\id JAS \h Yakobis \toc1 Surat dari pamimpin gareja di pusat, nama Yakobis yang baru parcaya sang Yesus Kristus deng kasi tenga dong pung nene-moyang pung agama \toc2 Yakobis \toc3 Yak \mt2 Surat dari pamimpin gareja di pusat, nama \mt1 Yakobis \c 1 \s1 Salam \p \v 1 Salam dari beta, Yakobis. Beta ni, Tuhan Allah deng kotong pung Bos Yesus Kristus, pung orang suru-suru. \p Beta tulis ini surat kasi bosong orang Yahudi yang su iko sang Tuhan Yesus, yang ada maranto pi mana-mana.\f + \fr 1:1 \ft Bahasa Yunani tulis bilang, “kasi 12 suku-bangsa yang idop tasiar”. Deng bagitu, Yakobis tulis dia pung surat kasi orang Yahudi dong yang su sarani. Ma dia pung nasiat di sini kaná deng samua orang Kristen.\f* \x + \xo 1:1 \xt Mateos 13:55; Markus 6:3; Utusan dong pung Carita 15:13; Galatia 1:19\x* \s1 Kalo dapa susa, na, batahan deng parcaya sang Tuhan sa \p \v 2 Sodara dong! Beta mau kasi tau bagini: kalo bosong kaná susa macam-macam, na, jang pata samangat. Tarima sa deng hati sanáng, te nanti dia pung hasil bae. \v 3 Te kotong tau bilang, kalo bosong batahan dalam susa bagitu, deng su lolos dari cobaꞌan, deng bosong masi parcaya tarús sang Tuhan, itu bekin bosong tamba tanáng kalo dapa cobaꞌan laen. \v 4 Bosong sonde usa bale balakang dari susa. Ma biar ko bosong bisa balajar tahan susa sampe bosong jadi langkáp. Deng bagitu, bosong jadi sampurna, deng sonde kurang satu apa ju. \s1 Kalo kotong minta satu hal dari Tuhan, jang minta deng hati bacabang \p \v 5 Kalo ada dari bosong yang rasa diri sonde tau jalan kaluar dari susa, bosong bisa tanya sang Tuhan yang tau samua. Dia yang bisa kasi tunju jalan kaluar kasi sang bosong. Dia yang buka jalan deng hati sanáng, deng Dia sonde mara sang bosong kalo bosong minta sang Dia. \v 6 Ma kalo minta sang Dia, jang minta deng hati bacabang. Bosong musti parcaya batúl bilang, Dia bisa kasi apa yang bosong minta. Te kalo orang yang minta deng hati bacabang, dia sama ke galombang yang angin fuu barmaen ko nae-turun sonde karuang. \v 7-8 Orang yang gampang tagoyang bagitu, sonde stabil deng samua parkara. Jang harap ko dia dapa apa-apa dari Tuhan. \s1 Orang kasian, deng orang kaya \p \v 9 Orang kasian yang su parcaya sang Tuhan Yesus, dong musti bekin dong pung hati babunga, tagal Tuhan Allah ada angka ame sang dong jadi Dia pung kelu. \p \v 10-11 Deng orang kaya yang su parcaya sang Tuhan Yesus, dia ju musti bekin hati babunga, tagal Tuhan ajar dia ko jang sombong. Sakarang dia mangarti bilang, dia pung harta dong nanti ilang buang, sama ke bunga utan yang babunga bagus, ma sonde lama te matahari panggang sang dia ko dia layu buang. Bagitu ju deng orang kaya. Biar dong batasibu deng dong pung urusan, ma dong ju ilang buang.\x + \xo 1:10-11 \xt Yesaya 40:6-7\x* \s1 Samua yang bae datang dari Tuhan, ma hal jahat sonde datang dari Dia \p \v 12 Tuhan kasi berkat sang orang yang tahan cobaꞌan sampe lolos. Ais ju dia tarima dia pung upa idop yang Tuhan su janji kasi orang yang sayang sang Dia. Dia tarima dia pung upa sama ke orang yang juara tarima piala.\f + \fr 1:12 \ft Bahasa Yunani tulis bilang, “dia tarima στέφανος (\ft \+it stefanos\+it*) idop”. \+it Stefanos\+it* tu, satu topi yang dong kasi sang atlet yang dapa juara satu.