\id 2TI - Mbula NT with Gen, Exo, Ruth, Psa, Pro, and Jonah [mna] -Papua New Guinea 1996 (DBL 2015) \h 2 Timoti \toc1 Ro Ta Paulus Ibeede Pa Timoti Ma Iwe Ru Pa \toc2 2 Timoti \toc3 2Tim \mt1 Ro Ta Paulus Ibeede Pa Timoti Ma Iwe Ru Pa \c 1 \p \v 1 Nio Paulus, ŋgoŋana ki Yesu Krisi. Anutu itunu leleene mi iur yo be aŋsoyaara sua kini mbukŋana pa mbotŋana ŋonoono ta takamam la ki Yesu Krisi i. \v 2 O lutuŋ Timoti, nio aŋbeede ro ti ima paso, leleŋ pu ilip. \p Tamanda Anutu mi Merere kiti Yesu Krisi ko tikampe u, mi timuŋai u, mi timboro u ma mbot ambai. Ŋonoono.\x + \xo 1:2 \xt Ŋgo 16:1; 1Tim 1:2\x* \s1 Paulus ipombol Timoti be imender mbolŋana mi isoyaara uruunu ambaiŋana \p \v 3 Nio aŋurur leleŋ imap ma ilala ki Anutu, mi aŋbesmbeeze pini raama leleŋ ŋgeezeŋana, kembei ta muŋgu tumbuŋ bizin tikamam na. Mi mbeŋ ma aigule na, nio motoŋ iŋgalŋgalu pa suŋŋana tio mi leleŋ ambai pa Anutu pa kampeŋana kini ta ise ku na.\x + \xo 1:3 \xt Ro 1:8+; Pil 3:5; 1Tes 1:2, 3:10\x* \v 4 Mi aŋso aŋre u to leleŋ ndabok kat. Pa nio motoŋ iŋgal mazwaana ta ituru taparzem ti mi nu taŋ na. \v 5 Mi motoŋ lala tomini pa mbulu ku ta urla kat ki Anutu raama lelem, kembei tumbum moori Lois mi nom Yunis na.\x + \xo 1:5 \xt 2Tim 3:15\x* \p \v 6 Uunu tiŋgi ta aŋso aŋpei ŋgar ku mini ta kembei: Muŋgu indeeŋe ta aŋur nomoŋ sala utem na, Anutu ikampe u mi ikam lem mburom be mbeeze pini. Mburaana tana, motom iŋgal be payaryaara totomen, kembei ta tomtom tisegergeere you na.\x + \xo 1:6 \xt 1Tim 4:14\x* \v 7 Pa Bubuŋana ta Anutu ikam piti, ina ipombolmbol ti be tomoto som, mi ikamam ma lelende par piti mi iuluulu iti be takam kat ŋgar mi tagabiizi itundu.\x + \xo 1:7 \xt Ro 8:15\x* \p \v 8 Tana mender mbolŋana, kam sua ki Merere kiti pizin tomtom mi pombol zin be tiurla kini. Ŋonoono, iŋgi aŋbotmbot lela ruumu sanaana pa Krisi zaana. Mi mbulu ta tikam pio na, nu kom miaŋ pa pepe, mi moto pepe. Kozo mender mbolŋana mi baada pataŋana pa uruunu ambaiŋana kembei ta nio i. Anutu ko ipombol u pa itunu mburaana be kam ta kembena.\x + \xo 1:8 \xt Ro 1:16; Ep 3:1+; Pil 4:4; 2Tim 2:3\x* \v 9 Anutu ni ikamke iti, mi iboobo iti ma tewe lene kek, bekena toto zaala kini potomŋana. Mi uunu imbot la itundu mbulu kiti, som uraata kiti ambaiŋana sa na som. Ina ni ito itunu leleene mi kampeŋana kini tau. Pa iti tomtom ta tesekap la ki Krisi i, na muŋgu kat, indeeŋe ta Anutu iur kosa sa zen na, ni leleene iur piti be ikampe iti.