\id ROM - Madak Bible [mmx] -Papua New Guinea 2011 (DBL 2015) 
\h Rom 
\toc2 Rom 
\toc1 Rom 
\toc3 Ro 
\mt1 Rom  
\mt2 Lovoang At Ne Pol Ti Limixin Nunu to Rom  
\imt1 Levelinga Loklox Axasep  
\imt2 Lamaares 58 A.D.  
\ip Anai ni lovoang at ne Pol ga malagan i rinedi limixin nunu diga nemen to Rom. Pol gak lok to Korin la ni ga malagan na lovoang, la melemu neni ga raba lara loono min, laasen teren ne Poebe. Neni ga xip ka na lovoang uto at lemenemen silok Rom gak lok at lenep silok Itali. Ap mo levenmaares lara laradi mo gat kis sisilok ti limixin to Rom diga so asen i do ne Kaisar. Amo lemenemen ni lemenemen silok.  
\ip Pol ga vara i xusu na lox ase dik do nedik axap limixin ata gara xapmek pam at lemeren ne Moroa, la ixo epovo do nedik ataban manton at leven gugu atdik kopla leveloklok nunuan atdik. Mo dola nedik ata nunu mene at ne Iesu Karisito, Moroa naba lox asepmus nedik basinge laxakapmek atdik la neni naba doxoma xepe laxapmek atdik. Pol ga vara i xusu neni nat pas uto Rom la nak lok go mi levempavang teren. Mo limixin nunu lentaba atnedi, boro Judaia la lentaba atnedi, nedi limixin Grik.  
\iot Lengkot silok keneng at na lovoang  
\io1 \ior 1:1-17\ior* Lavasuun teren la ne Pol ga malagan i na lovoang.  
\io1 \ior 1:18–3:20\ior* Kopmen teta naba lok ka lorooro avolo mi lolos axa ren.  
\io1 \ior 3:21–4:25\ior* Lavatturunen ti lok ka lorooro avolo ni lununu mun.  
\io1 \ior 5:1–8:39\ior* Lixitkis la lavatpas atnedi di lok ka lorooro maxat.  
\io1 \ior 9:1–11:36\ior* Moroa naba ro ka amu manga limixin me Israel.  
\io1 \ior 12:1–15:13\ior* Lorooro at laradi nunu.  
\io1 \ior 15:14–16:27\ior* Lavapaase momo la levelinga loklox axap.  
\c 1  
\s1 Lavapaase Axasep  
\p
\v 1 \x * \xo 1:1 \xt Gu 9:15; 13:2; Ga 1:15\x*Nenia ne Pol, lasaxaruki at ne Iesu Karisito, la nia lun pavang. Moroa ga soxolik ka ia la ga ro ka ia xusu ana vavang mi Lagale Lavavang teren.  
\v 2 \x * \xo 1:2 \xt Ro 16:25-26; Ta 1:2\x*Na Lagale Lavavang ne Moroa ga vaase ali min ganoxa at levenngusno atdi lavaeme vapaase ali ren, la diga malagan li i xeneng at Lovoang Kaala,  
\v 3 \x * \xo 1:3 \xt Mt 22:42; Ro 9:5; 2 Ti 2:8\x*mumu ne Nitna ni Leeme Silok atnedik ne Iesu Karisito. Ni ga nemen ngan laradi mede at na lavatbung menemen, diga visik ka i at livipisik li at ne Devit.  
\v 4 \x * \xo 1:4 \xt Gu 13:33\x*Ti loklok teren gan manton tino, ne Iesu ga lok kaka laasen do Nitna ne Moroa at loxonaleng ni ga roo xat amlong basinge lanmet mi langsangan lolos teren.  
\v 5 \x * \xo 1:5 \xt Gu 26:16-18; Ro 15:18; Ga 2:7-9\x*Keneng mun at ne Iesu la ti lox aurut laasen teren, Moroa ga raba ia mi letaba nabalamu ren kusu nia ana ru katling i ri lok lugugu ngan laradi vavang at ne Karisito. La ana sasar asu ka limixin boro xamang at limixin kopmen di me Judaia, kusu dinaba nunu ren la dinang tonga res teren.  
\v 6 La nemi bok limixin dom Rom, ne Moroa gara ro xaka vam nimi ri ne Iesu Karisito.   
\p
\v 7 \x * \xo 1:7 \xt Kex 6:25-26; 1 Ko 1:2; 2 Ko 1:1; Ep 1:2\x*Nia a malagan na levelinga rinemi axap mi nemen dom Rom. Moroa i balamu nimi la ga ro xaka nimi do nemi limixin axa ren.  
\p Letaba nabalamu la lenmila rinimi boro at ne Moroa ne Temen nedik, la Leeme Silok ne Iesu Karisito.   
\s1 Lisingising Ti Tong Loklox Avukat  
\p
\v 8 \x * \xo 1:8 \xt 1 Ts 1:8\x*Avot be, nia a tong loklox avukat ti ne Moroa rak keneng at ne Iesu Karisito rinemi axap, atla limixin at lengkot axap at na lavatbung menemen di ronga levelinga mumu nom lununu atnemi.  
\v 9 \x * \xo 1:9 \xt Ep 1:16; Pl 1:8; 1 Ts 2:5,10\x*Moroa nia a gugu rin mi lorooro axap tarak, la nia a vavang mi Lagale Lavavang at ne Nitna. Neni iklen i do na levelinga rak i ruturun aleng do nia am doma amisik nimi,  
\v 10 \x * \xo 1:10 \xt Gu 19:21; Ro 15:23,32\x*keneng at levesingising tarak at levenaleng axap. Nia a ngising ne Moroa dola lodoxoma ren kuren, neni naba suang langas tia xusu anaba vot saparap tinotno ba nimi dom.   
\p
\v 11 Nia a vara aleng i do nia anaba ven nimi la ana raba nimi mi leveloklok tooro at Loroonan at ne Moroa ri lox alolos nimi.  
\v 12 Nia a doma i do dik atanaba elok tooro ela. Nemi minaba lox alolos ia mumu lununu atnemi la nenia anaba lox alolos nemi mumu lununu rak.  
\v 13 \x * \xo 1:13 \xt Gu 19:21; Jo 15:16\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Nia a vara i do mina xasep nunuan. Buaang laxanaleng nia agam doma i do anat pot pasa nimi, ketla lentaba lempanga ga tupe ia. Nia a vara i xusu ana vavang dom atnemi xusu teventaba dinaba nunu bok, kerekngan ia aga lox i ro at lengkot petpes kantubu at limixin kopmen di me Judaia.   
\p
\v 14 Nia a ruuna lugugu silok anaba lox i ri limixin axap, ti leme Grik la tinedi bok limixin petpes, ti limixin akleklen la tinedi bok kopmen takleklen solo atnedi.  
\v 15 Kuren la lodoxoma rak iplivi aleng, kusu ana vavang tinemi bok limixin mi nemen dom Rom.   
\s1 Lolos At Lagale Lavavang  
\p
\v 16 \x * \xo 1:16 \xt Sam 119:46; Mk 8:38; 1 Ko 1:18-24; Gu 13:46\x*Nia xopmen ana lok mamangan ti vavang mi Lagale Lavavang, atla ni lolos at ne Moroa ri lox arooro nedi axap di nunu, leme Judaia avot la melemu rinedi limixin kopmen di me Judaia.  
\v 17 \x * \xo 1:17 \xt Ro 3:21-22\x*Atla Lagale Lavavang i lox asuusu i do ne Moroa ik lox anmanton limixin mi legesa ngas mene nga, neni lununu la kopmen tangas petpes bok ba, kerekngan Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “Laradi ip sep sogo at ne Moroa mi lununu ren, ni naba roo su.” \rq Abk 2:4\rq*   
\s1 Loklok Kakapmek At Limixin  
\p
\v 18 \x * \xo 1:18 \xt Ep 5:6; Kl 3:6; 2 Ts 2:12\x*Moroa ira lox axasep pam i ri limixin axap dola neni ixot kis epen mi leveloklok kakapmek at limixin, atla nom loklok kakapmek atnedi i sasar angtang kaka di basinge luruturun at ne Moroa. Kuren la ni naba lox asi nom lebelemamao ren ti sev asongot di.  
\v 19 \x * \xo 1:19 \xt Gu 14:15-17; 17:24-28\x*Moroa i lox asongot di atla di xasep nunuan pam ap mo leveloklok teren ni i lox axasep di min. Moroa xa i lox axasep di min,  
\v 20 \x * \xo 1:20 \xt Jop 12:7-9; Sam 19:1; Ib 11:3\x*ga ru xaka i gano ne Moroa ga rudum li na lavatbung menemen, mo loklok eburu mi lolos lexen teren i nemen amisik. Limixin kopmen dina epovo na ven mo lolos eburu mi loklok teren, ketla di ven kakasep kaka i at levempanga ne Moroa ga rudum li i. Kuren la kopmen tevelinga atdi ri lox asepsu di basinge lebelemamao at ne Moroa.   
\p
\v 21 \x * \xo 1:21 \xt Ep 4:17-18\x*Digaklen ne Moroa, ketla digoxo emi asu min kopla digita tong loklox avukat tin. Levendoxoma atnedi ga rebonot axap, la levendoxoma rangtangku atnedi ga umsu mi lubuxumin.  
\v 22 \x * \xo 1:22 \xt Jer 10:14; 1 Ko 1:20\x*Diga lok do nedi luvuttadi leklen. Ketla xopmen, nedi luvuttadi baulang mene.  
\v 23 \x * \xo 1:23 \xt Lal 4:15-19; Sam 106:20\x*Kopmen di goxo lotu saparap ne Moroa ruturun i rooro amisik. Ketla diga lotu saparap laxampoovo at luvuttadi mede xopok, la lavapixa eburu mi levempanga dit pas mi lavanuet kangkedek, kopla lempanga ngan laxangkavu.   
\p
\v 24 \x * \xo 1:24 \xt Gu 14:16\x*Mo limixin digang tangku xerepmo, kuren la ne Moroa ga ke xepe di ri lok leveloklok kakapmek maxamang at lixitkis epot ngan diga vavara rin. La i lok ngan bok pam nedi eburu diga lok lengkot mamangan la diga lox abilinga labantuxu atdi.  
\v 25 \x * \xo 1:25 \xt Jer 13:25; 16:19; Ro 9:5\x*Diga lox ekun luruturun at ne Moroa mi laxaxarang. Diga lotu saparap levempanga ne Moroa ga rudum li i, la diga domampe laradi runtudum kusu dina lotu saparav i. Leemi asu amisik tin la kopmen tekavaxap teren. Tuturun.   
\p
\v 26 Limixin diga lox asu i mo loklok, kuren la ne Moroa ga ke xepe di ri mo leveloklok i lox asuusu langsangan lainmangan. Lavakin bok diga velongka, na ixo epovo do dina lox i.  
\v 27 \x * \xo 1:27 \xt Mas 18:22; 20:13; 1 Ko 6:9\x*La lavatlok bok kuren di goxopara nak midi eburu mi lavakin, la levendoxoma atnedi ga ngaongao xa ridi. Lavatlok diga lok levempanga mun mamangan, kuren la livipisik teren do diga ruuna ka levesongsongot ga epovo mi nom loklok kakapmek atnedi.   
\p
\v 28 La limixin di goxopara i do dinam tebeng lakleklen tuturun mumu ne Moroa. Kuren la ni ga ke xepe di ri mumu asu levendoxoma atdi xa i ekarakat, kerepmo la dik lok levempanga ixo epovo do dina lox i.  
\v 29 Di umsu mi laxanasen kakapmek axap, i ngan lodoxoma xapmek, loklok ti belegaao, la loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot. Lorooro atdi i umsu mi loklok ngaongao ri lempanga at lentaba vetpes, di esev amet, di esep, di lok levenekarakat, di babala vukpuk, di doma xakapmek amisik ti leventaba vetpes, la di tere mumu.   
\p
\v 30 Di lox asi limixin mi levelinga, di belengatngas ti ne Moroa, di ekilu, dim simi di la dit las di, la di doma xaka bok leventaangas petpes ti lok laxakapmek, kopmen dina ronga res at luvuttemen di mi luvutnen di.  
\v 31 Kopmen dina ruuna tevendoxoma avukat, kopmen dina doma xatling levelinga atnedi, la kopmen dina lox asuusu labalamu ela, la loxokok ti lemet atdi.  
\v 32 Diklen i do Laulis Linga at ne Moroa i tong i do limixin di mumu asu na leventaangas, dinaba seeve. Ketla move dik lok na leventaangas la di momo mun midi limixin petpes ua di lok mo langas.   
\c 2  
\s1 Moroa Naba Ven Mumu Loklok At Limixin Axap  
\p
\v 1 \x * \xo 2:1 \xt Mt 7:1-2; Jo 8:7\x*Nemi limixin, ixo epovo do mina viila mumu loklok at leventaba vetpes mila nemi mixo sepsu ap mo leveloklok kakapmek kerekngan nedi di lox i. Dola mi ila mumu loklok atnedi, la do mi lok bok nom levempanga di lox i, mi lok li xa lumumuat atnimi.  
\v 2 Nema maklen i do ne Moroa in manton tino dola ni i ila mumu loklok at limixin di lok na leventaangas kapmek.  
\v 3 Ketla nemi bok mi lok nom levempanga, no nemi mi viila mumu di min. Kereva, mi doma i do nemi limixin mun minaba sepsu at loklox asongot at ne Moroa?  
\v 4 \x * \xo 2:4 \xt Ep 1:7; 2:9; 2 Pi 3:15\x*Kopla mi doma abalalak mene nom langsangan labalamu ren, mi loklok mulus teren la kopmen ni noxo ila mumu soso loklok atnimi. Tuturun miklen i do ne Moroa i lox avukat, atla ni i vara i do mina ven kisiv i nom la mina leeng.   
\p
\v 5 Ketla levendoxoma atnemi i rebonot la mi xopara na leeng. Kuren la mi lox asilok nom loklox asongot tinemi ap mo laaleng ne Moroa naba ila mumu loklok at limixin la na lox asu lebelemamao ren ti lasaxaven.   
\q1
\v 6 \x * \xo 2:6 \xt Mt 16:27; Jo 5:29; 2 Ko 5:10\x*“Moroa naba raba unun ti legetgesara mumu xa levempanga ni ga lox i.” \rq Sam 62:12\rq*   
\m
\v 7 \x * \xo 2:7 \xt 2 Ts 1:8\x*Leventaba at limixin dik lox amisik leveloklok i nunuan, kerepmo di puse ri lisisixam mi lisinorong la lorooro nunuan. Ne Moroa naba raba di mi lorooro avolo.  
\v 8 Ketla leventaba atnemi limixin di doxoma mene di, la di sok tixirixes levelinga ruturun at ne Moroa, di vavara i do dina mumu asu levempanga i lok kapmek. Nedi na dinaba ekip tangarang mi lebelemamao la lumukmusak at ne Moroa.  
\v 9 \x * \xo 2:9 \xt Ro 1:16\x*Limixin dinaba ruuna ka loklox asongot mi levenmumuat atla dik lok levempanga kopmen na lok nunuan, leme Judaia avot la melemu rinedi limixin kopmen di me Judaia.  
\v 10 Ketla ne Moroa naba raba lisisixam mi lasinorong, la limila rinedi axap di lok levempanga nunuan, ti leme Judaia avot la melemu rinedi bok limixin kopmen di me Judaia.  
\v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ep 6:9; 1 Pi 1:17\x*Moroa i viila mumu loklok at limixin mi legesampoovo mene.   
\p
\v 12 Limixin kopmen di me Judaia dixo ruuna Laulis Linga at ne Moses, dik lok laxakapmek la dinaba seeve. Limixin me Judaia di ruuna na Laulis Linga, di lok laxakapmek la ne Moroa naba ila mumu loklok atnedi atla dixo mu asu Laulis Linga.  
\v 13 \x * \xo 2:13 \xt Mt 7:21; 1 Jo 3:7\x*Kopmen dina tong atkatla li limixin do din manton tino atla ding tonga mun Laulis Linga. Ketla nedi di mumu asu levelinga at Laulis Linga din manton tino at lemeren ne Moroa.  
\v 14 \x * \xo 2:14 \xt Gu 10:35\x*Limixin kopmen di me Judaia, dixo ruuna Laulis Linga. Ketla levendoxoma nunuan atdi i lok di xusu dina mu asu leventaangas teren, keke i do dixoklen i. Kuren la i lok ngan ta do di ruuna Laulis Linga keneng at lebelen di.  
\v 15 Loklok atnedi i lox asuusu i do levempanga Laulis Linga i paase min, Moroa ga malagan i keneng at lebelen di. Levendoxoma nunuan atdi i lox asuusu box i dola na i ruturun. Mila at leventaba levenaleng levendoxoma atnedi i sok taba di, la at lentaba levenaleng i su auru loklok atdi.  
