\id JAS - Mbula NT with Gen, Exo, Ruth, Psa, Pro, and Jonah [mna] -Papua New Guinea 1996 (DBL 2015) 
\h Yems 
\toc1 Ro Ta Yems Ibeede 
\toc2 Yems 
\toc3 Yems 
\mt1 Ro Ta Yems Ibeede  
\c 1  
\p
\v 1 Nio Yems. Nio mbesooŋo ki Anutu mi Merere kiti Yesu Krisi. Aŋbeede sua ti ima piom Israel un bizin laamuru mi ru ta kombot leŋaleŋa irao lele ta boozomen. Aigule ambaiŋana ima piom. Ŋonoono.\x + \xo 1:1 \xt Mt 13:55; Yo 7:35; Ŋgo 15:13; Ga 1:19\x*   
\s1 Toomboŋana ipombol urlaŋana kiti  
\p
\v 2 O niom toŋmatiziŋ tio, sombe pataŋana matakiŋa indeeŋe yom, na irao leleyom ndabok men.\x + \xo 1:2 \xt Mt 5:11+; Ibr 12:11; 1Pe 1:6\x*  
\v 3 Pa niom kuute: Toomboŋana sa isombe indeeŋe yom, mi sombe kikiskis urlaŋana tiom, nako ipombol yom be kemender mbolŋana mi kabaada pataŋana.\x + \xo 1:3 \xt Ro 5:3+; 1Pe 1:7\x*  
\v 4 Tana kemender mbolŋana mi kiskis urlaŋana tiom. Naso pataŋana tana ipiyooto ŋonoono ambaiŋana piom, mi mbulu tiom iŋgeeze kat, mi karao pa mbulu ki Anutu.   
\p
\v 5 Sombe tomtom tiom sa, irru ŋgar ambaiŋana, na bela isuŋ Anutu be ikam lene ŋgar pakan. Ni ko ikam pini. Pa ni mata merereŋana. Ikamam sorok koroŋ matakiŋa pa tomtom ta boozomen. Mi ni niini gesges somŋana.\x + \xo 1:5 \xt 1Kin 3:9+; Tut 2:3+; Mt 7:7; Yo 15:7\x*  
\v 6-7 Sombe tomtom sa isuŋ Anutu pa koroŋ sa, na bela isuŋ raama leleene iurla. Mi leleene iwe ru pepe. Pa sombe leleene iwe ru, nako Anutu ikam kosa sa pini som. Pa tomtom ta kembena, ni kembei duubu ta miiri ikam ma ipol kankaana. Ila kena, ila kena.\x + \xo 1:6-7 \xt Mk 11:24\x*  
\v 8 Tana ito mbulu tamen som. Pa ŋgar kini ruruŋa tau.   
\s1 Tomtom sorokŋana mi tomtom ta le koroŋ boozo  
\p
\v 9 Sombe tomtom urlaŋana sa ni sorokŋana, na irao leleene ndabok mi niini ise. Pa ni tomtom zaanaŋana pa Anutu mataana.\x + \xo 1:9 \xt Yems 2:5\x*  
\v 10 Mi tomtom ta le koroŋ boozo na, sombe ikilaala kembei koroŋ kini ta boozomen tana koroŋ sorok pa Anutu mataana, na ni tomini irao leleene ndabok. Pa ni ko imbot su toono ma alok na som. Molo som to imeete kembei ta manman pwoono.\x + \xo 1:10 \xt Mbo 90:5+, 103:15+; 1Kor 7:31\x*  
\v 11 Iti tuute manman pwoono. Sombe zoŋ ise mi ikan, to imelle mi itop ma ka aigau imbiriizi. Ina zaala tamen tau pizin wal tau len koroŋ boozo na. Ko tikamam uraata kizin mi ila ila ma aigule tasa, to timap.\x + \xo 1:11 \xt 1Yo 2:17\x*   
\s1 Toomboŋana ka mbulu  
\p
\v 12 Sombe toomboŋana ise ki tomtom sa mi iwati pa sanaana, mi ni imender mbolŋana ma ilip pa toomboŋana tana, inako indeeŋe kampeŋana biibi. Pa Anutu ko ikam le mogar ta kizin wal ta tiporou ma tilip na. Mogar tana na, mbotŋana mata yaryaaraŋana ta Anutu imbuk ka sua pataaŋa kek be ikam pizin wal ta tiur lelen pini na.\x + \xo 1:12 \xt 2Tim 4:8; 1Pe 5:4; Tur 2:10\x*   
\p
\v 13 Mi kere! Sombe toomboŋana ise ki tomtom tasa mi iwati pa sanaana, na ni isuk sua pa Anutu pepe. Kokena iso ta kembei: “Iŋgi ko Anutu ta iwat yo i.” Na som. Pa Anutu, ni iwadat ti som. Mi koroŋ sananŋana sa irao be iyaaru Anutu be ikam sanaana na som.  
