\id 1TI - Madak Bible [mmx] -Papua New Guinea 2011 (DBL 2015) \h 1 Timoti \toc2 1 Timoti \toc1 1 Timoti \toc3 1 Ti \mt1 1 Timoti \mt2 Lovoang Avot At Ne Pol // Saparap Ne Timoti \imt1 Levelinga Loklox Axasep \imt2 Levenmaares 63–67 A.D. \ip Timoti neni boro at lenep Asia. Ne temen neni boro Grik la nenen neni latkin boro Judaia. At lavatpas sepsev agepura at ne Pol neni ga soxolik ka ne Timoti ngan laradi loklok tooro rin la duga gugu buru. (Gu 16:1-3) Melemu Pol ga raba ne Timoti mi lentaba leven gugu kusu neni naba lok tatao lotu ro Epesas. At nai lovoang Pol ga vaase aronga ne Timoti mumu luvuttadi loklox ase xaxarang. Lavanga dina lok lununu at luvuttadi nunu dina subu. Neni ga vaase alolos box i mumu lotu at luvuttadi nunu. Melemu neni ga vaase mumu mo leventaangas ua i nunuan kusu luvuttadi amgomgo dinak lox i. Neni ga vaase alolos bok ne Timoti mumu leveloklok ua in manton ti ne Timoti, atla neni laradi gugu at ne Karisito kantubu at limixin nunu. \iot Lengkot silok keneng at na lovoang \io1 \ior 1:1-2\ior* Pol ga tong avukat ti ne Timoti. \io1 \ior 1:3-20\ior* Lempapaase mumu levenanasa nunuan. \io1 \ior 2:1-15\ior* Lempapaase mumu leveloklok at lotu. \io1 \ior 3:1-16\ior* Lempapaase mumu nedi luvuttadi amgomgo at lotu. \io1 \ior 4:1-16\ior* Timoti na lok tatao avukat lorooro ren la levenanasa ren. \io1 \ior 5:1–6:21\ior* Lempapaase mumu lugugu at ne Timoti la lurutu migo ren ti limixin nunu. \c 1 \s1 Lavapaase Axasep \p \v 1 \x * \xo 1:1 \xt Kl 1:27\x*Nenia ne Pol, lun pavang at ne Iesu Karisito, mo nedik ta doxoma voovo rin. Nedu mi ne Moroa, Laradi Loklox Arooro atdik, duga soxolik ka ia ri na lugugu. \p \v 2 \x * \xo 1:2 \xt Gu 16:1-3; Ta 1:4\x*Nia a malagan na lovoang ti ne Timoti, lamdak tinotno rak maxeneng at legesa nunu. \p Letaba nabalamu, lebelen tuntun, la lenmila bok tu boro at ne Temen dik la ne Iesu Karisito, Leeme Silok atdik. \s1 Levempapaase Aronga Mumu Leveloklox Ase Xaxarang \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Pl 2:24\x*Nia a vara i do una nemen go Epesas, kerekngan aga tong i ru ap mo laaleng nia aga vas kaxat uto Masadonia. Leventaba luvuttadi me go Epesas di vanasa limixin mi levenanasa xaxarang. Kuren la una tong i ridi do dina xap ta ap mo loklok. \v 4 \x * \xo 1:4 \xt 1 Ti 4:7; Ta 1:14\x*La una tong i ridi do dina xap ta ap mo laxampapaase solo mumu leventetere, la levenasen at lavalabat, mila nai ik lox asu mun levenedak. La ik lox asi lugugu at ne Moroa, mo lugugu i lox alolos lununu at limixin. \v 5 Lavasuun at nai levelinga rak, ti lox axatu labalamu xantubu at limixin nunu. Nom labalamu i ravasu boro xeneng at lorooro kopmen taxakapmek teren la boro bok at lodoxoma, kopmen tusumsuma mamangan teren la boro bok at lununu ruturun. \p \v 6 Leventaba luvuttadi digara rem gili su vam basinge i na la dira domampe vam langas at lununu la di tong asu mun levelinga kopmen tavasuun teren. \v 7 \x * \xo 1:7 \xt 1 Ti 6:4,20; Ta 1:10\x*Di vara i do dina anasa limixin mi Laulis Linga at ne Moroa, ketla dixo xasep teren la dixo xasep bok ap mo levelinga di anasa limixin min. \p \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Ro 7:12,16\x*Nedik ataklen i do Laulis Linga i lox avukat, mo do tara im tebeng avukar