\f* \p \v 13 Inga bae-bae! Kalo ada dari bosong yang kaná cobaꞌan deng kapingin mau bekin sala, jang tudu bilang, “Itu, Tuhan yang coba sang beta!” Te Tuhan Allah sonde parná ada kapingin bekin sala. Deng Dia sonde parná coba orang ko itu orang kapingin bekin sala. \v 14 Te sala kaluar dari orang pung hati sandiri. Partama, dia pung hati ada kapingin mau bekin jahat, ais dia mulai putar otak bekin rancana kotor. \v 15 Ais ju dia bekin, iko dia pung rancana kotor tu. Dia pung ujung, andia, Tuhan Allah kasi jato hukuman mati sang orang yang bekin jahat. \p \v 16 Sodara sayang dong! Jang kaná tipu soꞌal ini samua. \p \v 17 Hal jahat dong sonde kaluar dari Tuhan. Ma Dia kasi datang samua berkat yang bae deng samua hal yang barisi. Dia yang bekin matahari, bulan, deng bintang dong. Dong samua bapinda-pinda di langit, deng itu bekin dong pung bayang-bayang baꞌoba tarús. Cuma Tuhan Allah sa yang sonde tau baꞌoba. \v 18 Tuhan pung rancana kasi kotong bagini: Dia kasi Dia pung Kata-kata yang batúl sang kotong. Deng Dia pake Dia pung Kata-kata tu, ko kasi idop sang kotong. Dari samua yang Dia bekin di ini dunya, Dia su pili ame kotong jadi Dia pung ulu hasil. \s1 Dengar, deng bekin iko Tuhan pung Kata-kata \p \v 19 Sodara sayang dong! Inga, é! Parinsip yang bae, bagini: orang jang omong asal babunyi sa. Ada lebe bae, kalo orang laen omong yang bae, dia pasang talinga ko dengar bae-bae dolo! Deng orang jang gampang nae dara. \v 20 Te kalo mara, orang sonde bisa bekin hal bae, iko Tuhan Allah pung mau. \p \v 21 Jadi bosong musti bakar buang bosong pung sala-sala dong samua. Sama ke orang tofa kasi barisi dia pung kabón, ais bakar buang dia pung kotoran. Deng bosong ju musti tarima deng randá hati Tuhan pung Kata-kata. Itu Kata-kata dong sama ke bibit yang ada tatanam di bosong pung dalam hati. Kalo bosong bekin bagitu, nanti Tuhan kasi lapás sang bosong dari bosong pung sala-sala dong, deng Dia tarima bosong ko bosong idop tarús deng Dia. \p \v 22 Deng kalo bosong su tau Tuhan pung Kata-kata, na, bosong musti bekin iko. Jang cuma dengar sa! Kalo bosong cuma dengar sa, ma sonde bekin iko, bosong putar-balek deng bosong pung diri sandiri. \v 23-24 Kalo orang su dengar ame itu Kata-kata, ma sonde bekin iko, itu tingka ke orang yang loti dia pung muka di carmín. Bagitu dia bale balakang kasi tenga itu carmín, ju dia lupa buang memang dia pung pasmén. \v 25 Ma bosong jang barenti pareksa bae-bae Tuhan Allah pung Kata-kata yang langkáp, yang bisa kasi lapás sang orang dari dia pung sala-sala dong. Tuhan nanti kasi berkat dalam samua hal yang bosong ada bekin, asal bosong dengar deng bekin iko itu Kata-kata. Jang cuma maso talinga kiri, ais kaluar talinga kanan! \p \v 26 Kalo orang anggap diri orang alim, ma sonde tau jaga dia pung mulu, itu orang tipu dia pung diri sandiri! Dia pung agama parcuma sa. \v 27 Te agama yang barisi tu, sonde ada pung kamomos apa-apa. Itu yang bekin sanáng Tuhan Allah Bapa pung hati. Agama yang batúl bagitu, bekin orang suka bantu mama-mama janda deng ana yatim-piatu dong. Orang yang pung agama macam bagitu, sonde kasi biar orang