\v 14 Iti tomtom itundu lelende, ta ipeyei ŋgar sananŋan mi iwadat ti, mi iyaryaaru iti be takam sanaana.\x + \xo 1:14 \xt Un 3:6; Ro 7:7+\x*  
\v 15 Ka zaala ta kembei: Ŋgar sananŋana imaŋga piti muŋgu. Mi sombe ŋgar tana imbotmbot ma iwe biibi, tona iur ŋonoono mi ipeebe mbulu sananŋana. Mi sombe mbulu sananŋana ila ila ma iwe biibi, to ipeebe meeteŋana.\x + \xo 1:15 \xt Ro 6:23\x*   
\p
\v 16 O niom toŋmatiziŋ tio ta leleŋ piom ilip na, kere yom. Kokena ŋgar sa ipandelndel yom.  
\v 17 Koroŋ ambaimbaiŋan mi ndabokbokŋan ta boozomen imar pa kar saamba. Tamanda Anutu ta ikamam piti sorok. Ni mat katuunu ta iur zoŋ, puulu, mi pitik. Mi mbulu kini itortooro som, mi koroŋ sa irao ipakaala mat kini mi kampeŋana kini na som.\x + \xo 1:17 \xt Mt 7:11; Yo 3:27; 1Kor 4:7; 1Yo 1:5\x*  
\v 18 Ni ito itunu leleene mi ikam sua kini ŋonoono piti, bekena itooro iti ma tewe popoŋanda, mi ikam ti ma tewe ni lutuunu bizin. Naso tewe mataana pa koroŋ boozomen ta ni iur zin na.\x + \xo 1:18 \xt Yo 1:13; 1Pe 1:23; Tur 14:4\x*   
\p
\v 19 O niom toŋmatiziŋ tio ta leleŋ piom ilip na, keleŋ sua tio ti mi motoyom kiskis. Iti ta boozomen bela tayaraama kwondo. Tana tipiri sua karau pepe. Teleŋleŋ kat sua kizin tomtom. Mi ketende malmal karau pepe.  
\v 20 Pa mbulu ki ketende malmal, ina irao be ipiyooto mbulu ndeeŋeŋana ta Anutu leleene pa i na som.  
\v 21 Tana mbulu sananŋan boozomen tau iwedet ta gorgori mi iŋgeeze pa Anutu mataana som na, kezem kat. Mi kokoto ituyom mi kakan la sua kini ta ni iur la leleyom kek na. Pa sua tana, mburaanaŋana. Irao be ikamke yom ma kombot ndabok.\x + \xo 1:21 \xt Lu 8:15; Ro 13:12; 1Kor 15:1+; Kol 3:8; 1Pe 2:1\x*   
\p
\v 22-23 Mi kere. Iti bela toto Anutu sua kini. Kokena teleŋleŋ sorok, mi toto som, to tapakaam itundu, mi tewe kembei tomtom ta itiiri ruŋguunu ila natiloŋa, mi tamen iurpe ruŋguunu som,\x + \xo 1:22-23 \xt Mt 7:21,26+; Lu 11:28; Ro 2:13; Yems 2:14\x*  
\v 24 to ila mi loŋa men mi mataana mbiriizikaala ruŋguunu mini.  
\v 25 Tutu ki Krisi ta isan ti la sanaana mburaana, ina ambai komboono. Tana tomtom sa, sombe mataana iŋgalŋgal, mi ikiskis, mi ikamam ka mbulu, inako indeeŋe kampeŋana biibi pa uraata kini ta boozomen.\x + \xo 1:25 \xt Mbo 19:7; Ro 8:2; Yems 2:12\x*   
\s1 Mbulu ta indeeŋe kat Anutu ŋgar kini  
\p
\v 26 Sombe tomtom sa iso ni iurla ki Anutu mi imbesmbeeze pini, mi tamen imboro kat kwoono som, na ni ipakaam itunu. Pa urlaŋana ta kembena, ina koroŋ sorok. Ko iur ŋonoono sa som.\x + \xo 1:26 \xt Mbo 34:13, 39:1, 141:3; 1Pe 3:10\x*  
\v 27 Mi urlaŋana ta isaana som, mi iŋgeeze kat pa Tamanda Anutu mataana, ina ta kembei: Tu'uluulu zin moondo mi zin noroŋa pa pataŋana kizin, mi matanda iŋgalŋgal itundu pa pai kiti. Kokena ŋgar toono kana ikeske iti.\x + \xo 1:27 \xt Mt 25:35+; Ro 12:2\x*   
\c 2  
\s1 Lende ŋger pa tomtom ta boozomen  
\p
\v 1 O niom toŋmatiziŋ tio, niom kuurla ki Merere kiti Yesu Krisi kembei ni ta azuŋka katuunu mi iswe kat Anutu piti. Tana leyom ŋger pa tomtom ta boozomen. Kokena kapakur wal pakan, mi wal pakan na kerepiili zin.\x + \xo 2:1 \xt  Mt 22:16; Ŋgo 10:34; Yems 2:9\x*   
\p
\v 2 Nio aŋso paso? Tomtom ru. Ta, ni mbio uunu. Iru pa mburu ambaimbaiŋan, mi kukuugu milmilŋana imbot sala namaana. Mi tomtom toro, ni sorokŋana, mi iru pa mburu maraazaŋana. Niom sombe kulup yom pa suŋŋana, mi wal ru ta kembei tile be tigaaba yom, inako kakam parei pizin?  
