\id RUT \h Rut \toc1 Rut pung Carita Mulai dari Tuhan Allah bekin langit deng bumi \toc2 Rut \toc3 Rut \mt1 Rut pung Carita \c 1 \s1 Elimelek dong pinda dari kampong Betlehem di tana Israꞌel, pi tana Moab \p \v 1-2 Dolu-dolu, waktu balóm ada raja di tana Israꞌel, tukang putus parkara yang masi ator sang orang Israꞌel dong. \p Itu waktu, ada satu orang nama Elimelek. Dia tu, dari fam Efrata, dari kampong Betlehem di daꞌera Yahuda. Dia pung bini, nama Naꞌomi.\f + \fr 1:1-2 \ft Dalam bahasa Ibrani, \ft \+it Elimelek\+it* ada pung arti bilang, “Tuhan tu, Raja”. Nama \+it Naꞌomi\+it* ada pung arti bilang, “yang hati manis”.\f* Dong pung ana laki-laki dua orang, nama Mahlon deng Kilyon. \p Itu waktu, ada musim lapar yang hebat di daꞌera Yahuda. Andia ko Elimelek dong jalan kasi tenga dong pung kampong sandiri, ko pi tenga manumpang di tana Moab, di kali Yarden pung sablá matahari nae. \v 3 Ma di sana, Elimelek mati, kasi tenga dia pung bini-ana dong sandiri. \v 4 Waktu ana dong su bésar datang, dong kawin ame bini dari orang Moab dong. Mahlon kawin ame satu parampuan, nama Rut. Kilyon kawin ame satu parampuan, nama Orpa. Ma waktu dong su tenga manumpang di situ kira-kira sapulu taon, \v 5 Naꞌomi pung ana laki-laki dua orang, andia Mahlon deng Kilyon, mati ju. Dong mati kasi tenga dong pung mama sandiri - sonde ada pung laki, sonde ada pung ana, deng sonde ada pung cucu. \s1 Naꞌomi deng Rut kambali pi Betlehem \p \v 6 Waktu Naꞌomi masi tenga di tana Moab, dia dapa dengar bilang, TUHAN ada inga Dia pung orang di daꞌera Yahuda, ais su ada makanan di sana lai. Andia ko Naꞌomi deng dia pung ana mantu dua orang manyimpan ko mau kasi tenga tana Moab ko kambali pi dia pung daꞌera sandiri. \v 7 Ais dong tiga jalan kasi tenga mamatua pung ruma di tana Moab, iko jalan yang pulang pi daꞌera Yahuda. \p \v 8 Ma waktu dong ada jalan, Naꞌomi kasi tau dia pung ana mantu dua orang tu bilang, “Bagini! Lebe bae bosong dua pulang pi bosong pung mama dong sa. Te bosong su kasi tunju hati bae sang beta pung ana yang su mati dong, deng beta ju. Andia ko beta minta ko TUHAN Allah ju kasi tunju Dia pung hati bae sang bosong dua. \v 9 Biar ko Dia ju kasi bosong dua, laki baru yang pung hati bae, ko bosong bisa idop aman sa.” Ais mamatua paló-ciom dong dua, ju dong manangis kuat-kuat. \p \v 10 Ma dong dua bilang, “Sonde, mama! Botong mau iko deng mama, ko idop sama-sama di mama pung orang dong sa.” \p \v 11 Ma Naꞌomi manyao bilang, “Ana sayang dong, é! Pulang su! Dia pung guna apa, kalo bosong iko sang beta? Te beta ni su tua, deng sonde bisa barana ame ana laki-laki lai yang bisa jadi bosong pung laki kalo dong su bésar datang. Sonde mungkin, to? \v 12 Biar bosong dua ni sama ke beta pung ana sandiri, ma lebe bae bosong pulang sa. Te beta su tua ni, jadi bosong jang kira beta bisa kawin ulang lai. Beta sandiri sonde harap bagitu. Andekata ini malam ju, beta jadi kawin, tarús dapa ana laki-laki lai, na, bosong pung pikir karmana? \v 13 Bosong kira bosong mau tunggu itu ana dong bésar datang, ais kawin ame sang dong? Jang sampe bosong sonde tahan, ais kawin dolu deng orang laen. Susa, to? Ma beta pung susa lebe pait dari bosong pung susa, te beta rasa ke TUHAN Allah sandiri