\id PHP Manambu NT Robin & Marva Farnsworth 19-Jan-2001,Clean-up edit by Ruth Burgett, 8/25/78, Tape 1229a 
\h PILIPAY 
\toc1 Pol Diki Sukwudil Maaj PILIPAY Tipa Kidiy Kristen Duw Takwak 
\toc2 PILIPAY 
\toc3 Pilipay 
\mt2 Pol Diki Sukwudil Maaj  
\mt1 PILIPAY  
\mt2 Tipa Kidiy Kristen Duw Takwak  
\c 1  
\p
\v 1 Wun Polawa Timotiy an Jisas Krais dikibir yawiy duw-abiran. An ki lapa nyig sukwuta adiy miyawa God dikidiy Pilipay tipa kidiyik, adiy Jisas Krais wukin patin tinadiy duw takwak. Awarab adiy God dikidiy duw takwaam van tikwanadiy duwawa adiy duw takwaam sugwiyaan kwurkwanadiy sapakwa nyanugwak ab.  
\v 2 Wun God nyanadi Asaywa nyanadi Yitaypika Duw Jisas Kraisak bas situwabir aw gwuraam sukwasukw kwurkuw, gwuradiy mawulaam sisuwbirik, kwusida-takaan tikwana mawul kwurgwurkik.   
\s1 Pol Godak bas sidid adiy Pilipay tipa kidiy Kristen duw takwak.  
\p
\v 3 Gwurak wukin kariya-tuwkib, wun Godak gwura danik tikuw titaay, wayapiy sikwatuwaad.  
\v 4 Wun Godak bas situwkikib gwuraam sugwiyaan kwurdikik, wun rakarak samasam tikwanadiwun.  
\v 5 Aw wun lakwukuw gwur wunaam sugwiyaan kwurgwura God diki Viyakita Maaj wasapwiy-wasapwiyik aal wun gwurak yatuwil nyab aw yaan kita, alik wun rakarak samasam tinadiwun a javik.  
\v 6 Aw wun mwiya mwiyab lakwutuwa adi gwuradiy mawulaam bas mwiya viyakita yawiy kwurdi God kip aal yawiy kwurjibir tikida aw yin aal Jisas Krais duw takwaam \it kotiy\it* ik kidi kupwaar sibinin dakida nyab.  
\v 7 Aal mwiyir tina wun atawa gwurak wuki-kwanadiwun. Aw wun gwurak mawul samasam yituwadiygwurik. Wun \it kalabus\it* im kwataay awarab wun kip kwataay, wun duw taakw dayadiy mwutamaam God diki Viyakita Maaj yakisuw takataay, dayak simakataay a maaj mwiya maaj wakuw. Aw gwur wunak sugwiyaan kwurgwuralik tikuw, alik gwur wunawa nakamwiyib God diki nyanaam sukwasukw kwurkwana mawul kwurbana.  
\v 8 Wun gwurak watuwadiygwur. Wun gwurak mawul yinadiwun wakuw aad Jisas Krais di wunaar mawul yidadiygwur. Aw God di bwu lakwunaad atawa watuwa maaj aal mwiya maaja.  
\v 9-10 Wun Godak bas situwaad aw gwuradiy nuwukadiy duw takwak yikwagwuradiy mawul mwiya nima yiwardakik. Nakamwiyib gwuradiy God dikidiy javim lakwunadiy mawul ab mwiya nima yiwardakik. Nakamwiyib gwuradiy viyakita javiwa kupwarapa jaav tasakwu-gwuradiy ap ab mwiya nima yiwarda pik. Aw li gwur atawa kwurkigwura, aw Jisas Krais duw takwaam \it kotiy\it* ik sibinin dakida kidi kupwaar aw di vikidadiygwurik simsim vaalwa ti maargwurik.  
\v 11 Awarab wun Godak bas situwaad di Jisas Kraisaar gwuradiy mawul sisuw-kidadiy day mwiya mwiyab mwiya viyakit tidakikik. Aw aal jaav nuwukadiy duw takwaam mwugiy-kiladiy Godak gaba maaj sukwukuw, dikidi saam kirasitaka-dakik.   
\s1 Pol \it kalabus\it* im kwadilik tikuw, samasam duw taakw God diki Viyakita Maaj wukidaal.  
\p
\v 12 Kristen gwalugwa duw taakw, aw wun gwur lakwu-gwurkik kidiy wunak yadiy jaav kupwarapa jaav tidaal ab, kidiy jaav mwugiy-dadiy nuwukadiy duw taakw God diki Viyakita Majik wukijibir tidakikik.  
\v 13 Aw wun \it kalabus\it* im kwatuwaal ab, miyawa vay sawnadiy duwawa nuwukadiy kidi nimadi yitaypika duw dikidi wiyaam kwanadiy miyawa duw bwu lakwudana aw wun Jisas Kraisak yawiy kwurtuwalik tikuw, alik \it kalabus\it* im aka kwanadiwun.  
\v 14 Awarab wun kilim kwatuwalik tikuw, nuwukadiy Kristen duw taakw dayadiy yaga yaga mawul wapakuw, adiyka Yitaypika Duw Jisas Krais dayak kwiydil apawa God diki Viyakita Maaj tan kaliva-nadiy.  
