\id 1CO - Madak Bible [mmx] -Papua New Guinea 2011 (DBL 2015) \h 1 Korin \toc2 1 Korin \toc1 1 Korin \toc3 1 Ko \mt1 1 Korin \mt2 Lovoang Avot At Ne Pol // Ti Limixin Nunu To Korin \imt1 Levelinga Loklox Axasep \imt2 Lamaares 57 A.D. \ip Ne Pol gak lok to Epesas la ni ga malagan na levelinga rinedi limixin nunu ro Korin. Korin neni lemenemen gak lok gomgo to lenep silok Grik. La keneng at nai lemenemen lentaba luvuttadi nedi leme Grik la lentaba nedi me Judaia. Mo luvuttadi digak lok go buaang atnedi digap novos aleng la diga ruuna buaang laxampanga solo la diga ruuna bok levenakleklen silok, ketla nedi diga lotu parap lempoovo vanga la levesumsuma xapmek bok at na lavatbung menemen ga umsu nga xeneng at levendoxoma atdi. \ip At lavatpas sepsev agepura at ne Pol, neni ga vaase asu avot mo Lagale Lavavang tinedi limixin to Korin. Neni ga anasa go at lamaares kudun la loxot atat. (Leven Gugu 18:1-17) Melemu at nai Apolos gat pas ugo la ga vavang. La ne Pol ga ronga levelinga mumu nedi limixin nunu boro Korin do goxo lok nunuan. La nedi bok limixin me Korin diga malagan aonon lovoang ti ne Pol la diga sue i mi lentaba lempanga bok. Kuren la ne Pol ga lox aonon na lovoang tinedi la ga malagan li levelinga lolos tidi mumu leveloklok kakapmek atdi, la ga vorang bok levesusue atdi. \iot Lengkot silok keneng at na lovoang \io1 \ior 1:1-9\ior* Lempapaase loklok momo at ne Pol tinedi. \io1 \ior 1:10–4:21\ior* Pol ga vaase sok di mila digat kis epeseves. \io1 \ior 5:1–7:40\ior* Lorooro at laradi nunu la lavaun epot. \io1 \ior 8:1–11:1\ior* Leventuptuvuk diba mu asu i. \io1 \ior 11:2–14:40\ior* Limixin nunu di lok ngan labantuxu at ne Iesu. \io1 \ior 15:1-58\ior* Laxakatu kaxat amlong at ne Iesu boro at lanmet. \io1 \ior 16:1-4\ior* Lempilas uto at limixin boro Jerusalem. \io1 \ior 16:5-24\ior* Pol ga lox axap levelinga ren. \c 1 \s1 Lavapaase Axasep \p \v 1 Nenia ne Pol. Nema mi ne Sositenes, neni neton dik at laasen at ne Karisito, ma vaase momo rinimi. Moroa ga ro ka ia kusu ana paase asu Lagale Lavavang at ne Iesu Karisito ngan lun pavang teren. \p \v 2 \x * \xo 1:2 \xt 1 Ko 6:11; Gu 9:14\x*A malagan i na lovoang tinemi limixin at ne Moroa dom Korin. Moroa ga lox anmanton luruptuvuk atnimi at lekngen ne Iesu Karisito xusu nemi limixin manmanton teren. Moroa ga ro xaka vam nimi do ateren. La nemi mit kis esogo amisik mi ne Iesu Karisito, kerekngan limixin to at lengkot axap di lotu parap Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito, neni Leeme Silok atdi la Leeme Silok bok atdik. \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt Ro 1:7\x*Letaba nabalamu mi lenmila rinimi boro at ne Temen nedik la Leeme Silok ne Iesu Karisito. \s1 Leveloklok Anarong Ne Moroa Ga Raba Nedik Min \p \v 4 Do nia a ngising, a tong loklox avukat amisik ti ne Moroa mumu nimi, mila ni ga raba nemi mi letaba nabalamu ren keneng at laasen at ne Iesu Karisito. \v 5 La kantubu at nom mirapnovos pam at leveloklox anarong at ne Moroa, i ngan laramtaba ri tong asu levelinga at ne Moroa la lakleklen nunuan at levelinga at Lovoang Kaala. \v 6 La kerepmo neni ga lox asuusu i rinimi do lavavang mumu ne Karisito maga tong asu i rinimi ga ruturun. \v 7 \x * \xo 1:7 \xt Lu 17:30; 2 Ts 1:7; Ta 2:13\x*La livipisik teren keretna, ne Moroa ira raba vam nimi mi leveloklox anarong axap la mi noxot kis pakpakes bok ba se at nom laaleng Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito naba vor asaxaven, i ngan tai mo mi nemen tangais i mi lomomo. \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Pl 1:6; 1 Ts 3:13; 5:23\x*Neni bok naba lox alolos lununu atnimi se at laaleng kavaxap la kerepmo at laaleng ete at Leeme Silok ne Iesu Karisito neni noxo ven terek kaka laxakapmek atnimi. \v 9 \x * \xo 1:9 \xt 1 Jo 1:3; 1 Ko 10:13; 1 Ts 5:24\x*Moroa ga ro xaka vam nimi xusu minat kis esogo mi ne Iesu Karisito, Nitna ne Moroa, neni Leeme Silok atdik. Moroa neni naba ruturun ti limixin teren la naba lox asoorun levelinga neni ga tong li i. \s1 Pol Ga Vaase Lolos Mumu Lixitkis Ekarakat \p \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Pl 2:2\x*Luvutnetak mi luvurinuk. At laasen at Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito, a sing nimi do nemi axap mina etaba belen, kusu lixitkis epeseves noxo nemen kantubu atnimi. Nemi axap mina ru buru mi legeso doxoma la mi lumulus at lebelen nimi. \v 11 Luvutnetak mi luvurinuk. Nia a tong i na rinimi mila lentaba di nemen at loogu at ne Koloii digara tong asu vam i ria do lekarakat mo i nemen kantubu atnimi. \v 12 \x * \xo 1:12 \xt 1 Ko 3:4; Gu 18:24-28; Jo 1:42\x*Lekarakat atnimi i lok keretna. Nemi getgesara mi epaase mi levempapaase xopmen nak mokso. Lentaba di lok, “Nema at ne Pol.” La lentaba di lok, “Nema at ne Apolos.” La lentaba di lok, “Nema at ne Pita.” La lentaba di lok do, “Nema at ne Iesu Karisito.” \v 13 Kereva, i lox avukat do limixin at ne Karisito dina epeseves? Kereva, nenia ne Pol aga uu nop loklok atnimi rovana at laxaba? Kereva, miga lok ka lesep susu at laasen at ne Pol? Kopmen tinotno. \p \v 14 \x * \xo 1:14 \xt Gu 18:8; Ro 16:23\x*Nia a tong loklox avukat ti ne Moroa do nenia xopmen a goxo sep susu buaang tentaba atnimi, kusuk mun ne Krispas la ne Gaius. \v 15 Kuren la kopmen tara i epovo na tong i do miga lok ka lesep susu at laasen tarak la kerepmo nemi at ne Pol. \v 16 \x * \xo 1:16 \xt 1 Ko 16:15\x*Aga sep susu bok ne Stepanas eburu minedi diga nemen at loogu ren, ketla axo xasep do aga sep susu bok tentaba vetpes. \v 17 \x * \xo 1:17 \xt Mt 28:19; Jo 4:2\x*Karisito goxo riki ia xusu ana sep susu limixin. Ni ga riki ia xusu ana tong asu Lagale Lavavang. La nenia xopmen goxo tong asu i mi lakleklen at limixin mun. Do kuren, a lok laniu at ne Karisito ngan lavanga gamasa la kopmen tololos teren. \s1 Lolos Mi Lakleklen At Ne Moroa Ne Iesu Ga Lox Asuusu I \p \v 18 \x * \xo 1:18 \xt 2 Ko 4:3; Ro 1:16\x*Lagale Lavavang mumu laniu at ne Iesu rovana at laxaba i lok ngan lavanga gamasa rinedi dinaba seeve. Ketla tinedik, limixin atanaba roo su, Lagale Lavavang i lok ngan lolos at ne Moroa rinedik. \v 19 At Lovoang Kaala Moroa ga lok keretna, \q1 “Anaba sele utut kepe levendoxoma atnedi limixin dokdoxoma, la ana sok tixirixes kepe lakleklen atnedi limixin akleklen.” \rq Ais 29:14\rq* \m \v 20 \x * \xo 1:20 \xt Ais 19:12; 33:18; 44:25; Jop 12:17\x*La kereva ba levelinga at limixin dokdoxoma? La kereva ba levelinga at limixin akleklen? La kereva ba levelinga at limixin di etep mi levelinga at na lavatbung menemen? Moroa ira lox asuusu vam i do levelinga at na lavatbung menemen ni lavanga gamasa. \p \v 21 \x * \xo 1:21 \xt Mt 11:25\x*Moroa i ruuna lakleklen solo la ni ga lok pe limixin akleklen kusu kopmen di noxo epovo na vuse sa ren mi lakleklen atdi xa. Ketla ne Moroa ga lok losoxovo do ni naba lox arooro nedi dina nunu at Lagale Lavavang, keke i do limixin di tong i do Lagale Lavavang ni lavanga gamasa. \v 22 \x * \xo 1:22 \xt Mt 12:38; Gu 17:28,32\x*Limixin me Judaia di vara tempanga sangsangu ri lox amuat Lagale Lavavang. La limixin me Grik di vara mene levendoxoma nunuan. \v 23 \x * \xo 1:23 \xt Ro 9:32; 1 Ko 2:14\x*Ketla nema ma vavang mene mi laniu at ne Karisito ga uu rovana at laxaba. I lolos aleng do leme Judaia dina nunu do Lanarong ga uu xerepmo, kuren la di noxo nunu at ne Karisito. La mo laniu i ngan lavanga rangtangku ri limixin me Grik. \v 24 \x * \xo 1:24 \xt Kl 2:3\x*Ketla ne Moroa ga soxolik ka lentaba atnedi leme Judaia la leme Grik. Ma vavang mi laasen at ne Karisito, neni i lox asuusu lolos la lakleklen at ne Moroa rinedi. \v 25 \x * \xo 1:25 \xt 2 Ko 13:4\x*Lagale Lavavang mumu laniu at ne Iesu, nedi di tong i do lavanga gamasa. Ketla ni i volo aleng lakleklen at limixin. La nedi di tong box i do laniu at ne Karisito i lox asuusu i do ne Moroa neni ixo ruuna tololos, ketla lolos teren i volo lolos atnedi. \p \v 26 \x * \xo 1:26 \xt Mt 11:25; Jo 7:48; Je 2:1-5\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Mina doma bilong ti lorooro atnimi ap mo laaleng ne Moroa ga ro xaka nimi. Kopmen goxo buaang atnimi digakleklen solo at lemeren limixin la kopmen goxo buaang bok atnimi diga ruuna levenasen silok la kopmen goxo buaang bok atnimi diga lox avukat at lemeren limixin. \v 27 Ketla ne Moroa ga soxolik ka nedi limixin kopmen takleklen atdi xusu ti lox asi limixin akleklen at na lavatbung menemen. La ne Moroa ga soxolik ka vam nedi xopmen tevenasen silok kusu ti lox asi limixin silok at na lavatbung menemen. \v 28 Moroa ga soxolik ka nedi, limixin diga ven asi ridi ngan levempanga gamasa la diga lox abulubun kepe di. Ne Moroa ga lox i nom kusu na lox alixilik mo lempanga i silok at lodoxoma at limixin, \v 29 \x * \xo 1:29 \xt Ro 3:27; Ep 2:9\x*la kusu tara noxo xip aurut laasen teren to melamgo at ne Moroa. \v 30 \x * \xo 1:30 \xt Jer 23:5-6; Jo 17:19; 2 Ko 5:21\x*Ketla ne Moroa gara ro ka vam nimi ri lixitkis ekilen eburu mi ne Iesu Karisito. La ne Moroa ga soxolik ka vam ne Karisito ngan laxasep tidik. Keneng mun at ne Iesu Karisito, ne Moroa ga vaxaxis buru dik min, la ga lok dik ngan limixin melemelengan teren, la gara lox asepmus nedik basinge laxakapmek atdik. \v 31 \x * \xo 1:31 \xt 2 Ko 10:17\x*Kuren la i ngan Lovoang Kaala i tong i do, \q1 “Do tara i vara na xip aurut laasen at tara, neni na xiv aurut laasen at Leeme Silok.” \rq Jer 9:24\rq* \c 2 \s1 Lavavang Mumu Laniu At Ne Iesu Karisito \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt 1 Ko 1:17\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Nenia agat pas udo saparap nimi xusu ana vavang tinimi mi levelinga at ne Moroa. Kopmen lavapaase rak goxo sixit nunuan ngan laradi vapaase, la lavavang tarak goxo umsu mi lakleklen at na lavatbung menemen. \v 2 \x * \xo 2:2 \xt Ga 6:14\x*At levenaleng nenia aga nemen eburu minimi, aga doxoma i do ana ke xepe be levelinga axap la ana vavang kusuk be mi laniu at ne Iesu Karisito ga uu at laxaba. \v 3 \x * \xo 2:3 \xt Gu 18:9; 2 Ko 10:1\x*Nenia aga rupot avot dom atnimi, la lengkot tarak goxo lolos avukat la aga dede aleng mi lanmarat. \v 4 \x * \xo 2:4 \xt 1 Ts 1:5\x*La leveloklox ase rak mi lavavang tarak kopmen goxo ravasu mi tengkolinga nunuan mi lakleklen at na lorooro. Ketla levelinga rak ga lox asuusu lolos at Loroonan Kaala at ne Moroa. \v 5 Nia aga lox i xuren kusu lununu atnimi saparap ne Iesu Karisito noxo mumu levendoxoma at limixin at na lavatbung menemen, ketla na nemen kusuk at lolos at ne Moroa. \s1 Levendoxoma Nunuan Loroonan Kaala // Im Taba Nedik Min \p \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Ep 4:13; Pl 3:15\x*Tinedi mo dira mukun pam keneng at lununu, nema luvuttadi vavang, ma paase ridi mi lakleklen at ne Moroa. Ketla kopmen lakleklen at na lavatbung menemen, kopla levendoxoma at luvuttadi amgomgo at na levenaleng. Mo lolos atnedi naba sonao kot. \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Ro 16:25\x*Maga tong asu Lagale Lavavang at ne Moroa rinimi, mo ga nemen alipe. Moroa gara tong li vam i xusu naba lox aurut levenasen atdik, avot ti loklok li at na lavatbung menemen. \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Lu 23:34; Je 2:1\x*Kopmen teta at luvuttadi amgomgo at na lavatbung menemen ga xasep at na levelinga nunuan at ne Moroa. Mo do nedi gitaklen i, di gitoxo vaxarem Leeme Silok to vana at laxaba. Neni i ruuna lisisixam silok. \v 9 Ketla levelinga at Lovoang Kaala i lok keretna, \q1 “Buaang leveloklox anarong, ne Moroa ga gagas min tinedi di vavara aleng i. Tara goxo ven mo leveloklox anarong kopla gita ronga i, la tara goxo doma ka i do naba vot.” \rq Ais 64:4\rq* \m \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Mt 13:11\x*Ketla ne Moroa ga lox axasep pam na levempanga ridik keneng at lolos at Loroonan Kaala. Loroonan Kaala i sin axasep lempanga axap, eburu mi levendoxoma alipe at ne Moroa. \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ler 20:27\x*At lorooro at laradi, loroonan axa ren ikleklen lempanga i nemen keneng at lorooro ren. La kerepmo Loroonan Kaala mun at ne Moroa ikleklen avukat ne Moroa. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Jo 16:13-14\x*La nedik, kopmen dik ta goxo ruuna ka mo lodoxoma at limixin mede xopok at na lavatbung menemen. Ketla nedik taga ruuna ka Loroonan Kaala ne Moroa ga riki i ri lox ase dik, kusu atanabaklen leveloklox anarong, ne Moroa ga raba gamasa vam dik min. \v 13 \x * \xo 2:13 \xt 1 Ko 2:4\x*Na lavavang atnama luvuttadi vavang ma vavang min, kopmen at limixin akleklen at na lavatbung menemen. Ketla lavavang atnama boro xa at Loroonan Kaala mo ga anasa nama min. La kerepmo mak soxomus levelinga mumu ne Moroa rinedi di ruuna Loroonan Kaala. \p \v 14 \x * \xo 2:14 \xt Jo 8:47; 14:17; 1 Ko 1:23\x*Ketla laradi do kopmen na ruuna Loroonan Kaala xeneng at lorooro ren, neni ixo epovo ri siam ka levelinga at Loroonan Kaala at ne Moroa. Neni xopmen na xasep nunuan teren. I lok ngan lempanga gamasa rin, mila Loroonan Kaala xopmen na nemen keneng at lorooro ren kusu ti lok axasev i rin. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt 1 Jo 2:20\x*Ketla laradi mun Loroonan Kaala i nemen keneng at lorooro ren, neni i epovo xusu na ila mumu lempanga axap. Do taradi xopmen na ruuna Loroonan Kaala, ixo epovo xusu na ila mumu laradi i nunu. \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Ro 11:34\x*I ngan levelinga at Lovoang Kaala i lok keretna, \q1 “Nege iklen lodoxoma at ne Moroa? Nege i epovo xusu naba anasa i?” \rq Ais 40:13\rq* \m Ketla nedik mun ta xasep pam at lodoxoma at ne Karisito. \c 3 \s1 Lavasaxaruki At Ne Moroa \p \v 1 \x * \xo 3:1 \xt Jo 16:12\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Gano nia aga vot pasa nemi, miga lok ngan mun lengkadede, lununu atnemi dom Korin goxovisi na ru matmatkun. Kuren la levelinga rak tinimi xopmen goxo lok ngan lempapaase rinedi digara siam ka vam Loroonan Kaala kusu nam gomgonga di. Kopmen, nia aga paase rinimi ngan ta nemi limixin mede at na lavatbung menemen, atla lununu atnimi xovisi goxo lolos, ga lok ngan mun lununu at lengkadede. \v 2 \x * \xo 3:2 \xt Ib 5:12-13; 1 Pi 2:2\x*Lengkadede di inin mene levendan tus la kopmen dina anan levempanga anan i lolos. La nemi migak lok bok kuren, mila mi goxot kis gagas ti levelinga mumuat tarak. La ise nga mo kovisi mina gagas tin, \v 3 \x * \xo 3:3 \xt 1 Ko 1:10-11; 11:18\x*mila nemi move mi rooro ngan limixin mede at na lavatbung menemen. Levereven peves mi levenekarakat move i nemen kantubu atnimi, la nai i lox asuusu i do nemi move mi rooro eburu mi loklok at na lavatbung menemen. La kerepmo loklok atnimi i lok ngan loklok at limixin at na lavatbung menemen. \v 4 \x * \xo 3:4 \xt 1 Ko 1:12\x*Mi vetep amisik mi levelinga xantubu atnimi, lentaba di lok do, “Nema at ne Pol,” la lentaba di lok do, “Nema at ne Apolos.” Mi lok ngan tinotno limixin at na lavatkangka. \p \v 5 \x * \xo 3:5 \xt Gu 18:11,27-28; 1 Ko 3:10\x*Ua lavasuun teren la nemi mi epaxara nema mi ne Apolos? Nema mun luasaxaruki at ne Moroa. Maga tong asu Lagale Lavavang tinimi la miga nunu ren. Nema buru ma lok mun leven gugu Leeme Silok ga raba nama min. \v 6 Nenia agatlotlo li levelinga at ne Moroa xeneng at lorooro atnimi. La ne Apolos ga soli dan at nom levelinga, ketla ne Moroa axa ga lox asuusu nom levelinga xeneng at lorooro atnimi. \v 7 Laradi itlotlo la laradi i soli dan, nedu xopmen duna silok. Ne Moroa xusuk mun i silok, mila neni i lox asuusu nom levelinga xeneng at lorooro atnimi. \v 8 Mo lara itlotlo la mo lara i soli dan, nedu du epovo mun, la nedu getgesara dunaba lok ka luunun naba epovo at lugugu atdu, \v 9 \x * \xo 3:9 \xt Mt 13:3-9; Ep 2:20-22\x*mila nema eburu mun luradi gugu at ne Moroa la nemi mi lok ngan laraamang teren. La nemi bok mi lok ngan loogu, ne Moroa ga vaxaru i. \s1 Moroa Naba Lok Tong Pen Lugugu Atdik \p \v 10 \x * \xo 3:10 \xt 1 Ko 15:10; 2 Pi 3:15\x*Moroa ga raba ia mi lakleklen kusu ana lok lugugu avukat. La kerepmo aga lok lugugu xantubu atnimi, i lok ngan laradi akleklen at lixipkip gu, la aga vaxaru li laabuxumpio at loogu, la lentaba vetpes dip kip gu mavana ren. Ketla nedi xa dina lok tatao avukat di xusu dina lok lugugu avukat. \v 11 \x * \xo 3:11 \xt Ais 28:16; 1 Pi 2:4-6\x*Ne Moroa gara lok li vam ne Iesu Karisito xusuk mun, neni laabuxumpio, la kopmen bok ba taabuxumpio vetpes tara naba lok li i. \v 12 Mavana at na laabuxumpio lentaba luvuttadi diba xip gu mi lempanga ngan logol, lisiliva kopla levenuat mi luunun teren i silok. La lentaba diba xip gu mavana at na laabuxumpio mi levenuna gamasa, la lempivilis kopla levenbeo mun. \p \v 13 \x * \xo 3:13 \xt 1 Ko 4:5; 2 Ts 1:7-10\x*At laaleng ete, ne Moroa naba lox asuvos ba luruturun at leven gugu at limixin getgesara. I lok ngan ta di lok tong pen leven gol keneng at laxao. La kerepmo ne Moroa naba lok tong pen bok lugugu at limixin getgesara, do kereva i lox avukat kopla xopmen. \v 14 Do nege laradi ga xip gu mavana at na laabuxumpio la do laxao noxo rin asonao i, neni naba lok ka luunun tin. \v 15 Ketla lugugu at laradi do laxao na rin asonao i, neni noxo lok kaka tuunun. Ketla neni xa naba roo ngan laradi ma lixilik mo na uu at laxao. \p \v 16 \x * \xo 3:16 \xt 1 Ko 6:19; 2 Ko 6:16\x*Miklen avukat pam i do, nemi xa laraogu laplavang at ne Moroa la Loroonan Kaala at ne Moroa i nemen keneng atnimi. \v 17 Dola tara na sele utut kepe loogu laplavang at ne Moroa, Moroa naba sele utut box i, mila loogu laplavang at ne Moroa, i melemelengan la nemi vam nom laraogu laplavang teren. \p \v 18 Nemen gat tara guta xarang axa i. Mo do tara xantubu atnimi i doxoma i do neni mo laradi akleklen ngan limixin at na lavatbung menemen. I epovo do neni na lox asi mo lakleklen teren la na lok kaka lakleklen tuturun at ne Moroa. \v 19 Limixin at na lavatbung menemen di lok do lakleklen atnedi i silok aleng tinotno. Ketla nom lakleklen atnedi i lok ngan mun lavanga gamasa at lemeren ne Moroa. I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna, \q1 “Moroa i vuulu lugugu at limixin akleklen.” \rq Jop 5:13\rq* \m \v 20 La at lara lenep bok keneng at Lovoang Kaala i lok keretna, \q1 “Leeme Silok iklen axap levendoxoma at limixin akleklen, la iklen latnese at levendoxoma etaba atdi.” \rq Sam 94:11\rq* \m \v 21 Kuren la nemen tara na lox aurut laasen at laradi gomgo at lotu mila nedi axap di lok tooro nimi ngan lavasaxaruki. \v 22 Pol mi ne Apolos la ne Pita, la lempanga at na lavatbung menemen, la lorooro, la lanmet, la mo lempanga ik lok ningina la mo lempanga axap naba ravasu melemu. Na axap ne Moroa ga lok li i xusu ti lok tooro nimi. \v 23 Ketla na i ruturun dola nemi at ne Karisito, la ne Karisito at ne Moroa. \c 4 \s1 Leven Gugu At Luvuttadi Vavang \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt Ta 1:7\x*Kuren la mina doxoma mumu nema luvuttadi vavang, ma lok ngan lavasaxaruki at ne Iesu Karisito, la nema mak lok tatao losoxovo at ne Moroa mo ga nemen alipe, kusu mana paase axasep limixin min. \v 2 \x * \xo 4:2 \xt Lu 12:42\x*Lara lavanga i silok aleng ti laradi loklok tatao at levelinga at ne Moroa i lok keretna. Neni na lox amisik lugugu ruturun ti laradi gomgo ren. \v 3 Nenia, axo doxoma solo i do nemi kopla limixin at na lavatbung menemen mina ila mumu ia, atla nia axo ila mumu lorooro rak. \v 4 \x * \xo 4:4 \xt Sam 143:2\x*Nenia axa aklen i do kopmen taxakapmek i nemen at lorooro rak, ketla anai xopmen na lox asuusu i do nenia laradi sepmus at ne Moroa. Ketla Leeme Silok naba viila mumu lugugu rak. \v 5 \x * \xo 4:5 \xt 1 Ko 3:8\x*Kuren la nemen mita ila mumu avot tara ri mo laaleng do naba vot. Laaleng ti ila mumu loklok at limixin noxo vot se Leeme Silok nabamlong. La neni naba lok li lempanga monga ik lok at lamain bonot ti laxasep, la naba lox asaxaven levendoxoma i nemen alipe ro xeneng at lorooro at limixin. Ap mo laaleng Moroa naba lox asuusu leemi asu ri limixin. \p \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Ro 12:3\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Ara vaase poovo vam minema mi ne Apolos, i ngan nema luampoovo ri nom axav i levelinga nenia a malagan i. La maxeneng at nom i, minaba xasep ap mo levelinga i lok keretna, “Mina ila mumu avukat levelinga at luvuttadi amgomgo, kerekngan Lovoang Kaala i tong i.” La kerepmo mi noxo xip aurut taasen at tara taradi gomgo atnimi la mi noxo lox asi taradi gomgo vetpes. \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Ro 12:6\x*Kopmen tara ga lok li nimi xusu mina silok ti mo lentaba vetpes. Moroa ga raba nimi mi nom lempanga axap mi ruuna i. Kuren la nemen mita xip aurut levenasen atnimi min, mila nom lempanga mi ruuna i, ne Moroa ga raba nimi min. \s1 Pol Ga Paase Axalat // Ti Limixin Me Korin \p \v 8 \x * \xo 4:8 \xt Li 3:17,21\x*Kereva, mi doxoma i do mira mukun pam at lorooro atnimi at ne Iesu Karisito? La kerepmo mira doxoma i do nemi mi lok kaka vam leveloklox anarong axap. La mira doxoma i do mi silok ngan lavaorong, la mi silok tinema luvuttadi vavang. Do nemi mina silok kerepmo, nenia a doma i do naba lox avukat tinotno, atla nema bok mabat kis eburu minimi ngan lavaorong. Ketla nema xopmen mana silok kerepmo, \v 9 \x * \xo 4:9 \xt Ro 8:36; Ib 10:33\x*mila nia a doma i do ne Moroa ira lok li vam nama, luvuttadi vavang, kusu mana ruuna levenasen gamasa at lemeren limixin. Ma lok ngan luvuttadi xokoxo, luvuttadi amgomgo di sev amer i ro at lemeren limixin axap at na lavatbung menemen la melamgo at lubung angelo. \p \v 10 \x * \xo 4:10 \xt 1 Ko 3:18\x*Limixin at na lavatbung menemen di tong i do nema luvuttadi baulang mun, mila ma gugu mi laasen at ne Karisito. Ketla nemi mi lok do mi nemen avukat keneng at ne Karisito. Limixin at na lavatbung menemen di lok do nema luvuttadi gamasa la nemi mi doma i do nemi limixin silok at lorooro at ne Iesu. Limixin at na lavatbung menemen dik lox abulubun nama, ketla dik lok ngangao atnimi. \v 11 \x * \xo 4:11 \xt 2 Ko 11:23-27\x*Ga ruka i gano se at na laaleng lingina, nema luvuttadi vavang, maga roxo la maga minu. Maga etara lenbantamon tekoxorop. La kopmen nom mene i, limixin digap sep bok nama la goxopmen temenemen aulis atnama rik lox amas teren. \v 12 \x * \xo 4:12 \xt Gu 18:3; 1 Ko 9:14-15; 2 Ts 3:8; Sam 109:28; Mt 5:44\x*La maga gugu lolos kusu mana lok kaka levempanga ri lok tooro lixitkis atnema. Diga vaase xakapmek tinama, ketla maga sing ne Moroa xusu na lox anarong nedi. Diga lox asongot nema, ketla maga momo ri xip tutu min. \v 13 \x * \xo 4:13 \xt Lan 3:45\x*Diga vaase xapmek tinema, ketla maga vorang mun i mi levelinga nunuan. Di tong i do nema ma lok ngan mun luvuttadi baava la ma lok ngan ta laxanbibiong dip kupku xepe i at na lavatbung menemen ise at na levenaleng. \p \v 14 A malagan i na levelinga rinimi, kopmen do ri lox amangan nimi. A malagan i xusu ti vaase aronga nimi. Nia a balamu nimi ngan nemi luvutnuruk tinotno. \v 15 \x * \xo 4:15 \xt Ga 4:19\x*Keke i do mi ruuna buaang luvuttadi loklok tatao, ketla mi ruuna mun legesara ngan ne temen nimi. At lorooro atnimi at ne Iesu Karisito, nenia a lok ngan ne temen nimi, atla nia aga vavang tinemi mi Lagale Lavavang. \v 16 \x * \xo 4:16 \xt Pl 3:17; 1 Ts 1:6\x*Kuren la a sing lolos nemi do mina mumu asu loklok tarak. \v 17 \x * \xo 4:17 \xt Gu 19:22; Pl 3:19-21\x*Lavasuun mun at nai la nia ara riki aonon pam ne Timoti udom saparap nimi. Neni ne nuruk tinotno at laasen at Leeme Silok, la a vavara aleng i. Neni laradi ruturun at lorooro ren keneng at Leeme Silok. Neni naba vaase axasep manga nimi mi loklok tarak keneng at lorooro at ne Iesu Karisito. La loklox ase ren i epovo mi loklox ase rak kerekngan aga lox ase limixin min at laraogu lotu at lengkot axap. \p \v 18 Lentaba atnimi mo di doma i do nedi di silok aleng, la di doxoma i do nenia noxo vot pasa bok ba nimi xusu ti vaase sok di. \v 19 \x * \xo 4:19 \xt Gu 18:21\x*Mo do Leeme Silok na vara i, anaba vot pasa soso nimi xusu nia anaba xasep at lempanga salai luvuttadi loklox asilok di tong i, la nia anabaklen i do di ruuna ruturun pam lolos at Leeme Silok. \v 20 \x * \xo 4:20 \xt 1 Ko 2:4\x*Nia anaba ven kibis di mila lanat at Linintoo at ne Moroa i ruuna lolos at ne Moroa maxeneng at lorooro ren, la xopmen lavapaase gamasa mun. \v 21 Kereva, mira lox anmanton pam lorooro atnimi? Do xopmen, nenia aba vaase lolos tinimi. Do mina ronga res tarak, nenia aba vot mi labalamu la loklox atnaasan. \c 5 \s1 Pol Ga Paase Mumu Loklok Kakapmek Ga Nemen At Lotu \p \v 1 \x * \xo 5:1 \xt Mas 18:7-8; Lal 22:30; 27:20\x*Aga ronga i do loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot mo i nemen kantubu atnimi, la na loklok it pospa aleng. La kopmen tavanga xerepmo na nemen kantubu at lavamolon. Aga ronga i do lara laradi mo i nemen eburu mi latkin sev agepura at ne temen. \v 2 Ua lavasuun teren la mi lok do mi silok, la kopmen mina doma mumu na laxakapmek silok i nemen kantubu atnimi? I epovo do nemi mina bulu la mina riki pes nom laradi bilinga basinge luruburu at lotu atnimi. \v 3 \x * \xo 5:3 \xt Kl 2:5\x*Nenia a nemen paxalom basinge nimi, ketla a doxoma asu amisik atnimi at loroonan tarak. La kerepmo i lok ngan ta do nenia a nemen eburu minimi dom Korin. La keneng at laasen at Leeme Silok atdik ne Iesu, nenia ara lok li vam lumumuat at nom laradi ga lok mo lavanga bilinga. I lok ngan ta do nenia mo a nemen eburu minimi. \v 4 \x * \xo 5:4 \xt Mt 16:19; 2 Ko 13:10\x*Do mina vot eburu at laasen at Leeme Silok ne Iesu, naba lok ngan ta do a nemen eburu minimi, la