\id EPH - Madak Bible [mmx] -Papua New Guinea 2011 (DBL 2015) \h Epesas \toc2 Epesas \toc1 Epesas \toc3 Ep \mt1 Epesas \mt2 Lovoang At Ne Pol // Ti Limixin Nunu To Epesas \imt1 Levelinga Loklox Axasep \imt2 Lamaares 62 A.D. \ip Pol gak lok at loogu xokoxo to Rom. Neni ga malagan i na lovoang tinedi limixin to Epesas, kusu nedi diba utus avot be i la melemu nedi limixin nunu mo diga nemen to at lentaba levenmenemen silok dinaba exes box i. Epesas neni lemenemen doxodok to at lenep Asia. Mo limixin diga nemen go diga vavara aleng lapnovos silok la diga raba aleng lorooro atdi ti lotu parap lomoroa xaxarang laasen teren ne Diana (Atemis). Buaang atnedi na limixin nunu boro Epesas kopmen di me Judaia, ketla kusuk mun goxo buaang nedi lentaba me Judaia mo diga nemen eburu minedi. Pol ga anasa nedi do keneng mun at ne Iesu, limixin me Judaia la nedi kopmen di me Judaia di ru buru nunuan. At na levenaleng limixin axap dina ru buru nunuan eburu mi ne Karisito la dina lok ngan mun legesa binam tadi. \iot Lengkot silok keneng at na lovoang \io1 \ior 1:1-2\ior* Lurutu kaxat at levelinga. \io1 \ior 1:3–3:21\ior* Lorotoro ri limixin la lununu atdi saparap ne Iesu. \io1 \ior 4:1–6:9\ior* Loklok at lorooro maxat. \io1 \ior 6:10-20\ior* Atana esep at lenep at Leeme Silok. \io1 \ior 6:21-24\ior* Pol ga lox axap levelinga ren. \c 1 \s1 Lavapaase Axasep \p \v 1 \x * \xo 1:1 \xt Ro 1:1,7; 1 Ko 1:1; Kl 1:1; Gu 18:19-21; 19:1\x*Nenia ne Pol, lun pavang at ne Iesu Karisito. Moroa ga soxolik ka ia ri na lugugu. \p Nia a malagan na levelinga rinemi limixin nunu boro Epesas, mi nunu ruturun keneng at ne Iesu Karisito. \v 2 \x * \xo 1:2 \xt 2 Ko 1:2; Kl 1:2\x*Letaba nabalamu mi lenmila rinemi boro at ne Temen dik la Leeme Silok ne Iesu Karisito. \s1 Leveloklox Anarong At Loroonan Kaala Ri Limixin Nunu \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Ep 2:6\x*Nedik ata emi asu mi ne Moroa, Temen ne Iesu Karisito, Leeme Silok atdik. Neni gara lox anarong pam nedik mi leveloklox anarong axap boro vana at laxalibet tinedik limixin at ne Karisito. \v 4 \x * \xo 1:4 \xt Jo 15:16; 17:24; 2 Ts 2:13; Ep 5:27; Kl 1:22\x*Ni ga soxolik ka nedik mumu ne Karisito, avot ti luruntudum li at lavatbung menemen, kusu dik tana dadat basinge laxakapmek la tanan manton tino at lemeren. Neni i umsu mi labalamu la kerepmo, \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Jo 1:12\x*ga paase ali do ne Iesu Karisito naba lok tomtom buru ka nedik axap ngan luvutnitna, i ngan lomomo la lodoxoma ren kuren. \p \v 6 \x * \xo 1:6 \xt Mt 3:17; Kl 1:13\x*Kuren la nedik axap ata emi asu mi ne Moroa ri letaba nabalamu ren i nunuan aleng. Ni ga raba gamasa dik min, maxeneng at lugugu at ne Nitna, mo ne Moroa i balamu i. \v 7 \x * \xo 1:7 \xt Ep 2:7; Kl 1:14,20\x*Ni ga met la lada ren ga sen su kusu ti un ka amlong dik, la kusu ne Moroa naba doxoma xepe leveloklok kakapmek atdik. Kerepmo ne Moroa ga lox asuusu letaba nabalamu ren i silok aleng, \v 8 mo ni ga lox aumsu dik min eburu mi lodoxoma avukat la lakleklen teren. \p \v 9 \x * \xo 1:9 \xt Ro 16:25\x*La at lavavara ren ni ga tong axasep dik mi lodomdoma ali ren, mo ga nemen alipe la ni ga doma ali i do ne Karisito ni lavasuun teren. \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ga 4:4; Kl 1:16,20\x*La at laaleng mokmokso ne Moroa naba lox epovo nom lodomdoma ali la naba sat tomtom buru ka lempanga axap, mo ik lok to vana at laxalibet la ik lok bok nade xopok at lavatbung menemen, kusu ne Karisito naba nemen ngan Lamgomgo atdi. \p \v 11 \x * \xo 1:11 \xt Ro 8:28-29\x*Maxeneng at ne Karisito, Moroa ga soxolik ka dik do ateren. Ganoxa ni ga tong li i xuren, la na i epovo mi lodomdoma ali at ne Moroa, mo ik lok lempanga i ngan lodoxoma la lavavara ren. \v 12 Ni ga lox i xuren kusu nema avot leme Judaia maga nunu at ne Karisito, manaba emi asu mi ne Moroa la mana lox aurut laasen teren. \p \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Kl 1:4-6; Ep 4:30\x*La nemi bok miga ravasu ngan limixin at ne Karisito at loxonaleng miga ronga xisip levelinga ruturun teren. Ni Lagale Lavavang i vaase axasep loklox arooro ri limixin. Ap mo loxonaleng miga ruka lununu saparap ne Karisito, Moroa ga lok li nimi ngan limixin teren la ga raba nimi mi loklok katling teren. Ni Loroonan Kaala, mo ne