\v 15 Aw aal mwiya maaja nuwukadiy duw taakw Jisas Kraisak akis mwiyir kaliva-kwadana, wunak mawulaar wasupw supwakuw, wuna tamiy kwurik gwuraam van tikir. Aw nuwukadiy aal dikik mwiya mwiyaba mwiya viyakita mawulaar titaay kaliva-kwanadiy.  
\v 16 Adiy Jisas Kraisak titaay kalivanadiy duw taakw, aal day wunak mawul yidanalik tikuw, aw day lakwukuw God kilim \it kalabus\it* im kwusawula-dadiwun aw mwiyir adiy kilim kwanadiy duw taakw ab God diki Viyakita Jisas Kraisak bwulana Maaj dayabab wukidakik tikuw, wun a Viyakita Maaj yakisuw takatuwik dayadiy mwutamaam.  
\v 17 Aw adiy nuwukadiy duw taakw samab akis mwiyir Jisas Kraisak kaliva-kwanadiy mwiya mwiyaba mawulaar. Aw day kip mawulaar wukitaay tinadiy adiy nuwukadiy duw taakw dayadiy majib wuki-wukib tidaak, aw day wunaam vaat kwiyik ki \it kalabus\it* im kwatuwik.  
\v 18-19 Aw li day apap apap mwiyir tikwanadiy mawulawa, awarabab aw li day mwiyir tikwanadiy mawulawa duw takwak Jisas Kraisak kaliva-kwanadiy, duw taakw bwu God diki Viyakita Jisas Kraisak bwulana Maaj titaay wukidana. Aw day atawa tidanalik tikuw, jaaw wun rakarak tinadiwun. Wun rakarak awarab tinadiwun wunak Godak bas sigwuralik tikuw. Aw Jisas Krais bwu God dikidi Mawul kwiydalik tikuw, aw di wunaam sugwiyaan kwurkuw, di mwugiy-kida wun kugwayakin tituwkikik.  
\v 20 Kal aal mwiya wunaki nima mawula. Wun wap saytuwkik wunaam mwugiy-kidiy jaav wun samab kwar maa. Aw wun wukidiwun samab yaag maarkuw, nimadib apawa Jisas Kraisak bwula-bwulak aal tayir kwurkwatuwa pik. Aw li wun duw takwaam mwugiytuwik Jisas Krais dikidiy saam kirasi-dakik, wun kip nyi bap van kwatuwik ay kiyatuwik, aal viyakita.  
\v 21 Aw li wun kip kiy maarin kwakituwa, wuna mawul wana wun Jisas Kraisaam yakisuwtakak duw taakw dayadiy milaam. Aal viyakit tikina. Aw li wun kiyakituwa aal mwiya yitaypik tikina wunak, aw wun Jisas Kraisawa nakamwiyib tikituwalik tikuw.  
\v 22 Aw li wun kip kidi kupwaam kwakituwa, aal wun bwunak Jisas Kraisak mwiya viyakita yawiyda kwurkinadiwun. Aw wun maa laakw agwa jaav tasakwuk. Kip kwakidiwun, ay? Kiya-kidiwun, ay? Aal jaav, aal wun maa laakw.  
\v 23 Aw wun aal javidanik mawul vitiy katiy tinadiwun. Aw wun mawul samasam yinadiwun wun kiyakuw, kidi kwabanadi kupw wapakuw, Jisas Krais wukin warin kwakir adawur tipaam. Aw aal a mwiya yitaypik-a, kidi kupwaam kwa-yaay.  
\v 24 Aw mwiyir gwuraam sugwiyaan kwurik tikuw, aal mwiya yitaypik-a, kip wun kidi kupwaam kwakituwa.  
\v 25 Aw wun bwu lakwutuwa aal mwiya mwiyaba aw wun gwurawa miyawa nakamwiyib kwakinadiwun. Kwakuw, sugwiyaan kwur-kituwadiygwurik apawa Jisas Kraisak wukijibir tikwanadiy duw taakw tigwurkikik aw mwiyir wun gwuradiy Jisas Kraisak wukijibir tikigwuradiy mawul sisuwtuwik, rakarak tigwurkikik.  
\v 26 Aw alik tikuw, wun gwurak maa sibinin yatuwik, gwuradiy Jisas Kraisak sakwar sakwar tikwanadiy mawul nima yiwar-kidiy wuna danik tililik tikuw.  
\v 27 Aw adiy wunak kwurdanadiy miyawa jaav, adiy yitaypika jaav maa. Aw mwiya yitaypika jaav, aal aw gwur Jisas Krais kwagwurkikik kalivadidi yabib kwakigwuraala. Alik tikuw, aw li gwur atawa kwurkigwura, aw li wun gwuraam maa vikituwa, aw li gwuraam ab vi maarkituwa, aw wun kip wukik aw aal gwur kip apawa Jisas Kraisak wukijibir tikuw, mawul nak tan nakamwiyib yawiy kwur-kigwuralik. Nuwukadiy duw takwak God diki Viyakita Jisas Kraisak bwulana Majik titaay nakamwiyib kaliva-kigwura maaj.  