dalam ini dunya pangaru sang dong deng parkara jahat. \c 2 \s1 Jang bapili-pili bilang, orang bésar ko orang kici \p \v 1 Sodara dong! Karmana ko bosong bisa bilang bosong parcaya sang Yesus Kristus, kotong pung Bos yang hebat, kalo bosong maen bapili muka? Jang bagitu! \v 2 Andekata ada dua orang maso pi dalam bosong pung ruma sambayang. Satu pake pakean mangkilat, deng cincin mas ponu di tangan. Yang laen pake baju dadolek. \v 3 Ais bosong batasibu sambut sang itu orang yang pake pakean mangkilat, ko kasi dia tampa paling bae di muka. Ma yang pake baju dadolek tu, na, bosong suru bilang, “Badiri di balakang sana! Kalo sonde, na, dudu di lante!” \v 4 Deng bosong pung cara bapili muka bagitu, bosong sama ke tukang putus parkara yang sonde adil. Ada maksud jahat yang satír sang bosong bagitu. \p \v 5 Sodara sayang dong! Tuhan Allah su pili ame orang kasian di ini dunya ko dong parcaya kuat sang Dia, sama ke dong pung dalam hati ada kaya. Deng Dia ju pili sang dong ko dong ju ada bagian di Tuhan Allah pung parenta, yang Dia su janji ko kasi pi orang yang sayang sang Dia. \v 6 Ma deng bosong bapili muka bagitu, bosong su bekin hina sang orang kasian dong. Padahal dong sonde bekin jahat apa-apa sang bosong. Lupa, ko? Itu orang kaya dong yang bola-bola sang bosong. Deng dong tu yang tukang cari gara-gara, yang maen raroso bawa bosong pi pangadilan. Dong dapa dia pung manis, ais bosong dapa dia pung ampas. \v 7 Bosong tu, Tuhan Yesus pung orang dong. Ma orang kaya dong yang maen omong bekin rusak Tuhan Yesus pung nama bae! Akurang ko bosong maen cari muka deng dong? \p \v 8 Itu pantas kalo bosong bekin iko Tuhan pung atoran satu yang paling pantíng, yang bilang, “Lu musti sayang orang laen dong, sama ke lu sayang lu pung diri sandiri.” Itu atoran ada tatulis dalam Tuhan Allah pung Tulisan Barisi.\x + \xo 2:8 \xt Kapala Agama dong pung Atoran 19:18\x* \v 9 Ma kalo bosong bapili muka deng cuma ame hati sang orang kaya sa, bosong su langgar itu atoran dari Tuhan. Bosong su sala, iko Tuhan pung Atoran. \v 10 Orang yang bekin iko Tuhan pung Atoran anteru, ma kalo dia langgar satu atoran sa, itu sama sa deng dia su langgar samua Atoran. \v 11 Tuhan su kasi atoran bilang, “Jang maen serong.” Dia ju yang kasi atoran laen bilang, “Jang bunu bekin mati orang.” Jadi kalo bosong sonde maen serong, ma ada bunu bekin mati orang, itu sama sa deng bosong su langgar Tuhan pung Atoran.\x + \xo 2:11 \xt Kaluar dari Masir 20:13, 14; Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 5:17, 18\x* \p \v 12 Jadi kalo bosong mau omong, ko, mau bekin satu hal, bosong musti inga bagini: Tuhan Allah yang nanti putus kalo kotong ada bekin iko Dia pung atoran ko sayang sang orang dong, ko sonde. Te itu atoran yang bisa kasi lapás sang kotong dari Tuhan pung hukuman. \v 13 Te Tuhan sonde kasi hati sang orang yang sonde ada pung rasa kasian sang orang laen dong. Ma kalo bosong ada pung rasa kasian sang orang laen, tantu Tuhan ju ada pung rasa kasian sang bosong. Bosong sonde usa taku tarima Tuhan pung hukuman, tagal Dia su itong memang itu samua. \s1 Kalo kotong parcaya batúl-batúl sang Tuhan, kotong musti bekin iko Dia pung Kata-kata \p \v 14 Sodara dong! Kalo orang bilang dia ada parcaya sang Tuhan, ma sonde bekin apa-apa ko kasi tunju dia pung parcaya, itu sonde ada dia pung guna apa-apa. Parcaya macam bagitu sonde bisa kasi salamat sang dia. \v 15 Andekata ada bu ko usi yang ada pung parlú batúl-batúl, tingka ke sonde ada pung pakean, ko, sonde ada pung makan hari-hari. \v 16 Kalo bosong cuma bilang, “Jalan bae-bae, ó! Biar ko Tuhan kasi berkat sang lu! Jang maso angin, é! Jang mati lapar, é!” Guna apa deng omong bagitu, kalo bosong sonde bekin apa-apa yang praktis ko bantu sang dong? \p \v 17 Jadi sonde cukup deng bilang lu parcaya toꞌ! Deng parcaya sa, ma sonde bekin iko itu parcaya, dia pung nama su bukan ‘parcaya’ lai. Te bagitu sama ke parcaya yang su mati, yang sonde ada pung guna apa-apa. \p \v 18 Ada orang bisa angka parkara bilang, “Orang bisa sa parcaya sang Tuhan, deng sonde ada pung bekin hal bae. Orang laen dong bisa bekin hal bae sa, deng sonde bawa-bawa Tuhan.” Ma dia pung masala bagini: bukti dari lu pung parcaya tu, andia lu pung bekin hal bae dong. Ma kalo lu sonde bekin hal bae, beta sonde bisa lia bukti dari lu pung parcaya. Beta bisa kasi tunju beta pung parcaya deng cara beta bekin hal bae dong. \v 19-20 Lu iko ajaran yang bilang, “Tuhan Allah tu, cuma Dia sandiri sa. Sonde ada yang laen lai.” Bae ju! Ma setan dong lebe bae dari lu, tagal dong ju parcaya bagitu, sampe-sampe dong taku deng gamatar. Jadi jang pikir kata, “Deng mangarti pake otak sa su cukup.” Sonde! \p Bodo, é! Su jalás kata, parcaya yang sonde ada pung hasil apa-apa, sonde ada pung guna apa-apa ju. \p \v 21 Ame conto dari kotong pung baꞌi Abraham. Tempo hari, dia bekin iko apa yang Tuhan parenta sang dia, deng bawa dia pung ana Isak ko taro di atas meja korban. Tagal itu, Tuhan Allah bilang, “Abraham su bekin yang batúl.”\x + \xo 2:21 \xt Carita Mula-mula 22:1-14\x* \v 22 Abraham parcaya sang Tuhan sampe dia tarima ko bekin iko Tuhan pung parenta tu. Jadi kotong dapa tau bilang, dia parcaya anteru-anteru sang Tuhan, tagal dia bekin iko itu parenta. \v 23 Jadi ini samua jadi sama ke yang ada tatulis dalam Tulisan Barisi bilang, “Abraham parcaya sang Tuhan, ais Tuhan cap sang dia, orang hati lurus.” Deng ada tulis bilang, “Abraham tu, Tuhan pung tamán.”\x + \xo 2:23 \xt Carita Mula-mula 15:6; 2 Sajara Israꞌel deng Yahuda 20:7; Yesaya 41:8\x* \p \v 24 Su jalás, wuang! Kotong tau bilang, Tuhan tarima orang kalo dia pung parcaya sang Tuhan yang bekin dia suka bekin hal bae dong ju. Parcaya toꞌ sonde cukup. \p \v 25 Conto laen lai dari mama Rahab, itu parampuan nakal dari jaman dolu. Waktu orang kota Yeriko dong cari ko mau bunu bekin mati orang Israꞌel pung mata-mata, Rahab pi sambunyi ame sang dong. Deng dia suru sang dong ko lari kaluar iko jalan laen, ko orang jang dapa tangkap sang dong. Ais Tuhan cap sang dia, parampuan hati lurus, tagal dia pung bekin bae tu.