\x + \xo 1:9 \xt Ro 8:28; Ep 1:4, 2:8+; 1Tes 4:7; Tit 1:2, 3:4+\x* \v 10 Mi iŋgi ulaaŋa kiti Yesu Krisi isu toono, mi iswe kampeŋana tina ma imbot mat, mi ipunmeete meeteŋana mburaana kek. Mi uruunu ambaiŋana kini ta iswe zaala tabe tilip pa meeteŋana mi takam mbotŋana mata yaryaaraŋana.\x + \xo 1:10 \xt Ro 16:25; 1Kor 15:26,54+; Kol 1:26; 1Pe 1:20\x* \p \v 11 Nio, Anutu iur yo ma aŋwe ŋgoŋana kini, mi iŋgo yo be aŋsoyaara uruunu ambaiŋana tana pizin tomtom mi aŋpaute zin pa.\x + \xo 1:11 \xt Ŋgo 9:15; Ga 1:15+; 1Tim 2:7\x* \v 12 Uunu tina ta aŋbadbaada pataŋana boozomen tiŋgi. Tamen nio aŋmoto kosa sa som, mi koŋ miaŋ som. Iŋgi niŋ se paso, nio aŋute Tomtom ta aŋpase pini i. Tana aŋurla kat ta kembei: Uruunu ambaiŋana ta ni iur mar nomoŋ na, ni irao imboro ma imbot ambai ma irao nol tabe ni imiili mini pa i.\x + \xo 1:12 \xt Ep 3:1+; 1Pe 4:19\x* \p \v 13 O Timoti, sua ambaiŋana ta nu leŋ mar tio, ina iwe kin pu pa sua tabe kam pizin tomtom i. Mi motom iŋgal be itum to sua tana tomini. Kiskis urlaŋana ku, ramaki mbulu ki lelende par piti. Pa ina mbulu kizin wal ta tisekap la ki Yesu Krisi i.\x + \xo 1:13 \xt 1Tim 1:10; 2Tim 3:14; Ibr 10:23\x* \v 14 Uruunu ambaiŋana ta ima nomom be mboro, ina koroŋ ndabokŋana kat. Tana motom pa mi mboro kat. Bubuŋana Potomŋana ta imbotmbot la lelende i ko ipombolu be kam ta kembena.\x + \xo 1:14 \xt Ro 8:11; 1Tim 6:20\x* \p \v 15 Nu ute: Wal urlaŋana kan ta timbotmbot pa lele pakaana ki Asia na, timap tipizil ndemen pio kek. Wal tana, tomtom kizin ru na Pigelus mi Ermogenes. \v 16-17 Mi Onesiporus ziŋan zin wal ta timbotmbot ruumu kini na, Merere ko imuŋai zin. Ŋonoono, nio aŋbotmbot lela ruumu sanaana leleene. Tamen Onesiporus ka miaŋ som, mi imoto som. Indeeŋe ta ni imar Rom na, imbel ruŋoŋ ma irao imar indeeŋe yo. Mi imarmar ma iloulou yo mi ipombolmbol yo.\x + \xo 1:16-17 \xt Mt 25:36; Ŋgo 28:30; 2Tim 4:16,19; Ibr 13:3\x* \v 18 Mi nu ute: Muŋgu ni imbeeze kat pio isu kar Epesus tomini. Tana aŋsuŋ Merere beso mbeŋ kaimer ipet, na ni ko imuŋai i.\x + \xo 1:18 \xt Mt 25:36; Yud 21\x* \c 2 \s1 Paulus ikam sua tooroŋan pakan pa Timoti \p \v 1 O lutuŋ Timoti, kampeŋana mi muŋaiŋana ki Yesu Krisi, ta ko ipombolmbolu. \x + \xo 2:1 \xt Ep 6:10\x* \v 2 Mi sua boozomen ta nio aŋso ila iwal biibi matan ma leŋ kek, ina kozo kam pa tomtom pakan ta nu rao ndemeere zin na, be zin kadoono tipaute zin wal pakan. Naso sua tana iseeŋge ma ila. \x + \xo 2:2 \xt Tit 1:5\x* \p \v 3 Gaaba yo ma ituru timender mbolŋana mi tabaada pataŋana pa Yesu Krisi zaana, kembei ta zin malmal kan ambaimbaiŋan tikamam pa bibip