\v 28 Adiy duw taakw, gwur Jisas Krais dikidiy-adiy tigwuralik tikuw, gwuradiy mama nib tinadiy, gwur adiy duw takwak yaga-tikwa. Gwur kip kaw wakwunadiy duw taakw tijibir ada. Aw gwur atawada tigwuralik tikuw, aw a jaav simaka-kiladiy God dayaam sipakwu-kidadiy. Awarabab di nyigil-kidadiygwur.  
\v 29 Aw aal mwiya yitaypika jaav, aal God gwurak mayaakw kwadaala Jisas Kraisak wukijibir tigwurkikik. Aw a jaavadika maa. Jisas Krais diki danik tikuw God gwurak kupwarapa jaav yadakikik mayaakw kwakwadaal ab.  
\v 30 Tayir gwur vigwuridiwun duw wunaam jawjaay kwurdaak, aw aal God diki Viyakita Maaj dayadiy nyidim tan wasapwiy-tuwilik tikuw. Aw gwur kita wukigwura kip duw taakw adiyka wunaam jawjaay kwurjibir tikwanadiy. Wukin akaray! Gwurabab wunawa nakamwiyib day nyanaam jawjaay kwurkidanadiy nyan Jisas Krais diki yawiy kwurdanalik tikuw.   
\c 2  
\s1 Gwuradiy nuwukadiy duw takwak wukik-gwuradiy mawul Jisas Krais kidi kupwaam tikuw kwurdil pik tikwadiy.  
\p
\v 1-2 Aw gwur Jisas Krais dikidiy tigwuralik tikuw, aw a jaav mwugiy-ladiygwurik ap tigwurkikik, ay maa? Aw diki gwurak yidaal mawul gwuraam sisuw-ladiygwurik nuwukadiy duw takwak mawul yigwurkikik, ay maa? Aw gwur abab God dikidi Mawul gwuradiy mawulaam kwurkuw aw di gwuraam sisuw-kwanaad mawul nak tigwurkikik, ay maa? Aw gwur gwurak mawul yitaay, gwur gwurak awarwa awarwa mawulaar wuki-kwanadiygwur, ay maa? Alik tikuw, adiy jaav mwiyir tidaak, gwur awarwa awarwa gwur gwurak mawul yitaay, aw ata gwur abab awarwa awarwa mawul nak titaay, aw nakamwiyib mawul nak tan yawiy kwurtaay, aw gwur ata mwiyir wunaam mwugiy-kigwuradiwun mwiya mwiyab rakarak tituwkikik.  
\v 3 Gwur gwuradiy kapa sipak wukikuw, yawiy kwur-wayik gwuradiy saam kirasi-kirasik. Aw kip awarwa awarwa kwusida-takaan tikwana mawulada akwur. Aw gwur ata wuki-kinadiygwurik nuwukadiy duw taakw day gwuraam yitaypik tinadiy waan.  
\v 4 Kip waan atak adiy nuwukadiy duw taakw wuki-kidanadiy mawulak. Aw adiy gwur wuki-kigwuradiy danik wuki-tikwa.  
\v 5 Gwuradiy nuwukadiy duw takwak wukik-gwuradiy mawul Jisas Krais kidi kupwaam tikuw kwurdil pik tikwadiy.   
\q1
\v 6-7 Tayir di God diki mawula pik kip tad. Aw di kitawa wuki-yaay, “God kaytik rivriv tikuw, aal yaakiya, kip aal javib kaykiti-jibir tikinadiwun,” waan, di diki kapa mawulaar aal javim vasisadaan takakuw, taakw dikim sapwiy-likik mayaakw kwaad kidi kupwa kidi duw tikir nyana pik. Aw di kidi kupwa duw tikuw, di kipa yawiy duw kaytik kidi kupwaam kwaad.   
\q1
\v 8 Duw tikuw, di kip yisadapik tad. Aw mwiyir God diki majib wuki-wukib tikir tikuw, di mayaakw ab kwaad duw dikim viyasipa-dakik adiy jaal dakwanadiy duwaam maap tidi miyaam viyasipa-yikwadaal pik dikim viyasipadakik.   
\q1
\v 9-10 Aw Jisas Krais atawa kwurdilik tikuw, God mwugiydid mwiya yitaypik mwiya mwiyab adiy miyawa nuwukadiy javim ab mwiya yitaypik tidikikik. God tasakwudid miyawa nuwukadiy duw takwawa miyawa nuwukadiy javim mwiya yitaypik tidikikik aw mwiyir adiy miyawa adawur tipaam kwanadiywa, adiy kidi kupwaam kwanadiywa adiy kiyadiy, day miyawa kwatiyir sikuw, Jisas Kraisak di dikidi si yakisuwtaka-dakik.   
\q1
\v 11 Aw day miyawa kitawa wasapwiy-kidiy, “Jisas Krais di mwiya yitaypik tikwanaad,” waan. Day atawa wasapwiykuw, Godaam nakamwiyib yakisuw taka-kidiy, Jisas Krais dikidi Asaay tidalik tikuw.   