i. \v 9 Ataklen box i do Laulis Linga at ne Moroa, kopmen tinedi limixin avukat. Ketla tinedi limixin di los polo Laulis Linga, la tinedi limixin tongtonga xepe, la tinedi limixin kopmen dina lotu saparap ne Moroa, la ti luvuttadi xapmek, la tinedi bok kopmen dina lok ngangao at ne Moroa la levempanga at lotu, la tinedi dip sev amet luvuttemen di mi luvutnen di, la tinedi dip sev amet limixin petpes, \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ta 1:9\x*la tinedi bok di lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot, la tinedi lavatlok di velongka, la tinedi bok di babala ka limixin kusu dina gugu taba di. La tinedi bok di xaxarang la di tong asu levelinga xaxarang mumu laradi i tu at lavapaase. Tinedi bok di lok levempanga xerepmo xopmen na epovo mi levelinga ruturun at ne Moroa. \v 11 \x * \xo 1:11 \xt 1 Ti 6:15\x*Na levelinga ik lok to xeneng at Lagale Lavavang, mo ne Moroa ga raba ia min, kusu ana tong asu i. Lagale Lavavang boro at ne Moroa, ni lagale lo Moroa la i epovo rinotno do limixin dina emi asu min. \s1 Pol Ga Tong Avukat Mumu Labalamu At Ne Moroa \p \v 12 \x * \xo 1:12 \xt Gu 9:15; Ga 1:15-16; 1 Ko 15:9-10\x*A tong avukat ti ne Iesu Karisito, Leeme Silok atdik, ni gara raba vam ia mi lolos ti lok lugugu rak. A tong avukat tinotno rin mila ni ga ven ia do nenia laradi ruturun tin, la ni ga soxolik ka ia xusu ana gugu rin. \v 13 Keke i do gano migomgo aga paase vupu rin, la agap sep limixin teren, la agak lox asongot di. Ketla ne Moroa ga lox asuusu lebelen tuntun teren tia, mila nenia agoxoklen levempanga salai gak mokso la goxopmen tununu rak. \v 14 La Leeme Silok atdik ga sobang asi mo letaba nabalamu ren mavana rak la ga raba box ia mi lununu la labalamu, no i ravasu at ne Iesu Karisito. \p \v 15 \x * \xo 1:15 \xt Lu 15:2; 19:10\x*Anai levelinga ruturun tidik, ata siam ka i la ata nunu bok teren. Iesu Karisito ga si ude xopok at na lavatbung menemen kusu ti lox arooro limixin kakapmek. Loklok kakapmek tarak ga silok aleng ti loklok kakapmek atnedi. \v 16 Ketla ni lavasuun mun teren la ne Moroa ga lox asuusu lebelen tuntun teren tia, kusu ne Iesu Karisito na ngangais aleng tia ri leeng basinge leveloklok kakapmek tarak, keke i do nenia laradi aga lok kapmek aleng ti limixin axap. La nai loklok at ne Iesu Karisito, ni lampoovo rinedi limixin axap diba nunu ren melemu la dina lok ka lorooro avolo. \v 17 \x * \xo 1:17 \xt Ro 16:27\x*Kuren la ata emi asu mi Loorong Silok naba rooro amisik, la kopmen noxo met la dik taxo epovo ri ven i. Neni xusuk mun ne Moroa. Ata lox asuusu amisik lasinorong la leemi asu rin la kopmen taxavaxap teren! Tuturun. \p \v 18 \x * \xo 1:18 \xt 1 Ti 6:12; Ju 1:3\x*Timoti, nenu lamdak tarak. Ana raba u mi na levelinga ik sixit emu mi levelinga vapaase ali at lugugu ram saparap ne Moroa gano migomgo. Do una mumu asu i, naba lox alolos u xusu unaba esep avukat ap mo leesep nunuan, \v 19 \x * \xo 1:19 \xt 1 Ti 3:9\x*la unabam tebeng lolos lununu la u noxo suma loklok mamangan at lorooro ram. Leventaba luvuttadi diga ronga xepe na levelinga, la diga lok kapmek pam lununu atdi. \v 20 \x * \xo 1:20 \xt 2 Ti 3:17; 4:14-15; 1 Ko 5:5\x*Kantubu atdi, ne Aimenias la ne Aleksanda, aga song araba vam du ri lekngen