kizin. \x + \xo 2:3 \xt 1Tim 1:18; 2Tim 1:8, 4:5\x* \v 4 Iti tuute: Zin malmal kan, matan lala pa uraata pakan kembei ta zin iwal biibi som. Tizem kat zitun pa uraata ki malmal men. Naso tikam ma biibi kizin leleene ambai. \v 5 Mi sombe tomtom tasa iloondo pa londi biibi, na bela ito londi tana ka tutu, tona irao ikam kadoono ambaiŋana kizin wal ta tilip i. \x + \xo 2:5 \xt 1Kor 9:25+; 2Tim 4:8\x* \v 6 Tomtom woomoŋana ta imbelmbel uraata pa kini paazaŋana na, sombe kini ŋgaamaŋana ipet na, ni ta ko ikam le kadoono muŋgu. \x + \xo 2:6 \xt 1Kor 9:7,10\x* \v 7 Sua tio tooroŋan taiŋgi, sombe motom pinin pa ka uunu, inako Merere iuulu u be kam kat ŋgar pa. \p \v 8-9 Motom iŋgalŋgal Yesu Krisi totomen. Ni popoŋana ki king Dabit. Mi imeete, to Anutu ipei i ma imaŋga mini. Nio aŋzzoyaryaara uruunu ambaiŋana tina pizin tomtom, tanata aŋrre pataŋana, mi tiur yo lela ruumu sanaana leleene kembei ta tomtom sananŋana sa. Tamen sua ki Anutu na, tirao be tipakaala na som. \x + \xo 2:8-9 \xt Mbo 89:3+; Ŋgo 21:33; Ro 1:3, 2:16; 1Kor 15:1,4,20; Pil 1:7,12+; Kol 4:3; Ibr 4:12\x* \v 10 Tiŋgi tabe aŋmender mbolŋana, mi aŋbaada pataŋana ta boozomen taiŋgi. Pa aŋso aŋuulu zin wal tau Anutu ipeikat zin be tiwe lene na, be tisekap kat la ki Yesu Krisi. Naso ni ikamke zin ma timbotmbot raama Anutu lela azuŋka kini leleene ma alok. \x + \xo 2:10 \xt 2Kor 1:6; Kol 1:24\x* \p \v 11 Sua ti ŋonoono kat. Irao tuurla mi tapase pa: Sombe tagaaba Krisi pa meeteŋana kini, \q1 inako kaimer itiŋan tombotmbot matanda yaryaara. \x + \xo 2:11 \xt Ro 6:5,8; 2Kor 4:10+; Pil 3:10\x* \q1 \v 12 Mi sombe temender mbolŋana mi tabaada pataŋana pa ni zaana, \q1 inako tagaabi pa uraata ki peeze kamŋana. \x + \xo 2:12 \xt Mt 10:33, 19:28; Ro 8:17; 1Pe 4:13\x* \q1 \v 13 Tamen sombe tipizil ndemende pini mi tawatkaala zaana, \q1 inako ni ipizil ndemeene piti mi iwatkaala zanda tomini. \q1 Mazwaana pakan na, iti tumbuk sua pini be toto i, mi tamen toto sua kiti mbukŋana som. \q1 Mi ni na, itoto sua kini mbukŋana. \q1 Paso, ni irao be ipeleele itunu ŋgar kini na som. \x + \xo 2:13 \xt Nam 23:19; Mbo 33:4; Ro 3:3+, 9:6\x* \s1 Timoti bela ikoto zin wal pakamkaamŋan \p \v 14 Sua tio taiŋgi, kozo zzo zin tomtom pa bekena matan iŋgalŋgal. Mi kwom imbolmbol pizin ila Anutu mataana be tiparzorzooro pa sua soroksorok pepe. Pa sua ta kembena irao iuulu zin tomtom risa som. Ina ipasansaana zin. \x + \xo 2:14 \xt 1Tim 6:4; Tit 3:9\x* \v 15 Mi kam kinkiini be kam kat uraata ku, mi paute kat zin tomtom pa sua ŋonoono. Beso