\id 1CO \h 1 Corintios \toc1 Carta nu̱ cuítí na̱ca̱hyí Pablo nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Corinto \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co. \mt1 Carta nu̱ cuítí na̱ca̱hyí Pablo nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Corinto \c 1 \s1 Cáha̱n Ndióxi̱ Pablo xi̱hín na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Corinto \p \v 1 Ye̱he̱ cúú Pablo, da̱ na̱ca̱xi Ndióxi̱ cacuu apóstol cuéntá Jesucristo jáchi̱ já cúni̱ a̱ caja. Ye̱he̱ xi̱hín ñaní Sóstenes \v 2 chíndahá nde̱ Ndióxi̱ coo ndó, na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Corinto ja̱n jáchi̱ in cúú ndó xi̱hín Jesucristo. Mé Ndióxi̱ na̱ca̱xi a ndo̱hó cacuu ndó ña̱yivi yi̱i̱, na̱ na̱ndiquia̱hva mé ná ndáha̱ mé á. Ta quia̱hva já na̱ca̱xi ri a java ga̱ na̱ ndúu ndijáá ñuu cacuu na cuéntá mé á, na̱ cája cáhnu Jesucristo, xitoho í jáchi̱ cúú ri a xitoho mé ná. \v 3 Ña̱ cúni̱ quéa̱ ná caja Ndióxi̱, tátá yo̱ xi̱hín Jesucristo, xitoho í cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱ ta ná caja mé á ña̱ ná coo va̱ha ini ndó. \s1 Ña̱ma̱ni̱ cája Ndióxi̱ xo̱ho̱ sa̱há ña̱ cándeé iní Jesucristo \p \v 4 Níí tiempo ndíquia̱hva i̱ ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ jáchi̱ na̱caja mé á cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱ sa̱há ña̱ cándeé ini ndó Jesucristo. \v 5 Ta sa̱há ña̱ in na̱nduu ndó xi̱hi̱n mé á sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱caja Ndióxi̱ cua̱há ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱ já ná cuu ca̱ha̱n va̱ha ndó sa̱ha̱ mé á. Ta já na̱suná a̱ xíní túni̱ ndo̱ já ná canda̱a̱ va̱ha ini ndó sa̱ha̱ mé á. \v 6 Ta ña̱ na̱cachi i̱ xi̱hi̱n ndó sa̱há Jesucristo na̱xi̱nu̱ a̱ ini ndó ta viti cája ndó ña̱ cúni̱ mé á caja ndó. \v 7 Ta viti nani ndáti ndó qui̱ví quixi tucu Jesucristo, xitoho í ñuyíví yóho ni in túhún toho ña̱ha a̱ ndíma̱ni̱ nu̱ ndo̱ ña̱ ná caja ndó ña̱ cúni̱ Ndióxi̱ jáchi̱ na̱sa̱ha̱n mé á tócó ndihi ña̱ha nu̱ ndo̱. \v 8 Mé Ndióxi̱ chindeé a̱ ndo̱hó já ná caca tuun ndó íchi̱ cuéntá mé á ja̱nda̱ qui̱ví nu̱ ndíhí. Ta já ná a̱ cúu chíca̱a̱n ña̱yivi cua̱chi ja̱ta̱ ndo̱ tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví quixi tucu Jesucristo, xitoho í ñuyíví yóho. \v 9 Jáchi̱ cája tá cája Ndióxi̱ ña̱ sáhan mé á tu̱hun a caja. Ta mé á quéa̱ na̱ca̱xi a mí ña̱ ná in cacuú xi̱hín Jesucristo, xitoho í ña̱ cúú in túhún ji̱ni̱ já ja̱hyi mé á. \s1 Tává xoo java na̱ cúú cuéntá Jesús mé ná \p \v 10 Cande̱hé ndo̱, ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Xíca̱ ta̱hví i̱ nu̱ ndo̱ xi̱hín qui̱vi̱ Jesucristo, xitoho í ña̱ ná ndique táhan vií tu̱hun ndihi ndó ta a̱ cáhndá táhan ndó. Xíní ñúhú cuni táhan va̱ha ndó ta in túhún ña̱ha cañuhu ini ndó sa̱ha̱. Ta quia̱hva já ndítahan coo ji̱ni̱ ndihi ndó. \v 11 Cande̱hé ndo̱, ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Cáha̱n i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ na̱ca̱xi tu̱hun na̱ vehe Cloé xi̱hín i̱ ña̱ ndaja mé ndó cáni táhan ndó. \v 12 Jáchi̱ na̱ñe̱hé e̱ tu̱hun ña̱ java ndó cáchí ndo̱ ña̱ cúú ndó cuéntá ye̱he̱, da̱ cúú Pablo. Ta java ndó cáchí ndo̱ ña̱ cúú ndó cuéntá Apolos. Ta java ndó cáchí ndo̱ cúú ndó cuéntá Pedro. Ta java ndó cáchí ndo̱ cúú ndó cuéntá Jesucristo. \v 13 Ta xi̱hín ña̱ yóho ña̱ cája ndó quéa̱ sáhndá java táhan ndó. Cánde̱hé ndo̱. Co̱ó na̱xi̱hi̱ i̱, da̱ cúú Pablo ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ ndo̱ já ná jáca̱cu u̱ ndo̱hó. Ta ni co̱ó na̱candúta̱ ndó cuéntá mí i̱. \v 14 Ndixa̱hvi Ndióxi̱ co̱ó na̱jácandúta̱ i̱ ndo̱hó. Jáchi̱ ndájá ga̱ ví cachi ndó cúú ndó cuéntá ye̱he̱ tá ná jácandúta̱ i̱ ndo̱hó, nduu. Joo da̱ na̱jácandúta̱ i̱ cúú Crispo xi̱hi̱n Gayo cuití va. \v 15 Ña̱ cán quéa̱ ni in túhún ndó a̱ cúu cachi ndó ña̱ na̱candúta̱ ndó cuéntá mí i̱ jáchi̱ co̱ó na̱jácandúta̱ toho i̱ ndo̱hó. \v 16 Ta ndícu̱hu̱n ini i̱ ña̱ na̱jácandúta̱ ri̱ na̱ vehe Estéfanas. Na̱ yóho cuití cúú na̱ ñúhu ini i̱ na̱jácandúta̱ i̱. \v 17 Jáchi̱ co̱ó na̱chindahá toho Jesucristo ye̱he̱ ña̱ ná caca nuu i̱ jácandúta̱ i̱ ña̱yivi. Na̱chindahá mé á ye̱he̱ ña̱ ná caca nuu i̱ ca̱ha̱n i̱ tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ mé á xi̱hín ña̱yivi já ná cuu ca̱cu ndaa ínima̱ ná. Ta co̱ó toho tu̱hun ndíchí cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ná jáchi̱ co̱ cúni̱ jánuu ndáha̱ i̱ xi̱hín tu̱hun cáha̱n i̱ yóho tócó ndihi ña̱ na̱caja Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ yo̱. \s1 Ndíchí ji̱ni̱ Jesucristo ta íin ndée̱ mé á quíxi nu̱ Ndióxi̱ \p \v 18 Ña̱yivi, na̱ xíca cua̱ha̱n ndihi sa̱ha̱ ná ini indayá, mé na̱ cán cáhán na̱ ña̱ cúú yó na̱ ta̱chi̱ tá cáha̱n yó ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo ndi̱ca crúxu̱ já ná ca̱cu ndaa ínima̱ ná. Joo nu̱ mí, na̱ na̱sacu ini Ndióxi̱ jáca̱cu a cáva̱tá yo̱ cánda̱a̱ iní ña̱ xi̱hi̱n ndée̱ Ndióxi̱ na̱xi̱nu̱ tu̱hun mé á nu̱ yo̱. \v 19 Já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: \q1 Jándihi i̱ sa̱há ña̱ ndíchí ji̱ní ña̱yivi ñuyíví, \q1 ta a̱ quéhe e̱ cuéntá sa̱há ña̱ cánda̱a̱ ini ña̱yivi, já na̱ca̱hyi̱ a̱ nu̱ú tu̱hun Ndióxi̱. \p \v 20 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ha ñuyíví yóho nu̱ Ndióxi̱ va̱tí da̱ ndíchí ji̱ni̱ xi̱hín da̱ tácu̱ ini cáhán da̱ ña̱ cúú dá da̱ ndíchí ndiva̱ha sa̱há ña̱ xíni̱ da̱ ca̱ha̱n da̱ sa̱há ña̱ha ñuyíví yóho. Joo na̱caja Ndióxi̱ ña̱ ná cacuu a ña̱ co̱ó sa̱ha̱. \v 21 Sa̱há ña̱ ndíchí ji̱ni̱ Ndióxi̱, co̱ cúni̱ mé á ña̱ ná cuu canda̱a̱ ini ña̱yivi sa̱ha̱ mé á xi̱hín ña̱ ndíchí quixi ji̱ní ña̱yivi ñuyíví. Ña̱ na̱caja mé á quéa̱ na̱chindahá a̱ java ña̱yivi ña̱ ná ca̱ha̱n na̱ tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ mé á já quéa̱ ndá na̱ cándúsa ña ta cándeé ini na Ndióxi̱ já cuu ca̱cu ndaa ínima̱ ná. Ta ña̱ yóho cúú á in ña̱ ta̱chi̱ ndiva̱ha nu̱ú ña̱yivi ñuyíví. \p \v 22 Jáchi̱ ña̱yivi Israel cáchí na̱ ña̱ ndúsa̱ cuni na ña̱ xitúhún ndiva̱ha já cuu candúsa na tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ Jesús. Ta na̱ tóho̱, na̱ ñuu Grecia cúni̱ na̱ ña̱ ná ca̱ha̱n ndíchí ndiva̱ha ña̱yivi xi̱hi̱n ná já cuu candúsa na ña̱. \v 23 Joo mé nde̱ xíca nuu nde̱ cáxi tu̱hun nde̱ nu̱ú ña̱yivi sa̱há Jesucristo, mé a̱ na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há ña̱yivi. Joo tá xíni̱ jo̱ho na̱ Israel ña̱ yóho já ndíhi̱hvi̱ na̱. Ta tá xíni̱ jo̱ho na̱ tóho̱ ña̱ yóho já cáhán na̱ ña̱ cúú á ña̱ tóntó ndiva̱ha. \v 24 Joo tócó ndihi na̱ na̱ca̱xi Ndióxi̱ cacuu na cuéntá mé á, á cúú ná na̱ tóho̱ á cúú ná na̱ Israel, cánda̱a̱ ini na ña̱ cáha̱n nde̱ sa̱há Jesucristo, ña̱ íin ndée̱ mé á jáca̱cu a ña̱yivi. Ta xíni̱ va̱ha na ña̱ ndíchí ndiva̱ha ji̱ni̱ mé á na̱caja Ndióxi̱. \v 25 Nu̱ú ña̱yivi ñuyíví ña̱ cája Ndióxi̱ cúú á ña̱ tóntó ndiva̱ha. Joo ña̱ cája Ndióxi̱ cúú á ña̱ ndíchí chága̱ nu̱ ndíhi ña̱ha cája ña̱yivi ñuyíví. Ta va̱tí cáchí ña̱yivi ña̱ co̱ ndíya̱hvi ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo ndi̱ca crúxu̱ joo ya̱hvi chága̱ ña̱ yóho a̱ ju̱ú ga̱ inga ña̱ha cuu caja ña̱yivi. \v 26 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Na̱ca̱xi Ndióxi̱ ndo̱hó cacuu ndó cuéntá mé á va̱tí chá cuití ndó cúú ndó na̱ ndíchí ji̱ni̱ nu̱ú ña̱yivi ñuyíví. Ta chá ndó cúú ndó na̱ náhnu nu̱ú ña̱yivi ta chá cuití ndo̱ cúú ndó na̱ cui̱cá. \v 27 Joo na̱ca̱xi Ndióxi̱ ña̱yivi, na̱ cáchí ña̱yivi ñuyíví cúú ná na̱ tóntó ji̱ni̱ já quéa̱ ná cacahan nu̱ú na̱ ndíchí ji̱ni̱. Mé Ndióxi̱ na̱ca̱xi a ña̱yivi vitá ná cacuu na cuéntá mé á já ná cacahan nu̱ú na̱ náhnu ndúu ñuyíví yóho. \v 28 Ña̱yivi, na̱ co̱ó sa̱ha̱ ñuyíví yóho, na̱ quéhe núu ña̱yivi sa̱ha̱, na̱ cán cúú na̱ na̱ca̱xi Ndióxi̱. Ta na̱ca̱xi a na̱ co̱ ndáya̱hvi toho ñuyíví yóho ña̱ ná nuu ndáha na̱ náhnu cuéntá ñuyíví yóho. \v 29 Ta xi̱hín ña̱ yóho cánda̱a̱ ini ña̱yivi ña̱ a̱ cúu ndiñehe jícó na̱ mé ná nu̱ Ndióxi̱. \v 30 Mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱caja ña̱ ná in nduú xi̱hín Jesucristo. Ta na̱caja mé á ña̱ ná ndindíchí ji̱ni̱ yo̱. Ta na̱caja mé á ña̱ ná canduu nda̱a̱ yó nu̱ Ndióxi̱. Na̱caja mé á ña̱ ná nduú ña̱yivi yi̱i̱, na̱ cúú cuéntá mé á. Ta mé á na̱jáca̱cu a mí nu̱ú cua̱chí. \v 31 Ta já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Ndá na̱ cúni̱ caja lánda̱, xíní ñúhú caja lánda̱ na̱ sa̱há ña̱ náhnu na̱caja Ndióxi̱ sa̱ha̱ ná.” \c 2 \s1 Cáxi tu̱hun Pablo ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo ndi̱ca crúxu̱ sa̱há cua̱chi ña̱yivi \p \v 1 Cande̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Tá na̱sa̱ha̱n i̱ na̱ca̱ha̱n i̱ ña̱ nda̱a̱ cuéntá Ndióxi̱ nu̱ ndo̱, co̱ó na̱ca̱ha̱n i̱ ña̱ xi̱hín tu̱hun ndíchí ñuyíví yóho. \v 2 Joo na̱sacu ini i̱ ca̱ha̱n i̱ sa̱há Jesucristo cuití va tañu ndó, mé a̱ na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱. \v 3 Tá na̱sahi̱in i̱ tañu ndó, co̱ó na̱ndiñehe jícó i̱ mí i̱. Ña̱ na̱caja i̱ quéa̱ yíhví yíhví cúú u̱ a̱nda̱ quíji ni̱nu i̱. \v 4 Ta tá na̱casáhá i̱ cáxi tu̱hun i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo nu̱ ndo̱, co̱ó toho tu̱hun ndíchí na̱ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná cava i̱ ji̱ni̱ ndó xi̱hi̱n á, va̱ha. Ña̱ na̱caja i̱ quéa̱ na̱ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ xi̱hi̱n ndée̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ta mé a̱ na̱jáxi̱nu̱ a̱ ini ndó xi̱hi̱n ndée̱ mé á. \v 5 Já quéa̱ ná canda̱a̱ ini ndó ña̱ Ndióxi̱ quéa̱ cája ña̱ ná candeé ini ndó mé á xi̱hi̱n ndée̱ mé á. Ta co̱ cúú á sa̱há ña̱ ndíchí quíxi ji̱ní ña̱yivi ñuyíví yóho. \s1 Ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ cája ña̱ ná canda̱a̱ ini ña̱yivi sa̱ha̱ mé á \p \v 6 Joo tá ndítúhún nde̱ xi̱hín na̱ sa̱ cánda̱a̱ va̱ha ini ña̱ha Ndióxi̱ já cáha̱n nde̱ tu̱hun ndíchí xi̱hi̱n ná. Joo co̱ cáha̱n nde̱ tátu̱hun cáha̱n ta̱a ndíchí ndúu ñuyíví yóho. Ta ni co̱ cúú á tátu̱hun ña̱ cáha̱n da̱ ndíchí, da̱ cómí cuéntá sa̱há ñuyíví yóho. Jáchi̱ ya̱chi̱ ndihi sa̱há na̱ cán. \v 7 Ña̱ cáha̱n nde̱ cúú á ña̱ ndíchí cuéntá Ndióxi̱. Ta cúú á ña̱ na̱sahi̱in je̱hé, ña̱ co̱ xíni̱ ña̱yivi sa̱ha̱ ja̱nda̱ tá cáma̱ní ca̱va̱ sáhá sa̱ha̱ ñuyíví. Jáchi̱ ja̱nda̱ mé tiempo já na̱sacu ini Ndióxi̱ ndá quia̱hva caja jáca̱cu a mí a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. \v 8 Ta ni in túhún na̱ náhnu cómí cuéntá sa̱há ñuyíví yóho co̱ cánda̱a̱ ini na ña̱ na̱sacu ini Ndióxi̱ jáca̱cu a mí. Jáchi̱ tá ná candúsa na ña̱ já quéa̱ a̱ cáta caa toho na Jesucristo, xitoho í ndi̱ca crúxu̱, nduu. Jáchi̱ mé Jesucristo cúú á ña̱ cáhnu ndiva̱ha. \v 9 Ta já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: \q1 Ni in túhún ña̱yivi a̱ ñáha cuni na ta a̱ ñáha cuni jo̱ho na, \q1 ta ni a̱ ñáha cahvi ini na, \q1 ndá quia̱hva íin ña̱ náhnu sácú ini Ndióxi̱ quia̱hva nu̱ú ña̱yivi tá quíhvi̱ ini na mé á, cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \m \v 10 Na̱caja ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ña̱ ná canda̱a̱ iní tócó ndihi ña̱ yóho. Jáchi̱ ínima̱ yi̱i̱ mé á sánde̱hé a̱ tócó ndihi ña̱ha ta xíni̱ a̱ ja̱nda̱ ña̱ cáhvi ini mé Ndióxi̱. \p \v 11 Ni in túhún ña̱yivi co̱ xíni̱ na̱ ña̱ cáhvi ini inga na. Ínima̱ in in na cuití va xíni̱ a̱ ña̱ cáhvi ini in in na. Quia̱hva já íin ri xi̱hi̱n Ndióxi̱ va. In túhún ínima̱ yi̱i̱ mé á xíni̱ ndía̱ cáhvi ini a. \v 12 Na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ ínima̱ yi̱i̱ mé á nu̱ yo̱ ta co̱ cúú á tátu̱hun ínima̱ ña̱yivi ñuyíví. Ta na̱caja mé á ña̱ ná canda̱a̱ iní ndaja íin ña̱ náhnu sáhan mé á nu̱ yo̱. \v 13 Ta tá cáha̱n nde̱ sa̱há ña̱ yóho, cáha̱n nde̱ tá quia̱hva na̱jána̱ha̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nu̱ú nde̱. Ta co̱ cáha̱n nde̱ ña̱ xi̱hín tu̱hun ndíchí na̱catia̱hva nde̱ ñuyíví yóho. Quia̱hva já ndícani nde̱ ña̱ha Ndióxi̱ xi̱hín na̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini. \p \v 14 Tócó ndihi ña̱ yóho cúú á ña̱ tóntó ndiva̱ha nu̱ú ña̱yivi, na̱ co̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini. Co̱ ndíquehe va̱ha na ña̱ ta ni a̱ cu̱ú canda̱a̱ ini na ndaja íin a jáchi̱ na̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini, na̱ cán cúú ndusa na̱ cánda̱a̱ ini ña̱ha Ndióxi̱. \v 15 Joo na̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini, na̱ cán cúú na̱ cánda̱a̱ ini ndá ña̱ha cúú ña̱ va̱ha ta ndá ña̱ha co̱ cúú toho ña̱ va̱ha. Ta xi̱hín ña̱ yóho cátóntó ña̱yivi ñuyíví jáchi̱ co̱ cánda̱a̱ ini na ña̱ cúú cuéntá Ndióxi̱. \v 16 Jáchi̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱: “Ni in túhún ña̱yivi a̱ cúu canda̱a̱ ini na ña̱ cáhvi ini Ndióxi̱, xitoho í. Ta ni in túhún na̱ a̱ cúu cachi xi̱hi̱n mé á ña̱ ndítahan nu̱ á caja”, cáchí tu̱hun Ndióxi̱. Joo mí, na̱ cúú cuéntá Jesús, cáhvi iní tá quia̱hva cáhvi ini Jesucristo jáchi̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini mí, na̱ cúú cuéntá mé á. \c 3 \s1 Na̱ cája chúun cuéntá Ndióxi̱ \p \v 1 Cande̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Co̱ó na̱cuu ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ tá quia̱hva cáha̱n i̱ xi̱hín na̱ na̱chutú nda̱a̱ xi̱hi̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱. Jáchi̱ mé ndó cúú ndó tátu̱hun lée̱ loho ña̱ chíchí jáchi̱ a̱ ñáha cuahnu ndó xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱ jáchi̱ cája ndó ña̱ xíca ini yiquí cu̱ñu ndó caja tá quia̱hva cája ña̱yivi ñuyíví. \v 2 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá na̱jána̱ha̱ i̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndo̱, co̱ó na̱cuu jána̱ha̱ i̱ ña̱ i̱hvi̱ chága̱ nu̱ ndo̱ jáchi̱ a̱ cúu canda̱a̱ ini ndó ña̱. Ña̱ na̱caja i̱ xi̱hi̱n ndo̱ quéa̱ na̱sa̱ha̱n i̱ tátu̱hun leche nu̱ ndo̱ jáchi̱ cúú ndó tátu̱hun na̱ va̱lí chíchí sa̱há ña̱ a̱ cu̱ú cuxu ndó ña̱ha ve̱e. Ta ja̱nda̱ viti co̱ íin tia̱hva ndó jácuaha ndó ña̱ i̱hvi̱ chága̱ cuéntá tu̱hun Ndióxi̱. \v 3 Jáchi̱ cúú yi̱i̱ va ndó tátu̱hun ña̱yivi ñuyíví. Ndaja táhan mé ndó cáhi̱hvi̱ ini xi̱hi̱n táhan ndó ta cáni táhan ndó ta sáhndá java táhan ndó. Ta xi̱hín ña̱ yóho cája ndó ña̱ cúni̱ mé cuití ndo̱ tá quia̱hva cája ña̱yivi ñuyíví. \v 4 Java ndó cáchí ndo̱ ña̱ cúú ndó cuéntá ye̱he̱, da̱ cúú Pablo. Ta java ndó cáchí ndo̱ ña̱ cúú ndó cuéntá Apolos. Ta xi̱hín ña̱ yóho sáhndá java táhan ndó ta náha̱ ndó ña̱ cája ndó tá quia̱hva cája ña̱yivi ñuyíví. \p \v 5 Ndá da̱ cúú Apolos xi̱hín ye̱he̱ ña̱ ná cani táhan ndó sa̱há nde̱. Co̱ ndítahan caja ndó já jáchi̱ mé nde̱ cúú nde̱ da̱ xíca nuu cája chúun cuéntá Jesucristo, xitoho í cuití va. Ta sa̱há chuun cája nde̱ yóho na̱cuu na̱candúsa ndó mé á. Ta ña̱ yóho cúú chuun na̱na̱ha̱ Jesucristo, xitoho í nu̱ú ye̱he̱ xi̱hín nu̱ Apolos caja nde̱. \v 6 Ña̱ na̱caja nde̱ cúú á tátu̱hun ña̱ cája na tá xútu na. Ta ye̱he̱ cúú u̱ tátu̱hun da̱ na̱chihin tata jáchi̱ na̱ca̱xi tu̱hun i̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. Ta Apolos cúú dá tátu̱hun da̱ na̱xo̱jo̱ ticui̱í nu̱ú a̱ cán jáchi̱ na̱jána̱ha̱ chága̱ da̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. Joo Ndióxi̱ quéa̱ na̱caja ña̱ ná cuahnu a jáchi̱ cája mé á ña̱ ná cuu cuahnu ndó xi̱hín tu̱hun mé á. \v 7 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ va̱tí ye̱he̱ cúú u̱ da̱ na̱xutu ta Apolos cúú dá da̱ na̱xo̱jo̱ ticui̱í joo ni in túhún nde̱ co̱ó sa̱ha̱. Cáhnu cúú Ndióxi̱ jáchi̱ mé á quéa̱ na̱caja ña̱ ná cuahnu mé tata na̱xutu nde̱ cán. \v 8 Xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ in cúú va na̱ chíhin tata xi̱hín na̱ xójo ticui̱í nu̱ á. Ta tá in tá in chuun na̱caja in in na̱ cán quehe na ya̱hvi sa̱ha̱. \v 9 Ye̱he̱ xi̱hi̱n Apolos in cúú nde̱ cája chúun nde̱ cuéntá Ndióxi̱. Ta mé ndó cúú ndó tátu̱hun in yójo̱ nu̱ú na̱sacu Ndióxi̱ nde̱he̱ caja chúun nde̱ cuéntá mé á. \p Ta jári cúú ndó tátu̱hun in vehe ña̱ cáva̱ha Ndióxi̱. \v 10 Ta ye̱he̱ cúú u̱ tátu̱hun da̱ cáva̱ha mé vehe yóho. Ta mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱sa̱ha̱n ña̱ma̱ni̱ nu̱ú i̱ ña̱ ná taán i̱ yu̱u̱ ndúhu̱ sa̱há ta ná jáca̱va̱ sáhá i̱ ña̱. Ta inga na xíní ñúhú caja chúun xi̱hi̱n á. Joo ndítahan cande̱hé va̱ha na ndaja caja na chuun yóho. \v 11 Jáchi̱ in túhún Jesucristo cúú á tátu̱hun yu̱u̱ ndúhu̱ sa̱há vehe yóho. Ta ni in na a̱ cúu tavá xóo na ña̱ ta já cacu na inga ña̱ha. \v 12 Mé na̱ cáva̱ha vehe nu̱ú yu̱u̱ ndúhu̱ yóho cuu jáxi̱nu na ña̱ xi̱hín jiu̱hu̱n cuáán ta cuu caja na ña̱ xi̱hín jiu̱hu̱n cúxú ta cuu caja ri na ña̱ xi̱hín yu̱u̱ ñúchí. Ta jári cuu caja na ña̱ xi̱hín yíto̱ ta cuu caja ri na ña̱ xi̱hín xe̱he̱ ndíyo̱ho ta ja̱nda̱ xi̱hín toñámá cuu caja na ña̱. \v 13 Joo va̱xi qui̱vi̱ quixi tucu Jesucristo coto ndojó mé á chuun na̱caja in in ña̱yivi cuéntá mé á. Cacuu a tátu̱hun coto ndojó a̱ ña̱ xi̱hín ñuhú cáyi̱ já quéa̱ ná na̱ha̱ nu̱ á, á ndihi sa̱há, á co̱ ndíhi sa̱há. Ta xi̱hín ña̱ yóho na̱ha̱ nu̱ á, á va̱ha na̱caja chúun ña̱yivi cuéntá mé á, á a̱ váha toho na̱caja na. \v 14 Ta tá co̱ó na̱ndihi sa̱há ña̱ na̱caja na̱ cán já quéa̱ cha̱hvi Ndióxi̱ na̱ sa̱há chuun na̱caja na. \v 15 Joo tá ná ca̱yi̱ ña̱ na̱cava̱ha na̱ cán já ndihi sa̱ha̱ tócó ndihi chuun na̱caja na va̱tí mé ná ca̱cu ndaa ínima̱ ná. Ta ña̱ yóho cacuu a tátu̱hun tá jáca̱cu in da̱ta̱a mé dá tá quéta da ini in vehe tá cáyi̱ a̱ xi̱hi̱n ñúhu̱ i̱ta̱. \p \v 16 Á co̱ xíni̱ ndó ña̱ cúú ndó tátu̱hun veñu̱hu Ndióxi̱ tá ndáca̱a̱n ínima̱ yi̱i̱ mé á ini ínima̱ in in ndó. \v 17 Ta ndá na̱ ná jándihi na sa̱há veñu̱hu Ndióxi̱ yóho já quéa̱ jándihi Ndióxi̱ sa̱há na̱ cán. Jáchi̱ yi̱i̱ ndiva̱ha veñu̱hu Ndióxi̱. Ta mé ndó cúú ndó tátu̱hun veñu̱hu Ndióxi̱ cáha̱n i̱ sa̱ha̱ ja̱n. \p \v 18 Cande̱hé ndo̱. Ndá ndó cáhán ña̱ cúú ndó na̱ ndíchí ji̱ni̱ sa̱há ña̱ xíni̱ ndó ña̱ha ñuyíví yóho, xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ cúú á tátu̱hun jándahvi ndó mé ndó. Xíní ñúhú ndaja ndó mé ndó tátu̱hun na̱ co̱ xíni̱ já quéa̱ ná nu̱ná nu̱ Ndióxi̱ jána̱ha̱ nu̱ ndo̱ ndáa̱ cúú ndusa na̱ ndíchí ji̱ni̱. \v 19 Jáchi̱ ña̱ ndíchí quíxi ji̱ní ña̱yivi ñuyíví cúú á ña̱ tóntó ndiva̱ha nu̱ Ndióxi̱. Já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Ña̱ cája mé á quéa̱ ná cachihin sa̱ha̱ ná xi̱hín ña̱ ndíchí quíxi ji̱ni̱ mé va na.” \v 20 Quia̱hva já cáchí ri tu̱hun Ndióxi̱: “Cánda̱a̱ cáxí ini Ndióxi̱ ña̱ co̱ó sa̱há ña̱ cáhvi ji̱ní na̱ ndíchí ndúu ñuyíví yóho”, já cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \v 21 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ni in túhún ña̱yivi co̱ ndítahan ndiñehe jícó na̱ mé ná sa̱há ña̱ tia̱hva in ña̱yivi ñuyíví yóho cája na. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ tócó ndihi ña̱ha nu̱ ndo̱. \v 22 Na̱ndiquia̱hva mé á nde̱he̱, da̱ cúú Pablo xi̱hi̱n Apolos xi̱hi̱n Pedro nu̱ mé ndó já ná cuu jána̱ha̱ nde̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. Na̱sa̱ha̱n mé á ñuyíví yóho nu̱ ndo̱ já ná cuu catacu ndó. Ta na̱sacu ini mé á qui̱ví quivi ndó ta já tandaa qui̱vi̱ cu̱hu̱n ndó coo ndó xi̱hi̱n mé á. Tócó ndihi ña̱ yóho na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. \v 23 Ta mé ndó cúú ndó cuéntá Jesucristo ta Jesucristo cúú á cuéntá Ndióxi̱. \c 4 \s1 Ndícani Pablo ndaja íin chuun cája na̱ apóstol \p \v 1 Co̱ ndítahan toho ndaja cáhnu ndó nde̱he̱. Xíní ñúhú quehe ndó cuéntá ña̱ na̱ta̱hnda̱ chuun nu̱ú nde̱ caja chúun nde̱ cuéntá Jesucristo jána̱ha̱ nde̱ ña̱ co̱ó na̱saxíni̱ ña̱yivi jihna, ña̱ na̱sacu ini Ndióxi̱ caja. \v 2 Ta ndá da̱ ndíquehe in chuun, xíní ñúhú na̱ha̱ da̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ cuu candeé ini na da̱, ña̱ mé a̱ nda̱a̱ caja tá caja da chuun na̱ta̱hnda̱ nu̱ dá caja da. \v 3 Ta cája i̱ cuéntá na̱caja va̱ha i̱ chuun na̱sahnda Ndióxi̱ nu̱ú i̱ caja i̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ sáhní toho i̱ mí i̱ tá chíca̱a̱n ndó cua̱chi ja̱tá i̱. Ta co̱ ndícani ini i̱ tá java ga̱ ña̱yivi chíca̱a̱n na̱ cua̱chi ja̱tá i̱. Jáchi̱ cája i̱ cuéntá co̱ó toho cua̱chi na̱caja i̱. \v 4 Tá ná cachi i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ co̱ó toho cua̱chi na̱caja i̱, co̱ cúni̱ cachi i̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ co̱ ndójo ga̱ i̱ cua̱chi. Jáchi̱ xíni̱ va̱ha Jesucristo, xitoho i̱ á na̱caja va̱ha i̱ á co̱ó na̱caja va̱ha i̱. \v 5 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ xíní ñúhú ndi̱hi ini ndó cande̱hé nda̱a̱ ndó ña̱yivi. Xíní ñúhú candati ndó ja̱nda̱ quia̱hva ná quixi Jesucristo caja vií mé á sa̱há ña̱yivi já ná nditi̱vi ña̱ ñúhu ínima̱ in in ña̱yivi. Ta xi̱hín ña̱ yóho cuni tócó ndihi ña̱yivi ña̱ cáhvi ini na. A̱nda̱ jáví ndaja cáhnu Ndióxi̱ na̱ na̱caja va̱ha. \p \v 6 Cande̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Sa̱há ña̱ cúni̱ nde̱ ña̱ ná canda̱a̱ ini ndó ndía̱ ndítahan caja ndo̱ sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndícani i̱ nu̱ ndo̱ sa̱ha̱ Apolos xi̱hín sa̱ha̱ mí i̱. Jáchi̱ íin in tu̱hun ta cáchí a̱ ña̱ co̱ ndítahan nu̱ ndó caja cáhnu ndó in ña̱yivi nani quéhe núu ndó inga na. Ta xi̱hín ña̱ yóho cuu canda̱a̱ ini ndó ña̱ co̱ ndítahan ndiñehe jícó ndo̱ mé ndó sa̱há ña̱ cúú ndó cuéntá in da jáchi̱ xi̱hín ña̱ yóho jánuu ndáha ndó inga na̱ táhan nde̱. \v 7 Jáchi̱ ni in ndó co̱ cúú ndó na̱ náhnu chága̱ a̱ ju̱ú ga̱ inga na. Xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ tócó ndihi ña̱ cómí ndo̱ cúú á ña̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ ndítahan caja cáhnu ndó mé ndó sa̱há ña̱ na̱ñe̱he̱ táhvi̱ ndo̱ nu̱ Ndióxi̱. \p \v 8 Cáhán ndo̱ ña̱ ni in ña̱ha co̱ ndíma̱ní nu̱ ndo̱ joo co̱ cúú á ña̱ nda̱a̱. Cáhán ndo̱ ña̱ cúú ndó na̱ cui̱cá joo co̱ cúú á ña̱ nda̱a̱. Ta cáhán ndo̱ cúú ndó na̱ cómí cuéntá sa̱há ña̱yivi joo co̱ cúú á ña̱ nda̱a̱. Cája ndó tátu̱hun co̱ xíní ñúhú toho ndó nde̱he̱. Vá ná cacomí ndusa ndó cuéntá sa̱há ña̱yivi já ná cacomí ri nde̱he̱ va cuéntá sa̱ha̱ ná xi̱hi̱n ndo̱. \v 9 Cúú á tátu̱hun na̱sacu Ndióxi̱ nde̱he̱, na̱ cúú apóstol ja̱nda̱ nu̱ ndíhí. Cúú nde̱ tátu̱hun na̱ ndícui̱ta yíco̱ cu̱hu̱n quivi. Ta ja̱ndá joho sánde̱hé ña̱yivi ñuyíví nde̱he̱ ta sácu̱ ndaa na nde̱he̱. Ta ja̱nda̱ mé táto̱ Ndióxi̱ sánde̱hé na̱ nde̱he̱ cua̱ha̱n nde̱. \v 10 Sa̱há ña̱ quíhvi̱ ini nde̱ Jesucristo cúú nde̱ tátu̱hun ña̱yivi tóntó ndiva̱ha nu̱ú ña̱yivi ñuyíví. Joo mé ndó na̱ndaja ndó mé ndó tátu̱hun na̱ xíni̱ ndiva̱ha sa̱ha̱ mé á. Mé nde̱ cúú nde̱ tátu̱hun ña̱yivi vitá nu̱ú ña̱yivi ñuyíví joo cája ndó tátu̱hun na̱ ndacú ini. Ndája cáhnu ña̱yivi ñuyíví mé ndó nani quéhe núu na nde̱he̱. \v 11 Ta ja̱nda̱ viti ndóho tá ndóho ini nde̱. Java tañu co̱ó ña̱ cuxu nde̱ ta co̱ó ticui̱í coho nde̱ ta ni jáhma̱ candixi nde̱ co̱ó. Ta ja̱nda̱ joho cája xíxi ña̱yivi xi̱hín nde̱. Ta ni vehe nde̱ co̱ó. \v 12 Ta a̱ ju̱ú quia̱hva ndúcú ndéé nde̱ cája chúun nde̱ catacu nde̱. Ta tá chíca̱a̱n ña̱yivi cua̱chi ja̱tá nde̱ já xíca̱ ta̱hví nde̱ nu̱ Ndióxi̱ ña̱ ná caja mé á ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ná. Ta cája ndeé ini nde̱ tá cája xíxi na̱ xi̱hín nde̱. \v 13 Ta vitá cáha̱n nde̱ tá ndúcú ñehe nde̱ tu̱hun nu̱ú ña̱yivi va̱tí cáha̱n núu na sa̱há nde̱. Mé nde̱ cúú nde̱ tátu̱hun xe̱he̱ nu̱ú ña̱yivi ñuyíví. Ta cája na xi̱hín nde̱ tá quia̱hva cája na xi̱hín ña̱ha co̱ó sa̱ha̱, ña̱ na̱cando̱o cu̱hu̱n cui̱ta̱. Ta quia̱hva já cája na xi̱hín nde̱ ja̱nda̱ viti. \p \v 14 Xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ co̱ cáhyí i̱ ña̱ yóho nu̱ ndo̱ sa̱há ña̱ cúni̱ jácacahan i̱ nu̱u̱ ndo̱. Cáhyí i̱ ña̱ nu̱ ndo̱ jáchi̱ cúú ndó tátu̱hun ja̱hyi i̱. Ta jána̱ha̱ i̱ ña̱ nu̱ ndo̱ tá quia̱hva cája in da̱ta̱a xi̱hín ja̱hyi da jáchi̱ quíhvi̱ ini i̱ ndo̱hó. \v 15 Jáchi̱ va̱tí ná coo u̱xu̱ mil ña̱yivi jána̱ha̱ na̱ ndo̱hó sa̱há Jesucristo joo in túhún ye̱he̱ cúú tátu̱hun tátá ndo̱. Jáchi̱ ye̱he̱ cúú u̱ da̱ na̱ca̱ha̱n tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo nu̱ ndó nu̱ cuítí ta já na̱candeé ini ndó mé á. \v 16 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ xíca̱ ta̱hví i̱ nu̱ ndó ña̱ ná caja ndó tá quia̱hva cája i̱. \p \v 17 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ chindahá i̱ Timoteo nu̱ ndo̱ jáchi̱ cúú dá tátu̱hun ja̱hyi ma̱ní i̱ ta cája chúun da cuéntá Jesucristo, xitoho í xi̱hi̱n ndinuhu ini da. Ta jándicu̱hu̱n ini da ndo̱hó ndá quia̱hva cája i̱ tañu na̱ cúú cuéntá Jesús ta ndá quia̱hva jána̱ha̱ i̱ nu̱ ná ndijáá veñu̱hu nu̱ xíca i̱ cua̱ha̱n i̱. \v 18 Java ndó na̱casáhá ndo̱ cája lánda̱ ndó jáchi̱ cáhán ndo̱ ña̱ a̱ sáa̱ ga̱ i̱ coto nihni i̱ ndo̱hó. \v 19 Joo ya̱chi̱ sa̱a̱ i̱ coto nihni i̱ ndo̱hó tá cúni̱ Ndióxi̱. A̱nda̱ já cande̱hé e̱, á mé a̱ nda̱a̱ íin ndée̱ Ndióxi̱ ini na̱ xíca cája lánda̱ ja̱n á yúhu̱ uun na cáha̱n na̱. \v 20 Tá mé a̱ nda̱a̱ cómí Ndióxi̱ cuéntá sa̱há in ña̱yivi já quéa̱ íin ndée̱ mé á ini na caja na ña̱ cúni̱ mé á. Ta co̱ó sa̱ha̱ toho a á tia̱hva ndiva̱ha na ca̱ha̱n na̱. \v 21 Ta viti cachi ndó xi̱hín i̱ ndía̱ quéa̱ catóó chága̱ ndo̱. Á cátóó chága̱ ndo̱ ña̱ ná sa̱a̱ i̱ jána̱ni i̱ ndo̱hó sa̱há ña̱ cája ndó ña̱ núu. Á cátóó chága̱ ndó ña̱ ná sa̱a̱ i̱ ta vií vií ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ na̱jándacoo ndó ña̱ núu cája ndó. Ndía̱ cúni̱ ndó. \c 5 \s1 Cáha̱n Pablo sa̱há in da̱ íin xi̱hi̱n náná queén da̱ \p \v 1 Sa̱ na̱ñe̱hé e̱ tu̱hun ña̱ íin in da̱ cúú cuéntá Jesús tañu ndó ja̱n ta íin da̱ xi̱hín náná queén da̱. Ta ña̱ yóho cúú á in cua̱chi cáhnu ndiva̱ha. Ta ni ña̱yivi ñuyíví co̱ cája ña̱ yóho. \v 2 Ta va̱tí íin cua̱chi cáhnu yóho tañu ndó joo cáa ga̱ ri ndóhó cája cáhnu ndó mé ndó. Xíní ñúhú cacuéha̱ ini ndó sa̱há ña̱ yóho. Ta xíní ñúhú tavá ndó da̱ cája cua̱chi yóho tañu ndó ja̱n. \v 3 Va̱tí co̱ íin i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ja̱n joo ndícani ndiva̱ha ini i̱ sa̱há ña̱ cúú ja̱n. Ta cúú á tátu̱hun íin i̱ xi̱hi̱n ndó ja̱n ña̱ cán quéa̱ sa̱ na̱sacu ini i̱ ña̱ xíní ñúhú caja ndó xi̱hín da̱ cája cua̱chi ja̱n. \v 4 Játaca táhan ndihi ndó na̱ cúú cuéntá Jesucristo, xitoho í. Ta mé a̱ cán quia̱hva ndée̱ á nu̱ ndo̱ caja ndó ña̱ cúni̱ mé á. Ta cacuu a tátu̱hun coo i̱ xi̱hi̱n ndó ja̱n. \v 5 A̱nda̱ já xíní ñúhú ndiquia̱hva ndó da̱ ja̱n ndáha̱ tiñáhá sa̱cua̱ha̱ já ná jándoho rí ini yiquí cu̱ñu da viti ta já ná cuu ca̱cu ndaa ínima̱ dá tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví quixi tucu Jesucristo. \p \v 6 Co̱ ndítahan caja lánda̱ ndo̱ sa̱há ña̱ cája ndó. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó in tu̱hun ña̱ cáchí já: “Chá cuití yúsa̱ na̱xa̱a̱ játi̱ví ndihi a java yúsa̱ ña̱ íin va̱ha.” \v 7 Xíní ñúhú tavá ndo̱ da̱ ja̱n tañu ndó jáchi̱ cúú dá tátu̱hun yusá na̱xa̱a̱, ña̱ játi̱ví ña̱ íin va̱ha. Ta xi̱hín ña̱ yóho quee ña̱ núu veñu̱hu nu̱ tácá ndó ja̱n jáchi̱ sa̱há da̱ ja̱n cuu caquini inga na ta caja na cua̱chi. Xíní ñúhú canduu vií ndo̱ tátu̱hun mé pan xíxi na vicó pascua jáchi̱ co̱ó yusá na̱xa̱a̱ ñúhu xi̱hi̱n á. Ta Jesucristo na̱sa̱cuu a tátu̱hun in ndicachi, rí na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ Ndióxi̱ vicó pascua sa̱há cua̱chi ña̱yivi jáchi̱ na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há cua̱chí já ná cuu ca̱cu ndaa ínima̱ yo̱. \v 8 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan caji̱i̱ iní sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo. Xíní ñúhú jándacoo í ña̱ núu sa̱ na̱caja í jihna, ña̱ cúú tátu̱hun pan na̱xa̱a̱. Ta xíní ñúhú caja í ña̱ nda̱a̱ xi̱hín ndinuhu iní. Ta ña̱ yóho cúú á tátu̱hun pan ña̱ co̱ó na̱cava táhan yusá na̱xa̱a̱ xi̱hi̱n. \p \v 9 Nu̱ carta na̱chindahá i̱ nu̱ ndó jihna ga̱, na̱cachi i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná a̱ cátáhan ndó xi̱hín ña̱yivi, na̱ ndúu xi̱hín na̱ co̱ cúú yíi̱ ná á ñájíhí na̱. \v 10 Tá na̱cachi i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ co̱ cúni̱ cachi a ña̱ xíní ñúhú tavá xóo ndó mé ndó chí in ndeé nu̱ú ña̱yivi ñuyíví yóho jáchi̱ a̱ cu̱ú quee ndó ñuyíví yóho cu̱hu̱n ndo̱. Ta mé a̱ nda̱a̱ ndúu cua̱há na̱ ñuyíví yóho cája na cua̱há cua̱chi xi̱hín yiquí cu̱ñu na ta cátóó ndiva̱ha na jiu̱hún ta cája cuíhná na̱ ta cája cáhnu na yo̱co̱. \v 11 Ña̱ cúni̱ cachi i̱ xi̱hi̱n ndo̱ quéa̱ co̱ ndítahan catáhan ndó xi̱hín na̱ cáchí cúú cuéntá Jesús nani cája na ña̱ núu xi̱hín yiquí cu̱ñu na, á tá cúú ná na̱ cátóó ndiva̱ha jiu̱hún, á tá cúú ná na̱ cája cáhnu yo̱co̱, á tá cúú ná na̱ tu̱hún, á tá cúú ná na̱ xíhi, á tá cúú ná na̱ cui̱hná. Ta ni a̱ cáco̱o ndó cuxu ndó xi̱hi̱n ná tá cája na ña̱ yóho. \v 12 Co̱ cáha̱n i̱ sa̱há ña̱yivi ñuyíví jáchi̱ co̱ ndítahan nu̱ú i̱ caja vií i̱ sa̱ha̱ ná. Joo ndítahan nu̱ ndó cande̱hé ndo̱ ndaja cája na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu tañu ndó ja̱n. \v 13 Jáchi̱ mé Ndióxi̱ quéa̱ caja vií a̱ sa̱há cua̱chi ña̱yivi ñuyíví. Ña̱ cán quéa̱ ndítahan nu̱ ndó tavá ndó da̱ cája cua̱chi tañu ndó ja̱n. \c 6 \s1 Tá sácú sa̱ha̱ táhan na̱ cúú cuéntá Jesús nu̱ú na̱ jutixia \p \v 1 Tá co̱ táhán ini ndó xi̱hín ña̱ cája ñani ndó, na̱ cúú cuéntá Jesús co̱ ndítahan nu̱ ndó cu̱hu̱n ndó cacu ndó sa̱ha̱ ná nu̱ú na̱ jutixia, na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús. Ña̱ ndítahan caja ndó quéa̱ ca̱ha̱n ndó xi̱hi̱n mé na̱ cúú cuéntá Jesús ña̱ ná caja vií na̱ sa̱há ña̱ co̱ táhán ini ndó xi̱hín ja̱n. \v 2 Á co̱ xíni̱ ndó tandaa qui̱vi̱ caja vií na̱ cúú cuéntá Jesús sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱yivi ñuyíví. Ta tá mé ndó cacuu ndó na̱ caja vií sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱yivi ñuyíví, ndá cuéntá quéa̱ co̱ cúni̱ ndó caja vií ndó sa̱há ña̱ válí cúu tañu mé ndó ja̱n. \v 3 Ña̱ xíní ñúhú caja ndó quéa̱ nducú ndo̱ caja vií ndo̱ sa̱há ña̱ cúu tañu ndó ja̱n. Jáchi̱ xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ ja̱nda̱ táto̱ Ndióxi̱ caja vií yo̱ sa̱ha̱. \v 4 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá cáni táhan ndó sa̱há ña̱ha válí ñuyíví yóho co̱ xíní ñúhú toho cu̱hu̱n ndó cavií sa̱ha̱ ndó nu̱ú na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús. \v 5 Cande̱hé ndó. Cáha̱n i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ já ná cacahan nu̱u̱ ndo̱. Á co̱ íin in da̱ tácu̱ ini tañu ndó ja̱n ña̱ ná caja vií da̱ sa̱ha̱ ndó, va̱ha. Xíní ñúhú ndindita in da̱ tácu̱ ini já ná cuu caja vií da̱ sa̱há ña̱ cúu tañu ndó ja̱n. \v 6 Joo ña̱ cája ndó quéa̱ cáni táhan ndaja táhan mé ndó ta já ndáca táhan ndó cua̱ha̱n ndó cavií sa̱ha̱ ndó nu̱ú na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús. Co̱ ndítahan toho caja ndó já. \p \v 7 Sa̱ cua̱chi cáhnu ndiva̱ha quéa̱ cája ndó tá cáni táhan ndaja táhan mé ndó ja̱n. Va̱ha ná caja ndeé ini ndó tá co̱ cája va̱ha in na xi̱hi̱n ndo̱. Va̱ha ná caja ndeé ini ndó tá ná caja cuíhná na̱ ña̱ha ndó. Jáchi̱ co̱ ndítahan cacu sa̱ha̱ táhan ndó nu̱ú na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús. \v 8 Joo ña̱ cája ndó quéa̱ ña̱ núu xi̱hín ñani táhan ndó ta ja̱nda̱ cája cuíhná ndo̱ ña̱ha ñani ndó, na̱ cúú cuéntá Jesús. \p \v 9 Xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱yivi cája ña̱ núu ja̱n cu̱hu̱n na̱ nu̱ú cacomí Ndióxi̱ cuéntá sa̱ha̱ ná. A̱ jándahvi ndó mé ndó jáchi̱ na̱ ndúu xi̱hín na̱ co̱ cúú yíi̱ ná á ñájíhí na̱ a̱ cúhu̱n toho na nu̱ú cacomí Ndióxi̱ cuéntá sa̱ha̱ ná. Ta ni na̱ cája cáhnu yo̱co̱ ni na̱ ndúu xi̱hi̱n yíi̱ á ñájíhí inga na ta ni da̱ cúú ta̱a líhi̱ a̱ cúhu̱n toho na nu̱ Ndióxi̱. \v 10 Ta ni na̱ cui̱hná ta ni na̱ cátóó ndiva̱ha jiu̱hún ta ni na̱ xíhí ta ni na̱ ndahnda yúhu̱ ta ni na̱ jándahvi ñahá ta ni in táhan na̱ yóho a̱ cúhu̱n toho na nu̱ú cacomí Ndióxi̱ cuéntá sa̱ha̱ ná. \v 11 Ta táhan na̱ yóho na̱sa̱cuu ri java ndóhó va, nduu. Joo viti sa̱ na̱ndaja vií Ndióxi̱ ndo̱hó ta na̱ca̱xi a ndo̱hó cacuu ndó cuéntá mé á. Na̱nduu ndó ña̱yivi nda̱a̱ nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo, xitoho í ta sa̱há ña̱ cája ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱. \s1 Xíní ñúhú candaa í yiquí cu̱ñu í jáchi̱ cúú á ña̱ yi̱i̱ \p \v 12 Ndúu java ña̱yivi ta cáchí na̱ ña̱ núná nu̱ ná caja na ña̱ cúni̱ mé va na. Va̱tí mé a̱ nda̱a̱ núná nu̱ ná caja na ña̱ cúni̱ mé ná joo xíní ñúhú cande̱hé na̱ á va̱ha, á a̱ váha ña̱ cája na. Jáchi̱ mé a̱ nda̱a̱ núná nu̱ yo̱ caja í ña̱ cúni̱ mí joo co̱ ndítahan quia̱hva í ña̱ma̱ni̱ ña̱ ná ca̱hnu̱ ña̱ núu yiquí cu̱ñu í. \v 13 Ta cáchí na̱ ña̱ íin ti̱xi yó sa̱há ña̱ cán quéa̱ xíní ñúhú cuxú. Ta cáchí na̱ ña̱ xíní ñúhú cuxú jáchi̱ íin ti̱xí. Joo va̱xi qui̱vi̱ jándihi Ndióxi̱ sa̱ha̱ ndíví ña̱ yóho. Ta co̱ó na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ yiquí cu̱ñu í nu̱ yo̱ ña̱ ná caja í cua̱chi xi̱hi̱n á tátu̱hun ña̱ ná coo í xi̱hín na̱ co̱ cúú ñájíhí yo̱ á yíi̱ yo̱. Na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ yiquí cu̱ñu í nu̱ yo̱ já ná caja í ña̱ cúni̱ mé á. Ta na̱caja mé á ña̱ ná cacomí a̱ cuéntá sa̱ha̱ yo̱. \v 14 Ta tá quia̱hva na̱caja Ndióxi̱ na̱jánditacu a Jesucristo, xitoho í quia̱hva já caja ri a jánditacu a yiquí cu̱ñu í xi̱hi̱n ndée̱ mé á. \p \v 15 Xíní ñúhú canda̱a̱ ini ndó ña̱ in cúú ndó xi̱hín Jesucristo. Ta tá cua̱ha̱n ndó cája ndó cua̱chi xi̱hín na̱ji̱hí xíca ji̱i̱, cúú á tátu̱hun ñéhe ndó Jesucristo cua̱ha̱n cája ña̱ núu. Co̱ ndítahan caja ndó já. \v 16 Sa̱ xíni̱ va̱ha ndó ña̱ tá quíhvi nuu in da̱ta̱a xi̱hín na̱ji̱hí xíca ji̱i̱ já quéa̱ ndúu na tátu̱hun in víxí ña̱yivi. Jáchi̱ cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Tá ná ndique táhan in da̱ta̱a xi̱hín in ñáñáha̱ já quéa̱ ndúu na tátu̱hun in víxí ña̱yivi.” \v 17 Ndá na̱ ndiquia̱hva mé ndáha̱ Jesucristo, xitoho í já quéa̱ in ndúu na xi̱hi̱n mé á jáchi̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ini na. \p \v 18 Cama caxoo ndó nu̱ tócó ndihi ña̱ núu xíca̱ ini yiquí cu̱ñu ndó caja. Co̱ ndítahan coo ndó xi̱hín na̱ co̱ cúú ñájíhí ndo̱ á yíi̱ ndo̱ jáchi̱ ni in túhún toho cua̱chi co̱ cája quini na̱há xi̱hín yiquí cu̱ñu ña̱yivi tátu̱hun cua̱chi yóho. Jáchi̱ ndá na̱ íin xi̱hín na̱ co̱ cúú yíi̱ ná á ñájíhí na̱ já quéa̱ cája na cua̱chi nu̱ú yiquí cu̱ñu mé va na. \v 19 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ mé yiquí cu̱ñu ndó ja̱n cúú á tátu̱hun in veñu̱hu nu̱ ndáca̱a̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱, mé a̱ na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. Ta viti yiquí cu̱ñu ndó a̱ ju̱ú ña̱ha mé ndó cúú á jáchi̱ cúú á ña̱ha Ndióxi̱. \v 20 Jáchi̱ yahvi ndiva̱ha na̱cha̱hvi Ndióxi̱ sa̱ha̱ ndo̱ tá na̱xi̱hi̱ Jesucristo ndi̱ca crúxu̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan caja cáhnu ndó Ndióxi̱ xi̱hín yiquí cu̱ñu ndó ta jári xi̱hi̱n ínima̱ ndo̱ jáchi̱ ndíví a̱ cúú á cuéntá Ndióxi̱. \c 7 \s1 Tá tánda̱ha̱ ña̱yivi \p \v 1 Ta viti cúni̱ nducú ñe̱hé e̱ tu̱hun nu̱ ndo̱ sa̱há ña̱ na̱nda̱ca̱ tu̱hún ndó ye̱he̱ nu̱ carta na̱chindahá ndó nu̱ú i̱. Cáchí i̱ xi̱hi̱n ndó sa̱há da̱ cáma̱ni̱ tanda̱ha̱ ña̱ va̱ha cája da tá ná coo tacú da̱. \v 2 Joo sa̱há cua̱chi cája ña̱yivi tá ndúu na xi̱hín na̱ co̱ cúú ñájíhí na̱ á yíi̱ ná sa̱há ña̱ cán quéa̱ va̱ha chága̱ ná tanda̱ha̱ ná já ná coo ñájíhí in in ta̱a ta jári na̱ji̱hí va ná coo yíi̱ in in na. \v 3 Ta in da̱ta̱a ndítahan ndiquia̱hva da mé dá nu̱ ñájíhí da̱ ta jári ñáñáha̱ ndítahan ndiquia̱hva ñá mé ñá nu̱ yíi̱ ña̱ jáchi̱ quia̱hva já sáhndá a̱ coo a. \v 4 Jáchi̱ in ñáñáha̱, ñá na̱tanda̱ha̱ co̱ cómí ga̱ ñá cuéntá sa̱ha̱ mé ñá jáchi̱ yíi̱ ñá cúú da̱ cómí cuéntá sa̱ha̱ yiquí cu̱ñu ñá. Ta ni in da̱ta̱a, da̱ na̱tanda̱ha̱ co̱ cómí ga̱ da̱ cuéntá sa̱há yiquí cu̱ñu da. Ñájíhí da̱ cúú ñá cómí cuéntá sa̱há yiquí cu̱ñu da. \v 5 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan ndiquia̱hva nu̱ táhan ndó ta a̱ cándají táhan ndó. Ta tá co̱ cúni̱ ndó cu̱ju̱ xitáhan ndó xíní ñúhú cacuu a sa̱há ña̱ sa̱ na̱jándique táhan tu̱hun ndó ña̱ a̱ cúju̱ xitáhan ndo̱ sa̱há ña̱ cúni̱ ndó ca̱ca̱ ta̱hví ndó nu̱ Ndióxi̱ chá tiempo. Joo tá na̱ndihi xíní ñúhú ndique táhan tucu ndó jáchi̱ tia̱hva náá jáca̱ha̱n Satanás, mé tiñáhá sa̱cua̱ha̱ ndo̱hó ña̱ ná caja ndó cua̱chi sa̱há ña̱ a̱ cu̱ú ca̱hnu̱ ndó nu̱ú ña̱ xíca̱ ini yiquí cu̱ñu ndó caja. \p \v 6 Tócó ndihi ña̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ yóho co̱ cúni̱ cachi a ña̱ xíní ñúhú tánda̱ha̱ ndo̱ va̱tí cuu tanda̱ha̱ ndo̱ tá cúni̱ ndo̱. \v 7 Va̱tí mé a̱ nda̱a̱ cáji̱i̱ íní i̱ tá ná canduu tacú ndihi ndó tátu̱hun ye̱he̱. Joo sa̱ jíin sa̱ jíin na̱caja Ndióxi̱ xi̱hín in in í. Java na ñéhe̱ táhvi̱ ná tanda̱ha̱ na̱ ta java na ñéhe̱ táhvi̱ na̱ canduu tacú na̱. \p \v 8 Ndá na̱ ndúu tacú xi̱hi̱n ndá na̱ ndúu cuáa̱n, ña̱ va̱ha chága̱ quéa̱ ná a̱ tánda̱ha̱ ná ta ná canduu na tátu̱hun ye̱he̱. \v 9 Joo tá co̱ ndeé ini na ca̱hnu̱ na̱ yiquí cu̱ñu na, va̱ha chága̱ ná tanda̱ha̱ ná jáchi̱ va̱ha chága̱ ná tanda̱há ña̱yivi a̱ ju̱ú ga̱ ña̱ ná ndia̱va̱ íní na̱ coo na xi̱hín na̱ co̱ cúú yíi̱ ná á ñájíhí na̱. \p \v 10 Ta nu̱ ndóhó, na̱ sa̱ íin yíi̱ á ñájíhí, sáhndá i̱ chuun nu̱ ndó ña̱ ná a̱ jándacoo táhan ndó. Ta ña̱ sáhndá i̱ nu̱ ndo̱ yóho co̱ cúú á ña̱ na̱quixi ji̱ni̱ mí i̱. Cúú á ña̱ sáhndá Ndióxi̱ caja ndó. Co̱ ndítahan nu̱ú in ñáñáha̱ jándacoo ñá yíi̱ ña̱. \v 11 Ta tá ná jándacoo ñá da̱, co̱ ndítahan nu̱ ñá tanda̱ha̱ ñá xi̱hín inga da. Á tá co̱ó ta ña̱ ndítahan caja ñá quéa̱ ndique táhan ma̱ni̱ tucu ñá xi̱hi̱n yíi̱ ña̱. Ta jári in da̱ta̱a co̱ ndítahan nu̱ dá jándacoo da ñájíhí da̱. \p \v 12 Íin java ga̱ ña̱ha cúni̱ ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱. Mí i̱ cáhán i̱ ña̱ va̱ha caja ndó ña̱ va̱tí mé a̱ nda̱a̱ co̱ cúú á ña̱ na̱sahnda Ndióxi̱ nu̱ú i̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱. Ta ña̱ yóho quéa̱ ña̱ ca̱ha̱n xi̱hi̱n ndo̱: Tá íin in da̱ cúú cuéntá Jesús ta íin ñájíhí da̱, ñá co̱ cúú cuéntá Jesús. Ta tá cáji̱i̱ ini ñá coo ñá xi̱hi̱n dá já quéa̱ co̱ ndítahan nu̱ dá jándacoo da ña̱. \v 13 Ta tá íin in ñá cúú cuéntá Jesús ta íin yíi̱ ña̱, da̱ co̱ cúú cuéntá Jesús. Ta tá cáji̱i̱ ini da coo da xi̱hi̱n ña̱ já quéa̱ co̱ ndítahan jándacoo ñá da̱. \v 14 Jáchi̱ cája yi̱i̱ Ndióxi̱ in da̱ta̱a sa̱há ña̱ íin da xi̱hi̱n ñájíhí da̱, ña̱ cúú cuéntá Jesús. Ta jári cája yi̱i̱ Ndióxi̱ in ñáñáha̱ sa̱há ña̱ íin ñá xi̱hi̱n yíi̱ ña̱, da̱ cúú cuéntá Jesús. Jári cája yi̱i̱ Ndióxi̱ ja̱hyi na̱ yóho ná a̱ cácuu na tátu̱hun na̱ co̱ xíni̱ Ndióxi̱. Ta xi̱hín ña̱ yóho cuu canda̱a̱ ini na ndaja íin íchi̱ cuéntá Jesús. \v 15 Joo tá cúni̱ yíi̱ ndo̱ á ñájíhí ndo̱, na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús ja̱n, quee na cu̱hu̱n na̱ já quéa̱ quia̱hva ndó ña̱ma̱ni̱ nu̱ ná caja na ña̱. Jáchi̱ co̱ ndítahan nu̱ ndó caja ndúsa̱ ndó xi̱hín na̱ co̱ xíni̱ Ndióxi̱ cán ña̱ ná coo na xi̱hi̱n ndo̱. Jáchi̱ cúni̱ Ndióxi̱ ña̱ ná canduu vií ndo̱. \v 16 Ta ni co̱ xíni̱ ndo̱ á ndiquehe yíi̱ ndó á ñájíhí ndo̱ íchi̱ cuéntá Jesús, á a̱ ndíquehe na ña̱. \p \v 17 Ta cáxi tu̱hun i̱ nu̱ tócó ndihi na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ndijáá veñu̱hu ña̱ ndítahan coo na tá quia̱hva na̱sahi̱in na tá na̱ndi̱hvi na íchi̱ cuéntá Jesús jáchi̱ quia̱hva já cúni̱ Ndióxi̱. \v 18 Ta tá na̱qui̱hvi ndó íchi̱ cuéntá Jesús ta sa̱ ndáca̱a̱n marca yiquí cu̱ñu ndó co̱ó caja toho a. Joo tá co̱ó marca ja̱n yiquí cu̱ñu ndó co̱ ndítahan chíca̱a̱n ndó ña̱ yiquí cu̱ñu ndó. \v 19 Jáchi̱ co̱ó caja toho a á íin marca yiquí cu̱ñu ndó á co̱ó a̱. Ña̱ cúni̱ Ndióxi̱ quéa̱ ná caja ndó ña̱ sáhndá mé á nu̱ ndo̱ caja ndó xi̱hín ndinuhu ini ndó. \v 20 Ta ndítahan coo ndó tá quia̱hva na̱sahi̱in ndó tá na̱ndiquehe ndó íchi̱ cuéntá Jesús. \v 21 Ta tá na̱sa̱cuu ndó na̱ na̱xeen xitoho ndó caja chúun ndó tá na̱ndiquehe ndó íchi̱ cuéntá Jesús já quéa̱ co̱ ndítahan ndicani ini ndó sa̱há. Joo tá ná quia̱hva xitoho ndó íchi̱ nu̱ ndó ña̱ ná quee ndó cu̱hu̱n ndo̱ já quéa̱ caja ndó ña̱. \v 22 Jáchi̱ da̱ cúú cuéntá Jesús cúú dá da̱ na̱janí Ndióxi̱ nu̱ú cua̱chi da va̱tí cándo̱o da cája chúun da cuéntá xitoho da, da̱ na̱xeen ñahá. Ta da̱ na̱xi̱ca núná mé tá na̱ndiquehe da íchi̱ cuéntá Jesús cúú dá mozo cuéntá Jesucristo. \v 23 Jáchi̱ yahvi ndiva̱ha na̱cha̱hvi Ndióxi̱ sa̱ha̱ ndo̱ tá na̱xi̱hi̱ Jesucristo ndi̱ca crúxu̱ ña̱ ná cacomí a̱ cuéntá sa̱ha̱ ndo̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ a̱ ndíquia̱hva toho ndó mé ndó ndáha̱ ña̱yivi ña̱ ná ca̱hnu̱ na̱ ndo̱hó. \v 24 Cande̱hé ndo̱ ñani mí i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Ndítahan coo ndó tá quia̱hva na̱sahi̱in ndó tá na̱cana Ndióxi̱ ndo̱hó cacuu ndó cuéntá mé á jáchi̱ íin mé á xi̱hi̱n ndo̱. \p \v 25 Ta viti cúni̱ ca̱ha̱n i̱ sa̱há na̱ tacú, na̱ cáma̱ni̱ tanda̱ha̱. Co̱ó na̱cachi toho Ndióxi̱ xi̱hín i̱ sa̱há ña̱ yóho ña̱ cán quéa̱ cáha̱n i̱ ña̱ cáhvi ini mí i̱ sa̱há. Ta cuu candúsa ndó ña̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ na̱caja Ndióxi̱ ña̱ma̱ni̱ xi̱hín i̱ ña̱ cúú u̱ in da̱ tácu̱ ini. \v 26 Ta cáhán i̱ ña̱ ndítahan coo tacú in da̱ta̱a jáchi̱ i̱hvi̱ ndiva̱ha cáa tiempo ndúú viti. \v 27 Joo tá íin ñájíhí ndo̱, a̱ jándacoo ndó ña̱. Ta tá co̱ó ñájíhí ndo̱, a̱ ndúcú ndó ña̱. \v 28 Joo a̱ ju̱ú cua̱chi quéa̱ cája ndó tá ná tanda̱ha̱ ndo̱. Ta ni a̱ ju̱ú cua̱chi quéa̱ cája in ñá tacú tá ná tanda̱ha̱ ña̱. Joo mé a̱ nda̱a̱ ná ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱, yáncá a̱ tá ná tanda̱ha̱ ña̱yivi jáchi̱ cua̱há ndiva̱ha ndoho ini na. Ta co̱ cúni̱ ña̱ ná ndoho ini ndó já sa̱há ña̱ cán quéa̱ cáha̱n i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱. \p \v 29 Cande̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Ña̱ cúni̱ cachi i̱ cúú ña̱ yóho: Sa̱ na̱cayati tiempo quixi Jesucristo. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱ íin ñájíhí xíní ñúhú ndi̱hi ini na caja chúun na cuéntá mé á tá quia̱hva cája chúun na̱ tacú cuéntá mé á. \v 30 Ta ndá na̱ ndúu cuéha̱ ndiva̱ha ndítahan caja na tátu̱hun na̱ cáji̱i̱ ini. Ta na̱ cáji̱i̱ ini ndítahan caja na tátu̱hun na̱ ndúu cuéha̱ ndiva̱ha ini. Ta na̱ xéen ña̱ha ñuyíví yóho ndítahan caja na tátu̱hun na̱xeen na ña̱ co̱ cúú ña̱ha na. \v 31 Ta na̱ cómí ña̱ha ñuyíví yóho, xíní ñúhú ndindójó na̱ sa̱há ña̱ha cán. Jáchi̱ va̱xi qui̱vi̱ ndihi sa̱ha̱ ñuyíví yóho xi̱hi̱n tócó ndihi ña̱ha íin nu̱ á. \p \v 32 Ña̱ cúni̱ ye̱he̱ quéa̱ ña̱ ná a̱ ndícani na̱há ini ndó sa̱há ña̱ha ñuyíví yóho. Jáchi̱ tá cáma̱ni̱ tanda̱ha̱ in da̱ta̱a já quéa̱ núná nu̱ dá caja chúun da cuéntá Ndióxi̱ xi̱hín ndinuhu ini da. Ta ndúcú da̱ ndá quia̱hva caja da ña̱ cáji̱i̱ ini Ndióxi̱ xi̱hi̱n. \v 33 Joo da̱ sa̱ na̱tanda̱ha̱ ndítahan caja chúun da ñuyíví yóho já ná cana ña̱ cuxu na̱ vehe da. Ta cája da ña̱ cáji̱i̱ ini ñájíhí da̱ xi̱hi̱n. \v 34 In da̱ na̱tanda̱ha̱ co̱ xíni̱ da̱ ndía̱ ndi̱hi chága̱ ini da sa̱ha̱, á Ndióxi̱ á ñájíhí da̱. Ta jári na̱ji̱hí tá cúú ná na̱ tacú ndíhi ini na caja na ña̱ cúni̱ Ndióxi̱ jáchi̱ ndíquia̱hva na mé ná ndáha̱ Ndióxi̱ ña̱ ná cacomí a̱ cuéntá sa̱ha̱ yiquí cu̱ñu na ta sa̱há ínima̱ ná. Joo na̱ji̱hí ndúu yíi̱ ndíhi ini na sa̱há chuun vehe na jáchi̱ cúni̱ na̱ ña̱ ná tahan ini yíi̱ ná xi̱hi̱n ná. \p \v 35 Cáha̱n i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ cúni̱ chindeé e̱ ndo̱hó ta co̱ cáha̱n i̱ ña̱ sa̱há ña̱ co̱ cúni̱ ña̱ ná tanda̱ha̱ ndo̱. Ña̱ cúni̱ quéa̱ ná nu̱ná nu̱ ndó caja chúun ndó cuéntá Ndióxi̱ xi̱hín ndinuhu ini ndó ta ná a̱ cájí nuu ni in ña̱ha nu̱ ndó caja ndó ña̱ cúni̱ Ndióxi̱. \p \v 36 Ta ndá da̱ íin ja̱hyi jíhí ta cáhán da̱ ña̱ ndítahan tanda̱ha̱ ña̱ jáchi̱ sa̱ cua̱há cui̱a̱ ña̱ já cuu quia̱hva da ña̱ ña̱ ná tanda̱ha̱ ña̱ tá cúni̱ da̱. A̱ ju̱ú toho cua̱chi cúú ña̱ yóho. \v 37 Ta tá cáhán ndo̱ ña̱ co̱ ndítahan toho tanda̱ha̱ ja̱hyi ndó ta cáhán ndo̱ ña̱ cáji̱i̱ ini ñá ña̱ coo mé ñá já quéa̱ va̱ha va cája ndó tá co̱ cája ndúsa̱ ndó xi̱hi̱n ñá ná tanda̱ha̱ ña̱. \v 38 Va̱ha cája in da̱ta̱a tá sáhan da ña̱ma̱ni̱ nu̱ú ja̱hyi jíhí da̱ ña̱ ná tanda̱ha̱ ña̱. Joo va̱ha chága̱ cája da tá co̱ cája ndúsa̱ dá xi̱hi̱n ña̱ ña̱ ná tanda̱ha̱ ña̱. \p \v 39 Ta a̱ cu̱ú tanda̱ha̱ in ñáñáha̱ xi̱hi̱n inga da̱ta̱a nani tácú yíi̱ ña̱. Joo tá na̱xi̱hi̱ yíi̱ ña̱ já quéa̱ cando̱o núná nu̱ ñá tanda̱ha̱ tucu ñá. Joo ndítahan tanda̱ha̱ ñá xi̱hín da̱ cúú cuéntá Jesús. \v 40 Va̱tí cáhán i̱ ña̱ caji̱i̱ chága̱ ini ñá tá ná a̱ tánda̱ha̱ tucu ñá. Ña̱ yóho quéa̱ cáhvi ini i̱ sa̱há ña̱ yóho. Ta ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ quéa̱ jáca̱ha̱n ye̱he̱ cáchí i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱. \c 8 \s1 Cáha̱n Pablo sa̱há ña̱ na̱jo̱co̱ ña̱yivi nu̱ú yo̱co̱ \p \v 1 Ta viti cúni̱ ndicani i̱ nu̱ ndo̱ sa̱há ña̱ ndítahan caja ndó xi̱hín ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱. Va̱tí cúú á ña̱ nda̱a̱ tá cáchí java na ña̱ xíni̱ va̱ha na sa̱há ña̱ yóho joo tá cáhán yo̱ cúú yó na̱ xíni̱ va̱ha já quéa̱ cásáhá yo̱ ndíñehe jícó yo̱ mí. Joo tá quíhvi̱ iní ñani táhan í já ndinda̱cú chága̱ yó xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱. \v 2 Tá ndúu java na tañu ndó ta cáhán na̱ ña̱ sa̱ xíni̱ na̱ ndaja táha̱n ña̱ha, na̱ yóho náha̱ ña̱ cáma̱ni̱ cánda̱a̱ ini na ña̱ ndítahan canda̱a̱ ini na. \v 3 Jáchi̱ mé a̱ nda̱a̱ xíni̱ va̱ha Ndióxi̱ ndá na̱ cúú na̱ quíhvi̱ ini mé á. \p \v 4 Ta viti cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ sa̱há ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱. Cánda̱a̱ cáxí iní ña̱ co̱ó a̱ cúú toho yo̱co̱ ndúu ñuyíví. Ta cánda̱a̱ cáxí iní ña̱ in tála̱á Ndióxi̱ cúú ndusa Ndióxi̱. \v 5 Va̱tí cáchí ña̱yivi ña̱ ndúu cua̱há ndióxi̱ ta ndúu cua̱há xitoho indiví xi̱hín ñuyíví \v 6 joo mí cánda̱a̱ va̱ha iní ña̱ íin in túhún Ndióxi̱, mé a̱ cúú tátá yo̱. Ta mé á quéa̱ na̱cava̱ha tócó ndihi ña̱ha. Ta na̱cava̱ha mé á mí ña̱ ná caja cáhnu í mé á. Ta íin in túhún xitoho í ña̱ cúú Jesucristo. Ta mé á quéa̱ cája ña̱ ná coo tócó ndihi ña̱ha ta cája ña̱ ná catacu mí viti. \p \v 7 Joo a̱ ju̱ú tócó ndihi na̱ cúú cuéntá Jesús xíni̱ ña̱ yóho. Jáchi̱ java táhan na̱ sa̱ cája cáhnu yo̱co̱ sa̱nahá cán tá xíxi na ña̱ na̱jo̱co̱ ña̱yivi nu̱ú yo̱co̱ cáhán na̱ ña̱ cúú á ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú java ndióxi̱. Ta xi̱hín ña̱ yóho cáhán na̱ ña̱ cúú ná na̱ sa̱ na̱yu̱xu̱ sa̱há ña̱ na̱xixi na ña̱ na̱jo̱co̱ ña̱yivi nu̱ú yo̱co̱. Ta co̱ xíni̱ na̱ á ndítahan cuxu na ña̱ á co̱ ndítahan cuxu na ña̱. \v 8 Cánde̱hé ndo̱. Co̱ ndíquehe toho Ndióxi̱ mí sa̱há ña̱ xíxí. Jáchi̱ co̱ cúú yó na̱ íin chága̱ sa̱ha̱ tá xíxí in ña̱ha. Ta ni co̱ cúú yó na̱ co̱ó sa̱ha̱ tá co̱ xíxí ña̱ha. \v 9 Joo xíní ñúhú cande̱hé ndo̱ ña̱ ná a̱ jándicava ndó inga na nu̱ú cua̱chi sa̱há ña̱ cája ndó ja̱n. Jáchi̱ va̱tí xíni̱ va̱ha ndó ña̱ cuu cuxu ndó ña̱ cán joo ndúu java na̱ vitá cua̱ha̱n íchi̱ cuéntá Jesús. \v 10 Cúú á tátu̱hun sáco̱o ndó cuxu ndó nu̱ cáya̱hvi ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱ jáchi̱ sa̱ xíni̱ ndo̱ sa̱há ña̱ yóho. Ta nani íin ndó xíxi ndó ja̱n yáha in da̱ cúú cuéntá Jesús, da̱ vitá xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱. Ta sa̱há ña̱ xíní da̱ ndo̱hó já quíhvi da̱ ja̱n xíxi da xi̱hi̱n ndo̱ va̱tí cáhán da̱ cúú á cua̱chi. \v 11 Xi̱hín ña̱ cája ndó ja̱n cuu jándicava ndó da̱ vitá xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱ cán nu̱ú cua̱chi va̱tí xíni̱ va̱ha ndó ña̱ co̱ cája ndó cua̱chi tá ná cuxu ndó ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo sa̱há da̱ ja̱n. \v 12 Tá jándicava ndó ñani ndó, da̱ vitá xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱ cán nu̱ú cua̱chi já quéa̱ cája ndó cua̱chi nu̱ú Jesucristo viti. \v 13 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá ná jándicava i̱ ñani i̱ nu̱ú cua̱chi sa̱há ña̱ xíxi i̱ cu̱ñu, ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱ cája i̱ cuéntá a̱ cúxu ga̱ i̱ ña̱ já ná a̱ jándicava i̱ inga da nu̱ú cua̱chi. \c 9 \s1 Ña̱ núná nu̱ú in na̱ apóstol caja \p \v 1 Mé a̱ nda̱a̱ ye̱he̱ cúú u̱ in apóstol cuéntá Jesucristo sa̱há ña̱ cán quéa̱ núná nu̱ú i̱ caja i̱ ña̱ cája in apóstol. Jáchi̱ mí i̱ sa̱ na̱xini i̱ xi̱hín nu̱ú i̱ Jesucristo, xitoho í. Ta mé ndó na̱ndiquehe ndó íchi̱ cuéntá mé á sa̱há chuun na̱caja i̱ ta ña̱ yóho náha̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ cája chúun i̱ cuéntá mé á. \v 2 Cája i̱ cuéntá ndúu java na ta co̱ ndíquehe na ye̱he̱ tátu̱hun in apóstol cuéntá Jesucristo. Joo ndóhó ndítahan ndiquehe ndó ye̱he̱ jáchi̱ na̱nduu ndó cuéntá mé á sa̱há chuun na̱caja i̱. Ta xi̱hín ña̱ yóho náha̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ cúú u̱ in apóstol cuéntá mé á. \p \v 3 Ta ña̱ yóho cúú tu̱hun ndúcú ñehe e̱ nu̱ú na̱ cáha̱n núu sa̱há i̱ ja̱n: \v 4 Íin sa̱há i̱ ña̱ ná coto ndó ye̱he̱. \v 5 Ta tá ná coo ñájíhí i̱, ñá cúú cuéntá Jesús íin sa̱há i̱ candaca i̱ ña̱ caca nuu i̱ tá quia̱hva cája Pedro xi̱hi̱n java ga̱ na̱ apóstol xi̱hín ñani Jesucristo, xitoho í. \v 6 Á cáhán ndo̱ ña̱ in túhún ye̱he̱ xi̱hi̱n Bernabé cúú nde̱ da̱ co̱ó sa̱ha̱ ña̱ ná coto na̱ cúú cuéntá Jesús nde̱he̱, va̱ha. \v 7 Jáchi̱ ni in túhún toho soldado co̱ quéhe da jiu̱hún mé dá ta já xíto da mé dá. Jári ndá da̱ xútu yitó uva, cuu caxí da̱ uva cána nu̱ dó cán jáchi̱ já cáni a coo a. Ta jári ndá da̱ ndáá ndicachi cuu coho da leche ndicachi ndáá da̱ cán jáchi̱ já cáni a coo a. \v 8 Ta a̱ ju̱ú ca̱hán ndo̱ ña̱ cáha̱n i̱ ña̱ quíxi ji̱ni̱ mé cuití vi̱ jáchi̱ cáchí ley mé Moisés ña̱ yóho viti. \v 9 Já cáchí a̱ já: “A̱ chíca̱u̱n ñúnu̱ yuhú ti̱ndi̱qui̱ nani cája chúun rí sáni̱ rí trigo. Joo xíní ñúhú quia̱hvún ña̱ma̱ni̱ nu̱ rí caxí rí a̱”, cáchí tu̱hun Ndióxi̱. Joo co̱ ndíhi ini Ndióxi̱ sa̱há ti̱ndi̱qui̱ cuití va. \v 10 Sa̱ha̱ mí ví na̱ca̱hyí Moisés ña̱ yóho ta sa̱ha̱ mí ví cáha̱n ña̱ yóho tá cáchí a̱ já. Cúú á tátu̱hun cája da̱ xútu táti̱ xi̱hín da̱ jáquee táti̱ jáchi̱ ndáti ndíví da̱ ndiquehe da táhan nu̱ni̱ cán sa̱há ña̱ na̱caja chúun da xi̱hi̱n á. \v 11 Tá na̱ca̱ha̱n nde̱ tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó já cúú á tátu̱hun na̱chihin nde̱ tata cuéntá Ndióxi̱ ini ínima̱ ndo̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan nu̱ ndo̱ chíndeé loho ndó nde̱he̱ xi̱hín ña̱ cómí ndo̱ jáchi̱ na̱jána̱ha̱ nde̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. \v 12 Ta mé a̱ nda̱a̱ íin chága̱ sa̱ha̱ mé nde̱ ña̱ ná coto ndó nde̱he̱ a̱ ju̱ú ga̱ inga na. \p Ta va̱tí ndítahan nu̱ ndó coto ndó nde̱he̱ joo co̱ó na̱caja ndúsa̱ nde̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná caja ndó ña̱. Ta cua̱há tañu cája ndeé ini nde̱ jáchi̱ co̱ cúni̱ nde̱ caji nuu nde̱ ña̱ ná ndicui̱ta nuu tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo. \v 13 Mé ndó sa̱ cánda̱a̱ va̱ha ini ndó ña̱ núná nu̱ú na̱ cája chúun ini veñu̱hu cuxu na ña̱ jóco̱ ña̱yivi nu̱ Ndióxi̱. Ta na̱ cája chúun nu̱ náa̱ Ndióxi̱ veñu̱hu núná nu̱ ná cuxu na cu̱ñu quíti̱, rí na̱jo̱co̱ ña̱yivi nu̱ Ndióxi̱. \v 14 Ta quia̱hva já cája chúun nde̱ cuéntá Jesucristo, xitoho í cáha̱n nde̱ tu̱hun va̱ha sa̱ha̱ mé á. Ta na̱sahnda mé á chuun ña̱ ná coto na̱ cúú cuéntá mé á nde̱he̱ sa̱há chuun cája nde̱. \v 15 Joo ni in túhún tañu co̱ó na̱caja ndúsa̱ i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná coto ndó ye̱he̱ va̱tí cáni nu̱ ndó caja ndó ña̱. Ta ni co̱ cáhyí i̱ carta yóho nu̱ ndo̱ já ná quia̱hva ndó ña̱ha nu̱ú i̱, va̱ha. Jáchi̱ mé a̱ nda̱a̱ íin va̱ha ini i̱ cáha̱n i̱ tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndo̱ ta co̱ó caja toho a ña̱ ná quivi i̱ jo̱co. \p \v 16 Ye̱he̱ co̱ ndíñehe jícó i̱ mí i̱ sa̱há ña̱ xíca nuu i̱ cáha̱n i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo nu̱ú ña̱yivi jáchi̱ cúú á chuun ndítahan nu̱ú i̱ caja i̱. Ta ndáhví na̱há na̱cuu u̱ tá ná caja sáá ini i̱ ca̱xi tu̱hun i̱ ña̱. \v 17 Tá ná cája i̱ chuun yóho sa̱há ña̱ cúni̱ mí i̱ cuití va já quéa̱ cuu quehe e̱ ya̱hvi sa̱há. Joo co̱ cája toho i̱ já jáchi̱ na̱ca̱xi Ndióxi̱ ye̱he̱ ca̱ha̱n i̱ tu̱hun mé á sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndúsa̱ cája i̱ ña̱. \v 18 Ta sa̱ mé ya̱hvi quéhe e̱ sa̱há chuun cája i̱ quéa̱ cáji̱i̱ ini i̱ tá cáha̱n i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesús nu̱ú ña̱yivi ta co̱ cháhvi na sa̱há. Ta cáji̱i̱ ini i̱ jáchi̱ co̱ cája ndúsa̱ i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ná coto ndó ye̱he̱ tá quia̱hva cája ndó xi̱hín java ga̱ na̱ cáha̱n tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndo̱. \p \v 19 Va̱tí mí i̱ co̱ cúú u̱ mozo ña̱yivi joo cája chúun i̱ mí i̱ tátu̱hun mozo sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱yivi. Jáchi̱ cáxi tu̱hun i̱ tu̱hun va̱ha sa̱há Jesucristo nu̱ ná já ná cuu ndicua̱ha̱ chága̱ na̱ cúú cuéntá Jesús. \v 20 Tá xíca nuu i̱ tañu na̱ Israel ndája i̱ mí i̱ tátu̱hun in da̱ Israel jáchi̱ ña̱ cúni̱ quéa̱ ná ndiquehe na íchi̱ cuéntá Jesús. Ña̱ cúni̱ cachi i̱ quéa̱ tá íin i̱ tañu na̱ cája ley Moisés in cája i̱ xi̱hi̱n ná va̱tí co̱ ndíco̱ i̱ íchi̱ cuéntá ley Moisés viti. Joo cája i̱ ña̱ sa̱há ña̱ cúni̱ i̱ ña̱ ná ndiquehe na íchi̱ cuéntá Jesús. \v 21 Ta tá xíca nuu i̱ tañu na̱ co̱ cája ña̱ sáhndá ley Moisés já cája i̱ tá quia̱hva cája mé ná jáchi̱ cúni̱ ña̱ ná ndiquehe na íchi̱ cuéntá Jesús. Joo co̱ cája i̱ cua̱chi tá quia̱hva cája na̱ cán jáchi̱ sáhndá ley Ndióxi̱ chuun nu̱ú i̱ viti ta cája i̱ ña̱ cúni̱ Jesucristo cuití va. \v 22 Ta tá xíca nuu i̱ tañu na̱ vitá xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱ já quéa̱ jánuu ndáha̱ i̱ mí i̱ jáchi̱ cúni̱ ña̱ ná ndindacú na̱ xi̱hín tu̱hun mé á. Ña̱ cúni̱ cachi i̱ xi̱hi̱n ndo̱ quéa̱ ndája i̱ mí i̱ tátu̱hun ndá na̱ na̱cuu va jáchi̱ cúni̱ quee va̱ha i̱ xi̱hi̱n ná já ná ndi̱hvi na íchi̱ cuéntá Jesús ña̱ ná ca̱cu ndaa ínima̱ ná. \v 23 Cája i̱ tócó ndihi ña̱ yóho já quéa̱ ná ndicui̱ta nuu tu̱hun va̱ha cáha̱n sa̱há Jesucristo. Jáchi̱ xi̱hín ña̱ yóho caja cua̱ha̱ Ndióxi̱ ña̱ma̱ni̱ xi̱hín i̱. \p \v 24 Cande̱hé ndo̱. Sa̱ xíni̱ va̱ha ndó ña̱ tá jáquehe táhan java ta̱a tu̱hun da ña̱ ná cunu da, mé a̱ nda̱a̱ tócó ndihi da ndúcú ndéé da̱ xínu da. Joo in túhún da̱ quee va̱ha. Ta já quehe da ña̱ ndítahan nu̱ dá quehe da. Quia̱hva já ndítahan caja ri ndóhó va. Xíní ñúhú nducú ndo̱ cu̱hu̱n va̱ha ndó íchi̱ cuéntá Jesús ja̱nda̱ quia̱hva ná xi̱nu̱ co̱o ndó ja̱nda̱ nu̱ ndíhí cuíí já ná quia̱hva Ndióxi̱ nu̱ ndo̱ ña̱ ndítahan ndiquehe ndó. \v 25 Tócó ndihi ña̱yivi tá cája tia̱hva na mé ná ña̱ ná cu̱hu̱n na̱ cunu na, co̱ cúni̱ na̱ caja na ndá ña̱ na̱cuu jáchi̱ ndáá na̱ mé ná. Tócó ndihi ña̱ yóho cája na sa̱há ña̱ cúni̱ na̱ quee va̱ha na ña̱ ná ñe̱he̱ ná in ti̱yi̱vi̱ ita sánúu ji̱ni̱ ná va̱tí cama chá íchi̱ ita cán. Joo mí ndúcú ndéé yo̱ cua̱ha̱n yó íchi̱ cuéntá Jesús jáchi̱ ña̱ ndátí mí quia̱hva Ndióxi̱ nu̱ yo̱ co̱ ndíhi sa̱ha̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. \v 26 Joo co̱ cúú u̱ in da̱ xínu cuáá. Ta ni co̱ cúú u̱ tátu̱hun in da̱ jácana yi̱quí nu̱ú ta̱chi̱. Jáchi̱ ndúcú ndéé e̱ quee va̱ha i̱ já ná ndiquehe e̱ ña̱ quia̱hva Ndióxi̱ nu̱ú i̱. \v 27 Ña̱ cája i̱ quéa̱ cája ndúsa̱ i̱ xi̱hi̱n yiquí cu̱ñu i̱ ña̱ ná caja i̱ ña̱ cúni̱ Ndióxi̱. Jáchi̱ a̱ ju̱ú tia̱hva náá jándacoo Ndióxi̱ ye̱he̱ va̱tí mí i̱ cúú u̱ da̱ na̱jána̱ha̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi. \c 10 \s1 Cáha̱n Pablo ña̱ co̱ ndítahan caja cáhnu na yo̱co̱ \p \v 1 Cande̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Co̱ cúni̱ ña̱ ná ndindójó ndo̱ ndá quia̱hva na̱caja Ndióxi̱ sa̱nahá xi̱hín tásáhnu jícó yo̱ tá na̱sa̱ndaca mé á na̱ yucú íchí cán. Na̱caja mé á ña̱ ná xi̱nu̱ in vi̱co̱ núhú xoo nu̱ú cua̱ha̱n na̱ ña̱ ná candaca a na̱. Ta na̱chindeé a̱ na̱ ña̱ ná cuu co̱jo̱ cava na tañu̱hú naní tañu̱hú cuáhá. \v 2 Ta tócó ndihi na̱ cán in na̱nduu ndihi na xi̱hín Moisés tá na̱ya̱ha na tañu̱hú nani ndáca̱ vi̱co̱ núhú na̱. Na̱sa̱cuu a tátu̱hun na̱candúta̱ ná ña̱ ná cacomí Moisés cuéntá sa̱ha̱ ná. \v 3 Ta tócó ndihi na̱ cán na̱xixi na ña̱ na̱chindahá Ndióxi̱, ña̱ na̱quixi a nu̱ ná chí indiví. \v 4 Ta quia̱hva já tócó ndihi na̱ cán na̱xihi na ticui̱í, dó na̱sa̱ha̱n mé á nu̱ ná coho na. Mé ticui̱í cán cúú dó dó na̱cana ti̱xi in tóto̱. Ta mé tóto̱ cán cúú á tátu̱hun yuhú nu̱u̱ Jesucristo, mé a̱ na̱sahi̱in xi̱hi̱n ná nani na̱xi̱ca nuu na yucú íchí cán. \v 5 Joo cua̱há ndiva̱ha táhan na̱ cán na̱caja na ña̱ núu ña̱ co̱ cáji̱i̱ íní Ndióxi̱ xi̱hi̱n. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ na̱xi̱hi̱ na̱ mé yucú íchí nu̱ xíca na cua̱ha̱n na̱ cán. \p \v 6 Tócó ndihi ña̱ na̱ya̱ha yóho jána̱ha̱ nu̱ mí ña̱ co̱ ndítahan ndia̱va̱ iní ña̱ co̱ táhán ini Ndióxi̱ xi̱hi̱n tá quia̱hva na̱caja na̱ cán. \v 7 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ coto a̱ ju̱ú caja cáhnu ndó yo̱co̱ tá quia̱hva na̱caja java na̱ cán jáchi̱ já cáchí tu̱hun Ndióxi̱ já: “Tócó ndihi ña̱yivi cán na̱sa̱canduu na xíxi na ta xíhi na ta já na̱ndicui̱ta na xíta sáhá na̱ ña̱ cája cáhnu na yo̱co̱”, já na̱caja na cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \v 8 Joo mí xíní ñúhú candaa í mí já ná a̱ cája í cua̱chi ña̱ qui̱hvi nuu í xi̱hín inga na̱ji̱hí á xi̱hín inga da̱ta̱a tá quia̱hva na̱caja java na̱ cán. Ta sa̱há cua̱chi na̱caja na̱ cán na̱xi̱hi̱ o̱co̱ u̱ni̱ mil na in túhún qui̱vi̱. \v 9 Ta co̱ ndítahan nu̱ yo̱ coto ndojó yo̱ Jesucristo, xitoho í ña̱ ná cande̱hé yo̱ á mé a̱ nda̱a̱ jándoho a iní sa̱há cua̱chi cája í. Jáchi̱ quia̱hva já na̱caja java na̱ cán va ta sa̱há ña̱ cán na̱xi̱hi̱ na̱ na̱caja cua̱há co̱o. \v 10 Coto a̱ cáha̱n cuéhé ndó sa̱ha̱ Ndióxi̱ tá quia̱hva na̱caja java tásáhnu jícó yo̱ cán. Jáchi̱ sa̱há ña̱ na̱caja na na̱xi̱hi̱ na̱ na̱caja táto̱ Ndióxi̱, mé a̱ xíca sáhní ñahá. \p \v 11 Tócó ndihi ña̱ na̱ya̱ha xi̱hi̱n tásáhnu jícó yo̱ cúú á ña̱ náha̱ nu̱ yo̱ ña̱ co̱ ndítahan quehe núu í Ndióxi̱. Ta na̱ca̱hyi̱ a̱ nu̱ú tu̱hun Ndióxi̱ já ná cuni mí, yó ndúu tiempo yóho ña̱ co̱ ndítahan caja í tá quia̱hva na̱caja na̱ cán jáchi̱ sa̱ na̱cayati qui̱vi̱ ndihi sa̱ha̱ ñuyíví. \v 12 Ña̱ cán quéa̱ tá cáhán ndo̱ cua̱ha̱n va̱ha ndó íchi̱ cuéntá Ndióxi̱ já quéa̱ xíní ñúhú candaa va̱ha ndó mé ndó já ná a̱ ndícava ndó nu̱ú cua̱chi. \v 13 Cande̱hé ndo̱. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ a̱ ju̱ú mé ndó cuití quixi tondóhó nu̱u̱ jáchi̱ quíxi tondóhó ja̱n nu̱ tócó ndihi java ga̱ ña̱yivi. Ta ndítahan candeé ini ndó Ndióxi̱ jáchi̱ a̱ quiáhva toho mé á ña̱ma̱ni̱ ña̱ ná quixi tondóhó náhnu nu̱ ndo̱ ña̱ co̱ cándeé ndó xi̱hi̱n. Ña̱ cája Ndióxi̱ quéa̱ chindeé a̱ ndo̱hó tá ná quixi tondóhó nu̱ ndo̱ já ná cuu caja ndeé ini ndó tá ná ndoho ndó ña̱. \p \v 14 Cánde̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Xíní ñúhú jándacoo va̱ha ndó ña̱ cája cáhnu ndó yo̱co̱. \v 15 Tá quia̱hva cáha̱n i̱ xi̱hín ña̱yivi tácu̱ ini quia̱hva já cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱. Ta mé ndó cánda̱a̱ va̱ha ini ndó á nda̱a̱ á a̱ ndáa̱ quéa̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱. \v 16 Ná ndiquia̱hva í ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ tá ndícu̱hu̱n iní sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱ sa̱ha̱ yo̱. Jáchi̱ tá xíhí vino ña̱ yi̱i̱ já cúni̱ cachi a ña̱ in na̱nduú xi̱hi̱n mé á sa̱há ña̱ na̱xi̱ta̱ ni̱i̱ mé á ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ yo̱. Ta jári tá xíxí pan ña̱ yi̱i̱ ña̱ sáhndá java nu̱ táhan í cúni̱ cachi a ña̱ in na̱nduú xi̱hi̱n mé á jáchi̱ na̱ndiquia̱hva yiquí cu̱ñu a sa̱ha̱ yo̱. \v 17 Ta va̱tí cua̱há ndiva̱ha cúú yó joo in túhún pan sáhndá java í xíxí jáchi̱ xi̱hín ña̱ yóho náha̱ ña̱ in cúú ndihí xi̱hín Jesucristo. \p \v 18 Xíní ñúhú cande̱hé ndo̱ ndá quia̱hva cája na̱ Israel jáchi̱ tá sáxí na̱ cu̱ñu quíti̱, rí na̱jo̱co̱ inga na nu̱ náa̱ cán já cúú á tátu̱hun mé ná na̱sahní na̱ mé quíti̱ cán ta na̱jo̱co̱ na̱ ri̱. Quia̱hva já yáha xi̱hi̱n mé ndó tá sáxi ndó cu̱ñu ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱. Cúú á tátu̱hun na̱jo̱co̱ mé ndó ña̱. \v 19 Joo xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó tá cáchí i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ co̱ cúni̱ cachi i̱ ña̱ íin sa̱há yo̱co̱. Ta ni co̱ cúni̱ cachi i̱ ña̱ íin chága̱ sa̱há cu̱ñu na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱ a̱ ju̱ú ga̱ inga cu̱ñu. \v 20 Ña̱ cúni̱ cachi i̱ xi̱hi̱n ndo̱ quéa̱ tá ná jo̱co̱ ña̱yivi, na̱ co̱ xíni̱ Ndióxi̱ ja̱n in quíti̱ nu̱ú yo̱co̱ cúú á tátu̱hun jóco̱ na̱ ja̱n ri̱ nu̱ú tiñáhá va. Ta co̱ cája toho na ña̱ nu̱ Ndióxi̱. Ta cáxi tu̱hun i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ já ná a̱ cáxí ndó cu̱ñu ja̱n jáchi̱ tá ná caxí ndó ña̱ cacuu a tátu̱hun na̱jo̱co̱ ri̱ ndóhó va ña̱ nu̱ú tiñáhá. \v 21 Jáchi̱ a̱ cu̱ú cu̱hu̱n ndo̱ coho ndó ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú rí quini ta já quixi ndó coho ndó ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesucristo, xitoho í. Ta ni a̱ cu̱ú cuxu ndó ña̱ na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú rí quini ta já cuxu ndó ña̱ yi̱i̱, ña̱ xíxi na tá ndícu̱hu̱n ini na ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo, xitoho í. \v 22 A̱ cája ndó ña̱ yóho jáchi̱ cúú á tátu̱hun cúni̱ ndó jáco̱jo̱ ndó ini Ndióxi̱. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ co̱ cúú ndó na̱ ndacú chága̱ a̱ ju̱ú ga̱ Ndióxi̱. \s1 Sa̱há ña̱ quíhvi̱ iní ñani táhan í co̱ ndítahan caja í ndá ña̱ na̱cuu cúni̱ mí caja í \p \v 23 Ndúu java na ta cáchí na̱ já: “Núná nu̱ yo̱ caja í ndá ña̱ cúni̱ mí caja í.” Va̱tí ña̱ yóho cúú á ña̱ nda̱a̱ joo a̱ ju̱ú ndihi ña̱ cája í cája va̱ha xo̱ho̱. Mé a̱ nda̱a̱ núná nu̱ yo̱ caja í ndá ña̱ cúni̱ mí joo co̱ chíndeé a̱ mí cuahnu í xi̱hín ña̱ha Ndióxi̱. \v 24 Co̱ ndítahan nu̱ yo̱ nducú yó ña̱ va̱ha mí cuití yo̱. Ndítahan ndi̱hi iní caja í ña̱ va̱ha sa̱há ñani táhan í. \p \v 25 Cuu caxí ndó ndijáá cu̱ñu cáya̱hvi nu̱ú ya̱hvi ta a̱ ndáca̱ tu̱hún ndo̱ ndájá na̱quixi a já ná a̱ cáhvi i̱vi̱ joho ini ndó xi̱hi̱n á. \v 26 Jáchi̱ ña̱ha Ndióxi̱, xitoho í cúú ñuyíví yóho xi̱hi̱n tócó ndihi ña̱ íin nu̱ á. \p \v 27 Cande̱hé ndo̱. Tá ná cana in na̱ co̱ cúú cuéntá Jesús ndo̱hó ña̱ ná cu̱hu̱n ndó cuxu ndó xi̱hi̱n ná, cuáhán ndo̱ tá cúni̱ ndo̱ ta cuxu ndó tócó ndihi ña̱ sácú na̱ nu̱ ndó cuxu ndó. Ta a̱ ndáca̱ tu̱hún ndó na̱ á na̱quixi a nu̱ú yo̱co̱. Cuxu ndó ña̱ jáchi̱ tá ná nda̱ca̱ tu̱hún ndo̱ na̱ já cuu casáhá ndicani ini ndó xi̱hi̱n á. \v 28 Joo tá sa̱ na̱ca̱xi tu̱hun ya̱chi̱ na̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ cúú á cu̱ñu na̱jo̱co̱ na̱ nu̱ú yo̱co̱ já quéa̱ a̱ cúxu toho ndó ña̱. Jáchi̱ tá ná cuxu ndó ña̱ já quéa̱ caja ndó ña̱ ná a̱ váha cuu ini mé na̱ cán. \v 29 Cáha̱n i̱ ña̱ yóho jáchi̱ cúni̱ ña̱ ná caja va̱ha ndó sa̱há inga na. Co̱ cáha̱n i̱ ña̱ sa̱ha̱ mé ndó. \p Mé a̱ nda̱a̱ ndúu java ndó ta cáhán ndo̱ ña̱ co̱ ndítahan ndi̱hi ini ndó sa̱há ña̱ cáhvi ini inga na jáchi̱ cáhán ndo̱ ña̱ núná nu̱ ndó caja ndó ña̱ cúni̱ ndo̱. \v 30 Ta java ndó cáhán ndo̱ ña̱ tá sa̱ na̱ndiquia̱hva ndó ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ sa̱há ña̱ xíxi ndó já quéa̱ a̱ cu̱ú ca̱ha̱n núu ña̱yivi sa̱há ña̱ cája ndó. \v 31 Joo cáchí i̱ xi̱hi̱n ndó ña̱ xíní ñúhú cande̱hé va̱ha í ña̱ cája í ná a̱ jándicava í inga na nu̱ú cua̱chi. Jáchi̱ ja̱nda̱ xi̱hín ña̱ xíxí ta xi̱hín ña̱ xíhí, xíní ñúhú caja cáhnu í Ndióxi̱. \v 32 Co̱ ndítahan cacuú na̱ jándicava inga ña̱yivi nu̱ú cua̱chi jáchi̱ tá cája í já cúú yó tátu̱hun yu̱u̱ cándúhu̱ jácachi̱hin sa̱há ña̱yivi. A̱ cája ndó já xi̱hín na̱ Israel ta ni xi̱hín na̱ tóho̱ ta ni xi̱hín na̱ cúú cuéntá Jesús. \v 33 Ta tócó ndihi ña̱ cája i̱, cája i̱ ña̱ ná caji̱i̱ ini ndihi ña̱yivi xi̱hi̱n. Ta co̱ ndúcú u̱ ña̱ va̱ha mí i̱ jáchi̱ ndúcú u̱ ña̱ ná caji̱i̱ ini ña̱yivi já ná cuu ca̱cu ndaa ínima̱ ná. \c 11 \p \v 1 Xíní ñúhú caja ndó tá quia̱hva cája ye̱he̱ jáchi̱ quia̱hva já cája i̱ ña̱ na̱caja Jesucristo, xitoho í. \s1 Ña̱ ndítahan nu̱ú na̱ji̱hí caja na tá cája cáhnu na Ndióxi̱ \p \v 2 Cáji̱i̱ íní i̱ xi̱hi̱n ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Jáchi̱ níí tiempo ñúhu ini ndó sa̱há i̱ ta cája ta cája ndó ña̱ na̱jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱. \v 3 Joo cúni̱ ña̱ ná canda̱a̱ ini ndó ña̱ cúú Jesucristo ji̱ni̱ nu̱ú in in ta̱a. Ta quia̱hva já in in ta̱a cúú dá ji̱ni̱ nu̱ ñájíhí da̱. Ta quia̱hva já Ndióxi̱ cúú á ji̱ni̱ nu̱ú Jesucristo. \v 4 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá co̱ cándaa in da̱ta̱a yiji̱ni̱ dá nani xíca̱ ta̱hví da̱ nu̱ Ndióxi̱ á nani cáha̱n da̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ tácá ña̱yivi já quéa̱ náha̱ ña̱ co̱ cája cáhnu da Jesucristo, mé a̱ cúú ji̱ni̱ nu̱ mé dá. \v 5 Ta in ñáñáha̱ tá co̱ chíja̱hvi ñá ji̱ni̱ ña̱ nani xíca̱ ta̱hví ña̱ nu̱ Ndióxi̱ á nani cáha̱n ñá tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi veñu̱hu já quéa̱ náha̱ ña̱ quéhe núu ñá yíi̱ ña̱, da̱ cúú ji̱ni̱ nu̱ mé ñá. Cúú á tátu̱hun na̱ja̱tá ñá ji̱ni̱ ña̱. \v 6 Jáchi̱ tá co̱ chíja̱hvi in ñáñáha̱ ji̱ni̱ ñá ja̱nda̱ va̱ha chága̱ ví ná ja̱tá táhyí ñá ji̱ni̱ ña̱. Joo tá cáhán ña̱ ña̱ quini canáha̱ ji̱ni̱ ña̱ tá ná ja̱tá táhyí ñá ji̱ni̱ ñá já quéa̱ xíní ñúhú chija̱hvi ñá ji̱ni̱ ña̱. \v 7 Co̱ ndítahan toho nu̱ú in da̱ta̱a chija̱hvi da ji̱ni̱ dá veñu̱hu jáchi̱ mé dá cúú dá da̱ na̱cava̱ha Ndióxi̱ xi̱hín yuhú nu̱u̱ mé á. Ta mé dá cúú dá da̱ náha̱ ndá quia̱hva cáhnu cúú Ndióxi̱. Ta náha̱ in ñáñáha̱ ña̱ yíi̱ ñá cúú da̱ ji̱ni̱ nu̱ ñá. \v 8 Jáchi̱ xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ co̱ó na̱tavá toho Ndióxi̱ lásá yiquí ndícá ñáñáha̱ já na̱cava̱ha mé á da̱ta̱a, va̱ha. Ña̱ na̱caja mé á quéa̱ na̱tavá a̱ lásá yiquí ndícá da̱ta̱a ta já na̱cava̱ha mé á ñáñáha̱. \v 9 Jihna ñúhú na̱cava̱ha Ndióxi̱ da̱ta̱a ta já na̱cava̱ha mé á in ñáñáha̱ chindeé ñá da̱. \v 10 Ta sa̱há ña̱ jihna ñúhú ga̱ na̱cava̱ha Ndióxi̱ da̱ta̱a sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan nu̱ú in ñáñáha̱ chija̱hvi ñá ji̱ni̱ ña̱ ná na̱ha̱ ñá nu̱ táto̱ Ndióxi̱ ña̱ mé a̱ nda̱a̱ cája cáhnu ñá yíi̱ ña̱. \v 11 Joo mí, na̱ cúú cuéntá Jesús ndítahan canda̱a̱ iní ña̱ xíní ñúhú táhan ta̱a xi̱hi̱n ñáha̱. \v 12 Va̱tí na̱cava̱ha Ndióxi̱ ñáñáha̱ nu̱ cuítí xi̱hi̱n lásá yiquí ndícá da̱ta̱a joo viti tócó ndihi da̱ta̱a cácu da ñuyíví yóho cája na̱ji̱hí. Joo tócó ndihi ña̱yivi tácú na̱ jáchi̱ já cúni̱ Ndióxi̱. \p \v 13 Mé ndó xíní ñúhú cande̱hé ndo̱ á va̱ha á a̱ váha toho ña̱ ná a̱ chíja̱hvi in ñáñáha̱ ji̱ni̱ ñá nani xíca̱ ta̱hví ña̱ nu̱ Ndióxi̱ veñu̱hu. \v 14 Jáchi̱ sa̱ cánda̱a̱ va̱ha iní ña̱ a̱ váha toho cája da̱ta̱a tá íin náni̱ ijí ji̱ni̱ dá. \v 15 Joo ndisáhnu náha̱ ñáñáha̱ tá íin náni̱ ijí ji̱ni̱ ña̱ jáchi̱ Ndióxi̱ na̱sa̱ha̱n ijí ji̱ni̱ ñá nu̱ ña̱ já ná chija̱hvi a ji̱ni̱ ña̱. \v 16 Joo tá ndúu java na ta co̱ táhán ini na xi̱hín ña̱ cáha̱n i̱ yóho já quéa̱ co̱ cúni̱ toho i̱ nditúhún i̱hvi̱ i̱ xi̱hi̱n ná sa̱há ña̱ yóho. Jáchi̱ xíní ñúhú canda̱a̱ ini na ña̱ ndijáá java ga̱ na̱ cúú cuéntá Jesús cája na tá quia̱hva cáchí i̱ yóho tá tácá na̱ veñu̱hu. \s1 Jána̱ni Pablo na̱ cúú cuéntá Jesús jáchi̱ co̱ cája ndisáhnu na tá tácá na̱ cajíni na ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús \p \v 17 Ta íin inga ña̱ha cúni̱ ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndó sa̱ha̱ ta co̱ táhán ini i̱ xi̱hi̱n á. Jáchi̱ na̱ñe̱hé e̱ tu̱hun ña̱ co̱ cája va̱ha ndó tá tácá ndo̱ veñu̱hu. \v 18 Cánde̱hé ndo̱. Sa̱ na̱ñe̱hé e̱ tu̱hun ña̱ sáhndá java táhan ndó tá tácá ndo̱ cája cáhnu ndó Ndióxi̱. Ta cája i̱ cuéntá cándúsa i̱ ña̱ cáchí na̱ sa̱ha̱ ndo̱. \v 19 Va̱tí mé a̱ nda̱a̱ náha̱ xi̱cá a̱ ña̱ ndítahan cahnda táhan ndó já ná cuu cuni ña̱yivi ndá ndó cúú ndusa cuéntá Jesús ta ndá ndó co̱ cúú cuéntá Jesús. \v 20 Ta sa̱há ña̱ sáhndá táhan ndó nu̱ tácá ndó ja̱n, náha̱ ña̱ quéhe núu ndó ña̱ yi̱i̱ xíjíni ndó ta xi̱hín ña̱ yóho co̱ cúú ga̱ ña̱ cuéntá Jesucristo, xitoho í. \v 21 Jáchi̱ tá ndíndaa hora cajíni ndó tá in tá in ndó sa̱ jihna ñúhú ndo̱ ndáva ndó cua̱ha̱n ndó quehe ndó ña̱ cajíni mé cuití ndo̱. Ta java ndó ni co̱ ñéhe̱ ndó ña̱ cuxu ndó. Joo java ndó xíhi ndó ja̱nda̱ jáxi̱ni ndó mé ndó. \v 22 Va̱ha chága̱ ná cuxu ndó ta ná coho ndó vehe ndó a̱ ju̱ú ga̱ ña̱ ná quixi ndó quehe núu ndó veñu̱hu Ndióxi̱. Ta a̱ váha cája ndó jáchi̱ co̱ ñéhe̱ na̱ nda̱hví ña̱ cuxu na cája ndó ta xi̱hín ña̱ yóho cácahan nu̱ ná. A̱ cándati toho ndó ña̱ caji̱i̱ íní i̱ xi̱hín ña̱ cája ndó yóho jáchi̱ a̱ ju̱ú ña̱ va̱ha quéa̱ cája ndó. \s1 Ña̱ ndítahan caja na̱ cúú cuéntá Jesús tá xíjíni na ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús \r (Mt. 26:26-29; Mr. 14:22-25; Lc 22:14-20) \p \v 23 Ña̱ jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱ yóho cúú ña̱ na̱jána̱ha̱ Jesucristo, xitoho í nu̱ú i̱. Jáchi̱ mé ñuú tá cáma̱ní ndiquia̱hva na mé á ndáha̱ na̱ i̱hvi̱ a̱ já na̱tiin a in pan. \v 24 Tá na̱ndihi na̱ndiquia̱hva ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ já na̱sahnda java ña̱ ta já na̱cachi a já xi̱hi̱n ná: “Mé pan yóho cúú á tátu̱hun yiquí cu̱ñu i̱ ña̱ ndiquia̱hva i̱ sa̱ha̱ mé ndó. Xíní ñúhú caja ndó ña̱ yóho ña̱ ná ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱xi̱hi̱ i̱ sa̱ha̱ ndo̱”, na̱cachi Jesús. \v 25 Ta tá na̱ndihi na̱xijíni na cán já na̱tiin a in vaso nu̱ ñúhu tó uva. Ta já na̱cachi a já: “Dó ñúhu ini vaso yóho cúú dó tátu̱hun nií i̱, dó cui̱ta̱ sa̱ha̱ ndó. Ta xi̱hi̱n dó yóho xi̱nu̱ co̱o nu̱ú tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi sa̱nahá tá na̱cachi a jáca̱cu a ña̱yivi. Ndijáá tañu tá ná coho ndó mé tó uva, dó yi̱i̱ ndítahan ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱xi̱hi̱ i̱ sa̱ha̱ ndo̱”, na̱cachi Jesús. \v 26 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndijáá tañu tá tácá ndo̱ xíxi ndó pan ta xíhi ndó tó uva yóho cúni̱ cachi a ña̱ ndícu̱hu̱n ini ndó ña̱ na̱xi̱hi̱ Jesucristo, xitoho í sa̱ha̱ ndo̱. Ta xíní ñúhú caja ndó ña̱ ja̱nda̱ quia̱hva ná quixi tucu mé á ñuyíví yóho. \p \v 27 Cande̱hé ndo̱. Tá ná cuxu ndó pan ta tá ná coho ndó tó uva, ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesucristo, xitoho í ta co̱ íin vií ínima̱ ndo̱ já quéa̱ cája ndó cua̱chi nu̱ mé á ta quéhe núu ndó ña̱ na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱ha̱ ndo̱. \v 28 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá cáma̱ni̱ casáhá cajíni ndó ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús xíní ñúhú coto ndojó jihna ndó mé ndó á vií ínima̱ ndo̱ nu̱ Ndióxi̱ á co̱ó vií a̱. \v 29 Jáchi̱ tá ná cuxu ndaja na̱cuu ndó ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús já quéa̱ náha̱ ña̱ quéhe núu ndó mé á. Jáchi̱ ña̱ xíxi ndó ja̱n cúú á tátu̱hun yiquí cu̱ñu mé á ta dó xíhi ndó ja̱n cúú dó tátu̱hun ni̱i̱ á. Ta tá ná quehe núu ndó ña̱ já quixi ña̱ ndoho ini ndó caja Ndióxi̱. \v 30 Sa̱há ña̱ cája ndó ja̱n cua̱ha̱ táhan ndó quíhvi̱ ta cua̱ha̱ ndó cávitá ndó ta a̱nda̱ java na sa̱ na̱xi̱hi̱ ná sa̱há ña̱ na̱quehe núu na ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús. \v 31 Joo tá ná coto ndojó yo̱ mí ña̱ á íin vií ínima̱ yo̱ nu̱ Ndióxi̱ já quéa̱ a̱ ndítahan toho nu̱ mé a̱ cúú xitoho í caja vií a̱ sa̱há cua̱chí. \v 32 Joo tá jándoho mé á ini mí cúú á sa̱há ña̱ co̱ cúni̱ a̱ ña̱ ná ndoho iní xi̱hín ña̱yivi ñuyíví tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱vi̱ caja vií mé a̱ cúú xitoho í sa̱há cua̱chi na̱caja na̱ cán. \p \v 33 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Ña̱ ndítahan caja ndó cúú ña̱ yóho. Tá ná nditaca ndó cajíni ndó ña̱ yi̱i̱ cuéntá Jesús xíní ñúhú candati táhan ndó ja̱nda̱ quia̱hva ná taca tócó ndihi ndó. \v 34 Ta tá cuíco ndó já quéa̱ xíní ñúhú cuxu ndó vehe ndó já ná a̱ jándoho Ndióxi̱ ini ndó sa̱há ña̱ cája ndó ña̱ núu tá tácá ndo̱ cajíni ndó ña̱ yi̱i̱ ja̱n. Ta caja vií i̱ sa̱há java ga̱ ña̱ha tá ná sa̱a̱ i̱ coto nihni i̱ ndo̱hó ja̱n. \c 12 \s1 Ña̱ ñéhe̱ táhvi̱ ña̱yivi nu̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ \p \v 1 Cande̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Cáhyí i̱ ña̱ yóho nu̱ ndo̱ jáchi̱ cúni̱ ña̱ ná canda̱a̱ ini ndó ndaja íin ña̱ sáhan ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nu̱ yo̱. \p \v 2 Mé ndó sa̱ cánda̱a̱ va̱ha ini ndó ña̱ tá cáma̱ní ndiquehe ndó íchi̱ cuéntá Jesús já na̱sa̱cuu ndó tátu̱hun ña̱yivi cuáá jáchi̱ na̱sanduu ndó ndáha̱ tá nu̱ú yo̱co̱, ña̱ co̱ó ta̱chi̱ cáha̱n. \v 3 Ta viti cúni̱ ca̱xi tu̱hún i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ ni in ña̱yivi a̱ cu̱ú chíca̱a̱n na̱ chahan ja̱ta̱ Jesús tá ta̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ quéa̱ sáhan tu̱hun nu̱ ná ca̱ha̱n na̱. Ta tá cáchí na̱ xi̱hi̱n ndinuhu ini na ña̱ Jesús cúú xitoho na já quéa̱ náha̱ ña̱ ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ quéa̱ sáhan tu̱hun nu̱ ná ca̱ha̱n na̱. \p \v 4 Cua̱há nu̱ú ña̱ha ñéhe̱ táhvi̱ ña̱yivi caja na cuéntá Ndióxi̱ ta in túhún ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ sáhan ña nu̱ ná. \v 5 Cua̱há nu̱ú chuun cuu caja ña̱yivi cuéntá Ndióxi̱ ta tócó ndihí cája chúun í cuéntá mé a̱ cúú xitoho í. \v 6 Ta sa̱ jíin sa̱ jíin cája in in í chuun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ yó caja í. Joo in túhún mé á quéa̱ sáhan ña̱ yóho nu̱ú in in í caja í. \v 7 Ta sáhan Ndióxi̱ in ña̱ha nu̱ú in in í já náha̱ ña̱ ñúhu ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ iní ta xi̱hín ña̱ yóho cuu chindeé yo̱ tócó ndihi na̱ cúú cuéntá Jesús. \v 8 Ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ yóho quéa̱ cája ña̱ ná cuu canda̱a̱ ini java ña̱yivi ndaja íin ña̱ va̱ha xi̱hín ña̱ a̱ váha ta já ndicani na ña̱ nu̱ú ña̱yivi. Ta sa̱ mé ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ quéa̱ cája ña̱ ná cuu ca̱ha̱n ña̱yivi ña̱ ndíchí ndiva̱ha. \v 9 Ta cája mé ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ yóho xi̱hín java na ña̱ ná candeé cáhnu ini na mé á. Ta sáhan mé ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nu̱ú java na ña̱ ná cuu ndaja va̱ha na na̱ quíhvi̱. \v 10 Java na ñéhe̱ táhvi̱ ná caja na ña̱ xitúhún. Ta java na ñéhe̱ táhvi̱ ná jáya̱ha na tu̱hun na̱ca̱ha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi. Ta java na ñéhe̱ táhvi̱ ná ndicuni na ndá na̱ cúú na̱ cája chúun cuéntá ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ta ndá na̱ co̱ cája chúun toho cuéntá mé á. Ta java na ñéhe̱ táhvi̱ ná ca̱ha̱n na̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva na. Ta java na ñéhe̱ táhvi̱ ná nducú ñehe na ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n na̱ cán nu̱ú ña̱yivi. \v 11 Ta sa̱ mé ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ cája tócó ndihi ña̱ yóho ta in túhún mé á sáhan nu̱ú in in ña̱yivi ña̱ sácú ini a caja chúun va̱ha na xi̱hi̱n. \s1 In cúú tócó ndihi na̱ cúú cuéntá Jesús sa̱há ña̱ cándeé ini na mé á \p \v 12 Cande̱hé ndo̱. Cua̱há ndiva̱ha nu̱ ndáca yiquí cu̱ñu í joo in víxí cúú á. Quia̱hva já íin xi̱hín na̱ cúú cuéntá Jesús. \v 13 Ta quia̱hva já yáha xi̱hi̱n tócó ndihi mí, co̱ó caja toho a á cúú yó na̱ Israel á co̱ cúú yó na̱ Israel. Ta co̱ó caja toho a á cúú yó na̱ cómí in xitoho cuéntá sa̱ha̱, á cúú yó na̱ xíca núná mé. Jáchi̱ cája ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ña̱ cúú yó tátu̱hun in víxí ña̱yivi sa̱há ña̱ in na̱nduú xi̱hín Jesucristo tá na̱candúta̱ yó cuéntá mé á. Ta in túhún ínima̱ yi̱i̱ mé á na̱sacu a ini ínima̱ in in í. \p \v 14 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n iní ña̱ a̱ ju̱ú in víxí nu̱ ndáca yiquí cu̱ñu í jáchi̱ cua̱há ndiva̱ha nu̱ ndáca yiquí cu̱ñu ña̱yivi. \v 15 Cande̱hé ndo̱. Cúú á tátu̱hun tá ná ca̱ha̱n in xoo sa̱ha̱ yo̱ já cáchí a̱ já: “Ye̱he̱ co̱ cúú toho i̱ ndáha̱ ña̱yivi sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ó chuun toho i̱ nu̱ú yiquí cu̱ñu na”, cáchí a̱. Joo co̱ cája toho ña̱ cáha̱n sa̱ha̱ yo̱ yóho jáchi̱ cúú á cuéntá yiquí cu̱ñu í. \v 16 Ta cúú á tátu̱hun tá ná cachi in jo̱ho í já cáchí a̱ já: “Ye̱he̱ co̱ cúú toho i̱ nduchú núú ña̱yivi sa̱há ña̱ cán quéa̱ co̱ó chuun toho i̱ nu̱ú yiquí cu̱ñu na”, cáchí a̱. Joo co̱ cája toho ña̱ cáha̱n jo̱ho í yóho jáchi̱ cúú á cuéntá yiquí cu̱ñu í. \v 17 Jáchi̱ caja mé ndó cuéntá ndaja caja í cuni jo̱ho í tá níí cúú yiquí cu̱ñu í ná cacuu a nduchú núú yo̱. Ta ndaja caja í tahmí ña̱ha tá níí cúú yiquí cu̱ñu í ná cacuu a jo̱ho í. \v 18 Joo in in ña̱ ndáca yiquí cu̱ñu í yóho na̱sacu Ndióxi̱ ña̱ mé nu̱ ndítahan coo a jáchi̱ já na̱sacu ini a caja. \v 19 Xíní ñúhú caja ndó cuéntá tá in víxí joho ná candaca níí cúú yiquí cu̱ñu í já quéa̱ co̱ íin ndihi toho yiquí cu̱ñu í. \v 20 Ta va̱tí cua̱há ndiva̱ha nu̱ ndáca yiquí cu̱ñu in in í joo in víxí cúú yiquí cu̱ñu í. Ta quia̱hva já íin a xi̱hín na̱ cúú cuéntá Jesús. \p \v 21 Cande̱hé ndo̱ jáchi̱ sácú u̱ in quia̱hva nu̱ ndo̱: Nduchú núú yo̱ a̱ cúu cachi a xi̱hi̱n ndáha̱ yo̱ ña̱ co̱ xíní ñúhú a̱ ña̱. Ta ni yiquí jíní yo̱ a̱ cúu cachi a xi̱hín sa̱ha̱ yo̱ ña̱ co̱ xíní ñúhú a̱ ña̱. \v 22 Ña̱ yáha xi̱hi̱n yiquí cu̱ñu í cúú ña̱ yóho. Java tañu cáhán yo̱ ña̱ vitá in ña̱ha ndáca yiquí cu̱ñu í joo ña̱ ja̱n xíní ñúhú chága̱ yó ña̱. \v 23 Ta mé xoo yiquí cu̱ñu í ña̱ cáhán yo̱ co̱ó cua̱há sa̱ha̱, ña̱ co̱ cúni̱ yo̱ ña̱ ná cande̱hé ña̱yivi, ña̱ cán cúú ña̱ chíja̱hví va̱ha í \v 24 va̱tí co̱ xíní ñúhú caja í já xi̱hín ña̱ha ña̱ cuu cande̱hé ña̱yivi. Xi̱hín ña̱ yóho cuu canda̱a̱ iní ndá quia̱hva na̱cava̱ha Ndióxi̱ in in xoo yiquí cu̱ñu í ta cuu canda̱a̱ iní ndaja candaa va̱ha chága̱ yó ña̱ cáhán yo̱ co̱ó cua̱há sa̱ha̱. \v 25 Ta xi̱hín ña̱ yóho co̱ sáhndá java táhan yiquí cu̱ñu í jáchi̱ in in xoo yiquí cu̱ñu í ndíhi ini a sa̱há java ga̱ xoo yiquí cu̱ñu í. \v 26 Ña̱ cán quéa̱ tá ndícue̱he̱ in xoo yiquí cu̱ñu í ndijáá java ga̱ ña̱ cán ndíhi̱hvi̱ a̱ sa̱há ña̱ ndóho in xoo yiquí cu̱ñu í. Joo tá vií cája na xi̱hín in xoo yiquí cu̱ñu í já quéa̱ cáji̱i̱ ini java ga̱ xoo yiquí cu̱ñu í. \p \v 27 Ta tócó ndihi ndó, na̱ cúú cuéntá Jesús cúú ndó tátu̱hun yiquí cu̱ñu Jesucristo jáchi̱ in na̱nduu ndihi ndó xi̱hi̱n á ta in in ndó cúú ndó tátu̱hun in xoo yiquí cu̱ñu a. \v 28 Ta tá quia̱hva íin chuun cája in in xoo yiquí cu̱ñu í quia̱hva já íin chuun caja in in na̱ cúú cuéntá Jesús. Jihna ñúhú na̱ca̱xi Ndióxi̱ na̱ apóstol ta já na̱ca̱xi a na̱ jáya̱ha tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi ta já na̱ca̱xi a na̱ jána̱ha̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi ta já na̱ca̱xi a na̱ cája ña̱ xitúhún. Ta já na̱ca̱xi a na̱ ndája va̱ha na̱ quíhvi̱ xi̱hín na̱ chíndeé ña̱yivi xi̱hín na̱ sáhndá chuun nu̱ú java ga̱ ña̱yivi xi̱hín na̱ cáha̱n tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva na. \v 29 Joo a̱ ju̱ú ndihi na̱ cán cúú apóstol. Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na cúú ná na̱ jáya̱ha tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi. Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na jána̱ha̱ ña̱yivi. Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na cája ña̱ xitúhún. \v 30 Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na ndája va̱ha na na̱ quíhvi̱. Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na cáha̱n tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva na. Ta ni a̱ ju̱ú ndihi na tia̱hva nducú ñehe ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n na̱ cán. \v 31 Joo mé ndó xíní ñúhú ndinducú ndo̱ ña̱ ná quia̱hva Ndióxi̱ in ña̱ va̱ha chága̱ nu̱ ndo̱. Ta viti cúni̱ jána̱ha̱ i̱ ña̱ cúú ña̱ va̱ha chága̱ nu̱ ndo̱. \c 13 \s1 Ña̱ ndítahan caja í tá quíhvi̱ iní ña̱yivi \p \v 1 Tá ná cuu ca̱ha̱n i̱ tá nu̱ú tu̱hun cáha̱n ña̱yivi ndúu ñuyíví yóho ta tá ná cuu ca̱ha̱n i̱ tu̱hun cáha̱n táto̱ Ndióxi̱ joo tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ña̱yivi já quéa̱ co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ cáha̱n i̱. Jáchi̱ xi̱hín ña̱ ja̱n cúú u̱ tátu̱hun in ca̱a jácasá na̱, á tátu̱hun in ca̱a xo̱o̱ tá jácasá na̱ ña̱. Quia̱hva já íin i̱ tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ña̱yivi. \v 2 Ta ni co̱ó sa̱há ña̱ ná cacuu u̱ in da̱ jáya̱ha tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ñani táhan i̱. Jáchi̱ tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ña̱yivi co̱ó caja toho ña̱ ná cuu canda̱a̱ ini i̱ tócó ndihi ña̱ha ta ni co̱ó caja toho a tá xíni̱ tócó ndihi ña̱ xíni̱ da̱ ndi̱chí ta ni co̱ó sa̱ha̱ toho tá cándeé cáhnu ndiva̱ha ini i̱ Ndióxi̱ ja̱nda̱ quia̱hva cuu ca̱ha̱n i̱ xi̱hín in yúcu̱ ña̱ ná ndica̱nda̱ ña̱. Co̱ó sa̱ha̱ toho tócó ndihi ña̱ yóho tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ñani táhan i̱. \v 3 Ta va̱tí ná ndicahnda i̱ tócó ndihi ña̱ cómí i̱ ta já quia̱hva i̱ ña̱ nu̱ú na̱ nda̱hví co̱ó sa̱há toho ña̱ cája i̱ tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ña̱yivi. Ta ni co̱ó caja toho ña̱ ná ndiquia̱hva i̱ yiquí cu̱ñu i̱ ña̱ ná ca̱yi̱ a̱ sa̱há ña̱ cáha̱n i̱ tu̱hun Ndióxi̱ tá co̱ quíhvi̱ ini i̱ ña̱yivi. \p \v 4 Jáchi̱ tá mé a̱ nda̱a̱ táhyí quíhvi̱ iní ña̱yivi co̱ ndíhi iní xi̱hi̱n ná. Ta tá quíhvi̱ iní na̱ táhvi̱ iní sa̱ha̱ ná ta co̱ cáhi̱hvi̱ toho iní xi̱hi̱n ná. Ta ni co̱ cája lánda̱ yo̱ nu̱ ná ta ni co̱ cája cáhnu í mí nu̱ ná. \v 5 Tá quíhvi̱ iní ña̱yivi íin toní ñúhú yo̱ xi̱hi̱n ná ta co̱ cájíhnda̱ yó ña̱ha nu̱ ná jáchi̱ co̱ ndúcú yo̱ ña̱ va̱ha mé cuití yo̱. Ta ni co̱ xójo̱ iní xi̱hi̱n ná. Ta ni co̱ quéhé cuéntá sa̱há ña̱ núu cája na xi̱hi̱n yo̱ tá quíhvi̱ iní na̱. \v 6 Ta tá quíhvi̱ iní ña̱yivi co̱ cáji̱i̱ toho iní tá cája núu na joo cáji̱i̱ iní tá cája na ña̱ nda̱a̱. \v 7 Tá quíhvi̱ iní ña̱yivi íin tia̱hva í ndoho iní sa̱ha̱ ná ta cáhvi iní ña̱ va̱ha cuití va sa̱ha̱ ná. Ta cándúsa í ña̱ cája na ña̱ nda̱a̱. Ta sáhan ndeé iní xi̱hi̱n tócó ndihi ña̱ha. \p \v 8 Tá mé a̱ nda̱a̱ quíhvi̱ iní ñani táhan í já quéa̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱ a̱ ndíhi sa̱há ña̱ quíhvi̱ iní na̱. Joo va̱xi qui̱ví a̱ jáya̱ha ga̱ ña̱yivi tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi jáchi̱ va̱xi qui̱ví ndihi sa̱há. Ta a̱ cáha̱n ga̱ na̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva na. Ta va̱xi qui̱ví ndihi sa̱há ña̱ ndíchí ji̱ní ña̱yivi. Joo a̱ ndíhi toho sa̱ha̱ ña̱ quíhvi̱ ini táhan í. \v 9 Jáchi̱ chá cuití xíni̱ yó sa̱ha̱ Ndióxi̱ ta chá cuití tia̱hva í jáya̱ha í tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi. \v 10 Joo tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví ndaja Ndióxi̱ ña̱ ná nduú ña̱yivi vií já quéa̱ a̱ cúní ñúhú ga̱ yó ña̱ tócó ndihi java ga̱ ña̱ ndihi sa̱ha̱ cán jáchi̱ sa̱ na̱nduú ña̱yivi vií nu̱ mé á. \p \v 11 Cande̱hé ndo̱. Tá na̱sa̱cuu u̱ in ta̱a loho na̱ca̱ha̱n i̱ tá quia̱hva cáha̱n na̱ va̱lí ta quia̱hva já na̱cahvi ini i̱ ta quia̱hva já na̱caja i̱. Joo tá na̱sahnu i̱ na̱jándacoo i̱ ña̱ cája na̱ va̱lí. \v 12 Viti co̱ cánda̱a̱ va̱ha iní ndá quia̱hva cáa Ndióxi̱. Cúú á tátu̱hun tá sánde̱hé yo̱ nu̱ú in yu̱tátá ña̱ co̱ jíñu̱ va̱ha ga̱. Joo va̱xi qui̱vi̱ cuní mé á tá quia̱hva cáa. Viti cua̱há ña̱ha co̱ cánda̱a̱ iní sa̱ha̱ mé á. Joo va̱xi qui̱vi̱ canda̱a̱ iní sa̱ha̱ mé á tá quia̱hva xíni̱ mé á mí viti. \v 13 Íin u̱ni̱ nu̱ú ña̱ha ña̱ a̱ ndíhi sa̱há. Ta ña̱ yóho cúú á: ña̱ cándeé iní Ndióxi̱, ta inga cúú ña̱ ndátí casa̱a̱, ta inga cúú ña̱ quíhvi̱ iní Ndióxi̱ xi̱hín ñani táhan í. Ta cúni̱ Ndióxi̱ ña̱ ná caja í ndihu̱ni̱ ña̱ yóho joo ña̱ cáhnu chága̱ cúú ña̱ quíhvi̱ iní Ndióxi̱ xi̱hín ñani táhan í. \c 14 \s1 Tá cáha̱n ña̱yivi tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva na \p \v 1 Xíní ñúhú ndi̱hi ini ndó qui̱hvi̱ ini ndó ñani táhan ndó. Ta xi̱hín ndinuhu ini ndó ndinducú ndo̱ ña̱ sáhan ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nu̱ yo̱. Ña̱ xíní ñúhú ndi̱hi chága̱ ini ndó ndinducú ndo̱ cúú ña̱ ná cuu jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú ña̱yivi. \v 2 Jáchi̱ ndá na̱ na̱cuu cáha̱n tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva na já quéa̱ cáha̱n na̱ xi̱hi̱n Ndióxi̱ joo co̱ cáha̱n na̱ xi̱hín ña̱yivi jáchi̱ co̱ cánda̱a̱ ini ña̱yivi ña̱ cáha̱n na̱. Ña̱ cáha̱n na̱ cúú ña̱ na̱quixi cuéntá ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ta cúú á ña̱ co̱ xíni̱ ndihi ga̱ ña̱yivi. \v 3 Joo ña̱yivi tia̱hva jáya̱ha tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi cája na ña̱ ná cuu cuahnu chága̱ na̱ cúú cuéntá Jesús xi̱hín tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱. Ta sáhan na tu̱hun ndeé ini ña̱yivi ta quia̱hva já jáxi̱nu̱ chága̱ na̱ ini na̱ cán. \v 4 Ta na̱ ñéhe̱ táhvi̱ cáha̱n tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva na sáhnu mé cuití va na xi̱hín tu̱hun sáhan Ndióxi̱ nu̱ ná ca̱ha̱n na̱. Joo na̱ tia̱hva jáya̱ha tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi chíndeé na̱ na̱ cúú cuéntá Jesús ña̱ ná cuahnu chága̱ na̱ xi̱hín ña̱ha cuéntá Ndióxi̱. \p \v 5 Mí i̱ cáji̱i̱ íní i̱ tá ná cuu ca̱ha̱n ndihi ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva ndó. Joo cáji̱i̱ chága̱ ini i̱ tá ná jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú ña̱yivi jáchi̱ xíní ñúhú chága̱ ña̱ yóho a̱ ju̱ú ga̱ ña̱ ná ca̱ha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva ndó. Va̱ha cája ndó ña̱ ná ca̱ha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva ndó tá íin in na̱ tia̱hva nducú ñehe ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n ndo̱ nu̱ú ña̱yivi já quéa̱ ná cuu cuahnu na̱ cúú cuéntá Jesús xi̱hi̱n mé tu̱hun cán. \v 6 Xíní ñúhú cande̱hé va̱ha ndó ña̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱, ñani mí i̱ na̱ cúú cuéntá Jesús. Co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ cája i̱ tá ná sa̱a̱ i̱ coto nihni