\v 3 Ina kozo ko kapakur tomtom ta iru pa mburu ambaimbaiŋan mi koso pini: “Mar, mbulem su mbalia ndabokŋana ti.” Mi tomtom sorokŋana, nako koso pini ta kembei: “Ai, nu mender tana,” som, “Mar, mbulem su ta kumbuŋ uunu.”  
\v 4 Kere. Mbulu tiom tana ambai? Som. Niom koso kitiiri waeyom bizin mi kipitpeleele zin ta kembei, na ŋgar sananŋana izeebe yom kek.   
\p
\v 5 O niom toŋmatiziŋ tio ta leleŋ piom ilip na, niom kuute som? Zin wal ta tomtom toono kan tire zin kembei zin sorrokŋan, ina Anutu ipeikat zin be ipombol zin ma tirao kat pa urlaŋana, mibe zan pa kar kini. Kar tana, ni imbuk sua muŋgu kek be ikam pizin wal tau tiur lelen pini na.\x + \xo 2:5 \xt  Lu 6:20; 1Kor 1:26+\x*  
\v 6 Tamen niom na, kerepilpiili zin wal sorrokŋan. Lak. Ziŋoi ta tiurur pataŋana piom mi tipamendernder yom pa sua? Ina zin mbio uunu tau.\x + \xo 2:6 \xt  1Kor 11:22\x*  
\v 7 Mi ziŋoi ta tipasansaana Krisi zaana ambaiŋana ta ise tiom na? Ina zin tau. Kere som?   
\p
\v 8 Peeze ki Anutu na, ka tutu biibi ta imbot la bude ta kembei:  
\q1 Lelem pa tomtom ta boozomen, kembei ta lelem pa itum.\x + \xo 2:8 \xt  Wkp 19:18\x*  
\b  
\p Niom sombe koto kat tutu tamen tina, inako kakam kat mbulu.\x + \xo 2:8 \xt  Mt 19:19; Ro 13:8+; Ga 5:14\x*  
\v 9 Tamen sombe kakam mbulu raraate pa tomtom ta boozomen som, mi kapakur wal pakan, mi kerepiili zin pakan, na mbulu tiom tana iswe yom kembei komolo tutu ki Anutu kek.  
\v 10 Pa kere. Sombe tomtom sa ito tutu ta boozomen, mi tamen imolo pa tutu tamen sa, inako uunu kini isaana ma kembei tomtom ta imolo tutu ta munŋaana men.\x + \xo 2:10 \xt  Mt 5:19; Ga 3:10\x*  
\v 11 Pa Anutu tamen ta iso: “Pasaana ula pepe,” mi “Pun tomtom ma imeete pepe.” Tana nu sombe pasaana ula ka tutu som, mi tamen pun tomtom ma imeete, na ta tina. Nu molo tutu kek.\x + \xo 2:11 \xt  Kam 20:13+; Ro 13:9\x*   
\p
\v 12-13 Tana motoyom iŋgal ituyom be mbulu tiom mi sua tiom ito kat tutu ki Krisi. Pa tutu tana irao be isan ti la sanaana mburaana. Mi indeeŋe mbeŋ kaimer na, Anutu ko itiiri iti pa tutu tana. Tana zin tau timuŋaiŋai zin tomtom som na, zin tomini, Anutu ko imuŋai zin som, mi iur kadoono pizin. Mi zin ta titoto mbulu ki muŋaiŋana, nako nin ise mi lelen ambai.\x + \xo 2:12-13 \xt  Mt 5:7, 18:32+, 25:41+; Yems 1:25+\x*   
\s1 Sombe urlaŋana ipiyooto mbulu ambaiŋana som, na imeete kek  
\p
\v 14 O niom toŋmatiziŋ tio, sombe tomtom sa iso ni iurla ki Krisi, mi tamen ikamam ka mbulu som, nako urlaŋana kini tana iuuli be parei? Som. Pa urlaŋana ta kembei irao iwe zaala pini be Anutu ikamke i na som.\x + \xo 2:14 \xt  Mt 7:21,26; Ro 6:15; Ga 5:6; Yems 1:23\x*  
\v 15 Lak, sombe toŋmatiziŋ tiom pakan len mburu som mi kan kini som, mi timbot ŋoobo kat,\x + \xo 2:15 \xt  Lu 3:11; 1Yo 3:17+\x*  
\v 16 mi sombe ku'uulu zin som, mi koso sua men pizin ta kembei: “Ai, kala raama leleyom ambai mi kakam koyom kini mi kuru leyom mburu. Kokena niyom tekteege.” Nako sua tiom tana iuulu zin be parei? Som.  