\v 16 \x * \xo 2:16 \xt 2 Ti 2:8\x*Lagale Lavavang nia a vavang min, i tong asu i do ne Moroa naba ila mumu loklok at limixin at laaleng ete la keneng at ne Iesu Karisito neni naba ila mumu bok levendoxoma alipe xapmek at limixin.   
\s1 Limixin Me Judaia La Laulis Linga  
\p
\v 17 \x * \xo 2:17 \xt Je 2:19\x*La kereva nimi? Mi tong i do nemi luvuttadi me Judaia la mi nunu at Laulis Linga, la mit las nimi do mit kis esogo mi ne Moroa.  
\v 18 La miklen bok levempanga ne Moroa i vara i xusu minak lox i. La mira lok ka vam lakleklen keneng at Laulis Linga xusu mina ila xaka levempanga ik mokso.  
\v 19 La mi tong lolos i do mim lam limixin kopmen dinaklen ne Moroa ngan lengkatli main, la nemi laxasep tinedi di nemen at lamain bonot.  
\v 20 \x * \xo 2:20 \xt 2 Ti 3:5,15; Mt 15:14; Lu 18:9\x*La mi tong i do nemi luvuttadi loklox ase rinedi limixin loklok atdi i bilinga, la nemi luvuttadi loklox ase rinedi limixin kopmen takleklen atdi, mila keneng at Laulis Linga mi ruuna levelinga axap i ruturun.   
\p
\v 21 \x * \xo 2:21 \xt Sam 50:16-21; Mt 23:3-4\x*Mik lox ase leventaba vetpes kuren, la tila ba xopmen mina lox ase xa nimi? Mi vavang keretna, “Nemen mitap kip pilo.” Ketla nemi xa luvuttadi xipkip pilo.  
\v 22 Mi tong i xeretna, “Nemen mita velongka.” Ketla nemi luvuttadi longlongka. Mi paase vupu ri laxampoovo moroa, ketla nemi mip kip pilo ro xeneng at laraogu lotu at laxampoovo moroa.  
\v 23 Mit las nimi mi Laulis Linga at ne Moroa, ketla mik lox amangan ne Moroa atla mixo mu asu Laulis Linga ren.  
\v 24 \x * \xo 2:24 \xt Isi 36:20\x*Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “Limixin kopmen di me Judaia di vaase xapmek ti laasen at ne Moroa mumu loklok atnemi leme Judaia.” \rq Ais 52:5\rq*   
\p
\v 25 \x * \xo 2:25 \xt Jer 4:4; 9:25\x*Loklok ti rivit kepe lengkontuxu naba lok tooro mun taradi mo do i mumu asu Laulis Linga. Ketla do laradi na los polo Laulis Linga, ni naba lok ngan mun mo laradi xopmen di goxo vit kepe loxontuxu ren.  
\v 26 \x * \xo 2:26 \xt Ga 5:6\x*Dola laradi xopmen me Judaia la kopmen di goxo vit kepe loxontuxu ren, ketla i mumu asu levelinga at Laulis Linga, Moroa naba ven i ngan laradi diga vit kepe loxontuxu ren.  
\v 27 Nedi limixin kopmen di me Judaia di mu asu Laulis Linga, keke i do kopmen dina vit kepe levengkontuxu atnedi. Dinaba sok taba nemi leme Judaia at laaleng ete, atla mixo mu asu levelinga at Laulis Linga, keke i do ne Moroa ga raba nemi min, la miga vit kepe bok levengkontuxu atnemi.   
\p
\v 28 \x * \xo 2:28 \xt Jo 7:24; 8:39\x*Nege rinotno ni laradi me Judaia? Kopmen nom laradi i ruuna mene laasen do laradi me Judaia, la livirivit katling at labantuxu ren na lok ngan lavanga gamasa mene.  
\v 29 \x * \xo 2:29 \xt Lal 30:6; Kl 2:11; 1 Ko 4:5; 2 Ko 10:18\x*Ketla laradi ruturun me Judaia ni i ruuna lorooro maxat keneng teren, la diga vit katling loroonan teren, la nai ni lugugu at Loroonan Kaala at ne Moroa, kopmen at Laulis Linga diga malagan i. Laradi xerepmo i lok kaka leemi asu ren boro at ne Moroa, la kopmen at limixin.   
\c 3  
\s1 Moroa I Ruturun Amisik  
\p
\v 1 Kereva ba, limixin me Judaia di ruuna levenasen silok i volo limixin kopmen di me Judaia? Kopla di ruuna lisisilok mila diga rivit kepe lengkontuxu atnedi?  
\v 2 \x * \xo 3:2 \xt Sam 147:19-20; Ro 9:4\x*Laaba, limixin me Judaia dik lox avot keneng at lodoxoma at ne Moroa, la ne Moroa ga doxoma rinotno i do ni na raba levelinga ren tidi kusu dina lok tatao i.   
\p
\v 3 \x * \xo 3:3 \xt Ro 9:6; 11:29; 2 Ti 2:13\x*Naba lok ba xereva do teventaba atnedi di goxo ruturun at levendoxoma atnedi ri ne Moroa? I milik ngan ta do ne Moroa noxo ruturun ta, do?  
\v 4 Kopmen tinotno! Moroa neni naba ruturun amisik la keke i do limixin axap laxampanga xaxarang. I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Una lox asuusu i do nenu laradi manmanton at loxonaleng una paase, la unaba vas asi levelinga i ru ram at loxonaleng di sok taba u min.” \rq Sam 51:4\rq*   
\p
\v 5 La kereva ba, do laxakapmek atnedik na ravasu silok tinotno xusu limixin axap dina ven i do ne Moroa in manton tino, ataba tong ka lavanga sala? Ataba tong ka nga i do ne Moroa kopmen nan manton atla neni i lox asongot nedik? (Na levelinga i ngan levelinga at limixin at na lavatkangka.)  
\v 6 Kopmen tinotno! Do ne Moroa xopmen nan manton tino, neni ixo epovo do na vaxaru limixin at lavatbung menemen at lavapaase.  
\v 7 La kereva ba, do losoogong tarak na lok lisisixam la luruturun at ne Moroa na ravasu ri laxasep, ua lavasuun teren la neni naba lox asongor ia ngan laradi xapmek?  
\v 8 \x * \xo 3:8 \xt Ro 6:1,15\x*Do laxapmek na lox asuusu lempanga avukat, kereva, i lox avukat ti tong asu levelinga xeretna, “Atak lok laxakapmek, kusu luvukat naba vot?” Lentaba luvuttadi diga lox asi ia la diga sok taba ia mi na levelinga! Luvuttadi di ruuna na lodoxoma, dinaba ru at lavapaase la dinaba lok ka losongsongot nop loklok atnedi.   
\s1 Kopmen Taradi  //  Nan Manton Tino  
\p
\v 9 \x * \xo 3:9 \xt Ro 1:18–2:24; 3:23\x*Kereva, nedik limixin me Judaia taba sepsu basinge lebelemamao at ne Moroa mila nedik limixin tino ren? Kopmen tinotno! Ara malagan ase vam nemi min at levelinga avot tarak do, limixin me Judaia la nedi xopmen di me Judaia, nedi axap dik lok maxopok at lolos at laxakapmek.  
\v 10 \x * \xo 3:10 \xt Sam 14:1-3; 53:1-3; Akl 7:20\x*I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Kopmen teta nan manton tino. Kopmen tinotno tegesara go.  
\v 11 La kopmen teta ikleklen loklok manmanton, kopla i puse ri ne Moroa.  
\v 12 Limixin axap digara raba rulu vam ne Moroa. Digara on pam at laxakapmek la kopmen tinotno tara atdi ik lok lempanga i lox avukat, kopmen tinotno tegesara.”\rq Sam 14:1-3\rq*   
\q1
\v 13 \x * \xo 3:13 \xt Sam 5:9; 140:3\x*“Lorooro atdi i umsu mi laxakapmek ngan lempatmaaut. La laxaxarang ip tavasu at levenngusno atnedi.”\rq Sam 5:9\rq*  
\q1 “La levengkolinga sepsev amet ngan lasak at lavatmoora, ip tavasu at levenbulubun atnedi.”\rq Sam 140:3\rq*   
\q1
\v 14 \x * \xo 3:14 \xt Sam 10:7\x*“Levempapaase ren i umsu mi lavapaase aksaksa i so mamao.”\rq Sam 10:7\rq*   
\q1
\v 15 \x * \xo 3:15 \xt Ler 1:16; Ais 59:7-8\x*“Soso mene nga nedi di vavara loklox asongot la dinap sev amet luvuttadi,  
\v 16 la dik paxaru levesongsongot mi lainbulu at levengkot axap nedi dit pas teren.  
\v 17 Kopmen dinaklen langas at limila.”\rq Ais 59:7-8\rq*   
\q1
\v 18 \x * \xo 3:18 \xt Sam 36:1\x*“La kopmen dinaklen loklok tik lox asuusu loklok ngangao ri ne Moroa.”\rq Sam 36:1\rq*   
\p
\v 19 Anaaba nedik taklen i do, levempanga axap keneng at Laulis Linga, ik lok mu asu nedi dik lok maxopok at Laulis Linga, kusu ti lok pepe levempapaase vepe at limixin, la na lok kaka limixin at lavatbung menemen axap kusu dinak lok maxopok at lavapaase ro melamgo at ne Moroa.  
\v 20 \x * \xo 3:20 \xt Sam 143:2; Ro 7:7; Ga 2:16\x*Kuren la kopmen tinotno taradi go, neni na mumu asu rinotno leventaangas at Laulis Linga kusu ni na vee ngan laradi manmanton tino at lemeren ne Moroa. La mo levempanga Laulis Linga ik lox i, ik lok laradi xusu neni nabaklen i do neni ira lok pam laxapmek.   
\s1 Langas Ne Moroa I Lox I Xusu Ti Lox Asepmus Limixin  
\p
\v 21 \x * \xo 3:21 \xt Gu 10:43\x*Ketla amonga, langas ti lok limixin ngan limixin manmanton tino at lemeren ne Moroa ira ravasu vam, la kopmen tekot at Laulis Linga nak lok teren. Laulis Linga eburu mi levelinga at lavaeme vapaase ali di su auru i na.  
\v 22 \x * \xo 3:22 \xt Ro 1:17; Ga 2:16\x*Ketla ne Moroa ik lox anmanton tino limixin mumu lununu atnedi saparap ne Iesu Karisito. La ne Moroa ik lox i na rinedi axap di nunu at ne Karisito. Kopmen tevereven petpes atnedi leme Judaia la limixin kopmen di me Judaia.  
\v 23 \x * \xo 3:23 \xt Ro 3:9; 5:2\x*Atla limixin axap digara lok pam laxakapmek la digara subu kot basinge loklok manmanton at ne Moroa.   
\p
\v 24 \x * \xo 3:24 \xt Ro 5:1; Ep 2:8\x*Ketla ne Moroa ik lox asepmus di mumu letaba nabalamu ren at lekngen ne Iesu Karisito, mo ga un ka amlong di.  
\v 25 \x * \xo 3:25 \xt Ep 1:7\x*Moroa ga raba ne Iesu ngan laxaavuk tinedi limixin dina nunu do neni ga lox asu lada ren at laxaba xusu ti uu nop loklok atdi. Moroa ga lox i na xusu ti lox asuusu i do neni laradi manmanton tino, mila gano migomgo neni gak lok atnaasan, la goxo reven ti laxakapmek at limixin.  
\v 26 Ketla ananga at na levenaleng, neni i doxoma lolos laxakapmek at limixin, kusu ti lox asaxaven loklok manmanton tino ren. At na mun langas, la ne Moroa i lox asuusu i do neni xa in manton tino la ik lox asepmus limixin axap di nunu at ne Iesu.   
\p
\v 27 \x * \xo 3:27 \xt 1 Ko 1:31\x*Kereva, i epovo dik taba simi dik mi lorongtonga res at Laulis Linga? Kopmen tinotno. Ixo epovo do dik ta simi dik min mila nedik di nunu.  
\v 28 \x * \xo 3:28 \xt Ga 2:16\x*La ata vaase box i xeretna do, laradi i sepmus basinge laxakapmek teren, mumu mun lununu la kopmen do mumu leventaangas at Laulis Linga.  
\v 29 \x * \xo 3:29 \xt Ro 10:12\x*Kereva, ne Moroa neni lomoroa xusuk mun at leme Judaia? La neni xopmen lomoroa atnedi xopmen me Judaia? Laaba, neni xuren.  
\v 30 \x * \xo 3:30 \xt Lal 6:4; Ro 4:11-12; Ga 3:20\x*Moroa neni legesara, la neni naba lox asepmus leme Judaia mumu lununu atnedi, la nedi bok kopmen di me Judaia xuren, mumu bok lununu atnedi.  
\v 31 \x * \xo 3:31 \xt Mt 5:17; Ro 8:4\x*Kereva ba Laulis Linga? Kereva, ata lok kepe nga i mila ata nunu xusuk ta? Kopmen la kopmen tinotno, ketla ata su auru Laulis Linga.   
\c 4  
\s1 Lavapaase Poovo At Ne Abaram  
\p
\v 1 Ataba tong ka nga i do kereva mumu ne Abaram lavareme avolo at lavalabat atnedik? La neni gakleklen lavanga sala na loklok ti lox amanton laradi?  
\v 2 Do neni ga sepmus basinge laxakapmek at leven gugu neni gak lox i, neni gitaba ruuna tavanga neni gibam simi i ren. Ketla neni goxo epovo xusu na simi aurur i at lemeren ne Moroa.  
\v 3 \x * \xo 4:3 \xt Ga 3:6; Je 2:23\x*Lovoang Kaala i vaase xeretna,  
\q1 “Abaram ga nunu at ne Moroa, la at lununu mun teren la ne Moroa ga siam kaka i ngan laradi manmanton.” \rq Lur 15:6\rq*   
\p
\v 4 \x * \xo 4:4 \xt Ro 11:6\x*Laradi do i gugu, ik lok kaka luunun, luunun teren kopmen na lok ngan laramtaba, ketla ik mokso do neni na lok ka i.  
\v 5 Do laradi xopmen na nunu saga at leven gugu neni ik lox i, ketla i nunu at ne Moroa mo i lox asepmus limixin dik lok laxakapmek, lununu mun teren i lox i la ne Moroa i siam kaka i ngan laradi manmanton tino.  
\v 6 Neni na lavasuun at levelinga at ne Devit at loxonaleng neni ga paase mumu luvukat ti mo laradi ne Moroa i siam kaka i ngan laradi manmanton tino, la kopmen mumu leveloklok teren ik lox i.   
\q1
\v 7 “Luvukat tinedi ne Moroa ga doxoma xepe laxaloklok kakapmek atnedi, la neni gara sibo pe vam laxakapmek atnedi!  
\v 8 La luvukat ti mo laradi, Leeme Silok noxo doma rinotno bok ba laxakapmek teren.” \rq Sam 32:1-2\rq*   
\p
\v 9 \x * \xo 4:9 \xt Ro 4:3\x*Kereva, na luvukat ne Devit ga paase min, atnedi xusuk mun di rivit kepe lengkontuxu atnedi? Kopmen. Tinedi bok kopmen dina vit kepe lengkontuxu atnedi. I ngan loxot at Lovoang Kaala i lok keretna, “Abaram ga nunu at ne Moroa, la mumu mun lununu ren, ne Moroa ga siam kaka i ngan laradi manmanton tino.”  
\v 10 Na luvukat ga vot tinotno at ua loxonaleng? Ga vor avot kopla, ga vot ba melemu at laaleng diga vit kepe loxontuxu at ne Abaram? Taklen i do ga vor avot, la kopmen do melemu ba.   
\p
\v 11 \x * \xo 4:11 \xt Lur 17:10-11\x*Diga vit kepe loxontuxu ren ga melemu ba, la mo loklok diga lox i rin, ga lok ngan loklok katling ti lox asoorun i do at lununu mun at ne Abaram, ne Moroa ga siam kaka i ngan laradi manmanton tino, avot tinotno ri livirivit kepe loxontuxu ren. Kuren la ne Abaram i lok ngan ne temen nedik axap di nunu at ne Moroa la dik lok keneng at lisisiam ngan luvuttadi manmanton tino ren, nedi bok di goxovisi na vit kepe lengkontuxu atnedi.  
\v 12 \x * \xo 4:12 \xt Mt 3:9\x*Neni ne temen nedi bok mo diga vit kepe vam lengkontuxu atnedi la diga lok ka lununu ngan lununu at ne temen nedik ne Abaram ga ruuna i, avot tinotno ri laaleng diga vit kepe loxontuxu ren.   
