangjarak-i, “Aphaba Oja Ibungo, lomba naidaba punsi phangjanaba eina kari toujagadage?” \p \v 18 Maduda Jisuna mangonda hairak-i, “Karigi nangna eingonda aphaba haina kouribano? Tengban Mapu nattana aphaba kana amata leite. \v 19 \x - \xo 10:19 \xo*\xt Khong 20:13; Aniwa 5:17; Khong 20:14; Aniwa 5:18; Khong 20:15; Aniwa 5:19; Khong 20:16; Aniwa 5:20; Khong 20:12; Aniwa 5:16\xt*\x* ‘Mi hatkanu, mitu miwa lannaganu, huran-ganu, aranba sakhi piganu, minamganu, amasung nama napabu ikai khumnou’ haiba Mapu Ibungogi wayel yathangsing asi nahakna khang-i.” \p \v 20 Nupa aduna khumlak-i, “Oja Ibungo, eina angang oiringeidagi houna hairiba wayel yathang pumnamaksing asi ngakcharak-i.” \p \v 21 Ibungona nupa aduda yenglammi amasung nungsiba poklammi. Adudagi Ibungona mangonda hairak-i, “Nahakna tougadaba ama watli. Chatlu aduga nahakki leijaba pumba yonthoklaga sel adu lairabasingda pithok-u, adu oirabadi swargada nahakki lan leigani; aduga lak-u, eigi itung illu.” \v 22 Madu tabada nupa adu maithong maksilladuna, pukning wana mapham adudagi chatkhirammi maramdi mahak maran-mathum yamna leiba mi oirammi. \p \v 23 Adudagi Jisuna koina yengladuna mahakki tung-inbasingduda hairak-i, “Inakkhunba misingna Mapu Ibungogi leibakta changba kayada lukhrabano!” \p \v 24 Ibungogi wasing asi tabada tung-inbasing adu i-ngak ngaklammi, maduda Jisuna makha tana hairak-i, “Angangsa, lanthumda thajabasing aduna Tengban Mapugi leibakta changba kayada lukhrabano! \v 25 Inakkhunba mi amana Tengban Mapugi leibakta changbabudi ut amana yetum manada litpana henna lai.” \p \v 26 Maduda tung-inbasingdu amukka henna ngakladuna amaga amaga hangnarak-i, “Adu oirabadi kanana kanbiba phangba ngamgadage?” \p \v 27 Jisuna makhoida yengladuna hairak-i, “Mioibadadi masi oithoktabani adubu Tengban Mapugi maphamdadi natte; Tengban Mapugi maphamdadi pumnamak oithokpa ngaktani.” \p \v 28 Maduda Peter-na hairak-i, “Yengbiyu, eikhoina pumnamak thadoktuna Ibungogi tung injari.” \p \v 29 Jisuna khumlak-i, “Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, eigi amadi Aphaba Paogi maramgidamak mayum-makei, nattraga machin-manao, nattraga machan-mache, nattraga mama-mapa, nattraga angangsing, nattraga lou-sing thadokpa makhoising aduna, \v 30 taibangpanda leiringei matamda mayum-makei, machin-manao, machan-mache, mama, macha, amadi lou-singgi saruk chama chama henna phangjagani aduga loinana otpi neibiba amasung lakkadaba matam aduda lomba naidaba punsi phangjagani. \v 31 \x - \xo 10:31 \xo*\xt Mat 20:16; Luk 13:30\xt*\x*Adubu houjik ahanba oiribasingna akonba oigani aduga houjik akonba oiribasingna ahanba oigani.” \s1 Jisuna mahakki sigadabagi maramda ahumlaksuba oina mangjounana phongdokpa \r (Mat 20:17-19; Luk 18:31-34) \p \v 32 Adudagi Jisu amasung mahakki tung-inbasingna Jerusalem maikei panglammi. Amasung Jisuna makhoigi mamang tharaduna chatpa aduda tung-inba taranithoi adu yamna ngaklammi aduga atei tung induna chatlibasing adusu kirammi. Adudagi Jisuna tung-inba taranithoi adubu amuk tonganna puthokladuna mangonda thoklagadabasing adugi maramda amuk hairak-i, \v 33 “Yengu, eikhoina houjik Migi Machanupa adubu athoiba purohit amadi wayel yathanggi ojasinggi makhutta pithokkadaba mapham Jerusalem-da chatli. Makhoina mahakpu sibagi maral pigani aduga Jihudi nattaba misinggi makhutta pithokkani. \v 34 Makhoina mahakpu noknagani amasung tin sitchingani, phugani amasung mahakpu hatkani; aduga humnisuba numitta mahak amuk hanna hinggatkani.” \s1 Thougal toubagi maramda Jisuna tambiba \r (Mat 20:20-28) \p \v 35 Adudagi Zebedee-gi machanupa Jacob amadi John-na Jisugi manakta changlaktuna hairak-i, “Oja Ibungo, Ibungoda eikhoina touhanjaningba eikhoigi pamjaba karigumba khara leijei.” \p \v 36 Jisuna makhoida hanglak-i, “Nakhoigidamak eina kari toubiba pambage?” \p \v 37 Makhoina khumlak-i, “Ibungona, Ibungogi matik mangalgi Leibakta, phambalda phamba matamda eikhoibu Ibungoga loinana amana Ibungogi yetta aduga amana Ibungogi oida phamhanbiyu.” \p \v 38 \x - \xo 10:38 \xo*\xt Luk 12:50\xt*\x*Jisuna makhoida hairak-i, “Nakhoina hangjariba adu karino haiba nakhoina khangjade. Eihakna thakkadaba awa-anagi tenggot adu nakhoina thakpa ngamgadra? Aduga eina lougadaba awa anagi baptize adu nakhoina louba ngamgadra?” \p \v 39 Makhoina khumlak-i, “Hoi, eikhoina ngamjagani.” \p Jisuna makhoida hairak-i, “Achumbamak eina thakpa tenggot adu nakhoina thakkani aduga eibu baptize touba matou aduda nakhoisu tougani. \v 40 Adubu kanana eigi yetta aduga eigi oida phamgadage haibadudi eina haigadaba natte. Adubu masidi makhoigidamak mapham asibu thourangbiraba makhoising adugini.” \p \v 41 Adudagi atoppa tung-inba tara aduna pao asi tabada Jacob amadi John-gi mathakta saorammi. \v 42 \x - \xo 10:42,43 \xo*\xt Luk 22:25,26\xt*\x*Maduda Jisuna makhoi pumnamakpu mahakki manakta kouraduna hairak-i, “Taibangpanba asigi leingakpani hairibasing aduna misinggi mathakta palli aduga makhoigi luchingbasing aduna makha tabasinggi mathakta pannabagi matik adu lei. \v 43 \x - \xo 10:43,44 \xo*\xt Mat 23:11; Mrk 9:35; Luk 22:26\xt*\x*Adubu nakhoigi naraktadi asumna tougadaba natte. Nakhoigi naraktagi achouba oiningba mahak aduna ateising adugi thougal touba mi oigadabani; \v 44 Aduga nakhoigi naraktagi khwaidagi makok oiningba mahak aduna pumnamakki minai oigadabani. \v 45 Maramdi Migi Machanupa adu phaoba masabu thougal touhannaba lakpa natte adubu misingbu thougal tounanaba aduga mayamgi thadokmal oina mahakki thawai pinabiba lakpani.” \s1 Jisuna mit tangba Bartimaeus mamit uhanbiba \r (Mat 20:29-34; Luk 18:35-43) \p \v 46 Adudagi makhoina Jericho-da laklammi, amasung Jisuna mahakki tung-inbasing amadi yamlaba miyamga loinana Jericho-dagi thoklakpada Timaeus-ki machanupa mamit tangba chakniba Bartimaeus-na lambi mapanda phamduna leirammi. \v 47 Aduga lakliba adu Nazareth-ki Jisuni haiba mahakna tarabada, mahakna laoba hourak-i, “David-ki Machanupa Jisu! Eibu chanbiyu!” \p \v 48 Maduda mi mayam amana mahakpu cheiraduna tuminna leinanaba hairammi. Adubu mahakna hennadum houna laorak-i, “David-ki Machanupa Jisu, eibu chanbiyu!” \p \v 49 Maduda Jisuna chatlambadagi lepladuna hairak-i, “Mahakpu kourak-u.” \p Makhoina mamit tangba adubu kouraduna hairak-i, “Haraojaro, hougatlu, Ibungona nahakpu kouri.” \p \v 50 Maduda mahakna mahakki achonba phi langthoklamduna chongkhatlaga Jisugi manakta lakle. \p \v 51 Jisuna mangonda hairak-i, “Eina nanggidamak kari toubiba nahakna pambage?” \p Mamit tangba aduna khumlak-i, “Oja Ibungo, eihakna mit ujaba phangba pamjei.” \p \v 52 Jisuna mangonda hairak-i, “Chatlu, nahakki thajabana nahakpu phahanbire.” \p Khudak adumaktada mamit tangba nupa adu uba phangjare amasung Jisugi tung induna lambida chatlibasing aduga loinana mahakna Ibungogi tung injare. \c 11 \s1 Jisuna Jerusalem-da lola tongduna changba \r (Mat 21:1-11; Luk 19:28-40; Jn 12:12-19) \p \v 1 Jisu amasung mahakki tung-inbasingna Jerusalem naksillaklabada, Chorphon\f + \fr 11:1 \fr*\ft Israel-da houba thao thokpa chorphon makhal ama. Lamdam asida houba chorphon makhal asi natte.