\v 17 Ina raraate men pa urlaŋana. Sombe koroŋ ki sua men, mi ipiyotyooto mbulu ambaiŋana som, na imeete kek.   
\p
\v 18 Mi tiom tasa ko imaŋga mi iso ta kembei: “Wal pakan timbol pa urlaŋana, mi wal pakan na, timbol pa mbulu ambaiŋana.” Tamen nio ko aŋpekel ta kembei: Sombe nu urla, mi tamen kamam ka mbulu som, na sokorei ta iswe kembei urlaŋana ku koroŋ ŋonoono? Som. Mi nio na, aŋre ta kembei. Mbulu tio ambaiŋana ta izzwe kembei urlaŋana tio ina koroŋ ŋonoono.\x + \xo 2:18 \xt  Yems 3:13\x*  
\v 19 Mi nu ta zzo ta kembei: “Nio ti aŋurla kembei Anutu tamen ta imbotmbot.” Ina ambai. Mi tamen zin bubuŋana sananŋan tiurla ta kembei tomini. Tanata timoto kan ma timbotmbot.\x + \xo 2:19 \xt  Mk 1:24\x*   
\p
\v 20 Nu kankaanaŋom! Sombe nu so ta kembei: “Nio aŋurla ki Anutu,” mi tamen kamam ka mbulu som, na urlaŋana ku koroŋ ŋono somŋana. Parei? Ko aŋpaute u pa sua ti ka uunu?   
\p
\v 21 Motom ise ki tumbundu Abaraam. Ni iwe tomtom ndeeŋeŋana pa Anutu mataana be parei? Uunu imbot la mbulu kini tau ikam lutuunu Isak be iwe patoronŋana pa Anutu.\x + \xo 2:21 \xt  Un 22:1+\x*  
\v 22 Re kek? Mbulu ki Abaraam, ta ikam uraata ramaki urlaŋana kini, mi ikam ma urlaŋana kini iwe koroŋ ŋonoono kat.\x + \xo 2:22 \xt  Ibr 11:17+\x*  
\v 23 Tana sua ta tibeede pataaŋa kek na, iur ŋonoono. Sua ta kembei:  
\q1 Abaraam, ni iurla ki Anutu. Tana Anutu ipomoozi mi ire i kembei ni tomtom ndeeŋeŋana.\x + \xo 2:23 \xt  Un 15:6; Ro 4:3\x*  
\m Uunu tana ta tipaati be “Anutu toroono.”   
\p
\v 24 Tana iti sombe tuurla, mi tamen takamam ka mbulu som, inako irao som. Bela mbulu ambaiŋana igaaba urlaŋana kiti, tona tewe ndeeŋeŋanda pa Anutu mataana.   
\p
\v 25 Mi motoyom ise ki moori ta zaana Reap tomini. Ni moori zaala lwoono kana. Tamen iuulu zin ŋgoŋana ki Yosua ma timbot ambai, mi iurpe len zaala be tiko ma tila len. Uraata kini tana, ta ikam ma Anutu ire i kembei ni moori ndeeŋeŋana.\x + \xo 2:25 \xt  Yos 2:1+, 6:17,25; Ibr 11:31\x*  
\v 26 Tana sombe tomtom sa iurla men, mi ikamam ka mbulu som, na urlaŋana kini imeete kek. Kembei ta iti tomtom. Sombe bubuŋanda imap piti, na temeete.\x + \xo 2:26 \xt  Yems 2:17\x*   
\c 3  
\s1 Iti bela tomboro kat kwondo  
\p
\v 1 O niom toŋmatiziŋ tio, kokena tomtom tiom boozo tiserseere be tipaute zin tomtom pa sua ki Anutu. Pa iti tuute: Zin wal ta so tipaute zin tomtom na, Anutu ko itiiri kat zin pa mbulu mi uraata kizin. Mi sombe tikam ŋoobo, na ni ko iŋgal kat matan. \x + \xo 3:1 \xt  Mt 23:8; 1Pe 5:3\x*   
\p
\v 2 Iti ta boozomen totoptop pa zaala matakiŋa. Mi sombe tomtom sa irao be imboro kwoono, na ni irao kat pa mbulu ki Anutu. Tomtom ta kembena ko irao be igabiizi itunu pa mbulu ta boozomen. \x + \xo 3:2 \xt  Mbo 34:13; Mt 12:37; Yems 1:26\x*  
\v 3 Kere. Iti tu'urur wooro musaana ila bapalo kuzuunu bekena tapazali ma ito kat zaala. Mi bapalo na, mbili biibi. Tamen wooro musaana tana irao be ikam peeze pini.  