ne Satan, kusu dubaklen ka i do du noxo paase vupu ri ne Moroa. \c 2 \s1 Pol Ga Paase Lolos Mumu Leveloklok At Lotu \p \v 1 Lavanga avot keretna. Nia a sing lolos u do limixin at lotu dina tong asu amisik levesingising la levelinga loklox avukat kusu ti lok tooro limixin axap. \v 2 \x * \xo 2:2 \xt Ep 6:18; Pl 4:6\x*La levesingising bok ti lok tooro lavaorong la tinedi limixin amgomgo, kusu ataba nemen atnaasan at lorooro nunuan eburu mi limila. La lorooro atdik na umsu mi loklok ngangao saparap ne Moroa la kopmen taxakapmek teren. \v 3 Anaa i lox avukat la i lox amomo aleng ne Moroa, Laradi Loklox Arooro atdik. \v 4 \x * \xo 2:4 \xt Isi 18:23; 1 Ti 4:10; 2 Pi 3:9; Ro 3:29-30; Ib 12:24\x*Neni i vara i do limixin axap dinaba ruuna ka lorooro avolo, la dinabaklen avukat levelinga ruturun teren. \v 5 Mila legesa Moroa mun, la legesa radi mun ik lok lumulum kantubu at ne Moroa mi limixin, neni ne Iesu Karisito. \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Ga 1:4\x*Ni ga raba xa i ngan laxaavuk ti lox arooro limixin axap basinge laxakapmek atdi. Ni ga vor asuvos at loxonaleng mokmokso ren. \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Gu 9:15; Ga 2:7-8; 2 Ti 1:11\x*La nai lavasuun teren la ni ga sak tiki ia ngan laradi vavang la laradi loklox ase ti limixin kopmen di me Judaia, kusu ti tong asu levelinga ruturun at lununu ridi. Nia xopmen ana xaxarang, nia a tong asu levelinga ruturun. \p \v 8 A vara i do lavatlok at levengkot axap dina ngising amisik, la dina song aurut mi levengkikngen di upana keneng at levesingising atdi la kopmen teven mukmusak la levenedak noxo nemen at lorooro atnedi. \v 9 \x * \xo 2:9 \xt 1 Pi 3:3-5\x*A vara box i do lavakin dina lok tatao avukat luruptuvuk atnedi la dina ven mumu avukat levesingsiga atdi la dina sinang avukat di. Nemen dita meva lempatkabinim atnedi la nemen bok dita sinang mi leven gol la levenpeal, la levempanga singsiga, luunun teren i silok. \v 10 \x * \xo 2:10 \xt 1 Ti 5:10\x*Ketla dina lox asu leven gugu nunuan, mo ik mokso ri lavakin di lotu ruturun saparap ne Moroa. \p \v 11 I lox avukat do at loxonaleng lavakin dinang tonga levelinga at ne Moroa, dinat kis atnaasan la dina lox axakalik di. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt 1 Ko 14:34\x*Axo vara i do lavakin dina lox ase lavatlok to xeneng at lotu la di noxomgomgo ri lavatlok. Dinak lox atnaasan mun. \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Lur 2:7,22; 1 Ko 11:8-9\x*Lavasuun at nom keretna. Moroa ga rudum li avot ne Adam la melemu ba ne Iva. \v 14 \x * \xo 2:14 \xt 2 Ko 11:3\x*Lara lavasuun bok teren i lok keretna. Kopmen ne Adam ga mu asu laxaxarang at ne Satan. Nom latkin ga mu asu i la ga los polo levelinga at ne Moroa la ga lok laxakapmek. \v 15 Ketla lavakin di pisik laxamdak lixilik. Kuren la dinaba lok ka lorooro, mo do dina nemen lolos at lununu la labalamu la lixitkis dadat mi loklok mulus. \c 3 \s1 Luvuttadi Amgomgo At Lotu \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Gu 20:28\x*Anai ni levelinga ruturun. Mo do tara i vara i do na xip ka lugugu at laradi gomgo at lotu, neni i vara lavanga avukat. \v 2 \x * \xo 3:2 \xt Ta 1:6-9\x*Laradi gomgo at lotu neni laradi kopmen tosoogong teren at