Moroa ga paase ali min ti limixin teren. \v 14 \x * \xo 1:14 \xt 2 Ko 1:22\x*Na Loroonan Kaala i lok ngan lampinebeng ti loklox arooro atdik kusu nedik tanaba lok ka mo leventamtaba ne Moroa gara vaase ali vam min ti limixin teren. La nabak lok kuren se at laaleng ne Moroa naba lox epovo loklox arooro ridik. Ata emi asu mi ne Moroa i silok aleng. \s1 Lisingising At Ne Pol \p \v 15 \x * \xo 1:15 \xt Kl 1:4\x*Nia aga ronga levelinga mumu lununu atnemi maxeneng at Leeme Silok, ne Iesu, la labalamu atnemi ri limixin axap at ne Moroa. \v 16 \x * \xo 1:16 \xt Kl 1:3; 1 Ts 1:2\x*Kuren la, nia xopmen na xap korop ti tong loklox avukat ti ne Moroa mumu nimi. La at levesingising tarak a doma mumu nimi, \v 17 \x * \xo 1:17 \xt Kl 1:9\x*la a sing amisik lagale lo Moroa, ne Temen Leeme Silok atdik, Iesu Karisito, ti song araba nimi mi Loroonan teren, mo naba suxa nimi mi lodoxoma nunuan la laxasep kusu nemi minakleklen avukat ne Moroa. \v 18 \x * \xo 1:18 \xt Ep 4:4; Kl 1:12\x*Nia a sing bok ne Moroa do lodoxoma atnemi na rem suang kusu mina xasep ap mo leveloklox anarong, neni ga ro ka nimi ri lok ka i. Mo leveloklox anarong i ngan lapnovos silok i lox avukat aleng la i nemen tangais limixin axa ren. \p \v 19 \x * \xo 1:19 \xt Kl 1:11\x*La minaba xasep ap mo lolos teren i silok aleng, mo i lok tooro nedik limixin nunu. Mo lolos i ravasu at lolos silok at ne Moroa, \v 20 \x * \xo 1:20 \xt Mt 28:18; 2 Ko 13:4; Kl 2:12; Ib 1:3\x*mo ni ga lox asu i ap mo laaleng neni ga lox axatu ne Karisito basinge lanmet la ga vaxaxis i saparap lekngen tino ro vana at laxalibet. \v 21 Neni ga lok li ne Karisito tim gomgonga leventoonan eburu mi lubungangelo la luvuttadi amgomgo atdi la limixin lolos kerepmo. Laasen teren i silok ti levenasen atdi, la ik lok kuren at na levenaleng la nabak lok bok kuren ap mo levenaleng mo naba vot. \v 22 \x * \xo 1:22 \xt Sam 8:6; Mt 28:18\x*Moroa ga lok li lempanga axap maxopok at luxangkedek at ne Karisito la ga lok li i ngan Lamgomgo at lempanga axap at lotu. \v 23 \x * \xo 1:23 \xt Ep 4:10,15; Ro 12:5; Kl 1:18\x*Limixin at lotu nedi di lok ngan labantuxu at ne Karisito, mo i nemen ampana atnedi axap la i nemen ampana bok at lengkot axap at na lavatbung menemen. \c 2 \s1 Lorooro Maxat Maxeneng At Ne Karisito \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt Kl 1:21; 2:13\x*Ganoxa nemi miga lok ngan laxampanga met mene, mumu laxakapmek, \v 2 \x * \xo 2:2 \xt Kl 3:7; Ta 3:3; Jo 12:31; Ep 5:6; 6:12\x*mo ga umsu at lorooro atnimi ap mo levenaleng miga mumu asu leveloklok at na lavatkangka la levelinga at ne Satan. Ni laradi gomgo la lixitkis orong teren ik lok to vana at lamavangkap. La na loroonan kapmek i gugu keneng at limixin tongtonga xepe. \v 3 \x * \xo 2:3 \xt Kl 3:6\x*Nedik axap taga nemen kuren. Taga lok lempanga kusu ti lox amomo mun lodoxoma la labantuxu atdik, mo ga umsu mi lavavara kapmek at lorooro maut. La nedik taga nemen maxopok at lebelemamao at ne Moroa kerekngan nedi. \p \v 4 \x * \xo 2:4 \xt Lu 15:24,32; Ro 6:13; Ep 2:1; Gu 15:11\x*Ketla ne Moroa i umsu mi lebelen tuntun, ga lox asu langsangan labalamu ren tidik, \v 5 la ga lox arooro nedik mumu laxakatu kaxat amlong at ne Karisito, keke i do nedik taga lok ngan laxampanga met la taga umsu mi laxakapmek. Neni ga lox arooro nedik keneng mun at letaba nabalamu ren. \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Kl 2:12\x*I lok ngan ta do ne Moroa ga lox axatu amlong dik eburu mi ne Karisito la ga lox axis dik eburu min to vana at laxalibet. Na i ravasu boro at lugugu at ne Iesu Karisito. \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Ep 1:7\x*Neni ga lox i na xusu at levenaleng i tu melamgo, neni naba lox asuusu i do letaba nabalamu ren i nunuan axap. Mo letaba nabalamu ga ravasu at labalamu ren tidik maxeneng at lugugu at ne Iesu Karisito. \p \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Jo 4:10; Ib 6:4\x*Moroa ga lox arooro nedik maxeneng at letaba nabalamu ren, mo letaba nabalamu ik lok tinedi di nunu at ne Iesu Karisito. Limixin kopmen dina epovo kusu dina lox arooro nedi xa. Ketla mo letaba nabalamu, ni laramtaba boro at ne Moroa. \v 9 \x * \xo 2:9 \xt 1 Ko 1:29-31; 2 Ti 1:9\x*Kopmen tara i epovo na lok kaka loklox arooro mumu leven gugu nunuan teren, mila mo do xuren, limixin diba simi aurut di. \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Ta 2:14\x*Nedik ta lok ngan loogu ne Moroa ga vaxaru i, mila neni ga rudum li nedik at lekngen ne Iesu Karisito, kusu nedik tanaba lok leven gugu nunuan, mo ne Moroa ga gagas li avot pam i xusu dik tanaba lox i. \s1 Nedik Ta Lok Ngan Legesara Eburu Mi Ne Iesu \p \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ep 5:8\x*Nemi limixin kopmen me Judaia. Leme Judaia di so asen nimi do, “Limixin kopmen toloklok katling.” Nedi di vit kepe lengkontuxu atdi i ngan loklok katling at ne Moroa. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Kl 1:21; Ro 9:4; 1 Ts 4:13\x*Nemen mita domampe i do miga lok kereva ganoxa. Ap mo levenaleng nemi goxoklen ne Karisito. Nemi miga lok ngan limixin kadiong ti leme Judaia la goxopmen tenep atnimi keneng at levenekabus no ne Moroa ga lox i eburu mi limixin me Judaia. La goxopmen todoxoma voovo rinotno atnemi, la at na lavatbung menemen mi goxoklen ne Moroa. \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Kl 1:20\x*Miga nemen paxalom basinge i, ketla nanga, keneng at lada at ne Iesu Karisito, Moroa ga lox axis bus nimi eburu min. \p \v 14 \x * \xo 2:14 \xt Ais 9:6; 1 Ko 12:13; Kl 2:14\x*Iesu, neni lavasuun at lumulum atdik la ga lox axis eburu leme Judaia la limixin kopmen di me Judaia. Ni ga das asi laxapla no gak lox epeseves di la neni ga lok kepe lekarakat kantubu atdi.\f * \fr 2:14 \ft Lavasuun at na i do avot ti lovotpot at ne Karisito, limixin me Judaia mi limixin kopmen di me Judaia di goxo etangas eburu.\f* \v 15 \x * \xo 2:15 \xt 2 Ko 5:17; Kl 1:20,22\x*At lanmet teren neni ga sep korop kepe loklok ti mumu asu Laulis Linga at leme Judaia eburu mi levelinga lolos la leventaangas teren. Ni ga vara i do na lok kaka nom luabung mixin la na lok legesabung mixin tin, la na langas mun naba lok kaxat lumulum. \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Sak 9:10\x*At lanmet teren ni ga lok lumulum kantubu atdi. La at nom laxaba ni ga lox etang nom legepu bung mixin ngan legesa bantuxu la ga lam ka di kusu dina xis etaba belen. \v 17 \x * \xo 2:17 \xt Ais 57:19\x*Karisito ga rupot la ga vavang mi Lagale Lavavang mumu lumulum tinemi limixin kopmen me Judaia miga nemen paxalom basinge ne Moroa la tinedi leme Judaia diga nemen saparav i. \v 18 \x * \xo 2:18 \xt Ep 3:12\x*Maxeneng at ne Iesu nema leme Judaia eburu minemi limixin kopmen me Judaia dik ta epovo na vot pasa ne Temen dik mi legesa doxoma la legesa Roonan Kaala. \p \v 19 \x * \xo 2:19 \xt Ep 3:6; Ib 12:22-23\x*Kuren la nemi limixin kopmen me Judaia kopmen mina lok ngan bok ba limixin kadiong. Nemi lavaanat at Linintoo ren eburu mi limixin teren la i lok ngan ta do mi nemen at loogu at ne Moroa. \v 20 \x * \xo 2:20 \xt Mt 16:18; 1 Ko 3:11\x*Nom loogu luvuttadi vavang mi lavaeme vapaase ali diga vaxaru i, la keneng ap mo loogu, ne Iesu Karisito ni lubuxumpio ren. \v 21 \x * \xo 2:21 \xt Ep 4:15-16; Kl 2:19; 1 Ko 3:16\x*La mo loogu it kis atmatkun pana ren la neni i lox asilox i la i vee ngan loogu xaala ri Leeme Silok ne Moroa. \v 22 \x * \xo 2:22 \xt 1 Pi 2:5\x*La ne Karisito i lox abeles bok nimi kusu miba lok ngan lengkot ap mo loogu, la Loroonan Kaala at ne Moroa i nemen pam e. \c 3 \s1 Pol Ga Ruuna Lugugu Ri Paase Asu Lagale Lavavang \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Ep 4:1; Pl 1:7,13; Pm 1:1,9\x*Nenia ne Pol, a ruuna mo lugugu ri lox axis saga nemi, limixin kopmen nemi me Judaia eburu mi ne Iesu Karisito, la ni lavasuun bok teren la nenia ak lok de at loogu xokoxo. \p \v 2 \x * \xo 3:2 \xt Kl 1:25\x*Nia a doxoma i dola nemi miga ronga vam ne Moroa ga raba ia mi lugugu ti paase asu mo levelinga mumu letaba nabalamu ren tinimi. \v 3 \x * \xo 3:3 \xt Ep 1:9-10; Kl 1:26\x*Mo levelinga ganoxa ga nemen lipe, ni ne Moroa ga lox asuvos i ria, la nia aga malagan i rinimi at lovoang mutmut gano. \v 4 La mo dola nemi mina us i, minaba xasep at lodoxoma rak mumu mo levelinga lipe at ne Karisito. \v 5 At levenaleng axap gano, Moroa xopmen goxo lox asuvos mo levelinga lipe tinedi lavaola. Ketla na mun Loroonan Kaala at ne Moroa ga lox asuvos i rinema luvuttadi vavang eburu mi lavaeme vapaase ali ren ngan nema lavaanat soxolik at ne Moroa. \v 6 \x * \xo 3:6 \xt Ep 2:13,16-19\x*Mo levelinga lipe i lok keretna. At