yang maen tampeleng sang beta. Jadi lebe bae bosong jang iko sang beta lai.” \p \v 14 Tarús dong tiga manangis makarareu ulang lai. Ais Orpa ciom ame dia pung mama mantu, ju pamit sang dia, ais pulang kambali. Ma Rut paló kuat-kuat sang dia pung mama mantu. \p \v 15 Naꞌomi kasi tau sang dia bilang, “Lia sa! Orpa su pulang pi dia pung orang deng dia pung barang songgo-songgo dong. Akurang ko lu sonde pulang pi sama-sama deng dia?” \p \v 16 Ma Rut manyao bilang, \q1 “Jang mara, ma mama jang suru beta pulang. \q2 Deng mama jang paksa ko beta jalan kasi tenga mama sandiri. \q1 Te beta mau makaditi tarús deng mama. \q2 Mama pi mana, na, beta pi sana ju. \q2 Mama tenga di mana, na, beta tenga di situ ju. \q2 Mama pung orang dong nanti jadi beta pung orang ju. \q2 Deng mama pung Tuhan Allah nanti jadi beta pung Tuhan Allah ju. \q1 \v 17 Nanti mama mati di mana, na, beta mati di situ ju. \q2 Dong kubur mama di mana, na, dong kubur sang beta di mama pung rebis ju. \q1 Biar ko TUHAN hukum sang beta, \q2 kalo beta tapisa dari mama. \q3 Te mati ju sonde bisa kasi pisa kotong dua na!” \p \v 18 Jadi waktu Naꞌomi lia kalo Rut su tanam kaki ko mau iko sang dia, dia sonde omong banya lai. \p \v 19 Ais dong dua jalan tarús, sampe di kampong Betlehem. \p Waktu itu dua parampuan su sampe di sana, samua orang taheran-heran tagal dong. Parampuan dari itu kampong dong batanya bilang, “Batúl, ko? Ini mama Omi, ko?” \p \v 20 Ma Naꞌomi kasi tau sang dong bilang, \q1 “Bagini! Bosong jang pange beta \it Naꞌomi\it* lai, \q2 te itu dia pung arti bilang, ‘yang hati manis’. \q1 Lebe bae bosong pange beta \it Mara\it*, \q2 te itu dia pung arti bilang, ‘yang hati pait’. \q3 Te Tuhan yang Paling Kuasa su bekin beta pung idop jadi talalu pait. \q1 \v 21 Dolu, waktu beta kaluar dari sini, \q2 beta langkáp, te beta ada pung laki deng beta ada pung ana dua. \q1 Ma sakarang Tuhan bawa pulang sang beta, \q2 kosong-kosong sa. \q1 Jadi, akurang ko bosong pange sang beta ‘Naꞌomi’, \q2 kalo TUHAN ada maen tampeleng sang beta? \q3 Te Dia yang Paling Kuasa. \q3 Deng Dia yang bekin susa sang beta na!” \p \v 22 Itu dia pung carita waktu Naꞌomi pulang dari tana Moab deng dia pung ana mantu Rut, yang orang Moab tu. Dong dua sampe di Betlehem, pas deng musim koru jagong rote. \c 2 \s1 Rut karjá di Boꞌas pung kabón \p \v 1 Di Betlehem ada satu orang kaya, nama Boꞌas. Dia bakelu deng Elimelek, andia Naꞌomi pung laki yang su mati. Jadi kasi orang di situ dong, Boꞌas tu, sama ke Naꞌomi pung ipar satu. \p \v 2 Satu kali, itu parampuan asing orang Moab, andia Rut, pi dia pung mama mantu ko minta bilang, “Mama, é! Bisa ko, beta pi kabón dong ko pili ame jagong rote sisa yang jato di balakang orang karjá dong? [Te Tuhan pung Atoran ada tulis bilang kasi tenga orang miskin bekin bagitu.]