lemeren limixin. Neni latlok at leges atkin mun la it kis atnaasan. La ik lok tatao avukat luruptuvuk teren, loklok teren i lok nunuan mene nga. Neni ik lok maraose minedi limixin boro vetpes, la neni i epovo ri lox ase limixin. \v 3 Neni ixo inin tangtangku mi levengkadan lolos la kopmen neni laradi sepsep. Ketla neni it kis atnaasan la lorooro ren i umsu mi lumumulus la limila. Neni ixo vara solo ri levempilas. \v 4 Neni i epovo ri vaxaxis avukat lixitkis atdi loxoetemen, la i lox ase avukat laxamdak mi laxaalik teren kusu dinang tonga res la dina lok ngangao bok teren. \v 5 Do tara xopmen naklen ti vaxaxis avukat lixitkis koetemen teren, naba lok ba kereva la ni na lok tatao avukat limixin at ne Moroa? \v 6 Laradi gomgo neni laradi mi lununu ren i xus pam. Mila i lok kapmek do neni na lox asilox i la ni na subu beles at lebelemamao at ne Moroa, kerekngan ne Satan. \v 7 \x * \xo 3:7 \xt 2 Ko 8:21\x*Neni laradi limixin di nemen maxamang at lotu, di lok ngangao ren, kusu neni noxo ruuna ka tevelinga xakapmek at limixin dina lox i rin la ni na subu tup ti lelixo at ne Satan. \s1 Luvuttadi Loklok Tooro Xeneng At Lotu \p \v 8 Luvuttadi loklok tooro xeneng at lotu dina umsu mi luruptuvuk avukat at lemeren limixin, la levelinga atdi na nunuan. Di noxo inin tangtangku levengkadan lolos, la di noxok lok kaka levempilas at langas kopmen nak mokso. \v 9 Dinam tebeng amisik luruturun at leveloklox ase at lununu atdik. La lodoxoma atdi di noxo suma loklok mamangan keneng at lorooro atdi. \v 10 Una lok tong pen avot be di, la dola dina gugu avukat, dina lok ka ba nom lugugu loklok tooro. \p \v 11 \x * \xo 3:11 \xt Ta 2:3\x*Lavakin bok atdi dinap tuvuk nunuan la di noxo tere mumu, ketla dinat kis atnaasan mun la dina ruturun at levempanga axap. \p \v 12 Na laradi loklok tooro, neni latlok at leges atkin mun, la neni i epovo na vaxaxis avukat laxamdak mi laxaalik teren la nedi axap bok to at loogu ren. \v 13 Do na luvuttadi loklok tooro dina lok leven gugu avukat, dinaba lok ka levenasen silok la dina vaase basabas mi lununu atdi xeneng at ne Iesu Karisito. \s1 Lavasuun At Lununu Atdik \p \v 14 Nia a malagan na levelinga ru ketla a doxoma i do aba vot pasa soso box u. \v 15 \x * \xo 3:15 \xt Ep 2:19-22\x*Do nia a noxo vot soso, nenu u epovo na lox ase limixin kusu dina lok tatao avukat di keneng at lixitkis koetemen atdi mi ne Moroa. Na loklok, ni lavasuun at lotu ruturun at ne Moroa, Luntoo Avolo, neni luxus una la lusu auru at levelinga ruturun. \p \v 16 \x * \xo 3:16 \xt Jo 1:14; Mk 16:19\x*I ruturun aleng do lotu atdik, ni lavanga i silok aleng mumu Leeme Silok atdik. \q1 “Neni ga rupot ngan laradi. Loroonan Kaala ga lox asuusu i do lorooro ren ga nemen manmanton, la lubungangelo diga ven i. Limixin diga vavang min to at lengkot axap la limixin diga nunu ren nade at na lavatbung menemen. La ne Moroa ga lok ka i uto vana at laxalibet.” \rq Sam 9:11\rq* \c 4 \s1 Luvuttadi Loklox Ase Xaxarang \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt 2 Ti 3:1; 2 Pi 3:3; 1 Jo 2:18; Ju 1:18\x*Loroonan Kaala i vaase axasev i do leventaba dinaba soxope lununu atnedi at na levenaleng i tu melamgo. Dinaba ronga res at labaroonan kaxarang la dina mumu asu leveloklox ase at lubunggas. \v 