\id TIT - Bargam NT [mlp] -Papua New Guinea 2001 (web edition -2012 bd) 
\h Taitus 
\toc1 Sansandek Pol in Taitus amen mar tonan lahta 
\toc2 Taitus 
\toc3 Ta 
\mt1 Taitus  
\mt2 o  
\mt2 Sansandek Pol in Taitus amen mar tonan lahta  
\imt1 Gamuk ameb lehaqta  
\ip Taitus in Juda mat a haiqta. Teq in Yesus anan helmo tihaqan Pol in waqim inaq on mataw en ta asor Juda a haiqta na gigo hib Yesus ago kabiy tiqem yaqay. Kam araqab uliq Jerusalem-ub Aposel in humab ayahta araq emsa Pol in Taitus waqim inaq humab nab lehiyta (Aposel 15.2). Teq Pol ame gigermo Taitus eman in uliq Korin-ib kabiy emnan lahmo. (2 Korin 7.6-7; 8.6, 16). Teq in giger kabiy emad luwim le nud Krit-ib gwahtiqim in Yesus awagamun dimunta gibilenim teq in saw nab Yesus ago on mataw gidauhan asor gilulin eman tugwahtiqiy.  
\ip Gwahtiqan teq nud Krit-ib kabiy na a hi hiqiysamo Pol in Taitus hulosan nab ossa in saw araqab tilah. Lehim in uliq araqab tuqosad teq in Taitus amen sansandek ka mar tonim Taitus in kabiy asor usaq na emid hiqiy bugdaq haqad in bulon. Bulonim in bilam, Taitus ham, ni nab osad kwaziqmo ya nibilenta nazaqmo ni uliq bunmo leheq mataw danmebta Yesus ago on mataw giwamuz daqayta na ni gitowun emid osiy ham. Teq ni ninad em hasadmo mataw dimdimunta suleq katiyta bayid woqdaqta naqmo amatawun ni gibiy kemad ni gitowun em ham. Haqad in bilam, Ninmo nihol anononmo wamuzad teq ni Yesus ago on mataw na bunmo ginad enqenunsa in dante titnonta na muzad akabiyan emad osiy ham.  
\c 1  
\ms1 Taitus in Yesus ago on mataw nud Krit-ib osayta na gilumsihad gigo daq wastitaysa in ginad helmo haqayta na awaz meqniyan  
\p
\v 1 Yaqmo Pol, ya God ago kabibiy mat teq ya Yesus Krais ago Aposel-mo. Ya God ago on mataw in gilumim aholyon giwamta na gilumsihsa in gigo ginad helta na awaz timeqniydaq haqad in ya iqeman ya in ago kabiy ka emaiqta. Teq ya God ago gamuk helta na on mataw gibilensa in ginad em hasad God ago daq dimdimunta naqmo emad os daqay haqad in kabiy kab ya iqamta.  
\v 2 Iqeman ya God ago on mataw na gimen kabiy emsa in God anan helmo haqad in os dimunta kuluwa-kuluwmo os daqayta na amen emad tuqosayta. Kwaziq diqmo God in og ka eman a hi gwahtiqsamo in ago on mataw os dimunta na negnan hel diqmo bilamta. Ad in a hi katiyaqta.  
\v 3 God I Gilumsihim Giwaqaqta na in nazaq bilaqim teq abeb kam inmo anad usta nabmo in ya iwaqim ibenab kabiy eman ya in ago gamuk na waqim bilaqsa ulal tiqiyaq.   
\p
\v 4 Taitus, ya sansandek ka ninmen eman nawa lehaq. Ya inad Krais anan helmo haqaiqta nazaq ni ninad usaqmo. Nazaq iyan ni yaqgo amunmo diq.  
\p I Gimam God teq in atatin Krais Yesus i gilumsihim giwamta amatin na inaq in gigem dimunta nigsa ni nigem midemeqmo usan.   
\s1 Taitus in mataw dimdimunta gitowun emid in Yesus ago on mataw giwamuzad os daqay  
\p
\v 5 Ari ya kabiy asor liqabmo hulosan usaqta na ni emid hiqiy bugdaq haqad ya nihulosan ni nud Krit-ib nawa osaq. Ni nab osad kwaziqmo ya nibilenta nazaqmo ni uliq bunmo leheq mataw danmebta Yesus ago on mataw giwamuz daqayta na gitowun emid osiy.  
\v 6 Teq ni mataw kazaqta gibiyad giwaq. In gibin dimunta mataw gimeb usaqta. Teq in aw tuwaqim inaq osad in ta mat araq ago aw inaq a hi luwayta. Ad in gigo onmin Krais anan helmo haqad in daq hihiq a hi emad teq in ginenmaman giqez a hi othasaytamo.   