lolos at Leeme Silok atdik ne Iesu mo naba nemen bok. \v 5 \x * \xo 5:5 \xt 1 Ti 1:20; 1 Pi 4:6\x*Ap mo laaleng mina song araba ne Satan mi nom laradi xusu ni na suma ka losongsongot ap mo loklok kakapmek teren la kerepmo neni naba roo su ap mo laaleng Leeme Silok namlong teren. \p \v 6 \x * \xo 5:6 \xt Ga 5:9\x*Nemi mi lok do loklok atnimi i lox avukat la mi silok aleng, ketla kopmen. Ixok mokso rinimi xusu mina ke xepe nom laradi i lok nom loklok. Miklen levelinga i lok keretna, “Laxapmek kakalik at legesa radi naba lok kapmek limixin axap.” \v 7 \x * \xo 5:7 \xt Pas 13:7; 12:21; Ais 53:7; 1 Pi 1:19\x*Mina lok pes nom loklox asilok basinge lotu atnimi xusu minaba nemen avukat tinotno ngan lavavara at ne Moroa. I lok ngan gano leme Judaia diga nemen to Isip, diga sep ka levempatnat sipsip atdi xusu ti lok pe lebelemamao at ne Moroa la nedi limixin di goxo met. La kerepmo ne Karisito i ngan lavatnat sipsip ga uu nop loklok atdik ngan laxaavuk tidik. \v 8 \x * \xo 5:8 \xt Lal 16:3\x*Kuren la limixin me Judaia dik lok katling amisik mo laaleng ne Moroa ga lam asu di basinge lenep silok Isip. La kerepmo dik ata doxoma amisik mo loklox arooro atdik, la ata lok kepe laxakapmek la ata lok kaka luruptuvuk i dadat aleng la in manton. \p \v 9 \x * \xo 5:9 \xt Mt 18:17; 2 Ts 3:14\x*Ap mo lavapaase aga lox aonon pam i rinimi, aga tong i rinimi do nemen gat mita etangas eburu mi limixin at lotu di lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot. \v 10 Axo tong limixin maxamang at lotu di nemen kuren kopla limixin dik lok mokmorong, kopla limixin sepsep paxat panga, kopla nedi di lotu saparap laxampoovo moroa. Ixo epovo do mina nemen petpes basinge limixin kerepmo, mila limixin kakapmek di umsu at na lavatbung menemen. \v 11 \x * \xo 5:11 \xt 2 Ts 3:6; Ta 3:10; 2 Jo 1:10\x*Lavasuun at levelinga rak i lok keretna, nemen mita etangas eburu mi laradi lotu, neni laradi i lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot, kopla ik lok loklok ti belegaao la i lotu saparap laxampoovo moroa, ik lox asi lentaba vetpes mi levelinga, la i inin tangtangku, kopla ip sep paxat panga. Nemen mita etangas eburu mi laradi ik lok kerepmo la nemen gat mitat kis eburu min kusu ti anan. \p \v 12 \x * \xo 5:12 \xt Mk 4:11\x*Kopmen lugugu rak kusu ana ila mumu loklok atnedi lavamolon, ketla lugugu atdik kusu ata ila mumu loklok atnedi di nemen keneng at lotu la di lok laxakapmek kerepmo. \v 13 \x * \xo 5:13 \xt Lal 13:5; 22:24\x*Ne Moroa xusuk mun naba ila mumu nedi lavamolon. I ngan Lovoang Kaala i tong i xeretna, \q1 “Nemi mina ila mumu loklok ap mo laradi xapmek la mina lok pes i basinge lotu atnimi.” \rq Lal 17:7; 19:19\rq* \c 6 \s1 Leven Ekarakat Kantubu At Limixin Lotu \p \v 1 Mo do tara atnimi i ruuna tekarakat eburu mi tara taradi vetpes at lotu, nemen gat ni nat pas uto at lubung amgomgo at lavamolon kusu dina lox akmokso mo lekarakat. Ketla neni nat pas min uto at limixin di nunu at ne Moroa xusu dinaba lox akmokso du. \v 2 \x * \xo 6:2 \xt Li 3:21\x*Mi xasep avukat pam do limixin di nunu at ne Moroa dinaba ila mumu loklok at limixin axap at laaleng ete. La do melemu nemi xa minaba ila mumu loklok at limixin axap, tila ba la mixo epovo xusu mina ila mumu loklok at na lempanga lixilik mun. \v 3 Miklen i do nedik luvuttadi nunu at ne Iesu atanaba ila mumu bok loklok at lubung angelo. La kerepmo dik ta epovo do tana ila mumu leveloklok at na lorooro. \v 4 Kuren la mina lok katling tentaba at lotu xusu dina ila mumu loklok atnimi mo do teven ekarakat na vot kantubu atnimi. I epovo do nedi luvuttadi mene xuren at lotu dina xip ka mo lugugu mila maxeneng at na dinaba lox avukat ti laradi maxamang at lotu. \v 5 A tong i na rinimi ri lox amamangan nimi. Kereva, kopmen taradi dom kantubu atnimi i epovo ri ila mumu loklok atnemi limixin at lotu? \v 6 Ketla nemi mi mumu na loklok kakapmek. Taradi nunu na lok li bok taradi nunu at lavapaase ro melamgo at taradi xopmen tununu ren saparap ne Iesu Karisito. \p \v 7 \x * \xo 6:7 \xt Mt 5:39; 1 Ts 5:15; 1 Pi 3:9\x*Anai levenekarakat kantubu atnemi limixin nunu mik lok ka i uto at lavapaase, i lox asuusu i do nemi mira subu rino vam at lununu atnimi. Kuren la nemen mita vot pasa laradi maxamang at lotu ri lox amokso lumumuat mo do limixin dina vaxaxip nemi mi laxakapmek. La nemen mita vot pasa laradi maxamang at lotu ti lox amokso tumumuat mo do tentaba vetpes dina xip pilo ka levempanga atnimi. \v 8 Atla nemi xa mi lok laxakapmek tinemi getgesara, la mi xip pilo bok lempanga atnemi, ketla mira domampe vam i do nemi loxoeton mun keneng at laasen at ne Iesu Karisito. \p \v 9 \x * \xo 6:9 \xt Ga 5:19-21; Ep 5:5; Li 22:15\x*Mi xasep pam do limixin kakapmek di noxo ruuna ka toxot to xeneng at Linintoo at ne Moroa. La mina xasep nunuan at na levelinga. Limixin di lok loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot, la di lotu saparap laxampoovo moroa, la di elongka, kopla lavatlok axa di velongka. \v 10 La nedi dip kip pilo, dik lok loklok ti belegaao, kopla di inin tangtangku, la dik lox asi lentaba mi levelinga, kopla dip sep paxat ka lempanga. Kopmen tara atdi noxo ruuna ka toxot to xeneng at Linintoo at ne Moroa. \v 11 \x * \xo 6:11 \xt Ta 3:3-7\x*Lentaba atnimi digak lok kerepmo. Ketla ne Moroa ga gos nemi axap basinge laxakapmek atnimi, la nemi xa ga ravasu ngan limixin melemelengan at ne Moroa. La at laasen mun at Leeme Silok ne Iesu Karisito la mi Loroonan mun at ne Moroa, neni ga lox asepmus nimi basinge loklok kakapmek. \s1 Mina Ke Xepe Loklok Ti Lok Laxakapmek \p \v 12 \x * \xo 6:12 \xt 1 Ko 10:23\x*Lentaba atnimi dinaba tong i do, “I epovo do nia ana lok levempanga axap.” I ruturun, ketla kopmen levempanga axap naba lok tooro nimi. La nenia ana tong i do, “I epovo do ana lok lempanga axap.” Ketla anaba ke xepe levempanga xapmek mo i epovo na xoxo ia. \v 13 \x * \xo 6:13 \xt 1 Ts 4:3-5\x*La lentaba diba lok keretna, “Moroa ga lok levenbelen dik ti leveluxa la ga lok leveluxa ri lox aumsu levenbelen dik.” I ruturun, ketla ne Moroa naba lox asonao buru labantuxu mi lengkot teren. I ruturun bok do labantuxu atdik kopmen tik lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot. Ketla ne Moroa ga rudum li dik kusu ata emi asu mi Leeme Silok, la Leeme Silok axa ik lok tatao labantuxu atdik. \v 14 \x * \xo 6:14 \xt Ro 8:11; 1 Ko 15:20; 2 Ko 4:14\x*Moroa ga lox axatu Leeme Silok basinge lanmet, la neni bok naba lox aroo amlong nedik mi lolos teren basinge lanmet. \p \v 15 \x * \xo 6:15 \xt Ro 12:5; Ep 5:30\x*Miklen i do labantuxu atnimi neni i lok ngan levengkot at labantuxu at ne Karisito. Kereva, i lox avukat kusu ana lok pes tenep at labantuxu at ne Karisito la ana lox etang i mi labantuxu at latkin ngarangat? Kopmen tinotno. \v 16 \x * \xo 6:16 \xt Mt 19:5\x*Mi xasep pam do laradi i lox etang labantuxu ren mi latkin ngarangat, nedu du lok ngan legesara mun keneng at labantuxu atdu. Levelinga ro xeneng at Lovoang Kaala i tong axasep avukar i do, \p “Nedu du lok ngan legesara mun keneng at labantuxu atdu.” \rq Lur 2:24\rq* \m \v 17 \x * \xo 6:17 \xt Jo 17:21-23; Ro 8:9-11\x*Ketla laradi na xis etangas mi Leeme Silok, loroonan teren i lok ngan legesara eburu mi Leeme Silok. \p \v 18 Mina ke xepe rinotno loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot. Laxakapmek petpes do lara i lox i, kopmen na lok kapmek labantuxu ren. Ketla laradi do i lok na loklok ti lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot, neni i lox abilinga rinotno labantuxu ren. \v 19 \x * \xo 6:19 \xt 1 Ko 3:16\x*Mi xasep pam do labantuxu atnimi, i lok ngan loogu laplavang at Loroonan Kaala, mo i nemen keneng atnimi, la ne Moroa axa ga raba nemi min. Nemi xopmen atnimi xa, ketla nemi at ne Moroa. \v 20 \x * \xo 6:20 \xt 1 Ko 7:23; 1 Pi 1:18-19; Pl 1:20\x*Neni ga xuruse ka vam nemi mi luunun. Kuren la mina ke xepe loklok kakapmek keneng at labantuxu atnimi la kerepmo mina lox asuusu loklok ngangao ri ne Moroa. \c 7 \s1 Levesusue Mumu Loklox Epot \p \v 1 A vara i do ana vorang levempapaase miga malagan i ria. Lara avot mumu leepot. I lox avukat do lubungnaa dina nemen gamasa la nemen dita epot. \v 2 Ketla mumu mene loklok kakapmek maxamang at lixitkis epot mo i umsu. Kuren la i lox avukat do lavatlok dina epot ka tavakin getgesara ridi, la lavakin dina epot ka tavatlok getgesara bok tidi. \v 3 I epovo do latlok na lox asoorun axap lugugu ren ngan latlok epot, la latkin na lox asoorun axap lugugu ren ngan latkin epot. La nedu xa duna lox epovo lavakpakes atnedu xeneng at loklok at leepot. \v 4 Latkin epot noxo lok ngan lara loklok tatao xusuk ti labantuxu ren, ketla latlok teren bok na lok tatao i. La kerepmo bok latlok epot kusuk noxo lok ngan lara loklok tatao ri labantuxu ren, ketla latkin bok teren na lok tatao i. \v 5 Nemen duna emorong mi lubantuxu atnedu, ketla do duna epaase mumu i, la dola dura siam teren, i lox avukat do duna ke be mo loklok at tentaba tevenaleng ti lok levesingising atnedu saparap ne Moroa. Ketla melemu at nai duna nemen eburu manga. Mo do duna lox i na, Satan noxo lox epovo i xusu na lok li du at loklok tong pen. A tong i na rinimi mila nemi xopmen mina nemen lolos at loklok at leepot. \p \v 6 Na a vaase i na rinimi xopmen do nemi axap mina mu asu i la mina epot, ketla a vaase i na, i ngan lisisiam tarak tinimi. \v 7 \x * \xo 7:7 \xt Mt 19:12\x*I lox avukat do nemi axap minak lok naa kerekngan ia. Moroa ga lox ia xusu a epovo anak lok naa i ngan laramtaba ren tia. Ketla lentaba vetpes kopmen na epovo rik lok naa la ne Moroa im taba di mi leventamtaba vetpes. \p \v 8 Tinemi lavatlok mi nemen naa, la tinemi lavakin lavatlok atnimi diga met pam, a vara i do ana vaase rinimi xeretna. I lox avukat do minak lok naa kerekngan ia. \v 9 \x * \xo 7:9 \xt 1 Ti 5:14\x*Ketla do mixo epovo xusu mina lok tatao avukat luruptuvuk atnimi, la levendoxoma atnimi move i ngaongao mumu loklok at leepot, i lox avukat mene do mina epot. I lox avukat do mina epot mila i lok kapmek do nom lavavara atnimi na lok nimi la levendoxoma atnimi na xalibi amisik ti mo loklok. \p \v 10 \x * \xo 7:10 \xt Mt 5:32; 19:9\x*Lara lavanga bok, kopmen atarak ketla at Leeme Silok. Tinemi limixin epot a ruuna lara lavapaase lolos tinimi xeretna, latkin epot noxo soxope latlok teren. \v 11 Mo do neni na lox i xuren, neni nak lok naa la nemen bok ba na epot, kopla neni namlong mu latlok teren. La kerepmo bok latlok kopmen noxo ba korop leepot mi latkin teren. \p \v 12 La tinemi limixin axap, a tong i do na levelinga ana vaase i, kopmen at Leeme Silok ketla atarak mun. Mo do latlok i lok kaka lununu maxat keneng at ne Karisito, ketla latkin teren kopmen na nunu at ne Karisito, la mo latkin i momo do nedu nak lok buru xeneng at leepot atdu, latlok kopmen noxo soxope i. \v 13 La mo do latkin i lok kaka lununu maxat keneng at ne Karisito, la latlok teren kopmen na nunu at ne Karisito, la mo latlok i momo do nedu dunak lok eburu xeneng at leepot atdu, latkin noxo soxope i. \v 14 Mila latlok kopmen na nunu, neni i lok ngan laradi dadat at ne Moroa mila neni i epot at latkin i nunu at ne Karisito. La latkin kopmen na nunu, neni i lok ngan latkin i nemen dadat at lemeren ne Moroa mila neni i epot at latlok i nunu at ne Karisito. La kerepmo laxamdak mi laxaalik kakalik atdu dixo lok ngan levempanga bilinga. Ketla di dadat at lemeren ne Moroa. \p \v 15 \x * \xo 7:15 \xt Ro 14:19\x*Ketla do tara atdu xopmen na nunu at ne Karisito la i vara i do na soxope mo lara i nunu at ne Karisito, i lox avukat mene do mina ke xepe i na mu asu lodoxoma ren. La i lox avukat do lara i nunu, latlok kopla latkin, na siam do mo latlok kopla latkin na on basinge i. Moroa ga soxolik ka dik limixin nunu at ne Karisito kusu ata nemen at lumulum. \v 16 \x * \xo 7:16 \xt 1 Pi 3:1\x*La nemi lavakin nunu, mina ke xepe di do dina on basinge nimi, mila kopmen minaklen i do i epovo mina lok tooro di kusu dina ven kisip ne Karisito. La nemi bok lavatlok nunu, mina ke xepe di do dina on basinge nimi mila kopmen minaklen i do i epovo mina lok tooro di xusu dina ven kisip ne Iesu. La kerepmo i epovo do nedi dina ba korop leepot. \s1 Mina Nemen Kerekngan Ne Moroa I Vara I \p \v 17 \x * \xo 7:17 \xt 1 Ko 7:20,24\x*Ketla nemi getgesara mina nemen at lixitkis migak lok teren ap mo laaleng ne Moroa ga ro xaka nimi. Mo lixitkis atnimi i ngan laramtaba Leeme Silok gara raba vam nemi min. Anai lavapaase a lox ase limixin min at laraogu lotu at lengkot axap. \v 18 I ngan ta do tara, digara vit kepe vam loxontuxu ren, la gara siam ka vam lorotoro at ne Moroa rin, nemen ni ta lok tong pen bok ba i do neni na lok pes nom liinin pirivit. Mo do tara di goxo vit kepe loxontuxu ren, la ni ga siam kaka lorotoro at ne Moroa rin, nemen