\x + \xo 2:25 \xt Yosua 2:1-21\x* \p \v 26 Parcaya yang sonde ada pung hasil, sama ke badan yang sonde ada pung napas, andia, mati. Bagitu ju, kalo orang bilang dia parcaya sang Tuhan, ma sonde ada bekin hal yang bae ju, itu omong kosong sa! Itu bukan parcaya yang idop. \c 3 \s1 Jaga mulu bae-bae \p \v 1 Sodara dong! Ada banya orang mau mangajar orang parcaya dong. Itu bae sa! Ma inga te Tuhan Allah nanti pareksa lebe alus orang yang mangajar sang orang parcaya dong. Jadi sonde bole sambarang orang mangajar. \p \v 2 Kotong samua omong sala macam-macam. Ma orang yang bisa tahan dia pung mulu ko jang badodol, ju bisa ator dia pung idop anteru. \v 3 Ame conto dari kuda. Kotong bisa ator kuda bésar ko iko kotong pung mau, deng cuma hela dia pung tali kekáng sa. \v 4 Conto laen lai dari kapal. Angin karás fuu barmaen kapal bésar iko dia pung suka. Ma papan kamudi kici sa bisa ator itu kapal pung jalan, iko nakoda pung mau. \v 5 Bagitu ju deng kotong pung mulu. Mulu tu, kici. Ma dia pung pakariang bésar mati pung!\f + \fr 3:5 \ft Bahasa Yunani ada tulis bilang, ‘lida’. Ma di Yakobis 3:5-10, Yakobis ada tulis soꞌal orang pung omong. Kalo bahasa Kupang omong soꞌal orang pung omong, na, kotong sonde bilang ‘lida’, ma kotong biasa bilang ‘mulu’. Conto ke: basambung mulu, mulu badodol, mulu bagatal, mulu baminya, mulu banya, mulu bésar, mulu kotor, mulu manis, mulu panas, mulu panjang, mulu panta ayam, tukang bawa mulu, dll.\f* \p Itu sama ke bunga api kici yang bisa bakar abis utan anteru. \v 6 Mulu tu, sama ke lida api. Kotong bisa pake kotong pung mulu ko bekin rusak banya hal. Kotong pung mulu bisa bekin ancor kotong pung idop anteru. Banya parkara jahat di ini dunya kaluar dari orang pung mulu. Deng setan dong pung bos ju pake orang pung mulu ko kasi jalan dia pung pakariang. \p \v 7 Orang su parná bekin jinak macam-macam binatang utan, binatang marayap, burung, deng ikan di laut. \v 8 Ma balóm ada satu orang ju yang parná bekin jinak dia pung mulu. Te mulu tu, satu barang jahat yang susa kaná ator. Dia sama ke racon yang marayap di badan anteru sampe bekin mati orang. \p \v 9-10 Deng mulu yang sama, orang puji-puji deng bamaki. Itu sonde pantas! Kotong pake mulu ko puji sang Tuhan, Allah Bapa. Ais deng itu mulu ju, kotong maki-maki orang, yang Tuhan su bekin iko Dia pung model. Karmana bisa bagitu?\x + \xo 3:9-10 \xt Carita Mula-mula 1:26\x* \p \v 11 Conto ke, sonde mungkin satu mata aer sama-sama maspurak kaluar aer tawar deng aer asin. \v 12 Conto laen lai: sonde mungkin pohon siri babua poteka. Deng sonde mungkin jagong kasi kaluar bua anggor, to? Te pohon babua iko dia pung macam.\f + \fr 3:12 \ft Bahasa Yunani tulis bilang, orang sonde bisa ketu bua συκῆ (\ft \+it suk\+it*ē) dari pohon ἐλαία (\+it elaia\+it*), deng sonde bisa ketu bua ἄμπελος (\+it ampelos\+it*) dari pohon συκῆ (\+it suk\+it*ē). Dia pung maksud bilang, pohon satu macam sonde mungkin babua pohon macam laen pung. Te sonde wajar na! Itu sama ke sonde wajar kalo satu orang pake dia pung mulu ko angka puji sang Tuhan, ais nanti dia ju pake dia pung mulu tu, ko maki-maki orang.