2 Na levenanasa xerepmo luvuttadi xaxarang dinaba lox ase limixin min. No levendoxoma avukat atdi gara sonao vam, i lok ngan din boo i mi lavaruat liplivi la kopmen dina suma i. \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Lur 9:3; Ro 14:6; 1 Ko 10:30-31\x*Luvuttadi xerepmo di anasa limixin do i lok kapmek ti epot la ti anan bok leventaba levenasen luxa. Ketla ne Moroa ga rudum li nom leveluxa axap kusu ti limixin nunu, mo diklen levelinga ruturun. La dina lok lisingising ti tong loklox avukat ti mo leveluxa. \v 4 \x * \xo 4:4 \xt Lur 1:31; Gu 10:15\x*Levempanga axap ne Moroa ga rudum i, i lox avukat. Kopmen tevempanga ataba sok tixirixes i, ketla ata lok ka levempanga axap mi lisingising ti tong loklox avukat. \v 5 Mila levelinga at ne Moroa la nom lisingising, i lox avukat mo leveluxa xusu ne Moroa na siam teren. \s1 Lasaxaruki Avukat At Ne Iesu Karisito \p \v 6 Dola una vaase asu na levenngas linga tinedi luvutnetam, unaba lok ngan lasaxaruki avukat at ne Iesu Karisito. Mila loroonan taram i anan mais at lununu la at levenanasa avukat, nu ugara mumu asu vam i. \v 7 \x * \xo 4:7 \xt 1 Ti 1:4; 6:20; 2 Ti 2:16\x*Ketla una ru asepsu basinge nom leventetere xaxarang mo ixo lox avukat ti paase asu i. Ketla una lolos amisik kusu una ruuna ka luruptuvuk avukat at ne Moroa. \v 8 \x * \xo 4:8 \xt 1 Ti 6:6\x*Lugugu at labantuxu i lox asuusu loklok tooro ri labantuxu. Ketla leveloklok at Loroonan at ne Moroa, naba lox asuusu leventaangas axap i nunuan, la uba ruuna ka lorooro avukat at na lorooro xopok la at lorooro melemu bok. \p \v 9 \x * \xo 4:9 \xt 1 Ti 1:15\x*Na levelinga i ruturun, ata siam ka i la ata nunu ren. \v 10 \x * \xo 4:10 \xt 1 Ti 2:3-4\x*Ni lavasuun teren la dik ata gugu lolos la atam tabaavat, mila dik ta lok li vam lodoxoma voovo atdik at ne Moroa, Luntoo Avolo. Neni Laradi Loklox Arooro at limixin axap la atnedi rinotno bok di nunu. \p \v 11 Una paase na levempanga ri limixin at lotu la una vanasa bok di min. \v 12 \x * \xo 4:12 \xt Ta 2:15\x*Nemen uta ke xepe tara na vas asi u ukopok atla nenu laradi maxat mun. Ketla una lok ngan lampoovo ri limixin nunu, at levempapaase ram, luruptuvuk taram, labalamu ram, lununu la loklok i dadat. \v 13 Avot ti lovotpot tarak, una raba axap lorooro ram ti utus levelinga keneng at Lovoang Kaala ti mo limixin, la una vavang la una vanasa bok di. \v 14 \x * \xo 4:14 \xt 2 Ti 1:6; Gu 6:6; 8:17\x*Nemen uta lox abulubun kepe laramtaba at Loroonan nom i nemen keneng taram. Uga lok ka i ap mo laaleng luvuttadi vapaase ali diga paase ali i la luvuttadi mukun diga sa li levengkikngen di mavana ram. \p \v 15 \x * \xo 4:15 \xt 1 Ti 5:22\x*Una mumu asu amisik na levempanga la una raba lorooro axap taram tin, kusu limixin axap dinaba ven lusuusu at lugugu ram. \v 16 Una lok tatao avukat lorooro ram eburu mi nom levenanasa uga anasa limixin min. Unak lox amisix i na levempanga. Dola una lox i xuren, unaba lox arooro u eburu minedi nom ding tonga levelinga ram. \c 5 \s1 Lugugu At Ne Timoti Saparap Limixin Nunu \p \v 1 \x * \xo 5:1 \xt Mas 19:32\x*Do taradi mukun na lok laxakapmek, nemen uta paase lolos tin, ketla una vaase amulus tin ngan neni ne tamam. Una lox anares ka luvuraau maxat ngan ta luvutnetam, \v 2 