bok ba i guta vit kepe loxontuxu ren. \v 19 \x * \xo 7:19 \xt Ro 2:25; Ga 5:6; 6:15\x*La kerepmo loklok ti rivit kepe loxontuxu kopla loklok ti ke xepe i, ni lavanga gamasa mun. Lavanga mun i mumuat ni laradi ing tonga res at levelinga at ne Moroa. \v 20 Nemi getgesara mina nemen lolos ap mo lixitkis migak lok teren ap mo laaleng miga siam ka lorotoro at ne Moroa rinimi. \v 21 Kereva, uga nemen ngan lasaxaruki se ne Moroa ga ro kaka u? Nemen gat uta bulu mu i, ketla mo do taaleng na vot tu xusu una nemen ngan laradi sepmus, una momo min. \v 22 \x * \xo 7:22 \xt Pm 1:16; Ep 6:6; 1 Pi 2:16\x*Lasaxaruki, Leeme Silok gara ro xaka vam i, neni i lok ngan laradi sepmus at Leeme Silok. La kerepmo bok laradi sepmus, ne Karisito gara ro xaka vam i, neni i lok ngan lasaxaruki at ne Karisito. \v 23 Moroa gara xuruse ka vam nimi mi luunun. Kuren la nemen mita mumu asu levelinga at tara vetpes. \v 24 Luvutnetak mi luvurinuk. Nemi getgesara minat kis esogo nunuan mi ne Moroa at nom lixitkis nemi migak lok teren ap mo laaleng ne Moroa ga ro xaka nimi. \p \v 25 \x * \xo 7:25 \xt 1 Ti 1:12-13\x*Monga a vara i do ana paase rinimi mumu lususue miga sue ia min mumu nedi dik lok naa. Agoxo lok ka lavapaase mumuat boro at Leeme Silok mumu na lavanga, ketla ana vaase nimi mi lodoxoma axa rak. Nia a epovo do ana tong i na rinimi mila Leeme Silok ga lox asuusu vam lebelen tuntun teren tia la iklen i do nenia laradi ruturun tin. \v 26 Levenmumuat naba vot saparap limixin di nunu. Kuren la a doxoma i do i lox avukat do taradi na nemen ngan ta i mo neni ik lok kuren. \v 27 Dola tara i epot pam, nemen ni guta ba korop leepot teren. Dola tara ik lok naa, nemen ni guta epot bok ba. \v 28 \x * \xo 7:28 \xt Lu 21:33\x*Mo do taradi i epot, kopla latkin maxat i epot, kopmen taxakapmek teren. Ketla mo do tara i epot, i epovo do buaang laxanmumuat naba vot parav i. A xopara i do mina solok laxanmumuat solo at na lorooro. \p \v 29 \x * \xo 7:29 \xt Ro 13:11\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Lavasuun at na levelinga rak i lok keretna. Ixo lox abao bok ba levenaleng mo i nemen ti lomlong at ne Karisito. La i ruka i mo ningina, lavatlok epot dina nemen ngan ta luvuttadi at ne Moroa. \v 30 La nedi dik bulu at levenmumuat atdi, dina xasep do nom lainbulu naba xap. La nedi dik lok momo, dina xasep do nom lomomo noxo nemen amisik. La nedi di unun panga, dina xasep do nom lempanga noxo nemen abao. \v 31 \x * \xo 7:31 \xt 1 Jo 2:17\x*La nedi dik lox arangtang mi lempanga at na lorooro, dina xasep do nom loklok kopmen lavanga i silok aleng. Lavasuun at na levelinga rak keretna. Leveloklok at na lavatbung menemen ik lok ningina naba xap asonao. \p \v 32 A vara i do mi noxo ekip tangarang mi levenmumuat at na lorooro. Latlok naa ik lox angtang amisik mi leven gugu at Leeme Silok, mila neni ik lok tong i do ni nak lox amomo Leeme Silok. \v 33 Ketla latlok epot ik lox angtang amisik mi lempanga at na lorooro, mila neni i vavara i do nak lox amomo amisik latkin teren. \v 34 Kuren la lodoxoma ren i ekakan. La latkin naa bok mi latkin maxat duk lox angtang amisik mi leven gugu at Leeme Silok, mila du vara i do nedu duna nemen dadat at lorooro atdu la loroonan bok atdu. Ketla latkin epot ik lox angtang amisik mi lempanga at na lorooro mila i vavara i do ni nak lox amomo mun latlok teren. \p \v 35 A paase i na mila a vara rino i do ana lok tooro nemi. Axo lok do ana lok li teventaangas mumuat kusu miba mu asu i. Ketla kusuk mun, a vara i xusu mina lok lempanga salai ik mokso la i lox avukat. La mina raba lorooro axap atnimi ri lugugu at Leeme Silok la nemen mita ranga alis toxot teren. \s1 I Lox Avukat Do Laradi Na Nemen Naa Kusu Naba Lok Lugugu At Ne Moroa \p \v 36 Mo do tara i doxoma i do neni kopmen nap tuvuk avukat mun ti latkin diga ora i do tin, la i vara na epot kaka i, i lox avukat duna epot. Kopmen na lok kapmek. \v 37 Ketla do mo laradi no di goxo pu soso i xusu na epot ap mo latkin diga ora i do tin, la neni i lok lodoxoma ren do neni noxo epot ap mo latkin. La do, mo lodoxoma ren i lox i mi lorooro axap teren, la lodoxoma ren ira doma vam lavanga salai neni naba lox i, i lox avukat mene do neni noxo epot ap mo latkin. \v 38 Kuren la laradi i epot at latkin diga ora i do tin, neni i lok loklok i nunuan. Ketla, mo laradi kopmen na epot at latkin, diga ora ka i do tin, neni i lok loklok i nunuan aleng. \p \v 39 \x * \xo 7:39 \xt Ro 7:2-3\x*Ixo epovo dola latkin epot na soxope latlok teren, ketla do latlok teren na met, i epovo do neni na epot kaka tatlok petpes do neni i vara rin. Ketla nemen gat ni na epot at laradi xopmen na nunu at Leeme Silok. \v 40 Kuren la mo latkin naba momo aleng, do neni na nemen ngan lanaa. Anai lodoxoma rak la aklen i do Loroonan Kaala at ne Moroa ik lok tarak. Kuren la ara tong i na levendoxoma rak tinimi. \c 8 \s1 Lususue Mumu // Lempanga Lomlomon // Ti Laxampoovo Moroa \p \v 1 \x * \xo 8:1 \xt Gu 15:29\x*A vara i do ana vorang lususue atnimi mumu lempanga lomlomon limixin diplavang min ti laxampoovo moroa. I ruturun aleng do, “Nedik axap ta ruuna levenakleklen,” kerekngan limixin di tong i. Do laradi i ruuna lakleklen solo, neni ba xip aurut laasen teren. Ketla mo laradi i umsu mi labalamu, ik lox aru lolos lorooro nunuan kantubu at limixin nunu. \v 2 \x * \xo 8:2 \xt Ga 6:3\x*Do laradi i doxoma i do neni mo i silok ti luvutneton mumu lempanga salai neni ikleklen i, neni xopmen na ruuna lakleklen avukat. \v 3 \x * \xo 8:3 \xt Ga 4:9\x*Ketla do laradi i vavara aleng ne Moroa, ne Moroa ikleklen avukat mo laradi. \p \v 4 \x * \xo 8:4 \xt 1 Ko 10:19; Ga 4:8; Lal 4:35,39; 6:4\x*Kuren la ana paase mumu lempanga lomlomon limixin diplavang min saparap laxampoovo moroa. Lentaba at limixin nunu di anan leveluxa, lentaba vetpes diplavang min ti laxampoovo moroa. Ata xasep do lovoovo vanga ni loklok katling ti lavanga kopmen na rooro la ataklen i do legeso Moroa mene nga i nemen. \v 5 Limixin di tong i do tevenasen moroa go i nemen to vana at laxalibet kopla at na lavatkangka. La buaang atdi na laxan moroa la lempanga xerepmo limixin di lotu saparap di. \v 6 \x * \xo 8:6 \xt Mal 2:10; 1 Ko 12:5,6; Ep 4:5,6; Jo 1:3\x*Ketla legeso Moroa mun tinedik axap. Neni ne Temen nedik la neni laradi loklok li at lempanga axap, la nedik ata rooro rin. La legesa Eme Silok atnedik mun ne Iesu Karisito, la keneng mun teren ne Moroa ga rudum li lempanga axap la keneng mun teren nedik di rooro. \p \v 7 Ketla kopmen limixin axap at lotu dinaklen avukar i do laxampoovo moroa ni lavanga gamasa. Lentaba atdi di arala nga di ri na laxampoovo moroa, ise nga at na levenaleng. Do di anan leveluxa limixin petpes diplavang min ti laxampoovo moroa, nedi move di doxoma i do di lotu saparap laxampoovo moroa. Ketla kopmen na ruturun. Lununu atdi xopmen na lolos, kuren la di doxoma i do nedi mo dira bilinga vam ap mo leveluxa di anan i. \v 8 \x * \xo 8:8 \xt Ro 14:17\x*Leveluxa axap limixin nunu di anan i, kopmen noxo lox axis buru di mi ne Moroa. Do nedik ata anan mo leveluxa limixin diplavang min saparap laxampoovo moroa, lixitkis etangas atdik mi ne Moroa noxo rekorop, la luruburu atdik mi ne Moroa noxo xap. \p \v 9 \x * \xo 8:9 \xt Ro 14:13-15; Ga 5:13\x*Ketla nemi limixin sepmus mina lok tatao avukat nemi, kusu mo loklok atnemi mumu mo lempanga anan noxo lox asubu lununu atnedi xopmen dina lolos. \v 10 Dola taradi, lununu ren kopmen na lolos, na ven nimi limixin akleklen mina anan tempanga anan limixin petpes digaplavang min to xeneng at loogu laplavang at tavatpoovo moroa, la neni naba mulus kusu ti anan mo lempanga anan. \v 11 \x * \xo 8:11 \xt Ro 14:15,20\x*Kuren la na laradi, lununu ren kopmen na lolos, ne Iesu Karisito ga uu nop bok loklok teren, neni naba subu atla nemi limixin akleklen mi anan mo leveluxa diplavang min ti laxampoovo moroa. \v 12 La kerepmo nemi mira lok pam laxakapmek ti luvutneton nimi atla mira lok kapmek tinotno vam lodoxoma avukat atdi la ira ekakan. La kerepmo mira lok pam laxakapmek ti ne Karisito. \v 13 \x * \xo 8:13 \xt Ro 14:21\x*Kuren la, do mo leveluxa nia a anan i, i lox asubu lununu at tara, nia a noxo epovo bok ba ri anan teveluxa xerepmo, kusu nia noxo lox asubu bok ba taradi ri laxakapmek. \c 9 \s1 Pol Ga Vaase Pe I \p \v 1 \x * \xo 9:1 \xt Gu 22:17-18; Gu 26:16; 1 Ko 15:8\x*Kereva, nenia laradi sepmus la nenia laradi vavang at ne Moroa? Kereva, nenia aga ven ne Iesu, Leeme Silok atdik? La kereva, nemi livipisik at lugugu rak ngan laradi vavang at Leeme Silok? \v 2 \x * \xo 9:2 \xt 2 Ko 3:2-3\x*Lentaba dixo ven kisiv ia do laradi vavang, ketla nemi miga ven kisiv ia. Nemi mit kis etangas mi ne Iesu, la kerepmo i lox asuusu i do nemi loklok katling at lugugu rak ngan laradi vavang at Leeme Silok. \p \v 3 Tinedi di paase mumu ia atla nia axop kip unun at lugugu rak, nia a vaase pe ia xeretna. \v 4 \x * \xo 9:4 \xt Lu 10:8; 1 Ko 9:13-14\x*Kereva, ixok mokso xusu mina raba luxa la kadan ia ri lok tooro ia at lugugu rak? \v 5 \x * \xo 9:5 \xt Jo 1:42\x*La kereva, i epovo do ana lok kaka tatkin nunu eburu minia at levempatpas tarak, kerekngan mun lentaba luvuttadi vavang, la luvutneton ne Iesu, la ne Pita dik lox i? \v 6 Kopla nema xusuk mi ne Banabas mana gugu lolos ti lixitkis atnema? \p \v 7 Mina xasep at na levempapaase poovo. Ixok mokso do taradi esep na gugu at lugugu vetpes ti lok ka luunun tin. La i epovo do laradi lotlo, neni na anan akmokso livipisik at levempanga ni gatlotlo i. La i epovo bok do laradi loklok tatao sipsip na ruuna ka levendan tus at levesipsip teren. \p \v 8 Anaa levelinga nia a tong i kopmen mede xopok at na lavatbung menemen. Kereva, Laulis Linga xopmen na tong bok na lavapaase? \v 9 \x * \xo 9:9 \xt Lal 25:4; 1 Ti 5:18\x*Levelinga keneng at Laulis Linga at ne Moses i tong i do, “Nemen mita velegum pe lungusno at lubulumaxao do i rubur asu levempeven piao.” Kereva, ne Moroa im doma mumu solo mo lubulumaxao?\fig Nemen mita velegum pe lungusno at lubulumaxao.|alt="man working with oxen" src="co01463b.tif" size="span" loc="1Co 9:8-12" copy="Cook" ref="1 Ko 9:9" \fig* \v 10 \x * \xo 9:10 \xt 2 Ti 2:6\x*Kopla neni ga tong i na mumu mun luvuttadi gugu ren? I ruturun tinotno do diga malagan i na levelinga rinama luvuttadi vavang. I lok ngan ta legepu radi duga lok laxantaamang la legesara atdu ga but povorok laxangka la gatlotlo levempanga at nom laraamang la melemu mo laradi vetpes ga vit kaka laxampiao. Nedu eburu duga gugu atla duga doxoma i do duba lok ka tevempipisik avukat ap mo laxantaamang atdu. \v 11 \x * \xo 9:11 \xt Ro 15:27\x*La kerepmo nema luvuttadi vavang, magatlo li vam levelinga at ne Moroa keneng at lebelen nimi la migara visik pam lempeven una nunuan. Kuren la i lox avukat do nema mana lok ka teveloklok tooro medom atnimi. \v 12 \x * \xo 9:12 \xt Gu 20:34-35; 2 Ko 11:9; 1 Ko 13:7\x*Lentaba luvuttadi vavang petpes diga lok ka levempilas la levempanga anan dom atnimi la i lox avukat kuren. Ga epovo bok do nemi gita lok tooro nama kerepmo, atla maga rupot avot tidi la maga tong asu levelinga at ne Moroa rinimi. \p Ketla ma goxo sing panga nimi. Maga gugu lolos aleng ti lok tooro lixitkis atnama. Lavasuun teren keretna. Maga xopara i do tentaba atnimi dina lox abulubun kepe Lagale Lavavang at ne Iesu Karisito mumu levempilas ti luvuttadi vavang. \v 13 \x * \xo 9:13 \xt Kex 18:8,31; Lal 18:1-3\x*Ketla miklen i do luvuttadi di gugu ro xeneng at loogu laplavang at ne Moroa, di lok ka levempanga anan tidi boro ap mo levempanga limixin dim taba min ti ne Moroa. La do limixin diplavang mi leveluxa lomlomon to at loxonin laplavang, luvuttadi gugu di lok ka bok levengkot ap mo leveluxa diplavang min tidi ri anan. \v 14 \x * \xo 9:14 \xt Mt 10:10; Lu 10:7; Ga 6:6\x*La kerepmo bok Leeme Silok ga tong i rinama do nedi di vavang mi Lagale Lavavang, dinaba lok ka luunun tidi at Lagale Lavavang kusu naba epovo at lixitkis atnedi. \p \v 15 \x * \xo 9:15 \xt Gu 18:3\x*Ketla nia a goxo mu asu i na langas kusu ana sing panga nimi. La kopmen ana malagan i na xusu minaba mu asu na langas la mina lok tooro ia. Kopmen teta goxo lok tooro ia la a doxoma i do anak lok mun kuren la keke leveloklok tooro. La kopmen tara noxo lok kun na lodoxoma rak do nia noxop kip unun at lugugu rak, se nia anaba met. \v 16 \x * \xo 9:16 \xt Jer 20:9\x*Nia a vavang mi Lagale Lavavang, ketla ixok mokso ria xusu ana xip aurut laasen tarak, mila Leeme Silok gara vaxaxip pam ia mi lugugu ren kusu ana lox i. Dola nia a noxo vavang mi Lagale Lavavang, naba lok kapmek aleng tino ria. \v 17 \x * \xo 9:17 \xt 1 Ko 4:1\x*Dola nia gita lox i na lugugu mi lodoxoma axa rak, i epovo ba do nia ana lok ka luunun. Ketla nenia axa goxo lok katling ia ri na lugugu, ne Moroa axa ga xiv ia min. \v 18 Lavanga