\x + \xo 2:2 \xt Kapala Agama dong pung Atoran 19:9-10; Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 24:19, 25:5-6\x* Jang sampe ada orang yang mau kasi tunju dia pung hati bae sang beta bagitu. Bisa, ko?” \p Mamatua manyao bilang, “Bae ju. Pi su.” \p \v 3 Ais Rut pi satu kabón ko pili ame jagong rote yang orang karjá dong sonde ame waktu dong ada koru. Tau-tau te itu kabón tu, andia Boꞌas pung tana milik. Dia yang bakelu deng Elimelek, andia Rut pung bapa mantu yang su mati. \p \v 4 Naa. Waktu Rut ada pili ame jagong rote tu, takuju sa, tuan kabón, andia Boꞌas, muncul datang dari kampong ko lia dia pung orang karjá dong. Dia togor sang dong bilang, “Saloom! Biar ko TUHAN Allah jaga bae-bae sang bosong!” \p Dong manyao bilang, “Saloom, bapa! Biar ko TUHAN Allah kasi tunju Dia pung hati bae sang bapa ju!” \p \v 5 Lia satu parampuan ada pili ame jagong rote, ju Boꞌas tanya sang dia pung mandor bilang, “Awii! Itu parampuan muda di situ tu, sapa pung kelu?” \p \v 6 Itu mandor kasi tau bilang, “Dia tu, orang Moab yang baru pulang sama-sama deng mama Omi dari sana. \v 7 Tadi pagi dia datang sang beta ko minta bilang, ‘Bos, é! Biar ko beta pili ame jagong rote sisa yang orang karjá dong sonde ika di situ.’ Ju beta manyao bilang, ‘Neu!’ Jadi dia su karjá karás dari tadi pagi sampe sakarang ni. Dia cuma barenti karjá sadiki sa di itu ruma kabón.” \p \v 8 Ais Boꞌas pi baꞌomong deng Rut bilang, “Susi! Lu ni, orang baru, jadi dengar bae-bae sang beta dolo. Biar ko lu pili ame jagong rote sisa di sini sa. Sonde usa pinda pi orang laen pung kabón. Ma lebe bae, jang jao-jao dari itu nona dong yang ada karjá kasi sang beta di sini. \v 9 Lia bae-bae kalo dong ada koru di mana, ais dong su lewat itu tampa, na, susi pili ame jagong rote sisa di dong pung balakang. Beta su kasi tau sang itu laki-laki dong ko jang ganggu sang lu. Ais kalo aus, na, pi minum aer di itu kumbang yang dong su isi dari parigi. \p \v 10 Dengar bagitu ju, Rut tondo sampe di tana. Ais dia bilang, “Beta minta tarima kasi, bapa! Ma beta mau tanya bagini. Bapa pasti su tau, beta ni, bukan orang sini. Jadi, akurang ko bapa taro mata sang beta, deng kasi tunju hati bae sang beta?” \p \v 11 Ju Boꞌas manyao bilang, “Batúl. Beta su tau. Ma samua orang di sini ada carita lu pung hati bae kasi lu pung mama mantu waktu lu pung laki su mati. Dong ju carita lu ada jalan kasi tenga lu pung mama-bapa deng lu pung kampong asal, ko datang di orang laen dong pung teng-tenga, biar sonde kanál sang dong. \q1 \v 12 Jadi beta minta ko TUHAN, \q2 andia botong orang Israꞌel pung Allah, \q3 balas lu pung hati bae samua! \q1 Beta minta ko Dia kasi berkat bam-banya sang lu, \q2 tagal lu pung hati bae sang mama Omi. \q1 Biar ko TUHAN yang jaga sang lu di sini, \q2 tagal lu cari lindung di Dia, \q3 sama ke ayam ana dong cari lindung di bawa ayam mai pung sayap.” \p \v 13 Ais Rut balas bilang, “Bapa, é! Biar beta bukan bapa pung orang karjá, ma beta mau bekin sanáng bapa pung hati tarús. Te bapa su kasi kuat beta pung hati, ais kasi tunju hati bae sang beta ju.” \p \v 14 Waktu dong barenti ko makan, ju Boꞌas kasi tau sang Rut bilang, “Mari sini sa! Makan sama-sama deng botong. Ame ini roti sadiki, ais kalo suka, na, colo pi dalam anggor asam ju.” Ais ju Rut pi dudu deka deng orang karjá dong. Tarús Boꞌas kasi dia jagong bakar ko makan. Rut makan sampe kinyang, deng masi ada sisa ju. \p \v 15-16 Waktu dia kambali di kabón ko pili ame jagong rote sisa yang orang karjá dong sonde ika ame, ju Boꞌas kasi tau dia pung orang karjá dong bilang, “Dengar bae-bae! Jang ganggu sang dia. Kasi biar ko dia pili ame jagong di mana sa. Deka deng itu ikatan dong ju, sonde apa-apa. Beta sonde mara kalo bosong tarek satu-dua puler dari jagong yang bosong su ikat dong, ais kasi tenga ko biar dia pili ame. Jang mara sang dia, deng jang bekin malu sang dia ju.” \p \v 17 Rut karjá di kabón satu hari anteru. Waktu matahari mau tanggalám, ju dia pukul kasi kaluar isi dari tangke dong. Dia pung isi, satu bakul ponu.