\ft*\f* Chinggi manakta leiba Bethphage amasung Bethany-da laklammi. Aduga Ibungona tung-inbasinggi maraktagi makhoi anibu mangjounana tharaduna, \v 2 makhoida hairak-i, “Nakhoigi mangda leiriba khun aduda chatlu, aduga nakhoina maduda hek changbaga mi kana amatana tongdriba lola macha ama punduna leiba thengnagani; madu thouri thoklaga mapham asida purak-u. \v 3 Aduga kanagumbana karigi nakhoina adumna touribano haina hanglaklabadi, ‘Ibungona masi sijinnaba pammi aduga thinthadana mapham asida amuk thilakkani’ haina haiyu.” \p \v 4 Adudagi makhoina chatkhibada lola macha adu lambi mapanda leiba yumgi thong amagi manakta punduna leiba thengnare. Aduga makhoina thouri adu thoklingeida, \v 5 manak aduwaida leptuna leiramba kharana hanglak-i, “Karigi nakhoina lola macha adugi thouri adu thoklibano?” \p \v 6 Maduda Jisuna makhoida haikhiba adumak makhoina khumlammi, aduga mising adunasu makhoina loladu puduna chatkhibada yabire. \v 7 Adudagi makhoina lola machadu Jisugi manakta purakladuna madugi mathakta makhoigi phi thare hairaga Ibungona madugi mathakta tongle. \v 8 Aduga mi mayam amana makhoigi phi tingthoktuna lambida tharammi amasung atoppasingna upal-singdagi mana panba anouba masasing kaktuna lambida tharammi.\f + \fr 11:8 \fr*\ft Matamdugi Jihudisingna ningthou nattraga athoiba mi amabu ikai khumnana okpagi chatnabi amani.\ft*\f* \v 9 \x - \xo 11:9 \xo*\xt Isei 118:25,26\xt*\x*Amasung Ibungogi mang tharibasing amadi tung induna chatlibasing aduna laorak-i, “Hosanna!\f + \fr 11:9 \fr*\ft Hosanna: Hebrew wahei asi handokpada eikhoibu kanbiyu haibani adubu matam aduda wahei asi Ishwor thagatpagi wahei oina sijinnarammi.\ft*\f* Mapu Ibungogi mingda lengbirakliba Mahak yaiphabani! \v 10 Lakkadouriba, eikhoigi ipa-ipu oiriba David ningthougi leibak adu yaiphabani! Hosanna haina khwaidagi wangba swargada laosanu!” \p \v 11 Adudagi Jisuna Jerusalem-da thunglabada, Mapugi Sanglenda changduna pumnamak ikoi- koina yenglammi. Adubu matam thengjillaklabada, Ibungona tung-inba taranithoi aduga loinana Bethany-da hallaklammi. \s1 Mahei pandaba heiyit pambi \r (Mat 21:18,19) \p \v 12 Mathanggi numitta makhoina Bethany-dagi hallakpada, Ibungo mabuk lamlaklammi. \v 13 Amasung Ibungona athappada mana pungba heiyit pambi ama urabada, madudagi mahei khara phanglabadi haiduna yengnaba changsillammi. Adubu mapham aduda changsinba matamdadi pambi aduda mana nattana mahei amata panba thengnakhide, maramdi matam adu heiyit panbagi pantha oiramde. \v 14 Adudagi Jisuna heiyit pambi aduda hairak-i, “Kana amatana nangondagi mahei amuk hanna chadasanu.” \p Aduga Ibungona haiba adu tung-inbasing aduna tare. \s1 Jisuna Mapugi Sanglen sengdokpa \r (Mat 21:12-17; Luk 19:45-48; Jn 2:13-22) \p \v 15 Adudagi makhoina Jerusalem-da thunglabada, Jisuna Mapugi Sanglenda changduna maphamduda leiri-yollibasing pumnamakpu tanthokpa houre. Aduga Ibungona sel kaithok kaisin touribasinggi table amadi khunu yollibasinggi phampham adu mathak-makha onthoklammi; \v 16 Amasung misingna Mapugi Sanglen phaoduna potchei puba Ibungona thinglammi. \v 17 \x - \xo 11:17 \xo*\xt Isa 56:7; Jer 7:11\xt*\x*Adudagi Ibungona makhoibu tambiraduna hairak-i, “Eigi yumbu mioi kanglup pumnamakki haijabagi yum kougani haina Mapugi puyada iduna leiba nattra? Adubu nakhoina masibu huranbasinggi makon onthokle!” \p \v 18 Athoiba purohitsing amadi Wayel Yathanggi ojasingna hairibasing adu tabada Jisubu hatnanaba lambi thiba houre, maramdi Ibungogi tambiba aduna miyam pumnamakpu sumhatpagi maramna makhoina Ibungobu kirammi. \p \v 19 Adudagi numidangwairam oiraklabada Jisu amadi mahakki tung-inbasingna sahar adudagi chatkhirammi. \s1 Thajabagi panggal \r (Mat 21:20-22) \p \v 20 Mathang numitki ayukta makhoina lambida asum lakpada heiyit pambi adu marudagi houna pumkang kangsillamba makhoina ure. \v 21 Maduda Peter-na thokkhiba thoudoktu ningsinglaktuna Jisuda hairak-i, “Yengbiyu, Oja Ibungo, Ibungona mang taknaba haikhiba heiyit pambi asi kangsillamle.” \p \v 22 Jisuna makhoida khumlak-i, “Tengban Mapuda thajou, \v 23 \x - \xo 11:23 \xo*\xt Mat 17:20; 1 Cor 13:2\xt*\x*Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, kanagumbana chingjao asida, nasa nathanta phuktuna patta langthajou hairaga, mahakki thammoida chingnaba amata leitraba amasung mahakna hairiba adumak thokkani haiba mahakna thajarabadi, madumak mangonda oirakkani. \v 24 Maram asina eina nakhoida hairi, nakhoina haija-nijaba matamda nijariba adumak nakhoina phangle haina thajou, adu oirabadi nakhoina nijariba khudingmak adu nakhoida pinabigani. \v 25 \x - \xo 11:25,26 \xo*\xt Mat 6:14,15\xt*\x*Aduga nakhoina leptuna haija-nijaba matamda nakhoina toujakhiba ayol arandu swargada leiba nakhoigi Napa Ibungona kokpinanaba, kanagumbagi mathakta nakhoigi nungaitaba leirabadi mahakpu kokpiyu. \v 26 Adubu nahakna mahakpu kokpidrabadi, swargada leiba nakhoigi Ipanasu nakhoigi ayol-aral kokpiroi.\f + \fr 11:26 \fr*\ft Ariba lairik kharadadi wahei pareng asi ide.\ft*\f*” \s1 Jisugi matikki maramda wahang \r (Mat 21:23-27; Luk 20:1-8) \p \v 27 Jisu amasung mahakki tung-inbasingna amuk hanna Jerusalem-da laklammi. Aduga Jisuna Mapugi Sanglen manungda chatligeida athoiba purohitsing, Wayel Yathanggi ojasing amadi ahal lamansingna Ibungogi manakta laktuna \v 28 Ibungoda hanglak-i, “Nahakki karamba matik leiduna asigumba thabaksing asi touribano? Aduga kanana thabaksing asi tounaba matik asi nangonda pibage?” \p \v 29 Jisuna makhoida khumlak-i, “Eisu nakhoida wahang ama hangge, nakhoina madugi paokhum eingonda piragadi eigi karamba itik leiduna asigumba thabaksing asi touribano haibadu eina nakhoida haige. \v 30 John-da leiriba baptize tounabagi matik adu Mapu Ibungodagira nattraga misingdagira? Eingonda khummu.” \p \v 31 Makhoina kari khumgadage haibadu makhoi masel khannarammi. “Eikhoina swargadagini haina khumlagadi, mahakna haigani, ‘Adu oirabadi nakhoina John-bu karigi thajadribano?’ \v 32 Aduga amaromda eikhoina madu misingdagini hairagadi, eikhoi khudong thibasu yai.” Makhoina misingbu kirammi maramdi mi pumnamakna John-bu Mapu Ibungogi wa phongdokpiba maichou amani haina lounarammi. \v 33 Maram aduna makhoina Jisuda khumlak-i, “Eikhoi khangde.” \p Maduda Jisuna makhoida hairak-i, “Adu oirabadi, eigi karamba itik leiduna asigumba thabaksing asi touribano haibadu einasu nakhoida hairaroi.” \c 12 \s1 Anggur ingkholgi pandam \r (Mat 21:33-46; Luk 20:9-19) \p \v 1 \x - \xo 12:1 \xo*\xt Isa 5:1,2\xt*\x*Adudagi Jisuna pandam piduna makhoida tambiba hourak-i, “Nupa amana anggur ingkhol ama koirammi. Madugi akoibada mahakna sambal khare, aduga anggur mahi sumnaba kom ama toure, amasung ingkhol ngaknaba awangba loutangsang amasu sare. Madudagi mahakna anggur ingkhol adu ingkhol koiba misingda sandoklamlaga atoppa lam amada chatkhre. \v 2 Aduga mahei lokpagi matam youraklabada mahakna mahakki minai amabu ingkhol koibasing adudagi mahakki phangpham thokpa saruk lourunaba thare. \v 3 Adubu ingkhol koibasing aduna minai adubu phaduna phuraga khut hangna halhankhre. \v 4 Adudagi mapu aduna atoppa minai ama amuk thare, madusu ingkhol koibasing aduna makok thugaibire aduga ikaiba piduna thina toubire. \v 5 Amuk hanna mapu aduna atoppa minai amaga amuk tharabada makhoina mahakpu hatle. Asumna makhoina, mapu aduna tharakpa atoppa minai kayabu, kharana phubire aduga kharabuna hatle. \v 6 Aduga houjik nupa adugi thananaba leihouriba haibabu mahakki nungsijaraba machanupa aduta ngaihoure. Ikon konbada, ‘Makhoina eigi ichanupabudi ikai khumnabigani’ haina mahakna khalladuna machanupa adubu makhoigi manakta thare. \v 7 Adubu ingkhol koibasing aduna amaga amaga hainarammi, ‘Mahak asi yumlep charani, lak-o, eikhoina mahakpu hatlasi, adu oirabadi mahakki phangpham thokpa lanthum asi eikhoigi oihouragani!’ \v 8 Adudagi makhoina mahakpu phaduna hatlaga anggur ingkholgi wangmada hundokle. \p \v 9 “Matamduda anggur ingkholgi mapu aduna kari tougadage? Mahakna laktuna ingkhol koibasing adubu hatkani aduga anggur ingkhol adu atoppasingda pithokkani. \v 10 \x - \xo 12:10,11 \xo*\xt Isei 118:22,23\xt*\x*Nakhoina Mapugi puyada masi pakhidabra? \q1 ‘Yumsabasingna kanadre haiduna hundoklaba nung adu \q2 Oirakle khwaidagi maruoiba chithekki nung. \q1 \v 11 Mapu Ibungona masi toubire, \q2 Eikhoigi mityengda masi kayada angakpano!’ ” \p \v 12 Maduda Jihudigi luchingbasing aduna Jisubu phananaba hotnarammi, maramdi Ibungona pandam adu makhoigi maiyokta haibani haiba makhoi khanglammi. Adubu makhoina miyam adubu kiba maramna Ibungobu thadoktuna chatkhre. \s1 Eikhoina kanada kanggat thigadage? \r (Mat 22:15-22; Luk 20:20-26) \p \v 13 Madugi matungda Jisugi waheida asoiba thiduna mahakpu phananaba Pharisee amadi Herod-ki misingdagi mi kharabu Jisugi manakta tharakle. \v 14 Amasung makhoina Ibungogi manakta laktuna hairak-i, “Oja, nahakna mina kari khanbage haiba karisu kiba toudana achumba adutamak ngang-i. Nahakna misak mimai yengde; adubu Tengban Mapugi lambi adu chumna tambi. Eikhoida haibiyu, Caesar-da eikhoina kanggat thiba asi eikhoigi Wayelgi maiyoktara nattraga nattabra?” \p \v 15 Eikhoina masi makhoida thipham thokpra nattraga thoktabra? Maduda makhoigi aphasasinnaba adu Jisuna khangladuna makhoida khumlak-i, “Nakhoina eibu karigi chang yenglibano? Eingonda dinari\f + \fr 12:15 \fr*\ft Dinari: Rome-gi lupa mayek, sinmi amagi nongmagi khusumanni.\ft*\f* ama puraktuna utlu.” \p \v 16 Makhoina madu Ibungoda purakle. Adudagi Ibungona hanglak-i, “Sel mayek asida namliba saktam amadi maming asi kanagino?” \p Makhoina khumlak-i, “Caesar-gini\f + \fr 12:16 \fr*\ft Ningthourel haiba mingtholgumbani\ft*\f*.” \p \v 17 Adudagi Jisuna makhoida hairak-i, “Phare, adu oirabadi Caesar-gi oiba aduna Caesar-da aduga Tengban Mapugi oiba aduna Mapu Ibungoda piyu.” \p Amasung Ibungogi paokhum aduda makhoi pumngak ngaklammi. \s1 Sibadagi hinggatpagi maramda wahang \r (Mat 22:23-33; Luk 20:27-40) \p \v 18 \x - \xo 12:18 \xo*\xt Pakhon 23:8\xt*\x*Adudagi sibadagi hinggatpa haibasi leite hairiba Sadducee-sing kharana Jisugi manakta laktuna hairak-i, \v 19 \x - \xo 12:19 \xo*\xt Aniwa 25:5\xt*\x*“Oja Ibungo, Moses-na eikhoigidamak yathang asi ibirammi madudi, ‘Kanagumba nupa amana macha amata thamlamdana magi nupibu thanamlaga sikhiba thoklabadi, hairiba nupa asigi charol-surol thamlamnabagidamak magi machin manaona lukhrabi asibu amuk lougadabani.’ \v 20 Adu oirabadi, nupa amagi machin manao taret leirammi. Adudagi mayamba ahal adu nupi thire adubu macha amata thamamdana sire. \v 21 Aduga nupi adu machin-manao anisuba aduna amuk loure adubu mahaksu macha amata thamlamdana sire. Masiga chap manana ahumsuba adudasu thokle. \v 22 Asumna makhoi taretmakna nupi adubu louramlaga macha amata thamlamdana sire. Aduga ikon konbada nupi adusu sire. \v 23 Houjik, hinggatpagi numit aduda makhoina amuk hougatlakpa matamda nupi asi kanagi nupi oigadage? Maramdi makhoi taretmakna nupi adubu lourammi.” \p \v 24 Jisuna makhoida khumlak-i, “Nakhoina Mapugi puya amadi Tengban Mapugi panggal adu khangdabagi maramna nakhoibu lalhallaba nattra? \v 25 Maramdi asibasingna amuk hougatlakpa matamduda makhoina amuk luhonglaroi aduga luhongnabagidamaktasu thajararoi adubu makhoi swargada leiba swargadutsinggumna oigani. \v 26 \x - \xo 12:26 \xo*\xt Khong 3:6\xt*\x*Aduga asibasingna hinggatpagi maramda Moses-gi lairikta yaoriba mei chakpa mongsonggi wari aduda Tengban Mapuna Moses-ta kari haikhibage haibadu nakhoi padabra? Tengban Mapuna Moses-ta hai, ‘Eidi Abraham-gi Tengban Mapu, Isaac-ki Tengban Mapu, amasung Jacob-ki Tengban Mapuni.’ \v 27 Mahakti asibasinggi Mapu Ibungo natte, adubu ahingbasinggi Mapu Ibungoni. Aduna nakhoi yamna lalle.” \s1 Khwaidagi athoiba Mapu Ibungogi yathang \r (Mat 22:34-40; Luk 10:25-28) \p \v 28 \x - \xo 12:28-34 \xo*\xt Luk 10:25-28\xt*\x*Wayel Yathanggi Ojasinggi maraktagi amana mapham aduda leptuna makhoina khannariba adu taduna leirammi. Aduga Jisuna saducee-singda phajana paokhumkhibadu mahakna taraduna Ibungoda hanglak-i, “Mapu Ibungogi yathangsinggi maraktagi karamba yathangna khwaidagi athoibano?” \p \v 29 \x - \xo 12:29,30 \xo*\xt Aniwa 6:4,5\xt*\x*Jisuna khumlak-i, “Khwaidagi athoiba Mapu Ibungogi yathangdu asini, ‘Tao, he Israel, eikhoigi Tengban Mapu, MAPU IBUNGO-di amakhakta ngairaba MAPU IBUNGO-ni. \v 30 Nahakna nahakki Tengban Mapu, MAPU IBUNGO-bu\f + \fr 12:30 \fr*\ft Jehova\ft*\f* nahakki thamoi apumba, thawai apumba, pukning apumba amadi panggal apumba yaona nungsigadabani.’ \v 31 \x - \xo 12:31 \xo*\xt Levi 19:18\xt*\x*Aduga anisuba athoiba yathang aduna asini, ‘Nahakna nahakki yumlon-keironnabasingbu nasamakkum nungsigadabani.’ Mapu Ibungogi yathang ani asidagi henba athoiba yathang atoppa ama leitre.” \p \v 32 \x - \xo 12:32 \xo*\xt Aniwa 4:35\xt*\x*Wayel Yathanggi Oja aduna Jisuda hairak-i, “Ningthijana khumbire, Oja! Nahakna haibagumna masi achumbani, Mahakkhaktana Mapu Ibungoni, aduga mahak nattana atei atoppa amata leite. \v 33 \x - \xo 12:33 \xo*\xt Hos 6:6\xt*\x*Aduga Mapu Ibungobu thammoi apumba, pukning apumba amadi panggal apumba yaona amasung yumlon-keironabasingbu masamakkum nungsigadabani. Masigi yathang ani asi inbana meida thaduna katpa iratpot amadi atei iratpotsingdagi henna maru-oi.” \p \v 34 Mahakna wakhan tana paokhum pirakpadu urabada Jisuna mangonda hairak-i, “Nahak Mapu Ibungogi leibak adudagi laptre.” \p Masigi matungda kana amatana Jisuda atei wahang ama amuk hangnabagi thouna leikhidre. \s1 Christtagi maramda wahang \r (Mat 22:41-46; Luk 20:41-44) \p \v 35 Adudagi Jisuna Mapugi Sanglen-gi manggolda tambiringeida makhoida wahang ama hanglak-i, “Christta adu David-ki machanupani haina Wayel Yathanggi Ojasingna matou karamna hairibano? \v 36 \x - \xo 12:36 \xo*\xt Isei 110:1\xt*\x*Maramdi Thawai Asengbagi mapanna David masamakna haikhi, \q1 ‘MAPU IBUNGO-na eigi Mapu Ibungoda hai, \q2 Phammu, eigi yetthangbada nahakna, \q2 Thamdriphaoba eina nahakki yeknabasingbu, nanggi nakhong makhada.’ \m \v 37 David masamakna phaoba mangonda ‘Mapu Ibungo’ haina kourabadi Christta adu David-ki machanupa kamdouna oiribano?” \p Yamlaba miyam aduna Ibungogi wa adu haraona tarammi. \s1 Wayel yathanggi ojasinggi phattaba \r (Mat 23:1-36; Luk 20:45-47) \p \v 38 Aduga Jisuna makhoibu tambiraduna hairak-i, “Wayel Yathanggi Ojasing adudagi cheksillu. Makhoina achonba phi settuna koina chatpa amadi keithelnachingba miyam tinba maphamda misingna makhoibu ikai khumnabaga loinana koubirakpa adu pammi. \v 39 Aduga Jihudisinggi tinnapham sanglen synagogue-singda akhannaba phamphamda phamba amadi chakkhangphamda ikaikhumnaba misinggi phamphamda phamba makhoina pammi. \v 40 Makhoina lukhrabisingdagi khudongchaba louduna mayum-makei mulli, aduga misingna unanaba tousinaduna Mapu Ibungoda haijaba adu sangna haijei. Asigumba mising asina henna kanba cheirak phanggani.” \s1 Lukhrabigi katchaba \r (Luk 21:1-4) \p \v 41 Adudagi Jisuna Mapugi Sanglengi sel katpham manakta phamduna miyam aduna sel katchaba adu yenglammi. Inakkhunba mi kaya amadi sel yamna yamna katlammi; \v 42 aduga lairabi lukhrabi amasu laktuna apikpa korigi selmayek ani\f + \fr 12:42 \fr*\ft lepta ani\ft*\f* katlare. \v 43 Adudagi Ibungona magi tung-inbasingbu manakta kousilladuna hairak-i, “Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, lairabi lukhrabi asina atei pumnamaktagi khwaidagi henna sel katchare. \v 44 Maramdi ateising asina makhoigi marangkaiba lan-geidagi saruk khara katle; adubu nupi asinadi lairajarabasu mahakki leijaba pumnamak, haibadi mahakki hingbada changliba areiba pumba katchare.” \c 13 \s1 Mapugi Sanglen thugaiba amadi aroiba matam lakpagi khudamsing Jisuna mangjounana phongdokpa \r (Mat 24:1-28; Luk 21:5-24) \p \v 1 Adudagi Jisuna Mapugi Sanglendagi thorakpada, mahakki tung-inbasinggi maraktagi amana hairak-i, “Yengbiyu Oja Ibungo! Kayada ningthijakhraba nungsing amadi sangsingno?” \p \v 2 Jisuna khumlak-i, “Nahakna chaoraba sangsing asi ubra? Masi pumnamaksing asi thugaiduna manghan-gani, ningkhaidaba lonnaba nung amata phaoba maphamsida thanamloi.” \p \v 3 Adudagi Jisuna Mapugi Sanglen-ga maiyoknana, Chorphon chingthakta phamlingeida Peter, Jacob, John amadi Andrew-na Ibungogi manakta laktuna lonna hanglak-i, \v 4 “Masi pumnamaksing asi karamba matamda thokkadage? Aduga hairibasing asi thokadaba matamdu lakle haibagi khudamsing aduna karino haibadu eikhoida haibiyu.” \p \v 5 Jisuna makhoida hairak-i, “Kananasu nakhoibu lanna lamjingdanaba cheksillu. \v 6 Maramdi mi kaya amana eigi mingda laktuna haigani, ‘Ei Christtani!’ aduga makhoina mi kaya amabu lanna lamjinggani. \v 7 Amasung nakhoina lan amasung lan-gi paoninkhol tagani adubu mipaiganu. Asigumba thoudoksing asi soidana thokkani, adubu aroiba matam adudi thoudoksing asi hek thokpagadi lakloi. \v 8 Maramdi mioi kanglup amana mioi kanglup amagi mathakta; aduga ningthou leibak amana ningthou leibak amagi mathakta lan hourakkani; aduga malemgi tongan tonganba mapham kayada yuhar haba amadi chak tangba thokkani. Pumnamaksing asi naoyekpa hek hourakpagi ahanba cheinakhol adugumbani. \p \v 9 \x - \xo 13:9-11 \xo*\xt Mat 10:17-20; Luk 12:11,12\xt*\x*“Nakhoi nasana nasabu cheksinjou! Maramdi makhoina nakhoibu phaduna wayelsangda pukhatkani. Synagogue-singda makhoina nakhoibu phugani; eigi maramgidamak nakhoina leingakpasing amasung ningthousinggi mamangda eibu thajabagi maramda sakhi pinanaba lepkani. \v 10 Adubu aroiba matam adu laktringeigi mamangda malemgi mioi kanglup khudingmakki mioi pumnamakta Aphaba Pao sandokkani. \v 11 Aduga makhoina nakhoibu phaduna wayelsangda pukhatpa matamda nakhoina kari haigadage haibagidamak hanna karisu waruganu; adubu pungpham aduna lakpada nakhoigi thammoida khanghan khanghanbiba adu haiyu. Maramdi nakhoina nganggadouriba wa adu nakhoidagi natte, adubu Thawai Asengbadagini. \v 12 Aduga machin manaona machin manaobu hat-hannaba pithokkani, matou asigumna mapana machasingbusu pithokkani amasung machasingna mama-mapagi maiyokta leptuna makhoibu hat-han-gani. \v 13 \x - \xo 13:13 \xo*\xt Mat 10:22\xt*\x*Mi pumnamakna eigi maramgidamak nakhoibu yengthigani. Adubu aroiba phaoba chetna lepchaba mahak adubu kanbigani. \p \v 14 \x - \xo 13:14 \xo*\xt Dan 9:27; 11:31; 12:11\xt*\x*“Aduga Mapu Ibungogi wa phongdokpa maichou Daniel-na haikhibagumna Mapugi Sanglenbu mang-han tak-hanba thok-halliba tukkachaningai oiba mahak aduna mahakna leppham thoktaba maphamda leppa nakhoina uba matamda (Apaba mahak aduna khangsanu), Judea-da leiba makhoising adu chingda chenkhisanu. \v 15 \x - \xo 13:15,16 \xo*\xt Luk 17:31\xt*\x*Yumthakta leiba mahak aduna imungda amuk kumthaduna mahakki punanaba pot louduna matam manghandasanu. \v 16 Loubukta leiba mahak adunasu maphi lounanaba mayumda amuk halaktasanu. \v 17 Adubu numitsing aduda mironlibising amasung chajenlibisinggidamakti kayada awaba oiragaba! \v 18 Hairibasing asi ningthamthada thoktanaba Mapu Ibungoda haijou. \v 19 \x - \xo 13:19 \xo*\xt Dan 12:1; Phong 7:14\xt*\x*Maramdi numitsing adu adukki matik awaba oigani, madudi Tengban Mapuna malem hek leisemlakpadagi matam asi phaobada asigumba awa ana amukta thokkhidri. Aduga asigumna waba asi amuk hannasu thoklaroi. \v 20 Aduga Mapu Ibungona numitsing adu kaksinbiba nattanadi mi kana amata hinglamloidabani. Adumakpu, khan-gatpikhraba makhoigidamak, Mapu Ibungona numitsing adu kaksinbikhre. \p \v 21 “Matam aduda kanagumbana, ‘Yeng-u, Christta asida leire,’ nattraga ‘Christta aduda leire’ haina hairaklabadi, nakhoina maduda thajaganu. \v 22 Maramdi Christta sasinnaba amadi Mapu Ibungogi wa phongdoksannaba kaya thorakkani. Makhoina angakpa khudam amadi angakpa thabak kaya touduna, ngamlabadi Mapu Ibungona khangatkhrabasing adu phaoba lanna lamjinggani. \v 23 Nakhoi cheksillu, eina nakhoida pumnamaksing asi mangjounana haire. \s1 Migi Machanupa aduna matik mangalga loinana lenglakpa \r (Mat 24:29-31; Luk 21:25-28) \p \v 24 \x - \xo 13:24 \xo*\xt Isa 13:10; Phong 6:12; Isa 13:10; Eze 32:7\xt*\x*“Aduga awa anagi numitsing adugi matungda numitna mamsin-gani, thana amuk hanna