\v 4 Mi wooŋgo ta kembena. Ina koroŋ biibi. Mi ka peeze na, biibi som. Tamen sombe miiri mi duubu ipambiŋbiŋ wooŋgo mataana, na tomtom peeze kana irao itooro peeze musaana tana, mi wooŋgo ko iko pa lele ta ni isombe ila pa i.  
\v 5 Ina zaala tamen tau pa kwondo. Kwondo, ina koroŋŋanda musaari. Mi ka kalŋaana mi mburaana na, biibi ma ilip.  
\p Kere. You keseene musaari, ina irao be imaŋga mi ikan lele pakaana ta biibi kat ma imap. \x + \xo 3:5 \xt  Mbo 12:3+, 73:8+\x*  
\v 6 Mi kwondo ta kembena. Ina koroŋŋanda musaari. Tamen ipeyei sua sananŋan matakiŋa boozomen, mi ipasansaana mbotŋana kiti, mi ŋgar kiti, mi lelende, ma isaana kat. Kembei ta you ipasaana su biibi. Pa kwondo ikamam mburaana la ki kar sanaana tau. \x + \xo 3:6 \xt  Mt 5:22; Mk 7:15\x*   
\p
\v 7 Iti tomtom tarao be tomboro koroŋ saŋsaŋŋan matakiŋa ma matan isu. Koroŋ su kan, tai kan, yok kan, mi zin man, ina tomtom tipamormor zin lup kek.  
\v 8 Tamen tomtom sa irao be imboro kat itunu kwoono na som. Pa kwondo, ina koroŋ sananŋana kat, mi iurur niini som. Inoknok sanaana kamŋana mi ipasansaana zin tomtom. \x + \xo 3:8 \xt  Mbo 140:3; Ro 3:13+\x*   
\p
\v 9-10 Kwondo tamen tau. Mi ikamam uraata ru. Pa ipakurkur Tamanda Anutu ta Merere kiti na, mi iwirri sua sananŋana pa waende bizin ta Anutu iur zin kembei itunu ruŋguunu na, mi ipasansaana zin. Tana sua mataana ru ta iwedet pa kwondo. O niom toŋmatiziŋ tio, takam ta kembei pepe. \x + \xo 3:9-10 \xt  Un 1:26\x*  
\v 11 Parei, ko tai ziru yok tilup mi tise pa yok bukbukŋana tamen?  
\v 12 Som. Mi ko we iur ŋonoono kembei ta puke, som kaŋar iur ŋonoono kembei ta kun? Som. Mi tai ta kembena. Ko irao be itooro ma iwe yok ambaiŋana be tiwin? Na som. \x + \xo 3:12 \xt  Mt 7:16\x*   
\s1 Ŋgar ambaiŋana imarmar pa Anutu  
\p
\v 13 Tomtom tiom sa, sombe ni le ŋgar ambaiŋana mi ikamam kat ŋgar, na bela ikototo itunu mi ikamam mbulu ambaiŋana men. Pa mbulu tana, ta ko iswe i kembei ni le ŋgar ambaiŋana. \x + \xo 3:13 \xt  Ep 5:15\x*   
\p
\v 14 Tamen sombe motoyom mburmbur pa waeyom bizin, mi kakamam kaisiigi be ituyom zoyom iwe biibi, na kapakur ituyom mi koso koto sua ŋonoono pepe. Kokena kapakaam. \x + \xo 3:14 \xt  Ro 2:23; 1Yo 4:20\x*  
\v 15 Pa ŋgar ta kembei imar pa kar saamba som. Ina ŋgar toono kana mi ŋgar kiti tomtom. Ŋgar ta kembei na, zin bubuŋana sananŋan ta tipeyei. \x + \xo 3:15 \xt  1Kor 2:6+; Yems 1:5,17\x*  
\v 16 Paso, mbulu ki matanda mburmbur mi takam kaisiigi pa itundu zanda be iwe biibi, ina ipiyotyooto mbulu sananŋan matakiŋa. Mi ko ikam ma koroŋ sa irao iloondo kat na som. \x + \xo 3:16 \xt  1Kor 3:3; Ga 5:19+\x*   
\p
\v 17 Tamen ŋgar ta ki kar saamba i, na ipiyotyooto mbulu ta kembei: Takamam mbulu ŋgeezeŋana men, mi lelende pa mbulu luumuŋana. Mi sombe tomtom tikam ŋoobo ti, na topokot som. Mi tamaŋmaŋ pa itundu ŋgar kiti som, mi tumuŋaiŋai zin tomtom. Mi tipiyotyooto ŋonoono ambaimbaiŋan boozo. Mi takam mbulu boozomen tana ma imbol piti, mi takam raama lelende. \x + \xo 3:17 \xt  Ro 12:9+; 1Pe 1:22; 1Yo 3:18\x*   
\p
\v 18 Zin wal ta tikamam uraata be tiluplup zin tomtom ma lelen iwe tamen na, zin kembei tomtom ta iwaswaaza kini iweniwen ambaimbaiŋan. Kaimer uraata kizin tana kola iur ŋonoono, mi ipiyooto mbulu ambaimbaiŋan boozo. \x + \xo 3:18 \xt  Yesa 32:17; Mt 5:9; Pil 1:11; Ibr 12:11\x*   
\c 4  
\s1 Tuur lelende pa koroŋ toono kan pepe  
\p
\v 1 Uunu parei ta malmal mi ŋoŋi imbotmbot la mazwoyom? Keteyom izze pa koroŋ bozboozo tau! Tabe ipiyotyooto mbulu tana.\x + \xo 4:1 \xt Ro 7:23; 1Pe 2:11\x*  
\v 2 Pa sombe keteyom ise pa koroŋ sa, to kakam kinkiini be kakam. Mi sombe karao be kakam som, to motoyom mburmbur pa waeyom bizin koroŋ kizin. Tabe keteyom malmal, mi niomŋan koŋooŋo ma koporou, mi kaparpun yom mabe kemetmeete. Nio aŋso kat piom. Koroŋ ta niom leleyom pa na, kakam som paso, kuzuŋzuŋ Anutu pa koroŋ tana som.  