\s1 Gwur kip tugwaam nakwanadiy mawulawa adakw vaal yikwanadiy duw taakw dayadiy mwutamaam.  
\p
\v 12 Wunadiy mawul yituwadiy kapa nyanugw, Jisas Krais bwu simaka-didiygwurik wuki-wukib tikwanadi yabib tigwurkikik. Gwur wunadiy majib wuki-wukib tidiygwurik aal gwurawa wun kwatuwil sikir. Aw kita wun aka sikaam tinadiwun gwuraam, aal mwiya yitaypik tina tayir tilil pik gwur wuna majib wuki-wukib tikigwura. Gwur ki Jisas Krais God diki majib wukidil majik yarakara waan atak. Gwur yarakara mawul wukikuw, God diki mawul waladiy yawiy wagawa akwur aw ata gwuradiy duw taakw abab di nyigil maarik-dadiygwurik, nuwukadiy diki majib wak maarkuw.  
\v 13 Aw God di ada gwuradiy nyidim tan yawiy kwurkwanaad gwuraam mwugiyik aw mwiyir mawul wargwurkik adiy diki mawul waladiy javida kwurgwurkik.  
\v 14-15 Gwur miyawa javim awarwa awarwa wapasakiy sala majiwa mawulaar wasupwutaay niki maaj niki maaj bwul maarin tan, kip akwur rakarakawa aw ata nuwukadiy duw taakw gwurak nuwukadiy maaj wakik-danadiygwurik. Aw gwur kip tugwaam nakwanadiy mawulawa adakw dayadiy mwutamaam aw mwiyir mwiya mwiyaba God dikidiy kapa nyanugw titak. Adiy miyawa kupwaraap sapwurapa vaal yiyi tikwanadiy duw taakw wapwurukwun kwakwadanadi kupwaam dayadiy nyidim gwur nyi kaytik tikinadiygwurik aal gaan van tikwana tamiyaam lama-kwada pik.  
\v 16 Aw mwiyir atawa tigwuralik tikuw, aw gwur dayak kwiy-kigwuradiy aal sisuwkina maaj aw mwiyir day Godawa nakamwiyib nyanyi nyanyi kwayadakik tikuw. Aw li gwur atawa kwurkigwura, aw aal adi Jisas Krais dikidi nimadi \it kot\it* rikidadi nyaam aal wun gwurak mwiya sakwar sakwar tikinadiwun lakwukuw, wunadiy gwura danik kwurtuwdiy yawiy kipa guwaar yi maa wakuw.  
\v 17 Gwuradiy Jisas Kraisak wukijibir tikwagwuradiy mawul gwur God tabaam takagwur. Aal vaal Godak kwur-kwadana pik kwiygwurdiy. A javiwa nakamwiyib aw li wun Godawa gwura danik tikuw kiyakituwa, aal li sisuw-kiladiwun rakarak tituwkikik. Aw wun lakwutuwa aw wun rakarak tituwalik tikuw, a jaav mwugiy-kiladiygwur rakarak tigwurkikik.  
\v 18 Aw awarab gwur rakarak ada aw wun gwurawa nakamwiyib rakarak tituwkikik.   
\s1 Timotiy-awa Yipapiratatas biraki yawiy  
\p
\v 19 Aw li aal Yitaypika Duw Jisas Krais diki mawul tikila, aal wun Timotiyaam yabiyib gwurak wayaki-kituwaad, aw wunak sibinin maa gwura maaj kwurin kariyadikik, aw mwiyir wun rakarak tituwkikik tikuw.  
\v 20 Di aad naka mwiya duwaar gwurak mawul yikwanaad ki wun gwurak mawul yikwatuwa pik.  
\v 21 Adiy miyawa nuwukadiy duw taakw, day adiy day dayadiy kapa yawiy danik mawul yikwanadiy, aw Jisas Krais diki yawiyik aal maa.  
\v 22 Aw gwur abab bwu lakwugwura Timotiy di mwiya viyakita yawiyda kwurkwanaad Jisas Kraisak. Aw an asaywa nyan nakamwiyib yawiy kwur-kwanadiy kaytik God diki Viyakita Maaj titaay nakamwiyib kalivayi-til.  
\v 23 Aw wun yabiyiba yabiyib lakwukuw aal wunaam kwurkidana javik, aal aw wun dikim gwurak yabiyiba yabiyib wayakik tinadiwun.  
\v 24 Aw li God mayaakw kwakida, aal wun wukituwa wun wuna way yabiyka yabiyib vara-kinadiwun gwurak.  
\v 25 Aw wun wukituwa aal gwurak nyanadi gwalugwa duw Yipapiratatas dikim sibinin maa wayakik, aal mwiya viyakita jaav-a. Aw gwur wunak wayaki-gwurid gwuraki maaj wunak kwurin kariyakuw wunaam sugwiyaan kwurdikik tikuw. Di wunawa nakamwiyib yawiy kwurkuw, di kip wunawakibada tad wunawa valim wariyak.  
