\id GAL \h Gálatas \toc1 Carta na̱chindahá Pablo nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñundáhyi̱ Galacia \toc2 Gálatas \toc3 Gá. \mt1 Carta na̱chindahá Pablo nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñundáhyi̱ Galacia \c 1 \s1 Chíndahá Pablo Ndióxi̱ coo na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñundáhyi̱ Galacia \p \v 1 Ye̱he̱ cúú Pablo, da̱ cáhyí carta yóho nu̱ ndo̱. Na̱ca̱xi Ndióxi̱ ye̱he̱ cacuu u̱ in apóstol ta a̱ ju̱ú toho ña̱yivi na̱ca̱xi ye̱he̱. Ta ni co̱ó na̱chindahá ña̱yivi ye̱he̱ jáchi̱ Jesucristo xi̱hi̱n Ndióxi̱, tátá yo̱, mé a̱ na̱jánditacu Jesucristo, mé a̱ cán quéa̱ na̱ca̱xi a ye̱he̱ cacuu u̱ in apóstol. \v 2 Ye̱he̱ xi̱hi̱n tócó ndihi java ga̱ na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu xi̱hín i̱ yóho, chíndahá nde̱ carta yóho nu̱ ndóhó, na̱ ndúu ñundáhyi̱ cuéntá Galacia ja̱n. \v 3 Ña̱ cúni̱ nde̱ quéa̱ ná caja Ndióxi̱, tátá yo̱ xi̱hín Jesucristo, xitoho í cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱ ta ná caja mé á ña̱ ná coo va̱ha ini ndó. \v 4 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱ndiquia̱hva Jesucristo mé á quivi a sa̱ha̱ cua̱chi cája í ta xi̱hín ña̱ yóho na̱jáca̱cu a mí nu̱ú ña̱ núu cája ña̱yivi ñuyíví. Ta na̱ya̱ha ña̱ yóho jáchi̱ já cúni̱ Ndióxi̱, tátá yo̱. \v 5 Cáhnu ndiva̱ha ná cacuu Ndióxi̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. Já ná coo. \s1 Co̱ó ga̱ inga tu̱hun cáha̱n sa̱há Jesucristo ña̱ cuu jáca̱cu a mí \p \v 6 Mé a̱ nda̱a̱ na̱catóntó ndiva̱ha i̱ jáchi̱ cama chá na̱casáhá ndo̱ cáxoo ndó nu̱ Ndióxi̱, mé a̱ na̱cana ndo̱hó cacuu ndó cuéntá mé á sa̱há ña̱ quíhvi̱ ini Jesucristo ndo̱hó. Ta viti na̱casáhá ndo̱ xíni̱ jo̱ho ndó inga tu̱hun ña̱ cáchí ña̱yivi cuu jáca̱cu a ndo̱hó. \v 7 Mé a̱ nda̱a̱ co̱ó toho inga tu̱hun ña̱ cuu jáca̱cu a ña̱yivi. In túhún va cúú tu̱hun Ndióxi̱ ta cáha̱n sa̱há Jesucristo. Joo ndúu java ña̱yivi ta cúni̱ na̱ jájana na ji̱ni̱ ndo̱ ta cúni̱ na̱ ndijama na tu̱hun va̱ha cáha̱n sa̱há Jesucristo, mé a̱ jáca̱cu mí. \v 8 Joo tá va̱xi in na ta jána̱ha̱ na̱ inga tu̱hun ña̱ cáchí na̱ cuu jáca̱cu a ndo̱hó ta co̱ cúú á tu̱hun va̱ha ña̱ na̱jána̱ha̱ nde̱ nu̱ ndó já quéa̱ ná cu̱hu̱n cháhan ja̱ta̱ ná ta co̱ó caja toho a ndá ña̱yivi cúú ná ja̱nda̱ mí i̱ á ja̱nda̱ in táto̱ Ndióxi̱ ná quixi indiví. \v 9 Sa̱ na̱cachi i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndó jihna ta viti ndicó co̱o tucu u̱ ca̱ha̱n i̱ ña̱ xi̱hi̱n ndo̱: tá jána̱ha̱ in ña̱yivi inga tu̱hun ña̱ cáchí na̱ cuu jáca̱cu a ndo̱hó ta co̱ cúú á tu̱hun na̱jána̱ha̱ nde̱ nu̱ ndo̱ já quéa̱ ná cu̱hu̱n cháhan ja̱ta̱ ná. \p \v 10 Co̱ ndúcú u̱ cando̱o va̱ha i̱ nu̱ú ña̱yivi. Ña̱ cúni̱ quéa̱ cando̱o va̱ha i̱ nu̱ Ndióxi̱ jáchi̱ tá cúni̱ cando̱o va̱ha i̱ nu̱ú ña̱yivi já cúni̱ cachi a ña̱ co̱ cúú ga̱ i̱ da̱ cája chúun cuéntá Jesucristo xi̱hín ndinuhu ini i̱. \s1 Ndícani Pablo ndaja na̱nduu da apóstol \p \v 11 Cande̱hé ndó ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Mé tu̱hun na̱ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndó co̱ó na̱quixi a ji̱ní ña̱yivi ñuyíví. \v 12 Ta co̱ó na̱ndiquehe e̱ ña̱ nu̱ú ña̱yivi. Ta ni in túhún toho ña̱yivi co̱ó na̱jána̱ha̱ na̱ ña̱ nu̱ú i̱ jáchi̱ Jesucristo quéa̱ na̱jána̱ha̱ ña̱ nu̱ú i̱. \v 13 Cája i̱ cuéntá sa̱ na̱xini jo̱ho ndó sa̱há ña̱ na̱caja i̱ jihna tá na̱sandi̱co̱ i̱ costumbre na̱ Israel. Jáchi̱ na̱xo̱jo̱ ndiva̱ha ini i̱ xi̱hín na̱ cúú cuéntá Jesús mé tiempo cán. Ta na̱caja xíxi ndiva̱ha i̱ xi̱hi̱n ná ta na̱sacu ini i̱ jándihi i̱ sa̱ha̱ ná. \v 14 Ta mí i̱ na̱sacuu u̱ da̱ na̱cayojó chága̱ cája costumbre na̱ Israel nu̱ú ndihi na̱ ñuu i̱, na̱ na̱sahnu xi̱hín i̱. Jáchi̱ na̱sativi i̱ xi̱hín ndinuhu ini i̱ costumbre tásáhnu jícó nde̱. \v 15 Joo Ndióxi̱ na̱ca̱xi a ye̱he̱ ja̱nda̱ tá cáma̱ní cacu u̱ ñuyíví yóho ta sa̱há ña̱ cúni̱ a̱ caja ña̱ma̱ni̱ xi̱hín i̱ sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱cana mé á ye̱he̱. Ta tá na̱xi̱nu̱ co̱o qui̱ví na̱sacu ini mé á \v 16 já na̱jána̱ha̱ Ndióxi̱ Jesucristo, ja̱hyi a nu̱ú i̱ já ná cuu ca̱xi tu̱hun i̱ tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ mé á nu̱ú na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel. Ta mé tiempo cán co̱ó na̱sa̱ha̱n i̱ ca̱ha̱n i̱ xi̱hín ni in ña̱yivi sa̱há ña̱ na̱jána̱ha̱ Ndióxi̱ nu̱ú i̱. \v 17 Ta ni co̱ó na̱sa̱ha̱n i̱ ñuu Jerusalén ca̱ha̱n i̱ xi̱hín na̱ cúú apóstol nu̱ cuítí a̱ ju̱ú ga̱ ye̱he̱. Ña̱ na̱caja i̱ quéa̱ i̱vi̱ la̱á na̱quee na̱sa̱ha̱n i̱ ñundáhyi̱ cuéntá Arabia. Ta tá na̱ndihi na̱ndicó co̱o i̱ chí ñuu Damasco. \p \v 18 Ta tá sa̱ na̱ya̱ha u̱ni̱ cui̱a̱ já na̱sa̱ha̱n i̱ ñuu Jerusalén ndicuni táhan i̱ xi̱hi̱n Pedro ta na̱sahi̱in i̱ sa̱hu̱n qui̱vi̱ xi̱hi̱n dá. \v 19 Ta cán na̱xini ri̱ da̱ cúú Jacobo, ñani Jesucristo joo co̱ó na̱xini toho i̱ na̱ java ga̱ cúú apóstol cán. \v 20 Sánde̱hé cáxí Ndióxi̱ ña̱ co̱ jándahvi toho i̱ ndo̱hó. Ña̱ nda̱a̱ quéa̱ cáhyí i̱ nu̱ ndó yóho. \p \v 21 Tá na̱ndihi já na̱quee e̱ cua̱ha̱n i̱ chí ñundáhyi̱ cuéntá Siria xi̱hi̱n Cilicia. \v 22 Joo mé tiempo cán na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu estado Judea a̱ ñáha cuni na ye̱he̱, nduu. \v 23 Joo na̱xini jo̱ho na ña̱ cáha̱n java ña̱yivi sa̱há i̱: “Da̱ na̱caja xíxi xi̱hín yo̱ jihna, da̱ cán cúú da̱ xíca nuu cáha̱n tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hín ña̱yivi viti. Da̱ na̱cúni̱ jándihi sa̱há tu̱hun Ndióxi̱ jihna, da̱ cán cúú da̱ jána̱ha̱ ña̱yivi cándeé ini na mé á”, cáchí na̱. \v 24 Ta viti cája cáhnu na Ndióxi̱ sa̱há ña̱ na̱ndijama mé á ye̱he̱. \c 2 \s1 Na̱ apóstol ndíquehe va̱ha na Pablo. \p \v 1 Tá sa̱ na̱ya̱ha u̱xu̱ co̱mí cui̱a̱ já na̱sa̱ha̱n tucu u̱ ñuu Jerusalén. Na̱sa̱ha̱n Bernabé xi̱hín i̱ ta na̱sañehe ri i̱ Tito na̱sa̱ha̱n da̱ xi̱hín nde̱. \v 2 Ta na̱sa̱ha̱n i̱ jáchi̱ na̱na̱ha̱ Ndióxi̱ nu̱ú i̱ ña̱ ndítahan cu̱hu̱n i̱. Ta tá na̱taca jíin ndihi na̱ náhnu, na̱ cómí cuéntá sa̱há na̱ cúú cuéntá Jesús ñuu Jerusalén cán, já na̱casáhá i̱ ndícani i̱ nu̱ ná ndaja cáa tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ Jesús ña̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ú na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel. Na̱caja i̱ ña̱ yóho jáchi̱ co̱ó na̱cúni̱ ña̱ ná cachi na̱ náhnu cán ña̱ co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ jána̱ha̱ i̱. \v 3 Ta na̱ndiquehe va̱ha na nde̱he̱ ta ni co̱ó na̱caja ndúsa̱ na̱ xi̱hi̱n Tito, da̱ na̱sahi̱in xi̱hín i̱ ña̱ ná chica̱a̱n da̱ marca yiquí cu̱ñu da va̱tí co̱ cúú dá da̱ na̱quixi chi̱chi Israel. \v 4 Joo java na, na̱ co̱ xíca nda̱a̱ íchi̱ cuéntá Jesús, na̱ndi̱hvi je̱hé na̱ tañu nde̱ ña̱ ná cande̱hé na̱ ndá quia̱hva núná nu̱ú nde̱ cája cáhnu nde̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cándeé ini nde̱ Jesús. Jáchi̱ na̱nducú na̱ cája ndúsa̱ na̱ xi̱hín nde̱ ña̱ ná ndicó co̱o nde̱ caja nde̱ tócó ndihi ña̱ sáhndá ley Moisés. \v 5 Joo co̱ó na̱candúsa toho nde̱ tu̱hun cáha̱n na̱ xi̱hín nde̱ jáchi̱ cúni̱ nde̱ cánda̱a̱ ini ndó ña̱ nda̱a̱ cáha̱n sa̱ha̱ Jesucristo, ña̱ cuu jáca̱cu ndaa ínima̱ ndó tá ná candeé ini ndó mé á. \p \v 6 Joo mé na̱ náhnu, na̱ cómí cuéntá sa̱há na̱ cúú cuéntá Jesús cán co̱ó na̱cachi na xi̱hín i̱ ña̱ ná ndijama i̱ ña̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ú ña̱yivi. Cáchí i̱ ña̱ cúú ná na̱ náhnu va̱tí co̱ cája toho a nu̱ú i̱ ndá quia̱hva náhnu chuun ndójo na jáchi̱ in cúú tócó ndihí nu̱ Ndióxi̱. \v 7 Táhán ini na̱ náhnu cán xi̱hín ña̱ cája i̱ jáchi̱ na̱ndicuni na ña̱ mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱sa̱ha̱n chuun yóho nu̱ú i̱ ña̱ caca nuu i̱ ca̱ha̱n i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesús nu̱ú na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel. Ta sa̱ mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱sa̱ha̱n chuun nu̱ Pedro ña̱ ná cu̱hu̱n da̱ ca̱ha̱n da̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesús nu̱ú na̱ na̱quixi chi̱chi Israel. \v 8 Ta sa̱ mé Ndióxi̱, mé a̱ na̱chindahá Pedro ca̱ha̱n da̱ tu̱hun mé á nu̱ú na̱ na̱quixi chi̱chi Israel, mé a̱ yóho cúú ri ña̱ na̱chindahá ye̱he̱ ca̱ha̱n i̱ tu̱hun mé á nu̱ú na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel. \p \v 9 Jacobo xi̱hi̱n Pedro xi̱hi̱n Juan cúú ná na̱ náhnu cómí cuéntá sa̱há na̱ cúú cuéntá Jesús ñuu Jerusalén cán. Ta na̱ndicuni na cán ña̱ na̱caja Ndióxi̱ cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hín i̱ tá na̱sa̱ha̱n mé á chuun yóho nu̱ú i̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱tiin na ndahá ye̱he̱ xi̱hi̱n ndáha̱ Bernabé ta xi̱hín ña̱ yóho náha̱ ña̱ in cúú nde̱ cája chúun nde̱ xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱. Ña̱ cája na̱ cán quéa̱ cája chúun na xi̱hín na̱ na̱quixi chi̱chi Israel nani nde̱he̱ cája chúun nde̱ xi̱hín na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel. \v 10 Ta in túhún ña̱ma̱ni̱ na̱xi̱ca̱ na̱ nu̱ú nde̱ caja nde̱ quéa̱ ña̱ ná a̱ ndíndójó nde̱ chindeé nde̱ na̱ nda̱hví. Ta ña̱ yóho cúú ndusa ña̱ ndíhi ini i̱ cája i̱. \s1 Pablo jána̱ni da Pedro ñuu Antioquía \p \v 11 Joo tá na̱ndique táhan i̱ xi̱hi̱n Pedro ñuu Antioquía já nu̱ táhyí da̱ na̱jána̱ni i̱ da̱ jáchi̱ co̱ó na̱caja va̱ha da. \v 12 Ña̱ na̱caja da quéa̱ na̱xixi da xi̱hín na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel tá cáma̱ní xi̱nu̱ co̱o java na̱ Israel, na̱ na̱chindahá Jacobo. Joo tá na̱xi̱nu̱ co̱o na̱ Israel cán já na̱casáhá tává jíin Pedro mé dá nu̱ú na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel ta ni co̱ xíxi ga̱ da̱ xi̱hi̱n ná. Jáchi̱ na̱yi̱hví da̱ ndía̱ cachi na̱ Israel, na̱ jána̱ha̱ ña̱ co̱ ndítahan cuxu na xi̱hín na̱ co̱ cúú na̱ Israel. \v 13 Ta xi̱hín ña̱ yóho na̱chije̱hé Pedro ña̱ cáhvi ini da sa̱há na̱ cán. Ta java na̱ cúú cuéntá Jesús, na̱ na̱quixi chi̱chi Israel cán na̱casáhá cája na tá quia̱hva cája Pedro. Ta ja̱nda̱ Bernabé na̱caja da tá quia̱hva cája na̱ cán. \v 14 A̱nda̱ já na̱xini i̱ ña̱ co̱ xíca na íchi̱ cuéntá ña̱ nda̱a̱ xi̱hín ndinuhu ini na tá quia̱hva sáhndá tu̱hun Ndióxi̱ cája na sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱jána̱ni i̱ Pedro nu̱ táhyí tócó ndihi ña̱yivi ndúu cán. Já na̱cachi i̱ já xi̱hi̱n dá: “Yóhó cúún da̱ Israel joo na̱casáhá cájún tá quia̱hva cája na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel jáchi̱ co̱ cájún ña̱ sáhndá ley Moisés viti. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ ndítahan nu̱ún caja ndúsa̱ tohún xi̱hín na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel ña̱ ná caja na ña̱ sáhndá ley Moisés”, na̱cachi i̱ xi̱hi̱n dá. \s1 Jáca̱cu Ndióxi̱ ña̱yivi sa̱há ña̱ cándeé ini na mé á \p \v 15 Ja̱nda̱ qui̱ví na̱cacú cúú yó na̱ Israel ta co̱ cúú yó tátu̱hun na̱ tóho̱, na̱ cáchí yo̱ cája cua̱chi sa̱há ña̱ co̱ cája na ña̱ sáhndá ley Moisés. \v 16 Joo sa̱ cánda̱a̱ va̱ha iní ña̱ co̱ ndúu nda̱a̱ ña̱yivi nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cája na ña̱ sáhndá ley Moisés. Jáchi̱ nduu nda̱a̱ na̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cándeé ini na Jesucristo cuití va. Ta sa̱ sa̱ha̱ mé ña̱ cán na̱candeé iní Jesucristo já na̱nduu nda̱a̱ yó nu̱ Ndióxi̱ ta co̱ cúú á sa̱há ña̱ cája í ña̱ sáhndá ley Moisés jáchi̱ ni in na a̱ cu̱ú nduu nda̱a̱ na̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cája na ña̱ sáhndá ley Moisés. \p \v 17 Cánde̱hé ndo̱. Sa̱há ña̱ cúni̱ yo̱ canduu nda̱a̱ yo̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cándeé iní Jesucristo cuití va sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ cája ga̱ í ña̱ sáhndá ley Moisés. Joo cáchí java ña̱yivi ña̱ ndójo í cua̱chí sa̱há ña̱ co̱ cája í ña̱ cáchí mé ley. Va̱tí co̱ cája í ña̱ cáchí ley Moisés, co̱ cúni̱ cachi ña̱ yóho ña̱ jáca̱ha̱n Jesucristo mí caja í cua̱chi. Ña̱ yóho co̱ cúú á ña̱ nda̱a̱ jáchi̱ co̱ jáca̱ha̱n Jesucristo mí caja í cua̱chi. \v 18 Joo mé a̱ nda̱a̱ caja í cua̱chi tá ná casáhá tucu candeé iní ley Moisés ña̱ ná jáca̱cu a mí jáchi̱ sa̱ na̱jándacoo í ña̱ tá na̱candeé iní Jesucristo. \v 19 Ta viti cúú á tátu̱hun na̱xi̱hi̱ ye̱he̱ cuéntá ley jáchi̱ co̱ cómí ga̱ ley cuéntá sa̱há i̱ jáchi̱ sa̱há ña̱ cándeé ini i̱ Jesucristo sa̱há ña̱ cán jáca̱cu Ndióxi̱ ye̱he̱ ña̱ ná catacu u̱ cuéntá mé á. \v 20 Cúú á tátu̱hun na̱xi̱hi̱ i̱ ndi̱ca crúxu̱ xi̱hín Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ cája i̱ tá quia̱hva cúni̱ mé vi̱ jáchi̱ Jesucristo quéa̱ ndíca̱a̱n ini i̱ ta mé a̱ cán quéa̱ ndáca ye̱he̱. Ta viti tócó ndihi ña̱ cája i̱ ñuyíví yóho cája i̱ ña̱ jáchi̱ cándeé ini i̱ Jesucristo, ja̱hyi Ndióxi̱, mé á na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há i̱ sa̱há ña̱ quíhvi̱ ini a ye̱he̱. \v 21 Ta co̱ cúni̱ quehe núu i̱ ña̱ma̱ni̱ cája Ndióxi̱ xi̱hín i̱ jáchi̱ tá ná cuu nduu nda̱a̱ yo̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cája í ña̱ sáhndá ley Moisés já quéa̱ mé a̱ uun va quéa̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo, nduu. \c 3 \s1 Va̱ha chága̱ candeé iní Jesús a̱ ju̱ú ga̱ cándeé iní ña̱ sáhndá ley Moisés \p \v 1 Á jána va ji̱ni̱ ndó, na̱ ndúu ñundáhyi̱ Galacia. Yo já na̱jándahvi ndo̱hó ña̱ ná jándacoo ndó ña̱ nda̱a̱. Jáchi̱ tá na̱ca̱ha̱n nde̱ tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndo̱ já na̱ndicani cáxí nde̱ nu̱ ndo̱ ndá quia̱hva na̱xi̱hi̱ Jesucristo sa̱há cua̱chí. \v 2 Cuni jo̱ho ndó ná nda̱ca̱ tu̱hún i̱ ndo̱hó: Á na̱ndi̱hvi ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini ínima̱ ndo̱ sa̱há ña̱ na̱caja ndó ña̱ sáhndá ley Moisés. Co̱ cúú toho a já. Na̱sa̱cuu a sa̱há ña̱ na̱candúsa ndó tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo ña̱ na̱ca̱ha̱n nde̱ xi̱hi̱n ndo̱. \v 3 Mé a̱ nda̱a̱ táhyí cúú ndó na̱ na̱jana ji̱ni̱. Jáchi̱ tá na̱casáhá ndó xíca ndó íchi̱ cuéntá Jesús já na̱sandaca ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ndo̱hó. Ta viti cúni̱ ndó ndicó co̱o ndó caja ndó ña̱ sáhndá ley Moisés jáchi̱ cáhán ndo̱ ña̱ cuu xi̱nu̱ co̱o ndó cacuu ndó ña̱yivi nda̱a̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cája ndó. Joo a̱ cu̱ú toho a. \v 4 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndo ndá quia̱hva na̱ndoho na̱há ini ndó sa̱há tu̱hun Ndióxi̱. Á mé a̱ uun va na̱sacuu ña̱ na̱ndoho ndó ja̱n. Cája i̱ cuéntá u̱hu̱n. \v 5 Jáchi̱ sáhan Ndióxi̱ ínima̱ yi̱i̱ mé á nu̱ ndó ta cua̱há ndiva̱ha ña̱ náhnu cája mé á tañu ndó ta co̱ cúú á sa̱há ña̱ cája ndó ña̱ sáhndá ley Moisés. Cúú á sa̱há ña̱ cándeé ini ndó mé á. \p \v 6 Cáchí tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ na̱nduu Abraham ta̱a nda̱a̱ nu̱ mé á sa̱há ña̱ na̱candeé ini da Ndióxi̱. \v 7 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan canda̱a̱ ini ndó ña̱ ndá na̱ cándeé ini Ndióxi̱, mé na̱ cán cúú ndusa na tátu̱hun na̱ na̱quixi chi̱chi Abraham. \v 8 Jáchi̱ sa̱ ja̱nda̱ jihna na̱cachi tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ va̱xi qui̱vi̱ casáhá Ndióxi̱ jáca̱cu a ña̱yivi, na̱ co̱ó na̱quixi chi̱chi Israel tá ná candeé ini na mé á. Ña̱ cán quéa̱ na̱ca̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun va̱ha yóho xi̱hín Abraham já na̱cachi a já: “Sa̱ha̱ mún tandaa tiempo caja cua̱há i̱ ña̱ma̱ni̱ xi̱hín ña̱yivi canduu ndijáá ñuyíví”, cáchí a̱. \v 9 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá quia̱hva na̱caja Ndióxi̱ cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hín Abraham quia̱hva já cája ri a̱ xi̱hi̱n tócó ndihi ña̱yivi tá cándeé ini na mé á tá quia̱hva na̱caja Abraham. \p \v 10 Joo ndá ña̱yivi ndúcú nduu nda̱a̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cája na ña̱ cáchí ley Moisés já quéa̱ cua̱ha̱n cháhan ja̱ta̱ ná. Jáchi̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Cháhan va cua̱ha̱n ja̱ta̱ tócó ndihi na̱ co̱ xínu̱ co̱o cája tócó ndihi cuíí ña̱ cáchí ley ña̱ na̱ca̱hyí Moisés.” \v 11 Ta cáxí táhyí cáha̱n ña̱ yóho xi̱hi̱n yo̱ ña̱ a̱ cu̱ú nduu nda̱a̱ ña̱yivi nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ sácú va̱ha na ley Moisés. Já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Ndá na̱ cúú ña̱yivi nda̱a̱ nu̱ Ndióxi̱ catacu na sa̱há ña̱ cándeé ini na mé á”, cáchí a̱. \v 12 Joo jíin va cáchí ley Moisés jáchi̱ cáchí a̱ ña̱ tá cúni̱ na̱ nduu nda̱a̱ na̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱ha̱ ley Moisés xíní ñúhú caja na tócó ndihi cuíí ña̱ cáchí mé ley. Ta co̱ cáha̱n mé ley sa̱há ña̱ cándeé ini na Ndióxi̱. \p \v 13 Joo na̱jáca̱cu Jesucristo mí já ná a̱ xínu̱ co̱o cháhan ja̱ta̱ yo̱ caja ley. Jáchi̱ na̱quixi cháhan ja̱ta̱ mé á sa̱ha̱ mí tá na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱. Jáchi̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱: “Cháhan cua̱ha̱n ja̱ta̱ ndihi na̱ xíhi̱ ndi̱ca crúxu̱.” \v 14 Ta sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há ña̱ cán quéa̱ tócó ndihí va̱tí cúú yó na̱ Israel á na̱ co̱ cúú na̱ Israel, ñe̱he̱ táhvi̱ yo̱ ña̱ma̱ni̱ Ndióxi̱ tá cándeé iní mé á. Jáchi̱ já na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ Abraham jihna. Ta viti quia̱hva mé á ínima̱ yi̱i̱ á nu̱ yo̱ tá cándeé iní mé á jáchi̱ já na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ yo̱. \s1 Ña̱ cáchí ley Moisés xi̱hín ña̱ cáchí tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Abraham \p \v 15 Ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús, cande̱hé ndo̱ ná ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ndá quia̱hva cája ña̱yivi tá sáhan na tu̱hun na nu̱ú inga ña̱yivi. Tá cáva̱ha na in tutu ta tá na̱ndihi na̱ca̱hyi na qui̱vi̱ ná nu̱ á já quéa̱ ni in túhún toho ña̱yivi a̱ cu̱ú ndijama na ña̱ sa̱ na̱ca̱hyi̱ cán ta a̱ cu̱ú chíca̱a̱n chága̱ na̱ tu̱hun nu̱ú mé tutu. \v 16 Cánde̱hé ndo̱. Na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ú Abraham ta nu̱ú in da̱ quixi chi̱chi da. Joo co̱ó na̱ca̱ha̱n Ndióxi̱ sa̱há cua̱há ña̱yivi quixi chi̱chi da. Na̱ca̱ha̱n Ndióxi̱ sa̱há in tála̱á ja̱hyi da ta mé a̱ cán cúú á Jesucristo. \v 17 Ña̱ cúni̱ cachi i̱ quéa̱: Na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ú Abraham ta na̱sacuu a tátu̱hun na̱ca̱hyi Ndióxi̱ qui̱vi̱ á nu̱ú in tutu. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ a̱ cu̱ú jándihi ley Moisés sa̱há tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Abraham. Jáchi̱ jihna ñúhú na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ú Abraham ta tá sa̱ na̱ya̱ha co̱mi̱ ciento o̱co̱ u̱xu̱ cui̱a̱ já na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ ley nu̱ú Moisés. Ta mé ley yóho a̱ cu̱ú toho ndijama tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Abraham. Ta mé ley a̱ cu̱ú ndaja núu a tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ dá jihna. \v 18 Joo ña̱ sáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi co̱ quíxi a sa̱há ña̱ sácú va̱ha na ley Moisés. Jáchi̱ tá ná quixi a quia̱hva já co̱ cúú ga̱ sa̱há ña̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a ña̱ caja mé á ña̱. Ña̱ na̱ya̱ha quéa̱ na̱cacúni̱ Ndióxi̱ caja ña̱ma̱ni̱ uun xi̱hín Abraham ta co̱ó na̱sacuu a sa̱há ña̱ na̱sacu va̱ha da ley Moisés. \p \v 19 Ta viti, á ndáca̱ tu̱hún ndó ndá sa̱ha̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ ley nu̱ú Moisés. Na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ ña̱ jáchi̱ cúni̱ a̱ ña̱ ná canda̱a̱ ini ña̱yivi ndá quia̱hva sáá ini na caja na ña̱ cúni̱ Ndióxi̱. Ta na̱sacu ini a cando̱o ley ja̱nda̱ quia̱hva ná xi̱nu̱ co̱o mé a̱ quixi chi̱chi Abraham cán. Jáchi̱ mé a̱ cán quéa̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a quixi. Ta táto̱ Ndióxi̱ quéa̱ na̱ca̱ha̱n ley yóho xi̱hín Moisés ta na̱jáya̱ha da ña̱ nu̱ú ña̱yivi. \v 20 Joo tá na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ú Abraham co̱ó na̱xini ñúhú toho a ña̱yivi jáya̱ha na ña̱. Ta co̱ó na̱caja chúun a táto̱ mé á jáchi̱ in túhún Ndióxi̱ na̱caja mé á ña̱. \s1 Ña̱ cúni̱ ley caja í \p \v 21 Jihna ñúhú na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a nu̱ú Abraham a̱nda̱ jáví na̱sa̱ha̱n ley nu̱ú Moisés. Á cúni̱ cachi ña̱ yóho ña̱ co̱ ndique táhan ley Moisés xi̱hín tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Abraham. Co̱ cúú a̱ já. Jáchi̱ tá ná cuu jáca̱cu ley Moisés ña̱yivi já quéa̱ cuu nduu nda̱a̱ na̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ sácú va̱ha na ña̱ sáhndá mé ley. Joo co̱ cúú a̱ já. \v 22 Jáchi̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ mé cua̱chi cándíhi