kaimer mi mender su Anutu kereene uunu, to kom miaŋ som, mi nim se. Pa ni ko ire u kembei kam uraata ku ma ambai. \x + \xo 2:15 \xt 1Tim 4:6+; Tit 2:7+\x* \v 16-17 Mi sua soroksorok ta ito ŋgar ki toono men na, mbotmbot molo pa. Pa sua ta kembena, ina kembei mbeete sananŋana ta ipasaana kat zin tomtom. Pa ina iyaryaaru zin ma tizem mbulu ki Anutu. Wal ta tizzo sua ta kembei, tomtom kizin ru ta Imeneus mi Piletus. \x + \xo 2:16-17 \xt 1Tim 1:4,20, 4:7, 6:20; Tit 1:14\x* \v 18 Ziru tipaŋoobo pa sua ŋonoono. Pa tikamam sua pakaamŋana pizin tomtom ta kembei: Maŋgaŋana kizin wal meeteŋan, ina ipet kek, mi kaimer na maŋgaŋana toro sa som. Sua kizin tana ipasansaana wal pakan urlaŋana kizin. \x + \xo 2:18 \xt 1Kor 15:12; 2Tes 2:1\x* \v 19 Tamen iti ta Anutu wal kini ŋonoono na, tuurla sua ta ni ikam piti na, mi tombol se. Wal kini na, kan kilalan ru. Ta, iso ta kembei: “Merere, ni iute wal kini.” Mi kilalan toro na, iso ta kembei: “Wal boozomen ta so tiswe Yesu zaana ma tiso ni Biibi kizin, na bela timet ma timbot molo pa mbulu sananŋana.” Kilalan ru tana, ta tiswe ziŋoi ta Anutu wal kini ŋonoono. \x + \xo 2:19 \xt Mt 7:23; Yo 10:14,27; 1Tim 3:15; 1Yo 2:19\x* \p \v 20 Ruumu biibi na, kuuru matakiŋa timbotmbot lela. Kuuru pakan na, tiurpe pa gol ma silba. Ina timbot be takam uraata bibip pa. Mi kuuru pakan na, kuuru sorok ta irao pa uraata soroksorok. \x + \xo 2:20 \xt Ro 9:21; 1Kor 3:12+\x* \v 21 Ina raraate men piti tomtom. Sombe tomtom sa izem mbulu mi sua soroksorok, mi iurpe itunu ma iwe ŋgeezeŋana mi potomŋana, nako iwe kembei kuuru ŋgeezeŋana. Tana biibi kini ko leleene ambai pini, mi iuri pa uraata bibip pakan. Paso, ni iurpe itunu, tana irao be ikam uraata ambaimbaiŋan ta boozomen. \x + \xo 2:21 \xt 2Tim 3:17\x* \s1 Mbulu ki mbesooŋo ambaiŋana ki Merere \p \v 22 Tana ko molo pa mbulu bozboozo ta naŋgaŋ popoŋan nin zze pa i. Mi kam kinkiini be we ndeeŋeŋom pa Anutu mataana, mi kiskis urlaŋana ku, ur lelem pizin tomtom, mi niomŋan wal boozomen ta lelen ŋgeezeŋan mi tizuŋzuŋ pa Merere kiti na, kaparlup leleyom ma kewe tamen, mi kombotmbot la mbulu luumuŋana men. \x + \xo 2:22 \xt 1Tim 1:5, 6:11; Ibr 12:14\x* \v 23 Tamen zin wal ta tiute sua ki Anutu som, mi tiyyo kwon pa sua kankaanaŋana, mi tiparzorzooro pa sua soroksorok na, gaaba zin pa mbulu kizin tana pepe. Pa nu ute, sua ta kembena ipiyotyooto mbulu ki ketende malmal, mi ikamam ti ma toŋoŋooŋo sorok. \x + \xo 2:23 \xt 2Tim 2:16; Tit 3:9\x* \p \v 24 Tomtom ta sombe iwe mbesooŋo ki Merere, na irao