ngallaroi, \v 25 \x - \xo 13:25 \xo*\xt Isa 34:4; Phong 6:13\xt*\x*thawanmichaksingna nongdon atiyadagi tarakkani, aduga nongdon atiyagi panggalsingbu kanna nik-han-gani. \v 26 \x - \xo 13:26 \xo*\xt Dan 7:13; Phong 1:7\xt*\x*Aduga matam aduda Migi Machanupa aduna thoihellaba panggal amadi matik mangalga loinana leichinda lenglakpa mipum khudingmakna ugani. \v 27 Adudagi Ibungona swargadutsingbu malemgi maikei marida thaduna Ibungona khan-gatkhrabasingbu atiya amadi malemgi mapham khudingmaktagi khomjin-gani. \s1 Mitseng khangbagi maramda tambiba \r (Mat 24:32-44; Luk 21:29-33) \p \v 28 “Houjik heiyit pambidagi nakhoina pandam asi khangjillu. Upal asigi masasingda yening hullaktuna manasing panba houraklabada nakhoina kalentha naksillakle haiba khang-i. \v 29 Matou asumna nakhoina thoudoksing asi thoklakpa urabadi matam adu naksillakle, thongjin yousillakle haiba khang-u. \v 30 Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, mirol asina houkhidringei mamangda thoudok pumnamak asi thokkani. \v 31 Atiya amadi malemdi mangkhigani adubu Eigi waheisingdi keidounungda manglaroi. \p \v 32 \x - \xo 13:32 \xo*\xt Mat 24:36\xt*\x*“Aduga karamba matamda numit adu, aduga pungpham adu lakkadage haiba mi kana amatana khangde, swargada leiba swargadutsingnasu aduga Machanupa adunasu khangde, adubu Mapa adukhaktana khang-i. \v 33 Cheksillu, mitseng khang-u amasung haijou, maramdi matam adu keidoungei oigadage haiba nakhoina khangde. \v 34 \x - \xo 13:34 \xo*\xt Luk 12:36-38\xt*\x*Masi mahakki manaisingda thoudang pumnamak sinnaramlaga, magi magi tounanaba thabak piramlaba matungda, thongngakpa aduda mitseng khangnaba hairamlaga mayum thadoktuna langphei chatkhiba yumbu amagumbani. \v 35 Aduna mitseng khang-u, maramdi yumbu aduna karamba matamda hallakadage haiba nakhoina khangde, madu numidangda nattraga ahing nongyaida nattraga chingkhei hullakpada nattraga ayukki matamda oibasu yai. \v 36 Aduga mahakna khanghoudana hallakpada, nakhoina tumba mahakna thengnahan-ganu. \v 37 Aduna eina nakhoida hairiba asi eina pumnamakta hairibani, ‘Mitseng khang-u.’ ” \c 14 \s1 Jisubu hatnanaba khujin thourang touba \r (Mat 26:1-5; Luk 22:1,2; Jn 11:45-53) \p \v 1 \x - \xo 14:1 \xo*\xt Khong 12:1-27\xt*\x*Matamdu Lanthokpibagi Chakkhangba amasung Hamei Yaodaba Talgi Chakkhangba kumhei pangthokkadaba numit nini watlingei matam oirammi. Athoiba purohitsing amadi Wayel Yathanggi Ojasingna lonna Jisubu phananaba amadi hatnanaba khudongchaba yengduna leirammi. \v 2 Adubu Chakkhangbagi kumhei manungda madu tourabadi miyamna irang hourakpa yabagi maramna makhoina madu kumhei pangthoklingei manungda toudananaba hainarammi. \s1 Jisubu Bethany-da thao noibiba \r (Mat 26:6-13; Jn 12:1-8) \p \v 3 \x - \xo 14:3 \xo*\xt Luk 7:37,38\xt*\x*Jisuna Bethany-da leiringeida, yamna kiningai oiraba unsagi lainana naramba mi ama Simon-gi yumda leirammi. Amasung Jisuna charingeida nupi amana asengba nard-na\f + \fr 14:3 \fr*\ft Nard: Himalay chingsanggi lamdamsingda houba manam nungsiba thao amadi mahi semnaba pambi ama.\ft*\f* semba tanglaba, manam nungsiraba teinathao thanna yaoba alabaster kouba nungouna saba chaphu ama puduna laklammi. Aduga mahakna chaphu adu thugairaduna hangdoklaga manam nungsiraba teinathao adu Ibungogi kokthakta heithabirammi. \v 4 Maduda mapham aduda leiriba mi kharadi saoraduna amaga amaga hainarak-i, “Manam nungsiraba teinathao asi mang-hanbagi kari kanaba leibage? \v 5 Masi yollamlabadi denarii chahumdagi henna yollamgadabani aduga sel aduna lairabasingda pinaramba yarambani!” Aduna makhoina nupi adubu minungsi leitana cheirammi. \p \v 6 Adubu Jisuna hairak-i, “Mahakki apamba adu adum toujasanu, nakhoina mangonda karigi yetlibano? Mahakna eihakkidamak yamna phaba amadi phajaraba thabak ama toubire. \v 7 \x - \xo 14:7 \xo*\xt Aniwa 15:11\xt*\x*Maramdi nakhoina lairabasingga matam pumnamakta loinadunata lei, aduga nakhoina hek pamba matam amada hekta nakhoina makhoibu mateng pangbasu yai. Adubu eidi nakhoiga matam pumnamakta leiminnaroi. \v 8 Mahakna touba ngamjaba adu mahakna toukhre; mahakna eigi hakchangda manam nungsiraba teinathao asi heibiduna mangjounana eibu leirol channabagidamak thourang toujare. \v 9 Houjik, eina nakhoida tasengnamak hairibasini, Aphaba Pao sandokpa malemgi mapham khudingda, mahakpu ningsingba oina mahakna toukhiba adu phongdokkani.” \s1 Judas-na Jisubu pithokpada yaba \r (Mat 26:14-16; Luk 22:3-6) \p \v 10 Adudagi, tung-inba taranithoi adugi ama oiriba Judas Iscariot-na Jisubu athoiba purohitsingda pithoknanabagidamak makhoigi manakta chatlammi. \v 11 Makhoina mahakna haiba adu tabada haraorammi amasung mangonda sel pigani haiduna wasaklammi. Adudagi Judas-na Jisubu makhoida pithoknabagi achaba tanja yengba hourammi. \s1 Jisuna mahakki tung-inbasingga loinana Lanthokpibagi Chakkhangba chaminnaba \r (Mat 26:17-25; Luk 22:7-14,21-23; Jn 13:21-30) \p \v 12 Hamei Yaodaba Talgi Chakkhangbagi ahouba numit, Lanthokpibagi Chakkhangbagi yaomachasing hatpa numit aduda, Jisugi tung-inbasingna Ibungoda hanglak-i, “Eikhoina kadaida chattuna Ibungogidamak Lanthokpibagi Chakkhangbagi chaklen adu thourang toujaba Ibungona pambibage?” \p \v 13 Adudagi Jisuna tung-inbasinggi maraktagi makhoi ani tharaduna hairak-i, “Nakhoina sahar aduda chatlu, aduga nakhoina ising pun puba nupa ama thengnagani. Mahakki tung illu. \v 14 Aduga mahakna changba yum adugi yumbu aduda haiyu, ‘Oja Ibungona hairi, Eina eihakki tung-inbasingga loinana Lanthokpibagi Chakkhangba chagadaba ka adu kadaidano?’ \v 15 Adudagi mahakna, sem-saduna thourang pumnamak loiraba, chaoraba mathakki ka ama nakhoida utlakkani. Mapham aduda eikhoigidamak chaklen thourang tou.” \p \v 16 Adudagi tung-inbasing aduna mapham adu thadoktuna sahar aduda chatkhraga Ibungona makhoida haikhibagumna pumnamaksing adu makhoina thengnarammi; amasung makhoina maphamduda Lanthokpibagi Chakkhangbagi chaklen thourang toure. \p \v 17 Numidang matam oiraklabada, Jisuna tung-inba taranithoi aduga loinana lakle. \v 18 \x - \xo 14:18 \xo*\xt Isei 41:9\xt*\x*Aduga makhoina phamduna charingeida, Jisuna hairak-i, “Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, eiga chaminariba nakhoigi naraktagi amana eihakpu pithokkadouri.” \p \v 19 Maduda makhoi mapukning warammi. Amasung makhoina Ibungoda amamamta oina mathang mathang hanglak-i, “Madu eira?” \p \v 20 Jisuna khumlak-i, “Nakhoi taranithoigi maraktagi eihakka loinana tenggotta tal lupminariba mahaknani. \v 21 Mapugi Puyada haikhibagumna Migi Machanupa adu sigani adubu Migi Machanupa adubu pithokpa mahak adudi kayada awaba oigadaba! Mahakkidamakti mahak poklamdabana henna pharamgadabani!” \s1 Ibungogi Chakkhangba houdokpa \r (Mat 26:26-30; Luk 22:14-20; 1 Cor 11:23-25) \p \v 22 Makhoina charingeida, Jisuna tal ama