a tócó ndihi ña̱yivi. Joo tá ná candeé iní Jesucristo já cuu ndiquehé ña̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a quia̱hva nu̱ tócó ndihi ña̱yivi sa̱há ña̱ cándeé ini na mé á. \p \v 23 Tá cáma̱ni̱ quixi Jesucristo já na̱sacomí ley cuéntá sa̱ha̱ yo̱ ta na̱sandaca mí ja̱nda̱ quia̱hva na̱xi̱nu̱ qui̱ví na̱na̱ha̱ Ndióxi̱ nu̱ yo̱ ña̱ ndítahan candeé iní Jesucristo. \v 24 Na̱sandaca ley mí tá quia̱hva cája in da̱ta̱a xi̱hín ja̱hyi válí da̱ a̱nda̱ quia̱hva na̱quixi Jesucristo, mé á na̱caja ña̱ ná canduu nda̱a̱ yo̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cándeé iní mé á. \v 25 Ta viti co̱ cómí ga̱ ley cuéntá sa̱ha̱ yo̱ jáchi̱ cómí Jesucristo cuéntá sa̱ha̱ yo̱ tá cándúsa í mé á. \p \v 26 Ta in na̱nduu ndó xi̱hín Jesucristo sa̱há ña̱ cándeé ini ndó mé á ta já na̱nduu ndó ja̱hyi Ndióxi̱. \v 27 Ta tá na̱candúta̱ ndo̱ já in na̱nduu ndó xi̱hín Jesucristo ta na̱nduu ndó tá quia̱hva íin mé á. \v 28 Ta co̱ cája toho a tá cúú ndó na̱ na̱quixi chi̱chi Israel, á co̱ cúú toho ndó na̱. Ta co̱ cája toho a á cúú ndó na̱ na̱xeen ña̱yivi caja chúun nu̱ ná, á co̱ cúú toho ndó na̱. Ta co̱ cája toho a á cúú ndó ta̱a á ñáha̱. Jáchi̱ tá na̱candúsa ndó Jesucristo já in na̱nduu tócó ndihi ndó jáchi̱ in na̱nduu ndó xi̱hi̱n mé á. \v 29 Ta sa̱há ña̱ cómí Jesucristo cuéntá sa̱ha̱ ndo̱ sa̱há ña̱ cán quéa̱ cúú ndó tátu̱hun na̱ na̱quixi chi̱chi Abraham. Ta sa̱há ña̱ cán quéa̱ ñe̱he̱ táhvi̱ ndó ña̱ na̱cachi Ndióxi̱ quia̱hva nu̱ú da̱ cán tá na̱sa̱ha̱n tu̱hun a nu̱ú Abraham sa̱nahá. \c 4 \p \v 1 Ña̱ cúni̱ cáchí i̱ cúú ña̱ yóho: Cúú á tátu̱hun tá sáhan in da̱ta̱a tócó ndihi ña̱ cómí da̱ nu̱ú ja̱hyi da. Joo nani cúú dá ta̱a loho já a̱ cu̱ú cacomí da̱ cuéntá sa̱há ña̱ na̱ndiquehe da ndáha̱ tátá da̱. Cúú dá tátu̱hun mozo va̱tí tandaa qui̱vi̱ cacomí da̱ cuéntá sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱ha tátá da̱. \v 2 Jáchi̱ ndúu java ña̱yivi, na̱ cómí tóo cuéntá sa̱ha̱ mé dá ta sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱ na̱jándacoo tátá da̱ nu̱ dá ja̱nda̱ quia̱hva ná xi̱nu̱ co̱o qui̱vi̱ na̱sacu ini tátá da̱. \v 3 Quia̱hva já yáha ri xi̱hi̱n mé ví. Jáchi̱ jihna na̱sacuú tátu̱hun na̱va̱lí. Na̱sacomí ley na̱ Israel cuéntá sa̱ha̱ yo̱ tátu̱hun cája xitoho xi̱hi̱n mozo da̱. \v 4 Joo tá na̱xi̱nu̱ co̱o qui̱vi̱ na̱sacu ini Ndióxi̱ já na̱chindahá mé á Jesucristo, ja̱hyi a. Ta in ñáñáha̱ ñuyíví yóho na̱sa̱cuu ñá na̱jácacu ñahá. Ta na̱caja mé á ña̱ sáhndá ley Moisés. \v 5 Ta na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ já ná cuu cha̱hvi a sa̱ha̱ cua̱chí ña̱ ná ja̱ni̱ yó nu̱ ley ña̱ na̱sacomí cuéntá sa̱ha̱ yo̱. Ta xi̱hín ña̱ yóho na̱cuu na̱nduú ja̱hyi Ndióxi̱. \p \v 6 Ta sa̱há ña̱ na̱nduú ja̱hyi mé á sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱chindahá Ndióxi̱ ínima̱ ja̱hyi a ña̱ ná ndica̱a̱n mé á ini ínima̱ yo̱ já quéa̱ ná cuu ca̱ha̱n yó xi̱hi̱n Ndióxi̱ já cachi yó já: “Tátá ma̱ní i̱.” \v 7 Ta viti co̱ cúú ga̱ yó tátu̱hun mozo jáchi̱ co̱ cómí ga̱ ley cuéntá sa̱ha̱ yo̱ ta na̱nduú ja̱hyi Ndióxi̱ viti. Ta viti cuu ñe̱he̱ táhvi̱ yó quehé ña̱ na̱sacu ini mé á quia̱hva nu̱ú na̱ cúú cuéntá mé á sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo. \s1 Ndícani ini Pablo sa̱há na̱ cúú cuéntá Jesús ñundáhyi̱ Galacia \p \v 8 Jihna ga̱ tá co̱ó na̱canda̱a̱ ini ndó sa̱ha̱ Ndióxi̱ já na̱caja cáhnu ndó java ga̱ ndióxi̱ ña̱ co̱ cúú toho ndióxi̱ joo na̱sa̱comí a̱ cuéntá sa̱ha̱ ndo̱. \v 9 Ta viti sa̱ xíni̱ ndó Ndióxi̱ joo va̱ha chága̱ ná cachi i̱ ña̱ sa̱ xíni̱ Ndióxi̱ ndo̱hó. Ta ndiva̱ha cúni̱ ndó ndicó co̱o tucu ndó caja ndó tá quia̱hva na̱caja ndó jihna. Jáchi̱ co̱ ndíya̱hvi toho ña̱ na̱caja ndó cán ta ni a̱ cu̱ú chindeé a̱ ndo̱hó. \v 10 Joo cája tucu ndó víco̱ ta xi̱hín ña̱ yóho cája cáhnu ndó java qui̱vi̱ xi̱hín yo̱o̱ xi̱hín cui̱a̱. \v 11 Ndícani ndiva̱ha ini i̱ sa̱ha̱ ña̱ cája ndó ja̱n. Jáchi̱ viti co̱ cánda̱a̱ ini i̱ á mé a̱ uun va na̱sa̱cuu chuun na̱caja i̱ tañu ndó ja̱n. \p \v 12 Cande̱hé ndó, ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Xíca̱ ta̱hví i̱ nu̱ ndo̱ ña̱ ná caja ndó tá quia̱hva cája i̱ viti. Jáchi̱ na̱jándacoo i̱ cája i̱ ña̱ sáhndá ley tá na̱ndi̱hvi i̱ íchi̱ cuéntá Jesús. Va̱ha ndiva̱ha na̱caja ndó xi̱hín i̱ tá na̱sahi̱in i̱ xi̱hi̱n ndó ja̱n. \v 13 Ta cája i̱ cuéntá ndícu̱hu̱n ini ndó ña̱ quíhvi̱ ndiva̱ha i̱ tá nu̱ cuítí na̱sa̱ha̱n i̱ ca̱xi tu̱hun i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesús tañu ndó ja̱n. \v 14 Ta sa̱há cue̱he̱ na̱ndoho i̱ na̱cuu candají ndó ye̱he̱, nduu. Joo co̱ó na̱caja ndó ña̱. Ña̱ na̱caja ndó quéa̱ na̱ndiquehe va̱ha ndó ye̱he̱ ta na̱caja ndó xi̱hín i̱ tá quia̱hva ná caja ndó xi̱hín in táto̱ Ndióxi̱ á xi̱hín Jesucristo. \v 15 Ta na̱caji̱i̱ ndiva̱ha ini ndó mé tiempo cán. Jáchi̱ xíni̱ va̱ha i̱ ña̱ na̱sahi̱in tia̱hva ndó tavá ndó nduchú núú ndo̱ quia̱hva ndó ña̱ nu̱ú i̱, nduu tá ná cuu caja ña̱ ná ndiva̱ha i̱. \v 16 Joo viti na̱nduu u̱ tátu̱hun in da̱ i̱hvi̱ ndo̱ sa̱há ña̱ cáha̱n i̱ ña̱ nda̱a̱ sa̱há Jesucristo xi̱hi̱n ndo̱. \p \v 17 Ndúu java ña̱yivi tañu ndó ja̱n ta co̱ jána̱ha̱ na̱ ña̱ nda̱a̱ nu̱ ndo̱. Cája cua̱ha̱ ná ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱ joo a̱ ju̱ú ña̱ va̱ha quéa̱ cúni̱ na̱ xi̱hi̱n ndo̱. Ña̱ cúni̱ na̱ quéa̱ ná jácaxoo táhan í ta ná ndi̱hi ini ndó sa̱ha̱ ña̱ jána̱ha̱ mé ná. \v 18 Co̱ cúni̱ cachi i̱ ña̱ a̱ váha toho ndi̱hi iní sa̱há ña̱yivi. Va̱ha va ná caja í ña̱ níí tiempo ta xi̱hín ndinuhu iní. Joo ña̱yivi ja̱n ndíhi ini na sa̱ha̱ ndó tá íin ye̱he̱ tañu ndó cuití va. \v 19 Cande̱hé ndó, ja̱hyi a. Na̱casáhá ndíhi̱hvi̱ tucu ini i̱ sa̱ha̱ ndo̱. Tá quia̱hva ndíhi̱hvi̱ in ñáñáha̱ tá sáhndá a̱ ti̱xi ñá cácu ja̱hyi ñá quia̱hva já ndíhi̱hvi̱ ini i̱ sa̱ha̱ ndo̱. Ta ndoho tá ndoho chága̱ ini i̱ sa̱ha̱ ndo̱ ja̱nda̱ quia̱hva ná caja ndó ña̱ cúni̱ Jesucristo. \v 20 Viti ñúhú cúu ini i̱ coo i̱ ja̱n já ná cuu ca̱ha̱n va̱ha chága̱ i̱ xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ ja̱nda̱ nu̱ íin i̱ yóho ndícani ndiva̱ha ini i̱ sa̱ha̱ ndo̱. \s1 Ña̱ na̱caja Agar xi̱hín ña̱ na̱caja Sara sa̱nahá \p \v 21 Cande̱hé ndo̱. Mé ndó, na̱ cúni̱ ndiquia̱hva tucu ndáha̱ ley Moisés, xíní ñúhú cande̱hé va̱ha ndó ña̱ cáchí mé ley cán. \v 22 Cáchí a̱ ña̱ na̱cacu i̱vi̱ ja̱hyi ta̱a Abraham. In ja̱hyi da na̱cacu xi̱hín Agar, ñá cúú mozo ñájíhí da̱ ta inga ja̱hyi da na̱cacu xi̱hi̱n Sara, ñá cúú ñájíhí va̱ha da. \v 23 Tá na̱cacu ja̱hyi ta̱a Abraham xi̱hi̱n Agar cán, na̱cacu a tá quia̱hva cácu tócó ndihi ña̱yivi. Joo ja̱hyi ta̱a da, da̱ na̱cacu xi̱hi̱n ñájíhí va̱ha da̱, ña̱ naní Sara cán na̱cacu a jáchi̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a̱ nu̱ dá ña̱ ná cacu a. \v 24 Cande̱hé ndo̱ ña̱ náha̱ ña̱ yóho nu̱ yo̱. Ndíví na̱ji̱hí yóho cúú ná tátu̱hun i̱vi̱ tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ yo̱. In táhan tu̱hun yóho cúú á ley na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Moisés ji̱ni̱ yúcu̱ naní Sinaí cán. Ta Agar cúú yuhú nu̱ú ley yóho. Ta ja̱hyi ñá cán tá na̱cacu a na̱nduu a mozo. Ta na̱ ndíco̱ ley cúú ná tátu̱hun ja̱hyi Agar jáchi̱ cómí ley cuéntá sa̱ha̱ ná. \v 25 Ta Agar cúú ñá yuhú nu̱u̱ ley ña̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú Moisés yúcu̱ naní Sinaí, ña̱ ndáca̱a̱n chí ñundáhyi̱ Arabia cán. Ta jári mé ñá cúú ñá yuhú nu̱u̱ Jerusalén, ña̱ cúú ji̱ni̱ nu̱ tócó ndihi na̱ cája ña̱ sáhndá ley Moisés. Ta mé ñá xi̱hín na̱ ndúu cán cúú ná tátu̱hun mozo jáchi̱ cómí ley cuéntá sa̱ha̱ ná. \v 26 Joo íin inga ñuu Jerusalén, ña̱ íin indiví cán. Ta ña̱yivi ndúu cán co̱ cúú toho na mozo jáchi̱ cúú ná tátu̱hun ja̱hyi Sara, ñájíhí va̱ha Abraham. Ta mí cúú yó tátu̱hun na̱ ndúu ñuu cán jáchi̱ cándeé iní Jesucristo. \v 27 Já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: \q1 Xíní ñúhú caji̱i̱ ini ndó na̱ji̱hí, na̱ a̱ cu̱ú cacu ja̱hyi. \q1 Cayuhú ndó xi̱hín ña̱ cáji̱i̱ íní ndo̱, \q1 va̱tí a̱ ñáha cahnda ti̱xi ndó cacu ja̱hyi ndó. \q1 Jáchi̱ na̱ji̱hí, na̱ na̱jándacoo tóo yíi̱ canduu chága̱ ja̱hyi na a̱ ju̱ú ga̱ na̱ji̱hí ndúu yíi̱, cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \p \v 28 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Cúú yó tátu̱hun Isaac, ja̱hyi Sara cán sa̱há ña̱ cándeé iní Jesús jáchi̱ cúú yó ja̱hyi na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tu̱hun a quia̱hva nu̱ú Abraham. \v 29 Joo tá quia̱hva na̱caja da̱ cúú ja̱hyi Agar sa̱nahá tá na̱casáhá da̱ cája xíxi da̱ xi̱hín da̱ cúú ja̱hyi Sara quia̱hva já íin a viti jáchi̱ na̱ sácú va̱ha ley Moisés cája xíxi na xi̱hín na̱ cándeé ini Jesucristo. \v 30 Joo cuni jo̱ho ndó ña̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱ tá na̱ca̱ha̱n Ndióxi̱ xi̱hín Abraham: “Tavá ñá cúú mozo ja̱n ná quee ñá cu̱hu̱n ña̱ xi̱hín ja̱hyi ñá. Jáchi̱ da̱ cúú ja̱hyi mozo ja̱n a̱ cúu ñe̱he̱ táhvi̱ dá ndiquehe da ña̱ quia̱hva i̱ nu̱ú da̱ cúú ja̱hyi ñájíhí va̱hún ja̱n”, na̱cachi Ndióxi̱ sa̱nahá. \v 31 Cánde̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Co̱ cúú yó tátu̱hun ja̱hyi ñá cúú mozo ja̱n jáchi̱ co̱ cómí ga̱ ley cuéntá sa̱ha̱ yo̱. Viti cúú yó tátu̱hun ja̱hyi Sara, ñá cúú ñájíhí va̱ha Abraham cán jáchi̱ co̱ ndúu ga̱ yó ndáha̱ ley Moisés sa̱há ña̱ cándeé iní Jesucristo. \c 5 \s1 Sa̱ na̱ja̱ni̱ yo̱ ndáha̱ ley Moisés na̱caja Jesucristo \p \v 1 Co̱ ndúu ga̱ yó ndáha̱ ley Moisés sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo. Ta viti cándeé ini ndó mé á sa̱há ña̱ cán quéa̱ xíní ñúhú canduu nda̱cú ndo̱ ta co̱ ndítahan nu̱ ndó ndicó co̱o ndó caja ndó ña̱ sáhndá mé ley cán. \p \v 2 Cuni jo̱ho ndó ña̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱. Tá ná candeé ini ndó ña̱ cuu nduu nda̱a̱ ndó nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ chíca̱a̱n na̱ marca yiquí cu̱ñu ndó já quéa̱ cúni̱ cachi a ña̱ quéhe núu ndó ña̱ na̱caja Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ ndo̱. \v 3 Cande̱hé ndó ná ca̱ha̱n tucu u̱ xi̱hi̱n ndo̱. Tá cúni̱ ndó canduu nda̱a̱ ndó nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ chíca̱a̱n ndó marca yiquí cu̱ñu ndó já quéa̱ ndítahan nu̱ ndó caja ndó tócó ndihi cuíí ña̱ sáhndá ley Moisés. \v 4 Mé ndó cúú ndó na̱ cúni̱ canduu