keteene malmal mi iŋooŋo pepe. Bela ikam mbulu luumuŋana pa tomtom ta boozomen, mi irao kat be ipaute zin tomtom pa sua ki Anutu. Mi sombe tomtom tikam ŋoobo mbulu pini, na irao iur ŋgis pa pepe. \x + \xo 2:24 \xt 1Tim 3:2+; Tit 1:7+\x* \v 25 Mi sombe wal pakan tizorzooro la kalŋaana mi ni ipazal zin, na bela iso sua luumuŋana men pizin. Pa ina ko iwe zaala pizin be Anutu ikam zin ma titooro lelen, mi tikilaala kat sua ŋonoono. \x + \xo 2:25 \xt Ga 6:1; 2Tim 4:2; 1Pe 3:15\x* \v 26 Naso ŋgar kizin ipet, mi tipurus pa kilis ki Tomtom Sanaana. Pa ni ta ikeene zin, mi ikam zin ma timbesmbeeze pini na. \c 3 \s1 Mbulu sananŋan tabe tipet i \p \v 1 Timoti, nio leleŋ be nu ute kat ta kembei: Mazwaana kaimer kana ta tiŋgi i, na pataŋana bibip kola tipet. \x + \xo 3:1 \xt 1Tim 4:1; 2Pe 2:1, 3:3; Yud 8\x* \v 2 Pa tomtom ko lelen pa zitun men, mi matan moniŋan. Mi tipakurkur zitun ma tiso tilip pa waen bizin pakan. Mi tiwirri sua sananŋana pizin tomtom, mi tizorzooro la taman ma nan bizin kalŋan. \x + \xo 3:2 \xt Ro 1:29+; 1Tim 6:4; 2Pe 2:3,12\x* \v 3 Mi sombe tomtom tikampe zin, na zin lelen ambai pizin som. Mbulu kizin ko iŋgeeze pa Anutu mataana som, mi lelen pizin toŋmatiziŋ kizin som. Mi sombe keten malmal, na irao lelen imiili mini na som. Tikiskis ma timbotmbot. Zin ko tiŋgalŋgal sorok sua pizin tomtom. Mi tirao be tigabiizi zitun na som. Ko timaŋgaŋga sorok pizin tomtom kembei ta buzur malmalŋana, mi tiurur koi pa mbulu ambaimbaiŋan ta munŋaana men. \v 4 Mi tiurur wal kizin ila kan koi bizin naman. Zin ko lelen tataŋa men, mi tipakurkur zitun. Mi mbulu pareiŋana ta so tiyamaana kembei ambai, nako tikam men. Mi Anutu na, lelen pini risa som. \x + \xo 3:4 \xt Pil 3:19; Yud 4,19\x* \v 5 Ŋonoono, mbulu pakan ta Anutu wal kini tikamam na, zin ko titoto sorok. Tamen mbulu kizin ko iswe zin kembei tiute Anutu mburaana som mi lelen pa som. Wal ta kembei na, pizil ndemem pizin mi mbot molo pizin. \x + \xo 3:5 \xt Mt 7:15,21; Ro 2:19+, 6:17+; 2Tes 3:6; Tit 1:16\x* \p \v 6-7 Tomtom kizin pakan ko tiru zaala be timbot se kizin moori kankaanaŋan ta urlaŋana kizin imbol zen na. Ko tila kizin moori tau lelen ipata pa sanaana kizin, mi tamen lelen bok pa ŋgar bozboozo mi ŋgar tana ikamam peeze pizin. Zin moori ta kembei na, lelen be tileŋleŋ len sua. Tamen tirao be tikan la kat sua ŋonoono na som. Tana wal pakamkaamŋan tana ko tila kizin moori ta kembei, mi tikam sua leleeneŋana pizin, to zin moori tana titop la kizin. \x + \xo 3:6-7 \xt Tit 1:11\x* \v 8 Wal pakamkaamŋan