\p
\v 7 Ni ninad em. Mat Yesus ago on mataw giwamuzaqta na in God-mo ago kabiy emaqta. Nazaq iyan ni mat abin dimunta on mataw gimeb usaqta naqmo ni waqid in Yesus ago on mataw giwamuzan. Mat ni waqdaqta na in yaqmo ag haqad ago on mataw gamuk atoranmo a hi gibilenaqta. Ad in agem hidmo a hi meqniyaqta. In yuw atoranta a hi uluwaqta teq in mataw haresmo a hi ginolaqta. Ad in mani kabemmo waqeq tuwal emgo anad a hi emaqtamo.  
\v 8 Mat na mataw in ago bitab bolsa in gilowan tonaqta. Ad in God ago daq dimdimunta naqmo emnan anad bilaqaqta. In mat anad em hasaqta teq in ago daq titnonta. In God anadin diq emad worworim osaqta.  
\v 9 Teq in God ago gamuk asuleqin helta i Aposel gigo hib wamta naqmo in waz naqmo hiqiyaqta. Mat nazaqta in Yesus ago on mataw God ago suleq dimunta negsa in gigem zaway tiqiy daqayta. Teq in mataw God ago suleq geg ugayta na giqez amenin emsa in giqez tihiqiy daqaymo.   
\s1 Nud Krit-ib mataw kabemmo in mataw gigo ginad helta na meqin tonayta  
\p
\v 10 Ni mataw dimdimunta nazaqta gitowun emid in uliq-uliqgo osad teq in Yesus ago on mataw giwamuzad osiy. Na ezaqgo mataw nabta kabemmo in nan dimunta a hi huritayta. In nan haresmo alulin haiqta bilaqad teq in mataw kat negayta. Mataw na gilikmanib Juda asor in daq nagan ayahmo emayta.  
\v 11 Mataw na in on mataw gigo mani hureqad in daq hi emnanta naqmo asuleqin gibilenayta. Gibilenad in mataw asor gigo aw amun nenaqmo giwazbalsa in gigo os timeqniyaqta. Nazaq iyan ni mataw na gidanin qwaysa in giqez hiqiyiy.   
\p
\v 12 Kwaziqmo Krit gigo mat araq anad awaz meqinta inmo ago on mataw gilum kemim ginan kazaq bilam, Mataw Krit-ibta gimileq meqinta ham. In meqin diqta bilaqne karuw kwasikta ginaq amugnaqta nazaq nog iyim in kabiy haiqmo osad didaq neq naqmo ago in ginad emayta ham.  
\v 13 Gamuk nawa na in helmo diq. Nazaq iyan ni mataw na ginadad nan awaz meqinta gibilen. Gibilensa in God ago suleq helta naqmo hurit kemiy.  
\v 14 Hurit kemeq in Juda gigo wagam samanta amo amo nagan hi huritiy. Ad mataw ta asor God ago gamuk helta gileh ugad in ginadib gunun amo amo emsa in hi muziniymo.  
\v 15 On mataw God ameb gigem anumlan haiqmo osayta na in didaq nagah bunmo wazsa in abusirinan hiqiysa in neqayta. Ari on mataw gimugan meqniyim ussa in Krais anan helmo a hi haqayta na in didaq nagah bunmo wazsa abusirinan inaq iyaqta. Na ezaqgo mataw na ginad gigem inaqmo God ameb meqniyim usaqta na ago.  
\v 16 Mataw naqanta in giqezabmo bilaqay, I God ago tuhurit haqayta. Teq in daqdaq emsa i gibiyad ginad emauq, Mataw ko God gileh ugim osayta haqauq. Mataw na God ago nan othasad in daq araq dimunta emgo biyab a hi iysa God in gibiyad ame a hikidik bilaqaq.   
\c 2  
\s1 On mataw aseseqta in God anad muzinad daq dimunta emiy  
\p
\v 1 Ari ninmo teq suleq dimunta God ago gamuk helta inaq riranta naqmo ni bilaq.  
\v 2 Bilaqad ni mataw aseseqta gibilenid in worworeqmo osad yuw atoranta hi uluwiy. Ad in gihol anononmo wamuzad in God ago gamuk hurit kemeq ginad em hasiy. Ad in on mataw ginan ginad bilaqsa in afaqan sorad gituw hi hiqiyan.   
\p
\v 3 Teq ni on aseseqta gibilenid in luw os dimunta God anan anad bilaqaqta naqmo muzinad in mataw gibun ban nan meqmeqinta hi bilaqiy. Teq in wain ayun ayahmo uluwsa ginad hi wamuzan. Ad in daq dimdimunta emgo adan on mataw bunmo giqisihuniy.  