nda̱a̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ sácú va̱ha ndó ley Moisés. Ta viti na̱caxoo ndó nu̱ Jesucristo ta na̱caxoo ndó nu̱ú ña̱ma̱ni̱ cúni̱ Ndióxi̱ caja xi̱hi̱n ndo̱. \v 5 Joo mé nde̱ xíni̱ va̱ha nde̱ ndúu nda̱a̱ nde̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ cándeé ini nde̱ Jesucristo. Ta ndáti tia̱hva nde̱ jáchi̱ chíndeé ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nde̱he̱. \v 6 Jáchi̱ tá in na̱nduú xi̱hín Jesucristo já quéa̱ co̱ó caja toho a á na̱qui̱hvi marca yiquí cu̱ñu í á co̱ó a̱. Ña̱ ndíya̱hvi ndusa quéa̱ ña̱ cándeé iní Jesucristo jáchi̱ xi̱hín ña̱ yóho cuu qui̱hvi̱ iní ñani táhan í. \p \v 7 Sa̱ va̱ha ndiva̱ha va cua̱ha̱n ndó xi̱hín ña̱ cándeé ini ndó Jesús. Yo já na̱ndijama ji̱ni̱ ndo̱ ña̱ ná a̱ cándúsa ga̱ ndó ña̱ nda̱a̱. \v 8 A̱ ju̱ú toho Ndióxi̱ na̱ndijama ji̱ni̱ ndo̱ jáchi̱ mé a̱ cán quéa̱ na̱cana ndo̱hó ña̱ ná cacuu ndó cuéntá mé á. \v 9 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó in tu̱hun ta já cáchí a̱ “Va̱tí loho yusá na̱xa̱a̱ ná cava táhan í xi̱hi̱n yusá cua̱ha̱ cán játi̱ví ñahá a̱.” Quia̱hva já cája na̱ cúni̱ ndijama ji̱ni̱ ndó ja̱n. \v 10 Joo cándeé ini i̱ Jesucristo, xitoho í sa̱há ña̱ cán quéa̱ xíni̱ va̱ha i̱ ña̱ a̱ cándúsa ndó na̱ ja̱n ta ndicó co̱o ndó cahvi ini ndó tá quia̱hva cáhvi ini ye̱he̱. Ta jándoho Ndióxi̱ ini na̱ xíca jája̱ca̱ xíní túni̱ ndó ja̱n ta co̱ó caja toho a ndá na̱ cúú ná. \p \v 11 Joo ye̱he̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ña̱ co̱ ndítahan ga̱ chíca̱a̱n na̱ marca yiquí cu̱ñu na ta sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndícui̱ta̱ na̱ Israel xi̱hín i̱. Tá ná jána̱ha̱ i̱ nu̱ú ña̱yivi ña̱ ndítahan chíca̱a̱n na̱ marca yiquí cu̱ñu na já quéa̱ a̱ ndícui̱ta̱ ga̱ na̱ cán xi̱hín i̱. Joo mé a̱ nda̱a̱ cándají na̱ cán ye̱he̱ jáchi̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ú ña̱yivi ña̱ cuu ca̱cu ndaa ínima̱ ná sa̱há ña̱ cándeé ini na Jesucristo cuití va, mé a̱ na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ yo̱. \v 12 Sa̱há ña̱ cúni̱ na̱ cán caja ndúsa̱ na̱ xi̱hi̱n ndó chica̱a̱n ndó marca yiquí cu̱ñu ndó sa̱há ña̱ cán quéa̱ cája i̱ cuéntá va̱ha chága̱ ná chitúhu̱n ndihi mé ná yiquí cu̱ñu na ta ná jándacoo táji̱ ná ndo̱hó. \p \v 13 Cande̱hé ndó, ñani i̱. Co̱ ndúu ga̱ ndó ndáha̱ ley Moisés na̱caja Jesucristo. Joo co̱ cúni̱ cachi ña̱ yóho ña̱ na̱ja̱ni̱ ndo̱ já ná cuu caja ndó ndá ña̱ núu ña̱ xíca̱ ini yiquí cu̱ñu ndó caja. Jáchi̱ na̱cana Ndióxi̱ ndo̱hó ña̱ ná qui̱hvi̱ ini táhan ndó ta ná chindeé táhan ndó. \v 14 Joo tócó ndihi ña̱ cúú ley Moisés in cáchí ndihi a tá cáchí a̱ já: “Qui̱hvi̱ inún ñani táhún tá quia̱hva qui̱hvi̱ inún mún.” \v 15 Joo cuéntá coo ndó jáchi̱ tá cásáhá ndo̱ cája xíxi xi̱hi̱n táhan ndó ta cája quini xi̱hi̱n táhan ndó já quéa̱ xi̱nu̱ qui̱ví jándihi sa̱ha̱ táhan ndó. \s1 Ña̱ cúni̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ caja í xi̱hín ña̱ cúni̱ yiquí cu̱ñu í caja í \p \v 16 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱. Ndítahan caja ndó ña̱ cúni̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ta co̱ ndítahan caja ndó ña̱ xíca̱ ini yiquí cu̱ñu ndó caja. \v 17 Jáchi̱ tócó ndihi ña̱ núu ña̱ cúni̱ yiquí cu̱ñu yó caja í cáni táhan xi̱hín ña̱ va̱ha ña̱ cúni̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ caja í. Ta a̱ cu̱ú cuni táhan ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ xi̱hín ña̱ núu jáchi̱ co̱ ndíque táhan va̱ha ña̱ núu xi̱hín ña̱ va̱ha sa̱há ña̱ cán quéa̱ a̱ cu̱ú caja í ndá ña̱ na̱cuu cúni̱ yó caja í. \v 18 Ta tá ná ndiquia̱hva ndó mé ndó ña̱ ná candaca ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ndo̱hó já quéa̱ a̱ cácomí ga̱ ley Moisés cuéntá sa̱ha̱ ndo̱. \p \v 19 Ta co̱ yáncá toho ndícuní ndá na̱ cúú na̱ cája ña̱ núu ña̱ cúni̱ mé ná caja na. Jáchi̱ ña̱ cája na cúú ña̱ yóho: ndúu na xi̱hín na̱ co̱ cúú ñájíhí na̱ á yíi̱ ná ta cája na tá nu̱ú ña̱ núu xi̱hín yiquí cu̱ñu na. Ta ndícají ini na cuju na xi̱hi̱n ñáha̱ á ta̱a. \v 20 Cája cáhnu na yo̱co̱ xi̱hi̱n tiniñu yúú ta cája na ña̱ ta̱jí. Ta cándají táhan na. Ta cáni táhan na ta ndáca̱a̱n ña̱ cuíñú ji̱ni̱ ná. Ta cama chá jáa̱ xi̱hi̱n táhan na. Ta cáhvi ini na sa̱ha̱ mé cuití va na. Ta cátóó na̱ jácani táhan na ña̱yivi já ná canduu jíin na. Ta xi̱hín ña̱ yóho sáhndá táhan na ña̱yivi. \v 21 Cúú ná ña̱yivi i̱hvi̱ ini ta cúú ná na̱ sáhní ndi̱i ta cúú ná na̱ xíhi. Ta a̱ ju̱ú quia̱hva nde̱hé na̱ ta cua̱há ndiva̱ha java ga̱ táhan ña̱ yóho cája na. Joo mé ndó cuni jo̱ho ndó ná ca̱ha̱n tucu u̱ ña̱ sa̱ na̱cachi i̱ jihna xi̱hi̱n ndo̱: Ndá na̱ cája já a̱ ñéhe̱ táhvi̱ toho na cacomí Ndióxi̱ cuéntá sa̱ha̱ ná. \p \v 22 Joo tá ndíca̱a̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ iní já quéa̱ cája mé á ña̱ ná qui̱hvi̱ ini táhan í ta cája ña̱ ná caji̱i̱ iní ta cája ña̱ ná coo va̱ha iní ta cája ña̱ ná a̱ cójo̱ cama iní ta cája ña̱ ná chindeé yó ña̱yivi ta cája ña̱ ná cacuú ña̱yivi va̱ha ini ta cája ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ yóho ña̱ ná cacuú ña̱yivi, na̱ co̱ cáhvi i̱vi̱ jo̱ho ini. \v 