Lagale Lavavang limixin kopmen di me Judaia di epovo na lok kaka leveloklox anarong at ne Moroa kerekngan limixin me Judaia. La nedi legepu bung mixin dinaba lok ngan lengkot at legesa bantuxu mun la nedi eburu dinaba lok kaka mo lempanga ne Moroa ga xaape min tinedi di nunu at ne Iesu Karisito. \p \v 7 \x * \xo 3:7 \xt Kl 1:23,25\x*Moroa ga lok li ia ngan lasaxaruki ren ti paase asu Lagale Lavavang. Na lugugu i ngan letaba nabalamu ria, mo ga ravasu at lolos teren, la i lox alolos ia at na lugugu. \v 8 \x * \xo 3:8 \xt 1 Ko 15:9-10; Ga 1:16; Ep 1:7\x*Nenia laradi lixilik tinedi axap limixin at ne Moroa, ketla neni ga lox asu letaba nabalamu ren tia kusu nenia ana vavang mi ne Karisito. Ni i lok ngan lapnovos i silok aleng la kopmen tara i epovo na vuse ka tempanga silok kerekngan neni. La a vavang ti limixin kopmen di me Judaia, \v 9 \x * \xo 3:9 \xt Ro 16:25\x*kusu nedi eburu mi limixin axap dina xasep ap mo levelinga lipe. Ni mo levelinga ne Moroa ga raba ia min kusu ana tong asu i. Nom levelinga Moroa ga lipe i gano la ga nemen kuren at laxanmaares buaang, ga ruka i at levenaleng ne Moroa ga rudum li lempanga axap. \p \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Ro 11:33; 1 Pi 1:12\x*Lavavara ren ga lok keretna, neni na lox asuvos lagale lodoxoma ren la monga limixin lotu dinap kip ka mo lugugu ti lox asuusu mo lodoxoma ren ti lubung angelo la leventoonan to vana at laxalibet. \v 11 Nom lodoxoma ren i epovo mi lodomdoma ali avolo ren, neni ga lox epovo i mi lugugu at ne Iesu Karisito, Leeme Silok atnedik. \v 12 \x * \xo 3:12 \xt Jo 14:6; Ro 5:2; Ib 4:16\x*Maxeneng teren nedik ta epovo na vot pasa ne Moroa, kopmen tavanga i rupe dik la kopmen tainmarat, mo do dik ta nunu at ne Iesu Karisito. \v 13 \x * \xo 3:13 \xt Kl 1:24\x*Kuren la nia a sing nimi do mina lolos la nemen mita subu kot kantubu at lununu atnimi mumu levesongsongot nia ap kiv i. Na levesongsongot ga vot mila agak lok tooro nimi, ketla mina lok momo mun teren. \s1 Lisingising At Ne Pol // Ti Limixin Me Epesas \p \v 14 Do nenia a doxoma na lodomdoma ali ren, nia a xis tintiding to melamgo at ne Tamak. \v 15 Neni ne Temen limixin axap teren, nedi boro vana at laxalibet la nedi bok at na lavatbung menemen. Nedik axap di lok ngan legesi xitkis koetemen. \v 16 \x * \xo 3:16 \xt Kl 1:11\x*Nenia a sing ne Moroa do maxeneng at langsangan lapnovos teren, neni naba lox alolos lorooro axap atnimi mi lolos boro at Loroonan Kaala. \v 17 \x * \xo 3:17 \xt Jo 14:23; Kl 1:23; 2:7\x*La at lununu atnemi, ne Karisito naba nemen to at lebelen nimi. La a sing ne Moroa do mina umsu mi labalamu kusu lununu atnimi na tu atmatkun, kerekngan levenixe at luuna ing tanga alis laxangka la luuna ira tu atmatkun. \v 18 \x * \xo 3:18 \xt Kl 2:2\x*La kusu mina umsu mi lolos eburu minedi limixin at ne Moroa kusu mina xasep do labalamu at ne Karisito i babaalom, ip teplas, i urut, la i si aleng tino, \v 19 \x * \xo 3:19 \xt Kl 2:10\x*la mina xasep do nom labalamu ren i silok polo lakleklen at limixin la kerepmo minaba umsu mi leveloklok nunuan axap at ne Moroa xa. \p \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Kl 1:29\x*Ata emi asu mi ne Moroa, i epovo na lok laxampanga solo, mo i volo axap mo lempanga nedik di ngising tin la di doxoma i, la mo levempanga i ravasu at lolos teren, mo i gugu xeneng at lorooro atdik. \v 21 La limixin lotu dinap kip aurut laasen at ne Moroa to at lotu, la keneng at laasen at ne Iesu Karisito, la lavaola move i tu umelamgo dinap kip aurut laasen teren amisik la kopmen taxavaxap teren. I ruturun. \c 4 \s1 Nedik Limixin Nunu Di Lok Ngan Labantuxu At Ne Iesu \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt Ep 3:1; Kl 1:10\x*Nenia ak lok at loogu xokoxo mumu lugugu at Leeme Silok. Kuren la nia a sing nimi do lorooro atnimi naba lok nunuan axap, i epovo mi lorotoro at ne Moroa tinimi la i epovo bok mi lavavara ren. \v 2 \x * \xo 4:2 \xt Kl 3:12-13\x*Lorooro axap atnimi na umsu mi langsangan loklok ngangao la loklox anare. Mina nemen mulus mene la mina lox asuusu labalamu rinedi di lok laxakapmek. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Kl 3:14-15\x*La mina lolos kusu mina tu buru mi legesa doxoma at Loroonan Kaala, la lorooro atnimi nat kis atnaasan mi limila. \v 4 \x * \xo 4:4 \xt Ro 12:5; Ep 2:16,18\x*Legesa bantuxu mene nga la legesa Roonan Kaala, kerekngan mun ne Moroa gara ro xaka vam nimi ti legesa doxoma voovo, \v 5 \x * \xo 4:5 \xt Jo 10:16\x*la leges Eme Silok, legesa nunu la legesa sep susu, \v 6 \x * \xo 4:6 \xt 1 Ko 12:6\x*legesa Moroa la neni ne Temen nedik axap. Neni Lamgomgo at limixin axap teren, ni ik lok at lengkot axap la i nemen keneng atnedik limixin axap teren. \p \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Ro 12:3,6\x*Karisito ga lox epes letaba nabalamu ren tinedik getgesara. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt Kl 2:15\x*I ngan Lovoang Kaala i tong i, \q1 “Ap mo laaleng ni gat pas uto vana, ni ga emu ka buaang limixin kokoxo eburu min, la ni ga raba levenasen tamtaba ri limixin teren.” \rq Sam 68:18\rq* \m \v 9 \x * \xo 4:9 \xt Jo 3:13\x*Anai, i tong i do neni gat pas uto vana at laxalibet, kuren la avot ti nom neni ga si ukopok ti na lavatbung menemen. \v 10 Neni ga si ukopok, la melemu gat pas uto mavana xa at laxalibet kusu laasen teren na epeseves ti lengkot axap. \p \v 11 \x * \xo 4:11 \xt 1 Ko 12:28\x*Neni vam ga raba leventamtaba ri limixin teren. Ni ga soxolik ka lentaba ri gugu ngan luvuttadi vavang la lentaba ri gugu ngan luvuttadi vapaase ali. Lentaba diga lok ka lugugu ngan luvuttadi vapaase asu levelinga at ne Moroa, la lentaba ri gugu ngan luvuttadi loklok tatao lotu la lentaba ti lox ase limixin mi levelinga at ne Moroa. \v 12 \x * \xo 4:12 \xt 2 Ti 3:17\x*Karisito ga raba leventamtaba kerepmo ri lox agagas limixin teren ti lok lugugu ren kusu dinaba epovo na elok tooro ela la dina lox alolos labantuxu at ne Karisito. \v 13 \x * \xo 4:13 \xt Kl 1:28\x*La na loklok naba gugu xeneng atnedik axap se tanaba lok ngan legesara rinotno at lununu saparap ne Nitna ne Moroa la tanaba ruuna ka nom lakleklen mumu ne Nitna ne Moroa. Kerepmo la nedik tanaba vee ngan limixin mukun ap mo lununu la lorooro atdik naba nunuan axap kerekngan ne Karisito. \p \v 14 \x * \xo 4:14 \xt 1 Ko 14:20\x*Do lorooro atdik nak lok kuren, lununu atdik noxo lok ngan lununu at laxamdak lixilik, it los ekat ngan laras i repit la iap sep tang at lisim la ira onon taba ugo la ude to at lamaxat. Kerepmo lavaeme loklox ase xaxarang di lok tong i xusu dina sar asoogong lununu atdik basinge ne Karisito mi leveloklox ase xaxarang la levelinga babala arup. \v 15 \x * \xo 4:15 \xt Ep 1:22; 5:23; Kl 1:18\x*Ketla nedik ta paase asu levelinga ruturun at ne Moroa, la lorooro atdik na umsu mi labalamu. La at lorooro axap atdik, tanaba ravasu lolos la tana sep sogo ri Lamgomgo atdik ne Karisito. \v 16 Nedik axap tak lok ngan labantuxu ren la maxeneng teren dik tat kis buru. La lengkot axap at labantuxu ren na elok tooro ela, la kerepmo labantuxu ren naba suu lolos la naba lox aru axa i mi labalamu, mo do lengkot axap na gugu nunuan. \s1 Lorooro Maxat Maxeneng At Ne Karisito \p \v 17 \x * \xo 4:17 \xt 1 Pi 1:14; Ro 1:21\x*Nia a sing lolos nemi keneng at laasen at Leeme Silok do mina ronga res at na levelinga. Mina xap ti mu asu leveloklok kakapmek at lavamolon. Mo levendoxoma atdi noxo lok tooro di. \v 18 \x * \xo 4:18 \xt Ep 2:12\x*Levendoxoma atnedi i nemen keneng at lamain. Nedi xopmen dina ruuna ka toxot keneng at na lorooro ne Moroa im taba i, mila kopmen takleklen tinotno atnedi la lebelen atnedi i rebonot pe. \v 19 \x * \xo 4:19 \xt Kl 3:5\x*Nedi xopmen dina suma lainmangan mumu leveloklok kakapmek dik lox i. La dira xap kusu dina lok leveloklok nunuan la dia vubeles at leveloklox axap i bilingot. La levendoxoma atdi i vekip kaxat ti lok laxakapmek. \p \v 20 Levenanasa mumu ne Karisito xopmen na lok kuren. \v 21 Nemi migara ronga xaka vam levelinga ren la diga lox ase nimi min, ik sixit emu mi levenanasa ruturun at ne Iesu. \v 22 \x * \xo 4:22 \xt Ro 8:13; Kl 3:9\x*Miga lox ase kusu mina lok kepe lorooro maut mo gak lok at lorooro atnimi ganoxa, la lodomdoma ri laxakapmek gara lok kapmex i. \v 23 \x * \xo 4:23 \xt Ro 12:2\x*La miga lox ase kusu levendoxoma atnemi na maxat. \v 24 \x * \xo 4:24 \xt Lur 1:26; Kl 3:10\x*La miga lox ase kusu mina lox ekun nom lorooro maut mi lorooro maxat, mo i lok ngan lampoovo at ne Moroa la i umsu mi loklok manmanton i ruturun la loklok i dadat. \p \v 25 \x * \xo 4:25 \xt Kl 3:8-9; Sak 8:16\x*Kuren la nemi getgesara mina lok