\v 3 Mi sombe kusuŋi pa koroŋ sa, na ni ko irao ileŋ la suŋŋana tiom som. Paso, ŋgar tiom ambai som, mi leleyom pa koroŋ soroksorok ki kuliyom men.\x + \xo 4:3 \xt Mbo 66:18; 1Yo 3:22\x*   
\p
\v 4 Niom wal pakamkaamŋoyom! Sua ta kumbuk pa Anutu be kewe ni lene kat, ta kipizil ndemeyom pa kek. Niom kuute som? Tomtom ta sombe iur kat leleene pa koroŋ toono kan, na ni iwe Anutu ka koi. Pa wal boozomen ta so tiur kat lelen pa koroŋ toono kan, ina tiur koi pa Anutu.\x + \xo 4:4 \xt Mbo 73:27; Mt 6:24; Yo 17:14; Ro 8:7+; 1Yo 2:15\x*  
\v 5 Ka sua tibeede pataaŋa kek ta kembei: “Bubuŋana ta Anutu iur la lelende na, ŋgar kini imbol be ikam ti ma tewe ni lene men.” Sua tina ŋonoono men. Kokena niom kosombe ina sua sorok.\x + \xo 4:5 \xt Kam 20:3, 34:14; Ga 5:17\x*   
\p
\v 6 Mi Anutu kampeŋana kini, ina biibi ma ilip. Tana sua lwoono toro iso ta kembei:  
\q1 Zin wal ta tipakurkur zitun na, Anutu ikototo zin.  
\q1 Mi zin wal ta tikototo zitun na, ni ikampewe zin.\x + \xo 4:6 \xt Mbo 138:6; Tut 3:34; Lu 14:11; 1Pe 5:5\x*  
\v 7 Tana kokoto ituyom, kembeeze pa Anutu, mi koporou mbolŋana be kiziiri Tomtom Sanaana. Naso iko piom.\x + \xo 4:7 \xt Ep 4:27, 6:11+; 1Pe 5:8+; 1Yo 5:18\x*  
\v 8 Mi koŋuru Anutu. Naso ni imbot kolouŋana piom. O niom tomtom sananŋoyom, kuurpe mbulu tiom ma ambai. Mi niom ta ŋgar tiom iwe ruruŋa na, kuurpe leleyom ma iŋgeeze.\x + \xo 4:8 \xt Mbo 24:4+, 73:28; Yems 1:8; 1Yo 3:3\x*  
\v 9 Keseeŋge mi menmeen yom mini pepe. Kayamaana kat sanaana tiom, mi leleyom ipata pa, mi kataŋ. Kakam tiŋiizi, mi leleyom ipata kat pa sanaana tiom.\x + \xo 4:9 \xt Mt 5:4; Lu 6:25\x*  
\v 10 Mi kokoto ituyom pa Merere mataana. Naso ni iwit yom.\x + \xo 4:10 \xt Mt 23:12; 1Pe 5:6\x*   
\s1 Taŋgal sua pa waende bizin pepe  
\p
\v 11 O niom toŋmatiziŋ tio, niomŋan waeyom bizin kaparŋgal sua piom pepe. Pa tomtom ta sombe itirtiiri waene bizin pa mbulu kizin mi iŋgalŋgal sua pizin na, irepiili tutu ki Krisi, mi isombe iur itunu ma iwe biibi pa. Pa Krisi iso piti be tuur lelende pizin tomtom. Tana nu sombe tirtiiri waem bizin pa mbulu kizin, na nu to tutu kini tana mini som.\x + \xo 4:11 \xt Mbo 15:3; Lu 6:37; Ro 2:1; 1Pe 2:1\x*  
\v 12 Pa Anutu itutamen ta tutu katuunu, mi zaana be itiiri zin tomtom pa mbulu kizin. Mi ni itutamen ta irao be ikamke zin, mi irao be ipasaana zin. Tana nu asiŋ ta sombe tiiri waem bizin pa mbulu kizin, mi so zin sananŋan?\x + \xo 4:12 \xt Mt 10:28; Ro 14:4\x*   
\s1 Tapase pa itundu pepe  
\p
\v 13 Keleŋ! Niom ta kozzo ta kembei: “Koozi som gaaga, to amkwai ma amla pa lele toro. Mi ko ambot pa puulu pakan mi amkam mburooŋo be amkam leyam koroŋ boozo.”\x + \xo 4:13 \xt Lu 12:16+\x*  