louduna Mapu Ibungobu thagatcharaga machet machet setladuna mahakki tung-inbasingda piraga hairak-i, “Tal asi louduna chao, masi eigi hakchangni.” \p \v 23 Amasung Ibungona anggur mahi tenggot ama amuk loukhatladuna madugidamak Mapu Ibungobu thagatcharaga makhoida thaknanaba pire, amasung makhoi pumnamakna madu thakle. \v 24 \x - \xo 14:24 \xo*\xt Khong 24:8; Jer 31:31-34\xt*\x*Adudagi Jisuna makhoida hairak-i, “Masi Mapu Ibungo amadi mahakki misinggi oiba anouba warepnaba adugidamak, miyamgidamak tabikhraba eigi eeni. \v 25 Eina nakhoida tasengnamak hairibasini, Tengban Mapugi leibakta nouna anggur mahi thakkadaba numit adu laktriba phaoba eina amuk hanna anggur mahi asi thaklaroi.” \p \v 26 Adudagi makhoina Mapu Ibungo thagatpa isei ama saklamlaga Chorphon Chingda chatkhre. \s1 Peter-na Jisubu yaroidaba adu mangjounana khanghanba \r (Mat 26:31-35; Luk 22:31-34; Jn 13:36-38) \p \v 27 Jisuna makhoida hairak-i, “Nakhoi pumnamakna eibu thadoklamgadouri, maramdi Mapugi Puyana hai, ‘Eina yaosenbabu yeithugani, aduga yaosing adu chaithokkani.’ \v 28 \x - \xo 14:28 \xo*\xt Mat 28:16\xt*\x*Adubu eina hinggatlaba matungda nakhoidagi hanna eina Galilee-da chatkani.” \p \v 29 Peter-na khumlak-i, “Atei pumnamakna thadoklabasu eina Ibungobu keidounungda thadokloi.” \p \v 30 Jisuna Peter-da hairak-i, “Eina nangonda tasengnamak hairibasini, ngasi ahing yenbarabana anirak khongdringeigi mamangda nangna eibu khangde haina ahumlak haigani.” \p \v 31 Maduda Peter-na henna kanthi thokna khumlak-i, “Eihakna Ibungoga loinana siminnaba taraba phaobada eina madu keidounungda hairoi.” \p Aduga tung-inba atei pumnamaksu matou adugumna loina hairammi. \s1 Jisuna Gethsamane ingkholda haijaba \r (Mat 26:36-46; Luk 22:39-46) \p \v 32 Makhoina Gethsamane kouba maphamda laklabada Jisuna mahakki tung-inbasingduda hairak-i, “Eina haijaringeida maphamsida phamlammu.” \v 33 Aduga Ibungona Peter, Jacob amadi John-bu mahakka loinana purammi. Amasung Ibungogi pukning amadi thawai waba houraklammi, \v 34 Aduga Ibungona makhoida hairak-i, “Eigi thammoisi sigadaba makhei khamthengna ware. Aduna nakhoi mapham asida mitseng khangduna leirammu.” \p \v 35 Adudagi Ibungona manglomda khara chatlaga leimaida tuthajaduna, yarabadi awa anagi pungpham asi mangondagi lanthokkhinaba haijakhi. \v 36 Ibungona haijarak-i, “Abba\f + \fr 14:36 \fr*\ft Aramiac lonni, Ipa haibani.\ft*\f*, Ipa Ibungo, nahakki naphamdadi pumnamak oithokpa ngaktani. Awa-anagi tenggot asi eingondagi louthokpiyu. Adumakpu eihakki aningba oidaduna nahakki aningba adumak toubiyu.” \p \v 37 Adudagi Ibungona halakpada tung-inba ahum adu tumduna leiramba thengnare. Maduda Ibungona Peter-da hairak-i, “Simon, nahak tumlibra? Nahakna pung amakhak phaoba mitseng khangba ngamdabra?” \v 38 Aduga Ibungona makhoida hairak-i, “Nakhoina athembada tadananaba mitseng khang-u amadi haijou. Thawainadi maningngi adubu hakchangnadi masolli.” \p \v 39 Adudagi Ibungona amuk chatthokkhiduna hanna haikhiba waheising adu chap mannana haiduna haija-nijarammi. \v 40 Amasung Ibungona amuk halakpada tung-inbasing adu tumduna leiramba thengnare; maramdi makhoi tumningbana mamittu lumtharammi. Aduga makhoina Ibungoda kari haigadage haibasu khanglamde. \p \v 41 Ibungona ahumlaksuba oina halakpa matamda mahakna makhoida haikhi, “Nakhoi houjikphaoba tumduna amadi potthaduna leiribra? Yare okle! Pungpham adu lakle. Yeng-u, Migi Machanupa adubu pap chenbasinggi makhutta pithokkadouri. \v 42 Hougatlu, eikhoi chatsi, eibu pithokkadaba mi adu asida leire.” \s1 Jisubu phaba \r (Mat 26:47-56; Luk 22:47-53; Jn 18:3-12) \p \v 43 Jisuna nganglingeimaktada, taranithoigi maraktagi ama oiriba Judas-na, athoiba purohitsing, Wayel Yathanggi ojasing, amadi ahal lamansingna tharakpa thangsang amadi cheitup paiba yamlaba miyam amaga loinana lakle. \v 44 Ibungobu pithokpa mahak aduna miyam aduda inggit touraduna hairak-i, “Eina chupkadouriba nupa asi nakhoina pamliba mi aduni, mahakpu phaduna cheksinna sennaduna pukho.” \p \v 45 Judas-na maphamduda hek thungbaga, Jisugi manakta changduna “Oja Ibungo, Oja Ibungo” haina kouraduna Ibungobu chuple. \v 46 Adudagi makhoina Jisubu phare. \v 47 Adubu mapham aduda leptuna leirambasinggi maraktagi amana mahakki thangsang sattoktuna Purohitlen-gi manaida yanduna mahakki mana kakthatle. \v 48 Adudagi Jisuna makhoising aduda hairak-i, “Nakhoina eihakpu leibakki wayel pathap thugaiba tamthiba mi ama phagadoubagumna thangsang amadi cheitup paiduna laklibra? \v 49 \x - \xo 14:49 \xo*\xt Luk 19:47; 21:37\xt*\x*Numit khudinggi eina Mapugi Sanglenda tambiduna nakhoiga loinana leiminnarammi maduda nakhoina eibu phakhide. Adubu madu Mapugi Puyagi wa adu thungnanabani.” \p \v 50 Adudagidi tung-inba pumnamakna Ibungobu thadoklamlaga chenkhre. \p \v 51 Aduga kanagumba muga manbi phi amatamak setpa naha amasu Jisugi matung illakpada yaorammi. Makhoina mahakpu phananaba hotnarammi, \v 52 adubu mahakna maphi adu hundoklamduna maphi amata yaodana chenkhirammi. \s1 Jisubu purohitlen-gi mangda pukhatpa \r (Mat 26:57-68; Luk 22:54,55,63-71; Jn 18:13,14,19-24) \p \v 53 Adudagi makhoina Jisubu Purohitlen-gi manakta purammi amasung athoiba purohitsing, ahal lamansing amadi Wayel Yathanggi ojasing pumnamak tillare. \v 54 Tallaktuda Peter-na laptakna Ibungogi tung illaktuna Purohitlen-gi sumangda changlakle. Aduga maphamduda mahakna ngaksenbagi thabak touribasingga phamminnaduna mei tiklammi. \v 55 Amasung Jisubu hatnabagi yathang pinanaba athoiba purohitsing amadi Sanhedrin\f + \fr 14:55 \fr*\ft Luchingba humphutaranithoina saba Jihudisinggi khwaidagi panggal amadi matik leiba wayellup.\ft*\f* apumbana mahakki maiyokta maralgi sakhi pinaba mi thirammi. Adubu makhoina mi kana amata phanglamde. \v 56 Maramdi sakhi mayam amana Jisugi maiyokta minamba sakhi pirabasu makhoina hairibasingdu amaga amaga amata mannaramde. \p \v 57 Adudagi mi kharana hougatlaktuna Jisugi maiyokta minamba sakhi piraduna hairak-i, \v 58 \x - \xo 14:58 \xo*\xt Jn 2:19\xt*\x*“ ‘Mioibagi khutna saba Mapugi Sanglen asi eina mang-han-gani, aduga numit humnigi manungda mioibagi khutna saba nattaba atoppa Mapugi Sanglen ama eina sagani’ haina nupa asina haiba eikhoina tahou-i.” \v 59 Adumakpu makhoisu, makhoina piriba sakhi adu amata manaramde. \p \v 60 Adudagi Purohitlen aduna makhoi pumnamakki mamangda lepkhatladuna Jisuda hanglak-i, “Nahakna paokhum amata piraroidra? Mising asina nahakki maiyokta siriba naralsing asi karino?” \p \v 61 Adubu Jisuna paokhum amata pidana tumminna leirammi. Adudagi Purohitlen aduna amuk Jisuda hanglak-i, “Nahak miyamna thagatnariba Ibungo adugi Machanupa Christta adura?” \p \v 62 \x - \xo 14:62 \xo*\xt Dan 7:13\xt*\x*Jisuna khumlak-i, “Eimakni, aduga Migi Machanupa aduna Ingam-ngamba Mapu Ibungogi yetthangbada