pes kepe levelinga xaxarang la mina paase mi luruturun ti limixin at ne Moroa, mila nedik axap lengkot at labantuxu at ne Karisito. \v 26 \x * \xo 4:26 \xt Sam 4:4; Je 1:19-20\x*Mi guta ke gat lebelemamao na sat arup nimi at laxapmek. Lumukmusak atnimi na xap avot ti laxangking na lotup. \v 27 Nemen mita raba ne Satan mi toxonin angavang. \v 28 \x * \xo 4:28 \xt 1 Ts 4:11\x*Mo laradi xipkip pilo gutap kip pilo bok ba. Ketla neni na lok lugugu mi lukngen la na lok leven gugu nunuan kusu neni na epovo na lok tooro nedi limixin pakpakes. \p \v 29 \x * \xo 4:29 \xt Ep 5:4; Kl 3:8; 4:6\x*La lavapaase kapmek noxo ravasu at levenngusno atnemi. Levelinga avukat mene nga mina paase asu i, kusu na lox alolos nedi limixin dik pakes ti levelinga avukat la kusu na lok tooro limixin di ronga nimi. \v 30 \x * \xo 4:30 \xt Ais 63:10; 1 Ts 5:19; Ep 1:13-14\x*Nemen mita lox abulu Loroonan Kaala at ne Moroa. Loroonan Kaala neni loklok katling ne Moroa ga raba vam nimi min, i ngan lampinebeng kusu minaba lok kaka lorooro avolo at laaleng loklox arooro. \v 31 \x * \xo 4:31 \xt Kl 3:8\x*Nemi mina lok kepe axap loklok ti lebelen kapmek, lebelemamao, lumukmusak, loxoxo xaka, lavapaase mumu, la mo axap leveloklok kakapmek. \v 32 \x * \xo 4:32 \xt Mt 6:14; 18:22-35; Kl 3:12-13\x*La mina suxa lorooro atnimi mi lebelen tuntun la labalamu kantubu atnemi limixin nunu. La mina doxoma xepe laxakapmek atnimi getgesara kerekngan ne Moroa ga lok pes laxakapmek atnimi at laasen at ne Karisito. \c 5 \s1 Lorooro Atdik Keneng At Laxasep \p \v 1 \x * \xo 5:1 \xt Mt 5:48\x*Nemi luvutnitna ne Moroa, mo i balamu aleng nimi. Kuren la mina mu asu lampoovo ren. \v 2 \x * \xo 5:2 \xt Ro 14:15; Ga 2:20; Ib 10:10; Pas 29:18\x*La lorooro atnimi na umsu mi labalamu kerekngan ne Karisito ga lox asuusu labalamu ren tidik la ga raba lorooro ren. Mo loklok at ne Karisito i lok ngan laramtaba i so misigisigis la lavanga laplavang saparap ne Moroa. \p \v 3 \x * \xo 5:3 \xt Kl 3:5\x*Ketla nemen tara atnimi guta lok laxakapmek i lok keretna, loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot, lengkot mamangan, loklok ti belegaao. Na lempanga xopmen nak mokso ri limixin dadat at ne Moroa kusu dina lox i. \v 4 \x * \xo 5:4 \xt Ep 4:29\x*La mina ke xepe lavapaase kapmek, levelinga rangtangku, la lavapaase sese i lok kapmek. Na lempanga kopmen na lox avukat. Ketla mina umsu mi levelinga ti tong avukat saparap ne Moroa. \v 5 \x * \xo 5:5 \xt 1 Ko 6:9-10; Kl 3:5\x*Nemi mina xasep at na. Do tara na lok loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot, kopla na lok lengkot mamangan, kopla loklok ti belegaao (na loklok i ngan loklok ti lotu saparap lempoovo moroa), kopmen toxot tin to xeneng at Linintoo at ne Karisito la ne Moroa. \v 6 \x * \xo 5:6 \xt Kl 2:4,8; Ro 1:18\x*Nemen tara na bala arup nimi ri laxakapmek mi levelinga gamasa mila, do tara na lok nom lempanga la na ronga xepe levelinga at ne Moroa, lebelemamao ren naba vot saparap nom laradi. \v 7 Kuren la nemen mitat kis etangas eburu mi mo limixin tongtonga xepe. \p \v 8 \x * \xo 5:8 \xt Ep 2:11,13; Kl 1:13; 1 Pi 2:9; Jo 12:36\x*Gano nemi miga nemen at lamain. Ketla nanga Leeme Silok ga lok li nemi at laxasep. Nemi minat pas ngan luvuttadi at laxasep. \v 9 Mo laradi i ruuna laxasep at lorooro ren i lox asuusu luvukat, loklok manmanton la loklok at lavapaase i ruturun. \v 10 \x * \xo 5:10 \xt Ro 12:2\x*La mina lok tong pen i kusu mina xasep ap mo leveloklok, i lox amomo Leeme Silok. \v 11 \x * \xo 5:11 \xt 2 Jo 1:10-11\x*Nemen mita etangas eburu minedi luvuttadi dik lok leveloklok at lamain. Mo leveloklok i ngan lavanga gamasa la noxo visik asu lempanga avukat, ketla mina vaase sok nedi limixin di lox i. \v 12 Mila lavanga mamangan do tara na vaase asu mo levengkakapmek i lipe ro at lemeren limixin. \v 13 \x * \xo 5:13 \xt Jo 3:20-21\x*Ketla laxasep i lox asuvos leveloklok kakapmek la limixin dira xasep ba do mo lempanga i lok kapmek, \v 14 \x * \xo 5:14 \xt Ais 26:19; 60:1; Ro 13:11\x*mila lamain kopmen na epovo nak lok eburu mi laxasep. I lok ngan na levelinga, \q1 “Nenu laradi mo u vunga, soso una aus. Nenu una aus basinge lanmet kusu ne Karisito naba raba u mi laxasep.” \rq Ais 26:19\rq* \p \v 15 \x * \xo 5:15 \xt Kl 4:5\x*Nemi mina lok tatao avukat lavatpas atnimi. Nemen mitat