\s1 Laxakaape At Ne Moroa Naba Soorun At Lununu Mene  
\p
\v 13 \x * \xo 4:13 \xt Lur 17:4-6; 22:17-18; Ga 3:29\x*Ne Moroa ga lok laxakaape eburu mi ne Abaram do lavatbung menemen axap, ateren eburu mi livipisik li ren. Na laxakaape goxo vot mumu i do ne Abaram gang tonga res at Laulis Linga, ketla atla neni ga nunu. Kuren la ne Moroa ga siam kaka i ngan laradi manmanton tino.  
\v 14 \x * \xo 4:14 \xt Ga 3:18\x*Do levelinga ne Moroa ira xaape vam min kusu naba raba i rinedi ding tonga res at Laulis Linga, naba lok ngan do kopmen tavasuun at lununu at laradi la laxakaape bok at ne Moroa neni lavanga gamasa.  
\v 15 \x * \xo 4:15 \xt Ro 3:20; 5:13; 7:8\x*Laulis Linga ik lox asuusu lebelemamao at ne Moroa, ketla do xopmen Taulis Linga, kopmen bok torongtonga xepe at Laulis Linga.   
\p
\v 16 \x * \xo 4:16 \xt Ga 3:7\x*Kuren la laxakaape at ne Moroa naba soorun mun mumu lununu, kusu ne Moroa na lox asuusu letaba nabalamu ren la laxakaape ren naba soorun ti livipisik li axap at ne Abaram kerekngan levelinga at ne Moroa ga tong i. Kopmen do tinedi xusuk di mumu asu Laulis Linga, ketla tinedi bok di nunu ngan ne Abaram, neni ne temen nedik axap di ruuna lununu.  
\v 17 \x * \xo 4:17 \xt Ais 48:13\x*I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Ara lok li vam u ngan ne temen limixin keneng at laxanabung mixin solo.” \rq Lur 17:5\rq*  
\m Kuren la na laxakaape naba soorun ngan ne Moroa ga tong ali i la ne Abaram ga nunu ren. Neni ne Moroa ik lox arooro limixin basinge lanmet la mi levelinga mun teren neni ga rudum li levempanga goxovisi na vot.   
\p
\v 18 \x * \xo 4:18 \xt Ib 11:1\x*Ga lolos aleng ti ne Abaram kusu na nunu ap mo laxakaape at ne Moroa rin, ketla neni ga nunu ren la gam doma voovo rin. Kuren la neni ga ravasu ngan ne temen limixin at laxanabung mixin solo. I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Livipisik li ram naba umsu.” \rq Lur 15:5\rq*   
\m
\v 19 \x * \xo 4:19 \xt Lur 17:17\x*Ga auret kusu levenmaares teren na lok ka lasangaun kobot (100) maares axap. Ketla lununu ren goxo molo at levenaleng neni gam doma mumu labantuxu ren, ua gak milik ngan laradi met, kopla mumu ne Sera ga sioxo nga la ni goxo ruuna taxaalik.  
\v 20 Lununu ren goxo on basinge i, la neni bok goxo lox abulubun laxakaape at ne Moroa. Ketla lununu ren ga suxa aumsu i mi lolos, la neni ga xip aurut laasen at ne Moroa.  
\v 21 Neni ga doxoma rinotno i do ne Moroa ga epovo ri lok levempanga neni ga xaape min.  
\v 22 Neni ba na lavasuun teren la ne Moroa ga siam abeles kaka i ngan laradi manmanton tino mumu mun lununu ren saparap ne Moroa.  
\v 23 Na levelinga i vaase xeretna do,  
\q1 “Moroa ga siam ka i ngan laradi manmanton tino.” \rq Lur 15:6\rq*  
\m Di goxo malagan i xusu tin kusuk mun.  
\v 24 \x * \xo 4:24 \xt Ro 15:4; 1 Pi 1:21\x*Diga malagan box i rinedik do ne Moroa naba siam ka nedik ngan limixin manmanton tino, la di nunu at neni ga lox aroo amlong ne Iesu, Leeme Silok atnedik basinge lanmet.  
\v 25 \x * \xo 4:25 \xt Ais 53:4-5; 1 Ko 15:17\x*Moroa ga song araba i xusu naba met mumu laxakapmek atnedik, la ni ga roo xat amlong kusu ti lox asepmus dik.   
\c 5  
\s1 Lumulum Eburu Mi Ne Moroa  
\p
\v 1 \x * \xo 5:1 \xt Jo 14:27; Ro 3:24,28; 4:24\x*Amonga mumu lununu atnedik, Moroa ga lox asepmus pam dik basinge laxakapmek. Kuren la nedik di ruuna ka lumulum eburu mi ne Moroa mumu Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito.  
\v 2 \x * \xo 5:2 \xt Ep 2:18; 3:12\x*La neni gara siam ka vam nedik mumu lununu atnedik, la levereven kibis atnedik ti letaba nabalamu at ne Moroa, monga nedik di rooro ren. Nedik di momo mumu levendoxoma voovo atnedik do neni naba lox asuusu lisisixam teren tidik.  
\v 3 \x * \xo 5:3 \xt Je 1:2-3; 1 Pi 1:5-7\x*La dik ta xip aurut bok laasen teren keneng at levenmumuat atnedik, atla dik taklen i do levenmumuat im taba dik mi lolos kusu ata tu atmatkun keneng at leveloklok tong pen.  
\v 4 La mo lolos ik lox asuusu lorooro mukun keneng atnedik, la na lorooro mukun ik lox asuusu levendoxoma voovo xeneng atnedik.  
\v 5 \x * \xo 5:5 \xt Sam 22:5; 25:20; Ib 6:18-19\x*Na lodoxoma voovo xopmen na lox abulu nedik, atla ne Moroa gara soli asu vam labalamu ren ukeneng at lorooro atnedik mi Loroonan Kaala, ni laramtaba at ne Moroa rinedik.   
\p
\v 6 La at levenaleng nedik move digoxo ruuna tololos, ne Karisito ga met nop limixin kakapmek, at loxonaleng ne Moroa ga vit li i.  
\v 7 I lolos aleng ti tara xusu neni na met ti taradi manmanton. Nia a lok do agut tepenaleng ba go, tara naba mulus ti met ti laradi avukat.  
\v 8 \x * \xo 5:8 \xt Jo 3:16; 1 Jo 4:10\x*Ketla ne Moroa gara lox asuusu vam labalamu rinotno ren tinedik keretna. At loxonaleng nedik move diga nemen at laxakapmek, neni ga riki ne Nitna kusu ti met nop loklok atdik.   
\p
\v 9 \x * \xo 5:9 \xt Ro 1:18; 2:5,8\x*Moroa ga lox asepmus dik mi lada at ne Karisito, kuren la keneng teren i epovo rinotno do nedik taba roo su basinge lebelemamao at ne Moroa.  
\v 10 \x * \xo 5:10 \xt Ro 8:7-8\x*Nedik diga munepen mi ne Moroa, ketla neni ga vaxat ka buru nedik saparav i mumu lanmet at ne Nitna. La amonga Moroa ga lok lumulum eburu minedik, i epovo rinotno do nedik atanaba roo su mumu lorooro at ne Karisito.  
\v 11 Ketla kopmen laxavaxap ta mo at na levelinga. Nedik ata xip aurut laasen at ne Moroa mumu Leeme Silok atnedik ne Iesu Karisito atla neni ga lok lumulum tinedik eburu mi ne Moroa.   
\s1 Adam Mi Ne Karisito  
\p
\v 12 \x * \xo 5:12 \xt Lur 2:17; 3:6,19; Ro 6:23\x*Laxakapmek ga vubeles at lavatbung menemen mumu mun legesa radi, la laxapmek teren ga raba lanmet bok eburu min. La livipisik at na, lanmet ga epeseves ti limixin axap, atla limixin axap dik lok laxakapmek.  
\v 13 \x * \xo 5:13 \xt Ro 4:15\x*Laulis Linga gaba vot mene melemu, ketla laxakapmek garak lok pam. At levenaleng Laulis Linga goxovisi na vot, ne Moroa kopmen goxom doma mu solo laxakapmek at limixin.  
\v 14 \x * \xo 5:14 \xt 1 Ko 15:21-22,45\x*Ketla ga ruka i at levenaleng at ne Adam i se at levenaleng at ne Moses, lanmet ga ru pavaa limixin axap, la ga ru pavaa bok nedi di goxo lok laxakapmek ngan mo laxapmek ne Adam ga lox i, ni ga ronga xepe levelinga at ne Moroa. Ne Adam ga ru katling lara laradi mo ga vot melemu.   
\p
\v 15 Ketla nedu xopmen duna epovo atla letaba nabalamu at ne Moroa kopmen na lok ngan laxapmek at ne Adam. I ruturun do buaang limixin diga met mumu mun laxapmek at legesa radi. Ketla labalamu at ne Moroa i silok tinotno, la ga lox asuusu letaba nabalamu mene bok teren ti limixin axap mumu labalamu at legesa radi ne Iesu Karisito.  
\v 16 La laramtaba at ne Moroa la laxakapmek at legesa radi, nedu xopmen duna epovo. Melemu at legesa xakapmek at ne Adam, loxokoxo ga vot ti limixin. Ketla melemu at laxang kakapmek solo ga vot, laramtaba at labalamu ga lox asuusu lesepsepmus basinge laxakapmek.  
\v 17 I ruturun mila at laxakapmek at legesa radi mene nga, la laxakapmek ga ru pavaa limixin axap, mumu mun legesa radi. Ketla i epovo rinotno do nedi dinaba lok kaka letaba nabalamu i umsu aleng la loklok manmanton boro at ne Moroa, la dinabat kis orong at lorooro avolo mumu mun legesa radi, ne Iesu Karisito.   
\p
\v 18 \x * \xo 5:18 \xt 1 Ko 15:22\x*Kuren la legesa xapmek mene ga lok loxokoxo ri limixin axap. I ngan bok legeso loklok at laradi manmanton mene ga lox asepmus la ga raba lorooro ri limixin axap.  
\v 19 \x * \xo 5:19 \xt Ais 53:11\x*Lorongtonga xepe at legesa radi mun ga sat ka limixin axap ti laxakapmek. La kerepmo bok lorongtonga res at legesa radi naba lox anmanton tino limixin basinge laxakapmek atdi.   
\p
\v 20 \x * \xo 5:20 \xt Ro 4:15; Ga 3:19\x*Laulis Linga ga ravasu kusu limixin dina ven kisiv i do loklok kakapmek atdi i lok kapmek aleng. Ketla at lengkot ua laxakapmek ga ravasu solo ren, letaba nabalamu bok at ne Moroa ga ravasu silok tinotno.  
\v 21 \x * \xo 5:21 \xt Ro 6:23\x*Kuren la at loxonaleng laxakapmek i tu ri sat ka limixin ti lanmet, letaba nabalamu bok at ne Moroa i tu xusu ti sat anmanton di, la na lam kaka di ri lorooro avolo mumu ne Iesu Karisito, Leeme Silok atnedik.   
\c 6  
\s1 Laxakapmek Ik Lox Asu Lanmet, Ketla Lorooro Ik Lok At Ne Karisito  
\p
\v 1 \x * \xo 6:1 \xt Ro 3:5-8\x*Ataba tong i xereva? Ataba lok do atak lox amisik laxakapmek kusu ne Moroa naba lox asilok letaba nabalamu ren tinedik?  
\v 2 \x * \xo 6:2 \xt 1 Pi 4:1\x*Kopmen tinotno! I lok ngan do nedik digara met pam basinge laxakapmek, kuren la nedik ataba rooro bok ba xeneng at laxakapmek kereva?  
\v 3 \x * \xo 6:3 \xt Ga 3:27\x*Nemi mikleklen tinotno i na. At loxonaleng nedik diga lok kaka lesep susu keneng at laasen at ne Iesu Karisito, i lok ngan do nedik diga lok ka loxot at lanmet teren.  
\v 4 \x * \xo 6:4 \xt Kl 2:12\x*La mumu bok lesep susu atnedik, i lok ngan digak mit nedik eburu min la digak lok eburu min at lanmet teren kusu nedik bok ataba roo xat mi lorooro maxat, kerekngan ne Iesu ga roo xat amlong at lanmet mi lolos at ne Temen.   
\p
\v 5 \x * \xo 6:5 \xt Pl 3:10-11\x*Do nedik gitak lok eburu min keneng at lanmet teren, nedik gitaba roo xat bok eburu min, ngan neni ga lok kuren.  
\v 6 \x * \xo 6:6 \xt Ga 5:24\x*La nedik taklen i na, lorooro maut atnedik gara met pam eburu mi ne Karisito ro vana at laxaba, kusu ti sele utut lolos at laxakapmek atnedik getgesara, la kusu nedik ata xok lok at loxokoxo at laxakapmek,  
\v 7 \x * \xo 6:7 \xt 1 Pi 4:1\x*atla do taradi na met, neni naba sepsu basinge lolos at laxakapmek.   
\p
\v 8 Do nedik taga met pam eburu mi ne Karisito, nedik ta nunu do atanaba rooro bok eburu min.  
\v 9 Dik taklen i do ne Karisito gara roo xat pam at lanmet, la neni noxo met bok ba, atla lanmet kopmen na ruuna tololos ti lox asi i.  
\v 10 \x * \xo 6:10 \xt Ib 9:26-28; 1 Pi 3:18\x*La mo lanmet ne Iesu ga suma i, ni lanmet ti laxakapmek atnedik, la neni ga met gesara mene nga. La lorooro monga neni i rooro ren, ni lorooro i esogo rinotno eburu mi ne Moroa.   
\p
\v 11 \x * \xo 6:11 \xt 2 Ko 5:15; Ga 2:19; 1 Pi 2:24\x*At na mun langas mina doma mu i na do nemi miga met basinge laxakapmek. Ketla miga roo xat la mit kis esogo eburu mi ne Moroa xeneng at lixitkis eburu atnemi mi ne Iesu Karisito.  
\v 12 \x * \xo 6:12 \xt Lur 4:7\x*Kuren la nemen mita ke laxakapmek na lok tatao labantuxu gamasa atnemi mo naba met. La nemen mita ronga res at lavavara mun at labantuxu atnimi.  
\v 13 \x * \xo 6:13 \xt Ro 12:1; Ep 2:5; 5:14\x*La nemen gat miguta raba tamangkot at labantuxu atnemi ri laxakapmek, kusu mina lok levempanga xapmek. Ketla mina raba axa nemi ri ne Moroa, na ngan laradi ga ravasu at lanmet ti lorooro. La mina raba lorooro axap atnemi rin kusu tik lok lugugu i nunuan la ik mokso.  
\v 14 \x * \xo 6:14 \xt 1 Jo 3:6\x*Nemen gat miguta ke xepe laxakapmek nam lam nemi, atla nemi xopmen minak lok maxopok at loklok tatao at Laulis Linga. Ketla mik lok maxopok at letaba nabalamu at ne Moroa.   
\s1 Lavaanat Saxaruki At Loklok Manmanton  
\p
\v 15 \x * \xo 6:15 \xt Ro 6:1\x*Nedik dixok lok maxopok at Laulis Linga, ketla dik lok maxopok at letaba nabalamu at ne Moroa. Kuren la ataba lok ba lavanga salai? Kereva, nedik atanak lok laxakapmek? Kopmen tinotno!  
\v 16 \x * \xo 6:16 \xt Jo 8:34; 2 Pi 2:19\x*Mikleklen tinotno i na. Mo do mina raba nemi ngan lavaanat saxaruki ring tonga res at tara vetpes, nemi mi lok ngan lavaanat saxaruki at laradi ming tonga res teren. Kuren la nemi lavaanat saxaruki at laxakapmek no im taba lanmet, kopla nemi lavaanat saxaruki at lorongtonga res no naba lam ka nemi ri lesepsepmus.  
\v 17 Ketla a tong loklox avukat tinotno ri ne Moroa. Gano nemi migak lok ngan lavaanat saxaruki at laxakapmek. Ketla melemu ren mi lorooro axap atnemi, miga ronga res at levelinga ruturun miga ronga i.  
\v 18 \x * \xo 6:18 \xt Jo 8:32\x*La miga sepmus basinge laxakapmek, la miga lok ngan lavaanat saxaruki at loklok manmanton.   
\p
\v 19 A paase poovo mi lavaanat saxaruki la luvuttadi amgomgo atdi kusu minaba ronga xibis kaka na levelinga mila lununu atnemi kopmen na lolos. Gano nemi miga raba lorooro axap atnemi ri lugugu ngan lavaanat saxaruki at laxakapmek la laxanbilinga ga sisilok solo. Kuren pam, la mina raba bok lorooro axap atnemi ngan lavaanat saxaruki ri lok leveloklok manmanton kusu lorooro atnimi nan manton tino.  