la lavakin mukun ngan luvutnenam, la lovosono maxat ngan ta luvurinum, mi loklok i dadat aleng. \s1 Levelinga Ri Lavakin, Lavatlok Atdi Gara Met Pam \p \v 3 Limixin at lotu dina lok tatao lempatnaa rixin, kopmen teventaba na lok tatao di. \v 4 Do lanaa rixin i ruuna laxamdak mi laxaalik kopla luvuttubuno di, i lox avukat do dina lox amuat lununu atdi keretna. Dina vorang ba loklok tatao at luvuttemen di mi luvutnen di la luvuttubuno di, atla ne Moroa i lok momo mi mo loklok. \v 5 \x * \xo 5:5 \xt Lu 2:37; 18:7\x*Latkin do neni lanaa, la kopmen tara ri lok tatao i, neni nak lok li lodoxoma ren ti loklok tatao at ne Moroa rin, la na ngising amisix i at levenaleng kanimin la at levenaleng kangking. \v 6 Ketla lanaa no im taba amisik labantuxu ren ti loklok kakapmek, neni ira met pam, keke i do neni move i rooro. \v 7 Una tong axasep limixin mi na levelinga, kusu kopmen tara noxo ven kaka tosoogong atnedi. \v 8 Ketla do tara xopmen na lok tatao avukat leventaba akmokso ren, neni ira sev apkap pam at lununu la neni i lok kakapmek tinotno ri laradi kopmen na nunu. \s1 Lubungnaa Lotu // I Lok Tooro Di \p \v 9 Nemen uta exes abeles tanaa ukeneng ti leexes at lubungnaa, do kovisi levenmaares teren na volo lavanna sangaun, la ni ga epot mene at leges atlok, \v 10 \x * \xo 5:10 \xt Ib 13:2\x*la lorooro ren i umsu mi leven gugu nunuan la lorooro ren ga lok keretna. Neni latkin loklok tatao avukat laxamdak mi laxaalik teren, la ni ga lok maraose mi limixin kadiong diga vot to at loogu ren. La ni ga lok levempanga nunuan tinedi limixin nunu la ni ga lok tooro nedi diga xip tutu mi levenmumuat, la ga raba axap lorooro ren ti lok leven gugu nunuan. \p \v 11 Ketla nemen uta lox abeles lavakin maxat, lavatlok atdi diga met pam, ukeneng ti leexes at lubungnaa, mila do levendoxoma atdi na ngaongao ri epot, dinaba repukus basinge ne Karisito. \v 12 La kerepmo dinaba ekip tangarang mi losongsongot mila di los polo nom laxakaape atdi diga lox avor i. \v 13 \x * \xo 5:13 \xt 2 Ts 3:11\x*La di lox arala ka box i xusu dina gosogos gamasa, la dinam simgu. Ketla i lok kapmek tino bok atla di lox arala ka bok leretere mumu ri leventaba vetpes, la di lox angtang di mi larangtagap gamasa, la di tong levempanga xopmen na lox avukat. \v 14 \x * \xo 5:14 \xt 1 Ko 7:9\x*Kuren la a vara i do nedi lavakin maxat, lavatlok atdi diga met pam, dina epot la dina ruuna madak, la dina lok tatao avukat levempanga ro xeneng at laraogu atnedi, kusu limixin munepen minedik, di noxo epovo xusu dina vaase xapmek mumu dik. \v 15 Mila leventaba lubungnaa dira rem gili su vam kusu dina mumu asu ne Satan. \p \v 16 Ketla do tara tatkin, neni latkin nunu la i ruuna tubungnaa ro at libibinat teren, neni na lok tatao avukat di la neni noxo lok li lumumuat mavana at lotu. Atla lotu naba lok tatao mene nedi lubungnaa no dik pakes aleng tinotno. \p \v 17 \x * \xo 5:17 \xt 1 Ko 16:18\x*Luvuttadi amgomgo at lotu mo di lok leven gugu avukat ngan lubung amgomgo, i epovo do dina lok ka bok luunun mavana at luunun atnedi. Nedi mene di gugu lolos mi lavavang la di anasa. \v 18 \x * \xo 5:18 \xt 1 Ko 9:9; Mt 10:10\x*Atla Lovoang Kaala i vaase xeretna, \q1 “Nemen uta velegum lungusno at lubulumaxao, mo i rubut asu levempevem