\f + \fr 2:17 \ft Bahasa Ibrani tulis bilang, itu bakul tu, satu \ft \+it eyfah\+it*. Satu \+it eyfah\+it* tu, muat kira-kira 22 liter.\f* \v 18 Ais dia bawa pulang itu bakul pi kampong Betlehem, ju kasi tunju dia pung hasil sang dia pung mama mantu. Ais dia ju kasi kaluar makanan sisa dari makan siang tadi, ko kasi dia pung mama mantu. \p \v 19 Ais Naꞌomi tanya sang Rut bilang, “Awii! Tadi lu pili ini jagong dong di mana, é? Lu karjá di sapa pung kabón? Biar ko Tuhan Allah kasi berkat bam-banya sang orang yang taro kira sang lu tadi.” \p Ju Rut manyao bilang, “Mama! Itu tuan kabón di situ, dia pung nama Boꞌas.” \p \v 20 Naꞌomi kasi tau dia pung ana mantu bilang, “Biar ko TUHAN Allah kasi berkat bam-banya sang Boꞌas. Te Tuhan sonde lupa kasi tunju Dia pung hati bae sang kotong yang idop, deng kotong pung laki yang su mati dong ju. Beta kasi tau sang lu bagini: Boꞌas tu, kotong pung keluarga dekat. Botong bilang, dia yang ada ‘hak tabús’. Dia pung arti bilang, dia ada pung hak ko kawin ame sang lu, ko kasi turunan sang lu pung laki yang su mati tu.”\x + \xo 2:20 \xt Kapala Agama dong pung Atoran 25:25\x* \p \v 21 Rut kasi tau bilang, “Mama! Tadi Boꞌas ju kasi tau sang beta bilang, ‘Beso datang di sini lai. Lu bole iko deka deng beta pung orang karjá dong sampe musim koru abis samua.’ ” \p \v 22 Naꞌomi balas bilang, “Neu sa! Itu tanda bae. Te lu bisa karjá sama-sama deng dia pung parampuan karjá dong sampe musim koru abis. Kalo di orang laen pung kabón bisa sa ada yang ganggu sang lu. Ma di Boꞌas pung kabón dong, lu aman sa!” \p \v 23 Jadi siang hari Rut pili jagong rote sisa di Boꞌas pung kabón dong badeka-badeka deng dia pung parampuan karjá dong sampe musim koru jagong rote deng gandum abis. Malam hari, na, dia tenga tarús deng dia pung mama mantu. \c 3 \s1 Rut deng Boꞌas di tampa bekin barisi padi \p \v 1 Satu kali, Naꞌomi kasi tau dia pung ana mantu Rut bilang, “Bagini. Sakarang su dia pung waktu kalo beta cari laki yang bae kasi sang lu, ko biar lu ada pung ruma tangga sandiri, deng bisa idop aman tarús di situ. Ko karmana? \p \v 2 Dengar bae-bae. Lu masi inga itu laki-laki, nama Boꞌas, to? Dia yang ator ko biar lu pili jagong rote di balakang dia pung parampuan orang karjá dong. Dia bakelu deng kotong dari beta pung laki yang su mati. Ini malam ju banya orang rame-rame mau bakumpul di tampa inja padi. Nanti Boꞌas ada di situ ju. \v 3 Jadi beta pung mau, bagini: lu pi mandi dolo. Ais taro minya wangi sadiki, deng pake pakean yang alus ju. Ais itu, lu turun pi itu tampa inja padi tu. Ma jaga bae-bae. Tunggu ko Boꞌas su makan-minum abis dolo, baru kasi biar ko dia lia lu ada di situ. \v 4 Makan abis, pasti dia mau tidor. Tagal su galáp, andia ko lu musti lia bae-bae dia pi tidor di mana. Kalo dia su tidor, na, lu iko pi situ ju. Buka salimut yang tutu ame dia pung kaki ko sein sang dia,\f + \fr 3:4 \ft Orang yang pintar soꞌal Alkitab dong bilang, ini jadi tanda 1) tagal Boꞌas jadi kelu yang pung hak urus sang Rut, sakarang dia yang musti jaga sang Rut, deng 2) Rut siap kalo Boꞌas mau kawin deng dia, iko dia pung hak.