\v 14 Niom tina, wal kankaanaŋoyom! Koroŋ tabe ipet ta gaaga i, niom komboro? Som. Mi swoyom ta kembena. Ituyom komboro som. Pa mbotŋana tiom isu toono ti, ina kembei ta you ka kakoi ta ikumuundu, mi imbot rimen, to imap.\x + \xo 4:14 \xt Mbo 39:4-11, 109:23; Yems 1:10+\x*  
\v 15 Tana koso men ta kembei: “Sombe Anutu leleene, inako tombot mi takam uraata ti. Mi so som, inako som.”\x + \xo 4:15 \xt Ŋgo 18:21; Ibr 6:3\x*  
\v 16 Tamen niom kozzo kembena som. Mi kapase pa ituyom mburoyom mi kalŋoyom izalla sorok. Mbulu ta kembei, ina ambai som kat.  
\v 17 Mi kere. Tomtom sa, sombe iute mbulu ambaiŋana tabe ikam i, mi tamen ikam som, ina ni ikam sanaana.\x + \xo 4:17 \xt Lu 12:47; Yo 9:41\x*   
\c 5  
\s1 Sua ta ila pizin mbio uunu  
\p
\v 1 Niom wal ta leyom koroŋ boozo na, keleŋ! Leleyom ipata mi kakam tiŋiizi biibi. Pa pataŋana biibi ta iŋgi be ikam yom i. \x + \xo 5:1 \xt Lu 6:24; 1Tim 6:9\x*  
\v 2-3 Pat gol ma silba mi mburu ambaimbaiŋan ta kondoundou lae pa ituyom na, munŋaana men kola ibuuzu ma isaana lup, mi ikan yom kembei ta you. Pa iŋgi toono swoono igarau kek. Tamen niom kakamam kinkiini be kondou koroŋ boozo mete pa ituyom. Koroŋ tiom tana, ta iswe yom pa sanaana tiom. \x + \xo 5:2-3 \xt Mt 6:19\x*   
\p
\v 4 Kere! Wal ta tikamam uraata pa mokleene tiom na, kiŋgimgiimi kat zin som. Mi pat kizin pakan kalwoono ta kuruutu ma imbotmbot, ina iboboobo sala pa Merere. Pa tiŋiizi kizin wal tiom uraata kan na, Anutu mbura keskeezeŋana ileŋ kek. \x + \xo 5:4 \xt Lo 24:14+\x*   
\p
\v 5 Niom, mbotŋana tiom ta kakam su toono, ina ambai men. Kembel mbeezeŋana pa koroŋ kuliyom kana. Tabe kutum kat leyom ma tau! Tana kere yom. Pa aigule tabe tikas yom i, ta ka nol igarau kek. \x + \xo 5:5 \xt Lu 12:19+, 16:19+\x*  
\v 6 Pa zin tomtom ndeeŋeŋan ta len uunu sa isaana som na, niom kapamender zin, mi kupun zin ma timetmeete. Mi zin naman ise ma tiporoukaala zitun som. \x + \xo 5:6 \xt Mt 5:39\x*   
\s1 Iti tagabiizi itundu, mi tasa Merere kiti  
\p
\v 7 O niom toŋmatiziŋ tio, kemender mbolŋana mi kabaada pataŋana, mi kazza Merere kiti be imiili ma imar mini. Kakam ŋgar pizin tomtom ta tiwaswaaza kini pa mokleene kizin. Zin keten pitpit som. Tiur matan pa mai ambaiŋana tabe ipet pa kaimer i, mi tizza zoŋ mi yaŋ be ikam ma toono ipiyooto kini ŋonoono. \x + \xo 5:7 \xt Mk 4:26+; Lu 21:19; Ibr 10:36+\x*  
\v 8 Ina mbulu raraate men piti. Bela temender mbolŋana mi tabaada pataŋana, mi tazza Merere kiti. Pa molo som to imiili ma imar mini. \x + \xo 5:8 \xt Ro 13:11+; Ibr 10:37; 1Pe 4:7\x*   
\p
\v 9 Tana koyyo kwoyom pa waeyom bizin pepe. Pa Ni tabe itiiri iti pa mbulu kiti i, imendernder kataama kwoono i. Kokena iŋgal motoyom. \x + \xo 5:9 \xt 1Kor 4:5; Yems 4:11\x*   
\p