\v 26 Di gwuraam vikir maa mwiya mawul samasam yinaad. Aw di mwiya samasam mawul wukinaad aw gwur di barik kwaad wakuw wukigwuril majik tikuw.  
\v 27 Ayiy, di mwiya nima giviyib kwurlik kwaad kwasanapik kiyak-naad. Aw God dikik wukikuw, awarabab wunak ab wukikuw, sipwutiydid aw wun ata maa wun samasam sarmabap tikik-nadiwun.  
\v 28 Aw alik tikuw, wun mawul samasam yinadiwun dikim wayakik gwurak, aw gwur dikim vikuw maa, rakarak maa tigwurkikik tikuw. Aw gwur rakarak tigwurik, aw li wunaam sisuwlik, wunabab rakarak tikinadiwun.  
\v 29-30 Aw di gwurak yadik, dikik wakaray akwur Kristen daya wuka pikir rakarak tikwanadiy mawulawa. Atampika kaytika duwak dayadiy saam akiras. Di kwasanapik kiyak-naad, aw aal Jisas Kraisak kwurdil yawiy danik tikuw. Aw gwur alim maa ti, aw di kwasa mwiy kiyak-naad gwura tamiy kwurkuw wunak sugwiyaan kwurik.   
\c 3  
\s1 Nuwukadiy duw taakw day dayadiy kapa sip yakisuw-kwadanadiy, aw Pol maa.  
\p
\v 1 Wunadiy Kristen gwalugwa duw taakw, wunaki gwurak wakwusi-kituwa maaj aal kika. Gwur Yitaypika Duw God dikidiy tigwuralik tikuw, rakarak ada. Wun akis sip sakwiy-kwanadiwun gwurak ki viyakita maaj maa wawak. Aw wun wukituwa aal mwiya viyakita jaava aw gwur ki maaj jaab samasam wuki-kigwura.  
\v 2 Yarakara ada adiy vaal yiyi tikwanadiy duwak. Aw wun wakwatuwadiy sapiy as-adiy wataay. Aw day wakwadanadiygwur gwuradiy sip lupwak-gwura aw mwiyir God gwuraam nyigil-dikik tikuw waan.  
\v 3 Sip lupwa-lupwak akis nyanaam mwugiy-kwana God dikidiy nyanugw tibakikik. Aw li gwur atawa kwur-kigwura, gwur kip mwugiy-kigwuradiy gwuradiy sip saal viyadakik. Nyan God dikidi Mawul nyanadiy mawulaam kwurin tibana, nyanaam sugwiyaan di kwurdadiyan Godak gaba maaj sukwabakik tikuw. Aw di simaka-dadiyan nyan mwiya mwiyab God dikidiy nyanugw-adiyan waan. Lakwun tikuw aal Jisas Krais nyanak kwurdil javik, nyan mwiya mwiyab sakwar sakwar tinadiyan. Aw nyan lakwubana nyan nyanada kap nyan samab maa rav Godaam mwugiy-mwugiyik di nyanaam nyigil-dikik, nyan nyanadiy sipaam lupwakuw daya wadana pik.  
\v 4 Aw li nuwukadiy wuki-kwanadiy day rivinadiy Godaam dayaam nyigil-dikik mwugiy-mwugiyik aw aal kwurkidanadiy viyakita yawiy danik tikuw, awarab day yitaypik tikwanadiy kidi kupwaam tikuw, aw gwur waan atak wuna majik. Aw wun-adiwun adiy nuwukadiy kapaba jaav titaay gwurak kaliva-kwanadiy duwak mwiya yitaypik tikwanadiwun.  
\v 5 Aw wun atawa watuwa aw wunaam wuna amaay sapwiylik, kip nyi abamugwul tituwik, wuna sip ata lupwadaal aw simakak wun God dikid-adiwun waan. Aw Jakap day sikiy-kwadanaad Yisrayil, aad wunadi warag-ad. Aw wun Bijamin dikidi gwalugwa kidi duw-adiwun. Aw aal mwiya mwiyaba wun mwiya Juw dayadi bapa duw-adiwun. Atawa Parasiy dayadi bapa duw tikuw, wun adiy miyawa Mawsis nyanak kwiydil \it lo\it* majib wuki-wukib tidiwun.  
\v 6 Aw wun apawa Godawa adiy miyawa nyanak Mawsisaar kwiydidiy \it lo\it* wak wukijibir tituwlik tikuw, wun adiy miyawa Jisas Kraisak wukijibir tidiy duw takwaam jawjaay kwurtuwdiy. Aw wun kip adiy miyawa \it lo\it* kwurbakik walidiy javib kip wukijibir tidiwun. Duw nakab wawu aal maa rav wunak wun samab miyawa \it lo\it*-aam maa miyawakib wuki-wukib ti waan.  
\v 7 Adiy miyawa tayir wunak mwiya yitaypik tidiy jaav, kita adiy kipa jaav-adiy, yitaypika jaav maa ya, aw wun Jisas Kraisak wukijibir tituwalik tikuw.  