phamba amadi nongmadon leichilakta lenglakpa nakhoina ugani!” \p \v 63 Adudagi Purohitlen aduna maphi segairaduna hairak-i, “Eikhoina sakhi ama amuk karigi mathou taribage? \v 64 \x - \xo 14:64 \xo*\xt Levi 24:16\xt*\x*Mahakna Mapu Ibungobu thina ngangba nakhoina tare. Nakhoina kari khallibage?” \p Amasung makhoi pumnamakna Ibungogi mathakta sibada matik chai haiduna maral pire. \p \v 65 Adudagi makhoi kharana Ibungoda tin sitchinba hourammi amasung mamit khumjillaga phuduna “Kanana nangbu phubano haiyu” haiduna makhoina hairammi. Amasung ngaksenbagi thabak toubasing aduna Ibungobu lousilladuna khupakna thare. \s1 Peter-na Jisubu yadaba \r (Mat 26:69-75; Luk 22:56-62; Jn 18:15-18,25-27) \p \v 66 Peter-na makhada, sumangda mei tiktuna leiringeida Purohitlen-gi manai nupisinggi maraktagi ama laklammi. \v 67 Peter-na mei tiklibadu mahakna urabada, mahakna Peter-da munna yengladuna hairak-i, “Nahaksu Nazareth-ki Jisuga loinarambani.” \p \v 68 Peter-na maduda khumlak-i, “Nahakna hairibadu karino haiba ei khangde aduga wakhal tabasu ngamde.” Adudagi Peter-na hojanglomda thokkhre. Matam adumaktada yenbarabana khonglakle. \p \v 69 Aduga manai nupi aduna mapham aduda Peter-bu amuk urabada akoibada leplibasing aduda amuk hairak-i, “Mahak asi makhoisinggi maraktagi amani!” \v 70 Adubu Peter-na amuk hanna natte haina khumle. \p Ngaihak amuk leiraga manakta leplambasing aduna Peter-da amuk hairak-i, “Awoibamak nahak makhoisinggi maraktagi amani, maramdi nahak Galilee-dagini.” \p \v 71 Handakti Peter-na wasakladuna makhoida hairak-i, “Karigumba eina chin thiramlabadi Mapu Ibungona eingonda sirap touba oisanu. Nakhoina ngangnariba nupa adu ei tasengna khangde.” \p \v 72 Matam adumaktada yenbarabana aniraksuba oina khonglakle. Aduga Jisuna mangonda haikhiba, “Yenbarabana anirak khongdringeigi mamangda nangna eibu khangde haina ahumlak haigani” haina haikhibadu ningsinglakle. Amasung madu khallubada mahak thammoi sokladuna kaple. \c 15 \s1 Pilate-ki mangda Jisubu pukhatpa \r (Mat 27:1,2,11-14; Luk 23:1-5; Jn 18:28-38) \p \v 1 Ayuk hek oibaga athoiba purohitsingna ahal lamansing, Wayel Yathanggi Ojasing, amadi Sanhedrin-gi mi apumbaga unaraduna makhoigi poram yatle. Adudagi makhoina Jisubu yotli thangduna puraga Pilate-ki makhutta sinnare. \v 2 Amasung Pilate-na Ibungoda hangkhi, “Nahak Jihudisinggi ningthoura?” \p Jisuna khumlak-i, “Hoi, nahakna madu haidokchare.” \p \v 3 Athoiba purohitsingduna Jisugi mathakta maral kaya ama sirammi. \v 4 Maram aduna Pilate-na Ibungoda amuk hanglak-i, “Nahakna paokhum amata piraroidra? Yeng-u, makhoina nangonda naral kaya yamna siribano!” \p \v 5 Adubu Jisuna amuk hanna paokhum amata pikhidre, amasung maduda Pilate yamna ngaklammi. \s1 Jisubu sibagi yathang piba \r (Mat 27:15-26; Luk 23:13-25; Jn 18:39–19:16) \p \v 6 Lanthokpibagi chakkhangba khudingda Pilate-na miyamgi apamba phadok amabu thadokpibagi chatnabi leirammi. \v 7 Matam aduda maming Barabbas kouba phadok ama leirammi. Barabbas amadi mahakka phadok taminnaribasingdu leibakki maiyokta houba ihou amada mi hatlubagidamak phabani. \v 8 Amasung miyam aduna Pilate-ki manakta laktuna mahousagum phadok amabu thadokpinanaba hangjarammi. \v 9 Maduda Pilate-na makhoida hanglak-i, “Nakhoina Jihudisinggi ningthou adubu eina nakhoigidamak thadokpiba pambra?” \v 10 Maramdi kalak mihoubagi maramna athoiba purohitsing aduna Jisubu phaduna mangonda sinnarakpani haiba Pilate-na munna khanglammi. \p \v 11 Adubu Jisugi mahutta Barabbas-pu makhoigidamak thadokpinaba Pilate-ta haijanaba athoiba purohitsingna miyam aduda insillammi. \v 12 Adudagi Pilate-na miyam aduda amuk hanna hairak-i, “Adudi nakhoina Jihudisinggi ningthou kouriba mangonda eina kari touba nakhoina pambage?” \p \v 13 Makhoina laorak-i, “Mahakpu cross-ta pang tingduna hatlu!” \p \v 14 Maduda Pilate-na hanglak-i, “Adubu mahakna kari aranba toukhrabage?” \p Adubu makhoina hennadum kanna laorak-i, “Mahakpu cross-ta pang tingduna hatlu!” \p \v 15 Maduda Pilate-na miyam adubu pelhanba pamladuna mahakna Barabbas-pu makhoigidamak thadokpire. Aduga mahakna Jisubu phuhallaga cross-ta hatnanaba pithokle. \s1 Lanmisingna Jisubu noknaba \r (Mat 27:27-31; Jn 19:2,3) \p \v 16 Adudagi lanmising aduna Jisubu leingak-mapugi leipham Praetorium-gi sumang manungda pusille aduga lanmi kangbu apumbabu punna kousille. \v 17 Makhoina Ibungobu manggra machugi phi setchinbire aduga tingkhanggi luhup ama semladuna Ibungogi kokthakta upsinbire. \v 18 Adudagi makhoina karem-kathainaduna khurumlaga hairak-i, “Khurumjari, Jihudigi Ningthou!” \v 19 Adudagi makhoina Ibungogi makokta cheina phubire, tin sitchinbire amasung khuru khudak kullaga noknaduna Ibungoda khurumle. \v 20 Makhoina Ibungobu noknaraba matungda Ibungodagi manggra machugi phi adu louthoklaga mahakki masagi maphi adu amuk setchinbire. Aduga makhoina Ibungobu cross-ta hatnanaba puthorakle. \s1 Jisubu Cross-ta pang tingduna hatpa \r (Mat 27:32-44; Luk 23:26-43; Jn 19:17-27) \p \v 21 \x - \xo 15:21 \xo*\xt Rom 16:13\xt*\x*Adudagi makhoina Alexander amadi Rufus-ki mapa, maming Simon kouba, khunggangdagi changlakpa Cyrene lamgi nupa ama lambida thengnarammi amasung lanmising aduna mahakpu namduna Jisugi cross adu puhallammi. \v 22 Aduga makhoina Jisubu Golgotha haibadi handokpada “Kokki Sarugi Mapham” haina kouba mapham aduda purakle. \v 23 Maphamduda makhoina yuda myrrh\f + \fr 15:23 \fr*\ft Myrrh: Hidak, ake-amou amadi manam nungsiba thao oina sijinnaba udagi phangba potsakni. Cross-ta pang tingbada cheina hanthanabagidamak yuda yansindunasu pithaknei.\ft*\f* yansinduna Ibungoda pithaknaba hotnarammi adubu Ibungona madu thakkhide. \v 24 \x - \xo 15:24 \xo*\xt Isei 22:18\xt*\x*Adudagi makhoina Ibungobu cross-ta pang tingle aduga Ibungogi maphising adu kana kanagi oigadage haiduna makhoi masel laibak chang yengnaduna yennarammi. \v 25 Makhoina Ibungobu cross-ta pang tingba matamdu ayukki pung mapan tabada oirammi. \v 26 Amasung Ibungobu maral siba warol “Jihudisinggi Ningthou” haina i-ba adu cross aduda thetlammi. \v 27 Makhoina Ibungoga loinana huranba anibusu, amana Ibungogi yetta aduga amana oida cross-ta pang tinglammi. \v 28 Aduga Mapugi Puyada haiba “Ibungo mahakpu wayel yathang thugaibasinggi marakta challe” haiba wa adu thungle. \p \v 29 \x - \xo 15:29 \xo*\xt Isei 22:7; 109:25; Mrk 14:58; Jn 2:19\xt*\x*Adudagi manak aduwaida chatthok chatsin touriba misingna Ibungoda thina nganglammi amasung mangak nomladuna Ibungoda noknaduna hairak-i, “Mapugi Sanglen thugaiduna numit humnida sagatkadaba nahak, \v 30 houjik cross-tagi kumtharaktuna nasabu kanjou!” \p \v 31 Matou adugumna athoiba purohitsing amasung Wayel Yathanggi Ojasingnasu Jisubu noknaduna amaga amaga hainarak-i, “Mahakna mi ateibudi kanbi adubu mahak masabudi kanjaba ngamjade! \v 32 Eikhoina uduna thajananaba Israel-gi Ningthou, Christta asi houjik cross-tagi kumtharaksanu.” \p Aduga Jisuga loinana cross-ta pang tingminnariba makhoi ani adunasu mahakpu ikaiba pirammi. \s1 Jisu siba \r (Mat 27:45-56; Luk 23:44-49; Jn 19:28-30) \p \v 33 Numityungba matamda leibak sinba thungna pung ahum amambana kupsillammi. \v 34 \x - \xo 15:34 \xo*\xt Isei 22:1\xt*\x*Pung ahum tarakpa matamduda Jisuna ahouba khonjelga loinana laorak-i, “Eloi, Eloi, lama sabachtani?” masigi wahanthokti “Eigi Tengban Mapu Ibungo, eigi Tengban Mapu Ibungo, nangna eibu karigi thadokpiribano?” haibani. \p \v 35 Mapham aduda leiriba makhoi kharana madu tarabada hairak-i, “Yeng-u, mahakna Elijah-bu kouri!” \v 36 \x - \xo 15:36 \xo*\xt Isei 69:21\xt*\x*Makhoigi maraktagi amana chenkhiduna sponge\f + \fr 15:36 \fr*\ft Achouba ipakta leiba thawai panba potsak amadagi oirakpa ising chupsinba potsak ama.