\v 20 At levenaleng migak lok ngan lavaanat saxaruki at laxakapmek, miga sepsu basinge leventaangas at loklok manmanton.  
\v 21 \x * \xo 6:21 \xt Ro 7:5; 8:6,13\x*Miga ven livipisik sala at laxaloklok nemi migak lox i, la mo ba mira mamangan teren? Livipisik ap mo levempanga, ni lanmet!  
\v 22 Ketla, amonga migara sepmus pam basinge laxakapmek, la monga mi lok ngan lavaanat saxaruki at ne Moroa. Mo lavanga nemi minaba lok kaka i, neni lorooro in manton tino, la livipisik teren neni lorooro avolo.  
\v 23 \x * \xo 6:23 \xt Ro 5:12,15\x*Luunun at laxapmek, ni lanmet. Ketla laramtaba at ne Moroa, ni lorooro avolo keneng at ne Iesu Karisito, Leeme Silok atnedik.   
\c 7  
\s1 Lavapaase Poovo Boro At Loklox Epot  
\p
\v 1 Luvutnetak mi luvurinuk. Nemi miklen lavanga salai na nenia a lok do ana vaase min, atla nemi axap miklen Laulis Linga. La Laulis Linga im gomgonga mun laradi at levenaleng mun neni i rooro ren.  
\v 2 I ngan bok keretna. Latkin epot ik lok maxopok at loklok tatao at latlok teren. Ketla do latlok teren na met, neni xopmen bok ba nak lok at loklok tatao ren.  
\v 3 Kuren la do neni ik lok eburu mi tatlok petpes at loxonaleng, latlok teren nove i rooro, dinaba tong mo latkin do neni latkin longlongka. Ketla do latlok teren na met, neni ira sepsu basinge loklok tatao ren, la mo do neni na epot kaka tatlok petpes, neni xopmen na lok laxakapmek.   
\p
\v 4 \x * \xo 7:4 \xt Ro 6:2,11; Ga 2:19\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Nemi bok migak lok kuren. Nemi bok migara met pam eburu mi ne Karisito basinge Laulis Linga, atla nemi lengkot at labantuxu at ne Karisito, la amonga nemi mun teren. Neni ga roo xat amlong at lanmet kusu nedik atanaba pisik asu levempipisik nunuan ti ne Moroa.  
\v 5 \x * \xo 7:5 \xt Ro 6:21\x*At levenaleng nedik diga rooro mu asu lavavara at labantuxu atnedik, laxandoxoma xapmek ga umsu keneng at labantuxu atnedik, la Laulis Linga at ne Moroa ga lox aplivi mo lodoxoma. Kuren la nedik digak lok levempanga ga epovo ri lanmet.  
\v 6 \x * \xo 7:6 \xt Ro 8:2; 6:4\x*Ketla amonga, nedik diga met basinge lorooro maut, mo ga otot tutu minedik, nedik dira sepsu ba basinge Laulis Linga, la ata gugu at langas maxat at Loroonan, la kopmen bok ba Laulis Linga migomgo.   
\s1 Laulis Linga La Laxakapmek  
\p
\v 7 \x * \xo 7:7 \xt Pas 20:17; Lal 5:21\x*Ataba tong kaka ba la? Kereva, ataba tong i do Laulis Linga neni ik lox asuusu laxakapmek? Kopmen tinotno. Ketla neni ba na Laulis Linga ga lox aklen dik do laxakapmek ni lavanga xapmek at lemeren ne Moroa, la ga lox ase bok dik mi laxakapmek atdik. La nedik gi toxoklen bok loklok ti ngaongao ri lempanga at tara vetpes, do Laulis Linga gi toxo vaase do, “Nemen gat u guta ngaongao ri lempanga at tara vetpes.”  
\v 8 \x * \xo 7:8 \xt Ro 4:15\x*La mumu mun Laulis Linga, laxapmek ga ru kaxat keneng atdik la ga visik li solo mo laxakapmek keneng atdik. Ketla do kopmen Taulis Linga, laxakapmek bok noxo ruuna tololos ti lox asoogong dik.   
\p
\v 9 \x * \xo 7:9 \xt Je 1:15\x*Nenia bok, agak lok petpes basinge Laulis Linga. Ketla at loxonaleng Laulis Linga ga vot, laxakapmek ga roo xat keneng tarak.  
\v 10 \x * \xo 7:10 \xt Mas 18:5; Ro 10:5\x*Kuren la i lok ngan ta do loroonan tarak ga met. Aga ven i xeretna do, Laulis Linga ua ga vot kusu ti raba lorooro, ga raba ia mi lanmet.  
\v 11 \x * \xo 7:11 \xt Lur 3:13; Ib 3:13\x*Laxakapmek ga lox epovo i xusu na xarang aruv ia mumu mun Laulis Linga. La mumu Laulis Linga, laxakapmek ga sev amer ia.   
\p
\v 12 \x * \xo 7:12 \xt 1 Ti 1:8\x*Ketla Laulis Linga neni i nunuan axap, la leventaangas linga xeneng teren bok i nunuan axap, la ik mokso la i lox avukat.  
\v 13 \x * \xo 7:13 \xt Ro 5:20\x*Kereva, lavasuun at na do luvukat at Laulis Linga ga raba ia mi lanmet? Kopmen tinotno. Laxakapmek axa ga raba ia mi lanmet keneng mun at Laulis Linga, mo i lox avukat. Laulis Linga ga vot kusu anaba ven kibis i do laxapmek ni lavanga salai. La mumu mun levempapaase at Laulis Linga, laxapmek i ravasu ngan lavanga i lok kapmek tinotno.   
\s1 Lodoxoma Soksokgu At Laradi  
\p
\v 14 \x * \xo 7:14 \xt Sam 51:5; Jo 3:6\x*Nedik diklen i do Laulis Linga neni boro at Loroonan Kaala. Ketla nenia laradi mene nga la aga ravasu ngan lasaxaruki at laxakapmek.  
\v 15 \x * \xo 7:15 \xt Ga 5:17\x*Nia xopmen anakleklen levempanga nenia ak lox i. La axok lok levempanga avukat nenia a vavara xusu anak lox i, ketla arak lok manga levempanga xapmek nenia a xopara rin.  
\v 16 At loxonaleng nenia ak lok levempanga nenia a xopara xusu anak lox i, na loklok i lox asuusu i do nenia a siam do Laulis Linga neni ik lox avukat.  
\v 17 Kuren la kopmen nenia rinotno mo ak lok mo levempanga xapmek. Ketla laxakapmek i nemen keneng tarak, neni ik lox i.  
\v 18 \x * \xo 7:18 \xt Lur 6:5; 8:21\x*Aklen i do luvukat kopmen na silok keneng at lorooro at labantuxu rak. I ruturun do lodoxoma rik lok luvukat ik lok keneng tarak, ketla nenia axo epovo xusu ana lox i.  
\v 19 Kopmen anak lok loklox avukat no nenia a vavara xusu anak lox i, ketla arak lok laxakapmek no nenia axopavara xusu anak lox i.  
\v 20 Do nenia ana lok levempanga no nia a xopara xusu ana lox i, i lok ngan do kopmen nenia mo ak lox i mo, ketla laxakapmek no ik lok keneng tarak, neni ik lox i.   
\p
\v 21 Kuren la a long terex i do lara loklok mo ik lok lugugu ren keretna, at loxonaleng ak lok do anak lok luvukat, ketla kopmen, ak soxolik ka manga laxapmek.  
\v 22 La to xeneng tinotno rak, a vavara rinotno ri Laulis Linga at ne Moroa.  
\v 23 \x * \xo 7:23 \xt Ga 5:17; Je 4:1; 1 Pi 2:11\x*Ketla a reven lodoxoma vetpes i gugu xeneng at labantuxu rak la mo i vesep eburu mi lodoxoma avukat ik lok keneng tarak. La mo lodoxoma i lok li ia xeneng at loxokoxo at laxakapmek la i gugu keneng at labantuxu rak.  
\v 24 Lainbulu silok ik lok tarak, atla nege naba lox aroo su ia basinge na labantuxu im lam kaka ia ri lanmet?  
\v 25 \x * \xo 7:25 \xt 1 Ko 15:57\x*A tong loklox avukat tinotno ri ne Moroa mumu ne Iesu Karisito, Leeme Silok atdik, atla neni naba lox arooro dik.  
\p Kuren la lorooro rak ik lok keretna. Keneng at lodoxoma rinotno rak, nenia a lok ngan lasaxaruki at Laulis Linga at ne Moroa. Ketla keneng at labantuxu rak, i ngan nenia a gugu ngan lasaxaruki at laxakapmek.   
\c 8  
\s1 Lorooro Keneng At Loroonan Kaala  
\p
\v 1 Kopmen bok ba toxokoxo tinedi di nemen keneng at ne Iesu Karisito.  
\v 2 \x * \xo 8:2 \xt Ro 7:23-24\x*Atla keneng at ne Iesu Karisito, Loroonan Kaala ga raba dik mi lorooro la gara lox asepmus pam dik basinge lolos at laxakapmek eburu mi lanmet.  
\v 3 \x * \xo 8:3 \xt Gu 13:38; 15:10; Pl 2:7; Ib 4:15\x*Laulis Linga goxo epovo ri lox arooro limixin atla limixin diga ruuna laxakapmek keneng at lorooro atdi. Ketla ne Moroa ga lox arooro dik, neni ga riki asi lamdak tinotno ren, la neni ga lok kepe laxakapmek keneng at limixin. La ni ga ruuna ka labantuxu ngan labantuxu at limixin kusu na raba lorooro ren ngan laxaavuk.  
\v 4 \x * \xo 8:4 \xt Ga 5:16,25\x*Moroa ga lox i na xusu neni naba lox epovo leventaangas avukat at Laulis Linga tinedik, kopmen ata mumu asu lavavara at labantuxu, ketla di mumu asu lodoxoma at Loroonan Kaala.   
\p
\v 5 Nedi di rooro mun keneng at labantuxu atnedi, levendoxoma atnedi i mumu asu mun lavavara at labantuxu. La nedi di rooro mu asu Loroonan Kaala im lam di xuren, levendoxoma atnedi i mumu asu mun lavavara at Loroonan Kaala.  
\v 6 \x * \xo 8:6 \xt Ro 6:21\x*Do levendoxoma atnedi na mumu asu mun lavavara at labantuxu, laxavaxap teren, lanmet. Ket do levendoxoma atdi na mumu asu lavavara at Loroonan Kaala, laxavaxap teren, lorooro eburu mi lenmila.  
\v 7 \x * \xo 8:7 \xt Mt 12:34; Jo 8:43; 12:39; Je 4:4\x*Limixin dinaba ravasu ngan lavamunepen mi ne Moroa do, levendoxoma atdi na mumu asu mun lavavara at labantuxu atdi. Kopmen dina ronga res at levelinga at ne Moroa, la ixo epovo rinotno do dina ronga res teren.  
\v 8 La ixo epovo rinotno do nedi di ronga res at lavavara at labantuxu, dina lox amomo ne Moroa.   
\p
\v 9 \x * \xo 8:9 \xt 1 Ko 3:16; 12:3\x*Ketla nemi xopmen mina rooro at lavavara at labantuxu. Mi rooro mu mun lavavara at Loroonan Kaala, mo do Loroonan Kaala at ne Moroa i nemen keneng atnimi. La do nege di, dixo ruuna Loroonan Kaala at ne Karisito, nedi xopmen limixin at ne Karisito.  
\v 10 \x * \xo 8:10 \xt Ga 2:20; Ep 3:17; 1 Pi 4:6\x*Ketla do ne Karisito nak lok keneng atnemi, labantuxu atnemi naba met mumu laxakapmek. Ketla loroonan atnemi naba rooro atla ne Moroa naba siam kaka nimi ngan limixin manmanton.  
\v 11 Mo do Loroonan at ne Moroa, mo ga lox aroo ne Iesu basinge lanmet, nak lok keneng atnemi, ne Moroa, mo ga lox aroo ne Karisito basinge lanmet, neni naba raba bok labantuxu atnemi mi lorooro, atla Loroonan teren ik lok keneng atnemi.   
\p
\v 12 Kuren la luvutnetak mi luvurinuk, nedik ta ruuna lugugu xusu tanaba lox i xeneng at lorooro atnedik. Ketla kopmen do nedik atap tuvuk gamasa mene nga mi lorooro at labantuxu.  
\v 13 \x * \xo 8:13 \xt Ga 6:8; Kl 3:5\x*Do mina rooro mu asu mene nga lavavara at labantuxu, nemi minaba met. Ket do mina lok kaka Loroonan Kaala la mina sev amet leveloklok kakapmek atnimi min, minaba roo.   
\p
\v 14 Nedi no Loroonan at ne Moroa i sasat nedi, nedi luvutnitna ne Moroa,  
\v 15 \x * \xo 8:15 \xt 2 Ti 1:7; Mk 14:36\x*atla Loroonan no ne Moroa gara raba vam nimi min ik lok nimi xusu mi noxo marat ngan lasaxaruki. Ketla i lok nimi xusu nemi luvutnitna ne Moroa, la nedik di toro ri ne Moroa mi lolos at Loroonan Kaala keretna, “Tamak! Tamak!”  
\v 16 \x * \xo 8:16 \xt 2 Ko 1:22\x*Loroonan at ne Moroa i tu buru mi leventoonan atnedik, kusu ti lox asuusu i do nedik luvutnitna ne Moroa.  
\v 17 \x * \xo 8:17 \xt Ga 4:5-7; Li 21:7\x*La nedik luvutnitna, kuren la atanaba ruuna xaka leveloklox anarong ne Moroa ga lok li i ri limixin teren, la nedik eburu mi ne Karisito atanaba ruuna ka bok leveloklox anarong no ne Moroa ga lok li i rin. Atla do nedik ata xip tooro ne Karisito mi losongsongot teren, nedik tanaba ruuna ka bok loxot at lasinorong teren.   
\s1 Lasinorong Avolo Melemu  
\p
\v 18 \x * \xo 8:18 \xt Ro 5:2; 2 Ko 4:17\x*Nenia a doma i do nedik di suma losongsongot at na levenaleng, ixo epovo rinotno xusu ata lox epovo du mi lasinorong avolo mo ne Moroa naba raba dik min.  
\v 19 \x * \xo 8:19 \xt Kl 3:4\x*Lempanga axap at ne Moroa ga rudum li di, di ngangais tinotno kusu ne Moroa na lox asuvos tinotno luvutnitna.  
\v 20 \x * \xo 8:20 \xt Lur 3:17-19\x*Moroa ga lok li lasaxaek mavana at luruntudum li ren. Anai kopmen at lavavara at luruntudum li ketla at lavavara at ne Moroa ga lok li i xuren. Ketla lodoxoma voovo at luruntudum li i lok keretna,  
\v 21 \x * \xo 8:21 \xt 2 Pi 3:13; 1 Jo 3:2\x*na luruntudum li naba sepmus basinge mo lasaxaek at tara taaleng la noxopso bok ba, ketla nabak lox asepmus la naba lok kaka lasinorong avolo ngan luvutnitna ne Moroa.   
\p
\v 22 La dik takleklen i do i se nga at na levenaleng, na luruntudum li axap it mes mi losongsongot i ngan latkin i visik.  
\v 23 \x * \xo 8:23 \xt 2 Ko 5:2-4; Ga 5:5\x*Ketla xopmen neni xusuk mun. Nedik bok di ruuna Loroonan Kaala ngan laramtaba avot at ne Moroa, nedik bok dit mes keneng axa atnedik at levenaleng dik di ngangais tinotno ne Moroa xusu neni na lok li nedik ngan luvutnitna, la na lox amaxat labantuxu atnedik.  
\v 24 \x * \xo 8:24 \xt 2 Ko 5:7\x*Nedik diga roo su mene i ngan nedik diga doxoma voovo xuren. Ketla do ata ven luruturun na vot at lodoxoma voovo atnedik, ataba tong i xeretna do, neni xopmen lodoxoma voovo mo, atla ixo epovo do di doma voovo ri tavanga di ven tu vam teren.  
\v 25 Ket do nedik ata doma voovo ri tavanga dik dixo ven i, atanaba ngais atnaasan i.   
\p
\v 26 Keneng at na lodoxoma voovo, Loroonan Kaala naba lok tooro nedik do nedik taxo ru lolos, atla dik taxoklen i do ataba sing kereva. La Loroonan axa i ngising tinedik saparap ne Moroa mi levelinga metmes nia axo epovo xusu ana mii poovo i mi tekolinga.  
\v 27 \x * \xo 8:27 \xt Sam 139:1; 1 Ko 4:5\x*La ne Moroa neni i reven kibis lorooro at luvuttadi, la iklen lodoxoma at Loroonan atla Loroonan i tu katling limixin at ne Moroa ukeneng eburu mi lodoxoma at ne Moroa.   