pas ngan laradi kopmen takleklen teren. Minat pas ngan laradi i ruuna lakleklen. \v 16 Amisik mina gagas kusu mina lok leven gugu at ne Moroa, mila na levenaleng i umsu mi laxakapmek. \v 17 \x * \xo 5:17 \xt Ro 12:2; Kl 1:9\x*Kuren la nemen nimi mita lok lempanga rangtangku, ketla mina xasep at lavavara at Leeme Silok. \v 18 \x * \xo 5:18 \xt Lu 21:34\x*La nemen mita inin tangtangku mi laxadan lolos, mo loklok naba lok kapmek nimi. Ketla mina umsu mi Loroonan Kaala, \v 19 \x * \xo 5:19 \xt Kl 3:16; Sam 33:2-3\x*la mina paase kantubu atnimi mi levengkompixan at ne Devit la lengkompixan at lotu la lengkompixan emi asu. Minak pixan la mina lok levempanga kerepmo mi lorooro axap atnimi saparap Leeme Silok. \v 20 \x * \xo 5:20 \xt Kl 3:17\x*At levenaleng axap mina tong avukat ti ne Moroa ne Temen dik at lempanga axap neni i lox i at laasen at Leeme Silok atnedik, ne Iesu Karisito. \p \v 21 \x * \xo 5:21 \xt 1 Pi 5:5\x*Mina lox asi nimi maxopok at luvutneton nemi kusu mina lox asuusu loklok ngangao atnemi ri ne Karisito. \s1 Levelinga Ri Lavaun Epot \p \v 22 \x * \xo 5:22 \xt Kl 3:18; 1 Pi 3:1\x*Nemi lavakin. Minang tonga res at levendoxoma at lavatlok atnemi, kerekngan ming tonga res at levelinga at Leeme Silok. \v 23 \x * \xo 5:23 \xt 1 Ko 11:3; Ep 1:22\x*Mila latlok ni lamgomgo at latkin teren, kerekngan ne Karisito ni Lamgomgo at lotu. Lotu ni labantuxu at ne Karisito, la ne Karisito neni Laradi Loklox Arooro atdik. \v 24 Lotu i nemen maxopok at ne Karisito, la kerepmo bok lavakin dinang tonga res at lavatlok atdi at leveloklox axap. \p \v 25 \x * \xo 5:25 \xt Kl 3:19; 1 Pi 3:7; Ga 1:4\x*Nemi lavatlok. Mina balamu lavakin atnemi, kerekngan ne Karisito ga balamu limixin lotu la ni ga raba lorooro ren tidi. \v 26 \x * \xo 5:26 \xt Ta 3:5; Ib 10:10\x*Neni ga lox i xuren kusu ti lox adadat di basinge laxakapmek. Ni ga lox adadat di mi levelinga ren i ngan ladan. \v 27 \x * \xo 5:27 \xt 2 Ko 11:2; Kl 1:22\x*Neni ga vara i do na lox agagas li di kusu dina ven nunuan tinotno at lemeren. La nedi di noxo ruuna taxakapmek, toxot kapmek la tevenasen panga xerepmo, dinaba nemen manmanton la kopmen taxapmek atdi. \v 28 At na mun langas lavatlok, mina balamu lavakin atnimi, kerekngan mi balamu axa labantuxu atnemi. Mo laradi i balamu latkin teren, i lox asuusu i do i balamu axa i. \v 29 La kopmen taradi na munepen mi labantuxu axa ren, ketla neni i raba luxa i la ik lok tatao avukar i, kerekngan ne Karisito ik lok tatao limixin at lotu. \v 30 \x * \xo 5:30 \xt 1 Ko 6:15; Ep 1:22-23\x*Mila nedik lengkot at labantuxu at ne Karisito. \p \v 31 \x * \xo 5:31 \xt Mt 19:5\x*I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna, \q1 “Ni lavasuun teren la laradi remes i onon basinge ne temen mi nenen kusu neni na nemen eburu mi latkin teren, la nedu duna lok ngan legesara mun keneng at labantuxu atdu.” \rq Lur 2:24\rq* \m \v 32 \x * \xo 5:32 \xt Li 19:7\x*Na levelinga ni lavanga i silok aleng la i lolos kusu dik tana xasep teren. Ketla nia a doxoma i do i ru katling ne Iesu eburu mi lotu ren. \v 33 Ketla nemi getgesara mina balamu lavakin atnimi, kerekngan mi balamu axa nimi. La lavakin dina lok ngangao at lavatlok atdi. \c 6 \s1 Levelinga Ri Laxamdak Mi Laxaalik \p \v 1 \x * \xo 6:1 \xt Kl 3:20\x*Nemi laxamdak mi laxaalik. Minang tonga res at levelinga at luvuttemen nimi mi luvutnen nimi at laasen at Leeme Silok, mila na loklok ik mokso ti mu asu i. \v 2 \x * \xo 6:2 \xt Mt 15:4\x*Lovoang Kaala i tong i, \q1 “Mina lok ngangao at luvuttemen nimi mi luvutnen nimi.” \rq Pas 20:12\rq* \m Na loxot at Lasangaun Levenaulis Linga, ni lara avot i tong asu loklox anarong tinedi di ronga res teren. \v 3 Nom loxot i lok keretna, \q1 “Mina lok ngangao at luvuttemen nimi mi luvutnen nimi kusu lorooro atnimi naba lox avukat mun la naba nemen babaalom at na lavatkangka.” \rq Lal 5:16\rq* \p \v 4 \x * \xo 6:4 \xt Kl 3:21; Lal 6:7,20-25; Sam 78:4; Ler 22:6\x*Nemi luvuttemen laxamdak mi laxaalik. Nemen mita lok kapmek lebelen laxamdak mi laxaalik atnimi la dina musak. Ketla mina lok tatao di mi loklok tik lox akmokso di at luruptuvuk atdi la mina anasa di mi levenanasa at Leeme Silok. \p \v 5 \x * \xo 6:5 \xt Kl 3:22-23; Ta 2:9-10; 1 Pi 2:18\x*Lavasaxaruki. Minang tonga res at luvuttadi amgomgo atnimi la mina umsu mi loklok