\v 8-9 Adiy javida maa, aw adiy nuwukadiy miyawa jaav ab, adiy wunak tayir yitaypik tidiy. Aw kita jaav nak aal mwiya yitaypik tina wunak. Aal wun wunadi Yitaypika Duw Jisas Kraisaam miyawa lakwu-tuwaala. Di diki danik tikuw, wun adiy miyawa javik bwan kwiytuwdiy. Wunak adiy jaav day saal viyanadiy jaav kaytik-adiy. Aw wun miyawa kwurik mawul yituwaad, aad Jisas Kraisad aw dikiwa miyawa mwiya mwiyab mawul nak tikir. Samab maa ya wanadiwun duw taakw wunaam lakwudakik mwiya viyakita duw kaytik, wun adiy \it lo\it* waladiy majib miyawa wuki-wukib tituwilik tikuw. Aw wun aal mawul wukinadiwun God wunaam tasakwu-dikik adi diki milaam mwiyir tikwanadi duw kaytik, aw wun Jisas Kraisak wukijibir tituwalik tikuw.  
\v 10-11 Javir nakaar wun mawul wukituwa. Aal miyawa Jisas Kraisaam lakwu-lakwuk diki pik tituwkikik. Lakwukuw, aal Jisas Krais kiyakuw ridik, God dikim kirapitakadil apaam lakwu-lakwuk wuna mawulaam. Dikiwa mwiya mwiyab nak tikuw, wun adiy kupwarapa javiwa kagil kwurik mawul wukinadiwun, aal di diki kwurdil pik. Aw vaal kiyadiy duw takwaam akis liykwana vaal yidakikik kaytik, atampik wuna mawul wana vaal samab wunaam kakil maa aal Jisas Kraisaam kakil maaril pik. Aw wun wukijibir tinadiwun God wunaam kirasitaka-kidadiwun aw mwiyir di dikiwa nyanyi nyanyi kwayatuwkik tikuw.   
\s1 Pol wagawa yawiy kwurid Jisas Krais di dikidi Mawul yididi duw kaytik tikuw.  
\p
\v 12 Aw wun kitawa maa wu, wun mwiya mwiyab mwiya viyakita duw vaal wunaam maa ri waan. Awarabab Jisas Krais wunaam mwiya di dikid tituwkikik kaykiti-dalik tikuw, aw wun wagawa aka yawiy kwurkwanadiwun adi di dikidi mawul wukikwadadi duw kaytik wun tikir. A javik tikuw, di nyigil-didiwun.  
\v 13 Wunadiy Kristen gwalugwa duw taakw, wun kitawa maa wak, wun mwiya mwiyab mwiya viyakita duw-adiwun waan. Aw adiy miyawa wunadiy talaba javik miyawa bwan kwiykuw, aw wun adiy ginyir mwiya mwiyab tikidiy javidanik mawul wukitaay tikwanadiwun.  
\v 14 Adiy gipa gipa nayim tikwanadiy duw day gipijibir yikwanadiy adiy ababa nuwukadiy duwaam kakilkuw, kakil-kinadi duw jaav kwurkwurik. Atampik wun kidi kupwaam kwanadiwun. Wun yarakara kwakwanadiwun aw wun kidi kupwaam kwakituwa sikir kakilkuw, aal viyakita God wunak kwiykida jaav kwurik. Aal wunak kwiykida jaav, aal kika: Jisas Krais diki kwurdil yawiy danik tikuw, God tasakwu-kidadiwun wun nyanyi adawur tipaam kwaya-tuwakik.  
\v 15-16 Nyan, aal miyawa apawa Godak wukijibir tikwanadiy duw taakw, ki watuwa mawula pik tinaak. Aw li gwur niki kapaba mawul kwurkuw, aw li gwur adiy God gwurak simaka-didiy mwiyir tikwanadiy javib wuki-wukib tikigwura, God kidiy gwurak watuwadiy jaav ab simaka-kidadiy mwiyir lakwu-gwurkik. Nyan kita lakwubana sukwa pik atawa yabir yinaak.  
\v 17 Wunadiy Kristen gwalugwa duw taakw, gwur miyawa gwuradiy kwakwagwuradiy yabim ki wun wakituwa pik atawada adakw. Nyan, aal Yitaypika Duw Godak wukijibir tikwanadiy duw, nyan simaka-banadiygwurik yaab gwur kwagwurkikik. Adi yaab vikuw, kip dikib kwajibir adakw.  
\v 18 Wun bwu ki maaj watuwdiygwurik jaab samasam tayirib aw kitaan ab. Aka maa watuwadiygwurik, mila lugwuwa ran. Aw kita gwurawa Godak gaba maaj sukwu-kwanadiy duw taakw samasam dayadiy kwakwanadiy sukw Jisas Krais dikidiy mama nib sukwa pik-adiy. Aw day Jisas Krais diki maap tidi miyaam kiyadil kiyaam vasisada-kwanadiy dayadiy kwakwadanadiy sukwaar.  