\s1 Limixin Nunu Dinaba Volo  
\p
\v 28 \x * \xo 8:28 \xt Ep 1:11\x*Nedik ataklen i do ne Moroa i gugu mi luvukat at levempanga axap, keneng at lorooro atnedi di vavara aleng i, la nedi no neni gara ro xaka vam nedi xerekngan lodoxoma ren kuren.  
\v 29 \x * \xo 8:29 \xt Kl 1:18; Ib 1:6\x*Avot ti luruntudum li at na lavatbung menemen ne Moroa gakleklen limixin teren la ga soxolik ka di kusu dina ravasu ngan ne Nitna ne Moroa, la neni naba lok ngan lamgomgo ri laxanneton solo.  
\v 30 La ne Moroa ga ro xaka nedi neni ga soxolik ka nedi. La nedi bok neni gara ro xaka vam di, neni ga lox asepmus bok nedi. La nedi nom neni ga lox asepmus di, neni ga epes di mi lasinorong teren.   
\s1 Labalamu At Ne Moroa Keneng At Ne Iesu Karisito  
\p
\v 31 \x * \xo 8:31 \xt Sam 118:6\x*Melemu at na ataba tong kaka lavanga salai? Do ne Moroa na tu eburu minedik, nege i epovo xusu na vas asi nedik?  
\v 32 \x * \xo 8:32 \xt Jo 3:16\x*Neni xopmen tinotno goxo rebeng alis ne Nitna rinotno, ketla ga raba i ngan laxaavuk tinedik axap. Neni ga raba nedik mi ne Nitna. Kereva, neni naba raba gamasa bok nedik mi levempanga axap?   
\p
\v 33 \x * \xo 8:33 \xt Ais 50:8\x*Nege i epovo na lok li limixin soksoxolik ka at ne Moroa ro at loxokoxo at laxakapmek? Kopmen tara atla ne Moroa axa ga lox asepmus dik.  
\v 34 \x * \xo 8:34 \xt Sam 110:1; Gu 7:55-56; 1 Jo 2:1\x*Nege naba epovo xusu na lok li dik at lavapaase? Kopmen tara, atla ne Iesu Karisito, mo neni ga met la ga roo xat amlong bok, monga it kis saparap lekngen tino at ne Moroa. La i ngising amisik ne Moroa xusu na lok tooro nedik!   
\p
\v 35 Nege rinotno ba, i epovo xusu na lox epeseves nedik basinge labalamu at ne Karisito? Kopmen tepanga. Ixo epovo do levenmumuat na lox i, kopla levenaleng lolos, kopla levesongsongot mumu lununu atdik, kopla loroxo, kopla loklok banbalo, kopla lempanga sepsev amet, kopla lanmet.  
\v 36 \x * \xo 8:36 \xt 2 Ko 4:11\x*I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Nema limixin taram, kuren la amisik dip sep amet nema. Amisik dip sep amet etaba nema ngan ta lubung sipsip, mo kopmen tara ri tupe di.” \rq Sam 44:22\rq*   
\m
\v 37 \x * \xo 8:37 \xt Jo 16:33\x*Keneng at na levempanga axap, dik digara lok ka vam lixitkis nunuan mumu langas at laradi ua i balamu nedik!  
\v 38 La nenia aklen tinotno i do kopmen tempanga naba lox epeseves nedik basinge labalamu ren; lanmet kopla lorooro, kopla taangelo, kopla tagas, kopla tepe lolos salai, kopla lorooro ningina, kopla lorooro melamgo atnedik;  
\v 39 kopla lempanga ro mavana at lavatbung menemen, kopla lempanga ro maxopok teren, la kopmen tinotno tepanga de at luruntudum li at ne Moroa i epovo xusu ti lox epeseves nedik basinge labalamu at ne Moroa, mo ga lox asuusu i rinedik keneng at ne Iesu Karisito, Leeme Silok atdik.   
\c 9  
\s1 Moroa Eburu Mi Limixin Me Judaia  
\p
\v 1 Nenia at ne Karisito la nenia axo xaxarang. Loroonan Kaala ik lok tatao lodoxoma avukat tarak la ik lox axasep box ia do nenia axo xaxarang.  
\v 2 A paase ruturun i na dola lainbulu la lebelen tuntun tarak ti lubung mixin tarak i silok aleng.  
\v 3 \x * \xo 9:3 \xt Pas 32:32\x*La i epovo dola nenia gita xip tutu mi lebelemamao at ne Moroa la gita lox epeseves ia basinge ne Karisito, kusu ti lok tooro luvutnetak, nedi limixin axa rak me Judaia.  
\v 4 \x * \xo 9:4 \xt Pas 4:22; Lal 7:6; 14:1-2\x*Nedi limixin soksoxolik ka at ne Moroa, la ni ga lok li nedi ngan luvutnitna. Ni ga lok levenekabus eburu minedi la lisisixam teren ga nemen kantubu atdi, la ga raba nedi mi Laulis Linga. Diklen langas kusu dina lotu saparav i mi luruturun, la dira ruuna ka vam leveng kakaape ren.  
\v 5 \x * \xo 9:5 \xt Mt 1:1-16; Jo 1:1; Ro 1:25\x*Nedi lubung mixin diga ravasu at lempareme avolo megano. La ne Karisito, neni ga vot ngan laradi, neni atnedi na lubung mixin. Leemi asu ri ne Moroa neni ik lok tatao lempanga axap la kopmen taxavaxap teren! Tuturun.   
\p
\v 6 \x * \xo 9:6 \xt Kex 23:19; Ro 2:28\x*Nia axo vaase dola, ne Moroa goxo lox epovo laxakaape ren. Atla kopmen limixin axap me Israel nedi limixin soksoxolik ka at ne Moroa.  
\v 7 Nedi livipisik li at ne Abaram, ketla kopmen nedi axap luvutnitna ne Moroa. Ne Moroa ga vaase ri ne Abaram keretna,  
\q1 “Lubung mixin at ne Aisak kusuk mun dinabak lok ngan livipisik li ram.” \rq Lur 21:12\rq*   
\m
\v 8 \x * \xo 9:8 \xt Ga 4:23\x*Lavasuun at na xeretna, kopmen nedi axap livipisik li at ne Abaram di lok ngan lubung mixin tuturun, ketla nedi mun ne Moroa ga xaape midi ri ne Abaram di lok ngan lubung mixin tuturun at ne Abaram.  
\v 9 La ne Moroa ga lok mo laxakaape mi na levelinga.  
\q1 “Ap mo laaleng mokmokso nia anabamlong la ne Sera naba ruuna ka tamdak temes.” \rq Lur 18:10,14\rq*   
\p
\v 10 \x * \xo 9:10 \xt Lur 25:21\x*Ketla kopmen neni xusuk mun na. Lumdak at ne Rabeka duga ruuna legese temen du, la neni lurubuno avolo atnedik ne Aisak.  
\v 11 Ketla avot at livipisik at na lumdak kopla du gita lok tempanga avukat kopla tempanga xapmek, ne Moroa ga lox avot be losoksoxolik teren kusu mo losoksoxolik teren naba tu at lodoxoma ren.  
\v 12 Losoksoxolik teren keretna, neni goxo ven ti lugugu atdu, ketla neni ga doma mu lorotoro ren. Kuren la ne Moroa ga lok ti nenen du xeretna,  
\q1 “Lara avot naba gugu taba lara mumu.” \rq Lur 25:23\rq*   
\m
\v 13 I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “A vara aleng ne Jakop, ketla axo mulus ka ne Esao.” \rq Mal 1:2-3\rq*   
\p
\v 14 Ataba tong ka la? Taba tong ka i do na levelinga at ne Moroa ixok mokso? Kopmen tinotno.  
\v 15 I ngan mo levelinga ne Moroa ga vaase i ri ne Moses keretna,  
\q1 “Anaba lox asuusu lebelen tuntun tarak ti nege a doma i, la anaba lox asuusu labalamu rak ti nege a doma i.” \rq Pas 33:19\rq*   
\m
\v 16 \x * \xo 9:16 \xt Ep 2:8\x*Loklok at laradi noxo lox i xusu ne Moroa naba soxolik ka i, ketla lebelen tuntun kusuk mun at ne Moroa.  
\v 17 I ngan Lovoang Kaala i vaase mumu ne Parao xeretna,  
\q1 “Nenia aga lok li u ngan loorong. Lavasuun teren keretna, kusu anaba lox asuusu lolos tarak keneng at lorongtonga xepe ram, la keneng at nai limixin at lavatbung menemen axap dinabaklen laasen tarak.” \rq Pas 9:16\rq*   
\m
\v 18 \x * \xo 9:18 \xt Pas 4:21; 9:12; 14:4\x*Kuren la ne Moroa i lox asuusu lebelen tuntun tinedi do neni i doma di, la i lox amer avavarang levendoxoma atnedi do neni i doma box i xuren.   
\p
\v 19 Tara atnemi naba sue ia xeretna, “Dola kuren, Moroa naba sok taba taradi xereva? La nege i epovo xusu na esev eburu mi lodoxoma at ne Moroa?”  
\v 20 \x * \xo 9:20 \xt Ais 29:16; 45:9\x*Ketla nege nenu, laradi gamasa, u gagang linga ne Moroa? Ixo epovo do lavat sosopen kangka na susue laradi ik lox i do, “Tila u lox ia xeretna?”  
\v 21 \x * \xo 9:21 \xt Jer 18:6\x*Laradi ga lok mo lososopen kangka, neni xa i epovo xusu neni na lok mo loxompong kangka at langas ua i doma i xuren, la na lok bok tegepu sosopen mi mo mun legese xompong kangka, tara nunuan ti ove at levenaleng silok la tara diba vove min at levenaleng axap.\fig Laradi loklok tingtigon|alt="potter at work" src="hk00140b.tif" size="col" loc="Rom 9:19-21" copy="BFBS (Knowles)" ref="Ro 9:21" \fig*   
\p
\v 22 La ne Moroa i lok bok losoksoxolik teren kuren. Neni ga vara i xusu na lox asu lumukmusak teren la na lox ase lolos teren. Ketla neni move naba ke amulus nedi limixin dik lox abelemamao i, keke i dola nedi limixin kakapmek la i epovo xusu neni na sele utut nedi.  
\v 23 \x * \xo 9:23 \xt Ro 8:29; Ep 1:3-12\x*La ni ga vara box i xusu neni na lox asu lagale lisisixam teren, no ni ga soli asu i rinedik limixin ua neni ga belen tuntun tinedik. La ti nege atdik no neni gara gagas pam di xusu dinaba lok kaka lisisixam teren,  
\v 24 mo nabak lok tinedik na, neni gara ro ka vam nedik, kopmen do at limixin me Judaia xusuk mun, ketla boro bok at limixin kopmen di me Judaia.  
\v 25 I ngan neni ga vaase i ro xeneng at lubuk at ne Osea xeretna,  
\q1 “Limixin di goxo ruuna ka ia ngan Lamgomgo atdi, nia anaba tong di do nedi limixin tarak. Lara lubung mixin no nenia a goxopara di, anaba tong di do nedi at laxat tinotno rak.” \rq Ose 2:23\rq*   
\m
\v 26 La neni ga lok bok,  
\q1 “La to ap mo loxot tino neni ga tong i do, nemi xopmen limixin tarak, mo go neni naba tong di do nedi luvutnitna ne Moroa, Luntoo Avolo.” \rq Ose 1:10\rq*   
\p
\v 27 La ne Aisaia ga vaase mumu bok leme Israel keretna,  
\q1 “Limixin bok me Israel di buaang aleng ngan levenit kangkaneng nou saparap laras, ketla teventaba mun atdi naba roo su.  
\v 28 Leeme Silok naba lok soso mun ti vorang laxakapmek at limixin at lavatbung menemen axap.” \rq Ais 10:22-23\rq*   
\m
\v 29 I ngan ne Aisaia gara tong pam i gano, ni ga lok keretna,  
\q1 “Amo dola Leeme Silok, Lanaraavuk gi toxo ke xepe lavalabat atnedik, nedik na gitaba lok kapmek ngan limixin me Sodom, nedik gitaba uu ngan bok limixin me Gomora.” \rq Ais 1:9\rq*   
\s1 Lorongtonga Xepe At Leme Israel  
\p
\v 30 \x * \xo 9:30 \xt Ro 10:20\x*Ataba tong ka toxolinga salai? Limixin kopmen di me Israel, nedi di goxok lok tong i xusu dinan manton at lemeren ne Moroa, ketla digan manton tino mumu lununu atnedi.  
\v 31 \x * \xo 9:31 \xt Ro 10:2-3\x*Ketla leme Judaia, nedi lavaanat soksoxolik ka at ne Moroa diga puse ri teventaangas kusu dina nemen manmanton at lemeren ne Moroa, la di goxo epovo.  
\v 32 Tila ba la di goxo epovo? Atla levempanga diga lox i goxo ru rinotno at lununu atdi, ketla at leven gugu mun atdi. Digak sak kikixin at Luuat Kis,  
\v 33 \x * \xo 9:33 \xt 1 Pi 2:6; Ro 10:11\x*no Lovoang Kaala i paase min keretna,  
\q1 “Mina ven ba i, a lok li Luuat Kis to xeneng at lemenemen Saion ti lok limixin dinaba sak kikixin teren. Mo Luuat Kis naba lok nedi dina subu. Ketla nege do i nunu ren, neni noxo doma saasaa.” \rq Ais 8:14; 28:16\rq*   
\c 10  
\p
\v 1 Luvutnetak mi luvurinuk. Lodoxoma rinotno ro xeneng at laxat tarak do limixin tinotno rak dinaba roo su. La a ngising amisik ne Moroa rinedi.  
\v 2 Nenia a epovo xusu ana tong i do nedi di lolos kusu ti lok lugugu ri ne Moroa. Ketla mo lavavara atnedi ri ne Moroa, kopmen na ru rinotno at lakleklen tuturun.  
\v 3 Nedi di goxoklen langas ne Moroa ga lok li i xusu tik lox asepmus di basinge laxakapmek, ketla diga puse ngas axa at levendoxoma atnedi. Kuren la di goxo raba axa di ri ne Moroa la langas ne Moroa ga lox i rik lox anmanton tino limixin.  
\v 4 \x * \xo 10:4 \xt Mt 5:17; Jo 3:18\x*La ne Karisito gara lox epovo vam Laulis Linga, kusu nege i nunu, neni laradi manmanton tino.   
\s1 Langas At Limixin Axap Ti Linintoo  
\p
\v 5 \x * \xo 10:5 \xt Ro 7:10; Ga 3:12\x*Moses ga malagan levelinga mumu langas ti lox anmanton limixin keneng at lorongtonga res at Laulis Linga, ni ga lok keretna,  
\q1 “Nege do i mumu asu levempanga Laulis Linga i tong i, neni naba lox epovo axav i ri roo su ren.” \rq Mas 18:5\rq*   
\m
\v 6 Ketla anaa levelinga i paase mumu langas ti lox anmanton tino limixin at lemeren at ne Moroa mi lununu.  
\q1 “Nemen gat uguta doma raba u mi lususue do, ‘Nege naba urut uto vana at laxalibet?’”\rq Lal 30:12\rq* (kusu ti lok ka ne Karisito ude xopok.)   
\m
\v 7 La i paase bok keretna,  
\q1 “Nemen gat uguta lok bok do, ‘Nege naba si uto xopok at lemenemen at labarongan?’”\rq Lal 30:13\rq* (kusu ti lox asu ne Karisito basinge limixin diga met pam.)   
\m
\v 8 Ketla Lovoang Kaala i lok keretna,  
\q1 “Levelinga at ne Moroa mo ik lok saparap nimi, nom ik lok at levenbulubun atnimi la no xeneng bok at levempeve atnimi.” \rq Lal 30:14\rq*  
\m Neni na, levelinga at lununu nema ma vavang min.  
\v 9 Do mina vaase asu mi levenbulubun atnimi do ne Iesu ni Leeme Silok, la mina nunu mi lebelen nimi axap do ne Moroa ga lox aroo amlong ne Iesu at lanmet, nemi minaba roo su.  
\v 10 Kuren la nemi do mina nunu mi lebelen nimi axap, nemi minaba sepmus. La do mina vaase asu i mi levenbulubun atnimi, minaba roo su.  
\v 11 \x * \xo 10:11 \xt Ro 9:33\x*Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Do nege do i nunu ren, neni noxo doma saasaa.” \rq Ais 28:16\rq*   
\p
\v 12 \x * \xo 10:12 \xt Gu 15:9\x*Anaa levelinga i vung kimit limixin axap, atla kopmen tevereven petpes kantubu at limixin me Judaia la limixin kopmen di me Judaia. Moroa xusuk mun legese Eme Silok atnedik axap, la ik lox anarong aleng nedi di ngising ti loklok tooro boro ren.  