\f* ais lu ju tidor di situ. Boꞌas tau botong pung adat, jadi nanti dia yang kasi tau lu musti bekin karmana.” \p \v 5 Ju Rut manyao bilang, “Neu. Nanti beta bekin iko bagitu.” \v 6 Ais dia turun pi tampa inja padi. Ju dia bekin iko dia pung mama mantu pung pasán samua. \p \v 7 Waktu Boꞌas makan-minum abis, ju dia rasa kinyang. Ais dia pi tidor di tampa tumpuk padi pung sablá. Tunggu sampe dia su sono, ju Rut pi diam-diam di Boꞌas pung tampa. Ais dia buka salimut yang ada di Boꞌas pung kaki, ju tidor di situ. \v 8 Kira-kira su tenga malam, ju Boꞌas takuju bangun. Ais dia balik badan, ju dia takuju, te ada satu parampuan yang tidor di dia pung kaki! \v 9 Ais Boꞌas tanya sang dia bilang, “Ko lu ni, sapa?” \p Ju Rut manyao bilang, “Beta ni, Rut, yang ke bapa pung parampuan karjá dong. Ma bapa ju yang ‘hak tabús’ sang beta. Dia pung arti bilang, bapa ada pung hak ko kawin ame sang beta, ko kasi turunan sang beta pung laki yang su mati tu. Jadi beta minta ko bapa tutu ame sang beta pake ujung salimut ni, ko jadi tanda bilang, bapa mau kawin ame sang beta.”\x + \xo 3:9 \xt Yeskial 16:8\x* \p \v 10 Ais Boꞌas heran, ju omong bilang, “Awii! Beta minta ko TUHAN kasi berkat sang lu! Bisa sa, lu cari laki dari ana muda dong di sini yang kaya, ko sonde. Ma lu sonde bekin bagitu. Lu ni, talalu bae! Te lu kasi tunju sayang deng hormat tarús sang lu pung laki yang su mati pung kelu dong. Lu pung hati bae sakarang ni, lebe hebat dari yang lu su kasi tunju sang mama Omi dolu tu. \v 11 Jadi jang taku! Te beta mau bekin iko lu pung mau samua. Jang jadi pikiran, te samua orang bésar di ini kota dong su tau bilang, lu ni parampuan yang hati bae deng rajin. \v 12 Ma sakarang masi ada satu hal lai. Sonde sala bilang, beta ni lu pung laki yang su mati pung kelu yang ‘hak tabús’ sang lu. Ma ada satu orang laen yang lebe deka dari beta. Jadi dia yang ada hak putus ko mau kawin ame sang lu. Kalo dia sonde mau, baru beta ada hak.\x + \xo 3:12 \xt Rut 2:20\x* \v 13 Jadi beta usul bagini: ini malam tenga di sini sa. Beso beta pi baꞌomong deng dia. Kalo dia sadia ko urus deng kawin sang lu, na, biar bagitu sa. Ma kalo sonde, na, beta sumpa pake Tuhan yang Idop pung nama bilang, beta sandiri yang nanti urus deng kawin ame sang lu. Botong pung adat di sini bilang, beta yang mau ‘tabús ame’ sang lu. Naa, tidor di situ sampe siang su.” \p \v 14 Ais Rut tidor di Boꞌas pung kaki. Ma amper siang, waktu masi talalu galáp ko orang bisa kanál satu deng satu, ju Rut su bangun ko mau jalan. Te Boꞌas su kasi tau memang bilang, “Sonde bae kalo orang dapa tau ada parampuan yang datang malam-malam di ini tampa inja padi. \v 15 Mari, taro itu kain panas yang lu pake ko biar beta isi deng jagong rote.” Ais dia raꞌu jagong rote anam kali ko isi di Rut pung kain. Tarús dia bantu kasi pikol di Rut. Ais Boꞌas pulang pi kampong ju.