\v 19 Aw day Godak mawul yi-yaay, dayadiy mawul adiy day dayadiy mawul war-kwanadiy javida kwurik yikwanadiy. Adiy nuwukadiy duw takwaam wap saydakik sisuw-kwadanadiy jaav ab kidiy duw taakw sakwar sakwar tikwanadiy kwurkwurik. Aw dayadiy mawul kidi kupwa kidiy javik yikwanadiy. Aw adiy God dikidiy javik, aal akis. Alik tikuw, day rav maa adawur tipaam wulaan Godawa kwakwak. Aw day miyawa kip nyanyi nyanyi kupwaraap kwajibir kwayakidiy Godawa kajaan tikuw.  
\v 20 Aw nyan aal adawur tipa kidiy tibanalik tikuw, aw nyan kavin kwakwanadiyan Yitaypika Duw Jisas Krais, adi nyanadi nyanaam Nyigildi Duwak, nyanak dadikikik adawur tipab tikuw.  
\v 21 Aw di dakuw, di kidiy nyanadiy kidi kupwa kidiy jaab yikwanadiy amwiy mwugiydik, suwul-kidiy mwiya viyakita adawur tipa kidiy diki amwiy pik tidakikik. Di atawa kwurkida di dikidi mwiya nimadi apaar. Aw adi apaar mwiyir miyawa javim mwugiy-dadiy, aw day miyawa diki tabaam tidakikik.   
\c 4  
\s1 Pol yawiy tasakwu-didiy nuwukadiy Kristen duw taakw kwurdakik.  
\p
\v 1 Wunadiy mawul yituwadiy Kristen gwalugwa duw taakw, wun samasam wukinadiwun gwuraam maa vikir. Gwur-adiygwur wuna yawiy likidiy mwiy. Aw wunaam sisuw-gwurkib, wun mwiya mwiyab gwura danik titaay sakwar sakwar tikwanadiwun, wunadiy mawul yituwadiy kapa nyanugw. Aw gwur Yitaypika Duw Jisas Krais wukin nak tigwuralik tikuw, kip apawa dikib wukijibir ada ki watuwa pik.  
\v 2 Yuwatiya-awa Sintakiy, bir Yitaypika Duw Jisas Krais dikibir tibiralik tikuw, bir jikwara vitiyabir God dikidi gwalugwum. Alik tikuw, bir tayir wasupwun kwurbiralik, aw wun bas situwabirbirik kita mawul nak tibirkikik.  
\v 3 Aw min, aal nakamwiyib wunawa Jisas Kraisak yawiy kwurkwanadi kapa duw, sugwiyaan akwur abir taakw mawul nak tibirkikik. Abir vitiya takwawa Kilimad-awa adiy nuwukadiy wunawa yawiy kwurdiy day wagawa yawiy kwurdiy God diki Viyakita Maaj miyawa tamiyaar kwurin karay kariya-kariyak. Aw dayadiy si adiyka God diki adawur tipaam rina lapa nyigaam rinadiy, aw God lakwukuw, day dikiwa nakamwiyib nyanyi nyanyi kwaya-kinadiy wakuw.  
\v 4 Gwur Jisas Kraisak wukijibir tikwagwuralik tikuw, aal gwur kip rakarakawa adakw. Aw maa aka watuwadiygwurik rakarakawa adakw.  
\v 5 Kwasa mwiy tikuw, nyanadi Yitaypika Duw Jisas Krais dakinaad. Alik tikuw, miyawa duw takwak kwusida-takaan tikwana mawulawa ada.  
\v 6 Samab niki jaav niki javik mawul samasam wuki-tikwa. Aw gwur kip Godak bas as adiy kwurik wuki-gwuradiy javik. Aw Godak maaj bwulak-gwura, dikik bas sikik-gwural dikik wayapiy as adiy bwutaay gwura danik kwurdidiy javik.  
\v 7 Aw aal God kwiy-dadiygwurik kwusida-takaan tikwana mawul, nyan duw taakw aal mawulaam miyawa maa laakw. Gwur Jisas Krais wukin tigwuralik tikuw, aw atampika mawul takatipi-kiladiygwur vakir-vakirik, jawjaay tikuw.  
\v 8 Wunadiy Kristen gwalugwa duw taakw, wunakil wakwusi-kituwa maaj aal kika. Gwuradiy mawul adiy viyakita javida wapwurukwun tikwadiy.  
\p Adiy mwiyir tikwanadiy yawiy,  
\p Adiy viyakit tikwanadiy yawiy,  
\p Adiy tuwaam nanadiy maaj,  
\p Adiy tugwaam nanadiy mawul dayadiy yawiy,  
\p Adiy wav yinadiy jaav,  
\p Adiy jaav day viyakit tikwanadiy duw taakw dayadiy milaam.  
\m Atampika jaav gwur gwuradiy mawul mawulab rikwadiy.  
\v 9 Kip adiy gwurak kwurgwurkik kaliva-tuwdiy javib kwurjibir ada aal wun kwurtuwik vinapik. Aw li gwur atawa kwurkigwura, aal adi kwusida-takaan tikwana mawul kwiykwanadi God ata gwurawa tikinaad.   
\s1 Pol Jisas Kraisak wayapiy sidid, adiy Pilipay tipa Kristen dikik maa sugwiyaan kwurdalik tikuw.  