\v 4 Giqisihunad in on baras-barasta mat mutur waqiyta na gilumsihad in giholib daq dimdimunta usaqta na asuleqin on barasta na gibilensa in nazaqmo emad osiy. Osad in gidugniz gigo onmin nenaq gilowan tongo hurit kemiy.  
\v 5 Hurit kemad in gihol anononmo wamuzad in aw silumta nog hi iyiy. In haresmo hi luwad in gigo bit teq in gigo mat amun nenaq giwamuziy. Ad in gidugniz giqez huritad gihaqenib osiy. On aseseqta na in nazaq on baras-barasta gibilensa teq mataw God geg ugayta na in God ago gamuk bilawungo adanin haiq tiqiy daqay.   
\s1 Taitus in mataw minminta daq dimdimunta giqisihundaq  
\p
\v 6 Ad nazaqmo ni mataw minminta ginad wazid eraqsa in gimo gihol anononmo wamuziy.  
\v 7 Ad ni ningo daq dimdimunta giqisihunsa in nibiyad nazaqmo emiymo. Teq ni on mataw suleq negad nan katiyta inaqmo hi gibilenad ni on mataw gimeb mat nihol akamolmolin inaqta nog hi iy.  
\v 8 Kam bunmo ni ninad em haseq suleq heltaqmo gibilen. Ni nazaq emsa teq ningo bab in ningo nan na bayid woqgo biyab a hi iy daqay. Ad in gimebay woqsa in i gigilehunan bilaqgo adanteqin haiq tiqiy daqaymo.   
\s1 Kabibiy mataw in gigo aseseqta giqez hurit daqay  
\p
\v 9 Ni kabibiy mataw samanta gibilenid in gihol wazid woqsa in gigo aseseqta giqez huritiy. Huritad in kabiy bunmo dimunmo emsa in gigo aseseqta gigem dimniyan. Teq in gigo aseseqta kabiy agamukan gibilensa in amenin emad hi othasiy.  
\v 10 Ad in gigo aseseqta gigo nagah hi rin toniymo. Kabibiy mataw na in gigo aseseqta giqez huritad kabiy anononmo emsa in gigo aseseqta na in ginan ginad diq tibilaqdaq. Sa on mataw bunmo in gibiyad in i gigo God I Gilumsihaqta na ago suleq huritnan ginad tibilaqdaqmo.   
\s1 I God ago daq dimdimunta na muzinad i Krais muleqeq ta boldaqta na baq tuneq osuq  
\p
\v 11 I ginad emuq. God in on mataw bunmo agem dimunta negad in gilumsiheq ta giwaqgo adanteqin tuwastitay. Wastitayan dante na ulalabmo tugwahtiqim usaq.  
\v 12 Ussa dante na agamukan i ginad wastitaysa i God gileh ugyauqta na hulosad i ginad dimunta tiqemauq. Ad i og ka ago daq gihol bilaqaqta na hulosad i dan titnonta na tumuzinauq. Helmo muran i og kab on mataw nan a hi huritayta gilikmanib osauqta. Teq God dante dimunta na i giqisihunsa i ahol waqad i gihol wamuzad teq i daq dimdimunta God anan anad bilaqaqta naqmo i emad luwauqta.  
\v 13 I nazaq God anad muzinad Yesus Krais muleqeq ta boldaqta na amen emad i ginad dimniysa osauqta. Yesus Krais-mo in i gigo God Awaz Meqinta teq in i gilumsiheq ta giwaqdaqta. In teq ulalabmo ahol abalawun anuwan diqta na oysa bo tugwahtiqdaq.  
\v 14 Inmo i gimen ahol nog hulosim momta. In moqeq ahol naw nog emeq in i gizayid i daq meqinta ahaqenib a ta hi osam haqad in daq na amta. Teq in i gibusirinan suholid hiqiyid i in ago on matawmo diq iyeq giholtuw bulad daq dimdimunta emad osamta haqad in i gilumsihim aholyon giwamta.   
\p
\v 15 Kam bunmo ni gamuk nawa na ningo on mataw gibilen. Gibilenad ni in ginad wazid eraqsa in gamuk na muziniy. Ad ni on mataw nan othasayta na ginadsa in ginad buliyiy. Ni mat nibin inaq nog iyeq mataw atoranmo gibilensa teq in ni nibilawunad ninan amun a hi bilaq daqay.   
\c 3  
\s1 God i gidimun tonan iyan i in anad muzinad daq dimuntaqmo emuq  
\p
\v 1 Ni ningo on mataw gibilensa in mataw marorta teq gavman gigo aseseqta bunmo gihaqenib iyeq osad nan huritiy. Ad in kabiy dimunta emgo gihol wastitayeqmo osiy.  
\v 2 Osad in an agilehunan hi bilaqad in gamukib an hi mugiy. Kam bunmo in tok nemeq osad in on mataw bunmo gidimun toniy.   