\f* Sama ke kotong sonde bisa timba ame aer tawar dari kolam aer asin. \s1 Bijaksana dari Tuhan \p \v 13 Orang yang bijaksana, deng mangarti hal dong pake Tuhan pung pandangan, sonde usa angka-angka diri. Te dia tau dia pung pintar tu dari Tuhan. Biar ko dia kasi tunju dia pung pintar, deng cara dia idop lurus sa. \v 14-15 Jang mulu bésar bilang, lu orang bijaksana, kalo lu ada iri hati, ko, maen ruꞌi kasi jato orang laen. Itu sama sa deng lu tu, putar-balek. Te idop bagitu, dia pung nama su bukan ‘bijaksana’ lai. Sifat ke iri hati ko, maen baruꞌi ko, sonde turun dari Tuhan Allah. Itu, dunya pung sifat dong. Itu, pantas kasi orang yang sonde ofer dong pung idop kasi Tuhan. Itu sifat dong iko setan dong pung jalan. \v 16 Te kalo ada iri hati deng maen baruꞌi, tantu ju ada kaco-balo, deng orang bekin jahat macam-macam. \p \v 17 Ma bijaksana yang turun datang dari Tuhan, bagini: partama-partama dia bekin kotong idop barisi. Ais dia bekin kotong ko idop deng kapala dingin, sadia mangala, salalu sabar, deng kalam. Dia pung hasil ju bekin kotong bae hati, suka tolong orang, sonde barát sablá, deng sonde muka-balakang deng orang laen dong. \v 18 Deng orang yang kasi tunju jalan dame nanti dapa hasil yang bae. Itu sama ke orang tanam bibit, ko lama-lama dia dapa kambali dia pung hasil yang bae. \c 4 \s1 Jang iko dunya pung mau-mau \p \v 1 Bosong ada maen bakanjar deng babakalai satu deng satu. Dia pung pasal apa? Itu tagal di bosong pung teng-tenga ada orang dong yang usaha karás ko mau cari sanáng kasi dia pung diri sandiri sa. \v 2 Bosong banafsu mau dapa satu barang, ma tangan sonde sampe ko gaꞌe ame sang dia. Ais bosong iri hati, maen bakanjar, deng babakalai, sampe bosong sonde tanggong-tanggong deng mau bunu orang. \p Tagal bosong sonde sambayang, deng sonde minta dari Tuhan, andia ko bosong sonde dapa apa yang bosong minta. \v 3 Ma biar bosong sambayang putus kayu batu ju, bosong sonde dapa apa yang bosong minta, tagal bosong cuma minta iko bosong pung nafsu sandiri sa. \p \v 4 Dasar orang sonde satia! Bosong sama ke pasangan yang sonde satia deng maen serong. Kalo bosong ika diri deng dunya pung mau-mau, bosong bekin diri bamusu deng Tuhan Allah. Itu su! \v 5 Andia ko Tuhan Allah pung Tulisan Barisi tulis bilang, “Tuhan su taro Dia pung Roh di botong pung hati. Deng itu Roh pung mau, ko botong satia tarús deng Dia sa. Te Dia tu, camburu.” \v 6 Tamba lai, Tuhan Allah masi mau kasi tamba Dia pung hati bae ju. Andia ko Tulisan Barisi tulis bilang: \q1 “Tuhan lawan orang yang tinggi hati dong, \q2 ma Dia kasi tunju Dia pung hati bae sang orang yang randá hati dong.”\x + \xo 4:6 \xt Kata-kata Mutiara 3:34\x* \p \v 7 Tuhan Allah tu, kotong pung Bos yang hak parenta sang kotong! Jadi sarakan bosong pung diri sang Dia, ko iko Dia pung mau. Bosong jang iko setan dong pung bos pung mau. Lawan karás sang dia. Deng bagitu, dia lari kasi tenga sang bosong. \v 8-9 Usaha ko bosong idop satu hati deng Tuhan Allah. Deng bagitu, Dia ju deka-deka deng bosong. \p Weh, bosong yang idop kamomos dong! Bosong musti bekin lurus bosong pung jalan idop. Deng bosong yang hati bacabang dong! Bosong musti jalan lurus iko sang Tuhan, deng jang baserong kiri-kanan lai. Salama ini bosong idop sanáng-sanáng deng bakiki-kaka sa. Jadi sakarang bosong stop su! Bosong su tau bosong pung hati bacabang deng bosong pung sala-sala dong. Lebe bae bosong manyasal deng manangis makarereu su. \v 10 Kalo bosong batúl-batúl mangarti bilang, bosong memang sonde pantas di Tuhan Allah