sala nia anaba lok ka i at na lugugu? I lok keretna. Dola nia ana vavang mi Lagale Lavavang, nia noxo ro unun at limixin. La kerepmo nenia a noxo siam ka luunun ti na lugugu, keke i do ik mokso do ana lok ka i. \p \v 19 \x * \xo 9:19 \xt Mt 20:26-27\x*Nenia laradi sepmus mun, ketla nenia a lox ia ngan lasaxaruki at limixin axap kusu anaba lok ka buaang nedi limixin ukeneng, kusu dina nunu at Lagale Lavavang at ne Iesu. \v 20 \x * \xo 9:20 \xt Gu 21:20-26\x*Do ana vavang ti limixin me Judaia, loklok tarak na ngan mun loklok atdi, kusu loklok axa rak noxo lok pe lugugu at ne Moroa xeneng at lorooro atnedi. Nenia xopmen anak lok maxopok at Laulis Linga at ne Moses, ketla a lok li ia xuren ap mo levenaleng a tong asu Lagale Lavavang tinedi dik lok maxopok at Laulis Linga. Lavasuun teren keretna, diba nunu at Lagale Lavavang. \v 21 \x * \xo 9:21 \xt Ga 2:3\x*La kerepmo bok do ana nemen eburu mi limixin kopmen di me Judaia, la di nemen maxamang at Laulis Linga, loklok tarak na ngan loklok atnedi xusu dina nunu at ne Karisito. Anai, kopmen lavasuun teren do a ronga xepe Laulis Linga at ne Moroa, ketla a nemen tinotno maxopok at lavavara at ne Karisito. \p \v 22 \x * \xo 9:22 \xt 2 Ko 11:29; Ro 11:14\x*Kantubu atnedi lununu atdi ixo lolos, ana nemen ngan bok di, kusu aba lok ka bok di la ana lox alolos lununu atdi. La kerepmo a lox ia ngan limixin axap, kusu ana sat ka bok tentaba atnedi uto xeneng at Linintoo at ne Moroa. \v 23 Na levempanga axap a lox i ri lok ka buaang limixin kusu dina nunu at Lagale Lavavang la kerepmo anaba lok ka bok tenep at leveloklox anarong boro at ne Moroa. \p \v 24 Miklen i do keneng at lekampoovo at limixin siksixit, dik sixit kusu ti lok ka luunun, ketla legesara mun atnedi i lok ka luunun. La kerepmo nemi mina lolos at lisiksixit kerepmo xusu mina lok ka luunun. \v 25 \x * \xo 9:25 \xt Pl 3:14; 2 Ti 2:4-5; 4:7-8; Je 1:12; 1 Pi 5:4\x*Do limixin di nemen keneng at lekampoovo, di mumu asu leventaangas linga axap. Di mu asu i xusu dina lok ka lavatbungorong kopmen na nemen amisik. Ketla nema ma mumu asu leventaangas kusu manaba lok kaka lavatbungorong, i ngan luunun naba nemen amisik. \v 26 Kuren la a lolos ti lox amomo ne Moroa, i ngan laradi siksixit ik sixit epopolo uto at latnese at loxot siksixit. Nenia a lok ngan bok laradi sepsep, kopmen ni na ke xepe gamasa lukngen kusu nat ket polo. \v 27 \x * \xo 9:27 \xt Ro 8:13; 13:14\x*Nenia a gugu lolos ti lok kaka limixin uto xeneng at Linintoo la ba lok kapmek do nenia noxo vubeles teren. Kuren la a lok tatao amisik luruptuvuk tarak kusu ana mumu asu leventaangas linga la kerepmo nenia aba epovo bok ti nom luunun mo ne Moroa naba raba limixin nunu min. \c 10 \s1 Lavapaase Aronga // Ri Leveloklok Kakapmek \p \v 1 \x * \xo 10:1 \xt Pas 13:21-22; 14:22-29\x*Luvutnetak mi luvurinuk. A vara i do mina doma su at levempanga ga vot saparap lavalabat atdik gano migomgo, at levenmaares diga mumu asu ne Moses. Diga nemen maxopok at loklok tatao at ne Moroa, ni gam gomgo ridi at loxontakabu, la diga vas polo tubu at loxontas, laasen teren Laras Memele. \v 2 Keneng at loxontakabu la keneng ap mo loxontas, i lok ngan ta diga lok ka lesep susu atdi ngan loklok katling at lixitkis esogo atdi mi ne Moses. \v 3 \x * \xo 10:3 \xt Pas 16:35\x*Nedi axap diga anan at levempanga anan at ne Moroa, \v 4 \x * \xo 10:4 \xt Pas 17:6; Kex 20:11\x*la diga inin at legesa dan, ne Moroa ga raba di min at langas petpes. Diga inin at ladan boro ap mo luuat na roonan mo ga emu midi. La mo luuat neni ne Iesu Karisito. \v 5 \x * \xo 10:5 \xt Kex 14:26-30; Ib 3:17; Ju 1:5\x*Ne Moroa ga nemen eburu midi ketla buaang atdi diga lox amusax i, kuren la diga remet eteke mene ro at lengkot axap at lamatbin. \p \v 6 \x * \xo 10:6 \xt 1 Ko 10:11; Kex 11:4,34\x*Na axap levempanga ni lampoovo ridik, ti lox aronga dik do nemen gat dik guta vavara solo ri levempanga xakapmek, i ngan limixin me Israel diga lox i. \v 7 Nemen gat mita lotu saparap lempatpoovo moroa i ngan lentaba atnedi digak lok kuren. I lok ngan levelinga at Lovoang Kaala i tong i do, \p “Limixin digat pot buru ri leveluxa la melemu diga tii mi leventinii xapmek la diga pubeles at laxapmek.” \rq Pas 32:6\rq* \m \v 8 \x * \xo 10:8 \xt Kex 25:1-9\x*Nemen gat dik guta lok laxakapmek maxamang at lixitkis epot ngan buaang atnedi diga mumu asu i xuren. La keneng at leges aleng, ga legepu sangaun mi lavantun larabin sangsangaun kobot (23,000) nedi limixin diga uu. \v 9 \x * \xo 10:9 \xt Kex 21:5-6\x*Nemen gat dik guta lok tong pen Leeme Silok ne Moroa i ngan lentaba atnedi diga lox i, la laxasii gap sev amet di. \v 10 \x * \xo 10:10 \xt Kex 16:41-49; Ib 3:11,17\x*Nemen mita paase ngunungun amisik ti ne Moroa i ngan lentaba atdi limixin me Israel digak lox i, la ne Moroa ga riki laangelo sepsep teren la ga sev amet di. \p \v 11 \x * \xo 10:11 \xt 1 Ko 10:6; 1 Pi 4:7\x*Anai levempanga ga vot saparap di i ngan lampoovo ridik ik lok at Lovoang Kaala, la i lok ngan levempapaase aronga ri nedik na, dik ta nemen ta at levenaleng i auret ti laxavaxap at na lavatbung menemen. \p \v 12 Dola nege go i doxoma i do lununu ren mo i tu atmatkun at lemeren ne Moroa, i lox avukat do ni na lok tatao nunuan i kusu neni noxo subu kot. \v 13 \x * \xo 10:13 \xt 1 Ko 1:9\x*Leveloklok tong pen axap it pot saparap nimi, ni i lok ngan mun mo leveloklok tong pen it pot saparap limixin axap. La ne Moroa i ruturun, la ni noxo ke xepe nimi ri loklok tong pen, nemi xopmen mina epovo xusu miba xip tutu min. Se at nom laaleng do loklok tong pen na vot saparap nimi, neni naba lox alolos nimi xusu minaba tu atmatkun la minaba vas su basinge mo loklok tong pen kusu mi noxo subu. \s1 Nemen Mitat Pas Ti Levenanan At Laxampoovo Moroa \p \v 14 \x * \xo 10:14 \xt 1 Jo 5:21\x*Kuren la, luvutnetak mi luvurinuk, mina ru asepsu basinge loklok ti lotu saparap laxampoovo moroa. \v 15 A paase rinimi i ngan luvuttadi akleklen. Nemi xa mina ila avukat at na levelinga rak. \v 16 \x * \xo 10:16 \xt Mt 26:26-28\x*At leluxa at Leeme Silok nedik di tong loklox avukat ti ne Moroa mumu lakap orong i ngan lada at ne Karisito. La nedik di inin teren, i ngan ta do dik ta lok katling luruburu atdik maxeneng at ne Karisito. La do dik di anan at lakde, i ngan labantuxu at ne Karisito naba lox asuusu i do dik ta lok katling luruburu atdik maxeneng at ne Karisito. \v 17 \x * \xo 10:17 \xt Ro 12:5; Ep 4:16\x*Leges akde mene nedik ta anan teren, kuren la nedik ta lok ngan legesabung mixin, keke i do nedik di buaang. \p \v 18 \x * \xo 10:18 \xt Mas 7:6\x*Mina doma mumu limixin me Israel, mo limixin digak lok ka lempanga anan atdi riplavang ti ne Moroa, la kerepmo diga xis esogo min. \v 19 \x * \xo 10:19 \xt 1 Ko 8:4\x*Kereva, mo lovoovo moroa neni lomoroa ruturun? Kopla leveluxa limixin diplavang min ti lovoovo moroa ni laramtaba ruturun? \v 20 \x * \xo 10:20 \xt Lal 32:17; Li 9:20\x*Kopmen tinotno! A tong i rinimi do lavamolon diplavang ti laxan moroa xaxarang, i lok ngan diplavang ti lubunggas la xopmen ti ne Moroa, la a xopara i do mina lox esogo mi lubunggas. \v 21 \x * \xo 10:21 \xt 2 Ko 6:15-16\x*La kerepmo ixo epovo do mina inin at lakap at Leeme Silok, la at lakap bok at lubunggas. La kopmen tinotno na epovo do mina anan at leveluxa at Leeme Silok la minam tebeng alis bok loklok at lotu saparap lubunggas. \v 22 \x * \xo 10:22 \xt Lal 32:21\x*Do nemi mina mu asu i na, nemi minaba lox amusak ne Moroa. La mikleklen i do, kopmen mina lolos ngan ne Moroa. \p \v 23 \x * \xo 10:23 \xt 1 Ko 6:12\x*I epovo do dik ata lok levempanga axap, ketla kopmen levempanga axap i lox avukat. I epovo do dik ata lok levempanga axap, ketla kopmen nom levempanga axap naba lok tooro dik kusu atabaklen avukat ne Moroa la ata mumu asu leventaangas teren. \v 24 \x * \xo 10:24 \xt Ro 15:2\x*Ixo lox avukat do tara na lok tavanga xusu naba epovo xusuk mun at lixitkis teren, ketla neni na lok leveloklok nunuan kusu na lok tooro lentaba vetpes min. \p \v 25 I epovo do mina anan leveluxa lomlomon di sesep min to at levengkot etang la nemen mita doma mumu solo i do digaplavang pam min ti laxampoovo moroa, \v 26 \x * \xo 10:26 \xt Sam 24:1\x*mila Lovoang Kaala i tong i do, “Lavatbung menemen la levempanga axap di nemen keneng teren, ni at Leeme Silok.” \p \v 27 \x * \xo 10:27 \xt Lu 10:8\x*Mo do luvuttadi xopmen dina nunu, la dina povot tinimi uto at larapeluxa atnedi, la mi doxoma i do minat pas, i lox avukat do mina anan levempanga anan axap di raba nimi min, la nemen mita doma mumu solo i do digaplavang pam min ti laxampoovo moroa. \v 28 \x * \xo 10:28 \xt 1 Ko 8:7\x*Ketla do tara vetpes na lok tinimi xeretna, “Anai leveluxa digaplavang min ti laxampoovo moroa.” Nemen gat mita an at nom leveluxa. I lox avukat do mina ronga res teren kusu mi noxo lok kapmek lodoxoma at nom laradi i tong i na rinimi. \v 29 Do mina anan mo leveluxa, noxo lok kapmek lodoxoma atnimi, ketla ap mo mun laradi vetpes. \p Ketla tara ba lok keretna, “Kopmen nak mokso do lodoxoma at tara vetpes na lok pe ia xusu nia a noxo anan mo leveluxa. \v 30 \x * \xo 10:30 \xt 1 Ti 4:4\x*La mo do ana tong loklox avukat ti ne Moroa ri mo leveluxa, ixo epovo do tara vetpes na mi abulubun taba ia min, atla nia ara tong avukat pam min ti ne Moroa.” \p \v 31 \x * \xo 10:31 \xt Kl 3:17\x*I lox avukat mene, ketla levempanga salai do mi lox i, mina anan kopla mina inin, mina lox i xusu ti lox asu lisisixam at ne Moroa. \v 32 \x * \xo 10:32 \xt Ro 14:13\x*La mina rooro mi luruptuvuk nunuan kusu limixin me Judaia la limixin kopmen di me Judaia la limixin nunu di noxo sak kikixin at lununu atdi. \v 33 \x * \xo 10:33 \xt 1 Ko 9:20-22\x*Minak lok levempanga i ngan nia ak lox i. A lok tong pen i do ana lox amomo limixin axap at levempanga nenia ak lox i. Nia xopmen ana lolos kusu ti lok lempanga ria, ketla a doma mumu loklok tooro ri limixin axap kusu dinaba lok kaka lorooro avolo. \c 11 \p \v 1 \x * \xo 11:1 \xt 1 Ko 4:16\x*Mina mumu asu loklok tarak, kerekngan nia a mumu asu loklok at ne Karisito. \s1 Luruptuvuk At Limixin Keneng At Levenaleng Potpot Buru \p \v 2 Nenia a emi asu minimi mila mi doxoma amisix ia la mi mumu asu mo levelinga, agara anasa vam nimi min. \p \v 3 \x * \xo 11:3 \xt Lur 3:16; Ep 5:23; 1 Ko 3:23\x*Ketla a vara i do minaklen avukar i do ne Karisito neni i nemen mavana at lavatlok axap, la latlok neni i nemen mavana at latkin teren. La ne Moroa neni i nemen mavana at ne Karisito. \v 4 Kuren la latlok do i ngising kopla i tong asu levelinga at ne Moroa la i kua pe lavatlak teren, neni xopmen na lok ngangao at ne Iesu Karisito. \v 5 La nege tatkin do i ngising kopla i tong asu levelinga at ne Moroa la kopmen na xua pe lavatlak teren, neni xopmen na lok ngangao at latlok teren. I lok ngan mun latkin in gan pes axap levengkabinim at lavatlak teren. \v 6 Mo dola tatkin kopmen na xua pe lavatlak teren, i lox avukat do neni na sep korop atmut lavatkabinim teren. Ketla ni lavanga loklok mamangan do tatkin na gan kepe levengkabinim at lavatlak teren kopla na sep korop lavatkabinim teren. Kuren la neni na kua pe amisik lavatlak teren to at lotu. \p \v 7 \x * \xo 11:7 \xt Lur 1:26-27; Je 3:9\x*Ixo epovo do latlok na xua pe lavatlak teren, mila neni i lox asuusu lampoovo mi lisisixam at ne Moroa la kerepmo ni i emi asu mi ne Moroa. Ketla latkin na xua pe lavatlak teren at lotu mila neni i lox asuusu lampoovo at loklok ngangao ren ti latlok teren. \v 8 \x * \xo 11:8 \xt Lur 2:21-23; 1 Ti 2:13\x*Na i ruturun mila ne Moroa goxo rudum li latlok mi loxosi at latkin, ketla ne Moroa ga rudum li latkin mi loxosi at latlok. \v 9 \x * \xo 11:9 \xt Lur 2:18\x*La ne Moroa goxo rudum li latlok ti lok tooro latkin teren, ketla ne Moroa ga rudum li latkin ti lok tooro latlok teren. \v 10 Kuren la latkin na kua pe lavatlak teren. I ngan ta loklok katling ti latlok teren, i silok tin. Ni na lox i xuren mila lubung angelo dinaba ven i do latkin i lok ngangao at latlok teren. \p \v 11 At lixitkis etangas atdik eburu mi Leeme Silok atdik, i lox avukat do latlok na nunu saga at latkin teren, la latkin na nunu saga at latlok teren. \v 12 Mina lox i xuren mila ne Moroa ga rudum li latkin mi loxosi at latlok la lavakin di pisik lavatlok. Ketla levempanga axap ga ravasu at lodoxoma at ne Moroa. \p \v 13 Nemi xa mina ila mumu i na do kereva, ik mokso ri tatkin do na sing ti ne Moroa at lemeren limixin at lotu la kopmen na xua pe lavatlak teren? Kopmen. \v 14 Leretere atdik i tong i do latlok do i ruuna lavatkabinim silok, mo lavatkabinim silok teren i sat ka lainmangan tin. \v 15 Ketla lavatkabinim silok at latkin ni lampeneves ti limixin. Ne Moroa axa ga raba i mi lavatkabinim silok kusu ti xua pe lavatlak teren. \v 16 Ketla do tara i vara i do na etep