\v 10-11 O niom toŋmatiziŋ tio, motoyom ise ki Anutu kwoono bizin ta muŋgu tikam sua kini na. Iti tere zin kembei kampeŋana ki Anutu imbot se kizin. Paso, pataŋana boozo izze kizin, mi timbot ŋoobo kat. Tamen timender mbolŋana mi tibaada pataŋana boozomen tana ma irao swon. Mbulu kizin tana, ina iwe kin ambaiŋana piom be koto. Mi kakam ŋgar pa Yop tomini. Mbol kini, niom keleŋ kek. Ni, pataŋana boozomen ikami. Tamen izem urlaŋana kini som, mi imender mbolŋana. Tanata kaimer Anutu iuuli mi ikampe i kat. Pa Anutu, ni leleene izanzaana piti, mi imuŋaiŋai iti. \x + \xo 5:10-11 \xt Kam 34:6; Yop 1:20+, 42:10; Mbo 103:8; Mt 5:12\x*   
\p
\v 12 Niom toŋmatiziŋ tio, koroŋ biibi kat tabe motoyom iŋgalŋgal, ina ta kembei: Sombe kumbuk sua pa koroŋ sa, na kapaata koroŋ saamba kana, som koroŋ toono kana, som koroŋ toro sa zaana be ipombol sua tiom tana pepe. Tana sombe kumbuk sua be kakam koroŋ sa, na koso ta kembei: “E, nio ko aŋkam.” Mi sombe leleyom be kakam som, na koso ta kembei: “Som, nio ko aŋkam som.” Koso men ta kembei, mi koto sua tiom. Ina irao. Kokena Anutu iŋgal motoyom. \x + \xo 5:12 \xt Mt 5:33+\x*   
\s1 Suŋŋana kizin wal urlaŋan, ina koroŋ mburaanaŋana  
\p
\v 13 Sombe tomtom tiom tasa pataŋana indeeŋi, na bela isuŋ pa Anutu. Mi sombe tomtom sa imbot ndabok mi menmeeni, na bela imbo mboe mi ipakur Anutu zaana. \x + \xo 5:13 \xt Ep 5:19; Pil 4:6; Kol 3:16\x*  
\v 14 Mi sombe tomtom sa, ni mete ikami, na bela iboobo zin mboroŋan ki lupŋana tiom ma tila kini, be tisuulu ŋgere sala kuliini, mi tisuŋ Anutu be iurpe i. \x + \xo 5:14 \xt Mk 6:13,18\x*  
\v 15 Mi sombe tisuŋ raama lelen iurla, inako Merere iurpe tomtom tana, mi iwiti ma imaŋga. Mi sombe tomtom tana ikam sanaana, na Merere ko ireege pini. \x + \xo 5:15 \xt Mt 9:2\x*  
\v 16 Tana kaparswe sanaana tiom, mi kaparsuŋ piom. Naso Anutu iurpe yom ma niyom ambai. Pa suŋŋana ki tomtom ndeeŋeŋana, ina koroŋ mburaanaŋana mi iurur ŋonoono. \x + \xo 5:16 \xt Mbo 34:15+; Yo 9:31; 1Yo 1:9\x*   
\p
\v 17 Motoyom ise ki Anutu kwoono Ilia. Ni tomtom raraate kembei ta iti. Mi indeeŋe ta ni ikamam suŋŋana mbolŋana pa Anutu be yaŋ isu pepe, na Anutu ileŋ suŋŋana kini, mi yaŋ sa isu som ma irao ndaama tel mi pakaana. \x + \xo 5:17 \xt 1Kin 17:1+; Lu 4:25\x*  
\v 18 Mi kaimer ni isuŋ mini be yaŋ isu, to Anutu ikam ma yaŋ isu. Tabe toono ipiyooto kini ŋonoono ma ipet mini. \x + \xo 5:18 \xt 1Kin 18:42+\x*   
\s1 Lende uraata be tapazal zin tomtom ta tipaŋoobo  
\p
\v 19 O niom toŋmatiziŋ tio, sombe tomtom tiom tasa ipaŋoobo pa zaala ki sua ŋonoono, na niom leyom uraata be kakami ma imiili mini. \x + \xo 5:19 \xt Mt 18:15; Ga 6:1\x*  
\v 20 Mi leleŋ be kuute kat ta kembei: Sombe tomtom sananŋana sa isaŋsaŋ pa zaala ki Anutu, na tomtom ta so ikami ma imiili mini, nako ikamke tomtom tana pa meeteŋana, mi iwe zaala pa sanaana kini ta boozomen be imap ma ila ne. \x + \xo 5:20 \xt 1Tim 4:16; 1Pe 4:8\x*