tana, mbulu kizin irao pa Anutu mataana som kat. Tanata ni ipizil ndemeene pizin. Pa ŋgar kizin mi urlaŋana kizin isaana kek, mi tizorzooro pa sua ŋonoono kembei ta muŋgu Yanes mi Yamberes tizooro Mose na. \f + \fr 3:8 \ft Re Kam 7:22 mi 9:11. Mbol pakan kizin Yuda iso ta kembei: Zin naborou kan ki Aikuptu ta muŋgu ziŋan Mose tiparkam siloogo na, tomtom kizin ru zan Yanes mi Yamberes. \f* \x + \xo 3:8 \xt Kam 7:11+; Ro 1:28; 1Tim 6:5\x* \v 9 Mi mbulu raraate men ko ipet pizin kembei ta muŋgu ipet pa Yanes mi Yamberes na. Ko tikam ma som to, iwal biibi tikilaala zin kembei len ŋgar somŋan. \s1 Paulus ipombol Timoti mini \p \v 10-11 O Timoti, nu gabgaaba yo. Tana sua ta aŋkamam pizin tomtom, mi mbulu tio, mi uunu tau aŋkamam uraata pa i, mi urlaŋana tio, mi mbulu tio ta loŋa keteŋ malmal pizin tomtom som, mi aŋurur leleŋ pizin, mi aŋmendernder mbolŋana mi aŋbadbaada pataŋana, ina nu ute lup kek. Mi pataŋana boozomen ta tomtom tikam pio, bekena tiseeze motoŋ, ina tomini nu ute. Muŋgu tiseeze motoŋ isu kar Antiok, ma Ikonium, mi Listara. Tamen aŋmender mbolŋana mi aŋbaada men, mi Merere, ni iuulu yo mi itatke yo pa pataŋana ta boozomen tana, ta iŋgi aŋbotmbot men i. \x + \xo 3:10-11 \xt Mbo 34:19; Ŋgo 13:14-52, 14:1-20; 2Kor 1:10; Pil 2:22; 1Tim 4:6\x* \v 12 Mi nio ituŋ tamen aŋbaada pataŋana som. Pa wal boozomen ta sombe lelen be tisekap la ki Yesu Krisi mi tito mbulu ki Anutu, inako tomtom tiseeze matan. \x + \xo 3:12 \xt Mt 16:24; Yo 15:18+, 17:14; Ŋgo 14:22; 1Tes 3:3\x* \v 13 Mi zin wal sananŋan ta tipakamkaam zin tomtom mi tipandelndel zin, nako tinoknok men ta kembei, mi sanaana kizin tana ila ila ma iwe biibi kat. Mi ina, zin tipakaam zitun tomini. \x + \xo 3:13 \xt 2Tes 2:11; 1Tim 4:1\x* \p \v 14 Tamen nu na, kozo kiskis sua ŋonoono ta leŋ mi kan la kek na. Pa niam ta ampaute u pa sua tana na, nu ute yam. \x + \xo 3:14 \xt 2Tim 2:2\x* \v 15 Mi indeeŋe ta nu naŋgaŋŋom mi imar, na nu tum raama Anutu sua kini potomŋana ta tibeede se ro na. Sua tana irao be ipei ŋgar ambaiŋana pu, mi iso u pa zaala tabe Anutu ikamke u pa i. Zaala tana ta kembei: Sombe urla ki Yesu Krisi mi sekap la kini, inako mbot ambai. \x + \xo 3:15 \xt Mbo 19:7, 119:98,105,130; Yo 5:39\x* \p \v 16 Anutu sua kini ta boozomen na, itunu Bubuŋana ta ipei ŋgar kizin tomtom ma tibeede se ro na. Mi sua kini iuulu kat iti be tapaute zin tomtom pa sua ŋonoono, mi tokoto sua pakaamŋana kizin tomtom, mi tapazal zin tomtom, mi tozzo zin pa mbulu ndeeŋeŋana. \x + \xo 3:16 \xt Ro 15:4; 2Pe 