mi na levelinga rak, a tong i do kopmen teretere vetpes bok ba go i nemen mumu na loklok ti kua vatlak to xeneng at lotu, ik lok kantubu atnema luvuttadi vavang kopla limixin at lotu at ne Moroa. \s1 Leluxa At Leeme Silok \r (Mt 26:26-29; Mk 14:22-25; Lu 22:14-20) \p \v 17 Mumu na levenanasa, nia xopmen ana emi asu minimi, atla levempotpot buru atnimi ri lotu xopmen na lox asu tevempanga nunuan, i lox asuusu mene levempanga i lok kakapmek. \v 18 \x * \xo 11:18 \xt 1 Ko 1:10-12; 3:3\x*Lavanga avot i lok keretna. Nia aga ronga i do lixitkis epeseves mo ik lok kantubu at levempotpot buru atnimi. La a lok do nai i ruturun. \v 19 \x * \xo 11:19 \xt Lal 13:3; 1 Jo 2:19\x*Lixitkis epeseves ik lok kantubu atnimi, la kerepmo i lox asuusu i do lentaba mene atnimi di mumu asu ruturun ne Moroa. \p \v 20 Do mit pot buru ap mo levempotpot buru atnimi, xusu ti anan leluxa at Leeme Silok, nemi xopmen mina mumu asu loklok at nom leluxa. \v 21 Legetgesara xa mo i anan avot ta, la kopmen dina ngangais be ri lentaba xopmen tevempanga anan atnedi, la nedi dit pot la dirak toxo mila leveluxa ira xap pam. La lentaba mo dira an mais la dira inin tangtangku nga. I lok kapmek tinotno. \v 22 \x * \xo 11:22 \xt Je 2:5-6\x*Kereva, kopmen taraogu atnimi getgesara ri anan la mina inin e? Nom loklok i lox asuusu i do mi lox abulubun lotu at ne Moroa la mira lox amangan bok limixin at lotu mo xopmen tempanga anan atdi. La kereva levelinga rak mumu i na? Mi nua i do nia anaba emi asu minimi? Kopmen tinotno. \s1 Levenanasa Mumu Leluxa At Leeme Silok \p \v 23 Na levenanasa Leeme Silok ga raba ia min, nia aga raba avolo vam nimi min. Ap mo laxanimin diga ranga alis kaka Leeme Silok ne Iesu ren, neni ga lok ka loxongkide. \v 24 La ni ga tong orong ti ne Moroa, ni ga sebex i la ga lok ti lavaun pinivu ren keretna, “Labantuxu rak na, a raba i rinimi. Minak lox amisix i na xusu ti doxoma ia.” \v 25 \x * \xo 11:25 \xt Pas 24:6-8; Sak 9:11; Ib 8:8-13\x*Ap mo mun langas neni ga lok kaka lakap vaen melemu at laanan, la ni ga lok ti lavaun pinivu ren keretna, “Anaa lakap vaen ni lekabus maxat at ne Moroa ga lox amuar i mi lada rak eburu minimi. Mina lox amisix i na xusu ti doxoma ia, mo do mina in i.” \v 26 Lavasuun at na xeretna, dola mina anan at na lakde la mina inin at nai lakap vaen, mi lok katling i do Leeme Silok ga uu nop loklok atdik. La ata mumu asu na loklok se neni nabamlong. \p \v 27 \x * \xo 11:27 \xt Ib 10:29\x*Do nege i anan at lakde kopla i inin at lakap at Leeme Silok la ixo lox i mi loklok ngangao, neni i lok pam laxapmek ti labantuxu mi lada at Leeme Silok. \v 28 \x * \xo 11:28 \xt Mt 26:22; 2 Ko 13:5\x*Kuren la nemi getgesara mina ila mu avot be lorooro atnimi. Do mira leeng basinge vam laxakapmek atnimi, i epovo ba mina anan at lakde la mina inin ba at nom lakap. \v 29 Do tara xopmen na ven kibis lavasuun at lakde mi lakap, neni ira sok ka vam loxot tin do neni i anan la i inin at nom leluxa at Leeme Silok. \v 30 Nom mene i lavasuun teren la buaang atnemi dik meres la labantuxu atdi i molo, la lentaba dira remet. \v 31 Ketla ne Moroa noxo lox asongot dik kerepmo, do nedik axa ata ila mumu avot be luruptuvuk atnedik la melemu ba ata anan ba at leluxa at Leeme Silok. \v 32 \x * \xo 11:32 \xt Ib 12:5-6\x*Ketla ne Moroa ip sev amarat dik kerepmo, kusu nedik ta noxo seeve eburu minedi limixin at na lavatbung menemen dixo nunu at Leeme Silok. \p \v 33 Kuren la, luvutnetak mi luvurinuk, a tong i rinimi xeretna. Dola mina vot buru kusu mina anan at leluxa at Leeme Silok, mina ngais ka be nedi kovisi dina rupot. \v 34 La do tara i roxo, neni na anan avot be ro at loogu ren, la kerepmo mi noxo ekip tangarang mi lebelemamao at ne Moroa. \p La ti mo levelinga vetpes bok miga sue ia mumu i, ana vaase bok ba nimi min do nia ana vot pasa nimi. \c 12 \s1 Leventamtaba At Loroonan Kaala \p \v 1 Luvutnetak mi luvurinuk. Ana anasa nimi mi leventamtaba boro at Loroonan Kaala, xusu mina xasep teren. \v 2 \x * \xo 12:2 \xt Abk 2:18-19\x*Mikleklen i do ganoxa miga nemen ngan lavamolon kopmen tununu atdi. Lempatpoovo moroa gam gomgonga rinimi la ga sasar asoogong nimi. \v 3 \x * \xo 12:3 \xt 1 Jo 4:2-3\x*Kuren la mina ila mumu loklok at limixin do di nunu ruturun kopla xopmen. Kuren la mina xasep do mo laradi, Loroonan Kaala at ne Moroa i suxuna i, kopmen noxo tong i do “Lasaxaek naba mu ne Iesu!” Ketla laradi do Loroonan Kaala at ne Moroa na suxuna i, neni xusuk mun i epovo na tong i do “Iesu, neni Leeme Silok.” \p \v 4 \x * \xo 12:4 \xt Ro 12:6; Ep 4:4\x*Buaang laxantamtaba at Loroonan Kaala, ketla na axav i leventamtaba i laala mun boro at Legeso Roonan Kaala im taba i. \v 5 \x * \xo 12:5 \xt Ep 4:11\x*Buaang leventaangas ti lok tooro lugugu at ne Moroa, ketla nedik axap ta gugu ri legesa Eme Silok. \v 6 Buaang leventaangas axap ti lok lugugu at ne Moroa, ketla legesa Moroa mun im taba levelolos ti limixin axap ti lok leven gugu ren. \p \v 7 \x * \xo 12:7 \xt 1 Ko 14:26\x*Moroa im taba legetgesa radi mi leventamtaba at Loroonan Kaala kusu tin ti lok tooro limixin axap di nunu. \v 8 Loroonan Kaala i lox epovo i xusu na raba laradi mi laramtaba ri tong asu Lagale Lavavang. La ti lara vetpes na mun legeso Roonan Kaala i raba i mi laramtaba ri tong axasep levelinga at ne Moroa. \v 9 La ti lara manga na Loroonan Kaala mun i raba i mi lununu i lolos aleng. La ti lara manga i raba i mi lolos kusu ti lox avukat limixin mekmeres. \v 10 \x * \xo 12:10 \xt Gu 2:4; 1 Ko 14:5\x*La Loroonan Kaala i raba lara mi lolos ti lok levempanga sangsangu. La ti lara vetpes manga i raba i mi laramtaba ri paase ali. La ti lara manga laramtaba xusu na ila leventamtaba dola i laa meva, boro at Loroonan Kaala xopla xopmen. La ti lara manga Loroonan Kaala i raba i mi laramtaba ri paase mi levempapaase vetpes. La ti lara i raba i mi laramtaba xusu tik soxomus lavasuun ap mo levempapaase vetpes. \v 11 \x * \xo 12:11 \xt Ro 12:3; 1 Ko 7:7\x*Ketla neni mun legeso Roonan Kaala ik lox i na. La im taba leventamtaba ri legetgesa radi ngan Loroonan Kaala i vara i. \s1 Lavapaase Poovo Mumu Limixin Lotu Dina Ru Buru \p \v 12 \x * \xo 12:12 \xt 1 Ko 10:17\x*Labantuxu at laradi i ruuna buaang laxangkot. Ketla neni mun legesa bantuxu mi levengkot axap ik lok teren. Karisito ik lok mun kuren. \v 13 \x * \xo 12:13 \xt Ga 3:28\x*Nedik axap limixin, ne Moroa gara suxuna vam dik mi mo legeso Roonan Kaala ren, kuren mun la nedik at legesa bantuxu. Mila nedik axap ataga lok ka vam legeso Roonan Kaala ne Moroa ga raba nedik min. Keke i do buaang atnedik limixin, la nedik at levengkot petpes, lentaba at leme Judaia, la lentaba xopmen di me Judaia, la lentaba nedi levenasaxaruki, la lentaba nedi luvuttadi kopmen di lavasaxaruki. \p \v 14 Kopmen tegesoxot mene xeneng at labantuxu, ketla buaang levengkot teren. \v 15 Mo luxangkedek i nemen ngan axa luxot at labantuxu. Ixo epovo do luxangkedek na lok, “Nema xopmen lukngen, la kerepmo nema xopmen at labantuxu.” \v 16 La lubaalung naba nemen ngan axa luxot at labantuxu. Ixo epovo do duna lok, “Nema xopmen luxatli, kuren la nema xopmen lenep at labantuxu.” \v 17 Dola labantuxu axap ni luxatli, ni naba ronga levelinga xereva? La do ni mun lubaalung, neni naba sumak kereva? \v 18 Ketla ne Moroa goxo lok labantuxu atdik kuren. Moroa ga lok li levengkot axap at labantuxu atdik kerekngan lavavara ren kusu naba lok kuren. \v 19 Mo do levengkot axap at labantuxu ni legesoxot mun, kopmen bok ba tabantuxu. \v 20 Ketla i ngan ta i do buaang levengkot ik lok at labantuxu, ketla nedi at legesa bantuxu mun. \p \v 21 Kuren la luxatli du noxo tong i ri lukngen do, “Maxok pakes tinumu!” La lavatlak noxo tong i ri luxangkedek do, “Axok pakes tinumu!” \v 22 Ketla ti levengkot at labantuxu, kopmen tugugu silok atdi, nedi di lok tooro aleng. \v 23 La ti mo levengkot at labantuxu atdik, ixo lox avukat do limixin dina ven i, dik di etara pe nunuan tinotno i. La ri levengkot bok at labantuxu atdik ixo lox avukat do dik ata paase mumu i, nedik di ke xepe i. \p \v 24 Ketla ti levengkot at labantuxu atdik i lox avukat, kerekngan lemeren dik, nedik dixo etara pe i. Moroa axa ga rudum li axap levengkot at labantuxu atdik kerepmo, kusu limixin dina lok ngangao ap mo levengkot at labantuxu limixin di lox abulubun i. \v 25 Kuren la kopmen tekarakat nak lok at labantuxu, ketla levengkot axap di elok tooro ela. \v 26 Mo do toxot at labantuxu na songot, nedi bok lentaba levengkot petpes at labantuxu diba songot eburu min. Mo do tenep at labantuxu na ruuna ka lomomo, mo bok levengkot petpes diba lok momo eburu min. \p \v 27 \x * \xo 12:27 \xt Ro 12:5; Ep 5:30\x*La kerepmo nemi axap mi lok ngan labantuxu at ne Karisito, la nemi getgesara mi lok ngan levengkot ap mo labantuxu ren. \v 28 \x * \xo 12:28 \xt Ep 4:11-12\x*Keneng at lotu Moroa gara soxolik ka vam limixin ti lok leven gugu. Neni ga lok katling ka luvuttadi vavang ngan neni lugugu avot la i silok ti lentaba vetpes, la lara mumu ren luvuttadi vapaase ali. La lara mumu luvuttadi ri anasa limixin mi levelinga at ne Moroa. La lara mumu manga ren nedi di lok levempanga sangsangu. Lara melemu manga nedi ne Moroa ga raba di mi lolos kusu ti lox avukat limixin mekmeres. Lentaba ri lok tooro limixin, lentaba ri gomgonga di la lara mumu rinotno lentaba ri paase mi levempapaase vetpes. \p \v 29 Kopmen nedi axap luvuttadi vavang, kopla luvuttadi vapaase ali, kopla luvuttadi loklox ase. Kopmen nedi axap di ruuna lolos kusu ti lok levempanga sangsangu, \v 30 kopla ri lox avukat levenanmeres, kopla ri paase mi levempapaase vetpes, kopla ri soxomus lavasuun at levempapaase vetpes. \v 31 \x * \xo 12:31 \xt 1 Ko 14:1\x*Ketla lebelen nimi na ngaongao aleng kusu mina ruuna ka mo leventamtaba i silok aleng. \p Lara lavanga i lox avukat tinotno ri na leventamtaba, i lok keretna. \c 13 \s1 Labalamu \p \v 1 I epovo do ana paase mi levempapaase axap limixin di paase min at na lavatbung menemen kopok, la ana paase bok mi levempapaase at lubung angelo. Ketla mo do axo ruuna labalamu, levempapaase rak naba lok ngan mun lanteng at laxavu mi lanteng at lagaamit kopmen tavasuun teren. \v 2 \x * \xo 13:2 \xt Mt 17:20\x*La do a ruuna laramtaba at ne Moroa xusu ti vavang ali, la anaklen pipis levempanga axap, la anaklen avukat bok levendoxoma alipe at ne Moroa. La lununu rak saparap ne Moroa i lolos aleng la a epovo xusu ana riki pes levempatkaana. Ketla mo do kopmen tabalamu na nemen tarak, nenia mun lavanga gamasa. \v 3 \x * \xo 13:3 \xt Mt 6:2\x*La do ana raba xepe axap levempanga rak kusu ti lok tooro limixin banbalo, la ana siam kepe mi labantuxu rak kusu dina xotos i ro at laxao, ketla kopmen tabalamu na nemen tarak, nom axav i, noxo lok tooro ia. \p \v 4 Laradi balamu ik lok mulus mene, la ik lok tooro luvutneton. Neni xopmen na ngaongao ri lempanga at lentaba vetpes la kopmen nap kip aurut laasen axa ren. \v 5 \x * \xo 13:5 \xt Pl 2:4\x*Laradi balamu i ruuna luruptuvuk nunuan la kopmen nak morong, la kopmen nak musak soso, la kopmen na doxoma amisik laxakapmek lara vetpes i lox i rin. \v 6 \x * \xo 13:6 \xt Ro 12:9\x*Laradi balamu xopmen nak lok momo at laxakapmek limixin dik lox i, ketla ik lok momo at lununuan limixin dik lox i. \v 7 \x * \xo 13:7 \xt Ro 15:1; 1 Pi 4:8; 1 Ko 9:12\x*Laradi balamu xopmen na porang laxakapmek lara vetpes ik lox i rin, la i nunua i do limixin dinaba lok lununuan la i doxoma aie xepe levenmumuat it pot saparav i. \p \v 8 Anai leventamtaba at Loroonan Kaala, laramtaba ri paase ali, la laramtaba ri paase mi levempapaase vetpes, la laramtaba ri tong asu levelinga at ne Moroa. Di axap na lavantun di noxo nemen abao la dina sonao manga. Ketla labalamu naba nemen amisik la kopmen taxavaxap teren. \v 9 Leventamtaba atdik boro at Loroonan Kaala i raba dik min, i ngan laramtaba ri tong asu levelinga at ne Moroa la laramtaba ri paase ali, nedik taxoklen avukat lugugu ren. \v 10 Ketla melemu Laradi Manmanton nabamlong la mo leventamtaba kopmen ataklen avukar i, naba xap asonao. \p \v 11 Ga lamdak kakalix ia, levempapaase rak mi lusumsuma rak la lodoxoma rak ga lok ngan mun at lamdak lixilik. Ketla nanga ara vee radi, ara lok kepe axap pam loklok at laxamdak lixilik. \v 12 \x * \xo 13:12 \xt 2 Ko 5:7; Je 1:23\x*La nanga nedik kopmen ata xasep at levempanga nunuan ne Moroa i lox i ridik, i ngan laradi i reven lemeren at liriong kopmen na xasep. Ketla melemu at lomlong at ne Iesu Karisito, dik taba epen etang mi ne Moroa. Nanga lakleklen atdik mumu ne Moroa i lixilik mene, ketla melemu tanabaklen axav i, kerekngan ne Moroa ikleklen axap dik. \p \v 13 \x * \xo 13:13 \xt 1 Ts 1:3; 1 Jo 4:16\x*Kuren la anaa lavantun levempanga naba nemen amisik, lununu saparap ne Moroa, lodoxoma voovo ti lomlong at ne Karisito, la