i̱ ndo̱hó ta já casáhá i̱ ca̱ha̱n i̱ inga tu̱hun ña̱ co̱ cánda̱a̱ ini ndó. Tá ná caja i̱ já ndaja caja ndó canda̱a̱ ini ndó tu̱hun Ndióxi̱. Ña̱ ndítahan caja i̱ quéa̱ ca̱ha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ na̱jána̱ha̱ Ndióxi̱ nu̱ú i̱. Ta ndítahan ca̱ha̱n i̱ ña̱ ndi̱chí cuéntá Ndióxi̱. Ta ndítahan ca̱ha̱n i̱ tu̱hun na̱sa̱ha̱n Ndióxi̱ nu̱ú i̱ jáya̱ha i̱ ña̱ nu̱ ndo̱. Ta ndítahan jána̱ha̱ i̱ ña̱ nda̱a̱ cuéntá Ndióxi̱ nu̱ ndo̱. \p \v 7 Sácú u̱ in quia̱hva nu̱ ndó sa̱há in tóyo̱o xi̱hi̱n dó jácaha. Ndaja caja ña̱yivi canda̱a̱ ini na ndá yaa tíví yo̱ tá co̱ tiáhva í tiví va̱ha í, á tá co̱ tiáhva í jácaha va̱ha í. \v 8 Ta ndaja caja na̱ soldado cacu tia̱hva na mé ná ña̱ ná cu̱hu̱n na̱ cani táhan na tá ta̱ co̱ tiáhva va̱ha da̱ tíví trompeta tiví da̱ do̱. \v 9 Quia̱hva já yáha ri xi̱hi̱n mé ndó jáchi̱ tá co̱ cáha̱n ndó tu̱hun ña̱ cuu canda̱a̱ ini ña̱yivi ndaja caja ri na̱ cán canda̱a̱ ini na ña̱ cáchí ndo̱. Cúú á tátu̱hun cáha̱n ndó nu̱ táchi̱ cuití va. \v 10 Cája i̱ cuéntá íin cua̱há ndiva̱ha nu̱ú tu̱hun cáha̱n ña̱yivi ndijáá ñuyíví. Joo ndijáá tu̱hun yóho cáxí cáha̱n nu̱ú ña̱yivi cáha̱n na̱ mé tu̱hun yóho. \v 11 Joo tá co̱ cánda̱a̱ ini i̱ ña̱ cáha̱n inga ña̱yivi xi̱hín i̱ já cúú u̱ tátu̱hun in da̱ tóho̱ nu̱ mé ná. Ta na̱ cán cacuu na tátu̱hun in na̱ tóho̱ nu̱ mí i̱ sa̱há ña̱ co̱ cánda̱a̱ ini i̱ tu̱hun cáha̱n na̱. \v 12 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ tá mé a̱ nda̱a̱ cúni̱ ndó ndiquehe ndó ña̱ sáhan ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ nu̱ ndo̱ já quéa̱ xíní ñúhú ndinducú ndó ña̱ ná cuu chindeé ndó na̱ cúú cuéntá Jesús ná cuahnu chága̱ na̱ xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱. \p \v 13 Ña̱ cán quéa̱ ndá ndó ñe̱he̱ táhvi̱ cáha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva ndó já quéa̱ xíní ñúhú ca̱ca̱ ndó nu̱ Ndióxi̱ ña̱ ná cuu ndicani ndó ña̱ cúni̱ cachi a nu̱ú ña̱yivi. \v 14 Jáchi̱ tá ná casáhá cáha̱n i̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva i̱ nani xíca̱ ta̱hví i̱ nu̱ Ndióxi̱ já quéa̱ mé a̱ nda̱a̱ cája cáhnu i̱ Ndióxi̱ xi̱hín ínima̱ i̱ joo co̱ cája i̱ ña̱ xi̱hi̱n xíní túní i̱ jáchi̱ co̱ cánda̱a̱ ini i̱ ña̱ cáha̱n i̱. \v 15 Ndía̱ caja i̱. Ña̱ xíní ñúhú caja i̱ quéa̱ ca̱ca̱ ta̱hví i̱ nu̱ Ndióxi̱ xi̱hi̱n ínima̱ i̱ ta xi̱hi̱n xíní túni̱ i̱. Ta quia̱hva já xíní ñúhú cata i̱ xi̱hi̱n ínima̱ i̱ ta xi̱hi̱n xíní túni̱ i̱ viti. \v 16 Cande̱hé ndó. Ná caja í cuéntá tá ndúu ndó veñu̱hu ta cásáhá ndo̱ cáha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva ndó nani cája cáhnu ndó Ndióxi̱ xi̱hi̱n ínima̱ ndo̱ ta ndaja coo quíhvi in ña̱yivi ini veñu̱hu, na̱ co̱ cánda̱a̱ cua̱há ini sa̱há ña̱ha cuéntá Ndióxi̱. Ta xíni̱ jo̱ho na ña̱ cáha̱n ndo̱ joo a̱ cúu caja na ndiquia̱hva na ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ in nu̱ú xi̱hi̱n ndo̱ jáchi̱ co̱ cánda̱a̱ ini na tu̱hun cáha̱n ndo̱. \v 17 Va̱tí ndató ndiva̱ha cáha̱n ndo̱ ndíquia̱hva ndó ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ joo co̱ chíndeé a̱ na̱ cán ná cuahnu na xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱ jáchi̱ co̱ cánda̱a̱ ini na tu̱hun cáha̱n ndo̱. \v 18 Ndíquia̱hva i̱ ndixa̱hvi nu̱ Ndióxi̱ jáchi̱ cáha̱n cua̱ha̱ chága̱ i̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva i̱ a̱ ju̱ú ga̱ ndóhó. \v 19 Joo nani jána̱ha̱ i̱ ndo̱hó ini veñu̱hu cáji̱i̱ chága̱ íní i̱ ca̱ha̱n chá cuití va i̱ tu̱hun já ná cuu canda̱a̱ cáxí ini ndó ña̱ cáha̱n i̱. Jáchi̱ ndá chuun quéa̱ ná ca̱ha̱n cua̱há na̱há i̱ tu̱hun ña̱ co̱ cánda̱a̱ ini ndó. \p \v 20 Cande̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. A̱ cáhvi ini ndó tá quia̱hva cáhvi ini na̱ va̱lí. Xíní ñúhú cahvi ini ndó tá quia̱hva cáhvi ini ña̱yivi sa̱ tácu̱ ini. Va̱tí mé a̱ nda̱a̱ xíní ñúhú caja ndó tá quia̱hva cája na̱ va̱lí, na̱ co̱ cája cua̱chi. \v 21 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ndaja cáchí ley na̱ca̱hyi̱ Moisés sa̱nahá tá na̱cachi Ndióxi̱ já: “Va̱tí ná chindahá i̱ na̱ cáha̱n java tu̱hun tóho̱ nu̱ú ña̱yivi Israel joo a̱ cúni jo̱ho na nu̱ú ca̱ha̱n na̱ tóho̱ cán jáchi̱ sáá ini na̱ Israel”, na̱cachi Ndióxi̱. \v 22 Tá cáha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva ndó nani cája cáhnu ndó Ndióxi̱ co̱ chíndeé cua̱há ña̱ yóho na̱ cúú cuéntá Jesús cuahnu na xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱ va̱tí mé a̱ nda̱a̱ na̱ co̱ xíni̱ tu̱hun Ndióxi̱ cátóntó na̱ xi̱hín ña̱ yóho. Joo tá jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús já cuu cuahnu chága̱ na̱ xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱ va̱tí co̱ chíndeé cua̱há ña̱ yóho na̱ cáma̱ni̱ ndi̱hvi íchi̱ cuéntá Jesús. \v 23 Caja mé ndó cuéntá tá ná taca cua̱há na̱ cúú cuéntá Jesús ta casáhá cáha̱n ndo̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva ndó nani cája cáhnu ndó Ndióxi̱ ta ndaja coo quíhvi na̱ co̱ xíni̱ tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ ndúu ndó ja̱n. Ta tá ná cuni na ña̱ sa̱ jíin tu̱hun cáha̱n ndihi ndó já quéa̱ ca̱hán na̱ ña̱ cúú ndó na̱ ta̱chi̱. \v 24 Joo tá ná jáya̱ha tócó ndihi ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi ta ndaja coo quíhvi in na̱ co̱ xíni̱ tu̱hun Ndióxi̱. Ta tá ná cuni jo̱ho na ña̱ cáha̱n ndo̱ já quéa̱ ta̱hnda̱ ini na sa̱há cua̱chi na ta já casáhá ndícani ini na sa̱há ña̱ núu cája na. \v 25 Ta já na̱hma̱ na̱ cua̱chi na nu̱ú ña̱yivi ta já ndicava xítí na̱ caja cáhnu na Ndióxi̱. Ta xi̱hín ña̱ yóho canda̱a̱ ini na ña̱ mé a̱ nda̱a̱ táhyí íin Ndióxi̱ tañu ndó. \s1 Tócó ndihi ña̱ cája ndó cuéntá Ndióxi̱ xíní ñúhú caja ndó ña̱ xi̱hín toní ñúhú \p \v 26 Cande̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Tá ná nditaca ndihi ndó caja cáhnu ndó Ndióxi̱ ndítahan nu̱ú java ndó cata ndó salmo ta java ndó jána̱ha̱ ndó nu̱ú ña̱yivi. Ta ndítahan nu̱ú java ndó jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú ña̱yivi ta java ndó ca̱ha̱n ndó tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva ndó. Ta ndítahan nu̱ú java ndó nducú ñehe ndó ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n na̱ cán. Tócó ndihi ña̱ cája ndó xíní ñúhú chindeé a̱ ndo̱hó ná cuahnu chága̱ ndó xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱. \v 27 Ta ndítahan nu̱ú i̱vi̱ á u̱ni̱ ña̱yivi cuití va ca̱ha̱n na̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva na. Joo tá in tá in na caja na ña̱. Ta ndítahan canduu na̱ tia̱hva nducú ñehe na ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n na̱ ja̱n. \v 28 Ta nu̱ tácá ndo̱ tá co̱ó ni in na̱ tia̱hva nducú ñehe ña̱ cúni̱ cachi tu̱hun cáha̱n na̱ ja̱n já quéa̱ va̱ha chága̱ ná a̱ cáha̱n na̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱catia̱hva na. Ña̱ va̱ha chága̱ quéa̱ ná ca̱ha̱n ya̱á na̱ ña̱ ná cuni jo̱ho mé ná xi̱hi̱n Ndióxi̱ cuití va. \v 29 Ta quia̱hva já tá jáya̱ha na tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi ná ca̱ha̱n i̱vi̱ á u̱ni̱ na̱ cuití va. Ta xíní ñúhú ca̱ha̱n na̱ nani ndúu tútú java ga̱ na̱ veñu̱hu sánde̱hé na̱ á mé a̱ nda̱a̱ cáha̱n na̱ cuéntá Ndióxi̱. \v 30 Cája i̱ cuéntá nani jáya̱ha in na tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi ta jáca̱ha̱n Ndióxi̱ ini inga na ña̱ ná jáya̱ha na tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n na̱ nu̱ú ña̱yivi já quéa̱ xíní ñúhú caco̱o na̱ nu̱ cuítí cán. \v 31 Xi̱hín ña̱ yóho tá in tá in ndó cuu jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú ña̱yivi. Já cuu catia̱hva na̱ xíni̱ jo̱ho ña̱ yóho ña̱ ná ndindeé chága̱ ini na xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱. \v 32 Na̱ jáya̱ha tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ú ña̱yivi xíní ñúhú cañehe na quia̱hva xi̱hín ña̱ cája na nani ndáti na jáya̱ha na tu̱hun cán. \v 33 Jáchi̱ cúni̱ Ndióxi̱ ña̱ ná coo va̱ha iní caja í tócó ndihi ña̱ha ta ná a̱ jána í nu̱ú cája í ña̱. \p Ta cáji̱i̱ ini mé á tá cája va̱ha ndó tá quia̱hva cája java ga̱ na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ndijáá ga̱ ñuu. \v 34 Nani tácá ndo̱ veñu̱hu co̱ ndítahan nu̱ú na̱ji̱hí ca̱ha̱n na̱ jáchi̱ co̱ cáni a nu̱ ná ca̱ha̱n na̱. Ta co̱ ndítahan nu̱ ná cacomí na̱ cuéntá sa̱há na̱ veñu̱hu jáchi̱ quia̱hva já sáhndá ley Moisés. \v 35 Ta tá cúni̱ na̱ canda̱a̱ ini na sa̱há ña̱ jána̱ha̱ na̱ veñu̱hu xíní ñúhú nda̱ca̱ tu̱hún na̱ yíi̱ ná sa̱há tá cása̱a̱ na̱ vehe na. Jáchi̱ co̱ náha̱ va̱ha tá cáha̱n in ñáñáha̱ nani tácá na̱ veñu̱hu. \p \v 36 Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó ña̱ a̱ ju̱ú ndóhó cúú na̱ na̱ndiquehe tu̱hun Ndióxi̱ nu̱ cuítí. Ta a̱ ju̱ú ndóhó cuití xíni̱ tu̱hun Ndióxi̱, va̱ha. \v 37 Ta ndá na̱ cáhán ña̱ na̱chutú nda̱a̱ ínima̱ ná xi̱hi̱n ínima̱ yi̱i̱ Ndióxi̱ ña̱ ná jáya̱ha na tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ná nu̱ú ña̱yivi, mé na̱ cán ndítahan nu̱ ná ndicuni na ña̱ cáha̱n i̱ ña̱ sáhndá Ndióxi̱ nu̱ú i̱ ca̱ha̱n i̱. \v 38 Joo tá co̱ cúni̱ na̱ cán cuni jo̱ho na ña̱ cáha̱n i̱ cuéntá Ndióxi̱ já quéa̱ a̱ cúni jo̱ho ndó ña̱ cáha̱n na̱ cán. \p \v 39 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Xíní ñúhú ndi̱hi ini ndó nducú ndó ña̱ ná jáya̱ha ndó tu̱hun cáha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndó nu̱ú ña̱yivi. Ta a̱ cájí nuu ndó nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús tá ñéhe̱ táhvi̱ ná nu̱ Ndióxi̱ ca̱ha̱n na̱ tu̱hun ña̱ co̱ó na̱sa̱tia̱hva na. \v 40 Joo tócó ndihi ña̱ cája ndó xíní ñúhú caja ndó ña̱ xi̱hín toní ñúhú já ná a̱ jána ndó nu̱ cája ndó ña̱. \c 15 \s1 Ndícani Pablo sa̱há qui̱vi̱ tá na̱nditacu Jesús \p \v 1 Cande̱hé ndó, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Viti cúni̱ ña̱ ná ndicu̱hu̱n ini ndó tu̱hun va̱ha sa̱há Jesús ña̱ na̱jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱. Mé tu̱hun va̱ha yóho sa̱ na̱ndiquehe va̱ha ndó ña̱ ta cándeé va̱ha ini ndó a̱ ja̱nda̱ viti. \v 2 Ta jivi sa̱ha̱ mé tu̱hun va̱ha na̱jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱ yóho cuu ca̱cu ndaa ínima̱ ndo̱ tá ná caja ndó ña̱ na̱jána̱ha̱ i̱ nu̱ ndo̱ xi̱hín ndinuhu ini ndó. Joo tá ná a̱ cája ndó ña̱ já quéa̱ mé a̱ uun va quéa̱ na̱candúsa ndó ña̱. \p \v 3 Cande̱hé ndó. Ña̱ jihna ñúhú na̱caja i̱ quéa̱ na̱jána̱ha̱ i̱ ndo̱hó ña̱ na̱catia̱hva mí i̱ cuéntá Jesucristo, mé á na̱xi̱hi̱ ndi̱ca crúxu̱ sa̱há cua̱chí tá quia̱hva cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \v 4 Ta na̱jána̱ha̱ i̱ ndo̱hó ña̱ na̱jándu̱xu̱ na̱ mé á joo tá na̱xi̱nu̱ qui̱ví u̱ni̱ já na̱nditacu tucu a tá quia̱hva cáchí tu̱hun Ndióxi̱ coo. \v 5 Ta já na̱na̱ha̱ mé á nu̱ Pedro xi̱hín nu̱ú java ga̱ táhan da̱ u̱xu̱ i̱vi̱ na̱xi̱ca tuun xi̱hín a̱ cán. \v 6 Ta tá na̱ndihi já na̱na̱ha̱ mé á nu̱ yáha ga̱ nu̱ú u̱hu̱n ciento na̱ cúú cuéntá mé á. Ta in na̱xini tocó ndihi na mé á. Ta cua̱ha̱ táhan na̱ na̱xini ñahá cán tácú yi̱i̱ va na va̱tí java na sa̱ na̱xi̱hi̱ na̱. \v 7 Ta tá na̱ndihi já na̱na̱ha̱ mé á nu̱ Jacobo ta a̱nda̱ já na̱na̱ha̱ mé á nu̱ tócó ndihi na̱ na̱xi̱ca tuun xi̱hi̱n á. \p \v 8 Ta tá nu̱ ndíhí já na̱na̱ha̱ ri Jesús mé á nu̱ú i̱ va̱tí cúú u̱ da̱ na̱cacu tá sa̱ na̱ya̱ha mé tiempo tá na̱xi̱ca nuu Jesús ñuyíví yóho. \v 9 Ye̱he̱ cúú u̱ in apóstol joo íin chága̱ sa̱ha̱ tócó ndihi java ga̱ na̱ apóstol a̱ ju̱ú ga̱ ye̱he̱. Ta ni co̱ó sa̱há i̱ ca̱ha̱n na̱ apóstol xi̱hín i̱ jáchi̱ na̱xi̱ca nuu i̱ na̱caja xíxi i̱ xi̱hín na̱ cúú cuéntá Ndióxi̱ jihna. \v 10 Joo mé a̱ nda̱a̱ cúú u̱ in apóstol jáchi̱ na̱camáni̱ Ndióxi̱ ye̱he̱. Ta a̱ ju̱ú ña̱ uun cúú ña̱ma̱ni̱ na̱caja Ndióxi̱ xi̱hín i̱ jáchi̱ cua̱há ga̱ chuun cája ye̱he̱ cuéntá mé á a̱ ju̱ú ga̱ java ga̱ na̱ apóstol cán. Va̱tí mé a̱ nda̱a̱ co̱ cája chúun i̱ xi̱hi̱n ndée̱ mí i̱. Sa̱há ña̱ táhvi̱ ini Ndióxi̱ sa̱há i̱ sa̱há ña̱ cán quéa̱ chíndeé a̱ ye̱he̱ cája i̱ chuun mé á yóho. \v 11 Joo co̱ cája toho a á ye̱he̱ á na̱ java apóstol cán cája chúun chága̱. Ña̱ va̱ha quéa̱ tócó ndihi nde̱ jána̱ha̱ nde̱ sa̱há Jesucristo ta mé ndó sa̱ na̱candúsa ndó ña̱ na̱jána̱ha̱ nde̱ nu̱ ndo̱. \s1 Va̱xi qui̱vi̱ nditacu tócó ndihi ndi̱i \p \v 12 Tá na̱ca̱ha̱n nde̱ tu̱hun Ndióxi̱ xi̱hi̱n ndo̱ na̱jána̱ha̱ nde̱ ndo̱hó ña̱ na̱nditacu tucu Jesucristo ta na̱candúsa ndó ña̱. Joo viti java ndó cáchí ndo̱ ña̱ co̱ ndítacu toho na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱. \v 13 Joo tá cáchí ndo̱ ña̱ co̱ ndítacu toho na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱ cúú á tátu̱hun co̱ cándúsa ndó ña̱ na̱nditacu tucu Jesucristo. \v 14 Ta tá co̱ cándúsa ndó ña̱ na̱nditacu tucu Jesucristo já quéa̱ co̱ó sa̱ha̱ toho tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ xíca nde̱ jána̱ha̱ nde̱ nu̱ú ña̱yivi. Ta xi̱hín ña̱ yóho mé a̱ uun va cándeé ini ndó mé á. \v 15 Ta tá mé a̱ nda̱a̱ co̱ó na̱nditacu Jesucristo já quéa̱ cúú nde̱ na̱ cáha̱n ña̱ tu̱hún sa̱ha̱ Ndióxi̱ jáchi̱ cáchí nde̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ mé Ndióxi̱ na̱jánditacu a Jesucristo. Joo tá co̱ ndítacu toho ndi̱i ta nde̱he̱ cáchí nde̱ ña̱ na̱nditacu Jesucristo já quéa̱ cúú nde̱ na̱ tu̱hún. \v 16 Jáchi̱ tá co̱ ndítacu ndi̱i já quéa̱ cúni̱ cachi a ña̱ co̱ó na̱nditacu toho Jesucristo. \v 17 Ta tá co̱ó na̱nditacu Jesucristo já quéa̱ co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ cándeé ini ndó mé á ta cómí yi̱i̱ va cua̱chi cuéntá sa̱ha̱ ndó. \v 18 Ta xi̱hín ña̱ yóho cúni̱ cachi a ña̱ a̱ cácu ndaa toho ínima̱ na̱ cúú cuéntá Jesús tá ná quivi na. \v 19 Tá ndíya̱hvi ña̱ cúú yó cuéntá Jesús nani tácú yo̱ ñuyíví yóho cuití va já quéa̱ ndáhví na̱há na̱cuú. \p \v 20 Joo mé a̱ nda̱a̱ na̱nditacu ndusa Jesucristo. Ta mé á cúú á ña̱ nu̱ cuítí na̱nditacu. Ta va̱xi qui̱ví nditacu tócó ndihi yó, na̱ cúú cuéntá mé á. \v 21 Cande̱hé ndo̱. Na̱qui̱hvi cua̱chi ñuyíví sa̱há ña̱ na̱caja Adán, da̱ na̱sa̱cuu ta̱a nu̱ cuítí ta sa̱há cua̱chi yóho na̱casáhá xíhi̱ ña̱yivi. Ta jivi sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo tá na̱xi̱hi̱ a̱ ndi̱ca crúxu̱ cuu nditacu tócó ndihi na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱. \v 22 Xíhi̱ ña̱yivi sa̱há ña̱ na̱quixi na chi̱chi Adán ta cája na ña̱ núu tá quia̱hva na̱caja Adán sa̱nahá. Ta viti sa̱há ña̱ cúú yó cuéntá Jesucristo catacú