1:20+\x* \v 17 Tana Anutu tomtom kini sa isombe iute sua tana, na ni ko irao kat be ikam uraata ambaimbaiŋan matakiŋa ta boozomen. \x + \xo 3:17 \xt 1Tim 6:11; 2Tim 2:21\x* \c 4 \s1 Paulus ikam sua mbolŋana pa Timoti \p \v 1 Merere kiti Yesu Krisi, ni kola imiili ma imar mini be iswe peeze kini ma imbot kat mat, mibe itiiri tomtom ta boozomen mi iur kadoono pizin. Zin ta timbot matan yaryaara, mi zin ta timetmeete kek na tomini. Nio aŋkam sua mbolŋana pu pa ni ziru Tamaana Anutu matan ta kembei: \x + \xo 4:1 \xt Ŋgo 10:42; Ro 14:9+; 1Pe 4:5\x* \v 2 Soyaara Anutu sua kini. Sombe tomtom lelen be tileŋ la, som lelen pa som, na toŋgo pa. Ina uraata ku be kam men tau. Sua pakaamŋana kizin tomtom na, zzwe ma imbot mat. Mi pazalzal zin tomtom mi pombolmbol zin. Tana kam sua ki Anutu pizin pa mazwaana ta boozomen. Mi nim gesges pizin pepe, mi ketem malmal pizin karau pepe. \x + \xo 4:2 \xt Ŋgo 20:20; Kol 4:5; 1Tim 4:13; 2Tim 2:25; Tit 1:13, 2:15\x* \p \v 3 Pa mazwaana sa kola imar, to tomtom ko lelen be tiŋgun talŋan pa sua ambaiŋana mini som. Mi ko lelen be tileŋleŋ len sua soroksorok ta boozomen. Tana wal boozomen ta kwon mbesmbeeze pizin tomtom mi tipombolmbol zin be tito zitun lelen sananŋan na, tomtom ko tiyogeege zin ma timar, bekena tileŋleŋ len sua kizin pakaamŋana. \x + \xo 4:3 \xt 1Tim 1:10+, 4:1; 2Tim 3:6; Tit 1:9\x* \v 4 Tana tomtom ko tizeeze talŋan ma sik pa sua ŋonoono, mi tipizil ndemen pa, mi tiŋgun talŋan pa mbol soroksorok men. \x + \xo 4:4 \xt 1Tim 1:4, 4:7; Tit 1:14\x* \p \v 5 Mi nu na, kozo ketem guruk pa kosa sa pepe. Kam kat ŋgar. Mi mender mbolŋana, baada pataŋana, mi kam uruunu ambaiŋana pizin wal ta tiurla zen na. Naso kam kat uraata ta Anutu iur ma nomom na. \x + \xo 4:5 \xt Ŋgo 21:8; Ep 4:11; 2Tim 1:8, 2:3\x* \s1 Paulus swoono igarau kek \p \v 6 Pa nio, iŋgi be aŋzem toono ti. Molo som, to siŋiŋ ireere kembei yok baen ta tiliŋliŋ sala patoronŋana i. \x + \xo 4:6 \xt Pil 1:23, 2:17; 2Pe 1:14\x* \v 7 Nio aŋporou mbolŋana ma aŋlip kek. Pa nio mburoŋ mburoŋ be aŋto kat Merere, mi aŋposop londi tio, mi iŋgi aŋkiskis men urlaŋana tio. \x + \xo 4:7 \xt Ŋgo 20:24; 1Kor 9:24+; Pil 3:14; 1Tim 6:12; Ibr 12:1\x* \v 8 Tana mogar ambaiŋana kizin wal ta tiporou mbolŋana ma tilip, ta izza yo a. Mogar ta kembei: Indeeŋe mbeŋ kaimer na, ni ta tiiriŋana katuunu ndeeŋeŋana i, ko ipaata yo be tomtom ndeeŋeŋoŋ. Mi nio ituŋ tamen som. Pa wal boozomen ta so tiurur lelen pini, mi tiurur matan pa miiliŋana kini, na ni ko ikam mbulu raraate men pizin tomini. \x + \xo 4:8 \xt 2Tim 1:12; Yems 1:12; 1Pe 5:4; Tur 2:10\x* \s1 Sua pa koroŋ pakan \p \v 9 Timoti, toombo be loŋa mi mar. \v 10 Pa Demas, ni iur leleene pa koroŋ ki toono, tana izem yo ma aŋboreŋ, mi ila lene pa kar Tesalonika kek. Mi Kresenes, ni ila pa lele pakaana ki Galesia kek. Mi Titus, ni ila pa lele pakaana ki Dalmesia. \x + \xo 4:10 \xt Kol 4:14; 1Yo 2:15\x* \v 11 Mi Lukas itutamen ta niamru ambotmbot i. Tana kam Markus ma niomru kamar. Pa ni irao be iuulu yo pa uraata ki Merere. \x + \xo 4:11 \xt Ŋgo 15:37+; Kol 4:10,14; 1Pe 5:13\x* \v 12 O, mi Tikikus na, nio aŋgo i ma ima pa kar Epesus kek. \p \v 13 Mburu tio mat kana ta aŋzem su ruumu ki Karpus ta kar Troas na, re beso mar, na motom iŋgal be kam. Mi kam zin buk tomini. Mi zin buk pakan ta kulin mbolŋan na, kozo motom ŋgal kat be kam zin tomini. \p \v 14 Alisande ta iurpewe mburu pa mbaras na, ni ikam mbulu sananŋana kat pio. Kaimer Merere itunu ko ipokot mbulu kini. \x + \xo 4:14 \xt Mbo 28:4; 1Tim 1:20\x* \v 15 Tana re u pini. Pa ni imbel zooroŋana pa sua kiti. \p \v 16 Mataana mi tipamender yo be titiiri sua tio na, tomtom sa ilae tio be ipombol sua tio som. Som kat. Timap ma tizem yo lup. Tamen nio aŋsuŋ Merere be ipokot mbulu kizin tana pepe. \v 17 Ŋonoono, nio ituŋ tamen. Tamen Merere, ni imbot raama yo, mi ipombol yo, tabe aŋrao aŋkam sua ki Anutu pizin tomtom pa mazwaana tina tomini. Tana uraata tio ta aŋzzoyaryaara uruunu ambaiŋana pizin karkari ta boozomen, ta imar imap su ti. Pa sua irao lele kizin wal ta Yuda somŋan i ma tileŋ kek. Mazwaana tana, aŋso ko aŋmeete. Mi som. Anutu iuulu yo ma kembei ta itatke yo pa laion kwoono. \x + \xo 4:17 \xt Mbo 22:21; Ŋgo 23:11, 27:23+\x* \v 18 Mi ni kola itatke yo pa koroŋ sananŋan ta munŋaana men, mi ikamke yo ma aŋla aŋbot ambai su kar kini ta saamba a. \x + \xo 4:18 \xt Mbo 121:7; Mt 6:13; Ro 11:36\x* \p Tana iti tapakur ni zaana totomen. Ŋonoono. \s1 Sua pemetŋana \p \v 19 Kam aigule tio ila ki Prisila ziru Akwila, mi zin wal ta ziŋan Onesiporus timbotmbot ruumu kini na. \x + \xo 4:19 \xt Ŋgo 18:2; 2Tim 1:16+\x* \v 20 Erastus, ni imbotmbot men kar Korin. Mi Tropimus, ni mete ikami ma aŋzemi su Miletus. \x + \xo 4:20 \xt Ŋgo 19:22, 20:4, 21:29\x* \p \v 21 Timoti, toombo be loŋa mi mar. Pa molo som to, lele ilomo mi miiri swoono. Eubulus mi Pudes, Linus, Klaudia, mi toŋmatiziŋ pakan ki Krisi ta niamŋan ambotmbot i, zin tomini tikam aigule kizin pu. \p \v 22 Timoti, Merere ko imbotmbot raamu. Mi kampeŋana kini ko ise tiom ta boozomen. Ŋonoono.