\f + \fr 3:15 \ft Alkitab bahasa Ibrani sonde bilang itu ukuran pung bésar. Ma cukup barát sampe Boꞌas musti tolong kasi pikol di Rut. Tulisan bahasa Ibrani banya tulis bilang, “dia (laki-laki, andia Boꞌas)” yang pulang pi kampong. Ma ada saparu ju yang tulis bilang, “dia (parampuan, andia Rut)” yang pulang pi kampong.\f* \p \v 16 Waktu Rut sampe di ruma, ju dia pung mama mantu tanya sang dia bilang, “Karmana tadi malam, ó?” \p Ju Rut kasi tau samua-samua yang Boꞌas bekin kasi sang dia, \v 17 ais tamba bilang, “Dia ju raꞌu kasi beta ini jagong rote. Ju dia bilang, ‘Lu jang pulang pi mama mantu deng tangan kosong sa.’ ” \p \v 18 Ju Naꞌomi manyao bilang, “Neu sa! Sakarang lu musti sabar sa, ko tunggu kabar. Te su jalás bilang, Boꞌas mau urus ini parkara deng sonde mau tunggu-tunggu lai. Pasti dia mau urus ini hari ju.” \c 4 \s1 Boꞌas dudu parkara \p \v 1 Ais ju Boꞌas pi di pintu maso kota ko mau dudu di situ. Di itu tampa, itu kota pung tua-tua biasa bakumpul ko barunding. Sampe deng sampe ju, dia pung kelu yang satu lai yang ada pung ‘hak tabús’ ko bisa kawin ame sang Rut ju jalan lewat di situ. Ais Boꞌas pange ame sang dia bilang, “We, bu! Mari dudu sini dolo! Te beta ada parlú.” Ju itu orang datang dudu di situ. \v 2 Tarús Boꞌas pange ame sapulu tua-tua ko dudu jadi saksi bilang, “Mari, bapa-bapa dong dudu sini ko dengar ini parkara.” Ju dong dudu. \p \v 3 Tarús Boꞌas carita kasi dia pung kelu yang ada pung ‘hak tabús’ di Rut bilang, “Bagini. Bu masi inga itu tana sapotong yang jadi kotong pung kelu Elimelek pung tana milik, ko? Dolu, waktu musim lapar, dia pi tana Moab, ais mati di sana. Sakarang dia pung janda, mama Naꞌomi, su pulang dari sana, ju mau jual itu tana. \v 4 Dengar bagitu, ju beta pikir bagini: biar beta kasi tau bu dolo, tagal bu yang ada pung hak ko ‘tabús ame’ itu tana. Te bu deng Elimelek satu turunan, na! Jadi, kalo bu mau béli ame itu tana, na, kasi tau memang, ko biar ini tua-tua dong jadi saksi. Ma kalo sonde, na, kasi tau di ini saksi dong pung muka ju, te beta mau béli. Yang batúl, bu yang ada pung hak lebe dolo. Ma kalo sonde mau, na, itu hak jato di beta.” \p Ju itu orang manyao bilang, “Neu. Beta béli.” \p \v 5 Tarús Boꞌas kasi tau tamba bilang, “Jang mara, ma bu musti inga, te kalo bu béli ame itu tana sapotong dari mama Omi, na, bu ju musti ame itu parampuan orang Moab, nama Rut. Te dia yang su kawin deng Elimelek pung ana yang su mati. Jadi bu musti kawin ame sang dia, ko kasi turunan sang dia pung laki yang su mati tu. Deng bagitu, dia pung tana pusaka sonde kaluar dari kotong pung kelu.” \p \v 6 Itu orang manyao bilang, “Kalo bagitu, na, jang mara, ma beta sonde jadi béli. Te kalo beta béli, na, itu sama ke beta pung pusaka sandiri ilang buang. Beta pung pusaka deng beta pung ana akan jadi bu Elimelek pung turunan pung milik. Jadi, biar beta sonde usa béli. Biar adi Boꞌas sa yang tabús ame itu tana deng kawin ame sang itu parampuan.” \p \v 7 (Naa, dolu-dolu, waktu orang Israꞌel mau sarakan dong pung hak ko tabús ame satu barang pi orang laen, dong buka dong pung sandal ko kasi itu orang. Itu jadi tanda sah di orang pung muka bilang, dong su sarakan itu hak.)