labalamu. La lara i silok aleng at nai lavantun, ni labalamu. \c 14 \s1 Leventamtaba At Loroonan Kaala \p \v 1 \x * \xo 14:1 \xt 1 Ko 12:31; 14:39\x*Mina lolos kusu lorooro atnimi na mumu asu loklok at labalamu. La lebelen nimi na ngaongao xusu mina lok kaka leventamtaba at Loroonan Kaala. Ketla mo laramtaba ri paase asu levelinga at ne Moroa, mina lolos ti lok ka i. \v 2 Lara do i paase mi levempapaase vetpes, neni xopmen na paase ri limixin, ketla i paase ri ne Moroa, la kopmen tara na xasep nunuan at levempapaase neni i paase min. Neni i ngan ta do i paase mi levelinga lipe boro at loroonan teren la levempapaase ren ixo xasep at levendoxoma at limixin. \v 3 Ketla mo laradi i paase asu levelinga at ne Moroa, ni i paase ri limixin, la kerepmo bok i lok tooro di, la i lox alolos di, la i lox aulis levendoxoma atdi. \v 4 Laradi i paase mi levempapaase vetpes, neni i lok tooro xusuk mene i. Ketla lara i paase asu levelinga at ne Moroa, ni i lok tooro limixin axap kusu lununu atdi naba lolos. \p \v 5 \x * \xo 14:5 \xt Kex 11:29\x*I lox avukat do nemi axap mina paase mi levempapaase vetpes, ketla lavanga i silok ti na. A vara i do nemi axap mina lok ka laramtaba ri paase asu levelinga at ne Moroa. Laradi do i paase asu levelinga at ne Moroa, mo levelinga ren i mumuat aleng ti lara i paase mi levempapaase vetpes, la mo levelinga ren i epovo na xasep ti limixin. Ketla i lox avukat mene do tara go i nemen la i ruuna bok laramtaba boro at Loroonan Kaala xusu ti soxomus avukat lavasuun ap mo levempapaase vetpes, kusu na lok tooro limixin at lotu. \p \v 6 Kuren la luvutnetak mi luvurinuk, do nenia ana vot pasa nimi la ana paase rinimi mi levempapaase vetpes, mo lavapaase rak naba lok tooro nimi xereva? Kopmen tinotno. Ketla do ana tong asu levelinga boro at ne Moroa rinimi kopla ana raba nemi mi tavapaase axasep at Lovoang Kaala, kopla ana vavang tinimi mi levempapaase ali, kopla ana anasa nimi, nom i naba lok tooro aleng nimi. \p \v 7 Lavapaase poovo mumu i na, i lok keretna. Mina doxoma mumu be levempanga rengteng i ngan laxaatu dit mas i la loxontaaleng dip sev i. Do laradi xopmen nat mas avukat laxaatu, ataba ronga xibis mo loxompixan kereva? La do lara ip sep loxontaaleng, la kopmen nap sep avukar i, ataba ronga xibis mo loxompixan kereva? \v 8 La mo do laradi it mas luru ri leesep la kopmen na mas aonon avukat lerengteng teren, limixin esep di noxo gagas avukat ti leesep.\fig Lerenteng at luru|alt="man blowing horn" src="hk00190b.tif" size="col" loc="1Co 14:8-12" copy="BFBS (Knowles)" ref="1 Ko 14:8" \fig* \v 9 La i lok mun kuren tinimi. Do mina tong asu levelinga at ne Moroa mi levempapaase vetpes, kopmen tara naba xasep nunuan teren. Levelinga atnimi naba ngan lamamas gamasa. \v 10 Buaang laxampapaase axap at na lavatbung menemen, la na levempapaase axap, levempasuun mo ren i nemen. \v 11 Ketla mo do nia xopmen anaklen lavapaase lara i vaase asu i, mo laradi i paase na levelinga, naba lok ngan laradi xadiong tia la nenia bok aba lok ngan laradi xadiong tin. \v 12 La i lok bok kuren tinimi. Nia aklen i do nemi mi vara aleng i xusu mina ruuna ka leventamtaba at Loroonan Kaala. Kuren la mina lolos kusu mina lok kaka leventamtaba i epovo xusu ti su auru lotu. \p \v 13 Ni lavasuun teren la do laradi i paase mi levempapaase vetpes, neni na sing bok ne Moroa ri laramtaba xusu ti soxomus avukat lavasuun ap mo levempapaase vetpes. \v 14 Dola nia ana sing mi levempapaase vetpes, mo levelinga i ravasu at loroonan tarak, ketla mo levelinga xopmen na xasep at lodoxoma rak. \p \v 15 \x * \xo 14:15 \xt Ep 5:19\x*Kuren la nia aba lok ba lavanga salai? Do nenia a sing saparap ne Moroa, a vara i xusu lisingising tarak na ravasu at loroonan tarak la naba ravasu bok at lodoxoma rak. La a vara box i xusu mo levengkompixan abak pixan i, naba ravasu at loroonan la at lodoxoma bok tarak. \v 16 Do mina emi asu mi ne Moroa mi levempapaase vetpes boro xeneng at loroonan kusuk mun atnimi, la do taradi go xopmen na lotu i nemen eburu minimi ap mo lixitkis buru, la neni ixo xasep at levempanga salai mo mi paase asu i. La ni naba tong i do “I ruturun!” kereva, do mina lox axap lisingising loklox avukat atnimi? \v 17 Keke i do lisingising loklox avukat atnimi ri ne Moroa mo i lox avukat, ketla nom lisingising atnimi xopmen noxo lok tooro mo laradi vetpes. \p \v 18 Nenia a tong avukat ti ne Moroa mila a paase aleng mi levempapaase vetpes, la nemi kopmen. \v 19 Ketla to at levempotpot buru at limixin keneng at lotu, i lox avukat do ana tong mene tavalimo tengkolinga i xasep kusu ti lox ase limixin. Ixo lox avukat do ana paase mi taxalinga solo at levempapaase vetpes la kopmen na lok tooro limixin. \p \v 20 \x * \xo 14:20 \xt Ep 4:14; Pl 3:15\x*Luvutnetak mi luvurinuk, nemen levendoxoma atnemi na lok ngan loklok at laxamdak lixilik, ketla mina ke xepe laxakapmek kerekngan laxamdak lixilik. La mina doma mumu avukat na leventamtaba ngan limixin mukun. \v 21 Keneng at Laulis Linga i lok keretna, \q1 “Moroa ga lok, ‘Nia anaba paase ridi na limixin tarak mi levempapaase vetpes at limixin kadiong, la anaba paase ridi mi levelinga at limixin kadiong, ketla di noxo ronga res tarak.’” \rq Ais 28:11,12\rq* \p \v 22 Kuren la laramtaba ri paase mi levempapaase vetpes ni i lox asuvos ne Moroa ridi limixin kopmen dina nunu la kopmen tidi limixin di nunu. La laramtaba ri tong asu levelinga at ne Moroa i nemen ti limixin teren, la kopmen tidi limixin kopmen dina nunu. \v 23 \x * \xo 14:23 \xt Gu 2:13\x*Mo do limixin lotu axap dina vot buru la nedi axap dina ruka i do dina paase mi levempapaase vetpes la do tentaba tuvuttadi gamasa go kopla tuvuttadi xopmen dina nunu, dina vubeles, nedi diba nua i do nemi mo mi baulang. \v 24 \x * \xo 14:24 \xt Jo 16:8\x*Ketla mo do mina paase mi levelinga at ne Moroa la do luvuttadi gamasa xopla tuvuttadi kopmen dina nunu, dina vubeles ukeneng, nedi dinaba ronga xibis mo levelinga nedi di ronga i. La mo levelinga nedi di ronga i, naba vuk gili lodoxoma atdi, \v 25 \x * \xo 14:25 \xt Ais 45:14; Sak 8:23; Jo 4:19\x*la dinaba ven kibis levempanga xakapmek i nemen keneng at lorooro atnedi. At na mun i loklok dinaba xis tiktikbu la dina lok ngangao ri lotu saparap ne Moroa. La dina tong asu i do, “I ruturun tinotno, Moroa i nemen eburu minimi.” \s1 Loklok Ti Mumu Asu I // Xeneng At Lotu \p \v 26 \x * \xo 14:26 \xt 1 Ko 12:8-10; Ep 4:12\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Ti lox axap na levelinga rak a vara i xusu ana tong axasep nimi keretna. Do minat pot buru ri lotu, lara na ruuna loxompixan. Lara ri loklox ase mi levelinga at ne Moroa. La lara mi levelinga loklox axasep boro at ne Moroa, la lara ri levempapaase vetpes, la lara ri soxomus mo levempapaase vetpes. Na levempanga axap mina lox i xusu ti lox alolos limixin at lotu. \v 27 Do tentaba di lok do dina vaase mi levempapaase vetpes, nemen dita epaase at legeso xonaleng, ketla dina epangan asu. I lox avukat do tegepura xopla tavantun mene dina vaase. La tara vetpes bok naba ba gili mo levempapaase vetpes. \v 28 Ketla do xopmen tara go i nemen kusu ti soxomus lavasuun ap mo levelinga, i lox avukat do, mo laradi i paase mi levempapaase vetpes, nat kis atnaasan la ni na emaangun pilo mene mi ne Moroa. \p \v 29 \x * \xo 14:29 \xt Gu 17:11; 1 Ts 5:21\x*Legepura xopla lavantun mo dira gagas pam kusu dina vaase asu levelinga at ne Moroa, la lentaba vetpes dinat kis atnaasan la dina ila mumu mo levelinga do ni levelinga ruturun pam at ne Moroa xopla xopmen. \v 30 Ketla do tara go it kis ap mo lixitkis buru i lok ka tevelinga boro at ne Moroa, mo lara i paase, neni na vamngus be. \v 31 Ixo epovo do nemi axap mina vaase asu levelinga at ne Moroa at legeso xonaleng. Mina epangan asu xusu nemi axap mina elox ase la mina elok tooro ela. \v 32 La nedi di ruuna laramtaba ri paase asu levelinga at ne Moroa dina lok tatao avukar i, \v 33 la kerepmo lotu atnimi nabak sixit nunuan. Mina lox i xuren mila ne Moroa ga xuruse kaka dik kopmen do rik lox angtang gamasa. Ketla ni ga xuruse kaka dik kusu lotu atdik nabak sixit nunuan, atla neni ne Moroa at limila. \p To at laraogu lotu at limixin at ne Moroa, \v 34 \x * \xo 14:34 \xt 1 Ko 11:3; 1 Ti 2:12; Ta 2:5\x*lavakin dinat kis pilo ro xeneng at levempotpot buru at lotu. Kopmen nak mokso ridi do dina paase. La di noxo gomgonga, kerekngan Laulis Linga at ne Moses i tong i. \v 35 Mo do lavakin di vara i xusu dinaklen ka tavanga, i lox avukat do dina sue be lavatlok atdi min to at laraogu atdi. Lavanga mamangan aleng do latkin na vaase kaxat to xeneng at lovotpot buru at lotu. \p \v 36 Kereva, levelinga at ne Moroa ga vas kaxat medom atnimi? Kopmen. Kereva, nemi xusuk miga lok kaka levelinga at ne Moroa? Kopmen. \p \v 37 \x * \xo 14:37 \xt 1 Jo 4:6\x*Mo do tara i doxoma i do neni laradi vavang at ne Moroa xopla i ruuna laramtaba at Loroonan Kaala, neni na ven kisiv i do na levelinga rak nia a malagan i, ni levelinga lolos at Leeme Silok. \v 38 Ketla do xopmen dina ven kisiv i do na levelinga rak boro at ne Moroa, nemen mita ronga res at levelinga ren. \p \v 39 Kuren la luvutnetak mi luvurinuk, lebelen nimi na ngaongao xusu mina paase asu levelinga at ne Moroa, ketla nemen mita rupe tara i ruuna laramtaba xusu ti paase mi levempapaase vetpes. \v 40 \x * \xo 14:40 \xt Kl 2:5\x*Ketla levempanga axap minak lox i mi lomokmokso xusu lotu nak sixit nunuan. \c 15 \s1 Karisito Ga Roo Xat Pam At Lanmet \p \v 1 Luvutnetak mi luvurinuk. A vara i do mina doma amlong ti nom Lagale Lavavang, nenia aga vavang min tinimi. Miga siam ka i la lununu atnimi ga ru alolos teren. \v 2 Mo do lununu atnimi natmatkun teren, minaba lok ka lorooro ren. Ket do kopmen mina nunu at levelinga xerekngan nia aga vavang min, lununu atnimi naba lok ngan lavanga gamasa. \p \v 3 \x * \xo 15:3 \xt Ais 53:8-9\x*Nia aga raba nemi mi levelinga nia aga lok kaka i boro at ne Karisito. Mo levelinga ga lok keretna. Karisito ga uu xorop ti loklok kakapmek atdik ngan Lovoang Kaala i tong i. \v 4 \x * \xo 15:4 \xt Mt 12:40; Gu 2:24-32\x*La digak mir i, la at laaleng sepsev avantun ni ga roo xat amlong manga, kerekngan Lovoang Kaala i tong i. \v 5 \x * \xo 15:5 \xt Lu 24:34; Mt 28:16-17\x*La ni ga ru asuvos ti ne Pita la melemu rinedi lasangaun mi legepura luvuttadi vavang. \v 6 La melemu bok neni ga ru asuvos tinedi lavalimo sangaun kobot (500) mi lenep mixin diga nunu ren. Lentaba atdi digara met pam ketla buaang atnedi move di rooro. \v 7 \x * \xo 15:7 \xt Lu 24:50\x*La melemu neni ga ru asuvos ti ne Jems la tinedi bok luvuttadi vavang axap. \v 8 \x * \xo 15:8 \xt Gu 9:3-6; 1 Ko 9:1\x*Melemu rinotno ni ga vor asuvos ba ria ngan ta laxadede nenen i visik kubun i. \p \v 9 \x * \xo 15:9 \xt Ep 3:8; 1 Ti 1:15\x*La nenia a lok ngan laradi mumupit maxopok atnedi luvuttadi vavang. Kopmen ana epovo xusu limixin dina tong ia do laradi vavang, mila nia agap sev asongot limixin nunu at ne Moroa. \v 10 \x * \xo 15:10 \xt Gu 8:3; 2 Ko 6:1; 11:5,23\x*Ketla ne Moroa ga lox asuusu langsangan letaba nabalamu ren tia la ni ga lox amaxar ia, i ngan ta laradi vavang. La maxeneng at na letaba nabalamu ni ga raba ia min, laxampanga nunuan gara ravasu at lorooro rak, i ngan aga gugu lolos tinotno rinedi lentaba luvuttadi vavang. Ketla xopmen lolos tarak na nia aga gugu min, ketla letaba nabalamu at ne Moroa mo ga lox ia xusu a epovo ana gugu lolos. \v 11 Kuren la kopmen na lok petpes, dola nia aga vavang kopla luvuttadi vavang diga vavang tinimi. Nema axap maga vavang mene mi legesa vavang la na Lagale Lavavang pam nemi miga siam kaka i. \s1 Laxakatu Kaxat Amlong At Ne Karisito La Atnedik Bok \p \v 12 Lagale Lavavang maga vavang min tinimi dola, Moroa gara lox arooro xat amlong pam ne Karisito ri lorooro. Kuren la kopmen na ruturun i ngan ta i mo lentaba atnimi di tong i do limixin digara met pam, di noxo roo xat amlong. \v 13 Mo do i ruturun do limixin di met la di noxo xatu kaxat amlong ti lorooro, i ven ngan tai do ne Moroa goxo lox arooro amlong ne Karisito. \v 14 La mo do ne Karisito goxo roo xat amlong at lanmet, kopmen tavasuun tinotno ren kusu mana vavang tinimi la lununu bok atnimi ba lok ngan lavanga gamasa. \v 15 \x * \xo 15:15 \xt Gu 1:22; 4:33; 5:32\x*La mavana at nai, i ven ngan ta i do maga xarang taba ne Moroa do neni ga lox arooro amlong ne Karisito basinge lanmet. Mila do i ruturun do limixin diga met pam di noxo roo xat amlong ti lorooro, i lox asuusu i do ne Moroa bok goxo lox arooro xat amlong ne Karisito. \v 16 Do xopmen taxakatu kaxat amlong, ne Karisito bok kopmen gi toxo roo amlong. \v 17 La do ne Karisito xopmen goxo roo amlong, lununu atnimi keneng at ne Karisito xopmen na ruturun. La laxakapmek atnimi move ik lok, ne Moroa xovisi na doxoma xepe