pung muka, nanti Dia angka bosong jadi orang yang pantas di Dia pung muka. \s1 Jang omong bekin busuk orang \p \v 11 Sodara dong! Jang omong bekin busuk bosong satu deng satu pung nama bae. Te kalo bosong su omong bagitu, deng maen lempar sala tarús kasi orang, bosong su langgar Tuhan pung atoran yang bilang, “Lu musti sayang lu pung sodara, sama ke lu sayang lu pung diri sandiri.” Deng kalo bosong sonde iko itu atoran bagitu, bosong su angka diri lebe tinggi dari Tuhan pung Atoran. \v 12 Cuma Tuhan sandiri yang susun itu Atoran, yang ada pung hak ko putus kotong pung parkara. Cuma Dia sandiri yang ada pung hak kasi salamat kotong, ko, kasi hukum mati sang kotong. Bosong sonde ada pung hak ko putus orang pung parkara, ko, omong bekin busuk orang pung nama bae. \s1 Jang mulu bésar \p \v 13 Bagini! Bosong tu, su musti tau ko jang omong bilang, “Ini hari ko beso, botong mau pi di itu kota sana, é! Botong ada mau tenga di sana barang satu taon. Deng botong mau jadi papalele ko dapa ontong sadiki doo!” \v 14 Lu tau apa soꞌal beso-beso? Sonde ada orang yang tau idop pung mau-mau. Manusia pung idop sama ke kabut yang kantara sabantar sa, ais ju ilang buang.\x + \xo 4:14 \xt Kata-kata Mutiara 27:1\x* \v 15 Lebe bae bosong omong bilang, “Kalo Tuhan sayang, na, biar ko kotong idop. Deng kalo Tuhan mau, biar ko kotong bisa bekin bagini.” \v 16 Te kalo sonde omong bagitu, bosong cuma mulu bésar sa. Itu sama ke bosong su lupa buang sang Tuhan di bosong pung rancana dong. Itu su sala bésar! \p \v 17 Inga bae-bae! Orang yang su tau apa yang batúl, ma sonde bekin iko bagitu, itu sama sa deng dia su bekin sala. \c 5 \s1 Orang kaya yang sonde idop lurus dong, musti ati-ati \p \v 1-6 Bosong orang kaya dong! Pasang talinga ko dengar bae-bae! Bosong tahan ame gaji dari orang yang karjá banting tulang kasi bosong. Sakarang dong pung hasil karingat ada batarea kasi tau bosong pung putar-balek. Tantu Tuhan Allah yang Paling Hebat su taro talinga sang itu orang karjá dong pung susa.\x + \xo 5:1-6 \xt Carita Ulang soꞌal Jalan Idop 24:14-15\x* \p Bosong pung karjá di ini dunya ni, andia cuma bekin enak bosong pung diri sandiri, deng idop leha-leha sa. Sakarang bosong su sama ke sapi gumuk yang siap kaná horo. Bosong su hukum deng bunu bekin mati orang bae dong, yang sonde bisa bela diri di bosong pung muka. \p Orang kaya dong! Mulai manangis makarereu su! Te nanti sangsara macam-macam nae kaná sang bosong. Bosong pung harta-benda su mulai ancor buang. Deng bosong pung pakean bagus dong, fufuk makan buang. Bosong pung mas-perak dong su sonde ada harga lai. Deng nanti itu mas-perak dong makan bale sang bosong, sama ke api makan buang kayu karíng. Karmana ko dunya su mau kiamat, ma bosong masi batasibu kumpul itu harta mati dong? Bosong pung harta sandiri nanti jadi bukti bilang, bosong sonde mangarti yang mana yang ada pung harga di Tuhan pung mata!