piao.” \rq Lal 25:4\rq* \m La i lok bok keretna, \q1 “Laradi gugu i epovo na lok ka luunun teren.” \rq Lu 10:7\rq* \p \v 19 \x * \xo 5:19 \xt 2 Ko 13:1\x*Nemen uta ronga res at levelinga at legesa radi i vaase asu i mumu laxakapmek at laradi mukun at lotu. Ket do legepura kopla lavantun di vaase asu i, una ronga res atdi. \v 20 \x * \xo 5:20 \xt Ga 2:14; Ep 5:11\x*Do tara atdi na lok taxakapmek, una vaase sox i ro melamgo at limixin, kusu dinaba marat. \p \v 21 At lemeren ne Moroa la at ne Iesu Karisito la at lubung angelo melemelengan, a sing alolos u xusu una mumu asu na levelinga. Nemen uta lox asilok taradi mavana at limixin axap la nemen uta lox asi tara at levempanga axap nenu u lox i. \p \v 22 Nemen gat uta takas kusu una sa li lukngam to mavana at taradi ri lok lugugu at Leeme Silok, la nemen uta vubeles at laxakapmek at tara vetpes. La lorooro ram na nemen manmanton amisik basinge laxakapmek. \p \v 23 Nemen uta inin dan kusuk mun, ketla una inin levengkondan kakalik at lavaen kusu ti lok tooro lorongtong taram mila uk meres amisik. \p \v 24 Laxakapmek at leventaba i nemen saxaven mene, i epovo dik ataba ven kaka i. La nom laxakapmek atnedi i solo arup nedi uto at loxot papaase. Ketla laxakapmek at leventaba, nedik taba ven ba ren melemu. \v 25 La kerepmo mun lentaba leven gugu nunuan i nemen saxaven. Ketla leven gugu nunuan bok mo limixin kopmen dina ven i, la naba nemen at lasaxaven melemu. \c 6 \p \v 1 \x * \xo 6:1 \xt Ep 6:5\x*Nedi lavasaxaruki di nunu at ne Iesu, dina lok ngangao at luvuttadi amgomgo atdi, kusu kopmen teta noxo vaase xapmek ti laasen at ne Moroa la at levenanasa bok atnama. \v 2 \x * \xo 6:2 \xt Pm 1:16\x*Lavasaxaruki at luvuttadi nunu, nemen di guta lox amangan luvuttadi amgomgo atdi, mila nedi vam loxoeton di. Ketla i lox avukat do dina lok lugugu avukat tidi, mila nedi di ru orong mumu lugugu atnedi nom luvuttadi amgomgo atdi. Una lox ase limixin mi na levelinga. \s1 Leveloklox Ase Xaxarang \p \v 3 \x * \xo 6:3 \xt 2 Ti 1:13; Ga 1:6-9\x*Do nege na anasa limixin mi levelinga vetpes, la kopmen na sixit eburu mi levelinga ruturun at Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito, la eburu bok mi levenanasa atdik, \v 4 neni i umsu mi loklox aaso la kopmen naklen tevempanga. Lorooro ren kopmen na lox avukat. Ni i vavara mun i xusu ni na etep mi levelinga la ik musak amisik. La na, i lox asuusu mun levereven peves, lekarakat, la lavapaase xapmek, la lodoxoma xapmek. \v 5 \x * \xo 6:5 \xt 2 Ti 3:8; 4:4; Ta 1:14\x*La levenedak ik lox amisik kantubu at limixin kerepmo. Lodoxoma atdi kopmen na xasep la di kopmen naklen luruturun. La di doxoma i do lotu saparap ne Moroa ni langas tip novos. \s1 Lapnovos Tuturun \p \v 6 \x * \xo 6:6 \xt 1 Ti 4:8; Pl 4:11-12; Ib 13:5\x*Ketla do laradi i ruuna ka vam lorooro at ne Iesu la i lok momo mun mi mo lempanga i ruuna i, i lok ngan ta do neni ip novos aleng. \v 7 \x * \xo 6:7 \xt Jop 1:21; Akl 5:15\x*Levempanga salai dik taga rupot eburu min ti na lavatbung menemen? Kopmen! La levempanga salai dik ataba xip kaka i basinge na lavatbung menemen? Kopmen! \v 8 \x * \xo 6:8 \xt Ler 30:8\x*Kuren la, mo do nedik ata ruuna levempanga anan mi levempanga singsiga, nom i epovo atdik. \v 9 \x * \xo 6:9 \xt Ler 23:4; 28:22\x*Ketla nedi di vara i do dinap novos aleng, dinaba ekip tangarang mi leveloklok tong pen la dina vonon axa at lara pelixo ngan leveloklok baulang. Levempanga xapmek naba lox asubu di ukopok ti losongsongot la labaava. \v 10 \x * \xo 6:10 \xt Ep 5:5\x*Lavavara pilas ni lavasuun tinotno at laxaloklok kakapmek. Leventaba diga vara aleng kusu dina ruuna ka i la dira vas basinge vam lununu atdi la dira ekip tangarang mi loklok tuntun at lorooro atnedi.