i. \v 18 La tinedi bok diga met mi lununu atnedi at ne Karisito, nedi bok diba seeve, do laxakatu amlong at ne Karisito xopmen na ruturun. \v 19 La mo do lodoxoma voovo atdik ti ne Karisito at na mun lorooro la kopmen ti lorooro melemu, i epovo do limixin dina lox asuusu langsangan lebelen tuntun tinedik. \p \v 20 \x * \xo 15:20 \xt Kl 1:18\x*Ketla at na levenaleng, na levelinga i ruturun tinotno, Karisito gara roo xat amlong pam at lanmet ngan livipisik avot tinedi dinaba roo xat amlong. La kerepmo maklen tinotno i do mo limixin nunu diga met pam, dinaba roo xat amlong bok. \v 21 \x * \xo 15:21 \xt Ro 5:12,18\x*Lanmet ga vot ti nai lavatbung menemen mumu mene legesa radi. Kuren la lorooro xat amlong bok atnedi digara met pam i vasuun mun at ne Karisito, \v 22 mila keneng mun at laxakapmek at ne Adam ga raba avolo dik min. Kuren la lanmet ga vubeles mu limixin axap. La keneng at lixitkis esogo atdik mi ne Karisito, limixin axap di nunu, do dina met, dinaba roo xat amlong. \v 23 \x * \xo 15:23 \xt 1 Ts 4:16; Li 20:5\x*Ketla nedi getgesara dinaba roo xat amlong at levengkonaleng axa atdi. Avot tinotno ne Karisito ga xatu kaxat amlong, la at laaleng neni namlong ude xopok, nedi ba mo limixin digara met pam mi lununu atdi xeneng at ne Karisito, dinaba roo xat amlong. \p \v 24 La melemu ba, laxavaxap at na lavatbung menemen naba vot. Karisito naba ruuna lolos mavana at levelolos atnedi luvuttadi amgomgo, labaroonan kapmek, la lavaeme silok axap diga sok tixirixes ne Moroa. La neni naba raba avolo ba Linintoo ren ti ne Moroa ne temen. \v 25 \x * \xo 15:25 \xt Mt 22:44\x*Karisito naba nemen ngan Lamgomgo se ne Moroa naba sev asi axap nedi dit kis munepen min la na lok li di maxopok at luxangkedek at ne Karisito. \v 26 \x * \xo 15:26 \xt Li 20:14; 21:4\x*Moroa naba lok kepe be nedi axap la melemu ni na lok kepe axap ba lanmet. \v 27 \x * \xo 15:27 \xt Sam 8:6\x*I ngan Lovoang Kaala i tong i do, “Moroa ga lok katling di xusu dinam gomgonga levempanga axap neni ga rudum li i.” Kopmen na ruturun do ne Moroa i nemen maxopok at ne Karisito, ketla ne Moroa ga lok li levempanga axap maxopok at ne Karisito. Na i xasep tinotno. \v 28 Do levempanga axap ne Moroa na lok li i maxopok at loklok tatao at ne Karisito, melemu ne Karisito, nitna naba lok li i maxopok at ne Moroa. Karisito ga lok li levempanga axap maxopok teren la ne Moroa nabak lok tatao axap mavana atdi. \p \v 29 Dola xopmen taxakatu kaxat amlong, kopmen tavasuun teren kusu nemi mik lok ka lesep susu ridi limixin digara met pam. Do labarongan di noxo roo xat amlong, na loklok atnimi noxo lok tooro di. \v 30 \x * \xo 15:30 \xt Ro 8:36\x*La kereva ba nema. Do xopmen taxakatu kaxat amlong, tila ba nema ma nemen keneng at losongsongot mumu lugugu at ne Moroa at levenaleng axap? \v 31 Luvutnetak mi luvurinuk. At levenaleng axap nia a vekip tangarang mi limixin dik lok do dinap sev amer ia. La a lok momo rinotno atla nemi mi nunu saparap ne Iesu Karisito, Leeme Silok atnedik. La na lomomo i sok lodoxoma rak kusu ana tong asu i na levelinga rinemi. \v 32 \x * \xo 15:32 \xt 2 Ko 4:10-11; Lu 12:19-20\x*La do xopmen taxakatu kaxat amlong, kopmen tavasuun teren do agara esep eburu vam mi levempanga esep mi lavanuet kangkedek atdi ro Epesas. La do labarongan di noxo roo xat amlong, nenia aba ke xepe lugugu at ne Moroa la aba mumu asu loklok di tong i xeretna, \q1 “Ata anan la ata inin mila dik ataba met soso mun.” \rq Ais 22:13\rq* \p \v 33 Mina lok tatao nimi xusu tara noxo sar asoogong nimi ri laxakapmek kerepmo. La mina xasep do limixin kakapmek diba lok kapmek luruptuvuk nunuan atnimi. \v 34 \x * \xo 15:34 \xt Ro 13:11; Gu 26:8; 1 Ko 6:5\x*Minamlong ti levendoxoma nunuan atnimi la mina xap basinge leveloklok kakapmek atnimi, mila lentaba atnimi xopmen dina xasep nunuan at loklok at ne Moroa. A vaase i na xusu minaba mangan. \s1 Loklok Ti Labantuxu Maxat At Lanmet \p \v 35 \x * \xo 15:35 \xt Jo 12:24\x*Ketla tentaba diba sue, “Labarongan dinaba roo xat ti lorooro xereva? Labantuxu salai dinaba ruuna xaka i?” \v 36 Nemi laxampanga rangtangku. Do tara itlo liit panga ro at laxangka, noxo suu xat soso do xovisi na mang. \v 37 La lavanga utlo li i at laxangka, ni liit panga gamasa mene nga, at lavatpiao, kopla tevempanga vetpes. Kopmen unatlo axap nom luuna xusu naba suu xat. \v 38 \x * \xo 15:38 \xt Lur 1:11\x*La ne Moroa xa ik lok katling mo liit kusu na suu ngan lodoxoma ren ti mo liit panga. La neni xa ik lox asuusu mo liit naba suu ngan luuna axa ap mo liit. \p \v 39 Labantuxu at levempanga axap di rooro xopmen dina epovo. Laradi i ruuna labantuxu vetpes, la levempanga mi lavanuet kangkedek i lok petpes la ti lavapixa i lok petpes la ti lenmat i lok petpes. \p \v 40 La levempanga di nemen to vana at laxalibet, di lok petpes ti levempanga mede xopok. Levereven ap mo levempanga boro vana at laxalibet i lok petpes ti levereven at levempanga at na lavatkangka. \v 41 Levereven at laxangking i lok petpes, la lagaaling levereven petpes teren, larapenti levereven petpes la kantubu at nom larapenti, lentaba i lok petpes bok. \p \v 42 Naba lok mun kuren do nedi digara met pam, dina roo xat amlong ti lorooro. Do dik mit lorongan, neni i mau. Do i roo xat, neni xopmen na mau bok ba. \v 43 \x * \xo 15:43 \xt Pl 3:20-21\x*Do dik mir i, neni i ven kapmek. La do neni i roo xat, neni naba ven avukat tinotno la na lolos. \v 44 Do dik mir i, neni labantuxu mene. La do na roo xat, ni labantuxu maxat boro at Loroonan Kaala. Nedik di ruuna labantuxu at na lavatbung menemen, kuren la i epovo bok do ata ruuna ka labantuxu maxat boro at Loroonan Kaala. \p \v 45 \x * \xo 15:45 \xt Lur 2:7; Jo 6:63; 2 Ko 3:6,17\x*I lok ngan Lovoang Kaala i tong i do, “Laradi avot ne Adam, ne Moroa ga rudum li i ngan laradi rooro.” Ketla ne Adam mumu pit, neni ne Karisito, im taba lorooro at loroonan kusu tidik. \v 46 Kopmen loroonan nam gomgo avot, ketla labantuxu avot la melemu ba loroonan. \v 47 \x * \xo 15:47 \xt Lur 2:7\x*La ne Adam, ne Moroa ga rudum li i mi laxakup at laxangka, ketla ne Karisito, neni ga si boro vana at laxalibet. \v 48 Nedik diga ruuna ka labantuxu ne Moroa ga rudum i mi laxangka ngan laradi avot ne Adam. La dik atanaba ruuna ka bok labantuxu ngan at ne Karisito, ni ga si min boro vana at laxalibet. \v 49 La dik ataga ruuna ka labantuxu at laradi at na lavatkangka. La melemu levereven at labantuxu maxat atdik naba lok ngan levereven at labantuxu at laradi ga si boro vana at laxalibet. \p \v 50 \x * \xo 15:50 \xt 1 Ko 6:13\x*Luvutnetak mi luvurinuk. Nia a tong tuturun i do labantuxu atdik at na lorooro xopok, kopmen na epovo ri vubeles at Linintoo at ne Moroa. La levempanga i mau, kopmen na epovo xusu na lok ka tenep at lorooro avolo. \p \v 51-52 \x * \xo 15:51-52 \xt 1 Ts 4:15-17\x*\x * \xo 15:51-52 \xt Mt 24:31\x*Mina ronga avukat na levelinga ga nemen alipe. Buaang atnedik kovisi di noxo met, ketla do laangelo na mas luru xusu ti lok katling laxavaxap at na lavatbung menemen, soso ap mo mun loxonaleng nedik atanaba unus. Naba lok soso mun ngan ta do laradi i vamsi, mila do dina mas luru, labarongan axap dinaba roo xat la kopmen di noxo met bok ba la nedik axap atanaba unus. \v 53 \x * \xo 15:53 \xt 2 Ko 5:4\x*Labantuxu do i mau, ni naba ngan ta labantuxu xopmen na mau. La labantuxu i epovo na met, ni naba milik ngan ta labantuxu ixo epovo na met. \v 54 La mo do levempanga na ravasu xerepmo, la lolos at lorooro na sev asi lolos at lanmet, neni na lavanga naba lox asoorun levelinga at Lovoang Kaala i lok keretna, \q1 “Dira vas asi axap tinotno vam lanmet.” \rq Ais 25:8\rq* \m La i lok bok, \q1 \v 55 “Moroa ga lox axap pam lanmet la ga lok kepe lolos teren tik lox asongot la ti lok lainbulu.” \rq Ose 13:14\rq* \m \v 56 \x * \xo 15:56 \xt Ro 6:14; 7:13\x*Lanmet i lok ka lolos tik lox asongot limixin boro at laxakapmek, la laxakapmek i lok ka lolos boro at Laulis Linga. \v 57 Ketla ata emi asu mi ne Moroa mila neni ga raba dik mi lorooro la ga lok pes lanmarat at lanmet basinge dik. Ni ga lox i na xeneng at Leeme Silok atdik ne Iesu Karisito. \p \v 58 \x * \xo 15:58 \xt 2 Let 15:7; Li 14:13\x*Kuren la luvutnetak mi luvurinuk orong, mina tu atmatkun at levelinga at ne Moroa la nemen tara ta sar asoogong ka nimi basinge luruturun teren. Minak lox angtang amisik at leven gugu atnimi ri Leeme Silok, atla mikleklen i do leven gugu atnimi ri Leeme Silok, ni naba pisik avukat. \c 16 \s1 Levenetaba // Ri Luvuttadi Nunu \p \v 1 \x * \xo 16:1 \xt Ro 15:25-26; 2 Ko 8:1-9; Ga 2:10\x*Nanga a vara i do ana vaase rinimi mumu levempilas miga malagan axasep min tia xusu ti lok tooro limixin at ne Moroa di nemen to Judaia. Mina lox i ngan nia agara vaase vam i ri limixin at laraogu lotu ro at lenep silok Galesia xusu dibak lox i. \v 2 Amisik at levenaleng kaala nemi getgesara mina lili levempilas i epovo mina xape i. La mina gagas li i xuren, kusu nenia a noxo sing pilas atnimi ap mo laaleng nenia aba vot pasa nimi. \v 3 Melemu do nia ana vot, nenia aba riki tuvuttadi uto Jerusalem. La anaba malagan taba mo luvuttadi migara siam pam midi mi levelinga loklox axasep kusu tidi rip kip laramtaba atnimi. \v 4 Mo do nenia ana lok mulus tit pas ugo, nedi bok diba emu eburu minia. \s1 Levendoxoma Ali At Ne Pol Kusu Ti Lempatpas Teren \p \v 5 \x * \xo 16:5 \xt Gu 19:21\x*Nia aba vot pasa nimi melemu do nenia anat pas keneng at lenep silok Masadonia ketla a noxo nemen abao go. \v 6 \x * \xo 16:6 \xt Ro 15:24; Ta 3:12\x*Agut aba nemen eburu minimi go at tentaba teven gaaling, kopla at leven gaaling axap at lamdut kusu nemi miba lok tooro ia at lavatpas tarak dom at levengkot salai nia anat pas teren. \v 7 \x * \xo 16:7 \xt Gu 18:21\x*Axo vara i do ana vot pasa nimi monga la ana nemen eburu minimi at tentaba tevenaleng mene. A doxoma i do aba nemen eburu minimi at tentaba teven gaaling abao, mo do Leeme Silok na siam. \p \v 8 Ketla nia anaba nemen nade Epesas se at laaleng at la Pentikos, \v 9 \x * \xo 16:9 \xt Gu 19:8-10; 2 Ko 2:12; Kl 4:3; Li 3:8\x*mila langas ira rem suang pam tia ri lok leven gugu silok ketla buaang bok limixin di rupe lugugu rak. \p \v 10 \x * \xo 16:10 \xt 1 Ko 4:17\x*Mo do ne Timoti na vot pasa nimi, i lox avukat do mina seega rangarang i, mila neni mo ik lok lugugu at Leeme Silok, kerekngan mun ia. \v 11 \x * \xo 16:11 \xt 1 Ti 4:12\x*Nemen gat tara na lox abulubun kepe i, ketla mina lok tooro i xusu ti lok mo lavatpas teren keneng at lenmila, kusu neni nabamlong bok ude saparav ia. La a doxoma i do neni nabamlong eburu midi luvuttadi nunu. \p \v 12 \x * \xo 16:12 \xt 1 Ko 1:12; 3:6\x*Ti neton nedik ne Apolos. A sing alolos i xusu naba vot pasa nimi eburu midi lentaba luvuttadi nunu. Ketla neni i xopara rinotno xusu ni mo nat pas ta. Do tevenaleng na sepmus tin, neni nabat pas. \s1 Levelinga Loklox Alolos \p \v 13 \x * \xo 16:13 \xt Sam 31:24; Ep 6:10\x*Mina lok tatao avukat amisik lorooro atnimi. Mina tu tuxuruxun at lununu atnimi la nemen mita marat. \v 14 At lorooro axap atnimi mina lox asuusu labalamu. \p \v 15 \x * \xo 16:15 \xt Ro 16:5; 1 Ko 1:16\x*Miklen ne Stiven midi loxoetemen, nedi avot diga lok ka lorooro maxat to Grik, la nedi xa diga raba axap pam di ri lugugu at ne Moroa xantubu at limixin teren. La a sing nimi, luvutnetak mi luvurinuk, \v 16 \x * \xo 16:16 \xt 1 Ts 5:12\x*kusu mina mumu asu levelinga at luvuttadi xerepmo, la atnedi bok di gugu eburu midi. \p \v 17 A momo ri lovotpot at ne Stiven la ne Potunatas, la ne Akaikas boro atnimi e, mila dira ru katling pam nimi. \v 18 \x * \xo 16:18 \xt Pl 2:29\x*La dira lox axis saga labalak kerekngan ta diga lox axis saga lebelen nimi. Luvuttadi xeretna mina lok ngangao aleng atdi. \s1 Levelinga Loklox Axap \p \v 19 \x * \xo 16:19 \xt 2 Ti 1:15; Gu 18:2,18,26; Ro 16:5\x*Limixin nunu at laraogu lotu xeneng at lenep silok Asia, di lox aonon lomomo atdi saparap nimi. Akuila la ne Pirikila la limixin nunu dit pot buru amisik to at loogu atdu, di lox aonon bok lomomo atdi. \v 20 \x * \xo 16:20 \xt Ro 16:16; 2 Ko 13:12\x*La nedi axap bok luvutnetak nade at laasen at ne Karisito di lox aonon bok lomomo atdi. Mina eseega rangarang mi lenetnes i xaala. \p \v 21 \x * \xo 16:21 \xt Kl 4:18; 2 Ts 3:17\x*Nenia axa ne Pol a malagan i na mi lakngak akmokso. Lavapaase momo rinimi.\f * \fr 16:21 \ft Pol ga sok mene na lavapaase momo, la lara vetpes ga malagan levelinga keneng at na lovoang, ne Pol ga vaase i min.\f* \p \v 22 \x * \xo 16:22 \xt Ga 1:8-9\x*Do nege xopmen na vavara aleng Leeme Silok atdik, lasaxaek na mu asu i. \p Leeme Silok atnema, ude u. \p \v 23 Letaba nabalamu at Leeme Silok atdik ne Iesu na nemen eburu minimi. \p \v 24 Labalamu rak nak lok eburu minemi axap keneng at laasen at ne Iesu Karisito. I ruturun.