\ft*\f* ama asinba yuda luptuna chei amagi matonda lengsillaga madu thaknanaba Ibungogi chinbalda thamladuna hairak-i, “Ngaikho! Mangonda kari amata touganu, mahakpu cross-tagi louthanaba Elijah lakpra haibadu eikhoi yengkhisi.” \p \v 37 Adudagi Jisuna khonjel houna laoramlaga, thawai thakhre. \p \v 38 \x - \xo 15:38 \xo*\xt Khong 26:31-33\xt*\x*Matam aduda Mapugi Sanglen-gi asengba maphamgi phijang adu mathaktagi makha phaoba ani thokna segairammi. \v 39 Amasung Ibungona laoramba amadi kamdouna thawai thakhibage haibadu cross mamangda lepliba lanmi chamagi makok aduna urabada, mahakna hairak-i, “Nupa asi asengbamak Tengban Mapugi Machanupani.” \p \v 40 \x - \xo 15:40,41 \xo*\xt Luk 8:2,3\xt*\x*Mapham aduda nupi kharasu arappadagi yengduna leirammi. Makhoigi marakta Magdalene Mary, naha oiba Jacob amadi Joseph-ki mama Mary, amasung Salome yaorammi. \v 41 Jisuna Galilee-da leiringeida makhoina Ibungogi matung injaduna thougal toujarammi. Amasung Ibungoga loinana Jerusalem-da lakminnakhiba nupi kaya amasu mapham aduda leirammi. \s1 Jisubu leiron chanba \r (Mat 27:57-61; Luk 23:50-56; Jn 19:38-42) \p \v 42 Numit adu Thourang Langba numit haibadi potthaba Numitki mamanggi numit oirammi. Maram aduna numidangwairam naksillaklabada, \v 43 Sanhedrin-gi ikai khumnaraba mihut ama oiriba, aduga Tengban Mapugi leibakpu khourangna ngaijariba misak amasu oiriba, Arimathea-gi Joseph-na Pilate-ki manakta thouna phana chattuna Jisugi hakchang adu nijakhi. \v 44 Aduga asuk thuna Jisu sire tabada Pilate ingak ngaklammi. Adudagi mahakna lanmi chamagi makok adu koukhattuna Jisu siba kuirabra haina mangonda hanglammi. \v 45 Aduga lanmi chamagi makok adugi paodam tarabada, Pilate-na hakchang adu Joseph-ta sinnakhi. \v 46 Aduga Joseph-na muga manbi phi ama leiraga, Ibungobu louthaduna phi aduna yomlaga nungjaoda huttuna semba mongphamda thamlammi. Adudagi mahakna mongphamgi changpham aduda chaoraba nungjao ama onsinduna thamle. \v 47 Amasung Magdalene Mary, amadi Joseph-ki mama Mary-na Jisugi hakchang adu kadaida thambage haibadu yeng-hourammi. \c 16 \s1 Jisu hinggatpa \r (Mat 28:1-8; Luk 24:1-12; Jn 20:1-10) \p \v 1 Potthaba numitki matam\f + \fr 16:1 \fr*\ft Thangja numitki numidangwairam pung tarukki matung\ft*\f* lanthokkhraba matungda, Magdalene Mary\f + \fr 16:1 \fr*\ft Magdala sahargi Mary\ft*\f*, Jacob-ki mama Mary amasung Salome-na Jisugi manakta chattuna mahakki hakchangda teirunaba manam nungsiba pot leirammi. \v 2 Aduga chayolgi ahanba numitki ayuk anganbada, numitna hek thorakpaga makhoina mongphamda chatlammi. \v 3 Amasung lambida makhoi masel amana amada hangnarammi, “Kanana eikhoigidamak mongphamgi changphamda thingliba nung adu onthokpigadage?” \v 4 Adubu makhoina maphamdu youraduna yengba matamdadi chaoraba nungjao adu hanana onthoktuna leiramba ure. \v 5 Aduga makhoina mongpham manungda changbada achonba angouba phi setpa naha oiriba nupa ama yetthangba nakanda phamduna leiba ure, amasung maduda makhoi yamna ngaklammi amasung akiba phaorammi. \p \v 6 Adubu mahakna makhoida hairak-i, “Ngakkanu! Cross-ta pang tingduna hatkhraba Nazareth-ki Jisu nakhoina thiribani haiba ei khang-i. Ibungodi hinggatkhre! Mahak mapham asida leitre. Yeng-u, Ibungobu thamlamba mapham adu asini. \v 7 \x - \xo 16:7 \xo*\xt Mat 26:32; Mrk 14:28\xt*\x*Nakhoina houjik chattuna pao asi Peter amadi Ibungogi atei tung inbasingda tamlu, ‘Ibungodi nakhoigi mang thaduna Galilee-da chatkhre; mahakna nakhoida haikhibagumna nakhoina Ibungobu mapham aduda ujagani.’ ” \p \v 8 Adudagi nupising adu kibana nikladuna amadi ngakpaga loinana mongpham adudagi thuna thoraktuna chenkhirammi. Aduga makhoina kibadagi mi kana amatada karisu haidre. \s1 Jisuna Magdalene Mary-da uhanbiba \r (Mat 28:9,10; Jn 20:11-18) \p [ \v 9 Chayolgi ahanba numitki ayuk anganbada Jisuna sibadagi hinggatlaba matungda mahakna lai phattaba taret tanthokpikhiba Magdalene Mary-da ihan hanna uhanbire. \v 10 Amasung Mary-na chatkhiduna tengtha naowoiduna leiriba Ibungoga loinarambasing aduda thoudok adu tamle. \v 11 Adum oinamak Ibungo hinggatle aduga mahakna Ibungobu ujare haina Mary-na makhoida tamba aduda makhoina thajaramde. \s1 Jisuna mahakki tung- inba anida uhanbiba \r (Luk 24:13-35) \p \v 12 Madugi matungda Ibungona tung-inba anina khunggangda asum chatlingeida Ibungona tonganba sakwongda makhoida uhanbire. \v 13 Makhoi anina hallaklaga Ibungoga loinarambasing aduda thoudok adu tamle, adubu makhoina makhoi anigi wa adubusu thajaramde. \s1 Jisuna makhoi taramathoida uhanbiba \r (Mat 28:16-20; Luk 24:36-49; Jn 20:19-23; Pakhon 1:6-8) \p \v 14 Ikon konbada, tung-inba makhoi taramathoina chaminnaduna leiringeida Jisuna makhoida uhanbire. Makhoigi thajaba leitaba amadi Ibungona hinggatlaba matungda Ibungobu ujarabasing adubu thajadaba makhoigi akanba thamoi adugidamak makhoibu cheirammi. \v 15 Adudagi Ibungona makhoida hairak-i, “Taibangpan-gi mapham khudingda chattuna mipum khudingda Aphaba Pao sandok-u. \v 16 Thajaduna baptize louraba makhoi adubu kanbigani adubu thajadaba makhoi adubudi maral leihan-gani. \v 17 Aduga thajabasingda angakpa thabaksing tounaba panggal pigani. Makhoina eigi mingda lai phattabasing tanthokkani; makhoina anouba lonsing nganggani; \v 18 Makhoina makhoigi makhutna lilsing paikhatlabasu aduga hu thaklabasu maduna makhoida amangba karisu thok-halloi; makhoina anabasinggi mathakta khut thambibada anabasingna phajagani.” \s1 Jisubu swargada loukhatkhiba \r (Luk 24:50-53; Pakhon 1:9-11) \p \v 19 Ibungo Jisuna makhoida wa ngangba loiraba matungda, Ibungobu swargada loukhatkhre aduga Tengban Mapugi yetthangbada Ibungona phamle. \v 20 Adudagi Ibungogi tung-inbasingna mapham khudingda chattuna Aphaba Pao sandokle, aduga Ibungona makhoiga loinana thabak tourammi amasung makhoina sandokliba pao adu achumbani haibadu makhoigi angakpa thabaksing aduna utlammi. Amen.]