\v 13 I ngan levelinga at Lovoang Kaala i vaase xeretna,  
\q1 “Limixin axap di toro ke at laasen at Leeme Silok, dinaba roo su.” \rq Jol 2:32\rq*   
\p
\v 14 Ketla dinaba sing kereva do nedi xovisi dina nunu? La dinaba nunu xereva do nedi xovisi dina ronga xaka levelinga? La dinaba ronga ka tavanga salai do kovisi tara na vaase asu tevelinga ridi?  
\v 15 La tevelinga naba ravasu xereva mo do dixo riki asu taradi ri vavang min? I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “I lox avukat tinotno lavatpas atnedi di vot mi Lagale Lavavang.” \rq Ais 52:7\rq*   
\p
\v 16 \x * \xo 10:16 \xt Jo 12:38\x*Ketla limixin axap di goxo siam kaka Lagale Lavavang. I ngan bok ne Aisaia ga lok keretna,  
\q1 “Leeme Silok. Goxo buaang nedi diga nunu at levelinga maga vaase asu i.” \rq Ais 53:1\rq*   
\p
\v 17 \x * \xo 10:17 \xt Jo 17:20\x*Kuren la lununu it pot do laradi ing tonga levelinga, la levelinga i laala boro at Lagale Lavavang at ne Karisito.  
\v 18 Ketla a sue xeretna, i ruturun do di goxo ronga levelinga? Laaba, diga ronga i, i ngan pam Lovoang Kaala i vaase i xeretna.  
\q1 “Levempapaase atdi ga ravasu ri limixin at lavatbung menemen axap. La levelinga atdi gat pas ti latnese at na lavatkangka.” \rq Sam 19:4\rq*   
\p
\v 19 Nia ana sue bok lususue xeretna. Kereva, limixin me Israel di goxo xasep ap mo levelinga? Laaba, diga xasep teren. La ne Moroa ga lok tong i do na sar amlong di. Moses neni lara avot ga tong mo lodoxoma at ne Moroa xeretna,  
\q1 “Anaba lok nemi xusu minaba reven peves at limixin kopmen dina ruuna toxot keneng at losoksoxolik at ne Moroa. La anaba lok bok nemi xusu mina belemamao mumu lara lubung mixin kopmen dinaklen ne Moroa.” \rq Lal 32:21\rq*   
\p
\v 20 La ne Aisaia ga vaase axasep tinotno xeretna,  
\q1 “Lara lubung mixin di goxo puse ria ketla diga vuse ka ia, la nia aga vot saparap nedi di goxo susue vupuse ria.” \rq Ais 65:1\rq*   
\p
\v 21 Ketla ti limixin me Israel, Moroa ga vaase xeretna,  
\q1 “At levenaleng axap agara gagas pam kusu ti siam kaka amlong nedi luvuttadi rongtonga xepe la luvuttadi gagang linga.” \rq Ais 65:2\rq*   
\c 11  
\s1 Lebelen Tuntun At Ne Moroa Ri Limixin Me Israel  
\p
\v 1 \x * \xo 11:1 \xt 1 Sml 12:22; Sam 94:14; Pl 3:5\x*A sue bok keretna. Kereva, ne Moroa ga sok tixirixes kepe limixin tinotno ren? Kopmen tinotno! Nenia rinotno vam lara me Israel la nenia at livipisik li at ne Abaram la nenia at libibinat me Beniamin.  
\v 2 Moroa goxo sok tixirixes limixin teren, neni gara soxolik ka vam nedi ganoxa at lurutu kaxat. Mina doxoma bok loxot ik lok at Lovoang Kaala i paase mumu ne Elaisa la at loxonaleng neni ga vaase ri ne Moroa mumu luruptuvuk at leme Israel? Ni ga lok keretna,   
\q1
\v 3 \x * \xo 11:3 \xt 1 Lav 19:10,14\x*“Leeme Silok, digara sev amet pam lavaeme vapaase ali ram la digara ut asi levengkonin laplavang taram. Kuren la nenia xusuk ta na legesara ak lok, la mo manga diak lok tong i do dina sev amer ia.” \rq 1 Lav 19:10,14\rq*   
\m
\v 4 Lovoporang sala ne Moroa ga raba i min? Ni ga vorang i rin keretna,  
\q1 “Nenia move a ruuna lavanuti larabin sangsangaun kobot (7000) limixin di ruturun tia la kovisi dina lotu saparap lomoroa xaxarang ne Baal.” \rq 1 Lav 19:18\rq*   
\p
\v 5 \x * \xo 11:5 \xt Ro 9:27\x*Mo levenaleng i lok ngan pam na levenaleng it pot ningina, lentaba mun ne Moroa ga soxolik ka vam nedi keneng at letaba nabalamu ren.  
\v 6 \x * \xo 11:6 \xt Ga 3:18\x*Losoksoxolik teren i tu at letaba nabalamu ren, la kopmen do at levempanga nedi diga lox i. Do losoksoxolik at ne Moroa gita ru at levempanga luvuttadi dik lox i, giba lok ngan do letaba nabalamu ren, kopmen tugugu ren.   
\p
\v 7 \x * \xo 11:7 \xt Ro 9:31\x*Kuren la limixin me Israel di goxo vuse ka lorooro nunuan no nedi diga puse rin. Lenep binam tadi lixilik mene nga no ne Moroa ga soxolik ka nedi, nedi diga vuse ka i. La nedi axap nom, levenbaalung atnedi ga repe ri lorotoro at ne Moroa.  
\v 8 \x * \xo 11:8 \xt Ais 29:10\x*I ngan Lovoang Kaala i vaase xeretna,  
\q1 “Moroa ga lox angtangku levempeve atnedi eburu mi levendoxoma atdi. Di noxo reven mi levengkatli atdi xopla dinang tonga mi levenbaalung atdi i se nga mo lingina.” \rq Lal 29:4\rq*   
\p
\v 9 \x * \xo 11:9 \xt Sam 35:8\x*La ne Devit ga vaase bok keretna,  
\q1 “Keke levenanan atdi nabak paxaru kaxat lasaxaek! Keke levempeluxa kaala atnedi naba lox ekarakat di kusu dina subu tup at leeteke!  
\v 10 Una sep di mi lemeramain! Unak lox amolos amisik lempat sintun atdi!” \rq Sam 69:22-23\rq*   
\p
\v 11 \x * \xo 11:11 \xt Gu 13:46; Ro 10:19\x*Nia ana sue bok mi lara lususue. Kereva, limixin me Judaia digak sak kikixin mene nga xopla diga subu epopolo? Digak sak kikixin mene nga. Nedi diga lok laxakapmek, kuren la loklox arooro gat pas tinedi limixin kopmen di me Judaia, kusu ti lok leme Judaia dina puse ri ne Moroa.  
\v 12 Kerepmo laxakapmek at leme Judaia ga lox asuusu leveloklox anarong ti limixin at na lavatbung menemen axap. Labaava atnedi ga lox asuusu leveloklox anarong ti limixin kopmen di me Judaia. Ketla laxaloklox anarong naba umsu aleng ap mo laaleng do leme Judaia dina nunu la dina beles keneng at leexes at ne Moroa.   
\s1 Loklox Arooro Ti Limixin Kopmen Di Me Judaia  
\p
\v 13 Nia a paase nga na rinemi limixin kopmen nemi me Judaia. I ngan ta do nenia laradi vavang ti limixin kopmen di me Judaia la a momo ri lok na lugugu rak.  
\v 14 Nia a lok do mo lugugu rak naba lok bok limixin tinotno rak dinaba ven peves tia. Kuren la anaba lox epovo i xusu ana lok ka amlong teventaba atdi.  
\v 15 At levenaleng ne Moroa ga lok kepe nedi, neni ga vaxat ka limixin at na lavatbung menemen saparav i. Naba lox avukat tinotno do ne Moroa na lox amlong ka leme Judaia. Naba lok ngan ta do luvuttadi met di roo xat amlong ti lorooro.  
\v 16 \x * \xo 11:16 \xt Kex 15:17-21; Isi 44:30\x*Do di raba toxongkide avot ti ne Moroa, mo axap bok lakde, ateren. La do di raba box i mi levenixe una, levengkakan bok at luuna ni at ne Moroa.   
\p
\v 17 \x * \xo 11:17 \xt Ep 2:11-19\x*Lentaba levengkakan at luuna olip toonu ga repit su basinge luuna ren, la levengkakan at luuna olip aaxa boro at laxairing gara ru kun ta i. Nemi limixin kopmen nemi me Judaia mi lok ngan na levengkakan una aaxa, la nanga mi lolos la mipnovos at lorooro at loroonan atnemi kerekngan leme Judaia.  
\v 18 \x * \xo 11:18 \xt Jo 4:22\x*Kuren la nemen gat mita simi aurut nimi mavana ap mo lentaba lengkakan diga subu, atla nemi lengkakan mene nga. La nemi xopmen levenixe una, atla levenixe una ik lox alolos nimi.  
\v 19 La nemi minaba lok keretna, “I ruturun, ketla levengkakan ga repit pes la di lox avolo loxot tinama.”  
\v 20 \x * \xo 11:20 \xt Ro 12:16\x*I ruturun. Diga repit pes atla di goxo nunu, la nemi miga ru kun nedi atla nemi miga nunu. Ketla nemen gat miguta doma i do mi silok. Mina lok tatao nimi kusu nemi bok mi noxo subu.  
\v 21 Ne Moroa goxo ke atnaasan bok leme Judaia do lengkakan tinotno ba ren. Kereva, mi lok do ni naba ke atnaasan bok nimi? Kopmen tinotno.   
\p
\v 22 \x * \xo 11:22 \xt Jo 15:2,4; Ib 3:14\x*Kuren la mina ven kisip ba i do ne Moroa i belen tuntun la i tu bok mi loboat. Neni i tu mi loboat tinedi diga subu vam, ketla i belen tuntun tinimi do nemi move mik lok keneng at lebelen tuntun teren. Ketla do mixok lok bok keneng teren, minaba repit pes bok.  
\v 23 La do leme Judaia dina lok kepe lumun nunu atdi, dinaba ru amlong to at levengkot nunuan nedi diga tu ve gano, atla ne Moroa i epovo ri lok li amlong bok nedi.  
\v 24 Nemi limixin kopmen nemi me Judaia mi lok ngan lengkakan at luuna olip aaxa no ga repit pes la ira ru manga rovana at luuna olip toonu. Ga lolos aleng ti lok mo langas. Limixin me Judaia di lok ngan lengkakan at luuna olip toonu. Kuren la ne Moroa i epovo rinotno do na vaxaru amlong lengkakan no ga repit su, atla ni na lok li amlong di ro at luuna akmokso atdi.   
\s1 Lebelen Tuntun At Ne Moroa  //  Ti Limixin Axap  
\p
\v 25 \x * \xo 11:25 \xt Ro 12:16; Lu 21:24; Jo 10:16\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Levelinga ruturun mo ik lox alipe, la a vara i do minaklen i. La ni naba rupe levendoxoma atnemi la mina doma i do lakleklen atnimi i volo lentaba vetpes. Mo levelinga i lok keretna. Loonon taba rulu at limixin me Israel basinge ne Moroa noxok lox abao, naba se mun do buaang timixin kopmen di me Judaia dina rem gili saparap ne Moroa.  
\v 26 \x * \xo 11:26 \xt Mt 23:3\x*La melemu at na, limixin axap me Israel dinaba roo su basinge loklok nedi digak lok teren. I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “Laradi Loklox Arooro naba laa boro Saion, la na lok kepe laxaloklok kakapmek at livipisik li at ne Jakop.  
\v 27 \x * \xo 11:27 \xt Jer 31:33-34; Ais 27:9\x*Anaba lok na lekabus eburu minedi at loxonaleng nia ana doxoma kepe laxakapmek atnedi.” \rq Ais 59:20-21\rq*   
\p
\v 28 La limixin me Judaia diga xopara Lagale Lavavang, kuren la di lok ngan lavamunepen at ne Moroa la di ru kun tinemi limixin kopmen nemi me Judaia. Ketla mumu mun losoksoxolik axa at ne Moroa, nedi di lok ngan axa larapen tangas teren mumu lempareme avolo atnedi megano.  
\v 29 Moroa kopmen na baba pukus lodoxoma ren tinedi. Kuren la neni noxo lok kepe limixin soksoxolik ka ren la leveloklox anarong ni ga raba di min.  
\v 30 Nemi limixin kopmen nemi me Judaia, nemi miga ronga xepe avot ne Moroa. Ketla anaa mira ruuna ka vam lebelen tuntun teren atla leme Judaia diga ronga xepe i.  
\v 31 I sixit emu mene nga xeretna. Nemi mira ruuna ka vam lebelen tuntun at ne Moroa. Limixin bok me Judaia monga ding tonga xepe ne Moroa, nedi bok dinaba ruuna ka lebelen tuntun teren.  
\v 32 \x * \xo 11:32 \xt Ga 3:22; 1 Ti 2:4\x*La ne Moroa gara lok li vam limixin axap at loxokoxo at lorongtonga xepe, kusu neni naba lox asuusu lebelen tuntun teren tinedi axap.   
\s1 Leemi Asu Ri Ne Moroa  
\q1
\v 33 \x * \xo 11:33 \xt Ais 55:8-9\x*“Lapnovos at ne Moroa i silok aleng. Lodoxoma ren la lakleklen teren i si aleng. Nege i epovo xusu na soxomus lavasuun at lodoxoma ren? Nege i epovo xusu naklen avukat leventaangas teren?  
\v 34 \x * \xo 11:34 \xt 1 Ko 2:16\x*Nege iklen lodoxoma at Leeme Silok? Nege i epovo xusu na vaase aklen i?” \rq Ais 40:13\rq*   
\q1
\v 35 “Nege gara raba vam i mi tepanga, xusu neni giba vorang amlong i rin?” \rq Jop 41:11\rq*   
\m
\v 36 \x * \xo 11:36 \xt 1 Ko 8:6\x*Levempanga axap neni xa ga rudum li di, la levempanga axap ga ravasu mumu xa i la ateren axa. Leemi asu ri ne Moroa amisik la kopmen taxavaxap teren. Tuturun.   
\c 12  
\s1 Lorooro Xeneng At Lugugu At Ne Moroa  
\p
\v 1 \x * \xo 12:1 \xt Ro 6:11,13; 1 Pi 2:5; Jo 4:24\x*Luvutnetak mi luvurinuk. I vasuun mun at lebelen tuntun silok at ne Moroa rinedik, kuren la a sing nemi xeretna. Mina raba axap nemi ngan laramtaba i rooro ri ne Moroa ri lok lugugu ren la ti lox amomo i. Neni na langas i lox asuusu lotu ruturun, mina raba i min.  
\v 2 \x * \xo 12:2 \xt Ep 4:23; 5:10,17\x*Nemen gat mita reven seo at laxaloklok at na lavatbung menemen. Ketla mina ke ne Moroa na lox ekun levendoxoma atnemi mi lodoxoma ren kusu minaba ravasu ngan luvuttadi maxat at levempanga mik lox i. La minaba epovo ba xusu mina long lenget ka lodoxoma at ne Moroa ri levempanga i lox avukat la ik lox amomo i la ik mokso.   
\p
\v 3 \x * \xo 12:3 \xt 1 Ko 12:11; Ep 4:7\x*La mumu mun letaba nabalamu at ne Moroa ria, a vaase i na rinemi axap keretna. Nemen gat nemi miguta mi aurut nemi do mi silok ti mo lentaba vetpes. Ketla mina viila mumu avukat lorooro atnimi la mina ven nimi do lununu atnimi i epovo mun mi lodoxoma at ne Moroa tinemi xuren.  
\v 4 \x * \xo 12:4 \xt 1 Ko 12:12\x*Nedik di ruuna levenasen kot axap at labantuxu atnedik, la mo levenasen kot axap di ruuna levenasen gugu vetpes.  
\v 5 \x * \xo 12:5 \xt 1 Ko 12:27; Ep 4:25\x*I lok ngan pam nedik axap na nedik di buaang, ketla nedik di lok ngan legesa bantuxu mene xeneng at ne Karisito. La nedik dik lok eburu ngan levenasen kot axap at legesa bantuxu mun.   
\p
\v 6 \x * \xo 12:6 \xt 1 Ko 12:4-11; 1 Pi 4:10-11\x*Nedik di ruuna leventamtaba vetpes. Kuren la nedik atana gugu mi leventamtaba vetpes atnedik i ngan letaba nabalamu ne Moroa ga raba nedik min. Do laramtaba atnedik ti paase levelinga at ne Moroa, ata lox epovo i ngan lununu atnedik di ruuna i xuren.  