\x + \xo 4:7 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 25:9\x* \p \v 8 Jadi waktu itu orang su sarakan dia pung hak tabús pi Boꞌas bilang, “Biar lu sa yang béli,” ju dia buka dia pung sandal ko kasi pi Boꞌas di tua-tua dong pung muka. \p \v 9 Ais Boꞌas kasi tau tua-tua dong deng samua orang yang ada di situ bilang, “Bapa dong samua su jadi saksi ini hari. Itu hak su jato di beta. Beta kasi tau memang bilang, beta mau tabús ame dari mama Naꞌomi samua-samua yang dolu jadi milik dari bu Elimelek deng dia pung ana laki-laki, andia Kilyon deng Mahlon yang su mati dong. \v 10 Beta pung maksud bukan itu tana sandiri sa, te beta ju ame itu parampuan orang Moab, nama Rut, yang jadi Mahlon pung janda. Beta mau kawin ame sang dia, te beta su tabús itu hak. Deng bagitu, botong dua pung ana bisa jadi Mahlon pung turunan. Ju dia pung kelu deng dia pung orang kampong sonde akan lupa dia pung nama. Bosong ni yang jadi saksi ini hari.”\x + \xo 4:10 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 25:5-6\x* \p \v 11 Ais ju tua-tua di itu kota deng samua orang yang ada bakumpul di situ manyao bilang, “Batúl, ó! Botong yang lia deng mata kapala sandiri. Botong ni yang jadi saksi. \q1 Itu parampuan yang maso dalam lu pung ruma, \q2 biar ko TUHAN bekin dia jadi ke Rahel deng Lea. \q2 Te samua orang Israꞌel turun dari dong dua. \q1 Biar ko Tuhan bekin lu jadi orang bésar di fam Efrata, \q2 deng jadi orang yang pung nama bae di kota Betlehem.\x + \xo 4:11 \xt Carita Mula-mula 29:31\x* \q1 \v 12 Biar ko Tuhan kasi ana sang lu deng itu parampuan muda, \q2 ko biar bosong dua pung turunan jadi hebat, \q3 sama ke lu pung moyang Peres pung turunan, \q3 yang jadi Tamar deng Yahuda pung ana.”\f + \fr 4:12 \ft Tamar ju jadi orang asing di Israꞌel. Dia kawin deng Yahuda ko mau kasi turunan sang dia pung laki yang su mati ju. Lia di \ft \+it Carita Mula-mula\+it* 38.\f* \s1 Boꞌas deng Rut dapa turunan \p \v 13 Ais ju Boꞌas kawin ame sang Rut. Waktu dong dua tidor bakumpul, TUHAN buka Rut pung tampa ana, ko biar dia bisa dudu parú. Ju dia barana ame satu ana laki-laki. \p \v 14 Barana ame abis, ju parampuan di Betlehem dong kasi tau sang Naꞌomi bilang, \q1 “Puji TUHAN! \q2 Te Dia yang su kasi turunan sang lu, \q3 ko biar lu pung kelu pung nama jang ilang buang. \q1 Biar ko itu ana nanti jadi orang bésar di Israꞌel. \q1 \v 15 Biar ko ini ana \q2 bekin lu rasa ke su jadi muda kambali! \q1 Biar ko ini ana \q2 nanti jaga sang lu waktu su tua! \q1 Te lu pung ana mantu yang barana ame sang ini ana cucu ni, \q2 su kasi tunju dia pung sayang sang lu. \q1 Ini ana mantu yang satu ni, \q2 lebe bae kasi sang lu dari tuju ana laki-laki!” \p \v 16 Naꞌomi paló ame sang itu ana, ju piara bae-bae sama ke dia pung ana sandiri. \p \v 17 Ais parampuan di itu kota dong omong bilang, “Awii! Sakarang su sama ke Naꞌomi su dapa ana ulang lai! Talalu hebat, é!” Ju dong kasi nama sang dia ‘Obed’. \p Waktu Obed bésar datang, dia dapa satu ana laki-laki, nama Isai. Isai dapa satu ana, nama Daud, yang jadi raja. \p \v 18 Ini ni, dong pung moyang Peres pung turunan: \q2 Peres barana sang Hesron. \q2 \v 19 Hesron barana sang Ram. \q2 Ram barana sang Aminadab. \q2 \v 20 Aminadab barana sang Nahason. \q2 Nahason barana sang Salmon. \q2 \v 21 Salmon barana sang Boꞌas. \q2 Boꞌas barana sang Obed. \q2 \v 22 Obed barana sang Isai. \q2 Isai barana sang raja Daud.