\fig Lempilas|alt="coins" src="hk00163b.tif" size="col" loc="1Ti 6:3-10" copy="BFBS (Knowles)" ref="1 Ti 6:10" \fig* \s1 Levelinga Ri Ne Timoti \p \v 11 \x * \xo 6:11 \xt 2 Ti 2:22\x*Ketla nenu, laradi at ne Moroa, una ru asepsu at nai levempanga. La una lolos ti ruuna ka loklok manmanton at ne Moroa, lununu, labalamu, la loklok ti tu atmatkun kantubu at levenmumuat, la lixitkis atnaasan. \v 12 \x * \xo 6:12 \xt 1 Ko 9:25-26; 1 Ti 1:18; 2 Ti 4:7\x*Unak sixit lolos at lekampoovo at lununu, kusu unaba ruuna ka mo lorooro i nemen amisik. Ti mo mene lorooro ne Moroa ga ro ka u rin ap mo laaleng nenu ga vaase asu lununu ram to melamgo at limixin buaang. \v 13 \x * \xo 6:13 \xt Jo 18:36-37; 19:11\x*At lemeren ne Moroa, neni im taba lorooro ri levempanga axap, la at lemeren ne Iesu Karisito, mo ga vaase mi luruturun to melamgo at ne Pontias Paelat. A sing lolos u do \v 14 una mu asu ruturun na levelinga la nemen uta ke taxakapmek na vubeles at lorooro ram, se at lovotpot at Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito. \p \v 15 \x * \xo 6:15 \xt Lal 10:17; Li 17:14\x*Mo lovotpot teren naba vot akmokso at loxonaleng ne Moroa gara lok katling pam i. Neni i umsu mi leveloklox anarong la neni xusuk mun Lamgomgo atdik, Loorong Silok mavana at lavaorong axap, la Leeme Silok mavana at lavaeme silok axap. \v 16 \x * \xo 6:16 \xt Pas 33:20\x*Neni xusuk mun noxo met bok ba la i nemen keneng at langsangan laxasep la kovisi tara goxo ven tu ren, la tara noxo ven box i. Lasinorong kusuk tin eburu mi lolos amisik! Tuturun. \s1 Levelinga Xavaxap \p \v 17 \x * \xo 6:17 \xt Sam 62:10; Lu 12:20\x*Una vaase axasep di dip novos aleng mi laxampanga at na lorooro xeretna. Nemen ditak lox asilok di, la di noxo lok li lodoxoma atdi keneng at levenapnovos at na lorooro, mila lapnovos noxo nemen amisik. Ketla dina lok li levendoxoma atdi at ne Moroa xusuk mun, mo im taba amisik dik mi levempanga axap ti lox amomo dik. \v 18 Una tong i ridi xusu dina lok mun luvukat, la dinap novos mi leven gugu nunuan, kusu dina episa levempanga atdi mi limixin petpes. \v 19 \x * \xo 6:19 \xt Mt 6:20\x*At na mun langas dinaba lok li bubua lapnovos silok, mo naba nemen tangais di, ngan loogu avukat at lorooro melemu, la dina ruuna ka nom lorooro, ni lorooro ruturun. \p \v 20 \x * \xo 6:20 \xt 1 Ti 4:7; 2 Ti 1:14\x*Timoti, una lok tatao avukat nom leven gugu ne Moroa gara raba vam u min. Una ke xepe levelinga kopmen at ne Moroa, la levelinga rangtangku. Leventaba di so asen mo levelinga do “Levelinga at lakleklen.” Ketla kopmen nak mokso. \v 21 \x * \xo 6:21 \xt 1 Ti 1:6; 2 Ti 2:18\x*Leventaba di lok do di lok ka vam mo lakleklen la kerepmo dira lok kepe vam lununu atdi. \p Letaba nabalamu at ne Moroa na nemen amisik eburu minu.