\p
\v 3 Ni ninad em. Kwaziqmo i inaqmo ginad dimunta haiqgam iyan i nan othasad osyauqta. Ossa mataw kat igsa i God ago dan titnonta na huloseq dante haresmo muzyauqta. I giholmo in i ginad wamuzsa i bunmo daq hares emad an gihar ugyauqta. Sa mataw i ginan ginad a hi bilaqsa ta igmo an agem meqinta ugyauqtamo.   
\p
\v 4 I nazaq meqin diqta iyim ossa God I Gilumsihaqta na agem dimunta igad in i ginan anad bilam. Anad bilaqsa in i gimen dante dimunta amta na eman ulalab i gimeb gwahtiqsa i ahol tuwaw.  
\v 5 Ahol waqsa God in dante nabmo i gilumsihim tigiwam. Teq i daq dimdimunta emsa in i gibiyad agem dimunta igad gilumsihta nazaq a haiq. I mataw meqin diqta osta teq God anadibmo i ginan anad meqniysa in i gilumsihim giwamta. Giwaqim in i gimugan suhol nog iyan i on mataw muturta tiqiy. Ad in ago Bugaw Dimunta igan in bo i gilumsihan i gigo os buliyim muturta tiqiymo.  
\v 6 Yesus Krais-mo i gilumsihad gimen dante wastitayan God in ago Bugaw Dimunta na ayahmo wazbalan i giyon tihitim.  
\v 7 God anad in dante naqmo amalib i giwastitayid i in ameb on mataw titnonta iyeq osam haqad in nazaq i gilumsihta. In i gilumsihim giwaqan muran i os dimunta kuluwa-kuluwmo osamta na i giholyon waqgomo tiqiyim osad i ginad emauq, Helmo i tuwaqamta haqauq.  
\v 8 Gamuk nawa ya tinibilenta na in hel diqtaqmo.  
\p Teq ya inad ni tuteqmo gamuk nawa ya teko nibilenta na ningo on mataw gibilensa gamuk na in ginadib oy soqotan. Oy soqotsa ningo on mataw God anan helmo haqayta na in gituw hi hiqiysa in daq dimdimunta naqmo emad osiy. Na ezaqgo God ago daq dimdimunta naqmo in hel diqta teq in on mataw bunmo gilumsihaqta.  
\v 9 Teq mataw nan agadanta bilaqad an mugsa ni gilumsihad asor hi bilaq. Ad in gisesan giwagamun nagan ago an mugsa ni giholib hiqiyeq pesanmo tur. Ad mataw gihol husereq an baysa ni in giban diq em. Teq in God ago maror Moses bilamta na ago agamukan amikmikta anan an wadsa ni niqezmo hiqiyeq luw. Daq nawa an mugayta na in saman diqta. In i gilumsihid i kabiy araq dimunta a hi emamta.   
\p
\v 10 Teq mat araq Yesus ago on mataw gihusernan tonsa ni in adek wazeq bulon. Ari ni nime giger nazaq bulonid in a hi huritsa teq ni mat na aholib hiqiyad gileh ug.  
\v 11 Ni ninad em. Mat naqanta in dan titnonta tuhulosim in daq katiyta naqmo anan helmo haqad in daq meqinta ago kabibiy matmo tiqiyim osaqta. Mat naqanta ago daq meqinta naqmo in mat na ayon bilaqan in God ago faq waqgomo tiqiyim osaqta.   
\s1 Taitus boleq Pol ahol waqan  
\p
\v 12 Ari ya Artemas o Tikikus emid ningo hib lehid teq ni niwaz diq meqniyeq yaqgo hib bol, uliq Nikopolis haqayta nabmo. Ya inad emaiq, Kam meqinta urom atimun inaq bolsa ya uliq nabmo leheq teq tuqosdaiq haqaiq.  
\v 13 Teq mataw giger Senas mat midiyesin wazaqta na ayow Apolos inaq in ni nihuloseq lehsa ni gilowan tonad gilumsih. Gilumsihid in danib lehad nagah araq ago siqim hi iyiy.  
\v 14 Teq ni ningo on mataw na bunmo gibilenid in kabiy dimdimunta emad osiy. Osad in on mataw nagah osgota siqim diq iysa gibiyad in gimo gigo nagah amalib gilumsihiy. In daq nazaq emad teq in samanmo a hi ossa God ago kabiy gibenab usaqta na anon kabemmo tisorqendaq.   
\p
\v 15 Ari on mataw ya ginaq kawa osauqta ka in gigo zeq dimun eman ningo hib lehaq. Ad nazaqmo ni i gigo zeq dimun ka i giyogniz Yesus anan helmo haqad nawa osayta na gibilenmo.  
\p Ari God agem dimunta ne bunmo negsa ne osiy. Nawaqmo.