\v 7 Do laramtaba atnedik tik lok tooro, atak lok tooro. Dola ti lox ase, atak lox ase.  
\v 8 \x * \xo 12:8 \xt 2 Ko 9:7\x*Mo dola ti paase tooro lentaba vetpes, ata lox epovo box i xuren. Mo dola tim taba, ata raba solo mi lempanga atdik. Mo dola ti lok tatao limixin ngan lamgomgo atdi, ata lok tatao avukat di. Mo dola ti lox asuusu lebelen tuntun ti leventaba vetpes, ata lox epovo i mi lomomo.   
\s1 Labalamu  
\p
\v 9 \x * \xo 12:9 \xt 1 Ti 1:5; 1 Pi 1:22; Amo 5:15\x*Nemen gat miguta voovo mene i do mi ruuna labalamu, ketla mina balamu rinotno limixin axap. La mina sok tixirixes kepe leveloklok kakapmek, la minam tebeng alolos at leveloklok i lox avukat.  
\v 10 \x * \xo 12:10 \xt 2 Pi 1:7; Pl 2:3\x*Mina balamu rinotno leventaba vetpes i ngan loxoeton tinotno xeneng at ne Karisito, la mina lolos amisik kusu ti lox asuusu loklok ngangao atnimi ri leventaba vetpes.  
\v 11 \x * \xo 12:11 \xt Gu 18:25; Li 3:15\x*Mina gugu lolos, la nemen gat migutak molo. Mina gugu taba Leeme Silok mi lebelen nimi la lodoxoma axap atnimi.  
\v 12 \x * \xo 12:12 \xt 1 Ts 5:17\x*Lodoxoma voovo atnemi na umsu mi lomomo. Minak lok atnaasan at levenaleng mi ekip tangarang mi levenmumuat, la mina ngising amisik.  
\v 13 \x * \xo 12:13 \xt Ib 13:2\x*Mina lox epovo lavakpakes at limixin at ne Moroa, la mina lok maraose mi limixin petpes.   
\p
\v 14 \x * \xo 12:14 \xt Mt 5:44; Gu 7:60; 1 Ko 4:12\x*Mina ngising ne Moroa xusu neni naba lox anarong nedi di raba nemi mi losongsongot la nemen gat mita tong taba di mi lasaxaek.  
\v 15 \x * \xo 12:15 \xt Sam 35:13\x*Mina lok momo minedi di momo la minang teng buru minedi ding teng.  
\v 16 \x * \xo 12:16 \xt Ro 15:5; 11:20; Ler 3:7; Ais 5:21\x*Mina nemen eburu mi limixin axap at limila. La nemen gat mita xip aurut axa nemi, ketla mina siam kaka leven gugu ik lok kopok. Nemen gat miguta doma i do lakleklen atnimi i volo aleng.   
\p
\v 17 \x * \xo 12:17 \xt 1 Ts 5:15\x*Do tara na lok laxakapmek tinemi, nemen gat miguta vorang i mi laxakapmek. Mina lok tong pen tinotno i xusu mina lok levempanga ik mokso ro melamgo at limixin axap.  
\v 18 \x * \xo 12:18 \xt Mk 9:50; Ib 12:14\x*Mina lok lempanga avukat i epovo atnimi, kusu minabak lok at lenmila eburu mi limixin axap.  
\v 19 \x * \xo 12:19 \xt Mt 5:39; Ro 13:4; 1 Ts 1:6-7; Ib 10:30\x*Larapen tangas tarak, nemen gat miguta belemamao kaxat kusu ti vorang tavanga. Ketla mina ke xepe ne Moroa na lox asuusu lebelemamao ren, atla Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Leeme Silok ne Moroa i vaase xeretna, ‘Nenia anaba ru kun la ana lok lugugu rak, la nenia anaba lok lovoporang at levempanga.’” \rq Lal 32:35\rq*   
\m
\v 20 \x * \xo 12:20 \xt Mt 5:44\x*Ketla nemi mina lox i ngan Lovoang Kaala i tong box i xeretna,  
\q1 “Dola taradi munepen minemi na roxo, mina raba luxa i. Do neni na minu, mina raba i mi taxadan tin. La mo do mina lox i na loklok, i ngan ta do mim subunga li laxao liplivi ro at lavatlak teren.” \rq Ler 25:21-22\rq*   
\p
\v 21 Nemen gat miguta ke xepe laxakapmek na sev asi nemi. Ketla mina sev asi laxakapmek mi loklox avukat.   
\c 13  
\s1 Loklok Maxopok At Lubung Amgomgo  
\p
\v 1 \x * \xo 13:1 \xt Ta 3:1; Ler 8:15; Jo 19:11\x*Limixin axap dinak lok maxopok at lubung amgomgo at lagavaman atnedik, atla kopmen taasen silok goxo vot gamasa, Moroa xa ga lok li nedi. La lagavaman atdik, ne Moroa ga lok li di.  
\v 2 Kuren la, nege do kopmen na ronga res at lubung amgomgo, i lok ngan do neni i lox abulubun ne Moroa. La laradi do i lox i na, neni naba ru at lavapaase nop mo loklok teren.  
\v 3 \x * \xo 13:3 \xt 1 Pi 2:13-14; 3:13\x*Limixin di lok luvukat, di noxo marat at luvuttadi amgomgo, ketla nedi di lok laxakapmek dinaba marat atdi. Kereva, mi vara i do mi noxo marat at luvuttadi di ruuna levenasen silok? Do mi vara i xuren, minak lok luvukat kusu dinaba emi asu minimi.  
\v 4 \x * \xo 13:4 \xt Ro 12:19\x*Atla nedi luvuttadi gugu at ne Moroa la di gugu ri luvukat atnimi. Ketla do mina lok laxapmek, mina marat atdi, atla nedi di ruuna lolos ti lok li nimi at loogu xokoxo. Nedi lavasaxaruki at ne Moroa la dik lok na lugugu at ne Moroa xeneng atnedi dik lok laxapmek.  
\v 5 Kuren la i epovo rinotno do minang tonga res at luvuttadi di ruuna levenasen silok, kopmen dola mina doma xusuk mun lumukmusak at ne Moroa, ketla mumu bok lodoxoma avukat atnimi i tong box i do minang tonga res.   
\p
\v 6 Ni lavasuun bok at na la nemi mi kepe vempilas atla nedi na luvuttadi amgomgo di gugu ri ne Moroa at loxonaleng di lox epovo lugugu atnedi xeneng atnedik.  
\v 7 \x * \xo 13:7 \xt Mt 22:21\x*Mina raba di mi levempanga di ngising tin. Do nedi dina sing pilas, mina kepe pilas. Dola ri loklok ngangao, mina lox asu bok loklok ngangao atnimi rinedi.   
\s1 Labalamu La Laulis Linga  
\p
\v 8 \x * \xo 13:8 \xt Mt 22:39-40; Je 2:8\x*Nemen gat miguta sing kaka tavanga at tara vetpes, kusu miba vorang bok ba i rin. Ketla mina lolos kusu mina raba labalamu ri leventaba vetpes. Nege do i balamu leventaba vetpes, na i lox asuusu i do neni ing tonga res at Laulis Linga.  
\v 9 \x * \xo 13:9 \xt Pas 20:13-15; Mas 19:18\x*Lasangaun Levenaulis Linga i lok keretna,  
\q1 “Nemen gat uguta longka. Nemen ugutap sev amet tadi. Nemen gat utam nem panga. Nemen gat lodoxoma ram na ngaongao mu levempanga at tara vetpes.” \rq Pas 20:13-15,17\rq*  
\m La leventaba levempanga bok ik lok keneng at Laulis Linga. La lavasuun atnedi axap na levenngas linga i lok keretna,  
\q1 “Una balamu leventaba vetpes ngan u balamu axa u.” \rq Mas 19:18\rq*   
\m
\v 10 \x * \xo 13:10 \xt 1 Ko 13:4-7\x*Nege do i balamu lara vetpes, neni xopmen tinotno noxo lok laxapmek tin. Do mina balamu, i ngan do mi ronga res at lasangaun axap Levenaulis Linga.   
\p
\v 11 \x * \xo 13:11 \xt Ep 5:14; 1 Ts 5:6-7\x*Mina lox epovo loklok at labalamu, atla nemi miklen loxonatat aleng sala nga i mo. Loxonaleng ira vot pam tinimi ri aus kaxat at lanunga, atla loxonaleng tidik ti roo su, mo ira auret ta. Gano at laaleng nedik diga nunu kaxat avot teren ga vaxalom.  
\v 12 \x * \xo 13:12 \xt 1 Jo 2:8; Ep 5:11; 6:11\x*Noxo lox abao la lamain na xap, la laaleng kangking na vot ta. Mina xap ta at loklok laxampanga at lamain, la mina lok kaka levempanga esep ti esep at laaleng kangking.  
\v 13 \x * \xo 13:13 \xt Lu 21:34; Ep 5:18\x*Mina lok kaka luruptuvuk nunuan, na ngan do limixin dik lok keneng at laxasep at laaleng kangking. Nemen gat miguta raba gamasa lorooro atnemi ri levempanga ik lok kapmek lorooro, ngan liinin tangtangku laxangkadan lolos, loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot, lengkot mamangan, lekarakat, la levereven peves.  
\v 14 \x * \xo 13:14 \xt Ga 3:27\x*Ketla mina lok ka levempanga esep at Leeme Silok ne Iesu Karisito, la mina doxoma xepe leveloklok kakapmek ngan lavavara at labantuxu mun.   
\c 14  
\s1 Nemen Uguta Viila Loklok At Tara Vetpes  
\p
\v 1 \x * \xo 14:1 \xt Ro 15:7\x*Mina siam abeles kaka mo laradi keneng at lotu atnimi, lununu ren kopmen na lolos. Ketla nemen gat miguta etep mi levelinga eburu min mumu mo leveloklok ik paxaru kaxat lekarakat.  
\v 2 \x * \xo 14:2 \xt Lur 1:29; 9:3\x*Lununu at laradi ik lox i xusu neni i epovo ri anan at levenasen luxa axap. Ketla laradi lununu ren kopmen na lolos, neni i anan mun levempanga boro xataamang.  
\v 3 \x * \xo 14:3 \xt Kl 2:16\x*Laradi do i anan gamasa guta lox abulubun gat lara do i anan mun levenbi. La neni do i anan levenbi, guta lox abulubun gat mo laradi ga siam kaka i ri anan levenasen luxa axap, atla ne Moroa gara siam kaka vam i.  
\v 4 \x * \xo 14:4 \xt Mt 7:1; Je 4:11-12\x*Kopmen lugugu atnimi kusu mina viila mumu loklok at laradi gugu at lara vetpes. Keke mulus i, do neni na ru lolos kopla na subu, ketla anai lavanga xusuk mun atdu mi lamgomgo ren. Ketla neni naba ru lolos, atla Leeme Silok mun i epovo ri lox alolos i.   
\p
\v 5 \x * \xo 14:5 \xt Ga 4:10\x*Tara taradi naba doma i do lara laaleng move neni laaleng silok tinotno la tara vetpes naba doma i do levenaleng axap i epovo mene nga. La nedu getgesara xa dunak lox alolos levendoxoma atnedu xuren.  
\v 6 Nege i doxoma alolos i do lara laaleng move i silok, neni i lox i mi loklok ngangao ren ti Leeme Silok. Nege do i anan gamasa levempanga axap, i lok box i mi loklok ngangao ren ti Leeme Silok, atla neni i tong loklox avukat ti ne Moroa ri levempanga anan. Nege do kopmen na anan teventaba teveluxa, neni i lok box i mi loklok ngangao ren ti Leeme Silok, la i tong loklox avukat bok ti ne Moroa rin.  
\v 7 Kopmen teta atdik na ruuna torooro xusu tin kusuk mun, la kopmen bok teta atdik na see ka lanmet do tin kusuk mun.  
\v 8 \x * \xo 14:8 \xt Lu 20:38; Ga 2:20; 1 Ts 5:10\x*Nedik di rooro, di rooro ri Leeme Silok la nedik di remet nop bok laasen at Leeme Silok. Keke i do ata met kopla ata rooro, ketla nedik move at Leeme Silok.   
\p
\v 9 Ni lavasuun teren la ne Karisito ga met la ga roo xat amlong kusu neni naba lok ngan Leeme Silok tinedi di rooro la tinedi bok diga met pam.  
\v 10 \x * \xo 14:10 \xt Mt 25:31-32; Gu 17:31; 2 Ko 5:10\x*Tila ba mi viila mumu leveloklok at luvutneton nimi? Tila la mi lox abulubun di? Nedik axap na tanaba ru ro melamgo at ne Moroa, la neni naba reven mumu loklok atnedik axap.  
\v 11 \x * \xo 14:11 \xt Ais 45:23; Pl 2:10-11\x*I ngan Lovoang Kaala i vaase levelinga at Leeme Silok keretna,  
\q1 “Leeme Silok ne Moroa i lok keretna. I ruturun do nenia Luntoo Avolo, la i ruturun bok do limixin axap dinaba xis mi lempatgulom atdi ro melamgo rak, la limixin axap dinaba tong asu i do nenia ne Moroa.” \rq Ais 49:18\rq*   
\m
\v 12 \x * \xo 14:12 \xt Ga 6:5\x*Kuren la nedik axap ataba raba lavapaase axasep ti ne Moroa mumu lorooro atdik.   
\s1 Nemen Gat Uguta Lox Asubu Netam  
\p
\v 13 Kuren la mina xap ta at liviila mumu leveloklok at luvutneton nimi. La mina doma i do nemen gat miguta lok tavanga ri lok luvutneton nimi na sak kikixin kopla na subu beles ti laxapmek.  
\v 14 \x * \xo 14:14 \xt Gu 10:15; Ta 1:15\x*Loklok tarak eburu mi Leeme Silok ne Iesu i lox ia la nia aklen tuturun i do kopmen tempanga anan na bilinga varang gamasa mene nga. Ketla do taradi xa na nunu do lempanga anan mo i bilinga, mo lempanga anan naba bilinga rin.  
\v 15 \x * \xo 14:15 \xt 1 Ko 8:11-13\x*Mo do mina lox abulu luvutneton nimi at leveluxa nemi mi anan i, nemi mixo lox asuusu labalamu. Nemen gat miguta lok leveluxa no nemi mi anan i na lox asubu rinotno laradi no ne Karisito ga uu xorop tin.  
\v 16 \x * \xo 14:16 \xt Ta 2:5\x*Nemen miguta lok tavanga no nemi mi doma i do i lox avukat la na lok kapmek levenasen atnimi.   
\p
\v 17 Linintoo at ne Moroa neni xopmen loklok ti anan la ti inin. Ketla neni lorooro manmanton, la limila, la lomomo at Loroonan Kaala im taba i.  
\v 18 La dola nege i lox epovo lugugu ri ne Karisito at na langas, neni i lox amomo ne Moroa la limixin dinaba lok momo mi na loklok teren.   
\p
\v 19 \x * \xo 14:19 \xt Ro 12:18; 15:2\x*Kuren la minak paxaru li levendoxoma atnemi at levempanga naba raba nimi mi limila, la naba lok tooro bok ti lox alolos lununu at limixin axap.  
\v 20 \x * \xo 14:20 \xt 1 Ko 8:13\x*Nemen gat miguta sele utut lugugu ne Moroa gara lok pam i, mumu mun leveluxa mi anan i. Leveluxa axap, i epovo do mina anan i. Ketla i lok kapmek do mina an tavanga naba lox asubu luvutneton nimi uto xeneng at laxapmek.  
\v 21 Langas avukat mene minaba lox i xeretna, mina xap ta at laanan levempanga lolos la liinin kadan lolos la teveloklok sala bok naba lok luvutneton nimi dina subu.   
\p
\v 22 Mina rebeng alis lununu atnimi at na levempanga xantubu atnemi mi ne Moroa. Luvukat ti mo laradi kopmen na suma xapmek at loxonaleng ni i lok lempanga ua neni i doma i do ik mokso.  
\v 23 \x * \xo 14:23 \xt Ta 1:15\x*Ketla do tara na anan aptaptang gamasa tavanga ua ixo anan i, ne Moroa naba lox abaava i at loxonaleng do neni na anan i, atla neni xopmen na anan i mi lununu ren. Kuren la, levempanga salai do kopmen na tu at lununu atnimi la do mi lox i, neni laxapmek.   
\c 15  
\s1 Mina Momo Mi Leventaba Vetpes La Kopmen Do Nemi Axa  
\p
\v 1 Nedik lununu atnedik i lolos, ata xip tooro nedi dixo lolos mi levenaknixip atnedi. La nemen gat dik guta doma xusuk mene nedik la ata lox amomo dik.  