ngangao la lanmarat. La lebelen nimi nak lox avukat tidi. Minang tonga res atdi kerekngan nemi ming tonga res at ne Karisito. \v 6 Minang tonga res atdi kopmen do ap mo mene nga loxonaleng di reven tatao nemi. Ketla mina gugu amisik ngan lavasaxaruki at ne Karisito la mina lox epovo lavavara at ne Moroa mi lorooro axap atnimi. \v 7 Mina lok leven gugu atnemi mi lorooro axap atnimi. I lok ngan ta do mi gugu ri Leeme Silok, la kopmen ti limixin mun. \v 8 \x * \xo 6:8 \xt 2 Ko 5:10; Kl 3:24-25\x*Mila miklen i do Leeme Silok naba raba luunun tinedi axap dik lok luvukat, keke i do nedi lavasaxaruki xopla xopmen. \p \v 9 \x * \xo 6:9 \xt Kl 4:1; Ro 2:11\x*Nemi lubung amgomgo. Luruptuvuk atnemi na lok mun kuren parap lavasaxaruki atnimi la mina xap at loklok ti paase mukmusak tidi. Mina doxoma i do ne Karisito laradi gomgo atnimi la atnedi bok. Ik lok to vana at laxalibet la i viila mumu nedik axap mi leges ampoovo mene nga. \s1 Mina Gagas Ti Leesep \p \v 10 \x * \xo 6:10 \xt 1 Ko 16:13\x*Ti lox axap na lovoang. Mina lox alolos lorooro atnimi keneng at Leeme Silok la mina lok kaka lolos teren i silok pologat. \v 11 \x * \xo 6:11 \xt Ro 13:12; 2 Ko 10:4; Ep 4:14\x*Mina siga levempanga singsiga no ne Moroa ga raba nemi min kusu mina epovo ri esep la mina tu atmatkun tangarang laxanbabala at ne Satan. \v 12 \x * \xo 6:12 \xt Jo 14:30; 1 Pi 5:8-9\x*Nedik na kopmen ta esep tangarang mi limixin ketla nedik di esep tangarang mi laxampanga lolos at lamain at na lavatbung menemen. Nedi lubungangelo xapmek, lubunggas, la luvuttadi amgomgo atdi. La dik ta esep tangarang mi lubung mixin kapmek at ne Satan dik lok to vana at lamavangkap. \v 13 Kuren la mina siga axap levempanga singsiga at ne Moroa i raba i ri leesep kusu mina gagas avukat ti mo laaleng kapmek at leesep, la minaba epovo na tu atmatkun. La do mi gagas avukat pam, minaba tu tuxuruxun at nom leesep. \p \v 14 \x * \xo 6:14 \xt Ais 11:5; 59:17; 1 Ts 5:8\x*Kuren la mina tu tuxuruxun. Mina rebeng ka levelinga ruturun, i ngan labanbaane di sevut li i at labangbaangis atnimi. La mina suxa lorooro atnimi mi loklok manmanton, i ngan labantaape at lobongobong. \v 15 \x * \xo 6:15 \xt Ais 40:9; Nam 1:15; Ro 10:15\x*La mina gagas ti paase asu Lagale Lavavang at lumulum i ngan labantaape at lengkangkedek tit pas avukat at nom leesep. \v 16 La mina sosolok bok nom lununu i ngan lenban kusu ti sep banpe nom axap levesoso xao at ne Satan i soso min. \v 17 \x * \xo 6:17 \xt 1 Ts 5:8; Ais 49:2; Ib 4:12\x*La mina lok ka loklox arooro i ngan lavatkiam tik lok pe lesepsep la minaklen ka levelinga at ne Moroa i ngan lavarise sepsep at Loroonan Kaala. \v 18 \x * \xo 6:18 \xt Lu 18:1; Kl 4:2; 1 Ts 5:17\x*Mina lox i na levempanga xeneng at levesingising atnemi, kusu minaba sing ka loklok tooro at ne Moroa. At levenaleng axap mina ngising at leventaangas axap no Loroonan i sasat ase nemi min. La mumu mun na langas, minaba tu atmatkun la mi noxo subu kot. Mina ngising amisik ti limixin at ne Moroa.\fig Laradi nunu neni laasesep.|alt="soldier in armour" src="lb00196b.tif" size="col" loc="Eph 6:10-18" copy="BFBS (Bass)" ref="Ep 6:11" \fig* \p \v 19 \x * \xo 6:19 \xt Gu 4:29; Kl 4:3-4; 2 Ts 3:1\x*La mina ngising bok tia, kusu ne Moroa naba raba ia mi levenngas linga at levenaleng nia a lok gagas ti paase, kusu nia noxo marat la anaba lox axasep Lagale Lavavang mo ga nemen alipe. \v 20 \x * \xo 6:20 \xt 2 Ko 5:20; Pm 1:9\x*Ni lavasuun teren la nenia, laradi xipkip levelinga at ne Moroa, ak lok de at loogu xokoxo. Mina ngising bok do nenia noxo marat ti tong asu Lagale Lavavang kerekngan ne Moroa i vara i. \s1 Levempapaase Avit \p \v 21 \x * \xo 6:21 \xt Gu 20:4; Kl 4:7-8; 2 Ti 4:12\x*Tikikas, neni neton orong atdik la lasaxaruki ruturun at Leeme Silok. Neni naba vot pasa nimi la naba raba nimi mi lavapaase axasep mumu lorooro rak la lugugu rak nade. \v 22 Ni lavasuun teren la nenia anaba riki i udom saparap nimi xusu mina xasep do lorooro atnema ik lok kereva, la kusu neni naba lox alolos nimi. \p \v 23 Moroa ne Temen dik la Leeme Silok ne Iesu Karisito duna raba nemi luvutneton nama mi lenmila, la labalamu eburu mi lununu, \v 24 \x * \xo 6:24 \xt 1 Pi 1:8\x*la letaba nabalamu naba nemen eburu minedi axap di balamu Leeme Silok atnedik, ne Iesu Karisito la mo labalamu noxo xap.