\x + \xo 5:1-6 \xt Mateos 6:19\x* \s1 Sabar dalam susa \p \v 7 Sodara dong! Bosong musti sabar tunggu Tuhan pung datang kambali. Lia sa orang tani yang ada sabar tunggu dia pung hasil tana. Ujan partama datang, ju dia batanam. Ais itu, dia tunggu ujan lai ko bekin subur dia pung tanaman. Lama-lama ju dong babua. Pas dia pung waktu datang, itu orang pi koru dia pung hasil tanam dong. \v 8 Bosong ju musti sabar bagitu. Bekin kuat diri, te sonde lama lai, Tuhan su datang, andia tu! \p \v 9 Sodara dong! Jang bamangomel. Mangomel sa tarús, te nanti Tuhan yang putus hukuman sang lu! Lia sa, te Bapatua Hakim di atas, su badiri di bosong pung muka idong. \p \v 10 Sodara dong! Iko conto dari Tuhan pung jubir dong. Biar dong dapa susa macam-macam, ma dong tahan susa tarús. \v 11 Kalo ada orang yang tahan susa, kotong suka angka-angka itu orang pung nama. Conto ke baꞌi Ayub. Dia dapa susa macam-macam, ma dia tahan banting sa. Ais Tuhan jato kasian sang dia, ju Dia ator samua jadi bae kasi sang Ayub. Tuhan bekin bagitu, tagal Dia hati bae deng ponu sayang.\x + \xo 5:11 \xt Ayub 1:21-22, 2:10; Lagu Puji dong 103:8; Yakobis 1:2-3, 12\x* \s1 Soꞌal sumpa \p \v 12 Sodara dong! Yang pantíng, bosong jang baꞌangka sumpa. Kalo mau bilang “hoo”, na, manyao “hoo” sa. Deng kalo mau bilang “sonde”, na, manyao “sonde” sa. Bagitu su cukup! Jang talebe-lebe deng baꞌangka sumpa yang subu orang mati di bumi. Apalai basumpa “demi Tuhan” yang idop di langit. Sonde ada pung guna angka sumpa macam-macam. Te kalo bagitu, na, tarima barisi lu pung hukuman, tagal lu pung sumpa dong.\x + \xo 5:12 \xt Mateos 5:34-37\x* \s1 Soꞌal sambayang yang bawa hasil \p \v 13 Kalo ada di bosong yang dapa susa, lebe bae dia sambayang. Deng kalo ada yang sanáng, lebe bae dia manyanyi puji-puji sang Tuhan. \v 14 Kalo ada di bosong yang saki, na, lebe bae pange datang sang tua-tua jamaꞌat dong. Minta ko dong taro minya di itu orang saki, deng sambayang bawa Tuhan pung nama, ko biar Tuhan bekin dia bae.\x + \xo 5:14 \xt Markus 6:13\x* \v 15 Deng kalo bosong sambayang kasi orang saki, deng parcaya batúl-batúl sang Tuhan, nanti Tuhan bekin bae sang itu orang. Deng kalo itu orang su bekin sala, Tuhan nanti hapus buang dia pung sala-sala dong. \v 16 Kalo ada di bosong yang bekin sala, na, bosong musti bamangaku bosong pung sala dong. Deng bagitu, bosong basambayang satu kasi satu, ko biar bosong jadi bae. \p Orang yang pung hati barisi, dia pung sambayang ponu deng kuasa, deng bisa bawa hasil yang bae. \v 17 Ame conto dari baꞌi Elia. Dia tu, manusia biasa sama ke kotong ju. Ma waktu dia sambayang minta ko jang ujan lai, ju ujan barenti memang, deng sonde turun-turun sampe tiga taon satenga.\x + \xo 5:17 \xt 1 Raja-raja dong 17:1, 18:1\x* \v 18 Ais ju dia sambayang minta ko ujan turun, ju ujan turun datang memang. Rumput jadi ijo, deng kabón dong bawa hasil kambali.\x + \xo 5:18 \xt 1 Raja-raja dong 18:42-45\x* \p \v 19 Sodara dong! Kalo ada di bosong yang mulai bekin sala, ko, jalan kasi tenga apa yang batúl, ais ada yang tolong sang dia ko kambali pi Tuhan pung jalan lurus, itu bae. \v 20 Inga ini bae-bae! Kalo bosong tolong orang yang bekin sala, ko dia datang kambali pi Tuhan, deng dia sonde bekin sala lai, bosong su kasi salamat itu orang ko biar dia dapa idop tarús deng Tuhan. Deng bagitu, Tuhan su hapus buang dia pung sala bam-banya.\x + \xo 5:20 \xt Kata-kata Mutiara 10:12; 1 Petrus 4:8\x* \p Bagitu su! \q2 Dari beta, \q2 Yakobis