a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱ sa̱há ña̱ na̱caja mé á. \v 23 Ta tá ná ndindaa nu̱ú in in na nditacu na já nditacu na caja Ndióxi̱. Mé Jesucristo quéa̱ na̱nditacu nu̱ cuítí. Ta tá ná ndicó co̱o tucu mé á ñuyíví yóho já caja mé á ña̱ ná nditacu tócó ndihi na̱ cúú cuéntá mé á. \v 24 A̱nda̱ já ndihi sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱ha ñuyíví yóho jáchi̱ jándihi Jesucristo sa̱ha̱ tócó ndihi na̱ cómí cuéntá sa̱há ña̱yivi ñuyíví yóho. Ta ndiquia̱hva tócó ndihi na̱ cúú cuéntá mé á ndáha̱ Ndióxi̱, tátá a̱ já ná cacomí a̱ cuéntá sa̱ha̱ ná. \v 25 Jáchi̱ Jesucristo quéa̱ ndítahan nu̱ cacomí cuéntá sa̱há na̱ cúú cuéntá mé á ja̱nda̱ quia̱hva ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví jándihi Ndióxi̱ sa̱ha̱ tócó ndihi na̱ co̱ cúní ñahá. \v 26 Ta ja̱nda̱ nu̱ ndíhí jándihi mé á sa̱há ña̱ ná quivi ña̱yivi. Ta xi̱hín ña̱ yóho a̱ quíví ga̱ ña̱yivi. \v 27 Jáchi̱ mé Ndióxi̱ na̱ndiquia̱hva tócó ndihi ña̱ha nu̱ú Jesucristo já ná cacomí a̱ cuéntá sa̱há. Joo tá cáchí tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ cómí Jesucristo cuéntá sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱ha, co̱ cúni̱ cachi a ña̱ cómí a̱ cuéntá sa̱ha̱ Ndióxi̱ viti jáchi̱ mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱ndiquia̱hva tócó ndihi ña̱ha ndáha̱ mé á ña̱ ná cacomí a̱ cuéntá sa̱há. \v 28 Ta tá sa̱ cómí Jesucristo cuéntá sa̱ha̱ tócó ndihi ña̱ha a̱nda̱ já ndiquia̱hva Jesucristo mé á ndáha̱ Ndióxi̱ ña̱ ná cacomí a̱ cuéntá sa̱há. Jáchi̱ cúú á in túhún ji̱ni̱ já ja̱hyi Ndióxi̱ ta mé Ndióxi̱ quéa̱ na̱ndiquia̱hva tócó ndihi ña̱ha nu̱ú Jesucristo. Ta Ndióxi̱ cacuu a ña̱ cáhnu chága̱ nu̱ tócó ndihi ña̱ha. \p \v 29 Ndúu java ña̱yivi ta cándúta̱ ná sa̱há na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱ já ná ca̱cu ndaa ínima̱ ná. Joo cáchí na̱ co̱ cándúsa toho na ña̱ ndítacu ndi̱i. Ta ndá sa̱há quéa̱ cája na já tá co̱ cándúsa na nditacu ndi̱i. Joo xíni̱ va̱ha í ña̱ nditacu ndi̱i. \p \v 30 Ndá chuun quéa̱ chíca̱a̱n yo̱ mí ndijáá níí qui̱vi̱ nu̱ú tondóhó nu̱ú cuu cahní na̱ mí tá co̱ cándúsa í ña̱ nditacu tucu ndi̱i. \v 31 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Ndijáá níí qui̱vi̱ va̱xi tondóhó nu̱ú i̱. Ta ja̱lóho cúni̱ quivi i̱. Mé ndó cánda̱a̱ va̱ha ini ndó ña̱ cáji̱i̱ ini i̱ sa̱há in na̱nduu ndó xi̱hín Jesucristo, xitoho í. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan nu̱ ndo̱ candúsa ndó ña̱ cáha̱n i̱ xi̱hi̱n ndo̱. \v 32 Cua̱há tañu na̱qui̱hvi táhan i̱ xi̱hín ña̱yivi quini ñuu Efeso. Mé na̱ cán cúú ná tátu̱hun quití yúcú. Joo co̱ó sa̱ha̱ toho ña̱ ndóho ini i̱ yóho tá mé a̱ nda̱a̱ co̱ ndítacu toho ndi̱i. Jáchi̱ tá co̱ ndítacu toho ndi̱i já quéa̱ cuu co̱hó caja í tá quia̱hva cáchí java ña̱yivi tá cáchí na̱ já: “Cóho̱ cuxu va̱ha í ta coho va̱ha í jáchi̱ yó quiví ita̱a̱n á iajá cúú yó.” \p \v 33 A̱ quiáhva ndó ña̱ma̱ni̱ jándahvi inga na ndo̱hó. Xíní ñúhú ndicu̱hu̱n ini ndó in tu̱hun ña̱ cáchí já: “Tá cátáhan í xi̱hín ña̱yivi, na̱ co̱ cája va̱ha já quéa̱ játi̱ví na̱ mí.” \v 34 Xíní ñúhú ndicáxí va̱ha ini ndó ta a̱ cája ndó cua̱chi jáchi̱ ndúu java ndó ta co̱ xíni̱ toho ndó Ndióxi̱. Cáha̱n i̱ ña̱ yóho xi̱hi̱n ndo̱ já ná cacahan nu̱u̱ ndo̱ sa̱há ña̱ núu cája ndó. \s1 Ndaja coo tá ná nditacu ndi̱i \p \v 35 Cája i̱ cuéntá ña̱ ndúu java ndó ta ndícani ini ndó já cáhán ndo̱ já: “Ndaja caja Ndióxi̱ jánditacu a na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱. Ndá yiquí cu̱ñu ndiquehe na caja Ndióxi̱.” Já ndáca̱ tu̱hún java ndó ndícani ini ndó. \v 36 Joo ña̱ ndícani ini ndó sa̱ha̱ ja̱n cúú á ña̱ tóntó ndiva̱ha. Xíní ñúhú cánde̱hé ndo̱ ndá quia̱hva yáha xi̱hín in tata tá chíhin na ña̱. Mé tata yóho xíní ñúhú quivi a já ná ndu̱ta utu loho nu̱ á. \v 37 Tá xútu ña̱yivi, co̱ xútu toho na in yu̱cu̱. Ña̱ xútu na cúú mé tata ta co̱ cája toho a á cúú á trigo á inga nu̱ú tata. \v 38 Ta mé Ndióxi̱ quéa̱ cája ña̱ ná ñe̱he̱ táhvi̱ in in a cán ndá quia̱hva coo a ta ndá ja̱ví cañehe in in a. \v 39 Ta a̱ ju̱ú in ja̱ví ñéhe tócó ndihi ña̱ha. Sa̱ jíin sa̱ jíin ja̱ví in in a. Tátu̱hun yiquí cu̱ñu in da̱ta̱a, sa̱ jíin íin yiquí cu̱ñu da xi̱hín yiquí cu̱ñu quíti̱. Ta yiquí cu̱ñu laa sa̱ jíin íin a xi̱hín yiquí cu̱ñu tiya̱cá. Sa̱ jíin na̱caja Ndióxi̱ xi̱hín in in ña̱ na̱cava̱ha mé á. \v 40 Ta quia̱hva já na̱cava̱ha Ndióxi̱ ña̱ ndúu indiví ta jíin va ndáa a̱. Ta jíin yiquí cu̱ñu ña̱yivi ñuyíví yóho. Ta sa̱ jíin quia̱hva ndató ña̱ íin indiví ta sa̱ jíin quia̱hva ndató ña̱ íin ñuyíví. \v 41 Jíin na̱caja Ndióxi̱ ña̱ ná ye̱he̱ ca̱ndii ta jíin na̱caja mé á ña̱ ná ye̱he̱ yo̱o̱. Ta jíin na̱caja mé á ña̱ ná ye̱he̱ qui̱mi ta íin java qui̱mi sa̱ jíin sa̱ jíin yéhe̱ rí nu̱ú inga rí. \v 42 Quia̱hva já ya̱ha ri xi̱hín ña̱yivi tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví jánditacu Ndióxi̱ na̱. Jáchi̱ yiquí cu̱ñu yó ña̱ jándu̱xu̱ na̱ ti̱xi ñúhu̱ cúú á ña̱ ndihi sa̱ha̱. Joo tá ná nditacu tucú já a̱ ndíhi ga̱ sa̱ha̱ yo̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. \v 43 Mé yiquí cu̱ñu í jándu̱xu̱ na̱ ti̱xi ñúhu̱ yóho cúú á tátu̱hun in ña̱ núu ndiva̱ha jáchi̱ ndihi sa̱há. Joo tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví ndico̱o tucu a caja Ndióxi̱ já cacuu a ña̱ ndató ndiva̱ha jáchi̱ a̱ ndíhi sa̱há. Ña̱ jándu̱xu̱ na̱ ti̱xi ñúhu̱ cúú á ña̱ vitá ndiva̱ha joo ña̱ nditacu tucu cacuu a ña̱ ndacú va̱ha. \v 44 Jáchi̱ tá ná jándu̱xu̱ na̱ mí ti̱xi ñúhu̱, ña̱ jándu̱xu̱ na̱ cúú yiquí cu̱ñu cuéntá ñuyíví yóho. Joo tá ná nditacu tucú já ñe̱he̱ yó inga yiquí cu̱ñu, ña̱ cúú cuéntá indiví. Jáchi̱ tá íin yiquí cu̱ñu cuéntá ñuyíví, ña̱ ndíhi sa̱ha̱ ta já íin ri yiquí cu̱ñu cuéntá indiví, ña̱ a̱ cu̱ú ndihi sa̱ha̱. \p \v 45 Cáchí tu̱hun Ndióxi̱ ña̱ tá na̱cava̱ha Ndióxi̱ Adán, da̱ na̱sa̱cuu ta̱a nu̱ cuítí já na̱caja mé á ña̱ ná catacu da. Joo cáhnu chága̱ Jesucristo a̱ ju̱ú ga̱ Adán jáchi̱ mé á cája ña̱ ná catacu ña̱yivi a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. \v 46 Ña̱ jihna ñúhú sáhan Ndióxi̱ nu̱ yo̱ cúú yiquí cu̱ñu í, ña̱ ndíhi ya̱chi̱ sa̱ha̱. Ta tá nu̱ ndíhí já sáhan mé á inga yiquí cu̱ñu nu̱ yo̱ cuéntá indiví ta ña̱ cán cúú á ña̱ co̱ ndíhi sa̱ha̱. \v 47 Mé Adán, da̱ na̱cava̱ha Ndióxi̱ nu̱ cuítí na̱sa̱cuu da da̱ na̱cava̱ha mé á xi̱hín ñundáhyi̱ ta cúú dá da̱ ñuyíví yóho. Ta Jesucristo, xitoho í, cúú á inga táhan da̱ta̱a joo cúú á ña̱ na̱quixi chí indiví. \v 48 Tá in tá in ña̱yivi ñéhe na yiquí cu̱ñu tátu̱hun yiquí cu̱ñu Adán jáchi̱ cúú á ña̱ na̱cava̱ha Ndióxi̱ xi̱hín ñundáhyi̱. Joo ña̱yivi, na̱ ndíquia̱hva mé ndáha̱ Jesucristo va̱xi qui̱ví ndiquehe na inga yiquí cu̱ñu cuéntá indiví, ña̱ co̱ ndíhi sa̱ha̱. \v 49 Ta viti íin yiquí cu̱ñu í tátu̱hun yiquí cu̱ñu Adán joo va̱xi qui̱ví ndiquehé inga yiquí cu̱ñu í cuéntá indiví ta cacuu a tátu̱hun yiquí cu̱ñu Jesucristo. \p \v 50 Cande̱hé ndo̱, ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Cúni̱ ca̱xi tu̱hun i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ña̱ a̱ cúu toho cu̱hu̱n yiquí cu̱ñu í yóho indiví ña̱ ná cacomí Ndióxi̱ cuéntá sa̱há jáchi̱ mé yiquí cu̱ñu í yóho co̱ cúú á ña̱ cuu catacu a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. Joo ña̱ inga, ña̱ quia̱hva mé á nu̱ yo̱ cán, a̱ ndíhi toho sa̱há. \v 51 Ta viti cúni̱ ca̱xi tu̱hun i̱ nu̱ ndo̱ sa̱há in ña̱ha na̱sahi̱in je̱hé nu̱ú ña̱yivi ta ña̱ yóho quéa̱: A̱ ju̱ú ndihi toho í quiví jáchi̱ tá ná xi̱nu̱ co̱o qui̱ví quixi tucu Jesucristo ñuyíví yóho a̱nda̱ jáví ndija̱ma ndihí tá quia̱hva ndáa í ta mé Ndióxi̱ quia̱hva inga yiquí cu̱ñu nu̱ yo̱. \v 52 Ta in náá cuití ya̱ha ña̱ yóho jáchi̱ cacuu a tátu̱hun in ndi̱cua̱ni̱ nu̱u̱ yo̱ ta já nda̱hyi̱ trompeta, mé dó nda̱hyi̱ nu̱ ndíhí cuíí cán já nditacu tócó ndihi na̱ sa̱ na̱xi̱hi̱ ta a̱ ndícó co̱o ga̱ na̱ quivi na. Ta mí, tá tácú yo̱, ña̱ caja Ndióxi̱ xi̱hi̱n yo̱ quéa̱ ndijama yiquí cu̱ñu í. \v 53 Jáchi̱ mé yiquí cu̱ñu í ña̱ ndíhi sa̱ha̱ yóho a̱ cu̱ú toho nduu a tátu̱hun yiquí cu̱ñu ña̱ quia̱hva Ndióxi̱ nu̱ yo̱. Sa̱há ña̱ cán quéa̱ xíní ñúhú ndijama mé á yiquí cu̱ñu í yóho já ná cuu co̱hó coo í xi̱hi̱n mé á a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱. \v 54 Ta tá sa̱ na̱ndija̱ma yiquí cu̱ñu í ta na̱nduu a ña̱ co̱ ndíhi sa̱ha̱ a̱nda̱ ama cáa qui̱vi̱ já quéa̱ xi̱nu̱ co̱o nu̱ú tu̱hun ña̱ na̱cachi na̱ profeta sa̱nahá: “Va̱xi qui̱ví ndihi sa̱há ña̱ xíhi̱ ña̱yivi jáchi̱ na̱candeé Jesucristo na̱sa̱hnu̱ a̱ nu̱ú ña̱ xíhi̱ na̱. \v 55 Ta xi̱hín ña̱ yóho cája cáhnu í mé á jáchi̱ a̱ quíví ga̱ ña̱yivi sa̱há ña̱ na̱quee va̱ha Jesucristo”, cáchí tu̱hun Ndióxi̱. \v 56 Tá cája ña̱yivi cua̱chi já quivi tá quivi na sa̱há ña̱ cája na. Ta cúú á tátu̱hun tá tíin líhma̱ na̱ jáchi̱ ndóho ini na sa̱há cua̱chi na. A̱nda̱ sa̱nahá ndiva̱ha sáhndá ley Moisés ña̱ quivi ña̱yivi sa̱há cua̱chi na jáchi̱ ñéhe̱ íní cua̱chi caja ña̱ ná quivi ña̱yivi. \v 57 Joo ndixa̱hvi Ndióxi̱ jáchi̱ chindeé a̱ mí ña̱ ná cuu quee va̱ha í sa̱há ña̱ na̱caja Jesucristo, xitoho í sa̱ha̱ yo̱. \p \v 58 Sa̱há ña̱ cán quéa̱ ndítahan nu̱ ndó, ñani máni̱ i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús, coo ndacú ini ndó xi̱hín tu̱hun Ndióxi̱. Ta co̱ xíní ñúhú jándacoo ndó ña̱ cándeé ini ndó mé á. Ta ndítahan nu̱ ndó ndi̱hi ini ndó caja chúun ndó cuéntá mé á jáchi̱ sa̱ cánda̱a̱ va̱ha ini ndó ña̱ a̱ ju̱ú ña̱ uun cúú toho chuun cája ndó jáchi̱ íin Jesucristo, xitoho í xi̱hi̱n ndo̱. \c 16 \s1 Tá ndítaca jiu̱hún ña̱ jasá na̱ nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús \p \v 1 Ta viti cúni̱ ndicani i̱ nu̱ ndo̱ ndá quia̱hva ndítahan caja ndó tá jánditaca ndó jiu̱hún ña̱ jasá ndo̱ nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Jerusalén. Xíní ñúhú caja ndó tá quia̱hva na̱jána̱ha̱ i̱ nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu estado Galacia. \v 2 Ña̱ ndítahan caja ndó quéa̱: tá in in domingo xíní ñúhú tavá xóo ndó táhan jiu̱hún ña̱ sácú ini ndó jasá ndo̱ ja̱tá ña̱ na̱ndiquehe ndó sa̱há chuun na̱caja ndó. A̱ cándati toho ndó ja̱nda̱ quia̱hva ná sa̱a̱ i̱ ja̱n jáchi̱ xíní ñúhú jánditaca cuéé ndó ña̱. \v 3 Ta ca̱xi mé ndó ndá na̱ cúni̱ ndó cañehe jiu̱hún ja̱n ñuu Jerusalén. Ta tá ná xi̱nu̱ co̱o i̱ ja̱n chindahá i̱ na̱ ña̱ ná cu̱hu̱n ñehe na jiu̱hún ñuu cán. Ta chindahá i̱ in carta xi̱hi̱n ná ña̱ ná quia̱hva na ña̱ xi̱hín jiu̱hún ja̱n nu̱ú na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu mé cán. \v 4 Ta tá cúni̱ Ndióxi̱ já cu̱hu̱n ri ye̱he̱ va xi̱hín na̱ ja̱n a̱nda̱ ñuu Jerusalén. \s1 Sácú ini Pablo cu̱hu̱n da̱ coto nihni da na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu java ga̱ ñuu \p \v 5 Sa̱a̱ i̱ coto nihni i̱ ndo̱hó cúni̱. Joo jihna ñúhú ya̱ha i̱ coto nihni i̱ na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu estado Macedonia. Ta a̱nda̱ jáví sa̱a̱ i̱ ñuu Corinto ja̱n. \v 6 Ta tá cúni̱ Ndióxi̱ cando̱o nahá chá i̱ xi̱hi̱n ndo̱. Á tá co̱ó ta coo i̱ níí tiempo vi̱xi xi̱hi̱n ndó ja̱n. Ta tá sa̱ ná quee e̱ cu̱hu̱n i̱ inga ñuu já cuu chindeé ndó ye̱he̱. \v 7 Co̱ cúni̱ toho i̱ coto nihni númí i̱ ndo̱hó. Ña̱ cúni̱ quéa̱ cando̱o tóo i̱ coo nahá chá i̱ xi̱hi̱n ndo̱ ja̱n tá cúni̱ Ndióxi̱. \v 8 Joo cando̱o tóo i̱ coo i̱ ñuu Efeso yóho ja̱nda̱ quia̱hva ná ya̱ha vicó Pentecostés. \v 9 Jáchi̱ mé a̱ nda̱a̱ núná nu̱ú i̱ cája chúun i̱ cuéntá Ndióxi̱ yóho jáchi̱ cua̱há ndiva̱ha na ndíquehe va̱ha na tu̱hun Ndióxi̱ va̱tí ndúu cua̱há na̱ co̱ cúní ye̱he̱ sa̱há chuun cája i̱ yóho. \p \v 10 Tá ná xi̱nu̱ co̱o Timoteo nu̱ ndúu ndó ñuu Corinto ja̱n, ndítahan ndiquehe va̱ha ndó da̱ já ná caji̱i̱ íní da̱ coo da xi̱hi̱n ndo̱. Jáchi̱ cája chúun da̱ cuéntá Jesucristo, xitoho í tá quia̱hva cája chúun ye̱he̱. \v 11 A̱ cándají ndó da̱. Ña̱ ndítahan caja ndó quéa̱ chindeé ndó da̱ já ná coo va̱ha ini da quixi da nu̱ú i̱. Jáchi̱ ye̱he̱ xi̱hín java ga̱ na̱ cúú cuéntá Jesús ndáti nde̱ xi̱nu̱ co̱o da nu̱ ndúu nde̱ yóho. \p \v 12 Ta viti cúni̱ ndicani loho i̱ nu̱ ndó sa̱há ñaní, da̱ naní Apolos. Mí i̱ na̱xi̱ca̱ ta̱hví ndiva̱ha i̱ nu̱ dá ña̱ ná sa̱a̱ da̱ xi̱hín java ga̱ na̱ cúú cuéntá Jesús coto nihni da ndo̱hó. Joo co̱ cúni̱ da̱ caja da ña̱ viti. Cája i̱ cuéntá tá ná nu̱ná nu̱ dá já sa̱a̱ da̱ coto nihni da ndo̱hó. \s1 Ndínda̱yí Pablo na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu ñuu Corinto \p \v 13 Cuéntá va̱ha coo ndó. Xíní ñúhú ndacú coo ini ndó jáchi̱ cándeé ini ndó Jesús. A̱ yíhví toho ndó. Canduu nda̱cú ndó íchi̱ cuéntá Jesús. \v 14 Xíní ñúhú caja ndó tócó ndihi ña̱ha sa̱há ña̱ quíhvi̱ ini ndó ñani táhan ndó. \p \v 15 Cande̱hé ndo̱ ñani i̱, na̱ cúú cuéntá Jesús. Sa̱ xíni̱ va̱ha ndó sa̱há na̱ vehe Estéfanas, mé na̱ nu̱ cuítí na̱ndi̱hvi íchi̱ cuéntá Jesús estado Acaya. Sa̱ na̱ndiquia̱hva na mé ná chindeé na̱ na̱ cúú cuéntá Jesús. \v 16 Ña̱ cúni̱ ca̱ca̱ i̱ nu̱ ndo̱ cúú ña̱ ná cuni jo̱ho ndó ña̱ sáhndá na̱ cán nu̱ ndó caja ndó. Ta xíní ñúhú caja ndó tá quia̱hva cúni̱ ndihi na̱ cán jáchi̱ chíndeé na̱ ña̱yivi ta cája chúun va̱ha na cuéntá Jesús. \v 17 Cáji̱i̱ ini i̱ jáchi̱ na̱xi̱nu̱ co̱o Estéfanas xi̱hín Fortunato xi̱hi̱n Acaico nu̱ íin i̱ ta na̱chindeé na̱ ye̱he̱. Ta va̱tí a̱ cu̱ú quixi mé ndó nu̱ú i̱ \v 18 joo na̱ yóho sáhan na tu̱hun ndéé ini i̱ xi̱hín ña̱ha cuéntá Ndióxi̱ tá quia̱hva na̱caja na xi̱hi̱n mé ndó. Mé a̱ nda̱a̱ ndítahan nu̱ yo̱ caja cáhnu í na̱ cája tátu̱hun na̱ yóho. \p \v 19 Na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu estado Asia chindahá na̱ Ndióxi̱ coo ndó. Ta jári Aquila xi̱hi̱n Priscila chíndahá na̱ Ndióxi̱ coo ndó. Ta jári na̱ cúú cuéntá Jesús tácá cája cáhnu Ndióxi̱ vehe na̱ cán chíndahá na̱ Ndióxi̱ coo ndó. \v 20 Tócó ndihi na̱ cúú cuéntá Jesús ndúu chóho chíndahá na̱ Ndióxi̱ coo ndó. Ta xíní ñúhú ca̱ha̱n Ndióxi̱ xi̱hi̱n táhan ndó ta tatí yúhu̱ táhan ndó ta yi̱i̱ caja ndó ña̱. \p \v 21 Ye̱he̱ cúú Pablo ta xi̱hi̱n ndáha̱ mí i̱ cáhyí i̱ ña̱ yóho nu̱ ndó ta chíndahá i̱ Ndióxi̱ coo ndó. \p \v 22 Ta ndá na̱ co̱ quíhvi̱ ini Jesucristo já ná cu̱hu̱n cháhan ja̱ta̱ ná. Cama chá ná quixi Jesucristo, xitoho í. \p \v 23 Ña̱ cúni̱ quéa̱ ná caja cua̱ha̱ Jesucristo, xitoho í ña̱ma̱ni̱ xi̱hi̱n ndo̱. \v 24 Quíhvi̱ ini i̱ tócó ndihi ndó jáchi̱ tócó ndihí cúú yó cuéntá Jesucristo, xitoho í. Já ná coo.