23 Ta cája ña̱ ná cacuú ña̱yivi, na̱ co̱ ndíñehe jícó mé, na̱ cúú sáhnu̱ mé. Ta ni in túhún toho ley a̱ cu̱ú chíca̱a̱n cua̱chi ja̱tá ña̱yivi tá sácú va̱ha na tócó ndihi ña̱ cáchí tu̱hun yóho. \v 24 Tócó ndihi na̱ cómí Jesucristo cuéntá sa̱ha̱, sa̱ na̱jándacoo na ña̱ núu na̱sa̱cahvi ini na caja na xi̱hín yiquí cu̱ñu na. Ta cúú ná tátu̱hun na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱ nu̱ú cua̱chi na̱sa̱caja na. \v 25 Co̱ cája ga̱ yó cua̱chi na̱caja í jihna sa̱há ña̱ ndáca̱a̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ iní. Ta xíní ñúhú quia̱hva í ña̱ma̱ni̱ nu̱ mé á ña̱ ná candaca a̱ mí nu̱ú ndihi ña̱ caja í. \p \v 26 Ta co̱ ndítahan ndiñehe jícó yo̱ mí ta ni co̱ ndítahan jácani táhan í ña̱yivi ta ni co̱ ndítahan cahi̱hvi̱ ini xi̱hi̱n táhan í. \c 6 \s1 Ndítahan nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús chindeé táhan na \p \v 1 Cande̱hé ndó, ñani i̱. Tá na̱xini ndó na̱ndicava in na̱ cúú cuéntá Jesús nu̱ú cua̱chi já quéa̱ ndítahan nu̱ ndóhó, na̱ na̱chutú nda̱a̱ ínima̱ xi̱hi̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱, chindeé ndó na̱ já ná ndicaca va̱ha na íchi̱ cuéntá Jesús. Joo vií vií ca̱ha̱n ndó xi̱hi̱n ná jáchi̱ ndítahan cahvi ini ndó ña̱ va̱xi qui̱ví tá cuu ndicava ri ndóhó va nu̱ú cua̱chi. \v 2 Xíní ñúhú chíndeé táhan ndó tá ndóho ini ndó. Ta xi̱hín ña̱ yóho jáxi̱nu̱ co̱o ndó ña̱ sáhndá Jesucristo nu̱ ndó caja ndó. \p \v 3 Tá ndúu java na tañu ndó ta cáhán na̱ cúú ná na̱ náhnu ndiva̱ha va̱tí co̱ cúú á ña̱ nda̱a̱ já quéa̱ jándahvi na mé va na. \v 4 Tá in tá in ndó ndítahan cande̱hé ndo̱ ndá quia̱hva cája ndó já ná cuu caji̱i̱ ini ndó tá cája va̱ha ndó. Ta co̱ ndítahan ndiñehe jícó ndo̱ mé ndó sa̱há ña̱ cáhán ndo̱ ña̱ va̱ha chága̱ cája mé ndó a̱ ju̱ú ga̱ inga ga̱ na̱. \v 5 Jáchi̱ tá in tá in ndó ndítahan nu̱ ndó cande̱hé ndó ña̱ cája ndó, á cúú á ña̱ va̱ha á cúú á ña̱ núu. \p \v 6 Tócó ndihi ndó, na̱ jácuaha tu̱hun Ndióxi̱ ndítahan nu̱ ndó chindeé ndó na̱ jána̱ha̱ ndo̱hó xi̱hín ña̱ cómí ndo̱. \p \v 7 Jándahvi ndó mé ndó tá cáhán ndo̱ ña̱ cuu jándahvi ndó Ndióxi̱ jáchi̱ a̱ cu̱ú jándahvi ña̱yivi Ndióxi̱. Sa̱ xíni̱ ndó tá xútu ndó in tata nu̱ ñúhu̱ já quéa̱ va̱xi qui̱vi̱ tá jáquee ndó mé ña̱ha na̱xutu ndó. \v 8 Tá cája ña̱yivi ña̱ núu ña̱ cúni̱ mé cuití na̱ já quéa̱ va̱xi qui̱vi̱ cu̱hu̱n na̱ indayá sa̱há ña̱ núu na̱caja na. Joo tá cája na ña̱ va̱ha ña̱ cáji̱i̱ ini ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ xi̱hi̱n já quéa̱ ñe̱he̱ táhvi̱ na̱ cu̱hu̱n na̱ coo na xi̱hi̱n Ndióxi̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱, caja ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱. \v 9 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ a̱ cánaá yó cája í ña̱ va̱ha jáchi̱ tá ná a̱ jándacoo í cája í ña̱ cúni̱ Ndióxi̱ já quéa̱ va̱xi qui̱ví quia̱hva Ndióxi̱ nu̱ yo̱ ña̱ ndítahan ndiquehé sa̱há ña̱ táhan ini mé á xi̱hín ña̱ na̱caja í. \v 10 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá núná nu̱ yó caja va̱ha í xi̱hi̱n tócó ndihi ña̱yivi cóho̱ caja í ña̱. Ta cachí ga̱ ví tá cúú ná na̱ cándeé ini Jesús. \s1 Ndíndayí Pablo na̱ cúú cuéntá Jesús \p \v 11 Cande̱hé ndó ndaja náhnu letra cáhyí i̱ nu̱ ndo̱ xi̱hi̱n ndáha̱ mí i̱ viti. \v 12 Cúni̱ ña̱ ná canda̱a̱ ini ndó sa̱há java ga̱ ña̱yivi, na̱ cúni̱ caja ndúsa̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná chíca̱a̱n ndó marca yiquí cu̱ñu ndó. Cája na ña̱ yóho jáchi̱ cúni̱ na̱ cando̱o va̱ha na nu̱ú na̱ Israel. Ta yíhví na̱ ndicui̱ta ña̱yivi xi̱hi̱n ná sa̱há ña̱ cándúsa na Jesucristo, mé a̱ na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há cua̱chí. \v 13 Joo mé na̱ chíca̱a̱n marca yiquí cu̱ñu cán co̱ sácú va̱ha na tócó ndihi ña̱ sáhndá ley Moisés. Joo cúni̱ na̱ ña̱ ná chica̱a̱n ndó marca yiquí cu̱ñu ndó já ná cuu ca̱ha̱n lánda̱ na̱ nu̱ú na̱ Israel sa̱há ña̱ na̱caja ndúsa̱ ná xi̱hi̱n ndo̱. \v 14 Joo ye̱he̱, ni in túhún toho ña̱ha co̱ cúni̱ ca̱ha̱n lánda̱ i̱ sa̱ha̱. Ña̱ cúni̱ caja i̱ quéa̱ ca̱ha̱n i̱ sa̱há Jesucristo, mé á na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱. Ta sa̱há ña̱ cándeé ini i̱ Jesucristo sa̱há ña̱ cán quéa̱ cúú á tátu̱hun na̱xi̱hi̱ i̱ nu̱ú ña̱ núu ñuyíví yóho. Co̱ cúni̱ ga̱ i̱ cája i̱ ña̱ cája ña̱yivi ñuyíví ta co̱ cúni̱ na̱ cán catáhan na xi̱hín i̱. \v 15 Ta co̱ ndíya̱hvi nu̱ Ndióxi̱ á na̱qui̱hvi marca yiquí cu̱ñu í á co̱ó a̱. Ña̱ ndíya̱hvi ndusa quéa̱ ña̱ na̱nduú ña̱yivi sa̱á sa̱há ña̱ cándeé iní Jesucristo. \v 16 Cúni̱ ña̱ ná coo va̱ha ini ndó, na̱ cája ña̱ cáha̱n i̱ yóho. Ta ná caja Ndióxi̱ cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndó ta xi̱hi̱n tócó ndihi na̱ cúú cuéntá mé á. \p \v 17 Ta viti xi̱hi̱n chínu̱u̱ co̱ cúni̱ ga̱ i̱ ña̱ ná jáqui̱hvi ga̱ ña̱yivi ye̱he̱. Jáchi̱ tócó ndihi ya̱nda ndáá a̱ nu̱ yiquí cu̱ñu i̱ náha̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ cúú u̱ da̱ cája chúun cuéntá Jesucristo. \p \v 18 Ñani i̱ na̱ cúú cuéntá Jesús, ña̱ cúni̱ quéa̱ ná caja Jesucristo, xitoho í cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hín ndihi ndó. Já ná coo.