\v 2 \x * \xo 15:2 \xt Ro 14:19; 1 Ko 9:19; 10:24,33\x*Ketla ata lox amomo luvutneton nedik la ata lok tooro di, kusu ti lox aru alolos lununu atnedi.  
\v 3 I ngan ne Karisito goxo momo axa min. Ketla loklok teren i lok ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna,  
\q1 “Levelinga xapmek atnedi diga tong asu i ru, ga subu mavana rak.” \rq Sam 69:9\rq*   
\p
\v 4 \x * \xo 15:4 \xt Ro 4:23-24; 1 Ko 10:11\x*Levempanga axap ik lok at Lovoang Kaala, diga malagan i gano xusu ti lox ase nedik, kusu nedik atanaba lok kaka lodoxoma voovo xeneng at Lovoang Kaala mo im taba dik mi loklox atnaasan la lavapaase tooro.   
\p
\v 5 La a vara i do ne Moroa at loklox atnaasan la at lavapaase tooro na raba bok nemi mi luruburu xantubu atnemi xa na ngan langas ne Iesu Karisito gara lok pam i,  
\v 6 kusu minaba ruuna mun legesa doxoma. La nemi eburu minaba emi asu mi laasen at ne Moroa la neni ne Temen Leeme Silok atnedik ne Iesu Karisito.   
\s1 Lagale Lavavang Ti Limixin Kopmen Di Me Judaia  
\p
\v 7 \x * \xo 15:7 \xt Ro 14:1\x*Kuren la mina esiam ela xaka atnaasan nemi getgesara, i ngan bok ne Karisito gara siam kaka vam nemi kusu mina lox asuusu leemi asu ri ne Moroa.  
\v 8 \x * \xo 15:8 \xt Mt 15:24\x*Nenia a tong i rinemi do ne Karisito i lok ngan lasaxaruki at leme Judaia kusu ti lox asuusu i do ne Moroa neni i ruturun mi levelinga ren la ti lox asoorun bok leveng kakaape at ne Moroa eburu mi lempareme avolo megano.  
\v 9 \x * \xo 15:9 \xt Gu 3:25; Ro 11:30\x*La ti lox avolo limixin kopmen nedi me Judaia xusu dina epovo ri emi asu mi ne Moroa mumu lebelen tuntun teren. I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Ni lavasuun teren la nia ana emi asu minu kantubu at limixin kopmen di me Judaia, la anak pixan emi asu mi laasen taram.” \rq Sam 18:49\rq*   
\m
\v 10 La i vaase bok keretna,  
\q1 “Nemi limixin kopmen nemi me Judaia mina momo eburu mi limixin at ne Moroa.” \rq Lal 32:43\rq*   
\m
\v 11 La i vaase bok keretna,  
\q1 “Nemi axap limixin kopmen nemi me Judaia, mina emi asu mi Leeme Silok. Limixin at lengkot axap mina xip aurut laasen teren.” \rq Sam 117:1\rq*   
\m
\v 12 \x * \xo 15:12 \xt Li 5:5\x*La ne Aisaia i vaase bok keretna,  
\q1 “Lara at livipisik li at ne Jesi naba vot, la neni naba ravasu xusu ti lok tatao limixin kopmen nedi me Judaia, la dinaba lok li levendoxoma atnedi ren.” \rq Ais 11:10\rq*   
\p
\v 13 A ngising do ne Moroa at levendoxoma voovo axap, na suxa aumsu nemi mi lomomo la limila mumu lununu atnemi saparav i, kusu levendoxoma voovo atnemi naba suu silok eburu mi lolos at Loroonan Kaala.   
\s1 Levelinga Loklox Alolos At Ne Pol  
\p
\v 14 Luvutnetak mi luvurinuk. Nenia a suma rinotno i dola nemi mi umsu mi luvukat, la mi umsu bok mi lakleklen, la mi epovo xusu mina elox ase ela.  
\v 15 Ketla keneng at na lovoang a malagan levelinga lolos kusu ti lox axasep levendoxoma atnemi ri levempanga nenia agara vaase vam nemi min. Nenia a epovo ri paase lolos tinimi mila gano ne Moroa ga raba ia mi na lugugu,  
\v 16 \x * \xo 15:16 \xt Ro 1:5; 11:13; 12:3; Pl 2:17\x*i ngan laradi gugu at ne Iesu Karisito ti gugu ri limixin kopmen nedi me Judaia. A vavang mi Lagale Lavavang boro at ne Moroa ngan lamaasa, kusu ne Moroa naba siam kaka limixin kopmen di me Judaia ngan laramtaba at Loroonan Kaala ga gagas min tin.   
\p
\v 17 Nenia at kis esogo eburu mi ne Iesu Karisito, kuren la nia a epovo xusu ana momo at lugugu rak ti ne Moroa.  
\v 18 \x * \xo 15:18 \xt 2 Ko 3:5\x*Anaba paase xusuk mun at levempanga ne Karisito gara lok tooro vam ia min la ti lam kaka limixin kopmen di me Judaia xusu dina ronga res at ne Moroa xeneng at levelinga rak la leven gugu rak.  
\v 19 La keneng bok at lolos at leveloklok katling la levempanga sangsangu, la at lolos at Loroonan Kaala. La at lempatpas tarak boro Jerusalem uto Ilirikam la mo levenmenemen kantubu, agara vaase asu avukat pam Lagale Lavavang at ne Karisito.  
\v 20 \x * \xo 15:20 \xt 2 Ko 10:15-16\x*Lodoxoma amisik tarak kusu ana paase asu Lagale Lavavang to at levenmenemen di goxovisi gita ronga ka na Lagale Lavavang, kusu a noxo ru mun pana at lugugu laradi vetpes gara lok pam i.  
\v 21 I ngan Lovoang Kaala i vaase i xeretna,  
\q1 “Nedi di goxo tong i ridi, dinaba ven kibis i, la nedi di goxovisi gita ronga i, dinabaklen i.” \rq Ais 52:15\rq*   
\m
\v 22 \x * \xo 15:22 \xt Ro 1:10-13\x*Neni lavasuun teren la buaang levenaleng nenia goxo epovo agita vot saparap nemi.   
\s1 Lodoxoma At Ne Pol Kusu Tit Pas Uto Rom  
\p
\v 23 Ketla amo ba ara lox axap ba lugugu rak at na levenmenemen, la agara vavara amisik at laxanmaares kusu anabat pas la ana ven nemi.  
\v 24 \x * \xo 15:24 \xt 1 Ko 16:6\x*La a doma i do anaba lox epovo ba i mo. A vara i do anaba ven nemi at loxonaleng nenia ana lok lavatpas tarak uto Spein, la minaba lok tooro box ia rit pas ugo melemu at loklok tarak eburu minemi at lentaba levenaleng.   
\p
\v 25 \x * \xo 15:25 \xt Gu 19:21\x*Ketla amonga, anat pas be uto Jerusalem kusu ti lok lugugu at ne Moroa xeneng at limixin teren go. Nia anabat pas ugo,  
\v 26 \x * \xo 15:26 \xt 1 Ko 16:1; 2 Ko 8:1; 9:2,12; Gu 24:17\x*atla limixin at ne Moroa boro Masadonia la boro Grik di vara i xusu dina raba leventamtaba loklok tooro atnedi ri limixin banbalo dik lok kantubu at limixin at ne Moroa ro Jerusalem.  
\v 27 \x * \xo 15:27 \xt Ro 9:4; 1 Ko 9:11\x*Nedi xa diga doma i do dina lox i, atla di suma i do diga lok kaka laxaloklox anarong solo xeneng at Lagale Lavavang ga ravasu at levenngusno at limixin nunu boro Jerusalem. Kuren la limixin kopmen nedi me Judaia di doma i do di gugu porang ti leme Judaia mi leveloklox anarong at labantuxu.  
\v 28 Do ana lox epovo axav i na la ana raba axap levempilas diga gagas li i xusu tinedi, ana gagas ba rit pas uto Spein, la ap mo lavatpas tarak uto, anaba ven ba nemi.  
\v 29 \x * \xo 15:29 \xt Ro 1:11\x*Do nenia ana vot pasa nemi, aklen tinotno i do anabat pas eburu mi loklox anarong silok tinotno at ne Karisito.   
\p
\v 30 \x * \xo 15:30 \xt 2 Ko 1:11; Kl 4:3; 2 Ts 3:1\x*Luvutnetak mi luvurinuk, a sing nemi xeneng at laasen at Leeme Silok ne Iesu Karisito la labalamu at Loroonan Kaala im taba i. A vara i xusu mina lok tooro ia mi levesingising ti ne Moroa ri loklok tatao ren tia.  
\v 31 Mina ngising ti ne Moroa xusu neni nabak lok tatao ia at lavatpas tarak kantubu at limixin dixo nunu dik lok keneng at lenep Judaia, la lugugu bok tarak keneng at lemenemen silok Jerusalem kusu limixin at ne Moroa me go dinaba siam kaka i.  
\v 32 Kuren la nenia anaba vot pasa nemi mi lomomo, do lavavara at ne Moroa xuren, la anaba lok kaka lolos eburu bok minemi.  
\v 33 A vara i do ne Moroa at limila nak lok eburu minemi axap. I ruturun.   
\c 16  
\s1 Levempapaase Loklok Momo  
\p
\v 1 Na levelinga ti vaase axasep nemi mi lara neinen dik laasen teren ne Poebe, la neni ga lok lugugu silok keneng at lotu at lemenemen Senkiria.  
\v 2 Mina seega rangarang i keneng at laasen at Leeme Silok, i epovo mi loklok at limixin at ne Moroa, la minabak lok tooro i at levempanga neni bak pakes tin. Atla neni garak lok tooro vam buaang limixin, la nenia bok.   
\p
\v 3 \x * \xo 16:3 \xt Gu 18:2,18,26\x*A lox aonon lavapaase momo rak ti ne Pirikila mi ne Akuila, nedu lenasun duga gugu eburu minia xeneng at lugugu at ne Iesu Karisito,  
\v 4 la duga abelemes tinotno bok mi lorooro atdu ri lok tooro ia. La kopmen do nenia xusuk, ketla limixin axap bok at laraogu lotu atnedi kopmen di me Judaia.  
\v 5 \x * \xo 16:5 \xt 1 Ko 16:15,19; 2 Ti 1:15\x*Lavapaase momo bok tinedi dit pot buru ro at loogu atdu. Lavapaase momo bok ti lentangas orong tarak ne Epinitas, neni laradi avot at lenep Asia ga nunu at ne Karisito.  
\v 6 Lavapaase momo bok ti ne Maria ga gugu lolos ti lok tooro nemi.  
\v 7 Lavapaase momo bok ti ne Endronikas mi ne Junias luradi me Judaia no dugak lok eburu minia ro at loogu xokoxo. La luvuttadi vavang diklen avukat nedu la nedu duga lok ngan luradi mumu asu ne Karisito avot tia.  
\v 8 Lavapaase momo bok tarak ti ne Apilietas lentangas tarak keneng at lurutu buru at Leeme Silok.  
\v 9 Lavapaase momo bok ti ne Eban laradi gugu bok tarak keneng at lugugu at ne Karisito la ti lentangas orong tarak ne Sitakis.   
\p
\v 10 Lavapaase momo bok ti ne Apelis, ga lox asuusu i do luruburu ren mi ne Karisito i tu atmatkun. Lavapaase momo bok ti ne Aristabalas midi loxoetemen.  
\v 11 Lavapaase momo bok ti ne Erodian leeme me Judaia la ti luvutnetak at laasen at Leeme Silok dik lok at loogu at ne Nakiso.  
\v 12 Lavapaase momo bok tarak ti ne Taraipina mi ne Taraiposa nedu lutkin du gugu lugugu at ne Moroa la ti lentangas orong bok tarak ne Pesis neni latkin gak lok lugugu silok at Leeme Silok.  
\v 13 \x * \xo 16:13 \xt Mk 15:21\x*Lavapaase momo bok ti ne Rupas laradi i gugu avukat lugugu at Leeme Silok, la ti nenen bok no gak lok tatao ia ngan ta do ne nitna.   
\p
\v 14 Lavapaase momo bok tarak ti ne Asinkritas, la ne Peligon, la ne Eramas, la ne Patrobas la ne Eemes, la nedi bok luvutnetak keneng at laasen at ne Karisito mo dik lok eburu minedi.  
\v 15 Lavapaase momo bok ti ne Pilologas mi ne Julia, ti ne Nerius bok mi neinen, la ti ne Olimpas bok eburu mi limixin axap at ne Moroa mo dik lok eburu minedi.  
\v 16 \x * \xo 16:16 \xt 1 Ko 16:20; 1 Pi 5:14\x*Mina eseega rangarang mi lenetnes i xaala. Limixin axap bok at laraogu lotu at ne Karisito di lox aonon lavapaase momo atnedi rinemi.   
\s1 Levempapaase Avit  
\p
\v 17 \x * \xo 16:17 \xt Mt 7:15; Ta 3:10\x*Luvutnetak mi luvurinuk, monga a sing nemi xeretna. Minak lok tatao nemi basinge luvuttadi no dik lok do dinak lok levenekarakat, la dik lox antun lununu at limixin la nedi no dik lox abulubun leveloklox ase nemi migara lok kaka vam i. Minak lok petpes basinge nedi.  
\v 18 \x * \xo 16:18 \xt Pl 3:19; Kl 2:4; 2 Pi 2:3\x*Leventaba dik lok mo leveloklok, kopmen dina gugu ri Leeme Silok atnedik, ne Karisito, ketla di gugu mun tinedi xa. Levempapaase atnedi ik lox avukat tinotno eburu mi levendoxoma atnedi. Kerepmo dik lox atdan kaka limixin, lununu atdi xopmen na lolos, kusu dina sar asoogong di.  
\v 19 \x * \xo 16:19 \xt Ro 1:8; Mt 10:16; 1 Ko 14:20\x*Limixin axap digara ronga vam lorongtonga res atnimi saparap Lagale Lavavang, kuren la a momo aleng minemi. Ketla a vara i do minaklen leveloklox avukat, la mina ven kepe lavanga i lok kapmek.   
\p
\v 20 \x * \xo 16:20 \xt Ro 15:33; Lur 3:15\x*La ne Moroa laradi at lenmila, mo ma lixilik na but povorok ne Satan to maxopok at lengkangkedek atnimi.  
\p Letaba nabalamu at Leeme Silok atdik ne Iesu nak lox eburu minemi.   
\p
\v 21 \x * \xo 16:21 \xt Gu 16:1-2; 19:22; 20:4\x*Ne Timoti bok laradi gugu rak i lox aonon lavapaase momo ren tinemi. Nedi mi ne Lusias, la ne Jeson, la ne Sosipata bok kuren. Nedi legesa vapaase rak boro Judaia.   
\p
\v 22 Nenia bok na ne Tetias, a ru katling ne Pol ti malagan na lovoang;\f * \fr 16:22 \ft Pol ga vaase i na levelinga ri ne Tetias la neni ga malagan i.\f* a lox aonon lavapaase momo xeneng at laasen at Leeme Silok.\fig Leven gun linga|alt="scrolls" src="cn02059b.tif" size="col" loc="Rom 16:20-25" copy="Cook" ref="Ro 16:22" \fig*   
\p
\v 23 \x * \xo 16:23 \xt 1 Ko 1:14\x*Ne Gaius laradi no nema mak lok lotu ro at loogu ren i lox aonon lavapaase momo bok teren tinemi.  
\p La ne Erastas bok laradi ik lok tatao lempilas at lemenemen silok eburu mi neton nedik ne Kuatas nedu du lox aonon bok lavapaase momo atnedu.  
\v 24 Letaba nabalamu at Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito nabak lok eburu minemi axap. Tuturun.   
\s1 Lisingising Loklox Axap  
\p
\v 25 \x * \xo 16:25 \xt Ep 1:9; 3:5,9; Kl 1:26; Ro 1:5\x*Ata emi asu mi laasen at ne Moroa. Neni i epovo ri lox aru lolos lununu atnemi, mumu Lagale Lavavang nenia a vavang min. Ni Lagale Lavavang at ne Iesu Karisito, mo lavapaase asu at luruturun gak lok lipe at laxanmaares buaang.  
\v 26 Ketla amonga, mo levelinga ruturun gara ru asuvos pam ti laxasep, keneng at levenmamalagan at luvuttadi vapaase ali. Ne Moroa laradi xopmen taxavaxap teren ga vaase asu i xusu limixin at larabung mixin axap dinabaklen i, la nedi axap dinaba nunu ren la dinang tonga res teren.  
\v 27 \x * \xo 16:27 \xt 1 Ti 1:17; Ju 1:25\x*Ata emi asu kusuk mun mi laasen at ne Moroa neni Laradi Akleklen la leemi asu bok tin amisik mumu lugugu at ne Iesu Karisito la kopmen taxavaxap teren. I ruturun.