\p
\v 10 Wun rakarak tikuw, wun Yitaypika Duw Jisas Kraisak wayapiy sinadiwun aw kita wunak maa sugwiyaan kwurgwuralik tikuw. Aw wun bwu lakwutuwa gwur akis wunak mawul warapiy-kwanadiygwurik. Aw gwur maa rav wunak sugwiyaan kwur-kwurik. Aw kita maa aka ya sugwiyaan kwur-gwuradiwun nimadi simiy tikuw.  
\v 11 Aw wun atawa maa bwul wun saal yituwalik tikuw. Aw wun rivi-kwanadiwun yarakara kwakwak jaav samasam kwurkuw, awarabab saal yikuw.  
\v 12 Aw wun bwu lakwutuwa atawa saal yikuw, awarabab wun bwu lakwutuwa mwiya kipa javijaav kwurkuw ab rakarak titak. God bwu sugwiyaan kwurdidiwun rakarak nyanyi tituwkikik, aw wunakil yaal wapwurukwulik, awarabab kaam yasalik, awarabab mwiya kipa jaav tikuw ab, mwiya kikir saal yikuw ab, kip rakarak tituwkikik.  
\v 13 Aw aal Jisas Krais wunak kwatiyadil apa danik tikuw, aw dikil wunaam sugwiyaan kwurkwadalik, wun bwunak niki jaav niki jaav kwur-kituwadiy God kwurtuwkik bas sikida pik.  
\v 14 Aw aal gwuraki viyakita mawula danik tikuw, kidiy nyaam wunaam sugwiyaan kwur-gwuradiwun, niki vaal niki valim tituwik. Aal viyakita.  
\v 15 Gwur Pilipay tipa kidiy Kristen duw taakw, gwur lakwugwura tayir aw wun bas miyawa tamiyaar God diki Viyakita Maaj kwurin kalivayi kalivaya-tuwik, Masitaniya tamiy wapakuw, gwur-adiygwurik, adiy Kristen wunaam sugwiyaan kwurdiy duw taakw. Gwuradika-nadiygwurik, wunaam yarakara galab kwurkuw saan kwatiyadiy duw taakw. Aw gwur atawa kwur-gwuralik tikuw, God sukwasukw kwurdidiygwur gwuraam. Adiy nuwukadiy Kristen duw taakw atawa gwur kwurgwuril pik aal maa kwar.  
\v 16 Nuwukadiy nyi wun kip Tisalaniya tipaam tituwil sikir ab aw wun java saal yituwkikib, gwur wunak saan titaay kwatiya-gwurdiwun wunaam sugwiyaan kwurik titaay.  
\v 17 Wun adiy gwur wunak kwatiya-gwurdiy saan wun kipakip kwurik, aal wun maa mawul wak. Aw awarabab gwur aal kwurgwura viyakita yawiyim mwiy kwurgwurkik ab mawul yinadiwun. Aw wun bwu lakwutuwa God viyakit gwurak kwur-kidadiygwurik aw aal wunak sugwiyaan kwurgwuraal yawiyik tikuw.  
\v 18 Yipapiratatas bwu adiy miyawa wunak kwiytaka-gwurdiy jaav kariyadidiy adiy wun mawul yituwidiy miyawa javib-adiy. Aw kita ya wun samab maa niki jaav niki javik saal yi ya. Adiy wunak kwiytaka-gwurdiy jaav wun wunadanim maa mwugiy rakarak tituwkikik. Godaam ab mwugiydanaad. Adiy viyakita yaam samasam yay-kwanadiy di dikik dikidi wiyaam kwiydadiy yakiy yiy kaytik-adiy dikik.  
\v 19 Aw gwur wunak jaav kwatiya-gwurilik tikuw, aw wunadi God ab gwurak adiy jaav kwiykidadiy, adiy saal yikigwuradiy jaav. Aw gwur mwiya mwiyab nak Jisas Krais wukin tigwuralik tikuw, God di samab saal yi maa adiy gwurak kwiykidadiyik. Aw di mwiya mwiyab mwiya kipa jaav kwiy-kidadiygwurik.  
\v 20 May nyan, nyanadi Asaay Godak nyanyi nyanyi yakisuwtaka-naak. Mwiya maajal.   
\s1 Pol diki wayapiy sidil maaj  
\p
\v 21 Wayapiy as adiy miyawa God dikidiy duw takwak, adiy Jisas Krais dikidiy tinadiyik. Kidiy wunawa kwanadiy Kristen gwalugwa duw ab gwurak wayapiy sinadiy.  
\v 22 Ki tipa kidiy miyawa God dikidiy duw taakw ab gwurak wayapiy sinadiy. Adiy miyawa wayapiywa adiy Rom dayadi yitaypika duw wiyaam yawiy kwur-kwanadiy Godak wukijibir tikwanadiy duw taakw ab mwiya mwiyab gwurak wayapiy sinadiy.  
\v 23 Wun bas situwaad Yitaypika Duw Jisas Kraisak gwurak kwiydikik aal diki sukwasukw kwurkwana mawul aw gwuraam nakamwiyib rawun tiyalikik. Yaakiya, wun Pol ki lapa nyig sukwutuwa.